Professional Documents
Culture Documents
Dzieo wymaga od pisarza, aby utraci ca sw natur, cay swj charakter, aby przesta
si odnosi do samego siebie i do innych na podstawie rozstrzygnicia nadajcego mu
tosamo ja i sta si tym sposobem pustym miejscem, w ktrym swe nadejcie zapowiada
bezosobowa afirmacja. Ten wymg nie jest wymogiem, poniewa nie wymaga niczego, nie
ma adnej treci, do niczego nie zobowizuje, to tylko powietrze, ktrym trzeba oddycha,
pustka, na ktrej trzeba si utrzyma, zuyte wiato dnia, kiedy to ukochane twarze staj si
niewidzialne.2
Sowo o ciele. Istniej jedynie cztery zdjcia Blanchota. Uwiecznione wizerunki stanowi
mog swoisty przyczynek do prby zrozumienia dziea. Na jednym z nich widzimy Blanchota
z okresu studiw w Strasburgu. Przyszy autor Tomasza Mrocznego wyniole spoglda w
obiektyw. Duszcy krawat. Przychodzi mi na myl Wacaw z Pornografii Gombrowicza:
Kt mgby poda w wtpliwo jego stop rasow i wysoko sklepion, w tym, obcisym
buciku, tudzie jego uszy zgrabne i niewielkie? Czy nie byy interesujce, a nawet
rozkoszne, te zatoczki nad czoem, ktre czyniy go bardziej intelektualnym? A ta biao
cery, czy ni nie bya biaoci trubadura? Zapewne, efektowny pan! Zdobywczy mecenas!
Dystyngowany adwokat!3
Powiedzenie Kiedy mwi, mier mwi we mnie znaczy zatem dokadnie to, co znaczy.
Moje sowo jest ostrzeeniem, e w tym wanie momencie mier kry po wiecie, e
wynurzya si nagle midzy mn, mwicym, a bytem, ktrego wzywam; jest ona pomidzy
nami niczym dystans, ktry nas dzieli, ale nie pozwala nam si rozdzieli, gdy zawiera w
sobie warunek wszelkiego porozumienia. Jedynie mier pozwala mi osign to, do czego
d; jest dla sw jedyn moliwoci ich sensu. (WK, s. 30)
Ten, kto za swe najistotniejsze zadanie uznaje skuteczne oddziaywanie na bieg historii, nie
moe wybra dziaalnoci artystycznej. Sztuka dziaa le i sabo. Nie ma wtpliwoci, e
gdyby Marks zrealizowa modziecze marzenia i napisa najpikniejsze powieci na wiecie,
oczarowaby wiat, ale by nim nie wstrzsn. Naley wic napisa Kapita, a nie Wojn i
pokj. Nie malowa zabjstwa Cezara, lecz by Brutusem. [] gdy sztuka uznaje dziaanie
za swoj miar, z punktu widzenia bezzwocznych i szybkich dziaa mona ni ju tylko
wzgardzi, co wicej, musi ona wwczas wzgardzi sama sob. (PL, s. 253)
Zbir esejw Blanchota okrelaj wic trzy spltane wzajemnie pytania. To w duej mierze
one napdzaj hipnotyzujce, uwodzce, mantryczne Blanchotowskie zdania. Pytania te
brzmiayby: czym jest tytuowa przestrze literacka? W jaki sposb mona do niej wkroczy?
Jakie wydarzenia umoliwiy jej powstanie?