N
Nowe typy konstrukcji
Raport
w mostownictwie XXI wieku
dr hab. in. Grayna agoda*, prof. zw. dr hab. in. Marek agoda**
U schyku XX i na pocztku XXI w. rozwj przemysu, a przede
wszystkim postp w dziedzinie inynierii materiaowej, umo-
liwi opracowanie nowych materiaw konstrukcyjnych i w kon-
sekwencji nowych typw konstrukcji mostowych. Wrd prekur-
sorskich tworzyw pojawiy si np. materiay kompozytowe, nowe
generacje betonw i stali. Poszukiwanie materiaw o wyszych
parametrach uytkowych zaowocowao m.in. produkcj betonw
wysokiej i superwysokiej wytrzymaoci [2, 3] oraz stali o no-
wych waciwociach. Stao si to przyczyn innego spojrzenia
projektantw na przeszkody, ktrych pokonanie jest obecnie za-
daniem nowoczesnych konstrukcji mostowych. Ilustracj zmian
zachodzcych na przestrzeni czasu w budownictwie mostowym
jest rycina 1, na ktrej jeden most powsta na pocztku, a drugi
na kocu XX w. Dla pierwszego przeszkod stanowi niewielka
rzeka, dla drugiego za caa dolina grska.
Ryc. 1. Most Lignon k. Le Confolet we Francji, fot. G. agoda
Dzisiaj, patrzc na wiadukt Millau we francuskich Pirenejach
(ryc. 2), moemy powiedzie, e spenio si marzenie ludzkoci
budowa mostw ponad chmurami.
Ryc. 2. Wiadukt Millau: obiekt ponad chmurami
W Polsce wystpuj przede wszystkim przeszkody naturalne,
wymagajce budowy mostw maych lub rednich rozpitoci.
Do nowych typw konstrukcji mostowych maych i rednich
36
rozpitoci mona zaliczy mosty PCS i extradosed [5]. Kon-
strukcja mostw PCS w przekroju poprzecznym to jedynie dwie
pyty betonowe i rodniki, ktre mog by paskie, faliste lub
w postaci kratownic. Mosty extradosed wygldaj podobnie
do mostw podwieszonych, ale ustrj nony zachowuje charak-
terystyk konstrukcji belek spronych. Cz cigien spra-
jcych konstrukcj wyprowadzona jest w pobliu podpr poza
przekrj przse, opierajc si na niskich pylonach penicych
rol dewiatorw. Wykonane w ostatnich latach prototypy mo-
stw extradosed [8, 9, 11, 14] s bardzo udanymi konstrukcjami,
dlatego takie mosty maj szanse na szerokie stosowanie i kon-
struktywny rozwj.
Mosty extradosed
Poczenie idei mostu podwieszonego i belkowego spronego
dao w efekcie nowy typ konstrukcji. J. Mathivat z Francji zapro-
ponowa w 1988 r. konstrukcje cige z betonu spronego i jed-
noczenie podwieszone za pomoc gstego olinowania do niskich
pylonw. Liny daj due skadowe siy poziome od podwieszenia
w belkach gwnych, wspomagajc siy od cigien sprajcych.
Otrzymujemy w rezultacie ustrj nony w postaci belki cigej
spronej z dodatkowym spreniem. To dodatkowe sprenie
jest zmienne w czasie eksploatacji, zalene od aktualnie dzia-
ajcego obcienia ruchomego. Mosty te (z podwieszeniem do-
prajcym) po angielsku zwane Extradosed Prestressed Bridges
lub Bridges with the Advantages of Prestressed nie doczekay
si jeszcze polskiej nazwy.
Podczas wzmacniania zespolonego mostu przez San w Rzucho-
wie w 1980 r. zastosowano system linowo-rozporowy z niskimi
pylonami nad podporami porednimi [7]. Uzyskano w rezultacie
skutecznie wzmocnion, interesujc konstrukcj (ryc. 3), ktra
staa si mimowolnie, znacznie wczeniej od wybudowanych
w innych krajach Europy, a nawet wiata, pierwszym polskim
mostem typu extradosed. By on podczas konferencji w Kozub-
niku w 1985 r. przedmiotem dyskusji i sporw wrd polskich
mostowcw, ktrzy nie mogli si zdecydowa czy jest to kon-
strukcja wstpnie sprona, czy podwieszona.
Ryc. 3. Wzmocniony most przez San w Rzuchowie, pierwszy polski most typu
extradosed, fot. M. agoda
Mosty extradosed wygldem przypominaj mosty podwie-
szone, ale ich parametry konstrukcyjne odpowiadaj mostom
belkowym. W widoku oglnym charakteryzuj si m.in. tym,
Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne Lipiec Sierpie 2007
 e wysokoci konstrukcyjne dwigarw gwnych s znacz-
nie mniejsze ni w normalnych mostach belkowych, a pylony
s ponaddwukrotnie nisze ni w klasycznych mostach pod-
wieszonych.
Ryc. 4 a. Most Tsukuhara w Japonii [9] w widoku za mostem podwieszonym
Ryc. 4 b. Most Tsukuhara w Japonii [9] w widoku przed mostem podwieszonym
Most Tsukuhara (ryc. 4) jest jednym z najbardziej typowych
przykadw japoskich mostw extradosed. Wybudowano
go w pobliu mostu podwieszonego o podobnych rozpitociach
przse. Widok obiektu na tle ssiadujcego z nim mostu pod-
wieszonego bardzo dobitnie pokazuje rnice istniejce midzy
tymi dwoma typami konstrukcji. Obiekty o wysokich podporach,
tzn. w mostach o pomocie usytuowanym wysoko ponad prze-
szkod, lepiej wpisuj si w krajobraz jako mosty extradosed,
czyli o niskich pylonach ponad ustrojem nonym.
Pierwowzory typu extradosed moemy znale we wczeniej-
szych powszechnie znanych mostach, jak np. w mocie w cigu
autostrady Martigny Sion (ryc. 5). Olinowanie podwieszaj-
co-sprajce tego mostu jest obetonowane i stanowi w sensie
konstrukcyjnym swoist tarcz.
Ryc. 5. Most w cigu autostrady Martigny Sion [6]
Podobn konstrukcj jest most Ganterbrcke nad przecz
Simplosk (ryc. 6). Tu rwnie olinowanie jest obetonowane.
Obiekt ten pooony jest nad gbok dolin, co sprawia, e pod-
pory s bardzo wysokie. Zakrzywienie w planie pomostu tego
obiektu dla obserwatora znajdujcego si na dole czyni obraz
konstrukcji jeszcze ciekawszym.
Pierwsze ciekawsze zrealizowane w Japonii mosty extradosed
to Tsukuhara, Odawara, Miyakoda oraz Himi Bridge. Rozpi-
toci tych mostw mona zaliczy do rednich, chocia przso
betonowe mostu Odawara o rozpitoci 168 m budzi respekt.
Przy tej rozpitoci wysokoci konstrukcyjne belek gwnych
s mae, bo wynosz w przle 3,0 m i nad podporami 5,5 m.
Szerokoci jezdni s do typowe, a wysokoci pylonw, mierzone
wyniesieniem ponad ustrj nony, s rzeczywicie niewielkie.
Wszystkie te parametry maj duy wpyw na estetyk i ekono-
mi obiektu. Pokazuj one, e mamy do czynienia z nowym
typem mostu, porednim midzy konstrukcj belkow i mostem
podwieszonym.
Lipiec Sierpie 2007 Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne
NB
NBI
Raport
Ryc. 6. Most nad przecz Simplosk [4]
Ryc. 7. Most Odawara Blue Way [10]
Zbudowany w 1994 r. Odawara Blue Way Bridge (ryc. 7) jest jed-
nym z najpikniejszych japoskich mostw extradosed. Jego
smuko, okrelona stosunkiem wysokoci konstrukcyjnej
do rozpitoci, jest zbliona do innych mostw tego typu i wynosi
dla przekroju podporowego ok. 30,5, a dla przekroju przsowego
56, za stosunek rozpitoci do wysokoci pylonu nad ustrojem
nonym stanowi a ok. 11.
Europa w dziedzinie budowy mostw extradosed wcale nie po-
zostaje w tyle. Konstrukcja Sunniberg Brcke w Szwajcarii
jest tu najlepszym przykadem (ryc. 8). Pylony, bdce prze-
dueniem podpr s mocno na kocach odchylone od pionu.
Jest to nie tylko podyktowane wzgldami estetycznymi, ale prze-
de wszystkim konstrukcyjnymi. Obiekt jest bowiem mocno
zakrzywiony w planie i chodzi tu o to, by liny (te po stronie
wikszego uku) nie zakcay przestrzeni nad pomostem.
Ryc. 8. Sunniberg Brcke w Szwajcarii [8]
Do podwieszenia i zarazem do doprenia ustroju nonego
zastosowano liny firmy BBR, podobne do tych, jakich uyto przy
budowie mostw warszawskich, tzn. witokrzyskiego i Siekier-
kowskiego przez Wis. Rwnie i betony uywane do budowy
tych typw mostw nale do klasycznych, powszechnie stoso-
wanych take w Polsce.
Dla caej sieci autostrad wznoszone obiekty mostowe (w tym
zdecydowana wikszo to wiadukty) liczone s w tysicach.
Znaczna liczba tych obiektw skania projektantw do typiza-
cji rozwiza. Z drugiej jednak strony, identyczne lub prawie
identyczne obiekty wywouj wraenie monotonii i co za tym
idzie uczucie znuenia. Nietypowe wiadukty atwiej mog sta
si znakami w przestrzeni, punktami charakterystycznymi,
wyznaczajcymi rytm podry. Od czasu do czasu wskazana
jest jaka charakterystyczna budowla, urozmaicajca monotoni
37
NBI
NBI podry, suca niekiedy jako drogowskaz. Obiekty extrado-
sed z powodzeniem mog znajdowa si nad autostradami, jak
np. wiadukt stanowicy charakterystyczny punkt autostrady
Genewa Lyon (ryc. 9).
Raport
Ryc. 9. Wiadukt nad autostrad Genewa Lyon, fot. G. agoda
Mosty PCS
W typowych, spronych mostach betonowych o konstruk-
cjach skrzynkowych dua cz przekroju nie bierze penego
udziau w przenoszeniu obcie. Dotyczy to przede wszystkim
rodnikw, ktre znacznie zwikszaj ciar konstrukcji. Wy-
soko konstrukcyjna zaley nie tylko od wytrzymaoci prze-
krojw, ale rwnie od uwarunkowa technologicznych i eks-
ploatacyjnych (moliwoci prowadzenia cigien sprajcych,
ich nacigw i zakotwie, koniecznoci prowadzenia przegldw,
konserwacji, nie przekraczanie dozwolonych ugi itp.). Polskie
przepisy techniczne wymuszaj w zamknitych konstrukcjach
skrzynkowych przekroje o takiej wysokoci konstrukcyjnej, aby
minimalna odlego w wietle midzy pasem grnym i dolnym
wewntrz skrzynki wynosia 160 cm (jest to wymg 302 Warun-
kw technicznych, jakim maj odpowiada obiekty mostowe).
Preferowana w wysoko uprzemysowionych krajach smuko
betonowych konstrukcji skrzynkowych, tzn. stosunek wysoko-
ci do rozpitoci, jest nie mniejsza jak 1:20. W konsekwencji
wic udzia rodnikw w przekroju poprzecznym jest znaczcy.
Zatem, aby go zmniejszy, a tym samym zmniejszy ciar prz-
sa, w nowoczesnych mostach proponuje si usunicie cigien
ze rodnikw betonowych. Cigna w takim obiekcie s odginane
za pomoc dewiatorw i kotwione za pomoc blokw. Zabieg
ten bardzo efektywnie zmniejsza ich przekrj, a co za tym idzie
rwnie ciar.
Oglny wspczynnik przekroju G [13], okrelajcy efek- suce do odginania cigien sprajcych. Warto zwrci uwag
tywno zaprojektowanej konstrukcji nonej wynosi:
(1)
gdzie:
q obcienie uytkowe (zmienne + stae),
p obcienie ciarem wasnym.
Warto obcienia od ciaru wasnego zaley bezporednio
od przekroju konstrukcji nonej A, za nono przekroju
(przede wszystkim na zginanie) od jego momentu bezwadnoci
J. W przekroju o skupionych masach w skrajnych pooe-
niach (grnym i dolnym), okrelonych odlegociami yg, yd, pro-
mie bezwadnoci jest maksymalny. Przekrj ustroju nonego
jest najlepiej uksztatowany, jeeli jego promie bezwadnoci
zblia si do maksymalnego i wynosi:
(2)
Efektywno wykorzystania materiau konstrukcyjnego cha-
rakteryzuje wspczynnik przekroju konstrukcji, ktry mona
zapisa w postaci:
(3)
Wspczynnik ten dla idealnego przekroju zmierza do jednoci.
Jeeli wysoko przekroju poprzecznego wynosi h, to wysoko
rdzenia przekroju wynosi:
38
(4)
i sia sprajca niezbdna do przeniesienia M moe by
okrelona funkcj:
(5)
Z przedstawionych rozwaa nasuwa si wniosek, e najbar-
dziej optymalny pod ktem wykorzystania materiau jest prze-
krj zoony z dwch jak najdalej odsunitych od siebie mas
skupionych. Idea redukcji zbdnego balastu doprowadzia
do powstania nowego typu konstrukcji zespolonej lub, stosujc
dokadniejsze okrelenie, zoonej spronej konstrukcji (ang.
PCS Prestressed Composite Structures, ryc. 10).
Ryc. 10. Schematyczny rysunek ustroju nonego mostu PCS
Najwaniejsze elementy ustroju nonego to pomost, penicy
jednoczenie rol pasa grnego, oraz pas dolny. S to elementy,
w ktrych wystpuj decydujce siy wewntrzne. Pasy grny
i dolny wykonane s z betonu (ostatnio zaczto stosowa pasy
z betonu wysokiej wytrzymaoci BWW lub betonu ultrawysokiej
wytrzymaoci BUWW) i poczone s rodnikami stalowymi.
Zbrojenie sprajce znajduje si w pycie betonowej lub poza
ni, jako sprenie zewntrzne w przestrzeni ograniczonej pasem
grnym i dolnym oraz rodnikami.
Pierwowzorami konstrukcji PCS s konstrukcje mosto-
we z cignami prowadzonymi poza przekrojem rodnikw.
Na rycinie 11 pokazano widok takiej konstrukcji w rodku
przekroju skrzynkowego. Widoczne s tu doskonale dewiatory,
na pozostawione otwory, potrzebne do ewentualnej wymiany
cigien, np. w celu doprenia konstrukcji lub przy awarii kt-
rego z kabli sprajcych.
Ryc. 11. Wntrze przekroju skrzynkowego ze spreniem zewntrznym [9]
Spranie najczciej odbywa si wewntrz dwigarw skrzyn-
kowych, co wymaga odpowiedniego sprztu i przestrzeni. Prze-
kroje w takiej sytuacji musz mie odpowiedni wysoko kon-
strukcyjn przynajmniej w miejscach zakotwienia.
Wczeniejsze rozwaania pokazay, e im mniejszy jest udzia
rodnikw w ciarze konstrukcji, tym efektywniej wykorzysta-
ny jest materia ustroju nonego konstrukcji. W zwizku z tym
obecnie rozwijane s trzy odmiany konstrukcji typu PCS:
z blachownicowymi lub betonowymi paskimi rodnika-
mi,
ze rodnikami z blachy falistej lub trapezowej,
ze rodnikami kratownicowymi (paskimi lub przestrzen-
nymi).
Porwnujc mosty PCS z konstrukcjami tradycyjnymi mona
stwierdzi, e w przypadku PCS osigamy nastpujce korzyci:
Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne Lipiec Sierpie 2007
 1. Redukcja obcienia ciarem wasnym nie powoduje ob- ze wzgldu na wyrany podzia na poszczeglne elementy kon-
NB
NBI
nienia nonoci. strukcyjne.
2. W mostach PCS wystpuje korzystny rozdzia si wewntrz-
nych dla czci betonowych, tzn. praktycznie w betonie

Raport
nie wystpuj naprenia cinajce, co pozwala wyelimi-
nowa zbrojenie betonu na cinanie.
3. Zwiksza si promie bezwadnoci przekroju z uwagi
na skupienie przekrojw betonowych na kracach prze-
kroju poprzecznego.
4. Wystpuje peniejsze wykorzystanie rodnikw:
rodniki zapewniaj odpowiedni wysoko konstruk-
cyjn przekroju,
rodniki z blach falistych oraz w postaci kratownicy
nie pochaniaj siy sprajcej.
5. Wystpuje peniejsze wykorzystanie stali sprajcej Ryc. 13. Most Hondani w Japonii [10]
ze wzgldu na to, e nie ma masywnych rodnikw o duej
sztywnoci podunej. W mostach ze rodnikami falistymi moment zginajcy po-
Jednak mosty PCS ze rodnikami paskimi charakteryzuj woduje osiow deformacj rodnika i przenoszony jest jedynie
si pewnymi niedogodnociami. W mostach tych, jak dowodz przez pyty betonowe. Jedna z nich jest ciskana przez moment
obliczenia, absorbowana przez rodniki cz siy sprajcej zewntrzny, druga przez cigna sprajce. Jeli chodzi o me-
osiga warto nawet ok. 25% caej siy. Jest to nie tylko warto tody budowy, to dotychczas mosty takie budowane byy meto-
zmarnowana, ale wymusza ona take dodatkowe pogrubienie d nawisow, na sztywnym deskowaniu, oraz metod czenia
lub uebrowanie rodnika w celu zapobieenia jego wyboczeniu, segmentw prefabrykowanych.
a wic zabieg ten zwiksza koszt mostu. Zastosowanie blach fadowych eliminuje naprenia spawal-
Przekrj poprzeczny zoony jedynie z dwch pyt betono- nicze oraz uciliw technologi wykonywania eber usztyw-
wych i paskich rodnikw jest bardzo wraliwy na wpywy niajcych rodniki, a take zmienia na korzy wygld mostu.
reologiczne, co wywouje zmian pooenia rodkw cikoci, rodniki w nowoczesnych konstrukcjach PCS, wykonywane
a co za tym idzie zmian mimorodu sprenia. Jest on rwnie z blach gitych, trapezowych mog by czone konwencjonalnie,
wraliwy na deformacje, zwaszcza skrtne i wymaga usztywnie jak w przypadku mostw zespolonych (ryc. 14 a). W najnowo-
w postaci przepon. czeniejszych rozwizaniach stosuje si cakowit eliminacj
Wprowadzenie mostw PCS ze rodnikami z blachy ufado- stalowych pasw grnych i cznikw midzy pyt a dwigarem
wanej (ryc. 12) eliminuje cz uprzednio wymienionych wad, stalowym. Wspprac zapewniaj prty zbrojeniowe, przecho-
a przede wszystkim wane s nastpujce stwierdzenia: dzce przez rodnik (ryc. 14 b). Siy rozwarstwiajce s prze-
1. Niska sztywno rodnikw w kierunku podunym mostu noszone bezporednio przez zbrojenie mikkie. Rozwizanie
czyni przekrj mniej wraliwy na wpywy reologiczne. to wymaga szczeglnego deskowania, ale przy dobrej organizacji
2. rodniki przenosz jedynie naprenia styczne i z tego prac cznie jest tasze.
powodu ich grubo moe by staa na caej dugoci.
3. Zbdne s ebra usztywniajce, poniewa ufadowanie
rodnika usztywnia go w pionie, natomiast wzdu mostu
sztywno zapewniaj pasy grny i dolny.
4. Niska wraliwo rodnika na wyboczenie daje gwarancj
pracy przekroju z duym wspczynnikiem bezpiecze-
stwa.
5. Ufadowanie rodnika nie zapewnia jednak penej sztywno-
ci na deformacje skrtne, czyli wskazane s przepony.

Ryc. 14. czniki w mostach ze rodnikami falistymi: a) tradycyjne, b) nowo-

czesne [11]

Zastosowanie w mostach PCS rodnikw falistych ma znacze-

nie nie tylko estetyczne. Jest to bardzo istotne rwnie z punktu
widzenia ekonomiki, poniewa wykonywanie pionowych i pozio-
mych eber usztywniajcych w rodnikach konwencjonalnych
wymaga duych nakadw robocizny i materiaw. Jest po prostu
drosze. Ponadto do konstrukcji wprowadzone s dodatkowo
naprenia spawalnicze.
W mostach PCS istnieje rwnie moliwo wykorzystania idei
Ryc. 12. Konstrukcja mostu PCS ze rodnikami falistymi [9] kratownicy (ryc. 15). W takich rozwizaniach cigna sprajce
mona zakotwi w wzach kratownicy.
Intensywny rozwj konstrukcji mostowych typu PCS odnoto-
wuje si zwaszcza w Japonii i we Francji. Te kraje zapocztko-
way na szerok skal budow mostw PCS, ale nie s jedyne,
bowiem bardzo ciekawe konstrukcje wykonano take i w innych
krajach. Naley tu wymieni Wielk Brytani i Portugali.
Most Hondani w Japonii (ryc. 13), ze rodnikami o konstrukcji
nonej z blachy pofadowanej wzniesiony zosta metod nawi-
sow. Warto zwrci uwag na zrnicowanie koloru rodnika
stalowego i elementw betonowych. Blacha falista rodnika Ryc. 15. Konstrukcja PCS ze rodnikami kratownicowymi [9]
jest pomalowana na kolor trafnie dobrany do otoczenia. Mona
powiedzie, e zabieg ten wysmukla konstrukcj non, czynic W konstrukcjach tych rozkady si wewntrznych i ich przeno-
j lejsz oraz sprawia, e konstrukcja jest bardziej czytelna szenie jest analogiczne jak w przypadku mostw PCS ze rodni-

Lipiec Sierpie 2007 Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne 39

NBI
NBI kami z blach fadowych. Z uwagi na odksztacalno betonowych charakterystycznej wytrzymaoci na ciskanie oraz udarnoci
pyt grnej i dolnej preferowane s kratownice Warrena lub typu wyraonej prac amania.
X, kraty Pratta s tu zdecydowanie gorsze. Ten schematycz-
nie pokazany obraz i fragment mostu pokazany na rycinie 15
Receptura
Raport

to przso japoskiego mostu New Tomei Bridge, wybudowanego Warto Warto

Lp. Wielko Ilo
w 1996 r. Jest to obiekt o schemacie statycznym belki cigej gwarantowana charakterystyczna Skadnik
[kg/m3]
w postaci kilka przse redniej rozpitoci, zlokalizowany w ci-
gu nowej autostrady. Naley doda, e konstrukcja jest czytelna, Piasek 1010
przejrzysta, a przy tym bardzo dobrze przewietrzana, co wpywa Wytrzymao Cement 705
korzystnie na utrzymanie obiektu. W takim mocie wilgo, ktra 1 280 MPa 200 MPa
na ciskanie
Py
zawsze sprzyja korozji materiaw, nie ma moliwoci utrzyma- 210
kwarcowy
nia si przez duszy czas.
W dziedzinie budowy mostw PCS ze rodnikami kratowni- Krzemionka 230
cowymi rwnie Europa wcale nie pozostaje w tyle. Dowodem Wytrzymao Woda 195
na to s wiadukty Sylans we Francji. Na rycinie 16 wida, e mo- 2 na rozc. przy 60 MPa 30 MPa
zginaniu Wkna 190
sty PCS ze rodnikami w formie kratownicy, w tym przypadku
kratownicy typu X, s ciekawe zarwno z punktu widzenia roz- Plastyfikator 37.5
wizania technicznego, jak rwnie w aspekcie estetycznym. Praca
3 40000 J/m2 20000 J/m2
amania
Modu
4 60 GPa 50 GPa
Younga

Ryc. 18. Tabela opisujca waciwoci i skad betonu RPC [1]

Konstrukcje PCS s ostatnio projektowane rwnie w postaci

mostw podwieszonych. Typowym przykadem takiego obiektu
jest most przez Mondego w Coimbra w Portugalii (ryc. 19).

Ryc. 16. Wiadukty Sylans we Francji [6]

Wiadukty te, jak wikszo podobnych konstrukcji we Francji,

zbudowano przy pomocy stalowej dwignicy kratownicowej
metod czenia segmentw. Montowane s z elementw pre-
fabrykowanych. Granic podziau na segmenty jest koszt pre-
fabrykacji, ciar oraz transport. Ciar jednego, najciszego
segmentu dochodzi do 150 t. Rozpitoci przse wiaduktw
francuskich przekroczyy ju 100 m. Zastosowanie rodnikw
w postaci kratownicy przestrzennej przyczynia si do zmniej-
szenia rozpitoci pyty, a tym samym do zmniejszenia wartoci
siy sprenia poprzecznego.
Ostatnio bardzo chtnie stosowane s profile rurowe do wy-
konania krzyulcw w kratownicach stalowych.
Przykadem bardzo awangardowego rozwizania mostu PCS,
w ktrym zastosowano BUWW, tzw. RPC, jest 60-metrowa kadka
dla pieszych przez rzek Magog w Sherbrooke w stanie Quebec
w Kanadzie (ryc. 17), wykonana z prefabrykowanych segmentw.
Jest to rwnie konstrukcja kratownicowa z betonowymi pasa-
mi i stalowymi rurowymi krzyulcami. Ustrj nony sprono
podunie cignami zewntrznymi, usytuowanymi wewntrz
kratownicy. To, co odrnia ten obiekt od innych tego typu,
to materia, z ktrego wykonano pas grny. Jest to beton ultra- Ryc.19. Most w Coimbra. Widok oglny i przekrj poprzeczny [11]
wysokiej wytrzymaoci.
Podsumowanie
1. Rozwj przemysu materiaowego wpywa bardzo mocno
na tendencje rozwojowe mostownictwa, zwaszcza w dzie-
dzinie tworzenia nowych form konstrukcji.
2. Przy budowie mostw nowej generacji, a szczeglnie mo-
stw PCS, najczciej stosowane s materiay najwyszej
jakoci.
3. Mona si spodziewa, e po opanowaniu na skal tech-
niczn produkcji betonw ultrawysokiej wytrzymaoci,
ekonomika budowli wymusi powszechne ich stosowanie.
4. Dzisiaj mona odnotowa rwnie bardzo spektakularny
Ryc. 17. Kadka dla pieszych przez rzek Magog. Widok oglny i w czasie mon- rozwj produktw stalowych. Projektanci i architekci otrzy-
tau [1] mali w pierwszej dekadzie obecnego stulecia nowe klasy
i gatunki stali, nowe rodzaje ksztatownikw walcowanych
Skad materiaowy betonu RPC 200, ktrego uyto do budowy i blach grubych.
kadki w Sherbrooke, oraz jego waciwoci pokazuje rycina 18. 5. Po udanych pierwszych realizacjach nowe typu mostw,
Istotnym skadnikiem jest tutaj py kwarcowy. Dziki takiemu w ktrych wykorzystuje si nowoczesne materiay kon-
skadowi otrzymano materia charakteryzujcy si wspaniaymi strukcyjne, stan si w niedalekiej przyszoci bardzo po-
wasnociami mechanicznymi. Imponujce s zwaszcza wartoci pularne i bd chtnie projektowane przede wszystkim

40 Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne Lipiec Sierpie 2007

 ze wzgldu na ekonomik inwestycji i pikn, czyteln
form konstrukcji.
6. Most ze wzgldu na swoj wan funkcj i oddziaywanie 10.
na ludzi powinien sprosta zarwno oczekiwaniom spoecz-
NB
NBI
Composite Bridges. Structural Engineering Internatio-
nal 2000, Vol. 1.
Nihon Doro Kodan.: Development of Technology for Ex-
pressway Bridges. Japan Highway Public Corporation

Raport
nym, jak i inwestora. 1998.
11. Reis A.J.: Urban bridges: design, environmental and
Literatura construction. Structural Engineering International
1. Aitcin P.C., Lachemi M., Adeline R., Richard P.: The Sher- 2001, Vol. 3.
brooke Reactive Powder Concrete Footbridge. Journal of 12. Research Group on Steel Bridges. The Kozai Club. High
the International Association for Bridge and Structural Performance Steels for Bridges Constructions. Tokio
Engineers 1998, Vol. 2 (8). 1998.
2. Faust T.: Leichtbeton im Verbundbau-neue Anwen- 13. Rosignoli M.: Prestressed Composite Box Girders for
dungsfelder fr den Leichtbeton. Leipziger Massivbau- Highway Bridges. Structural Engineering Internatio-
Seminar. Neue Ideen, Entwicklungen und Produkte im nal 1997, Vol. 4.
Konstruktiven Ingenieurbau. Institut fr Massivbau 14. Toczkiewicz R.: Mosty typu extradosed o dwigarach ze-
und Baustofftechnologie. Leipzig 1996. spolonych. Drogownictwo 2006, nr 11.
3. Hacman L.E., Farrell M.B., Dunham O.O.: Slurry Infil-
trated Mat Concrete SIMCON. Concrete International * Instytut Drg i Mostw, Politechnika Warszawska
1992, Vol.12. ** Instytut Badawczy Drg i Mostw, Politechnika Lubelska
4. Leonhardt F.: Brcken: sthetik und Gestaltung. DVA
1982.
5. agoda G.: Wybrane nowoci w technice mostowej
i ich wpyw na estetyk mostw. Inynieria i Budowni-
ctwo 1999, nr 9.
6. agoda G.: Wiadukty nad autostradami. Wybrane za-
gadnienia ksztatowania konstrukcyjnego i estetycz-
nego. Politechnika Warszawska. Prace naukowe. Bu-
downictwo 2001, z. 137.
7. agoda M.: Wzmocnienie i badanie zespolonego mostu
podwieszonego. Konferencja naukowa Ocena nonoci
mostw teoria i badania. GliwiceKozubnik 1985.
8. Menn C.: Functional Shaping of piers and pylons. Stru-
ctural Engineering International 1998, Vol. 4.
9. Nakamura S.: New Structural Forms for Steel/Concrete

Lipiec Sierpie 2007 Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne 41