Professional Documents
Culture Documents
2016
1
Uniwersytet Pedagogiczny wKrakowie
e-mail: tomczyk_lukasz@prokonto.pl
2
Szkoa Gwna Handlowa wWarszawie
e-mail: klimczukandrzej@gmail.com
Wprowadzenie
Polska, Czechy, Wgry i Sowacja, jawiy si do tej pory jako pastwa mode.
Obecnie za spraw zmian demograficznych kraje te, jak rwnie szersza grupa
krajw Europy rodkowo-Wschodniej, nie tylko staj w obliczu zmian gospo-
darczych wywoanych procesami demograficznymi, lecz take zapewnienia od-
powiedniej jakoci ycia osobom starszym lub chocia utrzymania jej na dotych-
czasowym poziomie. Te wyzwania jawi si jako jedne zkluczowych wrealizacji
koncepcji zrwnowaonego rozwoju uwzgldniajcego potrzeby wszystkich grup
wieku, moliwoci wspczesnych technologii, zaangaowanie obywatelskie oraz
potencja publicznych, komercyjnych ipozarzdowych podmiotw polityki spo-
ecznej.
Starzenie si spoeczestw jest istotnym bodcem do kreowania zarwno in-
nowacji technologicznych, jak iinnowacji spoecznych, ktre stanowi rozwiza-
nia produktowe iusugowe okrelane na pocztku XXI w. wjzyku angielskim
mianem calm technologies, czyli cichych technologii, ktre nie wymagaj uwagi
uytkownika; ambient technologies, czyli technologii osadzonych wotoczeniu; oraz
smart technologies, tj. inteligentnych, wytwornych, sprytnych i bystrych
(Weiser, Brown 1996, Brenner 2007). Okrelenie smart jest uywane zwaszcza
wodniesieniu do obiektw iprocesw bazujcych na najnowszych rozwizaniach
technologicznych wtaki sposb, e pomimo swojej koncepcyjnej czy wewntrz-
nej zoonoci mog by intuicyjnie wykorzystywane przez uytkownikw, atym
samym reagowa na potrzeby ludzkie wsposb sprawny iaktywizujcy.
Gwnym celem niniejszego artykuu jest przyblienie zaoe idei miast
przyjaznych starzeniu si wpowizaniu zkoncepcj miast inteligentnych. Me-
todologia tego artykuu opiera si na krytycznej analizie literatury przedmiotu.
Podczas badania treci danych zastanych zwrcono szczegln uwag na egzem-
plifikacj rozwiza poprawiajcych codzienne funkcjonowanie spoeczne iindy-
widualne osb starszych. Ponadto dokonano odniesienia do typologii zapropono-
wanej przez wiatow Organizacj Zdrowia (dalej: WHO) (2007; por. tumaczenie
Res Publica 2014) oraz eklektycznej, wielowymiarowej definicji inteligentnych
miast (Giffinger iin. 2007, s. 1012). Koncepcje te ukazuj zoono kryteriw,
jakie powinny by speniane przez inteligentne miasta przyjazne starzeniu si.
Drugim celem opracowania jest przyblienie na przykadzie krajw zGrupy Wy-
szehradzkiej, charakteryzujcych si nie tylko szybkim starzeniem si populacji,
ale i niedostatkami infrastruktury, wybranych iuznanych rozwiza zpocztku
XXI w. wzakresie partycypacji spoecznej, zaangaowania obywatelskiego, roz-
wiza komunikacyjnych w miecie, mieszkalnictwa, aktywizacji seniorw po-
przez edukacj oraz aktywno ruchow. W podsumowaniu wskazano wnioski
zprzeprowadzonej analizy oraz potencjalne dalsze kierunki bada.
2
Szczegowe omwienie danych statystyki publicznej ibada sondaowych dotyczcych proce-
su starzenia si ludnoci wposzczeglnych krajach Grupy Wyszehradzkiej wykracza poza ramy
niniejszego artykuu. Pogbione analizy w oparciu o dane Eurostatu i Europejskiego Sondau
Spoecznego znajduj si winnych opracowaniach (zob. Spder, Blint 2013, imon, Mikeov
2014, Kerov, Ondakov 2015).
82 ukasz Tomczyk, Andrzej Klimczuk
mona nada inteligentnym domom (ang. smart homes) oraz technologiom zgod-
nym znurtem ycia wspieranego przez otoczenie (ang. ambient assisted living),
ktre maj na celu uatwianie starzenia si wmiejscu zamieszkania (ang. ageing
in place). Pierwsza koncepcja obejmuje m.in. aplikacje mobilne iinternetowe su-
ce do kontrolowania, monitoringu oraz automatyzacji funkcji mieszkania, ta-
kich jak np. sterowanie owietleniem, ogrzewaniem, wentylacj, system alarmo-
wy imonitoring, system przeciwpoarowy, system awaryjnego zasilania, system
zarzdzania produkcj imagazynowaniem energii odnawialnej (OECD 2003, s.
6265). Koncepcja ycia wspieranego przez otoczenie odnosi si za do szer-
szego zastosowania technologii w budynkach w celu wyduenia samodzielne-
go korzystania z nich przez osoby starsze poprzez podniesienie ich autonomii
ipewnoci, ograniczenie czynnoci ryzykownych imonotonnych, monitorowanie
stanu zdrowia i dostarczanie opieki zdrowotnej, podniesienie poczucia bezpie-
czestwa oraz oszczdzanie zasobw (Steg iin. 2006, s. 28).
Winnym podejciu koncepcja mdrzejszego ni do tej pory miasta zakada
jak najbardziej optymalne wykorzystanie potencjau tkwicego wzasobach mia-
sta oraz integracj zasobw poprzez tworzenie nowych rozwiza lub implemen-
tacj sprawdzonych sposobw podnoszenia jakoci ycia mieszkacw (Bendyk
iin. 2012, s. 6). Procesy te s aktywowane przez administracj samorzdow lub
organizacje pozarzdowe i liderw spoecznoci lokalnych. Inteligentne miasto
moe by definiowane przez usugi takie, jak:
1. Inteligentne sieci elektroenergetyczne umoliwiajce kocowym uytkowni-
kom zmniejszenie zuycia prdu.
2. Kontrola ruchu ulicznego wcelu zmniejszenia iloci korkw, czyli zwikszenia
pynnoci ruchu samochodowego oraz wszerszej perspektywie ochrony ro-
dowiska.
3. Nadzr ruchu pieszych sucy podniesieniu poziomu bezpieczestwa.
4. Zdalne monitorowanie stanu zdrowia pacjentw m.in. poprzez systemy te-
leopieki umoliwiajce optymalizacj zaangaowania kadr medycznych oraz
szybk pomoc wrazie koniecznoci.
5. Samochodowe systemy telematyczne zwizane zwystpowaniem infrastruk-
tury techniczno-informacyjnej suce obsudze samochodw zasilanych
ogniwami galwanicznymi.
6. Rejestr aktywnoci miejskiej sucy monitorowaniu sub miejskich, wtym
systemu transportu publicznego (Bendyk iin. 2012, s. 7).
Inna wizja inteligentnych miast zakada, e pozwalaj one na wiksz efek-
tywno dziaania dziki zastosowaniu podobnych instrumentw ialgorytmw,
jakie su zwikszaniu konkurencyjnoci przedsibiorstw (Giffinger iin. 2007).
Jednak pomimo coraz wikszego bogactwa technicznych rozwiza sucych
podnoszeniu jakoci ycia nie sposb zrealizowa idei inteligentnego miasta bez
odniesienia si do potrzeb mieszkacw. Skuteczne organizowanie przestrzeni
miejskiej wymaga podmiotowego podejcia do mieszkacw, gdy orientacja
technocentryczna prowadzi do dehumanizacji oraz utraty poczucia autonomii
(np. dostp do danych osobistych iograniczenie prywatnoci), atym samym za-
przepaszcza nawet najbardziej innowacyjne rozwizania (por. Bendyk iin. 2012,
84 ukasz Tomczyk, Andrzej Klimczuk
Ryc. 2. Budynek gminy ydowskiej wPradze HAGIBOR (dzielnica Vinohrady, Praga, Re-
publika Czeska)
rdo: www.dsphagibor.cz/cs/.
Pionierem wtym zakresie s czeskie miasta, takie jak: Czeski Krumlow, Pilzno
i Bogumin (ryc. 3). Podrowanie jest moliwe dla seniorw powyej 70 roku
ycia chccych porusza si na terenie miasta (Pecuch 2015). Warunkiem skorzy-
stania zusugi jest zameldowanie w miecie oraz uiszczenie symbolicznej opaty
(Pilzno 30kc to ok. 1,2 euro za cay kurs takswk wobrbie miasta). Seniorzy
mog porusza si dedykowanymi takswkami na terenie miasta w godzinach
6:0022:00. Zamawianie takswki moliwe jest najwczeniej 3 tygodnie przed
planowan podr.
Wtym miejscu warto podkreli jeszcze inne inteligentne rozwizania wdra-
ane wszczeglnoci wPolsce po 2014 r. WBydgoszczy, Rzeszowie iPoznaniu
trwaj projekty na rzecz stworzenia inteligentnych systemw transportu wmie-
cie. WPoznaniu, Ostroce iWarszawie powstaj inteligentne sieci ciepowni-
cze. WBydgoszczy, Szczecinie iKrakowie powstaj zdalne systemy zarzdzania
owietleniem (Portal komunalny 2015). Za najbardziej zaawansowany przykad
smart city wPolsce uchodzi jednak Gdask, ktry wramach projektw AC-
CUS iOtwarty Gdask pierwszy wdroy wiele nowatorskich rozwiza wska-
li regionu. Pierwszy projekt pozwoli na stworzenie m.in. sterowania ruchem
ulicznym iowietleniem miejskim oraz automatyczne identyfikowanie pojazdw
celem podwyszenia bezpieczestwa ruchu drogowego. Drugi projekt pozwoli
za mieszkacom miasta na swobodny dostp (wtym take na wykorzystanie np.
do nowych aplikacji mobilnych) do wszelkich jawnych informacji generowanych
przez miasto ijego jednostki organizacyjne. System gwarantuje dostp m.in. do
rejestru wydatkw miejskich czy petycji, map dziaek miejskich inieruchomoci
czekajcych na zagospodarowanie, wyboru miejsc zasadzania drzew, informacji
o czasie oczekiwania w urzdach, rozkadw jazdy rodkw komunikacji miej-
skiej, bazy punktw odbioru odpadw, bazy noclegowej miasta, lokalizacji hot-
spotw, bazy API wydarze kulturalnych, danych kontaktowych do animatorw
podwrkowych, danych o ruchu na ciekach rowerowych, systemu zgaszania
usterek miejskich.
Innym rozwizaniem cechujcym
miasta przyjazne starzeniu si jest wy-
miar komunikacyjny, czyli dotyczcy
wspierania inteligentnej mobilnoci
i gospodarki. Sprawny transfer infor-
macji pomidzy instytucjami w mie-
cie a obywatelami moe by reali-
zowany na wiele sposobw. Pomimo
faktu, e seniorzy z krajw Grupy
Wyszehradzkiej cechuj si coraz wy-
szym wskanikiem uytkowania no-
wych mediw znajduj si jednak na
Ryc. 3. Senior taxi Pilzno (Republika Cze- samym kocu pod wzgldem korzy-
ska) stania z usug sieciowych, cho coraz
rdo: http://www.plzen.eu/obcan/aktuality/
z-mesta/o-sluzbu-senior-expres-je-zajem. wiksza liczba osb wwieku senioral-
aspx. nym uywa telefonw komrkowych
Inteligentne miasta przyjazne starzeniu si przykady zkrajw Grupy Wyszehradzkiej 93
Ryc. 4. Uniwersytet III Wieku wOomucu (pierwszy UTW wRepublice Czeskiej) wy-
kady
rdo: http://u3v.upol.cz/u3v_guarants/.
94 ukasz Tomczyk, Andrzej Klimczuk
by, opieka nad dziemi, lekcje jzyka lub drobne prace remontowe (MOPS 2015).
Bank czasu bazuje na mobilizacji zasobw umiejtnoci oraz zaangaowania spo-
ecznego osb starszych. Biorc pod uwag zaoenie oaktywnym starzeniu si,
awic fakcie, e seniorzy yj coraz duej iich rola wspoeczestwie zmienia si
zbiernych odbiorcw usug na coraz bardziej spoecznie zaangaowanych obywa-
teli (Tomczyk, Klimczuk 2015), banki czasu staj si symptomem nowej zmiany.
Miasto przyjazne starzeniu si jawi si tutaj jako organizm zistotnym potencja-
em zrnicowanych kapitaw tkwicych rwnie wnajstarszych grupach wieku.
Zasoby kapitaw osb starszych takich jak kapita ludzki, spoeczny, kulturowy
i kreatywny, przejawiaj si m.in. poprzez du ilo ich czasu wolnego, ktry
moe by wykorzystywany nie tylko w ramach wsko rozumianego srebrnego
rynku (wszczeglnoci aktywnoci konsumpcyjnych), ale te szeroko rozumia-
nej srebrnej gospodarki uwzgldniajcej nowe formy aktywnoci zawodowej
i pozazawodowej osb starszych, w tym dziaalno wolontarystyczn na rzecz
rozwizywania rnorodnych problemw wrodowiskach lokalnych. Tym samym
istotne jest zwracanie uwagi na innowacje spoeczne oraz podmioty gospodarki
spoecznej isektora pozarzdowego, ktre pozwalaj na usystematyzowanie dzia-
a bazujcych na wymienionych zasobach ipomnaajcych je.
Podsumowanie
W artykule przybliono dynamiczne dyskursy dotyczce miast inteligentnych
imiast przyjaznych starzeniu si, ktre, jak wskazano na obecnym etapie bada,
raczej wci dotycz gwnie podstawowych kwestii zwizanych zkonceptuali-
zacj ioperacjonalizacj poj. Studia literaturowe miay na celu wprowadzenie
do dyskusji nad nowatorsk prb powizania tych koncepcji na potrzeby poli-
tyki wobec starzenia si spoeczestwa na poziomie lokalnym oraz wskazanie
dobrych praktyk we wdraaniu tych koncepcji wkrajach Grupy Wyszehradzkiej.
Zaprezentowane przykady pokazuj wielowymiarowo inteligentnych reali-
zacji idei miasta przyjaznego starzeniu si. Koncepcja ta opiera si na synergii
czynnika ludzkiego starzejcego si spoeczestwa (azwaszcza kapitaw osb
starszych), technicznych rozwiza adresowanych nie tylko do najstarszej grupy
wiekowej oraz czynnikw spajajcych technik i spoeczestwo, jakimi s: ad-
ministracja samorzdowa iinstytucje jej podlegajce, organizacje pozarzdowe,
liderzy rodowiska lokalnego oraz podmioty komercyjne oferujce innowacje
technologiczne.
Inteligentne miasto przyjazne starzeniu si to konglomerat zaoe polega-
jcych na odpowiednim poczeniu czynnikw mikkich z twardymi rozwi-
zaniami. Miasto takie bazuje na potrzebach wszystkich grup wiekowych oraz
odpowiedniej diagnozie tych potrzeb dokonywanej przez instytucje ku temu po-
woane. Polityka spoeczna na rzecz osb starszych istaroci, ktra uwzgldnia
tworzenie inteligentnych miast, moe by rozpatrywana jako element polityki
spoecznej wobec wszystkich pokole icaego cyklu ycia, tj. przyjte rozwizania
iuzyskane efekty maj suy te innym grupom wiekowym. Wten sposb unika
Inteligentne miasta przyjazne starzeniu si przykady zkrajw Grupy Wyszehradzkiej 95
Literatura
A.T. Kearney 2016. Global Cities 2016 (www.atkearney.com/documents/10192/8178456/Globa-
l+Cities+2016.pdf/8139cd44-c760-4a93-ad7d-11c5d347451a; dostp: 20.07.2016).
Batty M., Axhausen K.W., Giannotti F., Pozdnoukhov A., Bazzani A., Wachowicz M., Ouzounis G.,
Portugali Y. 2012. Smart Cities of the Future, European Physical Journal-Special Topics, 214(1):
481518.
Bendyk E., Kosieliski S., Krupis R., Rutkowski P. 2012. Potencja Gdaska wzakresie inteligentnego
miasta 2012. Instytut Mikromakro, Gdask.
Bdowski P. 2006. Lokalna polityka spoeczna wobec ludzi starych. [W:] B. Szatur-Jaworska, P. B-
dowski, M. Dzigielewska (red.), Podstawy gerontologii spoecznej. ASPRA-JR, Warszawa, s.
309318.
Borys T. 2008. Jako ycia jako przedmiot pomiaru wskanikowego. [W:] T. Borys, P. Rogala (red.),
Jako ycia na poziomie lokalnym ujcie wskanikowe. UNDP, Warszawa, s. 916.
Brenner S.W. 2007. Law in an Era of Smart Technology. Oxford University Press, New York.
Budet obywatelski miasta Krakowa. 2016 (www.krakow.pl/budzet; dostp: 20.07.2016).
Caragliu A., Del Bo C., Nijkamp P. 2011. Smart Cities in Europe. Journal of Urban Technology, 18(2):
6582.
Cox E., Henderson G., Baker R. 2014. Silver Cities: Realising the Potential of Our Growing Older
Population. IPPR North, Manchester.
DSP Hagibor. 2015 (www.dsphagibor.cz/cs/; dostp: 1.09.2015).
European Commission. 2010. Europe 2020: AStrategy for Smart, Sustainable and Inclusive Growth.
COM(2010)2020, Brussels.
European Commission. 2015. Growing the Silver Economy in Europe: Background Paper. European
Commission, Brussels.
Gassmann O., Reepmeyer G. 2008. Universal Design Innovations for All Ages. [W:] F. Kohlbacher,
C. Herstatt (red.), The Silver Market Phenomenon: Business Opportunities in an Era of Demo-
graphic Change. Springer, Berlin, Heidelberg, s. 125140.
Grundy E., Henretta J.C. 2006. Between Elderly Parents and Adult Children: aNew Look at the In-
tergenerational Care Provided by the Sandwich Generation. Ageing and Society, 26(5):707722.
96 ukasz Tomczyk, Andrzej Klimczuk
Giffinger R., Fertner C., Kramar H., Kalasek R., Pichler-Milanovi N., Meijers E. 2007. Smart Cities:
Ranking of European Medium-sized Cities. Centre of Regional Science, Vienna UT, Vienna.
IESE Business School. 2016. Cities in Motion Index 2016 (www.iese.edu/research/pdfs/ST-0396-E.
pdf; dostp: 20.07.2016).
Intelligent Community Forum. 2016. Awards (www.intelligentcommunity.org/awards; dostp:
20.07.2016).
Karta Aktywnego Seniora. 2015 (www.seniorzy.bialystok.pl; dostp: 1.09.2015).
Kerov M., Ondakov J. 2015. The Process of Population Ageing in Countries of the Visegrad
Group (V4). Erkunde, 69(1): 4968.
Kamierczak T. 2011. Partycypacja publiczna: pojcie, ramy teoretyczne. [W:] A. Olech (red.), Party-
cypacja publiczna. Ouczestnictwie obywateli wyciu wsplnoty lokalnej. Instytut Spraw Publicz-
nych, Warszawa, s. 8384.
Kirejczyk K., Brzeski W., Kozowski E. 2015. Budownictwo senioralne wPolsce. Perspektywy rozwo-
ju. REAS, Warszawa.
Klimczuk A. 2013. Kierunki rozwoju uniwersytetw trzeciego wieku wPolsce. E-mentor, (51): 7277.
Klimczuk A. 2015. Economic Foundations for Creative Ageing Policy. Vol. I. Context and Considera-
tions. Palgrave Macmillan, New York, Basingstoke.
Kocianov R. 2013. Analysis and Comparison of Forms and Methods for the Education of Older
Adults in the V4 Countries. Filozofick fakulta Univerzity Karlovy, Praha.
Krysto M. 2011. Zujmov vzdelvanie dospelch. Teoretick vchodisk. Pedagogick fakulta. Uni-
verzita Mateja Bela, Bansk Bystrica.
Kwiecie K. 2012. Seniorzy maj swoj reprezentacj w samorzdzie. Oswiecimskie24.pl (https://
oswiecimskie24.pl/ n ewsy,7568-powiat-oswiecim--seniorzy-maja-swoja-reprezentacje-w-
samorzadzie; dostp: 17.10.2015).
Liang H., Liang Y., Jian S. 2013. Building aSmart, Age-Friendly Community Community, Home Based
Elder Care Information Platform. Intel Corporation (http://www.intel.com/content/dam/www/
public/us/en/documents/case-studies/building-smart-age-friendly-community-exec-summary.
pdf; dostp: 6.04.2015).
Makowicz J., Wnk-Gozdek J. 2015. Its Never Too Late to Learn How Does the Polish
U3A Change the Quality of Life for Seniors? Educational Gerontology. DOI://10.1080/
03601277.2015.1085789.
Manville C., Cochrane G., Cave J., Millard J., Pederson J.K., Thaarup R.K. iin. 2014. Mapping Smart
Cities in the EU. Publications Office of the European Union, Luxembourg.
MOPS. 2015. Bank Czasu Senior (http://www.mops.czestochowa.pl/mops/projekty-i-programy/
bank-czasu-seniora/; dostp: 14.09.2015).
OECD. 2003. Ageing, Housing and Urban Development. OECD, Paris.
OECD. 2015. Ageing in Cities. OECD, Paris.
Pecuch M. 2015. Oslubu Senior expres je zjem (www.plzen.eu/obcan/aktuality/z-mesta/o-sluzbu-
senior-expres-je-zajem.aspx; dostp: 1.09.2015).
Perera C., Zaslavsky A., Christen P., Georgakopoulos D. 2014. Sensing as aService Model for Smart
Cities Supported by Internet of Things. Transactions on Emerging Telecommunications Techno-
logies: 25(1): 8193.
Portal komunalny. 2015. Inteligentne miasta (http://portalkomunalny.pl/category/aktualnosci/inte-
ligentne-miasta/; dostp: 1.09.2015).
Rada Miasta Stoecznego Warszawy. 2013. Program Warszawa przyjazna seniorom na lata 20132020.
Rada Miasta Stoecznego Warszawy, Warszawa.
Res Publica, wiatowa Organizacja Zdrowia. 2014. Miasta Przyjazne Starzeniu: Przewodnik. Warsza-
wa, Res Publica.
imon M., Mikeov R. (red.) 2014. Population Development and Policy in Shrinking Regions: the
Case of Central Europe. Czech Academy of Sciences, Prague.
Spder Z., Blint L. 2013. Ageing in the Visegrad Countries: Selected Demographic and Sociological
Aspects. [W:] Z. Szman (red.), Challenges of Ageing Societies in the Visegrad Countries. Hun-
garian Charity Service of the Order of Malta, Budapest, s. 1731.
Starzyk K., Winicka M. 2014. ZOOM na rady seniorw. Diagnoza funkcjonowania. Towarzystwo
Inicjatyw Twrczych , Warszawa.
Inteligentne miasta przyjazne starzeniu si przykady zkrajw Grupy Wyszehradzkiej 97
Steg H., Strese H., Loroff C., Hull J., Schmidt S. 2006. Europe is Facing aDemographic Challenge:
Ambient Assisted Living Offers Solutions. Berlin.
Szarota Z. 2010. Starzenie si istaro wwymiarze instytucjonalnego wsparcia na przykadzie Krako-
wa. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Krakw.
Szman Z. 2013. Elderly-friendly Housing Model: Results of an Action Research. [W:] Z. Szman
(red.), Challenges of Ageing Societies in the Visegrad Countries. Hungarian Charity Service of the
Order of Malta, Budapest, s. 130137.
Szukalski P. 2014. Depopulacja duych miast wPolsce. Demografia iGerontologia Spoeczna Biule-
tyn Informacyjny, 7: 15.
Tomczyk . 2015. Vzdlvn senior v oblasti novch mdi. Asociace Instituc Vzdlvn Dosplch
R, Praha.
Tomczyk ., Klimczuk A. 2015. Aging in the Social Space. The Association of Social Gerontologists,
Krakw, Biaystok.
UNDP 2013. World Population Prospects: The 2012 Revision. Vol. I. Comprehensive Tables. United
Nations Population Division, New York.
Univerzita tetho vku na Univerzit Palackho v Olomouci. 2015 (http://u3v.upol.cz/; dostp:
1.09.2015).
Weiser M., Brown J.S. 1996. Designing Calm Technology. PowerGrid Journal, 1(1): 7585.
WHO. 2002. Active Ageing: APolicy Framework. WHO, Geneva.
WHO. 2007. Global Age-Friendly Cities: AGuide. WHO, Geneva.
WHO. 2015a. Age-friendly World (http://agefriendlyworld.org; dostp: 1.08.2015).
WHO. 2015b. Measuring the Age-friendliness of Cities: A Guide to Using Core Indicators. WHO
Centre for Health Development, Kobe.
Zanella A., Bui N., Castellani A., Vangelista L., Zorzi M. 2014. Internet of Things for Smart Cities.
Internet of Things Journal, IEEE: 1(1): 2232.
Zraek M. 2014. Tworzenie warunkw sprzyjajcych aktywnoci ludzi starszych. [W:] Osoby starsze
wprzestrzeni ycia spoecznego. Regionalny Orodek Polityki Spoecznej Wojewdztwa lskie-
go, Katowice, s. 2739.
Summary: The main aim of this paper is to introduce two interrelated concepts relevant from the
perspective of public management of the ageing policy at the local level. The first concept is smart
cities, which refers to the use of new information and communication technologies to improve
urban management and delivery of innovative public services for citizens. The second concept is
age-friendly cities, which includes optimization of all municipal functions to meet the needs of all
age groups and to use the wide involvement of relevant stakeholders to improve the quality of life in
old age. The second aim of the paper is to describe closer attempts of the practical implementation
of these concepts in countries of the Visegrad Group that unlike generally discussed in the literature
examples from the Western Europe are not only characterized by rapidly ageing populations, but also
shortcomings of the infrastructure. Conclusions include asummary of the undertaken analysis and
potential future directions of research.
Key words: smart city, creating age-friendly environments, the activation policy, social services, life-
long learning