Rekonstrukcja wizada krzyowego przedniego (ACL) stawu

kolanowego - istota rehabilitacji przed i pooperacyjnej.

YoungTherapist, Warszawa 2007

Wizado krzyowe przednie (ACL anterior cruciate ligament) jest jednym z 4

gwnych wizade stawu kolanowego, dziki ktrym zachowana jest prawidowa
funkcja stawu. W sytuacji gdy wizado to ulegnie uszkodzeniu (naderwanie,
rozerwanie, oderwanie awulsyjne) dochodzi do zaburzenia waciwej pracy
stawu, co powoduje konkretne konsekwencje, ktre z czasem narastaj.
Zrekonstruowanie owego wizada powoduje, e mechanika i bierna stabilno
stawu s odtworzone. To co pozostaje to przywrcenie waciwej funkcji i
stabilizacji czynnej i wanie to jest zadaniem fizjoterapii.

Do uszkodzenia wizada dochodzi w pacjenta i samego stawu do operacji, tak aby

rnych sytuacjach obcienia stawu i duej uatwi gojenie i procesy naprawcze tkanek
siy rozcigajcej wizado. Rzadko oraz aby jak najszybciej mona byo rozpocz
uszkodzenie to wystpuje jako izolowane tak usprawnianie pooperacyjne.
wic czsto towarzysz mu inne jak np.: Okres pooperacyjny skada si z kilku faz
uszkodzenie kotki przyrodkowej, wizada uzalenionych gwnie od faz procesw
pobocznego piszczelowego, itd. Wizado to w naprawczych tkanek i przebudowy
gwnej mierze zabezpiecza przed przeszczepu wizadowego.
wysuwaniem si piszczeli w przd (objaw
szuflady przedniej). Dlaczego rehabilitacja pooperacyjna jest
Przy silnych uszkodzeniach dochodzi do tak wana i powinna by kierowana przez
krwawienia rdstawowego, w cigu 24h od terapeut?
urazu powstaje duy obrzk kolana i to jest
sygna aby jak najszybciej zgosi si do Przeszczep jest tkank wasn
lekarza. Temat uszkodze ACL jest obiektem pacjenta, lecz proces gojenia polega na
wielu prac naukowych, bada i publikacji. zupenym przebudowaniu tej struktury, a wic
Powstao wiele standardw postpowania, lecz organizm mwic prociej w okresie nawet 3
nie wszystkie s korzystne (jednym z nich jest lat, etapowo zjada wkna przeszczepu i
natychmiastowa rekonstrukacja wizada), lecz wbudowuje na te miejsce nowe.
nie to jest gwnym tematem owego artykuu Aby poj proces fizjoterapii, naley w skrcie
oraz nie fizjoterapeuta o takich rzeczach przedstawi anatomi funkcjonaln stawu.
decyduje. Wizado kontroluje ruch napinajc si w
Postpowanie fizjoterapeutyczne w odpowiednich momentach i ograniczajc
przypadku uszkodze ACL jest dwojakie. dalsze przemieszczenie (stabilizacja bierna).
Jednym jest leczenie zachowawcze Prcz funkcji mechanicznej istnieje take
(fizjoterapia), ktre gwnie przeprowadza si u funkcja czuciowa (propriocepcja), dziki ktrej
osb mao aktywnych ruchowo i po 40 - 50 moemy dokadnie kontrolowa to co dzieje si
roku ycia. Powstaje oczywicie wtpliwo z naszym stawem. Odbywa si to za pomoc
takiego postepowania, gdy dowiedziono, e receptorw czuciowych znajdujcych si w
staw kolanowy pozbawiony ACL jest skazany wizadle, ktre przy napinaniu si wizada
na niewaciwe funkcjonowanie, a co za tym wysyaj impulsy do orodkw nerwowych
idzie w duszej perspektywie czasu moe kontrolujcych ca funkcj stawu kolanowego
prowadzi do powstania choroby (kontrolujacych gwnie minie). Przeszczep
zwyrodnieniowej stawu kolanowego z pocztku nie posiada tej funkcji, gdy nie jest
(gonartrozy). unerwiony. Gwnym celem fizjoterapii jest
Innym modelem postpowania jest wanie uoenie takiego postpowania aby
zrekonstruowanie wizada (w wikszoci pobudzi proces reintegracji czucia gbokiego
przpadkw artroskopowe z uyciem (propriocepcji), a take takie sterowanie
przeszczepw ze cigien mini wiczeniami aby wizado miao jak najlepsze
pcignistego i smukego [St/G] lub wizada warunki do naprawy.
wasnego rzepki [BTB] ) i cay program Proces reintegracji czuciowej jest niestety
fizjoterapii, ktry dzielimy na okres ograniczony i powinien rozpocz si jak
przedoperacyjny i pooperacyjny. Okres najszybciej (w okresie do 2 - 3 tygodnia po
przedoperacyjny polega na przygotowaniu operacji). Jeeli do tego czasu nie bd

1
wykonywane odpowiednie zabiegi to moe Fizjoterapia pooperacyjna skupia si gwnie
doj do upoledzenia tego procesu i staw nie na odzyskaniu penej funkcji stawu, lecz take
bdzie mia poprawnej funkcji nad doprowadzeniem do stanu sprzed urazu.
proprioceptywnej, a wizado bdzie tylko Opnienie rozpoczcia rehabilitacji
mechanicznym ogranicznikiem ruchu, a to z pooperacyjnej, ze jego wykonanie lub w
koleii bdzie naraao staw w przyszoci na najgorszym wypadku nie poddanie si
ponowne uszkodzenia. rehabilitacji spowoduje nieodwracalne
Sama operacja wie si take z konsekwencje w postaci ograniczenia funkcji
innymi zjawiskami takimi jak zanik gowy kolana, a wic caej koczyny i moliwoci
przyrodkowej minia czworogowego uda ruchowych caego czowieka.
(m.obszerny przyrodkowy), a take Waciwa rehabilitacja jest kluczem do
zaburzeniem mechanizmw kontroli cakowitego wyleczenia kolana!
miniowej, ubytekiem siy mini, obnieniem
elastycznoi tkanek mikkich. Karol Szapel

YoungTherapist Fizjoterapia i Terapia Manualna

Gabinet: Kontakt:
Przychodnia Medycyny Rodzinnej kom.: +48 508 752 678
ul. Wrocawska 7a Warszawa-Bemowo e-mail: info@youngtherapist.pl
rejestracja: 022 638 51 10 www.youngtherapist.pl