Professional Documents
Culture Documents
W zwizku z podjtymi dziaaniami Parlamentu Europejskiego oraz Rady Unii Europejskiej na rzecz
ograniczenia emisji CO2 i poprawy efektywnoci energetycznej szuka si nowych ekologicznych me-
tod pozyskiwania energii elektrycznej, cieplnej oraz paliw transportowych. Coraz czstsze wyko-
rzystanie odnawialnych rde bdzie wymagao opracowania metod magazynowania nadwyek
przetworzonej energii. Przewiduje si, e w tym celu bdzie mona wykorzysta wodr jako nonik
energii. Zanim jednak gospodarka zostanie oparta na wodorze, naley dopracowa technologie pozy-
skiwania taniego H2, bez emisji dwutlenku wgla, jego magazynowania i transportu oraz metod
wykorzystania.
Sowa kluczowe: wodr, paliwo, nonik energii.
WSTP
miesic
1. WACIWOCI WODORU
15C cechuje si wartoci opaow rwn jedynie 10 MJ/m3, czyli blisko 3 tysice
razy mniejsz od benzyny czy oleju napdowego. Warto opaowa ciekego
wodoru wynosi okoo 8500 MJ/m3 [20, 36].
2. PRODUKCJA WODORU
inne
5%
produkcja
metanolu cele
8% energetyczne
1%
Rys. 2. Wykorzystanie wodoru przez przemys [21]
Fig. 2. The use of hydrogen by industry [21]
wgiel
18%
0
1 2 3 4 5 6 7 8
metoda pozyskiwania wodoru
gdzie:
ATP adenozyno-5'-trifosforan,
ADP adenozyno-5'-difosforan,
Pi anion fosforanowy.
Wodr czsteczkowy moe by rwnie pozyskiwany z tzw. mokrej biomasy.
Schemat instalacji przedstawiono na rysunku 6. W pierwszym reaktorze, z udziaem
okrelonych beztlenowych bakterii (np. Enterobacter aerogenes, Alcaligenes
eutrophus, Caldicellulosiruptor saccharolyticus), przebiega fermentacja wglowo-
danw do wodoru, dwutlenku wgla oraz kwasw: masowego, mlekowego i octo-
wego, np. wedug reakcji (3):
C6 H12O6 + 2H 2O 4H 2 + 2CO 2 + 2CH 3COOH, (3)
kolektor
separator gazw
wglowodany
kwasy
organiczne
kwasy
organiczne
reaktor 1 reaktor 2
3. MAGAZYNOWANIE WODORU
260 dm3
184 dm3
50 dm3 66 dm3
czujnik temperatury
elektromagnetyczny zawr
gazowy
reduktor cinienia
czujnik cinienia
zawr bezpieczestwa
kadub zbiornika
macierz kapilarna
przewd odprowadzajcy/doprowadzajcy
4. WYKORZYSTANIE WODORU
PODSUMOWANIE
LITERATURA
8. Denys R.V., Zavalii I.Y., Paul-Boncour V., Pecharsky V., Characteristic features of the sorption
desorption of hydrogen by MgMNi (M= Al, Mn, Ti) ternary alloys, Materials Science, 2013,
vol. 49, iss 2.
9. Dudek M., Dbowski M., Grala A. et al., Produkcja wodoru w procesach biologicznych prowa-
dzonych przez glony, [w:] Interdyscyplinarne zagadnienia w inynierii i ochronie rodowiska, t. 4,
T. Traczewska (red.), Wyd. Politechniki Wrocawskiej, Wrocaw 2014.
10. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23.04.2009 r. w sprawie pro-
mowania stosowania energii ze rde odnawialnych zmieniajca i w nastpstwie uchylajca dy-
rektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz.Urz. L 140, 5.06.2009).
11. Eliezer D., Holtappels K., Beckmann-Kluge M., An innovative technology for hydrogen storage
in portable and mobile systems, Proceedings of the 18th World Hydrogen Energy Conference
2010, Essen 2010.
12. Gandia L.M., Arzamedi G., Dieguez P.M., Renewable Hydrogen Technologies: Production,
Purification, Storage, Applications and Safety, Elsevier Science, 2013.
13. Grabowski ., Pietrykowski K., Wendker M., Model samochodowego silnika zasilanego wodo-
rem, Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 2012, nr 13.
14. Grafenowe zbiorniki na wodr, materiay informacyjne platformy L.E.M. Nano Agencji Roz-
woju Przemysu, 2013.
15. Ho T., Karri V., Lim D., Barret D., An investigation of engine performance parameters and artifi-
cial intelligent emission prediction of hydrogen powered car, International Journal of Hydrogen
Energy, 2008, vol. 33, no. 14.
16. Hydrogen iniection into natural gas grid, Water Electrolysis and Renewable Energy System,
2013, May, http://www.fuelcelltoday.
17. ITER: the world's largest Tokamak, https://www.iter.org.
18. Krajowy Plan Dziaania w zakresie energii ze rde odnawialnych, Ministerstwo Gospodarki,
2010.
19. Kruewski W., Innowacyjno w zakresie odnawialnych rde energii i wizja rozwoju bioener-
gii, materiay konferencyjne, Upowszechnienie bada na temat odnawialnych rde energii oraz
wsparcie ochrony wasnoci intelektualnej z tego obszaru, Kazimierz Dolny 2010.
20. Lewandowski W.M., Proekologiczne odnawialne rda energii, Wydawnictwa Naukowo-
-Techniczne, Warszawa 2012.
21. Ludwiczak M., Waciwoci i aktywno modyfikowanych perowskitw tytanowych w fotokatali-
tycznym rozkadzie wody, praca niepublikowana, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu,
Pozna 2012.
22. Majchrzak H., Tomasik G., Kwiatkowski M., Wykorzystanie technologii magazynowania energii
do integracji energetyki wiatrowej z systemem elektroenergetycznym, Energetyka, 2012, nr 10.
23. Marzec A., Problemy wodorowego paliwa, Polityka Energetyczna, 2007, t. 10, nr 1.
24. Merkisz J., Indzior M., Bajerlejn M., Daszkiewicz P., Wpyw dodatku wodoru do oleju nap-
dowego na parametry silnika z zaponem samoczynnym, Czasopismo Techniczne. Mechanika,
2012, nr 109.
25. Moritz M., Biologiczne metody otrzymywania wodoru, Chemik, 2012, t. 66, nr 8.
26. Ochodek T., Michalski M., Mikrobiogazownia z ogniwem paliwowym typu SOFC do wysoko-
sprawnociowej produkcji energii elektrycznej i ciepa, Instal, 2014, nr 3.
27. Olszowiec P., Prd z wodoru, Energia Gigawat, 2011, nr 3.
28. Piekowski L., Energetyka jdrowa w Polsce. Synergia przemysu wglowego i energii jdrowej,
Polityka Energetyczna, 2006, nr 9.
29. Polakowski K., Samochody elektryczne pojazdami najbliszej przyszoci, Prace Instytutu Elektro-
techniki, Politechnika Warszawska, 2011, z. 252.
178 ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MORSKIEJ W GDYNI, nr 96, grudzie 2016
30. Popawski T., Szelg P., Wykorzystanie wasnoci podobiestwa procesw do prognozowania
mocy przez turbiny wiatrowe, Rynek Energii, 2011, nr 1.
31. Romaniuk R.S., Fuzja: perspektywa 2050, Elektronika: Konstrukcje, Technologie, Zastosowania,
2013, vol. 54, nr 6.
32. Romaski L., Wodr nonikiem energii, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocawiu,
Wrocaw 2007.
33. Sikora A., Produkcja wodoru w procesach prowadzonych przez drobnoustroje, Postpy Mikro-
biologii, 2008, nr 47.
34. Sikora R., Zeczak M., Magazynowanie energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym,
Napdy i Sterowanie, 2011, nr 13.
35. Sroczan E., Programowanie pracy odbiornikw i niekonwencjonalnych rde energii w budynku
energooszczdnym, XV Sympozjum Klasyczne i inteligentne sieci oraz instalacje projekto-
wanie, budowa, eksploatacja, Pozna 2012.
36. Surygaa J., Wodr jako paliwo, WNT, Warszawa 2008.
37. Szewczyk K.W., Biologiczne wytwarzanie wodoru, Postpy Mikrobiologii, 2008, t. 47, nr 3.
38. Szymak P., Metody magazynowania wodoru w platformach podwodnych, Logistyka, 2011, nr 3.
39. Tomczyk P., Szanse i bariery rozwoju energetyki wodorowej, Polityka Energetyczna, 2009, nr 12.
40. Verhelst S., Sierens R., Verstraeten S., A critical review of experimental research on hydrogen
fueled SI engines, SAE Technical Paper, 2006, no. 430.
41. Wasilewski J., Baczyski D., Krtkoterminowe prognozowanie produkcji energii elektrycznej
w systemach fotowoltaicznych, Rynek Energii, 2011.
42. Wudyka M., Karbin odmiana wgla lepsza ni grafen, http://materialyinzynierskie.pl.
43. Zadorozhnyy V.Y., Klyamkin S.N., Kaloshkin S.D. et al., Mechanochemical synthesis and
hydrogen sorption properties of nanocrystalline TiFe, Inorganic Materials, 2011, vol. 47, no. 10.
In connection with the activities of the Parliament and the Council of the European Union to reduce
CO2 emissions and improve energy efficiency are sought for new, more environmentally friendly
methods to generation of electricity and heat, as well as transport fuels. The increasing use of
renewable sources will require the development of methods for storing surplus processed energy. It is
expected that for this purpose may be will use hydrogen as an universal energy carrier. However,
before the economy will be based on hydrogen should be developed inexpensive technologies of H2
production (without carbon dioxide emissions), its storage and transport, and methods of use.
Keywords: hydrogen, fuel, energy carrier.