Ekonomia:

badanie dziaa czowieka dotyczcych produkcji oraz wymiany midzy

ludmi
analizuje zmiany w caoci gospodarki
nauka o dokonywaniu wyborw
nauka o sposobie organizacji dziaa w sferze konsumpcji i produkcji
nauka o pienidzu, stopie procentowej, kapitale i bogactwie
nauka o procesach gospodarczych, wykrywajca i opisujca prawidowoci
nimi rzdzce (prawa ekonomiczne)
nauka gromadzca i porzdkujca prawdziw wiedz o gospodarowaniu
nauka badajca, w jaki sposb spoeczestwo gospodarujce decyduje o tym,
co, jak i dla kogo wytwarza
nauka o tym, jak jednostki i spoeczestwo decyduj o wykorzystaniu
rzadkich zasobw - ktre mog mie take inne alternatywne zastosowania -
w celu wytwarzania rnych dbr i rozdzielania ich na konsumpcj, obecn
lub przysz, pomidzy rne osoby i rne grupy
w spoeczestwie

Ekonomia pozytywna - zajmuje si naukowym objanieniem zasad funkcjonowania

gospodarki; zajmuje si opisem faktw, okolicznoci i wzajemnych zalenoci w
gospodarce; stawia pytania, na ktre mona odpowiedzie odwoujc si do
faktw; ga bada ekonomicznych, ktra zajmuje si wiatem takim, jakim jest
Ekonomia pozytywna = ekonomia opisowa
(informuje o tym jak jest w gospodarce-stwierdza fakty)
Ekonomia normatywna - dostarcza zalece i rekomendacji opartych na
subiektywnych sdach wartociujcych; stawia pytania, zawierajce oceny
wartociujce lub moralne - mona je rozwaa, ale da si na nie odpowiedzie na
podstawie nauki czy odwoania si do faktw, ga bada ekonomicznych, ktra
zajmuje si wiatem takim, jakim by powinien
Ekonomia normatywna = ekonomia postulatowa, wartociujca
(informuje o tym jak powinno by w gospodarce)
Mikroekonomia:
zajmuje si szczegowym badaniem indywidualnych decyzji dotyczcych
pojedynczych towarw
bada poszczeglne elementy tworzce gospodark (gospodarstwa domowe,
przedsibiorstwa, sektory i gazie gospodarki, rynki okrelonych produktw
i usug itd.)
patrzy na gospodark narodow przez pryzmat przedsibiorcw i
konsumentw z punktu widzenia maksymalizacji ich korzyci
analizuje sposb zachowania si na rynku poszczeglnych konsumentw
producentw, sprzedawcw i nabywcw
Mikroekonomia:
 upraszcza rzeczywisto zakadajc najczciej ekstremalne warunki
gospodarowania tzn. doskona konkurencj, lub peny monopol. Dziki temu
przyczynia si ona do wypracowania bardzo precyzyjnych narzdzi analizy
zachowania producenta i konsumenta
kadzie oglny nacisk na sprawno mechanizmw rynkowych. Zapewniaj
one bowiem racjonalno gospodarowania ograniczonymi rodkami
Makroekonomia:
kadzie nacisk na wzajemne zwizki zachodzce w gospodarce jako caoci
celowo upraszcza analiz poszczeglnych elementw badanej caoci w
trosce o przejrzysto obrazu dziaania caej gospodarki
bada wielkoci agregatowe (dotyczce caej gospodarki)
bada zalenoci pomidzy takimi agregatami, jak dochd narodowy, wydatki
na konsumpcj, wydatki na inwestycje, oszczdnoci, dochody i wydatki
budetu pastwa, bilans handlowy i patniczy kraju, rozmiary zatrudnienia i
bezrobocia w kraju itp.
Makroekonomia:
badanie zwizkw pomidzy tymi agregatami ma na celu wykazanie przyczyn
niepenego wykorzystania istniejcych zdolnoci produkcyjnych i niepenego
zatrudnienia siy roboczej oraz ustalenia rodkw zaradczych do lepszego
wykorzystania istniejcego zasobu czynnikw produkcji
akceptuje zawodno samoregulujcych mechanizmw rynkowych i podkrela
niezbdno ingerencji pastwa w celu doprowadzenia do lepszego
wykorzystania istniejcych zdolnoci produkcyjnych
Definicja rynku miejsce dokonania transakcji
caoksztat transakcji kupna i sprzeday oraz warunkw, w jakich one
przebiegaj
proces prowadzcy do tego, e decyzje gospodarstw domowych dotyczce
konsumpcji alternatywnych dbr, decyzje przedsibiorstw o tym, co i jak
wytwarza oraz decyzje pracownikw dotyczce tego, jak wiele i dla kogo
pracowa, zostaj wzajemnie uzgodnione dziki odpowiednim dostosowaniom
cen
proces, przy pomocy ktrego kupujcy i sprzedajcy okrelaj, co chc
sprzeda lub kupi i na jakich warunkach
proces, za porednictwem ktrego wzajemne oddziaywania nabywcw i
sprzedawcw danego dobra prowadz do okrelenia jego ceny i iloci

Ceechy rynku spontaniczno powstawania rynkw

rynek jest odpowiedzi na rzadko dbr
proces rynkowy jest samokorygujcy - uczestnicy stale modyfikuj swe
zachowania w na podstawie zdobywanych dowiadcze i informacji
cigle dziaajcy system informacji i wymiany
skada si z ludzi, konsumentw i przedsibiorcw, prbujcych kupi i
sprzeda na najlepszych z moliwych warunkach
Funkcje rynku
 reguluje procesy gospodarcze
wycenia produkty, usugi i zasoby gospodarcze
jest rdem informacji dla podmiotw gospodarczych
jest niezbdnym warunkiem racjonalnego wykorzystania zasobw
gospodarczych
umoliwia ustalanie si stanw rwnowagi w gospodarce
jest weryfikatorem spoecznej przydatnoci produkcji i mechanizmem
dostosowywania produkcji do potrzeb
jest mechanizmem alokacji zasobw do poszczeglnych dziedzin wytwarzania
jest mechanizmem rozwizywania podstawowych problemw kadej
gospodarki, tzn.: co, jak i dla kogo produkowa
popyt
def.: relacja midzy cen dobra lub usugi, a ich iloci, ktr konsumenci s
skonni i s w stanie naby w danym odcinku czasu, przy zaoeniu, e
wszystkie inne elementy charakteryzujce sytuacj rynkow pozostan bez
zmiany (klauzula ceteris paribus)
popyt efektywny - ch nabycia okrelonego towaru poparta odpowiednim
ekwiwalentem
popyt potencjalny - pragnienie nabycia okrelonego dobra nie poparte
moliwociami dochodowymi
popyt indywidualny - zgaszany przez jednego konsumenta na jedno dobro
popyt zbiorowy (rynkowy) - zgaszany przez wszystkich uczestnikw rynku na
jedno dobro
popyt globalny - zgaszany przez wszystkich uczestnikw rynku na wszystkie
dobra na rynku
determinanty popytu
cena danego dobra
ceny dbr substytucyjnych i komplementarnych
oczekiwania i przewidywania cenowe
realne dochody konsumentw
gusty i preferencje konsumentw
moda, naladownictwo, snobizm
czynniki losowe
klimat, pora roku, pooenie geograficzne, pogoda
zwyczaj, religia, tradycja
uyteczno dobra
dogodne warunki zakupu
skonno do ycia na kredyt i do oszczdzania
czynniki demograficzne (pe, wiek, wyksztacenie)
funkcje cen
informacyjna - przez cen uczestnik rynku informowany jest o wartoci
wymiennej rnych towarw i usug. Informacje o cenach wpywaj na
wielko i struktur popytu, znajduj odzwierciedlenie rwnie w strukturze
produkcji
alokacyjna - informacja o cenach ukierunkowuje popyt na te dobra i usugi,
ktrych ceny umoliwiaj wytwarzanie przy najniszych kosztach,
przyczyniaj si do podjcia decyzji o produkcji wyrobw lub usug
zapewniajcych producentowi najkorzystniejsz relacj pomidzy cen a
kosztem ich wytworzenia
dystrybucyjna - ceny wpywaj na ksztatowanie si dochodw realnych
ludnoci: wzrost cen artykuw konsumpcyjnych powoduje zmniejszenie
dochodw gospodarstw domowych, spadek powoduje ich wzrost
rwnowaenia popytu i poday - przy wzrocie ceny nastpuje spadek
wielkoci popytu i wzrost wielkoci poday, by poda bya wchonita, cena
musi by obniona
Produkt krajowy brutto (PKB):
rynkowa warto dbr i usug finalnych wytworzonych w danym okresie przez
czynniki produkcji zlokalizowane na terenie danego kraju, bez wzgldu na to, do
kogo one nale
za jego pomoc mierzone s ekonomiczne efekty caej gospodarki

jest niezbdny przy rozpatrywaniu takich problemw jak bezrobocie,

inflacja i wzrost gospodarczy
opiera si na lokalizacji

jest wartoci dodan wytworzon przez wszystkie czynniki produkcji

znajdujce si na terenie kraju, nalece zarwno do wacicieli
krajowych, jak i zagranicznych. Nie obejmuje wartoci dodanej, czy
dochodu zarobionego za granic i przywiezionego do kraju
Produkt Krajowy Brutto moe by liczony trojako:
1. jako strumie wytworzonych produktw
metoda sumowania produktw
1. od strony wydatkw na krajow produkcj
metoda sumowania wydatkw
1. od strony dochodw czynnikw produkcji
metoda sumowania dochodw

Produkt narodowy brutto (PNB):

rynkowa warto dbr i usug finalnych wytworzonych w danym okresie przez
czynniki produkcji nalece do obywateli danego kraju, bez wzgldu na to, gdzie s
one zlokalizowane
PKB opiera si na lokalizacji, a PNB na wasnoci czynnikw produkcji
 Dochody netto z tytuu wasnoci za granic - nadwyka napywu dochodw z tytuu
wiadczenia usug czynnikw produkcji za granic nad odpywem dochodw powstaych
w wyniku wiadczenia przez cudzoziemcw usug czynnikw produkcji w kraju