Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M.

Sysło

Czy szkoła będzie potrzebna

w społeczeństwie wiedzy
Spojrzenie z punktu widzenia
technologii informacyjnej

Maciej M. Sysło
Uniwersytet Wrocławski; UMK, Toru
syslo@ii.uni.wroc.pl; syslo@mat.uni.torun.pl
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Współczesny komputer

liczy – bardzo szybko,

pisze – i poprawia, formatuje, składa tekst,

komunikuje si – cz sto zakłócaj c spokój

rozrywa nas – na wszystkie sposoby
Był: kalkulator, maszyna (engine), maszyna
(machine), maszyna elektroniczna,
maszyna matematyczna, computer,
Teraz stał si : information machine
elementem technologii informacyjnej
2
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Początki TI, komputerów

IBM

IBM PC - 1981
„maszyna do my lenia”

Thomas J. Watson, Sr. 1874-1956

3
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Rzeczywistość … technologiczna

Komputer:

„mózg elektronowy” – Test Turinga

w edukacji – „partner” ucz cego si ?

Internet:

pot ga: Google – 300 000 000 000 000 oper./sek.!!!

ale … Goethe: znajduj to, co znam
Anonim: Je li czego nie wiesz, Internet Ci nie pomo e

zły smak, np. spam: informacyjna mielonka, mortadela

Nowe technologie edukacyjne: tablet, tablica
interaktywna, interaktywny system testowania,
bezprzewodowy dost p do sieci
4
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Rzeczywistość … szkolna

Technologia kształcenia = technologia informacyjna

Pogo za wska nikami „nowoczesno ci”:

Liczba uczniów na komputer - cel: 1 ↔ 1 i co
wtedy?

Awans nauczycieli - liczba odbytych szkole
komputerowych – efekt w klasie? Na ogół niewielki

Komputer a organizacja procesu uczenia si

UK, 2005: ponad 70% wiedzy szkolnej uczniowie
chodz cy do szkoły zdobywaj poza szkoł

digital divide

mi dzy tymi, którzy maj i nie maj technologii

ale tak e, mi dzy szkoł a nie-szkoł eSzkoła
5
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Wiedza i społeczeństwo

 Wiedzie nie oznacza by poinformowanym

 Nowomowa: knowledge – management,
economy, ege, knobot, … w du ym stopniu dot.
informacji
 Ró nice:
 informacja jest gdzie , wiedza jest w kim
 trudno jest wiedz znale i przesła , jak informacj
 wiedza jest zwi zane z przyj ciem, rozumieniem,
przekonaniem
 Społecze stwo bazuj ce na wiedzy – powrót do
człowieka
!!!!! 6
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło
Nowe technologie w edukacji

Kryteria wprowadzania:
Nowy obiekt zainteresowania – stale
pojawia si co nowego ...
Korzy ci edukacyjne – jednak brak
potwierdzenia wyra nych korzy ci
Powszechno u ycia – nie tylko korzy ci,
!!!!! ale inna jako , nieunikniona sytuacja

7
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Nowe technologie w edukacji

Technologia (informacyjna) – najpierw:

przedmiotem wydzielonych zaj
a pó niej w podwójnej roli:

technologia kształcenia – by wspomaga inne
zaj cia ... – mo na si bez niej obej !

integralny element ka dej dziedziny kształcenia
– bo tak zmieniaj si dziedziny;
ponadto: TI stymuluje rozwój przez swój rozwój
i umo liwia rozwój innych dziedzin
8
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Droga komputerów w edukacji

Od:

programowania uczniów

wspomagania (jako element technologii kształcenia)
Do:

pomocy w konstruowaniu wiedzy

integracji z dziedzinami kształcenia

biegło ci w posługiwaniu si TI

profesjonalnego wykorzystania (IT profession)
Technologia informacyjna to proces:

stanu i posługiwania si informacj

nieustannego rozwoju technologii
Potrzebny zatem model zmian 9
M.M. Sysło
 Przenikanie nowych technologii
Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

model

Etapy wrastania (rozwoju) TI w: edukacj ,

kompetencje, powszechne wykorzystanie:

Pojawianie si – przedmiotem zainteresowania:
sprz t, TI, nowe mo liwo ci

Stosowanie – wykorzystanie TI w istniej cych
strukturach

Integracja – przenikanie TI do sfer kształcenia,
pracy i ycia, rzeczywiste zastosowania TI, praktyka

Transformacja – zmiana szkoły oraz organizacji i
funkcjonowania obywateli i społecze stwa, rozwój
IT professions
10
M.M. Sysło
 Nowe technologie
Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

a Nowe kształcenie?

Od dawna stawiane pytania: jak nauczy si na

przyszło ? – trudno, bo czego? zamiast tego:

nauczy si uczy – nie wyklucza , nie
e-wyklucza , tworzy własne uczenie si ,
by:

kształci si ustawicznie – utworzy system
ucz cych si obok (w miejsce?) systemu
edukacji (centralnej, zdalnej, ...)

11
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Kształcenie ustawiczne (LLL)

Nowy system edukacyjny:

nowe idee pedagogiczne, rola TI

nowa organizacja aktywnego poznawania,
konstruowania wiedzy i stałego rozwoju intelektualnego

Nowy typ instytucji edukacyjnych:

poł czenie formalnego, nieformalnego
i incydentalnego kształcenia, rola TI

kształcenie: any time & anywhere, just in time,
just fit, learning by doing – rola TI

Nowy typ ucz cego si : własna edukacja
12
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

I have never let my schooling

interfere with my education
Nigdy nie pozwoliłem, by chodzenie do szkoły
przeszkadzało mojemu kształceniu
[Mark Twain]

Konkluzja:
Szkoła nie przestanie by potrzebna, je li b dzie
wspomaga „moje kształcenie si ”.

13
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Technologia w kształceniu

Kształcenie: asynchroniczne, indywidualne,

elastyczne wymaga rodowiska technologicznego,
które na zasadzie „negocjacji” z ucz cym si :

dostosowuje si do niego

„zawiera” zasoby dla indywidualnych potrzeb

„prowadzi” ucz cego si – tworzy indywidualn
map rozwoju poj i umiej tno ci

indywidualnie dobiera i stosuje metody kształcenia

prowadzi i wykorzystuje diagnoz (ewaluacj )
post pów

jest dost pne w ka dym miejscu i w ka dym czasie
14
M.M. Sysło
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło
Ró ne „kształcenia”, „edukacje”

Hierarchia:
Kształcenie ustawiczne, przez całe ycie (LLL)
Kształcenie na odległo (KNO) – to tylko
forma, tryb kształcenia, przydatne w kształceniu
ustawicznym
e-nauczanie (e-Learning) – cz sto
uto samiane z KON, a tak e z
ustawicznym; powoduje inne spojrzenie
na ustawiczne i KNO.
15
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Kształcenie ustawiczne
LLL – LifeLong Learning
Memorandum Komisji Europejskiej:
Wszelkie formy aktywno ci zwi zane z uczeniem
si , podejmowane w ci gu ycia,
maj ce na celu zwi kszenie wiedzy,
umiej tno ci i kompetencji,
z perspektywy ycia osobistego, obywatelskiego,
społecznego i zawodowego

? Szkoła (młodzie ), a ustawiczne (doro li) ?

16
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło
Kształcenie na odległość – KNO

Proces kształcenia, w którym istotnie uwzgl dnia si :

brak bezpo redniego kontaktu ucz cych si z
nauczycielem i innymi słuchaczami

specyficzn organizacj kształcenia

kluczowe znaczenie maj :

specjalnie przygotowane materiały dydaktyczne

odmienny od tradycyjnego sposób komunikacji

zarz dzanie tokiem kształcenia i słuchaczami

K. eksternistyczne, korespondencyjne, zaoczne –

podpadaj pod KNO, ale i znacznie zyskuj
17
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło
Kształcenie na odległo

KNO – to nie odr bny system, ale sposób (forma,

tryb) zaspokojenia potrzeb edukacyjnych osób, dla
których formy tradycyjne s „za ciasne”

Pojawienie si e-learningu spowodowało ewolucj
znaczenia i zakresu KNO

Ró ne definicje i okre lenia KNO oddaj kontekst
(miejsce, zakres, ucz cych si ), wyst powania KNO

Faktycznie, KNO jest wokół nas! np. samodzielna
praca domowa, samodzielne zgł bianie programów
18
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Otwarte inicjatywy w e-nauczaniu

NBPortal: www.nbportal.pl

Polska Organizacja Turystyczna – www.pot.gov.pl

Wrota Małopolski – www.wrotamalopolski.pl

Europejska Akademia Internetowa:
www.akademiaeuropejska.pl

W górach bezpiecznie: www.gopr.com.pl

19
 KNO, e-nauczanie w edukacji
Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

UW: COME – www.come.uw.edu.pl

PW: OKNO – www.okno.pw.edu.pl

WSHE, Łód ; UMCS, Lublin: Polski Uniwersytet
Wirtualny – www.puw.pl/

SGH: e-sgh.pl/ - e-mentor

AGH: www.agh.edu.pl/uczelnia

UW, UJ, PW, PP: wazniak.mimuw.edu.pl

SEA: www.sea.edu.pl

Szkoła: www.naukaprzezinternet.pl

Calibrate: http://calibrate.men.gov.pl – projekt
mi dzynarodowy dla szkół
20
Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło
Kształcenie na odległo w szkole?

Próba zamiany tradycji na KNO+eLearning – to

niewła ciwe podej cie …
… ale: znale miejsce, gdzie to podej cie
rozszerzy, uzupełni, polepszy, b dzie
rozwi zaniem, którego nie ma
Ponadto: elementy KNO+e-Learningu mog by
potraktowane (w szkole) jako:

przygotowanie do kształcenia ustawicznego (LLL)

zapoznanie z technologi e-learningu

21
 Kształcenie na odległość w szkole?
Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

wspomaganie zaj fakultatywnych w LO,

przygotowanie do matury

przygotowanie do konkursów, olimpiad, …

zaj cia z dziedzin eksperymentalnych –
umieszczanie w serwisie wyników eksperymentów

dla wybranych grup uczniów (kurs KNO zastpcz
form zaj i miejscem kontaktu z nauczycielem i
rówie nikami):

sportowców

olimpijczyków

specjalnej troski, chwilowo i trwale
22
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło
Kształcenie na odległo w szkole?

kursy dla najmłodszych – im młodszy ucze , tym

wi cej potrzebuje kontaktu z rówie nikami i
nauczycielem

dlatego KNO kojarzone z dorosłymi

ale potrzebne s w przypadkach specjalnych potrzeb

Uniwersytet III wieku: nauka TI – wspierana przez
UE, kontakt z rodzin

Kurs dotycz cy KNL+eL – jako element
przygotowania w zakresie technologii kształcenia
ustawicznego, samokształcenia, kształcenia
ci głego, platform e-learningowych
23
 eSzkoła
Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Obecnie:
Nauczyciel, uczniowie „poszukuj w szkole”
technologii – sprz t, oprogramowanie, Internet
s w wydzielonych miejscach
A powinno by tak, e:
Technologia jest tam, gdzie potrzebuje jej
ucze , nauczyciel, dyrektor, personel, rodzice.
Tutaj technologia to:
Sprz t, oprogramowanie, Internet,
komunikacja, szkolne i własne zasoby, dane
24
 eSzkoła
Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło

Dotychczas (m.in. finansowanie MEN):

Wyposa enie w sprz t

Przygotowanie ró nych grup nauczycieli

Tworzenie ró nych zasobów

Automatyzacja prac biurowych

Wydzielone lekcje, głównie
eSzkoła:

Technologia sieciowa dost pna w ka dym miejscu,
dla uczniów, nauczycieli, rodziców, administracji

Przygotowanie nauczycieli zintegrowane z ich prac

Platformy i zasoby nauczania i uczenia si

Zmiany organizacyjne, m.in. odchodzenie od
systemu klasowo-lekcyjnego
25
eSzkoła

Pracownia
mobilna 8-15
laptopów
 Zasoby edukacyjne i dost p do nich
Serwer
w szkole

Serwer
regionalny
Serwer
w szkole

U ytkownicy:
uczniowie, nauczyciele,
personel, rodzice maj
swobodny dost p
Serwer z dowolnego miejsca
w szkole

eSzkoła
 Ewolucja szkoły ku elastycznemu systemowi kształcenia M.M. Sysło
Etapy realizacji Programu eSzkoła
Nabór szkół

Konferencja – Twardogóra, 26 wrze nia

Szkoły: Własny projekty rozwoju uwzgl dniaj ce ICT

Kwalifikacja szkół
Szkolenie nauczycieli

Szkolenia MEN – IX-XII, 2007

Studium KNO i inne studia podyplomowe

Szkolenie e-learningowe (ustawiczne)
Infrastruktura informatyczna

Wyposa enie szkół, serwery lokalne i regionalne

Tworzenie zasobów edukacyjnych na serwerach !!!
28