Podrecznik Pinnacle Studio 19 PL

Podrcznik uytkownika
programu Pinnacle Studio 19
Zawiera program Pinnacle Studio Plus

i Pinnacle Studio Ultimate
Spis treci
Przed rozpoczciem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Skrty i konwencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Przyciski, menu, okna dialogowe i okna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Pomoc i etykietki narzdzi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Znajdowanie informacji o wersji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Aktualizowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio . . . . . . . 7

Modu Importer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Modu Exporter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
rodkowe karty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Biblioteka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Kolejny etap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Edytor filmu i Edytor dysku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Edytory multimediw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Odtwarzacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Projekty programu Pinnacle Studio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Rozdzia 2: Biblioteka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Dodawanie zasobw do projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Korekcja plikw multimedialnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Natychmiastowa gratyfikacja: SmartMovie . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Koncepcja Biblioteki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Nawigator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Zasobniki projektowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Kolekcje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Spis treci i
Ulubione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Zarzdzanie zasobami Biblioteki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Przegldarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Miniatury i szczegy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Opcjonalne wskaniki i elementy sterujce. . . . . . . . . . . . . . . . 44
Podgld Biblioteki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Wybr elementw do wywietlenia w Bibliotece . . . . . . . . . . . . 54
Etykiety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Korekcja multimediw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Wykrywanie scen wideo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
SmartMovie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Rozdzia 3: Edytor filmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Biblioteka kompaktowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Wywietlanie podgldu w edytorach projektw. . . . . . . . . . . . . 73
O czasu projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Pasek narzdzi osi czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Nagwek cieki osi czasu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Edycja filmw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Edytor tytuw, Scorefitter, narracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Usuwanie klipw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Czynnoci zwizane z klipami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Uywanie schowka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Szybko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Filmy w filmach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Przejcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Efekty klipu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Menu kontekstowe klipu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Rozdzia 4: Korekcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141

Przegld edycji multimediw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
ii Pinnacle Studio
Narzdzia do edycji zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Korygowanie zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Czerwone oczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Korygowanie wideo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Narzdzia wideo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Korekcje wideo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Stabilizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Korygowanie audio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Rozdzia 5: Efekty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

Efekty w edytorach multimediw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Efekty na osi czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Panel Ustawienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Praca z klatkami kluczowymi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Efekty wideo i zdj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Praca z uyciem przej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Panoramowanie i powikszanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Rozdzia 6: Monta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

Sekcja Monta w Bibliotece. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Uywanie szablonw montaowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Klipy montaowe na osi czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Anatomia szablonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
Edytor montau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Uywanie Edytora montau. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Rozdzia 7: Edytor tytuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

Uruchamianie (i opuszczanie) Edytora tytuw . . . . . . . . . . . . 224
Biblioteka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
Modu wyboru ustawie wstpnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Wstpnie ustawione wygldy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Spis treci iii

Wstpnie ustawione ruchy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
Tworzenie i edytowanie tytuw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Ustawienia ta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
Ustawienia wygldu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Okno edycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Tekst i ustawienia tekstu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Tytuy a stereoskopowe projekty 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Lista warstw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Praca z list warstw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Praca z grupami warstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Rozdzia 8: Dwik i muzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267

Edytor audio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
Korekcje audio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
Efekty audio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Audio na osi czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Funkcje audio osi czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Narzdzia tworzenia audio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
Scorefitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
Narzdzie Narracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
Korzystanie z opcji Wyciszanie dwiku ta w celu
automatycznego dostosowania natenia dwiku . . . . . . . . 301
Rozdzia 9: Projekty dyskw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305

Menu dysku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Dodawanie menu dysku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Podgld menu dysku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
Edycja menu na osi czasu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Znaczniki menu osi czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Narzdzia do tworzenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Kreator rozdziau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
iv Pinnacle Studio
Edytor menu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Przyciski menu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
Symulator dysku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Rozdzia 10: Modu Importer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333

Korzystanie z moduu Importer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
Panele moduu Importer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
Panel Importuj do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Panel Tryb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
Okno Opcje kompresji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
Okno Opcje wykrywania scen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
Panel Metadane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
Panel Nazwa pliku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
Wybieranie zasobw do zaimportowania . . . . . . . . . . . . . . . . 355
Wybr plikw do zaimportowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
Dostosowywanie przegldarki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
Dostosowywanie daty i godziny importowanego pliku . . . . . . 364
Skanowanie w poszukiwaniu zasobw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Importowanie z kamery DV lub HDV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
Importowanie ze rde analogowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
Importowanie z dysku DVD lub Blu-ray. . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
Importowanie z aparatw cyfrowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
Zatrzymanie ruchu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
Migawka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
Rozdzia 11: Modu Exporter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383

Eksport na dysk lub kart pamici. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
Eksportowanie do pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
Eksportowanie do chmury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400
Wyprowadzanie na urzdzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
Przelij do pliku MyDVD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
Spis treci v
Rozdzia 12: Konfiguracja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Obserwowane foldery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Urzdzenie audio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
Rejestrowanie zdarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
Eksport i podgld. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
Importuj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
Klawiatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
Ustawienia projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
Miejsca przechowywania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
Resetowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
Przywr zakup . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
Rozdzia 13: Przechwytywanie ekranu . . . . . . . . . . . . . 421

Rozpoczynanie projektu przechwytywania ekranu . . . . . . . . . 421
Nagrywanie ekranu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
Rozdzia 14: Edycja nagra z wielu kamer . . . . . . . . . . 427

Obszar roboczy Edytora nagra z wielu kamer. . . . . . . . . . . . 428
Podstawowe etapy edycji nagra z wielu kamer. . . . . . . . . . . 432
Importowanie klipw audio i wideo do Edytora nagra z
wielu kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
Synchronizowanie klipw wideo i audio w projektach
zawierajcych nagrania z wielu kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
Wybieranie rda dwiku do projektu zawierajcego
nagrania z wielu kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
Edycja kilku klipw w celu przygotowania kompilacji nagra
z wielu kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
Dodawanie obrazu w obrazie (PIP) w Edytorze nagra z
wielu kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
Zarzdzanie plikami pochodzcymi z kilku rde. . . . . . . . . . 443
Zapisywanie i eksportowanie projektu zawierajcego nagrania
z wielu kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
vi Pinnacle Studio
Korzystanie z funkcji Smart Proxy w celu przyspieszenia i
usprawnienia edycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
Zacznik A: Rozwizywanie problemw . . . . . . . . . . . . 447

Kontakt z dziaem pomocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
Fora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
Najczstsze problemy konsultowane z pomoc techniczn . . . . 448
Zgodno sprztu do przechwytywania . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
Informacje o numerze seryjnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
Bd lub awaria podczas instalacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
Program zawiesza si lub wystpuje awaria podczas
uruchamiania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 458
Rozwizywanie problemw zwizanych z awariami
oprogramowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
Przypadek 1: Program Pinnacle Studio ulega awarii w sposb
niekontrolowany. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
Przypadek 2: W programie Studio wystpuje awaria po
czynnoci wykonanej przez uytkownika. . . . . . . . . . . . . . . . . 466
Przypadek 3: Program Pinnacle Studio wielokrotnie ulega
awarii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
Problemy z eksportowaniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
Problemy z odtwarzaniem dysku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
Zacznik B: Kompozycja filmu wideo . . . . . . . . . . . . . . 471

Tworzenie planu uj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
Edycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
Oglne reguy dotyczce edycji filmu wideo . . . . . . . . . . . . . . 476
Produkcja cieki dwikowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
Tytu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
Zacznik C: Sownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
Spis treci vii

Zacznik D: Skrty klawiaturowe . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
Skrty oglne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
Biblioteka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
Odtwarzanie i poruszanie si . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
Modu Importer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
Interfejs filmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507
Edytory multimediw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
Edytor tytuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
Zacznik E: Meneder instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511

Przygotowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
Aktualizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
Uruchamianie menedera instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
Rejestracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
Skadniki pomocnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
Ekran powitalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
Wsplne elementy sterujce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
Instalowanie dodatkw plug-in i prezentw. . . . . . . . . . . . . . . 514
Wymagania systemowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
viii Pinnacle Studio

Przed rozpoczciem
Dzikujemy za zakup programuPinnacle Studio19. Mamy
nadziej, e program speni wszystkie oczekiwania.
Jeeli program Pinnacle Studio jest uywany po raz pierwszy,

zalecamy przechowywanie tego podrcznika uytkownika w stale
dostpnym miejscu.
Aby przygotowa si odpowiednio do tworzenia filmw, naley

zapozna si z tematami przedstawionymi poniej.
Uwaga: Niektre funkcje opisane w podrczniku
uytkownika mog by niedostpne w niektrych wersjach
programu Pinnacle Studio. Aby uzyska wicej informacji,
odwied witryn www.pinnaclesys.com i kliknij przycisk
Porwnaj.
Skrty i konwencje
Ponisze konwencje pomagaj zorganizowa materia w tym
podrczniku.
Najczciej uywane terminy
AVCHD: Format danych wideo uywany przez niektre kamery

wysokiej rozdzielczoci; suy take do tworzenia dyskw DVD do
odczytu w odtwarzaczach Blu-ray. Edycja plikw AVCHD wymaga
wicej mocy obliczeniowej ni w przypadku innych formatw
obsugiwanych przez program Pinnacle Studio.
Przed rozpoczciem 1
DV: Termin DV oznacza kamery, magnetowidy VCR i tamy DV
oraz Digital8.
HDV: Format wideo o wysokiej rozdzielczoci (High-Definition

Video), umoliwiajcy nagrywanie wideo o rozmiarach klatek
1280 x 720 lub 1440 x 1080 w formacie MPEG-2 na nonikach DV.
1394: Termin 1394 oznacza interfejsy, porty i kable IEEE-1394,

FireWire, DV lub i.LINK zgodne ze standardem OHCI.
Analog: Termin analogowe oznacza kamery, magnetowidy VCR

i tamy 8 mm, Hi8, VHS, SVHS, VHS-C lub SVHS-C oraz kable i
zcza sygnau zespolonego / RCA i S-Video.
Przyciski, menu, okna dialogowe i okna

Nazwy przyciskw, menu i powizanych elementw zostay
pogrubione w celu odrnienia ich od otaczajcego tekstu.
Wybieranie polece menu
Symbol strzaki w prawo (>) stosuje si w przypadku cieki

hierarchicznych elementw menu. Na przykad:
Wybierz opcj Plik > Nagraj obraz dysku.
Menu kontekstowe
Menu kontekstowe to wyskakujca lista polece, ktra jest

wywietlana po klikniciu prawym przyciskiem myszy okrelonych
obszarw interfejsu aplikacji. W zalenoci od miejsca kliknicia
menu kontekstowe moe odnosi si do edytowalnego obiektu
(np. klipu na osi czasu edycji), do okna lub do strefy, takiej jak panel
sterowania. Menu kontekstowe po otwarciu zachowuje si tak samo
jak menu na gwnym pasku menu.
2 Podrcznik uytkownika programu Pinnacle Studio

Menu kontekstowe s dostpne w wikszoci czci interfejsu
programu Pinnacle Studio. W tej dokumentacji zakadamy, e
uytkownik wie, jak otwiera te elementy i jak z nich korzysta.
Kliknicia mysz
Jeli wymagane jest kliknicie mysz, domylnie jest to zawsze

kliknicie lewym przyciskiem, chyba e zostanie to okrelone
inaczej lub chodzi o otwarcie menu kontekstowego:
Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz opcj Edytor tytuw.

(Polecenie moe take brzmie Wybierz opcj Edytor tytuw z
menu kontekstowego).
Nazwy klawiszy
Nazwy klawiszy s pisane wielk liter i s podkrelone. Znak plusa

oznacza kombinacj klawiszy. Na przykad:
Nacinij kombinacj klawiszy Ctrl + A, aby zaznaczy wszystkie

klipy na osi czasu.
Zapoznaj si z Zacznikiem D: Skrty klawiaturowe, aby wywietli

tabel zawierajc wszystkie dostpne skrty.
Pomoc i etykietki narzdzi

Pomoc jest dostpna podczas pracy w programie Pinnacle Studio w
menu Pomoc.
Pomoc
Menu Pomoc umoliwia dostp do rnych materiaw
szkoleniowych. Kliknij przycisk Pomoc > Podrcznik uytkownika,
aby otworzy stron Centrum edukacyjne z czami do
Przed rozpoczciem 3
samouczkw wideo, pliku PDF Podrcznik uytkownika
programu Pinnacle Studio 19 oraz innymi czami do stron
spoecznoci i pomocy technicznej.
Samouczki wideo
Samouczki wideo s dostpne na stronie Centrum edukacyjne
(Pomoc > Podrcznik uytkownika) lub w nastpujcych
witrynach:
YouTube http://www.youtube.com/user/
pinnaclestudiolife
StudioBacklot.tv http://www.studiobacklot.tv/studio19
Uzyskaj 30-dniowy, peny dostp do witryny StudioBacklot.tv z
najnowszymi materiaami na temat programu Pinnacle Studio 19,
rnymi szkoleniami i bezpatnymi bankami zdj. (Szkolenia s
dostpne tylko jzyku angielskim).
Etykietki narzdzi
Aby si dowiedzie, co oznacza dany przycisk lub inny element
sterujcy programu Studio, zatrzymaj nad nim wskanik myszy.
Zostanie wywietlona etykietka narzdzia z opisem elementu
sterujcego.
Znajdowanie informacji o wersji

Niezalenie od tego, czy zamierzasz zaktualizowa
oprogramowanie czy potrzebujesz pomocy technicznej, warto zna
wersj uywanego oprogramowania. Aby sprawdzi uywan
wersj programu Pinnacle Studio, kliknij przycisk Pomoc >
Informacje.

Aktualizowanie
Dostpne s rne wersje programu Pinnacle Studio o rnych
funkcjach. Wicej informacji na ten temat mona znale w witrynie
www.pinnaclesys.com po klikniciu opcji Compare (Porwnanie).
Aby uzyska informacje na temat aktualizowania oprogramowania,

nacinij przycisk Pomoc > Oferty i aktualnoci online > Oferty
oprogramowania.
Przed rozpoczciem 5
Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio
Aby uzyska podstawowy obraz procesu tworzenia filmu cyfrowego,
wystarczy zapozna si z grup rodkowej karty gwnego okna
programu Pinnacle Studio. Te same czynnoci naley zastosowa
do kadego innego rodzaju produkcji, od prostych pokazw slajdw
z rozproszeniami midzy klatkami do wyrafinowanych materiaw
3D zawierajcych setki wymylnie zaaranowanych klipw i
efektw.
Gwny pasek sterowania programu Pinnacle Studio

obejmuje wszystkie elementy niezbdne w procesie
tworzenia filmu
Modu Importer
Proces importowania (przycisk Importuj po prawej stronie) jest
etapem przygotowawczym. Obejmuje on procedury takie jak
przechwytywanie wideo z kamery analogowej lub cyfrowej,
przysyanie zdj z aparatu cyfrowego oraz kopiowane plikw
multimedialnych na lokalny dysk twardy z sieci.
Modu Importer programu Pinnacle Studio zapewnia narzdzia do

tych zada, jak rwnie funkcj Migawka, ktra umoliwia
uzyskiwanie klatek z plikw wideo, i narzdzie Zatrzymaj ruch do
tworzenia materiau wideo klatka po klatce. Wicej informacji
zawiera Rozdzia 10: Modu Importer na stronie 333.
Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio 7

Polecenia importu menu Plik: Rezultatem wyboru polecenia
Importuj z menu Plik, tak jak w przypadku kliknicia karty Importuj,
jest otwarcie moduu Importer. Menu zapewnia wybr trzech innych
opcji importu. Z uyciem kadej z nich otwierane jest okno
dialogowe plikw systemu Windows w celu umoliwienia importu
plikw z dysku twardego lub innej lokalnej pamici masowej.
Importuj poprzednie projekty programu Pinnacle Studio
umoliwia wczytanie projektw filmw utworzonych za pomoc
wczeniejszej wersji programu Pinnacle Studio.
Importuj projekty iPad App umoliwia wczytanie projektw
eksportowanych z aplikacji pomocniczej programu Studio na
urzdzenia iPad.
Szybki import pozwala na bezporedni wybr zwykych
plikw multimedialnych (zdj, materiau wideo, audio lub
projektu) do importu.
Modu Importer programu Pinnacle Studio

Modu Exporter
Na kocu procesu tworzenia filmw dostpna jest opcja Eksportuj.
Zanim uytkownik dotrze do tego etapu, najtrudniejsza cz caego
zadania bdzie ju zrealizowana. Energia twrcza powicona na
stworzenie filmu zaowocowaa produkcj, ktrej brakuje w tej chwili
tylko jednego skadnika widowni.
Modu Exporter programu Pinnacle Studio
Modu Exporter programu Pinnacle Studio pomaga uytkownikowi

pokona ostatni przeszkod dziki narzdziom umoliwiajcym
dostarczenie gotowego filmu odbiorcom, bez wzgldu na to, kim s
i gdzie si znajduj. Uytkownik moe utworzy plik filmowy w
wybranym formacie, moe nagra dysk DVD lub nawet przesa
materia bezporednio na swoje konto w serwisie YouTube czy
Vimeo.

Tak jak w przypadku moduu Importer, modu Exporter uruchamia
si w oddzielnym oknie, a po zakoczeniu jego pracy nastpuje
powrt do gwnego okna. Wicej informacji zawiera Rozdzia 11:
Modu Exporter na stronie 383.
rodkowe karty
Na trzech rodkowych kartach, Biblioteka, Film i Dysk, uytkownik
wykonuje wikszo czynnoci w programie Pinnacle Studio.
Pierwsza z kart powoduje otwarcie gwnego okna Biblioteki, w
ktrym obsugiwane s kolekcje multimediw.
Pozostae karty umoliwiaj otwieranie dwch edytorw projektw

(jednego dla filmw cyfrowych, a drugiego dla projektw dyskw),
ktre s filmami cyfrowymi z rozbudowan interaktywnoci w
formie menu DVD.
Biblioteka
Biblioteka jest narzdziem do katalogowania i zarzdzania w
przypadku wszystkich zasobw plikowych wykorzystywanych do
utworzenia wasnych materiaw. Prawie wszystkie materiay
filmu materia wideo, pliki muzyczne i audio oraz wiele innych
specjalistycznych zasobw, takich jak przejcia i efekty w
pierwszej fazie s zasobami w Bibliotece. Program Pinnacle Studio
ma wiele zasobw Biblioteki, ktre s dostpne bezpatnie do
uytku. Obejmuj one profesjonalnie opracowane tytuy, menu DVD,
efekty dwikowe i inne.
Biblioteka umoliwia organizowanie zasobw w zasobnikach

projektowych. Zasobniki projektowe to wirtualne foldery do
przechowywania zasobw. S one tworzone w sposb
automatyczny podczas operacji importowania; mona rwnie

tworzy je rcznie w celu uporzdkowania zasobw w zalenoci od
potrzeb (np. wedug projektw).
Uytkownik moe take wykorzysta obserwowane foldery w celu

automatycznego monitorowania i importowania plikw
multimedialnych dodawanych do folderw, ktre chce obserwowa.
Informacje na temat aktywowania obserwowanych folderw:
Obserwowane foldery na stronie 407. Jeli uytkownik korzysta z
obserwowanych folderw, do drzewa zasobw w Bibliotece
dodawana jest ga Multimedia z biblioteki. Ga Multimedia z
biblioteki jest rwnie dodawana, jeli program Pinnacle Studio
wykryje bibliotek pochodzc z poprzedniej wersji programu
Pinnacle Studio (aby ga bya zapeniana informacjami, naley
wczy obserwowane foldery).
Widok gwny
Kliknicie karty Biblioteka spowoduje przejcie do gwnego okna.

Widok gwny zapewnia dostp do licznych narzdzi do
katalogowania i wyszukiwania, w tym do narzdzi do klasyfikowania
zasobw za pomoc ocen i etykiet oraz tworzenia kolekcji zasobw
zdefiniowanych przez uytkownika.
Widok kompaktowy
Widok kompaktowy Biblioteki to panel zawierajcy praktycznie

wszystkie funkcje okna gwnego, zintegrowany z okrelonymi
oknami, takimi jak Edytor filmu i Edytor dysku. Gwnym celem
widoku kompaktowego jest udostpnienie zasobw do
umieszczania w projekcie filmu lub projekcie dysku z Biblioteki
przez przecignicie i upuszczenie.

Gwny widok Biblioteki skada si z elementw
nawigacyjnych do przeszukiwania zasobw
multimedialnych (po lewej) i z przegldarki do sprawdzania
i wybierania zasobw (po prawej).
Odtwarzacz
Narzdzia dostpne w Bibliotece obejmuj Odtwarzacz, ktry

umoliwia wywietlanie wszystkich typw multimediw
obsugiwanych przez aplikacj. Gdy narzdzie Odtwarzacz jest
obsugiwane z poziomu widoku gwnego Biblioteki, wywietlane
jest w oddzielnym oknie. Gdy uywana jest Biblioteka kompaktowa,
w tym samym oknie zostanie wywietlona zintegrowana wersja
narzdzia Odtwarzacz. Wicej informacji mona znale w punkcie
Odtwarzacz na stronie 18.

Podgld zasobw wideo Biblioteki w oknie narzdzia
Odtwarzacz o regulowanej wielkoci z penym zakresem
elementw sterujcych odtwarzaniem, obejmujcym kko
przewijania. Mona kontynuowa prac w oknie gwnym,
gdy otwarte jest wyskakujce okno narzdzia Odtwarzacz.
Wicej informacji na temat Biblioteki i jej obsugi mona znale w

punkcie Rozdzia 2: Biblioteka na stronie 21.
Kolejny etap
Gdy uytkownik wie, jak korzysta z Biblioteki, i wprowadzi wszelkie
wymagane zmiany w domylnej konfiguracji, moe przystpi do
kolejnego etapu, tj. rozpocz tworzenie filmu. Mona to zrobi na
dwa sposoby.
Standardowy sposb
Jeli uytkownik chce zachowa znaczn kontrol nad sposobem

wykorzystania zasobw multimedialnych w produkcji, z reguy
zaczyna tworzenie projektu filmu lub dysku od podstaw w jednym z
dwch edytorw projektw.
Zostay one opisane poniej.

Najatwiejszy sposb
Aby uzyska bardzo szybkie rezultaty, mona skorzysta z innego

sposobu oferowanego przez Bibliotek. Kliknicie narzdzia
SmartMovie w dolnej czci gwnego widoku Biblioteki spowoduje
otwarcie dodatkowego zasobnika z elementami sterujcymi. Za
pomoc jednego z tych narzdzi uytkownik wybiera niektre
zasoby multimediw wizualnych jako elementy stanowice
podstaw projektu, wybiera muzyk, ktra ma peni rol cieki
dwikowej, i dostosowuje kilka ustawie. Nastpnie inicjatyw
przejmuje oprogramowanie i automatycznie generuje
penowymiarowy projekt Pinnacle Studio, zawierajcy wymagane
multimedia i opcje. Projekt mona od razu wyeksportowa lub
przeprowadzi pniej rczn edycj, w zalenoci od preferencji.
Wicej informacji mona znale w punkcie Natychmiastowa
gratyfikacja: SmartMovie na stronie 24.
Edytor filmu i Edytor dysku

Po zebraniu materiaw i odpowiednim zorganizowaniu ich w
Bibliotece naley przystpi do przygotowania materiau wideo lub
pokazu slajdw. Jeli uytkownik pracuje konkretnie nad
tworzeniem dysku, moe natychmiast rozpocz prac w oknie
Edytor dysku, ktre jest podobne do okna Edytor filmu. Rni si
od niego tym, e obejmuje dodatkowe narzdzia do tworzenia i
konfiguracji menu DVD. Wicej informacji zawiera Rozdzia 9:
Projekty dyskw na stronie 305.
Jeli uytkownik nie planuje utworzenia dysku, jeszcze si nie

zdecydowa lub dysk jest tylko jednym z wielu formatw
wyjciowych, warto rozpocz od Edytora filmu. Po ukoczeniu
filmu mona wyeksportowa go do Edytora dysku oraz doda menu.

Edytor filmw i Edytor pyty funkcjonuj podobnie, ale, z wyjtkiem
wspomnianej funkcji eksportu, nie maj na siebie wpywu. W razie
potrzeby mona jednoczenie zaadowa standardowy projekt filmu
i projekt dysku i przecza si midzy nimi.
Zarwno w Edytorze filmu, jak i w Edytorze dysku

wielociekowa o czasu zajmuje doln cz ekranu.
Wikszo klipw na osi czasu pochodzi z Biblioteki, a klika
typw, np. automatyczny podkad muzyczny, jest
generowanych za pomoc specjalnych narzdzi.
Oba edytory projektw obejmuj, oprcz obszaru osi czasu,

zintegrowane wersje Biblioteki i narzdzia Odtwarzacz. Aby
utworzy projekt, naley przecign zasoby z kompaktowej
Biblioteki na cieki osi czasu, gdzie funkcjonuj one jako klipy.
Zarwno Edytor filmu, jak i Edytor dysku mog by uywane w
odniesieniu do materiaw 3D i 2D.
Element sterujcy Typ podgldu nad narzdziem Odtwarzacz

umoliwia przeczanie si midzy wywietlaniem biecych
zasobw (rda) Biblioteki i biecego klipu osi czasu. W
Edytorze dysku dodatkowy typ podgldu (menu) umoliwia
uywanie narzdzia Odtwarzacz jako edytora do czenia menu
dysku z punktami na osi czasu projektu.
Edycja osi czasu to gwna czynno w zakresie tworzenia projektu.

Rozdzia 3: Edytor filmu na stronie 71.

Edytory multimediw
Czsto s potrzebne dodatkowe okna umoliwiajce prac z
okrelonymi typami multimediw. W zasadzie mona otworzy okno
edytora odpowiednie dla kadego zasobu lub klipu. W tym celu
naley dwukrotnie klikn element.
Korekcje z Biblioteki
Szczeglnie istotne s edytory dla standardowych typw

multimediw: wideo, zdj i audio. Gdy kady z tych edytorw
zostanie wywoany z Biblioteki (przez dwukrotne kliknicie zasobu),
zapewnia on zestaw narzdzi korekcji odpowiednich dla danego
typu multimediw. Te narzdzia mog by zastosowane
bezporednio w zasobach Biblioteki, aby na przykad wyeliminowa
wstrzsy kamery, wyci niechciany materia ze zdjcia lub usun
z zapisu audio syczce dwiki.
Gdy korekcja zostanie zastosowana w zasobach Biblioteki, plik

multimedialny nie bdzie zmodyfikowany. Zamiast tego parametry
korekcji zostan zapisane w bazie danych Biblioteki. Nastpnie
mona je zmodyfikowa w dowolnym czasie lub usun, w
zalenoci od preferencji. Korekcje wprowadzone w Bibliotece s
przenoszone razem z zasobami, gdy zasoby te zostan dodane do
osi czasu projektu jako klipy.
Korekcje z osi czasu
Gdy przez dwukrotne kliknicie klipu na osi czasu zostanie otwarty

jeden ze standardowych edytorw multimediw, narzdzia korekcji
bd ponownie dostpne, mimo e w takim przypadku maj one
zastosowanie wycznie do klipu w projekcie, a nie do poniszych
zasobw Biblioteki.

Przejcia i efekty
Po wywoaniu edytorw multimediw z osi czasu projektu

zapewniaj one rwnie przejcia pocztkowe, przejcia kocowe i
efekty, ktre obejmuj szerok gam ulepsze dla wszystkich trzech
typw multimediw.
Przejcia umoliwiaj zapenienie przerwy midzy jednym klipem a

drugim dowolnymi elementami, np. ledwo zauwaalnym
rozproszeniem czy rozbudzajcym byskiem.
Efekty mog by rnorodne: od praktycznych (Jasno i kontrast)

do spektakularnych (Pomie fraktalny). Efekty mog by
animowane za pomoc zmian parametrw klatki kluczowej na
dowolnym poziomie zoonoci. Zapewniaj one niezliczone
sposoby dodawania kreatywnych elementw do tworzonego
materiau. Niektre efekty s przeznaczone specjalnie do
wykorzystania w materiaach 3D.
Panoramowanie i powikszanie
Edytor zdj zapewnia jeszcze jedno wasne narzdzie,

panoramowanie i powikszanie. Tak jak w przypadku omwionych
wanie efektw, panoramowanie i powikszanie moe by
animowane za pomoc klatek kluczowych w celu utworzenia
wymaganej kombinacji symulowanych ruchw kamer
(panoramowania i powikszania) w ramach pojedynczego zdjcia.
Wicej informacji na temat narzdzi korekcji i edytorw multimediw

zawieraj Rozdzia 4: Korekcje na stronie 141 i Rozdzia 5:
Efekty na stronie 171.

Odtwarzacz
Odtwarzacz to okno podgldu, w ktrym mona sprawdzi
multimedia Biblioteki, odtworzy projekt filmu, wykonywa
czynnoci zwizane z menu dysku itd. W kadym oknie lub w
kontekcie, w ktrym jest ono uyte, narzdzie Odtwarzacz ma
nieco inne elementy sterujce. Wprowadzenie do narzdzia
Odtwarzacz i jego podstawowych elementw sterujcych mona
znale w punkcie Podgld Biblioteki na stronie 48. Informacje o
zastosowaniu narzdzia Odtwarzacz w trybie przycinania na osi
czasu mona znale w punkcie Czynnoci zwizane z klipami na
stronie 106. Informacje o zastosowaniu narzdzia Odtwarzacz w
trybie montau mona znale w punkcie Uywanie Edytora
montau na stronie 216. Informacje o zastosowaniu narzdzia
Odtwarzacz podczas edytowania menu dysku mona znale w
punkcie Podgld menu dysku na stronie 314.
Projekty programu Pinnacle Studio

Filmy i dyski tworzone w programie Pinnacle Studio powstaj na
podstawie projektw tworzonych na osi czasu w oknie Edytor filmu
lub Edytor dysku.
Aby moliwe byo zarzdzanie projektami w programie Studio, musi

by wykonywane ledzenie elementw trafiajcych na o czasu
oraz wszystkich czynnoci edycyjnych dotyczcych przycinania,
dodawania efektw itd. Wikszo z tych informacji jest
przechowywana w pliku projektu o formacie axp (Studio Movie).
W celu zaoszczdzenia miejsca na dysku podczas obsugi plikw,

ktre mog by bardzo due, plik projektu nie obejmuje elementw
multimedialnych filmu. Te elementy s przechowywane tylko w
Bibliotece.

Plik projektu axp stanowi domylny format pliku w poleceniach
menu Plik > Otwrz, Plik > Zapisz i Plik > Zapisz jako. Moe to
by jedyny potrzebny format.
Czasami jednak wygodnie jest mie wszystkie zasoby wybrane do

projektu zgromadzone w jednym zbiorze, ktrym atwo zarzdza i
ktry umoliwia bezproblemowe archiwizowanie, przesyanie czy
wczytywanie. Do tego celu zosta stworzony inny format axx
(Studio Project Package) zawierajcy w pojedynczym pliku
wszystkie materiay uywane w projekcie, cznie z elementami
multimedialnymi. Z koniecznoci pliki w tym formacie s znacznie
wiksze ni standardowe pliki projektu.
Mimo e bezporednie edytowanie projektu w formacie pakietu nie

jest moliwe, program Pinnacle Studio pozwala na otwarcie pakietu
projektu z uyciem polece Plik > Otwrz przez wybranie pozycji
axx w polu rozszerzenia pliku. W programie Studio nastpuje
rozpakowanie projektu, utworzenie w Bibliotece pozycji dla wersji
rozpakowanej i otwarcie jej do edycji.
Projekt utworzony przy uyciu edytora nagra z wielu kamer jest

zapisywany w postaci pliku mcam. Plik mcam jest domylnie
dodawany do osi czasu jako pojedyncza cieka. Aby rozwin t
ciek, kliknij plik na osi czasu prawym przyciskiem myszy, a
nastpnie wybierz polecenie Edytuj film.

Rozdzia 2: Biblioteka
Biblioteka Pinnacle Studio jest wywietlana po klikniciu karty
Organizuj. Jest to narzdzie suce do katalogowania i
zarzdzania wszystkimi zasobami plikw, ktre mona zastosowa
podczas tworzenia wasnego projektu. Zadaniem Biblioteki jest
umoliwienie uytkownikowi wyboru i zastosowania segmentw
wideo, zdj, dwikw, efektw przej, tytuw oraz innych
zasobw (tak s one czsto nazywane) do filmw moliwie
najatwiej, najszybciej i najbardziej intuicyjnie.
Biblioteka programu Pinnacle Studio
Schemat klasyfikacji Biblioteki przypomina struktur systemu

plikw. W przegldarce pliki s grupowane wedug fizycznego
miejsca przechowywania (np. dyski twarde), w Bibliotece za
zasoby s grupowane wedug typu (wideo, zdjcia itd.). Pod innymi
wzgldami struktura widoku drzewa umoliwiajca dostp do
Rozdzia 2: Biblioteka 21
podgrup zasobw jest praktycznie identyczna i powinna od razu
wyda si znajoma.
Oprcz plikw audio, wideo i zdj w standardowych formatach, w

Bibliotece znajduj si rwnie specjalne pomocnicze multimedia,
takie jak tytuy i menu dysku. Mona je znale wraz z przejciami,
filtrami i innymi efektami w katalogu gwnym o nazwie Zawarto.
Biblioteka umoliwia zarzdzanie duymi obiektami

multimedialnymi, ktre obecnie s czsto spotykane w domowych
systemach. Wszystkie typy plikw multimedialnych obsugiwane w
programie Pinnacle Studio mog by przegldane, organizowane i
wywietlane za pomoc zintegrowanego interfejsu.
Zasoby s wywietlane jako ikony lub elementy tekstowe w

zwijanych folderach, ktre s umieszczone s w przegldarce
Biblioteki. Foldery mog odpowiada rzeczywistym katalogom
systemu plikw komputera lub wirtualnym grupom bazujcym na
ocenach, typie plikw, dacie utworzenia lub przynalenoci do
kolekcji zdefiniowanej przez uytkownika.
Dodawanie zasobw do projektu

W programie Pinnacle Studio dostpne s dwa widoki Biblioteki.
Kliknicie karty Organizuj powoduje wywietlenie w oknie aplikacji
widoku gwnego. Widok ten wykorzystuje ca dostpn
przestrze, aby przedstawi jak najwicej informacji.
Aby otworzy widok Biblioteki gwnej, naley klikn kart

Organizuj w grnej czci okna aplikacji Pinnacle Studio.

Widok kompaktowy Biblioteki to panel zakotwiczony (tak jak w
edytorach filmu i dysku) lub niezaleny (jak w edytorze tytuw).
Widok kompaktowy ma wszystkie funkcje Biblioteki. Gwnym
celem jest udostpnienie zasobw Biblioteki, aby uytkownik mg
wykorzysta je w swoim projekcie filmu lub dysku na zasadzie
przecignij i upu.
Aktualny ukad kart Biblioteki i zawarto przegldarki s takie same

dla wszystkich widokw Biblioteki. Na przykad w przypadku
przegldania okrelonego folderu menu dysku w widoku gwnym
ten sam folder zostanie otwarty w widoku kompaktowym, jeli
uytkownik przejdzie do edytora filmw.
Korekcja plikw multimedialnych

W zakresie jakoci technicznej pliki multimedialne nie s tworzone
identycznie. Czasami udaje si zrobi perfekcyjne zdjcie, klip lub
zapis efektu dwikowego. Jednak czciej zdjcie wymaga
przycicia, obraz wideo skacze, a nagranie dwiku rozpoczyna si
przeraliwym piskiem. Narzdzia korekcji programu Pinnacle Studio
umoliwiaj naprawienie takich i podobnych problemw przez
zastosowanie filtrw korygujcych w przypadku danego klipu po
umieszczeniu go na osi czasu projektu.
Jednak czsto lepszym rozwizaniem jest zastosowanie korekcji w

samym zasobie Biblioteki, przed dodaniem go do projektu. W ten
sposb wszelkie produkcje wykorzystujce dany zasb zostan
rozpoczte przy uyciu poprawionej wersji, a nie niezadowalajcego
oryginau. Takie korekty mona szybko wprowadzi. W tym celu
naley otworzy edytory multimediw w Bibliotece. Plik rdowy
korygowanego zasobu nie jest modyfikowany: zamiast tego
parametry korekcji s przechowywane w bazie danych Biblioteki i s
one ponownie stosowane, gdy dany element zostanie wywietlony
lub uyty.
Natychmiastowa gratyfikacja: SmartMovie
Oprcz wczeniej wymienionych podstawowych funkcji Biblioteka
oferuje par dopasowanych narzdzi do automatycznego tworzenia
kompletnego projektu przy uyciu zasobw multimedialnych
okrelonych przez uytkownika. Wystarczy wybra sekwencje zdj
lub wideo, wprowadzi kilka ustawie i uruchomi. Mona
wyeksportowa projekt wygenerowany przez program Studio bez
dalszych modyfikacji lub dopracowa go za pomoc rcznej edycji,
w zalenoci od preferencji. Wicej informacji mona znale w
punkcie SmartMovie na stronie 66.
Koncepcja Biblioteki
Biblioteka Pinnacle Studio umoliwia zarzdzanie i efektywne
korzystanie z penej puli multimediw i innych zasobw, ktre s
dostpne do wykorzystania w projektach uytkownika.
Co dokadnie znajduje si w Bibliotece?

Peny zakres zasobw, ktre mona wykorzysta do swoich
projektw jest podsumowany w czterech podstawowych sekcjach
drzewa zasobw. Kada sekcja skada si z bardziej
specjalistycznych podsekcji.
Ga Zasobniki projektowe pozwala uporzdkowa

zaimportowane multimedia w wirtualnych folderach. Foldery s
domylnie oznaczane dat importu, jednak uytkownik moe klikn
folder prawym przyciskiem myszy, aby zmieni jego nazw, a
nastpnie klikn przycisk Utwrz nowy zasobnik projektowy,
aby utworzy nowy zasobnik.

Ga Multimedia z biblioteki jest wywietlana tylko, jeli s
wczone obserwowane foldery lub jeli bieca wersja programu
Pinnacle Studio wykryje poprzedni bibliotek (zobacz:
Obserwowane foldery na stronie 407). W wikszoci przypadkw
mona korzysta z zasobnikw projektowych zamiast gazi
Multimedia z biblioteki.
Ga Multimedia z biblioteki zawiera standardowe pliki

multimedialne znajdujce si w systemie, pogrupowane w
podsekcjach Zdjcia, Wideo i Audio. Obsugiwanych jest wiele
standardowych typw plikw. Przeznaczenie czwartej podsekcji
Brakujce multimedia opisano poniej.
Sekcja Projekty drzewa zasobw to wasne projekty filmw i

dyskw uytkownika w programie Pinnacle Studio. Projekt mona
bezporednio z Biblioteki i rozpocz jego edycj. Mona rwnie
doda go do osi czasu innego projektu, aby peni funkcj zwykego
klipu.
Kolekcje to niestandardowe grupy zawierajce multimedia

Biblioteki. Im wicej czasu uytkownik powici zarzdzaniu
multimediami, tym prawdopodobnie wicej bdzie korzysta z
kolekcji. Mog one peni funkcj elementw zastpczych podczas
pracy lub suy do celw klasyfikacji i selekcji multimediw do
pniejszego wykorzystania. Kolekcje mog by generowane
automatycznie, ale wikszo z nich jest tworzonych przez
uytkownika. Obsugiwane s rwnie kolekcje o strukturze
hierarchicznej. Kolekcje najwyszych poziomw w hierarchii s
uywane jako podsekcje sekcji Kolekcje.
Sekcja Zawarto obejmuje rne typy efektw specjalnych (Efekty

i Przejcia) i specjalne typy multimediw. Program Pinnacle Studio
zawiera gotowe do uycia kolekcje, ktre nie s chronione prawami
autorskimi, wszystkich siedmiu typw.
Przechowywanie zasobw Biblioteki
Kady z zasobw w Bibliotece kady klip, dwik, przejcie
itp. odpowiada plikowi w miejscu przechowywania w lokalnym
systemie komputerowym. Biblioteka nie zawiera tych plikw i nigdy
ich nie modyfikuje, chyba e zostanie wydane okrelone polecenie.
Biblioteka zawiera nazwy, lokalizacje i waciwoci tych plikw w
wewntrznej bazie danych. Przechowywane informacje obejmuj
rwnie etykiety i oceny, ktrymi zostay oznaczone okrelone
elementy oraz parametry wszelkich zastosowanych filtrw
korygujcych.
Baza danych
Pliki, ktre wchodz w skad bazy danych Biblioteki, s
przechowywane w folderze z dostpem na poziomie pojedynczego
uytkownika, a nie na zasadzie oglnego dostpu w systemie
Windows. Jeli program Pinnacle Studio na danym komputerze jest
uywany przez wielu uytkownikw majcych indywidualne nazwy
logowania, dla kadego uytkownika zostanie utworzona oddzielna
Biblioteka.

Brakujce multimedia
Czynnoci takie jak dodawanie, usuwanie i zmienianie nazwy
zasobw Biblioteki s czynnociami bazodanowymi, ktre nie maj
wpywu na same pliki multimedialne. W przypadku usunicia zasobu
z Biblioteki opcja w oknie potwierdzenia umoliwia wykonanie
kolejnego dziaania i usunicie rwnie rzeczywistego pliku, ale ta
opcja jest domylnie wyczona. Tak czynno naley wykona
samodzielnie.
Z tego samego wzgldu, gdy plik zasobw zostanie usunity lub

przeniesiony w Eksploratorze Windows lub innej aplikacji poza
programem Pinnacle Studio, zapis w bazie danych dla tego pliku
bdzie nadal istnie. W zwizku z tym, e Biblioteka nie moe
uzyska dostpu do pliku, do pliku zostanie dodana grafika bdu.
Jeli plik nadal istnieje, ale zosta przeniesiony do innego folderu lub
na inne urzdzenie, w atwy sposb mona powtrzy powizanie
go w Bibliotece. Naley klikn dwukrotnie element, aby zostao
wywietlone standardowe okno dialogowe Otwrz plik, za pomoc
ktrego mona wskaza now lokalizacj pliku.
Aby sprawdzi, czy w Bibliotece nie ma brakujcych plikw,

naley przej do specjalnej podsekcji Wszystkie multimedia >
Brakujce multimedia drzewa zasobw.
Karty lokalizacji
Edycja projektu wideo obejmuje koordynacj rnych multimediw
oraz innych zasobw, ktrymi dysponuje uytkownik. Podczas pracy
uytkownik wielokrotnie przeszukuje rne czci Biblioteki, ktre
s zwizane z projektem. Oczywicie od czasu do czasu zmianie
ulegn rwnie opcje przegldania i filtrowania jest to
uzalenione od przegldanego materiau.
Tak jak w przypadku przegldarki internetowej z wierszem kart,

ktre umoliwiaj sprawne przechodzenie midzy wieloma
otwartymi stronami, rwnie w Bibliotece mona w trakcie pracy
utworzy i skonfigurowa karty lokalizacji. Karty umoliwiaj
bezporedni dostp do kadej z rnych lokalizacji, w ktrych
uytkownik obecnie pracuje.
W tym miejscu trzy karty zapewniaj dostp do

multimediw wymaganych przez rne czci projektu
dysku. Wskanik myszy znajduje si w pozycji, ktra
umoliwia utworzenie nowej karty. Aby zamkn kart,
naley klikn ikon x po prawej stronie podpisu karty.
Aby ustawi lokalizacj aktualnej karty, naley klikn nazw w

drzewie zasobw. Zmiany opcji wywietlania i filtrowania, gdy karta
jest aktywna, s zachowywane midzy operacjami uzyskiwania
dostpu.

Nawigator
Pena gama zasobw Biblioteki jest uporzdkowana w formie
drzewa zasobw, ktrego struktura i oglne zasady uycia s takie
same jak w przypadku systemw plikw obsugiwanych w
Eksploratorze Windows. Po wybraniu lokalizacji w Nawigatorze
nazwa folderu pojawia si na podpisie aktywnej karty lokalizacji, a
jego zawarto jest wywietlana w ssiadujcej przegldarce.
W Bibliotece gwnej (na grze) Nawigator znajduje si w

lewym oknie przestrzeni roboczej. W widoku kompaktowym
(na dole), uywanym przez narzdzia do edycji projektw i
multimediw programu Pinnacle Studio, Nawigator
zastpuje list rozwijan w aktywnej karcie.
Zasobniki projektowe
Zasobniki projektowe to wirtualne foldery do przechowywania
zasobw. S one tworzone w sposb automatyczny podczas
operacji importowania; mona rwnie tworzy je rcznie w celu
uporzdkowania zasobw w zalenoci od potrzeb (np. wedug
projektw).
Tworzenie nowego zasobnika projektowego

1 W drzewie Zasoby biblioteki, w gazi Zasobniki projektowe
kliknij przycisk Utwrz nowy zasobnik projektowy .
2 Wpisz nazw zasobnika i kliknij przycisk OK.
Zasobnik zostanie dodany na kocu listy zawierajcej zasobniki
projektowe.
Zmiana nazwy zasobnika projektowego

1 W drzewie Zasoby biblioteki, w gazi Zasobniki projektowe
kliknij zasobnik projektowy prawym przyciskiem myszy, a
nastpnie zaznacz polecenie Zmie nazw.
Bieca nazwa jest wyrniona.
2 Wpisz now nazw zasobnika.
Usuwanie zasobnika
W drzewie Zasoby biblioteki, w gazi Zasobniki projektowe
kliknij zasobnik projektowy prawym przyciskiem myszy, a
nastpnie zaznacz polecenie Usu zasobnik projektowy.

Kolekcje
Z punktu widzenia Biblioteki Kolekcja jest po prostu odmiennym
grupowaniem zasobw zestawem elementw Biblioteki bez
zasady organizacji. Uytkownik moe mie okrelony powd
zgromadzenia danych plikw w ramach okrelonej kolekcji, ale
Biblioteka nie musi zna kryteriw tej klasyfikacji. Wewntrz kolekcji
dowolny zasb moe wsppracowa z kadym innym.
Jedna specjalna kolekcja, o nazwie Najnowszy import, jest

automatycznie aktualizowana po kadej czynnoci importu w celu
wywietlenia dodanych multimediw. Od razu po przeprowadzeniu
importowania uytkownik moe przej do tej kolekcji i rozpocz
prac z nowym materiaem.
Inn automatycznie generowan kolekcj jest Najnowsza

inteligentna kreacja, w ktrej przechowywane s multimedia, ktre
zostay wybrane przez uytkownika do ostatniej produkcji
SmartMovie.
Aby utworzy now kolekcj

1 Kliknij ikon w wierszu nagwka sekcji Kolekcje i wprowadzi
nazw w wywietlonym polu tekstowym.
2 Zakocz proces, naciskajc klawisz Enter.
Porada: Mona rwnie wybra opcj Dodaj do kolekcji >
Utwrz now kolekcj w menu kontekstowym zasobu.
Aby zarzdza kolekcjami

1 Kliknij kolekcj prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie
umoliwiajce zmian nazwy lub usunicie kolekcji bd
polecenie umoliwiajce utworzenie kolekcji podrzdnej, dla
ktrej aktualna kolekcja jest folderem nadrzdnym.
Aby zorganizowa kolekcj
Przecignij i upu kolekcj w Nawigatorze za pomoc myszy.
Przecignita kolekcja staje si kolekcj podrzdn, gdy
zostanie umieszczona w innej kolekcji.
Wywietlanie zasobw pogrupowanych w kolekcje

Kliknicie nazwy kolekcji spowoduje wywietlenie jej w
przegldarce. Gdy wskanik myszy znajdzie si na
wyszczeglnionym zasobie, kolekcje, do ktrych naley zasb,
s podwietlane w Nawigatorze.
Dziaania zwizane z zasobami pogrupowanymi w kolekcje

Te dziaania mog by wykonywane z poziomu menu
kontekstowego dowolnego elementu kolekcji. Aby wykona
dziaania na grupie elementw, najpierw naley wybra je za
pomoc wskanika myszy (w razie potrzeby z uyciem kombinacji
Ctrl + kliknicie i Shift + kliknicie w celu wybrania wielu elementw)
lub przez otoczenie elementw ramk. Nastpnie naley klikn w
wybranym zakresie prawym przyciskiem myszy, aby uzyska
dostp do menu kontekstowego.
Aby doda do kolekcji

Wybierz docelow kolekcj w podmenu Dodaj do kolekcji, aby
doda wybrane elementy.
Porada: Mona rwnie przecign wybrane elementy do
kolekcji docelowej.

Aby usun elementy z kolekcji
Kliknij polecenie Usu, aby usun element (lub elementy) z
kolekcji. Elementy multimediw znajdujce si poniej, jak
standardowo ma to miejsce w przypadku Biblioteki, nie zostan
usunite, w zwizku z czym usunicie wideo lub innego
elementu z kolekcji w Bibliotece nie spowoduje usunicia pliku
multimedialnego z innych lokalizacji.
Ulubione
Korzystajc z Ulubionych, mona szybko oznacza i wyszukiwa
wybran zawarto, na przykad ulubione efekty, przejcia czy tytuy.
Oznaczanie zawartoci jako Ulubione

1 Na panelu Nawigacja w Bibliotece otwrz ga Zawarto i
kliknij typ zawartoci.
2 W bibliotece, w obszarze przegldarki, kliknij miniatur prawym
przyciskiem myszy, a nastpnie zaznacz polecenie Dodaj do
ulubionych.
Zawarto oznaczona jako ulubiona jest wywietlana w grnej
czci Biblioteki, w folderze Ulubione (jeli zawarto jest
uporzdkowana wedug folderw). Do kadego typu zawartoci
przypisany jest oddzielny folder Ulubione. Dostp do niego
mona uzyska z poziomu odpowiedniej kategorii zawartoci
na panelu Nawigator.
Ulubione w Bibliotece
Zarzdzanie zasobami Biblioteki

Multimedia oraz inne zasoby s organizowane w Bibliotece na kilka
sposobw. Na przykad pocztkowa zawarto gazi Zawarto w
Bibliotece jest instalowana wraz z programem Pinnacle Studio.
Biblioteka automatycznie wykrywa pewne zasoby w systemie przez

regularne skanowanie standardowych lokalizacji plikw
multimedialnych systemu Windows. Lokalizacje te s
konfigurowane podczas instalacji programu Pinnacle Studio jako
obserwowane foldery. Pliki multimedialne w tych lokalizacjach bd

automatycznie wprowadzane do Biblioteki. Uytkownik moe doda
wasne obserwowane foldery (patrz poniej). Bd one rwnie
automatycznie aktualizowane.
Mona rwnie importowa multimedia rcznie, korzystajc z jednej

z wielu metod.
Obserwowane foldery
Uytkownik moe wczy obserwowane foldery, aby monitorowa

katalogi na komputerze. Jeli w obserwowanym folderze lub w jego
podfolderze zostan umieszczone pliki multimedialne, takie jak klipy
wideo, stan si one automatycznie czci gazi Biblioteka
multimediw, w Drzewie zasobw. Aktualizacja nastpuje przy
kadym uruchomieniu aplikacji oraz podczas pracy aplikacji.
Obserwowane foldery mona skonfigurowa na stronie

Obserwowane foldery w panelu sterowania Konfiguracja. W
przypadku kadego dodanego folderu mona okreli, czy maj by
wyszukiwane jedynie pliki multimedialne jednego typu czy pliki
multimedialne wszystkich typw. Wicej informacji mona znale w
punkcie Rozdzia 12: Konfiguracja na stronie 407.
Importowanie
Jeli uytkownik zamierza zaimportowa duo rnych materiaw

multimedialnych z nonikw analogowych, takich jak tama VHS,
naley klikn przycisk Importuj, ktry znajduje si w pobliu grnej
krawdzi okna aplikacji, aby otworzy modu Importer. Wicej
informacji mona znale w punkcie Rozdzia 10: Modu Importer
na stronie 333.
Szybkie importowanie: Przycisk Szybkie importowanie u gry

po lewej stronie Biblioteki powoduje otwarcie okna dialogowego
pliku Windows w celu umoliwienia szybkiego importowania plikw
z dysku twardego lub innego lokalnego nonika danych. Dla
podanych plikw zostan utworzone nowe foldery w odpowiednich
kategoriach multimediw (wideo, audio, zdjcia i projekty). Oprcz
tego zaimportowane elementy zostaj doczone do kolekcji Ostatni
import.
Bezporednie importowanie za pomoc metody przecignij i

upu: Aby wybra i zaimportowa elementy w ramach
pojedynczej czynnoci, naley przecign elementy z okna
Eksploratora Windows lub pulpitu i upuci w przegldarce. Nowe
elementy s natychmiast wywietlane w kolekcji Ostatni import,
ktra zostanie utworzona, jeli bdzie to konieczne.
Eksportowanie bezporednio z Biblioteki
Wszelkie zdjcia, materiay wideo, pliki audio lub projekty mog by

eksportowane bezporednio z Biblioteki gwnej bez zmian do
usugi w chmurze lub na dysk za pomoc kontekstowego menu.
Wicej opcji eksportowania zawiera modu Exporter, ktry mona
uruchomi, wybierajc zasb i klikajc kart Eksportuj u gry okna.
Wicej informacji mona znale w punkcie Rozdzia 11: Modu
Exporter na stronie 383.
Aby zapisa zasb z Biblioteki na dysku, naley wybra polecenie

Nagraj dysk z menu kontekstowego. Mona nagra tylko plik lub
obraz dysku, jeli zosta przygotowany. Po wybraniu kilku zasobw i
uyciu polecenia Nagraj dysk wszystkie zasoby zostan
umieszczone w oknie dialogowym Nagraj pliki na dysku. Mona
doda kolejne zasoby przez kliknicie ikony Plik i ich wyszukanie.
Ponadto jest te moliwe usunicie plikw z listy przed ich nagraniem.

Usuwanie elementw z Biblioteki
Aby usun element z Biblioteki (lub grup skadajc si z wielu

elementw), naley wybra opcj Usu zaznaczone z menu
kontekstowego lub nacisn klawisz Delete. Zostanie wywietlone
okno z pytaniem o potwierdzenie listy plikw multimedialnych do
usunicia z bazy danych Biblioteki. Domylnie same pliki
multimedialne nie bd objte t czynnoci, ale za pomoc opcji
Usu z Biblioteki i Usu mona w razie potrzeby usun rwnie te
pliki. Naley zachowa ostrono, poniewa to polecenie obsuguje
wszystkie typy zasobw Biblioteki, w tym projekty Pinnacle Studio,
jeli zostan zaznaczone.
Jeli zostan usunite wszystkie pliki znajdujce si w folderze,

folder zostanie ukryty w Bibliotece.
Mona rwnie usun folder oraz wszystkie zawarte w nim zasoby

z Biblioteki podczas usuwania folderu z listy obserwowanych
folderw. Jednak nie odbywa si to automatycznie i uytkownik
zostanie zapytany, czy chce zachowa aktualne zasoby
zamieszczone w Bibliotece, lecz jednoczenie zaprzesta
monitorowania danej lokalizacji.
Przegldarka
Jest to obszar, w ktrym wywietlane s zasoby multimedialne
Biblioteki: materiay wideo, audio, zdjcia, projekty, kolekcje oraz
materiay, ktre s dostpne dla uytkownika i mog by uyte w
projektach filmw i dyskw. Elementy s wywietlane w formie listy
zapisw tekstowych lub jako siatka ikon. Wizualne typy zasobw
jako ikony wykorzystuj obrazy miniatur, a inne typy wykorzystuj
symbole graficzne.
Biblioteka nie byaby zbyt pomocna, gdyby przegldarka
wywietlaa jednoczenie wszystkie zasoby. Wanie dlatego jest
ona wyposaona w wiele elementw sterujcych pozwalajcych
wyeliminowa elementy, ktre nie odpowiadaj okrelonym
wymaganiom uytkownika. Wicej informacji mona znale w
punkcie Wybr elementw do wywietlenia.
Sterowanie wywietlaniem w przegldarce
Na pasku w stopce Biblioteki znajduje si grupa elementw

sterujcych sucych do obsugi oglnych funkcji zarzdzania
sposobem prezentowania zasobw w przegldarce.
Przycisk Informacje, dostpny tylko w Bibliotece gwnej,

umoliwia przeczanie wywietlania panelu u dou
przegldarki, gdzie s umieszczone szczegowe
informacje o biecym zasobie, takie jak podpis, nazwa pliku, ocena
oraz etykiety czy komentarze z nim zwizane. Informacje te mona
edytowa, a w przypadku niektrych zasobw mona rwnie
otworzy narzdzia korekcji przez kliknicie ikony mechanizm w
lewym grnym rogu okienka.
Przycisk Widok scen ma zastosowanie tylko do zasobw

wideo. Gdy przycisk jest aktywny, pozycje w przegldarce
reprezentuj poszczeglne sceny danego materiau
wideo, a nie, jak zazwyczaj, cay zasb. Wicej informacji mona
znale w punkcie Podgld Biblioteki na stronie 48.
W Bibliotece gwnej ten przycisk i dwa nastpne stanowi jedn

grup umieszczon z prawej strony midzy przyciskiem informacji a
suwakiem powikszenia. W Bibliotece kompaktowej te trzy przyciski
znajduj si z lewej strony.

Przycisk Widok miniatur umoliwia przeczanie
wywietlania zasobw w postaci miniatur, a nie linii tekstu.
Podrczna lista kontrolna powizana z przyciskiem
pozwala na wybr wartoci i elementw sterujcych,
ktre pojawiaj si obok miniatur w przegldarce.
Przycisk Widok szczegw umoliwia przeczanie na

inny tryb wywietlania, w ktrym zasoby s widoczne w
postaci linii tekstu. Podrczna lista kontrolna zwizana z
tym przyciskiem pozwala na wybr pl tekstowych do
wywietlenia.
Suwak Powikszenie suy do

powikszania miniatur, aby mc je
dokadniej obejrze, lub ich odsuwania w celu uzyskania widoku
pogldowego. Suwak zawsze znajduje si z prawej strony paska
stopki.
Miniatury i szczegy
Kady zasb jest wywietlany w przegldarce Biblioteki w jednym z
dwch formatw, w zalenoci od wybranego widoku.
W zwizku z tym, e ikony widoku miniatur oraz zapisw tekstowych

widoku szczegw reprezentuj te same zasoby, maj one pewne
cechy wsplne. Na przykad menu kontekstowe zasobw jest takie
samo, bez wzgldu na uywan reprezentacj.
Podobnie standardowe zasoby multimedialne (materiay wideo,

audio i zdjcia) oraz Efekty dwikowe w sekcji Zawarto po
dwukrotnym klikniciu w dowolnym widoku otwieraj odpowiedni
edytor korekcji multimediw. Narzdzia korekcji s rwnie
dostpne po wywoaniu edytora multimediw z osi czasu, ale w
przypadku zastosowania do zasobw Biblioteki zostan one dodane
do wszelkich przyszych projektw, ktre je obejmuj. Wicej
informacji mona znale w punkcie Korekcja plikw
multimedialnych na stronie 23.
Szczegy
W Widoku szczegw kady zasb jest przedstawiony jako jedna

linia na licie zapisw tekstowych. W Widoku miniatur zasb
pojawia si jako obraz miniatury (w przypadku wizualnych typw
multimediw) lub jako ikona graficzna.
Aby przeczy przegldark na Widok szczegw, naley klikn

ikon na przycisku widoku szczegw w dolnej czci
Biblioteki. Strzaka przy przycisku suy do otwierania panelu, w
ktrym mona wybra kolumny do uwzgldnienia w zapisach
tekstowych (kolumna Podpis wystpuje zawsze). Naley zaznaczy
pole obok kolumny, ktra ma by wywietlana: Rozmiar pliku, Typ
pliku, Data, Etykiety, Ocena i Czas trwania.
W widoku Szczegy kady zasb jest wywietlany jako

jednowierszowy zapis tekstu. Podrczna lista kontrolna
przy przycisku widoku Szczegy umoliwia wybr kolumn,
ktre maj si pojawi.

Miniatury
Przycisk Widok miniatur z lewej strony przycisku widoku

szczegw umoliwia wybr widoku miniatur, w ktrym zasoby s
reprezentowane w przegldarce ikonami, a nie tekstem. Strzaka
przy przycisku pozwala na otwarcie podrcznej listy kontrolnej, w
ktrej mona wybra dodatkowe dane do przedstawienia w zwizku
z kad ikon. Dostpne opcje to: Ocena, Stereoskopowe,
Informacje, Korekcja, Kolekcja, Etykieta, Uywane multimedia,
Podpis i Skrt.
Gdy wskanik myszy znajduje si nad

zasobem, w rodku w dolnej czci wikszoci
ikon zasobw wywietlany jest standardowy
trjktny symbol odtwarzania w kwadracie. W
kompaktowej wersji Biblioteki (uywanej w
edytorze projektw i edytorach niektrych
multimediw) podgld jest wywietlany na karcie rdo
wbudowanego narzdzia Odtwarzacz. W Bibliotece gwnej
podgld odbywa si w oddzielnym ruchomym oknie narzdzia
Odtwarzacz o zmiennej wielkoci. Wicej informacji mona znale
w punkcie Podgld Biblioteki na stronie 48.
W kadej wersji Biblioteki po klikniciu

przycisku podgldu z nacinitym klawiszem
Alt zostanie udostpniony minipodgld samej
ikony zasobu. W przypadku multimediw wideo
i audio uytkownik moe uzyska podgld na
zasadzie rcznej kontroli za pomoc suwaka,
ktry pojawia si pod miniatur, gdy wskanik myszy znajduje si na
ikonie.
Jeli zasb jest zdjciem, przycisk podgldu podrcznego zastpuje
standardowy symbol odtwarzania. Kliknicie przycisku umoliwia
wywietlenie zdjcia w oknie podrcznym narzdzia Odtwarzacz.
Jeli przegldarka jest wywietlana w widoku miniatur, dostpny jest

suwak do sterowania rozmiarem ikon. Znajduje si on w prawym
dolnym rogu Biblioteki. Rozmiar ikon mona zmienia rwnie za
pomoc kka przewijania po naciniciu klawisza Ctrl i
umieszczeniu wskanika myszy nad okienkiem przegldarki.
Wskanik zablokowanej zawartoci: Niektre menu dysku, tytuy,

montae i inne elementy kreatywne w Bibliotece s zablokowane,
aby wskaza na brak licencji do ich swobodnego
rozpowszechniania. Ten status jest wskazywany za pomoc
wskanika blokady.
Nawet po zablokowaniu obsuga tej zawartoci odbywa si jak

zazwyczaj. Mona j edytowa w Bibliotece i dodawa do osi czasu.
Projekt z zablokowan zawartoci mona zapisa, nagra na
dysku i wyeksportowa.
Na zablokowanej zawartoci bdzie jednak wywietlany

przezroczysty znak wodny.

Znak wodny zablokowanej zawartoci
Aby zakupi prawa do zawartoci i j odblokowa, naley uy

jednej z nastpujcych opcji:
W Bibliotece kliknij symbol blokady na ikonie.
Podczas eksportu projektu z zablokowan zawartoci zostanie
wywietlone okno dialogowe z komunikatem o koniecznoci
kliknicia symbolu blokady.
Podczas edytowania efektw w jednym z edytorw
multimediw kliknij symbol blokady w panelu Ustawienia.
Wicej informacji mona znale w punkcie Panel Ustawienia
na stronie 201.
Opcjonalne wskaniki i elementy sterujce
Opcjonalne wskaniki i przyciski na ikonie zasobu w przegldarce
Biblioteki pozwalaj uzyska informacje na temat zasobu i w
niektrych przypadkach go zmodyfikowa bez koniecznoci
dogbnego poznania tematu. Aby okreli, ktre wskaniki i
przyciski s wywietlane, naley uy podrcznej listy kontrolnej na
przycisku widoku miniatur.
Podpis: Podpis pod ikon jest aliasem Biblioteki dla zasobu, ktry
mona dostosowa za pomoc polecenia menu kontekstowego
Edytuj podpis dla dowolnego zasobu. Nie musi to by nazwa pliku
zasobu (ktra jest pokazana na etykiecie).
Skrt: Obecno tego wskanika w lewym grnym rogu miniatury

wskazuje, e zasb jest skrtem, a nie niezalenym plikiem
multimedialnym. Skrty, ktre zawieraj odniesienia do elementu
multimedialnego oraz pakietu ustawie korekcji, mog by tworzone
w menu Plik edytora multimediw dla dowolnego zasobu Biblioteki.
Zachowuj si one jak zwyke zasoby i mog by uywane w
produkcji.
Wskanik etykiety: Najniszy z trzech symboli na dole po prawej

stronie miniatury pojawia si, jeli do zasobu s przypisane jakie
etykiety. Naley umieci wskanik myszy na wskaniku, aby
wywietli menu, w ktrym pokazane s istniejce etykiety zasobu.
Po umieszczeniu wskanika na nazwie etykiety w tym menu, pojawi
si przycisk usuwania. Naley klikn ten przycisk, aby usun

etykiet. Naley klikn opcj usu wszystkie w dolnej czci
menu, aby wyczyci wszystkie etykiety z zasobu. Tworzenie i
stosowanie etykiet omwiono w punkcie Etykiety na stronie 58.
Wskanik kolekcji: Obecno tej ikony nad wskanikiem etykiety,

oznacza, e zasb zosta doczony do jednej lub kilku kolekcji. Aby
sprawdzi do ktrych, naley umieci wskanik myszy na ikonie.
Tak jak w przypadku menu wskanika etykiety, przycisk usuwania
pojawia si w chwili umieszczenia wskanika myszy na kadej
nazwie kolekcji. Naley go klikn, aby usun dany zasb z
kolekcji. Polecenie usu wszystkie spowoduje usunicie zasobu z
wszystkich kolekcji, w ktrych wystpuje.
Wskanik korekcji: W Bibliotece mona zastosowa filtry korekcji

obrazu i audio w sposb niedestrukcyjny w odniesieniu do zasobw
multimedialny Biblioteki, co oznacza, e pozostan one
nienaruszone. Rodzaje korekcji zastosowane do zasobu i parametry
uyte do sterowania s przechowywane w bazie danych Biblioteki.
Jeli zastosowano korekcje do zasobu, pojawia si wskanik
korekcji tu nad wskanikiem kolekcji. Naley klikn wskanik, aby
otworzy odpowiedni edytor multimediw w celu zaktualizowania
ustawie. Informacje o stosowaniu korekcji do zasobw Biblioteki
mona znale w punkcie Korekcja plikw multimedialnych na
stronie 23.
Oceny: Wiersz gwiazdek nad grnym lewym rogiem ikony

umoliwia ocenienie zasobu. Jeli adna gwiazdka nie jest
podwietlona, zasb jest traktowany jako nieoceniony. Aby ustali
ocen zasobu lub grupy zasobw, naley klikn odpowiedni
gwiazdk na wskaniku (aby usun ocen, naley klikn
dwukrotnie pierwsz gwiazdk) lub wybra ustawienie w podmenu
kontekstowym Zastosuj ocen.
Element sterujcy oceny pojawia si z lewej strony, nad

miniatur zasobu. U gry z prawej strony znajduje si
przycisk informacji. Wskanik korekcji rwnie jest
umieszczony u gry, tu nad wskanikiem kolekcji.
Wskanik 3D: Zasoby, ktrych zawarto jest przeznaczona do

wywietlania w stereoskopowym trybie 3D, s wyrnione
wskanikiem 3D. Wskanik pojawia si, gdy zasoby wideo i zdjcia
s automatycznie wykrywane jako stereoskopowe podczas
importowania ich do Biblioteki oraz gdy zasb zosta rcznie
ustawiony jako stereoskopowy w korekcjach.

Wskanik uywanych multimediw: Znacznik jest wywietlany z
prawej strony wskanika oceny, gdy zasb reprezentowany za
pomoc miniatury w danej chwili znajduje si na otwartej osi czasu
w projekcie. Znacznik jest renderowany w kolorze zielonym, jeli
zasb jest uywany w aktualnie widocznym projekcie. W
przeciwnym razie przyjmuje kolor szary. Wskanik uywanych
multimediw ma zastosowanie wycznie do zdj oraz zasobw
audio i wideo, a nie elementw takich, jak przejcia czy tytuy,
pochodzcych z gazi Zawarto.
Wskanik informacji: Kliknicie wskanika informacji powoduje

otwarcie panelu informacji w oknie podrcznym narzdzia
Odtwarzacz, w ktrym mona edytowa ocen zasobu, tytu oraz
etykiety, jak rwnie przeglda wszystkie waciwoci. Tak jak
wikszo pozostaych wskanikw, wskanik informacji mona
wcza i wycza w oknie podrcznym widoku miniatur.
Wskanik Edytora nagra z wielu kamer: Projekty utworzone w

Edytorze nagra z wielu kamer zawieraj kwadratow ikon
skadajc si z czterech kwadratw; ikona znajduje si w prawym
grnym rogu miniatury.
Podgld Biblioteki
Wikszo typw zasobw Biblioteki obsuguje podgld w
przegldarce. Waciwoci przedstawia przycisk podgldu na ikonie
zasobu oraz obecno polecenia Poka podgld w jego menu
kontekstowym. Naley rwnie pamita, e wikszo typw
zasobw mona przeglda na samej ikonie, uywajc kombinacji
Alt + kliknicie na przycisku odtwarzania.
Odtwarzacz Biblioteki
Kliknicie przycisku podgldu na rodku ikony zasobu spowoduje
zaadowanie elementu do narzdzia Odtwarzacz Biblioteki w celu
uzyskania podgldu.

Podgld klipu wideo w oknie narzdzia Odtwarzacz
Biblioteki. Elementy sterujce odtwarzania znajduj si na
dole, poczwszy od przycisku ptli znajdujcej si skrajnie
po lewej stronie oraz kka przewijania. Trzeci przycisk w
grupie piciu przyciskw strzaek powoduje uruchomienie
odtwarzania. Dwa przyciski po obu stronach umoliwiaj
przechodzenie od zasobu do zasobu w folderze Biblioteki
W grnej czci narzdzia Odtwarzacz wywietlana jest aktualna

pozycja wywietlania. W dolnej czci znajduje si pasek narzdzi
elementw sterujcych odtwarzania oraz przyciski funkcyjne.
Elementy sterujce odtwarzania

Pierwszym przyciskiem sterowania odtwarzaniem jest przycisk ptli,
ktry umoliwia cige odtwarzanie elementu multimedialnego.
Nastpnie znajduje si kko przewijania, ktre umoliwia
precyzyjne sterowanie prdkoci odtwarzania przez przeciganie
elementu sterujcego do przodu lub do tyu.
rodkowy przycisk odtwarzania znajduje si w grupie piciu
elementw sterujcych ze strzakami rozpoczyna podgld zasobu
wideo lub audio. Dwa przyciski po jego obu stronach umoliwiaj
przejcie od wywietlanego zasobu do innego zasobu w folderze. W
przypadku podgldu zdjcia przycisk odtwarzania nie jest
wywietlany. Dostpne s jedynie przyciski nawigacji.
Naley klikn przycisk wyciszenia po prawej stronie elementw

sterujcych odtwarzania, aby wczy lub wyczy dwik
powizany z klipem. Suwak gonoci pojawi si obok przycisku
wyciszania, gdy zostanie umieszczony na nim wskanik myszy.
Przyciski funkcji
Niektre przyciski w ostatniej grupie w dolnej czci narzdzia
Odtwarzacz pojawiaj si jedynie z okrelonymi typami zasobw.
Plik wideo korzysta ze wszystkich czterech typw, w kolejnoci
przedstawionej i omwionej w tym miejscu.
Widok scen: Ten przycisk suy do uruchamiania trybu, w ktrym w

przegldarce wywietlana jest oddzielna ikona lub zapis tekstu dla
kadej sceny w pliku wideo. (Zgodnie z opisem w punkcie
Wykrywanie scen wideo, scena to, najoglniej rzecz ujmujc, cz
pliku wideo).
Gdy opcja Widok scen jest aktywna, ssiadujcy przycisk Otwrz w

edytorze korekcji zostanie usunity i zastpiony przyciskiem Podziel
scen. Zamiast tego uytkownik moe definiowa wasne sceny, jak
rwnie skorzysta z funkcji automatycznego wykrywania scen.

Wicej informacji na temat informacji wideo w Bibliotece mona
znale w punkcie Wykrywanie scen wideo na stronie 63.
Otwrz w edytorze multimediw: Plik multimedialny jest

otwierany do edycji w odpowiednim edytorze w celu dopasowania
ustawie korekcji.
Peny ekran: Podgld jest pokazywany w specjalnym oknie na

penym ekranie, z wasnym podstawowym zestawem elementw
sterujcych odtwarzania. Aby zamkn wywietlanie w trybie
penoekranowym, naley klikn przycisk zamknij w grnym
prawym rogu okna lub nacisn klawisz Esc.
Informacje: Ten przycisk umoliwia przeczanie midzy widokami

informacji oraz odtwarzania. Widok informacji mona otworzy
bezporednio, klikajc przycisk informacji na ikonie zasobw
multimedialnych w przegldarce. Zasoby audio nie maj
oddzielnego widoku odtwarzania, ale zamiast tego w widoku
informacji wywietlone s wszystkie elementy sterujce przewijania.
W widoku informacji waciwoci, ktre mona edytowa, to: Ocena,

Tytu, Etykiety i Komentarz.
W tym miejscu dane dotyczce zasobu Biblioteki
materiau wideo s wywietlane w widoku Informacje
narzdzia Odtwarzacz. Naley klikn podwietlony
przycisk informacji, aby powrci do widoku Odtwarzacz.
Przecznik trybu widoku 3D

Jeli wywietlana jest stereoskopowa zawarto 3D, pojawia si
Przecznik trybu widoku 3D. Po otwarciu narzdzia Odtwarzacz do
zdj, materiaw wideo i projektw uywany jest domylny tryb z
ustawie podgldu w Panelu sterowania. Ikona biecego trybu
pojawia si obok strzaki rozwijanej uywanej do przeczania
trybw. Dostpne tryby to:

Lewe oko, Prawe oko: Podgld stereoskopowej
zawartoci moe by tak ustawiony, aby by
wywietlany tylko widok lewo- lub prawostronny.
Umoliwia to uproszczenie widoku, gdy podgld stereoskopowy jest
niepotrzebny. Edycja przebiega wwczas jak w przypadku filmu 2D.
Dwa obrazy obok siebie: Ten tryb umoliwia wywietlanie

klatek dla obojga oczu ssiadujco w poziomie, przy czym
widok lewego oka znajdzie si po lewej, a prawego po
prawej. Podczas edytowania nie jest potrzebny aden sprzt
stereoskopowy.
Rnicowe: Ten tryb nadaje si do atwiejszego

wykrywania gbokoci obrazu, a szczeglnie do
wykrywania obszarw o zerowej gbokoci. Tryb
Rnicowe wskazuje 50% szaro dla obszarw, w ktrych do obu
oczu dociera identyczna informacja. Rnica kolorw jest
wskazywana, gdy obszary nie s identyczne. Jeli materia 2D jest
dodawany do stereoskopowej osi czasu 3D w trybie Rnicowe, ta
sama informacja jest prezentowana po obu stronach, w zwizku z
czym obraz bdzie jednolicie szary.
Szachownica: Tryb szachownicy powoduje podzielenie

obrazu wedug wzoru szachownicy 16 x 9. Biae kwadraty
zawieraj widok jednego oka, czarne za drugiego. Tryb
Szachownica zapewnia szybkie sprawdzenie rnic midzy obiema
klatkami dla caego obrazu.
3D TV (dwa obrazy obok siebie): Ten tryb ma

zastosowanie do podgldu stereoskopowej zawartoci na
ekranie TV 3D lub za pomoc projektora 3D poprzez
podczenie drugiego monitora. W ten sposb mona omin
potrzeb zastosowania specjalnej karty graficznej lub dodatkowego
sprztu. Drugi monitor trzeba skonfigurowa tak, aby dziaa z
macierzyst rozdzielczoci i by rozszerzeniem obrazu komputera,
a nie kopi. Naley si upewni, e format wejciowy to dwa obrazy
obok siebie.
W ustawieniach Podgld w Panelu sterowania naley wybra z

menu rozwijanego Poka podgld zewntrzny na pozycj Drugi
monitor. Nastpnie ustawi w programie Studio stereoskopow o
czasu 16 x 9. Na koniec w narzdziu Odtwarzacz klikn przycisk
Peny ekran. Pomoc w zakresie konfiguracji mona znale w
punktach Eksport i podgld na stronie 409 i Ustawienia osi czasu
na stronie 85.
Anaglif: Stereoskopowy podgld Anaglif jest odpowiedni

do ogldania obrazw z uyciem czerwono-turkusowych
okularw bez dodatkowego sprztu. Wywietlanie
anaglifowe w programie Pinnacle Studio dziaa poprawnie nawet w
przypadku obrazw z du zawartoci koloru czerwonego dziki
metodzie bardzo podobnej do zoptymalizowanej techniki
anaglifowej.
3D Vision: Ten stereoskopowy tryb jest dostpny w

przypadku uywania wielu kart graficznych NVidia z
wczon obsug standardu 3D Vision w programie
konfiguracyjnym karty. Rodzaj obrazu 3D zaley od dostpnego
sprztu. Na podstawowym poziomie wykrywania obraz 3D Vision
jest anaglifowy.
Wybr elementw do wywietlenia w Bibliotece

Biblioteka jest czym znacznie wicej ni biern skadnic
materiaw do opracowywania projektw w programie Pinnacle
Studio.

Przegldarka Biblioteki ma wiele funkcji porzdkowania widoku
poprzez chowanie zasobw, ktre nie speniaj okrelonych
wymaga uytkownika. Bez wzgldu na liczb plikw
multimedialnych poczone moliwoci tych technik mog
zdecydowanie przyspieszy przeszukiwanie.
Karty lokalizacji
Najistotniejsze jest to, e kada karta lokalizacji odpowiada innemu
wyborowi w Nawigatorze. Tak jak w przypadku kart przegldarki
internetowej, karty lokalizacji mona atwo definiowa (klikajc ikon
+ po prawej stronie listy kart) i przydaj si do jednoczesnego
kontrolowania wielu czynnoci i obiektw.
Kliknicie w obrbie Nawigatora powoduje skonfigurowanie

lokalizacji dla aktualnej karty, a po klikniciu innej karty uytkownik
zostaje przeniesiony do jej zapisanej lokalizacji w drzewie. Tylko
zasoby w obrbie wybranej lokalizacji s wywietlane w
przegldarce. Jeli jednak lokalizacja ma podfoldery, ich zawarto
zostanie doczona. Aby zapewni atw obsug, naley wybra
lokalizacj jak najbliej spodu hierarchii folderu.
Inne elementy sterujce umoliwiaj dalsze ograniczenie

wywietlania poprzez odfiltrowywanie okrelonych zasobw w
wybranej lokalizacji. Kada karta lokalizacji zachowuje swj zestaw
filtrw, w zwizku z czym kada zmiana ustawie filtrowania wpywa
jedynie na aktualn kart.
Filtrowanie wedug oceny

Element sterujcy Filtruj wedug oceny w grnej czci Biblioteki
ukrywa wszystkie zasoby, ktre nie maj przynajmniej okrelonej
oceny w zakresie od jednej do piciu gwiazdek (brak gwiazdek
oznacza element, ktry nie zosta oceniony). Aby uy filtra,
wystarczy klikn gwiazdk oznaczajc minimaln ocen, ktra
ma by uwzgldniona w wyborze. Domylne ustawienie filtra
zapewnia wywietlanie wszystkich zasobw, bez wzgldu na ocen.
Instrukcje dotyczce wyczenia jednoczenie wszystkich filtrw

mona znale w punkcie Niezamierzone filtrowanie na stronie 57.
Aby wyczy jedynie filtr oceny, naley klikn ostatni zaznaczon
gwiazdk lub klikn dwukrotnie dowoln gwiazdk.
Na tym zblieniu zaznaczone s trzy gwiazdki, co oznacza,

e wywietlane s tylko zasoby z ocenami co najmniej
trzech gwiazdek. Zostanie kliknita pita gwiazdka, co
spowoduje ustawienie filtra oceny w taki sposb, e
zostan ukryte wszystkie zasoby, ktre nie maj piciu
gwiazdek
Filtrowanie wedug stereoskopowych zasobw 3D

Aby wywietli tylko stereoskopow zawarto 3D, naley klikn
przycisk 3D u gry Biblioteki. Aby powrci do wywietlania take
zasobw 2D, naley klikn ponownie przycisk 3D.
Filtrowanie wedug etykiet

Innym sposobem zawenia zakresu wywietlanych zasobw jest
filtrowanie wedug etykiet. Etykiety to sowa kluczowe, ktre mona
przypisa do zasobw podczas pracy. Po zdefiniowaniu etykiet
mona ich uywa w rny sposb do kontrolowania zasobw
wywietlanych przez przegldark. Wicej informacji mona
znale w punkcie Etykiety na stronie 58.

Wyszukiwanie
W grnej czci po prawej stronie Biblioteki znajduje si pole
wyszukiwania, ktre umoliwia dalsze filtrowanie wywietlanych
elementw. W trakcie wprowadzania wyszukiwanego wyraenia
przegldarka na bieco aktualizuje widok i pokazuje jedynie
elementy, ktrych tekst odpowiada wyszukiwanemu wyraeniu.
Nawet jeli poszczeglne wyraenia s oddzielone spacjami, w

przypadku kadego wyraenia dopuszczalne s dopasowania
niepenych oraz penych wyrazw. Lista rozwijana umoliwia
sprecyzowanie, czy wyniki wyszukiwania mog zawiera tylko jedno
pasujce wyraenie czy wszystkie wprowadzone wyraenia musz
znale si w wynikach.
Niezamierzone filtrowanie
W razie potrzeby mona poczy ze sob rne metody filtrowania.
Jeli jakie typy filtrowania pozostan wczone, gdy uytkownik ich
nie potrzebuje, prawdopodobnie niektre zasoby, ktre powinny by
widoczne, bd nadal ukryte. Jeli nieoczekiwanie nie mona
znale jakiego elementu w przegldarce, naley sprawdzi, czy
filtry s wyczone.
Przegldarka zabezpiecza przed wystpieniem moliwoci
niezamierzonego filtrowania. W tym celu wywietla ostrzeenie o
filtrowaniu, ktre jest widoczne, gdy filtr jest aktywny.
Ostrzeenie o filtrowaniu (pomaraczowy pasek), takie jak

przedstawione tutaj, jest wywietlane w grnej czci
przegldarki za kadym razem, gdy filtrowanie jest
aktywne. Naley klikn ikon x w prawym rogu, aby
wyczy od razu wszystkie filtry.
Etykiety
Biblioteka umoliwia obsug duej liczby plikw zasobw oraz
wygodne przegldanie elementw, nawet jeli w jednym folderze
znajduje si wiele elementw. Przegldarka zapewnia wiele
sposobw wykluczania niepotrzebnych zasobw z wynikw
wywietlania.
Jednym ze sposobw wywietlania zasobw w przegldarce jest

filtrowanie wedug etykiet. Etykieta to po prostu wyraz lub krtkie
wyraenie, ktre moe by przydatne jako termin wyszukiwania.
Przypisywanie etykiet do multimediw przez uytkownika jest
opcjonalne, ale jeli jest stosowane, stanowi istotn pomoc w
zakresie selekcji zasobw do wywietlenia.

Zarzdzanie etykietami i filtrowanie
Zarzdzenie etykietami i filtrowanie wedug etykiet jest obsugiwane
w panelu, ktry pojawia si po klikniciu przycisku Etykiety u gry.
Panel mona rwnie wywoa przez wybranie polece Zastosuj
etykiet > Utwrz now etykiet z menu kontekstowego
dowolnego zasobu.
Panel etykiet z etykietami posortowanymi alfabetycznie
U gry panelu etykiet znajduje si pole tekstowe do wprowadzania

nazw nowych etykiet. Panel zawiera ponadto list dotychczas
zdefiniowanych etykiet, pozwala na ich usuwanie lub zmian ich
nazwy oraz umoliwia wybr zasobw, ktre maj by wywietlane
w Bibliotece.
Tworzenie, zmiana nazwy i usuwanie etykiet

Aby utworzy now etykiet, naley klikn pole tekstowe u gry
panelu i wpisa tre etykiety. Nastpnie naley wybra materia
multimedialny, do ktrego etykieta ma by przypisana, upewni si,
e zaznaczono pole Zastosuj etykiet do wybranych multimediw, i
klikn przycisk Utwrz now etykiet obok pola tekstowego. Nie
ma ogranicze co do liczby etykiet, ktre mona tworzy. W
przypadku prby wpisania istniejcej nazwy wywietlany jest
komunikat, e taka etykieta ju istnieje i nie zostanie dodana do
wybranych multimediw.
Aby zastosowa istniejc etykiet do aktualnie wybranych

zasobw w przegldarce, naley klikn nazw etykiety. Wybranie
wielu zasobw do przypisania etykiety usprawnia znacznie proces
w porwnaniu z przypisaniem etykiet pojedynczo.
Umieszczenie wskanika myszy na etykiecie powoduje

wywietlenie przyciskw Zmie nazw i Usu. Kliknicie
etykiety spowoduje zastosowanie tego do wszystkich
obecnie zaznaczonych zasobw.
Zatrzymanie kursora myszy nad etykiet uwidacznia elementy

sterujce suce do zmiany nazwy lub usuwania etykiety. Aby
zmieni nazw, naley klikn ikon Zmie nazw, wpisa now
nazw i klikn przycisk Enter. W celu usunicia etykiety naley
uy ikony Kosz na mieci. Do usuwania wszystkich etykiet od razu
suy przycisk Usu wszystkie etykiety u dou panelu. Podczas
usuwania uywanej etykiety bdzie mona wycofa operacj.
Sortowanie etykiet
Na rodku panelu etykiet znajduje si lista rozwijana Sortuj wedug,
z ktrej mona wybra dwie opcje: Abc, zapewniajc sortowanie
alfabetyczne, lub Zwizek, w przypadku ktrej pozycje s sortowane
wedug popularnoci w kolejnoci malejcej w ramach zbioru
zasobw aktualnie wywietlanych. Druga moliwo oznacza

sortowanie etykiet za kadym razem, gdy s zaznaczane lub ich
zaznaczenie jest usuwane.
Filtrowanie z etykietami
Obok nazwy kadej etykiety w panelu znajduje si ikona Filtr, ktra
umoliwia zawenie zbioru elementw wywietlanych w
przegldarce. Widok jest aktualizowany automatycznie w chwili
zaznaczania i usuwania zaznaczenia etykiet.
Dokadny efekt wybranych opcji zaley od innego elementu

sterujcego listy rozwijanej Dopasowanie powyej etykiet. Ta lista
zawiera trzy opcje.
Brak powoduje wywietlenie tylko tych zasobw, ktre nie

zawieraj adnej z zaznaczonych etykiet. Jeli uytkownik ma
oznaczony etykietami zestaw zdj przedstawiajcych zwierzta,
zaznaczenie etykiet pies i kot, a nastpnie wybranie opcji Brak
powinno spowodowa ukrycie wikszoci zdj zwierzakw.
Czciowe powoduje wybranie zasobw zawierajcych dowolne

z etykiet, czyli dokadnie tych, ktre zostan ukryte przez opcj
Brak. Pozostawienie zaznaczenia etykiet pies oraz kot i zmiana
ustawienia na Czciowe spowoduje wywietlenie wszystkich zdj
przedstawiajcych psy i koty, rwnie tych, na ktrych wystpuj
oba zwierzta. Zdjcia, ktre nie zawieraj adnej z etykiet, zostan
ukryte.
Pene powoduje wybranie tylko tych zasobw, ktre zawieraj

wszystkie etykiety. Gdy bd zaznaczone te same pola, powinny
teraz zosta wywietlone tylko te zdjcia, na ktrych wystpuje co
najmniej jeden kot oraz co najmniej jeden pies. W przypadku opcji
Czciowe, zaznaczanie dodatkowych etykiet powoduje
zwikszanie liczby wywietlanych zasobw, a w przypadku opcji
Pene jej zmniejszanie.
Wyczenie filtrowania etykiet
Gdy etykiety s ustawione na filtrowanie zawartoci Biblioteki,
pomaraczowy pasek u gry przegldarki zawiera uywane
etykiety. Aby wyczy filtrowanie wedug konkretnej etykiety, naley
wywoa panel etykiet i usun zaznaczenie ikony Filtr dla tej
etykiety. Wyczenie wszystkich filtrw jednoczenie umoliwia
kliknicie przycisku x z prawej strony pomaraczowego paska.
Sztuka oznaczania etykietami
Nie ma jedynej waciwej metody uywania etykiet. Najlepszym

sposobem ich uywania (jeli uytkownik z nich korzysta) jest
sposb, ktry zapewnia uytkownikowi najwiksz skuteczno
dziaania. Istotne jest to, aby odbywao si to w sposb spjny. Im
bardziej skrupulatne i systematyczne jest oznaczanie multimediw
etykietami, tym bardziej przydatne bd one dla uytkownika.
W zwizku z tym, e zamierzeniem jest szybkie odszukanie danego

zasobu, gdy uytkownik go potrzebuje, etykiety powinny by
wybierane w odpowiedni sposb, tak jak wyraenia wyszukiwania.
W przypadku zdj rodzinnych etykiety mog zawiera imiona osb
wystpujcych na kadym zdjciu. W przypadku filmw wideo z
wakacji prawdopodobnie przydatne bd etykiety zawierajce
nazwy odwiedzanych miejsc.
Terminy wideograficzne (podwjny, sylwetka na zewntrz)

mog rwnie z powodzeniem peni rol etykiet, uatwiajc
wyszukiwanie zasobw, ktre speniaj okrelone wymagania
konstrukcyjne lub twrcze.

Korekcja multimediw
Istnieje moliwo stosowania narzdzi korekcji multimediw w
edytorach materiaw wideo, audio i zdj bezporednio do
zasobw Biblioteki. Ten rodzaj edycji nie powoduje wprowadzania
zmian w plikach rdowych. Parametry edycji s natomiast
przechowywane w bazie danych Biblioteki i stosowane ponownie
przy kadym wywoaniu zasobu. Wicej informacji zawiera
Rozdzia 4: Korekcje na stronie 141.
Wanym celem zastosowania narzdzi korekcji multimediw jest

moliwo dopasowania materiau, ktry nie zosta automatycznie
rozpoznany w prawidowy sposb. Na przykad w przypadku
materiau wideo grupa narzdzi Dopasowanie pozwala na
zastpienie wspczynnika proporcji przypisanego w Bibliotece,
trybu z przeplotem i stereoskopowego formatu 3D.
Wykrywanie scen wideo

Za pomoc funkcji Biblioteki automatycznego wykrywania scen
materia wideo mona automatycznie lub rcznie podzieli na wiele
scen. Podzia nieprzetworzonych plikw na fragmenty o dugoci
sceny znacznie uatwia pewne zadania zwizane z edycj
materiau.
Czas wymagany do wykrycia scen rni si w zalenoci od

dugoci klipu i wybranej metody wykrywania. Stan wykrywania jest
przedstawiany na bieco na pasku postpu.
Aby zainicjowa wykrywanie scen, naley wybra jedn z metod z

menu kontekstowego Wykrywanie scen dla zasobw wideo.
Wedug daty i godziny: Ta opcja czsto umoliwia wyznaczenie
logicznego rozgraniczenia scen, ktre oddaje intencje autora
podczas nagrywania. W przypadku wielu formatw nagrywania
cyfrowego, takich jak DV i HDV, przerwanie cigoci
rejestrowanych danych kodu czasowego nastpuje w chwili
uruchomienia kamery po zatrzymaniu. Te przerwy w robieniu zdj
s traktowane jako przerwy scen w ramach tej opcji.
Wedug zawartoci: W ramach tej opcji narzdzie do wykrywania

scen analizuje zawarto obrazu klatka po klatce i ustala now
scen, gdy nastpi naga zmiana zawartoci. Jednak szybka zmiana
kadru lub dynamiczna sekwencja obrazu moe spowodowa
niewymagane przerwanie.
Wedug odstpu czasu: W tym wariancie uytkownik definiuje

dugo scen, ktre maj by utworzone. Pojawia si mae okno
edycji umoliwiajce wprowadzenie wymaganej wartoci w
godzinach, minutach, sekundach i milisekundach. Dugo sceny
wynosi minimalnie jedn sekund. Naley nacisn klawisz Enter,
aby potwierdzi wprowadzenie.
Wywietlanie scen
Aby wywietli katalog scen dla okrelonego pliku wideo, naley
wybra opcj Poka sceny z menu kontekstowego lub wybra klip,
a nastpnie klikn przycisk Widok scen Widok scen , ktry
pojawia si na dole po prawej stronie Biblioteki.

Widok sceny jest tymczasowym trybem wywietlania.
Pomaraczowy pasek w grnej czci przegldarki informuje o tym,
e wczony jest widok sceny. Po prawej stronie paska znajduje si
przycisk x, ktry umoliwia wyczenie tego trybu. Ponowne
kliknicie narzdzia Widok scen wywoa taki sam efekt.
Pojedynczy plik wideo moe zawiera wiele scen. Edycja

tak podzielonego materiau jest znacznie atwiejsza ni w
przypadku, gdy materia jest traktowany jako pojedynczy
segment.
Podczas edycji klipy sceny zachowuj si identycznie jak inne klipy

wideo.
Rczne tworzenie scen

Aby podzieli plik wideo na poszczeglne sceny, naley wybra
opcj Poka sceny z menu kontekstowego zasobu lub klikn
przycisk Widok scen. Jeli plik nie zosta wczeniej podzielony przez
uytkownika, w tej chwili pojawi si w przegldarce jako pojedyncza
scena.
W narzdziu Odtwarzacz Biblioteki naley przej w klipie do kadej

sceny, w ktrej powinno nastpi przerwanie sceny, a nastpnie
naley klikn przycisk podziel scen. Wicej informacji mona
znale w punkcie Przyciski funkcji na stronie 50.
Usuwanie scen
Aby oprni ca list scen dla pliku wideo, naley wybra opcj
Wykrywanie scen > Usu sceny w menu kontekstowym zasobu.
Aby usun poszczeglne sceny, naley wybra co najmniej jedn

scen, a nastpnie nacisn klawisz Delete.
SmartMovie
Narzdzia SmartMovie s zintegrowanymi generatorami projektw,
ktre umoliwiaj automatyczne tworzenie pokazu slajdu lub filmu
na podstawie dostarczonych multimediw. Produkcja bdzie
zawiera animowane przejcia, pen ciek dwikow oraz
atrakcyjne efekty wizualne.
W dolnej czci Biblioteki naley klikn opcj

SmartMovie.
Aby rozpocz, naley wybra z Biblioteki seri zdj (lub innych

obrazw) lub plikw wideo. Muzyka moe pochodzi z zasobw
dwiku cyfrowego w bibliotece lub mona opracowa na
poczekaniu ciek dwikow za pomoc narzdzia ScoreFitter.
Mona zaakceptowa przygotowany materia lub dopracowa go

rcznie, w zalenoci od preferencji. Jeli efekt kocowy jest
zadowalajcy, wystarczy kilka klikni, aby nagra materia na
dysku lub zapisa jako plik, ktry nastpnie mona wykorzysta do
innych celw, np. zamieci w Internecie.

Panel narzdzia SmartMovie wysuwa si w oknie od spodu.
Zawiera on trzy panele podrzdne. Skrajny lewy panel zawiera
informacje na temat narzdzia SmartMovie oraz wskazwki
dotyczce zalecanej liczny plikw do wykorzystania. rodkowy
panel podrzdny to miejsce przechowywania z pojemnikami na
zdjcia i inne obrazy (u gry) oraz materiay audio. Prawy panel
podrzdny zawiera elementy sterujce umoliwiajce dostosowanie
pokazu.
Dodawanie multimediw
Aby doda multimedia do produkcji, naley przecign je z
przegldarki do grnego pojemnika w obszarze przechowywania.
Naley przecign miniatury w obszarze przechowywania, aby
uzyska odpowiednie uporzdkowanie elementw. Naley
kontynuowa dodawanie nastpnych elementw, a zostanie
osignity zamierzony efekt.
Aby doda muzyk, naley przecign co najmniej jeden plik

dwikowy do dolnego pojemnika w obszarze przechowywania.
Mona rwnie klikn przycisk klucza wiolinowego w lewym
dolnym rogu pojemnika audio, aby utworzy ciek dwikow w
narzdziu Scorefitter.
Gdy multimedia s dodawane, czny czas trwania materiau

rdowego jest wywietlany w grnym lewym rogu pojemnika.
Niekoniecznie jest to dugo ostatecznego filmu.
Podgld, edycja i eksportowanie

Gdy multimedia s ju na miejscu, naley klikn przycisk Podgld
na pasku stopki pod narzdziem. Projekt zostanie utworzony i
przedstawiony w oknie podgldu. W razie potrzeby mona wrci do
ustawie w celu zmodyfikowania wybranych multimediw.
Kliknicie przycisku Podgld spowoduje automatyczne zapisanie
wybranych multimediw w kolekcji o nazwie Najnowsza
inteligentna kreacja. Jeli uytkownik zamierza korzysta jeszcze
z tego grupowania zasobw, naley zmieni nazw kolekcji, aby nie
dopuci do jej zastpienia podczas kolejnego przejcia do
podgldu SmartMovie.
Faza analizy procesu generowania filmu SmartMovie moe

troch potrwa, jeli materia jest analizowany po raz
pierwszy. Pene renderowanie projektu, z postpem
wskazywanym przez zacienienie na podziace czasowej
narzdzia Odtwarzacz, moe wprowadzi dodatkow
zwok w udostpnieniu w peni szczegowego podgldu.
Przycisk Edytuj umoliwia przeniesienie produkcji na o czasu

Edytora filmu w celu przeprowadzenia szczegowej edycji. Dobrym
pomysem jest sprawdzenie, czy ustawienia wideo osi czasu s
zgodne z wymaganiami pokazu. Przycisk ustawie wideo na panelu
ustawie zapewnia do nich dostp. Patrz rwnie O czasu
projektu na stronie 76.
Gdy prezentacja odpowiada wymaganiom uytkownika, naley

klikn przycisk Eksportuj, aby nagra dysk lub utworzy plik w
celu przesania.
Obszar przechowywania
Zdjcia w grnym pojemniku s wywietlane jako ikony, a pliki
muzyczne i dwikowe w dolnym zbiorniku pojawiaj si jako
wiersze tekstu przedstawiajce nazw pliku i czas trwania kadego

zasobu. Oba pojemniki umoliwiaj wybr wielu elementw, zmian
kolejnoci za pomoc metody przecignij i upu oraz maj menu
kontekstowe z dwoma poleceniami:
Usu zaznaczone: Zaznaczone multimedia s usuwane z produkcji

SmartMovie. S one nadal dostpne w Bibliotece do innych
zastosowa. (Skrt: Usu.)
Otwrz edytor: To polecenie umoliwia otwarcie narzdzia

Korekcje Edytora zdj lub Edytora audio. Wszelkie wykonane
modyfikacje multimediw maj zastosowanie wycznie w obrbie
produkcji SmartMovie. (Skrt: dwukrotne kliknicie).
Ustawienia narzdzia SmartMovie

Ustawienia w tym panelu podrzdnym umoliwiaj dostosowywanie
produkcji SmartMovie.
Wprowadzone ustawienia zostan uyte przy tworzeniu nastpnej

produkcji. Przycisk ustawie wideo umoliwia skonfigurowanie opcji
osi czasu, ktre bd zastosowane, jeli produkcja zostanie
przeniesiona do Edytora filmu. Przycisk wyczy projekt umoliwia
usunicie wszystkich multimediw z projektu i powrt do ustawie
domylnych.
Tytu: Naley wprowadzi podpis, ktry zastanie uyty jako gwny
tytu filmu.
Dugoci klipu: Tempo wywietlania obrazu filmu wzrasta wraz ze

skracaniem dugoci klipu. Aby uy oryginalnej dugoci zasobu,
naley wybra opcj Maks.
Panoramowanie i powikszanie: Zaznaczenie tej opcji spowoduje

oywienie prezentacji za pomoc symulowanych ruchw kamery.
Dopasuj obraz: T opcj naley zaznaczy, aby powikszy

materia, ktry jest zbyt may dla formatu klatki projektu.
Gono wideo: Umoliwia ustawienie gonoci oryginalnego

dwiku w wykorzystywanych segmentach wideo. Jeli cieka
dwikowa ma jedynie zawiera muzyk w tle, naley ustawi
warto zero.

Rozdzia 3: Edytor filmu
Edytor filmu jest gwnym ekranem edycji programu Pinnacle
Studio do tworzenia filmw cyfrowych. Edytor wsptworz trzy
podstawowe elementy:
Biblioteka w kompaktowej formie zapewnia dostp do zasobw

projektowych.
O czasu umoliwia organizowanie zasobw jako klipw w

ramach schematycznego odzwierciedlenia produkcji.
Odtwarzacz umoliwia podgld zasobw Biblioteki przed

dodaniem ich do projektu. Pozwala on rwnie na wywietlanie
w razie potrzeby klatka po klatce faktycznego wygldu kadego
fragmentu produkcji (z punktu widzenia odbiorcw) po
wyeksportowaniu materiau (zapisaniu jako plik, nagraniu na dysk,
przesaniu do urzdzenia lub wczytaniu na stron internetow).
Oprcz Biblioteki, osi czasu projektu i narzdzia Odtwarzacz w

oknie Edytora filmu dostpnych jest wiele rnorodnych narzdzi i
paneli do tworzenia i edycji tytuw, dodawania efektw i innych
celw.
Biblioteka kompaktowa
Widok kompaktowy Biblioteki, ktra wykorzystuje lew grn cz
ekranu Edytora filmu, stanowi zasadniczy modu rodowiska edycji.
Podczas przeczania si pomidzy Bibliotek i Edytorem filmu
mona zauway, e ta sama karta lokalizacji jest wybrana w
Rozdzia 3: Edytor filmu 71

przypadku obu widokw oraz wywietlane s te same zasoby
Biblioteki.
W celu uatwienia nawigacji w niewielkim oknie Biblioteki mona

skorzysta z umieszczonych u gry kart lokalizacji z ikonami
wskazujcymi rodzaj zawartoci, ktra jest wywietlana w
przegldarce po klikniciu karty. Aby wywietli inn cz
Biblioteki, naley klikn trjkt rozwijania/zwijania znajdujcy si
obok ikony. Umoliwia on otwarcie drzewa folderw, z ktrego
mona uzyska dostp do dowolnego zasobu Biblioteki.
Wyszukiwanie zasobw z uyciem rozwijanego Nawigatora

w Bibliotece kompaktowej.

Dziki Bibliotece kompaktowej i osi czasu w tym samym oknie
dodawanie zasobw do filmu staje si banalnie proste: wystarczy
przecign wymagane elementy z przegldarki Biblioteki na o
czasu projektu.
Wywietlanie podgldu w edytorach projektw

Odtwarzacz moe by obsugiwany w trybie pojedynczego lub
podwjnego podgldu. Aby przecza si pomidzy trybami,
naley klikn przycisk Tryb podgldu w prawym grnym rogu
narzdzia Odtwarzacz.
Odtwarzacz w trybie pojedynczego podgldu. Mona

wybra opcj podgldu rdo (Biblioteka) lub materia z osi
czasu.

Tryb pojedynczego podgldu zapewnia oszczdno miejsca na
ekranie poprzez wywietlanie tylko jednego podgldu narzdzia
Odtwarzacz. Karty rdo i O czasu nad narzdziem Odtwarzacz
wskazuj, jakiego rodzaju materia jest wywietlany: z Biblioteki czy
osi czasu, i pozwalaj na przeczanie z jednej karty do drugiej.
Odtwarzacz w trybie podwjnego podgldu. Podgldy

umieszczone obok siebie umoliwiaj przegldanie
Biblioteki i wywietlanie biecej klatki filmu.
W trybie podwjnego podgldu materia typu rdo (z Biblioteki)

jest wywietlany w podgldzie z lewej strony, a materia z osi czasu
z prawej strony, przy czym kady podgld zawiera wasne elementy
sterujce odtwarzania. Widok podwjny pozwala na atwiejsze
zlokalizowanie zasobw Biblioteki, ktre bd najlepiej pasowa do
filmu, poniewa biece materiay i materiay, ktre ewentualnie
mog zosta doczone, s wywietlanie jednoczenie.

Cz ekranu Edytora filmw obejmujca: u gry z lewej
strony niewielki widok Biblioteki, u gry z prawej strony
(widoczny czciowo) Odtwarzacz, a u dou o czasu.
Edycja dysku
Jeli uytkownik planuje przygotowa film na dysku DVD z
interaktywnymi menu, na pewnym etapie bdzie musia skorzysta
ze specjalnych funkcji Edytora dysku. Edytor zapewnia te same
funkcje edycji osi czasu co Edytor filmu, ale pozwala rwnie
tworzy i obsugiwa menu dysku, za pomoc ktrych uytkownicy
mog porusza si po przygotowanym materiale.
Program Pinnacle Studio pozwala pynnie przerobi film na projekt

dysku na dowolnym etapie opracowywania materiau, w zwizku z
czym rozpoczcie pracy w Edytorze filmu jest dobrym pomysem,
nawet jeli projekt bdzie ostatecznie (zamiast lub obok innych

opcji) udostpniony na dysku DVD. W Rozdziale 9: Projekty dyskw
mona znale informacje na temat specjalnych funkcji
przeznaczonych do tworzenia dyskw. Inne aspekty edycji osi czasu
zostay omwione w tym rozdziale oraz kolejnych.
Tworzenie pokazw slajdw

Oprcz produkcji wideo kadego typu (filmw) Edytor filmu (oraz
Edytor dysku) moe by uywany do tworzenia zoonych pokazw
slajdw i prezentacji skadajcych si z obrazw nieruchomych. W
obu przypadkach zastosowanie maj te same techniki edycji.
O czasu projektu
O czasu jest miejscem, w ktrym odbywa si tworzenie filmu
przez dodawanie zasobw wideo, audio i zdj z Biblioteki, przez
edycj i przycinanie tych materiaw rdowych oraz przez
oywianie ich za pomoc przej, efektw i innych ulepsze.
O czasu podstawy
O czasu skada si z wielu cieek (tylu, ile jest wymagane) w
ukadzie pionowym. cieki w grnej czci podczas ogldania
znajduj si bliej pocztku, a ich nieprzezroczyste czci
zasaniaj cieki znajdujce si poniej.
Podstawow czynnoci w zakresie tworzenia filmu jest

przeciganie zasobw z Biblioteki na ciek osi czasu, gdzie s
one nazywane klipami. Po przewiczeniu mona szybko
przygotowa zgrubn edycj filmu. Wystarczy umieci
podstawowe zasoby multimedialne w odpowiednich miejscach na
osi czasu.

Po lewej stronie osi czasu znajduj si nagwki cieek z
wieloma elementami sterujcymi dla kadej cieki:
przycisk kdki, nazwa cieki oraz przyciski monitorowania
wideo i audio cieki. W tym przypadku biec domyln
ciek jest cieka Gwna.
Nagwek cieki: Po lewej stronie kadej cieki znajduje si

obszar nagwka, ktry zapewnia dostp do funkcji takich ja
wyczanie monitorowania wideo lub audio w przypadku danej
cieki.
Domylna cieka: Jedna cieka jest wyrniona janiejszym

kolorem ta i oznaczona pomaraczowym paskiem po lewej stronie
nagwka cieki. Jest to cieka domylna. Peni ona szczegln
rol w okrelonych procedurach edycji, np. cieki docelowej w
przypadku czynnoci wklejania. Aby ustawi inn ciek jako
domyln, wystarczy klikn jej nagwek.
Biece pooenie na osi czasu odpowiada klatce wideo

wywietlanej w narzdziu Odtwarzacz pracujcym w trybie osi
czasu. Biece pooenie jest oznaczone pionow czerwon lini,
ktra w dolnej czci ma przecigany uchwyt suwaka. Inna pionowa
linia oznacza to samo pooenie w Nawigatorze.

Pasek narzdzi
Nad ciekami znajduje si pasek narzdzi osi czasu, ktry
udostpnia wiele zestaww narzdzi do edycji. (W Edytorze dysku
pasek narzdzi obejmuje rwnie narzdzia przeznaczone
wycznie do tworzenia dysku).
Nawigator
Nawigator to dodatkowy panel nawigacyjny, ktry mona odkry lub
ukry przez kliknicie jego ikony w module wyboru narzdzi
nawigacji znajdujcym obok lewego koca paska narzdzi osi
czasu.
Penej szerokoci pasek jest wywietlany tu pod paskiem narzdzi.

Przedstawia widok z lotu ptaka caego projektu w pomniejszeniu. W
Nawigatorze paski reprezentujce klipy maj te same kolory co o
czasu, z wyjtkiem paska reprezentujcego wybrany klip, ktry jest
pomaraczowy. Kliknicie w Nawigatorze umoliwia szybkie
przejcie do dowolnej lokalizacji osi czasu.

Cz paska Nawigatora przestawiajca biece pooenie
(pionowa linia po lewej) oraz moliwe do przecigania
przezroczyste okno widoku.
Szary prostokt obejmujcy cz ekranu Nawigatora (okno

widoku) wskazuje sekcj filmu, ktra jest widoczna na ciekach osi
czasu.
Aby zmieni widoczn cz filmu, naley klikn i przecign

poziomo obszar okna widoku. O czasu bdzie przewija si
rwnolegle do czynnoci przecigania. W zwizku z tym, e nie
zmienia si pooenie osi czasu, moe to spowodowa zniknicie
suwaka z widoku.
Powikszenie
Aby zmieni poziom powikszenia osi czasu, naley klikn i
przecign poziomo na podziace czasu wzdu dolnej krawdzi
osi czasu lub przecign boki okna widoku. Zalet pierwszej
metody jest to, e pooenie ekranu odtwarzania zawsze pozostaje
czytelne, co moe uatwi orientacj po powikszeniu.
Aby zmieni powikszenie samego Nawigatora, naley uy

przyciskw plusa i minusa bezporednio po prawej stronie.
Dwukrotne kliknicie okna widoku spowoduje wyregulowanie

powikszenia Nawigatora i osi czasu, tak aby cay film mieci si w
oknie Edytora filmu.

Seria uj
Monta filmu moe si wiza z operowaniem wieloma zdjciami i
klipami wideo, jak rwnie podejmowaniem decyzji o miejscu
umieszczeniu tytuu, montau i in. W narzdziu Seria uj klipy na
jednej ciece filmu s przedstawiane w postaci sekwencji ikon,
dziki ktrym natychmiast wida, jakie elementy i gdzie s
umieszczone. Aby wybra, ktra cieka ma by widoczna w
narzdziu Seria uj, naley uy przycisku cze serii uj w
nagwku cieki.
Do filmu mona dodawa dowolne zdjcia, materiay wideo i audio,

projekty, montae oraz tytuy poprzez przecignicie ich do
narzdzia Seria uj. Tam mona je uporzdkowa wedle wasnego
uznania lub usun z projektu.
Rne typy klipw s reprezentowane w narzdziu Seria uj za

pomoc ikon o odmiennych kolorach. Na przykad zdjcia i materiay
wideo s wyrnione niebieska ramk, a projekty szar. Podobnie jak
na osi czasu, klipy z efektami maj u gry purpurow lini, a klipy z
korekcjami zielon. Kolorowy pasek czy ikon narzdzia Seria
uj z pooeniem klipu na osi czasu. Luka na osi czasu jest
odzwierciedlana w luce w narzdziu Seria uj. Po zapoznaniu si z
kolorowymi oznaczeniami mona atwo zwizualizowa struktur filmu.

W narzdziu Seria uj wywietlana jest sekwencja ikon
reprezentujcych zawarto jednej cieki. Efekty
(purpurowy) i korekcje (zielony) s wskazane u gry ikony.
Dugo klipu jest przedstawiona na dole.
Przestrze poniej paska narzdzi, w ktrej pojawia si seria uj,

jest zajmowana rwnie przez narzdzie Nawigator (oraz w
Edytorze dysku przez narzdzie Lista menu). To, ktre narzdzie
jest widoczne, zaley od ustawie moduu wyboru narzdzi
nawigacji znajdujcego si obok lewego koca paska narzdzi osi
czasu.
Nawigacja w narzdziu Seria uj

Aby przewin obraz do czci, ktra nie jest widoczna w narzdziu
Seria uj, naley zatrzyma kursor nad obszarem narzdzia, a
pokae si kursor w postaci doni. Nastpnie naley klikn lewy
przycisk i przecign narzdzie. Szybkie przecignicie mysz i
zwolnienie przycisku wywoa krtkie przewijanie ekranu narzdzia
Seria uj, a nastpnie ruch zamiatajcy.
Ewentualnie mona zatrzyma kursor nad narzdziem Seria uj i

uy kka myszy do przewijania lub strzaek na kocach narzdzia.

Edytowanie za pomoc narzdzia Seria uj
Cho wikszo czynnoci edycyjnych jest przeprowadzana na
ciekach osi czasu, narzdzie Seria uj jest rwnie wyposaone
w pewne funkcje edycyjne. Na przykad efekty mona dodawa do
klipu bezporednio w narzdziu Seria uj poprzez przecignicie i
upuszczenie efektu na klip. W menu kontekstowym klipu znajduje
si ten sam zestaw polece, jaki mieci si na osi czasu. Wszelkie
czynnoci edycyjne wykonywane w narzdziu Seria uj s
natychmiast odzwierciedlane na osi czasu i odwrotnie.
Dodawanie klipw: Zdjcia, materiay wideo, klipy audio, projekty,

montae czy tytuy mog by dodawane do projektu w prosty
sposb poprzez przecignicie ich z Biblioteki do narzdzia Seria
uj. Bdzie widoczna linia wstawiania wskazujca miejsce
umieszczenia nowego klipu. Jednoczenie mona wybra i wstawi
wiksz liczb klipw.
Wstawianie i zamiana klipw: Aby wstawi materia pomidzy

klipy znajdujce si ju w narzdziu Seria uj, naley przecign
nowy klip tak, aby nastpio naoenie prawej krawdzi na plik
poprzedzajcy. Po pojawieniu si linii wstawiania i utworzeniu
miejsca nowy klip upuszcza si w powstaej luce.
Aby zamieni klipy, naley przecign nowy klip na ten, ktry ma

by zastpiony. Pojawi si linia wstawiania, a starszy klip zostanie
podwietlony w celu wskazania waciwego pooenia. Nowy klip
musi by tego samego typu co poprzedni. Na przykad klip wideo nie
moe by zastpiony przez klip zdjciowy lub audio.

Wybr klipw: Aby wybra klip, naley klikn jego ikon.
Pomaraczowe obramowanie wskazuje wybranie elementu. Suwak
osi czasu zostanie przemieszczony na pocztek wybranego klipu, a
midzy klipem z narzdzia Seria uj i jego odpowiednikiem na osi
czasu pojawi si kolorowy pasek czcy. Jeli pooenie
wybranego klipu na osi czasu znajduje si poza ekranem, zostanie
przesunite tak, aby znalazo si w widoku.
Wyboru wielu klipw dokonuje si za pomoc klawiszy Shift i Ctrl

zgodnie z zasadami obowizujcymi w systemie Windows.
Zmiana kolejnoci klipw: Aby przenie klip, naley klikn klip

w celu jego zaznaczenia, a nastpnie przecign go w nowe
pooenie. W razie potrzeby ekran narzdzia Seria uj zostanie
przewinity, aby wywietli klip w nowym pooeniu.
Zmiana rozmiaru
Wysoko osi czasu wraz z powizanymi proporcjami Biblioteki i
narzdzia Odtwarzacz mog by wyregulowane za pomoc
uchwytu zmiany rozmiaru w formie odwrconej litery T na rodku
ekranu.
Aby ustawi wysoko poszczeglnych cieek osi czasu, naley

przecign i wyregulowa linie separatora pomidzy nagwkami
cieek po lewej stronie. Jeli rozmiar pionowy wszystkich cieek
wykracza poza dostpny obszar wywietlania, pasek przewijania po
prawej stronie umoliwi wybranie cieek, ktre maj pozosta
widoczne.
Ustawianie wysokoci narzdzia Seria uj (gdy jest widoczne)

poprzez przecignicie poziomego separatora w kierunku pionowym
wzdu dolnej krawdzi narzdzia. Wicej informacji mona znale
w punkcie Modu wyboru narzdzi nawigacji na stronie 86.

Pasek narzdzi osi czasu
Pasek narzdzi nad osi czasu Edytora filmw oferuje rne
ustawienia, narzdzia i funkcje, ktre maj zastosowanie do osi
czasu i edycji osi czasu. S one opisane w kolejnoci od lewej do
prawej.
Dostosowywanie paska narzdzi

Pasek narzdzi osi czasu moe zawiera liczne przyciski
uatwiajce edycj. Jeden z zestaww przyciskw jest dostpny w
Edytorze filmu, a nieco wikszy zestaw w Edytorze dysku. Przycisk
Dostosuj pasek narzdzi pooony skrajnie z lewej strony
pozwala na wybr podzbioru, ktry ma by wywietlany.
Panel dostosowywania paska narzdzi ze wszystkimi

dostpnymi przyciskami wybranymi na ekranie.
Kliknicie przycisku powoduje wywoanie panelu, na ktrym

wszystkie pozostae przyciski paska narzdzi mog by
indywidualnie ustawiane jako ukryte lub widoczne. Szare
oznaczenia obok przycisku Ustawienia osi czasu i kilku innych
wskazuj, e te przyciski nie s opcjonalne i bd wywietlane w
odpowiednich momentach. Zaznaczanie i usuwanie zaznaczenia
opcjonalnych przyciskw umoliwia uzyskanie preferowanej

konfiguracji paska narzdzi. Ewentualnie mona zaznaczy pole
Wybierz wszystko, aby wywietli wszystkie przyciski.
Niektre z polece wywoane za pomoc przyciskw maj take

skrty klawiaturowe. Skrty dziaaj bez wzgldu na to, czy przyciski
s widoczne. (Wicej informacji zawiera Zacznik D: Skrty
klawiaturowe na stronie 503).
Ustawienia osi czasu

Domylnie ustawienia osi czasu s kopiowane z pierwszego klipu
wideo, ktry zosta dodany do osi czasu. Jeli zapewni to
odpowiednie rezultaty, dalsze zmiany nie bd ju konieczne.
Jeli wymagana jest zmiana podstawowych waciwoci projektu,

naley klikn przycisk Mechanizm , aby otworzy panel
ustawie osi czasu i skonfigurowa podane ustawienia.
Proporcja: Naley wybra wywietlanie w formacie 4 x 3 lub 16 x 9.
Obrazowanie: Naley wybra opcj Zwyke (2D) lub

Stereoskopowe (3D).
Rozmiar: Naley wybra rozdzielczoci w pikselach HD i SD

dostpne dla danego wspczynnika proporcji.
Szybko klatek: Naley wybra spord opcji szybkoci klatek,

zachowujc spjno z innymi ustawieniami.
Te ustawienia mona zmieni w dowolnym czasie podczas pracy

nad projektem, ale naley pamita, e zmiana szybkoci klatek
moe spowodowa lekkie przesunicie si klipw na osi czasu,
poniewa zostan one dostosowane do nowych obramowa klatki.

Materia wideo, ktry nie jest zgodny z wybranymi ustawieniami
projektu, zostanie automatycznie przekonwertowany w chwili
umieszczania na osi czasu. Jeli tworzony jest film stereoskopowy,
mona uy materiau 2D, ale bdzie to materia o wygldzie
dwuwymiarowym, bo widok prawego i lewego oka bdzie
identyczny. Materiau 3D mona uy na osi czasu 2D, bdzie
jednak pokazywany tylko kana lewostronny.
Jeli uytkownik chce wybra konkretny standard wideo dla swoich

projektw, zamiast polega na procedurze okrelania waciwoci
na podstawie pierwszego dodanego klipu, naley otworzy stron
Ustawienia projektu ustawie aplikacji. Patrz Ustawienia projektu
na stronie 417.
Modu wyboru narzdzi nawigacji

Przestrze pod paskiem narzdzi moe by zajta przez narzdzie
Nawigator lub Seria uj, ewentualnie pozostawiona pusta.
(W Edytorze dysku jest jeszcze trzecia moliwo Lista menu).
Modu wyboru narzdzi nawigacji obejmuje list rozwijan, ktra
umoliwia wybr narzdzia wywietlanego w tym obszarze.
Kliknicie ikony moduu wyboru powoduje przeczenie widocznoci

samego obszaru.
Wicej informacji o tych narzdziach nawigacji mona znale w

punktach Nawigator na stronie 78 i Seria uj na stronie 80.

Mikser audio
Ten przycisk otwiera rozszerzony obszar sterowania
audio z narzdziami regulacji gonoci oraz dostpem do
narzdzia panoramowania dwiku przestrzennego.
Scorefitter
Narzdzie Scorefitter jest zintegrowanym generatorem
muzyki programu Pinnacle Studio, udostpniajcym
bezpatnie indywidualnie opracowan muzyk, ktra jest
dopasowana pod wzgldem czasu trwania do tworzonego filmu.
Patrz Scorefitter na stronie 297.
Tytu
Przycisk Tytu powoduje otwarcie Edytora tytuw. Jeli
aden z wielu dostarczonych tytuw nie odpowiada
wymaganiom, mona utworzy wasny tytu. Patrz
Rozdzia 7: Edytor tytuw na stronie 221.
Narracja
Narzdzie narracji umoliwia nagrywanie komentarzy lub
innych treci audio na ywo podczas odtwarzania filmu.
Patrz Narzdzie Narracja na stronie 299.
Wyciszanie dwiku ta
Opcja Wyciszanie dwiku ta suy do automatycznego
obniania poziomu dwiku cieki, co zapewnia lepsz
syszalno innej cieki. Wicej informacji zawiera
Korzystanie z opcji Wyciszanie dwiku ta w celu automatycznego
dostosowania natenia dwiku na stronie 301.

Edytor nagra z wielu kamer
Edytor nagra z wielu kamer to obszar roboczy, ktry
pozwala tworzy profesjonalne kompilacje materiaw
wideo z nagra prezentujcych zdarzenia zarejestrowane
na rnych kamerach i z rnych perspektyw. Wicej informacji
zawiera Rozdzia 14: Edycja nagra z wielu kamer na stronie 427.
yletka
Aby rozdzieli jeden klip lub kilka klipw w pooeniu linii
odtwarzania, naley klikn przycisk yletki. Ta operacja
nie spowoduje usunicia materiau, ale kady powizany
klip zostanie podzielony na dwa klipy, ktre bdzie mona
przetwarza oddzielnie w zakresie przycinania, przenoszenia,
dodawania efektw itp.
Jeli na linii odtwarzania znajduj si zaznaczone klipy, tylko te klipy

bd rozdzielone. Obie czci tych klipw pozostan zaznaczone
po rozdzieleniu.
Jeli na linii odtwarzania nie ma adnych klipw, wszystkie przecite

przez lini klipy zostan rozdzielone, a czci po prawej stronie
bd zaznaczone, aby uatwi usunicie w razie potrzeby.
Zablokowane cieki s wykluczone z czynnoci rozdzielania.
Kosz na mieci
Kliknicie kosza na mieci spowoduje usunicie
wszystkich zaznaczonych elementw z osi czasu. Wicej
informacji na temat wpywu tej czynnoci na inne klipy osi
czasu mona znale w punkcie Usuwanie klipw na stronie 105.

Migawka
Jeli podczas wywietlania podgldu materiau wideo na
osi czasu klatka ma by przechwycona jako nieruchomy
obraz, naley klikn przycisk Migawka. Zostanie
utworzone zdjcie obrazu aktualnie wywietlanego na podgldzie i
zapisane w folderze Migawka w grupie Zdjcia Biblioteki.
Uycie przycisku Migawka na osi czasu to szybki sposb na

przechwycenie klatki. Wiksz kontrol zapewnia narzdzie
Migawka w Edytorze wideo. Wicej informacji o narzdziu Migawka
mona znale w punkcie Migawka na stronie 168.
Znaczniki
Funkcje dostpnych tutaj znacznikw s takie same jak w
przypadku znacznikw dostpnych w edytorach
multimediw do obsugi materiau wideo i audio. Patrz
Znaczniki na stronie 165.
Znaczniki osi czasu nie s doczane do okrelonego klipu, lecz

nale do zespolonego sygnau wizyjnego w oznaczonym punkcie.
Znaczniki zmieniaj pooenie podczas edycji osi czasu jedynie
wtedy, gdy zaznaczenie klipu obejmuje wszystkie cieki w punkcie
zaznaczenia i adna cieka nie jest zablokowana.
Tryb przycinania
Aby otworzy punkt przycinania, naley umieci suwak
osi czasu w pobliu miejsca, w ktrym ma nastpi
przycinanie, i klikn przycisk tryb przycinania. Ponowne
kliknicie powoduje zamknicie trybu przycinania. Wicej informacji
mona znale w punkcie Przycinanie na stronie 109.

Przejcia o dynamicznej dugoci
Gdy przejcie jest dodawane do osi czasu, otrzymuje
zwykle domyln dugo z konfiguracji. Kliknicie tego
przycisku umoliwi zastpienie domylnej dugoci inn
wartoci. Gdy przycisk jest podwietlony, czas trwania przejcia
mona ustawi poprzez przecignicie kursora myszy w praw lub
lew stron w chwili umieszczania przejcia na klipie. Wicej
informacji o przejciach mona znale w punkcie Przejcia na
stronie 128.
Przyciganie magnetyczne
Tryb magnesu uatwia wstawianie klipw podczas
przecigania. Gdy tryb jest wczony, klipy s
magnetycznie przycigane przez inne elementy na osi
czasu, gdy zostanie pomidzy nimi osignita okrelona minimalna
odlego. Funkcja ta eliminuje niepotrzebne i czsto
niezauwaalne odstpy pomidzy elementami, ktre w przeciwnym
razie czsto wystpowayby na etapie edycji. Jeli za uytkownik
celowo chce uzyska takie odstpy, naley wyczy t funkcj, aby
uzyska zamierzony efekt.
Edycja klatki kluczowej gonoci

Przycisk edycji klatki kluczowej gonoci suy do
przeczania edycji na poziomie klatki kluczowej dwiku
klipu. Gdy przycisk jest nacinity, zielony obrys gonoci
na kadym klipie osi czasu bdzie umoliwia edycj. W tym trybie
mona dodawa do obrysu punkty sterujce, przeciga sekcje
obrusy oraz wykonywa inne czynnoci. Gdy przycisk jest
wyczony, klatki kluczowe gonoci s zabezpieczone przed
modyfikacj.

Otwarcie miksera audio powoduje automatyczne aktywowanie
przycisku.
Przewijanie audio
Domylnie dwik danego projektu mona odsuchiwa
jedynie podczas odtwarzania w podgldzie. Przycisk
przewijania audio na pasku narzdzi osi czasu umoliwia
podgld audio nawet podczas przewijania filmu poprzez
przeciganie elementw sterujcych przewijania osi czasu.
Kko przewijania narzdzia Odtwarzacz rwnie obsuguje

przewijanie audio.
Tryb edycji
Przecznik trybu edycji w prawym skrajnym pooeniu paska
narzdzi osi czasu decyduje o zachowaniu innych klipw podczas
wprowadzania zmian edycyjnych. Materia po lewej stronie punktu
edycji w adnym razie nie jest modyfikowany na skutek edycji osi
czasu, w zwizku z czym te ustawienia dotycz jedynie materiau
znajdujcego si po prawej stronie od punktu edycji.
Dostpne s trzy tryby edycji: smart, wstawianie i zastpowanie.

Domylnym trybem jest smart, w przypadku ktrego program
Pinnacle Studio dobiera odpowiedni strategi wstawiania,
zastpowania lub bardziej zoonej czynnoci, z uwzgldnieniem
okrelonego kontekstu.

Tryb Smart jest przeznaczony do zachowania moliwie jak
najwikszej synchronizacji pomidzy ciekami osi czasu. W
przypadku edycji wielociekowej klipy najczciej maj powizania
pionowe i poziome. Jeli na przykad uytkownik precyzyjnie
dopasowywa fragmenty obrazu z fragmentami muzyki, na pewno
nie chciaby ponownie dopasowywa tego materiau po
przeprowadzeniu dodatkowych czynnoci edycji.
Tryb wstawiania nigdy nie powoduje usunicia innego materiau:

inne klipy na ciece s przesuwane przed wstawieniem nowego
materiau. Opcja ta rwnie automatycznie usuwa wolne
przestrzenie powstae na skutek przeniesienia materiau. Ingerencja
nastpuje jedynie na ciece docelowej. Wszelkie wczeniejsze
synchronizacje z innymi ciekami po prawej stronie punktu edycji
zostan utracone.
Wstawianie jest najbardziej przydatne na wczesnych etapach

projektu podczas gromadzenia i ukadania klipw na osi czasu.
Ten tryb gwarantuje, e aden materia nie zostanie utracony, i
znacznie uatwia zmian ukadu klipw oraz ich sekwencji.
Na pniejszych etapach, gdy struktura projektu osiga posta

ostateczn i uytkownik rozpocz ju precyzyjn synchronizacj
materiau na poszczeglnych ciekach, tryb wstawiania jest ju
mniej przydatny. Waciwoci, ktre stanowi atuty na
pocztkowych etapach (efekt falowania) w fazie finalizacji s
niepodane. W takiej sytuacji stosowany jest tryb zastpowania.
Zastpowanie bezporednio wpywa jedynie na zaznaczone klipy.

Zmiana dugoci lub pooenia klipu w trybie zastpowania
spowoduje zastpienie ssiednich klipw (w przypadku wyduenia)
lub pozostawienie wolnych przestrzeni (w przypadku skrcenia).
Czynno ta natomiast nigdy nie zakci synchronizacji
poszczeglnych cieek.

Tryb alternatywny
Tryb edycji smart dziaa na zasadzie przewidywania intencji
uytkownika program stara si ustali, czy materia ma by
wstawiony, ma zastpi istniejcy lub czy naley zastosowa
bardziej zoone tryby edycji. Najczciej zachowanie tego trybu jest
zgodne z zamierzeniami uytkownika, ale mog rwnie wystpi
sytuacje, gdy naley decyzj podj samodzielnie.
Wiele dziaa wymaga zarwno wstawiania, jak i zastpowania, ale

inne warianty nie s moliwe. Tryb Smart wykorzystuje jedn lub
drug opcj, ale jeli uytkownik nie chce zastosowa wstawiania, z
reguy podan czynnoci jest zastpowanie (i odwrotnie). W
takim przypadku wystarczy zastpi domylne zachowanie trybu
smart.
Aby przej z trybu wstawiania do trybu zastpowania lub z trybu

zastpowania do trybu wstawiania, naley przytrzyma nacinity
klawisz Alt podczas wykonywania czynnoci edycji. Klawisz Alt
mona nacisn (lub zwolni) podczas konfigurowania edycji:
uwzgldniany jest stan klawisza w chwili kocowego zatwierdzania
czynnoci, np. w chwili upuszczenia przeciganych elementw na
osi czasu.
Ten sposb dziaa we wszystkich trybach edycji, wic zawsze

mona z niego korzysta. Jeli uytkownikowi nie odpowiada
aktualne zachowanie narzdzia, wystarczy anulowa lub cofn
czynno i ponowi prb z nacinitym klawiszem Alt.
W przypadku jednej czynnoci edycji osi czasu zastpowania

jednego klipu innym przy zachowaniu jego czasu trwania, efektw i
innych waciwoci podobn rol odgrywa klawisz Shift. Wicej
informacji mona znale w punkcie Zastpowanie klipu na
stronie 103.

Nagwek cieki osi czasu
W obszarze nagwka osi czasu znajduj si elementy sterujce,
ktre maj wpyw na ukad i organizacj cieek osi czasu. Funkcje
te zostay opisane w tym punkcie, natomiast funkcje audio
kontrolowane z nagwka osi czasu, takie jak gono cieki, s
opisane w punkcie Audio na osi czasu na stronie 285.
Obszar wszystkich cieek nad nagwkami cieki udostpnia

elementy sterujce podobne do elementw znajdujcych si w
nagwku kadej cieki, ale w tym przypadku skutki zmian s
globalne: maj one zastosowanie jednoczenie do wszystkich
cieek i zastpuj ustawienia poszczeglnych cieek.
cieka domylna
Pomaraczowa pionowa linia po lewej stronie nagwka cieki oraz
janiejszy odcie ta wskazuj ciek domyln. Stanowi ona
ciek docelow dla okrelonych funkcji, np. Wylij do i Wklej.
Nowo utworzone tytuy i utwory Scorefitter s rwnie umieszczane
na tej ciece. Wicej informacji mona znale w punktach
Wysyanie do osi czasu na stronie 103, Uywanie schowka na
stronie 122, Rozdzia 7: Edytor tytuw na stronie 221 i
Scorefitter na stronie 297.
Aby ustawi inn ciek jako domyln, wystarczy klikn dowolne

miejsce w obszarze nagwka cieki oprcz przycisku lub innego
elementu sterujcego.
Blokowanie
Naley klikn przyciski kdki, aby zabezpieczy ciek przed
niezamierzon edycj. Ten sam przycisk w obszarze wszystkich cieek
umoliwia wczenie tego zabezpieczenia w obrbie caego projektu.

cze serii uj
Seria uj to inny sposb przedstawiania cieki osi czasu. Po
otwarciu okna Seria uj pojawia si may przycisk cza serii uj
poniej przycisku kdki na wszystkich nagwkach cieek. Naley
klikn przycisk, aby wybra dan ciek jako t, ktra zostanie
podczona do okna Seria uj.
Nazwa cieki
W celu przeprowadzenia edycji nazwy cieki naley klikn jeden
raz nazw, aby przej do lokalnego edytora, lub wybra opcj
Edytuj nazw cieki z menu kontekstowego nagwka cieki.
Naley potwierdzi edycj klawiszem Enter lub anulowa j
klawiszem Esc.
Monitorowanie audio i wideo

Przyciski wideo i audio w nagwku cieki decyduj o tym, czy
materia wideo i audio danej cieki jest uwzgldniany w zbiorczym
wyprowadzeniu projektu. Przyciski te obsuguj wiele sytuacji edycji,
w ktrych umoliwiaj blokowanie wyprowadzenia co najmniej
jednej cieki w celu uatwienia podgldu. Te same przyciski w
obszarze wszystkich cieek umoliwiaj przeczanie
monitorowania audio i wideo w ramach caego projektu.
Dodatkowe funkcje cieki

Ponisze funkcje s dostpne w menu kontekstowym nagwka
cieki:
Nowa cieka: Now ciek mona wstawi nad lub pod istniejc
ciek.

Usu ciek: Usuwanie cieki i wszystkich klipw znajdujcych
si na niej.
Przenie ciek: Przecignicie nagwka cieki w gr lub w

d do pooenia nowej warstwy. Podczas przecigania jasna
pozioma linia pojawia si w przypadku prawidowego umieszczenia.
Kopiuj ciek: Przytrzymanie nacinitego klawisza Ctrl podczas

przenoszenia cieki spowoduje skopiowanie, a nie przeniesienie
cieki.
Rozmiar cieki: Menu kontekstowe zawiera cztery stae rozmiary

cieki (May, redni, Duy, Bardzo duy). Aby uzyska rozmiar
niestandardowy, naley przecign lini rozdzielajc pomidzy
nagwkami cieki w celu ustalenia wysokoci w sposb pynny.
Wywietl ksztaty fali: Przeczanie widoku ksztatu fali w

przypadku klipw audio.
Wicej informacji na temat funkcji audio osi czasu mona znale w

punkcie Audio na osi czasu na stronie 285.
Edycja filmw
Pierwszym krokiem sesji edycyjnej dowolnego filmu jest
przeniesienie projektu do Edytora filmu w celu umoliwienia
rozpoczcia pracy.
Aby rozpocz now produkcj: Z gwnego menu naley wybra

opcj Plik >Nowy > Film. Przed dodaniem pierwszego klipu naley
si upewni, czy format wideo osi czasu bdzie odpowiedni dla
danego projektu (patrz poniej).
Aby przeprowadzi edycj istniejcego filmu: Naley wybra

ostatni projekt w menu Plik > Ostatni, klikn opcj Plik > Otwrz,

aby odszuka projekt filmu, ktry ma by otwarty, lub zlokalizowa
film do otwarcia w folderze Biblioteki Projekty i klikn dwukrotnie
miniatur.
Jeli film jest przechowywany w postaci pakietu projektu, trzeba go

rozpakowa przed edycj. Naley znale projekt w grupie Projekty
programu Studio w Bibliotece i uy polecenia Rozpakuj pakiet
projektu w menu kontekstowym miniatury.
Miniatura pakietu projektu w Bibliotece z otwartym menu

kontekstowym. Po rozpakowaniu film pojawi si na osi
czasu projektu gotowy do edycji.
Ewentualnie mona klikn opcj Plik > Otwrz i wyszuka pakiet

projektu w Eksploratorze, wybierajc rozszerzenie Studio Project
Package (axx) w polu rozszerzenia pliku.
Po zakoczeniu rozpakowywania projekt jest dodawany do

Biblioteki i otwierany na osi czasu edytora projektu, na ktrej mona
go podda edycji w zwyky sposb.

Aby otworzy projekt programu Studio: Naley wybra opcj
Plik > Importuj poprzednie projekty programu Pinnacle Studio.
Naley pamita, e niektre funkcje projektu utworzonego w
poprzedniej wersji programu Pinnacle Studio mog by
nieobsugiwane w biecej wersji programu.
Aby zaimportowa projekt programu Studio dla iPada: Naley

wybra opcj Plik > Importuj projekty iPad App.
Ustawienia osi czasu

Aby rozpocz edycj nowego projektu, naley sprawdzi, czy
ustawienia formatu wideo projektu wspczynnik proporcji, tryb
2D lub 3D, rozmiar klatek oraz prdko odtwarzania s zgodne
z preferencjami. Na karcie Ustawienia projektu ustawie aplikacji
mona wybra opcj, aby te wartoci byy konfigurowane
automatycznie na podstawie pierwszego klipu dodanego do
projektu. Mona rwnie ustawi je rcznie. Wicej informacji na
temat konfigurowania automatycznego mona znale w punkcie
Ustawienia projektu na stronie 417. Instrukcje wprowadzania
ustawie projektu mona znale w punkcie Pasek narzdzi osi
czasu na stronie 84.
W zalenoci od ustawie osi czasu klipy w niektrych formatach

mog nie by odtwarzane od razu. Taka zawarto bdzie
automatycznie renderowana w odpowiednim formacie.
Wyznaczanie cieek
cieki osi czasu w programie Pinnacle Studio, z wyjtkiem
nielicznych przypadkw, nie odgrywaj specjalnej roli. Kady klip
moe by umieszczony na kadej ciece. Z czasem, gdy projekty
stan si bardziej zoone, pomocne okae si zachowanie pewnej
organizacji cieek oraz nadawanie im nazw zgodnie z penion

funkcj w filmie. Wicej informacji na temat waciwoci cieek
oraz sposobu ich edycji mona znale w punkcie Nagwek
cieki osi czasu na stronie 94.
Dodawanie klipw do osi czasu

Wikszo typw zasobw Biblioteki mona umieci na osi czasu
jako niezalene klipy. Te typy obejmuj klipy wideo i audio, zdjcia,
grafik, utwory Scorefitter, monta i tytuy. Mona nawet dodawa
wasne projekty filmw jako klipy zbiorcze, ktre zachowuj si tak
samo jak klipy wideo w danym projekcie. Jednak projekty dysku nie
mog by dodawane do osi czasu jako klipy zbiorcze, poniewa
wymagaj one cechy, ktrej klipy osi czasu nie obsuguj,
mianowicie interaktywnoci uytkownika.
Przeciganie i upuszczanie
Przeciganie i upuszczanie to najczciej wykorzystywana i

najwygodniejsza metoda dodawania materiau do projektu. Naley
klikn dowolny zasb w kompaktowym widoku Biblioteki Edytora
filmu i przecign go w dowolne miejsce na osi czasu.
W chwili przekraczania obszaru osi czasu podczas przecigania i

przechodzenia do cieki docelowej, naley zwrci uwag na
wygld pionowej linii pod wskanikiem myszy. Linia wskazuje
miejsce, w ktrym moe by wstawiona pierwsza klatka klipu w
chwili upuszczenia. Linia jest zielona, jeli upuszczenie klipu we
wskazanym miejscu bdzie prawidowe, lub czerwona, jeli
upuszczenie nie bdzie moliwe (np. ze wzgldu na to, e cieka
jest zabezpieczona).
Istnieje moliwo wstawienia na o czasu wielu klipw

jednoczenie. Wystarczy zaznaczy wybrane zasoby Biblioteki, a
nastpnie przecign jeden z nich na o czasu. Kolejno
pojawiania si klipw na ciece odpowiada ich kolejnoci w
Bibliotece (a nie kolejnoci ich zaznaczania).

Tryb magnesu: Domylnie tryb magnesu jest wczony. Uatwia to
wstawianie klipw, tak aby ich krawdzie byy odpowiednio
dopasowane. Nowy klip przycza si do okrelonych miejsc, takich
jak koniec klipu, lub do pozycji znacznika, tak jakby by przycigany
przez magnes w chwili, gdy wskanik myszy zbliy si do
potencjalnego miejsca docelowego.
Z drugiej strony uytkownik nie musi si martwi o prawidowe

umieszczenie pierwszego klipu na osi czasu. Nie kady film
rozpoczyna si ciciem pierwszej sceny!
Podgld edycji na ywo

Aby wyeliminowa niecisoci zwizane ze zoonoci procesw
edycji, program Pinnacle Studio udostpnia peny dynamiczny
podgld rezultatw czynnoci edycji w chwili przecignicia klipw
na osi czasu. Jeli wszystko podskakuje mocniej ni normalnie
podczas edycji osi czasu, to prawdopodobnie wanie o to chodzi.
Nie ma powodw do obaw: szybko mona si do tego przyzwyczai
i nauczy si korzysta z dodatkowych dostarczonych informacji.
Najlepiej zacz powoli. Naley obserwowa zmiany na osi czasu w
chwili umieszczenia wskanika na elemencie i przecignicia go do
rnych moliwych miejsc docelowych, a nastpnie zakoczy
proces upuszczania w odpowiednim miejscu.
Jeli okae si, e funkcja przecigania i upuszczania nie dziaa

prawidowo, naley nacisn klawisz Esc lub przenie wskanik
myszy poza obszar osi czasu i zwolni przycisk. Kada z tych
czynnoci spowoduje anulowanie operacji przecigania i
upuszczania. Aby cofn czynno przecigania i upuszczania po
jej wykonaniu, naley nacisn kombinacj klawiszy Ctrl + Z lub
klikn przycisk cofania.

Wiele czynnoci zwizanych z edycj osi czasu mona
modyfikowa za pomoc trybu alternatywnego: wystarczy nacisn
i przytrzyma klawisz Alt podczas przecigania lub przycinania. W
przypadku zastpowania klipu jeden na jeden istotne jest rwnie
uycie klawisza Shift.
Zaawansowane przeciganie i upuszczanie

Po zebraniu grupy zasobw klipw na ciece osi czasu mona
odpowiednio porozmieszcza elementy projektu. Mona na
przykad:
Wypeni wolne przestrzenie klipami.
Wstawi klipy przed okrelonym klipem.
Zastpi klip znajdujcy si ju na osi czasu innym klipem.
Tryb edycji smart pomaga w atwy sposb zrealizowa te cele.
Wypenianie luki
Tryb Smart uatwia wypenienie okrelonej luki na osi czasu np.
nowym materiaem. Zamiast brutalnego przycinania nowego
materiau w celu zmieszczenia go w dostpnej przestrzeni, mona
przecign dany element w puste miejsce. Klipy, ktre nie s
potrzebne do wypenienia luki zostan upuszczone, a ostatni uyty
klip zostanie automatycznie przycity do odpowiedniej dugoci.
adne klipy znajdujce si ju na osi czasu nie zostan
zmodyfikowane, wic nie bdzie problemu ze synchronizacj
materiau.

Wstawianie klipw
Zamy, e uytkownik chce doda nowy materia do osi czasu w
punkcie, gdzie znajduje si istniejcy klip. Uytkownik nie chce
zastpi istniejcego klipu, ale chce, aby ten istniejcy klip oraz inne
klipy po prawej stronie przesuny si w prawo do tego stopnia, aby
umoliwi wstawienie nowego materiau.
Rwnie w tym przypadku edycja smart zapewnia bezbolesne

rozwizanie. Wystarczy przecign nowy materia na pocztek
klipu, ktry znajduje si w tym miejscu, a nie na woln przestrze.
Klip przesunie si, udostpniajc dokadnie tyle miejsca, ile jest
potrzebne.
Wstawianie z rozdzieleniem
Jeli element zostanie upuszczony na rodku istniejcego klipu, a
nie w miejscu cicia, klip zostanie rozdzielony. Nowy materia
zostanie wstawiony w okrelonym miejscu, a po nim od razu
znajdzie si odcita cz pocztkowego klipu.
W trybie smart synchronizacja cieki docelowej ze wszystkimi

pozostaymi ciekami jest zachowana poprzez wstawienie w
kadej ciece luki o dugoci identycznej jak nowy klip. Aby unikn
tego typu oddziaywania na inne cieki, zamiast trybu smart mona
uy trybu wstawiania. Mona rwnie nacisn klawisz Alt w chwili
upuszczania nowego materiau, co spowoduje zastpienie czci
istniejcego klipu. Trzecim sposobem jest zablokowanie cieki,
ktra nie powinna by modyfikowana, jednak w tym przypadku
zostanie naruszona synchronizacja klipw na zablokowanych
ciekach w stosunku do niezablokowanych cieek.

Zastpowanie klipu
Aby zamieni klip, naley przecign na niego pojedynczy zasb
Biblioteki, trzymajc nacinity klawisz Shift. Nowy klip przejmie
wszelkie efekty i przejcia, ktre byy zastosowane do oryginalnego
klipu. Nie zostan jednak przejte korekcje, poniewa zazwyczaj
su one poprawieniu problemw w konkretnym elemencie
multimedialnym.
W trybie Smart operacja zamiany powiedzie si tylko wtedy, gdy klip

z Biblioteki jest na tyle dugi, aby pokry pen dugo zamienianego
klipu. W innych trybach klip z Biblioteki o niewystarczajcej dugoci
zostanie wyduony za pomoc funkcji docinania. Kierunek i ilo
wyduenia zale od pooenia myszy podczas przecigania.
Wicej informacji o funkcji docinania mona znale w punkcie
Docinanie na stronie 108.
Jeli zasb Biblioteki jest duszy ni potrzeba, zostanie obcity

odpowiednio do dugoci zamienianego klipu.
Wysyanie do osi czasu

Oprcz przecigania klipu na o czasu, mona rwnie wysa go
na domyln ciek w pooeniu linii odtwarzania. Czynno ta jest
odpowiednikiem przecigania i upuszczania, tak wic tryb smart jest
stosowany w taki sposb, jak w przypadku ustalania zachowania
innych klipw. Polecenie Wylij do osi czasu znajduje si w menu
kontekstowym danego zasobu lub wielu wybranych zasobw w
Bibliotece.
Wysyanie z narzdzia Odtwarzacz

Dostpna jest rwnie inna metoda wysyania, ktra zapewnia
wiksz kontrol.

Kliknicie zasobu Biblioteki podczas pracy w Edytorze filmu
spowoduje przeczenie do trybu rda w celu umoliwienia
podgldu. W przypadku multimediw, ktre mona przycina (wideo
i audio), Odtwarzacz rwnie udostpnia suwaki przycinania
umoliwiajce odcicie pocztkowej lub kocowej czci zasobu.
Kliknicie przycisku Wylij do osi czasu w narzdziu

Odtwarzacz po przyciciu zasobu wideo Biblioteki.
Po uzyskaniu podgldu zasobu i odpowiednim przyciciu naley

klikn przycisk Wylij do osi czasu w dolnym lewym rogu narzdzia
Odtwarzacz. Z reguy zasoby s dodawane do projektu na
domylnej ciece i w miejscu odtwarzania. Przydatn opcj jest
kliknicie w dowolnym miejscu ekranu narzdzia Odtwarzacz i
przecignicie zasobu na ciek osi czasu. Zasoby s wtedy
dodawane w miejscu upuszczenia, a nie odtwarzania.
Edytor tytuw, Scorefitter, narracja

Te trzy funkcje umoliwiaj dodawanie nowych klipw do osi czasu
projektu, klipw, ktre nie s powizane z zasobami Biblioteki.
Zamiast tego s one tworzone na podstawie ustawie i innych
dziaa podejmowanych podczas edycji.

Po zakoczeniu edycji klipy tytuw i Scorefitter bd wysane na
domyln ciek na osi czasu za pomoc funkcji Wylij do osi
czasu, a klipy narracji przejd na specjaln ciek narracji. Wicej
informacji zawiera Rozdzia 7: Edytor tytuw na stronie 221 oraz
punkty Scorefitter na stronie 297 i Narzdzie Narracja na
stronie 299.
Usuwanie klipw
Aby usun klipy, naley je najpierw zaznaczy, a nastpnie
nacisn klawisz Delete. Mona rwnie klikn ikon kosza na
mieci na pasku narzdzi osi czasu lub wybra opcj Usu z
menu kontekstowego zaznaczonych elementw.
W trybie smart, jeli usunicie spowoduje powstanie luki, ktra

rozciga si na wszystkich ciekach, luka zostanie zamknita
poprzez przeniesienie materiau na praw stron luki po lewej
stronie. Pozwoli to unikn przypadkowego utworzenia pustych
sekcji w filmie, zapewniajc jednoczenie zachowanie
synchronizacji pomidzy ciekami.
Jeli podczas usuwania bdzie nacinity klawisz Alt, wszelkie

utworzone luki pozostan niezamknite.
W trybie wstawiania luki na ciekach, z ktrych klipy s usuwane,

rwnie bd zamykane, ale pozostae cieki nie bd
modyfikowane. adne dziaania nie s wykonywanie w celu
zachowania synchronizacji po prawej stronie usunicia.
Pod wzgldem synchronizacji najbezpieczniejszym trybem edycji w

przypadku usuwania jest zastpowanie, ktre po prostu spowoduje
usunicie klipw i pozostawienie pozostaych elementw bez zmian.

Czynnoci zwizane z klipami
O czasu projektu zapewnia kompleksowe wsparcie w zakresie
wybierania, regulowania, przycinania, przenoszenia i kopiowania
klipw.
Wybieranie
Naley wybra klipy, ktre maj by poddane edycji. Wybrany klip
zostanie oznaczony pomaraczow ramk na osi czasu i w serii
uj, a w Nawigatorze bdzie zaznaczony na pomaraczowo.
Aby wybra jeden klip, naley klikn go przyciskiem myszy. W

przypadku poprzednio wybranych elementw zaznaczenie zostanie
usunite. Aby szybko wybra kilka elementw, naley klikn
otwart przestrze osi czasu, a nastpnie przecign ramk
wyboru, ktra przecina wymagane klipy. Aby wybra wszystkie klipy
za pomoc jednego polecenia, naley nacisn klawisze Ctrl + A.
Aby usun zaznaczenie, naley klikn puste miejsce na osi

czasu.
Wybr wielu elementw za pomoc klawiatury i myszy

Aby utworzy bardziej zoony zbir wybranych elementw, naley
nacisn i przytrzyma klawisz Shift, Ctrl lub oba jednoczenie i
klikn prawym przyciskiem myszy.
Aby wybra seri klipw: Naley klikn pierwszy element, a

nastpnie nacisn klawisz Shift i klikn ostatni element. Dwa klipy
razem definiuj prostokt obramowania lub ramk wyboru, w
ramach ktrej zaznaczone s wszystkie klipy.

Przecz wybr jednego klipu: Naciskajc klawisz Ctrl i klikajc
element, mona odwrci zaznaczenie pojedynczego klipu, bez
wpywu na pozostae.
Wybierz pozosta cz cieki: Naley nacisn klawisze

Ctrl + Shift i klikn, aby zaznaczy wszystkie klipy, ktre
rozpoczynaj si od pooenia pocztkowego kliknitego klipu lub
po tym pooeniu. Ta funkcja jest szczeglnie przydatna, jeli
uytkownik chce szybko wyeliminowa pozostae elementy osi
czasu w celu wstawienia nowego materiau lub rcznie powieli
elementy po lewej stronie w celu zamknicia luk na osi czasu.
Grupowanie i rozgrupowywanie klipw

Klipy mona zaznaczy i pogrupowa, tak aby mona byo je razem
przenosi. Aby pogrupowa lub rozgrupowa klipy:
1 Na osi czasu zaznacz dwa lub wicej klipw.
2 Kliknij jeden z zaznaczonych klipw prawym przyciskiem
myszy, a nastpnie wybierz opcj Grupowanie > Grupuj.
Aby rozgrupowa wybrane elementy, kliknij grup prawym
przyciskiem myszy, a nastpnie wybierz opcj Grupowanie >
Rozgrupuj.
Dostosowywanie
Podczas przesuwania wskanikiem myszy powoli nad klipami na osi
czasu mona zauway, e wskanik zmienia si na symbol strzaki,
gdy mija boki kadego klipu. Oznacza to, e mona klikn i
przecign w celu dostosowania granicy klipu.
Dostosowywanie zmienia dugo pojedynczego klipu na osi czasu

w trybie zastpowania (poniewa tryb wstawiania spowodowaby
problemy z synchronizacj). Jeli pocztek klipu zostanie

przecignity w prawo, powstanie luka z lewej strony. Jeli
bezporednio po lewej stronie dopasowywanego klipu znajduje si
inny klip, przecignicie w lewo spowoduje zastpienie tego klipu.
Wskanik dopasowywania pojawia si rwnie wtedy, gdy wskanik

myszy znajdzie si na kocu luki pusta przestrze na ciece osi
czasu z przynajmniej jednym klipem po prawej stronie.
Okazuje si, e dopasowywanie luk w trybie zastpowania, tak jak

w przypadku klipw, nie jest zbytnio pomocne. Luki przydaj si
jednak w przypadku edycji w trybie smart, jeli dana cieka ma by
powielona z lewej lub prawej strony, bez uwzgldnienia
jakichkolwiek problemw zwizanych z synchronizacj.
Dopasowywanie luk ma natomiast miejsce w trybie wstawiania.
Jednak nawet jeli nie ma adnych luk, ten sam rezultat mona
osign, przytrzymujc nacinity klawisz Alt w trakcie
dopasowywania krawdzi klipu.
Docinanie
Docinanie ma miejsce, gdy uytkownik usiuje wyduy czas
trwania klipu poza granice jego materiau rdowego, czyli jest to
sytuacja, ktrej z reguy naley unika.
Naley zwrci uwag, e w przypadku docicia klipu

nieprawidowe czci s oznaczone na rowo.
Docity klip: Nastpi zamroenie pierwszej i ostatniej klatki

w docitych sekcjach.

Docicie nie musi oznacza sytuacji kryzysowej. Nie jest konieczne
natychmiastowe podejmowanie dziaa. Program Pinnacle Studio
po prostu wyduy klip zgodnie z parametrami zamroenia
pierwszej i ostatniej klatki klipu w obszarach docicia.
W zalenoci od dugoci docicia oraz kontekstu wystarczajce

moe by proste podejcie. Nawet krtka zamroona klatka moe
by sama w sobie atrakcyjna wizualnie.
Metoda zamroenia klatki prawdopodobnie nie zapewni

zadowalajcych rezultatw, jeli to nastpi podczas sekwencji
obejmujcej gwatowne ruchy. W takich przypadkach mona
rozpatrzy uzupenienie lub zastpienie klipu albo wyduenie go za
pomoc funkcji Szybko. (Patrz Szybko na stronie 124).
Przycinanie
Zmiana dugoci klipw lub luk na osi czasu jest nazywana
przycinaniem.
Przycinanie wielociekowe jest przydatn umiejtnoci edycji.

Przycinajc jednoczenie wiele cieek mona zapewni, e klipy,
ktre pojawi si pniej na osi czasu, zachowaj odpowiedni
synchronizacj.
Przycinanie klipw bez uwzgldnienia przyszych materiaw na osi

czasu moe zakci synchronizacj projektu. cieki dwikowe,
ktre nie s dopasowane do akcji, oraz nieprawidowo
zsynchronizowane tytuy to typowe problemy, ktre w takiej sytuacji
mog nastpi.

Przycinanie wielu cieek
Zasada umoliwiajca zapewnienie synchronizacji

Program Pinnacle Studio jest wyposaony w wydajne narzdzia do
przycinania, ktre umoliwiaj bezpieczne wykonywanie
przycinania wielociekowego. Na szczcie istnieje prosta zasada,
ktra zapewnia odpowiedni synchronizacj nawet w przypadku
zoonych osi czasu: na kadej ciece naley otworzy dokadnie
jeden punkt przycinania. Niezalenie od tego, czy punkt przycinania
znajduje si przy klipie czy przy luce, oraz bez wzgldu na stron.
Otwieranie punktw przycinania

Aby otworzy punkt przycinania na aktywnej ciece osi czasu,
naley umieci suwak osi obok cicia, w ktrym ma by wykonane
przycicie, a nastpnie klikn przycisk trybu przycinania na
pasku narzdzi osi czasu. Otwarcie jednego punktu przycinania na
kadej niepustej ciece jednoczenie umoliwia kliknicie przycisku
tryb przycinania z jednoczenie wcinitym klawiszem Shift.

W trybie przycinania mona otwiera punkty przycinania za pomoc
wskanika myszy na pocztku lub kocu klipu. Naley zwrci
uwag, e wskanik przycinania jest skierowany w lewo na
pocztku klipu i w prawo na kocu. Przy wywietlanym wskaniku
przycinania naley klikn raz punkt, ktry ma by przycinany.
Nastpnie w razie potrzeby otworzy dalsze punkty lub cieki.
Na jednej ciece mona otworzy dwa punkty przycinania. W tym

celu naley nacisn klawisz Ctrl, aby utworzy drugi punkt. Ta funkcja
jest przydatna w przypadku dziaa takich jak Przytnij oba, Posu
przycicie oraz Przesu przycicie, ktre zostay opisane poniej.
Tryb przycinania w trybie podwjnego podgldu. ty

trjkt wskazuje aktualnie wybrany punkt przycinania na
pocztku klipu. Z lewej strony wida kocow ramk
wychodzcego klipu.

Gdy zostanie otwarty punkt przycinania ma miejsce kilka rzeczy:
Lewa lub prawa krawd klipu jest oznaczona tym paskiem,
wskazujcym, e jest ona aktualnie wybrana. Punkty
przycinania, ktre nie s wybrane, wyrnione s
pomaraczowym paskiem.
Otwierany jest Edytor przycinania z narzdziem Odtwarzacz
ustawionym na tryb podwjnego podgldu.
Elementy sterujce odtwarzania pod narzdziem Odtwarzacz
staj si narzdziami do dopasowywania przycicia.
Podgld zawierajcy aktywny punkt przycinania jest wyrniony
t ramk.
Edytor przycinania
W trybie podwjnego podgldu Edytor przycinania przedstawia dwie
klatki z osi czasu. Aktualnie wybrany punkt przycinania jest zawsze
wywietlany i jest wyrniony tym prostoktem. Jeli punkt
przycinania znajduje si na pocztku klipu, pokazywana jest
pierwsza klatka klipu, jeli na kocu klipu ostatnia klatka. Mona
zmienia wybrany punkt przycinania, klikajc w drugim oknie
podgldu lub naciskajc klawisz Tab.

Edytor przycinania podczas operacji obsunicia. Podgld z
lewej strony przedstawia aktualnie wybrany punkt
przycinania. Z prawej strony widoczny jest drugi punkt
przycinania.
To, ktra klatka jest pokazywana w drugim oknie podgldu, zaley

od uywanego trybu przycinania. W trybie obsunicia lub
wysunicia wywietlany jest drugi punkt przycinania, otoczony
pomaraczowym trjktem. W pozostaych przypadkach drugie
okno podgldu zawiera klatk na drugiej stronie cicia w wybranym
punkcie przycinania.

Nad kadym oknem podgldu wywietlana jest liczba przycitych
klatek. Jeli przyjmiemy pierwotne pooenie punktu przycinania za
zero, liczba wskazuje, o ile klatek przesunita jest nowa pozycja
punktu przycinania.
Edytor przycinania jest ustawiony domylnie na tryb solo. Klip, ktry

zawiera punkt przycinania, jest wywietlany bez cieek powyej i
bez adnych przej. Ten tryb podgldu najbardziej nadaje si do
dokadnego wskazania klatki do przycicia. Domylny sposb
wywietlania ssiadujcych klatek obejmuje kompletn kompozycj
wszystkich cieek osi czasu. Mona zmienia zachowanie ekranu
za pomoc przycisku Solo w dolnym prawym rogu ekranu
Edytora przycinania. Jeli tryb solo jest zdezaktywowany, na
pogldzie wida punkty przycinania w kontekcie osi czasu.
Edytor przycinania w trybie pojedynczego podgldu

Edytor przycinania otwierany jest w trybie podwjnego podgldu.
Aby przeczy ekran na pojedynczy podgld, naley klikn
przycisk trybu podgldu w prawym grnym rogu obszaru
podgldu.
Zamykanie trybu przycinania: Tryb przycinania mona zamkn,

klikajc przycisk przeczania trybu przycinania .
Tryby edycji
Biecy tryb edycji smart, zastpowanie lub wstawianie
decyduj o tym, jak przycinanie bdzie wpywa na klipy na osi
czasu. Naley wybra tryb z listy rozwijanej na kocu po prawej
stronie paska narzdzi osi czasu.
Tryb wstawiania: Klipy po prawej stronie przycinanego klipu oraz

na tej samej ciece, przesun si w lewo lub w prawo w celu
wykorzystania nowej dugoci klipu. Synchronizacja z innymi
ciekami moe zosta utracona, ale adne klipy nie zostan
zastpione.
Tryb zastpowania: Tylko przycinane klipy oraz przylegajce klipy,

ktre zostan przez nie zastpione, bd zmodyfikowane w tym
trybie. Synchronizacja cieek nie zostanie zmodyfikowana.
Tryb smart: Podczas przycinania tryb smart zachowuje si

identycznie jak tryb wstawiania.

Przycinanie pocztku klipu
Naley przygotowa do przycinania pocztek klipu (punkt znacznika
pocztkowego), klikajc lew krawd klipu, gdy wskanik
przycinania jest widoczny. Gdy punkt przycinania zostanie w ten
sposb ustalony, mona doda lub usun klatki z pocztku klipu.
Aby przyci w klipie, naley przecign punkt przycinania w lewo

lub w prawo.
Aby przyci w narzdziu Odtwarzacz, naley uy przyciskw

przycinania w celu przycicia jednej klatki lub dziesiciu, z przodu
lub z tyu. Naley klikn przycisk odtwarzania cigego, aby
uzyska podgld regionu przycinania.
Pooenie miejsca odtwarzania wzgldem punktu

przycicia uatwia odrnianie punktw pocztkowych
(z lewej strony) od punktw kocowych poprzedniego klipu
(z prawej strony)
Przycinanie koca klipu

Aby przyci koniec klipu (punkt znacznika kocowego), naley
otworzy punkt przycinania, klikajc praw krawd klipu, gdy
wskanik myszy zmieni si na strzak skierowan w prawo. Teraz
mona doda lub usun klatki z koca klipu.
Ponownie mona przycina bezporednio na klipie, przecigajc

punkt przycinania lub w narzdziu Odtwarzacz, gdy znajduje si w
trybie przycinania.

Przycinanie luk
O czasu projektu umoliwia przycinanie nie tylko klipw na osi, ale
rwnie luk pomidzy nimi. Przycinanie luk moe nie wydawa si
zbytnio przydatne, ale w rzeczywistoci jest potrzebn funkcj. Na
przykad najprostszym sposobem wstawiania lub usuwania
przestrzeni na pojedynczej ciece osi czasu jest przycinanie
prawej krawdzi luki. W takim przypadku wszystkie klipy po prawej
stronie luki s przesuwane jako blok.
Jeli wymagane jest otwarcie punktu przycinania na kadej ciece

w celu zachowania synchronizacji podczas przycinania, mona
wybra przycinanie czasu trwania luki, a nie klipu. (Naley pamita
o zasadzie: zachowanie synchronizacji wymaga jednego punktu
przycinania na kadej ciece).
Przycinanie luki, niezalenie od tego, czy na pocztku czy na kocu,

jest realizowane dokadnie w taki sam sposb, jak opisane powyej
przycinanie klipu.
Przycinanie dwch wybranych luk i znacznika kocowego

audio. Ze wzgldu na to, e na kadej ciece zosta
utworzony jeden punkt przycicia, caa produkcja pozostaje
zsynchronizowana podczas przycinania.

Przycinanie obu
W przypadku tej czynnoci przycinane s jednoczenie dwa
przylegajce do siebie klipy (lub klip i przylegajca luka). Wszelkie
klatki dodane do elementu z lewej strony s odsuwane od elementu
z prawej strony, i odwrotnie, pod warunkiem e dostpna jest
przestrze i materia. Przesuwany jest natomiast punkt cicia, w
ktrym stykaj si elementy. Jednym z zastosowa tej techniki jest
dopasowywanie wizualnych ci do rytmu cieki dwikowej.
Aby rozpocz, naley klikn klip po lewej stronie w celu otwarcia

pierwszego punktu przycinania, a nastpnie nacisn klawisz Ctrl i
klikn pocztek klipu po prawej stronie w celu otwarcia drugiego.
Gdy wskanik myszy znajduje si nad odpowiednimi punktami

przycinania, powinien mie wygld dwukierunkowej strzaki. Naley
przecign j w lewo lub w prawo, aby przenie obramowanie
klipu lub uy trybu przycinania narzdzia Odtwarzacz.
Przycinanie obu: Zostay wybrane przylegajce punkty

przycinania (kocowy i pocztkowy). Przecignicie tych
punktw ma wpyw na czas zmiany z klipu wyjciowego do
wejciowego, ale nie powoduje przerwania osi czasu.

Posunicie przycinania
Aby zmieni klatk pocztkow klipu w materiale rdowym, ale
pozostawi czas trwania bez zmian, naley otworzy jeden punkt
przycinania na pocztku klipu, a drugi na kocu tego samego lub
nastpnego klipu na ciece osi czasu.
Aby zmieni pooenie klipu w rdle, naley przecign punkt

przycinania poziomo lub za pomoc elementw sterujcych
przycinania narzdzia Odtwarzacz.
Posunicie przycinania: Po wybraniu punktu pocztkowego

i kocowego klipu przecignicie klipu powoduje zmian
punktw pocztkowych i kocowych w stosunku do
pierwotnego materiau, ale nie ma wpywu na czas
rozpoczcia ani czas trwania na osi czasu.
Przesunicie przycinania
Przesunicie przycinania jest rozszerzon wersj techniki
przycinania obu, ktra zostaa opisana powyej. W tym przypadku
naley otworzy punkty przycinania na kocu jednego klipu oraz na
pocztku innego w dalszej czci osi czasu. Zamiast przesuwania
pojedynczej krawdzi klipu wzdu osi czasu, tak jak w trybie
przycinania obu, przesuwane s razem dwie krawdzie. Wszystkie

klipy pomidzy tymi dwoma punktami przycinania s przesuwane do
tyu lub do przodu na osi czasu.
Przesunicie przycinania: Kocowy punkt przycinania

zosta otwarty w pierwszym klipie, a pocztkowy punkt
przycinania w trzecim klipie. Przecignicie jednego z
punktw powoduje przesunicie rodkowego klipu lub
kilku, jeli jest ich wicej wzdu cieki, podczas gdy
pozostae klipy pozostaj nieruchome.
Zarwno posuwanie i przesuwanie przycinania mog by przydatne

w celu synchronizacji zawartoci klipu w stosunku do materiau na
innych ciekach.
Monitorowanie punktw przycinania

W przypadku przycinania przy uyciu wielu punktw przycinania
przydatne jest przeczanie podgldu z jednego miejsca przycinania
do innego w celu sprawdzenia prawidowego ustawienia kadego
punktu. Wybr punktu przycinania do monitorowania sprawia, e
staje si on rdem dla audio i wideo podczas podgldu.
Utworzenie punktu przycinania uaktywnia jego monitorowanie. Jeli

czynno obejmuje wiele punktw przycinania, mona precyzyjnie
dostroi kady punkt w chwili utworzenia. Aby wybra istniejcy

punkt przycinania do monitorowania, naley nacisn klawisz Ctrl i
klikn punkt mysz. Gdy tryb przycinania jest aktywny, nacinicie
klawisza Tab lub kombinacji Shift + Tab spowoduje przechodzenie
pomidzy poszczeglnymi otwartymi punktami.
Po naciniciu klawisza Ctrl i klikniciu mysz w celu

monitorowania punktu przycinania przycinanie bdzie sterowane za
pomoc klawiszy strzaek w lewo i w prawo. Jedn klatk mona
przyci bez uycia klawisza Shift. Klawisz Shift umoliwia
przycinanie w krokach 10-klatkowych.
Przenoszenie i kopiowanie
Aby przenie co najmniej jeden klip, naley umieci wskanik
myszy na dowolnym wybranym klipie, tak aby zmieni si na symbol
rki. Wtedy naley przecign klip do wymaganego miejsca.
T czynno mona rwnie wykona dwufazowo. Najpierw

wybrane elementy s usuwane z biecej osi czasu, zgodnie z
zasadami biecego trybu edycji. Nastpnie wybrane elementy s
przenoszone do punktu przeznaczenia, gdzie s wstawiane na
zasadzie lewy do prawego w przypadku kadej cieki. Zostaje
zachowane pooenie wzgldne wszystkich wybranych klipw na
wszystkich ciekach.
Moliwe jest przenoszenie nielicznej grupy (grupy, w ktrej

niektre klipy na ciece s wybrane, a inne w tym samym regionie
nie s wybrane), ale moe by skomplikowane, jeli nie zostanie
przeprowadzone w trybie zastpowania. Przenoszenie
pojedynczych klipw lub kompletnego przekroju osi czasu jest
atwiejsze i, jeli jest to moliwe, naley korzysta z tej metody.

Przytrzymanie nacinitego klawisza Alt podczas przenoszenia
klipu umoliwia przeczanie pomidzy trybami wstawiania i
zastpowania. Standardowe dziaanie w trybie smart jest takie samo
jak w trybie wstawiania, poniewa najczciej stosowanym
zabiegiem w paszczynie poziomej jest zmiana kolejnoci
odtwarzania.
Kopiowanie klipw: Przytrzymanie nacinitego klawisza Ctrl

podczas przenoszenia wybranych klipw spowoduje skopiowanie
klipw zamiast przeniesienia ich.
Uywanie schowka
Mimo e przeciganie i upuszczanie zapewnia w pewnym sensie
wiksz efektywno w przypadku obsugi klipw, o czasu rwnie
obsuguje standardowe operacje schowka, takie jak wycinanie,
kopiowanie i wklejanie, przy uyciu standardowych klawiszy
skrtw. Schowek zapewnia rwnie jedyny sposb przenoszenia i
kopiowania przej oraz efektw pomidzy klipami.
Z Biblioteki
Po wybraniu co najmniej jednego klipu w Bibliotece naley wybra
opcj Kopiuj z menu kontekstowego wybranego elementu lub
nacisn klawisze Ctrl + C, aby umieci wybrany element w
schowku aplikacji. (Wytnij, inne czsto uywane polecenie
dodawania elementw do schowka, nie jest obsugiwane przez
Bibliotek).
Na osi czasu projektu naley ustawi lini odtwarzania w punkcie,

w ktrym powinna zosta rozpoczta czynno wklejania, i wybra
wymagan ciek, klikajc jej nagwek.

Nastpnie naley nacisn klawisze Ctrl + V, aby wstawi klipy ze
schowka na okrelon ciek, poczwszy od linii odtwarzania.
Jeli zostanie wybrana opcja Wklej z menu kontekstowego osi

czasu, a nie za pomoc klawiszy Ctrl + V, klipy zostan wklejone w
miejscu wskanika myszy na domylnej ciece, a nie na linii
odtwarzania.
Mona powtrzy czynno wklejania tego samego zestawu klipw

tyle razy, ile jest to wymagane.
Z osi czasu
Naley wybra co najmniej jeden klip na osi czasu, a nastpnie
klikn opcj Kopiuj lub Wytnij w menu kontekstowym elementu
lub nacisn klawisze Ctrl + C (kopiowanie) lub Ctrl + X (wycinanie).
Oba polecenia powoduj dodanie klipw do schowka. Polecenie
Wytnij usuwa oryginalne klipy z projektu, a polecenie Kopiuj
pozostawia je na swoim miejscu.
Naley wklei zawarto schowka na o czasu, zgodnie z

powyszym opisem. Klipy zostaj wklejone na te same cieki, na
ktrych si znajduj, z zachowaniem tych samych odstpw w
poziomie. W przeciwiestwie do czynnoci przecigania i
kopiowania, schowek nie obsuguje przenoszenia klipw midzy
ciekami.
Efekty w schowku
Klipy, do ktrych zostay dodane efekty, maj purpurow lini wzdu
grnej krawdzi. Naley klikn prawym przyciskiem myszy klip lub
lini, aby uzyska dostp do menu kontekstowego efektw, gdzie
mona znale polecenia Wytnij wszystko i Kopiuj wszystko
umoliwiajce przeniesienie lub udostpnienie zestawu efektw

pomidzy klipami. Naley wybra co najmniej jeden klip docelowy, a
nastpnie nacisn klawisze Ctrl + V lub klikn opcj Wklej w
menu kontekstowym osi czasu.
Zestaw efektw zostanie wklejony do wszystkich wybranych klipw.

Klipy docelowe zachowuj efekty, ktre ju zostay do nich
przypisane. Przeklejone efekty zostan umieszczone na grze
istniejcych efektw.
Przejcia w schowku
Naley klikn prawym przyciskiem myszy obszar przej w grnym
rogu na pocztku lub kocu klipu, aby uzyska dostp do menu
kontekstowego przej. Naley wybra opcj Wytnij lub Kopiuj,
aby umieci przejcie w schowku.
Tak jak w przypadku efektw, przejcia mog by wklejane do co

najmniej jednego klipu docelowego, natomiast wszystkie istniejce
przejcia typu (pocztkowego lub kocowego), ktre s wklejane,
zostan zastpione. Przeklejanie nie powiedzie si, jeli czas
trwania przejcia w schowku jest duszy ni klip docelowy.
Szybko
Okno Regulacja szybkoci pojawia si po wybraniu opcji
Szybko > Dodaj lub Szybko > Edytuj w menu kontekstowym
klipu wideo lub audio na osi czasu. Mona dopasowa ustawienia,
aby w szerokim zakresie uzyska dowolny stopie zwolnienia lub
przyspieszenia ruchu. Klip, do ktrego zastosowano polecenie
Regulacja szybkoci, jest wyrniony aman t lini.

Okno Regulacja szybkoci
Rzeczywista szybko odtwarzania projektu zawsze pozostaje taka

sama. Jest ona ustawiana jeden raz i dla wszystkich elementw
przy uyciu wartoci klatek na sekund w ustawieniach projektu.
Aby uzyska zwolnienie obrazu, midzy nowe klatki wstawia si
klatki porednie, a w przypadku szybkiego odtwarzania usuwa si
niektre klatki rdowe.
Opcje dostpne w oknie dialogowym s podzielone na kilka grup.
Staa
Naley wybra szybko odtwarzania klipu jako warto od 10 do
500 proc. w stosunku do oryginalnego materiau. Warto poniej
100 proc. to zwolnione tempo.

Kotwica: Gdy wybrana jest opcja Staa, klip jest zakotwiczony na
osi czasu za pomoc okrelonej klatki podczas czynnoci
przycinania. Jako kotwic mona wybra pierwsz lub ostatni
klatk klipu bd klatk okrelon przez biec pozycj linii
odtwarzania. Moe to by przydatne do koordynowania dziaa
pomidzy klipem ze zmodyfikowan szybkoci oraz materiaem
takim jak podkad muzyczny na innych ciekach.
Rozciganie
W przypadku tej opcji nastpuje zablokowanie pierwszej i ostatniej
klatki przycinanego klipu, gdy klip jest przycinany na osi czasu.
Skracanie klipu, zamiast przycinania materiau od koca,
przyspiesza go jedynie w takim stopniu, aby zosta ukoczony na tej
samej klatce co wczeniej. Wyduenie klipu przez przycinanie jego
koca w prawo spowalnia go, a nie wystawia przycitego materiau.
Wideo
Opcja Odwr powoduje odwrcenie kierunku odtwarzania bez
wpywu na szybko. Synchroniczne audio, jeli wystpuje, zostaje
zredukowane za pomoc tej opcji, poniewa odtwarzanie dwiku
wstecz generalnie nie jest wymagane.
Pynny ruch: Ta opcja powoduje zastosowanie specjalnej techniki

przejcia w celu uzyskania maksymalnej pynnoci ruchu od klatki do klatki.
Audio
Uchwy wysoko tonu: Ta opcja umoliwia zachowanie oryginalnej
wysokoci tonu nagranego audio, nawet w przypadku odtwarzania
w zwolnionym lub przyspieszonym tempie. Im wiksza jest zmiana
szybkoci, tym funkcja mniej efektywna. Poza pewnymi granicami
funkcja jest cakowicie wyczana.

Filmy w filmach
Wszystkie projekty filmw tworzone w programie Pinnacle Studio
pojawiaj si jako zasoby w sekcji Projekty w Bibliotece. Ale celem
zasobw Biblioteki jest penienie funkcji skadnikw filmw. Co si
stanie, jeli uytkownik sprbuje przecign projekt filmu A na o
czasu projektu filmu B?
Odpowied jest do prosta. Tak jak w przypadku wikszoci

zasobw, projekt A stanie si pojedynczym klipem na osi czasu
projektu B. Z punktu widzenia edycji osi czasu zachowuje si on tak
jak wszystkie inne zasoby wideo. Mona go przycina, przenosi,
stosowa efekty i przejcia itp. (Sytuacja w przypadku projektw
dysku wyglda inaczej. Nie mog by one uywane jako klipy w
innym projekcie).
Niezalenie od tego kopia wewntrznej struktury projektu A

pozostaje nietknita wewntrz tego klipu zbiorczego, wraz ze
wszystkimi klipami, efektami, tytuami i innymi skadnikami projektu.
Co wicej, w przypadku dwukrotnego kliknicia klipu zbiorczego lub
wybrania opcji Edytuj film z menu kontekstowego w nowym oknie
zostanie otwarty dodatkowy Edytor filmu, co umoliwi prac z
filmem podrzdnym. Wszelkie wprowadzone modyfikacje
wpywaj jedynie na kopi projektu wewntrz klipu zbiorczego, a nie
na orygina.
Dugo klipu zbiorczego na osi czasu gwnego projektu nie jest

powizana z dugoci filmu podrzdnego na wasnej osi czasu.
Przeduenie lub skrcenie filmu podrzdnego w zagniedonym
edytorze nie zmieni dugoci klipu zbiorczego w filmie rdowym.
Jeli czas trwania filmu podrzdnego ma by dopasowany,
konieczne bdzie rczne przycicie klipu zbiorczego.

Przejcia
Przejcie jest specjalnym animowanym efektem, za pomoc
ktrego mona wygadzi lub podkreli miejsce, w ktrym koczy
si jeden klip, a zaczyna nastpny. Najczciej spotykanymi typami
przej s zanikanie, wytarcie i rozproszenie. Niektre przejcia s
bardziej egzotyczne i wykorzystuj zaawansowan geometri 3D do
obliczania animowanych sekwencji.
Tworzenie domylnego przejcia wyaniania przez

zagicie lewego grnego rogu klipu
Do kadego klipu mog by przypisane dwa przejcia kade do

jednego koca. Nowo utworzony klip na osi czasu nie ma adnego
przejcia. Gdy rozpoczyna si nowy klip, na pocztku wystpuje
twarde cicie do pierwszej klatki. W miejscu, w ktrym si koczy,
przecza si na nastpny klip (lub czarny ekran) z tak sam
gwatownoci.
Program Pinnacle Studio oferuje szerok gam przej do

wygadzania, uatrakcyjniania lub dramatyzowania zmiany pomidzy
poszczeglnymi klipami.
Tworzenie przejcia
Najatwiejsz metod tworzenia przejcia jest kliknicie grnego
lewego rogu klipu i zagicie jego rogu. Tworzy to efekt wyaniania.
Im zagicie jest szersze, tym czas trwania przejcia bdzie duszy.
Zanikanie jest rezultatem podobnego dziaania na prawym rogu

klipu. Im zagicie jest szersze, tym czas trwania przejcia bdzie
duszy. Zagicie grnego prawego rogu klipu do tyu powoduje
rozmywanie lub zanikanie danego klipu.
Bardziej dopracowane przejcia mog rwnie by dodawane do

osi czasu z sekcji Biblioteki (Zawarto). Po znalezieniu
odpowiedniego przejcia naley je przecign na klip osi czasu.
Dugo przejcia zostanie okrelona za pomoc domylnej
dugoci podanej w Ustawieniach projektu (domylnie jedna
sekunda) Panelu sterowania programu Pinnacle Studio. Jeli klip
ma ju przejcie w wybranym kocu, przecignity element je
zastpi. Wicej informacji zawiera Ustawienia projektu na
stronie 417.
Nie mona doda przejcia do klipu, ktry jest krtszy od domylnej

dugoci przejcia. Jednym ze sposobw uniknicia tego problemu
jest uaktywnienie przycisku przejcia o dynamicznej dugoci na
pasku narzdzi osi czasu. Wwczas mona sterowa dugoci
nowego przejcia poprzez przecignicie go w prawo lub lewo
podczas umieszczania na klipie. Podczas przecigania bdzie
widoczny zagity rg klipu. Jeli podziaka zostanie wystarczajco
pomniejszona, czas trwania przejcia bdzie podany w postaci
liczbowej. Kliknicie tej wartoci pozwoli na edycj czasu.
Przejcie przecignite na o czasu projektu

Jeszcze innym sposobem zastosowania przejcia jest uycie
polecenia menu kontekstowego Wylij do osi czasu w przypadku
zasobw widoku kompaktowego Biblioteki Edytora filmu lub
przycisku Wylij do osi czasu w narzdziu Odtwarzacz w trybie
rdo. Przejcie jest dodawane do klipu na domylnej ciece przy
ciciu najbliszym miejsca odtwarzania.
Przejcia mog by dodawane na pocztku lub na kocu

klipu
Menu kontekstowe klipu na osi czasu pozwala na dodanie przejcia

przez wybr polecenia Przejcie pocztkowe > Dodaj lub
Przejcie kocowe > Dodaj.
Przejcia mona rwnie tworzy w odpowiednim edytorze

multimediw, ktry jest otwierany dwukrotnym klikniciem klipu na
osi czasu. Edytor multimediw zapewnia podobne elementy
sterujce edycj do tych, ktre s dostpne w przypadku innych
rodzajw efektw specjalnych. Wicej informacji mona znale w
punkcie Praca z uyciem przej na stronie 194.
Przejcie zanikania jest zastosowane w trybie powielania (lub

wstawiania) i powoduje utworzenie zakadki przez przesunicie
prawego klipu i ssiadujcych elementw w lewo. To zachowanie
chroni klip po lewej stronie przed koniecznoci przeduenia w
prawo w celu utworzenia przejcia, co mogoby wygenerowa
nadmierne przycicie. Jednak przeniesienie klipw po prawej
stronie powoduje utrat synchronizacji z innymi ciekami i w takim
przypadku moe by konieczne zastosowanie odpowiedniego
rozwizania.

Przejcie wyaniajce jest dodawane na zasadzie zastpowania.
Nie bdzie problemw z synchronizacj, ale w klipie po lewej stronie
moe wystpi nadmierne przycicie.
Aby odwrci efekty wyaniania i zanikania, naley nacisn klawisz

Alt podczas przecigania i przycinania.
Aby zastosowa przejcie do wielu wybranych klipw, naley

nacisn klawisz Shift podczas przecigania przejcia z Biblioteki
na jeden z wybranych klipw. Pooenie, ktrym przejcie zostanie
upuszczone na klipie, okrela, czy bdzie ono umieszczone na
pocztku kadego wybranego klipu czy na kocu. Przejcie nie
bdzie zastosowane do klipu, ktry jest krtszy od utworzonego
przejcia.
Jeli aktywowany jest przycisk Przejcia o dynamicznej dugoci,

czas trwania przecignity z przejcia na klip docelowy jest
uywany w przypadku wszystkich utworzonych przej.
Aby zachowa synchronizacj cieek podczas wstawiania przej

w pooeniu wyjciowym, naley uy tej funkcji wielokrotnego
stosowania, aby doda to samo przejcie raz na kadej ciece. W
zwizku z tym, e kada cieka bdzie zmodyfikowana w taki sam
sposb, wszystkie one pozostan zsynchronizowane.
Gdy wyanianie poda za zanikaniem, rezultat jest okrelany jako

zanikanie poprzez czer. Klip po lewej stronie cakowicie zanika,
nastpnie klip po prawej stronie cakowicie si wyoni.
Pozostawienie jednoklatkowej luki pomidzy klipami nie jest
konieczne.

Falowanie przej
Polecenie Powiel przejcie jest szczeglnie przydatne do tworzenia
szybkiego pokazu slajdw z zestawu nieruchomych obrazw lub
prezentacji wideo ze zbioru krtkich klipw. Taka prezentacja bdzie
bardziej interesujca, jeli poczy si kad par klipw za pomoc
przejcia, ktre mona wykona szybko i atwo z uyciem polecenia
Powiel przejcie.
Majc zestaw klipw na osi czasu, naley doda przejcie

wymaganego typu do jednego z klipw. Nastpnie naley
zaznaczy wszystkie klipy w zbiorze, wywietli menu kontekstowe
klipu z przejciem i wybra polecenie Powiel przejcie. W ten
sposb przejcie zostanie dodane do wszystkich zaznaczonych
klipw. Jeli pierwotny klip mia przejcie pocztkowe i przejcie
kocowe, mona wybra jedno z nich do zastosowania.
Wybrane klipy z przejciami lub takie, ktre s zbyt krtkie na

dodanie nowego przejcia, nie s zmieniane.
Usuwanie wielu przej jednoczenie

Aby usun przejcia z kilku klipw naraz, naley wybra klipy,
klikn prawym przyciskiem myszy jeden z nich i uy polecenia
Usu przejcia z menu kontekstowego. Wszystkie przejcia,
pocztkowe i kocowe zostan usunite z wybranych klipw.
Zastpowanie przejcia
Naley wybra odpowiednie przejcie i po prostu przecign je na
istniejce przejcie. Spowoduje to zastpienie animacji przejcia,
ale pocztkowy typ (wyanianie lub zanikanie) oraz czas trwania
zostan zachowane.

Ewentualnie mona wybra polecenie Zamie na w menu
kontekstowym przejcia lub klipu. Uytkownik bdzie mg wybra
spord zestawu przej.
Dostosowywanie przej
Czas trwania przej mona dostosowywa tak samo jak klipy.
Naley zwrci uwag na wskanik dostosowywania, gdy wskanik
myszy znajduje si w pobliu pionowej strony prostokta przejcia.
Naley go uy do zmiany czasu trwania przejcia.
Przejcia zanikania wykorzystuj do dostosowywania tryb

wstawiania, podczas gdy przejcia wyaniania s wykonywane w
trybie zastpowania. Aby odwrci to zachowanie, naley nacisn
klawisz Alt.
Mona dostosowa przejcie w taki sposb, aby jego czas trwania

wynosi zero, czyli w rzeczywistoci zosta usunity. Mona rwnie
uy opcji Przejcie > Usu w menu kontekstowym przejcia. Jak
ju zostao wczeniej wyjanione, tryb powielania jest uywany do
zanikania, a tryb zastpowania do wyaniania, natomiast nacinicie
klawisza Alt spowoduje przywrcenie ustawie domylnych.
Aby ustawi czas trwania przejcia w sposb numeryczny, naley

klikn pole czasu trwania, ktre pojawia si, gdy wskanik myszy
znajdzie si nad prostoktem przejcia. (Naley powikszy o
czasu, aby zwikszy szeroko ekranu zagicia przejcia, jeli
pole nie jest widoczne). Kliknicie pola spowoduje aktywowanie
lokalnej edycji, co umoliwi wprowadzenie czasu trwania za pomoc
klawiatury.

Menu kontekstowe przejcia
Znajd w Bibliotece: To polecenie umoliwia otwarcie przegldarki
Biblioteki w folderze zawierajcym przejcie.
Edytuj: To polecenie przywouje okno wyskakujce, podstawowy

edytor przejcia, w ktrym mona ustawi czas trwania przejcia.
Jeli przejcie udostpnia indywidualny edytor do konfigurowania

specjalnych waciwoci, dostp w podstawowym edytorze
przejcia zapewnia przycisk Edytuj.
W przypadku niektrych przej dostpne jest pole wyboru Odwr

do odwracania animacji przejcia.
Podstawowy edytor przejcia
Kopiuj: To polecenie powoduje umieszczenie przejcia w schowku,

razem z jego typem (wyanianie, zanikanie) oraz czasem trwania. Te
waciwoci bd przejte przez przejcie po wklejeniu. W zwizku
z tym nie mona przeklei wyaniania jako zanikania i odwrotnie.
Aby wklei przejcie w okrelonym klipie, naley wybra opcj

Wklej w menu kontekstowym. Aby wklei przejcie we wszystkich
zaznaczonych klipach, naley wybra opcj Wklej z menu
kontekstowego z pustego obszaru osi czasu lub dowolnego
wybranego klipu albo po prostu nacisn Ctrl + V.

Podmenu Zamie na w menu kontekstowym przejcia
zawiera wyskakujce okienko z wygodn palet przej
standardowych, ostatnio uywanych i najlepszych. To
okienko pojawia si rwnie podczas dodawania lub
zamieniania przej za pomoc menu kontekstowego klipu.
Falowanie: To polecenie pojawia si, gdy wybrano wicej ni jeden

klip. Wicej informacji mona znale w punkcie Falowanie przej
na stronie 132.
Usu: To polecenie powoduje usunicie przejcia. Przejcia

wyaniania s usuwane bez koniecznoci wykonywania dalszych
czynnoci. Usunicie przejcia zanikania powoduje, e klipy po
prawej stronie bd powielane po prawej stronie, odpowiednio do
czasu trwania przejcia. Moe to spowodowa utrat synchronizacji
z innymi ciekami.
Zamie na: Zapewnia zestaw przej: dwa standardowe

rozproszenia, sze ostatnio uywanych przej oraz wszystkie
przejcia z najlepsz ocen.

Efekty klipu
Efekty klipu (nazywane rwnie filtrami lub efektami wideo) dziaaj
w danym momencie na jednym klipie. Wystpuje wiele typw
efektw i mog mie one rne zastosowania. W przypadku
kluczowania parametry efektu mog by dowolnie zmieniane w
ramach caego klipu.
Aby zastosowa okrelony efekt do klipu, naley odszuka go w

sekcji Efekty Biblioteki i przecign do klipu, ktry ma by
zmodyfikowany, lub klikn dwukrotnie klip i wybra efekt z karty
Efekty edytora multimediw.
Za pomoc jednej lub obu tych metod mona do klipu zastosowa

wiele efektw. W przypadku wielu efektw domylnie przetwarzane
s one do realizacji w kolejnoci, w jakiej byy dodane.
Na osi czasu grna krawd klipu, do ktrego zosta zastosowany

efekt, jest oznaczona na purpurowo. Ten wskanik efektu klipu ma
wasne menu kontekstowe, ktre udostpnia polecenia schowka do
przycinania i kopiowania efektw pomidzy klipami. Wicej
informacji mona znale w punkcie Uywanie schowka na
stronie 122.
Dwukrotne kliknicie klipu spowoduje otwarcie go w zwizanym z

nim edytorze multimediw, gdzie mona dodawa, usuwa lub
konfigurowa efekty. Wicej informacji zawiera Rozdzia 5: Efekty
na stronie 171.
Menu kontekstowe klipu

Kliknicie klipu prawym przyciskiem myszy spowoduje otwarcie
menu kontekstowego z poleceniami odpowiednimi dla typu
elementu. Na przykad klip wideo ma inne menu ni klip tytuu.

Jednak niektre polecenia s takie same w przypadku wikszoci
typw. Rnice w zastosowaniach zostay przedstawione w
poniszych opisach.
Edytuj film: Polecenie dostpne tylko dla klipw filmu (zbiorczych).

To polecenie powoduje otwarcie elementu zbiorczego w swoim
wasnym edytorze filmu. Zagniedony edytor oferuje te same
funkcje i obszary co edytor gwny.
Edytuj tytu: To polecenie dotyczy tylko tytuw i powoduje otwarcie

okna Edytor tytuw. (Patrz Rozdzia 7: Edytor tytuw na
stronie 221).
Edytuj muzyk: To polecenie suy do edycji klipw Scorefitter.

(Patrz Scorefitter na stronie 297).
Edytuj monta: Polecenie umoliwiajce edycj klipu montau w

Edytorze montau. (Patrz Uywanie Edytora montau na
stronie 216).
Otwrz edytor efektw: To polecenie powoduje otwarcie edytora

multimediw dla klipu, niezalenie od jego typu, z wybran kart
Efekty. Monta, tytu i klipy zbiorcze s traktowane w taki sam
sposb jak zwyke klipy wideo.
Szybko: To polecenie powoduje otwarcie okna dialogowego

Regulacja szybkoci, w ktrym mona zastosowa efekty
zwolnionego i przyspieszonego tempa dla klipw. Ta opcja nie jest
dostpna w przypadku elementw zbiorczych. Patrz Szybko na
stronie 124.
Skalowanie: Pierwsze dwie opcje wpywaj na obsug klipw,

ktre nie s zgodne z biecym formatem osi czasu, po
wprowadzeniu do projektu. Patrz Pasek narzdzi osi czasu na
stronie 84.

Polecenie Dopasuj powoduje wywietlenie obrazu w
odpowiednich proporcjach oraz wyskalowanie do jak
najwikszego formatu bez przycinania. Nieuywane czci
klatki s traktowane jako przezroczyste.
Polecenie Wypenij rwnie zachowuje wspczynnik wielkoci
obrazu, ale skaluje go w taki sposb, aby bya wykorzystana
caa powierzchnia ekranu. Jeli wspczynnik proporcji nie jest
dopasowany, okrelone fragmenty obrazu zostan przycite.
Aby dokadniej dopracowa skalowanie klipu, naley uy opcji
panoramowania i powikszania.
Zachowaj alfa, Usu alfa, Generuj alfa: Te polecenia dotycz
zawartoci z kanaem alfa (okrelajcym przezroczysto na
poziomie jednego piksela). Takie informacje alfa mog
powodowa konflikt z efektami programu Pinnacle Studio. To
polecenie nie jest dostpne w przypadku czystych klipw
wideo.
Aktywne strumienie: To polecenie suy do wyczania

poszczeglnych strumieni w klipach zawierajcych wideo i audio.
Najczciej jest ono uywane do odrzucania niepotrzebnego
materiau dwikowego z kamery.
Dostosuj czas trwania: Czas trwania naley poda w formie

numerycznej w oknie wyskakujcym. Wszystkie wybrane klipy bd
przycite do danego czasu trwania przez dopasowanie ich
punktw wyjciowych.
Odcz audio: W klipach z materiaem wideo i audio to polecenie

powoduje odczenie strumienia audio i wydzielenie go jako
oddzielnej cieki, co umoliwia zaawansowan edycj, np. cicie
typu L.

Znajd w Bibliotece: To polecenie pozwala na otwarcie
przegldarki Biblioteki w folderze zawierajcym zasb, ktry
stanowi rdo klipu wideo, audio lub zdjcia.
Wytnij, Kopiuj, Wklej: Przeniesienie lub skopiowanie wybranych

klipw za pomoc polece schowka zamiast metody przecigania i
upuszczania.
Grupuj: Klipy mona pogrupowa, tak aby mona byo je razem

przenosi. Gdy grupa nie jest ju potrzebna lub uytkownik chce
utworzy inn grup, mona skorzysta z opcji Rozgrupuj, aby
rozgrupowa klipy.
Przejcie pocztkowe, Przejcie kocowe: Te ustawienia

zapewniaj dostp do zestawu operacji sucymi do zarzdzania
przejciami, w tym Dodaj, Zamie, Edytuj, Kopiuj i Usu. Wicej
informacji mona znale w punkcie Przejcia na stronie 128.
Usu: Usuwanie wybranego klipu lub klipw.
Wywietl informacje: Wywietlenie waciwoci klipu i

powizanych plikw multimedialnych w formacie tekstowym.

Rozdzia 4: Korekcje
Program Pinnacle Studio udostpnia edytory multimediw dla
kadego z trzech gwnych typw multimediw: materiaw wideo,
zdj (i innych obrazw) oraz materiaw audio. Standardow
metod uzyskania dostpu do dowolnego z tych edytorw jest
dwukrotne kliknicie zasobu multimedialnego w Bibliotece lub klipu
multimedialnego na osi czasu projektu.
Wszystkie trzy edytory maj dwa gwne zestawy narzdzi

nazywane korekcjami i efektami. Zestawy te wystpuj w formie
kart w grnej czci okna edytora. (W Edytorze zdj wystpuje
trzecia karta, dla narzdzia panoramowania i powikszania).
Cztery grupy w zestawie Korekcje w Edytorze wideo. Gdy

edytor zostanie uruchomiony z Biblioteki, karta Efekty si
nie pojawi.
Narzdzia w zestawie korekcji s przeznaczone do naprawiania

niedoskonaoci w materiale wideo, w zdjciach oraz innych
multimediach, ktre s uywane w projektach. Defekty korygowane
przez narzdzia to typowe wady, ktre najczciej wystpuj w
nagrywanych materiaach multimedialnych. Mona na przykad
wyprostowa zdjcie z przekrzywionym horyzontem, poprawi
barw dwiku przytumionej cieki dwikowej lub poprawi
rwnowag bieli sceny wideo.
Rozdzia 4: Korekcje 141

Aplikacja korekcji nie wprowadza modyfikacji do plikw
multimedialnych uytkownika. Zamiast tego ustawione przez
uytkownika parametry s przechowywane w bazie danych
Biblioteki (powizanej z okrelonym zasobem) lub w projekcie
(powizanym z okrelonym klipem).
Korygowanie zasobw Biblioteki

Tylko karta z zestawem narzdzi Korekcje jest dostpna do
uycia, gdy zasoby Biblioteki zostan wprowadzone do edytora
multimediw. Karty Efekty oraz Panoramowanie i powikszanie
dla zdj pojawiaj si jedynie wtedy, gdy edytor zosta otwarty w
celu edycji klipu na osi czasu.
Uywanie skorygowanych zasobw: Gdy korekcje zostan

zastosowane do zasobw Biblioteki, ustawienia korekcji s
doczane do zasobw, gdy s one dodawane do projektu.
Wszystkie przysze projekty korzystaj z tych korekcji. Na osi czasu
w razie potrzeby mona wprowadza dalsze korekcje, ale nie bd
one miay wpywu na zasoby Biblioteki.
Zapisywanie alternatywnych korekcji: Poprawione zasoby

Biblioteki mog by opcjonalnie zapisane (Plik > Utwrz nowy
skrt) jako niezalene pliki zasobw. Dziki temu mona
dysponowa dwoma (lub wieloma) wariantami okrelonych
zasobw o rnych nazwach, gdzie kady zasb bdzie mia
wprowadzone rne korekcje.

Praca z uyciem grupy korekcji Ulepsz w Edytorze wideo.
Usuwanie korekcji: Menu kontekstowe dla zasobw Biblioteki

obejmujcych korekcje, zawiera polecenie Przywr do oryginau,
ktre umoliwia przywrcenie stanu przed wprowadzeniem korekcji.
Korekcje pod bezporednim eksportem: Jeli uytkownik

wybierze opcj bezporedniego eksportowania multimediw
Biblioteki, zamiast tworzenia projektu na osiach czasu filmu lub
dysku, opcje korekty zostan zastosowane do materiau
wyjciowego.
Korygowanie klipw na osi czasu

Gdy klip z osi czasu Edytora filmu lub Edytora dysku zostanie
otwarty w jednym z edytorw multimediw, mona uy zestawu
narzdzi korekcji do zmodyfikowania go w dowolny sposb, bez
wpywu na zasoby Biblioteki lub inne klipy. Takie zmiany w klipie
staj si czci danego projektu.

Aby usun korekcje z klipu na osi czasu, naley wybra polecenie
menu kontekstowego Otwrz Edytor efektw, a nastpnie przej
do narzdzia Korekcje. Panele ustawie bd miay podwietlone
ustawienia, ktre zostay zmodyfikowane. Naley uy tych
podwietle do zlokalizowania i zresetowania korekcji.
Wicej informacji na temat uywania okrelonego edytora

multimediw mona znale w punkcie Korygowanie zdj na
stronie 153, Korygowanie wideo na stronie 161 lub Korygowanie
audio na stronie 170.
Przegld edycji multimediw

Edytory multimediw mona otworzy, aby w rny sposb uzyska
dostp do dostpnych narzdzi z Biblioteki oraz z osi czasu
projektu.
Aby otworzy z Biblioteki:

Wykonaj jedn z nastpujcych czynnoci:
Dwukrotnie kliknij ikon lub zapis tekstu zasobw wideo,
zdjcia lub audio.
Wybierz polecenie Otwrz w korekcjach z menu
kontekstowego zasobw.
Aby otworzy z narzdzia Odtwarzacz Biblioteki:

Po klikniciu przycisku odtwarzania na elemencie Biblioteki w
celu otwarcia narzdzia Odtwarzacz Biblioteki, kliknij ikon
zbatki na dole po prawej stronie.

Aby otworzy z osi czasu projektu:
Kliknij dwukrotnie klip na osi czasu.
Wybierz polecenie Otwrz edytor efektw z menu
kontekstowego klipu.
Uyj menu kontekstowego Efekt > Edytuj na kolorowym
pasku wywietlanym wzdu grnej krawdzi klipw, do
ktrych zastosowano efekty.
Aby zamkn okno edytora multimediw:

Kliknij przycisk Anuluj, pozostawiajc klip bez zmian.
Kliknij przycisk zamknij (X) w prawym grnym rogu. Jeli
zostay wprowadzone zmiany, uytkownik bdzie mia szans
je zapisa.
Kliknij przycisk OK, potwierdzajc wprowadzone zmiany.
Podgld
Panel centralny w kadym z edytorw multimediw jest wizualnym
podgldem multimediw, przedstawiajcym rezultat zastosowania
korekcji i efektw lub wizualizacj audio.
Gdy edytowane s multimedia wideo ze zintegrowan ciek

dwikow, Edytor audio i Edytor wideo s dostpne rwnoczenie
z poziomu kart w grnej czci po lewej stronie okna.

Podgld stereoskopowych obrazw 3D
Stereoskopowe obrazy 3D edytuje si w ten sam sposb, jak obrazy
2D, ale wywietlane jest wtedy dodatkowe okno Podgld, w ktrych
s widoczne obrazy 3D. W oknie pokazywany jest edytowany obraz
w stereoskopowym formacie 3D, natomiast obszar roboczy wida w
trybie 2D. Okno Podgld zawiera rwnie przecznik zmiany
stereoskopowego trybu podgldu 3D.
Pasek tytuu
Menu Plik i Edytuj: Jeli edytor multimediw zosta wywoany z
Biblioteki, menu Plik umoliwia zapisanie nowej kopii (lub skrtu)
aktualnie zaadowanego zasobu. Skrt to specjalny rodzaj zasobu z
wasnymi parametrami i ustawieniami, ktre s stosowane do pliku
multimedialnego powizanego z istniejcym zasobem. W ten
sposb mona trzyma wiele wersji tego samego zasobu bez
koniecznoci zapisywania dla nich oddzielnie kadego pliku. Skrty
s przechowywane w Bibliotece pod oryginaln nazw wraz z
kolejnym numerem.
Menu Edytuj zawiera pi standardowych polece edycji: Cofnij,

Powtrz, Wytnij, Kopiuj i Wklej.
Cofnij/Powtrz: Graficzne przyciski cofania i powtarzania,

wystpujce w wielu miejscach programu Pinnacle Studio w lewym
grnym rogu okna edytora multimediw, umoliwiaj powtrzenie
lub wycofanie czynnoci z historii edycji.

Nawigator
Pasek Nawigatora w dolnej czci okien edycji umoliwia
zaadowanie innych elementw z Biblioteki lub innych klipw osi
czasu.
Gdy pasek Nawigatora, znajdujcy si w dolnej czci

edytora multimediw, zostanie wywoany z Biblioteki,
uytkownik uzyska dostp do innych zasobw, ktre s
aktualnie wywietlane w przegldarce Biblioteki.
Biecy element jest podwietlony. Mona przej do edycji innego

elementu. W tym celu naley klikn inny element w Nawigatorze.
Strzaki po prawej i lewej stronie uatwiaj przewijanie. W takim
przypadku wszelkie zmiany wprowadzone w obecnie zaadowanym
elemencie bd automatycznie zapisane, tak jakby uytkownik
klikn przycisk OK.
Aby ukry Nawigator, naley klikn jego przycisk w dolnej

czci okna edytora multimediw.
Opcje widoku
Obok paska narzdzi Nawigatora znajduje si grupa przyciskw
zwizanych z widokiem.

Przycisk Solo zapewnia dostp do menu opcji podgldu
biecej i podlegych cieek w edytorze multimediw, jak
rwnie suce do wprowadzania ewentualnych przej w
podgldzie.
Solo: Ten przycisk jest dostpny jedynie wtedy, gdy edytor

multimediw zostanie wybrany z osi czasu projektu. Gdy
przycisk jest podwietlony, biecy klip w Nawigatorze
podczas podgldu jest przedstawiony samodzielnie, bez
uwzgldnienia wpywu klipw nad lub tym klipem na osi czasu. Jeli
ten przycisk nie jest podwietlony, wszystkie cieki osi czasu mog
by uwzgldnione w podgldzie.
Widok przed i po: Ten przycisk pojawia si jedynie w

przypadku zdj. Wicej informacji mona znale w
punkcie Przed i po na stronie 152.
Peny ekran: Gdy ten przycisk jest aktywny, umoliwia

skalowanie obrazu podgldu do rozmiaru biecego
monitora i usuwa inne narzdzia z widoku. Aby wyj z trybu
penoekranowego, naley nacisn klawisz Esc lub klikn przycisk
zamykania (X) w prawym grnym rogu ekranu. Peny ekran
obejmuje may panel nakadkowy z elementami sterujcymi
transportem.

Opcje powikszenia podgldu: Opcja Dopasuj do okna
umoliwia dopasowanie rozmiaru podgldu, dziki czemu
wysoko i szeroko obrazu nie przekraczaj dostpnej
przestrzeni, nawet jeli otwarte s wszystkie narzdzia. Opcja
Ustaw rozmiar rzeczywisty pozwala na wywietlenie obrazu w
oryginalnym rozmiarze rda.
Powikszenie: Pasek przewijania na samym kocu po prawej

stronie paska narzdzi zapewnia cige skalowanie obrazu podgldu.
Przenoszenie podgldu w oknie

Obraz podgldu mona przecign mysz w dowolne miejsce w
obrbie obszaru roboczego. Jest to przydatne w przypadku
skanowania obrazu, gdy jest on powikszony. Natomiast
wizualizacji fali w Edytorze audio nie mona przecign.
Informacje i podpisy
Przycisk informacji na dole po lewej stronie edytora multimediw
umoliwia otwarcie okna z informacjami na temat biecego pliku.
Pole podpisu, ktre jest dostpne jedynie wtedy, gdy edytor

multimediw zostanie uruchomiony z Biblioteki, umoliwia zmian
nazwy biecego zasobu.
Panel ustawie
Gdy zostanie wybrany efekt lub narzdzie z regulowanymi
ustawieniami, w prawej grnej sekcji okna pojawi si panel. W menu
rozwijanym u gry panelu dostpne s wstpne ustawienia, ktre
zapewnia przygotowane wczeniej kombinacje ustawie do uycia
lub zmodyfikowania.

Ustawianie wartoci liczbowych: Pola ustawie liczbowych
mona rozpozna po szarym pasku suwaka na ciemniejszym
szarym polu. Jednokrotne kliknicie tego pola powoduje
uaktywnienie trybu wprowadzania liczb, w ktrym mona wpisa
dan warto parametru. Mona te przecign pasek suwaka
w lewo lub w prawo za pomoc myszy. Dwukrotne kliknicie
powoduje przywrcenie wartoci domylnej.
Porwnywanie zestaww parametrw: Podwietlany

(pomaraczowy) punkt pojawia si po prawej stronie pola, w ktrym
wartoci ustawienia jest zmieniana z wartoci domylnej. Nastpnie
kliknicie punktu przecza pomidzy domylnymi i ostatnimi
wartociami niedomylnymi. Punkt po prawej stronie nazwy efektu
lub kolekcji przecza pomidzy domylnymi i niestandardowymi
wartociami wszystkich parametrw.
Poczone parametry: Niektre parametry s skonfigurowane w

ten sposb, e zmieniaj si synchronicznie. Wskazuje na to
obecno symbolu kdki. Kliknicie symbolu umoliwia
przeczenie cza.

Panel ustawie umoliwia dostosowanie dostpnych
ustawie dla korekcji lub efektu. W tym miejscu
wywietlane s ustawienia dla grupy ulepsze korekcji
zdjcia.
Narzdzia do edycji zdj

Te narzdzia znajduj si na dolnym pasku Edytora zdj. S one
dostpne dla zdj i innych obrazw graficznych zaadowanych
jedynie z Biblioteki. Obrazy otwierane na osi czasu projektu nie maj
do nich dostpu.

Wicej informacji na temat otwierania edytora zdj w celu
uzyskania dostpu do narzdzi korekcji oraz do oglnych funkcji
edytorw multimediw mona znale w punkcie Przegld edycji
multimediw na stronie 144.
Obracanie obrazu
Dwie ikony strzaek obrotu znajduj si z lewej strony, pod
podgldem obrazu. Naley klikn ikony, aby obrci obraz z
Biblioteki w prawo lub w lewo, jednorazowo o 90 stopni.
Obrt jest dostpny jedynie w Edytorze zdj, gdy zdjcie jest

otwierane z poziomu Biblioteki. Klipy otwierane z poziomu osi czasu
projektu mona obraca za pomoc efektu Edytor 2D.
Przed i po
W przypadku edycji zdj mona bezporednio porwnywa
oryginay z poprawionymi wersjami. Za pomoc strzaki po prawej
stronie przycisku mona uzyska dostp do trzech domylnych
widokw.
Podziel obraz: Dolna poowa podgldu przedstawia korekcje.

Mona ustawi pionowe pooenie linii rozdzielajcej. W tym celu
naley przecign rodkow cz linii w gr lub w d za pomoc
myszy. Mona rwnie podzieli obraz poprzecznie. W tym celu
naley chwyci lini z jednej strony i obrci.

Peny obraz obok siebie: Obraz po prawej stronie przedstawia
korekcje.
Peny obraz nad i pod: Obraz na dole przedstawia korekcje.
Korygowanie zdj
W Edytorze zdj dostpnych jest pi korekcji: Ulepsz,
Dopasowanie, Przytnij, Wyprostuj i Czerwone oczy. Pierwsze
dwie s sterowane w panelu otwieranym w grnym prawym rodu
Edytora zdj, a pozostae s sterowane interaktywnie na
podgldzie obrazu.
Ulepszanie (zdjcia)
Ta korekcja umoliwia otwarcie panelu narzdzi CPU korekcji
obrazu do usuwania problemw zwizanych z kolorem i
owietleniem. Mona te uy tych narzdzi w kreatywny sposb w
celu uzyskania niestandardowego wygldu czy stylistycznych
efektw, ktre maj wzbogaca, a nie poprawia pierwotny materia.
Narzdzia s podzielone na grupy opisane poniej.
Automatyka
Dwa specjalne narzdzia z tej grupy umoliwiaj automatyczne
dopasowanie obrazu po przeanalizowaniu spectrum jasnoci. Dalej
ustawienia tych narzdzi mona w razie potrzeby zmienia rcznie.
Rwnowaga bieli: Zaznaczenie pola Rwnowaga bieli sprawia, e

obliczane s ustawienia temperatury koloru i wywietlany jest suwak
Korekta temperatury. Suy on do interaktywnego dostosowywania
ustawie na podgldzie.

Poziomy: Zaznaczenie tego pola uaktywnia automatyczne
dopasowanie owietlenia i otwiera zestaw trzech elementw
sterujcych. Pierwszy z nich to lista rozwijana Optymalizacja, ktra
umoliwia ustawienie oglnego dziaania narzdzia poprzez wybr
opcji Kontrast (tylko optymalizacja kontrastu) lub Pene (oglna
optymalizacja owietlenia).
Suwaki Jasno i Intensywno mog przyjmowa warto z

zakresu od 10 do +10. Ustawienie zero oznacza brak zmiany w
automatycznie wybranej wartoci. Jasno pozwala na oglne
zwikszenie czy zmniejszenie jasnoci zastosowanej rwnomiernie
do caego obrazu. Intensywno, przeznaczona przede wszystkich
do wykorzystania w stosunku do osb na obrazach, to podobne
ustawienie do elementu sterujcego nasyceniem, ale umoliwiajce
jednoczenie zminimalizowanie nienaturalnego wygldu
charakterystycznego dla przesyconych odcieni skry.
Podstawy
Ta grupa elementw sterujcych suy do dopasowywania oglnych
waciwoci owietlenia obrazu.
Jasno: Ten element sterujcy rwnomiernie wpywa na jasne, jak

i ciemne obszary obrazu. Aby uzyska bardziej precyzyjne opcje
edycji koloru, zamiast tego naley uy opcji Jasno selektywna
(patrz poniej).
Kontrast: Ten element sterujcy umoliwia zwikszenie rnicy

pomidzy janiejszymi i ciemniejszymi obszarami obrazu.
Podniesienie poziomu kontrastu moe oywi pochmurn
fotografi, ale istnieje ryzyko, e mog wystpi artefakty w
obszarach, ktre ju s bardzo jasne lub bardzo ciemne.

Temperatura: Element sterujcy Temperatura koloru zmienia
kompozycj barwy obrazu, aby uzyska efekt cieplejszego lub
chodniejszego charakteru. Owietlenie wewntrzne, takie jak
arwki wolframowe lub wiece maj ciepy charakter, a wiato
dzienne, szczeglnie w cieniu, jest postrzegane jako zimne. Uycie
elementu sterujcego temperatur przede wszystkim dotyczy
zmiany wartoci koloru tego i niebieskiego na obrazie, natomiast
zmiany koloru zielonego i purpurowego s nieznaczne.
Nasycenie: Ten element sterujcy reguluje intensywno koloru

obrazu. Zwikszenie wartoci sprawia, e kolory staj si bardziej
intensywne lub nawet krzyczce. Obnianie wartoci usuwa
stopniowo zabarwienie obrazu. W pozycji zera pozostaj jedynie
odcienie szaroci. Aby uzyska bardziej precyzyjne opcje
nasycenia, zamiast tego naley uy opcji Nasycenie selektywne.
Powizanym ustawieniem jest Intensywno, czsto uywana w
portretach, poniewa zachowuje odcienie skry.
Przejrzysto: Zwikszenie wartoci ustawienia Przejrzysto

powoduje zwikszenie kontrastu w ptonach i zaostrzanie krawdzi
na obrazie. Niewielkie podniesienie wartoci parametru
Przejrzysto czsto poprawia oglny wygld obrazu.
Mgieka: Zwikszenie wartoci ustawienia Mgieka rozjania obraz

przez zwenie dynamicznego zakresu w gr. Elementy wczeniej
czarne staj si szare, janiejsze tony s take rozjaniane, ale w
mniejszym stopniu. W ten sposb uzyskuje si jednoczenie efekt
rozjaniajcy i zmikczajcy. Przeciwny rezultat, przyciemnianie i
wyostrzanie, umoliwia ustawienie ujemnych wartoci w polu
Mgieka. Obraz traci jasny podkad, wyostrzane s jasne obszary i
ptony poprzez rozszerzenie dynamicznego zakresu w d.

Rwnowaga bieli
Gdy biae lub szare obszary obrazu wykazuj niewielkie
zabarwienie lub rzutowanie kolorw, elementy sterujce z tej grupy
umoliwiaj przywrcenie naturalnego wygldu.
Prbnik skali szaroci: Naley aktywowa prbnik i klikn biay

lub szary obszar obrazu, gdzie nie powinno by adnego
zabarwienia. Rwnowaga bieli obrazu zostanie automatycznie
dopasowana, aby wyeliminowa niepodane zabarwienie.
Koo kolorw: Naley przesuwa punkt sterujcy ze rodka pola

koloru do uzyskania naturalnego wygldu obrazu.
Jasno selektywna
Aby umoliwi edycj okrelonych jasnych obszarw obrazu bez
modyfikowania innych obszarw, naley skorzysta z piciu
oddzielnych elementw sterujcych jasnoci:
Czer: Ten suwak wpywa jedynie na najciemniejsze obszary

obrazu. Aby uzyska najlepsze rezultaty, edycj opcji Czer i Biel
naley pozostawi na koniec.
Wypenienie-owietlenie: Zwikszenie wartoci tego suwaka

moe zaowocowa wikszym poziomem szczegw w
zacienionych miejscach (ale nie w czarnych) fotografii o penym
kontracie.
Zakres redni: Strefa, na ktr wpywa ten suwak obejmuje cay

zakres redni owietlenia.
Podwietlenia: Ten suwak wpywa na jasne obszary obrazu.

Mona go uy do stonowania przewietlonych obszarw na skutek
rozbysku lampy, odbi lub silnego wiata sonecznego.

Biel: Ten suwak wpywa na czci obrazu, ktre s uwaane jako
biae. Opcje Biel i Czer naley edytowa na kocu.
Nasycenie selektywne
Standardowa korekcja Nasycenie podnosi nasycenie barwy
rwnomiernie w caym widmie, natomiast Nasycenie selektywne
umoliwia indywidualne uwydatnianie lub tumienie kolorw
podstawowych i uzupeniajcych (pochodnych). Jeli na przykad
kolor niebieski jest zbyt mocny, mona go przytumi, podczas gdy
pozostae kolory zachowaj swoj intensywno.
Dopasowanie
Podczas importu w programie Studio s automatycznie wykrywane
pewne parametry, jednak rnorodne czynniki mog prowadzi
czasami do ich bdnego identyfikowania. Funkcja Dopasowanie
pozwala w miar potrzeby na zmian tych podstawowych
waciwoci obrazw.
Alfa
A zdjciu moe wystpowa kana alfa, czyli 8-bitowa paszczyzna

w skali szaroci, ktra okrela poziom przezroczystoci
poszczeglnych pikseli zdjcia. Aby usun kana alfa, naley
wybra opcj Ignoruj kana alfa.
Przeplatanie
Jeli podczas importu opcje Przeplatanie zostay niewaciwie

zinterpretowane, naley uy tej listy rozwijanej w celu wymuszenia
waciwych ustawie.

Stereoskopowe (3D)
Jeli podczas importu niewaciwie zinterpretowano format pliku

obrazu 3D, naley ustawi waciwy ukad stereoskopowy z uyciem
tej listy rozwijanej.
Przytnij
Tego narzdzia naley uy do uwydatnienia specyficznej sekcji na
obrazie lub aby usun niepodane elementy.
Przycinanie obrazu.
Pole graniczne (ramka przycinania): Po wybraniu narzdzia do

przycinania na obrazie pojawia si ramka o zmiennych rozmiarach.
Naley przecign boki i naroniki ramki, aby przyci obraz lub
przecign rodek pola granicznego po przyciciu, aby ustawi
jego pooenie.
Wspczynnik proporcji: Lista rozwijana Wspczynnik

proporcji na pasku sterowania moe by uywana do ustalania i
zachowania wymaganego wspczynnika proporcji w trakcie zmiany
rozmiaru. Obsugiwane s wspczynniki proporcji standardowy
(4:3) i panoramiczny (16:9).

Podgld: Ta funkcja umoliwia wywietlanie przycitego obrazu
bez otaczajcego materiau. Naley nacisn klawisz Esc lub
klikn obraz, aby powrci do widoku edycji.
Wyczy, Anuluj i Zastosuj: Opcja Wyczy przywraca

oryginalne rozmiary pola granicznego; opcja Anuluj zamyka bez
zapisywania wszelkie wykonane edycje; opcja Zastosuj zapisuje
zmieniony obraz bez zamykania edytora.
Wyprostuj
Ta korekcja umoliwia wyprostowanie obrazu, w ktrym elementy
wymagajce pionowego lub poziomego umieszczenia, s w
widoczny sposb przechylone. Jeli obraz nie zosta przycity,
podczas obracania zostanie dynamicznie zmieniony jego rozmiar,
aby zachowa proste naroniki. W przypadku przycitego obrazu
zmiana rozmiaru nie bdzie przeprowadzana, pod warunkiem, e
wystpuje odpowiednio duo materiau nadmiarowego, ktry jest w
stanie wypeni puste naroniki.
Przygotowanie do wyprostowania obrazu (z krzyykami).

Wiele funkcji zwizanych z opcj Wyprostuj znajduje si na pasku
narzdzi pod podgldem.
Opcje linii prowadzcej: Dwa przyciski na kocu po lewej stronie

paska narzdzi ustawiaj tryb dla linii naoonych na podgld jako
prowadnice uatwiajce wyrwnywanie. Wybr ktregokolwiek
przycisk usuwa wybr drugiego. Przycisk Krzyyki (skrajnie po
lewej) dodaje par skrzyowanych linii, ktre mona przecign za
pomoc myszy, aby peniy one funkcj linii odniesienia
prawidowego uoenia pionowego i poziomego w dowolnym
miejscu w obrazie. Przycisk Siatka umoliwia wywietlenie staego,
powtarzajcego si wzornika siatki na caym obrazie.
Ustaw kt: Aby ustawi stopie obrotu, mona uy suwaka na

pasku narzdzi pod obrazem lub klikn i przytrzyma lewy
wskanik myszy podczas przecigania go nad obrazem.
Obsugiwane s obroty o 20 stopni w obu kierunkach.

oryginalne rozmiary obrazu; opcja Anuluj zamyka bez zapisywania
wszelkie wykonane edycje; opcja Zastosuj zapisuje zmieniony
obraz bez zamykania edytora.
Czerwone oczy
To narzdzie koryguje efekt czerwonych oczu, ktry czsto
wystpuje w przypadku, gdy fotografowane osoby patrz
bezporednio na obiektyw aparatu. Naley zaznaczy obszar wok
obu czerwonych oczu za pomoc myszy. Czynno ta nie wymaga
wielkiej precyzji, ale jeli efekty bd niezadowalajce, mona
poeksperymentowa i zmieni lekko obszar.

oryginalne rozmiary obrazu; opcja Anuluj zamyka bez zapisywania
wszelkie wykonane edycje; opcja Zastosuj zapisuje zmieniony
obraz bez zamykania edytora.
Korygowanie wideo
Tak jak w przypadku innych edytorw multimediw, Edytor wideo ma
centralny ekran podgldu oraz obszar po prawej stronie dla
ustawie korekcji i efektw. Jeli wideo zawiera ciek audio,
pojawi si rwnie niezalene panele do zarzdzania dwikiem.
Pierwotnie s one rozmieszczone u gry po lewej stronie, ale
uytkownik moe przecign je do nowych pozycji dokowania po
dowolnej stronie okna.
Wicej informacji na temat otwierania Edytora wideo w celu

Wicej informacji o elementach sterujcych dostpnych po

wybraniu karty Audio mona znale w punkcie Edytor audio na
stronie 269.
Przecznik wideo/audio
Jeli w materiale wystpuje cieka dwikowa, u gry po lewej
stronie ekranu pojawi si karta do przechodzenia do Edytora audio.

Wywietlacz ksztatu fali
Ten niezaleny panel przedstawia sekcj wykresu gonoci
dwiku nad skal wideo. Region ksztatu fali, ktry jest
przedstawiony, jest ustawiony centralnie w pozycji odtwarzania.
Po przejciu do Edytora audio pojawi si panel podgldu wideo w

tym samym miejscu ekranu.
Narzdzia wideo
Te narzdzia znajduj si na pasku narzdzi pod podgldem
Edytora wideo. Poniej narzdzi znajduje si podziaka z suwakiem,
ktry umoliwia si poruszanie w ramach materiau wideo. Po lewej
stronie znajduj si elementy sterujce znacznika. Wicej informacji
mona znale w punkcie Znaczniki na stronie 165.
Pozostae elementy sterujce su do podgldu i przycinania

multimediw. Wiele elementw sterujcych mona znale take w
Edytorze audio. O ile nie stwierdzono inaczej, opisy maj
zastosowanie do obydwu rodzajw elementw. (Wicej informacji
mona znale w punkcie Edytor audio na stronie 269).
Stereoskopowe (3D): Ikona i strzaka w d z lewej strony przycisku

odtwarzanie cige pozwalaj na wybr pomidzy kilkoma trybami
ogldania materiaw 3D. Ikona wyglda odmiennie w
poszczeglnych trybach.

Jeli w przypadku materiau wideo 3D strzaka si nie pojawia,
naley przej do opcji Dopasowanie, aby wybra odpowiednie
ustawienie 3D. Wicej informacji mona znale w punkcie
Dopasowanie na stronie 157.
Przewijanie: Kko przewijania zapewnia pynn, obukierunkow

kontrol nad zakresem prdkoci podczas przegldania materiau
wideo lub audio. Oba typy multimediw mog by wywietlane ze
zredukowan prdkoci. Skrty J (do tyu), K(pauza), L (do przodu)
oraz kady z nich w kombinacji z klawiszem Shift (wolne odtwarzanie)
umoliwiaj atwe przewijanie rwnie za pomoc klawiatury.
Elementy sterujce odtwarzaniem: Owalna ikona ze strzak

uruchamia ptl odtwarzania. Oto pozostae elementy sterujce
(od lewej do prawej): Przeskocz do tyu, Przewi o jedn klatk
do tyu, Odtwarzaj, Przewi o jedn klatk do przodu,
Przeskocz do przodu.
Monitor audio: Ikona Gonik suy do ustawiania gonoci

odtwarzania w systemie, ale nie wpywa na nagrany poziom audio.
Naley klikn jeden raz ikon gonika, aby wyciszy lub klikn
suwak po prawej stronie ikony, aby ustawi gono
monitorowania. Aby ustawi poziom odtwarzania samego klipu,
naley uy miksera kanaw. Patrz Mikser kanaw na
stronie 271.

Wywietlacze kodu czasowego: Lewe pole wskazuje czas trwania
elementu multimedialnego po przyciciu. Prawe pole przedstawia
biec pozycj odtwarzania. W przypadku zasobw Biblioteki
pozycja odtwarzania odpowiada pocztkowi elementu
multimedialnego. W przypadku klipu osi czasu podana jest pozycja
odtwarzania w projekcie.
Numeryczne ustawianie pozycji: Naley klikn prawym

przyciskiem myszy pole kodu czasowego dla danej pozycji i naley
wprowadzi pozycj w formacie gg:mm:ss.xxx. Po naciniciu
klawisza Enter linia odtwarzania przeskakuje do podanej lokalizacji,
jeli taka pozycja wystpuje w klipie. Naley nacisn klawisz Esc,
aby cofn zmian i wyj z trybu wprowadzania.
Przycinanie zasobw: W przypadku zasobw Biblioteki

pomaraczowe suwaki z kadej strony podziaki czasu pozwalaj
wybra wasne punkty wejcia i wyjcia dla odtwarzania. W ten
sposb okrelane s punkty kocowe klipu, gdy zasb zostaje uyty
w projekcie.
Linijka: Podziaka czasu wywietla skal, ktrej gradacja zaley od

biecego wspczynnika powikszenia. Jeli uytkownik kliknie
inne miejsce na linijce, linia odtwarzania (patrz poniej) przeskoczy
do tego pooenia.
Linia odtwarzania: Ta czerwona linia z uchwytami jak suwaki jest

zsynchronizowana z aktualnie wywietlanym obrazem (dla wideo)
oraz z czerwon lini przedstawion na wywietlaczu ksztatu fali
(dla audio). Mona ustawi j w innym miejscu. W tym celu naley
klikn i przecign suwak lub klikn w obrbie ksztatu fali.
Pasek przewijania i powikszania: Przecigajc w prawo i lewo

podwjne linie na kocu paska przewijania, zmienia si poziom
powikszenia obrazu. Gdy pasek stanie si mniejszy, pasek

przewijania moe by przesunity do tyu i do przodu jako cao,
umoliwiajc powikszenie ksztatu fali klipu audio lub przewijanie z
wiksz precyzj. Kliknij dwukrotnie pasek przewijania, aby
przywrci pen szeroko klipu. Powiksza i pomniejsza mona
rwnie, przecigajc obszar linijki w lewo i prawo.
Znaczniki
Znaczniki to wizualne punkty odniesienia, ktre mona ustawi na
podziace czasu, aby zidentyfikowa zmiany sceny lub inne punkty
edycji.
Panel znacznikw
Ustawianie i przenoszenie znacznikw: Naley ustawi lini

odtwarzania w miejscu, w ktrym powinien by ustawiony znacznik.
Klikn przycisk przeczania znacznika po lewej stronie paska
narzdzi lub nacisn klawisz M. Tylko jeden znacznik moe by
ustawiony w jednej klatce.
Aby przenie znacznik: Naley nacisn klawisz Ctrl, klikn

znacznik i przecign w lewo lub w prawo.

Usuwanie znacznika: Naley klikn znacznik, aby przenie lini
do tej pozycji, a nastpnie nacisn klawisz M lub klikn przycisk
przeczania znacznika.
Mona rwnie usun znaczniki za pomoc listy na panelu

znacznikw, ktry otwiera si po dwukrotnym klikniciu znacznika
na linijce lub klikniciu strzaki w d obok przycisku przeczania
znacznika.
Na panelu znacznikw przedstawione s znaczniki, ktre zostay

ustawione w aktualnie wywietlanych multimediach. S one
pokazane w kolejnoci rosncej, wraz z kolorem kodu, nazw i
pozycj. Wikszo dostpnych polece dotyczy aktualnie
wybranego znacznika. Wyjtek stanowi przycisk Usu wszystkie
znaczniki w dolnej czci panelu.
Kliknicie znacznika na licie spowoduje wybranie go do edycji. W

tym samym czasie linia odtwarzania przeskakuje do pozycji
znacznika.
Edycja nazwy: Pole nazwy umoliwia wprowadzenie w razie

potrzeby unikatowej nazwy dla aktualnie wybranego znacznika.
Lewa i prawa strzaka obok nazwy stanowi inny sposb poruszania
si po licie znacznikw.
Pooenie: Mona tutaj bezporednio edytowa pooenie

znacznika jako kodu czasowego.
Kolor znacznika: Aby ustawi kolor biecego znacznika (oraz

znacznikw utworzonych w nastpnej kolejnoci), naley klikn
jeden z dostpnych przyciskw koloru.
Kosz na mieci: Ikona kosza na mieci w kadym wierszu listy

znacznikw umoliwia usunicie poszczeglnych znacznikw.

Korekcje wideo
Narzdzia korekcji w Edytorze wideo to: Ulepsz, Dopasowanie,
Migawka i Stabilizacja.
Ulepsz (wideo)
Korekcje Ulepsz dla wideo s takie same jak w przypadku korekcji
dla zdj lub innych obrazw. Patrz Ulepszanie (zdjcia) na
stronie 153.
Dopasowanie
Podczas importu w programie Studio s automatycznie wykrywane
pewne parametry, jednak rnorodne czynniki mog prowadzi
czasami do ich bdnego identyfikowania. Funkcja Dopasowanie
pozwala w miar potrzeby na zmian tych podstawowych
waciwoci obrazw.
Alfa
Jeli w materiale wideo znajduje si kana alfa, ktry powinien by

usunity, naley wybra opcj Ignoruj kana alfa.
Wspczynnik proporcji
Jeli wspczynnik proporcji nie jest waciwie rozpoznawany

podczas importu lub proporcje klatek wymagaj zmiany rcznie z
innej przyczyny, naley uy tego menu rozwijanego w celu wyboru
odpowiednich ustawie. Nie powoduje ono zmiany zakresu
wywietlanego obrazu. Zamiast tego widoczny obszar jest
rozcigany (lub zmniejszany) niezalenie na wysoko i szeroko
w celu dopasowania go do ramek klatki.

Przeplatanie
Jeli podczas importu opcje Przeplatanie zostay niewaciwie

zinterpretowane, naley uy tej listy rozwijanej w celu wymuszenia
waciwych ustawie.
Stereoskopowe (3D)
Jeli podczas importu niewaciwie zinterpretowano format pliku

obrazu 3D, naley ustawi waciwy ukad stereoskopowy z uyciem
tej listy rozwijanej.
Migawka
Narzdzie migawki umoliwia pozyskanie pojedynczej klatki z
wideo, przycicie i zapisanie jej jako zdjcia. Jego elementy
sterowania s podobne do narzdzia korekcji Przytnij do zdj.
Ramka wyboru i wspczynnik proporcji: Rozmiar ramki do

wycinania obrazu mona zmienia, chwytajc jej boki i naroniki lub
przecigajc w obrbie podgldu, poprzez chwycenie ramki na
rodku.

Korygowanie stereoskopowych waciwoci 3D zasobu
Biblioteki.
Podgld: Podgld przedstawia wybrany przycity obraz bez

narzdzi migawki. Naley nacisn przycisk Esc lub klikn raz
obraz, aby ponownie wywietli narzdzia.
Zastosuj: To polecenie umoliwia wyeksportowanie przycitego

obrazu jako pliku JPEG, a nastpnie wyczenie trybu edytowania
migawek w podgldzie. Migawki s przechowywane w Bibliotece w
sekcji Moje obrazy > Obrazy. Aby znale nowy element, naley
wrci do Biblioteki i klikn specjalny przycisk znajd dodany
element, ktry pojawia si tymczasowo na pasku stopki Biblioteki.
Sam nowy plik multimedialny zostanie utworzony w lokalizacji:
[Zarejestrowany uytkownik]\Moje dokumenty\Moje
zdjcia\Obrazy
Wyczy i Anuluj: Opcja Wyczy ustawia ramk wyboru z

powrotem w pocztkowym ustawieniu (cay obraz), a opcja Anuluj
koczy czynnoci zwizane z edycj zdjcia bez tworzenia nowych
multimediw.

Stabilizacja
Podobnie jak w przypadku stabilizacji elektronicznej w kamerach
cyfrowych, to narzdzie redukuje drgania i wstrzsy spowodowane
poruszeniem kamery. W przypadku korzystania z tego efektu,
zewntrzne obszary obrazu zostaj usunite, a zmienna cz
obrazu jest powikszona rednio o 20 proc. w celu wypenienia
formatu obrazu.
Po zastosowaniu polecenia Stabilizacja materia wideo wymaga

renderowania, aby uzyska dokadny podgld. Zamiast element
sterujcego Odtwrz na pasku narzdzi Stabilizacja w celu
wywietlenia podgldu naley posuy si przyciskiem Renderuj i
odtwrz.
Korygowanie audio
Edytor audio moe by uywany do multimediw z sam ciek
dwikow, np. do plikw .wav oraz do plikw wideo z doczona
ciek audio (oryginaln, synchroniczn).
Wicej informacji na temat otwierania Edytora audio w celu

Oglne informacje na temat dwiku zawiera Rozdzia 8: Dwik i

muzyka na stronie 267. Szczegowe informacje na temat Edytora
audio mona znale w punkcie Edytor audio na stronie 269.
Opisy poszczeglnych narzdzi do korekcji mona znale w
punkcie Korekcje audio na stronie 276.

Rozdzia 5: Efekty
Program Pinnacle Studio ma trzy edytory multimediw. Kady z nich
obsuguje poszczeglne typy materiaw multimedialnych: wideo,
zdjcia i audio. Oglne dziaanie edytorw opisano w punkcie
Przegld edycji multimediw na stronie 144.
Jedn z gwnych funkcji trzech edytorw multimediw jest

zapewnienie stosownych dodatkowych narzdzi w trzech grupach
Przejcia, Korekcje i Efekty jak rwnie specjalna funkcja
panoramowania i powikszania, ktra jest dostpna tylko w Edytorze
zdj.
Praca z efektami wizualnymi w Edytorze zdj. W grnej

czci znajduje si kilka grup efektw. Na rodku podgld
Rozdzia 5: Efekty 171

przedstawia obraz z zastosowanymi efektami. Parametry
do dostosowania znajduj si po prawej stronie. Na dole
znajduj si elementy sterujce odtwarzaniem oraz o
czasu wspomagajce animowanie efektw za pomoc
funkcji klatek kluczowych.
W przypadku otwarcia edytorw multimediw w Bibliotece dostpna

jest tylko grupa Korekcje. Otwarcie ich na osi czasu filmu lub
projektu zapewnia peny zakres narzdzi. Niniejszy rozdzia stanowi
oglne wprowadzenie do edycji efektw, jak rwnie bardziej
szczegowe omwienie efektw wizualnych w Edytorze zdj i
Edytorze wideo oraz narzdzi panoramowania i powikszania.
Wicej informacji na temat korekcji i efektw audio zawiera
Rozdzia 8: Dwik i muzyka na stronie 267.
Korekcje a efekty
Narzdzia w grupie korekcji przede wszystkim s przeznaczone do
poprawiania niedoskonaoci, ktre czsto wystpuj w
rzeczywistych plikach multimedialnych saba rwnowaga bieli na
zdjciach, haas wiatru na ciece dwikowej itp. W
przeciwiestwie do efektw, narzdzia korekcji mog by
stosowane do zasobw Biblioteki, a nie tylko do klipw na osi czasu
projektu. Gdy korekcje zostan zastosowane w Bibliotece, ich efekty
bd rwnie zastosowane w innym projekcie, ktry korzysta z
poprawionych zasobw. Wicej informacji na temat korekcji i ich
uywania zawiera Rozdzia 4: Korekcje na stronie 141.
Informacje o efektach
Efekty to pojcie zbiorcze obejmujce szeroki zakres narzdzi
oprogramowania do wykonywania operacji na materiaach
multimedialnych. Obejmuje ono narzdzia prezentacyjne, takie jak
Edytor 2D, przejcia atmosferyczne, takie jak Stary film, oraz

pewne efekty sceniczne, takie jak Pomie fraktalny, ktrych nie
sposb pomin w projekcie.
Tak jak w przypadku korekcji efekty mona stosowa do klipw na

osi czasu projektu. Wystarczy klikn dwukrotnie klip, aby otworzy
odpowiedni edytor multimediw przy otwartej karcie Efekty.
Kompozycje efektw
Osignicie podanego wygldu, dziaania lub dwiku moe

wymaga zastosowania kombinacji szeregu efektw,
zastosowanych w okrelonej kolejnoci. Mog by potrzebne efekty
wideo i audio. Dla kadego efektu naley odpowiednio ustawi
parametry, aby osign poszukiwany rezultat. Po znalezieniu
odpowiedniej kombinacji zbir efektw mona zapisa jako
specjalny typ zasobu kompozycj efektw. Dziki temu mona
szybko zastosowa w razie potrzeby nawet najbardziej zoone
operacje na materiaach multimedialnych.
Kompozycje efektw mona tworzy w edytorze multimediw (za

pomoc przycisku zapisz u gry panelu ustawie Efekty) lub na osi
czasu (z uyciem polecenia menu kontekstowego Efekt > Zapisz
jako kompozycj FX).
Po dodaniu kompozycji do Biblioteki, obok siedmiu innych

grup w rodzinie Efekt, wywietlana jest (z prawej strony)
grupa Moje kompozycje FX.
S one przechowywane w czci Efekty Biblioteki w grupie Moje

kompozycje FX i mog by uywane w podobny sposb jak zwyke
efekty.

Oprcz kart Korekcje i Efekty Edytor zdj ma trzeci kart,
Panoramowanie i powikszanie. Narzdzie panoramowania i
powikszania jest wszechstronnym moduem za pomoc ktrego
mona np. wzbogaci zdjcie w wysokiej rozdzielczoci o efekty
ruchu i ekspresji. Wicej informacji mona znale w punkcie
Panoramowanie i powikszanie na stronie 196.
Efekty w edytorach multimediw

Tak jak inne zasoby do projektu, efekty s przechowywane w
Bibliotece. Mona znale je w Nawigatorze w sekcji Efekty >
Zawarto. Tak jak w przypadku innych typw zasobw Biblioteki,
mona uywa wszystkich typowych funkcji kolekcji, ocen, etykiet
itp. aby usprawni organizowanie wielu dostpnych efektw.
Mona zastosowa efekt z Biblioteki bezporednio do klipu na osi

czasu projektu za pomoc funkcji przecigania i upuszczania. Klipy,
do ktrych zosta dodany efekt, s oznaczone jasnym grnym
obramowaniem.
Dwukrotne kliknicie klipu osi czasu spowoduje, e powizany z nim

edytor multimediw automatycznie otworzy si ze wstpnie
wybran kart Efekty. W zalenoci od wersji programu
Pinnacle Studio dostpnych jest maksymalnie osiem grup efektw.
Naley klikn nazw grupy, aby sprawdzi zawarte w niej efekty.

Grupa Kamera efektw jest otwarta w Edytorze zdj.
Wskanik myszy znajduje si nad miniatur efektu Inwersja
(lewa strona), dziki czemu zostanie ona automatycznie
przedstawiona na podgldzie.
Ikony miniatur dla efektw w aktualnie wybranej grupie s pokazane

w penej szerokoci zasobnika w grnej czci obszaru roboczego.
W przypadku efektw wizualnych, gdy wskanik myszy najedzie na
ikony efektw, na podgldzie pojawi si edytowany klip z
zastosowanym kadym efektem. Po dokonaniu wyboru naley
klikn miniatur efektu, aby go zastosowa.
Dostosowywanie efektu
Gdy efekt zostanie ju zastosowany do klipu, za pomoc jednej z
powyszych metod, mona w dowolnym czasie wrci do edytora
multimediw, aby zmodyfikowa ustawienia efektu. Naley klikn
dwukrotnie klip na osi czasu lub wybra opcj Otwrz edytor

efektw, jeli dany efekt ma by dostosowywany. Wicej informacji
mona znale w punkcie Panel Ustawienia na stronie 181.
Aby zapisa modyfikacje i wrci do osi czasu, naley klikn

przycisk OK. Aby anulowa modyfikacje i wrci do osi czasu,
naley klikn przycisk Anuluj.
Tworzenie kompozycji efektw

Zbir efektw uytych w klipie oraz ich ustawienia mona zapisa
jako kompozycj efektw, klikajc przycisk Zapisz w prawej grnej
czci panelu Ustawienia. W oknie dialogowym, ktre zostanie
wywietlone, naley wpisa nazw kompozycji oraz usun
zaznaczenia wszystkich efektw, ktre nie maj by uwzgldnione.
Wicej informacji mona znale w punkcie Panel Ustawienia na
stronie 181.
Przejcie do nowego klipu

Nawet bez opuszczania edytora multimediw mona przeczy si
z jednego klipu osi czasu na inny za pomoc Nawigatora, czyli
schematycznego przedstawienia projektu, ktre opcjonalnie jest
pokazywane w przestrzeni nad paskiem stopki okna edycji.
Aby przeczy widok Nawigatora, naley klikn ikon ry

wiatrw w prawym dolnym rogu okna.
Kady klip w projekcie jest reprezentowany w Nawigatorze przez

kolorowy pasek. Ukad paskw na poziomej osi czasowej z pionowo
uoonymi ciekami odpowiada dokadnie osi czasu. Pasek
reprezentujcy obecnie edytowany klip jest wyrniony na
pomaraczowo.

Wskanik myszy zosta umieszczony na przycisku ry
wiatrw w celu wyczenia panelu Nawigatora powyej, w
ktrym klipy s przedstawione w postaci poziomych
paskw
Kliknicie jednego z innych paskw spowoduje automatyczne

zapisanie wszelkich zmian wprowadzonych w biecym klipie.
Nastpnie zostanie zaadowany klip odpowiadajcy paskowi, ktry
zosta kliknity. Jeli nowy klip jest innym typem multimediw,
zostanie automatycznie przeczony odpowiedni edytor.
Tryb solo
Czasami podczas edycji efektu przydatny jest podgld innych
warstw osi czasu powyej i poniej biecej warstwy zawierajcej
klip, ktry jest edytowany. W innych przypadkach mona uatwi
skomplikowane sytuacje edycji poprzez wyczenie innej cieki.
Tryb solo jest uruchamiany i wyczany za pomoc przycisku Solo

oraz powizanego z nim menu rozwijanego z prawej strony w
dolnym obszarze edytora multimediw. Moliwe s trzy
konfiguracje:
Wycz: Gdy tryb solo jest wczony, pojedyncze kliknicie tego
przycisku spowoduje jego wyczenie. Wszystkie warstwy z osi
czasu bd wtedy wykorzystane w podgldzie. Czasami
bieca warstwa moe by zasonita warstw znajdujca si
powyej jej na osi czasu.

Poka multimedia i cieki poniej: W przypadku tej opcji
pojawia si podgld biecej warstwy i wszystkich warstw
pooonych niej, ale klipy na warstwach powyej biecej
warstwy s ukryte.
Poka tylko multimedia: Ta opcja umoliwia jedynie
wywietlanie w podgldzie jedynie warstwy, ktra jest obecnie
edytowana przez uytkownika.
Podgld efektw
W sekcji Biblioteki Zawarto mona uzyska podgld prbki
kadego efektu bezporednio na ikonach w widoku miniatur lub w
oddzielnym oknie narzdzia Odtwarzacz. Te prbki pozwol si
zorientowa, jak wyglda okrelony efekt, ale czsto bd jedynie
wskazwk dotyczc moliwoci uwzgldnienia dostosowania,
klatek kluczowych i poczenia z innymi efektami.
Jak wspomniano wczeniej, moliwe jest uzyskanie podgldu efektu

na wasnym pliku multimedialnym bez jego zastosowania. W tym
celu naley umieci wskanik myszy na ikonie efektu w edytorze
multimediw klipu osi czasu. Nastpnie, aby zastosowa efekt,
naley klikn miniatur.
Efekty na osi czasu

Aby sprawdzi, czy do klipu osi czasu zastosowano jaki efekt,
naley odszuka purpurowy pasek na wysokoci grnej krawdzi
klipu. Zarwno wskanik efektu klipu, jak i sam klip zapewniaj
przydatne polecenia w menu kontekstowym umoliwiajce
zarzdzanie efektem.

Wskanik efektu klipu to kontrastujcy pasek wzdu grnej
krawdzi klipu, w ktrym zastosowano efekt.
Klip z korekcjami jest wyrniony zielonym paskiem wzdu grnego

brzegu, nie ma jednak polece menu kontekstowego.
Menu kontekstowe klipu

Otwrz edytor efektw: Otwiera edytor multimediw odpowiedni
dla klipu, wstpnie wybrana jest karta Efekty. W tym miejscu mona
wprowadzi do klipu nowe efekty lub zmodyfikowa istniejce
efekty.
Wklej: Efekty mog by wycinane lub kopiowane do schowka za

pomoc polece w podmenu kontekstowym Efekt. Polecenie Wklej
umoliwia zastosowanie efektu do co najmniej jednego klipu.
Menu kontekstowe klipu: Efekt

Menu kontekstowe klipu, do ktrego zastosowano co najmniej jeden
efekt, bdzie zawiera podmenu Efekt, ktre umoliwia operowanie
efektami na kilka sposobw. Wskanik efektu klipu obejmuje
nierozbudowane menu kontekstowe z tylko jednym podmenu Efekt.
Wytnij wszystko, kopiuj wszystko: W przypadku tych funkcji

efekty przypisane do klipu mog by przycinane lub kopiowane do
schowka, z ktrego mog by one stosowane do jednego lub kilku
innych klipw, zgodnie z powyszym opisem.

Usu wszystko, Usu: Usuwanie jednoczenie wszystkich
efektw z klipu za pomoc polecenia Usu wszystko lub usuwanie
okrelonego efektu przez wybranie go z menu podrzdnego Usu.
Zapisz jako kompozycj FX: Umoliwia zapisanie efektw

zastosowanych do klipu (lub ich podzbioru) jako kompozycji
efektw. W oknie dialogowym, ktre zostanie otwarte, naley klikn
pole Nazwa kompozycji FX i wpisa nazw, ktra bdzie
identyfikowa kompozycj, na przykad w Bibliotece. Zaznaczenie
wszystkich efektw, ktre nie maj by ujte w kompozycji, naley
usun.
Edytuj: Z tego menu podrzdnego zastosowanych efektw naley

wybra jeden efekt, ktry ma by otwarty, aby skonfigurowa go w
edytorze multimediw klipu.
Znajd w Bibliotece: Umoliwia otwarcie strony przegldarki

Biblioteki, ktra zawiera dany efekt z ju wybran miniatur.
W czasie rzeczywistym a renderowanie

Dodanie efektw do klipu zwiksza zakres oblicze, ktre musz
zosta przeprowadzone w programie Pinnacle Studio, aby uzyska
pynny podgld. W zalenoci od uywanego sprztu proces
renderowania klipu wymaga czasami zbyt duo czasu, aby mg by
wykonywany w czasie rzeczywistym, tzn. podczas podgldu.
W tej sytuacji potrzebne jest wstpne renderowanie, zanim zostanie

uzyskany podgld odpowiedniej jakoci. Postp renderowania jest
przedstawiany na podziace w odcieniu tym (do renderowania) i
zielonym (renderowane). Po zakoczeniu wstpnego renderowania
kolorowe oznaczenia s usuwane.

Opcje renderowania s ustawiane na stronie Podgld Panelu
sterowania programu Pinnacle Studio. (Patrz Eksport i podgld na
stronie 409).
Jeli efekty nie s pynnie odtwarzane, naley zwikszy warto

Prg optymalizacji. W ten sposb zostanie zwikszony czas
wstpnego renderowania przy jednoczesnej poprawie jakoci
podgldu. Jeli renderowanie trwa zbyt dugo, z drugiej strony,
mona zmniejszy warto Prg optymalizacji lub cakowicie je
wyczy poprzez ustawienie na zero. Inne czynniki, ktre maj
wpyw na odtwarzanie i czas renderowania to: format, rozmiar i
szybko klatek wybrane dla projektu. Mona je zmieni w
ustawieniach osi czasu. Patrz Ustawienia osi czasu na stronie 85.
Panel Ustawienia
Panel Ustawienia zapewnia list efektw, ktre zostay przypisane
do biecego klipu (ktrego nazwa jest podana u gry). Naley
klikn nazw efektu na licie, aby go wybra. Spowoduje to, e
jego ustawienia bd do celw sprawdzenia i edycji w obszarze
parametrw pod list. Wikszo efektw rwnie posiada list
rozwijan z kombinacjami wstpnych ustawie.
Cho klip moe mie przejcia, opcje Korekcje i Panoramowanie i

powikszanie oprcz karty Efekty, panel Ustawienia na karcie
Efekty nie obejmuje tych elementw. Naley przej na inne karty,
aby uzyska dostp do danych ustawie tych narzdzi.
Jeli klip ma wiele efektw, s one stosowane w kolejnoci, w jakiej

byy dodane, czyli odwrotnie do kolejnoci zamieszczenia na licie
(nowe efekty s dodawane na grze listy, a nie na dole). Aby
zmieni kolejno, naley przecign nagwek efektu w gr lub
w d na licie.

Prawy skrajny koniec nagwka efektu ma cztery przyciski do
czynnoci zwizanych z tym efektem. Od lewej do prawej:
Romb: Przeczanie klatek kluczowych w przypadku parametrw

efektu. Patrz Praca z klatkami kluczowymi na stronie 184.
Rozwi wszystkie ustawienia: Wszystkie grupy ustawie efektu

zostan rozwinite do edycji lub zamknite jednym klikniciem.
Kosz na mieci: Usuwanie efektu z klipu.
Kropka: Wczanie i wyczanie efektu. Mona wyczy efekt do

celw porwnawczych bez koniecznoci usuwania go lub utraty
ustawie.
Uchwyt przecigania: Ta strefa lub obszar nazwy su do

przecigania efektu w gr lub w d na licie efektw, gdy klip
korzysta z wielu efektw. Jak zostao wyjanione wczeniej, efekty
s stosowane w kolejnoci od dou. W niektrych przypadkach
zmiana kolejnoci moe znaczco wpyn na caociowy rezultat.

Panel Ustawienia: W tym przypadku w biecym klipie
zostay zastosowane trzy efekty (Kropla wody, Edytor 2D
zaawansowane, Rwnowaga bieli). Zostao wybrane
wstpne ustawienie efektu Edytor 2D zaawansowane
(podwietlone pole).
Modyfikowanie parametrw
Parametry s zorganizowane jako nazwane grupy powizanych
elementw sterujcych. Naley klikn trjkt rozwijania/zwijania na
nagwku grupy, aby otworzy grup i uzyska dostp do jej
parametrw, lub zwi grup, aby uzyska wicej miejsca na ekranie.

Aktualnie wybrany element jest wyrniony pomaraczow ramk.
Aby przej do nastpnego elementu, naley uy klawisza Tab, a
Shift + Tab, aby si cofn.
Parametry numeryczne s sterowane za pomoc poziomych

suwakw, przy uyciu szarego paska, ktry mona przecign
poziomo, aby zmieni warto. Bardziej precyzyjne sterowanie
zapewnia strzaka w lewo lub w prawo. Dwukrotne kliknicie paska
spowoduje zresetowanie okrelonego parametru do wartoci
domylnej.
Wikszo efektw wystpuje na licie rozwijanej kombinacji

wstpnie ustawionych parametrw w celu umoliwienia szybkiego
wyboru wariantw. Po wybraniu wstpnego ustawienia mona
dostosowa je, edytujc wymagane parametry.
Po zakoczeniu pracy w edytorze multimediw, jeli ma ju nastpi

powrt do osi czasu, naley klikn przycisk OK u dou okna, aby
zatwierdzi zmiany, lub przycisk Anuluj, aby je wycofa.
Praca z klatkami kluczowymi

Normalnym dziaaniem niektrych typw efektw jest
przeksztacanie materiau rdowego w jednolity sposb, od
pocztku do koca. Efekty atmosferyczne, takie jak Stary film oraz
efekty, ktre zmieniaj jedynie zabarwienie klipu, nale do tej
kategorii. Ich parametry s z reguy ustawianie jeden raz dla
wszystkich na pocztku klipu. Jest to statyczne uycie efektu.
Inne efekty, takie jak Kropla wody, polegaj na wywoywaniu

wraenia ruchu. Bd one dziaa tylko wtedy, gdy ich parametry
mog si zmienia w trakcie klipu. Najprostsz metod tego
animowanego zastosowania efektu jest uycie ustawienia
wstpnego z wbudowan animacj (takiego jak wikszo ustawie

wstpnych efektu Kropla wody). W przypadku tego rodzaju
animacji z klatkami kluczowymi co najmniej jeden parametr efektu
ma inn warto na kocu klipu ni mia j na pocztku. Podczas
odtwarzania parametry s aktualizowane po kadej klatce,
zapewniajc gadkie przejcie od wartoci pocztkowej do wartoci
kocowej.
Stosowanie klatek kluczowych nie ogranicza si jedynie do

pocztkowej i kocowej klatki klipu. Klatki kluczowe mog by
definiowane z okrelonymi wartociami parametrw efektu w
dowolnym punkcie w klipie w celu utworzenia animacji efektu o
odmiennej zoonoci. Jeli np. uytkownik chce, aby obraz
zmniejszy si o poow w poowie klipu, a nastpnie wrci do
penego rozmiaru na kocu, wymagane jest dodanie przynajmniej
trzeciej klatki kluczowej.
Podstawowe stosowanie klatek kluczowych

Oto podstawowe informacje na temat sposobu korzystania z klatek
kluczowych w celu zaprogramowania zmian w parametrach efektu
podczas odtwarzania klipu.
1 Naley dwukrotnie klikn klip na osi czasu, aby wczyta go do
edytora multimediw.
2 Naley doda efekt, a nastpnie aktywowa klatki kluczowe
poprzez kliknicie ikony rombu na nagwku efektu, jeli
jeszcze nie jest ona podwietlona.
3 Linia klatki kluczowej pojawi si pod podziak czasu. Wszelkie
klatki kluczowe, ktre zostay dodane do klipu dla biecego
efektu do chwili obecnej s wywietlone jako szare romby.
Na pocztku klipu zostaje automatycznie dodana klatka
kluczowa. Nie mona jej przenie ani usun. Jeli wybrana
kombinacja efektu i ustawienia wstpnego jest animowana, a

nie statyczna, zostanie te wygenerowana klatka kluczowa na
kocu klipu. Kocow klatk kluczow mona usun lub
przenie w takim przypadku wszystkie wartoci parametrw
z ostatniej pozostaej klatki kluczowej bd takie same do
koca klipu.
4 Naley ustawi lini odtwarzania na pozycji w klipie, gdzie ma
nastpi zmiana jakiego parametru efektu, np. rozmiar,
pooenie lub przezroczysto.
5 Naley zmodyfikowa parametr za pomoc panelu Ustawienia.
Jeli edycja klatek kluczowych jest wczona, nowa klatka
kluczowa zostanie automatycznie dodana w pozycji linii
odtwarzania. Jeli klatka kluczowa ju istnieje, dane
reprezentowanego parametru bd zmodyfikowane.
Czynnoci zwizane z klatk kluczow

W przypadku kadego efektu jedynie jedna klatka kluczowa moe
by doczona do dowolnej klatki klipu. Klatka kluczowa definiuje
natychmiastow warto kadego parametru klipu dla klatki, gdzie
jest ona ustawiona.
Dodaj lub usu klatk kluczow: Aby doda klatk kluczow w

pozycji linii odtwarzania bez regulacji adnych parametrw lub aby
usun istniejc klatk kluczow w tej pozycji, naley klikn
przycisk przeczania klatki kluczowej na kocu po lewej stronie
paska narzdzi odtwarzania.
Przenie klatk kluczow: Aby przenie klatk kluczow wzdu

linii klatki kluczowo (czyli wzdu osi czasu), naley klikn j i
przecign.

Przeskocz do klatki kluczowej: Za pomoc przyciskw strzaek po
lewej i prawej stronie przycisku klatki kluczowej lub klikajc
bezporednio klatk kluczow na linii klatki kluczowej naley
przenie lini odtwarzania do tej pozycji. Klatka kluczowa powinna
by podwietlona, co oznacza, e jest teraz docelow klatk
kluczow do usunicia lub edycji parametru.
Kluczowanie wielu parametrw

Czasami wymagane jest kluczowanie wielu parametrw tego
samego efektu w oddzielnych harmonogramach.
Na przykad zamy, e w obrbie caego klipu ma by pynnie

zmieniony parametr Rozmiar efektu, przy jednoczesnej zmianie
innego, np. Obrt w wielu punktach. Oto dwa sposoby realizacji tego
zamierzenia:
Metoda 1: W pierwszej kolejnoci naley ustawi klatki kluczowe

Rozmiar, a nastpnie doda liczniejsze klatki Obrt w wymaganych
miejscach. W kadym z tych miejsc bdzie obliczona prawidowa
warto Rozmiar.
Metoda 2: Naley doda efekt dwukrotnie: raz, aby ustawi klatki

kluczowe dla caociowych zmian (np. Rozmiar), a nastpnie
kolejny raz, aby wprowadzi wiele kolejnych zmian klatek
kluczowych (Obrt).
Efekty wideo i zdj

Efekty przeznaczone do uywania z materiaem wideo rwnie
dziaaj ze zdjciami, i odwrotnie. W tym miejscu opisane s
wycznie efekty obsugiwane w programie Pinnacle Studio. W
przypadku efektw dodatkw plug- in innych firm naley zapozna
si z dokumentacj producenta.

Rozmycie: Dodanie efektu Rozmycie do wideo powoduje wraenie
optyczne nieostrego obrazu. Efekt Rozmycie umoliwia okrelenie
intensywnoci poziomego i pionowego skadnika rozmycia caej
klatki lub dowolnie wybranego prostoktnego obszaru w obrbie
klatki. Mona take rozmy jedynie wybrany obszar obrazu, na
przykad twarz osoby zabieg ten jest czsto stosowany w
telewizyjnych serwisach informacyjnych.
Wytoczenie: Ten wyspecjalizowany efekt symuluje wygld reliefu

(paskorzeby). Nasilenie efektu mona okrela za pomoc
suwaka Ilo.
Stary film: Stare filmy cechuj si pewnymi waciwociami, ktre

zwykle s niepodane: ziarnisto obrazu spowodowana
niedoskonaociami procesu fotograficznego, plamy i smugi
wywoane kurzem przylegajcym do filmowej tamy, a take
pionowe linie pojawiajce si w miejscach, gdzie film zosta
zarysowany w projektorze. Efekty umoliwiaj symulowanie tych
skaz, zapewniajc materiaowi antyczny wygld.
Zmikczenie: Efekt zmikczenia powoduje zastosowanie

delikatnego rozmycia obrazu wideo. Moe on mie rne
zastosowania, od dodania romantycznej mgieki do minimalizacji
zarysowa. Za pomoc suwaka mona sterowa si efektu.
Kryszta szlifowany: Zastosowanie tego efektu sprawia, e obraz

wideo wyglda jakby by ogldany przez tafl nieregularnych
wieloktw uoonych w mozaik. Suwaki umoliwiaj okrelanie
rednich wymiarw wieloktw mozaiki oraz szerokoci czarnej
krawdzi midzy ssiadujcymi wieloktami od zera (brak krawdzi)
do wartoci maksymalnej.

Edytor 2D: Za pomoc tego efektu mona powikszy obraz i
wskaza jego fragment, ktry ma by wywietlany, albo zmniejszy
obraz, dodajc opcjonaln ramk i cie.
Trzsienie ziemi: Dostpny w programie Pinnacle Studio efekt

Trzsienie ziemi powoduje potrzsanie klatk wideo, jak gdyby
bya filmowana w czasie trzsienia ziemi. Szybko i intensywno
tego symulowanego trzsienia ziemi mona kontrolowa za pomoc
suwakw.
Odbicia w soczewkach: Ten efekt symuluje wraenie optyczne

powstajce, kiedy jaskrawe, bezporednie wiato przewietli
obszar filmu lub klipu wideo. Moliwe jest ustawienie orientacji,
rozmiaru i typu wiata gwnego.
Powikszenie: Ten efekt umoliwia zastosowanie pozornie

powikszajcych soczewek do wybranego fragmentu klatki wideo.
Moliwe jest rozmieszczanie soczewek w trzech wymiarach,
przenoszenie ich poziomo i pionowo w obrbie klatki oraz
przyblianie lub oddalanie od obrazu.
Rozmycie ruchome: Ten efekt symuluje rozmycie powstajce w

wyniku szybkiego ruchu kamery w trakcie nawietlania. Mona
ustawia zarwno kt, jak i ilo rozmycia.
Kropla wody: Ten efekt symuluje rozszerzajce si, koncentryczne

fale spowodowane uderzeniem kropli o lustro wody.
Fala wodna: Ten efekt dodaje znieksztacenie symulujce seri fal

morskich przechodzcych przez klatk wideo w miar postpu klipu.
Za pomoc parametrw mona dopasowa liczb, odstp, kierunek
i gboko fal.

Czarno-biae: Efekt ten powoduje czciowe lub cakowite
usunicie informacji o kolorach z rdowego materiau wideo. W
wyniku zastosowania efektu obraz stanie si mniej nasycony
(ustawienie wstpne Wyblake) lub cakowicie monochromatyczny
(Czarno-biae). Suwak Ilo okrela nasilenie efektu.
Korekcja koloru: Cztery suwaki wywietlone na panelu

parametrw tego efektu steruj kolorami biecego klipu w
nastpujcych aspektach:
Jasno: Intensywno wiata.
Kontrast: Zakres wartoci jasnych i ciemnych.
Odcie: Lokalizacja wiata w widmie.
Nasycenie: Ilo czystego koloru, od szaroci do penego
nasycenia.
Mapa kolorw: Ten efekt umoliwia kolorowanie obrazu przy uyciu

pary ramp mieszania lub map kolorw. Materia mona stylizowa
za pomoc obrbki kolorystycznej, dodajc koloryzacj dwu- lub
trjtonow bd tworzc zadziwiajce przejcia edycyjne. Ten efekt
umoliwia wykonywanie wielu zada od precyzyjnego sterowania
obrazami monochromatycznymi do tworzenia psychodelicznych
transformacji kolorowych.
Inwersja: Mimo swojej nazwy, efekt inwersji nie powoduje

wywrcenia wywietlanego obrazu do gry nogami. Inwersji ulega
nie sam obraz, ale wartoci kolorw tego obrazu: kady piksel jest
rysowany ponownie w dopeniajcej intensywnoci wiata i/lub
kolorze, wytwarzajc atwo rozpoznawalny, ale pokolorowany obraz.
Ten efekt uywa modelu kolorw YCrCb, w ktrym wystpuje jeden

kana dla luminancji (informacji o jasnoci) oraz dwa kanay dla
chrominancji (informacji o kolorze). Model YCrCb jest czsto
uywany w aplikacjach wideo cyfrowego.

Owietlenie: Narzdzie Owietlenie umoliwia poprawienie i
ulepszenie wideo, ktre zostao nakrcone przy zym lub
niewystarczajcym owietleniu. Jest ono szczeglnie uyteczne,
jeli uytkownik chce poprawi sekwencje nagrywane przy
owietleniu zewntrznym, ktrych gwne obiekty znajdoway si w
cieniu.
Posteryzacja: Ten efekt programu Pinnacle Studio umoliwia

okrelenie liczby kolorw wykorzystanych podczas renderowania
poszczeglnych klatek klipu od penej oryginalnej palety kolorw
do palety monochromatycznej (czarno-biaej). Przeciganie suwaka
iloci od lewej do prawej strony powoduje zmniejszanie liczby
kolorw palety. Wraz z ograniczaniem liczby kolorw palety obszary
wypenione zblionymi kolorami zlewaj si w wiksze, paskie
plamy.
Balans kolorw RGB: Balans kolorw RGB peni podwjn rol

w programie Pinnacle Studio. Z jednej strony mona za jego
pomoc poprawia wideo znieksztacone przez niepodan
koloryzacj. Z drugiej strony umoliwia stosowanie inklinacji kolorw
w celu uzyskania okrelonego efektu. Na przykad scena nocna
moe czsto zosta ulepszona przez dodanie koloru niebieskiego i
nieznaczne zmniejszenie oglnej jasnoci. Moliwe jest nawet
zmodyfikowanie sceny wideo zrobionej w dzie w taki sposb, aby
wygldaa jak zrobiona w nocy.
Sepia: Za pomoc tego efektu z pakietu programu Pinnacle Studio

mona nada filmowi wygld przypominajcy stare fotografie.
Uzyskuje si go przez renderowanie klipw w tonach sepii, a nie w
penej gamie kolorw. Nasilenie efektu mona okrela za pomoc
suwaka Ilo.

Rwnowaga bieli: Wiele kamer wideo ma opcj rwnowagi bieli,
ktra umoliwia automatyczne sterowanie reakcjami kolorw na
zmieniajce si warunki owietlenia. Jeli opcja ta nie zostanie
wczona lub nie dziaa prawidowo, koloryzacja obrazu wideo
zostanie znieksztacona.
Efekt rwnowagi bieli dostpny w programie Pinnacle Studio

rozwizuje ten problem dziki moliwoci wybrania koloru, ktry
bdzie traktowany jako biay w przypadku danego obrazu. Korekta
wymagana do uwzgldniania takiego koloru jako biaego jest
przeprowadzana dla kadego piksela obrazu. Dziki
odpowiedniemu biaemu kolorowi referencyjnemu obraz bdzie
wyglda bardziej naturalnie.
Efekty i tryb stereoskopowy 3D

Niektre efekty zdjciowe i wideo maj funkcje przeznaczone dla
multimediw 3D. Na przykad pewne z nich zapewniaj tryb
stereoskopowy aktywowany przez zaznaczenie pola wyboru w
parametrach. Jednoczenie efekty w samej grupie Stereoskopowe
pozwalaj na modyfikowanie waciwoci 3D materiaw. Ta grupa
obejmuje ponisze efekty:
Kontrola gbi S3D: Ten efekt pozwala na regulowanie paralaksy

stereoskopowego materiau filmowego. Domylnie efekt jest
prezentowany w trybie standardowym, w ktrym za pomoc
pojedynczego suwaka Gboko mona sterowa
rozbienociami pomidzy praw a lew klatk w celu
skorygowania czy dopasowania materiau rdowego bd
uzyskania specjalnego efektu.

Zaawansowany tryb zapewnia oddzielne grupy elementw
sterowania Przesunicie i Powikszenie, z ktrych kada zawiera
suwak Poziomo i Pionowo. Suwaki grupy Przesunicie
umoliwiaj sterowanie rozbienociami pomidzy praw a lew
klatk, natomiast suwaki grupy Powikszenie pozwalaj na
sterowanie powikszeniem klatek. Obydwiema waciwociami
mona sterowa oddzielnie w kierunku poziomym i pionowym,
domylnie jednak wspczynnik proporcji grupy Powikszenie jest
zablokowany. Naley klikn ikon zablokuj, aby oddzielnie
sterowa powikszeniem w poziomie i w pionie.
Ustawienia opcji Przesunicie w ramach efektu Kontrola

gbi S3D pozwalaj na zmian wzgldnego pooenia
prawego i lewego oka w kierunku poziomym i pionowym.
Selektor strony S3D: Efekt Selektor strony wystpuje w dwch

wariantach: jeden dla lewego oka, a drugi dla prawego. Suy do
poczenia strumieni wideo dla obu oczu na osi czasu 3D.

Par klipw z tym samym indeksem osi czasu, jeden dla lewego, a
drugi dla prawego oka, mona poczy w celu uzyskania
stereoskopowego materiau poprzez zastosowanie efektu selektora
strony do grnego klipu.
Efekt moe by take uyty do wyodrbnienia lewego lub prawego

strumienia z klipu 3D poprzez ustawienie opcji rdo na Lewe oko
lub Prawe oko i odpowiednie skierowanie strumienia za pomoc
listy rozwijanej Mapowanie.
Praca z uyciem przej

Karty Przejcie pocztkowe z lewej strony opcji Korekcje i Efekty
oraz Przejcie kocowe z prawej strony zapewniaj dostp do
wszystkich przej w Bibliotece, odpowiednio pogrupowanych.
Niektre przejcia mog zawiera ustawienia takich waciwoci, jak
cofanie, kolor i mikko, ktre nie mog by edytowane na osi
czasu. Edytory multimediw zapewniaj rwnie elementy sterujce
transportem oraz podziak uatwiajc podgld przej i
dopasowywanie czasu ich trwania.

Wybr przejcia w edytorze multimediw. Te same
przejcia i elementy sterujce maj zastosowanie w
przejciach pocztkowych i kocowych.
Po wybraniu przejcia u gry ekranu otwierany jest panel ustawie

z prawej strony edytora multimediw. Naley wybra ustawienie
wstpne z listy rozwijanej, jeli spenia wymagania, lub edytowa
parametry przejcia bezporednio za pomoc dostpnych
elementw sterujcych.
Wyboru kolorw dokonuje si za pomoc selektora kolorw

otwieranego poprzez kliknicie w polu koloru bd kliknicie ikony
wybr koloru obok pola, umoliwiajcej wskazanie koloru z
dowolnego miejsca ekranu za pomoc specjalnego kursora myszy.

Biay pasek zanikania na podziace poniej podgldu edytora
multimediw umoliwia sterowanie czasem trwania przejcia
pocztkowego na lewym kocu skali lub kocowego na prawym.
Tylko przejcie edytowane w danej chwili jest aktywne, w zalenoci
wybrania karty Przejcie pocztkowe lub Przejcie kocowe. Aby
wywietli podgld wybranego przejcia, naley klikn przycisk
Odtwrz lub posuy si suwakiem w celu ogldania go we
wasnym tempie.
Narzdzie panoramowania i powikszania jest dostpna dla zdj i
obrazw, gdy zostay one otwarte w Edytorze zdj z osi czasu
projektu. Dostp do narzdzia mona uzyska, klikajc kart
Panoramowanie i powikszanie w grnej czci ekranu.
Dziki opcji panoramowanie i powikszanie obszar stanowicy

cz obrazu suy do wypenienia caej klatki wideo. Obszar moe
mie dowolny rozmiar i ksztat. Podczas odtwarzania bdzie od
wystarczajco mocno powikszony, aby wypeni klatk wideo bez
pozostawienia pustych obszarw.

Jeli zostan zdefiniowane dwa obszary lub wicej, opcja
panoramowania i powikszania umoliwi animowanie prezentacji
obrazu poprzez zblianie i oddalanie oraz jednoczesne przesuwanie
si, symulujc ruchy kamery przechodzcej z jednego obszaru
filmowania na drugi.
Narzdzie panoramowania i powikszania wykorzystuje pen

dostpn rozdzielczo oryginalnego zdjcia, wic jeli zdjcie jest
wystarczajco due, zblienia nie spowoduj utraty szczegowoci
obrazu.
Dodawanie panoramowania i powikszania

Aby zastosowa panoramowanie i powikszanie w klipie zdjcia na
osi czasu, naley klikn je dwukrotnie, aby otworzy Edytor zdj.
W zwizku z tym, e otwieranie nastpuje z poziomu osi czasu, w

Edytorze zdj wstpnie wybrana bdzie karta Efekty. Zamiast tego
naley przej na kart Panoramowanie i powikszanie.
Na tej ilustracji zostaa wybrana karta panoramowania i

powikszania, ustawiony jest domylny tryb statyczny.
Ramka wyboru, ktrej rozmiar jak wida zmieniany

jest za pomoc myszy, okrela region obrazu, ktry bdzie
powikszony w celu wypenienia caej klatki (patrz
niezaleny panel podgldu na dole po prawej).
Opcja panoramowania i powikszania ma dwa alternatywne tryby

pracy, ktre mona wybra za pomoc przyciskw nad podgldem.
W trybie statycznym pojedynczy niezmienny region obrazu jest
widoczny przez cay czas trwania klipu. W trybie Animowany
definiowane s oddzielne regiony dla pierwszej i ostatniej klatki
klipu. Podczas odtwarzania pokazane jest pynne przejcie
kamery z jednego regionu do drugiego. Tryb Animowany
umoliwia rwnie kluczowanie, w ktrym dowolna liczba
dodatkowych zdefiniowanych regionw moe by dodana do cieki
kamery panoramowania i powikszania.
Tryb statyczny
W trybie Statyczny nad obrazem pojawia si szara ramka wyboru z
zaokrglonymi punktami sterujcymi. T ramk mona powiksza,
pomniejsza oraz przesuwa, ale nie mona zmienia jej proporcji
(wspczynnika proporcji). Mae niezalene okno podgldu
przedstawia aktualnie zdefiniowany wybr.
Powikszeniem i pozycj mona rwnie sterowa numerycznie za

pomoc suwakw na panelu Atrybuty. Dwukrotne kliknicie
suwakw resetuje wartoci, a pojedyncze kliknicie umoliwia
wprowadzenie wartoci numerycznej.

Tryb animowany
Gdy ustawiony jest tryb Animowany, obraz jest automatycznie
analizowany oraz zostaje automatycznie ustawiony pocztkowy
rozmiar i pozycja pocztku oraz koca. Wygenerowana animacja
rozpoczyna si w lekkim powikszeniu tematu obrazu, a nastpnie
powraca do dostpnego penego rozmiaru. Jeli obraz ma inny
wspczynnik proporcji ni klatka wideo, zastosowana bdzie
odpowiednia warto przyblienia, aby nie dopuci do pojawienia
si pustych obszarw.
Aby zapewni dodatkowe funkcje trybu Animowany, kolor klatki

wyboru jest uywany do oznaczenia swojego miejsca w animowanej
sekwencji. Klatka pocztkowa jest zielona, a klatka kocowa jest
czerwona. Klatki porednie s biae.
Gdy widocznych jest wiele klatek, mona przecign wymagane

klatki. W tym celu naley ustawi wskanik myszy na krawdzi klatki
lub na rodkowym punkcie. Przesunicie biaej ramki spowoduje
automatyczne dodanie klatki kluczowej w biecej pozycji.

Panoramowanie i powikszanie za pomoc klatek
kluczowych
W przypadku kluczowania mona utworzy dostosowan animacj
panoramowania i powikszania o dowolnej zoonoci. Wystarczy w
tym celu wykona prost sekwencje czynnoci.
Naley przej do trybu Animowany, zgodnie z powyszym

opisem. Naley zwrci uwag, e do podgldu zostay dodane
dwie klatki. S to specjalne klatki pocztkowe i kocowe, ktre
zgodnie z wczeniejszym opisem s oznaczone odpowiednio na
zielono i czerwono. Mona je przeciga w przestrzeni, ale nie w
czasie.
Jeli klatki porednie nie s wymagane, rozmieszczenie klatki

pocztkowej i kocowej koczy t sesj.
W przypadku bardziej skomplikowanej animacji naley ustawi

suwak w miejscu, w ktrym ma wystpi zmiana ruchu kamery. Aby
utworzy now klatk kluczow, wystarczy ustawi bia klatk
wyboru w wymaganym pooeniu i ustali odpowiedni rozmiar.
Nowa klatka kluczowa jest oznaczona szar ikon rombu na linii
klatki kluczowej pod osi czasu klipu.
Mona doda dowoln liczb klaczek kluczowych. Po zakoczeniu

naley klikn przycisk OK, aby wrci do osi czasu projektu.
Rczne dodawanie klatki kluczowej: Aby doda wyran klatk

kluczow w pozycji linii odtwarzania bez zmieniania biecej cieki
animacji, naley klikn przycisk przeczania klatki kluczowej na
kocu po lewej stronie paska narzdzi odtwarzania.

Przenoszenie klatki kluczowej: Mona przecign klatk
kluczow wzdu osi czasu, aby zmieni jej pooenie w czasie.
Przeskok do klatki kluczowej: Aby przeskoczy do klatki

kluczowej w celu zmodyfikowania lub usunicia jej, naley uy
przyciskw strzaek po lewej i prawej stronie przycisku klatki
kluczowej lub klikn bezporednio klatk kluczow na linii klatki
kluczowej. Gdy linia odtwarzania znajduje si bezporednio nad
klatk kluczow, klatka kluczowa bdzie podwietlona.
Usuwanie klatki kluczowej: Aby usun klatk kluczow, naley

klikn jej ikon na linii klatki kluczowej, aby przej do
odpowiedniej klatki, a nastpnie naley klikn przycisk Usu klatk
kluczow na kocu po lewej stronie pasku narzdzi odtwarzania.
Panel Ustawienia
Panel Ustawienia zapewnia wiele elementw sterujcych, ktre
umoliwiaj konfiguracj narzdzia panoramowania i powikszania.
Opcja Pynnie umoliwia delikatne hamowanie przed dotarciem
do punktu zmiany kierunku na ciece animacji klatki kluczowej.
Wybierz ustawienie wstpne: Moliwo wyboru spord
licznych wstpnych ustawie statycznych i animowanych.
Pola Powikszenie, Poziomo i Pionowo wywietlaj wartoci
numeryczne biecej klatki. Aby zresetowa te wartoci, naley
klikn dwukrotnie suwaki.
Opcja Dolnoprzepustowy umoliwia odfiltrowanie drobnych
porusze w celu uzyskania pynnej i zoptymalizowanej animacji.

Rozdzia 6: Monta
Monta w programie Pinnacle Studio to sposb na wzbogacenie
filmw o gotowe efekty pokazu slajdw, animacji oraz
wielociekowej edycji. Dostpne s liczne profesjonalnie
opracowane sekwencje, zwane szablonami, ktre umoliwiaj
byskawiczne uatrakcyjnienie tworzonych projektw. Szablony s
pogrupowane w tematyczne motywy, dziki czemu oprcz
technicznego zaawansowania szablonw uytkownik uzyskuje
rwnie moliwo atwej kontroli spjnoci wygldu.
Jednak przygotowane szablony to tylko poowa magii moduu

montau. Druga poowa to dostosowanie. Szablony montau mog
obejmowa wiele typw danych uytkownika, w tym wideo, podpisy
tekstowe, zdjcia i wiele innych elementw. Miejsce w montau
mona wypeni, przecigajc odpowiedni zasb do odpowiedniej
wywietlanej strefy zrzutu.
Rozdzia 6: Monta 203

Monta w Bibliotece
Szablony s pogrupowane wedug motywu w sekcji Monta w
Bibliotece. Kady motyw skada si z zestawu szablonw, ktre
mona dodawa do projektu jako klipy montau. Umoliwia to
tworzenie atrakcyjnych, spjnych wizualnie sekwencji,
integrujcych artystyczne tytuy i animacje z wasnymi zdjciami i
obrazami wideo uytkownika. Wicej informacji mona znale w
punkcie Sekcja Monta w Bibliotece na stronie 205.
Tytuy montaowe a standardowe tytuy

Pomimo tego, e z szablonw montaowych mona utworzy
ozdobne tytuy, nie s to te same tytuy co utworzone w Edytorze
tytuw. Kady modu ma okrelone zalety.
Szablony montaowe s szczeglnie atwe w uyciu i udostpniaj

efekty niedostpne w zwykych tytuach. Z drugiej strony Edytor
tytuw zapewnia wiksz kontrol nad wygldem tytuw oraz
animacj elementw graficznych.
Kolekcja szablonw
Kady z szablonw w sekcji Monta w Bibliotece jest przeznaczony
do okrelonej roli w typowej prezentacji. Dostpne szablony kadego
motywu, uywane w jednym projekcie, uzupeniaj si wzajemnie.
Szablony w sekcji Monta w Bibliotece. Niektre szczegy

s pokazane (np. obecno podpisw tekstowych), a
niektre pominite (np. oceny) ze wzgldu na biece
ustawienia Biblioteki

Wikszo motyww zawiera na przykad szablon otwierajcy i
odpowiadajcy mu szablon kocowy. Wiele motyww udostpnia
te co najmniej jeden szablon gadkiego przejcia do przechodzenia
z jednego klipu wideo lub obrazu do drugiego.
Monta w projekcie
Pierwszym krokiem w zakresie uywania wybranego szablonu jest
upuszczenie go na osi czasu swojego projektu. Gdy szablon
montaowy ju tam si znajdzie, bdzie on traktowany jako zwyky,
samodzielny klip wideo. Aby dostosowa klip poprzez wypenienie
pustych miejsc szablonu, naley klikn dwukrotnie klip montau,
aby otworzy narzdzie Edytor montau. Wicej informacji mona
znale w punkcie Uywanie Edytora montau na stronie 216.
Kady szablon okrela sekwencj wideo lub grafiki za pomoc

pustych miejsc przeznaczonych do wypenienia przez uytkownika.
Dostpne opcje dostosowywania mog przybra wiele form. Na
przykad, wikszo szablonw zawiera co najmniej jedno miejsce
lub co najmniej jedn stref zrzutw dla klipw wideo lub obrazw.
Wiele umoliwia wstawianie podpisw tekstowych dla tytuw, a
niektre oferuj dodatkowe parametry dotyczce innych
waciwoci specjalnych.
Jeli inne klipy z osi czasu maj by uyte do dostosowywania

montau, mona je doda z uyciem polecenia Wklej w strefie
zrzutu z menu kontekstowego klipu montau bez otwierania
Edytora montau.
Sekcja Monta w Bibliotece

Szablony montaowe s przechowywane w osobnej sekcji
Biblioteki. Aby j odnale, kliknij strzak w d na karcie Biblioteka
i wybierz opcj Monta w sekcji Zawarto.

Przycisk odtwarzania na ikonie montau umoliwia zaadowanie
szablonu do narzdzia Odtwarzacz, w ktrym mona uzyska jego
podgld za pomoc standardowych elementw sterujcych
odtwarzaniem.
Kliknij przycisk odtwarzania na ikonie, aby uzyska

podgld szablonu.
Aby uy szablonu w swoim projekcie, naley przecign ikon z

kompaktowej Biblioteki w Edytorze filmu lub Edytorze dysku na o
czasu projektu.
Uywanie szablonw montaowych

Szablony montaowe s przechowywane w sekcji Monta w
Bibliotece, gdzie s pogrupowane wedug motywu. Aby uy
szablonu, wystarczy przecign jego miniatur na o czasu
projektu z kompaktowej Biblioteki w Edytorze filmu lub Edytorze
dysku.

Aby uy szablonu, naley przecign jego miniatur na
o czasu projektu. Liczby na klipie oznaczaj, e
dostpnych jest pi klipw podrzdnych do dostosowania.
Klipy montaowe na osi czasu mog by przycinane i edytowane

podobnie jak standardowy materia wideo. Mona dodawa
przejcia i efekty, modyfikowa ich ciek dwikow itp. Miejsca
w montau mona nawet zapenia klipami z osi czasu. W
przypadku dostosowywania klipu w caoci z zastosowaniem
wasnego materiau wymagane jest jednak uycie specjalnego
narzdzia do edycji. Jest to Edytor montau, ktrego okno otwiera
si po dwukrotnym klikniciu klipu montaowego na osi czasu.
Edytor mona rwnie uruchomi za pomoc polecenia z menu
kontekstowego klipu Edytuj monta.

W narzdziu Edytor montau mona dostosowa klip montau,
dopasowujc jego wewntrzne ustawienia lub okrelajc uywane
przez niego klipy wideo i audio.
Narzdzie Edytor montau umoliwia okrelanie

elementw szablonu, takich jak klipy wideo lub klipy
obrazw, ustawienia waciwoci oraz podpisy tekstowe.
Aby doda klip, naley przecign go z kompaktowej
Biblioteki edytora do stref zrzutu pod narzdziem
Odtwarzacz. Tutaj klip z Biblioteki jest gotowy do
umieszczenia w drugiej strefie. Klip zastpi grafik igloo,
ktra obecnie znajduje si w tej strefie.
Ta szablonu
Niektre szablony maj wbudowane ta graficzne, moliwe do
wybrania kolory ta lub i jedno, i drugie. Wiele z nich udostpnia
take pole wyboru To w narzdziu Edytor montau. Naley
pozostawi pole niezaznaczone, jeli to ma by przezroczyste.
Dziki temu monta moe by uyty na grnej ciece osi czasu,
ponad tem materiau wideo lub zdjcia na poniszych ciekach.

Klipy montaowe na osi czasu
Klipy montaowe podczas wykonywania na osi czasu operacji
takich jak przycinanie, pozycjonowanie i dodawanie przej
zachowuj si tak jak zwyke klipy wideo.
Szablon montaowy moe zosta umieszczony na osi czasu przy

uyciu jednej z trzech metod: wstawiania, zastpowania i zamiany.
Gdy przycisk trybu edycji na pasku narzdzi jest ustawiony na
smart, automatycznie jest wybierana metoda zamiany. Domylna
dugo klipu rni si w zalenoci od szablonu.
Wstawianie szablonu montaowego: Monta moe by dodany w

dowolnym miejscu osi czasu. Jeli klip montaowy zostanie
umieszczony na rodku istniejcego klipu, odtwarzanie klipu
zostanie przerwane i na podstawie biecego trybu edycji zostanie
podjta decyzja o zastpieniu drugiej czci pierwotnego klipu lub
opnieniu.
Jeli monta ma by wstawiony w punkcie cicia, midzy innymi

klipami lub ssiadujco z nimi, ale bez nakadania si, naley
najpierw sprawdzi, czy przycisk magnes na pasku narzdzi osi
czasu jest wczony. To zapewni, e upuszczenie klipu zbyt blisko
pocztku lub koca innego spowoduje automatyczne umieszczenie
klipu tak, aby przylega dokadnie do drugiego. Nastpnie w
przypadku przycisku trybu edycji naley ustawi warto W, tak
aby istniejcy materia by przesuwany w prawo w celu zwolnienia
miejsca na upuszczany klip i uniknicia zastpienia klipw.
Zamiana istniejcego szablonu montaowego: Zamiana

istniejcego szablonu montaowego: Aby zamieni istniejcy
szablon montaowy na osi czasu projektu, naley nacisn i
przytrzyma klawisz Shift na klawiaturze, a nastpnie umieci
nowy szablon na starym. Nowy klip przejmie nie tylko lokalizacj, ale

rwnie wszelkie istniejce wasne ustawienia poprzedniego klipu.
Linie pooenia, wywietlane na niebiesko, przedstawiaj granice
zastpowanego klipu. Nowy klip przejmuje te granice, bez wzgldu
na swoj domyln dugo.
Zastpowanie klipw szablonem montaowym: Aby umieci

szablon montaowy na ciece osi czasu, tak aby po prostu zastpi
inne klipy na ciece, nie wprowadzajc adnych zmian do
pozostaego odcinka osi czasu, naley ustawi przycisk trybu edycji
na zastpowanie. To, jak duo cieki zostanie zastpione, zaley
od dugoci klipu montaowego.
Przycinanie klipw montaowych

Operacje przycinania na osi czasu przebiegaj tak samo dla klipw
montaowych i klipw wideo, jednak faktyczny rezultat przycicia
zaley od charakteru szablonu.
W przypadku w peni animowanych szablonw, np. fantazyjnie

unoszcego si tytuu, animacja zawsze jest odtwarzana do koca.
Jednak szybko animacji zaley od czasu trwania klipu. Skrcenie
klipu spowoduje szybsze odtwarzanie animacji, ale nie skrci
sekwencji.
Klipy zawierajce wideo mona natomiast przycina w zwyky

sposb. Wiele motyww zawiera podrzdny klip wideo o zmiennej
dugoci. Gdy jest dostpny taki klip podrzdny, klip mona
wydua a do dugoci dozwolonej przez klip podrzdny
nieskoczenie, jeli klip podrzdny jest nieruchomym obrazem.
Przejcia i efekty
Przejcia mona stosowa na pocztku i na kocu klipw
montaowych tak jak w przypadku klipw innego typu.

Do klipw montaowych mona te dodawa efekty wideo i audio
oraz stosowa je do caej zawartoci klipu. Jednak w przypadku
klipw montaowych nie mona uywa niektrych efektw, na
przykad efektu Szybko.
Aby doda efekt do klipu montaowego, naley klikn prawym

przyciskiem myszy klip montaowy na osi czasu i wybra z menu
kontekstowego opcj Otwrz Edytor efektw. Mona rwnie
przecign efekt z Biblioteki i umieci go na klipie. Efekty znajduj
si w sekcji Zawarto w Bibliotece.
Aby podda edycji, skopiowa lub usun efekt z klipu

montaowego, naley klikn prawym przyciskiem myszy
purpurow lini w grnej czci klipu, a nastpnie wybra
odpowiedni opcj w podmenu kontekstowym Efekt.
Anatomia szablonu
Aby pokaza sposb dziaania motyww, posuymy si przykadem
motywu Lata 50. (nowoczesny), ktry zawiera pi szablonw.
Wszystkie szablony w tym konkretnym motywie uywaj tego

samego projektu ta abstrakcyjnego, przewijanego wzorku. Jest
on stale widoczny, za wyjtkiem penoklatkowych segmentw
wideo. Kolor wzorku jest ustawiany za pomoc elementu
sterujcego tym parametrem, dostpnego w Edytorze montau dla
kadego szablonu.
Przyjrzyjmy si teraz po kolei poszczeglnym szablonom, aby

pozna sposb tworzenia go z elementw klipw i podpisw
dostarczanych przez uytkownika w Edytorze montau.

Szablon otwierajcy: Szablon otwierajcy zwykle rozpoczyna si
od pewnej formy animacji, w tym tytuw, a koczy penoklatkowym
obrazem wideo. Ten model jest wanie stosowany w naszym
przykadzie Lata 50. (nowoczesny).
Przewijana animacja ta jest odtwarzana przez wikszo tej

sekwencji. W ramach animacji s wywietlane dwa moliwe do
dostosowania podpisy. Na poniszym schemacie s one
reprezentowane przez linie na pasku Animacja. Oba podpisy
wpywaj i wypywaj z klatki (ciemny kolor linii) z ptoraminutow
pauz przeznaczon na wywietlanie nieruchome (jasny kolor linii).
Schematyczna reprezentacja szablonu otwierajcego,

wchodzcego w skad motywu Lata 50. (nowoczesny),
o dugoci domylnej wynoszcej okoo 14 sekund.
Gdy drugi podpis opuszcza klatk, zostaje uaktywniony animowany

panel zawierajcy uruchomiony podrzdny klip wideo. Obraz wideo
zostaje przeskalowany do penej klatki o dugoci 11:18 w klipie
szablonu i pozostaje w takiej postaci do koca (biaa cz paska
Wideo na schemacie).
Domylna dugo tego klipu szablonu wynosi 14:00. Osadzony klip

wideo rozpoczyna si z ustalonym przesuniciem wynoszcym 7:03
i jest odtwarzany do koca jego dugo wynosi wic 06:27. Jeli
podrzdny klip wideo jest wystarczajco dugi, mona wyduy cay
klip, przeduajc penoklatkowy fragment wideo. Ta moliwo

zostaa wskazana na powyszym schemacie przez strzak na
kocu paska Wideo.
Gadkie przejcie A: Szablony gadkiego przejcia cz dwie

penoklatkowe sekwencje wideo przy uyciu pewnego rodzaju
animacji. Ten pierwszy przykad szablonu gadkiego przejcia
rozpoczyna si od dwch sekund penoklatkowego wideo, a
nastpnie zostaje pomniejszony w celu pokazania procesu
powstawania wielu paneli wideo uruchomionych jednoczenie.
Powikszenie w ostatnim klipie podrzdnym prowadzi do sekcji
penoklatkowego wideo, ktr mona przedua.
Gadkie przejcie A integruje wiele rde wideo.
Gadkie przejcie B: Ten szablon gadkiego przejcia realizuje

podstawowy cel polegajcy na poczeniu dwch klipw wideo w
prostszy sposb, ni ma to miejsce w przypadku poprzedniego
szablonu. Pierwszy klip podrzdny rozpoczyna si od penej klatki,
a nastpnie zostaje pomniejszony, oddalajc si jednoczenie
ruchem obrotowym od podgldu. Gdy stanie si widoczna
przeciwna strona obracajcego si panelu, pojawia si drugi klip
podrzdny, ktry zastpuje pierwszy. Do koca klipu panel
powiksza si w celu wypenienia klatki.

Szablon gadkiego przejcia B tworzy prostsze przejcie.
Ponownie penoekranowy segment drugiego klipu podrzdnego

mona wyduy, przeduajc klip szablonu na osi czasu.
Gadkie przejcie C: Ten typ jest podobny do gadkiego przejcia

B, z tym e ruchomy panel wideo wykonuje w poowie dodatkowy
obrt w celu przyjcia do sekwencji jeszcze jednego klipu
podrzdnego.
Gadkie przejcie C zawiera pomostowy podrzdny klip

wideo.
Kocowy klip podrzdny rwnie mona przedua.
Szablon kocowy: Cel szablonu kocowego jest lustrzanym

odbiciem celu szablonu otwierajcego, a w tym przykadzie
wewntrzna struktura rwnie jest odzwierciedlona niemal
dokadnie. Penoklatkowe wideo oddala si do ruchomego panelu,

zapewniajc miejsce dla animowanych podpisw dokadnie
odwrotnie ni w przypadku opisanej wyej sekwencji otwierajcej.
Jedyn rnic jest to, e w tym przypadku penoklatkowej czci
wideo nie mona przedua.
Szablon kocowy jest w zasadzie obrazem lustrzanym

motywu otwierajcego.
Edytor montau
Za pomoc Edytora montau, gwnego narzdzia programu
Studio, mona zmienia wszystkie ustawienia montau. Z uyciem
edytora mona dodawa zawarto z Biblioteki, zmienia to i
edytowa dowolny tekst w montau. Edytor moe by wywoany z
klipu montaowego, gdy zostanie umieszczony na osi czasu
projektu. W tym celu naley klikn dwukrotnie klip lub wybra opcj
Edytuj monta z menu kontekstowego klipu.
Klipy z osi czasu mona dodawa bezporednio do klipu

montaowego z uyciem schowka. Naley skopiowa wybrany klip
za pomoc polecenia Kopiuj w menu kontekstowym lub kombinacji
klawiszy Ctrl + C. Nastpnie klikn prawym przyciskiem myszy klip
montaowy, aby otworzy menu kontekstowe. Dalej naley wybra
polecenie Wklej w strefie zrzutu i z podmenu graficznego wskaza
miejsce docelowe spord dostpnych w montau.

Uywanie Edytora montau
Kady szablon montaowy zawiera wasny zestaw pustych miejsc
przeznaczonych na obrazy wideo i zdjcia, reprezentowanych w
Edytorze montau przez strefy zrzutu. Wikszo szablonw
zawiera co najmniej jedno takie miejsce, a ich maksymalna liczba to
sze. Niektre udostpniaj te podpisy tekstowe i inne parametry
wymagane przy dostosowywaniu funkcji specjalnych.
Edytor montau jest podzielony na pi czci. Po lewej stronie

kompaktowa wersja Biblioteki zapewnia dostp do materiau wideo
i zdj, po prawej stronie znajduje si panel dostosowywania z
polami tekstowymi lub innymi elementami sterujcymi wymaganymi
przez parametry szablonu. W narzdziu Odtwarzacz przedstawiane
s rezultaty wprowadzonych zmian. Pod oknem podgldu znajduj
si strefy zrzutu dla materiau wideo i obrazw.
Przycinanie od rodka klipw montaowych

Gdy szablon montaowy rozpoczyna si lub koczy ustawian
przez uytkownika iloci penoklatkowego wideo, a jest tak w wielu
przypadkach, na osi czasu Edytora montau znajduj si uchwyty
suce do ustawiania dugoci wejcia i wyjcia, czyli czasw
trwania czci penoklatkowych. Naley klikn uchwyt i
przecign go w lewo lub w prawo, aby oddzielnie ustawi kady z
czasw trwania. Czas trwania rodkowej czci klipu, czyli czci
animowanej, zostanie odpowiednio skrcony lub wyduony. Aby
zrwnoway wejcie i wyjcie bez zmieniania czasu trwania
rodkowej czci, naley klikn obszar midzy uchwytami i
przecign.

Cz okna Edytor montau z osi czasu (na dole) oraz
strefami zrzutu dla materiau wideo lub zdj (na rodku).
Rwnie widoczne s dolne czci Biblioteki oraz
narzdzia Odtwarzacz. Kliknicie i przecignicie na osi
czasu umoliwia dopasowanie czasu montau.
Wicej informacji na temat struktury szablonu mona znale w

punkcie Anatomia szablonu na stronie 211.
Praca ze strefami zrzutu

Czyszczenie stref zrzutu: Aby usun klip podrzdny z jego strefy
zrzutu, naley klikn stref prawym przyciskiem myszy i wybra z
menu kontekstowego polecenie Usu multimedia.
Wyciszanie dwiku klipu podrzdnego: Niektre strefy zrzutu s

oznaczone symbolem audio, co oznacza, e cieka dwikowa
materiau wideo w tej strefie zostanie doczona do cieki
dwikowej klipu montaowego. Jeli cieka dwikowa nie ma
by wykorzystana, naley klikn symbol w celu wyciszenia klipu
podrzdnego.
Wybr pocztku klipu podrzdnego: Materia wideo w strefie

zrzutu moe by dopasowany w taki w sposb, aby rozpoczyna si
od przesunicia w klipie podrzdnym. Kliknij i przecignij suwak
pocztku klipu znajdujcy si pod stref zrzutu, aby dopasowa
klatk pocztkow. Strzaki w lewo i w prawo na klawiaturze
pomagaj w precyzyjnym ustawianiu.

Jeli w tym indeksie czasu bieca strefa zrzutu jest aktywna, w
podgldzie zostan uwzgldnione wszelkie zmiany wprowadzone w
klatce pocztkowej. W przypadku precyzyjnego dostrajania klatki
pocztkowej klipu podrzdnego dobrze jest ustawi pooenie
suwaka na lokalizacj, w ktrej podgld narzdzia Odtwarzacz
bdzie najbardziej pomocny.
Uywanie suwaka pocztku klipu nie zmienia pooenia klipu

podrzdnego w szablonie ani jego czasu trwania. Uytkownik
wybiera tylko fragment klipu podrzdnego do uycia. Jeli pocztek
klipu podrzdnego zostanie ustawiony tak pno, e materia wideo
skoczy si podczas gdy jego strefa jest nadal aktywna, ostatnia
klatka klipu podrzdnego zostanie zamroona w celu wypenienia
zarezerwowanego czasu.
Dodawanie efektw w strefach zrzutu: Zastosowanie efektw

wideo lub audio bezporednio w klipie podrzdnym montau jest
moliwe poprzez przecignicie klipu do strefy zrzutu. Purpurowy
pasek u gry klipu oznacza zwykle zastosowanie efektw.

Usuwanie efektw ze stref zrzutw: Patrz menu kontekstowe
strefy Efekty, aby zapozna si z opisem polecenia Usu wszystko
lub podmenu Usu, w ktrym mona wybra efekt do usunicia.
Uwaga: Po usuniciu lub zastpieniu multimediw w strefie
zrzutu wszystkie efekty zastosowane do tych multimediw s
rwnie usuwane.

Rozdzia 7: Edytor tytuw
Edytor tytuw programu Pinnacle Studio jest zaawansowanym
narzdziem do tworzenia i edytowania animowanych tytuw i grafik.
Dziki szerokiej gamie efektw tekstowych i graficznych oraz
narzdzi zapewnia on nieograniczone moliwoci tworzenia oprawy
graficznej filmw.
Obszary Edytora tytuw: 1. Modu wyboru ustawie

wstpnych; 2. Biblioteka; 3. Okno edycji; 4. Panel ustawie;
5. Pasek narzdzi; 6. Lista warstw
Rozdzia 7: Edytor tytuw 221

Oto podstawowe obszary wywietlania Edytora tytuw
(ponumerowane zgodnie z powysz ilustracj):
1 Modu wyboru ustawie wstpnych zawiera karty ustawie
wstpnych Wygld i Ruch, na ktrych ustawienia wstpne s
posortowane wedug stylw. Wygld to wizualna stylistyka
warstwy tekstu lub ksztatu w tytule, z kolei Ruch to model
animacji, ktry moe by przypisany do dowolnej warstwy, ale
najczciej stosuje si go do tekstu. Wicej informacji mona
znale w punktach Wstpnie ustawione wygldy na
stronie 229 i Wstpnie ustawione ruchy na stronie 230.
Umie wskanik myszy na ustawieniu wstpnym, aby
sprawdzi, jak bdzie wyglda dany tytu. Pojedyncze kliknicie
spowoduje zastosowanie ustawienia wstpnego do biecej
warstwy. Gdy dany wygld zostanie zastosowany, mona go
modyfikowa za pomoc panelu ustawie.
2 Biblioteka zawiera zasoby umoliwiajce tworzenie tytuw.
Karty w grnej czci umoliwiaj dostp do wszystkich
dostpnych multimediw i materiaw. Ta kompaktowa wersja
Biblioteki pod wzgldem funkcjonalnym jest identyczna z pen
wersj, ktra zostaa opisana w punkcie Rozdzia 2: Biblioteka
na stronie 21.
3 Podczas tworzenia lub edytowania tytuu gwnym obszarem
pracy jest Okno edycji. Jest w nim dostpna opcja rcznego
podgldu tytuu z moliwoci rcznej edycji. Wicej informacji
mona znale w punkcie Okno edycji na stronie 243.
4 Panel ustawie zawiera oddzielne zwijane panele podrzdne
dla kadej z trzech kategorii ustawie: Ustawienia tekstu, do
okrelania stylu i rozmiaru podpisw tekstowych; Ustawienia
wygldu, umoliwiajce konfigurowanie twarzy, krawdzi i
cieni, oraz Ustawienia ta, zwizane z warstw ta tytuu.

5 Pasek narzdzi zawiera cztery grupy sterowania. Od lewej do
prawej: narzdzia dodawania tekstu i dodawania ksztatu;
zestaw elementw sterujcych waciwociami warstwy; peny
zestaw elementw sterujcych odtwarzaniem, w tym przycisk
ptli; oraz para odczytw licznika przedstawiajca czas trwania
tytuu i aktualn pozycj odtwarzania.
6 Lista warstw: Kady element graficzny lub tekstowy stanowi
warstw w tytule, ktry jest stosem takich warstw.
Nieprzezroczyste obszary kadej warstwy przesaniaj warstwy
znajdujce si poniej, a warstwa pooona najniej moe
przesania tylko to.
Oprcz wyszczeglniania nazwy kadej warstwy, Lista warstw
zawiera o czasu animacji, ktra pokazuje zakres czasu
aktywnoci kadej warstwy oraz ruchy, ktre zostay do niej
przypisane. Te waciwoci mona regulowa poprzez
przeciganie.
Proces tworzenia obrazu skadajcego si z warstw nosi nazw

zespalania. Informacje z kadej warstwy s przechowywane
oddzielnie i czone tylko podczas eksportowania obrazu, dziki
czemu w kadej chwili mona powrci do kompozycji i doda nowe
warstwy, a take dostosowa, usun lub zastpi warstwy
istniejce albo zmieni ich kolejno.

Tworzenie obrazu z warstw rozpoczte od pustej klatki (u
gry po lewej). Wzr szachownicy oznacza obszar
przezroczysty. To moe zawiera obszary przezroczyste
lub pprzezroczyste w tym przykadzie dodano
nieprzezroczyste to (0) dla wikszej przejrzystoci, a
nastpnie dodano kolejne warstwy z nieprzezroczyst
zawartoci (1, 2, 3). W powstaej kompozycji (na dole po
prawej) wierzchnie warstwy przesaniaj warstwy
znajdujce si pod nimi.
Uruchamianie (i opuszczanie) Edytora tytuw

Edytor tytuw moe by wywoany na dwa sposoby: przez
dwukrotne kliknicie tytuu w Bibliotece lub na osi czasu projektu
albo przez kliknicie przycisku Tytu na pasku narzdzi osi czasu
projektu.
Sowa kluczowe w nazwach tytuu

Niektre z dostarczonych tytuw w Bibliotece maj przezroczyste
obszary, przez ktre wida zawarto cieek znajdujcych si
poniej. Nazwy tych tytuw zawieraj sowo kluczowe nakadka.

Tytuy penoekranowe nie maj przezroczystych obszarw:
zapeniaj one cakowicie klatk wideo. Ich nazwy zawieraj sowo
kluczowe peny ekran.
W Bibliotece mona w atwy sposb wywietli tylko tytuy jednego

lub drugiego typu, wyszukujc je przy uyciu odpowiedniego sowa
kluczowego.
Porada: Inne sowa kluczowe wyszukiwania, przy uyciu
ktrych mona wyszukiwa tytuy w Bibliotece, to
przewijanie, przesuwanie, nazwa i tytu.
Zapisywanie tytuu
W Edytorze tytuw z menu Plik wybierz opcj Zapisz tytu jako,
aby zapisa tytuy w komputerze. Stamtd tytuy mona
eksportowa do innych komputerw lub udostpnia je innym
uytkownikom programu Pinnacle Studio. Jeli tytu zostanie
zapisany w folderze obserwowanym, automatycznie ukae si w
Bibliotece.
Zamykanie Edytora tytuw

Aby zamkn Edytor tytuw, naley wykona jedn z poniszych
procedur:
Kliknij przycisk OK w dolnej czci Edytora tytuw. Jeli tytu
zosta otwarty z poziomu Biblioteki, wywietlony zostanie monit
na temat zapisania zmian w tytule pod now nazw. Jeli tytu
zosta otwarty z poziomu osi czasu, nowy lub zaktualizowany
tytu stanie si czci biecego projektu.

Kliknij przycisk Anuluj w dolnej czci Edytora tytuw.
Wszelkie wprowadzone zmiany zostan anulowane.
Kliknij przycisk Anuluj (X) w prawym grnym rogu okna. Jest to
rwnoznaczne z klikniciem przycisku Anuluj, z t rnic, e
w przypadku wprowadzenia zmian moliwe bdzie zapisanie
ich przed zamkniciem.
Biblioteka
Biblioteka pojawia si w Edytorze tytuw jako panel z kartami po
lewej stronie okna. Karty w grnej czci umoliwiaj dostp do
wszystkich dostpnych multimediw i materiaw. Ten kompaktowy
widok Biblioteki pod wzgldem funkcjonalnym jest taki sam jak
gwny widok, ktry zosta opisany w rozdziale 2. Do edycji tytuw
su odpowiednie sekcje: Zdjcia, Wideo oraz Projekty filmowe.

Kompaktowa wersja Biblioteki w Edytorze tytuw
zapewnia taki sam kompleksowy dostp do multimediw
jak pena wersja.
Dodawanie multimediw z Biblioteki do tytuu

Aby doda wideo lub zdjcie do tytuu, przecignij je z Biblioteki do
okna edycji. Nowy element przeniesiony do okna edycji zostanie
utworzony w domylnym rozmiarze. Mona go nastpnie dowolnie
przesuwa, obraca lub zmienia jego rozmiar.

Aby doda wideo lub zdjcie jako penoekranowe to dla tytuu,
naley umieci je w strefie zrzutu ta panelu podrzdnego
Ustawienia ta. Wicej informacji mona znale w punkcie
Ustawienia ta na stronie 236.
Mona rwnie uy wideo lub zdjcia jako wypenienia twarzy,

obramowania lub cienia tekstu. W tym celu najpierw naley doda
twarz, obramowanie lub cie do ustawie wygldu za pomoc
przyciskw dodawania. Nastpnie naley umieci zdjcie lub
wideo w strefie zrzutu po prawej stronie moduu Wypenienie.
Modu wyboru ustawie wstpnych

Modu wyboru ustawie wstpnych Edytora tytuw umoliwia
szybkie skonfigurowanie atrakcyjnego tytuu. Po wprowadzeniu
tekstu przy wci zaznaczonej warstwie tekstowej zastosuj do tej
warstwy dowolny z wstpnie ustawionych wygldw. W tym celu
kliknij jeden raz mysz. Aby uatwi t operacj, po umieszczeniu
wskanika myszy na ikonie Wygld w oknie edycji pojawi si
podgld efektu zastosowanego w tytule (wygld zostanie
zastosowany w biecej warstwie).
Nawet jeli nie mona znale odpowiedniego wygldu wrd

ustawie wstpnych, mona zaoszczdzi sporo czasu, wybierajc
najbardziej zbliony wygld do zamierzonego, a nastpnie
dostosowujc go w panelu podrzdnym Ustawienia wygldu.
Modu wyboru ustawie wstpnych z zaznaczon kart

Wygldy. Kliknicie nazwy jednej z wyszczeglnionych
grup ustawie wstpnych spowoduje otwarcie zasobnika z
ikonami.

Najlepszym sposobem na podniesienie atrakcyjnoci tytuu jest
zastosowanie animacji. Kliknij kart Ruchy moduu wyboru ustawie
wstpnych. Trzy grupy dostpnych ustawie wstpnych
odpowiadaj fazom ycia warstwy.
Ustawienia wstpne ruchu s podzielone pod wzgldem

roli, jak odgrywaj we wprowadzaniu, wywietlaniu oraz
usuwaniu warstwy z widoku.
Tak jak w przypadku wygldw, mona sprawdzi, jak bdzie

wyglda tytu po zastosowaniu okrelonego ruchu. W tym celu
naley umieci wskanik myszy na okrelonych ikonach ustawie
wstpnych. Po dokonaniu wyboru mona zastosowa wybrany ruch
za pomoc jednego kliknicia.
Wstpnie ustawione wygldy

Karta Wygldy moduu wyboru wstpnych ustawie Edytora tytuw
udostpnia style wizualne, ktre mog by nadane warstwom tekstu
i ksztatu w tytule.
Podgld wygldw
Aby uzyska podgld danego wygldu na okrelonej warstwie, w
pierwszej kolejnoci naley wybra warstw, a nastpnie otworzy
kart Wygldy moduu wyboru ustawie wstpnych i umieci
wskanik myszy na miniaturach. Gdy wskanik myszy znajdzie si
na miniaturze, w oknie edycji pojawi si tytu z zastosowanym
wybranym wygldem. Dziki temu mona natychmiast oceni efekt
w kontekcie.

Nadawanie wygldu
Aby nada wstpnie ustawiony wygld warstwie tekstowej albo
warstwie grafiki wektorowej, najpierw naley zaznaczy warstw,
klikajc j w oknie edycji lub na licie warstw. Mona rwnie
wprowadzi zmiany w wielu warstwach jednoczenie. W tym celu
naley wybra wiele warstw lub grup warstw.
Aby rozpocz korzystanie z wygldw, wybierz rodzin

ustawie wstpnych: Standardowe, Cie, Ukone lub
Konturowe. Umie wskanik myszy na miniaturach, aby
wywietli podgld ustawie wstpnych; kliknij miniatur,
aby zastosowa j w biecej warstwie.
Aby zastosowa wygld, po zaznaczeniu warstwy lub warstw, ktre

chcesz zmieni, wykonaj jedn z poniszych czynnoci:
Kliknij jego miniatur w module wyboru ustawie wstpnych.
Przecignij miniatur z moduu wyboru ustawie wstpnych na
warstw w oknie edycji.
Przecignij miniatur z moduu wyboru ustawie wstpnych na
jedn z warstw lub zgrupowane warstwy w nagwku Lista
warstw.
Wstpnie ustawione ruchy

Karta Ruchy w module wyboru ustawie wstpnych zawiera gotowe
animacje, ktre w duej mierze stanowi o moliwociach Edytora
tytuw. Ruchy te s przypisywane do pojedynczych warstw tytuu i

dziaaj w ich obrbie. Ruchy zostay podzielone na trzy klasy w
zalenoci od fazy trwania warstwy, w ktrej dziaaj: wejcie,
wyrnienie i wyjcie.
Ruchy z grupy wejcia steruj pierwszym pojawieniem si
warstwy w animowanym tytule.
Ruchy z grupy wyrnienia za pomoc odpowiedniej czynnoci
skupiaj uwag ogldajcego na zawartoci warstwy podczas
jej wywietlania na ekranie.
Ruchy z grupy wyjcia odpowiadaj za usunicie warstwy z
ekranu i zakoczenie jej cyklu wywietlania.
Do kadej warstwy mona przypisa po jednym ruchu z kadej

grupy. Wszystkie ruchy s opcjonalne, ale tytu moe rwnie by
pozbawiony jakichkolwiek ruchw.
Kolekcja ruchw
Wikszo animacji nalecych do kadego z trzech typw ruchw
mona podzieli na kilka standardowych klas, w zalenoci od
sposobu dziaania.
Ruchy oparte na literach dziaaj na poziomie pojedynczych liter

tekstu (pozostae rodzaje warstw s traktowane jako warstwy
skadajce si z pojedynczych liter). Na przykad w przypadku
ruchu z grupy wejcia o nazwie Obrt liter litery w warstwie
tekstowej s najpierw wywietlane wzdu krawdzi, a nastpnie
jedna po drugiej wykonuj obrt w miejscu, a ponownie znajd si
w pierwotnym pooeniu.
Ruchy oparte na wyrazach dziaaj podobnie, ale najmniejsz

animowan jednostk jest wyraz. W przypadku ruchu z grupy
wejcia Wyrazy z dou wyrazy z warstwy tekstowej przesuwaj si
kolejno spod klatki na waciwe miejsce.

Ruchy oparte na wierszach s przeznaczone dla warstw z
wieloma wierszami tekstu, z ktrych kady jest kolejno
przetwarzany. W przypadku ruchu z grupy wejcia Wiersze z tyu
kady wiersz tekstu pojawia si na ekranie wzdu linii perspektywy,
dziki czemu wydaje si, e znajdowa si wczeniej za
ogldajcym.
Ruchy oparte na stronach wpywaj jednoczenie na ca

warstw. Przykadem jest ruch z grupy wejcia Toczenie si, gdzie
warstwa wtacza si na waciwe miejsce, jakby tworzya boczn
powierzchni przemieszczajcej si niewidocznej beczki.
Dopasowywanie ruchw wejcia i wyjcia

Wikszo ruchw z grupy wejcia ma swj odpowiednik w grupie
wyjcia, dziki czemu w razie potrzeby mona zachowa wizualn
spjno. Podczas wejcia warstwy mona na przykad zastosowa
ruch Pojawiajce si wyrazy, a podczas wyjcia tej warstwy ruch
Znikajce wyrazy. Zachowanie tego typu spjnoci ma charakter
opcjonalny, a ruchy ze wszystkich grup mona dobiera w dowolny
sposb.
W module wyboru ustawie wstpnych dostpne s ruchy

wejcia, wyrnienia i wyjcia. Do kadej warstwy tytuu
mona przypisa po jednym ruchu z kadego typu.

Podgld ruchw
Aby wywietli podgld okrelonego ruchu na danej warstwie, w
pierwszej kolejnoci naley wybra warstw, a nastpnie otworzy
kart Ruchy moduu wyboru ustawie wstpnych i umieci
wskanik myszy na okrelonej miniaturze. Po umieszczeniu
wskanika myszy na miniaturze w oknie edycji rozpocznie si
podgld w ptli animacji tytuu, dziki czemu mona od razu oceni
efekt.
Dodawanie ruchw
Aby doda okrelony ruch do warstwy, najpierw zaznacz t warstw,
a nastpnie wykonaj jedn z poniszych czynnoci:
Kliknij miniatur ruchu w module wyboru ustawie wstpnych.
Przecignij miniatur ruchu z moduu wyboru ustawie
wstpnych na dostpn warstw (tak, ktra nie jest
maskowana przez inne warstwy) w oknie edycji.
Przecignij miniatur ruchu z moduu wyboru ustawie
wstpnych na jedn z warstw lub zgrupowane warstwy w
nagwku Lista warstw.
Wykonanie jednej z tych czynnoci spowoduje dodanie ruchu do

warstwy oraz zastpienie istniejcego ruchu tego samego typu
przypisanego do warstwy, o ile taki ruch zosta wczeniej
przypisany. Wicej informacji na temat pracy z ruchami na licie
warstw mona znale w punkcie Lista warstw na stronie 254.
Tworzenie i edytowanie tytuw

Tytu w Edytorze tytuw programu Pinnacle Studio skada si z
elementw nalecych do czterech typw:

Warstwa ta: Domylnie to jest cakowicie przezroczyste. W
przypadku tytuw nakadanych przezroczyste to jest zwykle
odpowiednie. W przypadku zastosowa specjalnych i tytuw
penoekranowych tem moe by kolor, gradient, obraz lub wideo.
Aby zapewni dodatkow elastyczno, ustawienia ta obejmuj
rwnie sterowanie nieprzezroczystoci. Patrz Ustawienia ta na
stronie 236.
Warstwy wideo i warstwy obrazw: Zasoby, ktre tworz te

warstwy, pochodz z sekcji Wideo, Zdjcia i Projekty filmowe w
Bibliotece. Na tych warstwach mona przeprowadza te same
operacje co na warstwach tekstowych i warstwach ksztatu, z
wyjtkiem stosowania wygldw.
Warstwy tekstowe i warstwy ksztatu: S to warstwy wektorowe,

co oznacza, e w przeciwiestwie do plikw wideo i zdj nie s
przechowywane w postaci map bitowych, ale jako rodzaj wzoru
odtwarzania obrazw z segmentw linii prostych i krzywych. Tym
warstwom mona nadawa waciwoci (np. kolor) oraz stosowa
do nich efekty specjalne (np. rozmycie). Podobnie jak warstwy
wideo i warstwy obrazw, rwnie warstwy wektorowe mona
przeciga, zmienia ich rozmiar, obraca i grupowa, a take
stosowa do nich ruch. Jednake w przeciwiestwie do innych
warstw mona je take dostosowywa przy uyciu wygldw z
sekcji Wygld moduu wyboru ustawie wstpnych. Wicej
informacji zawiera Wstpnie ustawione wygldy na stronie 229.
Ruchy: Ruchy to gotowe animacje, ktre mona stosowa do

kadej warstwy kompozycji tytuu z wyjtkiem ta. Ruchy mona
wybiera i nadawa z karty Ruchy moduu wyboru ustawie
wstpnych. Po zastosowaniu ruchu do warstwy mona dopasowa

czas ruchu na osi czasu listy warstw . Wicej informacji mona
znale w punktach Wstpnie ustawione ruchy na stronie 230 i
Lista warstw na stronie 254.
Tworzenie warstw tekstowych i warstw ksztatu

Aby utworzy warstw tekstow, kliknij przycisk Dodawanie
tekstu na pasku nagwka listy warstw albo kliknij dwukrotnie pusty
obszar w oknie edycji. Pojawi si nowa warstwa zawierajca
domylny tekst. Tekst jest automatycznie zaznaczony i po
rozpoczciu pisania zostanie zastpiony.
Aby utworzy warstw ksztatu, kliknij przycisk Dodawanie

ksztatu (po prawej stronie przycisku dodawania tekstu), a
nastpnie wybierz opcj z menu podrcznego. Dostpne opcje
obejmuj: koo, kwadrat, elips, prostokt, ksztat poziomej i
pionowej kapsuki oraz trjkt. Po wybraniu opcji na rodku okna
edycji pojawi si nowa warstwa wybranego ksztatu o domylnym
rozmiarze.
Edycja warstw
Pozostaa cz tego rozdziau zawiera szczegowe informacje na
temat edycji ta i warstw w Edytorze tytuw.
Wicej informacji na temat dostosowywania warstwy ta mona
znale w punkcie Ustawienia ta na stronie 236.
Informacje na temat przesuwania, zmieniania rozmiaru,
obracania i przestawiania wszystkich typw warstw pierwszego

planu mona znale w punktach Okno edycji na stronie 243 i
Lista warstw na stronie 254.
Informacje na temat edytowania tekstu i ustawiania waciwoci
tekstu mona znale w punkcie Tekst i ustawienia tekstu na
stronie 246.
Informacje na temat pracy z tytuami stereoskopowymi mona
znale w punkcie Tytuy a stereoskopowe projekty 3D na
stronie 252.
Wybr wielu elementw i grupowanie omwiono w punkcie
Praca z grupami warstw na stronie 261.
Z kolei informacje na temat edytowania ruchu na osi czasu listy
warstw zawiera punkt Lista warstw na stronie 254.
Ustawienia ta
W przeciwiestwie do wierzchnich warstw w tytule specjalna
warstwa ta nie jest widoczna na licie warstw i nie mona jej
modyfikowa w oknie edycji. To mona natomiast kontrolowa z
poziomu panelu Ustawienia ta.
Panel Ustawienia ta suy do tworzenia ta tytuu. May

obszar podgldu peni funkcj przycisku wyboru koloru oraz
miejsca docelowego zrzutu wideo lub zdj z Biblioteki. W
tym przypadku menu Wspczynnik proporcji zostao
otwarte poprzez kliknicie przycisku powyej.

Domylne to tytuu jest cakowicie przezroczyste. Jeli tytu znajduje
si na grnej ciece na osi czasu projektu, wideo lub inny obraz na
ciekach poniej bdzie widoczny za pierwszoplanow
paszczyzn tytuu.
Aby utworzy lite lub gradientowe to, kliknij obszar podgldu ta.
Pojawi si okno dialogowe wyboru koloru oraz zakraplacz, ktry
umoliwia pobranie koloru z dowolnego miejsca w obrbie okna
Edytora tytuw.
Mona utworzy to gradientowe. W tym celu naley klikn kart

Gradienty w grnej czci palety kolorw. Dodatkowe znaczniki
gradientu mona ustawi, klikajc jeden raz poniej paska
gradientu. Znaczniki gradientu mona usun, przecigajc je
pionowo poza obszar paska.
Aby uy wideo lub zdjcia jako ta, przecignij element na d z

sekcji Wideo lub Zdjcia w Bibliotece do obszaru podgldu ta, ktre
rwnie peni funkcj strefy zrzutu.
Aby to byo pprzezroczyste, naley ustawi suwak

Nieprzezroczysto w dowolnym miejscu pomidzy cakowit
przezroczystoci (maksymalnie w lewo) a cakowit
nieprzezroczystoci. Dwukrotne kliknicie suwaka spowoduje
przywrcenie penej nieprzezroczystoci.
Aby przywrci domylny stan ta (bez ta), kliknij przycisk Kosz

na mieci.
Ustawienia wygldu
Za pomoc panelu Ustawienia mona uzyska dostp do ustawie
wygldu, ktre pozwalaj na analizowanie, zmienianie, dodawanie i

usuwanie poszczeglnych warstw szczegw, ktre naoone na
siebie tworz okrelony wygld.
Kliknicie strzaki Ustawienia wygldu w panelu Ustawienia

powoduje otwarcie panelu podrzdnego, w ktrym mona
przeprowadzi edycj wygldu warstwy. Pod nazw
obecnie wybranego ustawienia wstpnego (Szlifowany
niebieski) znajduj si trzy przyciski suce do tworzenia
nowych warstw szczegw. Otwarty jest panel edycji
dotyczcy szczegw powierzchni.
Istniej trzy typy warstw szczegw: Powierzchnia, Krawd i

Cie. Te trzy typy warstw obsuguj takie same ustawienia, ale
rni si domyln pozycj w stosie warstw. Jeli pozycja warstw
szczegw nie zostanie zmieniona przez uytkownika, szczegy
powierzchni zawsze s na wierzchu stosu, nastpnie znajduj si
krawdzie, a na kocu cienie. Po utworzeniu szczegu moe on
by dowolnie przecigany w gr lub w d stosu.

Powierzchnia, krawd i cie: Nowy szczeg powierzchni
(u gry po lewej) zostaje dodany nad najwyej pooon
istniejc warstw powierzchni; nowe szczegy krawdzi i
cienia zostaj dodane pod najniej pooonymi warstwami
odpowiadajcych im typw.
Waciwoci poszczeglnych warstw szczegw mona

modyfikowa za pomoc elementw sterujcych znajdujcych si
na rozwijanych panelach w Edytorze wygldw.
Dostpne s nastpujce waciwoci szczegw:

Przesunicie X, Przesunicie Y: Te suwaki su do
ustawiania pozycji warstwy szczegw wzgldem gwnego
pooenia tekstu lub obrazu, do ktrego jest stosowany wygld.
Zakres przesunicia wynosi od -1,0 (w lewo lub w d) do +1,0
(w prawo lub w gr). Maksymalne przesunicia wynosz jedn
sm szerokoci i jedn sm wysokoci obszaru okna edycji.

W tym przykadzie do pojedynczej warstwy tekstowej
zastosowano wygld z trzema warstwami szczegw.
Warstwy szczegw zostay skonfigurowane identycznie z
wyjtkiem wartoci przesunicia, ktre s nastpujce: u
gry po lewej (1,0, 1,0); na rodku (0, 0); na dole po prawej
(1,0, 1,0).
Rozmiar: Ten suwak pozwala ustawia grubo segmentw, z

ktrych skada si tekst lub obraz, w zakresie od zera do 2,
gdzie 1 oznacza domyln grubo.
W tym przykadzie do trzech warstw szczegw

zastosowano rne wartoci rozmiaru. Od lewej do prawej:
0,90, 1,0, 1,20. Efekt kocowy rnych zastosowanych
rozmiarw zaley od domylnej gruboci linii w warstwie. W
przypadku warstwy tekstowej efekt zaley od rodziny
czcionek i wybranego rozmiaru.
Rozmycie: W miar przesuwania suwaka od wartoci 0 do

1 warstwa szczegw staje si coraz bardziej nieostra i
niewyrana.

Warstwy szczegw w tym przykadzie rni si tylko
ustawieniami rozmycia. Od lewej do prawej: 0,15, 0, 0,40.
Nieprzezroczysto: Ten suwak suy do ustawiania poziomu

nieprzezroczystoci warstwy szczegw w zakresie od 0
(przezroczysta) do 1 (nieprzezroczysta).
Wypenienie: Kliknicie przycisku prbki kolorw powoduje
otwarcie moduu wyboru koloru, w ktrym mona ustawi kolor
wypenienia warstwy szczegw. Modu wyboru koloru
obejmuje przycisk zakraplacza, ktry umoliwia pobranie koloru
z dowolnego miejsca w obrbie Edytora tytuw. Aby ustawi to
gradientowe, naley uy przycisku Gradienty w grnej czci
palety kolorw. Dodatkowe znaczniki gradientu mona ustawi,
klikajc jeden raz poniej paska gradientu. Znaczniki gradientu
mona usun, przecigajc je pionowo poza obszar paska.
Korzystanie z warstw szczegw

Oprcz ustawiania waciwoci istniejcych warstw szczegw
mona rwnie dodawa i usuwa szczegy wszystkich trzech
typw, a take zmienia ich kolejno w stosie warstw szczegw.
Aby doda warstw szczegw, kliknij jeden z trzech maych

przyciskw w prawym grnym rogu ustawie wygldu. Przyciski te
pozwalaj utworzy odpowiednio (w kolejnoci od lewej do prawej)
now warstw powierzchni, krawdzi oraz cienia. Pooenie nowej

warstwy szczegw w stosie warstw zaley od typu warstwy, jak
wyjaniono wczeniej.
Aby usun warstw szczegw, kliknij przycisk Kosz na mieci

na pasku nagwka panelu edycji szczegw.
Aby zmieni nazw warstwy szczegw, naley klikn

dwukrotnie jej nazw, wprowadzi now nazw i nacisn klawisz
Enter.
Aby tymczasowo ukry warstw szczegw, naley klikn

kropkowan ikon przeczania widocznoci w nagwku
szczegw.
Aby zamkn lub otworzy panel edycji warstwy szczegw,

naley klikn przycisk strzaki na kocu paska nagwka, po lewej
stronie.
Aby zmieni kolejno warstw szczegw, naley przecign

pasek nagwka panelu edycji do nowego pooenia. Jeli
edytowany wygld zawiera wicej ni dwie lub trzy warstwy, praca z
nim bdzie atwiejsza po zamkniciu paneli, dziki czemu stos
bdzie widoczny w caoci.
Zapisywanie wygldu niestandardowego

Po zakoczeniu edycji wygldu niestandardowego mona zapisa
go w grupie ustawie wstpnych Moje wygldy. W tym celu naley
klikn przycisk Zapisywanie wygldu na pasku nagwka
ustawie wygldu. Przed zapisaniem dobrze jest zmieni nazw
wygldu. Aby to zrobi, kliknij dwukrotnie biec nazw w
ustawieniach, wprowad opisow nazw wygldu i nacinij klawisz
Enter.

Po zapisaniu wygldu mona go w dowolnej chwili wczyta za
pomoc moduu wyboru ustawie wstpnych z Biblioteki Moje
wygldy.
Okno edycji
Okno edycji to gwny obszar podgldu i edycji Edytora tytuw. W
tym obszarze mona zmienia kolejno i rozmiar wierzchnich
warstw tytuu oraz obraca je.
W przypadku wikszoci rodzajw edycji pierwszym niezbdnym

krokiem jest wybranie warstwy lub warstw, w ktrych maj zosta
wprowadzone zmiany. Wybrana warstwa jest otoczona ramk z
omioma punktami sterujcymi do zmieniania rozmiaru oraz
uchwytem obracania w grnej czci do obracania z dokadnoci
jednego stopnia. Warstwy nalece do wikszoci typw mona
chwyta, klikajc dowolne miejsce w ramce sterujcej, i
przeciga w nowe pooenie.
Obracanie obiektu ksztatu w oknie edycji. Mniejszy punkt

w grnej rodkowej czci ramki sterowania jest uchwytem
obracania dla warstwy. Aby obrci warstw, naley klikn
i przecign uchwyt obracania. Gdy wskanik myszy
znajdzie si nad uchwytem obracania, zmieni si w strzak
kolist.

W przypadku warstw tekstowych i warstw ksztatu niektre elementy
zawartoci warstwy mog by wywietlane poza ramk sterowania.
Dzieje si tak, kiedy do jednego ze szczegw wygldu
zastosowano opcj poziomego lub pionowego przesunicia. Moe
to powodowa, e taki szczeg odsunie si od znamionowej
lokalizacji warstwy. Wicej informacji mona znale w punkcie
Nadawanie wygldu na stronie 230.
Operacje na warstwach w oknie edycji

Operacje opisane w tym punkcie dotycz pojedynczej warstwy,
jednak mona przeprowadza je na wielu warstwach jednoczenie.
Wicej informacji mona znale w punkcie Praca z grupami
warstw na stronie 261.
Aby zaznaczy warstw w oknie edycji, naley klikn prostokt

warstwy za pomoc myszy. Spowoduje to wywietlenie ramki
sterujcej warstwy, ktra jest gotowa do edycji.
Kliknicie warstwy polega na klikniciu dowolnego miejsca

wewntrz prostokta zawierajcego warstw (po zaznaczeniu
warstwy prostokt ten jest ograniczony przez ramk sterowania).
Oznacza to, e edytowanie widocznej warstwy moe nie by
moliwe, jeli znajduje si ona pod przezroczystym obszarem
pooonym w prostokcie innej warstwy. W takim przypadku w celu
edytowania warstwy za pomoc kliknicia naley najpierw ukry
warstwy pooone powyej danej warstwy, tak jak to opisano w
punkcie Lista warstw. Wicej informacji mona znale na stronie
181.
Aby przenie warstw inn ni warstwa tekstowa, naley

klikn w dowolnym miejscu wewntrz prostokta tej warstwy i
przecign j w nowe miejsce.

Aby przenie warstw tekstow, naley umieci wskanik
myszy w pobliu krawdzi ramki sterowania warstwy, tak aby zmieni
si we wskanik przecigania (cztery poczone strzaki), a
nastpnie klikn i przecign, tak jak w przypadku pozostaych
warstw. W przeciwiestwie do warstw innych ni warstwa tekstowa
kliknicie wewntrz ramki powoduje uaktywnienie trybu edycji
tekstu. Wicej informacji mona znale w punkcie Tekst i
ustawienia tekstu na stronie 246.
Aby zmieni rozmiar warstwy, zachowujc jej proporcje, naley

klikn wierzchoek ramki sterowania i przecign na zewntrz lub
do wewntrz w celu ustawienia danego rozmiaru.
Aby zmieni rozmiar warstwy i zmieni jej proporcje, naley

klikn i przecign boczny punkt ramki sterowania. Uywajc
centralnych punktw sterujcych na dwch ssiadujcych bokach
ramki, mona ustawi dowolny rozmiar i proporcje.
Aby obrci warstw, naley klikn i przecign uchwyt

obracania. Przesunicie wskanika myszy na wiksz odlego od
rodka obrotu podczas przecigania umoliwia bardziej precyzyjne
obracanie. Wiksza odlego od rodka zmniejsza kt obrotu
odpowiadajcy danej zmianie pozycji wskanika myszy.
Aby zmieni pozycj warstwy w stosie, naley klikn warstw

prawym przyciskiem myszy i w menu kontekstowym wybra jedno z
polece podmenu Kolejno: Przesu na spd, Przesu o jedn

warstw niej, Przesu na wierzch, Przesu o jedn warstw
wyej. Do tych czterech czynnoci s przypisane wygodne skrty
klawiaturowe: Ctrl + Minus, Alt + Minus, Ctrl + Plus i Alt + Plus.
Inn metod zmieniania kolejnoci warstw, przydatn szczeglnie w

przypadku tytuw z kilkoma warstwami nakadajcymi si na siebie,
jest korzystanie z listy warstw. Wicej informacji mona znale w
punkcie Lista warstw na stronie 254.
Aby usun warstw, zaznacz ramk sterowania lub zaznacz j na

licie warstw i nacinij klawisz Delete. Mona rwnie uy
polecenia z menu kontekstowego Usu warstw. Jeli warstwa jest
warstw tekstow w trybie edycji tekstu, polecenie Usu (oraz
klawisz Delete) dotycz jedynie tekstu warstwy, a nie warstwy.
Tekst i ustawienia tekstu

Chocia Edytor tytuw oferuje wiele zaawansowanych opcji
graficznych, czsto najwaniejszym aspektem uywanych tytuw jest
ich tekst. Wanie dlatego Edytor tytuu udostpnia kilka specjalnych
opcji umoliwiajcych perfekcyjne dopasowanie wygldu tekstu. W
kolejnych tematach omwiono takie operacje na tekcie, jak:
Edytowanie tekstu
Zmienianie czcionki, rozmiaru czcionki i stylu
Ustawianie justowania i przepywu tekstu
Kopiowanie i wklejanie waciwoci tekstu
Najistotniejsze obszary Edytora tytuw w przypadku pracy z

tekstem to okno edycji i panel ustawie tekstu. W przypadku
okrelania stylu warstwy tekstowej istotna jest rwnie sekcja
Wygldy moduu wyboru ustawie wstpnych oraz panel ustawie
wygldu. Patrz Wstpnie ustawione wygldy na stronie 229 i
Ustawienia wygldu na stronie 237.

Tryb edycji tekstu
Jak opisano wczeniej, podczas przecigania warstwy tekstowej
naley klikn krawd ramki sterowania, poniewa kliknicie
wntrza ramki powoduje przejcie do trybu edycji tekstu. W
przypadku operacji opisanych w tym punkcie przejcie do trybu
edycji tekstu jest niezbdne. Nowo tworzona warstwa tekstowa
znajduje si od razu w trybie edycji tekstu: mona od razu zacz
pisa, a domylny tekst zostaje zastpiony.
Aby aktywowa tryb edycji w istniejcej warstwie tekstowej,

naley klikn dowolne miejsce wewntrz ramki sterowania. Tryb
edycji tekstu stanie si aktywny, a cay tekst warstwy automatycznie
zaznaczony w celu przyspieszenia pracy. Zaznaczenie tekstu jest
tradycyjnie sygnalizowane jego wyrnieniem.
Warstwa tekstowa z zaznaczonym caym tekstem.

Elementy sterujce do edycji tekstu znajdujce si na
pasku nagwka powyej tekstu umoliwiaj wybranie (w
kolejnoci od lewej do prawej) stylu liter (pogrubienia,
kursywy, podkrelenia), wyrwnania i przepywu tekstu
oraz czcionki i jej rozmiaru. W trybie edycji tekstu wskanik
myszy umieszczony nad warstw zmienia si w kursor
tekstowy, tak jak jest to widoczne na ilustracji.

Aby zmodyfikowa sam tekst, po prostu wystarczy zacz go
wprowadza. Wyrniony tekst zostanie zastpiony tekstem
wpisywanym. Podczas pisania biecy punkt wstawiania tekstu
(miejsce w tekcie, gdzie s wstawiane nowe litery) jest oznaczony
za pomoc pionowej linii.
Jeli chcesz doda nowy tekst, nie tracc istniejcego, po

przeczeniu warstwy do trybu edycji tekstu kliknij dany punkt
wstawiania albo zmie punkt wstawiania, naciskajc klawisze
strzaek.
Przed rozpoczciem pisania moesz rwnie wyrni (w celu

zastpienia) tylko cz tekstu: kliknij i przecignij za pomoc
myszy klawiszy strzaek, przytrzymujc jednoczenie klawisz Shift.
Mona rwnie klikn trzykrotnie, aby zaznaczy cay tekst
warstwy lub klikn dwukrotnie dany wyraz, aby wybra tylko ten
wyraz. Jeli natomiast ma by zaznaczony cay tekst w warstwie,
mona to zrobi albo za pomoc klikania i przecigania bd
klawiszy strzaek, zgodnie z wczeniejszym opisem, albo skorzysta
ze standardowego skrtu Ctrl + A.
Panel ustawie tekstu

Najwyej pooony panel podrzdny ustawie to grupa elementw
sterowania do edycji i stylizacji zawartoci biecej warstwy tekstu.

Korzystanie z pola tekstowego
Jeli dostp do tekstu w oknie edycji jest utrudniony lub niemoliwy,

pole tekstowe na panelu zapewnia inny wygodny sposb
zaznaczania i edycji tekstu. Z tego sposobu mona skorzysta, jeli
tekst znajduje si poza ekranem przy pooeniu suwaka moe to
nastpi, gdy w danym projekcie wykorzystywane s ruchy. Pole
tekstowe powiksza si, umoliwiajc wprowadzenie trzech wierszy
tekstu, a nastpnie, jeli tekst skada si z wikszej liczby wierszy,
pojawia si pasek przewijania.
Okrelanie stylu wyrnionego tekstu
Wikszo elementw sterowania tekstem Edytora tytuw jest

prawdopodobnie dobrze znana z innych aplikacji. Elementy
sterowania, ktre mona stosowa wycznie do wyrnionego
tekstu:
Okrelanie stylu czcionki: Aby ustawi lub cofn ustawienie

waciwoci pogrubienia, pochylenia lub podkrelenia
wyrnionego tekstu, naley uy przyciskw przeczania na
pasku nagwka lub standardowych skrtw klawiaturowych
Ctrl + B, Ctrl + I i Ctrl + U. Gdy odpowiednie opcje stylu s aktywne,
przyciski zostaj podwietlone.
Nazwa czcionki: W przypadku tytuw mona eksperymentowa z

ciekawymi czcionkami. Umoliwia to wanie ta lista rozwijana. Jeli
w systemie zainstalowano duo czcionek, lista moe by bardzo
duga. W celu atwiejszego wyszukiwania mona nacisn pierwsz
liter nazwy czcionki, co spowoduje przejcie do tej litery na licie.
Kliknij wymagan czcionk lub przejd do jej nazwy za pomoc
klawiszy strzaek w gr i w d, a nastpnie nacinij klawisz Enter.

Aby wybra czcionk, otwrz list rozwijan i kliknij dan
czcionk. Czcionka jest stosowana tylko do tekstu
wyrnionego w danej chwili.
Rozmiar czcionki: Edytor tytuw udostpnia kilka sposobw

ustawiania rozmiaru czcionki. Now warto mona bezporednio
wpisa w pole edycji rozmiaru czcionki (maks. 360) lub wprowadzi,
klikajc przyleg strzak listy rozwijanej z okrelonymi rozmiarami
czcionki. Dalej po prawej stronie znajduj si przyciski powikszania
i pomniejszania czcionki, ktre umoliwiaj zmian rozmiaru z
dokadnoci odwrotnie proporcjonaln do rozmiaru czcionki.
Kopiowanie i wklejanie stylw tekstu

W przypadku warstwy tekstowej i ksztatu pozycje menu
kontekstowego Kopiuj atrybuty i Wklej atrybuty, ktre s
dostpne po klikniciu ramki sterowania w oknie edycji, umoliwiaj
kopiowanie wygldw z jednej warstwy do drugiej bez koniecznoci
otwierania sekcji wygldw moduu wyboru ustawie wstpnych.

W przypadku tekstu ta operacja obejmuje rwnie powielenie
ustawie czcionki, jej rozmiaru i stylu tekstu z jednej warstwy do
drugiej, a take z jednego czciowego zaznaczenia do innego
znajdujcego si w obrbie tej samej lub innej warstwy tekstowej.
Wyrwnywanie tekstu
Edytor tytuw udostpnia standardowe menu opcji justowania
przeznaczone dla tytuw skadajcych si z wielu wierszy tekstu.
Domylne wyrwnanie dla nowej warstwy tekstowej to justowanie
do rodka (opcja Do rodka na licie rozwijanej), w ktrym kady
wiersz jest wyrwnany w poziomie do rodka dostpnej przestrzeni.
Pozostae dostpne opcje to Wyrwnaj do lewej, Wyrwnaj do
prawej i Wyjustuj.
Przepyw tekstu
Edytor tytuw udostpnia menu z omioma opcjami przepywu
tekstu pozwalajce stosowa zasady pisania dla rnych jzykw,
takie jak kierunek pisania wierszy tekstu, i zapewniajce
maksymaln elastyczno ukadw graficznych. Opcje te
wspdziaaj z omwionymi wczeniej opcjami justowania i
wpywaj nie tylko na sposb wywietlania tekstu, ale take na
dziaanie standardowych klawiszy, takich jak Home i End.
Nadawanie stylu za pomoc wygldw

Tak jak zostao to wyjanione w punkcie Wstpnie ustawione
wygldy na stronie 229, wygld warstwy tekstowej i ksztatu mona
zmieni za pomoc wygldw z moduu wyboru ustawie

wstpnych. W przypadku warstwy z czciowo wyrnionym
tekstem zastosowanie wygldu powoduje zmian tylko
wyrnionego tekstu. Zasadniczo do kadego znaku w tytule mona
zastosowa inny wygld.
Tytuy a stereoskopowe projekty 3D

Podczas pracy nad projektem stereoskopowym 3D nie ma potrzeby
zadowalania si tytuem 2D. Biblioteka zawiera wiele tytuw
zidentyfikowanych jako 3D, ale w kadym tytule mona uy
stereoskopowego tekstu.
Aby ustawi tytu 2D jako stereoskopowy, naley wybra warstw

tekstu, a nastpnie zaznaczy pole Stereoskopowe w panelu
Ustawienia stereoskopii. Stanie si dostpnie ustawienie Gboko
tekstu. Pozwala ono na zmian pozornej odlegoci midzy
przegldark a tekstem. Po zapisaniu tytuu w obserwowanym
folderze miniatura w Bibliotece bdzie oznaczona wskanikiem 3D.

Stereoskopowy tytu otwarty z poziomu Biblioteki lub osi czasu 3D
zapewni stereoskopowy podgld. Stereoskopowy tytu na osi czasu
2D umoliwi wywietlenie tylko podgldu 2D. W celu uzyskania
stereoskopowego odtwarzania naley zmieni ustawienia osi czasu
na 3D.
Gboko tekstu: Aby zmieni gboko warstwy tekstu

odlegoci pozornej od przegldarki naley wybra warstw i
otworzy panel Ustawienia stereoskopii. W polu Stereoskopowe
powinien by wywietlany pomaraczowy znacznik. Zwikszenie
wartoci na suwaku Gboko tekstu powoduje oddalenie tekstu,
a zmniejszenie wartoci przyblienie.
Po dopasowaniu gbokoci tekstu moe by konieczne zmodyfikowanie

wielkoci czcionek. Odsunicie tekstu zmniejsza pozorn wielko
czcionek i mog si one nawet sta nieczytelne, natomiast po
przyblieniu czcionka moe by zbyt dua w stosunku do klatki tytuu.

Lista warstw
Lista warstw, ktra zajmuje wikszo dolnej czci okna Edytora
tytuw, zawiera dwie kolumny: jedn z nagwkami warstw i jedn
ze ciekami na osi czasu. W kadym wierszu nagwek zawiera
nazw warstwy oraz przycisk widocznoci. Na prawo od nagwka
cieka na osi czasu suy jako graficzny Edytor do sterowania
czasem trwania warstwy w obrbie tytuu jako caoci oraz czasem
trwania wszelkich ruchw przypisanych do warstwy.
Lewa strona okna listy warstw zawiera nagwki warstw.

Po prawej znajduje si o czasu animacji, na ktrej mona
zobaczy i zmodyfikowa czas kadej z warstw oraz
wszystkich zastosowanych ruchw. (Na pokazanej
ilustracji widoczna jest tylko lewa cz osi czasu).
Jeli edytowany tytu zosta otwarty w Edytorze filmw lub Edytorze

dysku, o czasu listy warstw przedstawia biec dugo klipu. Aby
to zmodyfikowa, naley wrci do osi czasu projektu i przyci tam
tytu.
Jeli tytu zosta otwarty w Bibliotece i w zwizku z tym nie jest

powizany z klipem w projekcie, jego dugo mona edytowa w
Edytorze tytuw. Ustaw odpowiedni czas trwania, wprowadzajc
warto bezporednio w liczniku czasu trwania po prawej stronie
paska narzdzi osi czasu. Wszystkie warstwy zostan dostosowane
z uwzgldnieniem nowego czasu trwania.

Lista warstw zawiera kilka istotnych grup elementw sterowania
(patrz Pasek narzdzi na stronie 257).
Praca z list warstw

Lista warstw jest wielociekow osi czasu, ktra od strony
funkcjonalnej jest bardzo podobna do osi czasu projektu w Edytorze
filmw lub Edytorze dysku. Jednak wystpuj czynnoci, np.
zwizane z ruchami, ktre s charakterystyczne jedynie dla Edytora
tytuw.
Operacje na warstwie
Wszystkie procedury opisane w tym punkcie s wykonywane w
obszarze nagwka listy warstw.
Wybieranie warstw
Kliknicie nagwka na licie warstw ma taki sam efekt jak wybranie

warstwy w oknie edycji (i na odwrt). Nazwa warstwy zostanie
podwietlona i pojawi si ramka sterowania warstw. Mona
rwnie wybra jednoczenie wiele elementw. W tym celu naley
uy standardowych kombinacji Windows z uyciem przyciskw
myszy i klawiatury: Shift + kliknicie (rozszerzenie wyboru),
Ctrl + kliknicie (przeczenie wyboru jednego elementu) oraz
Shift + Ctrl + kliknicie (rozszerzony wybr ostatnio kliknitego
elementu). Informacje na temat korzystania z funkcji wyboru wielu
elementw mona znale w punkcie Praca z grupami warstw na
stronie 261.
Nazwy warstw i zmienianie nazw
Gdy tworzona jest nowa warstwa, Edytor tytuw nadaje jej

domyln nazw na podstawie nazwy zasobu lub nazwy pliku.

Poniewa jednak nazwy domylne zwykle nie opisuj dobrze
zawartoci warstwy, w przypadku tytuw z wieloma warstwami
pomocne moe by nadanie im niestandardowych nazw, ktre
uatwi szybkie rozpoznawanie warstw ju po samej nazwie.
Nazwa nowej warstwy tekstowej jest taka sama jak jej domylny
tekst (Miejsce na tekst). Jeli warstwie nie zostanie nadana nazwa
niestandardowa, domylna nazwa bdzie zmieniana stosownie do
tekstu w warstwie. Po zmianie nazwy warstwy tekstowej kolejne
zmiany w tekcie warstwy nie s odzwierciedlane w jej nazwie.
Powrt do domylnych nazw jest moliwy przez ustawienie pustej
nazwy warstwy.
Aby zmieni nazw warstwy gwnej, kliknij jej nazw. Zostanie

otwarte pole edycji z wybran istniejc nazw. Wpisz now nazw,
a nastpnie nacinij klawisz Enter lub kliknij poza polem edycji, aby
zakoczy operacj.
Zmiana kolejnoci warstw
Tak jak zostao to omwione w punkcie Operacje na warstwach w

oknie edycji na stronie 244, pooenie warstwy w stosie warstw
moe by modyfikowane za pomoc polece podrzdnego menu
kontekstowego Warstwa lub za pomoc skrtw klawiaturowych,
takich jak Ctrl + Plus (Warstwa > Przesu na wierzch).
Lista warstw udostpnia bardziej bezporedni metod: wystarczy

przecign nagwek warstwy na now, dan pozycj na licie.
Jest to szczeglnie wygodne, gdy nakadajce si warstwy
utrudniaj ich wybieranie za pomoc myszy. Gdy warstwa jest
przecigana, linia wstawiania pokazuje miejsce jej umieszczenia na
licie po upuszczeniu.

Korzystajc z moliwoci wybierania wielu warstw (patrz
Wybieranie warstw na stronie 255), w nowe pooenie mona
przecign kilka warstw jednoczenie.
Ukrywanie i blokowanie warstw

W miar dodawania warstw do kompozycji i ruchw do warstw w
zoonym tytule moe pojawi si sporo elementw. Przycisk
Widoczno po prawej stronie nagwka warstwy uatwia prac w
takiej sytuacji.
Przycisk Widoczno w ksztacie oka suy do tymczasowego

usuwania warstwy z okna edycji. Informacje o warstwie i jej
ustawienia s zachowywane, bdzie mona jednak pracowa z
innymi warstwami bez zasaniania ich przez wanie ukryt warstw
w widoku lub podczas wykonywania czynnoci mysz. Ponowne
kliknicie przywraca widoczno warstwy.
Pasek narzdzi
Elementy sterowania i informacyjne na pasku nagwka dziel si
na grupy. Od lewej do prawej:
Przyciski Dodawanie tekstu i Dodawanie ksztatu pozwalaj
tworzy nowe warstwy wektorowe, do ktrych mona

zastosowa wygldy z moduu wyboru ustawie wstpnych.
Kliknicie przycisku Dodawanie tekstu powoduje dodanie
nowej warstwy tekstowej z domylnym wygldem i tekstem.
Zamiast uywa przycisku dodawania tekstu mona dwukrotnie
klikn dowolny nieuywany obszar okna edycji. Kliknicie
przycisku Dodawanie ksztatu spowoduje pojawienie si menu
podrcznego, z ktrego mona wybra okrelony ksztat jako
zawarto nowej warstwy.
Nacinicie odpowiednio przycisku Wyrwnywanie,

Grupowanie lub Kolejno spowoduje wywietlenie menu
podrcznego z poleceniami, ktre mog obejmowa wiele
warstw. Polecenia te omwiono w punkcie Praca z grupami
warstw na stronie 261.
Przecznik trybu widoku 3D pojawia si, gdy edytowany jest

stereoskopowy tytu 3D. Informacje na temat dostpnych
formatw mona znale w punkcie Przecznik trybu widoku
3D na stronie 52.

Przyciski odtwarzania pozwalaj na uzyskanie podgldu tytuu
bez wychodzenia z Edytora tytuw. Patrzc od lewej do prawej,
funkcje przyciskw to: Odtwarzanie cige, Przeskocz na
pocztek, Cofnij o jedn klatk, Odtwrz/Wstrzymaj, Do
przodu o jedn klatk i Przeskocz na koniec.
Przycisk odtwarzania cigego umoliwia cige

odtwarzania od chwili uruchomienia. Aby zatrzyma
odtwarzanie, naley klikn w dowolnym miejscu okna
edycji lub klikn ponownie przycisk odtwarzania cigego.
Jak zwykle nacinicie klawisza spacji stanowi wygodny
skrt do zatrzymywania i wznawiania odtwarzania.
Przycisk Gono systemu i Wyciszenie umoliwia regulacj

siy gosu gonikw systemu. Opcja ta nie zmienia poziomu
dwiku adnego klipu na osi czasu.
Liczniki przedstawiaj czas trwania tytuu oraz biec pozycj
suwaka osi czasu listy warstw w tradycyjnym formacie:
godzinach, minutach, sekundach i klatkach. W przypadku
tytuw, ktre pochodz z projektu, a nie z Biblioteki, pozycja
suwaka jest uzaleniona od pocztku osi czasu projektu, a nie
od pocztku klipu.
Edycja warstw i ruchw

Po utworzeniu warstwy jej czas trwania jest ustawiany tak, aby by
rwny czasowi trwania tytuu, ktrego jest czci. Aby opni
pierwsze pojawienie si warstwy w aktywnym tytule lub spowodowa
zniknicie jednej warstwy, gdy inne bd nadal wywietlane,
przecignij koce warstwy wzdu osi czasu w takim sam sposb jak
w przypadku edytowania klipu na osi czasu projektu.

Tytu jest jak scena, na ktrej aktorami s warstwy. Aktorzy
wchodz na scen, odgrywaj swoj rol, a nastpnie
schodz za kulisy. Przycinanie warstw na osi czasu listy
warstw pozwala precyzyjnie sterowa ich czasem
pojawiania si i znikania.
Na kadej warstwie dopuszczalne s maksymalnie trzy ruchy

jeden kadego typu. S one rwnie wywietlane na osi czasu,
gdzie mona take dostosowa ich czas trwania. Ruchy typu
wejcie i wyjcie s na stae przypisane do waciwych kocw
czasu trwania warstwy, ale koniec ruchu wejcia i pocztek ruchu
wyjcia mona dowolnie edytowa za pomoc myszy.
Jeli warstwa zawiera ruch wyrnienia, zajmuje on nieuywany

pozostay czas (maksymalnie moe to by caa dugo tytuu).
Trzy warstwy z ruchami. Warstwa na samej grze zawiera

tylko ruch wyrnienia (linia ciga), dlatego wypenia on
cay czas trwania. Warstwa na samym dole zawiera ruchy
wejcia i wyjcia oraz statyczny interwa midzy nimi.
Warstwa rodkowa zawiera ruchy wszystkich trzech typw.
Ruch wejcia zostaje przycity (na co wskazuje kursor w
ksztacie poziomej strzaki) w miar jak zmienia si jego
dugo, ruch wyrnienia dostosowuje si automatycznie,
aby w peni zapeni niewykorzystany czas.

Aby zastpi jeden z ruchw wykorzystywanych przez warstw,
wystarczy w zwyky sposb doda nowy ruch; istniejcy ruch tego
samego typu zostanie zastpiony.
Aby usun ruch, nie zastpujc go, wybierz warstw i kliknij may
znak x na rodku wykresu osi czasu ruchu.
Praca z grupami warstw

Lista warstw Edytora tytuw umoliwia grupowanie warstw w
sposb tymczasowy lub na stae.
Aby utworzy grup tymczasow, skorzystaj ze standardowych

sposobw wybierania wielu elementw w oknie edycji lub na licie
warstw. Nastpnie mona wprowadza zmiany, takie jak
zastosowanie wygldu, we wszystkich elementach grupy
jednoczenie. Taka grupa istnieje tylko do momentu kliknicia innej
warstwy lub pustego obszaru okna edycji. Wwczas warstwy znowu
staj si odrbnymi elementami. W przypadku grupy tymczasowej
widoczne s ramki sterowania wszystkich elementw jednoczenie.
Aby utworzy grup sta, w pierwszej kolejnoci naley utworzy

grup tymczasow, a nastpnie klikn przycisk Grupa na pasku
narzdzi listy warstw (lub uy polecenia Grupuj z podrzdnego
menu kontekstowego elementu Grupowanie).
Utworzona grupa bdzie istnie do czasu jej usunicia za pomoc

przycisku rozgrupowania lub polecenia menu albo przecignicia
warstw nalecych do grupy poza grup na licie warstw. Kolejne
polecenie, Grupuj ponownie, pozwala automatycznie ponownie
utworzy ostatni grup, ktra zostaa rozgrupowana.

Wybranie grupy staej powoduje wywietlenie wsplnej ramki
sterowania otaczajcej wszystkie elementy grupy. Ramki
sterowania poszczeglnych warstw nie s widoczne.
Grupy stae maj wasne wpisy nagwka i cieki osi czasu na licie
warstw. Nagwek grupy mona rozwija i zwija, odsaniajc lub
ukrywajc nagwki warstw nalecych do grupy. W otwartej grupie
nazwy warstw nalecych do niej s poprzedzane wciciem
wzgldem nagwka grupy.
Warstwa zwyka i grupa zawierajca trzy warstwy na licie

warstw. Grafika osi czasu pokazuje, e ruchy zastosowano
do samej grupy i nalecych do niej warstw. Kursor myszy
znajduje si w pooeniu umoliwiajcym zwinicie grupy,
co spowoduje ukrycie nazw nalecych do niej warstw.
Dziaanie wielu polece na grupy tymczasowe i grupy stae jest

rne i zostao szczegowo omwione w kolejnych punktach.
Uwaga: Nawet jeli warstwa naley do grupy staej, mona
wybra j oddzielnie w oknie edycji (jeli w danym momencie
nie wybrano samej grupy) lub na licie warstw. Warstw
nalec do grupy mona nawet doda do grupy
tymczasowej z innymi warstwami znajdujcymi si wewntrz
grupy staej lub poza ni.

Wybieranie wielu warstw
Aby utworzy grup, najpierw naley zaznaczy obiekty, ktre wejd
w jej skad. W oknie edycji mona to zrobi na dwa sposoby:
Klikajc i przecigajc wskanik myszy w celu wyznaczenia
prostokta zaznaczenia (markizy) otaczajcego wszystkie
obiekty, ktre maj znale si w grupie.
Klikajc pierwszy obiekt, ktry ma zosta zgrupowany, a
nastpnie klikajc pozostae obiekty przy nacinitym klawiszu
Ctrl.
W innej metodzie dotyczcej wyboru wielu elementw wykorzystuje

si list warstw. Wicej informacji mona znale w punkcie Praca
z list warstw na stronie 255.
Operacje na grupach w oknie edycji

Zarwno w przypadku grup tymczasowych, jak i staych istnieje
moliwo zmiany ich pooenia i rozmiaru, a take obracania ich.
Aby zmieni pooenie dowolnej grupy, naley przecign j do

nowego pooenia, tak jak pojedyncz warstw.
Aby obrci grup sta, naley przecign uchwyt obrotu

wsplnej ramki sterowania. Wszystkie elementy nalece do grupy
wykonuj obrt wzgldem wsplnego rodka, podobnie jak planety
krce wok Soca.
Aby obrci grup tymczasow, naley przecign uchwyt

obracania dowolnego elementu nalecego do grupy. Wszystkie
elementy nalece do grupy wykonuj obrt wzgldem swojego
wasnego rodka, podobnie jak planety obracajce si wok
wasnych osi.

Aby zmieni rozmiar grupy staej, naley przecign dowolny
punkt sterowania na wsplnej ramce. Rozmiar caej grupy zmienia
si, tak jakby wszystkie warstwy tworzyy jedn powierzchni, ktra
si rozciga.
Aby zmieni rozmiar grupy tymczasowej, naley przecign

dowolny punkt sterujcy na ramce sterujcej dowolnego elementu
grupy. Kada warstwa zmienia si inaczej, rozszerzajc si lub
kurczc wzgldem swojego rodka.
Podobnie jak w przypadku pojedynczych warstw, podczas zmiany

rozmiaru grupy przecignicie wierzchoka ramki sterujcej pozwala
zachowa proporcje, natomiast przecignicie bocznego punktu
sterujcego umoliwia zmian proporcji.
Nadawanie waciwoci grupie

Po wybraniu grupy tymczasowej wszelkie zmiany ustawie
waciwoci wpywaj na wszystkie elementy grupy, do ktrych
mona stosowa dan waciwo:
Zastosowanie wygldu spowoduje nadanie go kadej
warstwie tekstowej i warstwie ksztatu.
Dodanie ruchu przez kliknicie ikony ruchu prawym
przyciskiem myszy i wybranie opcji Dodaj do wybranych warstw
umoliwia uzyskanie takiego samego rezultatu jak oddzielne
dodanie ruchu do kadego elementu grupy.
Wybranie czcionki lub zmiana innego dowolnego atrybutu
stylu tekstu powoduje aktualizacj wszystkich elementw
tekstowych grupy tymczasowej.

Poza pierwszym przypadkiem operacje na grupach staych
podlegaj innym zasadom:
Zastosowanie wygldu powoduje taki sam efekt jak w
przypadku grupy tymczasowej. Wszystkie warstwy tekstowe i
ksztatu s objte tym dziaaniem.
Podczas dodawania ruchu do grupy staej grupa jest
traktowana jako pojedynczy obiekt graficzny poddawany
animacji, a litery, wyrazy i wiersze w elementach grupy s
pomijane. Ruchy poszczeglnych elementw grupy mog
jednak wspistnie z ruchami grupy jako caoci.
Style tekstu nie mog by stosowane do grup staych.
Wyrwnanie warstw w grupach tymczasowych

Ostatnim typem operacji na grupach, ktre mona wykonywa
wycznie na grupach tymczasowych, s operacje uruchamiane za
pomoc przycisku Wyrwnywanie grupy na pasku narzdzi listy
warstw. Te polecenia, z ktrych trzy su do wyrwnania w
poziomie, a trzy do wyrwnania w pionie, maj wpyw na wszystkie
elementy grupy z wyjtkiem pierwszego zaznaczonego elementu,
wzgldem ktrego jest ustawiane pooenie innych elementw.

Rozdzia 8: Dwik i muzyka
Obraz wideo jest przede wszystkim nonikiem informacji
wizualnych, ale rola dwiku w filmach jest czsto tak samo wana
jak funkcja obrazw wywietlanych na ekranie.
Filmy fabularne oraz produkcje telewizyjne zawieraj wiele typw

zawartoci audio, na przykad dialogi i inne dwiki towarzyszce
rozgrywajcej si akcji. W filmach ta surowa cieka dwikowa
oryginalna lub synchroniczna jest importowana wraz z
materiaem wideo i pozostaje z nim zwizana, chyba e zostanie
wyranie oddzielona.
Wikszo produkcji komercyjnych wymaga rwnie zastosowania

efektw dwikowych (trzanicie drzwiami, zderzenie
samochodw, szczekanie psw itp.) oraz ta muzycznego, na ktre
skadaj si utwory skomponowane specjalnie dla danej produkcji,
utwory nagrane wczeniej albo zawarto naleca do obydwu tych
kategorii. Dziki narzdziu Scorefitter mona nawet utworzy
penometraowy podkad muzyczny za jednym naciniciem
przycisku. Ponadto czsto niezbdne okazuje si dodanie narracji i
innego niestandardowego materiau dwikowego.
Waciwoci audio programu Pinnacle Studio

Na osi czasu projektu dysku lub filmu klipy audio zachowuj si
bardzo podobnie do klipw innego typu, ale o czasu rwnie
dysponuje pewnymi funkcjami wycznie dla audio.
Rozdzia 8: Dwik i muzyka 267

Przyciski zaznaczone w tej grupie na pasku narzdzi osi
czasu dotycz dwiku: Mikser audio, Utwrz utwr,
Narracja oraz Wyciszanie dwiku ta.
Z prawej strony paska narzdzi przyciski umoliwiaj

uaktywnienie kluczowania audio (lewy) i przewijanie audio
(prawy).
Przykadowo, pasek narzdzi osi czasu zawiera przycisk

umoliwiajcy wysuwanie miksera dwiku, a take przycisk
sucy do sterowania dynamik klipu za pomoc klatek
kluczowych. Jeden przycisk umoliwia utworzenie klipu podkadu
muzycznego Scorefitter, inny z tej samej grupy pozwala na
nagrywanie narracji. W dalszej kolejnoci na pasku narzdzi
znajduje si przycisk przeczania przewijania audio, ktry
umoliwia monitorowanie materiau audio w krtkich segmentach na
skutek przecigania suwaka wzdu osi czasu.
Biblioteka
Materia audio i klipy muzyczne s wprowadzane do produkcji
uytkownika za porednictwem Biblioteki, ktra obsuguje pliki audio
w formatach wav, mp3 oraz innych standardowych formatach. Aby
doda pliki audio do produkcji, mona przecign wymagane
zasoby z przegldarki Biblioteki bezporednio na o czasu projektu.

Korekcje i efekty
Narzdzia korekcji w Edytorze audio umoliwiaj zastosowanie
rnych napraw i modyfikacji, np. redukcji szumu, kompresji oraz
korekty dwiku do klipw audio w projekcie. W przeciwiestwie do
efektw (omwionych w dalszej czci) te narzdzia mog by
rwnie stosowane do zasobw audio w Bibliotece. Gdy zasoby s
nastpnie wykorzystywane w projekcie, towarzysz im korekcje.
Nastpnie uytkownik w razie koniecznoci moe dalej je
modyfikowa na osi czasu. Korekcje s niedestrukcyjne, co
oznacza, e korygowany plik audio nie jest w aden sposb
modyfikowany.
Efekty w Edytorze audio zapewniaj wiele sposobw ulepszania,

przeksztacania lub eksperymentowania z klipami dwikowymi na
osi czasu projektu. W przeciwiestwie do wanie omwionych
narzdzi korekcji, efekty nie mog by stosowane bezporednio
wobec zasobw Biblioteki, ale jedynie w obrbie projektu. Efekty s
dostpne z wstpnie ustalonymi kombinacjami parametrw, ktre
mona w dalszej kolejnoci edytowa zgodnie z preferencjami.
Edytor audio
Edytor audio udostpnia narzdzia do podgldu, analizy i
manipulowania cyfrowym materiaem audio w formacie wav, mp3
itp. Edytor audio zawiera specjalne funkcje dla oryginalnych lub
synchronicznych cieek dwikowych utworzonych podczas
nagrywania wideo.
Wicej informacji na temat oglnego interfejsu Edytora audio i

edytorw innych multimediw mona znale w punkcie Przegld
edycji multimediw.

Przycinanie i edycja stereofonicznej cieki dwikowej
zasobu wideo Biblioteki. Po lewej stronie wida panel
monitora wideo i mikser kanaw. Zaciemniona cz
ksztatu fali (rodek) przedstawia materia usunity z tego
dwiku stereofonicznego poprzez przycicie na osi czasu
na dole. Zosta zastosowany filtr korekcji kompresora
(po prawej).
Edytor audio udostpnia dwa zestawy narzdzi do rnych celw.

S to Korekcje i Efekty. Korekcje s dostpne dla zasobw Biblioteki
i klipw na osi czasu projektu. Efekty s dostpne jedynie dla klipw
osi czasu.
Korekcje
Gdy Edytor audio zostanie otwarty z Biblioteki lub osi czasu
projektu, bdzie zapewnia dostp do zestawu narzdzi korekcji
umoliwiajcych skorygowanie podstawowych niedoskonaoci,
takich jak usuwanie zbdnych syczcych dwikw z nagranego

materiau gosowego. W przypadku edycji zasobw Biblioteki
wszelkie wprowadzone zmiany bd zachowane, gdy dane zasoby
bd w pniejszym czasie uywane w projekcie. Zmiany w klipie
na osi czasu nie maj jednak wpywu poza projektem, do ktrego
nale.
Wicej informacji na temat otwierania Edytora audio w celu

multimediw na stronie 144. Elementy sterujce transportem i
znacznikami s takie same jak te suce do edytowania wideo,
opisane w punkcie Narzdzia wideo na stronie 162. Opisy samych
narzdzi do edytowania mona znale w punkcie Korekcje audio
na stronie 276.
Efekty
Jak wspomniano, gdy Edytor audio zostanie otwarty z osi czasu
projektu, bdzie zawiera zestaw narzdzi korekcji, ktrych
gwnym celem jest naprawianie defektw multimediw. Te
narzdzia mog by stosowane bezporednio do zasobw w
Bibliotece, jak rwnie do klipw w projekcie.
W przypadku samych klipw osi czasu Edytor audio udostpnia

zestaw efektw dwikowych. Zapewniaj one znacznie wicej
sposobw modyfikacji lub wzbogacenia klipw. Wicej informacji
mona znale w punkcie Efekty audio na stronie 282.
Mikser kanaw
Mikser kanaw umoliwia regulowanie poziomu i przekierowywanie
sygnaw audio z pierwotnie przydzielonych kanaw do nowych. Na
przykad mona uy miksera do skondensowania oddzielnych
kanaw stereofonicznych jako monofoniczny lewy lub prawy kana.

Panel miksera pocztkowo otwiera si w lewej kolumnie elementw
sterujcych, ale mona go przecign do nowej pozycji dokowania
po dowolnej stronie okna. Inne panele zmieni odpowiednio
pooenie podczas przecigania.
Jeli potrzebne s funkcje, ktrych nie zapewnia mikser kanaw,

naley uwzgldni zastosowanie w klipie efektu Narzdzie kanau.
Wicej informacji na temat efektu Narzdzie kanau mona znale
w punkcie Efekty audio na stronie 282.
Regulacja poziomu: Aby ustawi poziom odtwarzania klipu, naley

klikn suwak pod wskanikami poziomu. Ustawiony poziom bdzie
uyty za kadym razem, gdy ten klip jest odtwarzany lub uywany
na osi czasu. Czerwony obszar na wskanikach przedstawia
przemodulowanie dwiku i w miar moliwoci naley go unika.
Aby ustali maksymalny poziom, z ktrego mona bezpiecznie
korzysta, naley klikn przycisk normalizacji.
Przekierowanie kanau: Ta lista rozwijana zawiera wszystkie opcje

umoliwiajce przekierowanie sygnaw audio, takie jak zamiana
kanaw (np. lewy kana staje si prawym kanaem) lub czenie
dwukanaowego sygnau stereofonicznego w jeden monofoniczny.
Opcja przekierowania 1:1 oznacza przekierowanie sygnau audio
bez zmian.

Wybr opcji przekierowania kanau w mikserze kanaw.
Nad list znajduje si suwak regulacji poziomu (z
domylnym ustawieniem 0 dB). Po prawej stronie listy
znajduje si przycisk normalizacji.
Przycisk normalizacji: Przycisk normalizacji sprawdza prbki

audio w zaadowanym dwiku w celu ustalenia staego wzrostu,
ktry mona zastosowa bez ryzyka przemodelowania (silne
przycinanie cyfrowe) prbki. W przeciwiestwie do kompresji i
ogranicze, ktre modyfikuj dynamik materiau audio,
normalizacja zachowuje dynamik poprzez rwnomierne
podniesienie (lub obnienie) amplitudy.
Wykres ksztatu fali i widmo czstotliwoci

Na rodkowej grafice jest wywietlany wykres ksztatu fali sygnau
audio. Przedstawia on w statyczny sposb zmian amplitudy
dwiku w czasie. Po maksymalnym powikszeniu wykresu
dwiku wida, e pionowe linie na wykresie wskazuj
poszczeglne prbki dwiku. Wykres ksztatu fali jest te widoczny
w narzdziu Odtwarzacz w Bibliotece (rdo) po zaznaczeniu
zasobu.

Wykres ksztatu fali przedstawia zmian w poziomach
audio w czasie. W przypadku nagra stereofonicznych
wykres jest podzielony poziomo, jak pokazano na rysunku,
gdzie lewy kana znajduje si u gry.
Alternatywny, dynamiczny widok tego samego materiau audio

przedstawia obraz widma czstotliwoci, ktre pokazuje
zmieniajce si spektralne kompozycje dwiku podczas
odtwarzania.
Przyciski Ksztat fali i Czstotliwo po prawej stronie, w dolnej

czci Edytora audio umoliwiaj przeczanie pomidzy tymi
uzupeniajcymi obrazami w dowolnej chwili.

Widmo czstotliwoci rozkada sygnay audio na pasma
czstotliwoci, przedstawiajc poziom dwiku w kadym
pamie. Nisze czstotliwoci znajduj si po lewej stronie.
Szczytowe poziomy s przedstawione jako mae kwadraty
nad kadym gwnym paskiem, dla ktrego warto
szczytowa zostaa wykryta w cigu kilku ubiegych sekund.
Elementy sterujce wideo synchronicznego

W przypadku edycji wideo, ktre ma synchroniczn ciek
dwikow, moliwa jest edycja zarwno materiau wideo, jak i
audio, za pomoc przyciskw Wideo i Audio w grnej czci okna.
Gdy uytkownik uywa Edytora audio, dostpny jest rwnie panel
monitora wideo.
Przecznik wideo/audio
Jeli wideo jest dostpne, u gry po lewej stronie ekranu znajduje

si karta umoliwiajca przejcie do Edytora wideo. Wicej
informacji na temat elementw sterowania dostpnych po wybraniu
karty Wideo mona znale w punkcie Korygowanie wideo na
stronie 161.

Monitor wideo
Jeli dla obecnie wybranego materiau audio istnieje wideo

synchroniczne, u gry po lewej stronie Edytora audio otworzy si
may panel podgldu wideo. Podczas przegldu dwiku monitor
wideo pozwala kontrolowa akcj rwnie wizualnie. Po przejciu
do Edytora wideo w tym samym miejscu ekranu pojawi si panel
wywietlania ksztatu fali. Patrz Korygowanie wideo na
stronie 161.
Korekcje audio
Funkcje korekty w Edytorze audio to Wyrwnaj, Kompresor,
Ekspander, Eliminacja syczcych dwikw i Redukcja szumu.
Kada z tych funkcji moe by zastosowana do zasobw Biblioteki
oraz do klipw osi czasu.
Wyrwnaj
Korektory graficzne dziaaj w podobny sposb jak kontrolery
wysokich i niskich dwikw w zestawie audio, ale pozwalaj na
bardziej precyzyjn regulacj. Ten korektor dzieli widmo audio na

pi pasm czstotliwoci, z ktrych kade skupia si na okrelonej
czstotliwoci i umoliwia ustawienie rnej wartoci wzmocnienia.
Lista ustawie wstpnych: Z listy rozwijanej mona wybra wiele

ustawie wstpnych, na przykad efekt gos telefoniczny.
Wzmocnienie: Za pomoc parametru Wzmocnienie mona okreli

warto danego pasma czstotliwoci w odniesieniu do caego
widma dwiku (od 18 do +18).
Ustawienia i ustawienia wstpne korekcji audio funkcji

Wyrwnaj i Kompresor. Wikszo ustawie funkcji
Ekspander (niepokazane) jest taka sama jak w przypadku
funkcji Kompresor. Wicej informacji mona znale w
opisie.

Czstotliwo: Za pomoc parametru Czstotliwo mona
okreli rodkow czstotliwo kadego pasma.
Niskie cicie i Wysokie cicie: Te elementy sterujce eliminuj

cakowicie czstotliwoci poniej lub powyej ustawionej wartoci.
Wartoci domylne dopuszczaj wszystkie czstotliwoci.
Dopasowanie
Jedynym parametrem dostpnym w narzdziu Dopasowanie jest
LFE (gonik niskotonowy), ktry pozwala na aktywowanie lub
dezaktywowanie kanau gonika niskotonowego w danym klipie lub
pozostawienie ustawie z Biblioteki, okrelanych podczas importu.
Kompresor
Kompresor sekund po sekundzie wygadza dynamik sygnau
audio, redukujc gone sekcje i z reguy podnoszc poziom caego
dwiku. Dziki temu sygna sprawia wraenie silniejszego,
natomiast wartoci szczytowe s na tym samym poziomie jak przed
kompresj. Lekka kompresja jest bardzo czsto stosowanym
zabiegiem w obrbce dwiku utworw muzycznych. Kompresja
moe rwnie by kreatywnie uywana na wiele rnych sposobw
w zalenoci od materiau.
Lista ustawie wstpnych: Uytkownik ma do wyboru wiele

zestaww parametrw wstpnych dla filtra kompresji.
Wspczynnik: Ten element sterujcy suy do ustawiania

wspczynnika kompresji stanowicego ilo kompresji
zastosowanej do sekcji sygnau wejciowego, ktry przekracza
ustawienie progu. Na przykad wspczynnik kompresji 2:1 oznacza,
e wzrost poziomu rda o 2 dB powyej progu generuje jedynie

1 dB wzrostu poziomu wyjciowego. Dopuszczalny zakres wynosi
od 1:1 (brak kompresji) do 100:1 (due ograniczenie).
Prg: Wszystkie poziomy powyej tego ustawienia s tumione

zgodnie z wartoci ustawion w parametrze Wspczynnik. Mona
zastosowa caociowe wzmocnienie za pomoc sterownika
wzmocnienia, aby zrekompensowa obnienie poziomu.
Atak i Zwolnienie: Opcja Atak zarzdza szybkoci, z jak

kompresor odpowiada na sygna audio, ktry przekroczy prg.
Due wartoci opniaj uruchomienie kompresji, pozwalajc, aby
na przykad krtki atak dwiku fortepianu pozosta wyrazisty, przy
jednoczesnym stosowaniu standardowej kompresji w przypadku
dugotrwaych dwikw. Opcja Zwolnienie steruje prdkoci, z
jak kompresja jest wyczona, gdy sygna spadnie poniej wartoci
progowej.
Wzmocnienie: Najlepszym rozwizaniem jest regulowanie

wzmocnienia po ustawieniu kompresji.
Kolanko: Wysza warto kolanka sprawia, e kompresja jest

realizowana stopniowo, wraz ze zblianiem si do progowego
poziomu dwiku oraz oddalaniem si od tego poziomu, a nie
polega na zwykym wczaniu i wyczaniu. Zmienia to waciwoci
tonalne skompresowanego dwiku.
Ekspander
Ekspander obnia wzmocnienie sygnaw, ktre wystpuj poniej
wybranego progu. Ekspandery zapewniaj agodniejszy sposb
redukowania sygnaw niskiego poziomu, ni gwatowne odcicie
bramki.

Wspczynnik, Prg, Atak, Zwolnienie: Te parametry maj takie
znaczenie w kompresorze (patrz powyej).
Zakres: Decyduje o maksymalnej redukcji wzmocnienia (tumienia).
Wstrzymaj: Okrela, jak dugo ekspander pozostaje aktywny po

wstpnym ataku. Zwikszenie tej opcji jest przydatne, gdy pomidzy
goniejszymi sygnaami wystpuj krtkie pauzy lub znacznie
cichsze fragmenty, ktre nie powinny by wzmacniane. W takim
przypadku ekspander dziaa jak bramka szumu.
Eliminacja syczcych dwikw

Ten filtr audio umoliwia dyskretne usuwanie syczcych dwikw z
nagra wokalnych. Dostpne parametry umoliwiaj indywidualne
dostosowanie waciwoci tego efektu.
Czstotliwo: To pokrto umoliwia ustawienie czstotliwoci,

powyej ktrej zostaje aktywowana eliminacja syczcych dwikw.
Zakres: To pokrto suy do regulacji maksymalnego tumienia

zastosowanego wobec wykrytych syczcych dwikw.
Ustawienia i ustawienia wstpne eliminacji syczcych

dwikw oraz korekcji redukcji szumu.

Redukcja szumu
Dziki filtrowi redukcji szumu mona zredukowa lub wyeliminowa
niepodane szumy w tle. Filtr reaguje dynamicznie na zmiany
ilociowe i jakociowe szumu w okrelonym materiale.
Filtr redukcji szumu moe mie zastosowanie w rnego rodzaju

sytuacjach. Jednak uzyskane rezultaty mog si rni w
zalenoci od materiau rdowego oraz przyczyny problemu. W
wielu przypadkach rezultat mona jeszcze zoptymalizowa poprzez
docelowe wykorzystanie parametrw Poziom i Precyzyjne
dostrojenie.
W zwizku z tym, e uruchomienie si nowego ustawienia moe

potrwa kilka sekund, wszelkie zmiany naley przeprowadza
powoli i w maych krokach, uwanie przysuchujc si
poszczeglnym zmianom.
Poziom: Nagrania wideo na zewntrz pomieszcze, gdzie obiekty

znajduj si w pewnej odlegoci od mikrofonu, czsto
charakteryzuj si wysokim poziomem niepodanego szumu w tle.
Moe nawet doj do zaguszenia dwikw, ktre stanowi temat
nagrania, na przykad gosw wystpujcych osb. W tych samym
warunkach szum techniczny samej kamery oraz sowa operatora
mog zosta wzmocnione i zawarte w materiale docelowym. Z
poziomem redukcji szumu naley eksperymentowa tak dugo, a
zostan osignite najlepsze moliwe rezultaty umoliwiajce
optymalne zarejestrowanie materiau rdowego.
Automatyczne dopasowanie: Gdy ta opcja jest aktywna, redukcja

szumu automatycznie i dynamicznie dostosowuje si do typu i iloci
szumu w materiale. Po wybraniu opcji Autodopasowanie opcja
Precyzyjne dostrojenie jest ignorowana.

Precyzyjne dostrojenie: Ta opcja umoliwia kontrolowanie iloci
korekcji. Jej wpyw jedynie wtedy jest istotny, gdy uyte s nisze
ustawienia wartoci Poziom. Natomiast opcja ta nie ma adnego
wpywu, gdy wczona jest opcja Automatyczne dopasowanie.
Usu wiatr: Naley zaznaczy to pole wyboru, aby wczy filtr, ktry
redukuje wiatr i podobne szumy w tle w biecym materiale audio.
Efekty audio
Efekty audio, tak jak efekty wideo, mona znale w Bibliotece w
sekcji Zawarto. Jednym ze sposobw dodawania efektu do
projektu jest przecignicie go z Biblioteki do klipu audio
(uwzgldniajc klipy wideo z synchroniczn ciek dwikow).
Dodawanie efektu audio grungelizera do aktualnego klipu.
Z reguy efekty s dodawane za pomoc panelu Efekty w Edytorze

audio, ktry pozwala atwo je przeglda i modyfikowa. Panel jest
dostpny zawsze, gdy uytkownik pracuje z klipami osi czasu z
audio. Panel jest niedostpny, gdy Edytor audio zostanie otwarty z
Biblioteki. (Natomiast narzdzia na panelu Korekcje Edytora audio
s zawsze dostpne). Wicej informacji mona znale w punktach
Edytor audio na stronie 269 i Audio na osi czasu na stronie 285.
Caociowy interfejs do efektw audio jest dokadnie taki sam jak

interfejs do efektw wideo. Wsplne cechy nie zostay tutaj

omwione. (Patrz Rozdzia 5: Efekty na stronie 171). Kilka efektw
audio, na przykad korektor i eliminacja syczcych dwikw,
dubluje si jako narzdzia korygujce. Funkcje te omwiono w
punkcie Korekcje audio na stronie 276. Teraz przyjrzyjmy si
innym efektom audio.
Narzdzie kanau: Podstawowym dziaaniem tego efektu jest

kierowanie stereofonicznego sygnau audio. Umoliwia on
poczenie jednego lub obydwu lewych i prawych kanaw
wejciowych do jednego lub obydwu kanaw wyjciowych. Ponadto
narzdzie kanau udostpnia ustawienia wstpne do specjalnych
zastosowa, w tym przewijanie fazowe i usuwanie gosu (efekt
karaoke).
Chr: Efekt chru tworzy peniejszy dwik poprzez wielokrotne

wprowadzanie echa do strumienia audio. Sterujc odpowiednio
waciwociami, takimi jak czstotliwo pojawiania si echa i
zanikanie gonoci od jednego powtrzenia do drugiego, mona
uzyska rnorodne rezultaty, midzy innymi dwik gitarowy i inne
efekty specjalne.
Grungelizer: Grungelizer dodaje do nagra szum i zakcenia

statyczne. Po jego zastosowaniu klipy brzmi, jakby ich rdem
byo radio ze zym odbiorem lub zuyta, porysowana pyta winylowa.
Rwnowaenie: Ten efekt umoliwia rozwizanie czsto

wystpujcego problemu zwizanego z nagrywaniem audio na
potrzeby produkcji wideo: brak zrwnowaenia gonoci nagrania
w rnych elementach oryginalnego audio. Na przykad komentarz
autora materiau wideo tworzony przy nagrywaniu moe by tak
gony, e zagusza inne dwiki otoczenia.

Aby dobrze wykorzysta efekt rwnowaenia, naley wyznaczy
gono docelow midzy najgoniejszymi a najcichszymi
elementami audio w oryginalnym klipie. Poniej tej gonoci efekt
rwnowaenia bdzie zwiksza pocztkowy poziom o sta
warto. Powyej gonoci docelowej efekt rwnowaenia dziaa
jako kompresor, zmniejszajc oryginalny poziom gonoci.
Dokadne ustawienie parametrw zapewnia znaczn popraw
wewntrznego balansu gonoci materiau audio.
Pogos: Efekt Pogos symuluje odtwarzanie dwiku rdowego w

pomieszczeniu o okrelonych rozmiarach oraz zjawisko odbijania
dwiku. Czas, jaki upywa od chwili dotarcia oryginalnego dwiku
do uszu suchacza do powstania pierwszego echa, zwiksza si
wraz ze zwikszaniem si wielkoci pomieszczenia. Szybko
wygaszania echa zaley zarwno od rozmiaru pomieszczenia, jak i
stopnia odbijania dwiku przez ciany.
Ustawienia wstpne dla efektu Pogos maj nazwy odpowiadajce

typom pomieszcze, ktre symuluj od kabiny samochodu po
ogromn podziemn grot.
Echo stereo: Ten efekt umoliwia ustawianie osobnych opnie

dla kadego z lewych i prawych kanaw, z regulacj sprzenia
zwrotnego i balansu, powodujc powstawanie wielu rnych
interesujcych dwikw.
Rozproszenie stereo: Ten efekt programu umoliwia zmniejszanie

lub zwikszanie widocznej szerokoci stereofonicznego pola
odsuchowego w klipie audio. Najczciej jest uywany do tworzenia
miksw brzmicych bardziej otwarcie i przestrzennie.

Audio na osi czasu
Poziomy audio i rozmieszczenie stereofoniczne lub przestrzenne
poszczeglnych klipw mona regulowa bezporednio na osi
czasu projektu za pomoc kluczowania. Te same czynnoci mona
wykona na panelu miksera audio, ktry pojawia si po prawej
stronie nagwka osi czasu, gdy zostanie kliknity jego przycisk
dostpu. Obie metody maj swoje zalety. Wykonywanie regulacji na
osi czasu zapewnia dobre wyczucie czasu w odniesieniu do
gonoci lub balansu, a mikser audio w poczeniu z funkcj
panoramowania, uatwia miksowanie oddzielne ustawianie
gonoci i balansu kadej cieki zawierajcej audio.
Dwik przestrzenny
Narzdzie Panoramowanie w peni obsuguje dwik przestrzenny.

Aby zapewni maksymaln elastyczno, mona umieci dowolny
element audio klipu wedug wasnego uznania w polu odsuchu
dwuwymiarowego, od przodu do tyu, jak rwnie od lewej do
prawej.
Jeli materia audio jest miksowany dla kadego klipu, tak jak w
przypadku odtwarzania przestrzennego, nadal mona uzyska plik
filmu ze stereofoniczn ciek dwikow. W tym celu naley
uywa wycznie informacji dotyczcych balansu lewo-prawo. Jeli
nastpnie projekt bdzie nagrywany na dysku DVD, produkcja
dwiku przestrzennego 5.1 bdzie ju ukoczona.
Funkcje audio osi czasu

W obszarze nagwka osi czasu znajduj si funkcje suce go
zarzdzania ciek. Mona tam rwnie znale wiele elementw
sterujcych audio.

Poziom odtwarzania gwnego
Nad nagwkami cieki osi czasu znajduje si wskanik poziomu
odtwarzania gwnego. Podczas przegldania projektu
przedstawiona jest czna warto wyjciowa z wszystkich cieek
zmiksowanych w danej chwili. Ikona rozwijania po prawej stronie
wskanika powoduje otwarcie maego niezalenego okna z
oddzielnymi wskanikami poziomu dla kadego kanau wyjciowego
oraz gwnego elementu sterujcego wzmocnieniem, aby przyci
poziom wyjciowy rwnomiernie u gry lub na dole.
Naley klikn ikon obok gwnego wskanika poziomu

odtwarzania, aby otworzy panel gwnej gonoci, gdzie
mona zastosowa oglne wzmocnienie gonoci dla
kompozytowego materiau wyjciowego audio projektu.
Mikser audio
Panel mikser audio pojawia si po prawej stronie nagwkw
cieek, po klikniciu jego przycisku dostpu na pasku narzdzi osi
czasu. Dla kadej cieki osi czasu panel udostpnia dwa pokrta
zanikania.
Poziom cieki: Lewe pokrto ustawia poziom wyjciowy cieki

jako cao. Jego warto numeryczna jest pokazywana w maym
wyskakujcym okienku, gdy wskanik myszy znajduje si nad

pokrtem. Domylna warto 0 dB (ktr mona przywrci,
klikajc dwukrotnie pokrto) oznacza, e caociowa zmiana nie
zostaa zastosowana do oryginalnej wartoci klipw na ciece.
Kliknicie maego okna spowoduje otwarcie pola edycji, w ktrym
mona wprowadzi wymagany poziom. Mona rwnie ustawi go,
przecigajc poziomo w maym oknie.
Poziom klipu: Inne pokrto ustawia poziom biecego klipu w

pozycji suwaka. Jeli na ciece nie jest obecnie wybrany aden
klip, to drugie pokrto bdzie niedostpne. Kontur gonoci klipu
mona kontrolowa za pomoc klatek kluczowych. Zostao to
opisane bezporednio poniej. Gdy uywane jest kluczowanie,
pokrto poziomu klipu powoduje utworzenie nowych klatek
kluczowych lub przestawienie istniejcych.
Po klikniciu jego przycisku dostpu powyej osi czasu (L)

panel miksera audio pojawi si z prawej strony (R). Kada
cieka ma dwa pokrta. Pierwsze suy do ustawiania
poziomu caociowego wyjcia audio cieki, a drugie
steruje poziomami biecego klipu. Moe ono by
kluczowane za pomoc sterowania poziomem od momentu
do kolejnego. Trzecia ikona na kadej ciece otwiera
modu panoramowania.

Sterowanie gonoci za pomoc klatek kluczowych
Poziom klipu audio mona w dowolnej chwili zmieni za pomoc
kluczowania, ktre umoliwia utworzenie koperty gonoci, ktra
oddaje zmiany dynamiki wymagane w ramach klipu. Koperta
pojawia si jako zielona linia na klipie: klatki kluczowe s oznaczone
maymi kwadratowymi uchwytami sterujcymi wzdu linii.
Podczas odtwarzania gono klipu poda za lini koperty, gdy ta
porusza si pynnie od jednego poziomu kluczowania do
nastpnego.
Jeli w klipie nie ma klatek kluczowych, obrys gonoci jest

poziom lini, ktra reprezentuje domyln gono klipu. Aby
doda klatk kluczow, naley sprawdzi, czy jest zaznaczony
przycisk edycji klatki kluczowej gonoci na pasku narzdzi osi
czasu, a nastpnie klikn obrys gonoci klipu. Mona rwnie
ustawi suwak w wymaganej lokalizacji klatki kluczowej, a nastpnie
po prostu klikn pokrto poziomu klipu. Ta druga metoda dziaa
niezalenie od tego, czy przycisk edycji klatki kluczowej jest
podwietlony. W kadym przepadku uchwyt sterujcy powinien
pojawi si na klipie. Od tej chwili kada zmiana gonoci klipu albo
utworzy now klatk kluczow, jeli nie ma takiej w biecej pozycji,
albo zaktualizuje warto klatki, ktra ju istnieje.
Aby umoliwi edycj klatek kluczowych przy uyciu myszy, naley

aktywowa przycisk Klatkowanie gonoci w grupie przyciskw
po prawej stronie paska narzdzi osi czasu. Teraz, gdy wskanik
myszy znajduje si na zielonym obrysie gonoci na klipie audio,
mona zauway, e obrys reaguje, podwietlajc si na biao.

W tej chwili bdzie dostpna grupa funkcji edycji klatki kluczowej za
pomoc myszy. Przed rozpoczciem powanych dziaa
zwizanych z edycj klatki kluczowej, nale zapozna si z
poleceniami w tym zestawie. Polecenia te umoliwiaj sprawn
obsug klatek kluczowych bez koniecznoci wielokrotnego
przechodzenia do wybranej klatki roboczej i obsugi pokrta
poziomu klipu.
Domylny styl czynnoci edycji klatek kluczowych gonoci skupia

si na zachowaniu sekcji ze staym poziomem klipu, a nie na
cigym poruszaniu si w gr i d wzniesie na linii obrysu.
W przypadkach, gdy nie pozwala to na uzyskanie zamierzonych
rezultatw, mona sprbowa ponownie, naciskajc klawisz Alt.
Spowoduje to wyczenie automatycznych regulacji, ktre w
przeciwnym razie s realizowane.
Aby skorzysta z opcji Wstaw now klatk kluczow, naley

klikn lini obrysu.
Aby skorzysta z opcji Natychmiast utwrz kluczowane

zanikanie, naley klikn lini obrysu z nacinitym klawiszem Ctrl.
Spowoduje to wstawienie nowej klatki kluczowej w miejscu
kliknicia oraz drugiej klatki z gonoci ustawion jako zero. Jeli
zostaa kliknita pierwsza poowa klipu, druga klatka kluczowa
zostanie dodana na pocztku, aby utworzy stopniowe pojawianie
si. Natomiast jeli zostaa kliknita druga poowa klipu, zanikanie
zostanie utworzone poprzez umieszczenie drugiej klatki kluczowej
na kocu.
Aby skorzysta z opcji Utwrz gwatowne zmiany poziomu,

naley przecign poziome sekcje pomidzy ssiadujcymi
klatkami kluczowymi, w gr lub w d. Spowoduje to utworzenie
pionowych stopni w obrysie gonoci.

Aby skorzysta z opcji Zmie pooenie spitrze i zanikw,
naley przecign rampy (sekcje wznoszenia lub opadania linii
obrysu) ukonie w ramach klipu.
Opcja Zmie pooenie uchwytw sterujcych umoliwia

przeprowadzenie zmiany w dwch wymiarach do dowolnego punktu
pomidzy bezporednio ssiadujcymi punktami (lub kocem
klipu). Mona rwnoczenie zmienia oba wskaniki czasu klatki
kluczowej i gono klipu, ktra zostanie aktywowana, gdy
odtwarzanie dotrze do tego miejsca.
Strzaki na tej ilustracji przedstawiaj uycie myszy w

ramach edycji klatki kluczowej. Poszczeglne punkty
sterowania mona przeciga we wszystkich kierunkach.
Wzniesienia i paskie sekcje s odpowiednio ograniczone
jedynie do poziomych i pionowych ruchw.
Aby skorzysta z opcji Usu klatk kluczow, naley przecign

j na inne klatki kluczowe lub przenie pionowo w stron przeciwn
od obrysu.
Aby skorzysta z opcji Ustaw stopniowe pojawianie si lub

zanikanie, naley przecign jeden z grnych naronikw klipw
w poziomie w kierunku rodka. Naley wczeniej zwrci uwag, e
niezagity naronik klipu odgina si lekko po umieszczeniu na nim
wskanika myszy. Naronik mona teraz przecign dalej do klipu,
tworzc zanikanie. Im obszar zagicia bdzie szerszy, tym
zanikanie bdzie trwao duej.

Czasy trwania zanikania mona edytowa za pomoc
myszy, jak przedstawiono w tym miejscu. Mona rwnie
klikn obszar zagicia, aby otworzy mae okno dialogowe
w celu przeprowadzenia numerycznej edycji czasu trwania.
Aby skorzysta z opcji Edytuj istniejce zanikanie, naley

umieci wskanik myszy nad pionow lini opadajc z
wewntrznego naronika zagicia. Naley si upewni, e jest
wywietlany dwukierunkowy wskanik strzaki, a nastpnie
przecign krawd w odpowiednim kierunku.
Menu kontekstowe dla punktw kontrolnych na obrysie

gonoci udostpnia polecenia Dodaj klatk kluczow, Usu
klatk kluczow i Usu wszystkie klatki kluczowe. (Pierwsze lub
drugie z tych polece bdzie wyszarzone, poniewa jednoczenie
tylko jedna opcja moe by zastosowana).
Panoramowanie
To narzdzie umoliwia regulowanie widocznej lokalizacji rda
dwiku w odniesieniu do suchacza w ramach przestrzennego
pola odsuchowego. Tak jak w przypadku narzdzia gonoci klipu,
wsppracuje one z klatkami kluczowymi przypisanymi do klipu i jest
aktywne jedynie wtedy, gdy suwak osi czasu znajduje si na klipie
audio lub wideo z synchronicznym audio. Linia obrysu dla zmian
panoramowania jest zaznaczona na niebiesko.

W mikserze audio trzecia ikona na kadej ciece zapewnia
dostp do panoramowania, dziki czemu mona kontrolowa
rozmieszczenie materiau wyjciowego audio w
przestrzennej dwuwymiarowej przestrzeni odsuchowej.
Na potrzeby edycji osi czasu wszystkie czynnoci zwizane z

panoramowaniem wykonywane s w trybie przestrzennym, wic
obsuga dotyczy tylko jednej wersji elementw sterujcych
panoramowania. Klipy panoramowane przestrzennie po
zakoczeniu edycji projektu mog by miksowane do innych
konfiguracji wyjciowych. Dziki temu uytkownik obsuguje jedynie
jeden typ decyzji zwizanych z panoramowaniem, w zwizku z
wszystkimi formatami, ktre moe w rezultacie utworzy.
Zmiany dokonane za pomoc tego narzdzia maj zastosowanie

wycznie w biecym klipie. Pozostaj one w klipie nawet wtedy,
gdy zostanie on przeniesiony lub skopiowany na now ciek.

Aby otworzy narzdzie panoramowania, naley klikn jego
przycisk dostpu w nagwku cieki na panelu miksera. Ten
przycisk jest wyszarzony, jeli na ciece w miejscu suwaka nie ma
klipu. rdo dwiku jest oznaczone niebieskim punktem na
dwuwymiarowej siatce. Suchacz znajduje si w rodku i jest
skierowany do przodu.
Pozycjonowanie dwiku klipu za pomoc narzdzia

panoramowania w trybie dialogw. Naley zwrci uwag,
e ikony przednich naronych gonikw s
pprzezroczyste, co oznacza, e nie s one uywane w
tym trybie. Zgodnie z tymi ustawieniami dwik cieki
bdzie dochodzi z prawej strony suchacza.

Lista wyboru
Lista rozwijana w grnej czci okna panoramowania udostpnia
trzy metody dystrybucji dwiku w ramach zestawu szeciu
gonikw dwiku przestrzennego.
Format 5.1 jest najlepszym standardowym ukadem do naturalnej

reprodukcji dwiku. Naley stosowa go do oglnych dwikw
atmosferycznych, takich jak szczekanie psa, przejedajce
samochody itp. Pi gwnych gonikw jest reprezentowanych
przez ikony na obszarze roboczym. Szsty gonik, LFE
(niskotonowy, subwoofer), obsuguje niskie czstotliwoci, ktre nie
maj charakterystyki kierunkowej. Jego poziom w zestawieniu
przestrzennym jest sterowany za pomoc suwaka pod obszarem
roboczym.
Opcja Kana centralny wy. jest preferowanym ustawieniem dla

wszechotaczajcej cieki muzycznej.
Tryb dialogw czy gonik centralny z dwoma tylnymi. Ta

kombinacja jest odpowiednia w przypadku dialogw obejmujcych
kilka gonikw.
Obszar roboczy
Gwny obszar okna panoramowania przedstawia schematycznie
obszar odsuchowy z typowym rozmieszczeniem gonikw. Ikona
krzyyka na rodku obszaru oznacza pozycj suchacza.
Niebieski punkt sterowania przedstawia pozycj rda dwiku.

Symbole gonika na krawdzi obszaru roboczego przedstawiaj
typowe przestrzenne rozmieszczenie gonikw w konfiguracji 5.1,
z ekranem znajdujcym si powyej.

Jeli uytkownik chce sterowa pooeniem rda dwiku w
jednym wymiarze w pionie lub poziomie naley uy suwakw
odpowiednio w dolnej czci lub po prawej stronie obszaru.
Kana LFE: Format przestrzenny obsuguje specjalny kana

subwoofera (.1 w zapisie 5.1), ktry umoliwia podbicie lub
obcicie najniszych czstotliwoci w efektach specjalnych.
Sterowanie podbiciem LFE odbywa si za pomoc suwaka pod
obszarem roboczym. W zwizku z tym, e ludzkie ucho nie jest w
stanie zlokalizowa tych dwikw o niskiej czstotliwoci, kana
LFE nie jest przypisany do pozycji przestrzennej.
Przyciski kluczowania: Przyciski kluczowania w dolnej czci

panelu umoliwiaj dodawanie i odejmowanie klatek kluczowych
oraz przechodzenie pomidzy nimi. Symbol dodawania
automatycznie przecza si w tryb usuwania, jeli wskanik myszy
znajduje si w pooeniu istniejcej klatki kluczowej.
Narzdzia tworzenia audio

Edytor filmu jest wyposaony w dwa narzdzia, ktre umoliwiaj
tworzenie wasnej cieki dwikowej zamiast polegania wycznie
na zasobach Biblioteki. Dostp do obu narzdzi jest moliwy za
pomoc przyciskw na pasku narzdzi nad osi czasu projektu.
Scorefitter jest zintegrowanym moduem do komponowania w

programie Pinnacle Studio. Mona go uywa do generowania
doranych efektw muzycznych lub penego podkadu muzycznego
do produkcji. Klipy muzyczne Scorefitter mog mie dowoln
dugo, a ich skonfigurowanie i opracowanie moe zaj zaledwie
kilka sekund. Domylnie klip Scorefitter istnieje wycznie w ramach
projektu uytkownika, ale okrelone fragmenty muzyczne mona
rwnie zapisa w Bibliotece i uywa do innych celw.

Nad osi czasu w edytorze projektu przycisk Scorefitter
(pod wskanikiem myszy) oraz przycisk narracji (na kocu
po prawej) zapewniaj dostp do narzdzi, ktre
umoliwiaj tworzenie nowego materiau audio.
Narzdzie narracji umoliwia nagrywanie materiau na ywo

gosu lub innego dwiku za pomoc mikrofonu podczonego do
komputera. Najczciej uywanym zastosowaniem jest narracja ale
mona rwnie nagrywa dowolne dwiki, pod warunkiem e bd
tworzone zgodnie ze wskazwkami. Narzdzie tworzy plik audio,
ktry jest automatycznie importowany do Biblioteki, a nastpnie jest
dodawany do projektu w miejscu suwaka. Klip jest dodawany do
specjalnej cieki narracji, a nie do biecej cieki, tak jak w
przypadku multimediw innego typu.
Rozmieszczanie zasobw Biblioteki

Tak jak zostao wyjanione wczeniej, nowe zasoby Biblioteki s
tworzone za kadym razem, gdy uytkownik przygotowuje narracj.
Mog by rwnie one tworzone za pomoc narzdzia Scorefitter.
W obu przypadkach na pasku stopki Biblioteki pojawia si nowy
przycisk.
Nowy przycisk jest tymczasowo dodawany do paska stopki

Biblioteki, gdy s do niej dodawane nowe zasoby
Scorefitter lub narracji. Naley klikn przycisk, aby znale
folder Biblioteki zawierajcy dane zasoby.

Naley klikn przycisk, aby przej na biecej karcie do folderu
Nawigator, w ktrym przechowywany jest nowy element. Przycisk
jest powizany jedynie z ukoczon operacj i po krtkim czasu
zostanie usunity.
Scorefitter
Narzdzie Scorefitter w programie Pinnacle Studio
automatycznie tworzy muzyk w tle z kategorii wybranej
przez uytkownika. Po wskazaniu kategorii naley wybra
jeden z kilku utworw, a nastpnie dowoln z wielu wersji utworu.
Zawarto listy dostpnych wersji zaley te od okrelonego czasu
trwania muzyki w tle.
Okno narzdzia Scorefitter. Naley wybra kategori, utwr

i wersj, a nastpnie klikn przycisk Dodaj do filmu.

Aby utworzy muzyk do danego zestawu klipw, przed klikniciem
przycisku Utwrz utwr naley zaznaczy odpowiednie klipy, aby
otworzy narzdzie Scorefitter. (Aby zaznaczy cay film, naley
klikn opcje Edytuj > Zaznacz wszystko lub uy kombinacji
klawiszy Ctrl + A). czna dugo zaznaczonych klipw okreli
pocztkowe ustawienie czasu trwania muzyki. Warto t bdzie
mona jednak zmieni w dowolnym momencie, przycinajc klip na
osi czasu projektu lub bezporednio, edytujc warto licznika Czas
trwania w narzdziu.
Z list dostpnych w narzdziu Scorefitter naley wybra kategori,

utwr i wersj. Kada kategoria oferuje wasny wybr utworw, a
kady utwr wybr rnych wersji. Przycisk Podgld umoliwia
odsuchanie utworu podczas pracy w narzdziu.
W polu Nazwa naley wprowadzi nazw klipu. W razie potrzeby

mona dopasowa czas trwania klipu za pomoc licznika Czas
trwania. Tworzony klip muzyczny zostanie dokadnie dopasowany
do wybranego czasu trwania.
Po wybraniu utworu naley klikn przycisk Dodaj do filmu. Program

Studio utworzy nowy klip na aktywnej ciece rozpoczynajcej si
przy aktualnym wskaniku czasu (wskazywanym przez suwak osi
czasu i klatk podgldu w narzdziu Odtwarzacz).
Rozszerzanie kolekcji utworw

Narzdzie Scorefitter zawiera utwory znajdujce si w kolekcjach
nazywanych Bibliotekami. Biblioteka standardowa programu Studio
zawiera ponad 40 utworw w rnych stylach, od muzyki folkowej
do elektronicznej. Gdy nowe Biblioteki s dostpne, mona je naby
w programie Studio, klikajc przycisk Pobierz wicej utworw.

Narzdzie Narracja
Nagrywanie narracji w programie Studio jest rwnie proste
jak rozmowa telefoniczna. Wystarczy otworzy narzdzie
Narracja, klikn przycisk Nagraj i zacz mwi do
mikrofonu podczonego do komputera.
Narracj mona nagrywa podczas odtwarzania filmu, dziki czemu

sowa doskonale synchronizuj si z obrazem na ekranie.
Narzdzia Narracja mona rwnie uywa do szybkiego
przechwytywania muzyki z otoczenia lub tworzonych amatorskimi
sposobami efektw dwikowych za pomoc mikrofonu.
Przed rozpoczciem nagrywania audio przy uyciu narzdzia

narracji naley podczy mikrofon do gniazda wejciowego karty
dwikowej zainstalowanej w komputerze. Naley przejrze sceny
wideo w filmie i okreli, gdzie narracja ma si rozpoczyna, a gdzie
koczy. Po zakoczeniu przygotowa naley otworzy narzdzie
narracji.
Naley zaznaczy punkt rozpoczcia na osi czasu projektu. Mona

to zrobi, wybierajc klip, odtwarzajc film i zatrzymujc go w
odpowiednim miejscu lub przecigajc suwak osi czasu.
Naley ustawi mikrofon w odpowiedniej pozycji i wypowiedzie

kilka sw, aby sprawdzi poziom nagrywania (patrz Poziom
narracji poniej). Jeeli poziom jest zadowalajcy, naley klikn
przycisk Rej (ktrego opis zmieni si na Zatrzymaj).
Zostanie wywietlone trzysekundowe odliczanie, po czym

rozpocznie si odtwarzanie filmu w narzdziu Odtwarzacz. Naley
nagra narracj, a po zakoczeniu klikn przycisk Zatrzymaj.

Nastpnie pojawi si pytanie, czy nagranie ma by zachowane. Jeli
odpowied jest twierdzca, klip narracji zostanie dodany do
Biblioteki i rwnie zostanie automatycznie umieszczony na ciece
narracji osi czasu projektu.
Narzdzie narracji gotowe do pracy. Wystarczy klikn

przycisk Rej, policzy do trzech razem z programem i
zacz mwi.
Dodatkowe elementy sterujce

Poziom narracji: Podczas nagrywania naley zwrci uwag na
wywietlanie wskanika wartoci szczytowej, aby si upewni, e
mikrofon generuje silny sygna, ale nie wystpuje przemodulowanie.
Wskanik poziomu informuje, czy poziom nagrywania nie jest zbyt
wysoki lub zbyt niski. Kolor wskanika zmienia si z zielonego
(modulacja 070%), poprzez ty do czerwonego.
Nazwa pliku: Za pomoc tego pola tekstowego mona wprowadzi

wstpne ustawienia nazwy pliku dla plikw audio narracji. Pierwszy
plik otrzymuje podan przez uytkownika nazw. Jeli zostanie ona
pozostawiona w niezmienionej formie, kolejne pliki bd
otrzymywa cigi liczbowe, np. Narracja (1), rosnce wraz z
kadym elementem.

Lokalizacja: Kliknicie ikony folderu umoliwia przejcie do folderu
systemowego nowego pliku do przechowywania klipw narracji.
W razie potrzeby naley wyregulowa suwak poziomu nagrywania,

aby zapewni odpowiedni zakres nagrywania. Suwak znajduje si
bezporednio pod wskanikiem wartoci szczytowej. Poziom
nagrywania audio powinien zawiera si w zakresie oznaczonym
kolorem tym (7190%) i nie powinien siga zakresu
oznaczonego kolorem czerwonym (91100%).
Wycisz cae audio: Istniejce dwiki na ciece dwikowej filmu

czasami mog by mylce podczas nagrywania narracji. To pole
wyboru umoliwia cakowite wyczenie audio osi czasu podczas
nagrywania.
Korzystanie z opcji Wyciszanie dwiku ta w celu

automatycznego dostosowania natenia dwiku
Opcja Wyciszanie dwiku ta suy do automatycznego obniania
poziomu dwiku cieki, co zapewnia lepsz syszalno innej
cieki. Przykadowo, majc do dyspozycji projekt wideo
zawierajcy muzyk i narracj, mona wykorzysta opcj
Wyciszanie dwiku ta w celu automatycznego obniania natenia
dwiku muzyki, gdy przemawia narrator. Uytkownik moe ustawi
prg, po przekroczeniu ktrego zostanie uruchomiona opcja
wyciszania, a take warto obnienia poziomu dwiku cieki
odtwarzanej w tle.

Stosowanie opcji Wyciszanie dwiku ta
1 Zaznacz na Osi czasu ciek, ktr chcesz wyciszy (aby
selektywnie obniy poziom dwiku), i kliknij przycisk
Wyciszanie dwiku ta znajdujcy si na pasku narzdzi.
2 W oknie dialogowym Wyciszanie dwiku ta, w polu cieka
gwna, wybierz ciek gwn, ktr chcesz usysze.
3 Dostosuj ustawienie nastpujcych suwakw:
Poziom wyciszania dwiku ta suy do okrelania
wartoci obnienia poziomu dwiku. Im wysza warto, tym
niszy poziom dwiku.
Prg suy do okrelania natenia dwiku cieki
gwnej, ktry spowoduje rozpoczcie obniania poziomu
dwiku innych cieek. Aby uzyska podane rezultaty,
konieczne bdzie wyprbowanie rnych ustawie.

W podanym przykadzie grna cieka zawiera narracj.
cieka ta zostaa zdefiniowana jako cieka gwna.
Opcj wyciszania zastosowano w odniesieniu do cieki
muzycznej widocznej na dole, w celu selektywnego
obniania natenia dwiku za kadym razem, gdy
sycha gos narratora w ciece dwikowej zawierajcej
narracj, co pokazuje niebieska fala dwikowa. Zielona
linia pokazuje natenie dwiku, a take sygnalizuje jego
zmiany.
Uwaga: Wyniki mona poprawi rcznie, klikajc przycisk

Klatkowanie gonoci na pasku narzdzi,
przecigajc wzy na linii natenia, dodajc je lub
usuwajc.
W trybie Klatkowanie gonoci, zielona linia pokazujca

natenie dwiku zmienia kolor na biay, gdy uytkownik
umieci nad ni kursor myszy.
Usuwanie opcji Wyciszanie dwiku ta

Kliknij prawym przyciskiem myszy ciek na osi czasu, w
ktrej uyto opcji Wyciszanie dwiku ta, i wybierz polecenie
Usu wyciszanie dwiku ta.

Rozdzia 9: Projekty dyskw
Wraz z pojawieniem si dyskw DVD, Blu-ray i AVCHD technologia
wideo staa si interaktywnym nonikiem zapewniajcym nowe
moliwoci zarwno twrcom, jak i odbiorcom.
Projekt dysku pozwala wyj poza star koncepcj tworzenia filmu,

ktra polega na ogldanie materiau w cile okrelonej kolejnoci,
od pocztku do koca. Teraz widz moe samodzielnie wybiera
fragmenty filmu do obejrzenia i zmienia ich kolejno.
Tworzenie dysku to proces projektowania i tworzenia struktury

pozwalajcej na t interakcj. Program Pinnacle Studio zawiera
zautomatyzowane funkcje, ktre uatwiajc tworzenie dysku, daj
jednoczenie uytkownikowi pen kontrol nad tym procesem.
Aby szybko utworzy dysk, korzystajc z wstpnie zdefiniowanego

szablonu zawierajcego menu i muzyk, mona wyeksportowa
projekt bezporednio do pliku MyDVD. Wicej informacji zawiera
Przelij do pliku MyDVD na stronie 406.
Rozdzia 9: Projekty dyskw 305

Edytor dysku w programie Pinnacle Studio. Do Listy menu
dodano jedno menu, ktre jest dostpne do uycia.
Odtwarzacz (na grze, po prawej stronie) w tym oknie
udostpnia specjalny tryb edycji dziaania przyciskw
menu.
Tworzenie projektu rozpoczyna si za pomoc Edytora dysku za

pomoc tych samych elementw sterujcych I metod, ktrych
uywa si w Edytorze filmw. Mona take zaimportowa projekt
filmu do Edytora dysku w celu dodania menu dysku. Wicej
informacji na temat konstruowania filmu zawiera Rozdzia 3: Edytor
filmu na stronie 71.
Grna cz ekranu Edytora dysku obejmuje dwa obszary

funkcjonalne: kompaktow Bibliotek, z ktrej pochodz menu
dysku oraz inne zasoby; oraz Odtwarzacz, w ktrym mona uzyska
podgld menu i innych multimediw oraz przeprowadza edycj
interakcji menu.
Poniej znajduje si pasek narzdzi osi czasu ze wszystkimi

elementami sterujcymi dostpnymi w Edytorze filmw oraz
dodatkowymi elementami sterujcymi potrzebnymi do tworzenia

menu dysku. Obszar pod paskiem narzdzi osi czasu zajmuj trzy
oddzielne narzdzia nawigacyjne: Lista menu, w ktrej
przechowywane s menu projektu, Nawigator oraz Seria uj.
Widoczne moe by tylko jedno z tych narzdzi lub obszar moe by

cakowicie ukryty. Ten obszar jest sterowany za pomoc moduu
wyboru narzdzi nawigacji, pooonego z lewej strony paska
narzdzi osi czasu. Pod obszarem nawigacji znajduje si o czasu
dla multimediw, ktre bd stanowiy gwn zawarto dysku.
Wszystkie korzystaj z caej szerokoci okna.
Menu dysku
Menu to zasadnicza funkcja, ktra umoliwia tworzenie dysku. Dysk
moe zawiera jedno lub kilka menu, a kade z nich moe skada
si z nieruchomego obrazu lub krtkiego materiau wideo
odtwarzanego w sposb cigy. Widz moe uaktywni cza do
poszczeglnych obszarw dysku, wybierajc obszary menu zwane
przyciskami.
Niektre przyciski umoliwiaj wznowienie odtwarzania od

okrelonych miejsc, tzw. rozdziaw na osi czasu produkcji. Te
przyciski rozdziaw czsto zawieraj ptl wideo lub klatk
miniatury, jako nawizanie do powizanej zawartoci. Jeli podczas
odtwarzania zostanie napotkany znacznik powrotu, przegldarka
powrci do menu.

Inne przyciski powoduj przejcie do innego menu lub do innej
strony tego samego menu. Wielostronicowe menu, ktrych kada
strona przedstawia kilka przyciskw rozdziaw wraz z
automatycznie zarzdzanymi przyciskami nawigacji, uatwiaj
produkcj w dowolnym rozmiarze. Jednak w ramach jednej
produkcji czna liczba rozdziaw i znacznikw powrotu nie moe
przekracza 99.
Lista menu
W przeciwiestwie do klipw osi czasu, menu w produkcji nie s
przypisane do okrelonego przesunicia czasowego. Zamiast tego
odtwarzacz dysku zaptla menu a do wystpienia interakcji
uytkownika.
W zwizku z tym, e menu wystpuj poza ramami czasowymi,

program Pinnacle Studio udostpnia List menu, czyli specjalny
obszar nad osi czasu Edytora dysku, ktry umoliwia
umieszczenie menu w projekcie. Przecignicie menu z Biblioteki
na List menu powoduje udostpnienie menu w projekcie.
Projektowanie interaktywnoci menu

Produkcja na dysku moe zawiera tylko jedno lub wiele menu.
Kade menu zawiera graficznie odmienny obszar, nazywany
oglnie przyciskami, ktry moe by aktywowany przez
uytkownika, np. za pomoc klawiszy nawigacji na pilocie zdalnego
sterowania odtwarzacza DVD.
Zachowanie przyciskw menu dysku mona skonfigurowa za

pomoc elementw sterowania w oknie edycji dysku. Mona
rwnie wywoa kreatora rozdziau i automatycznie utworzy oraz
skonfigurowa zestaw przyciskw zgodnie z wybranymi
ustawieniami.

Aktywacja przycisku powoduje uruchomienie odtwarzania filmu od
okrelonego punktu lub przenosi sterowanie do innego menu z
wasnymi przyciskami. Moliwe miejsca docelowe dla przyciskw
menu:
Lokalizacja osi czasu: W chwili aktywacji odtwarzanie zostaje
wznowione od wybranej klatki. Lokalizacja oraz znajdujca si
tam zawarto s okrelane jako rozdzia filmu.
Inne menu: Kady przycisk moe by poczony z dowolnym
menu na Licie menu.
Inna strona tego samego menu: Wielostronicowe menu
zawsze zawieraj przyciski Nastpna i Poprzednia
umoliwiajce przechodzenie pomidzy stronami menu.
Automatyczne tworzenie strony

W chwili wstawienia czy nowych rozdziaw do menu
wielostronicowego tworzone s automatycznie w razie potrzeby
dodatkowe strony. Pojawiaj si one na Licie menu obok tych
istniejcych. Strony nalece do tego samego menu zespala
czca grafika. Aby wstawi nowe poczone rozdziay, naley uy
przycisku Wstaw cze na pasku narzdzi lub kreatora rozdziau.
Menu gwne i powizane menu wielostronicowe w

narzdziu Odtwarzacz w Bibliotece.

Nastpna i Poprzednia: Obecno specjalnych przyciskw
Nastpna i Poprzednia umoliwia obsug zachowa
wielostronicowych menu. Aby utworzy menu wielostronicowe z
istniejcego menu gwnego, wystarczy doda przyciski obu tych
typw. Analogicznie usunicie jednego lub obu przyciskw
Nastpna i Poprzednia z menu wielostronicowego spowoduje
usunicie funkcji automatycznych.
Wielostronicowe menu na Licie menu

Ikony menu wielostronicowego s poczone na Licie menu za
pomoc specjalnej grafiki. Oznacza to, e menu s poczone, tzn.
mona przechodzi z jednej strony w ramach menu do drugiej za
pomoc przyciskw Nastpna i Poprzednia.
Rozdzielanie i czenie: Aby rozdzieli od siebie ssiadujce

strony menu, kliknij grafik czc pomidzy nimi. Grafika zostanie
usunita. Strony po lewej stronie wskanika myszy pozostan z
pierwotnym menu, a strony po prawej stronie utworz nowe,
oddzielne menu (z nowym kolorem ta dla ikon menu). Kliknij
przestrze pomidzy ssiadujcymi menu wielostronicowymi, aby
przegrupowa je w pojedyncze menu.
Sortowanie rozdziaw: Przycisk sortowania jest narzdziem

pomagajcym zaoszczdzi czas, ktre jest przeznaczone przede
wszystkim do obsugi menu wielostronicowych. Przycisk ten pojawia
si razem z przyciskiem kreatora rozdziau po prawej stronie ostatniej
strony menu. Pracujc jaki czas z menu, np. dodajc, usuwajc lub
zmieniajc rozdziay albo nawet edytujc rwnoczenie film, mona
zauway, e przyciski rozdziau nie s ju poukadane zgodnie z
porzdkiem osi czasu na poszczeglnych stronach. Jeli nie jest
wymagane zastosowanie nietypowej kolejnoci, rozwizaniem moe
by pojedyncze kliknicie przycisku sortowania.

Strony z wielostronicowego menu. Grafika czca
informuje, e nawigacja na tych stronach odbywa si za
pomoc przycisku Nastpna i Poprzednia. Przycisk
sortowania (u gry, po prawej, pod wskanikiem) ustawia
przyciski rozdziaw w kolejnoci osi czasu.
Dodawanie menu dysku

Sekcja menu dysku Biblioteki zawiera kolekcj menu o
zrnicowanej stylistyce i na rne okazje. Kade menu zawiera
obraz ta, tytu tekstowy oraz zestaw przyciskw nawigacji
odpowiednich do przeznaczenia menu.
Aby doda menu dysku do swojej produkcji, naley otworzy

kompaktow Bibliotek w Edytorze dysku, wybra menu w menu
dysku (w sekcji Zawarto), a nastpnie przecign je do Listy
menu. Aby przeprowadzi edycj dziaa przypisanych do
przyciskw menu, mona uy narzdzi do tworzenia
umieszczonych na osi czasu wraz z narzdziem Odtwarzacz lub
mona uzyska automatyczne wsparcie kreatora rozdziau. Aby
zmodyfikowa wygld menu (lub utworzy menu od podstaw),
naley uy Edytora menu.

Typy menu
Kady projekt menu w Bibliotece ma dwie wersje: gwne i
wielostronicowe.
Menu gwne: W przypadku wikszoci produkcji pierwsze menu

widziane przez uytkownika jest tego typu. Menu gwne najczciej
zawiera przyciski z domylnymi napisami Odtwrz film i Wybr
scen. Napisy te w razie potrzeby mona zmieni. Elementy
docelowe czy przyciskw rwnie mona dowolnie modyfikowa,
ale najlepiej pozosta przy oglnie stosowanej konwencji. Dziki
temu uytkownicy bd mogli sprawnie porusza si po menu. Na
przykad przycisk Odtwrz film standardowo jest skonfigurowany do
rozpoczcia odtwarzania filmu od pocztku, a przycisk Wybr scen
standardowo powoduje przejcie do podrzdnego menu z czami
do rozdziaw filmu.
Menu wielostronicowe: Menu wyboru scen czsto skada si z

wikszej liczby tych przyciskw rozdziaw, ni moe si zmieci
na jednym ekranie. Aby rozwiza ten problem, program Pinnacle
Studio umoliwia obsug wielostronicowych menu, ktre zawieraj
dodatkowe przyciski umoliwiajce nawigacj pomidzy menu.
Zachowanie tych przyciskw jest ustalone. Para przyciskw
Nastpna i Poprzednia umoliwia przechodzenie midzy stronami
tego samego menu, a przycisk strony gwnej umoliwia powrt do
pierwszego menu projektu.
Porada: Aby wywietli menu gwne obok odpowiednich
menu wielostronicowych w Bibliotece, kliknij prawym
przyciskiem myszy szary obszar obok menu i wybierz opcje
Sortuj wedug > Nazwa.

Przyciski menu
Liczba przyciskw rozdziaw zmienia si w zalenoci od projektu
menu, dlatego jednym z kryteriw wyboru menu jest liczba klipw,
jaka bdzie przez nie obsugiwana. Jeli w okrelonym menu ma
by dostpna inna liczba przyciskw, mona doda lub usun
przyciski w Edytorze menu, ktry uruchamia si poprzez kliknicie
przycisku Edytuj w narzdziu Odtwarzacz. Wicej informacji mona
znale w punkcie Edytor menu na stronie 326.
Menu z mniejsz liczb przyciskw z reguy udostpniaj wicej

miejsca na podpisy, natomiast menu z wieloma przyciskami
wymagaj uycia skrconych podpisw lub w ogle nie zapewniaj
tej funkcji. Decyzja o uyciu podpisw oraz o tym, czy bd one
proste (Rozdzia 1) czy opisowe (Krojenie tortu weselnego),
zaley od stylu tworzenia i zawartoci filmu.
Menu i przyciski niepoczone

Jedynie pierwsze menu na Licie menu jest automatycznie
dostpne dla uytkownika (a nastpnie tylko wtedy, jeli wystpuje
jaka zawarto na osi czasu, ktra peni funkcj rozdziau
wstpnego). Menu dodawane pniej nie wejd w skad systemu
menu projektu, dopki nie zostan poczone z pierwszym menu.
cze moe by porednie, moe obejmowa jedno lub wicej
porednich menu, ale dopki istnieje, menu jest niedostpn wysp.
Takie menu jest oznaczone symbolem w prawym dolnym rogu
miniatury ikony Listy menu.

Specjalne oznaczenie jest rwnie podane w narzdziu Odtwarzacz
w przypadku przyciskw menu, ktre nie zostay jeszcze poczone
z miejscem na osi czasu (rozdziaem) lub innym menu. Poczony
przycisk wskazuje, z ktrym czy si rozdziaem (np. R1) lub
menu (np. M1). W przypadku niepoczonego elementu pojawia
si zamiast tego ikona ze znakiem zapytania. (Jeli wskaniki
przycisku s niewidoczne, zaznacz pole wyboru pokazywania/
ukrywania numerw rozdziaw pod narzdziem Odtwarzacz).
Podgld menu dysku

Edytor dysku, podobnie jak Edytor filmw, zawiera Odtwarzacz
umoliwiajcy wywietlanie podgldu zasobw Biblioteki i klipw na
osi czasu. Oglne informacje wprowadzajce dotyczce narzdzia
Odtwarzacz mona znale w punkcie Odtwarzacz na stronie 18.
W tym punkcie zostay opisane funkcje specjalne narzdzia

Odtwarzacz dostpne podczas podgldu menu na Licie menu.
Kliknicie menu na Licie menu spowoduje przeczenie narzdzia
Odtwarzacz do trybu wejcia menu i podgldu wybranego menu.
Mona rwnie przeczy si do tego trybu bezporednio, gdy
wybrane jest dowolne menu. Naley klikn kart Menu nad
ekranem narzdzia Odtwarzacz w Edytorze dysku.
Specjalne elementy sterowania pojawiaj si rwnie w dolnej

czci narzdzia Odtwarzacz Edytora dysku.
Przycisk Edytuj menu: Zadaniem Edytora menu jest

tworzenie lub modyfikowanie projektu i ukadu menu dysku.

Gdy menu jest zaznaczone, a narzdzie Odtwarzacz
znajduje si w trybie wejcia (u gry), Odtwarzacz
udostpnia interaktywne strefy na ekranie podgldu do
przypisywania czy rozdziaw. W tym przypadku R1
oznacza, e cze rozdziau zostao przypisane do
przycisku Odtwrz film; symbol ? nad przyciskiem
Wybierz scen oznacza, e nie jest on obecnie przypisany.
Pole wyboru Poka numery czy : Zaznacz to pole, aby

spowodowa wywietlenie numerw czy w podgldzie nad
kadym przyciskiem w menu. Numery czy maj identyczny format
i kolor jak flagi rozdziaw na osi czasu.
Przycisk symulatora dysku : Ten przycisk przywouje okno

symulatora dysku, w ktrym mona uzyska podgld projektu z
pen interaktywnoci, aby si przekona, czy menu zachowuj si
zgodnie z oczekiwaniami.

Przycisk Nagraj dysk : Gdy uytkownik jest gotowy do
przetestowania projektu na prawdziwym dysku, powinien klikn ten
przycisk (lub przycisk Eksportuj w grnej czci ekranu), aby
przywoa modu Eksportuj, ktry poprowadzi uytkownika przez
proces nagrywania filmu na dysku optycznym.
Wskaniki czy
Jak pokazano na powyszej ilustracji, gdy zostanie wczony
podgld menu z niepoczonymi przyciskami rozdziaw, te
przyciski s oznaczone czerwonym znakiem zapytania (zamiast
numeru rozdziau). Wszystkie przyciski rozdziaw w menu moe
z wyjtkiem nieuywanych zestaww podrzdnych na ostatniej
stronie menu wielostronicowego powinny by poczone z
filmem.
Edycja menu na osi czasu

Przygotowanie projektu do nagrania na noniku optycznym, takim
jak dysk DVD w Edytorze dysku programu Pinnacle Studio
zapewnia wiele moliwoci w zakresie kreatywnoci.
Kady aspekt menu dysku szczegy jej wizualnego wygldu,

poczenie z przyciskami znajdujcymi si na ekranie, precyzyjn
synchronizacj rozdziaw mona edytowa w programie
Pinnacle Studio. W przypadku aspektw wizualnych naley przej
do Edytora menu, ale czenie przyciskw i synchronizacja
rozdziaw s sterowane z samego Edytora dysku.
Podstawowe informacje na temat interfejsu Edytora dysku zawiera

Rozdzia 9: Projekty dyskw na stronie 305.

Znaczniki menu osi czasu
Przyciski rozdziau w menu dysku mog by indywidualnie czone
z dowolnym punktem na osi czasu filmu. W Edytorze dysku te
punkty s oznaczone na osi czasu znacznikami rozdziau na ciece
rozdziau, ktra jest specjaln ciek osi czasu pojawiajc si nad
innymi ciekami, gdy do filmu zostanie dodane pierwsze menu.
(cieka zostanie ponownie usunita, jeli zostan usunite
wszystkie menu). Podpis znacznika rozdziau skada si z litery C
oraz kolejnego numeru rozdziau w menu.
Znaczniki powrotu, ktre oznaczaj automatyczne punkty wyjcia z

osi czasu z powrotem do menu dysku, s rwnie widoczne na
ciece rozdziau. Podpisem znacznika powrotu jest litera M z
kolejnym numerem menu docelowego.
Bez wzgldu na dugo produkowanego materiau czna liczba

przyciskw rozdziaw i znacznikw powrotu nie moe przekracza
99.
Kolor znacznikw rozdziaw i powrotw odpowiada kolorowi ikony

na Licie menu dla menu, do ktrego s przypisane znaczniki.
Pooenie znacznikw na osi czasu mona zmienia metod
przecigania. Wicej informacji mona znale w punkcie Edycja
na osi czasu znacznikw rozdziau i powrotu na stronie 321.

Umieszczenie menu na pustej Licie menu spowoduje, e
znacznik rozdziau zostanie wstawiony na pocztku
pierwszego klipu filmu (jeli przynajmniej jeden wystpuje)
jako element docelowy przycisku Odtwrz film menu.
Znacznik powrotu, wskazujcy wyjcie powrotne do menu,
jest umieszczony na kocu filmu.
Narzdzia do tworzenia
W Edytorze dysku pasek narzdzi osi czasu zapewnia wiele
narzdzi do tworzenia, ktrych mona uywa bezporednio, bez
koniecznoci przeczania okien lub widokw.
Narzdzia na pasku narzdzi Edytora dysku.
Utwrz cze: Ten przycisk umoliwia poczenie aktualnie

wybranego przycisku rozdziau w narzdziu Odtwarzacz z
lokalizacj suwaka osi czasu.
Wstaw cze: Ten przycisk uatwia prac z wieloma menu

poprzez przeniesienie wszystkich istniejcych czy przycisku
(rozpoczynajc od obecnie wybranego przycisku rozdziau w narzdziu
Odtwarzacz) o jedn pozycj w stron koca.

W menu wielostronicowym czynno wstawiania cza moe
zapocztkowa reakcj acuchow poprzez wymuszenie
istniejcego cza na nastpnej stronie, cza z tamtej strony na
kolejn stron itp. a do ostatniej strony, ktra w razie potrzeby
zostanie utworzona.
Usu cze: Kliknicie tego przycisku spowoduje usunicie

cza znajdujcego si pomidzy przyciskiem w menu a
znacznikiem rozdziau na ciece rozdziau. Niepoczony
znacznik rozdziau pozostanie na ciece rozdziau. Ten
niepoczony rozdzia moe by rcznie poczony poprzez
przecignicie i upuszczenie na kolejnym przycisku w podgldzie
menu. Mona go rwnie pozostawi jako rozdzia niepoczony. W
takim przypadku podczas odtwarzania bdzie on umoliwia
przeskok przez dysk za pomoc przycisku przeskoku na pilocie
zdalnego sterowania. Mona rwnie klikn prawym przyciskiem
myszy jeden lub kilka znacznikw rozdziau i wybra opcj Usu
wybrane cze.
Cykl przycisku: Klikajc strzaki w lewo i w

prawo na tym elemencie sterujcym, mona
przewija dostpne przyciski i uaktywnia je do edycji. Aby
przeprowadzi edycj przycisku, naley klikn jego podpis.
Przyciski mona te wybiera, klikajc ich cza w narzdziu
Odtwarzacz podczas wywietlania podgldu menu.
Ustaw miniatur: Kliknicie tego przycisku generuje obraz

miniatury klatki w pozycji suwaka osi czasu i wywietla go na
przycisku menu wybranym w elemencie sterowania cyklu przycisku,
jeli jego typ to Miniatura. Wicej informacji na temat typw
przyciskw menu mona znale w punkcie Przyciski menu na
stronie 327.

Utwrz niepoczony rozdzia: Jeli suwak osi czasu nie jest
umieszczony dokadnie na znaczniku rozdziau lub powrotu,
kliknicie tego przycisku spowoduje dodanie znacznika rozdziau do
cieki rozdziau, ale nie powie go z adnym menu. Niepoczony
rozdzia mona rwnie utworzy poprzez dwukrotne kliknicie w
obszarze cieki rozdziau bezporednio nad innymi ciekami osi
czasu.
Niepoczony rozdzia mona poczy rcznie w pniejszym

czasie. W tym celu, jeli jest to wymagane, naley przecign i
upuci go do przycisku w podgldzie menu. Jednak niepoczony
rozdzia rwnie peni sam w sobie przydatn funkcj: podczas
odtwarzania oznacza on jeden z punktw zatrzymania w trakcie
przegldania dysku DVD przy uyciu przycisku skoku na pilocie
zdalnego sterowania.
Usu rozdzia: Gdy suwak osi czasu jest umieszczony przy

rozdziale, przycisk Utwrz niepoczony rozdzia przejmuje
przeciwn funkcj oraz zmodyfikowany symbol. Kliknicie go
spowoduje usunicie znacznika rozdziau oraz cza czcego go z
menu, jeli takie zawiera. Mona rwnie usun rozdziay za
pomoc polecenia menu kontekstowego Usu wybrane rozdziay,
gdy wybrany jest jeden lub wicej znacznikw rozdziau. Aby
usun cza ze znacznikw rozdziau, naley pozostawi je
niepoczone, ale nadal na ciece rozdziau i uy opcji Usu
wybrane cza z tego samego menu.
Utwrz powrt: Jeli nie ma jeszcze znacznika w pozycji

suwaka na osi czasu, ten przycisk spowoduje dodanie
znacznika powrotu do cieki rozdziau.
Znacznik powrotu jest aktywny podczas wywietlania jedynie wtedy,

gdy odtwarzanie jest przeprowadzane z tego samego menu co
powizany z nim znacznik. (Kolor znacznika na osi czasu powinien

odpowiada powizanej ikonie menu na Licie menu). Gdy
odtwarzanie dotrze do klatki powizanej z aktywnym znacznikiem
powrotu, nastpi przeskok do powizanego menu.
Usu powrt: Jeli wystpuje znacznik powrotu w pozycji

suwaka, przycisk Utwrz powrt zmienia si w Usu powrt,
a symbol zostaje odpowiednio zmieniony.
Przycisk Usu rozdzia oraz polecenie menu kontekstowego Usu

wybrany rozdzia mog razem zosta uyte w celu usunicia
znacznikw powrotu.
Edycja na osi czasu znacznikw rozdziau i powrotu

Znaczniki rozdziau i powrotu s powizane z okrelonymi klatkami
na osi czasu w tych miejscach odtwarzanie bdzie rozpoczte z
menu dysku (rozdziay) lub odtwarzanie powrci do pierwotnego
menu (powroty). Oba typy znacznikw mona przeciga za
pomoc wskanika myszy, aby zmieni ich pooenie, w ktrym
zadziaaj w filmie.
Podczas podgldu filmu przecignicie znacznika rozdziau ze

cieki rozdziau do przycisku w narzdziu Odtwarzacz spowoduje
ponowne poczenie przycisku. Odwrotne dziaanie, czyli
przecignicie przycisku z narzdzia Odtwarzacz do punktu na
ciece rozdziau stanowi alternatywny sposb utworzenia nowego
znacznika rozdziau.
Projekt, ktry zawiera jedno lub wicej menu dysku musi mie
ustawiony na stae znacznik powrotu na kocu cieki rozdziau.
Dziki temu kady rozdzia odtwarzany na dysku dotrze do
odpowiedniego powrotu. W zwizku z tym kocowego znacznika
powrotu nie mona usun.

Kreator rozdziau
Gdy wielostronicowe menu dysku zostao przecignite z Biblioteki
do Listy menu, w grnym prawym rogu ikony menu pojawi si
przycisk kreatora rozdziau. Kliknicie tego przycisku spowoduje
otwarcie okna kreatora rozdziau.
Do czego suy kreator rozdziau?

Kreator rozdziau zapewnia szybki sposb na tworzenie rozdziaw
w filmie. Znaczniki rozdziau zostan dodane do cieki rozdziau na
osi czasu Edytora dysku, aby wskaza, w ktrym miejscu
rozpoczyna si kady rozdzia. Dziki opcji Powi rozdziay z
przyciskami menu (patrz poniej) kady rozdzia bdzie
reprezentowany przez jeden przycisk rozdziau na serii
automatycznie wygenerowanych stron menu. Te strony s
poczone w seri za pomoc przyciskw Nastpna i Poprzednia.
Aktywacja przyciskw rozdziau podczas przegldania menu

umoliwia przegldarce odtwarzanie filmu od dowolnego podanego
punktu pocztkowego.

Kreator rozdziau doskonale sprawdza si w konfigurowaniu
pokazw slajdw i menu wyboru scen. W przypadku archiwizacji
materiau wideo na dysku mona go uy do wygenerowania menu,
ktre bdzie peni funkcj katalogu scen. Seria utworzonych stron
menu moe by dowolnie duga. Jej dugo zaley od liczby
utworzonych rozdziaw oraz od liczby przyciskw rozdziaw
dostpnych w okrelonych projekcie strony menu.
Kreator rozdziau nie robi niczego nowego, czego nie mona zrobi
samodzielnie za pomoc dostpnych narzdzi do tworzenia dysku
w Edytorze dysku (narzdzia pozostaj dostpne do
dostosowywania wygenerowanego menu w pniejszym czasie).
Jego celem jest przyspieszenie procesu twrczego poprzez
przejcie rutynowych dziaa, z ktrymi wie si tworzenie
wielostronicowego menu.
Praca z kreatorem rozdziau

Elementy sterowania kreatora rozdziau s pogrupowane na trzech
poziomych panelach. Po odpowiednim skonfigurowaniu elementw

sterowania naley klikn przycisk OK. Kreator rozdziau wykona
swoj prac polegajc na tworzeniu nowych rozdziaw w danym
projekcie wraz ze znacznikami na osi czasu oraz (domylnie)
automatycznie wygenerowanym zestawem stron menu z
odpowiedni liczb przyciskw rozdziaw.
Umie rozdziay w
Jest to grny panel kreatora rozdziau. Te dwie opcje mog by

uywane oddzielnie bd razem.
Optymalne pozycje: Po zaznaczeniu tego pola kreator rozdziau

utworzy rozdziay w wybranych interwaach osi czasu, ale dostosuje
rozdzia do najbliszego koca klipu, jeli taki jest dostpny.
Wymagana rednia dugo rozdziay jest podawana w sekundach.
Warto pocztkowa zaley od dugoci filmu. Aby zmieni t
warto, naley klikn bezporednio liczb i wpisa inn lub
przecign liczb poziomo w polu tekstowym.
Znaczniki osi czasu: Ta opcja bazuje na zaoeniu, e uytkownik

przygotowa znaczniki osi czasu w celu wskazania okrelonych
miejsc na osi czasu w filmie, gdzie musi by utworzone cze
rozdziau.
Zastosuj do
Drugi panel w kreatorze rozdziau udostpnia opcje, ktre steruj

zakresem dziaania kreatora.
Cay film: Znaczniki rozdziau bd utworzone w caym filmie.
Wybr: Znaczniki rozdziau bd umieszczone tylko w zakresie od

pocztku pierwszego wybranego klipu do koca ostatniego.

Opcje
Trzeci panel udostpnia dwie ostatnie opcje wyboru, ktre mona

ustawi niezalenie od siebie.
Pocz rozdziay z przyciskami menu: Po zaznaczeniu tej opcji do

menu zostanie dodanych tyle stron, ile jest wymagane, aby
pomieci przyciski dla wszystkich utworzonych rozdziaw. Bez tej
opcji znaczniki rozdziau s tworzone na osi czasu w stanie
niepoczonym i nie zostan utworzone adne strony menu.
Jeli chcesz poczy niepoczony znacznik z przyciskiem menu,

przecignij go do przycisku podczas wywietlania menu w
narzdziu Odtwarzacz. Nawet jeli znacznik rozdziau bdzie
pozostawiony bez poczenia, nadal bdzie peni funkcj
dostpnego punktu wznowienia, gdy przegldarka bdzie
przechodzi przez dysk za pomoc przycisku przeskoku na pilocie
zdalnego sterowania.
Powr po kadym rozdziale: Zaznaczenie tej opcji spowoduje

dodanie znacznika powrotu na kocu kadego rozdziau. Domylnie
znaczniki s umieszczane w taki sposb, aby kady rozdzia by
odtwarzany do pocztku kolejnego rozdziau, a nastpnie powraca
do menu pocztkowego. Aby zmieni menu, z ktrym poczony jest
znacznik powrotu, naley przecign znacznik do ikony menu na
Licie menu. Naley jednak pamita, e znacznik powrotu bdzie
aktywny wycznie wtedy, gdy odtwarzanie zostao rozpoczte z
poziomu menu, z ktrym poczony jest ten znacznik.

Edytor menu
Edytor menu zawiera wikszo elementw sterowania i funkcji
Edytora tytuw (patrz Rozdzia 7: Edytor tytuw na stronie 221).
W tym punkcie skupiono si na funkcjach charakterystycznych dla
Edytora menu.
Uruchamianie edytora
Aby otworzy menu w Edytorze menu, naley klikn przycisk
Edytuj w narzdziu Odtwarzacz podczas przegldania menu lub
klikn dwukrotnie go na Licie menu.
Tak jak w przypadku Edytora tytuw, gdy zostanie otwarty Edytor

menu, jeden wiersz tekstu jest ju zaznaczony. Aby przeprowadzi
jego edycj, wystarczy zacz wprowadza tekst. Aby rozpocz
edycj innego wiersza, kliknij wewntrz jego pola tekstowego i
zaznacz znaki, ktre maj by zmienione. Aby zakoczy edycj
tekstu, kliknij pusty obszar okna.
Cykl przycisku
Jedn cech, ktra rni Edytor menu od Edytora tytuw jest cykl
przycisku, czyli element sterowania obecny rwnie w Edytorze
dysku. W obu przypadkach znajduje si on po prawej stronie paska
narzdzi, nad osi czasu. Kliknij lew i praw strzak elementu
sterowania, aby przej kolejno przez aktywne przyciski w menu i
udostpnij jeden z przyciskw do edycji.
Uwaga: Aby edytowa tekst przyciskw w menu, nie trzeba
w ogle wchodzi do Edytora menu mona przeprowadzi
edycj nazwy przycisku w elemencie sterowania cyklu
przycisku Edytora dysku.

Przyciski menu
Kady element wizualny menu dysku moe by uywany jako
przycisk, ktry czy si z innym elementem filmu. Z drugiej strony
elementy oznaczone jako inne ni przyciski nie zachowuj si jak
cza.
Typy przyciskw
Typ przycisku menu jest jedynym czynnikiem okrelajcym jego
zachowanie. W dobrze opracowanym projekcie dysku tekst i wygld
przycisku powinny prawie zawsze by spjne z jego zachowaniem,
ale o nim nie decyduj. Dostpnych jest pi typw przyciskw.
Normalny: Ten typ przycisku sprawia, e tekst, obraz lub ksztat

peni funkcj cza do dowolnego znacznika rozdziau na osi czasu
projektu dysku lub do menu na Licie menu.
Miniatura: Ten wariant przycisku normalnego sprawia, e na

przycisku jest wywietlana miniatura z osi czasu.
Poprzednia i Nastpna: Te typy przyciskw automatycznie

obsuguj nawigacj pomidzy stronami wielostronicowego menu
na Licie menu. Podczas odtwarzania przyciski s automatycznie
ukrywane, jeli ich miejsca docelowe nie istniej (na pierwszej i
ostatniej stronie wielostronicowego zestawu). W zwizku z tym, e
ich zachowanie jest stae, powizanie tych przyciskw ze
znacznikami rozdziau nie jest moliwe.
rdo: Przycisk tego typu stanowi cze z pierwszym menu na

Licie menu. Nie mona zmieni jego zachowania.

Przycisku w menu wielostronicowych
W przypadku dodania przycisku Nastpna i Poprzednia do menu,
takie menu moe peni funkcj menu wielostronicowego. Jeli
brakuje ktregokolwiek typu przycisku, menu nie moe by uywane
w trybie wielostronicowym.
Ustawienia wstpne przycisku

Kliknij kart Przyciski w grnej czci Edytora menu, aby wywietli
dostpne kategorie gotowych przyciskw menu. Wybierz przycisk.
Przycisk pojawi si na rodku obszaru podgldu, skd mona go
przecign w odpowiednie miejsce.
Trzy kategorie nawizuj do typw przyciskw, ktre

zostay przedstawione powyej. Kategoria nawigacji
obejmuje wszystkie przyciski typu Poprzednia, Nastpna i
rdo.
Przyciski oglne: Te obrazy s przeznaczone do uywania z

przyciskami typu Normalne, ktre mog by powizane z dowolnym
znacznikiem rozdziau na osi czasu.
Przyciski nawigacji: Te elementy s przeznaczone dla przyciskw

Nastpna, Poprzednia i rdo z trwale powizan nawigacj.
Przyciski miniatur: Obejmuj obszar miniatur, w ktrym mona

przeglda klip osi czasu.

Ustawienia przyciskw
Panel Ustawienia przyciskw znajduje si z prawej stronie podgldu
Edytora menu.
Panel Ustawienia przyciskw stanowi cz Edytora

menu.
Symulator dysku
Aby uzyska podgld projektu po skonfigurowaniu jego menu,
naley klikn przycisk odtwarzania w dolnej czci narzdzia
Odtwarzacz. Spowoduje to otwarcie okna symulatora dysku.

Jeli w narzdziu Odtwarzacz Edytora dysku dostpny jest
podgld menu na Licie menu projektu, dostpny bdzie
przycisk (na rodku, w dolnej czci) umoliwiajcy
przetestowanie projektu w symulatorze dysku.
Jeli projekt zosta zbudowany prawidowo, symulator powinien

otworzy si w nowym oknie oraz powinny by dostpne do uycia
cza Odtwrz film oraz Wybr scen.
Aby przej od cza do cza w podgldzie, naley uy przyciskw

nawigacji DVD na dole po prawej stronie lub klikn cza
bezporednio w podgldzie.
Warto powici troch czasu na skontrolowanie wszystkich czy

rozdziaw i menu wystpujcych w projekcie. Naley sprawdzi
kad moliw interakcj uytkownika: niedopracowane elementy
zniechcaj uytkownika, lecz atwo mona je wyeliminowa.

W symulatorze dysku mona uy zestawu elementw
sterujcych podobnego do tego, ktry znajduje si na
pilocie zdalnego sterowania odtwarzacza DVD. Interakcje
menu oraz odtwarzanie mona dopracowa i cakowicie
przetestowa przed nagraniem dysku.
Gdy projekt zostanie pozytywnie zweryfikowany, mona go

wyeksportowa do pliku filmu, zapisa jako plik obrazu dysku lub
nagra na dysku. Wicej informacji zawiera Rozdzia 11: Modu
Exporter na stronie 383.

Rozdzia 10: Modu Importer
Program Pinnacle Studio umoliwia wczanie do produkcji wideo
multimediw rnego rodzaju. Jeli multimedia te nie s
przechowywane na komputerze, tylko np. na tamie kamery, na
karcie pamici z aparatu cyfrowego bd w chmurze, musz zosta
przeniesione na lokalne urzdzenie magazynujce zanim bdzie
mona z nich korzysta.
Proces przenoszenia jest nazywany przechwytywaniem,

importowaniem lub pobieraniem w zalenoci od rodzaju
multimediw i metody przenoszenia. Poniewa obecnie wikszo
nagra audiowizualnych od pocztku jest przechowywana w formie
cyfrowej, przenoszenie zwykle odbywa si bez utraty jakoci. Tylko
nagrania pochodzce ze rde analogowych lub tam (takich jak
kasety VHS, Hi8 lub DV) podlegaj procesowi przechwytywania
polegajcemu na konwersji na form cyfrow. W tym dokumencie
najczciej bd uywane terminy import i importowanie, przez
ktre naley rozumie wszystkie metody pobierania obrazu i
dwiku do Biblioteki w celu wykorzystania ich w produkcjach.
Zasoby oparte na plikach, ktrych mona uywa w programie w

tym materiay wideo, audio i zdjcia oraz same projekty programu
Pinnacle Studio przed uyciem musz zosta zaimportowane ze
rda, takiego jak lokalny dysk twardy, do Biblioteki. W wikszoci
przypadkw import jest obsugiwany automatycznie za pomoc
obserwowanych folderw. Mona take skorzysta z moduu
Importer do importowania zasobw z lokalnych folderw, ktre nie
s ustawione jako obserwowane foldery.
Rozdzia 10: Modu Importer 333

Kolejny etap
Po ukoczeniu importowania zasobw przez program Studio bdzie
mona uywa zaimportowanych plikw w produkcjach. Wicej
informacji zawiera Rozdzia 2: Biblioteka na stronie 21.
Korzystanie z moduu Importer

Aby rozpocz importowanie, naley najpierw otworzy modu
Importer programu Studio. W tym celu naley klikn przycisk
Importuj znajdujcy si w lewym grnym rogu ekranu.
Modu Importer skada si z duego obszaru centralnego

otoczonego przez mniejsze panele. Jeden z tych paneli panel
Importuj z, znajdujcy si w lewej grnej czci ekranu odgrywa
kluczow rol. Zawiera on list typw urzdze, ktre mog by
rdem dla operacji importowania. Wybr rda wejcia wpywa z
kolei na sposb wywietlania pozostaych czci moduu Importer.
Ponadto zestaw elementw sterujcych i widokw do wywietlania
podgldu, przegldania i wybierania materiau, ktre s wywietlane
w obszarze centralnym, zaley od wybranego typu importowania.

Modu Importer programu Pinnacle Studio
Proces importowania mona podzieli na cztery etapy:

1 Wybranie rda importowania w panelu Importuj z.
2 Potwierdzenie lub dostosowanie ustawie w innych panelach.
3 Wybranie materiau do zaimportowania z wybranego rda.
4 Rozpoczcie operacji importowania.
Na tym etapie program Studio rozpoczyna przenoszenie danego

materiau audio i wideo oraz obrazw nieruchomych z urzdzenia
rdowego na dysk twardy (jeli jest to wymagane), uywajc
lokalizacji skonfigurowanych w panelu Importuj do. Nastpnie
multimedia zostaj natychmiast dodane do Biblioteki. Po
zakoczeniu operacji importowania modu Importer powraca do
poprzedniego ekranu, z ktrego mona przej do
zaimportowanych plikw przez Bibliotek. (Patrz Rozdzia 2:
Biblioteka na stronie 21).

Importowanie stereoskopowej zawartoci 3D
W programie Pinnacle Studio rozpoznawana jest stereoskopowa
zawarto 3D oraz oznaczana jako taka w odniesieniu do plikw o
nastpujcych waciwociach:
MTS: MVC, SBS50, SBS100 (jeli wystpuj znaczniki

strumieniowe H264)
WMV: Multistream, SBS50, SBS100, TAB50, TAB100

(jeli wystpuj etykiety metadanych)
MP4, MOV z H264: SBS50, SBS100 (jeli wystpuj znaczniki

strumieniowe H264)
MPO: Multistream
JPS, PNS: SBS50, SBS100
Jeli w programie Studio multimedia 3D nie zostay prawidowo

zidentyfikowane, naley wybra odpowiednie ustawienie z listy
Stereoskopowe 3D dla grupy Dopasowanie narzdzi korekcji.
Wicej informacji mona znale w punkcie Dopasowanie na
stronie 167.
Panele moduu Importer

Waciwy proces wybierania materiau do zaimportowania odbywa
si w obszarze centralnym moduu Importer. Wybranie kadego ze
rde importowania powoduje troch inne wykorzystanie obszaru
centralnego.
W zalenoci od rda wejciowego oprcz obszaru centralnego w

module Importer moe by wywietlanych maksymalnie pi paneli
pomocniczych oferujcych standardowe funkcje.

Panel Importuj z
Ten panel znajduje si w lewym grnym rogu okna moduu Importer.
Jego lokalizacja odzwierciedla kluczow rol, ktr ten panel
odgrywa w konfigurowaniu operacji importowania.
Zdjcia, muzyka i nagrania wideo lub projekty, ktre maj zosta

zaimportowane, mog znajdowa si na rnorodnych
urzdzeniach korzystajcych z rnych technologii. Obsugiwane
rda importowania:
Wszystkie typy dodatkowych nonikw magazynujcych
opartych na plikach, takich jak napdy optyczne, karty pamici i
urzdzenia USB (patrz Importowanie z plikw na stronie 356).
Naley klikn opcj Mj komputer w panelu Importuj z, aby
wybra poszczeglne pliki do importowania z napdw
podczonych do komputera.
Naley klikn opcj Skanuj w poszukiwaniu zasobw, aby
zaimportowa wszystkie pliki okrelonych typw z jednego
katalogu lub z zestawu katalogw.
Kamery wideo DV lub HDV uywajce poczenia IEEE-1394
(FireWire). Patrz Importowanie z kamery DV lub HDV na
stronie 366. Urzdzenia s wymienione w panelu Importuj z
wedug nazw urzdze (np. Urzdzenie DV). Naley wybra
odpowiednie urzdzenie.
Analogowe kamery wideo i magnetowidy (patrz Importowanie
ze rde analogowych na stronie 371). Wszystkie analogowe
urzdzenia do przechwytywania podczone do systemu s
wymienione wedug nazw urzdze (np. Pinnacle Systems
710-USB).
Dyski DVD i Blu-ray. Patrz Importowanie z dysku DVD lub Blu-
ray na stronie 373.

Cyfrowe aparaty fotograficzne. Patrz Importowanie z aparatw
cyfrowych na stronie 375.
Niektre rda mona wybra w panelu Importuj z na dodatkowej

licie zawierajcej konkretne urzdzenia, ktra jest widoczna po
klikniciu gwnej nazwy rda. W tym przykadzie zostaa kliknita
opcja DVD/Blu-ray. Teraz mona wybra jeden z dwch napdw
DVD zainstalowanych w tym konkretnym systemie.
Importowanie pojedynczej klatki

Program Studio udostpnia dwa specjalne tryby importowania
pojedynczych klatek (zamiast cigego nagrania). S to tryby:
Zatrzymaj ruch: Pozwala tworzy film animowany przez
importowanie jednej klatki naraz ze rda rejestrujcego wideo
na ywo. Patrz Zatrzymanie ruchu na stronie 375.
Migawka: Pozwala importowa pojedyncze obrazy z tamy lub
rda rejestrujcego na ywo, takiego jak kamera internetowa.
Patrz Migawka na stronie 378.

Dostosowywanie poziomw audio i wideo rdo
analogowe
Analogowe urzdzenia do przechwytywania mog oferowa
dodatkowe elementy sterujce do modyfikowania parametrw
poziomw sygnau audio i wideo. Pozwala to korygowa problemy
midzy innymi z ekspozycj materiau rdowego oraz
wyrwnywa rnice midzy nagraniami wideo pochodzcymi z
wielu rde.
Aby uzyska dostp do elementw sterujcych, naley wybra

rdo analogowe, a nastpnie klikn przycisk Wicej obok
nazwy rda. Spowoduje to wywietlenie okna Poziomy wejcia
analogowego.

Okno Poziomy wejcia analogowego umoliwia
dostosowywanie wielu parametrw wideo i audio. W
przypadku rde PAL nie mona uywa suwaka Odcie
(czwarty od lewej).
Mimo e te poziomy mona rwnie ustawi za pomoc

odpowiedniej korekcji w Edytorze wideo, to ich prawidowe
skonfigurowanie do przechwytywania moe zaoszczdzi prac
korygujcych na pniejszym etapie.
Natomiast poprawne ustawienie opcji audio zapewni jednakowy

poziom gonoci i odpowiedni jako dwiku w
przechwytywanym materiale.
W przypadku niektrych urzdze do przechwytywania dostpnych

jest mniej opcji ni omwiono i przedstawiono na ilustracjach w tej
czci. Na przykad w przypadku urzdzenia nieobsugujcego
przechwytywania w stereo element sterujcy balansem audio jest
niewidoczny.

Wideo: Klikajc odpowiedni przycisk rda (Zespolony sygna
wizyjny lub S-Video), mona wybra typ materiau wideo, ktry
bdzie przetwarzany do postaci cyfrowej. Pi suwakw umoliwia
ustawienie jasnoci (wzmocnienia wideo), kontrastu (stosunku
najwikszej jasnoci do najmniejszej), ostroci, odcienia i nasycenia
kolorw przechwytywanego materiau wideo.
Suwak odcienia moe suy do korekcji niechcianych
przesuni koloru w materiale w standardzie NTSC, ale jest
niedostpny w przypadku przechwytywania ze rda PAL.
Suwak nasycenia pozwala regulowa nasycenie kolorem
ilo kolorw obrazu. (Obraz o zerowym nasyceniu zawiera
tylko czer, biel i odcienie szaroci).
Audio: Suwaki po prawej stronie panelu umoliwiaj sterowaniem

poziomem wejcia i balansem stereo doprowadzanego sygnau
audio.
Panel Importuj do
Po zaimportowaniu z urzdze zewntrznych elementy
multimedialne i projekty programu Pinnacle Studio bd dostpne
jako pliki na komputerze. Panel Importuj do moduu Importer
pozwala okreli, gdzie te pliki maj by przechowywane. Projekty,
elementy wideo, audio i zdjcia s przechowywane w oddzielnych
folderach, ale w panelu Importuj do s widoczne tylko te foldery,
ktre odpowiadaj biecemu rdu importowania ustawionemu w
panelu Importuj z.
Im wicej plikw multimedialnych i projektw filmw znajduje si w

systemie, tym bardziej przydatne jest przemylane organizowanie
materiau za pomoc folderw i podfolderw, dziki czemu w
przyszoci dane elementy bd zawsze atwo dostpne.

Elementy sterujce w panelu Importuj do su do automatyzacji
tego procesu w stopniu okrelonym przez uytkownika.
Praca z docelowymi folderami importowania

Jeli nie zostanie okrelone inaczej, modu Importer przechowuje
wideo, muzyk i zdjcia w standardowych folderach dokumentw
konta uytkownika systemu Windows, a projekty programu Pinnacle
Studio w folderze domylnym. Na ilustracji pokazano typow
konfiguracj w systemie Windows. Aby zmieni docelowy folder
importowania, naley klikn may przycisk folderu albo ciek
biecego folderu. (Patrz Wybieranie docelowego folderu
importowania na stronie 343).
Foldery wybrane dla poszczeglnych typw zasobw, zarwno

domylne, jak i ustawione przez uytkownika, s podstawowymi
lokalizacjami dla zaimportowanych plikw. Aby efektywnie
zarzdza zasobami opartymi na plikach, mona rwnie okreli
niestandardow nazw podfolderu lub metod automatycznego

generowania nazw w oparciu o dat biec lub dat utworzenia
zaimportowanego materiau. Aby uzyska dostp do opcji
dotyczcych podfolderu, kliknij opcj Konfigurowanie podfolderu
lub przycisk Wicej znajdujcy si przy nazwie typu
multimediw. (Patrz Konfigurowanie podfolderu na stronie 344).
Jeli na przykad folderem gwnym dla wideo jest c:\vid, a metod

tworzenia nazw podfolderw jest Biecy miesic, kade
zaimportowane wideo zostanie przeniesione do folderu o nazwie
typu c:\vid\2012-10.
Wskanik poziomu zapenienia: Jest to pasek postpu

wskazujcy, ile miejsca pozostao w poszczeglnych docelowych
lokalizacjach importowania w urzdzeniu magazynujcym.
Pierwsza cz paska reprezentuje miejsce zajte w urzdzeniu.
Kolorowa cz paska oznacza miejsce wymagane przez wybrane
pliki multimedialne lub pliki projektw oczekujce na
zaimportowanie.
Wywietlanie miejsca dostpnego na urzdzeniu

magazynujcym
Uwaga: Jeli urzdzenie docelowe podczas importowania

zostanie zapenione w 98 proc., operacja zostanie
zatrzymana w tym punkcie.
Wybieranie docelowego folderu importowania

Aby wybra inny folder podstawowy dla danego typu zasobw, w
panelu Importuj do naley klikn odpowiedni przycisk folderu lub

nazw folderu. Spowoduje to wywietlenie okna wyboru folderu, w
ktrym mona przej do danego folderu lub utworzy nowy
folder, jeli jest taka potrzeba.
Foldery zawierajce podfoldery s oznaczone przez ikon plusa

znajdujc si z lewej strony ikony folderu (jeli folder jest
zamknity) lub ikon minusa (jeli folder jest otwarty). Kliknicie tych
ikon powoduje odpowiednio otwarcie lub zamknicie folderu.
Konfigurowanie podfolderu
Aby wyznaczy podfolder folderu podstawowego jako rzeczywisty
docelowy folder importowania dla danego typu zasobw, naley
klikn przycisk konfigurowania podfolderu lub przycisk wicej .
Spowoduje to wywietlenie okna dialogowego bdcego bardziej
rozbudowan wersj panelu Importuj do i zawierajcego elementy
sterujce do konfigurowania nazwy podfolderu lub metody
tworzenia nazw podfolderw dla kadego typu zasobw
obsugiwanego przez wybrane rdo importowania.

Rozwinite okno dialogowe Importuj do dla zasobw
opartych na plikach. Pliki mog nalee do kadego typu
zasobw, dlatego s wywietlane elementy sterujce dla
wszystkich trzech typw. Wikszo innych rde suy
wycznie do importowania materiaw wideo i nie s w nich
wywietlane elementy sterujce Audio, Zdjcia i Projekt.
Wrd elementw sterujcych dla kadego typu zasobw znajduje

si rwnie lista rozwijana z opcjami tworzenia nazw:
Brak podfolderu: Wybranie tej opcji spowoduje, e zaimportowane

pliki bd przechowywane w folderze podstawowym.
Niestandardowe: Wybranie tej opcji spowoduje wywietlenie pola

edycji. Naley wprowadzi nazw podfolderu, w ktrym od tej pory
maj by przechowywane zaimportowane elementy nalece do
danego typu zasobw.
Dzisiaj: Zaimportowane elementy bd przechowywane w

podfolderze o nazwie bdcej biec dat w formacie
2012-10-25.

Data utworzenia: Kady zaimportowany plik bdzie
przechowywany w podfolderze o nazwie bdcej dat utworzenia
tego zasobu multimedialnego (w takim samym formacie jak w
przypadku poprzedniej opcji). Importowanie wielu zasobw podczas
jednej operacji importowania moe spowodowa utworzenie lub
zaktualizowanie wielu podfolderw.
Biecy miesic: Ta opcja dziaa podobnie jak opcja Dzisiaj, ale

nazwa podfolderu nie zawiera dnia, np. 2012-10.
Po wybraniu jednej z opcji naley klikn przycisk x w prawym

grnym rogu okna dialogowego, aby powrci do moduu Importer.
Panel Tryb
Panel Tryb moduu Importer pozwala dostosowywa opcje dostpne
dla kilku rde importowania.
Opcje importowania DV/HDV

Opcje importowania DV i HDV w panelu Tryb s zebrane w trzy
grupy.
Ustawienia wstpne: Grupa Ustawienia wstpne zawiera dwie

standardowe konfiguracje kompresji wideo i audio oraz ustawienia
niestandardowe umoliwiajce precyzyjne ustawienie parametrw

kompresji w oknie Opcje kompresji, dostpnym po klikniciu
przycisku Wicej . Wicej informacji mona znale w punkcie
Okno Opcje kompresji na stronie 350.
Stae ustawienia wstpne s nastpujce:
DV: Ta opcja umoliwia przechwytywanie z pen jakoci DV

wymagajce okoo 200 MB miejsca na dysku na kad minut
materiau wideo.
MPEG: Kompresja MPEG zapewnia mniejszy rozmiar plikw ni

kompresja DV, ale wymaga wikszej mocy obliczeniowej do
kodowania i dekodowania. Moe to spowodowa wolniejsz prac
starszych komputerw.
Wykrywanie scen: Wczenie funkcji wykrywania scen powoduje

podzia materiau podczas importowania na sceny, ktre mona
oddzielnie wywietla i modyfikowa w Bibliotece. Dziki temu
lokalizowanie danego materiau podczas edytowania jest o wiele
atwiejsze. Naley klikn przycisk wicej poniej, aby otworzy
okno Opcje wykrywania scen. (Patrz Okno Opcje wykrywania scen
na stronie 351).
Zatrzymaj przy kocu tamy: Wczenie tej opcji spowoduje, e

program Pinnacle Studio automatycznie zatrzyma
przechwytywanie, jeli napotka pusty obszar tamy. Pusty obszar
nieoznaczony kodem czasowym oznacza, e w tym miejscu
tamy nic nie nagrano. Jeli podczas nagrywania nie zostawiono
adnych przerw w nagraniu (przez nieznaczne naoenie na siebie
ssiadujcych nagra), ta opcja umoliwia przechwytywanie
nienadzorowane.

Opcje importowania z nonikw analogowych
Opcje importowania z urzdze analogowych s podobne do
omwionych wczeniej opcji dla rde cyfrowych. W dalszej czci
mona znale omwienie okien opcji kompresji i opcji wykrywania
scen.
Opcje importowania zasobw opartych na plikach

Panel Tryb zawiera dwie opcje wpywajce na importowanie z pliku.
Tryb importowania: Ta opcja okrela, czy plik multimedialny lub

plik projektu jest fizycznie kopiowany z miejsca rdowego do
folderu docelowego na lokalnym dysku twardym (okrelonym w
panelu Importuj do). Jeli zostanie wybrana opcja Kopiuj, plik
zostanie skopiowany. Jeli zostanie wybrana opcja Pocz, plik nie
zostanie skopiowany, a zostanie utworzone w Bibliotece cze do
pliku w oryginalnej lokalizacji.
Zdecydowanie zalecamy kopiowanie plikw z lokalizacji sieciowych

na lokalny dysk twardy.

Usu orygina: Wczenie tej opcji spowoduje, e po skopiowaniu
importowanych plikw oryginalne pliki zostaj usunite. Ta opcja
jest przydatna, jeli uytkownik chce uporzdkowa zasoby za
pomoc moduu Importer i nie chce zapenia dysku twardego
niepotrzebnymi kopiami.
Ignoruj duplikaty: Wczenie tej opcji pomaga unikn

nadmiarowych zaimportowanych plikw multimedialnych lub plikw
projektw, poniewa modu Importer nie importuje dodatkowych
kopii plikw, ktre pomimo rnych nazw s identyczne.
Opcje importowania dla przechwytywania z

zatrzymaniem ruchu
Podczas tworzenia animacji przez zatrzymanie ruchu ze rda
rejestrujcego wideo na ywo jest przechwytywania seria
pojedynczych klatek. W zalenoci od tego, do czego ma zosta
przeznaczona sekwencja klatek, modu Importer moe utworzy z
pojedynczych klatek film, po prostu zaimportowa kad klatk jako
obraz albo wykona obie operacje.

Okno Opcje kompresji
Opcje panelu Tryb dla importowania z tam DV/HDV oraz rde
analogowych obejmuj dostp do tego okna w celu dostosowania
preferencji kompresji. Po wybraniu ustawie wstpnych DV albo
MPEG w tym oknie jest wywietlany podgld obecnie uywanych
ustawie. Edytowanie ustawie w tym oknie powoduje
automatyczne wybranie ustawienia wstpnego Niestandardowe.
Niektre opcje s determinowane przez inne, dlatego nie wszystkie

opcje s wywietlane jednoczenie.
Ustawienia wideo
Kodek kompresji: Ta lista rozwijana pozwala wybra uywany kodek.
Rozmiar klatki: W tym wierszu wywietlane s rozmiary

przechwytywanego obrazu wideo.
Jako, Szybko danych: Niektre kodeki przedstawiaj opcje

jakoci w postaci procentu kompresji (Jako), natomiast inne w
postaci wymaganej szybkoci transferu danych w KB/s (Szybko
danych).
Opcje kompresji dla importu wideo ze rde cyfrowych i

analogowych.

Ustawienia audio
Kompresja: Na tej licie rozwijanej wywietlany jest kodek, ktry
zostanie uyty do skompresowania przychodzcych danych audio.
Nagraj audio: To pole wyboru mona wyczyci, jeli w produkcji

nie jest planowane uywanie przechwyconego audio.
Okno Opcje wykrywania scen

Opcje panelu Tryb dla importowania z tam DV/HDV oraz rde
analogowych obejmuj dostp do tego okna w celu skonfigurowania
preferencji wykrywania scen.
Automatyczne wykrywanie scen jest kluczow funkcj programu

Studio przy pracy ze rdami DV i HDV. Podczas przechwytywania
program Studio automatycznie wykrywa przerwy w materiale wideo
i dzieli go na sceny.
Sceny mog by niezalenie wywietlane i zarzdzane w widoku

Sceny w Bibliotece.
Okno opcji wykrywania scen dla importowania ze rde DV

i HDV. W przypadku importowania ze rde analogowych
tylko dwie ostatnie opcje s obsugiwane.

W zalenoci od uywanego urzdzenia do przechwytywania
automatyczne wykrywanie scen jest przeprowadzane w czasie
rzeczywistym podczas przechwytywania lub bezporednio po
zakoczeniu przechwytywania (jako oddzielny proces).
Dostpne s cztery opcje wykrywania scen:

Automatyczne w oparciu o dat i godzin nakrcenia: Ta
opcja jest dostpna jedynie podczas przechwytywania ze rda
DV. Podczas przechwytywania program Studio monitoruje dane
sygnatur czasowych na tamie i rozpoczyna now scen po
kadej znalezionej przerwie.
Automatyczne w oparciu o zawarto wideo: Program
Studio wykrywa zmiany w zawartoci wideo i tworzy now
scen po kadej istotnej zmianie obrazu. Ta funkcja moe
dziaa nieprawidowo, jeli owietlenie jest niestabilne. W
skrajnym przypadku wideo nakrcone w dyskotece z
wczonym stroboskopem skadaoby si ze scen tworzonych
za kadym razem, kiedy zapalaa si lampa stroboskopowa.
Utwrz now scen co X sekund: Program Studio tworzy
nowe sceny w okrelonych odstpach czasowych. Ta funkcja
moe by przydatna w przypadku dzielenia na sceny materiau
zawierajcego dugie ujcia.
Rcznie, przez nacinicie spacji: Opcj t naley wybra,
jeli cay proces przechwytywania ma by monitorowany i
uytkownik chce rcznie wskazywa miejsca podziau na sceny.
Aby podczas przechwytywania wstawi przerw midzy
scenami, naley nacisn klawisz spacji.
Panel Metadane
W panelu Metadane mona wprowadza informacje, ktre bd
powizane z zaimportowanych plikiem multimedialnym lub plikiem

projektu w Bibliotece. Moe to uatwi odnajdowanie i zarzdzanie
klipem w przypadku przeszukiwania Biblioteki pod ktem zasobw
do wykorzystania w filmie.
W polu Kolekcja naley wpisa nazw kolekcji, do ktrej bd

dodawane wszystkie importowane zasoby. Mona wpisa nazw
istniejcej kolekcji lub utworzy now kolekcj, wpisujc now
nazw. (Patrz Kolekcje na stronie 31).
W polu Etykieta mona wprowadzi dla zasobu etykiety, ktre mog

pniej pomc w jego odszukaniu. (Patrz Etykiety na stronie 58).
Panel Nazwa pliku

Ten panel moduu Importer pozwala okreli nazwy, pod ktrymi
bd przechowywane zaimportowane pliki multimedialne lub pliki
projektw.
Do kadego typu rda wejciowego program Studio przypisuje

inn domyln nazw pliku. Na przykad domyln nazw pliku
podczas importowania migawki jest Migawka. Aby zmieni nazw,
naley klikn obszar nazwy i wprowadzi dan nazw.
Modu Importer nigdy nie zastpuje istniejcych plikw podczas

importowania. Jeli istnieje plik o nazwie takiej samej jak nazwa
importowanego pliku, do nazwy pliku przychodzcego zostaje
dodany numer porzdkowy.

Podczas importowania z zasobw opartych na plikach dostpne s
dodatkowe opcje tworzenia nazw plikw. Domylna formua nazwy
dla elementw zaimportowanych ze rda opartego na plikach ma
posta [nazwa_oryginalna].[roz], co oznacza, e zostanie uyta
oryginalna nazwa pliku i rozszerzenie.
Aby nada niestandardow nazw, naley wprowadzi j w polu

edycji, pamitajc, e w przypadku zasobw opartych na plikach
docelowa nazwa pliku skada si z dwch czci: rdzenia nazwy
podawanego przez uytkownika i sufiksu generowanego podczas
importowania za pomoc jednej z trzech nieskomplikowanych regu.
Regua domylna dodaje unikatowy numer porzdkowy do kadej

nazwy pliku. Podczas wpisywania nazwy niestandardowej w polu
edycji jest wywietlany tylko rdze nazwy. W innych przypadkach
podczas wywietlania nazwy jest widoczna rwnie regua
dodawania sufiksu.
Aby wybra inn regu tworzenia sufiksu, naley klikn przycisk

wicej . Zostanie wywietlone okno dialogowe z dwiema listami
rozwijanymi. Pierwsza lista umoliwia wybranie pomidzy
oryginalnym i niestandardowym rdzeniem nazwy. Za pomoc tej
listy mona przywrci zapisywanie importowanych plikw pod

oryginalnymi nazwami. Druga lista rozwijana jest wywietlana tylko
w przypadku nazw niestandardowych i zawiera dostpne reguy
tworzenia sufiksw:
Numer: Jest to regua uywana przez inne typy multimediw w
celu uniknicia powtarzania si nazw. Jeli rdze nazwy to
Parada, pierwszy skopiowany plik zostanie nazwany Parada
(i bdzie mie oryginalne rozszerzenie pliku), a drugi plik
zostanie nazwany Parada_001 (kolejne numery bd coraz
wysze).
Godzina utworzenia: Do tworzenia nazwy pliku jest uywana
godzina utworzenia pliku w godzinach, minutach i sekundach,
na przykad dla pliku utworzonego dokadnie o 20:30 bdzie to
Parada_20-30-00.
Pora dnia: Ta opcja jest podobna do opcji poprzedniej, ale
zamiast godziny utworzenia jest uywana godzina
zaimportowania pliku.
Okno konfiguracji nazwy importowanego pliku.
Wybieranie zasobw do zaimportowania

Kade rdo obsugiwane przez modu Importer ma wasny zestaw
odpowiednich elementw sterujcych do wybierania materiau,
ktry ma by zaimportowany. Kliknicie nazwy rda w panelu
Importuj z spowoduje, e obszar centralny moduu Importer
odpowiednio si dostosowuje, wywietlajc potrzebne elementy
sterujce.

Importowanie z plikw
Wystpuj dwie metody importowania plikw multimedialnych i
plikw projektw z nonikw opartych na plikach obejmujcych
dyski twarde, napdy optyczne, karty pamici i urzdzenia USB.
Naley wybra opcj Mj komputer w panelu Importuj z moduu
Importer, aby wybra okrelone pliki zasobw lub grupy plikw
do zaimportowania.
Podczas importowania z nonikw opartych na plikach

zasobw w obszarze centralnym moduu Importer znajduje
si przegldarka folderw i plikw. Z lewej strony ssiaduje
ona z panelami Importuj z i Importuj do, a z prawej strony z
panelami Tryb,Metadane, i Nazwa pliku. Po wybraniu
danych plikw zasobw kliknicie przycisku Rozpocznij
importowanie znajdujcego si w dolnej czci ekranu
rozpoczyna waciwy proces importowania.
Naley wybra opcj Skanuj w poszukiwaniu zasobw w

panelu Importuj z, aby wybra jeden lub wicej folderw i
zaimportowa wszystkie zasoby wybranego typu, ktre
znajduj si w tych folderach.

Wybr plikw do zaimportowania
Wybranie opcji Mj komputer w panelu Importuj z spowoduje,
e zadanie wyboru plikw do zaimportowania bdzie naleao do
przegldarki folderw i plikw zasobw w obszarze centralnym
ekranu.
Pojedyncza operacja importowania moe obejmowa wiele typw

plikw znajdujcych si w wielu folderach rdowych. Kady
wybrany plik zostanie skopiowany do folderu zgodnie z typem
zasobw, do ktrego naley, i zgodnie z ustawieniami okrelonymi
w panelu Importuj do.
Przegldarka folderw i plikw

Kolumna po lewej stronie przegldarki zawiera hierarchiczny widok
wszystkich folderw znajdujcych si na wszystkich urzdzeniach
magazynujcych opartych na plikach podczonych do komputera.
Do tych urzdze nale dyski twarde, napdy optyczne, karty
pamici i urzdzenia USB.
Nawigacja w tym drzewie folderw jest podobne do nawigacji w

Eksploratorze Windows i innych programach. Foldery zawierajce
podfoldery s oznaczone przez znak plusa po lewej stronie nazwy
(kiedy s zamknite) lub znak minusa (kiedy s otwarte). Kliknicie
tego znaku powoduje odpowiednio otworzenie (rozwinicie) lub
zamknicie (zwinicie) listy podfolderw danego folderu.

Tylko jeden element w drzewie folderw moe by wybrany w
danym momencie. Wszystkie pliki multimedialne lub pliki projektw
znajdujce si w tym folderze s natychmiast wywietlane w
wikszej, prawej czci przegldarki. Umoliwia to natychmiastowe
wywietlanie podgldu plikw i oznaczanie tych, ktre maj zosta
zaimportowane, przez zaznaczenie pola wyboru w prawym grnym
rogu ikony kadego pliku.
Na tej ilustracji wida otwarty folder Zdjcia\Zima

zawierajcy zestaw plikw obrazw. Aby zaznaczy pliki
(albo usun ich zaznaczenie) do zaimportowania, kliknij
pole wyboru w prawym grnym jednej lub wikszej liczby
ikon. W przykadzie na ilustracji zaznaczono cztery pliki.

Podgld plikw multimedialnych i plikw projektw
Podgld audio i wideo: Przegldarka plikw oferuje wbudowan
funkcj podgldu wszystkich obsugiwanych typw zasobw.
Naley klikn przycisk odtwarzania na rodku ikon plikw wideo,
audio i projektw w Bibliotece, aby uzyska podgld zasobw, ktre
reprezentuj. Aby zapewni szybki podgld, pliki wideo s
odtwarzane w klatce samej ikony. Plik wideo jest odtwarzany do
koca, chyba e odtwarzanie zostanie wstrzymane przez kliknicie
obszaru ikony pliku.
Penoekranowy podgld zdj: Aby wywietli zdjcie cyfrowe lub

inny plik obrazu na penym ekranie, naley klikn dwukrotnie jego
ikon, klikn przycisk penego ekranu na pasku narzdzi pod
przegldark albo nacisn klawisz F11.
Podgld rczny: Bezporednio pod ikonami plikw klipw audio i

wideo oraz projektw znajduje si suwak. Klikajc i przesuwajc
uchwyt suwaka, mona rcznie przeglda dowoln cz pliku.
Zmiana wskanika myszy w dwustronn poziom strzak oznacza,
e mona sterowa suwakiem.

Wybieranie plikw do zaimportowania
Aby pojedynczo zaznaczy pliki zasobw do zaimportowania,
naley klikn pole wyboru w prawym grnym rogu ikony pliku. To
pole jest zaznaczone automatycznie w przypadku wszystkich plikw
wywietlanych na ekranie, gdy uytkownik przejdzie do nowego
folderu.
Aby zaznaczy plik lub usun zaznaczenie, naley

klikn pole wyboru.
Zaznaczanie wielu plikw: Przegldarka umoliwia take

jednoczesne zaznaczanie lub usuwanie zaznaczenia grupy
wyrnionych plikw. Aby wyrni pojedynczy plik, wystarczy
klikn jego nazw lub ikon; wyrnienie jest widoczne w postaci
pomaraczowego obramowania. Aby wyrni kolejne pliki, naley
klikn ich ikony, przytrzymujc jeden z klawiszy Shift lub Ctrl, w
nastpujcy sposb:
Kliknicie przy nacinitym klawiszu Ctrl spowoduje
wyrnienie pliku lub usunicie jego wyrnienia bez wpywu na
inne pliki w grupie.
Kliknicie przy nacinitym klawiszu Shift spowoduje
wyrnienie kliknitej ikony i wszystkich ikon znajdujcych si
midzy ni a kliknit wczeniej ikon wcznie. Wyrnienie
ikon znajdujcych si poza obrbem zaznaczenia zostanie
usunite.

Grupa czterech wyrnionych ikon plikw obrazu.
Zaznaczenie lub usunicie zaznaczenia dowolnej z nich
bdzie dotyczyo caej grupy.
Kilka ikon mona take wyrni bezporednio za pomoc myszy,

przecigajc prostokt tak, aby wybrane ikony znalazy si w jego
obrbie. W tym celu naley klikn pierwsz ikon, przesun
wskanik do ostatniej z ikon i zwolni przycisk myszy.
Kliknicie pola wyboru dowolnej z ikon wyrnionych do

zaimportowania spowoduje zaznaczenie lub usunicie zaznaczenia
caej grupy jednoczenie.
Zaznacz wszystko lub Cofnij zaznaczenie wszystkiego:

Kliknicie tych przyciskw znajdujcych si w dolnej czci
przegldarki plikw umoliwia wybranie lub zrezygnowanie z
wyboru wszystkich plikw zasobw do zaimportowania w biecym
folderze. Te przyciski nie maj wpywu na pliki zaznaczone w danej
chwili w innych folderach.
Przycisk Zaznacz wszystko suy do zaznaczania

wszystkich plikw zasobw w biecym folderze.

Za kadym razem, gdy plik zostanie dodany do listy plikw do
zaimportowania lub z niej usunity, przegldarka plikw aktualizuje
wskanik stanu zaznaczenia u dou ekranu.
Dostosowywanie przegldarki
Kilka elementw sterujcych pozwala na skonfigurowanie
przegldarki plikw odpowiednio do sprztu obsugujcego
wywietlanie i wymaga.
Zamykanie drzewa folderw: Obszar wywietlania plikw mona

zmaksymalizowa, klikajc ikon podwjnej strzaki skierowanej w
lewo, ktra znajduje si u gry paska przewijania drzewa folderw.
Spowoduje to zwinicie drzewa folderw do pionowego paska
wzdu lewej strony. U gry paska pojawi si ikona podwjnej
strzaki skierowanej w prawo, ktra umoliwia ponowne otworzenie
drzewa. Wywietlana jest take nazwa biecego folderu.
Filtrowanie listy plikw: Innym sposobem optymalnego

wykorzystania obszaru plikw jest ograniczenie liczby
wywietlanych plikw tylko do jednego typu zasobw. Suy do tego
lista rozwijana z filtrem zasobw w lewej dolnej czci przegldarki.
Domylnie w przegldarce s wywietlane wszystkie obsugiwane
typy plikw multimedialnych, jednak za pomoc tej listy uytkownik
moe zawzi widok do plikw zdj, plikw audio, plikw wideo lub
plikw projektw. Aby dokadnie sprawdzi, jakie typy plikw s
uwzgldnione w zaznaczeniu, naley zatrzyma wskanik myszy
nad wybranym elementem na sekund lub dwie, a pojawi si lista.

Umieszczenie wskanika myszy nad opcj Pliki audio
spowoduje wywietlenie listy typw plikw, dla ktrych jest
obsugiwany import audio.
Suwak powikszenia: Ostatnie narzdzie do zarzdzania

miejscem na ekranie to suwak sucy do powikszania, ktry
znajduje si u dou przegldarki z prawej strony. Przesuwanie
suwaka w lewo zmniejsza, a w prawo zwiksza rozmiar obrazw
wywietlanych na podgldzie przegldarki plikw.
Pozycj suwaka mona zmienia przy uyciu myszy na trzy sposoby:

Kliknij suwak i przecignij go w lewo lub w prawo.
Kliknij obok suwaka, aby posun go w odpowiedni stron.
Klikaj przyciski minus/plus znajdujce si po obu stronach skali
suwaka, aby przesun suwak o wikszy odstp.
Penoekranowe zdjcie: Aby uzyska podgld wybranego zdjcia

na penym ekranie monitora, naley klikn skrajny prawy przycisk.
Ustaw gono podgldu: Aby ustawi gono odtwarzania

klipw audio i wideo na podgldzie, naley umieci wskanik myszy
w obszarze przycisku Audio/Wycisz na dolnym pasku przegldarki
plikw. Obok przycisku pojawi si suwak gonoci. Przesuwajc
suwak w gr lub w d, mona regulowa gono. Aby wyciszy
lub wczy dwik, naley klikn sam przycisk Audio/Wycisz.

Dostosowywanie daty i godziny importowanego
pliku
Czsto zdarza si, e wewntrzne zegary urzdze do nagrywania
s ustawione niepoprawnie, wic pliki multimedialne maj
niewaciwe znaczniki czasu. Ten problem mona rozwiza przy
uyciu moduu Importer, ktry pozwala na ustawienie daty i godziny
zaimportowanych plikw zgodnie ze specyfikacj uytkownika.
Aby poprawi godzin lub dat pliku:

Za pomoc przycisku wicej na wskaniku stanu zaznaczenia
naley otworzy okno, w ktrym s dostpne dwie opcje
dostosowywania znacznikw czasu:
Popraw stref czasow: Ten suwak zmienia znacznik czasu
dowolnych zaimportowanych plikw multimedialnych o
maksymalnie 12 godzin wstecz lub do przodu. Taka korekta
moe by przydatna, aby wyrwna rnic czasu dla filmw
nakrconych w podry.
Ustaw dat i godzin: Te pola umoliwiaj wprowadzenie innej
daty i godziny. Znacznik czasu dowolnego zaimportowanego
pliku multimedialnego zostanie ustawiony zgodnie z podan tu
wartoci.

Skanowanie w poszukiwaniu zasobw
Wybranie opcji Skanuj w poszukiwaniu zasobw na panelu
Importuj z spowoduje wywietlenie hierarchicznego widoku folderu,
podobnego do struktury widoku Mj komputer. Rozwijanie i zwijanie
folderw dziaa standardowo, dotyczy to rwnie klawiszy plus i
minus, ktre dziaaj jak skrty.
W zwizku z tym, e uytkownik raczej wybiera foldery, a nie pliki do

skanowania, pliki multimedialne znajdujce si w folderach nie s
pokazane. Pole wyboru pojawia si obok kadej nazwy drzewa
folderw, a na dolnym pasku narzdzi dostpne s cztery listy
podrczne.
Te listy zawieraj menu typw plikw do zaimportowania w kadej

kategorii: Wideo, Zdjcia, Audio i Projekty. Domylnie
zaznaczone s wszystkie rozszerzenia plikw w kadym menu, co
oznacza, e wszystkie wystpujce typy plikw bd uwzgldnione
w imporcie. Jeli jakiekolwiek typy plikw nie maj by importowane,
naley usun zaznaczenie okrelonych rozszerze plikw.
Aby rozpocz importowanie, naley zaznaczy wszystkie foldery, z

ktrych maj by importowane pliki multimedialne. W razie potrzeby
mona zawzi zakres typw plikw wejciowych w tym celu
naley uy wczeniej omwione listy typw plikw.
Po dokonaniu wyboru naley klikn na dole przycisk Skanuj i

importuj, aby rozpocz importowanie. Spowoduje to
zaimportowanie wszystkich plikw zaznaczonych typw w
wybranych katalogach.

Importowanie z kamery DV lub HDV
Aby przygotowa si do importowania wideo cyfrowego, naley
wczy urzdzenie DV lub HDV w trybie odtwarzania i wybra je na
panelu Importuj z moduu Importer.
Naley rwnie sprawdzi, czy folder docelowy, ustawienia wstpne

kompresji i pozostae opcje s odpowiednio skonfigurowane w
innych panelach. (Patrz Panele moduu Importer na stronie 336).
Podgld wideo
Film wideo aktualnie odtwarzany na urzdzeniu rdowym
powinien by teraz widoczny w obszarze podgldu na rodku
ekranu. Wzdu prawej krawdzi podgldu wideo znajduje si skala
pokazujca poziom audio w biecej chwili.

W przypadku wybrania rda DV lub HDV w obszarze
centralnym moduu Importer dostpne s elementy
sterujce suce do wywietlania podgldu i importowania
materiau z tamy.
Pod podgldem obrazu znajduje si rzd elementw sterujcych

pozwalajcych na zautomatyzowanie przechwytywania przez
ustawienie punktu pocztkowego i kocowego. Wicej informacji
mona znale w punkcie Nagrywanie wideo i audio na stronie 369.
Kolejny wiersz elementw sterujcych, pasek odtwarzania, peni

funkcj konsoli do nawigacji urzdzeniem rdowym.
Pasek odtwarzania dla importu z urzdze DV i HDV

zawierajcy (od lewej) przyciski przewijania i licznik kodu
czasowego, przyciski odtwarzania, suwak przewijania oraz
przycisk audio z wyskakujcym suwakiem do regulowania
gonoci podgldu.

Wskanik biecego kodu czasowego
pokazuje miejsce odtwarzania zgodnie z kodem czasowym
zapisanym na tamie w chwili nagrania. W czterech polach jest
kolejno podana godzina, minuta, sekunda i numer klatki. Po lewej
stronie wskanika znajduj si dwa przyciski strzaek suce do
przewijania o jedn klatk wstecz lub do przodu.
Przyciski odtwarzania od lewej do prawej to:

Odtwarzanie/Pauza, Zatrzymanie, Przewijanie do tyu i
Przewijanie do przodu. Te przyciski su do przekazywania
polece do kamery. Uywanie ich ma taki sam efekt jak korzystanie
z wbudowanych przyciskw kamery, jednak jest zwykle
wygodniejsze.
Przecigajc pomaraczow wskazwk suwaka przewijania
w lewo lub w prawo, mona przesuwa

miejsce odtwarzania odpowiednio do tyu lub do przodu. Silnik
pracuje szybciej w miar przecigania wskazwki dalej od rodka.
Po zwolnieniu wskazwka wraca na rodek, a odtwarzanie zostaje
wstrzymane.
Ustaw gono podgldu: Aby ustawi gono odtwarzania na

podgldzie, naley umieci wskanik myszy w obszarze przycisku
Audio/Wycisz na dolnym pasku przegldarki plikw. Obok przycisku
pojawi si suwak gonoci. Przesuwajc suwak w gr lub w d,
mona regulowa gono. Aby wyciszy lub wczy dwik,
naley klikn sam przycisk Audio/Wycisz.

Znacznik pocztkowy, znacznik kocowy: Pola kodu czasowego
znacznika pocztkowego i znacznika kocowego nad kocami
paska odtwarzania wskazuj zaplanowany punkt rozpoczcia i
punkt zakoczenia przechwytywania wideo.
Uwaga: W przypadku rde DV i HDV mona take
stosowa migawki.
Nagrywanie wideo i audio

Modu Importer obsuguje dwie metody okrelania zakresu materiau
wideo do zaimportowania.
W przypadku metody rcznej uytkownik oglda po prostu materia

na podgldzie i naciska przycisk Rozpocznij przechwytywanie w
chwili, gdy pojawi si odpowiedni fragmen kocu segmentu
uytkownik naciska przycisk Zat nagrania. Natrzymaj
przechwytywanie. Jeli kod czasowy w nagraniu rdowym jest
cigy, a opcja Zatrzymaj przy kocu tamy w panelu Tryb zostaa
ustawiona na Tak, mona odej od komputera Modu Importer
wyczy przechwytywanie, kiedy wyczerpie si materia.
Metoda przechwytywania automatycznego jest odpowiednia, jeli

uytkownik chce ustawi punkty kocowe przechwytywania (punkt
pocztkowy i kocowy) z dokadnoci do jednej klatki oraz w
sytuacji, gdy nienadzorowany import powinien si zatrzyma, zanim
nagrany materia dojdzie do koca.
W niektrych przypadkach uytkownik moe poda tylko czas

pocztkowy i pozostawi pole znacznika kocowego puste. Po
klikniciu przycisku Rozpocznij przechwytywanie modu Importer
odszuka okrelony czas rozpoczcia i bdzie kontynuowa
przechwytywanie do chwili, gdy uytkownik je zatrzyma (lub do
koca tamy).

Mona take ustawi czas kocowy bez podawania czasu
pocztkowego. Import rozpocznie si natychmiast po klikniciu
przycisku Rozpocznij przechwytywanie i zakoczy si
automatycznie w punkcie znacznika kocowego. Wprowadzenie
czasu trwania jest analogiczne do wprowadzenia czasu znacznika
kocowego. Niezalenie od tego, ktra z tych wartoci zostanie
okrelona, modu Importer automatycznie obliczy i wywietli drug z
nich.
Uwaga: Przed rozpoczciem operacji importowania naley
sprawdzi, czy ustawienia na panelu Importuj z i innych
panelach (patrz Panele moduu Importer na stronie 336)
zostay skonfigurowane prawidowo.
Aby przechwyci materia rcznie przy uyciu

przyciskw Rozpocznij przechwytywanie i Zatrzymaj
przechwytywanie:
1 Naley si upewni, e nie ustawiono punktw znacznika
pocztkowego ani znacznika kocowego. W razie potrzeby
mona wyczyci pole jednym klikniciem powizanego z nim
przycisku.
2 Naley rcznie uruchomi odtwarzanie tamy rdowej w
miejscu poprzedzajcym dany punkt pocztkowy
przechwytywania.
3 Kiedy nagranie dojdzie do punktu pocztkowego, naley klikn
przycisk Rozpocznij przechwytywanie. Tekst przycisku zmieni
si na Zatrzymaj przechwytywanie.
4 Na kocu segmentu ponownie naley klikn przycisk.
Przechwycony materia jest przechowywany w Bibliotece.
5 Naley rcznie zatrzyma odtwarzanie (chyba e nagranie
zostanie wyczone automatycznie, jak wspomniano powyej).

Aby przechwyci materia automatycznie, ustawiajc
znacznik pocztkowy i znacznik kocowy:
1 Za pomoc elementw sterujcych licznika czasu ustawi
wartoci znacznika pocztkowego i kocowego punkt
pocztkowy i kocowy danego nagrania.
Aby ustawi punkt znacznika pocztkowego, naley
wprowadzi warto bezporednio w polu pocztkowym lub
przej do odpowiedniego punktu i klikn przycisk Start. W
podobny sposb mona ustawi punkt znacznika kocowego.
2 Naley klikn przycisk Rozpocznij przechwytywanie. Program

Studio ustawi urzdzenie rdowe w punkcie znacznika
pocztkowego i automatycznie rozpocznie nagrywanie.
3 Po osigniciu punktu znacznika kocowego import zostanie
zakoczony, a urzdzenie rdowe zatrzymane.
4 Przechwycony materia jest przechowywany w Bibliotece.
Importowanie ze rde analogowych

Do nagrywania analogowego materiau wideo (np. z kaset VHS lub
Hi8) potrzebny jest konwerter z odpowiednimi zczami audio i
wideo, ktry mona podczy do komputera. Podobnie w
przypadku nagrywania z analogowych rde dwiku, takich jak
gramofon. Obecnie obsugiwane s urzdzenia z serii Pinnacle,
takie jak USB 500/510-USB 700/710-USB i DVC 100, a take
kamery internetowe oparte na technologii DirectShow.
Aby przygotowa si do importowania ze rda analogowego,

naley wczy urzdzenie i wybra jego nazw w panelu Importuj
z moduu Importer. Naley take wybra odpowiednie wejcie (np.
Zespolony sygna wizyjny lub Wideo S-Video). Przychodzcy
sygna analogowy mona poprawi przed przetworzeniem na form

cyfrow. W tym celu naley klikn przycisk wicej , ktry
zapewnia dostp do okna Poziomy wejcia analogowego. (Patrz
Dostosowywanie poziomw audio i wideo rdo analogowe na
stronie 339).
Przed rozpoczciem przechwytywania naley sprawdzi, czy folder

docelowy, ustawienia wstpne kompresji i pozostae opcje s
odpowiednio skonfigurowane w innych panelach. (Patrz Panele
moduu Importer na stronie 336).
Aby przechwyci materia ze rda analogowego:

1 Naley sprawdzi, czy do podczenia zostao wybrane
odpowiednie urzdzenie wejciowe (np. Wideo S-Video).
2 Naley uruchomi urzdzenie odtwarzajce tu przed punktem,
w ktrym ma si rozpocz przechwytywanie.
Podgld wideo i audio powinien by teraz aktywny. (Jeli tak nie
jest, naley sprawdzi okablowanie i instalacj konwertera).
3 Naley klikn przycisk Rozpocznij przechwytywanie, aby
rozpocz nagrywanie.
Tekst przycisku zmieni si na Zatrzymaj przechwytywanie.

4 Na kocu segmentu ponownie naley klikn przycisk.
Przechwycony materia jest przechowywany w Bibliotece.
5 Naley zatrzyma urzdzenie rdowe.
Przechwytywanie przez okrelony czas:

1 Naley sprawdzi, czy do podczenia zostao wybrane
odpowiednie wejcie (np. Wideo S-Video).
2 Naley wprowadzi wymagany czas przechwytywania w polu
licznika czasu Czas trwania pod oknem podgldu wideo.
3 Naley uruchomi urzdzenie odtwarzajce tu przed punktem,
w ktrym ma si rozpocz przechwytywanie.
Podgld wideo i audio powinien by teraz aktywny. (Jeli tak nie
jest, naley sprawdzi okablowanie i instalacj konwertera).
4 Naley klikn przycisk Rozpocznij przechwytywanie, aby
rozpocz nagrywanie.
Tekst przycisku zmieni si na Zatrzymaj przechwytywanie.
5 Przechwytywanie zatrzyma si automatycznie, gdy upynie
wymagany czas przechwytywania. Mona rwnie zatrzyma
przechwytywanie rcznie. W tym celu naley klikn przycisk
Zatrzymaj przechwytywanie.
Importowanie z dysku DVD lub Blu-ray

Modu Importer umoliwia importowanie danych wideo i audio z
dyskw DVD i BD (dyski Blu-ray).
Uwaga: Funkcja tworzenia dyskw Blu-ray nie jest
dodawana domylnie. Aby j doda, zaznacz opcj
Pomoc > Kup dodatek plug-in Blu-ray i wykonaj kolejne
kroki, aby dokona zakupu. Jeli posiadasz ju funkcj
tworzenia dyskw Blu-ray w programie Pinnacle Studio 19,
ale konieczna jest jej aktywacja, zapoznaj si z Przywr
zakup na stronie 420.

Aby rozpocz, naley woy do napdu dysk rdowy i wybra go
na panelu Importuj z moduu Importer. Jeli komputer jest
wyposaony w wicej ni jeden napd optyczny, naley wybra z
listy waciwe urzdzenie.
Uwaga: Nie mona importowa multimediw

zabezpieczonych przed kopiowaniem.

docelowy i nazwa pliku s odpowiednio skonfigurowane w innych
panelach (patrz Panele moduu Importer na stronie 336).
Importowanie z dyskw optycznych moe dotyczy duych plikw,

dlatego wane jest, aby wybra odpowiedni katalog importu. W
szczeglnoci naley si upewni, e w wyznaczonej lokalizacji

przechowywania jest wystarczajco duo miejsca (patrz Panel
Importuj do na stronie 341).
Podgld plikw na dysku

Zawarto multimedialna dyskw optycznych jest dostpna za
porednictwem systemu plikw komputera. W zwizku z tym
elementy sterujce podgldem w obszarze centralnym, metody
wybierania plikw i procedura importowania s takie same jak w
przypadku zwykych zasobw opartych na plikach (z t rnic, e
na pocztku widok niepotrzebnych folderw jest zamknity). Patrz
Importowanie z plikw na stronie 356.
Importowanie z aparatw cyfrowych

Podobnie jak w przypadku napdw optycznych zawarto
multimedialna aparatw cyfrowych jest dostpna za porednictwem
systemu plikw komputera. Aparat moe si pojawi na licie
urzdze rdowych jako dysk wymienny. Wywietlanie podgldu,
wybieranie i importowanie odbywa si tak samo jak w przypadku
zwykych zasobw opartych na plikach (z t rnic, e na pocztku
widok folderw jest zamknity).
Zatrzymanie ruchu
Funkcja Zatrzymanie ruchu w module Importer pozwala na
tworzenie filmw animowanych przez montowanie pojedynczych
klatek pobranych ze rda rejestrujcego wideo na ywo, na
przykad z analogowej kamery wideo lub kamery internetowej. W
wyniku importowania z zastosowaniem funkcji zatrzymania ruchu
mona uzyska film z 812 klatkami na sekund, zbir pobranych
obrazw nieruchomych lub jedno i drugie (w zalenoci od ustawie
w panelu Tryb).

Aby przygotowa si do importowania z zastosowaniem funkcji
zatrzymania ruchu, naley si upewni, e urzdzenie rdowe jest
wczone, a nastpnie wybra jego nazw pod nagwkiem
Zatrzymaj ruch na panelu Importuj z w module Importer. (Patrz
Panel Importuj z na stronie 337).

docelowy, opcje i nazwa pliku s odpowiednio skonfigurowane w
innych panelach. Wicej informacji mona znale w punkcie
Panele moduu Importer na stronie 336.
Jeli sprzt rdowy dziaa prawidowo, w obszarze centralnym

okna moduu Importer powinien by widoczny podgld na ywo.
Naley klikn przycisk penego ekranu na kocu po prawej stronie
paska odtwarzania, aby uzyska podgld na penym ekranie.
Kiedy pojawi si odpowiedni obraz do przechwycenia, naley

klikn przycisk Przechwy klatk. Miniatura pobranej klatki jest
dodawana do paska obrazw u dou okna. Wicej informacji mona
znale w punkcie Korzystanie z paska obrazw na stronie 380.
Sekwencja klatek z zatrzymanym ruchem wymaga zazwyczaj

wprowadzenia niewielkich zmian w nagrywanej scenie po pobraniu
kadego obrazu, aby stworzy wraenie ruchu midzy klatkami.
Prac nad wizualizacj uatwia efekt skrki cebuli na podgldzie

funkcji Zatrzymaj ruch, ktry polega na jednoczesnym wywietlaniu
kolejnych klatek na pprzezroczystych warstwach, dziki czemu
mona dokadnie zobaczy rnice midzy nimi. T funkcj mona
konfigurowa na pasku sterowania.
Liczba zarejestrowanych dotychczas obrazw i czas trwania filmu

(podany w zaokrgleniu na podstawie liczby obrazw) s
wywietlane po prawej stronie pod paskiem sterowania.
Pasek sterowania funkcji Zatrzymaj ruch

Ten pasek zawiera funkcje odtwarzania i inne funkcje na potrzeby
importowania z zastosowaniem zatrzymania ruchu. Od lewej do
prawej:
Wskaniki wideo i klatek: Te wskaniki umoliwiaj
przeczanie midzy podgldem materiau wideo na ywo a
podgldem przechwyconych klatek na pasku obrazw.
Poszczeglne klatki mona przeglda i w razie potrzeby
zastpowa bez koniecznoci cofania innych czynnoci.
Licznik: Licznik pokazuje biece miejsce w animacji w
godzinach, minutach, sekundach i klatkach. Warto licznika
zaley od liczby pobranych klatek i szybkoci animacji w
klatkach na sekund. Przyciski strzaek w gr i w d
znajdujce si po lewej stronie licznika umoliwiaj przewijanie
krok po kroku podczas wywietlania podgldu animacji.
Przyciski nawigacji: Te przyciski su do przegldania
animacji. Przycisk cigego odtwarzania umoliwia cykliczne
odtwarzanie uatwiajce sprawdzanie animacji.

Szybko klatek: Podana tu szybko (w klatkach na
sekund) okrela liczb klatek, ktre trzeba utworzy, aby
zebra materia na jedn sekund filmu. Ta warto ma wpyw
na widoczn szybko animacji .
Ustawienia opcji Skrka cebuli: Okienko umoliwiajce
konfiguracj funkcji skrki cebuli jest dostpne po klikniciu
przycisku wicej . Pierwszy suwak pokazuje rnic w
przezroczystoci midzy kolejnymi klatkami, natomiast drugi
suwak suy do ustawiania liczby klatek, ktre bior udzia w
tworzeniu efektu oprcz biecej klatki. Najlepiej jest
wyprbowa rne ustawienia obu suwakw, aby znale
poziom optymalny dla danego filmu.
Importowanie animacji
Po dodaniu wszystkich klatek do animacji naley klikn przycisk
Rozpocznij importowanie. Kreator importowania umieszcza film
animowany i/lub poszczeglne przechwycone klatki w
odpowiednich sekcjach Biblioteki.
Migawka
Funkcja migawki w module Importer suy do nagrywania
pojedynczych klatek (nieruchomych obrazw) z kamer lub
odtwarzaczy podczonych do systemu. Aby si przygotowa,
naley si upewni, e urzdzenie rdowe jest wczone, a
nastpnie wybra jego nazw pod nagwkiem Zatrzymaj ruch na

panelu Importuj z moduu Importer. Wicej informacji mona znale
w punkcie Panel Importuj z na stronie 337.

docelowy i nazwa pliku s odpowiednio skonfigurowane w innych
panelach. Wicej informacji mona znale w punkcie Panele
moduu Importer na stronie 336. Teraz mona ju uruchomi
kamer lub przewin tam i rozpocz monitorowanie
osadzonego podgldu w obszarze centralnym okna moduu
Importer. Naley klikn przycisk penego ekranu na kocu po
prawej stronie paska odtwarzania, aby uzyska podgld na penym
ekranie.
Aby przechwyci obraz widoczny na ekranie, naley klikn przycisk

Przechwy klatk.
Miniatura pobranej klatki jest dodawana do paska obrazw u dou

okna.

Przechwytywanie migawek w module Importer. Do
pobierania nieruchomych obrazw podczas przegldania
materiau wideo na ywo lub materiau nagranego na
tamie suy przycisk Przechwy klatk. Pobrane klatki s
gromadzone na pasku obrazw u dou okna do chwili, gdy
uytkownik kliknie przycisk Rozpocznij importowanie, aby
przenie klatki do Biblioteki.
W zalenoci od potrzeb mona przechwyci dowoln liczb klatek.

Modu Importer dodaje kad z nich po kolei do zbioru na pasku
obrazw. W trakcie przechwytywania mona zmienia tamy,
ustawia inaczej kamer itp. rdowy materia wideo nie musi by
nieprzerwany, pod warunkiem, e sygna bdzie dostpny w chwili
kliknicia przycisku Przechwy klatk.
Korzystanie z paska obrazw

Aby od razu obejrze pobran klatk, naley klikn miniatur
dowolnej klatki (z wyjtkiem najnowszej) znajdujcej si na pasku
obrazw. Wywietlany podgld zostanie przeczony ze rda

wideo na przechwycony plik i uaktywni si wskanik Plik. Wskanik
mona rwnie uaktywni, klikajc go bezporednio.
Aby przejrze pobrane dotychczas obrazy, naley klikn

wskanik Plik lub dowoln miniatur na pasku obrazw. Na
tym przykadzie zostaa kliknita miniatura 5, a kursor
myszy zosta umieszczony nad ikon kosza na mieci w
celu jej usunicia. Gruba linia po prawej stronie
zaznaczonej miniatury wskazuje miejsce, w ktrym
zostanie wstawiona miniatura kolejnej pobranej klatki.
Aby usun przechwycon klatk, naley j zaznaczy na pasku

obrazw, a nastpnie klikn ikon kosza na mieci, ktra pojawia
si w prawym grnym rogu miniatury.
Aby wrci do podgldu wideo po zakoczeniu przegldania plikw

z paska obrazw, naley klikn wskanik Na ywo znajdujcy si
pod wywietlanym podgldem.
Importowanie klatek
Po pobraniu wszystkich wymaganych klatek ze rda wideo naley
klikn przycisk Rozpocznij importowanie. Kreator importowania
umieszcza pobrane obrazy w sekcji obrazw nieruchomych
Biblioteki.

Rozdzia 11: Modu Exporter
Jedn z najwikszych zalet cyfrowego wideo jest dua i wci
rosnca liczba urzdze, ktre mog z niego korzysta. Program
Studio umoliwia tworzenie wersji filmu przeznaczonych dla
kadego odbiorcy, bez wzgldu na uywane urzdzenie
wywietlajce od kieszonkowych odtwarzaczy DivX i telefonw
komrkowych do kin domowych HDTV.
Po zakoczeniu edycji projektu naley otworzy modu Exporter za

pomoc przycisku Eksportuj w grnej czci ekranu. Wystarczy
kilka klikni, aby w module Exporter skonfigurowa wszystkie
niezbdne funkcje umoliwiajce wyeksportowanie filmu w
formacie, ktry najlepiej spenia wymagania uytkownika.
Uwaga: Informacje na temat eksportowania bezporednio z
Biblioteki bez korzystania z moduu Exporter mona znale
w punkcie Eksportowanie bezporednio z Biblioteki na
stronie 36.
Modu Exporter zapewni zakoczenie projektu przed jego

wyeksportowaniem. Jeli brakuje multimediw, projekt nie bdzie
wyeksportowany do momentu ponownego doczenia multimediw
lub usunicia ich z projektu. Wicej informacji mona znale w
punkcie Brakujce multimedia na stronie 27.
Rozdzia 11: Modu Exporter 383

Modu Exporter. Przyciski w lewym grnym rogu pozwalaj
na zapisanie filmu w pliku, na dysku, w chmurze
(internetowej), w urzdzeniu (przenonym) i w pliku
MyDVD. Za pomoc pozostaych elementw sterujcych
mona ustawi opcje wyjcia wymagane dla wybranego
typu nonika. Nad narzdziem Odtwarzacz znajduje si
nazwa projektu, a w panelu poniej wida obecnie wybrany
format wyjciowy.
Na pocztek naley wybra rodzaj nonika dla gotowego projektu

poprzez nacinicie przycisku: Plik, Dysk, Chmura lub
Urzdzenie.
Opcja Plik umoliwia utworzenie plikw filmu, ktre mona

wywietla z dowolnego miejsca: dysku twardego, witryny
internetowej, przenonego odtwarzacza filmw, a nawet telefonu
komrkowego. Patrz Eksportowanie do pliku na stronie 391.

Opcja Dysk pozwala na skopiowanie pliku na dysk
umoliwiajcy zapis z uyciem komputerowego napdu CD,
DVD lub Blu-ray (zwanego nagrywark) lub na kart pamici flash.
W module Exporter mona te utworzy kopi lub obraz dysku na
dysku twardym bez nagrywania. Patrz Eksport na dysk lub kart
pamici na stronie 387.
Opcja Chmura umoliwia utworzenie pliku, ktre zostanie

wczytany do serwisu opartego na chmurze, w ktrym mona
udostpni materia gronu osb ograniczonemu do bliskich
znajomych lub szerokiej rzeszy uytkownikw na caym wiecie.
Patrz Eksportowanie do chmury na stronie 400.
Opcja Urzdzenie pozwala na utworzenie pliku, ktry moe

by wywietlany za pomoc przenonego odtwarzacza
filmw, telefonu komrkowego, tabletu lub podobnego urzdzenia.
Patrz Wyprowadzanie na urzdzenie na stronie 404.
Opcja plik MyDVD pozwala utworzy plik, ktry mona

nastpnie wykorzysta w aplikacji MyDVD. Aplikacja MyDVD
pozwala uzyska dostp do szablonw do szybkiego tworzenia
gotowych dyskw DVD zawierajcych tytuy, grafiki i kompletne
menu. Wicej informacji zawiera Przelij do pliku MyDVD na
stronie 406.
Konfigurowanie materiau wyjciowego

W przypadku kadego typu nonika opcje materiau wyjciowego
mona szybko skonfigurowa za pomoc list rozwijanych na panelu
Ustawienia. Jeli zajdzie potrzeba wprowadzenia ustawie rcznie,
naley klikn przycisk Zaawansowane, aby otworzy panel opcji
dla wybranego typu nonika.

Po potwierdzeniu ustawie naley klikn przycisk Utwrz obraz
lub Nagraj dysk, aby wyeksportowa materia jako nagranie na
dysku, przycisk Uruchom publikowanie, aby przesa film do
chmury, lub Rozpocznij eksportowanie, aby rozpocz
zapisywanie materiau w formie pliku lub w urzdzeniu przenonym.
Przygotowywanie filmu do wyeksportowania

Aby przygotowa film do wyeksportowania, zwykle naley wykona
pewne czynnoci przygotowawcze. Program Pinnacle Studio musi
w zasadzie przeprowadzi renderowanie (generowanie klatek
wideo w formacie wyjciowym) dla wszystkich przej, tytuw,
menu dysku i efektw wideo dodanych do filmu. Wszelkie pliki
wygenerowane podczas procesu renderowania s przechowywane
w folderze plikw pomocniczych, ktrego lokalizacj mona okreli
w oknie ustawie aplikacji.
Tworzenie midzy znacznikami

W przypadku eksportu do pliku lub do chmury dostpna jest opcja
eksportowania jedynie wybranej czci filmu. Za pomoc suwakw
przycinania w narzdziu Odtwarzacz lub na osi czasu naley
wskaza, ktra cz filmu ma by wyeksportowana.

Aby wyeksportowa segment osi czasu, naley ustawi
suwaki Znacznik pocztkowy i Znacznik kocowy.
Eksport na dysk lub kart pamici

Jeli w systemie jest dostpny wymagany sprzt do nagrywania
dyskw, program Studio moe eksportowa filmy bezporednio na
dyski DVD i Blu-ray.
Niezalenie od tego, czy dostpna jest nagrywarka dyskw,

program Studio moe te utworzy w katalogu na dysku twardym
obraz dysku czyli zestaw plikw zawierajcych te same
informacje, ktre s przechowywane na noniku optycznym. Obraz
dysku moe nastpnie zosta nagrany na dysku lub na karcie
pamici flash.
Uwaga: Tworzenie dyskw Blu-ray nie jest aktywowane
domylnie. Aby je aktywowa, kliknij opcje Pomoc > Wcz
authoring pyt Blu-ray.

DVD i Blu-ray
Jeli system jest wyposaony w nagrywark DVD, program Studio
moe tworzy dwa rodzaje dyskw DVD: standardowe (dla
odtwarzaczy DVD) oraz w formacie AVCHD (dla odtwarzaczy Blu-
ray).
Jeli system jest wyposaony w nagrywark Blu-ray, materia

mona nagrywa na dowolnych nonikach umoliwiajcych
nagrywanie obsugiwanych przez to urzdzenie.
Standardowe dyski DVD mona odtwarza:

W odtwarzaczach DVD, ktre obsuguj umoliwiajce
nagrywanie dyski DVD w formacie obsugiwanym przez
nagrywark. Wikszo odtwarzaczy obsuguje standardowe
formaty.
Na komputerach z napdem DVD i odpowiednim
oprogramowaniem do odtwarzania.
W dowolnym odtwarzaczu HD DVD.
Dyski Blu-ray lub DVD w formacie AVCHD mona odtwarza:

W urzdzeniach Panasonic DMP-BD10, PlayStation 3 i innych
odtwarzaczach Blu-ray (format AVCHD nie jest obsugiwany
przez wszystkie odtwarzacze, ale przez wikszo z nich).
Na komputerach z napdem Blu-ray i odpowiednim
oprogramowaniem do odtwarzania.
Karta SD, karta Memory Stick oraz noniki wbudowane

Struktury dysku AVCHD 2.0 mog by zapisywane na kartach
pamici flash, takich jak karty SD czy karty Memory Stick, a nawet
w urzdzeniach z obsug wbudowanych nonikw (np. kamerach z
obsug standardu AVCHD 2.0).

Tworzenie dyskw 3D
W ramach stereoskopowego projektu 3D mona w atwy sposb
tworzy dyski 3D w formatach DVD, AVCHD i AVCHD 2.0. W panelu
Ustawienia menu rozwijane S3D pozwala na wybr waciwego
trybu. Do utworzenia dysku mona uy opcji Anaglif, Anaglif z
zezem lub Dwa obrazy obok siebie 50%.
Wybr opcji stereoskopowych 3D dla formatu AVCHD.
Wielostrumieniowy projekt 3D moe by eksportowany w formacie

AVCHD 2.0 na kart pamici flash, np. kart SD, kart Memory
Stick, lub na wbudowany nonik.
Eksportowanie filmu
Proces tworzenia dysku lub obrazu dysku przez program Studio
skada si z trzech etapw:
1 Najpierw cay film musi zosta zrenderowany, aby
wygenerowa informacje zakodowane w formacie MPEG, ktre
zostan zapisane na dysku.
2 Nastpnie dysk musi zosta skompilowany. W tej fazie program
Studio tworzy rzeczywiste pliki i struktur katalogw, ktra
zostanie uyta na dysku.

3 Na kocu dysk musi zosta nagrany. (Ten etap jest pomijany,
jeli generowany jest tylko obraz dysku, a nie rzeczywisty dysk).
Aby wyeksportowa film na dysk lub utworzy obraz

dysku:
1 Kliknij kart Dysk, aby wywietli ponisze okno:
Wykres koowy przedstawia stopie wykorzystania dysku.

Przedstawiony jest rwnie szacowany czas trwania filmu na
noniku danych z moliwoci zapisywania.
Za pomoc przycisku folderu mona zmieni lokalizacj na
dysku twardym uywan przez program Studio do
przechowywania plikw pomocniczych. Jeli tworzony jest
obraz dysku, bdzie on rwnie przechowywany w tym
folderze. Jeli dostpnych jest kilka nagrywarek dyskw, w
dolnym oknie pojawi si lista rozwijana, na ktrej mona wybra
odpowiedni nagrywark do uycia.
2 Na panelu Ustawienia naley wybra Typ uywanego dysku
oraz Ustawienie wstpne okrelajce jako wideo oraz
wykorzystanie dysku, zgodnie z wasnymi wymaganiami.
Aby bardziej szczegowo zmodyfikowa ustawienia materiau
wyjciowego, naley wybra ustawienie wstpne
Niestandardowe, a nastpnie klikn przycisk
Zaawansowane, aby wywietli panel Ustawienia
zaawansowane.

3 Kliknij przycisk Nagraj dysk.
Program Studio wykona opisane powyej czynnoci
(renderowanie, kompilacja i nagrywanie), aby utworzy dysk.
Kliknicie przycisku Utwrz obraz spowoduje wykonanie tych
samych czynnoci z pominiciem nagrywania dysku.
4 Gdy program Studio zakoczy nagrywanie, dysk zostanie
wysunity.
5 Aby nagra wczeniej utworzony obraz dysku, naley nacisn
przycisk Nagraj obraz.
Jako i pojemno rnych formatw dysku

Rnice pomidzy poszczeglnymi formatami dyskw mona uj
w kilku punktach na temat jakoci wideo i pojemnoci:
DVD: Na kadym dysku mieci si okoo 60 minut wideo o penej

jakoci MPEG-2 (120 minut, jeli nagrywarka obsuguje nagrywanie
dwuwarstwowe).
DVD (AVCHD): Na kadym dysku mieci si okoo 40 minut wideo

w formacie AVCHD o penej jakoci na jednej warstwie.
BD: Na kadym dysku mieci si ponad 270 minut materiau wideo

HD na jednej warstwie.
Eksportowanie do pliku
Program Studio moe tworzy pliki filmw w nastpujcych
formatach:
3GP
Tylko audio
AVCHD/Blu-ray
AVI

DivX
DivX Plus HD
Wideo Flash
Obraz
Sekwencja obrazw
MOV
MPEG-1
MPEG-2
MPEG-4
MTS
Real Media*
Smart
Windows Media
XAVC
* Obsugiwane tylko w systemach 32-bitowych.
Naley wybra dowolny format pasujcy do wymaga odbiorcw i

sprztu uywanego do ogldania.
Rozmiar pliku wyjciowego zaley zarwno od formatu pliku, jak i

parametrw kompresji ustawionych w danym formacie. Wprawdzie
ustawienia kompresji mona atwo dopasowywa w celu utworzenia
maych plikw, jednak dua kompresja odbywa si kosztem jakoci.
W przypadku wikszoci formatw mona dopasowa ustawienia

szczegowe. W tym celu naley wybra ustawienie wstpne
Niestandardowe, a nastpnie klikn przycisk Zaawansowane.
Pozostae ustawienia wstpne powoduj zaadowanie ustawie
przeznaczonych dla typowych sytuacji.

Podczas eksportowania stereoskopowego projektu 3D pojawi si
menu S3D zawierajce rne formaty 3D lub opcj eksportu
projektu w formacie 2D.
Po ustawieniu opcji materiau wyjciowego naley klikn przycisk

Utwrz plik. Pojawi si okno przegldarki plikw, w ktrym naley
poda nazw i lokalizacj tworzonego pliku wideo.
Podczas eksportowania filmu do pliku w widocznych

panelach moduu Exporter s wywietlane ustawienia
eksportu.
Jako udogodnienie, po zakoczeniu eksportu modu Exporter

udostpnia skrty umoliwiajce uruchomienie programu Windows
Media Player oraz QuickTime Player. Aby obejrze plik wyjciowy
od razu po utworzeniu, naley klikn ikon wybranego
odtwarzacza.

3GP
Program Pinnacle Studio moe generowa filmy w tym
powszechnie uywanym formacie pliku, uywajc wybranej przez
uytkownika kompresji wideo MPEG-4 lub H.263 oraz kompresji
audio AMR. Format jest przystosowany do stosunkowo niewielkich
moliwoci przetwarzania i przechowywania oferowanych przez
telefony komrkowe.
Lista ustawie wstpnych dla tego typu pliku oferuje dwa rozmiary
klatki dla kadego kodera. Naley wybra opcj May (176 x 144) lub
Bardzo may (128 x 96).
Tylko audio
cieka dwikowa filmu moe czasem wystpowa samodzielnie
(bez obrazu). Przypadki, w ktrych moe by wskazana wersja
zawierajca tylko zapis audio, obejmuj materia rozrywki na ywo
oraz nagrania wideo z wywiadw i przemwie.
Program Pinnacle Studio umoliwia zapisywanie cieki

dwikowej w formacie wav (PCM), mp3 lub mp2.

Mona wybra ustawienie wstpne najlepiej odpowiadajce Twoim
potrzebom lub opcj Niestandardowe, a nastpnie klikn przycisk
Zaawansowane, aby otworzy panel Ustawienia zaawansowane.
AVCHD/Blu-ray
AVCHD/Blu-ray jest wersj strumienia transportu MPEG-2. Format
ten moe zawiera materia wideo skompresowany jako MPEG-2
lub H264/AVC. Jego zastosowania obejmuj odtwarzanie HD w
kamerach pracujcych w systemie AVCHD oraz w konsolach do gier
Sony PlayStation 3.

AVI
Mimo e typ pliku AVI dla cyfrowego wideo jest powszechnie
obsugiwany, to rzeczywiste kodowanie oraz dekodowanie danych
audio i wideo w pliku AVI jest wykonywane przez osobne
oprogramowanie kodeka.

Program Studio jest dostarczany z kodekami DV i MJPEG. Aby
wyeksportowa film jako plik AVI bd w innym formacie, mona
uy dowolnego kodeka zainstalowanego na komputerze,
zgodnego ze standardem DirectShow, pod warunkiem e ten kodek
jest rwnie zainstalowany na komputerze, na ktrym ma by
odtwarzany film.

DivX
Ten format pliku, oparty na technologii kompresji wideo MPEG-4,
jest popularny w przypadku plikw wideo rozpowszechnianych w
Internecie. Jest on te obsugiwany przez wiele urzdze zgodnych
ze standardem DivX od odtwarzaczy DVD do urzdze
przenonych i kieszonkowych. Naley klikn ustawienie wstpne
najlepiej speniajce potrzeby.

DivX Plus HD
Ten format pliku, oparty na technologii kompresji wideo H264, jest
popularny w przypadku plikw wideo HD rozpowszechnianych w
Internecie. Naley klikn ustawienie wstpne jakoci speniajce
potrzeby.
Mona klikn ustawienie wstpne jakoci najlepiej odpowiadajce

Twoim potrzebom lub opcj Niestandardowe, a nastpnie klikn

przycisk Zaawansowane, aby otworzy panel Ustawienia
zaawansowane.
Wideo Flash
Program Studio obsuguje eksportowanie materiau w wersji 7
formatu wideo Flash (flv). Niemal wszystkie uywane teraz
przegldarki internetowe mog wywietla ten popularny format,
ktry zosta powszechnie przyjty w serwisach spoecznociowych i
witrynach wiadomoci.
Naley klikn ustawienie wstpne jakoci speniajce potrzeby.

Mona te wybra ustawienie wstpne o nazwie Niestandardowe, a
nastpnie klikn przycisk Zaawansowane, aby otworzy panel
Ustawienia zaawansowane.
Obraz
Klatk projektu wideo mona eksportowa w postaci obrazu typu
JPG, TIF lub niestandardowy. Jeli zostanie wybrana opcja
Niestandardowe, naley uy przycisku Zaawansowane, aby
otworzy panel Ustawienia zaawansowane.
Sekwencja obrazw
Cz projektu wideo moe by eksportowana w postaci serii
obrazw, jednego na klatk. Dugo wybranego filmu wideo musi
wynosi co najmniej jedn sekund. Kada sekunda filmu
spowoduje wygenerowanie od 25 do 60 obrazw, w zalenoci od
ustawienia szybkoci klatek.
Obrazy mog mie format TIF, JPG, TGA lub BMP oraz rne
rozmiary. W przypadku stereoskopowych projektw 3D bd
wywietlane do wyboru formaty S3D.

Wideo MOV
Jest to format pliku programu QuickTime. Jest on szczeglnie
przydatny, jeli film ma by odtwarzany za pomoc programu
QuickTime Player.
Ustawienia wstpne umoliwiaj wybieranie rnorodnych opcji

rozmiaru i kodowania.
MPEG
MPEG-1 jest pierwotnym formatem pliku MPEG. Kompresja wideo
MPEG-1 jest uywana na dyskach VideoCD, ale w innych
zastosowaniach ustpia miejsca nowszym formatom.
MPEG-2 jest nastpc formatu MPEG-1. Podczas gdy format plikw

MPEG-1 jest obsugiwany przez wszystkie komputery z systemem
Windows 95 lub nowszym, pliki w formacie MPEG-2 i MPEG-4
mog by odtwarzane tylko na komputerach z zainstalowanym
odpowiednim oprogramowaniem dekodera. Kilka spord ustawie
wstpnych formatu MPEG-2 obsuguje sprzt odtwarzajcy HD
(High Definition wysoka rozdzielczo).

MPEG-4 jest kolejnym czonkiem rodziny formatw MPEG. Oferuje
on jako obrazu zblion do zapewnianej przez format MPEG-2,
jednak przy jeszcze wikszej kompresji. Jest to format szczeglnie
odpowiedni do zastosowa internetowych. Dwa ustawienia wstpne
formatu MPEG-4 (QCIF i QSIF) tworz wideo o rozmiarze wiartki
klatki przeznaczone do telefonw komrkowych. Dwa pozostae
(CIF i SIF) tworz wideo o penym rozmiarze odpowiednie dla
urzdze podrcznych.
Ustawienia wstpne Niestandardowe: W przypadku wszystkich

odmian formatu MPEG dostpne jest ustawienie wstpne o nazwie
Niestandardowe, ktre umoliwia szczegowe skonfigurowanie
opcji eksportowania filmu. W tym celu naley klikn przycisk
Real Media
Pliki filmw w formacie Real Media s przeznaczone do odtwarzania
w Internecie. Filmy Real Media mog by odtwarzane na dowolnym
komputerze z zainstalowanym oprogramowaniem RealNetworks
RealPlayer, ktre mona pobra bezpatnie z witryny
www.real.com.
Kliknij przycisk Zaawansowane, aby skonfigurowa materia

wyjciowy przy uyciu panelu Ustawienia zaawansowane.
Windows Media
Format pliku Windows Media rwnie jest przeznaczony do
strumieniowego odtwarzania w Internecie. Pliki mog by
odtwarzane na dowolnym komputerze z zainstalowanym
programem Windows Media Player (udostpnianym bezpatnie
przez firm Microsoft).

Kliknij przycisk Zaawansowane, aby skonfigurowa materia
wyjciowy przy uyciu panelu Ustawienia zaawansowane.
Eksportowanie do chmury
Modu Exporter programu Pinnacle Studio umoliwia pokazywanie
wasnych dzie filmowych swoim znajomym na Facebooku,
znawcom wideo na Vimeo i waciwie caemu wiatu na YouTube.
Przechowywanie projektw i plikw multimedialnych w chmurze

umoliwia uzyskiwanie dostpu do nich ze smartfona lub tabletu, a
take uatwia wygodne przenoszenie midzy komputerami i
wspprac nad nimi.

Jeli pliki s wczytywane do chmury, czy jest to serwis
Facebook, Vimeo czy YouTube, jedynym dziaaniem
dostpnym w samym module Exporter jest Publikuj.
Ustawienia mona wybra dopiero po zalogowaniu si do
serwisu.
Gdy wybierzesz serwis udostpniania, kliknij przycisk Uruchom

publikowanie umieszczony u dou okna moduu Exporter programu
Studio. Nastpnie moe zosta wywietlona strona logowania do
danego serwisu.
Po zalogowaniu wybierz format, w jakim chcesz wczyta projekt. W

menu rozwijanym Format s dostpne opcje Najszybszy (360p),
Standard (480p), HD (720p) i HD (1080p). Kada z nich okrela inn
kombinacj wielkoci ramki i prdkoci przesyania danych wideo.

Facebook
Po zalogowaniu do konta serwisu Facebook mona wpisa nowy
tytu i opis filmu w polach Tytu i Opis, a take dokona wyboru
ustawie w menu rozwijanych Format i Prywatno.
Nacinij przycisk Pocztek u dou okna moduu Exporter programu

Studio, aby wygenerowa i wczyta projekt.
Vimeo
Gdy zalogujesz si do konta Vimeo, moesz zmodyfikowa tytu,
opis i etykiety filmu w polach Tytu, Opis i Etykiety. Wybierz
preferowany Format z menu rozwijanego.
Gdy wszystko bdzie gotowe, nacinij przycisk Pocztek u dou

okna, aby wygenerowa i wczyta projekt.
YouTube
Po zalogowaniu do konta serwisu YouTube mona wpisa nowy
tytu, opis i etykiety filmu w polach Tytu, Opis i Etykiety. Wybierz
ustawienia w menu rozwijanych Format i Prywatno.

Dodawanie etykiet
Jeli ustawienia s zadowalajce, kliknij przycisk Pocztek u dou

okna, aby wygenerowa i wczyta plik.
Po wczytaniu
Gdy wczytywanie zostanie zakoczone, moesz obejrze swoje
dzieo, otwierajc przegldark internetow, lub wrci do programu
Studio. W przypadku serwisw Facebook, YouTube i Vimeo plik
musi przej pewn obrbk, zanim bdzie go mona oglda
online, w zwizku z czym moe nie by natychmiast dostpny.

Wyprowadzanie na urzdzenie
W programie Studio mona utworzy pliki filmw zgodne z
nastpujcymi urzdzeniami:
Apple
Microsoft Xbox i Xbox One
Nintendo Wii
Sony PS3 i PS4
Sony PSP
Podczas eksportowania stereoskopowego projektu 3D bd

wskazane formaty 3D zgodne z danym urzdzeniem.
Apple
W programie Studio obsugiwany jest eksport plikw zgodnych z
popularnymi urzdzeniami firmy Apple, takimi jak iPod, iPhone i
iPad oraz Apple TV.
Formaty plikw uywany w urzdzeniach zgodnych ze standardem

iPod i iPhone s oparte na technologii kompresji wideo MPEG-4. W
wyniku poczenia zaawansowanej kompresji z maym rozmiarem
klatek 320 x 240 otrzymywane s bardzo mae pliki wyjciowe w
porwnaniu z bardziej obszernymi formatami. Trzy wstpne
ustawienia jakoci umoliwiaj wybr rnych szybkoci danych,
zapewniajc rnorodn relacj jakoci do rozmiaru pliku.
Pliki zgodne z formatem Apple TV oraz iPad s oparte na kompresji

wideo w standardzie H.264. Rozmiar wyjciowych klatek to: 960 x
540 dla Apple TV (pierwsza generacja) lub 720p (pniejsza
generacja).

Microsoft Xbox i Xbox One
Ustawienia wstpne dla urzdzenia Microsoft Xbox pozwalaj na
tworzenie plikw do penoekranowego odtwarzania. Dostpne s
dwa formaty: DivX SD oparty na technologii kompresji MPEG-4 oraz
WMV HD.
Nintendo Wii
W programie Pinnacle Studio mona wygenerowa pliki do
odtwarzania w urzdzeniu Nintendo Wii z obsug formatw
wyjciowych AVI i FLV.
Sony PS3 i PS4

Mona eksportowa pliki do urzdzenia PlayStation poprzez wybr
typu eksportu Sony PS3 lub Sony PS4. Program Studio obsuguje
rwnie nastpujce formaty plikw: Peny rozmiar, ktry oznacza
format pliku DivX przy rozdzielczoci 720 x 400 oraz HD 1080/60i.
Sony PSP
Program Studio umoliwia eksportowanie plikw zgodnych z
popularnymi urzdzeniami Sony PlayStation Portable. Pliki
wyjciowe s oparte na technologii kompresji wideo MPEG-4.
Jeli chodzi o typ zgodny ze standardem iPod, poczenie

zaawansowanej kompresji z maym rozmiarem klatek 320 x 240
zapewnia uzyskanie bardzo maych plikw w porwnaniu z innymi
formatami.

Przelij do pliku MyDVD
Opcja Plik MyDVD pozwala utworzy plik, ktry mona nastpnie
wykorzysta w aplikacji MyDVD. MyDVD to atwa w obsudze
aplikacja do tworzenia dyskw, ktra pomaga w tworzeniu
profesjonalnych projektw zawierajcych menu i pliki muzyczne,
korzystajc z szablonw. Wicej informacji o aplikacji MyDVD
zawiera plik pomocy w tej aplikacji.
Aby otworzy aplikacj MyDVD, naley klikn skrt Pinnacle

MyDVD na pulpicie komputera lub wyszuka pozycj Pinnacle
MyDVD na ekranie Start lub w menu Start.
Zapisywanie pliku MyDVD

1 Po utworzeniu projektu na osi czasu w obszarze roboczym
Edycja i dokonaniu edycji zapisz projekt.
2 Kliknij kart Eksport.
3 W module Eksporter programu Pinnacle Studio kliknij opcj
Plik MyDVD na licie Typ eksportu.
Uwaga: Tylko elementy osi czasu s eksportowane do pliku
MyDVD. Poniewa aplikacja MyDVD pozwala tworzy menu
stanowice ostatni etap tworzenia dysku, wszystkie elementy
menu w programie Pinnacle Studio s usuwane z
wyeksportowanego pliku.
4 W obszarze Ustawienia wybierz Typ dysku oraz Ustawienie
wstpne.
5 Kliknij polecenie Rozpocznij eksportowanie, przejd do
lokalizacji, w ktrej chcesz zapisa plik, i kliknij polecenie
Zapisz.

Rozdzia 12: Konfiguracja
Centralne okno konfiguracji programu Pinnacle Studio nosi nazw
Panelu sterowania.
Aby rozpocz, w menu gwnym programu Pinnacle Studio naley

klikn opcje Konfiguracja > Panel sterowania. Gdy pojawi si
Panel sterowania, naley wybra stron z katalogu po lewej stronie
okna.
Panel sterowania programu Pinnacle Studio jest

centralnym oknem konfiguracji aplikacji.
W tym rozdziale opisano kolejno osiem stron ustawie Panelu

sterowania.
Obserwowane foldery
Obserwowane foldery to foldery na dysku twardym lub innym
noniku archiwizacji, ktre s monitorowane przez program
Pinnacle Studio. Gdy zmienia si zawarto obserwowanych
folderw, nastpuje automatyczna aktualizacja Biblioteki.
Rozdzia 12: Konfiguracja 407

Jeli uytkownik korzysta z obserwowanych folderw, do drzewa
zasobw w Bibliotece dodawana jest ga Multimedia z biblioteki.
Ga Multimedia z biblioteki jest rwnie dodawana, jeli
program Pinnacle Studio wykryje bibliotek pochodzc z
poprzedniej wersji programu Pinnacle Studio (aby ga bya
zapeniana informacjami, naley wczy obserwowane foldery).
Mona utworzy dowoln liczb obserwowanych folderw i

skonfigurowa je w taki sposb, aby zamiast obserwowania trzech
typw multimediw (domylnie) umoliwiay obserwowanie
multimediw tylko jednego typu (elementy wideo, audio lub obrazy).
Aby wyznaczy folder na dysku twardym jako obserwowany folder,

naley klikn przycisk Dodaj folder pod list obserwowanych
folderw i przej do folderu, ktry ma by dodany. Aby wyczy
funkcj obserwowania folderu, naley wybra folder na licie i
klikn przycisk Usu folder.
Kliknij przycisk Zastosuj, aby przeprowadzi w Bibliotece

aktualizacj katalogu na podstawie zmian konfiguracji
obserwowanych folderw.
Urzdzenie audio
Na tej stronie znajduj si parametry dostpne dla urzdze
nagrywajcych (np. mikrofonw) podczonych do komputera.
Aby uzyska dostp do okna ustawie systemu Windows dla tego
urzdzenia, naley klikn nazw urzdzenia.
Rejestrowanie zdarze
Podczas okrelonych operacji, na przykad importowania wielu
plikw, rejestrowane s w tym oknie komunikaty. W tym miejscu

mona sprawdzi, czy nie zostay zamieszczone informacje o
problemach, ktre mogy wystpi podczas tych operacji.
Eksport i podgld
Te ustawienia maj wpyw na prezentacj/wywietlanie wideo.
Jako: Te opcje steruj jakoci podgldu wideo w aplikacji.

Najlepsza jako: Opcja ta zapewnia podgld w penej
rozdzielczoci w rozdzielczoci, w ktrej projekt zostanie
ostatecznie wyeksportowany. W przypadku tej opcji w
przypadku odtwarzania w wolniejszych systemach mog
wystpi utracone klatki.
Zrwnowaona: Przy tym ustawieniu, zalecanym do zwykego
uycia, niektre optymalizacje jakoci zostan pominite na
rzecz szybszego podgldu. W wikszoci przypadkw rnica
jest prawie niezauwaalna.
Najszybsze odtwarzanie: Podgld jest optymalizowany na
rzecz wydajnoci przetwarzania, co moe by przydatne w
przypadku wolniejszych systemw.
Poka podgld penoekranowy na: Wybierz monitor komputera

(jeli jest dostpnych wicej ni jeden), na ktrym ma by
wywietlany podgld penoekranowy.
Poka podgld zewntrzny na: Wybierz z listy dostpnych

urzdze i (w razie potrzeby) wyj sygnaowych.
Standardowy podgld zewntrzny: Wybierz standard telewizyjny

podczonego monitora wideo.

Optymalizacja odtwarzania
Prg optymalizacji: Prg optymalizacji okrela zakres
renderowania podczas podgldu projektu. Dostpny zakres
ustawie zawiera si w przedziale od Wy. (0) do Agresywne (100).
To, czy poszczeglne warstwy osi czasu bd renderowane, zaley
od iloci potrzebnego przetwarzania do przygotowania uytych
efektw i przej oraz wartoci Prg optymalizacji. Jeli ta warto
jest ustawiona cay czas na opcj Agresywne, w programie Pinnacle
Studio bd wstpnie renderowane wszystkie przejcia, tytuy,
menu dysku oraz efekty, nawet gdy rezultat byby atwo widoczny na
podgldzie. To znacznie opnia odtwarzanie.
Jeli opcja Prg optymalizacji jest ustawiona na Wy. (zero), te

i zielone oznaczenia postpu renderowania nie bd wywietlane
wszystkie efekty s odtwarzane w czasie rzeczywistym. Jednak
moe to spowodowa ograniczon jako odtwarzania (utracone
klatki, brak pynnoci odtwarzania), jeli liczba i zoono efektw
przekracza dostpn wydajno systemu.
Renderuj podczas odtwarzania: Gdy uyte jest ustawienie

Automatyczne, aplikacja na podstawie informacji o systemie
decyduje o tym ,czy renderowanie w czasie rzeczywistym moe by
realizowane podczas odtwarzania. Jeli uyte jest ustawienie Wy.,
renderowanie w czasie rzeczywistym jest wyczone podczas
odtwarzania, ale zostaje wznowione po zatrzymaniu odtwarzania.
Kodeki innych firm: W programie Pinnacle Studio mona

korzysta z kodekw innych firm zainstalowanych na komputerze
uytkownika, aby mc uywa dodatkowych formatw wideo.
Uwaga: Niektre pakiety zawierajce kodeki innych firm mog
powodowa awari programu Pinnacle Studio lub wystpienie
bdw w jego dziaaniu.

Przyspieszenie sprztowe
Po aktywowaniu tej funkcji cz obcienia jest przenoszona z
procesora na sprzt pomocniczy, na przykad procesor graficzny na
karcie graficznej. Poziom obsugi przyspieszenia sprztowego
zaley od rodzaju procesora i karty graficznej w komputerze.
Wikszo kart NVidia obsuguje architektur CUDA. W
przypadku tej architektury procesor graficzny jest uywany do
obsugi dekodowania H.264.
Urzdzenia wyposaone w nowe procesory Intel CPU z obsug
funkcji Intel Quick Sync Video mog by uyte do szybkiego
kodowania i dekodowania materiaw H.264 i H.264 MVC.
Wybr typu przyspieszenia sprztowego

1 Kliknij opcje Konfiguracja > Panel sterowania > Eksport i
podgld.
2 W obszarze Przyspieszenie sprztowe wybierz opcj z listy
rozwijanej Typ.
Opcje przyspieszenia sprztowego

Domylny tryb widoku 3D: W tym ustawieniu wybierana jest
warto domylna dla stereoskopowej zawartoci 3D w programie
Pinnacle Studio. Wicej informacji mona znale w punkcie
Przecznik trybu wywietlania 3D. Wicej informacji mona znale
w punkcie Wybr elementw do wywietlenia w Bibliotece na
stronie 54.
Lewe oko lub prawe oko: Podgld stereoskopowej zawartoci
moe by tak ustawiony, aby by wywietlany tylko widok lewo-
lub prawostronny.
Dwa obrazy obok siebie: W trybie podgldu Dwa obrazy obok
siebie mona monitorowa poszczeglne obrazy 2D dla obu
stron jednoczenie.
Rnicowe: Wywietlane s rnice midzy lew a praw
klatk, a nie zawarto obrazu. Obszary identyczne s
oznaczone kolorem szarym.
Szachownica: Widoki prawo- i lewostronne s uoone
naprzemiennie w ssiadujcych komrkach siatki 16 x 9.
Anaglif: Podgld stereoskopowy Anaglif nadaje si do
ogldania z uyciem stereoskopowych okularw czerwono-
turkusowych.
3D TV (dwa obrazy obok siebie): Ten tryb jest uywany w
przypadku korzystania z drugiego monitora lub projektora z
obsug trybu 3D.
3D Vision: Jeli system obsuguje funkcj 3D Vision i wczony
jest stereoskopowy tryb 3D w ustawieniach sterownika, podgld
zawartoci stereoskopowej bdzie domylnie wywietlany za
pomoc funkcji 3D Vision.

Bez przerw po aktywacji funkcji 3D Vision: To ustawienie jest
dostpne, gdy program Studio dziaa na komputerze z obsug
funkcji 3D Vision i wczonym stereoskopowym trybem 3D w
ustawieniach sterownika. Domylnie ustawienie Bez przerw po
aktywacji funkcji 3D Vision jest wyczone. Wczenie ustawienia
powoduje automatyczne przerwanie odtwarzania w momencie
aktywowania lub dezaktywowania podgldu 3D Vision.
Importuj
W tym miejscu mona ustawi domylne opcje moduu Importer
programu Pinnacle Studio. Jednak mona je skorygowa lub
zastpi w module Importer podczas importowania.
Opcje folderw: Wywietlanie lub ustawianie domylnych miejsc

przechowywania dla importowanych multimediw i projektw, ktre
s fizycznie kopiowane podczas importowania w przeciwiestwie
do powizanych importw i opcji Biblioteki szybkiego importowania,
ktre po prostu tworz powizanie z istniejcymi plikami bez zmiany
ich pooenia. Lokalizacje folderw s wstpnie ustawione jako
foldery uytkownika dla zasobw wideo, muzyki i obrazw zgodnie
z konfiguracj w systemie Windows oraz na domylny folder do
zapisu projektw programu Studio.

Wybr typu podfolderu wideo na stronie Ustawienia
importowania.
Gdy zostanie znaleziony i wybrany folder, ktry ma peni funkcj

folderu podstawowego, mona rwnie zaoy podfolder:
Brak podfolderu: Wybranie tej opcji spowoduje, e
zaimportowane pliki bd przechowywane w folderze
podstawowym.
Niestandardowe: Wybranie tej opcji spowoduje wywietlenie
okna Niestandardowy folder projektu. Kliknij go, aby
wprowadzi nazw podfolderu dla tego typu multimediw.
Dzisiaj: Zaimportowane elementy bd przechowywane w
podfolderze o nazwie bdcej biec dat w formacie
2012-10-25.

Data utworzenia: Kady zaimportowany plik bdzie
przechowywany w podfolderze o nazwie bdcej dat
utworzenia tego zasobu multimedialnego (w takim samym
formacie jak w przypadku poprzedniej opcji). Importowanie
wielu zasobw multimedialnych podczas jednej operacji
importowania moe spowodowa utworzenie lub
zaktualizowanie wielu podfolderw.
Biecy miesic: Ta opcja dziaa podobnie jak opcja Dzisiaj,
ale nazwa podfolderu nie zawiera dnia, np. 2012-10.
Wykrywanie scen: Powoduje ustawienie domylnej metody
wykrywania opcji wykrywania scen. Okno Opcje wykrywania
scen na stronie 351.
Zatrzymaj ruch: Powoduje ustawienie domylnej metody
importowania klatek przechwyconych za pomoc funkcji
Zatrzymaj ruch. Patrz Zatrzymanie ruchu na stronie 375.
Klawiatura
Program Studio udostpnia szeroki zestaw domylnych skrtw
klawiaturowych oraz moliwoci ich dostosowywania do swoich
potrzeb. Strona Klawiatura na Panelu sterowania zawiera wszystkie
polecenia, do ktrych mog by zastosowane skrty oraz obecnie
przypisane skrty. Polecenia s pogrupowane wedug sekcji.

Okno ustawie skrtw klawiaturowych.
Aby doda skrt klawiaturowy:

1 Wybierz docelowe polecenie.
2 Kliknij w polu edycyjnym Nacinij klawisze skrtu.
3 Nacinij klawisze do utworzenia skrtu. Jeli skrt jest uywany,
na licie rozwijanej Skrt aktualnie uywany przez bd
widoczne sprzeczne polecenia.
4 Kliknij przycisk Przydziel, aby przypisa wprowadzony skrt do
wybranego polecenia.
Dodanie skrtu nie powoduje usunicia powiza midzy dan

sekwencj klawiszy a przypisanymi poleceniami. W rzeczywistoci
do rnych polece mona uy tego samego skrtu, przy zaoeniu
e dotyczy to innego kontekstu. Na przykad Ctrl + L stanowi
domylny skrt dla dwch polece: O czasu > Zablokuj ciek
oraz Edytor multimediw > Obr w lewo, aktywowany w
zalenoci od uywanej czci programu Pinnacle Studio.

Aby usun skrt:
1 Wybierz docelowe polecenie.
2 Wybierz skrt do usunicia z listy Skrty dla wybranych
polece.
3 Kliknij przycisk Usu.
Przywracanie wartoci domylnych

Dostpne s rwnie opcje sterowania, ktre umoliwiaj
przywrcenie domylnej konfiguracji klawiszy dla aktualnie
wybranego polecenia (przycisk Resetuj biece) lub dla wszystkich
polece jednoczenie (przycisk Resetuj wszystko).
Ustawienia projektu
Na tej stronie Panelu sterowania programu Pinnacle Studio mona
wybra domylne ustawienia dla nowych projektw, tytuw i
przej.
Format nowego projektu filmowego: Umoliwia wybr

rozdzielczoci (takiej jak PAL lub HD 1920 x 1080i) jako domylnej
rozdzielczoci dla kadej nowo tworzonej osi czasu. Alternatywnie
format projektu moe zdefiniowa pierwszy klip umieszczony na osi
czasu. Umoliwia to opcja Wykryj format z pierwszego klipu
dodanego do projektu. Format biecej osi czasu mona zmieni w
dowolnej chwili podczas edycji za pomoc ustawie osi czasu, ktre
znajduj si w lewym rogu paska narzdzi osi czasu.
Domylne czasy trwania: W tym miejscu mona zdefiniowa

domylne czasy trwania tytuw, obrazw oraz przej, gdy po raz
pierwszy zostan naniesione na o czasu. (Gdy elementy znajd si
na osi czasu, dugo klipu mona oczywicie przyci zgodnie z
wymaganiami).

Powikszanie linijki: Gdy ta opcja jest zaznaczona, poziome
przeciganie na podziace czasu powiksza i pomniejsza o czasu.
W tym trybie naley przecign bezporednio uchwyt suwaka, aby
przesun lub zmieni pooenie osi odtwarzania. Gdy
powikszanie linijki jest wyczone, mona klikn dowolne miejsce
na linijce, aby przenie o odtwarzania. W obu przypadkach
powikszenie mona rwnie zrealizowa za pomoc
nastpujcych opcji:
klawiszy plus i minus na klawiaturze numerycznej
moduu Nawigator w dolnej czci osi czasu lub
paskw przewijania pod podgldem
Aktywuj tryb przycinania, klikajc w pobliu przeci: Wcz to

ustawienie, aby tryb przycinania by uruchamiany klikniciem. Po
wyczeniu ustawienia tryb ten mona aktywowa za pomoc
przycisku Tryb przycinania na pasku narzdzi osi czasu.
Miejsca przechowywania
Na tej stronie mona ustali lokalizacje, w ktrych bd zapisywane
multimedia i projektu tworzone za pomoc programu Pinnacle
Studio. Mona oddzielnie okreli lokalizacje dla nastpujcych
typw projektw:
Projekty filmw programu Studio
Projekty dyskw programu Studio
Tytuy
Menu

Przywracanie projektu
W tym folderze bd zapisywane zarwno pakiety projektu
rozpakowane w celu dalszej obrbki, jak i projekty
zaimportowane z programu Studio dla iPada.
Pliki renderowania
Ten folder przeznaczony jest na pliki tymczasowe, ktre
powstaj podczas renderowania elementw wymagajcych
zoonych oblicze, np. efektw wideo.
Zmiany maj zastosowanie jedynie w przypadku plikw

utworzonych po wprowadzeniu zmian w miejscu przechowywania.
Istniejce pliki pozostan w biecych lokalizacjach.
Usu pliki renderowania: Mona usun pliki renderowania, aby

uzyska wicej wolnego miejsca, bez ryzyka trwaej utraty danych.
Pliki zostan jednak utworzone ponownie, gdy projekt bdzie
wymaga kolejnego renderowania.
Resetowanie
Uytkownik moe przywrci posiadan wersj programu Pinnacle
Studio do ustawie domylnych (inaczej fabrycznych). Spowoduje
to anulowanie dostosowanych ustawie, jednak nie bdzie mie
wpywu na zapisane projekty.
Resetowanie programu Pinnacle Studio do ustawie

domylnych
1 Zapisz dowolne, otwarte projekty, ktre chcesz zachowa.
2 Kliknij menu Konfiguracja > Panel sterowania.
3 Kliknij polecenie Resetuj dostpne w katalogu, aby wywietli
stron przywracania do ustawie domylnych.

4 Kliknij kolejno przyciski Resetuj, a nastpnie OK i uruchom
aplikacj ponownie.
Przywr zakup
Uytkownik moe przywrci zakupy dokonane za porednictwem
programu Pinnacle Studio. Moe na przykad wystpi konieczno
przywrcenia zakupw w przypadku przeniesienia programu
Pinnacle Studio do nowego systemu.
Przywracanie zakupw dokonanych w programie

Pinnacle Studio
1 Kliknij menu Konfiguracja > Panel sterowania.
2 Kliknij polecenie Przywr zakup dostpne w katalogu, aby
wywietli stron przywracania zakupw.
3 Kliknij kolejno przyciski Przywr oraz OK.

Rozdzia 13: Przechwytywanie ekranu
Program Pinnacle Studio umoliwia nagrywanie czynnoci
komputera i ruchw myszy przy uyciu funkcji przechwytywania
ekranu . Pozwala ona na tworzenie filmw wideo wymagajcych
wizualizacji w kilku prostych krokach. Mona take okreli obszar
przechwytywania, aby uzyska efekt podkrelenia lub skupienia
oraz umieci narracj. Uytkownik moe przechwytywa dwik z
systemu komputerowego i mikrofonu, a take z aplikacji
wywietlanych obok siebie w widoku Snap systemu Windows.
W tym punkcie omwiono nastpujce zagadnienia:

Rozpoczynanie projektu przechwytywania ekranu
Nagrywanie ekranu
Rozpoczynanie projektu przechwytywania ekranu
Aby otworzy okno przechwytywania ekranu

Kliknij kafelek programu Live Screen Capturing na ekranie
Start (system Windows 8) lub zaznacz pozycj
Live Screen Capturing na licie programw w menu Start
(system Windows 7).
Ramka obszaru zrzutu automatycznie domylnie pokrywa cay
ekran i pojawia si wraz z paskiem narzdzi Przechwytywanie
ekranu.
Rozdzia 13: Przechwytywanie ekranu 421

Podstawowe informacje o pasku narzdzi
Przechwytywanie ekranu
2
1 3
4
Table 1: Element Table 2: Opis
1 Ramka obszaru Okrela obszar wywietlania do przechwycenia.
przechwytywania Domylnie pokrywa ona cay ekran.
2 Regulatory Zawiera przyciski suce do sterowania
nagrywania przechwytywaniem ekranu.
3 Rozmiary ramki Okrela aktywny program do przechwytywania i
obszaru dokadne wymiary ekranu do przechwycenia w
przechwytywania oknach Szeroko i wysoko.
4 Ustawienia (widok Umoliwia okrelenie ustawie pliku,audio,
domylny) wywietlania i skrtw klawiaturowych.
Nagrywanie ekranu
Przed wykonaniem faktycznego przechwycenia ekranu naley
najpierw sprawdzi ustawienia wideo.
Aby skonfigurowa wideo

1 Kliknij przycisk Ustawienia.

2 W sekcji Ustawienia pliku okrel nastpujce szczegy:
Nazwa pliku Wprowad nazw pliku dotyczcego projektu.
Zapisz w Umoliwia okrelenie lokalizacji, w ktrej ma by
zapisany plik wideo.
Uwaga: Przechwycone ekrany s domylnie zapisywane w
folderze Dokumenty (...Dokumenty/Pinnacle Studio Screen
Capture/19.0). Kliknij przycisk , aby doda nowy folder i
zmieni lokalizacj zapisywania pliku.
Format Wybierz opcj z dostpnych formatw na licie
rozwijanej.
Szybko klatek Umoliwia okrelenie liczby klatek do
zastosowania podczas nagrywania.
Uwaga: Mniejsza szybko klatek jest idealna do wczytywania
filmw wideo do Internetu, poniewa wie si z mniejszym
rozmiarem pliku, ale dynamika ekranowa jest wwczas mniej
dokadna. Wiksza szybko klatek powoduje zwikszenie
rozmiaru pliku i jest najbardziej odpowiednia do szczegowych
prezentacji, umoliwiajc przechwycenie rzeczywistej dynamiki
ekranu.
3 W sekcjach Ustawienia audio wybierz jedn z opcji
gosowych:
Kliknij przycisk W., aby nagra narracj. Kliknij przycisk
Sprawdzenie gosu, aby sprawdzi nagrany gos.
Kliknij przycisk WY., aby wyczy nagrywanie narracji.
4 Wybierz jedno z poniszych ustawie dwikw systemowych
w sekcji Ustawienia audio:
Kliknij przycisk W., aby doda dwiki systemowe lub z
mikrofonu i dostosuj odpowiednio ustawienie suwaka.
Kliknij przycisk WY., aby wyczy dwiki systemowe.

5 W sekcji Ustawienia sterowania dostpne s nastpujce
opcje:
Animacja klikniciem myszy Po wczeniu tej opcji w
przechwytywaniu ekranu uwzgldniane s kliknicia mysz.
Wcz skrt klawiaturowy F10/F11 Umoliwia wczenie i
wyczenie skrtw klawiaturowych przechwytywania ekranu.
Uwaga: Jeli skrty klawiaturowe ekranu s w konflikcie z
programem, ktry chcesz przechwyci, zaleca si wyczenie
tej funkcji, aby unikn przypadkowego zatrzymywania lub
wstrzymywania podczas nagrywania.
6 W sekcji Ustawienia monitora wybierz urzdzenie do
wywietlania.
Uwaga: Program automatycznie wykrywa liczb urzdze do
wywietlania dostpnych w systemie. Domylnie wybrana jest
opcja Monitor gwny.
Aby nagra przechwytywanie ekranu

1 Naley wybra jedn z nastpujcych opcji:
Peny ekran umoliwia przechwycenie caego ekranu. Po
uruchomieniu paska narzdzi Przechwytywanie ekranu
opcja ta jest wczona domylnie.
Niestandardowe umoliwia wybranie obszaru do
przechwytywania. Odpowiednio wywietlone s wymiary
obszaru przechwytywania. Mona take okreli okno
aplikacji do przechwytywania, wybierajc opcj z listy
aktywnych programw.
2 Kliknij przycisk Ustawienia, aby uzyska dostp do wikszej
liczby opcji.
Uwaga: Aby uwzgldni narracje i audio systemowe, naley
przed rozpoczciem nagrywania wczy i skonfigurowa
odpowiednie ustawienia.

3 Kliknij przycisk Rozpocznij/wznw nagrywanie, aby
rozpocz przechwytywanie ekranu.
Nagrywane s wszystkie czynnoci w obrbie okrelonego
obszaru przechwytywania. Przechwytywanie ekranu
rozpoczyna si po odliczaniu.
Uwaga: Mona nacisn klawisz F10, aby zatrzyma, lub F11,
aby wstrzyma lub wznowi przechwytywanie ekranu.
4 Kliknij przycisk Zatrzymaj nagrywanie, aby zakoczy
przechwytywanie ekranu.
Uwaga: Uwaga: Przechwycony ekran jest dodawany do
okrelonego folderu niestandardowego i jest wywietlany monit
o dodanie go do biblioteki programu Pinnacle Studio.

Rozdzia 14: Edycja nagra z wielu kamer
Edytor nagra z wielu kamer pozwala tworzy profesjonalne
kompilacje materiaw wideo z nagra zarejestrowanych na rnych
kamerach i z rnych perspektyw.
atwy w obsudze obszar roboczy, zawierajcy kilka widokw,
umoliwia edycj nagra podczas jednoczesnego odtwarzania
klipw nawet z szeciu kamer*. Wystarczy klikn, aby
przecza pomidzy klipami wideo w taki sam sposb, jak w studiu
emisyjnym przecza si widoki z kamer. Pozwala to uchwyci
scen z rnych perspektyw.
Materiay mona nagrywa na rnych urzdzeniach sucych do
rejestrowania filmw wideo, np. na kamerach sportowych,
kamerach zainstalowanych w dronach, lustrzankach cyfrowych lub
smartfonach. Uytkownik moe rwnie docza dwik nagrany
oddzielnie przy uyciu mikrofonu.
*Liczba obsugiwanych kamer zaley od posiadanej wersji
oprogramowania.
W tej czci omwiono nastpujce zagadnienia:

Obszar roboczy Edytora nagra z wielu kamer
Podstawowe etapy edycji nagra z wielu kamer
Importowanie klipw audio i wideo do Edytora nagra z wielu
kamer
Synchronizowanie klipw wideo i audio w projektach
zawierajcych nagrania z wielu kamer
Rozdzia 14: Edycja nagra z wielu kamer 427

Wybieranie rda dwiku do projektu zawierajcego nagrania
z wielu kamer
Edycja kilku klipw w celu przygotowania kompilacji nagra z
wielu kamer
Dodawanie obrazu w obrazie (PIP) w Edytorze nagra z wielu
kamer
Zarzdzanie plikami pochodzcymi z kilku rde
Zapisywanie i eksportowanie projektu zawierajcego nagrania z
wielu kamer
Korzystanie z funkcji Smart Proxy w celu przyspieszenia i
usprawnienia edycji
Obszar roboczy Edytora nagra z wielu kamer

Poniszy rysunek przedstawia najwaniejsze funkcje Edytora
nagra z wielu kamer.

Okno przedstawiajce kilka widokw Okno gwnego obszaru podgldu
Dwik gwny
Suwak O czasu
Typ synchronizacji rda
cieki zawierajce nagrania Pasek narzdzi i elementy
z wielu kamer i obraz w obrazie sterowania odtwarzaniem
Pasek narzdzi, odtwarzanie i inne elementy sterowania

Elementy sterowania dostpne w obszarze roboczym wymieniono
poniej.
Gwny pasek narzdzi zawiera nastpujce elementy sterowania:
Liczba kamer pozwala wywietli okno przedstawiajce

nagrania z czterech lub szeciu kamer, w zalenoci od wersji
oprogramowania.
Typ synchronizacji rda umoliwia

synchronizacj klipw. Wicej informacji zawiera

Synchronizowanie klipw wideo i audio w projektach zawierajcych
nagrania z wielu kamer na stronie 434.
Dwik gwny pozwala wybra preferowane

rdo dwiku. Wicej informacji zawiera Wybieranie rda
dwiku do projektu zawierajcego nagrania z wielu kamer na
stronie 436.
Ewentualnie: Podziel klip pozwala podzieli klip na

segmenty. Wicej informacji zawiera Podzia klipu w Edytorze
nagra z wielu kamer na stronie 441.
Ustaw/usu znacznik pozwala dodawa znaczniki na

ciekach z kamery w celu edycji, np. synchronizacji dwiku.
Obr w lewo i Obr w prawo umoliwia obracanie

klipw na ciekach z kamery przed dodaniem ich do cieki
utworzonej z nagra z wielu kamer lub cieki zawierajcej obraz w
obrazie. Uwaga: Mona obraca tylko odblokowane cieki.
Przejcie i Czas trwania umoliwia zastosowanie

przejcia pomidzy klipami na ciece utworzonej z nagra z wielu
kamer oraz ustawienie czasu trwania przejcia. Wicej informacji
zawiera Dodawanie przejcia pomidzy segmentami
pochodzcymi z kilku kamer na stronie 440.
Okno gwnego obszaru podgldu zawiera nastpujce elementy

sterowania:
Pasek odtwarzania, a na nim przyciski: Strona

gwna, Poprzednia klatka, Odtwrz, Nastpna klatka i Koniec.
Ptla pozwala nieprzerwanie odtwarza wybran ciek,

powracajc do pocztku cieki, gdy zakoczy si jej odtwarzanie.

Ustaw gono pozwala dostosowa natenie
odtwarzanego dwiku.
Element sterowania Kod czasowy umoliwia

wywietlenie i ustawienie godziny/klatki widocznej w gwnym oknie
podgldu, a take lokalizacj suwaka na osi czasu. Aby ustawi
godzin/klatk, naley klika strzaki bd wartoci liczbowe.
O czasu zawiera nastpujce elementy sterowania:
Meneder rda suy do dodawania i usuwania klipw.

Wicej informacji zawiera Zarzdzanie plikami pochodzcymi z
kilku rde na stronie 443.
Poka/ukryj widok fali dwikowej umoliwia wywietlanie

fal dwikowych cieek pochodzcych z kamery i cieek
dwikowych.
Zablokuj/odblokuj pojawia si na poszczeglnych

ciekach. Zaleca si blokowanie cieek po ich synchronizacji.
Wcz do / wycz z synchronizacji pozwala okreli,

ktre cieki zostan wczone do procesu synchronizacji.
Wycisz/cofnij wyciszenie umoliwia wyczenie

dwiku (wyciszenie) lub jego wczenie (cofnicie wyciszenia) w
wybranej ciece dwikowej.
Powiksz na osi czasu ten element sterowania, znajdujcy

si w lewym dolnym rogu osi czasu, suy do rozwijania lub zwijania
projektu, aby moliwe byo wywietlenie go w caoci na osi czasu.
Suwak Poziom powikszenia

przecignij suwak albo kliknij polecenie Powiksz
(znak plus) lub Pomniejsz (znak minus), aby zmieni poziom

powikszenia/pomniejszenia projektu. Jest to pomocne zwaszcza
podczas edycji poszczeglnych segmentw na ciece
pochodzcej z wielu kamer.
Ponisze oglne elementy sterowania s widoczne w lewym

grnym rogu okna aplikacji:
Ustawienia pozwala uzyska dostp do Menedera plikw

Proxy i opcji Zapisz jako. Wicej informacji mona znale w
punktach Korzystanie z funkcji Smart Proxy w celu przyspieszenia
i usprawnienia edycji na stronie 445 i Zapisywanie projektu
zawierajcego nagrania z wielu kamer na stronie 444.
Cofnij i Wykonaj ponownie umoliwia cofnicie lub

ponowne wykonanie wikszoci operacji.
Podstawowe etapy edycji nagra z wielu kamer

Ponisze etapy stanowi podstawowe operacje procesu edycji
1 Zaimportuj klipy wideo i audio, ktre chcesz wykorzysta, do
biblioteki programu Pinnacle Studio.
2 Wybierz klipy w bibliotece i zaimportuj je do Edytora nagra z
wielu kamer, korzystajc ze specjalnego okna do importowania,
ktre umoliwia przypisanie klipw do kamery 1, kamery 2 itd.
3 Zsynchronizuj klipy na osi czasu. Mona to zrobi
automatycznie, jeli wszystkie klipy zawieraj dwik, jednak
synchronizacj mona przeprowadzi na rne sposoby.
4 Wybierz dwik, ktry chcesz zachowa (jeli jest
wykorzystywany oryginalny dwik). Mona take wybra
oddzieln ciek dwikow.

5 Zacznij tworzy kompilacj nagra z wielu kamer. Mona
odtwarza wszystkie klipy jednoczenie. W oknie
przedstawiajcym kilka widokw kliknij kamer, z ktrej
nagrania chcesz wywietli. Klipy mona przecza dowoln
liczb razy. Zaznaczone nagranie jest wywietlane w gwnym
oknie podgldu. Nastpnie uytkownik moe obejrze swj
projekt na ciece zawierajcej nagrania z wielu kamer i go
dopracowa.
6 Zamknij Edytor nagra z wielu kamer, aby dodatkowo
poprawi i zapisa projekt w programie Pinnacle Studio.
Wane! Najlepiej jest ukoczy edycj nagra z wielu kamer
przed zamkniciem Edytora nagra z wielu kamer. Zmiany
wprowadzone w projekcie po zamkniciu Edytora nagra z
wielu kamer mog nie by obsugiwane w Edytorze nagra z
wielu kamer (zmiany zostan anulowane).
Importowanie klipw audio i wideo do Edytora

nagra z wielu kamer
Pierwszy etap tworzenia projektu z nagra z wielu kamer to
zaimportowanie klipw do Edytora nagra z wielu kamer. W
wikszoci przypadkw jest to wybr klipw z tego samego
wydarzenia, ktre zostay zaimportowane do biblioteki programu
Pinnacle Studio.
Uytkownik moe pracowa z maksymalnie szecioma klipami

wideo jednoczenie i doda do dwch oddzielnych klipw audio.
Importowanie klipw wideo do Edytora nagra z wielu

kamer
1 Wybierz w bibliotece programu Pinnacle Studio wszystkie klipy,
ktre chcesz wykorzysta.

2 Wykonaj jedn z nastpujcych czynnoci:
Na pasku narzdzi osi czasu kliknij przycisk Edytor nagra z
wielu kamer .
Kliknij wybrany klip prawym przyciskiem myszy i wybierz
Edytor nagra z wielu kamer.
3 W oknie importowania nagra z wielu kamer, w pozycji
Nazwa projektu wpisz nazw.
4 Obejrzyj klipy na licie klipw projektu w oknie po prawej
stronie.
Aby zmieni kolejno klipw, przecigaj poszczeglne klipy do
nowej pozycji na licie.
Jeli chcesz doda wicej klipw wideo bd audio, wybierz
ciek w oknie Biblioteka, a nastpnie przecignij j na list
klipw projektu.
Plik mona usun, klikajc go prawym przyciskiem myszy i
wybierajc polecenie Usu.
5 Kliknij przycisk OK.
Synchronizowanie klipw wideo i audio w

projektach zawierajcych nagrania z wielu kamer
Mona zsynchronizowa klipy wideo i audio, wyrwnujc je
wszystkie do tego samego punktu w czasie. Najatwiej jest wybra
opcj analizy dwiku w kadym klipie w Edytorze nagra z wielu
kamer i zsynchronizowa klipy automatycznie. Jeli nagrania s
zaplanowane, mona uy specjalnego sygnau dwikowego, na
przykad zaklaska w donie (co przypomina klaps wykorzystywany
podczas profesjonalnych nagra). Niektre wydarzenia zawieraj
elementy dwikowe uatwiajce synchronizacj; przykadami mog
by wystpy muzyczne czy wydarzenia sportowe, podczas ktrych
rozlega si sygna startu.

Uytkownik moe te synchronizowa klipy, korzystajc ze
znacznikw, czasu nagrywania albo dostosowania rcznego
poprzez przeciganie klipw na osi czasu do wybranego kodu
czasowego. Mona wykorzysta wsplny element wizualny, na
przykad lamp byskow, w celu rcznego zsynchronizowania
nagra wideo. Opisane metody s pomocne, jeli nagranie nie
zawiera dwiku, wystpuj trudnoci w synchronizacji fal
dwikowych w klipach lub uytkownik po prostu woli rcznie
synchronizowa klipy.
W niektrych przypadkach w zalenoci od materiau

rdowego moe by konieczne uycie poczonych opcji
synchronizacji.
Synchronizowanie klipw wideo i audio w Edytorze

nagra z wielu kamer
1 Po zaimportowaniu klipw do Edytora nagra z wielu kamer
wybierz jedn z poniszych opcji na licie rozwijanej Typ
synchronizacji rda na pasku narzdzi:
Dwik kliknij przycisk Synchronizuj obok listy

rozwijanej, aby zsynchronizowa klipy na osi czasu. Uwaga:
Aby moliwe byo skorzystanie z tej opcji, klipy wideo musz
zawiera dwik.
Znacznik zaznacz klip na osi czasu, odtwrz klip lub
przewi do wybranej pozycji, korzystajc z podpowiedzi
graficznej, a nastpnie kliknij przycisk Ustaw/usu
znacznik na pasku narzdzi; spowoduje to dodanie
znacznika. Po dodaniu znacznika do kadego klipu kliknij
przycisk Synchronizuj na pasku narzdzi, aby wyrwna
klipy na podstawie znacznikw.

Data/godzina nagrania kliknij przycisk Synchronizuj ,
aby zsynchronizowa klipy na podstawie daty i godziny
nagrania, ktre s zapisane w metadanych zarejestrowanych
przez kamer. Uwaga: Aby uzyska dokadny wynik, zegary w
kamerach musz by zsynchronizowane.
Rcznie przecigaj poszczeglne klipy do wybranej pozycji
na osi czasu, korzystajc z podpowiedzi graficznych.
Uwaga: Jeli chcesz wyczy niektre klipy z procesu

synchronizacji, kliknij przycisk Wycz z synchronizacji
na odpowiedniej ciece. Kliknij przycisk ponownie (Wcz
do synchronizacji ), aby wczy ciek.
Porada: Po zsynchronizowaniu klipw mona uy

przyciskw blokowania na poszczeglnych ciekach,
aby upewni si, e cieki pozostan zsynchronizowane
podczas procesu edycji.
Wybieranie rda dwiku do projektu

zawierajcego nagrania z wielu kamer
Po zaimportowaniu i zsynchronizowaniu klipw w Edytorze nagra
z wielu kamer mona podj decyzje dotyczce dwiku w
projekcie. Przykadowo, jeli mamy cztery klipy wideo i wszystkie
zawieraj dwik, zaleca si odsuchanie kadego z nich oddzielnie,
a nastpnie wybranie klipu zawierajcego dwik najlepszej jakoci.
Mona rwnie zastosowa oddzielny klip audio.
Inne opcje umoliwiaj wykorzystanie dwiku ze wszystkich klipw

lub z adnego z klipw, a take wczanie dwiku (Auto) w
momencie przeczania kamery opcj t mona wykorzysta,

majc do dyspozycji na przykad dwik zarejestrowany podczas
wydarze sportowych lub podobnych imprez.
Domylnie wybierany jest dwik z kamery nr 1.
Wybieranie rda dwiku do projektu zawierajcego

nagrania z wielu kamer
1 Przy wywietlaniu klipw na osi czasu Edytora nagra z wielu
kamer kliknij pole Dwik gwny i wybierz klip z kamery lub
dwikowy. Kliknij polecenie Odtwrz , aby odsucha
kady klip w celu oceny jakoci dwiku.
2 Wybierz klip z kamery lub dwikowy, ktry chcesz
wykorzysta w projekcie. Dwik ze wszystkich innych cieek
zostanie wyciszony.
Inne opcje:
Dwik suy do przeczania dwiku w celu dopasowania
go do odtwarzanego klipu.
Brak projekt utworzony z nagra z wielu kamer nie zawiera
dwiku. Dwik mona doda w programie Pinnacle Studio
po zamkniciu Edytora nagra z wielu kamer.
Wszystkie kamery suy do jednoczesnego odtwarzania
dwiku ze wszystkich klipw.
Porada: Planujc edycj dwiku w programie Pinnacle

Studio po zamkniciu Edytora nagra z wielu kamer, naley
pamita, e wybrane ustawienie w opcji Dwik gwny
determinuje cieki dwikowe dostpne w programie
Pinnacle Studio.

Edycja kilku klipw w celu przygotowania
kompilacji nagra z wielu kamer
Po zaimportowaniu i zsynchronizowaniu klipw w Edytorze nagra
z wielu kamer oraz wybraniu ustawie dwiku mona rozpocz
edycj klipw w celu utworzenia kompilacji nagra z wielu kamer.
Okno przedstawiajce kilka widokw w Edytorze nagra z wielu
kamer uatwia i uprzyjemnia to zadanie. Podobnie jak DJ zmienia
cieki i czy je, aby uzyska now kompilacj utworw
muzycznych, Edytor nagra z wielu kamer daje moliwo
przeczania cieek wideo i czenia ich z zastosowaniem przej.
Jeli odtwarzany materia jest zbyt wolny lub brakuje mu pynnoci,

warto sprawdzi ustawienia funkcji Smart Proxy. Wicej informacji
zawiera Korzystanie z funkcji Smart Proxy w celu przyspieszenia i
usprawnienia edycji na stronie 445.
Po utworzeniu podstawowej kompilacji z wykorzystaniem okna

zawierajcego kilka widokw i okna zawierajcego gwny podgld
mona dopracowa projekt na ciece zawierajcej nagrania z
wielu kamer przy uyciu funkcji sucych do edycji, np. przej
oraz narzdzia do dzielenia klipw. Niektre rodzaje operacji w
ramach edycji, na przykad obrt klipu, naley wykona na
poszczeglnych ciekach z kamery, zanim klipy zostan dodane
do kompilacji na ciece zawierajcej nagrania z wielu kamer.
Tworzenie kompilacji na podstawie nagra z wielu

kamer
1 Po dodaniu klipw na osi czasu Edytora nagra z wielu kamer
kliknij przycisk Odtwarzaj pod oknem zawierajcym gwny
podgld.

W oknie zawierajcym kilka widokw mona jednoczenie
wywietla nagrania ze wszystkich kamer.
2 Aby rozpocz tworzenie projektu podczas odtwarzania nagra
wideo w oknie zawierajcym kilka widokw, kliknij podgld z
kamery, ktry chcesz wywietli.
Nagranie z wybranej kamery jest wywietlane w oknie
zawierajcym gwny podgld.
Okno przedstawiajce kilka widokw jest wywietlane po

lewej stronie okna zawierajcego gwny podgld. W oknie
zawierajcym kilka widokw mona jednoczenie
wywietla nagrania ze wszystkich kamer.
3 Aby zmienia kamery, klikaj podgldy z rnych kamer w oknie

zawierajcym kilka widokw. Kamery mona przecza
dowoln liczb razy. Projekt mona obejrze na ciece
zawierajcej nagrania z wielu kamer.
Na ciece zawierajcej nagrania z wielu kamer na osi

czasu s wywietlane segmenty z kamery dodane do
kompilacji.

Aby dostosowa warto powikszenia na ciece
zawierajcej nagrania z wielu kamer, przecignij suwak
poziomu powikszenia widoczny w lewym
dolnym rogu osi czasu.
4 Po ukoczeniu pierwszego etapu w oknie zawierajcym kilka
widokw mona dostosowa czas przeczenia na ciece
zawierajcej nagrania z wielu kamer. W tym celu naley
odtworzy projekt lub przewin do pozycji, w ktrej ma si
rozpocz edycja, klikn segment i przecign krawd do
momentu pojawienia si ramki, w ktrej ma nastpi zmiana, w
oknie zawierajcym gwny podgld.
Aby przeczy segment na ciece zawierajcej nagrania z

wielu kamer na obraz z innej kamery, kliknij segment prawym
przyciskiem myszy i wybierz inn kamer w menu
kontekstowym lub kliknij podgld z kamery w oknie
zawierajcym kilka widokw.
Dodawanie przejcia pomidzy segmentami

pochodzcymi z kilku kamer
1 Kliknij segment na ciece zawierajcej nagrania z wielu
kamer.
2 Kliknij przycisk Przejcie na pasku narzdzi . Aktywny

przycisk jest otoczony t obwdk, a na osi czasu pojawia
si ikona przejcia AB'.
Jeli przycisk jest wyszarzony, delikatnie przecignij krawd
segmentu kawaek dalej, aby ponownie aktywowa przycisk.

Przejcie typu Przenikanie jest stosowane domylnie.
3 W polu Czas trwania na pasku narzdzi wpisz czas trwania
przejcia.
Porada: Do projektu mona dodawa czarne lub puste

segmenty. Uytkownik moe zmieni segment
znajdujcy si na ciece zawierajcej nagrania z
wielu kamer na segment czarny lub pusty, klikajc go
prawym przyciskiem myszy i wybierajc opcj Czarny
albo Pusty. Pomidzy segmentem wideo i segmentem
czarnym mona zastosowa przejcie. Aby doda czarny
lub pusty segment podczas odtwarzania projektu, zamiast
klika podgld obrazu z kamery w oknie zawierajcym kilka
widokw, kliknij opcj Czarny (C) lub Pusty (0) po prawej
stronie podgldw z kamer.
Podzia klipu w Edytorze nagra z wielu kamer

1 Zaznacz klip na osi czasu na ciece zawierajcej nagrania
z wielu kamer bd na obrazie w obrazie, a nastpnie kliknij
polecenie Odtwarzaj. Moesz te przecign suwak do
pozycji, w ktrej chcesz przyci klip.
2 Kliknij przycisk Podziel klip.
Uwaga: Opcja dzielenia klipu jest przydatna, gdy uytkownik

chce zastpi cz segmentu obrazem z innej kamery,
dodajc kolejny przecznik.
Dodawanie obrazu w obrazie (PIP) w Edytorze

nagra z wielu kamer
Do projektu zawierajcego nagrania z wielu kamer mona doda
obraz w obrazie. Dziki obrazowi w obrazie mona odtworzy

nagranie wideo w jednym obszarze ekranu, gdy w tle odtwarzane
jest gwne nagranie wideo.
Powysze zdjcie ilustruje koncepcj obrazu w obrazie.
Dodawanie efektu obrazu w obrazie do projektu

1 Po utworzeniu kompilacji nagra na ciece zawierajcej
nagrania z wielu kamer kliknij przycisk Odtwrz lub
przewi do pozycji na ciece zawierajcej nagrania z wielu
kamer, w ktrej chcesz doda efekt obrazu w obrazie.
2 Kliknij na osi czasu okrg na ciece Obraz w obrazie, aby
aktywowa ciek.
Gdy cieka jest aktywna, okrg jest wypeniony czerwonym
kolorem .
3 W oknie zawierajcym widoki z wielu kamer kliknij podgld
obrazu z kamery, ktry chcesz wykorzysta.
Segment zostanie dodany na ciece obrazu w obrazie.
4 Aby ustawi punkt kocowy segmentu, kliknij koniec segmentu
na ciece obrazu w obrazie, a nastpnie przecignij go do
danej pozycji na osi czasu.

5 Aby wybra kt, w ktrym pojawi si obraz w obrazie, kliknij
przycisk Zmie pozycj obrazu w obrazie na ciece
obrazu w obrazie, a nastpnie wybierz dan pozycj.
Pozycja obrazu w obrazie jest widoczna w oknie gwnego
podgldu.
Zarzdzanie plikami pochodzcymi z kilku rde

Uytkownik moe korzysta z Menedera rde, aby dodawa
klipy audio oraz wideo do cieek w projekcie zawierajcym
nagrania z wielu kamer, a take je usuwa. Mona rwnie
wywietli informacje dotyczce klipw, na przykad czas ich trwania
czy lokalizacj, a take zablokowa albo odblokowa cieki.
Dodawanie i usuwanie klipw oraz zarzdzanie nimi w

Menederze rde
1 Kliknij przycisk Meneder rde w lewym grnym rogu .
2 W oknie dialogowym Meneder rde wykonaj jedn z
poniszych operacji:
Kliknij przycisk Zablokuj/odblokuj, aby odblokowa ciek
w celu edycji lub zablokowa ciek, uniemoliwiajc jej
edycj.
Aby doda klip do cieki, zaznacz ciek, kliknij przycisk
Dodaj klipy , przejd do klipu, ktry chcesz doda, a
nastpnie kliknij opcj Otwrz. Klip pojawi si na
ponumerowanej licie klipw na ciece.
Aby usun klipy ze cieki, zaznacz j, na licie klipw na
ciece zaznacz pole wyboru obok klipw, ktre chcesz
usun, a nastpnie kliknij przycisk Usu .

Zapisywanie i eksportowanie projektu
Po zakoczeniu tworzenia projektu zawierajcego nagrania z wielu
kamer mona go zapisa, aby go pniej edytowa, eksportowa i
udostpnia z poziomu programu Pinnacle Studio.
Wane! Zaleca si ukoczy edycj nagra z wielu kamer przed
zamkniciem Edytora nagra z wielu kamer. Zmiany
wprowadzone w projekcie w innym edytorze mog nie by
obsugiwane po otwarciu projektu w Edytorze nagra z wielu
kamer. Oznacza to, e niektre zmiany zostan anulowane.
Zapisywanie projektu zawierajcego nagrania z wielu

kamer
Kliknij przycisk OK znajdujcy si w dolnej czci okna, aby
zapisa projekt pod biec nazw (widoczn w prawym
grnym rogu okna). Spowoduje to rwnie zamknicie Edytora
Aby zmieni nazw projektu przed zamkniciem, kliknij przycisk
Ustawienia , wybierz opcj Zapisz jako, a nastpnie
wpisz nazw w polu Nazwa projektu.
Projekt zawierajcy nagrania z wielu kamer zostanie dodany do
biblioteki programu Pinnacle Studio.
Aby otworzy projekt zawierajcy nagrania z wielu kamer
(.mcam) w programie Pinnacle Studio, w obszarze roboczym
edycji przecignij projekt z biblioteki na o czasu. Projekt jest
domylnie wywietlany jako zoony klip. Aby rozwin klip i
mc pracowa z poszczeglnymi ciekami, kliknij prawym
przyciskiem myszy klip na osi czasu i wybierz opcj Edytuj
film.

Korzystanie z funkcji Smart Proxy w celu
przyspieszenia i usprawnienia edycji
Funkcja Smart Proxy ma przede wszystkim na celu usprawnienie
operacji edycji i podgldu podczas pracy z obszernymi plikami
wideo o duej rozdzielczoci.
Funkcja Smart Proxy pozwala utworzy z wikszych plikw

rdowych kopie robocze o mniejszej rozdzielczoci. Mniejsze pliki
s okrelane jako pliki proxy. Korzystanie z tych plikw
przyspiesza edycj projektw o duej rozdzielczoci (na przykad
zawierajcych pliki rdowe HDV czy AVCHD).
Pliki proxy s powizane ze rdem, a nie projektem. Oznacza to,

e mona je udostpnia w rnych projektach.
Podczas renderowania projektu wideo wykorzystywane s

oryginalne pliki rdowe wysokiej jakoci.
Menedera funkcji Smart Proxy mona uy w celu wczenia lub

wyczenia funkcji Smart Proxy, zmiany domylnego progu
rozdzielczoci, ktry powoduje uruchomienie funkcji Smart Proxy, a
take uzyskania dostpu do Menedera plikw Smart Proxy i
Menedera kolejkowania Smart Proxy w celu zarzdzania
istniejcymi i przyszymi plikami proxy.
Wczanie i wyczanie funkcji Smart Proxy

Kliknij przycisk Ustawienia > Meneder funkcji Smart
Proxy > Wcz funkcj Smart Proxy.
Uwaga: Funkcja Smart Proxy jest domylnie wczona, jeli
jest obsugiwana przez sprzt podczony do komputera.

Ustawianie progu rozdzielczoci i lokalizacji plikw
Smart Proxy
1 Zaznacz kolejno opcje Ustawienia > Meneder funkcji Smart
Proxy > Ustawienia.
2 W oknie dialogowym funkcji Smart Proxy ustaw prg
rozdzielczoci dla tworzonych plikw proxy i wybierz folder
proxy.
Zarzdzanie plikami proxy

1 Zaznacz opcj Ustawienia > Meneder funkcji Smart Proxy,
a nastpnie wybierz jedn z poniszych opcji:
Meneder plikw Smart Proxy zawiera list plikw
rdowych i plikw proxy. Umoliwia usunicie nieuywanych
plikw proxy.
Meneder kolejkowania Smart Proxy zawiera list plikw
rdowych, dla ktrych zostan wygenerowane pliki proxy
(zgodnie z biecymi ustawieniami).

Zacznik A: Rozwizywanie problemw
Przed rozpoczciem rozwizywania problemw naley sprawdzi
poprawno instalacji sprztu i oprogramowania.
Aktualizacja oprogramowania: Zalecana jest instalacja

najnowszych aktualizacji systemu operacyjnego Windows.
Sprawdzenie sprztu: Upewnij si, e wszystkie zainstalowane

urzdzenia dziaaj poprawnie, maj najnowsze sterowniki i nie s
oznaczone symbolem bdu w Menederze urzdze (patrz
poniej). Jeli wystpuj symbole bdu, naley rozwiza te
problemy przed rozpoczciem instalacji.
Pobranie najnowszych sterownikw: Zdecydowanie zalecamy

zainstalowanie najnowszych sterownikw karty dwikowej i
graficznej. Podczas kadego uruchamiania programu Pinnacle
Studio sprawdzana jest zgodno tych obu kart z bibliotekami
DirectX.
Otwarcie Menedera urzdze: Meneder urzdze systemu

Windows, ktry umoliwia konfigurowanie urzdze systemowych,
odgrywa istotn rol w zakresie rozwizywania problemw.
Aby uzyska dostp do Menedera urzdze, naley klikn

prawym przyciskiem myszy ikon Mj komputer, a nastpnie
wybra opcj Waciwoci z menu kontekstowego. Spowoduje to
otwarcie okna Waciwoci systemu. Przycisk Meneder
urzdze znajduje si na lewym panelu.
Zacznik A: Rozwizywanie problemw 447

Naley si upewni, e wszystkie zainstalowane urzdzenia dziaaj
poprawnie, maj aktualne sterowniki i przy adnym z nich w
Menederze urzdze nie znajduje si ta ikona z wykrzyknikiem,
ktra oznacza stan bdu. W przypadku problemu ze sterownikiem,
ktrego nie mona rozwiza samodzielnie, naley skontaktowa
si z producentem urzdzenia bd dostawc komputera w celu
uzyskania pomocy.
Kontakt z dziaem pomocy

Pene informacje o dostpnych opcjach pomocy technicznej s
dostpne na naszej stronie internetowej:
www.pinnaclesys.com/support
Sposoby rozwizywania wikszoci typowych problemw mona

ju znale w naszej Bazie wiedzy. Zachcamy uytkownikw do
korzystania z tej opcji w pierwszej kolejnoci. Aby otrzyma
przydatne wyniki wyszukiwania w bazie wiedzy pomocy technicznej,
warto uwzgldni w zapytaniu nazw produktu.
Fora
Nasze fora dyskusyjne umoliwiaj wymian opinii o programie
Pinnacle Studio. Przewi list w d, aby odszuka forum w swoim
jzyku:
go.pinnaclesys.com/forums
Najczstsze problemy konsultowane z pomoc

techniczn
Pozostaa cz tego rozdziau jest powicona artykuom z bazy
wiedzy, do ktrych uytkownicy odwouj si najczciej.

Przedstawione tutaj informacje mog by mniej precyzyjne lub
aktualne ni informacje dostpne w trybie online. Pen tre
artykuu o danym identyfikatorze mona znale w bazie wiedzy
online.
Zgodno z wczeniejszymi materiaami

Identyfikator dokumentu 384211
Prawie wszystkie dodatkowe materiay kreatywne z programu

Pinnacle Studio mog by uywane bezporednio w programie
Pinnacle Studio. Dotyczy to rwnie materiaw oferowanych przez
innych dostawcw. Niektre z nich s ju zawarte w produkcie.
Niektre pakiety materiaw innych firm wymagaj patnego
uaktualnienia, aby mogy dziaa w programie Pinnacle Studio.
Istniej rwnie pakiety, ktre nie maj zgodnej wersji.
Zestawienie zgodnoci materiaw

Materiay Pinnacle Studio Pomoc techniczna
HFX Plus, Pro, Mega Obsugiwane doczone do
programu Pinnacle Studio
RTFX 1 Obsugiwane*
RTFX 2 Obsugiwane*
Hollywood FX Volume 1 Obsugiwane doczone do
Premium Pack Volume 1 Obsugiwane doczone do

Premium Pack Volume 2 Obsugiwane doczone do
Creative Pack Volume 1 Obsugiwane doczone do
Creative Pack Volume 2 Obsugiwane*
Creative Pack Volume 3 Obsugiwane*
Efekty NewBlue Film Obsugiwane doczone do
NewBlue Stabilizer Obsugiwane doczone do
NewBlue Video Essentials II Obsugiwane doczone do
NewBlue Video Essentials IV Obsugiwane doczone do
NewBlue Video Essentials VI Obsugiwane doczone do
NewBlue Video Essentials VII Obsugiwane doczone do
Winter Pack Obsugiwane*
Scorefitter Volume 1 Obsugiwane doczone do
Scorefitter Volume 2 Obsugiwane doczone do
Scorefitter Volume 3 Obsugiwane*
Title Extreme Obsugiwane doczone do

Materiay innych firm Pomoc techniczna
z dyskw Ultimate /
Ultimate Collection
Studio 11 - Stagetools: Moving Nieobsugiwane
Picture
Studio 11 BIAS SoundSoap Obsugiwane wymagane patne
V1 PE uaktualnienie
Studio 11 ProDAD VitaScene Obsugiwane wymagane patne
uaktualnienie
Studio 12 ProDAD VitaScene Obsugiwane wymagane patne
uaktualnienie
Studio 12 Red Giant Magic Obsugiwane*
Bullet Looks
Studio 14 Red Giant Knoll Obsugiwane*
Light Factory
Studio 14 Red Giant ToonIt Obsugiwane*
Studio 14 Red Giant Obsugiwane*

Trapcode 3D Stroke
Trapcode Particular
Studio 14 Red Giant Shine Obsugiwane*
Materiay innych firm ze Pomoc techniczna

sklepu eStore
BIAS SoundSoap V2 PE Obsugiwane*
Studio 17 Red Giant Magic Obsugiwane*
Bullet Looks Indie Pack

Materiay innych firm ze Pomoc techniczna
sklepu eStore
Particular Studio Preset Pack
Studio 17 Red Giant Shine Obsugiwane*
Studio Preset Pack
Studio 17 Red Giant ToonIt Obsugiwane*
Studio Preset Pack
Studio 17 Red Giant Knoll Obsugiwane*
Studio Preset Pack
Trapcode Starglow
Studio 17 Red Giant Warp Obsugiwane*
ProDad VitaScene Obsugiwane*
ProDad Adorage Obsugiwane*
ProDad Adorage FX Pack 10 Obsugiwane*
ProDad Adorage FX Pack 11 Obsugiwane*
NewBlue Video Essentials I Obsugiwane*
NewBlue Video Essentials II Obsugiwane*
NewBlue Video Essentials III Obsugiwane*
ProDAD Mercalli Obsugiwane*
Dodatki plug-in DVD Pomoc techniczna

innych firm
Bravo Studio 1, 2 i 3 Nieobsugiwane
BWPlugins 1, 2 i 3 Nieobsugiwane
Dziedzic Effects Pack 1 i 2 Nieobsugiwane

Dodatki plug-in DVD Pomoc techniczna
innych firm
eZedia Effects Nieobsugiwane
NewBlue Art Effects 1 Nieobsugiwane
NewBlue Effects Nieobsugiwane
NewBlue Time Effects 1 Nieobsugiwane
PE CameraPOV Nieobsugiwane
ProDAD Adorage Obsugiwane*
ProDAD Heroglyph 1 Nieobsugiwane
ProDAD Heroglyph 2 Nieobsugiwane
proDAD Vitascene 1.0 Obsugiwane*
StageTools Moving Picture Full Nieobsugiwane
StageTools Moving Picture LE Nieobsugiwane
Vance Effects Nieobsugiwane
Algorithmix Nieobsugiwane
NewBlue Audio Enhancements 1 Nieobsugiwane
NewBlue Audio Essentials 1 Nieobsugiwane
* Moe nie by obsugiwane w 64-bitowej wersji programu Pinnacle

Studio.

Zgodno sprztu do przechwytywania
Program Pinnacle Studio zosta poddany testom, ktre potwierdziy,

e wsppracuje prawidowo z wieloma rnymi urzdzeniami do
przechwytywania wideo. Niektre starsze urzdzenia nie s jednak
obsugiwane.
Obsugiwane urzdzenia
Wymienione poniej urzdzenia do przechwytywania bd
wsppracowa ze wszystkimi wersjami programu Pinnacle Studio.
Ze zczem USB
710-USB
510-USB
700-USB
500-USB
MovieBox Deluxe
DVC-90
DVC-100
DVC-101
DVC-103
DVC-107
DVC-130 (brak dostpnych sterownikw 64-bitowych)
DVC-170 (brak dostpnych sterownikw 64-bitowych)
Ze zczem PCI
700-PCI (Pinnacle Studio Deluxe 2)
500-PCI (Pinnacle AV/DV)

Dowolna karta 1394
Nieobsugiwane urzdzenia
Ponisza lista przedstawia urzdzenia, ktre pracoway ze
starszymi wersjami programu Studio i nie s ju objte gwarancj
lub wsparciem technicznym.
DC10
DC10 Plus
MovieBox DV
Dazzle DVC 80, 85
Linx
MP 10
S400
Informacje o numerze seryjnym

Ta lista najczciej zadawanych pyta zawiera informacje na temat

lokalizacji numerw seryjnych programu Pinnacle Studio oraz na
temat sposobu uycia numeru seryjnego z poprzednich wersji w
celu aktywowania uaktualnienia do programu Pinnacle Studio.
Znajdowanie numeru seryjnego

W przypadku pobranego produktu numer seryjny znajduje si na
stronie potwierdzenia na kocu procesu zamawiania oraz w
potwierdzajcej wiadomoci e-mail, ktra jest wysyana na tym
etapie.

Jeli uytkownik posiada fizyczny egzemplarz produktu, numer
seryjny znajduje si na wewntrznej lub zewntrznej stronie
opakowania dysku DVD (jeli zostao dostarczone) lub na
zewntrznej stronie koperty (w pozostaych przypadkach).
W razie zagubienia numeru seryjnego naley zapozna si z

dokumentem 232809, Wymiana zagubionego numeru seryjnego
programu Pinnacle Studio w bazie wiedzy.
Wyszukiwanie informacji o kliencie:

1 Zaloguj si w witrynie www.pinnaclesys.com.
2 Przejd do sekcji Twj produkt.
3 Wybierz ponownie produkty w sekcji produktw.
4 Numer seryjny uytkownika znajduje si w wywietlonym oknie
Twoje produkty.
Uywanie numeru seryjnego przy uaktualnieniu

Do uaktualnienia programu Pinnacle Studio bdzie potrzebny
numer seryjny starej wersji.
Po znalezieniu starego numeru seryjnego naley rozpocz

instalacj. Zostanie wywietlone okno z poleceniem podania
nowego i starego numeru. Naley wprowadzi te numery w
odpowiednich oknach i klikn przycisk Dalej.
Bd lub awaria podczas instalacji

Tutaj zostay przedstawione wskazwki dotyczce rozwizywania

problemw sygnalizowanych przez bdy lub awarie, ktre wystpiy
podczas instalacji programu Pinnacle Studio.

Konkretne bdy
Bd 1402: Jeli podczas instalacji pojawi si bd 1402, naley
postpowa zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w dokumencie
364555 w bazie wiedzy, Bd 1402 podczas instalacji.
Bd podczas instalacji Instalator przerwie teraz instalacj:

Jeli ten bd wystpi podczas instalacji, naley podstpowa
zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w dokumencie 363187,
Bd podczas instalacji Instalator przerwie teraz instalacj.
Oglne rozwizywanie problemw

Oto kilka kolejnych czynnoci do wykonania w razie wystpienia
problemw podczas instalacji aplikacji.
Sprbuj wyczyci dysk: Naley sprawdzi dysk instalacyjny pod

wzgldem zabrudzenia lub smug na powierzchni. Jeli dysk
wymaga czyszczenia, naley uy mikkiej szmatki. Nie naley
stosowa rcznikw papierowych ani innych materiaw ciernych.
Dysk naley czyci od rodka na zewntrz. Nie naley wykonywa
kolistych ruchw. Po wyczyszczeniu dysku naley powtrzy prb
instalacji.
Inny napd optyczny: Wiele systemw ma dwa napdy optyczne,

np. nagrywark DVD i osobny odtwarzacz DVD. Naley woy
dysk, ktrego nie udao si zainstalowa, do drugiego napdu (jeli
jest dostpny) i ponowi prb.
Uruchom ponownie komputer: W niektrych przypadkach moe

wystpi bd podczas instalacji, jeli dziaa usuga Windows
Update. W takim przypadku najlepiej uruchomi ponownie system,
zgodnie z poleceniem systemu Windows, przed kolejn prbn
zainstalowania programu Studio.

Zadania/programy startowe: Jeli uytkownik zna narzdzie
msconfig, moe uy go do wyczenia programw uruchamianych
podczas rozruchu, ktre mog zakca dziaanie instalatora
programu Studio.
Jeli nadal nie mona zainstalowa

Jeli dysk jest uszkodzony i wystpuj na nim gbokie rysy lub
pknicia uniemoliwiajce uycie go do instalacji, naley
skontaktowa si z dziaem pomocy. Naley przygotowa numer
zamwienia programu Pinnacle Studio lub dowd zakupu
(rachunek) ze sklepu.
Program zawiesza si lub wystpuje awaria

podczas uruchamiania
Identyfikator dokumentu: 284223
Jeli wczeniej program Pinnacle Studio uruchamia si

prawidowo, a teraz nie, naley sprawdzi, czy problemy nie wi
si z ostatnio wprowadzonymi zmianami w komputerze. W razie
potrzeby naley cofn zmiany, aby si przekona, czy problem
ustpi.
Kolejne czynnoci w zakresie rozwizywania

problemw:
1 Uruchom ponownie komputer: Nieuzasadnione niestabilne
zachowanie oprogramowania czsto mona wyeliminowa
poprzez ponowne uruchomienie systemu. Praktycznie w
kadym przypadku warto zacz od tego rozwizywanie
problemw.

2 Odczekaj kilka minut: Jeli program Pinnacle Studio nadal si
nie uruchamia, odczekaj kilka minut, a program zakoczy
proces uruchamiania. W przypadku niektrych komputerw
ukoczenie procesu uruchamiania moe troch potrwa.
3 Zaktualizuj program Studio: W przypadku rozwizywania
problemw zawsze najlepszym rozwizaniem jest skorzystanie
z najnowszej wersji oprogramowania, jeli jest to moliwe.
4 Odcz urzdzenie do przechwytywania: Jeli jest to
moliwe, naley odczy urzdzenie do przechwytywania i
ponownie sprbowa uruchomi program Pinnacle Studio. Jeli
nie mona uruchomi programu z podczon kamer
internetow, naley sprbowa j odczy, oraz odwrotnie.
Moe by konieczne podczanie kamery internetowej w taki
sam sposb za kadym razem, gdy uruchamiany jest program
Studio.
5 Pobierz i ponownie zainstaluj sterowniki urzdze: Podczas
uruchamiania program Studio sprawdza, czy w systemie
zainstalowana jest karta graficzna i dwikowa zgodna z
bibliotekami DirectX. Naley pobra i ponownie zainstalowa
najnowsz wersj sterownika karty graficznej, ktra jest
zainstalowana w systemie. Jeli potrzebna jest pomoc
zwizana z tym krokiem, naley skontaktowa si z
producentem karty graficznej.
6 Zakocz zadania w tle: Jest kilka sposobw wykonania tego
zadania. Jednym z nich jest uycie oprogramowania do
zarzdzania rozruchem w celu wyeliminowania niepotrzebnych
programw, ktre uruchamiaj si wraz z systemem Windows.
Powstao wiele programw shareware oraz freeware tego typu.
Za pomoc wyszukiwarki internetowej Google lub Yahoo mona
wyszuka narzdzia zarzdzajce rozruchem. Nie promujemy
konkretnego narzdzia, zalecamy jedynie wyprbowanie kilku
narzdzi w celu wybrania najbardziej odpowiedniego.

W celu wyczenia programw rozruchowych mona rwnie
skorzysta z narzdzia do konfiguracji systemu Microsoft
(msconfig), ktre stanowi cz systemu Windows.
Bez wzgldu na wybrany sposb zalecamy wyczenie
wszystkich programw, a nastpnie wczanie ich pojedynczo,
a zostanie zlokalizowany program wywoujcy konflikt.
7 Zainstaluj ponownie: Jeli aden z wymienionych powyej
sposobw nie pomoe usun problemu, mona sprbowa
odinstalowa program Pinnacle Studio z listy Programy i
funkcje w Panelu sterowania. Po odinstalowaniu naley
ponownie zainstalowa program Pinnacle Studio i sprbowa
go uruchomi.
Rozwizywanie problemw zwizanych z awariami

oprogramowania
Jeli program Studio zawiesza si czsto, przyczyn

najprawdopodobniej jest bd konfiguracyjny lub problem z plikiem
projektu. Wielu klientw rozwizuje problemy tego typu w
nastpujcy sposb:
Optymalizacja komputera
Ponowne utworzenie uszkodzonego projektu
Ponowne przechwycenie uszkodzonego klipu itp.
Odinstalowanie i ponowne zainstalowanie programu Pinnacle
Studio
Aby kontynuowa rozwizywanie problemw, naley zdecydowa,

ktry z wymienionych poniej trybw usterki najbardziej pasuje do
wystpujcego problemu, a nastpnie zapozna si z sugerowan
procedur rozwizywania problemw podan dla tego przypadku.

Przypadek 1: Program Pinnacle Studio ulega awarii w sposb
niekontrolowany. Nie jest widoczna adna przyczyna awarii
programu, ale zdarza si to dosy czsto.
Przypadek 2: Program Pinnacle Studio ulega awarii po czynnoci

wykonanej przez uytkownika, np. po klikniciu okrelonego
przycisku lub karty. Ta awaria jest przewidywalna i wystpuje stale.
Przypadek 3: Program Pinnacle Studio ulega awarii za kadym

razem, gdy zostanie wykonana okrelona kombinacja czynnoci.
Przypadek 1: Program Pinnacle Studio ulega awarii

w sposb niekontrolowany.
Oto kilka dziaa zaradczych, ktre mona sprbowa
przeprowadzi. Mona wykona je w podanej kolejnoci, a do
uzyskania podanego efektu.
Pobierz najnowsz wersj

Naley sprawdzi, czy jest zainstalowana najnowsza wersja
programu Pinnacle Studio.
Zoptymalizuj ustawienia
Naley sprawdzi ustawienia w programie Pinnacle Studio, ktrych
dopasowanie moe zapewni lepsz prac programu.
Jako: Naley wybra opcj Najszybsze odtwarzanie i

sprawdzi, czy poprawio si dziaanie programu.
Prg optymalizacji: Wyczenie tego ustawienia pozwala na

sprawdzenie, czy ma ono wpyw na awarie programu. Pominicie
progu lub nieprawidowe jego ustawienie moe jednak skutkowa
sab jakoci podgldu.

Renderuj podczas odtwarzania: Naley sprbowa wyczy t
opcj, jeli awarie wystpuj w trybie podgldu.
Zakocz zadania w tle

W przypadku tego typu problemu wane jest zwolnienie wszelkich
procesw w tle przed rozpoczciem pracy w programie Pinnacle
Studio.
Wiele zada (programw) dziaa w tle w kadym systemie

Windows i z reguy aktywno tych programw nie jest zauwaalna.
Czasami jednak jeden z tych programw moe powodowa
niestabilne dziaanie w okrelonej aplikacji.
W systemach Windows 7 i Windows 8 nacinicie kombinacji

klawiszy Ctrl + Alt + Delete powoduje otwarcie okna Meneder
zada. Uruchomione aplikacje i procesy s wywietlane na karcie
Procesy. Szczegowe instrukcje na temat dalszych dziaa mona
znale w bazie wiedzy w dokumencie 229157, Wyczanie
programw dziaajcych w tle, ktre obniaj wydajno systemu i
zakcaj instalacj oprogramowania.
Przeprowad defragmentacj dysku twardego

Instrukcje oraz dalsze informacje dotyczce tej procedury mona
znale w bazie wiedzy w dokumencie 232457, Informacje na temat
defragmentacji dysku twardego Windows.
Zaktualizuj sterowniki wideo i audio

Naley si upewni, e zostay pobrane ze strony producenta
najnowsze sterowniki karty graficznej i dwikowej.

Aby uzyska informacje na temat posiadanej karty graficznej i
dwikowej, naley przej do listy Menedera urzdze w
systemie Windows (w sekcjach Kontrolery dwiku, wideo i gier i
Karty graficzne). Aby ustali producenta i dat sterownika, naley
klikn dwukrotnie nazw karty. Nastpnie naley klikn kart
Sterownik, aby wywietli wszystkie informacje o sterowniku, w tym
pola Dostawca sterownika oraz Data sterownika.
Aktualizacje sterownikw s czsto publikowane w witrynach

internetowych producentw urzdze.
Zaktualizuj system Windows

Naley sprawdzi, czy s zainstalowane na komputerze wszystkie
dostpne aktualizacje dla systemu Windows.
Zoptymalizuj wydajno komputera

W systemie Windows istnieje odpowiednie narzdzie suce do
tego celu.
1. Kliknij prawym przyciskiem myszy ikon Komputer (lub Mj

komputer) i wybierz opcj Waciwoci.
2. Kliknij cze Zaawansowane ustawienia systemu.

Spowoduje to wywietlenie okna Waciwoci systemu.
3. Kliknij przycisk Ustawienia w sekcji Zaawansowane.
4. Wybierz opcj Dopasuj dla uzyskania najlepszej wydajnoci i

kliknij przycisk OK.

Wolne miejsce na dysku rozruchowym
Naley si upewni, e dostpne jest przynajmniej 10 GB wolnego
miejsca na dysku rozruchowym dla pliku wymiany. Jeli nie ma 10
GB wolnej przestrzeni, naley zwolni miejsce na dysku.
Odinstaluj i ponownie zainstaluj program

Pinnacle Studio
Jeli adna z tych sugestii nie pomoe rozwiza problemu, moe
to oznacza, e instalacja programu Studio jest uszkodzona. W
takim przypadku naley odinstalowa program Pinnacle Studio i
zainstalowa go ponownie. Program Pinnacle Studio mona
odinstalowa w Panelu sterowania, klikajc pozycj Odinstaluj
program. Odinstaluj program Pinnacle Studio. Po odinstalowaniu
programu Pinnacle Studio naley go ponownie zainstalowa z
dysku lub pobranego pliku.
Sprawd, czy projekt nie jest uszkodzony

Sprbuj odtworzy pierwsze kilka minut projektu. Jeli nie
spowoduje to adnych problemw z prac programu, dodaj kilka
dodatkowych minut do projektu. Jeli system jest nadal stabilny,
naley kontynuowa odbudowywanie projektu.
Sprawd, czy multimedia nie s uszkodzone

Jeli niestabilno wystpuje podczas przetwarzania okrelonych
klipw audio lub wideo, naley przechwyci ponownie albo
zaimportowa materia audio lub wideo. Jeli materia multimedialny
zosta zaimportowany i utworzony w innej aplikacji, naley go
przechwyci za pomoc programu Studio i utworzy projekt testowy.
Wprawdzie program Studio obsuguje wiele formatw wideo, jednak
klip moe by uszkodzony lub mie nietypow odmian formatu. W

przypadku pliku w formacie wav lub mp3, ktry powoduje problemy,
naley przekonwertowa go na inny format, a nastpnie
zaimportowa.
Zainstaluj ponownie system Windows

Jest to nieco radykalny krok, ale jeli poprzednie procedury nie
pomog, moe to oznacza, e uszkodzony jest system Windows.
Due wymagania zwizane z przetwarzaniem danych, ktre
narzucaj systemowi narzdzia autorskie, takie jak program
Pinnacle Studio, mog obnaa pewne problemy, ktre nie
pojawiaj si podczas pracy zwykych aplikacji. Jednym ze
sposobw pomagajcych ustali, czy zainstalowany system
Windows odpowiada za problem, jest uruchomienie narzdzia
informacji o systemie Microsoft. To narzdzie rejestruje wystpienia
awarii systemu Windows.
Uycie narzdzia informacji o systemie:

1 W systemie Windows, w oknie dialogowym Uruchamianie
(klawisz Windows + R) wpisz Msinfo32 w polu wyszukiwania.
Nacinij klawisz Enter, aby wywietli okno Informacje o
systemie.
2 Rozwi kategori rodowisko oprogramowania po lewej
stronie okna.
3 Kliknij opcj Raportowanie bdw systemu Windows.
Duo wpisw w oknie Raportowanie bdw systemu Windows

moe wiadczy o niestabilnoci systemu operacyjnego lub
problemie sprztowym komputera. Przeanalizowanie
poszczeglnych wpisw moe pomc ustali przyczyn awarii. Jeli
wikszo awarii jest zwizana z oprogramowaniem systemowym,
takim jak Eksplorator Windows, problem dotyczy systemu

operacyjnego. Kolejnym typowym sygnaem uszkodzonej instalacji
systemu Windows s czste przypadkowe awarie.
Przypadek 2: W programie Studio wystpuje awaria

po czynnoci wykonanej przez uytkownika.
Jeli w programie Pinnacle Studio usterka czsto lub zawsze
wystpuje po klikniciu okrelonej karty albo przycisku, naley
wykona wszystkie procedury przedstawione w punkcie Przypadek
1 powyej. Taki problem najczciej oznacza, e program Studio nie
zosta zainstalowany prawidowo lub uleg uszkodzeniu. W takim
przypadku odinstalowanie programu Studio, a nastpnie ponowne
zainstalowanie programu i najnowszych uaktualnie powinno
rozwiza problem.
Aby ustali, czy awaria dotyczy okrelonego projektu, naley

utworzy projekt testowy i doda do osi czasu kilka scen z prbnego
wideo. Nastpnie naley klikn kart lub przycisk, ktry powoduje
problem. Jeli projekt testowy nie powoduje awarii, oznacza to, e
problem prawdopodobnie dotyczy biecego projektu, a nie
programu Studio czy systemu. Jeli projekt testowy powoduje
awari, naley skontaktowa si z dziaem pomocy technicznej i
przedstawi szczegy zwizane z trybem usterki. Sprbujemy
odtworzy ten problem.
Przypadek 3: Program Pinnacle Studio

wielokrotnie ulega awarii.
Jeli awaria w programie Studio wystpuje w chwili wykonywania
przez uytkownika okrelonej procedury lub kombinacji czynnoci,
naley sprbowa wykona czynnoci zaradcze opisane powyej w
punkcie Przypadek 1, poniewa jest to po prostu nieco bardziej
skomplikowana wersja przypadku 2. Czsto bardzo trudno jest

ustali dokadn sekwencj czynnoci, ktre powoduj usterk.
Prosty projekt testowy z prbnym materiaem wideo (patrz powyej)
bdzie bardzo pomocny w zakresie samodzielnego zdiagnozowania
problemu oraz uzyskania szybkiej pomocy, jeli bdzie ona
konieczna.
Problemy z eksportowaniem
Jeli pojawiaj si komunikaty o bdach lub aplikacja zawiesza si
albo dziaa nieprawidowo przy eksportowaniu pliku lub dysku,
naley sprawdzi w bazie danych artykuy dotyczce okrelonego
scenariusza usterki.
Problemy z odtwarzaniem dysku

W przypadku problemw z dyskami DVD utworzonymi przez

program Studio (np. program nie moe odtworzy dysku lub
odczytuje go jako pusty) wymienione poniej czynnoci powinny
pomc w ich rozwizaniu.
Problemy z odtwarzaniem innego typu mog by omwione w

innych miejscach w bazie wiedzy.
Jeli program odtwarza z dysku materia wideo, ale nie
odtwarza dwiku, naley przeczyta dokument 222577,
Na dyskach nagranych za pomoc programu Studio nie ma
dwiku.
Jeli na dysku DVD znajduje si tylko cz projektu lub jeli
brakuje ostatnio wprowadzonych zmian, naley zapozna si z
dokumentem 219785, Na dyskach DVD utworzonych za
pomoc programu Studio brakuje czci projektu.

Jeli program nie odtwarza dysku DVD lub odczytuje go
jako pusty:
1 Naley sprawdzi, czy dysk jest czysty. Naley si upewni, e
na powierzchni dysku nie s widoczne adne plamy ani
zarysowania. Jeli dysk jest brudny, naley wyczyci go
mikk szmatk (nie naley stosowa rcznika papierowego),
wykonujc ruchy od rodka na zewntrz dysku DVD. Nie naley
wykonywa ruchw kolistych.
2 Naley woy dysk do napdu DVD komputera i sprawdzi, czy
zawiera foldery z plikami.
Kliknij dwukrotnie ikon Mj komputer lub Ten komputer.
Kliknij napd DVD prawym przyciskiem myszy i wybierz opcj
Eksploruj.
Na dysku DVD powinny znajdowa si dwa foldery: audio_ts i
video_ts. Folder audio_ts powinien by pusty, a folder
video_ts powinien zawiera pliki z rozszerzeniami bup, ifo i vob.
Jeli te pliki s obecne, oznacza to, e problem na pewno dotyczy
samego odtwarzania, a nie nagrywania dysku. Jeli za dysk
rzeczywicie jest pusty, oznacza to, e problem jest zwizany z
nagrywaniem, a nie z odtwarzaniem dysku. W takim przypadku
naley postpowa zgodnie z instrukcjami podanymi w dokumencie
214533, Problemy z nagrywaniem w programie Studio.
3 Jeli dysku nie uda si odtworzy w tradycyjnym odtwarzaczu
DVD, sprbuj go odtworzy na komputerze. Dysk powinien si
odtworzy pomylnie, gdy jest uywane oprogramowanie
odtwarzacza DVD, takie jak PowerDVD lub WinDVD.
Moliwo odtwarzania dysku DVD w programie Windows
Media Player jest uzalenione od wersji systemu Windows. W
przypadku problemw z odtwarzaniem dysku DVD nawet za
pomoc napdu DVD komputera naley zapozna si z
dokumentem 221479, Odtwarzanie dyskw DVD na
komputerze.

4 Naley sprbowa odtworzy dysk DVD za pomoc innego
oddzielnego odtwarzacza. Niektre urzdzenie mog nie
odtwarza dyskw DVD okrelonej marki lub formatu nonika
DVD (R, +R, RW lub +RW).
W przypadku wtpliwoci dotyczcych typw nonikw
obsugiwanych przez odtwarzacz DVD, naley sprawdzi
informacje techniczne w witrynie internetowej producenta.
Jeli dany typ dysku nie jest obsugiwany przez odtwarzacz,
konieczne bdzie ponowne utworzenie dysku w innym
formacie. Jeli dysk dziaa w jednym odtwarzaczu DVD, a w
innym nie dziaa, moe to oznacza, e ten drugi odtwarzacz
moe by uszkodzony lub nie zapewnia niezawodnego
odtwarzania nonikw zapisywalnych. W takiej sytuacji naley
przetestowa rne marki i typy dyskw DVD, aby okreli
odpowiedni kombinacj, ktra prawidowo i niezawodnie
wsppracuje z posiadanymi urzdzeniami.
5 Naley potwierdzi, e utworzony projekt jest skonfigurowany
zgodnie z formatem odtwarzania obowizujcym w danym
regionie (np. NTSC w USA, PAL w Europie). Jeli projekt, czyli
rwnie dysk, jest utworzony w niewaciwym formacie,
niektre odtwarzacze DVD nie bd w stanie odtworzy takiego
dysku.
Aby sprawdzi format wideo projektu, naley klikn ikon
zbatki w grnym lewym rogu osi czasu w Edytorze dysku.

Otwieranie okna dialogowego ustawie osi czasu
Naley sprawdzi, czy na licie rozwijanej Rozmiar w oknie

dialogowym Ustawienia osi czasu ustawiony jest odpowiedni
standard.
Sprawdzanie ustawienia Rozmiar
Domylny standard wideo dla projektw mona rwnie

skonfigurowa na stronie Ustawienia projektu w oknie dialogowym
ustawie programu Pinnacle Studio.

Zacznik B: Kompozycja filmu wideo
Kady moe nakrci dobrej jakoci materia wideo, a nastpnie
zmontowa z niego ciekawy, frapujcy czy pouczajcy film
wystarczy do tego odrobina podstawowej wiedzy.
Niezalenie od tego, czy zaczynasz tworzenie filmu od projektu

scenariusza czy od planu uj, punktem wyjcia do kadego filmu
jest nakrcenie materiau wideo. Ju na tym etapie warto mie na
uwadze faz edycji, aby przygotowa odpowiedni zestaw uj.
Edycja filmu polega na takim manipulowaniu wieloma fragmentami

materiau, aby utworzyy one harmonijn cao. Wymaga to
wybierania technik, przej i efektw, ktre jak najlepiej oddaj
zamys twrcy filmu.
Innym wanym elementem edycji filmu jest tworzenie cieki

dwikowej. Waciwie dobrane dwiki dialogi, muzyka,
komentarz lub efekty wsppracuj z obrazem, tworzc
harmonijn cao, ktra staje si czym wicej ni tylko sum
czci skadowych.
Program Pinnacle Studio zawiera narzdzia niezbdne do

tworzenia amatorskich filmw wideo profesjonalnej jakoci. Reszta
zaley od twrcy filmu.
Tworzenie planu uj
Przygotowanie planu uj nie zawsze jest konieczne, ale pomaga
organizowa prac przy bardziej rozbudowanych filmach. Tylko od
twrcy filmu zaley, czy plan uj bdzie bardzo prosty czy bardzo
Zacznik B: Kompozycja filmu wideo 471

skomplikowany. Na potrzeby filmu moe wystarczy zwyka lista
zaplanowanych scen, ale mona take zamieci w planie uj
uwagi na temat pooenia i ruchu kamery albo przygotowane
wczeniej dialogi. Najbardziej ambitnym przedsiwziciem jest
przygotowanie kompletnego scenariusza, zawierajcego
szczegowy opis i czas trwania kadego ujcia kamery oraz
informacje o owietleniu i rekwizytach.
Tytu: Jacek na torze wycigowym
Nr Kt ustawienia Tekst/audio Czas Data
kamery trwania
1 Zblienie twarzy Jacek staje do pierwszego 11 s Wtorek
Jacka w kasku, w yciu wycigu.... 22.06
odjazd kamery. W tle sycha haas
silnikw.
2 Na linii startu, widok W hali sycha muzyk 8s Wtorek
z punktu widzenia i haas silnikw. 22.06
kierowcy, kamera
umieszczona nisko.
3 Kamera poda za Start!. 12 s Wtorek
mczyzn z flag Samochody ruszaj, 22.06
startow. Kamera doda sygna startowy.
pozostaje bez ruchu,
mczyzna daje znak
do startu i opuszcza
kadr.
4 Jacek na starcie, Muzyka przestaje 9s Wtorek
widziany od przodu, dociera z hali, ten sam 22.06
kamera poda za motyw muzyczny jest
nim do zakrtu; Jacek odtwarzany z dysku CD,
widziany z tyu. syszalny przez haas
silnikw.
5 ...
Przykad roboczej wersji prostego planu uj

Edycja
Uywanie zrnicowanych perspektyw

Istotne dla filmu wydarzenie zawsze powinno zosta nakrcone z
kilku rnych perspektyw i pozycji kamery. Pniej, podczas edycji,
mona wybra najlepsze ujcia i poczy je ze sob. Trzeba
zadba o sfilmowanie kilku uj poszczeglnych wydarze (ujcie
klauna na cyrkowej arenie, ale take ujcie rozemianego widza z
punktu widzenia klauna). Interesujce zdarzenia mog take
rozgrywa si za plecami bohaterw, a bohaterowie mog by
widziani z tyu. Stosowanie si do tych wskazwek uatwi
zrwnowaenie poszczeglnych scen filmu w fazie edycji.
Zblienia
Nie naley unika filmowania wanych rekwizytw i osb w
zblieniu. Zblienia czsto wygldaj na ekranie telewizora
ciekawiej ni ujcia pene, a przy tym doskonale nadaj si do
stosowania efektw specjalnych.
Ujcia pene i ppene

Ujcia pene przedstawiaj widok oglny sceneri, w ktrej
rozgrywa si akcja filmu. Ujcia takie mona stosowa te w
duszych scenach, aby nada im wiksz zwarto. Przejcie od
zblienia do ujcia penego powoduje, e widz przestaje
koncentrowa si na szczegach obrazu, co uatwia ledzenie
chronologicznego rozwoju wydarze. Sfilmowanie obserwatora
zdarze w ujciu ppenym daje chwilowe wytchnienie od gwnego
wtku akcji i w razie potrzeby umoliwia przejcie do innego wtku.

Kompletne sekwencje wydarze
Zawsze naley krci pene sekwencje wydarze, majce swj
pocztek i koniec. Uatwia to edytowanie filmu.
Przejcia
Nadanie filmowi waciwego tempa i rytmu wymaga praktyki.
Zdarzenia trwajce dugo nie zawsze mona nakrci w caoci, a
na potrzeby filmu czsto trzeba je skraca. Naley jednak zadba o
logiczn cigo akcji, a cicia niemal nigdy nie powinny
absorbowa widza.
Dlatego tak wane s przejcia midzy poszczeglnymi scenami.

Nawet jeeli dwie ssiadujce sceny rozgrywaj si w rnym
miejscu i czasie, mona uy takich metod edycji, dziki ktrym
zestawienie tych scen bdzie pynne i nie bdzie zbytnio
absorbowa widza.
Tajemnica odpowiedniego doboru przejcia tkwi w ustanowieniu

atwo postrzegalnego zwizku midzy dwiema scenami. W przejciu
opartym na akcji zwizek ten istnieje midzy nastpujcymi po
sobie wydarzeniami bdcymi czci historii, ktr opowiada film.
Ujcie nowego samochodu moe na przykad stanowi
wprowadzenie do filmu dokumentalnego powiconego historii
powstania i produkcji pojazdu.
Przejcie neutralne nie wprowadza nowego wydarzenia ani nie

zmienia miejsca ani czasu akcji, stanowi tylko pynne poczenie
sekwencji nalecych do tej samej sceny. Jeeli na przykad scena
filmu przedstawia debat obserwowan przez grono suchaczy,
przejcie od obserwacji dyskutantw do ujcia jednej z osb na
widowni umoliwia dyskretne pominicie fragmentu debaty.

Przejcia zewntrzne su przedstawieniu sekwencji niebdcej
elementem rozgrywajcej si akcji. Filmujc na przykad scen
lubu w urzdzie stanu cywilnego, mona pokaza, co dzieje si na
zewntrz budynku, gdzie zaproszeni gocie przygotowuj
niespodziank dla nowoecw.
Przejcia powinny podkrela przesanie filmu i musz by

stosowne do prezentowanych sytuacji. Dziki przestrzeganiu tych
zasad widzowie mog bez wysiku ledzi przebieg akcji, a ich
uwaga nie jest odrywana od treci filmu.
Logiczna sekwencja wydarze

Ujcia umieszczone obok siebie na etapie edycji powinny
odpowiednio wspgra ze sob w kontekcie rozgrywajcej si
akcji. Jeeli narracja jest nielogiczna, widzowie bd mieli trudnoci
ze ledzeniem przebiegu wydarze. Mona stara si przyku
uwag widza szybkim lub spektakularnym rozpoczciem filmu i
zachowa jego zainteresowanie do koca. Widzowie mog straci
zainteresowanie filmem lub poczu si zdezorientowani, jeeli
sceny bd poczone w sposb nielogiczny lub sprzeczny z
chronologi albo bd zbyt chaotyczne lub za krtkie (poniej trzech
sekund). Przejcie od jednej sceny do nastpnej powinno by
podporzdkowane jakiej myli przewodniej i powinno zachowywa
cigo narracji.
Wypenianie luk
Luki powstajce przy zestawianiu ze sob scen nakrconych w
rnych miejscach trzeba stara si wypenia. Aby na przykad
pynnie poczy sceny rozgrywajce si w rnym czasie, mona
pokaza zblienie twarzy bohatera, a po kilku sekundach wykona
odjazd kamery i przedstawi inn scen.

Zachowanie spjnoci scenariusza
Spjno scenariusza, czyli zachowanie spjnoci szczegw przy
przejciu od jednej sceny do nastpnej, jest istotnym elementem
poprawnej kompozycji filmu. Jeeli na planie filmowym panuje
upalna pogoda, bohaterowie nie mog chodzi z otwartymi
parasolami.
Rytm ci
Rytm, czyli szybko, z jak kolejne sceny nastpuj po sobie, nie
pozostaje bez wpywu na przesanie i nastrj filmu. Czas trwania
sceny albo brak ujcia, ktrego spodziewa si widz, to elementy
kompozycji pozwalajce konstruowa zamierzone przesanie filmu.
Unikanie niespjnoci obrazu

Zestawienie ze sob serii podobnych uj moe prowadzi do
niespjnoci obrazu. Niespjno taka powstaje na przykad, gdy ta
sama osoba znajduje si po lewej stronie kadru w jednej scenie, a
po prawej stronie w nastpnej, albo jeli w jednej scenie aktor
wystpuje w okularach, a w nastpnej scenie bez.
Unikanie zestawiania uj panoramicznych

Ujcia panoramiczne nie powinny ssiadowa ze sob, chyba e w
obu ujciach kierunek i szybko obrotu kamery s takie same.
Oglne reguy dotyczce edycji filmu wideo

Zamieszczone niej wskazwki bd pomocne przy edycji filmu.
Nie naley ich oczywicie traktowa jako niepodwaalnych regu.
Zawsze moliwe s odstpstwa szczeglnie przy pracy z filmem
eksperymentalnym lub filmem o zabarwieniu humorystycznym.

Nie naley zestawia ze sob scen nakrconych za pomoc
poruszajcej si kamery.
Ujcia panoramiczne, najazdy i inne ujcia dynamiczne
powinny by rozdzielone ujciami statycznymi.
Ujcia nastpujce po sobie powinny by nakrcone z rnych
pozycji kamery. Kty ustawienia kamery powinny rni si o co
najmniej 45 stopni.
Sekwencje twarzy bohaterw naley filmowa, uywajc
naprzemiennie rnych ktw ustawienia kamery.
Podczas krcenia uj budynkw naley uywa
zrnicowanych perspektyw. Jeeli ujcia tego samego typu i
wielkoci nastpuj bezporednio po sobie, przektna obrazu
powinna zmienia si naprzemiennie, raz biegnc od przodu po
lewej stronie do tyu po prawej, a raz odwrotnie.
Cicia naley stosowa, gdy bohaterowie filmu poruszaj si.
Widz bdzie zaabsorbowany ruchem na ekranie, dziki czemu
zwrci mniej uwagi na zastosowanie cicia. W szczeglnoci
mona przerwa ujcie przedstawiajce ruch ciciem do ujcia
penego.
Cicia powinny by harmonijne; naley unika niespjnoci
obrazu.
Im mniej ruchu zawiera dane ujcie, tym krcej powinno trwa.
Ujcia zawierajce szybki ruch mog by dusze.
Ujcia pene zawieraj wicej informacji, dlatego powinny trwa
duej.
Przemylana kolejno uj nie tylko pozwala osign rozmaite

efekty wizualne, ale take umoliwia przekazywanie idei, ktre nie
mog lub nie powinny zosta pokazane na obrazie. Istnieje sze
podstawowych metod przekazywania informacji za pomoc ci.
Przyjrzyjmy si kolejno kademu z nich.

Cicia skojarzeniowe
Ujcia s zestawione w takiej kolejnoci, aby wywoa okrelone
skojarzenia w umyle widza, chocia przedmiot tego skojarzenia nie
jest uwidoczniony na ekranie. Przykad: mczyzna gra na
wycigach konnych, a w nastpnej scenie kupuje drogi samochd w
salonie.
Cicia rwnolege
Dwa wtki akcji s przedstawione rwnolegle. Film przeskakuje
midzy jednym a drugim wtkiem; ujcia s coraz krtsze, a do
chwili zakoczenia akcji. Jest to jeden ze sposobw budowania
napicia. Przykad: dwa rne samochody jadce z du
szybkoci zbliaj si z rnych kierunkw do tego samego
skrzyowania.
Cicia kontrastowe
Cicie to polega na nagym przejciu do kracowo odmiennej sceny
w celu wskazania pewnego dysonansu. Przykad: turysta opala si
na play; nastpne ujcie przedstawia godujce dzieci.
Cicia podstawiajce
Zdarzenia, ktrych nie mona lub nie naley przedstawia w filmie,
s zastpowane innymi zdarzeniami (rodzi si dziecko, ale zamiast
sceny porodu kamera pokazuje rozkwitajcy pk).
Cicia przyczynowo-skutkowe
Ujcia s powizane w acuch przyczynowo-skutkowy: drugie ujcie
byoby niezrozumiae bez ujcia, ktre je poprzedza. Przykad:
mczyzna kci si z on, a w nastpnym ujciu pi na ulicy.

Cicia formalne
Ujcia przedstawiajce rne sceny mona zestawia ze sob,
jeeli czy je jaki wsplny element, na przykad taki sam ksztat,
kolor lub ruch. Przykady: krysztaowa kula i kula ziemska; ty
prochowiec i te kwiaty; spadochroniarz i spadajce pirko.
Produkcja cieki dwikowej

Produkcja cieki dwikowej jest sztuk, ale jej take mona si
nauczy. Stworzenie doskonaej narracji nie jest wprawdzie atwe,
jednak zwize, konkretne komentarze uatwiaj widzom ledzenie
filmu. Elementy narracji wplecione w film powinny sprawia
wraenie naturalnych, by spontaniczne i wyraziste; nie powinny
brzmie sztucznie ani nazbyt teatralnie.
Krtkie komentarze
Zgodnie z ogln zasad, im mniej komentarzy, tym lepiej. Obraz
powinien mwi sam za siebie, a przedstawione na ekranie rzeczy,
ktre s dla widza oczywiste, nie wymagaj komentowania.
Zachowanie oryginalnych dwikw

Komentarz sowny powinien by poczony z naturalnymi dwikami
i muzyk w taki sposb, aby oryginalne dwiki pozostaway
syszalne. Naturalny dwik jest elementem materiau filmowego i
nie naley go cakowicie eliminowa, poniewa film pozbawiony
naturalnych dwikw sprawia wraenie sterylnego i sztucznego.
Czsto jednak sprzt nagrywajcy przechwytuje dwiki
przejedajcych obok pojazdw lub przelatujcych samolotw,
ktre nie powinny znale si w filmie. Tego rodzaju dwiki,
podobnie jak gony szum wiatru, ktre mog dezorientowa i

rozprasza widzw, naley maskowa lub zastpowa odpowiedni
narracj lub muzyk.
Dobranie odpowiedniej muzyki

Odpowiednio dobrana muzyka dopenia film i moe wzmocni jego
przesanie. Przede wszystkim jednak muzyka powinna pasowa do
filmu i jego tematyki. Dobranie waciwej muzyki bywa
czasochonnym zajciem i stanowi trudne wyzwanie, ale zwiksza
przyjemno z ogldania filmu.
Tytu
Tytu powinien by konkretny, informowa o tematyce filmu i
pobudza zainteresowanie widzw. Jeli to take efektowne
sformuowanie tym lepiej.
Jeli chodzi o sposb prezentacji, edytor tytuw daje niemal

nieograniczone moliwoci w zakresie kreatywnych efektw
wizualnych. To jedno z tych miejsc w produkcji, w ktrych
uytkownik nie jest skrpowany realizmem waciwego nagrania i
moe puci swobodnie wodze wyobrani.
Poniewa jednak nadrzdnym celem jest komunikacja, musz by

przestrzegane pewne podstawowe zasady. Na przykad krtki tytu
napisany du i czyteln czcionk lepiej przekae zaoon tre ni
taki, ktry jest nadmiernie ozdobiony lub zbyt dugi.
Kolor tytuu
Nastpujce zestawienia koloru ta i koloru tekstu s czytelne: kolor
biay i czarny, ty i czarny, biay i zielony. Naley jednak unika
wywietlania jaskrawobiaych napisw na cakowicie czarnym tle.

Niektre systemy wideo nie wywietlaj poprawnie szczegw
tytuu, jeeli wspczynnik kontrastu obrazu jest wyszy ni 1:40.
Czas wywietlania tytuu

Oglna zasada mwi, e napis powinien by wywietlony tak dugo,
aby widz by w stanie przeczyta go dwukrotnie. Dziesicioliterowy
napis powinien by wywietlony przez mniej wicej trzy sekundy.
Dla kadych piciu nastpnych liter naley doda jedn sekund.
Tytuy znalezione
Obok tytuw dodanych w kocowym etapie produkcji filmu,
interesujce moliwoci daje uwzgldnienie napisw wystpujcych
w wiecie rzeczywistym, takich jak drogowskazy, znaki uliczne albo
strony tytuowe gazet.

Zacznik C: Sownik
Terminologia dotyczca multimediw obejmuje terminologi
komputerow i terminologi dotyczc wideo. Najwaniejsze
terminy zostay zdefiniowane poniej.
720p: Format wideo o wysokiej rozdzielczoci (HD) o

rozdzielczoci 1280 x 720 i z klatkami progresywnymi (bez
przeplotu).
1080i: Format wideo o wysokiej rozdzielczoci (HD) o

rozdzielczoci 1440 x 1080 i z klatkami z przeplotem.
ActiveMovie: Opracowany przez firm Microsoft interfejs

oprogramowania sucy do sterowania urzdzeniami
multimedialnymi w systemie Windows. Patrz DirectShow,
DirectMedia
ADPCM: Skrt od terminu Adaptive Delta Pulse Code Modulation.

Metoda przechowywania informacji audio w formacie cyfrowym.
Jest to rwnie metoda kodowania i kompresji danych audio
uywana podczas wytwarzania dyskw CD-I oraz CD-ROM.
Adres: Wszystkie dostpne pozycje zapisu w komputerze s

numerowane (adresowane). Za pomoc tych adresw kada
pozycja zapisu moe zosta zajta. Niektre adresy s
zarezerwowane do wycznego uytku przez okrelone skadniki
sprztowe. Jeeli dwa skadniki uywaj tego samego adresu, ma
miejsce konflikt adresw.
Zacznik C: Sownik 483

Aliasing: Niedokadne wywietlanie obrazu spowodowane
ograniczeniami urzdzenia wyjciowego. Zwykle aliasing objawia
si w postaci schodkowatych krawdzi przy zagiciach i
zakrzywionych ksztatach.
Antyaliasing: Metoda wygadzania schodkowatych krawdzi na

obrazach map bitowych. Zwykle realizuje si to przez zacienianie
krawdzi za pomoc pikseli o kolorze porednim midzy kolorem
krawdzi a kolorem ta, przez co przejcie staje si mniej widoczne.
Inna metoda antyaliasingu polega na uywaniu urzdze
wyjciowych o wyszej rozdzielczoci.
AVI: Standardowy format wideo cyfrowego (oraz Video for

Windows).
Bajt: Jeden bajt odpowiada omiu bitom. Za pomoc jednego bajta

moe zosta wywietlony dokadnie jeden znak alfanumeryczny (tj.
litera, liczba).
Bez przeplotu: Opis metody odwieania obrazu, w ktrej cay

obraz jest generowany jako pojedyncze pole bez przeskokw linii.
Obraz bez przeplotu (wikszo monitorw komputerowych)
charakteryzuje si mniejszym migotaniem ni obraz z przeplotem
(wikszo telewizorw).
BIOS: Skrt od terminu Basic Input Output System, ktry odnosi si

do podstawowych polece wejcia i wyjcia zapisanych w pamici
ROM, PROM lub EPROM. Zasadniczym zadaniem systemu BIOS
jest sterowanie wejciem i wyjciem. Podczas uruchamiania
systemu ROM-BIOS przeprowadza niektre testy. Patrz Port
rwnolegy, IRQ, WE/WY.
Bit: Skrt od terminu BInary digiT (cyfra binarna). Najmniejszy

element pamici komputera. Bity su midzy innymi do

przechowywania wartoci kolorw pikseli na obrazie. Im wicej
bitw jest uywanych dla kadego piksela (patrz Piksel), tym
wiksza jest liczba dostpnych kolorw. Na przykad:
1 bit: kady piksel jest biay albo czarny.
4 bity: mona wygenerowa 16 kolorw lub odcieni szaroci.
8 bitw: mona wygenerowa 256 kolorw lub odcieni szaroci.
16 bitw: mona wygenerowa 65 536 kolorw.
24 bity: mona wygenerowa okoo 16,7 mln kolorw.
CD-ROM: Nonik magazynowania dla danych cyfrowych, np. wideo

cyfrowego. Z dyskw CD-ROM mona odczytywa dane, ale nie
mona na nich zapisywa (nagrywa) danych; ROM jest skrtem od
terminu Read-Only Memory (pami tylko do odczytu).
Czstotliwo: Liczba powtrze w procesie cyklicznym (np. fala

dwikowa lub napicie przemienne) w jednostce czasu. Zwykle
mierzona w liczbie powtrze na sekund lub hercach (Hz).
DCT: (Discrete Cosine Transformation). Cz kompresji danych

obrazu JPEG i powizane algorytmy. Informacje o jasnoci i
kolorach s zapisywane jako wspczynnik czstotliwoci.
Decybel (dB): Jednostka miary gonoci dwiku. Wzrost o 3 dB

powoduje podwojenie gonoci.
Dekoder wideo: Konwertuje informacje cyfrowe na analogowe

sygnay wideo.
Digital8: Format cyfrowej tamy wideo do nagrywania danych audio

i wideo kodowanych w standardzie DV na tamach Hi8. Kamery i
magnetowidy VCR Digital8, sprzedawane obecnie tylko przez firm
Sony, mog odtwarza zarwno kasety Hi8, jak i 8 mm.

DirectMedia: Opracowane przez firm Microsoft rozszerzenie
systemu dla aplikacji multimedialnych dziaajcych w systemie
Windows. Patrz ActiveMovie.
DirectShow: Opracowane przez firm Microsoft rozszerzenie

systemu dla aplikacji multimedialnych dziaajcych w systemie
Windows. Patrz ActiveMovie.
DirectX: Pakiet kilku rozszerze systemu opracowanych przez

firm Microsoft dla systemu Windows 95 i systemw, ktre go
zastpiy, umoliwiajcy przyspieszanie wideo i gier.
DMA: Direct Memory Access (bezporedni dostp do pamici).
DV: Format cyfrowej tamy wideo do nagrywania cyfrowego audio i

wideo na tamie o szerokoci 0,25 cala z naparowanym metalem.
Tamy MiniDV mog pomieci do 60 minut materiau, a
standardowe tamy DV do 270 minut.
ECP: (Enhanced Compatible Port). Umoliwia przyspieszony

dwukierunkowy transfer danych przez port rwnolegy. Patrz EPP.
EPP: (Enhanced Parallel Port). Umoliwia przyspieszony

dwukierunkowy transfer danych przez port rwnolegy. Patrz ECP.
EPROM: (Erasable Programmable Read-Only Memory).

Mikroukad pamici, ktry po zaprogramowaniu zachowuje swoje
dane bez zasilania. Zawarto pamici moe by wymazywana za
pomoc wiata ultrafioletowego i ponownie zapisywana.
Filtry: Narzdzia modyfikujce dane w celu utworzenia efektw

specjalnych.
FireWire: Znak towarowy firmy Apple Computer oznaczajcy

nazw protokou danych szeregowych IEEE-1394.

Format pliku: Organizacja informacji w pliku komputerowym, np. w
obrazie lub dokumencie edytora tekstw. Format pliku jest zwykle
wskazywany przez rozszerzenie pliku (np. doc, avi lub wmf).
Gbia kolorw: Liczba bitw dostarczajcych informacje o kolorze

dla kadego piksela. 1-bitowa gbia kolorw zapewnia 21 = 2
kolory, 8-bitowa gbia kolorw zapewnia 28 = 256 kolorw, a 24-
bitowa gbia kolorw zapewnia 224 = 16 777 216 kolorw.
GOP: W kompresji MPEG strumie danych jest najpierw dzielony

na grupy obrazw (Groups Of Pictures, GOP) sekcje, z ktrych
kada skada si z kilku klatek. Kada grupa GOP zawiera trzy typy
klatek: klatki I, klatki P (obrazy) oraz klatki B.
HD: Wideo o wysokiej rozdzielczoci (High Definition). Wikszo

uywanych formatw HD ma rozdzielczo 1920 x 1080 lub 1280 x
720. Pomidzy standardami 1080 i 720 istnieje znaczna rnica:
wikszy format uywa 2,25 piksela wicej na klatk. Rnica ta
powoduje znaczne zwikszenie wymaga dotyczcych
przetwarzania zawartoci 1080 w przypadku czasu kodowania,
szybkoci dekodowania i miejsca przechowywania. Formaty 720 s
w caoci progresywne. Format 1080 skada si z kompozycji typw
klatek progresywnych i z przeplotem. Komputery i ich monitory s ze
swej natury progresywne, natomiast emisje telewizyjne zostay
oparte na technikach i standardach z przeplotem. W terminologii HD
litera p oznacza skanowanie progresywne, a litera i
skanowanie z przeplotem.
HDV: Format sucy do nagrywania i odtwarzania wideo o wysokiej

rozdzielczoci na kasecie DV zosta okrelony jako format HDV. W
przypadku formatu HDV zamiast kodeka DV wykorzystuje si
elementy standardu MPEG-2. Istniej dwie odmiany formatu HDV:
HDV1 oraz HDV2. HDV1 ma rozdzielczo 1280 x 720 z klatkami
progresywnymi (720p). Szybko strumienia transportu MPEG

wynosi 19,7 Mb/s. HDV2 ma rozdzielczo 1440 x 1080 z klatkami
z przeplotem (1080i). Szybko strumienia transportu MPEG wynosi
25 Mb/s.
Hi8: Ulepszona wersja formatu Video8 uywajca S-Video

nagranego na tamie z drobinami metalu lub tamie z naparowanym
metalem. Ze wzgldu na wysz rozdzielczo luminancji i wiksz
przepustowo daje ostrzejsze obrazy ni format Video8.
HiColor: W przypadku obrazw oznacza 16-bitowy (5-6-5) typ

danych z moliwoci wywietlania do 65 536 kolorw. Formaty
plikw TGA obsuguj obrazy tego typu. Inne formaty plikw
wymagaj uprzedniej konwersji obrazu HiColor na obraz TrueColor.
W przypadku monitorw HiColor zwykle oznacza 15-bitowe (5-5-5)
karty graficzne, ktre mog wywietla do 32 768 kolorw. Patrz Bit.
IDE: (Integrated Device Electronics). Interfejs dysku twardego, ktry

integruje wszystkie podzespoy elektroniczne sterujce dyskiem na
samym dysku i nie uywa karty czcej dysk z magistral
rozszerze.
IEEE-1394: Opracowany przez firm Apple Computer i

wprowadzony jako FireWire protok transmisji danych
szeregowych o szybkociach sigajcych 400 Mb/s. Firma Sony
oferuje nieznacznie zmodyfikowan wersj do transmisji danych
DV, o nazwie i.LINK, zapewniajc szybkoci transmisji sigajce
100 Mb/s.
IRQ: Interrupt Request (danie przerwania). Przerwanie to

tymczasowa przerwa w gwnym strumieniu przetwarzania
komputera, umoliwiajca wykonanie operacji konserwacyjnych lub
zada w tle. Przerwania mog by dane przez sprzt (np.
klawiatur, mysz) lub oprogramowanie.

Jasno: Rwnie luminancja. Wskazuje na jasno obrazu
wideo.
JPEG: Nazwa grupy Joint Photographic Experts Group oraz

opracowanego przez ni standardu kompresji klatek cyfrowych
opartego na DCT.
Kana: Grupy informacji w obrbie pliku danych wydzielajce

okrelone aspekty pliku. Na przykad kolorowe obrazy uywaj
rnych kanaw do klasyfikowania skadnikw kolorw obrazu. Pliki
audio stereo uywaj kanaw do identyfikowania dwikw
przeznaczonych do gonika lewego i prawego. Pliki wideo
korzystaj z kombinacji kanaw uywanych w przypadku plikw
obrazw i plikw audio.
Kilobajt (rwnie KB): Jeden kilobajt (KB) zawiera 1024 bajty.

Litera K oznacza tu liczb 1024 (210), a nie 1000 (jak w miarach
metrycznych).
Klatka kluczowa: Klatka wideo, dla ktrej okrelono warto

danego parametru efektu wideo lub audio. Podczas odtwarzania
animacja efektw jest realizowana przez pynn zmian parametrw
od jednej wartoci w klatce kluczowej do nastpnej. Animowanie
efektw za pomoc klatek kluczowych jest czsto nazywane
animacj metod kluczowania (keyframing).
Klip: W programie Pinnacle Studio to dowolny element

multimedialny na osi czasu projektu filmu lub projektu dysku.
Klipami multimedialnymi mog by pliki wideo i audio, zdjcia, tytuy
i monta.
Kod czasowy: Kod czasowy okrela pozycj kadej klatki w

sekwencji wideo w odniesieniu do punktu pocztkowego (zwykle
jest to pocztek ujcia). Typowy format to G:M:S:K (godziny, minuty,

sekundy, klatki), np. 01:22:13:21. W odrnieniu od licznika tamy
(ktry moe zosta wyzerowany lub zresetowany w dowolnym
punkcie tamy), kod czasowy jest sygnaem elektronicznym
zapisanym na tamie wideo i po przypisaniu ma ju charakter stay.
Kodek: Skrt od terminu kompresor-dekompresor. Algorytm

kompresujcy (pakujcy) i dekompresujcy (rozpakowujcy) dane
obrazu. Kodeki mog by programowe lub sprztowe.
Kodek programowy: Metoda kompresji, za pomoc ktrej mona

tworzy i odtwarza skompresowane sekwencje wideo cyfrowego
bez specjalnego sprztu. Jako sekwencji jest uzaleniona od
wydajnoci caego systemu. Patrz Kodek, Kodek sprztowy.
Kodek sprztowy: Metoda kompresji uywajca specjalnego

sprztu do tworzenia i odtwarzania skompresowanych sekwencji
wideo cyfrowego. Kodek sprztowy moe zapewni wiksz
szybko kodowania i lepsz jako obrazu ni kodek
zaimplementowany cakowicie w oprogramowaniu. Patrz Kodek,
Kodek programowy
Koder wideo: Konwertuje analogowe sygnay wideo na informacje

cyfrowe.
Kodowanie dugich serii (RLE): Technika uywana w wielu

metodach kompresji obrazw, w tym JPEG. Powtarzajce si
wartoci nie s przechowywane osobno, ale z licznikiem
wskazujcym, ile razy dana warto wystpuje w kolejnoci
dugo serii.
Kodowanie metod Huffmana: Technika uywana w przypadku

JPEG i innych metod kompresji danych, w ktrej rzadko
wystpujce wartoci otrzymuj dugi kod, a czsto wystpujce
wartoci krtki kod.

Kolor dopeniajcy: Kolory dopeniajce maj wartoci odwrotne
do podstawowych kolorw. W wyniku poczenia koloru z kolorem
dopeniajcym powstaje kolor biay. Na przykad kolorami
dopeniajcymi w przypadku czerwonego, zielonego i niebieskiego
s odpowiednio bkitny, amarantowy i ty.
Kolor kluczowy: Kolor, ktrego wywietlanie jest pomijane w celu

pokazania obrazu ta. Uywany najczciej podczas nakadania
jednej sekwencji wideo na drug wideo znajdujce si pod
spodem jest wwczas wywietlane we wszystkich punktach, w
ktrych na wideo znajdujcym si na wierzchu wystpuje kolor
kluczowy.
Kompresja: Metoda zmniejszania rozmiaru plikw. Istniej dwa

typy kompresji: bezstratna oraz stratna. Pliki skompresowane z
uyciem schematu bezstratnego mog zosta przywrcone do
pierwotnego stanu. Schematy stratne odrzucaj dane podczas
kompresji, ze strat jakoci obrazu. Utrata jakoci moe by
nieznaczna lub powana, w zalenoci od wartoci kompresji.
Kompresja obrazu: Metoda zmniejszania iloci danych

wymaganych do przechowywania cyfrowych obrazw i plikw
wideo.
Kwantyzacja: Jeden z elementw strategii kompresji danych

obrazu JPEG. Istotne szczegy s przedstawiane dokadnie, a
szczegy mniej istotne dla oka ludzkiego s przedstawiane z
mniejsz dokadnoci.
Lista decyzji dotyczcych edycji (EDL): Lista klipw i efektw w

okrelonej kolejnoci, ktra zostanie nagrana na dysku lub w pliku
wyjciowym. Program Studio umoliwia tworzenie i edytowanie
wasnej listy decyzji dotyczcych edycji przez dodawanie i usuwanie
klipw oraz efektw w edytorze filmu i edytorze dysku.

LPT: Patrz Port rwnolegy.
Luminancja: Patrz Jasno.
M1V: Rozszerzenie pliku MPEG zawierajcego tylko dane wideo.
Mapa bitowa: Format obrazu skadajcy si ze zbioru punktw

(pikseli) uoonych w rzdach. Patrz Piksel.
MCI: Media Control Interface (interfejs sterowania multimediami).

Opracowany przez firm Microsoft interfejs programowania do
nagrywania i odtwarzania danych audio i wideo. Suy te do
podczania komputera do zewntrznego rda wideo, np.
magnetowidu VCR lub dysku laserowego.
Megabajt (rwnie MB): Jeden megabajt (MB) skada si z 1024

kilobajtw 1024 x 1024 bajtw.
Model kolorw: Sposb matematycznego opisu i definiowania

kolorw i powiza midzy nimi. Kady model kolorw ma swoje
mocne strony. Dwa najpowszechniejsze modele kolorw to RGB i
YUV.
Modulacja: Kodowanie informacji po pustym sygnale nonym.
Motion-JPEG (M-JPEG): Okrelony przez firm Microsoft format

Video for Windows, sucy do kodowania sekwencji wideo. Do
kompresowania kadej klatki osobno uywana jest kompresja
JPEG.
MPA: Rozszerzenie pliku MPEG zawierajcego tylko dane audio.

M1V, MPEG, MPG
MPEG: Nazwa grupy Motion Picture Experts Group oraz

opracowanego przez ni standardu kompresji ruchomych obrazw.

Zapewnia on o 7580% wiksz redukcj danych (przy zachowaniu
tej samej jakoci obrazu) ni format M-JPEG.
MPG: Rozszerzenie pliku MPEG zawierajcego zarwno dane

wideo, jak i audio.
MPV: Rozszerzenie pliku MPEG zawierajcego tylko dane wideo.
Nasycenie kolorw: Intensywno koloru.
Nieruchome wideo: Nieruchome obrazy (lub zamroone klatki)

wyodrbnione z wideo.
NTSC: Nazwa komisji National Television Standards Committee

oraz stworzonego przez ni w 1953 roku standardu telewizji
kolorowej. Wideo w standardzie NTSC zawiera 525 linii na klatk i
60 pl obrazu na sekund. Standard ten jest uywany w Ameryce
Pnocnej i rodkowej, w Japonii i innych krajach. Patrz PAL,
SECAM.
Obraz: Obraz to reprodukcja lub ilustracja obiektu. Termin ten

odnosi si czsto do ilustracji cyfrowych skadajcych si z pikseli,
ktre mog by wywietlane na ekranie komputera i przetwarzane
w oprogramowaniu.
PAL: (Phase Alternation Line). Standard telewizji kolorowej

opracowany w Niemczech i uywany w wikszoci krajw Europy.
Wideo w standardzie PAL zawiera 625 linii na klatk i 50 pl obrazu
na sekund. Patrz NTSC, SECAM.
Piksel: Najmniejszy element obrazu na monitorze. Wyraz ten jest

skrtem od terminu picture element (element obrazu).
Podstawowe kolory: Kolory bdce podstaw modelu kolorw

RGB: czerwony, zielony i niebieski. Przez zmiany pocze

podstawowych kolorw moliwe jest utworzenie wikszoci kolorw
na ekranie komputera.
Pojawianie si z czarnego / zanikanie do czarnego: Efekt

cyfrowy polegajcy na pojawianiu si obrazu z czarnego koloru na
pocztku klipu i zanikaniu obrazu do czarnego koloru na kocu
klipu.
Pojedyncza klatka: Pojedyncza klatka to fragment serii lub

sekwencji. Ogldanie takiej serii z odpowiednio du szybkoci
daje zudzenie ruchomego obrazu.
Pole: Klatka wideo skada si z poziomych linii i jest podzielona na

dwa pola. Linie nieparzyste klatki stanowi Pole 1; linie
ponumerowane parzycie to Pole 2.
Pole: Klatka wideo z przeplotem skada si z poziomych linii i jest

podzielona na dwa pola. Linie nieparzyste klatki stanowi Pole 1;
linie ponumerowane parzycie to Pole 2.
Port: Punkt transferu elektronicznego w przypadku transmisji audio,

wideo, danych sterujcych i innych danych midzy dwoma
urzdzeniami. Patrz Port szeregowy, Port rwnolegy.
Port COM: Port szeregowy znajdujcy si z tyu komputera,

umoliwiajcy podczenie do systemu modemu, plotera, drukarki
lub myszy.
Port rwnolegy: Dane portu rwnolegego s transmitowane

przez 8-bitow lini danych. Oznacza to, e jednorazowo mona
przesa osiem bitw (jeden bajt) danych. Ten rodzaj transmisji jest
znacznie szybszy od transmisji szeregowej, ale nie jest odpowiedni
w przypadku pocze odlegych. Porty rwnolege nosz zwykle
nazwy LPTn, gdzie n jest liczb (np. LPT1). Patrz Port
szeregowy.

Port szeregowy: Dane transmitowane przez port szeregowy s
przetwarzane po jednym bicie, czyli szeregowo jeden po
drugim. Szybko transmisji jest znacznie nisza ni w przypadku
portu rwnolegego, ktrego rwnolege linie danych umoliwiaj
jednoczesne wysyanie wielu bitw. Porty szeregowe nosz zwykle
nazwy COMn, gdzie n jest liczb (np. COM2). Patrz Port
rwnolegy.
Przechwytywanie wsadowe: Zautomatyzowany proces

lokalizowania i ponownego przechwytywania okrelonych klipw z
tamy wideo, zwykle z wiksz szybkoci danych ni szybko,
przy ktrej klip by pierwotnie przechwycony (w tym celu jest
stosowana Lista decyzji dotyczcych edycji (EDL)).
Przejcie: Efekt wypenienia midzy ssiadujcymi klipami wideo

lub audio od prostego wycicia do rozbudowanych efektw
animowanych. Powszechnie uywane przejcia, takie jak wycicia,
zanikania, rozproszenia, wytarcia, wysunicia i przenikania
dwiku, s czci jzyka filmw i wideo. Mog one treciwie
przedstawia upyw czasu i zmiany punktu widzenia.
Przycinanie: Wybieranie obszaru obrazu do wywietlenia.
QSIF: (Quarter Standard Image Format). Format MPEG-1

okrelajcy rozdzielczo 176 x 144 w standardzie PAL i 176 x 120
w standardzie NTSC. Patrz MPEG, SIF.
Raster: Obszar wywietlania wideo pokrywany przez wysyanie

wizki elektronw w seriach poziomych linii od lewego grnego do
prawego dolnego rogu (z perspektywy ogldajcego).
Redundancja: Cecha obrazw wykorzystywana przez algorytmy

kompresji. Zbdne informacje mog by eliminowane podczas
kompresji, a nastpnie odtwarzane bez strat podczas dekompresji.

RGB: Red (czerwony), Green (zielony) i Blue (niebieski):
podstawowe kolory uywane w czeniu kolorw metod
dodawania. Model RGB okrela uywan w technologii
komputerowej metod kodowania informacji obrazu w pikselach, z
ktrych kady zawiera pewn kombinacj tych trzech
podstawowych kolorw.
ROM: Read-Only Memory (pami tylko do odczytu). Pami, ktra

po zaprogramowaniu zachowuje dane, nawet bez zasilania
elektrycznego. Patrz EPROM.
Rwnowaga bieli: W kamerze elektronicznej to dopasowanie

amplifikatorw wszystkich trzech kanaw (czerwonego, zielonego i
niebieskiego), tak aby biae obszary sceny nie byy przebarwione.
Rozdzielczo: Liczba pikseli, jaka moe by wywietlana na

monitorze poziomo i pionowo. Im wysza jest rozdzielczo, tym
wicej szczegw moe by wywietlanych. Patrz Piksel.
Rozmiar grupy GOP: Rozmiar grupy GOP okrela liczb klatek I,

klatek B i klatek P zawartych w jednej grupie GOP. Na przykad
biece rozmiary grup GOP to 9 lub 12.
Rozmiar klatki: Maksymalny rozmiar w przypadku wywietlania

danych obrazw w sekwencji wideo lub animacji. Jeeli obraz jest
przeznaczony do sekwencji wikszej ni rozmiar klatki, musi zosta
przycity lub przeskalowany w celu dopasowania.
Rozpraszanie: Efekt przejciowy polegajcy na zanikaniu i

pojawianiu si wideo od jednej sceny do nastpnej.
S-VHS: Ulepszona wersja VHS, ktra przy uyciu S-Video i tamy z

drobinami metalu zapewnia rozdzielczo o wyszej luminancji i
powoduje powstanie ostrzejszego obrazu ni w przypadku VHS.
Patrz VHS, S-Video.

S-Video: W przypadku sygnaw S-Video (Y/C) informacje o
jasnoci (luminancji lub Y) oraz kolorze (chrominancji lub C) s
przesyane osobno z uyciem wielu przewodw, co pozwala unikn
modulacji i demodulacji wideo oraz wynikajcego z tego obnienia
jakoci obrazu.
Schowek: Wspuytkowany przez wszystkie programy systemu

Windows tymczasowy obszar przechowywania, w ktrym s
umieszczane dane podczas operacji wycinania, kopiowania i
wklejania. Wszelkie nowe dane umieszczone w Schowku powoduj
natychmiastowe zastpienie istniejcych danych.
SCSI: (Small Computers System Interface). Ze wzgldu na du

szybko transferu danych interfejs SCSI by dugo preferowany
jako interfejs dyskw twardych w przypadku niektrych
wysokowydajnych komputerw. Do komputera moe by
jednoczenie podczonych do 8 urzdze SCSI.
SECAM: Squentiel Couleur a Mmoire. System transmisji

telewizji kolorowej uywany we Francji i w Europie Wschodniej.
Podobnie jak w przypadku standardu PAL, wideo w standardzie
SECAM zawiera 625 linii na klatk i 50 pl obrazu na sekund. Patrz
NTSC, PAL.
SIF: (Standard Image Format). Format MPEG-1 okrelajcy

rozdzielczo 352 x 288 w standardzie PAL i 352 x 240 w
standardzie NTSC. Patrz MPEG, QSIF.
Skalowanie: Dopasowanie obrazu do wymaganego rozmiaru.
Sterownik: Plik zawierajcy informacje wymagane do pracy

urzdze zewntrznych. Na przykad sterownik przechwytywania
wideo steruje prac karty przechwytywania wideo.

Sterownik TWAIN: TWAIN to standardowy interfejs
oprogramowania, umoliwiajcy komunikacj midzy programami
graficznymi i przechwytywania a urzdzeniami dostarczajcymi
dane graficzne. Jeeli zainstalowany jest sterownik TWAIN, funkcja
przechwytywania aplikacji graficznej moe by uywana do
adowania obrazw bezporednio ze rda wideo do programu.
Sterownik obsuguje tylko programy 32-bitowe i przechwytuje
obrazy w trybie 24-bitowym.
Symulowanie kolorw: Zwikszanie liczby widocznych na obrazie

kolorw przez zastosowanie wzorca kolorw.
Szybko danych: Ilo danych transmitowanych w jednostce

czasu, na przykad liczba bajtw odczytywanych z dysku twardego
lub zapisywanych na nim w cigu jednej sekundy lub liczba danych
wideo przetwarzanych w cigu jednej sekundy.
Szybko klatek: Szybko klatek okrela liczb klatek sekwencji

wideo odtwarzanych w cigu jednej sekundy. Szybko klatek w
przypadku wideo w standardzie NTSC to 30 klatek na sekund.
Szybko klatek w przypadku wideo w standardzie PAL to 25 klatek
na sekund.
Szybko skanowania wideo: Czstotliwo, z jak sygna wideo

jest skanowany na wywietlany obraz. Im wiksza jest szybko
skanowania wideo, tym wysza jest jako obrazu i mniej
zauwaalne migotanie.
Szybko transferu danych: Miara szybkoci, z jak informacje

s przekazywane midzy urzdzeniem magazynujcym (np.
dyskiem CD-ROM lub dyskiem twardym) a urzdzeniem
wywietlajcym (np. monitorem lub urzdzeniem MCI). W
zalenoci od uywanych urzdze niektre szybkoci transferu
mog zapewnia lepsz wydajno ni inne.

TrueColor: Nazwa oznaczajca obraz z dostateczn
rozdzielczoci koloru do przedstawienia rzeczywistego wygldu.
W praktyce TrueColor oznacza 24-bitowy kolor RGB, ktry
zapewnia okoo 16,7 mln kombinacji podstawowych kolorw:
czerwonego, zielonego i niebieskiego. Patrz Bit, HiColor.
VCR: Magnetowid wideo.
VHS: (Video Home System). Popularny standard wideo domowych

magnetowidw VCR. Uywane s tamy o szerokoci 0,5 cala, na
ktrych s przechowywane sygnay zespolone, czce informacje
o jasnoci i kolorach.
Video CD: Standard CD-ROM uywajcy skompresowanego wideo

MPEG.
Video for Windows: Rozszerzenie systemu Microsoft Windows,

umoliwiajce nagrywanie sekwencji cyfrowego wideo w plikach na
dysku twardym, a nastpnie ich odtwarzanie.
Video8: Analogowy system wideo uywajcy tamy 8 mm.

Magnetowidy Video8 generuj sygnay zespolone.
VISCA: Protok uywany wraz z niektrymi urzdzeniami do

sterowania zewntrznymi rdami wideo z komputerw.
WAV: Rozszerzenie popularnego formatu pliku dla cyfrowych

sygnaw audio.
WE/WY: Wejcie/wyjcie.
Wideo cyfrowe: Wideo cyfrowe zapisuje informacje w pliku bit po

bicie (w odrnieniu od analogowego nonika magazynowania).
Wspczynnik proporcji: Stosunek szerokoci do wysokoci

danego obrazu lub grafiki. Zachowanie staego wspczynnika

proporcji oznacza, e kada zmiana jednej wartoci powoduje
natychmiastow zmian drugiej wartoci.
Y/C: Y/C to sygna koloru zawierajcy dwa skadniki: informacje o

jasnoci (Y) i informacje o kolorze (C).
YUV: Model kolorw sygnau wideo, w ktrym Y dostarcza

informacje o jasnoci, a U oraz V informacje o kolorach.
Z przekadem: Ukad danych audio i wideo sprzyjajcy

pynniejszemu odtwarzaniu oraz synchronizacji lub kompresji. W
standardowym formacie AVI dane audio i wideo s rozmieszczone
rwnomiernie.
Z przeplotem: Metoda odwieania ekranu uywana przez

systemy telewizyjne. Obraz TV w standardzie PAL skada si z
dwch przeplatanych powek (pl), z ktrych kada zawiera 312
linii. Obraz TV w standardzie NTSC skada si z dwch powek, z
ktrych kada zawiera 242 linii. Pola s wywietlane na przemian
w celu wytworzenia poczonego obrazu.
Zaczernianie: Proces przygotowywania tamy wideo do edycji ze

wstawianiem przez nagranie na caej tamie czerni i cigej cieki
sterujcej. Jeeli urzdzenie rejestrujce obsuguje kod czasowy,
nagrany zostanie jednoczenie cigy kod czasowy (proces
okrelany te jako oznaczanie kodem czasowym).
Zamknita grupa GOP: Patrz GOP.
Zespolony sygna wizyjny: Zespolony sygna wizyjny koduje

informacje o luminancji i chrominancji w jednym sygnale. Formatami
nagrywania i odtwarzania zespolonego sygnau wizyjnego s VHS i
8 mm.

Znacznik pocztkowy/znacznik kocowy: W terminologii edycji
wideo znacznik pocztkowy i znacznik kocowy oznaczaj
pocztkowe i kocowe kody czasowe identyfikujce fragmenty
klipw, ktre maj zosta doczone do projektu.

Zacznik D: Skrty klawiaturowe
Tabele znajdujce si poniej zawieraj skrty klawiaturowe
przypisane w programie Pinnacle Studio. Przypisanie
poszczeglnych klawiszy mona zmieni za pomoc opcji
Konfiguracja. Take tutaj mona odtworzy pozycje domylne dla
wszystkich lub poszczeglnych skrtw. Wicej informacji mona
znale w punkcie Klawiatura na stronie 415.
Terminy strzaka w lewo, strzaka w prawo, strzaka w gr i

strzaka w d w tych tabelach oznaczaj klawisze ze strzakami.
Skrty oglne
Ctrl + 1 Otwrz kart Biblioteka gwna
Ctrl + +2 Otwrz kart Film
Ctrl + +3 Otwrz kart Dysk
Ctrl + +4 Zamknij aktywne okno
Ctrl + +5 Otwrz edytor tytuw
(z edytora filmw)
Ctrl + +6 Otwrz modu Exporter
Ctrl + I Otwrz modu Importer
Ctrl + S Zapisz projekt, tytu lub menu
Alt + F4 Zamknij aplikacj
Shift + F10 Przejd do menu kontekstowego
Ctrl + Z Cofnij
Ctrl + Y Wykonaj ponownie
Zacznik D: Skrty klawiaturowe 503

Skrty oglne
Ctrl + A Zaznacz wszystko
Shift + Ctrl + A Usu zaznaczenie wszystkiego
Ctrl + C Kopiuj do schowka
Ctrl + V Wklej ze schowka
Ctrl + X Wytnij do schowka
End Przejd na koniec
Home Przejd na pocztek
Alt + Enter Odtwrz na penym ekranie
Esc Wycz tryb penego ekranu lub
zamknij panel
Delete Usu bez kopiowania do schowka
Dwukrotne kliknicie Otwrz odpowiedni edytor
(multimediw, tytuw, projektw,
montau itp.)
F1 Otwrz pomoc kontekstow
Biblioteka
Ctrl + N Nowa kolekcja
Alt + kliknicie Odtwarzaj w miniaturze
Klawisze numeryczne 15 Oce wybrane klipy
Klawisz numeryczny 0 Usu ocen wybranych klipw
Page Up Przewi stron w gr
Page Down Przewi stron w d
Strzaka w prawo Rozwi folder w drzewie
Strzaka w lewo Zwi folder w drzewie

Biblioteka
Klawisze strzaek Poruszaj si w gr, d, lewo,
prawo
Delete Usu zaznaczony klip i/lub
multimedia
F7 Poka/ukryj interfejs oznaczenia

etykietami
Odtwarzanie i
poruszanie si
Spacja Odtwarzaj i pauza
Shift + spacja Odtwarzaj w ptli
Esc Wycz tryb penego ekranu
Alt + kliknicie Odtwarzaj w miniaturze
J Szybkie przewijanie do tyu
(nacinicie kilka razy
powoduje szybsze odtwarzanie)
K (lub Shift + K) Pauza odtwarzania
L Szybkie przewijanie do przodu
(nacinicie kilka razy powoduje
szybsze odtwarzanie)
Shift + L Wolne przewijanie do przodu
wolniejsze odtwarzanie)
Shift + J Wolne przewijanie do tyu
wolniejsze odtwarzanie)
Strzaka w prawo (lub X) Przewi o 1 klatk do przodu
Strzaka w lewo (lub Z) Przewi o 1 klatk do tyu

Odtwarzanie i
poruszanie si
Shift + strzaka w prawo Przewi o 10 klatek do przodu
(lub Shift + X)
Shift + strzaka w lewo Przewi o 10 klatek do tyu
(lub Shift + Z)
D (lub Page Up) Przeskocz do tyu do cicia
(lub Ctrl + strzaka w lewo)
F (lub Page Down) Przeskocz do przodu do cicia
(lub Ctrl + strzaka w prawo)
Ctrl + I Przeskocz do znacznika
pocztkowego
Ctrl + O Przeskocz do znacznika
kocowego
. (kropka) Przeskocz do nastpnego
znacznika
, (przecinek) Przeskocz do poprzedniego
znacznika
Modu Importer
Enter Zatrzymaj ruch: przechwy klatk
(gdy otwarta jest opcja
przechwytywania klatki)
Strzaka w prawo Rozwi folder w drzewie
Strzaka w lewo Zwi folder w drzewie
Klawisze strzaek Poruszaj si w gr, d, lewo,
prawo
Ctrl + Shift + A Cofnij zaznaczenie wszystkiego
F4 Rozpocznij importowanie

Interfejs filmu
A Znacznik pocztkowy
(lub I)
S Znaczniki kocowy
(lub O)
Shift + I Wyczy znacznik pocztkowy
Shift + O Wyczy znacznik kocowy
Shift + U Wyczy znacznik pocztkowy i
kocowy
Scroll Lock Wcz/wycz przewijanie audio
E (lub Home) Przejd na pocztek
R (lub End) Przejd na koniec
P Przecz przyciganie
magnetyczne
; (rednik) Podziel klipy w pozycji suwaka
M Dodaj/usu znacznik
. (kropka) Przeskocz do nastpnego
znacznika
, (przecinek) Przeskocz do poprzedniego
znacznika
Ctrl+. (kropka) Otwrz panel listy znacznikw
Delete Usu zaznaczone klipy z osi czasu
Dwukrotne kliknicie klipu na Otwrz edytor multimediw dla
osi czasu danego klipu
B Wylij klip podgldu na gwn
ciek na osi czasu (w pozycji
suwaka)

Interfejs filmu
H Zamie podgld pomidzy
osi czasu i rdem
Ctrl + +5 Otwrz edytor tytuw
F5 Poka/ukryj mikser audio
F7 Utwrz utwr
Klawisz numeryczny + Powiksz o czasu
Klawisz numeryczny Pomniejsz o czasu
[ (nawias lewy) Pomniejsz na osi czasu
] (nawias prawy) Powiksz na osi czasu
Ctrl + [ Dopasuj o czasu do okna
Ctrl + ] Poka kad klatk (powiksz)
Alt Udostpnia alternatywne
opcje podczas edycji na osi czasu
(wstawianie/zastpowanie)
T Wcz/wycz tryb przycinania
Strzaka w prawo Przytnij 1 klatk w prawo (z otwart
opcj przycinania)
Strzaka w lewo Przytnij 1 klatk w lewo (z otwart
opcj przycinania)
Shift + strzaka w prawo Przytnij 10 klatek w prawo (z otwar-
t opcj przycinania)
Shift + strzaka w lewo Przytnij 10 klatek w lewo (z otwart
opcj przycinania)
Ctrl + kliknicie opcji przycinania Dodaj drugi punkt przycinania do tej
samej cieki
Shift + kliknicie opcji przycinania Otwrz podobny punkt przycinania
na wszystkich ciekach

Interfejs filmu
Tab Przecz aktywne punkty przycina-
nia
Edytory multimediw
Klawisze numeryczne 1-8 Wybierz kategori korekcji lub
efektw
Dwukrotne kliknicie suwaka Powrt suwaka do pozycji
domylnej
Ctrl + L Obr zdjcie w lewo
Ctrl + R Obr zdjcie w prawo
Esc Wycz tryb penego ekranu
Edytor tytuw
Shift + strzaka w lewo Rozszerz zaznaczenie o jeden
znak w lewo
Shift + strzaka w prawo Rozszerz zaznaczenie o jeden
znak w prawo
Shift + Ctrl + strzaka w lewo Tak samo jak Shift + strzaka w
lewo (rozszerz o wyraz)
Shift + Ctrl + strzaka w prawo Tak samo jak Shift + strzaka w
prawo (rozszerz o wyraz)
Ctrl + B Przecz pogrubienie
Ctrl + I Przecz kursyw
Ctrl + U Przecz podkrelenie
Ctrl + D Usu zaznaczenie wszystkiego

Spacja Po zaznaczeniu obszaru osi czasu:
rozpocznij lub zatrzymaj
odtwarzanie

Zacznik E: Meneder instalacji
Meneder instalacji nadzoruje proces instalowania programu
Pinnacle Studio i ewentualnych dodatkowych plikw, ktre zostay
kupione wraz z nim.
Przygotowanie
W celu uniknicia problemw podczas instalowania programu
Pinnacle Studio zalecamy wykonanie pewnych czynnoci
przygotowawczych.
Najpierw naley sprawdzi, czy dany komputer spenia minimalne

wymagania systemowe produktu. Naley pamita, e wymagania
te s wysze w przypadku korzystania z pewnych operacji, jak np.
kodowanie AVCHD. Wicej informacji mona znale w punkcie
Wymagania systemowe na stronie 515.
Nastpnie naley upewni si, e numer seryjny programu Studio

jest dostpny. Jeli aplikacja zostaa pobrana w formie
elektronicznej, numer ten jest podany w wiadomoci e-mail z
potwierdzeniem; mona go take odczyta ze swojego konta
klienta. Jeli program Pinnacle Studio zosta kupiony na dysku,
numer seryjny bdzie wydrukowany na obwolucie dysku DVD.
Zalecamy, aby zapisa numer seryjny i przechowywa go w
bezpiecznym miejscu.
W niektrych systemach moe by wskazane dezaktywowanie

ochrony antywirusowej przed przystpieniem do instalowania
programu Pinnacle Studio.
Zacznik E: Meneder instalacji 511

Uwaga: Program Pinnacle Studio mona zainstalowa w
systemie zawierajcym wczeniejsz instalacj programu
Studio: obie wersje bd ze sob wspistniay.
Aktualizacja
Jeli na komputerze jest zainstalowana odpowiednia wersja
oprogramowania, meneder instalacji automatycznie j wykryje i
zezwoli na aktualizacj.
Zaktualizowa mona nastpujce wersje:

Pinnacle Studio od 10 do 18
Avid Studio
Avid Liquid 6 i 7
Jeli na komputerze nie jest zainstalowana adna z tych wersji,

naley poda numer seryjny poprzedniego produktu.
Uruchamianie menedera instalacji

Jeli program Studio zosta kupiony w sklepie internetowym w
formie elektronicznej, meneder instalacji zostanie uruchomiony,
gdy uruchomisz pobrany plik wykonywalny. (Wskazane jest
wczeniejsze utworzenie kopii zapasowej pobranych plikw w innej
lokalizacji, takiej jak dysk DVD lub zewntrzny dysk twardy).
Jeli program Studio zosta kupiony na dysku DVD, w wikszoci

systemw meneder instalacji bdzie uruchamiany automatycznie,
gdy dysk zostanie woony do napdu. Jeli na danym komputerze
program nie uruchomi si automatycznie, naley znale i
uruchomi plik Welcome.exe znajdujcy si w katalogu gwnym
dysku DVD.

Rejestracja
Przy uruchamianiu menedera instalacji po raz pierwszy zostanie
wywietlony formularz sucy do aktywacji i zarejestrowania
produktu. Mimo e program Pinnacle Studio mona uaktywni
(majc wan licencj) bez jego rejestracji, rejestracja jest
zalecana. Pozwala na sprawniejsze rozwizywanie problemw (jak
np. utrata numeru seryjnego).
Skadniki pomocnicze
Aplikacja wymaga, aby w systemie byy zainstalowane rne
skadniki oprogramowania systemu Windows, w tym m.in. program
.NET Framework. Meneder instalacji wykrywa automatycznie, czy
te skadniki s dostpne, i w razie potrzeby je instaluje. Instalacja
takich skadnikw pomocniczych moe troch potrwa, ale gdy tylko
zostanie ukoczona, nastpi wznowienie instalowania programu
Pinnacle Studio, nawet jeli w tym czasie system by restartowany.
Ekran powitalny
Na ekranie powitalnym mona dokona wyboru jednego z dwch
trybw instalacji:
Instalacja standardowa oznacza zainstalowanie aplikacji i

wszystkich dostpnych dodatkw plug-in. Jest to tryb zalecany w
wikszoci przypadkw.
W przypadku opcji Instalacja niestandardowa mona wybra do

zainstalowania tylko niektre z dostpnych dodatkw.

Wsplne elementy sterujce
Niektre elementy sterujce s dostpne niezalenie od wybranego
trybu instalacji:
Przycisk Change installer location (Zmie lokalizacj
instalatora) umoliwia okrelenie folderu zawierajcego pliki
instalacyjne, na ktrych ma pracowa meneder instalacji. Jest
to konieczne tylko wtedy, gdy pliki instalacyjne zostay
przeniesione po uyciu ich po raz pierwszy. Nacinicie tego
przycisku powoduje otwarcie przegldarki folderw, za pomoc
ktrych mona wskaza now lokalizacj menedera instalacji.
cza podane pod nagwkiem Learn while installing (Dowiedz
si wicej w trakcie instalacji) umoliwiaj dostp do rnych
informacji na tematy zwizane z programem Studio.
Instalowanie dodatkw plug-in i prezentw

Jak ju wspomniano, meneder instalacji moe opcjonalnie
instalowa take rne inne elementy oprcz samego programu
Pinnacle Studio. W przypadku instalacji standardowej zostan
zainstalowane wszystkie dostpne dodatki. Instalacja
niestandardowa umoliwia okrelenie, ktre elementy maj by
zainstalowane.
Nawet jeli pewne elementy nie zostan zainstalowane podczas

instalowania programu po raz pierwszy, w kadej chwili mona
pniej wrci do menedera instalacji w celu zaktualizowania
instalacji.

Wymagania systemowe
Aby zainstalowany na komputerze program Pinnacle Studio mg
by skutecznie uywany do montau, komputer musi spenia
opisane poniej wymagania.
Naley pamita, e chocia parametry s istotne, nie zawieraj

wszystkich informacji o systemie. Na przykad waciwe dziaanie
urzdze moe take zalee od otrzymanego od producenta
sterownika. Naley sprawdzi w serwisie internetowym producenta,
czy s dostpne aktualizacje sterownika, a take poszuka innych
informacji z zakresu pomocy technicznej, ktre mog by pomocne
w rozwizywaniu problemw z kartami graficznymi i dwikowymi
oraz innymi urzdzeniami.
System operacyjny
Jeli jest planowany monta materiau HD, wskazane jest
posiadanie 64-bitowego systemu operacyjnego.
RAM
Im wicej jest w systemie pamici RAM, tym atwiejsze bdzie
posugiwanie si programem Pinnacle Studio. Absolutnym minimum
umoliwiajcym zadowalajce dziaanie programu jest 1 GB
pamici RAM, ale zdecydowanie zalecane jest 2 GB (lub wicej). W
przypadku pracy z wideo HD lub AVCHD zalecane jest nawet 4 GB.
Procesor
Intel Pentium lub AMD Athlon 2,4 GHz lub szybszy im szybszy,
tym lepszy. Monta filmw AVCHD wymaga mocniejszego
procesora. Wymg minimalny to 2,66 GHz w przypadku montau

wideo AVCHD 1920 pikseli. Zalecany jest system wielordzeniowy,
jak Core i7, Core i5 lub Core i3.
Karta graficzna
Do dziaania programu Studio jest potrzebna karta graficzna zgodna
z DirectX o nastpujcej pojemnoci wbudowanej pamici:
128 MB w przypadku zastosowa typowych (wskazane
256 MB).
256 MB w przypadku korzystania z HD i AVCHD (wskazane
512 MB).
Dysk twardy
Dysk twardy musi by w stanie odczytywa i zapisywa dane z
prdkoci 4 MB/s w trybie cigym. Ten wymg spenia wikszo
dyskw. Podczas przegrywania po raz pierwszy program Studio
sprawdzi, czy dysk jest wystarczajco szybki. Pliki wideo s
zazwyczaj do due, w zwizku z czym wymagane jest sporo
wolnego miejsca na dysku twardego. Na przykad wideo w formacie
DV zajmuje 3,6 MB miejsca na dysku twardym na sekund
nagrania, czyli gigabajt na cztery i p minuty.
Zalecamy, aby do przegrywania z tamy wideo uywa osobnego

dysku twardego. Pozwoli to unikn rywalizacji o zasoby dyskowe
midzy programem Pinnacle Studio a innymi programami oraz
systemem Windows.

Sprzt do przegrywania wideo
Program Studio moe przegrywa wideo z rnych rde cyfrowych
i analogowych:
Wszystkie rodzaje pomocniczych nonikw danych plikowych,
w tym napdy optyczne, karty pamici i pamici USB.
Pliki z dyskw przyczonych do komputera.
Kamery wideo DV i HDV ze zczem IEEE-1394.
Analogowe kamery i nagrywarki wideo.
Dyski DVD i Blu-ray.
Cyfrowe aparaty fotograficzne.

Podrcznik uytkownika programu Pinnacle Studio 19
Copyright 2015 Corel Corporation. Wszelkie prawa zastrzeone.
Informacje dotyczce danych technicznych produktu, cen, opakowania
oraz pomocy technicznej i informacje techniczne (specyfikacje)
odnosz si wycznie do penej wersji programu w angielskiej wersji
jzykowej. Specyfikacje odnoszce si do wszelkich innych wersji
(take pozostaych wersji jzykowych) mog si rni.
Informacje na temat patentw firmy Corel: www.corel.com/patent
FIRMA COREL DOSTARCZA INFORMACJE W STANIE TAK JAK
JEST, NIE UDZIELAJC JAKICHKOLWIEK INNYCH GWARANCJI,
WYRANYCH LUB DOROZUMIANYCH, W TYM GWARANCJI
WARTOCI HANDLOWEJ, SATYSFAKCJONUJCEJ JAKOCI,
PRZYDATNOCI HANDLOWEJ LUB PRZYDATNOCI DO
KONKRETNEGO CELU ANI GWARANCJI WYNIKAJCYCH Z
PRZEPISW PRAWA, STATUTW, ZWYCZAJW HANDLOWYCH,
PRZEBIEGU TRANSAKCJI BD Z JAKICHKOLWIEK INNYCH
RDE. UYTKOWNIK PRZYJMUJE PEN
ODPOWIEDZIALNO ZA DZIAANIA ZWIZANE Z PODANYMI
INFORMACJAMI ORAZ SKUTKAMI ICH WYKORZYSTANIA. FIRMA
COREL NIE PONOSI ODPOWIEDZIALNOCI WOBEC
UYTKOWNIKA ANI INNYCH OSB LUB JEDNOSTEK ZA
JAKIEKOLWIEK SZKODY POREDNIE, PRZYPADKOWE,
SPECJALNE LUB WYNIKOWE, W TYM MIDZY INNYMI ZA UTRAT
DOCHODW LUB ZYSKW, UTRAT LUB USZKODZENIE DANYCH
LUB INNE STRATY HANDLOWE LUB GOSPODARCZE, NAWET
GDYBY FIRMA COREL ZOSTAA POWIADOMIONA O MOLIWOCI
WYSTPIENIA TAKICH SZKD LUB MONA BYO JE
PRZEWIDZIE. FIRMA COREL NIE PONOSI RWNIE
ODPOWIEDZIALNOCI ZA ROSZCZENIA STRON TRZECICH.
MAKSYMALNA CZNA ODPOWIEDZIALNO FIRMY COREL
WOBEC UYTKOWNIKA NIE MOE PRZEKROCZY KOSZTW
PONIESIONYCH PRZEZ UYTKOWNIKA NA ZAKUP NINIEJSZYCH
MATERIAW. W NIEKTRYCH KRAJACH LUB JURYSDYKCJACH
WYCZENIE LUB OGRANICZENIE ODPOWIEDZIALNOCI ZA
SZKODY WYNIKOWE LUB PRZYPADKOWE NIE JEST
DOZWOLONE, ZATEM POWYSZE OGRANICZENIA MOG NIE
DOTYCZY UYTKOWNIKA.
2015 Corel Corporation. Wszelkie prawa zastrzeone. Corel, logo
Corel, logo Corel Balloon, Pinnacle Studio, Dazzle i MovieBox s
znakami towarowymi lub zastrzeonymi znakami towarowymi firmy
Corel Corporation i/lub jej firm zalenych. Pozostae nazwy produktw
oraz wszelkie wymienione zastrzeone i niezastrzeone znaki
towarowe zostay uyte tylko w celu identyfikacji produktw i nale do
ich wacicieli.
Prosimy o poszanowanie praw artystw i twrcw. Zawarto, taka jak
muzyka, zdjcia, wideo i fotografie znanych osb, jest chroniona
przepisami prawa wielu krajw. Zawartoci nalecej do innych osb
mona uywa tylko pod warunkiem posiadania praw do niej bd
zezwolenia udzielonego przez waciciela.

Podrecznik Pinnacle Studio 19 PL

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Podrecznik Pinnacle Studio 19 PL

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Podrcznik uytkownika

programu Pinnacle Studio 19

Zawiera program Pinnacle Studio Plus

Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio . . . . . . . 7

Rozdzia 3: Edytor filmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Rozdzia 4: Korekcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141

Rozdzia 5: Efekty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

Rozdzia 6: Monta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

Rozdzia 7: Edytor tytuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

Spis treci iii

Rozdzia 8: Dwik i muzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267

Rozdzia 9: Projekty dyskw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305

Rozdzia 10: Modu Importer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333

Rozdzia 11: Modu Exporter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383

Rozdzia 13: Przechwytywanie ekranu . . . . . . . . . . . . . 421

Rozdzia 14: Edycja nagra z wielu kamer . . . . . . . . . . 427

Zacznik A: Rozwizywanie problemw . . . . . . . . . . . . 447

Zacznik B: Kompozycja filmu wideo . . . . . . . . . . . . . . 471

Zacznik C: Sownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483

Spis treci vii

Zacznik E: Meneder instalacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511

viii Pinnacle Studio

Jeeli program Pinnacle Studio jest uywany po raz pierwszy,

Aby przygotowa si odpowiednio do tworzenia filmw, naley

Najczciej uywane terminy

AVCHD: Format danych wideo uywany przez niektre kamery

HDV: Format wideo o wysokiej rozdzielczoci (High-Definition

1394: Termin 1394 oznacza interfejsy, porty i kable IEEE-1394,

Analog: Termin analogowe oznacza kamery, magnetowidy VCR

Przyciski, menu, okna dialogowe i okna

Wybieranie polece menu

Symbol strzaki w prawo (>) stosuje si w przypadku cieki

Menu kontekstowe to wyskakujca lista polece, ktra jest

2 Podrcznik uytkownika programu Pinnacle Studio

Jeli wymagane jest kliknicie mysz, domylnie jest to zawsze

Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz opcj Edytor tytuw.

Nazwy klawiszy s pisane wielk liter i s podkrelone. Znak plusa

Nacinij kombinacj klawiszy Ctrl + A, aby zaznaczy wszystkie

Zapoznaj si z Zacznikiem D: Skrty klawiaturowe, aby wywietli

Pomoc i etykietki narzdzi

Znajdowanie informacji o wersji

4 Podrcznik uytkownika programu Pinnacle Studio

Aby uzyska informacje na temat aktualizowania oprogramowania,

Gwny pasek sterowania programu Pinnacle Studio

Modu Importer programu Pinnacle Studio zapewnia narzdzia do

Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio 7

Modu Importer programu Pinnacle Studio

8 Podrcznik uytkownika programu Pinnacle Studio

Modu Exporter programu Pinnacle Studio

Modu Exporter programu Pinnacle Studio pomaga uytkownikowi

Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio 9

Pozostae karty umoliwiaj otwieranie dwch edytorw projektw

Biblioteka umoliwia organizowanie zasobw w zasobnikach

10 Podrcznik uytkownika programu Pinnacle Studio

Uytkownik moe take wykorzysta obserwowane foldery w celu

Kliknicie karty Biblioteka spowoduje przejcie do gwnego okna.

Widok kompaktowy Biblioteki to panel zawierajcy praktycznie

Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio 11

Narzdzia dostpne w Bibliotece obejmuj Odtwarzacz, ktry

12 Podrcznik uytkownika programu Pinnacle Studio

Wicej informacji na temat Biblioteki i jej obsugi mona znale w

Jeli uytkownik chce zachowa znaczn kontrol nad sposobem

Zostay one opisane poniej.

Rozdzia 1: Praca z programem Pinnacle Studio 13