165.

Przykady zastosowania sowotwrstwa

Ponisze tabele zawieraj prawie 250 najczciej spotykanych wyrazw, ktre po

niewielkiej modyfikacji tworz inn cz mowy (rodziny wyrazw).

Uwaga: Zamiana jednej czci mowy na inn jest jednym z zada na egzaminie

maturalnym z jzyka angielskiego (poziom rozszerzony) oraz na egzaminach FCE,

CAE i CPE w czci gramatyczno-leksykalnej testu (Use of English).

165a.mp3 dugo nagrania: 13:14

Lp. Czasownik Rzeczownik Przymiotnik

1 curiosity (ciekawo) curious (ciekawy)
2 fame (sawa) famous
3 fury (furia) furious
4 happiness (szczcie) happy
5 mystery (tajemnica) mysterious
6 nature (natura) natural
7 pleasure (przyjemno) pleasant

materiay pochodz z ksiki Wielki przewodnik po gramatyce angielskiej, www.enset.pl www.maturazangielskiego.net

288 289
 00:47 05:43
8 suburb (przedmiecie) suburban (podmiejski) 40 explore (odkrywa) exploration exploratory (badawczy)
9 achieve (osiga) achievement (osignicie) achievable 41 fail (nie uda si) failure failing, failed
10 advise (radzi) advice (rada) advisable (wskazany) 42 generalize (uoglnia) generalization general
11 amuse (mieszy) amusement amusing, amused 43 harm (robi krzywd) harm harmful, unharmed
12 appear (pojawia si) appearance 44 heighten (wzmaga) height (wzrost, wysoko) heightened (zwikszony)
13 approve (pochwala) approval (aprobata) approving 45 imagine imaginative,
imagination
14 arrive (przybywa) arrival (wyobraa) imaginary
15 attend (uczszcza do) attendance, attention attentive (uwany) 46 impress
impression impressive
16 attract (przyciga) attraction (atrakcja) attractive (wywiera wraenie)
17 befriend 47 infect (zaraa) infection (infekcja) infectious (zakany)
friend friendly
(okazywa yczliwo) 48 inform (informowa) information, informer informative
18 believe (wierzy) belief believable(wiarygodny) 49 insist (nalega) insistence insistent
19 bore (nudzi) boredom (nuda) boring, bored 50 instruct (szkoli) instruction, instructor instructive
20 celebrate (witowa) celebration celebratory (uroczysty) 51 intend (zamierza) intent, intention intended, intentional
21 compare (porwna) comparison comparable 52 interest (zainteresowa) interest interesting
22 compete (rywalizowa) competition competitive 53 invent (wynale) invention inventive (pomysowy)
23 create (tworzy) creation creative 54 invite (zaprasza) invitation inviting
24 decide (decydowa) decision decisive (stanowczy) 55 involve (wymaga) involvement involving, involved
25 dedicate (dedykowa) dedication dedicated 56 irritate (irytowa) irritation irritating, irritated
26 differ (rni si) difference different (inny) 57 marry (pobra si) marriage marrying, married
27 discover (odkry) discovery (discovered) 58 memorize
memory (pami) memorable (pamitny)
28 distance (uczy si na pami)
distance distant (odlegy)
(dystansowa si) 59 mix (miesza) mix, mixture, mixer mixed
29 dominate (dominowa) domination dominant 60 opt + for (optowa za) option (opcja) optional (opcjonalny)
30 employ (zatrudnia) employment employed 61 originate (pochodzi z) origin (rdo) original (oryginalny)
31 empower (uprawnia), powerful, 62 popularize
power, superpower popularity popular
overpower (obezwadnia) overpowering (popularyzowa)
32 enable, disable 63 populate (by
ability, disability able, unable, disabled population populated, populous
(umoliwia,uniemoliwia) zaludnionym passive)
33 endanger (zagraa) danger dangerous 64 predict (przewidywa) prediction (przewidywanie) predictable
34 energize (dawa energi) energy energetic (dynamiczny) 65 prepare (przygotowywa) preparation (prepared)
35 enjoy (lubi co) enjoyment enjoyable (przyjemny) 66 prevent preventive,
prevention
36 entertain (zabawia) entertainment entertaining (zapobiega) preventative
37 exaggerate 67 privatize (prywatyzowa) privacy, privatization private, privatized
exaggeration exaggerated
(przesadza z czym) 68 produce (produkowa) production productive
38 excite (ekscytowa) excitement excited, exciting 69 profess (wyraa si) profession (zawd) professional
39 exhaust (wyczerpywa) exhaustion exhausting, exhausted 70 prove (udowadnia) proof (dowd) proven, proved
materiay pochodz z ksiki Wielki przewodnik po gramatyce angielskiej, www.enset.pl www.maturazangielskiego.net
290 291
 10:20 5 create (tworzy) creation
71 punish (kara) punishment punishable (karalny) 6 cremate (kremowa) cremation
72 puzzle (gowi si) puzzlement puzzling, puzzled 7 decorate (dekorowa, odnawia) decoration
73 repute 8 delegate (delegowa) delegation
reputation reputable
(cieszy si renom) 9 dominate (dominowa) domination
74 reside (zamieszkiwa) residence residential 10 educate (edukowa) education
75 respond (odpowiada na) response (odpowied) responsive (wraliwy) 11 emigrate (emigrowa) emigration
76 revolt (buntowa si) revolution revolutionary 12 filtrate (filtrowa) filtration
77 sense (wyczuwa) sense, sensation sensitive, sensible 13 illustrate (ilustrowa) illustration
78 shock (wstrzsa) shock shocking, shocked 14 isolate (izolowa) isolation
79 simplify (upraszcza) simplicity, simplification simple, simplistic 15 locate (umiejscawia) location
80 socialize (udziela si 16 motivate (motywowa) motivation
society (spoeczestwo) sociable, social 17 navigate (sterowa) navigation
towarzysko)
81 soften (zmikcza) softness (mikko) soft 18 negate (negowa) negation
19 radiate (promieniowa) radiation
82 solve (rozwizywa) solution soluble (rozpuszczalny)
20 reanimate (reanimowa) reanimation
83 speak (mwi) speech, speaker unspeakable
21 segregate (segregowa) segregation
84 strengthen (wzmacnia) strength strong
22 stimulate (stymulowa) stimulation
85 suggest (sugerowa) suggestion suggestive
23 translate (tumaczy) translation
86 symbolize
symbol, symbolism symbolic
(symbolizowa) C
87 terrify (przeraa) terror terrifying, terrified Wiele rzeczownikw pochodzcych od czasownikw koczcych si na -fy
88 threaten (grozi) threat threatening ma kocwk -cation.
89 translate (tumaczy) translation (translated)
90 value (wycenia) value valuable (wartociowy)
165c.mp3 dugo nagrania: 00:42
91 weaken (osabia) weakness weak

B
Wiele rzeczownikw pochodzcych od czasownikw koczcych si na -ate ma Lp. Czasownik Rzeczownik
kocwk -tion. 1 justify (uzasadnia) justification
2 modify (modyfikowa) modification
3 notify (powiadamia) notification
165b.mp3 dugo nagrania: 01:59
4 pacify (uspokaja) pacification
5 simplify (upraszcza) simplification
6 verify (weryfikowa) verification
Lp. Czasownik Rzeczownik
1 abbreviate (skraca) abbreviation
2 celebrate (witowa) celebration
3 communicate (komunikowa) communication
4 compensate (kompensowa) compensation
materiay pochodz z ksiki Wielki przewodnik po gramatyce angielskiej, www.enset.pl www.maturazangielskiego.net
292 293