BIULETYN DZKIEJ OKRGOWEJ IZBY INYNIERW BUDOWNICTWA ISSN 1732-1328 nr II/2017 (55)

W numerze:
oraz:
Wydzia Wyroby budowlane w praktyce
Etyka inynierw
BAI P Nono fundamentw
palowych wg Eurokodu 7
 dzka Okrgowa Izba
Inynierw Budownictwa
Adres siedziby: 91-425 d, ul. Pnocna 39, telefon: 42 632 97 39
wewn. 1: sprawy czonkowskie, wewn. 2: kursy i szkolenia, wewn. 3: praktyki zawo-
dowe, nadawanie i interpretacja uprawnie budowlanych, wewn. 4: porady prawne,
wewn. 5: redakcja Kwartalnika dzkiego, wewn. 6: faks, www: lod.piib.org.pl,
e-mail: lod@piib.org.pl
Kwartalnik dzki Biuro OIIB czynne jest od poniedziaku do pitku w godz. 11.00-17.00
nr II/2017 (55)
Wydawca: Rozkad dyurw dziaaczy w siedzibie OIIB
dzka Okrgowa Izba
Inynierw Budownictwa
Barbara Malec czw 15.30-18.00*
Redaktor naczelna: Przewodniczca Rady OIIB
Renata Wostowska
(redakcja@lod.piib.org.pl) Agnieszka Joca czw 15.30-18.00*
Projekt i przygotowanie DTP: Wiceprzewodniczca Rady OIIB
Janusz Kaczorowski
Piotr Parkitny czw 15.30-18.00*
Druk: Wiceprzewodniczcy Rady OIIB
READ ME (d, ul. Olechowska 83)

Nakad: 7300 egz. Grzegorz Rakowski czw 15.30-18.00*

Sekretarz Rady OIIB
Data zamknicia: 27 V 2017 r.
Na okadce: Zabytkowy dom Otto Cezary Wjcik czw 15.30-18.00*
Gehliga (ul. Tuwima 17) z XIX w. po re- Skarbnik Rady OIIB
moncie (fot. Jacek Szabela).
Ryszard Mes czw 15.30-18.00*
Publikowane artykuy prezentuj stanowiska,
opinie i pogldy ich autorw. Redakcja zastrze- Przewodniczcy Komisji Kwalikacyjnej OIIB
ga sobie prawo skracania i adiustacji publiko-
wanych tekstw. Materiaw niezamwionych Krzysztof Kopacz czw 15.30-18.00*
nie zwracamy. Przedruki i wykorzystanie opu-
blikowanych materiaw mog odbywa si Przewodniczcy Sdu Dyscyplinarnego OIIB
wycznie za zgod redakcji.
Beata Ciborska czw 15.30-18.00*
Rzecznik Odpowiedzialnoci Zawodowej OIIB

Piotr Filipowicz czw 15.30-18.00*

Rada Programowa Przewodniczcy Komisji Rewizyjnej OIIB

Wydawnictw OIIB: * lub w terminie uzgodnionym telefonicznie z Biurem OIIB

Przewodniczca:
dr in. Danuta Ulaska

Wiceprzewodniczcy:
Placwki terenowe OIIB
in. Roman Kostya
Bechatw: organizator: Sawomir Najgiebauer, tel. 661 618 080,
Sekretarz: e-mail: placowka.belchatow@loiib.pl; Kutno: organizator: Jan Stocki,
dr in. Elbieta Habiera-Waniewska
e-mail: placowka.kutno@loiib.pl; Piotrkw Trybunalski: organi-
Czonkowie: zator: Adam Rycki, tel. 601 361 013, e-mail: placowka.piotrkow@loiib.pl;
in. Andrzej Gorzkiewicz
dr in. Wiesaw Kaliski
Sieradz: organizator: Ryszard Gierak, tel. 601 225 397, e-mail: placowka.

mgr in. Jolanta Orechwo sieradz@loiib.pl; Skierniewice: organizator: Wojciech Hanuszkiewicz

mgr in. Piotr Parkitny tel. 601 287 020, e-mail: wojciech.hanuszkiewicz@interia.pl; Wielu: organi-
in. Wiesaw Sienkiewicz zator: Zygmunt Adamski, tel. 500 282 828, e-mail: placowka.wielun@loiib.pl

Szanowne Koleanki,
Szanowni Koledzy!
Nasz dzki samorzd zawodowy sko-
czy 15 lat! Inauguracyjny I Zjazd dz-
kiej Okrgowej Izby Inynierw Budo-
wnictwa odby si 23 marca 2002 r.
I z uwagi na ten jubileusz pierwsz cz
tegorocznego Zjazdu powicilimy
przypomnieniu zaoycieli, ktrymi by-
y stowarzyszenia naukowo-techniczne,
a take tym, ktrzy organizowali prac
poszczeglnych organw, obsug admi-
nistracyjn i przygotowywali obecn,
pikn siedzib naszej Izby.
Tegoroczny Zjazd dzkiej OIIB
udzieli absolutorium Radzie i przyj
sprawozdania organw Izby. Uzupe-
ni rwnie skad Okrgowej Komisji
Kwalikacyjnej i wybra dr. in. Ryszar-
da Mesa na jej przewodniczcego. Pozy-
tywna ocena Zjazdu to mobilizacja do
pracy na rzecz czonkw dzkiego sa-
morzdu zawodowego inynierw bu-
downictwa w kolejnym, ju czwartym
roku tej kadencji.
Nie bez powodu w biecym numerze
Kwartalnika dzkiego duo miejsca
powicilimy Wydziaowi Budowni-
ctwa, Architektury i Inynierii rodo-
wiska Politechniki dzkiej. W grudniu
ubiegego roku Wydzia uroczycie ob-
chodzi jubileusz 60-lecia istnienia i ju
wtedy obiecalimy sobie, e w jednym
z kolejnych numerw przeprowadzimy
wywiad z Panem Dziekanem, a take
pokaemy, jak wyglda dzisiaj Wydzia,
ktry 60 lat temu rozpoczyna funk-
cjonowanie w Paacyku przy ulicy
Worcella.
Bardzo wanym i cay czas aktual-
nym obszarem naszej samorzdowej
pracy, w tym roku szczeglnie ekspo-
nowanym, jest etyka i odpowiedzial-
no zawodowa. 16 marca br. Polska
Izba Inynierw Budownictwa zor-
ganizowaa konferencj pt. Etyka
i odpowiedzialno zawodowa iny-
nierw budownictwa fundamentem
zaufania publicznego, o ktrej pisze-
my w biecym numerze. Autorzy
referatw i uczestnicy paneli dysku-
syjnych wyranie wskazywali na cz-
ste postpowania wbrew zasadom
zawartym w Kodeksie etyki zawodo-
wej. Uczestnicy konferencji byli zgod-
ni, e ograniczanie si do stosowania
wilczych praw rynku, przyjmowanie
niewykonalnych zobowiza i realizo-
wanie ich w sposb niechlujny czy wa-
dliwy nie ma nic wsplnego z honorem
zawodowym i inyniersk uczciwoci. W najwikszym skrcie
Nie najlepsze opinie o naszej pracy
przekazywali take szefowie Minister-
stwa Infrastruktury i Budownictwa na
spotkaniu z Przewodniczcymi Rad
Krajowych i Okrgowych izb architek-
tw i inynierw budownictwa, ktre
odbyo si 15 maja br. Pokazywali bdy
w projektowaniu, mwili o niefrasobli-
woci i braku rzetelnoci. Nie jestem
przekonana, czy zasugujemy na tak
kiepsk ocen, bo przecie wikszo Nono fundamentw palowych
z nas, penicych samodzielne funkcje
techniczne w budownictwie, to ciko
pracujcy, oddani swojej robocie ludzie.
Nie pomaga nam rwnie trudne, miej- Budowniczowie odzi.
scami niekonsekwentne i na rne spo-
soby interpretowane prawo zwizane
z naszymi zawodami. Jednak co w tym
jest, e nie dopracowalimy si wyra-
nych standardw etycznych zachowa,
e nie dbamy o presti zawodu. Moe
rwnie nie zawsze potramy sprzeci-
wi si nieetycznym postpowaniom.
Ju kilkakrotnie nawoywaam: jeeli Inwestycje dzkie
sami nie bdziemy si szanowa, to nie
liczmy na szacunek i zaufanie spoecz-
ne. To wielkie zadanie dla samorzdu
zawodowego inynierw budownictwa,
ale przede wszystkim dla nas projek-
tantw, kierownikw budw i robt,
inspektorw nadzoru, autorw okreso-
wych przegldw. Myl, e przyszed / K. Zuchmaska . . . . . . . . .
czas na popraw wizerunku ludzi wyko-
nujcych samodzielne funkcje technicz-
ne w budownictwie. Powalczmy o to.
Barbara Malec
Przewodniczca
Rady OIIB
Spis treci
Kalendarium 2
Sprawozdania 6
Jubileuszowy Zjazd OIIB
/ R. Wostowska . . . . . . . . . . . . 6
Etyka inynierw / R. Wostowska . . 8
Rozmowy Kwartalnika 10
Co sycha na Wydziale?
Wywiad z prof. Markiem Lekiem
/ R. Wostowska . . . . . . . . . . . 10
13
Rzecz o murologii stosowanej
/ A. Bratkowski . . . . . . . . . . . . 13
Politechnika dzka 14
Z historii Wydziau Budownictwa,
Architektury i Inynierii
rodowiska P / A.B. Nowakowski . 14
Wspczesny WBAI P
/ R. Kotynia . . . . . . . . . . . . . . 17
Projektowanie wg Eurokodw 21
wg Eurokodu 7 / M. Wojciechowski . 21
Kcik architektw 28
Johannes Wende / W. Walter . . . . 28
Prawo dla inyniera 29
Stosowanie wyrobw budowlanych
/ G. Bajorek, M. Kiernia-Hnat . . . 29
Odbiory techniczne w trakcie
procesu inwestycyjnego w brany
elektrycznej / P. Gsiorowicz . . . . 34
37
Odbudowa zniszczonego
przez poar budynku Rektoratu
P etap I / M. Sitnicki . . . . . . . 37
Konkurs PZITB
Zbudowano w dzkiem. . . . . 39
Stadion Miejski Widzewa d
/ R. Wostowska . . . . . . . . . . . 40
Dom Otto Gehliga
. . 41
Mody inynier 44
Idc za ciosem / K. Figlus . . . . . . 44
Najlepsi w Polsce! / P. Chaupka . . 45
Szkolenia 47
Kalendarium szkole . . . . . . . . 47
Informacje o skadkach 48
 2 K WA RTA L N I K
Kalendarium
W dniach 17-19 lutego 2017 r. w sie-
dzibie OIIB 12 osb wzio udzia w technice sanitarnej i grzewczej, z kt-
w szkoleniu z oprogramowania kompu-
terowego AutoCAD (III stopie zaawan-
sowania).
21 lutego 2017 r. w siedzibie OIIB
Maciej Sikorski (Orgbud Serwis) prze-
szkoli 44 osoby z nastpujcego tematu:
Podstawy kosztorysowania robt bu-
dowlanych zasady oglne, przepisy
prawne.
23 lutego 2017 r. po raz dwudziesty
pierwszy w czwartej kadencji obradowa-
o Prezydium Rady OIIB. Zebrani om-
wili m.in. sprawy nansowe, w tym pro-
jekt budetu na 2017 r., sprawozdanie
z dziaalnoci Rady OIIB za 2016 r.,
sprawozdanie Komisji Uchwa i Wnio-
skw XV Zjazdu OIIB oraz projekty
uchwa Rady OIIB. Ponadto wysucha-
no informacji przewodniczcych orga-
nw o sprawozdaniach za 2016 rok i pod-
sumowano seminarium szkoleniowe dla
delegatw OIIB.
Tego samego dnia w siedzibie na-
szej Izby PZITS Oddzia Toru we
wsppracy z dzk Okrgow Izb 2 (zmiany w przepisach), wedug Euro-
Inynierw Budownictwa zorganizowa-
o kolejne seminarium z cyklu Akade-
fot. Monika Grabarczyk
W 15. rocznic powstania dzkiej OIIB odbyo si w naszej Izbie
spotkanie z przedstawicielami stowarzysze naukowo-technicznych
mia Inyniera nowe rozwizania
w czwartej kadencji obradowaa Rada
rego tym razem skorzystao 21 osb.
28 lutego 2017 r. w Bechatowie
Maciej Surwka przeprowadzi dla 22
osb szkolenie pt. Termowizja w budo-
wnictwie.
1 marca 2017 r. w Bechatowie od-
byo si szkolenie pt. Umowy zawierane
z inwestorem przez projektanta, kierow-
nika budowy lub kierownika robt oraz
inspektora nadzoru inwestorskiego
aspekty prawne i praktyczne cz. II,
ktre przeprowadzia radca prawny
Anna ukaszewska. Ze szkolenia skorzy-
stao 21 osb.
W dniach 3-5 marca 2017 r. 10 osb
uczestniczyo w warsztatach kompute-
rowych dla projektantw Autodesk Ro-
bot Structural Analysis, ktre dla zainte-
resowanych zorganizowaa nasza Izba.
7 marca 2017 r. w siedzibie Izby
prof. dr hab. in. Tadeusz Urban i dr in.
Micha Godyn z Politechniki dzkiej
przeprowadzili dla 30 osb szkolenie pt.
Przebicie w elbecie wedug Eurokodu
W tych samych dniach w naszej
pejskich Aprobat Technicznych oraz we-
dug Model Code 2010.
D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
9 marca 2017 r. po raz trzynasty
OIIB. Podczas posiedzenia m.in. om-
wiono: sprawy nansowe, stan przygoto-
wa do XVI Zjazdu Sprawozdawczego
OIIB, wnioski z seminarium szkolenio-
wego delegatw OIIB w Smardzewi-
cach oraz sprawozdanie Komisji Uchwa
i Wnioskw XV Zjazdu OIIB. Na koniec
zatwierdzono uchway Prezydium Rady
oraz przyjto uchway Rady OIIB.
Tego samego dnia w siedzibie
OIIB Maciej Sikorski z Orgbud Serwis
omwi najwaniejsze elementy wzoru
umowy w sprawie zamwienia publicz-
nego na wykonanie robt budowlanych
dla robt liniowych. W szkoleniu uczest-
niczyo 18 osb.
W dniach 10-12 marca 2017 r.
w Centrum Konferencyjno-Wystawien-
niczym MT przy al. Politechniki 4 w o-
dzi odbyway si Targi Budownictwa
i Wyposaenia Wntrz INTERBUD
2017, podczas ktrych nasza Izba pre-
zentowaa na stoisku informacyjnym
materiay dotyczce swojej dziaalnoci.
Izbie 11 osb skorzystao z warsztatw
komputerowych dla projektantw z opro-
gramowania AutoCAD na I poziomie
zaawansowania.
13 marca 2017 r. w siedzibie Izby
Tomasz Furgalski (psycholog, coach, tre-
ner) przeszkoli 23 osoby z tematu
Twrcze rozwizywanie problemw dla
inyniera budownictwa.
15 marca 2017 r. w Bechatowie
Maciej Sikorski z Orgbud Serwis prze-
prowadzi dla 15 osb szkolenie pt. Spe-
cykacje techniczne wykonania i odbioru
robt budowlanych znaczenie specy-
kacji w procesie inwestycyjnym, powiza-
nie specykacji z dokumentami przetar-
gowymi, najczciej popeniane bdy.
16 marca 2017 r. Polska Izba Iny-
nierw Budownictwa w ramach obcho-
dw 15-lecia utworzenia samorzdu za-
KALENDARIUM
wodowego zorganizowaa konferencj
dotyczc odpowiedzialnoci i zaufania
w zawodach zaufania publicznego pt.
Etyka i odpowiedzialno zawodowa
inynierw budownictwa fundamen-
tem zaufania spoecznego. Konferencj
uwietnili swoj obecnoci m.in. An-
drzej Adamczyk, minister infrastruktury
i budownictwa; wiceminister Tomasz
uchowski z Ministerstwa Infrastruk-
tury i Budownictwa; Stanisaw Piotro-
wicz, przewodniczcy sejmowej Komisji
Sprawiedliwoci i Praw Czowieka; Sta-
nisaw mijan, zastpca przewodnicz-
cego sejmowej Komisji Infrastruktury;
Jacek Szer, Gwny Inspektor Nadzoru
Budowlanego oraz przedstawiciele sa-
morzdw zawodw zaufania publicz-
nego, uczelni, organizacji budowlanych
i rm.
23 marca 2017 r. dzka Okrgowa
Izba Inynierw Budownictwa obcho-
dzia 15-lecie swojego istnienia. W tym
dniu w siedzibie OIIB odbyo si spo-
tkanie z prezesami stowarzysze nauko-
wo-technicznych dziaajcych na terenie
wojewdztwa dzkiego, ktrego celem
byo podsumowanie dotychczasowej
wsppracy i wypracowanie nowych
form wspdziaania.
27 marca 2017 r. w Wieluniu miao
miejsce uroczyste wrczenie nagrd lau-
reatom XXX edycji Okrgowej Olim-
piady Wiedzy i Umiejtnoci Budowla-
nych, ktra odbya si 4 marca br. Nasz
fot. Renata Wostowska
Izb podczas uroczystoci reprezento-
waa Przewodniczca Rady OIIB i jej
zastpca Piotr Parkitny.
28 marca 2017 r. dzka OIIB zor-
ganizowaa szkolenie wyjazdowe do Za-
kadu Ceramiki Budowlanej w Owcza-
rach oraz do Opactwa Cystersw w Su-
lejowie. Podczas wizyty w Owczarach
uczestnicy (20 osb) mieli okazj zapo-
zna si m.in. z technologi produkcji
pustakw ceramicznych pionowo dro-
nych, z planami rozwoju rmy oraz
z ofert produktow z uwzgldnieniem
parametrw technicznych poszczegl-
nych produktw.
29 marca 2017 r. odbyo si szkole-
nie na terenie Centrum Dydaktyczno-
3
-Sportowego P, z ktrego skorzystao li 36 osb z nastpujcego zagadnienia:
19 osb. Zainteresowanych po obiekcie Suebno przesyu i dostp do urz-
oprowadzi pan Witold Nykiel. dze elektroenergetycznych.
Tego samego dnia z okazji 15-lecia W dniach 6-7 kwietnia 2017 r. w Be-
istnienia i dziaalnoci naszej Izby TVP chatowie odbyo si II Forum Gospo-
d wyemitowany zosta odcinek Stre- darcze Powiatu Bechatowskiego, ktre-
fy Biznesu powicony dzkiej Okr- go celem byo stworzenie paszczyzny do
gowej Izbie Inynierw Budownictwa. popularyzacji rdowej i najnowszej
30 marca 2017 r. w siedzibie Izby wiedzy w szerokim aspekcie dziaalnoci
Piotr Jermoowicz przeszkoli 36 osb gospodarczej, uatwienie rmom nawi-
z tematu Dokumentowanie i rozpozna- zywania kontaktw biznesowych oraz
wanie gruntw na potrzeby inwestycji. skierowanie uwagi biznesu w stron in-
Zakresy i sposoby. Obowizujce akty nowacji w technologiach czy zarzdza-
prawne. wiczenia praktyczne na przy- niu. W ramach Forum nasza Izba zorga-
gotowanych prbkach gruntw. nizowaa panel dyskusyjny pt. Wsp-
3 kwietnia 2017 r. w naszej Izbie czesne narzdzia informatyczne wspo-
Tomasz Furgalski (psycholog, coach, tre- magajce proces inwestycji budowlanej,
ner) przeprowadzi szkolenie pt. Zarz- ktry poprowadzili: dr in. arch. Agata
dzanie projektem czyli wyprzed wy- Glinkowska-Musiaek, mgr in. Agata
obrani przyszo, w ktrym wzio Maciejewska, dr in. arch. Maria Agajew
udzia 17 osb. oraz Maciej Dobranowski.
4 kwietnia 2017 r. w siedzibie 7 kwietnia 2017 r. w zwizku z ubie-
OIIB odbyo si spotkanie z przedsta- ganiem si Rzeczpospolitej Polskiej i Mia-
wicielami Regionalnej Izby Budownictwa sta odzi o przyznanie praw do organiza-
w odzi w sprawie przystpienia naszej cji Wystawy EXPO 2022 w Art Inku-
Izby do dzkiej Szkoy Rewitalizacji. batorze przy ul. Tymienieckiego 3 w odzi
Tego samego dnia w siedzibie odbyo si jedno ze spotka delegatw
OIIB 61 osb wysuchao wykadu pani i przedstawicieli Midzynarodowego
Dagmary Kafar pt. Nowe prawa i obo- Biura Wystaw (BIE) z przedstawicielami
wizki uczestnikw procesu inwestycyj- organizacji pozarzdowych, w ktrym
nego wedug Prawa budowlanego w wer- udzia wzia rwnie Przewodniczca
sji obowizujcej od 1 stycznia 2017 r. Rady OIIB. Uczestnicy spotkania roz-
6 kwietnia 2017 r. w siedzibie mawiali na temat moliwych paszczyzn
OIIB pan Hubert Zadroniak przeszko- wsppracy rzdu i samorzdu z organi-
Wsppraca na rnych polach dzkiej OIIB z samorzdem zawodowym
architektw bya gwnym tematem majowego spotkania
 4 K WA RTA L N I K
zacjami pozarzdowymi. Przewodniczca
Rady OIIB zadeklarowaa ch wcze- do realizacji od strony kosztowej kosz-
nia si naszej Izby w przygotowania mia-
sta do tak wanego wydarzenia i podjcia
wsppracy w tym zakresie.
8 kwietnia 2017 r. odby si XVI
Zjazd Sprawozdawczy dzkiej Okrgo-
wej Izby Inynierw Budownictwa, w kt-
rym wzio udzia 88 ze 102 delegatw
OIIB oraz zaproszeni gocie, ktrzy
licznie przybyli w zwizku z jubileuszem
15-lecia powstania dzkiego samorzdu
zawodowego inynierw budownictwa.
Zjazd przyj 21 uchwa oraz 9 wnio-
skw, udzielajc absolutorium Radzie
OIIB oraz zatwierdzajc sprawozdania
wszystkich organw. Szerzej piszemy na
ten temat na str. 6-7.
11 kwietnia 2017 r. nasza Izba zor-
ganizowaa wyjazd szkoleniowy do Ko-
palni Soli Kodawa oraz term w Unie-
jowie, w ktrym udzia wzio 28 osb.
Program wyjazdu obejmowa m.in. pre-
lekcj nt. historii powstania z kodaw-
skich oraz zastosowania soli, zjazd win-
d na poziom 600 m pod powierzchni
ziemi, przejcie wyrobiskami korytarzo-
wymi, obejrzenie wyeksploatowanych
komr solnych oraz maszyn uywanych
w podziemnym grnictwie solnym i in-
nych osobliwoci grnictwa solnego.
19 kwietnia 2017 r. w Bechatowie
23 osoby wysuchay wykadu pana Ma-
cieja Sikorskiego z Orgbud Serwis pt.
fot. Ewa Federowicz
Jak poprawnie przygotowa inwestycj
torys inwestorski, planowane koszty ro-
bt budowlanych, warto kosztorysowa
inwestycji.
21 kwietnia 2017 r. w Izbie prof.
dr hab. in. Tadeusz Urban oraz dr in.
Micha Godyn z Politechniki dzkiej
przeszkolili 29 osb z tematu Wzma-
cnianie konstrukcji elbetowych meto-
dami tradycyjnymi.
25 kwietnia 2017 r. mgr in. Wi-
told Janczak i mgr in. Grzegorz Rudzki
przeprowadzili w siedzibie OIIB szko-
lenie dla 37 osb pt. Pompy ciepa za-
stosowanie, rodzaje, zasady montau
i dziaania. Rekuperacja.
Tego samego dnia w naszej Izbie
14 osb wysuchao wykadu dr hab. in.
Magorzaty Piotrowskiej pt. Grzyby ple-
niowe zagroenia i badania.
27 kwietnia 2017 r. po raz dwu-
dziesty drugi w czwartej kadencji obra-
dowao Prezydium Rady OIIB. Om-
wiono m.in. sprawy nansowe, podsu-
mowano XVI Zjazd Sprawozdawczy
OIIB, omwiono wnioski zjazdowe
oraz wnioski pokontrolne Okrgowej
Komisji Rewizyjnej. Ponadto przedy-
skutowano ofert dodatkowego ubezpie-
czenia NNW dla czonkw organw
i pracownikw oraz wysuchano infor-
macji na temat biecej dziaalnoci
OIIB i spraw organizacyjnych.
Szkolenie wyjazdowe Owczary Sulejw
D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
9 maja 2017 r. w Auli Wydziau
Zarzdzania Uniwersytetu dzkiego
odbya si konferencja pod hasem
Zintegrowana odnowa miasta wy-
miar spoeczny, gospodarczy i material-
no-przestrzenny. W programie konfe-
rencji znalazy si m.in. tematy: Miasto-
-idea, wybrane tezy w kontekcie proble-
matyki zintegrowanej odnowy miasta;
Wystawa EXPO 2020 zintegrowane
podejcie do rewitalizacji miasta;
Spoeczny wymiar rewitalizacji miasta
czy Lokalny sektor budowlany jako
trway czynnik regeneracji miasta z dzie-
dzictwem poprzemysowym dzka
Szkoa Rewitalizacji. W konferencji wzi-
a udzia Przewodniczca Rady OIIB.
Tego samego dnia w Izbie 32 osoby
uczestniczyy w szkoleniu przeprowa-
dzonym przez Macieja Sikorskiego z Org-
bud Serwis pt. Omwienie wybranych
zagadnie znowelizowanej ustawy Prawo
zamwie publicznych: badanie raco
niskiej ceny okrelenie stawki roboci-
zny w 2017 roku.
10 maja 2017 r. w naszej siedzibie
dr in. Jan Michajowski przeszkoli 40
osb z nastpujcego tematu: Noweli-
zacje przepisw prawnych wchodzcych
w ycie w 2017 r. (Prawo budowlane,
specustawa drogowa, Kodeks postpo-
wania administracyjnego).
11 maja 2017 r. w siedzibie OIIB
odbyo si spotkanie przedstawicieli or-
ganw dzkiej Okrgowej Izby Iny-
nierw Budownictwa i dzkiej Okr-
gowej Izby Architektw, podczas ktrego
poruszane byy kwestie dotyczce rewi-
talizacji, problemw zwizanych z prze-
targami i przeciwdziaania dumpingowi
cenowemu oraz nieetycznym postawom,
doskonalenia zawodowego, a take zaan-
gaowania samorzdw zawodwych
w te dziaania.
12 maja 2017 r. w naszej siedzibie
Dariusz Zgorzalski przeszkoli 17 osb
z nastpujcego tematu: Najistotniejsze
zmiany w ustawie o wyrobach budowla-
nych.
15 maja 2017 r. w gmachu Mini-
sterstwa Infrastruktury i Budownictwa
w Warszawie przy ul. Chaubiskiego
KALENDARIUM
odbyo si spotkanie przedstawicieli sa-
morzdw zawodowych inynierw bu-
downictwa i architektw z ministrem
Andrzejem Adamczykiem i wicemini-
strem Tomaszem uchowskim z Mini-
sterstwa Infrastruktury i Budownictwa
oraz Jackiem Szerem, Gwnym Inspek-
torem Nadzoru Budowlanego, ktrego
tematem bya m.in. rola, dziaalno i od-
powiedzialno samorzdw zawodo-
wych inynierw budownictwa i archi-
tektw odbywajca si w granicach sze-
roko pojtego interesu publicznego.
Nasz Izb reprezentowaa Przewodni-
czca Rady OIIB.
Tego samego dnia w Bechatowie
nasza Izba zorganizowaa szkolenie pt.
Zmiany w ustawie Prawo budowlane
obowizujce od 1 stycznia 2017 r., kt-
re dla 39 osb przeprowadzi dr in. Jan
Michajowski.
Tego samego dnia odszed nasz
Kolega i Przyjaciel p. in. Jerzy Dr-
kiewicz dowiadczony inynier o ogro-
mnej wiedzy technicznej, ceniony spe-
cjalista, rzeczoznawca budowlany, czo-
nek Midzystowarzyszeniowego Komi-
tetu Zaoycielskiego dzkiej Okr-
gowej Izby Inynierw Budownictwa,
wieloletni czonek Komisji Egzaminacyj-
nej na uprawnienia budowlane. Za swoj
dziaalno w samorzdzie zawodowym
inynierw budownictwa odznaczony
Zot i Srebrn Honorow Odznak Pol-
skiej Izby Inynierw i Budownictwa.
Naboestwo aobne odbyo si 22 ma-
ja br. na cmentarzu katolickim w. Anny
Zarzew przy ulicy Lodowej 78.
16 maja 2017 r. Przewodniczca
Rady OIIB uczestniczya w roboczym
spotkaniu dzkiego Porozumienia Sa-
morzdw Zawodw Zaufania Publicz-
nego powiconym organizacji corocz-
nej konferencji.
17 maja 2017 r. w naszej siedzibie
rma Construsoft Sp. z o.o. przeprowa-
dzia warsztaty pod hasem BIM w bu-
downictwie efektywne projektowanie,
z ktrego skorzystao 8 osb.
Tego samego dnia 12 czonkw
Izby uczestniczyo w wyjedzie technicz-
nym na XXV Midzynarodowe Targi
Chcesz wiedzie wicej? polub nas!
www.facebook.com/LodzkaOIIB
Maszyn i Urzdze dla Wodocigw
i Kanalizacji WOD-KAN 2017 w Bydgo-
szczy.
18 maja 2017 r. w naszej siedzibie
panowie Witold Janczak i Krzysztof nie-
gula przeszkolili 26 osb z nastpujcego
tematu: Podstawy budownictwa energo-
oszczdnego. Ogniwa fotowoltaiczne.
19 maja 2017 r. w siedzibie naszej
Izby egzaminem pisemnym rozpocza
si XXIX wiosenna sesja egzaminacyjna
na uprawnienia budowlane, w ktrej
udzia wzio 179 osb (w tym 35 po-
nownie zdajcych test), z czego zdao
137 osb.
W dniach 19-21 maja 2017 r. 49
osb uczestniczyo w szkoleniu wyjaz-
dowym do Kazimierza Dolnego, Lwowa
i Zamocia. Uczestnicy wyjazdu mieli
moliwo zwiedzenia z przewodnikiem
Kazimierza Dolnego, Zamocia, w tym
Muzeum Techniki Drogowej i Mostowej,
oraz m.in. Opery Lwowskiej, Starego
Miasta, Rynku z Ratuszem oraz obiek-
tw zabytkowych we Lwowie.
22 maja 2017 r. w Bechatowie
dr in. Jan Michajowski przeprowadzi
dla 44 osb szkolenie z tematu Post-
powania przed organami administracji
architektoniczno-budowlanej w wietle
zmian w ustawie Prawo budowlane.
23 maja 2017 r. podczas trwajcych
w siedzibie dzkiej Okrgowej Izby
Inynierw Budownictwa egzaminw
ustnych na uprawnienia budowlane ko-
misje egzaminacyjne zaszczyci swoj
obecnoci Przewodniczcy Krajowej
Komisji Kwalikacyjnej PIIB dr in.
Marian Pachecki.
25 maja 2017 r. po raz dwudziesty
trzeci w czwartej kadencji obradowao
Prezydium Rady OIIB. Omwiono
m.in. sprawy nansowe, stan realizacji
wnioskw pokontrolnych Okrgowej
Komisji Rewizyjnej, projekty uchwa
Prezydium Rady OIIB oraz biec
dziaalno i sprawy organizacyjne.
5
24 maja 2017 r. w audytorium im.
A. Sotana przy ul. Stefanowskiego 1/15
w odzi odbyo si uroczyste posiedze-
nie Senatu z okazji 72. Rocznicy Po-
wstania Politechniki dzkiej, podczas
ktrego wrczono liczne nagrody, a tak-
e zaprezentowano Akademickie Cen-
trum Sportowo-Dydaktyczne P Zatoka
Sportu. Wrd laureatw Konkursu im.
prof. Wadysawa Kuczyskiego na naj-
lepsz prac dyplomow na kierunku
budownictwo, organizowanego przez
Oddzia dzki PZITB, Wydzia Budo-
wnictwa, Architektury i Inynierii ro-
dowiska oraz dzk OIIB znaleli si:
w kategorii prac magisterskich II miej-
sce Marcin Pitek (promotor: prof. dr
hab. in. Z. Wickowski), III miejsce Ka-
rolina Biegaa (promotor: dr in. J. Misz-
czak), III miejsce Marcin Matysiak (pro-
motor: dr in. M. Sitnicki); w kategorii
prac dyplomowych inynierskich
I miejsce Kamil winiarski i Norbert
Chorak (promotor: dr in. A. Kosi-
ska), II miejsce Maciej Sobikiewicz (pro-
motor: dr in. . Domagalski), III miej-
sce Anna Gaecka (promotor: dr in.
T. Wilczyski). W uroczystoci i wrcze-
niu nagrd wzia udzia wiceprzewod-
niczca Rady OIIB Agnieszka Joca.
Tego samego dnia w siedzibie
OIIB Piotr Jermoowicz przeszkoli
20 osb z nastpujcej tematyki Woda
gruntowa zjawiska ltracji, przesikw
i sufozji w budownictwie. Skuteczne sys-
temy zabezpiecze statecznoci i odwod-
nienia obiektw.
27 maja 2017 r. z okazji 15-lecia sa-
morzdu zawodowego inynierw bu-
downictwa lska Okrgowa Izba In-
ynierw Budownictwa zorganizowaa
festyn na terenie Parku pod Lipami
w Katowicach-Giszowcu, w ktrym na
zaproszenie Przewodniczcego Rady l-
skiej Izby udzia wzia Barbara Malec.
Monika Grabarczyk
 6 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

Jubileuszowy Zjazd OIIB

8 kwietnia 2017 r. odby si XVI Zjazd Sprawozdawczy dzkiej Okrgowej Izby Inynierw Budownictwa. Tegoroczny
Zjazd dzkiej OIIB by szczeglny ze wzgldu na jubileusz istnienia dzkiej Izby. Pitnacie lat temu, 23 marca 2002 r. o
godzinie 10.00 w Sali Kongresowej dzkiego Domu Technika rozpocz obrady I Zjazd dzkiej OIIB, ktry powoa do
ycia dzk Okrgow Izb Inynierw Budownictwa.

W obradach XVI Zjazdu Sprawozdawczego dzkiej OIIB
wzio udzia 88 ze 102 uprawnionych delegatw OIIB oraz
zaproszeni gocie.
Po wprowadzeniu sztandaru Zjazd otworzya przewodnicz-
ca Rady OIIB mgr in. Barbara Malec, ktra przybliya histo-
ri powstania dzkiego samorzdu zawodowego inynierw
budownictwa. Etap organizacyjny przebieg bardzo sprawnie
i dzka OIIB szybko rozpocza realizacj zada okrelonych
w ustawie o samorzdach zawodowych architektw oraz iny-
nierw budownictwa, rozwijajc szeroko dziaalno na rzecz
czonkw Izby. Nawizujc do tego jubileuszu, obecny na XIV
Zjedzie OIIB prezes KR PIIB Andrzej R. Dobrucki podzi-
kowa za szereg inicjatyw podejmowanych przez dzk OIIB,
za trud powicony na rzecz innych kolegw wykonujcych za-
wd. Zebrani uczcili minut ciszy zmarych czonkw OIIB.
Wszyscy zgromadzeni otrzymali pamitkowe medale jubile-
uszowe oraz przygotowane wydawnictwa. Zaprezentowano
take przygotowany przez TVP d lm na temat dziaalnoci
dzkiej Okrgowej Izby Inynierw Budownictwa i 15-lecia jej
istnienia (wyemitowany zreszt wczeniej, 29 marca i 30 marca
br. w TVP d).
W czci sprawozdawczej delegaci po wysuchaniu sprawoz-
da Okrgowej Rady OIIB, Komisji Kwalikacyjnej OIIB,
fot. Jacek Szabela
Okrgowych Rzecznikw Odpowiedzialnoci Zawodowej
oraz Okrgowego Sdu Dyscyplinarnego i Okrgowej Komisji
Rewizyjnej zatwierdzili powysze, podejmujc stosowne
uchway oraz udzielajc absolutorium Radzie OIIB i przyjmu-
jc wykonanie budetu. Uchwalili rwnie budet na 2017 r.
W dyskusji i wnioskach delegaci zwrcili m.in. uwag na ko-
nieczno doksztacania modych inynierw oraz podjcia
przez Polsk Izb Inynierw Budownictwa pracy nad orga-
nizacj i nadzorem praktyk zawodowych. Wnioskowali take
o opracowanie wzorcowych specykacji technicznych wy-
konania i odbioru robt budowlanych, a w nastpnym etapie
tabelarycznych specykacji robt zagregowanych/cen jed-
nostkowych, co pozwoli w efektywny sposb na normalizacj
rynku robt budowlanych. Nie zabrako rwnie uwag doty-
czcych prawa budowlanego.
W zwizku ze mierci dotychczasowego przewodniczce-
go Okrgowej Komisji Kwalikacyjnej OIIB p. Zbigniewa
Cichoskiego oraz czonka OKK p. Bogdana Wrzeszcza prze-
prowadzono wybory uzupeniajce. Nowym przewodnicz-
cym OKK OIIB zosta dr in. Ryszard Mes, a w skad Komisji
weszli: Maria Lisowska i Jerzy Przybiski.
Sprawny przebieg Zjazdu zapewnio jego Prezydium pracu-
jce w skadzie: Urszula Jakubowska przewodniczca, Witold

fot. Jacek Szabela

Andrzej Roch Dobrucki

Prezydium XVI Zjazdu Sprawozdawczego dzkiej OIIB prezes Krajowej Rady PIIB
 SPRAWOZDANIA
fot. Jacek Szabela
Nykiel i Jarosaw Bednarek wiceprzewodniczcy, Monika
Moczydowska i Tomasz Kluska sekretarze, a take powoane
komisje: Uchwa i Wnioskw (Magorzata Suchanowska prze-
wodniczca, Edyta Kwiatkowska sekretarz, Krzysztof Dybaa,
Bogdan Janiec, Wiesaw Kaliski, Andrzej Masztanowicz),
Mandatowo-Skrutacyjna (Jerzy Wereszczyski przewod-
niczcy, Janina Badowska, Sawomir Najgiebauer, Andrzej
Potaski, Jan Stocki), Wyborcza (Andrzej Krzesiski prze-
wodniczcy, Roman Kostya sekretarz, Grayna Orze).
Zjazd uwietnili take swoj obecnoci gocie honorowi:
dr in. Jacek Szer Gwny Inspektor Nadzoru Budowlanego,
ktry jest take delegatem OIIB, Andrzej R. Dobrucki prezes
KR Polskiej Izby Inynierw Budownictwa i Marek Walicki dy-
rektor Krajowego Biura PIIB, Tadeusz Durak przewodnicz-
fot. Jacek Szabela
fot. Jacek Szabela
7
cy Krajowej Komisji Rewizyjnej PIIB, Gilbert Okulicz-Kozaryn
przewodniczcy Krajowego Sdu Dyscyplinarnego PIIB oraz
Waldemar Szleper Krajowy Rzecznik Odpowiedzialnoci
Zawodowej. Wrd goci byli take obecni m.in.: Barbara
Bajon przedstawicielka Wojewody dzkiego, Jan Wroski
z Wojewdzkiego Urzdu Nadzoru Budowlanego, Jadwiga
Kaczorowska prezes Regionalnej Izby Budownictwa w odzi,
Sylwester Rede z Okrgowej Rady Adwokackiej, Maria
Kowalczyk z Okrgowej Izby Pielgniarek i Poonych, Jakub
Miszczak prodziekan ds. Studiw Stacjonarnych WBAI P,
Przemysaw Bodzak prezes O PZITB, Tadeusz Gruszczyski
prezes OP PZITB, Wadysaw Szymczyk prezes O SEP,
Jan Musia prezes OP SEP, Bogusawa Gutowska prezes O
SITPNiG, Bronisaw Hillebrand prezes O PZITS.
Na Zjedzie jubileuszowym nie mogo zabrakn take dz-
kich czonkw powoanego w 2001 r. Komitetu Organizacyjnego
Izby Inynierw Budownictwa: Ksawerego Krassowskiego
prezesa Izby Projektowania Budowlanego, Tadeusza
Malinowskiego, Andrzeja B. Nowakowskiego pierwszego
przewodniczcego Rady OIIB i Krzysztofa Stelgowskiego,
a take innych osb zwizanych na rnych etapach historii
dzkiej OIIB z naszym samorzdem zawodowym.
Renata Wostowska
Uwaga: Sprawozdanie Okrgowej Komisji Rewizyjnej OIIB za
2016 r. oraz pozostaych organw OIIB i inne materiay zjaz-
dowe w penej wersji mona znale na stronie internetowej
dzkiej OIIB w zakadce Organizacja OIIB/Zjazdy.
8 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

Etyka inynierw
Etyka zawodowa i odpowiedzialno zawodowa inynierw budownictwa fundamentem zaufania spoecznego to tytu
konferencji Polskiej Izby Inynierw Budownictwa zorganizowanej 16 marca br. z okazji 15-lecia istnienia samorzdu za-
wodowego inynierw budownictwa.

Do udziau w debacie o etyce zaproszeni zostali znawcy tematu,
naukowcy, przedstawiciele rzdu, samorzdw zawodw zaufa-
nia publicznego ponad 200 uczestnikw, w tym m.in.: Andrzej
Adamczyk minister infrastruktury i budownictwa, Tomasz
uchowski podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury
i Budownictwa, pose Stanisaw mijan wiceprzewodniczcy
sejmowej Komisji Infrastruktury, pose Stanisaw Piotrowicz,
Jacek Szer Gwny Inspektor Nadzoru Budowlanego, Ryszard
Trykosko przewodniczcy PZITB, Ryszard Gruda prezes
Izby Architektw RP.
Poznanie opinii i postaw rodowiska inynierw budownic-
twa rnych specjalnoci wobec wybranych aspektw zacho-
wa przedstawicieli rodowiska budowlanych w zakresie etyki
i odpowiedzialnoci zawodowej byo celem przeprowadzone-
go wczeniej w lutym i marcu br. sondau internetowego.
Dodatkow intencj byo take poznanie pogldw rodowiska
inwestorw wobec okrelonych w ankiecie aspektw zachowa
przedstawicieli rodowiska budowlanego.
Jak wynika z przedstawionych podczas konferencji przez
dr. Leszka Mellibrud wynikw tych bada, za najwaniejsze dla
budowania zaufania spoecznego najczciej uznawano uczci-
wo i dbao o przejrzysto relacji w ukadach biznesowych nimy dy do rozstrzygania ich w miar moliwoci w spo-
z inwestorem oraz wysok kultur osobist przejawiajc si
m.in. w przestrzeganiu norm i zasad wspycia spoecznego.
Inynierowie zwracali uwag na to, e praca inyniera budow-
nictwa jest niedoceniana gwnie przez brak rzetelnej wiedzy
na temat istoty ich dziaa i umiejtnoci. Respondenci zauwa-
ali potrzeb wikszej troski o wizerunek zawodowy zarwno
ze strony inynierw, jak i caej brany budowlanej. Najczciej
wskazywane przez inynierw przyczyny zachowa nieetycz-
nych to: saba znajomo prawa, przepisw i zapisw Kodeksu
etyki zawodowej czonkw PIIB oraz kultura organizacyjna
niektrych rm, w ktrych pomijane s na co dzie aspekty
etycznego zachowania. Ponad 1/3 respondentw wskazywaa
take, e dziaalno Rzecznika Odpowiedzialnoci Zawodowej
jest wanym czynnikiem budowania zaufania spoecznego za-
wodu i w zwizku z tym naley czciej j prezentowa.
Podczas marcowej konferencji odbyy si cztery sesje tema-
tyczne: I Usytuowanie problematyki etyki w odniesieniu do za-
wodw regulowanych, w tym zawodu inyniera budownictwa;
II Normy etyczne jako wyznacznik odpowiedzialnoci zawodo-
wej; III Postpowanie dyscyplinarne na stray etyki i zaufania
do zawodu inyniera budownictwa egzekwowanie odpowie-
dzialnoci i IV Etyka wsppracy inynierowie/zawody regu-
lowane a zleceniodawca dla budowania relacji w standardzie
spoecznej gospodarki rynkowej. W pierwszej z nich przedsta-
wione zostay nastpujce referaty: Powinnoci prawne a etycz-
ne zawodw regulowanych (prof. Irena Lipowicz, Uniwersytet
Kardynaa Stefana Wyszyskiego); Zakres i formy odpowie-
dzialnoci w zawodach regulowanych (prof. Hubert Izdebski,
SWPS Uniwersytet Humanistyczno-Spoeczny w Warszawie);
Praktyczny wymiar etyki i odpowiedzialnoci inyniera bu-
downictwa (prof. Kazimierz Flaga, Politechnika Krakowska).
Kolejne sesje odbyy si w formie dyskusji panelowych z udzia-
em zaproszonych goci.
Przedstawione referaty, jak rwnie gosy wyraone w dys-
kusjach panelowych potwierdziy, e zagadnienia etyki zawo-
dowej i odpowiedzialnoci zawodowej inyniera budownictwa
s bardzo zoone. Dziaalno zawodowa inynierw budow-
nictwa w znacznym stopniu ma charakter twrczy, jednostko-
wy i obarczona jest ryzykiem. Wynika ono nie tylko z wiedzy
i umiejtnoci, postaw indywidualnych czy wspdziaania
na linii projektant-wykonawca-inwestor (te relacje i zalenoci
prowadz czasem do koniktw prawnych i etycznych, powin-
sb polubowny), ale take z wpywu czynnikw zewntrznych
(w tym przyrodniczych) na czas, koszty i niespodziewane kom-
plikacje przy realizacjach inwestycji w budownictwie, za kt-
rych bezpieczestwo odpowiedzialny jest inynier.
Z konferencji pyn liczne wnioski i postulaty, ktre wyma-
gaj pogbionej reeksji. Do podstawowych z nich zaliczono
przedstawione poniej:
Normy etyczne wystpujce we wszystkich zawodach ma-
j znaczenie uniwersalne, aczkolwiek rnie postrzegane
s poszczeglne aspekty, z uwagi na charakter i specyk
poszczeglnych zawodw zaufania publicznego.
Zasady etyczne, w przypadku zawodu inyniera budow-
nictwa sprecyzowane w Kodeksie zasad etyki zawodowej
czonkw Polskiej Izby Inynierw Budownictwa, uchwa-
lonym przez Krajowy Zjazd PIIB w 2006 r., to kolejna
norma, ktr inynierowie zobowizani s przestrzega.
Czonkowie izby powinny mie t wiadomo.
Zaufaniem musi cieszy si nie tylko samorzd zawodowy,
ale take przedstawiciele zawodu bdcy czonkami takiego
samorzdu, poniewa to wanie ludzie decyduj o tym, jak
postrzegana jest dana grupa zawodowa. Zasady etycznego
 SPRAWOZDANIA
fot. Pawe Baldwin
wykonywania zawodu naley odnie do zoonej i odpo-
wiedzialnej roli inyniera budownictwa w realizowanym
procesie inwestycyjnym.
Za najwaniejsze dla budowania zaufania spoecznego wo-
bec zawodu inyniera budownictwa uznawane s uczciwo
i dbao o przejrzysto relacji ze wszystkimi uczestnikami
procesu inwestycyjnego oraz wysoka kultura osobista, prze-
jawiajca si midzy innymi w przestrzeganiu norm i zasad
wspycia spoecznego.
Za najczciej naruszane postawy i zachowania etyczne
uznawana jest maa znajomo prawa i przepisw Kodeksu
zasad etyki oraz brak staego podnoszenia przez inyniera
kwalikacji.
Inynierowie penicy samodzielne funkcje w budownic-
twie nie zawsze naleycie dbaj o godno i honor wasne-
go zawodu.
Praca Rzecznikw Odpowiedzialnoci Zawodowej jest
sabo rozpoznawalna przez inynierw (czonkw PIIB)
wobec czego wymaga wikszej popularyzacji w wydawnic-
twach fachowych i na portalu PIIB.
Naley przeanalizowa dwoisto odpowiedzialnoci iny-
nierw budownictwa i dy do jej ujednolicenia.
Naley wyranie przeciwstawia si nieetycznym postpo-
waniom, pokazywa je w wydawnictwach i w elektronicz-
nych rodkach przekazu. Praca ta jest dugotrwaa, ale musi
by konsekwentna, poniewa jedynie w jej wyniku mog ulec
zmianie oceny zjawisk i zachowa w procesie inwestycyjnym.
Nieufno rodowiska budowlanego wobec inwestorw bu-
duj gwnie negatywne dowiadczenia istnieje potrzeba
dziaa edukacyjno-prolaktycznych w tym zakresie.
Istnieje potrzeba przygotowania strategii dziaa zoriento-
wanych na zmian niektrych zachowa inynierw bu-
downictwa i wzmocnienie standardw zawodowych w wy-
konywaniu samodzielnych funkcji technicznych w budow-
nictwie.
9
Naley przeanalizowa i zaktualizowa zapisy Kodeksu etyki
pod ktem ucilenia regulacji okrelajcych m.in.: stosunek
do Pastwa, stosunek do innych organizacji zawodowych,
stosunek do inwestorw, stosunek do pracownikw i koope-
rantw, stosunek do czonkw Izby, honor zawodowy.
Naley dy do sprecyzowania zapisw Kodeksu w zakresie
jego obowizywania. Wane jest dookrelenie, czy oddziay-
wanie Kodeksu rozciga si wycznie na dziaalno iny-
niera w ramach wykonywania samodzielnych funkcji tech-
nicznych w budownictwie, czy take poza tak dziaalno.
Istotn rol w etycznym rozstrzyganiu sporw odgrywa
mediacja, ktrej moliwo przeprowadzenia, jako polu-
bownego rozstrzygania sporw naley promowa wrd
inynierw. Przed Polsk Izb Inynierw Budownictwa,
a take okrgowymi izbami stoi zadanie przygotowania
przekonywujcej oferty zwizanej z sdami polubownymi
oraz skuteczne rozpropagowanie tej idei wrd czonkw.
Izba inynierw budownictwa powinna konsekwentnie
pracowa nad popraw etyki zawodowej w budownictwie
poprzez edukacj. Naley powraca do tematu etyki za-
wodowej w biuletynach izb okrgowych, podczas szkole
i konferencji. Naley rozway take moliwo nauczania
zasad etycznych ju podczas studiw.
Niezbdna jest wiksza troska o wizerunek zawodowy
ze strony inynierw i caej brany.
Uczestnicy konferencji jednomylnie poparli tez o po-
trzebie pokazywania i zdecydowanego wspierania prawido-
wych zachowa inynierw. Jak zauway minister Andrzej
Adamczyk, inynierowie budownictwa powinni by dumni
z tego, e s w grupie zawodw dbajcych o wysokie standardy
swojego dziaania. Podjta dyskusja powinna wic by konty-
nuowana w celu wypracowania rozwiza przyczyniajcych si
do wyeliminowania pojawiajcych si niedoskonaoci.
Renata Wostowska
10 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

Co sycha na Wydziale?
Wywiad z prof. Markiem Lekiem dziekanem Wydziau Budownictwa,
Architektury i Inynierii rodowiska Politechniki dzkiej

W 2016 r. Wydzia Budownictwa, Architektury i Inynierii
rodowiska P (WBAI) obchodzi jubileusz 60-lecia po-
wstania. Jak dzisiaj przedstawia si oferta Wydziau w za-
kresie ksztacenia?
W staej ofercie mamy studia stacjonarne i niestacjonarne na
kierunkach: budownictwo, inynieria rodowiska, architektura
(I i II stopie). Absolwent przygotowany jest zarwno do pracy
w biurze projektowym, jak i w szeroko pojtym wykonawstwie
budowlanym. Zdobyty zasb wiedzy pozwala na zatrudnienie
w jednostkach administracji architektoniczno-budowlanej oraz
w jednostkach badawczo-rozwojowych. Przygotowany jest do
wdraania nowych technologii, materiaw oraz metod oblicze-
niowych. Moe by koordynatorem realizacji duych przedsi-
wzi inwestycyjnych. Na kierunku architektura prowadzone s
trzy programy studiw: architektura; architektura wntrz oraz
program w jzyku angielskim architecture engineering.
Obok tych kierunkw tradycyjnych mamy stosunkowo nowy
kierunek studiw gospodark przestrzenn. Od dwch lat pro-
wadzimy na Wydziale studia II stopnia na tym kierunku, nato-
miast I stopie tych studiw prowadzony jest w ramach kolegium
midzywydziaowego. Ksztacenie specjalistw w dziedzinie
gospodarki przestrzennej odbywa si w bezporednim zwiz-
ku z architektur i urbanistyk oraz geodezj (ktra jest u nas
specjalnoci nauczania na inynierii rodowiska) i w bezpo-
rednim zwizku z przedmiotami technicznymi zwizanymi
z budownictwem. Specjalista od gospodarki przestrzennej
uzyskuje u nas rwnie tytu inyniera. Wydzia nasz jest go-
spodarzem midzyuczelnianego kierunku studiw pod nazw
Rewitalizacja miast. To studia drugiego stopnia, ktre popro-
wadzimy pierwszy raz na jesieni biecego roku wsplnie
z czterema wydziaami Uniwersytetu dzkiego.
Absolwenci kierunkw: budownictwo, architektura i iny-
nieria rodowiska mog ubiega si, po odbyciu stau zawodo-
wego, o uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie w swoich specjalnociach.
Studenci wszystkich kierunkw bior udzia w midzynaro-
dowej wymianie studenckiej. W ramach programw wymia-
ny (najwaniejszym z nich jest ERASMUS +) mog wyje-
da do ponad 20 krajw, z ktrymi mamy podpisane umowy
o wymianie. Jestemy liderem studenckiej mobilnoci w skali
Politechniki dzkiej.
W ostatnich latach duo sycha o istniejcych na Wydziale
koach studenckich
Na naszym Wydziale istnieje wiele k studenckich, ich licz-
ba jest zmienna, cho niektre ju na stae wpisay si w y-
cie Wydziau. Niektre z nich s od zawsze i bardzo pr-
nie dziaaj, np. w Instytucie Architektury i Urbanistyki
SKN IX Pitro i SKN Kt, SKN URAW przy Katedrze
Budownictwa Betonowego, SKN Momencik przy Katedrze
Mechaniki Konstrukcji, KN PKS, SKN Wentylator przy
Instytucie Inynierii rodowiska i Instalacji Budowlanych,
SKN Cirkula na gospodarce przestrzennej.
Te koa prowadz oywion dziaalno nie tylko na tere-
nie naszej uczelni i odzi, ale rwnie na polu oglnopolskim,
organizuj konferencje, warsztaty, spacery naukowe, wydaj

prof. dr hab. in. Marek Lek

Dziekan Wydziau Budownictwa, Architektury i Inynierii rodowiska Politechniki dzkiej

(od wrzenia 2016). Ukoczy studia na tym Wydziale w 1977 r., tu obroni take prac dok-
torsk (1987 r.), a w 2006 r. zrobi habilitacj.
Jest kierownikiem Katedry Geotechniki i Budowli Inynierskich P (od 2003 r.). Prowadzi
od wielu lat wsplne badania naukowe na woskim Universita di Padova, by stayst i przez
kilka lat wykadowc na Politechnice w Grenoble (Francja). Uczestnik licznych projektw ba-
dawczych w Polsce i za granic.
R O Z M O W Y K WA RTA L N I K A
interesujce publikacje i podejmuj szereg innych ciekawych
inicjatyw. Na przykad zaoone w 1995 roku Koo Naukowe
Studentw Architektury P IX Pitro, ktrego opiekunem jest
dr in. arch. Wodzimierz Witkowski, od lat organizuje wypra-
wy naukowe na Huculszczyzn, ktrych celem jest inwentary-
zacja zabytkowych, drewnianych cerkwi, prowadzona zgodnie
z zasadami naukowymi. Te inwentaryzacje s bardzo dokadne
i bardzo przydatne jaki czas temu, po poarze jednej z cerkwi
okazao si, e tylko nasi studenci maj dokadny jej plan. Za t
dziaalno polski Komitet ICOMOS w 2007 r. uhonorowa ich
prestiow nagrod im. Profesora Jana Zachwatowicza.
Dziaalno k naukowych wzbogaca dydaktyk np. od- dawcw. W zwizku z zapotrzebowaniem zwizanym z infra-
bywaj si organizowane przez koa naukowe wycieczki na
ciekawe inwestycje czy warsztaty. Podczas inicjowanych przez
koa wyjazdw naukowych czsto powstaj prace naukowe stu-
dentw. Zrzeszeni w nich studenci z wasnej inicjatywy bior
udzia w konkursach oglnopolskich a take midzynarodo-
wych (np. w konkursie na zbudowanie mostu z papieru, kon-
kursie Wybudujemy wie itd.).
Swoistym fenomenem jest projekt Workcamp cakowicie
spontaniczna inicjatywa naszych studentw zrzeszonych w Kole
Modej Kadry Oddziau dzkiego PZITB, ktrzy jako wolon-
tariusze wykonuj prace remontowe w wybranych placwkach
poytku publicznego (ostatnio Dom Dziecka nr 10 przy ulicy
Nawrot). Ta dziaalno to jednoczenie ksztacenie w zakresie,
ktrego nie obejmuje aden program, np. ucz si, jak zorgani-
zowa sponsoring dla swojego projektu, jak zdoby potrzebne
materiay budowlane, jak tra do duych rm w ten sposb
take zdobywaj przydatn w dalszej karierze sie kontaktw.
Co ciekawe, inicjatywa powstawania k naukowych czsto
wychodzi od studentw lub doktorantw, nie ma adnego obo-
wizku czy ustalonego mechanizmu ich tworzenia. Studenci wi-
dz, e za porednictwem k naukowych maj moliwo wpy- dania wytrzymaociowe prbek betonowych itp.), ktrych
n indywidualnie na swj los, poszerza horyzonty, zdobywa
dowiadczenie i budowa pocztki kariery zawodowej. Jest to
bardzo pozytywne zjawisko, coraz trudniejsze do kontrolowania
z powodu rosncej popularnoci ale to bardzo dobrze. Studenci
przywo co roku nagrody z konkursw oglnopolskich i mi-
dzynarodowych, rozsawiajc przy tym nasz Wydzia. Ci studen-
ci s aktywnie zainteresowani tym, czego chc si nauczy. Jako
dziekan bardzo popieram t dziaalno studenckich k nauko-
wych, ktre obecnie s wspierane take przez samorzd studenc-
ki. Jeli tylko trzeba z przyjemnoci im pomagamy.
Jak radz sobie absolwenci WBAI na rynku pracy?
Z naszych informacji wynika, e absolwenci Wydziau Budo-
wnictwa, Architektury i Inynierii rodowiska P w duej mie-
rze pozostaj po studiach w regionie dzkim. Przede wszystkim
wic ksztacimy lokalnie, na potrzeby regionu i odzi.
Generalnie nasi absolwenci bardzo dobrze przyjmuj si
w zawodzie. Spotykam ich na rnych budowach i nie znajdzie-
my raczej naszych absolwentw wrd bezrobotnych. ledzenie
11
karier absolwentw odbywa si centralnie w Politechnice
dzkiej, skd raz w roku otrzymujemy sprawozdanie. Badania
te wykazay, e okoo 60% studentw stacjonarnych Wydziau
Budownictwa, Architektury i Inynierii rodowiska podej-
mowao prac ju w trakcie studiw. Okoo 80% naszych ab-
solwentw znajduje prac zgodn z prolem studiw. Okoo
jednej trzeciej absolwentw, ktrzy maj zatrudnienie, pracu-
je w przedsibiorstwach zatrudniajcych powyej 200 osb.
Po piciu latach od ukoczenia studiw ju okoo 30% naszych
absolwentw pracuje we wasnej rmie.
Staramy si odpowiada na potrzeby zgaszane przez praco-
struktur drogow (drogi, autostrady, mosty), kierujc si tymi
sygnaami, powoalimy kierunki ksztacenia, ktre przygoto-
wyway absolwentw w takich specjalnociach jak budownic-
two drogowe, transport, inynieria ruchu. Mamy opracowane
programy ksztacenia w tym zakresie i staramy si takie kie-
runki uruchomi, mimo niewielkiego zainteresowania. Warto
podkreli, e nie zawsze osoby, ktre rekrutujemy, s zaintere-
sowane tym, na co wskazuje rynek.
Z bada statystycznych przeprowadzonych wrd naszych
absolwentw wynika, e 56%, z perspektywy czasu, gdyby jesz-
cze raz rozpoczynao studia, dokonaoby takiego samego wy-
boru. 48% uwaa take, e studia pod wzgldem merytorycz-
nym dobrze przygotoway ich do wykonywanego zawodu.
A co Wydzia moe zaoferowa przemysowi i innym pod-
miotom?
Przede wszystkim nasze dobrze wyposaone laboratoria z ich
szerok ofert. Najwiksze z nich laboratorium konstrukcji
betonowych jest bardzo uniwersalne, mona tam przepro-
wadzi badania zarwno standardowych elementw (np. ba-
potrzebuje wikszo rm, jak rwnie badania mniej typowe,
czsto prekursorskie konstrukcji zupenie nowatorskich, bada-
nia w skali naturalnej (1 do 1) duych elementw konstrukcji,
np. strunobetonowych podkadw. Mamy akredytacje na wy-
konywanie kilkunastu testw technicznych oglnie wymaga-
nych, nasze zawiadczenia i certykacje s honorowane przez
wszystkich uczestnikw rynku budowlanego. W staym kon-
takcie jest z nami wiele przedsibiorstw.
Z inicjatywy naszych naukowcw prowadzone tu s rne
badania, np. przebicie strop-sup czy typu stopa-sup w tym
zakresie jestemy specjalistami i pionierami (jeden z pierw-
szych budynkw w Polsce, ktry powsta w konstrukcji pyta
stropowa-sup, wzniesiony zosta w odzi). Tutaj powsta-
j te nowe pomysy, np. dotyczce zbrojenia zewntrznego
konstrukcji betonowych, take przy pomocy kompozytw
poliwglowych lub innych zaawansowanych technologicznie
materiaw wzmacniajcych. Rozwijamy te technologie, do-
czamy tu do wiatowej czowki i nie boimy si ich stosowa
w praktyce. Takie konstrukcje zostay m.in. zastosowane w pol-
12
sko-szwajcarskim projekcie TULCOEMPA przy wzmacnianiu
mostu w Szczercowskiej Wsi, ktrego konstrukcj stale moni-
torujemy na dystans. Ta technika wchodzi ju do powszechne-
go uytku, jak choby w odzi na budowie hotelu studenckiego
Basecamp przy ul. Rewolucji 1905 r. i POW, gdzie projektan-
ci wzmocnili powtarzalne elementy konstrukcji nonej, ktre
zmieniy charakter swojej pracy statycznej i zostay zbrojone
zewntrznie przy uyciu tkanin polimerowych.
Czym WBAI P wyrnia si na tle pokrewnych wydzia-
w w Polsce?
Mamy co najmniej kilka takich elementw, ktre nas wyrniaj.
To z naszym Wydziaem jest zwizana niewtpliwie tzw. dz-
ka szkoa rewitalizacji, ktr inicjowa i rozwija prof. Krzysztof
Pawowski, organizator cyklu konferencji PRO-REVITA.
Na naszym Wydziale rozwijane s zagadnienia wane dla rewita-
lizacji odzi jako miasta postindustrialnego. Jest to rewitalizacja
zarwno techniczna, jak i kulturowa, spoeczna itp.
Jestemy take znanym orodkiem w zakresie konstrukcji be-
tonowych, mamy bardzo wysok pozycj, jeli chodzi o badania
eksperymentalne w elbecie. Katedra Konstrukcji Betonowych
publikuje swoje dowiadczenia i dokonania w tym zakresie
w uznanych w rodowisku bardzo ciekawych zeszytach nauko-
wych pt. Badania dowiadczalne elementw i konstrukcji betono-
wych. Profesor A. Czkwianianc rozwin prace nad technologi
betonu. To u nas powstaway betony o wysokiej wytrzymaoci
cho o wysokim punkcie piaskowym i inne ciekawe mieszanki
betonowe, jak np. betony przydatne w wykonywaniu konstruk-
cji o wielkich objtociach. Znana jest dzka szkoa wzmacnia-
nia zewntrznego konstrukcji elbetowych. Specjalizujemy si
rwnie w zagadnieniach zwizanych z przebiciem i cinaniem
w elbecie to tradycja jeszcze od czasw prof. T. Godyckiego,
specjalisty od cinania. Nie moemy zapomina o dzkiej szko-
le zyki budowli zainicjowanej przez prof. P. Klemma, a rozwi-
janej przez prof. D. Gawina. Stosunkowo najmniej znana jest
szkoa teoretyczna mechaniki kompozytw, zainicjowana przed
laty przez prof. Cz. Woniaka. To w naszej Katedrze Mechaniki
Konstrukcji rozwijana jest metoda teoretyczna modelowania
struktur kompozytowych metoda tolerancji. Publikacje i dok-
toraty, jakie si ukazay na temat tej metody z odzi, to bardzo
znaczny procent wiatowego dorobku z zakresu metody toleran-
cyjnej i jestemy z t metod homogenizacji kojarzeni w sposb
nierozczny.
Jakie s plany rozwoju Wydziau?
Uwaam, e istotna jest kontynuacja tego, co byo dobre. Kilka
spraw naley kontynuowa szczeglnie intensywnie, na przy-
kad zagadnienia zwizane z rewitalizacj. W padzierni-
ku ruszy nowy midzyuczelniany kierunek rewitalizacja
miast, ktry powsta i prowadzony bdzie w partnerstwie
z Uniwersytetem dzkim. Bd to piciosemestralne studia
drugiego stopnia.
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
Obecnie jestemy zaangaowani w rozwj bazy laboratoryj-
nej i jej reorganizacj, tworzc Centralne Laboratorium, koor-
dynujce wspprac kilku laboratoriw, rwnie pozawydzia-
owych, co znacznie uatrakcyjni nasz ofert w tym zakresie.
Niewtpliwie bardzo nam zaley na wspieraniu i rozpo-
wszechnianiu w rodowisku inynierskim technologii projek-
towania znanej pod nazw Building Information Modeling
(BIM). Pracujemy nad stworzeniem studiw podyplomowych
dotyczcych tej tematyki, ktre usprawniyby wejcie tej tech-
nologii projektowania do praktyki inynierskiej.
Trzeba rwnie zadba formalnie o staranny rozwj kadry.
Zrobilimy ogromny skok, jeli chodzi o liczb i poziom dokto-
ratw, w tej chwili czeka nas powana polityka kadrowa zmie-
rzajca do zwikszenia liczby habilitacji. Inicjacja i przyspie-
szenie procesw habilitacyjnych pracownikw Wydziau musi
si zdarzy na pocztku tej kadencji.
Na czym polega wsppraca WBAI P z samorzdem za-
wodowym inynierw budownictwa i jak ona przebiega?
dzka OIIB i Wydzia Budownictwa, Architektury i Inynierii
rodowiska P wsppracuj ze sob od lat i te czce nas re-
lacje s bardzo dobre. Informujemy si wzajemnie o tym, co si
dzieje w Izbie i na Wydziale. Politechnika jest zawsze w tych
momentach, kiedy Izba wrcza uprawnienia czy spotyka si na
swoich zebraniach sprawozdawczych, wyborczych, szkole-
niowych itp. Izba zaprasza nas jako prowadzcych, organizujc
szkolenia dla swoich czonkw. Podejmujemy wsplne inicja-
tywy i wane, e jest taka praktyka. Chcemy wsplnie podj
te kilka centralnych dla rodowiska budowlanego problemw,
m.in. Building Information Modeling i tu jestemy na dobrej
drodze, ale myl, e pjdziemy dalej, wsplnie z Izb. Bo to
jest wane nie tylko z punktu widzenia naukowego, ale przede
wszystkim z punktu widzenia projektantw i innych uczest-
nikw procesu budowlanego. Nasi inynierowie za chwil b-
d musieli odnale si w rzeczywistoci, w ktrej konieczna
jest znajomo technologii BIM, choby po to, aby mc wzi
udzia w przetargu.
Ale jest te wiele innych problemw. Na przykad w mo-
mencie wikszego otwierania zawodu inyniera budownictwa,
zawodu zaufania spoecznego, powinnimy wsplnie z izb
myle o tym, aby wesprze proces werykacji projektw,
np. wspierajc rozwj rm, ktre bd jedynie werykowa
projekty i zajmowa si ich optymalizacj. Tutaj Politechnika
byaby bardzo cennym partnerem. Na otwartych rynkach
we Francji i w Niemczech te rmy, ktre si zajmuj wery-
kacj projektw, s w procesie projektowania fundamentalne,
odpowiadajc praktycznie za bezpieczestwo projektu.
Dzikuj bardzo za rozmow.
Rozmawiaa
Renata Wostowska
W NAJWIKSZYM SKRCIE
Rzecz o murologii stosowanej
W latach osiemdziesitych poeta Jacek
Kaczmarski wywoywa entuzjazm su-
chaczy, piewajc: a mury run, ru-
n, run! 15 listopada 1989 roku Lech
Wasa swoje przemwienie przed obu
izbami parlamentu USA koczy sowa-
mi: run ju mur, ktry by granic
wolnoci; mam nadziej, e narody wiata
ju nigdy nie pozwol na budow takich
murw. Wypowied polskiego prezyden-
ta, przyjta zreszt owacjami na stojco,
powicona bya nie tyle granicom geo-
gracznym, ale przede wszystkim ba-
rierom mentalnym midzy ludmi. Ten
stan umysw dzielcy ludzi, grupy spo-
eczne, cae pastwa i ich midzynaro-
dowe zwizki okaza si jednak nie tylko
trway, lecz i coraz bardziej powszechny
na wiecie, nie mwic ju o tego rodzaju
podziaach w polskim spoeczestwie.
Ju bowiem pitnacie lat pniej
Stany Zjednoczone, niepomne przyj-
tego za swoje kongresowego przesania
Lecha Wasy, rozpoczy wznoszenie
realnego muru granicznego na styku
z Meksykiem. Granica ta liczy 3144 km,
z czego ok. 2000 biegnie wzdu rzeki
Rio Grande. Do dzi zbudowano 1049-
-kilometrowy odcinek, bdcy kom-
binacj zasiekw i metalowych potw
z kamerami na podczerwie, co w sumie
kosztowao ponad 2 mld $. Skuteczno
tego muru okazaa si jednak wtpliwa.
Nie zahamowaa przemytu narkotykw,
spowodowaa za budow dziesitkw
tuneli, na czele z niedawno odkrytym
730-metrowym tunelem na gbokoci
9 metrw, w ktrym zainstalowane byo
wiato i dziaaa wentylacja, a torami je-
dzia przemytnicza kolejka. Problemem
samym w sobie jest przy tym, rozgry-
wana dzisiaj gwnie propagandowo,
nielegalna migracja ludzi z poudnia na
pnoc, nb. niezalena od podlegajcego
ewidencji dziesiciomilionowego rocz-
nie osobowego ruchu granicznego mi-
dzy oboma krajami.
13
Ledwie mino kolejnych dziesi lat Na przykad 156-kilometrowy mur ber-
i oto wieo wybrany prezydent USA liski zbudowany by z betonowych prefa-
zdecydowa o przebudowie i rozbudowie brykatw trzymetrowej wysokoci, ale je-
muru lub moe i nowej jego budowie. Nie go czci by te wyznaczony zasiekami
podejmowabym tu tej kwestii, gdybym kilkudziesiciometrowej szerokoci pas,
nie przeczyta frapujcej wiadomoci, e w gdzie z czasem znalazy sobie ekologiczn
pierwszych szeciu tygodniach kadencji nisz tysice dzikich krlikw (polecam
prezydenta Trumpa wpyno a 600 ofert polsko-niemiecki lm dokumentalny
na wykonanie robt budowlanych tej in- Bartosza Konopki pt. Krlik po berlisku).
westycji, ktrej warto wedug rnych Z kolei mur warszawskiego getta biegn-
ocen ma siga rzdu 12-15 lub nawet cy wzdu ulicy Muranowskiej, przy kt-
15-25 mld $, czyli w kadym razie duo, rej wtedy mieszkaem, gruby by na dwie
bardzo, bardzo duo! Z uwagi na tak nie- cegy i wysoki na tyle, e tacy smarkacze
prawdopodobnie wielk skal jest to wic jak my z bratem nie mieli siy, by na dru-
przedsiwzicie budzce zainteresowanie g stron przerzuci cae bochenki chleba
przedsibiorcw budowlanych na caym i mama musiaa nam je przecina na po-
wiecie, a zatem pewnie i w naszym kra- wki i chyba nawet wiartki.
ju, cho nie sdz, by ktra z tych ofert Znana jest budowa 703-kilometrowe-
pochodzia akurat z Polski. Media donio- go muru granicznego Izraela, zwanego
sy, e wysoko nowego muru ma siga murem separacji lub bezpieczestwa.
13 metrw, a ja ju sobie wyobraam ma- Wydaje si, e ma on wysoko okoo
jc choby wiadomo pustynnego tam 6 m, za Wgrzy na swojej 175-kilometro-
klimatu czy okresw huraganowych ja- wej granicy z Serbi buduj mur cztero-
ka to bdzie budowla, jak bdzie posado- metrowej wysokoci. Tysice kilometrw
wiona, jak wyglda bd jej konstrukcje murw granicznych, jak nie w celach an-
wsporcze itd. Kpic z tego amerykaskiego tyimigracyjnych to antynarkotykowych,
projektu, meksykascy projektanci zapro- wznoszone s dzi na terenach pastw
ponowali wybudowanie muru rowego afrykaskich i przede wszystkim azjatyc-
Prison-Wall (mur wizienny) od wybrze- kich, cznie ze rednio azjatyckimi repu-
y Pacyku po Zatok Meksykask, od- blikami dawnego Zwizku Sowieckiego.
dzielajcego poudniowy zachd Stanw Jako ciekawostk przy tym potraktuj-
Zjednoczonych od pnocnego Meksyku. my, e na polsko-biaoruskiej granicy
Wewntrz tego muru znalazyby si wi- w Puszczy Biaowieskiej co prawda nie
zienia dla 11 mln osb, w kolejnej czci ma prawdziwego muru, ale wybudowana
byyby fabryki, w ktrych pracowaliby jest systema antyzwierzca w postaci
winiowie, oraz centrum handlowe dla potu z drutu kolczastego z instalacj alar-
Amerykanw. arty artami, ale moim mow, ktrej nie przechodz ubry, pod
zdaniem taniej i skuteczniej byoby wzi ktr jednak przekopuj si wilki i dziki,
przykad z muru chiskiego. Zwiedzaem rysie za przechodz j gr! Nie rni si
kiedy ten mur i wiem, co mwi. to wiele od sensu naszego budownictwa
Te amerykaskie zamiary granicznego ekranowego legitymujcego si np. reali-
budownictwa murowego skoniy mnie zacj wysokiego na 8,5 m ekranu wzdu
do bliszego zainteresowania si muro- odcinka drogi biegncej wiaduktem.
logi. Okazuje si bowiem, e dzisiaj na Summa summarum, czas pynie
wiecie mury graniczne s ju zbudowa- a mury rosn, rosn, rosn!
ne bd s jeszcze budowane a w 65 kra-
jach. Rne s z pewnoci jako budowle. Andrzej Bratkowski
 14
Z historii Wydziau
Budownictwa, Architektury
i Inynierii rodowiska P
1 wrzenia 1945 roku rozpocz si pier-
wszy w historii Politechniki dzkiej rok
akademicki. Nasz Alma Mater tworzyy
wtedy tylko trzy wydziay: Mechaniczny,
Elektryczny oraz Chemiczny.
Pomimo duego zapotrzebowania
na inynierw budowlanych, wczesne
wadze pastwowe nie zdecydoway si
na utworzenie stosownego wydziau.
Niezbyt liczne wwczas rodowisko tech-
niczne odzi nie rezygnowao jednak
z tego postulatu, czego dowodem moe
by na przykad fakt, e wrd insygniw
umieszczonych na acuchu oarowa-
nym pierwszemu rektorowi Politechniki
znalazy si rwnie symbole Wydziau
Budownictwa [1].
Swego rodzaju rekompensat byo
utworzenie takiego wydziau w ramach
Wieczorowej Szkoy Inynierskiej (WSI)
funkcjonujcej w odzi od 1 padzier-
nika 1950 roku [2]. Pi lat pniej
Rada Ministrw PRL podja decyzj
rys. Gabriel Koat (ASP)
rys. Jerzy Samujo
Rys. 1. Profesor Wadysaw
Kuczyski organizator i pierwszy
dziekan Wydziau
K WA RTA L N I K
o likwidacji dzkiej WSI, czego kon-
sekwencj byo utworzenie w Polite-
chnice dzkiej Wieczorowego Wydzia-
u Budownictwa [3].
W kocu 1 padziernika 1956 roku
zacz funkcjonowa Wydzia Budowni-
ctwa Ldowego powoany na podstawie
Zarzdzenia [4], ktre weszo w ycie Mechanicznym) jako zastpca pro-
31 grudnia 1956 roku z moc obowi-
zujc od 1 padziernika. Z mocy tego
aktu prawnego Wieczorowy Wydzia
Budownictwa P zosta przeksztacony
w Studium Wieczorowe na Wydziale
Budownictwa Ldowego, ktry na po-
cztku mia si skada z szeciu ka-
tedr:
1) budownictwa oglnego z zakadem,
2) mechaniki budowli z zakadem,
3) mechaniki gruntw i fundamento-
wania z zakadem,
4) budownictwa elbetowego z zaka-
dem,
5) konstrukcji stalowych z zakadem,
D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
6) budownictwa przemysowego z za-
kadem [4].
Organizatorem oraz pierwszym dzie-
kanem szstego wydziau naszej Alma
Mater by dr in. Wadysaw Kuczyski
zatrudniony wwczas w Katedrze Wy-
trzymaoci Materiaw (na Wydziale
fesora. Bya to wielce zasuona dla
Wydziau posta, o ktrej dokonaniach
mona dowiedzie si wicej np. z pu-
blikacji [5].
Na siedzib Wydziau Budownictwa
Ldowego przeznaczono dawn will
Reinholda Richtera (wraz z wozowni)
zlokalizowan przy ul. S. Worcella 6/8
(obecnie ul. ks. I. Skorupki), ktr za-
rwno pracownicy Wydziau, jak i stu-
denci, zgodnie nazywali Paacykiem.
By to budynek pikny, ale w sumie nie-
wielki; liczy bowiem tylko 1224 m2 po-
wierzchni uytkowej. W latach 50. XX
wieku miecio si tam Studium Jzyka
Rys. 2. Paacyk uwieczniony pirkiem
przez doc. Jerzego Samuj w 1966 roku
 POLITECHNIKA DZKA
Polskiego Uniwersytetu dzkiego dla
obcokrajowcw, jednak dziki dentel-
meskiej umowie moliwe stao si stop-
niowe przejmowanie poszczeglnych
pomieszcze [6].
Aby zosta studentem nowo utworzo-
nego Wydziau, trzeba byo przebrn
przez gste sito egzaminw wstpnych,
ktre odbyway si na pocztku lipca
1956 roku. Przystpio do nich 114 kan-
dydatw, a zdao 66 szczciarzy, ktrzy
niebawem otrzymali indeksy studentw
pierwszego roku Politechniki dzkiej.
W rezultacie w pierwszym roku aka-
demickim (1956/1957) na Wydziale
Budownictwa Ldowego studioway 352
osoby, spord ktrych znakomit wik-
szo (279 osb) stanowili suchacze
Studium Wieczorowego. Ta do niety-
powa sytuacja zmienia si dopiero w ro-
ku akademickim 1959/1960, kiedy to na
studiach dziennych mielimy wreszcie
wicej studentw (197 osb) ni na stu-
diach wieczorowych (175 osb).
Spord formalnie powoanych za-
rzdzeniem [4] szeciu katedr, na po-
cztku padziernika 1956 roku funkcjo-
nowaa jedynie Katedra Budownictwa
elbetowego, a jej kierownik doc. Wa-
dysaw Kuczyski jednoczenie peni
obowizki dziekana Wydziau [1].
Pozostae katedry powstay w niej
wymienionych terminach (w nawiasach
podano nazwiska ich kierownikw):
rys. Jerzy Samujo
Rys. 3. Kocowe stadium budowy nowej siedziby Wydziau
Katedra Budownictwa Oglnego
(doc. mgr in. Jan Niewgowski) od
1 padziernika 1957 r.,
Katedra Konstrukcji Stalowych (doc.
mgr in. Jerzy Czechowicz) od 1 lute-
go 1958 r.,
Katedra Mechaniki Budowli (doc.
dr Jerzy Mossakowski) od 1 czerwca
1958 r.,
Katedra Mechaniki Gruntw i Fun-
damentowania (doc. mgr in. Bole-
saw Rossiski) od 1 padziernika
1958 r.,
Katedra Budownictwa Przemysowe-
go i Prefabrykacji (doc. dr in. Roman
Dowgird) od 1 grudnia 1961 r. [7].
W dziesit rocznic utworzenia
Wydzia Budownictwa Ldowego P
wzbogaci si o dwie nowe jednostki or-
ganizacyjne. Pierwsz z nich bya Katedra
Mechaniki Teoretycznej utworzona
i kierowana przez doc. Mariana Suchara,
a drug kierowana przez doc. Jana
Wereszczyskiego Katedra Geodezji,
przeksztacona z Pracowni geodezyj-
nej funkcjonujcej od 1 padziernika
1956 roku przy Katedrze Budownictwa
elbetowego [8].
Od 1 padziernika 1970 roku w ca-
ym szkolnictwie wyszym PRL-u
wprowadzono jednolity model organi-
zacyjny, w ktrym zabrako miejsca dla
katedr. Na naszym Wydziale utworzo-
no zatem dwie due jednostki organi-
rys. Gabriel Koat (ASP)
widziane oczami doc. Jerzego Samujy
15
zacyjne: Instytut Inynierii Budowlanej,
ktrego dyrektorem zosta mianowany
profesor Marian Suchar, oraz Instytut
Inynierii Komunalnej z dyrektorem
profesorem Bolesawem Rossiskim.
Po szeciu latach ten drugi zosta po-
dzielony na dwa: Instytut Inynierii
rodowiska oraz Instytut Architektury
i Urbanistyki z dyrektorem docentem
Jerzym Samujo twrc studiw ar-
chitektonicznych na naszym Wydziale,
ktry od 1 padziernika 1976 roku zo-
sta przemianowany na Wydzia
Budownictwa i Architektury P [8].
Aktualna nazwa: Wydzia Budowni-
ctwa, Architektury i Inynierii rodo-
wiska P, utrzymuje si najduej, bo
od 1 padziernika 1992 roku. W mi-
dzyczasie miay miejsce pewne zmiany
organizacyjne i obecnie nasz Wydzia
tworzy pi katedr oraz dwa instytuty:
Instytut Architektury i Urbanistyki oraz
Instytut Inynierii rodowiska i Instalacji
Budowlanych. A z szeciu katedr-za-
oycieli do dzisiaj funkcjonuj czte-
ry: Katedra Budownictwa Betonowego,
Katedra Fizyki Budowli i Materiaw
Budowlanych (spadkobierczyni Katedry
Budownictwa Oglnego), Katedra Geo-
techniki i Budowli Inynierskich, ktrej
poprzedniczk bya Katedra Mechaniki
Gruntw i Fundamentowania oraz Kate-
dra Mechaniki Konstrukcji spadko-
bierczyni Katedry Mechaniki Budowli.
Rys. 4. Doc. Jerzy Samujo
twrca i pierwszy dyrektor
Instytutu Urbanistyki i Architektury
16
Szewc bez butw chodzi to sta-
re przysowie ludowe dobrze oddawao
sytuacj lokalow naszego Wydziau
w pierwszych latach jego funkcjono-
wania. Pikny Paacyk bowiem, mia
jedn wad by za may, aby pomie-
ci wszystkie jednostki organizacyjne
Wydziau. Znalazo si w nim miejsce dla
pierwszych dwch katedr: Budownictwa
elbetowego i Budownictwa Oglnego,
a take dla miniaturowej wwczas
Katedry Konstrukcji Stalowych*). Po-
zostae katedry natomiast musiay
zadowoli si pokojami sublokator-
skimi w domu akademickim usy-
tuowanym przy al. Politechniki przy
zbiegu z ul. Wrblewskiego, zwanym
Akwarium. Na skutek trudnej sytuacji
lokalowej studenci pierwszych roczni-
kw naszego Wydziau byli postrzegani
jako nomadowie Politechniki dzkiej,
bowiem w Paacyku przebywali do
* Katedra ta przez pierwszych kilka lat no-
sia nazw: Katedra Konstrukcji Drewnianych
i Stalowych. Byo to konsekwencj faktu, e jej
pierwszy kierownik, doc. Jerzy Czechowicz, by
specjalist z zakresu konstrukcji drewnianych.
Podobnie byo zreszt z ostatni z katedr-za-
oycieli Wydziau, ktra nosia nazw Katedra
Budownictwa Przemysowego i Prefabrykacji,
bo jej pierwszy i jedyny (w latach 1961-1970)
kierownik, prof. Roman Dowgird, by po-
wszechnie uznawany jako wybitny autorytet
w zakresie konstrukcji prefabrykowanych.
K WA RTA L N I K
rzadko, a znakomita wikszo zaj
dydaktycznych odbywaa si w budyn-
kach pozostaych piciu Wydziaw.
Dziekanat natomiast usytuowany by na
I pitrze gmachu gwnego Wydziau
Chemicznego [8].
W kocu wiosn 1968 roku na dzia-
ce zlokalizowanej przy al. Politechniki 6
rozpoczto roboty budowlane, a 11 maja
tego roku nastpio uroczyste wmuro-
wanie aktu erekcyjnego nowej siedzi-
by Wydziau Budownictwa Ldowego
P. Wykonawca obiektu, ktrym byo
dzkie Przedsibiorstwo Budownictwa
Miejskiego, zmieci si w ptorarocz- Ministerstwo Szkolnictwa Wyszego
nym cyklu budowy i w listopadzie 1969
roku moga rozpocz si przeprowadz-
ka do nowej, wwczas przestronnej sie-
dziby, skadajcej si z dwch czterokon-
dygnacyjnych, cakowicie podpiwniczo-
nych i poczonych ze sob budynkw
oraz wyniesionej na supach przewizki
mieszczcej trzy due audytoria (B10,
B11 i B12). Gwoli prawdy trzeba doda,
e obiekt w caoci zosta dokoczony [2] Rozporzdzenie Rady Ministrw z 28
dopiero w marcu 1972 roku, kiedy to
oddano do uytku hal laboratoryjn
stanowic dopenienie zabudowy od
strony wschodniej, a nieco wczeniej od-
dano czterokondygnacyjne, poudniowe
skrzydo. Tym samym zostay w kocu
domknite dwa wewntrzne patio, a ca-
o stanowi interesujcy przykad za-
budowy atrialnej. Dziewi lat pniej,
tu obok, od strony wschodniej wyrs
10-kondygnacyjny gmach Instytutu
Urbanistyki i Architektury i tak ju
pozostao.
Poczwszy od pierwszego roku aka-
demickiego (1956/1957) studia dzienne
trway pi lat, a absolwenci otrzymy-
wali dyplom magistra inyniera bu-
downictwa ldowego. Studia wieczoro-
we natomiast trway cztery lata i byy
wieczone dyplomem inynierskim.
Ponadto w latach 50. i 60. mona byo
rwnie w drodze studiw wieczoro-
wych uzupeniajcych uzyska stopie [8] Nowakowski A.B., Jubileuszowe Wspomnie-
magistra inyniera budownictwa ldo-
wego. Studia na naszym Wydziale nie
naleay do atwych, co m.in. odzwier-
ciedla fakt, i liczba absolwentw bya
D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
znacznie nisza od liczby studentw
pierwszego roku z danego rocznika.
I tak w pierwszych latach na studiach
dziennych upragnione dyplomy magi-
strw inynierw uzyskao:
w 1961 roku: 11 osb,
w 1962 roku: 20 osb,
w 1963 roku: 37 osb,
w 1964 roku: 5 (pi osb!),
w 1965 roku: 27 osb [8].
W ten sposb do koca 1970 roku
mury naszej Alma Mater opucio 328
absolwentw studiw dziennych. Trzeba
przy tym pamita, e okrelony przez
limit przyj na I rok studiw wynosi
wwczas 60 osb.
dr in. Andrzej B. Nowakowski
Bibliograa
[1] 15 lat Politechniki dzkiej, praca zbioro-
wa pod redakcj Wiktora Chitruka, d
1960.
kwietnia 1951 r. w sprawie utworzenia
Wieczorowych Szk Inynierskich w odzi,
Krakowie i Poznaniu. (Dziennik Urzdowy
RP z 10 maja 1951 r. nr 25, poz. 186).
[3] Uchwaa nr 701 Rady Ministrw z 3 wrze-
nia 1955 r. w sprawie zmian organizacyj-
nych w wyszym szkolnictwie technicznym
(Monitor Polski Dziennik Urzdowy PRL
nr 83 z 21 wrzenia 1955 r., poz. 987).
[4] Zarzdzenie Ministra Szkolnictwa Wysze-
go z 18 grudnia 1956 r. (nr DT. IX-767/56)
w sprawie zmian organizacyjnych w Poli-
technice dzkiej (Dziennik Urzdowy Mi-
nisterstwa Szkolnictwa Wyszego i C.K.K.
nr 15 z 31 grudnia 1956 r., poz. 60).
[5] Flaga K., Jubileusz 80-lecia urodzin Profesora
Wadysawa Kuczyskiego, Inynieria i Bu-
downictwo nr 11/95, s. 569-571.
[6] Kuczyski W., O historii tworzenia Wydzia-
u Budownictwa Ldowego w Politechnice
dzkiej, Inynieria i Budownictwo nr 4/
96, s. 215-218.
[7] Nowakowski A.B., O pocztkach Wydziau
Budownictwa Ldowego P oraz jego twr-
cy, Inynieria i Budownictwo nr 5/2016,
s. 235-237.
nia. Na szedziesiciolecie Wydziau Budo-
wnictwa, Architektury i Inynierii rodowiska
P 1956-2016, Dom Wydawniczy Ksiy
Myn, d 2016.
POLITECHNIKA DZKA
Wspczesny Wydzia
Budownictwa, Architektury
i Inynierii rodowiska P
Jako absolwentka Wydziau Budownictwa, Architektury i Iny-
nierii rodowiska Politechniki dzkiej, koczc studia, nie
sdziam, e moje zwizki z Wydziaem bd na tyle silne, w 2009 roku zosta zrewitalizowany i zaadaptowany na po-
e po kilku latach zadecyduj o moim powrocie na uczelni.
Dzi, po 25 latach mog z ca pewnoci potwierdzi, e to by Wydawnictw P (B-16).
dobry wybr. Jak zwykle naszym yciem w duej mierze rz-
dz przypadki i takim wanie szczliwym przypadkiem by
dla mnie zwizek z Katedr Budownictwa Betonowego (KBB),
trwajcy waciwie od pocztku studiw. Przyjazna atmosfera
w zespole KBB udzielaa si wszystkim, a dodatkowym atutem
by kontakt i naukowa opieka uznawanych zarwno w ro-
dowisku naukowym, jak i inynierskim mentorw polskiego
elbetu: prof. dr. hab. in. Artema Czkwianianca, prof. dr hab.
in. Marii Kamiskiej, prof. dr. hab. in. Tadeusza Urbana, doc.
in. Jana Kozickiego, dr in. Danuty Ulaskiej, dr. in. Jerzego
Pakuy, dr. in. Jerzego Pawlicy i szeregu innych ekspertw od
konstrukcji elbetowych, ktrych tutaj nie sposb wszystkich
wymieni.
Mog wic dzi powiedzie, e Wydzia Budownictwa, przestrzenna (I i II st.) oraz architecture engineering (I st.).
Architektury i Inynierii rodowiska Politechniki dzkiej
jest od 25 lat moim Wydziaem, a od 2012 roku czuj si
w pewnym sensie za niego odpowiedzialna, z uwagi na pe-
nion funkcj Prodziekana ds. Innowacji i Wsppracy z Go-
spodark.
Obecne wadze Wydziau w kadencji 2017-2020 stanowi ko-
legium dziekaskie w skadzie:
Dziekan Wydziau prof. dr hab. in. Marek Lek
Prodziekan do spraw Nauki dr hab. n.t. Artur Zagua
Prodziekan do spraw Studiw Stacjonarnych dr in. Jakub
Miszczak
Prodziekan do spraw Studiw Niestacjonarnych i Jakoci
Ksztacenia dr in. Micha Gajdzicki
Prodziekan do spraw Innowacji i Wsppracy z Gospodark
dr hab. in. Renata Kotynia, prof. P.
Nasz Wydzia mieci si w dwch duych budynkach
zaprojektowanych przez prof. dr. in. arch. Bolesawa
Kardaszewskiego z WBAI: 4-kondygnacyjnym budynku bu-
downictwa (B-7) oddanym do uytku w 1969 roku, oraz
w 10-kondygnacyjnym budynku architektury (B-6) odda-
nym w 1981 roku. W ostatnich latach obiekty te zostay pod-
dane wszechstronnym remontom (wymiana stolarki okiennej,
17
docieplenie i remont elewacji, kompleksowa modernizacja
trzech gwnych auli oraz hallw wejciowych). Dodatkowo
trzeby pracowni rzeby i malarstwa XIX-wieczny budynek
O ksztaceniu
cznie na Wydziale studiuje obecnie ponad 2300 studentw,
z czego okoo 400 na studiach niestacjonarnych. Wydzia pro-
wadzi studia doktoranckie (tzw. studia III stopnia), ktre maj
obecnie okoo 90 suchaczy. Od chwili powstania nasz Wydzia
wypromowa ponad 10 tysicy absolwentw: magistrw i iny-
nierw we wszystkich prowadzonych na nim specjalnociach
zwizanych z szeroko rozumianym budownictwem. Obecnie
Wydzia prowadzi ksztacenie na piciu kierunkach studiw,
takich jak: budownictwo (studia I i II stopnia), architektu-
ra (I i II st.), inynieria rodowiska (I i II st.), gospodarka
Ten ostatni kierunek prowadzony jest w jzyku angielskim w ra-
mach Centrum Ksztacenia Midzynarodowego Politechniki
dzkiej (International Faculty of Engineering). Studia I stop-
nia na kierunku gospodarka przestrzenna prowadzone s we
wsppracy z Wydziaem Organizacji i Zarzdzania P w ra-
mach Kolegium Gospodarki Przestrzennej P.
Poczenie ksztacenia na tych czterech kierunkach w ra-
mach jednego wydziau jest wyjtkowe w skali kraju. Studenci
poszczeglnych kierunkw uczestnicz we wsplnych zaj-
ciach projektowych prowadzonych na zasadach PBL (Problem
Based Learning), na ktrych grupy skadaj si z przedstawicie-
li kadego z kierunkw. Realizacja tego typu zaj przygotowu-
je absolwentw nie tylko do podejmowania wszystkich funkcji
zwizanych z projektowaniem, wznoszeniem i utrzymaniem
obiektw budowlanych, ale rwnie do pracy w zespoach.
Absolwenci znaj wymagania poszczeglnych bran budowla-
nego procesu inwestycyjnego.
Wszystkie wyej wymienione kierunki ksztacenia uzyska-
y akredytacj Polskiej Komisji Akredytacyjnej, za architek-
tura take akredytacj KAUT i europejsk, dziki czemu ab-
solwenci tego kierunku uzyskuj dyplom inyniera architekta
europejskiego.
 18
Od 2015 roku, wsplnie z Wydziaem Elektrotechniki, Ele-
ktroniki, Informatyki i Automatyki oraz Wydziaem Inynierii
Procesowej i Ochrony rodowiska Politechniki dzkiej, pro-
wadzony jest nowy kierunek studiw: systemy inteligentnego
i energooszczdnego budownictwa. Bierzemy take udzia
w ksztaceniu na kierunku midzyuczelnianym chemia budow-
lana, ktry prowadzony jest wsplnie z Akademi Grniczo-
Techniczn w Krakowie i Politechnik Gdask.
Wydzia organizowa te studia podyplomowe dla absolwen-
tw wyszych uczelni, m.in. na takich kierunkach jak: termo-
modernizacja, auditing i certykacja energetyczna budynkw,
modernizacja podziemnej infrastruktury miejskiej, ochrona
historycznych struktur budowlanych, projektowanie architek-
tury wntrz, planowanie przestrzenne, ktre ukoczyo cznie
kilkuset absolwentw.
Pracownicy naszego Wydziau realizowali due projekty dy-
daktyczne w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki:
studia zamawiane na kierunku budownictwo (trzy roczniki)
oraz na kierunku inynieria rodowiska (jeden rocznik wspl-
nie z Wydziaem Inynierii Procesowej i Ochrony rodowiska),
a take projekt Akademia Budownictwa profesjonalne stu-
dia podyplomowe dla inynierw budownictwa, w ramach
ktrego zorganizowano 12 edycji studiw podyplomowych
na piciu kierunkach.
Bardzo wanym skadnikiem systemu jakoci jest wsp-
praca midzynarodowa. Wydzia Budownictwa, Architektury
i Inynierii rodowiska P wsppracuje z wieloma uczelniami
europejskimi i pozaeuropejskimi. Dziki akredytacji ECTS Label
oraz DS Label, ktre posiada Politechnika dzka, uatwiona
jest wymiana studentw w ramach programu Erasmus+, a take
uzyskiwanie podwjnych dyplomw. Wydzia bardzo aktywnie
prowadzi dziaania w zakresie umidzynarodowienia. W sposb
znaczcy uatwia to prowadzenie studiw w jzyku angielskim.
Studenci Wydziau wyjedaj do uczelni w caej Europie. W ro-
fot. Jacek Szabela
Instytut Architektury i Urbanistyki P
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
ku akademickim 2014/15 byo to 75 osb, dziki czemu Wydzia
otrzyma tytu Lidera Mobilnoci w P. Coraz wiksza licz-
ba studentw wyjeda take na praktyki zagraniczne, czsto
do prestiowych uczelni i rm. Odwiedza nas take wielu stu-
dentw z zagranicy, najwicej z Hiszpanii, Woch, Portugalii,
Francji, Turcji, Ukrainy, Biaorusi, Rosji i Chin.
Wydzia stara si take dba o rozwj dydaktyczny kadry,
tak by moga ona sprosta wyzwaniom wspczesnej edukacji
(szczeglnie w module ksztacenia opartym na koncepcji PBL).
Obecnie wadze Wydziau myl o stworzeniu nowego, inter-
dyscyplinarnego moduu dydaktycznego wykorzystujcego
programowanie typu BIM. We wsppracy z jedn z rm pro-
dukujcych takie oprogramowanie przeprowadzono szkolenia
wykadowcw w tym zakresie. Dziki tym dziaaniom Wydzia
stara si, aby jako ksztacenia bya nie tylko wysoka, ale opar-
ta na najnowszych technologiach i metodach edukacyjnych.
O dziaalnoci naukowo-badawczej
Organizacyjnie Wydzia skada si z dwch instytutw: Instytutu
Architektury i Urbanistyki (I-35) oraz Instytutu Inynierii
rodowiska i Instalacji Budowlanych (I-612), oraz piciu ka-
tedr: Katedra Mechaniki Materiaw (K-61), Katedra Fizyki
Budowli i Materiaw Budowlanych (K-62), Katedra Mechaniki
Konstrukcji (K-63), Katedra Budownictwa Betonowego (K-65)
oraz Katedra Geotechniki i Budowli Inynierskich (K-66).
Kadr Wydziau stanowi obecnie ponad 153 nauczycieli
akademickich: 10 profesorw tytularnych, 26 doktorw habi-
litowanych, 92 doktorw oraz 36 wykadowcw i asystentw
ze stopniem magistra, a take 22 pracownikw inynieryjno-
-technicznych oraz 50 pracownikw administracyjnych i po-
mocniczych.
Na uwag zasuguje fakt, e do prowadzenia zaj dydak-
tycznych zapraszani s liczni praktykujcy inynierowie,
projektanci konstruktorzy i architek-
ci oraz menederowie z brany budo-
wlanej.
Wydzia ma pene uprawnienia aka-
demickie w dyscyplinie: budownictwo
(do nadawania stopnia doktora od
1967 r., a do habilitowania od 1987 r.)
oraz uprawnienia do nadawania stopnia
doktora w dyscyplinach: architektura
i urbanistyka (od 1987 r.) a take iny-
nieria rodowiska (od 2008 r.). Do chwili
obecnej Wydzia wypromowa 21 dok-
torw habilitowanych w dyscyplinie
budownictwo oraz 193 doktorw nauk
technicznych: 133 w dyscyplinie budow-
nictwo, 50 w dyscyplinie architektura
i urbanistyka oraz 10 w dyscyplinie in-
ynieria rodowiska.
POLITECHNIKA DZKA 19

Gwne obszary badawcze, prowadzone w ramach bada Design Guidelines for Composites in Construction (2013-2017),
dowiadczalnych oraz prac teoretycznych, obejmuj: polski reprezentant w COST TU1207 oraz czonek Management
badania modelowe i prace teoretyczne dotyczce: trady- Committee dr hab. in. R. Kotynia; oraz Towards the next
cyjnych konstrukcji elbetowych i spronych (monoli- generation of standards for service life of cement-based mate-
tycznych i prefabrykowanych), konstrukcji elbetowych rials and structures Transport and Urban Development COST
w zoonych stanach naprenia, konstrukcji wzmacnia- Action TU1404 (2014-2018), czonek zespou prof. dr hab.
nych metodami tradycyjnymi i materiaami kompozytowy- in. D. Gawin.
mi, konstrukcji zbrojonych zbrojeniem niemetalicznym; Pracownicy Wydziau Budownictwa, Architektury i Inynierii
nieliniowe modele numeryczne dotyczce trwaoci bu- rodowiska intensywnie wsppracuj z wieloma orodkami
dowlanych materiaw porowatych z uwzgldnieniem naukowymi na wiecie, m.in.: we Woszech (Universita de-
sprze midzy zjawiskami cieplnymi, wilgotnociowymi, gli Studi di Padova, di Bologna, di Pavia, Roma Tre), Wielkiej
chemicznymi i wytrzymaociowymi; Brytanii (University of Strathclyde, Caledonian University
prace teoretyczne i zaawansowane modelowanie nume- Glasgow, Sheeld University), Federalnej Republice Niemiec
ryczne orodkw z mikrostruktur, w tym orodkw uziar- (Stuttgart University, Magdeburg University, Dresden Technical
nionych, kompozytw i geomateriaw z uwzgldnieniem University, Anhalt Universitaet Dessau, Fachhohschule:
efektw nieliniowych i przyblie wyszego rzdu; Merseburg, Mainz, Lausitz, Fraunhofer Institut fur Bauphysik
rewitalizacja zdegradowanej tkanki miejskiej ze szczegl- Holzkirchen), Szwecji (Lund University, Lulea University),
nym uwzgldnieniem miast postindustrialnych, aspekty Czechach (Czech Technical University in Prague, Technical
urbanistyczne, architektoniczne, techniczne, kulturowe i so- University in Brno), Francji (Universit de Lille, Ecole Normale
cjologiczne tego procesu. Suprieure de Lyon, Ecole dArchitecture: de Clermont-Ferrand,
W ostatnich latach Wydzia prowadzi szereg duych projek- de Lille, de Montpellier), Belgii (Catholic University of Leuven),
tw badawczych, w ktrych by liderem, m.in.: Grecji (University of Thessaly, University of Athens), Austrii
Projekt NO 840662 (1.05.2006-30.01.2007) Durability (Universitaet fuer Bodenkultur Wien, Technical University
of Reinforced Concrete (RC) girders post strengthened with of Vienna), Finlandii (University of Technology: Tampere,
Carbon FRP under fatigue load, we wsppracy ze Swiss Helsinki), Hiszpanii (Universidad Politechnica de Valenzia,
Federal Laboratories for Materials Testing and Research, University of Santiago di Compostella), Szwajcarii (EMPA
EMPA, nansowanych ze rodkw EMPA, kierownik stro- Dbendorf, ETH Zurich), USA (Syracuse University, ORNL
ny szwajcarskiej prof. Urs Meier, kierownik strony pol- Oak Ridge, Fraunhofer Center for Sustainable Energy Systems
skiej dr hab. in. Renata Kotynia. w Bostonie), Kanadzie (Universit de Sherbrooke Quebec).
Projekt w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Wydzia prowadzi take intensywn wspprac z otocze-
Gospodarka (2010-2015), Innowacyjne rodki i efektyw- niem gospodarczym, gwnie z partnerami z brany budow-
ne metody poprawy bezpieczestwa i trwaoci obiektw lanej i instalacyjnej. Su temu midzy innymi dwa akre-
budowlanych i infrastruktury transportowej w strategii dytowane laboratoria badawcze Materiaw budowlanych
zrwnowaonego rozwoju POIG.01.01.02-10-106/09-03, i zyki budowli (notykacja i akredytacja Polskiego Centrum
kierownik projektu prof. dr hab.
fot. Jacek Szabela

in. Maria E. Kamiska.

Polsko-szwajcarski projekt TULCO-
EMPA Nr 93980 (01.10.2011-
-30.06.2016), Structural Health
Monitoring in Sustainability of
Civil Engineering Infrastructure/
Nowoczesne systemy monitoringu
w strategii zrwnowaonego roz-
woju infrastruktury budowlanej, -
nansowany z Polsko-Szwajcarskiego
Programu Badawczego kierow-
nik projektu dr hab. in. Renata
Kotynia.
Ponadto pracownicy naszego
Wydziau prezentuj Polsk w ramach
europejskich programw wsppracy
Fragment siedziby Wydziau budynek kierunku budownictwo (B-7)
naukowej, takich jak: Next Generation
 20
Akredytacji) oraz Laboratorium badawcze materiaw i kon-
strukcji budowlanych (akredytacja PCA).
O wsppracy z przemysem
Przy WBAi zostaa stworzona Rada Naukowo-Gospodarcza
(RNG), do ktrej zapraszane s przedsibiorstwa budowlane
i rmy projektowe czynnie dziaajce nie tylko na rynku woje-
wdztwa dzkiego, ale rwnie rmy o zasigu krajowym oraz
midzynarodowym. Czonkami RNG s m.in. dzka Okrgowa
Izba Inynierw Budownictwa i Regionalna Izba Budownictwa
w odzi ta ostatnia zrzesza ponad 50 przedsibiorstw budow-
lanych w rejonie dzkim. Inicjatorem i pierwszym koordynato-
rem RNG by w 2011 roku doc. dr in. Jan Kozicki, ktry w 2014
roku przekaza t funkcj dr hab. in. Renacie Kotyni.
Zasadniczym celem Rady Naukowo-Gospodarczej jest ini-
cjowanie dziaa wspierajcych przedsiwzicia budowlane,
zwizanych z unowoczenieniem technologii, wyposaenia
i organizacj dziaalnoci budowlanej oraz szeroko pojta
wsppraca Wydziau ze rodowiskiem gospodarczym.
Zakres dziaa Rady Naukowo-Gospodarczej obejmuje na-
stpujce obszary:
wspudzia rm w ksztatowaniu sylwetki absolwen-
ta Wydziau Budownictwa, Architektury i Inynierii
rodowiska poprzez tworzenie programw studiw oraz
wybr toku i sposobu ksztacenia;
zgaszanie przez czonkw Rady tematyki badawczo-roz-
wojowej do realizacji w ramach prac inynierskich i magi-
sterskich, a nawet doktorskich, prowadzonych pod kierun-
kiem pracownikw naukowych Wydziau;
wsppraca badawcza inicjowana przez rodowisko gospo-
darcze z moliwoci wykorzystania wysokiego potencjau
merytorycznego i szerokiej bazy laboratoryjnej Wydziau;
praktyki i stae studenckie w przedsibiorstwach;
fot. Jacek Szabela
Laboratorium Badawcze Materiaw i Konstrukcji Budowlanych
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
pomoc Uczelni w rozwizywaniu problemw naukowo-
-technicznych;
transfer technologii i wdroenia bada naukowych w reali-
zacjach przemysowych;
rnorodne formy komercjalizacji wynikw bada;
zamawiane wykady przedstawicieli przemysu budowlane-
go dla studentw;
praktyczne zajcia techniczne prowadzone przez przedsi-
biorcw dla studentw;
tworzenie konsorcjw przy ubieganiu si o rodki unijne;
naukowe i logistyczne wsparcie wnioskw skadanych
w konkursach NCBiR, NCN oraz Horyzont 2020;
umoliwienie pracownikom przedsibiorstw budowlanych
rozwoju zawodowego w formie kursw, studiw podyplo-
mowych i studiw doktoranckich.
Aby wzmocni dziaania naukowo-badawcze i usugo-
we Wydziau na rzecz przemysu budowlanego, w styczniu
2017 powoano Centrum Bada i Rozwoju Innowacyjnych
Technologii Budowlanych Politechniki dzkiej (CBRITB-
P). Zasadnicz struktur organizacyjn CBRITB-P stanowi
istniejce laboratoria badawcze:
ze strony Wydziau Budownictwa, Architektury i Inynierii
rodowiska:
a) Laboratorium Badawcze Materiaw i Konstrukcji
Budowlanych (Certykat Akredytacji Laboratorium
Badawczego Nr AB 536) w Katedrze Budownictwa
Betonowego (KBB, K65),
b) Laboratorium Badawcze Katedry Fizyki Budowli
i Materiaw Budowlanych (Certykat Akredytacji
Laboratorium Badawczego Nr AB 499, notykacja
Unii Europejskiej (w zakresie rozporzdzenia CPR)),
c) Laboratorium Dydaktyczno-Badawcze Mechaniki Grun-
tw w Katedrze Geotechniki i Budowli Inynierskich,
ze strony Wydziau Chemicznego laboratoria badaw-
cze Instytutu Technologii Polimerw
i Barwnikw (ITPB, I-20),
przy silnym wsparciu pozostaych jed-
nostek P, tj. Centrum Komputerowego,
Dziau Promocji, Dziau Innowacji
i Wsppracy z Gospodark, Sekcji
Transferu Technologii, Dziau Projektw,
Rzecznika Patentowego. Dotychczasowe
kompetencje naukowe, dowiadczenia
badawcze i eksperckie jednostek wcho-
dzcych w skad CBRITB-P, jak rw-
nie istniejca infrastruktura laborato-
ryjna, bd gwarancj wysokiej jakoci
bada zarwno tych podstawowych, jak
i aplikacyjnych, ukierunkowanych na
wdroenia w przemyle budowlanym.
dr hab. in. Renata Kotynia, prof. P
PROJEKTOWANIE WG EUROKODW 21

Nono fundamentw palowych

wg Eurokodu 7
obliczenia analityczne i przykad obliczeniowy
W Kwartalniku dzkim zamieszczalimy przykady projektowania konstrukcji budowlanych wg Eurokodw, ktre po
uzupenieniu wydalimy w 2016 r. w postaci ksiki pt. Przykady projektowania konstrukcji wedug Eurokodw. Uzupeniamy
ten materia o projektowanie fundamentw palowych wg Eurokodu 7, PN-EN 1997-1:2008, PN-EN 1997-2:2009. Mamy na-
dziej, e artyku ten bdzie bardzo przydatny inynierom z dzkiego rodowiska budowlanego, poniewa ten sposb fun-
damentowania obiektw jest do powszechny w naszym miecie.

1. Wprowadzenie W zdecydowanej wikszoci przypadkw prbne obcienia

Podstawowe problemy, z jakimi boryka si projektant funda-
mentu palowego, to:
dua niepewno co do rzeczywistych warunkw grun-
towych, w jakich zostan zainstalowane projektowane
pale,
wybr odpowiedniej technologii palowania, ktra powinna
by dopasowana do warunkw gruntowych i charakteru
obcie,
wybr metody szacowania si w palach oraz ich nonoci.
Istniej due trudnoci analityczne oraz numeryczne przy
modelowaniu nawet pojedynczego pala obcionego osiowo.
Z teoretycznego punktu widzenia jednowymiarowy (w przy-
blieniu) pal o duej sztywnoci stanowi swego rodzaju osobli-
wo w trjwymiarowej, stosunkowo wiotkiej przestrzeni
gruntowej. Wynika to z faktu, e grunt jest niejednorodnym
orodkiem porowatym o cechach plastycznych, a proces insta-
lacji pala ma dodatkowo istotny wpyw na wasnoci otaczaj-
cego gruntu. Trudnoci zwikszaj si, jeeli pale obciane s
nie tylko osiowo, ale rwnie siami poziomymi i momentami.
Kolejny stopie trudnoci to analiza nonoci i osiada grup
pali. W tych najbardziej zoonych przypadkach rzetelna ocena
nonoci i deformacji wymaga stosowania trjwymiarowych
modeli podoa i fundamentu oraz analiz numerycznych,
np. metod elementw skoczonych.
Wielu inynierw uwaa prbne obcienia za jedyn wia-
rygodn metod ustalania nonoci pali. Podobnie Eurokod 7
[10, 11] wymienia prbne obcienia statyczne i dynamiczne
jako gwne sposoby ustalania nonoci pali wciskanych, obok
projektowania za pomoc oblicze na podstawie wynikw ba-
da podoa. Jednak naley pamita, e najbardziej wiarygod-
ne badania tego typu wykonywane s posteriori, tj. po wyko-
naniu pala w skali 1:1 w miejscu jego docelowej instalacji, pod-
czas gdy projektowanie ma z zaoenia charakter aprioryczny.
mog by jedynie metod werykacji, a nie metod projektowa-
nia pali. Odstpstwo od tej reguy stanowi due inwestycje,
gdzie koszt wykonania prbnych pali priori, tj. przed wyko-
naniem fundamentu waciwego, na etapie projektowania, jest
do zaakceptowania dla inwestora [5].
Idealnie przebiegajcy proces projektowania i werykacji
nonoci fundamentu palowego powinien skada si, zdaniem
autora, z nastpujcych punktw:
projektant otrzymuje wstpne rozpoznanie podoa grun-
towego,
na podstawie danych wstpnych projektant dobiera techno-
logi oraz szacuje za pomoc oblicze liczb i dugo pali,
na podstawie danych od projektanta wykonywana jest pe-
na dokumentacja bada podoa gruntowego do gboko-
ci wynikajcej z szacowanych dugoci pali (w tym wierce-
nia geotechniczne, sondowania CPTU, badania sond
krzyakow, dylatometrem itp.),
projektant werykuje obliczenia z wykorzystaniem szcze-
gowych danych i ewentualnie projekt palowania ulega
modykacji,
po wykonaniu palowania oszacowane nonoci pali zostaj
dodatkowo zwerykowane za pomoc prbnych obcie
statycznych i/lub dynamicznych.
W dalszej czci opracowania omwiony zostanie sposb
prowadzenia oblicze analitycznych dla pali osiowo obcio-
nych zgodny z Eurokodem 7. Warto podkreli, e w treci tej
normy nie znajdziemy adnych uniwersalnych metod szacowa-
nia nonoci charakterystycznych pali za pomoc tego typu
oblicze. Projektant ma wic tutaj pen swobod w doborze
metod, jedynym ograniczeniem jest wykazanie zgodnoci me-
tody z aktualnym stanem wiedzy oraz dopasowanie metody do
warunkw lokalnych. W tym sensie zapisy wycofanej polskiej
normy do projektowania pali [13] w wielu punktach wykazuj
zgodno z lozo Eurokodu 7.
22
2. Nono pali podejcie analityczne
2.1. Zasady oglne
Aby zaprojektowa pal, konieczne jest ustalenie wartoci si
w palu oraz oszacowanie nonoci podoa. W pierwszej ko-
lejnoci naley speni warunki stanu granicznego nonoci,
ktry wedug Eurokodu 7 (GEO, STR) zapisuje si jako:
Fc,d Rc,d
gdzie Fc,d obliczeniowe efekty oddziaywa (siy wewntrzne
w palu), Rc,d obliczeniowe opory i nonoci gruntu. Zarwno siy
w palach, jak i nonoci podoa zale od warunkw gruntowych
oraz sposobu wykonania i obcienia fundamentu palowego.
Ustalanie si w palach Fc,d, zwaszcza pracujcych w grupie
i obcionych siami poziomymi i momentami, jest zagadnie-
niem wymagajcym powicenia szczeglnej uwagi, jednak nie
jest przedmiotem niniejszego opracowania. Zasady postpo-
wania w tym wzgldzie mona znale w literaturze [1, 6, 7].
Opr podoa Rc,d wyznacza si w przypadku pali wciska-
nych z zalenoci:
lub uwzgldniajc oddzielnie opr podstawy Rb,k i pobocznicy
Rs,k:
gdzie Rc,k warto charakterystyczna nonoci, za t, b, s
wspczynniki czciowe nonoci. Wspczynniki te s okre-
lone w zaczniku krajowym do Eurokodu 7 (PN-EN 1997-
-1:2008/NA:2011) i przyjmuj one warto t = b = s = 1,1.
Wartoci charakterystyczne nonoci w podejciu analitycz-
nym wyznacza si ze wzoru:
gdzie obliczone wartoci rednia i minimalna wynosz odpo-
wiednio:
(Rc,obl.)sr = (Rb,obl. + Rs,obl.)sr
(Rc,obl.)min = (Rb,obl. + Rs,obl.)min
Tabela 1. Wspczynniki korelacyjne do wyznaczania
wartoci charakterystycznych nonoci pali na podstawie
wynikw bada podoa (n liczba dostpnych proli podoa).
n 1 2 3 4 5 7 10
3 1,40 1,35 1,33 1,31 1,29 1,27
4 1,40 1,27 1,23 1,20 1,15 1,12
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
za wspczynniki 3, 4 zale od liczby dostpnych proli geo-
technicznych podoa. Zalecane wartoci tych wspczynni-
kw podano w Zaczniku A pierwszej czci Eurokodu 7 [10]
oraz w tabeli 1. Dla fundamentw palowych, w ktrych moli-
wa jest redystrybucja reakcji pomidzy poszczeglnymi palami
(np. w przypadku grup pali poczonych sztywnym oczepem w
postaci pyty lub rusztu), wspczynniki mona zredukowa,
dzielc je przez warto 1,1.
Warto charakterystyczn oporu pod podstaw mona
ustala ze wzoru:
Rb,k = Abqb,k = Abq,
gdzie Ab jest obliczeniow powierzchni podstawy pala, za q = qb,k
charakterystycznym jednostkowym oporem podoa pod podsta-
w. Opr pobocznicy mona natomiast oblicza ze wzoru:
gdzie i = 1,,n indeksy kolejnych warstw gruntu, Asi po-
wierzchnia pobocznicy w warstwie i oraz ti = tsi,k jednostkowy
opr pobocznicy w warstwie i.
Przy takim sposobie ustalania nonoci podstawy oraz po-
bocznicy naley pamita o ewentualnej koniecznoci mody-
kacji wspczynnikw czciowych b, s o tzw. wspczynnik
modelu o wartoci wikszej od 1,0. Jak stwierdza Eurokod 7,
przy ocenie wiarygodnoci modelu obliczeniowego opartego na
wynikach bada gruntu rozpatrywa naley takie czynniki jak
rodzaj i stan gruntu, sposb wykonania pala z uwzgldnieniem
metody wbijania lub wiercenia oraz dugo, rednic, materia
oraz ksztat trzonu i podstawy pala (np. poszerzona podstawa).
O wartoci wspczynnika modelu decyduje projektant.
Wspczynnik ten moe by interpretowany jako analogiczny
do wspczynnikw technologicznych znanych z normy [13].
Jak wynika z powyszych rozwaa, kluczowe znaczenie
w ocenie nonoci pali na podstawie oblicze ma wiarygodne
okrelenie charakterystycznych oporw jednostkowych pod
podstaw i na pobocznicy pala, tj. q oraz ti. W tym miejscu
naley przypomnie, e zacznik krajowy do Eurokodu 7 zale-
ca do stosowania w przypadku sprawdzania stanu graniczne-
go GEO lub STR podejcie obliczeniowe oznaczone jako 2*.
Zatem charakterystyczne opory podoa naley ustala z wy-
korzystaniem charakterystycznych wartoci parametrw grun-
towych i obcie [8, 9].
Uwaga: w przypadku pali wyciganych stosowane s te same
zasady jak dla pali wciskanych, jednak rozwaana jest jedynie
nono pobocznicy, dla ktrej czciowy wspczynnik no-
noci wynosi t = s = 1,15.
2.2. Opr pod podstaw (q)
1,25
Opory pod podstaw pala obliczane s na podstawie klasycz-
1,08
nych rozwiza z teorii stanw granicznych przy uwzgldnie-
PROJEKTOWANIE WG EUROKODW 23

niu specyki geometrii pala. W warunkach bez drenau dla Tabela 2. Orientacyjne wartoci wspczynnikw Nq, granicz-
gruntw spoistych stosuje si zaleno: nych oporw pod podstaw ql i na pobocznicy tl oraz kty tar-
cia gruntu o pobocznic dla pali w gruntach niespoistych [1].
q = ( + 2)cuscdc + qv < ql ,
Rodzaj gruntu Nq [-] ql [MPa] tl [kPa] []
gdzie cu wytrzymao gruntu na cinanie w warunkach bez
odpywu, sc wspczynnik ksztatu (dla przekroju koowego piasek 8 1,9 48 15
bardzo luny
i kwadratowego rwny 1,2), dc wspczynnik gbokoci (dla
h / D > 1 mona przyjmowa warto 1,35), qv naprenie piasek luny 12 2,9 67 20
cakowite od nadkadu gruntu w poziomie podstawy pala, ql piasek rednio- 20 4,8 81 25
graniczny opr podoa. W praktyce projektowej czsto sto- -zagszczony
suje si przyblienie:
piasek zagszczony 40 9,6 96 30
q = 9cu < ql
wir zagszczony 50 12 115 35
Wzr powyszy jest rwnie obecny w polskiej normie [13]
(wzr 5). W warunkach z drenaem stosuje si zaleno:
2.3. Opr na pobocznicy (t)
q = c'Ncpscdc + q'Nqpsqdq < ql ,

gdzie c' spjno efektywna, Ncp, Nqp wspczynniki no- W warunkach bez drenau mona przyj, e opr na po-
noci zalene od efektywnego kta tarcia wewntrznego ' bocznicy w warstwie i jest rwny adhezji i nie zaley od g-
oraz zagbienia wzgldnego pala h/D, sc, sq wspczynniki bokoci, tj.:
ksztatu podstawy, dc, dq wspczynniki gbokoci, q' efek-
ti = cai
tywne naprenie od nadkadu gruntu w poziomie podstawy
pala. W odniesieniu do gruntw niespoistych lub spoistych, dla Warto adhezji mona oszacowa np. ze wzoru:
ktrych wpyw efektywnej spjnoci moe zosta pominity,
stosuje si uproszczony wzr:

q = q'Nq < ql
Orientacyjne wartoci wspczynnikw Nq oraz wartoci
granicznych ql dla gruntw niespoistych podano w tabeli 2.
W przypadku jednorodnego gruntu o ciarze objtocio-
wym ', tj. gdy q' = 'h, gboko krytyczna, na ktrej opr
pod podstaw osignie warto graniczn, wynosi:
Warto zauway, e w polskiej normie stosowano podejcie
do ustalania oporu pod podstaw, polegajce na ustaleniu
w pierwszej kolejnoci wanie gbokoci krytycznej hci i zao-
eniu, e do tej gbokoci przyrost oporu jest liniowy, tj.:
Wzr jest wany jeeli cu < 100 kPa, w przeciwnym razie
warto adhezji naley ustali drog empiryczn. W publikacji
[1] zaleca si natomiast do stosowania tzw. metod , gdzie
opr na pobocznicy jest ustalany jako:
ti = icui
Przy ustalaniu wspczynnika adhezji naley bra pod
uwag wpyw szorstkoci powierzchni bocznej pala, wpyw ci-
nienia prekonsolidacji, dugoci pala i technologi wykonania
pala. Zalecane wartoci tego wspczynnika w zalenoci od
rodzaju pala przedstawiono w tabeli 3.
Rwnie w polskiej normie [13] podana zostaa zalecana za-
leno pomidzy cu a oporem pobocznicy (rysunek 3 normy).

Tabela 3. Wartoci wspczynnika adhezji

w zalenoci od rodzaju pala (za [1]).
Zalet tej metody jest moliwo uwzgldnienia przy ustala- Rodzaj pala cu [kPa] [-]
niu hci rednicy pala D. W pewnym uproszczeniu mona przyj-
25 1,0
mowa hci 15D [m]. Z drugiej strony, wad metody jest ko-
nieczno ustalania tzw. poziomu odniesienia, od ktrego od- wbijany 25-70 1,0 0,011(cu 25)
mierzana jest gboko h, czyli tzw. ekwiwalentnego poziomu
70 0,5
obliczeniowego. Niemniej, zalecenia polskiej normy dotyczce
ustalania charakterystycznych oporw granicznych pod pod- 25 0,7
staw pala nie odbiegaj od oglnie przyjtych wspczesnych wiercony 25-70 0,7 0,008(cu 25)
standardw oblicze i, zdaniem autora, s zgodne z wytyczny-
70 0,35
mi Eurokodu 7.
24
Tabela 4. Wartoci wspczynnika parcia bocznego k
w zalenoci od rodzaju pala i efektywnego kta tarcia
wewntrznego.
Typ pala k [-]
pale wiercone lub iniektowane 1 sin'
pale wbijane 1 sin' do
z maym przemieszczeniem 1,4 (1 sin')
pale przemieszczeniowe 1,4(1 sin') do
1 / (1 sin')
Wartoci oporu ustalone zgodnie z t norm naley uzna za
konserwatywne.
W przypadku gruntw sypkich oraz spoistych w sytuacji ob-
liczeniowej dugotrwaej, tj. w warunkach z drenaem, opr
tarcia na pobocznicy zaley gwnie od poziomu napre
bocznych w gruncie oraz od efektywnego kta tarcia wewntrz-
nego. Naprenie normalne na styku pala z gruntem mona
wyrazi poprzez zaleno:
'h = kq'
gdzie q' jest efektywnym napreniem pierwotnym, za k, jest
wspczynnikiem parcia bocznego. Opr tarcia w warstwie i
gruntu sypkiego mona oszacowa jako:
ti = tg(i)'hi = tg(i)kiq' = iq' < tli
Wartoci wspczynnika parcia ki oraz kta tarcia gruntu
o powierzchni pobocznicy i, jak rwnie zbiorczego parame-
tru i = tg(i)ki zale midzy innymi od technologii wykonania
pala oraz od rodzaju i historii obciania podoa (patrz opis
metody w [1]). W tym miejscu jako punkt odniesienia podaje
si, e wspczynniki parcia bocznego mona ustala za pomoc
zalenoci zawartych w tabeli 4, za kt i zawiera si w przedzia-
le od 0,5' dla pali gadkich (np. pali stalowych, elbetowych
prefabrykowanych) do 1,0' dla pali szorstkich (np. elbetowych
wykonywanych w gruncie). Czsto przyjmuje si stosunkowo
bezpieczn warto: i = 0,67'. Orientacyjne wartoci kta i
oraz oporw granicznych tli podano rwnie w tabeli 2.
W sytuacji z drenaem, w przypadku wystpowania sabych
warstw w podou, naley uwzgldni moliwo pojawienia
si tarcia negatywnego, ktre dodaje si do obcie pala.
Wartoci wspczynnikw tarcia negatywnego mona przyj-
mowa zgodnie z tabel 5.
Warto podkreli, e podobnie jak w przypadku ustalania
oporw pod podstaw, polska norma [13] przewiduje przyjcie
najpierw gbokoci krytycznej hci, ktra w tym przypadku usta-
lona zostaa arbitralnie na 5 m, oraz granicznej wartoci oporu
tarcia tli, a nastpnie przyjcie interpolacji liniowej w postaci:
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
Pozostaje do rozwizania problem ustalenia gbokoci od-
niesienia, od ktrej odmierzane jest h. Pomimo znacznego
uproszczenia zagadnienia sposb ten, z uwagi na potwierdzon
zbieno z dowiadczeniem, moe by zdaniem autora uzna-
ny za zgodny z wymaganiami Eurokodu 7.
2.4. Pale wycigane
W przypadku pali wyciganych bierze si pod uwag jedynie opr
pobocznicy. W wielu rdach podaje si jego warto jako 50%
oporu dla pala wciskanego [14, 3]. Zgodnie z lozo polskiej
normy [13] redukcja ta zawarta jest we wspczynniku techno-
logicznym dla pali wyciganych. W przypadku stosowania przez
projektanta tego wspczynnika technologicznego jako wsp-
czynnika modelu dodatkowa redukcja oporw na pobocznicy nie
jest potrzebna. Uwaga: w przypadku wystpowania tarcia nega-
tywnego dziaa ono na korzy pala wyciganego, co moe zosta
uwzgldnione w oszacowaniu nonoci obliczeniowej.
2.5. Pale w grupie
Wiele rde [2, 14] zaleca nastpujce podejcie:
pale przemieszczeniowe nono grupy pali jest rwna
sumie nonoci poszczeglnych pali;
w przypadku pozostaych typw pali redukuje si nono
pobocznicy.
W warunkach z drenaem mona przyj redukcj o 67%
w stosunku do nonoci pojedynczego pala. W warunkach bez
drenau sprawdza si dodatkowo warunek:
nRs,k OLcu
gdzie O oznacza obwd grupy pali, L dugo, za cu jest wy-
trzymaoci na cinanie bez odpywu. W przypadku zaistnie-
nia nierwnoci przyjmuje si warto mniejsz.
W normie polskiej przyjto inne rozwizanie. W przypadku
pali, zarwno wierconych, jak i przemieszczeniowych, pogro-
nych w gruntach spoistych (z wyjtkiem zwartych) rozwaa si
tzw. strefy napre wok pali (patrz punkt 3.4 normy). Gdy stre-
fy napre nie zachodz na siebie w poziomie podstaw pali, to
nono grupy rwna si sumie nonoci pali pojedynczych. Gdy
strefy napre zachodz na siebie, naley do oblicze nonoci
grupy pali wprowadzi odpowiedni wspczynnik redukujcy no-
no pobocznicy. Zalenie od rozstawu i dugoci pali oraz wa-
runkw gruntowych wspczynnik ten wynosi od 0,45 do 1,0.
W przypadku pali, ktrych podstawy pogrone s w gruntach
sypkich zagszczonych oraz spoistych zwartych, lub w przypadku
pali stojcych na skale nonoci pobocznicy nie redukuje si.
2.6. Parametry podoa
Jak wynika z przedstawionych powyej zalece obliczenio-
wych kluczowe do oceny nonoci pali s parametry wytrzy-
PROJEKTOWANIE WG EUROKODW
maociowe podoa takie jak cu, ', c'. Jak wskazano w [9],
pozyskanie tych parametrw nie zawsze jest atwe, poniewa
wiele dokumentacji bada podoa gruntowego wykonywa-
nych jest nadal wedug regu narzuconych przez polsk norm
do projektowania fundamentw bezporednich [12]. Niemniej
projektant zawsze powinien dy do pozyskania jak najbar-
dziej wiarygodnych parametrw podoa. W przypadku pro-
jektowania fundamentw palowych najcenniejsze s badania
penetracyjne in situ, takie jak badania sond statyczn CPTU,
badania presjometryczne, dylatometryczne czy badania sond
krzyakow, z ktrych mona za pomoc wiarygodnych kore-
lacji wyznacza wartoci parametrw wytrzymaociowych.
3. Przykad obliczeniowy
Jako przykad oblicze analitycznych wybrano oszacowanie
nonoci pali stanowicych fundament supw niewielkiej hali
magazynowej w konstrukcji stalowej. Konieczno zastosowania
pali wynikaa z wystpowania od powierzchni terenu nasypw
niebudowlanych o znacznej miszoci oraz znacznych obcie
pionowych od projektowanej suwnicy. Ponadto, z modelu sta-
tycznego hali wynikao, e istnieje moliwo wystpienia rw- ci poniej poziomu terenu, a wic podstawy pali wypadaj na
nie odrywania niektrych fundamentw od podoa.
3.1. Warunki gruntowe
Parametry podoa ustalono na podstawie dostpnych trzech
wierce geotechnicznych i towarzyszcych im sondowa
CPTU. Przyjte obliczeniowe prole podoa przedstawiaj si
nastpujco:
Prol I
1) 0,0 m 1,0 m: nasyp niebudowlany (warstwa nienona);
2) 1,0 m 2,6 m: piaski drobne, 'k = 35;
3) 2,6 m 4,0 m: gliny, su,k = 50 kPa;
4) 4,0 m 5,2 m: piaski drobne/pylaste, 'k = 40;
5) 5,2 m dko: gliny/gliny pylaste, su,k = 100 kPa;
Prol II
1) 0,0 m 2,3 m: nasyp niebudowlany (warstwa nienona);
2) 2,3 m 3,0 m: piaski drobne, 'k = 35;
3) 3,0 m 5,0 m: gliny piaszczyste, su,k = 50 kPa;
4) 5,0 m dko: gliny piaszczyste zwize, su,k = 100 kPa;
Prol III
1) 0,0 m 1,0 m: nasyp niebudowlany (warstwa nienona);
2) 1,0 m 1,7 m: piaski drobne, 'k = 35;
3) 1,7 m 4,6 m: gliny piaszczyste, su,k = 50 kPa;
4) 4,6 m dko: gliny piaszczyste zwize, su,k = 100 kPa;
Ustabilizowane poziomy wd gruntowych wypadaj na g-
bokociach odpowiednio 3,0, 3,1, 3,5 metra poniej powierzchni
terenu. W powyszym opisie ' oznacza efektywny kt tarcia we-
25
Tabela 5. Orientacyjne wartoci
wspczynnikw tarcia negatywnego.
Rodzaj gruntu tgi [-]
piaski lune 0,35-0,5
pyy (pl, mpl) 0,25-0,35
iy (pl, mpl) i grunty organiczne 0,2-0,25
wntrznego za su cu jest wytrzymaoci na cinanie bez dre-
nau. Indeks k oznacza wartoci charakterystyczne parametrw.
3.2. Zaoenia dotyczce posadowienia
Przyjmuje si, e obcienia od supw obiektu przekazane zo-
stan na grunt poprzez pale wiercone o rednicy D = 60 cm
i dugoci pracujcej pala L = 7 m. Pole powierzchni podstawy
pala to Ab = 0,283 m2, za powierzchnia metra biecego po-
bocznicy: As = 1,88 m2/mb. Pod supami projektowane s po
dwa pale w rozstawie 1,2 m z oczepem o wymiarach 2 1,5
0,6 m. Przyjmuje si, e podstawa oczepu wypada na gboko-
gbokoci okoo 8 m. Obcienia poziome przekazywane na
pale s niewielkie, dlatego obliczenia wykonane zostan jak dla
pali osiowo wciskanych. Przyjto rwnie, e nasyp niebudow-
lany nie bierze udziau w przenoszeniu obcie (ani poprzez
pale ani poprzez oczep), ale jest wystarczajco skonsolidowa-
ny, by nie generowa tarcia negatywnego na pobocznicy pali.
Projekt wykonawczy palowania powinien przewidywa dodat-
kowo 0,5 m dugoci pala na zakotwienie w oczepie.
3.3. Nono pojedynczego pala
3.3.1. Zasady oblicze
Przypomnijmy, e nono charakterystyczna pala wg PN-EN
1997-1 jest rwna:
Rozwaane s trzy prole obliczeniowe gruntu, a zatem na-
ley przyj 3 = 0,33 oraz 4 = 1,23. Poniewa nie ma moliwo-
ci redystrybucji obcie pomidzy poszczeglnymi funda-
mentami, nie przewiduje si redukcji tych wspczynnikw.
W powyszym wzorze Rc,obl. oznacza sumaryczn nono pod-
stawy Rb,k i pobocznicy Rs,k obliczan dla kadego prolu.
Nono podstawy pala wynosi:
Rb,k = Abqb,k
W przypadku wszystkich analizowanych proli podoa
podstawa wypada w gruncie spoistym, a zatem opr jednost-
kowy qb,k ustala si jako:
26 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

qb,k = 9su,k Rc,obl. = 255 + 301 = 556 kN

Nono pobocznicy pala wyraa si natomiast wzorem: Prol II

Rs,k = 1,88 [1,3 0 + 0,7 (1 sin 35) 53 tg(0,67

35) + 2,0 0,5 50 + 3,0 0,35 100] = 299 kN
gdzie Li jest dugoci pala w warstwie i. Dla gruntw spoistych
opory tsi,k na pobocznicy pala ustala si nastpujco: Rc,obl. = 255 + 299 = 554 kN

tsi,k = isui,k
Prol III
Dla pali wierconych i dla glin o su,k = 50 kPa < 70 kPa mona
przyj wspczynnik: = 0,7 0,008(su,k 25) = 0,5 za dla Rs,k = 1,88 0,7 (1 sin 35) 27 tg(0,67 35) +
glin o su,k = 100 kPa przyjmuje si = 0,35. Dla gruntw syp- + 2,9 0,5 50 + 3,4 0,35 100] = 368 kN
kich opory na pobocznicy przyjto jako (patrz tabela 4, pale
wiercone): Rc,obl. = 255 + 368 = 623 kN

tsi,k = [(1 sin'k) 'v tg0,67'k tl]i

gdzie 'v jest rednim pionowym napreniem efektywnym w 3.5. Nono pala wciskanego
warstwie, za tl jest graniczn wartoci oporu. W prolu I
dla pierwszej warstwy piasku (liczc od powierzchni) rednie Nono charakterystyczna:
naprenie 'v oszacowano jako 36 kPa, za dla drugiej war-
(Rc,obl.)sr = (556 + 554 + 623) / 3 = 577 kN
stwy 76 kPa. W prolu II przyjto, e w wystpujcej tam
warstwie piasku naprenie to wynosi okoo 53 kPa. W pro-
(Rc,obl.)min = 554 kN
lu III natomiast jest to 27 kPa. Dla piaskw drobnych/py-
lastych redniozagszczonych przyjto tl = 50 kPa. Opr ten
nie bdzie przekroczony w adnej z wystpujcych warstw
niespoistych.
Cakowita obliczeniowa nono pala wynosi: Nono obliczeniowa:

Rc,d = Rc,k / t

gdzie dla pala wciskanego t = 1,1, za dla pala wyciganego

t= 1,15. Dla wybranego typu pali przyjto, e wspczynnik
modelu (technologiczny) dla pala wciskanego bdzie wynosi 3.6. Nono pala wyciganego
1,0 (t pozostaje niezmienione), za dla pala wyciganego 2,0
(t zostanie podwojone). Nono pali wyciganych wynika jedynie z pracy pobocznicy.
Std nono charakterystyczna:
3.4. Obliczenia nonoci dla (Rc,obl.)sr = (301 + 299 + 368) / 3 = 322 kN
poszczeglnych proli
(Rc,obl.)min = 299 kN
Podstawa pali we wszystkich prolach wypada w gruncie o tych
samych parametrach, a wic dla wszystkich proli przyjmuje
si nono podstawy:

Rb,k = 0,283 9 100 = 255 kN

Nono obliczeniowa:
Nono pobocznicy oraz nono cakowita jest rna dla
poszczeglnych proli:

Prol I

Rs,k = 1,88 [1,6 (1 sin 35) 36 tg(0,67
35) + 1,4 0,5 50 + 1,2 (1 sin40) 76
tg(0,67 40) + 2,8 0,35 100] = 301 kN
3.7. Nono pali w grupie
Do ustalenia nonoci pali w grupie wykorzystano podejcie
zaproponowane w normie [13] (p. 3.4). Jeli przyj, e dla
PROJEKTOWANIE WG EUROKODW
wystpujcych w podou gruntw kt rozchodzenia si strefy tyczn CPT oraz bada presjometrycznych. W literaturze mona
napre wok pala jest rwny = 4, to promie stoka na- znale wiele tego rodzaju przepisw. Na terenie Polski zaleca si
pre w poziomie podstawy pala wyniesie:
R = D/2 + htg = 0,6/2 + 7 tg4 = 0,79 m
W projektowanym ukadzie minimalny rozstaw pali wynosi
r = 1,2 m. Dla stosunku r/R = 1,2/0,79 = 1,52 mona przyj
wspczynnik redukcyjny nonoci pobocznicy m1 = 0,9.
Po przeliczeniu zredukowane nonoci wynios:
4. Podsumowanie
W artykule zaprezentowano sposb ustalania nonoci osiowo
obcionych pali na podstawie oblicze analitycznych zgod-
nych z Eurokodem 7 [10, 11]. Jak wskazano, wiele zalece
obecnych w wycofanej polskiej normie [13] moe by nadal
stosowanych w praktyce projektowej. Zgodnie z Eurokodem
7 projektant ma jednak swobod wyboru metody oszacowa.
Decyduje rwnie o zastosowanym wspczynniku modelu
obliczeniowego. Obliczenia s podstawow metod szacowa-
nia nonoci pali, jednak wyniki oblicze powinny by wery-
kowane przez prbne obcienia.
Naley podkreli, e przedstawione podejcie do wyznacza-
nia nonoci fundamentu palowego moe zosta zastpione po-
przez modelowanie numeryczne z wykorzystaniem wyspecjali-
zowanego oprogramowania, takiego jak Plaxis czy Z-Soil.
W analizach numerycznych stosowane s zwykle modele mate-
riau gruntowego oparte na kryterium zniszczenia Coulomba-
Mohra, a wic wymagaj one od uytkownika znajomoci tych
samych co w podejciach analitycznych parametrw wytrzyma-
ociowych, tj. cu, ', c'. Zalet metod numerycznych jest skon-
centrowanie wszystkich zagadnie dotyczcych projektowania
pali w jednym modelu. Poprawnie skonstruowany model do-
starcza jednoczesnej informacji o siach w palach, o nonoci
i osiadaniach pali oraz o deformacjach podoa. Pale atwo mog
by obciane zarwno siami pionowymi, jak i poziomymi
i momentami. Moliwe jest rwnie dowolne ksztatowanie
warstw podoa. Ponadto istnieje moliwo uwzgldnienia do-
datkowych zjawisk zycznych, ktre mog wystpi w gruncie
wpywajc na nono i deformacje, np. wahania wd grunto-
wych czy wahania temperatury (termopale).
Jakociowo inne s tzw. podejcia empiryczne i pempirycz-
ne. Podejcia te opieraj si na projektowaniu z wykorzystaniem
bezporednich korelacji pomidzy nonoci pala a wynikami
bada penetracyjnych in situ. W informacyjnych zacznikach
D i E drugiej czci Eurokodu 7 znajduj si przykady pempi-
rycznego szacowania nonoci na podstawie bada sond sta-
27
do stosowania metody dostosowane do warunkw lokalnych,
takie jak te opisane w pozycjach [4, 1].
Zarwno metody numeryczne, jak i empiryczne z powodze-
niem mog by stosowane jako alternatywne sposoby ustalania
nonoci fundamentw palowych na podstawie oblicze.
Marek Wojciechowski
Literatura
[1] Gwizdaa K., Fundamenty palowe. Technologie i obliczenia, t. 1, PWN,
Warszawa 2010.
[2] Smoltczyk V. (ed.), Geotechnical Engineering Handbook vol. 3: Elements
and Structures, section 3.2. Pile Foundations, Ernst & Sohn, Berlin 2002.
[3] Prakash S., Sharma H.D., Pile Foundations in Egineering Practice,
John Wiley, New York 1990.
[4] Stczniewski M., Ocena nonoci pali na podstawie bada sond CPT.
Praca doktorska, Politechnika Gdaska, 2003.
[5] Sobala D., Wyznaczanie nonoci geotechnicznej pali wciskanych
procedura i przykady obliczeniowe wg Eurokodu 7, Wrocawskie Dni
Mostowe, Wrocaw 2011.
[6] Kosecki M., Statyka ustrojw palowych. Zasady obliczania metod
uoglnion, PZiTB, 1988.
[7] Krasiski A., Obliczenia statyczne fundamentw palowych,
Seminarium Zagadnienia posadowie na fundamentach palowych,
Gdask 2004.
[8] Wojciechowski M., Przykady obliczania fundamentw bezporednich
wg PN-EN 1997-1:2008, Kwartalnik dzki, nr II/2014, s. 19-26.
[9] Wojciechowski M., Dokumentowanie i projektowanie geotechniczne
AD 2016, Kwartalnik dzki, nr II/2016, s. 26-28.
[10] PN-EN 1997-1:2008 Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne
Cz 1: Zasady oglne.
[11] PN-EN 1997-2:2009 Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne
Cz 2: Badania podoa gruntowego.
[12] PN-81/B-03020: Grunty budowlane. Posadowienie bezporednie bu-
dowli. Obliczenia statyczne i projektowanie.
[13] PN-83/B-02482: Fundamenty budowlane. Nono pali i fundamen-
tw palowych.
[14] Canadian Foundation Engineering Manual, 3-rd edition, Canadian
Geotechnical Society, Bi- Tech Publishers, Richmond, 1993.
PRZYKADY PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI
WEDUG EUROKODW
Nowa publikacja dzkiej OIIB
to opracowany przez zesp
specjalistw zbir przykadw
projektowania wedug Euro-
kodw konstrukcji wykona-
nych z rnych materiaw bu-
dowlanych. Zainteresowanych
zakupem prosimy o kontakt
(wydawnictwo@lod.piib.org.pl,
tel. 42 632 97 39 w. 5).
 28
Budowniczowie odzi
Johannes Wende przedsibiorca-budowniczy
Johannes Wende urodzi si w 1873 roku
w Konstantynowie dzkim, w rodzinie
tkaczy nalecej do pierwszego lub dru-
giego pokolenia niemieckich osadnikw
z Saksonii. W domu prawdopodobnie
mwio si po niemiecku, a tylko na
podwrku wrd dzieci rozbrzmiewaa
mowa polska. Niemieckie pochodzenie
zawayo na dalszych losach Johannesa
Wende. Po ukoczeniu dzkiej Wyszej
Szkoy Rzemielniczej praktykowa za-
wodowo w kilku biurach i na budowie
(prawdopodobnie w Zittau-ytawie
w Saksonii). Po stau zagranicznym
wrci do odzi i kontynuowa praktyk
w dzkim biurze Juliusza Junga. Dziki
zdobytemu wyksztaceniu i zdolnociom
organizacyjnym, we wrzeniu 1889 roku
wraz z majstrem budowlanym Adolfem
Zarske zaoy spk przedsibiorstwo zarysie oparty na planie krzya greckiego.
budowlane Wende i Zarske.
W listopadzie tego samego roku rma
Wende i Zarske odniosa wielki sukces
wygraa midzynarodowy konkurs na
projekt czwartego kocioa katolickiego
w odzi. Rywalizacja przy realizacji tej
prestiowej inwestycji doprowadzia do
fot. Jacek Szabela
Koci pw. w. Mateusza w odzi
K WA RTA L N I K
ujawnienia si wielu koniktw. Firma
Wende i Zarske bya podejrzewana
o naruszenie praw autorskich, sugerowano,
e autorem zwyciskiego projektu mia by
E. Zillmann. Narastajce nieporozumienia
z nadzorujcym budow K. Sokoowskim
i za prasa doprowadziy do wyelimino-
wania rmy z placu budowy.
W 1905 r. Wende zakoczy wsppra-
c z A. Zarske i zaoy spk z K. Klause. skiej, a od 1917 r. prezesem Kuratorium
Nowa spka wygraa zamknity kon-
kurs na projekt kocioa ewangelicko-
-augsburskiego pw. w. Mateusza przy
ul. Piotrkowskiej 279/281. Mimo zmian
wprowadzonych w trakcie wieloletniej
realizacji, budow zakoczono w 1928
r., a budynek zachowa pierwotn ide
architektoniczn Wendego. Koci zbu-
dowany zosta w stylu neoromaskim, w
-budowniczych i przy udziale Johannesa
Nad caoci w czci frontowej gruje Wende, to: kamienica pabianickiej rmy
wysoka na 80 m wiea, wzniesiona na
planie kwadratu, przechodzca w swo-
ich grnych partiach w omioboczne
zaoenie nakryte iglicowym hemem.
Wewntrzna kopua wykonana z elbe-
tu (!) ma wysoko 26 m w najwyszym
punkcie, przy rednicy 17 m.
W 1910 r. Wende polubi w ytawie
Johann Schlein, crk waciciela zaka-
du witraowniczego. Zakad ten wyko-
na midzy innymi witrae dla kocioa
w. Mateusza w odzi.
Firma Wende i Klause przed pierwsz
wojn wiatow bya najwikszym przed-
sibiorstwem budowlanym w odzi za-
trudniaa ok. 400 pracownikw. wiadczya
usugi zwizane z szeroko rozumianym
budownictwem.
Podczas pierwszej wojny wiato-
wej Wende by czonkiem Delegacji
Budowalnej powoanej przez niemieckie
wadze okupacyjne. Po trzydziestu latach
pracy zawodowej, od 1927 r. zaj si
dziaalnoci spoeczn. By aktywnym
D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
czonkiem parai ewangielicko-augsbur-
Niemieckiego Gimnazjum Mskiego.
Johannes Wende wsppracowa
z A. Zarske i K. Kaluse, i jak pisze prof.
K. Stefaski, trudno dzisiaj jednoznacz-
nie stwierdzi, jaki udzia w rmowanych
przez spk projektach naley przypisa
Johannesowi.
Waniejsze obiekty, ktre powstay
dziki wsppracy tych przedsibiorcw-
Krusche i Ender przy ul. Piotrkowskiej
143, wedug projektu D. Landego; bazy-
lika archikatedralna pw. w. Stanisawa
Kostki zaprojektowana przy udziale
E. Zillmana, J.P. Dziekoskiego i S. Sterna;
mauzoleum Heinzlw na starym cmen-
tarzu przy ul. Ogrodowej wg projektu
F. Schwechtena; podwjny dom braci
Steinertw przy ul. Piotrkowskiej 272 wg
projektu A.J. Balcke; Dom Zgromadzenia
Majstrw Tkackich (Meisterhaus) przy
ul. Tuwima 1/3; siedziba dzkiego Ms-
kiego Stowarzyszenia piewaczego przy
ul. Piotrkowskiej 243 (wieloletnia tymcza-
sowa siedziba Filharmonii dzkiej).
Johannes Wende lata wojny spdzi
w odzi. W 1944 r. wyjecha z rodzin
do Burgau (na terenie dzisiejszej Austrii),
gdzie zmar w 1954 r. i zosta pochowany.
Wojciech Walter, architekt IARP
Na podstawie: K. Stefaski, Ludzie, ktrzy zbu-
dowali d, d 2009.
PRAWO DL A INYNIERA
Stosowanie wyrobw budowlanych
wytyczne dla osb penicych samodzielne funkcje techniczne
w budownictwie
Przepisy zwizane ze stosowaniem wy-
robw budowlanych cigle ewoluuj
(tabl. 1). Drastyczn zmian podejcia
do sposobu nadzorowania prawidowo-
ci uywania wyrobw byo wdroenie
przez Polsk z dniem 1 maja 2004 roku
Dyrektywy 89/106/EWG jako skutek
przystpienia Polski do Unii Europejskiej
(UE). Jej konsekwencj byo rwnocze-
sne pojawienie si Ustawy o wyrobach
budowlanych z dnia 16 kwietnia 2004 r.,
ktra wdraaa przepisy europejskie do
naszego systemu krajowego.
Po kilku latach przyzwyczajania si
do nowego, tym razem z inicjatywy
Komisji Europejskiej wprowadzono
do istotn zmian w 2011 roku za-
stpiono Dyrektyw Rozporzdzeniem
Nr 305/2011 (zwanym CPR-em).
Forma przepisu (rozporzdzenie) ozna-
cza, e wprowadzony jest wrd krajw
czonkowskich UE w sposb bezpo-
redni, czyli nie wymaga wdraania
w poszczeglnych pastwach poprzez
ustawy krajowe.
CPR dotyczy wyrobw znakowanych
znakiem CE, czyli uznawanych na caym
obszarze UE i nie obejmuje wyrobw lo-
kalnych, czyli tych przeznaczonych do
obrotu tylko w naszym kraju. W zwizku
z pojawieniem si CPR musiaa zatem na-
stpi korekta ustawy o wyrobach budow-
lanych (lata 2013 i 2015) usunito z niej
zapisy dotyczce wprowadzania wyrobw
na rynek europejski (znakowanych CE),
a ucilono i skorelowano zasady dla ryn-
ku krajowego, czyli wyrobw znakowa-
nych znakiem budowlanym B. Poniewa
korekty ustawy byy znaczce, stao si
konieczne zmodykowanie uzupeniaj-
cych j rozporzdze krajowych.
Zestawione w tabl. 1 przepisy dedy-
kowane s w gwnej mierze producen-
tom wyrobw budowlanych. Dotycz
take podmiotw uczestniczcych
w ich dystrybuowaniu na rynku oraz
nadzorowaniu ich jakoci. Wszelkie
zatem komentarze na temat zmian tych
przepisw skupiaj si przede wszyst-
kim na obowizkach producentw
bd podmiotw ich reprezentujcych
oraz na sankcjach, jakie im gro w
przypadku nieprawidowego wprowa-
dzenia wyrobw do obrotu. W cieniu
pozostaj bezporedni odbiorcy, a oni
te ponosz odpowiedzialno za pra-
widowe stosowanie wyrobw budow-
lanych to przede wszystkim uczestni-
cy procesu budowlanego projektant,
kierownik budowy i inspektor nadzoru
inwestorskiego (w tym take, a nawet
przede wszystkim inwestor). Ich za-
dania reguluje ustawa Prawo budow-
lane (tabl. 2). Warto zatem przeledzi,
jakie s ich obowizki i co im grozi za
uycie niewaciwych wyrobw bu-
dowlanych.
Projektant
Wrd wielu obowizkw projektanta
ustawa Prawo budowlane narzuca mu
konieczno opracowania projektu bu-
dowlanego zgodnie z jej wymaganiami
oraz zgodnie z przepisami techniczno-
-budowlanymi i zasadami wiedzy tech-
nicznej. A przecie wszystko od projek-
tanta si zaczyna
Dobierajc rozwizania materiaowe,
ma on do wyboru dwie cieki:
albo korzysta z oferty rynkowej go-
towych wyrobw wprowadzonych
do obrotu na podstawie przepisw
zestawionych w tabl. 1 (znakowa-
nych CE lub znakiem budowlanym
B),
29
albo decyduje si na wariant nietypo-
wy, dotd nieupowszechniony nor-
mami zharmonizowanymi lub doku-
mentami Oceny Technicznej a wte-
dy musi sporzdzi lub uzgodni
indywidulan dokumentacj tech-
niczn, zdeniowan w art. 10 ustawy
o wyrobach budowlanych.
Jeli projektant pracuje w bezpored-
nim kontakcie z inwestorem, moe sobie
pozwoli na wskazanie w opracowywa-
nej specykacji projektowej konkretnych
wyrobw pochodzcych od konkretnego
producenta. Inaczej jest jednak, gdy spe-
cykacja suy jako dokument w przetar-
gu publicznym. Wtedy projektantowi nie
wolno wybiera konkretnego produktu,
ale jego obowizkiem jest wystarczajce
zdeniowanie waciwoci uytkowych
wyrobu w odniesieniu do zamierzonego
zastosowania. Wtedy wykonawca robt
ma moliwo wyboru ju konkretnego
wyrobu z bogatej oferty rynkowej, pod
warunkiem jedynie spenienia wymaga-
nego poziomu waciwoci uytkowych.
Co w takim razie te obowizki dla
projektanta oznaczaj? wymagaj one,
niestety, bardzo gruntownej znajomoci
norm i innych dokumentw dotyczcych
wyrobw budowlanych. Trzeba w tym
miejscu zwrci uwag jeszcze na status
tych norm z uwagi na ich przywoanie
w CPR i ustawie o wyrobach budow-
lanych s one obowizkowe do stoso-
wania, pomimo oglnego stwierdzenia
w ustawie o normalizacji, e stosowanie
norm jest dobrowolne.
Najwaniejsza grupa norm to nor-
my zharmonizowane (hEN). S pod-
staw oznakowania wyrobw znakiem
CE. Drugie w kolejnoci s Europejskie
Oceny Techniczne (EOT dawniej
Europejskie Aprobaty Techniczne) tak-
30 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

Tablica 1. Kalendarium istotnych zmian przepisw dotyczcych wyrobw budowlanych

Data Przepis

1 maja 2004 Dyrektywa 89/106/EWG

(wchodzi w ycie w caoci w Polsce) Wyroby budowlane
(CPD Construction Products Directive)
16 kwietnia 2004 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych
(ogoszona)
1 maja 2004
(wchodzi w ycie w caoci)
4 kwietnia 2011 Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia
(ogoszone) 9 marca 2011 r. ustanawiajce zharmonizowane warunki wprowadzania do
obrotu wyrobw budowlanych i uchylajce dyrektyw Rady 89/106/EWG
24 kwietnia 2011 (CPR Construction Products Regulation)
(czciowo wchodzi w ycie)

1 lipca 2013
(wchodzi w ycie w caoci)
13 czerwca 2013 Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych
(ogoszona) oraz ustawy o systemie oceny zgodnoci
28 czerwca 2013
(wchodzi w ycie)
25 czerwca 2015 Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych,
(ogoszona) ustawy Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach
budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodnoci
1 stycznia 2016
(czciowo wchodzi w ycie)
1 stycznia 2017
(wchodzi w ycie w caoci)
13 kwietnia 2016 Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodnoci i nadzoru rynku
(ogoszona)
20 kwietnia 2016
(wchodzi w ycie)
6 grudnia 2016 Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa
(ogoszone) z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania waciwoci
uytkowych wyrobw budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem
1 stycznia 2017 budowlanym
(czciowo wchodzi w ycie)
1 lipca 2018 Dla wyrobw, ktre przed 31 grudnia 2016 r. nie byy objte obowizkiem
(wchodzi w ycie w caoci) znakowania znakiem budowlanym

e s podstaw do oznakowania wyro-
bw znakiem CE. Krajowe normy wyro-
bu mog na podstawie Rozporzdzenia
z dnia 17 listopada 2016 r. stanowi pod-
staw do oznakowania wyrobu znakiem
budowlanym B. Temu samemu suy
mog Krajowe Oceny Techniczne (KOT
dawne krajowe Aprobaty Techniczne).
Dopiero gdy aden z tych dokumen-
tw nie obejmuje wyrobu potrzebnego
do wskazania przez projektanta, moe
on przystpi do wykonania indywi-
dualnej dokumentacji musi by ona
oczywicie zgodna z przepisami tech-
niczno-budowlanymi oraz zasadami
wiedzy technicznej.
Bardzo wane jest przy wybieraniu do-
kumentu odniesienia dla wskazywanego
w projekcie wyrobu, aby by to dokument
aktualny (lub bdcy w okresie koegzy-
stencji z dokumentem wycofywanym)
tylko taki bowiem moe by powoany
przez producenta wyrobu w Deklaracji
Waciwoci Uytkowych (DWU).
Cz norm zharmonizowanych obej-
muje grup wyrobw budowlanych o wie-
lu moliwych zamierzonych zastosowa-
niach. Zadaniem projektanta pozostaje
zawsze wskazanie w projekcie zamierzo-
nego zastosowania i wynikajcych z niego
wymaganych waciwoci uytkowych.
Z zamierzonego zastosowania (np. kon-
strukcyjne/niekonstrukcyjne) wynika
PRAWO DL A INYNIERA 31

Tablica 2. Wymogi dla uczestnikw procesu budowlanego

okrelone w przepisach odnonie do stosowania wyrobw budowlanych

Uczestnik procesu budowlanego Wymogi wynikajce z Ustawy Prawo budowlane */

Projektant opracowanie projektu budowlanego zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo
obowizki budowlane (w tym art. 10**/), przepisami techniczno-budowlanymi oraz zasadami
wiedzy technicznej;
(art. 20 ust. 1 pkt 1 i 3a sporzdzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej, o ktrej
ust. Prawo budowlane) mowa w art. 10***/ ustawy o wyrobach budowlanych;
Kierownik budowy (inwestor, jeli kierowanie budow obiektu budowlanego w sposb zgodny z projektem,
ustanowienie kierownika budowy przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;
nie jest wymagane) zapewnienie przy wykonywaniu robt budowlanych stosowania wyrobw zgodnie
obowizki z art. 10 ustawy Prawo budowlane;
przechowywanie przez okres wykonywania robt budowlanych dokumentw
(art. 22 pkt 1 i 2 oraz art. 46 stanowicych podstaw ich wykonania a take owiadczenia dotyczcego wyrobw
ust. Prawo budowlane) budowlanych jednostkowo zastosowanych w obiekcie budowlanym, o ktrych mowa
w art. 10 ustawy o wyrobach budowlanych, oraz udostpnianie tych dokumentw
uprawnionym organom;
Inspektor nadzoru inwestorskiego sprawowanie kontroli zgodnoci realizacji budowy z projektem lub pozwoleniem
obowizki na budow, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
sprawdzane jakoci wykonywanych robt budowlanych i stosowania przy
(art. 25 pkt 1 i 2 wykonywaniu tych robt wyrobw zgodnie z art. 10 ustawy Prawo budowlane;
ust. Prawo budowlane)
Inspektor nadzoru inwestorskiego wydawanie kierownikowi budowy lub kierownikowi robt polece dotyczcych
prawa przedstawienia informacji i dokumentw potwierdzajcych zastosowanie przy
wykonywaniu robt budowlanych wyrobw zgodnie z art. 10 ustawy Prawo
(art. 26 pkt 1 budowlane a take informacji i dokumentw potwierdzajcych dopuszczenie do
ust. Prawo budowlane) stosowania urzdze technicznych.
*/ dla potrzeb podkrelenia zasadniczej tematyki artykuu skrcono cytowane zapisy ustawy

**/ Art. 10 ustawy Prawo budowlane: Wyroby wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym w sposb trway o waciwociach
uytkowych umoliwiajcych prawidowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spenienie podstawowych wymaga, mona sto-
sowa przy wykonywaniu robt budowlanych wycznie, jeeli wyroby te zostay wprowadzone do obrotu lub udostpnione na rynku krajowym
zgodnie z przepisami odrbnymi, a w przypadku wyrobw budowlanych rwnie zgodnie z zamierzonym zastosowaniem (przepisy odrbne
patrz tablica 1).

***/ Art. 10 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych: Dopuszczone do jednostkowego stosowania w obiekcie budowlanym s wyroby budowlane
() wykonane wedug indywidualnej dokumentacji technicznej, sporzdzonej przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnionej, dla ktrych pro-
ducent wyda owiadczenie, e zapewniono zgodno wyrobu budowlanego z t dokumentacj oraz przepisami.

moe take wymagany system oceny
i werykacji staoci waciwoci uyt-
kowych (np. 2+ lub 4). Ten aspekt bdzie
pniej wany dla wykonawcy robt przy
wyborze dostawcy wyrobu nie kady
bowiem producent ma wdroony system
wymagajcy uczestnictwa uprawnionej
jednostki zewntrznej (notykowanej
przy znakowaniu CE, akredytowanej przy
znakowaniu znakiem budowlanym B).
Finalnie ta informacja bdzie zawarta
w wystawionej przez producenta Dekla-
racji Waciwoci Uytkowych.
Podsumowujc znaczenie koniecznych
do zdeniowania przez projektanta cech
uytych przez niego w projekcie wyrobw,
trzeba jeszcze zwrci uwag, e w trakcie bw zgodnie z art. 10 teje ustawy (bo pro-
realizacji obiektu tylko ze zdeniowanych
cech dostawca moe zosta rozliczony.
Przykadowo, jeli projektant nie okreli
dla betonu zamierzonego zastosowania
na zewntrz obiektu, to nie mona wy-
maga od niego mrozoodpornoci.
Kierownik budowy
Z zapisw ustawy Prawo budowlane wy-
nika przede wszystkim, e kierownik bu-
dowy odpowiada za kierowanie budow
obiektu budowlanego w sposb zgodny
z projektem, w tym za stosowanie wyro-
jektant powinien takie dobra w projekcie),
oraz gromadzenie i przechowywanie przez
okres wykonywania robt budowlanych
dokumentw stanowicych podstaw ich
wykonania. Musi udostpnia te doku-
menty uprawnionym organom.
C to zatem za dokumenty? Przede
wszystkim s to karty znakowania zna-
kiem CE lub karty znakowania znakiem
budowlanym B, ktre zawieraj zestaw
wymaganych specykacj techniczn
(norm zharmonizowan, Europejsk
Ocen Techniczn, Polsk Norm wyrobu,
32
Krajow Ocen Techniczn) informacji to-
warzyszcych oznakowaniu. Znakowanie
jest powiadczeniem, e producent wysta-
wi Deklaracj Waciwoci Uytkowych
(DWU), wydanie ktrej poprzedzi ba-
daniami typu i wdroeniem Zakadowej
Kontroli Produkcji (ZKP). Dokument ten
(DWU) po zmianach wprowadzonych
przez CPR jest dokumentem dostpnym
na kade yczenie odbiorcy (nie musi to-
warzyszy dostawie). Kierownik budowy
w razie wtpliwoci odnonie do karty
znakowania moe sign take po DWU. Europejskie Oceny Techniczne. Pomimo
W przypadku wyrobw, dla ktrych
stosowany jest inny system oceny i wery-
kacji staoci waciwoci uytkowych by przywoane w kartach znakowania
ni 4, w obu wymienionych dokumentach
przywoana jest zewntrzna upowaniona
jednostka biorca udzia w ocenie (zakres
oceny i werykacji staoci waciwoci nika budowy za prawidowe stosowanie
uytkowych w ramach systemw 1, 1+,
2+, 3 i 4 zdeniowany jest w rozporz-
dzeniach [1, 8]). Wprawdzie dokumenty
generowane przez te jednostki raport z
bada typu w systemie 3, certykat zaka-
dowej kontroli produkcji w systemie 2+,
certykat wyrobu w systemach 1 i 1+ s
udostpniane organom kontrolnym i od-
biorca nie ma prawa ich da od produ-
centa, ale kierownik budowy, sprawdzajc
wiarygodno posiadanych dokumentw
(karta znakowania lub DWU), moe
przynajmniej sprawdzi, czy w ogle ta-
kie uprawnione jednostki istniej.
W przypadku jednostkowego zastoso-
wania wyrobu w obiekcie budowlanym
kierownik budowy ma obowizek przecho-
Tablica 3. Sankcje za naruszenia wynikajce z art. 5, 10, 18, 22, 25, 34, 46 ustawy Prawo budowlane
Rozdzia 9:
Przepisy karne
Rozdzia 10:
Odpowiedzialno zawodowa
w budownictwie
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
wywania owiadczenia dotyczcego tych bardziej wyranie przypisano obowizek
wyrobw. Jego zawarto okrelona jest sprawdzania jakoci wykonywanych ro-
w art. 10 ustawy o wyrobach budowlanych. bt budowlanych i stosowania przy wy-
Do koca 2016 roku na podstawie konywaniu tych robt wyrobw zgodnie
przepisw wczeniejszych wydawane by- z art. 10 teje ustawy.
y krajowe Aprobaty Techniczne, podob- Inspektor musi zatem dysponowa wy-
nie do 30 czerwca 2013 roku wydawane starczajc wiedz w zakresie wymaga-
byy europejskie Aprobaty Techniczne. nych przez projektanta waciwoci uyt-
Dokumenty te do koca okresu ich kowych wszystkich dobranych przez nie-
wanoci (przewanie 5 lat od daty wy- go wyrobw budowlanych, po czym po-
dania) mog by wykorzystywane jako winien je porwna z informacjami prze-
Krajowe Oceny Techniczne lub jako kazywanymi przez dostawcw wyrobw.
Moe tego dokona poprzez analiz do-
wic, e w obecnych przepisach nie ist- kumentw gromadzonych przez kierow-
niej Aprobaty Techniczne, mog one nika budowy (opisanych wczeniej). Ma
do tego zreszt prawo zapisane w ustawie
wyrobu lub w Deklaracjach Waciwoci moe wydawa kierownikowi budowy
Uytkowych do 2021 roku. polecenia dotyczce przedstawienia in-
Zwaajc na odpowiedzialno kierow- formacji i dokumentw potwierdzajcych
zastosowanie przy wykonywaniu robt
wyrobw budowlanych, a jednoczenie budowlanych wyrobw zgodnie z art. 10
konieczno wykonywania robt zgodnie ustawy Prawo budowlane.
z projektem, trzeba zwrci w tym miej- W celu waciwej oceny prawidowo-
scu raz jeszcze uwag, jak wane jest pra- ci stosowania wyrobu budowlanego
widowe zdeniowanie i dobranie waci- konieczne jest czsto siganie do spe-
wych wyrobw przez projektanta. cykacji technicznych, na podstawie
ktrych dokonano oznakowania CE
lub B, a wczeniej wydano Deklaracj
Inspektor
Waciwoci Uytkowych. O ile jest
nadzoru inwestorskiego
to atwe w przypadku norm (wszyscy
Inspektor nadzoru inwestorskiego spra- inynierowie w chwili obecnej ma-
wuje kontrol nad procesem budowla- j dostp online do zbioru norm bu-
nym, a zwaszcza sprawdza zgodno dowlanych), to znacznie trudniejsze
realizacji budowy z projektem lub po- jest w przypadku dokumentw Oceny
zwoleniem na budow, przepisami oraz Technicznej (czy wczeniej Aprobat
zasadami wiedzy technicznej. W ustawie Technicznych). Powani producenci
Prawo budowlane to inspektorowi naj- (oni s wacicielami tych dokumen-
art. 93 Kto:
ust. 1: przy projektowaniu lub wykonywaniu robt budowlanych w sposb
racy nie przestrzega przepisw art. 5 ust. 1 2b
ust. 1a: przy wykonywaniu robt budowlanych stosuje wyroby, naruszajc
przepis art. 10
podlega karze grzywny
(w oparciu o Kodeks postpowania w sprawach o wykroczenia)
art. 95 ust. 1:
Odpowiedzialnoci zawodowej w budownictwie podlegaj osoby wykonujce
samodzielne funkcje w budownictwie, ktre dopuciy si wystpkw lub
wykrocze okrelonych ustaw
PRAWO DL A INYNIERA 33

tw) zawieszaj je z reguy na swoich

stronach internetowych, a jeli nie, to
powinni je udostpni na danie od-
biorcy wyrobu.

Sankcje
Sankcje dla inynierw sprawujcych sa-
modzielne funkcje w budownictwie zde-
niowane s w ustawie Prawo budow-
lane. Dotyczy mog odpowiedzialnoci
karnej lub zawodowej zestawiono je
w tabl. 3. Wszystkie inne kary wynikaj-
ce z przepisw przedstawionych w tabl.
1 adresowane s do podmiotw wpro- U W A G A !
wadzajcych je do obrotu, a to jest raczej
poza zakresem zainteresowania inyniera KONKURS FOTOGRAFICZNY!
zwizanego z procesem budowlanym.

dr in. Grzegorz Bajorek

Zapraszamy czonkw OIIB
Politechnika Rzeszowska do udziau w konkursie

mgr in. Marta Kiernia-Hnat Fotografujemy budownictwo

Centrum Technologiczne Budownictwa
przy Politechnice Rzeszowskiej wojewdztwa dzkiego
Pimiennictwo
2014-2017
[1] Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r.
w kategorii
ustanawiajce zharmonizowane warunki budynki i budowle, maa architektura,
wprowadzania do obrotu wyrobw budow- rewitalizacje wojewdztwa dzkiego
lanych i uchylajce dyrektyw Rady 89/106/
EWG wraz z pn. zm.
[2] Dyrektywa Rady 89/106/EWG z dnia
21 grudnia 1988 r. w sprawie zblienia W konkursie moe wzi udzia kady czonek OIIB, ktry ma opacone
ustaw, rozporzdze i przepisw admini- na bieco skadki.
stracyjnych pastw czonkowskich doty-
czcych wyrobw budowlanych. Kady uczestnik moe dokona zgoszenia maksymalnie dwch zdj.
[3] Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyro-
Niedozwolony jest fotomonta zdj.
bach budowlanych (Dz.U. 04.92.881 z pn.
zm.). W konkursie zostan wybrane i nagrodzone najlepsze zdjcia. Przewidziane
[4] Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmia-
s nagrody wraz z dyplomami. Wszystkie nagrodzone prace zostan opubli-
nie ustawy o wyrobach budowlanych oraz
ustawy o systemie oceny zgodnoci (Dz.U. kowane.
13.898).
Prace wraz z formularzem zgoszenia (dostpnym na www.lod.piib.org.pl)
[5] Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie
ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy naley nadsya w terminie od 16 czerwca do 5 wrzenia 2017 r.
Prawo budowlane oraz ustawy o zmia-
nie ustawy o wyrobach budowlanych oraz Szczegowe informacje i zasady udziau w konkursie mona znale w regu-
ustawy o systemie oceny zgodnoci (Dz.U. laminie konkursu dostpnym na stronie internetowej OIIB.
1165).
[6] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budow-
lane (Dz.U. 290, 961,1250,1165, 2255).
[7] Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o syste- [8] Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury woci uytkowych wyrobw budowlanych
mach oceny zgodnoci i nadzoru rynku i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. oraz sposobu znakowania ich znakiem bu-
(Dz.U. 542, 1228, 1579). w sprawie sposobu deklarowania waci- dowlanym (Dz.U. 1966).
34 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

Odbiory techniczne
w trakcie procesu inwestycyjnego
w brany elektrycznej
Cz. 6. Odbiory materiaw przeznaczonych do zabudowy
Poniszy artyku dotyczy odbiorw materiaw elektrycznych przeznaczonych do zabudowy w obiekcie. W zasadzie proce-
dury z tym zwizane powinien tworzy inwestor i to w zgodzie z jego yczeniem naley dokonywa stosownych odbiorw.
Zdarza si jednak, e sam wykonawca ma opracowane odpowiednie wasne procedury i dokonuje odbiorw materiaowych
zgodnie ze swoim systemem jakoci. Artyku nie narzuca adnego systemu, lecz stanowi porad, jak postpowa, aby w efek-
cie zainstalowa na inwestycji materiay o odpowiednich parametrach technicznych i odpowiedniej jakoci.

Zgodno z projektem konawcy stosowania si do wytycznych wymogi projektowe) inwestor niejed-

Na potrzeby inwestycji powstaj rne
projekty. Najwaniejszy jest projekt bu-
dowlany, na podstawie ktrego mona
uzyska stosown decyzj, zwan po-
zwoleniem na budow. Jednake w bran-
y elektrycznej jest on zazwyczaj bar-
dzo ubogi. Ponadto, zgodnie z nowymi
przepisami, projekt budowlany nie musi
w ogle zawiera brany elektrycznej. Z
tego wzgldu bardzo rzadko zdarza si,
aby projekt budowlany by podstaw do
wykonania inwestycji, a take do doko-
nywania odbiorw materiaowych na
budowie. Duo dokadniejsze s projek-
ty wykonawcze i bardzo czsto zawieraj
one zestawienia materiaw przeznaczo-
nych do zabudowania. Czsto okrele-
nia s bardzo precyzyjne i wskazuj na
przykad:
producenta lub kilku producentw,
preferowany system lub kilka syste-
mw,
minimalne wymagania techniczne
bez wskazania producenta,
dokadne parametry techniczne, bez
wskazania producenta.
W kadym przypadku zabudowane
materiay i urzdzenia powinny by zgod-
ne z takim projektem wykonawczym.
Czsto si zdarza, e inwestor ma wa-
sne standardy materiaowe i da od wy-
w nich zawartych.
Przetargi publiczne
Jak to ju wczeniej napisano, najwa-
niejszym elementem procesu inwesty-
cyjnego jest prawidowo sporzdzony
projekt. Niemniej, prawo dotyczce
przetargw publicznych zabrania wska-
zywania konkretnych producentw
urzdze. W brany elektrycznej jest to
nieraz bardzo kopotliwe, a czasami na-
wet niewykonalne. W projektach dla tej
brany musz by nieraz wskazane na-
zwy wasne urzdze (na przykad kable
i przewody), ktre jednoznacznie kojarz
si z okrelonym producentem. W ta-
kich przypadkach czsto uywa si okre-
lenia lub rwnowane. Interpretacja
tego okrelenia bywa nieraz przyczyn
sporw. Do zada projektanta i inspek-
tora nadzoru naley prawidowa ocena
dotyczca przedstawionych przez wyko-
nawc rwnowanych zamiennikw.
Bardzo czsto w obawie przed jakimi
bliej nieokrelonymi zarzutami inspek-
torzy w ogle nie zgadzaj si na stoso-
wanie zamiennikw. Jest to za praktyka
i nie powinno si jej stosowa. Czsto
przy zamianie materiaw dochodzi do
sporw dotyczcych ceny. Przy taszych
zamiennikach (ale nadal speniajcych
nokrotnie da pewnej rekompensaty
nansowej.
Najczciej stosowane
procedury
Podczas prowadzenia inwestycji za-
wsze powinny by stosowane procedury
sprawdzajce jako i zgodno z projek-
tem (lub innymi dokumentami czy stan-
dardami) zabudowywanych materiaw
i urzdze. Najczciej taka procedura
wyglda w nastpujcy sposb:
Wykonawca przed zakupem mate-
riau wypenia odpowiedni doku-
ment zwany zazwyczaj Wnioskiem
o akceptacj materiaw.
Do powyszego wniosku zazwyczaj
zacza si inne dokumenty, takie jak
na przykad:
deklaracje zgodnoci,
dokumentacja techniczno-rucho-
wa (DTR),
aprobaty techniczne,
certykaty,
dane katalogowe (techniczne),
atesty,
instrukcje obsugi,
inne potrzebne dokumenty.
Wykonawca we wniosku zawiera te
inne informacje, takie jak na przy-
kad:
PRAWO DL A INYNIERA
typ materiau przewidywanego do
zabudowy,
producenta,
numer kolejny protokou,
dat wystawienia wniosku,
nazw budowy,
bran, ktrej dotyczy,
uczestnikw (rmy) procesu in-
westycyjnego,
miejsce, gdzie przewiduje zabudo-
w materiau,
zgodno materiau z projektem.
Jeeli materia jest w 100% zgodny
z projektem, to takiego dokumentu
nie musi ju akceptowa projektant,
jeeli jednak nie jest zgodny, to wnio-
sek musi zosta zaakceptowany przez
projektanta.
Kolejn osob oceniajc zapropono-
wany materia jest inspektor nadzo-
ru. Wpisuje on swoj opini i uzgad-
nia, lub te nie uzgadnia, zabudow
danego materiau.
Ostatnim krokiem w procedurze jest
decyzja zamawiajcego (inwestora).
Moe on na tym etapie prosi o do-
datkowe wyjanienia, uzgodni pro-
ponowany materia lub te odmwi
jego akceptacji, podajc przyczyn
takiej decyzji.
Jeden Wniosek o akceptacj materia-
w moe dotyczy grupy podobnych
materiaw. Na przykad dla przewodw
instalacyjnych jednego producenta mo-
na zoy jeden wniosek na rne typy
przewodw.
Wszystkie powyej opisane czynnoci
zazwyczaj trwaj okoo dwch tygodni.
Wykonawca powinien wic wystpi ze
stosownym wnioskiem odpowiednio
wczeniej, aby inwestycja moga by pro-
wadzona zgodnie z harmonogramem.
Wszystkie dokumenty zatwierdzajce
zabudowanie odpowiednich materiaw
powinny by przechowywane do czasu
zakoczenia inwestycji, aby pniej sta-
nowi jeden z elementw dokumentacji
powykonawczej.
Po otrzymaniu zgody na zastosowanie
odpowiedniego materiau wykonawca
moe przystpi do jego zakupu.
Skadowanie i monta
Po zaaprobowaniu danego typu urzdze-
nia lub materiau przez inwestora wyko-
nawca zobowizany jest do jego zakupu.
Kadorazowo podczas dostawy materia-
u na budow powinien te powstawa
odpowiedni dokument dostawy. W bran-
y elektrycznej ten rodzaj dokumentu
nie zawsze jest konieczny. Zazwyczaj
wymaga si go przy dostawie zoonych
urzdze, takich jak na przykad: w pe-
ni wyposaone rozdzielnice elektryczne,
kontenerowe stacje transformatorowe,
generatory rezerwowego zasilania itp.
W innych branach, a zwaszcza w kon-
strukcyjnej, ma on duo wiksze zna-
czenie. Bardzo czsto wykonawcy maj
wasne ustalone procedury zwizane Na kadym dokumencie naley zazna-
z dostaw i skadowaniem materiaw.
Prawidowo prowadzona gospodarka
materiaowa moe w znacznym stop-
niu obniy koszty wasne i straty oraz
zwikszy opacalno inwestycji.
Kadorazowo po dostawie danego ty-
pu urzdze na budow i w trakcie ich
montau inspektor nadzoru ma obowi-
zek sprawdzi zgodno materiau z za-
deklarowanym we wniosku. Sprawdza
naley rwnie miejsce i sposb zainsta-
lowania materiaw: czy jest ono zgodne
z projektem i stosown deklaracj we mieniom i napiciom na linii inwestor
wniosku materiaowym. Podczas kon-
troli mona dodatkowo sporzdza do-
kumentacj zdjciow. nego Wnioskiem o akceptacj materia-
Zwikszony nadzr
Niektre urzdzenia i materiay wyma-
gaj szczeglnego nadzoru inspektor-
skiego. W brany elektrycznej na szcze-
gln uwag zasuguj:
wyposaenie instalacji sygnalizacji
poaru.
zasilanie urzdze zwizanych z in-
stalacjami poarowymi takimi jak:
pompy poarowe,
wentylacja poarowa,
centralka,
zasilanie wind,
35
blokady drzwi i bram zainstalowa-
nych na granicach stref oddziele-
nia poarowego.
owietlenie awaryjne i ewakuacyjne.
system samoczynnego zaczania re-
zerwy.
systemy napicia gwarantowanego.
systemy pomiarowe.
zasilanie central wentylacyjnych.
zasilanie kotowni.
Uwagi kocowe
Wszystkie dokumenty opisane wczeniej
powinny by archiwizowane na budowie
i przechowywane a do czasu jej zako-
czenia. Do dokumentacji kocowej (po-
wykonawczej) naley zaczy ich kopie.
czy stosownym wpisem, e materia ten
zosta wbudowany w inwestycji.
Prawidowo prowadzona gospodarka
materiaowa i stosowanie odpowiednich
procedur moe w znacznym stopniu
przyczyni si do dobrego kocowego
wyniku nansowego i opacalnoci pro-
wadzonej inwestycji.
Odpowiednio udokumentowane pro-
cesy uzgadniania, zakupu, magazyno-
wania i instalowania materiaw mog
te zapobiec w przyszoci nieporozu-
wykonawca.
Przykadow form dokumentu zwa-
w, przedstawiono na s. 43.
Krajowa Ocena Techniczna
Na zakoczenie chciabym powiedzie
kilka sw o stosunkowo nowym do-
kumencie, jakim jest Krajowa Ocena
Techniczna. Wydaje si j dla wyrobu
budowlanego:
nieobjtego zakresem przedmioto-
wym Polskiej Normy wyrobu,
jeeli w odniesieniu do co najmniej
jednej zasadniczej charakterystyki
wyrobu budowlanego metoda oceny
przewidziana w Polskiej Normie wy-
robu nie jest waciwa,
36
jeeli Polska Norma wyrobu nie
przewiduje metody oceny w odnie-
sieniu do co najmniej jednej zasad-
niczej charakterystyki wyrobu bu-
dowlanego.
Krajow Ocen Techniczn wydaje
si dla jednoznacznie zidentykowa-
nego wyrobu, okrelonego producenta.
Jeli dwch producentw wytwarza wy-
rb o tej samej konstrukcji, wymiarach
i z tego samego materiau, to ze wzgldu
na moliwe rnice w technologii i or-
ganizacji produkcji, mogce mie wpyw
na kocow jako wyrobu lub zakres
stosowania, kady z nich powinien mie
odrbn Krajow Ocen Techniczn dla
swojego wyrobu.
Krajowa Ocena Techniczna nie jest
dokumentem dopuszczajcym do obro-
tu i stosowania w budownictwie, stanowi
jedynie specykacj techniczn w proce-
sie oceny waciwoci uytkowych wy-
robu budowlanego i wydania w oparciu
o t ocen krajowego certykatu staoci
waciwoci uytkowych albo krajowej
deklaracji waciwoci uytkowych do-
kumentw dopuszczajcych wyroby do
obrotu i stosowania w budownictwie
Pawe Gsiorowicz
Literatura
1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1977 r. Prawo
energetyczne (Dz.U. 2012 poz. 1059) z
pn. zm.
2. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budow-
lane (Dz.U. 2013 poz. 1409 0) z pn. zm.
3. Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmia-
nie ustawy Prawo zamwie publicznych
oraz niektrych innych ustaw (Dz.U. 2016
poz. 1020).
4. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wew-
ntrznych i Administracji z dnia 7 czerwca
2010 r. w sprawie ochrony przeciwpoaro-
wej budynkw, innych obiektw budow-
lanych i terenw (Dz.U. 2010 nr 109 poz.
719).
5. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze
technicznym (Dz.U. 2000 nr 122 poz. 1321)
z pn. zm.
6. Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z
dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpie-
czestwa i higieny pracy przy urzdzeniach
energetycznych (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 492)
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
WNIOSEK O AKCEPTACJ MATERIAW NR . . . . ./E
d, dn. . . . . . . . . . . . .
Budowa
Inwestor
Nadzr
Wykonawca
Zgaszajcy (rma)
Osoba zgaszajca
(imi i nazwisko)
Nazwa materiau
Miejsce zabudowy
Nazwa producenta
Przedstawione 1.
zaczniki 2.
3.
4.
5.
Podpis
osoby zgaszajcej
Zgodno z projektem: 1. Zgodny 2. Niezgodny
Opinia projektanta: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
..........................................................................
..........................................................................
data: . . . . . . . . . . . . . . . . . . podpis: . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opinia nadzoru inwestorskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
..........................................................................
..........................................................................
data: . . . . . . . . . . . . . . . . . . podpis: . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Decyzja zamawiajcego: 1. Zatwierdzam bez uwag 2. Zatwierdzam z uwagami
3. Do uzupenienia danych 4. Odmowa zatwierdzenia
uwagi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
..........................................................................
..........................................................................
data: . . . . . . . . . . . . . . . . . . podpis: . . . . . . . . . . . . . . . . . .
data wejcia w ycie: 24 padziernika runkw technicznych, jakim powinny od-
2013 r. powiada budynki i ich usytuowanie (Dz.U.
7. Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 7 2002 nr 75 poz. 690) z pn. zm.
grudnia 2012 r. w sprawie rodzajw urz- 12. Rozporzdzenie Ministra cznoci z dnia
dze technicznych podlegajcych dozorowi 21 kwietnia 1995 r. w sprawie warunkw
technicznemu (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1468). technicznych zasilania energi elektryczn
8. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie obiektw budowlanych cznoci (Dz.U.
oceny zgodnoci (tj. Dz.U. 2010 nr 138 poz. 1995 nr 50 poz. 271).
935). 13. Wytyczne Instytutu Techniki Budowlanej
9. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Pa- Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru
stwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. 2007 nr 89 Robt Budowlanych.
poz. 589, tekst jedn. Dz.U. 2012 poz. 404) 14. PN-HD 60364 Instalacje elektryczne ni-
z pn. zm. skiego napicia (seria norm).
10. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyro- 15. PN-EN 61936-1 Instalacje elektroener-
bach budowlanych (Dz.U. 2004 nr 92 poz. getyczne prdu przemiennego o napiciu
881) z pn. zm. wyszym od 1 kV.
11. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury
z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie wa-
INWESTYCJE DZKIE 37

Odbudowa zniszczonego przez poar

budynku Rektoratu P etap I
1. Wstp
Dawna willa Reinholda Richtera, ktrej budow ukoczo-
no w roku 1904, bya w latach 1956-1970 siedzib Wydziau
Budownictwa Ldowego Politechniki dzkiej. W roku
1976 po interwencjach wczesnego konserwatora zabyt-
kw powstaje projekt adaptacji willi na potrzeby Rektoratu
Politechniki dzkiej. Po przeprowadzeniu prac konserwa-
torskich i adaptacyjnych w roku 1985 budynek zosta siedzi-
b Rektora Politechniki dzkiej. Pod wzgldem architekto-
nicznym obiekt jest chyba jedn z ciekawszych willi dawnych
fabrykantw dzkich. Stanowi przykad stylu eklektycznego,
a konkretnie historyzmu w architekturze, cho miejscami od-
krywamy w nim elementy secesji. Na szczegln uwag za-
suguj fragmenty obiektu (ogrd zimowy, wieyczki, loggia)
wykonane w konstrukcji drewnianej szkieletowej z bogatym
wystrojem snycerskim. Wntrza na przestrzeni czasu ulegy
przeksztaceniom, natomiast zachoway si fragmenty boga-
tego wystroju, zwaszcza w centralnie zlokalizowanym hallu
i stree wejcia.
2. Ekspertyza konstrukcyjna
i podjte dziaania zabezpieczajce
Poar, ktry wybuch w lipcu 2016 roku, pomimo e dla osb
obserwujcych przebieg akcji ganiczej wyglda bardzo gro-
nie, zniszczy jedynie znaczne fragmen-
fot. z zasobw WUOZ
go zabezpieczenia i prac przy wzmocnieniu i rekonstrukcji
obiektu.
Ju w trakcie prowadzenia bada sformuowano zalecenia
odnonie do koniecznych dziaa zabezpieczajcych konstruk-
cj budynku polegajcych na:
usuniciu spalonych i nadpalonych elementw wiby
i stropu poddasza,
rozebraniu uszkodzonych kominw,
zabezpieczeniu cian szczytowych, ktrych usztywnieniem
bya wiba, poprzez tymczasowe podparcie konstrukcj
ustawion na ocalaych belkach stropowych.
Ponadto w celu ograniczenia postpujcej degradacji ele-
mentw konstrukcji i tynkw cian zalecono aby:
usun ze stropw mokr polep,
usun mokre wypenienie stropu odcinkowego nad piwni-
c,
zdemontowa i zabezpieczy aplikacje sztukatorskie su-
tw,
zdemontowa podsutki i lepe puapy,
zdemontowa oryginalne skrzyda drzwiowe,
przeprowadzi wstpne suszenie budynku.
Naley tutaj zaznaczy, e rma prowadzca prace zabezpie-
czajce bardzo sprawnie i sumiennie wykonaa wszelkie zale-
cenia osb prowadzcych badania i wykonujcych ocen stanu
technicznego, co pozwolio na zatrzymanie postpujcej na
skutek znacznego zawilgocenia obiektu degradacji elementw

ty wiby, stropu nad drugim pitrem

(poddaszem), cianki dziaowe na pod-
daszu oraz lekko uszkodzi kilkanacie
belek stropu nad pierwszym pitrem.
Znacznie wiksze szkody wyrzdzia w
obiekcie woda uyta do akcji ganiczej
oraz dwie gwatowne nawanice, ktre
miay miejsce w lipcu 2016 roku, zanim
zostaa wzniesiona konstrukcja zabez-
pieczajca budynek. Poczwszy od ko-
ca lipca 2016 roku do koca sierpnia
byy prowadzone ogldziny i badania
stanu technicznego konstrukcji, ktrych
efektem byo sporzdzenie obszernej
ekspertyzy budowlanej opisujcej stan
techniczny elementw budynku, oraz Fot. 1. Willa Reinholda Richtera rok 1971
podajcej wytyczne co do tymczasowe-
 38
fot. Jacek Szabela
Fot. 2. Konstrukcja zabezpieczajca
budynek Rektoratu padziernik 2016 r.
fot. Marek Sitnicki
fot. Marek Sitnicki
Fot. 3. Strop zespolony drewniano-elbetowy
nad pierwszym pitrem kwiecie 2017 r.
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
konstrukcji i wykoczenia. Po zabezpieczeniu budynku mona
byo przystpi do wykonania jego dokadnej inwentaryzacji,
ktra staa si jednym z materiaw wyjciowych do sporzdze-
nia dokumentacji projektowej odbudowy.
3. Zakres prac konstrukcyjnych
pierwszego etapu odbudowy
Projekt odtworzenia zniszczonego poarem dachu powsta pod
koniec 2016 roku, jest to pierwszy etap prac, ktrych celem jest
restauracja zabytkowego budynku. Na tym etapie, ktrego realiza-
cja rozpocza si w roku biecym, zaoono wykonanie nowego
stropu nad pierwszym pitrem oraz rekonstrukcj wiby nad bu-
dynkiem wraz z przywrceniem jej oryginalnego pokrycia z da-
chwki ceramicznej. Opisane wyej prace pozwol na zdemon-
towanie rusztowania podtrzymujcego tymczasowe przekrycie
zabezpieczajce budynek przed opadami atmosferycznymi.
Projekt budowlano-konserwatorski uzgodniony z WUOZ
w odzi przewiduje wprowadzenie nowego elementu konstruk-
cyjnego stropu zespolonego drewniano-elbetowego, strop
ten jest przewidziany do wykonania nad pierwszym pitrem
budynku Rektoratu. Zastosowano tutaj rozwizanie opracowa-
ne w latach 80. XX wieku w Instytucie Inynierii Budowlanej
Wydziau Budownictwa Architektury i Inynierii rodowiska
Politechniki dzkiej. Konstrukcje stropu zaprojektowano
na podstawie metody opisanej w wiadectwie ITB nr 475/83
Metoda wzmacniania stropw drewnianych przez zespole-
nie belek z pyt elbetow. Na cianach zewntrznych i czci
cian wewntrznych zaprojektowano elbetowe wiece obwo-
dowe zespolone z pyt stropu. Rozwizanie to miao na celu
usztywnienie cian budynku, co w efekcie zwikszyo ich no-
no, oraz utworzenie poziomej przegrody o wymaganej prze-
pisami klasie odpornoci ogniowej. Zastosowanie konstrukcji
zespolonej z wykorzystaniem istniejcych oryginalnych belek
spenio take wymogi konserwatorskie dotyczce zachowania
oryginalnych (historycznych) elementw konstrukcji obiektu.
Co prawda, ciar konstrukcji stropu wzrasta o okoo 80%, ale
zmiana schematu usztywnienia cian, zmniejszenie mimoro-
Fot. 4. Konstrukcja stabilizujca ciany szczytowe,
widoczny lad dawnego dachu kwiecie 2017 r.
INWESTYCJE DZKIE 39

du od obcienia pionowego (zwikszona sia pionowa) oraz
wykazana obliczeniowa nadwyka nonoci pozwoliy na za-
stosowanie opisanego rozwizania. Widok stropu podczas ro-
bt i po wzmocnieniu przedstawiono na zdjciach.
Po wykonaniu stropu przewidziano uoenie na nim war-
stwy izolacji przeciwwodnej w celu zabezpieczenia budynku
przed opadami atmosferycznymi i nastpnie demonta tym-
czasowego przekrycia i wspierajcego go rusztowania (w chwili
obecnej tymczasowe zabezpieczenie jest ju zdemontowane).
Nastpnym etapem bdzie rekonstrukcja wiby. Rekon-
strukcja zostaa zaprojektowana na podstawie archiwalnej
inwentaryzacji wykonanej w 2012 roku oraz pomiarw geo-
dezyjnych zgliszczy konstrukcji dachu i ocalaych cian szczy-
towych. Podczas opracowania projektu starano si zidenty-
kowa przeksztacenia, jakim ulega na przestrzeni wieku
konstrukcja dachu, szkieletu podstawy wietlika i wieyczek.
Sporzdzone zostay rysunki wiby, ale naley mie na uwa-
dze to, e ostateczny ksztat konstrukcja uzyska po rozpoczciu
prac ciesielskich i dopasowaniu wiby do ladw, ktre zostay
na cianach szczytowych.
Po wykonaniu wiby i odbudowie kominw zostanie wyko-
nane pokrycie z dachwki ceramicznej, co zakoczy pierwszy
etap odbudowy.
4. Podsumowanie
Podjte przez Politechnik dzk dziaania zabezpiecz w pe-
ni zniszczony przez poar budynek. S to jednak dziaania
wstpne, wykonanie ich pozwoli na rozpoczcie szczegowych
bada konserwatorskich, ktre bd podstaw do sporzdze-
nia dokumentacji konserwatorskiej restauracji wntrz obiektu.
Rwnoczenie bdzie wykonywana wielobranowa dokumen-
tacja remontu budynku architektura, konstrukcja, instalacje
elektryczne, c.o., wod-kan. oraz niskoprdowe. Przywrcenie
dawnej wietnoci zabytkowej willi fabrykanckiej bdzie wy-
magao czasu i sporych nakadw nansowych.
dr in. Marek Sitnicki

Polski Zwizek Inynierw i Technikw Budownictwa

Oddzia w odzi
zaprasza do udziau w kolejnej edycji konkursu

Celem Konkursu jest wskazanie na terenie wojewdztwa dzkiego obiektw budowlanych lub zada inwestycyjnych,
podczas realizacji ktrych osignito wyrniajce rezultaty w procesie inwestycyjnym. Konkurs skierowany jest m.in.
do: inwestorw, inwestorw zastpczych, realizatorw inwestycji, generalnych i gwnych wykonawcw, deweloperw,
organizatorw, a take jednostek projektowych. Poprzez promocj wszystkich uczestnikw procesu budowlanego popu-
laryzuje on dobre praktyki w budownictwie, nowatorskie rozwizania konstrukcyjne i techniczne wykorzystane w pro-
jektowaniu, jak rwnie ciekawe rozwizania techniczne i technologiczne stosowane podczas procesu budowlanego,
a take w organizacji budowy.

Przedmiotem oceny konkursowej mog by nowe, jak rwnie przebudowane, rozbudowane lub odbudowane obiekty
budowlane, albo zadania lub procesy inwestycyjne realizowane we wszystkich rodzajach budownictwa, zakoczone nie
pniej ni do 31 stycznia 2017 roku. Formularz zgoszeniowy oraz szczegowe warunki uczestnictwa zostay zamiesz-
czone na stronie http://www.zbudowanowlodzkiem.pl/

Konkurs zosta objty patronatem Marszaka Wojewdztwa dzkiego Witolda Stpnia

40
Stadion Miejski Widzewa d
18 marca br. odbyo si uroczyste otwarcie nowego stadionu
przy al. J. Pisudskiego w odzi (poprzedni funkcjonowa tu
od 1930 do 2014 r.). Nowy stadion powsta w latach 2015-
-2017 wg projektu Pracowni Architektonicznej Ferdzynowie
z odzi (projekt budowlany i wykonawczy). Przetarg na reali-
zacj inwestycji wygrao Przedsibiorstwo Robt Mostowych
Mosty-d. Inwestycja obejmowaa zaprojektowanie i wy-
budowanie stadionu miejskiego przy al. Pisudskiego 138
w odzi oraz przebudowanie ukadu drogowego wok sta-
dionu.
Konstrukcja stadionu spenia wymagania 3. Kategorii
w klasykacji UEFA, z moliwoci dostosowania do wy-
szej. Projektanci wzorowali si na przykadach brytyjskich.
Zachodnia, najbardziej reprezentacyjna trybuna z zewntrz
pokryta jest klinkierem, nawizujcym do robotniczego cha-
rakteru odzi. Koszt cakowity budowy to 153 mln z.
W projekcie wzili udzia m.in.: Z ramienia generalnego
wykonawcy (PRM MOSTY-D S.A.): Wodzimierz Galus
dyrektor projektu; Maciej Krzysztoforski zastpca dyrekto-
ra projektu; Waldemar Wyszyski manager projektu; Ryszard
Cielik partner; Marcin Jerzykiewicz (PARTNER AK-BUD)
kierownik budowy (Stadion); Marcin Muszyski (PARTNER
AK-BUD) kier. robt konstrukcyjnych; Elbieta Dutkiewicz
kier. robt konstrukcyjnych; Robert Rzenikiewicz dyr.
ds. rozlicze; Piotr Zielonka kier. budowy (Zad. 2 infra-
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
al. Jzefa Pisudskiego 138
struktura). Gwni podwykonawcy: Patryk Zalewski (IRBIS
Company) kierownik robt elektr. niskoprdowych; Grzegorz
Goyniak, Dawid Wanot i Wojciech Bk (TKS Sp. z o.o.)
kierownicy robt sanitarnych; Piotr Szukao (Trakcja PRK)
kier. robt elektr. silnoprdowych; Daniel Kozowski (PPHU
Madej Bud) kier. robt elbetowych; Adam Waszczeniuk
(ADMT) kier. robt konstrukcyjnych (zadaszenie). Zesp
inyniera kontraktu: Agnieszka Franaszczyk inynier kon-
traktu; Andrzej Janeczek insp. nadzoru (konstrukcje); Jerzy
Jagas insp. nadzoru (instalacje elektr. silnoprdowe); ukasz
Grzymski insp. nadzoru (instalacje sanitarne); Jan Zawadzki
insp. nadzoru (drogi); Jarosaw Stelmachowski insp. nad-
zoru (inst. niskoprdowe) wszyscy z PILAMIS Pilarski,
Mikiewicz Sp. z o. o. Zesp projektowy: Boena Ferdzyn
i Jacek Ferdzyn, Maria Pakua-Tondys, Tomasz Krotowski,
Artur Krlewicz, Marcin Klepacz, Maciej Miarczyski, Micha
Krajewski (PROJEKTANCI Pracownia Architektoniczna
FERDZYNOWIE) gwny projektant, architekt; Tomasz
Kuma (HIT Projekt) konstrukcje (elbet); Witold Cykowski
(HIT Projekt) konstrukcje stalowe, zadaszenie; Marcin
Mikoajczyk (Iglohome) inst. sanitarne; Andrzej yniak
(TELWID) inst. niskoprdowe; Zbigniew Kotecki (PPHU
Elektromaz Pracownia Projektowa) inst. silnoprdowe.
oprac. Renata Wostowska
INWESTYCJE DZKIE 41

Dom Otto Gehliga

Dom Otto Gehliga znajduje si w odzi przy ulicy Tuwima
17, tu przy zabytkowym parku im. H. Sienkiewicza. Wpisany
jest do rejestru zabytkw pod numerem A/28 decyzj z dnia
1 czerwca 2006.
Budynek nalea do Otto Gehliga, architekta, autora projek-
tw m.in. Paacu Heinzla przy ulicy Piotrkowskiej 104, prze-
budowy kocioa w. Trjcy czy starego budynku Filharmonii
dzkiej.
Gehlig by autorem przebudowy swojego domu. Do pierwot-
nego domku dobudowa symetrycznie z obu stron niskie par-
terowe pawilony z tarasami na dachach. W czci rodkowej
dachu pojawiy si lukarny. Obiekt zyska ksztat rezydencji.
Projekt remontu rozpocztego we wrzeniu 2015 r., a za-
koczonego w grudniu 2016 r. przygotowaa pracownia
RWSL. Wykonawc bya rma VIK-BUD Sp. z o.o. (ask,
ul. Piekarnicza 7). W celu jak najdokadniejszego przeprowa-
dzenia inwentaryzacji wykonano scanning laserowy obiektu.
Stan techniczny budynku by bardzo zy dom przez wiele
lat by nieogrzewany i zalewany. Wntrza byy zdewastowane,
elementy konstrukcyjne na granicy awarii, w znacznym stop-
niu zdegradowane mikrobiologicznie.
Niemoliwe byo, zakadane pierwotnie, czciowe pozosta-
wienie elementw konstrukcyjnych dachu, gdy po zdjciu po-
szycia okazao si, i nie pozwala na to ich stan. Nowe pokrycie
wykonano z blachy tytan-cynk, ale cz elementw wymagaa
tak skomplikowanego wygicia, e niezbdne byo ich wyko-
nanie z blachy miedzianej bardziej poddajcej si obrbce.
Blach t po wygiciu ocynkowano.
Renowacji poddano cztery oryginalne okna od strony Parku
Sienkiewicza. Zachowano rwnie oryginalne drzwi wejciowe.

Ryc. grna: wizualizacja obiektu wykonana przez pracowni RWSL w trakcie prac projektowych.
Poniej: stan stropu (fot. z lewej), odkrywki pobrane do bada (fot. porodku), transfer polichromii (fot. z prawej)
42
Oryginalna stolarka okienna przed i po konserwacji
W trakcie prac budowlanych rwnolegle prowadzone byy
poszerzone badania konserwatorskie pod nadzorem mgr Anny
Poomki. W ich konsekwencji odkryta zostaa pierwotna poli-
chromia wykonana w stylu neoklasycystycznym z okresu pom-
pejaskiego, znajdujca si pod wtrnymi przemalowaniami.
Polichromia ta jest niezwykle wartociowym w skali oglno-
polskiej odkryciem. Jej konserwacja wymagaa pracy wielu
specjalistw oraz podjcia trudnych decyzji konserwatorskich.
Ostatecznie zdecydowano, e cz polichromii zostanie za-
konserwowana na miejscu, a cz, ktra jest w stanie niepo-
zwalajcym na jej konserwacj in situ, zostaa przewieziona do
K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )
Polichromie
Krakowa i tam po jej przyklejeniu na pyty wygite z odtwo-
rzeniem ugicia belek stropowych odrestaurowana.
Poniewa nad polichromi pracoway dwa niezalene zespo-
y specjalistw, po przywiezieniu jej z Krakowa i zamocowaniu
niezbdne byo scalenie stylistyczne i kolorystyczne obu jej
fragmentw.
Kolejnym ciekawym sutem w domu Gehliga by sut kase-
tonowy, znajdujcy si w gabinecie. Udao si zachowa ponad
60% oryginalnych elementw. S one pokryte mazerunkami
dodatkowo zdobionymi ornamentami w formie wici, palmet,
linii oraz intarsjami.
Sut w gabinecie przed i po konserwacji
INWESTYCJE DZKIE 43

W westybule odnaleziono prawdziwy skarbiec. W pierwszej

kolejnoci sut o wystroju sztukatorskim w formie prostej
rozety i faset, na ktrym odkryto warstwy mazerunku. Po ich
ponownym wykonaniu trudno si domyli, e sut nie jest
wykonany z drewna, a z gipsu.
Drugim niezwykle cennym odkryciem by witra gomuki
szklone w ow. Witra przepuszcza wiato ze wietlika dacho-
wego. Znajdowa si on nad sutem gipsowo-kartonowym.
Wstpnie zakadano, i elewacja tylna nie bya tak zdobna
jak elewacja frontowa, jednak w trakcie kwerendy odnaleziono
zdjcie, na ktrym wida, e bya ona wykonana analogicznie
do elewacji frontowej.
Podczas prac remontowych wykonano izolacj pionow fun-
damentw oraz iniekcj cian fundamentowych. ciany te byy
przemurowane kamieniem polnym.
Na elewacji frontowej udao si zachowa okoo 30% orygi-
nalnych elementw.
Od pierwszej chwili stycznoci z budynkiem zarwno pro-
jektanci, konserwatorzy, jak i wykonawca mieli wiadomo
obcowania z niezwykle wartociowym obiektem, std prace
prowadzone byy z niezwyk ostronoci i starannoci oraz
pod staym nadzorem sub konserwatorskich.
Pomimo tragicznego stanu zachowania obiektu oraz trud-
noci i niespodzianek, jakie kry on w sobie, udao si przepro-
wadzi wzorow pod wzgldem konserwatorskim renowacj
obiektu, ktry jest w tej chwili jedn z pere odzi.

Katarzyna Zuchmaska
wietlik westybuu

Sut gipsowy mazerowany westybuu

44 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

Idc za ciosem
czyli przygotowania do remontu Domu Dziecka nr 11 w odzi
Moda Kadra Polskiego Zwizku Inynierw i Technikw Budownictwa nie ustaje w dziaaniach i wzorem lat ubiegych
przymierza si do realizacji kolejnej edycji projektu pod hasem WORKCAMP MK PZITB 2017. Cel jest jeden wyko-
nanie prac remontowych w wybranej placwce poytku publicznego przez wolontariuszy i przy wsparciu rm z brany
budowlanej.

Zacznijmy od pocztku
Pierwsza pilotaowa edycja projektu
zostaa zorganizowana przez Oddzia
Warszawski KMK PZITB w 2014 ro-
ku w Zakopanem. Wtedy to dziewi-
ciu przedstawicieli Modej Kadry,
w tym dwoje z odzi, odmienio oblicze
Centrum Wsparcia Dziecka i Rodziny
TATROGRD, czynic jego wntrze
bardziej przyjaznym dla zamieszkuj-
cych tam wychowankw.
Bazujc na tym dowiadczeniu, rok
pniej Moda Kadra z odzi podja si pokojach wychowankw oraz generalny
wdroenia projektu ju na wasnym po-
dwrku. I tak uruchomia machin, kt-
r nie sposb zatrzyma. Pierwszy by
Dom Dziecka dla Maych Dzieci przy ul.
Druynowej 3/5 w odzi. Podczas dwch
tygodni cikiej pracy wolontariusze od-
nowili pokj zabaw, sypialni, kuchni
oraz korytarze w placwce. Efekt prze-
rs najmielsze oczekiwania i zapali
Wizualizacja jednego z pokojw wychowankw
modych do kontynuacji projektu oraz
zaraania t ide innych.
Razem mona wicej
W rezultacie prace nad kolejn edycj
rozpoczy si jeszcze tego samego ro-
ku. Poprzeczka zostaa zawieszona bar-
dzo wysoko, poniewa zaoony zakres
prac, tym razem dla Domu Dziecka nr
10 przy ulicy Nawrot 31, obejmowa:
odwieenie i malowanie cian w salo-
nie wraz z kuchni i jadalni, korytarzu,
wszystkie projekty zrealizowane w 2016
remont azienki wraz z montaem nowej
armatury. W sumie remontowi podlega-
y pomieszczenia o powierzchni ponad
250 m2. Organizatorzy musieli wykaza
si nie lada pomysowoci i zaangao-
waniem w pozyskiwaniu rodkw, aby
urzeczywistni swoje plany. Zgosio
si wielu nowych wolontariuszy oraz
sponsorw, ca akcj zainteresoway si tradycyjnie od zakwalikowania placwki
przygotowana przez Mart Szychowsk
take media. Z kocem sierpnia 2016
odby si na projektu WORKCAMP
2016 przypiecztowany ocjalnym
spotkaniem mieszkacw i opiekunw
placwki, wolontariuszy, sponsorw, jak
rwnie Pani Prezydent odzi Hanny
Zdanowskiej oraz przedstawicieli wadz
Wydziau Budownictwa Architektury
i Inynierii rodowiska P, przy kt-
rym dziaa KMK PZITB zrzeszajce by-
ych i obecnych studentw Politechniki
dzkiej. W styczniu 2017 roku zorga-
nizowano konferencj podsumowujc
roku przez Koa Modej Kadry w caej
Polsce. Za wzr dla pozostaych posta-
wiono remont placwki w odzi.
Praca wre
Przygotowania do obecnej edycji rozpocz-
y si ju w padzierniku roku ubiegego,
do remontu. Tym razem wybr pad na
Dom Dziecka nr 11 przy ul. Wlczaskiej
251 w odzi. Do wyremontowania jest
niemal 120 m2 powierzchni, na ktr ska-
da si sze pokoi oraz korytarz.
Zesp Modej Kadry nauczony do-
wiadczeniem z lat ubiegych podszed
do tematu z penym profesjonalizmem.
Po ogldzinach i inwentaryzacji sporz-
dzono kosztorys. Opierajc si na wizuali-
zacji zaprojektowanej przez zaprzyjanion
z koem Mart Szychowsk, opracowane
zostao rwnie zapotrzebowanie na nowe
wyposaenie pomieszcze. Dodatkowo
Koo Naukowe THERMOS zgodzio si
wykona badanie obiektu kamer termo-
wizyjn z przygotowaniem raportu oraz
K ALOED
M NYD IAN
RIU
YNMI E
DRZ I E S I C I O L E C I A 45

opracowaniem pomocnych rozwiza

dotyczcych zagadnie cieplno-wilgotno-
ciowych.
Organizatorzy mog pochwali si ju
tym, e projekt zosta objty licznymi
patronatami, w tym dzkiej Okrgowej
Izby Inynierw Budownictwa oraz
Patronatem Honorowym Prezydent
Miasta odzi, co stanowi dla Koa
Modej Kadry due wyrnienie.

Pomoecie?
Obecnie wiodce zadanie stanowi po-
szukiwanie sponsorw. KMK PZITB
liczy zarwno na wspprac rm zaan-
gaowanych w latach ubiegych, ale i na
nowe rmy, ktre chciayby wpisa si
Zdjcie z kamery termowizyjnej
w workcampow spoeczno.
w ramach bada wykonanych przez Koo Naukowe THERMOS
Moda Kadra za cel stawia sobie nie
tylko remont pomieszcze, ale rwnie
ich wyposaenie. Jednym z nowych po- cie nansowe, materialne oraz posiki dla projekt, Koo Modych obiecuje: pochwa-
mysw jest idea objcia przez sponsora wolontariuszy. A to wszystko nie tylko limy si i w mediach!
caociowej opieki nad danym pokojem za umiech wychowankw. W ramach Zainteresowanych prosimy o kontakt
w zakresie jego odnowienia i wyposae- wdzicznoci wzorem lat ubiegych lo- pod adresem: kmk.pzitb.lodz@gmail.
nia. Zostaoby to upamitnione poprzez go sponsorw zostanie umieszczone na com lub bezporednio z koordynatorem
umieszczenie w pokoju specjalnej tabli- materiaach promocyjnych, w tym take projektu Workcamp d Mateuszem
cy z logotypem rmy-opiekuna. na koszulkach oraz na fanpageu projek- Dankowskim (tel. 666 082 369).
Pomaga mona rwnie, oarowujc tu Workcamp d 2017 na Facebooku,
niezalene od powyszych form wspar- a rmom, ktre zechciayby wspomc Karina Figlus

Najlepsi w Polsce!
Czas na podbj Europy...
Studenckie Koo Naukowe uraw to
jedno z najwikszych k naukowych na
Wydziale BAI. Tworz go studenci, kt-
rzy potra poczy pasj do budownic-
twa z dobr zabaw. Rozwijamy w sobie
nawyki wymagane w przyszej pracy, na-
sze koo podejmuje wiele wyzwa tech-
nicznych oraz organizacyjnych nie s
straszne dla nas mosty z drewna, wiee
z drewna balsowego czy betonowe kajaki.
Potwierdzilimy to podczas VII edy-
cji konkursu Wybudujemy wie 2017,
ktry odby si 10-11.05.2017 r. na terenie
SGGW. W tym roku wzio w nim udzia
dziewiciu czonkw SKN uraw, pla- Pierwsze miejsce zaja druyna
sujc si w czowce stawki. Damy na budowie w skadzie: Paulina
Konkurs Wybudujemy wie polega Chaupka (kapitan), Anna Gaecka,
na zoeniu wiey z drewna balsowe- Karolina Wieteska (waga 60,5 g; sia
go, o okrelonej geometrii, przy pomo- 2504,12 N; wspczynnik 41,39);
cy szpilek oraz kleju, w cigu 4 godzin Trzecie miejsce druyna Ja nie prze-
pierwszego dnia konkursu. Kolejny nios? w skadzie: Aneta Biakowska
dzie to niszczenie wie. Wygrywa dru- (kapitan), Marcin Dziechciarek, Adrian
yna, ktra bdzie miaa najwikszy Ochendalski (waga 72,0 g; sia 2376,23 N;
wspczynnik przeniesionej siy piono- wspczynnik 33,00);
wej ciskajcej do masy. Pite URAWIE Sp. z o.o. w ska-
W tegorocznej edycji zajlimy 1., dzie: Bartomiej Lewandowski (kapitan),
3. i 5. miejsce, deklasujc tym samym Wiktor Flis, Pawe achut (waga 92,3 g;
uczelnie z caej Polski: sia 2744,81 N; wspczynnik 29,74).
 46
fot. Mateusz Kowalczyk K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

fot. Mateusz Kowalczyk

Tegoroczne druyny SKN uraw Wiea druyny
w Oglnopolskim Konkursie Wybudujemy wie Damy na budowie 1. miejsce

Po takim sukcesie w Polsce nie zwalnia-
my tempa. Teraz nadszed czas na podbj
Europy! Ju 9-10 czerwca br. startujemy
w regatach betonowych kajakw podczas
Betonkanu-Regatta 2017 w Kolonii
(Niemcy) z numerem rejestracyjnym 53.
Tegoroczny Konkurs Betonkanu
Regatta jest ju XVI edycj, organi-
zowan w Niemczech. Konkurs polega
fot. Mateusz Kowalczyk
na zaprojektowaniu i wasnorcznym
wykonaniu betonowego kajaka, a na-
stpnie wziciu udziau w regatach
betonowych kajakw. Poza konkuren-
cj sportow nasi reprezentanci bd
rywalizowa w konkursie na najlepsz
konstrukcj kajaka, wygld, najciekaw-
sz koszulk oraz motyw przewodni
naszej druyny.
Tegoroczny kajak, ktry jest ju czwar-
tym wykonanym przez nasze koo, b-
dzie nosi nazw HURAGAN. Jestemy
przekonani, e w tym roku nasz start
bdzie przeomowy podczas midzyna-
rodowego konkursu organizowanego na
terenie Niemiec. Sponsorzy tegoroczne-
go kajaka to: PERI Polska, Schomburg,
Lafarge Polska, Polifarb d.
Nasze motto podczas organizacji tego

projektu to: Wierzymy, e warto posta-

wi na SKN uraw, a jeli si tak stanie
MY nie zawiedziemy. Wkrtce planu-
jemy uroczyste wodowanie na terenie
Wydziau BAI Politechniki dzkiej,
jeli pozwol nam na to rodki nan-
sowe. Jeeli jestecie Pastwo zaintere-
sowani nasz dziaalnoci, zapraszamy
na fanpage SKN uraw na Facebooku.
Zapraszamy rwnie do wsppracy,
chtnie odpowiemy na wszystkie pytania
(kontakt: sknzuraw@gmail.com).

in. Paulina Chaupka

Prace nad betonowym kajakiem Huragan Prezes SKN uraw
w cytrynowych rkawiczkach nie s dla nas straszne
fot. Mateusz Kowalczyk

Wizualizacja kajaka nr 4 Huragan

SZKOLENIA 47

Harmonogram szkole
organizowanych przez OIIB w III kwartale 2017 r.

Data Miejsce Temat

20 czerwca 2017 r. d Konstrukcje zabytkowe. Systematyka, naprawy i wzmocnienia.

godz. 10.00-16.00 siedziba OIIB dr hab. in. ukasz Drobiec, prof. Pl.
ul. Pnocna 39

22 czerwca 2017 r. Sieradz Obowizkowe kontrole okresowe. Ksika obiektu budowlanego.

godz. 10.00-16.00 siedziba Starostwa mgr in. Wiesaw Bocheczyk
Powiatowego,
Pl. Wojewdzki 3
23 czerwca 2017 r. d Warunki techniczne, jakim powinny odpowiada budynki i ich
godz. 12.00-16.00 siedziba OIIB usytuowanie, a projektowanie, wykonawstwo i odbir obiektw
ul. Pnocna 39 budowlanych zmiany, komentarze, omwienia.
dr in. Jerzy Dylewski
27 czerwca 2017 r. Kutno Obowizkowe kontrole okresowe. Ksika obiektu budowlanego.
godz. 10.00-16.00 siedziba Starostwa mgr in. Wiesaw Bocheczyk
Powiatowego,
ul. T. Kociuszki 16
28 czerwca 2017 r. Bechatw Ksika obiektu budowlanego prowadzenie, protokoy, wskazwki
godz. 16.00-20.00 siedziba Starostwa praktyczne.
Powiatowego, dr in. Jerzy Dylewski
ul. Pabianicka 17/19
2 wrzenia 2017 r. d Zwiedzanie z przewodnikami Kanau Dtka oraz Muzeum Miasta odzi
godz. 13.00-15.00 w dawnym Paacu Poznaskich.

7 wrzenia 2017 r. d Kotwy do betonu rodzaje i wymiarowanie wg wytycznych europejskich.

godz. 12.00-16.00 siedziba OIIB dr in. Tomasz Waniewski
ul. Pnocna 39
11 wrzenia 2017 r. Zduska Wola Prezentacja produktu IZODOM. Porwnanie: tradycyjne budownictwo
budownictwo energooszczdne i pasywne IZODOM. Wykorzystanie
OZE w budownictwie
in. Jerzy Tereszczuk specjalista ds. odnawialnych rde energii.
3 padziernika 2017 r. d Metody ustalania nonoci podoa drogowego wymagania i badania.
godz. 12.00-16.00 siedziba OIIB mgr in. Piotr Jermoowicz
ul. Pnocna 39
5 padziernika 2017 r. d Samowola budowlana. Podstawowe pojcia, przepisy oraz sposoby
godz. 12.00-16.00 siedziba OIIB doprowadzenia do stanu zgodnego z przepisami.
ul. Pnocna 39 dr in. Jerzy Dylewski

Ze wzgldw organizacyjnych prosimy uczestnikw szkole oraz osb zaproszonych udzia jest bezpatny. Nasza oferta
o wczeniejsze zapisy, ktrych mona dokonywa osobicie szkoleniowa jest na bieco aktualizowana i uzupeniana na
w biurze OIIB (pok. 25), telefonicznie (42 632 97 39 wew. 2), naszej stronie internetowej i w Portalu czonkowskim OIIB.
mailowo (szkolenia@lod.piib.org.pl) lub przez Portal czon- Informacje o planowanych na bieco nowych szkoleniach
kowski (http://portal.loiib.pl). Dla czonkw Izby, studentw rozsyane s take mailem do czonkw Izby.
48 K WA RTA L N I K D Z K I I I / 2 0 1 7 ( 5 5 )

Informacje o skadkach
Czonkowie Izby zobowizani s do uisz-
czania w 2017 r. nastpujcych skadek:
1) na konto okrgowej izby:
a) opata wpisowa w wysokoci 100 z
wpacana jednorazowo przy reje-
stracji wniosku o wpis na list
czonkw lub przy wznawianiu
czonkostwa po zawieszeniu od-
grnym,
b) miesiczna skadka czonkowska
na okrgow izb (29 z), wnoszo-
na z gry za 12 miesicy (348 z)
lub 6 miesicy (174 z);
2) na konto Krajowej Izby PIIB:
a) miesiczna skadka czonkowska
na Krajow Izb (6 z), wnoszona z
gry za 12 mies. w wysokoci 72 z,
b) opata roczna na ubezpieczenie
OC w wysokoci 70 z.
czna skadka na Krajow Izb to 142 z
pacone jednorazowo za 12 miesicy.
Informujemy, e czonkowie prowa-
dzcy wasn dziaalno gospodarcz
w zakresie dotyczcym szeroko rozu- ne indywidualne konta: do wpaty skad-
mianego budownictwa mog zapaco- ki na OIIB i do wpaty skadki na KIIB
ne skadki wliczy w koszty uzyskania oraz ubezpieczenie OC.
przychodw z tej dziaalnoci. Numery kont indywidualnych mona
sprawdzi: na stronie internetowej OIIB
Indywidualne konta (www.lod.piib.org.pl) w zakadce lista
Kady czonek dzkiej Okrgowej Izby czonkw oraz na stronie internetowej
Inynierw Budownictwa ma przypisa- PIIB (www.piib.org.pl).
Zawieszenie i skrelenie z listy czonkw OIIB
Przypominamy, e jeeli przez jaki czas kto nie bdzie peni samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie, to moe odpowiednio wczeniej zawiesi czonkostwo
w Izbie na wasny wniosek. Nie bdzie si to wtedy wiza z dodatkowymi obcienia-
mi nansowymi (por. Regulamin postpowania przy ustaniu, zawieszaniu i wznawianiu
czonkostwa dostpny na stronie www.lod.piib.org.pl w zakadce Sprawy czonkow-
skie).
Czonkowie OIIB, ktrzy otrzymali przypomnienie informujce, e nie opacili ska-
dek czonkowskich przez ponad 6 miesicy, proszeni s o niezwoczne uiszczenie zale-
gych opat. W przeciwnym wypadku zostan zawieszeni odgrnie w prawach czonka
Izby, a w przypadku nieuiszczenia skadek czonkowskich przez okres 1 roku zostan
skreleni z listy czonkw okrgowej izby. Zawieszenie powoduje m.in. utrat czynnego
i biernego prawa wyborczego, a w szczeglnoci wyganicie mandatu delegata na okr-
gowe i krajowe zjazdy oraz mandatu do penienia wszelkich funkcji w organach Izby.

Zawiadczenia w formie elektronicznej
dzka Okrgowa Izba Inynierw Budownictwa przypo-
mina, e wszystkie zawiadczenia o przynalenoci do izby
od pocztku 2014 r. wydawane s w wersji elektronicznej.
Kada skadka czonkowska wniesiona na okresy przynaleno-
ci do samorzdu, poczwszy od 1 stycznia 2014 r., powoduje
wystawienie zawiadczenia w wersji elektronicznej w formie
pliku PDF za pomoc serwisu internetowego Polskiej Izby
Inynierw Budownictwa.
Zawiadczenie wygenerowane elektronicznie jest opatrzo-
ne bezpiecznym podpisem elektronicznym Przewodniczcej
Rady OIIB, rwnowanym pod wzgldem skutkw prawnych
z dokumentem opatrzonym podpisem wasnorcznym.
Czonkowie, ktrzy wczeniej zalogowali si i aktywowali
swoje konto w portalu Polskiej Izby Inynierw Budownictwa,
maj ju dostp do zawiadcze w postaci elektronicznej oraz
moliwo otrzymywania zawiadcze bezporednio na wa-
sny adres e-mail. Warunkiem otrzymywania tej formy za-
wiadczenia jest wyraenie w portalu PIIB zgody na wysyk
dokumentu poczt elektroniczn po zalogowaniu si w por-
talu naley wej w zakadk Zmie ustawienia i zaznaczy
opcj dotyczc wysyki. Natomiast czonkowie, ktrzy jeszcze
nie zalogowali si do portalu PIIB, w celu uzyskania kolejnego
zawiadczenia ju w formie elektronicznej, winni zarejestro-
wa si w portalu na www.piib.org.pl.
Przypominamy, e potrzebne do zarejestrowania si w por-
talu PIIB indywidualne login i haso, umoliwiajce pobranie
elektronicznego zawiadczenia, znajd Pastwo przy blan-
kiecie opat skadek wysyanym wraz z Inynierem Bu-
downictwa. Informacj t mona uzyska rwnie w Biurze
OIIB.
Osoby, ktre nie maj moliwoci skorzystania z bezpo-
redniego dostpu do zawiadcze elektronicznych, prosimy
o kontakt z Dziaem Czonkowskim Biura dzkiej OIIB (tel.
42 632 97 39 wew. 1) w celu zoenia deklaracji dotyczcej
wysyki poczt lub odbioru osobistego. Wtedy zawiadczenia
elektroniczne w wersji wydrukowanej przekazane zostan za-
interesowanym zgodnie z wybran dyspozycj.
 Serdecznie zapraszamy na obchody

WOJEWDZKIEGO
WITA BUDOWLANYCH
ktre odbd si

22 wrzenia 2017 r. (pitek)

w sali kinowej dzkiego Domu Kultury
przy ul. Traugutta 18 w odzi

Szczegowe informacje na temat uroczystoci

zostan opublikowane na naszej stronie internetowej
www.lod.piib.org.pl

Kontakt:
dzka Okrgowa Izba Inynierw Budownictwa
91-425 d, ul. Pnocna 39

Ze wzgldw organizacyjnych prosimy o wczeniejsze zgoszenie obecnoci

pod numerem tel. 42 632 97 39 wew. 1 lub e-mailem: lod@piib.org.pl