Projekt SKILLS

NONO ELEMENTW
Z UWZGLDNIENIEM STATECZNOCI
CELE MODUU SZKOLENIOWEGO

Poznanie metodologii sprawdzania elementw konstrukcyjnych

ze wzgldu na niestateczno (wyboczenie, zwichrzenie)

Umiejtno zastosowania warunkw nonoci wedug

PN-EN 1993-1-1 6.3.3 z uwzgldnieniem Zacznika B do normy
PN-EN 1993-1-1

3
ZAWARTO
Wstp
Elementy ciskane o staym przekroju
Elementy zginane o staym przekroju
Przypadek oglny
Przypadek ksztatownikw walcowanych i ich spawanych
odpowiednikw
Moment krytyczny przy zwichrzeniu
Elementy zginane i ciskane o staym przekroju
Formuy interakcyjne
Wspczynniki interakcji wedug Zacznika B do PN-EN 1993-1-1
Przykad
Podsumowanie

4
WSTP
WSTP

Sprawdzenie elementu a niestateczno w PN-EN 1993-1-1

Analiza globalna z uwzgldnieniem odpowiednich imperfekcji

lokalnych i efektw drugiego rzdu
Sprawdzenie przekroju najbardziej obcionego

Analiza BEZ cakowitego uwzgldnienia pewnych imperfekcji

geometrycznych i ewentualnych efektw drugiego rzdu
Sprawdzenie elementu z uwzgldnieniem niestatecznoci

6
WSTP
Sprawdzenie elementu z uwzgldnieniem niestatecznoci wedug
6.3 PN-EN 1993-1-1
6.3.1 Sprawdzenie elementw ciskanych o staym przekroju
6.3.2 Sprawdzenie elementw zginanych o staym przekroju
6.3.3 Sprawdzenie elementw zginanych i ciskanych
o staym przekroju
6.3.4 Oglna metoda oceny statecznoci elementw
ze wzgldu na wyboczenie z paszczyzny ukadu i
zwichrzenie (nie omawiana w niniejszym module
szkoleniowym)
6.3.5 Zwichrzenie elementw z przegubami
plastycznymi (nie omawiane w niniejszym
module szkoleniowym)

7
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Warunek nonoci ze wzgldu na wyboczenie

NEd PN-EN 1993-1-1 6.3.1
1
Nb,Rd
NEd : jest wartoci obliczeniowej siy ciskajcej
Nb,Rd : jest nonoci na wyboczenie

Af y
Klasa przekroju 1, 2 i 3 Nb,Rd =
M1

Aeff f y
Klasa przekroju 4 Nb,Rd =
M1

9
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Krzywe wyboczenia
Wspczynnik redukcyjny
1
= 1,0 PN-EN 1993-1-1 6.3.1.2
2
+ 2


( 2
= 0,51 + 0,2 +

)
Smuko wzgldna
Af y
Klasa przekroju 1, 2 i 3 =
Ncr
Aeff f y
Klasa przekroju 4 =
Ncr
10
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Sia krytyczna przy wyboczeniu gitnym Ncr

2EI
N cr =
L2cr

w rozpatrywanej
I : Moment bezwadnoci
paszczynie
Lcr : Dugo wyboczeniowa wyboczenia

11
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Parametr imperfekcji PN-EN 1993-1-1 6.3.1.2

Tablica 6.1

Krzywa wyboczenia a0 a b c d
Parametr imperfekcji 0,13 0,21 0,34 0,49 0,76

12
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Wybr krzywych wyboczenia PN-EN 1993-1-1 6.3.1.2

Tablica 6.2

Przekrj Wyboczenie Krzywa wyboczenia

Ograniczenia
poprzeczny wzgldem osi Inne S 460
y-y a a0
tf 40 mm

h/b > 1,2

z-z b a0
y-y b a
40 mm < tf 100 mm
Dwuteowniki z-z c a
walcowane y-y b a
tf 100 mm
h/b 1,2

z-z c a
y-y d c
tf > 100 mm
z-z d c
yy b
tf 40 mm
Dwuteowniki z-z c
spawane yy c
tf > 40 mm
z-z d
13
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Wybr krzywych wyboczenia PN-EN 1993-1-1 6.3.1.2

Tablica 6.2 c.d.
Krzywa wyboczenia
Przekrj poprzeczny Ograniczenia
Inne S 460
wykoczone na gorco a a0
Ksztatowniki rurowe
wykoczone na zimno c
dowolne z wyjtkiem jak niej b
Elementy skrzynkowe spawane grube spoiny: a > 0,5tf
c
b/tf < 30, h/tw < 30
Ceowniki, teowniki i prty pene c
Ktowniki b

14
ELEMENTY CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Krzywe wyboczenia
1,1

1
Nono plastyczna przekroju
0,9
a0
0,8

0,7
a
b
Krzywa Eulera 1/
c
0,6
d
0,5

0,4

0,3

0,2

0,1

0
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,6 2,8 3

15

ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Warunek nonoci ze wzgldu na zwichrzenie

MEd PN-EN 1993-1-1 6.3.2
1
Mb,Rd
MEd : jest wartoci obliczeniowego momentu zginajcego
Mb,Rd : jest nonoci na zwichrzenie
fy
Klasa przekroju 1, 2 Mb,Rd = LTWpl,y
M1
fy
Klasa przekroju 3 Mb,Rd = LTWel,y
M1
fy
Klasa przekroju 4 Mb,Rd = LTWeff,y
M1
17
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

KRZYWE ZWICHRZENIA - PRZYPADEK OGLNY

ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Krzywe zwichrzenia Przypadek oglny

1
LT = 1,0 PN-EN 1993-1-1 6.3.2.2
2
LT + LT 2 LT

LT ( ) 2
= 0,51 + LT LT 0,2 + LT

Wpl,y f y
Klasa przekroju 1, 2 LT =
M cr
Wel,y f y
Klasa przekroju 3 LT =
M cr
Weff,y f y
Klasa przekroju 4 LT =
M cr
19
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Parametr imperfekcji LT

Krzywa zwichrzenia a b c d
Parametr imperfekcji LT 0,21 0,34 0,49 0,76

Wybr krzywych zwichrzenia

Przekrj poprzeczny Ograniczenia Krzywa wyboczenia
h/b 2 a
Dwuteowniki walcowane
h/b > 2 b
h/b 2 c
Dwuteowniki spawane
h/b > 2 d
Inne przekroje - d

20
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

KRZYWE WYBOCZENIA DLA DWUTEOWNIKW

WALCOWANYCH I ICH SPAWANYCH ODPOWIEDNIKW
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Krzywe zwichrzenia Dwuteowniki walcowane oraz ich

spawane odpowiedniki PN-EN 1993-1-1 6.3.2.3

Moliwo uycia wasnych krzywych wyboczeniowych

Rwnowane przekroje spawane:
przekroje symetryczne wzgldem rodnika
stosunek bezwadnoci pek w ich paszczynie zawiera
si midzy 0,8 i 1,25
t f,max
3
tw

22
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Metoda oblicze
Bazowy wspczynnik zwichrzenia LT
1,0
1
LT = 1
2
LT + LT 2 LT 2
LT

(
LT = 0,5 1 + LT ( LT LT,0 ) +
2
LT )
Parametr modyfikacji
PN-EN 1993-1-1/NA. 16
= 0,75 (warto minimalna)

23
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Parametr graniczny LT,0

LT,0 = 0,4 (warto maksymalna) PN-EN 1993-1-1/NA. 16

Wybr krzywych zwichrzenia PN-EN 1993-1-1/ 6.3.2.3 (1) Tab. 6.5

Przekrj poprzeczny Ograniczenia Krzywa wyboczenia

h/b 2 b
Dwuteowniki walcowane
h/b > 2 c
h/b 2 c
Dwuteowniki spawane
h/b > 2 d

24
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Zmodyfikowany wspczynnik zwichrzenia LT,mod

1,0
LT
LT,mod = 1
f 2
LT


( )
f = 1 0,5(1 k c )1 2,0 LT 0,8 1
2

f : stosowany jedynie, gdy: - elementy bez porednich
ste w paszczynie bocznej
- obliczanie Mcr bez spaczenia

25
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Wspczynnik poprawkowy uwzgldniajcy rozkad

momentu zginajcego kc
k c = (C m LT )
1/ 2
PN-EN 1993-1-1/NA. 17

CmLT wedug Tablicy B.3

PN-EN 1993-1-1/Tablica B.3
Wykres
Zakres CmLT
momentw
M M 1 1 0,6 + 0,4 0,4

Mh Mh 0 s 1 1 1 0,2 + 0,8 s 0,4

0,5L Ms
0 1 0,1 0,8 s 0,4
Ms 1 s < 0
s =
Mh 1 < 0 0,1(1 ) 0,8 s 0,4

26
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

MOMENT KRYTYCZNY PRZY ZWICHRZENIU SPRYSTYM

ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Wyznaczenie momentu krytycznego przy zwichrzeniu Mcr

Za pomoc odpowiedniego oprogramowania komputerowego

(np. LTBeam lub LTBeamN)

Za pomoc metody z np. SN003a-PL-EU [1]

[1] SN003a-PL-EU Informacje uzupeniajce: Sprysty moment krytyczny przy zwichrzeniu,
Access Steel, http://www.piks.com.pl/

28
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Zastosowanie metody z SN003a-PL-EU

2EI z I w
M cr = C1 + 2
L2GI t
(
+ C 2 zg )
2
C 2 zg
I z EI z
2
L

E, G : moduy sprystoci podunej i poprzecznej (stali)

Iz, Iw, It : moment bezwadnoci wzgldem osi z-z, wycinkowy
moment bezwadnoci, moment bezwadnoci przy
skrcaniu swobodnym
L : dugo zwichrzeniowa (odlego midzy punktami
bocznego podparcia)
C1 : wspczynnik uwzgldniajcy rozkad momentw
zginajcych
29
ELEMENTY ZGINANE O STAYM PRZEKROJU

Zastosowanie metody z SN003a-PL-EU

2EI z I w
M cr = C1 + 2
L2GI t
+ C 2 zg ( )
2
C 2 zg
I z EI z
2
L

C2 : wspczynnik uwzgldniajcy efekt mimorodowoci

obcienia
zg : odlego midzy punktem przyoenia obcienia
i rodkiem cinania

30
ELEMENTY ZGINANE I CISKANE
O STAYM PRZEKROJU
ELEMENTY ZGINANE I CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Formuy interakcyjne PN-EN 1993-1-1 6.3.3

NEd M y,Ed + M y,Ed M z,Ed + M z,Ed

+ k yy + k yz 1
y NRk M y,Rk M z,Rk
LT
M1 M1 M1

NEd M y,Ed + M y,Ed M z,Ed + M z,Ed

+ k zy + k zz 1
z NRk M y,Rk M z,Rk
LT
M1 M1 M1
kij : wspczynniki interakcji, ktre mona wyznacza
wedug Zacznika A lub ZacznikaB PN-EN 1993-1-1.
Zacznik Krajowy zaleca metod wg Zacznika B
Dodatkowo przekroje na kocach elementw powinny
spenia warunki nonoci przekroju
32
ELEMENTY ZGINANE I CISKANE O STAYM PRZEKROJU

Wzory interakcyjne
My,Ed Momenty spowodowane przesuniciem rodka
cikoci przekroju 4 klasy
My,Ed PN-EN 1993-1-1 6.3.3 (4)
i PN-EN 1993-1-5 4.3 (2)

Przekrj brutto Przekrj efektywny

G
eN,y My,Ed = eN,yNEd
G

Szerokoci nieefektywne
(wyboczenie lokalne)
33
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zacznik B PN-EN 1993-1-1

Rozrnienie midzy elementami niewraliwymi na deformacje
skrtne i elementami wraliwymi na deformacje skrtne
Elementy niewraliwe na deformacje skrtne:

Elementy o przekrojach zamknitych

k =

Elementy stone przeciwskrtnie

Elementy wraliwe na deformacje skrtne:

Elementy o przekrojach otwartych

34
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1
Sia krytyczna przy wyboczeniu skrtnym nie powinna
by nisza od obydwu si krytycznych przy wyboczeniu
gitnym
Wyboczenie skrtne nie powinno by miarodajne do
wymiarowania

Wyboczenie skrtne
Elementy podlegajce ciskajcej sile osiowej
Rodzaj niestatecznoci spowodowany
odksztaceniami skrtnymi

Odsyacz krajowy N23): Mona nie sprawdza statecznoci gitno-skrtnej (skrtnej)

elementw z ksztatownikw walcowanych.
35
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sia krytyczna przy wyboczeniu skrtnym

1 2EI z a 2 2EI w
N cr,T = + + GI t

i s LT 2 2
LT

i s = i y2 + i z2 + a 2

iz, iy : Promie bezwadnoci wzgldem osi z-z i y-y

a : Odlego miedzy rodkiem cikoci i rodkiem
obrotu (= 0 dla przekrojw bisymetrycznych
niestonych w paszczynie bocznej)
LT : Odlego midzy steniami przeciwskrtnymi

36
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zacznik B
Wspczynniki interakcji kyy i kyz
PN-EN 1993-1-1 Tablica B.1

Zaoenia projektowe
Wasnoci
Wasnoci plastyczne
spryste/efektywne

( )
NEd NEd
Cmy 1 + 0,6 y Cmy 1 + y 0,2
y NRk / M1 y NRk / M1

kyy
NEd NEd
Cmy 1 + 0,6 Cmy 1 + 0,8
N / y NRk / M1
y Rk M1
kyz kzz 0,6kzz

37
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zacznik B
Wspczynnik interakcji kzy dla elementw dwuteowych
i rurowych prostoktnych niewraliwych na deformacje
skrtne PN-EN 1993-1-1 Tablica B.1

Zaoenia projektowe
Wasnoci
Wasnoci plastyczne
spryste/efektywne
kzy 0,8kyy 0,6kyy
W przypadku ciskania i jednokierunkowego zginania My,Ed dla
przekrojw dwuteowych i rurowych prostoktnych mona przyjmowa
kzy = 0

38
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zacznik B
Wspczynnik interakcji kzy dla elementw wraliwych
na deformacje skrtne
PN-EN 1993-1-1 Tablica B.2

Zaoenia projektowe
Wasnoci
Wasnoci plastyczne
spryste/efektywne
0,05 z NEd 0,1 z NEd
1 1
(CmLT 0, 25) N
z Rk /
M1 (CmLT 0,25) zNRk / M1
0,05 NEd 0,1 NEd
1 1
kzy (CmLT 0,25) zNRk / M1 (CmLT 0,25) zNRk / M1

dla z < 0,4 :

0,1 NEd
0,6 + z 1
(CmLT 0,25) zNRk / M1
39
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zacznik B
Wspczynnik interakcji kzz

PN-EN 1993-1-1 Tablica B.1

Zaoenia projektowe
Typy
przekrojw Wasnoci
Wasnoci plastyczne
spryste/efektywne

(
Cmz 1 + 2 z 0,6

) N
NEd
/



Przekroje z Ed M1

dwuteowe NRk C 1 + 1,4 NEd

Cmz 1 + 0,6 z mz

z NRk / M1 N
z Ed / M1
kzz
Przekroje

Cmz 1 + 0,6

NEd

mz (
C 1+ 0,2
z )

NEd

NEd / M1
N
z Rk / M1 z
rurowe
NEd
prostoktne Cmz 1+ 0,8

N
z Ed / M1

40
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynniki rwnowanego staego momentu Cm

PN-EN 1993-1-1 Tablica B.3

Wykres Cmy, Cmz, CmLT

Zakres
momentw Obcienie rwnomierne Obcienie skupione

M M 1 1 0,6 + 0,4 0,4

Mh Mh 0 s 1 1 1 0,2 + 0,8 s 0,4

0,5L Ms 0 1 0,1 0,8 s 0,4 0,8 s 0,4

Ms 1 s < 0
s =
Mh 1 < 0 0,1(1 ) 0,8 s 0,4 0,2( ) 0,8 s 0,4

Mh Mh 0 h 1 1 1 0,95 + 0,05 h 0,90 + 0,1 h

0,5L
Ms 0 1 0,95 + 0,05 h 0,90 + 0,1 h
Mh 1 h < 0
h =
Ms 1 < 0 0,95 + 0,05 h (1 + 2 ) 0,90 + 0,1 h (1 + 2 )

41
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Naley obliczy Cmy, Cmz i CmLT odpowiednio do wykresu

momentu zginajcego midzy waciwymi punktami
podparcia (steniami).

wspczynnik punkty podparcia

o zginania
momentu w kierunku
Cmy y-y z-z
Cmz z-z y-y
CmLT y-y y-y

42
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Przykad ustalania wykresu momentu odniesienia

qy
Fz
z

43
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wykresy momentw My i Mz :

z Mh = 0
My
Ms = FL/4

Mh = -qL/32
y
Mz
Ms = 1/64qL Ms = 1/64qL
L

44
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik momentu Cmy Dystrybucja My i podparcia z :

z Mh = 0
My
Wykres odniesienia
Ms = FL/4

Wspczynnik momentu CmLT Dystrybucja My i podparcia y :

z Mh = 0
My
Wykres odniesienia
Ms = FL/4

45
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik momentu Cmz Dystrybucja Mz i podparcia y :

y
Mh = -qL/32
Mz
Ms = 1/64qL Ms = 1/64qL
Wykres odniesienia

46
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

W przypadku przechyowej formy wyboczenia, naley

przyjmowa jako wspczynniki rwnowanego staego
momentu odpowiednio Cmy = 0,9 lub Cmz = 0,9.

Kiedy stosuje si t regu?

Elementy, ktrych koce nie s podparte w
paszczynie rozpatrywanego momentu
(podparcie w kierunku z dla My i podparcie
w kierunku y dla Mz)
Przykady:
F F F
N N N

47
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

A supy ram?

Zastosowanie reguy zaley od metody zastosowanej

w analizie globalnej:
Globalne efekty drugiego rzdu uwzgldniane przy
obliczaniu momentu zginajcego Cm obliczane
wedug wzorw z tablicy B.3
Globalne efekty drugiego rzdu nieuwzgldniane
przy obliczaniu momentu zginajcego, nawet jeeli s
bez znaczenia Cm = 0,9

48
PRZYKAD

DANE OGLNE
DANE OGLNE

Geometria ramy

Sprawdzany sup
IPE 400 S275 IPE 400 S275

Cz 2
ht = 8,5 m
hp = 7,5 m
IPE 500 S275 IPE 500 S275 Cz 1

L = 20 m

Stenia boczne i przeciwskrtne

50
DANE OGLNE

Charakterystyki przekrojw

A [cm] Avz [cm] Iy [cm4] Wpl,y [cm3] Iz [cm4] i0 [cm] It [cm4] IW [cm6]
IPE 400 84,5 42,7 23130 1307 1318 17,1 51,1 490000
IPE 500 116 59,9 48200 2194 2142 20,9 89,3 1249000

51
DANE OGLNE

Obcienia
q = 8 kN/m

F = 120 kN F = 120 kN

q = 3,5 kN/m q = 3,5 kN/m

52
DANE OGLNE

Siy wywoane obcieniem wedug analizy pierwszego rzdu

Sia poduna:

29,5 kN 31,6 kN
37,6 kN 39,5 kN

189,6 kN 210,4 kN

53
DANE OGLNE

Siy wywoane obcieniem wedug analizy pierwszego rzdu

Moment zginajcy:

139,3 kNm
-130,8 kNm -327,7 kNm

150,6 kNm

54
DANE OGLNE

Siy wywoane obcieniem wedug analizy pierwszego rzdu

Sia poprzeczna:

-66,1 kN
7,2 kN
-31,5 kN
29,9 kN 13,5 kN

86,8 kN

3,7 kN -57,6 kN

55
 PRZYKAD

SPRAWDZENIE PRAWEGO SUPA

SIY PRZEKROJOWE WYZNACZONE ZA POMOC ANALIZY I RZDU
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zgodnie z Zacznikiem Krajowym w przypadku

jednokondygnacyjnych ukadw przechyowych mona
stosowa analiz pierwszego rzdu bez imperfekcji.

PN-EN 1993-1-1 NA. 9

57
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1
Siy w gowicy supa (najbardziej obciona):
NEd = 210kN M Ed = 328kNm VEd = 31,5kN
Wszystkie siy przekrojowe s mniejsze od obliczonych z uwzgldnieniem
teorii drugiego rzdu
Klasyfikacja przekroju
rodnik zginany i ciskany:
N Ed 210000
d b ,N = = = 74,9 mm
t wb f y 10 ,2 275
c + d N 426 + 74,9
= = = 0,59 > 0,5
2d N 2 426
c 426 396 396 0,92 klasa 1
= = 41,8 < = = 54 ,6
t 10,2 13 1 13 0,59 1

Klasa 1: Zastosowanie nonoci plastycznej

58
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie przekrojw na kocach czci 1 i 2

Nono przekroju:
Af y 116 275 10 1
NRd = = = 3190kN
M0 1,0

Avz f y 3 59,9 275 10 1 3

VRd = = = 951kN
M0 1,0

Wpl,y f y 2194 275 10 3

MRd = = = 603,4kNm
M0 1,0

59
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie siy podunej:

NEd 210
= = 0,07 1 PN-EN 1993-1-1 6.2.9.1 (4)
NRd 3190
nie ma interakcji midzy si osiow i momentem zginajcym
Sprawdzenie siy poprzecznej:
VEd 31,5
= = 0,03 1 PN-EN 1993-1-1 6.2.8 (2)
VRd 951
nie ma interakcji midzy si poprzeczn i momentem zginajcym
Sprawdzenie momentu zginajcego:
MEd 328
= = 0,54 1
MRd 603 ,4

60
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie na wyboczenie wzgldem osi y-y (sup prawy)

Sia krytyczna:
Lcr,y = y hp y = 3,6 SN008a-PL-EU 2 [2]

Lcr,y = 3,6 750 = 2700cm

2EIy 210000 10 1
48200
Ncr,y = = 2
= 1369kN
L2cr,y (2700) 2

Komentarz: Dugo krytyczna Lcr odpowiada tutaj

przechyowej postaci wyboczenia
i uwzgldnia wpyw sztywnoci
elementw i wzw.
[2] SN008a-PL-EU Informacje uzupeniajce: Dugoci wyboczeniowe supw:
podejcie cise, Access Steel, http://www.piks.com.pl/

61
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1
Smuko wzgldna:
Afy 116 275 10 1
y = = = 1,53
Ncr,y 1369
Krzywa wyboczenia/Parametr imperfekcji:
h
= 2,5 > 1,2
b
t f = 16mm < 40mm Krzywa wyboczenia a
S 275
= 0,21
wyboczenie wzgldem osi y-y PN-EN 1993-1-1 6.3.1.2

Wspczynnik wyboczeniowy :
( )
= 0,5 1 + ( y 0,2) + = 0,5(1 + 0,21(1,53 0,2) + 1,532 )
2
y

= 1,81
1 1
y = = = 0,36
+ 2
2
y
1,81 + 1,81 1,53
2 2
62
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Nono na wyboczenie wzgldem osi y-y supa:

Afy 116 275 10 1
Nb,Rd = y = 0,36 = 1148kN
M1 1,0

Sprawdzenie na wyboczenie wzgldem osi y-y :

NEd 210
= = 0,18 < 1,0
Nb,Rd 1148

63
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie na wyboczenie wzgldem osi z-z (sup prawy

czci 1 i 2)
Sia krytyczna :
2EI z 210000 10 1 2142
N cr,z = = 2
L2cr,z 375 2

N cr,z = 3157kN

Komentarz : Dugo krytyczna Lcr odpowiada tutaj

odlegoci midzy steniami bocznymi.

Smuko wzgldna:
Af y 116 275 10 1
z = = = 1,01
N cr,z 3157
64
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Krzywa wyboczenia/Parametr imperfekcji:

h
= 2,5 > 1,2
b
t f = 16mm < 40mm Krzywa wyboczenia b
S 275 = 0,34 PN-EN 1993-1-1 6.3.1.2
wyboczenie
wzgldem osi z-z
Wspczynnik wyboczenia:
( ) (
= 0,51 + z 0,2 + z = 0,5 1 + 0,34(1,01 0,2) + 1,012

2

)
= 1,15
1 1
z = = = 0,59
+
2
z
2 1,15 + 1,15 1,01 2 2

65
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Nono na wyboczenie wzgldem osi z-z supa:

Af y 116 275 10 1
Nb,Rd = z = 0,59 = 1882kN
M1 1,0

Sprawdzenie na wyboczenie wzgldem osi z-z :

NEd 210kN
= = 0,11 < 1,0
Nb,Rd 1882kN

66
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie na zwichrzenie (sup prawy cz 2)

Wykres momentu cz 2 :
-328 kNm

-188,6kNm

Moment krytyczny przy zwichrzeniu wedug SN003a-PL-EU [1]

2EI z I w
M cr = C1 + 2
L2GI t
(
+ C 2 zg )
2
C 2 zg
z EI z
2 I
L

67
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

May wpyw obcienia rwnomiernie rozoonego

Moliwo pominicia C2
Wspczynnik C1 :
C1 = 1,26 SN003a-PL-EU Rys. 3.3 [1]

Moment krytyczny przy zwichrzeniu:

2 210000 10 3 2142 1249 103 3752 81000 89,3
Mcr = 1,26 + 2
375 2
2142 210000 2142
Mcr = 1133,66kNm

68
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Smuko wzgldna:
Wpl,y fy 2194 275 10 1
LT = = = 0,73
Mcr 1133,66 10 2

Krzywa wyboczenia/Parametr imperfekcji:

h Krzywa wyboczenia b
= 2,5 > 2
b LT = 0,34
PN-EN 1993-1-1 6.3.2.2

69
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik zwichrzenia:

(
= 0,5 1 + ( LT 0,2) +
2
LT )= 0,5(1 + 0,34(0,73 0,2) + 0,73 )
2

= 0,86
1 1
LT = = = 0,76
+ 2
2
LT
0,86 + 0,86 0,73
2 2

Sprawdzenie zwichrzenia:

MEd 351 10 2
= = 0,77 < 1
LTWpl, y fy 0,76 2194 275 10 1
-
M1 1,0

70
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie interakcji sia osiowa moment zginajcy

Przywoanie formu weryfikacyjnych:

NEd M y,Ed + M y,Ed M z,Ed + M z,Ed

+ k yy + k yz 1
y NRk M y,Rk M z,Rk
LT
M1 M1 M1

NEd M y,Ed + M y,Ed M z,Ed + M z,Ed

+ k zy + k zz 1
z NRk M y,Rk M z,Rk
LT
M1 M1 M1

71
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie interakcji sia osiowa moment zginajcy

Cz 2 (decydujca)
Wspczynnik rwnowanego staego momentu Cmy :
Warto Cmy :
Cmy = 0,9

72
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik rwnowanego staego momentu CmLT :

Wykres odnonego momentu (zaoono liniowy) :

-328 kNm
= 0,58
-188,6 kNm

Warto CmLT :
CmLT = 0,6 + 0,4 0,58 = 0,832 0,4

73
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik interakcji kyy :

k yy


(
= minCmy 1+ 0,6 y 0,2 ) N Ed

; Cmy 1+ 0,8
y NRk / M1
N Ed
y NRk / M1

210 210
kyy = min0,91 + 0,6(1,53 0,2) ; 0,91 + 0,8
0,36 3190/1,0 0,36 3190/1,0
kyy = min(1,03; 1,03)
kyy = 1,03

74
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik interakcji kzy :

0,1 z NEd 0,1 NEd
k zy
= max 1 ; 1
(CmLT 0,25 ) z NRk / M1 (CmLT 0,25 ) z NRk / M1

0,1 1,01 210 0,1 210

k zy = max 1 ; 1
(0,832 0,25 ) 0,59 3190 /1,0 (0,832 0,25 ) 0,59 3190 /1,0

k zy = max (0,981; 0,981)

k zy = 0,981

75
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie Cz 2 :
210 328
+ 1,03 = 0,92 1
0,36 3190 603.4
0,76
1,0 1,0
210 328
+ 0,981 = 0,81 1
0,59 3190 603 ,4
0,76
1,0 1,0

76
 PRZYKAD

SPRAWDZENIE PRAWEGO SUPA

SIY PRZEKROJOWE WYZNACZONE ZA POMOC ANALIZY II RZDU
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Ustalenie imperfekcji geometrycznych

Imperfekcje globalne:
Warunek uwzgldniania
HEd 0,15VEd ? PN-EN 1993-1-1 5.3.2 (4)B

7,5 3,5 < 0,15(20 8 + 2 120 )

26 ,25kN < 0,15 400 = 60kN

Naley zastosowa imperfekcje globalne

78
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Warto imperfekcji globalnej:

= 0 h m PN-EN 1993-1-1 5.3.2 (3)

0 = 1/ 200 (warto podstawowa)

2 2 (uwzgldnienie wysokoci supw)
h = = = 0,73
h 7,5

1 1
m = 0,51 + = 0,51 + (uwzgldnienie liczby supw)
m 2
= 0,87

79
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Warto imperfekcji globalnej:

= 1/ 200 0,73 0,87 = 1/ 315

Zastosowanie w ukadzie najbardziej niekorzystnym

Imperfekcje lokalne :
Uwzgldnione przy sprawdzaniu wedug 6.3 PN-EN
1993-1-1

80
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Przeksztacenie imperfekcji geometrycznych na rwnowane

obcienie PN-EN 1993-1-1 5.3.2 (7)

NEd NEd
NEd

NEd
Sup lewy 0,60 kN
Sup prawy 0,67 kN

NEd
NEd NEd

81
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wyznaczenie mnonika obcienia krytycznego cr

HEd h
cr = PN-EN 1993-1-1 5.2.1

VEd H,Ed

VEd = 8 20 + 120 2 = 400kN (Suma obcie pionowych)

(Suma obcie poziomych
HEd = 3,5 7,5 + 0,60 + 0,67 = 27,52kN
w poziomie rygla)
(rednia przemieszcze gry
H,Ed = 7,75cm supa od obcie poziomych
i rwnowanych)

82
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wyznaczenie mnonika obcienia krytycznego cr

27,52 750
cr =
400 7,75
< 10
cr = 6,65
>3

efekty drugiego rzdu naley wzi pod uwag

uproszczone uwzgldnienie efektw drugiego rzdu
przez zwikszenie efektw przechyowych
PN-EN 1993-1-1 5.2.2 (5)B

83
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zwikszenie efektw przechyowych

Wspczynnik zwikszajcy:
1 1
= = 1,18 PN-EN 1993-1-1 5.2.2 (5)B
1 1
1 1
cr 6,65

Cakowite obcienie przyoone do ramy:

q = 8 kN/m

F = 120 kN F = 120 kN
1,18x0,60 kN 1,18x0,67 kN
q = 1,18x3,5 kN/m q = 1,18x3,5 kN/m

1,18x0,60 kN 1,18x0,67 kN
84
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zwikszone siy wywoane efektami drugiego rzdu

Sia poduna NEd :

29,2 kN 31,6 kN
37,1 kN 39,6 kN

187,82 kN 212,2 kN

85
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zwikszone siy wywoane efektami drugiego rzdu

Moment zginajcy MEd :

140,2 kNm
-351,0 kNm
-107,5 kNm

154,7 kNm

86
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Zwikszone siy wywoane efektami drugiego rzdu

Sia poprzeczna VEd :

-64,5 kN
9,1 kN
-31,3 kN
29,8 kN 15,2 kN

88,7 kN

-1,2 kN -62,3 kN

87
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1
Siy w gowicy supa (najbardziej obciona):
NEd = 212kN M Ed = 351kNm VEd = 46,8kN

Klasyfikacja przekroju
= 235 f y = 235 275 = 0,92
rodnik zginany i ciskany:
N Ed 212000
d b ,N = = = 75,6 mm
t wb f y 10 ,2 275
c + d N 426 + 75 ,6
= = = 0,59 > 0,5
2d N 2 426
c 426 396 396 0,92
= = 41,8 < = = 54,6 klasa 1
t 10 ,2 13 1 13 0,59 1
Pas ciskany:
c 73,9
= = 4,6 < 9 = 9 0,92 = 8,3 klasa 1
t 16,0
Klasa 1: Zastosowanie nonoci plastycznej
88
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie siy podunej:

NEd 212
= = 0,07 1 PN-EN 1993-1-1 6.2.9.1 (4)
NRd 3190

nie ma interakcji midzy si osiow i momentem zginajcym

Sprawdzenie siy poprzecznej:
VEd 31,3
= = 0,03 1 PN-EN 1993-1-1 6.2.8 (2)
VRd 951

nie ma interakcji midzy si poprzeczn i momentem zginajcym

Sprawdzenie momentu zginajcego:
MEd 351
= = 0,58 1
MRd 603 ,4

89
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie na wyboczenie wzgldem osi y-y (sup prawy)

Sia krytyczna:
2EI y 210000 10 1 48200
N cr,y = = 2
L2cr,y (750)2
Ncr,y = 17760kN

Komentarz: Dugo krytyczna Lcr odpowiada tutaj

dugoci teoretycznej.

Smuko wzgldna:
Af y 116 275 10 1
y = = = 0,42
N cr,y 17760

90
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Krzywa wyboczenia/Parametr imperfekcji:

h
= 2,5 > 1,2
b
t f = 16mm < 40mm Krzywa wyboczenia a
S 275 = 0,21 PN-EN 1993-1-1 6.3.1.2
wyboczenie
wzgldem osi y-y

Wspczynnik wyboczeniowy :
( ) (
= 0,51 + y 0,2 + y = 0,5 1 + 0,21(0,42 0,2) + 0,42 2


2

)
= 0,61
1 1
y = = = 0,95
+ 2 y 0,61 + 0,61 0,42
2 2 2

91
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Nono na wyboczenie wzgldem osi y-y supa:

Af y 116 275 10 1
Nb,Rd = y = 0,95 = 3030kN
M1 1,0

Sprawdzenie na wyboczenie wzgldem osi y-y :

NEd 212
= = 0,07 < 1,0
Nb,Rd 3030

Sprawdzenie na wyboczenie wzgldem osi z-z :

NEd 212kN
= = 0,11 < 1,0
Nb,Rd 1882kN

92
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie na zwichrzenie (sup prawy cz 2)

Wykres momentu cz 2 :
-351 kNm

-205 kNm

Moment krytyczny przy zwichrzeniu wedug Access Steel

SN003a-PL-EU
2EI z I w
M cr = C1 + 2
L2GI t
(
+ C 2 zg )
2
C 2 zg
z EI z
2 I
L

93
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

May wpyw obcienia rwnomiernie rozoonego

Moliwo pominicia C2
Wspczynnik C1 :
C1 = 1,26 SN003a-PL-EU Rys. 3.3

Moment krytyczny przy zwichrzeniu:

2 210000 10 3 2142 1249 103 3752 81000 89,3
Mcr = 1,26 + 2
3752 2142 210000 2142
Mcr = 1133,66kNm

94
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Smuko wzgldna:
Wpl,y fy 2194 275 10 1
LT = = = 0,73
Mcr 1133,66 10 2

Krzywa wyboczenia/Parametr imperfekcji:

h Krzywa wyboczenia b
= 2,5 > 2
b LT = 0,34
PN-EN 1993-1-1 6.3.2.2

95
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik zwichrzenia:

(
= 0,5 1 + ( LT 0,2) +
2
LT )= 0,5(1 + 0,34(0,73 0,2) + 0,73 )
2

= 0,86
1 1
LT = = = 0,76
+ 2
2
LT
0,86 + 0,86 0,73
2 2

Sprawdzenie zwichrzenia:

MEd 351 102

= = 0,77 < 1
LTWpl,y fy 0,76 2194 275 10 1

M1 1,0

96
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie interakcji sia osiowa moment zginajcy

Cz 2 (decydujca)
Wspczynnik rwnowanego staego momentu Cmy :
Wykres odnonego momentu (zaoono liniowy) :

-351 kNm

=0

Warto Cmy :

Cmy = 0,6 + 0,4 = 0,6 0,4

97
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik rwnowanego staego momentu CmLT :

Wykres odnonego momentu (zaoono liniowy):

-351 kNm
= 0,58
-205 kNm

Warto CmLT :
CmLT = 0,6 + 0,4 0,58 = 0,83 0,4

98
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik interakcji kyy :

k yy


(
= minCmy 1+ 0,6 y 0,2 ) N Ed

; Cmy 1+ 0,8
y NRk / M1
N Ed
y NRk / M1

212 212
k yy = min0,61+ 0,6(0,42 0,2) ; 0,61+ 0,8
0,95 3190 /1,0 0,95 3190 /1,0

k yy = min(0,606; 0,634 )

k yy = 0,606

99
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Wspczynnik interakcji kzy :

0,1 z NEd 0,1 NEd
k zy
= max 1 ; 1
(CmLT 0,25 ) z NRk / M1 (CmLT 0,25 ) z NRk / M1

0,1 1,01 212 0,1 212

kzy = max 1 ; 1
(0,83 0,25) 0,59 3190 / 1,0 (0,83 0,25) 0,59 3190 / 1,0

kzy = max(0,980; 0,981)

kzy = 0,981

100
ZASTOSOWANIE ZACZNIKA B PN-EN 1993-1-1

Sprawdzenie Cz 2 :
212 351
+ 0,606 = 0,53 1
0,95 3190 603.4
0,76
1,0 1,0
212 351
+ 0,981 = 0,86 1
0,59 3190 603 ,4
0,76
1,0 1,0

101
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE

Sprawdzenie elementw ze wzgldu na niestateczno przy

wyboczeniu i/lub zwichrzeniu jest omwione w rozdziale 6.3
PN-EN 1993-1-1.

Wspczynniki interakcji do sprawdzenia elementw przy

interakcji moment zginajcy sia osiowa mog by okrelone
wedug Zacznika A lub B PN-EN 1993-1-1.

Zgodnie z Zacznikiem Krajowym (NA. 20) wspczynniki

interakcji zaleca si oblicza metod zamieszczon
w Zaczniku B

103
Moduy szkoleniowe SKILLS zostay opracowane przez konsorcjum organizacji, podanych na dole slajdu.
Materia jest w objty licencj Creative Commons

Ten projekt zosta zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.

Publikacje w ramach tego projektu odzwierciedlaj jedynie stanowisko ich autorw i Komisja Europejska
nie ponosi odpowiedzialnoci za umieszczon w nich zawarto merytoryczn.