WWW.OZZIP.

PL

Uchodcy

mile widziani

MIGRACJE,
KAPITALIZM,
RUCH PRACOWNICZY
 Opracowanie: Jakub Grzegorczyk, Ignacy Jwiak, Wojciech Nadgowski, Katarzyna Rakowska
Redakcja: Mateusz Janik
Wydawca: Warszawska Komisja rodowiskowa OZZ IP

Warszawa, 2015
Nakad: 500 egz.

Broszura zostaa opublikowana na licencji Creative Commons BY-SA 3.0 PL, OZZ Inicjatywa Pra-
cownicza tym samym zezwala na jej swobodne wykorzystanie przez kad zainteresowan osob czy
instytucj. Wykorzystanie to nie moe zatem by traktowane jako oznaka wsppracy Zwizku z dan
osob czy instytucj.

Bardziej szczegowe informacje dotyczce warunkw licencji znajduj si na stronie:

https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl.

1
 Spis treci:

4 Wstp

5 Migracje w globalnej gospodarce kapitalistycznej

8 Europejski kryzys migracyjny a destabilizacja Bliskiego Wschodu

11 Pracownicza solidarno ponad podziaami przykady

19 Alternatywy dla strachu, alternatywy dla twierdzy Europa

25 Dodatek Ukraiscy imigranci i imigrantki w Polsce - najsabsze

ogniwo polskiego rynku pracy

2
- Warszawska Komisja rodowiskowa OZZ IP na demonstracji solidarnociowej
ze spoecznoci kurdyjsk. (Warszawa lipiec 2015)
O
ddajemy do waszych rk broszur i antysystemowych graffiti straszone s islami-
powicon szeroko rozumianej zacj i szariatem.
tematyce migracyjnej oraz relacjom Jak powstrzyma ten obd? Na amach
zachodzcym pomidzy procesami niniejszej broszury pokazujemy, e migracje s
migracyjnymi a sfer pracy i ruchem zwizko- nieodczn czci nie tylko konfliktw zbroj-
wym. Bezporednim impulsem do jej powstania nych (w duej mierze wywoywanych przez kraje
byy wydarzenia zwizane z obecnym kryzysem Unii Europejskiej oraz Stany Zjednoczone lub
uchodczym. Chcemy pokaza, e jest to duo ich sojusznikw), ale rwnie wiatowej gospo-
gbszy problem. darki kapitalistycznej, za migranci i uchodcy
skadaj si na globaln klas pracujc. Pene
odzie wypenione uciekinierami z Pnoc- ukazanie tych zalenoci wymagaoby nie poje-
nej Afryki i Bliskiego Wschodu, tysice kobiet, dynczej broszury, ale caej biblioteki. Tym nie
mczyzn i dzieci przemierzajce piechot kraje mniej zdecydowalimy si na podjcie prby
poudnia Europy, tysice ludzi koczujce u zasie- przeanalizowania najwaniejszych aspektw
kw Europy bez granic - obrazy te wywoay wspczesnych procesw migracyjnych i wnio-
ca gam postaw. Media informoway nas skw jakie pyn z nich dla ruchu zwizkowego.
zarwno o aktach bezporedniego wsparcia Efektem tych analiz jest niniejsza broszura. Przed-
i symbolicznych wyrazach solidarnoci z potrze- stawiamy w niej zarwno historyczno-polityczny
bujcymi, jak i bezprecedensowej ksenofobicznej kontekst wspczesnych migracji jak i prb
agresji, w tym o fizycznych atakach na niemiec- wyjanienia aktualnego kryzysu uchodczego
kie centra dla azylantw. Rwnie w Polsce oraz przykady walki o wysze pace i godno
dziesitki a moe setki osb zbieray ywno, podejmowanej przez migrantw w Niemczech,
odzie i piwory, ktre nastpnie trafiy do obo- Szwecji i Woszech. Poddajemy rwnie krytyce
zw w Serbii i Macedonii. Nie zabrako rwnie polityk strachu i stanu zagroenia, znajdujcych
reakcji z przeciwnej strony. W kraju o znikomym swoje ujcie w umacnianiu europejskiej fortecy.
odsetku zarwno migrantw tzw. dobrowol- Wanym wtkiem s rwnie wyzwania stojce
nych, jak i uchodcw rozgorzaa debata przed oddolnym ruchem pracowniczym, wynika-
o islamizacji, zagroeniu dla europejskiej jce z obecnoci obywateli i obywatelek Ukrainy
cywilizacji, leniwych Arabach czyhajcych, na polskim rynku pracy. Jako czonkowie i czon-
w zalenoci od interpretacji, na polski hojny kinie demokratycznego i oddolnego zwizku
socjal lub na dobrze patn prac. zawodowego, przywizanego do idei interna-
cjonalizmu czujemy si zobowizani powiedzie
Z marginalnego tematu, ktry jesz- gone STOP! strachowi, nienawici i bezrad-
cze kilka miesicy temu by przedmiotem noci. Czas zacz budowa alternatyw wobec
zainteresowania wskiej grupy pozarzdowych podziaw, ktre su politycznym i gospodar-
ekspertw, naukowcw oraz aktywistw spo- czym elitom. Czas na lektur i refleksj,
ecznych, niemale z dnia na dzie migracja staa czas na dziaanie!
si gwnym tematem w mediach, w kampanii
wyborczej (w wyborach parlamentarnych 2015), Warszawska Komisja rodowiskowa
a take na stadionach i na ulicy. Od wrzenia Oglnopolskiego Zwizku Zawodowego
2015 przez polskie miasta regularnie przetaczaj Inicjatywa Pracownicza
si demonstracje tzw. rodowisk narodowych.
Obecni na nich politycy prawicowych ugrupo-
wa zagrzewaj do walki o polsko i obron
Europy, kibice pikarskich klubw przeci-
gaj si w ukadaniu rasistowskich przypiewek,
a modzi patrioci pozdrawiaj rzymskim salu-
tem. Powiatowe miasta z plakatw wyborczych www.ozzip.pl

4
 MIGRACJE
W GLOBALNEJ
GOSPODARCE
KAPITALISTYCZNEJ*
P
rzemieszczanie si ludzi na wielk skal
ma swoj dug histori. W Europie, na
skutek przemian gospodarczych i wojen,
poziom migracji rs nieprzerwanie od
koca XVI w. Konfliktom politycznym w Europie
wschodniej, poudniowej i rodkowej towarzy-
szyo przemieszczanie si caych grup etnicznych,
wynikajce z cigych zmian granic, podczas gdy
imperia i kraje kupieckie korzystay z dopywu
wykwalifikowanej siy roboczej. W XVII i XVIII
w. europejski podbj i zaludnienie obu
Ameryk byy cile powizane z handlem
niewolnikami przymusowym i brutal-
nym transportowaniem przez Atlantyk
ludzi, pochodzcych gwnie z Afryki Sub-
saharyjskiej. Jedna z najwikszych migracji XIX
wieku obja pracownice i pracownikw z Indii,
zarwno osoby pracujce fizycznie, jak i w admi-
nistracji, ktre pracoway w najbardziej odlegych
zaktkach Imperium Brytyjskiego. Niektre sza-
cunkowe dane mwi, e midzy 1834 a 1937
r. Indie opucio 30 milionw osb (z czego do
kraju powrciy 24 miliony). Porwnywalne byy
fale migracji, zarwno czasowej, sezonowej, jak
i staej, z Chin do Poudniowo-Wschodniej Azji
i Stanw Zjednoczonych, ktre tworzyy rdze
siy roboczej podczas gorczki zota i budowy
kolei.
Nierwny rozwj kapitalizmu przyczy-
ni si do powstania duych grup ubogich
* Podstaw poniszego tekstu jest artyku Jane Hardy, Migration, migrant workers and capitalism opublikowany na stronie brytyjskiego kwar-
5 talnika International Socialism, cao (w jzyku angielskim): http://isj.org.uk/migration-migrant-workers-and-capitalism/
i wysiedlonych robotnic i robotnikw rol-
nych w Europie, ktrych potrzebowa
ekspansywnie rozwijajcy si kapitalizm
obu Ameryk. Midzy 1870 a 1914 rokiem
Europ opucio 50 milionw ludzi. Razem
z kryzysem i polityk oszczdnoci wiatowego
kapitalizmu po I Wojnie wiatowej, te fale migracji
zostay wstrzymane dziki rasistowskiej ideolo-
gii, ktra posuya jako pretekst do wdroenia
prawa migracyjnego w Stanach Zjednoczonych.
Po II Wojnie wiatowej, imigracja znw bya na
rk rozwinitym gospodarkom kapitalistycz-
nym (zwaszcza w Europie), ktre aktywnie
rekrutoway zagranicznych pracownikw i pra-
cownice. Wielka Brytania, Francja i Holandia
sprowadzay je ze swoich byych kolonii, pod-
czas gdy inne kraje rekrutoway si robocz
z poudniowo-wschodnich peryferii Europy, Tur-
cji i Pnocnej Afryki. Przykadowo, Zachodnie
Niemcy podpisay w tej sprawie porozumienie
z Wochami (w 1955 i 1965), Grecj i Hiszpa-
ni (1964), Marokiem (1963), Portugali i Turcj
(1964), Tunezj (1965), Jugosawi (1968) i Kore
(1962). W 1973 r. migranci stanowili okoo
10% siy roboczej we Francji i Niemczech.
W Wielkiej Brytanii poda migrantw i migran-
tek bya i wci jest odkrcana i zakrcana jak
woda w kranie, zapewniajc elastyczn, sezo-
now tani si robocz. Pracodawcy stosuj
specjalne programy w rolnictwie i sektorze usug
turystycznych, by importowa tymczasowych
pracownikw i pracownice. Po wstpieniu omiu
pastw byego Bloku Wschodniego do Unii
Europejskiej w 2004 r., pracodawcy w krajach
starej Unii mogli dowolnie wybiera spord
pracownikw z Europy rodkowo-Wschodniej.
Migranci i migrantki, niezalenie od kra-
jw pochodzenia, s szczeglnie potrzebni
jako cz rezerwowej armii siy robo-
czej poniewa bardzo szybko mona si
ich pozby. Stany Zjednoczone, Belgia i Fran-
cja wydaliy zagranicznych pracownikw podczas
Wielkiego Kryzysu w latach 30. XX w. Nigeria
pozbya si dwch milionw pracownic i pra-
cownikw z innych krajw zachodniej Afryki
na pocztku zaamania rynku ropy naftowej
w latach 80. XX w. Po kryzysie ekonomicznym
z 1997 r., ktry zacz si w poudniowo-wschod-
niej Azji, Japonia, Hong Kong, Korea, Tajwan,
Malezja i Tajlandia zaostrzyy kontrole i nadzr
na granicach i wprowadziy grzywny za amanie
przepisw migracyjnych. Poudniowa Korea, Taj-
landia i Malezja rozpoczy repatriacj migrantw
i migrantek, take tych, ktrzy przebywali na ich
terytorium legalnie.
Wykorzystanie siy roboczej imigrantek i imigran-
tw pozwala rwnoczenie krajom przyjmujcym
wypycha na zewntrz koszty odnowienia siy
roboczej. Pastwa wykorzystuj imigra-
cj aby wypeni luki na rynku pracy, ale
nie ponosz adnych kosztw zwizanych
ze spoeczn sytuacj osb migrujcych
i ich rodzin. Na przykad, w Wielkiej Brytanii,
pracownice i pracownicy z nowych krajw czon-
kowskich Unii Europejskiej nie maj prawa do
korzystania z systemu pomocy spoecznej, o ile
nie przepracowali tam 12 miesicy. Nowy sys-
tem punktw dla migrantek i migrantw spoza
Europy stanowi sposb na rekrutacj wysoko
wykwalifikowanych pracownikw i gwarantuje,
e nikt, kto przyjedzie do Wielkiej Brytanii,
nie bdzie ciarem dla budetu pastwa.
Pracownicy i pracownice z nowych
pastw czonkowskich UE, przybywajcy od
2004 r. do Wielkiej Brytanii stanowi najwiksz
fal migracyjn w historii tego kraju. Ta nowa
grupa imigrantek i imigrantw jest statystycznie
modsza i bardziej sfeminizowana ni jakakolwiek
poprzednia grupa: 82% napywajcych pracownic
i pracownikw ma 18-34 lata, a kobiety stano-
wi 43% z nich. Kongres Zwizkw Zawodowych
(Trades Unions Congres - TUC) i stowarzyszone
w nim zwizki pozytywnie odpowiedziay na
napyw imigrantek i imigrantw. Byo to moliwe
dziki wczeniejszej wsppracy z imigrantami
z Portugalii oraz dziki wewntrznym przepisom
wywalczonym przy okazji organizowania si pra-
cownikw i pracownic pochodzcych z Afryki.
Kongres Zwizkw Zawodowych mg zareago-
wa pozytywnie rwnie dlatego, e biurokracja
zwizkowa zdaa sobie spraw z tego, jak due
zmiany na rynku pracy oznacza napyw olbrzy-
miej liczby nowych pracownic i pracownikw
oraz jak bardzo osabiajce dla ruchu zwizko-
wego byoby pozostawienie tych osb samym
sobie.
c.d. strona 7
6
 Organizowanie polskich pracownic i pracowni-
kw stanowio nowe wyzwanie dla brytyjskich
zwizkw zawodowych. Wikszo z tych osb postaw altruistyczn w porwnaniu do postawy
zatrudniona bya w sektorze prywatnym przez
agencje zatrudnienia, a wic w obszarze gdzie
zwizki zawodowe maj mniejsze wpywy i si.
Bariery jzykowe, brak kont bankowych, agre-
sywni i bezwzgldni pracodawcy oraz kiepska
sytuacja finansowa zwizkw zawodowych
oznaczay dodatkowe trudnoci. Tym niemniej,
organizacje zwizkowe zastosoway na poziomie
oddolnym nowe, niespotykane dotd taktyki,
jak choby wykorzystanie funduszu szkolenio-
wego do nauki reprezentantw zwizkowych
jzyka angielskiego, czy wspprac z punktami
poradnictwa prawnego, kocioami i grupami
ssiedzkimi przy organizowaniu spotka na
temat praw pracowniczych.
Tam, gdzie Polki i Polacy naleeli do
zwizkw zawodowych, przystpowali
solidarnie do strajkw rami w rami
z Brytyjkami i Brytyjczykami. Na przykad
w 2005 r. na w centrum dystrybucji w Enfild
w pnocnym Londynie, wybuch strajk, ktrego
postulaty obejmoway wzrost pac i zaprzestanie
zastraszania pracownikw przez kierownictwo.
Na niektrych transparentach, ktre mona byo
zobaczy podczas pikiet, widnia napis po polsku
Oficjalny Strajk, co pokazuje, e w walk zaan-
gaowana bya dua liczba polskich pracownic
i pracownikw. Innym przykadem s brytyjscy
i polscy czonkowie zwizku TGWU (Trans-
port and General Workers Union - Powszechny
Zwizek Pracownikw Transportu) zaanga-
owani w walk o pace i emerytury z firm
transportow First Bus w regionie Midlands.
W 2007 r. prbowano wykorzysta pochodzce
z Polski pracownice i pracownikw agencyjnych
do zamania protestu przeciwko prywatyza-
cji poczty. W miejscowoci Watford pikietujcy
i pikietujce wdarli si do autobusw dowo-
cych Polki i Polakw do pracy i po wyjanieniu na
czym polega spr z pracodawc, imigrantki i imi-
granci opowiedzieli si za odmow pracy.
W sytuacji obecnego kryzysu imigrantki
i imigranci coraz czciej dowiadczaj
bezrobocia i ryzyka deportacji. Na przykad,
7
rzd Czech proponuje wszystkim, ktrzy zostali
zwolnieni 500 Euro i bilet do domu. Wydaje si to
Woch, ktre deportuj bez ostrzeenia. W Rosji
obecnie przebywa 10 milionw imigrantek
i imigrantw, ktrych nieproporcjonalna liczba
zagroona jest bied i przeladowaniami, zwasz-
cza w obliczu zapaci przemysu budowlanego.
Jedna z moskiewskich grup zajmujcych si pra-
wami czowieka podaa, e w cigu 12 miesicy
poprzedzajcych powstanie tego artykuu [2009
r.], 10 osb zostao zamordowanych w rasistow-
skich atakach. Dodatkowe konsekwencje
kryzysu dotykaj kraje biedniejsze i rozwi-
jajce w zwizku z coraz mniejsz kwot
przeleww pochodzcych od migrujcych
pracownic i pracownikw. Transfery z zagra-
nicy dla wielu krajw stanowi znaczn cz
PKB, za dla ich obywateli podstaw zabezpie-
czenia bytu. Obecny kryzys ma wymiar
globalny, a podstawowym pytaniem jest to,
jak gboko dotknie on gospodarki rnych
pastw. W odrnieniu od np. Polakw, osoby
spoza Unii Europejskiej, ktre prbuj dosta
si na przykad do Wielkiej Brytanii musz mie-
rzy si z coraz bardziej drakoskim systemem
punktowym, poniewa uwaani s za nadwyk.
Kapitalizm to system oparty o zasad dziel
i rzd. W Wielkiej Brytanii kolejne rzdy
podejmujc prby nastawienia rnych
grup pracownic i pracownikw prze-
ciwko sobie, czsto gray kart rasizmu
i legitymizoway ksenofobi. Spekulacyjne
baki finansowe gospodarek Wielkiej Brytanii
i USA spektakularnie pky i oba kraje pogr-
aj si w spirali kryzysu, ktrego konsekwencje
w postaci utraty pracy w pierwszej kolejnoci
ponosz imigrantki i imigranci. Gdy pracownice
i pracownicy zaczynaj obawia si o swoj przy-
szo, realne staje si zagroenie, e wanie
imigranci i imigrantki zostan zepchnici do roli
kozw ofiarnych. Kluczowym zadaniem lewicy
jest obecnie zwracanie uwagi, w miejscach pracy
i w ramach zwizkw zawodowych, e to nie
osoby migrujce naley wini za kryzys. Historia
pokazuje, e imigrantki i imigranci oraz krajowi
pracownicy i pracownice mog walczy rami
w rami o lepszy wiat i wygrywa.
 EUROPEJSKI KRYZYS
MIGRACYJNY A
DESTABILIZACJA
BLISKIEGO WSCHODU

Efekty wojny domowej: zniszczony meczet w Azaz w syryjskiej prowincji Aleppo; rdo: rdo:
www.flickr.com/photos/christiaantriebert/; autor:Christian Triebert

2
015 rok przynis Europie najwik-
szy od lat 90-tych kryzys migracyjny.
Jak szacuje UNHCR (Biuro Wysokiego
Komisarza ONZ ds. Uchodcw), od
pocztku roku do Europy przybyo ponad 700
tys. osb uciekajcych gwnie z Syrii, Afgani-
stanu i Iraku. Jest to mniej wicej czterokrotnie
wicej ni w roku 2014. Reakcje na ten wzrost
liczby uchodcw i uchodczy byy i s pene
obaw. Cho teoretycznie respektowanie praw
czowieka to w krajach zachodu oczywisto,
w praktyce argumenty humanitarne zdaj si
nie przemawia do spoeczestw i coraz popu-
larniejsze staj si hasa zamykania granic
i zaostrzania polityki migracyjnej. Czynnikiem
budzcym najwiksze obawy co do przyjmowania
uchodcw i migrantw jest strach przed ekstre-
mizmem islamskim. Analiza historii Bliskiego
Wschodu i pnocnej Afryki sugeruje jed-
nak, e udzielenie pomocy uchodcom

c.d. strona 9 8
 i uchodczyniom jest nie tylko naszym
obowizkiem, ale powinno by rwnie
form rekompensaty za konsekwentn
destabilizacj regionu i zwalczanie ruchw
postpowych, ktre mogy stworzy
alternatyw dla fanatyzmu religijnego.
Dominujca w mediach i opinii publicznej nar-
racja mwi, e nie ma czego takiego jak
umiarkowany islam istnieje on jedynie w wer-
sji agresywnej, zaborczej i dominujcej. Mit ten
propagowany przez rodowiska prawicowe nie
ma w sobie ani odrobiny prawdy. Islamski eks-
tremizm zacz zdobywa powane wpywy
dopiero od lat 70-tych. Wczeniej by zjawiskiem
marginalnym.
Po II wojnie wiatowej na Bliskim Wscho-
dzie, podobnie jak w innych rejonach
kolonialnych, nastpi rozkwit ruchw postpo-
wych i narodowowyzwoleczych. Dla imperiw
kolonialnych oznaczao to utrat wpyww
i statusu mocarstw wiatowych. Symbolem zrzu-
cenia jarzma kolonializmu krajw tego regionu
bya nacjonalizacja Kanau Sueskiego przez Egipt
pod rzdami Nasera. Idea budowy duego,
silnego pastwa arabskiego, opartego na rw-
noci oraz sprawiedliwoci spoecznej zyskaa
ogromn popularno. Niezaleno rejonu w regionie. Interwencje w Afganistanie i Iraku
tak bogatego w rop naftow stanowia gigan-
tyczne zagroenie dla niegdysiejszych imperiw
i nie mogy one dopuci do takiego obrotu
spraw. Uyto kilku rodkw zaradczych, aby
przeciwdziaa tendencjom narodowowyzwo-
leczym na Bliskim Wschodzie. Na poziomie
politycznym rol pastwa klienckiego zachod-
niego imperializmu odgrywao pastwo Izrael,
za pomoc ktrego destabilizowano region
i osabiano ruchy demokratyczne i lewicowo-
-liberalne. Wpywy zachodnie zabezpieczono ju
po I Wojnie wiatowej, dzielc Bliski Wschd na
brytyjsk i francusk stref wpyww w ramach
tzw. Umowy Sykesa-Picota. Jej nastpstwem
byo powstanie wielu sabych pastw, ktre
nie potrafiy prowadzi samodzielnej poli-
tyki. Nie zrezygnowano rwnie ze stosowania
siy, dokonujc kolejnych interwencji zbrojnych
w przypadku buntw.
Poza rodkami bezporednimi, aktyw-
9
nie szukano, a nastpnie wspierano
ideologi, ktra moga przeciwstawi
si siom postpowym. T ideologi by
radykalny islam, ktry do upadku bloku
wschodniego na zachodzie w ogle nie
by postrzegany jako zagroenie. Islamizm
wspierany by finansowo, politycznie i propa-
gandowo np. w czasie gdy lewicowi dziaacze
Organizacji Wyzwolenia Palestyny byli cigani
i zabijani, izraelskie wadze daway radykalnym
islamistom woln rk w szerzeniu ich pro-
pagandy, a dugotrwaa, agresywna polityka
apartheidu wobec Palestyczykw i Palesty-
nek stosowana przez to pastwo daa podstawy
rozwoju radykalnych organizacji islamskich.
Innym przykadem wsparcia wiata zachodniego
dla radykalnych islamistw jest poparcie jakie
otrzymali Talibowie w walce z radzieck inter-
wencj w Afganistanie na przeomie lat 70. i 80.
Pomnikiem pozytywnej propagandy popieraj-
cej radykalny islam moe by film Rambo 3,
ktry nakrcono w hodzie afgaskim Talibom.
Po upadku bloku wschodniego, ideologia rady-
kalnego islamu posiadaa ju znaczce wpywy.
Gdy zabrako wsplnego wroga, islamici
zwrcili si przeciw dawnym sojusznikom pa-
stwom zachodnim chccym zachowa wpywy
(do ktrych kady polski rzd przystpowa
ochoczo) wpisuj si w schemat zabezpiecza-
nia wpyww Stanw Zjednoczonych i krajw
europejskich oraz destabilizacji regionu. Uko-
ronowaniem i bezporedni konsekwencj tej
polityki jest powstanie Organizacji Pastwa
Islamskiego (ISIS), ktra powstaa na skutek
amerykaskiej polityki w okupowanym Iraku,
a nastpnie wczya si w wojn domow w Syrii
Wojna Zachodu z ISIS nie jest oczywi-
sta rejon Bliskiego Wschodu ponownie
naley rozpatrywa jako aren walki
o wpywy. Stany Zjednoczone pocztkowo
wspieray Woln Armi Syrii, ktra w niekt-
rych regionach wsppracuje z frontem Al-Nusra
syryjskim odamem Al-Kaidy (wspieranym
przez Arabi Saudyjsk, ktra jest w sojuszu
z USA). Rosja wspiera siy reimu Baszara Al-
-Assada. Wreszcie Turcja oficjalnie walczca
z ISIS, w praktyce zwalcza gwnie siy kurdyj-
skie - jedn z niewielu postpowych si, ktra
na dodatek jako jedyna stawia realny opr Pa-
stwu Islamskiemu. Zamieszkujcy i wyzwalajcy
pnocn Syri Kurdowie i Kurdyjki s zagro-
eniem dla Turcji ze wzgldu na swoje denia
niepodlegociowe, ktre w wypadku spenienia
kosztowayby Turcj duy kawaek jej wschod-
niego terytorium oraz uniemoliwiyby rozwj
planowanej przez prezydenta Turcji polityki
odbudowy imperium. Cho Turcja jest czon-
kiem NATO, te oburzajce dziaania nie budziy
i nie budz adnego sprzeciwu innych krajw.
Wobec przeduajcego si i stale eskalowanego
konfliktu w Syrii, wobec przepenionych obo-
zw uchodczych w Jordanii, Libanie i Turcji nie
powinno dziwi, e nastpuje migracja ogromnej
rzeszy ludzi w stron Unii Europejskiej jednego
z najbogatszych regionw wiata. W sytuacji
w ktrej niemal kada ze stron konfliktu jest za,
a nieliczne postpowe siy s otoczone i prowadz
beznadziejn walk z jednej strony z ISIS, z dru-
giej z czonkiem NATO nie powinno te dziwi,
e ludzie nie chc angaowa si w tak wojn.
Kryzys humanitarny zosta wywoany
przez kraje zachodnie, ktre w obecnej
sytuacji chc uchyli si od odpowiedzial-
noci. Odpowiedzi Europy na ucieczk setek
tysicy ludzi przed wojn jest budowanie murw
jak na Wgrzech, zamykanie ludzi w obozach
i udawanie, e problem nas nie dotyczy. Jest to
szczeglnie widoczne w Polsce, ktra w cigu
ostatnich 15 lat penia funkcj wasala Stanw
Zjednoczonych, angaujc si w kady konflikt
zbrojny wywoany przez ten kraj, liczc w zamian
m.in. na zniesienie wiz, czy budow na naszym
terytorium tarczy antyrakietowej. Cynizm poli-
tykw, prbujcych zbija kapita polityczna
grajc kart strachu przed radykalnych islamem
powinien wzbudza odraz ofiarami politykw
s zwykli ludzie, ktrych dramat pozostaje nie-
widoczny.

U chodcy w 2 014 roku

Liczba uchod- Liczba uchod- PKB per

cw przyjtych cw przyjtych capita
w danyym kraju w 2014 roku (USD)
w 2014 roku jako % populacji
w tym kraju

Turcja 1 590 000 2,05 9 680

Pakistan 1 510 000 0,81 1 308

Liban 1 150 000 29,30 9 920*

Iran 982 000 1,25 5 183

Etiopia 660 000 0,74** 483*

Jordania 654 000 10,24 5 174*

Unia Europejska 862 000 0,17 36 699

rda: UNHCER, MFW

* PKB za 2013 rok, ** Liczba mieszkacw za rok 2012
10
 PRACOWNICZA
SOLIDARNO
PONAD PODZIAAMI:
PRZYKADY

K
raje Unii Europejskiej czerpi korzyci z niskopatnej, nierzadko noszcej znamiona
niewolnictwa, pracy imigrantek i imigrantw z caego wiata (w tym take innych krajw
europejskich i krajw czonkowskich UE). Na rynkach pracy Europy Zachodniej, a take
USA i Kanady, stanowi oni i one najbardziej wyzyskiwan grup spoeczn. W Polsce,
ktra (przypomnijmy) nie jest krajem masowej imigracji, na bezprzykadny wyzysk naraeni s, coraz
liczniejsi, pracownicy z Ukrainy oraz innych krajw byego ZSRR. Zwizki zawodowe i inne ruchy
spoeczne stoj przed wyzwaniem konsolidacji klasy pracujcej we wsplnym deniu do wyszych
pac i lepszych warunkw pracy oraz niedopuszczenia do rywalizacji i niechci pomidzy nimi. Jako
OZZIP stanowczo sprzeciwiamy si jakimkolwiek przejawom ksenofobii, czy to argumentowanej
ras, kultur, religi czy ekonomi (rynkiem pracy).

Internacjonalizm oznacza dla nas pracownicz solidarno. Pragniemy wzajemnej wsppracy

i szacunku wszystkich ludzi, niezalenie od kraju pochodzenia. Rasizm, ksenofobia i nacjonalizm su
jedynie dzieleniu pracownikw na wzajemnie zwalczajce si grupy i jako takie s przeszkod dla
kadego ruchu pracowniczego.

11
Organizacja si opaca.
Zagranic i ponad granicami
w walce o godno.
Poniej publikujemy wspomnienia Darii, polskiej emigrantki, ktra wsporganizowaa pracownikw
i pracownice (w tym imigrantw i imigrantki) restauracji w szwedzkim Malm. Sprawa wzbudzia
szerokie zainteresowanie mediw, za szwedzki zwizek zawodowy SAC (Sveriges Arbetares Centra-
lorganisation - Szwedzka Centralna Organizacja Pracownikw) przyzna jej nagrod za odwag cywiln
im. Bjrna Soderberga (dziaacza SAC zamordowanego w 1999 r. przez neonazistw) za jej dziaania
na rzecz poprawy warunkw pracy imigrantw i imigrantek pracujcych w Malm. Opisywane wyda-
rzenia miay miejsce w roku 2014 .

P ocztki byy cikie. Du cz personelu

stanowili inni imigranci, w dodatku nie zawsze
mwicy po szwedzku czy angielsku, wic mie-
limy problemy z dogadaniem si. Komunikacja
z szefem take pozostawiaa wiele do yczenia.
Za kadym razem gdy prbowaam dowiedzie
si szczegw, szczeglnie dotyczcych wyna- felu i okazuje si, e nasze wynagrodzenie warte
grodzenia, byam odsyana z kwitkiem. (...) Kiedy
klienci nie mogli mnie zrozumie z powodu
mojego akcentu, czsto okazywali si bar-
dzo nieuprzejmi lub denerwowali si gdy ja nie
mogam ich zrozumie i prosiam o powtrze-
nie po angielsku. Kuchnia praktycznie nie miaa
wentylacji, a w kadym pomieszczeniu, w kt-
rym znajdowali si pracownicy zainstalowana
bya co najmniej jedna kamera (co w Szwecji jest
nielegalne).
Po jakim czasie zaczam wicej rozmawia
z innymi pracownikami. Wtedy wanie dowie-
dziaam si ile prawdopodobnie bd zarabia.
Jedna z pracownic powiedziaa mi, e zarabia
50 koron (okoo 23 z), ale prawdopodobnie ja
zaczn od 40, tak jak wszyscy inni. Ona zarabia
50 koron, poniewa dostaa podwyk po trzech
latach pracy. Kiedy przyszed dzie wypaty
i dostaam pienidze do rki, przeliczyam je
przez ilo przepracowanych godzin i okazao
si, e moja stawka to rwnie 50 koron za
godzin. Po dalszych rozmowach z reszt pra-
cownikw okazao si, e wikszo migrantw zwerbowa szwedzkiego koleg. Razem pla-
spoza Unii Europejskiej dostaje 45 koron za
godzin. Ja 50, a szwedzka koleanka te pracu-
jca na stanowisku kelnerki 60. Bycie imigrantk
lub imigrantem w obcym kraju automatycz-
nie wie si niszym statusem i poziomem
ycia pod wieloma wzgldami. Migranci ka-
dego dnia spotykaj si z klasizmem i rasizmem.
Kiedy zaczynamy odczuwa go dobitnie w port-
jest tylko poow tego co dostaj prawdziwi
obywatele, jako pracownicy musimy si temu
przeciwstawi. Szczeglnie biorc pod uwag,
e to wanie tu - w Szwecji - powtarza si jak
mantr, e jest to kraj rwnoci i jednakowej
wartoci kadego czowieka. To haso syszy si
tu bardzo czsto z ust politykw, ale to tylko slo-
gan, bo nie ma rwnoci miedzy ludmi dopki
warto naszej pracy nie bdzie rwna, dopki
powszechne bd podwjne standardy w miej-
scach pracy. Szczeglnie ciko jest organizowa
si imigrantom bez papierw. Jedynym zwiz-
kiem, ktry udziela pomocy takim osobom jest
SAC (Sveriges Arbetares Centralorganisation -
Centralna Organizacja Pracownikw Szwecji.
Istniejcy od 1910 r. zwizek zawodowy przyp.
red.). SAC ma na swoim koncie wiele wygranych
konfliktw z pracodawcami, ktre pomogy pra-
cownikom - migrantom. Kiedy podjam decyzj,
by zacz organizowa si w moim miejscu pracy
bez chwili zastanowienia zgosiam si do nich.
Po kilku miesicach planowania, udao mi si
c.d. strona 13 12
 Daria Bogdaska, polska czonkini szwedzkiego zwizku zawodowego SAC
(...) Szczeglnie biorc pod uwag, e to wanie
tu - w Szwecji - powtarza si jak mantr, e jest
to kraj rwnoci i jednakowej wartoci kadego
czowieka. To haso syszy si tu bardzo czsto
z ust politykw, ale to tylko slogan, bo nie ma
rwnoci miedzy ludmi dopki warto naszej
pracy nie bdzie rwna, dopki powszechne
bd podwjne standardy w miejscach pracy.
nowalimy strategi jak wywrze presj na
pracodawcy, tak by polepszy warunki nie tylko
dla nas, ale dla wszystkich. Pozostali pracow-
nicy nie mogli doczy do zwizku, bo byli zbyt
zaleni od szefa. Cz wynajmowaa od niego
mieszkanie, cz bya mu duna pienidze,
a cz bya nawet z nim spokrewniona. Skon-
taktowaam si z dziennikark najwikszego
szwedzkiego dziennika Expressen i rozpocz-
ymy wspprac. Podczas gdy ona pracowaa
nad artykuem o sytuacji w moim miejscu pracy,
byymy cay czas w kontakcie i wymieniaymy
si kontaktami i informacjami, ktre mogyby
pomc sprawie.
13
Po paru dniach od naszej rozmowy [z szefem -
przyp. red.], gdy prbowaam dowiedzie si,
kiedy mam znw przyj do pracy (nie mielimy
staego grafiku), szef przesta odbiera telefon.
Po dwch tygodniach zadzwoni do mnie i powie-
dzia, e odkry, e nie mam numeru personalnego
i dopki go nie zdobd mam nie przychodzi do
restauracji. To znaczyo dla mnie utrat pracy.
Pocztkowo prbowaam toczy z nim walk
i przyniosam dokumenty, ktre pozwoliyby mi
otrzyma ten numer od razu. Kiedy odmwi
zrozumiaam, e nie ma szans na kontynuowanie
organizacji w miejscu pracy i zdecydowaam si
na rozpoczcie negocjacji przy udziale zwizku.
Razem ze zwizkiem obliczylimy, e restauracja
jest mi winna 46 tysicy koron. Jest to rnica
pomidzy tym co powinnam dosta wg ukadu
zbiorowego (Kolektivavtal) a tym co dostaam
w rzeczywistoci. Byy szef podpisa dokument
obligujcy go do wypacenia mi pienidzy bez
mrugnicia okiem. Ewidentnie nie by to dla niego
problem finansowy, mona sobie tylko wyobra-
zi, jak duo zarabia wykorzystujc pracownikw
kadego dnia. Jednak najwaniejsze co osignli-
my wygrywajc ten konflikt byy nie pienidze,
ale przykad dla innych osb. To by pierwszy raz
w Malm, eby imigrantka pracujca na czarno
wygraa konflikt z pracodawc. Dziki tej wygra-
nej moemy pokaza innym migrantom, e walka
o swoje prawa jest moliwa i si opaca.
Wkrtce okazao si, e nie ja jedna mam pro-
blemy z pracodawc. Od tej pory SAC zaj
si dwiema sprawami migrantw pracujcych
w Malm, ktrzy nie otrzymali zapaty za swoj
prac w restauracjach. Niestety sprawy te nie s
atwe i nadal si tocz.
Na koncie mamy kilka blokad przeciwko tym
restauracjom i wydaje si, e na dzie dzisiej-
szy jedna z tych spraw moe skoczy w sdzie
pracy. Nasz lokalny odzia Malm LS (Loklala
Sammorganisation) niestety cierpi na brak
wystarczajcej iloci przeszkolonych osb, ktre
mogyby prowadzi np. negocjacje, dlatego nie
jestemy w stanie teraz zaj si wszystkimi
sprawami, ktre do nas napywaj. Ja staram si
edukowa dziki rozmaitym kursom i warszta-
tom, jakie oferuje SAC. Nastpnym kursem jaki
planuj ukoczy jest kurs negocjatorski.
Dziki artykuom w Expressen i innych dzien-
Berliska Galeria Haby - wyzysk
i samoorganizacja imigrantw
w stolicy Niemiec.
O
tym jak iluzoryczna moe okaza
si wizja dobrze patnej pracy za
granic mieli okazj przekona si
rumuscy budowlacy korzystajcy
ze swobody przemieszczania si i otwartego
rynku pracy w ramach Unii Europejskiej. Ber-
liskie Centrum Handlowe (The Mall of Berlin)
to inwestycja warta miliard euro, gigantyczny
kompleks handlowo-usugowy w centrum mia-
sta otwarty na jesieni zeszego roku.
Za dostarczenie siy roboczej do jego budowy
odpowiaday rne firmy podwykonawcze,
ktre sprowadziy setki pracownikw z Rumunii
wymagajc od nich pracy po 10 godzin dziennie,
(...) Jednak najwaniejsze co osignlimy wygry-
wajc ten konflikt byy nie pienidze, ale przykad
dla innych osb. To by pierwszy raz w Malm,
eby imigrantka pracujca na czarno wygraa
konflikt z pracodawc.
nikach duo ludzi w Malm zainteresowao si
podjciem kampanii konsumenckiej polega-
jcej na informowaniu klientw o aktualnych
konfliktach zwizkowych w poszczeglnych
restauracjach i nawoywaniu do ich bojkotu.
Razem z SAC planujemy kampani eduka-
cyjn o prawach pracowniczych skierowan do
migrantw. Ja obecnie pracuj nad komiksem
ksik, w ktrej opisuj moj histori i moje
dowiadczenia w organizowaniu si w pracy,
a take angauj si w lokalne dziaania mojego
zwizku zawodowego.
6 dni w tygodniu za 5 lub 6 euro za godzin. Jed-
nak nawet te, z punktu widzenia niemieckiego
rynku pracy, enujco niskie wynagrodzenia za
tak cik prac nie byy wypacane w caoci
i na czas. Dodatkowo i wbrew podpisanym kon-
traktom od robotnikw domagano si pienidzy
za zakwaterowanie oraz nielegalnych opat
manipulacyjnych. Nie zapewniano im rwnie
wystarczajcych iloci wody i ywnoci. Pozba-
wieni odpowiednich rodkw, niektrzy z nich
zmuszeni byli zamieszka na budowie. Nieznajo-
mo jzyka oraz obowizujcych w Niemczech
regulacji sprawiay, e przez pewien czas pod-
wykonawcy oraz gwny inwestor pozostawali
c.d. strona 15 14
 FAU Berlin z transparentem domagajcym si zapaty zalegych wynagrodze dla pracownikw budujcych Mall of Berlin
w swoim procederze bezkarni.
Miarka przebraa si jesieni 2014 i imigranci
zaczli domaga si zalegych wypat oraz lep-
szych warunkw pracy. W pogmatwanym
systemie podwykonawstwa rne firmy przerzu-
cay si odpowiedzialnoci. Inwestor obarcza
odpowiedzialnoci firm budowlan, ktra
z kolei obwiniaa kolejnego podwykonawc. Pod-
mioty biorce udzia w budowie obwiniay si
nawzajem, ale pienidzy na zalege wypaty oraz
nalene podwyki nie znaleziono. Kiedy, pomimo
obietnic, sytuacja nie ulega zmianie a budowlacy
nie ustpowali w naciskach - posypay si zwol-
nienia. Wikszo robotnikw-imigrantw nie
moga pozwoli sobie na pozostanie w Berlinie
i zdecydowaa si na powrt do domu. Ci, kt-
rzy zostali organizowali protesty przed centrum
handlowym oraz zwrcili si o wsparcie do Sekcji
Cudzoziemcw Wolnego Zwizku Zawodowego
(Freie Arbeiterinnen- und Arbeiter-Union
FAU; anarchosyndykalistyczna organizacja
zwizkowa). Wsplnymi siami przez 30 dni, 6
dni w tygodniu, organizowano siedmiogodzinne
pikiety a sprawa trafia do sdu pracy. Prote-
15
sty pod centrum handlowym i pod siedzibami
firm odpowiedzialnych za jego budow trwaj
do dzi, a niemiecka opinia publiczna regular-
nie informowana jest o nieuczciwych praktykach
biznesu oraz mozolnej, ale przynoszcej pozy-
tywne rezultaty batalii sdowej.
Sytuacja budowlacw z berliskiego centrum
handlowego nie jest odosobniona. Takich przy-
padkw jest w Niemczech znacznie wicej, nie
tylko w sektorze budowlanym, ale rwnie
opiece, gastronomii i logistyce, gdzie migranci
i migrantki stanowi najatwiejszy, a przez to
najczstszy cel dziaa zmierzajcych do obni-
enia wynagrodze i podwyszenia norm
wydajnoci w miejscu pracy. Zdaniem niemiec-
kich organizacji pracowniczych, kraj ten buduje
swoje bogactwo poprzez tego rodzaju praktyki.
W takich przypadkach anty-pracownicze dziaa-
nia oraz ksenofobiczna postawa wobec obcych
id w parze.
Walka pracownikw logistyki
w pnocnych Woszech

O
d 2009 r. zaprzyjaniony z Inicja- z 2008 r. wiele firm z brany zredukowao wyna-
tyw Pracownicz, radykalny woski grodzenia o ok. 30% i jeszcze bardziej zaostrzyo
zwizek zawodowy SI COBAS (Sin- dyscyplin w miejscu pracy. Mohamed, pracujcy
dacato Intercategoriale Cobas w TNT czonek SI COBAS opisuje to w nast-
Midzybranowy Zwizek Komitety pujcy sposb: 200 osb musiao wykonywa
Oddolne wywodzcy si z tradycji autono- prac 500, wic firma oszczdzia na pensjach
mii robotniczej z lat 70. XX wieku) organizuje dla 300 osb. Przez pi lat TNT przodowao
pracownikw z sektora logistyki i wspiera ich w rankingu wzrostu produktywnoci pord firm
walk o podwyki pac i popraw warunkw dziaajcych we Woszech, ale nikt nie sprawdza
pracy. Walka ta jest prowadzona solidarnie w jakich warunkach odbywa si ten wzrost.
przez woskich pracownikw i pracownice oraz
imigrantw i imigrantki pochodzcych gw- Brana logistyczna we Woszech jest zdo-
nie z Afryki Pn. i Indii. Pomimo niekorzystnego minowana przez podwykonawcw duych
dla pracownikw ukadu si (obecno duych, midzynarodowych korporacji, ktre zlecaj
globalnych korporacji, ktre korzystaj z wielu wiele zada firmom formalnie zarejestrowa-
podwykonawcw zatrudniajcych personel na nym jako spdzielnie, ale realnie dziaajcym
umowach cywilnoprawnych lub na czarno), wik- jak agencje pracy tymczasowej i chtnie korzy-
szo protestw prowadzonych przez SI COBAS stajcym z tzw. elastycznych form zatrudnienia.
zakoczya si znaczcymi podwykami pac. Dodatkowo, firmy te rekrutuj pracownikw
Sukces ten nie byby jednak moliwy bez przea- i pracownice gwnie spord spoecznoci imi-
mania podziaw i uprzedze pomidzy rnymi granckich z krajw takich jak Egipt, Maroko
grupami pracownikw i pracownic logistyki. i Tunezja. Liczna jest take mniejszo imigrantw
i imigrantek z Indii. Sta strategi firm jest wyko-
Pnocne i centralne Wochy s obszarem, na rzystywanie rnic i podziaw midzy rnymi
ktrym w ostatnich latach ulokowano wiele grupami pracownikw oraz wykorzystywanie
magazynw i centrw logistycznych: miasta takie niepewnej sytuacji imigrantw i imigrantek w celu
jak Mediolan, Piacenza, Werona i Bolonia stay utrzymywania niskich pac i rosncej wydajnoci:
si globalnym centrum przeadunkowym, zinte-
growanym z portami w Genui i Wenecji. Swoje
zakady maj tam takie korporacje jak Ikea, Ama- Naszym pierwszym problemem byo
zon, TNT czy GLS. We wszystkich tych firmach zjednoczenie wszystkich pracownikw
pracownicy od dawna skaryli si na spadek i pracownic w firmie do wsplnej walki, do
pac (w latach 90. Przecitna osoba zatrudniona zwalczania szantau niskich pac i utraty
w centrum logistycznym otrzymywaa pensje pracy oraz cigej presji [na wzrost wydaj-
rwn ok. 2 tys. Euro, obecnie jej zarobki wyno- noci] od ktrej wielu z nas choruje. Aby
sz ok. 800 Euro), prac w trybie na wezwanie, rzdzi, oni [szefowie] nastawiaj jednych
czste, niepatne przerwy w pracy wyduajce pracownikw przeciwko innym: Wochw
dzie roboczy, obowizkowe nadgodziny i prac przeciwko imigrantom (stanowicym 90%
w weekendy, nieprawidowoci w obliczaniu wszystkich zatrudnionych), Egipcjan prze-
pensji oraz cigle rosnce normy wydajnoci ciwko Marokaczykom itp. W GLS byo
poczone z lekcewacym traktowaniem pra- mnstwo robotnikw z Indii, z ktrych
cownikw i pracownic przez przeoonych.
Wraz ze wiatowym kryzysem gospodarczym

c.d. strona 15 16

wikszo nie mwia nawet po wo-
sku pracodawca korzysta z tego, eby
jeszcze bardziej nas wyzyskiwa. Organi-
zowalimy zebrania z chiskimi i indyjskimi
robotnikami, ale wyczuwalimy te napi-
cia pomidzy nimi a robotnikami z krajw
arabskich. Pomimo tego powiedziaem
wtedy: Zapomnijmy o tym skd jestemy,
jestemy wszyscy pracownikami i wszyscy
jestemy wyzyskiwani. Na tym musimy si
skoncentrowa.
Mohamed, pracownik TNT zrzeszony
w SI COBAS
W tych warunkach cz pracownikw zacza
rozwaa zorganizowanie protestw, zgaszajc
si z prob o pomoc do zwizkw. Zwizkiem,
ktry zaproponowa im realne wsparcie by SI
COBAS w odrnieniu od innych central nie
chcia bowiem ogranicza si do (nieskutecz-
nych) dziaa prawnych. Pracownicy zrzeszeni
w SI COBAS wybrali jako form dziaania strajki
i blokady drg wyjazdowych z centrw logistycz-
nych. O sukcesie tej strategii przesdzio z jednej
strony to, e powstrzymywanie si od pracy pra-
cownikw wewntrz sortowni byo wspierane
przez solidarnociowe blokady na zewntrz
zakadu pracy (co dawao pracownikom poczucie
siy i solidarnoci), a z drugiej, e nawet krt-
kie sparaliowanie pracy centrw logistycznych
powodoway gigantyczne straty dla firm. Poczt-
kowo, same strajki w firmach takich jak GLS nie
przynosiy sukcesw i ich jedynymi skutkami
byy zwolnienia strajkujcych i dugotrwae bata-
lie sdowe o przywrcenie ich do pracy. Gdy
jednak strajki poczono z solidarnociowymi
blokadami, poszczeglne firmy stay si bardziej
skonne do akceptacji da strajkujcych. W tych
warunkach COBAS wymusi w kilku firmach pod-
pisanie korzystnych porozumie: przykadowo,
w TNT zawarto oglnokrajowe porozumienie
gwarantujce sta liczb godzin pracy, podwyki
pac oraz patne urlopy i zwolnienia choro-
bowe (pamitajmy, e firma korzystaa z umw
17
cywilnoprawnych, gdzie takie podstawowe
prawa pracownicze czsto nie obowizuj).
Oczywicie tak bojowa strategia wizaa si
z ryzykiem represji tak ze strony pracodawcw,
jak i instytucji pastwowych: zdarzay si zwolnie-
nia najaktywniejszych zwizkowcw, rozbijanie
protestw przez policj czy nawet sankcje karne
(krajowy koordynator SI COBAS, Aldo Milani
otrzyma np. trzyletni sdowy zakaz przebywania
na terenie miasta Piacenza). Zwizek odpowie-
dzia jednak na represje masow mobilizacj
i akcjami solidarnociowymi: w kwietniu 2013
r. ok. 1000 osb manifestowao w Piacenzie aby
zaprotestowa przeciwko sdowym represjom
wymierzonym w aktywistw COBAS; zwizek
powoa te kas solidarnociow aby wspiera
osoby, ktre utraciy prac ze wzgldu na swoje
zaangaowanie w walk o prawa pracownicze.
W tych warunkach, w marcu 2013 odby si
pierwszy oglnokrajowy strajk sektora logi-
stycznego we Woszech. Trwa on 24 godziny
i obj zakady zlokalizowane w Mediolanie,
Bolonii, Padwie, Weronie i Treviso. Jego gw-
nym celem byo wymuszenie na pracodawcach
z brany logistycznej podpisania krajowego
ukadu zbiorowego, uznajcego cay personel
za pracownikw (w tym take osoby pracujce
na umowach cywilnoprawnych), wprowadzaj-
cego podwyki pac i popraw bezpieczestwa
i higieny w miejscu pracy. Ukadu pki co nie pod-
pisano, ale presja wywierana przez SI COBAS
stwarza moliwo zawarcia go w przyszoci.
Patrzc na trudne warunki do organizowania pra-
cownikw i pracownic oraz krtki okres czasu
(6 lat) przez ktry SI COBAS prowadzi swoje
dziaania w brany logistyki, osignicia zwizku
mona bez wtpienia uzna za sukces. Nie udaoby
si go jednak osign, gdyby zwizek oraz pra-
cownicy i pracownice nie wyszli poza narodowy
egoizm i nie sprbowali wczy wszystkich
zatrudnionych bez wzgldu na kraj pochodze-
nia we wsplne dziaania. Pynie std wniosek,
e wsplnota i solidarno s najlepszymi gwa-
rancj sukcesu w walce o prawa pracownicze.
wietnie podsumowuje to Karim imigrant pe-
nicy funkcj delegata zwizkowego SI COBAS:
 Demonstracja SI COBAS w Bolonii luty 2014

Zaczlimy budowa radykalny ruch, nie tylko w logistyce. Pracownicy logi-

styki czsto bior udzia w demonstracjach na rzecz praw lokatorw i lokatorek
i wspieraj walki innych bran. Nie skupiaj si wycznie na sektorze logistycznym. Teraz
wspieraj pracownikw sektora metalowego, a wczeniej pomagali personelowi hoteli.

Karim, delegat SI COBAS

18
 ALTERNATYWY
DLA STRACHU,
ALTERNATYWY DLA
TWIERDZY EUROPA
M
asowy napyw do Europy uchod-
cw i uchodczy z krajw Bliskiego
Wschodu i zwizany z nim kry-
zys polityczny Unii Europejskiej da
prawicy pretekst do rozptania kampanii propa-
gandowej podsycajcej strach i niech do osb
spoza Europy. W Polsce pocztkowo kampania
ta bya prowadzona przez skrajne organizacje
nacjonalistyczne (tworzce Ruch Narodowy:
Obz Narodowo-Radykalny i Modzie Wszech-
polska), ale z czasem wczyy si w ni take
partie i media konserwatywne (Prawo i Spra-
wiedliwo oraz zwizane z nim media takie
jak wSieci) oraz prawicowi populici (Janusz
Korwin-Mikke, Pawe Kukiz). Podobne treci
cho innymi sowami wyraali take poli-
tycy i polityczki rzdzcej koalicji PO-PSL.
Niezalenie od rnic midzy wyej wymienio-
nymi rodowiskami, prawicowa propaganda nt.
migracji miaa podobne cele i techniki:
Staraa si wytworzy poczucie zagroenia dla
polskiej kultury i cywilizacji europejskiej,
okrelajc zjawisko migracji i napywu uchod-
cw takimi terminami jak: (planowana) inwazja
czy szturm na UE. Uycie takiego jzyka miao
wywoa jednoznaczne skojarzenia, e przy-
bycie do Europy osb uciekajcych z Bliskiego
Wschodu jest dla nas zagroeniem;
Przedstawiaa wszystkich uchodcw i uchod-
czynie w sposb stereotypowy: jako leniwych
19
Arabw (chccych tylko korzysta z nie-
mieckich zasikw), islamskich terrorystw,
nie-integrujc si spoeczno dc do
wprowadzenia prawa szariatu;
Przedstawiaa prawicowe idee i doktryny
jako tarcz bronic Polsk i Europ przed
zagroeniem w ostatniej kampanii wybor-
czej przed wyborami do Sejmu i Senatu
powszechne byo odwoanie si do strachu
przed imigrantami i imigrantkami przy jedno-
czesnym forsowaniu prawicowych programw
gospodarczych (obnika podatkw dla najbo-
gatszych, cicia socjalne) i politycznych (polityka
historyczna sprowadzona do promocji historii
prawicowych partii i organizacji politycznych).
Przedstawiaa Uni Europejsk jako struktur
anty-polsk dc do celowego ulokowania
w Polsce imigrantw i imigrantek, ktrych nie
chce polskie spoeczestwo taka krytyka
UE jest prowadzona z pozycji konserwatywno-
-liberalnych, w ramach ktrych krytykowana
jest koncepcja solidarnego wsparcia wszystkich
pastw UE dla osb uciekajcych z Bliskiego
Wschodu i Afryki.
Chocia pocztkowo wikszo Polakw i Polek
bya bardzo pozytywnie nastawiona do pomocy
osobom uciekajcym do Europy z Bliskiego
Wschodu, to jednak masowa kampania propa-
gandowa prawicy (tak na polu medialnym, jak
i poprzez rne marsze przeciwko islamizacji)
odniosa wzgldny sukces: wg. danych CBOS,
w okresie od maja do sierpnia nastpi gwa-
towny spadek odsetka osb zgadzajcych si
z opini, e Polska powinna przyj uchodcw. z prawicowym postrzeganiem rzeczywistoci:
Gazeta Prawna podaa na pocztku wrzenia, e
odsetek osb chccych przyjmowa uchod-
cw spad od majowego badania o 16 punktw
procentowych, a niechtnych temu wzrs
o 17 punktw. Pomimo tak znaczcego spadku,
w sierpniu br. Cigle wikszo badanych
osb (56%) opowiadaa si za przyjmowaniem
uchodcw, a przeciwna temu byo 38% osb.
Sukcesy prawicowej kampanii strachu stanowi
powane zagroenie dla ruchu pracowniczego
z czterech podstawowych powodw:
1. Na antyimigranckich kampaniach propagan-
dowych buduj swoje poparcie partie polityczne
goszce antypracowniczy program gospodarczy
(jak np. KORWIN postulujcy radykalne ogra-
niczenie uprawnie zwizkw zawodowych,
masow prywatyzacj oraz likwidacje wiadcze
socjalnych z systemu pomocy spoecznej);
2. Wiara w zagroon polsk wsplnot pod- i pracownic ponad granicami odnosi si nato-
stawia pod rzeczywisty konflikt pracodawcw
i pracownikw fantazj na temat wsplnego
interesu narodowego. W myl wyobraonej
narodowej wsplnoty wyzysk pracownikw staje
si akceptowalny, a zudne poczucie przynale-
noci do jednej narodowej rodziny z (polskim)
pracodawc pozwala usprawiedliwia nawet
najbardziej brutalne formy antypracowniczej
opresji;
3. Uprzedzenia i podziay w ramach klasy pracu-
jcej, ktre tworz w jej ramach grupy okrelone
ze wzgldu na narodowo czy wyznanie prowa-
dz do osabienia siy przetargowej wszystkich
pracownikw i pracownic. Podzielonym pra-
cownikom i pracownicom trudniej jest walczy
o swoje skuteczna walka wymaga bowiem
wsplnego dziaania.
4. Prawicowe spojrzenie na Bliski Wschd jest
faszywe i absurdalne: przedstawia autorytarne
rzdy z tego regionu i toczce si tam od lat
konflikty jako efekt bliskowschodniej kultury,
pomija tym samym rol, jak w nich odgrywaa
polityka autorytarnych reimw wspieranych
przez kraje Europy i USA (Turcja, Arabia Sau-
dyjska, Izrael).
Inicjatywa Pracownicza od pocztku swojego
powstania promuje wartoci i idee sprzeczne
stara si podkrela jak wana jest solidarno
wszystkich pracownikw i pracownic ponad
podziaami oraz promowa midzynarodow
wspprac zwizkw zawodowych i organiza-
cji pracowniczych. Przykadem takiej deklaracji
jest dokument Nasza strategia dziaania przy-
jty na IX Zjedzie Delegatw i Delegatek:
Podstaw naszych dziaa jest solidar-
no caej klasy pracujcej aktywnie
zwalczamy podziay wytwarzane przez
pastwo i kapita i dziaamy na rzecz
odtworzenia wsplnoty wszystkich osb
utrzymujcych si z pracy najemnej.
Nasza strategia dziaania dokument przy-
jty na IX Krajowym Zjedzie Delegatw
i Delegatek Inicjatywy Pracowniczej
Do koniecznoci wsppracy pracownikw
miast dokument Wytyczne programowe OZZ
IP (take przyjty na IX Zjedzie Delegatw
i Delegatek oraz Deklaracja Ideowa (przyjta na
Zjedzie w 2009 r.):
Ruch pracowniczy musi by tak globalny
jak kapitalizm poniewa na nasze ycie
wpywaj nie tylko lokalni pracodawcy
i wadze pastwowe, ale i midzynaro-
dowe korporacje i organizacje polityczne
i ekonomiczne. Inicjatywa Pracownicza
wspiera proces koordynacji walk i wsp-
pracy pomidzy zwizkami odwoujcymi
si do tradycji anarchosyndykalistycznej
oraz klasowymi i alternatywnymi zwiz-
kami zawodowymi.
Wytyczne Programowe dokument przy-
jty na IX Krajowym Zjedzie Delegatw
i Delegatek Inicjatywy Pracowniczej
Uwaamy za niezbdn midzynaro-
c.d. strona 21 20
 dow solidarno ruchu zwizkowego
i pracowniczego.
Deklaracja ideowa OZZ Inicjatywa Pra-
cownicza przyjta na Krajowym Zjedzie
Delegatw Inicjatywy Pracowniczej w 2009 r.
Chocia w przypadku Polski, podziay w ramach
klasy pracujcej najczciej dotycz nierw-
nego traktowania kobiet i braku solidarnoci
midzy poszczeglnymi zakadami pracy i bran-
ami, to jednak wraz z postpami globalizacji
i narastajcym kryzysem wiatowej gospodarki
kapitalistycznej w sposb naturalny dojd do
nich podziay religijne i rasowe. Ju teraz daje si
zaobserwowa napyw pracownikw i pracow-
nic uciekajcych z pogronej w wojnie Ukrainy,
a przy dalszym trwaniu wojny w Syrii oraz pog-
biajcym si chaosie w Iraku i Afganistanie
z czasem pojawi si u nas take pracownicy
i pracownice z tych pastw.
Co wicej i co jest szczeglnie wane w przy-
padku problemw spoecznych zwizanych ze
zjawiskiem migracji Inicjatywa Pracownicza
zawsze promowaa wizj zwizku zawodowego
jako organizacji, ktra reprezentuje nie tylko
pracownikw i pracownice w miejscu pracy,
ale traktuje problemy pracownicze szerzej:
wczajc w nie np. problemy pracownikw i pra-
cownic pozbawionych pracy (bezrobotnych), czy
nie wykonujcych jej ze wzgldu na stan zdrowia,
wiek albo konieczno urodzenia i wychowania
dzieci. W takiej perspektywie, zwizek zawo-
dowy walczy nie tylko o wysze pace i lepsze
warunki pracy, ale i dziaa na rzecz zagwaranto-
wania wszystkim prawa do dochodu w sytuacji
utraty pracy lub niemonoci znalezienia zatrud-
nienia. Innymi sowy, jednym z zada zwizku
zawodowego jest walka o wysze zasiki i wiad-
czenia dla wszystkich. Taka perspektywa jest
obecna praktycznie we wszystkich podsta-
wowych dokumentach programowych OZZ
Inicjatywa Pracownicza:
Ruch zwizkowy postrzegamy jako sze-
roki ruch spoeczny, ktry nie zamyka si
w bramach zakadu pracy na nasze
ycie wpywa nie tylko sfera produkcji, ale
21
i reprodukcji. Z tych powodw priorytetem
jest dla nas zaangaowanie w walki loka-
torskie, na rzecz praw kobiet, inicjatywy
antymilitarystyczne i ekologiczne oraz
wsparcie dla osb bezrobotnych i emery-
tw i emerytek.
Nasza strategia dziaania dokument przy-
jty na IX Krajowym Zjedzie Delegatw i
Delegatek Inicjatywy Pracowniczej
Walczymy o odzyskanie kontroli nad
naszym yciem, zarwno w zakadzie
pracy, jak te w miejscu zamieszkania.
Deklaracja ideowa OZZ Inicjatywa Pra-
cownicza przyjta na Krajowym Zjedzie
Delegatw Inicjatywy Pracowniczej w 2009 r.
Wszystko to logicznie prowadzi do jednoznacz-
nego odcicia si Inicjatywy Pracowniczej od
organizacji i inicjatyw tworzcych i wzmacniaj-
cych podziay w ramach klasy pracujcej przede
wszystkim tych wywodzcych si z rnych nur-
tw radykalnej prawicy:
Odcinamy si od wszelkich idei, organiza-
cji i inicjatyw o charakterze rasistowskim,
szowinistycznym, seksitowskim czy homo-
fobicznym. Zwizek zawodowy jest
organizacj wszystkich pracownikw i pra-
cownic, a naszymi przeciwnikami jest
kapita i pastwo, a nie inni pracownicy
i pracownice.
Nasza strategia dziaania dokument przy-
jty na IX Krajowym Zjedzie Delegatw i
Delegatek Inicjatywy Pracowniczej
Jest wic jasne, e w kwestii migracji nasz zwizek
musi radykalnie przeciwstawi si prawicowej
nagonce na imigrantw i imigrantki oraz okaza
solidarno zarwno z osobami, ktre przyby-
waj do Europy z krajw Bliskiego Wschodu
i Afryki Pnocnej, jak i spoecznociami, ktre
w tych regionach wiata padaj ofiarami terroru
fanatykw religijnych z ISIS oraz pro-amery-
kaskich reimw, takich jak Turcja czy Izrael.
W pierwszej kolejnoci wymaga to odczarowa-
nia debaty o migracjach i podwaenia mitw,
jakie na temat uchodcw rozpowszechnia pra-
wica:
Mit 1: Mamy do czynienia nie z uchodcami
wojennymi, ale z imigrantami ekonomicznymi
wg. danych UNHCR 53% osb, ktre w 2015 r
przybyy do Europy ucieko z Syrii, kolejne 18%
- z Afganistanu, 6% z Iraku i 5% z Erytrei. cz-
nie, 82% uchodcw i uchodczy pochodzi
wic z krajw, w ktrych trwa wojna lub innego
typu konflikty zbrojne. Odsyanie ich do domu
oznacza wic wydanie na nich wyroku mierci
lub skazanie na egzystencj w przepenionych
i czsto niedostatecznie zaopatrzonych obozach
dla uchodcw w Turcji, Libanie, Jordanii, Syrii
i Iraku.
(zasikw dla bezrobotnych, wiadcze z pomocy
spoecznej), kryzys publicznego mieszkalnictwa
i spekulacyjna dziaalno bankw w poczeniu
z zaostrzaniem polityki karnej i coraz bardziej
agresywnymi dziaaniami sub porzdkowych
w poczeniu z rosncymi uprzedzeniami i kam-
paniami nienawici ze strony skrajnej prawicy
s gwnymi czynnikami, ktre prowadz do
okresowych wybuchw protestw spoeczno-
ci imigranckich w krajach takich jak Francja czy
Wielka Brytania. Z drugiej strony istnieje sze-
reg pozytywnych przykadw na to, jak imigranci
i imigrantki wczay si w dziaania zwizkw

Mit 2: Na nasz pomoc zasuguj tylko chrze-

cijanie, a muzumanie s dla nas zagroeniem
spoeczno muzumaska na Bliskim Wscho-
dzie nie jest monolitem: istniej tam radykalne,
fanatyczne organizacje terrorystyczne takie jak
Pastwo Islamskie (ISIS), ale ich ofiarami padaj
nie tylko chrzecijanie. ISIS stosuje terror przede
wszystkim wobec spoecznoci muzumaskich,
ktre nie chc si jej podporzdkowa (gw-
nie Szyitom i Szyitkom) oraz przedstawicielom
i przedstawicielkom innych wyzna (Alawitom
i Alawitkom, Jazydom i Jazydkom, spoecznoci
druzyjskiej i wielu innym). Syryjscy muzuma-
nie i muzumanki maj wic wszelkie podstawy
do tego, eby ucieka z terenw opanowanych
przez t organizacj. Musimy te pamita, e
wikszo islamskich organizacji pozarzdowych zawodowych i prowadzili i prowadziy wspln
i zwizkw wyznaniowych stanowczo potpia walk razem z europejskimi pracownikami i pra-
ISIS i przeciwstawia si jej ideologii. cownicami.

Mit 3: Spoecznoci imigrantw i imigrantek
bd generowa problemy spoeczne tworzc
getta i odrzucajc nasze wartoci i kultur
getta i biedne dzielnice powstaj nie ze wzgldu
na wyznawan religi czy kraj pochodzenia, ale
ze wzgldu na procesy ekonomiczne i polityk
pastwow. Masowe zwolnienia i deindustria-
lizacja powodujce bezrobocie, cicia socjalne
Mit 4: Nie sta nas na utrzymywanie uchod-
cw w sytuacji, gdy wiele Polakw i Polek yje
w biedzie prawa do godnego ycia, dachu nad
gow i dochodu gwarantujcego ycie bez stra-
chu przed bied s niepodzielne i nie mona ich
odmawia komukolwiek ze wzgldu na jego lub
jej pochodzenie czy wyznawan religi. Obecnie,
gwne koszty pomocy uchodcom i uchodczy-

c.d. strona 23 22
 niom spadaj na biedne kraje Bliskiego Wschodu
(takie jak Liban), ktre przyjy ich najwicej.
Spoeczestwa Europy w tym spoeczestwo
polskie maj wystarczajce zasoby i bogactwo by
zapewni nie tylko godny byt swoim obywate-
lom i obywatelkom, ale rwnie pomc ofiarom
wojen w innych regionach wiata. Problemem
nie jest liczba osb wymagajcych wsparcia, ale
nierwny podzia dochodu narodowego i skrajne
nierwnoci spoeczne. To nie imigranci
i imigrantki s przyczyn ubstwa, ale kapitali-
ci i elity polityczno-biznesowe, ktre zagarniaj
lwi cz bogactwa, na ktre pracuj pracow-
nicy i pracownice.
Mit 5: Niech osoby, ktre chc pomaga
uchodcom same przyjm kogo do domu
kryzysu humanitarnego o tak duej skali nie
da si rozwiza indywidualn dziaalnoci
humanitarn ludzi dobrej woli uchodcy
i uchodczynie potrzebuj nie tylko dachu nad
gow, ale i moliwoci nauki jzyka, posyania
dzieci do szkoy, korzystania z usug publicznych,
dochodw umoliwiajcych przeycie i szeregu
innych form wsparcia, ktrych nie jest w stanie
zapewni nawet najwiksza organizacja pozarz-
dowa. Co wicej, nawet najlepsze i najwiksze
wsparcie dla osb, ktre ju dotary do Europy
nie rozwizuje problemw kolejnych milionw,
ktrym w Syrii, Iraku czy krajach Afryki P-
Polska prawica korzysta z identycznych schematw jak zachodnie partie faszystowskie. Po lewej kampania
niemieckiej partii NPD przeciwko polskiej inwazji, po prawej grafiki przygotowane przez parti KORWIN
23
nocnej grozi gd, bezdomno lub przemoc ze
strony si zbrojnych.
Nasze dziaania nie mog si jednak ogranicza
tylko i wycznie do propagandy i zaangaowa-
nia w dyskusje. Konieczne s take dziaania
praktyczne zarwno nakierowane na pomoc
uchodcom i uchodczyniom, jak i wspierajce
postpowe ruchy spoeczne w krajach Bliskiego
Wschodu:
1. Stwrzmy zwizek zawodowy, ktry
bdzie otwarty take na pracownikw i pra-
cownice, ktrzy i ktre przyjedaj do Polski
z innych krajw. Warszawska Komisja rodo-
wiskowa podja ju tak prb przygotowujc
materiay informacyjne dla pracujcych w Polsce
Ukraicw i Ukrainek informujce ich o pod-
stawowych prawach pracowniczych i zachcajce
do wstpowania do zwizku. Analogiczne dzia-
ania powinnimy rozpocz wobec innych
spoecznoci imigranckich yjcych w Polsce.
2. Aktywnie wspierajmy te organizacje
spoeczne, ktre w regionie Bliskiego Wschodu
przeciwstawiaj si fanatyzmowi religijnemu.
Najlepszym przykadem jest tu spoeczno
kurdyjska, ktra powstrzymaa tegoroczn ofen-
syw ISIS i stworzya na kontrolowanych przez
siebie regionach Syrii samorzd oparty o demo-
kracji bezporedniej, gwarantujcy prawa kobiet
i realizujcy ideay rwnoci spoecznej. Innym
przykadem jest wsparcie, jakie otrzymuje pale-
styski ruch zwizkowy od zaprzyjanionych
z Inicjatyw Pracownicz zwizkw zawodowych
z Hiszpanii, Szwecji i Woszech. Warszawska
Komisja rodowiskowa stara si od lipca br.
rozwija kontakty z mieszkajc w Polsce spo-
ecznoci kurdyjsk i wspiera jej dziaania rowane na pomoc uchodcom i uchodczyniom
nakierowane na respektowanie praw Kurdw
i Kurdyjek w Turcji oraz Europie.
3. Dziaajmy na rzecz likwidacji przyczyn
obecnego kryzysu humanitarnego w ubiegym
roku Komisja Krajowa Inicjatywy Pracowniczej
wyrazia poparcie dla kampanii Bojkot-Wyco-
fanie Inwestycji-Sankcje, ktrej celem jest
wywarcie midzynarodowej presji na Izrael aby
zacz respektowa prawa spoecznoci Pale-
styskiej i skoczy z polityk apartheidu. Takie
inicjatywy nakierowane na zakoczenie poli-
tyki terroru i apartheidu na Bliskim Wschodzie
s najlepszym sposobem na likwidacje przyczyn
obecnej katastrofy humanitarnej, ktra dotkna
ten region. Jednoczenie nie moemy zapomi-
na, e ustabilizowanie si sytuacji na Bliskim
Wschodzie bdzie procesem powolnym, a wielu
osobom trzeba pomc tu i teraz.
4. Aktywnie wspierajmy inicjatywy nakie-
oraz organizujce wsparcie dla spoecznoci
imigranckich w Europie. Podczas wrzeniowej
manifestacji w Warszawie organizowanej pod
hasem Uchodcy serdecznie witani War-
szawska Komisja rodowiskowa przekazaa
kilkadziesit kocw i piworw Fundacji Oca-
lenie, ktra organizuje pomoc dla uchodcw
przybywajcych do Europy. Z kolei w maju br.
bralimy udzia w demonstracji przeciwko Fron-
texowi (unijnej agendzie powoanej do ochrony
granic UE). Tego typu dziaania musimy w przy-
szoci prowadzi z wiksz systematycznoci
i na szersz skal.
24
 DODATEK:
UKRAISCY IMIGRANCI
I IMIGRANTKI
W POLSCE NAJ-
SABSZE OGNIWO
POLSKIEGO RYNKU
PRACY
W
odrnieniu od krajw Europy
Zachodniej, USA i Kanady,
Polska nie stanowi celu maso-
wych migracji pracowniczych
i uchodstwa dla setek tysicy osb z caego
wiata, a nasz kraj na arenie midzynarodowej
kojarzony jest jako eksporter, a nie importer siy
roboczej. Nie oznacza to jednak, e nie wyst-
puje tu zapotrzebowanie na tanich pracownikw
z krajw o jeszcze bardziej niestabilnej sytuacji.
Migracja z Ukrainy nie jest nowym zjawiskiem,
kraj ten ju dekad temu nazywany by Mek-
sykiem Europy (w nawizaniu do znaczenia
jakie migranci z tego kraju maj dla gospodarki
Stanw Zjednoczonych). Politycy, publicyci,
liderzy organizacji pozarzdowych oraz rnego
rodzaju moralne autorytety od lat przeci-
gaj si w deklaracjach sympatii wobec Ukrainy
i jej obywateli oraz deklaruj konieczno zapro-
wadzenia u wschodniej ssiadki demokracji i
przestrzegania praw czowieka. Antyrzdowe
protesty na kijowskim Majdanie, polityczny kry-
zys, aneksja Krymu przez Rosj i wojna domowa
na wschodzie kraju dodatkowo spotgoway
25
pro-demokratyczne nastroje i pokazowe
poczucie wspodpowiedzialnoci za losy
ssiadw. Rwnie chtnie Polska przyjmuje
pracownikw i pracownice oraz studentw i stu-
dentki z tego, pogronego w kryzysie kraju.
Wedug szacunkowych danych, w Polsce pracuje
okoo 500 000 obywateli i obywatelek Ukra-
iny. Ich dokadna liczba jest trudna do ustalenia
ze wzgldu na przewaajcy sezonowy charak-
ter wykonywanej pracy oraz rne systemy wiz
i zezwole na prac jakie obowizuj dla oby-
wateli tego kraju. Z tych samych powodw
niejednoznaczne jest rozrnienie na imigrantki
i imigrantw legalnych - nielegalnych; udo-
kumentowanych - nieudokumentowanych.
Znajduj oni zatrudnienie w rnych sektorach,
ale przede wszystkim s to: rolnictwo i sadownic-
two, budownictwo, opieka domowa i sprztanie,
handel i usugi oraz transport (kierowcy auto-
busw oraz pseudotakswek). Jak na razie
niewiele wiadomo o ich zarobkach oraz warun-
kach pracy i zakwaterowania, jednak do opinii
publicznej oraz do zwizkw zawodowych spo-
radycznie docieraj informacje o mczyznach
pracujcych na budowie po kilkanacie godzin bez
ubezpieczenia i sprztu ochronnego; o kobietach
przetrzymywanych w niewolniczych warunkach
w gospodarstwach rolnych; o mieszkajcych
w przepenionych i wilgotnych pomieszczeniach
kierowcach autobusw zmuszanych do pracy w try-
bie uniemoliwiajcym regeneracj organizmu.

Sytuacja imigrantw i imigrantek (wszystkich,

nie tylko z Ukrainy) na rynku pracy jest cika,
pozbawieni/pozbawione oszczdnoci, sieci kon-
taktw czsto zdani/ne s na ask i nieask
pracodawcy. Upomnienie si o podwyk, zaleg
wypat czy skrcenie czasu pracy moe ozna-
cza dla nich nie tylko utrat zatrudnienia ale
rwnie prawa do pobytu w Polsce. W szczegl-
nie cikiej sytuacji s modzi mczyni, ktrym
w razie powrotu na Ukrain, grozi powoanie do
wojska (a mao kto ma ochot walczy i gin
za pastwo, ktre nie zapewnia swoim obywate-
lom i obywatelkom egzystencjalnego minimum).

Zadaniem oddolnych i internacjonalistycznych

zwizkw zawodowych jest organizowanie
wszystkich pracownikw najemnych niezale-
nie od wykonywanej przez nich pracy, rodzaju
posiadanej umowy (lub jej braku), obywatelstwa,
pochodzenia etnicznego czy statusu w kraju,
w ktrym pracuj. Sytuacje w konkretnych miej-
scach pracy oraz pozycja ruchw pracowniczych
s rne w zalenoci od poszczeglnych krajw.
Rozwizania wypracowane w Niemczech, czy
Woszech nie zawsze musz da si przenie
na polski grunt. Jednak podstawowe mechani-
zmy wyzysku i wykorzystywania cikiej sytuacji
imigrantw do zwikszenia zysku pracodawcy
i spacyfikowania krytycznych nastrojw i zapew-
nienia karnoci pracownikw wystpuj w kadej
wolnorynkowej gospodarce. Warto wic, przy
uwzgldnieniu specyfiki brany oraz uwarun-
kowa polskiego rynku pracy, bra przykad ze
sprawdzonej taktyki jak jest budowanie soli-
darnoci wrd pracownikw i pracownic - bez
uprzedze, faszywej dumy i poczucia wyszoci,
bez nacjonalizmu i ksenofobii - ponad wszelkimi
narzuconymi przez pastwo i kapita podziaami!

26
 2015
www.ozzip.pl