Chocia meridiany miniowo-powiziowe s traktowane jako
Zasady gry
praktyczna pomoc dla pracujcych specjalistw, Tamy Ana-
tomiczne mona najatwiej scharakteryzowa wykorzystujc
metafor kolejow. Istnieje kilka zasad majcych na celu zwr-
cenie naszej uwagi na te spord caego mnstwa moliwych
pocze miniowo-powiziowych, ktre maj wiksze znac-
zenie kliniczne. Poniewa cigo miniowo-powiziowa
opisana w tym miejscu pod adnym wzgldem nie wyczerpuje
zoonoci zagadnienia, czytelnik moe wykorzysta przed-
stawione zasady do stworzenia dodatkowych tam, ktre nie
zostay scharakteryzowane w tej ksice.
Podsumowujc: eby meridian miniowo-powiziowy mg
by uznany za aktywny musi przebiega w staym kierunku i na
jednej gbokoci przez poczenia powiziowe lub mechaniczne
(za pomoc koci). Klinicznie przydatne jest rwnie zawrcenie
uwagi na miejsca, w ktrych dana tama powiziowa przyczepia
si, dzieli lub ukazuje drogi alternatywne (ryc. 2.1).
Od czasu do czasu znajdziemy miejsca, w ktrych bdziemy
musieli nagi a nawet zama nasze reguy. Obszary te
bdziemy nazywali wykolejeniem, podamy te przyczyny
ich wykorzystania mimo niespeniania przez nie naszych zasad.
1. Tory przebiegaj bez przerwy
w staym kierunku
Patrzc na Tamy Anatomiczne, patrzymy na tory stwor-
zone z elementw tkanki miniowo-powiziowej lub cznej
(ktre s cech ludzk, nie bosk, dyskretnym bytem ewolu-
cyjnym czy nawet anatomicznym). Struktury te musz wykaza
cigo tkanek powiziowych, tak jak prawdziwy tor pocigowy,
kierunek pocignicia czy kierunek transmisji si przez struktury
miniowo-powiziowe musi przebiega prosto lub zmienia
kierunek tylko stopniowo. Niektre z pocze miniowo-
powiziowych pracuj w liniach prostych tylko w pewnych
pozycjach lub podczas pewnych czynnoci.
Podobnie, poniewa powi ciaa jest uoona w warstwy, prz-
eskakiwanieodjednejwarstwydodrugiej(zmianagbokoci)oznacza
przeskakiwaniepomidzytorami.Ztegopowoduniesdozwolone
istotnezmianygbokoci(chyba,ebdziemonawykaza,etosama
powiwykazujetak zmian), nie s te dozwolone skoki przez
stawy czy warstwy wkien, ktre biegn w poprzek torw.
Kade z powyszych anuluje zdolno rozcigliwej powizi do
przenoszenia obcie z jednego ogniwa acucha na drugie.
2
A. Kierunek
Na przykad misie piersiowy mniejszy i misie kruczo-ramienny
s wyranie poczone powiziowo na poziomie wyrostka kruc-
zego (ryc. 2.2A, patrz te rozdz. 7). Jednak poczenie to nie moe
funkcjonowa jako cao miniowo-powiziowa, gdy koczyna
grna spoczywa wzdu tuowia, poniewa wystpuje wtedy
mocna zmiana kierunku pomidzy tymi dwoma strukturami
miniowo-powiziowymi. (Porzucimy to niezrczne pojcie na
rzecz mniej niezgrabnego terminu misie, jeli czytelnik bdzie
uprzejmy pamita, e minie bez ssiadujcej z nimi, otaczajcych
je i przyczepiajcych si do nich powizi to tylko kawa misa).
Gdy koczyna grna jest uniesiona, ustawiona tak jak do serwisu
tenisowego czy w czasie zwisu na poprzeczce lub na gazi, jak
mapa na ryc. 2.2A, te dwie tamy cz si ze sob i pracuj, jak
w acuchu, ktry czy ebra ze stawem okciowym (i dalej w obu
kierunkach Tam Gbok Przedni Koczyny Grnej z Tam
Powierzchown Przedni lub Tam Funkcjonaln).
Przydatno teorii pozwala zrozumie, e problemy podczas
wykonywania serwisu tenisowego czy podcigania si na drku
mog ujawni si zaburzeniem funkcji kadego z tych dwch mini
czy te miejsca, w ktrym si one cz, mog one te mie rdo
w dalej lecych strukturach znajdujcej si w grnej lub dolnej
czci tych tam. Znajomo tam pozwala podejmowa praktykowi
rozwane, ale globalne decyzje dotyczce strategii postpowania
i to niezalenie od zastosowanej metody terapeutycznej.
Z drugiej strony, same struktury powiziowe mog w niek-
trych przypadkach zmienia kierunek dziaajcych si. Misie
strzakowy krtki zagina si mocno wok kostki bocznej,
ale nie mona mie wtpliwoci, e utrzymana jest cigo
miniowo-powiziowa wykonywanej czynnoci (ryc. 2.3).
Takie bloczki, wykorzystywane przez powizi, s oczywicie
zgodne z naszymi reguami.
B. Gboko
Podobnie jak i nage zmiany kierunku, nage zmiany gbokoci
s rwnie niezgodne z naszymi zasadami. Na przykad, gdy
patrzymy z przodu na klatk piersiow, logicznym poczeniem
z punktu widzenia kierunku dla minia prostego brzucha
i powizi mostkowej z przedniej czci eber byyby minie
podgnykowe biegnce przedni czci garda (ryc. 2.4A). Jednak
bd w tworzeniu takiego toru ujawni si wyranie, gdy zdamy
sobie spraw z tego, e minie podgnykowe przyczepiaj si
Zasady gry
do tylnej czci mostka, czcego je z gbsz warstw powizi
brzusznej w obrbie klatki piersiowej (cz Tamy Gbokiej
Przedniej), a nie z warstw powierzchown (ryc. 2.4B).

C. Poczenia bezporednie a poczenia

mechaniczne
Poczenia bezporednie s czysto powiziowe, natomiast
poczenia mechaniczne przechodz przez ssiadujce koci.
Minie skone brzucha zewntrzne i wewntrzne maj wic
bezporednie poczenie poprzez rozcigno brzucha i kres

A B

Ryc. 2.2 Wprawdzie powi czca minie przyczepiajce si do

wyrostka poprzecznego jest zawsze obecna (A), to jednak poczenie
to funkcjonuje w naszej grze elastycznych pocze mechanicznych Ryc. 2.3 cigna dziaajce wok zagi kostnych jak wok bloczkw
tylko wtedy, gdy koczyna grna znajduje si powyej linii horyzontalnej stanowi dopuszczalny wyjtek od zasady bez nagych zakrtw
(B). (A to przedruk za uprzejm zgod z Grundy 1982). ( Ralph T. Hutchings. Przedruk z Abrahams i wsp. 1998).

Miesie mostkowo-
-obojczykowo-sutkowy

Misie
mostkowo-gnykowy
Poczenia
ebrowo-
-chrzstne
Powi Tamy
Powierzchownej
Przedniej

A B

Ryc. 2.4 Chocia mona wyczu mechaniczne poczenie pomidzy klatk piersiow a gardem, w sytuacji, gdy caa grna cz odcinka
szyjnego jest ustawiona w przeprocie, nie ma bezporedniego poczenia pomidzy powierzchown powizi klatki piersiowej a miniami
podgnykowymi ze wzgldu na rnice gbokoci poszczeglnych warstw powiziowych. Minie podgnykowe przechodz gboko w stosunku
do mostka czcego je z wewntrzn wycik eber i powizi wewntrzpiersiow (A). Bardziej powierzchowne warstwy powizi cz misie
mostkowo-obojczykowo-sutkowy z powizi przechodzc do powierzchownej czci mostka i pocze ebrowo-chrzstnych (B).
66
 Zasady gry
Misie
przywodziciel
dugi

Misie przywodziciel
wielki (usunity)
Kresa
chropawa

Gowa krtka
minia
dwugowego uda

A B
Ryc. 2.6 Jeli spojrzymy na misie przywodziciel dugi i gow krtk
Ryc. 2.5 Misie prosty uda i misie prosty brzucha cz si minia dwugowego uda (jak po stronie lewej) bdzie si wydawa, e
mechaniczne (poprzez koci), a nie bezporednio (tylko poprzez speniaj one wymogi cigoci miniowo-powiziowej. Jednak kiedy
struktury powiziowe) poprzez ko miedniczn. zobaczymy, e pomidzy tymi dwoma miniami znajduje si warstwa
minia przywodziciela wielkiego (jak po stronie prawej) przyczepiajcego
bia. Pasmo biodrowo-piszczelowe w podobny sposb czy si si do kresy chropawej, zrozumiemy, e takie poczenie amie nasze zasady.
bezporednio z miniem piszczelowym przednim (patrz rozdz.
3, oba powysze przypadki). Jednak misie prosty brzucha
i misie prosty uda maj niedostateczne poczenie powiziowe
(bez wczania mocnych skrtw), ale cechuj si porednim po-
czeniem mechanicznym poprzez ko miedniczn, pozwalajcym
na ruchy w paszczynie strzakowej (zgicie-wyprost), takie jak

2
przednie i tylne pochylenie miednicy (ryc. 2.5; patrz te rozdz. 4).

Pooenie i ustawienie
D. Warstwy przeszkadzajce przestrzenne wyrostkw
Misie
zbaty przedni
Oprzyj si wszelkim pokusom przesyania Tam Anatomicznych kolczystych grnych
krgw piersiowych
przez przeszkadzajce warstwy powizi podajce w innych Brzeg przyrodkowy opatki
kierunkach, poniewa nie wiadomo, jak przez tak cian miayby (przykryty przez poczenie
si komunikowa nasze elastyczne struktury. Za przykad mona powiziowe midzy miniami
poda misie przywodziciel dugi schodzcy do kresy chropawej rwnolegobocznymi
a miniem zbatym przednim)
koci udowej oraz gow krtk minia dwugowego uda pod-
Minie rwnolegoboczny
ajc z kresy chropawej w tym samym kierunku. Czy na pewno Misie patowaty gowy i szyi
wikszy i mniejszy
tworzy to cigo powiziow? W rzeczywistoci nie, poniewa
pojawia si przeszkadzajca warstwa minia przywodziciela Ryc. 2.7 Na tym zdjciu, wykonanym w czasie niedawnej sekcji, grup
wielkiego, ktry przerywaby kade elastyczne poczenie pomi- kilku mini oddzielono od ich przyczepw w celu ukazania cigoci
dzy miniem przywodzicielem dugim a miniem dwugowym konstrukcji powiziowej pomidzy miniami niezalenej od ukadu
uda (ryc. 2.6). Powtrzmy, e pomidzy tymi dwoma miniami kostnego (Zdjcie stanowi wasno autora i Laboratorium Badan
Anatomicznych (ang. Laboratories for Anatomical Enlightenment.)
moe wystpowa mechaniczne poczenie, jak w przykadzie
podanym w sekcji C, ale bezporednie poczenie powiziowe jest
uniewanione cian powiziow wystpujc pomidzy nimi. (sekcja dotyczca teorii podwjnego opakowania), stacja
to miejsce, w ktrym zewntrzne opakowanie miniowo-
powiziowe przyczepia si do wewntrznego opakowania
2. Tory s zczone ze stacjami kostno-stawowego.
kostnymi lub z przyczepami Jednak mona wykaza, e bardziej powierzchowne wkna
jednostki miniowo-powiziowej biegn dalej i komunikuj
W koncepcji Tam Anatomicznych przyczepy miniowe si z nastpnym fragmentem toru miniowo-powiziowego.
(stacje) s postrzegane jako miejsca, w ktrych niektre gbiej Na przykad na ryc. 2.1B mona zobaczy, e niektre wkna
lece wkna namisnej lub cigna s zapltane lub poczone na kocu struktury miniowo-powiziowej po stronie prawej
z okostn ssiadujcych koci, czy te - rzadziej - z macierz kola- s wyranie poczone z ebrami, a inne wkna podaj
genow samej koci. Zgodnie z zasadami ustalonymi w rozdz. 1 w kierunku nastpnego toru miniowo-powiziowego.
67
 Tama Boczna 19

17
18

16

14
13 15

11 12
10 9
8 7

6
5
4
3
2

Ryc. 5.2 (A) Tory i stacje Tamy Bocznej.

Zacienione obszary pokazuj rejony wpywu
powizi powierzchownej. (B) Tory i stacje
Tamy Bocznej na podstawie Primal Pictures
Anatomy Trains DVD-ROM, dostpnego na
1 www.anatomytrains.com (rycina dziki uprzej-
A B moci Primal Pictures, www.primalpictures.com).

Misie mostkowo-

5 Minie patowaty
-obojczykowo-
-sutkowy
gowy i szyi
Minie
pochye

ebra i minie Minie skone

midzyebrowe brzucha
zewntrzne
i wewntrzne
Misie
poladkowy wielki
Misie
poladkowy redni Pasmo biodrowo-
-piszczelowe
Misie
napinacz
powizi
szerokiej
Wizado przednie
gowy koci Ryc. 5.3 Widzimy materia z sekcji, uzyskany z zabalsamowanych zwok. Przedstawiona jest
strzakowej Tama Boczna razem z miniami strzakowymi, tkank czn w okolicy stawu kolanowego,
Przedzia boczny pasmem biodrowo-piszczelowym i miniami odwodzcymi staw biodrowy, ktre powiziowo
cz si z bocznymi czciami mini skonych brzucha. ebra w rejonie od pocze
mostkowo-chrzstnych z przodu do kta eber po stronie tylnej wczone s w odpowiednie
Misie strzakowy warstwy midzykostne. Minie pochye, przyczepiajce si do dwch grnych eber,
krtki rwnie stanowi element tej tamy, natomiast nie naley do niej ju misie czworoboczny
Misie ldwi. Grne minie: mostkowo-obojczykowo-sutkowy i minie pochye przypominajce
strzakowy dugi swoim przebiegiem odwrcon liter V (chewron), nie przyczepiaj si do Tamy Bocznej,
poniewa oba przyczepiaj si poniej i bardziej przyrodkowo, a omawiana tama przebiega
pod ktem okoo 300 po obu stronach w stosunku do paszczyzny wiecowej czaszki (patrz
DVD: Wczesne etapy sekcji).
116
 Tama Gboka Przednia

Misie
przywodziciel
wielki

Tylna
przegroda
midzyminiowa
Ryc. 9.13 Tor tylny dolny TGP poda w gr tyln przegrod
midzyminiow i tyln czci minia przywodziciela wielkiego.

Ryc. 9.15 Mimo e minie gbokie rotatory zewntrzne stawu

Misie
gruszkowaty
Wizado
krzyowo-kolcowe
Misie zasaniacz
wewntrzny
Guz kulszowy
9 wydanym prywatnie i dostpnym na www.anatomytrains.com).
Misie
przywodziciel wielki
Nadkykie przyrodkowy
koci udowej
Ryc. 9.14 Widok z tyu na grup mini przywodzcych ukazuje tylny
tor TGP a do guza kulszowego. Tor ten ley w tej samej
paszczynie powiziowej co gbokie rotatory zewntrzne stawu
biodrowego, jednak poprzeczny przebieg ich wkien uniemoliwia nam
podanie tam przez minie poladka.
rotatory zewntrzne stawu biodrowego w system Tam Ana-
tomicznych, byyby one, co jest nieco dziwne, czci toru
tylnego dolnego TGP (patrz te sekcja dotyczca Tamy G-
bokiej Tylnej, str. 93). Jednak w rzeczywistoci, nawet mimo i
wystpuje poczenie powiziowe pomidzy zlokalizowanymi
z tyu miniami przywodzcymi a miniem czworobocznym
ldwi oraz pozosta czci mini rotatorw zewntrznych
stawu biodrowego, kierunek przebiegu wkien miniowych
186 tych mini jest ustawiony prawie pod ktem prostym w sto-
biodrowego s kluczowym elementem dla zrozumienia i optymalizacji
wyprostowanej postawy czowieka, nie atwo je wpasowa w schemat
Tam Anatomicznych.
sunku do tych wkien, ktrymi podalimy w gr uda. Z tego
powodu poczenia tego nie mona zakwalikowa jako meri-
dianu miniowo-powiziowego ze wzgldu na ustanowione
przez nas zasady. Te wane minie najlepiej traktowa jako cz
piercienia miniowego otaczajcego staw biodrowy, ponie-
wa nie pasuj one do podunych meridianw opisywanych
przez nas w tej pracy (patrz Fans of the Hip Joint1 w Body3,
Bdzie nam atwiej znale tor miniowo-powiziowy,
jeli podymy wewntrzn krawdzi doln miednicy od
minia przywodziciela wielkiego i jego przegrody do przy-
rodkowej czci guza kulszowego - gazi kulszowej (ryc. 9.16).
Moemy pody silnym poczeniem powiziowym ponad
koci do mocnej warstwy okrywajcej misie zasaniacz
wewntrzny, czcej si z miniem dwigaczem odbytu sta-
nowicym cz dna miednicy poprzez kres ukowat (ryc.
9.17). Jest to wana linia stabilizujca, przechodzca od tuowia
w d do wewntrznej grzbietowej czci koczyny dolnej.
Dno miednicy to skomplikowana grupa struktur lejek
miniowy, otoczony osonkami powiziowymi i wiza-
dami trzewnymi sam w sobie wart jest kilkunastu ksiek2.
Przedstawiajc go dla naszych celw, mona stwierdzi, e
stanowi on podstaw czci tuowiowej TGP, z wieloma
poczeniami rozchodzcymi si w obrbie jamy brzusz-
no-miedniczej. Podalimy torem tylnym dolnym
wymienionym w Tabeli 9.1. Tor ten przenosi nas z czci
guzicznej i biodrowo-guzicznej minia dwigacza odbytu
do koci guzicznej, skd moemy poda powizi znajdu-
jc si w przedniej czci koci krzyowej.
Powi ta wplata si w wizado podune przednie biegnce
w gr przedni czci krgosupa, gdzie ponownie czy si
z torem przednim dolnym na wysokoci poczenia pomi-
dzy miniem ldwiowym a odnog przepony (ryc. 9.18).
Wystpujcy w tym miejscu skomplikowany zesp pocze
trudno przedstawi w dwuwymiarowej prezentacji. Moemy
jednak, przykadowo, zwrci uwag na to, e dno miednicy

Misie
zasaniacz
wewntrzny
Misie
przywodziciel
wielki
Ryc. 9.16 Chocia z tego materiau sekcyjnego usunito powi,
wystpuje w nim poczenie pomidzy miniem przywodzicielem
wielkim i tyln przegrod midzyminiow (ktr przedstawia ciemna
przestrze znajdujca si tu za tym miniem), przechodzce przez
guz kulszowy i doln powi minia zasaniacza wewntrznego do
kresy ukowatej (linia pozioma), gdzie misie dwigacz odbytu czy
si ze cian boczn koci miednicznej ( Ralph T. Hutchings.
Przedruk z Abrahams i wsp. 1998).
Misie zasaniacz
wewntrzny
Kresa
ukowata
Guz kulszowy
Misie przywodziciel wielki
Ryc. 9.17 Z tylnej przegrody midzyminiowej i minia przywodziciela
wielkiego tor powiziowy przemieszcza si wewntrzn czci guza
kulszowego na powi minia zasaniacza wewntrznego w celu
poczenia si z dnem miednicy (miniem dwigaczem odbytu).
poprzez centralnie rozmieszczony misie onowo-guziczny czy
si rwnie z blaszk tyln minia prostego brzucha, schodzc od
gry w d (zostao to opisane dalej w tym rozdziale patrz ryc. 9.31).
Przewodnik palpacji 2: tor tylny dolny
Obszar TGP za stawem kolanowym nie jest atwo dostpny
badaniu palpacyjnemu czy postpowaniu manualnemu ze
wzgldu na przebieg pczka nerwowo-naczyniowego i ciao
Tama Gboka Przednia
Misie
dwigacz
odbytu
Ryc. 9.18 Tama Gboka Przednia, tory i stacje tylne dolne na
podstawie Primal Pictures. (Obraz dziki uprzejmoci Primal Pictures,
www.primalpictures.com.) 9
tuszczowe ustawione bardziej powierzchownie w stosunku
do tych tkanek. Ratwo wyczu nadkykie przyrodkowy
koci udowej znajdujcy si tu powyej stawu kolanowego.
W tym celu wystarczy pooy kciuk na wewntrznej stronie
uda i przesun si w d, naciskajc przy tym lekko na tkanki
do czasu wyczucia wypukoci nadkykcia znajdujcej si kilka
centymetrw powyej stawu kolanowego.
Ta stacja oznacza pocztek podziau pomidzy przegrod
tyln biegnc tyln czci mini przywodzcych, oddziela-
jc je od mini kulszowo-goleniowych a przegrod przedni
(przyrodkow midzyminiow), oddzielajc minie przy-
wodziciele od minia czworogowego uda. Zajmujc si naj-
pierw przegrod przedni, u swego modela bokiem i znajd
nadkykie przyrodkowy koci udowej (ryc. 9.14). Wchodzc
od tyu znajdziesz szerok na palec lub nawet szersz prze-
strze pomidzy kykciem a wystajcym cignem przyrod-
kowego minia kulszowo-goleniowego.
Podaj t dolin tak bardzo w gr w kierunku guza kul-
szowego jak tylko jest to moliwe. U niektrych osb okae si
to atwe i bdziesz mg wej gbiej w esowaty przebieg tej
przegrody w kierunku kresy chropawej (patrz ryc. 9.13). Jednak
u tych osb, u ktrych misie przywodziciel wielki jest oe-
niony z miniami kulszowo-goleniowymi, przegroda i otacza-
jce j tkanki mog by za mocno powizane, by mc poda t
przestrzeni daleko w tkanki; w rzeczywistoci przegroda moe
187
 Tama Gboka Przednia
by odczuwana pomidzy miniami jak kawaek tamy. Po-
dane jest zwikszenie i uwolnienie przestrzeni pomidzy tymi
grupami miniowymi. Palce uoone w tej przestrzeni i towa-
rzyszce temu ruchy zgicia i wyprostu stawu kolanowego mog
spowodowa zwikszenie ruchu pomidzy miniami kulszo-
wo-goleniowymi a tyln czci mini przywodzicieli.
Grne zakoczenie tej doliny ukazuje si w tylno-dolnej
czci guza kulszowego. Zwykle moesz znale to miejsce
ukadajc swe palce w dolnym tylnym rogu guza kulszowego
u modela znajdujcego si w pozycji leenia bokiem i poleca-
jc mu przywiedzenie niej uoonej koczyny dolnej (uniesie-
nie jej w stron sutu). Przywodziciel wielki, przyczepiajcy si
do dolnej strony guza kulszowego bdzie w czasie tego ruchu
przeskakiwa pod twoimi palcami.
W celu wyizolowania mini kulszowo-goleniowych, zamie
ten ruch na czynno zgicia stawu kolanowego (koczyna dolna
luno uoona na stole z jednoczesnym oporowaniem ruchu
zgicia stawu kolanowego przez przyoenie oporu twoj drug
rk lub zewntrzn czci twego uda). Minie kulszowo-gole-
niowe przyczepiaj si do tylnej czci guza kulszowego; poczu-
jesz, e przyczep ten napina si w czasie oporowanego zgicia
stawu kolanowego (ryc. 9.16). Po swe palce pomidzy te dwie
struktury, a znajdziesz si na grnym kocu tylnej przegrody
przywodzicieli. Przegroda ta biegnie w linii prostej pomidzy
nadkykciem udowym a swym grnym zakoczeniem. W przy-
padkach gdy nie da si dotrze do opisywanej wczeniej doliny,
staraj si rozdzieli tkanki powiziowe w kierunku bocznym
i rozluniaj ssiadujce minie. Spowoduje to ukazanie si owej
doliny i, co waniejsze, zrnicowanie ruchu pomidzy mied-
nic a koci udow oraz pomidzy miniami kulszowo-go-
leniowymi a miniem przywodzicielem wielkim (patrz DVD:
Tama Gboka Przednia, Cz 1, 43:25-44:59).
Same minie przywodziciele bd podatne na oglne tech-
9
niki uruchamiajce wykonywane wzdu ich przebiegu (patrz
DVD: Tama Gboka Przednia, Cz 1, 36:20-42:00) oraz na
specyczne techniki wykonywane w rejonie przyrodkowym
stawu biodrowego w okolicy gazi kulszowej, szczeglnie te
nakierowane na korekcj funkcjonalnie skrconej koczyny
dolnej (patrz DVD: Tama Gboka Przednia, Cz 1, 45:00-52:50).
Od minia przywodziciela wielkiego wychodzi powi czca
go z guzem kulszowym wzdu przyrodkowej powierzchni
powizi minia zasaniacza wewntrznego, a z tej pochewki
powiziowej do pochewki dna miednicy poprzez kres uko-
wat (ryc. 9.18). Badanie palpacyjne tego regionu nie jest dla ludzi
o sabym sercu i powinno by pocztkowo trenowane na grupie
przyjaci czy tolerancyjnych znajomych. Jest to jednak efektywny
i niezbyt inwazyjny sposb docierania do dna miednicy, miejsca
tak wielu zaburze strukturalnych, szczeglnie u kobiet. U
swoj rk, u modela znajdujcego si w pozycji leenia bokiem, po
wewntrznej stronie tylnego brzegu guza kulszowego. Utrzymuj
palec wskazujcy raczej w kontakcie z wizadem krzyowo-gu-
zowym, ktre bdzie ci suyo za przewodnik, a nie przesuwaj go
bardziej do przodu na ga kulszow i zacznij przemieszcza si
w gr i do przodu, w kierunku ppka, utrzymujc opuszki swych
palcw w delikatnym, ale staym kontakcie z koci. W miar
nabywania praktyki nauczysz si, ile skry zabra ze sob roz-
ciganie skry nie jest bowiem celem tego postpowania (ryc. 9.19).
Powyej guza kulszowego/gazi tej koci poczujesz pod
swoimi palcami nieco bardziej mikk tkank powizi minia
zasaniacza wewntrznego. Naley zachowa ostrono, by pozo-
sta z dala od brzegu odbytu; czsto przydatne okae si sowne
188
Misie zasaniacz wewntrzny
Misie przywodziciel wielki
Guz kulszowy
D kulszowo-odbytniczy
Misie zasaniacz wewntrzny
Ryc. 9.19 Trudna, ale bardzo skuteczna technika kontaktu z tylnym
trjktem dna miednicy wymaga wsunicia palcw w rejon dou
kulszowo-odbytniczego wzdu guza kulszowego w kierunku ppka, do
momentu gdy dno miednicy staje si odczuwalne i moliwe do
zbadania. Zalenie od jego stanu, mona wykorzysta rodki z zakresu
terapii manualnej - czy to w celu obnienia zarwno napicia, jak i pozycji
tylnej czci dna miednicy, czy te w celu zwikszenia jej napicia.
zapewnienie o takim zamiarze. Kontynuuj przesuwanie si w gr
powizi minia zasaniacza, do czasu a twoje palce zetkn si
ze cian dna miednicy - bdzie to misie dwigacz odbytu.
Chocia adne sowa nie zastpi biblioteki dowiadcze prak-
tycznych w sprawdzaniu stanu dna miednicy u rnych osb, wiele
den miednicy, szczeglnie u mczyzn, bdzie uniesionych i napi-
tych, co oznacza, e twoje palce bd musiay przesun si gboko
w przestrze miednicy, zanim zetkn si z wyranie odczuwan
mocno napit cian. U mniejszej liczby klientw zwykle kobiet,
czsto w okresie poporodowym bdzie wystpowao rozlunie-
nie dna miednicy, cechujce si gbczastym oporem. Tylko wyjt-
kowo spotka si przeciwny wzorzec obnione dno miednicy,
ktre mimo to cechuje si zwikszonym napiciem lub gbczaste
dno miednicy ulokowane wysoko w obrbie koci miednicznej.
U tych klientw, u ktrych wystpuje czstszy wzorzec nie-
prawidowo uniesionego, napitego minia dwigacza odbytu,
moliwe jest zaczepienie palcw na powizi minia zasania-
cza wewntrznego tu poniej dna miednicy i zabranie jej ze
sob, w czasie powrotu do guza kulszowego (ryc. 9.19). Czsto
rozluni to i obniy dno miednicy. Dla osb z za sabo napitym
lub nadmiernie obnionym dnem miednicy pomocne w odczu-
waniu i wzmocnieniu tego wanego rejonu moe okaza si
pchanie szczytami palcw na dno miednicy, przy jednoczesnym
napinaniu i rozlunianiu odpowiednich mini przez klienta.
Udo tor przedni dolny
Wracajc do wewntrznej czci uda tu powyej stawu kola-
nowego, moemy w obrbie uda pody drugim torem TGP,
torem przednim dolnym, ktry w naszym sposobie rozlu-
niania meridianw miniowo-powiziowych jest bardziej pod-
stawow czci TGP. Ta tama powiziowa przechodzi, razem
z pczkiem nerwowo-naczyniowym, przez misie przywodziciel