P r o f . d r h a b .

K r z ys z t o f Tu r o w s k i

Morfologia ukadu nerwowego

 Budowa mzgu

Mzg kobiety way 1 240 gramw Mzg mczyzny way 1 375 gramw

Mzg ludzki jest bardzo duy, jego masa u przecitnego gramw. Mzg statystycznego dorosego mczyzny way: 1375
dorosego czowieka waha si od tysica dwustu do tysica szeciuset gramw, a kobiety: 1240 gramw.
 Budowa mzgu

Wntrzne czaszki Ochrona przed urazami Pyn mzgowo - rdzeniowy

Mzg ludzki jest umiejscowiony we wntrzu czaszki. Ten urazami mogcymi powsta na skutek ocierania si mzgu o ciany
najwaniejszy organ czowieka jest chroniony przez opony mzgowe. czaszki. Pyn mzgowo rdzeniowy wypenia jam podpajczynwkow
Znajdujce si pomidzy nimi przestrzenie wypenia pyn mzgowo mzgu (przestrze znajdujca si pomidzy pajczynwk a opon
rdzeniowy. Zadaniem pynu mzgowo rdzeniowego jest odywianie mikk) oraz komory mzgu. Powstaje w splotach naczyniwkowych
komrek mzgu, oraz amortyzowanie wstrzsw i ochrona przed komr bocznych mzgu.
 Budowa mzgu
Kresomzgowie

Midzymzgowie

rdmzgowie

Tyomzgowie

Rdzeniomzgowie

Mzgowe komory

Opony mzgowo-rdzeniowe

Kresomzgowie to przednia cz mzgowia krgowcw. Ze wchowego. U wyszych krgowcw jest gwnym orodkiem
cian kresomzgowia w rozwoju zarodkowym powstaj pkule kojarzeniowym, zawiera nadrzdne orodki sterujce prac caego
mzgowe poczone spoidami, najlepiej rozwinite u ssakw. U orodkowego ukadu nerwowego.
niszych krgowcw spenia przede wszystkim funkcj orodka
 Budowa mzgu
Kresomzgowie

Midzymzgowie

rdmzgowie

Tyomzgowie

Rdzeniomzgowie

Mzgowe komory

Opony mzgowo-rdzeniowe

Midzymzgowie to najwyszy odcinek pnia mzgu krgowcw, wzgrzomzgowi znajduj si orodki podkorowe wzroku i suchu,
pomidzy kresomzgowiem a rdmzgowiem. Zoony z podwzgrze kieruje prac wegetatywnego ukadu nerwowego,
wzgrzomzgowia i podwzgrza. Gwny orodek czucia. We wewntrzwydzielniczego oraz wielu narzdw wewntrznych.
 Budowa mzgu
Kresomzgowie

Midzymzgowie

rdmzgowie

Tyomzgowie

Rdzeniomzgowie

Mzgowe komory

Opony mzgowo-rdzeniowe

rdmzgowie - Odcinek mzgu krgowcw ssiadujcy od z mostem, oraz mdku z rdzeniem krgowym i jdrami ruchowymi
przodu z midzymzgowiem, od tyu z mdkiem i rdzeniem nerww czaszkowych. Przez rdmzgowie przebiega tzw. wodocig
przeduonym. Zawiera orodek odruchu wzrokowego i suchowego, mzgu czcy komory mzgowe trzeci i czwart. U wyszych
jdra nerww czaszkowych, poredniczy w poczeniach kory mzgowej krgowcw peni funkcj gwnego orodka wzroku.
 Budowa mzgu
Kresomzgowie

Midzymzgowie

rdmzgowie

Tyomzgowie

Rdzeniomzgowie

Mzgowe komory

Opony mzgowo-rdzeniowe

Tyomzgowie - Mdek to cz mzgu krgowcw pooona Zawiera orodki nerwowe odpowiedzialne za koordynacj pracy
pomidzy rdmzgowiem a rdzeniem przeduonym. Zbudowana z mini szkieletowych i ruchw oraz rwnowag ciaa.
dwch pkul i nieparzystego robaka.
 Budowa mzgu
Kresomzgowie

Midzymzgowie

rdmzgowie

Tyomzgowie

Rdzeniomzgowie

Mzgowe komory

Opony mzgowo-rdzeniowe

Rdzeniomzgowie - (rdze przeduony) to tylna cz mzgu automatyzm oddychania, wydzielanie potu i liny, poykanie, kaszel oraz
krgowcw, przechodzca w rdze krgowy. W rdzeniu przeduonym spowalnianie i zmiany czstoci rytmu serca i rednicy naczy
wyszych krgowcw znajduj si orodki nerwowe odpowiedzialne za krwiononych.
 Budowa mzgu
Kresomzgowie

Midzymzgowie

rdmzgowie

Tyomzgowie

Rdzeniomzgowie

Mzgowe komory

Opony mzgowo-rdzeniowe

Mzgowe komory - to przestrzenie wewntrz mzgu krgowcw odywcz i ochronn. Dwie boczne le w kresomzgowiu, trzecia w
wypenione pynem mzgowo-rdzeniowym, penicym funkcj midzymzgowiu, czwarta midzy mdkiem a pniem mzgu.
 Budowa mzgu

Kresomzgowie

Midzymzgowie

rdmzgowie

Tyomzgowie

Rdzeniomzgowie

Mzgowe komory

Opony mzgowo-rdzeniowe

Opony mzgowo rdzeniowe - to bony pokrywajce orodkowy bezogonowych, gadw i ptakw pojawia si opona twarda. Ssaki
ukad nerwowy krgowcw, chronice mzg i rdze krgowy. U pazw posiadaj trzy opony mzgowo-rdzeniowe: mikk, pajcz i tward.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego

Do obwodowego ukadu nerwowego Nerw

nale:
Pczek wkien nerwowych wraz
ze wszystkimi osonkami
Nerwy rdzeniowe,
Korzenie i gazie nerww rdzeniowych,
Sploty nerww rdzeniowych, Nerw rdzeniowy
Nerwy obwodowe, Powstaje z poczenia korzenia
Nerwy czaszkowe, przedniego (brzusznego) i
Zwoje zwizane z nerwami czaszkowymi. tylnego (grzbietowego)

Do obwodowego ukadu nerwowego nale: nerwy rdzeniowe osonkami. Nerw rdzeniowy jest nerwem powstaym z poczenia
wraz z ich korzeniami i gaziami, sploty nerww rdzeniowych, nerwy korzenia przedniego (brzusznego) i tylnego (grzbietowego), czcych
obwodowe, nerwy czaszkowe oraz zwoje zwizane z tymi nerwami. si z jedn stron tego samego segmentu rdzenia krgowego. Ma on
Nerw jest to pczek wkien nerwowych wraz ze wszystkimi okoo 1 cm dugoci i ley w obrbie otworu midzykrgowego.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego

Korzonki brzuszne (ruchowe) Korzonki grzbietowe (czuciowe)

Rozpoczynaj si od rogw cz w rogi tylne ze zwojami

przednich rdzenia. rdzeniowymi.

Z kadego odcinka rdzenia wychodzi korzonek przedni, brzuszny komrek nerwowych, rogw przednich rdzenia., korzonki za
ruchowy i korzonek tylny, grzbietowy czuciowy. grzbietowe (czuciowe) cz w rogi tylne ze zwojami rdzeniowymi.
Korzonki brzuszne (ruchowe) rozpoczynaj si od wielkich
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego

Rodzaje wkien nerwowych

Wkna bezrdzenne,
Wkna osonite zarwno
Wkna, posiadajce pokryte jedynie osonk
osonk rdzenn, jak i
jedynie osonk rdzenn. Schwanna, tzw. wkna
osonk Schwanna.
Remaka.

Nerwy posiadaj ksztat cylindryczny, czsto nieco spaszczony. obwodowych.

Grubo pnia zaley w znacznym stopniu od czynnoci i wielkoci
narzdu, dla ktrego nerw jest przeznaczony.
Nerwy s zbudowane z wkien - neurytw, ktre s izolowane
przez osonk sonk Schwanna, bd te przez osonk rdzenn, albo
przez jedn i drug razem. Wyrniamy trzy rodzaje wkien:
Wkna nerwowe, osonite zarwno osonk rdzenn, jak i osonk
Schwanna s to najpospolitsze wkna swoiste dla nerww
Wkna, posiadajce jedynie osonk rdzenn, wystpujce
przewanie jeszcze w obrbie orodkowego ukadu nerwowego.
Wkna bezrdzenne, pokryte jedynie osonk Schwanna, tzw. wkna
Remaka, typowe dla wspczulnego ukadu nerwowego, wystpuj
jednak i w innych okolicach, jak np. w obwodowej czci nerwu
wchowego.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego

Duy pie nerwowy skada

si z kilku lub kilkunastu
pczkw.

Kady pczek biegnie do

jednej grupy lub do
poszczeglnych mini.

Cay nerw jest otoczony

pochewk z tkanki cznej,
w ktrej znajduj si
naczynia krwionone i
komrki tuszczowe.

Duy pie nerwowy skada si z kilku lub kilkunastu pczkw, z mini. Cay nerw jest otoczony pochewk z tkanki cznej, w ktrej
ktrych kady stanowi cz autonomiczn nerwu i ma swoje specjalne znajduj si naczynia krwionone i komrki tuszczowe.
znaczenie. Kady pczek biegnie do jednej grupy lub do poszczeglnych
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Wiksze nerwy posiadaj swoje
wasne naczynia krwionone.

Rozgaziaj si one na naczynia

wosowate.

Nerwy naczy krwiononych s

otoczone jedn wspln
pochewk naczyniowo-
nerwow.

Powierzchowne nerwy skrne

wytwarzaj zespolenia

Czsto utrudnia to wyrane

rozgraniczenie obszarw skry przez nie
zaopatrywanych.

Wiksze nerwy posiadaj swoje wasne naczynia krwionone, Nerwy naczy krwiononych s otoczone jedn wspln
zarwno ttnice jak i yy, np. ttnice towarzyszce nerwom: pochewk naczyniowo-nerwow. Powierzchowne nerwy skrne
porodkowemu, kulszowemu lub strzakowemu. Naczynia te wytwarzaj zespolenia, ktre czsto utrudniaj wyrane rozgraniczenie
rozgaziaj si nastpnie na naczynia wosowate. obszarw skry przez nie zaopatrywanych.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego

Rnorodne nerwy Nerwy ukadaj si w taki sposb

Mog si zespala za pomoc By podczas ruchw byy w jak

kocowych gazek, najmniejszym stopniu naraone na
np. nerwy trjdzielny i twarzowy. rozciganie.

Dwa rnorodne nerwy, majce zupenie odmienny przebieg, tylko drog najkrtsz, aby doj do celu, lecz ukadaj si w taki
mog si zespala za pomoc kocowych gazek, np. nerwy trjdzielny sposb, aby podczas ruchw byy w jak najmniejszym stopniu naraone
i twarzowy. na rozciganie.
Taki przebieg nerww wiadczy, e obieraj one zazwyczaj nie
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Rola czynnociowa nerww skrnych i gbokich

Nerwy obwodowe reguluj wszelkie

czynnoci fizyczne czowieka

Nerwy skrne stanowi przyrzd

czuciowy, ktry jest zdolny uchwyci tylko
pewne cile okrelone rodzaje bodcw,
pochodzcych z otaczajcego nas wiata
zewntrznego.
Za ich pomoc odczuwamy np.
Bl, uszczypnicie, nakucie,
uderzenie, zdrapanie, uszkodzenie
skry.

Nerwy obwodowe reguluj wszelkie czynnoci fizyczne np. bl (uszczypnicie, nakucie, uderzenie, zdrapanie, uszkodzenie
czowieka. Nerwy skrne stanowi przyrzd czuciowy, ktry jest zdolny skry), ktry zostaje prawdopodobnie przekazany dalej przez gazki
uchwyci tylko pewne cile okrelone rodzaje bodcw, pochodzcych wspczulne i moe nawet wywoa reakcj narzdw wewntrznych.
z otaczajcego nas wiata zewntrznego. Za ich pomoc odczuwamy
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Rola czynnociowa nerww skrnych i gbokich

Dziki nerwom skrnym

Odczuwamy zmiany termiczne.

Moemy rwnie uchwyci nawet
lekki dotyk i zda sobie spraw z
miejsca zadranienia skry.
Specjalne czucie posiadamy dla
Orientowania si co do ksztatu
dotykanych przez nas przedmiotw
(czucie stereoskopowe),
Wielorakoci i oddalenia punktw
dranicych.

Dziki nerwom skrnym odczuwamy zmiany termiczne. Moemy Specjalne czucie posiadamy dla orientowania si co do ksztatu
rwnie uchwyci nawet lekki dotyk i zda sobie spraw z miejsca dotykanych przez nas przedmiotw (czucie stereoskopowe), oraz co do
zadranienia skry. wielorakoci i oddalenia punktw dranicych.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Rola czynnociowa nerww skrnych i gbokich
W nerwach gbokich poza gazkami ruchowymi wystpuj jeszcze gazki czuciowe,
ktre s odpowiedzialne za odczuwanie:

Czucia Ruchw Stanu Dynamiki i

Uoenia
Ciaru, miniowego biernych i napicia rwnowagi
narzdw,
i kostnego, czynnych, mini, ruchw

W nerwach gbokich poza gazkami ruchowymi wystpuj biernych i czynnych, stanu napicia mini, dynamiki i rwnowagi
jeszcze gazki czuciowe, ktre s odpowiedzialne za odczuwanie: ruchw.
ciaru, czucia miniowego i kostnego, uoenia narzdw, ruchw W nerwach gbokich nie ma odczucia termicznego.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Budowa zwojw nerwowych

Podzia zwojw nerwowych

Zwoje przynalene do Zwoje ukadu

Zwoje rdzeniowe
poszczeglnych nerww wspczulnego

Do obwodowego ukadu nerwowego zalicza si zwoje nerwowe. ukadu wspczulnego. S one bardzo zrnicowane, maj rozmiar od
S to zwoje rdzeniowe, zwoje przynalene do poszczeglnych nerww zaledwie kilku mikromilimetrw do kilku centymetrw.
zwaszcza czaszkowych, jak np. zwj pksiycowaty, oraz liczne zwoje
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Budowa zwojw nerwowych

Zwoje czaszkowe i
rdzeniowe zawieraj

Komrki nerwowe
jednobiegunowe, otoczone
Torebkami cznotkankowymi i
Komrkami paszczowymi
(amficyty).

Zwoje ukadu
wspczulnego zawieraj

Komrki nerwowe wieloosiowe,

Nie posiadaj komrek
paszczowych.

Zwoje czaszkowe i rdzeniowe zawieraj niemal wycznie Natomiast zwoje ukadu wspczulnego zawieraj komrki
komrki nerwowe jednobiegunowe, otoczone torebkami nerwowe wieloosiowe oraz nie posiadaj komrek paszczowych.
cznotkankowymi i komrkami paszczowymi (amficyty).
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Budowa zwojw nerwowych

W okolicy zwoju midzykrgowego nastpuje podzia na cztery gazie:

Ga czc, suc
Ga brzuszn, Ga grzbietow,
do poczenia ukadu Ga oponow do
zaopatrujc boczn i zdajc do okolicy
nerwowego z pniem kanau krgowego
przedni cz ciaa grzbietowej (dorsal
wspczulnym (gray (white ramus).
(ventral ramus). ramus).
ramus).

W okolicy zwoju midzykrgowego nastpuje podzia na cztery Ga czc, suc do poczenia ukadu nerwowego z pniem
gazie: wspczulnym; oraz
Ga brzuszn, zaopatrujc boczn i przedni cz ciaa. Ga oponow do kanau krgowego.
Ga grzbietow, zdajc do okolicy grzbietowej.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Budowa zwojw nerwowych
Z rdzenia krgowego
wychodzi 31 par nerww
rdzeniowych
8 par nerww szyjnych,
12 par nerww piersiowych,
5 par nerww ldwiowych,
5 par nerww krzyowych,
1 para nerww guzicznych.

Gazie przednie nerww

rdzeniowych tworz sploty
nerww rdzeniowych
Wyjtek stanowi gazie przednie
nerww rdzeniowych piersiowych,
zwane nerwami midzyebrowymi,
ktre zachoway charakter nerww
obwodowych.

Z rdzenia krgowego wychodzi 31 par nerww rdzeniowych, Gazie przednie nerww rdzeniowych tworz sploty nerww
wrd ktrych wyrniamy: 8 par nerww szyjnych, 12 par nerww rdzeniowych. Wyjtek stanowi gazie przednie nerww rdzeniowych
piersiowych, 5 par nerww ldwiowych, 5 par nerww krzyowych piersiowych, zwane nerwami midzyebrowymi, ktre zachoway
oraz jedn par nerww guzicznych. charakter nerww obwodowych.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot nerww rdzeniowych

Splot nerww rdzeniowych

Jest utworzony przez

wymieszanie gazi
przednich kilku kolejnych
nerww rdzeniowych po
jednej stronie.

Sploty nerww rdzeniowych

Splot szyjny, Splot ramienny, Splot ldwiowy, Splot krzyowy.

Splot nerww rdzeniowych jest utworzony przez wymieszanie Wyrnia si 4 parzyste sploty nerww rdzeniowych, s to: splot
gazi przednich kilku kolejnych nerww rdzeniowych po jednej stronie. szyjny, splot ramienny, splot ldwiowy i splot krzyowy.
Ze splotu nerww rdzeniowych wychodz nerwy obwodowe.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot szyjny

Jest to splot nerwowy powstay przez

wymieszanie gazi przednich
nerww rdzeniowych C1 - C4 jednej
strony rdzenia krgowego.

Ley do przodu i bocznie od

wyrostkw poprzecznych krgw
szyjnych.

Wychodz z niego nerwy skrne

(czuciowe) i miniowe (ruchowe).

Splot szyjny jest to splot nerwowy powstay przez wymieszanie Ley do przodu i bocznie od wyrostkw poprzecznych krgw
gazi przednich nerww rdzeniowych od C1 do C4 jednej strony rdzenia szyjnych. Wychodz z niego nerwy skrne (czuciowe) i nerwy
krgowego. miniowe (ruchowe).
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot szyjny
Nerwy skrne przebiegaj na tylnym
brzegu minia mostkowo-
obojczykowo-sutkowego. S to:
Nerw potyliczny mniejszy,
Nerw uszny wielki,
Nerw poprzeczny szyi oraz
Nerwy nadobojczykowe.

Unerwiaj skr

Przednio-bocznej powierzchni szyi,

Potylicy,
Skroni,
Kta uchwy
Klatki piersiowej do poziomu III
ebra.
Nerwy skrne przebiegaj na tylnym brzegu minia mostkowo- Unerwiaj one skr przednio-bocznej powierzchni szyi a take
obojczykowo-sutkowego w pierwszej poowie jego dugoci - w punkcie skr okolicy potylicznej, skroniowej i kta uchwy oraz skr klatki
nerwowym Erba. S to: nerw potyliczny mniejszy, nerw uszny wielki, piersiowej do poziomu trzeciego ebra.
nerw poprzeczny szyi oraz nerwy nadobojczykowe.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot szyjny
Nerwy miniowe krtkie

Unerwiajce minie szyi

Nerwy miniowe dugie:

nerw przeponowy

Odchodzi od gazi przednich nerww

rdzeniowych C3, C4 i C5.
Prowadzi wkna
Czuciowe,
Ruchowe i
Wspczulne.
Unerwia
Przepon,
Czciowo opucn,
Osierdzie i
Otrzewn.

Nerwy miniowe splotu szyjnego dziel si na krtkie, C3, C4 i C5, przy czym wikszo wkien pochodzi od nerwu C4.
unerwiajce minie szyi oraz dugie wrd ktrych najwikszy jest Prowadzi wkna czuciowe, ruchowe i wspczulne. Unerwia przepon
nerw przeponowy. Odchodzi od gazi przednich nerww rdzeniowych a ponadto czciowo opucn, osierdzie i otrzewn.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot ramienny
Jest to splot nerwowy powstay przez wymieszanie gazi
przednich nerww rdzeniowych C5 - Th1 jednej strony rdzenia
krgowego.

Czsto dochodz do niego rwnie wkna gazi przedniej

nerwu rdzeniowego C4, rzadziej th2.

Gazie nerww rdzeniowych tworzce splot ramienny po

krtkim przebiegu cz si w trzy pnie, z ktrych nastpnie
powstaj 3 pczki splotu.
Pod wzgldem pooenia w splocie ramiennym wyrniamy
cz nadobojczykow lec w szyi i cz podoboczykow
lec w dole pachowym.

Midzy obu tymi czciami wyrni mona krtki odcinek

splotu pooony midzy obojczykiem a pierwszym ebrem.

Splot ramienny jest to splot nerwowy powstay przez pczki splotu.

wymieszanie gazi przednich nerww rdzeniowych od C5 do Th1 jednej
strony rdzenia krgowego. Czsto dochodz do niego rwnie wkna
gazi przedniej nerwu rdzeniowego C4, rzadziej Th2.
Gazie nerww rdzeniowych tworzce splot ramienny po
krtkim przebiegu cz si w trzy pnie, z ktrych nastpnie powstaj 3
Pod wzgldem pooenia w splocie ramiennym wyrniamy
cz nadobojczykow lec w szyi i cz podoboczykow lec w
dole pachowym. Midzy obu tymi czciami wyrni mona krtki
odcinek splotu pooony midzy obojczykiem a pierwszym ebrem.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot ramienny
Cz nadobojczykowa splotu
ramiennego - ley w szczelinie tylnej
mini pochyych oraz w trjkcie
bocznym szyi.
Pie grny jest utworzony przez
gazie przednie nerww.
Rdzeniowych C5 i C6.
Pie rodkowy jest utworzony przez
ga przedni nerwu rdzeniowego C7.
Pie dolny jest utworzony przez
gazie przednie nerww
rdzeniowych C8 i Th1.

Kady z pni dzieli si na cz przedni i

tyln, ktre nastpnie cz si w
pczki splotu ramiennego

Cz nadobojczykowa splotu ramiennego - ley w szczelinie rdzeniowego C7.

tylnej mini pochyych oraz w trjkcie bocznym szyi - wystpuje ona
w postaci pni; grnego, rodkowego i dolnego:
Pie grny jest utworzony przez gazie przednie nerww
rdzeniowych C5 i C6.
Pie rodkowy jest utworzony przez ga przedni nerwu
Pie dolny jest utworzony przez gazie przednie nerww
rdzeniowych C8 i Th1.
Kady z pni dzieli si na cz przedni i tyln, ktre nastpnie
cz si w pczki splotu ramiennego.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot ramienny

Cz podobojczykowa splotu
ramiennego - ley w dole pachowym.
Wystpuje w postaci pczkw.
Tylnego,
Bocznego,
Przyrodkowego.
Czci tylne wszystkich pni tworz
pczek tylny.

Z czci przedniej pnia grnego i

rodkowego powstaje pczek boczny.

Cz przednia pnia dolnego tworzy

pczek przyrodkowy.

Cz podobojczykowa splotu ramiennego - ley w dole Z czci przedniej pnia grnego i rodkowego powstaje pczek
pachowym - wystpuje w postaci pczkw; tylnego, bocznego i boczny.
przyrodkowego. Cz przednia pnia dolnego tworzy pczek przyrodkowy.
Czci tylne wszystkich pni tworz pczek tylny.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot ramienny

Nerwy krtkie Nerwy dugie

Zaopatruj Zaopatruj cz woln koczyny

Minie obrczy koczyny grnej oraz grnej.
Niektre minie tuowia i szyi Wychodz z pczkw czci
Odchodz zarwno od czci nad- jak i podobojczykowej splotu ramiennego.
podobojczykowej splotu ramiennego.

Nerwy wychodzce ze splotu ramiennego mona podzieli na podobojczykowej splotu ramiennego.

krtkie i dugie. Nerwy dugie zaopatruj cz woln koczyny grnej -
Nerwy krtkie zaopatruj minie obrczy koczyny grnej oraz wychodz z pczkw czci podobojczykowej splotu ramiennego.
niektre minie tuowia i szyi - odchodz zarwno od czci nad- jak i
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot ramienny
Nerwy krtkie

Nerw grzbietowy opatki,

Nerw piersiowy dugi,
Nerw podobojczykowy,
Nerw nadopatkowy,
Nerwy piersiowe przednie,
Nerwy podopatkowe,
Nerw piersiowo-grzbietowy.

Nerwy dugie

Nerw promieniowy,
Nerw pachowy,
Nerw miniowo-skrny,
Nerw porodkowy, nerw okciowy,
Nerw skrny przyrodkowy ramienia,
Nerw skrny przyrodkowy przedramienia.

Do nerww krtkich nale: nerw grzbietowy opatki, nerw Nerwy dugie to: nerw promieniowy, nerw pachowy, nerw
piersiowy dugi, nerw podobojczykowy, nerw nadopatkowy, nerwy miniowo-skrny, nerw porodkowy, nerw okciowy, nerw skrny
piersiowe przednie, nerwy podopatkowe, nerw piersiowo-grzbietowy. przyrodkowy ramienia oraz nerw skrny przyrodkowy przedramienia.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot ldwiowy
Tworz go
Gazie przednich nerww rdzeniowych L1 - L3 oraz
Wkna nerwu rdzeniowego L4 jednej strony rdzenia
krgowego.
Ma poczenie z nerwem podebrowym.

Ley w tylnej cianie jamy brzusznej,

Midzy czci powierzchown a gbok nerwu
ldwiowego wikszego.
Nerwy wychodzce z tego splotu dzielimy na
Krtkie
Unerwiaj ssiednie minie,
Dugie:
Nerw biodrowo-podbrzuszny,
Nerw biodrowo-pachwinowy,
Nerw skrny boczny uda,
Nerw udowy,
Nerw zasonowy,
Nerw pciowo-udowy.

Splot ldwiowy jest splotem nerwowym powstaym przez
wymieszanie gazi przednich nerww rdzeniowych L1, L2 i L3 oraz
wikszoci wkien nerwu rdzeniowego L4 jednej strony rdzenia
krgowego. Ponadto splot ten ma poczenie z nerwem podebrowym.
Splot ten ley w tylnej cianie jamy brzusznej, midzy czci
powierzchown a gbok nerwu ldwiowego wikszego.
Nerwy wychodzce z tego splotu dzielimy na krtkie (unerwiaj
ssiednie minie) i dugie, do ktrych nale: nerw biodrowo-
podbrzuszny, nerw biodrowo-pachwinowy, nerw skrny boczny uda,
nerw udowy, nerw zasonowy oraz nerw pciowo-udowy.
 Budowa obwodowego ukadu nerwowego
Splot krzyowy
Jest utworzony Ley Nerw kulszowy
Przez gazie przednie W miednicy mniejszej, w Dzieli si na
nerww rdzeniowych przestrzeni Nerw piszczelowy i
Od L4 do S4. podotrzewnowej. Nerw strzakowy
wsplny.

Splot krzyowy jest splotem nerwowym powstaym przez Najwikszym nerwem wychodzcym z tego splotu jest nerw
wymieszanie gazi przednich nerww rdzeniowych od L4 do S4 Ley on kulszowy, ktry po oddaniu drobnych gazi dzieli si na nerw
w miednicy mniejszej, w przestrzeni podotrzewnowej. piszczelowy i nerw strzakowy wsplny.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Ttnice Koo ttnicze mzgu

krgowe
Ttnice szyjne

Krew ttnicza dopywa do mzgu ludzkiego gwnie za Z poczenia ttnic krgowych powstaje ttnica podstawna
porednictwem czterech ttnic: mzgu. Ttnice szyjne wewntrzne i ttnica podstawna mzgu tworz
dwch ttnic szyjnych wewntrznych oraz koo ttnicze mzgu, od ktrego odchodzi sze duych naczy,
dwch ttnic krgowych. dostarczajcych krew do kory mzgu.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze
Ttnica czca
przednia

Ttnica mzgu
przednia

Ttnica
podstawna

Ttnica
krgowa

Ttnice szyjne
Zaopatrzenie ttnicze mzgowia pochodzi od ttnicy szyjnej Ttnica mzgu przednia przebiega w szczelinie podunej mzgu na
wewntrznej i ttnic krgowych, ktre cz si tworzc ttnic powierzchni grnej ciaa modzelowatego. Odchodzi od niej
podstawn. Ttnica czca przednia zespalajca obustronne ttnice mzgu
Ttnica szyjna wewntrzna oddaje do mzgowia nastpujce przednie. Unaczynia ona powierzchni przyrodkow i cz grn
gazie: powierzchni grzbietowo-bocznej pata czoowego i ciemieniowego.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Ttnica mzgu
rodkowa

Ttnica czca
tylna

Ttnica mzgu rodkowa stanowi przeduenie ttnicy szyjnej Ttnica czca tylna zespala ttnice szyjn wewntrzn z ttnic
wewntrznej. Przebiega ona w brudzie bocznej, oddajc gazie do mzgu tyln, przebiegajc bocznie od guza popielatego.
pata czoowego, ciemieniowego, skroniowego i wyspy.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Ttnica mzgu
rodkowa

Ttnica Ttnica
krgowa naczyniwkowa

Ttnica
rdzeniowa
przednia Ttnica czca
tylna

Ttnica naczyniwkowa wnika do rogu dolnego komory bocznej, Ttnica rdzeniowa przednia przebiega na powierzchni podstawnej
zaopatrujc w krew splot naczyniwkowy. rdzenia przeduonego ku doowi. Jej gazie tworz sie naczyniow
Ttnica krgowa oddaje ttnic rdzeniow przedni i ttnic doln na powierzchni piramid, od ktrej wnikaj gazie do rdzenia.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Ttnica
naczyniwkowa
Ttnica mzgu
rodkowa

Ttnica czca
tylna
Ttnica
krgowa
Ttnica
podstawna

Ttnica Ttnica dolna,

rdzeniowa tylna
przednia mdku

Ttnica dolna, tylna mdku odchodzi na poziomie dolnego bieguna Obydwie ttnice krgowe cz si w Jamie czaszki tworzc
oliwki, przebiegajc na konarze dolnym mdku. Dochodzi do dolnej ttnic podstawow.
powierzchni mdku, gdzie dzieli si na dwie gazie kocowe.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Ttnica szyjna
wewntrzna

Ttnica mzgu
przednia

Ttnica mzgu
rodkowa

Koo ttnicze mzgu dzieli si na cz przedni i tyln. kocowe - ttnic przedni mzgu i ttnic rodkow mzgu, biegnc
Przednia cz koa ttniczego mzgu jest utworzona z boku w dole bocznym mzgu.
obustronnie przez ttnic szyjn wewntrzn, ktra dzieli si na ttnice
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Unaczynienie ttnicze kory mzgu pochodzi od gazi korowych si z gaziami dugimi. Sie ta jest gsta szczeglnie w czci rodkowej
ttnic mzgowych. Przebiegaj one pionowo w korze, dzielc si na kory.
gazie krtkie i dugie. Gazie dugie penetruj przyleg do kory istot bia (na
Gazie krtkie, ograniczone do kory, tworz zwart sie czc gboko 3 do czterech centymetrw) i nie cz si midzy sob.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Zaopatrzenie kory jest znacznie bogatsze anieli istoty biaej. brzegu grnego oraz powierzchni przyrodkow a do bruzdy
Boczna powierzchnia pkul unaczyniona jest gwnie przez ttnic ciemieniowo-potylicznej zaopatruje ttnica mzgu przednia.
mzgu rodkow. Obszar na powierzchni grzbietowo-bocznej w pobliu
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Pat potyliczny oraz cz pata skroniowego unaczynia ttnica Ciao prkowane i torebka wewntrzna unaczynione s przez
mzgu tylna. gazie prkowane przyrodkowe i boczne odchodzce od gazi
Powierzchnia przyrodkowa i dolna pkul unaczyniona jest rodkowych ttnicy mzgu rodkowej.
gwnie przez ttnic mzgu przedni i tyln.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ttnicze

Do mostu dochodz gazie od ttnicy podstawnej oraz ttnic Do mdku dochodz ttnice mdkowe od ttnicy krgowej i
mdku. podstawnej.
Rdze przeduony zaopatruje ttnica krgowa, ttnice rdzeniowe Splot naczyniwkowy komory czwartej zaopatruje gazie od ttnicy
przednia i tylna, a take ttnica mdku dolna, tylna i podstawna. dolnej tylnej mdku.
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ylne

yy gbokie oraz zatoki

opony twardej

yy szyjne
wewntrzne

Krew yln odprowadzaj z mzgu yy gbokie oraz zatoki za porednictwem splotw y ocznych oraz skrzydowych. ciany
opony twardej, ktre uchodz przede wszystkim do y szyjnych naczy wosowatych mzgu zbudowane s z rdbonka.
wewntrznych. W niewielkim stopniu, krew jest odprowadzana z mzgu
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ylne

yy
ya powierzchniowe
wewntrzna dolne
mzgu

ya wielka
mzgu
yy
powierzchniowe
grne

Unaczynienie ylne mzgowia mona podzieli na yy mzgu, midzykomorowego z yy wzgrzowo-prkowej, yy przegrody

pnia mzgu i mdku. przezroczystej i yy naczyniwkowej. Koczy si ona w okolicy
Wrd y mzgu wyrniamy powierzchniowe (zewntrzne) i szyszynki, gdzie obydwie yy wewntrzne tworz y mzgu wielk lub
gbokie (wewntrzne). yy powierzchniowe dzielimy na grne i dolne. y Galena, ktra uchodzi do przedniego koca zatoki prostej.
ya wewntrzna mzgu powstaje w pobliu otworu
 Ukad naczyniowy mzgu krenie ylne

ya wielka
mzgu

Zatoka prosta opony

twardej

Ze rdmzgowia krew ylna odpywa do yy podstawnej i yy Z rdzenia przeduonego krew ylna odpywa do y rdzenia
wielkiej. krgowego i zatok opony twardej.
Z mostu krew odpywa do yy podstawnej, y mdku i do zatok yy mdku odpywaj do zatok z grnej powierzchni rwnie
strzakowych. do yy mzgu wielkiej.
P r o f . d r h a b . K r z ys z t o f Tu r o w s k i

Morfologia ukadu nerwowego

Dzikuj za uwag!