Midzynarodowy Znormalizowany Numer Ksiki

ISBN

Instrukcja
Nowa wersja obowizujca od 2007 roku

Opracowana na podstawie Podrcznika uytkownika ISBN (Users Manual, 5th ed., 2005) i
normy PN-ISO 2108:2006

1. Funkcja i zakres ISBN (International Standard Book Number)

System ISBN zosta utworzony jako jednoznaczny midzynarodowy system

identyfikacyjny kadej formy produktu lub wydania danego wydawnictwa zwartego,
opublikowanego przez danego wydawc.

Wydawnictwo zwarte: publikacja zaplanowana przez jej wydawc jako cao skadajca si z jednej
lub z okrelonej liczby czci i rozpowszechniana w dowolnej formie produktu (np. oprawa, nonik)

Zasady ISBN w Polsce reguluje norma PN-ISO 2108:2006, ktra zastpuje norm PN-ISO
2108:1997

Wydawcy, ktrzy chc przystpi do systemu ISBN, powinni zwrci si do agencji

odpowiedzialnej za zarzdzanie systemem ISBN w danym kraju, regionie lub grupie
jzykowej, gdzie znajduje si siedziba ich firmy, aby otrzyma niepowtarzalne i
okrelajce ich jednoznacznie identyfikatory. Po wyczerpaniu przez wydawc puli
numerw powizanych z danym identyfikatorem, mona mu przydzieli kolejny element
identyfikujcy tego wydawc, pozwalajcy na przyznanie dalszych pul numerw ISBN.

Wydawca, ktry otrzyma numery ISBN, sam nadaje je wydawanym przez siebie
ksikom, niezalenie od tego, czy udostpnia je bezpatnie czy w sprzeday.
 Z punktu widzenia midzynarodowego systemu ISBN nie ma prawnego wymogu
posiadaniaISBN.NadanienumeruISBNniepocigazasobadnejprawnejochronyanite
ochronyprawautorskich.

Tylko agencja rejestracyjna wyznaczona przez Midzynarodow Agencj ISBN moe

przydziela identyfikatory poszczeglnym wydawcom. W Polsce numery przydziela
KrajoweBiuroISBN.Aniidentyfikatory,aniadenzodpowiadajcychimnumerwISBN
niemoebysprzedanylubodstpionyinnemuwydawcy.

10cyfrowenumeryISBN,ktrewydawca otrzymawczeniej,aktreniezostayjeszcze
nadanepublikacjom,powinnybynadalprzezwydawcuywanedoczasuichwyczerpania.
Naleyjednakdokonaichkonwersjinanow13cyfrowform.Koniecznejestprzeliczenie
numeruzewzgldunazmianostatniejcyfry,ktrajestznakiemkontrolnym.

Dodanieprefiksu978douytegowczeniej10cyfrowegonumeruISBNnietworzynowego,
13cyfrowegonumeru,niewolnowicgonadanowejpublikacji.

Naksikachwydanychpo1stycznia2007r.naleydrukowatylko13cyfrowyISBN.

Przykady typw wydawnictw zwartych, ktrym mona nadawa numery ISBN:

drukowane ksiki i broszury (i ich rne formy),

publikacje w jzyku Braillea,
publikacje o okrelonym zakoczeniu, ktrych wydawca nie zamierza
kontynuowa lub regularnie aktualizowa,
mapy,
filmy edukacyjne i instruktaowe, wideo i przezrocza,
ksiki mwione na kasetach, pytach CD lub DVD,
publikacje elektroniczne zarwno na nonikach fizycznych (np. tamy, dyskietki,
CD-ROM-y), jak i w Internecie,
cyfrowe kopie drukowanych publikacji ksikowych,
publikacje w postaci mikroform,
oprogramowanie edukacyjne lub instruktaowe,
publikacje multimedialne (jeli ich podstawowym skadnikiem jest tekst).

Przykady typw materiaw, ktrym nie zaleca si nadawania numerw ISBN:

dziea abstrakcyjne,
druki ulotne (np. materiay reklamowe, katalogi handlowe, aukcyjne itp.),
druki i foldery artystyczne bez strony tytuowej i tekstu,
dokumenty osobowe (takie jak elektroniczne yciorysy lub charakterystyki
osobowe),
pocztwki i kartki okolicznociowe,
nagrania muzyczne,
oprogramowanie przeznaczone dla celw innych ni edukacyjne lub instruktaowe,
elektroniczne tablice ogosze,
e-maile i inne rodzaje korespondencji elektronicznej,
 gry.

Numerw ISBN nie nadaje si zasobom cigym (np. wydawnictwa cige, serie bez
okrelonego zakoczenia i zasoby zaktualizowane), ktre oznacza si numerami ISSN.
Numerw ISBN nie nadaje si take drukom muzycznym, ktre oznacza si numerami
ISMN.

2. Struktura ISBN

Od 1.01.2007 r. agencje ISBN przydzielaj wydawcom wycznie numery ISBN

skadajce si z 13 cyfr.

Numery ISBN skadaj si z nastpujcych elementw:

prefiksu,
identyfikatora grupy rejestracyjnej,
identyfikatora wydawcy (wystpujcego o rejestracj),
identyfikatora publikacji,
znaku kontrolnego.

Kady element numeru powinien by oddzielony od innych cznikiem (-).

2.1 Prefiks

Pierwszym elementem numeru ISBN jest 3-cyfrowa liczba udostpniana przez EAN
International. Obecnie jest to prefiks 978, w przyszoci przewiduje si wykorzystanie
rwnie prefiksu 979.

2.2 Identyfikator grupy rejestracyjnej

Drugi element numeru ISBN identyfikuje kraj, region geograficzny lub obszar jzykowy
nalecy do systemu ISBN.
Identyfikatory grupy rejestracyjnej przydzielane s przez Midzynarodow Agencj ISBN.
Identyfikatorem grupy rejestracyjnej dla Polski jest 83. Krajowe Biuro ISBN w Polsce
rejestruje tylko wydawcw dziaajcych na terenie Polski.

PRZYKAD: 978-83

2.3 Identyfikator wydawcy

Trzeci element numeru ISBN identyfikuje konkretnego wydawc w obrbie danej grupy
rejestracyjnej. Dugo tego elementu jest zmienna i zaley bezporednio od oczekiwanej
wielkoci produkcji wydawniczej tego wydawcy. Wydawcy, od ktrych oczekuje si
publikacji najwikszej liczby tytuw, otrzymuj najkrtsze identyfikatory i odwrotnie,
wydawcy o najmniejszej produkcji otrzymuj najdusze identyfikatory.

PRZYKAD: 978-83-01
 978-83-924051

2.4 Identyfikator publikacji

Czwarty element numeru ISBN identyfikuje konkretne wydanie publikacji danego wydawcy.
Dugo tego elementu zaley bezporednio od spodziewanej wielkoci produkcji
wydawniczej tego wydawcy. Wydawcy publikujcy najwicej tytuw otrzymuj najdusze
identyfikatory publikacji, a wydawcy publikujcy najmniej tytuw najkrtsze.

PRZYKAD: 978-83-01-00001
978-83-924051-2

2.5 Znak kontrolny

Pitym i ostatnim elementem numeru ISBN jest znak kontrolny (jedna cyfra).

PRZYKAD: 978-83-01-00001-1

Liczba cyfr w kadym elemencie numeru ISBN dla grupy rejestracyjnej, wydawcy i
publikacji rni si dugoci. W sumie jest to 9 cyfr. Te 9 cyfr, wraz z 3-cyfrowym
prefiksem i cyfr kontroln, tworzy 13-cyfrowy numer ISBN.

3. Nadawanie numerw ISBN

3.1 Zasady oglne

Kadej odrbnej publikacji lub kolejnemu wydaniu publikacji danego wydawcy naley
nada odrbny numer ISBN. Odrbny numer ISBN powinien by rwnie nadany kadej
odrbnej wersji jzykowej danej publikacji. Jeli publikacja jest udostpniana zarwno
oddzielnie oraz jako cz serii, naley j traktowa jak dwie oddzielne publikacje i kadej
nada odrbny numer ISBN.

3.2 Zmiany w publikacjach

Jeli jaka cz lub czci publikacji ulegy znaczcym zmianom, naley jej nada odrbny
numer ISBN. Nowy numer naley nada, jeli zmianie uleg tytu publikacji. Zmiany
dotyczce projektu okadki czy ceny ksiki nie wymagaj nadania odrbnego numeru
ISBN. Nie jest on rwnie wymagany w odniesieniu do drobnych zmian w danym wydaniu
(np. korekty bdw drukarskich).
Dodruk z tego samego skadu nie powinien otrzyma nowego numeru.

3.3. Przedruki faksymilowe

Przedrukowi faksymilowemu naley nada odrbny numer ISBN, jeli jest wydany przez
innego wydawc.
3.4 Publikacje w rnych formach wydania

Rne formy danej publikacji (np. wersja w twardej oprawie, w mikkiej oprawie, w
alfabecie Braillea, ksika mwiona, publikacja elektroniczna online) wymagaj nadania
odrbnych numerw ISBN. Jeli publikacje elektroniczne s udostpniane w rnych
formatach (np. .lit, .pdf, .html, .pdb), kademu dostpnemu oddzielnie formatowi naley
nada odrbny ISBN.

3.5 Publikacje lunokartkowe

Numer ISBN moe by nadawany publikacjom lunokartkowym, majcym w zamierzeniu

stanowi skoczon cao, tzn. takim publikacjom, ktre bd wydawane przez okrelony
czas.

Numer ISBN nie przysuguje ani publikacjom lunokartkowym, ktre s cigle uaktualniane
(zasoby aktualizowane), ani ich poszczeglnym aktualizowanym czciom.

3.6 Publikacje wielotomowe

Jeli publikacja skada si z wicej ni jednego tomu, numer ISBN naley nada kompletowi
tomw. Jeli poszczeglne tomy z kompletu s dostpne rwnie oddzielnie, wwczas kady
tom powinien otrzyma wasny, odrbny ISBN. Na odwrocie strony tytuowej
indywidualnego tomu naley umieci jego ISBN oraz zaleca si poda ISBN caego
kompletu.
Jeli pojedyncze tomy nie s przeznaczone do samodzielnego udostpniania, zaleca si
mimo to nadawanie odrbnych numerw ISBN poszczeglnym tomom w celu uatwienia ich
dystrybucji oraz obsugi zwrotw.

PRZYKAD:9788301000011(cao)
9788301000028(t.1)
9788301000035(t.2)

3.7 Publikacjewydanewramachserii

WydawnictwazwartewydanewramachseriinumerowanejmogotrzymywanumerISBN
dla tytuu tomu i ISSN dla tytuu serii. Oba numery musz by w wyrany sposb
zidentyfikowaneprzezwasnyakronim(ISBNiISSN).

3.8 Publikacje wsplne

Publikacja ukazujca si jako wydanie wsplne kilku wydawcw otrzymuje zazwyczaj

numer ISBN od wydawcy odpowiedzialnego za jej dystrybucj. Dopuszczalne jest jednak,
by kady ze wspwydawcw nada jej wasny numer ISBN.
 3.9 Przejcie caej produkcji wydawniczej i praw do publikacji

Wydawca przejmujcy cao produkcji wydawniczej danej firmy i jej prawa do publikacji
moe uywa numerw ISBN nadanych przez pierwotnego wydawc do czasu, gdy nowa
firma opublikuje nowe wydanie lub reprint publikacji pod wasnym szyldem.

3.10 ISBN nigdy nie moe by ponownie uyty

Numer ISBN nadany raz wydawnictwu zwartemu nie moe by nigdy zmieniony, zastpiony
ani uyty ponownie do identyfikacji innego wydawnictwa zwartego, nawet jeli okae si, e
oryginalny numer ISBN zosta uyty bdnie. Wydawca, ktry odkryje, e dany numer ISBN
zosta nadany bdnie, musi go usun z listy numerw do wykorzystania. Wydawca
powinien rwnie zgosi bdnie nadany numer swojej agencji ISBN.

4. ISBN dla publikacji elektronicznych i oprogramowania

edukacyjnego/instruktaowego

4.1 ISBN dla publikacji elektronicznych speniajcych kryteria systemu ISBN

Jeli dana publikacja jest dostpna w postaci elektronicznej (np. ksika elektroniczna, CD-
ROM lub publikacja dostpna w Internecie), kwalifikuje si ona do otrzymania numeru
ISBN pod warunkiem, e zawiera tekst, jest udostpniana publicznie i nie jest planowana
jako zasb cigy.
Takie publikacje mog zawiera rwnie obrazy i dwiki, ale powizane z nimi materiay
bd uznawane za objte tym samym numerem ISBN, jeli stanowi faktycznie cz danej
publikacji.

Przykady typw publikacji elektronicznych, ktrym nie zaleca si nadawania

numerw ISBN :

publikacje podlegajce czstym aktualizacjom, do ktrych dostp jest moliwy

natychmiast po ich wprowadzeniu, takie jak bazy danych online,
strony www,
materiay promocyjne lub reklamowe,
tablice ogosze,
e-maile i korespondencja elektroniczna innego rodzaju,
wyszukiwarki internetowe,
gry,
dokumenty osobowe (takie jak elektroniczne yciorysy lub charakterystyki
osobowe),
organizatory/terminarze.

4.2 ISBN dla oprogramowania speniajcego kryteria systemu ISBN

Numer ISBN moe zosta wykorzystany do identyfikacji okrelonego produktu

oprogramowania przeznaczonego do celw edukacyjnych i/lub instruktaowych (np.
komputerowy program szkoleniowy), pod warunkiem, e nie jest on przystosowany do
indywidualnych wymaga klienta i nie wymaga wprowadzenia danych, by dziaa.

Wszelkie inne produkty oprogramowania (np. gry komputerowe) nie powinny otrzyma
numeru ISBN.

4.3 Zasady nadawania numerw ISBN publikacjom elektronicznym i speniajcym

kryteria systemu ISBN produktom oprogramowania

Jeli okrelona, kwalifikujca si do systemu ISBN publikacja lub produkt s dostpne w

innych systemach operacyjnych i/lub jzykach polece, kady odrbny ich format powinien
otrzyma wasny niepowtarzalny numer ISBN. Systemom operacyjnym, jako takim, nie
powinno si jednak nadawa numerw ISBN.

Jeli dana publikacja lub produkt s aktualizowane, poprawiane lub nowelizowane, a zmiany
s na tyle znaczce, aby nazwa publikacj nowym wydaniem, naley nada jej nowy numer
ISBN.

Ponowne wprowadzenie na rynek istniejcej publikacji lub produktu, nawet w nowym

opakowaniu, gdy nie ma znaczcych rnic midzy nowym a starym produktem, nie jest
podstaw do nadania odrbnego ISBN. Powinien by nadal wykorzystywany nadany
wczeniej numer ISBN.

Jeden ISBN moe identyfikowa dwie lub wicej pozycji w zestawie zawierajcym dany
produkt oprogramowania i towarzyszce mu instrukcje uytkowania i obsugi, jeli te
instrukcje s niezbdne do uruchomienia tego oprogramowania i przydatne jedynie w
poczeniu z oprogramowaniem.

Jeli zestaw zawiera dwie lub wicej pozycji, ktre bd udostpniane oddzielnie i mog by
niezalenie od siebie uytkowane, wwczas naley nada odrbny numer ISBN caemu
zestawowi, a kady oddzielny element zestawu powinien otrzyma swj numer.

Numer ISBN mona nada danemu produktowi oprogramowania niezalenie od jego

postaci fizycznej (np. oprogramowaniu, ktre klient musi pobra zdalnie z bazy danych).

Poza identyfikowaniem produktu jako takiego, numer ISBN identyfikuje rwnie jego
wydawc. Nie powinien by natomiast uywany do identyfikacji dystrybutora lub drukarza
danego produktu.

5. ISBN dla publikacji typu druk na danie

Przystosowana lub zindywidualizowana wersja ksiki wydanej jako druk na danie,

ktrej tre zostaa okrelona przez klienta, a nie wydawc, i ktrej dostpno jest
ograniczona, nie powinna otrzyma numeru ISBN.

6. Umiejscowienie i prezentacja numeru ISBN na publikacji

Numer ISBN powinien by zawsze umieszczony na publikacji i poprzedzony akronimem

ISBN.
W przypadku publikacji drukowanych ISBN powinien znajdowa si:
na odwrocie strony tytuowej,
u dou strony tytuowej, jeli brakuje miejsca na odwrocie strony tytuowej,
w dolnej czci czwartej, zewntrznej strony okadki,
w dolnej czci czwartej strony obwoluty lub innego pudeka ochronnego lub
opakowania.

W przypadku publikacji elektronicznych ISBN powinien znajdowa si:

jeli publikacja wystpuje w formie wizualnej prezentacji treci zapisanej w wersji
elektronicznej (np. publikacja online) na stronie lub na ekranie, na ktrym ukazuje
si tytu publikacji lub jego odpowiednik (np. na ekranie wywietlanym po wejciu
na stron i/lub na ekranie, na ktrym widnieje uwaga o prawach autorskich,
jeli publikacja jest wydana na noniku fizycznym (np. pyta kompaktowa lub
dyskietka) na kadej etykiecie trwale przytwierdzonej do nonika. Jeli
umieszczenie numeru na noniku lub jego etykiecie nie jest moliwe, ISBN naley
umieci na dole odwrotnej strony trwaego opakowania danego nonika (np. na
pudeku, okadce lub oprawie).

W przypadku edukacyjnych/instruktaowych filmw wideo i przezroczy ISBN naley

umieci w czowce filmu (przy licie autorw).

ISBN powinien znajdowa si rwnie na wszystkich materiaach towarzyszcych wydanych

cznie z dan publikacj.

ISBN naley zawsze drukowa czcionk na tyle du, aby bya atwa do odczytania (np. 9-
punktow lub wiksz).

Wydawca powinien dostarczy agencji rejestracyjnej ISBN okrelon liczb metadanych

(elementw opisu) dotyczcych publikacji, ktrej zosta nadany numer ISBN.

7. Praktyczne zastosowania ISBN

ISBN jest wykorzystywany we wszystkich gaziach sieci dystrybucji ksiek i w

bibliotekach.

Wykorzystuje si go do:
identyfikacji projektw wydawniczych, od otrzymania rkopisu autora do dostarczenia
kocowej publikacji,
identyfikacji publikacji w katalogach wydawniczych i reklamach wydawcy,
oznaczania pozycji w drukowanych i elektronicznych wykazach i na stronach
internetowych,
kontroli stanu magazynw,
zarzdzania tantiemami,
zamwie,
monitorowania danych o sprzeday,
tworzenia statystyk,
obsugi zwrotw,
 wyszukiwa bibliograficznych.

Spistreci

1. FunkcjaizakresISBN(InternationalStandardBookNumber)
2. StrukturaISBN
2.1Prefiks
2.2 Identyfikatorgrupyrejestracyjnej
2.3 Identyfikatorwydawcy
2.4 Identyfikatorpublikacji
2.5 Znakkontrolny
3. NadawanienumerwISBN
3.1 Zasadyoglne
3.2 Zmianywpublikacjach
3.3 Przedrukifaksymilowe
3.4 Publikacjewrnychformachwydania
3.5 Publikacjelunokartkowe
3.6 Publikacjewielotomowe
3.7 Publikacjewydanewramachserii
3.8 Publikacjewsplne
3.9 Przejciecaejprodukcjiwydawniczejiprawdopublikacji
3.10ISBNnigdyniemoebyponownieuyty
4.ISBNdlapublikacjielektronicznychioprogramowania
edukacyjno/instruktaowego
4.1 ISBNdlapublikacjielektronicznychspeniajcychkryteriasystemuISBN
4.2 ISBNdlaoprogramowaniaspeniajcegokryteriasystemuISBN
4.3 ZasadynadawanianumerwISBNpublikacjomelektronicznym
ispeniajcymkryteriasystemuISBNproduktomoprogramowania
5.ISBNdlapublikacjitypudruknadanie
6.UmiejscowienieiprezentacjanumeruISBNnapublikacji
7.PraktycznezastosowaniaISBN