Professional Documents
Culture Documents
NARODOWEJ
Elbieta Maek
Izabela Suligowska
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Opracowanie redakcyjne:
mgr Magorzata Sotysiak
Konsultacja:
mgr Magorzata Sotysiak
Korekta:
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
514[03].Z1.01
Organizacja stanowisk pracy w gabinecie
kosmetycznym
514[03].Z1.02 514[03].Z1.03
Wykonywanie masau pielgnacyjnego Pielgnowanie zdrowej skry
514[03].Z1.04
Pielgnowanie koczyn grnych
514[03].Z1.05 514[03].Z1.06
Pielgnowanie koczyn dolnych Pielgnowanie oczu i ich oprawy
Gabinet kosmetyczny jest miejscem pracy, w ktrym kosmetyczka i jej klienci spdzaj
wiele godzin, dlatego musi spenia podstawowe wymogi sanitarno-higieniczne, aby
zapewni pracownikom i klientom zakadu warunki sprzyjajce zachowaniu zdrowia.
Wymogi sanitarno-higieniczne s to ustalone normy okrelajce warunki zapewniajce
zachowanie zdrowia fizycznego i psychicznego osb przebywajcych w danym zakadzie.
Wedug definicji encyklopedycznych higien mona traktowa jako:
1) nauk teoretyczn zajmujc si:
ochron zdrowia,
badaniem wpywu rnych czynnikw rodowiska na organizm czowieka,
ustalaniem zalece zdrowotnych,
2) dziaanie praktyczne polegajce na:
wykonywaniu czynnoci zwizanych z wyeliminowaniem czynnikw negatywnie
wpywajcych na zdrowie czowieka,
zapewnieniu takich warunkw ycia i pracy, ktre pozwol na optymalne utrzymanie
zdrowia fizycznego i psychicznego.
Wymogi sanitarne najczciej s utosamiane z zachowaniem zasad czystoci zarwno
osobistej i otoczenia. Wymagania formalne dotyczce urzdzenia gabinetu kosmetycznego
z punktu widzenia higieny musz by zgodne z Rozporzdzeniem Ministra Zdrowia z dnia
17 lutego 2004 roku (Dz.U.2004 Nr 31 poz. 273) oraz przepisami opracowywanymi przez
Pastwow Inspekcj Sanitarn.
Gabinet kosmetyczny powinien skada si z minimum dwch pomieszcze: waciwego
gabinetu, w ktrym wykonywane s zabiegi o powierzchni min10m2 i poczekalni, ktrej
minimalna powierzchnia powinna wynosi 8m2. Zalecana wysoko pomieszcze to 3,3m, ale
w niektrych sytuacjach regulowanych odpowiednimi przepisami moliwe jest dopuszczenie
do uytkowania pomieszczenia o wysokoci 2,5m. Zakad powinien by zlokalizowany
w odrbnym budynku lub lokalu albo stanowi wyodrbnion jego cz. We wszystkich
pomieszczeniach naley utrzymywa czysto i higiena.
Wystrj pomieszcze zaley od indywidualnych upodoba waciciela gabinetu. Wystrj
powinien by schludny i estetyczny, utrzymany w jasnych, pastelowych kolorach. Podoga
nie moe by liska, a zarazem musi by atwa do utrzymania czystoci. ciany w gabinecie
powinny by pokryte do wysokoci, co najmniej 1,6m materiaem o gadkiej powierzchni,
ktry nie moe: by przepuszczalny, wchania wilgoci, powinien by odporny na mycie
i dziaanie rodkw dezynfekcyjnych. Schody, powinny by wykonane z antypolizgowego
materiau. Wejcie do gabinetu nie moe stanowi zagroenia dla klienta, musi by
bezkolizyjne, co oznacza, e bezporednio przy drzwiach wejciowych nie moe znajdowa
si nic, co mogoby przeszkadza w ewentualnej ewakuacji.
W kadym gabinecie niezalenie od wielkoci powinny znale si:
toaleta oddzielna dla personelu i klientw,
zaplecze z szafami dla personelu i na fartuchy,
pomieszczenie gospodarcze,
4.1.3. wiczenia
wiczenie 1
Przyporzdkuj na plakatach informacje dotyczce higieny w znaczeniu teoretycznym
(jako nauki) i praktycznym (jako dziaalnoci praktycznej):
Plakat 1
higiena jako nauka zajmuje si:
Plakat 2
higiena jako dziaalno praktyczna zajmuje si:
wiczenie 2
Wpisz do tabeli odpowiednie wymogi higieniczno sanitarne obowizujce w gabinecie
kosmetycznym.
1) powierzchnia pomieszcze
2) kolorystyka
3) ciany i podogi
4) urzdzenia techniczne
5) postpowanie z odpadami
Tak Nie
Czy potrafisz:
1) rozrni znaczenie teoretyczne i praktyczne higieny?
2) scharakteryzowa podstawowe wymagania
higieniczno-sanitarne w gabinecie kosmetycznym?
3) zdefiniowa pojcie mikroklimat?
4) okreli parametry mikroklimatu w gabinecie kosmetycznym?
4.2.3. wiczenia
wiczenie 1
Podkrel w poniszym tekcie informacje dotyczce amania zasad ergonomii przez
kosmetyczk.
Jak wynika z relacji kosmetyczki jej dolegliwoci polegajce na wystpowaniu
uporczywych, trudnych do zniesienia blw krgosupa w odcinku ldwiowym, pojawiy si
po 7 miesicach od rozpoczcia pracy w gabinecie nalecym do Anny W. Kosmetyczka
bdca osob o wzrocie 170cm, bardzo szczup, na og nie zwracaa uwagi na regulowanie
fotela kosmetycznego przed wykonaniem zabiegu. Pracowaa szybko i sprawnie, czsto
nachylajc si przez dugi czas nad klientk. Zdarzao si, e musiaa podnie co cikiego
z podogi, ale nigdy nie zastanawiaa si nad tym, jak to zrobi. Nie dla niej byy nowoci
techniczne typu regulowana wysoko taboretu czy stolika, Uwaaa, e zmiana ich
wysokoci nie wpywa na jej zmczenie i niepotrzebnie zabiera czas.
wiczenie 2
Wykonaj plakat z puzzli, grupujc je wedug polece:
Plakat 1
1. Zasady ergonomii w pracy kosmetyczki powinny dotyczy:
.
.
.
.
Plakat 2
2. Czste zagroenia w pracy kosmetyczki na skutek nie przestrzegania zasad ergonomii
mog dotyczy
.
.
Tak Nie
Czy potrafisz:
1) zdefiniowa pojcie ergonomia?
2) scharakteryzowa najwaniejsze elementy zasad ergonomii
w pracy kosmetyczki?
3) scharakteryzowa, na co pod wzgldem ergonomii naley zwrci
uwag wyposaajc i urzdzajc gabinet kosmetyczny?
4) scharakteryzowa, gwne czynniki zagroenia w przypadku
nie przestrzegania zasad ergonomii w pracy kosmetyczki?
Aparaty
Aparaty Narzdzia
Narzdzia
definicja definicja
przykad przykad
Wyposaenie gabinetu
kosmetycznego
Bielizna zabiegowa
Bielizna Materiay zabiegowe
Materiay
zabiegowa zabiegowe
definicja definicja
przykad przykad
wiczenie 2
Korzystajc z wykazu wyposaenia gabinetu kosmetycznego dokocz ponisze zdania:
Tak Nie
Czy potrafisz:
1) scharakteryzowa grupy wyposaenia gabinetu kosmetycznego?
2) zdefiniowa aparaty, narzdzia, materiay zabiegowe, preparaty
kosmetyczne i materiay higieniczne?
3) pogrupowa sprzt kosmetyczny?
a) b) c)
Rys. 1. Podstawowe wyposaenie gabinetu kosmetycznego: a) fotel z taboretem obrotowym
b) stolik na aparaty c) stolik zabiegowy [3].
W wyposaeniu kabiny kosmetycznej powinny znajdowa si nastpujce aparaty:
lampa bezcieniowa umieszczona na statywie wyposaonym w funkcj regulacji
wysokoci i kta pochylenia lampy, owietla pole zabiegu (bez tworzenia cieni
i odblaskw na skrze), stosowana w pracy z lup,
lampa lupa na statywie, wyposaona w uchwyt do montau na stoliku pomocniczym,
szko powikszajce w obudowie oraz owietlenie do spodu lupy, suy do
diagnozowania stanu skry klientki,
lampa typu Sollux na ruchomym statywie umoliwiajcym ustawienie lampy
w dogodnej pozycji podczas nawietlania, wyposaona w filtry wykonane ze szka
b) Darsonwal
c) Brushing
a) Wapozon
a) Psety i zalotka
Rys. 5. Pozostae narzdzia do wykonywania makijau [3].
4.4.3. wiczenia
wiczenie 1
Uzupenij tabel.
Nazwa
Opis
Zastosowanie .
Opis
Zastosowanie..
Nazwa
Opis
Zastosowanie .
....
Nazwa
Opis
Zastosowanie .
Stanowisko pracy
Podstawowe wyposaenie
Kabina kosmetyczna
Stanowisko wizaystki
Umieszczona na statywie
wyposaonym w funkcj
regulacji wysokoci i kta
pochylenia lampy, owietla
pole zabiegu bez tworzenia
cieni i odblaskw na skrze,
stosowana w pracy z lup,
.
.
Lampa typ Sollux
.
.
.
.
..
4.5.3. wiczenia
wiczenie 1
Z wykazu sprztu kosmetycznego wybierz wyposaenie, ktre powinno znajdowa si na
wskazanych stanowiskach pracy. Nazwy wpisz do tabeli.
Stanowisko manicurzystki
Stanowisko pedicurzystki
wiczenie 2
Uzupenij tabel.
...
Cgi
do wrastajcych
paznokci
..
..
Pilniki ..
wiczenie 3
Przygotuj stanowisko pracy manicurzystki zgodnie z wymaganiami ergonomii,
bezpieczestwa i higieny pracy.
wiczenie 4
Przygotuj stanowisko pracy pedicurzystki zgodnie z wymaganiami bezpieczestwa
i higieny pracy.
Pojcia: aseptyka i antyseptyka kojarz si na og z prac suby zdrowia, nie mog one
by obce kosmetyczce. W dobie ogromnego zagroenia chorobami skry, chorobami
przenoszonymi drog przerwania cigoci tkanek, ktrymi mona si zarazi w sposb
bezporedni i poredni poprzez uywane przedmioty we wszystkich gabinetach, w ktrych
mogoby doj do takich zakae konieczne stao si wprowadzenie zasad postpowania
przeciwbakteryjnego i bezbakteryjnego.
Postpowanie bezbakteryjne, na ktre skada si zesp czynnoci majcych na celu
niedopuszczenie do zakaenia naturalnie jaowych tkanek czy pynw ustrojowych oraz
posugiwanie si jaowymi narzdziami i materiaami to aseptyka. Przez dziaanie aseptyczne
naley rozumie posugiwanie si sprztem i materiaami jaowymi to znaczy pozbawionymi
bakterii i ich zarodnikw. Postpowanie antyseptyczne, czyli odkaanie, polega na dziaaniu
rodkw chemicznych na struktur lub metabolizm drobnoustrojw w wyniku, czego ich
procesy yciowe ulegaj zahamowaniu. Antyseptyki dziaaj gwnie bakteriostatycznie.
W postpowaniu antyseptycznym i aseptycznym najistotniejsz rol odgrywaj obecnie dwa
procesy: dezynfekcja i sterylizacja.
Dezynfekcja to proces polegajcy na obnieniu iloci organizmw chorobotwrczych do
poziomu, ktry nie zagraa zdrowiu czowieka i jednoczenie zapobiega rozprzestrzenianiu
si chorb. Musi by prowadzona na bieco. Zgodnie z zaleceniami Stacji Sanitarno
Epidemiologicznych sprzt i narzdzia naley poddawa dezynfekcji bezporednio po
wykonaniu zabiegu, a przed myciem, suszeniem i ewentualn sterylizacj. Wykaz rodkw
dezynfekcyjnych aktualnie dopuszczonych do stosowania w Polsce musi mie pozytywn
opini Pastwowego Zakadu Higieny. Obecnie obowizuje publikacja pt: Preparaty
dezynfekcyjne przeznaczone do stosowania w zakadach opieki zdrowotnej Informacja VII.
Mimo, e mwi ona o zakadach medycznych, to te same rodki dezynfekcyjne s rwnie
stosowane w zakadach kosmetycznych. Wszystkie opublikowane rodki maj zakres
dziaania obejmujcy: bakterie [B], wirusy [V], grzyby [F], a wikszo rwnie dziaa na
prtki [TBC].
W gabinetach kosmetycznych naley przestrzega nastpujcych zasad dezynfekcji:
do przygotowania roztworw roboczych stosowa specjalne zamykane wanny
dezynfekcyjne o podwjnym, perforowanym dnie,
uywa tylko rodkw dopuszczonych do stosowania przez PZH,
podczas przygotowywania roztworw uywa maseczki twarzowej i rkawic
ochronnych,
postpowa zgodnie z zaleceniami producenta przy wyborze prawidowego stenia
rodka dostosowanego do rodzaju dezynfekowanego sprztu,
okrela stechiometryczne iloci koncentratu substancji aktywnej i wody destylowanej
przy sporzdzaniu roztworu roboczego o okrelonym steniu,
wymian roztworu na nowy po kadym dniu uywania,
nie wolno skraca czasu dezynfekcji,
bardzo precyzyjnie odmierza substancj aktywn,
dodanie aktywatora w wikszoci rodkw zwiksza zakres (spektrum) dziaania i skraca
czas dezynfekcji,
narzdzia woone do pynu dezynfekcyjnego musz by w caoci w nim zanurzone,
na wannie dezynfekcyjnej powinna by data sporzdzenia roztworu i podpis osoby
odpowiedzialnej,
Cpx
Cp2
Cp1 Cpx
Jednostek wag. roztworu Cp2
Gdzie:
Cp1 stenie procentowe koncentratu rodka do dezynfekcji,
Cp2 stenie procentowe wody (przyj, e Cp2 = 0 %),
Cpx stenie procentowe uytkowego roztworu rodka do dezynfekcji.
Przykad
Ile cm3 koncentratu rodka do dezynfekcji o steniu 20% i ile wody destylowanej naley
zmiesza, aby otrzyma 250 cm3 roztworu o steniu 2%?
Rozwizanie:
Cp1 = 20% V1 = ?
Cp2 = 0% V2 = ?
Cp3 = 2%
2%
0% 20 2 = 18
Narzdzia i sprzt, ktre miay kontakt z nieuszkodzon skr klienta mog by tylko
zdezynfekowane, umyte i wysuszone, natomiast te, ktre miay kontakt z uszkodzon skr
bd z bonami luzowymi musz by zdezynfekowane, umyte, osuszone i wysterylizowane.
Sterylizacja odbywa si w autoklawach lub sterylizatorach na gorce powietrze. Kady
zakad kosmetyczny powinien dysponowa takim urzdzeniem. Zgodnie z przepisami Unii
Europejskiej jest to wyposaenie standardowe. Wykonujc sterylizacj naley zwrci uwag
przede wszystkim na instrukcje producenta dotyczce ustawienia parametrw sterylizacji, na
stosowanie testw, na przechowywanie wysterylizowanego sprztu. Dezynfekcja nie
zastpuje sterylizacji, s to dwa niezalene procesy, ale dezynfekcja musi poprzedzi
sterylizacj wtedy dopiero moemy mwi o jaowoci.
4.6.3. wiczenia
wiczenie 1
Ponisze zwroty podporzdkuj do odpowiedniej kolumny tabeli.
Warianty wyboru:
uywanie jaowych rkawiczek, segregacja odpadw, mycie higieniczne rk, dezynfekcja,
stosowanie wyjaowionego w autoklawach sprztu, sprztanie pomieszcze, stosowanie
ubioru ochronnego, zmiana bielizny zabiegowej po kadej klientce, uywanie jednorazowego
sterylnego sprztu do zabiegw mogcych narusza cigo tkanek.
wiczenie 2
Przygotuj 500cm3 roztworu rodka dezynfekcyjnego o steniu 5%, majc do dyspozycji
koncentrat substancji aktywnej o steniu 30% i wod destylowan.
Kosmetyczka jest wizytwk swojego zawodu pod wzgldem higieny i czystoci, a wic
powinna zawsze w swojej pracy i w yciu codziennym stosowa zasady higieny osobistej.
Higiena osobista odnosi si w praktycznym rozumieniu do dbaoci o organizm czowieka,
jego wygld, czysto ciaa, bielizny i ubra. Jest ona podstaw zdrowia czowieka i dobrego
samopoczucia. Elementy higieny osobistej to: higiena skry, wosw, oczu, jamy ustnej,
doni, stp, paznokci i ubioru.
Higiena skry
Skra czowieka spenia wiele rnorakich funkcji. Peni rol ochronn bronic organizm
przed szkodliwymi czynnikami rodowiska. Chroni przed wnikaniem drobnoustrojw
z otoczenia, przed wysychaniem tkanek lecych pod ni, przed promieniowaniem,
dziaaniem substancji chemicznych, innymi czynnikami fizycznymi, biologicznymi
i chemicznymi. Skra zbudowana jest z naskrka i skry waciwej, pod ktr ley tkanka
podskrna. Naskrek skada si z piciu warstw, jest tkank nabonkow nabonkiem
wielowarstwowym paskim. Ma on szczegln waciwo polegajc na cigym odnawianiu
dziki dziaaniu warstwy rozrodczej (podstawnej). Warstwa rogowaciejca cigle ulega
zuszczaniu. Komrki zrogowaciaego naskrka, pot i j w poczeniu z kurzem, tworz
substancj dajc nieprzyjemny zapach ciaa u osb nie dbajcych o swoj higien osobist.
Codzienne mycie caego ciaa pozwala na usuwanie warstwy zrogowaciaego naskrka, potu,
oju i kurzu, dziki czemu nie tylko skra adnie pachnie, ale przede wszystkim moe
oddycha i pozby si drobnoustrojw, ktre w cigu dnia osadzaj si na niej i ktre mog
by przyczyn chorb.
Podstawowymi metodami mycia ciaa s natrysk i kpiel w wannie. Kada z tych metod
ma swoich zwolennikw i przeciwnikw, ma swoje plusy i minusy. Kpic si w wannie
mona np.: poprzez dodanie olejkw, soli czy pynw do kpieli dodatkowo zrelaksowa si
czy uspokoi. Kpic si pod prysznicem skraca si czas kpieli, przez co skra nie jest
naraona na maceracj, a bieca woda usuwa w sposb trway wszelkie zanieczyszczenia nie
niszczc barier ochronnych skry. W oczyszczaniu skry pomaga masa skry myjk, dziki
ktrej pobudzane jest krenie oraz dokadniej oczyszczana skra. Najlepiej kpa si
w wodzie o temperaturze ok.34 38C, nie przesadza ze rodkami dodawanymi do kpieli
i uywa myde o pH neutralnym dla skry. Wane jest rwnie uywanie wasnego rcznika,
ktry trzeba regularnie zmienia i pra w wysokiej temperaturze przynajmniej 60C. Skra
oprcz mycia wymaga rwnie stosowania waciwej pielgnacji dobranej do jej rodzaju
i wystpujcych problemw. Kosmetyczka musi jednak zawsze pamita, e stosujc
jakiekolwiek kremy, maseczki, balsamy czy inne kosmetyki najpierw musi zadba, aby skra
bya czysta. Dawne powiedzenie, e aden kosmetyk nie zastpi wody i myda jest nadal
aktualne. Pomagajc swoim klientkom w pielgnacji ciaa sama kosmetyczka powinna by
przykadem dbaoci o czysto swojej skry.
Higiena wosw
Obecnie nie mona okreli jak czsto naley my wosy. Zasada podaje, e wosy myje
si wtedy, gdy s brudne. Czsto mycia wosw uzaleniona jest od ich rodzaju, aktywnoci
fizycznej czowieka, warunkw rodowiskowych, ewentualnych zaburze w pracy
organizmu. Przecitnie w optymalnych warunkach otoczenia i zdrowia naley my wosy
przynajmniej, co 6 7 dni. Natomiast u osb o skonnociach do przetuszczania si wosw,
szczeglnie wykonujcych prac fizyczn moe by konieczne mycie gowy nawet, co 2 3
dni. Wane jest, aby do tego celu uywa szamponw do okrelonego rodzaju wosw, po
umyciu dokadnie spuka jego resztki. Wosy naley osuszy rcznikiem poprzez dotyk,
4.7.3. wiczenia
wiczenie 1
Na podstawie wasnych dowiadcze i analizy materiau zawartego w rozdziale 4.7.1
opracuj wskazwki higieniczne dla kosmetyczki uwzgldniajc hierarchi ich wanoci.
wiczenie 2
Wyjanij, dlaczego odzie ochronna powinna:
8. Wapozon dziaa
a) stymulujco na minie,
b) przyspiesza przepyw limfy,
c) nawilajco na skr,
d) zuszczajco na wierzchnie warstwy naskrka.
11. Lampa Sollux jest wyposaona w filtry wykonane ze szka uwiolowego w kolorach
a) niebieskim i czerwonym,
b) zielonym i czerwonym,
c) niebieskim i biaym,
d) biaym i zielonym.
15. Pracujc z uniesionymi przez duszy czas rkoma lub zbytnio pochylajc si nad
klientk powodujemy silne zmczenie .i obcienie odcinka
krgosupa.
13
14
15
16 a b c d
17
18
19 a b c d
20
Razem: