Professional Documents
Culture Documents
404
Senatu Gdaskiego Sahm 9 i Ziehm 10. Koos zamienia role i przypisuje rzdom
Pisudskiego prawie e konsekwentn polityk denia do umocnienia pozycji
Polski i Gdaska. Tymczasem ze szkod dla interesw Polski i Gdaska rzd sana
cyjny nie zapobiega wzrostowi tendencji rewizjonistycznych, zbyt sabo opiekowa
si ludnoci ipolsk i nie egzekwowa konsekwentnie swoich uprawnie. Wcale to
nie przekrela moliwoci goszenia ze strony wadz Gdaska odwrotnych twier
dze i straszenia przygotowaniami zbrojnymi. Tak bya metoda hitleryzmu przed
stawiania siebie jako zmuszonego do obrony, dochodzcego jedynie swoich, naj
bardziej uzasadnionych praw.
Inn wtpliwo budzi stwierdzenie nieznajomoci programu polityki zagra
nicznej Hitlera w 1933 roku (s. 69). Znowu powraca motyw usprawiedliwienia
z bdnej postawy wobec hitleryzmu i przenoszenie caej odpowiedzialnoci na
pniejsze niespodzianki, jakby nie byo dostatecznej iloci wypowiedzi przygoto
wujcych jego polityk agresji i zaborw.
Przypisanie radzieckim agitatorom gwnej roli w przygotowaniu strajkw
grnikw angielskich w 1925 r. (s. 12/13) jest chyba propagandow wstawk sprzecz
n z zaoeniami pracy naukowej.
Pominita zostaa sprawa wojny domowej w Hiszpanii, ktra wywoaa szereg
wanych posuni w polityce zagranicznej Polski. Przede wszystkim bya to jeszcze
jedna klska prawicowej opozycji Narodowej Demokracji, ktr wzgldy wy
znaniowe pchny do deklaracji po stronie gen. Franco popieranego przez Hitlera.
Sprawa Hiszpanii zaktywizowaa opozycyjne koa lewicowe i posuya dla prze
prowadzenia krytyki polityki Becka, ktrego stanowisko pomogo w zwycistwie
gen. Franco. O susznym stanowisku lewicy w sprawach polityki zagranicznej na
ley pamita i z tego wzgldu, e byo ono jednym z wanych rde jej autory
tetu w okresie walki zbrojnej z hitleryzmem.
Wysuwajc szereg zastrzee pod adresem monografii Roosa i podejmujc po
lemik z niektrymi jego twierdzeniami, nie chc podway dodatniej oceny ge
neralnej i faktu niedostatecznego zajmowania si okresem i problemem omawia
nym z naszej stronyn . Wysiek badawczo-naukowy ze strony autora powanie
wzbogaci nasz wiedz o okresie midzywojennym i jego monografia przynosi inte
resujce i w sposb powany uzasadnione twierdzenia. Jego bdne ujcia s za
winione w duej mierze przez nasz niedostateczn trosk o aktywizacj bada
wspomnianego okresu, o ogoszenie rde, ktre przedstawiyby realny ukad si
politycznych w wczesnym pastwie polskim, zwaszcza postawy i siy opozycji
lewicowej. Tadeusz Cielak