rdo: http://pl.fotolia.

com/id/45613400

Zasady wykonywania zabiegw na

KURS
ciao

MODU Masa poszczeglnych czci ciaa

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

1
4 Masa poszczeglnych czci ciaa

4.1 Rodzaje masau

Masa jest jedn z najstarszych dziedzin lekarskich. Podczas rytuaw

religijnych po raz pierwszy stosowano go w Indiach oraz Chinach. Masa jednak
zakoczy swoje istnienie w obrzdach religijnych, po czym w 1800 roku p.n.e. Hindusi
opisali dokadne wykorzystywanie masau w swojej ksidze Weda. Rozwj masau
leczniczego nastpi na pocztku XIX wieku, kiedy to szwedzcy lekarze opracowali
metod terapeutyczn i higieniczn, nazywajc j szwedzk gimnastyk. Utworzono
rwnie pierwsze szkoy masau klasycznego w 1839 r., dokadnie opracowujc
masa, jego metody, wskazania, jak i przeciwwskazania1.

4.1.1 Masa klasyczny

Pomimo wprowadzenia wielu coraz to nowszych metod masau masa

klasyczny nie straci swego znaczenia i cigle jest chtnie uywany do leczenia
chorb narzdw ruchu. Ten rodzaj masau powinien by wykonywany zgodnie
z kierunkiem przepywu krwi. Sia oraz czas trwania masau powinna by
uzaleniona od pacjenta (jego wieku, pci, zawodu, budowy ciaa, stanu zdrowia).
Masa klasyczny moe obejmowa cae ciao, jak i poszczeglne jego czci. Dziaa
przeciwblowo, polepsza odywianie tkanek, regeneruje minie, reguluje napicie
miniowe, zwiksza elastyczno mini, zmniejsza tkank tuszczow, uaktywnia
przepyw krwi i limfy, odpra i polepsza samopoczucie 2.
Jeli chcesz dowiedzie si wicej o masau klasycznym, zachcam Ci
zapoznania si z prezentacj pt. Masa klasyczny.

Rysunek 4.1 Masa klasyczny

rdo: http://pl.fotolia.com/id/56620304

1 Zborowski A., Masa klasyczny, AZ, Krakw 1998, s.9-13

2 Zborowski A., Masa klasyczny, AZ, Krakw 1998, s.9-13

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

2
4.1.2 Masa relaksacyjny

Jest to poczenie masau klasycznego i energetyzujcego, czasem gimnastyki.

Polega na intuicyjnym wykorzystaniu technik masau w celu rozlunienia, uspokojenia
i zmniejszenia blu. Podstaw tego rodzaju masau jest atmosfera. Odpowiednie
warunki i komfort osoby masowanej jest wanym jego aspektem. Temperatura
pomieszczenia powinna waha si midzy 22-25 C, wiato rozproszone, najlepiej
rnego rodzaju, tj. zielone, te, czerwone czy niebieskie (dziaaj uspokajajco
i regenerujco). Zaleca si rwnie uycie zapachw w gucie pacjenta, jak i muzyki
relaksacyjnej. W trakcie masowania wykorzystywane s techniki rozluniajce,
przyjmujce posta gaskania, ugniatania i rozcierania. Wszystkie ruchy powinny by
wykonywane spokojnie, ostronie, pynnie, mikko i precyzyjnie3.

4.1.3 Masa segmentalny

Gwnym zaoeniem tego masau jest opracowanie kadej odruchowej zmiany

tkankowej (wraliwo na dotyk, bl przy dotyku, zmiany ukrwienia) przez
zastosowanie odpowiedniej techniki. Przed przystpieniem do masau naley
wyszuka zmiany odruchowe, po czym wykona masa korzeni nerwowych po obu
stronach krgosupa. Stosuje si go przede wszystkim przy zaburzeniach krenia,
zmianach urazowych, zmianach wegetatywnych ukadu nerwowego, przewlekych
chorobach narzdw wewntrznych. Przeciwwskazaniami do zastosowania masau
segmentalnego s ostre stany zapalne tkanek i narzdw, choroby nowotworowe,
krwotoki i wiee zakrzepy.

4.1.4 Masa siatsu

Jest to uzdrawianie rkoma. Polega na stosowaniu ucisku doni i technik

manipulacyjnych. Ma za zadanie pobudzi samouzdrawiajce siy naszego organizmu.
Utrzymuje ciao w harmonii, poprawia samopoczucie, zachowuje zdrowie, poprawia
koncentracj i sprawno intelektualn, usuwa emocje. Siatsu polega na wykonywaniu
kilku technik spokojnego, wrcz leniwego, agodnego ucisku kciukami bd domi
rnych punktw na ciele. Jest to bardzo bezpieczny rodzaj masau, ktrego nie naley
stosowa tylko w czasie ciy, u osb z nadcinieniem oraz chorych na padaczk.

4.1.5 Masa tajski

Wykonywany jest na pododze, bez uycia rodkw wspomagajcych i przez

lune ubranie. S to techniki naciskania ciaem z elementami rozcigania. Masa tajski
wykonywany jest od stp do gowy, wykorzystuje si do tego cae rce masaysty,
a nawet nogi (palce, nadgarstki, okcie, kolana, stopy). Nastpuje rozcignicie
i rozlunienie mini. Jego zadaniem jest odprenie, tworzenie wewntrznej harmonii
i redukcja zmczenia mini oraz staww.

4.1.6 Masa sportowy

Do tego masau wykorzystuje si technik rozcierania, ugniatania i wyciskania,

aby osign mocniejsze, silniejsze oddziaywanie na minie. Jego zadaniem jest jak
najszybciej usun napicie i bez utraty energii podwyszy zdolno do pracy caego

3 Magiera L., Relaksacyjny masa leczniczy, BIO-STYL, Krakw 2006, s.7

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

3
organizmu. Elementy i forma masau dobierane s indywidualnie do sportowca. Masa
leczniczy powinien trwa 40-60 min, z czego 60% stanowi ugniatanie. Stosowany jest
w 15-20 seriach, po ktrych powinna nastpi dwutygodniowa przerwa, aeby nie
obniy efektywnoci.

4.1.7 Masa wibracyjny

Narzdziem wykorzystywanym do masau s aparaty wibrujce pod wpywem

prdu, powietrza sprzonego czy cinienia wody. Podczas wibracji wytwarzane jest
500 drga na minut o amplitudzie ok. 1cm. Im bardziej napite s masowane minie,
tym wibracje powinny by mniejsze. Stosuje si go w stanach napicia, przy redukcji
tkanki tuszczowej oraz cellulicie. Niewskazany jest w stanach chorobowych w obrbie
miednicy i jamy brzusznej.

4.1.8 Masa pneumatyczny

Jest to rodzaj masau prniowo-cinieniowego, podobnego do techniki

ugniatania. Masa wykonywany jest za pomoc specjalnej kocwki wytwarzajcej
podcinienie i nadcinienie. Zasysany fad skry ulega przekrwieniu pod wpywem
podcinienia, gdy nastpuje nadcinienie, przemieszcza si krew i chonka. Ten rodzaj
masau pobudza ukad krenia, zwiksza przemian materii, modeluje sylwetk,
zwalcza cellulit. Stosowany jest w zaburzeniach krenia obwodowego, zaleganiu
limfy. Dziaa regeneracyjnie na minie. Nie jest on wskazany dla osb o kruchych
naczyniach krwiononych.

4.1.9 Masa gorcymi kamieniami

Opiera si na hinduskiej filozofii medycyny tradycyjnej. Oddziaywa na ciao

mona przy uyciu kamieni szlachetnych i pszlachetnych przy ich odpowiednim
uoeniu i obracaniu, co jest cile powizane z pci pacjenta. Podczas masau
gorcymi kamieniami wytwarzane s miejscowe przekrwienia, ktre wpywaj na
proces detoksykacji i odywienia tkanek. Przy zastosowaniu zimnych kamieni
nastpuje schodzenie miejscowe przekrwionych, zmczonych miejsc. Wskazaniem do
masau s napicia miniowe, zmczenie psychiczne, stres.

Rysunek 4.2 Masa kamieniami

rdo: http://pl.fotolia.com/id/57388671

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

4
4.1.10 Masa ajurwedyjski

Ajurweda uznana jest przez wiatow Organizacj Zdrowia za najstarszy

system medyczny wiata, nazwa powstaa z poczenia sw z sanskrytu: ayuh ycie
i veda wiedza. W masau ajurwedyjskim wyrniamy masa Abhyanga, ktry
doskonale poprawia samopoczucie i zdrowie, harmonizuje ciao. Wykorzystuje si do
tego celu terapeutyczne waciwoci olejkw oraz zi. Dziaa na punkty energetyczne.

4.1.11 Masa bakami

Jest to terapia prniowa. Wyrni mona baki gorce, zimne, chiskie i cite.
Masa polega na przesuwaniu baniek wraz z zassanym fadem skry pacjenta. Wpywa
to na zakoczenia nerwowe, poprawiajc dziaania narzdw wewntrznych
zwizanych z fragmentem masujcego ciaa. Wyssane przez podcinienie z naczy
krwiononych skadniki krwi staj si dla organizmu obce, co mobilizuje go do walki
z blem i stanami zapalnymi. Silne przekrwienie i miejscami popkane drobne
naczynia krwionone podczas swojej regeneracji dostarczaj organizmowi tlen,
substancje odywcze, jak i odprowadzaj przy tym toksyny4.

4.1.12 Masa wirowy

Przeprowadzany jest w rodowisku wodnym przy uyciu specjalnych wanien

wyposaonych w urzdzenia wprawiajce wod w ruch wirowy. Podczas takiego
zabiegu temperatura wody powinna wynosi nie mniej ni 36C i nie wicej ni 38C.
Masowane czci ciaa naley cakowicie zanurzy i nie opiera si o dno wanny. Masa
moe by przeprowadzany na dwch koczynach jednoczenie, jednak w osobnych
wannach. Ruchy wirowe wody doskonale wpywaj na zmniejszenie napicia
miniowego, zastoju ylnego, obrzkw, przykurczw tkanek, popraw kondycji
miniowo-nerwowej i rozlunienie zbliznowace.

4.1.13 Masa wodny

Uywane s do niego strumienie wody nazywane biczami wodnymi. Maj one

odpowiednie cinienie natrysku wody zimnej i ciepej wykorzystywanych na przemian.
Pacjent podczas masau nie jest zanurzony w wodzie.

4 Zychowicz B., Wykonywanie masau pielgnacyjnego, ITE-PIB, Radom 2006, s.28-30, 48-54

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

5
 Rysunek 4.3 Masa wodny
rdo: http://masazbeztajemnic.blogspot.com/2012/09/masaz-ogolny-podzia.html

4.1.14 Masa kontrlateralny

Polega na oddziaywaniu masaem na zdrow koczyn poprzez

aktywizowanie przepywu krwi i bodcw nerwowych za porednictwem skrzyowa
naczynioruchowych odruchw fizjologicznych po stronie przeciwnej w okoo 30%.
Polega to na intensywnym ugniataniu, oklepywaniu, jak i rozcieraniu zdrowej
koczyny dokadnie na wysokoci urazu koczyny chorej. Bezwzgldnym warunkiem
wystpienia reakcji koczyny chorej jest wykonywanie masau na granicy blu.
Stosuje si go w przypadkach, kiedy uniemoliwiony jest masa chorej koczyny ze
wzgldu na przeciwwskazania5.

4.1.15 Drena limfatyczny

Drena limfatyczny polega na przepychaniu chonki i udronianiu wzw

chonnych, przy czym wymaga duej precyzji i pynnoci ruchw. Wskazaniami do
zastosowania masau tego rodzaju s obrzki, wysiki oraz wszelkie zmiany skrne
wynikajce z zaburze krenia limfy. Ukad naczy limfatycznych w przeciwiestwie
do naczy krwiononych nie stanowi ukadu zamknitego brak mu pompy
napdzajcej, jak jest serce, i ma specjaln cz, jak s wzy limfatyczne.
Zasady stosowania drenau limfatycznego:
stosuje si zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami;
wykonuje si go od obwodu w kierunku uj ylnych;
klient powinien znajdowa si w pozycji drenaowej, uatwiajcej odpyw
chonki (wykona niewielkie zgicie w stawach, aby zmniejszy napicie
miniowe, uatwiajc odpyw, koczyny uoy powyej tuowia);

5 Szuper W., Wykonywanie rnych rodzajw masau leczniczego, ITE-PIB, Radom 2007, s.18-21

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

6
 tempo drenau musi by powolne (od 10 do 15 ruchw/min), gdy prd chonki
jest bardzo wolny;
cay masa musi by wykonany pynnie i mikko;
wykorzystywane techniki musz mie przepychajcy charakter;
aby nie doprowadzi do przegrzania tkanek, naley masowa z umiarkowan
si;
drena oglny powinien trwa maksymalnie 60 min, natomiast czciowy
maksymalnie 20 min. Czas dobierany jest indywidualnie;
due wzy chonne naley opracowa przynajmniej dwukrotnie;
drena mona wykonywa codziennie, jednak czstotliwo naley ustali
z lekarzem;
ilo zabiegw w serii jest nieograniczona i zaley od postpw w leczeniu oraz
schorzenia;
obszar ciaa objty drenaem uzaleniony jest od stanu chorobowego, jednostki
chorobowej i reakcji pacjenta;
nie zaleca si czenia chwytw drenau limfatycznego z silnie rozgrzewajcymi
technikami innych metod masau.
Drena limfatyczny obejmuje techniki:
gaskania;
rozcierania kolistego;
rozcierania spiralnego;
ugniatania;
ucisku.
Przeciwwskazania do wykonania drenau limfatycznego:
ostre stany zapalne;
choroby zakane;
nowotwory;
ropne stany skry6.
Jeli chcesz dowiedzie si wicej na temat masau kontrlateralnego lub
innych, wejd na stron http://www.masuje.eu/masaz-kontralateralny.html.

6 Zborowski A., Drena limfatyczny, AZ, Krakw 2008 s. 59-66

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

7
4.2 Wpyw masau na ustrj

4.2.1 Wpyw masau na tkanki

bezporedni wpyw na tkank czn polega na jej uelastycznieniu, a poprzez

popraw jej uelastycznienia i ukrwienia wpywa na popraw jej funkcji
yciowych;
podczas masau nastpuje odywienie tkanki chrzstnej, zapobiegajc tym
samym procesowi zwyrodnienia lub powstrzymujc ju istniejcy;
w tkance tuszczowej podczas masau dochodzi do usunicia tuszczu oraz
poprzez popraw przemiany materii nastpuje jej spalanie;
usuwane s produkty przemiany materii oraz jest przyspieszony wypoczynek
tkanki miniowej i doprowadzenie do niej produktw odywczych. Rozgrzewa
tkank miniow, ujdrnia, uelastycznia, utlenia, obnia napicie, nastpuje
przyrost tkanki.

4.2.2 Wpyw masau na skr

przyczynia si do szybszej jej odbudowy, odywienia, przyspiesza proces

rogowacenia naskrka;
powoduje wycinicie na zewntrz zawartoci gruczow potowych i ojowych,
udroniajc ich kanay;
oczyszcza skr;
usuwa zrogowaciay naskrek;
umoliwia wprowadzenie substancji leczniczych;
zapobiega zanikaniu wkien kolagenowych;
ma pobudzajcy lub uspokajajcy wpyw na zakoczenia nerwowe w skrze.

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

8
 Rysunek 4.4 Masa domi
rdo: http://pl.fotolia.com/id/42302124

4.2.3 Wpyw masau na ukad nerwowy

dziaajc na centralny ukad nerwowy, powoduje wysyanie bodcw do mini,

gruczow wydzielania wewntrznego oraz poszczeglnych narzdw ustroju;
w zalenoci od potrzeby dziaa on pobudzajco bd uspokajajco;
za porednictwem ukadu krwiononego wpywa na odywienie i lepsze
ukrwienie ukadu nerwowego;
wpywa na przewodnictwo nerww ruchowych i czuciowych.

4.2.4 Wpyw masau na ukad krenia

zmienia cinienie ttnicze krwi;

przyspiesza on prac serca;
wspomaga proces wymiany gazowej;
poprzez rozszerzanie naczy krwiononych uatwia przepyw tlenu i substancji
odywczych;
uelastycznia ukad krenia;
wspomaga dziaanie histaminy, ktra zwiksza przepuszczalno naczy
wosowatych;
reguluje prac serca;
uruchamia wszystkie sieci naczy, tym samym usprawniajc i uelastyczniajc
naczynia krwionone.

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

9
4.2.5 Wpyw masau na ukad limfatyczny

przyspiesza przepyw chonki w przestrzeniach midzykomrkowych

i naczyniach krwiononych;
uaktywnia go;
usuwa zastoje i obrzki.

4.2.6 Wpyw masau na ukad oddechowy

uatwiajc przepyw krwi, polepsza wymian gazow w pcherzykach pucnych;

uelastycznia minie oddechowe;
zwiksza ruchomo w stawach mostkowo-ebrowych i ebrowo-
krgosupowych;
pobudza oddychanie;
zwiksza wydzielanie luzu, ktry pniej moe by usunity technik
oklepywania;
poprawia wentylacj;
zwiksza wydolno ukadu oddechowego.

4.2.7 Wpyw masau na ukad pokarmowy

porednio doprowadza do odywienia;

stymuluje prac i napicie mini przewodu pokarmowego;
przyspiesza proces przemiany materii;
poprzez bezporednie dranienie jamy brzusznej wpywa on na wydzielanie
hormonw odkowo-jelitowych;
przepycha zalegajce masy kaowe w jelicie grubym.

4.2.8 Wpyw masau na ukad moczowo-pciowy

porednio masa wpywa na popraw filtracji w kbuszkach;

poprawia si oczyszczanie osocza krwi;
bezporednio wpywa na funkcjonowanie zwieraczy;
za porednictwem ukadu krenia poprawia ukrwienie i odywienie narzdw
pciowych7.

7 Zborowski A., Masa klasyczny, AZ, Krakw 1998, s.36-79

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

10
4.3 Techniki masau

Podczas masau wykorzystywane s techniki:

gaskanie;
rozcieranie;
ugniatanie;
ucisk;
oklepywanie;
wibracja;
roztrzsanie;
wakowanie.

4.3.1 Gaskanie

Rozpoczyna, jak i koczy kady masa. Jego dziaanie polega na przepchniciu

krwi ylnej oraz chonki w kierunku serca, po czym nastpuje pobudzenie ukadu
krenia. Niweluje zastoje oraz obrzki. W zalenoci od siy, pobudza lub obnia
pobudliwo nerww czuciowych skry. Gaskanie powinno by wykonywane
kilkakrotnie, lekko i miarowo od obwodu do kierunku dosercowego, naley
dopasowywa przy tym do do ksztatu masowanej czci ciaa. Uwzgldniajc
kierunek ruchw oraz si wykonywania masau t technik, moemy wyrni
gaskanie:
ze wzgldu na si wykonywania:
bardzo agodne (wykonywane opuszkami)
redniej mocy (wykonywane ca doni),
gaskanie mocne (wykonywane kbami).
Ze wzgldu kierunek wykonywania:
podune (wykonywane wzdu mini),
poprzeczne (wykonywane poprzecznie do mini),
okrne (wykonywane ruchami okrnymi).

4.3.2 Rozcieranie

Jest technik majc na celu przesuwanie ruchami kolisto-posuwistymi

gbszych warstw czci masowanej, wywoujc tym samym fady, na ktrych
powstaj rozcierane i rozcigane tkanki. Wchanianie si zmian skrnych (np. naroli)
przy wykorzystaniu tej techniki jest moliwe dziki wytwarzaniu odpowiednio duej
iloci ciepa oraz przekrwieniu tkanek masowanych. Moemy wyrni rozcieranie
koliste (polega na trzykrotnym roztarciu masowanej tkanki, a tym samym
dochodzeniu do coraz to gbszych warstw) oraz rozcieranie spiralne (poprawia
ukrwienie, odywienie i metabolizm tkanek). Rozcieranie moe by wykonywane
opuszkami palcw (powierzchniowe), jak i kbami (gbokie).

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

11
4.3.3 Ugniatanie

W ugniataniu moemy wyrni dwie funkcje: przepychajc krew i chonk

oraz ssc, ktra ma na celu wytworzenie prni oraz doprowadzenie krwi i chonki
wanie do tego miejsca. Ugniatanie usuwa z tkanek zbdne produkty przemiany
materii, umoliwiajc wytworzenie nowych substancji odywczych. Technika ta ma na
celu pobudzenie mini do dziaania, powoduje przyrost tkanki miniowej i wzrost
siy wytrzymaoci mini. Sposoby ugniatania mog by rne, dlatego te mona je
podzieli:
ugniatanie poprzeczne ktrego celem jest wyciskanie substancji z tkanek;
ugniatanie podune polega na przepchniciu substancji, ktre wczeniej
zostay wycinite metod ugniatania poprzecznego;
ugniatanie pionowe wykonywane jednoczenie dziaa rozluniajco,
a przemiennie pobudzajco;
ugniatanie esowate jego cel jest taki sam, jak ugniatania poprzecznego;
ugniatanie ze skrceniem rwnie polega na wyciniciu substancji z tkanek
z jedn rnic, e ma szersze zastosowanie;
mieszenie jest form ugniatania poprzecznego, lecz podczas uywania tej
techniki wane jest, aby obie rce pracoway jednoczenie.
Jeeli osoba masowana nie jest dzieckiem ani nie wykazuje adnych
przeciwwskaza (rwa kulszowa, poraenie spastyczne) do uycia techniki ugniatania
poprzecznego i podunego, to naley pamita o poprawnej kolejnoci. Najpierw
wykonywane powinno by ugniatanie poprzeczne, gdy naley wycisn substancje
z tkanek, a nastpnie przy uyciu ugniatania podunego naley przepchn je
w kierunku dosercowym.

4.3.4 Oklepywanie

Jest technik majc na celu popraw stanw troficznych mini, zmniejszenie

lub zwikszenie pobudliwoci nerwowej w zalenoci od siy (lekkie lub silne
oklepywanie), jak i blw neuralgicznych. Polega na wykonywaniu szybkich,
sprystych, rytmicznych, uderze rk, co wywouje bardzo silne bodce oraz skurcze
i rozkurcze naczy krwiononych. Pomimo stosowania trzech czstotliwoci siy
oklepywania (lekkie, redniej mocy, silne) po zastosowaniu tej techniki powstaj
przekrwienia oraz zmiany pobudliwoci obwodowego ukadu nerwowego, zatem ma
ona do dug list przeciwwskaza, na ktrej znajduje si m.in. skaza naczyniowa,
otyo, obrzk, ylaki, poraenia spastyczne, ostre rwy, nerwoble, niektre choroby
reumatyczne.

4.3.5 Wibracja

Wibracja polega na przekazywaniu drga mechanicznych o maej amplitudzie

i duej czstotliwoci z rk masaysty, ktre wprawiaj masowan cz ciaa
w wibracje. Powoduje pobudzenie mini gadkich i poprzecznie prkowanych, a jej
bezporednie dziaanie wywouje: zwikszenie napicia naczy krwiononych,
podniesienie cinienia krwi, jak i zwolnienie ttna. Technika ta znalaza swoje

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

12
zastosowanie podczas leczenia otyoci, gdy doprowadza do drenia tkanki gboko
znajdujce si, przyspieszajc w ten sposb przemian materii. Moemy wyrni trzy
stosowane sposoby wykonywania wibracji:
pionow ktrej to ruch wykonywany jest prostopadle do powierzchni ciaa.
Bezporednia wibracja wykonywana wibratorem mechanicznym lub rk dziaa
pobudzajco, a porednia wibracja wykonywana wibratorem przez rcznik
dziaa uspokajajco na ukad nerwowy i miniowy pacjenta;
podun wykonywan rwnolegle do ciaa (pobudza ukad nerwowy oraz
minie);
poprzeczn podobnie jak podun, wykonuje si j rwnolegle, lecz
w poprzek przebiegu wkien miniowych (uspokaja ukad nerwowy oraz
minie).

4.3.6 Roztrzsanie

Roztrzsanie wprawia masowane minie w drcy, agodny ruch.

Wykonywane spokojnie, dziaa bardzo rozluniajco na masowane tkanki,
a wykonywane energicznie, pobudza je.

4.3.7 Wakowanie

Wakowanie jest poczeniem gaskania, ugniatania i rozcierania, a co za tym

idzie, dziaanie wakowania jest takie samo jak dziaanie tych trzech technik. Czsto
uywane jest do masau ramion, palcw i ud oraz stosowane przez sportowcw, kiedy
to nie ma czasu oraz sposobnoci na wykonanie dokadnego masau8.

4.4 Literatura

4.4.1 Literatura obowizkowa

Magiera L., Relaksacyjny masa leczniczy, BIO-STYL, Krakw 2006;

Szuper W., Wykonywanie rnych rodzajw masau leczniczego, ITE-PIB, Radom
2007;
Zborowski A., Drena limfatyczny, AZ, Krakw 2008;
Zborowski A., Masa klasyczny, AZ, Krakw, 1998.

4.4.2 Literatura uzupeniajca

Zychowicz B., Wykonywanie masau pielgnacyjnego, ITE-PIB, Radom 2006.

4.5 Spis rysunkw

Rysunek 4.1 Masa klasyczny .................................................................................................................. 2

Rysunek 4.2 Masa kamieniami .............................................................................................................. 4

8 Zborowski A., Masa klasyczny, AZ, Krakw 1998, s.23-35

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

13
Rysunek 4.3 Masa wodny ........................................................................................................................ 6
Rysunek 4.4 Masa domi ....................................................................................................................... 9

4.6 Spis treci

4 Masa poszczeglnych czci ciaa ............................................................................................... 2

4.1 Rodzaje masau..............................................................................................................................................2
4.1.1 Masa klasyczny .............................................................................................................................................................2
4.1.2 Masa relaksacyjny .......................................................................................................................................................3
4.1.3 Masa segmentalny .......................................................................................................................................................3
4.1.4 Masa siatsu .....................................................................................................................................................................3
4.1.5 Masa tajski ......................................................................................................................................................................3
4.1.6 Masa sportowy ..............................................................................................................................................................3
4.1.7 Masa wibracyjny ..........................................................................................................................................................4
4.1.8 Masa pneumatyczny ...................................................................................................................................................4
4.1.9 Masa gorcymi kamieniami ....................................................................................................................................4
4.1.10 Masa ajurwedyjski ..................................................................................................................................................5
4.1.11 Masa bakami ...........................................................................................................................................................5
4.1.12 Masa wirowy ..............................................................................................................................................................5
4.1.13 Masa wodny ...............................................................................................................................................................5
4.1.14 Masa kontrlateralny ...............................................................................................................................................6
4.1.15 Drena limfatyczny ...................................................................................................................................................6
4.2 Wpyw masau na ustrj ............................................................................................................................8
4.2.1 Wpyw masau na tkanki ...........................................................................................................................................8
4.2.2 Wpyw masau na skr .............................................................................................................................................8
4.2.3 Wpyw masau na ukad nerwowy ........................................................................................................................9
4.2.4 Wpyw masau na ukad krenia .........................................................................................................................9
4.2.5 Wpyw masau na ukad limfatyczny ................................................................................................................ 10
4.2.6 Wpyw masau na ukad oddechowy ................................................................................................................ 10
4.2.7 Wpyw masau na ukad pokarmowy ............................................................................................................... 10
4.2.8 Wpyw masau na ukad moczowo-pciowy .................................................................................................. 10
4.3 Techniki masau ......................................................................................................................................... 11
4.3.1 Gaskanie ........................................................................................................................................................................ 11
4.3.2 Rozcieranie .................................................................................................................................................................... 11
4.3.3 Ugniatanie ...................................................................................................................................................................... 12
4.3.4 Oklepywanie ................................................................................................................................................................. 12
4.3.5 Wibracja .......................................................................................................................................................................... 12
4.3.6 Roztrzsanie.................................................................................................................................................................. 13
4.3.7 Wakowanie .................................................................................................................................................................. 13
4.4 Literatura ....................................................................................................................................................... 13
4.4.1 Literatura obowizkowa ......................................................................................................................................... 13
4.4.2 Literatura uzupeniajca ......................................................................................................................................... 13
4.5 Spis rysunkw.............................................................................................................................................. 13

Kurs: Zasady wykonywania zabiegw na ciao

14