Naleyto pocztowa opacona ryczatem gotwk
Nr. 13
20 K
miesicznie
z o d s y k
p>
rtt*iumerata zamiejscowa: w Cze-
C '*b, Austryi, Niemczech, W
grzech, Szwajcaryi 24 K,
^ sQa numeru A 1_
P ojedyn czego O w fi
N A
^skiainacye otwarte s wolne od
0n**ty pocztowej. Redakeya
"'^opisw nie zwraca ibezimien-
yeb listw nie uwzgldnia. Wychodzi codziennie o godzinie S rano z wyjtkiem p o n ie d z ia k w .
N ie s p o k o jn y p o k j
po wojnie trzydziestoletniej zosta za-
arty w r. 1648 pokj westfalski, caa Europa
z^]a go z nieopisanym zapaem i radoci,
j^ zyscy odetchnli z uczuciem ulgi, wszystkim
da si odczu odrazu jako bogosa
w ia , dobroczynna zmiana w ich pooeniu;
M i k s i wspczeni malarze z Rembrandtem
czele pozostawili przyszym pokoleniom do-
^ ,aenty radosnego nastroju owej chwili prze-
*0Wej ,v wymalowanych przez siebie alego-
icznych apoteozach pokoju westfalskiego.
^zy choby w jakiej drobnej czstce daje
Podobny nastrj odczu dzi, gdy ratyfika-
ya pokoju midzy koalicy a Niemcami zostaa
'Matecznie podpisana w Paryu? Czy ten po
lu ktrego robienie wloko si od listopada
" do stycznia 1920, budzi ufno i otuch,
y odegna on widma burz wojennych i klsk
Rcznych ?
^ * > s te ty v z cik trosk patrzymy wpajbli-
j Przyszo. Mimo podpisania pokoju ile
'vjen jeszcze nieskoczonych, powsta roz-
iaZaych zatarSw nie zaatwionych, grocych
s, a chwila wybuchem nowych wojen pozo-
t 0 ham jako smutne dziedzictwo wojny wia-
j, W ! A jaka ruina gospodarcza! Zwaszcza my
W, aty granic nie mamy ustalonych ani od
^'clodu ani od zachodu, tu plebiscyty, tain
f J'vizT)rya, a zato mamy cik i niebezpie-
t\v " 'v ill ua wschodzie, miliardowe dugi i
aleno od koalicyi czyli od kapitali-
Pn Zaohodnio-europejskich... Skde zaezer-
,Jf- Wczucia radoci i otuchy?
p0^ n; becny pokj jest mocno niespokojny i
pl.-,/lzby niepokj budzi w umysach. Gdzie tego
sl,.5Czyna? Woski uczony Guglielmo Ferrero
g0(|l Sl? da na to pytanie odpowied w uwagi
W ^yrn artykule, zamieszczonym tymi dniami
p^.^Solaskim dzienniku SecoJo". Wilson
on przyszed ze swymi czternastu
W zamiarze okrelenia zasad, na pod-
bpje ? ktrych wiat ma by urzdzony, podo-
de< \ak Talleyrand przyszed na kongres wie-
2 zasad, wedle ktrej kongres Europ
) *
. ^d Wilsona polega na tem, e przy-
t ty. ! 52 gotowego planu, gdy Talleyrand mia
Plp ?Sz, e wypracowa z gry szczegowy pnych warunkach pokojowych podpisanych
^Praw dzie to przeciwstawienie Talley-
$ter Wilsonowi nieco kuleje, bo cay w mi-
h dj ^an Talleyranda nie wystarczy Europie
ni na 15 lat, ale w tem ma rac-y
Ujip0^ llczoUy_ zagadnienia europejskie trzeba
^ych ^ k d historyczny splot spraw, wyni-
P0c2f.j 2 Przewrotu umysowego, ktry si roz-
Polity 2 Odrodzeniem i Reformacy i przewrotu
z fozKZnek i wojskowego, ktry si rozpocz
^drZy rem Eolski i rewolucy francusk. Ci,
''tZyjj u3ktat polski ukadali, z tem si nie
*lah0ty; Zawiera on niewtpliwie niektre po-
ie$t Gtla za cikie i niewykonalne; ale tych
f aMera ^rawdziwym bdem traktatd, ktry
! duo postanowie bardzo susznych
rzeczy bardzo dobrych, jest co innego:
Krakw, czwartek 15 stycznia 1020 ' Rocznik lim .
Redakeya i Administracya
Krakw, Dunajewskiego 5,
T e le fo n H ed ak cyi N r. 396.
T e le fo n AdisJidsracyi N r. 310'
^ Kcnto czekowe Nr. 140.256.
Fach pocztow y na listy Nr. 116.
Adres tedegr.: Naprzd Krakw.
Dziai inseratowy:
Grodzka 13, Ii. p, TeL 1354.
P R Z t l
Konto czek ow e 140.002.
Organ Polskiej Partyi SocyaSistycznej. C en y o g o s z e Za miejsce w ier
sza nohparelem 1'50 K, w nadsr-
stanem 5 K G osy publiczne po
1 K za wiersz.
W tej niepewnoci jutra co czyni? iak s:
przygotowa na przyszych losw koleje? jak si
ubezpieczy przed niespodziankami wulkanu, na
ktrym traktat wersalski ca osadzi Europ?
oto wszystkie te postanowienia suszne jak
niesuszne opieraj si nie na zasadach ja Zagadnienie niezmiernie trudne. Ale wymija
snych, okrelonych, uznanych przez opini po go nie mona, bo prba wyminicia lub odoe
wszechn zwycionych i zwycizcw, lecz na nia rozstrzygnicia, czy raczej rozstrzygni grozi
improwizacyach i kompromisach midzy prze- zawaleniem si caego gmachu, ktry co dopiero
ciwnemi sobie zasadami, czsto dowolnych, mao zaczlimy budowa. Budow pastwa, przynaj
jasnych i sprzecznych. mniej budow jego fundamentw tx-zeba bez
Trafne te uwagi woskiego uczonego w caej zwoki koczy: stworzy nareszcie konstytucy.
peni zastosowa si dadz do pooenia Polski, Sejm obecny, ktry tyle szkd krajowi wyrz
wytworzonego traktatem wersalskim: plebiscyty dza, jak najprdzej usun. Utworzy rzd z lu
lskie w jakieje racej pozostaj sprzecznoci dzi rozumnych i naprawd fachowych w miejsce
z kurytarzem czeskim, ktry stworzono bez dzisiejszych fachowych dyletantw, ktrzy Pol
plebiscytu Sowakw, aby Polsce przeci bez sk rujnuj. Wzmocni si wewntrznie pod
poredni czno z zachodem i poudniem wzgldem gospodarczym. Podj mozolny, du
Europy? A prowizoryum Galicyi wschodniej, do gotrway trud organizowania administracyi, skar-
tychczas jasno i ostatecznie nie rozstrzygnite, bowoci, sdownictwa i szkolnictwa.
obok nakazu prowadzenia uciliwej, kosztownej Jeli si Polska na czas nie opatrzy i nie za
i bardzo niepewnej wojny z Rosy sowieck, bierze do tej mudnej roboty, to rycho bdzie
niewiadomo w czyim interesie, na czyj korzy, jako krucha d bez steru i bez masztu, mio
bez jakichkolwiek gwarancyj ? ! tana niespokojnemi falami wiatowego... pokoju.
Front od Rygi i Gdaska do Odesy
Pragnienie paryskiego Tem psa
Paryski Temps z 8 b. m. powica artyku dzie mia bezporednie poczenie z Europ p
wstpny kwestyi wschodnio-europejskiej i wal nocn przez Odes, gdzie sygnalizowano
ce z bolszewizmem. Na wstpie usiuje przera kontyngenty ukraiskie i oddziay brytyjskie,
zi opini angielsk widokiem aliansw i pro komunikowaby si z portami morza rdziem
pagandy bolszewickiej w A zyi u wrt Indyj. nego. Poczenie polsko-otewskie spoio dwa
Bolszewicy pisze rozszerzaj i wic odamy tego frontu. Naley jeszcze zorganizo
tryumfy swoje a w gbi A zyi centralnej. Ich wa wspdziaanie Polakw i Rumunw z si
biuro propagandystyczne donosi, e wieo od ami lokalnemi (czy to ma by unikanie w y
by si bankiet w Bucharze, stolicy pastwa mwienia nazwy Ukraicw, aeby nie drani
muzumaskiego, ktre oddzielone jest od Afga Rosyan? red. Naprz.), ktre mog dopomdz
nistanu tylko lini biegu Amu-Daryi i ktre do osony Woynia, Podola, zachodniej czci
cignie si a do rubiey Indyi. Uczta odbya Chemszczyzny, a moe nawet i ziemi kijow
si w rezydencyi rosyjskiej, gdy bolszewicy skiej...
maj swojego rezydenta w Bucharze tak, jak Rozumie si prawi dalej Le Temps
go mieli carowie. Wypowiadano i mowy. nie chodzi tu o skierowanie obcych wojsk do
W bankiecie (tu Temps cytuje rdo bol Moskwy na szturm Kremlu, gdzie rezyduje Le
szewickie) uczestniczyli konsulowie Afganistanu nin. Uwolnienie si Rosyi moe by tylko dzie
i Persyi, jakote reprezentanci emira (buchar- em wyezaym Rasyan.
skiego), ktrzy powitali alians trzech mocarstw. Dziennik paryski podkrela tylko, e chodzi
mu o to, aeby poar (bolszewicki) nie nabra
Przedstawiciele rzdu Buchary wyrazili pewno,
e Buchara i Rosya sowiecka pozostan zwi nowych si, spalajc pastwa ssiednie.
zane politycznie i ekonomicznie". I tu znw powraca do Polski, piszc: U gra
Temps^ dodaje tu z ironi: Oto temat do nic wschodnich Polski znajduj si obecnie poa
konwersacyi pomidzy wysannikiem angielskim kataloskie (aiuzya do bitwy z Attyl, red.
0 Grady, a bolszewickim, Litwinowem. B Naprz.), gdzie uratuje si cywiiizacy.
dzie on mg pozatem rozprawia o przedwst Tyle o obecnej dziejowej misyi Polski dzien
nik, bdcy w bliskich stosunkach z francu-
przez rzd sowiecki z Estoni 31 grudnia u. r. skiem ministerstwem spraw zagranicznych.
Siebie samego pociesza Temps, e pewne
odparowanie tamtego ciosu dotkno bolszewi
kw pod Dyneburgiem, gdzie si zczyy woj
ska polskie i otewskie. Nareszcie pisze
wytworzyo si poczenie pomidzy wojskiem z dnia 14 styczn ia
polskiem, ktre tworzy gwn si Europy
wschodniej i armi otewsk, ktra wybitnie Podjcie stosunkw
daa si pozna obron Rygi przeciwko nie
mieckim oddziaom Bermoudta.
dyplomatycznych z Niemcami
W tem poczeniu widzi jednak Tem ps cz Bsriin, (PAT). Charges daffaires w Berlinie
jeno zadania. zostali zamianowani: Z ramienia Anglii lord
Co trzeba przygotowa? pyta. Widocznem Dilraanrolr, z ramienia Francyi R. de Marcilly,
jest to dla kadego na pierwszy.rzut o k a : trze dawniejszy generalny konsul w Genui, z ramie
ba stworzy front cigy jednolity, na kt nia Woch hr. Aldrobandi di Marescetti. Pisma
rym wszystkie kraje, zagroone agresywnem uwierzytelniajce ju nadeszy do Berlina. Przed
dziaaniem bolszewikw, uprawiayby rami przy stawiciele niemieccy w wspomnianych 3 pa
ramieniu czynn obron Osi Batyku do morza stwach jeszcze nie zostali zamianowani. Ocze
Czarnego. Przez Gdask i Ryg front ten b- kuj zamianowania w najbliszym czasie.
I
 2 N A P R Z D *
Marka i korona
Posowie maopolscy gro opuszczeniem Sejmu!
(Telefonem od korespondenta .N a p rzo d a ")
Posiedzenie delegacyi
m aopolskiej
Warszawa, 13 stycznia.
Dzi odbyo si w gmachu Sejmu posiedzenie
p o sw m aopolskich. Przewodniczy lwowski po
se dr. Ernest Adam.
Obradowano nad zamierzonem przez rzd
i wikszo sejmow pokrzywdzeniem Maopol
ski przy wymianie koron na marki polskie.
Pose S tesio w icz a tak o w a ostro prezydenta mi
n istrw S k u lsk iego za to, e z a m a przyrzeczenie
dan e posom m aopolskim , i bez*w iedzy delegacyi
m ao p o lsk ie j rzd adnych krokw nie podejm ie
w s p ra w ie u regu lo w an ia stosunku m arki do korony;
przyrzeczenia tego rzd nie dotrzyma i bez
porozumienia si z delegacy maopolsk mini
ster skarbu wystpi! ze swoim projektem.
Posowie S te so w ic z i Daszyski w swych prze
mwieniach atak o w ali k rlew iak w za ich w rogie
pod kadym w zgld em odnoszen ie si do M ao
polski i krzywdzenie jej najywotniejszych inte-
tesw na kadym kroku.
W kocu delegacya maopolska uchwalia
o b sta w a przy relacyi p rzed w o jen n ej 85 Mk
100 K, a w razie, jeelib y si w ik szo sejmowa
na to nie zg o d zia, op uci Sejm.
Po powziciu tej uchway pos. dr. Diam and
podzikowa posowi d-rowi Adamowi za pro
wadzenie obrad.
Na tem zakoczyo si posiedzenie delegacyi
maopolskiej.
Propozycya Marszaka
Marszaek Trm pczyski wystpi z propozy-
cy, by przed ustaleniem relacyi korony ostem
plo w an o i w ydan o bony koronow e.
Posowie maopolscy owiadczyli w odpowie
dzi na t propozycy, e zgodz si na ni pod
garstwa kuryerka"
W a rs z a w a . (PAT). W Gazecie Porannej" z 11
stycznia pojawi si przedrukowany z Illustrowa-
nego Kuryera Codziennego" artyku pt. Zbawczy-
ni Naczelnika Pastwa". Jak si dowiadujemy
Opowiadanie, odnone jest zupenym wymysem.
Ani jeden szczeg przedstawiony w tym artykule,
nie jest zgodny z rzeczywistoci.
Przedoenie
suby wojskowej
W a rs z a w a (P A T ). Monitor Polski" ogasza u-
ataw w przedmiocie przeduenia czasu suby
roczn ikw 1808 no 1889, powoanych na obszarze
dowdztwa okrgu generalnego krakowskiego,
do czasu ogoszenia w wojsku polskiem powsze
chnej demobilizacyi. (Zob. dzisiejsz kronik.
Przyp. Red.).
Dodatek droyniany dla
urzdnikw
W a rs z a w a . (Tel. w. Naprzodu"). Rada mini
strw postanowia, zanim teguJacya plac urzdni
czych dokonana zostanie, wypaci urzdnikom
d odatek do ich pensyj w wysokoci:
50 procent ichobecnych poborw kawalerom,
75 onatym,
SO , majcym wi
cej ni dwojedzieoi.
Nominacya profesora
W a rs z a w a . (PAT). Naczelnik pastwa miano
wa docenta uniwersytetu Jag. d-ra Tadeusza
JCiernika profesorem zwycza nym anatomii zwie
rzt domowych w instytucie weterynaryi przy
wydziale lekarskim uniwersytetu warszawskiego.
Deputacya owicimska
W a rs z a w a . (W . B. K.). Pod przewodnictwem
prezasa Mayzla przybya tu delegacya powiatu
owicimskiego w sprawie aprowizacyjnej. De
legaci dali aby powiatowi owicimskiemu
w arunkiem , i rzd da rk o jm i w ym iany korn
w ed ie relacyi przedw o jen n ej.
* * * werynowo, wie Kalki, Szkieltowo i szereg
W a rs z a w a (WBK.). Reprezentant W B K zwrci
si do posa W ito sa z zapytaniem o stanowisko
ludowcw w sprawie walutowej. Pose Witos o-
wiadczy, e stanowisko ich jest identyczne
z wnioskiem dra Bornsteina i e ludowcy do
maga si bd cakowitego, a nie prowizory
cznego zaatwienia sprawy. .
Czy p. Prezes przypuszcza, e sprawa wa
lutowa mogaby wywoa przesilenie gabineto
we?
Nie sdz; o ile jakie przesilenie wybuch
nie, to bdzie ono dotyczyo ministra skarbu p.
Grabskiego.
Wrd niektrych czonkw komisyi skarbo
wo-budetowej powstaa myl, by w razie przy
jcia wniosku marszaka t. zn. ustalenia relacyi
korony do marki wypaca pobory robotnikw
i urzdnikw maopolskich w stosunku 1 koro
na rwna si 84 fenigom.
Jak si dowiadujemy, m inister G rabski od rzu ci
projekt m arszak a. ' *
W pnych godzinach wieczornych odbdzie
si ponowne zebranie posw Maopolski.
Posiedzenie Sejmu
od korespondenta Naprzodu11)
(Telefonem
W a rs z a w a , 13 stycznia.
Dzisiejsze posiedzenie Sejmu pod nieobecno
marszaka, biorcego udzia w konferencyi z mi
nistrem skarbu w sprawie waluty, otworzy wice
marszaek Osiecki.
0 relacyi korony do marki
referowa jako sprawozdawca wikszoci kom.
skarbowej pose dr. Hzd, ktry plt niesy
chane rzeczy, jak np., e spad ek kursu m arki
sp o w o d ow ali bolszew icy (i), e za korony trzeba
ludziom da jaknajmuiej marek, bo zabio r m arki
1 w yem igru j, i inne podobne niestworzone gup
stwa.
Pose Fedorowicz referowa imieniem mniej
sze ci maopolskiej, poczem dyskusy odroczono.
przyzna te same uatwienia aprowizacyjne co
powiatom lskim.
Zakutano okrtw
W a rs z a w a . (PAT). Wczoraj odbyo si posie
dzenie sejmowej komisyi morskiej. Omawiano
sprawy' floty wojennej, jej orgauizacyi, oraz
wyszkolenia oficerw. Zakomunikowano nastp
nie o poleceniu zakupu 10 okrtw, wydanem
przez m inisterstw o aprow izacyi. Statki te maj
zabezpieczy przyw z zboa zaku pionego w A m e
ryce.
Olbrzymi sfrejk grnikw pod
rzdami czeskimi
M oraw sk a Ostrawa. ( P A T ) . Morgenzeituug" do
nosi, e rozpocz si w Zagbiu Ostrawskiem
ruch strejkowy wrd grnikw na ile droy-
nianem. Sytiucya stroikowa w cigu nocy po
gorszya Si znacznie. Wczoraj grnicy prokla
mowali strejk generalny. Do wieczora usta ruch
na 22 szybach, na ktrych strejkuja ogem 31
tysicy grnikw . W cigu przedpoudnia przy
szo do demonstracyi ulicznych strejkujcych
grnikw. K ilkan acie tysicy grn ik w ruszyo stwie. W miecie panuje spokj, banki i gmachy
przedpoudniem w stron Witkowie, gdzie znaj
duj si wielkie huty elazne. Strae wojskowe
i policjne, zagradzajce dostp do Witkwic,
runy pod naporem strejkujcych grnikw.
W krtkim czasie wszelkie huty elazne w W i
lkowicach inne przedsibiorstwa Zastanowiy
prac, a do strejkujcych grniiiw przyczyo
si 17 tysicy robotn ikw w itkow ickich. Ogem
strajkuj przeszo 50 tysicy robotnikw .
Prtest socyalistw rumuskich
przeciw zaborom
Bukareszt. (W. B. K.) Pose socyalistyczny
Cbristescu odczyta w parlamencie imieniem
swego stronnictwa deklaracy, protestujc prze
ciwko o upacyi da szych terenw na rzez Ru
munii. Socyaiici daj, aby ka ia okupaeya
jakiego olwieic tery tory.j ni odbyia si po uprze
dnim ple ui seycie ludmci.
N r . 13
_______A
Postpy pod Dynoburgiem
W a rs z a w a . (P A T ). Komunikat sztabu general
nego wojsk polskich z dnia 13 stycznia:
Front litewsko-biaoruski: N pnoc od rzeki
Dwiny grupy generaa Rydza-migago posuny ,
si na w schd i we walce zajy folwark Ksa- i
mniejszych miejscowoci, pooonych na tej li- ]
nii. K ontratak bolszew icki odparto przy wietnem 1
wspdziaaniu naszej artyleryi, przyczem wzi- <
iimy przeszo 100 jecw i duo zdobyczy wo
jennej. Atak bolszewikw na wie Podkozielce
na pnoc od Poocka odparto.
Na poudnie od Prypeci patrol nasz okry
i zniszczy doszcztnie oddzia partyzanteki bol
szewikw, ktry przedziera si na tyy naszych
wojsk.
Front Woyski: Sytuacya bez zmiany.
W zastpstwie szefa sztabu generalnego Ku
liski, pukownik.
Duma
C zernlow ce. (PA T. Ag. Dacia). Dum a azyaty-
cka ro zszerza si w straszn y sp o s b po c a e j
Ukrainie. Take i na pnoc od Bessarabii stwier
dzono urzdowo kilka wypadkw dumy.
Rokowania
czesko-austryackie
W iede (PA T). Der Morgen* donosi z Pragi:
Ostatnie wiadomoci o przebiegu rokowa pra
skich nie do pu szczaj duo nadziei, by g w n e
sp ra w y byy ro zw izan e po m yli A u stryi. Dotych
czas przyszo tylko w tych punktach do poro
zumienia, gdzie przedstawiciele austryaccy zgo
dzili si na dania czeskie. W sp ra w ia w g lo w e j
o w iad cz aj Czesi, e z pow odu za p otrzeb o w an ia
w S ow acy i nie ro zp o rz d zaj adnym i nadw ykam i
i e m og d ostarczy m niej w g la n ii dotych czas.
W sprawie cu k ro w e j daj Czesi 16 czesk o-
so w ack ich koron za kilogram , podczas gdy Au-
stryacy ofiarowuj 12 koron. Dr Renner p o z o
staje jeszcze w Pradze.
O wydanie Beli Khuna
W iede . (P A T ). W komisyi finansowej Zgro
madzenia narodowego zoy sekretarz stanu
dla sdownictwa, Ramek, wyjanienie w spra
wie wydania Beli Khuna i towarzyszy. Ot
Ramek stwierdza, e w sprawie Beli Klauna i to
warzyszy dotychczas nie nadeszy formalne akty
wydania. Przed paru tygodniami zgosi si
wprawdzie rzd wgierski o wydanie ich, atoli
bez bliszego sprecyzowania stanu rzeczy, w ka
dym razie w formie, ktra nie odpowiada mi
dzynarodowym przepisom postpowania ekstra
dycyjnego. Akta zostay odesane celem uzupe
nienia. Dotychczas nie otrzyma urzd stanu dla
sdownictwa formalnego wniosku w sprawie
wydania Beli Khuna i innych internowanych.
Budapeszt. (P A T . Wg. Biuro kor.). Dzisiaj
rozpocza si ro zpraw a przeciw k o 22 kom uni
stom o zam ordow an ie dwu o fio erw ukraiskich.
Jedenastu oskaronych znajduje si w wizie
niu ledczem, omiu oskaronych ucieko, oskar
eni : Bela Kuhn i Por s, jak wiadomo inter
nowani w Austryi.
Komunici w Niemczech
Wiede. (PAT). Biuro kor. podaje doniesienie
dziennikw berliskich z Lipska, e 12 bm. wie
czr odbyo si tam zebranie socyalistw niezawi
sych i komunistw. U ch w ay stra jk o w e j nie po
w zito. Przewaao zapatrywanie, e naley na
razie oczekiwa, jak si rozwin wypadki w pa
publiczne s obsadzone wojskiem.
Wiede. (PAT). Biuro kor. podaje za Berliner
Zeitung" z Lipska: odnonie do rozstrzygnicia
co do ustawy o radach fabrycznych licz si
w Lipsku z moliwoci wybuchu niepokojw.
Rzd poczyni rodki zaradcze i cign do Lip
ska znaczne oddziay. Publiczna odezwa komen
danta zachodniej Saksonii ostrzega ludno przed
udziaem w tumultach, zbiegowiskach itd., ponie
wa wojska otrzymay nakaz natychmiast ostro
strzela.
Ustawa przeciw bolszewikom
w Ameryce
Wiade. (PAT). Biuro korespondencyjne donosi
z Waszyngtonu: Senat przyj ustaw przeciw
bolszewikom.
o o o

INT. 13
Walka o korona
N ic o zot, koron krlew sk, lecz o pa
p iero w koron ga licyjs k ro zgorzaa w a l
ka, ktra m ogab y doprow adzi do rozsadze
n ia m odego pastw a polskiego, gd yb y ta
okrzycza n a przez K r lew ia k w M aopolska
n ie b ya tak bardzo patryotyczn, e d o tk li
w sw k rzyw d raczej zniesie cierp liw ie,
n ib y m ia a rk podnie na m ajestat o j
czyzny. N atom iast K rlestw o w ktrem
przem onie w a d a ku lt zotego cielca nie
w y k a zu je podobnego patryotyzm u.
Ju u sam ego pocztku k w estyi, ktra ca
y ten zapat i w a lk t w yw oa a , zaryso
w a a si oczyw ista stronniczo i niespra
w ied liw o w postpow aniu w zgld em M a
opolski. D laczego p. G rabski u w zi si na
rzu ci sztuczn relacy w y czn ie tylko ko
ronie? Dlaczego nie zastosow a tej samej
m droci sw ojej take i do rubla? Zagadka
ta w y ja n ia si atwo. Oto chopi w Krle
stwie m a j w sw ych kuferkach i skrzyniach
zam agazynow an gotw k sw w rublach;
chopw w K r lestw ie ograbi nie od w ay
si p. Grabski; chopi w K rlestw ie nie pa
c zgoa podatkw , chopi w K rlestw ie s
oczkiem w g o w ie rzdu w arszaw sk iego; za
nich m usi M aopolska paci podatki, cho
pa m aopolskiego, k t ry m a gotow izn w
koronach, m ona bezkarnie ograbi!
I z ca zacitoci grabiecw pew nych
upu go so w a li K r lew ia c y w k om isyi skar
bowej Sejm u za ograbieniem M aopolski w
m yl w n iosku p. Grabskiego. B y li tam na
w et tacy, co grabie t jeszcze dalej chcieli
posun, m ian ow icie koron zabra nam nie
za 85 fen igw , ja k tego da M aopolska,
naw et nie za 70 fen igw , ja k proponuje p.
Grabski, lecz za 60 fen ig w ! Ostatecznie zgo
dzia si w ikszo na 70 fenigw, w edle
p rojek tu p. Grabskiego.
Gdy tow. pose Hausner podnis w dy-
skusyi, e takie zaatw ien ie spraw y byoby
ze strony rzdu zamaniem sowa, jak ie da
p. m in ister k o le i Bartel kolejarzom lw ow
skim, obiecujc, e m arka policzon a im b
dzie za koron; a zatem n iedotrzym aniem
obietnicy, d zi k i k trej k olejarze lw ow scy
zaprzestali strajku i p ow r cili do pracy
-wwczas p . Grabski cynicznie zaprzeczy,
ja k o b y m in ister k olei p. B artel m g by da
podobne przyrzeczen ie; natom iast ow iad
czy e jest stanow czym w rog iem d yk tow a
n ia (!) rela cyi przez u rzdn ikw i rob otn i
k w pa stw ow ych . Jego zdaniem urzdnicy
i robotn icy p a stw ow i w M aopoisce m aj
si da bez szem rania ograbi. W kocu ra
czy p. Grabski askaw ie obieca, e p rzy
rela cyi 70 m arek = 100 kor. u rzdn icy i ro
b otn icy p a stw ow i nie ponios szkody, gdy
rzd im rnic kursu dopaci.
T a obietnica p. Grabskiego jest w ielce o-
sobliwa. Przedew szystkiem , skd m a rzd
praw o w y m a ga d la siebie od sw oich urz
d nikw i rob otn ikw moratoryum? M a on
obow izek w yp aci im ca ich pensy na
pierw szego, a nie m a p raw a zatrzym yw a
im czci pensyi i to na czas nieokrelony!
A lb o w ie m to m oratoryu m , ja k iego od nich
da p. Grabski, jest bezterm inow e, nie po
w ia d a on ani sow a o tem, kiedy m a zam iar
dopaci im rnic kursu. M oratoryu m ta
k ie jest w n ajw yszym stopniu niem oralne,
jx> przecie tu idzie o pensye ubogich praco
w n ik w , o pienidze na zaspokojenie godu
i n ajp iln iejszych potrzeb, o pienidze, k t
rych urzdnik czy robotnik z pew noci nie
od oy do kasy, a w ic o pienidze, k trych
brak p rzyp aci je g o rodzin a godow an iem
lub chodzeniem w podartych butach, dopki
si p. Grabskiem u nie spodoba dopaci im
ich naleno. A pow tre, p. Grabski nie
p ow iada rw n ie, ile im dopaci, jak m ia
n ow icie rn ic kursu m a na m yli, czyli,
*N A P B Z O D'
wedle jakiego kursu bdzie t rnic obli
cza.
Jake ufa ta k n ieokrelon ym obietnicom ,
jak e w ogle w ie rzy obietnicom rzdu,
skoro jeden m in ister obiecuje, a d ru gi nie
dotrzym u je, skoro p. m in ister k olei p rzy
rzek a a p. m in ister skarbu zapiera si w y
w e oczy tego p rzyrzeczen ia k olegi!
Co w i c e j: ustawowych przyrzecze rzd
w Polsce ni dotrzymuje. T a k w ia room n ie
postpi w obec M aopolski w anie w k w e
styi w a lu tow ej. Oto w ustaw ie z 9 m a ja 1919,
ogoszonej w D zienniku p raw pastw a N r
41 z 19 m a ja 1919 poz. 296, opiew a artyku
I, ja k nastpuje:
Posiadacz pierwszej poyczki pastwo
wej (asygnaty 1918 r.), nabytej przed. 1 lipca
1919, przy wymianie posiadanej jeszcze
przeze gotowizny, w rozmiarach tnie prze
wyszajcych sumy przedstawionych jedno
czenie asygmat w takiej samej walucie,
otrzyma w zotych wicej ni ten, kto przed
stawi pienidze do wymiany bez jednocze
snego przedstawienia eisyigmat,"
Ot gd y teraz m arka p o ls k a 'za j a m ie j
sce p rojek tow an ego wwcz'as zotego, nie u-
lega w tp liw oci, e p rzy obecnem ustale
niu re la c y i ustaw a ta pow inna znale za
stosowanie, e dla posiadaczy pierw szej po
y czk i pastw ow ej w w alu cie koronow ej po
w in n o si w granicach tej u staw y ustano
w i k orzystn iejsz dla nich relacy. W szak
to b ya nie ustna obietnica wczesnego m i
nistra skarbu p. K arpiskiego, lecz ustawa
uch w alon a przez Sejm su w eren ny", w y
zn aczajca w tej form ie prem i za sub
skrybow anie poyczk i pastw ow ej. Czy du
o osb subskrybowao, czy nie duo, to rzecz
ze stanow iska p raw a obojtna. Ci, k trzy
subskrybowali, nie p ow in n i w nagrod za to
otrzym a od R zeczypospolitej poczucia, e
ich n a ci gn ito " faszyw obiecank. A
tym czasem rzd i Sejm , w swej obecnej w y
p raw ie grabieczej p rzeciw M aopoisce, za
pom nia jak o zupenie o tej ustaw ow ej o-
bietnicy... Skoro m in istrom w ierzy nie m o
na, skoro uistawom w ierzy nie m ona
to m oe i n ajlepiej bdzie, jeeli Maopolska
wyodrbni si tak, jak Poznaskie, od Grab
skich i grabiecw w arszaw skich, u k t
rych ani poszanow ania p raw a nie masz, ani
spraw iedliw oci w zgld em w sp o b yw ateli
z n ajofiarn iejszej i n ajsroej w o jn d otkn i
tej dzielnicy. M yl autonom icznego w y o d r
bnienia M aopolski coraz silniejsze zapusz
cza korzenie zarow no w rd posw m ao
polskich, ja k i w rd caej ludnoci M ao
polski.
o oo
Ze starych anegdot
Za czasw Aleksandra II. Bosya, nie po raz
pierwszy zreszt i ostatni, znalaza si w bar
dzo krytycznem pooeniu finansowemu Ponie
wa na gwat potrzeba byo gotwki, car zawe*
zwia do siebie wczesnego ministra finansw
Greigha, i rozkaza poczyni mu starania o za
cignicie poyczki za granic.
Posuszny min ster rozpocz pertraktacye z
caym szeregiem finansistw i po krtkim sto
sunkowo czastie doszed do smutnego wniosku,
e nikt nie kwapi si z poyicizietnfem potnej Ro
syi pienidzy.
Majc do wyboru albo zdobycie gotwki, albo
nieask cara, Greigh pojecha osobicie do Rot-
szylda w tej przykrej aczkolwiek palcej spra
wie. Po kilkugodzinnej konferencyi Rolszyld o-
wiadczy min strawi, i bardzo chtnie poyczy
Rosyi pienidzy. Uradowany minister powrci
z t wieci do Petersburga.
Wiadomo o udzieleniu przez Rotszylda po
yczki Rosyi wywoaa w sferach finansowych
olbrzymie wraenie. Zwrcono si do krla ban=
kierw z zapytaniem, na ktre Rotszyld odpo
wiedzia:
Rosya jest krajem bardzo bogatym, o niewy
czerpanych skarbach i bdem byoby zamkn
jej kredyt.
3
Na zasadzie czego pan to wnosi? * zapy
ta kto.
Tylko kraj bardzo bogaty brzmiaa od
powied Rotszylda moe sobie pozwoli na
taki zbytek, jakim jest trzymanie ministra fi*
nansw, ktry niema pojcia o sprawach pie
ninych...
Czyby Polska bya na prawd krajem bardzo
bogatym?... (,>Kur. Pol."). S. W .
Edward Bernstein
Gony socyaiiisita niemiecki, Edward Bern
stein obchodzi niedawno (6 stycznia) 60-t ro
cznic swych urodzin.
Przed laty nazwisko to grzmiao poprzez cay
wiiiat socyalistyezny. Bernstein bowiem zabra
si do rewidowania socyalizmu i stworzy t. awi
rewiizyonizm". Dokoa jego ksiki Przesanki
socyalizmu" staczano boje zacite. Sun Kaiuits-
ky wistpi w szranki, by broni zagroonego
marksizmu i -napisali ksik przeciw Bemstei-no
wd, zwian krtko Antibernstein". O co chodzio
Bernsteinowi? W paru sowach dowodzi, e
walka klasowa nie staje si bynajmniej coraz
ziawzitsz w wieci kapitalistycznym; e cay
szereg okolicznoci, jak wzrost stanu rednie
go, zagodzenie kryzysw, spki akcyjne itd.
raczej j coraz bard-ziej agodz; e te-orya ka
tastrofy", lewolucyi socyalnej krytyki nie w y
trzymuje; e bynajmniej ekspropryacya (wy
waszczenie) kapitalistw' nie bdzie aktem na
gym aktem gwatownym; e wobec tego teory
rewolucyi naley zastpi teory reform, refor.
mizmem; e nie w mylnej nauce materyali-
zmu dziejowego", sprowadzajcego wszystko
do mechanicznej koniecznoci, lecz w moralno
ci, etyce szuka naley ywych rde socyali
zmu.
Rzecz jasna, taka te-orya reform styczna ogro
mnie przypada, do gustu prawicy niem. socyal
nej demokracyi. Zreszt szybki wzrost przemy
su niemiecKiego, a zarazem zarobkw robotni
czych toroway tej teoryi drog. Ale niemiecka
sec. demokracya potpia t teory na zjedzie
Drezdeskimi i Bebel zawoa: Pozostajemy
pr-zy wywaszczeniu!" Za niebawem midzyna
rodowy kongres w Amsterdamie take te w y
wody potpi: wywody, w myl ktrych cel sta
wa si niczem, ruch za (reformy) wszyst-
kiem. Podobno Auer wwczas mia powiedzie
Bernsteinowi: Kochany Edziu! Talkie rzeczy
si robi, lecz o nich si nie m wi!"
I Bem ste zyska sobie smutn saw niemal
od-stpcy socyalizmu. Dokoa jego sztandaru za
czli systematycznie grupowa, si te grupy so
cjalistw ", ktre zamierzay niebawem opuci
armi socyalistyczn. Doszo do tego, e w Royii
nawet andarms-cy pukown -cy przekonywali"
wywodami Bernsteina naiwn modzie mar
ksistowsk.
A B. tymczasem pracowa wiele i niejedna
cenna praca, zwaszcza z zakresu hisoryi ru
chu srealistycznego wysza z jego pracowite
go warsztatu naukowego i publicystycznego.
Wybucha wojna. Jak si zachowa pose
Bernstein? Oczywicie stan na czele tych, kt
rzy gosowali za kredytami wojennymi? Tak,
razem z marksistami i on gosowa za,e. Ale
wkrt-ce, i, to jako jeden z pierwszych .si opa
mita. Bya to wstrzsajca scena opowia
da jeden z niem. publicystw socjalistycznych,
gdy na posiedzeniu referentw drcym go
sem, peny wewntrznego protestu na tryum
faln wie Hinde-nburga, e 150.000 Rosyan zgi
no na Mazurach owiadczy, e auje z caej
duszy zia swe gosowa e w dniu 4 sierpnia, ja
ko, e nie moe przyj na si odpowiedzialno
ci za okruciestwa wojny.
Tu w Bernsteinie si zbudzi szlachetny czo
wiek i prawdziwy socjalista. Dla niego wasne
reformiistyczne wywody bynajmniej nie byy
stacy przejciow do buruazyi!
I oto Bernstein, rzecz dziwna dla wielu, prze-
cliodzi do obozu antywojennego. Wstpuje d-o
szeregw opozycyi parlamentarnej, do t. zw.
Wsplnoty Pracy" potem do partyi niezale
nych. By moe take stare sympatye angiel
skie odegray tu pewn rol. Tak rewizyonista"
B. okaza si w obozie niezalenych", podczas
gdy tacy zdawaoby si twardzi marksici, jak
Lensch i Cunow przeszli do socyal.'mperyali-
, stw. Co wicej, zaczli dowodzi przy pomocy
odpowiednio spreparowanego marksizmu", e
przejcie Niemiec przez imperyalizm jest nieu
niknione.
I staa si rzecz ciekawa. W obozie niezale
nych" spotka! si B. ze starym swym nieprzy
jacielem Kautskim przy w splnej pracy, skie
rowanej przeciwk-o szowinizmowi.
 4 N A P R Z O D Nr. 13

Pniej B., gdy niezaleni zblia si poczli I teraz B. wyta wszystkie swe siy celem wych otrzewiy tutejsz ludno, ktra wadzc
dio komunistw, przystpi znowu do szajdema- zjednoczenia obu obozw socyalistycznych, gdy do czego zmierzaj ci faszywi opiekunowie"
nnwcw, usiujc si utrzyma w obu partyach; jego zdarzeniem tylko takie zjednoczenie pooy chopa i robotnika wiejskiego w siermigach i
ale gtdy uchwaa niezalenych" zakazaa nale kres kompromitujcej oportuniistycmej polityce sutannach, zaprotestowaa energicznie na sze
enia do szajdemanowcwi, B. opuci szeregi szajdemanowcw, siedzcych w rzdzie razem regu zebra i na olbrzymim wiecu powia
niezalene". Ale i u imperyalizujcych szajde- centrowcami i liberaln buruazy i bronicych towym, przeciwko przeniesieniu p . starosty
miainowcw czuje si le, gdy zostaje zawsze nie swej sprawy. (Noske). Olszewskiego, jakote przeciwko polityce wi-
sob, i nie idc za prdami komunizujcymi, Stary Bernstein walczy dalej. Sw wytrwia t oeiowo-kl erytoalnej .
niie moe i take za imperyalizujeymi. Pod Wiatk w obozie socjalistycznym, swem stano Tem zdecydowanem stanowiskiem ludno
tym wzgldem los jego jest podobny do losu wiskiem podczas wojny pokaza, e mimo powiatu grybowiskietgo daa. w sposb niedwu
Kautshiego, ktry znw niedobrze si czuje u wszystkie swe bdy teoretyczne pozostawia znaczny do zrozumienia witosikom, e dalej
niezalenych... szczerym bojownikiem sprawy robotniczej. tumani si i teroryzowa nie pozwoli! Wszyscy
znaj ju haniebne stanowisko witosowcw w
sprawie reformy rolnej, ktr p. W itos wypa
cza i na korzy tylko wiejskich bogaczy prze
Utarczka z Czechami pod Boguminem prowadzi zamierza. Wszelkie zakusy paska
rzy zboowych zdajcych do wygodzenia
C ze si wybrali si po karabin maszynowy. Ucieczka i panika wrd Czechw biednej ludnoci wiejskiej i niecne ich intrygi
celem usunicia ludzi, rdepopierajcych lichwia 1
3 stycznia pisze Robotnik lski* ro kule zaczy pada na dworzec, gdzie powybi
rzy wiejskich lud odeprze z ca si.
zesza si pogoska, e pod Boguminem stoczyo jay okna w ogrzewalni kolejowej i pobliskiej Do naszych posw socyalistycznych, a
wojsko nasze formaln bitw z Czechami. szkole, oraz zraniy 2 kolejarzy. Czesi odrazu w szczeglnoci do tow. posa Marka, ludno
O starciu tem moemy poda dzi najauten zaczli pakowa manatki swoje. Na telefoniczn powiatu Grybowskiejjo zwraca si z prob o o-
tyczniejsze informacye: prob o pomoc n a k a z a a im komenda w Mor. bron.
Korzystajc z ciemnej nocy (zwyczajem ludzi Ostrawie spakowa natychmiast kas na dworcu O 00
o dugich" palcach) podeszli Czesi tyralier kolejowym. W tedy zamt wzrs nie do opisa
pod placwk nasz, chcc zabra jej karabin m a nia nie mogli znale kasyera ani kluczy do Muszyna, 10 stycznia.
szyn ow y. Zastali jednak nas>ych dzielnych zu kasy, a tu w dodatku nadjecha od Dziedzic Z dziaalnoci partyjnej. Stosunki aprowiza-
chw w pogotowiu do odparcia wroga. Wywi pocig, ktry zosta wstrzymany przez koleja cyjne. Zdrowotno.
z a a si formalna bitwa. Bohaterzy* czescy, wi rzy przed lini demarkacyju z powodu strze Ruchliwa naisza organizaeya urzdzia we
dzc, e spalio im na panewce, ratowali si ucie laniny. Wrd Czechw rozesza si natychmiast wfiasinym domu publiczne zgromadeinie obywa
czk do pobliskiego lasu. Lecz i tam dosigy ich wie, e maj na karku pocig pancerny. Nie teli. Toiw. Broszkiewicz z Nowego Scza przed
kule z naszego karabinu maszynowego, na ktry potrzeba dalej opisywa co si dopiero teraz stawi w dusiziem przemwieniu program rz
mieli tak wielki apetyt. W pomoc zaatakowanej wrd Czechw dziao! du ludowego i jego dziaalno, przeciwstawia
placwce przysza z flanki i andarmerya na Wkocu strzelanina ustaa. W o jsk o czeskie jc jej szkodliw dla ludu pracujcego dziaal
sza, do ktrej Czesi nie strzelali, sdzc, e m iao dw ch zabitych i kiiku rannych jeden no rzdu Paderewskiego'. Omwi nastpnie
stamtd strzelaj ich onierze do Polakw. z onierzy czeskich zama w czasie ucieczki reakcyjne zakusy nowo utworzonej wikszoci
O d gosy boju w y w o a y szalon panik w rd nog. Po naszej strome nie byo strat adnych. sejmowej i wrogie stanowisko posa W itosa wo
w o jsk a czesk iego w Boguminie, tembardziej, e bec bezrolnych i maorolnych. Po przemwie
niu tow. Szumieewicza i p. Dubsmowioza u-
chwalono jednomykfiie nastpujce rezolucje:
nie pooy kres orgiom paskarzy i apowni Zgromadzeni w dniu 6 stycznia obywatele
L is ty z k r a ju kw !
Bezpieczestwo publiczne w naszym powiecie
Muszyny domagaj si natychmiastowej akcyi
rzdu, celem zakoczenia wojny, ktra ipocha-
w okropnym stanie! Zodziejstwo i bandytyzm nliiajc miliardy i tysice si ludzkich, uniemo
Krosno, 10 stycznia. szerzy si. Niema dnia, w ktrymby nie doko liw ia poprawienie si wewntrznych stos ma
K lska apro w izacyjn a w pow iecie k ronlskiem . nano jakiej znaczniejszej kradziey lub rabunku. kw gospodarczych. Zgromadzeni domagaj si
rozwinicia wszystkich si produkcyjnych spo
Zam k n icie szk z powodu braku opau. Pa- Ludno yje w cigej trwodze, wadze bezpie
czestwa bezsilne, bo p. sdzia Bielawski, jako eczestwa celem uratowania klasy pracujcej
sk a rstw o , ap o w n ictw o , bandytyzm i zod ziejstw o
gn bi ludno. nie moe si dopatrze winnych i puszcza na od godu i zniszczenia. Zgromadzeni przestrze
wolno wszystkich przyaresztowanych przez gaj rzd polski i klasy posiadajce przed diail-
Pomimo wielkiego bogactwa naturalnego, w a n d a r m e ry . siziem lekcewaeniem protestw ludowych prze
jaki obfituje nasz powiat, a w szczeglnoci w c- O OO' ciw prowadzeniu wojny i zwracaj uwiag czyn
gaz ziemny, ktry suy moe do opalania bu nikw rzdowych, e ndza klas pracujcych
dynkw i pomimo wielkich lasw dookoa Grybw, 11 stycznia. dosiga granic, pozai ktremi rozpoczyna si
cay szereg szk zamknito z powodu braku W ito sew cy s iu j w y go dzi ludno pow iatu gry - rozpacz i jej nastpstwa.
opau. Opa jednak zawsze znajdzie si dla tych, bow sk iego Zgromadzeni uznaj, e ocalenie kraju od ka
ktrzy i tak maj czem pali, a posiadane przez Poiwiat Grybowski obejmuje okolice grskie o tastrofy aprowizacyjnj zaley jedynie od za
nich zapasy opaowe wystarczyyby na opalanie glebie bardzo mao wydajnej. Ludno tutejsza, prowadzenia siefcwestru ziemiopodw; domaga
szk w ich miejscowociach. w przewaajcej czci maorolna i bezrolna. j si zatem natychmiastowego wprowa dz eniiai i
Ale zachanno i egoizm nie pozwala im na Wystawiona w czasie wojny na inwazy rosyj sekjwestru, bezwzgldnej w alki z lichw ywno
adne spoeczne uczucia. I tak na przykad: sk, przemarszy wojsk aust.ryackich, wgier ciow i psBkarstwem. Zgromadzeni dzikuj
Nr. wozu 44270 zaadowany wglem przyszed skich i niemieckich, zostaa doszcztnie znisz klubowi posw socjalistycznych za ich prac
na adres p. Berkowitza do Krosna, skd go ode czon tak, e wprost zagraa jej klska godowa. w Sejmie i wyraaj ixa cotuits zaufania.
sano do Jedlicza dla hr. Bobrowskiego, ktry Zniszczone budynki gospodarskie nie inog si Stosunki aprowiaacyjne w tym grskim za
za to, e pojawia si notatka o niezebraniu plo doczeka na odbudow, bo rzdzca ekspozytur ktku s wprost katastrofalne. Uprawiane na
nw z kilkunastu morgw jego ziemi, zamkn odbudowy klika witosowa, udzielaa subwencji zboczach gr owsy i ziemn|iiaki w tym roku nie
szkoy w swoim budynku! Tak wyglda w rze iwt kwotach po kilkanacie tysicy koron swoim dopisay. Brak ziemniakw i bnaik owsa na chleb
czywistoci ch suenia ojczynie i owiacie pupilom na odbudow potw, ktre nigdy nie to 'klska dla ludnoci. Zboe po 2400 koron za
ludowej. Drugi wagon, zaadowany wglem dla istnfiay. Zniszczone gospodarstwa nie doczeka cetnar tylko paskarz zakupi moe. Nie mog
magistratu kronieskiego, zabra sobie p. Fel- y si jeszcze odbudowy. Zdawao si jednak, si na to zdoby biedni bezrolni lub jednomor-
e z chwil powstania pastwa Polskiego s to gowi miesznzanie-rolnicy. W prawdzie powiat
der w chwili, gdy ludno uboga ginie z zimna,
nowosdecki naley do tych, ktry miano zasi
bo zawsze pierwsi s ci, ktrzy maj za co ku sunki te ulegn zmianie. Znaleli si jednake
zdrajcy ludu biednego, pracujcego, wiejskiego la zboem. Do dzi jednak nikt o tych ndzarzy
pi opa na miejscu.
iw osobach p. Witosowcw, ktry popierajc ob si niie troszczy. Skutki godowania ju si ob
Gospodarka w magistracie panuje skandali jawiaj. Tyfus godowy szerzy si przeraliwjie
szarnikw i zdradzajc w haniebny sposb inte-
czna. To samo, co z wgem, dzieje si w dzie
resy ludu wociaskiego, licz si razem z ob- w Muszynie i okolicy. W y mdera j. ludziiie jak
dzinie aprowizacyi. Ludno robotnicza wyn
sarnikami i ki ery kaami, aby wsplnemi sia- muchy, bo Muszyna wcale lekarza nie posiada.
dzniaa, urzdnicy przymieraj z godu i zimna,
mi tutejsz ludno wygodzi. Nietylko, e pas 1 znowu tylko paskarz zdoby si moe % opa-
nauczycielstwo grozi strejkiem, a rzd ani myli cenie 1000 koron lekarzowi, sproiwadzor.iemu z
nowie ci puszczaj swoje zboe na pasek po
zaradzi katastrofie. Krynicy lub Piwnicznej. Biedacy czekaj cier
cenie 20002400 kor. za metr i wywo z granie
Sejm niezdolny do pracy twrczej, ktry nie powiatu, ale w swem egoizmie staraj si prze pliwie na wyzwolenie z tej cikiej sytuacyi, ja
umie czy nie moe zaprowadzi w kraju sto szkodzi, jakiejkolwiek akcyi aprowiizacyjnej, kie mier przvnoisf:.
sunkw znonych, musi by rozwizany, gdy ze strony czynnikw rzdowych. Apelujemy do posa Dnai Marka, aby anj$ ki
spoeczestwo nasze nie moe by wydane na Przed paru miesicami obj urzd starosty tym nierww&liwym zaktkiem.
up paskarzy i apownikw. apownictwo szerzy naszego powiatu p. Emil Golczew iski, ktry o-
si wszdzie, a wic nie omino i kronieskiej wiialny duchem obywatelskim, zabra si w spo
stacyi kolejowej. Oto fakt: Znany w Kronie sb bezwzgldny do cigania. kcntyingeinitu zbo
paskarz niejaki p. Klein recte Nanowski, ktry a od bogatych chopw, obszarnikw i plebanii.
zajmuje si aprowizacy, rzecz naturalna, nie Przemielajc zboe zaopatruje mk miasto, >TRYBUNA<
w celu ulenia doli ludnoci, lecz w celu doro konsumy robotnicze i kka rolnicze, chopw pismo pwicone: polityce i administracji, go
bienia si milionw, wysia na adres Urzdu bezrolnych i maorolnych. Akcya ta jednak nie spodarstwu spoecznemu, filozofii, bistoryi, woj
aprowizaeyjnego zagbia naftowego w Kronie* podoba si naszym witosowcom, a wszczeglno- skowoci, owiacie i sztukom piknym.
wagon cuki u. Gdy kierownik wspomnianej insty- ci klice zoonej z p. Cielucha byego posa do
tucyi zgosi si po odb r transportu, naczelnik
owiadczy, e transport do innego pana naley,
b. Sejmu galicyjskiego i agitatora piastowego p.
Rysjewicza, niodpieazotnegio akademika, ktry,
TRYBUNA1*
e trzeba piecztki z magistratu i t. p. formal mwic nawiasem, dy sam do objcia staro* jest pismem niezaienem, waiczcem o Niepodle
go, Cao i Wlnoe Polski.
noci, nareszcie zjawia si p. Klein-Nanowski, stwia w Grybowie, jak si sam o tem wyrazi.
ten za ju nie musia fatygowa si do magi Panowie ci udali si do p. Witosa a nastpnie Numer pojedynczy...................K 2'50
stratu i starostwa. P ie n u m e r a ia kwartalna . . . . K 25
do p. Gaeckiego i tam spowodowali przeniesie
Domagamy si surowego ledztwa, gdy nie nie za te karygodne" czyny p. starosty Go Adres Redakcyi i-Administracyi:
jestto wypadek odosobniony! Raz trzeba Vadykal- cze w sfci ego. Niecne intrygi paskarzy witosd- W a rs z a w a , Al. Jerozolim skie 21, m. 18, tel. 7 8 86
 Nr. 13
Z sali koncertowej
(P) Koncert szopenowski Jzefa liwiskiego.
Gdy liwiski gra Chopina, a jest usposobio
ny1^ pynie z fortepianu fala dwikiw tak
hiaiwiskr szopenowska, e nie m om sobie w y
obraa, eby kto potrafi! lepiej przemwi
am do duszy jzykiem Cbopiina.
Stefanie, seiroe mdleje
Warszawscy dwaj muzycy
Tycb nocy czarodzieje
Szopenek i Maurycy...
Tak pisa Bohdan Zaleski do Stefalna. W itwic-
kiego po jednem z owych zebra towarzyskich,
jakie midzy r. 1825 a 1830 wczesna modzie
literacka i artystyczna warszawska odbywaa
t Ksawerego Bronikowskiego lub u Mochnac
kich, gdzie modociany Chopin i Maiurycy Mo*
chnacki, grajc na cztery rce muzyk przegra
dzali namitne rozgfcrzsania literackie i polity
czne. Ten czarodziejski urok, od ktrego serce
mdleje, promieniuje ze wszystkich utworw
Chopina. Cudotwne, delikatne, przeroczyste ko
ronki, utkane z mgy tsknot, promieni ksiy
ca, subtelnych woni wspomnie snuj si w
dal, rozpywaj w eterze... Wstaj, zwiewne du*
chy, unosz si w tanecznym korowodzie, nie
dotykajc ziemi... O oto bezbrzena melancholia
mazowieckiej rwniny w dzie sotny rozlewa
si w tonach ydka , w iatr przynosi guchn- kadnie zbada powody podwyszenia cen w y
ce w dali dwiki weselnej muzyki i znw tyl
ko beznadziejny smutek oowianego nieba i me
lancholia paszczyzny bez koca... To znw
jaki bolesny skurcz serca w Noktumke, co ka,
co m ija bezpowrotnie, dusza mdleje...
Te nieuchwytne nastroje najwikszego poety
fortepianu wyczarowa z jego utworw i prze
mkn niemi w gb duiszy suchaczw umie 1 to przewanie do Wiednia cignc wielkie
liwiski, j'ak chyba nikt drugi z nam wispcze*
soych. liwiski to nie wirtuoz, lecz artysta.
K R O N IK A
K rakw , 14 atytzn ia.
W sprawie rocznikw 18971899
okrgu krakowskiego
Otrzymujemy nastpujce uwagi:
Z pocztkiem roku 1919 powoa Naczelnik
Pastwa 4 roczniki mianowicie od 1896 1S99
W okrgu krakowskim do suby wojskowej
jak dekret opiewa na 4 miesice t j. do 15
czerwca 1919. Caa Polska a wzgldnie caa
Galicya ya trosk o Lww. Spoeczestwo tem, e niemta cennika.
te z zadowoleniem przyjo rozkaz Naczelni
ka Pastwa. Trzeba byo czynw zdobyli
my si te na czyny.
W jaki czas potem powoano uchwa sej
mow 6 rocznikw z caej Polski. Dekret je-
dhak Naczelnika Pastwa odnonie do Okr-
Sh krakowskiego utrzyma si nadal w mocy
Czego najlepszym dowodem bya uchwaa sej
mowa z pierwszych dni czerwca przedua
c z a sub wspomnianych 4 rocznikw Okr-
krak. do 15 wrzenia 1919.
L E N IN
(Sylwetka polityczna).
(Dokoczenie).
j Doktryna leninowska dojrzewaa stopniowo.
Celnym i gwnych jej punktw (obok Mosun-
j do pastwa) jest stosunek do demokracyi.
j^imowainie mechamicizne, p-plankistowskie,
spiskowe zdobycia rzdu, z natury rze-
$ prowadzi musiao do negacyi demokracyi.
"fj6 nie odrazu Lenin wystpi z hasem anty-
ihokraty czn em. Wykazuje to dokadnie
P^tsky w broszurze Dyktatura proletai-yatu"
wicej, zarzuca tam rzdowi tymczasowe-
i opnia zwoanie konstytuanty. Nie za-
t ^ n a j m y (pisalimy ju o tem), e konsty-
j ^ t a bya starem hasem leminizmu. Gdy si
pokazao, e konstytuanta nie bdzie
^ J ziem bolszewikw, jako e przewag tam
g . eserzy, owiadczy Lenin, i znalaz wy- ky , wydanej w r. JL918, Lenin powiada (str. 23
form demokracyi" tzn. ustrj sowiecki,
bowiem Lenin protestuje przeciwko przc-
OKji^^wieniu demokracyi dyktaturze. Kaczej
t lotnie, powiadaj bolszewicy, dopiero dyk-
5tta ra tooe urzeczywistni prawdziw demo.
Wy gdy w ustroju kapitalistycznym mo-
tooe by o prawdziwej demokracyi. Po-
We<J1 w' ustroju przejciowym ^dyktatura,
ug bolszewikw, daje wicej gwTarancyi de
N A F R Z O D"
Lecz 15 wrzesie ju dawno min a demo
b ilizacja jak wiadomo owych rocznikw
nie nastpia ani sprawa nie bya poruszon w
Sejmie ani Rzd adnych wyjanie w tym
wzgldzie nie da. Dlatego wzywam y naszych
posw, aby t spraw postawili na porzdku
dziennym w Sejmie od Rzdu domagamy si
odpowiednich wyjanie na jakiej podstawie
wstrzyma diemobilizacy tych rocznikw. Cze
kalimy dotd cierpliwie dzi chcemy w ie
dzie dlaczego Rzd zlekceway uchwa sej
mow, nakazujc demobilizacj rocznikw
1896 1899 w okrgu krak. ju dnia 15 wrzenia
1919 r.
Groba podwyszenia cen misa
Magistrat krakowski podaje do wiadomoci,
e cech rzenikw i masarzy zgosi w magi
stracie nowy cennik misa i wdlin,, ktry obe
cnie jest rozpatrywany i bdzie przedoony do
zaopiniowania przybocznej Radzie aprowiza-
cyjnej w dniu 15 bm.
A wic jak podalimy on eg daj cennik ogo
szony przed kilku dniami przez magistrat, by
puszczony tylko dla zamydlenia oczu ludnoci
naszego miasta. Obecnie rzenticy przystpili
do akcyi podwyszenia cen misa, jak sycha
0 znaczny procent. W tej sprawie powinna za
bra energiczny gos Rada aproiwizacyjna i do
urkowi w sdzie wojskowym przy ul. Monte-
robw masarskich, oraz misa.
Faktem jest, e szczeglnie masarze robi ko
losalne interesy na kiebasach, segregujc je na
wieprzowe, pwieprzuwe i inne i wedle tych
kategoryi naznaczaj ceny. Take faktem jest,
e wrd niektrych masarzy s tacy, ktrzy
wywi na acuszek szynki, kiebasy |i sonin
przed sdem doranym w Krakowie przeciw
milionowe zyski z tego paska. Naley wic do
kadnie zastanowi si nad nowemi warunka
mi rzenikw i masarzy, ktrzy ju porobili m i
lionowe rajtki i nie po obywatelsku postpu
j, wyzyskujc kaden moment przy drobnej
podwyce cen towaru ywej wagi. Panowie rze-
nicy i, masarze powinni, ponie ofiar i zado
woli si mniejszym zyskiem, a nie bra li
chwiarskich zyskw to jest obowizkiem
szanujcych si obywateli.
Zwracamy uwag take Radzie aprowizacyj-
nej i na to, aby na njbliszem posiedzeniu za
twierdzia cennik, a nie odkadaa tego na przy
szo, gdy rzenicy w midzyczasie nie bd
si stosowa do dawnych ceni cennikowych,
lecz bd sprzedawa miso po nowych cenach,
tak jak byo w ubiegym roku, tumaczc si
Sdy dorane w Krakowie
Wczoraj w dalszym cigu odbywaa si roz
prawa przed sdem doranym w Krakowie, prze
ciw piciu bandytom, oskaronym o cay szereg
napadw w okolicach Zakliczyna. Po przesu
chaniu reszty wiadkw przemwi prokurator,
poczem mwili obrocy obwinionych. Rozprawa
zakoczya si koo. godziny pierwszej popo
udniu, poczem przewodniczcy zawiadomi, e
mokratycznych, ni wolno" buruazyjna,
ktra waciwie unicestwia swobodne sanieo
krelenie si ludu. Pamitajmy przy tom, e
konstytucja bolszewicka pozbawia prawa go
su osoby, yjce z dochodw, nie uzyskanych
wasn prac.
Zachodzi pytanie, czy ustrj sowiecki jest
form specyalnie rosyjsk, czy te powszechn
form przejcia do ustroju socjalistycznego?
Rensome w swej ksice o pobycie w Rosyi r.
1919 przytacza sowa Lenina, wedug ktrych
pocztkowo, on, Lenin, sdzi, i sowiecka for
ma rzdw jest form specyficznie rosyjsk, te
raz za si przekona, e sowiety stan si po
wszechn ferm przewrotu spoecznego. Lenim
stwierdza, i jego idee w znacznej mierze przy
pominaj pogldy amerykaskiego socjalisty
De Leona, wypowiedziinffiie znacznie wczeniej.
Charakterystyczne jednak, e w broszurze
swej Dyktatura proletaryatu a renegat Kauts-
niem. wydania), i kwestya ograniczenia pra
wa wyborczego (tzn. pozbawienia buruazyi
prawa wyborczego) jest specyaln kwesty na
rodow, bynajmniej za nie ogln kwesty
dyktatury! I dalej: ograniczenie prawa wybor
czego nie stanowi bynajmniej koniecznej cechy
logicznego pojcia dyktatury" itd.
Ale w takim razie waciwie jest, odbudowa
na demokracja, skoro ma rzdzi powsze
5
wyrok zostanie ogoszony we rod o godz. 11-tej
rano.
Podsdui Sobol i Korna zostali rozpoznani
przez wszystkich wiadkw. Na rozprawie za
chowywali si apatycznie, tylko Korna od czasu
do czasu umiecha si gupkowato. Inni pod-
sdni; Madejski, Bodzanta i Nowak siedzieli
z gowami zwieszonemi, Bodzanta od czasu do
czasu wybucha paczem, tak jak w pierwszym
dniu rozprawy. Podczas zezna Jzefa ukasze
wicza, wachmistrza andarmeryi z Zakliczyna,
ktry ca band wyledzi, oskareni suchali
z zainteresowaniem.
Podczas rozprawy w gwnej sali odbywaa
si druga rozprawa w drugiej sali przeciw czon
kowi tej samej szajki, 21-letr: mu Marcinowi
urkowi, onierzowi 2 p. stu. .ow podhala
skich. Rozprawa toczya si przed sdem woj
skowym, gdy oskarony jest onierzem. Roz
praw prowadzi major dr. Bart], jako wotanci
zasiadali kap. Horski, podpor. Pachoski, kapral
Muszyski i st. onierz Gauszka. Oskara
major Joszt. Broni oskaronego dr. Maurycy
Kaufman. urek wama si do mieszkania J
zefa Chrapusty razem z Sobolem i wsplnikami,
gdzie Sobol strzela z rewolweru do domowni
kw. Podczas rozprawy przesuchano wszyst
kich oskaronych, z ktrymi prowadzono roz
praw w drugiej sali. Dzi, t. j. we rod o godz.
11-tej rano ogoszony zostanie wyrok przeciw
luppich. W razie wyroku, skazujcego Zurka na
mier, wyrok oddany bdzie do zatwierdzenia
Naczelnikowi pastwa, wedle procedury wojsko
wej, w przeciwiestwie do wyroku sdu dora
nego cywilnego, ktry ma by wykonany naj
dalej w trzy godziny po ogoszeniu.
W e czwartek odbdzie si nowa rozprawa
braciom 25-letniemu Wadysawowi i 30-letniemu
Franciszkowi Szostakom z Borku Fackiego pod
Krakowem, oraz przeciwko braciom 28-letniemu
Antoniemu i 26-letniemu Stanisawowi Dzieka
nom z Polskiej Ostrawy. Czwrka ta grasowaa
w okolicach Krakowa, Podgrza i Miechowa,
rabujc gospodarstwa wiejskie. Przed kilku ty
godniami na szosie prowadzcej do Kocmy
rzowa, napadli oni na andarma i zamordowali go.
Anegdota
ND
- Ale te tu u was w W a r s z a w i e dziwi
si pewien Galicyanin" przybyy wieo do
Warszawy - wpywowa jest narodowa demo
kracja . Nawet wojsko uywa jej firmy, niby go
da pastwowego...
Wojsko? < zapyta niemniej z d z iw io n y
Warszawiak. Gdziee pan to widzia?
O wddzisz pan, wanie przejeda automo
bil z oficerami i wojskowym szoferem...
?
Na automoblilu napis: N. D.
Daj si pan wypcha! Toto znaczy: Nacztel*
ne Dowdztwo.
Aaa...
chne prawo wyborcze. Czy stoi to wszystko w
sprzecznoci z pniejszom owiadczeniem (po
wyej przytoczonem) wobec Rensomea o po
wszechnoci formy sowieckiej? S to rzeczy,
niezbyt jasne.
Oglno wraenie takie, i Lenin najmuje
stanowisko nieco chwiejne, starajc si przy
stosowa si do obecnej cikiej konjunktury
w Rosyi i w caej Europie, zwaszcza e nadzie
je na wybuch midzynarodowej socyalnej re
wolucyi zawodz przynajmniej na razie.
W rezultacie, rzecz ciekawa, zjawia si wo
bec Lenina opozycya z lewicy... Ju wwczas
gdy Lenin, radzi przyj pokj Brzeski, wyo
nia si podobna opozycya., ktra chciaa pro
wadzenia dalszego wojny za wszelk cen. Le
nin jednak, jak si pokazao, mia raey; dla
Rosyan spowodowa pieredyszk", odpoczy
nek, za Niemcy i tak zostali pobici.
Ale opozycya bya i pniej. Doszo do tego,
e na kongresie komunistycznym korreferen-
tein Lenina z lewicy by Bucharin. Ostatnie
umiarkowane listy Lenina do socyalistw wo
skich, pokazuj, e Lenin widzi trudno pozy
c ji swej wobec sytuacji europejskiej (mimo
zwycistwa nad Denikinem) i koniecznie pra
gnie utrzymania rzdw sowieckich cho
ciaby za cen bardziej ostronej polityki. Ren
some opowiada, e take pokojowe propozycye
Cziozeuna wobec koailicyi wywoay -niezado'
 6 A- A P R Z O D "
P, Paderewski opuszcza Polsk. Warsaawisiki
Kuryer Polski" donosi, e b. prezes ministrw
Paderewski, wyjeda w przysz, sobot na 6ty*
godnrwy pobyt do swej posiadoci Morges w
Szwaj caryi.
Ograniczenie przewozu zboa i Chleba w la
gau pasaerskim. W Monitorze Polskim *1
ogoszono rozporzdzenie ministra aprov\izacyi,
wprowadzajce zmian art. 7 przepisw wyko
nawczych do ustawy o obrocie ziemiopodami
w roku gospodarczym 191920. Na mocy tego
rozporzdzenia przewz kolejami i statkami y
ta, pszenicy, jczmienia lub owsa, zarwno jak
przetworw z niich, jako bagau pasaerskiego
iw ilociach przekraczajcych 1 kg na osob
iwiszystikich wymienionych produktw, lub prze
tw orw z nich cznie, bez kadorazowego za
wiadczenia Starosty tego powiatu, z ktrego
wymienione produkty maj by wywiezione, i
zboe przewoone zostao nabyte od producen
ta, ktry przepisany kontyngent odstawi lub
obowizkowi dostaw nie podlega, jest wzbronio
ny. Rozporzdzacie zyskuje moc obowizujc
po upywie dni 14 od chwili ogoszenia w Mo
nitorze Polskim**, a wic dnia 24-go b. m.
Znienie taryiy dla telegramw prasowych do
Belgii. Midzynarodowe Biuro telegraficzne w
Bem ie zawiadomio Ministerstwo Poczt i Tele-.
grafw, e w Belgii zostay znowu dopuszczo
ne telegramy prasowe po znionej cenie. W o
bec tego dopuszcza si telegramy prasowe z Pol
ski do Belgii po taryfie znionej o 50%. Naley-
to z.a wyraz wynosi 60 fen. wzgldnie 90 hal.
Zjazd koleeski CzernicliOwiakw*1 z lat
wstpienia do szkoy 1910, 911, 912, odbdzie si
2 lutego r. b. o g. 12, Sienna, 22 Konarski. Koo
Gzernichowiakw. Adam Zaleski.
Subwencye rzdowe dla instytucyi dobro
czynnych. Delegatura Ministerstwa Pracy i O-
pieki spoecznej na Maopolsk i lsk cieszy
ski w K r a k o w ie zawiadamia, e instytucye do
broczynne, ubiegajce si o subwencye rzdo
w e winny odnone proby wnosi do Minister
stwa Pracy i Opieki spoecznej za poredni
ctwem tut. Delegatury (Rrzysztofory, III. p.
Nr. 4).
Wesoa Wdwka" w Nowociach przyjta
zostaa z niesychanym, entuzjazmem przez pu
bliczno krakowsk. Zoyy si na to poza do si do proby krakowskiego inspektoratu, owiad
skona gr wszystkich aktorw, jak rwnie i
chru w pierwszym rzdzie faktycznie pierw
szorzdne i stylowe dekoracye. miao rzec mo*
na, e dotychczas w Krakowie nie wystawiono
adnej operetki z takim przepychem jak W eso
Wdiwk**. To te W esoa Wdwka** ma za inspektoratu w Cieszynie jest p. Okoowicz. ktry
pewniony dugi ywot na scenie Nowoci** i
niewtpliwie osignie rekordow liczb przed
stawie.
W esoa Wdwka'* wystawion bdzie bez
przerwy.
Najblisz premier w BaigatdM bdzie gona
kmedya amerykaska Miss Hobbs Jerome)
Jeroma, autora bardzo popularnego, znanego
szczegdinae z przepysznych opowdindia i powie-
efi, z ktrych Podr we trjk** lub o Trzech z Kongreswki zakwestyonowa pastwowy u-
panach, dce i psie** niezwyk zdobyy po-
czytno. W Miss Hobbs wprowadza nas au
tor w wiat bardzo ciekawy, peen pogody, so-
ca, przepojony beztrosk i zapachem morza, na
wolenie bardziej nieprzejednanych bolszewi
kw.
K to chce przyjrze si reflekisyom Lemitna nad
zbyt popiesznym eksperymentem bolszewi
ckim przejcia bezporedniego do socyalizmu w
jednym z najbardziej zacofanych krajw Euro
py, niech wemie do rki broszur Lenina N a j
blisze zadania wadzy sowieckiej** (jest po
niem.). Przyznaje tu Lenin, e rozwj ku so-
cyaizmowi idzie wolniej, ni myla, e wadz
dopiero zdobyto, ale trzeba gospodark zorga
nizowa, e trzeba zaprowadzi pac akor
dow, system Taylora itd., a nawet osobist
dyktatur po fabrykach, aby podnie wy
dajno pracy; e konieoznem jest wcignicie
do pracy inteligencyi, chociaby za wyjtkowo
wielkiem wynagrodzeniem nawet jeli to na
ruszy zasady komuny paryskiej: rwnego w y
nagrodzenia za prac. W tej broszurze spoty
kamy nagle w Leninie polityka badawczego,
ostronego, ktry pierwszy z pord bolszewi
kw poznaje warto pocztkowych zudze...
* * * trwa dj do otwarcia parlamentu, zastana
Bynajmniej tu nie przedstawiamy i nie ana
lizujemy wiatopogldu bolszewickiego. Cho
dzio nam tyko o zaznaczenie gwnych etapw
rozwoju pogldw wodza bolszewickiego. Do
dzi dnia Lenin stoi na czele rosyjskiego i mi-
ktrego falach gwna cz akcyi sil rozgry
wa.
Miss IIobbs otrzyma w Bagateli** wystaw
wspania z ruchomym pomostem okrtowym
(w akcie drugim) otrzyma take obsad sta
rann i dobrze wyszkolon przez reysera Wy*
sockiego.
Lichwa cukrowa magistratu krakowskiego.
Cukiernicy krakowscy sprowadzaj caymi wa
gonami cukier z Czech, pacc po 9*50 koron
czeskich za kilogram, co wynosi okoo 20 koron
niestemplowanych. Pozwolenie na sprowadza
nie tego cukru uzyskali pod warunkiem, e od*
stpi miastu cz sprowadzonego cukru cze
skiego po cenie 8 K za kilogram. Istotnie, cukier
nicy odstpili pewn ilo wagonw cukru gmi
nie m. Krakowa po umwionej cenie, wicej ni
0 poow niszej od wasnej ceny kupna. Ot
magistrat krakowski, nabywszy tak tanio cu
kier, bynajmniej nie uy go do obnienia li*
chwiarskich cen cukru w naszem miecie, lecz
sam uprawia pasek tym cukrem. Mianowicie
cukier ten nabyty po S E sprzedaje si kon
sumentom po 34 K. C na to p. prezydent mia
sta? A co powie urzd w alki z lichw?
Epidemia tyfusu szerzy si od pewnego czasu
w Krakowie, jednakowo, jak nas informuj ze
strony miarodajnej, wypadki tyfusu zachodz
u osb zamiejscowych przybyych do naszego
miasta. Stwierdzono po jednym wypadku u. prze
jezdnych ze Swoszowic i Chrzanowa, szereg za
zasabni byo pomidzy uchodcami i powra
cajcymi z niewoli jecami. Miejski urzd zdro
w ia ziarzdza po kadym wypadku wszelkie
rodki, majce na. celu, zapobieganie szerzeniu
si choroby.
In spek torat w giov.y w C ieszynie nie chce ria
bryk iet w dla K rakow a. Jak si dowiadujemy, in
spektorat w glowy w Cieszynie traktuje dziwnie
zamwienia inspektoratu krakowskiego na w
giel i brykiety. Poniewa uczuwa si w Krako
wie wielki brak wgla, a nawet kontyngent
wgla przeznaczony dla Krakowa na miesic
stycze, znacznie zmniejszono, inspektorat kra
kowski da pozwolenie na sprowadzenie z Dzie
dzic 100 wagonw brykietw, celem cho cz
ciowego zaspokojenia ludnoci i dostarczenia
jej opalu w tak krytycznych czasach. Ot in
spektorat w glowy w Cieszynie nie przychyli
czajc, e fabryka brykietw w Dziedzicach nie
ina brykietw dla Krakowa. Jak si jednak in
formujemy, brykietw jest dosy w Dziedzicach
1 kadej chwili mona je sprowadzi z tej fa
bryki. Wyjani jednak naley, e kierownikiem
nie tgo prowadzi inspektorat krakowski i dla
tego usunito go z Krakowa. Pan Okoowicz wi
docznie chce si odwdziczy mieszkacom na
szego miasta za pobyt swj w Krakowie i nie
chce mu przyj z pomoc.
Apelujemy do Rady Narodowej w Cieszynie,
by zaja si t spraw i polecia zrealizowanie
tego zamwienia.
P asek benzyn. U wonicy Moka Sutanika
rzd walki z lichw 5 beczek benzyny, ktr
kupi Efroim Rothblum, zamieszkay p izy ulicy
Berka Joseiowicza 1.18 i chcia wywie do K r
lestwa. Gdy waciciel tego skarbu** zobaczy
dzynarodoiwego komunizmu. W dz to uznany
w tych szeregach, cendomy bardzo wysoko. Po
dobno nawet socyalici woscy nazywaj nie
kiedy jego imieniem dzieci swoje lub rzebi
medaliony z napisem Ze wschodu wiato'*...
Lenin jest szczliwy", zapewnia Rensome.
Osign swj cel i eksperymentuje na Ro
syi... Czy bowiem bolszewickie rzdy nie s
w gruncie rzeczy olbrzymim eksperymentem?
Zawzitym eksperymentatorem** nazywaj Le
nina niektrzy publicyci. Czy ten ekspery
ment jego si uda? To rzecz ju inna...
Jakiegokolwiek jednak jestemy zdania o bol-
sizewimie, musimy uzna, w Leninie ideowca,
jednostk niepospolit! Postaramy si w kr
tkim czasie przedstawi wiatopogld bolsze
wicki i wskaza jego sabe strony. Samo ycie
rosyjskie stao si zreszt krytykiem metod
bolszewickich, i to do bezwzgldnym.
Ale to ju rzecz inna. W kadym razie odwa
my si przyzna w Leninie nie ajenta niemie
ckiego, nie wciry a,ta i nie kairyerowicza, lecz re-
wolucyonist w imi ideau. Pogldy i prac
praktyczn krytykujmy, ale umiejmy obiek
tywnie oceni jednostk jej zapa, energi,
wiedz, wierno obranemu sztandarowi.
K. OzaamskL
o o o
Nr, 13
funkeyonaryuszy urzdu walki z lichw, zbieg.
Podczas badania zawartoci benzyny okazao
si, e jest mieszana z naft. Benzyn skonfi
skowano i oddano do magazynw miejskiego
skadu nafty.
Nasi w ieniacy u rzd zaj p asek wtjlem . W ido
cznie naszym wieniakom sprzykrzy si pasek
zboem i mnemi produktami rolnemi, wic za
jli si w swojej dobroci** dostarczaniem wgia
dla Kiakowa po cenach... paskarskich. Nasz
kmiotek bezczynnym nie jest. Jedzie on do ko
palni w Jaworznie i Tenczynku i zakupiwszy
wgiel po cenach kopalnianych, ub w zamian
za produkty ro ne, wiezie g o Kra rowa, by go
dobrze sprzeda. Mieszkacy Nowej wsi widz
codziennie jadce fury chopskie traktem od
Krzeszowic, naadowane takim wglem. Niema
dnia, by pastwowy urzd walki z lichw nie
zaj wgla, ktry nasi biedni** kmiotkowie pu
szczaj na pasek. Wczoraj zakwestyonowano
fur wgla, ktr przywieli Stanisaw Tarnow
ski i Karol Gajewski, gospodarze z Balic i chcieli
sprzeda po 100 K za zwyky cetnar. W edztwie
zeznali, e wgiel kupili w Jaworzniu po 21 K
za cetn. metr. Wgiel poleci magistrat sprzeda
publicznie.
Wamanie. Na strych domu przy ul. Karme
lickiej L 34. wam ali si onegdaj jacy opryszki
1 skradli bielizn, oraz dywany na szkod p. E-
liasm Kanarka. Warto skradzionych rzeczy
przekracza kilka tysicy koron.
Zgromadzenie Indowe w Strach odbyo si
4 bm. Tow. Piotrowski z Krakowa wyjani sy-
tuacy polityczn i stanowisko naszej partyi do
obecnej wikszoci sejmowej i rzdu. Uchwalo
no wotum zaufania posom P. P. S. i naczelne
mu kierownictwu Partyi.
0 w ypat p e n s ji urzdnikom i em erytom pa
stw ow ym . Donosz nam: Z Zakopanego do Nowe
go Targu wdowy i emeryci odbywaj podre od
2 stycznia do 11 stycznia 1920 po zaopatrzenia
i emerytury bezskutecznie. Dowiaduj si tam
o pustkach w kasie rzdowej i o niewypaceniu
pensyi czynnym urzdnikom jeszcze za stycze.
16-letnia Polka przed sdem w ojennym w P radze.
Przed szeciu miesicami uwiziy czeskie wa
dze wo skowe 16-letni dziewczyn Franciszk
Zaborsk z Bogumina pod zarzutem szpiegostwa
wojskowego na rzecz Polski. Biedn dziewczyn
zawleczono nasamprzd do Mor Oslrawy, gdzie
j przerzucano z wizienia do wizieniu, znca
no si nad ni, by wydoby z niej jakie ob
ciajce zeznania. Wkocu znalaza si w ubie
gy poniedziaek przed wojennym sdem dywi
zyjnym w Pradze. Odczytanie dowodw i zezna
wiadkw odbyo si tajnie. Udowodniono jej
jedynie, e w czerwcu z. r. w rozmowie z ofi
cerem polskim powiedziaa, e do Bogumina
przyby 22 puk legii woskiej.
Po znakomitej n owie obrocy dra Grunbau-
ma, wyda trybuna wyrok, zwalniajcy Zabor
sk od winy i kary. Sdziowie musieli bowiem
przyzna, e podanie tego rodzaju szczegu
w zwykej rozmowie nie stanowi jeszcze aunej
zbrodni szpiegostwa weoug 312 wojskowej
ustawy karnej. Caa ludno miasta i tak o tera
wiedziaa, nie stanowio to wic adnej tajem
nicy wojskowej. Przeciw uwolnieniu Zaborskiej
wnis prokurator wojskowy, dr Czerny, zaale
nie niewanoci i zada zatrzymania jej w a-
reszcie. Do wniosku tego trybuna si przychy
li.
Zaborska, przed p rokiem kwitnce zdro
wiem dziewcz, stana przed sdem cakiem
ziarnami i apatyczna. Wida na jej obliczu ca
martyrologi, jak przeya w katowniach cze
skich. Wosy ma krtko obcite, twarz obojtna,
zrezygnowana. Tylko podczas rozprawy, .trzy
majc rce w akieciku, umiecha si, jakoy nie
zdawaa sobie sprawy, co si z ni nzieje. Po
rozprawie odzywa si: W i mi ju 6 mie
sicy, teraz jestem uwolnion i jeszcze mi nie
woino i do domu?
Proces ten przypomina ywcem dawne rosyj
skie sdy wojenne. Katy carskie, n e mogc
zgadzi winia wyrokiem sdu, z powodu bra
ku winy, przelrzymywa i go miesice i lata cae
po wizieniach, by odebra mu zdrowie i wtr
ci go do grobu.
Strejk w operze paryskiej. Le Temps** donosi
pod dat 7 bin.: Strejkujey personal Opery ze
bra si wczoraj na gie.ize pracy dla rozwae
nia sytua-yi. W p zypuszczeniu, e strejk po
wiano si nad wzmocnieuiein kasy strejkowej.
Uchwalono rozpoczcie seryi przedstawie po
pularnych w rnych dzieu cacn Parya.
Pierwszy koncert wykonany' zostanie w domu
syndykatw (zwizkw zawodowych) przy ulicy
Grange-aux-Beile;. W przedstawieniu uczestni
 Nr. 15
D Z I P R E M IE R A
Najnowszy dramat Pathe Freres
C H IF F O N E T T E w 5 aktach
w g w n ej roli w ystpi
w ia to w e j sa w y artystka
i tan cerk a Stanisawa Napierkowska
wystawia Kinoteatr S Z T U K A " Hote! Saski, w, J a n a 6
czy bd solici, chrzyci i orkiestra, Balet
nie wystpi.
Strejkuicy postanowili, e orkiestra odmwi
wspdziaania w zapowiedzianych w teatrze
Champs-Eiysees przedstawieniach baletu rosyj
skiego.
Sekretarz syndykatu elektrownianego owiad
czy, e owym zapowiedzianym spektaklom od
mwi si wiata.
Lckcya dan a ugod ow cow i. Ze zmarym przed
dwoma dniami generaem erebkowym wie
si jak przypomina prasa warszawska - - a-
negdota, stanowica jedno z przykrzejszych
wspomnie doby t. zw. ugodowej. erebkow
by wtedy adjutantem ks. Imeretiskiego, by.
genera-gubernatora warszawskiego.
Klub myliwski wyprawia obiad dla genera-
gubernatora. Gdy ks. Imeretiskij opuszcza sa
lony klubu do przedpokoju wypad za nim
jeden z przedstawicieli naszej aryStokracyi ro
dowej, znany ze swego wysugiwania si w
czesnym satrapom moskiewskim. Spostrzegszy,
e lokaj podaje paszcz ksiciu, wyrywa go z
rk sucego i sam, wasnorcznie narzuca na
ramiona dostojnika. Zerebkow, towarzyszcy
genera-gubernatorowi, przypatrywa si z iro
nicznym umiechem tej gorliwoci. A gdy ks.
Imeretiskij ruszy ku drzwiom, Zerebkow zwra
ca si do polskiego pana, wskazuje mu swoje
futro na wieszadle i mwi:
Kochany panie! Niech pan i mnie poda
szub. W ied ja toe Moskal!...
Mona byo da lekcy bardziej krwaw?
Z dziaalnoci p. Dymov;Skiego w Ameryce,
Chicagowski Kury er Niedzielny" podaje nast
pujce ciekawe szczegliki o dziaalnoci w A=
meryce zamac liowc a- Dy m o weki ego i jego kom
panw pod oson listw polecajcych pp. P a
derewskiego i Trm,p czy sk iego:
W bezczelnoci swojej dochodz do tego, e
przy upieniu skry parafianom uywaj jako
argumentu czystego nazwiska Naczelnika: P i
sudskiego.
Wspieraj, rwnie w ciemne masy, e s re*
preaentantami rzdu polskiego, co maj po
twierdza zwyke, zdawkowe listy rekomenda
cyjne od pana Trmpczyskiego i Paderew
skiego.
Jedimem sowem: niema blagi, ktrej nie uyli
by, aby si dosta do wntrza kieszeni chop
skiej".
Zapyta trzeba pana Dymowskiego i Krze
miskiego, dlaczego okradaj chopa polskiego,
liczc mu 20 dolarw za 1000 marek, kiedy
wszystkie banici licz tylko 17 dolarw?
Kto zabierze owe 150 marek, nadbite" na ka
dej akcyi? .
N dza arystokracyi ro sy jsk iej. Pewien korespon
dent donosi z Helsingforsu, stolicy Finlandyi:
Mieszka tu rosyjski ksi w Helsingforsie, ktry
chodzi niemal bosy. Ostatnie buty podarowane
mu przez yczliwego ssiada wiec dziurami na
wszystkie strony. Podeszew nie maj te buty
wcale.
W takim stanie znajduje si wiele najbogatszych
i najszlachetniejszych rodzin moskiewskich. W je
dnej z gwarnych restauracyi Helsingforsu grywa
na skrzypcach siwowosy, z arystokratycznym w y
gldem twarzy mczyzna. Jest to jedyny sposb
zarabiania na ycie byego pukownika rosyjskiej
armii. By on bardzo bogatym przed rewoluey
teraz jest ofiar swego losu.
Mieszkajc w bardzo lichym mieszkanku, pe
wien szlachcic rosyjski, synny przed rewoluey
ze swego przepychu, zarabia obecnie na ycie
wypiekaniem ciastek. Noc wypieka on ciastka,
a ona jego roznosi je codziennie po restaura-
cyach.
Jeden z rosyjskich pukownikw, z przybocznej
gwardyi carskiej jest obecnie marnym dorokarzem
i z chci przyjmuje datki od goci.
Przywdcy arystokracyi, ktrzy kiedy na car
N A P R Z D
skim dworze stale przebywali, mieli po kilka pa
acw i wiele suby, obecnie chodz w achma
nach, nocuj w brudnych zakamarkach i stouj
si w najtaszych garkuehniach i wszyscy ocze
kuj upadku rzdw sowieckich w Rosyi.
Wielu z nich tua si po krajach skandynaw
skich oczekujc beznadziejnie chwili swego wy
bawienia to jest zgniecenia rzdw robotniczych.
Wielu z nich chcieliby nawet pomaga sobie i pra
cowa, lecz nikt ich tego nie uczy : dzi nawet
ich bracia kapitalici niechc bra ich do pracy,
bo do niczego s nie zdatni.
Bolezewizm punktem do rozrodu. Prasa polska
w Ameryce podaje zabawne szczegy o tem jak
straszak bolszewicki bywa uytkow-ny przez nie
ktrych ludzi. Mianowicie mowie chccy si po
zby on oskaraj je o bolszewizm i odwrotnie
ony znudzone szarzyzn ycia maeskiego pr
buj w ten sam sposb uwolni si od mw.
Przykad ten podziaa nr wet na polskich chopw
w Ameryce, gdy niedawno stawa przed sdem
w Detroit niejaki Tomasz Kuak oskarony o po
rzucenie w ndzy ony i dziecka. Zapytany przez
sdziego dlaczego to czyni, tumaczy si on, e Ma karnawa!
ona jego staa si bolszewick.
Sdzia Stein nie uwzgldni jednak tumacze
si Kuaka, a natomiast powiedzia mu, e ma
dobr on i powinien j szanowa i za zanied
bywanie dawania swej onie- bolszewiczce na
utrzymanie, skaza go na sze miesicy aresztu.
W lady Kulaka posza rwnie jaka przedsi
biorcza 15-letnia panienka z Detroit, ktra ucie
ka z domu, a gdy ojciec przyapa j odwoaa
si do policyi, twierdzc, e nie moe wrci do
domu poniewa ojciec jej sta si bolszewikiem
i j chcia zrobi bolszewiczk. Na stacyi policyj
nej dodaa ona do swej opowieci i to, e ojciec
jej nie wierzy w Boga i mwi o zabijaniu ludzi
w celu rabunku. Policya wszake nie reagowaa
na to wszystko i oddaa pomysow smarkul
w rce wadzy rodzicielskiej.
Humorystyczne te wypadki s wszake obja
wem do czego doszed sza denuneyatorski pod
wpywem ustaw wyjtkowych. Pytanie czy wszy
stkie podobne oskarenia kocz si tak niewinnie.
Teatr Im. Jul. Sowackiego,
roda: Tartuffe Moliera.
Czwartek: Sdziowie Elektra .
Pitek: N ina L. Kampfa.
Sobota: Znzdnoi i Przekora , kom. w 1 akce
Fredry. Panna matka kom. 3 akt. Korze
niowskiego.
Niedziela pop:: Betleem polskie" Rydla.
Niedziela wlecz.: Zrzdno i Przekora Frerlru
Panna matka Korzeniowskiego.
Teatr Bagatela",
W e rod 14 stycznia: Czy jet co do oclenia .
Czwartek: Kobieta bez skazy.
Pitek: Czy jest co do oclenia.
Teatr powszechny.
roda: Krzyacy.
Czwartek: ..Krzyacy1',
Pitek: Krzyacy.
Sobota popo.: ..Wicek i Wacek".
Wieczr: Ra Stambuu.
Niedziela popol.: ..Biaie tartuszki.
Wieczr: Krzyacy.
Operetka w Nowociach,
roda: W esoa wdwka .
Czwartek: Wesoa Wdwka.
P i t e k ; Wesoa W d w k a .
Sobota: Wesoa Wdwka.
Niedziela popo.: Polska krewi
Niedziela wiecz.: Wesoa Wdwka.
Koileginm wykadw naukowych, -tynek gl.
Linia A B. . 39.
Czwartek: pirof. A. E. Balicki: Koldy, pastora
ki i jaseka w Polsce (z ilustr. muz.).
Sobota: prof. dr. Jz. Reiss: Beethoven (z
ilusrt. muz.).
7
Stowarzyszenia i zgromadzenia
Rada Robotnicza krakowska odbdzie dalszy cig
swego posiedzenia we rod 14 stycznia o godz.
7 wieczorem w sali Zwizku stow. robotniczych.
Na porzdku dziennym: Aprowizacya. Referat
drugi i trzeci. Nastpnie dyskusya i wnioski. Upra
sza si o punktualne przybycie.
Wszyscy interesowani Towarzysze i Tow a
rzyszki w sprtaiwiie zamwionych cholewek, z e
chc zgosi si w sobot i i cznia pomidzy
68 godz. wlecz, lub' w niedziel 18 stycznia
pomidzy 1 1 a 12 -t godz. pirzedpo. do sekre-
taryatu Rady Robotniczej, celem odebrania
swoich cholewek, gdy w przeciwnym razie
przeznaczy si je innym odbiorcom.
Sekretaryat R. R.
S k a d k i
na Tow. Ratunkowe, Za cygara H. M. K 10 -
Na kresy lskie. Konsum ..Naprzd" w Borku Falekim
zoy K 500 na ofiary po in w azyi czeskiej. Konsum
Solidarno zoy K U 329'90 na sieroty po ofiarach
grnego i cieszyskiego lska.
NADESANE
Dr Zygmunt Marek
Pr Jzef Woniakowski
prowadz kaneelary adwokack wsplnie
w Krakowie, ul. Wolska L. 11. Tel. 1161.
Wane dla Pad!
Ju przyjechay pierw szorzdne siy warszawskie i usku
teczniaj szybko m ycie gow y, czesanie, ondulacye trwa,
farbow anie i kon serw ow anie wosw . M anicure", masa
twarzy. Zakad fryzyerski i skad perfum eryi i przy-
b orw toaletow ych
Jana NieyAskiego
Krakw, Pi. WW. witych 11 (naprzeciw magistratu).
1 stawia mliii
w e L w o w ie podaje do w iadom oci czonkom przedsibior
com i ubezpieczonym , e spraw ozdanie z czynnoci i zam
knicia rachunkw za rok 1917, uchw alone przez Zarzd
Zakadu dnia 29 listopada 1918, a zatw ierdzone przez M i
nisterstwo Pracy i O pieki Spoecznej w W arszaw ie w e
wrzeniu 1919, z powodu trudnoci technicznych ukazao
si dopiero obecnie w druku i rozesane zostao wszyst
kim W adzom politycznym I. instancyi z prob o um o
liw ien ie wgldu czonkom Zakadu.
Sprawozdanie to mona przejrze w zgld n ie naby
w biurze Zakadu w e L w o w ie p rzy ul. B rajerow skiej 16,
oraz w Ekspozyturze Inspektoratu Zakadu w K ra kow ie
przy ul. Z ielonej 1. 28.
Z A W IA D O M IE N IE !
PT. Klientw naszych zawiadamiamy, i nadszed
SWIEZY TRANSPORT
U LTRAM ARYNY
ktr dostarczamy w oryginalnych beczkach i
i w opakowaniu wasnem l/io, '/a.
Koerbei i Gottlieb
K ra k w ,. ul. Meiselsa 11.
SPRZEDA T Y L K O H UR TO W NA.
i
opucii pras i jest do
KALENDARZ .
naoycia w ksigarniach,
Biurach dzie, i trafikach
w e L w o w ie i na prowin-
LU D 0W Y NA ROK 1920 eyi. G w n y skad w Lud.
Tow. Wyd#waczem w*
Lwowie, ul. 8y*stuska 21. Obfita tre inform acyjna, litera
cka i humorystyczna ora 2 raptularz. Cena brosz, egzem pl.
10 K, w twardej opraw ie 12 K. Z prow incyi dotczy nn-
leyto za porto. Odsprzedajcym rabat.
W ie iiii f a b r y k a possukuje
do ruchu elektrow n i (prdu staego)
su m ien n eg o
elektromechanika
ktryby m g w ykona sam odzielnie n ow e montae oraz
w szelkie naprawy. Zgoszenia do Dziau inseratowesro
N aprzodu" p od literam i Z. Z.
 8 N A P R Z O D Nr 1S

OD NOWEGO ROKU 1920 WYCHODZI

NAPRZ (ZAOONY W ROKU 1892;

CO D ZIEN NIE O G O D ZIN IE 6 RANO

Z WYJTKIEM PONIEDZIAKW

OBJTOCI CONAJMNIEJ 8 S T R O N I C , P R Z Y N O S Z C :
NAJNOWSZE T E LEGRAMY NOCNE Polskiej Agencyi Teleg raficznej, oraz

WASNYCH KORESPONDENTW Z WARSZAWY, LW OW A 1 W IEDNIA;

ARTYKUY PO LITYCZNE o najaktualniejszych sprawach polskich i zagraniczn.;

OBFIT KRONIK, oraz KORESPONDENCYE wasne z kraju i zagranicy:

FELIETONY WY BITNYCH PISARZY;

PRZEGLD Y C I A R O B O T N I C Z E G O , spraw spoecznych i gospodarczych.

P R E N U M E R A T A M IE S I C Z N A 20 K O R O N . C E N A N U M E R U P O J E D Y N C Z E G O 80 H A LE R ZY .

Pom ocnik w o n ego g u s io n o

w w iek u 14 16 lat zostanie papiery w ojsk ow a na n azw i
zaraz p rzyjty. Zgoszenia sko Franciszek K ow alczyk
Szlifisera
lub robotnik szlifierski do
Chroniczn chrypk, kaszel i astm
najpewniej pozby mona uywajc zalecane przez lekarzy z doskonaym skutkiem
w raz z w iaaectw am i w P o K rakw , D ietlow ska 99. fabryki luster poszukiwany.
w szechnym Banku Obroto
wym . Krawcowa
Zgoszenia pisemne pod Szli
fie rz do Biura ogosze F e GRANULKI SU fiS Y^H ii 44
p rzyjm u je do szycia bluzki liksa Stattera w K rakowie, (Granules sulphuris aurati benzoinati).
Czowieka trzew ego i uczci od 25 K i spdniczki. Pw sie, Grodzka 13.
ul. K raszew skiego 6, I II p. Sposb uycia doczony do kadego pudelka. Sprzeda w aptek, i skad, aptecznych.
w ego
do ro zw oen ia pieczyw a P o s ia d a c z k a
przyjm ie zaraz za kaucy P ie potrzebna na 3 godziny dzien dajcie tyiko najlepszego myda
karnia p rzy ul. C zarnow iej nie. W iadom o: Asnyka 5/1
skiej 76. od 4 8 popo. Kurowski. to a le to w e g o p r z e tu s z c z o n e g o Staropolski m id
RATUJCIE ZD R O W IE IIII S P E S ir
Pracz z obudnym wstydem! Niech yje wdcamo! z fabryki M AG NO LIA
S Z Y L L E R -S Z K O L N IK (autor prac naukow ych) po doka-
o ra s m yd a t o a le t o w e : L ilio w e m le c z n e '-,
dnem zbadaniu poleca m czyznom i kobietom , wszyst wyro. Tylko w oryginalnych butelkach
kim, komu zd row ie jest drogie, nastpujce, pouczajce E w a , !V!agno8ia , P e r fu m e r y jn e ". K o - z mark ZAS0BA".
ksiki, nie m ajce nic w spln ego z p o rn o g ra fi :
sm cs-IV3agnolia , za w ie ra j. 8 0 7 tu s zc zu .
Dr H E R B S T: C horoby weneryczne. rodki ochronne, naj
bardziej w yp rbow an e ku zapobieganiu. Leczenie. T re: Reprezentacya na Maopolsk i lsk Cieszyski:
Jak zapobiega zaraeniu. Jak rozpozna zaraenie. Jak
w w w w w m w f
osign zupene w yzd ro w ien ie. Cena 6 kor.
Dr A N T O N I R O IC K I: Poradnik lekarski d k kobiet. Hy- i J, Lewiski, Krakw, Starowilna 35,
gien a ycia kobiety. Znaczenie stosunkw pciowych.
R ozw j podu. O bfite upawy. Menstruacya. Leczenie. m ii i iis wisii. iiitf. UMm
Walne Zgromadzenie
Cena 6 kor.
Dr B R A U N : Sam ogwat m czyzn i kobiet, je g o skutki,
rodki w yleczen ia. Praktyczne w sk azw k i. Podrcznik dla
rod zicw i opiekunw. Cena 10 kor.
iii P.P. i i ul iffl
Na tre Kalendarza poza dziaem kalenda
Dr F R U C H T M A N : S y iilis *. N iew ielk a iecz treci bogata
ksika za w iera : N ajnow sze pogld y na je g o ulcczalno,
K oa M iejscow ego Zw izku Z aw od ow ego pracow nikw rzowym i informacyjnym zoyy si liczne ar
k olejow ych w Trzebini, odbdzie si dnia 35 bm. o g o
rozpoznawanie, sposb zapobiegania, leczenie, zaw ieranie tykuy, wiersze, nowele itp.
dzinie 5 w ieczr w domu p. B rzzki obok dworca k ole
zw izk w m aeskich, dziedziczenie. Cena 6 kor. jow ego, v. nastpujcym porzdkiem dziennym : Midzy innymi zawiera Kalendarz artykuy
Dr A N T O N I R O IC K I: Tajnik i ycia m czyzn. Poradnik N. Barii,ckiego, L. Lizaka, M. Niedziakowskie
1. Odczytanie protokou z ostatniego Zgrom adzenia.
lekarski. C horoby sekretne w eneryczne. W yd an ie ilu stro
wane. 56 rozdziaw . Rady, w skazw ki w e w szystkich
2. Sprawozdanie z dziaalnoci. go, A. Rewskiego, M. Malinowskiego- Z. Zarem
3. Sprawozdanie kasowe. by, J. M. Borskiego, Sochackiego i wielu innych
anorm alnych ob jaw acli i chorobach pciow ych. Cena 20 K.
4. W y b r n ow ego Zarzdu Koa.
Dr M U E L L E R : N ajnow szy lekarz dom ow y. Najbogatszy
5. WDioski i interpelacye.
wybitnych posw i dziaaczy P. P. S.
zbir udoskonalonych, starych i now ych rodkw dom o Kalendarz zdobi liczne .portrety wodzw pol
wych i rod zajw przyrodniczych na wszystkie ch orob y; P rzew od n iczcy: Rom anow ski.
z ilustracyami. Cena 20 kor.
skiego socyalizmu, obrazki i fotografie zbioro
Sprzedaje i wysya tyiko dorosym Szyllsr-Szkoinik iiiiiiiiiiiiiiiE B iiiB is iiii we zs Zjazdw, Kongresw partyjnych itd.
C3 m , . , . 03
Warszawa, P ikn a 25, rg M arszakowskiej, podwrze, Cena Kalendarza 14 koron.
lewo. Z am iejscow ym w ysyam po otrzym aniu gotw ki. B
Koszta p ocztow e p rzyjm u jem y na siebie, gdy poczta za
liczek nie przyjm uje.
tli Yt
m W ill El
Do nabycia w Adm inistracji Naprzd.ti Kras
kw, Dunajewskiego 5- Piemidze naley prze
iii iijs i wykonuje jakale wszelkie leparatye uskutecznia ||
13 sya z gry.
3 ZAKAD INSTALACYJNY q
P o ira e fe a c ltio p t w &

cl Naprzodu" | Jzef Lasko, Krakw, Mikoajska I

fjjj
m .., . ' ! El

sa stal [g TELEFON 3393 gj

P rz y z a k u p n a c h p r o s z s i
j| Przybory do gazu i wodocigu na skadzie.
JS a zo
^adem oi im aiKinasarityl
Dunajewskiego 5.
p r d u
SISiai3SQBBSnSSI3SIdE!Elia!5lEISIiSaBbBBB
p o w o a n a n a s z e p is m o .
Redaktor naczelny: Emil Heecker. Redaktor odpowiedzialny: fitaryan Pyrzowski.
Nakadem .Ludowej Spki Wydawniczej Naprzd" w Krakowie. Czcionkami Drukarni Ludowej w Krakowie, Dunajewskiego 5 (lei. Nr 1310).