Professional Documents
Culture Documents
APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
A N . ET VOL. L V I I I
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
1
Io. 14, 27.
8 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Vnrables Frres.
NUNTII
Aux gouvernants
6 m e
En cet instant solennel, N o u s , les Pres du X X I Concile
c u m n i q u e de l'Eglise Catholique, sur le p o i n t de n o u s dis-
perser aprs quatre ans de prire et de travaux, dans la pleine
c o n s c i e n c e de notre mission envers l'humanit, n o u s n o u s
adressons a v e c dfrence et a v e c confiance c e u x qui tiennent
dans leurs mains le destin des h o m m e s sur cette terre, tous
les dpositaires du p o u v o i r temporel.
N o u s le p r o c l a m o n s hautement : n o u s rendons h o n n e u r
votre autorit et votre souverainet; n o u s respectons votre
f o n c t i o n ; n o u s reconnaissons v o s justes l o i s ; n o u s estimons
c e u x qui les font et c e u x qui les appliquent. Mais n o u s a v o n s
une parole sacrosainte v o u s dire, et la v o i c i : D i e u seul est
grand. Dieu seul est le p r i n c i p e et la fin. D i e u seul est la source
de votre autorit et le f o n d e m e n t de v o s lois.
C'est v o u s q u ' i l revient d'tre sur terre les p r o m o t e u r s de
Tordre et de la p a i x entre les h o m m e s . Mais ne l'oubliez p a s :
c'est Dieu, le Dieu v i v a n t et vrai, qui est le Pre des h o m m e s .
Et c'est le Christ, son Fils ternel, qui est v e n u n o u s le dire et
n o u s apprendre q u e n o u s s o m m e s tous frres. C'est lui, le grand
artisan de l'ordre et de la p a i x sur la terre, car c'est lui qui
c o n d u i t l'histoire h u m a i n e , et qui seul peut incliner les curs
renoncer a u x passions mauvaises, qui engendrent la guerre et
le malheur. C'est lui qui bnit le pain de l'humanit, qui sancti-
fie son travail et sa souffrance, qui lui d o n n e des joies que v o u s
ne p o u v e z pas lui donner, et la rconforte dans des douleurs
q u e v o u s n e p o u v e z p a s consoler.
Dans votre cit terrestre et temporelle, il construit myst-
rieusement sa cit spirituelle et ternelle, son Eglise. Et que
demande-t-elle de v o u s , cette Eglise, aprs d e u x mille ans
bientt de vicissitudes de toutes sortes dans ses relations a v e c
v o u s , les Puissances de la Terre; q u e v o u s demande-t-elle
aujourd'hui? Elle v o u s l'a dit dans un des textes majeurs de ce
C o n c i l e : elle ne v o u s d e m a n d e q u e la libert. La libert de
Acta Pauli Pp. VI 11
Aux artistes
Aux femmes
Aux travailleurs
Aux jeunes
C'est v o u s enfin, jeunes gens et jeunes filles du m o n d e
entier, q u e le Concile veut adresser son dernier message. Car
c'est v o u s qui allez recueillir le flambeau des m a i n s de v o s
ans et v i v r e dans le m o n d e au m o m e n t des plus gigantesques
transformations de son histoire. C'est v o u s qui, recueillant le
meilleur de l ' e x e m p l e et de l'enseignement de v o s parents et
des v o s matres, allez former la socit de d e m a i n : v o u s v o u s
sauverez ou v o u s prirez a v e c elle.
L ' E g l i s e , quatre annes durant, v i e n t de travailler rejeu-
nir son visage, p o u r m i e u x rpondre au dessein de son F o n -
dateur, le g r a n d V i v a n t , le Christ ternellement jeune. Et au
terme de cette imposante rvision de v i e , elle se tourne vers
v o u s . C'est p o u r v o u s , les jeunes, p o u r v o u s surtout, q u ' e l l e
vient, p a r son Concile, d'allumer une l u m i r e : lumire q u i
claire l'avenir, votre avenir.
L ' E g l i s e est soucieuse q u e cette socit q u e v o u s allez cons-
tituer respecte la dignit, la libert, le droit des personnes : et
ces personnes, ce sont les vtres.
Elle est soucieuse surtout que cette socit laisse s'panouir
18 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
PAULUS PP. VI
1
Cfr. Eccli. 44, 1-5.
Acta Pauli Pp. VI 23
2
Cfr. A. A. 8. XIII, 1921, pp. 209 ss.
24 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3
Par. XXIV, 147: quae magis usque ardet sidus ut, atque micat (Latina inter-
pretatio I. B. Matte, Dantis Aligherii Paradisus, Eporediae 1876, p. 100).
4
Ibid., 89-90: . . . pretiosa gemma super qua / fundatur virtus omnigena (I. B.
Matte, p. 99).
s
Par. XXV, 1-9 : Si fors detur, ut hoc sacrum et sublime poema, / Tellus et caelum
cui posuere manum, ./ Unde fui factus multos macer ipse per annos / Crudeles vincat
qui depulere procul / Me dulci, in quo dormivi quondam agnus, ovili, / Usque lupis
nostis, qui mihi bella ferunt, / Ipse alia fama, vultuque redibo poeta, / Baptismique
mei tempora, cingam ad aquas (I. B. Matte, p. 101).
6
Inf. XIX, 17 : in pulchro baptisterio a Sancto Ioanne.
7
Par. XXII, 42: veritatem quae adeo nos extollit.
26 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8
Ep. XIII, 15.
9
Par. XXX, 4t)-42: Plura ubi lux rutilt, seu mentis, amoris plena; / Veri amor et
plenus perpete laetitia; / Laetitia exsuperans dulcedine gaudia cuncta (I. B. Matte,
p. 122).
28 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1(1
Par. XXIII, 88-89: Formosi floris, quod voco quotidie / Ad lapsum, atque ortum
solis, venerabile nomen (I. B. Matte, p. 95).
11
IMd., 83: quae in caelo vincit, vicit in orbe velut (I. B. Matte, p. 95).
12
Par. XXXIII, 22-33 : Nunc hic ab inferno caelum qui vidit ad usque / Singil-
latim animas, te rogat, atque petit / Per te virtutem tantam, qua tollere posset / Ad
sedes oculos, est ubi summa salus. / Atque ego qui pro me numquam illa videre cupivi, /
Quantum opto pro isto, te precor, atque preces / Ipsa meas imple : mortali hunc nube
rsolve, / Ut per te videat gaudia summa polo (I. B. Matt, pp. 133-134).
13
Monarchia, I, IV. 2.
Acta Pauli Pp. VI 29
14
Cfr. Summa Theologiae, I, q. 1, a. 8 ad 2; I-II, q. 109, a. 8; I, q. 29, a. 3 ad 2.
30 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
17
Plato, Leg. II, 658 d et ss.; Aristoteles, Poetica, 1461b 26 et ss.
Acta Pauli Pp. VI 33
18
Horatius, Ars poetica, 99-100; cfr. Epist. II, I, 212-214.
19
Horatius, Ars poetica, 309.
20
Id., Satir. I, IV, 43-44.
21
Purg. XXIV 52-54 : Tunc ego sum quidam, qui quando spirat et intus, / Quo-
modo dictat Amor significo atque noto (I. B. Matte, p. 4).
34 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
22
Conv. I, 13: Panis hordeaceus... et sol novus.
23
Par. V, 99: natura mea / aptus transmutationi sum omnes per modos.
Acta Pauli Pp. VI 35
24
Par. V, 8-9: Quae simul est visa, ut semper ametur agit (I. B. Matte, p. 21).
25
Ibid. I, 61-63: Moxque dies visus fuit additus esse diei / altero uti ornas*set
aethera sole dies (I. B. Matte, p. 6).
26
Sap. 13, 3; cfr. H. Brmond, Prire et posie, Paris 1926.
36 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Si in c o n i u n c t i o n e m e o r u m , quae ad d o c t r i n a m et e o r u m
quae ad poeticae artis p r i n c i p i a , in ipsius opere pertinent, c o n -
sideratio intendatur, est sane, q u o p e r s p i c u e appareat m u t u u m
foedus ibi i d o n e u m et v a l i d u m exsistere. U t r u m q u e e l e m e n t u m
m i n i m e inordinate a p p o s i t u m est, q u a m v i s uni alterum sit
s u b i e c t u m , sed potius u t r u m q u e a n i m a n t e m apteque c o n c i n n a -
t a m c o n f o r m a t i o n e m constituit, h a u d secus atque in h o m i n i s
c o r p o r e ossa et carnis i n v o l u c r u m : q u o c i r c a si alterum cadit,
alterum q u o q u e se a lapsu n o n sustinet; n a m p u l c h r i t u d o ex
u n a c o m p a c t i o n e consistit.
Praeterea u t r i m q u e inter t h e o l o g i a m p h i l o s o p h i a m q u e ac
p u l c h r i t u d i n e m ibi conectitur m u t u a ratio, quae h i c sita est:
c u m doctrinae p u l c h r i t u d o s u u m o r n a t u m h a b i t u m q u e t u m
cantus d u l c d i n e , t u m figuris v e l plastices figmentis praebeat,
id parat c o m m u n i t q u e iter} ut illae multis sane n u m e r o utilissi-
ma praecepta impertan tur.
Ea q u a e alte inquiruntur et subtiliter pertractantur inacces-
sa e v a d u n t h u m i l i o r i b u s h o m i n i b u s , q u i , m a g n a sane multi-
t u d o , ipsi q u o q u e veritatis appetunt p a n e m . V e r u m t a m e n et hi
percipiunt, gustant, p r o b e aestimant pulchritudinis efficacita-
tem et g r a t i a m ; et h a c v i a facilius evenit, ut veritas eis afful-
geat eosque emi tri at. H o c sibi statuit, h o c altissimi cantus c o n -
ditor ad r e m d e d u x i t , cui p u l c h r i t u d o facta est ancilla bonitatis
et veritatis, bonitas a u t e m materia p u l c h r i t u d i n i s .
A t v e r o tempus est Nos f i n e m i m p o n e r e i m p a r i p r a e c o n i o
laudis Danti A l i g h e r i o tributo, u t v e h e m e n t e r c o m m o n e f a d e n -
do id c o n c l u d a m u s : H o n o r e afficite altissimum p o e t a m .
Q u e m o m n e s colant, q u i a ad o m n e s is pertinet, catholici n o -
m i n i s d e c u s , o e c u m e n i c u s vates et h u m a n i generis e d u c a t o r :
m a i o r e autem diligentia et constantiore sollicitudine ii qui reli-
g i o n e , caritate patria, vitae vicissitudinibus, s t u d i o r u m c o g n a -
tione ipsi p r o p i n q u i o r e s sunt.
Ii a u t e m qui strenuiore sunt i n d o l e n o n s o l u m D i v i n a e C o -
m o e d i a e , praestantissimi operis, e x e m p l a r n o c t u r n a versent m a -
n u , versent diurna, v e r u m etiam altius vestigent q u i d q u i d ibi-
d e m adhuc inexploratum et obscurum manet.
Contendant legere singuli totam, n o n praecipites et praepe-
tes, sed acuta sagacitate et meditata c o m m e n t a t i o n e . Quodsi
variis de causis id multis contingere nequeat, raro inveniatur
Acta Pauli Pp. VI 37
PAULUS PP. VI
II
Commissiones quaedam postconciliares constituuntur
PAULUS PP. VI
4 . H a r u m C o m m i s s i o n u m Praeses, Praesidis V i c a r i i , M e m -
b r a et Secretarius, i i d e m ipsi erunt, q u i h o c m u n u s in respon-
dent! C o m m i s s i o n e Conciliari obtinebant. U n a q u a e q u e autem
C o m m i s s i o n o r m i s , q u a n t u m c u i q u e congruit, regetur, quae in
Ordine Concilii Oecumenici Vaticani II celebrandi statutae sunt.
10. C o m m i s s i o n e s in eo o m n e m c u r a m c o l l o c a b u n t , ut qui
crediti sunt sibi labores alacriter absolvant, ita ut Concilii
decreta q u a m p r i m u m i n r e m deducantur. H i s autem expletis
laboribus, C o m m i s s i o n e s finem habebunt.
40 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Caritatis officia erga Ecclesiam Constantinopolitanae! *
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
42 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
PAULUS PP. VI
III
IV
Beata Maria Virgo, Nuestra Seora del Rosario de las Lajas vulgo
appellata, principalis Patrona dioecesis Ipialensis eligitur.
PAULUS PP. VI
V
Sancta Rosa a Lima, Virgo, caelestis Patrona Militum a publica tutela
Peruviae constituitur.
PAULUS PP. VI
EPISTULAE
I
Ad E.mum P. D. Aloisium S. R. E. Card. Traglia, vicaria potestate Urbis
Antistitem, quarto exacto saeculo a Pontificio Seminario Romano in
Urbe condito.
. PAULUS PP. VI
1
Decr. de inst. sacerd. n. 12.
2
Cfr. Rom. 1, S.
3
De consideratione I, IV, c. 2.
4 - A. A. S.
50 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
n
Ad Exc.mum P. D. Iosephum Malula, Archiepiscopum Leopoldopolita-
num: Beatissimus Pater concordiam, prosperitatem et pacem Congolen-
sibus optat.
PAULUS PP. V I .
Acta Pauli Pp. VI 51
HOMILIA
Venerabiles Fratres,
1
A. A. S. LIV (1862), p. 79C.
Acta Pauli Pp. VI 53
2
Cfr. 1 Cor. 2, 10-12.
54 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
que aleret, quae est vis arcana, qua firmitas eius et sapientia innititur,
ignemque amoris, quo impellitur ad laudes Dei sine intermissione
z
canendas, siquidem, ut ait S. Augustinus, cantare amantis est. Hoc
ipsum ac quidem praecipuum propositum religiosum clare patefit e
documentis Concilii, imprimis ex iis, quae agunt de divina Revelatione,
de Liturgia, de Ecclesia, de Sacerdotibus, de Religiosis, de Laicis;
quibus ostenditur quam limpida, egelida, dives sit spiritualis vena,
quae, ob vivum Dei viventis contactum, ex Ecclesiae sinu erumpit et
per hanc in ridas glebas huius terrae nostrae effunditur.
Sed non licet quiddam praetermittere, quod summi momenti est,
cum religiosam vim huius Concilii pervestigamus : hoc enim ei potissi-
mum fuit, ut mundum huius aetatis nostrae scrutaretur. Numquam
fortasse Ecclesia sicut huius Synodi tempore in eam necessitatem se
sensit adductam, ut societatem hominum, qui circa sunt, cognosceret,
quasi adiret, recte aestimaret, in eam se inferret, ei serviret et Evan-
gelii nuntium traderet, atque ut eam veluti appeteret, quodammodo
prosequens eam, quae velociter et continenter mutatur. Hic habitus
mentis, ortus ex eo quod Ecclesia superiore aetate, praeterito ac maxime
hoc saeculo, abfuit et disiuncta est a profano ingenii cultu, hic habitus
mentis, quem munus Ecclesiae salvificum ac primarium nullo non tem-
pore ingerit, in Concilio efficaciter et continenter obtinuit. Quam ob rem
quibusdam ea suspicio est iniecta, ut putarent in hominibus et actis
Synodi plus aequo ac nimis indulgenter praeponderasse illam rationem,
quae ex relativismi doctrina inhaeret mundo externo, rebus, quae
fugaci cursu geruntur, novis modis, qui in humano cultu invalescunt,
necessitatibus, quae oriuntur, cogitatis aliorum; idque cum detrimento
fidelitatis, quae a maioribus acceptae doctrinae debetur et cum damno
religiosae mentis ac voluntatis, quas Concilii proprias esse oportet. Non
equidem arbitramur ei tribuendam esse talem perniciem, si eius vera et
recondita consilia et germani actus spectantur.
Animadvertere potius cupimus, Concilii nostri religionem in primis
fuisse caritatem ; quam ob praecipuam declaratam voluntatem, Concilium
a nemine notari poterit, quasi irreligiosum fuerit, vel a sacro Evangelio
defecerit, si meminerimus ipsum Christum nos docere, fore ut in hoc co-
gnoscant omnes, quia discipuli eius sumus, si dilectionem habuerimus ad
4
invicem ; si pariter sinamus haec Apostolorum verba intus in animis no-
stris resonare : Religio munda et immaculata apud'Deum et Patrem haec
3
Serm. 336; PL 38, 1472.
4
Cfr. Io. 13. 35.
Acta Pauli Pp. VI 55
s
I ac. 1, 27.
6
1 Io. 4, 20.
7
Gen. 49, 22.
56 Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
fuit atque norma, ad quam Concilii nostri spiritualis ratio directa est.
Etenim, immensus quidam erga homines amor Concilium penitus per-
vasit. Perspectae et iterum consideratae hominum necessitates, quae eo
molestiores fiunt, quo magis huius terrae filius crescit, totum nostrae
huius Synodi studium detinuerunt. Hanc saltem laudem Concilio tri-
buite, vos, nostra hac aetate cultores humanitatis, qui veritates rerum
naturam transcendentes renuitis, iidemque novum nostrum humanitatis
studium agnoscite : nam nos etiam, immo nos prae ceteris, hominis sumus
cultores.
Quid enim amplissimus hic Consessus in humana natura perspexit,
quidve, lumen Deitatis consecutus, cognoscere studuit? Os eius, duas
quod semper facies praefert, penitus perspicere voluit, hominis scilicet
infirmitatem itemque dignitatem, tum eius summum malum, quo veluti
morbo insanabili neque dubio ipse laborat, tum eius quod manet bonum,
arcana quidem venustate singularique praestantia distinctum. Verum
id est aperte fatendum, nostrum hoc Concilium, cum suum fecerit de
homine iudicium, magis in serena hac eius fronte quam in tristi contuenda
esse versatum ; in quo quidem res omnes in optimam sane partem scien-
ter esse interpretatum. Multum enim studii atque admirationis in nostrae
aetatis homines Concilium contulit. Errores profecto sunt reiecti, quem-
admodum caritas ipsa perinde atque veritas postulabant, sed homines,
salvo semper observantiae et amoris praecepto, tantum de errore sunt
admpniti. Ita nimirum factum est, ut. pro morborum cognitione, quae
animos frangerei, salutaria in medium proferrentur remedia plena
solacii; ut Concilium, non infaustis usum ominibus, sed nuntiis spei
ac fiduciae verbis, huiusce memoriae homines alloqueretur. Nam quae
iis sunt bona, ea non solum debito cultu, sed multo etiam honore affecit,
omniaque eius coepta confirmavit atque studia, ad integritatem quandam
redacta, vehementer probavit.
Videatis igitur ut aliquot supponamus exempla quomodo innu-
meri, qui hodie passim usurpentur, sermones ita in sacrum sint inducti
ordinem rituum, ut humana ad Deum verba rursumque divina ad homi-
nes verba redderent; quomodo hominis, uti hominis, ea sit comprobata
naturalis ad plurima assequenda iura proclivitas atque etiam sors illa,
quae ipsius exsuperet naturam; quomodo ea, quae summis ipse votis
concupiscat, ut vivat nempe et sua dignitate et honesta libertate et
doctrinae copia et renovato rerum socialium statu et iustitia et pace
perfruatur, haec omnia dicimus quasi emendata ad uberiorem sint
incitata profectum ; quomodo universi demum homines ad Evangelii
Acta Pauli Pp. VI 57
8
Cfr. Matth. 25, 40.
Acta Pauli Pp. VI 59
9
lestis, secundum illud : Qui videt me, videt et Patrem, modus noster
res humanas aestimandi mutatur in Christianismum, qui in Deum ut in
medium totus dirigitur ; ita ut rem hoc etiam modo enuntiare possimus :
scilicet opus esse cognoscere hominem, ut cognoscatur Deus.
Nonne igitur huius Concilii, quod in hominem praecipue ac studiose
mentem intendit, est mundo huius aetatis nostrae proponere liberatio-
nem et consolationem, quibus, veluti per gradus possit ascendere? Nonne
denique nos Concilium docet ratione simplici, nova, sollemni amare
hominem, ut amemus Deum? Amare hominem, dicimus, non ut instru-
mentum, sed ut primum veluti finem, quo ad supremum finem, humanas
res transcendentem, perveniamus. Itaque hoc Concilium totum vertitur
in sua vi religiosa qua comprehenditur ac terminatur, cum aliud non
sit quam invitamentum quoddam, vehemens et amicum, quo humanum
genus vocatur ad inveniendum, ope fraterni amoris, illum Deum, a quo
averti cadere, in quem converti resurgere, in quo manere consistere
10
in quem redire reviviscere, in quo habitare vivere est.
Hac profecto spe tenemur in exitu huius Concilii Oecumenici Vati-
cani Secundi et in exordio renovationis humanae ac religiosae, quam
ut consideraret ac proveheret, illud sibi proposuit ; hoc ut nobismetipsis
contingat, Venerabiles Fratres ac Patres Concilii, fore confidimus ;
idem obventurum esse speramus universo humano generi, quod magis
amare et cui melius servire hic docti sumus.
Dum denique, ut haec feliciter eveniant, iterum invocamus depre-
catores nostros Sanctos Ioannem Baptistam et Ioseph, Patronos Oecume-
nicae Synodi, Sanctos Apostolos Petrum et Paulum, fundamenta ac
praesidia Sanctae Ecclesiae, et una cum his Sanctum Ambrosium Epi-
scopum, cuius festum diem hodie celebramus, per eum veluti coniun-
gentes Ecclesiam Orientalem et Occidentalem, pariter et ex animo im-
ploramus auxilium Beatae Mariae Virginis, Matris Christi, quae a No-
bis etiam Mater Ecclesiae est appellata, atque una voce, unanimi Deo
gratias agimus et gloriam eius praedicamus, qui est Deus vivus et verus,
Deus unus et summus, Pater, Filius et Spiritus Sanctus. Amen.
9
Io. 14, 9.
10
S. August., Sol. I, 1, 3; PL 32, 870.
60 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ALLOCUTIONES
Voici que le Concile s'achve et que nous allons nous quitter : Nous
voudrions, en ce moment de l'adieu, Nous faire l'interprte des Vn-
rables Pres Conciliaires qui sont venus Nous entourer ici ce soir pour
prier avec vous et prendre cong de vous.
Chacun de vous va reprendre le chemin du retour sa propre rsi-
dence, et nous allons nous retrouver seuls. Permettez que nous vous
confions cette intime impression : votre dpart produit autour de nous
une solitude qu'avant le Concile nous ne connaissions pas et qui main-
tenant nous attriste ; nous voudrions vous voir toujours avec nous !
Ceci Nous oblige vous redire Nos remerciements pour votre pr-
sence Notre Concile cumnique. Nous l'avons grandement apprcie,
cette prsence ; Nous en avons senti l'influence ; Nous en avons admir
la noblesse, la piet, la patience, l'affabilit. Et c'est pourquoi Nous
conserverons un souvenir reconnaissant de votre venue; et en repen-
sant la courtoisie de ces rapports humains et chrtiens, Nous saurons
mieux apprcier sa juste valeur la signification historique du fait de
votre prsence, en dcouvrir le contenu religieux, et scruter le mystre
des divins desseins qu'elle semble la fois cacher et indiquer.
Et ainsi, votre dpart ne mettra pas fin, pour Nous, aux relations
spirituelles et cordiales auxquelles votre assistance au Concile a donn
naissance; il ne ferme pas, pour Nous, un dialogue silencieusement
commenc, mais Nous oblige, au contraire, tudier comment Nous
pourrions fructueusement le poursuivre. L'amiti demeure. Et ce qui
* Die 4 mensis decembris a. 1965.
Acta Pauli Pp. VI 61
1
2 Cor. 12, 20.
62 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Et vous connaissez les pas que Nous avons tent de faire dans cette
direction. Qu'il suffise d'voquer les rencontres qu'au cours de ces annes
des reprsentants du Saint-Sige et Nous-mme avons eu l'honneur et
la joie d'avoir avec tant de personnages de vos communauts. Significa-
tive entre toutes fut l'inoubliable entrevue que la Providence Nous
mnagea avec Sa Saintet le Patriarche Athnagoras Jrusalem, au
dbut de l'anne dernire; elle fut suivie d'autres mouvantes visites,
de reprsentants de diverses confessions chrtiennes qui, depuis des
sicles, n'avaient plus aucun contact avec l'Eglise catholique et spcia-
lement avec le Sige Apostolique. Nous considrons ces rencontres fra-
ternelles comme un fait historique de grande importance et Nous voulons
y voir le preclude de plus consolants dveloppements.
Mais ce n'est pas tout : vous savez, Frres, que notre Concile cu-
mnique lui-mme s'est mis en mouvement vers vous de bien des
manires : de la considration que les Pres Conciliaires n'ont cess de
manifester pour votre prsence qui leur a t si chre, jusqu' l'effort
unanime pour viter toute expression qui ne ft pas pleine d'gards
envers vous ; de la joie spirituelle de voir votre groupe d'lite associ
aux crmonies religieuses du Concile, jusqu' la formulation d'expres-
sions doctrinales et disciplinaires aptes carter les obstacles et
ouvrir des sentiers aussi larges et aplanis que possible, pour une meil-
leure mise en valeur du patrimoine religieux chrtien que vous conservez
et dveloppez : l'Eglise catholique romaine, vous le voyez, a tmoign
sa bonne volont de vous comprendre et de se faire comprendre; elle
n'a pas prononc d'anathmes, mais des invitations; elle n'a pas pos
de limites son attente, pas plus qu'elle n'en pose son offre fraternelle
de continuer un dialogue qui l'engage. Elle aurait aim, avec le Pape
Jean XXIII, qui revient le mrite de cette conversation redevenue
confiante et fraternelle, clbrer avec vous, avec quelques-uns d'entre
vous, la rencontre dcisive et finale; mais elle se rend compte que c'est
l une hte trop humaine, et que pour arriver au but d'une pleine et
authentique communion, il reste encore beaucoup de chemin faire,
2
beaucoup de prires lever vers le Pre des lumires, beaucoup de
veilles supporter. Du moins pouvons-nous, au terme du Concile, enre-
gister une conqute : nous avons recommenc nous aimer ; et fasse le
Seigneur qu'au moins cela le monde reconnaisse que nous sommes
- lac. 1, 17.
Acta Pauli Pp. VI 63
vraiment ses disciples, parce que nous avons rtabli entre nous une
3
dilection rciproque.
Vous allez repartir. N'oubliez pas cette charit avec laquelle l'Eglise
catholique romaine continuera penser vous et vous suivre. Ne la
croyez pas insensible et orgueilleuse si elle sent le devoir de conserver
4
jalousement le dpt qu'elle porte avec elle depuis les origines ; et
ne l'accusez pas d'avoir dform ou trahi ce dpt, si, au cours de sa
mditation sculaire, scrupuleuse et pleine d'amour, elle y a dcouvert
des trsors de vrit et de vie auxquels ce serait une infidlit de renon-
cer. Songez que c'est justement de Paul, l'Aptre de son cumnicit,
qu'elle a reu sa premire formation au magistre dogmatique ; et vous
5
savez avec quelle inexorable fermet. Et pensez que la vrit nous
domine et nous libre tous, et aussi que la vrit est proche, proche de
l'amour.
On Nous a racont, il y a bien des annes, un pisode gracieux et
symbolique de la vie d'un des grands penseurs orientaux des temps
modernes ; et Nous le rapportons comme Notre mmoire l'a conserv.
Il s'agit, Nous semble-t-il, de Soloviev. Il tait un jour l'hte d'un
monastre et avait prolong jusqu' une heure tardive sa conversation
spirituelle avec un pieux moine. Voulant, la fin, faire retour sa cel-
lule, il sortit dans le couloir, sur lequel donnaient les portes, toutes
pareilles, et toutes galement fermes, des cellules. Dans l'obscurit,
il n'arrivait pas identifier la porte de la cellule qui lui avait t assi-
gne; impossible, d'autre part, dans cette obscurit, de revenir celle
du moine qu'il venait de quitter, et il ne voulait pas non plus dranger
quelqu'un durant le rigoureux silence monastique de la nuit. Et ainsi le
philosophe se rsigna passer la nuit en se promenant lentement, ab-
sorb dans ses penses, le long du corridor du monastre devenu soudain
mystrieux et inhospitalier. La nuit fut longue et pesante ; mais la fin
elle passa, et les premires lueurs de l'aube permirent finalement au
philosophe fatigu d'identifier sans peine la porte de sa cellule, devant
laquelle il avait pass tant et tant de fois sans la reconnatre. Et il
commentait : il en est souvent ainsi de ceux qui cherchent la vrit ; ils
passent tout prs d'elle au cours de leurs veilles, sans la trouver, jusqu'
ce qu'un rayon du soleil de la divine sagesse vienne leur rendre aussi
3
Cfr. Io. 13, 35.
4
Cfr. Tim. 6, 20.
3
Cfr. Gal. 1, 6 ss.
64 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
5 - A. A. S.
66 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
III
Ad E.mos Cardinales, Exc.mos Archiepiscopos, Episcopos ceterosque Or-
dinarios Italicae Nationis, a Beatissimo Patre coram admissos. *
con la recita d'una preghiera al Signore, dalla cui bont tutti invo-
chiamo d'essere assistiti e benedetti.
Piuttosto, cio, che al passato, anche se tanto meritevole di valuta-
zione e di meditazione, guardiamo un istante all'avvenire, a ci che ci
aspetta, ai comuni e nuovi doveri.
Poche cose, fra le moltissime, che anche questa sola prospettiva ci
presenta, danno materia ora alle Nostre brevi parole.
La prima cosa, sembra a Noi, si la coscienza post-conciliare .
Dobbiamo noi stessi a noi predicarla, dal momento che tutti dovremo
cercare d'infonderla negli altri, nel Clero e nei Fedeli. Finito il Concilio,
tutto ritorna come prima? Le apparenze e le abitudini risponderanno
che s. Lo spirito del Concilio risponder che no. Qualche cosa, e non
piccola, dovr essere anche per noi per noi anzi soprattutto nuova.
I cambiamenti di tante forme esteriori? S, ma non a questi ora fac-
ciamo allusione. Alludiamo al nostro modo di considerare la Chiesa;
modo, che il Concilio ha cos caricato di pensieri, di temi teologici, spi-
rituali e pratici, di doveri e di conforti, da esigere da noi un nuovo
fervore, un nuovo amore, quasi un nuovo spirito. Dicendo questo, non
vogliamo insinuare che in Pastori ottimi, zelanti e santi, quali voi siete,
sia deficienza di consapevolezza e di fervore ; sappiamo bene quanto voi
amiate e siate fedeli alla Chiesa; ma crediamo che il Concilio possa e
debba arricchire di concetti e di energie nuove il nostro servizio alla
Chiesa. Si leggano principalmente e si rileggano la Constitutio dogma-
tica de Ecclesia e il Decretum de pastorali Episcoporum munere in
Ecclesia : ne risulter per noi una pi viva coscienza della natura
e della missione della Chiesa, e un pi stimolante concetto del ministero
pastorale, non solo per quanto riguarda le disposizioni canoniche, ma
altres per la spiritualit che lo deve animare.
In ogni modo, venerati Fratelli, non un periodo di ordinaria ammi-
nistrazione quello che segue il Concilio, n tanto meno di riposo o di
facile ministero; ma un periodo di pi intenso lavoro, se possibile;
certamente di pi assillante fatica : che il Signore ci aiuti !
Perch si tratta di dare applicazione ai decreti conciliari. ovvio.
Ma noi ne dobbiamo avere persuasione e proposito. L'efficacia pastorale
d'un Concilio non dipende soltanto dalla saggezza e dall'autorit delle
sue leggi; dipende anche, e soprattutto, dalla docilit e dalla alacrit
con cui quelle leggi sono applicate. San Carlo c'insegni. E a questo pro-
posito ricordiamo che dall'accettazione nostra, ormai umile e leale,
senza postumo senno e senza tacite o palesi riserve, delle norme conci-
68 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
Cfr. Lo. 22, 35.
2
1 Tim. 3, 1.
3
Matth. 20, 28; Lo. 22, 27) Phil. 2,1.
70 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Excellences,
Messieurs les Memores des Missions Extraordinaires,
pour l'autorit de l'Etat. Et elle fait sienne, dans une Dclaration qui
restera sans doute, elle aussi, comme un des grands documents de ce
Concile, l'aspiration si universellement ressentie aujourd'hui la libert
civile et sociale en matire religieuse. Que nul ne soit forc croire;
mais que nul non plus ne soit empch de croire et de professer sa foi,
droit fondamental de la personne humaine, reconnu d'ailleurs aujour-
d'hui, en thorie du moins, sinon toujours en pratique, par la grande
majorit des lgislations.
Dans le mme esprit, l'Eglise demande aux Gouvernements et
c'est l'objet d'un paragraphe du Dcret sur la Charge pastorale des
Evques de consentir lui reconnatre ou lui rendre sa pleine et
entire libert en ce qui concerne le choix et la nomination de ses
Pasteurs.
Cette dlimitation plus nette des comptences et des domaines
respectifs ne peut manquer, dans l'estimation de l'Eglise, d'tre avan-
tageuse l'un et l'autre pouvoir. Quel que soit, en effet, le jugement
qu'on puisse porter sur les situations historiques qui se sont vrifies
dans le pass pour certaines nations, l'Eglise ne demande aujourd'hui,
pour elle, rien d'autre que la libert d'annoncer l'Evangile. Son dyna-
misme interne, dont l'origine n'est pas en elle, mais au-dessus d'elle,
la met en mesure de s'acquitter de sa mission auprs des hommes, pourvu
qu'on lui en laisse le moyen.
Ce faisant, PEglise, bien loin de se poser en comptitrice ou en
adversaires vis--vis de l'Etat, contribue au contraire minemment, en
agissant selon ses propres principes, procurer le bien commun, qui
est l'objet et la raison d'tre du Pouvoir temporel. De sorte que son
attitude entrane l'avantage de l'Etat autant que le sien propre.
De cela, Messieurs, de nombreux hommes d'Etat sont aujourd'hui
persuads et entretiennent, vis--vis de l'Eglise, des sentiments d'estime
et d'amiti. Et vous Nous permettrez d'en voir un tmoignage la fois
clatant et mouvant dans l'accueil que voulut bien rserver Notre
humble personne le plus haut aropage des reprsentants des peuples du
monde, celui des Nations Unies, lorsque Nous dcidmes d'aller der-
nirement, au nom du Concile et de l'Eglise tout entire, lui apporter
l'appui de Notre autorit morale.
L'acquiescement peu prs unanime de l'opinion publique, s'ajou-
tant celui des Gouvernants, t pour Nous, laissez-Nous vous le dire,
un puissant encouragement dans Notre tche.
Nous le disons dans la sincrit de Notre cur : Nous ne demandons
Acta Pauli Pp. VI 75
qu' aider ceux que vous reprsentez ici dans tout ce qui peut Contribuer
au bien de l'humanit. L'heure est trop grave pour chercher se sous-
traire aux devoirs qu'impose tout homme de cur la situation pr-
sente du monde. A tous, Nous leur offrons Notre aide. Et en retour
Nous leur disons : Nous avons confiance que vous accorderez toujours
l'Eglise la libert dont elle a besoin, et que bien loin d'entraver la
mise en acte des dcisions conciliaires, vous aurez cur, au contraire,
de la favoriser autant que vous le pourrez. Soyez-en srs : vos nations
seront les premires en ressentir le bienfait.
Au moment de prendre cong de vous, Messieurs, permettez que
Nous vous exprimions Nos sentiments de profonde reconnaissance pour
votre prsence ici : reconnaissance dont Nous vous demandons de vou-
loir bien vous faire les interprtes auprs des Gouvernements qui vous
ont mandats. Sur eux, sur vous-mmes, sur vos familles, sur vos nations
et sur le genre humain tout entier, Nous implorons en cet instant de
tout Notre cur la protection d'En-Haut et l'abondance des divines
bndictions.
V
Iis qui interfuerunt Coetui v. d. Confrence parlementaire de l'Associa-
tion de la Communaut Economique Europenne et des Etats Africains
et Malgache . *
G her s Messieurs,
VI
Seor Embajador:
confiada por Cristo a los Apstoles y sus sucesores de distribuir entre los
hombres el mensaje de solidaridad y amor contenido en el Evangelio.
Cunto nos alegra asomarnos con el pensamiento en estos momentos
a vuestro hermoso Pas ! Contemplamos con admiracin sus raras be-
llezas, sus cumbres nevadas, cuanto de fascinacin el Creador ha sem-
brado en sus mesetas andinas, en su suelo frtil, en sus ros alborotados.
Pero sobre todo, lo que suscita Nuestro respeto y alabanza es su historia
cargada con las glorias que en breve sntesis acabis de enumerar tan
acertadamente. Si en el pasado del Ecuador hay momentos de lucha, de
zozobra, de tensin, los frutos que en el campo de la cultura, de las
artes, y en especial de la virtud cristiana con herosmos recogidos
por la Iglesia en el Album de los Santos tienen por fuerza que escon-
der valores espirituales cuyo cultivo ulterior se confa a los hombres de
hoy y de maana en proyeccin esperanzada de nuevas cosechas.
Nos place de modo particular recordar las realizaciones que la
Jerarqua Eclesistica, con la colaboracin del laicado catlico, lleva
a cabo en servicio del Pas ya en el campo de la educacin ya en el de las
instituciones sociales en favor sobre todo de las clases ms necesitadas :
al venerable Episcopado, con el benemrito Seor Cardenal De la Torre,
y a los apstoles seglares es justo vaya por ello el reconocimiento y
aliento.
Os deseamos una feliz permanencia en el cumplimiento de la elevada
misin que se os ha confiado : estamos seguros de que las dotes eximias
que honran a vuestra persona, lo mismo que la exquisita preparacin y
experiencia acumulada en el ejercicio de anteriores mansiones en la
docencia, en la administracin pblica, en la representacin de los
intereses del Pas en campo internacional, tendrn una nueva y bri-
llante ejecutoria contribuyendo a estrechar ms las cordiales relaciones
que al Ecuador unen con la Santa Sede. Contad con Nuestra benevo-
lencia para ello.
Finalmente os rogamos trasmitir Nuestro saludo a la Excelentsima
Junta de Gobierno, junto con los fervientes votos que formulamos por
la grandeza de vuestra Nacin. Al querido Pueblo Ecuatoriano con sus
Autoridades, en particular a Vuestra Excelencia, va Nuestra Bendicin
Apostlica.
Acta Pauli Pp. VI 79
VII
Ad E.mos Patres Cardinales, ad Romanae Curiae Praelatos nobilemque
coetum Pontificiae Aulae addictum, Nativitatis Domini nostri Iesu Christi
festo recurrente, per E.mum Sacri Collegii Decanum Beatissimo Patri
fausta ac felicia ominatos. *
Signor Cardinale!
Siamo lieti e riconoscenti dei voti natalizi, che Ella, degno inter-
prete dei sentimenti del Sacro Collegio, della Prelatura e della Curia
Romana, Ci esprime. Li accogliamo volentieri, con commossa sensibilit,
sempre consapevoli dell'esiguit della Nostra Persona, che non a S
li riferisce, ma al suo apostolico ufficio, alla Chiesa perci ed a Cristo,
cui omnis honor et gloria; e che per tanto ne apprezza maggiormente
la graziosita che li ispira, e la trascendente intenzione, a cui si diri-
gono. Volentieri, diciamo, perch attestano la bont dei cuori, donde
provengono; volentieri, perch Ci confortano con attestato di adesione,
di fedelt, di cooperazione, quale non potremmo desiderare pi caro,
pi valido, pi profcuo, al grave e complesso ministero a Noi affidato ;
volentieri ancora, perch cotesti voti mostrano di comprendere quale
momento abbia vissuto e si appresti a vivere, e quali nuovi compiti at-
tendano la consueta e fedele, ma forse pi ardua operosit di quanti
prestano alla Santa Sede i loro servizi; e volentieri finalmente, perch
le espressioni cortesi, ora ascoltate, Ci sono pegno di cotesta rinnovata
prestazione, e non solo di tempo e di opera, ma di spirituale comunione
altres, di carit e di orazione. Auguri cos pieni di significato e di
valore, auguri che sono promesse, auguri che si rivestono di sopranna-
turale bont ed efficacia, non possono non esserCi molto graditi. Per
questo di cuore li accogliamo, di cuore li ricambiamo. La santa festivit
del Natale, che ne l'occasione, offre anche a Noi una dovizia di senti-
menti e di benedizioni, che devotamente e cordialmente Noi pure effon-
diamo, per Lei, Signor Cardinale, per il Sacro Collegio e per quante
degne persone, presenti ed assenti, si associano a cotesta augurale
professione.
Ella Ci parla anche degli avvenimenti. Dovremmo, fra gli altri,
ricordare quelli che riguardano cotesto Sacro Collegio, come la crea-
zione di nuovi Cardinali, alcuni dei quali scelti con criterio pi largo
6 - A. A. S.
82 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Till
In Aede Sixtina habita ad Excellentissimis Viros e Legatorum Coetu apud
Sedem Apostolicam, qui nocte Nativitatis Domini nostri Iesu Christi, cum
suis propinquis, Sacro" interfuerunt a Beatissimo Patre peracto. *
1
Tit. 3, 4.
* Die 25 mensis decembris a. 1965.
1
Summa contra Gentiles, 4, 54.
84 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
impossible combler. Et voici que dans le Christ ces deux ne font plus
qu'un. La mme personne vit la fois dans la nature divine et dans la
nature humaine du Christ. Le Pre du Ciel peut dire : (( Celui-ci est
2
mon fils bienaim )), comme le peut dire son tour la Vierge Mre, en
s'adressant l'Enfant de la crche, qu'elle vient de mettre au monde.
Ineffable mystre d'union : ce qui tait spar est runi, ce qui semblait
incompatible se rapproche, les extrmes se fondent en un : deux natures
distinctes l'humaine et la divine en une seule personne, celle de
l'Homme Dieu. Voil toute la thologie de l'Incarnation, le fondement
et la synthse de tout le Christianisme.
Le prodige initial ralis dans le Christ, a sa continuation myst-
rieuse dans ce qui est ici-bas, jusqu' la fin des temps, le (( Corps
mystique du Christ, la grande famille de tous ceux qui croient en lui.
Car c'est chaque homme qui doit tre uni Dieu : Dieu s'est fait
homme, dit magnifiquement S. Augustin, afin que l'homme devnt
Dieu . Tel est bien le dessein divin, rvl dans le mystre de Nol.
Et l'histoire de l'Eglise travers les sicles, est l'histoire de la rali-
sation de ce dessein.
Dans l'Incarnation, Dieu s'est attach l'homme par des liens si
forts, qu'ils vont se rvler capables de dpasser tous les autres, mme
ceux qu'ont forms la chair et le sang, mme ceux qui rattachent
l'homme ce qu'il a de plus prcieux en ce monde : la vie. Tout ne nous
parle-t-il pas, ici Rome, du courage des martyrs chrtiens des premiers
sicles? Des hommes, des femmes, jusqu' des enfants tmoignent de-
vant le bourreau que se sparer de Dieu par une abjuration serait pour
eux un bien plus grand malheur que de perdre la vie. Ils la sacrifient,
pour rester unis Dieu.
Quand le glaive du perscuteur romain a cess de svir, c'est dans
la solitude que de grandes mes chrtiennes vont chercher Dieu. On
quitte sa famille, on renonce en fonder une, pour mieux s'unir
Dieu. L'aurole de la virginit est ambitionne avec la mme ferveur
que l'tait celle du martyre. L'offrande quotidienne de soi-mme dans
la vie monastique est venue prendre le relai du sacrifice sanglant offert
en une fois. Et dans les mille formes d la vie consacre, cette union de
l'homme Dieu, aim pardessus toute chose, continuera se mani-
fester travers les sicles et jusqu' nos jours. L'Eglise suscitera aussi
des lgions de saints dans le monde; ct de ses martyrs, de ses
2
Matth. 17, 5.
Acta Pauli Pp. VI 85
8
Summa contra Gentiles, 4, 27.
Acta Pauli Pp. VI 87
tatis! Daigne le Dieu fait komme ouvrir en cette nuit nos esprits et nos
curs, afin que (( connaissant Dieu visiblement, nous soyons par lui
entrans l'amour des choses invisibles )) : ut dum visibiliter Deum
4
cognoscimus, per hunc in invisibilium amorem rapiamur! Amen.
NUNTII RADIOPHONICI
I
Christifidelibus Mediolanensibus, cum sollemnia finem haberent, indicta
quarto exacto saeculo ex quo S. Carolus Borromaeus, Mediolanensis Ar-
chiepiscopus constitutus, illam ingressus est urbem. *
II
1
Respons. della I lez. del Matt, della I Dom. d'Avvento.
92 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cosa di poco rilievo il fatto che tutti i Pastori della grande famiglia
cattolica s'incontrassero, si conoscessero, si amassero, finalmente nella
realt non solo spirituale, ma anche in quella sperimentale, della visione,
del saluto, del colloquio, della preghiera comunitaria, della carit pi
sentita. Che cosa di pi cristiano che questo incontro? Ma ora il Nostro
pensiero va pi addentro al significato ed all'efficienza del Concilio : la
Chiesa, dicevamo, vi ha incontrato se stessa : la sua propria fede, la sua
dottrina, la sua saldezza, la sua missione, la sua energia apostolica e
missionaria, la sua ricchezza di sapienza e di grazia, la sua capacit di
cavare dalle sue inesauste riserve interiori tesori nuovi, la sua ansia
di capire, di servire, di salvare il mondo. La Chiesa allora ha incontrato,
in quest'atto riflesso, non solo se stessa, ma il Cristo ; il Cristo, ch'ella
porta con s ; ha risentito l'impegno di fedelt alla parola e al volere di
Lui penetrarla tutta, e quasi inebriarla ed esaltarla ; ha risentito rifluire
in s lo Spirito di Cristo, e risalire alle labbra il messaggio evangelico,
il bisogno di rinnovarne l'annuncio, per s, per tutti gli uomini. La
Chiesa ritornata giovane. Si sentita rinascere. E ricordiamo, Fra-
telli, questo mirabile e nuovo incontro che il Concilio le ha procurato
con Cristo. Ricordiamo : non indulgendo al (( malinteso aggiorna-
2
mento , gi deplorato dal Nostro venerato predecessore Giovanni XXII1,
non cercando di assorbire lo spirito del tempo , o ponendo la sua
fiducia nelle inferme ideologie del mondo profano, o subendo qualche
errata mentalit per un preteso fatalismo storico, e nemmeno conten-
tandosi di apportare qualche ritocco pratico ad alcune sue secondarie
norme canoniche, ma cercando di ritrovare Cristo in se stessa, d'incon-
trarsi pi coscientemente con Lui, la Chiesa pu oggi celebrare un suo
nuovo e ricorrente Natale.
E poi l'incontro della Chiesa col mondo.
Questo aspetto del Concilio Ecumenico stato da tutti notato. La
Chiesa , in un certo senso, uscita da se stessa per incontrarsi con gli
uomini del nostro tempo, con le novit enormi e sbalorditive del mondo
moderno, e con i crescenti bisogni di grande parte della popolazione
mondiale, come la fame ; di nutrimento fisico e di nutrimento spirituale.
Si rivestita di pi espansiva carit pastorale; e non poteva fare altri-
menti.
2
A. A. S. LIV, 1962, p. 675.
Acta, Pauli Pp. VI 93
III
Universis christifidelibus cunctisque hominibus, die festo Nativitatis Do-
mini nostri Iesu Christi, antequam Urbi et Orbi Apostolicam Benedictio-
nem Summus Pontifex impertiebat.
3
oppressi; ed Io vi consoler . Noi sappiamo bene quante difficolt in-
contri l'uomo moderno, dentro e fuori di s, a compiere un atto di fede
vera, a credere in Dio, ad accettare Ges Cristo, a inserirsi nella Chiesa ;
ma in questo momento a Noi sembra che il Nostro invito acquisti una
speciale virt persuasiva ; per l'affettuosa umilt, con cui proferito ;
per la franca e sincera autorit, che lo qualifica, non Nostra, ma di Lui,
il Maestro, Cristo-luce, Cristo-pane della vita; per il collaudo, che voi
stessi, uomini d'oggi, gli procurate dimostrando, con le vostre sapienti
e le vostre tragiche esperienze che non vi sotto il cielo alcun altro
nome, (all'infuori di quello di Cristo), dal quale possiamo aspettarci
4
salvezza ; per l'accento umano infine, che questo invito ha assunto
nella voce del Concilio ecumenico, che, da qui. stesso, lo ha lanciato al
mondo ; il medesimo invito che Noi ora, nella ricorrenza umanissima del
Natale, vi rivolgiamo : venite ! Cristo per voi ; soprattutto per voi,
uomini del nostro secolo !
Ed ancora pi lontano vuole echeggiare il Nostro invito, ai Popoli
della terra, facendo proprio il vaticinio dell'antico Isaia : Venite,
saliamo al monte del Signore ... Egli ci insegner le sue vie ... E giudi-
cher le Nazioni, e far da arbitro tra le moltitudini delle genti; e
(allora) trasformeranno le loro spade in aratri, e le loro lance in falci ;
e non brandir pi spada Nazione contro Nazione, e non si eserciteranno
s
pi oltre a fare la guerra .
Venite ! l'invito a Cristo ! l'invito alla pace ! Cristo e la pace !
Comprender un giorno il mondo quale profonda e unica relazione
componga questo binomio : Cristo e la pace? Capir come il binomio si
6
risolva nella equazione dell'apostolo Paolo : Cristo la nostra pace ?
Forse s. Questa la speranza del mondo, della civilt. Forse s ; perch
proprio oggi, in omaggio al Natale di Cristo, l dove infierisce una
lotta micidiale, nel Vietnam, oggi si distende una tregua; una tregua
nobile e generosa, piena di nuove consolanti speranze. Noi ne siamo
tanto pi lieti, sapendo che questa pausa d'armi stata concessa in
seguito all'invocazione, che Noi ne facevamo, giorni or sono, in nome
del Natale, nelle Nostre parole domenicali verso questa stessa piazza.
Diamo lode a chi, accogliendo quella Nostra esortazione, dimostra, a
suo onore ed a conforto di tanti cuori ansiosi ed afflitti, d'avere nel-
3
Matth. 11, 28.
1
Act. 4, 12.
4
Is. 2, 2-4.
8
Eph. 2. 14.
7 - A. A. S.
98 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PROVISIO ECCLESIARUM
II
PORTALEGRENSIS-CASTRI A L B I - CONIMBRICENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
III
T E R A M E N S I S ET A S C U L A N A E IN P I C E N O
DECRETUM
De mutatione finium
Quo facilius animarum regimini consuli possit, Exc.mi PP. D D .
Stanislaus Hamilcar Battistelli, Episcopus Teramensis et Hatriensis,
Marcellus Mor gante, Episcopus Asculanus in Piceno, nuper ab Apo-
stolica Sede expostulaverunt ut suarum Ecclesiarum fines aptius dispo-
nerentur.
Sacra autem Congregatio Consistorialis, rata huiusmodi immuta-
tiones in bonum animarum cessuras, vigore specialium facultatum sibi
102 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
GLASGUENSIS
SUPER DUBIO
L. Ei s.
Ferdinandus Antonelli, O. F. M., a Secretis
Sacra Paenitentiaria Apostolica 105
ACTA TRIBUNALIUM
DECLARATIO
Circa iubilaei extraordinarii Indulgentias
Cum non pauci locorum Ordinarii quaestiones vel dubia circa iubi-
lares Indulgentias, per Constitutionem Apostolicam Mirificus even-
tus concessas, proposuerint, Sacra Paenitentiaria, de expresso man-
dato Ssmi D. N. Pauli div. Prov. Pp. V I , ad omnes haesitationes in
explicanda eadem Constitutione auferendas, declarat Indulgentiam
plenariam acquiri posse a christifidelibus confessis, sacra Commu-
nione refectis et ad mentem Summi Pontificis orantibus :
Auxiliari vel etiam ab alio Episcopo rite delegando, pia mente acce-
perint.
NOVAE AURELIAE
Nullitatis matrimonii (Edwards - Bleem)
Les Ordinaires des lieux, les curs, les fidles ayant connaissance
du lieu de la rsidence de ladite Anieta Bleem, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la prsente citation.
II
CHICAGIENSIS
Nullitatis matrimonii (Toede - Nichols)
Les Ordinaires des lieux, les curs, les fidles ayant connaissance
du lieu de la rsidence de ladite Janice Mchols, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la prsente citation.
III
CHICAGIENSIS
Nullitatis matrimonii (Perri - Thomas)
Les Ordinaires des lieux, les curs, les fidles ayant connaissance
du lieu de la rsidence dudit Paul Thomas, devront, dans la mesure du
possible, l'avertir de la prsente citation.
110 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
L u n e d , 2 0 d i c e m b r e 1 9 6 5 , i l Santo P a d r e P a o l o V I h a
ricevuto in solenne U d i e n z a , per la presentazione delle Lettere
Credenziali, S u a Eccellenza il Signor ENRIQUE PONCE Y CARBO,
A m b a s c i a t o r e Straordinario e Plenipotenziario della R e p u b -
blica d e l l ' E c u a d o r .
SACRA C O N G R E G A Z I O N E D E I R I T I
discusso sulla erocit delle virt della Serva di Dio Maria Maddalena de
Bengy, Viscontessa de Bonnault d'Hout, fondatrice della Congregazione delle
Fedeli Compagne di Ges.
Gli stessi Emi Signori Cardinali e i Revmi Prelati Officiali hanno
discusso inoltre:
1. sulla conferma del culto della Serva di Dio Adelaide, Vergine del-
l'Ordine di S. Benedetto, abbadessa del Monastero di Vilich, morta circa
il 1015; .
2. sulla riassunzione della Causa di canonizzazione dei Beati Gio-
vanni Nepomuceno Neumann, della Congregazione del SS. Redentore, ve-
scovo *di Filadelfia, e Luigi Guanella, sacerdote, fondatore della Congre-
gazione dei Servi della Carit e delle figlie di S. Maria della Provvidenza.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
PRESIDENTE
MEMBRI
SEGRETARIO
Il Revmo Monsignore Rossano Pietro.
NECROLOGIO
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
I
Sacrarum contienimi series Romae in Basilica Liberiana quotannis
habenda instituitur.
PAULUS PP. VI
8 - A. A. S.
114 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
Acta Pauli Pp. VI 115
II
Romanae dioecesis ordinatio ad horum dierum necessitates aptius
accommodatur.
PAULUS PP. VI
1 S. LEO MAGNUS, Sermo LXXXIII, In Natali Apostolorum Petri et Pauli, PL. LIV.,
323.
2 Cfr. ibid. 321.
A Cfr. ibid. 322.
* Rom. 1, 8.
116 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
5
Cfr. A. A. S. IV (1912), pp. 5-22.
6
Cfr. Tabularium Secretariae Status S. S.
7
Prima Romana Synodus, A. D. MDCCCCLX, Typis Polyglottis Vaticanis.
Acta Pauli Pp. VI 117
I I I . Statuta v e r o P r i m a e R o m a n a e S y n o d i , art. 15 2
c o m p r e h e n s a , partim immutantes, p a r t i m amplificantes, h a e c
q u a e sequuntur praescribimus :
8
Cfr. ibid. pp. 7-9.
118 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
5. E p i s c o p i s A u x i l i a r i b u s semel et in p e r p e t u u m pote-
statem d e l e g a m u s , ut, in u n i v e r s o dioecesis territorio, sacra-
m e n t a et sacramentalia ministrent, ut nuptiis assistant et bene-
d i c a n e praescripto can. 1096 1 C. I. C. nihil obstante, utque
d e n i q u e alia o m n i a peragant, q u a e Cardinalis V i c a r i u s , decreto
suo, v e l stabiliter v e l ad actum dato, statuet.
Quae o m n i a p o s t q u a m p r a e c e p i m u s et d e c r e v i m u s , Christum
I e s u m , Principem Pastorum* etiam atque etiam r o g a m u s , ut
nutu a u s p i c i o q u e suo consiliis hisce Nostris aspirare b e n i g n e
velit.
Q u a e c u m q u e v e r o a N o b i s hisce Litteris m o t u p r o p r i o datis
decreta sunt, ea o m n i a firma ac rata esse i u b e m u s , contrariis
quibuslibet n o n obstantibus.
PAULUS PP. VI
9
Cfr. J Petri, 5, 4.
Acta Pauli Pp. VI 119
HI
De altaris Pontificii usu in Patriarchalibus Basilicis Romanis
PAULUS PP. VI
2
1 Cfr. C. I. C. can. 823, 3.
Ad Phil. 4; cfr. etiam Ad Magn. 7; et Ad Swyrn. 8.
3
Cfr. Descriptio Lateranensis Ecclesiae, cap. 9, ed. R. Valentini-G. Zucchetti,
Codice Topografico della citt di Roma, III, Boma 1946, p. 344.
4
Cfr. Liber Pontificalis, L. Duchesne, I, Parisiis 1886, p. 249.
120 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
5
Cfr. lib. comm. Descriptio Lateranensis Ecclesiae.
6
Cfr. lib. comm. Liber Pontificalis, p. 478.
7
Cfr. Fontes Codicis Iuris Canonici.
8
Instructio ad exsecutionem Constitutionis de sacra Liturgia recte ordinanda,
die 26 Sept. a. 1964 edita, n. 91.
Acta Pauli Pp. VI 121
3. H a c concessione frui d u m t a x a t p o t e r u n t :
5. Ne a u t e m concessiones superveniant c o n c e s s i o n i b u s ,
necessarium arbitramur, eas t a n t u m m o d o ab eo V i r o tribui, q u i
Basilicae Patriarchali m o d e r e t u r .
PAULUS PP. VI
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
BHAGALPRENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
IBARRENSIS
(TULCANENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro S. R. E. Cancellario
ffi HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONPALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regem
III
CHUNCHEONENSIS
(VONIUENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
IV
GULUENSIS
(MOROTOENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro S. R. E. Cancellario
B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONFALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis 8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Resens
9 - A. A. S.
130 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Nova Sacri Ordinis Cisterciensis Congregatio, titulo S. Familiae , in
Vietnamia erigitur.
PAULUS PP. VI
II
PAULUS PP. VI
III
lnternuntiatura Apostolica in Indonesia ad Nuntiaturam Apostolicam
evehitur.
PAULUS PP. VI
IV
Apostolica Nuntiatura apud Melitensem Civitatem constituitur
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
EPISTULA
Vous savez avec quelle attention Nous suivons les efforts de l'Orga-
nisation des Nations-Unies en faveur de la paix.
Au moment o le Comit des Dix-Huit pour le Dsarmement va
reprendre ses activits Genve, Nous voulons vous adresser un pres-
sant appel, inspir par le dsir de voir les travaux de ce Comit aboutir
un rsultat positif et concret, et marquer ainsi une nouvelle tape vers
la ralisation du dsarmement, si unanimement attendu et souhait.
Nous Nous sentons encourag dans cette dmarche par la rcente
prise de position de plus de deux mille vques catholiques runis
Rome en Concile cumnique. Nous Nous y sentons encourag galement
par l'cho qu'a trouv, auprs de la Commission du Dsarmement,
Notre appel de Bombay, et par l'accueil favorable rserv, dans l'opi-
nion mondiale, Notre discours aux Nations-Unies.
En levant la voix en faveur de la grande cause du dsarmement,
Nous avons conscience de suivre fidlement la voie trace par Nos prd-
cesseurs. Et pour ne citer que les plus rcents, on sait avec quelle
lucidit Pie XII affrontait le problme ds le premier Nol de guerre de
son pontificat. Appelant de ses vux l'ordre conforme au droit qui
succderait aux ruines de la guerre, il disait :
Afin que l'ordre ainsi tabli puisse avoir la tranquillit et la dure,
qui sont les fondements d'une vraie paix, les nations doivent tre lib-
res de la pesante servitude de la course aux armements et du danger
que la force matrielle, au lieu de servir garantir le droit, n'en soit au
contraire un tyrannique instrument de violation. Des conclusions de
paix qui n'attribueraient pas une fondamentale importance un dsar-
mement mutuellement consenti, organique, progressif, dans l'ordre
pratique comme dans l'ordre spirituel, et qui ne s'emploieraient pas
le raliser loyalement, rvleraient tt ou tard leur inconsistance et
x
leur prcarit . La justice, la sagesse, le sens de l'humanit, procla-
1
A. A. 8. v. XXXII (1940) p. 10.
136 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale
PAULUS PP. VI
Acta Pauli Pp, VI 137
ALLOCUTIONES
I
Habita in Vaticana Basilica, die festo Epiphaniae Domini, quo Summus
Pontifex sexaginta duobus sacrorum alumnis e Pont. Collegio Urbaniano
de Propaganda Fide Presbyteratus Ordinem contulit. *
II
Excellences,
Messieurs les Membres du Corps Diplomatique,
1
. Discours d'ouverture du Concile, 11 octobre 1962: A* A. 8. LIV (1962), p. 792.
144 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Etienne Gilson. Paris, Vrin, 1952.
Acta Pauli Pp. VI 145
10 - A. A. S.
146 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
III
Ad Excellentissimum Virum Philippum Pullicino, primum Melitensis
Civitatis apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo Pon-
tifici Litteras crediti muneris testes tradentem. *
Mister Ambassador,
IT
Signor Principe!
mento. Che cosa bella, che cosa esemplare, che cosa feconda di vive e
gaudiose novit pu essere cotesto assorbimento dello spirito del Con-
cilio, cotesta inserzione nell'esperienza spirituale della vita della Chiesa,
cotesta testimonianza di fedelt e di sapienza ! Pensiamo alla vivacit
che ne pu trarre il vostro spirito, al vigore che tale atteggiamento pu
imprimere alla vostra coscienza di cattolici, tanto legati alla storia
della Chiesa romana, allo stile spirituale e morale, che la giovent delle
vostre Case pu derivarne per risolvere quel difficile e delicato problema
pedagogico, che le proprio e che non pu non stimolarla ed inquietarla :
quello di concordare la fiera custodia delle vere virt caratteristiche
della tradizione con la libera e originale interpretazione del genio mo-
derno : un cattolico sincero, che si pone alla scuola conservatrice e rin-
novatrice del Concilio Ecumenico, pu risolvere con generosit e con
eleganza tale problema, nell'autenticit della sua fede religiosa e nella
visione deontologica, vogliamo dire morale e sociale, ch'essa proietta
sulla vita.
Il discorso, illustri Signori e diletti Figli, Ci attrae, e sarebbe lungo ;
voi lo potete immaginare ; anzi, da voi stessi, testimoni devoti e intelli-
genti del Concilio quali siete stati, lo potete svolgere. La continuazione,
per cos dire, del Concilio nel Giubileo, da cui lo abbiamo fatto seguire,
ve ne offre facile e felice opportunit. Ma se non Ci inoltriamo ora nel
commento del Concilio, due temi Ci sembra potere a voi suggerire come
pi accessibili alla vostra considerazione. E sono questi : come il mondo
vede oggi la Chiesa? E come la Chiesa vede oggi il mondo?
Qui la parola mondo avrebbe bisogno d'una breve esegesi, dotata
com' di significato polivalente. Ma voi gi la conoscete, e sapete evitare
l'equivoco che l'uso di tale parola pu generare. Mondo il cosmo,
l'universo, la meravigliosa e misteriosa e immensa opera di Dio creatore ;
mondo l'umanit, tutta la famiglia di Adamo, che Dio am nella sua
soprannaturale vocazione, nella sua drammatica ed ereditaria sventura,
nella sua non meno drammatica e ineffabile redenzione : siamo noi ; e
mondo l'uomo privo della luce di Dio e tutto orientato a negarla, a
simularla, a profanarla; un concetto negativo originale del Vangelo.
Un acuto pensatore e poeta (Leopardi) lo osserva : Ges Cristo fu il
primo che distintamente addit agli uomini, col termine mondo, quel
lodatore e precettore di tutte le virt fnte quello schiavo dei forti,
tiranno dei deboli, odiatore degli infelici il mondo . Per Cristo, il
mondo cos inteso l'antitesi del suo regno : il regno della negazione,
della falsit, dell'astuzia, dell'egoismo, dell'odio; quel mondo, come
Acta Pauli Pp. VI 149
V
Ad Excellentissimum Virum Iosephum Njuguna Karanja, primum Che-
nianae Reipublicae apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum,
cum Summo Pontifici Litteras concrediti muneris fidem facientes tradidit. *
Mister Ambassador,
We thank you cordially for You Excellency's kind words, and for
the greetings you convey to Us from the President and people of the
Republic of Kenya.
Kindly convey to them Our prayerful wishes for progress, prosperity
and happiness.
The Church apprcites the liberty she enjoys in Kenya, and hopes
to continue to exprience the sympathy and support of the civil autho-
rities in her efforts to contribute towards the moral, religious, social
and educational well-being of the Nation. The Catholics of Kenya
will ever prove to be loyal and law-abiding Citizens, eager to give full
support to ali programmes intended for the advancement of their
fatherland.
We assure Your Excellency of Our desire to cooperate with you in
reinforcing the ties of friendship and loyal collaboration between this
Holy See and the Republic of Kenya; and We promise you Our
understanding and benevolent assistance in the fulfilment of your high
mission.
Through your good offices, We send sincere greetings to His Excel-
lency the President of the Republic; to him, to Your Excellency, and
to the beloved people of Kenya, We offer Our deferential salutation, and
We invoke upon ali richest divine grces and favours.
VI
Ad Praelatos Auditores, Officiales et Advocatos Tribunalis Sacrae Romanae
Rotae, novo litibus iudicandis ineunte anno coram admissos. *
1
A. A. 8., v. XXVI, 1934, p. 497.
2
Const. de Ecclesia, n. 1.
3
Cfr. ib., 24 e 27.
4
A. A. 8., v. XXXI, 1939, p. 250.
5
A. A. 8., v. XXXV, 1943, pp. 193 ss.
154 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1 Cor. 6, 1 ss.
Acta Pauli Pp. VI 155
VII
Ad Praesides, Moderatores et diurnarios scriptores e Sodalitate v. d.
Unione Cattolica della Stampa Italiana . *
VIII
Venerabiles Fratres,
Laetissimus dies, quo Concilii Oecumenici Vaticani Secundi sollemnis-
simo ritu factus est finis, mentibus nostris adhuc obversatur; eiusque
veluti lumine ad praesens usque tempus radiante, vobis ex animo dici-
mus salutem, qui huc prope Petri sepulchrum iterum convenistis, ut
opus magni ponderis susciperetis, quod ad Concilium peractum necessario
pertinet. Scilicet notam vestram diligentiam et studium estis collaturi ad
munera Consilii principis seu Commissionis Centralis de coordinandis
post Concilium laboribus et Concilii decretis interpretandis .
Re quidem vera opus universalis Synodi Vaticanae Secundae nondum
est absolutum ; uberrima quidem veluti seges ante oculos panditur nostros,
sed messis iam est colligenda et in hominum usus dispertienda ; locu-
pletissimum quasi patrimonium nobis est traditum, sed iam exoptatos
fructus inde percipiat oportet christiana familia.
1
Conc. Trid. Actorum, p. VI, ed. St. Enses, Herder 1924, p. 1154.
Acta Pauli Pp. VI 161
NUNTII
A Beatissimo Patre quarundam Civitatum Moderatoribus Ecclesiasticis-
que Auctoritatibus missi, de navata atque navanda fovendae paci opera.
I
To His Excellency Lyndon B. Johnson. President of the United
States of America.
It was an honor for ITs to receive the text of the message which
Your Excellency has wished to forward to Us through the good offices
of Mr. Arthur Goldberg, your Ambassador to the United Nations, whom
We were pleased to receive in Audience. We wish to thank you for
2
Cic, De Or. 11, 15.
il - A. A. S.
162 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
the courtsy and kindness which you have shown in assigning special
mission to visit TJs and t o convey to Us personally your anxieties
about the perilous situation in Vietnam as well as your desire for a
peaceful solution to the crisis in that troubled part of the world.
We have read with deep interest and concern the contents of your
message. We wish to express Our gratitude to Your Excellency for the
noble response to Our appeal for a truce at Christmas, and We cherish
the ardent hope and We add Our fervent prayers that the most recent
initiatives which you have undertaken will resuit in a permanent peace
for that war-torn area and its suffering peoples.
We know how earnestly mankind dsires peace, and for Our part,
We shall not cease in Our efforts to help in whatever way possible to
secure peace. In assuring Your Excellency that We shall continue Our
constant labors for the cause of pace, that precious gift of God, W
invoke f rom the Almighty upon you and your beloved people choice
heavenly blessings.
From the Vatican, December 30, 1965.
PAULUS PP. VI
II
Gnral Nguyen Van Thieu,
Prsident du Comit de Direction Nationale
Saigon *
Nous avons accueilli avec joie la nouvelle d'une trve ventuelle et
de la suspension des bombardements au nord Vietnam. Ces faits laissent
esprer que rien ne sera nglig pour pargner souffrances et deuils
nouveaux des populations qui Nous sont particulirement chres et
qui ont dj t si prouves par la guerre. Ils permettent galement
d'entrevoir la possibilit de ngociations franches, sereines et marques
par le souci de la justice et de la charit pour parvenir dans la sauve-
garde de l'indpendance du pays une solution quitable du conflit.
Dans cette esprance Nous faisons monter vers Dieu Tout-puissant
Notre prire fervente et Nous vous adressons au seuil de l'anne nou-
velle les vux cordiaux que Nous formons pour le peuple vietnamien
et ses Gouvernants.
PAULUS PP. VI
* Die 31 mensis decembris a. 1965.
Acta Pauli Pp. VI 163
III
Son Excellence Ho chi Minh,
Prsident ole la Rpublique Dmocratique du Vietnam du Nord
Hanoi *
Au seuil d'une nouvelle anne Nous dsirons renouveler au cher
peuple vietnamien le souhait de Notre cur: qu'une paix dans la
justice et l'amour marque le dbut d'une longue priode d'activits
pacifiques source de bonheur et le prosprit. Notre prire continue
s'lever vers Dieu avec confiance tandis que Nous insistons encore une
fois pour que rien ne soit nglig pour atteindre une paix si vivement
dsire et qui dlivrera l'humanit d'une terrible menace. A cette fin
Nous conjurons tous les responsables de ne pas poser d'actes qui pour-
raient conduire la reprise des combats violents et des bombardements.
Avec cet espoir Nous exprimons de nouveau au peuple vietnamien et
Votre Excellence Nos vux cordiaux et sincres.
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
* Die 31 mensis decembris a. 1965.
164 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
V
Son Excellence le Prsident Mao T se Tung,
Secrtaire du Comit Central du P. C.
de la Rpublique Populaire de Chine
Pkin *
Tandis que le dveloppement du conflit vietnamien fait peser une
menace sans cesse plus grave sur la paix du monde, Nous osons adresser
un respectueux et pressant appel Votre Excellence dans l'espoir
qu'elle voudra bien dans cette crise douloureuse s'employer favoriser
une juste solution qui sauvegarde l'indpendance du pays. Le prestige
dont jouit aujourd'hui la Chine attire sur elle juste titre l'attention
du monde. Une intervention de sa part l'honorerait aux yeux de l'hu-
manit et pourrait permettre un peuple durement prouv de reprendre
dans la paix l'uvre de reconstruction rendue impossible par la conti-
nuation de la guerre. Interprtant l'anxieuse aspiration des peuples
une paix juste et durable, Nous vous prions d'accueillir cet appel ainsi
que les vux fervents que Nous formons devant Dieu pour le peuple
chinois au seuil de l'anne nouvelle.
PAULUS PP. VI
VI
His Eminence Cardinal Gracias
Archbishops House
Bombay (India) **
As the Right Honourable Prime Minister of India meets with the
Chief of State of Pakistan in an attempt to rsolve the difficulties and
disputes between the two countries, Our solicitous thoughts turn to
you, dear Son, and the beloved Indian people, and we earnestly pray
that thse discussions may have fruitful results for the welfare of both
countries, for the achievement of a just agreement, for the beginning
of serene reconstruction and progress and for the great cause, so dear to
Our heart, of peace among Nations on the whole earth.
PAULUS PP. VI
YII
Eis Grace Archbishop Cordeiro
Saint Patricks Gathedral
Karachi (Pakistan) **
PAULUS PP. VI
PROVISIO ECCLESIARUM
II
A S C U L A N A E IN PICENO ET R E A T I N A E
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
L. m s.
Franciscus Carpino, Archiep. tit. Serdicen., Adsessor
DECRETUM
De editionibus librorum liturgicorum
DECRETUM
L. S.
ACTA TRIBUNALIUM
Citatio edictalis
AUSTINIENSIS
Nullitatis matrimonii (Promotor Iustitiae - Trad - Zamora)
, Citatio edictalis
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Nicastro - Alfieri)
R. Pasquarelli, Cancellarius
Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres, les fidles ayant connais-
sance du lieu de la rsidence de ladite Emilie Alfieri, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la prsente citation.
Diarium Romanae Curiae 175
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare:
21 gennaio 1966. I Revmi Padri : van den Broech Gommaro, dei Premo-
stratensi, Fernandez Gennaro, degli Agosti-
niani, e Beniamino della SSma Trinit, dei
Carmelitani Scalzi, Consultori della Sacra
Congregazione dei Religiosi.
12 febbraio Il Revmo Can.co Prof. Moeller Carlo, Sottosegretario
della Sacra Congregazione per la Dottrina
della Fede.
176 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ONORIFICENZE
NECROLOGIO
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
CONSTITUTIO APOSTOLICA
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
1
(( PAENITEMINI et credite Evangelio : haec Domini verba nunc
iteranda Nobis esse videntur, cum, Oecumenica Synodo Vaticana Se-
cunda ad exitum feliciter perducta, citatiore veluti gradu Ecclesia suum
pergit iter. Inter graves enim et instantes quaestiones, in quibus pasto-
ralis sollicitudo vertitur Nostra, non postremum locum obtinere arbi-
tramur officium universos filios Nostros, atque etiam omnes huius
aetatis homines, religioso praeditos sensu, edocendi quid paenitentiae
divina praeceptio secum ferat et quod eius sit momentum. Quod officium
ut re vera exsequamur, Nos movet plenior, quam Concilium attulit,
cognitio naturae Ecclesiae et huius cum mundo intercedentis neces-
situdinis.
Nam inter Concilium, Ecclesia mysterium sui proprium altius medi-
tari volens, suam ipsius naturam plane expendit. Cuius naturae
elementa, humana et divina, visibilia et in visibilia, caduca et numquam
interitura, penitus introspexit. Vincula imprimis perpendens, quibus
cum Christo eiusque salvifico opere coniungeretur, clariore in luce collo-
cavit officium, ad quod implendum omnia membra divinitus vocantur,
2
participandi munus ipsius Christi, etiam ad expiationem quod attinet.
Praeterea Ecclesia magis magisque conscia facta est, quamvis ex Dei
12 - A. A. S.
178 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3
consilio sancta et irreprehensibilis sit, e membris tamen se constare,
quae maculis affici possint atque adeo continenter conversione ad Deum
4
et sui renovatione indigeant, non tantum interiore et sui ipsorum, sed
5
etiam exteriore et sociali. Denique Ecclesia munus suum attentius con-
6
sideravit, ad civitatem terrestrem quod spectat : dum scilicet homines
docet, qua ratione mundo uti et operam eius consecrationi debeant
tribuere, simul eos ad salutarem hortatur abstinentiam, qua commu-
niantur, ne, ad caelestem patriam peregrinantes, se rerum terrenarum
7
usu praepediri patiantur.
Quibus rationibus adducti, verba, quae Petrus primum post Pente-
costen populum alloquens protulit, filiis Nostris hodie iteramus : Pae-
8
nitentiam agite ... in remissionem peccatorum vestrorum ... ; atque
ea, quae Paulus olim ethnicis Lystrenis nuntiavit, Nos etiam omnibus
9
gentibus hodie significare volumus : Convertimini ad Deum vivum .
21
sint Deo obviam fieri. Est igitur paenitentia, iam in Vetere Testa-
mento, pia et sui cuiusque propria actio, quae eo ad postremum spectat,
ut Deum adamemus eique nosmet ipsos prorsus concredamus. Non no-
22
bis, sed Deo est ieiunandum.
Huiusmodi sane indolem omnis paenitentia praeferat oportet, etiam
in ritibus lege praescriptis et ordinatis. Quotiescumque id ad usum non
deducitur, ita conqueritur Dominus : Nolite ieiunare sicut usque ad
2 3
hanc diem, ut audiatur in excelso clamor vester . Scindite corda
2 4
vestra et non vestimenta vestra ... .
Neque in Vetere Testamento desideratur socialis, quam dicunt,
paenitentiae indoles. Nam ex paenitentialibus Veteris Testamenti riti-
bus, non solum communis cogitur peccatorum conscientia, sed etiam
25
condicio enuntiatur, qua ad Popolum Dei quis pertineat.
Item satis est animadvertere paenitentiam, etiam ante Christum
natum, perfectionis et sanctitatis instrumentum et signum existimatam
26 27
esse, ut Iudith, Daniel, Anna prophetissa multique praestantes viri
ac mulieres comprobant, ieiuniis et obsecrationibus (Deo) servientes
28 29
nocte ac die cum gaudio et laetitia.
E Vetere Testamento demum patet homines iustos sua paenitentia
pro totius hominum communitatis peccatis satis fecisse; ex quibus
mentione dignus est Moyses, qui quadraginta dies ieiunavit, ut Deum ob
30
infidelis populi culpas placaret. Ita maxime nobis exhibetur D e i
Servus)), qui languores nostros ... tulit)), et in quo posuit Domi-
31
nus ... iniquitatem omnium nostrum)).
32
Haec tamen contingebant ut sacramentum futuri. Etenim paeni-
tentia, quae interioris vitae necessitas est, universi generis humani
experientia religiosa comprobata, et peculiari divinae Revelationis
praecepto iniungitur, in Christo et in Ecclesia novas prorsus significa-
tiones easque altissimas accipit.
Christus, qui semper in vita sua coepit ipse facere et docere, ante-
quam munus suum susciperet, quadraginta dies et quadraginta noctes
in oratione et ieiunio duxit, atque apostolici operis sui publice initium
fecit laeto quidem nuntio Appropinquavit Regnum Dei , sed statim
3 3
addidit mandatum : paenitemini et credite Evangelio . Quae verba
totius vitae christianae quasi summa sunt et complexio.
Ad Christi Regnum nobis fas est accedere tantum metanoia , id
est intima totius hominis mutatione, qua ipse cogitare, iudicare vitam-
que suam componere incipit ea sanctitate et caritate Dei perculsus, quae
34
in Filio novissime manifestatae sunt et plene nobis impertitae.
180 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
III
III. - 1. Abstinentiae lex vetat carne vesci, non autem ovis, lacti-
ciniis et quibuslibet condimentis etiam ex adipe animalium.
2. Lex ieiunii praescribit, ut nonnisi unica per diem comestio fiat ;
sed non vetat aliquid cibi mane et vespere sumere, servata tamen circa
ciborum quantitatem et qualitatem probata locorum consuetudine.
PAULUS PP. VI
Annotationes
1
Me. .1, 15.
2
Cfr. Const. dogm. Lumen Gentium, de Ecclesia, n. 5: ... Ecclesia, donis sui
Fundatoris instructa fideliterque eiusdem praecepta caritatis, humilitatis et abnegationis
servans, missionem accipit Regnum Christi et Dei annuntiandi et in omnibus gentibus
instaurandi, huiusque Regni in terris germen et initium constituit; ib. n. 8: Sicut autem
Christus opus redemptionis in paupertate et persecutione perfecit, ita. Ecclesia ad eam-
dem viam ingrediendam vocatur, ut fructus salutis hominibus communicet. Christus
Iesus, eum in forma Dei esset..., semetipsum exinanivit, formam servi accipiens
(Phil. 2, 6) et propter nos egenus factus est, cum esset dives (2 Cor. 8, 9) : ita Ecclesia,
186 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
licet ad missionem suam exsequendam humanis opibus indigeat, non ad gloriam terre-
strem quaerendam erigitur, sed ad humilitatem et abnegationem etiam exemplo suo
divulgandas...
Cfr. Decret, concil. Apostolicam Actuositatem, de apostolatu laicorum, n. 1.
3
Eph. 5, 27.
4
Cfr. Const. dogm. Lumen Gentium, de Ecclesia, n. 8: ... Dum vero Christus,
sanctus, innocens, impollutus (Hebr. 7, 26) peccatum non novit (cfr. 2 Cor. 5, 21),
sed sola delicta populi repropitiare venit (cfr. Hebr. 2. 17), Ecclesia in proprio sinu
peccatores complectens, sancta simul et semper purificanda, paenitentiam et renovatio-
nem continuo prosequitur.
Cfr. Decret, concil. Unitatis Redintegratio, de oecumenismo, n. 4 : Quamvis enim
Ecclesia catholica omni a Deo revelata veritate et omnibus mediis gratiae ditata sit,
tamen membra eius non omni quo par est fervore inde vivunt, ita ut vultus Ecclesiae
fratribus a nobis seiunctis et universo mundo minus affulgeat atque Regni Dei incre-
mentum retardetur. Quapropter catholici omnes ad perfectionem christianam tendere
debent, atque, pro sua quisque condicione, eniti ut Ecclesia, humilitatem et mortifica-
tionem Iesu in corpore suo portans, de die in diem mundetur et renovetur, donec Christus
eam sibi exhibeat gloriosam, non habentem maculam aut rugam (cfr. Eph. 5, 17) ;
ib. n. 7 : Oecumenismus veri nominis sine interiore conversione non datur. Etenim ex
novitate mentis (cfr. Eph. 4, 23), ex suiipsius abnegatione atque ex caritatis Uberrima
effusione proficiscuntur et maturescunt desideria unitatis.^1deo a Spiritu divino implo-
randa nobis est gratia sincerae abnegationis, humilitatis et mansuetudinis in serviendo,
atque fraternae m alios animi liberalitatis; ib. n. 8: Haec cordis conversio vitaeque
sanctitas, una cum privatis et publicis supplicationibus pro christianorum unitate tam-
quam anima totius motus oecumenici existimandae sunt et merito oecumenismus spiri-
tualis nuncupari possunt.
5
Cfr. Const. Sacrosanctum Concilium, de sacra liturgia, n. 110: Paenitentia tem-
poris quadragesimalis non tantum sit interna et individualis, sed quoque externa et
socialis.
6
Cfr. Const. past. Gaudium et Spes, de Ecclesia in mundo huius temporis, passim et
imprimis n. 40.
7
Cfr. 1 Cor. 7, 31 : Praeterit enim figura huius mundi; Rom. 12, 2 : Nolite conformari
huic saeculo.
Cfr. Decret, concil. Unitatis redintegratio, de oecumenismo n. 6: ...Ecclesia in via
peregrinans vocatur a Christo ad hanc perennem reformationem qua ipsa, qua humanum
terrenumque institutum, perpetuo indiget.
Cfr. Const. dogm. Lumen Gentium, de Ecclesia, n. 8: Inter persecutiones mundi et
consolationes Dei peregrinando procurrit (S. Aug. De Civ. Dei, XVII, 51, 2; PL 41, 614)
Ecclesia, crucem et mortem Domini annuntians, donec veniat (cfr. 1 Cor. 11, 26) ; ib. n. 9 :
... Per tentationes vero et tribulationes procedens Ecclesia, virtute gratiae Dei sibi a
Domino promissae confortatur, ut in infirmitate carnis a perfecta fidelitate non deficiat,
sed Domini sui digna sponsa remaneat, et sub actione Spiritus Sancti, seipsam renovare
non desinat, donec per crucem perveniat ad lucem, quae nescit occasum.
Cfr. Const. past. Gaudium et Spes, de Ecclesia in mundo huius temporis, n. 37,
n. 39 et n. 93.
8
Act. 2, 38.
9
Act. 14, 14; cfr. PAULI VI Allocutio ad Unitarum Nationum Coetum, habita die
4 mensis Octobris anno 1965, A. A. S. LVII, 1965, pag. 885.
10
Cfr. Declaratio Nostra Aetate, de Ecclesiae habitudine ad religiones non-christia-
nas, n. 2: Ita in Hinduismo homines mysterium divinum scrutantur ... atque liberatio-
Acta Pauli Pp. VI 187
nem quaerunt ab angustiis nostrae conditionis vel per formas vitae asceticae vel per
profundam meditationem, vel per refugium ad Deum cum amore et confidentia. In
Buddhismo secundum varias eius formas radicalis insufficientia mundi huius mutabilis
agnoscitur et via docetur qua homines, animo devoto et confidente-sive statum per-
fectae liberationis acquirere, sive, vel propriis conatibus vel superiore auxilio innixi,
ad summam illuminationem pertingere valeant. Ib. n. 3: Ecclesia cum aestimatione
quoque Muslimos respicit, qui unicum Deum adorant... et maxime in oratione, eleemo-
synis et ieiunio colunt.
11
Cfr. 1 Rg. 7, 6: (Israeltae, a Deo castigati quia Baal et Astaroth adoraverant)
convenerunt in Masphath... et ieiunaverunt in die illa atque dixerunt: Peccavimus
Domino ...
Cfr. S Rg. 21, 20 et 27: (Haec dicit Elias ad Achab) : ...eo quod venundatus sis ut
f aceres malum in conspectu Domini: ecce ego inducam super te malum... Cum audisset
Achab sermones istos, scidit vestimenta sua et operuit cilicio carnem suam ieiunavitque
et dormivit in sacco et ambulavit dimisso capite.
Cfr. Ir. 36, 9: ... praedicaverunt ieiunium in conspectu Domini omni populo...
Cfr. Io. 3, 4-5: ... et clamavit et dixit (lonas): Adhuc quadraginta dies, et Niniven
subvertetur. Et crediderunt viri ninivitae in Deum et praedicaverunt ieiunium et vestiti
sunt saccis a, maiore usque ad minorem.
12
Cfr. 1 Rg. 31, 13: (post gravem cladem a Philistaeis illatam, Israelitae) tulerunt
ossa eorum et sepelierunt in nemore Jabes et ieiunaverunt septem diebus.
Cfr. 2 Rg. 1, .12: Apprehendens autem David (nuntium mortis Saulis et Jonathae)
vestimenta sua scidit, omnesque viri qui erant cum eo, et planxerunt et fleverunt et ieiuna-
verunt usque ad vesperam.
Cfr. ib. 3, 35: (Post mortem Abner) iuravit David dicens: Haec faciat mihi Deus et
haec addat, si ante occasum solis gustavero panem vel aliud quidquam.
Cfr. Bar. 1, 3-5 : Et legit Baruch verba libri huius ad aures Iechoniae ... et ad aures
universi populi... Qui audientes plorabant et ieiunabant et orabant in conspectu Domini...
Cfr. Jdt. 20, 26: (Post eaedem a filiis Beniamin filiis Israel illatam) ... omnes filii
Israel venerunt in domum Dei et sedentes fiebant coram Domino; ieiunaverunt die illo
usque ad vesperam.
13
Cfr. Idt. 4, 8 et 12 : (Olopherne in terram Iudae grassante) clamavit omnis populus
ad Dominum instantia magna et humiliaverunt animas suas ieiuniis et orationibus ...
Scitote quoniam exaudiet Dominus preces vestras si manentes permanseritis in ieiuniis et
orationibus.
Cfr. Est. 4, 15-16: Rursumque Esther'(ad regem ingressura ut eum deprecaretur pro
populo suo) haec Mardochaeo verba mandavit : Vade et congrega omnes Iudaeos, quos in
Susan repperis, et orate pro me. Non comedatis et non bibatis tribus diebus et tribus
noctibus et ego cum ancillis meis similiter ieiunabo...
Cfr. Ps. 34, 13: Ego autem cum mihi molesti essent, induebar cilicio, humilidbam in
ieiunio animam meam.
Cfr. 2 Par. 20, 3 : Iosaphat autem timore perterritus totum se contulit ad rogandum
Dominum et praedicavit ieiunium universo luda.
14
Cfr. 1 Rg. 14, 24 : Adiuravit autem Saul populum dicens : Maledictus vir, qui
comederit panem usque ad vesperam, donec ulciscar de inimicis meis. Et non manducava
universus populus panem.
Cfr. 2 Rg. 12, 16 : Deprecatusque est David Domino pro parvulo, et ieiunavit David
ieiunio et ingressus seorsum iacuit super terram; cfr. ib. 22.
Cfr. Es. 8, 21 : Et praedicavi ibi ieiunium iuxta fluvium Ohava ut affligeremur coram
188 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale
Domino Deo nostro et peteremus ab eo viam rectam nobis et filiis nostris universaeque
substantiae nostrae.
15
In iisdem locis supra memoratis, indoles interior paenitentiae clare illustratur:
cfr. 1 Rg. 7, 3 : Si in toto corde vestro revertimini ad Dominum ... et praeparate corda
vestra Domino et servite ei soli, et eruet vos de manu Philistiim.
Cfr. Ir. 36, 6-7 : Ingredere ergo tu et lege de volumine... audiente populo in domo
Domini in die ieiunii...; leges eis: si forte cadat oratio eorum in conspectu Domini, et
revertatur unusquisque a via sua pessima...
Cfr. Bar. 1, 17-18: Peccavimus ante Dominum Deum nostrum et non credidimus
diffidentes in eum et non fuimus subiectibiles illi et non audivimus vocem Domini Dei
nostri, ut ambularemus in mandatis eius, quae dedit nobis.
Cfr. Idt. 8, 16-17 : Et ideo humiliemus illi animas nostras, et in spiritu constituti
humiliato, servientes illi, dicamus flentes Domino, ut secundum voluntatem suam sic
faciat nobiscum misericordiam suam...
Cfr. In. 3, 8 ... et convertatur vir a via sua mala et ab iniquitate...
Cfr. Zc. 8, 19, 21: Haec dicit Dominus exercituum: Ieiunium ...erit domui Juda...
Usquequo... vadant habitatores unus ad alterum dicentes: Eamus et deprecamur in
faciem Domini et quaeramus Dominum exercituum; vadam etiam ego.
16
Cfr. Is. 58, 6-7: Nonne hoc est magis ieiunium quod elegi... frange esurienti panem
tuum et egenos vagosque indue in domum tuam; cum videris nudum, operi eum et carnem
tuam ne despexerist
Cfr. Tb. 12, 8-9: Bona est oratio cum ieiunio, et eleemosyna magis quam thesauros
auri recondere; quoniam eleemosyna a morte liberat, et ipsa est quae purgai peccata, et
facit invenire misericordiam et vitam aeternam.
17
Cfr. Lv. 16, 31: et affligetis animas vestras religione perpetua.
18
Cfr. Dn. 10, .12 : Et ait ad me : Noli metuere, Daniel, quia ex die primo, quo posuisti
cor tuum ad intelligendum, ut te affligeres in conspectu Dei tui, exaudita sunt verba tua.
19
Cfr. ib. 9, 3 : et posui faciem meam ad Dominum Deum meum rogare et deprecari
in ieiuniis.
2 0
Cfr. ib.
21
Cfr. Ex. 34, 28 : Moyses fuit ergo ibi cum Domino quadraginta dies et quadraginta
noctes, panem non comedit et aquam non bibit.
22
Cfr. Zc. 7, 5: Cum ieiunaretis et plangeretis... numquid ieiunium ieiunastis mihit
23
Is. 58, 4.
24
II. 2, 13. Cfr. Is. 58, 5-6 : Numquid contorquere quasi circulum caput suum et
saccum et cinerem sternerei Numquid istum vocabis ieiunium et diem acceptabilem Do-
mino'? Nonne hoc est magis ieiunium quod elegi: Dissolve colligationes impietatis, ... solve
fascculos deprimentes, dimitte eos qui confracti sunt liberos et omne onus disrumpe?
Cfr. Am. 5, passim; Is. 1,13-20; Ir. 14,12; Zc. 7, 4-14; Tb. 12, 8; Ps. 50, 18-19; etc.
25
Cfr .La?. 23, 29: Omni anima quae afflicta non fuerit die hac, peribit de popu-
lis suis.
2 6
Cfr. Idt. 8, 6.
2 7
Cfr. Dn. 10, 3.
28
Cfr. Lc. 2, 37; Eecli. 31, 12, et 17-19; 37, 32-34.
2 9
Cfr. Zc. 8, 19; Mt. 6, 17.
3 0
Cfr. Dt. 9, 9 et 18; Ex. 24, 18.
3 1
Cfr. Is. 53, 4-11.
3 2
Cfr. Heb. 10, 1.
33
Me. 1, 15.
Acta Pauli Pp. VI 189
31
Cfr. Heb. 1, 2 ; Col. 1, 19 et passim ; Eph. 1, 23 et passim.
35
Cfr. Summa Theol. P. I I I , q. X V , a. 1, ad 5.
36
Cfr. Lc. 5, 8 ; 7, 36-50.
37
Cfr. Rom. 6, 3-11; Coi. 2, 11-15; 3, 1-4.
38
Cfr. Pil. 3, 10-11; Rom. 8, 17.
39
Cfr. Rom. 6, 10; 14, 8; 2 Cor. 5, 15; Phil. 1, 21.
40
Cal. 2, 20.
Cfr. Const. dogm. Lumen Gentium, de Ecclesia, n. 7 : Omnia membra Ei conformari
oportet, donec Christus formetur in eis (cfr. Gal. 4, 19). Quapropter in vitae Eius mysteria
adsumimur cum Eo configurati, commortui et conresuscitati donec cum Eo conregnemus
(cfr. Phil. 3, 21; 2 Tim. 2, 11; Eph. 2, 6; Col. 2, 12. etc.). In terris adhuc peregrinantes,
Eiusque vestigia in tribulatione et persecutione prementes, Eius passionibus tanquam
corpus Capiti consociamur, Ei compatientes, ut cum Eo congloriflcemur (cfr. Rom. 8, 17).
4 1
Cfr. Col. 1, 24.
Cfr. Decret, concil. Ad Gentes, de activitate missionali Ecclesiae, n. 36: Ex hoc
renovato spiritu preces et paenitentiae opera Deo sponte offerentur, ut opus missionario-
rum sua foecundet gratia...
Cfr. Decret, concil. Optatam Totius Ecclesiae, de istituitone sacerdotali, n. 2.
42
Cfr. Const. dogm. Lumen Gentium, de Ecclesia, n. 11 : Qui vero ad sacramentum
paenitentiae accedunt, veniam offensionis Deo illatae ab eius misericordia obtinent et
simul reconciliantur cum Ecclesia, quam peccando vulneraverunt, et quae eorum conver-
sioni, caritate, exemplo, precibus allaborat. Sacra infirmorum unctione atque oratione
presbyterorum Ecclesia tota aegrotantes Domino patienti et glorificato commendat, ut eos
alleviet et salvet (cfr. Iac. 5, 14, 16), immo eos hortatur ut sese Christi passioni et morti
libere sociantes (cfr. Rom. 8, 17; Col. 1, 24; 2 Tim. 2, 11-12; 1 Pt. 4, 13), ad bonum Populi
Dei conferant.
Cfr. Decret, concil. Presbyterorum Ordinis, de presbyterorum ministerio et vita, n. 5 :
Edocent igitur Presbyteri fideles divinam victimam in Sacrificio Missae Deo Patri offerre
atque cum ea oblationem vitae suae facere; in spiritu Christi Pastoris instituunt eos
peccata sua corde contrito Ecclesiae in Sacramento paenitentiae submittere, ita ut magis
magisque in dies ad Dominum convertantur... Ib. n. 6: Praeterea caritate, oratione, exem-
plo et paenitentiae operibus ecclesialis communitas veram erga animas ad Christus
adducendas maternitatem exercet.
4 3
Cfr. S. THOMAS, Quaestiones Quodlib., I I I , q. X I I I , a. 28: Videtur autem satis
conveniens quod sacerdos non oneret paenitentem gravi pondere satisfactionis, quia sicut
parvus ignis a multis lignis superpositis de facili exstinguitur, ita posset contingere quod
parvus affectus contritionis in paenitente nuper excitatus, propter grave onus satisfactio-
nis distingueretur, peccatore totaliter desperante. Unde melius est quod sacerdos paeni-
tenti indicet quanta paenitentia esset sibi pro peccatis iniungenda, et iniungat sibi nihilo-
minus aliquid quod paenitens tolerabiliter ferat, ex cuius impletione assuefiat ut maiora
impleat, quae etiam sacerdos sibi iniungere non attentasset; et quae praeter iniunctionem
expressam facit, accipiunt maiorem vim expiationis culpae praeteritae ex illa generali
iniunctione qua sacerdos dicit : quidquid boni faceris, sit tibi in remissionem peccatorum.
Unde laudabiliter consuevit hoc a multis sacerdotibus diei.
4 4
Cfr. 2 Cor. 4, 10.
45
Cfr. Decret, concil. Presbyterorum Ordinis, de presbyterorum ministerio et vita,
n. 16: Normas praesertim ascticas quae ab experientia Ecclesiae probantur et quae in
mundo hodierno haud minus necessariae sunt, (presbyteri, nova et eximia ratione
Christo consecrati) sequi ne omittant; cfr. Const. past. Gaudium et Spes, de Ecclesia in
190 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
mundo huius temporis, n. 49: Ad officia autem huius vocationis christianae constanter
exsequenda virtus insignis requiritur: quapropter coniuges, gratia ad vitam sanctam
roborati firmitatem amoris, magnitudinem animi et spiritum sacrificii assidue colent et
oratione impetrabunt.
Cfr. Ib. n. 52.
Cfr. PII XII, Oratio ad Patres Cardinales, Archiepiscopos, Episcopos, ceterosque
locorum Ordinarios, ob sollemnem dogmaticam definitionem corporeae in caelum As-
sumptionis B. M. V. Romae coadunatos, habita die 2 Novembris 1950; A. A. S. XVII,
1950,pp. 786-788.
Cfr. IUSTINUS, Dialogus cum Triphone 141, 2-3; MG 6, 797, 799: Id autem (scilicet:
paenitentiam agere) hanc vim habet ut, peccatorum paenitentiam agendo, (homo) pecca-
torum a Deo remissionem accipiat, nequaquam autem, ut vosmetispsos decipitis, et alii
quoque vobis in hac re similes, qui dicunt etiamsi peccatores sint, Deum tamen, modo
eum cognoscant, non imputaturum illis peccatum. Huius rei testimonium habemus, unum
Davidis lapsum propter ipsius gloriationem : quod peccatum ei tum demum remissum
est, cum sic flevit et lamentatus est, ut Scriptura testatur. Quod si tali viro remissio non
antea concessa est, quam paenitentiam ageret, sed tunc demum cum sic flevit, seque
itaque gessit magnus ille rex et unctus et propheta, quomodo impuri et prorsus complo-
rati, nisi lamententur et plangant, spem habere possint non imputaturus eis Dominus
peccatum?
Cfr. 2 Clementis 8,1-3; F. X. FUNK, Patres apostolici, ed. 2, Tubingae, 1961, I, 192-194.
4 4
Cfr. In. 3, 7-8.
47
Cfr. Gal. 5, 16-17; Rom. 7, 23.
45
Cfr. Martirologium Romanum, in Vigilia Nativ. D. N. I. C. : ... Iesus Christus,
aeternus Deus aeternique Patris filius, mundum piissimo suo interventu consecrare volens,
de Spiritu Sancto conceptus, in Bethlehem Iudae, nascitur ex Maria Virgine, factus Homo.
Cfr. 1 Tim. 4, 4-5 : ... quia omnis creatura Dei bona est, et nihil reicendum quod cum
gratiarum actione percipitur; santiflcatur enim per verbum Dei et orationem.
Cfr. Phil. 4, 8.
Cfr. ORIGENES, Contra Celsum 7, 36 ; MG 11, 1472, ubi Celsus christianos exprobat quod
materiam magni faciunt, et illos vocat : philosmaton ghenos.
49
Cfr. Liturgia Quadragesimae, passim.
5 0
Cfr. Rom. 7, 23.
81
Cfr. Missale Romanum, Praef. Quadragesimae : ... corporali ieiunio vitia comprims,
mentem elevas, virtutem largiris et praemia.
" Ib., Oratio in Feria V post dom. I Passionis.
ss
Cfr. A) In novo Testamento :
1) verba et exemplum Christi: cfr. Mt. 17, 20: Hoc autem genus non eicitur nisi
per orationem et ieiunium...; ib. 5, 29-30: Si oculus tuus dexter scandalist te, erue eum
et proice abs te...; ib. 11, 21-24 : Si in Tyro et Sidone factae essent virtutes, quae factae
sunt in vobis, olim in cilicio et ciere paenitentiam egissent...; cfr. ib. 3, 4; 11, 7-11 (a
Christo Ioannes Baptista laudatur); cfr .io. 4, 2; Me. 1,13; Lc. 4,1-2 (Iesus ipse ieiunavit) ;
2) testimonium et doctrina Pauli: 1 Cor. 9, 24-27: ...castigo corpus meum...;
Gal. 5, 16: ...desideria carnis ne perficietis...; 2 Cor. 6, 5: ...in vigiliis, in ieiuniis...;
ib. 11, 27: In vigiliis multis... m ieiuniis multis...
3) in Ecclesia primaeva: Act. 13, 3: ...ieiunantes et orantes...; ib. 14, 22: Cum...
orassent cum ieiunationibus...; etc.
B) Apud Patres : en aliquot loci servato temporis ordine dispositi : Abstine a carna-
libus et corporalibus cupiditatibus, (Didach 1, 4; FUNK, I, 2).
Acta Pauli Pp. VI 191
Divinae gratiae ministri, Spiritu Sancto afflati, de paenitentia locuti sunt. Ipse
etiam rerum omnium Dominus... de paenitentia locutus est... volens... omnes dilectos
paenitentiae fieri participes... (CLEMENS ROMANUS, 1 Cor. 7, 4-8, 5 ; FUNK, I , 108-110.
Bona igitur res eleemosyna quasi paenitentia peccati; melius ieiunium precatione,
eleemosyna autem utroque; caritas operit multitudinem peccatorum; praecatio autem
ex bona conscientia e morte liberat. Beatus omnis, qui invenitur in his rebus perfectus,
eleemosyna enim fit levamen peccati (2 Clementis, 16, 4 ; FUNK, I I , 204).
Et si quis apud eos eget aut pauper est, et copia victus eis non est, duo aut tres dies
ieiunant, ut egentibus victum necessarium suppeditent; (ARISTIDES, Apologia 15, 9;
GOODSPEED, Gttingen, 1914, 21).
Dico tibi, inquit hoc non esset ieiunium, quod vos putatis ieiunare, sed ego te doebo,
quid sit ieiunium plenum et acceptum Domino. Audi, inquit, Deus non vult eiusmodi
ieiunium inane; sic enim ieiunans Deo nihil operans iustitiae. Ieiuna autem Deo
ieiunium huiusmodi: nihil mali agas in vita tua et servi Domino in mundo corde; serva
eius mandata ambulans in praeceptis eius et nulla concupiscentia mala ascendat in corde
tuo; crede autem Deo, quod si haec feceris et eum timueris abstinuerisque ab omni malo
negotio, vives Deo; et si haec feceris, magnum facies ieiunium acceptumque Deo
(HERMAS, Pastor, Sim. 5, 1, 3-5; FUNK, I , 530).
Huius igitur paenitentiae secundae et unius, quanto in arto negotium est, tanto
operosior probatio est; ut non sola conscientia proferatur, sed aliquo etiam actu admini-
stretur. Is actus, qui magis graeco vocabulo exprimitur et frequentatur, exomologesis
est, qua delictum Domino nostro confitemur, non quidem ut ignaro, sed quatenus
satisfactio confessione disponitur, confessione paenitentia nascitur, paenitentia Deus
mitigatur. Itaque exomologesis prosternendi et humilificandi hominis disciplina est,
conversationem iniungens misericordiae illicem; de ipso quoque habitu atque victu
mandat, sacco et cineri incubare, corpus sordibus obscurare, animum moeroribus deicere,
illa quae peccavit tristi tractatione mutare; ceterum pastum et potum pura nosse non
ventris scilicet, sed animae causa; plerumque vero ieiuniis preces alere, ingemiscere,
lacrimari et mugir dies noctesque ad Dominum Deum suum, praesbyteris advolvi, et
caris Dei adgeniculari, omnibus fratribus legationes deprecationis suae iniungere. Haec
omnia exomologesis ut paenitentiam commendet, ut de periculi timore Dominum honoret,
ut in peccatorem ipsa pronuntians pro Dei indignatione fungatur, et temporali afflictione
aeterna supplicia non dicam frustretur, sed expungat. Cum igitur provolvit hominem,
magis relevat; cum squalidum facit, magis mundatum reddit; cum accusat, excusat;
cum condemnat, absolvit. In quantum non peperceris tibi, in tantum tibi Deus, crede,
parcet (TERTULLIANUS, De Paenitentia 9 ; ML 1, .1243-1244).
Nos certi sumus, eos qui in carne sunt, Deo placere non posse (Rom. 8, 8), non utique
in substantia carnis, sed m cura, sed in affectione, sed in operatione, sed in voluntate.
Macies non displicet nobis, neque enim ad pondus Deus carnem tribuit, sicut nec spiritum
ad mensuram (cfr. Ioan. 3, 34), facilius si forte per angustam salutis ianuam introibit
caro exilior, citius resuscitabitur caro levior, diutius in sepultura durabit caro aridior
(TERTULLIANUS, De Ieiunio 1 7 ; ML 2, 978).
Habemus enim quadragesimae dies ieiuniis consecratos. Habemus quartam et sextam
septimanae dies, quibus sollemniter ieiunamus. Est certa libertas christiano per omne
tempus ieiunandi, non observantiae superstitione, sed virtute continentiae. Nam quo-
modo apud eos castitas incorrupta servatur, nisi artioribus continentiae fulta subsidiis?
Quomodo Scripturis operam navant, quomodo scientiae et sapientiae studenti Non per
continentiam ventris et gutturis? Quomodo quis seipsum castrat propter regnum coelorum,
nisi ciborum affluentiam resecet, nisi abstinentia utetur ministra? Haec ergo christianis
192 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ieiunandi ratio est. Sed est et alia ratio adhuc religiosa, cuius laus etiam quorumdam
apostolorum litteris praedicatur. Invenimus enim in quodam libello ab apostolis dictum:
Beatus est, qui etiam ieiunat pro eo, ut alat pauperem. Euius ieiunium valde acceptum
est apud Deum, et revera digne satis (ORIGENES, Homiliae in Lev., Horn. 10, 2 :
MG 12, 528).
Amemus valde ieiunium, magnum enim munimentum est ieiunium, oratio item et
eleemosyna : ex morte quippe hominem librant. Ut enim ob esum et inoboedientiam
exturbatus est Adam ex Paradiso, ita rursum per ieiunium et oboedientiam in Para-
disum, qui volet, ingredietur. In hac virtute cultum corporis tui et ornamenta quaere,
o virgo, et placebis caelesti sponso. Nam quae mundo sociantur et unguentis, aromatibus
et bonis odoribus, et amictu pretioso, et auro venustant sua corpora, ut placeant homi-
nibus, Deo placere non possunt. Christus autem nihil horum a te requirit, nisi solum cor
mundum et corpus incontaminatum ieiunioque maceratum ( S . ATHANASIUS, De Virgi-
nitate, 6; MG 28, 257).
Vides quid faciat ieiunium, morbos sanat, fluxiones corporis exsiccat, daemones
fugat, malas cogitationes expellit, mentem nitidiorem, cor purgatum, corpus sanctificatum
efficit, et ad thronum Dei hominem sistit... Magna virtus ieiunium, et praeclara per
illud eduntur facinora. Alioquin unde homines tantas virtutes operantur et signa edunt,
eorumque opera infirmis sanitatem Dominus tribuit, nisi plane ob ascesin, humilitatem
et probum vitae institutum? Ieiunium enim angelorum est vita, quo qui utitur, angelici
ordinis censendus est. Neque arbitrare, dilecte, ea simpliciter in re consistere ieiunium.
Non enim qui a cibis solum abstinet,- is recte agit, sed eius qui abstinet ab omni opere
malo, ieiunium acceptum habebitur. Nam si ieiunes nec observes os tuum, ne loquatur
malum, nec caveas tibi ab iracundia, mendacio, periurio; si quid mali contra proximum
tuum loquare, si, inquam, ex ieiunantis ore horum quidpiam proficiscatur, nihil hinc
utilitatis percipit, sed totum laborem suum perdit. Si suadet tibi inimicus ingentem
ascesin seu exercitationem, ut corpus tuum infirmum et inutile efficiat, tuum ieiunium
modum habeat. ( S . ATHANASIUS, De Virginitate, 7, 8 ; MG 28, 260, 261).
Ieiunium servat parvulos, sobrium reddit iuvenem, venerabilem facit senem; vene-
rabilior enim est canities ieiunio decorata. Ieiunium feminis ornatus est congruentissi-
mus; aetate ac robore vigentibus pro freno est, ieiunium matrimonio custodia est, virgi-
nitatis nutricius. Atque haec quidem commoda affert privatim ieiunium in singulis aedi-
bus, in quibus colitur. At publice quomodo vitam nostram gubernat? Totam confestim
civitatem totumque populum ad tranquillitatem componit, consopit clamores, limint
lites, conviciis imponit silentium. Cuius magistri praesentia puerorum strepitus tam
subitus compescit, quam ieiunium oboriens civitatis tumultum coercet? Quis commesr
sator prodiit in ieiunio? Qui unquam chorus lasciviens a ieiunio coactus est? Teneri risus,
meretriciae cantilenae, insanae sanationes subito dffugiunt e civitate, a ieiunio tamquam
ab austero quopiam iudice in exitium actae. Quod si omnes ieiunium ad res gerendas in
consilium adhiberent, nihil obstaret, quominus per universum terrarum orbem alta pax
esset, videlicet nec aliis gentibus in alias insurgentibus, nec exercitibus manus inter se
conserentibus. Ne arma quidem cuderentur, si ieiunium vigeret, nec fora iudicialia
exstruerentur, neque quisquam habitaret in carceribus. In summa nec deserta haberent
malficos, nec civitates sycophantas, nec mare piratas (BASILIUS, Homeliae, Horn. 2, 5 ;
MG 31, 192).
Sed interdum etiam cum fides tuta sit, iuventus suspecta est. Modico itaque vino
utere, ne infirmitatem corporis augeas, non ut voluptatem excites; incendunt enim pariter
duo, vinum et adulescentia. Infrenent etiam teneram aetatem ieiunia et parcimonia cibi
retinaculis quibusdam indmitas cohibeat cupiditates. Ratio revocet, mitiget spes, restrin-
Acta Pauli Pp. VI 193
gat metus. Nam qui moderari nescit cupiditatibus, is sicut equis raptatus indomitis,
volvitur, obteritur, laniatur, affligitur (AMBROSIUS, De Virginibus B, 2, 5; ML 16, 221).
Magna virtus ieiunii. Denique tam speciosa eius militia est, ut ieiunare delectaret
et Christum; tam valida ut ad caelum homines elevar et... quid est enim ieiunium nisi
substantia et imago caelestis? Ieiunium refectio animae, cibus mentis est; ieiunium vita
est angelorum; ieiunium culpae mors, excidium delictorum, remedium salutis, radix
gratiae, fundamentum est castitatis. Hoc ad Deum gradu citius pervenitur... Ieiunium
continentiae magisterium est, pudicitiae disciplina, humilitas mentis, castigatio carnis^
forma sobrietatis, norma virtutis, purificatio animae, miserationis expensa, lenitatis
institutio, caritatis illecebra, senilis gratia, custodia iuventutis. Ieiunium est infirmitatis
allevamentum, alimentum salutis. Nemo cruditatem ieiunandi incidit, nullus per conti-
nentiam ictum sanguinis sensit, immo nullus non repressit et reppulit... Mystica quoque
mensa ieiunio comparatur. Illa mensa, de qua dicit David : Parasti in cospectu meo
mensam adversum eos qui tribulant me (Ps. 22, 5). Mensa ista f amis acquiritur pretio;
et poculum illud inebrians sobrietate caelestium sacramentorum siti quaeritur (AMBRO-
SIUS, De Elia et Ieiunio, 2, 2 ; 3 , 4 ; 8, 22; 10, 33; ML 14, 698, 708).
Sint tibi cotidiana ieiunia et refectio satietatem fugiens. Nihil prodest biduo triduo-
que transmisso vacum portare ventrem, si pariter obruitur, si compensatur saturitaie
ieiunium. Illico mens repleta torpescit et irrigata humus spinas libidinum germinat
(HIERONYMUS, Epist. 22, 17; ML 22, 404).
Post cogitationum diligentissimam cautionem ieiuniorum tibi arma sumenda sunt et
canendum cum David : Humiliavi in ieiunio animam meam (Ps. 34, 13) ; et : Oinerem
tamquam panem manducavi (Ps. 101, 10 ; et : Cum molesti erant mini, induebar cili-
cio (Ps. 34, 13). Eva per cibum eiecta est de Paradiso. Elias quadraginta dierum exer-
citatus ieunio, igneo curru rapitur ad caelum. Moyses quadraginta diebus ac noctibus
familiaritate et sermone Dei pascitur et in se verissimum probat: Non in solo pane
vivit homo, sed in omni verbo, quod egredietur ex ore Dei (Mt. 4, 4 ) . Salvator generis
humani, qui virtutum et conversationis suae nobis reliquit exemplum, post baptismum
statim assumitur spiritu, ut pugnet contra diabolum et oppressum eum atque contritum
tradat discipulis conculcandum. Unde et Apostolus loquitur: Deus autem conteret Sata-
nam sub pedibus vestris velociter (Rom. 16, 20). Et tamen hostis antiquus post qua-
draginta dierum ieiunium per cibum molitur insidias et dicit ; Si Filius Dei es, die ut
lapides isti panes fiant (Mt. 4, 3 ) . . . Sed quomodo ibi (in fornace) quartus speciem
habens quasi filii hominis, immensos mitigavit ardores et inter camini aestuantis incen-
dia docuit flammas calorem amittere et aliud oculis comminari, aliud praebere tactui, sic
et in animo virginali, rore caelesti et ieiunorum frigore, calor puellaris exstinguitur, et
humano corpori angelorum impetratur conversatio. Quam ob rem et vas electionis de
virginibus se dicit Domini non habere praeceptum quia contra naturam, immo ultra
naturam est, non exercere quod nata sis, interflcere in te radicem tuam et sola virgi-
nitatis poma decerpere, nescire thorum, omnem virorum horrere contactum et in cor-
pore vivere sine corpore (HIERONYMUS, Epist. 130, 1 0 ; ML 22, 1115).
Ubi enim iustius quam miserendo impenditis, quod vobis obstinendo demitis! (AUGU-
STINUS, Sermo 208, 2 ; ML 38, 1045).
Carnem vestram domate ieiuniis et abstinentia escae et potus, quantum valetudo
permittit. Quando autem aliqua non potest ieiunare, non tamen extra horam prandii
aliquid alimentorum sumat, nisi cum aegrotat (AUGUSTINUS, Epist. 211, 8 ; ML 33, 960).
Si enim in illa definitione virtutum etiam ieiunium censeamus ut inter principalia
bona ciborum abstinentia collocetur, erit profecto eorum mala et criminosa perceptio...
Itaque hoc medium esse etiam ex hoc manifestissimo declaratur, quia sicut iustificat
13 - A. A. S.
194 Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
custoditum, ita non condemnat irruptum, nisi forte praecepti transgressio magis quam
escarum perceptio puniatur... Videtis ergo ieiunium nequaquam principale tonum a
Domino iudicari, eo quod non per semetipsum, sed per alia opera bonum ac Deo bene-
placitum fiat; ut rursum ex accidentibus causis non solum vanum, verum etiam odibile ^
censeatur, dicente Domino : Cum ieiunaverint, non exaudiam preces eorum (Ier. 14, 12).
Tale igitur definitionem super ieiunii qualitate iugiter retinentes, ita illud totis animi
viribus appetamus, ut tamen tunc demum id nobis congruum noverimus, si in eo tem-
porum ratio, si qualitas, si mensura servetur; ne ita ut in ipso spei nostrae terminum
defigamus, sed ut per ipsum ad puritatem cordis et apostolicam caritatem pervenire
possimus. Igitur ex hoc ipso ieiunium, cui non solum specialia praefixa sunt tempora,
quibus vel exerceri debeat vel remitti, sed etiam qualitas modusque propositum est, non
principale bonum, sed medium quoddam esse manifestum est. Ceterum haec quae prae-
cepti auctoritate vel mandantur ut bona, vel interdicuntur ut noxia, numquam ita
exceptioni temporum subiacent, ut interdum aut quae vetita sunt fieri debeant, aut quae
imperata sunt praetermitti. Nec enim ullus iustitiae, patientiae, sobrietati, pudicitiae,
caritati, statutus est modus, nec rursum iniustitiae, impatientiae, furori, impudicitiae,
invidiae atque superbiae libertas aliquando permissa est (CASSIANUS, Collationes 21, 13,
14, 1 7 ; ML 49, 1187).
Ieiunantis oratio pullus est aquilae sursum volons; at quae fit ab illo, qui crapulatus
est, graviter depressa prae satietate deorsum trahitur (NILUS, De Octo Spiritibus
malitiae, 1 ; MG 79, 1145).
Habet quidem per se gloriam ieiunium, sed non apud Deum; est enim instrumentum
quod ad temperantiam componit eos, qui volunt. Non oportet igitur eo gloriari, qui chri-
stianae religionis pgiles sumus, sed solum in fide Dei finem propositi nostri exspectare;
nec enim cuiuscumque artis periti de artificio, quod profitentur, ex instrumentis glorian-
tur, quin potius quisque eorum formam suscepti operis exspectat, ut inde perfectum illud
et absolutum artis suae demonstret (DIADOCHUS FHOTiomsis,Capita centum de per-
fectione spirituali 47 ; MG 65, 1182).
Tria vero sunt quae maxime ad religiosas pertinent actiones, oratio scilicet, ieiunium
et eleemosyna, quibus exercendis omne quidem tempus acceptum, sed illud est studiosius
observandum, quod apostolicis accepimus traditionibus consecratum; sicut enim decimus
hic mensis morem refert veteris instituti, ut tria illa, de quibus locutus sum, diligentius
exsequamur. Oratione enim propitiatio Dei quaeritur, ieiunio concupiscentia carnis extin-
guitur, eleemosynis peccata redimuntur (cfr. Dan. 4, 2 4 ) ; simulque per omnia Dei in
nobis imago renovatur, si et in laudem eius semper parati et ad purificationem nostram
sine cessatione solliciti et ad sustentationem proximi indesinenter simus intenti. Haec
triplex observantia, dilectissimi, omnium virtutum comprehendit effectus. Haec ad ima-
ginem et similitudinem Dei pervenit, et a Spiritu Sancto inseparabiles facit. Quia in oratio-
nibus permanet fides recta, in ieiuniis innocens vita, in eleemosynis mens benigna
(LEO MAGNUS, Sermo 12, 4 ; ML 54, 171).
Res enim est praecipui operis, quam et ex auctoritate indicimus, et ex caritate sua-
demus : ut paululum edendi libertate compressa, castigatione corporum et pauperum
studeamus alimoniae, quos qui reficit animam suam pascit, et temporales epulas in
delicias mutat aeternas (LEO MAGNUS, Sermo 86, 1 ; ML 54, 437-438).
Qui nos ideo, collectis terrae fructibus per abstinentiam tibi gratias referre voluisti,
ut ex ipsius devotionis genere nosceremus non haec ad exuberantiam corporalem, sed ad
fragilitatis nos sufficientiam percepisse, et quod ex his pareius sumeremus egentium
proficeret alimento ut et salutaris castigatio mortalitatis insolentiam mitigaret, et pietas
imitatores nos tuae benignitatis efficeret : sicut donis temporalibus uteremur, ut disce-
Acta Pauli Pp. VI 195
Paschate, nihil plus habet quam id quod nunc celebratur; est enim et ipsum unum
(Mysterium), sicut una est gratia Spiritus; semper est enim Pascha. Quare ergo tunc,
dicis, Pascha appellatur? Quia tunc propter nos passus est Christus. Nemo ergo illi
accedat et isti alio et alio modo : una est enim virtus... Haberent utique illi dies aliquid
plus, scilicet: ab ipsis incepit dies salutis nostrae, dies in qua oblatus est Christus; sed
secundum mysteria nullam habent praelationem.
" Cfr. Act. 13, 3: Ieiunantes et orantes, imponentesque eis manus dimiserunt illos.
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris honestatus paroecialis ecclesia
Ss.mo Cordi Iesu et S. Mariae Magdalenae Paenitenti in oppido Casa-
micciola - Terme , ut appellant, intra fines Isclanae dioecesis, consecrata.
PAULUS PP. VI
II
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris paroecialis ecclesia Sancti Camilli
in Urbe exornatur.
PAULUS PP. VI
III
PAULUS PP. VI
olim Pontificum, est aucta. Itaque, audito Dilecto Filio Nostro Fran-
cisco Cardinali Roberti, Diacono Sanctae Mariae in Cosmedin, omnibus
mature perpensis, harum Litterarum vi Nostraque auctoritate usum
Basilicae Sanctae Mariae in Cosmedin in Urbe gratiose concedimus Ve-
nerabili Fratri Nostro Maximo IV Cardinali Saigh, Antiohiae Melchi-
tarum Patriarchae, una cum parte continentium aedium diaconalium,
in qua ipse possit habitare. Quod quidem ei praestare gaudemus prop-
terea quod inter Purpuratos Ecclesiae Patres est cooptatus. Officium
autem Cardinalis Titularis Basilicae Sanctae Mariae in Cosmedin hac
de causa vacabit. Praeterea, ad mutuam caritatem fovendam et com-
munionem inter Orientales et Occidentales arctiorem reddendam, perin-
signe Canonicorum Capitulum Sanctae Mariae in Cosmedin officium
chorale quater in anno in Cappella, ubi Virgo Mater Theotokos
excolitur, implebit. Exsecutionem autem eorum, quae per has Aposto-
licas Litteras constituimus, Dilecto Filio Nostro Cardinali in Urbe
Vicario Generali cum omnibus facultatibus necessariis, servatis ceterum
de iure servandis, committimus. Contrariis quibusvis non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
XXII mensis Novembris, anno MCMLXV, Pontificatus Nostri tertio.
PAULUS PP. VI
rv
Novus Legum Codex Sacri Ordinis Fratrum Militum Hospitalis S. Ioannis
Hierosolymitani, nunc Ordinis Melitensis nuncupati, approbatur.
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
VI
Apostolica Nuntiatura apud Rempublicam Arabicam Syriacam constituitur
PAULUS PP. VI
VII
Apostolica Nuntiatura apud Finnicam Civitatem erigitur
PAULUS PP. VI
EPISTULA
surrexit. Quodsi verum est, itidem pro comperto ducitur, quam maxime
Ecclesiam enixam esse et praestitisse, ut illa, quae cogitationi et actio-
ni sunt optima, secura consistrent et in vividiore lumine ponerentur,
ubicumque discrimina rerum, quae non sine moerore meministis, eo
devenerunt, ut ipsa Nationis vestrae incolumitas periclitaretur.
Pro loco mentem subeunt tot Servi et Ancillae Dei, tot Sancti Cae-
lites, qui Ecclesiam honestaverunt et dilectae patriae vestrae lumini sunt
et splendido atque occasus nescio decori.
Quomodo autem pari praeconio extollantur merita eorum, qui Polo-
niam Evangelio imbuerunt? Sunt ii missionales, qui saeculis ix et x
munierunt itinera Vojteeho-Adalberto Episcopo, quem haud immerito
existimatis et colitis veluti primarium lapidem christiani nominis com-
paginis, quae in patrio solo vestro exaedificata est.
Iam inde ab eius ortu, ac deinceps per hos mille revolutos annos,
vestrates saepe testati sunt, quam arctissimo vinculo Deo adhaerere at-
que cum Sancta Ecclesia coniungi percuperent. Qua data occasione,
meminisse iuvabit Sancti Stanislai, Cracoviensis Episcopi, et Beati
Vincentii Kadtlubek, perinsignis illius auctoris operis, quod inscribitur
Chronica Polonorum , qui in vestra Natione germanus veluti litte-
rarum pater iure merito celebratur ; tum mentionem facere S. Hyacin-
tho, qui Fratrum Praedicatorum in Polonia navitatem auspicatus est,
S. Hedvigis, B. Cunegundis, B. Iolanthes, S. D. Hedvigis Reginae,
quae Cracoviensem studiorum Universitatem refecit atque restituit
illud dicimus Athenaeum, cuius alumni non modo Nicolaus Coper-
nicus, siderum ille studiosissimus, sed etiam S. Ioannes Cantius nume-
rantur S. Stanislai a Kostka, unius ex insignibus Societatis Iesu
filiis, qui in patria vestra nati sunt, ac denique Maximiliani Kolbe ex
Ordine Fratrum Minorum Conventualium, cuius memoria et recordatio
tantopere apud vos viget.
Res quoque in missionali campo a vobis gestae haud minus praeclare
testantur, quantopere vestrae fidei flamma eluceat. Etenim, praesertim
inde a saeculo xv, Polonica Natio optime de Ecclesia merita est, ob carita-
tis studium, quo ad alios etiam populos, nondum christianae veritatis
compotes, supernae salutis nuntium, ab hac Romana Cathedra acceptum,
perferendum curavit. Nam maiorum vestrorum sollicita industria factum
est, ut tota Natio Lithuana christianam fidem amplecteretur ; iidemque
strenue curaverunt, ut frequentes numero fratres ex Orientis regionibus
ad unitatem cum Catholica Ecclesia se iterum componerent. Itemque
recolentibus missionalia incepta, quae nostra hac aetate gesta sunt,
208 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
14 - A. A. S.
210 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Ad Praesides, moderatores et sodales Consiliorum Sodalitatis a Dante
Alagherio. *
1
Par. XXII, 42.
212 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Inf. I, 90.
3
Cfr. Purg. 6, 82 ss.
Acta Pauli Pp. VI 213
4
Par. XXVIII, 16-18.
5
Ib. 41-42.
6
Par. IH, 85.
7
Par. XXXIII, 85-87.
214 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
Ad sodales Congregationis Missionariorum Oblatorum Beatae Mariae Vir-
ginis Immaculatae, qui generali religiosae suae communitatis Consilio
interfuerunt. *
C'est pour Nous une joie profonde de vous accueillir en Notre de-
meure. Nous vous remercions d'avoir eu la pense dlicate d'interrompre
les importants travaux de votre vingt-septime Chapitre gnral pour
venir saluer et couter le successeur de Pierre. Nos paroles seront trs
simples : des flicitations pour l'uvre accomplie par votre Institut, un
encouragement dans votre labeur prsent et une exhortation^ demeurer
profondment fidles l'idal de votre fondateur.
Et tout d'abord, comment ne pas saisir l'occasion de votre prsence,
en ce cent-cinquantime anniversaire de la fondation de votre Congr-
gation, pour revenir sur les vux que Nous vous avons dj fait par-
venir par les soins de Notre Secrtaire d'Etat? Un sicle et demi de
mission dans l'Eglise ! Un Institut florissant dont les membres sont ap-
pliqus aux tches d'vanglisation dans les zones les plus froides et les
plus torrides du monde ! Des missionnaires dsireux de faire connatre
Jsus-Christ aux plus humbles! Dans divers pays, de nombreux et
zls prlats, et jusqu' un membre de Notre Collge cardinalice ! que
de motifs d'action de grces et de flicitations ! Remerciez Dieu avec
Nous et continuez, chers Fils, votre tche si belle et si indispensable
la mission de la sainte Eglise.
Mais il est bien vident que le maintien et l'efficacit de vos efforts
ne se conoivent que par une mise jour courageuse, une adaptation
srieuse de vos constitutions la situation d'aujourd'hui. Vous l'avez
bien compris, puisque vous avez voulu vous runir, au lendemain du
III
Ad claros viros e Consilio Europaeo Sodalitatis v. d. Jeunesse tudiante
Catholique *
Chers fils,
jamais. C'est vous en effet qu'il appartient d'en faire pntrer l'esprit
chez les jeunes tudiants chrtiens, et travers eux, dans tout le milieu
tudiant. Rappelez-vous le message adress par le Concile, le 8 dcem-
bre dernier, aux hommes de la pense et de la science : (( Heureux ceux
qui, possdant la vrit, la cherchent encore, afin de la renouveler,
de l'approfondir, de la donner aux autres . Oui, que cette lumire
de la foi qui vous a t donne claire toute votre vie, et qu'elle
rayonne autour de vous.
Dans un monde o s'affrontent tant de doctrines que plus d'un
pourrait tre tent de s'abandonner au scepticisme, il appartient aux
tudiants conscients de leur responsabilit de croyants, de prsenter
leurs frres le message toujours actuel du Christ ternel comme la
rponse la question essentielle : qu'est-ce donc que l'homme, qu'est-ce
que la vie, quel est le sens de l'existence et son destin? Face aux philoso-
phies, et aux religions aussi qui se partagent l'adhsion des hommes, il
vous revient, en ce dialogue exigeant que Nous appelions de Nos vux
dans l'Encyclique Ecclesiam suam, de comprendre les meilleures de ces
aspirations pour les mener jusqu' l'interrogation qui conduit au Christ :
quel est donc cet homme? Quel est donc cet homme qui demande et
suscite une telle foi, une telle esprance et un tel amour?
C'est dire tout d'abord la ncessit pour vous d'une solide connais-
sance de l'Evangile capable de susciter cette nouvelle naissance dont
parle Jsus Nicodme, de nourrir une vie intrieure profonde, et de
soutenir un zle passionn pour le salut des mes rachetes par le
sang du Christ. Oui, c'est le rle de la J.E.C, de former des chrtiens
authentiques dont la foi, affermie travers les crises de croissance de
l'adolescence et les doutes de la jeunesse, alimente des convictions
rflchies et fermes, capables de soutenir une vie rsolument apostolique.
Vous serez ainsi, dans un monde gris par ses succs scientifiques et
hant par le souci de l'efficacit immdiate et mesurable, des semeurs
d'inquitude spirituelle, des veilleurs d'mes. Et parce que, au niveau
des connaissances profanes et des ralisations objectives, vous ne serez
pas infrieurs vos pairs, bien au contraire, vous pourrez faire com-
prendre par votre propre exemple que le Dieu de la foi ne menace nulle-
ment l'intelligence de l'homme, mais qu'il lui donne au contraire toute
sa dimension, dans l'amour.
Certes, cet effort ne sera pas solitaire, et il ne peut l'tre. Vous l'avez
bien compris, en entrant dans ces quipes vivantes qui constituent la
J.E.C, et qui sont autant de petites cellules d'Eglise au sein du peuple
Acta Pauli Pp. VI 217
IV
Mulieribus quae interfuerunt Coetui tertio et decimo a Sodalitate v. d.
Centro Italiano Femminile Romae habito. *
Le prospettive conciliari
nit e a tutti i suoi figli, e per il quale desidera moltiplicare i figli degli
uomini per renderli partecipi della sua vita e della sua felicit eterna.
Nato dall'amore creatore e paterno di Dio, il matrimonio trova
nell'amore umano, corrispondente al disegno e al volere di Dio, la legge
fondamentale del suo valore morale : nell'amore reciproco degli sposi,
per cui ciascuno si impegna con tutto se stesso ad aiutare l'altro ad
essere quale Dio lo vuole; nel desiderio comune di interpretare fedel-
mente l'amore di Dio creatore e padre, generando nuove vite.
Nell'ufficio di trasmettere la vita e di formarla mediante l'educa-
zione che deve considerarsi come la missione loro propria gli sposi
sappiano di essere i cooperatori dell'amore di Dio creatore e come i suoi
1
interpreti -
In questa luce gli sposi troveranno normali e necessarie quelle leggi
di unit, indissolubilit e fedelt vicendevole, che, l dove mancasse
l'amore potrebbero apparire soltanto come un peso; e troveranno
energie di generosit, di saggezza e di fortezza insospettate, per donare
ad altri la vita.
1
Const. Past. De Ecclesia in mundo huius temporis, N. 50.
222 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
1 Cor. 13, 5.
s
Const. Past. supra memorata, N. 48.
Acta Pauli Pp. VI 223
La castit coniugale
6. Queste Nostre parole sono dirette in primo luogo agli sposi cristiani,
ma vorrebbero estendersi a tutti gli sposi. E Noi speriamo che tutti i figli
della Chiesa ascoltino la voce della loro madre, e che con la loro gene-
rosit meritino a tutto il Popolo di Dio, a tutti gli uomini la luce neces-
saria per comprendere bene le leggi di Dio che regolano il matrimonio,
ed ottengano alla Chiesa la luce necessaria per risolvere le difficolt e i
problemi, che ancora sono oggetto di studio, secondo il volere di Dio.
Domandiamo per questo agli sposi cristiani che con il loro spirito
di fede, la loro fiducia in Dio, la loro vera carit verso Dio, vicendevole
e verso i figli, abbiano ad essere nel mondo un segno della santit
della Chiesa, sposa fedele e gloriosa senza macchia e senza difetto
6
ma santa e immacolata di Cristo Signore.
E queste Nostre parole pronunciamo davanti a questa bella assem-
blea del Centro Femminile Italiano, che fra le sue attivit, fra le sue
benemerenze, iscrive anche quella di onorare, di assistere, di istruire, di
difendere la famiglia, e nella famiglia la Donna specialmente, che in
essa trova, con una maggiore somma di cure e di affanni, la sua pi
naturale e amorosa missione, la sua pi riconosciuta dignit, la sua pi
sicura garanzia di salvezza, e di premio : la sua salvezza, dice San Paolo
della Donna, sar nella maternit, purch dimori santamente pudica
r
nella fede e nella carit .
A voi dunque, dilette figlie del Centro Italiano Femminile, ai
vostri bravi Assistenti e Maestri, raccoglierle e diffonderle, con la
Nostra Apostolica Benedizione.
4
Matth. 5, 1.
5
Matth. 7, 13-14.
6
Eph. 5, 27.
7
1 Tim. 2, 15.
Acta Pauli Pp. VI 225
V
In Aede Sixtina habita Romano Clero et quadragenarii temporis in Urbe
oratoribus. *
15 - A. A. S.
226 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
Matth. 6, 6.
Acta Pauli Pp. VI 227
2
Decret, de institutione sacerdotali, proemio.
3
Cfr. Luc. 22, 32.
228 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i fedeli, a cui deve fare ogni sforzo per distribuirlo largamente e degna-
mente ; il ministero della parola e quello della carit pastorale devono
convergere verso quello della preghiera e dell'azione sacramentale e
ne devono trarre ispirazione e sostegno.
Ancora : le riforme. Risposta. S, cominciando da quella interiore :
renovamini spiritu mentis vestrae et induite novum hominem. A nulla
servirebbero le riforme esteriori, senza questo continuo rinnovamento
interiore, questo studio di modellare la nostra mentalit su quella di
Cristo, in conformit all'interpretazione che la Chiesa ci offre.
Il sensus Ecclesiae e l'amore alla Chiesa, sono le sorgenti della sua
perenne giovinezza. Ci sembra alle volte che alcuni parlino di riforme,
senza questa cordiale e costruttiva adesione alla Chiesa, alle sue leggi,
alle sue tradizioni, alle sue aspirazioni. Diremo con Sant'Agostino :
Habemus ... Spiritum Sanctum, si amamus Ecclesiam; amamus autem,
4
si in eius compage et charitate consistimus. Credere che si possa av-
vicinare il mondo ed avere influsso cristiano sopra di esso, assumendo,
noi Sacerdoti, i suoi modi di pensare e di vivere, sarebbe illusione,
sarebbe privare della sua virt reattiva la nostra presenza fra gli
uomini. E sull'obbedienza? Anche su questo capo quanta inquietudine,
quanta critica, quanta insofferenza. Eppure la risposta sempre la
stessa : l'autorit nella Chiesa voluta da Cristo. Chi pensa doversi
instaurare una revisione totale della disciplina ecclesiastica, sostenendo
che la legislazione canonica sorpassata ed anacronistica, non sulla
buona strada; egli affligge la Chiesa, disintegrandone il tessuto spiri-
tuale e sociale, e affligge se stesso privandosi del merito della docilit
spontanea, filiale e virile e del conforto dell'umilt, del buon esempio e
della fiducia.
Indubbiamente l'autorit nella Chiesa ha essa pure nuovi e grandi
doveri e dovr orientarsi nell'esercizio dei suoi compiti verso le forme
che il Concilio ha delineate, e che lo spirito pastorale ond' informata
le suggerir. Ma Inoboedientia et pax, tanto caro a Papa Giovanni, sar
rimedio a questo genere di inquietudine che talvolta si fa sentire nelle
file del Clero.
Quante altre battute potrebbe avere questo dialogo !
Ma vi basti per ora l'aver letto nel Nostro cuore la comprensione che
Noi abbiamo dei vostri animi e specialmente di quel disagio, che le
vicende presenti della Chiesa e del mondo possono in essi suscitare.
4
In Io. Tract. 32, 8 ; PL 35, 1646.
Acta Pauli Pp. VI 229
YI
Habita in Vaticana Basilica, primo quadragesimalis temporis die, ad chri-
stifideles coram admissos, ab ipso Summo Pontifice benedictionis cinerum
sacro ritu peracto iisdemque cineribus pie receptis. *
5
2 Tim. 1, 12 - L. Lochet.
* Die 23 mensis februarii a. 1966.
230 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
Cfr. Esth. 4, 3; Matth. 11, 21.
Acta Pauli Pp. VI 231
VII
Ad Excellentissimum Virum Iamsed Gustadji Kharas, Pachistaniae apud
Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras
demandati muneris testes tradentem. *
Mister Ambassador,
Gladly implementing the lvation of Our Representation in Karachi,
and of the Representation of the Republic of Pakistan to this Holy See,
We welcome Your Excellency most cordially as first Ambassador of
your noble Nation, and express warm good wishes for the success of
your mission.
Our thoughts turn often to the great country which you represent,
especially in these sad days, when the distress and suffering caused by
famine attract the sincere sympathy of Our paternal heart. We have
contributed as far as was in Our power, to alleviate the pangs of hunger,
and We pray that the Almighty may mercifully grant the means of
saving many lives and averting great suffering.
The relief of the starving, and the accumulation of food for the
future, require that tranquillity of order which is peace. Our fervent
ptition to the Creator and Sovereign Lord of heaven and earth is, that
peace may be established and maintained in justice and love among ali
nations ; so that the resources otherwise wasted in death and destruction
may be dedicated to the relief of the poor and assistance to the hungry.
We ask Your Excellency kindly to convey to the President of
Pakistan, to the Government and people of your country, Our respectful
greetings and good wishes ; and upon you and them, with all Our heart,
We invoke the choicest favours of Heaven.
NUNTIUS RADIOPHONICUS
separates us, on this Ash Wednesday, the first day of the penitentil
season of Lent.
As you know, We recently visited your beautiful country, to make a
plea for peace to reprsentatives of most of the countries of the world,
at the headquarters of the United Nations. The memory of that brief
visit is still vivid in Our mind and heart. We recali with joy the warm
welcome of the happy and healthy children, who lined the streets as We
drove through the City of New York. We were deeply moved by the
piety and firm faith shown by those children who were among the
thousands attending the Holy Mass We offered in Yankee Stadium.
We are grateful for the gracious hospitality and affection that met Us
on every side. May your land always remain strong and prosperous, and
its Citizens be motivated by true Christian principies.
But, in other parts of the world, there are children with lined and
sorrowful faces looking old before their time, their little bodies racked
by disease and wasted by hunger, with no medicine to relieve their pain,
no food to satisfy their hunger.
We think especially today, with sadness in Our heart, of the children
of Vietnam, innocent victims of war. So many of them have been killed
or wounded ; so many other s, orphaned or separated from their mothers
and fathers. They roam the streets, even the dangerous battle areas,
lost and confused ; not knowing where to go, with no one to help them.
They are among the saddest and most needy children in the world today.
Ali of these are the spiritual children of the Pope, and now, as in
past years, We again ask you good American boy s and girls to make an
extra effort during the holy season of Lent, to help your less fortunate
brothers and sisters, living in areas of need throughout the world. You
can do this by self-denial, by prayer, and by giving.
Self-denial done in memory of the sufferings of Our Lord, which
the Church calis to our minds during Lent, can help strengthen your
will, sharpen your mind and form strength of character. It is truly
virtuous and good when you deny yourselves in order to help others
who are in need.
What you deny yourselves during Lent, you should use to help others
by giving, by contributing to the Children's Lenten Collection held in
ali your schools. Every cent you give is used to support the Worldwide
aid programs of Catholic Relief Services, the agency formed by your
Bishops to help the poor, the sick and the needy in other lands.
Finally, Lent is a time of prayer as well as of penance. So We urge
234 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
you to pray for those children who suffer cold, hunger and disease,
asking God to comfort and sustain them, and to grant them relief and
assistance.
To make sacrifices for other children, to pray for those who are
not so well off as you are, to give generously to boys and girls like
you, who are in need of helpthse are also valuable ways of expressing
your thanks to God for the many blessings He has showered on you,
your families and your beloved country.
We are mindful of your past goodness to poor children of the world,
so We are confident that you will be generous to this year's appeal in
their name. We cali down upon each one of you, your good parents,
the priests of your parishes, the Brothers and Sisters of your schools
and all your teaehers, the richest grces of Our Father in heaven, and
We lovingly bestow upon you all Our paternal Apostolic Blessing.
Sacra Congregatio pro doctrina Fidei 235
1
Pius XI, Litt. Enc. Casti Connubii.
2
Canones 1060-1064.
3
Canones 1070-107.
236 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4
Cfr. can. 1060.
238 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
PROVISIO ECCLESIARUM
II
QUEBECENSIS - T R I F L U V I A N E N S I S IN C A N A D A
DECRETUM
De finium immutatione
L. $ S.
16 - A. A. S.
242 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
RANCHIENSIS - JAMSHEDPURENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
L. S.
/
Saera Congregatio Rituum 243
II
ABENGURUENSIS - ABIDJANENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
i
M O N T I S V I D E I SEU I A N U E N S I S
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Mariae Franciscae a Iesu
(Annae Mariae Rubatto), fundatricis Instituti Sororum Tertiariarum Ca-
puccinarum de Loano.
SUPER DUBIO
L. S.
II
TAURINENSIS
Beatificationis et canonizationis Venerabilis Servi Dei Ignatii a S. Aga-
tha, sacerdotis professi Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum.
SUPER DUBIO
L. S.
III
COMENSIS
SUPER DUBIO
L. S.
DECRETUM
L. S.
SACRA C O N G R E G A Z I O N E DEI R I T I
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
NECROLOGIO
2 ottobre 1955. Monsig. Navagh James J., Vescovo di Paterson.
co
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
BLANTYRENSIS
(CHIQUA VANAE)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
17 - A. A. S.
258 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Pro S. R. E. Cancellario
8B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
UBONENSIS
(NAKORNRAJ ASIMAENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Cum Populus Dei, qui est Ecclesia, ad quam cuncti vocantur homi-
nes, feliciora in dies, etsi non sine labore, incrementa capiat, Nostrum
esse censemus maiora christifidelibus auxilia praebere, aptius si opor-
teat dispositis ecclesiasticis circumscriptionibus. Quae cum ita sint,
ea probantes quae venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales qui
Sacro Consilio Fidei Propagandae praesunt, post quidem auditum vene-
rabilem Fratrem Ioannem Gordon, Apostolicum in Thailandia, in regione
Laosiensi et in Pennsula Malacensi Delegatum, facienda censuerunt,
ut scilicet, partito territorio Vicariatus Apostolici Ubonensis, novus
ibidem Apostolicus Vicariatus conderetur, summa et apostolica pote-
state Nostra sequentia decernimus. A Vicariatu Apostolico Ubonensi
territoria distrahimus quae constant ex civilibus districtibus Nakorn-
Rajasima, Buriram, et Chayaphum cognominatis, atque ex iis novum
Vicariatum Apostolicum constituimus N aborrir jasimaensem appellan-
dum, eumque curis sodalium Societatis Parisiensis missionum ad exte-
ras gentes concredimus, qui nulli labori parcent, uti solent, ut sermo
Dei currat et clarificetur (2 Thess. 3, 1). Quod autem ad regimen et
administrationem novi Vicariatus Apostolici attinet, ea serventur quae
Codex iuris canonici statuit vel Sacra Congregatio Fidei Propagandae
praescripserit. Volumus autem ut haec quae mandavimus facienda curet
qui eo tempore quo hae Litterae Nostrae ad effectum adducentur Apo-
stolicus Delegatus in Thailandia, regione Laosiensi et Peninsula Mala-
censi erit, vel quem ille delegaverit, factis ad id necessariis facultatibus.
Re vero acta documenta de more exarentur eorumque exemplaria ad
Sacram Congregationem Fidei Propagandae cito mittantur.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Consti-
260 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Pro S. R. E. Cancellario
& HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
SOUTHVARCENSIS
(ARUNDELLIENSIS - BRICHTELMESTUNENSIS)
PAULUSEPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
IV
MACRIANENSIS - A D A M A N T I N A E
(ITABIRENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS S E R V O R U M DEI
AD P E R P E T U A M REI M E M O R I A M
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
V
L A U R E T AN AE ET RECINETENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VI
MENDIENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
opportune, quia eadem Ecclesia bona spe nova virtutis et caritatis incre-
menta captura esse videtur. Quae cum ita sint, consilio petito a venerabili
Fratre Dominico Enrici, Archiepiscopo titulo Ancusitano, eodemque in
Australia, Nova Zelanda et Oceania Delegato Apostolico, praefecturam
Mendiensem ad dignitatem vicariatus apostolici tollimus, cum iuribus
et privilegiis debitis, servatis nempe et finibus et nomine Mendiensi. Cen-
semus, praeterea, ut eadem circumscriptio ecclesiastica iisdem Patribus
ex Ordine Fratrum Minorum Capuccinorum regenda credatur, quos pa-
terne hortamur ut nulli labori pareant, christianae religionis proferendae
gratia. Ceterum, quae iussimus idem venerabilis Frater Dominicus Enrici
exsequi studebit, vel quem ipse delegaverit. Re vero acta, documenta
exarentur, adque Sacram Congregationem Fidei Propagandae cito mit-
tantur, sinceris sane exemplis.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Consti-
tutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta offi-
cere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini prae-
terea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in eccle-
siastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die sexto mensis Iulii, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo quinto, Pontificatus Nostri
tertio.
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VII
D AP ANGONSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS S E R V O R U M DEI
AD P E R P E T U A M REI M E M O R I A M
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VIII
YAUNDENSIS
(BAFIENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS S E R V O R U M DEI
AD P E R P E T U A M REI M E M O R I A M
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Reg ens
IX
KAOLACKENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
18 - A. A. S.
274 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
LITTERAE APOSTOLICAE
v
I
Titulus et privilegia Basilicae Minoris paroeciali templo Ss.mi Cordis
Christi Regis in Urbe conferuntur.
PAULUS PP. VI
optavit aedificium, ita et nomen, a regali Ss. Cordis Iesu potestate mu-
tuandum, elegit. Augustae igitur voluntati obsequens, idem Dei servus
tam sollerter est opus aggressus, ut die x VIII mensis Maii anno MCMXX
Basilius Card. Pompilj, id temporis vice sacra Urbis Antistes, auspi-
calem templi lapidem statuerit. Quod, inde post egregio artificum opera-
riorumque labore perfectum, die x x mensis Maii anno MCMXXXIV pu-
blico cultui est patefactum atque anno MCMXXXVIII exeunte sollemni
est ritu consecratum. Pastoralis interea ministerii initium laetis sane
auspiciis sacerdotes a Ss. Corde, legiferi Patris sui vestigiis insistentes,
iam fecerant; quin etj.am, condita paroecia, in animorum salute tam
diligentem curam adhibebant, ut artis splendori religionis alacritas
plane responderet. Namque ipsum aedificium, duabus ornatum turribus,
extra et intus magnitudine ac dignitate praestat : dimidiata Christi
effigies ex aere ianuam mediam coronat ; altera eiusdem imago coloribus
udo illitis in apside est depicta; aeneae etiam Viae Crucis, ut aiunt,
stationes et artificiosa vitra fenestrarum multum ei afferunt ornamenti ;
crypta denique, iis omnibus qui in bello ceciderunt dicata, pietatem
instimulat. Itemque sacri caeremoniarum ritus magnifice peraguntur,
scholae iuventuti instituendae patent, acroases de christiana doctrina
saepius habentur atque assidua est cura de familiis Cordi Iesu peculia-
riter commendandis atque consecrandis ad eius iustitiae, amoris et
pacis regnum proferendum. Id quoque est addendum, quod, aucto Pur
puratorum Virorum numero, Nosmetipsi die v mensis Februarii hoc
anno templum idem dignitate tituli diaconalis honestavimus. Quae cum
ita essent, dilectus filius Beniaminus Zambetti, eiusdem ecclesiae
curio, petiit a Nobis, ut, altero revoluto saeculo ab instituto Ss. Cordis
Iesu sollemni, novum amplioremque honorem Basilicae Minoris perii-
lustri sedi deferremus. Quod votum, attentis commendationibus tum
Praepositi Generalis religiosae, quam supra diximus, sodalitatis, tum
praesertim Dilecti Filii Nostri Aloisii S. R. E. Presb. Card. Traglia,
qui Noster in Urbe Vicarius in spiritualibus, cum sacras vices gereret,
aedem ipsam consecravit, admittere atque explere nihil dubitamus,
immo etiam pro certo habemus, huiusmodi tributo beneficio, optatis
quoque desideratissimi Decessoris Nostri cumulate Nos esse satisfactu-
ros. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scien-
tia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis pleni-
tudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum templum paroe-
ciale, quod, in Urbe exstans. Sacratissimo Cordi Christi Regis est di-
catum, ad titulum ac dignitatem Basilicae Minoris evehimus, omnibus
Acta Pauli Pp. VI 277
II
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris cathedrali ecclesiae Varmiensi con-
feruntur,
PAULUS PP. VI
III
Sancta Teresia a Iesu, Virgo, principalis Patrona Hispanicorum Catho-
licorum Scriptorum eligitur.
PAULUS PP. VI
IV
Beata Maria Virgo a Guadalupe principalis Patrona studiosae Peruvianae
iuventutis eligitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. Studiosi adulescentes, e quorum
christiano vigore verique nominis profectu futura sors Ecclesiae et civi-
lis patriae non paulum solet pendere, in vitae faciendo certamine ac
doctrinarum disciplinis excolendis recte ad eam confugiunt, quae est
Auxilium christianorum et Sedes sapientiae . Gaudemus ergo,
quod Peruviana iuventus studiis dedita animos ad Beatam Mariam Vir-
ginem convertit, quae a Guadalupe appellatur; quodque in eius fidem
ac tutelam se tradere cupit. Quod valde probans et sollicitas curas in
hanc partem Dominici gregis intendens, Dilectus Filius Noster Ioannes
Sanctae Romanae Ecclesiae Presbyter Cardinalis Landzuri Ricketts,
Archiepiscopus Limanus, nomine quoque omnium Peruvianae Nationis
Archiepiscoporum et Episcoporum, Nos rogavit, ut Almam Deiparam,
nomine illo invocatam, suboli iuventutis, quae supra est dicta, caelestem
constitueremus Patronam. Quibus precibus libenter statuimus obsecun-
dare, fore confisi, ut benignissima Dei Genetrice et hominum Matre
tuente, carissimi Nobis adulescentes illi rectum teneant vitae cursum,
corruptelarum devitent illecebras, ingenio floreant et sic utiles evadant
christianae et civili societati. Quae cum ita sint, Nos e Sacrae Rituum
Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra
deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpe-
tuumque in modum Beatam Mariam Virginem, Nuestra Seora de
Guadalupe vulgo nuncupatam, principalem apud Deum Patronam
studiosae Peruvianae iuventutis eligimus, facimus, renuntiamus,
omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae praecipuis
coetuum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstan-
tibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos
atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque, ad quos spectant
seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xx
mensis Septembris, anno MCMLXV, Pontificatus Nostri tertio.
V
Titulus et privilegia Basilicae Minoris paroeciali ecclesiae S. Michaelis
Archangeli in oppido Altenstadt , intra fines dioecesis Augustanae Vin-
delicorum, tribuuntur.
PAULUS PP. VI
YI
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris ecclesiae Sancti Ioannis Bosco in
Urbe tribuuntur.
PAULUS PP. VI
VII
PAULUS PP. VI
VIII
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris urbana ecclesia Sancti Andreae
Apostoli de Valle decoratur.
PAULUS PP. VI
quam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive igno-
ranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xx
mensis Decembris, anno MCMLXV, Pontificatus Nostri tertio.
DECLARATIO COMMUNIS
Hac in Urbe Roma, unde a Sancto Gregorio Pp. I missus est in An-
gliam Sanctus Augustinus, conditor Sedis Cantuariensis, quam omnes,
qui nunc sunt, Anglicani quasi centrum suae Communionis christianae
habent, Sanctissimus Dominus Paulus Pp. VI et Reverendissimus et
Honoratissimi Dominus Michael Ramsey, Archiepiscopus Cantua
riensis, Communionis Anglicanae gerens personam, inter se convene-
runt, ut fraterno animo salutem sibi impertirent.
Cuius congressionis in fine Deo omnipotenti gratias agunt, quod,
Spiritu Sancto afflante, per hos annos proxime elapsos novus sensus
christianae fraternitatis inter Ecclesiam Catholicam Romanam et Ec-
clesias Communionis Anglicanae est exortus.
Eadem congressione, die x x n i mensis Martii anno MCMLXVI habita,
novus quidam efficitur gradus pertinens ad progressionem fraternae
necessitudinis rationum, in christiana caritate innixarum, atque since-
rorum conatuum, quibus obstacula, perfectam communionem ecclesia-
sticam impedientia, superentur.
Praecepto igitur Christi Domini obtemperare cupientes, qui disci-
pulis suis mandavit, ut se invicem diligerent, declarant se in sinu Dei
miserentissimi, eiusdem ope, ea cuncta deponere, quae huic praecepto
caritatis praeteritis temporibus sunt refragata, et ad mentem Apostoli
se accommodare, qui dixit : Quae quidem retro sunt obliviscens, ad ea
vero, quae sunt priora j extendens meipsum, ad destinatum persequor,
ad bravium supernae vocationis Dei in Christo Iesu
Edicunt se exoptare, ut fideles utriusque Communionis eodem sensu
1
Phil. 3, 13-14.
Acta Pauli Pp. VI 287
In this city of Rome, f rom which St. Augustine was sent by St. Gre-
gory to England and there founded the cathedral see of Canterbury,
towards which the eyes of ail Anglicans now turn as the centre of their
Christian Communion, His Holiness Pope Paul VI and His Grce
Michael Ramsey, Archbishop of Canterbury, representing the Anglican
Communion, have met to.exchange fraternal greetings.
At the conclusion of their meeting they give thanks to Almighty God
who by the action of the Holy Spirit has in thse latter years created a
new atmosphre of Christian fellowship between the Roman Catholic
Church and the Churches of the Anglican Communion.
rd
This encounter of the 23 March 1966 marks a new stage in the deve-
lopment of fraternal relations, based upon Christian charity, and of
sincere efforts to remove the causes of conflict and to re-establish unity.
288 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
Phil. 3, 13-14.
Acta Pauli Pp. VI 289
EPISTULAE
I
Ad E.mum P. D. Alfredum S. R. E. Cardinalem Ottaviani, Sacrae Congre-
gationis pro doctrina fidei Pro-Praefectum* quinquagesimum exactum
annum a suscepto sacerdotio celebraturam.
PAULUS PP. VI
1
Eccli. 34, 9.
2
Cfr. ib. 4, 29.
19 - A. A. S.
290 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
II
Ad E.mum P. D. Carolum S. R. E. Cardinalem Confalonieri, Sacrae Con-
gregationis Consistorialis Pro-Praefectum, decem lustra implentem, ex
quo ad sacri presbyteratus gradum evectus est, quinque vero ab episcopali
suscepta consecratione.
PAULUS PP. VI
3
Cfr. Luc. 1, 75.
1
Ps. 144, 2.
Acta Pauli Pp. VI 291
PAULUS PP. VI
292 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
III
Ad S. S. Athenagoram I, Archiepiscopum Constantinopolitanum atque Oe-
cumenicum Patriarcham, octogesimum diem natalem celebrantem.
PAULUS PP. VI
IV
Ad Rev.mum Patrem Anicetum Fernndez, Ordinis Praedicatorum Gene-
ralem Magistrum, cui Summus Pontifex benevolentiae et gratulationis
sensus promit, cum antiquum Commissariorum munus apud S. Congre-
gationem catholicae fidei morumque integritati tuendae esse desineret,
post novam illius Congregationis temperationem.
PAULUS PP. VI
Dilecte Fili, salutem et Apostolicam Benedictionem. Ordinis
Praedicatorum intaminata ac fidelis erga Apostolicam Sedem obser-
vantia, tamquam maximi pretii hereditas ab ipso S. Dominico Legifero
Acta Pauli Pp. VI 293
1
6 maii 1220; cfr. Bullarium Ordinis Praedicatorum, 10, n. 15.
294 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
HOMILIA
In Patriarchali Archibasilica Lateranensi habita, feria quinta in Cena
Domini , sacrum ipso Summo Pontifice pontificali ritu peragente. *
Fratelli e figli!
Signori e amici!
Perch siamo noi questa sera di Gioved Santo riuniti in questa
Basilica? La Nostra domanda non si riferisce ora al grande rito reli-
gioso, che stiamo celebrando, ma risale pi indietro; cerca la ragione
che ha dato origine in passato, e che adesso giustifica Patto misterioso
e solenne, che stiamo compiendo. Da che cosa deriva la nostra sinassi,
cio la nostra riunione ecclesiale, e quale ne il motivo primitivo ed
essenziale?
7
Is. 49, 15.
298 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sole della nostra vita ! Noi spingiamo sovente la giusta distinzione dei
vari ordini sia del sapere, che dell'azione, la quale non vuole confusione
fra il sacro e il profano e rivendica a ciascuno la loro relativa autonomia,
fino alla negazione dell'ordine religioso, e alla diffidenza e alla resistenza
nei suoi confronti, per l'errata convinzione che nel laicismo radicale sia
prestigio umano e vera sapienza. Cos la dimenticanza di Cristo si fa
abituale anche in una societ che tanto da Lui ha ricevuto e tuttora
riceve ; e si insinua qualche volta anche nella comunit ecclesiale :
Tutti cercano, lamenta l'Apostolo, le cose proprie, non quelle di Ges
8
Cristo )).
Dobbiamo ricordarci invece di Lui, come Lui con la moltiplicata,
silenziosa, amorosa presenza eucaristica si ricorda di noi, di ciascuno
di noi. E se nella quotidiana celebrazione della Messa questa memoria
si riaccende e risplende nelle nostre sacre assemblee e nel fro interiore
delle nostre anime, quest'oggi un'ultima dimenticanza noi dobbiamo
vincere, quella che l'abitudine produce e che rende la nostra memoria
appena formale e insensibile. Oggi la pienezza della memoria si ravviva
nella fede alla realt del fatto eucaristico, nella meraviglia, nella rico-
noscenza, nell'amore : qui il Cristo venuto, qui il Cristo presente,
qui il Cristo che verr ; a Lui onore e gloria, oggi e per sempre.
ALLOCUTIONES
I
Iis qui coetibus interfuerunt Romae habitis a Consilio v. d. Comitato
permanente dei Congressi internazionali per l'apostolato dei laici . *
Ghers fils,
C'est pour Nous une grande joie d'accueillir les membres du conseil
directeur de la commission ecclsiastique, et du secrtariat du comit
permanent des congrs internationaux pour l'apostolat des lacs, avec
un groupe distingu d'experts ecclsiastiques et lacs appartenant
diverses organisations internationales catholiques et venus de plusieurs
continents participer cette rencontre prparatoire au troisime congrs
mondial. Et Nous sommes heureux de saluer aussi les observateurs non-
catholiques qui ont bien voulu se joindre vous.
8
PMI. 2, 21.
* Die 8 mensis martii a. 1966.
Acta Pauli Pp. VI 299
II
In Aede Sixtina habita, ad E.mum P. D. Carolum Cardinalem Confalonieri,
Summi Pontificis Legatum, et ad ceteros qui ritui interfuerunt bene-
dictionis Rosae ex auro conflatae, quae perillustri Mariali templo Beatae
Mariae Virginis a Guadalupe tribuitur asservanda. *
Seor Cardenal,
Amadsimos mexicanos e hijos todos muy queridos:
Hace tiempo que estbamos en espera de este da. Arda Nuestro
corazn por el deseo de dar una muestra de Nuestro cario y predi-
leccin a Mxico. Ha llegado ese momento : ahora, aqu, con esta cere-
monia en que sintoniza con vosotros desde lejos el pueblo mexicano en
sus afectos ms puros enlazando con el nombre de Mara la fidelidad a
Jesucristo y a su Iglesia.
Ya lo sabis. Esta Rosa de Oro que acabamos de bendecir ir al
Santuario Mariano de Guadalupe; la llevar Nuestro amadsimo Car-
denal Legado, Cario Confalonieri, al que la entregamos con un doble
mensaje. Decid a todos, Seor Cardenal, que en esta fior va significado
el amor del Papa a Mxico ; y anunciad tambin que ella es portadora de
Nuestra oracin a la Virgen.
Y en primer lugar, queremos testimoniar Nuestro amor a Mxico.
Es obligado en Nos este sentimiento : entre los millares de peregrinos
que a diario nutren las audiencias del Vaticano, descubrimos todos los
das ojos en lgrimas, rostros emocionados que vienen de Mxico.
Cuntas veces all hemos odo exclamar : <( En Mxico se Os quiere
mucho, Santo Padre ! S, lo sabemos ; por eso el Papa quiere mucho
tambin a Mxico.
Pero adems esta distincin, pequea en su ser mas grande en su
simbolismo, Mxico se la merece : ella viene a ser un acto de reconoci-
miento. La ternura de su devocin mariana llena las pginas de la
historia cristiana de vuestro Pas dando fisonoma peculiar a sus empre-
III
Ad Excellentissimum Virum Iosephum Saragat, Reipublicae Italicae Prae-
sidem, in Aedibus Quirinalis collis habita. *
Signor Presidente,
20 - A. A. S.
306 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
Ad Reverendissimum et Honoratissimum Dominum Michaelem Ramsey,
Archiepiscopum Cantuariensem, Ecclesiae Anglicanae in Maglia Britannia
Primatem et Communionis Anglicanae Praesidem, in Aede Sixtina habita,
ubi comiter Beatissimus Pater illum excepit, ut fraterno animo salutem
sibi impertirent . *
Suavi cum animi motione, cum gaudio, cum spe, Te Nos invisentem
quod Nobis contingit gratissimum excipimus et mente sincera Tibi
gratias agimus et christianam reddimus salutem : pax Domini sit Tecum
et cum iis, qui Te digne comitantur, qui Tibi iunguntur, quorumque
geris personam.
Lumine Christi affulgente singulare animadvertimus momentum
huius congressionis, qua Ecclesia Catholica Romana atque Ecclesia
Anglicana et Ecclesiae Communionis Anglicanae inter se quasi occur-
runt : credentes in Christum ei animis intersunt, mundus aspieit,
historia memorabit. Rnovas quidem egregium illud humanitatis offi-
cium, quo Decessor Tuus illustris et honorabilis, Godefridus Fisher,
desideratissimum Decessorem Nostrum felicis recordationis, Ioan-
nem XXIII, est prosecutus. Id agens quasi reficis pontem, abhinc non-
nulla saecula rescissum, quo Ecclesia Romana et Cantuariensis inter se
erant coniunctae ; pontem dicimus, quo vincula reverentiae, bonae existi-
mationis et caritatis significantur. Hac via nondum satis firma, quippe
in qua restituenda elaboretur, incedis, idque Tua sponte et animo cum
sapientia fiduciae pleno. Deus benedicat tantae fortitudini Tuae tantae-
que pietati.
Cupimus sane, ut, Nostrarum aedium limina intrans, haec imprimis
percipias et sentias : scilicet Te non in domum extraneam ingredi, sed in
domum, quam semper vigente titulo, etiam Tuam potes appellare. Gau-
demus ianuam Tibi aperire et cum ea animum pandere Nostrum; lae-
1
Cfr. Eph. 2, 19-20.
308 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
V
Ad Consultores Pontificii Consilii instrumentis communicationis socialis
praepositi, Romae commissi muneris causa coetus habentes. *
VI
Ad Excellentissimum Virum Theodoricum Sattler, Foederatarum Ger-
maniae Civitatum liberis cum mandatis Legatum, Summo Pontifici Lit-
teras concrediti muneris testes tradentem. *
VII
Ad Excellentissimum Virum Alfredum Flores Surez, Bolivianae Reipu-
blicae cum auctoritate Legatum, cum Summo Pontifici Litteras demandati
muneris fidem facientes tradidit. *
Seor Embajador :
entre sus nativos desde la antigua Santa Cruz hasta la regin cimera
de la La Paz.
Mas la preservacin de este patrimonio no se obtiene sin esfuerzo
vigilante, sin tensin de lucha, sin cultivo continuado y perseverante.
Por eso mirando al porvenir, ante los problemas con que ha de enfren-
tarse la profesin de la fe cristiana, saludamos con esperanza cuantas
iniciativas se realizan para suscitar y cuidar las vocaciones eclesisticas
o religiosas es del ao pasado, por ejemplo, la inauguracin del Semi-
nario de San Jos en Cochabamba , ya para enriquecer con energas
nuevas las filas de los operarios del evangelio alabamos la buena
acogida que se presta a los Sacerdotes y Familias Religiosas que otros
Pases generosamente ofrecen , ya para promover la formacin reli-
giosa, cultural y social de las jvenes generaciones , aqu podramos
referirnos a la esforzada labor de las instituciones de la Iglesia en el
campo de la enseanza . La Iglesia no puede menos de alentar lo que
se hace para fomentar la concordia y buena armona de todos los
miembros de la comunidad nacional, mediante el alumbramiento o uti-
lizacin de la riqueza, con la equitativa distribucin de la misma parti-
cularmente entre los ms pobres, por medio del acercamiento al bienestar
de los sectores y niveles ms humildes de la sociedad.
Vuestra venida a esta Representacin, Seor Embajador, tiene lugar
despus que en la trayectoria de vuestra vida figuran, en larga cadena,
servicios prestados al Pas, sobre todo, en el campo poltico y diplo-
mtico : tan acreditada experiencia es un buen presagio para esta nueva
misin que vuestro Gobierno os ha asignado. Ciertamente que en el
desempeo de ella no os ha de faltar el apoyo y la confianza de la Santa
Sede, siempre deseosa de que se consoliden cada vez ms las felices
relaciones que con Bolivia la vinculan.
Tened la bondad de manifestar al Excelentsimo Seor Presidente
de la Junta de Gobierno y a sus distinguidos colaboradores el aprecio
con que recibimos su deferente saludo, y los fervientes votos de paz y
de progreso con que a l correspondemos. Para Bolivia entera, y para
Vuestra Excelencia en particular, invocamos la abundancia de las
bendiciones del Cielo prenda de la que con todo el corazn en estos
momentos les otorgamos.
Acta Pauli Pp. VI 313
NUNTIUS RADIOPHONICUS
Cristo risorto !
Resurrexit Christus !
Christes ansti !
Le Christ est ressuscit !
Christ has risen again !
Christus ist auferstanden !
Cristo ha resucitado !
Cristo ressuscitou !
Chrystus zmartwychwstal !
Cristos a inviat !
fede, della speranza e della carit il popolo della nuova alleanza, che
1
la Chiesa ... -
La risurrezione di Cristo il faro dell'unit spirituale e morale
dell'umanit.
Unit degli uomini con Dio, a Lui riconciliati mediante quel prodigio
di misericordia e d'amore, che la redenzione per noi sofferta ed a noi
offerta da Cristo.
Unit degli uomini credenti nella profondit delle loro coscienze
inondate dalla grazia, dalla pace e dal gaudio di Cristo medesimo.
Unit degli uomini fra loro, perch, resi aderenti ad unico Maestro
e capaci di amore superiore, essi trovano ormai la felicit nel volersi
bene e nel farsi del bene reciprocamente.
Noi parliamo con fiducia di questa possibile vittoria dell'unit,
nell'amore e nella giustizia, nella libert e nel progresso, perch a tanto
ci conforta il Mistero Pasquale, eterna primavera della storia, fiorente,
anche quest'anno, sulla terra fecondata dalla risurrezione beata del
Signore.
Ma il Nostro ardimento non senza lacrime per lo spettacolo che il
mondo ancora Ci d, per la fatica, per la incoerenza, per l'opposizione,
con cui esso cammina sulla via dell'unit, ch' quella della pace, nella
concordia e nella collaborazione. Anni or sono, dopo l'immane sciagura
della guerra, propositi di perdono, di fratellanza, d'unione e di pace
sgorgarono dappertutto dai cuori umani, tragicamente ammaestrati
circa i frutti amarissimi degli egoismi collettivi, di cui stata intessuta
la nostra storia. Con tristezza immensa Ci obbligo notare che oggi tali
propositi si indeboliscono qua e l, e di nuovo minacciano di convertirsi
in ideologie totalitarie, in razzismi chiusi, in nazionalismi ambiziosi, in
lotte sociali sistematiche, in giochi politici di forze pericolose e d'inte-
ressi contrastanti.
L'umanit vacilla fra la pace e la guerra ; fra l'associazione organica
e fraterna e il particolarismo incurante degli interessi e dei bisogni
altrui ; fra la formazione d'un mondo nuovo, pi giusto e pi buono, e
il ritorno al mondo vecchio, sorretto e oppresso dai suoi armamenti e
dai suoi calcoli miopi ed avari.
La libert non ancora la legge normale di molti popoli; lo sanno
tanti Nostri figli e fratelli, tuttora impediti nel franco e onesto eserci-
zio dei diritti della loro fede e delle loro coscienze. La pace non ancora
1
Decr. de Oecum. 2.
Acta Pauli Pp. VI 315
1
Litt. Encyc. Ecclesiam suam, A. A. S., LVI, 1964.. p. 644.
Acta Pauli Pp. VI 317
2
en este principio y Juan XXIII, con la Encclica Mater et Magistra,
desde sus primeras pginas recalc la norma de que la persona humana
es el fundamento, el sujeto y el fin de la economa.
El alcance de esta directiva es muy profundo : ella es capaz de
fermentar toda la estructura de la economa moderna. Si es el hombre
el que debe prevalecer sobre los intereses econmicos no pueden perma-
necer rgidas e inmviles las estructuras econmicas ya que deben
seguir el paso de aqul a travs de la historia y habrn siempre de ser
adaptadas a las exigencias de la promocin humana. Si es el hombre el
que cuenta, no pueden quedar estancadas las grandes desigualdades de
la renta personal y familiar entre las distintas categoras sociales. El
desarrollo econmico, fomentado con la tcnica moderna, es esencial-
mente dinmico, es decir, expansivo; por consiguiente hace posible un
aumento, nunca previsible, de la produccin de bienes de todo gnero.
Es por lo tanto necesario que la participacin en el mismo sea tambin
progresiva, se extienda a estratos sociales cada vez ms amplios.
Se ha de tener siempre presente, come observa la citada Constitucin
conciliar, que en toda comunidad (( aunque existen diversidades justas
entre los hombres, sin embargo, la igual dignidad de la persona exige
que se llegue a una situacin social ms humana y ms justa. Resulta
escandaloso el hecho de las excesivas disigualdades econmicas y sociales
que se dan entre los miembros o los pueblos de una misma familia
humana. Son contrarias a la justicia social, a la equidad, a la dignidad
3
de la persona humana y a l paz social e internacional .
Partiendo pues de esta visin, que establece la debida jerarqua
entre los fines del desarrollo econmico y que determina las dimensiones
de la participacin en el mismo, la poltica de rentas ha de ser estudiada
en estrecha dependencia con la renta nacional, y ha de ser siempre
orientada a satisfacer las justas aspiraciones de las categoras sociales
ms necesitadas, en modo particular de aqullas que con su aportacin de
trabajo mayormente contribuyen a la expansin econmica, de tal modo
que la estructura social del Pas, siguiendo las proporciones de la
estructura econmica, pueda estar cada vez ms al servicio del perfeccio-
namento de la persona humana.
Por ello muy acertadamente en esta Semana se quiere considerar de
una manera especial la posicin de los agricultores al respecto : sector
2
Nunt. radiop. La solennit, A. A. S. XXXIII, 1941, p. 200
3
Const. Past. De Ecclesia in mundo huius temporis, n. 29.
318 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
320 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
A C T A SS. C O N G R E G A T I O N U M
i
PROVISIO ECCLESIARUM
II
21 - A. A. S.
322 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
PARISIENSIS
SUPER DUBIO
que fidei et religioni aperte infestas. Quae quidem rationes clare cir-
cumscriptae sunt proposito consilioque manifestae persecutionis, qua
Ecclesia, sacerdotium, praxis religiosa quatenus esset significatio et
professio Fidei christianae, vexarentur. Etenim leges et decreta publicae
auctoritatis (( Communalis , scripta typis edita, sermones contionesque
a principibus seditionis habiti, aperte manifestant seditiosis ipsis finem
Religioni adversantem Christianumque nomen petentem eiusque famam
lacerantem minime fuisse minoris momenti minorisve distinctionis quam
fines indolis politicae, militaris et oeconomicae. Vulgi quoque turbato-
rum concitatorumque sese gerendi modus, ecclesiarum rerumque sacra-
rum violationes, et popelli, tot tantisque incitamentis et hortationibus
infiammati, consilia adversus Ecclesiam eiusque sacros ministros dilu-
cide demonstrant Parisiensem Communem voluisse sua proposita ad
exitum perducere etiam vera Ecclesiae persecutione, quod religio cen-
seretur a quovis progressu aliena.
Quod autem in obsidum numerum relati et obsides habiti sunt
archiepiscopus et sacerdotes in custodiam acerbo more traditi, qui
mos indicio est mentis mandatorum , nihil prorsus imminuit de victi-
marum natura et indole, quae Religionis causa sunt immolatae. Immo,
ipsa victimarum selectio atque tumultuosa internecio pleniore in lu-
mine collocat odium in Religionem, in sacerdotium, ducibus seditionis
et plebeculae ab ipsis instigatae insitum.
Ceterum victimis ipsis compertum erat eaeque persuasum sibi habe-
bant se supplicium esse subituras in odium Ecclesiae et sacerdotii ut
talis, etiamsi supplicium ipsum ostentaret consecutionem comprehen-
sionis et iudicialis captivitatis in clarigationem militarem peractae.
Verae causae persecutionis conscii, Servi Dei se promptos animoque
paratos inde a principio voluntati divinae adimplendae praebuerunt.
Quam animi alacritatem et dispositionem ipsi manifesto aperteque
panderunt, cum mors certa immineret. In summo namque vitae agone
positorum, Servorum Dei ratio se gerendi testimonium est constantis
ac perpetuae animi dispositionis persecutione appropinquante iam mani-
festae, ubi scilicet archiepiscopus Darboy proclamabat : Si inde aliquid
boni religio caperet, vitam libentissime meam darem. Oportet enim
Fides alicui rei prosit, atque persuasum sibi habebant id quod idem
archiepiscopus olim scripserat : Nihil pulchrius et utilius, quam pro
Ecclesiae amore pati et mori.
Omnimodam insuper caritatem in persecutores et tortores palam
exhibuerunt iidem Famuli Dei. Veluti imago primae morientis victimae,
328 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
L . S.
II
P H I L A D E L P H I E N S I S SEU B U D O V I C E N S I S
Canonizationis Beati Ioannis Nepomuceni Neumann, Episcopi Confessoris,
Congregationis Ss.mi Redemptoris, fundatoris Congregationis Sororum
Philadelphiensium Tertii Ordinis S. Francisci.
SUPER DUBIO
III
BALTIMORENSIS
Canonizationis Beatae Elisabeth Annae Bayley viduae Seton, fundatricis
Congregationis Sororum a Caritate S. Ioseph in America.
SUPER DUBIO
ACTA TRIBUNALIUM
DECRETUM
L u n e d , 2 8 m a r z o 1 9 6 6 , i l Santo P a d r e P a o l o V I h a ricevuto
in solenne U d i e n z a , per la presentazione delle Lettere Creden-
ziali, Sua Eccellenza il Signor DIETER SATTLER, A m b a s c i a t o r e
Straordinario e Plenipotenziario della R e p u b b l i c a Federale di
Germania.
G i o v e d , 3 1 m a r z o 1 9 6 6 , i l Santo P a d r e P a o l o V I h a ricevuto
in Visita privata le L o r o Maest il R E BALDOVINO e la REGINA
FABIOLA, Sovrani del Belgio.
SACRA C O N G R E G A Z I O N E D E I R I T I
Hanno inoltre esaminato le relazioni dei Censori teologi su gli scritti dei
Servi di Dio :
1. Giorgio Darboy, Arcivescovo di Parigi, e compagni, uccisi nel 1871
in odio alla fede, come credesi;
2. Sigismondo Lozinski, Vescovo di Pinsk ;
3. Antonio Kowalczyk, fratello laico della Congregazione dei Missio-
nari Oblati di Maria Immacolata;
4. Maria Teresa Lega, fondatrice dell'Istituto delle Suore della S. Fa-
miglia del Terz'Ordine di S. Francesco.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare :
Prelati Domestici di Sua Santit:
10 novembre 1965. Monsig. Conway Ervico Giacomo (Gary).
Monsig. Grothouse Lorenzo (Gary).
Monsig. Witte Giovanni (Gary).
15 Monsig. Fraccalvieri Pietro (Bari).
Monsig. Tacconi Adelmo (Grosseto).
Monsig. Galligani Rodomonte (Nepi).
Monsig. Wyszynski Boleslao (Poznan).
27 Monsig. Bernedo Jurez Massimo (Arequipa).
1 dicembre Monsig. Hackett Giovanni (Fall River).
Monsig. Berberich Giuseppe (Galveston-Houston)
Monsig. Davis Giovanni (Galveston-Houston).
Monsig. Deslatte Andrea (Galveston-Houston).
Monsig. Di Primeo Vittore (Galveston-Houston).
Monsig. Frank Antonio (Galveston-Houston).
Monsig. Fulkerson Edoardo (Galveston-Houston)
)) Monsig. Kennedy Dennis (Galveston-Houston),
. Monsig. Lagana Francesco (Galveston-Houston).
Monsig. Michalka Ernesto (Galveston-Houston).
Monsig. Roemer Bernardo (Galveston-Houston).
Monsig. Ruddy Giovanni (Galveston-Houston).
2 Monsig. Barry Domenico (Miami).
Monsig. Fitzpatrick Giovanni (Miami).
Monsig. Schiefen Roberto (Miami).
Monsig. Walsh Giacomo (Miami).
11 Monsig. Cincotti Camillo (Iglesias).
Monsig. Cinesu Luigi (Iglesias).
21 Monsig. Laghi Pio (Faenza).
Monsig. Silvestrini Achille (Faenza).
Diarium Romanae Curiae 335
ONORIFICENZE
Directio: Palazzo Apostolico Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
I
Iubilaeum extraordinarium, Constitutione Apostolica Mirificus eventus
indictum, prorogatur.
PAULUS PP. VI
22 - A. A. S.
338 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
II
De Ordinum Equestrium dignitate iis deferenda qui Civitatibus praesunt
PAULUS PP. VI
EQUESTRES ORDINES a Romanis Pontificibus, varia quidem ratione,
instituti sunt vel immutati, amplificati, quibus bonam existimationem,
propensam voluntatem, gratum animum ii significarent egregiis Viris,
in publica re versantibus aut alio modo spectabilibus et honoris pro-
vectione dignis. Hoc inductus consilio, Pius Pp. XII, Decessor Noster
rec. mem., Litteris Apostolicis sub anulo Piscatoris die x x v mensis
Decembris anno MCMLVII datis, Ordinem Pianum magnopere auxit,
aureum torquem inducendo; quem gradum ad populorum Moderatores
voluit pertinere vel ad alios, qui amplissima pollerent auctoritate. Iisdem
vero Litteris statuit, ut in Supremum Ordinem Militiae D. N. Iesu
Christi et in Ordinem Militiae Auratae seu ab aureo calcari, ob pecu-
liarem prorsus et singularem causam, referrentur merentes. Cum vero
hac nostra accidat aetate, ut Apostolica Sedes saepius in dies, ac quidem
ea ipsa, non aliorum opera, nationum Moderatores attingat atque adeo
crebrius humanitatis officia cum his exerceat et ab iisdem accipiat, expe-
dire visum est rem ad praedictos Ordines Equestres spectantem con-
gruenti ratione componi et accuratius definiri. Itaque, omnibus attente
perpensis, haec, quae sequuntur, constituimus atque decernimus :
2
Cfr. Litt. Encycl. Quod auctoritate Apostolica, die 22 dec. a. 1885 datae: A. 8. 8.
XVIII (1885) p. 258.
342 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
CORPORIS CHRISTI
(BROWNSVILLENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
ANTOFAGASTENSIS - IQUIQUENSIS
(CALAMENSIS IN CHILIA)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
MARACAIBENSIS
(CABIMENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
bilis Frater Aloisius Dadaglio, quem diximus, vel quem ipse delega-
verit, facto onere rei actae documenta exarandi eaque sinceris exemplis
ad Sacram Congregationem Consistorialem mittendi. Quodsi eo tem-
pore alius Apostolicae in Venetiola Republica Nuntiaturae praeerit, hic
mandata Nostra faciet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Consti-
tutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta offi-
cere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini prae-
terea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesia-
stica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum ex Arce Gandulfi, prope Romam, die tertio et vicesimo men-
sis Iulii, anno millesimo nongentesimo sexagesimo quinto, Pontificatus
Nostri tertio.
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
LITTERAE APOSTOLICAE
1
Apostolica Nuntiatura apud Liberiani erigitur
PAULUS PP. VI
firmare voluit, ut per similes Litteras, die x n mensis Iulii, anno MCMLI
sub anulo Piscatoris editas, sacrae officium legationis in urbe Monrovia
constitueret idemque ecclesiastico Internuntio gerendum concrederet.
Nunc autem, cum utraque auctoritas, commune consilium capiens com-
modumque gentis respiciens, mutuas huiusmodi rationes perficere sta-
tuerit, Apostolicam, quae ibidem exstat, sedem ad elatiorem gradum
provehere potioreque iure donare Nos nihil dubitamus. Quae cum ita
sint, motu proprio, certa scientia ac matura deliberatione Nostra, harum
Litterarum vi Nostraque item auctoritate, Internuntiaturam Aposto-
licam apud Liberiam in Nuntiaturam Apostolicam, sedem etiam Monro-
viensem confirmantes, erigimus et constituimus; eidemque Nuntiaturae
ita a Nobis erectae omnia et singula deferimus iura, privilegia, honores,
praerogativas, indulta, quae huiusmodi Legationum propria sunt, certa
spe freti hanc animi Nostri testificationem religioni provehendae esse
conducturam. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litte-
ras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque
plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; ipsique Apostolicae
Nuntiaturae Liberianae, sic a Nobis erectae, nunc et in posterum plenis-
sime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque
ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis qui-
busvis nihil obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
VII mensis Martii, anno MCMLXVI, Pontificatus Nostri tertio.
II
Internuntiatura Apostolica Senegaliensis ad Nuntiaturam Apostolicam
evehitur.
PAULUS PP. VI
III
Apostolica Nuntiatura apud Iranianum Imperium erigitur
PAULUS PP. VI
IV
Venerabilis Dei Famulus Ignatius a Sancta Agatha, sacerdos professus Ordi-
nis Fratrum Minorum Capuccinorum, Beatus renuntiatur.
PAULUS PP. VI
1
Ad perpetuam rei memoriam. Bonum oboedientiae ) ) ab ipso
;
1
S. Aug., Enarr. in Ps. 70, II, 7; PL 36, 897.
2
De Civ. Dei, XIV, 12; PL 41, 420.
3
Oper. Omn. V, 1, 1938, p. 522.
352 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4
S. August., De eat. rud. 15; PL 40, 328.
23 - A. A. S.
354 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
5
Cfr. 1 Cor. 9, 27.
Acta Pauli Pp. VI 355
EPISTULA
PAULUS PP. VI
Dilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. Vox
laetitiae, vox gaudii nuntius Nobis allatus est, scilicet Burdigalae
proximo Aprili mense Eucharisticum ex universa ista Natione Conven-
tum actum iri. De delecta hisce celebritatibus sede vehementer gratu-
Acta Pauli Pp. VI 357
1
Cfr. Missa in festo SS. Corporis Christi.
2
S. Ioannes Damascenus, De fide orthodoxa, IV, 13.
358 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
8
Litt. Encycl. Mysterium Fidei, A. A. S. LVII (1965), 761-762.
4
Prov. 8, 31.
5
Cfr. Hebr. 10, 22.
Acta Pauli Pp. VI 359
ALLOCUTIONES
I
Iis qui interfuerunt Coetui Internationali Latinis litteris ac linguae fovendis,
Romae habito cura Instituti Romanis studiis provehendis. *
a
Enarr. in Ps. 138; PL 37, 1796.
4
Serm. 299 ; PL 38, 1371.
s
Hor., De arte poetica, 332. \
Acta Pauli Pp. VI 361
6
Cic, Pro Archia, VI, 14.
7
I. M. Borovskij.
8
Gen. 11, 1.
9
Aen. I, 279.
10
Ibid. XII, 837.
362 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale
II
Le parole che Noi abbiamo adesso ascoltate, dalla voce del primo
magistrato dell'Urbe, interprete eletto ed autorevole di quanti qui
assistono e dell'intera cittadinanza romana, sono cos alte e significa-
tive, che subito Ci obbligano a rispondervi con la Nostra riconoscenza
e con il Nostro plauso; e sono cos dense di pensieri e di sentimenti, e
cos appropriate alla presente circostanza, che Ci dispensano dall'ag-
giungervi Nostre ripetizioni e Nostri commenti.
Ma dobbiamo pur dire la commozione, che riempie in questo momento
l'animo Nostro, anche se Ci difficile esprimerla, e non vogliamo la-
sciarle prendere il volo verso i grandi orizzonti che sempre spaziano
davanti a questo colle fatidico. S, siamo molto commossi e molto mera-
vigliati di trovarci in questa sede ed in questa assemblea. Qui Roma.
11
Cic, Pro Archia, VII, 15.
* Die 16 mensis aprilis a. 1966.
Acta Pauli Pp. VI 363
La vostra, la Nostra, Roma dei secoli. Roma della civilt latina e cri-
stiana. Qui la sua culla, qui la sua reggia. Qui Roma si fa idea, qui
simbolo, qui maest, qui mistero. Non diciamo di pi; ma notiamo
soltanto che questo bello, e come il Signor Sindaco ha detto test
questo grande. Un'ora della storia romana si compie; e Noi ne ascol-
tiamo gli squillanti rintocchi : sono squillanti di pienezza, di forza, di
armonia e di pace. Li ascoltiamo volentieri, e ne benediciamo Iddio.
Li ascoltiamo volentieri, non senza gustare il senso d'una certa
sorpresa dell'avvenimento presente : il Papa in Campidoglio. Questo
un ritorno ; Noi non siamo forestieri qui dentro ; quante memorie, quanti
monumenti lo dicono ! Ma quale ritorno? Qua venne, circa un secolo fa,
Pio IX ; ma quanto diversamente. Noi non abbiamo pi alcuna sovranit
temporale da affermare quass. Conserviamo di essa il ricordo storico,
come quello d'una secolare, legittima e, per molti versi, provvida isti-
tuzione di tempi passati ; ma oggi non abbiamo per essa alcun rimpianto,
n alcuna nostalgia, n tanto meno alcuna segreta velleit rivendica-
trice. Per, anche se un'altra minuscola sovranit temporale, quasi pi
simbolica che effettiva, Ci qualifica nei vostri riguardi liberi e indipen-
denti, non Ci mancano i titoli per appartenere al popolo di Roma ; e Noi
volentieri Ci sentiamo fieri ed onorati di far Nostra la professione di
San Paolo, come quella d'un'eccellente umana dignit : civis Romanus,
1
cittadino romano : teniamo anche Noi a proclamarci tali.
1
Cfr. Act. 16, 37-39; 22, 25-29.
364 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Visita d'incoraggiamento
Noi non abbiamo pi alcuna parte nella gestione degli affari tem-
porali dell'Urbe. Ma crede Ella, Signor Sindaco, e credono Loro, Signori,
che in seguito a ci Noi Ci disinteressiamo delle cose cittadine e che
siamo indifferenti ai problemi della Citt? Ci sembra doveroso dichia-
rare che il Nostro amore per essa non venuto meno per il fatto che
siamo esonerati dall'occuparci del suo governo e delle sue questioni am-
ministrative ; il Nostro amore cresciuto. quello d'un Vescovo,
quello d'un Pastore, cio d'un sacerdote, d'un maestro, d'un difensore,
d'una guida, d'un amico, d'un servitore. Ella ha detto molto bene,
Signor Sindaco : il rapporto fra il Vescovo e la Citt un rapporto
vitale; e per il fatto ch'esso intercorre fra due piani diversi e distinti,
non meno operante, meno solidale, meno provvido, meno cordiale; s
bene, da parte Nostra, pi forte nei suoi sentimenti, pi libero nelle sue
manifestazioni, pi puro nei suoi intenti, pi sollecito nei suoi servizi.
Siamo venuti per ripetere qui queste umili e grandi cose allo scopo di
assicurare la Nostra comprensione per i molti e grossi problemi, che
assillano la metrpoli. Ella, Signor Sindaco, ce ne ha fatto cenno,
altrettanto sobrio che grave. Conosciamo e immaginiamo le necessit
e le difficolt d'una Citt come Eoma. Ecco : siamo qui per dirvi la
Nostra ammirazione per lo sviluppo enorme e rapidissimo avuto dalla
Citt in questi anni dopo la guerra; siamo venuti per sostenere la
vostra dedizione in ordine alla soluzione dei pesanti e difficili problemi
urbani d'ogni genere; siamo venuti per confortare con la Nostra esor-
tazione il vostro interessamento preferenziale per i cittadini pi biso-
gnosi di abitazione, di lavoro, di scuola, di formazione civica, di assi-
stenza morale e sanitaria.
Vorremmo con la Nostra parola corroborare le virt proprie di chi
amministra la cosa pubblica d'una comunit cittadina, qual Roma r
la saggezza, il senso di responsabilit, il disinteresse, la concordia, la
tenacia, l'amore. Vorremmo in cotesto amore infondere altro amore,
quello che deriva dal Vangelo, e si chiama carit ; e non solo legge,
ma virt; e virt non solo morale, ma spirituale.
Roma merita tanta passione; merita dal Signore il dono di grazia,
che renda esemplare ed efficace il suo servizio, altamente civile e moder-
namente cristiano il suo volto.
III
Clero et Christifidelibus habita in Basilica Vaticana, iis praesertim qui e
regione Pedemontana Romam peregrinati sunt, ut sollemni ritui beati-
ficationis Ven. Famuli Dei Ignatii a Sancta Agatha interessent. *
2
Matth. 7, 14.
24 - A. A. S.
370 Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
s
Cfr. 1 Cor. 1, 23.
Acta Pauli Pp. VT 371
IV
Monsieur l'Ambassadeur,
1
N. 56 4.
374 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Ibid. n. 57 5.
Acta Pauli Pp. VI 375
mais afin qu'elle profite aux autres, afin que la lumire de la vrit
dcouverte se rpande, afin que le genre humain en soit instruit, am-
lior, perfectionn ; que l'conomie politique des peuples y puise des
directives conduisant plus srement au vritable bien des hommes. Tel
est l'immense panorama qui se dcouvre l'homme de science lorsque,
sortant de son laboratoire pour jeter les yeux autour de lui, il peroit
quelque chose de l'attente des hommes : attente qui soulve les curs et
les ouvre l'esprance et la joie, non sans laisser place parfois, il faut
bien le dire, un sentiment d'inquitude et d'anxit.
Cette inquitude, cette anxit, seront dissipes le jour o l'humanit
saura et sentira que l'homme de science est anim envers elle d'un
sincre esprit de service, qu'il ne dsire rien tant que l'clairer, la
soulager, assurer son progrs et son bonheur.
Vous vous souvenez sans doute, Messieurs, de ce message aux
hommes de la pense et de la science qui fut proclam le jour de la
clture du Concile. Avant de se disperser, l'imposante assemble se
tournait vers vous pour vous laisser cette instante exhortation : Con-
tinuez chercher sans vous lasser, sans dsesprer jamais de la vrit ...
Cherchez la lumire de demain avec la lumire d'aujourd'hui, jusqu' la
plnitude de la lumire! . Et les Pres du Concile ajoutaient : Nous
sommes les amis de votre vocation de chercheurs, les allis de vos fati-
gues, les admirateurs de vos conqutes, et, s'il le faut, les consolateurs
de vos dcouragements, et de vos checs .
Cette dernire phrase a pu vous tonner : la recherche scientifique
n'apporte-t-elle pas avec elle sa rcompense? Le savant n'est-il pas
pay de sa peine par les hautes satisfactions d'ordre intellectuel atta-
ches son travail?
L'Eglise pourtant nous apporte une sagesse suprieure, source de
joies incomparablement plus hautes encore. Votre vie de savants se
passe, peut-on dire, lire dans le grand livre de la nature. Nous avons,
nous, un autre livre, celui qui nous communique les penses de Dieu sur
le monde : le livre inspir, le livre saint. Ce livre-l donne les rponses
dcisives que la science ne peut pas donner.
Permettez-Nous, Messieurs, d'ouvrir devant vous, en terminant, une
page de ce livre : celle o l'auteur inspir dcrit l'ivresse qu'il ressentit
dans son me lorsqu'il lui fut donn d'accder cette sagesse, suprieure
toute connaissance humaine, que vous avez entendu le Concile voquer
tout l'heure.
J ' a i pri, dit-il, et la prudence m'a t donne; j'ai invoqu, et
Acta Pauli Pp. VI 377
l'esprit de sagesse est venu en moi. Je l'ai prfre aux sceptres et aux
couronnes, et j'ai estim de nul prix les richesses auprs d'elle ... Tout
l'or du monde n'est, compar elle, qu'un peu de sable, et l'argent,
ct d'elle, sera estim pour de la boue. Je l'ai aime, plus que la sant
et la beaut; j'ai prfr la possder plutt que la lumire, car son
flambeau ne s'teint jamais. Avec elle me sont venus tous les biens ...
Je l'ai apprise sans arrire-pense, je la communique sans envie ... Elle
est pour les hommes un trsor inpuisable : ceux qui l'acquirent s'at-
3
tirent l'amiti de Dieu )).
Que cette sagesse soit votre compagne fidle dans vos labeurs ardus,
Messieurs. C'est Notre dsir et Notre souhait, tandis que Nous invo-
quons de Dieu sur vos personnes, vos familles et vos travaux, les bn-
dictions les plus abondantes.
VI
Habita in Patriarchali Archibasilica Lateranensi, ad ecclesiasticos viros
e Romana Curia, qui tribus contionibus interfuerunt, ut plenariam Extraor-
dinarii Iubilaei Indulgentiam lucrarentur. *
3
Livre de la Sagesse, VII, 7-14.
* Die 23 mensis aprilis a. 1966
\
Le due riforme
1
Eph. 4, 13.
Acta Pauli Pp. VI 379
2
Const. Mirifici eventus.
3
Cfr. Io. 21, 15.
380 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
E che diremo della riforma della Curia Romana e della Chiesa intera,
a cui il Concilio ecumenico ci guida ed il Giubileo ci esorta? Nulla in
questa sede ed in questo momento, per quanto riguarda le operazioni
esterne e giuridiche, nelle quali la riforma dovr concretarsi.
Qui ci basta confermare e conformare i nostri animi alle disposizioni,
che il Concilio rimette alla nostra accettazione e alla nostra applica-
zione.
Qualunque sia stata la nostra opinione circa le varie dottrine del
Concilio, prima che ne fossero promulgate le conclusioni, oggi la nostra
adesione alle deliberazioni conciliari dev'essere schietta e senza riserve,
volonterosa anzi e pronta a darvi suffragio di pensiero, di azione e di
condotta. Il Concilio stato una grande novit; non tutti gli animi
erano predisposti a comprenderla e a gradirla. Ma bisogna oramai
ascrivere al magistero della Chiesa le dottrine conciliari, anzi al soffio
dello Spirito Santo ; e dobbiamo con fede sicura ed unanime accettare il
grande tomo , cio il volume, il testo degli insegnamenti e dei pre-
cetti, che il Concilio trasmette alla Chiesa. Noi, Chiesa romana, per
4
Rom. 1, 8.
Acta Pauli Pp. VI 381
Non facile pur quella che comporta qualche sviluppo nella dot-
trina e, di conseguenza, nella prassi ; come non facile anche la riaffer-
mazione della tradizione autentica di verit e di costume, che il Con-
cilio porta con s; non sembra questa riaffermazione, a prima vista,
una riforma, perch invece di mutamenti produce rinnovazione, ma la
rinnovazione , per molti riguardi, la pi vera riforma, quella che si
compie negli animi pi che nelle cose; negli animi immemori, negli
animi dubbiosi, negli animi stanchi, negli animi superficiali, negli
6
animi fluttuanti ad ogni vento di moderna opinione, e ricorda che la
verit divina non muta e che sempre feconda di luce e di vita, per chi
docilmente la accoglie; ed era questa, nell'intenzione del Nostro vene-
rato Predecessore Giovanni XXIII la principale riforma, non delle
dottrine, ma degli animi, chiamati dal Concilio a pi convinta e fattiva
adesione alle verit del Vangelo, custodite e insegnate dal magistero
ecclesiastico.
A tutto questo ci chiama l'atto profondamente religioso che stiamo
compiendo; e ci dar sicurezza della sua sincerit e della sua efficacia
l'amore che qui, nella sua prima Basilica, professiamo solennemente a
Ges Cristo nostro Signore, nostro Salvatore, nostro Maestro, nostro
Alimento, nostro misterioso e silenzioso Compagno di via nel pellegri-
naggio che da questa terra crepuscolare e tormentata ci conduce alla
patria eterna luminosa e felice, dove Egli, Cristo Signore, vive e regna
insieme col Padre e con lo Spirito Santo, per tutti i secoli.
s
Cfr. Matth. 15, 3.
c
Cfr. Eph. 4, 14.
382 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VII
Moderatoribus atque sodalibus e Consilio v. d. Comit Olympique Inter-
national , Romae coetus habentibus. *
A cette premire dignit que le corps tire de son origine, vient s'ajou-
ter, aux yeux du croyant, celle que lui confre sa rdemption par le
Christ, celle qui arrachait Saint Paul les pathtiques objurgations
de sa premire lettre aux Corinthiens : Ne savez-vous pas que vos corps
sont des membres du Christ? ... Ne savez-vous pas que votre corps est le
temple du Saint-Esprit, qui rside en vous, et que vous ne vous appar-
tenez pas vous-mmes? Car vous avez t rachets un grand prix.
1
Glorifiez donc Dieu dans votre corps x.
Il y a plus encore, aux yeux du chrtien : ce corps prissable et vou
la mort, nous savons qu'il ressuscitera un jour pour ne plus mourir.
J e crois la rsurrection de la chair, professe l'Eglise dans son
Credo. C'est le Christ qui l'a promis : Celui qui croit en moi, ft-il
2
mort, vivra, et quiconque vit et croit en moi ne mourra jamais .
L'heure vient, o les morts entendront la voix du Fils de Dieu, et
3
ceux qui l'auront entendu vivront .
Voil, en quelques traits, ce que la Rvlation nous enseigne sur la
grandeur et la dignit du corps humain cr par Dieu, rachet par Lui,
et destin vivre en Lui ternellement. Comment l'Eglise, ds lors, ne
serait-elle pas la premire encourager la mise en valeur de ce mer-
veilleux instrument par une ducation physique approprie? Culte du
corps, divinisation du corps, non, certes ; mais exercice physique, gym-
nastique, entranement l'endurance, la souplesse, la vigueur avec
les prcautions voulues et dans le respect des valeurs suprieures
l'ordre physique, quoi de plus conforme la saine raison, aux desseins
du Crateur, l'enseignement de l'Eglise?
1
1 Cor. 6, 15; 19-20.
2
lo. 11, 25-26.
3
Ibid. 5, 25.
Acta Pauli Pp. VI 385
Mais, laissez-Nous vous le dire, chers Messieurs : tout cela est ntre !
O, plus que dans la Rvlation chrtienne, exalte-t-on ces vertus mora-
les, qui contribuent si puissamment parfaire la personne humaine, et
que la grce du Christ porte leur plus haut point de finesse et de per-
fection?
Et si le sport peut pareillement contribuer la perfection de la
personne, comment pourrait-il se rvler comme nuisible la socit,
et constituer un lment anti-social ou a-social, selon l'objection dont
Nous Nous faisions l'cho tout--l'heure? La pratique de vos admirables
Jeux olympiques rduit nant cette objection, et montre dans le sport
un facteur au plus haut point social, quand il est pratiqu suivant les
principes qui sont les vtres et ceux de tous les vritables sportifs.
Ici l'accent n'est pas mis sur la mdaille conqurir, sur l'adversaire
craser, sur la performance pour la performance. C'est la cause que
l'on sert, et non l'ambition de la rcompense. Avec quelle nergie vous
dfendez le sport amateur contre l'invasion du professionnel, du
gladiateur pay comme l'appelait le restaurateur des Jeux Olympi-
ques. Vous dites un non nergique l'intrusion commerciale comme
l'intrusion politique. Car vous savez que c'est ce prix qu'on maintient
le sport au niveau social et ducatif qui doit tre le sien.
Ce qui est en honneur, parmi vous, c'est la fraternit, le respect
rciproque, la comprhension, l'esprit d'quipe. Le Baron de Coubertin
exigeait plus encore : (( Avant toutes choses, disait-il, il est ncessaire
que nous maintenions dans le sport les caractristiques de noblesse et de
chevalerie, qui l'ont distingu dans le pass . Magnifiques paroles,
auxquelles l'Eglise, pour sa part, ne peut qu'applaudir.
Mais il faut largir encore l'horizon et envisager le sport aux di-
mensions du monde, comme moyen d'ducation internationale. Il y a en
effet, dans le sport, une caractristique que votre Institution met admi-
rablement en relief : c'est son universalisme. L'homme est partout le
mme. Le vritable sport ne connat pas de frontires, il ignore les
discriminations bases sur la couleur de la peau ou l'appartenance un
groupe politique. Chacun s'impose par sa propre valeur.
Il s'ensuit que la pratique du sport au niveau international, celle qui
trouve sa plus parfaite expression dans les Jeux Olympiques, s'est
rvle un facteur remarquable pour le progrs de la fraternit entre
les hommes et pour la diffusion de l'idal de la paix entre les nations.
Dans le cadre des comptitions internationales, les ressortissants des
divers pays apprennent se connatre, s'estimer les uns les autres,
25 - A. A. S.
386 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ghers Messieurs,
VIII
Calendis maiis habita sodalibus e Christianorum Italicorum Opificum Conso-
ciatione, qui Sacro interfuerunt a Beatissimo Patre in Vaticana Basilica
peracto, in festo S. Ioseph Opificis.
1
Matth. 13, 55.
388 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Noi abbiamo voluto, nei mesi scorsi, fare qualche visita personale
ad alcuni caratteristici campi di lavoro di questa Nostra diocesi di
Eoma, per dimostrare con tali Nostre insolite apparizioni la stima e
l'interesse che la Chiesa, specialmente in questo periodo dopo il Con-
cilio, nutre sia per il lavoro moderno, per l'opera umana ingigantita
nella sua potenza, nella sua abilit, nella sua organizzazione dalla
meravigliosa tecnica scientifica in fase di sempre nuovi e prodigiosi
sviluppi; sia, ed ancor pi, per i Lavoratori del giorno d'oggi, che,
inseriti nell'ingranaggio del lavoro industriale, sono esposti alle pi
esaltanti e insieme pi pericolose conseguenze, sia sociali, che econo-
miche, morali e religiose, che tutti conosciamo. Stima e interesse, che si
estendono a tutti i pi vasti ed i pi vari campi di lavoro e di Lavoratori,
e che, in questa festa dell'umile e grande loro Protettore ed esempio,
S. Giuseppe, designato dalla Chiesa, e precostituito dal Vangelo stesso,
al culto e alla fiducia dell'umanit impegnata nella fatica trasforma-
trice delle cose in beni utili alla vita, Noi rinnoviamo ed annunciamo,
nel sentimento e nel voto della progrediente giustizia, della libert or-
dinata e fraterna, della pace delle coscienze, degli ordinamenti sociali,
dei popoli fra loro, e finalmente nella affermazione di quei superiori
valori spirituali, che soli possono dare consistenza e pienezza ad ogni
altra umana, temporale conquista. Siate voi, carissimi Lavoratori
cristiani qui presenti, messaggeri di questi Nostri affettuosi ed augurali
pensieri a tutti i vostri colleghi di lavoro.
NUNTIUS RADIOTELEVISIFICAS
1
Act. 4, 32.
2
Cfr. Io. 17, 11.
392 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
della risurrezione del Signore, non soltanto come conforto per felici
avvenimenti conseguiti sull'incerto cammino verso la reintegrazione di
tutti i cristiani nell'unica Chiesa di Cristo, ma altres come auspicio di
di nuovi possibili passi verso questa mta desiderata.
Perch le difficolt non mancano, e per s sono tali da non lasciar
prevedere una sollecita e soddisfacente soluzione. Da alcuni si vorreb-
bero dalla Chiesa cattolica sacrifici dottrinali e costituzionali, ch'essa
non pu fare senza venir meno alla sua fedelt alla verit del Vangelo
e della tradizione che ne deriva. La Chiesa cattolica desidera piuttosto,
dal canto suo, di appianare la via all'incontro pieno e definitivo con i
Fratelli separati, cercando di rassicurarli circa la logica, per tutti
onorevole, delle posizioni cattoliche; cercando di onorarli col ricono-
scere certi aspetti di alcune caratteristiche delle loro tesi religiose, meri-
tevoli di comune consenso, e cercando ancora di favorirli, per quanto
la realt storica e pratica lo consenta, col semplificare le esigenze rinun-
ciabili delle forme espressive dell'adesione ad un'unica Chiesa ; e si
confida che questo sforzo di leale accostamento sar reciproco.
Ed questa complessa considerazione, tutta intessuta di ostacoli
umanamente parlando insormontabili, che la Pasqua illumina d'una
gioiosa speranza, quella della possibilit di raggiungere un giorno la
perfetta riconciliazione con tutti i credenti in Cristo risorto.
La risurrezione di Cristo tale miracolo che Ci fa ripetere, riferen-
dola al nostro caso, la parola del Signore stesso : Presso gli uomini
3
questo impossibile ; ma presso Dio tutte le cose sono possibili )).
Perci il Nostro animo si protende in umile preghiera al Signore,
affinch Egli voglia, intorno a S e nella sua unica Chiesa, ricomporre
la grande famiglia dei suoi discepoli; si estende in affettuoso e paterno
invito a tutti i cattolici, affinch sempre pi abbiano in loro e tra loro
il senso sublimante dell'unit del Corpo mistico; e si allarga in rispet-
toso saluto a tutti i credenti in Cristo, mentre gi a Noi ineffabile
letizia ascoltarne il coro ecumenico, ad Oriente e ad Occidente, inneg-
giante con noi a colui ch' il primo e l'ultimo : visse e mor ; ed ecco,
ora vivente per tutti i secoli .
3
Matth. 19, 26.
Acta Pauli Pp. VI 393
NUNTIUS TELEGRAPHICUS
PAULUS PP. VI
* Die 23 mensis aprilis a. 1966.
394 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
PROVISIO ECCLESIARUM
II
TLALNEPANTLANAE-TOLUCENSIS
DECRETUM
De finium immutatione
III
MATRITENSIS
DECRETUM
De erectione dignitatis Thesauri Custodis in Capitulo cathedrali
L. B s .
IV
Designatio pro Tribunali secundae instantiae
i
CALCUTTENSIS - RANCHIENSIS
(BHAGALPURENSIS)
DECRETUM
De mutatione finium provinciarum ecclesiasticarum
II
VISAKHAPATNAMENSIS-V A R A N GALENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
i
COLONIENSIS
26 - A. A. S.
402 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
descripta sunt, immo ipsum cultum maioribus auctibus crevisse notum est
ex Processu in archiepiscopali Curia Coloniensi inter annos 1914 et 1918
constructo super cultu immemorabili Servae Dei Adelheidi (( Sanctae
nuncupatae praestito, in quo plurima collecta sunt documenta pro iuri-
dica confirmatione ab Apostolica Sede obtinenda. Quem Processum Ro-
mam missum Sectio Historica S. Rituum Congregationis diligenti
studio et ea qua pollet sedulitate et sagacitate ad criticae artis normam
perpendit.
Plures interim Summo Pontifici postulatoriae litterae Patrum Car-
dinalium, Archiepiscoporum, Episcoporum aliorumque insignium viro-
rum sunt porrectae, ut immemorabilem cultum Adelheidi praestitum
suprema sua auctoritate confirmare benigne dignaretur.
Quapropter instante Revmo Domino Brunone Wustenberg, Causae
Postulatore legitime constituto, in Ordinaria Sacrorum Rituum Congre-
gatione die 25 ianuarii huius anni in Vaticano habita, Emus ac Revmus
Dominus Augustinus Cardinalis Bea, eiusdem Causae Ponens seu Rela-
tor, dubium discutiendum proposuit: An constet de casu excepto a de-
cretis Urbani Papae VIII. Emi ac Revmi Patres Cardinales, necnon
Officiales Praelati, omnibus attente perpensis, responderunt: Affirma-
tive.
Facta demum de praeteritis Sanctissimo Domino nostro Paulo Pa-
pae VI per infrascriptum Cardinalem S. Rituum Congregationis Prae-
fectum fideli relatione, Sanctitas Sua sententiam Iudicis Ordinarii
Coloniensis super cultu, seu super casu excepto Servae Dei Adelheidis,
Sanctae nuncupatae, confirmare benigne dignata est ; et ita constare
de virtutibus in gradu heroico ut ad disceptationem miraculorum pro
canonizatione procedi quandocumque posset. Quibuslibet contrariis
non obstantibus.
Datum Romae die 27 Ianuarii 1966.
L. S.
II
TAURINENSIS
SUPER DUBIO
L. S.
ACTA TRIBUNALIUM
Citationes edictales
I
COLUMBENSIS
Nullitatis matrimonii (Manion - Smith)
G. M. Rogers, Ponens
II
PITTSBURGENSE
Nullitatis matrimonii (Promotor Iustitiae - Slagle - Moelk)
Citatio edictalis
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Negri - Wilson)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Roberti Wilson,
in causa de qua supra conventi, eundem citamus ad comparendum coram
Tribunali Primae Instantiae Vicariatus Urbis (Piazza S. Callisto, 16),
aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, die 22 septem-
bris 1966, hora decimatertia, pro concordatione sequentis dubii:
Les Ordinaires des lieux, les curs, les fidles ayant connaissance du
lieu de la rsidence dudit M. Robert Wilson, devront, dans la mesure du
possible, l'avertir de la prsente citation.
Tribunal Vicariatus Urbis 409-
II
EDITTO
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
ONORIFICENZE
NECROLOGIO
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
EMERITENSIS - CALABOCENSIS
(SABINENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS S E R V O R U M DEI
AD P E R P E T U A M REI M E M O R I A M
27 - A. A. S.
418 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
CARACENSIS
(TEQUINENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Consti-
tutionis efflcacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta offi-
cere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini prae-
terea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesia-
stica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die tertio et vicesimo mensis Iulii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo quinto, Pontificatus
Nostri tertio.
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
DE F E R N A N D O POO
(RIVI MUNIENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
IV
RUBAGANSIS - ARCIS PORTAL
(HOIMANAE)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
V
VASHINGTONENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Begens
VI
SAIGONENSIS
(XUANLOCENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VII
GUAMENSIS
(AGANENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Beata Maria Virgo, de Vallevenaria vulgo appellata, praecipua Patro-
na totius dioecesis Calaguritanae et Calceatensis-Logrognensis renuntiatur.
PAULUS PP. VI
II
PAULUS PP. VI
III
Beata Maria Virgo, vulgo Nossa Senhora da Oliveira appellata, prin-
cipalis Patrona, Sanctus autem Ioseph, Deiparae Sponsus, ac Sanctus
Sebastianus Martyr secundarii Patroni dioecesis Oliveirensis constituuntur.
PAULUS PP. VI
IV
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia Sancti Francisci Assisiensis
in urbe Quito bonestatur.
PAULUS PP. VI
28 - A. A. S.
434 Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cui vulgo nomen est Villacis , et eam, in qua augustum altaris Sa-
cramentum asservatur, merito dilaudant. Est tamen prae Nobis fe-
rendum hanc ecclesiam non solum propter artis opera commendari
sed etiam ut pietatis actuosae sedem; quod quidem habemus potis-
simum. Eo enim in templo imago (( Patris Nostri Iesu , cui vulgaris
adiecta appellatio del Poder , impense colitur, adeo ut e tota
dicione Aequatoriana atque ex aliis etiam regionibus Christifideles
peregrinantium more eo accedant, munera petituri, gratias acturi.
Quorum spiritualibus necessitatibus Franciscanum communitas, satis
frequens, inservit. Cum vero in eo sit, ut eiusdem Ordinis sodales revo-
lutum annum quadringentesimum ab adventu in Rempublicam Aequa-
torianam concelebrent cumque religionem, cuius inditum domicilium
hoc templum esse diximus, vel maioribus auctibus provehere cupiat,
Venerabilis Frater Paulus Muoz Vega, Episcopus titulo Ceramensis
atque Quitensis Coadiutor sedi datus , Nos rogat, ut ecclesiam illam,
utpote Quiti, urbis egregiae, et Franciscalis Ordinis decus, Basilicae
Minoris nomine ac iure donaremus. Quibus precibus liberiti animo obse-
cundantes, Nos e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia
ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine,
harum Litterarum vi perpetuumque in modum ecclesiam Deo in hono-
rem Sancti Francisci Assisiensis in urbe Quito consecratam ad honorem
ac dignitatem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac
privilegiis, quae templis eodem nomine insignibus, rite competunt.
Contraris quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decer-
nentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare
ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obti-
nere ; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in poste-
rum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ;
irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
i x mensis Novembris, anno MCMLXV, Pontificatus Nostri tertio.
Y
Sanctus Pontianus Papa et Martyr secundarius Patronus pro civitate et
archidioecesi Platensi constituitur.
PAULUS PP. VI
VI
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris cathedrali templo dioecesis Ripanae
attribuuntur.
PAULUS PP. VI
VII
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris ecclesiae cathedrali Montis Alti
tribuuntur.
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Iis qui interfuerunt Conventui vicesimotertio habito a Consociatione v. d.
Fdration Abolitionniste Internationale . *
II
III
Ad Excellentissimum Virum Petrum Bigayimpunzi, primum Burundiae
apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici
Litteras concrediti muneris testes tradentem. *
Monsieur l'Ambassadeur,
Les nobles paroles que vous venez de Nous adresser Nous touchent
profondment et sont tout l'honneur de votre personne et de votre
Patrie, qui se trouve, par vous, reprsente pour la premire fois auprs
du Saint-Sige.
Nous avons suivi avec un vif intrt, au cours de ces dernires annes,
l'accession de nombreux pays d'Afrique l'indpendance et Nous n'avons
pas oubli l'empressement avec lequel Sa Majest Mwambutsa IV, Mwami
du Burundi, vint en personne rendre hommage, par une visite officielle,
Notre prdcesseur le Pape Jean XXIII en dcembre 1962.
C'tait attester, ds les premiers pas de votre jeune Etat dans les
voies de l'indpendance, son souci d'entretenir avec l'Eglise de cordiales
relations et de donner aux valeurs spirituelles, dans la vie du Pays, la
place d'honneur qui leur revient.
Cela ne saurait Nous tonner. Le Burundi est, en effet, un des Etats
du vaste continent africain o la prdication du message vanglique a
trouv l'accueil le plus favorable. Et de nombreuses institutions reli-
gieuses, scolaires ou charitables sont l pour tmoigner aujourd'hui de
la vitalit du catholicisme dans votre Pays.
C'est pour Nous, vous le devinez, un motif de joie. Et c'est aussi,
Nous semble-t-il, le gage du plus heureux avenir pour le Burundi.
L'Eglise en effet, faisant pntrer toujours plus profondment l'esprit
1
Gen. 1, 26.
2
Mare. 8, 2.
* Die 12 mensis maii a. 1966.
444 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
NUNTIUS TELEGRAPHICUS
PAULUS PP. VI
NOTIFICATIO
P. Parente, a Secretis
446 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
R A V E N N A T E N S I ET E E R R A R I E N S I S
DECRETUM
De mutatione finium archidioecesim
II
RATISBONENSIS-EYSTETTENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
III
Designatio pro Tribunali primae et secundae instantiae
i
F L O R E N T I N A SEU P R A T E N S I S
;
S U P E R DUBIO
29 - A. A. S.
.450 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
D E R T O S E N S I S SEU B A R C I N O N E N S I S
SUPER DUBIO
L . & S.
III
TUSCULANA
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Mariae Gabrielae Sagheddu,
monialis professae Ordinis Cisterciensium Reformatorum seu strictioris
observantiae.
SUPER DUBIO
raverat, morbi signa persensit, qui brevi post ad exitum eam adduxit.
Die enim 23 Aprilis anni 1939, Christo Bono Pastori dicata, animam
efflavit.
Eius sanctitatis fama statim saepta monasterii egressa, late, prae-
sertim inter Iuventutis Catholicae asseclas, diffusa est.
De ea Emus Episcopus Tusculanus Processum Ordinarium instituit,
Rogatoriales vero Excmi Episcopi Norensis, Balneoregiensis et Fribur-
gensis, qui omnes, Romam transmissi, diligenti examini subiecti fuere.
Servatis igitur omnibus de iure servandis, die 8 Februarii mensis
anni 1961 decretum prodiit super revisione scriptorum, ut inoffenso
pede ad ulteriora procederetur.
Interim postulatoriae litterae, quas vocant, ad Apostolicam Sedem
relatae fuere a quibusdam Patribus Cardinalibus, Archiepiscopis et
Episcopis, nec non a clarissimis viris ac mulieribus Actionis Catholicae
et a duobus Abbatibus anglicanis, Servae Dei glorificationem deposcen-
tibus. ^
Instante igitur Revmo Domino Deodato Dewilde, Ordinis Cister-
ciensium Reformatorum seu Strictioris Observantiae Postulatore gene-
rali, Emus ac Revmus Dominus Carolus Cardinalis Confalonieri, Causae
Ponens seu Relator, in Ordinario particulari S. Rituum Congregationis
Coetu, die 13 Iulii mensis anni huius coadunato, dubium discutiendum
proposuit : An signanda sit Commissio introductionis Causae Servae
Dei Mariae Gabrielae Sagheddu, monialis professae Ordinis Cister-
ciensium Reformatorum seu Strictioris Observantiae, in casu et ad effec-
tum de quo' agitur. Et Emi ac Revmi Patres sacris tuendis ritibus prae-
positi, post relationem ipsius Emi Ponentis, Revmorum Praelatorum
Officialium votis inspectis, omnibus mature perpensis, rescribendum
censuerunt : Signandam esse Commissionem, si Sanctissimo placuerit.
Quibus omnibus Sanctissimo Domino nostro Paulo Papae VI ab
infrascripto S. Rituum Congregationis Cardinali Praefecto fideliter
relatis, Sanctitas Sua Commissionem introductionis Causae Servae Dei
Mariae Gabrielae Sagheddu, monialis professae Ordinis Cisterciensium
Reformatorum seu Strictioris Observantiae propria manu signare beni- v
gne dignata est, die 15 Iulii 1965.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, die 15 Iulii a. D. 1965.
IV
PINEROLIENSIS
SUPER DUBIO
L . & S.
Ferdinandus Antonelli, O. F. M., a Secretis
Diarium Romanae Curiae 463
G i o v e d , 1 2 m a g g i o 1 9 6 6 , i l Santo P a d r e P a o l o V I h a rice-
v u t o in solenne U d i e n z a , per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Signor PIERRE BIGAYIMPUNZI,
Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario del B u r u n d i .
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare:
ONORIFICENZE
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
I
Vacatio legis prorogatur quorundam Decretorum Concilii Oecumenici
Vaticani II.
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
Acta Pauli Pp. YI 467
II
Normae Episcopis impertiuntur ad facultatem dispensandi spectantes.
PAULS PP. VI
6
Cfr. can. 294 1.
7
Cfr. can. 315 1.
s
Cfr. can. 323 1.
9
Cfr. can. 94.
10
Cfr. Decretum Christus Dominus, n. 8, b.
470 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
11
Cfr. can. 213 2.
13
Meminerint Episcopi, in perpendendis causis propter quas ab ordinandorum aetatis
defectu dispensare valent, gravitatem eorum quae Decret Conciliari Optatam totius,
n. 12, statuuntur.
ls
Cfr. Decretum Optatam totius, n. 12.
Acta Pauli Pp. VI 471
1 4
Can. 985, 3.
l s
Can. 985, 4.
" Cfr. A. A. S. LVIII (1966) p. 237.
472 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris ecclesiae Beatae Mariae Virgini in
Caelum Assumptae Gedaniae dicatae conferuntur.
PAULUS PP. VI
II
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris decoratur cathedrale templum dioe-
cesis Clivi Zamorensis, Beatae Mariae Virgini, v. d. Nuestra Seora de
La Paz , consecratum.
PAULUS PP. VI
III
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
Acta Pauli Pp. VI 477
IV
Nuntiatura Apostolica in Republica Malaviensi erigitur.
PAULUS PP. V I
Ad perpetuam rei memoriam. Quantum utilitatis e publicis offi-
ciorum rationibus, quae Apostolicae huic Sedi intercedunt cum Civita-
tibus, soleat exsistere, neminem latet estque usu iam dudum comproba-
tum. Cum igitur commodum esse visum fuerit Apostolicam Sedem et
Malaviensem Rempublicam publicis huiusmodi vinculis inter se coniungi,
Nos, motu proprio, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque
Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi, in Republica
Malaviensi Nuntiaturam Apostolicam erigimus et constituimus. Eidem
ergo sic per Nos erectae Nuntiaturae omnia et singula deferimus officia,
privilegia atque indulta, quae huiusmodi Legationum propria sunt.
Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, de-
cernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter
exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere; eidemque Nuntiaturae sic constitutae nunc et in posterum
plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irri-
tumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter contigerit attentari.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i
mensis Maii, anno MCMLXVI, Pontificatus Nostri tertio.
EPISTULAE
I
Ad E.mum P. D. Franciscum titulo SS. Ioannis et Pauli S. R. E. Presb.
Cardinalem Spellman, Archiepiscopum Neo-Eboracensem, decem lustra
implentem ex quo sacerdotio est auctus.
PAULUS PP. VI
Dilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. Be-
nevolentiae caritas, quam erga te, Dilecte Fili Noster, penitus animo
inhaerere sentimus, significantior et apertior nunc prodeat oportet,
cum anni circulus mox tibi faustam anniversariam memoriam revehet :
478 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nam decem condes lnstra ex eo die elapsa, quo tu sacerdotio auctus es.
Laetitiae sanctae, qua clerus populusque archidioecesis Neo-Ebo-'
racensis te felicitatem praeteriti eventus recolentem circumstabunt, decet
sane et expedit Nos veluti culmen afferre, dum hasce per Litteras Nostras
tibi bene ominata verba proferimus, quae quidem ut Nobis gratum est
promere, ita tibi iucundum erit excipere.
Cuncta igitur bona, spirituali profectui congruentia, vigorem vir-
tutis, restauratas vires, pie agendi novas alacritates a Patre luminum,
Deo totius consolationis, precamur, immo deprecamur.
Votis autem gratulationes cum laudis praeconio interserere haud
una de causa iustum et aequum esse ducimus.
Nam in sacro ministerio diuturni temporis iam emensa spatia in
exemplum sollers, vigil, arduis rebus non territus, consilii prudens et
in exsequendo magnificus et munificus, profuturis tuo muneri et uni-
verso catholico nomini operibus et meritis implevisti, ita ut solidum
honoris nomen adeptus sis, et Nos quoque, haud minus quam Decessores
Nostri, de benef actis in Ecclesia collocatis gratias sincere et ex animo
tibi agamus.
Ex praeclare adhuc gestis fac validum generosumque sumas incita-
mentum, ut nova impulsione voluntatis perficias et de die in diem ad
appetenda meliora et potiora proficias. Memor sit (Deus) omnis sacri-
ficii tui, et holocaustum tuum pingue fiat. Tribuat tibi secundum cor
x
tuum et omne consilium tuum confirmet , f reto scilicet adiutorio
Domini Iesu, qui est eritque semper magis magisque tuus ac tu ipsi, et
2
insigniter possidens fidei donum electum, quo nihil pretiosius, suavius,
sanctius.
Quo autem salutarior sacerdotii tui natalis contingat, id tibi facul-
tatis facimus, ut, quo volueris die, adstantibus christifidelibus nomine
Nostro Nostraque auctoritate benedicas, plenaria Indulgentia pro-
posita.
Nihil denique Nobis restat nisi ut tibi, Dilecte Fili Noster, Antisti-
tibus Coadiutori et Auxiliaribus tuis, cunctoque gregi moderationi tuae
commisso Apostolicam Benedictionem libenti volentique animo imper-
tiamus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x mensis Aprilis anno
MCMLXVI, Pontificatus Nostri tertio.
PAULUS PP. VI
1
Ps. 19, 4-5.
2
Cfr. Sap. 3 , 14.
Acta Pauli Pp. VI 479
II
Ad Excellentissimum Virum U Thant, Consilii Nationum Unitarum Se-
cretarium Generalem, ob coetus Mediolani habitos a Consilio v. d. United
Nations Development Program .
aspire ne se construira qu' ce prix, car, comme on l'a dit trs justement,
le dveloppement est le nouveau nom de la paix .
Telles sont les penses que Nous inspire la prochaine runion de
Milan et que Nous avons estim utile de vous communiquer, dans notre
dsir de ne rien pargner pour assurer, avec la fconde collaboration de
tous les hommes de bonne volont, la paix dans la vrit, la justice, la
charit, et la libert.
C'est dans ces sentiments que Nous appelons de grand cur sur
Votre Excellence, sur Monsieur Paul G. Hoffman, Directeur du Pro-
gramme des Nations Unies pour le dveloppement, et sur tous ceux qui
participent cette session, l'abondance des divines Bndictions.
Du Vatican, le 26 mai 1966.
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Moderatoribus e singulis nationibus et membris summorum Consiliorum
Pont. Operum Missionalium, Romae annuum Coetum habentibus.*
31 - A. A. S.
482 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
Habita in Basilica Vaticana, Eucharisticum sacrificium Beatissimo Patre
peragente, ad Polonos qui e variis terrarum orbis regionibus Romam pe-
regrinati sunt, sacri Millennii suae Nationis celebrandi causa.*
Diletti figli!
Chi siete voi, che assistete a questa sacra celebrazione, e che riem-
pite d'insoliti canti questa basilica? Oh! Noi lo sappiamo; e non pos-
siamo annunciarvi la parola evangelica di questa domenica, n offrire
a Dio il Sacrificio della Messa, che abbiamo incominciato, senza prima
salutarvi e senza prima stabilire con voi quella unit spirituale, che
deve preparare la presenza sacramentale di Cristo fra noi. La comunione
dei nostri animi deve precedere e predisporre la nostra comunione con
Lui; l'attuazione del corpo mistico di Cristo, ch' la Chiesa, stru-
mento e fine dell'attuazione del Corpo reale di Cristo, che sar tra poco
con noi nel Mistero Eucaristico.
Chi siete voi, Noi lo sappiamo ; perch a questo rito Ci avete invitati,
e perch a questo rito Noi vi abbiamo attesi ; e come un padre accoglie
figli che vengono da lontano sulle soglie della casa domestica, non
meno loro che sua, cos siamo lietissimi di avervi oggi con Noi, di
aprirvi non solo le porte di questo santuario, che custodisce la tomba
dell'Apostolo Pietro, ma le braccia altres, ed il cuore ! Noi lo sappiamo :
voi siete Polacchi ; veri Polacchi, e perci cattolici ; pellegrini Polacchi
voi siete, provenienti da diverse e da lontane regioni, dispersi nel mondo,
ma memori sempre della comune origine, consapevoli sempre d'una fra-
ternit di sangue, di storia, di lingua, di religione, e sempre pronti
a mettervi in cammino verso una comune meta centrale, come il vostro
poeta nazionale scriveva : (( La stella dei pellegrini la fede celeste ; e
1
Miekiewicz.
Acta Pauli Pp. VI 485
mento eomune d'una Nazione cos nobile e alla Chiesa cos deferente,
qual la Polonia.
Ma diciamo subito : non per questo Noi la ameremo meno, la diletta
Polonia. Cos certamente farete voi pure, carissimi figli qui presenti,
e cos faranno i fedeli Polacchi residenti in Patria, e sparsi per il
mondo.
Nous voulons que les Polonais de langue franaise soient eux aussi
salus par Nous et assurs de Notre bienveillance et de Notre Bn
diction.
HI
Sacris Virginibus e Sodalitate Antistitarum maiorum, quae interfuerunt
generali decimoquarto Coetui Romae habito.*
1
Cfr. Luc. 10, 42.
2
N. 44.
s
Ib., n. 46.
4
Phil. 3, 8-12.
490 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
5
Const. cit., n. 46.
Acta Pauli Pp. VI 491
8
Matth. 18, 18.
7
N. 66.
' Phil. 3, 8.
9
Ib.
492 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
Ad opifices e variis nationibus habita in Vaticana Basilica, cum sollemnia
agerentur, septuagesimo quinto anno volvente postquam Leo PP. XIII Lit-
teras Encyclicas Rerum novarum edidit.*
) elica, Noi potremmo enunciare, fra gli altri, questi semplici, ma fon-
damentali assiomi :
Primo. La Chiesa si interessata a fondo della questione sociale.
Nessuno la pu rimproverare di assenza, di timidezza, di superficialit,
d'incostanza. Essa ha sentito il grido di dolore del proletariato operaio ;
non solo, lo ha fatto proprio, non come fomite di odio e di vendetta, ma
come esigenza di amore e di giustizia; e ancora prima di occuparsi
degli altrui bisogni e degli altrui diritti, ha francamente riconosciuto
il proprio nuovo dovere, che la storia delle vicende umane le poneva
davanti : curarsi del mondo operaio, mettersi a fianco degli indifesi, e
cercare con loro e per loro migliori condizioni di vita.
Secondo. La Chiesa ha proclamato la dignit del lavoro, qualun-
que fosse, purch onesto, e vi ha tessuto meravigliosi ragionamenti. S'
x
parlato perfino d'una teologia del lavoro , tanto nel pensiero della
Chiesa l'attivit umana, anche manuale ed esecutiva, stata ricono-
sciuta nelle sue pi umane e pi misteriose implicazioni. E del Lavora-
tore, della sua persona, della sua singola e numerica unit sperduta
nella folla (che la Chiesa non chiama massa , ma popolo), della sua
coscienza, della sua libert, dei suoi inalienabili e sacrosanti diritti al
pane, alla famiglia, all'educazione, alla speranza spirituale, alla pro-
fessione religiosa, che cosa non ha detto e proclamato la Chiesa? Chi
pi di essa ha avuto stima, rispetto, cura, amore della vostra persona-
lit, Lavoratori che ci ascoltate?
Terzo assioma. La Chiesa ha fatto proprio, non solo nella dottrina
speculativa (come sempre fu, da quando risuon il messaggio evange-
lico, che proclam beati coloro che hanno fame e sete di giustizia), ma
anche nell'insegnamento pratico il principio del progresso della giustizia
2
sociale e cio della necessit di promuovere l'attuazione del bene
comune, riformando la norma legale vigente, quando essa non tenga
conto sufficientemente dell'equa distribuzione dei vantaggi e dei pesi del
3
vivere sociale. Oltre il concetto di giustizia statica, sancita dal diritto
positivo, e tutrice d'un dato ordine legale, un altro concetto di giustizia
dinamica, derivato dalle esigenze del diritto naturale, il concetto di
giustizia sociale reso operante nello sviluppo dell'umana convivenza.
Quarto. La Chiesa non ha temuto di scendere dalla sfera religiosa
sua propria a quella delle condizioni concrete della vita sociale. Come
1
Cfr. Chenu.
2
Cfr. Summa Theol. E M I , 58, 5.
3
Cfr. Jarlot, Doctrine pontificale et histoire, p. 178.
Acta Pauli Pp. VI 495
V
Ad Excellentissimum Virum Renatum Schick Gutirrez, Nicaraquanae
Reipublicae Praesidem.*
Seor Presidente:
32 - A. A. S.
498 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VI
A Beatissimo Patre habita, cum Coetui interesset Commissionis Centralis
de coordinandis post Concilium laboribus et Concilii decretis inter-
pretandis .
Venerabiles Fratres,
Laeto admodum animo huic coetui Nobis interesse placuit, per quem
vestra Centralis Commissio de coordinandis post Concilium laboribus
et Concilii decretis interpretandis conventibus Commissionum post-
Conciliarium, qui ad hunc diem habiti sunt, finem imponit.
Concilium Oecumenicum Vaticanum secundum, ut adhuc commoto
VII
Moderatoribus ceterisque operam navantibus incepto v. d. Cursillos de
Cristiandad , qui e multis nationibus interfuerunt Conventui Romae
habito.*
Cursillistas de Cristiandad
Hermanos e Hijos amadsimos:
1
Litt. Eneyc. Ecclesiam suam, n. 47.
2
Cf. Eph. 5, 27.
3
Lumen gentium, n. 36.
504 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Amadsimos Hijos:
La visin de los males que afligen a la Iglesia y a la humanidad
muchas veces oprimen Nuestra alma. Mas permitidnos expresar el
gozo sobreabundante que en estos momentos la inunda ante el coro
inmenso de vuestra fe viril en Cristo, de vuestra fidelidad a la Iglesia,
de vuestra fervorosa adhesin a esta Ctedra de Pedro y al ministerio
de la Jerarqua Episcopal.
Cursillistas de Cristiandad! Cristo, la Iglesia, el Papa cuentan
con vosotros.
Seris siempre apstoles?
Trataris con vuestro testimonio de que la Iglesia aparezca al
mundo bella como Cristo la vio, la quis, la am?
Estis listos para realizar el programa del Concilio?
Gracias ! Gracias ! San Pablo os aliente : la Virgen Reina de los
Apstoles y Madre de la Iglesia os ampare. En nombre de su Hijo
recibid Nuestra ms amplia y cordial Bendicin Apostlica.
VIII
Exc.mo Viro Reipublicae Columbianae apud Sedem Apostolicam Legato
et aliquot illius Nationis christifidelibus, a Beatissimo Patre coram admis-
sis, ut ritui interessent primarii lapidis fausta precatione lustrati cuius-
dam templi Bogotae exaedificandi.*
Seor Embajador,
Amadsimos Hijos de Colombia :
Las amables palabras con todos los deseos en ellas contenidos
que Vuestra Excelencia, Seor Embajador, Nos acaba de dirigir, son
expresin clara de los sentimientos que como fiel servidor de la Iglesia y
IX
Religiosis viris ex Instituto Fratrum Scholarum Christianarum, qui Gene-
rali suae communitatis Conventui interfuerunt.*
Chers fils,
1
n. 5.
2
n. 8.
3
Ibid.
508 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
traite, mais de celle qui, aujourd'hui, est confie vos soins, avec ses
exigences, ses qualits et ses faiblesses.
C'est, en somme, cette double fidlit qui est rappele en termes
quivalents par un autre document conciliaire, qui vous concerne ga-
lement, celui qui est consacr l'adaptation et la rnovation de la vie
religieuse.
On maintiendra fidlement, y est-il dit, l'esprit des fondateurs et
leurs intentions spcifiques . Mais on y formule galement le souhait
que les membres des Instituts religieux, discernant avec sagesse les
traits particuliers du monde d'aujourd'hui, soient mme de porter
4
aux hommes dans votre cas, aux enfants un secours plus efficace .
D'abord donc la fidlit vos origines. Vous tes des religieux, des
mes consacres, des hommes d'Eglise. Voil la considration fonda-
mentale, celle qui doit avoir le pas sur toutes les autres. La formation
spirituelle, d'abord et avant tout. Car ce n'est que par un souci constant
d'alimenter et de dvelopper leur vie intrieure que les Frres des
Ecoles Chrtiennes pourront exercer avec fruit leur belle mission
d'ducateurs.
Mais la seconde exigence ne requiert pas une moindre attention.
Vous aurez remarqu que lorsque le Dcret sur l'Education chrtienne
numre les qualits de l'enseignant, il mentionne avec soin l'aptitude
5
continuelle se renouveler et s'adapter .
Cette adaptation appelle tous et chacun un examen de conscience.
Il s'agit pour vous, notamment, de trouver les formules d'une pdagogie
chrtienne adapte aux exigences de notre temps, et pour cela il
vous faut tre l'coute de la faon dont Dieu parle au cur des
jeunes d'aujourd'hui. Pater semper operatur, et ego operor : le Pre
6
agit sans cesse, et moi aussi j'agis , nous assure le Christ. C'est dire
que Dieu est sans cesse au travail pour duquer les mes de tous les
temps selon sa divine pdagogie. Le message est identique, c'est celui
de l'Evangile, celui qui fut donn une fois pour toutes par les paroles
et les exemples du Dieu incarn. Mais l'Esprit-Saint dit ce message
diffremment au cur de chaque gnration.
Et c'est dans cette attention la voix de l'Esprit qu'est le secret
des vrais ducateurs. Ce fut le souci de vos devanciers, ce sera le
vtre. C'est le souhait que Nous Nous plaisons former pour vous
4
Decret. Perfectae caritatis, n. 2.
5
n. 5.
Io. 5, 17.
Acta Pauli Pp. VI 509
me
au moment o vous tes runis pour votre 39 Chapitre Gnral.
Il ne Nous reste, chers fils, qu' invoquer la protection trs sp-
ciale de votre Fondateur sur l'heureuse continuation de vos assises.
Vous tes rassembls auprs de sa dpouille mortelle. Ses crits sont
entre vos mains. Son esprit vous est familier. Que sa puissante inter-
cession s'exerce en votre faveur, Nous le lui demandons de tout cur,
tandis que Nous faisons descendre sur vos personnes et vos travaux,
sur vos maisons, et sur toute la grande famille lasallienne, en gage
de Notre particulire bienveillance, une large et paternelle Bn-
diction Apostolique.
X
Religiosis viris e Congregatione Sacerdotum a Sacro Corde Iesu, qui Romae
interfuerunt Generali suae communitatis Coetui.*
Chers fils,
Les paroles que vient, de prononcer votre Suprieur Gnral rendent
trs prsente Notre esprit l'image de votre belle Congrgation, et
Nous aimons y voir le reflet des dispositions qui sont celles de vos
mes au moment ou vous clbrez votre quinzime Chapitre Gnral.
Le souci de rester pleinement dans l'esprit de votre Fondateur, le
serviteur de Dieu Lon Jean Dehon, entrane chez vous une double
fidlit laquelle il vient d'tre rendu hommage : fidlit la note
distinctive qu'il a voulu imprimer vtre famille religieuse : une
ardente dvotion au Sacr Cur ; fidlit galement au souci qui fut
le sien d'un apostolat pleinement adapt aux conditions du monde
moderne.
C'est dans cette double lumire que Nous aimons vous accueillir
aujourd'hui, quelques jours de la fte liturgique du Sacr Cur et
en ce mois de juin tout spcialement consacr son culte.
La figure de votre Fondateur a t voque plusieurs reprises en ces
dernires annes propos du Concile oecumnique. Il n'tait que juste
de rappeler la part qu'il avait prise, comme stnographe, au premier
Concile du Vatican, et il n'tait pas sans intrt non plus de faire con-
natre au grand public les notations que lui inspirait au jour le jour
le droulement de ce grand vnement d'Eglise dont il tait un tmoin
privilgi. Il Nous plat de mentionner surtout devant vous la bienveil-
1
A. A. S. LVII, 1965, p. 300.
2
Lettre pontificale Diserti interpretes facti, du 25 mai 1965.
Acta Pauli Pp. VI 511
XI
Ad Excellentissimum Virum Mohamad Nazir Isa Datuk Basa Nan Balimo,
Reipublicae Indonesiae cum auctoritate Legatum, qui Summo Pontifici
Litteras concrediti muneris fidem facientes tradidit.*
Mister Ambassaor,
We thank you for your kind words, and We are happy to welcome
you once again, this time in your new quality as Ambassador
Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of Indonesia to the
Holy See.
In the two and a half years since Your Excellency presented
Oredential Letters as Minister, We have had occasion to admire your
tactful and delicate fulflment of your high duties. We are confident
that, by your higher rank, the already cordial relations existing
between your great Nation and this Apostolic See will become stronger,
closer and ever more friendly.
Henee We renew Our welcome to Your Excellency, and assure you
of Our best wishes for the success of your mission and of Our fllest
C o o p e r a t i o n and continued benevolence. We request your good offices
to convey to the President and Government of the Republic, and to ali
the beloved people of Indonesia, Our respectful greetings; upon ali,
We glady invoke richst heavenly blessings.
XII
Ad Excellentissimum Virum Ioannem Schwarzenberg, Reipublicae Foe-
deratarum Austriae Civitatum cum auctoritate Legatum, Summo Pon-
tifici Litteras demandati muneris testes tradentem.*
NUNTIUS RADIOTELEVISIFICAS
33 - A. A. S.
514 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
vous quand, vous retournant vers ce long pass, vous dcouvrez tout
ce qu' travers bien des vicissitudes, les syndicats, les mutualits, les
caisses d'pargne, les assurances et coopratives fondes dans un esprit
chrtien ont apport la vie du pays, t plus encore ce que la jeunesse
ouvrire chrtienne, sortie du cur de ce grand aptre des temps
modernes, le vnr cardinal Joseph Cardijn, a donn l'Eglise et au
monde.
Dans le sillage de ces gnreux pionniers et militants, vous avez
voulu tre, vous aussi, des tmoins vivants et agissants de l'Eglise au
sein de la communaut des travailleurs, afin d'apporter vos frres,
avec la foi du Christ, plus de vrit, plus de justice, de libert et
d'amour.
Ce fut l'honneur et la tradition de votre Mouvement Ouvrier Chrtien
d'tre l'coute de l'enseignement social de l'Eglise dans ses dvelop-
pements successifs, marqus par les grandes encycliques Quadragesimo
anno de Pie XI et Mater et Magistra de Jean XXIII.
Continuez, chers fils, dans l'esprit de vos devanciers. Il s'agit main-
tenant pour vous de vivre le dcret conciliaire sur l'apostolat des lacs
et la constitution pastorale sur l'Eglise dans le monde d'aujourd'hui.
En puisant votre inspiration dans l'enseignement de l'Eglise, vous
voulez, tout en collaborant en un dialogue ouvert avec d'autres
organisations pour la promotion efficace des valeurs humaines dans la
profession et la cit vous voulez surtout christianiser les institutions
temporelles et conduire vos frres de travail vers le Christ. Et, en chr-
tiens, vous avez la proccupation toujours prsente de vivre frater-
nellement, au-del des difficults de langue ou de tradition, de condition
sociale ou de culture; soyez fidles aux richesses du pass, et uvrez
tous ensemble pour un avenir plus humain et plus chrtien. Continuez
garder ce double souci d'amliorer la condition matrielle du monde
ouvrier et de mettre au premier rang son intrt spirituel.
Enfin, entrez gnreusement dans le mouvement mondial des travail-
leurs chrtiens, pour mieux promouvoir, l'chelle du monde tout
entier, ces valeurs humaines et chrtiennes que vous avez reues en
hritage. Ainsi l'apostolat des lacs et l'action sociale chrtienne rso-
lument mens avec un mme enthousiasme et dans une aide fraternelle
rciproque vis--vis des pays d'ingal dveloppement auront-ils valeur
entranante de tmoignage aux yeux de vos frres, les travailleurs du
monde entier.
Acta Pauli Pp. VI 515
NUNTIUS RADIOPHONICUS
Amadsimos Mexicanos :
En la fiesta litrgica de este da a todos los mbitos de la tierra se
expande con entonacin coral la invitacin : Venid y adoremos a
Cristo Rey que coron a su Madre . La asamblea cristiana, con la
certeza de realidad cumplida, se alegra del mensaje celeste : (( He aqu
que concebirs en tu seno y dars a luz un hijo, y le pondrs por nombre
Jess. El ser grande y ser llamado Hijo del Altsimo, y el Seor le
dar el trono d David, y reinar en la casa de Jacob para siempre, y
1
su reino no tendr fin. Aqul que en la inmensidad del cielo no caba,
se encierra voluntariamente en el seno virginal de Mara, constituida
con ello en Madre de Dios, del Autor del Universo, Prncipe de la paz,
Seor de los que dominan.
La Iglesia corona el culto especial que la piedad del pueblo tributa a
Mara durante el mes de mayo con la fiesta de su realeza universal :
Nuestra Seora aparece as asociada por Cristo y con Cristo a su triunfo
y su gloria; la pedagoga espiritual de la liturgia, al mostrarnos las
prerrogativas de Mara, nos seala en ellas el camino hacia Cristo.
Ante el altar de ese Santuario, nuestro dignsimo Cardenal Legado
hace la ofrenda de la Rosa de Oro, regalo pontificio otrora frecuente a
las potestades de la tierra, como premio de la Santa Sede por sus bene-
merencias religiosas : En este obsequio, como dijimos al bendecirlo en
la Capilla Sixtina, hemos querido honrar la Baslica de Nuestra Seora
de Guadalupe y premiar la fe y la devocin mariana del Pueblo mexicano.
2
Luc. 1, 48.
3
Lumen gentium, n. 65.
4
De Virginibus, II, 2, 2, 15 ; PL 16, 210.
8
Lumen gentium, n. 65.
Sacra Congregatio Consistorialis 57
i
PROVISIO ECCLESIARUM
II
M A R I A N O P O L I T A N A E - MONTIS L A U R E I
DECRETUM
De finium immutatione
III
LUSITANIAE
DECRETUM
De erectione vicariatus castrensis
DECLARATIO
i
LULUABURGENSIS - KABINDANSIS
DECRETUM
De mutatione finium
II
BAND JARMASINENSIS - SAMARINDAENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
i
DECRETUM
De Communione in valetudinariis
II
LAUDENSIS
SUPER DUBIO
L . $ S.
III
URBIS ET ORBIS
De festo S. Ioseph proximo anno celebrando
Cum proximo anno 1967 festum S. Ioseph, Sponsi B. Mariae Virgi-
nis, Conf. et Ecclesiae universae Patroni, ob occurrentiam Dominicae II
Passionis seu in palmis transferendum esset, ad rubricarum nor-
mam, a die 19 Martii in diem 4 Aprilis, nonnulli locorum Ordinarii ab
hac Sacra Rituum Congregatione petierunt ut eiusdem Sancti Ioseph
festum celebraretur die 18 Martii.
Sanctissimus porro Dominus noster Paulus Papa V I , referente in-
frascripto S. R. C. Cardinali Praefecto, in Audientia die 9 Maii anni
huius eidem concessa, relatis precibus benigne annuit statuitque ut
proximo anno 1967 Officium et Missa de S. Ioseph, Sponso B. M. V.,
Conf. et Ecclesiae universae Patrono, celebrentur die 18 Martii : ser-
vatis de cetero rubricis.
Ex Secretaria S. Rituum Congregationis, die 13 Maii 1966.
ARCADIUS M. Card. LARRAONA, Praefectus
- L . S.
34 - A. A. S.
530 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA TRIBUNALIUM
Citationes edictales
BISUNTINA
Nullitatis matrimonii et nullitatis sententiae
(Promotor Iustitiae - Vaton - Bernard)
II
M E D I O L A N E N S I S SEU B E R G O M E N S I S
Nullitatis matrimonii
(Marchetti - Fischer)
M a r t e d 2 4 m a g g i o 1 9 6 6 , i l Santo P a d r e P a o l o V I h a rice-
v u t o in Visita Ufficiale Sua E c c e l l e n z a il Signor REN SCHICK
GUTIRREZ, Presidente della R e p u b b l i c a del Nicaragua.
G i o v e d , 1 6 g i u g n o 1 9 6 6 , i l Santo P a d r e P a o l o V I h a rice-
v u t o in solenne U d i e n z a , per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua E c c e l l e n z a il S i g n o r MOHAMAD NAZIR ISA DATUK
BASA NAN BALIMO, A m b a s c i a t o r e Straordinario e Plenipoten-
ziario della R e p u b b l i c a d e l l ' I n d o n e s i a .
L u n e d , 2 0 g i u g n o 1 9 6 6 , i l Santo P a d r e P a o l o V I h a ricevuto
in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere Cre-
denziali, Sua Eccellenza il Signor IOHANNES SCHWARZENBERG,
Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario della R e p u b -
blica Federale di Austria.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare:
15 giugno 1966. L'Ili.mo e Rev.mo Monsig. Graud Giuseppe, dei Sulpi-
ziani, Consultore della Sacra Congregazione
per la Dottrina della Fede.
18 Il Rev.mo Padre Prez Raffaele, degli Agostiniani, Pro-
motore Generale della Fede nella Sacra Congre-
gazione dei Riti.
1 luglio Il Rev.mo Padre Hamer Girolamo, dei Predicatori, Segre-
tario aggiunto del Segretariato per l'unione dei
Cristiani.
13 luglio Il Rev.mo Fr. Clancy Ferdinando, dei Fratelli delle
Scuole Cristiane d'Irlanda, Consultore della
Sacra Congregazione dei Religiosi.
14 Il Rev.mo Sac. Grumelli Antonio, Sottosegretario del Se-
gretariato per i non credenti.
Diarium Romanae Curiae 535
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare:
ONORIFICENZE
NECROLOGIO
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
SAIGONENSIS
(PHCONGENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
35 - A. A. S.
546 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
IOANNESBURGENSIS
(DE TRANSVAAL OCCIDENTALI)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Consti-
tutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta offi-
cere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini prae-
terea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesia-
stica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die quartodecimo mensis Octobris,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo quinto, Pontificatus
Nostri tertio.
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
CZSTOCHOVIENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
IV
D E P O N T A G R O S S A ET ALIARUM
(GARAPAVENSIS)
PAULUS E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
V
BAMBARITANAE
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VI
DE THAILANDIA
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VII
S. L U D O V I C I SENEGALENSIS
(NOUAKOHOTTENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VIII
A H W A Z CHALDAEORUM
(SEHNAENSIS CHALDAEORUM)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro 8. R. E. Cancellario
HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GUSTAVUS Card. TESTA
a publicis Ecclesiae negotiis 8. Congr. pro Ecclesia Orient. Pro-Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regem
IX
AMIDENSIS CHALDAEORUM
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro 8. B. E. Cancellario
6B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GUSTAVUS Card. TESTA
a publicis Ecclesiae negotiis 8. Congr. pro Ecclesia Orient. Pro-Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Begens
FODINENSIS
(MALDONADENSIS - ORIENTALIS ORAE)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
36 - A. A. S.
562 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
runt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die decimo mensis Ianuarii, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo sexto, Pontificatus Nostri
tertio.
Pro S. R. E. Cancellario
S* HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONPALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis 8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
XI
EXARCHATUS APOSTOLICUS
PRO FIDELIBUS RITUS BYZANTINI MELKITARUM
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
XII
KABALENAE
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro S. B. E. Cancellario
HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Begens
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris Sanctuario Mariali, quod a Sa-
cro Monte di Viggiano appellatur et intra Potentinae-Marsicensis dioe-
cesis fines est situm, deferuntur.
PAULUS PP. VI
II
PAULUS PP. VI
III
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia cathedralis Pistoriensis
decoratur.
PAULUS PP. VI
IV
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia cathedralis Camposina
honestatur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. Camposinae urbis ac dioecesis prae-
cipua sedes atque domicilium cathedrale templum, prout Nobis inno-
tuit, est habendum, quippe cum, loco primitivae sacrae Aedis exstructum,
Cleri studium omniumque fidelium pietatem clare ostendat. Quod qui-
dem, Divino Salvatori dicatum, cuius festum die vi mensis Augusti quo-
tannis sollemniter celebratur, molis amplitudine nec non plurimis Re-
demptoris, Beatae Mariae Virginis nonnullorumque Sanctorum signis
magnisque pictis tabulis inter alia templa excellit et est admiratione
dignum. Anno MCMXXXVI, primo exacto saeculo ex quo pagus ille ad
urbis dignitatem fuit evectus, desideratissimus Sebastianus Presb.
Acta Pauli Pp. VI 571
ALLOCUTIONES
I
Ad Exc.mos Praesules Italicorum Episcoporum Coetus, qui Romam con-
venerunt ut Conventui primo post exactam Oecumenicam Synodum inte-
ressent, nova de eo Coetu condita lege. *
Venerati Fratelli!
Salutiamo l'Assemblea Generale della Conferenza Episcopale Ita-
liana, che per la prima volta, dopo la celebrazione del Concilio Ecume-
nico, si riunisce per trattare le sue grandi questioni, e si raccoglie, a
9
Conoscenza, studio, applicazione dell eredit del Concilio
Una parola circa il giudizio che noi dobbiamo avere e professare sul
Concilio, perch sar bene che tale giudizio sia chiaro, univoco, positivo
ed efficiente. Quando si pone mano alla costruzione d'un grande edificio,
l'opera appare piena di difficolt e di incertezze, sia nella idea che nel-
l'esecuzione, anzi carica di deficienze e di fatiche ; le strutture nascenti
non lasciano ancora intravedere le linee definitive. A lavori terminati,
rimosse le impalcature, il disegno architettonico, che ha presieduto ai
lavori, si rivela nella sua bellezza e nel suo equilibrio. Cos stato del
Concilio Ecumenico.
Esso un avvenimento di importanza secolare. Non pu essere consi-
derato un episodio conchiuso e finito. Il Concilio consegna alla Chiesa un
tomo , un volume di dottrine e di decreti, che possono segnare la sua
nuova primavera. Non l'inerzia, n la critica, n la revisione, n il
rifiuto nei confronti dell'opera conciliare, che possano giovare alla Chie-
sa. la conoscenza, lo studio, l'applicazione dell'eredit del Concilio, che
devono impegnare da un lato lo studio teologico, dall'altro il governo
pastorale, affinch questo nuovo patrimonio s'inserisca nel deposito ,
nell'ampio quadro delle verit gi acquisite dalla Chiesa. Dobbiamo
guardare al Concilio con riconoscenza a Dio e con fiducia per l'avvenire
della Chiesa ; esso sar il grande catechismo dei tempi nuovi. Esso non
autorizza certamente, anzi contiene e corregge gli arbitri dottrinali e di-
sciplinari, che qualche spirito inquieto ne vorrebbe derivare; ma ci
esorta ad approfondire la nostra meditazione sul mistero di verit, che
la Chiesa porta con s, e ad osare con fiducia lo sforzo apostolico nuovo
perch tale mistero diventi sempre pi la luce del mondo.
A questo proposito Noi vogliamo ancora esprimere il voto per una
saggia, concorde, efficace applicazione della riforma liturgica. Sappiamo
bene che l'Episcopato d'Italia ha gi dato tante opportune disposizioni
e ha gi intrapreso tante buone iniziative, affinch questa grande novit
conciliare segni per il popolo italiano una vera rinascita di sentimento
religioso, un opportuno richiamo alle forme religiose autentiche, un
principio nuovo di educazione spirituale, un processo migliore di for-
mazione comunitaria cattolica, un impulso vivificante all'indispensabile
576 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Le vocazioni sacerdotali
37 - A. A. S
578 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Venerati Confratelli!
Avremmo cento altre cose da dirvi; molto liete alcune, come l'esito
consolante del Giubileo, la magnifica rispondenza della vostra carit
e di quella dei vostri Fedeli al Nostro invito in favore degli affamati
nell'India, il fervore del nostro Laicato cattolico per le nuove mete a lui
segnate dal Concilio, la fecondit della produzione libraria sul Concilio
e il risveglio della cultura cattolica, l'eco delle Nostre parole per la
pace nel mondo, certi felici e sintomatici avvenimenti ecumenici, che
voi conoscete, e cos via. E non liete altre, che riempiono il Nostro cuore
di trepidazione certi orientamenti ideologici e pratici fra il Clero e i
Religiosi, in modo speciale ; di amarezza per la persistenza nel
mondo di sistemi oppressivi della libert religiosa ; di dolore a causa
di conflitti contrari alla pace e alla prosperit di Popoli interi ; di ap-
Acta Pauli Pp. VI 579
II
Eminentissimis Sacri Collegii Cardinalium Patribus, Summo Pontifici die
nominali felicia ac fausta ominantibus. *
1
Rom. x, 12.
Acta Pauli Pp. VI 587
III
Delegatis viris, qui interfuerunt Coetui secundo Mediolani habito a Con-
silio v. d. Conseil d'administration du Programme des Nations-Unies
pour le dveloppement . *
IV
Delegatis viris, qui interfuerunt Coetui ex omnibus nationibus v. d. Con-
ference mondiale sur la Rforme agraire . *
A vrai dire, pour tout ce qui concerne les aspects purement techni-
ques que prsentent ces problmes aspects d'ordre administratif,
par exemple, ou d'ordre conomique et financier l'Eglise, comme
telle, n'a pas de comptence spcifique ni, par consquent, de solu-
tion proposer. Mais vos efforts vont bien au del de ces aspects
techniques. Ce quoi vous visez, c'est apporter une contribution
valable la prosprit et au bonheur de l'humanit. Et ici vous ren-
contrez l'Eglise, qui travaille, elle aussi, par les moyens et les mtho-
des qui lui sont propres, assurer ce qu'elle estime tre le vritable
bien de l'homme. Elle ne suggre pas telle solution tel problme,
mais elle professe une doctrine qui lui permet de juger quelles sont,
parmi les solutions proposes, celles qui sont conformes la dignit
humaine et aptes assurer un progrs authentique pour l'homme et
pour la socit.
Cette doctrine a t proclame nouveau par le Concile oecumni-
que, qui a runi Rome dernirement l'ensemble des Evques de la
Catholicit. Les Pres Conciliaires, au nombre de plus de deux mille,
ont vot le texte d'une Constitution sur L'Eglise dans le monde d'au-
jourd'hui , o on peut lire cette affirmation solennelle : Dieu a
destin la terre et tout ce qu'elle contient l'usage de tous les peuples,
en sorte que les biens de la cration doivent quitablement affluer
entre les mains de tous, selon la rgle de la justice, insparable de la
charit. Quelles que soient les formes de la proprit, adaptes aux
lgitimes institutions des peuples, selon des circonstances diverses
et changeantes, on doit toujours tenir compte de cette destination uni-
verselle des biens .
Vous voyez facilement, Messieurs, toutes les consquences qu'on
peut tirer de ce principe de base. Mais le Concile, aprs avoir pro-
clam le principe, descend quelques applications plus concrtes,
dont une Nous semble trs digne de retenir votre bienveillante atten-
tion. Elle est formule en ces termes :
Dans plusieurs rgions conomiquement moins dveloppes, il
existe des domaines ruraux tendus et mme immenses, mdiocrement
cultivs ou mis en rserve des fins de spculation, alors que la
majorit de la population est dpourvue de terres ou n'en dtient
qu'une quantit drisoire, et que, d'autre part, l'accroissement de la
production agricole prsente un caractre d'urgence vident .
Acta Pauli Pp. VI 593
Vous voyez, Messieurs, que Nous sommes ici au cur de vos pro-
blmes. Le Concile poursuit ainsi son analyse :
Souvent, ceux qui sont employs par les propritaires de ces
grands domaines, ou en cultivent des parcelles loues, ne reoivent
que des salaires ou des revenus indignes de l'homme; ils ne dispo-
sent pas de logement dcent et sont exploits par des intermdiaires.
Dpourvus de toute scurit, ils vivent dans une dpendance person-
nelle telle qu'elle leur interdit presque toute possibilit d'initiative
et de responsabilit, toute promotion culturelle, toute participation
la vie sociale et politique. Des rformes s'imposent donc conclut
le Concile visant, selon les cas, a accrotre les revenus, amliorer
les conditions de travail et la scurit de l'emploi, favoriser l'ini-
tiative, et mme rpartir les proprits insuffisamment cultives au
bnfice d'hommes capables de les faire valoir .
Vous voudrez bien Nous pardonner, Messieurs, la longueur de cette
citation. Il Nous a sembl qu'il n'tait pas sans intrt pour vous de
constater combien la noble entreprise que constitue la Rforme agrai-
re et les efforts de ceux qui s'y emploient rencontrent les soucis et les
proccupations de l'Eglise et comment la plus cordiale adhsion de
celle-ci est acquise d'avance toute initiative, en ce domaine, qui se-
rait conforme aux grands principes qu'elle a rcemment et solennelle-
ment proclams nouveau par la voix de ses Evques runis en
Concile.
Il ne Nous reste, Messieurs, qu' vous redire Notre reconnaissance
pour votre aimable visite et former des vux fervents pour l'heu-
reuse continuation de vos travaux. Nous invoquons de grand cur sur
ceux-ci, comme sur vos personnes, vos familles et vos patries, les
plus abondantes bndictions divines.
38 A. A. S.
594 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
PASSOFNDENSIS-CAXIENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
L. S-
II
TRIFLUVIANENSIS IN C A N A D A - JOLIETTENSIS
DECRETUM
De finium immutatione
i
VISAKHAPATNAMENSIS CUTTACKENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
II
VISAKHAPATNAMENSIS - EAIPURENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
III
BLANTYRENSIS - CIQUAVANA
DECRETUM
De mutatione finium
CALABI TANA
SUPER DUBIO
Nihil antiquius habuit quam puellas edocere ; clara enim docentis spe-
cimina scholae normalis doctoribus competentissime praebens.
In paterna domo, cum in domesticis laboribus genitrici auxilio esset,
nonnullas in studiorum curriculo puellas sponte adiuvit. Pueros quoque
pauperiores erudire adamabat. Pietatem ferventius in dies exercebat, ac
mortificationis et temperantiae actus ingeminabat.
Christianae perfectionis apicem assequendi ac statum religiosum
amplectendi desiderio aestuans, propositas a patre nuptias firmiter recu-
sa vit.
A confessario ducta et satis probata, vigesimum aetatis annum agens,
Augustae Taurinorum Institutum Filiarum a Caritate laeto serenoque
animo ingressa est. Postulatu rite expleto, die 9 Augusti mensis, anni
1884, Parisiis religiosum habitum induit; dein Augustam Taurinorum
reversa est, unde Alexandriam Statiellorum missa, in scholis superiori-
bus sui Instituti docuit. Aliquot post annos Calarim in Sardinia petiit,
ubi nocte Nativitatis Domini anni 1888 simplicia vota nuncupavit.
Eadem in civitate ludimagistrae munus explevit. Per undecim dein
annos in Turritana civitate superiorissae munus exercuit. Augustam
Taurinorum denuo reversa, oeconomae provincialis ac magistrae novi-
ciarum officio iuncta est.
Orationis spiritus, cui a primaeva aetate impense vacare coeperat,
valde in ea succrevit. Christianas veritates propagare, et errantes ad
veritatem revocare studuit. In asylo marino calaritano suas impendit
vires et operam fundavit, cui nomen (( Marinelli , ad pueros dere-
lictos adunandos educandosque.
In omnibus officiis ei commissis prudentia, sollertia, caritate ac zelo
Dei gloriae animarumque salutis procurandae enituit.
Tandem vitae cursum Calari die 31 Decembris anni 1924, sacramentis
morientium roborata, complevit.
De sanctitatis fama, qua in vita et post mortem cohonestata fuerat,
canonicae inquisitiones in ecclesiasticis Curiis Calaritana et Taurinen-
si annis 1930-47 institutae sunt, ac Romam transmissae.
Servatis postea omnibus de iure servandis, super scriptis rite perqui-
sitis et collectis, decretum prodiit ut inoffenso pede ad ulteriora procedi
posset.
Interim ad Apostolicam Sedem plures postulatoriae litterae a qui-
busdam Patribus Cardinalibus, Archiepiscopis, Episcopis nec non a
praeclaris viris in ecclesiastica dignitate constitutis pervenerunt, intro-
602 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SEGRETERIA.DI STATO
NOMINE
Con Biglietto della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di confermare :
ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di conferire :
NECROLOGIO
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
EPISTULA APOSTOLICA
PAULUS PP. VI
VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
39 - A. A. S.
610 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
LEO XIII, Litt. Encycl. Aeterni Patris (Acta Leonis XIII, I, Romae 1881, 272).
3 S. Pius X, Epistola Doctoris Seraphici (Acta Pii X, I, Romae 1905, 235).
4
Decretum De institutione sacerdotali, n. 15 (Typis Polyglottis Vaticanis, 1965).
612 Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
1 6
I. DE GEKSON, Lectiones duae Poenitemini; lectio altera, consid. 5 (Opera, IV,
Parisiis 1521, fol. 34 rfc).
1 7
S. BONAVENTURA, Collationes in Hexameron, visio 3, coli. 7, n. 14 (Ed. Defor-
me F., Ad Claras Aquas 1934, 217).
is DANTES ALIGHERIUS, Paradiso, XXII, 4 2 : la verit che tanto ci sublima.
19
Ord. III, dist. 2S, q. un., n. 2 (Ed. Vives, XV, 378 b - 379 a).
Acta Pauli Pp. VI 615
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
DE F A I R B A N K S - JUNELLENSIS
(ANCORAGIENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
PUSANENSIS
(MASANENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro S. R. E. Cancellario
HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
S. L U D O V I C I SENEGALENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro S. B. E. Cancellario
B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Begens
IV
HERMOSILLENSIS - TIGIUANAENSIS
(MEXICALENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Qui secum reputet quantum commodi apta rerum atque finium dispo-
sitio afferre possit, quantaeque utilitatis res sit, posse Christifideles in
propria regione proprio uti pastore, is facile intelleget cur haec Aposto-
lica et Romana Sedes in maximis suis muneribus id ponat, quo partitis
Acta Pauli Pp. VI 621
Pro S. R. E. Cancellario
83 HAMLETUS I . Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONFALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. Consist. Pro-Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
CHIHUAHUENSIS ET ALIARUM
(MATERIENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro S. R. E. Cancellario
HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONFALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. Consist. Pro-Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
VI
C H A M B E R I E N S I S ET ALIARUM
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
40 - A . A . S.
626 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Pro S. B. E. Cancellario
B AMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONPALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. Consist. Pro-Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris ecclesiae Beatae Mariae Virginis
in Capitolio Coloniae Agrippinae conferuntur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. Coloniae Agrippinae decus praedi-
catur templum Beatae Mariae Virginis in Capitolio, quod antiquitate,
rbus gestis, magnificentia, maxime vero religione plurimum commen-
datur. Quae quidem ecclesia a Sancta Plectrude saeculo octavo super
Acta Pauli Pp. VI 627
parietinas delubri Iovi sacri, uti tradunt, exstructa est, ubi mulieres,
Deo devotae et in collegium congregatae, pie con versarentur. Saeculo
vero undecimo structurae genere, quod Romanicum appellant, iterum
aedificata fuit et a Sancto Annone, Archiepiscopo Coloniensi, consecrata
anno ML'XV. Denique, cum novissimum bellum saeviret, misere diruta
et eversa, invicta pietate est refecta et, saltem ex parte, ad pristinum
revocata splendorem. In hac igitur inclita religionis sede Sanctus Petrus
Canisius ad viros et iuvenes praeclarum sermonem habuit, ut ad Fidem
catholicam servandam eos confirmaret. Magna ibi veneratione colitur
imago Beatae Mariae Virginis, quam Sanctus Hermannus Ioseph sin-
gulari studio et amore est prosecutus. Praeterea in eodem templo, quod
inito saeculo x i x , illarum mulierum collegio interempto, factum est
paroeciale, opus salutare, quo animis vita tribuitur, fervere perhibetur ;
iuvat nominatim commemorare consociationem a Beata Maria Virgine,
ibi constitutam, et iuvenum coetus magnopere florere. Sacra suppellec-
tile est ecclesia affatim instructa et Reliquiis insignis, praesertim Sancti
Hermanni Ioseph, in quem populus fidelis peculiari fertur pietate. Qui-
bus omnibus perpensis, Dilectus Filius Noster Iosephus Sanctae Ro-
manae Ecclesiae Presbyter Cardinalis Frings, Coloniensis Archiepisco-
pus, Nos rogavit, ut templum, tot laudibus illustre, Basilicae Minoris
nomine ac iure donaremus. Quibus precibus libenti animo obsecundan-
tes, Nos e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac
matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine,
harum Litterarum vi perpetuumque in modum Coloniensem ecclesiam
Beatae Mariae Virginis in Capitolio ad dignitatem Basilicae Minoris
evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae templis eodem
titulo decoratis rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus.
Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, vali-
das atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque
integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu spec-
tare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iu-
dicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quid-
quam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive igno-
ranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x u i
mensis Aprilis, anno MCMLXV, Pontificatus Nostri secundo.
n
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris templo oppidi Iaroslaviae, Beatae
Mariae Virgini Dolorosae sacro, attribuuntur.
PAULUS PP. VI
III
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia Beatae Mariae Virginis a
Catena in oppido Lauriniano, intra Cosentinae archidioecesis fines, de-
coratur.
PAULUS PP. VI
IV
Nuntiatura Apostolica in Iaponia erigitur
PAULUS PP. VI
EPISTULA
PAULUS PP. VI
2
1 Cel. n. 106.
* Const. Apost. Paenitemini, A. A. S. LVIII (1966), p. 179.
4
Const. Lumen Q-entium, c. 2, n. 11.
* Eph. 4, 24.
6
Regulae I, c. 23.
f
Laudes, Opuse. S. Franc, Quaracchi 1949, p. 121.
Acta Pauli Pp. VI 633
8
1 Cel. B. 26.
9
S. August., Sermo 20, 2; PL. 38, 139.
10
Cfr. Matth. 16, 19.
11
S. Ambros. De paenitentia, I. 15, 80; PL. 16, 469.
634 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
PAULUS PP. VI
12
Col. 3, 18.
Acta Pauli Pp. VI 635
NUNTIUS GRATULATORIUS
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Habita in Basilica Vaticana, ubi septuaginta Diaconi a Summo Pontifice
Sacerdotio aucti sunt, in America Latina sacrum acturi ministerium. *
stra giustizia non sar maggiore... ,* con quel che segue. Voi cono-
scete questa parola, grave come una minaccia, esigente come una sfida,
penetrante come una vivisezione, originale come un programma nuovo
di perfezione morale. Cristo non si contenta d'una giustizia puramente
formale ed esteriore. Cristo ci vuole buoni d'una virt che ci trasforma
interiormente e che ci educa continuamente ad un'estrema sincerit di
cuore e di azione. Se noi sovrapponiamo questa espressione alla nostra
vita sacerdotale, quale stimolo, quale tormento verso la perfezione, verso
la santit !
Ebbene non ci spaventi, ma ci incoraggi la severa parola di Ges a
fare della vita sacerdotale un'equazione progrediente verso la santit.
Il sacerdozio esige e genera santit. La giustizia, che il Signore vuole
da noi, quella evangelica. Voi tutto gi conoscete. Quella della carit,
della grazia, della misericordia divina ricevuta e dispensata. Perch
questo sia, oh ! non dimenticate le auree massime della vostra forma-
zione : custodire e alimentare la vita interiore, prima d'ogni altra cosa.
Il silenzio, la meditazione, la preghiera personale; poi quella liturgica
e comunitaria, che alla prima d nutrimento e da essa ne riceve. Poi
sapersi conservare immacolati anche se immersi nella conversazione
pastorale e profana; perci l'ascetica semplice e virile, che tempra
l'animo a vigore personale, e snebbia lo spirito dagli incantesimi mon-
dani. E poi sapersi donare, nella diaconia , nella ricerca dell'altrui
bene con sacrifcio ; la carit, la carit : non la carit la via alla san-
tit per il sacerdote destinato al servizio pastorale?
E finalmente Ges! Ges conosciuto; chi pu mai dire di averlo
conosciuto abbastanza? Ges imitato ; non questa la norma pi alta e
pi comprensiva di tutti i nostri doveri? Ges seguito, nell'obbedienza
che fa grande l'umile, dove Lui vuole, come Lui vuole, fino al Gethse-
mani, fino al Calvario. Ges annunciato : quale gioia, quale onore, quale
2
merito maggiore di questo? Ges vissuto: Mihi vivere Christus est:
questo tutto, Fratelli e Figli carissimi.
il sacerdozio. la missione. il mistero. la speranza. Adesso
potete accogliere l'ultima parola : andate ! predicate, battezzate ; an-
date ; Cristo vi manda ; la Chiesa vi aspetta, il mondo aperto dinanzi
a voi !
1 Matth. 5, 20.
2 Phil. 1, 21.
640 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
9
Figura e missione dell Assistente ecclesiastico
Ecco : voi non siete Parroci, voi non siete Insegnanti, voi non siete
Cappellani, o Canonici, o Curiali; siete Assistenti, sia come Delegati
vescovili per l'intera diocesi e per l'intera rete delle associazioni e
delle opere d'Azione Cattolica, sia come incaricati d'un particolare mi-
nistero presso i diversi rami diocesani della medesima Azione Cattolica.
Cotesta figura di Sacerdote, tuttora alquanto incerta nelle sue linee pro-
priamente canoniche, invece nella prassi gi chiara e precisa ; ma dal
fatto che il Concilio attribuisce ai Laici maggiore capacit operativa,
sia come persone singole che come riuniti in gruppi associati, viene
alquanto modificata; cio viene ad assumere lineamenti nuovi.
Rileggiamo uno dei testi conciliari, che ci obbligano a questa revi-
sione della figura dell'Assistente ecclesiastico. Dice la Costituzione
Lumen Gentium al paragrafo 37 : I Pastori riconoscano e pro-
muovano la dignit e la responsabilit dei Laici nella Chiesa ; si ser-
vano volentieri del loro prudente consiglio, con fiducia affidino loro degli
uffici in servizio della Chiesa e lascino loro libert e campo di agire, anzi
li incoraggino, perch intraprendano delle opere anche di propria
iniziativa.
41 - A. A. S.
642 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
esercitare presso i nostri Laici tale funzione ; uno degli esercizi della
carit nella Chiesa oggi pi desiderabile e pi benefico ; ed da credere
che, se il nostro Laicato cattolico, come lo per suo vanto e per nostro
conforto oggi in Italia, conserva, per merito vostro, rapporti convinti ed
operanti di fedelt filiale alla Gerarchia, vi grande motivo di bene spe-
rare per l'avvenire della vita cattolica e vi sicuro auspicio che i doni
dello Spirito Santo continueranno a darle splendore ed energia per il
bene del secolo nostro.
2
Decret. Apostolicam actuositatem, n. 25.
Acta Pauli Pp. VI 64
III
Moderatoribus atque sodalibus Ordinis Fratrum Minorum Conventua-
lium, qui Romae interfuerunt Generali suae communitatis Coetui. *
La vita religiosa
Ecco una prima domanda : avete detto e ridetto a voi stessi che
cosa sia in sostanza la vita religiosa? Voi sapete che la coscienza dello
stato, che ciascuno sceglie come programma di vita, esige una ricor-
rente, una continua interrogazione ; la vigilanza che ogni persona in-
telligente esercita su se stessa, e che, tanto pi, ogni seguace del di-
vino Maestro, impone al proprio spirito e alla propria condotta per
essere fedele e coerente alla propria vocazione. E sapete anche quale
frastuono di voci si sia levato, proprio in questi ultimi anni, circa la
concezione tradizionale della vita religiosa, come se questa concezione
avesse bisogno d'essere, come dicono, demitizzata , scossa cio e qua-
si svegliata da una specie di assopimento e d'incantesimo, nel quale
lungo i secoli si assorta, cristallizzandosi in un tipo di esistenza arti-
ficiale, priva di profonda e drammatica esperienza umana, e tutta presa
invece da forme ascetiche e disciplinari, che oggi sembrano un inutile
peso, piuttosto che un ausilio sapiente al conseguimento di quella per-
fezione cristiana, alla quale la vita religiosa si dice votata. E sapete
finalmente con quali voci il Concilio Ecumenico ha richiamato la vita
religiosa alla sua essenza. Rileggete il capitolo sesto della Costituzione
dogmatica Lumen gentium; rileggete il Decreto conciliare Perfectae
caritatis; ed avrete dovizia d'insegnamenti, i quali rivendicano l'ideale
della vita religiosa, collocandolo nella perfetta carit, cercata e rag-
giunta mediante la pratica dei consigli evangelici e l'imitazione di Cri-
sto, e secondo una meravigliosa variet di forme, che documentano la
pluralit e perci la relativa libert delle vie attraverso le quali lo Spi-
rito Santo conduce le anime al medesimo termine della perfezione cri-
stiana.
Rileggete e meditate. Ciascuno di voi, camminando per il sentiero
Acta Pauli Pp. VI 647
1
Cfr. Istruzioni, in Opere Spirituali, p. 216.
2
Cfr. Decr. a Perfectae caritatis, n. 13.
3
1 Celano, n. 35.
Acta Pauli Pp. VI 649
IV
Iis qui interfuerunt Coetui v. d. Simposio a theologis doctisque viris
habito de originali peccato. *
1
Col. 1, 15; Const. dogm. Lumen gentium, e. I, n. 2; A. A. S. LVII, 1965, pp. 5-6.
Acta Pauli Pp. VI 651
2
Exp. intr., n. 10.
3
De humanae personae dignitate.
4
c. 3.
5
c. I, n. 13.
6
Rom. 5, 14.
652 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
7
c. I, n. 22.
8
a. 418.
9
a. 529.
10
a. 1546.
Acta Pauli Pp. VI 653
11
A. A. 8. LIV, 1962, p. 792.
12
A. A. 8. LVII, 1965, p. 755.
13
c. II, n. 10.
654 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
14
can. 2.
15
Conc. Vat. I I , Const. Gaudium et spes, n. 22; cfr. anche n. 13.
16
Cfr. Conc. Trid., sess. V, can. 2-3.
17
Cfr. Conc. Trid., sess. V, can. 2.
18
Cfr. Conc. Trid., sess. V, can. 1.
Acta Pauli Pp. VI 655
NUNTIUS RADIOPHONICUS
19
Rom. 5, 20-21.
20
Sess. III, cap. 4.
* Die 17 mensis iulii a. 1966.
1
Cfr. Eonst. ber die Kirche, nr. 13.
656 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
net durch seine grosse christliche Vergangenheit ist wie durch den
lebendigen Glauben seiner gegenwrtigen Bewohner. Bamberg, die
ehrwrdige Kaiser und Bischofsstadt, deren herrlicher Dom das Grab-
mal unseres Vorgngers Papst Clemens II. birgt, vor Jahrhunderten als
Zentrum kirchlichen Lebens in Franken gegrndet, trgt auch heute
noch das Antlitz einer an den Aufgaben der Gegenwart sich bewhrenden
Glubigkeit.
Geliebte Shne und Tchter! Der diesjhrige Deutsche Katholiken-
2
tag steht unter dem Leitgedanken Auf olein Wort hin )). Ihr habt
damit ein Thema von tiefer Bedeutung und reicher Aussagekraft gewhlt.
Als Wort der Heiligen Schrift bringt es eure Versammlung in Zusam-
menhang mit jenen heiligen Bchern, in denen der Vater im Himmel
3
seinen Kindern in Liebe entgegengeht und mit ihnen spricht >). Als
Wort des heiligen Petrus : Meister, die ganze Nacht haben wir gear-
beitet und nichts gefangen, aber auf dein Wort hin will ich das Netz
4
auswerfen , bringt es seitdem immer neu in Erinnerung, dass im
Reich Gottes alles Wirken ohne Auftrag des Herrn nutzlos ist, und
gemahnt, dem Ruf Christi voll Vertrauen und in Gehorsam zu folgen,
wann immer er an uns ergeht.
Der 81. Deutsche Katholikentag ist der erste in eurem Land nach
Abschluss des II. Vatikanischen Konzils. Im Heiligen Geist versammelt,
sind die Konzilsvter nach dem Schriftwort den Aposteln gleich hinaus
5
in die Tiefe gefahren x>. Auf sein Wort hin haben sie ihre Arbeit
6
begonnen und sie und alle, die mit ihnen waren, ergriff Staunen
ber das vollendete Werk. Das Konzil hat der Welt von heute den Willen
Gottes verkndet : seinen Auftrag zur Erneuerung der Kirche, zur
Neubelebung der brderlichen Liebe unter den Christen, zu bereiter
Begegnung mit allen Menschen und damit zu zeitoffenem Heilsdienst an
der Welt von heute.
Ihr, geliebte Shne und Tchter, habt euch in diesen Tagen bemht,
in den Geist des Konzils einzudringen, ja, ihr wollt mit ihm das ge-
samte Gottesvolk eurer Heimat durchdringen. Dabei seid ihr euch
wohl bewusst, dass die Umsetzung dieses gttlichen Auftrags im tgli-
chen Leben vielerorts grossen Schwierigkeiten begegnen wird, dass er
2
Luc. 5, 5.
3
Dogm. Eonst. ber die gtti. Offenb. n. 21.
4
Luc. 2, 5.
s
Luc. 5, 4.
6
Lue. 5, 9).
Acta Pauli Pp. VI 657
7
Luc. 12, 49.
8
Konst. ber die Kirche, n. 9.
9
N. 22.
42 - A. A. S.
658 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Schwestern, der nahen wie den noch so fernen, muss der brderlichen
10
Liebe weichen, zn der uns das Konzil auf Christi Wort hin anleitet.
Auf sein Wort hin , das heisst im Gehorsam auf Christus und auf
die von ihm Gesandten : Nehmt Anteil, mehr als bislang schon, bei der
Gestaltung des kirchlichen, des ffentlichen und des kulturellen Lebens ;
bei der Zusammenarbeit aller Christen gegen jede Not wie bei der
Erhaltung und Ausbreitung des Friedens Christi auf der ganzen Welt.
Nicht blosse Worte, sondern die von der Liebe getragene Tat soll das
Kennzeichen der Christen sein. Dabei mgen euch Kenntnis und Ver-
wirklichung der Konstitutionen, Dekrete und Erklrungen des Konzils
in allen Bereichen des Lebens helfen. Mge der Vater im Himmel uns
zu dieser gemeinsamen Arbeit das Vertrauen, den Gehorsam und zu-
gleich den Wagemut dessen schenken, der das Leitwort eures Treffens
geprgt hat.
Mit diesem von Herzen kommenden Wunsch erteilen wir euch, euren
verdienten Oberhirten und Seelsorgern, euren hohen Gsten staatlicher
und stdtischer Behrden, euren Familien, Gemeinden und Organisa-
tionen, allen, die unmittelbar oder aus der Ferne am Katholiken-
tag in Bamberg teilnehmen, als Unterpfand reichster Gnaden unseres
Herrn Jesus Christus in vterlicher Liebe den Apostolischen Segen.
10
Cfr. Ansprache Papst Paulus VI, 5 Jan. .1966.
Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei 659
EPISTULA
AD VENERABILES PRAESULES
CONFERENTIARUM EPISCOPALIUM *
* Has litteras edendi nobis licentia facta est, ut earum genuinus tenor innotescat,
quia folia quaedam diurna, quamvis earumdem litterarum natura omnimodam discretio-
nem postularet, partes nonnullas textus publici iuris facere non dubitaverunt, non
tamen servata propria documenti indole.
Ita factum est ut circa ea quae reapse in litteris continentur et circa finem per eas
a Sancta Sede intentum dubia exorirentur. CN. R.).
660 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
PROVISIO ECCLESIARUM
II
S. P A U L I DE MINNESOTA
DECRETUM
De Concathedralis erectione et de archidioeceseos nominis mutatione
ACTA TRIBUNALIUM
v
Citatio edictalis
NEO-PAMPILONENSIS
Nullitatis matrimonii (Mendoza - Garcia)
Marted, 19 luglio 1966, nel palazzo delle Congregazioni, alla presenza del-
l'Emo e Revmo Signor Cardinale Paolo Giobbe, Ponente o Relatore della Causa
della Serva di Dio Filomena Genovese, del Terzo Ordine di S. Francesco, si
adunata la S. Congregazione dei Riti a n t e p r e p a r a t o r i a , nella quale i Revmi
Prelati Officiali e i Revmi Consultori teologi hanno discusso sulla eroicit
delle virt della predetta Serva di Dio.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare:
Prelati Domestici di Sua Santit:
22 maggio 1965. Monsig. Bullacher Guglielmo (Speyer).
12 giugno Monsig. Fischer Ferdinando (Kln).
28 ottobre Monsig. Torres Felice M (Garzn-Neiva).
23 novembre Monsig. Peifer Rodolfo (Kln).
9 dicembre Monsig. Antunes Giuseppe (Coimbra).
Monsig. Rodrigues Amado Giuseppe Augusto (Coimbra).
17 Monsig. Mansfeld Gualtiero (Hildesheim).
20 Monsig. Schffer Carlo Teodoro (Kln).
7 gennaio 1966. Monsig. Sauter Ermanno (Rottenburg).
12 febbraio Monsig. Walsh Giovanni (Scranton).
22 Monsig. Goossens Remigio (Malines-Brnxelles).
Monsig. Moeller Carlo (Malines-Bruxelles).
Monsig. Thils Gustavo (Malines-Bruxelles).
Monsig. Delhaye Filippo (Namur).
24 Monsig. Daday Stefano (Allentown).
Monsig. Haley I. Francesco (Allentown).
Diarium Romanae Curiae 669
ONORIFICENZE
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
DECRETUM
DE PASTORALI EPISCOPORUM
M U N E R E I N ECCLESIA
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
PROOEMIUM
1. CHRISTUS DOMINUS, Filius Dei vivi, qui venit ut salvum faceret
1
populum suum a peccatis utque omnes homines sanctificarentur, sicut
2
Ipse missus est a Patre, ita et misit Apostolos suos, quos ideo sanctifi-
cavit, tradens eis Spiritum Sanctum, ut et ipsi glorificarent Patrem
super terram et homines salvos facerent, in aedificationem Corporis
Christi (Eph. 4, 12) quod est Ecclesia.
2. In hac Christi Ecclesia, Romanus Pontifex, ut successor Petri,
cui oves et agnos suos pascendos Christus concredidit, suprema, plena,
immediata et universali in curam animarum, ex divina institutione,
gaudet potestate. Qui ideo, cum tamquam omnium fidelium pastor ad
bonum commune Ecclesiae universae et ad bonum singularum Ecclesia-
rum procurandum missus sit, super omnes Ecclesias ordinariae pote-
statis obtinet principatum.
1
Cfr. Matth. 1, 21.
2
Cfr. Io. 20, 21.
43 - A. A. S.
674 Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale
CAPUT I
DE EPISCOPIS QUOAD UNIVERSAM ECCLESIAM
3
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. I, de Ecclesia Christi, Pastor aeternus, c. 3,
Denz. 828 (3061).
4
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. I, de Ecclesia Christi, Prooem., Denz. 821 (3050).
5
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, Cap. III, nn. 21,
24, 25 : A. A. S. 57 (1965) pp. 24-25, 29-31.
6
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, Cap. III, n. 21:
A. A. S. 57 (1965) pp. 24-25.
7
Cfr. Ioannes XXIII, Const. Apost. Humanae salutis, 25 dec. 1961: A. A. S. 54
(1962) p. 6.
1
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, Cap. III, n. 22:
A. A. S. 57 (1965) pp. 25-27.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 675
8
nem, atque inter se laborum coordinationem. Exoptant pariter ut, ra-
tione habita muneris pastoralis Episcoporum proprii, Legatorum Ro-
mani Pontificis officium pressius determinetur.
CAPUT II
DE EPISCOPIS QUOAD ECCLESIAS PARTICULARES
SEU DIOECESES
I - Episcopi dioecesani
11. Dioecesis est Populi Dei portio, quae Episcopo cum coopera-
tione presbyterii pascenda concreditur, ita ut, pastori suo adhaerens
ab eoque per Evangelium et Eucharistiam in Spiritu Sancto congregata,
Ecclesiam particularem constituat, in qua vere inest et operatur Una
Sancta Catholica et Apostolica Christi Ecclesia.
Singuli Episcopi, quibus Ecclesiae particularis cura commissa est,
sub auctoritate Summi Pontificis, tamquam proprii, ordinarii et imme-
diati earum pastores, oves suas in nomine Domini pascunt, munus
docendi, sanctificandi et regendi in eas exercentes. Ipsi tamen agnoscant
iura, quae sive Patriarchis sive aliis hierarchicis Auctoritatibus legitime
1
competunt.
Ad suum autem apostolicum munus intendant Episcopi ut Christi
testes coram omnibus hominibus, non solum iis providentes qui iam
Principem Pastorum sequuntur, sed iis quoque toto animo sese devo-
8
Cfr. Paulus VI, Allocutio ad Emos Patres Cardinales, Excmos Praesules, Revmos
Praelatos ceterosque Romanae Curiae Officiales, 21 sept. 1963; A. A. S. 55 (1963) pp. 793 ss.
1
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de Ecclesiis Orientalibus Catholicis, Orientalium Eccle-
siarum, nn. 7-11 : A. A. 8. 57 (1965) pp. 79-80.
678 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ventes qui a via veritatis quoquo modo deflexerunt aut Christi Evan-
gelium et misericordiam salutiferam ignorant, donec in omni bonitate
et iustitia et veritate (Eph. 5, 9) tandem omnes ambulent.
8
Cfr. Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium: A. A. S. 56
(1964) pp. 97ss.; Paulus VI, Motu proprio Sacram Liturgiam, 25 ian. 1964: A. A. S. 56
(1964) pp. 139 ss.
9
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Mediator Dei, 20 nov. 1947: A. A. S. 39 (1947) pp. 521 ss;.
Paulus VI, Litt. Encycl. Mysterium Fidei, 3 sept. 1965 : A. A. S. 57 (1965) pp. 753-774.
10
Cfr. Act. 1, 14 et 2, 46.
11
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, Cap. VI, nn. 44-45:
A. A. S. 57 (1965) pp. 50-52.
12
Cfr. Luc. 22, 26-27.
1 3
Cfr. Io. 15, 15.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 681
14
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de Oecumenismo, Unitatis redintegratio: A. A. 8. 57
(1965) pp. 90-107.
682 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
15
Cfr. S. Pius X, Motu proprio Iampridem, 19 mart. 1914 : A. A. S. 6 (1914) pp. 173 ss. ;
Pius XII, Const. Ap. Exsul Familia, 1 aug. 1952 : A. A. S. 44 (1952) pp. 649 ss. ; Leges Ope-
ris Apostolatus Maris, auctoritate Pii XII conditae, 21 nov. 1957 : A. A. S. 50 (1958)
pp. 375-383.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 683
II - Dioecesium circumscriptio
3) Clerus dioecesanus
44 - A. A. S.
690 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4) Religiosi
18
ut Episcopis auxiliatores adsint et subsint. Quin immo Religiosi Epi-
scoporum postulationibus votisque prompte ac fideliter obsecundent ut
ampliores partes in salutis humanae ministerium suscipiant, salva In-
stituti indole et secundum Constitutiones, quae, si necesse sit, ad hunc
finem accommodentur, inspectis huius Decreti Concilii principiis.
Praesertim , attentis urgentibus animarum necessitatibus atque cleri
dioecesani penuria, Instituta religiosa, quae vitae mere contemplativae
non addicuntur, ab Episcopis advocari possunt ut in variis ministeriis
pastoralibus operam adiutricem impendant, inspecta tamen oropria
cuiusque Instituti indole; quam operam ut praestent, in paroeciis quo-
que suscipiendis etiam ad tempus, Superiores pro viribus faveant.
2) Religiosi autem, in externum apostolatum immissi, spiritu
religionis propriae imbuti sint, atque fideles permaneant regulari ob-
servantiae et subiectioni erga proprios Superiores; quam obligationem
ipsi Episcopi urgere ne omittant.
3) Exemptio, qua Religiosi ad Summum Pontificem vel ad aliam
ecclesiasticam Auctoritatem advocantur et ab Episcoporum iurisdictione
subducuntur, ordinem Institutorum internum potissimum respicit, quo
melius in iisdem omnia sint inter se apta et connexa atque incremento
19
et perfectioni religiosae conversationis consulatur ; necnon ut de illis
20
disponere possit Summus Pontifex in bonum Ecclesiae universae, alia
vero competens Auctoritas in bonum Ecclesiarum propriae iurisdictionis.
Haec autem exemptio non impedit quominus Religiosi in singulis
dioecesibus Episcoporum iurisdictioni subsint ad normam iuris, prout
horum pastorale munus perfungendum et animarum rite ordinanda cu-
21
ratio requirunt.
4) Omnes Religiosi, exempti et non exempti, Ordinariorum locorum
potestati subsunt in iis quae ad publicum exercitium cultus divini, salva
quidem Rituum diversitate, ad curam animarum, ad sacram praedica-
tionem populo tradendam, ad christifidelium, praesertim puerorum,
religiosam et moralem educationem, catecheticam institutionem et
liturgicam efformationem atque ad status clericalis decorem spectant
necnon ad varia opera in iis quae sacri apostolatus exercitium respiciunt.
18
Cfr. Pius XII, Allocutio, 8 dec. 1950 : A. A. 8. 43 (1951) p. 28; Paulus VI, Allocutio,
23 maii 1964 : A. A. 8. 56 (1964) p. 571.
19
Cfr. Leo XIII, Const. Ap. Romanos Pontifices, 8 maii 1881 : Acta Leonis XIII, vol. II
(1882) p. 234 ss.
20
Cfr. Paulus VI, Allocutio, 23 maii 1964 : A. A. 8. 56 (1964) pp. 570-571.
21
Cfr. Pius XII, Allocutio, 8 dec. 1950: 1. c.
692 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT III
DE EPISCOPIS IN COMMUNE PLURIUM ECCLESIARUM
BONUM COOPERANTIBUS
Mandatum generale
1
Cfr. S. C. Consistorialis : Instructio de Vicariis Castrensibus, 23 apr. 1951 : A. A. S.
43 (1951) pp. 562-565; Formula servanda in relatione de statu Vicariatus Castrensis con-
ficienda, 20 oct. 1956 : A. A. S. 49 (1957) pp. 150-163; Decr. De Sacrorum Liminum visi-
tatione a Vicariis Castrensibus peragenda, 28 febr. 1959: A. A. S. 51 (1959) pp. 272-274;
Decr. Facultas audiendi confessiones militum Cappellanis extenditur, 27 nov. 1960:
A, A. S. 53 (1961) pp. 49-50 Cfr. etiam S. C. de Religiosis : Instructio de Cappellanis
militum religiosis, 2 febr. 1955 : A. A. S. 47 (1955) pp. 93-97.
3
Cfr. S. C. Consistorialis: Epistula ad Emos PP. DD. Cardinales atque Exemos
PP. DD. Archiepiscopos, Episcopos ceterosque Ordinarios Hispanicae Ditionis, 21 iun. 1951 :
A. A. S. 43 (1951) p. 566.
696 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
dinalis ANTONIUTTI.
Ego EPHRAEM titulo S. Crucis in Hierusalem Presbyter Cardinalis FORNI.
Ego IOANNES titulo S. Mariae de Aracoeli Presbyter Cardinalis LAN-
DZURI RICKETTS, Archiepiscopus Limanus, Primas Peruviae.
Ego RADULFUS titulo S. Bernardi ad Thermas Presbyter Cardinalis
SILVA HENRQUEZ, Archiepiscopus S. Iacobi in Chile.
SB Ego LEO IOSEPHUS titulo S. Petri ad vincula Presbyter Cardinalis
SUENENS, Archiepiscopus Mechliniensis-Bruxellensis.
89 Ego IOSEPHUS titulo S. Athanasii Presbyter Cardinalis SLIPYJ, Ar-
chiepiscopus Maior Ucrainorum.
Ego LAURENTIUS titulo S. Leonis I Presbyter Cardinalis JAEGER,
Archiepiscopus Paderbornensis.
Ego IOSEPHUS titulo S. Crucis in via Flaminia Presbyter Cardinalis
BERAN, Archiepiscopus Pragensis.
Ego MAURITIUS titulo D.nae N.ae de SS. Sacramento et Martyrum
Canadensium Presbyter Cardinalis ROY, Archiepiscopus Quebecensis,
Primas Canadiae.
Ego IOSEPHUS titulo S. Teresiae Presbyter Cardinalis MARTIN, Ar-
chiepiscopus Rothomagensis.
Ego AUDONUS titulo S. Praxedis Presbyter Cardinalis Me CANN,
Archiepiscopus Civitatis Capitis.
Ego LEO STEPHANUS titulo S. Balbinae Presbyter Cardinalis DUVAL,
Archiepiscopus Algeriensis.
Ego ERMENEGILDUS titulo Reginae Apostolorum Presbyter Cardinalis
FLORIT, Archiepiscopus Florentinus.
Ego FRANCISCUS titulo Ss. Petri et Pauli in via Ostiensi Presbyter
Cardinalis SEPER, Archiepiscopus Zagrabiensis.
Ego IOANNES titulo S. Silvestri in Capite Presbyter Cardinalis HEENAN,
Archiepiscopus Vestmonasteriensis, Primas Angliae.
Ego IOANNES titulo SSmae Trinitatis in Monte Pincio Presbyter Car-
dinalis VILLOT, Archiepiscopus Lugdunensis et Viennensis, Primas
Galliae.
Ego PAULUS titulo S. Camilli de Lellis ad Hortos Sallustianos Pre-
sbyter Cardinalis ZOUNGRANA, Archiepiscopus Uagaduguensis.
700 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ita est.
89 Ego PERICLES FELICI
Archiepiscopus tit. Samosatensis
Ss. Concilii Secretarius Generalis
DECRETUM
DE ACCOMMODATA RENOVATIONE
VITAE RELIGIOSAE
PAULUS EPISCOPUS
;
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
45 - A. A. S.
706 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
10. Vita religiosa laicalis, tam pro viris quam pro mulieribus, statum
in se completum professionis consiliorum evangelicorum constituit. Qua-
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 707
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
1
S. Ambrosius, De Virginitate, 1. II, e. II, n. 15.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 713
DECRETUM
DE INSTITUTIONE SACERDOTALI
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
PROOEMIUM
OPTATAM TOTIUS Ecclesiae renovationem probe noscens Sancta Syno-
dus a sacerdotum ministerio, Christi spiritu animato, magna ex parte
1
pendere, gravissimum institutionis sacerdotalis momentum proclamat,
eiusque primaria quaedam principia declarat, quibus confirmentur leges
iam saeculorum usu probatae in easque nova inducantur, quae huius
Sancti Concilii Constitutionibus et Decretis necnon mutatis temporum,
rationibus respondeant. Quae sacerdotalis conformatio ob ipsam catho-
lici sacerdotii unitatem, omnibus sacerdotibus utriusque cleri et cuiusvis
ritus necessaria est ; ideoque haec praescripta, quae clerum dioecesanum
directe respiciunt, congrua congruis referendo, omnibus accommodanda
sunt.
1
Universi populi Dei progressum ex ipsius Christi voluntate a sacerdotum ministerio
quam maxime pendere, ex verbi patet quibus Dominus Apostolos eorumque successores
et cooperatores constituit Evangelii praecones, novi populi electi duces et mysteriorum
Dei dispensatores; idem confirmatur ex Patrum ac Sanctorum effatis atque ex iteratis
Summorum Pontificum documentis.
Cfr. in primis:
S. Pius X, Exhortatio ad Clerum Haerent animo, 4 aug. 1908 : S. Pii X Acta IV,
pp. 237-264.
Pius XI, Litt. Encycl. Ad catholici Sacerdotii, 20 dec. 1935: A. A. S. 28 (1936),
imprimis pp. 37-52.
Pius XII, Adhortatio Apost. Menti Nostrae, 23 sept. 1950: A. A. S. 42 (1950)
pp. 657-702.
Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Sacerdotii Nostri primordia, 1 aug. 1959 : A. A. S. 51
(1959) pp. 545-579.
Paulus VI, Epistula Apost. Summi Dei Verbum, 4 nov. 1963: A. A. S. 55 (1963)
pp. 979-995.
714 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Universa institutio sacerdotalis, id est Seminarii ordinatio, institutio spiritualis,
ratio studiorum, alumnorum vita communis et disciplina, exercitia pastoralia variis
locorum adiunctis accommodanda sunt. Quae accommodatio, ad praecipua principia
quod spectat, secundum normas communes facienda est, pro clero saeculari ab Episco-
porum Conferentiis, et congrua ratione a Superioribus competentibus pro clero regulari
(cfr. S. Congr. de Religiosis, Const. Apost. Sedes Sapientiae eique adnexa Statuta Gene-
ralia, art. 19, ed. altera, Romae 1957, pp. 38 s.).
s
Inter praecipuas aerumnas quibus Ecclesia hodie affligitur, fere ubique eminet
vocationum exigua copia.
Cfr. Pius XII, Adhortatio Apost. Menti Nostrae: . . . sacerdotum numerus cum in
catholicorum regionibus, tum in missionalibus terris, impar plerumque increscentibus
necessitatibus est (A. A. S. 42 [1950] p. 682).
Ioannes XXIII : Il problema delle vocazioni ecclesiastiche e religiose quotidiana
sollecitudine del P a p a sospiro della sua preghiera, aspirazione ardente della sua
anima : Ex Allocutione ad I Congressum Internationalem de Vocationibus ad Status
Perfectionis, 16 dec. 1961 : A. A. S. 54 (1962) p. 33.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 715
4
Cfr. Pius XII, Const. Ap. Sedes Sapientiae, 31 maii 1956: A. A. S. 48 (1956) p. 357.
Paulus VI, Ep. Apost. Summi Dei Verbum, 4 nov. 1963: A. A. S. 55 (1963) pp. 984 ss.
5
Cfr. imprimis : Pius XII, Motu proprio Cum nobis de Pontificio Opere Vocationum
Sacerdotalium apud S. Congregationem Seminariis et Studiorum Universitatibus prae-
positae! constituendo, 4 nov. 1941: A. A. S. 33 (1941) p. 479; cum adnexis Statutis et
Normis ab eadem S. Congregatione promulgatis die 8 sept. 1943. Motu proprio Cum
supremae de Pontificio Opere primario Religiosarum Vocationum, 11 febr. 1955:
A. A. S. 47 (1955) p. 266; cum adnexis Statutis et Normis a S. Congr. de Religiosis pro-
mulgatis (ibid., pp. 298-301) Conc. Vat. II, Decretum de accommodata renovatione vitae
religiosae, Perfectae caritatis, n. 24; Decretum de pastorali Episcoporum munere in Eccle-
sia, Christus Dominus, n. 15.
716 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
propria familia non praetermissis. Ea praeterea quae in sequentibus de
Seminariis Maioribus statuuntur, quatenus fini et rationi Seminarii Mi-
noris conveniunt, ipsi quoque accommodentur. Studia ab alumnis pera-
genda sic ordinentur oportet ut ipsi ea sine incommodo alibi prosequi
possint, si alium vitae statum amplectantur.
Pari cura foveantur etiam germina vocationis adolescentium et iu-
venum in peculiaribus Institutis quae pro locorum adiunctis Seminario-
rum Minorum quoque fini inserviunt, necnon eorum qui sive in aliis
scholis sive ceteris educationis mediis instituuntur; ac sedulo promo-
veantur Instituta aliaque incoepta pro iis qui maiore aetate divinam
sequuntur vocationem.
muneribus abstrahere, specie quidem maioris ponderis, quae tamen cum hac capitali re,
cuius partes nulla alia susceperit, comparari nequeunt. Quod seligendi optimos princi-
pium iterum inculcatur a Pio XII in Litteris Apostolicis ad Ordinarios Brasiliae directis
die 23 aprilis 1947: Discorsi e Radiomessaggi IX, pp. 579-580.
9
De communi officio Seminariis auxiliatricem operam navandi cfr. Paulus VI, Epi-
stula Apost. Summi Dei Verbum, 4 nov. 1963 : A. A. S. 55 (1963) p. 984.
10
Cfr. Pius XII, Adhort. Apost. Menti Nostrae, 23 sept. 1950: A. A. S. 42 (1950)
p. 684; et cfr. S. Congreg, de Sacramentis, Litt. circulares Magna equidem ad locorum
Ordinarios, 27 dec. 1935, n. 10. Pro religiosis cfr. Statuta Generalia adnexa Constitu-
tioni Apostolicae Sedes Sapientiae, 31 maii 1956, art. 33.
Paulus VI, Epistula Apost. Summi Dei Verbum, 4 nov. 1963: A. A. S. 55 (1963)
p. 987 s.
11
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Ad catholici Sacerdotii, 20 dec. 1935: A. A. S. 28
(1936) p. 41.
718 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
10. Alumni qui secundum proprii ritus sanctas firmasque leges ve-
nerandam coelibatus sacerdotalis traditionem sequuntur, diligenti cura
educentur ad hunc statum, in quo societati coniugali propter regnum
caelorum renuntiantes (cfr.Matth. 19, 12), Domino adhaerent amore
16
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Sacerdotii Nostri primordia: A. A. S. 51 (1959)
p. 559 s.
17
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 28: A. A. S.
57 (1965) p. 35 s.
18
S. Augustinus, In Ioannem tract. 32, 8: PL 35, 1646.
19
Cfr. Pius XII, Adhort. Apost. Menti Nostrae: A. A. S. 42 (1950) pp. 662 s., 685, 690
Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Sacerdotii Nostri primordia: A. A. S. 51 (1959) pp. 551-553;
556 s. Paulus VI, Litt. Encycl. Ecclesiam suam, 6 aug. 1964: A. A. S. 56 (1964) p. 634 s.
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, imprimis n. 8: A. A. S.
57 (1965) p. 12. .
720 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
20
indiviso novo Foederi intime congruente, futuri saeculi resurrectionis
21
testimonium exhibent (cfr. Lc. 20, 36) et aptissimum consequuntur
auxilium ad eam perfectam caritatem continuo exercendam, qua in mi-
22
nisterio sacerdotali omnia omnibus fieri valeant. Alte persentiant quam
grato animo ille status suscipi debeat non quidem solum ut lege eccle-
siastica praeceptus, sed ut pretiosum donum Dei humiliter impetran-
dum, cui gratia Spiritus Sancti excitante et adiuvante, libere et generose
respondere properent.
Officia et dignitatem christiani matrimonii, quod amorem inter Chri-
stum et Ecclesiam repraesentat (cfr. Eph. 5, 22, 23), alumni debite cogno-
scant; perspiciant autem virginitatis Christo consecratae praecellen-
23
tiam, ita ut optione mature deliberata ac magnanimi, integra corporis
et animi deditione Domino se devoveant.
De periculis quae eorum castitati maxime in praesentis temporis
2 4
societate occurrunt, moneantur ; aptis praesidiis divinis humanisque
adiuti, matrimonii renuntiationem ita integrare addiscant ut ipsorum
vita et operositas ex coelibatu non modo ullum patiatur detrimentum,
sed potius ipsi altius animi corporisque dominium pleniorisque matu-
ritatis profectum acquirant atque Evangelii beatitudinem perfectius
percipiant.
20
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Sacra Virginitas, 25 mart. 1954: A. A. S. 46 (1954)
pp. 165 ss.
21
Cfr. S. Cyprianus, De habitu virginum, 22 : PL 4, 475 S. Ambrosius, De virgini-
bus I, 8, 52 : PL 16, 202 s.
22
Cfr. Pius XII, Adhort. Apost. Menti Nostrae: A. A. S. 42 (1950) p. 663.
23
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Sacra Virginitas, 1. c, pp. 170-174.
24
Cfr. Pius XII, Adhort. Apost. Menti Nostrae, 1. c, pp. 664 et 690 s.
25
Cfr. Paulus VI, Epistula Apost. Summi Dei Verbum, 4 nov. 1963 : A. A. S. 55
(1963) p. 991.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 721
26
Cfr. Pius XII, Adhort. Apost. Menti Nostrae, 1. c, p. 6S6.
27
Cfr. Paulus VI, Epistula Apost. Summi Dei Verbum, 1. c, p. 993.
46 - A. A. S.
722 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
28
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. 7 et 28.
A. A. S. 57 (1965) pp. 9-11; 33.
29
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Humani generis, 12 aug. 1950: A. A. S. 42 (1950)
pp. 571-575.
3U
Cfr. Paulus VI, Litt Encycl. Ecclesiam suam, 6 aug. 1964: A. A. S. 56 (1964)
pp. 637 ss.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 723
31
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Humani generis, 12 aug. 1950: A. A. S. 42 (1950)
pp. 567-569; Allocutio Si diligis, 31 maii 1954: A. A. S. 46 (1954) p. 314 s. Paulus VI,
Allocutio in Gregoriana Pontificia Studiorum Universitate habita, 12 mart. 1964 : A. A. S.
56 (1964) p. 364 s. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 25:
A. A. S. 57 (1965) pp. 29-31.
32
Cfr. S. Bonaventura, Itinerarium mentis in Deum, Prol., n. 4: (Nemo) credat
quod sibi sufficiat lectio sine unctione, speculatio sine devotione, investigatio sine admi-
ratione, circumspectio sine exsultatione, industria sine pietate, scientia sine caritate,
intelligentia sine humilitate, studium absque divina gratia, speculum absque sapientia
divinitus inspirata (S. Bonaventura, Opera Omnia, V, Quaracchi 1891, p. 296).
33
Cfr. Leo XIII, Litt. Encycl. Providentissimus Deus, 18 nov. 1893: A. S. S. 26
(1893-94) p. 283.
34
Cfr. Commissio Pontificia de Re Biblica, Instructio de Sacra Scriptura recte
docenda, 13 maii 1950: A. A. S. 42 (1950) p. 502.
35
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Humani generis, 12 aug. 1950: A. A. S. 42 (1950)
p. 568s.: . . . sacrorum fontium studio sacrae disciplinae semper iuvenescunt; dum
contra speculatio quae ulteriorem sacri depositi inquisitionem neglegit, ut experiundo
novimus, sterilis evadit.
36
Cfr. Pius XII, Sermo ad Alumnos Seminariorum, 24 iunii 1939: A. A. S. 31 (1939)
p. 247 : Aemulatio ... in veritate quaerenda et propaganda per commendationem doctri-
nae S. Thomae non supprimitur, sed excitatur potius ac tuto dirigitur Paulus VI,
Allocutio in Gregoriana Pont. Studiorum Univ. habita, 12 mart. 1964: A. A. S. 56 (1964)
p. 365: (Magistri)... vocem Ecclesiae Doctorum reverenter auscultent, inter quos Divus
Aquinas praecipuum obtinet locum; Angelici enim Doctoris tanta est ingenii vis, tam
sincerus veritatis amor, ac tanta sapientia in altissimis veritatibus pervestigandis, illu-
724 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
37
eis et universa Ecclesiae vita praesentia et operantia agnoscere docean-
tur ; atque humanorum problematum solutiones sub Revelationis luce
quaerere, eius aeternas veritates mutabili rerum humanarum condicioni
applicare easque modo coaevis hominibus accommodato communicare
38
discant.
Item ceterae theologicae disciplinae ex vividiore cum Mysterio Chri-
sti et historia salutis contactu instaurentur. Specialis cura impendatur
Theologiae morali perficiendae, cuius scientifica expositio, doctrina
S. Scripturae magis nutrita, celsitudinem vocationis fidelium in Christo
illustret eorumque obligationem in caritate pro mundi vita fructum
ferendi. Similiter in iure canonico exponendo et in historia ecclesiastica
tradenda respiciatur ad Mysterium Ecclesiae, secundum Constitutionem
dogmaticam De Ecclesia )) ab hac S. Synodo promulgatam. Sacra Li-
turgia quae primus, isque necessarius fons spiritus vere christiani ha-
benda est, doceatur ad mentem articulorum 15 et 16 Constitutionis de
39
Sacra Liturgia.
Variarum regionum condicionibus opportune consideratis, manudu-
cantur alumni ad plenius cognoscendas Ecclesias et Communitates ec-
clesiales a Sede Apostolica Romana seiunctas, ut unitatis redintegrationi
inter universos Christianos secundum huius S. Synodi praescripta pro-
40
movendae conferre valeant.
Introducantur etiam ad alias religiones cognoscendas in singulis
regionibus magis vulgatas, quo melius id quod boni et veri, Deo dispo-
nente, habent, agnoscant, errores refellere discant et plenum veritatis
lumen non habentibus communicare valeant.
41
Perfecta pastoris forma potest deduci ex recentiorum Pontificum documentis quae
de vita, de dotibus et de institutione Sacerdotum distincte agunt, imprimis:
S. Pius X, Exhortatio ad Clerum Haerent animo : S. Pii X Acta, IV, pp. 237 ss. ;
Pius XI, Litt. Encycl. Ad catholici Sacerdotii: A. A. S. 28 (1936) pp. 5ss.;
Pius XII, Adhort. Apost. Menti Nostrae: A. A. S. 42 (1950) pp. 657ss.;
Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Sacerdotii Nostri primordia: A. A. S. 51 (1959)
pp. 545ss.;
Paulus VI, Epist. Apost. Summi Dei Verbum: A. A. S. 55 (1963) pp. 979 ss.
Non pauca de formatione pastorali inveniuntur etiam in Litt. Encycl. Mystici Cor-
poris (1943) ; Mediator Dei (1947) ; Evangelii Praecones (1951) ; Sacra Virginitas (1954) ;
Musicae Sacrae Disciplina (1955); Princeps Pastorum (1959); necnon in Const. Apost.
Sedes Sapientiae (1956) pro Religiosis.
Pius XII, Ioannes XXIII et Paulus VI etiam in suis allocutionibus ad seminaristas
et sacerdotes formam boni pastoris compluries illustrarunt.
726 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
21. Cum vero opus sit ut alumni apostolatus exercendi artem non
tantum theoretice, sed etiam practice addiscant atque propria respon-
sabilitate et consociata opera agere valeant, iidem iam per studiorum
curriculum, feriarum quoque tempore, praxi pastorali initientur per
opportunas exercitationes; quae vero pro alumnorum aetate ac loco-
rum condicione, prudenti Episcoporum iudicio, methodice et sub viro-
rum in re pastorali peritorum ductu fieri debent, praeponente superna-
47
turalium auxiliorum vi semper memorata.
48
prosequenda atque perficienda sit, Conferentiarum Episcoporum erit
in singulis nationibus aptiora media adhibere, cuiusmodi sunt pastoralia
Instituta cum paroeciis opportune selectis cooperantia, conventus statis
temporibus cogendi et accommodatae exercitationes quarum ope iunior
clerus sub aspectu spirituali, intellectuali et pastorali in sacerdotalem
vitam atque apostolicam operositatem gradatim introducatur easque
in dies magis renovare ac fovere valeat.
Conclusio
48
Recentiora S. Sedis documenta particularem de neosacerdotibus curam habendam
urgent; commemoranda sunt imprimis :
Pius XII, Motu Proprio Quandoquidem, 2 aprilis 1949 : A. A. 8. 41 (1949) pp. 165-167 ;
Exhortatio Apost. Menti Nostrae, 23 septembris 1950: A. A. 8. 42 (1950) ; Constitutio
Apostolica (pro Religiosis) Sedes Sapientiae, 31 maii 1956, et Statuta Generalia adnexa;
Allocutio ad sacerdotes Convictus Barcinonensis , 14 iunii 1957 : Discorsi e Radiomes-
saggi, XIX, pp. 271-273.
Paulus VI, Allocutio coram sacerdotibus Instituti Gian Matteo Giberti dioe-
cesis Veronensis, 11 martii 1964 : L'Osservatore Romano, 13 martii 1964.
728 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
DECLARATIO
DE EDUCATIONE CHRISTIANA
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
3
consignantur ; alumnorum numero celeriter crescente, late multiplican-
tur et perficiuntur scholae atque alia educationis instituta conduntur;
novis experimentis excoluntur educationis et instructionis methodi ; ma-
gni quidem ponderis peraguntur nisus ad eas omnibus hominibus procu-
randas, licet permulti pueri et iuvenes institutione etiam fundamentali
adhuc priventur et tot alii apta educatione, in qua simul veritas et cari-
tas excoluntur, careant.
Cum vero Sancta Mater Ecclesia ad mandatum implendum a divino
suo Conditore acceptum, mysterium nempe salutis omnibus hominibus
nuntiandi et omnia instaurandi in Christo, integram hominis vitam etiam
4
terrenam quatenus cum vocatione caelesti connexam curare debeat, in
educationis progressu atque amplificatione partes suas habet. Proinde
S. Synodus de educatione christiana praesertim in scholis fundamentalia
quaedam principia declarat, quae a speciali post Concilium Commissione
fusius evolvenda erunt atque ab Episcoporum Conferentiis ad diversas
regionum condiciones applicanda.
3
Cfr. Professio Universalis iurium humanorum (Dclaration des droits de l'hom-
me) die 10 dec. 1948 a Foederatarum Nationum Coetu generali rata habita; et cfr.
Dclaration des droits de l'enfant, 20 nov. 1959; Protocole additionnel la con-
vention de sauvegarde des droits de l'homme et des liberts fondamentales, Parisiis,
20 mart. 1952; circa illam Professionem Universalem iurium humanorum cfr. Ioan-
nes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 apr. 1963 : A. A. 8. 55 (1963) p. 295 s.
4
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961: A. A. 8. 53
(1961) p. 402.
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 17 : A. A. 8. 57 <1965) p. 21.
6
Pius XII, Nuntius radiophonicus datus 24 dec. 1942 : A. A. 8. 35 (1943) pp. 12, 19.
Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 apr. 1963 : A. A. S. 55 (1963) p. 259 s.
Et cfr. Declarationes iurium hominis laudatas in nota 3.
6
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Divini Illius Magistri, 31 dec. 1929 : A. A. 8. 22 (1930)
p. 50 s.
47 - A. A. S.
730 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
14
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Divini Illius Magistri, 1. c, pp. 53 s., 56 s.
Litt. Encycl. Non abbiamo bisogno, 29 iunii 1931 : A. A. S. 23 (1931) p. 311 s.
Pius XII, Litt. Secretariae Status ad XXVIII Hebdomadam Soc. Ital., 20 sept. 1955 :
L'Osservatore Romano, 29 sept. 1955.
15
Ecclesia laudat illas auctoritates civiles, locales, nationales et internationales
quae, urgentiarum huius aetatis necessitatum consciae, omnes vires impendunt, ut
omnes populi plenioris educationis et cultus humani participes fieri valeant. *Cfr. Pau-
lus VI, Allocutio in Consilio Nationum Unitarum, 4 oct. 1965 : A. A. S. 57 (1965) pp. 877-885.
16
Cfr. Pius XI, Motu proprio Orbem catholicum, 29 iunii 1923: A. A. S. 15 (1923)
pp. 327-329 Decretum Provido sane, 12 ian. 1935 : A. A. S. 27 (1935) pp. 145-152 Conc.
Vat. II, Decretum de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus Dominus,
nn. 13 et 14.
17
Cfr. Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 14:
A. A. S. 56 (1964) p. 104.
18
Cfr. Conc. Vat. II, Decretum de instrumentis communicationis socialis, Inter
mirifica, nn. 13 et 14 : A. A. S. 56 (1964) p. 149 s.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 733
19
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Divini Illius Magistri, 1. c, p. 76; Pius XII, Allocutio
ad Associationem Magistrorum catholicorum Bavariae, 31 dec. 1956: Discorsi e Radio-
messaggi, XVIII, p. 746.
20
Cfr. Conc. prov. Cincinnatense III, a. 1861: Collectio Lacensis, III, col. 1240, c/d;
Pius XI, Litt. Encycl. Divini Illius Magistri, 1. c, pp. 60, 63 s.
21
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Divini Illius Magistri, 1. c, p. 63; Litt. Encycl. Non
abbiamo bisogno, 29 iunii 1931 : A. A. S. 23 (1931) p. 305.
734 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Pius XII, Litt. Secretariae Status ad XXVIII Hebdomadam Soc. Ital., 20 sept. 1955:
L'Osservatore Romano, 29 sept. 1955.
Paulus VI, Allocutio ad Associationem Christianam Operariorum Italiae (A. C.L. L),
6 oct. 1963: Encicliche e Discorsi di Paolo VI, I, Eoma 1964, p. 230.
22
Cfr. Ioannes XXIII, Nuntius tricesimo exacto anno ex quo Litt. Encycl. Divini
Illius Magistri editae sunt, 30 dec. 1959 : A. A. S. 52 (1960) p. 57.
23
Ecclesia magni facit actionem apostolicam, quam etiam in illis scholis magistri
et condiscipuli catholici exercere valent.
24
Cfr. Pius XII, Allocutio ad Associationem Magistrorum catholicorum Bavariae,
31 dec. 1956 : Discorsi e Radiomessaggi, XVlII, p. 745 s.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 735
turam quae per baptismum effecti sunt, atque universam culturam hu-
manam ad nuntium salutis postremo ordinare ita ut cognitio quam
25
alumni de mundo, vita et homine gradatim acquirunt, fide illuminetur.
Ita quidem schola catholica, dum progredientis aetatis condicionibus
sicut oportet se aperit, suos alumnos ad civitatis terrestris bonum effica-
citer provehendum educat et ad servitium pro Regno Dei dilatando prae-
parat, ut exemplaris et apostolicae vitae exercitio salutare veluti fermen-
tum humanae communitatis efficiantur.
Schola catholica igitur cum ad Populi Dei missionem explendam
tantopere conferre et dialogo inter Ecclesiam et hominum communitatem,
in ipsorum mutuum beneficium, inservire valeat, nostris quoque rerum
adiunctis suum gravissimum retinet momentum. Quare haec S. Syno-
dus ius Ecclesiae scholas cuiusvis ordinis et gradus libere condendi
26
atque regendi, in plurimis Magisterii documentis iam declaratum, denuo
proclamat, in memoriam revocans huiusmodi iuris exercitium libertati
quoque conscientiae et parentum iuribus tuendis necnon ipsius culturae
profectui summopere conferre.
Meminerint autem Magistri se quam maxime esse auctores ut schola
27
catholica sua proposita et incoepta ad rem deducere valeat. Peculiari
ergo iidem praeparentur sollicitudine ut scientia tum profana tum reli-
giosa idoneis titulis comprobata sint praediti et arte educandi progre-
dientis aetatis inventis congruente ditati. Caritate sibi vicissim et disci-
pulis devincti atque spiritu apostolico imbuti, tam vita quam doctrina
testimonium exhibeant unico Magistro Christo. Sociam, imprimis cum
parentibus praestent operam ; una cum ipsis debitam in universa educa-
tione habeant rationem discriminis sexus et finis proprii utrique sexui
in familia et in societate a divina providentia praestituti; personalem
25
Cfr. Conc. prov. Vestmonasteriense I, a. 1852: Collectio Lacensis III, col. 1334,
a/b. Pius XI, Litt. Encycl. Divini Illius Magistri, 1. c, p. 77 s. Pius XII, Allocutio
ad Associationem Magistrorum catholicorum Bavariae, 31 dec. 1956: Discorsi e Radio-
messaggi, XVIII, p. 746. Paulus VI, Allocutio ad sodales F. I. D. A. E. (Federazione
Istituti Dipendenti dall'Autorit Ecclesiastica), 30 dec. 1963: Encicliche e Discorsi di
Paolo VI, I, Roma 1964, p. 602 s.
26
Cfr. imprimis documenta in nota 1 laudata; insuper hoc Ecclesiae ius proclamatur
a multis Conciliis provincialibus nec non in recentissimis Declarationibus plurium Con-
ferentiarum Episcoporum.
27
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Divini Illius Magistri, l . c , p. 80s. Pius XII,
Allocutio ad Consociationem Catholic. Italicam Magistrorum scholarum secundariarum
(U. C. I. I. M.), 5 ian. 1954 : Discorsi e Radiomessaggi, XV, pp. 551-556. Ioannes XXIII,
Allocutio ad VI Congressum Associationis Italicae Magistrorum catholicorum (A. I. M. C ) ,
5 sept. 1959: Discorsi, Messaggi, Colloqui, I, Roma 1960, pp. 427-431.
736 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
28
Cfr. Pius XII, Allocutio ad Consociationem Cathol. Italicam Magistrorum scho-
larum secundarium (U. C. I. I. M.), 5 ian. 1954, 1. c, p. 555.
29
Cfr. Paulus VI, Allocutio ad Officium Internationale Educationis Catholicae
(O. I. E. C ) , 25 febr. 1964: Encicliche e Discorsi di Paolo VI, II, Roma 1964, p. 232.
30
Cfr. Paulus VI, Allocutio ad Associationem Christianam Operariorum Italiae
(A. C. L. I.), 6 oct. 1963 : Encicliche e Discorsi di Paolo VI, I, Roma 1964, p. 229.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 737
31
Cfr. Paulus VI, Allocutio coram VI Congressu Thomistico Internationali, 10 sept.
1965 : A . A . B . 5 7 (.1965) pp. 788-792.
32
Cfr. Pius XII, Allocutio ad magistros et alumnos Institutorum Superiorum Ca-
thol. Galliae, 21 sept. 1950: Discorsi e Radiomessaggi, XII, pp. 219-221; Epistula ad
XXII Congressum Pax Romana, 12 aug. 1952: Discorsi e Radiomessaggi, XIV,
pp. 567-569. Ioannes XXIII, Allocutio ad Foederationem Universitatum Catholicarum,
1 apr. 1959 : Discorsi, Messaggi, Colloqui, I, Roma 1960, pp. 226-229. Paulus VI, Allo-
cutio ad Senatum Academicum Universitatis Catholicae Mediolanensis, 5 apr. 1964:
Encicliche e Discorsi di Paolo VI, II, Roma 1964, pp. 438-443.
33
Cfr. Pius XII, Allocutio ad Senatum Academicum et alumnos Universitatis Ro-
manae, 15 iunii 1952 : Discorsi e Radiomessaggi, XIV, p. 208 : La direzione della societ
di domani principalmente riposta nella mente e nel cuore degli universitari di oggi.
738 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
31
Cfr. Pius XI, Constitutio Apostolica Deus Scientiarum Dominus, 24 maii 1931:
A. A. S. 23 (1931) pp. 245-247.
35
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Humani generis, 12 aug. 1950: A. A. S. 42 (1950)
pp. 568 s., 578. Paulus VI, Litt. Encycl. Ecclesiam suam, Pars III, 6 aug. 1964:
A. A. S. 56 (1964) pp. 637-659. Conc. Vat. II, Decretum de Oecumenismo, Unitatis
redintegratio: A. A. S. 57 (1965) pp. 90-107.
36
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 apr. 1963: A. A. S. 55
(1963) p. 284 et passim.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 739
Conclusio
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
DECLARATIO
D E ECCLESIAE H A B I T U D I N E
AD RELIGIONES NON-CHRISTIANAS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
1
Cfr. Act. 17, 26.
2
Cfr. Sap. 8, 1; Act. 14, 17; Rom. 2, 6-7; 1 Tim. 2, 4.
3
Cfr. Apoc. 21, 23-24.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 741
Summi Numinis vel etiam Patris. Quae perceptio atque agnitio vitam
earum intimo sensu religioso penetrant. Religiones vero cum progressu
culturae connexae subtilioribus notionibus et lingua magis exculta ad
easdem quaestiones respondere satagunt. Ita in Hinduismo homines
mysterium divinum scrutantur et exprimunt inexhausta fecunditate
mythorum et acutis conatibus philosophiae, atque liberationem quaerunt
ab angustiis nostrae condicionis vel per formas vitae asceticae vel per
profundam meditationem vel per refugium ad Deum cum amore et
confidentia. In Buddhismo secundum varias eius formas radicalis insuf-
ficientia mundi huius mutabilis agnoscitur et via docetur qua homines,
animo devoto et confidente, sive statum perfectae liberationis acquirere,
sive, vel propriis conatibus vel superiore auxilio innixi, ad summam illu-
minationem pertingere valeant. Sic ceterae quoque religiones, quae per
totum mundum inveniuntur, inquietudini cordis hominum variis modis
occurrere nituntur proponendo vias, doctrinas scilicet ac praecepta
vitae, necnon ritus sacros.
Ecclesia catholica nihil eorum, quae in his religionibus vera et
sancta sunt, reicit. Sincera cum observantia considerat illos modos agendi
et vivendi, illa praecepta et doctrinas, quae, quamvis ab iis quae ipsa
tenet et proponit in multis discrepent, haud raro referunt tamen radium
illius Veritatis, quae illuminat omnes homines. Annuntiat vero et an-
nuntiare tenetur indesinenter Christum, qui est via, veritas et vita ))
(Io. 14, 6), in quo homines plenitudinem vitae religiosae inveniunt,
4
in quo Deus omnia Sibi reconciliavit.
Filios suos igitur hortatur, ut cum prudentia et caritate per collo-
quia et collaborationem cum asseclis aliarum religionum, fidem et vitam
christianam testantes, illa bona spiritualia et moralia necnon illos valo-
res socio-culturales, quae apud eos inveniuntur, agnoscant, servent et
promoveant.
4
Cfr. 2 Cor. 5, 18-19.
6
Cfr. S. Gregorius VII, Epist. III, 21 ad Anazir (Al-Nsir), regem Mauritaniae,
ed. E. Caspar in MGH, Ep. sel. II, 1920, I, p. 288, 11-15; PL 148, 451 A.
742 Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale
stolum, Iudaei Deo, cuius dona et vocatio sine paenitentia sunt, adhuc
11
carissimi manent propter Patres. Una cum Prophetis eodemque Apo-
stolo Ecclesia diem Deo soli notum expectat, quo populi omnes una voce
12
Dominum invocabunt et servient ei humero uno ( 8 o p h . 3, 9 ) .
Cum igitur adeo magnum sit patrimonium spirituale Christianis et
Iudaeis commune, Sacra haec Synodus mutuam utriusque cognitionem
et aestimationem, quae praesertim studiis biblicis et theologicis atque
fraternis colloquiis obtinetur, fovere vult et commendare.
Etsi auctoritates Iudaeorum cum suis asseclis mortem Christi urse-
13
runt, tamen ea quae in passione Eius perpetrata sunt nec omnibus
indistincte Iudaeis tunc viventibus, nec Iudaeis hodiernis imputari
possunt. Licet autem Ecclesia sit novus populus Dei, Iudaei tamen neque
ut a Deo reprobati neque ut maledicti exhibeantur, quasi hoc ex Sacris
Litteris sequatur. Ideo curent omnes ne in catechesi et in verbi Dei
praedicatione habenda quidquam doceant, quod cum veritate evangelica
et spiritu Christi non congruat.
Praeterea, Ecclesia, quae omnes persecutiones in quosvis homines
reprobat, memor communis cum Iudaeis patrimonii, nec rationibus po-
liticis sed religiosa caritate evangelica impulsa, odia, persecutiones, anti-
semitismi manifestationes, quovis tempore et a quibusvis in Iudaeos
habita, deplorat.
Ceterum Christus, uti semper tenuit et tenet Ecclesia, propter pec-
cata omnium hominum voluntarie passionem suam et mortem immen-
sa caritate obiit, ut omnes salutem consequantur. Ecclesiae praedicantis
ergo est annuntiare crucem Christi tamquam signum universalis Dei
amoris et fontem omnis gratiae.
11
Cfr. Rom. 11, 28-29; Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium:
A. A. S. 57 (1965) p. 20.
12
Cfr. Is. 66, 23; Ps. 65, 4; Rom. 11, 11-32.
1 3
Cfr. Io. 19, 6.
744 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
14
Cfr. Rom. 12, 18.
18
Cfr. Matth. 5. 45.
An. et vol. LVDI 24 Octobris 1966 N. 11
Directio: Palazzo Apostolico Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
EPISTULA ENCYCLICA
PAULUS PP. VI
VENERABILES FRATRES
48 - A. A. S.
746 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
Cfr. Is. 11, 12.
2
Hebr. 5, 7.
Acta Pauli Pp. VI 747
s i m o conscientiae officio d e v i n c i r i . H a n c q u i p p e c o n s c i e n t i a m
s u a m interrogent et percontentur, s u a m q u i s q u e g e n t e m , m u n -
d u m , D e u m , historiam respicientes : s e c u m reputent n o m i n a
sua futura esse in benedictione, si q u i d e m h u i c h o r t a m e n t o
sapienter obsecuti fuerint. In n o m i n e D o m i n i c l a m a m u s : sistite
g r a d u m ! C o n v e n i e n d u m est in u n u m , ad c o n s i l i a et c o n d i c i o -
nes sinceris animis d e s c e n d e n d u m . N u n c res sunt c o m p o n e n -
dae, e t i a m aliquo c u m i n c o m m o d o v e l detrimento, n a m postea
fortasse ingenti c u m d a m n o et acerbissima strage accepta, quae
in praesenti ne cogitari q u i d e m potest, c o m p o n i debebunt. Ea
tamen p a x est conficienda, quae in iustitia h o m i n u m q u e liber-
tate innitatur atque adeo rationem ducat i u r i u m h o m i n u m et
c o m m u n i t a t u m , alioquin fluxa erit et instabilis.
Quae d u m a n i m o a n x i o et p e r m o t o e d i c i m u s , oportet, ut,
q u e m a d m o d u m s u p r e m a cura pastoralis N o b i s suadet, superna
d e p o s c a m u s auxilia, c u m p a x , cuius tantum est b o n u m , ut
etiam in rebus terrenis atque mortalibus nihil gratius soleat
audiri, nihil desiderabilius c o n c u p i s c i , nihil p o s t r e m o possit
3 4
melius inveniri , petenda sit ab e o , qui est P r i n c e p s pacis .
C u m v e r o dubiis ac trepidis t e m p o r i b u s Ecclesia ad praesen-
tissimam deprecatricem, M a t r e m eius M a r i a m , perfugere c o n -
suevisset, ad e a n d e m m e n t e m Nostram et vestram, Venerabiles
Fratres, et o m n i u m Christifidelium merito c o n v e r t i m u s ; ea
e n i m , ut ait Sanctus Irenaeus, universo generi h u m a n o causa
5
facta est salutis . N e c q u i d q u a m Nobis videtur m a g i s o p p o r -
t u n u m et praestabilius, q u a m totius christianae familiae sup-
plices v o c e s s u b l i m e ferri ad Dei Genetricem, quae R e g i n a
pacis invocatur, ut in tot tantisque aerumnis et angustiis
maternae bonitatis suae m u n e r a c u m u l a t e impertiat. Ei dici-
m u s preces enixas et assiduas esse adhibendas, q u a m M a t r e m
Ecclesiae, scilicet huius spiritualem P a r e n t e m , c u m C o n c i l i u m
O e c u m e n i c u m V a t i c a n u m S e c u n d u m celebraretur, p r u d e n t i -
bus Patribus et orbe c a t h o l i c o , renuntiavimus, a m a i o r i b u s
traditae doctrinae c a p u t confirmantes. Est e n i m Mater Salva-
toris, ut Sanctus A u g u s t i n u s docet, plane mater m e m b r o r u m
3
S. Aug., De Civ. Dei, 19, 11; PL 41, 637.
4
Is. 9, 6.
5
Adv. haer. 3, 22; PG 7, 959.
748 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
eius ; q u o c u m , omissis aliis, consentit Sanctus A n s e l m u s
haec proferens v e r b a : Quid u m q u a m potest d i g n i u s aesti-
mari, q u a m ut tu sis mater q u o r u m Christus dignatur esse
7
pater et frater ; q u i n i m m o e a d e m appellata est a L e o n e X I I I ,
8
Decessore Nostro, verissime q u i d e m mater Ecclesiae . N o n
frustra ergo in ea s p e m c o l l o c a m u s , f o r m i d o l o s a h a c perturba-
tione c o m m o t i .
Q u o n i a m v e r o , si m a l a crescunt, crescat oportet pietas p o -
puli Dei, p e r c u p i m u s , Venerabiles Fratres, ut v o b i s praeeun-
tibus, exhortantibus, impellentibus, clementissima Mater M a -
ria, q u e m a d m o d u m i a m significavimus, per O c t o b r e m m e n s e m
p i o Rosarii ritu instantius imploretur. Est e n i m h a e c p r e c a n d i
f o r m u l a plebis Dei sensui a c c o m m o d a t a , e i d e m Deiparae accep-
tissima et ad caelestia i m p e t r a n d a d o n a efficacissima. Quas
q u i d e m Rosarii preces C o n c i l i u m O e c u m e n i c u m V a t i c a n u m
S e c u n d u m , licet n o n expressis verbis t a m e n certa significatione,
o m n i u m Ecclesiae f i l i o r u m animis h a c sententia i n c u l c a v i t :
<( p r a x e s autem et exercitia pietatis erga E a m (Mariam) saecu-
9
l o r u m decursu a Magisterio c o m m e n d a t a m a g n i faciant .
T a m frugiferum a u t e m orandi officium n o n s o l u m a d m a l a
p r o p e l e n d a et arcendas calamitates p l u r i m u m valet, ut E c c l e -
siae annalibus apertissime c o m p r o b a t u r , sed etiam christianam
v i t a m u b e r r i m e fovet, ( ( i m p r i m i s c a t h o l i c a m fidem alit, quae
per o p p o r t u n a m s a c r o r u m m y s t e r i o r u m c o m m e n t a t i o n e m facile
1 0
revirescit, et ad divinitus impertitas veritates mentes erigit .
Itaque mense Octobri, Beatae Mariae V i r g i n i a R o s a r i o dica-
to, duplicentur preces, i n g e m i n e n t u r obsecrationes, ut eius inter-
cessione aurora verae pacis, ad r e l i g i o n e m etiam q u o d attinet,
q u a m , p r o d o l o r , h a c aetate n o n o m n i b u s licet libere profiteri,
h o m i n i b u s t a n d e m affulgeat. Peculiari v e r o ratione e x o p t a m u s ,
ut dies iv e i u s d e m mensis, q u o , ut supra m e m o r a v i m u s , ante
a n n u m a d S e d e m C o n i u n c t a r u m N a t i o n u m pacis causa Nos
c o n t u l i m u s , in toto orbe c a t h o l i c o h o c a n n o ut dies ad p a c e m
6
De sanet. virg. 6; PL 40, 399.
7
Or. 47 5 PL 158, 945.
8
Epist. Encycl. Adiutricem populi christiani, 5 sept. 1895; Acta Leon. .15, 1896, p. 302.
9
Const. dogm. de Eccl., n. 67: A. A. S. 57 (1965) p. 65.
10
Litt. Encycl. Pii XI Ingravescentibus malis, 29 sept. 1937 : A. A. S. 29 (1937) p. 378.
Acta Pauli Pp. VI 749
PAULUS PP. VI
11
Enarr. in Ps. 54, 11; PL 36, 636.
750 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
EPISTULA APOSTOLICA
PAULUS PP. VI
VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
1
Decret. Ad Gentes, n. 39.
2
Const. dogm. Lumen Gentium, n. 28.
Acta Pauli Pp. VI 751
s
Allocutio ad Moderatores Pontificalium Operum Missionalium, die 14 maii 1965
habita: A. A. S. 57 (1965) p. 520.
4
/o. 20, 21.
Acta Pauli Pp. VI
753
nem, salutis nuntium hominibus perferendi. Sacerdotes ut praeclare
docet Concilium Oecumenicum Vaticanum II sub auctoritate Epi-
scopi portionem gregis dominici sibi addictam sanctificant et regunt,
Ecclesiam universalem in suo loco visibilem faciunt, et in aedificando
5
toto corpore Christi (cfr. Eph. 4, 12) validam opem afferunt. Quare
sicut Christus primus missionarius dicendus est, ita sacerdotes omnes,
propter sacram Ordinationem susceptam, missionarii sunt habendi.
Persuasissimum prorsus habemus, sacerdotes in Pontificiam Unio-
nem Cleri allectos, si diligenter dent operam missionariae catholici
sacerdotii naturae penitus investigandae, satis habere causae quare
impensiore pietate ac pastorali studio renoventur, magna cum totius
Mystici Christi Corporis utilitate atque profectu.
Aliud praeterea munus tamquam proprium Nostrae Unioni Cleri
assignare par esse censemus. Scilicet quemadmodum divinus Eedemptor,
ut missione sibi credita fungeretur, in hunc mundum venit, non ad suam
quaerendam gloriam, sed ad voluntatem Patris faciendam, constitutus
Sacerdos et victima, mediator Dei et hominum, Magister et Pastor, pro
omnium salute, non secus Christi sacerdos, qui vim huius missionis
penitus perceperit, probe novit, se praesertim ad Ecclesiae ministerium
consecratum esse; uti hoc loco plane declaratur : Presbyteri ...vi sacra-
menti Ordinis, ad imaginem Christi, summi atque aeterni Sacerdotis,
ad Evangelium praedicandum fidelesque pascendos et ad divinum cultum
celebrandum consecrantur, ... munus Christi Pastoris et Capitis pro
sua parte auctoritatis exercentes, familiam Dei, ut fraternitatem in
unum animatam, colligunt et per Christum in Spiritu ad Deum Patrem
6
adducunt.
Sacerdotum igitur, qui alicuius dioecesis ministerio addicti sint,
proprium ac gravissimum officium est populum Dei iuvare ad rectam
ac plenam conscientiam acquirendam de Ecclesia tamquam de Corpore
vivente, quod variis atque inter se coniunctis membris constat ; ita qui-
dem ut unusquisque in vita Ecclesiae officii partes sibi ex Baptismo et
Confirmatione assignatas conscio ac strenuo animo sustinere valeat,
atque adeo Ecclesia Dei reapse evadat signum et instrumentum inti-
1
mae cum Deo unionis totiusque generis humani unitatis. Ut alias iam
diximus, agitur de tali educatione ac formatione animorum inducenda,
5
Const. dogm. Lumen Gentium, n. 28.
6
Ibid.
7
Ibid. n. 1.
754 Acta Apostolicae Sedis. - Commentarium Officiale
8
Allocutio christifidelibus coram admissis habita die 8 mensis iunii anno 1966.
9
Decr. Ad Gentes, n. 38
Acta Pauli Pp. VI 755
PAULUS PP. VI
10
Io. 17, 21.
11
Radiophonicus nuntius, die 23 octobris 1965 habitus, die recurrente rei missionali
provehendae dicata : A. A. S. 57 (1965) p. 922.
Acta Pauli Pp. VI 757
LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
I
NORMAE AD EXSEQUENDA DECRETA
SS. CONCILII VATICANI II CHRISTUS DOMINUS
ET PRESBYTERORUM ORDINIS ))
Episcopale officium, quod Sacrosanctum Concilium Vaticanum II in
Constitutione dogmatica Lumen gentium et in Decreto Christus Domi-
nus in clariore luce posuit, in aedificationem Mystici Corporis Christi,
quod est Ecclesia, divinitus institutum est.
Huius rei causa Sacri Pastores munus suum docendi, sanctificandi
atque pascendi Populum Dei diuturna cura adimplere tenentur tum
sollicitudinem omnium Ecclesiarum generose cum Romano Pontifice
participantes, tum recto dioecesium sibi commissarum regimini impen-
sius providentes, tum denique in commune plurium Ecclesiarum bonum
actuose una operantes.
Acta Pauli Pp. VI 759
49 - A . A. S.
762 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
EPISCOPORUM NOMINATIO
( N . 20 Decr. Christus Dominus)
DIOECESIUM CIRCUMSCRIPTIONES
(NIST. 22-24 Decr. Christus Dominus)
VICARII EPISCOPALES
(N. 27 Decr. Christus Dominus)
VICARII FORANEI
(N. 30 Decr. Christus Dominus)
RELIGIOSI
(NN. 33-35 Decr. Christus Dominus)
22. Normae quae hic statuuntur valent pro omnibus Religiosis, viris
et mulieribus, cuiusvis ritus, salvis pro Orientalibus Patriarcharum
iuribus.
23. 1. Religiosi omnes, exempti quoque, operam navantes in locis
ubi ritus a proprio di versus unicus est vel ita fidelium numero praevalet
ut communi aestimatione unicus censeatur, a loci Ordinario vel Hie-
rarcha huius ritus in iis quae opera externa ministerii respiciunt, pen-
dent, eique ad normam iuris subiciuntur.
2. Ubi vero plures sunt loci Ordinarii vel Hierarchae, iidem Reli-
giosi in munere obeundo apud fideles rituum diversorum, tenentur nor-
mis quae ab ipsis Ordinariis et Hierarchis communi consilfo dantur.
24. Licet etiam in locis Missionum vigeat exemptio Religiosorum
770, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CONFERENTIAE EPISCOPALES
II
NORMAE AD EXSEQUENDUM DECRETUM
SS. CONCILII VATICANI II PERFECTAE CARITATIS ))
Pars I
DE MODO PROMOVENDI ACCOMMODATAM RENOVATIONEM VITAE RELIGIOSAE
50 - A. A. S.
778 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Pars II
DE NONNULLIS REBUS ACCOMMODANDIS
ET RENOVANDIS IN VITA RELIGIOSA
Conclusio
III
NORMAE AD EXSEQUENDUM DECRETUM (
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
MARACAIBENSIS
Nova provincia ecclesiastica in Venetiola conditur, cuius metropolitana
Sedes Maracaibensis erit.
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pro 8. R. E. Cancellario
B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONFALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis 8. Congr. Consist. Pro-Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
B A R Q U I S I M E T E NS IS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
DE FERNANDO PO
(SANCTAE ISABELLAE)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia S. Ioseph Opifici sacra et
in urbe Barbacena posita, intra fines archidioecesis Marianensis, hone-
status
PAULUS PP. VI
II
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris ecclesiae cathedrali Botucatuensi
tribuuntur.
PAULUS PP. VI
51 - A. A. S.
794 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
datur insuper, merito quidem, propterea quod est insignis pietatis sedes ;
etenim sacri ritus ibi celebrantur eo, quo par est, splendore, populus
vero fidelis frequens rebus divinis dat operam et Sanctam Annam, cuius
veneranda imago est eadem in ecclesia proposita, assiduis honort obse-
quiis. Itaque hoc templum maximum in tota archidioecesi in existima-
tione est atque quasi quoddam signum unitatis religiosae habetur.
Cupiens autem pietatis studium novis provehere auctibus, Venerabilis
Frater Henricus Golland Trindade, Botucatuensis Archiepiscopus, una
cum Venerabili Fratre Silvio Maria Dario, Episcopo titulo Oppidono-
vensi suoque Auxiliari, Nos rogavit, ut templum illud Basilicae Minoris
nomine ac iure donaremus. Quibus precibus libenter admissis, Nos, e
Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deli-
beratione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litte-
rarum vi perpetuumque in modum ecclesiam cathedralem Botucatuen-
sem, Deo in honorem Sanctae Annae, Beatae Mariae Virginis matris,
consecratam, ad dignitatem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis
iuribus ac privilegiis, quae templis eodem nomine insignibus rite com-
petunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus,
decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter
exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definien-
dum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v n
mensis Novembris, anno MCMLXV, Pontificatus Nostri tertio.
III
Beata Maria Virgo Pea de Francia vulgo appellata, principalis cae-
lestis Patrona civilis provinciae Salmantinae eligitur.
PAULUS PP. VI
IV
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris paroecialis ecclesia Beatae Mariae
Virginis de Mongui , dioecesis Duitamensis, decoratur.
PAULUS PP. VI
EPISTULA
PAULUS PP. VI
1
Decr. de apostolatu laicorum 1, 3.
2
Ibid. 6, 29.
3
Ibid. 6, 31.
Acta Pauli Pp. VI 799
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Christifidelibus coram admissis habita. *
1
Act. 20, 28.
52 - A. A. S.
802 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
Mesdames et Messieurs,
Au terme des travaux de votre premier congrs international qui a
eu lieu Rome ces jours-ci, vous avez tenu Nous rendre visite. Aussi
est-ce bien volontiers que Nous vous accueillons ici dans Notre rsidence
d't et vous souhaitons une cordiale bienvenue.
Ce qu'il Nous plat de relever l'occasion de votre venue chez Nous,
c'est d'abord le fait que des hommes et des femmes de tous les horizons
politiques, religieux et culturels aient eu cur de se runir pour tu-
dier ensemble, dans un esprit fraternel et amical, les consquences
parfois graves des radiations ionisantes sur la sant des peuples,
et de chercher les remdes appropris pour limiter ou rduire au maxi-
mum ces effets nfastes, voire dsastreux. Nous ne pouvons pas ne pas
faire remarquer ce propos que votre entreprise est tout fait dans la
ligne d'une tendance gnrale de notre poque, savoir la prise de cons-
cience de la dimenison universelle ou mondiale de tous les problmes
majeurs de notre temps. Ce fait, Notre prdcesseur le Pape Jean XXII
le soulignait dj dans sa mmorable encyclique Pacem in terris,
lorsqu'il affirmait qu'aujourd'hui la vie en socit . . . demande la col-
laboration de tous selon les multiples modalits que le dveloppement
actuel de la civilisation rend possibles, dsirables ou ncessaires ... )),*
ou encore lorsqu'il constatait que ... les rcents progrs de la science
et de la technique ont exerc une profonde influence sur les hommes
et ont dtermin chez eux, sur toute la surface de la terre, un mouve-
ment tendant intensifier leur collaboration et renforcer leur
2
union ... )). Et son tour le deuxime Concile cumnique du Vatican
III
Ad Excellentissimum Virum Juracy Magalhes, Foederatarum Brasiliae
Civitatum ab exteris negotiis. *
Senhor Ministro,
com grande prazer que recebemos, nesta Nossa residencia de vero,
a visita que Vossa Excelencia Nos vem fazer, na sua qualidade de
Ministro das Relaoes Exteriores da Repblica dos Estados Unidos do
Brasil.
Ao apresentar-lhe as boas-vindas, o Nosso pensamento volta-se espon^
tneamente para a grande Nao que Vossa Excelencia representa;
3
Gaudium et spes, N. 57.
* Die 13 mensis septembris i. .1960.
804 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
Ad Excellentissimum Virum EI Hadj Ahmadou Ahidjo, Camerunensis
Reipublicae Praesidem. *
Monsieur le Prsident,
Lorsque Votre Excellence a exprim le dsir de venir Nous rendre
visite, c'est bien volontiers que Nous avons accd sa demande, et c'est
avec joie que Nous vous recevons aujourd'hui dans notre demeure, avec
les personnalits distingues qui vous accompagnent.
En votre personne, Monsieur le Prsident, c'est tout le Cameroun
que Nous accueillons, et il Nous est trs agrable de vous en dire Notre
vive satisfaction. Des liens troits se sont en effet tisss depuis long-
temps entre votre pays et l'Eglise catholique. Nos missionnaires, vous
le savez, n'ont jamais eu d'autre ambition que de se mettre au service
de ceux qu'ils venaient vangliser, et leur plus lgitime fiert est de
voir aujourd'hui l'Eglise au Cameroun tre dirige jusqu' son som-
met par d'authentiques fils de cette noble nation. Nous pouvons bien
vous en donner l'assurance : les catholiques camerounais ont cur
d'uvrer de toutes leurs forces au dveloppement conomique, social,
culturel et moral de votre pays, dans la concorde mutuelle et le respect
de tous leurs concitoyens.
De nombreux progrs ont marqu le Cameroun depuis son entre
dans le concert des peuples comme nation libre et indpendante. Et
Nous savons combien vous avez cur, dans l'amiti avec vos voisins,
de travailler l'amlioration constante des conditions de vie de ces
populations dont la confiance vous a port la direction de l'Etat. Nul
doute que, par del les diffrences de races, de langues, de coutumes
et de religions, cette commune volont de promotion de tout le pays ne
soit un puissant facteur de russite sur la voie du dveloppement sur
laquelle vous vous tes engag avec ardeur.
1
Discours du 7 dcembre 1965, A. A. S. 58 (1966) p. 56.
Sacra Congregatio Consistorialis 807
I
BARCINONENSIS
DECRETUM
De erectione dignitatis Thesauri Custodis in Capitulo cathedrali
II
SACRAMENTENSIS - STOCKTONIENSIS
DECRETUM
De finium immutatione
L. S.
83 Franciscus Carpino, Archiep. tit. Serdicen., a Secretis
KISUMUENSIS - KISIIANA
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare:
4 agosto 1966. S. E. Revma Monsig. Hnilica Paolo, Vescovo tit. di
Rusado, Consultore della Sacra Congregazio-
ne per la Chiesa Orientale.
30 I Revmi Padri Said Marco, dei Predicatori, e Crescenzio
da Jesi, dei Frati Minori Cappuccini, Consul-
tori della Sacra Congregazione della Disci-
plina dei Sacramenti.
16 settembre Monsig. Zabkar Giuseppe, Osservatore permanente della
Santa Sede presso l'U.N.E.S.C.O.
812 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo-VI, felice-
mente regnante, si degnato di conferire :
La Placca dell'Ordine Piano:
21 maggio 1966. Al sig. Tiberghien Eugenio (Lille).
NECROLOGIO
Directio: P a l a z z o A p o s t o l i c o - C i t t d e l V a t i c a n o Administratio: L i b r e r i a E d i t r i c e V a t i c a n a
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
CONSTITUTIO DOGMATICA
DE DIVINA REVELATIONE
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
PROOEMIUM
1
Cfr. S. Augustinus, De catechizandis rudibus, 4, 8: PL 40, 316.
53 - A. A. S.
818 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT I
DE IPSA REVELATIONE
1
Cfr. Matth. 11, 27; Io. 1, 14 et 17; 14, 6; 17, 1-3; 2 Cor. 3, 16 et 4, 6; Eph. 1, 3-14.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 819
5. Deo revelanti praestanda est oboeditio fidei (cfr. Rom. 16, 26 ; coli.
Rom. 1, 5; 2 Cor. 10, 5-6), qua homo se totum libere Deo committit
3
plenum revelanti Deo intellectus et voluntatis obsequium praestando
et voluntarie revelationi ab Eo datae assentiendo. Quae fides ut prae-
beatur, opus est praeveniente et adiuvante gratia Dei et internis Spi-
ritus Sancti auxiliis, qui cor moveat et in Deum convertat, mentis oculos
aperiat, et det (( omnibus suavitatem in consentiendo et credendo veri-
4
tati )). Quo vero profundior usque evadat revelationis intelligentia,
idem Spiritus Sanctus fidem iugiter per dona sua perficit.
2
Epist, ad Diognetum, 7, 4: Funk, Patres Apostolici, I, p. 403.
3
Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide catholica, Dei Filius, cap. 3: Denz. 1789 (3008).
4
Conc. Araus. II, can. 7: Denz. 180 (377); Conc. Vat. I, 1. c: Denz. 1791 (3010).
5
Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide catholica, Dei Filius, cap. 2: Denz. 1786 (3005).
820 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT II
6
Ibid. : Denz. 1785 et 1786 (3004 et 3005).
1
Cfr. Matth. 28, 19-20 et Me. 16, 15. Conc. Trid., Decr. De canonicis Scripturis:
Denz. 783 (1501).
2
Cfr. Conc. Trid., 1. c; Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide catholica, Dei Filius,
cap. 2: Denz. 1787 (3006).
3
S. Irenaeus, Adv. Haer., III, 3, 1 : PG 7, 848; Harvey, 2, p. 9.
Concilium Oecumenicum Vaticanum 11 821
4
lud. 3 ) . Quod vero ab Apostolis traditum est, ea omnia complectitur
quae ad Populi Dei vitam sancte ducendam fidemque augendam con-
ferunt, sicque Ecclesia, in sua doctrina, vita et cultu, perpetuat
cunctisque generationibus transmittit omne quod ipsa est, omne quod
credit.
Haec quae est ab Apostolis Traditio sub assistentia Spiritus Sancti
5
in Ecclesia proficit : crescit enim tam rerum quam verborum tradito-
rum perceptio, tum ex contemplatione et studio credentium, qui ea
conferunt in corde suo (cfr. Lc. 2, 19 et 51), tum ex intima spiritualium
rerum quam experiuntur intelligentia, tum ex praeconio eorum qui cum
episcopatus successione charisma veritatis certum acceperunt. Ecclesia
scilicet, volventibus saeculis, ad plenitudinem divinae veritatis iugiter
tendit, donec in ipsa consummentur verba Dei.
Sanctorum Patrum dicta huius Traditionis vivificam testificantur
praesentiam, cuius divitiae in praxim vitamque credentis et orantis
Ecclesiae transfunduntur. Per eandem Traditionem integer Sacrorum
Librorum canon Ecclesiae innotescit, ipsaeque Sacrae Litterae in ea
penitius intelliguntur et indesinenter actuosae redduntur ; sicque Deus,
qui olim locutus est, sine intermissione cum dilecti Filii sui Sponsa
colloquitur, et Spiritus Sanctus, per quem viva vox Evangelii in Eccle-
sia, et per ipsam in mundo resonat, credentes in omnem veritatem indu-
cit, verbumque Christi in eis abundanter inhabitare facit (cfr. Col. 3,16).
4
Cfr. Conc. Nie. I I : Denz. 308 (602). Conc. Const. IV, Sess. X, can. 1: Denz. 336
(650-652).
B
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide catholica, Dei Filius, cap. 4: Denz. 1800
(3020).
6
Cfr. Conc. Trid., Decr. De canonicis Scripturis: Denz. 783 (1501).
822 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
10. Sacra Traditio et Sacra Scriptura unum verbi Dei sacrum deposi-
tum constituunt Ecclesiae commissum, cui inhaerens tota plebs sancta
Pastoribus suis adunata in doctrina Apostolorum et communione, fra-
ctione panis et orationibus iugiter perseverat (cfr. Act. 2, 42 gr.), ita
ut in tradita fide tenenda, exercenda profitendaque singularis fiat Anti-
7
stitum et fidelium conspiratio.
Munus autem authentice interpretandi verbum Dei scriptum vel
8 9
traditum soli vivo Ecclesiae Magisterio concreditum est, cuius aucto-
ritas in nomine Iesu Christi exercetur. Quod quidem Magisterium non
supra verbum Dei est, sed eidem ministrat, docens nonnisi quod traditum
est, quatenus illud, ex divino mandato et Spiritu Sancto assistente,
pie audit, sancte custodit et fideliter exponit, ac ea omnia ex hoc
uno fidei deposito haurit quae tamquam divinitus revelata credenda
proponit.
Patet igitur Sacram Traditionem, Sacram Scripturam et Ecclesiae
Magisterium, iuxta sapientissimum Dei consilium, ita inter se connecti
et consociari, ut unum sine aliis non consistat, omniaque simul, sin-
gula suo modo sub actione unius Spiritus Sancti, ad animarum salutem
efficaciter conferant.
CAPUT III
7
Cfr. Pius XII, Const. Apost. Munificentissimus Deus, 1 nov. 1950: A. A. S. 42
(1950) p. 756, collatis verbis S. Cypriani, Epist. 66, 8 : CSEL 3, 2, 733 : Ecclesia plebs
Sacerdoti adunata et Pastori suo grex adhaerens .
8
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide catholica, Dei Filius, cap. 3: Denz. 1792
(3011).
9
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Humani Generis, 12 aug. 1950: A. A. S. 42 (1950)
pp. 568-569: Denz. 2314 (3886).
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 823
1
tales ipsi Ecclesiae traditi sunt. In sacris vero libris conficiendis Deus
2
homines elegit, quos facultatibus ac viribus suis utentes adhibuit, ut
3
Ipso in illis et per illos agente, ea omnia eaque sola, quae Ipse vellet, ut
4
veri auctores scripto traderent.
Cum ergo omne id, quod auctores inspirati seu hagiographi asserunt,
retineri debeat assertum a Spiritu Sancto, inde Scripturae libri veri-
tatem, quam Deus nostrae salutis causa Litteris Sacris consignari
5
voluit, firmiter, fideliter et sine errore docere profitendi sunt. Itaque
omnis Scriptura divinitus inspirata et utilis ad docendum, ad ar-
guendum, ad corripiendum, ad erudiendum in iustitia : ut perfectus sit
homo Dei, ad omne opus bonum instructus (2 Tim. 3,16-17, gr.).
12. Cum autem Deus in Sacra Scriptura per homines more hominum
6
locutus sit, interpres Sacrae Scripturae, ut perspiciat, quid Ipse nobis-
cum communicare voluerit, attente investigare debet, quid hagiographi
reapse significare intenderint et eorum verbis manifestare Deo placuerit.
Ad hagiographorum intentionem eruendam inter alia etiam genera
litteraria respicienda sunt.
Aliter enim atque aliter veritas in textibus vario modo historicis,
vel propheticis, vel poeticis, vel in aliis dicendi generibus proponitur et
exprimitur.
Oportet porro ut interpres sensum inquirat, quem in determinatis
adiunctis hagiographus, pro sui temporis et suae culturae condicione,
ope generum litterariorum illo tempore adhibitorum exprimere inten-
1
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide catholica, Dei Filius, cap. 2 : Denz. 1787 (3006).
Pont. Comm. Biblica, Decr. 18 iunii 1915 : Denz. 2180 (3629) ; EB 420. S. S. C. S. Officii,
Epist. 22 dec. 1923 : EB 499.
2
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Divino afflante, 30 sept. 1943: A. A. S. 35 (1943) p. 314;
EB 556.
3
In et per hominem: cfr. Heb. 1, 1 et 4, 7 (in) : 2 Sam. 23, 2; Matth. 1, 22 et
passim (per) ; Conc. Vat. I : Schema de doctr. cath., nota 9 : Coli. Lac. VII, 522.
1
Leo XIII, Litt. Encycl. Providentissimus Deus, 18 nov. 1893 : Denz. 1952 (3293) ;
EB 125.
5
Cfr. S. Augustinus, De Gen. ad litt., 2, 9, 20: PL 34, 270-271; CSEL 28, 1, 46-47 et
Epist. 82, 3 : PL 33, 277; CSEL 34, 2, 354. S. Thomas, De Ver., q. 12, a. 2, C. Conc.
Trid., Decr. De canonicis Scripturis: Denz. 783 (1501) Leo XIII, Litt. Encycl.
Providentissimus Deus : EB 121, 124, 126-127. Pius XII, Litt. Encycl. Divino afflante :
EB 539.
6
Cfr. S. Augustinus, De Civ. Dei, XVII, 6, 2: PL 41, 537; CSEL 40, 2, 228.
824 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
7
derit et expresserit. Ad recte enim intelligendum id quod sacer auctor
scripto asserere voluerit, rite attendendum est tum ad suetos illos nati-
vos sentiendi, dicendi, narrandive modos, qui temporibus hagiographi
vigebant, tum ad illos qui illo aevo in mutuo hominum commercio
8
passim adhiberi solebant.
Sed, cum Sacra Scriptura eodem Spiritu quo scripta est etiam le-
9
genda et interpretanda sit, ad recte sacrorum textuum sensum eruen-
dum, non minus diligenter respiciendum est ad contentum et unitatem
totius Scripturae, ratione habita vivae totius Ecclesiae Traditionis et
analogiae fidei. Exegetarum autem est secundum has regulas adlaborare
ad Sacrae Scripturae sensum penitius intelligendum et exponendum, ut
quasi praeparato studio, iudicium Ecclesiae maturetur. Cuncta enim
haec, de ratione interpretandi Scripturam, Ecclesiae iudicio ultime
subsunt, quae verbi Dei servandi et interpretandi divino fungitur man-
10
dato et ministerio.
CAPUT IV
DE VETERE TESTAMENTO
7
Cfr. S. Augustinus, De Doctr. Christ., III, 18, 26: PL 34, 75-76; CSEL 80, 95.
8
Cfr. Pius XII, 1. e. : Denz. 2294 (3829-3830) ; EB 557-562.
9
Cfr. Benedictus XV, Litt. Encycl. Spiritus Paraclitus, 15 sept. 1920: EB 469.
S. Hieronymus, In Gal. 5,19-21 : PL 26, 417 A.
10
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide catholica, Dei Filius, cap. 2 : Denz. 1788
(3007).
11
S. Ioannes Chrysostomus, In Gen. 3, 8 (hom.17, 1): PG 53, 134. Attemperatio
graece syrikatdbasis.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 825
1
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Mit brennender Sorge, 14 martii 1937: A. A. S. 29
(1937) p. 151.
2
Cfr. S. Augustinus, Quaest, in Hept. 2, 73: PL 34, 623.
3
Cfr. S. Irenaeus, Adv. Haer., III, 21, 3: PO 7, 950; (= 25, 1: Harvey, 2, p. 115).
S. Cyrillus Hieros., Catech., 4, 35: PO 33, 497. Theodorus Mops., In Soph., 1, 4-6:
PG 66, 452D-453A.
826 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale
CAPUT V
DE NOVO TESTAMENTO
17. Verbum Dei, quod virtus Dei est in salutem omni credenti (cfr.
Rom. 1,16), in scriptis Novi Testamenti praecellenti modo praesentatur
et vim suam exhibet. Ubi enim venit plenitudo temporis (cfr. Gal. 4, 4),
Verbum caro factum est et habitavit in nobis plenum gratiae et veritatis
(cfr. Io. 1, 14). Christus Regnum Dei in terris instauravit, factis et
verbis Patrem suum ac Seipsum manifestavit, atque morte, resur-
rectione et gloriosa ascensione missioneque Spiritus Sancti opus suum
complevit. Exaltatus a terra omnes ad Seipsum trahit (cfr. Io. 12, 32, gr.),
Ipse qui solus verba vitae aeternae habet (cfr. Io. 6, 68).
Hoc autem mysterium aliis generationibus non est patefactum, sicut
nunc revelatum est sanctis Apostolis Eius et Prophetis in Spiritu Sancto
(cfr. Eph. 3, 4-6, gr.), ut Evangelium praedicarent, fidem in Iesum
Christum ac Dominum excitarent et Ecclesiam congregarent. Quarum
rerum scripta Novi Testamenti exstant testimonium perenne atque
divinum.
1
Cfr. S. Irenaeus, Adv. Haer., III, 11, 8: PG 7, 885; ed. Sagnard, p. 194.
Concilium Oecumenicum Vaticanum H 827
2 3
Spiritus veritatis edocti, fruebantur. Auctores autem sacri quattuor
Evangelia conscripserunt, quaedam e multis aut ore aut iam scripto
traditis seligentes, quaedam in synthesim redigentes, vel statui eccle-
siarum attendendo explanantes, formam denique praeconii retinentes,
4
ita semper ut vera et sincera de Iesu nobiscum communicarent. Illa
enim intentione scripserunt, sive ex sua propria memoria et recorda-
tione, sive ex testimonio illorum qui ab initio ipsi viderunt et ministri
fuerunt sermonis , ut cognoscamus eorum verborum de quibus eruditi
sumus, (( veritatem (cfr. Lo. 1, 2-4).
CAPUT VI
2
Cfr. Io. 14, 26; 16, 13.
3
Cfr. Io. 2, 22; 12, 16; coli. 14, 26; 16, 12-13; 7, 39.
4
Cfr. Instructio Sancta Mater Ecclesia a Pontificio Consilio Studiis Bibliorum pro-
vehendis edita : A. A. S. 56 (1964) p. 715.
828 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sermonem confert; tanta autem verbo Dei vis ac virtus inest, ut Eccle-
siae sustentaculum ac vigor, et Ecclesiae filiis fidei robur, animae cibus,
vitae spiritualis fons purus et perennis exstet. Unde de Sacra Scriptura
excellentes valent dicta : Vivus est enim sermo Dei et efficax (Hebr.
4, 12), qui potens est aedificare et dare hereditatem in sanctificatio
omnibus (Act. 20, 32; cfr. 1 Thess. 2, 13).
24. Sacra Theologia in verbo Dei scripto, una cum Sacra Traditione,,
tamquam in perenni fundamento innititur, in eoque ipsa firmissime
1
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Divino afflante, 30 sept. 1943 : EB 551, 553, 567. Pont.
Comm. Biblica, Instructio de S. Scriptura in Clericorum Seminariis et Religiosorum
Collegiis recte docenda, 13 maii 1950: A. A. S. 42 (1950) pp. 495-505.
2
Cfr. Pius XII, ibidem: EB 569.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 829
3
Cfr. Leo XIII, Litt. Encycl. Providentissimus Deus : EB 114; Benedictus XV,
Litt. Encycl. Spiritus Paraclitus, 15 sept. 1920: EB 483.
4
S. Augustinus, Serm. 179, 1: PL 38, 966.
5
S. Hieronymus, Comm. in Is., Prol. : PL 24, 17. Cfr. Benedictus XV, Litt.
Encycl. Spiritus Paraclitus : EB 475-480. Pius XII, Litt. Encycl. Divino afflante : EB 544.
6
S. Ambrosius, De officiis ministrorum, I, 20, 88: PL 16, 50.
7
S. Irenaeus, Adv. Haer., IV, 32, 1: PG 7, 1071; (= 49, 2) Harvey, 2, p. 255.
830 Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
^_ _ -
26. Ita ergo lectione et studio Sacrorum Librorum sermo Dei currat
et clarificetur (2 Thess. 3, 1), thesaurusque revelationis, Ecclesiae con-
creditus, magis magisque corda hominum impleat. Sicut ex assidua
frequentatione mysterii Eucharistici Ecclesiae vita incrementum su-
scipit, ita novum spiritualis vitae impulsum sperare licet ex adaucta
veneratione verbi Dei, quod manet in aeternum (Is. 40, 8; 1 Pt. 1,
23-25).
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
54 - A. A. S.
834 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ita est.
83 Ego PERICLES FELICI
Archiepiscopus tit. Samosatensis
Ss. Concilii Secretarius Generalis
83 Ego Iosephus Rossi
Episcopus tit. Palmyrenus
Ss. Concilii Notarius
Notificatio
83 PERICLES FELICI
Archiepiscopus tit. Samosatensis
Ss. Concilii Secretarius Generalis
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 837
DECRETUM
DE APOSTOLATU LAICORUM
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
PROOEMIUM
1
1. Apostolicam actuositatem populi Dei impensiorem reddere volens,
Sacrosancta Synodus sollicite se vertit ad christifideles laicos, quorum
partes in missione Ecclesiae proprias et omnino necessarias iam aliis
2
in locis commemoravit. Apostolatus enim laicorum, ex ipsa eorum
christiana vocatione promanans, numquam potest in Ecclesia deficere.
Quam spontanea fuerit huiusmodi actuositas in primordiis Ecclesiae,
quamque frugifera, ipsae Sacrae Litterae luculenter demonstrant (cfr.
Act. 11, 19-21 ; 18, 26 ; Rom. 16, 1-16 ; Phil. 4, 3).
Nostra autem tempora non minorem exigunt zelum laicorum, immo
condiciones hodiernae omnino impensiorem et latiorem poscunt aposto-
latum eorum. Augescens enim in dies numerus hominum, scientiarum
atque technicarum artium progressus, arctiores inter homines necessi-
tudines non solum in immensum dilatarunt apostolatus laicorum spatia,
magna ex parte ipsis tantum aperta, verum etiam nova suscitarunt
problemata quae eorum sollertem curam studiumque expostulant. Eo
urgentior huiusmodi apostolatus redditur quatenus autonomia multa-
rum provinciarum vitae humanae plurimum, uti par est, succrevit,
1
Cfr. Ioannes XXIII, Const. Apost. Humanae salutis, 25 dec. 1961: A. A. S. 54 (1962),
pp. 7-10.
2
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen gentium, nn. 33 ss. : A. A. S. 57
(1965) pp. 39 s. ; cfr. etiam Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, nn. 26-40 :
A. A. S. 56 (1964) pp. 107-111; cfr. Decr. de Instrumentis communicationis socialis, Inter
mirifica: A. A. S. 56 (1964) pp. 145-153; cfr. Decr. de Oecumenismo, Unitatis redinte-
gratio: A. A. S. 57 (1965) pp. 90-107; cfr. Decr. de pastorali Episcoporum munere in
Ecclesia, Christus Dominus, nn. 16, 17, 18; cfr. Declaratio de educatione christiana,
Gravissimum educationis, nn. 3, 5. 7.
838 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT I
s
Cfr. Pius XII, Alloc, ad Cardinales, 18 febr. 1946: A. A. S. 38 (1946) pp. 101-102;
Idem, Sermo ad Iuvenes Operarios Catholicos, 25 aug. 1957 : A. A. S. 49 (1957) p. 843.
1
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Rerum Ecclesiae : A. A. S. 18 (1926) p. 65.
Concilium Oecumenicum Vaticanum H 839
2
populi Dei explent in Ecclesia et in mundo. Apostolatum reapse exer-
cent sua operositate ad evangelizationem ac sanctificationem hominum
et ad rerum temporalium ordinem spiritu evangelico perfundendum ac
perficiendum, ita ut eorum operositas in hoc ordine testimonium Christi
manifeste perhibeat et ad salutem hominum inserviat. Cum vero laico-
rum statui hoc sit proprium ut in medio mundi negotiorumque saecula-
rium vitam agant, ipsi a Deo vocantur ut, spiritu christiano ferventes,
fermenti instar in mundo apostolatum suum exerceant.
2
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 31: -A. A. 8. 57
(1905) p. 37.
3
Cfr. Ibid., n. 33, p. 39; cfr. etiam n. 10, p. 14.
840 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
mundo, in libertate Spiritus Sancti, qui <( ubi vult spirat (Io. 3, 8),
et simul in communione cum fratribus in Obristo, maxime cum pasto-
ribus suis, quorum est de eorum germana natura et ordinato exercitio
iudicium ferre, non quidem ut Spiritum extinguant sed ut omnia pro-
4
bent et quod bonum est teneant (cfr. 1 Thess. 5, 12; 19; 21).
4
Cfr. Ibid., n. 12, p. 16.
5
Cfr. Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, cap. I,
n. 11 : A. A. S. 56 (1964) pp. 102-103.
6
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 32 : A. A. S. 57
(1965) p. 38; cfr, etiam n. 40-41, pp. 45-47.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 841
CAPUT II
DE FINIBUS ASSEQUENDA
7
Ibid., n. 62, p. 63; cfr. etiam n. 65. pp. 64-65.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 843
1
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Ubi arcano, 23 dec. 1922: A. A. 8. 14 (1922) p. 659;
Pius XII, Litt. Encycl. Summi Pontificatus, 20 oct. 1939 : A. A. 8. 31 (1939) pp. 442-443.
844 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Leo XIII, Litt. Encycl. Berum novarum: A. S. S. 23 (1890-91) p. 647; Pius XI,
Litt. Encycl. Quadragesimo anno: A. A. S. 23 (1931) p. 190; Pius XII, Nuntius radio-
phonicus, 1 iunii 1941 : A. A. S. 33 (1941) p. 207.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 845
3
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra: A. A. 8, 53 (1961) p. 402.
4
Cfr. Ibid., pp. 440-441.
s
Cfr. Ibid., pp. 442-443.
846 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT III
0
Cfr. Pius XII, Alloc, ad Pax Romana M.. I. I. C. , 25 apr. 1957 : A. A. 8. 49 (1957)
pp. 298-299; et praesertim Ioannes XXIII, Alloc, ad Conventum Consilii Food and Agri-
culture Organisation (F.A.O.), 10 nov. 1959 : A. A. 8. 51 (1959) pp. 856, 866.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 847
1
Ecclesiae universalitati inserens. Assuescant laici intime cum sacer-
2
dotibus suis uniti in paroecia operari ; problemata propria ac mundi
et quaestiones ad salutem hominum spectantes, collatis consiliis exami-
nanda et solvenda, ad communitatem Ecclesiae afferre ; omnique incepto
apostolico et missionali suae familiae ecclesiasticae adiutricem operam
pro viribus navare.
Colant iugiter sensum dioecesis, cuius paroecia velut cellula est,
prompti semper, ad invitationem Pastoris sui, suas quoque vires inceptis
dioecesanis adicere. Immo, ut respondeant necessitatibus urbium et
3
regionum ruralium, suam cooperationem non intra fines paroeciae vel
dioecesis circumscriptam retineant, sed ad campos interparoecialem,
interdioecesanum, nationalem vel internationalem extendere satagant,
eo vel magis quia crebrescens in dies migratio populorum, mutuae ne-
cessitudinis augmentatio et communicationum facilitas, iam non sinunt
ullam partem societatis in se clausam manere. Ita de necessitatibus
populi Dei in toto orbe terrarum dispersi solliciti sint. Imprimis sua
reddant opera missionalia, auxilia materialia vel etiam personalia prae-
stando. Officium et honor enim est christianorum Deo restituere partem
bonorum quae ab Eo accipiunt.
1
Cfr. S. Pius X, Litt. Apost. Creationis duarum novarum paroeciarum, 1 iunii 1905 :
A. 8. 8. 38 (1905) pp. 65-67; Pius XII, Al]oc. ad fideles paroeciae S. Saba, 11 ian. 1953:
Discorsi e Radiomessaggi di S. 8. Pio XII, XIV (1952-1953), pp. 449-454; Ioannes XXIII,
Alloc. Clero et christifidelibus e dioecesi suburbicaria Albanensi, 26 aug. 1962: A. A. 8.
54 (1962) pp. 656-660.
2
Cfr. Leo XIII, Alloc, 28 ian. 1894 : Acta, 14 (1894) pp. 424-25.
8
Cfr. Pius XII, Alloc, ad Parochos, etc., 6 febr. 1951 : Discorsi e Radiomessaggi di
8. 8. Pio XII, XII (1950-1951) pp. 437-443; 8 martii 1952: ibid., XIV (1952-1953) pp. 5-10;
27 martii 1953: ibid., XV (1953-1954) pp. 27-35; 28 febr. 1954: ibid., pp. 585-590.
848 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Casti connubii-. A. A. S. 22 (1930) p. 554; Pius XII,
Nuntius Radiophonicus, 1 iunii 1941: A. A. S. 33 (1941) p. 203; Idem, Delegatis ad
Conventum Unionis Internationalis sodalitatum ad iura familiae tuenda, 20 sept. 1949:
A. A. S. 41 (1949) p. 552; Idem, Ad patresfamilias e Gallia Romam peregrinantes,
18 sept. 1951: A. A. S. 43 (1951) p. 731; Idem, Nuntius Radiophonicus in Natali Do-
mini 1952: A. A. S. 45 (1953) p. 41; Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra,
15 maii 1961 : A. A. S. 53 (1961) pp. 429, 439.
5
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Evangelii Praecones, 2 iunii 1951: A. A. S. 43 (1951)
p. 514.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 849
7
12. Iuvenes maximi momenti vim exercent in hodierna societate.
Eorum vitae adiuncta, habitus mentis necnon ipsae necessitudines cum
propria familia sunt admodum mutata. Saepe ad novam condicionem
socialem et oeconomicam nimis celeriter transeunt. Dum autem in dies
momentum eorum sociale et etiam politicum crescit, quasi impares viden-
tur oneribus novis apte suscipiendis.
Hoc eorum adauctum in societate pondus consimilem ab eis exigit
actuositatem apostolicam, sed et ipsa eorum naturalis indoles ad eandem
eos disponit. Maturescente conscientia propriae personalitatis, ardore
vitae atque profluente navitate impulsi, propriam responsabilitatem
assumunt, in vita sociali et culturali suas partes agere cupiunt : qui
zelus si spiritu Christi imbuitur ac obedientia et amore erga Ecclesiae
pastores animatur, uberrimos exinde fructus sperari licet. Ipsi debent
fieri primi et immediati apostoli iuvenum, apostolatum inter seipsos
8
per seipsos exercentes, ratione habita ambitus socialis ubi vivunt.
Curent adulti cum iuvenibus amicale colloquium instituere quod per-
mittat utrique parti, aetatis distantia superata, mutuo sese cognoscere
atque divitias cuique proprias invicem communicare. Exemplo primum
et, data occasione, prudenti consilio validoque auxilio adulti iuventutem
ad apostolatum stimulent. Iuvenes vero erga adultos reverentiam ac
fiduciam nutriant; et, licet naturaliter sint ad novitates inclinati, lau-
dabiles tamen traditiones debite aestiment.
Pueri quoque propriam habent apostolicam actuositatem. Secundum
vires suas veri sunt testes viventes Christi inter socios.
6
Cfr. Pius XII, Delegatis ad Conventum Unionis Internationalis sodalitatum ad
iura familiae tuenda, 20 sept. 1949 : A. A. 8. 41 (1949) p. 552.
7
Cfr. S. Pius X, Alloc, ad Catholicam Associationem Iuventutis Gallicae de pietate,
scientia et actione, 25 sept. 1904 : A. Si. 8. 37 (1904-1905) pp. 296-300.
8
Cfr. Pius XII, Epist. Dans quelques semaines, ad Archiepiscopum Marianopoli-
tanus! : de conventibus a iuvenibus operariis christianis Canadiensibus indictis, 24 maii
1947: A. A. 8. 39 (1947) p.'257; Nuntius Radiophonicus ad J. O. C. Bruseell., 3 sept. 1950:
A. A, 8. 42 (1950) pp. 640-641.
55 - A. A. S.
850 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
9
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo anno, 15 maii 1931 : A. A. S. 23 (1931)
pp. 225-226.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 851
CAPUT IV
15. Laici suam actionem apostolicam exercere possunt vel ut singuli vel
in variis communitatibus aut associationibus coadunati.
10
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961: A. A. 8. 53
(1961) pp. 448-450.
852 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
Cfr. Pius XII, Alloc, ad I Conventum ex omnibus Gentibus Laicorum apostolatui
provehendo, 14 oct. 1951 : A. A. S. 43 (1951) p. 788.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 853
4
19. Magna invenitur varietas in apostolatus consociationibus ; aliae
finem generalem apostolicum Ecclesiae sibi proponunt ; aliae modo par-
ticulari fines evangelizationis et sanctificationis ; aliae fines animationis
christianae ordinis temporalis persequuntur; aliae speciali modo per
opera misericordiae et caritatis testimonium Christi praebent.
Inter has consociationes illae imprimis considerandae sunt quae
intimiorem unitatem inter vitam practicam membrorum et eorum fidem
2
Cfr. ibid. : A. A. 8. 43 (1951) pp. 787-788.
3
Cfr. Pius XII, Litt. Encycl. Le plerinage de Lourdes, 2 iulii 1957: A. A. S. 49
(1957) p. 615.
4
Cfr. Pius XII, Alloc, ad Consilium Foederationis internationalis virorum catho-
licorum, 8 dec. 1956 : A. A. S. 49 (1957) pp. 26-27.
854 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
fovent atque extollunt. Consociationes non sunt sibi ipsis finis, sed
missioni Ecclesiae circa mundum adimplendae inservire debent ; earum
vis apostolica e conformitate cum finibus Ecclesiae pendet atque e sin-
gulorum membrorum totiusque associationis testimonio christiano et
spiritu evangelico.
Universale autem munus missionis Ecclesiae, spectato simul pro-
gressu institutorum et impellente cursu societatis hodiernae, requirit
ut incepta apostolica catholicorum magis magisque perficiant formas
consociatas in campo internationali. Organizationes Internationales
Catholicae finem suum melius consequentur, si coetus qui in illis coadu-
nantur eorumque membra intimius eisdem uniuntur.
5
Debita cum auctoritate ecclesiastica relatione servata, ius est laicis
6
consociationes condere et moderari conditisque nomen dare. Vitanda
tamen est virium dispersio quae tunc contingit, si promoventur sine
sufficienti ratione novae associationes et opera, vel si retinentur ultra
vitam utilem associationes sive methodi obsoletae; nec semper opportu-
num erit formas quae in alia natione instituuntur, ad alias sine discri-
7
mine transferre.
6
Cfr. infra cap. V, n. 24.
6
Cfr. S. O. Concilii, Resolutio Corrienten., 13 nov. 1920 : A. A. S. 13 (1921) p. 139.
7
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Princeps Pastorum, 10 dec. 1959: A. A. S. 51
(1959) p. 856.
8
Cfr. Pius XI, Epist. Quae nobis, ad Card. Bertram, 13 nov. 1928: A. A. S. 20
(1928) p. 385. Cfr. etiam Pius XII, Alloc, ad A. C. Italicam, 4 sept. 1940: A. A. S. 32
(1940) p. 362.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 855
CAPUT V
DE ORDINE SERVANDO
1
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Quamvis Nostra, 30 apr. 1936: A. A. S. 28 (1936)
pp. 160-161.
2
Cfr. S. C. Concilii, Resolutio Corrienten., 13 nov. 1920 : A. A. S. 13 (1921) pp. 137-140.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 857
3
Cfr. Pius XII, Alloc, ad II Conventum ex omnibus Gentibus Laicorum apostolatui
provehendo, 5 oct. 1957 : A. A. 8. 49 (1957) p. 927.
* Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 37: A. A. 8. 57
(1965) pp. 42-43.
5
Cfr. Pius XII, Adhort. Apost. Menti Nostrae, 23 sept. 1950: A. A. 8. 42 (1950),
p. 660.
858 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de accommodata renovatione vitae religiosae, n. 8.
7
Cfr. Benedictus XIV, De Synodo Dioecesana, 1. III, c. IX, n. VII-VIII : Opera
omnia in tomos XVII distributa, tom. XI (Prati, 1844), pp. 76-77.
8
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Quamvis Nostra, 30 apr. 1936 : A. A. S. 28 (1936)
pp. 160-161.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 859
CAPUT VI
DE FORMATIONE AD APOSTOLATUM
9
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961: A. A. 8. 53
'(1961) pp. 456-457. Cfr. Conc Vat. II, Decr. de Oecumenismo, Unitatis redintegratio, n. 12 :
A. A. 8. 57 (1965) pp. 99-100.
10
Cfr. Conc Vat. II, Decr. de Oecumenismo, Unitatis redintegratio, n. 12: A. A. 8. 57
(i^esTpTioO. Cfr. etiam Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 15: A. A. 8. 57
<1965) pp. 19-20.
1
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. II, IV, V:
A. A. 8. 57 (1965) pp. .12-21, 37-49; cfr. etiam Decr. de Oecumenismo, Unitatis redinte-
gratio, nn. 4, 6, 7, 12 : A. A. 8. 57 (1965) pp. 94, 96, 97, 99, 100; cfr. etiam supra, n. 4.
860 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
. j .
2
Cfr. Pius XII, Alloc, ad VI Conferentiam internationalem boy-scouts , 6 iunii
1952: A. A. S. 44 (1952) pp. 579-580; Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra,
15 maii 1961 : A. A. S. 58 (1961) p. 456.
3
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 33: A. A. S. 57
(1965) p. 39.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 861
nes atque hoc spiritu imbuantur. Per totam vitam haec formatio perfi-
cienda est prout nova suscepta munera requirunt. Patet igitur eos ad
quos spectat educatio christiana, officio quoque formationis ad aposto-
latum devinciri.
Parentum est in familia filios suos ab ipsa pueritia disponere ad
agnoscendum amorem Dei erga universos homines, illosque gradatim,
praesertim exemplo, docere sollicitudinem de proximi necessitatibus
tam materialibus quam spiritualibus. Tota ergo familia eiusque com-
munis vita quasi tirocinium apostolatus evadat.
Pueri insuper educandi sunt ut, fines familiae transcendentes, com-
munitatibus tam ecclesiasticis quam temporalibus animum pandant.
In locali communitate paroeciae ita assumantur, ut in ea conscientiam
acquirant se viva et activa membra esse populi Dei. Sacerdotes autem
in catechesi et ministerio verbi, in moderatione animarum, necnon in
aliis ministeriis pastoralibus formationem ad apostolatum prae oculis
habeant.
Scholarum quoque, collegiorum aliarumque institutionum catholi-
carum formationi inservientium est in iuvenibus sensum catholicum et
actionem apostolicam fovere. Quae formatio si deficit, vel quia illas
scholas iuvenes non frequentant, vel alia de causa, eo magis de ea curent
parentes et animarum pastores et consociationes apostolicae. Magistri
vero et educatores qui vocatione sua et officio formam egregiam aposto-
latus laicorum exercent, doctrina necessaria et arte paedagogica imbuti
sint, quibus hanc institutionem efficaciter tradere valeant.
Coetus et consociationes item laicorum, sive apostolatum sive alios
fines supernaturales intendant, pro fine et modulo suo formationem ad
4
apostolatum sedulo et assidue fovere debent. Ipsae sunt saepe via ordi-
naria congruentis formationis ad apostolatum. In ipsis enim habetur
formatio doctrinalis, spiritualis et practica. Sodales earum cum sociis
vel amicis in parvis coetibus methodos et fructus suae navitatis aposto-
licae perpendunt et rationem vitae suae cotidianae cum Evangelio com-
parant.
Huiusmodi formatio ita ordinanda est ut ratio habeatur totius apo-
stolatus laicorum, qui non tantum inter coetus ipsos consociationum,
sed in omnibus etiam adiunctis per totam vitam est exercendus, prae-
4
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961: A. A. S. 53
(1961) p. 455.
862 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
5
Cfr. Pius XII, Epist. Encycl. Sertum laetitiae, 1 nov. 1939: A. A. S. 31 (1939)
pp. 635-644; cfr. Idem, Ad laureati Act. Cath. It., 24 maii 1953,
0
Cfr. Pius XII, Alloc, ad Congressum universalem Foederationis mundialis Iuven-
tutis Femineae Catholicae, 18 apr. 1952: A. A. S. 44 (1952) pp. 414-419. Cfr. Idem, Alloc,
ad Associationem Christianam Operariorum Italiae (A.C.L.I.), 1 maii 1955: A. A. S. 47
(1955) pp. 403-404.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 863
32. Laicis apostolatui deditis iam exstant multa subsidia, scilicet ses-
siones, congressus, recollectiones, exercitia spiritualia, frequentes con-
ventus, conferentiae, libri, commentaria, ad altiorem cognitionem Sacrae
Scripturae et doctrinae catholicae consequendam, ad vitam spiritualem
alendam necnon ad mundi condiciones dignoscendas et aptas methodos
8
inveniendas et excolendas.
Quae formationis subsidia rationem habent variarum formarum apo-
stolatus in ambitibus ubi exercetur.
Hunc in finem etiam erecta sunt centra vel instituta superiora quae
optimos fructus iam dederunt.
Sacrosanctum Concilium laetatur de huius generis inceptis iam in
quibusdam partibus florentibus et exoptat ut aliis etiam in locis, ubi
necessaria fuerint, promoveantur.
Centra insuper documentationis et studiorum non solum in re theo-
logica, sed etiam in materia anthropologica, psychologica, sociologica,
methodologica, quo melius foveantur laicorum ingenii facultates, viro-
rum mulierumque, iuvenum et adultorum, pro omnibus apostolatus
campis erigantur.
Adhortatio
7
Cfr. Pius XII, ad Delegatos Conventus Sodalitatum Caritatis, 27 apr. 1952:
A. A. 8. 44 (1952) pp. 470-471.
8
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961: A. A. 8. 53
(1961) p. 454.
864 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
que denuo mittit in omnem civitatem et locum quo ipse venturus est
(cfr. Lc. 10, 1) ; ut variis formis et modis unius apostolatus Ecclesiae,
novis necessitatibus temporum continenter aptandi, cooperatores ei se
exhibeant, abundantes in opere Domini semper, scientes quod labor
eorum non est inanis in Domino (cfr. 1 Cor. 15, 58).
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
Directio: Palazzo Apostolico Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
LULUABURGENSIS-KABINDAENSIS
(MBUJI-MAYENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
56 - A. A. S.
866 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Pro S. R. E. Cancellario
& HAMLETUS I. Card. CICOGNANI GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
BATAENSIS
(RIVI MUNIENSIS)
res est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius
Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta
officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini
praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrum-
pere liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive
typis impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in
ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione
sint subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur,
si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die quarto mensis Maii, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo sexto, Pontificatus Nostri
tertio.
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
KIMBERLIENSIS
(BROOMENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
LITTERAE APOSTOLICAE
II
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris Nursinae ecclesiae Sancti Bene-
dicti Abbatis, Europae Patroni, conferuntur.
PAULUS PP. VI
III
PAULUS PP. VI
IV
Apostolica Nuntiatura apud Turcarum Rempublicam erigitur
PAULUS PP. VI
V
Apostolica Nuntiatura apud Coreanam Rempublicam erigitur
PAULUS PP. VI
EPISTULAE
I
Ad E.mum P. D. Iosephum S. R. E. Cardinalem Slipyj, Archiepiscopum
Maiorem Leopolitanum Ucrainorum, decem exacta lustra, ex quo sacer-
dotio est auctus, celebraturum.
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
II
Ad E.mum P. D. Iosephum S. R. E. Cardinalem Pizzardo, Praefectum
S. Congregationis Seminariis Studiorumque Universitatibus praepositae,
cum Romae Congressus Internationalis de Theologia Concilii Vaticani
Secundi haberetur.
PAULUS PP. VI
1
ecclesiasticum ... affirmaretur A. Nemo igitur audeat ad privatas inter-
pretationes Concilii doctrinam detorquere, magisterio Ecclesiae post-
habito : qui ita agunt, ut verbis utamur S. Leonis Magni, magistri
2
erroris exsistunt, quia veritatis discipuli non fuerunt )).
Hisce finibus statutis quos ipsa verbi Dei dignitas postulat, quod
univocum ac perenne perstare oportet amplissimus patet investiga-
tionis campus, in quo agnoscitur sive clericis sive laicis iusta libertas
inquirendi, cogitandi necnon mentem suam in humilitate et fortitudine
3
aperiendi, in iis in quibus peritia gaudent . In qua legitima libertate
vere sita est theologicae doctrinae progressio. Nam, ut Concilium decla-
rat, methodi gressusque diversi (adhiberi possint) ad divina cogno-
scenda ... Unde mirum non est quosdam aspectus mysterii revelati quan-
doque magis congrue percipi et in meliorem lucem poni ab uno quam ab
altero, ita ut tunc variae illae theologicae formulae non raro potius inter
4
se compleri dicendae sint, quam opponi )). Hinc discant theologi de
angustis suarum virium finibus conscii fieri et aliorum opinionum debi-
tam habere rationem, eorum in primis, quos Ecclesia habet christianae
doctrinae testes et interpretes praecipuos, quemadmodum Concilium,
de altioris ordinis scholis agens, monet : <(... singulae disciplinae ...
ita excolantur, ut... novis progredientis aetatis quaestionibus ac inve-
stigationibus accuratissime consideratis, altius perspiciatur quomodo
fides et ratio in unum verum conspirent, Ecclesiae Doctorum, praeser-
5
tim S. Thomae Aquinatis, vestigia premendo )). Qui hanc libertatem
in se et in aliis tuetur, numquam sibi nimis confidit, non aliorum theo-
logorum opiniones spernit, nec audebit coniecturas suas pro certa veri-
tate proponere, sed colloquium cum aliis humiliter quaerit atque omni-
bus cogitatis opinationibusque suis veritatem ipsam semper anteferet.
Quaecumque autem sunt diversitates opinionum, quibus Congressum
participantes inter se distinguuntur, omnibus tamen sanctum esto : mini-
sterium veritatis numquam a christianae caritatis officio disiungendum
esse. Quare certatim illud Apostoli gentium ad rem deducant : veri-
6
tatem facientes in caritate. Etenim caritas est, quae efficit ut quae-
libet disceptatio frugifera evadere possit; quae viam sternit ad nova
1
A. A. S. 54 (1962) p. 786.
2
Tomus ad Flavianum; ed. O. Silva arouca, Romae 1932, p. 21.
3
Const. Gaudium et spes n. 62.
* Decr. de Oecumenismo, n. 17 : A. A. S. 57 (1965) p. 103.
5
Declar. Gravissimum educationis, n. 10: A. A. S. 58 (1966) p. 737.
6
Eph. 4, 15.
Acta Pauli Pp. VI 881
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Ad Excellentissimum Virum Tullium Franco Franco, Dominicianae Rei-
publicae apud Sedem Apostolicam curas auctoritate Legatum, Summo
Pontifici Litteras demandati muneris testes tradentem. *
Seor Embajador :
Las nobles y devotas expresiones con que ha querido acompaar la
presentacin de las Cartas Credenciales que lo acreditan como Em-
bajador Extraordinario y Plenipotenciario de la Repblica Dominicana
ante la Santa Sede, son un reflejo de la bien conocida adhesin de
7
Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, c. II, n. 9 : A. A. S. 57 (1965) p. 14.
* Die 23 mensis septembris a. 1966.
57 - A. A. S.
882 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
Mesdames et Messieurs,
Nous somms heureux de vous accueillir, vous qui tes venus de
presque tous les pays du monde assister ou participer la Confrence
internationale organise ces jours-ci Rome par la Fdration Mondiale
des Sourds, et de vous souhaiter la bienvenue dans Notre demeure.
Le thme de vos rflexions et travaux tait consacr l'ducation
des sourds adultes. Grce aux lumires et acquisitions de nombreuses
sciences humaines, comme la psychologie, la pdagogie, la mdecine, la
sociologie et d'autres encore, vous avez pu tudier les divers aspects du
problme concernant l'instruction suprieure des sourds et l'lvation
de leur niveau intellectuel et culturel; vous avez galement eu cur
d'examiner de prs la situation des sourds analphabtes et les moyens
aptes hter leur intgration progressive dans le cadre d'une vie sociale
normale.
Nous ne pouvons qu'applaudir votre belle initiative, dont le but
ultime est la promotion individuelle et collective d'une catgorie d'hom-
mes et de femmes qui, en raison de leurs infirmits ou dficiences phy-
siques, taient souvent vous une existence marginale au sein de la
grande famille humaine. Or vous le savez tout ce qui concourt
rendre les hommes plus hommes, tout ce qui les aide prendre conscience
de leur dignit d'tres crs l'image et la ressemblance de Dieu, tout
ce qui peut les lever socialement, culturellement et spirituellement :
tout cela trouve de la part de l'Eglise catholique reconnaissance et
approbation. Et cela n'est pas seulement conforme ce qui a t solen-
nellement affirm dans de nombreux textes et documents du rcent Con-
cile cumnique, mais cela est en quelque sorte dans la ligne mme de la
bonne nouvelle prche par Jsus-Christ. Nombreux, trop nombreux,
i
III
1
Act. 10, 38.
* Die 30 mensis septembris a. 1866.
Acta Pauli Pp. VI 885
1
S. Greg., Dial. II, 1.
2
c. 58.
3
Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 41 : A. A. S. 57 (1965) p. 46.
886 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4
Cfr. Rom. 12, 4.
5
N. 7.
6
A. A. S. 39 (1947) p. 567.
7
S. Th. IP-Ilae, 180, 2, ad 3.
8
Col. 3, 2.
Acta Pauli Pp. VI 887
c. 4 et 72.
f
10
que diligite, vos coenobitarum fortissimum genus; eam defendite, eam
sustntate, eam sanctimonia vestra ornate. Hanc etiam Romanam Eccle-
siam dicimus, quae veluti mater amantissima a vobis non agnosci non
potest, quaeque vos filios habet electos ac prae ceteris dilectos.
Hisce autem animi Nostri sensibus, exhortationibus ac votis, in
nomine Christi, cuius vices humiliter gerimus, libentissime vobis om-
nibus benedicimus.
IV
Exc.mis Praesulibus ceterisque S. Theologiae cultoribus, qui interfuerunt
Conventui ex omnibus nationibus Romae habito de Theologia Concilii Va-
ticani Secundi. *
Venerabiles Fratres!
Filii in Christo dilectissimi, atque clarissimi venerandique Ma-
gistri!
Libentissimo sane animo vos coram admittimus, proxime post con-
clusum Congressum ex omnibus nationibus de Theologia Concilii Vati-
cani secundi ; atque, uti ineunte vestra congressione fecimus, ita nunc,
eadem expleta, Nostram vobis declaramus magnam laetitiam bonamque
spem de coetu, quem, fraterna coniuncti amicitia, studiis traditi subti-
libus, novis ducti consiliis, eelebravistis. Gratus animus a Nobis profi-
tendum est tum Pontificiis Studiorum Universitatibus tum Athenaeis
ecclesiasticis, Romae florentibus, quod novum hunc eundemque magni
momenti conventum consentientibus voluntatibus cogerunt, id com-
muniter spectantes, ut, novis contractis amicitiae rationibus, operam
sociarent sive cum Superioribus Institutis ecclesiasticis, in studia theo-
logica incumbentibus, sive cum sacrarum doctrinarum studiosis, Pro-
fessoribus, Magistris, Scriptoribus, Investigatoribus. Item a Nobis
grates sunt vobis omnibus agendae, qui vel sermones habendo, vel in
coetibus consistendo ad felicem singularis huius congressus exitum
contulistis. Quam ob rem omnibus vobis et salutem, et gratiae, et vota
dicimus, qui honorifice catholicorum scholam et doctrinam veluti hic
repraesentatis.
Iam in Epistula, quam ad venerabilem Virum Iosephum Pizzardo
Cardinalem dedimus, aperte significavimus quam opportune studium
10
Reg. i.
* Die 1 mensis octobris a. 1966.
890 Acta Apostolicae Sedis -^-Commentarium Officiale
fectibilis veritatis pollere. Cuius rei sibi semper conscia, Ecclesia num-
quam profiteri destitit, se in mundo esse columnam et firmamentum
1
veritatis.
Ex divina autem Christi voluntate, huius indefectibilis veritatis
norma proxima et universalis nonnisi in authentico Ecclesiae Magiste-
rio inveniri poterit, cuius est depositum fidei fideliter custodire et infal-
2
libiliter declarare. Apostolis enim Christus Dominus promisit Spiritus
Sancti donum, quo testes evangelicae veritatis fierent usque ad ultimum
3
terrae, ipsis potestatem tribuit docendi cum auctoritate : Data est
mihi omnis potestas in caelo et in terra. Euntes ergo docete omnes
4
gentes ... docentes eos servare omnia quaecumque mandavi vobis; iis-
5
dem denique pollicitus est Spiritum veritatis et praesentiam suam
6
numquam defuturam, qua quidem in docendo contra omnes errores
praemunirentur.
Praeterea, quod summum etiam momentum habet arctamque inter
Magisterium et Theologiam coniunctionem confirmat, illud est, quod
Magisterium et Theologia idem propositum assequi student : nempe
sacrum Revelationis depositum custodire, altius usque introspicere,
exponere, docere, defendere : hoc est, Ecclesiae humanique generis
vitam lumine divinae veritatis collustrare, ita ut omnes homines, ad
sempiternam salutem perducantur. Grande sane opus$ idemque summi
momenti Nobis, Episcoporum Collegio, vobisque, Filii et Magistri dilec-
tissimi, perficiendum proponitur.
At Magisterium et Theologia propriis officiis et donis inter se diffe-
runt. Etenim sacra Theologia ratione a fide collustrata, nec sine
aliquo Divini Paracliti lumine, ad quod doctor theologus docilem ani-
7
mum advertere debet officium exsequitur divinae Revelationis veri-
tates perfectius cognoscendi atque pervestigandi ; fructusque sui laboris
in christianae societatis, ac praesertim in ipsius Magisterii notitiam
perferendi, ut, per doctrinam ab ecclesiastica Hierarchia traditam,
cuncto christiano populo lumen fiant; denique adiutricem navandi
operam, ut veritas, quam Magisterium auctoritate declarat, latius pro-
feratur, illustretur, comprobetur atque defendatur.
1
Cfr. 1 Tim. 3, 15.
2
Cfr. Conc. Vat. I, Sess. III, c. 4 : Denz-E, 1798.
3
Cfr. Act. 1, 8.
4
Matth. 28, 18-19.
5
Cfr. Io. 14, 16-17.
6
Cfr. Matth. 28, 20.
7
Cfr. Litteras Encclicas Pii Papae XII, Humani generis.
892 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8
Cfr. Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 21-25 : A. A. S. 57 (1965) pp. 24-31
9
. . . quid Spiritus dicat Ecclesiis: Apoc. 2, 7.
Acta Pauli Pp. VI 893
10
Lc. 10, 16.
11
Cfr. 1 Io. 1, 2-3.
Acta Pauli Pp. VI 895
siae, pro veritatis norma eligentes : quae eligendi ratio inconsulte sane
fieret, quaedam esset apecnc, vel ad haeresim panderet viam.
Praecipue autem nunc insistere volumus officio, quo tenemini,
mutuam inter vos ipsos communionem servandi. Eo quod a diversis
regionibus ortum ducitis atque a diversis traditionibus, quod attinet ad
rem spiritualem cultumque humanum, estis profecti, et eo quod diversis
necessitatibus ac difficultatibus debetis succurrere, patet ad diversa vos
studium conferre, diversas esse apud vos institutionem et methodos in-
quirendi, diversa iudicia. In materiis tam difficilibus et a communi
experiendi ratione seiunctis, scilicet in quaestionibus theologicis, mode-
rata quaedam diversitas opinionum componi potest cum unitate fidei
et fidelitate erga doctrinas et normas Magisterii. Nihil ergo admira-
tionis ea inicit, quin immo utilis est habenda, quatenus ad altiorem et
accuratiorem inquisitionem argumentorum impellit, eo consilio ut plena
veritas per sinceras ac diligenter elaboratas disputationes tandem com-
paretur.
Hae autem illud, quod ipsis est propositum, tunc solummodo conse-
quentur, si communionis servandae fovendaeque voluntate fulciantur et
constanter ducantur, qua nempe mutua egregia existimatio ac mutua
reverentia alantur ; qua efficitur, ut in sodali agnoscamus fratrem, requi-
rentem sedulo ac religiose eandem veritatem ; qua denique nitamur im-
primis eius rationes et argumenta intellegere, antequam iudicium de eo
feramus. Ut paucis dicamus, studium caritatis habeatur oportet, quo
inducimur, ut erga alios ita nos geramus, quemadmodum cupimus ut
erga nos se alii gerant, et quo potissimum exoptamus, ut una simul de
plena veritate Iesu Christi gaudeamus. Quo acrius veritatem quaesieri-
tis, sincera caritate moti, eo magis in illius cognitione et in Ecclesiae
famulatu proficietis.
E cogitationibus, quas adumbrando simul suscepimus, facile compe-
rimus opus theologorum propriam habere methodologiam, ab ea diffe-
rentem, quae in profanis disciplinis obtinet, quae tamen, ea de causa,
non minorem indolem doctrinarum pervestigationis et certae cuiusdam
rationis et viae prae se fert. Hoc ideo fit quod instrumentum, quo ea
utitur, non est merus intellectus ratiocinans, sed intellectus credens,
ratio videlicet, qua fide illustratur et roboratur. Cogitatio theologica
est quiddam participatum et analogicum prae cogitatione divina, quae
simplicissima veritate sua omnes comprehendit veritates, quas theolo-
gus, Revelatione innixus, paulatim nec sine labore detegit. Fides neces-
saria est theologo magis quam acumen mentis : ita vir quidam Theolo-
896 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
12
giae peritus scripsit ; fidem dicimus, Deo revelanti habendam ; fidem
dicimus Ecclesiae praestandam, quae, Spiritu Sancto assistente, Reve-
lationem integram servat; fidem dicimus, Magisterio Ecclesiae tribuen-
dam, quod illam cum auctoritate explanat et interpretatur, cum Chri-
stum Iesum Magistrum repraesentet eiusque sit quasi instrumentum.
Spiritus veritatis et caritatis, qui Ecclesiam quoad singulos eius
ordines illuminat et sanctificat, ita ut unusquisque mandatum sibi
munus recte gerat, illuminet et sanctificet opus vestrum, ita ut toti
Communitati et animis vestris frugiferum evadat.
Sed, antequam sermoni huic Nostro finem imponimus, aliquid etiam
a vobis, Filii in Christo dilectissimi, petere placet. Opem Nobis, quae-
sumus, ferre ne gravemini, in catholica veritate sustinenda def enden -
daque, in eiusdemque veritatis dando publice testimonio. Adsitis, pre-
camur, Nobis Nostrisque Fratribus in Episcopatu hac in re fraterno
animo. Multum enim de ope vestra confidimus ; quoniam persuasum est
Nobis, si praesto sitis, fore ut hinc minus sit onerosum hinc magis
fructuosum munus divinitus Nobis universoque Episcoporum Collegio
impositum, sive fideliter servandi catholicae doctrinae depositum, sive
fidem palam testificandi, sive in dies latius Christi nomen disseminando
Volumus denique ut vos, qui hoc Conventu magnum gaudium et spem
eximiam Nobis attulistis, fidelitatem in modum filiorum Nobis confir-
metis, antequam discedatis, et ut paternam Nostram Benedictionem
Apostolicam accipiatis, quae laudi vobis et adiumento vertat.
V
Ad Excellentissimum Virum Petrum Iosephum Frias, Reipublicae Argen-
tinae apud Sedem Apostolicam liberis cum mandatis Legatum, qui Summo
Pontifici Litteras concrediti muneris fidem facientes tradidit. *
Seor Embajador:
Agradecemos vivamente las hermosas palabras que Vuestra Exce-
lencia Nos ha dirigido al hacernos entrega de las Cartas Credenciales
que le acreditan como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario
de la Repblica Argentina ante la Santa Sede.
Vemos en ellas ante todo la vibracin de los sentimientos catlicos
12
A. Stolz, Introductio in Sacram Theologiam.
* Die 1 mensis octobris a. 1966.
Acta Pauli Pp. VI 897
VI
In Petriano foro habita, Summo Pontifice Sacrum peragente, die per
totum terrarum orbem precationi dicato ad pacem inter homines impe-
trandam a Deo. *
1
1er. 29, 11.
Acta, Pauli Pp. VI 901
2
tutto possibile a Dio . Questa parola d ragione dell'atto che stiamo
compiendo : la preghiera per la pace. Esso trova la sua logica nella fede ;
nella fede cio che l'uomo non solo nel conseguimento dei suoi destini,
e che una virt potente e paterna pu innestarsi nello svolgimento del-
le sue decisive vicende, la Provvidenza, l'aiuto di Dio, l'amore che
scende dal Cielo, la bont vittoriosa del Padre celeste per l'umana
salvezza.
2
Matth. 19, 26.
902 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VII
Ad Excellentissimum Virum Nyemba Wales Mbekeani, Summo Pontifici
demandati muneris testes tradentem Litteras, quibus primus apud Sedem
Apostolicam Reipublicae Malaviensis liberis cum mandatis Legatus con-
stituitur. *
Mister Ambassador,
VIII
Iis qui interfuerunt Coetui sexto Romae habito a Sodalitate Internatio-
nali Biologiae Clinicae. **
Chers Messieurs,
Aprs Londres, Washington, Bruxelles, Madrid et Mexico, c'est
Rome que vous a convis, pour votre sixime congrs, la socit interna-
tionale de biologie clinique. Et nombre d'entre vous, Nous a-t-on dit,
ont expressment manifest le dsir que cette circonstance leur procure
1
Const. past. Gaudium et spes, n. 1.
904 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IX
Ad Excellentissimum Virum Chang-Huan Shen, Sinensis Reipublicae apud
Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici concre-
diti muneris testes tradentem Litteras. *
Mister Ambassador,
We are honourd to receive you, who have been your country's
Foreign Minister, as Envoy Extraordinary and Ambassador Plenipo-
tentiary of China to this Holy See. Be assured of Our warm gratitude
for the kind words you have pronounced, and the cordial sentiments
you have expressed, in your thoughtful discourse.
The beloved Chinese people are always in Our heart and in Our
pray er s. Through the good offices of Your Excellency, We are confident
that our relations will be ever more open, sincere and friendly. On Our
part, We assure you of Our desire to collaborate fully in every effort
directed towards achieving world peace, in truth, justice and brotherly
love.
While promising Your Excellency a heartfelt welcome whenever
you consider it necessary to approach Us, concerning matters of impor-
tance to your mission, We request your kind services to convey to His
Excellency the President of the Republic and to the members of the
Government, Our affectionate greetings and paternal good wishes,
which We extend also to ali the dear Chinese people. To them, and in
particular to Your Excellency, We express heartfelt hopes for prospe-
rity and progress, and upon all We gladly invoke the choicest and
most abundant favours of Heaven.
NUNTII RADIOPHONICI
C'est pour Nous, vous le devinez, une trs, grande joie d'tre prsent
par la parole au milieu de vous dans cette crmonie solennelle de clture
du tricentenaire de Notre Dame de Luxembourg. Et il Nous est bien
agrable d'adresser tout d'abord Notre salut dfrent aux autorits
grand-ducales dont Nous savons l'attachement traditionnel au Saint-
Sige, et Nos frres dans l'Episcopat, commencer par le Cardinal
Knig, qui prside cette crmonie, Monseigneur Oddi, qui Nous repr-
sente auprs de vous, et Monseigneur Lommel, le vnr Pasteur du
Grand-Duch.
A tous, prtres, mes consacres et fidles, Nous souhaitons que ces
clbrations soient l'occasion, en cette premire anne de l'aprs-Concile,
d'un renouvellement et d'un approfondissement de votre vie de foi. Et
qui, mieux que Marie, saurait vous guider d'une main sre et avec
amour dans les voies de ce renouveau spirituel?
Voici dsormais trois sicles qu'un Vu solennel lisait la bien-
heureuse Vierge Marie Patronne de la Cit sous le vocable de Conso-
latrice des affligs , lection approuve par Notre Prdcesseur Cl-
ment IX, cependant que son Successeur Innocent XI ratifiait l'acte par
lequel tout le pays se joignait la ville pour se mettre dans son entier
sous la protection de la Mre du Sauveur.
Vnrables Frres et chers fils, demeurez fidles ce culte ancestral
qui a faonn de manire indlbile l'me de votre peuple. Que demain
comme hier la Vierge Marie soit le chemin qui vous conduise vers son
divin Fils, qu'elle veille sur vos familles et vos cits, et y suscite cette
efflorescence de vie spirituelle qu'appelle le Concile cumnique. Tel est
en ce jour de joie le vu fervent que Nous formons pour vous.
Et de grand cur Nous invoquons sur les Autorits grand-ducales,
II
Universis sacris Praesulibus et Christifidelibus, die recurrente rei missio-
nali provehendae per totum Orbem Catholicum dicato. *
* Die 11 mensis octobris a. 1966 (in festo divinae Maternitatis B. Mariae Virginis).
908 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
IO. 14, 1.
2
Matth. 28, 20.
3
1 Tim. 2, 4.
4
N. 14 : A. A. S. 57 (1965) p. 18.
5
Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 16.
6
Ibid., n. 1.
Acta Pauli Pp. VI 909
7
Rom. 1, 14.
8
Const. de Sacra Liturgia, n. 2.
0
Act. 4, 32.
910 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
I
Ad Exc.mos Praesules Vietnamiae, Saigonii plenarium Coetum habentes
Veneradles Frres,
La runion de la Confrence episcopale vietnamienne, qui va vous
rassembler d'ici peu, Nous offre un tmoignage de plus de votre zle et
de votre dvouement au service de la communaut catholique de votre
Pays, laquelle, Vnrables Frres dans l'piscopat, vous vous con-
sacrez avec un esprit exemplaire de gnrosit et de sacrifice, qui est
pour Nous motif de rconfort et d'admiration.
Nous connaissons vos angoisses pour l'heure prsente, et vos proc-
cupations en face d'un avenir plein d'incertitudes et de problmes plus
graves encore pour la consolidation et le progrs de l'Eglise dans votre
Patrie.
Vous le savez, et Nous vous l'avons assur plusieurs reprises : Nous
sommes proche de vous dans l'preuve, et dsireux de mieux comprendre
vos peines et de partager plus intimement vos soucis apostoliques. Ainsi
seulement, pensons-Nous, Nous pourrons rpondre au profond dvoue-
ment que vous professez envers l'humble Vicaire du Christ, et dont les
Messages de Nos Vnrables Frres l'Archevque de Sagon et l'Evque
de Dalat que Nous n'avons pu lire sans une profonde motion sont
une preuve nouvelle et bien loquente.
Pour vous tmoigner l'affection spciale que Nous portons chacun
d'entre vous, aux fidles confis vos soins et votre Nation tant prou-
ve, Nous avons voulu vous donner un signe tangible et qui, Nous
l'esprons, vous sera agrable de Notre prsence parmi vous lors de
la runion de votre Confrence Episcopale, en Nous y faisant reprsen-
ter par Notre Vnrable Frre Monseigneur Sergio Pignedoli, Arche-
vque titulaire d'Iconium et Dlgu Apostolique au Canada. Nous lui
avons confi la mission de vous porter Notre salut affectueux et fraternel,
de vous manifester Notre satisfaction pour le zle que vous dployez dans
l'exercice du saint ministre, de vous redire Nos encouragements, de
recueillir sur vos lvres l'expos des besoins les plus urgents de vos dio-
cses, et de discuter avec vous les initiatives qui sembleraient les plus
aptes assurer la mise en pratique des dcisions conciliaires.
Des difficults et des obstacles de tout genre et de toute provenance
912 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rendent encore pins ardu votre apostolat dans ce Pays, si largement bni
pourtant par le Seigneur, tant par l'abondance des richesses naturelles
que par la gnrosit d'une population qui conserve si vif le sens du spi-
rituel et le manifeste par un ensemble de traditions, de rites et de croyan-
ces, qui trouvent leur centre d'expression dans la famille.
Les difficults dont Nous parlons, bien loin d'arrter votre lan aposto-
lique, ont aviv encore le sens de vos responsabilits de Pasteurs d'mes,
vous rendant plus sensibles et plus actifs en face des pressantes nces-
sits du moment prsent. C'est pour Nous, vous le devinez, Vnrables
Frres, un motif d'intime satisfaction, comme l'est aussi la pense du
respect et de la dfrence dont vous entourez celui qui Nous reprsente
de faon stable au milieu de vous, Notre Vnrable Frre le Dlgu
Apostolique, Monseigneur Angelo Palmas, dont vous connaissez bien
les qualits d'intelligence et de cur, la prudence et la srnit d'esprit.
Il est venu parmi vous dans le seul but de servir l'Eglise avec vous. Et
vous, en accueillant ses fraternelles suggestions, avez offert le consolant
spectacle d'une reprise dcisive de la vie catholique, solide motif d'esp-
rance pour l'avenir. De fait, les multiples initiatives que vous avez
prises en ces dernires annes ne manqueront pas de donner des fruits
abondants, mme dans d'autres secteurs de la Nation.
Nous voudrions, votre louange, en indiquer quelques-unes.
La fondation du grand Sminaire, plac sous la protection de
S. Pie X, et que Nous avons voulu dcorer du titre de pontifical, est un
sr indice de votre volont d'assurer une prparation toujours plus
approprie de ceux qui sont destins tre (( les sages collaborateurs
de l'Ordre Episcopal, son aide et son instrument )).*
L'rection d'une Facult de Thologie auprs de l'Institut pontifical
(( S. Pie X )), Dalat, stimulera, en cette dcisive priode post-conci-
liaire, tous les hommes de bonne volont s'employer pour la ralisation
2
de la devise paulinienne veritatem facientes in caritate; ce sera
un point de rencontre pour mettre en valeur, la lumire de l'Evangile,
le riche patrimoine philosophique et religieux de la Nation; et cela
contribuera certainement amalgamer, dans la recherche du bien
commun, des groupes htrognes et jusqu'ici dsunis.
Dans l'organisation de la Caritas-Vietnam dj si florissante
et si efficace dans sa premire anne de vie Nous aimons voir le
tmoignage de votre empressement adoucir tant de souffrances, por-
1
Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 2S.
2
Eph. 4, 15.
Acta Pauli Pp. VI 913
ter rconfort et secours ceux qui ont subi de plus prs les tristes
consquences de la prsente situation.
Ici c'est tout spontanment et affectueusement que Nous adressons
une pense reconnaissante et dfrente vos chers prtres, diocsains
et religieux, dont Nous apprcions le zle ardent et l'abngation. Nous
dsirons les exhorter paternellement couter attentivement ce que le
deuxime Concile du Vatican propose leur mditation dans le Dcret
Presbyterorum Ordinis sur le ministre et la vie des prtres. Qu'ils
maintiennent des liens troits avec leurs Evques dont ils sont les
reprsentants dans chaque communaut locale; qu'entre eux ils coop-
rent fraternellement afin d'tre toujours et partout des aptres de la
vrit. En suivant cette ligne de conduite Nous sommes sr qu'ils seront
en mesure d'accomplir les ministres varis que les circonstances sp-
ciales de leur Pays exigent aujourd'hui.
C'est votre mrite, Vnrables Frres, et celui de vos collaborateurs,
si les catholiques vietnamiens continuent offrir et cela au milieu
de tant d'preuves et de difficults un exemple merveilleux d'attache-
ment la foi de leurs anctres. A cause de leur ferveur, de leur docilit
aux directives de la Hirarchie, de leur abandon inconditionnel comme
de leur confiance illimite dans l'assistance divine, ils se sont acquis un
droit spcial l'estime, l'amour et l'aide spirituelle et matrielle
de toute l'Eglise. Chez ces chers fils Nous admirons galement la colla-
boration gnreuse toutes les initiatives de l'apostolat social, spcia-
lement celles destines adoucir les misres de qui a t touch par
le malheur et meurtri par la souffrance.
Conscients de leurs responsabilits en tant que membres de la socit
civile laquelle ils appartiennent, ils participent activement la vie
de la nation et contribuent au progrs social comme la consolidation
des institutions. Et ici Nous voudrions leur recommander chaudement
de s'en tenir toujours, dans leur action, aux normes d'une prudence
claire et d'une discipline commune, telles que la situation prsente
l'exige.
Nous estimons superflu de rpter que Nous faisons Ntres les pro-
blmes de cette noble Nation et que Nous ne cesserons d'inviter instam-
ment tous les citoyens, mme ceux entre les mains desquels se trouvent
remises les destines du Peuple, uvrer en vue de la concorde des
mes et de l'entente des esprits : ce sont l des facteurs indispensables
pour le retour aux travaux pacifiques et tranquilles des champs et pour
la ralisation des rformes sociales et politiques tant souhaites.
59 - A. A. S.
914 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Notre intrt pour vous et pour votre Patrie Nous a pouss entre-
prendre de nouvelles dmarches en vue de hter le jour o, le bruit des
armes ayant cess, les esprits pourront nouveau se rapprocher, et
profiter de chaque occasion, si mince ft-elle, pour arriver une solu-
tion juste et pacifique de la crise.
Nous pensons qu'il est du devoir de Notre ministre Apostolique
de continuer cette tche jusqu'au moment o le souhait et le salut du
Christ ressuscit : La paix soit avec vous , devienne ralit pour le
cher peuple vietnamien.
Que cette paix rgne dans le cur de tous; qu'elle se manifeste en
actes au bnfice de tous les membres de la communaut ; qu'elle plonge
ses racines dans l'ordre, le progrs social et la justice. Pour l'avne-
ment de cette paix et sans avoir en vue le moindre intrt temporel
Nous sommes prt une collaboration sans limites mais en rappelant
en mme temps les principes sur lesquels elle doit ncessairement s'ap-
puyer, si elle veut tre juste et durable.
Que le Trs-Haut, dans sa bont misricordieuse, accueille ces vux
et souhaits que Nous formpns dans une prire pleine d'humilit et de
confiance.
Que la trs particulire Bndiction Apostolique que Nous vous
accordons, vous, Vnrables Frres, au Clerg sculier et rgulier, aux
Religieuses et aux fidles, vous accompagne et vous soutienne dans
l'uvre constructive que vous tes appels raliser : l'dification du
Corps Mystique du Christ et le retour la paix ardemment dsire, en
vue de la prosprit de votre chre Patrie.
Donn Rome le 15 septembre 1966, en la fte de Notre-Dame des
Douleurs, la quatrime anne de Notre pontificat.
PAULUS PP. VI
II
Honoratissimi^ Viris Delegatis e Vietnamiensi Religionum Consilio
Ce fut pour Nous un motif de rconfort et de satisfaction d'apprendre
que des reprsentants qualifis de diverses Communauts Religieuses
de ce Pays avaient donn naissance un organisme le Conseil des
Religions dans le but de promouvoir une collaboration toujours plus
efficace entre tous les citoyens.
A une initiative aussi gnreuse l'Eglise Catholique ne pouvait pas
Acta Pauli Pp. VI 915
ne pas adhrer, elle qui, par mandat divin, favorise et stimule l'unit
et la charit de tous les hommes et de tous les peuples parce qu'ils ont
en commun une mme origine et une mme fin.
L'Eglise Catholique ne rejette rien de ce qui est vrai et bon dans les
diverses religions. Elle respecte les modes de vivre et d'agir, les doctri-
nes et les enseignements qui indiquent la voie par laquelle les hommes,
reconnaissant leur radicale insuffisance, cherchent, d'un cur confiant
et soumis, parvenir au stade de l'illumination parfaite, grce leurs
1
propres efforts et l'aide qui vient d'en-haut.
C'est pourquoi Nous dsirons adresser aux dlgations du Conseil
des Religions Nos flicitations pour l'heureuse russite de leur entre-
prise ardue et leur tmoigner cette sympathie qu'en vertu des principes
de la fraternit universelle Nous nourrissons envers tous, et particuli-
rement l'endroit des populations gnreuses de ce Pays en cette heure
difficile et dcisive de leur Patrie.
Nous aimons penser que le Conseil des Religions pourra, dans
l'esprit suscit par le deuxime Concile du Vatican convoqu par
Notre prdcesseur Jean XXIII et men heureusement terme par Nous-
mme contribuer prolonger ce dialogue commenc sous des auspices
aussi prometteurs.
Il contribuera sans aucun doute dissiper les malentendus,
empcher que des barrires injustifies sparent des enfants d'une mme
patrie, promouvoir le respect mutuel, unir tout le monde dans la
dfense des valeurs spirituelles, morales, sociales et culturelles qui
constituent les fondements solides sur lesquels repose la socit humaine.
A cette parole d'encouragement Nous joignons le souhait que votre
noble Pays puisse trouver dans la concorde et dans la pacification des
esprits sa grandeur, sa libert, sa prosprit.
Et tandis que Nous levons plein de confiance Notre prire vers
l'auteur de tout bien, Nous invoquons sur les personnes qui composent
le Conseil des Religions et sur les diverses Communauts religieuses du
Vietnam, sur la Nation et ses Gouvernants, l'assistance divine et le don
de la paix.
Donn Rome, le 15 septembre 1966, la quatrime anne de Notre
pontificat.
PAULUS PP. VI
1
Cfr. Dclaration Nostra aetate sur les relations de l'Eglise avec les religions non
chrtiennes, n. 2, passim: A. A. S. 58 (1966) p. 740-741.
916 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
i
PROVISIO ECCLESIARUM
II
OSNABRUGENSIS-HILDESIENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
PROVISIO ECCLESIARUM
ACTA TRIBUNALIUM
Citationes edictales
I
BABYLONENSIS SYRORUM
Nullitatis matrimonii (Heatherley - Marrow)
II
GORZOVIENSIS
Nullitatis matrimonii (Sroka - Chyb)
Les Ordinaires des lieux, les curs, les fidles ayant connaissance du lieu
de la rsidence dudit M. Joseph Clyb, devront, dans la mesure du possible,
l'avertir de la prsente citation.
Diarium Romanae Curiae 925
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felice-
mente regnante, si degnato di nominare :
24 ottobre 1966. L'Illmo e Revmo Monsig. Romita Fiorenzo, Sottosegre-
tario della Sacra Congregazione del Concilio.
L'Illmo e Revmo Monsig. Oro velia Ercole, Consultore della
Sacra Congregazione del Concilio.
ONORIFICENZE
NECROLOGIO
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
DECLARATIO
DE L I B E R T A T E RELIGIOSA
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
1
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963 : A. A. 8. 55
(1963) p. 279; ibid., p. 265; Pius XII, Nuntius radiophonicus, 24 dec. 1944 : A. A. 8. 37
(1945) p. 14.
60 - A. A. S.
930 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963: A. A. S. 55
(1963) pp. 260-261; Pius XII, Nuntius radiophonicus, 24 dec. 1942: A. A. 8. 35 (1943) p. 19;
Pius XI, Litt. Encycl. Mit brennender Sorge, 14 martii 1937 : A. A. . 29 (1937) p. 160 ;
Leo XIII, Litt. Encycl. Libertas praestantissimum, 20 iunii 1888 : Acta Leonis XIII, S
(1888) pp. 237-238.
3 a ae
Cfr. S. Thomas, Summa theologica, I -II , q. 91, a. 1; q. 93, a. 1-2.
932 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963: A. A. S. 55
(1963) p. 270; Paulus VI, Nuntius radiophonicus, 22 dec. 1964 : A. A. S. 57 (1965) pp. 181-182;
S. Thomas, Summa theologica, I*-!!, q. 91, a. 4 c.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 933
6. Cum societatis commune bonum, quod est summa earum vitae socia-
lis condicionum, quibus homines suam ipsorum perfectionem possunt
plenius atque expeditius consequi, maxime in humanae personae servatis
5
iuribus et officiis consistat, cura iuris ad libertatem religiosam tum ad
cives tum ad coetus sociales tum ad potestates civiles tum ad Ecclesiam
5
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961: A. A. 8. 53
(1961) p. 417; Idem, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963: A. A. S. 55 (1963) p. 273.
934 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963 : A. A. 8. 55 (1963)
pp. 273-274; Pius XII, Nuntius radiophonicus, 1 iunii 1941: A. A. S. 33 (1941) p. 200.
7
Cfr. Leo XIII, Litt. Encycl. Immortale Dei, 1 nov. 1885 : A. 8. 8. 18 (1885) p. 161.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 935
8
Cfr. Lactantius, Divinarum Institutionum, Lib. V, 19 : CSEL 19. pp. 463-464, 465 :
PL 6, 614 et 616 (cap. 20) ; S. Ambrosius, Epistola ad Valentinianum Imp., Ep. 21 : PL 16,
1005; S. Augustinus, Contra litteras Petiliani, Lib. II, cap. 83: CSEL 52, p. 112; PL 43,
315; cfr. C. 23, q. 5, c. 33 (ed. Friedberg, col. 939) ; Idem, Ep. 23 : PL 33, 98; Idem, Ep. 34 :
PL 33, 132; Idem, Ep. 35: PL 33, 135; S. Gregorius Magnus, Epistola ad Virginum et
Theodorum Episcopos Massiliae Galliarum, Registrum Epistolarum, I, 45 : MGH Ep. 1,
p. 72; PL 77, 510-511 (lib. I, ep. 47); Idem, Epistola ad Iohannem Episcopum Constanti-
nopolitanum, Registrum Epistolarum, III, 52: MGH Ep. 1, p. 210; PL 77, 649 (lib. III,
ep. 53); cfr. D. 45, c. 1 (ed. Friedberg, col. 160; ; Conc. Tolet. IV, c. 57: Mansi 10, 633;
cfr. D. 45, c. 5 (ed. Friedberg, col. 161-162); Clemens III: X., V, 6, 9: (ed. Friedberg,
col. 774); Innocentius III, Epistula ad Arelatensem Archiepiscopum, X., III, 42, 3: (ed.
Friedberg, col. 646).
9
Cfr. C.I.C., can. 1351; Pius XII, Alloc, ad Praelatos Auditores ceterosque offi-
ciales et administros Tribunalis S. Romanae Rotae, 6 oct. 1946 : A. A. S. 38 (1946) p. 394 ;
Idem, Litt. Encycl. Mystici Corporis, 29 iunii 1943 : A. A. S. (1943) p. 243.
10
Cfr. Eph. 1, 5.
11
Cfr. Io. 6, 44.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 937
12
vit. Etenim Christus, qui Magister et Dominus est noster, idemque
13 14
mitis et humilis corde, discipulos patienter allexit et invitavit. Mi-
raculis utique praedicationem suam suffulsit et confirmavit, ut fidem
auditorum excitaret atque comprobaret, non ut in eos coercitionem
15
exerceret. Incredulitatem audientium certe exprobravit, sed vindictam
16
Deo in diem Iudicii relinquendo. Mittens Apostolos in mundum dixit
eis : (( Qui crediderit et baptizatus fuerit salvus erit ; qui vero non cre-
diderit condemnabitur (Me. 16, 16). Ipse vero, agnoscens zizaniam
cum tritico seminatam, iussit sinere utraque crescere usque ad messem
17
quae fiet in consummatione saeculi. Nolens esse Messias politicus et
18
vi dominans, maluit se dicere Filium Hominis qui venit (( ut ministra-
ret et daret animam suam redemptionem pro multis (Me. .10, 45).
19
Sese praebuit ut perfectum Servum Dei, qui (( harundinem quassatam
non confringet et linum fumigans non extinguet (Matth. 12, 20).
Potestatem civilem eiusque iura agnovit, iubens censum dari Caesari,
clare autem monuit servanda esse iura superiora Dei : (( Reddite ergo
quae sunt Caesaris Caesari, et quae sunt Dei Deo (Matth. 22, 21).
Tandem in opere redemptionis in cruce compiendo, quo salutem et
veram libertatem hominibus acquireret, revelationem suam perfecit.
20
Testimonium enim perhibuit veritati, eam tamen contradicentibus vi
21
imponere noluit. Regnum enim eius non percutiendo vindicatur, sed
stabilitur testificando et audiendo veritatem, crescit autem amore, quo
22
Christus exaltatus in cruce homines ad Seipsum trahit.
Apostoli, Christi verbo et exemplo edocti, eamdem viam secuti sunt.
Ab ipsis Ecclesiae exordiis discipuli Christi adlaborarunt, ut homines
ad Christum Dominum confitendum converterent, non actione coercitiva
23
neque artificiis Evangelio indignis, sed imprimis virtute verbi Dei.
1 2
Cfr. Io. 13, 13.
13
Cfr. Matth. 11, 29.
14
Cfr. Matth. 11, 28-30; Io. 6, 67-68.
15
Cfr. Matth. 9, 28-29; Me. 9, 23-24; 6, 5-6; Paulus VI, Litt. Encycl. Ecclesiam
suam, 6 aug. 1964 : A. A. 8. 56 (1964) pp. 642-643.
16
Cfr. Matth. 11, 20-24; Rom. 12, 19-20; 2 Thess. 1, 8.
17
Cfr. Matth. 13, 30; 40-42.
18
Cfr. Matth. 4, 8-10; Io. 6, 15.
19
Cfr. Is. 42, 1-4.
20
Cfr. Io. 18, 37.
21
Cfr. Matth. 26, 51-53; Io. 18, 36.
2 2
Cfr. Io. 12, 32.
23
Cfr. 1 Cor. 2, 3-5; 1 Thess. 2, 3-5.
938 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
24
Cfr. Rom. 14, 1-23; 1 Cor. 8, 9-13; 10, 23-33.
25
Cfr. Eph. 6, 19-20.
2 6
Cfr. Rom. 1, 16.
27
Cfr. 2 Cor. 10, 4 ; 1 Thess. 5, 8-9.
28
Cfr. Eph. 6, 11-17.
2 0
Cfr. 2 Cor. 10, 3-5.
30
Cfr. 1 Pt. 2, 13-17.
31
Cfr. Act. 4, 19-20.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 939
32
Cfr. Leo XIII, Litterae Officio sanctissimo, 22 dec. 1887: A. S. 8. 20 (1887) p. 269;
Idem, Litterae Ex litteris, 7 aprilis 1887 : A. 8. 8. 19 (1886-1887) p. 465.
33
Cfr. Me. 16, 15; Matth. 28, 18-20; Pius XII, Litt. Encycl. Summi Pontificatus,
20 oct. 1939 : A. A. S. 31 (1939) pp. 445-446.
34
Cfr. Pius XI, Epist. Encycl. Firmissimam constantiam, 28 martii 1937 : A. A. S. 29
(1937) p. 196.
35
Cfr. Pius XII, Allocutio Ci riesce, 6 dec. 1953: A. A. S. 45 (1953) p. 802.
940 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
36
Cfr. Pius XII, Nuntius radiophonicus, 23 martii 1952 : A. A. S. 44 (1952)
pp. 270-278.
3 7
Cfr. Act. 4, 29.
38
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963 : A. A. S. 55
(1963) pp. 299-300.
39
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963 : A. A. S. 55
(1963) pp. 295-296.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 941
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
61 - A. A. S.
946 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ita est.
83 Ego PERICLES FELICI
Archiepiscopus tit. Samosatensis
Ss. Concilii Secretarius Generalis
83 Ego Iosephus Rossi
Episcopus tit. Palmyrenus
Ss. Concilii Notarius
DECRETUM
D E A C T I V I T A T E MISSIONALI ECCLESIAE
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
1
1. AD GENTES DIVINITUS missa ut sit universale salutis sacramentum
Ecclesia ex intimis propriae catholicitatis exigentiis, mandato sui Fun-
2
datoris oboediens, Evangelium omnibus hominibus nuntiare conten-
dit. Ipsi enim Apostoli, in quibus Ecclesia est condita, vestigia Christi
3
sequentes, praedicaverunt verbum veritatis et genuerunt Ecclesias.
Eorum successorum officium est hoc opus perenne reddere, ut sermo
Dei currat et clarificetur (2 Thess. 3, 1) et Regnum Dei ubique terra-
rum annuntietur et instauretur.
In praesenti autem rerum ordine, ex quo nova exsurgit humanitatis
4
condicio, Ecclesia, sal terrae et lux mundi, urgentius vocatur ad omnem
creaturam salvandam et renovandam, ut omnia in Christo instauren-
tur, et in Ipso homines unam familiam unumque populum Dei consti-
tuant.
Quare haec Sancta Synodus, dum ob praeclara opera per generosam
totius Ecclesiae industriam peracta Deo gratias agit, missionalis acti-
vitatis principia delineare, et vires omnium fidelium colligere cupit, ut
populus Dei, per angustam viam crucis procedens, regnum Christi,
5
Domini et conspectoris saeculorum, ubique diffundat eique advenienti
vias paret.
1
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 48: A. A. S. 57
(1965) p. 53.
2
Cfr. Me. 16, 15.
3
S. Augustinus, Ennar. in Ps. 44, 23 : PL 36, 508; CChr 38, 150.
4
Cfr. Matth. 5, 13-14.
5
Cfr. Eccli. 36, 19.
948 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT I
DE PRINCIPIIS DOCTRINALIBUS
6
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 2: A. A. S. 57
(1965) pp. 5-6.
7
Cfr. Io. 11, 52.
8
Cfr. S. Irenaeus, Adv. Haer. III, 18, 1: Verbum existens apud Deum, per quem
omnia facta sunt, et qui semper aderat generi humano....: PO 7, 932; id. IV, 6, 7:
Ab initio enim assistens Filius suo plasmati, revelat omnibus Patrem, quibus vult, et
quando vult et quemadmodum vult Pater: ib. 990; cfr. IV, 20, 6 et 7: ib. 1037; De-
monstratio n. 34: Patr. Or., XII, 773; Sources Chrt., 62, Paris 1958, p. 87; Clemens
Alex., Protrept., 112, 1: GCS Clemens I 79; Strom. VI, 6, 44, 1; GCS Clemens II 453;
13, 106, 3 et 4 : ibid. 485. Pro doctrina ipsa cfr. Pius XII, Nuntius radiophon. 31 dec. 1952;
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Centium, n. 16 : A. A. S. 57 (1965) p. 20.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 949
0
Cfr. Col. 1, 13; Act, 10, 38.
10
Cfr. 2 Cor. 5, 19.
11
Cfr. Hebr. 1, 2; Io. 1, 3 et 10; 1 Cor. 8, 6; Col. 1, 16.
1 2
Cfr. Eph. 1, 10.
13
Cfr. 2 Cor. 8, 9.
1 4
Cfr. Me. 10, 45.
15
Cfr. S. Athanasius, Ep. ad Epictetum, 7: PO 26, 1060; S. Cyrillus Hieros.,
Catech. 4, 9: PG 33, 465; Marius Victorinus, Adv. Arium, 3, 3: PL 8, 1101; S. Basilius,
Epist. 261, 2: PG 32, 969; S. Gregorius Naz., Epist. 101: PG 181; S. Greg. Nyss.,
Antirrheticus, Adv. Apollin., 17: PG 45, 1156; S. Ambrosius, Epist. 48, 5: PL 16, 1153;
S. Augustinus, In Ioan. Ev. tr. XXIII, 6: PL 35, 1585; CChr 36, 236; insuper hoc modo
manifestat Spiritum Sanctum nos non redemisse, eo quod incarnatus non est : De Agone
Christ., 22, 24: PL 40, 302; S. Cyrillus Alex., Adv. Nestor. I, 1: PG 76, 20; S. Fulgen-
tius, Epist. 17, 3, 5: PL 65, 454; Ad Trasimundum, III, 21: PL 65, 284: de tristitia
et timore.
16
Cfr. Hebr. 4, 15; 9, 28.
950 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
17
Cfr. Act. 1, 8.
18
Cfr. Lc. 24, 47.
19
Spiritus est qui locutus est per prophetas : Symb. Constantinopol. : Denz. 150 (86) ;
S. Leo Magnus, Sermo 76 : PL 54, 405-406 : Cum in die Pentecostes discipulos Domini
Spiritus Sanctus implevit, non fuit inchoatio muneris, sed adiectio largitatis: quoniam
et patriarchae, et prophetae, et sacerdotes, omnesque sancti qui prioribus fuere tem-
poribus, eiusdem sunt Spiritus sanctificatione vegetati... quamvis non eadem fuerit
mensura donorum. Etiam Sermo 77, 1: PL 54, 412; Leo XIII, Encycl. Divinum illud,
9 maii 1897: A. S. S. 29 (1897) pp. 650-651. Etiam S. Ioannes Chrysostomus, quamvis
insistat in novitate missionis Spiritus Sancti in die Pentecostes : In Eph. c. 4,
Horn. 10, 1 : PG 62, 75.
2 0
Cfr. Io. 14, 16.
21
De Babel et Pentecoste saepe loquuntur SS. Patres: Origenes, in Genesim, c. 1:
PG 12, 112; S. Gregorius Naz., Oratio 41, 16: PG 36, 449; S. Ioannes Chrysost., Horn. 2 in
Pentec, 2: PG 50, 467; In Act. Apost.: PG 60, 44; S. Augustinus, Enn. in Ps. 54, 11:
PL 36, 636; CChr. 39, 664 s; Sermo 271: PL 38, 1245; S. Cyrillus Alex., Glaphyra in Ge-
nesim II: PG 69, 79; S. Gregorius Magn., Horn, in Evang., Lib. II, Horn. 30, 4: PL 76,
1222; S. Beda, In Hexaem., lib. I I I : PL 91, 125. Vide insuper imaginem in atrio Basi-
licae S. Marci Venetiis.
Ecclesia omnes linguas loquitur, et sic omnes colligit in Fidei catholicitate: S. Au-
gustinus, Sermones 266, 267, 268, 269: PL 38, 1225-1237; Sermo 175, 3: PL 38, 946;
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 951
S. Ioannes Chrysost., In Ep. I ad Cor., Horn. 35: PG 61, 296; S. Cyrillus Alex., Fragm.
in Act.: PG 74, 758; S. Fulgentius, Sermo 8, 2-3: PL 65, 743-744.
De Pentecoste ut consecratione Apostolorum ad missionem, cfr. J. A. Cramer,
Catena in Acta SS. Apostolorum, Oxford, 1838, p. 24 s.
2 2
Cfr. Lc. 3, 22; 4, 1; Act. 10, 38.
23
Cfr. Io. 14-17; Paulus VI, Alloc, in Concilio habita die 14 sept. 1964: A. A. S. 56
(1964) p. 807.
24
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 4 : A. A. S. 57
(1965) p. 7.
25
S. Augustinus, Sermo 267, 4: PL 38, 1231: Hoc agit Spiritus Sanctus in tota
Ecclesia quod agit anima in omnibus membris unius corporis. Cfr. Conc. Vat. II,
Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 7 (cum nota 8) : A. A. S. 57 (1965) p. 11.
26
Cfr. Act. 10, 44-47; 11, 15; 15, 8.
27
Cfr. Act. 4, 8; 5, 32; 8, 26.29.39 ; 9, 31; 10; 11, 24-28; 13, 2.4.9; 16, 6-7; 20,
22-23 ; 21, 11 etc.
28
Cfr. etiam Matth. 10, 1-42.
29
Cfr. Matth. 28, 18.
3 0
Cfr. Act. 1, 4-8.
952 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3 1
Cfr. Io. 20, 21.
3 2
Cfr. Col. .1, 24.
33
Tertullianus, Apologeticum, 50, 13: PL 1, 534; CChr I, 171.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 953
34
Iam S. Thomas Aq. loquitur de munere apostolico plantandi Ecclesiam : cfr. Sent.
a
Lib. I, dist. 16, q. 1, a. 2 ad 2 et ad 4; a. 3 sol.; Summa Theol., I , q. 43, a. 7 ad 6;
a ae
I -II , q. 106, a. 4 ad 4. Cfr. Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919 : A. A. S. 11
(1919) pp. 445 et 453 ; Pius XI, Rerum Ecclesiae, 28 febr. 1926 : A. A. S. 18 (1926) p. 74;
Pius XII, 30 apr. 1939, ad Directores 0 0 . PP. MM.; Id., 24 iun. 1944, ad Directores
0 0 . PP. MM. : A. A. S: 36 (1944) p. 210; rursus in A. A. S. 42 (1950) p. 727, et 43 (1951)
p. 508; Id., 29 iun. 1948 ad clerum indigenum: A. A. S. 40 (1948) p. 374; Id., Evangelii
Praecones, 2 iun. 1951 : A. A. S. 43 (1951) p. 507; Id., Fidei donum, 15 ian. 1957 : A. A. S.
49 (1957) p. 236; Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959: A. A. S. 51 (1959) p. 835;
Paulus VI, Horn., 18 oct. 1964 : A. A. S. 55 (1964) p. 911.
Tam Summi Pontifices quam Patres et Scholastici saepe loquuntur de dilatatione
Ecclesiae: S. Thomas Aq., Comm. in Matth., 16, 28; Leo XIII, Enc. Sancta Dei Civitas,
3 dec. 1880: A. 8. 8. 13 (1880) p. 241; Benedictus XV, Encycl. Maximum illud, 30 nov. 1919:
A. A. 8. 11 (1919) p. 442; Pius XI, Enc. Rerum Ecclesiae, 28 febr. 1926: A. A. 8. 18
(1926) p. 65.
954 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3 5
Cfr. 1 Pt. 1, 23.
3 6
Cfr. Act. 2, 42.
37
In hae notione activitatis missionalis, sicuti patet, secundum rem etiam illae par-
tes Americae Latinae includuntur, in quibus nec hierarchia propria nec maturitas
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 955
christianae vitae nec praedicatio Evangelii sufficiens adsunt. Utrum autem territoria
haec a Sancta Sede de facto ut missionaria agnoscantur, a Concilio non pendet. Qua-
propter quoad connexionem inter notionem activitatis missionalis et territoria certa
consulto dicitur hanc activitatem plerumque exerceri in certis territoriis a S. Sede
.agnitis.
38
Conc. Vat. II, Decr. de Oecumenismo, unitatis redintegratio, n. 1 : A. A. S. 57
,(1965) p. 90.
3 9
Cfr. Me. 16, 16; Io. 3, 5. '
40
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 14: A. A. S. 57
<1965) p. 18.
41
Cfr. Hebr. 11, 6.
4 2
Cfr. 1 Cor. 9. 16
956 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
43
Cfr. Eph. 4, 11-16.
4 4
Cfr. Io i 7, 18; 8, 30 et 44; 8, 50; 17, 1. .
45
De hac synthetica idea vide doctrinam S. Irenaei de Recapitulatio^. Cfr. etiam
Hippolytus, De Antichristo, 3: Omnes volens omnesque salvare desiderans, omnes Dei
filios praestare volens sanctosque omnes in unum hominem perfectum vocans... :
PG 10, 732; GCS Hippolyt. I 2 p. 6; Benedictiones Iacob, 7: T.U., 38-1 p. 18, lin. 4ss.;
Origines, In Ioann. Tom. I, n. 16 : Tum enim cognoscendi Deum una erit actio eorum,
qui ad Deum pervenerint, duce eo Verbo quod est apud Deum ; ut sic sint in cognitione
Patris formati omnes accurate filii, ut nunc solus Filius novit Patrem: PG 14, 49;
GCS Orig. IV 20; S. Augustinus, De sermone Domini in monte, I, 41: Diligamus quod
nobiscum potest ad illa regna perduci, ubi nemo dicit : Pater meus, sed omnes uni Deo :
Pater noster: PL 34, 1250; S. Cyrillus Alex., In Ioann. I: Sumus enim omnes in
Christo et communis humanitatis persona in ipsum reviviscit. Nam et novissimus Adam
idcirco nuncupatus est... Habitavit eniha in nobis, qui per naturam Filius est ac Deus;
ideoque in eius Spiritu clamamus: Abba Pater! Habitat autem Verbum in omnibus in
uno templo, scilicet quod propter nos et ex nobis assumpsit, ut omnes in seipso habens,
omnes in uno corpore, sicuti Paulus ait, reconciliaret Patri : PG 73, 161-164.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 957
48
Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919: A. A. 8. 11 (1919) p. 445: Nam
ut Ecclesia Dei catholica est nullamque apud gentem vel nationem extranea....
Cfr. Ioannes XXIII, Enc. Mater et Magistra: a iure divino ad universas pertinet gentes...
Ecclesia, cum in populi alicuius quasi venas vim suam inseruerit, idcirco neque est
neque se existimat institutum quoddam, eidem populo extrinsecus impositum... Atque
ideo quidquid bonum honestumque sibi esse videatur, idem confirmant atque perficiunt
(sc. hi qui in Christo renati sunt), 25 maii 1961 : A. A. 8. (1961) p. 444.
4 7
Cfr. Io. 3, 18.
48
Cfr. Irenaeus, Adv. Haer., III, 15, n. 3: PO 7, 919: Veritatis fuerunt praedica-
tores et apostoli libertatis.
49
Breviarium romanum, Ant. O ad vesperas diei 23 decembris.
50
Cfr. Matth. 24, 31; Didach 10, 5: Funk I, p. 32.
5 1
Cfr. Me. 13, 10.
958 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
52
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 17 : A. A. S. 57
(1965) pp. 20-21; S. Augustinus, De Civitate Dei, 19, 17: PL 41, 646; Instr. S. C. P. F. :
Collectanea I, n. 135 p. 42.
83
Secundum Origenem, Evangelium praedicari debet ante consummationem mundi
huius: Horn, in Luc, XXI: GCS, Orig. IX 136, 21 sq.; In Matth. comm. ser., 39: XI 75,
25 sq.; 76, 4 sq.; Horn, in lerem. III, 2: VIII 308, 29s. ; S. Thomas, Summ. Theol., l^-II,
q. 106, a. 4, ad 4.
5 1
Cfr. Act. 1, 7.
" Hilarius Pict., In Ps. 14: PL 9, 301; Eusebius Caesariensis, In Isaiam 54, 2-3:
PG 24, 462-463; Cyrillus Alex., In Isaiam V, cap. 54, 1-3: PG 70, 1193.
5 6
Cfr. Eph. 4, 13.
8 7
Cfr. Io. 4, 23.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 959
CAPUT II
Art. 1
De testimonio christiano
11. Ecclesia his coetibus humanis praesens sit oportet per suos filios,
qui inter eos conversantur vel ad eos mittuntur. Omnes enim christifide-
les, ubicumque vivunt, exemplo vitae et testimonio verbi novum hominem,
quem per baptismum induerunt, et virtutem Spiritus Sancti, a quo per
confirmationem roborati sunt, ita manifestare tenentur, ut ceteri bona
1
eorum opera considerantes glorificent Patrem et genuinum vitae hu-
manae sensum et communionis hominum universale vinculum plenius
percipiant.
Ut ipsi hoc testimonium Christi fructuose dare possint, cum illis
hominibus aestimatione et caritate iungantur, se ut membra coetus
hominum inter quos vivunt agnoscant, et in vita culturali et sociali par-
tem habeant per varia humanae vitae commercia et negotia; familiares
1
Cfr. Matth. 5, 16.
960 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. 1 Io. 4, 11.
3
Cfr. Matth. 9, 35ss.; Act. 10, 38.
4
Cfr. 2 Cor. 12, 15.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 961
Art. 2
De praedicatione Evangelii et de congregando Populo Dei
6
Cfr. Matth. 20, 26; 23, 11; Alloc. Pauli VI die 21 nov. 1964 in Concilio habita:
A. A. S. 56 (1964) p. 1013.
6
Cfr. Eph. i, 24.
7
Cfr. Col. 4, 3.
8
Cfr. Me. 16, 15.
9
Cfr. Act. 4, 13, 29, 31; 9, 27-28; 13, 46; 14, 3; 19, 8; 26, 26; 28, 31; 1 Thess. 2, 2;
2 Cor. 3, 12; 7, 4; Phil. 1, 20; Eph. 3, 12; 6, 19-20.
10
Cfr. 1 Cor. 9, 15; Rom. 10, 14.
62 - A. A. S.
962 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
11
Deus vivus et, quem ad omnium salutem misit, Iesus Christus, ut non-
12
christiani, Spiritu Sancto cor ipsorum aperiente, credentes ad Domi-
num libere convertantur, Eique sincere adhaereant qui, cum sit via,
veritas et vita )) (Io. 14, 6), omnes eorum exspectationes spirituales
explet, imo infinite superat.
Quae conversio sane initialis intelligenda est, sufficiens tamen ut
homo percipiat se, avulsum a peccato, introduci in mysterium amoris
Dei, qui eum vocat ad personale commercium cum Seipso in Christo
ineundum. Etenim, gratia Dei operante, neo-conversus spirituale iter
aggreditur quo, fide iam communicans mysterio Mortis et Resurrectio-
13
nis, transit a vetere homine ad novum hominem in Christo perfectum.
Hic transitus, secum trahens progressivam sensus et morum immuta-
tionem, cum suis socialibus consectariis manifestus fieri et tempore
catechumenatus paulatim evolvi debet. Cum Dominus cui creditur,
14
signum sit contradictionis, homo conversus rupturas et separationes
15
non raro experitur, sed etiam gaudia quae non ad mensuram dat Deus.
Ecclesia severe prohibet ne quis ad fidem amplectendam cogatur vel
artibus importunis inducatur aut alliciatur, sicut et fortiter vindicat
16
ius ne ullus iniquis vexationibus a fide deterreatur.
Iuxta perantiquam Ecclesiae consuetudinem, motiva conversionis
investigentur et, si necesse est, purificent/ur.
17
14. Qui fidem in Christum a Deo per Ecclesiam acceperunt, liturgicis
caeremoniis admittantur ad catechumenatum ; qui non est mera dogma-
tum praeceptorumque expositio, sed totius vitae christianae institutio
et tirocinium debite protractum, quibus discipuli cum Christo suo
Magistro coniunguntur. Catechumeni ergo apte initientur mysterio
salutis et exercitio morum evangelicorum sacrisque ritibus, successivis
11
Cfr. 1 Thess. 1, 9-10; 1 Cor. 1, 18-21; Gal, 1, 31; Act. 14, 15-17; 17, 22-31.
1 2
Cfr. Act. 16, 14.
13
Cfr. Col. 3, 5-10; Eph. 4, 20-24.
14
Cfr. Lc. 2, 34; Matth. 10, 34-39.
15
Cfr. 1 Thess. 1, 6.
16
Cfr. Conc. Vat. II, Decl. de libertate religiosa, Dignitatis humanae, nn. 2, 4, 10;
Const. past. de Ecclesia in mundo nuius temporis, Gaudium et-spes. n. 21.
17
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 17: A. A. S. 57
(1965) pp. 20-21.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 963
18
temporibus celebrandis, introducantur in vitam fldei, liturgiae et cari-
tatis Populi Dei.
Deinde per initiationis christianae sacramenta liberati a potestate
19 20
tenebrarum, Christo commortui,' consepulti et conresuscitati, Spiri-
21
tum accipiunt adoptionis filiorum, et memoriale mortis et resurrec-
tionis Domini cum cuncto Populo Dei celebrant.
Desiderandum est ut liturgia temporis quadragesimalis et paschalis
ita restauretur ut animos catechumenorum componat ad celebrationem
paschalis mysterii in cuius sollemnibus peragendis per baptismum Chri-
sto regenerantur.
Initiatio autem illa christiana in catechumenatu non a solis cate-
chistis vel sacerdotibus, sed a tota communitate fidelium, speciali autem
modo a patrinis, est procuranda, ita ut catechumeni inde ab initio sen-
tiant se pertinere ad Populum Dei. Cumque vita Ecclesiae sit apostolica,
catechumeni item discant testimonio vitae et fidei professione ad evan-
gelizationem et Ecclesiae aedificationem actuose cooperari.
Status tandem iuridicus catechumenorum in novo Codice clare pona-
22
tur. Iam enim cum Ecclesia coniuncti sunt, iam de domo sunt Chri-
23
sti et non raro iam vitam agunt fidei, spei et caritatis.
Art. 3
De Communitate Christiana efformanda
15. Spiritus Sanctus, qui omnes homines per semina Verbi praedica-
tionemque Evangelii ad Christum vocat et in cordibus obsequium fidei
suscitat, cum credentes in Christum in baptismalis fontis sinu ad novam
18
Cfr. Conc. Vat. II, Const. de sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, nn. 64-65:
1. A. S. 56 (1964) p. 117.
19
Cfr. Col. 1, 13. De qua liberatione a servitute daemonis et tenebrarum in Evan-
gelio, cfr. Matth. 12, 28; Io. 8, 44; 12, 31 (cfr. 1 Io. 3, 8; Eph. 2, 1-2). In Liturgia Bap-
tismi cfr. Rit. Rom.
20
Cfr. Rom. 6, 4-11; Col. 2, 12-13; 1 Pt. 3, 21-22; Me. 16, 16.
21
Cfr. 1 Thess. 3, 5-7; Act. 8, 14-17.
22
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 14: A. A. S. 57
(1965) p. 19.
23
Cfr. S. Augustinus, Tract, in Ioann. 11, 4 : PL 35, 1476.
964 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
vitam generat, eos congregat in unum Populum Dei qui est genus elec-
tum, regale sacerdotium, gens sancta, populus acquisitionis )) (1 Pt.
24
2, 9 ) .
25
Missionarii ergo, cooperatores Dei, tales suscitent fidelium congre-
26
gationes quae, digne ambulantes vocatione qua vocatae s u n t munera
a Deo sibi concredita exerceant sacerdotale, propheticum et regale.
Hoc modo communitas christiana signum fit praesentiae Dei in mun-
do : ipsa enim sacrificio eucharistico incessanter cum Christo ad Patrem
27 28 29
transit, verbo Dei sedulo enutrita testimonium Christi praebet,
30
in caritate denique ambulat spirituque apostolico fervet. Communitas
christiana inde ab initio ita efformari debet ut suis necessitatibus, quan-
tum fieri potest, ipsa providere queat.
Haec fidelium congregatio, divitiis culturae propriae gentis praedita,
in populo profunde radicetur: efflorescant familiae spiritu evangelico
31
imbutae atque scholis idoneis iuventur; associationes et coetus eri-
gantur per quos laicorum apostolatus totam societatem spiritu evan-
gelico permeare valeat. Splendescat denique caritas inter catholicos
32
diversi ritus. Spiritus etiam oecumenicus nutriatur inter neophytos,
qui probe aestiment fratres in Christum credentes esse Christi disci-
pulos, baptismate regeneratos, perplurium bonorum Populi Dei con-
sortes. Quantum sinunt condiciones religiosae, actio oecumenica ita
promoveatur ut, seclusa omni tam indifferentismi et confusionismi quam
insanae aemulationis specie, communi, pro quanto datur, professione
2i
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 9: A. A. S. 57
(1965) p. 13.
2 5
Cfr. 1 Cor. 3, 9.
2 6
Cfr. Eph. 4, 1.
27
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. 10, 11, 34:
A. A. S. 57 (1965) pp. 10-17, 39-40.
28
Cfr. Conc. Vat. II. Const. dogm. de Divina Revelatione, Dei verbum, n. 21:
A. A. S. 58 (1966) p. 827.
29
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. 12, 35:
A. A. S. 57 (1965) pp. 16, 40-41.
30
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. 23, 36:
A. A. S. 57 (1965) pp. 28, 41-42.
31
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. U, 35, 41:
A. A. S. 57 (1965) pp. 15-16, 40-41, 47.
32
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de Ecclesiis Orientalibus Catholicis, Orientalium Ec-
clesiarum, n. 4: A. A. S. 57 (1965) pp. 77-78.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 965
33
Epist, ad Diognetum, 5 : PG 2, 1173; cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia,
Lumen Gentium, n. 38 : A. A. 8. 57 (1965) p. 43.
34
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 32: A. A. 8. 57
(1965) p. 38; Decr. de apostolatu Laicorum, Apostolicam actuositatem, nn. 5-7: A. A. 8.
58 (1966) pp. 842-844.
966 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
35
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de institutione sacerdotali, Optatam totius, nn. 4, S, 9:
A. A. S. 58 (1966) pp. 716, 718, 719.
36
Cfr. Conc. Vat. II, Const. de sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 17 :
A. A. S. 56 (1964), p. 105.
37
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de institutione sacerdotali, Optatam totius, n. 1 : A. A. S.
58 (1966) p. 713.
38
Cfr. Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959: A. A. S. 51 (1959)
pp. 843-844.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 967
17. Item laude dignum est agmen illud, de opere missionum ad Gentes
tam optime meritum, catechistarum scilicet, tam virorum quam mulie-
rum, qui spiritu apostolico imbuti, magnis laboribus singulare et omnino
necessarium adiumentum conferunt ad dilatationem fidei et Ecclesiae.
Nostris diebus, cum ad tot multitudines evangelizandas et ad mini-
sterium pastorale exercendum pauci sint clerici, catechistarum officium
maximum momentum habet. Eorum ergo institutio ita perfici debet
et culturali progressui accommodari, ut tamquam validi cooperatores
ordinis sacerdotalis quam optime exsequi possint munus suum novis et
amplioribus oneribus ingravescens.
39
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de Oecumenismo, Unitatis redintegratio, n. 4: A. A. 8.
57 (1965) pp. 94-96.
40
Cfr. Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959: A. A. 8. 51 (1959) p. 842.
41
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 29: A. A. S.
57 (1965) p. 36.
968 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
42
Cfr. Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959: A. A. S. 51 (1959) p. 855.
43
Agitur de sic dictis catchistes plein temps , fulltime catechists .
44
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. SI, 44:
A. A. S. 57 (1965) pp. 37, 50-51. '
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 969
CAPUT I I I
DE ECCLESIIS PARTICULARIBUS
1
Cfr. Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959 : A. A. S. 51 (1959) p. 838.
2
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de Presbyterorum ministerio et vita, Presbyterorum
Ordinis, n. 11 : A. A. S. 58 (1966) p. 1008 (in hoc fasciculo); Decr. de institutione sacerdotali,
Optatam totius, n. 2: A. A. S. 58 (1966) pp. 714-715.
3
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 25: A. A. S. 57
(1965) p. 29.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 971
4
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de Presbyterorum ministerio et vita, Presbyterorum
ordinis, n. 10, ubi ad peculiaria opera pastoralia pro diversis coetibus socialibus faci-
liora reddenda, praevidetur constitutio Praelaturarum personalium, in quantum ratio
apostolatus recte exercendi id postulaverit: A. A. 8. 5S (1966) p. 1007 (in hoc fasciculo).
972 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
21. Ecclesia non vere fundata est, non plene vivit, nec perfectum
Christi signum est inter homines, nisi, cum hierarchia, laicatus veri
nominis exstet et laboret. Evangelium enim non potest profunde infigi
in ingeniis, vita et labore alicuius populi sine actuosa praesentia laico-
rum. Ideo iam in fundatione Ecclesiae ad laicatum maturum christia-
num constituendum maxime attendendum est.
Laici enim fideles plene pertinent simul ad Populum Dei et ad socie-
tatem civilem : ad gentem suam pertinent in qua nati sunt, in cuius
thesauris culturalibus per educationem participare coeperunt, cuius
vitae per multiformia vincula socialia iunguntur, in cuius progressu
proprio nisu in suis professionibus cooperantur, cuius problemata ipsi
tamquam propria sentiunt et solvere conantur ; pertinent etiam ad Chri-
stum, quia regenerati sunt in Ecclesia per fidem et baptismum ut, novi-
5
tate vitae et operis, Christi sint, ut in Christo omnia Deo subiciantur,
6
et tandem sit Deus omnia in omnibus.
Praecipuum officium eorum, virorum et mulierum, est testimonium
Christi, quod vita et verbo in familia, in suo coetu sociali, et in ambitu
suae professionis reddere tenentur. Appareat enim in eis oportet novus
7
homo qui secundum Deum creatus est in iustitia et sanctitate veritatis.
Debent vero hanc novitatem vitae exprimere in ambitu societatis et
culturae patriae, secundum traditiones suae nationis. Ipsi cognoscere
hanc culturam, eam sanare et servare, secundum condiciones recentes
evolvere, et tandem in Christo perficere debent, ut fides Christi et vita
Ecclesiae societati, in qua vivunt, iam non sit extranea, sed eam per-
meare et transformare incipiat. Iungantur concivibus suis sincera cari-
tate, ut in eorum conversatione appareat novum vinculum unitatis et
solidarietatis universalis, quae ex mysterio Christi hauritur. Dissemi-
nent etiam fidem Christi inter eos, quibus vitae et professionis vinculis
5
Cfr. 1 Cor. 15, 23.
6
Cfr. 1 Cor. 15, 28.
7
Cfr. Eph. 4, 24.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 973
22. Semen quod est verbum Dei, germinans ex terra bona, rore divino
irrigata, succum trahit, illum transformat sibique assimilt ut denique
fructum multum afferat. Equidem ad instar oeconomiae Incarnationis,
Ecclesiae novellae in Christo radicatae Apostolorumque fundamento
superaedificatae, in admirabile commercium assumunt omnes divitias
8
nationum quae Christo datae sunt in haereditatem. Ipsae e suorum
populorum consuetudinibus et traditionibus, sapientia et doctrina, arti-
bus et disciplinis, ea omnia mutuantur quae ad gloriam Creatoris confi-
tendam, ad gratiam Salvatoris illustrandam et ad vitam christianam
9
rite ordinandam conferre possunt.
Ad hoc propositum assequendum necesse est, ut in unoquoque magno
territorio socio-culturali, uti aiunt, ea consideratio theologica stimuletur
qua, praelucente Traditione universalis Ecclesiae, facta et verba a Deo
revelata, in Sacris Litteris consignata et ab Ecclesiae Patribus et Magi-
sterio explicata, novae investigationi subiiciantur. Sic clarius perci-
8
Cfr. Ps. 2, 8.
9
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 13: A. A. S. 57
(1965) pp. 17-18.
974 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
pietur quibus viis fides, ratione habita philosophiae vel sapientiae popu-
lorum, quaerere possit intellectum, et quibus modis consuetudines,
vitae sensus et socialis ordo, cum moribus revelatione divina significatis
componi queant. Inde patebunt viae ad profundiorem aptationem in toto
ambitu vitae christianae. Hoc agendi modo omnis syncretismi et falsi
particularismi species secludetur, vita christiana ingenio indolique cuius-
10
que culturae accommodabitur, traditiones particulares cum propriis
cuiusque familiae gentium dotibus luce Evangelii illustratis, in unita-
tem catholicam assumantur. Novae denique Ecclesiae particulares, suis
traditionibus exornatae, locum suum habebunt in ecclesiastica commu-
nione, integro manente Primatu Petri Cathedrae, quae universo cari-
11
tatis coetui praesidet.
Optandum est ergo, imo omnino convenit, ut Conferentiae Episco-
pales intra limites uniuscuiusque magni territorii socio-culturalis inter
se ita coadunentur ut concordi animo communibusque consiliis hoc apta-
tionis propositum prosequi valeant.
CAPUT IV
DE MISSIONARIIS
10
Cfr. Alloc. Pauli VI in Canon. Ss. Mart. Ugandens., 18 oct. 1964: A. A. S. 56
(1964) p. 908.
11
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 13: A. A. S. 57
(1965) p. 18.
1
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 17 : A. A. S. 57
(1965) p. 21.
2
Cfr. Me. 3, 13 s.
3
Cfr. 1 Cor. 12, 11.
4
Institutorum nomine veniunt Ordines, Congregationes, Instituta et Associa-
tiones quae in Missionibus laborant.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 975
24. At vero Deo vocanti homo respondere debet tali modo, ut carni et
7
sanguini non acquiescens totum sese devinciat operi Evangelii. Hoc
autem responsum dari nequit nisi Spiritu Sancto incitante et roborante.
Missus enim intrat in vitam et missionem Eius, qui (( semet ipsum exi-
nanivit formam servi accipiens (Phil. 2, 7). Ideo paratus esse debet
ad vitam stare vocationi suae, renuntiare sibi et omnibus quae hucusque
8
sua habuit, et omnibus omnia sese facere.
Annuntians Evangelium in gentibus, cum fiducia notum faciat myste-
rium Christi, pro quo legatione fungitur, ita ut in Ipso audeat, prout
9
oportet, loqui, scandalum crucis non erubescens. Vestigia premens Ma-
gistri sui, mitis et humilis corde, manifestet iugum Eius suave esse et
10 11
onus leve. Vita revera evangelica, in multa patientia, in longanimi -
12
tate, in suavitate, in caritate non ficta testimonium reddat Domino
suo, si necesse est, usque ad sanguinis effusionem. Virtutem et fortitu-
dinem a Deo impetrabit, ut cognoscat in multo experimento tribulationis
13
et altissimae paupertatis abundantiam esse gaudii. Persuasum habeat
oboedientiam esse virtutem peculiarem ministri Christi, qui oboedien-
tia Sua redemit genus humanum.
5
Cfr. Pius XI, Rerum Ecclesiae, 28 febr. 1926: A. A. 8. 18 (1926) pp. 69-71; Pius XII,
Saeculo exeunte, 13 iun. 1940 : A. A. 8. 32 (1940) p. 256 ; Evangelii Praecones, 2 iun. 1951 :
A. A. 8. 43 (1951) p. 506.
Cfr. Act. 13, 2.
7
Cfr. Gal. 1, 16.
8
Cfr. 1 Cor. 9, 22.
9
Cfr. Eph. 6, 19s.; Act. 4, 31.
10
Cfr. Matth. 11, 29 s.
11
Cfr. Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919: A. A. 8. 11 (1919) pp. 449-450.
12
Cfr. 2 Cor. 6, 4 s.
13
Cfr. 2 Cor. 8, 2.
976 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
14
Cfr. 1 Tim. 4, 14; Eph. 4, 23; 2 Cor. 4, 16.
16
Cfr. Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919: A. A. S. 11 (1919) pp. 448-449;
Pius XII, Evangelii Praecones, 2 iun. 1951: A. A. S. 43 (1951) p. 507.
In formatione missionariorum sacerdotum etiam ratio habenda est eorum quae
statuuntur in Conc. Vat. II, Decr. de institutione sacerdotali, Optatam totius.
"> Cfr. Act. 2, 42; 4, 32.
17
Cfr. 2 Tim. 1, 7.
18
Cfr. Phil. 4, 11.
19
Cfr. 2 Cor. 4, 10 ss.
20
Cfr. 2 Cor. 12, 15 s.
21
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Q-entium, n. 41: A. A. S. 57
(1965) p. 46.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 977
26. Qui vero ad varias gentes mittentur, ut boni ministri Christi, enu-
triti sint (( verbis fidei et bonae doctrinae (1 Tim. 4, 6), quae praepri-
mis ex Sacris Scripturis haurient, perscrutantes Mysterium Christi,
cuius praecones et testes erunt.
Quare omnes missionarii sacerdotes, fratres, sorores, laici pro
sua quisque condicione praeparandi et efformandi sunt, ne exigentiis
22
futuri operis impares inveniantur. Ab ipsis iam initiis, formatio doctri-
nalis eorum ita instituatur, ut et universalitatem Ecclesiae et diversita-
tem gentium comprehendat. Quod de omnibus disciplinis valet, per quas
ad ministerium obeundum parantur, necnon de aliis scientiis, quibus
utiliter edocentur, ut communem habeant populorum, culturarum, reli-
gionum cognitionem, non tantum ad praeteritum, sed et ad praesens
tempus spectantem. Quicumque nempe alium populum aditurus est,
magni aestimet eius patrimonium et linguas et mores. Futuro missiona-
rio apprime necessarium est studiis missiologicis incumbere, id est cogno-
scere doctrinam et normas Ecclesiae circa activitatem missionalem,
scire quas vias nuntii Evangelii decursu saeculorum percurrerint, nec-
non praesentem missionum condicionem simul ac methodos, quae nunc
23
temporis efficaciores censentur.
Etsi vero haec integra institutio pastorali sollicitudine imbuenda
sit, peculiaris tamen et ordinata formatio apostolica praebeatur, tam
24
doctrina quam practicis exercitationibus.
Fratres et sorores quamplurimi artem catecheticam bene edoceantur
et praeparentur, ut magis adhuc in apostolatu collaborare possint.
Etiam qui ad tempus in activitate missionali partes assumunt, for-
mationem conditioni suae adaequatam acquirant necesse est.
Haec vero formationis genera in terris ad quas mittentur ita com-
22
Cfr. Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919: A. A. 8. 11 (1919) p. 440;
Pius XII, Evangelii Praecones, 2 iun. 1951: A. A. S. 43 (1951) p. 507.
23
Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919: A. A. 8. 11 (1919) p. 448; Decr.
S. O. P. F., 20 maii 1923: A. A. 8. 15 (1923) pp. 369-370; Pius XII, Saeculo exeunte,
2 iun. 1940: A. A. 8. 32 (1940) p. 256; Evangelii Praecones, 2 iun. 1951: A. A. 8. 43
(1951) p. 507 ; Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959 : A. A. 8. 51 (1959)
pp. 843-844.
24
Conc. Vat. II Decr. de institutione sacerdotali, Optatam totius, nn. 19-21 : A. A. 8.
58 (1966) pp. 725-726. Cfr. etiam Const. Apost. Sedes sapientiae cum Statutis generalibus,
31 maii 1956: A. A. 8. 48 (1956) pp. 354- 365.
63 - A. A. S.
978 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
" Pius XII, Evangelii Praecones, 2 iun. 1951 : A. A. S. 43 (1951) pp. 523-524.
26
Benedictas XV, Maximum illud, 30 nov. 1919: A. A. S. 11 (1919) p. 448; Pius XII,
Evangelii Praecones, 2 iun. 1951 : A, A. S. 43 (1951) p. 507.
27
Cfr. Pius XII, Fidei donum, 15 iun. 1957 : A. A. S. 49 (1957) p. 234.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 979
CAPUT V
1
28. Christifideles, cum donationes habeant differentes, pro sua quisque
2
opportunitate, facultate, charismate ac ministerio, in Evangelio colla-
3
borare debent; omnes proinde, qui seminant et qui metunt, qui plan-
4
tant et qui rigant, unum sint oportet, ut ad eundem finem libere et
5
ordinatim conspirantes , unanimiter ad aedificationem Ecclesiae vires
impendant.
Quamobrem Evangelii praeconum labores et auxilia ceterorum chri-
stifidelium ita dirigenda et colliganda sunt, ut omnia secundum ordi-
nem fiant (1 Cor. 14, 40) in cunctis activitatis et cooperationis mis-
sionalis campis.
28
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de Presbyterorum ministerio et vita, Presbyterorum
Ordinis, n. 10, ubi de Dioecesibus et Praelaturis personalibus et aliis huiusmodi sermo fit :
A. A. 8. 58 (1966) p. 1007 (in hoc fasciculo).
1
Cfr. Rom. 12, 6.
2
Cfr. 1 Cor. 3, 10.
3
Cfr. Io. 4, 37.
4
Cfr. 1 Cor. 3, 8.
6
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 18: A. A. 8.
57 (1965), p. 22.
6
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 23: A. A. 8.
57 (1965) p. 28.
7
Cfr. Motu proprio Apostolica sollicitudo, 15 sept. 1965: A. A. 8. 57 (1965) p. 776.
980 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8
menti negotia, activitatis missionalis, maximi sanctissimique Ecclesiae
9
muneris, specialem habeat rationem.
Pro omnibus Missionibus et pro tota activitate missionali unum tan-
tum sit oportet Dicasterium competens, nempe (( De Propaganda Fide ,
a quo dirigantur necnon coordinentur ubique terrarum et ipsum opus
missionale et cooperatio missionaria, salvo tamen iure Ecclesiarum
10
Orientalium.
Licet multiplici modo Spiritus Sanctus suscitet spiritum missionalem
in Ecclesia Dei, et non raro actionem eorum quorum est moderari vitam
Ecclesiae praeveniat, tamen pro sua parte etiam hoc Dicasterium pro-
moveat vocationem et spiritualitatem missionariam, zelum et orationem
pro missionibus, necnon de istis nuntia genuina et adaequata producat.
Ab eo suscitentur et secundum urgentiores necessitates regionum distri-
buantur missionarii. Ab eo disponatur ordinata operandi ratio, pro-
fluant normae directivae et principia pro evangelizatione adaptata,
dentur impulsus. Ab eo incitetur et coordinetur efficax collectio subsi-
diorum, quae distribuantur secundum rationes necessitatis vel utilitatis
necnon extensionis dicionis, numeri fidelium et infidelium, operum et
Institutorum, ministrorum et missionariorum.
Una cum Secretariatu ad unitatem Christianorum fovendam quaerat
vias et media ad procurandam et ordinandam fraternam collaboratio-
nem necnon conviventiam cum incoeptis missionalibus aliarum com-
munitatum christianarum, ut scandalum divisionis pro posse tollatur.
Itaque necesse est ut hoc Dicasterium sit tam instrumentum admini-
strationis quam organum directionis dynamicae, quod utatur methodis
scientificis et instrumentis huius temporis condicionibus adaptatis,
ratione nempe habita hodiernae investigationis theologicae, methodo-
logicae et pastoralis missionariae. In directione huius Dicasterii partem
actuosam cum voto deliberativo habeant repraesentantes selecti omnium
illorum qui in opere missionali collaborant: Episcopi ex toto orbe,
8
Cfr. Paulus VI, Alloc, die 21 nov. 1964 in Concilio habita : A. A. Si. 56 (1964) p. 1011.
9
Cfr. Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919: A. A. S. 11 (1919) pp. 39-40.
10
Si quae Missiones propter peculiares rationes aliis Dicasteriis pro tempore adhuc
subsunt, expedit ut illa Dicasteria relationem habeant cum Sacra Congregatione de
Propaganda Fide, ut in omnibus Missionibus ordinandis ac dirigendis ratio et norma
omnino constans atque uniformis haberi possit.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 981
11
.- Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus
Dominus, n. 35, 4: A. A. 8. 58 (1966) p. 691.
12
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus
Dominus, nn. 36-38 : A. A. 8. 58 (1966) pp. 692-693.
982 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
13
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus
Dominus, n. 35, 5-6 : A. A. S. 58 (1966) p. 692.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 983
CAPUT VI
DE COOPERATIONE
36. Ut membra viventis Christi, Ipsi per Baptismum necnon per Confir-
mationem et Eucharistiam incorporati et configurati, omnes fideles
officio tenentur ad Eius Corporis expansionem et dilatationem coope-
1
randi, ut quamprimum Illud ad plenitudinem adducant.
Quare omnes Ecclesiae filii vivam suae erga mundum responsabili-
tatis conscientiam habeant, spiritum vere catholicum in seipsis foveant,
suasque vires in opus evangelizationis impendant. Attamen, sciant
omnes, primum ac potissimum suum debitum pro fidei diffusione esse,
vitam christianam profunde vivere. Eorum enim fervor in Dei servitio
1
Cfr. Eph. 4, 13.
984 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Is. 11, 12.
3
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de oecumenismo, Unitatis redintegratio, n. 12: A. A. S.
57 (1965) p. 99.
1
Cfr. Act. 16, 9.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 985
5
Cfr. Me. .16, 15.
* Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. 23, 24 : A. A. 8.
57 (1965), pp. 27-29.
7
Cfr. Benedictus XV, Maximum illud, 30 nov. 1919 : A. A. 8. 11 (1919) pp. 453-454;
Pius XI, Rerum Ecclesiae, 28 febr. 1926: A. A. 8. 18 (1926) pp. 71-73; Pius XII, Evan-
gelii Praecones,, 2 iun. 1951 : A. A. S. 43 (1951) pp. 525-526; Id., Fidei donum, 15 ian. 1957 :
A. A. S. 49 (1957) p. 241.
986 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8
Cfr. Pius XII, Fidei donum, 15 ian. 1957: A. A. S. 49 (1957) pp. 245-246.
9
Conc. Vat. II, Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus Do-
minus, n. 6 : A. A. S. 58 (1966) pp. 675-676.
10
Cfr. Pius XII, Fidei donum, 15 ian. 1957 : A. A. S. 49 (1957) p. 245.
11
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 28: A. A. S.
57 (1965) p. 34.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 987
12
Cfr. Pius XI, Rerum Ecclesiae, 28 febr. .1926 : A. A. 8. 28 (1926) p. 72.
13
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 44: A. A. 8.
57 (1965) p. 50.
14
Cfr. Matth. 9, 38.
15
Cfr. Act. 16, 14.
16
Cfr. 1 Cor. 3, 7.
988 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
locis missionum condant, sicut non pauca iam fecerunt, ut ibi, modo
traditionibus genuine religiosis populorum accommodato, vitam degen-
tes, praeclarum testimonium maiestatis et caritatis Dei, necnon et unio-
nis in Christo, inter non christianos reddant.
Instituta vero vitae activae, sive finem stricte missionalem prose-
quantur sive non, sincere coram Deo sese interrogent utrum actuosi-
tatem suam in expansionem Regni Dei inter Gentes extendere valeant ;
utrum quaedam ministeria aliis relinquere possint, ita ut suas vires pro
missionibus impendant; Utrum activitatem in missionibus incipere
possint, aptando, si necesse fuerit, suas Constitutiones, ad mentem
tamen Fundatoris ; utrum sodales sui pro viribus in activitate missionali
participent; utrum eorum consuetudo vitae sit testimonium Evangelii
indoli et condicioni populi accommodatum.
Cum autem, Spiritu Sancto inspirante, in dies crescant in Ecclesia
Instituta saecularia, eorum opera, sub auctoritate Episcopi, multiplici
ratione in missionibus fructuosa esse potest, ut signum plenae dedi-
tionis ad evangelizationem mundi.
17
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. 33, 35:
A. A. 8. 57 (1965) pp. 39, 40-41.
18
Cfr. Pius XII, Evangelii Praecones, 2 iun. 1951: A. A. 8. 43 (1951) pp. 510-514;
Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959: A. A. 8. 51 (1959) pp. 851-852.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 989
Conclusio
42. Patres Concilii una cum Romano Pontifice, officium Regnum Dei
ubique diffundendi gravissime sentientes, omnes Evangelii praecones
peramanter salutant, eos praesertim qui pro Christi nomine persecutio-
20
nem patiuntur, socii eorum passionum effecti.
Eodem amore quo Christus erga homines flagravit, et ipsi exardescunt.
Conscii autem Deum esse qui efficit ut Regnum suum in terris adveniat,
una cum mnibus christifidelibus preces effundunt, ut per intercessio-
19
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 46 : A. A. S. 57
(1965) p. 52.
20
Cfr. Pius XII, Evangelii Praecones, 2 iun. 1951: A. A. 8. 43 (1951) p. 527;
Ioannes XXIII, Princeps Pastorum, 28 nov. 1959: A. A. S. 51 (1959) p. 864.
990 Acta Apostolicae Sedis ~ Commentarium Officiale
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
21
Cfr. 1 Tim. 2, 4.
2 2
Cfr. 2 Cor. 4, 6.
* Ad legis vacationem quod attinet, usque ad diem undetricesimam mensis iunii
anni MCMLXVI initio statutam, cfr. Litt. Apost, motu proprio dat. Munus Apostolicum,
10 iunii 1966: A. A. S. LVIII (1966) pp. 465-466.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 991
DECRETUM
DE PRESBYTERORUM MINISTERIO ET VITA
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
PROOEMIUM
CAPUT I
PRESBYTERATUS IN MISSIONE ECCLESIAE
1
Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium: A. A. S. 56
(1964) pp. 97ss.; Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium: A. A. S. 57 (1965) pp. 5ss.;
Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus Dominus: A. A. S. 58
(1966) pp. 673ss.; Decr. de institutione sacerdotali, Optatam totius: A. A. S. 58 (1966)
pp. 713 ss.
2
Cfr. Matth. 3, 16; Lc. 4, 18; Act. 4, 27; 10, 38.
992 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3
Cfr. 1 Pt. 2, 5, et 9.
I
Cfr. 1 Pt. 3, 15.
s
Cfr. Apoc. 19, 10; Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 35:
A. A. S, 57 (1965) pp. 40-41.
6
Cfr. Conc. Trid., Sess. XXIII, cap. 1 et can. 1: Denz. 957 et 961 (1764 et 1771).
7
Cfr. Io. 20, 21; Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 18:
A. A. S. 57 (1965) pp. 21-22.
8
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 28: A. A. S. 57
(1965) pp. 33-36.
9
Cfr. ibid.
10
Cfr. Pontificale romanum, de Ordinatione Presbyterorum, Praefatio. Haec verba
iam inveniuntur in Sacramentario veronensi : ed. L. C. Moniberg, Romae 1956, p. 122;
item in Missali Francorum : ed L. C. Moniberg, Romae 1957, p. 9 ; item in Libro Sacra-
mentorum Romanae Ecclesiae: ed. L. C. Moniberg, Romae 1960, p. 25; item in Pontificali
romano-germanico : ed. Vogel-Elze, Citt del Vaticano 1963, vol. I, p. 34.
II
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 10: A. A. S. 57
(1965) pp. 14-15.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 993
1 2
Cfr. Rom. 15, 16 gr.
13
Cfr. 1 Cor. 11, 26.
14
S. Augustinus, De civitate Dei, 10, 6 : PL 41, 284.
15
Cfr. 1 Cor. 15, 24.
16
Cfr; Hebr. 5, 1.
17
Cfr. Hebr. 2, 17; 4, 15.
64 - A. A. S.
994 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
18
Cfr. 1 Cor. 9, 19-23 vg.
19
Cfr. Act. 13, 2.
20
Huiusmodi vero religiosae ac moralis perfectionis studium magis magisque exci-
tatur externis etiam condicionibus, in quibus Ecclesia vitam agit; nequit enim ea im-
mobilis manere atque incuriosa vicissitudinis humanarum rerum, quae circa sunt et
multiplicem vim habent ad eius agendi rationem, eique modum et condiciones impo-
nunt. Pro comperto sane est, Ecclesiam ab humana consortione non seiungi, sed in ea
versari, ideoque ipsius filios ab eadem moveri ac duci, eiusque cultum civilem imbibere,
legibus obtemperare, mores Induere. Haec vero Ecclesiae consuetudo cum humana
societate continenter difficiles parit quaestiones, quae nunc potissimum praegraves sunt.
(...) Gentium Apostolus ita suae aetatis christianos hortabatur : Nolite iugum ducere
cum infidelibus. Quae enim participatio iustitiae cum iniquitatei aut quae societas luci
ad tenebrasi ... aut quae pars fideli cum inftdelif (2 Cor. 6, 14-15). Hanc ob causam qui in
praesenti educatores praeceptoresque in Ecclesia agunt, eos necesse est catholicam iuven-
tutem commonefacere praestantissimae condicionis suae, atque officii, quod inde nascitur,
vivendi in hoc mundo, non autem ad huius mundi sensum, convenienter ad hanc preca-
tionem, a Christo Iesu pro discipulis suis factam: Non rogo ut tollas eos de mundo, sed
ut serves eos a malo: de mundo non sunt, sicut et ego non sum de mundo (Io. 17, 15-16).
Quam precationem asciscit sibi Ecclesia.
Nihilominus tamen huiuscemodi discrimen non idem significat atque disiunctionem ;
neque neglegentiam declarat, neque metum, neque contemptionem. Etenim cum Ecclesia
se ab hominum genere discernit, adeo huic non obsistit, ut potius cum eo coniungatur :
Paulus VI, Litt. Encycl. Ecclesiam suam, 6 aug. 1964 : A. A. S. 56 (1964) pp. 627 et 638.
2 1
Cfr. Rom. 12, 2.
22
Cfr. Io. 10, 14-16.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 995
CAPUT II
PRESBYTERORUM MINISTERIUM
I. Presbyterorum munera
1
4. Populus Dei primum coadunatur verbo Dei vivi, quod ex ore sacer-
2
dotum omnino fas est requirere. Cum enim nemo salvari possit, qui
3
prius non crediderit, Presbyteri, utpote Episcoporum cooperatores,
4
primum habent officium Evangelium Dei omnibus evangelizandi, ut,
mandatum exsequentes Domini : (( Euntes in mundum universum prae-
5
dicate evangelium omni creaturae (Me. 16, 15), Populum Dei consti -
23
Cfr. S. Polycarpus, Epist, ad Philippenses, VI, 1: Et presbyteri sint ad com-
miserationem proni, misericordes erga cunctos, aberrantia reducentes, visitantes infirmos
omnes, non neglegentes viduam aut pupillum aut pauperem; sed solliciti semper de
bono coram Deo et hominibus, abstinentes ab omni ira, acceptione personarum, iudicio
iniusto, longe recedentes ab omni avaritia, non cito credentes adversus aliquem, non
severi nimium in iudicio, scientes nos omnes debitores esse peccati : ed. F. X. Funk.
Patres Apostolici, I, p. 273.
1
Cfr. 1 Pt. 1, 23; Act. 6, 7; 12, 24. Praedicaverunt (Apostoli) verbum veritatis, et
genuerunt Ecclesias: S. Augustinus, Enarr. in Ps., 44, 23: PL 36, 508.
2
Cfr. Mal. 2, 7; 1 Tim. 4, 11-13; 2 Tim. 4, 5; Tit. 1, 9.
3
Cfr. Me. 16, 16.
4
Cfr. 2 Cor. 11, 7. De Presbyteris, utpote qui sint Episcoporum cooperatores,
valent quoque illa, quae de Episcopis dicuntur, Cfr. Statuta Ecclesiae antiqua, c. 3
(ed. Ch. Munier, Paris 1960, p. 79); Decretum Gratiani, C. 6, D. 88 (ed. Friedberg,
I, 307) ; Conc. Trid., Sess. V, Decr. 2, n. 9 (Conc. Oec. Decreta, ed. Herder, Romae 1962,
p. 645); Sess. XXIV, Decr. de reform., c. 4 (p. 739); Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ec-
clesia, Lumen Gentium, n. 25: A. A. S. 57 (1965) pp. 29-31.
5
Cfr. Constitutiones Apostolorum, II, 26, 7 : (Presbyteri) sint doctores scientiae
divinae, cum et ipse Dominus nos mandaverit dicens : Euntes docete... : ed. F. X. Funk,
Didascalia et Constitutiones Apostolorum, I, Paderborn 1905, p. 105.^ Sacramentarium
leonianum et cetera sacramentaria usque ad Pontificale romanum, Praefatio in Ordi-
natione Presbyterorum: Hac providentia, Domine, Apostolis Filii tui Doctores fidei
comites addidisti, quibus illi orbem totum secundis praedicatoribus (vel: praedicatio-
nibus) impleverunt . Liier Ordinum Liturgiae Mozarabicae, Praefatio ad ordinan-
dum Presbyterum: Doctor plebium et rector subiectorum, teneat ordinate catholicam
996 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
fidem, et cunctis annuntiet veram salutem : ed. M. Frotin, Le Liber Ordinum en usage
dans l'glise Wisigothfque et Mozarabe d'Espagne: Monumenta Ecclesiae Liturgica,
vol. V, Paris 1904, col. 55, lin. 4-6.
6
Cfr. Gal. 2, 5.
7
Cfr. 1 Pt. 2, 12.
8
Cfr. Ritum Ordinationis Presbyteri in Ecclesia Alexandrina Iacobitarum : . . . Con-
grega populum tuum ad verbum doctrinae, quemadmodum nutrix, quae fovet filios suos :
H. Denzinger, Ritus Orientalium, Tom. II, Wiirzburg 1S63, p. 14.
9
Cfr. Matth. 28, 19; Me. 16, 16; Tertullianus, De baptismo, 14, 2 (Corpus Christia-
norum, Series latina, I, p. 289, 11-13); S. Athanasius, Adv. Arianos, 2, 42: PG 26,
237 A-B; S. Hieronymus, In Matth., 28, 19: PL 26, 226 D: Primum docent omnes
gentes, deinde doctas intingunt aqua. Non enim potest fieri ut corpus baptismi recipiat
sacramentum, nisi ante anima fidei susceperit veritatem; S. Thomas, Expositio primae
Decretalis, 1 : Salvator noster discipulos ad praedicandum mittens, tria eis iniunxit.
Primo quidem ut docerent fidem; secundo ut credentes imbuerent sacramentis: ed.
Marietti, Opuscula Theologica, Taurini-Romae 1954, 1138.
10
Cfr. Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 35, 2 :
A. A. 8. 56 (1964) p. 109.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 997
11
Cfr. ibid., nn. 33, 35, 48, 52, pp. 108-109, 113, .114.
12
Cfr. ibid., n. 7, pp. 100-101; Pius XII, Litt. Encycl. Mystici Corporis, 29 iun. 1943:
A. A. S. 35 (1943) p. 230.
13
S. Ignatius M., Smyrn., 8, 1-2: ed. F. X. Funk, p. 240; Constitutiones Aposto-
lorum, VIII, 12, 3: ed. F. X. Funk, p. 496; VIII, 29, 2, ibid. p. 532.
14
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 28: A. A. S. 57
(1965) pp. 33-36.
15
Eucharistia vero est quasi consummatio spiritualis vitae, et omnium sacramen-
torum finis: S. Thomas, Summa Theol. III, q. 73, a. 3 c; cfr. Summa Theol. III,
q. 65, a. 3.
16
Cfr. S. Thomas, Summa Theol. III, q. 65, a. 3, ad 1; q. 79, a. 1, c, et ad 1.
998 Acta Apostolicae Sedis ^ Commentarium Officiale
17
Cfr. Eph. 5, 19-20.
18
Cfr. S. Hieronymus, Epist., 114, 2: . . . sacrosque calices, et sancta velamina, et
caetera, quae ad cultum Dominicae pertinent Passionis... ex consortio Corporis et
Sanguinis Domini eadem qua Corpus eius et Sanguis maiestate veneranda : PL 22,
934. Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, nn. 122-127;
A. A. S. 56 (1964) pp. 130-132.
19
Insuper visitationem sanctissimi Sacramenti, in nobilissimo loco et quam hono-
rificentissime in ecclesiis secundum leges liturgicas adservandi, interdiu facere ne
omittant, utpote quae erga Christum Dominum, in eodem praesentem, sit et grati
animi argumentum et amoris pignus et debitae adorationis officium: Paulus VI, Litt.
Encycl. Mysterium Fidei, 3 sept. 1965: A. A. S. 57 (1965) p. 771.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 999
20
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 28: A. A. 8. 57
(1965) pp. 33-36.
2 1
Cfr. 2 Cor, 10, 8; 13, 10.
2 2
Cfr. Gal. 1, 10.
2 3
Cfr. 1 Cor. 4, 14.
2
" Cfr. Didascalia, II, 34, 3; II, 46, 6; II, 47, 1; Constitutiones Apostolorum, II,
47, 1: ed. F. X. Funk, Didascalia et Constitutiones, I, pp. 116, 142 et 143.
2 5
Cfr. Gal. 4, 3; 5, 1 et 13.
24
Cfr. S. Hieronymus, Epist., 58, 7: Quae utilitas est parletas fulgere gemmis et
Christum in paupere fame periclitari? : PL 22, 584.
2 7
Cfr. 1 Pt. 4, 10 ss.
1000 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
28
Cfr. Matth. 25, 34-35.
2 9
Cfr. Lc. 4, 18.
30
Aliae categoriae nominari possunt, v. g. migrantes, nomades, etc. De quibus
agitur in: Conc. Vat. II, Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus
Dominus.
31
Cfr. Didascalia, II, 59, 1.-3 : Docens autem iube et hortare populum in ecclesia
frequentare et penitus numquam deesse, sed convenire semper et ecclesiam non angu-
stare, cum se subtrahunt, et minus membrum facere corpus Christi... Nolite ergo vosmet
ipsos, cum sitis membra Christi, spargere ab ecclesia, cum non coadunamini; Christum
enim caput habentes secundum promissionem ipsius praesentem et communicantem
vobis, nolite ipsi vos neglegere nec alienare salvatorem a membris suis nec scindere nec
spargere corpus eius...: ed. F. X. Funk, I, p. 170; Paulus VI, Allocutio iis qui ex ita-
lico clero interfuerunt Coetui XIII per hebdomadam habito Urbiveti v. di aggiorna-
mento pastorale, 6 sept. 1963: A. A. S. 55 (1963) pp. 750ss.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1001
32
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 28: A. A. S. 57
(1965) p. 35.
33
Cfr. sic dictam Constitutionem Ecclesiasticam Apostolorum, XVIII: Presbyteri
sunt o^uorai et auvs7ti(xaxot Episcoporum: ed. Th. Schermann, Die allgemeine
Kirchenordnung, I, Paderborn 1914, p. 26; A. Harnack, Die Quellen der sog. apostolischen
Kirchenordnung, T. u. U., II, 5, p. 13, n. 18 et 19; Pseudo-Hieronymus, De septem
Ordinibus Ecclesiae: . . . in benedictione cum episcopis consortes mysteriorum sunt:
ed. A. W. Kalff, Wrzburg 1937, p. 45; S. Isidorus Hispalensis, De Ecclesiasticis
Officiis, II, c. VII: Praesunt enim Ecclesiae Christi, et in confectione divini corporis
et sanguinis consortes cum episcopis sunt, similiter et in doctrina populorum, et in
officio praedicandi : PL 83, 787.
34
Cfr. Didascalia, II, 28, 4: ed. F. X. Funk, p. 108; Constitutiones Apostolorum,
II, 28, 4; II, 34, 3: ibid., 109 et 117.
35
Ibid., VIII, 16, 4: ed. F. X. Funk, I, p. 523; cfr. Epitome Const. Apost., V I :
ibid., II, p. 80, 3-4; Testamentum Domini: . . . da ei spiritum gratiae, consilii et magna-
nimitatis, spiritum presbyteratus... ad coadiuvandum et gubernandum populum tuum
1002 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
in opere, in metu, in corde puro : trad. I. B. Rahmani, Moguntiae 1899, p. 69. Item in
Trad. Apost. : ed. B. Botte, La Tradition Apostolique de Saint Hippolyte, Mnster i. W.
1963, p. 20.
38
Cfr. Num. 11, 16-25.
37
Pontificale romanum, De Ordinatione Presbyterorum, Praefatio; quae verba iam
habentur in Sacramentario leoniano, Sacramentario gelasiano et Sacramentario grego-
riano. Similia inveniuntur in Liturgiis Orientalibus: cfr. Trad. Apost.: . . . respice
super servum tuum istum et inpartire spiritum gratiae et consilii praesbyteris ut
adiubet et gubernet plebem tuam in corde mundo, sicuti respexisti super populum electio-
nis tuae et praecepisti Moysi ut degeret praesbyteros quos replesti de spiritu tuo quod
tu donasti famulo tuo : ex antiqua versione latina Veronensi, ed B. Botte, La Tradition
Apostolique de S. Hippolyte. Essai de reconstruction, Mnster i. W. 1963, p. 20; Const.
Apost. VIII, 16, 4: ed. F. X. Funk, I, p. 522, 16-17; Epit. Const. Apost. V I : ed. F. X.
Funk, II, p. 80, 5-7; Testamentum Domini: trad. I. B. Rahmani, Moguntiae 1899, p. 69;
Euchologion Serapionis, XXVII : ed. F. X. Funk, Didascalia et Constitutiones, II,
p. 190, lin. 1-7; Ritus Ordinationis in ritu Maronitarum: trad. H. Denzinger, Ritus
Orientalium, II, Wrzburg 1863, p. 161. Inter Patres citari possunt : Theodorus Mop-
suestenus. In 1 Tim. 3, 8: ed; Swete, II, pp. 119-121; Theodoretus, Quaestiones in
Numeros, XVIII: PG 80, 369 0-372 B.
38
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 28: A. A. S. 57
(1965) P. 35.
39
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Sacerdotii Nostri primordia, 1 aug. 1959:
A. A. S. 51 (1959) p. 576; S. Pius X, Exhortatio ad clerum Haerent animo, 4 aug. 1908:
S. Pii X Acta, vol. IV (1908) pp. 237 ss.
40
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus
Dominus, nn. 15 et 16: A. A. S. 58 (1966) pp. 679-681.
41
In iure condito iam habetur Capitulum Cathedrale, tamquam Episcopi senatus
et consilium (C.I.C., c. 391), vel, eo deficiente, Coetus consultorum dioecesanorum
(cfr. C.I.C., cc. 423-428). In votis tamen est talia instituta ita recognoscere, ut hodiernis
adiunctis atque necessitatibus melius provideatur. Uti patet, huiusmodi Coetus Presby-
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1003
42
senatus sacerdotum, Presbyterium repraesentantium, qui Episcopum
in regimine dioeceseos suis consiliis efficaciter adiuvare possit.
Presbyteri autem, ante oculos habentes plenitudinem Sacramenti
Ordinis qua Episcopi gaudent, in ipsis revereantur auctoritatem Christi
supremi Pastoris. Suo igitur Episcopo sincera caritate et oboedientia
43
adhaereant. Quae sacerdotalis oboedientia, cooperationis spiritu per-
fusa, fundatur in ipsa participatione ministerii episcopalis, quae Presby-
44
teris per Sacramentum Ordinis et missionem canonicam confertur.
Unio Presbyterorum cum Episcopis eo magis nostris diebus requi-
ritur quod aetate hac nostra, diversis ex causis, incepta apostolica non
tantum multiplices formas induere, verum etiam limites unius paroe-
ciae vel dioecesis praetergredi necesse est. Nullus ergo Presbyter seor-
sum ac veluti singillatim suam missionem satis adimplere valet, sed
tantum viribus unitis cum aliis Presbyteris, sub ductu eorum, qui
Ecclesiae praesunt.
terorum differt a Consilio pastorali de quo in Conc. Vat. II, Decr. Christus Dominus,
de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, 28 oct. 1965, n. 27, cui pertinent etiam laici,
et cuius est tantummodo pervestigare quae ad pastoralia opera spectant. De Presbyteris
ut consiliariis Episcoporum videri possunt Didascalia, II, 28, 4: ed. F. X. Fun'k, I,
p. 108; it. Const. Apost., II, 28, 4: ed. F. X. Funk, I, p. 109; S. Ignatius M.,Magn 6, 1 :
ed F. X. Funk, p. 194; Troll., 3, 1: ed F. X. Funk, p. 204; Origines, Contra Celsum,
III, 30: Presbyteri sunt consiliarii seu ouXeurai: PG 11, 957 D - 960 A.
42
S. Ignatius M., Magn., 6, 1: Hortor, ut in concordia Dei omnia peragere stu-
deatis, episcopo praesidente loco Dei et presbyteris loco senatus apostolici, et diaconis
mihi suavissimis concreditum habentibus ministerium Iesu Christi, qui ante saecula
apud Patrem erat et in fine apparuit: ed. F. X. Funk, p. 195; S. Ignatius M., Troll.,
3, 1: Cuncti similiter revereantur diaconos ut Iesum Christum, sicut et episcopum,
qui est typus Patris, presbyteros autem ut senatum Dei et concilium apostolorum. Sine
his ecclesia non vocatur: ibid., p. 204; S. Hieronymus, In Isaiam, II, 3: PL 24, 61 D:
Et nos habemus in Ecclesia senatum nostrum, coetum presbyterorum.
43
Cfr. Paulus VI, Allocutio ad Urbis curiones et quadragenarii temporis oratores
in Aede Sixtina habita, die 1 martii 1965 : A. A. 8. 57 (1965) p. 326.
44
Cfr. Const. Apost., VIII, 47, 39: Presbyteri... absque sententia episcopi nihil
peragant; ipse enim est, cui commissus est populus Domini et a quo de animabus eorum
ratio poscetur : ed. F. X. Funk, p. 577.
1004 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4 5
Cfr. 8 Io. 8.
4 6
Cfr. Io. 17, 23.
47
Cfr. Hebr. 13, 1-2.
48
Cfr. Hebr. 13, 16.
49
Cfr. Matth. 5, 10.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1005
so
Cfr. 1 Thess. 2, 12; Col. 1, 13.
51
Cfr. Matth. 23, 8. Opus est deinde, ut ea re quod hominum pastores, patres et
magistri esse cupimus, idcirco eorum fratres agamus : Paulus VI, Litt. Encycl. Ec-
clesiam suam, 6 aug. 1964 : A. A. 8. 56 (1964) p. 647.
52
Cfr. Eph. 4, 7 et 16 ; Const. Apost., VIII, 1, 20 : Quin etiam neque episcopus in
diaconos vel presbyteros se extollat neque presbyteri in plebem; ex utriusque enim
coetus compositio exstat: ed. F. X. Funk, I, p. 467.
" Cfr. Phil. 2, 21.
1006 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
53
Cfr. Hebr. 7, 8.
60
Cfr. Lc. 10, 1.
1008 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
61
11. Pastor et Episcopus animarum nostrarum, ita suam Ecclesiam
62
constituit, ut Populus quem elegit et acquisivit sanguine suo semper
et usque in finem saeculi suos habere deberet sacerdotes, ne umquam
63
christiani essent sicut oves non habentes pastorem. Quam voluntatem
Christi agnoscentes, Apostoli, suggerente Spiritu Sancto, suum esse
officium duxerunt ministros eligendi qui idonei erunt et alios docere
(2 Tim. 2, 2). Quod officium sane pertinet ad ipsam missionem sacerdo-
talem, qua quidem particeps fit Presbyter sollicitudinis totius Ecclesiae,
ne in Populo Dei hic in terris operarii umquam desint. Quoniam tamen
6 4
(( rectori navis et navigio deferendis ... causa communis exsistit ,
ideo universus Populus christianus edoceatur suum esse officium diver-
simode cooperandi, per instantem orationem itemque per alia media quae
65
sibi praesto sunt, ut semper Ecclesia illos habeat sacerdotes, qui neces-
sarii sint ad missionem suam divinam explendam. Primum igitur Pre-
sbyteris summopere cordi sit verbi ministerio proprioque testimonio vitae,
spiritum servitii et verum gaudium paschale aperte manifestantis, sa-
cerdotii excellentiam et necessitatem fidelibus ante oculos ponere, ac
quos, sive iuvenes sive adultiores, prudenter ad tantum ministerium
idoneos iudicaverint, nullis parcendo curis neque incommodis adiuvare
ut se rite praeparent ac proinde aliquando, plena eorum libertate externa
et interna servata, ab Episcopis vocari possint. Ad hunc finem prose-
quendum, maximae utilitatis est diligens ac prudens directio spiritualis.
Parentes et magistri, atque omnes ad quos spectat quocumque modo
institutio puerorum ac iuvenum, eos sic erudiant, ut sollicitudinem
Domini pro grege suo cognoscentes et necessitates Ecclesiae conside-
rantes, parati sint generose Domino vocanti respondere cum propheta :
Ecce ego, mitte me (Is. 6, 8). Haec tamen vox Domini vocantis ne-
6 1
Cfr. 1 Pt. 2, 25.
6 2
Cfr. Act. 20, 28.
63
Cfr. Matth. 9, 36.
64
Pontificale romanum, De Ordinatione Presbyterorum.
65
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de institutione sacerdotali, Optatam totius, n. 2 : A. A. S.
58 (1966) pp. 714-715.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1009
CAPUT III
PRESBYTERORUM VITA
65 - A. A. S.
1010 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Ad catholici sacerdotii, 20 dec. 1935: A. A. 8. 28
(1936) p. 10.
3
Cfr. Io. 10, 36.
* Cfr. Lc. 24, 26.
5
Cfr. Eph. 4, 13.
6
Cfr. 2 Cor. 3, 8-9.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1011
7
omnes sacerdotes ut, aptis adhibitis mediis ab Ecclesia commendatis,
ad illam semper maiorem sanctitatem nitantur, qua evadant in dies
aptiora instrumenta in servitium totius Populi Dei.
7
Cfr. inter alia :
S. Pius X, Exhortatio ad clerum, Haerent animo, 4 aug. 1908: S. Pii X Acta, vol IV
(1908) pp. 237 ss.
Pius XI, Litt. Encycl. Ad catholici sacerdotii, 20 dec. 1935 : A. A. S. 28 (1936) pp. 5 ss.
Pius XII, Adhort. Ap. Menti Nostrae, 23 sept. 1950: A. A. S. 42 (1950) pp. 657 ss.
Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Sacerdotii Nostri primordia, 1 aug. 1959: A. A. S. 51
(1959) pp. 545 ss.
8
Cfr. S. Thomas, Summa Theol., q. 188, a. 7.
9
Cfr. Eph. 3, 9-10.
10
Cfr. Act. 16, 14.
11
Cfr. 2 Cor. 4, 7.
1 2
Cfr. Eph. 3, 9.
18
Cfr. Pontificale romanum, De Ordinatione Presbyterorum.
1012 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
14
nostrae redemptionis continuo exercetur, et ideo enixe commendatur
eius celebratio cotidiana, quae quidem etiam si praesentia fidelium
15
haberi non possit, actus est Christi et Ecclesiae. Ita, dum Presbyteri
cum actu Christi Sacerdotis se coniungunt, cotidie se totos Deo offerunt,
et, dum Corpore Christi nutriuntur, ex corde participant Eius caritatem
qui se in cibum dat fidelibus. Similiter in Sacramentis administrandis
cum intentione et caritate Christi uniutur; quod speciali ratione effi-
ciunt, cum Sacramenti Poenitentiae fungendo muneri omnino semper-
que paratos se ostendant quotiescumque id a fidelibus rationabiliter
petitur. In Officio Divino recitando, vocem praebent Ecclesiae, quae in
oratione, nomine totius generis humani, perseverat, una cum Christo,
qui est (( semper vivens ad interpellandum pro nobis (Hebr. 7, 25).
Populum Dei regentes et pascentes, caritate Boni Pastoris incitantur
16
ut animam suam dent pro ovibus suis, parati quoque ad supremum
sacrificium, exemplum sequentes sacerdotum qui etiam hodiernis tem-
poribus vitam suam ponere non renuerunt ; educatores in fide cum sint,
et ipsi habentes (( fiduciam in introitu sanctorum in sanguine Christi
(Hebr. 10, 19) ad Deum accedunt cum vero corde in plenitudine
17
fidei (Hebr. 10, 22) ; spem erigunt firmam pro fidelibus suis, ut possint
consolari eos qui in omni pressura sunt, per exhortationem qua et ipsos
18
Deus exhortatur; communitatis rectores ascesim pastoris animarum
propriam colunt, propriis commodis renuntiantes, non quod sibi utile
19
est quaerentes sed quod multis, ut salvi fiant, semper ulterius progre-
dientes ad opus pastorale perfectius complendum et, ubi opus sit, ad
14
Cfr. Missale romanum, oratio super oblata dominicae IX post Pentecosten.
15
Quaelibet enim Missa, etsi a sacerdote privatim celebratur, privata tamen non est,
sed actus Christi et Ecclesiae; quae quidem Ecclesia in sacrificio, quod offert, seipsam
tamquam universale sacrificium discit offerre et unicam et infinitam redemptricem
sacrificii Crucis virtutem universo mundo ad salutem applicat. Unaquaeque enim Missa
quae celebratur, non pro aliquorum tantum sed pro totius etiam mundi salute offer-
tur (...) Paterne igitur et enixe commendamus sacerdotibus, qui potissimum gaudium
Nostrum et corona Nostra sunt in Domino, ut... quotidie digne et devote Missam cele-
brent : Paulus VI, Litt. Encycl. Mysterium Fidei, 3 sept. 1965 : A. A. S. 57 (1965)
pp. 761-762. Cfr. Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium,
nn. 26 et 27 : A. A. S. 56 (1964) p. 107.
16
Cfr. Io. 10, 11.
17
Cfr. 2 Cor. 1, 7.
18
Cfr. 2 Cor. 1, 4.
19
Cfr. 1 Cor. 10, 33.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1013
14. Hodierno in mundo, cum tot sint officia quae obire debent homines
cumque tanta sit diversitas problematum quibus anguntur, quaeque
saepius ipsis celeriter solvenda sunt, in discrimine haud raro versantur
qui sese in diversa dispergant. Presbyteri autem, permultis obligatio-
nibus sui muneris implicati et distracti, non sine anxietate quaerere
possunt quomodo cum exterioris actionis ratione interiorem vitam suam
ad unitatem componere valeant. Quam vitae unitatem, nec mere externa
operum ministerii ordinatio, nec sola pietatis exercitiorum praxis,
quantumvis ad eam fovendam conferat, efficere potest. Eam vero ex-
struere valent Presbyteri exemplum in ministerio adimplendo sequen-
tes Christi Domini, cuius cibus erat voluntatem facere Illius qui Eum
21
misit ut opus suum perficeret.
Re quidem vera Christus, ut eandem voluntatem Patris in mundo
per Ecclesiam indesinenter faciat, per ministros suos operatur, et ideo
semper principium et fons remanet eorum vitae unitatis. Presbyteri
ergo suae vitae unitatem consequentur sese Christo coniungentes in
agnitione voluntatis Patris et in dono sui ipsius pro grege sibi com-
22
misso. Sic Boni Pastoris partes agendo, in ipso caritatis pastoralis
exercitio invenient vinculum perfectionis sacerdotalis ad unitatem eorum
23
vitam et actionem redigens. Haec quidem pastoralis caritas maxime
profluit a Sacrificio Eucharistico, quod ideo centrum et radix totius
vitae Presbyteri exstat, ita ut quod in sacrificali ara agitur, sacerdo-
talis animus in se referre studeat. Hoc autem obtineri nequit, nisi ipsi
sacerdotes in mysterium Christi oratione semper intimius pntrent.
Ut unitatem vitae suae etiam concrete verificare valeant, omnia
24
incepta sua considerent probantes quae sit voluntas Dei, quae nempe
sit inceptorum cum normis evangelicae missionis Ecclesiae conformitas.
Fidelitas enim erga Christum a fidelitate erga Ecclesiam suam seiungi
nequit. Pastoralis ergo caritas postulat ut Presbyteri, ne in vacuum
25
currant, in vinculo communionis cum Episcopis et cum aliis in sacer-
20
io. 3, 8.
21
Cfr. Io. 4, 34.
2 2
Cfr. 1 Io. 3, 16.
23
Sit amoris officium pascere dominicum gregem : S. Augustinus, Tract, in Io.,
123, 5: PL 35, 1967.
2 4
Cfr. Rom. 12, 2.
2 8
Cfr. Oal. 2, 2.
1014 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2 6
Cfr. 2 Cor. 7, 4.
2 7
Cfr. Io. 4, 34; 5, 30; 6, 38.
2 8
Cfr. Act. 13, 2.
2 9
Cfr. Eph. 5, 10.
3 0
Cfr. Act. 20, 22.
3 1
Cfr. 2 Cor. 12, 15.
32
Cfr. Eph. 4, 11-16.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1015
Dei adducit, natura sua exigit ut, dum, in suo munere adimplendo,
caritate moti, vias novas ad maius Ecclesiae bonum prudenter exquirunt,
Presbyteri incepta sua fidenter proponant, et necessitudines gregis sibi
commissi instanter exponant, parati semper ad illorum se subiiciendos
iudicio, qui princeps in Ecclesia Dei regenda munus exercent.
Hac humilitate et oboedientia responsabili et voluntaria Presbyteri
sese Christo conformant, sentientes in se quod et in Christo Iesu, qui
semetipsum exinani vit formam servi accipiens ... factus oboediens
usque ad mortem (Phil. 2, 7-8), et hac oboedientia inoboedientiam
Adami devicit redemitque, testante Apostolo: P e r inoboedientiam
unius hominis, peccatores constituti sunt multi : ita et per unius oboe-
ditionem, iusti constituentur multi (Rom. 5, 19).
33
Cfr. Matth. 19, 12.
34
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 42: A. A. S. 57
(1965) pp. 47-49.
3 5
Cfr. 1 Tim. 3, 2-5; Tit. 1, 6.
36
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Ad catholici sacerdotii, 20 dec. 1935: A. A. 8. 28
(1936) p. 28.
1016 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
37
autem vel coelibatum propter Regnum coelorum servatum, Presbyteri
nova et eximia ratione Christo consecrantur, Ei facilius indiviso corde
38
adhaerent, liberius in Ipso et per Ipsum servitio Dei et hominum sese
dedicant, Eius Regno ac operi regenerationis supernae expeditius mini-
strant, et sic aptiores fiunt qui paternitatem in Christo latius accipiant.
Hoc ergo modo, coram hominibus profitentur se velle indivise muneri
sibi commisso dedicari, fideles scilicet despondendi uni viro, illosque
39
exhibendi virginem castam Christo, et sic arcanum illud evocant con-
nubium a Deo conditum et in futuro plene manifestandum quo Ecclesia
40
unicum Sponsum Christum habet. Signum insuper vivum efficiuntur
illius mundi futuri, per fidem et caritatem iam praesentis, in quo filii
41
resurrectionis neque nubent neque ducent uxores.
His rationibus in mysterio Christi Eiusque missione fundatis, coeli-
batus, qui prius sacerdotibus commendabatur, postea in Ecclesia Latina
omnibus ad Ordinem sacrum promovendis lege impositus est. Quam
legislationem, ad eos qui ad Presbyteratum destinantur quod attinet,
Sacrosancta haec Synodus iterum comprobat et confirmat, confidens in
Spiritu donum coelibatus, sacerdotio Novi Testamenti tam congruum,
liberaliter a Patre dari, dummodo qui sacerdotium Christi per Sacra-
mentum Ordinis participant, immo et universa Ecclesia, humiliter et
enixe illud expetant. Exhortatus etiam haec Sacra Synodus omnes Pre-
sbyteros, qui sacrum coelibatum gratia Dei confisi libera voluntate se-
cundum exemplum Christi acceperunt ut, illi magno animo et toto corde
inhaerentes, atque in hoc statu fideliter perseverantes, agnoscant prae-
clarum illud donum, quod a Patre sibi datum est quodque a Domino tam
42
aperte extollitur, necnon prae oculis habeant magna mysteria, quae in
eo significantur atque adimplentur. Quo magis autem perfecta continentia
in mundo huius temporis a non paucis hominibus impossibilis reputatur,
eo humilius et perseverantius Presbyteri gratiam fidelitatis, numquam
37
Cfr. Matth. 19, 12.
38
Cfr. 1 Cor. 7, 32-34.
3 9
Cfr. 2 Cor. 11, 2.
40
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, nn. 42 et 44:
A. A. S. 57 (1965) pp. 47-49 et 50-51; Decr. de accommodata renovatione vitae religiosae,
Perfectae caritatis, n. 12 : A. A. S. 58 (1966) p. 707.
41
Cfr. Lc. 20, 35-36; Pius XI, Litt. Encycl. Ad catholici sacerdotii, 20 dec. 1935:
A. A. S. 28 (1936) pp. 24-28; Pius XII, Litt. Encycl. Sacra virginitas, 25 mart. 1954:
A. A. S. 46 (1954) pp. 169-172.
42
Cfr. Matth. 19, 11.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1017
43
Cfr. Io. 17, 14-16.
4 4
Cfr. 1 Cor. 7, SI.
45
Conc. Antioch., can. 25: Mansi 2, 1327-1328; Decretum Gratiani, c. 23, C. 12, q. 1
ed. Friedberg, I, pp. 684-685.
1018 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
46
ecclesiastici officii sibi comparant, salvo iure particulari, Presbyteri,
non secus ac Episcopi, adhibeant imprimis ad suam honestam susten-
tationem et ad officiorum proprii status adimpletionem; quae vero
supersint, in bonum Ecclesiae vel in opera caritatis destinare velint.
Itaque officium ecclesiasticum ne quaestui habeant neve reditus ab eo
47
provenientes in propriae rei familiaris amplificationem impendant.
48
Quare sacerdotes, nequaquam divitiis cor apponentes, omnem cupidi-
tatem semper vitent et ab omni specie mercaturae sedulo abstineant.
Immo ad paupertatem voluntariam amplexandam invitantur, qua
Christo manifestius conformentur, et ad sacrum ministerium promptio-
res fiant. Christus enim propter nos egenus factus est, cum esset dives,
49
ut Illius inopia divites essemus. Apostoli autem exemplo suo testificati
50
sunt gratuitum Dei donum gratis dandum esse, scientes et abundare
51
et penuriam pati. Sed et aliqualis rerum communis usus, ad instar
52
bonorum communionis quae in historia primaevae Ecclesiae extollitur,
caritati pastorali optime viam sternit; et per eam vivendi formam
Presbyteri laudabiliter ad praxim reducere possunt spiritum pauper-
tatis qui a Christo commendatur.
Spiritu ergo Domini ducti, qui Salvatorem unxit et evangelizare
53
pauperibus misit, Presbyteri, necnon et Episcopi, omnia illa vitent
quae pauperes quolibet modo avertere possent, prae ceteris Christi disci-
pulis omnem speciem vanitatis in suis rebus seponentes. Habitationem
suam ita disponant, ut haec nemini impervia appareat et ut nemo um-
quam, etiam humilior, eam frequentare vereatur.
46
Hoc intellegitur praesertim de iuribus et consuetudinibus in Ecclesiis Orientalibus
vigentibus.
47
Conc. Paris., a. 829, cap. 15 : MGH, Legum sectio III, Concilia, t. 2, p. 622;
Conc. Trid., Sess. XXV, Decr. de reform., cap. 1: Conc. Oec. Decreta, ed. Herder,
Romae 1962, pp, 760-761.
4 8
Cfr. Ps. 62, 11 Vg 61.
4 9
Cfr. 2 Cor. 8, 9.
50
Cfr. Act. 8, 18-25.
51
Cfr. Phil. 4, 12.
52
Cfr. Act. 2, 42-47.
5 3
Cfr. Lc. 4, 18.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1019
6 4
Cfr. CIC, can. 125 ss.
54
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de accommodata renovatione vitae religiosae, Perfectae
caritatis, n. 6: A. A. S. 58 (1966) p. 705. Const. dogm. de divina Revelatione, Dei verbum,
n. 21 : A. A. 8. 58 (1966) p. 827 s.
56
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 65: A. A. 8..
57 (1965) pp. 64-65.
57
Pontificale romanum, De Ordinatione Presbyterorum.
1020 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
58
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de divina Revelatione, Dei verbum, n. 25: A. A. S.
58 (1966) p. 829. .
59
Hic cursus idem non est ac cursus ille pastoralis, statim post ordinationem
perficiendus, de quo in Decreto de institutione sacerdotali, Optatam totius, n. 22: A. A. S.
58 (1966) p. 726 s.
60
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de pastorali Episcoporum munere in Ecclesia, Christus
Dominus, n. 17 : A. A. S. 58 (1966) p. 681.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1021
20. Servitio Dei dediti in implendo officio sibi commisso, digni sunt
Presbyteri qui aequam recipiant remunerationem, quia i dignus est
61
operarius mercede sua (Lc. 10, 7 ) , atque Dominus ordinavit iis,
qui Evangelium annuntiant, de Evangelio vivere (1 Cor. 9, 14). Qua-
propter, quatenus aequae Presbyterorum remunerationi non aliunde
provisum fuerit, ipsi fideles, quippe in quorum bonum Presbyteri ope-
ram impendant, vera obligatione tenentur curandi ut eisdem necessaria
ad vitam honeste et digne ducendam subsidia procurari valeant. Episcopi
autem de hac eorum obligatione fideles monere tenentur et curare debent,
sive singuli pro sua quisque dioecesi, sive aptius plures simul pro com-
muni territorio, ut normae instituantur, quibus debite consulatur hone-
stae sustentationi eorum qui in Populi Dei servitium aliquo munere
funguntur vel functi sunt. Remuneratio autem ab unoquoque perci-
pienda, ratione quidem habita tum ipsius muneris naturae tum locorum
temporumque condicionum, fundamentaliter eadem sit pro omnibus in
iisdem adiunctis versantibus, eorum condicioni sit congrua et eis prae-
terea tribuat facultatem non solum debite providendi remunerationi
eorum qui servitio Presbyterorum se dedicant, sed etiam indigentibus
per se ipsos aliqua ratione subveniendi, quod ministerium erga paupe-
res, iam a primis suis exordiis, magno semper in honore Ecclesia habuit.
Haec remuneratio insuper talis sit, quae Presbyteris permittat quotan-
nis debitum et sufficiens habere feriarum tempus, quod quidem, ut Pre-
sbyteri habere valeant, Episcopi curare debent.
Officio vero, quod sacri ministri adimplent, praecipuum momentum
tribuere oportet. Quare systema sic dictum beneficiale relinquatur aut
saltem ita reformetur ut pars beneficialis, seu ius ad reditus ex dote
officio adnexos, habeatur tamquam secundaria, et princeps in iure tri-
buatur locus ipsi officio ecclesiastico, quod quidem deinceps intellegi
debet quodlibet munus stabiliter collatum in finem spiritualem exer-
cendum.
61
Cfr. Matth. 10, 10; 1 Cor. 9, 7; i Tim. 5, 18.
1022 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Conclusio et Exhortatio
62
Cfr. 2 Cor. 8, 14.
63
Cfr. Phil. 4, 14.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1023
64
Cfr. Io. 3, 16.
65
Cfr. 1 Pt. 2, 5.
66
Cfr. Eph. 2, 22.
67
Cfr. Pontificale romanum, De Ordinatione Presbyterorum.
6 8
Cfr. Eph. 3, 9.
69
Cfr. Col. 3, 3.
1024 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano Administratio: Libreria Editrice Vaticana
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
C O N S T I T U T I O PASTORALIS D E ECCLESIA
IN MUNDO HUIUS TEMPORIS*
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
PROOEMIUM
66 - A. A. S.
1026 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
EXPOSITIO INTRODUCTIVA
1
Cfr. Io. 18, 37.
2
Cfr. Io. 3, 17; Matth. 20, 28; Me. 10, 45.
1028 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ipsa historia tam rapido cursu acceleratur ut singuli eam vix prosequi
valeant. Consortionis humanae sors una efficitur et non amplius inter
varias velut historias dispergitur. Ita genus humanum a notione magis
statica ordinis rerum ad notionem magis dynamicam atque evolutivam
transit, unde quam maxima nascitur problematum nova complexio,
quae ad novas analyses et syntheses provocat.
xime apud iuvenes qui non semel impatientes, immo angore rebelles
fiunt, et conscii de proprio momento in vita sociali, citius in eadem
partes habere cupiunt. Exinde non raro parentes et educatores in mune-
ribus suis adimplendis in dies maiores difficultates experiuntur.
Instituta vero, leges atque modi cogitandi et sentiendi a maioribus
tradita non semper statui rerum hodierno bene aptari videntur; inde
gravis perturbatio in modo et in ipsis agendi normis.
Ipsam denique vitam religiosam novae condiciones afficiunt. Ex una
parte acrior diudicandi facultas eam a magico mundi conceptu et a
superstitionibus adhuc vagantibus purificat atque magis personalem et
actuosam adhaesionem fidei in dies exigit ; quo fit ut non pauci ad vivi-
diorem Dei sensum accedant. Ex altera vero parte crebriores turbae a
religione practice discedunt. Secus ac transactis temporibus, Deum reli-
gionemve negare, aut ab iisdem abstrahere, non amplius quid insolitum
et individuale sunt : hodie enim non raro quasi exigentia progressus
scientifici vel cuiusdam novi humanismi exhibentur. Haec omnia in
pluribus regionibus non tantum in philosophorum placitis exprimuntur,
sed latissime litteras, artes, scientiarum humanarum et historiae inter-
pretationem, ipsasque leges civiles afficiunt ita ut exinde multi pertur-
bentur.
3
Cfr. Rom. 7, 14 ss.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1033
PARS I
DE ECCLESIA ET V O C A T I O N E HOMINIS
4
Cfr. 2 Cor. 5, 15.
5
Cfr. Act. 4, 12.
6
Cfr. Hebr. 13, 8.
7
Cfr. Col. 1, 15.
1034 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT 1
1
Cfr. Gen. 1, 26; Sap. 2, 23.
2
Cfr. Eccli. 17, 3-10.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1035
contra Deum erigens et finem suum extra Deum attingere cupiens. Cum
cognovissent Deum, non sicut Deum glorificaverunt, sed obscuratum
3
est insipiens cor eorum et servierunt creaturae potius quam Creatori.
Quod Revelatione divina nobis innotescit, cum ipsa experientia concor-
dat. Nam homo, cor suum inspiciens, etiam ad malum inclinatum se
comperit et in multiplicibus malis demersum, quae a bono suo Creatore
provenire non possunt. Deum tamquam principium suum saepe agno-
scere renuens, etiam debitum ordinem ad finem suum ultimum, simul
ac totam suam sive erga seipsum sive erga alios homines et omnes res
creatas ordinationem disrupit.
Ideo in seipso divisus est homo. Quapropter tota vita hominum, sive
singularis sive collectiva, ut luctationem et quidem dramaticam se
exhibet inter bonum et malum, inter lucem et tenebras. Immo incapa-
cem se invenit homo per seipsum mali impugnationes efficaciter debel-
lando ita ut unusquisque se quasi catenis vinctum sentiat. At ipse Do-
minus venit ut hominem liberaret et confortaret, eum interius renovans
ac principem huius mundi (cfr. Io. 12, 31) foras eliciens qui eum in
4
servitute peccati retinebat. Peccatum autem minuit ipsum hominem,
a plenitudine consequenda eum repellens.
In lumine huius Revelationis simul sublimis vocatio et profunda
miseria, quas homines experiuntur, rationem suam ultimam inveniunt.
14. (De hominis constitutione). Corpore et anima unus, homo per ipsam
suam corporalem condicionem elementa mundi materialis in se colligit,
ita ut, per ipsum, fastigium suum attingant et ad liberam Creatoris lau-
5
dem vocem attollant. Vitam ergo corporalem homini despicere non
licet, sed e contra ipse corpus suum, utpote a Deo creatum et ultima die
resuscitandum, bonum et honore dignum habere tenetur. Peccato tamen
vulneratus, corporis rebelliones experitur. Ipsa igitur dignitas hominis
6
postulat ut Deum glorificet in corpore suo, neve illud pravis cordis sui
inclinationibus inservire sinat.
3
Cfr. Rom. 1, 21-25.
4
Cfr. Io. 8, 34.
5
Cfr. Dan. 3, 57-90.
6
Cfr. 1 Cor. 6, 13-20.
1036 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
7
Cfr. 1 Reg. 16, 7; Ier. 17, 10.
8
Cfr. Eccli. .17, 7-8.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1037
9
Cfr. Rom. 2, 14-16.
10
Cfr. Pius XII, Nuntius radiophonicus de conscientia christiana in iuvenibus recte
efformanda, 23 martii 1952 : A. A. 8. 44 (1952) p. 271.
11
Cfr. Matth. 22, 37-40; Gal. 5, 14.
12
Cfr. Eccli. 15. 14.
1038 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
13
Cfr. 2 Cor. 5, 10.
14
Cfr. Sap. 1, 13; 2, 23-24; Rom. 5, 21; 6, 23; Iac. 1, 15.
15
Cfr. 1 Cor. 15, 56-57.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1039
1S
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Divini Redemptoris, 19 martii 1937: A. A. S. 29
(1937) pp. 65-106 ; Pius XII, Litt. Encycl. Ad Apostolorum Principis, 29 iunii 1958 : A. A. S.
50 (1958) pp. 601-614; Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961:
A. A. S. 53 (1961) pp. 451-453; Paulus VI, Litt. Encycl. Ecclesiam suam, 6 augusti 1964:
A. A. S. 56 (1964) pp. 651-653.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1041
1!
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. I, n. 8:
A. A. S. 57 (1965) p. 12.
18
Cfr. Phil. 1, 27.
67 - A. A. S.
1042 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
22. (De Christo novo Homine). Reapse nonnisi in mysterio Verbi incar-
nati mysterium hominis vere clar esci t. Adam enim, primus homo, erat
20
figura futuri, scilicet Christi Domini. Christus, novissimus Adam, in
ipsa revelatione mysterii Patris Eiusque amoris, hominem ipsi homini
plene manifestat eique altissimam eius vocationem patefacit. Nil igitur
mirum in Eo praedictas veritates suum invenire fontem atque attingere
fastigium.
21
Qui est imago Dei invisibilis (Col. 1, 15), Ipse est homo per-
fectus, qui Adae filiis similitudinem divinam, inde a primo peccato
deformatam, restituit. Cum in Eo natura humana assumpta, non
22
perempta sit, eo ipso etiam in nobis ad sublimem dignitatem evecta
est. Ipse enim, Filius Dei, incarnatione sua cum omni homine quodam-
modo Se univit. Humanis manibus opus fecit, humana mente cogitavit,
23
humana voluntate egit, humano corde dilexit. Natus de Maria Vir-
19
S. Augustinus, Confess. I, 1 : PL 32, 661.
20
Cfr. Rom. 5, 14. Cfr. Tertullianus, De carnis resurr. 6: quodcumque enim limus
exprimebatur, Christus cogitabatur homo futurus : PL 2, 802 (848) ; CSEL, 47, p. 33,
1. 12-13.
2 1
Cfr. 2 Cor. 4, 4.
22
Cfr. Conc. Constantinop. II, can. 7 : Neque Deo Verbo in carnis naturam transmu-
tato, neque carne in Verbi naturam transducta : Denz. 219 (428). Cfr. etiam Conc.
Constantinop. III : Quemadmodum enim sanctissima atque immaculata animata eius
caro deificata non est perempta (^ew^saa ox v^pb}), sed in proprio sui statu et
ratione permansit: Denz. 291 (556). Cfr. Conc. Chalced.: in duabus naturis incon-
fuse, immutabiliter, indivise, inseparabiliter agnoscendum : Denz. 148 (302).
23
Cfr. Conc. Constantinop. III : ita et humana eius voluntas deificata non est
perempta: Denz. 291 (556).
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1043
gine, vere unus ex nostris factus est, in omnibus nobis similis excepto
24
peccato.
Agnus innocens, sanguine suo libere effuso, vitam nobis meruit, in
25
Ipsoque Deus nos Sibi et inter nos reconciliavit et a servitute diaboli
ac peccati eripuit, ita ut unusquisque nostrum cum Apostolo dicere
possit : Filius Dei dilexit me et tradidit semetipsum pro me (Gal.
2, 20). Pro nobis patiendo non solummodo exemplum praebuit ut sequa-
26
mur vestigia Eius, sed et viam instauravit, quam dum sequimur,
vita et mors sanctificantur novumque sensum accipiunt.
Christianus autem homo, conformis imagini Filii factus qui est
27
Primogenitus in multis fratribus, primitias Spiritus )) (Rom. 8, 23)
28
accipit, quibus capax fit legem novam amoris adimplendi. Per hunc
Spiritum, qui est (( pignus hereditatis )) (Eph. 1,14), totus homo interius
restauratur, usque ad redemptionem corporis (Rom. 8, 23) : Si
Spiritus Eius, qui suscitavit Iesum a mortuis, habitat in vobis : qui
suscitavit Iesum Christum a mortuis, vivificabit et mortalia corpora
29
vestra, propter inhabitantem Spiritum eius in vobis (Rom. 8, 11).
Christianum certe urgent necessitas et officium contra malum per mul-
tas tribulationes certandi necnon mortem patiendi; sed mysterio pa-
schali consociatus, Christi morti configuratus, ad resurrectionem spe
30
roboratus occurret.
Quod non tantum pro christifidelibus valet, sed et pro omnibus
hominibus bonae voluntatis in quorum corde gratia invisibili modo
31 32
operatur. Cum enim pro omnibus mortuus sit Christus cumque
vocatio hominis ultima revera una sit, scilicet divina, tenere debemus
Spiritum Sanctum cunctis possibilitatem offerre ut, modo Deo cognito,
huic paschali mysterio consocientur.
2 i
Cfr. Heb. 4, 15.
28
Cfr. 2 Cor. 5, 18-19; Col. 1, 20-22.
26
Cfr. 1 Pt. 2, 21; Matth. 16, 24; Lc. 14, 27.
2 7
Cfr. Rom. 8, 29; Col. 1, 18.
2 8
Cfr. Rom. 8, 1-11.
2 9
Cfr. 2 Cor. 4, 14.
30
Cfr. Phil. 3, 10; Rom. 8, 17.
31
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. II, n. 16:
A. A. 8. 57 (1965) p. 20.
3 2
Cfr. Rom. 8, 32.
1044 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT II
DE HOMINUM COMMUNITATE
3S
Cfr. Liturgia Paschalis Byzantina.
S i
Cfr. Rom. 8, 15; Gal. 4, 6; Io. 1, 12 et 1 Io. 3, 1.
1
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, 15 maii 1961: A. A. S. 53
(1961) pp. 401-464, et Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963 : A. A. S. 55 (1963)
pp. 257-304; Paulus VI, Litt. Encycl. Ecclesiam suam, 6 augusti 1964: A. A. S. 56
(1964) pp. 609-659.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1045
enim creati ad imaginem Dei, qui fecit ex uno omne genus hominum
inhabitare super universam faciem terrae [Act. 17, 26), ad unum
eumdemque finem, id est ad Deum ipsum, vocantur.
Quapropter dilectio Dei et proximi primum et maximum mandatum
est. A Sacra autem Scriptura docemur Dei amorem a proximi amore
seiungi non posse : ... si quod est aliud mandatum, in hoc verbo instau-
ratur : Diliges proximum tuum sicut teipsum ... Plenitudo ergo legis
est dilectio (Rom. 13, 9-10; cfr. 1 Io. 4, 20). Quod vero hominibus
magis in dies ab invicem dependentibus atque mundo magis in dies
unificato maximi comprobatur esse momenti.
Immo Dominus Iesus, quando Patrem orat ut omnes unum sint
sicut et nos unum sumus (Io. 17, 21-22), prospectus praebens humanae
rationi impervios, aliquam similitudinem innuit inter unionem perso-
narum divinarum et unionem filiorum Dei in veritate et caritate. Haec
similitudo manifestat hominem, qui in terris sola creatura est quam
Deus propter seipsam voluerit, plene seipsum invenire non posse nisi
2
per sincerum sui ipsius donum.
2
Cfr. Lc. 17, 33.
3
Cfr. S. Thomas, I EtMc. Lect. 1.
1046 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
4
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra: A. A. S. 53 (1961) p. 418;
Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo armo, 15 maii 1931: A. A. S. 23 (1931) pp. 222 ss.
5
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra : A. A. S. 53 (1961) p. 417.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1047
8
Cfr. M e 2, 27.
7
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris: A. A. 8. 55 (1963) p. 266.
8
Cfr. Iac. 2, 15-16
9
Cfr. Lc. 16, 19-31.
1048 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
10
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris : A. A. S. 55 (1963) pp. 299-300.
11
Cfr. Lc. 6, 37-38; Matth. 7, 1-2; Rom. 2, 1-11; 14, 10-12.
12
Cfr. Matth. 5. 45-47.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1049
13
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. II, n. 9: A. A. S.
57 (1965) pp. 12-13.
1 4
Cfr. Ex. 24, 1-8.
1052 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT III
33. (Ponitur problema). Suo labore atque ingenio homo suam vitam
amplius evolvere semper conatus est; hodie autem, praesertim ope
scientiae et artis technicae, suum dominium in universam fere naturam
dilatavit ac iugiter dilatat, et adiuvantibus imprimis auctis inter natio-
nes multimodi commercii mediis, familia humana paulatim tamquam
unam in universo mundo communitatem sese agnoscit atque constituit.
Quo fit, ut multa bona, quae olim homo a supernis viribus praesertim
exspectabat, hodie iam propria industria sibi procuret.
Coram immenso hoc conamine, quod totum humanum genus iam per-
vadit, multae exsurgunt inter homines interrogationes. Quinam est
illius operositatis sensus et valor? Quomodo omnibus his rebus uten-
dum est? Ad quem finem assequendum nisus sive singulorum sive
societatum tendunt? Ecclesia, quae depositum verbi Dei custodit, ex
quo principia in ordine religioso et morali hauriuntur, quin semper de
singulis quaestionibus responsum in promptu habeat, lumen revelatio-
nis cum omnium peritia coniungere cupit, ut iter illuminetur, quod
humanitas nuper ingressa est.
34. (De valore humanae navitatis). Hoc credentibus ratum est, navita-
tem humanam individualem et collectivam, seu ingens illud conamen,
quo homines decursu saeculorum suae vitae condiciones in melius mutare
satagunt, in seipso consideratum, Dei proposito respondere. Homo
enim, ad imaginem Dei creatus, mandatum accepit ut, terram cum
omnibus quae in ea continentur sibi subiciens, mundum in iustitia et
1
sanctitate regeret utque, Deum omnium Creatorem agnoscens, seipsum
ac rerum universitatem ad Ipsum referret, ita ut rebus omnibus homini
2
subiectis, admirabile sit nomen Dei in universa terra.
Quod etiam opera penitus quotidiana respicit. Viri namque et mulie-
res qui, dum vitae sustentationem sibi et familiae comparant, navitates
1
Cfr. Gen. 1, 26-27; 9, 2-3; Sap. 9, 2-3.
2
Cfr. Ps. 8, 7 et 10.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1053
3
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris : A. A. 8. 55 (1963) p. 297.
4
Cfr. Nuntius ad universos nomines a Patribus missus ineunte Concilio Vaticano II,
oct. 1962 : A. A. 8. 54 (1962) pp. 822-823.
5
Cfr. Paulus VI, Alloc, ad Legatorum Coetum, 7 ian. 1965 : A. A. Si. 57 (1965) p. 232.
1054 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
Cfr. Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide cath.,Dei Filius, cap. III : Denz. 1785-1786
(3004-3005).
7
Cfr. Pio Paschini, Vita e opere di Galileo Galilei, 2 vol., Pont. Accademia delle
Scienze, Citt del Vatic, 1964.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1055
8
Cfr. Matth. 24, 13; 13, 24-30 et 36-43.
9
Cfr. 2 Cor. 6, 10.
1 0
Cfr. Io. 1, 3 et 14.
11
Cfr. Eph. 1, 10.
1056 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
12
Cfr. Io. 3, 14-16; Rom. 5, 8-10.
13
Cfr. Act. 2, 36; Matth. 28, 18.
1 1
Cfr. Rom. 15, 16.
15
Cfr. Act. 1, 7.
" Cfr. 1 Cor. 7, 31 ; S. Irenaeus, Adversus haereses, V, 36, 1 : PO 7, 1222.
17
Cfr. 2 Cor. 5, 2; 2 Petr.Z, 13.
Concilium Oecumenicum Vaticanum 11 1057
18
cordibus hominum ascendunt, implebit ac superabit. Tunc, morte
devicta, filii Dei in Christo resuscitabuntur, et id quod seminatum fuit
19
in infirmitate ac corruptione, incorruptionem induet ; et, manente
20
caritate eiusque opere, a servitute vanitatis liberabitur tota creatura
21
illa, quam Deus propter hominem creavit.
Monemur sane nihil prodesse homini, si universum mundum lucre-
22
tur, seipsum autem perdat. Exspectatio tamen novae terrae extenuare
non debet, sed potius excitare, sollicitudinem hanc terram excolendi,
ubi Corpus illud novae familiae humanae crescit quod aliqualem novi
saeculi adumbrationem iam praebere valet. Ideo, licet progressus ter-
renus a Regni Christi augmento sedulo distinguendus sit, inquantum
tamen ad societatem humanam melius ordinandam conferre potest,
23
Regni Dei magnopere interest.
Bona enim humanae dignitatis, communionis fraternae et libertatis,
hos omnes scilicet bonos naturae ac industriae nostrae fructus, post-
quam in Spiritu Domini et iuxta Eius mandatum in terris propaga-
verimus, postea denuo inveniemus, mundata tamen ab omni sorde, illu-
minata ac transfigurata, cum Christus Patri reddet regnum aeternum
et universale : regnum veritatis et vitae, regnum sanctitatis et gra-
2 4
tiae, regnum iustitiae, amoris et pacis . His in terris Regnum iam in
mysterio adest; adveniente autem Domino consummabitur.
CAPUT IV
40. [De Ecclesiae et mundi mutua relatione). Omnia quae a nobis dicta
sunt de dignitate personae humanae, de hominum communitate, de pro-
fundo sensu navitatis humanae, fundamentum relationis Ecclesiam
18
Cfr. 1 Cor. 2, 9; Apoc. 21, 4-5.
19
Cfr. 1 Cor. 15, 42 et 53.
20
Cfr. 1 Cor. 13, S; 3, 14.
21
Cfr. Rom. 8, 19-21.
2 2
Cfr. Lc. 9, 25.
23
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo armo : A. A. 8. 23 (1931) p. 207.
24
Missale Romanum, praefatio festi Christi Regis.
68 - A. A. S.
1058 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1
inter et mundum necnon basim eorum mutui dialogi constituunt. Ideo
in boc capite, omnibus praesuppositis ab hoc Concilio de mysterio Ec-
clesiae iam edictis, eadem Ecclesia nunc consideranda venit prout ipsa,
in hoc mundo exsistit et cum eo vivit atque agit.
2
Procedens ex amore Patris aeterni, in tempore fundata a Christo
3
Redemptore, coadunata in Spiritu Sancto, Ecclesia finem salutarem et
eschatologicum habet, qui nonnisi in futuro saeculo plene attingi potest.
Ipsa autem iam hic in terris adest, ex hominibus collecta, terrestris
nempe civitatis membris quae ad hoc vocantur ut iam in generis humani
historia familiam filiorum Dei, usque ad adventum Domini semper
augendam, efforment. Unita quidem propter bona caelestia iisque ditata,
haec familia a Christo in hoc mundo ut societas constituta et ordina-
4 5
ta est, atque aptis mediis unionis visibilis et socialis instructa.
6
Ita Ecclesia, insimul (( coetus adspectabilis et communitas spiritualis ,
una cum tota humanitate incedit eamdemque cum mundo sortem terrenam
7
experitur, ac tamquam fermentum et veluti anima societatis humanae
in Christo renovandae et in familiam Dei transformandae exsistit.
Haec quidem terrestris et caelestis civitatis compenetratio nonnisi fide
percipi potest, immo mysterium manet historiae humanae, quae usque
ad plenam revelationem claritatis filiorum Dei peccato perturbatur.
Ecclesia quidem, proprium suum finem salutarem persequens, non
solum vitam divinam cum homine communicat, sed etiam lumen eius
repercussum quodammodo super universum mundum fundit, potissi-
num per hoc quod personae humanae dignitatem sanat et elevat, huma-
nae societatis compaginem firmat, atque cotidianam hominum navita-
tem profundiori sensu et significatione imbuit. Ita Ecclesia per singula
sua membra et totam suam communitatem multa se conferre posse credit
ad hominum familiam eiusque historiam humaniorem reddendam.
1
. Cfr. Paulus VI, Litt. Encycl. Ecclesiam suam, III : A. A. S. 56 (1964) pp. 637-659.
2
Cfr. Tit. 3, 4 : cpiXv&pwrca
3
Cfr. Eph. 1, 3; 5-6; 13-14; 23.
4
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. I, n. 8: A. A. S. 57
(1965) p. 12.
5
Ibid., cap. II, n. 9: A. A. S. 57 (1965) p. 14; cfr. n. 8: A. A . S., 1. c, p. 11
6
Ibid., cap. I, n.S : A. A. S. 57 (1965) p. 11.
7
Cfr. ibid., cap. IV, n. 38 : A. A. S. 57 (1965) p. 43, cum nota 120.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1059
8
Cfr. Rom. 8, 14-17.
1060 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
9
Cfr. Matth. 22, 39.
10
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. II, n. 9:
A. A. S. 57 (1965) pp. 12-14.
11
Cfr. Pius XII, Allocutio ad cultores historiae et artis, 9 martii 1956: A. A. S. 48
(1956) p. 212: Son Divin Fondateur, Jsus-Christ, ne lui a donn aucun mandat ni
fix aucune fin d'ordre culturel. Le but que le Christ lui assigne est strictement reli-
gieux (...). L'Eglise doit conduire les hommes Dieu, afin qu'ils se livrent lui sans
rserve (...). L'Eglise ne peut jamais perdre de vue ce but strictement religieux, surna-
turel. Le sens de toutes ses activits, jusqu'au dernier canon de son Code, ne peut tre
que d'y concourir directement ou indirectement.
Concilium Oecumenicum Vaticanum 11 1061
43. (De adiutorio quod Ecclesia per christianos navitati humanae con-
ferre satagit). Concilium christianos, cives utriusque civitatis, adhor-
tatur ut sua terrestria officia fideliter implere studeant, idque spiritu
12
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. I, n. 1: A. A. S.
57 (1965) p. 5.
1062 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Evangelii ducti. A veritate discedunt qui, scientes nos non habere hic
13
manenteni civitatem sed futuram inquirere, putent se proinde officia
sua terrestria negligere posse, non attendentes se per ipsam fidem ad
eadem implenda magis teneri, secundum vocationem qua quisque voca-
14
tus est. At non minus errant qui, e contrario, opinentur se ita seipsos
negotiis terrestribus immergere posse, quasi ista omnino aliena sint a
vita religiosa, quippe quia ipsam in solius cultus actibus et officiis qui-
busdam moralibus implendis consistere arbitrentur. Discidium illud
inter fidem quam profitentur et vitam quotidianam multorum, inter
graviores nostri temporis errores recensendum est. Scandalum hoc iam
15
in Vetere Testamento Prophetae vehementer redarguebant et multo
magis in Novo Testamento ipse Iesus Christus gravibus poenis mina-
16
batur. Ne igitur perperam inter se opponantur activitates professio-
nales et sociales ex una parte, vita religiosa ex altera. Christianus,
officia sua temporalia negligens, officia sua erga proximum, immo et
ipsum Deum negligit suamque aeternam salutem in discrimen adducit.
Gaudeant potius christiani, exemplum Christi secuti, qui fabrilem
artem exercuit, se omnes suas navitates terrestres exercere posse, cona-
tus humanos, domesticos, professionales, scientificus vel technicos in
unam synthesim vitalem cum bonis religiosis colligendo, sub quorum
altissima ordinatione omnia in Dei gloriam coordinantur.
Laicis proprie, etsi non exclusive, saecularia officia et navitates
competunt. Cum igitur, sive singuli sive consociati, ut cives mundi
agunt, non solum leges proprias uniuscuiusque disciplinae servabunt,
sed veram peritiam in illis campis sibi comparare studebunt. Libenter
cum hominibus eosdem fines prosequentibus cooperabuntur. Agnoscen-
tes exigentias fidei eiusque virtute praediti, incunctanter, ubi oportet,
nova incepta excogitent atque ad effectum deducant. Ad ipsorum con-
scientiam iam apte formatam spectat, ut lex divina in civitatis terrenae
vita inscribatur. A sacerdotibus vero laici lucem ac vim spiritualem
exspectent. Neque tamen ipsi censeant pastores suos semper adeo peritos
esse ut, in omni quaestione exsurgente, etiam gravi, solutionem con-
13
Cfr. Hebr. 13, 14.
14
Cfr. 2 Thess. 3, 6-13; Eph. 4, 28.
15
Cfr. Is. 58, 1-12.
16
Cfr. Matth. 23, 3-33; Me. 7, 10-13.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1063
cretam in promptu habere queant, aut illos ad hoc missos esse : ipsi
potius, sapientia christiana illustrati et ad doctrinam Magisterii obser-
17
vanter attendentes, partes suas proprias assumant.
Pluries ipsa visio christiana rerum eos ad aliquam determinatam
solutionem in quibusdam rerum adiunctis inclinabit. Alii tamen fideles,
non minore sinceritate ducti, ut saepius et quidem legitime accidit, ali-
ter de eadem re iudicabunt. Quodsi solutiones hinc inde propositae,
etiam praeter partium intentionem, a multis facile connectantur cum
nuntio evangelico, meminerint oportet nemini licere in praefatis casibus
pro sua sententia auctoritatem Ecclesiae sibi exclusive vindicare. Sem-
per autem colloquio sincero se invicem illuminare satagant, mutuam
caritatem servantes et boni communis imprimis solliciti.
Laici vero, qui in tota vita Ecclesiae actuosas partes gerendas habent,
non solum' mundum spiritu christiano imbuere tenentur, sed etiam ad
hoc vocantur ut in omnibus, in media quidem humana consortione,
Christi sint testes.
Episcpi vero, quibus munus moderandi Ecclesiam Dei commissum
est, cum presbyteris suis nuntium Christi ita praedicent, ut omnes
fidelium terrestres activitates Evangelii luce perfundantur. Insuper
pastores omnes memores sint se sua cotidiana conversatione et sollicitu-
18
dine mundo faciem Ecclesiae exhibere, ex qua homines vim et veri-
tatem nuntii christiani iudicant. Vita et verbo, una cum religiosis atque
suis fidelibus, demonstrent Ecclesiam sola sua praesentia, cum omnibus
quae continet donis, inexhaustum fontem esse illarum virtutum, qui-
bus mundus hodiernus maxime indiget, Studiis assiduis se ita aptos
reddant, ut in dialogo cum mundo et hominibus cuiuscumque opinionis
instituendo partes suas agere possint. Imprimis vero in corde verba
huius Concilii habeant : Quia genus humanum hodie magis magisque
in unitatem civilem, oeconomicam et socialem coalescit, eo magis oportet
ut Sacerdotes, coniuncta cura et ope sub ductu Episcoporum et Summi
Pontificis, omnem rationem dispersionis elidant, ut in unitatem fami-
1 9
liae Dei totum genus humanum adducatur .
17
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra, IV: A. A. S. 53 (1961)
pp. 456-457, et 1: 1. c, pp. 407, 410-411.
18
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. III, n. 28:
A. A. S. 57 (1965) pp. 34-35.
19
Ibid., n. 28: A. A. S. 1. c. pp. 35-36.
1064 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
20
Cfr. S. Ambrosius, De virginitate, cap. VIII, n. 48 : PL 16, 278.
21
Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. II, n. 15 : A. A. S.
57 (1965) p. 20.
22
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. II, n. 13:
A. A. S. 57 (1965) p. 17.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1065
45. (De Christo, alpha et omega). Ecclesia, dum ipsa mundum adiuvat
et ab eo multa accipit, ad hoc unum tendit ut Regnum Dei adveniat et
totius humani generis salus instauretur. Omne vero bonum, quod Popu-
lus Dei in suae peregrinationis terrestris tempore hominum familiae
praebere potest, ex hoc profluit quod Ecclesia est universale salutis
23
Cfr. Iustinus, Dialogus cum Tryphone, cap. 110: PG 6, 729; ed. Otto, 1897,
pp. 391-393: . . . sed quanto magis talia nobis infliguntur, tanto plures alii fideles et pii
per nomen Iesu fiunt . Cfr. Tertullianus, Apologeticus, cap. L, 13 : PL 1, 534; Corpus
Christ., ser. lat. I, p. 171: Etiam plures efficimur, quoties metimus a vobis: semen
est sanguis Christianorum!. Cfr. Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. II,
n. 9 : A. A. 8. 57 (1965) p. 14.
1066 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2 4
sacramentum , mysterium amoris Dei erga hominem manifestans
simul et operans.
Verbum enim Dei, per quod omnia facta sunt, Ipsum caro factum
est, ita ut, perfectus Homo, omnes salvaret et universa recapitular et.
Dominus finis est humanae historiae, punctum in quod historiae et
civilizationis desideria vergunt, humani generis centrum, omnium cor-
25
dium gaudium eorumque appetitionum plenitudo. Ille est quem Pater
a mortuis suscitavit, exaltavit et a dextris suis collocavit, Eum vivorum
atque mortuorum iudicem constituens. In Eius Spiritu vivificati et coa-
dunati, versus historiae humanae peregrinamur consummationem, quae
cum consilio Eius dilectionis plene congruit : Instaurare omnia in
Christo, quae in caelis et quae in terra sunt (Eph. 1, 10).
Dicit Ipse Dominus : Ecce venio cito, et merces mea mecum est,
reddere unicuique secundum opera sua. Ego sum alpha et omega, primus
et novissimus, principium et finis )) (Apoc. 22, 12-13).
PARS II
24
Cfr. Conc. 'Vat.'II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, cap. VII, n. 48:
A. A. S. 57 (1965) p. 53.
25
Cfr. Paulus VI, Allocutio die 3 feb. 1965 habita : L'Osservatore Romano, 4 feb-
braio 1965.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1067
CAPUT I
DE DIGNITATE MATRIMONII ET FAMILIAE FOVENDA
1
bonis ac finibus praediti ; quae omnia pro generis humani continua-
tione, pro singulorum familiae membrorum profectu personali ac sorte
aeterna, pro dignitate, stabilitate, pace et prosperitate ipsius familiae
totiusque humanae societatis maximi sunt momenti. Indole autem sua
naturali, ipsum institutum matrimonii amorque coniugalis ad procrea-
tionem et educationem prolis ordinantur iisque veluti suo fastigio coro-
nantur. Vir itaque et mulier, qui foedere coniugali iam non sunt duo,
sed una caro [Matth. 19, 6), intima personarum atque operum coniun-
ctione mutuum sibi adiutorium et servitium praestant, sensumque suae
unitatis experiuntur et plenius in dies adipiscuntur. Quae intima unio,
utpote mutua duarum personarum donatio, sicut et bonum liberorum,
plenam coniugum fidem exigunt atque indissolubilem eorum unitatem
2
urgent.
Christus Dominus huic multiformi dilectioni, e divino caritatis
fonte exortae et ad exemplar suae cum Ecclesia unionis constitutae,
abundanter benedixit. Sicut enim Deus olim foedere dilectionis et
3
fidelitatis populo suo occurrit, ita nunc hominum Salvator Ecclesiaeque
4
Sponsus, per sacramentum matrimonii christifidelibus coniugibus ob-
viam venit. Manet porro cum eis, ut quemadmodum Ipse dilexit Eccle-
5
siam et Semetipsum pro ea tradidit, ita et coniuges, mutua deditione,
se invicem perpetua fidelitate diligant. Germanus amor coniugalis in
divinum amorem assumitur atque virtute redemptiva Christi et salvifica
actione Ecclesiae regitur ac ditatur, ut coniuges efficaciter ad Deum
ducantur atque in sublimi munere patris et matris adiuventur et con-
6
forten tur. Quapropter coniuges christiani ad sui status officia et digni-
7
tatem peculiari sacramento roborantur et veluti consecrantur ; cuius
1
Cfr. S, Augustinus, De bono coniugali: PL 40, 375-376 et 394; S. Thomas, Summa
Theol., Suppl. Quaest. 49, art. 3 ad 1; Decretum pro Armenis: Denz. 702 (1327); Pius XI,
Litt. Encycl. Casti connubii : A. A. S. 22 (1930) pp. 543-555 : Denz. 2227-2238 (3703-3714).
2
Cfr., Pius XI, Litt. Encycl. Casti connubii: A. A. S. 22 (1930) pp. 546-547: Denz.
2231 (3706).
3
Cfr. Os. 2; Ier. 3, 6-13; Ez. 16 et 23; Is. 54.
4
Cfr. Matth. 9, 15; Me. 2, 19-20; Lc. 5, 34-35; Io. 3, 29; 2 Cor. 11, 2; Eph. 5, 27;
Apoc. 19, 7-8; 21, 2 et 9.
5
Cfr. Eph. 5, 25.
6
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium: A. A. S. 57 (1965)
pp. 15-16; 40-41; 47.
7
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Casti connubii: A. A. S. (1930) p. 583.
/
49. (De amore coniugali). Pluries verbo divino sponsi atque coniuges
invitantur, ut casto amore sponsalia et indivisa dilectione coniugium
10
nutriant atque foveant. Plures quoque nostrae aetatis homines verum
amorem inter maritum et uxorem variis rationibus secundum honestos
populorum et temporum mores manifestatum magni faciunt. Ille autem
amor, utpote eminenter humanus, cum a persona in personam volun-
tatis affectu dirigatur, totius personae bonum complectitur ideoque
corporis animique expressiones peculiari dignitate ditare easque tam-
quam elementa ac signa specialia coniugalis amicitiae nobilitare valet.
8
Cfr. 1 Tim. 5, 3.
9
Cfr. Eph. 5, 32.
10
Cfr. Gen. 2, 22-24; Prov. 5, 18-20; 31, 10-31; Tob. 8, 4-8; Cant. 1, 1-3; 2, 16;
4, 16-5, 1; 7, 8-11; 1 Cor. 7, 3-6; Eph. 5, 25-33.
1070 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
11
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Casti connubii : A. A. S. 22 (1930) pp. 547-548 :
Denz. 2232 (3707).
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1071
num maxime conferunt. Ipse Deus qui dixit : non est bonum esse homi-
nem solum (Gen. 2, 18) et qui hominem ab initio masculum et femi-
nam ... fecit (Matth. 19, 4), volens ei participationem specialem quam-
dam in Suiipsius opere creativo communicare, viro et mulieri benedixit
dicens: crescite et multiplicamini (Gen. 1, 28). Unde verus amoris
coniugalis cultus totaque vitae familiaris ratio inde oriens, non post-
habitis ceteris matrimonii finibus, eo tendunt ut coniuges forti animo
dispositi sint ad cooperandum cum amore Creatoris atque Salvatoris, qui
per eos Suam familiam in dies dilatat et ditat.
In officio humanam vitam transmittendi atque educandi, quod tam-
quam propria eorum missio considerandum est, coniuges sciunt se coo-
peratores esse amoris Dei Creatoris eiusque veluti interpretes. Ideo hu-
mana et christiana responsabilitate suum munus adimplebunt ac docili
erga Deum reverentia, communi consilio atque conatu, rectum iudicium
sibi efformabunt, attendentes tum ad suum ipsorum bonum tum ad bonum
liberorum, sive iam nati sint sive futuri praevideantur, dignoscentes
temporum et status vitae condiciones tum materiales tum spirituales,
ac denique rationem servantes boni communitatis familiaris, societatis
temporalis ipsiusque Ecclesiae. Hoc iudicium ipsi ultimatim coniuges
coram Deo ferre debent. In sua vero agendi ratione coniuges christiani
conscii sint se non ad arbitrium suum procedere posse, sed semper regi
debere conscientia ipsi legi divinae conformanda, dociles erga Ecclesiae
Magisterium, quod illam sub luce Evangelii authentice interpretatur.
Lex illa divina plenam amoris coniugalis significationem ostendit, illum
protegit et ad eiusdem vere humanam perfectionem impellit. Ita coniu-
ges christiani, divinae Providentiae confidentes et spiritum sacrificii
12
excolentes, Creatorem glorificant atque ad perfectionem in Christo
contendunt, cum procreandi munere generosa, humana atque christiana
responsabilitate funguntur. Inter coniuges qui tali modo muneri sibi a
Deo commisso satisfaciunt, peculiariter memorandi sunt illi qui, pru-
denti communique consilio, magno animo prolem congruenter educan-
13
dam etiam numerosiorem suscipiunt.
Matrimonium vero, non est tantum ad procreationem institutum;
sed ipsa indoles foederis inter personas indissolubilis atque bonum
12
Cfr. 1 Cor. 7, 5.
13
Cfr. Pius XII, Allocutio Tra le visite, 20 ian. 1958: A. A. B. 50 (1958) p. 91.
1072 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale.
Purpuratos, 23 iunii 1964 : A. A. 8. 56 (1964) pp. 581-589. Quaedam quaestiones quae aliis
ae diligentioribus investigationibus indigent, iussu Summi Pontificis, Commissioni pro
studio populationis, familiae et natalitatis traditae sunt, ut postquam illa munus suum
expleverit, Summus Pontifex iudicium ferat. Sic stante doctrina Magisterii, S. Synodus
solutiones concretas immediate proponere non intendit.
69 - A. A. S.
1074 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
15
Christifideles, praesens tempus redimentes atque aeterna a muta-
bilibus formis discernen tes, bonar matrimonii et familiae, tum propriae
vitae testimonio tum concordi actione cum ^ominibus bonae volutatis, ~
diligenter promoveant, et sic, interceptis difficultatibus, providebunt
familiae necessitatibus et commodis, quae novis temporibus conveniunt.
Ad quem finem obtinendum sensus christianus fidelium, recta hominum
conscientia moralis necnon sapientia ac peritia eorum qui in sacris
disciplinis versati sunt, magno auxilio erunt.
Qui scientiis praecipue biologicis, medicis, socialibus et psychologicis
eruditi sunt, multum bono matrimonii et familiae, pacique conscientia-
rum inservire possunt, si collatis studiis diversas condiciones honestae
ordinationi procreationis humanae faventes, penitius elucidare conentur.
Sacerdotum est, debita de re familiari eruditione accepta, vocatio-
nem coniugum diversis mediis pastoralibus, verbi Dei praedicatione,
cultu liturgico aliisve adiumentis spiritualibus in vita eorum coniugali
et familiari fovere, eosque humaniter et patienter in difficultatibus
roborare atque in caritate confortare ut vere radiosae familiae effor-
mentur.
Varia opera, praesertim familiarum consociationes, iuvenes ipsosque
coniuges, praecipue nuper iunctos, doctrina et actione confirmare eosque
ad vitam familiarem, socialem et apostolicam formare satagent.
Ipsi denique coniuges, ad imaginem Dei vivi facti et in vero ordine
personarum constituti, affectu compari, mente consimili et mutua sancti
16 17
tate adunati sint, ut Christum, vitae principium secuti, in gaudiis
et sacrificiis vocationis suae, per suum fidelem amorem, illius testes
fiant mysterii dilectionis, quod Dominus morte et resurrectione sua
18
mundo revelavi t.
15
Cfr. Eph. 5, 16; Col. 4, 5.
" Cfr. Sacramentarium gregorianum: PL 78, 262.
17
Cfr. R o m . 5, 15 et 18; 6, 5-11; Q u i . 2, 20.
18
Cfr. Eph. 5, 25-27.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1075
CAPUT II
54. (De novis vivendi formis). Condiciones vitae hominis moderni sub
respectu sociali et culturali profunde immutatae sunt, ita ut de nova
1
historiae humanae aetate loqui liceat. Exinde ad culturam perficien-
dam ampliusque spargendam novae patent viae. Quas paraverunt ingens
1
Cfr. Expositio introductoria huius Constitutionis, nn. 4-10, supra pp. 1027-1033.
1076 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
55. (Homo auctor culturae). Maior in dies fit numerus virorum ac mu-
lierum cuiusvis coetus vel nationis, qui conscii sunt suae communitatis
culturae artifices se esse atque auctores. In universo mundo magis
magisque crescit autonomiae simulque responsabilitatis sensus, quod
pro spirituali ac morali maturitate generis humani maximi est mo-
menti. Illud clarius apparet, si ante oculos unificationem mundi poni-
mus atque munus nobis impositum, ut in veritate et iustitia meliorem
aedificemus mundum. Tali ergo modo testes sumus novum humanismum
nasci, in quo homo imprimis sua responsabilitate erga suos fratres histo-
riamque definitur.
2
Cfr. Col. 3, 1-2.
078 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3
Cfr. Gen. 1, 28.
4
Cfr. Prov. 8, 30-31.
5
Cfr. S. Irenaeus, Adv. haer. III, 11, 8: ed. Sagnard, p. 200; cfr. ib., 16, 6:
pp. 290-292; 21, 10-22: pp. 370-372; 22, 3: p. 378; etc.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1079
6
Cfr. Eph. 1, 10.
7
Cfr. verba Pii XI ad Exc.mum D.num Roland-Gosselin : Il ne faut jamais perdre
de vue que l'objectif de l'Eglise est d'vangliser et non de civiliser. Si elle civilise, c'est
par l'vanglisation (Semaine Sociale de Versailles, 1936, pp. 461-462).
1080 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8
Conc. Vat. I, Const. dogm. de fide cath., Dei Filius, cap. IV: Denz. 1795, 1799
(3015, 3019). Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo anno: A. A. S. 23 (1931) p. 190.
9
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris : A. A. S. 55 (1963) p. 260.
10
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris: A. A. S. 55 (1963) p. 283;
Pius XII, Nuntius radiophon., 24 dec. 1941: A. A. S. 34 (1942) pp. 16-17.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1081
11
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris : A. A. S. 55 (1963) p. 260.
1082 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
62. (De humano civilique cultu cum christiana institutione rite compo-
nendo). Quamvis Ecclesia ad culturae progressum multum contulerit,
experientia tamen constat compositionem culturae cum christiana insti-
tutione ex causis contingentibus non semper sine difficultatibus pro-
cedere.
Istae difficultates non necessario vitae fidei damnum afferunt, immo
ad accuratiorem et altiorem intelligentiam fidei mentem excitare pos-
sunt. Etenim scientiarum, necnon historiae ac philosophiae recentiora
studia et inventa novas suscitant quaestiones, quae sequelas pro vita
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1083
12
Cfr. Ioannes XXIII, Allocutio habita d. 11 oct. 1962, ineunte Concilio: A. A. S.
54 (1962) p. 792.
13
Cfr. Conc. Vat. II, Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 123:
A. A. -S. 56 (1964) p. 131; Paulus VI, Allocutio ad bonarum artium cultores (Messa degli
Artisti), 7 maii 1964: A. A. S. 56 (1964) pp. 439-442.
1084 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT I I I
D E V I T A OECONOMICA-SOCIALI
14
Cfr. Conc. Vat. II, Decr. de institutione sacerdotali, Optatam totius, et Decl. de
educatione christiana, Gravissimum educationis.
15
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen gentium, cap. IV, n. 37 :
A. A. S. 57 (1965) pp. 42-43.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1085
1
Cfr. Pius XII, Nuntius 23 martii 1952 : A. A. 8. 44 (1952) p. 273; Ioannes XXIII,
Allocutio ad A.C.L.I., 1 maii 1959: A. A. 8. 51 (1959) p. 358.
1086 Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo armo: A. A. 8. 23 (1931) pp. 190ss.;
Pius XII, Nuntius, 23 martii 1952: A. A. S. 44 (1952) pp. 276ss.; Ioannes XXIII, Litt.
Encycl. Mater et Magistra: A. A. S. 53 (1961) p. 450; Conc. Vat. II, Decretum de
instrum. communie, socialis, Inter mirifica, cap. I, n. 6: A. A. 8. 56 (1964) p. 147.
s
Cfr. Matth. 16, 26; Lc. 16, 1-31; Col. 3, 17.
\
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1087
Quare erroris arguendae sunt, tam doctrinae quae specie falsae liber-
tatis reformationibus necessariis obstant, quam illae quae iura funda-
mentalia personarum singularum et coetuum organizationi productionis
4
collectivae postponunt.
Meminerint ceterum cives suum esse ius et officium, etiam a potestate
civili agnoscendum, ad verum propriae communitatis progressum pro
sua possibilitate conferre. Praesertim in regionibus oeconomice minus
progressis, ubi omnes opes urgenter adhibendae sunt, bonum commune
graviter in discrimen vocant qui opes suas infructuosas retinent vel
salvo iure personali migrationis communitatem suam subsidiis
sive materialibus sive spiritualibus privant quibus illa eget.
4
Cfr. Leo XIII, Litt. Encycl. Libertas praestantissimum, 20 iunii 1888 : A S. 8. 20
(1887-88) pp. 597ss.; Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo anno: A. A. S. 23 (1931)
p. 191 ss.; Id., Divini Redemptoris: A. A. 8. 29 (1937) pp. 65ss.; Pius XII, Nuntius
natalicius 1941: A. A. 8. 34 (1942) p. 10ss.; Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et
Magistra : A. A. 8. 53 (1961) pp. 401-464.
5
Quoad problema agriculturae cfr. praesertim Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater
et Magistra: A. A. 8. 53 (1961) pp. 341 ss.
1088 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
Cfr. Leo XIII, Litt. Encycl. Berum novarum: A. 8. 8. 23 (1890-91) pp. 649-662;
Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo anno: A. A. 8. 23 (1931) pp. 200-201; Id., Litt Encycl.
Divini Redemptoris : A. A. 8. 29 (1937) p. 92; Pius XII, Nuntius radiophonicus in pervi-
gilio Natalis Domini 1942: A. A. 8. 35 (1943) p. 20; Id., Allocutio 13 iunii 1943: A. A. 8.
35 (1943) p. 172; Id., Nuntius radiophonicus operariis Hispaniae datus, 11 martii 1951:
A, S. 8. 43 (1951) p. 215; Ioannes XXIII, Litt. Encyc. Mater et Magistra: A. A. 8. 58
(1961) p. 419.
7
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra: A. A. 8. 53 (1961) pp. 408,
424, 427 ; verbum autem curatione desumptum est ex textu latino Litt. Encycl.
Quadragesimo anno : A. A. 8. 23 (1931) p. 199. Sub aspectu evolutionis quaestionis cfr.
etiam: Pius XII, Allocutio, 3 iunii 1950: A. A. 8. 42 (1950) pp. 485-488; Paulus VI,
Allocutio, 8 iunii 1964 : A. A. S. 56 (1964) pp. 574-579.
70 - A. A. S.
1090 Acta Apostolicae Sedis -^CommentariumOfficiale
saepius non iam in ipso incepto, sed altius a superioris ordinis institutis
de oeconomicis et socialibus condicionibus decernatur, e quibus sors
futura laborantium eorumque liberorum pendet, etiam in bis statuendis
partem habeant, et quidem per seipsos vel per delegatos libere electos.
Inter fundamentalia personae humanae iura adnumerandum est ius
pro laborantibus consociationes libere condendi, quae eos vere reprae-
sentare et ad vitam oeconomicam recto ordine disponendam conferre
possint, necnon ius earum navitatem sine ultionis periculo libere parti-
cipandi. Per huiusmodi ordinatam participationem, cum progrediente
formatione oeconomica et sociali iunctam, in dies augebitur apud omnes
proprii muneris onerisque conscientia, qua ipsi eo adducantur ut, secun-
dum capacitates aptitudinesque sibi proprias, totius operis progressionis
oeconomicae et socialis necnon universi boni communis procurandi socios
se sentiant.
Cum vero conflictus oeconomici-sociales oriuntur, ut ad pacificam
eorum solutionem deveniatur enitendum est. Licet autem semper prae-
primis ad sincerum inter partes colloquium sit recurrendum, operisti -
tium tamen, et in hodiernis adiunctis, ad propria iura defendenda et ad
iusta laborantium quaesita implenda, adiumentum necessarium, etsi
ultimum, manere potest. Quamprimum vero viae ad negotiationem et
conciliationis colloquium resumendum quaerantur.
8
Cfr. Pius XII, Epist. Encycl. Sertum laetitiae: A. A. S. 31 (1939) p. 642;
Ioannes XXIII, Allocutio consistorialis: A. A. S. 52 (1960) pp. 5-11; Id., Litt. Encycl.
Mater et Magistra : A. A. S. 53 (1961) p. 411.
9
Cfr. S. Thomas, Summa Theol. IP-Ipe, . 32, a. 5 ad 2; ibid. q. 66, a. 2: cfr. expli-
q
cationem in Leo XIII, Litt. Encycl. Rerum novarum: A. S. S. 23 (1890-91) p. 651; cfr.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1091
etiam Pius XII, Allocutio, 1 iunii 1941 : A. A. 8. 3 3 (1941) p. 199; Id., Nuntius radiopho-
nicus natalicius 1954 : A. A. 8. 47 ( 1 9 5 5 ) p. 27.
10
Cfr. S. Basilius, Horn, in illud Lucae .Destruam horrea mea, n. 2: PO 3 1 , 2 6 3 ;
Lactantius, Divinarum Institutionum, lib. V, de iustitia: PL 6, 565 B; S. Augustinus,
In Ioann. Ev., tr. 5 0 , n. 6:PL 3 5 , 1 7 6 0 ; Id., Enarrarlo in Ps. CXLVII, 1 2 : PL 3 7 , 1 9 2 2 ;
S. Gregorius M . , Homiliae in Ev., hom. 2 0 , 12 : PL 7 6 , 1 1 6 5 ; Id., Regulae Pastoralis
liber, pars III, c. 2 1 : PL 7 7 , 8 7 ; S. Bonaventura, In III Sent., d. 3 3 , dub. 1: ed. Qua-
racctii III, 7 2 8 ; Id., In IV Sent., d. 1 5 , p. II, a. 2, q. 1; ibid. IV, 3 7 1 b; Quaest, de super-
fluo: ms. Assisi, Bibl. comn. 186, ff. a
112a-ll3 ; S. Albertus M., In III Sent., d. 33,
a. 3, sol. 1: ed. Borgnet XXVIII, 611; Id., In VI Sent., d. 15, a. 16; ibid. XXIX, 494-497.
13
Cfr. Leo XIII, Litt. Encycl. Rerum novarum: A. 8. 8. 23 (1890-91) pp. 643-646;
Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo anno: A. A. 8. 23 (1931) p. 191; Pius XII, Nuntius
radiophonicus, 1 iunii 1941 : A. A. 8. 33 (1941) p. 199; Id., Nuntius radiophonicus in per-
vigilio Natalis Domini 1942: A. A. 8. 35 (1943) p. 17; Id., Nuntius radiophonicus,
1 sept. 1944 : A. A. 8. 36 (1944) p. 253 ; Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra :
A. A. 8. 53 (1961) pp. 428-429.
14
Cfr. Pius XI, Litt. Encycl. Quadragesimo anno: A. A. 8. 23 (1931) p. 214;
Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra : A. A. 8. 53 (1961) p. 429.
15
Cfr. Pius XII, Nuntius radiophonicus, Pont. 1941: A. A. 8. 33 (1941) p. 199;
Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra : A. A. S. 53 (1961) p. 430.
1094 Acta Apostolicae; Sedis - Commentarium Officiale
CAPUT IV
18
Pro recto usu bonorum iuxta doctrinam Novi Testamenti cfr. Lc. 3, 11; 10, 30ss.;
11, 41; 1 Pt. 5, 3; Me. S, 36; 12, 29-31; loc. 5, 1-6; 1 Tim. 6, 8; Eph. 4, 28; g Cor. 8, 13 ss.;
1 Io. 3, 17-18.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1095
1
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra: A. A. S. 53 (1961) p. 417.
1096 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Id., ibid.
s
Cfr. Rom. 13, 1-5.
4
Cfr. Rom. 13, 5.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1097
6
Cfr. Pius XII, Nuntius radioph., 24 dec. 1942: A. A. 8. 35 (1943) pp. 9-24; 24 dec.
1944: A. A. 8. 37 (1945) pp. 11-17; Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris: A. A. 8.
55 (1963) pp. 263, 271, 277-278.
6
Cfr. Pius XII, Nuntius radioph., 1 iun. 1941: A. A. 8. 33 (1941) p. 200; Ioan-
nes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris : 1. c, pp. 273-274.
1098 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
7
Cfr.Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Mater et Magistra : A. A. S. 53 (1961) pp. 415-418.
8
Cfr. Pius XI, Alloc, ad moderatores Sodalitatis Catholicorum Iuvenum publica
Athenaea frequentantium : Discorsi di Pio XI: ed. Bertetto, Torino, vol. 1 (1960) p. 743;
Concilium, Oecumenicum Vaticanum II 1099
CAPUT V
DE PACE FOVENDA
ET DE COMMUNITATE GENTIUM PROMOVENDA
9
Cfr. Conc. Vat. II, Const. dogm. de Ecclesia, Lumen Gentium, n. 13: A. A. S. 57-
(1965) p. 17.
10
Cfr. Lc. 2, 14.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1101
78. (De natura pacis). Pax non est mera absentia belli, neque ad solum
adversarum virium aequilibrium stabiliendum reducitur neque ex impe-
rioso dominatu oritur, sed recte proprieque dicitur opus iustitiae
(Is. 32, 7). Fructus exsistit ordinis humanae societati a divino suo Fun-
datore insiti et ab hominibus perfectiorem semper iustitiam sitientibus
in actum deducendi. Cum enim generis humani bonum commune pri-
maria quidem sua ratione lege aeterna regatur, sed, quoad id quod con-
crete exigit, progrediente tempore incessantibus mutationibus subicia-
tur, numquam pax pro semper acquisita est, sed perpetuo aedificanda.
Cum insuper labilis sit humana voluntas necnon peccato sauciata, pro-
curatio pacis constantem uniuscuiusque exposcit passionum domina-
tionem et legitimae auctoritatis invigilantiam.
Hoc tamen non sufficit. Pax haec in terris obtineri non potest nisi
bonum personarum in tuto collocetur et homines cum fiducia divitias sui
animi atque ingenii inter se sponte communicent. Firma voluntas alios
homines et populos eorumque dignitatem reverendi studiosumque fra-
ternitatis exercitium ad pacem construendam omnino necessaria sunt.
Ita pax fructus etiam amoris exsistit, qui ultra ea progreditur quae
iustitia praestare valet.
Pax autem terrena, quae ex dilectione proximi oritur, figura et
effectus est pacis Christi, a Deo Patre promanantis. Ipse enim Filius
incarnatus, princeps pacis, per crucem suam omnes homines Deo recon
ciliavit ac, restituens omnium unitatem in uno Populo et uno Corpore,
1
in propria sua carne occidit odium et, resurrectione exaltatus, Spi-
ritum caritatis in corda hominum diffudit.
Quapropter omnes christiani enixe e vocantur ut, veritatem facien-
tes in caritate (Eph. 4, 15), cum hominibus vere pacificis sese uniant
ad pacem implorandam et instaurandam.
Eodem spiritu moti, non possumus non laudare eos, qui in iuribus
vindicandis actioni violentae renuntiantes, ad media defensionis recur-
runt quae ceteroquin etiam debilioribus praesto sunt, dummodo hoc
1
Cfr. Eph. 2, 16 ; Col. 1, 20-22.
1102 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, 11 aprilis 1963 : A. A. 8. 55 (1963)
p. 291: Quare aetate hac nostra, quae vi atomica gloriatur, alienum est a ratione,
bellum iam aptum esse ad violata iura sarcienda.
1104 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3
Cfr. Pius XII, Allocutio, 30 sept. 1954; A. A. S. 46 (1954) p. 589; Nuntius radio-
phonicus, 24 dec. 1954: A. A. S. 47 (1955) pp. 15ss.; Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem
in terris: A. A. S. 55 (1963) pp. 286-291; Paulus VI, Allocutio in Consilio Nationum
Unitarum, 4 oct. 1965 : A. A. S. 57 (1965) pp. 877-885.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II 1105
* Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Pacem in terris, ubi de diminutione armorum
sermo est : A. A. 8. 55 (1963) p. 287.
71 - A. A. S.
1106 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
5
Cfr. i Cor. 6, 2.
1108 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Conclusio
1
Cfr. Ioannes XXIII, Litt. Encycl. Aa Petri Cathedram, 29 iunii 1959: A. A. 8. 51
(1959), p. 513.
1114 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
2
Cfr. Matth. 7, 21.
Concilium Oecumenicum Vaticanum U 1115
E g o P A U L U S Catholicae Ecclesiae E p i s c o p u s
Ita est.
Ego PERICLES FELICI
Archiepiscopus tit. Samosatensis
Ss. Concilii Secretarius Generalis
Directio: P a l a z z o A p o s t o l i c o - C i t t d e l V a t i c a n o Administratio: L i b r e r i a E d i t r i c e V a t i c a n a
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
MAIDUGURIENSIS
Praefectura apostolica Maiduguriensis ad gradum et dignitatem dioe-
cesis evehitur, servato nomine atque finibus.
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
72 - A. A. S.
1122 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
II
GALVESTONIENSIS - HOUSTONIENSS
(BELLOMONTENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
norum collationes, congrua bona, si qua sunt, quae conditae Sedi obve-
nient ad canonem O. I. O. 1500. Cathedrale Canonicorum collegium
constituatur; tamen, si ad praesens id fieri nequeat, Consultores dioe-
cesani deligantur, qui Episcopo ad tempus assint, loco Canonicorum.
Sacerdotes quidem dioecesis Bellomontensis qui, facta divisione, in novae
Ecclesiae territorio vel beneficium vel officium habeant, eidem adscri-
bantur tamquam proprius clerus ; ceteri seu clerici, seu Seminarii tiro-
nes, ei Sedi in qua legitime habitent. Documenta denique et acta quae
ad Sedem Bellomontensem quovis modo pertineant, Curiae episcopali'
transmittantur, religiose custodienda. Ceterum, haec quae per has Lit-
teras iussimus, curabit ad exitum deducenda venerabilis Prater Aegi-
dius Vagnozzi, vel quem ipse delegaverit. Cum vero rem perfecerit,
documenta exarari faciet, quorum sincera exempla ad Sacram Congre-
gationem Consistorialem cito mittet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et
fore volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum
res est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius
Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta
officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini
praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrum-
pere liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive
typis impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in
ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione
sint subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur,
si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die quinto et vicesimo mensis Iunii,
anno domini millesimo nongentesimo sexagesimo sexto, Pontificatus
Nostri quarto.
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
III
P A L M I R A N A E - 'CALIENSIS
(BUGUENSIS)
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
IV
P I U R E N S I S ET ALIARUM
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
V
AYACUQUENSIS
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
YI
' HU ANC A Y E N S I S
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Beata Virgo Maria, quae vulgo Notre-Dame du Perptuel Secours ap-
pellatur, praecipua ecclesiasticae Haitianae provinciae Patrona eligitur.
PAULUS PP. VI
II
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris tribuuntur ecclesiae paroeciali
B. Mariae Virgini Immaculatae dicatae et in oppido Elorrio exstanti,
Flaviobrigensis dioecesis.
PAULUS PP. VI
III
Nuntiatura Apostolica in Iraquiana Republica erigitur
PAULUS PP. VI
CONVENTIONES
INTER APOSTOLICAM SEDEM ET BAVARICAM CIVITATEM
ACCORDO VERTRAG
FRA LA ZWISCHEN DEM
SANTA SEDE HEILIGEN STUHL
E LO UND. DEM
Articolo 1 Artikel 1
La Santa Sede consente all'ere- Der Heilige Stuhl stimmt der Er-
zione di una Facolt di Teologia richtung einer katholisch-theologi-
cattolica della Universit di Rati- schen Fakultt der Universitt Re-
1136 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Articolo 2 Artikel 2
Articolo 3 Artikel 3
Articolo 4 Artikel 4
Articolo 5 Artikel 5
dovr essere ratificato e gli Instru- Kraft haben, soll ratifiziert und die
menti della ratifica dovranno essere Ratifikationsurkunden sollen m-
scambiati quanto prima nella Nun- glichst bald in der Apostolischen
ziatura Apostolica in Bad Godes- Nuntiatur in Bad Godesberg aus-
berg. getauscht werden.
Esso entra in vigore il giorno dello Er tritt mit dem Tage des Austau-
scambio di detti Istrumenti. sches in Kraft.
In fede di che i Plenipotenziari Zu Urkund dessen haben die Be-
hanno firmato il presente Accordo. vollmchtigten diesen Vertrag un-
terzeichnet.
Patto in doppio originale. Geschehen in doppelter Urschrift.
73 - A. A. S.
1138 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
ACCORDO VERTRAG
E LO UND DEM
Articolo 1 Artikel 1
La Santa Sede consente alla sop- Der Heilige Stuhl stimmt der
pressione dell'Alta Scuola filosofico- Auflsung der Philosophisch-Theo-
teologica di Frisinga. logischen Hochschule Freising zu.
Articolo 2 Artikel 2
Articolo 3 Artikel 3
Articolo 4 Artikel 4
Esso entra in vigore il giorno dello Er tritt mit dem Tage des Aus-
scambio di detti Istrumenti. tausches in Kraft.
EPISTULAE
I
Ad E.mum P. D. Laurentium titulo S. Leonis I Papae S. R. E. Cardinalem
Jaeger, Archiepiscopum Paderbornensem, quinque condentem lustra a
suscepta episcopali consecratione.
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
II
Ad E.mum P. D. Aloisium titulo S. Mariae Novae S. R. E. Cardinalem
Concha, Archiepiscopum Bogotensem, decem exacta lustra celebraturum,
ex quo sacerdotio auctus est.
PAULUS PP. VI
PAULUS PP. VI
III
E.mo P. D. Iosepho titulo S. Honuphrii in Ianiculo S. R. E. Cardinali Garibi
et Rivera, Guadalajarensi Archiepiscopo, quem Legatum eligit ad Missio-
nalem ex universa Mexicana Natione agendum Conventum.
PAULUS PP. VI
1
Cfr. Eccli. 45, 29.
1144 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
stianae vitae incrementa alacriter niti videmus. Eius videlicet filii re-
spondere student sollicitudini pastorali Ecclesiae, quae ipso opere
Redemptionis et Christi Domini mandatu est universalis et omni-
bus ... gratiae Dei participandae dat potestatem / atque adeo impel-
litur ad proferendos fines suos et quam plurimis salutem tribuendam.
Magni sane ponderis sunt argumenta, quae in coetibus ad disceptan-
dum et excutiendum proponentur; siquidem doctrina et praecepta per-
tractabunt^, quae in Decreto Ad Gentes continentur, quod, a Con-
cilio Oecumenico Vaticano Secundo editum, eo pertinet, ut nova ani-
morum impulsione et ratione huic aetati consentanea opus missionale
perficiatur.
Volentes autem Conventui tam opportuno plus decoris addere, quin
immo ei quodam modo ipsi interesse, te, Dilecte Fili Noster, qui sol-
lerti cum cura Archiepiscopi Guadalajarensis munere fungeris, Lega-
tum Nostrum eligimus ac renuntiamus. Nostram igitur gerenti perso-
nam tibi curae sine dubio erit, ut sacri ordinis viros et fideles, qui tam
nobilis incepti causa congregabuntur, ad studium Evangelii in toto
terrarum orbe disseminandi excites, eosque accendas ad caritatem, quae
non moratur spiritualia et temporalia auxilia fratribus ferre, quibus
fidei lumen nondum affulsit, et verbi Dei praeconibus, qui non leves
susceperunt labores. Praeluceant Mexicani in tam praeclara gravique cau-
sa tuenda ac sustinenda aliis in exemplum.
Enixis igitur cupimus votis, ut ex hoc Conventu egregii et uberes
fructus percipiantur, scilicet ut is multum conferat ad aedificandam
Ecclesiam hisce temporibus, quorum peculiare momentum omnes, qui
catholicam religionem profitentur, comprehensum habeant oportet.
Tibi denique, Dilecte Fili Noster, sacrorum Antistitibus, clero et
universis, qui eiusmodi coetibus aderunt, Benedictionem Apostolicam,
benevolentiae Nostrae testem et caelestium munerum auspicem, amanti
animo impertimus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x x x mensis Octobris,
in festo D. N. Iesu Christi Regis, anno MCMLXVI, Pontificatus Nostri
quarto.
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
E.mis Patribus Cardinalibus, Exc.mis Praesulibus et disciplinae liturgicae
cultoribus e Consilio ad exsequendam Constitutionem de sacra Liturgia,
septimum plenarium Coetum habentibus. *
2
Cfr. ibid., 11, 14, etc.
1148 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3
N. 39, 44, 112, 114, 115, 116, 120, 121.
4
N. 112.
1150 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
Iis qui interfuerunt Conventui quinto Romae habito a Societate Interna-
tionali Stomatologica. *
III
Iis qui interfuerunt Coetui Romae habito a Consilio Consultorum Coniun-
ctarum Nationum scientiae technicaeque disciplinae progressioni aptandis. *
74 - A. A. S.
1154 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
C'est le-vu que Nous Nous plaisons former en vous accueillant ici
aujourd'hui, tandis que Nous invoquons de grand cur sur l'heureuse
continuation de vos travaux, sur vos personnes et sur vos patries, les
plus abondantes bndictions divines.
IV
Sacrarum virginum Benedictinarum Antistitis e variis in Italia monasteriis,
quae Romam convenerunt, ut religiosae vitae causas pertractarent. *
Non dovete per questo pensare, figlie carissime, che il Concilio sia
una specie di uragano travolgente, quasi una rivoluzione, Che sovverte
idee ed usanze e che permette novit impensate e temerarie. No, il Con-
cilio un rinnovamento, non una rivoluzione; e voi vedrete come il
primo criterio, che guida il suo intervento nel vostro settore, sia quello
della fedelt alle origini, piuttosto che un abbandono delle genuine tra-
dizioni. Dice il Concilio : Il rinnovamento della vita religiosa com-
porta un continuo ritorno alle fonti di ogni forma di vita cristiana e
x
allo spirito primitivo degli istituti . Non dunque uno strappo dalle
radici, ma un ricorso alle radici degli istituti stessi, per trarne quella
autentica linfa vitale, non esaurita dagli anni e dai cambiamenti della
storia, che pu e deve ancor oggi produrre novit. La vita una perenne
novit. Nel caso vostro, dev'essere novit di coscienza, novit di virt,
novit di opere, novit d'amore. Cos che l'azione del Concilio non
sovvertitrice, ma rinnovatrice. Voi ne fate l'esperienza in questi giorni
svolgendo i temi proposti alla vostra attenzione durante il Convegno.
Ne abbiamo preso visione Noi stessi, lieti di osservare la saggezza, che
li ha scelti e formulati, e l'ampiezza, che investe tutti gli aspetti della
vostra vita monastica; pensiamo che voi stesse riporterete da coteste
considerazioni una grata impressione d'abbondanza, di profondit, di
fervore, di freschezza, di bellezza, di letizia ; dei doni cio e delle prero-
gative, che la vostra vocazione pu possedere e coltivare, pu ricuperare
ed accrescere, se coerente alla tradizione e tutta impegnata nell'attua-
zione, secondo la parola del divino Maestro, che simboleggia la sapienza
del regno dei cieli nel padre di famiglia il quale cava fuori dal suo
2
tesoro cose nuove e cose vecchie .
1
Decret, de accommodata renovatione vitae religiosae, Perfectae caritatis, n. 2.
2
Matth. 13, 52.
Acta Pauli Pp. VI 1157
Non possiamo adesso entrare nel merito dei temi stessi, n fare un
commento adeguato al programma del vostro Convegno. A Noi basta in
questa circostanza proporvi alcune esortazioni, che, siamo sicuri, trove-
ranno perfetta corrispondenza nei vostri cuori.
l'anima, che tale scelta ha fatto propria ! Voi conoscete, anzi voi vivete,
come in un atto unico, protratto per quanto tempo dura la vostra ter-
rena esistenza, questa specie di acrobazia spirituale: contemplatione
7
suspensus, sospeso nella contemplazione, dice S. Gregorio del prelato
obbligato alla preghiera: E se la vivete cotesta sospensione, ardua, ma
non dura, siete felici, non vero? Nulla di pi giocondo, nulla di pi
bello e di pi semplice.
Ma non forse giunta fino a voi la voce che corre qualificando
d'anacronistica, d'inumana, d'impossibile, di unilaterale la vostra ele-
zione? E le vecchie obiezioni alla consacrazione religiosa, coin contra-
ria alla libert umana e come inutile alla societ, non soffiano oggi pi
che mai i loro dubbi sulla bont di cotesto genere di vita? Ebbene, Noi
crediamo che uno dei principali motivi, che qua vi hanno guidate, sia
per sentirvi ripetere da Noi, come a voi destinata, la parola rassicu-
rante e inebriante del divino Maestro rivolta alla silenziosa Maria :
8
optimam partem elegit, ha scelto la parte migliore. S, Noi ve la ripe-
tiamo questa corroborante parola con i termini ampli e autorevoli del
Concilio :
(( Gli istituti dediti interamente alla contemplazione, tanto che i
loro membri si occupano solo di Dio nella solitudine e nel silenzio, in
continua preghiera ed in alacre penitenza, pur nella urgente necessit
d'apostolato attivo, conservano sempre un posto assai eminente nel
9
Corpo mistico di Cristo, in cui nessun membro ha la stessa funzione.
Essi infatti offrono a Dio un eccellente sacrifcio di lode e con assai
copiosi frutti di santit onorano il popolo di Dio e lo muovono con
l'esempio, come pure gli danno incremento con misteriosa fecondit
apostolica. Perci sono una gloria per la Chiesa e una sorgente di
1 0
grazie celesti .
Dunque : Noi volentieri confermiamo il riconoscimento della vostra
cittadinanza nella Chiesa di Dio ; e ci non soltanto in ossequio al vostro
secolare passato, ma in omaggio altres alla ricca variet e alla relativa
libert di forme, in cui nella santa Chiesa pu esprimersi la sequela di
Cristo, con univoca professione di fede, di carit e di obbedienza eccle-
siastica. E diremo di pi : non solo un posto vi concesso nella Chiesa
cattolica, ma una funzione, come dice il Concilio; non siete separate
7
Reg. past.
8
Luc. 10, 42.
9
Rom. 12, 4.
10
Decret. Perfectae caritatis, n. 7.
1160 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
V
Habita in Pont. Athenaeo Societatis S. Francisci Salesii, cum nova Romae
illius Athenaei sedes a Beatissimo Patre inaugurata est. *
Diletti figli,
Abbiamo accolto con paterna gioia l'invito che Ci stato fatto
gentilmente da voi, di presiedere alla solenne inaugurazione della
nuova, magnifica sede dell'Ateneo Salesiano; l'invito rispondeva anche
ad un Nostro vivo desiderio, di darvi una prova tangibile che il Nostro
cuore palpita in unione con voi in questa fausta circostanza, che riem-
pie di legittima soddisfazione l'intera famiglia Salesiana.
Abbiamo seguito sempre con interesse le vicende, le ansie, le difficolt
non esigue n poche, che hanno accompagnato nel suo faticoso cam-
mino l'attuazione di questo grandioso complesso, che si presenta oggi
ai Nostri sguardi ammirati in tutta la sua imponenza e magnificenza.
Lasciate che vi esprimiamo alcuni sentimenti che questa realizza-
zione suscita nel Nostro animo.
Innanzitutto un sentimento di profonda riconoscenza al Signore,
che ha voluto donare alla giovent studiosa salesiana una residenza pi
salubre, pi raccolta, pi decorosa, pi rispondente alle accresciute
esigenze dei buoni studi ecclesiastici. E il Nostro grato animo si rivolge
anche a tutti coloro che sono stati gli strumenti delle benevole dispo-
sizioni della Provvidenza divina in quest'opera; in primo luogo ai
Superiori della Congregazione Salesiana, che con lungimirante sag-
gezza e non senza grandissimi sacrifci l'hanno ideata e realizzata; e
inoltre ai benefattori che ne hanno generosamente facilitato il felice
compimento. Dio conceda a tutti la dovuta ricompensa. In tal modo il
caro Ateneo Salesiano con i suoi cinque rami in cui si articola tutta la sua
fiorente vita accademica, col complesso armonioso e severo dei suoi
edifici, con la ricchezza delle sue attrezzature idonee alla pi aggior-
1
A. A. S. LVL 1964 pp 225 ss.
:
1166 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VI
Ad Gynecologiae atque obstetriciae disciplinae peritos, qui interfuerunt
Coetui ab Italica Societate obstetriciae artis et Gynecologiae Romae habito. *
Illustri Signori!
La vostra visita Ci molto gradita. Essa Ci procura il piacere
d'incontrare e di onorare, a Nostra volta, una schiera di persone, alle
quali sentiamo di dover tributare la Nostra stima, la Nostra ammira-
zione ed il Nostro plauso. Siete uomini di scienza ; e tanto basta perch
Noi godiamo di conoscervi e di gustare l'affinit spirituale della vostra
professione scientifica con la Nostra missione religiosa : su piani diversi
siamo, voi e Noi, orientati verso la verit : verit dell'ordine naturale,
la vostra; verit dell'ordine naturale e soprannaturale, la Nostra;
ricerca la vostra in un campo scientifico, dove l'esperienza sensibile e
la ragione trovano il loro impiego e donde ricavano le loro certezze;
ricerca la Nostra per le vie della conoscenza storica, speculativa, teo-
logica; sicuri e fieri voi delle vostre conclusioni, cos positive, ma
subito riconosciute incomplete, sia riguardo a eventuali futuri pro-
gressi, sia al mistero, sempre pi incombente, dell'essere, della vita,
dell'origine e del perch delle cose; sicuri e lieti Noi pure della luce
invisibile, che nella fede e nello spiraglio della mistica Ci dato rag-
giungere, ma sempre assetati d'una visione beatifica, di cui Ci tormenta
75 - A. A. S.
1170 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VII
Iis qui interfuerunt Coetui Internationali Bergomi habito a Sodalitate quam
Pax Christi appellant. *
VIII
Habita in Sixtina Sacra Aede, Eucharistico Sacrificio a Beatissimo Patre
concelebrato, ad Praepositum atque sodales Societatis Iesu, qui religiosae
suae communitatis generali Coetui interfuerunt. *
Dilecti Filii,
Sinite Nos dicere, sub finem huius alloquii, magnam spem Nos
ponere in vobis. Ecclesia eget adiumento vestro, atque gaudet et glo-
riatur id a filiis sinceris deditisque, ut vos estis, accipere; Ecclesia
suscipit opus, quod pollicemini, quin etiam vitam, quam offertis ; et,
cum sitis milites Christi, ad ardua et sacra certamina, in suo nomine
ineunda, nunc cum maxime vos asciscit et concitat.
Nonne animadvertitis quantis praesidiis, his ipsis temporibus, opus
sit fidei, quam aperto assensu, quam dilucida expositione, quam assidua
praedicatione, quam sapienti explanatione, quam plena amoris et magna-
nima testificatione?
Vobis confidimus, utpote valentibus testibus unius veraeque fidei.
Nonne videtis, quas opportunitates praebeat oecumenismus hodier-
nus sanctae Ecclesiae catholicae servo et apostolo necessitudines cum
aliis feliciter constituendi, colloquia prudenter serendi, interpretationes
patienter proferendi, dilatandi spatia caritatis?
Qui aptius quam vos ad haec conferent studia atque labores ea mente
ut Fratres adhuc a nobis seiuncti nos cognoscant et agnoscant, nos
audiant et gloriam, gaudium, famulatum mysterii unitatis in Christo
Domino una nobiscum participent?
Nonne inter vos erunt viri habiles, prudentes, strenui, peritissimi,
quod attinet ad mundum huius aetatis christianis principiis imbuen-
dum, quemadmodum in Constitutione pastorali, iam clarescente, descri-
bitur, quae a verbis incipit Gaudium et spesi Nonne cultum, quem
Cordi Iesu tribuitis, adhuc habebitis efficacissimum ad renovandas
mentes moresque eiusdem mundi, iuxta Concilii Oecumenici Vaticani
Secundi hortamenta, et ad creditum vobis munus fructuose exsequen-
dum, ex quo vos oportet atheismo obniti?
Nonne institutioni iuventutis in scholis medii ordinis et in studio-
rum Universitatibus, sive ecclesiasticis sive civilibus, qua summam lau-
dem et maxima merita collegistis, novo ardore incumbens? Oportet
enim memineritis tot animas teeras vobis esse creditas, quae Eccle-
siae et hominum societati, si rectis conformentur praeceptis, perma-
gnas utilitates quondam possint afferre.
Quid vero dicamus de missionibus? Nonne missiones, in quibus tot
sodales vestri iam mirandum in modum laborant, desudant, dolores
tolerant et curant, ut nomen Iesu tamquam sol salutis refulgeat, vobis,
quemadmodum olim Sancto Francisco Xaverio, a Sede Apostolica tra-
ditae sunt, cum pro certo haberet vos fore fidei praecones certissimos,
1178 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IX
Moderatoribus maioribus Familiarum Religiosarum Italiae, qui interfue-
runt Conventui sexto a Consilio Italico Antistitum maiorum Romae habito. *
2
cristiana . Rivendicato e ristabilito il concetto mistico, teologale ed
ecclesiologico della vita religiosa, sar logico, anche se non sempre
facile, ristabilire o confermare se gi in atto la complessa osservanza
delle esigenze proprie dello stato religioso, vogliamo dire la sua ascetica,
in primo luogo, fortemente orientata verso l'imitazione di Cristo, povero
e libero, e la partecipazione, ogni giorno vissuta, al suo sacrifcio reden-
3
tore ; vogliamo dire poi la sua strutturazione disciplinare, tanto biso-
gnosa d'essere e d'apparire regolare, e bisognosa fors'anche d'essere
ripensata, non gi come un rapporto arido ed imperioso, ma anche
quando deve assumere forme severe ed esercizio autorevole da una parte,
docile dall'altra, un fatto di comunione e di fraterna associazione, una
palestra di carit, un presidio ed un ausilio alla fedelt dei grandi doveri
della perfezione cristiana, un esercizio permanente di conformit alla
volont di Dio e all'esempio di Cristo, come tale cercato in chi lo pro-
pone e lo impone, e come tale accolto in chi lo eseguisce ; vogliamo dire
finalmente la sua ricchezza interiore, la sua profondit spirituale, la
sua tensione mistica ed amorosa verso l'unione, il colloquio, l'amore di
Dio.
A quest'ultimo proposito pu riferirsi il tema specifico di cotesto
Convegno de institutione sacerdotali, tema che ha posto alla vostra con-
siderazione una questione interessantissima, quella del rapporto fra
vita religiosa e sacerdozio. Abbiamo notizia della cos detta proble-
matica, che oggi, sia nella controversia dottrinale, sia nell'attuazione
pratica, tale rapporto va sperimentando. Pensiamo che i vostri studi e le
vostre discussioni avranno giovato a chiarire i termini, del resto molto
chiari, della questione ; e avranno agevolato la vostra adesione agli inse-
gnamenti conciliari su questo punto. E non far meraviglia a nessuno
lo farebbe il contrario ! se il Nostro pensiero conforme a quello
che si desume dai documenti conciliari.
E cio parliamo confidenzialmente - : di per s lo stato religioso
non implica n esige il Sacerdozio. Esso costituisce uno stato completo
4
di professione dei consigli evangelici . Esso non intermedio tra la
condizione clericale e laicale, se si riguardi la divina e gerarchica costi-
tuzione della Chiesa, ma da entrambe le parti alcuni fedeli sono chiamati
2
Const. dogm. de Ecclesia, Lumen gentium, n. 14.
3
Cfr. Col. 1, 24.
4
Decr. de accommodata renovatione vitae religiosae, Perfectae caritatis, n. I o .
Acta Pauli Pp. VI 1181
da Dio a fruire di questo dono speciale nella vita della Chiesa e ad aiu-
5
tare, ciascuno a suo modo, la sua missione salvifica .
Di fatto, tuttavia, nella vita della Chiesa, la professione religiosa
stata associata al Sacerdozio.
s
Const. dogm. de Ecclesia, Lumen gentium, n. 43.
6
Cfr. Decret. Perfectae caritatis, n. 15.
7
Cfr. Contemplation et sacerdoce in Angelicum, 42 (1965).
5
Dial., I V , 59, PL 11, 428.
]182 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
quale sempre un atto di Cristo e della sua Chiesa, anche quando non
9
possibile che vi assistano i fedeli .
9
Decret, de Presbyterorum ministerio et vita. Presbyterorum Ordinis, n. 13.
10
Decret. Perfectae caritatis, n. 8.
11
Cfr. ibid., nn. 8 e 9.
Acta Pauli Pp. VI 1183
X
Ad Excellentissimum Virum Hossein Ghods Nakhai, Iraniani Imperii apud
Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras
concrediti muneris testes tradentem. *
NUNTIUS RADIOPHONICUS
Amadsimos Hijos :
1
Eph. 2, 14.
76 - A. A. S.
1186 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
DECRETUM
P. Parente, Secretarius
Sacra Congregatio Consistorialis 1187
i
PROVISIO ECCLESIARUM
CAESENATENSIS
DECRETUM
Primicerii Dignitas in Capitulo Collegiali ecclesiae S. Christophori in
pago Longiano erigitur.
III
TORNACENSIS - GANDAVENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
IV
CAXIENSIS ;
DECRETUM
De mutatione nominis dioecesis
Cum sedes Episcopi Caxiensis extet in Urbe quae nunc vulgo appel-
latur Caxias do Sul, Excimus P. D. Benedictus Zorzi, Episcopus eius-
dem dioecesis, ad quaslibet semovendas ambiguitates, ab Apostolica
Sede expostulavit ut nomen dioecesis sibi commissae immutaretur in
illud usui communi pressius respondens.
Sacra Congregatio Consistorialis, praehabito favorabili voto Excmi
P. D. Sebastiani Bggio, Archiepiscopi tit. Ephesini et in Brasilia
Apostolici Nuntii, vigore specialium facultatum sibi a Ssmo Domino
Nostro Paulo Divina Providentia Pp. VI tributarum, praesenti De-
creto statuit ut dioecesis Caxiensis posthac Caxiensis Australis nuncu-
petur, eiusque pro tempore Episcopus item Caxiensis Australis no-
minetur.
Quibus super rebus praesens edit Consistoriale Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 19 mensis Octobris anno 1966.
PROVISIO ECCLESIARUM
DECRETUM
SACRA C O N G R E G A Z I O N E D E I R I T I
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
A s s i s t e n t i al S o g l i o Pontificio :
15 agosto
1966. S. E. Revma Monsig. Poirier Francesco, Arcivescovo tit.
di Lemno.
S. E. Revma Monsig. Robert Paolo Sansone, Vescovo tit.
di Castra di Galba.
7 settembre S. E. Revma Monsig. Dupont Andrea, Vescovo di Bobo-
; Dioulasso.
22 S. E. Revma Monsig. McQuaid Giovanni Carlo, Arcive-
scovo di Dublin.
S. E. Revma Monsig. Moynihan Denis, Vescovo di Kerry.
P r o t o n o t a r i A p o s t o l i c i ad instar participantium/
ONORIFICENZE
NECROLOGIO
I
INDEX GENERALIS ACTORUM
( A N . E T VOL. L V I I I )
CONCILII OECUMENICI VATICANI II SOL- EPISTULAE, 47, 50, 135, 205, 289, 290,
LEMNIS EXITUS, 5. 292, 356, 477, 479, 631, 797, 876, 877,
1141, 1142, 1143.
EPISTULA ENCYCLICA, 745.
NUNTIUS GRATULATORIUS, 635.
EPISTULAE APOSTOLICAE, 609, 750.
77 - A. A. S.
1202 Index generalis actorum
in Pro-Nuntiaturis Apost., 111, 175, 253, 410, 534, 667, 925, 926; in Delegationes
Apost., 667, 925; in Secretariatu ad unitatem Christianorum fovendam, 534; in Secre-
tariatu pro non-credentibus, 254, 534, 1199; Observator apud UJST.E.S.C.O., 811.
Episcopi adsistentes Solio: 253, 410, 534, 668, 811, 1198.
Protonotarii Apost, de numero partie. : 175, 410.
Protonotarii Apost, ad instar participantium: 111, 253, 410, 534, 668, 811, 1198.
Praelati domestici: 254, 334, 411, 535, 668.
Cubicularii intimi supra numerum: 335, 413, 463, 536, 603, 670.
Cubicularius intimus supra numerum ab ense et lacerna : 603.
Oubicularii honoris: 538, 604, 672.
Cubicularius honoris extra Urbem : 538.
Advocatus S. Consistorii: 534.
Cappellani secreti honoris: 538, 604.
Cappellanus honoris extra Urbem : 538.
E Supremo Ordine Militiae D. N. Iesu Christi: 336.
E Militia Aurata: 464.
Ex Ordine Piano: Collare, 176, 538; Gran Croce, 176, 672, 1199; Placca, 812; Cava-
lierato, 414, 812.
Ex Ordine S. Gregorii Magni: Gran Croce, ci. civ., 336, 464, 538, 672, 1200; Com-
menda con Placca, ci. civ., 414, 604, 812; Commenda con Placca, cl. mil., 812; Placca,
ci. civ., 414, 812; Commenda, ci. civ., 414, 604, 812; Commenda cl. mil., 416, 605, 813;
Cavalierato ci. civ., 539, 605, 813; Cavalierato cl. mil., 541, 606, 815.
Ex Ordine S. Silvestri Papae: Gran Croce, 176, 336, 464, 672, 1200; Commenda con
Placca, 541, 606, 926; Placca, 541, 606, 926; Commenda, 541, 606, 926; Cavalierato, 543,
608, 815, 928.
n
INDEX DOCUMENTORUM
CHRONOLOGICO ORDINE DIGESTUS
I - A C T A P A U L I PP. VI
I - IN SOLLEMNI RITU
CONCLUDENDI CONCILII OECUMENICI VATICANI II
PAG.
1965 Dec. 8 Summi Pontificis Allocutio post lectum Evangelium in Missa . 5
Summi Pontificis verba, Eucharistico Sacrificio peracto . . . 8
II - EPISTULA ENCYCLICA
IV - LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
1965 Dec. 7 Altissimi cantus. - Septimo exeunte saeculo a Dantis Aligherii ortu 22
1966 Ian. 3 Finis Concilio. - Commissiones quaedam postconciliares consti-
tuuntur 37
25 Verbi Dei. - Sacrarum contionum series Romae in Basilica Libe-
riana quotannis habenda instituitur 113
Febr. 2 Romanae Urbis. - Romanae dioecesis ordinatio ad horum dierum
necessitates aptius accommodatur 115
8 Peculiare ius. - De altaris Pontificii usu in Patriarchalibus Basi-
licis Romanis . 119
Apr. 15 Equestres Ordines. - De Ordinum Equestrium dignitate iis defe-
renda qui Civitatibus praesunt 341
Maii 3 Summi Dei beneficio. - Iubilaeum extraordinarium, Constitutione
Apostolica Mirificus eventus indictum, prorogatur . . . 337
Index documentorum chronologico ordine digestus 1205
PAG.
1966 Iun. 10 Munus apostolicum. - Vacatio legis prorogatur quorundam Decre-
torum Concilii Oecumenici Vaticani II 465
15 De Episcoporum muneribus. - Normae Episcopis impertiuntur ad
facultatem dispensandi spectantes 467
Aug. G Ecclesiae Sanctae. - Normae ad quaedam exsequenda SS. Concilii
Vaticani II Decreta statuuntur 757
V - CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
PAG.
riis a vicariatu apostolico de Fernando Po detractis, novus
vicariatus apostolicus conditur, Rivi Muniensis nomine . . 421
1965 Aug. 9 RUBAGANSIS - ARCIS PORTAL (Hoimanae). Quo aptius. - Diviso ter-
ritorio archidioecesis Rubagansis et dioecesis Arcis Portal,
nova Ecclesia conditur, Hoimana nomine . . . . . . 423
Oct. 1 2 VASHINGTONENSIS. Fidelium Christianorum. - In Foederatis Ameri-
cae Septemtrionalis Civitatibus nova provincia ecclesiastica
constituitur, Vashingtonensis nomine 424
1 4 SAIGONENSIS (Xuanlocensis). Dioecesium partitiones. - Quibusdam
detractis territoriis ex archidioecesi Saigonensi, nova in Vietna-
mensi regione dioecesis conditur, Xuanlocensis nomine . . 426
GUAMENSIS (Aganensis). Centenario anno. - Vicariatus apostolicus
Guamensis ad gradum dioecesis attollitur, Aganensis nomine 428
SAIGONENSIS (Phucuongensis). In animo. - Nonnullis territoriis ab
archidioecesi Saigonensi detractis, nova dioecesis conditur,
Phucuongensis appellanda 545
IOANNESBURGENSIS (de Transvaal Occidentali). Cum vita. - Quibus-
dam detractis territoriis a dioecesi loannesburgensi, nova con-
ditur praefectura apostolica, de Transvaal Occidentali ap-
pellanda 547
2 0 CZESTOCHOVIENSIS. Rationabile obsequium. - In urbe Wielun, in
dioecesi Czestochoviensi, Capitulum collegiale restituitur in
templo Visitationis Beatae Mariae Virginis 548
Dec. 1 6 DE PONTA GROSSA ET ALIARUM (Guarapuavensis). Christi vices. - Qui-
busdam territoriis dioecesium de Ponta Grossa, Campi Mora-
nensis et Toletanae in Brasilia nova conditur dioecesis Guara-
puavensis 550
1 8 BAMBARITANAE. In vitae. - Nova dioecesis in republica Medio-Afri-
cana conditur, Bambaritana nomine 552
DE THAILANDIA. Qui in fastigio. - In Thailandia sacra episcopalis
Hierarchia constituitur 554
S. LUDOVICI SENEGALENSIS (Nouakchottensis). Peramplum territo-
rium. - Separato a praefectura apostolica Sancti Ludovici Sene-
galensis quodam territorio, nova dioecesis conditur, Nouakchot-
tensis appellanda . 557
1966 Ian. 3 AHWAZ CHALDAEORUM (Sehnaensis Chaldaeorum). Ex quo. - De-
tractis nonnullis territoriis ab archidioecesi Sehnaensi Chal-
daeorum, nova conditur archidioecesis, quae vulgato nomine
Ahwaz Chaldaeorum cognominabitur 558
AMIDENSIS CHALDAEORUM. Chaldaici ritus. - Episcopalis Sedes Ami-
densis Chaldaeorum, in Turcarum ditione, ad archiepiscopalis
gradum attollitur 560
1 0 FODINENSIS (Maldonadensis - Orientalis Orae). Novas constituere. -
Quibusdam distractis territoriis a dioecesi Fodinensi, nova con-
ditur Sedes cathedralis, Maldonadensis - Orientalis Orae ap-
pellanda 561
EXARCHATUS APOSTOLICUS PRO FIDELIBUS RITUS BYZANTINI MELKITARUM.
Byzantini MelJcitarum. - In Foederatis Americae Septemtrio-
nalis Civitatibus exarchatus apostolicus constituitur pro fideli-
bus byzantini Melkitarum ritus 563
22 DE FAIRBANKS - JUNELLENSIS (Ancoragiensis). Quam verae. - De-
tractis quibusdam territoriis ex Ecclesiis cathedralibus De Fair-
banks et Junellensi, nova Ecclesia conditur metropolitana
Ancoragiensis nomine. Nova praeterea constituitur provincia
ecclesiastica eodem nomine Ancoragiensi 615
Febr. 1 KABALENAE. Quod Sacrum. - Nova dioecesis in Ugandensi territorio
conditur, nomine Kabalena 565
15 PUSANENSIS (Masanensis). Siquidem catholicae. - Quibusdam de-
tractis territoriis a dioecesi Pusanensi, in Corea, nova dioecesis
constituitur, nomine Masanensis 617
S. LUDOVICI SENEGALENSIS. Christi Ecclesia. - Praefectura apostolica
S. Ludovici Senegalensis ad gradum dioecesis extollitur, iisdem
nomine atque finibus 619
17 Paenitemini 177
Mart. 25 HERMOSILLENSIS - TIGIUANANSIS (Mexicalensis). Qui secum. - Ab
Ecclesiis Hermosillensi atque Tigiuanansi quaedam territoria
Index documentorum chronologico ordine digestus 1207
PAG.
detrahuntur, quibus nova dioecesis constituitur, Mexicalensis
appellanda . 620
1966 Aug. 25 CHIHUAHUENSIS ET ALIARUM (Materiensis). In Christi. - Quibus-
dam territoriis separatis ex Ecclesiis Chihuahuensi, Civitatis
Juarezensis et Civitatis Obregonensis, nova praelatura consti-
tuitur, Materiensis appellanda 623
26 CHAMBERIENSIS ET ALIARUM. Animorum bonum. - Dioeceses Mauria-
nensis et Tarantasiensis, in Sabaudiae regione, metropolitanae
Sedi Chamberiensi aeque principaliter uniuntur 625
30 MARACAIBENSIS. Regimine suscepto. - Nova provincia ecclesiastica
in Venetiola conditur, cuius metropolitana Sedes Maracaiben-
sis erit 788
BARQUISIMETENSIS. Sedi Apostolicae. - Nova constituitur in Vene-
tiolana Republica provincia ecclesiastica, cuius caput est Eccle-
sia metropolitana Barquisimetensis 789
Maii 3 LULUABURGENSIS - KABINDANSIS (Mbuji - Mayensis). Qui benignis-
simo. - Detractis quibusdam territoriis ab Ecclesiis Lulua-
burgensi et Kabindansi, nova dioecesis conditur, Mbuji -
Mayensis nomine . . . . . . . . 865
4 DE FERNANDO PO (Sanctae Isabellae). Nonnulla incrementa. -
Vicariatus apostolicus de Fernando Po, in Guinea Aequato-
riali, ad gradum dioecesis evehitur, nomine Sanctae Isabellae 791
BATANSIS (Rivi Muniensis). Christi mandatum. - Vicariatus apo-
stolicus Rivi Muniensis ad dignitatem dioecesis evehitur, Ba-
tansis appellandae 867
Iun. 7 KIMBERLISIENSIS (Broomensis). Evangelicam legem. - Vicariatus
apostolicus Kimberlisiensis ad gradum et dignitatem dioecesis
attollitur, nomine Broomensis 868
. MAIDUGURIENSIS. Id semper fuit. - Praefectura apostolica Maidu-
guriensis ad gradum et dignitatem dioecesis evehitur, servato
nomine atque finibus 1121
25 GALVESTONIENSIS - HOUSTONIENSIS (Bellomontensis). Hortatione illa. -
Divisa dioecesi Galvestoniensi - Houstoniensi, nova inde efficitur
dioecesis Bellomontensis appellanda . . . . . . . 1123
29 PALMIRANAE - CALIENSIS (Buguensis). Apostolico muneri. - Quibus-
dam territoriis ab archidioecesi Caliensi et dioecesi Palmirana
separatis, nova in Columbiana Republica dioecesis conditur,
Burguensis appellanda 1125
30 PIURENSIS ET ALIARUM. Sic ut pater familias. - Piurensis Ecclesia
ad dignitatem metropolitanae Sedis evehitur novae provinciae
ecclesiasticae eiusdem nominis 1127
AYACUQUENSIS. Suprema ea. - In Peruviana Republica nova conditur
provincia ecclesiastica, nomine Ayacuquensis 1128
HUANCAYENSIS. Quam sit. - In Peruviana Republica nova provincia
ecclesiastica constituitur, nomine Huancayensis . . . . 1130
VI - LITTERAE APOSTOLICAE
PAG.
1965 Maii 22 Urbi in aeternum. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris paroe-
cialis ecclesia Sancti Camilli in Urbe exornatur 199
Iul. 3 Recentioris architecturae. - Titulus et privilegia Basilicae Minoris
paroeciali templo Ssmi Cordis Christi Regis in Urbe confe-
runtur 275
Sept. 18 Cathedrale templum. - Titulus ac privilegia Basilicae Minoris
cathedrali ecclesiae Varmiensi conferuntur 277
Lumen Hispaniae. - Sancta Teresia a Iesu, Virgo, principalis
Patrona Hispanicorum Catholicorum Scriptorum eligitur . . 278
20 Studiosi adulescentes. - Beata Maria Virgo a Guadalupe principalis
Patrona studiosae Peruvianae iuventutis eligitur 280
25 Urbs Barbacena. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia
S. Ioseph Opifici sacra et in urbe Barbacena posita, intra fines
archidioecesis Marianensis, honestatur 792
Oct. 9 Principi militiae. - Titulus et privilegia Basilicae Minoris paroeciali
ecclesiae S. Michaelis Archangeli in oppido Altenstadt, intra
fines dioecesis Augustanae Vindelicorum, tribuuntur . , . 281
23 Amor dulcissimus. - Beata Maria Virgo, de Vallevenaria vulgo
appellata, praecipua Patrona totius dioecesis Calaguritanae
et Calceatensis-Logrognensis renuntiatur 429
26 Quam Matrem. - Beata Maria Virgo, Nossa Senhora dos Praze-
res vulgo appellata, praecipua archidioecesis Maceiensis Pa-
trona eligitur 431
27 Quantum utilitatis. - Nuntiatura Apostolica in Cheniana Republica
erigitur 131
Regina pacis. - Beata Maria Virgo, vulgo Nossa Senhora da
Oliveira appellata, principalis Patrona, Sanctus autem Ioseph,
Deiparae Sponsus, ac Sanctus Sebastianus Martyr secundarii
Patroni dioecesis Oliveirensis constituuntur 432
Nov. 9 Quiti, urbis. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia Sancti
Francisci Assisiensis in urbe Quito honestatur 433
39
19 Pietatis certum. - Sanctus Pontianus Papa et Martyr secundarius
Patronus pro civitate et archidioecesi Platensi constituitur . . 435
PAG.
1965 Dec. 11 Illustri laude. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia
569
Camposinae urbis. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia
cathedralis Camposina honestatur 570
15 Studio christianae. - Apostolica Nuntiatura apud Melitensem Civi-
133
20 Christi famulo. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris urbana
ecclesia Sancti Andreae Apostoli de Valle decoratur . 284
27 Quae omnia. - Apostolica Nuntiatura apud Paehistianiam erigitur 134
1966 Ian. 4 Quo firmiora. - Internunatura Apostolica in Republica Arabica
203
Febr. 2 Quam sedem. - Apostolica Nuntiatura apud Rempublicam Arabi-
204
16 Singulari consensione. - Apostolica Nuntiatura apud Finnicam Civi-
205
Mart. 7 Quae publica. - Apostolica Nuntiatura apud Liberiani erigitur . 348
12 Clarissimum dederunt. - Titulus ac privilegia Basilicae Minoris
templo oppidi Iaroslaviae, Beatae Mariae Virgini Dolorosae
628
14 Quo firmiores. - Internunatura Apostolica Senegaliensis ad Nun-
349
20 Flores edens. - Rosa Aurea Basilicae Beatae Mariae Virginis a
Guadalupe, intra fines archidioecesis Mexicanae positae, tri-
475
21 Praeclara sedes. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia
Beatae Mariae Virginis a Catena in oppido Lauriniano, intra
629
25 Amicae necessitudinis. - Apostolica Nuntiatura apud Iranianum
350
Apr. 17 .Bonum oboedientiae . - Venerabilis Dei Famulus Ignatius a San-
cta Agatha, sacerdos professus Ordinis Fratrum Minorum Ca-
351
30 Populus Hailianus. - Beata Virgo Maria, quae vulgo Notre-Dame
du Perptuel Secours appellatur, praecipua ecclesiasticae Hai-
tianae provinciae Patrona eligitur . 1131
Maii 14 Singulari pietate. - Beata Maria Virgo Pea de Francia vulgo
appellata, principalis caelestis Patrona civilis provinciae Sal-
794
21 Quantum utilitatis. - Nuntiatura Apostolica in Republica Mala-
477
Iun. 4 Sedes religionis. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris paroecia-
lis ecclesia Beatae Mariae Virginis de Mongui , dioecesis Dui-
796
14 Communi cum utilitate. - Nuntiatura Apostolica in Iaponia erigitur 630
25 Lutetiae Parisiorum. - Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris Pari-
siense templum Beatae Mariae Virginis a Perpetuo Succursu
870
Nursia, amoena. - Titulus ac privilegia Basilicae Minoris Nursinae
ecclesiae Sancti Benedicti Abbatis, Europae Patroni, conferuhtur 871
Praenobile templum. - Titulus ac privilegia Basilicae Minoris tri-
buuntur ecclesiae paroeciali B. Mariae Virgini Immaculatae di-
catae et in oppido Elorrio exstanti, Flaviobrigensis dioecesis 1133
Iul. 20 Tonsoriam artem. - Sanctus Martinus de Porres, Confessor, eligitur
primarius Patronus omnium Italicorum Tonsorum ac Tonstri-
873
Aug. 30 Optimo sane. - Apostolica Nuntiatura apud Turcarum Rempubli-
874
Sept. 5 Haud multum. - Apostolica Nuntiatura apud Coreanam Rempubli-
875
Oct. 14 Quantum utilitatis. - Nuntiatura Apostolica in Iraquiana Republica
1134
VII - CONVENTIONES
PAG.
II. Circa la soppressione dell'Alta Scuola Filosofico-Teologica di
Frisinga e la formazione scientifica degli studenti di Teolo-
gia Cattolica presso l'Universit di Monaco 1138
IX - EPISTULAE
PAG.
Sept. 8 Advolat sueto. - Ad Emum P. D. Laurentium titulo S. Leonis I
Papae S. R. E. Cardinalem Jaeger, Archiepiscopum Paderbor-
nensem, quinque condentem lustra a suscepta episcopali conse-
cratione . . . 1141
Novimus tibi. - Ad Emum P. D. Aloisium titulo S. Mariae Novae
S. R. E. Cardinalem Concha, Archiepiscopum Bogotensem,
decem exacta lustra celebraturam, ex quo sacerdotio auctus est 1142
21 Cum iam. - Ad Emum P. D. Iosephum S. R. E. Cardinalem Piz-
zardo, Praefectum S. Congregationis Seminariis Studiorumque
Universitatibus praepositae, cum Romae Congressus Internatio-
nalis de Theologia Concilii Vaticani Secundi haberetur . . . 8T7
Oct. 30 Est cur laetemur. - Emo P. D. Iosepho titulo S. Honuphrii in
Ianiculo S. R. E. Cardinali Garibi et Rivera, Guadalaiarensi
Archiepiscopo, quem Legatum eligit ad Missionalem ex univer-
sa Mexicana Natione agendum Conventum 1143
X - NUNTIUS GRATULATORIUS
XI - HOMILIAE
XII - ALLOCUTIONES
1966 Ian. 6 Habita in Vaticana Basilica, die festo Epiphaniae Domini, quo
Summus Pontifex sexaginta duobus sacrorum alumnis e Pont.
Collegio Urbaniano de Propaganda Fide Presbyteratus Ordinem
contulit 137
8 Ad Excellentissimus Viros e Legatorum Coetu apud Sedem Aposto-
licam, novo ineunte anno felicia ac fausta Beatissimo Patri
ominatos 141
10 Ad Excellentissimum Virum Philippum Pullicino, primum Meliten-
sis Civitatis apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Lega-
tum, Summo Pontifici Litteras crediti muneris testes tradentem 146
13 In Aula Clementina habita ad Patricios Nobilesque Romanos, novo
ineunte anno Beatissimo Patri cuncta felicia ominantes . . 147
18 Ad Excellentissimum Virum Iosephum Njuguna Karanja, primum
Chenianae Reipublicae apud Sedem Apostolicam cum auctori-
tate Legatum, qui Summo Pontifici Litteras concrediti muneris
fidem facientes tradidit . 151
25 Ad Praelatos Auditores, Officiales et Advocatos Tribunalis Sacrae
Romanae Rotae, novo litibus iudicandis ineunte anno coram
admissos 152
29 Ad Praesides, Moderatores et diurnarios scriptores e Sodalitate
v. d. Unione Cattolica della Stampa Italiana . . . . 155
31 Ad Emos Patres Cardinales et Excmos Praesules e Commissione
Centrali de coordinandis post Concilium laboribus et Concilii
decretis interpretandis, cum opus ipsis creditum inchoarent . 159
Ad Praesides, moderatores et sodales Consiliorum Sodalitatis a
Dante Alagherio 210
Febr. 5 Ad sodales Congregationis Missionariorum Oblatorum Beatae Ma-
riae Virginis Immaculatae, qui generali religiosae suae commu-
nitatis Consilio interfuerunt 214
Ad claros viros e Consilio Europaeo Sodalitatis v. d. Jeunesse
tudiante Catholique 215
12 Mulieribus quae interfuerunt Coetui tertio et decimo a Sodalitate
v. d. Centro Italiano Femminile Romae habito . . . . 218
21 In Aede Sixtina habita Romano Clero et quadragenaria temporis in
Urbe oratoribus 225
23 Habita in Vaticana Basilica, primo quadragesimalis temporis die,
ad christifideles coram admissos, ab ipso Summo Pontifice bene-
dictionis cinerum sacro ritu peracto iisdemque cineribus pie
receptis 229
24 Ad Excellentissimum Virum Iamsed Gustadji Kkaras, Pachistaniae
apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo
Pontifici Litteras demandati muneris testes tradentem . . . 232
Mart. 8 Iis qui coetibus interfuerunt Romae habitis a Consilio v. d. Co-
mitato permanente dei Congressi internazionali per l'apostolato
dei laici 298
20 In Aede Sixtina habita, ad Emum P D. Carolum Cardinalem Con-
falonieri, Summi Pontificis Legatum, et ad ceteros qui ritui
interfuerunt benedictionis Rosae ex auro conflatae, quae perillu-
stri Mariali templo Beatae Mariae Virginis a Guadalupe tribui-
tur asservanda 301
21 Ad Excellentissimum Virum Iosephum Saragat, Reipublicae Ita-
licae Praesidem, in Aedibus Quirinalis collis habita . . . . 303
23 Ad Reverendissimum et Honoratissimum Dominum Michaelem
Ramsey, Archiepiscopum Cantuariensem, Ecclesiae Anglicanae
in Magna Britannia Primatem et Communionis Anglicanae
Praesidem, in Aede Sixtina habita, ubi comiter Beatissimus
Pater illum excepit, ut fraterno animo salutem sibi imperti-
rent 306
25 Ad Consultores Pontificii Consilii instrumentis communicationis
socialis praepositi, Romae commissi muneris causa coetus
habentes 308
28 Ad Excellentissimum Virum Theodoricum Sattler, Foederatarum
Germaniae Civitatum liberis cum mandatis Legatum, Summo
Pontifici Litteras concrediti muneris testes tradentem . . 310
31 Ad Excellentissimum Virum Alfredum Flores Surez, Bolivianae
Reipublicae cum auctoritate Legatum, cum Summo Pontifici
Litteras demandati muneris fidem facientes tradidit . . . . 311
Index documentorum chronologico ordine digestus 1213
PAG.
1966 Apr. 16 Iis qui interfuerunt Coetui Internationali Latinis litteris ac lin-
guae fovendis, Romae habito cura Instituti Romani studiis pro-
vehendis 359
In aedibus Capitolinis habita ad Romanae Civitatis Magistrum,
Administratorum Coetum, aliosque Urbis honorabiles Viros,
quibus Beatissimus Pater grati animi sensus pandit, post cele-
bratum Oecumenicum Concilium 362
17 Clero et Christifidelibus habita in Basilica Vaticana, iis praesertim
qui e regione Pedemontana Romam peregrinati sunt, ut sollemni
ritui beatificationis Ven. Famuli Dei Ignatii a Sancta Agatha
interessent 367
21 Ad Excellentissimum Virum Otso Wartiovaara, Reipublicae Fin-
nicae cum auctoritate Legatum, Summo Pontifici Litteras con-
crediti muneris testes tradentem 371
23 Ad sodales Pontificii Collegii Sophorum, qui interfuerunt Coetui per
hebdomadam habito, proposita quaestione: Les forces mol-
culaires . . . . 372
Habita in Patriarchali Archibasilica Lateranensi, ad ecclesiasticos
viros e Romana Curia, qui tribus contionibus interfuerunt, ut
plenariam Extraordinarii Iubilaei Indulgentiam lucrarentur . 377
28 Moderatoribus atque sodalibus e Consilio v. d. Comit Olympi-
que International , Romae coetus habentibus 382
Maii .1 Calendis maiis habita sodalibus e Christianorum Italicorum Opi-
ficum Consociatione, qui Sacro interfuerunt a Beatissimo Patre
in Vaticana Basilica peracto, in festo S. Ioseph Opificis . . 387
9 Iis qui interfuerunt Conventui vicesimotertio habito a Consocia-
tione v. d. Fdration Abolitionniste Internationale . . . 439
11 Sodalibus societatum caritati exercendae, Romae coetus habentibus
post promulgatam Pastoralem Constitutionem Gaudium et
spes 441
12 Ad Excellentissimum Virum Petrum Bigayimpunzi, primum Bu-
rundiae apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum,
Summo Pontifici Litteras concrediti muneris testes tradentem 443
13 Moderatoribus e singulis nationibus et membris summorum Consi-
liorum Pont. Operum Missionalium, Romae annuum Coetum
habentibus 480
15 Habita in Basilica Vaticana, Eucharisticum sacrificium Beatissimo
Patre peragente, ad Polonos qui e variis terrarum orbis regio-
nibus Romam peregrinati sunt, sacri Millennii suae Nationis
celebrandi causa 483
16 Sacris Virginibus e Sodalitate Antistitarum maiorum, quae inter-
fuerunt generali decimoquarto Coetui Romae habito . . . 488
. 22 Ad opifices e variis nationibus habita in Vaticana Basilica, cum
sollemnia agerentur, septuagesimo quinto anno volvente post-
quam Leo Pp. XIII Litteras Encyclicas Rerum novarum
edidit 492
24 Ad Excellentissimum Virum Renatum Schick Gutirrez, Nicara-
quanae Reipublicae Praesidem 497
A Beatissimo Patre habita, cum Coetui interesset Commissionis
Centralis de coordinandis post Concilium laboribus et Concilii
decretis interpretandis 498
^ 28 Moderatoribus ceterisque operam navantibus incepto v. d. Cursil-
los de Cristiandad, qui e multis nationibus interfuerunt Con-
ventui Romae habito . 500
Iun. 4 Excmo Viro Reipublicae Columbianae apud Sedem Apostolicam
Legato et aliquot illius Nationis christifidelibus, a Beatissimo
Patre coram admissis, ut ritui interessent primarii lapidis
fausta precatione lustrati cuiusdam templi Bogotae exaedi-
ficandi 504
7 Religiosis viris ex Instituto Fratrum Scholarum Christianarum, qui
Generali suae communitatis Conventui interfuerunt . . . 506
14 Religiosis viris e Congregatione Sacerdotum a Sacro Corde Iesu,
qui Romae interfuerunt Generali suae communitatis Coetui . 509
16 Ad Excellentissimum Virum Mohamad Nazir Isa Datuk Basa Nan
Balimo, Reipublicae Indonesiae cum auctoritate Legatum, qui
Summo Pontifici Litteras concrediti muneris fidem facientes
tradidit 512
1214 Index documentorum chronologico ordine digestus
PAG.
1966 Iun. 20 Ad Excellentissimum Virum Ioannem Schwarzenberg, Reipublicae
Foederatarum Austriae Civitatum cum auctoritate Legatum,
Summo Pontifici Litteras demandati muneris testes tradentem . 512
23 Ad Excmos Praesules Italicorum Episcoporum Coetus, qui Romam
convenerunt ut Conventui primo post exactam Oecumenicam
Synodum interessent, nova de eo Coetu condita lege . . . 571
24 Eminentissimis Sacri Collegii Cardinalium Patribus, Summo Pon-
tifici die nominali felicia ac fausta ominantibus 579
25 Delegatis viris, qui interfuerunt Coetui secundo Mediolani habito a
Consilio v. d. Conseil d'administration du Programme des
Nations-Unies pour le dveloppement 587
27 Delegatis viris, qui interfuerunt Coetui ex omnibus nationibus v. d.
Confrence mondiale sur la Rforme agraire 591
Iul. 3 Habita in Basilica Vaticana, ubi septuaginta Diaconi a Summo
Pontifice Sacerdotio aucti sunt, in America Latina sacrum
acturi ministerium 635
8 Episcoporum Delegatis et Sacerdotibus consiliariis Italicae Sodali-
tatis ab Actione Catholica, qui Conventui interfuerunt Romae
habito 640
il Iis qui interfuerunt Coetui v. d. Simposio a theologis doctisque
viris habito de originali peccato 649
12 Moderatoribus atque sodalibus Ordinis Fratrum Minorum Conven-
tualium, qui Romae interfuerunt Generali suae communitatis
Coetui 645
Aug. 17 Christifidelibus coram admissis habita 799
Sept. 10 Iis qui interfuerunt Conventui primo Romae habito a Sodalitate
Internationali hominibus tutandis a nocentibus radiis . . . 802
13 Ad Excellentissimum Virum Juraey Magalh&es, Foederatarum Bra-
siliae Civitatum ab exteris negotiis 803
15 Ad Excellentissimum Virum EI Hadj Ahmadou Ahidjo, Cameru-
nensis Reipublicae Praesidem 805
23 Ad Excellentissimum Virum Tullium Franco y Franco, Dominicia-
nae Reipublicae apud Sedem Apostolicam cum auctoritate
Legatum, Summo Pontifici Litteras demandati muneris testes
tradentem 881
24 Iis qui interfuerunt Conventui Internationali Romae habito a Soda-
litate v. d. Fdration Mondiale des Sourds 883
30 Ad Revmos Abbates et Priores Conventuales universae Confoedera-
tionis Congregationum Ordinis S. Benedicti, ad communia
consilia habenda Romae congregatos . 884
Oct. 1 Excmis Praesulibus ceterisque Theologis Viris, qui interfuerunt
Conventui ex omnibus nationibus Romae habito de Theologia
Concilii Vaticani Secundi . . . . . 889
Ad Excellentissimum Virum Petrum Iosephum Frias, Reipublicae
Argentinae apud Sedem Apostolicam liberis cum mandatis Le-
gatum, qui Summo Pontifici Litteras concrediti muneris fidem
facientes tradidit . 896
4 In Petriano foro habita, Summo Pontifice Sacrum peragente, die
per totum terrarum orbem precationi dicato ad pacem inter
homines impetrandam a Deo 898
6 Ad Excellentissimum Virum Nyemba Wales Mbekeani, Summo
Pontifici demandati muneris testes tradentem Litteras, quibus
primum apud Sedem Apostolicam Reipublicae Malaviensis libe-
ris cum mandatis Legatus constituitur . 902
8 Iis qui interfuerunt Coetui sexto Romae habito a Sodalitate Inter-
nationali Biologiae Clinicae 902
10 Ad Excellentissimum Virum Chang-Huan Shen, Sinensis Reipubli-
cae apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Summo
Pontifici concrediti muneris testes tradentem Litteras . . . 905
13 Emis Patribus Cardinalibus, Excmis Praesulibus et disciplinae
liturgicae cultoribus e Consilio ad exsequendam Constitutionem
de Sacra Liturgia, septimum plenarium Coetum habentibus . ,1145
14 Iis qui interfuerunt Conventui quinto Romae habito a Societate
Internationali Stomatologica 1150
24 Iis qui interfuerunt Coetui Romae habito a Consilio Consultorum
Coniunctorum Nationum scientiae technicaeque disciplinae pro-
gressioni aptandis 1153
Index documentorum chronologico ordine digestus 1215
PAG.
1966 Oct. 28 Sacrarum virginum Benedietinarum Antistitis e variis in Italia
monasteriis, quae Romam convenerunt, ut religiosae vitae cau-
sas pertractarent 1155
29 Habita in Pont. Athenaeo Societatis S. Francisci Salesii, cum nova
Romae illius Athenaei sedes a Beatissimo Patre inaugurata est 1162
Ad Gynecologiae atque obstetriciae disciplinae peritos, qui inter-
fuerunt Coetui ab Italica Societate obstetriciae artis et Gyne-
cologiae Romae habito 1166
Nov. 2 Iis qui interfuerunt Coetui Internationali Bergomi habito a Soda-
litate quam Pax Christi appellant 1170
16 Habita in Sixtina sacra Aede, Eucharistico Sacrificio a Beatissimo
Patre concelebrato, ad Praepositum atque sodales Societatis
Iesu, qui religiosae suae communitatis generali Coetui inter- .
fuerunt 1172
18 Moderatoribus maioribus Familiarum Religiosarum Italiae, qui
interfuerunt Conventui sexto a Consilio Italico Antistitum maio-
rum Romae habito 1178
Dec. 1 Ad Excellentissimum Virum Hossein Ghods Nakhai, Iraniani Im-
perii apud Sedem Apostolicam cum auctoritate Legatum, Sum-
mo Pontifici Litteras concrediti muneris testes tradentem . 1183
1966 Apr. 13 Beatissimus Pater finem facit oecumenico dialogo, ope radio te-
levisifici inventi habito ab honorattssimis Ecclesiarum Christia-
narum membris, de redintegranda christianorum unitate . . 390
Iun. 4 Opificibus Belgicis septuagesimum quintum revolutum annum cele-
brantibus ab editis Leonis Pp. XIII Encyclicis Litteris Re-
rum novarum 513
PAG.
1966 Febr. 25 TLALNEPANTLANAE - TOLUCENSIS. - Decretum de finium immutatione . 396
Ol
Mart. MATRITENSIS. - Decretum de erectione dignitatis Thesauri Custodis
in Capitulo cathedrali 397
Apr. 18 Designatio pro Tribunali secundae instantiae . . . . . . . 398
19 RAVENNATENSI ET FERRARIENSIS. - Decretum de mutatione finium
arehidioeeesium 446
Maii j 2
RATISBONENSIS - EYSTETTENSIS. - Decretum de mutatione finium . . 447
9 MARIANOPOLITANAE - MONTIS LAUREI. - Decretum de finium immuta-
'. tione 518
16 PASSOFUNDENSIS - CAXIENSIS. - Decretum de mutatione finium dioe-
; cesium 594
29 Designatio pro Tribunali primae et secundae instantiae . . . 448
LUSITANIAE. - Decretum de erectione vicariatus castrensis . . . 519
Iun. 6 TRIFLUVIANENSIS IN CANADA - JOLIETTENSIS. - Decretum de finium
immutatione 595
Iul. 11 S. PAULI DE MINNESOTA. - Decretum de Concathedralis erectione et
de archidioeceseos nominis mutatione . 664
Aug. 6 BARCINONENSIS. - Decretum de erectione dignitatis Thesauri Custo-
' dis in Capitulo cathedrali 807
22 CAESENATENSIS. - Decretum de erectione Primicerii Dignitatis in
Capitulo Collegiali ecclesiae S. Christophori in pago Lon-
giano 1190
Sept. 14 OSXABRUGENSIS-HILDESIEASIS. - Decretum de mutatione finium . . 917
15 SACRAMENTENSIS - STOCKTONIENSIS. - Decretum de finium immutatione 808
Oct. 11 TORNACENSIS - G ANDA VEN sis. - Decretum de mutatione finium dioece-
sium 1191
19 CAXIENSIS. - Decretum de mutatione nominis dioecesis . . . . 1193
78 - A. A. S.
1218 Index documentorum chronologico ordine digestus
PAG.
1965 Iul. 8 GLASGUENSIS. - Decretum reassumptionis causae pro canonizatione
Beati Ioannis Ogilvie, Martyris, sacerdotis professi Societatis
Iesu 103
1 5 DERTOSENSIS SEU BARCINONENSIS. - Decretum introductionis Causae
pro beatificatione Servi Dei Henrici de Osso Cervello, sacerdo-
tis, fundatoris Sororum a Sancta Teresia a Iesu 453
TUSCULANA. - Decretum introductionis Causae pro beatificatione
Servae Dei Mariae Gabrielae Sagheddu, monialis professae
Ordinis Cisterciensium Reformatorum seu strictioris obser-
vantiae 456
Nov. 2 3 TAURINENSIS. - Decretum de miraculis pro beatificatione Venerabilis
Servi Dei Ignatii a S. Agatha, sacerdotis professi Ordinis Fra-
trum Minorum Capuccinorum 246
PINEROLIENSIS. - Decretum de virtutibus pro beatificatione Servi Dei
Pii Brunonis Lanteri, sacerdotis, fundatoris Congregationis
Oblatorum B. Mariae Virginis 459
1966 Ian. 27 Decretum de editionibus librorum liturgicorum 169
COMENSIS. - Decretum reassumptionis Causae pro canonizatione
Beati Aloisii Guanella, Confessoris, fundatoris congregationum
Servorum Caritatis et Filiarum Sanctae Mariae a Providentia 248
PHILADELPHIENSIS SEU BUDOVICENSIS. - Decretum reassumptionis
causae pro canonizatione Beati Ioannis Nepomuceni Neumann,
Episcopi Confessoris, Congregationis Ssmi Redemptoris, fun-
datoris Congregationis Sororum Philadelphiensium Tertii Or-
dinis S. Francisci 329
BALTIMORENSIS. - Decretum reassumptionis causae pro canoniza-
tione Beatae Elisabeth Annae Bayley viduae Seton, fundatricis
Congregationis Sororum a Caritate S. Ioseph in America . . 330
COLONIENSIS. - Decretum super casu excepto Servae Dei Adheleidis,
Virginis O. S. B., Abbatissae monasterii de Vilich, Sanctae
nuncupatae 400
CALARITANA. - Decretum introductionis Causae pro beatificatione
Servae Dei Iosephinae Nicoli, Instituti Filiarum a Caritate . 600
Febr. 14 Decretum. De Communione in valetudinariis 525
Mart. 14 TAURINENSIS. - Decretum de tuto pro beatificatione Venerabilis
Servi Dei Ignatii a Sancta Agatha, sacerdotis professi Ordinis
Fratrum Minorum Capuccinorum 404
LAUDENSIS. - Beatificationis et canonizationis Servi Dei Caesaris
Mariae Barzaghi, sacerdotis professi Congregationis Clericorum
Regularium S. Pauli Barnabitarum 526
Maii 13 URBIS ET ORBIS. - De festo S. Ioseph proximo anno celebrando . . 529
IV - ACTA T R I B U N A L I U M
Michalka E., 334. Muffo E., 670. Novella Oomacho E., 815.
Michel B., 816. Muggii Z., 539. Novello R., 412.
Michelotti A. (S. D.), 533. Mugnol A., 239. t Nvoa Fuente M., 416.
Michon P., 414. Mhldorf er F., 412. Nowicki E., 472.
Micci O., 1188. t Muhn E., 608. t Nuti I., 416.
Migliaccio T., 669. Mulcahy D., 535. Nuvoloni L., 813.
Miklautsch V., 539. Mulindwa L., 920. Nuzzone V., 537.
Milette M., 542. Mullen W., 412. Nyemba Wales Mbekeani,
Miller L., 255. Mller C, 1200. 902, 925.
Mincuzzi M., 916. Mller F., 413. Nze Abuy R., 921.
Minelli S., 413. Mulligan J., 335. Nzita S., 920.
Minerva S., 415. Mulot B., 540.
Mingiardi G., 815. Mulvihill J., 920.
Mingucei D., 544. Munari O., 256. O
Mino E., 813. Muoz Vega P., 434.
Mira G., 927. Munyaneza A., 672. O'Boyle P., 425.
Miranda y Gmez M., 475. Mura E., 328. O'Brien J., 255.
Modrego y Casus G., 807. Murard J., 606. O'Brien T., 671.
Moelk M., 407. Murcke J., 256. O'Callaghan D., 669.
Moeller C, 175, 668. Murphy J., 335. O'Connell P., 254.
Moelter W., 255. Murphy T., 669. O'Connor E. W., 255.
Mohamad Nazir Isa Datuk Murphy U., 1194. O'Connor J., 254.
Basa Nan Balimo, 512, 532. Murray James, 335. O'Connor M., 175.
Molari O., 464. Murray James, 539. Odijk F., 544.
Molinari P., 103. Murray J. W., 669. O'Donnell W., 669.
Molloy T., 256. Murray R., 412. Odunjo J., 541.
Moltrasio R., 543. Musa E., 543. O'Dwyer J., 669.
Monaci L., 927. Musiel F., 99. Ogez J., 565.
Monaco P., 414. Musillo D., 415. Ogilvie J. (B.), 103.
Mondio U., 543. Ogliari E., 926.
Mondor L., 413. O'Keefe G., 1189.
Monganini E., 254. N O'Keefe T., 535.
Monier J., 539. Olaechea Loizaga M., 1190.
Moniz da Maia B., 542. O'Leary J., 410.
Nadiani G. (S. D.), 533. O'Leary L., 603.
Montai Fumes P. (S. D.), Najib Alam Eddine, 176.
667. Oliver J., 413.
Nakad P., 463. Oliver J. R., 814.
Monteagudo A. (S. D.), 252. Nasca A., 814. Olivieri O., 604.
Montero L., 336. Nascimbeni G. (S. D.), 533. O'Mahoney J., 668.
Montesi A., 607. Natalini T., 537. O'Neill E., 335.
Montorfano E., 254. t Navagh J., 256. O'Nel J., 412.
Montrose D., 603. Nebel C, 412. Onyembo A., 921.
Moonen H., 606. Negri, 408. Orecchia R., 812.
Mooney G., 254. Nelson C, 815. Oriani G., 543.
Morabito S,, 607. f Nepote-Fus G., 608. Origenes, 191.
Morano M. (S. D.), 1198. Neumann J., (B.), 11.1, 329. Origlia E., 414.
Morassutti A., 415. Neumeier G., 412. Orlandi A., 816.
Morazzoni L., 541. Nevla S., 813. Orlandi G., 927.
Morcillo Gonzlez C., 397. Newstead W. C, 541. Orlando G., 414.
Moreira da Silva y Cunha J., Nicastro, 174. Orlanducci F., 607.
464. Nichols J., 107. Orly J., 814.
Moreno P., 605. Nicolai G., 605. Orth G., 411.
Moreno Hueyo B., 672. Nicoli G. (S. D.), 110, 600. Ortona E., 672.
Morgan T., 335. Nicolini B., 538. O'Shea J., 537.
Morgante M., 168. Nicrosini O., 671. Ottaviani Card. A., 289.
Morgera G., 198. Niederlander M., 463. Ouellette J., 518.
Mori A., 605. f Niemira O., 112.
Mor Oliveras J., 537. Nijst I., 544.
Morra A., 608. Ni'matullah Kassab el-Har-
Morrison P., 539. dini (S. D.), 533. P
Morroni G., 816. Njuguna Karanja J.,151,175.
Moscone A., 537. Nkongolo J., 921. Pacelli A., 416.
Moser K., 253. Nolan P., 335. Pacheco Ribeiro A., 1187.
Moss O., 670. Noreau B., 542. Paci P., 604.
Motolese G., 44. Normandin F., 540. Paciotti G., 927.
Moustaf el Diwani, 813. Norton R., 412. Pacis T., 1190.
Moynagh J., 1194. Novak A., 927. Padula O., 464.
Moynihan D., 1198. Novara O., 538. Paganelli A., 1191.
Muchetti P., 538. Novella A., 815. Pagnini G., 813.
Index nominum personarum 1229
Pagnotta R., 605. Perron J., 415. Ponce de Len O., 395.
Pais P. P., 541. Perruccio S., 540. Ponce y Oarbo E., 77, 110.
Pala A., 813. Perry A., 607. Poncet A., 410.
Paleari F. (S. D.), 1197. Persichetti A., 256. Ponti A., 414.
Palinaro M., 813. Pesci L., 541. Ponti C., 814.
Fallu du Bellay F., 605. Pesciatini A., 608. Poole J., 254.
Palmas A., 912. Peters O., 1188. Popek A., 411.
Palmero S., 672. Peters S., 411. Poppe E. (S. D.), 333.
Palmieri P., 540. Peters W., 669. Porretti G., 814.
Palmieri S., 927. Petit A. (S. D.), 533. f Porter W., 544.
Panal Ramrez F., 100. Petroni D., 1188. Poscetti S., 812.
Pandozzi G., 413. Petrucci A., 538. Potvin J., 542.
Panella P., 813. Poster L., 926. Potvin V., 415.
Panero A., 336. Pham Van Thien J., 918. Pour D., 544.
Pangallo R., 543. Piantoni G., 667. Powers James, 540.
Panickavede L., 672. Piazzer O., 240. Powers John, 535.
Panzini D., 416. Picachy L., 242. Powers R., 535.
t Papp Kl K., 608. Piccinelli B., 662. Pozzi G., 814.
t Pappalardo P., 608. Piccirilli F., 671. Pozzi V., 541.
Pappalardo S., Ili, 919. Picler M., 412. Pozzoli D., 541.
Paquin L., 256. Pichn D., 536. Preston A., 540.
Paradis M. L. (S. D.), 533. Picone C, 536. Preziosi T., 927.
Pardini L., 539. Pirard H., 921. Profeta L., 413.
Parente P., 1199. Pietrantoni A. (S. D.), 1197. Pro volo A. (S. D.), 667.
Pariani S., 541. Pignatelli della Leonessa R., Provvedi R., 605.
Parin C, 239. 814. Prudell H., 411,
Parisi I., 607. Pignedoli S., 911. Priiser A., 542.
Farteli C, 240. Piini G., 539. Puddu L., 814.
Pascoli P., 1187. Pueri E., 608. Puletti O., 605.
Pascucci Righi G., 672. Pilloni L., 541. Pullicino F., 146, 175.
Pasini A., 100. Pilot J., 672. Punzlo L., 253.
Pastore R., 542. Pimpo M., 671. Punda R., 335.
Paterlini G., 815. Pinol Batres R., 815. Purcell J., 253.
Patricio E., 464. Pinto M., 671. Pylak B., 394.
Patrizi M., 543. f Piquet M., 544.
Paty C, 166. Piras B., 112.
t Paulissen H., 1200. Pires J., 99.
Paulus M., 254. Q
Paulus II Cheikho {Patriar- Pirrami Tra versari S., 606,
cha), 558, 560. 812. Quiligotti F., 670.
Paupini G., 1125. Piscopo R., 607. Quincey Wong M., 607.
Pawlik H., 604. Pius Pp. IV, 160. Quinlan T., 919.
Pearce G.., 922. Pius Pp. X (S.), 116. Quinn J., 603.
Peifer R., 668. Pius Pp. XI, 23, 116, 153, 265. Quinn R., 535.
Pekar G., 537. Pius Pp. XII, 116, 135, 153, Quiones B. L, 256.
Pellecchia M., 542. 1150. Quintanar A., 336.
Pellegrino P., 537. Pizzardo Card. G., 877. Quintero Arce O., 320.
Pelletier G., 42, 240, 595. Pizzocaro A., 543.
Pellicciotta N., 671. Pizzoli D., 413.
Pelloni G., 605. Pizzolo G., 605. R
Pelluzza F., 256. Pizzoni E., 916.
Pelosi W., 927. Plaja E., 672. Rababi S., 607.
Pea E., 604. Planchat M. H. (S. D.), 322. Raciti G., 536.
Plankensteiner A., 928. Radeliffe H., 541, 606.
Penados del Barrio P., 663. Plaza A., 435. Radici P., 541.
Penati P., 606. Plesca P., 99. Radicioni V., 437, 438.
Penna A., 112. Plitzko G., 541. Radigue L. (S. D.), 325.
Pentangelo A., 464. Plytas G., 604. t Raible O., 544.
Peralta A., 670. Podgorny N., 163. Raimondi L., 621, 623.
Perdomo I. (S. D.), 1198. Phlein H., 413. Rainieri L. (S. D.), 1198.
Pereira V., 463. Poirier E., 539. Rajaonarivelo F 176.
M
Pereira Lopes G., 1189. Poirier F., 664, 1198. Ramanantsoa G., 176.
Prez B., 542. Polanco Brito H., 321. f Ramrez Toboada P., 1200.
Prez R., 534. Poledrini A., 534, 919. Ramos F., 412.
Prez Gil y Gonzlez E., 663. Poli E., 543. Ramsey M., 306, 333, 391, 612.
Pernico G., 336. Poli G., 919. Rana N., 927.
Peroni R., 608. Pollard R., 536. Ranwez A., 540.
Perri, 108. Pomba E., 604. Rasque F., 669.
Perrin M., 926. Pomes F., 630. t Rastouil L., 416.
1230 Index nominum personarum
Camerunensis Respublica.
Bavaria. V. Ahidjo EI FLadj Ahmadou.
V. Conventiones.
Capitolina aedes. Ad illam se confert B. P. a
Bayley vidua Seton Elisabeth Anna (B.). Romanae Civitatis Magistro, Administra-
Decretum reassumptionis Causae pro il- torum Coetu, aliisque Urbis honorabilibus
lius canonizatione, 330 s. Viris comiter exceptus, quibus grati animi
sensus pandit ob officii atque observantiae
Bellum. Refrenanda bellorum immanitas, significationes Oecumenicae Synodi tem-
1102s.; belli totalis horror pravitasque, pore acceptas, 362 ss.
1103 s.; cursus ad arma apparanda gra-
vissima humani generis plaga est, 1104 s. ; Capitulum collegiale restituitur in templo
actio internationalis ad bellum vitandum, Visitationis B. Mariae Virg. in urbe
1105 s. Wielun, dioec. Czestochoviensis, 548 ss.
exacta lustra a suscepta sacerdotali Ordi- grinis et audacibus opinionibus hic illic
natione, vota illi et omina ex animo pro- insurgentibus, 659 ss.
meus, 1142 s. V. Nuntii.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II. Sum- Confalonieri Card. Carolus, 8. Congr. Con-
mus Pontifex Concilii Patres alloquitur sist. Pro-Praefectus. B. P. ei omina et
in ultima publica Sessione, in qua De- vota profert, decem lustra a suscepto
claratio de libertate religiosa, Decreta sacerdotio, quinque vero ab episcopali
de activitate missionali Ecclesiae et suscepta consecratione implenti, 290s.;
de presbyterorum ministerio et vita, Summi Pontificis Legatus eligitur, Rosae
Constitutio pastoralis de Ecclesia in ex auro conflatae ad perillustre Mariale
mundo huius temporis adprobantur et templum B. Mariae Virg. a Guadalupe
deferendae, 301.
promulgantur, 51 ss. ; a B. P. praecipuae
temporis notae recoluntur, quo magnum
Oecumenicae Synodi eventum contigit, Conferentia Episcopalis Italica.
52s.; Concilium et doctrina theocentrica V. Coetus Episcoporum Italicorum.
ac theologica de humana natura et de
mundo, 53; Ecclesia in Concilio, se ad se Conferentia Episcopalis Vietnamiensis. Ad
ipsam revocans, altius scrutari voluit Praesules Vietnamiae, plenarium Coetum
mysterium, id est consilium ac praesen- habentes, B. P. nuntium mittit, illorum
tiam Dei circa se et intra se, 53, 92, 142; recolens aerumnas illisque animum ad-
hoc Oecumenicae Synodo potissimum fuit, dens, 911 s.; apostolicum eorum studium
ut mundum huius aetatis scrutaretur, 54; laudat, 912; quaedam etiam illorum pro-
Concilii religio in primis fuit caritas, banda recolit incepta, 912s.; vota fundit
54ss.; hominis infirmitatem itemque di- pro reducenda pace et concordia in illa
gnitatem Concilium perspicere studuit, Asiae regione, 914.
56s.; idemque docuit ratione simplici,
nova, sollemni amare hominem, ut ame- Conferentiae Episcoporum. Leges ac normae
mus Deum, 59; Viros extra ordinem Le- de illis ab Oecumenica Synodo statutae,
gatos, ad sollemnia concludendae Oecu- 693s.; normae ab Apostolica Sede editae,
menicae Synodi missos a Guberniis, B. P. 773 s.
alloquitur, operosam sollicitudinem Ec-
clesiae recolens, quae commune hominum Confraternity of Christian Doctrine .
bonum cum Civitatum Moderatoribus sua Quinquennalem Conventum habet Pitts-
ratione prosequitur, 71 ss., 143s.; sollemni burgi, cui ut praesideat Emum Card. Ma-
ritu Oecumenica Synodus concluditur, 5; rella B. P. mittit Legatum, 797'; singulari
B. P. cunctos qui ritui intersunt ceteros- studio ad illum Coetum, cuius tantopere
que omnes salutat eisque pacem omina- est auctum momentum, B. P. mentem con-
tur, 5 ss. ; nuntii leguntur atque homini- vertit, cum de re agatur saluberrima et
bus diversorum humanae consortionis or- huic aetati maxime consentanea, 797; lau-
dinum mittuntur Patrum Conciliarium dat insuper et recolit praeclara auxilia
nomine, a B. P. illorum ordinum perso- quae laicorum Sodalitas illa affert Eccle-
nam gerentibus traditi, 10ss.; Romanae siae, christianam tradendo doctrinam,
Curiae Praelatis B. P. recolit felicem 797 s.
celebrati Oecumenici Concilii exitum, mu-
nus quoque ostendens et officium, quae Congregatio (8.) de Propaganda Fide. Oecu-
Catholicis obvenerunt e Sacrosanctae Sy- menica Synodus eius recolit obeunda mu-
nodi decretis, 81 s. ; Ecclesia in Concilio nera, 980 s.
obviam facta est hominibus huius tem-
poris, blandis humanisque utens verbis Congus.
illosque ad dialogum invitans, 92s., 143s.;
Commissio Centralis de coordinandis post V. Malula Iosephus.
Concilium laboribus et Concilii decretis Consilium ad exsequendam Constitutionem
interpretandis, opus ipsi creditum in- de sacra Liturgia. Plenarium Coetum
choans, B. P. sermonem audit exhor- habet eiusque Membra B. P. coram ad-
tan tis ut illa novum, arduum, sed nobile mittit et alloquitur, illorum recolens ar-
opus insistat, 159ss.; Concilii decreta ad duum sapientemque laborem, 1145ss.; la-
formam redacta normarum iuris, quae tius eorum opus patet diversaque comple-
ubique gentium obtineant vim omnesque ctitur officia diversasque praebet utilita-
sua auctoritate obstringant, 499; quid sit tes, 1147 s. ; B. P. laudat commentario-
ab omnibus sentiendum de exacto Oecume- lum a Consilio editum, quod Notitiae
nico Concilio, 380 s., 575; in Epistula ad inscribitur, 1148; denique, B. P. Consilium
Conferentiarum Episcopalium Praesules, hortatur ut pergat naviter atque fiden-
S. C. pro Doctrina Fidei dolet quod nun- ter, 1150.
tii non fausti e variis pervenerunt parti-
bus de abusibus in doctrina Concilii inter- Consilium Pont. instrumentis communica-
pretanda invalescentibus, necnon de pere- tionis socialis praepositum. Consultores,
Index rerum analyticus 1243
etiam arridet fore ut Scoti doctrina mi- sacerdotibus ratio ac necessitudo, 70,
nistrare possit aurea subtegmina ad se- 680s.; partes quas habent Episcopi quoad
rena contexenda colloquia inter Eccle- universam Ecclesiam, 674 ss. ; Episcopi et
siam Catholicam et Communionem Angli- Apostolica Sedes, 676 s.; Episcoporum
canam aliasque Magnae Britanniae chri- munera et officia quoad particulares Ec-
stianas Communitates, 612 s. ; Ecclesia clesias seu dioeceses, 677ss.; illorum
duce et magistra : ab eo explicatum, plena ac perfecta libertas atque indepen-
vexillum, 613; existimandae eius doctri- dentia a quacumque civili potestate,
nae notae, 613 s. 682s.; ius nominandi et instituendi Epi-
scopos est competenti Auctoritati eccle-
siasticae proprium, peculiare et per se
exclusivum, 683, 763; Episcopi Coadiu-
E tores et Auxiliares, 685 s., 764; Episcopi
munere interdioecesano fungentes, 695;
Episcoporum a munere renuntiatio, 763.
Ecclesia. Numquam fortasse sicut Oecume-
nicae Synodi tempore in eam necessitatem
se sensit adductam, ut societatem homi- Episcopi Nationis Italicae. B. P. illos coram
num cognosceret, recte aestimaret, in admittit et alloquitur, Oecumenica Synodo
eam se inferret, ei serviret, 54, 95, 150; ad exitum vertente, 66; impensus labor
cum nostrorum temporum hominibus, uti eos manet conciliaribus exsequendis de-
sunt, colloquium iniit, ab iisque audiri cretis, 67.
atque intellegi voluit, 57, 92s., 1025ss.; V. Coetus Episcoporum Italicorum.
quodammodo se professa est humani ge-
neris ancillam, 57 ; id vero agens, a recto Errores et reprobandae sententiae. A Sacra
itinere non decessit, 57 s. ; Ecclesia probat Congr. pro Doctrina Fidei aliquot recen-
incepta quae ad tutandam pacem et ad sentur, quae theologiam dogmaticam et
progredientem populorum vitam confe- moralem afficiunt, prout ex relationibus
runt, 76 s. ; Ecclesia inter homines pacis virorum doctorum necnon ex editis scrip-
nuntium affert, 94, 145; qua ratione in tis innotescunt, 660 s.
Oecumenica Synodo Ecclesia se habuit ad
mundum illumque consideravit, 150; post Eucharistia (Ssma). Perenne Domini iesu
Oecumenicum peractum Concilium Eccle- Christi memoriale, de quo loquitur B. P.
siae munus incumbit novas condendi leges in homilia habita feria quinta maioris
novasque statuendi normas ad exsequenda hebdomadae, 294 ss. ; item veritates myste-
illius Coetus decreta, 800; Ecclesia con- rii Eucharistici B. P. explanat in Epi-
dens leges a bonis christifidelibus obse- stula ad Cardinalem Legatum Euchari-
quium reverentiamque exspectat, 801 s.; stici Conventus Burdigalae celebrati, 357 s.
in societate humana et coram quavis po- V. Normae.
testate publica Ecclesia sibi vindicat li-
bertatem praedicandi, ex divino mandato,
Evangelium omni creaturae, 839; intima Eucharistici Congressus:
Ecclesiae coniunctio cum tota familia Burdigalae ex universa Gallica natione
gentium, 1025s.; communitas politica et habitus, 356;
Ecclesia, 1099s.; efficax Ecclesiae prae- ex omnibus nationibus in Columbiana
sentia in communitate internationali, Republica celebratus, 565.
Illi s.
V. Missionalis Ecclesiae activitas. Exarchatus apostolicus pro fidelibus ritus
V. Mundus huius temporis. Byzantini Melkitarum in Foederatis Ame-
V. Oecum. Concilium Vat. II. ricae Septemtrionalis Civitatibus consti-
tuitur, 563.
Ecclesiae particulares. Novellae Ecclesiae,
suis traditionibus exornatae, locum suum Exegesis.
habent in ecclesiastica communione, 974. V. Peccatum originale.
V. Missionalis Ecclesiae activitas.
dum malum e cultiori vitae usu extir- Guasti Caesar (S. D.). Decretum introductio-
petur, pro humanae personae dignitate, nis Causae pro illius beatificatione, 449 ss.
439s.; cetera quoque Consociationis in-
cepta B. P. laudat, 440. Gynecologia et Ars Obstetricia. Illarum di-
sciplinarum peritos, conventum habentes,
Fdration Mondiale des Sourds-. Sodales B. P. coram admittit ac paterno animo
Coetum habentes B. P. coram admittit alloquitur, 1166ss.; B. P. recolit graves
eorumque laudat inceptum, 883 s. quaestiones eum demographico populorum
incremento conexas, quas Ecclesia sedulo
Fernndez P. Anicetus, Ordinis Praedicato- considerat et quas Consilio ad hoc consti-
rum Gen. Magister. B. P. benevolentiae tuto in praesens detulit, ut clariora ha-
et gratulationis sensus illi promit, cum beantur principia ad sententiam quoad
antiquum Commissariorum munus esse illas quaestiones ferendam, 1168 ss.
desinat apud S. Congregationem fidei
morumque integritati tuendae, 292 ss.
80 - A. A. S.
1250 Index rerum analyticus \
corporibus exereitandis Ecclesia aestimat lis amor cum observantia vitae huma-
tamquam educationis subsidium, sive phy- nae componendus, 1072s.; matrimonii et
sicae, sive moralis atque socialis, sive familiae promotio ab omnibus curanda,
denique internationalis, 383 ss. 1073 s.
Monachi. Normae:
V. Ordo S. Benedicti. a S. Rituum Congregatione editae de
librorum liturgicorum editionibus, 169ss.;
Mundus huius temporis. Oecumenica Syno- ad abstinentiae atque ieiunii legem quod
dus, Pastorali Constitutione Gaudium attinet, ab integro ordinantur, 183ss.;
et spes, habitudinem Ecclesiae ad mun- a S. Congregatione pro Doctrina Fidei
dum et ad homines hodiernos exprimere editae de matrimoniis mixtis, 235 ss. ;
intendit, 1025 ss. ; hominis condicio in ad sacras Iubilaei extraordinarii Indul-
mundo hodierno, seu principaliores mun- gentias lucrandas, iterum declarantur,
di huius temporis notae, 1027ss.; muta- 339 s. ;
tiones, inaequilibria exorta vel aucta, ap- de Ordinum Equestrium dignitate iis de-
petitiones universaliores, profundiores ferenda qui Civitatibus praesunt, statuun-
quae fiunt interrogationes in mundo ho- tur, 341 s. ;
dierno, 1028ss.; per singula sua membra Episcopis ceterisque Ordinariis impertiun-
et totam suam communitatem Ecclesia tur ad facultatem dispensandi spectantes,
multa se conferre posse credit ad homi- donec novus Codex Iuris Canonici pro-
num familiam eiusque historiam huma- mulgetur valiturae, 467 ss. ;
niorem reddendam, 1057 s. ; adiutorium novae, a S. Congregatione Rituum editae,
quod Ecclesia singulis hominibus et socie- de SSma Eucharistia pluribus infirmis in
tati humanae afferre satagit, 1059ss.; valetudinariis degentibus ministranda,
item adiutorium quod per christianos na- 525 s.;
vitati humanae satagit conferre, 1061 ss.; ab Oecumenico Concilio statutae de pa-
adiutorium quod Ecclesia a mundo ho- storali Episcoporum munere in Ecclesia,
dierno accipit, 1064s.; urgentiores huius 673 ss. ;
temporis necessitates, quae genus huma- ab Oecumenico Concilio statutae de ac-
num afficiunt, 1066; culturae progressus in commodata renovatione vitae religiosae,
mundo hodierno, 1075ss.; vita oecono- 702 ss. ;
mica-socialis, 1084 ss. ; vita communitatis ab Oecumenico Concilio statutae de sacer-
politicae, 1094 ss. dotali institutione, 713ss.;
1252 Index rerum analyticus
a Summo Pontifice Litt. Apost, motu pro- Opifices. Calendis maiis sodales e Christia-
prio d. statuuntur ac promulgantur (ad norum Italicorum Opificum Consociatione
experimentum observandae, donec novus B. P. alloquitur, recolens existimationem
Iuris Canonici Codex promulgetur) ad atque sollicitudinem Ecclesiae in opifices
exsequenda Oecumenicae Synodi Decreta : eorumque laborem, 387 s. ; ad apostolatum
1) de pastorali Episcoporum munere in illos invitat inter socios laboris verbis et
Ecclesia; 2) de Presbyterorum ministerio exemplo exercendum, 389; opifices e variis
et vita ; 3) de accommodata renovatione nationibus, septuagesimum quintum exa-
vitae religiosae; 4) de activitate missio- ctum annum ab editis Litt. Encyclicis
nali Ecclesiae, 758 ss. Rerum novarum celebrantes, B. P. sa-
lutat eisque quae in illis Litteris decla-
nuntiaturae Apostolicae eriguntur : in Che- rantur confirmat, de quaestione ac de
niana Republica, 131; in Indonesia (eve- iustitia sociali, de dignitate laboris, de
cta), 132; in Civitate Melitensi, 133; in doctrinis quae Caroli Marxii commentis
Pachistania (evecta), 134; in Republica innituntur, de Religionis momento ad rei
Arabica Unita (evecta), 203; in Republica socialis progressum quod attinet, 493 ss. ;
Arabica Syriaca (evecta), 204; apud Finni- item, per nuntium radiotelevisificum, opi-
cam Civitatem, 205; in Liberia, 348; apud fices Blgicos, Litt. Encye. Rerum nova-
Senegaliensem Civitatem, 349; in Imperio rum memoriam recolentes, B. P. cohorta-
Iraniano (evecta), 350; in Republica Ma- tur ut, iter secuti sodalium qui antecesse-
laviensi, 477 ; in Iaponia (evecta), 630; in runt, pergant apostolatui laicorum ope-
Turcarum Republica (evecta), 874; in Co- ram dare illumque decretis Concilii con-
reana Republica (evecta), 875; in Iraquia- formare, 513 ss.
na Republica, 1134.
Ordo Melitensis. Novus illius Ordinis Legum
Nuntii, Oecumenicae Synodi tempore exacto, Codex approbatur ab Apostolica Sede,
a Patribus Conciliaribus missi : Civitatum 201 ss.
Moderatoribus, 10s.; scientiarum culto-
ribus 11 s. ; liberalium artium cultoribus, Ordo 8. Benedicti. Abbates et Priores Con-
12s.; mulieribus, 13s; opificibus, 15s.; ventuales illius Ordinis, ad communia
indigentibus, infirmis atque aegritudine consilia habenda Romae congregatos, B.
affectis, 16s.; iuvenibus, 17s. P. alloquitur, salutat, existimationemque
iis atque benevolentiam confirmat, 884 s. ;
professionem Religiosorum, qui vitae con-
templativae sunt addicti, propriam pro-
O bare Se declarat, confirmans dignitatem,
excellentiam religiosae illius vivendi for-
mae, et etiam muneris, quod ad ipsam
Observatores acatholici ad Oecumenicam Sy- spectat, 885ss, 1158ss.; eos adhortatur
nodum missi : antequam domum redeunt, ut fiducia atque constantia inceptum per-
cum Concilii Patribus ad beati Pauli Ap. gant iter, et lumen sumentes ab Oecu-
sepulcrum preces effundunt et B. P. ser- menicae Synodi decretis suumque rerum
monem audiunt, 60; B. P. illos salutat il- usum cum hodierni temporis necessita-
lisque gratias agens de eorum discessu tibus conferentes, suae religiosae vitae
quodammodo tristatur, 60 s. ; ex Urbe di- normas in novum ordinem redigant,
scedentes Romana Ecclesia caritate eos 887 ss.
prosequitur, 63. V. Benedictinae.
Oeconomica-socialis vita. Totius huius vitae Ottaviani Card. Alfredus, 8. Congr. pro Do-
homo auctor, centrum et finis est, 1084; ctrina Fidei Pro-Praefectus. B. P. illi
quidam vitae oeconomicae aspectus in gratulatur de mox ab eo celebrando quin-
mundo hodierno, 1084s.; oeconomica pro- quagesimo exacto anno a suscepto sacer-
movenda progressio in hominis servitium dotio, 289 s.
et sub hominis consilio, 1086s.; ingentes
inaequalitates oeconomicae-sociales remo-
vendae, 1087 s. ; principia quae totam vi- P
tam oeconomicam-socialem regunt, 1088 ss. ;
universalis bonorum terrestrium destina- Pachistania.
tio, 1090ss.; accessio ad proprietatem et V. Kharas Gustadfi Iamsed.
dominium privatum bonorum, 1092 ss. ;
cooperatio internationalis in campo oe- Paenitentia. Religiosa paenitentiae ratio in
conomico, 1108 ss. Vetere Testamento, 178 s., 187 s. ; in Chri-
sto et in Ecclesia novas significationes
Officia ecclesiastica. easque altissimas accipit, 179 s., 189, 632;
V. Beneficia. in germana paenitentiae virtute nequit
praetermitti disciplina asceseos, quae
Ogilvie Ioannes (B.). Decretum reassumptio- corporis etiam castigationem complecti-
nis Causae pro eius canonizatione; 103 ss. tur, 181 s,, 189s.; Ecclesia fideles cohor-
Index rerum analyticus 1253
tatur ut, praeter incommoda et iacturas, Pax. B. P. hominibus quaedam defert quae
quae cotidianae vitae rationi comitantur, servandae inter gentes paci adversan-
divino paenitentiae praecepto corpus quo- tur, 94 s, 314; frustra pro pace tutanda
que nonnullis castigationis actibus affli- adlaboratur, nisi detur opera apparatui
gendi obtemprent, 182; tres praecipui militari imminuendo, 135s.; nuntii a B.
modi, antiquitus traditi, quibus divino P. quarundam Civitatum Moderatoribus
paenitentiae praecepto satisfieri potest: Ecclesiasticisque Auctoritatibus mittun-
precatio, ieiunium, opera caritatis, 182 s., tur, de navata atque navanda fovendae
633 ; dies paenitentiae, obligatorie in tota paci opera, 161 ss.; navata a B. P. opera
Ecclesia servandi, 183s.; primus paeni- et monita pro pace, 158, 581 ss., 746 s.,
tentiae fructus est peccatorum conscien- 898 s., 914, 1171; optandum ut, non vi et
tia, 633. armis sed pactionibus, ad veram perve-
niatur pacem, 159; incepta ad Nationes
Parochi. Illorum amotio, translatio et renun- iuvandas in via progressus servandae paci
tiatio, 768 s. favent, 479s., 589s.; vox pacis plures
habuit et habet significationes, 589s.; ad
Paroeciae. Illarum erectio, suppressio et in- pacem impetrandam a Deo, B. P. Euchari-
novatio, 769. sticum peragit Sacrificium, 898; nunquam
satis pax commendatur, 898; servari po-
Pascha Resurrectionis D. N. I. Ch. Christifi- test pax, 899; necesse tamen est ut homi-
delibus Urbis et Orbis B. P. benedictio nes in proposito tutandae pacis perse-
cunctisque hominibus nuntius radiophoni- verent, 899s.; et cogitationes pacis
cus, eo festo die, 313; Christi resurrectio alant, 900,1106; precibus a Deo pax impe-
viam illuminat hominibus ad spiritualem tretur oportet, 901; pax, quae non est
unitatem adipiscendam, 314. mera absentia belli, recte proprieque di-
citur opus iustitiae, 1101 s.; eradican-
Pastorale Consilium. Eius constitutio et mu- dae causae discordiarum inter homines,
nus, 687, 766 s. praesertim iniustitiae, quibus bella alun-
tur, 1107.
Patricii Nobilesque Romani. B. P. illos allo- V. Ecclesia.
quitur, novo ineunte anno Ei cuncta feli- V. Nativitatis D. N. I. Ch. festum.
cia ominatos, 147 ss.
Pax Christi (Sodalitas). Sodalitatis Mo-
Patroni caelestes declarantur: Beata Maria deratoribus, coram admissis, B. P. suam
Virgo, Nuestra Seora del Rosario de pandit existimationem ob navatam foven-
las Lajas vulgo appellata, dioecesis Ipia- dae paci operam, 1170 s.
lensis, 45; S. Rosa a Lima, Militum a pu-
blica tutela Dicionis Peruvianae, 46; S. Te- Peccatum originale. Theologos doctosque vi-
resia a Iesu, Hispanico rum Catholicorum ros, Symposium habentes de iis quae
Scriptorum, 278; B. M. V. a Guadalupe, peccatum originis spectant, B. P. alloqui-
studiosae Peruvianae iuventutis, 280; tur, eorum laudans consilium de perve-
S. Adalbertus Ep. et Mart., universae stiganda et exponenda doctrina certa et
Pragensis archidioecesis, 283; B. M. V., immutabili, ea ratione quam tempora
de Vallevenaria vulgo appellata, dioec. postulant nostra, 649ss.; catholica de
Calaguritanae (Calceatensis-Logrognen- originali peccato doctrina in Concilio
sis), 429; B. M. V. Nossa Senhora dos Vat. II a Patribus, ad finem praesertim
Prazeres vulgo appellata, archidioec. pastoralem, confirmata, 650s.; fines, Ec-
Maceiensis, 431; B. M. V. vulgo Nossa clesiae magisterio constituti, quibus con-
Senhora da Oliveira appellata (princi- tineatur oportet theologorum atque exege-
palis), S. Ioseph et S. Sebastianus (secun- tarum pervestigatio, 653; interpretationes
larii), dioec. Oliveirensis, 432; S. Pontia- seu explanationes a quibusdam nostrae
nus Papa et Martyr (secundarius), civi- aetatis auctoribus de originali peccato
tatis et archidioec. Platensis, 435; B. M. propositae cum proba catholica doctrina
V. Pea de Francia vulgo appellata, haud congruunt, 654, 661.
civilis provinciae Salmantinae, 794; S.
Martinus de Porres, omnium Italico rum Pizzardo Card. Iosephus, S. Congregat, de
Tonsorum ac Tonstricum eorumque arti Seminariis Studiorumque Universitatibus
affinium, 873; B. M. V. vulgo Notre-Da- Praefectus. Ei scribit B. P. ob indictum
me du Perptuel Secours, ecclesiasticae Congressum Internationalem de Theolo-
Haitianae provinciae, 1131. gia Concilii Vaticani II, ut illius Coetus
celebratio ab ipso Summo Ecclesiae Pa-
Paulus Pp. VI. Die nominali Sacri Cardina- store auspicium, incitamentum, ductum
lium Collegii fausta omina excipit, recolit accipiat, 877 ss.
acta, anxias praesertim illis sollicitudi-
nes pandit ob rerum haud felices eventus Planchat Matthaeus Henricus S.D. (et socii).
in quibusdam terrarum Orbis regionibus Decretum introductionis Causae pro illius
seu Civitatibus, 579 ss. beatificatione seu declaratione Martyrii,
V. Declaratio communis. 322 ss.
1254 Index rerum analyticus
Romana civitas. Eius ratio cum Petri Succes- Sacerdotum a S. Corde Iesu Congregatio.
sore suoque Pastore, 366. Sodales, qui Generali suae communitatis
V. Capitolina Aedes. Coetui interfuerunt, B. P. alloquitur, illos
cohortans ut studeant fideliter servare
Romana Curia. notam a conditore Religiosae suae Fami-
liae inditam, 509; ideoque, ut pietatem
V. Curia Romana. erga Cor Iesu Sacratissimum impense co-
lant, 510 s. ; ut apostolatui huius aetatis
Romana dioecesis. Illius ordinatio ad horum necessitatibus aptato operam navent, 511.
dierum necessitates aptius accommodatur,
115 ss.
Sagheddu Maria Gabriela (S. D.). Decretum
Romana Ecclesia. Eius caritatis officia erga introductionis Causae pro eius beatifica-
Ecclesiam Constantinopolitanam, per Lit- tione, 456 ss.
teras Apostolicas coram Oecumenicae Sy-
nodi Patribus lectas, in via fraternae di- Saigh Card. Maximus IV, Patriarcha An-
lectionis amplius progrediendi, eaque, tiochenus Melchitarum. Usus Basilicae
quae obstant et impediunt, amovendi cau- S. Mariae in Cosmedin et partis aedium
sa, 40 s. continentium a B. P. ei conceditur, 200 s.
V. Declaratio communis.
Salesianum Pont. Athenaeum in Urbe. Nova
illius sedes inauguratur a Beatissimo Pa-
Romanus Clerus. Ineunte quadragenario tem- tre, qui de exacto opere laetatur ac feli-
pore, B. P. eum coram admittit eique cia omina profert, 1162 ss. ; singulare stu-
paterna tradit monita, ut a quibusdam dium B. P. confert ad Pontificium In-
hodiernis dubitationis periculis illum prae- stitutum altioris Latinitatis, Salesiano
muniat et ad fiduciam invitet, 225 ss. Athenaeo adiunctum, quod iam tulit fru-
ctus eorumque ampliorem copiam porten-
Rosa aurea. Perillustri Mariali templo B. dit in posterum, 1164 s.
Mariae Virg. a Guadalupe tribuitur as-
servanda, 475s.; in Aede Sixtina a B. P. Salvatoriana Respublica. Illis Christifidelibus
benedicitur, Emo Card. Legato ceterisque, B. P. nuntium mittit, occasione qua Dei-
qui ritui interfuerunt, habito sermone, para Virgo, vulgo Nuestra Seora de la
301s. Paz, universae Nationis Patrona consti-
V. Confalonieri Card. Carolus. tuitur, 1184 s.
V. Mexicum.
S. Maria in Cosmedin (Basilica).
Rosarium mariale. Per octobrem mensem
V. Saigh Card. Maximus IV.
Rosarii preces B. P. christifidelibus com-
mendat, ad opem B. Mariae Virg. implo-
randam, ut aurora verae pacis, ad reli- Saragat Iosephus, Italicae Reipublicae Prae-
gionem etiam quod attinet, hominibus ses. B. P. in Aedibus Quirinalis collis eum
affulgeat, 745 ss. invisit illumque comiter alloquitur, 303;
grati animi sensus illi pandit ob comita-
tis, observantiae officiique significationes,
Rota S. Romana. quas Italiae Auctoritates civesque Patri-
V. Tribunal 8. R. Rotae. bus Conciliaribus dederunt Oecumenicae
Synodi diebus, 303 ss.
Rubatto Anna Maria.
V. Maria Francisca a Iesu. Sattler Theodoricus, Foederatarum Germa-
niae Civitatum Legatus, Litteras concre-
diti muneris testes B. P. tradens, ab Eo
S comiter salutatur, 310 s.
gelia merito excellunt, 826 s. ; Sacra Scrip- Sophorum Pont. Collegium. Sodales per
tura in vita Ecclesiae, 827ss.; Christifi- hebdomadam Coetum habentes B. P. co-
delibus aditus ad Sacram Scripturam late ram admittit et alloquitur de Ecclesiae
pateat oportet, 828; clericos omnes assidua sollicitudine, quae in Oecumenica Synodo
lectione sacra atque exquisito studio in clare apparuit quaeque eo tendit, ut recte
Scripturis haerere necesse est, 829. resolvantur multiplices antinomiae exsi-
V. Revelatio divina. stentes quoad culturae progressum, 372 s. ;
quamobrem inquirendum est quomodo tam
Semanas Sociales de Espaa. Huius in- velox atque progrediens disciplinarum
cepti momentum B. P. agnoscit, 315; in particularium dispersio conformari pos-
nuntio scripto dato B. P. quaestionem sit cum necessitate formandi earum syn-
illustrat de re oeconomica, vicesimoquin- thesim, 373s.; timet Ecclesia, ne homo
to coacto Coetu pertractanda, 316 ss. inventis hodiernis nimis fidens, se sibi
V. Rodriguis Fridericus. sufficere aestimet et altiora iam non quae-
rat, 374 s. ; ut culturae progressus homi-
Seminaria. Oecumenicae Synodi normae num consortioni prosit et inserviat, optat
de Seminariorum Maiorum ordinatione, Ecclesia, 375 s.
716 ss.
Spellman Card. Franciscus, Archiep. Neo-
Seminarium Pont. Romanum. Quartum cele- Eboracensis. Ei, decem implenti lustra
bratur exactum saeculum ab illo sacro a suscepto sacerdotio, B. P. scribit eique
condito ephebeo, 47; flagrantia Beatissimi gratulationes ac vota cum laudis preco-
Patris vota, laudes, et sacrorum alumnis nio praebet, 477 s.
hortamenta, 47 ss.
V. Traglia Card. Aloisius. Sport.
V. Ludiera exercitatio.
Sinensis Respublica.
V. Chang-Huan Shen. Stomatologia. Sodales Societatis Intern. Sto-
matologicae B. P. coram admittit et co-
Slipyj Card. Iosephus, Archiep. Maior Leo- miter alloquitur, illorum laudans nava-
polit. Ucrainorum. Ei, decem condenti lu- tam hominibus iuvandis operam, 1150 ss.
stra ex quo sacerdotio est auctus, B. P.
cuncta salutaria exoptat faustisque omi-
nibus laudis interserit praeconium, 876 s. Studia ecclesiastica, iuxta Oecumenicae Sy-
nodi normas recognoscenda, 721 ss.
Societas Iesu. Sodales coram admissos, qui
religiosae suae communitatis generali Coe- Studium Theologicum S. Augustini (in loco
tui interfuerunt, B. P. alloquitur, 1172; Siegburg prope Bonnam).
rationes, quae Sanctae Ecclesiae cum So- V. Anselmianum .
cietate Iesu intercedunt et intercedere
debent, B. P. recolit, 1173ss.; laetatur,
quod Congregationis generalis consultis T
primariis Societatis institutis constanter
adhaerere decretum est, 1174; peculiares Testa Card. Gustavus, S. Congr. pro Eccle-
ac probandae mutationes in Regulas il- sia Orient. Pro-Praefectus. Ei, octogesi-
latae, quibus novas vires Societas com- mum natalem celebranti, gratulatur B. P.,
paravit ad incepta futura aetate susci- faustum diem votis et ominibus suis exor-
pienda, 1174 s. ; item B. P. recolit ratio- nans, 635.
nes, quas Societas Iesu habet cum Eccle-
sia et peculiari modo cum Apostolica Theologia. Eius officium divinae Revelatio-
Sede, 1175s.; fidem Societati habet atque nis veritates perfectius cognoscendi atque
servat Apostolica Sedes et adeo manda- pervestigandi, 891; duplicem habet ra-
tum operis apostolici dat, 1176; immensi tionem Theologia cum Ecclesiae Magi-
navitatis campi adhuc illi patent, 1177 s. sterio et cum universa christianorum
Communitate, 892 s.; doctores theologi
Societates caritati exercendae. Romae coe- suam operam aliis prompto animo ferant,
tus habent et B. P. verba gratulationis 893s.; communionis studium colant cum
et exhortationis audiunt pro navanda universa plebe Dei, cum Sacra Hierarchia,
opera inceptisque perficiendis in bonum et etiam inter ipsos, caritate ducti, 894s.;
populorum penuria victus laborantium, opus theologorum propriam habet metho-
441 ss. dologiam, 895.
V. Magisterium Ecclesiae. .
Sodalitas a Dante Aligherio. Moderatores et
sodales Consiliorum B. P. coram admit- Theologica doctrina Concilii Vat. II. Ad
tit et alloquitur, 210 ss. ; illis votum elicit, illam illustrandam Romae Congressus In-
ut gens Italica, Dantis poetae homine et tern, habetur theologorum et B. P. pondus
auspicio, spiritualem fovere unitatem con- atque momentum huius Congressionis re-
tendat, 212 ss. colit, 877 s., 889; fines praesertim pasto-
1258 index rerum analyticus
U V
Muniensis (mutato nomine), 867; Kimber- nibus ergo sedulo adlaborandum est ne Ec-
lisiensis (mutato nomine), 868; clesia iis careat, 576, 1008; Concilii Oecu-
dismembrati: Ubonensis, 259; de Fernan- menici statuta de vocationibus sacerdo-
do Po, 421. talibus instantius fovendis, 714 ss.
3 marzo 1966
LA PONTIFICIA COMMISSIONE
PER LO STATO DELLA CITT DEL VATICANO
In virt dei poteri conferiti dal Sommo Pontefice Pio XII arila Pon-
tificia Commissione col provvedimento 20 marzo 1939 e confermati dal
Sommo Pontefice Giovanni XXIII col provvedimento 7 novembre 1958 e
dal regnante Sommo Pontefice Paolo VI col provvedimento 26 giu-
gno 1963 ;
Visti gli art. 2 e 20 lett. c n. 5 della legge sulle fonti del diritto,
7 giugno 1929, n. II ;
Vista l'Ordinanza 30 luglio 1929, n. VIII, relativa al servizio
postale ;
Vista l'Ordinanza 23 novembre 1929, n. X, relativa ai servizi tele-
grafici e telefonici ;
Udito il parere del Consigliere generale dello Stato ;
ORDINA
8 marzo 1966
LA PONTIFICIA COMMISSIONE
PER LO STATO DELLA CITT DEL VATICANO
In virt dei poteri conferiti dal Sommo Pontefice Pio XII alla Pon-
tificia Commissione col provvedimento 20 marzo 1939 e confermati dal
Sommo Pontefice Giovanni XXIII col provvedimento 7 novembre 1958 e
dal regnante Sommo Pontefice Paolo VI col provvedimento 26 giu-
gno 1963 ;
Visti gli art. 2 e 20 lett. e n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giu-
gno 1929, n. II ;
Udito il parere del Consigliere generale dello Stato ;
6 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento
ORDINA
i
Leggi e disposizioni dello Stato della Citt del Vaticano 7
16 maggio 1966
LA PONTIFICIA COMMISSIONE
PER LO STATO DELLA CITT DEL VATICANO
In virt dei poteri conferiti dal Sommo Pontefice Pio XII alla Pon-
tifcia Commissione col provvedimento 20 marzo 1939 e confermati dal
Sommo Pontefice Giovanni XXIII col provvedimento 7 novembre 1958
e dal regnante Sommo Pontefice Paolo VI col provvedimento 26 giu-
gno 1963 ;
Udito il parere del Consigliere generale dello Stato :
ORDINA
Art. 1. - Dalle ore zero del 22 maggio alle ore ventiquattro del
24 settembre di ogni anno l'ora normale anticipata, a tutti gli effetti,
di sessanta minuti primi a far tempo dal 1966.
18 Acta, Apostolicae Sedis - Supplemento
31 maggio 1966
PAOLO PP. VI
per le monete da L. 50
nel diritto : busto del Sommo Pontefice, con piviale e zucchetto, volto a
destra ; intorno : PAULUS vi PONT MAX A IH ; nel rovescio : figura
di donna in piedi che tiene con la mano destra un'ancora ; intorno :
CITT DEL VATICANO ; al di sotto della figura : SPES ; a sinistra : 1965 ;
a destra : L. 50 ;
per le monete da L. 20
nel diritto : busto del Sommo Pontefice, con mozzetta e zucchetto, volto
a sinistra ; intorno : PAULUS vi PONT MAX A IH ; nel rovescio : figura
di donna assisa su di un seggio, che tiene in grembo un bambino e cir-
conda con il braccio sinistro una bambina, mentre un altro bambino si
appoggia al braccio destro della donna ; intorno : CITT DEL VATICANO ;
al di sotto della figura : CARITAS ; a destra : 1965 ; a sinistra : L. 20 ;
per le monete da L. 10
nel diritto : busto del Sommo Pontefice, con mozzetta, stola e zucchetto,
volto a sinistra ; intorno : PAULUS vi PONT MAX A in ; nel rovescio :
figura di donna nell'atto di contemplarsi in uno specchio, che tiene con
la mano destra, mentre stringe nella sinistra un serpente ; intorno :
CITT DEL VATICANO ; al di sotto della figura : PRUDENTIA ; a destra : 1965 ;
a sinistra : L. 10 ;
per le monete da L. 5
nel diritto : busto del Sommo Pontefice, con mozzetta, stola e zucchetto,
volto a destra ; intorno : PAULUS vi PONT MAX A in ; nel rovescio :
figura di donna assisa su di un seggio, che impugna con la mano destra
la spada e sostiene con la sinistra la bilancia ; intorno : CITT DEL VATI-
CANO ; al di sotto della figura : IUSTITIA ; a destra : 1965 ; a sinistra : L. 5 ;
Leggi e disposizioni dello Stato della Citt del Vaticano 23
per le monete da L. 2
nel diritto : lo stemma del Sommo Pontefice sormontato dalla Tiara fra
le Somme Chiavi ; intorno : PAULUS vi PONTIFEX MAXIMUS A III * ;
nel rovescio : figura di donna che stringe con la mano destra una mazza
ferrata e con la sinistra regge uno scudo ; dietro la figura : un leone ;
intorno : CITT DEL VATICANO ; al di sotto della figura : FORTITUDO ; a sini-
stra : 1965; a destra : L. 2;
per le monete da L. 1
nel diritto : lo stemma del Sommo Pontefice sormontato dalla Tiara fra
le Somme Chiavi ; intorno : PAULUS vi PONTIFEX MAXIMUS A III * ;
nel rovescio : figura di donna assisa su di un seggio, nell'atto di versare
acqua da un'anfora, tenuta nella mano destra, in un vaso sorretto con la
mano sinistra ; intorno : CITT DEL VATICANO ; al di sotto della figura :
TEMPERANTIA ; a destra : 1965 ; a sinistra : L. 1.
L. 100.000.000
PAOLO PP. VI
Anno X X X V n Citt del Vaticano, gioved 1 settembre 1966 Nom. 7
1 settembre 1966
LA PONTIFICIA COMMISSIONE
PER LO STATO DELLA CITT DEL VATICANO
In virt dei poteri conferiti dal Sommo Pontefice Pio XII alla Pon-
tificia Commissione col provvedimento 20 marzo 1939 e confermati dal
Sommo Pontefice Giovanni XXIII col provvedimnto 7 novembre 1958 e
dal regnante Sommo Pontefice Paolo VI col provvedimento 26 giu-
gno 1963 ;
Visti gli art. 2 e 20 lett. c), n. 5, della legge sulle fonti del diritto,
7 giugno 1929, n. II ;
Vista l'ordinanza 10 gennaio 1950, n. LVI, con la quale autoriz-
zata la emissione di aerogrammi ;
Vista l'ordinanza 18 novembre 1954, n. XCIII, con la quale autoriz-
zata la emissione di un nuovo tipo di aerogrammi;
Udito il parere del Consigliere generale dello Stato ;
26 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento
ORDINA
PAOLO PAPA VI
L. 100.000.000
PAOLO PP. VI
Anno X X X V I I Citt del Vaticano, gioved, 24 novembre 1966 Num. 10
LA PONTIFICIA COMMISSIONE
PER LO STATO DELLA CITT DEL VATICANO
In virt dei poteri conferiti dal Sommo Pontefice Pio XII alla Ponti-
ficia Commissione col provvedimento 20 marzo 1939 e confermati dal
Sommo Pontefice Giovanni XXIII col provvedimento 7 novembre 1958
e dal regnante Sommo Pontefice Paolo VI col provvedimento 26 giu-
gno 1963 ;
Visti gli art. 2 e 20 lett. e n. 5 della legge sulle fonti del diritto,
7 giugno 1929, n. II ; ' *
Udito il parere del Consigliere generale dello Stato ;
ORDINA