Arkusz zawiera informacje MHI

prawnie chronione do momentu

rozpoczcia egzaminu. 2017
UZUPENIA ZDAJCY
KOD PESEL
miejsce
na naklejk

EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII

POZIOM ROZSZERZONY

DATA: 15 maja 2017 r.

NOWA FORMUA
GODZINA ROZPOCZCIA: 9:00
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTW DO UZYSKANIA: 50

Instrukcja dla zdajcego

1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 37 stron (zadania 127).

Ewentualny brak zgo przewodniczcemu zespou nadzorujcego
egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu albo pira tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel.
5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane.
6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swj numer PESEL
i przyklej naklejk z kodem.
7. Nie wpisuj adnych znakw w czci przeznaczonej dla egzaminatora.
8. Zapoznaj si uwanie ze rdami, a nastpnie wykonaj zadania
umieszczone pod nimi. Odpowiadaj tylko na podstawie rde i tylko
wasnymi sowami chyba e w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu
odpowiedzi, o ile Ci poproszono.

MHI-R1_1P-172

MHI
Ukad graficzny
CKE 2015 2017
Zadanie 1.
rdo 1. Opinia wspczesnego badacza
Sztuka Amenhotepa IV Echnatona stanowi krtki, ale wspaniay epizod na tle kilku tysicy
lat dziejw twrczoci artystycznej staroytnego Egiptu. Zerwawszy z tradycj, krl w nowo
wzniesionej wityni oddaje cze [] Atonowi [], a sam bdc poet, pragnie uwolni
sztuk z odwiecznych wizw regu i przepisw, ktrymi jest sptana. Kae artystom [] nie
upiksza jego postaci, nie gloryfikowa jego majestatu; chce, aby go wyobraano w sztuce
takim, jakim by w istocie. Nie ogranicza inwencji twrcw wycznie do tematw
oficjalnych, ale pozwala im [], by komponowali sceny z jego codziennego ycia.
K. Michaowski, Nie tylko piramidy. Sztuka dawnego Egiptu, Warszawa 1986, s. 206.

rdo 2. Wizerunki faraona w sztuce egipskiej

A B

www.ancient-egypt.co.uk, www.bz-berlin.de

Zadanie 1.1. (01)

Rozstrzygnij, ktry z wizerunkw (A czy B) jest przykadem zastosowania estetyki
opisanej w rdle 1. Odpowied uzasadnij, przywoujc dwa argumenty.

Rozstrzygnicie: ...........................................................................................................................

Uzasadnienie:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Strona 2 z 37 MHI_1R
 Zadanie 1.2. (01)
Wyjanij, odwoujc si do wasnej wiedzy, na czym polegaa reforma religijna
Amenhotepa IV Echnatona.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 2. (01)
Fotografia pomnika powiconego jednej z bitew stoczonych przez staroytnych Grekw

www.panoramio.com

Zaznacz poprawne dokoczenie zdania i uzasadnij swj wybr, odwoujc si do

powyszej fotografii oraz wasnej wiedzy.
Pomnik powicono bitwie stoczonej pod
A. Maratonem.
B. Termopilami.
C. Salamin.
D. Platejami.

Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania 1.1. 1.2. 2.

Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 3 z 37
Zadanie 3. (01)
Na podstawie podanych informacji oraz wasnej wiedzy uzupenij tabel wpisz
we waciwych miejscach nazwy opisanych form ustroju politycznego staroytnego
Rzymu. Wybierz je spord podanych niej.
pryncypat krlestwo dominat republika

Opis Nazwa

Cesarz jest panem absolutnym i witym; ceremonia,

A. ktrym si otacza, i mistyka, ktrej jest przedmiotem,
wiadcz o jego potdze.

Ustrj polityczny Rzymu [] zasadza si na trzech

B. podstawowych organach wadzy. Byy nimi
zgromadzenia, urzdy i senat.
Rzymski system jedynowadztwa, swoista forma
monarchii rzymskiej polegajca na skupieniu wadzy
C.
w rkach cesarza [] przy jednoczesnym zachowaniu
pozorw (poprzedniego) ustroju.
J. C. Fredouille, Sownik cywilizacji rzymskiej, Katowice 1996, s. 76, s. 240;
Maa encyklopedia kultury antycznej, Warszawa 1990, s. 623.

Zadanie 4. (01)
Ibn Ishak, yciorys wysannika boego [fragment]
Muhammad przychodzi do domu Abu Bekra zawsze bd rano, bd wieczr, gdy
tymczasem w dniu, w ktrym bg pozwoli mu wywdrowa i opuci Mekk i swj lud,
przyszed do nas w poudnie, w porze, o ktrej nigdy nie mia zwyczaju przychodzi. Kiedy
go zobaczy Abu Bekr, zauway: Musiao si zdarzy co niezwykego, skoro prorok
przychodzi o tej godzinie []. Wtedy rzek Muhammad: Allah pozwoli mi wyj i opuci
[Mekk] []. Po czym rzek Abu Bekr: Proroku boy, oto wielbdzice, ktre
przygotowaem do tego celu. Najli te Abdallaha, syna Arkata [], by ich poprowadzi [do
Medyny], i oddali mu wielbdzice, aby je pas a do umwionej chwili.
Wiek VXV w rdach. Wybr tekstw rdowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii
studentw i uczniw, oprac. M. Sobaska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 1920.

Podaj stosowan w historiografii nazw wydarzenia opisanego w rdle i wyjanij, jakie

znaczenie ma ten fakt w tradycji arabskiego krgu kulturowego.

Nazwa: .........................................................................................................................................

Wyjanienie:
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

Strona 4 z 37 MHI_1R
 Zadanie 5. (01)
rdo 1. Rysunek. Pierwotny wygld wityni Hagia Sophia

M. Koczerska, E. Wipszycka, Historia 5. wiat przed wiekami, Warszawa 1996, s. 137.

rdo 2. Fotografia. witynia Hagia Sophia wspczenie

www.metmuseum.org

Podaj rok oraz nazw wydarzenia, ktre umoliwio zmian wygldu i przeznaczenia
prezentowanej wityni.

Rok: ..........................

Nazwa wydarzenia:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania 3. 4. 5.
Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 5 z 37
Zadanie 6. (01)
Anonim tzw. Gall, Kronika polska [fragmenty]
Fragment 1.
Jak za doszo do wypdzenia krla [], dugo byoby o tym mwi; tyle wszake mona
powiedzie, e sam bdc pomazacem [Boym,] nie powinien by [drugiego pomazaca]
za aden grzech kara cielenie. Wiele mu to bowiem zaszkodzio, gdy przeciw
grzechowi grzech zastosowa i za zdrad wyda biskupa na obcicie czonkw. My za ani nie
usprawiedliwiamy biskupa-zdrajcy, ani nie zalecamy krla, ktry tak szpetnie dochodzi
swych praw.

Fragment 2.
I cho tak wielkie krzywdy i klski znosia Polska od obcych, to jeszcze nierozsdniej
i sromotniej drczona bya przez wasnych mieszkacw. Albowiem niewolnicy powstali
na panw, wyzwolecy przeciw szlachetnie urodzonym, sami si do rzdw wynoszc [].
Nadto jeszcze, porzucajc wiar katolick czego nie moemy wypowiedzie bez paczu
i lamentu podnieli bunt przeciw biskupom i kapanom Boym.
Anonim tzw. Gall, Kronika polska, Wrocaw 1989, s. 42, 64.

Rozstrzygnij, czy sytuacja opisana we fragmencie 2. bya skutkiem wydarze opisanych

we fragmencie 1. Odpowied uzasadnij.

Rozstrzygnicie: ...........................................................................................................................
Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 7.
rdo 1. Kronika Wielkopolska [fragment]
[C]han Batu wraz ze swymi wojskami [] przeszed przez Ru, chcia wkroczy na Wgry.
Lecz zanim dotar do granic Wgier, [] wojska skierowa przeciw Polsce. W Popielec
spustoszyli oni miasto i ziemi sandomiersk []. Potem [] przeszli do Krakowa [].
[Inna] cz wojska [], pustoszc [] czyc i Kujawy, przysza a na lsk. Henryk
[], ksi lska, Krakowa i Wielkopolski, potnie zabiega im drog z wieloma tysicami
zbrojnych na polu zamkowym w Legnicy i odwanie walczy z nimi, pokadajc nadziej
i ufno w pomocy Boga. Lecz zrzdzeniem Boga [] wspomniany szlachetny ksi
Henryk, straciwszy wiele tysicy ludzi, sam poleg zabity.
By czas nie zami i niepami. Wybr kronik redniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1975, s. 101.

Strona 6 z 37 MHI_1R
 rdo 2. Mapa. Najazd Mongow

Legenda:

Na podstawie: P. mudzki, Pozna przeszo, zrozumie dzi. [], Warszawa 2005, s. 216.

Zadanie 7.1. (01)

Na podstawie rde i wasnej wiedzy oce prawdziwo poniszych zda. Zaznacz P,
jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli jest faszywe.

Tre mapy jest potwierdzeniem przebiegu trasy opisanej

1. P F
w rdle 1., ktr podali Mongoowie.
Mongoowie w czasie wyprawy, ktrej dotycz oba rda,
2. P F
najechali ziemie nalece jedynie do Henrykw lskich.
Wadca, ktry zgin w bitwie wspomnianej przez kronikarza,
3. P F
nosi przydomek Probus.

Zadanie 7.2. (01)

Zaznacz poprawne zakoczenie zdania.
Do wydarze opisanych w rdle 1. doszo
A. przed schizm wschodni.
B. po rozpoczciu wojny stuletniej.
C. przed wydaniem Wielkiej Karty Swobd.
D. po czwartej wyprawie krzyowej.
Nr zadania 6. 7.1. 7.2.
Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 7 z 37
Zadanie 8. (01)
rdo 1. Struktura wywozu gwnych towarw z Polski w pnym redniowieczu

Na podstawie: H. Samsonowicz, J. Tazbir, T. epkowski, T. Nacz, Polska. Dzieje pastwa i narodu,

Warszawa 1992, s. 127.
rdo 2. Fragment opracowania historycznego
Europa [pod koniec XV w.] integrowaa si gospodarczo, dzielc si na rne, uzalenione od
siebie obszary. Podzia ekonomiczny przebiega poudnikowo. Na zachd od aby zaczynay
si tworzy kapitalistyczne formy pracy []. Na wschd od aby rozwija si obszar,
specjalizujcy si w dostarczaniu [ywnoci], surowcw i pproduktw.
Na podstawie: H. Samsonowicz, J. Tazbir, T. epkowski, T. Nacz, Polska. Dzieje pastwa i narodu,
Warszawa 1992, s. 129.

Rozstrzygnij, czy informacje dotyczce ziem polskich zawarte w rdle 2. znajduj

potwierdzenie w rdle 1. Odpowied uzasadnij.

Rozstrzygnicie: ...........................................................................................................................
Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Strona 8 z 37 MHI_1R
 Zadanie 9. (01)
Mapa. Podzia ziem zakonu krzyackiego

Na podstawie: A. Dybkowska, J. aryn, M. aryn, Polskie dzieje, Warszawa 2002, s. 73.

Na podstawie mapy i wasnej wiedzy oce prawdziwo poniszych zda. Zaznacz P,

jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli jest faszywe.

Terytorium oznaczone na mapie liter A zostao lennem Polski

1. P F
na mocy II pokoju toruskiego.

Na mapie zaznaczono symbolem miejsca bitew z okresu

2. P F
wojny trzynastoletniej.

Warmia bya czci terytorium oznaczonego na mapie liter B,

3. P F
czyli tzw. Prus Zakonnych.

Nr zadania 8. 9.
Wypenia Maks. liczba pkt 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 9 z 37
Zadanie 10. (01)
rdo 1. Fragment opracowania historycznego
Unia bowiem wzmocnia pozycj monowadcw i utrudnia przeprowadzenie dalszych
reform, bo Litwini byli im zdecydowanie przeciwni. Wsplny sejm sta si ciaem mniej
zwartym i trudniejszym do pokierowania, a take bardziej podatnym na intrygi i wpywy
magnackie. [] Mona aowa, e energii, ktr woono w dzieo unii, nie zuytkowano
na przeprowadzenie dalszych reform egzekucyjnych. Unia zepchna owe problemy na
pniej, z wielk szkod dla polskich interesw. Trzeba [] stwierdzi, e przez pozyskanie
sporej czci szlachty litewskiej, zdecydowany nacisk ze strony krla, a zwaszcza odczenie
kilku wojewdztw, wymuszono na Litwie przystpienie do unii.
S. Cynarski, [], Wrocaw 1988, s. 117118.

rdo 2. Fotografia pomnika [fragmenty]

www.panoramio.com

Rozstrzygnij, czy pomnik i tekst odnosz si do tego samego wydarzenia. Odpowied

uzasadnij, odwoujc si do obu rde.

Rozstrzygnicie: ...........................................................................................................................
Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Strona 10 z 37 MHI_1R
 Zadanie 11. (02)
Fragment aktu prawnego z epoki
1. I za ywota naszego my i potomkowie nasi [] nie mamy mianowa ani obiera jakiego,
skada adnym sposobem ani ksztatem wymylonym, krla, na pastwo sukcesora naszego
sadza, a to dlatego, aby zawdy wiecznymi czasy po zejciu naszym i potomkw naszych
wolne obieranie zostao wszem stanom koronnym [].
4. O wojnie albo ruszeniu pospolitym nic zaczyna nie mamy mimo pozwolenie sejmowe
wszech stanw [].
7. Gdy to jest rzecz pewna i dostateczna, i sama osoba krlewska tak wielkich pastw
krlestwa tego wszystkim sprawom zdoa nie moe [], przeto ustanawiamy i za wieczne
prawo mie chcemy, aby kadego sejmu walnego naznaczeni i mianowani byli z rad
koronnych osb 16 tak z Polski, jako i z Litwy i innych pastw do Korony nalecych, []
ktrzy by u nas ustawicznie byli [].
9. Sejm walny koronny we dwie lecie najdalej by ma skadan, a gdzieby tego bya pilna
a gwatowna potrzeba Rzeczypospolitej, tedy za rad panw Rad obojga pastwa jako czas
i potrzeba Rzeczypospolitej przynosi bdzie, powinni go skada bdziem, a duej go
dziery nie mamy, najdalej do szeciu niedziel [].
21. A jelibymy (czego Boe uchowaj) co przeciw prawom, wolnociom, artykuom,
kondycjom wykroczyli albo czego nie wypenili, tedy obywatele koronni obojga narodu od
posuszeswa i wiary nam powinnej wolne czyniemy i panowania.
Wiek XVIXVIII w rdach. Wybr tekstw rdowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii
studentw i uczniw, oprac. M. Sobaska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 108110.

Podaj stosowan w historiografii nazw cytowanego dokumentu i na podstawie jego

treci sformuuj trzy zasady ustrojowe w nim opisane.

Nazwa dokumentu: ......................................................................................................................

Zasady ustrojowe:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

Nr zadania 10. 11.

Wypenia Maks. liczba pkt 1 2
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 11 z 37
Zadanie 12.
Francuski rysunek satyryczny, XVIII w.

J. Baszkiewicz, Ludwik XVI, Wrocaw 1983, po s. 236.

Tumaczenie z jzyka francuskiego napisw na rysunku: po lewej Bd wspiera
konstytucj, po prawej Zniszcz konstytucj.

Zadanie 12.1. (01)

Zaznacz poprawne dokoczenie zdania.
Rysunek satyryczny dotyczy sytuacji politycznej we Francji przed
A. zwoaniem Stanw Generalnych przez Ludwika XVI.
B. powstaniem Zgromadzenia Narodowego.
C. uchwaleniem Deklaracji Praw Czowieka i Obywatela.
D. utworzeniem Komitetu Ocalenia Publicznego.

Zadanie 12.2. (01)

Wyjanij, jak postaw krla Ludwika XVI wobec przemian politycznych we Francji
ukazuje rysunek. W odpowiedzi odwoaj si do treci ilustracji.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Strona 12 z 37 MHI_1R
 Zadanie 13. (01)
Fragment opracowania historycznego
[P]o zwolnieniu z wizienia [] zdecydowa si poegna cara Pawa I i podzikowa mu za
obdarzenie wolnoci ok. 12000 Polakw. Ble uniemoliwiy mu chodzenie, wniesiono wic
Naczelnika na krzele [], dziki temu nie musia klka przed carem, aby ucaowa zgodnie
z ceremoni do wadcy. Jak si ubra [] genera lejtnant wojska polskiego? Naoy
mundur generaa armii amerykaskiej.
Na podstawie: [] w oczach artystw i historykw, red. E. Biernacka, Warszawa 1995, s. 69.

Rozpoznaj posta (podaj imi i nazwisko), ktrej dotyczy ten opis. Uzasadnij swoj
odpowied, przywoujc dwa argumenty.

Posta: .........................................................................................................................................
Uzasadnienie:
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Zadanie 14. (01)

Fragment opracowania historycznego
Obz [ten], rozwijajc szerok akcj paradyplomatyczn, liczy na pomoc ze strony mocarstw
zachodnich, gwnie Francji i Wielkiej Brytanii, marzc o sytuacji, w ktrej doszoby do
wojny midzy nimi a Rosj, co stworzyoby warunki do podniesienia sprawy polskiej na
forum midzynarodowym. Niepodlega Polska miaa by liberaln monarchi konstytucyjn
o dziedzicznym tronie, zgodnie z zapisem Konstytucji 3 maja []. Miano w niej
przeprowadzi uwaszczenie chopw, za odszkodowaniem wacicieli ziemskich.
[O]czywicie szlachcie nadal przypadaaby rola przywdcza w kraju.
Historie Polski w XIX wieku, red. A. Nowak, t. 4, Warszawa 2015, s. 144.

Podaj stosowan w historiografii nazw obozu politycznego Wielkiej Emigracji, ktrego

dotyczy tekst. Uzasadnij swoj odpowied, przywoujc dwa argumenty.

Nazwa: .........................................................................................................................................

Uzasadnienie:
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Nr zadania 12.1. 12.2. 13. 14.

Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 13 z 37
Zadanie 15.
Ukaz uwaszczeniowy w Krlestwie Polskim z 2 marca 1864 r. [fragment]
Artyku 1. Grunta zostajce w posiadaniu wocian [] tak w dobrach prywatnych
i najmiociwiej rozdarowanych (majorackich)1, jako te w dobrach instytutowych (rnych
zakadw) i rzdowych, przechodz na zupen wasno wocian w posiadaniu tych gruntw
bdcych. []
Artyku. 2. [W]ocianie uwolnieni zostaj raz na zawsze od wszelkich bez wyczenia
powinnoci, jakimi na korzy dziedzicw oboeni byli [], wszelkie dochodzenie
zalegoci i niedoborw [] zniesionych powinnoci ustaje i z tego tytuu adne nowe
dochodzenie w przyszoci miejsca mie nie moe. Na przyszo wocianie obowizani s
wnosi do skarbu za nabyt przez nich na wasno ziemi podatek gruntowy [].
Artyku 3. Dziedzice dbr prywatnych, instytutowych i najmiociwiej rozdarowanych
[] otrzymuj od rzdu wynagrodzenie za zniesione powinnoci wociaskie. []
Artyku 4. Razem z gruntem przez kadego wocianina nabytym przechodz na wasno
jego zupen wszelkie znajdujce si na tym gruncie mieszkalne i gospodarskie budowle,
a zarazem inwentarz gruntowy, jako to: bydo, robocze narzdzia, zasiewy.
Wiek XIX w rdach. Wybr tekstw rdowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii,
studentw i uczniw, oprac. M. Sobaska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, s. 307.
1
Dobra majorackie majtki niepodzielne, dziedziczone przez najstarszego syna; tutaj rozdawane przez cara.

Zadanie 15.1. (01)

Na podstawie rda i wasnej wiedzy oce prawdziwo poniszych zda. Zaznacz P,
jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli jest faszywe.

Zacytowany ukaz carski zwalnia chopw od ponoszenia kosztw

1. P F
uwaszczenia.

Dotychczasowi waciciele nie otrzymali adnego odszkodowania

2. P F
za ziemi przekazan chopom.

Ukaz carski zabrania chopom przejmowania inwentarza wraz

3. P F
z ziemi.

Zadanie 15.2. (01)

Wyjanij polityczn przyczyn wydania zacytowanego dokumentu.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Strona 14 z 37 MHI_1R
 Zadanie 16. (01)
Adachi Gink 1, Szwaczki, 1887 r.

Na podstawie: N. Fergusson, Cywilizacja. Zachd i reszta wiata, Krakw 2013, il. po s. 336.
1
Adachi Gink japoski artysta, tworzy w okresie 18731908.

Podaj stosowan w historiografii nazw przemian kulturowych w Japonii, o ktrych

wiadczy scena przedstawiona na ilustracji. Odpowied uzasadnij.

Odpowied: ..................................................................................................................................
Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania 15.1. 15.2. 16.

Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 15 z 37
Zadanie 17. (02)
Jacek Malczewski, Hamlet polski [], 1903 r.

www.mnw.art.pl

Podaj nazw nurtu w sztuce, ktrego przykadem jest dzieo Malczewskiego, a nastpnie
wyjanij ideow wymow obrazu, interpretujc jego tre w kontekcie polskiej historii
okresu zaborw.
Nazwa nurtu: ................................................................................................................................
Interpretacja:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 18.
rdo 1. Przemwienie brytyjskiego krla wygoszone w Paryu, 1903 r. [fragment]
Jestem pewien, e dni wrogoci midzy naszymi krajami szczliwie si zakoczyy. Nie
znam dwch innych krajw, ktrych pomylno jest tak wspzalena. W przeszoci
wystpoway nieporozumienia i rda wani, ale to wszystko jest szczliwie za nami [].
Przyja midzy nami jest mym staym deniem i licz na wszystkich was, ktrzy ciesz si
francusk gocinnoci w ich wspaniaym miecie, e pomog mi osign ten cel.
Mwi Wieki 2004, nr 8, s. 24.

Strona 16 z 37 MHI_1R
 rdo 2. Potomkowie krlowej Wiktorii [fragment tablicy genealogicznej]

Wiktoria, krlowa Wielkiej Brytanii (18371901) & Albert, ks. sasko-koburski

Wiktoria Edward VII, krl Wielkiej Alicja

& Fryderyk III, krl Prus Brytanii (19011910) & Ludwik IV, wielki
i cesarz Niemiec (1888) & Aleksandra, ksi Hesji (18771892)
crka krla Danii

Alicja (caryca Aleksandra od 1894)

Wilhelm II, cesarz Niemiec (18881918) & Mikoaj II, car Rosji (18941917)

Jerzy V, krl Wielkiej Brytanii Maud

(19101936) & Haakon VII, krl Norwegii (19051957)

Na podstawie: H. Zins, Historia Anglii, Wrocaw 2001, s. 430.

Wyjanienie: & maestwo; w nawiasach podano lata panowania wadcw.

Zadanie 18.1. (01)

Zapisz imi krla Wielkiej Brytanii, ktry w czasie wizyty w Paryu wygosi
przemwienie przytoczone w rdle 1., oraz podaj stosowan w historiografii nazw
ukadu zawartego w nastpstwie tej wizyty.

Wadca: .......................................................................................................................................

Nazwa ukadu: .............................................................................................................................

Zadanie 18.2. (01)

Rozstrzygnij, czy wszystkie pastwa, w ktrych na przeomie XIX i XX w. panowali
uwzgldnieni w rdle 2. potomkowie krlowej Wiktorii, czya wsplnota interesw
w polityce zagranicznej. Odpowied uzasadnij.

Rozstrzygnicie: ...........................................................................................................................

Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Nr zadania 17. 18.1. 18.2.
Wypenia Maks. liczba pkt 2 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 17 z 37
Zadanie 19. (01)
Moneta z okresu I wojny wiatowej (awers i rewers)

www.katalogmonet.pl

Uzasadnij odwoujc si do rda i wasnej wiedzy e wydanie zaprezentowanej

monety byo moliwe w nastpstwie tzw. aktu 5 listopada. W odpowiedzi przywoaj dwa
argumenty.

................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Strona 18 z 37 MHI_1R
 Zadanie 20. (01)
Historyjka obrazkowa Gdask zamieszczona w niemieckim satyrycznym tygodniku
Kladderadatsch [fragment]

Wiea Kocioa Mariackiego w Gdasku

1914 1919

Napis na ksice: Vlkerbund Liga Narodw.

Na podstawie: T. Szarota, Gdask w karykaturze niemieckiej (19191939),
Mazowieckie Studia Humanistyczne 1999, nr 2, s. 47.

Interpretujc elementy graficzne, wyjanij ukazan na ilustracjach zmian statusu

Gdaska. W odpowiedzi odwoaj si do wydarze historycznych.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania 19. 20.

Wypenia Maks. liczba pkt 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 19 z 37
Zadanie 21. (01)
Fragment niemieckiego znaczka pocztowego, 1963 r.

Na podstawie: http://colnect.com

Objanienie: NIEMALS WIEDER Nigdy wicej.

Podaj stosowan w historiografii nazw wydarzenia, ktre zostao upamitnione na

znaczku pocztowym. Odpowied uzasadnij, przywoujc dwa argumenty.

Nazwa wydarzenia: ......................................................................................................................

Uzasadnienie:
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Strona 20 z 37 MHI_1R
 Zadanie 22.
Przemwienie radiowe Wiaczesawa Mootowa [fragment]
Dzisiaj, o godzinie 4 rano, wojska [] zaatakoway w wielu miejscach nasze granice
i zbombardoway z powietrza nasze miasta [].
Ta niesychana napa na nasz kraj stanowi bezprzykadne wiaroomstwo w dziejach
cywilizowanych narodw. []
Cay nasz nard powinien obecnie zespoli si i zjednoczy jak nigdy dotd. Kady z nas
powinien wymaga od siebie i od innych [] ofiarnoci godn[ej] prawdziwego radzieckiego
patrioty, aby zapewni zaspokojenie wszystkich potrzeb Armii Czerwonej []. Rzd wzywa
was [] do jeszcze silniejszego zwarcia swoich szeregw wok naszej okrytej chwa partii
bolszewickiej, wok naszego Rzdu Radzieckiego i naszego wielkiego wodza, tow. Stalina.
Nasza sprawa jest suszna. [] Zwycistwo nalee bdzie do nas.
Wiek XX w rdach. Wybr tekstw rdowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii
studentw i uczniw, oprac. M. Sobaska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 204205.

Zadanie 22.1. (01)

Zaznacz poprawne dokoczenie zdania.
Tekst przemwienia odnosi si do wydarzenia, ktre miao miejsce
A. przed niemieck agresj na Dani i Norwegi.
B. po japoskim ataku na Pearl Harbor.
C. przed podpisaniem Karty atlantyckiej.
D. po walkach o El-Alamejn.

Zadanie 22.2. (01)

Wyjanij, odwoujc si do wydarze historycznych, dlaczego Wiaczesaw Mootow
nazwa agresj na swoje pastwo bezprzykadnym wiaroomstwem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania 21. 22.1. 22.2.

Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 1
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 21 z 37
Zadanie 23.
Fragment wiersza Romana Gilewskiego
Dzisiaj w Italii walczycie, Jak ongi, pod Somosierr
A tak niedawno w Syberii Dzi Piedimonte Cassino
Wygralicie cudem los ycia Prawnuki Szwoleerw!
Na tej sowieckiej loterii. Te czyny Wasze nie zgin! []

Chciano z was zrobi janczarw, A pod dowdztwem Andersa

Walczcych za Moskw pod knutem; Moe wkroczycie do Wiednia!?
Zamiast wolnoci sztandarw Kresowe dywizje znw pierwsze,
Kajdany nowe Wam kuto! Jako wolnoci stra przednia.

Dzi wielkie w Italii zwycistwo: Wolnoci wida ju tcz

Polacy Cassino zdobyli! Prowad, wic prowad Sosnkowski!
Czczc trud Wasz onierski i mstwo, Poprzez alpejskie przecze
wiat czoa przed Wami chyli. Prosto z Italii do Polski.

[] w poezji 19441969, oprac. A.K. Kunert, omianki 2014, s. 134135.

Zadanie 23.1. (01)

Podaj rok podpisania i stosowan w historiografii nazw ukadu polsko-radzieckiego,
do ktrego nastpstw nawizuje autor w pierwszej zwrotce wiersza.

Rok: ..............................................................................................................................................

Nazwa: .........................................................................................................................................

Zadanie 23.2. (01)

Na podstawie rda i wasnej wiedzy oce prawdziwo poniszych zda. Zaznacz P,
jeli zdanie jest prawdziwe, albo F jeli jest faszywe.

W utworze zostao wymienione nazwisko premiera rzdu

1. P F
Rzeczypospolitej Polskiej na uchodstwie.

Wspomniane w wierszu wielkie w Italii zwycistwo miao miejsce

2. P F
przed ldowaniem aliantw w Normandii.

Somosierra to miejscowo, gdzie w okresie wojen napoleoskich

3. P F
Polacy stoczyli zwycisk bitw.

Strona 22 z 37 MHI_1R
 Zadanie 24. (02)
Maja Berezowska, Dawniej dzi, 1951 r.

Na podstawie: Smaczki i zapachy PRLu. Karykatura z lat 19441989. Katalog wystawy,

Warszawa 2008, s. 100101.

Wyjanij, odwoujc si do rda i wasnej wiedzy, na czym polegaa wizja emancypacji

kobiet propagowana przez komunistw, i podaj ekonomiczn przyczyn tego zjawiska
spoecznego.

Wyjanienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Przyczyna:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania 23.1. 23.2. 24.

Wypenia Maks. liczba pkt 1 1 2
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 23 z 37
Zadanie 25. (02)
Apel do spoeczestwa i wadz PRL [fragment]
Robotniczy protest przeciwko wygrowanym podwykom, ktry by wyrazem postawy
niemal caego spoeczestwa, pocign za sob brutalne przeladowania. []
Ofiary obecnych represji nie mog liczy na adn pomoc i obron ze strony instytucji do
tego powoanych, np. zwizkw zawodowych, ktrych rola jest aosna. Pomocy odmawiaj
te agendy opieki spoecznej. W tej sytuacji rol t musi wzi na siebie spoeczestwo,
w interesie ktrego wystpili przeladowani. []
Dlatego niej podpisani zawizuj [komitet] w celu zainicjowania wszechstronnych form
obrony i pomocy. []
Jerzy Andrzejewski, Stanisaw Baraczak, Ludwik Cohn, Jacek Kuro, Edward Lipiski,
Jan Jzef Lipski, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski, Antoni Pajdak, Jzef Rybicki, Aniela
Steinsbergowa, Adam Szczypiorski, ks. Jan Zieja, Wojciech Ziembiski.
Na podstawie: Wiek XX w rdach. Wybr tekstw rdowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli
historii studentw i uczniw, oprac. M. Sobaska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s. 408409.

Podaj pen nazw organizacji, ktrej dotyczy cytowany tekst, i wyjanij okolicznoci jej
powstania.

Nazwa: .........................................................................................................................................

Okolicznoci powstania:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 26. (02)

Ilustracje dotyczce igrzysk olimpijskich w Moskwie w 1980 r.

A B

http://wyborcza.pl/alehistoria; Z. Zblewski, Abecado PeeReLu, Krakw 2008, s. 59.

Strona 24 z 37 MHI_1R
 Interpretujc elementy graficzne rysunkw, porwnaj ich wymow ideow oraz
wyjanij, do jakiego wydarzenia politycznego nawizuje ilustracja B.

Porwnanie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Wyjanienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 27. (012)

Zadanie zawiera pi tematw. Wybierz jeden z nich do opracowania.

1. Dlaczego doszo do upadku republiki rzymskiej? Odpowiedz na pytanie, charakteryzujc

przemiany polityczne, spoeczne i gospodarcze w Rzymie w okresie III w. p.n.e. W pracy
wykorzystaj materiay rdowe (s. 2627).

2. Uwzgldniajc midzynarodowe pooenie Polski, porwnaj metody prowadzenia i oce

efekty polityki zagranicznej Wadysawa okietka oraz Kazimierza Wielkiego.

3. Reformacja zarwno osabia, jak i wzmocnia Koci katolicki. Ustosunkuj si

do powyszej tezy, analizujc wydarzenia z historii Europy XVI w. (z uwzgldnieniem
przemian w dziedzinie kultury).

4. Mae pastwo wielkich nadziei. Uzasadnij trafno tego okrelenia w stosunku do Ksistwa
Warszawskiego, charakteryzujc ustrj polityczny, wysiek militarny i gospodarczy tego
pastwa. W pracy wykorzystaj materiay rdowe (s. 2829).

5. Przedstaw bilans gospodarki II RP, charakteryzujc sukcesy i poraki polskiej polityki

ekonomicznej w latach 19181939.

Nr zadania 25. 26. 27.

Wypenia Maks. liczba pkt 2 2 12
egzaminator
Uzyskana liczba pkt

MHI_1R Strona 25 z 37
Materiay rdowe do tematu 1.
rdo A. Mapa. Rozwj terytorialny republiki rzymskiej w latach 26444 p.n.e.

terytorium Rzymu w 264 p.n.e. granice republiki rzymskiej w 44 p.n.e.

terytoria zdobyte do 133 p.n.e. granice prowincji rzymskich

terytoria zdobyte do mierci Cezara (44 p.n.e.) wyprawa Hannibala na Rzym

(bitwa pod Kannami)
miejsca waniejszych bitew

Encyklopedia szkolna. Historia, Warszawa 1993, s. 569.

rdo B. Plutarch, ywoty sawnych mw. Tyberiusz Grakchus [fragment]

Dzikie zwierzta yjce na ziemi italskiej maj w niej swoje legowiska [], a ludzie
walczcy w obronie Italii i ycie swoje powicajcy dla jej sprawy nie maj w swej
ojczynie niczego oprcz powietrza i wiata! Bez domu i bez staego miejsca zamieszkania
bkaj si po wiecie razem z dziemi i onami swoimi. Mamy tyle tysicy obywateli
rzymskich, z ktrych aden nie ma tu nigdzie ani ojczystego domu, ani grobowca swych
ojcw, ale kady bije si tylko w obronie cudzego zbytku i bogactwa! Id do walki na mier
i wmawia si w nich przy tym, e s panami wiata, a tymczasem aden z nich nie posiada na
wasno ani jednej pidzi ziemi!
Plutarch, ywoty sawnych mw, Wrocaw 1955, s. 507.

Strona 26 z 37 MHI_1R
 rdo C. Mapa. Powstanie Spartakusa
marsz Spartakusa
w kierunku Alp

marsz Spartakusa
w kierunku Sycylii

marsz Spartakusa
do Brundizjum

orodki powsta
niewolnikw

miasta zdobyte przez

Spartakusa

miejsca poraek
oddziaw celtycko-
-germaskich, ktre
odczyy si od
Spartakusa

miejsca bitew

przypuszczalne miejsce
mierci Spartakusa

J. Dowiat, Historia [], Warszawa 1987, s. 133.

rdo D. Rysunek wedug obrazu Vincenza Camucciniego, Zabjstwo Cezara

http://historia.focus.pl

MHI_1R Strona 27 z 37
Materiay rdowe do tematu 4.
rdo A. Mapa. Ksistwo Warszawskie 18071809

Gwne kierunki dziaa wojsk

polskich ziemie Ksistwa Warszawskiego w 1807 r.
rosyjskich ziemie przyczone w 1809 r.
austriackich granice pastw
twierdze granice departamentw i obwodw
miejsca waniejszych bitew stolice departamentw

H. Tomalska, wiat Europa Polska w latach 17951939, Warszawa 1996, s. 32.

Strona 28 z 37 MHI_1R
 rdo B. Marcello Bacciarelli, Nadanie konstytucji Ksistwu Warszawskiemu []

J. Waek, Dzieje Polski w malarstwie i poezji, Warszawa 1987, s. 181.

rdo C. Tabela. Wojska Ksistwa Warszawskiego

Daty Liczba onierzy

01.01.1809 31 713
28.11.1809 44 950
01.11.1810 54 230
24.06.1812 74 722
08.06.1813 ok. 18 000
Historia Polski w liczbach. [] , t. 1, red. A. Jezierski, A. Wyczaski, Warszawa 2003, s. 157158.

rdo D. Julian Ursyn Niemcewicz, Pamitnik [fragment]

Dzienniki, gazety i pisma publiczne niczym nie s zapenione, jak okropnymi [opisami
palenia] z rozkazu Napoleona wszystkich towarw angielskich. Po wszystkich krlestwach
i pastwach, gdzie tylko wpyw jego zachodzi, wszdzie niezmierne stosy pal si, obracaj
w dym roboty tysica rk bez najmniejszego dla nikogo poytku, bez szkody dla Anglikw,
co byo zamiarem, ze strat i upadkiem licznych familii kupieckich. Dzi u nas w Warszawie
podobne stosy z farfur [fajansw], rydlw, motyk, wielu rolniczych narzdzi etc. przed
paacem rzdowym pal si, co gorzej nie s to nowo wprowadzone towary, byy jeszcze za
czasw pruskich, opacili ju od nich kupcy po 50 od sta Francuzom. Dzi po tej opacie
cakiem j trac. [] W dziejach gwatu i tyranii nic podobnego nie widziano jeszcze.
Na podstawie: rda i materiay do nauczania historii, red. S. Sierpowski, Warszawa 1998, s. 153.

MHI_1R Strona 29 z 37
 WYPRACOWANIE

na temat nr ..
.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Strona 30 z 37 MHI_1R
 .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

MHI_1R Strona 31 z 37
.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Strona 32 z 37 MHI_1R
 .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

MHI_1R Strona 33 z 37
.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Strona 34 z 37 MHI_1R
 .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

MHI_1R Strona 35 z 37
.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Strona 36 z 37 MHI_1R
 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)

MHI_1R Strona 37 z 37