Professional Documents
Culture Documents
13.1. CHARAKTERYSTYKA OGLNA Jego kodowe oznaczenie AHF jest umieszczone przed
numerem silnika na kadubie silnika, nad poczeniem
Jedynym z silnikw o zaponie samoczynnym, kaduba ze skrzynk biegw. Te litery i cyfry s take
alternatywnie montowanych w samochodach Skoda powtrzone na nalepce naklejonej na osonie paska zbatego
Octavia, jest silnik 1,9 TDI (turbodiesel) o mocy 81 kW. napdzajcego koa rozrzdu.
Przebieg krzywych mocy i momentu obrotowego w funkcji Silnik ten ma najwiksz moc ze wszystkich silnikw o
prdkoci obrotowej dla tego silnika jest przedstawiony na zaponie samoczynnym, montowanych w samochodach
rysunku 13.1. Skoda Octavia.
168
ZESP GOWICY I UKAD ROZRZDU
Jest to silnik o zaponie samoczynnym, z bezporednim Silnik ten ma wikszo czci identycznych z silnikiem
wtryskiem paliwa, rzdowy, czterocylindrowy, chodzony 1,9 SDI - 50 kW i silnikiem 1,9 TDI - 66 kW.
ciecz, z rozrzdem OHC i turbosprark. Jest on Widok silnika 1,9 TDI - 81 KW (AHF) w czciowym
zamontowany z przodu samochodu, poprzecznie przed przekroju jest przedstawiony na rysunku 13.2, a w tablicy
przednim zawieszeniem i jest pochylony do tyu. Przewody 13-1 s zestawione jego podstawowe dane techniczne.
dolotowe i wylotowe s wyprowadzone z tylnej strony Na rysunku 13.3 jest przedstawione rozmieszczenie silnika
gowicy (patrzc w kierunku jazdy). Midzy tymi i jego osprztu w przedziale silnika.
przewodami jest umieszczona turbosprarka. W ukadzie
turbodoadowania zastosowano chodnic zasysanego 13.2. KADUB SILNIKA
powietrza.
Kadub silnika jest odlany z eliwa. Otwory cylindrw s
obrobione bezporednio w kadubie.
PODSTAWOWE PARAMETRY
SILNIKA 1,9 TDI -81 KW Tablica 13-1
13.3. UKAD TOKOWO-KORBOWY
Parametr Warto
Wa korbowy
Typ silnika AHF
Pojemno skokowa w cm3 1896 Wa korbowy jest odkuty ze stali i podparty na piciu
oyskach. Kanay olejowe s poprowadzone w wale
rednica cylindra/skok toka
79,5/95,5 korbowym poprzecznie.
w mm
169
SILNIK WYSOKOPRNY 1,9 TDI -81 kW (AHF, ASV)
Rys. 13.3. Rozmieszczenie gwnych elementw elektronicznych i elektrycznych ukadu wtrysku paliwa w przedziale silnika 1,9 TDI -81 kW
1 - zawr mechaniczny powrotnego przepywu gazw wylotowych,
2 - przepustnica,
3 - zawr elektromagnetyczny przesony (N211),
4 - wtryskiwacz z czujnikiem wzniosu igy rozpylacza (G80),
5 - jednostka sterujca wtryskiem paliwa (J248) z czujnikiem cinienia bezwzgldnego (atmosferycznego) (F96),
6 - zawr elektromagnetyczny powrotnego przepywu gazw wylotowych (N18),
7 - zawr elektromagnetyczny ograniczania cinienia doadowania (N75),
8 - czujnik iloci zasysanego powietrza,
9 - przekanik duej mocy podgrzewania (J360),
10 - przekanik maej mocy podgrzewania (J359),
11 - czujnik temperatury powietrza chodzcego,
12 - zbiornik podcinienia,
13 - czujnik prdkoci obrotowej silnika,
14 - zcze dwustykowe czujnika wzniosu igy rozpylacza,
15 - zcze trjstykowe czujnika prdkoci obrotowej silnika,
16 - zcze 10-stykowe dla: czujnika temperatury paliwa, regulatora iloci paliwa (N146), czujnika przesuwu suwaka regulacji dawkowania pali wa (G149), zaworu pocztku wtrysku
paliwa (N108), zaworu blokady dopywu paliwa (N109),
19 - mechanizm na pompie wtryskowej do sterowania iloci wtryskiwanego paliwa z czujnikiem temperatury paliwa, regulatorem iloci paliwa (N146) i czujnikiem przesuwu suwaka
regulacji dawkowania paliwa (G149),
20-czujnik cinienia (G71) i czujnik temperatury (G72) zasysanego powietrza
Podczas montau tokw i korbowodw trzeba sprawdza silniku 1,9 TDI o mocy 81 kW powinno wynosi 2,5...3,1
pooenie tokw przy zwrocie zewntrznym. W zalenoci MPa.
od tego ile wystaj toki z cylindrw, trzeba dobra Minimalne dopuszczalne cinienie w silniku eksploatowa-
odpowiedni grubo uszczelki gowicy. nym powinno wynosi 1,9 MPa. Najwiksza rnica
Uszczelka gowicy jest wykonana z profilowanej blachy i midzy cinieniami w poszczeglnych cylindrach moe
po obu stronach pokryta cienk warstw tworzywa. wynosi 0,5 MPa.
Wykonywana jest w trzech grubociach. W silniku 1,9 TDI
o mocy 81 kW bardzo wane jest cinienie sprania. Jego Rozrzd
pomiar naley przeprowadza przy temperaturze oleju
Silnik 1,9 TDI - 81 kW ma rozrzd OHC, a wic wa roz-
silnikowego min. 30C, po uprzednim wykrceniu
rzdu jest uoyskowany w gowicy silnika (rys. 13.6).
wszystkich wiec arowych. Cinienie sprania w nowym
170
UKAD SMAROWANIA
Koo zbate zamocowane do wau rozrzdu jest paczone Otwieranie i zamykanie zaworw odbywa si za pomoc
paskiem zbatym z koem zbatym zamocowanym do wau popychaczy hydraulicznych, ktre samoczynnie kasuj luz
korbowego. Pasek ten napdza rwnie pomp cieczy zaworw.
chodzcej i pomp wtryskow. Na lewym kocu (orientacja gdy silnik jest zamontowany
Otwieranie i zamykanie zaworw (przy skoku zaworu w samochodzie) wau rozrzdu jest zamocowana pompa
wynoszcym 1 mm i zerowym luzie midzy zaworem i prniowa wytwarzajca podcinienie dla urzdzenia.
popychaczem) nastpuje w nastpujcych pooeniach
toka: 13.5. UKAD SMAROWANIA
- otwarcie zaworw dolotowych 18 po ZZ,
- zamknicie zaworw dolotowych 25 po ZW - otwarcie Smarowanie silnika olejem odbywa si pod cinieniem,
zaworw wylotowych 28 przed ZZ, - zamknicie zaworw a do oczyszczania oleju jest zamontowany penoprzepy-
wylotowych 19 przed ZW. wowy filtr.
171
SILNIK WYSOKOPRNY 1,9 TDI -81 kW (AHF, ASV)
13.6. TURBODOADOWANIE
I RECYRKULACJA SPALIN
172
TURBODOADOWANIE, RECYRKULACJA SPALIN, UKAD WTRYSKOWY
173
SILNIK WYSOKOPRNY 1,9 TDI -81 kW (AHF, ASV)
Rys. 13.8. Filtr i chodnica oleju - elemen- ty montaowe ( silnik 1,9 TDI -81 kW)
1 - zamknicie chodnicy oleju, 2 - uszczelka dolna, 3 - chodnica oleju, 4 - uszczelka grna, 5 - piercie uszczelniajcy czujnika cinienia oleju, 6 - czujnik cinienia oleju - 0,09 MPa,
7 - ruba zamykajca zaworu nadcinienia, 8 - piercie uszczelniajcy, 9 - spryna zaworu nadcinienia, 10 - toczek zaworu nadcinienia, 11 - ruba zamykajca,
12 - piercie uszczelniajcy, 13 - uszczelka, 14 - ruba, 15 - wspornik filtra oleju, 16 - piercie uszczelniajcy, 17 - kocwka przewodu olejowego, 18 - piercie uszczelniajcy,
19 - ruba z otworem przelotowym, 20 - pokrywa filtra, 21 - piercie uszczelniajcy, 22 - piercie uszczelniajcy, 23 - wkad filtrujcy
Rozwizanie takie zastosowano dlatego, poniewa silniki Odpowiednim ustawieniem kta opatek turbosprarki
wysokoprne pracuj z wysokim stopniem sprania i (rys. 13.12) zajmuje si elektroniczne urzdzenie sterujce.
zassane powietrze bardzo sprone powoduje przy Mechanizm dwigni jest poczony z zaworem
wyczaniu silnika powstanie jego niepotrzebnych drga. podcinieniowym (10, rys, 13.11), do ktrego podcinienie
Zamknicie dopywu powietrza powoduje, e mniejsza jest doprowadzane ze specjalnego zbiornika (12, rys. 13.3),
ilo powietrza jest sprana i zatrzymanie si silnika aby miao ono sta warto.
przebiega bardziej mikko". Sterowaniem przepustnicy w System zasysania powietrza jest uzupeniony o ukad
oparciu o impuls z wycznika zaponu, kieruje wstecznego prowadzenia spalin i regulator cinienia
elektroniczne urzdzenie sterujce (J248) przez zawr doadowania (rys. 13.13 i 13.14). Sterowanie ukadem
przeczajcy N239 (otwierajcy poczenie z dopro- wykonuje elektroniczne urzdzenie sterujce (J 248), przez
wadzeniem podcinienia). Czci kolektora dolotowego elektromagnetyczny zawr wstecznego prowadzenia spalin
wykonanego z aluminium jest take mechaniczny zawr (N18) do mechanicznego zaworu (AGR). Zawr me-
odpowietrzajcy. chaniczny ma popychacz w ksztacie stoka, co umoliwia
Odlany z eliwa kolektor wylotowy jest zakoczony zmian rednicy otworu przy rnym wzniosie zaworu.
konierzem do poczenia z konierzem turbosprarki.
Mocowanie jest nakrtkami nakrcanymi na trzy ruby 13.7. UKAD WTRYSKOWY
dwustronne wkrcone w konierz kolektora.
Turbosprarka zwikszajca cinienie powietrza Paliwo z wtryskiwacza trafia dwustopniowo do komory
zasysanego przez silnik jest napdzana gazami spalino- znajdujcej si w denku toka. Zastosowanie
wymi. oyska turbosprarki s smarowane olejem dwustopniowego wtrysku paliwa przez piciootworowe
silnikowym, dziki poczeniu z ukadem smarowania rozpylacze (rednica otworw 0,205 mm) zapobiega
silnika. szybkiemu wzrostowi cinienia.
Zmienny kt ustawienia opatek turbosprarki (rys. 13.11) Pompa wtryskowa jest napdzana tym samym paskiem
umoliwia pynn regulacj cinienia spranego zbatym, ktry napdza koa rozrzdu i pomp cieczy
powietrza, a tym samym rwnomiern prac silnika oraz chodzcej.
zwikszenie jego mocy.
174
UKAD WTRYSKOWY
175
SILNIK WYSOKOPRNY 1,9 TDI -81 kW (AHF, ASV)
Rys. 13.13. Schemat ukadu sprania powietrza Rys. 13.14. Zasada regulacji cinienia powietrza w turbosprarce
1 - wlot powietrza zasysanego, 1. Turbosprarka jest tak wykonana, aby miaa stae cinienie (przy
2 - chodnica powietrza, zmniejszaniu przekroju przepywu nastpuje zwikszenie prdkoci przepywu
3 - sprone powietrze, 2. Podczas pracy silnika z ma prdkoci obrotow opatki zostaj ustawione
4 - turbina napdowa, w pooeniu zmniejszajcym przekrj przepywu powietrza, ktre przepywa
5 - zawr zwrotny, szybciej i rozpdza turbin do wikszej prdkoci. Dziki temu osiga si
6 - zbiorniczek podcinienia, wiksz moc silnika w dolnym zakresie jego prdkoci obrotowej.
7 - opatki turbiny napdzajcej, 3. Silnik pracuje z du prdkoci obrotow. Cinienie doadowania nie moe
8 - turbina napdzajca, by przekroczone i dlatego opatki zostaj ustawione w pooeniu
9 - zbiorniczek podcinienia, nieblokujcym przepywu. Przekrj przepywu jest tak zwikszony, aby
10 - pompa podcinienia przepywajce powietrze napdzao koo turbiny tylko do potrzebnej prdkoci.
Moc turbosprarki zostanie zachowana, a cinienie doadowania nie zostanie
przekroczone. Cinienie gazw spalinowych si obniy.
Elektroniczne urzdzenie sterujce (J 248) zajmuje si
rwnie sterowaniem wtryskiem paliwa na podstawie
sygnaw z czujnikw, programu zapisanego do
pamici urzdzenia i dziaania kierowcy.
Na rysunku 13.15 s przedstawione elementy systemu
wtryskowego silnika 1,9 TDI - 81 kW.
176
MOCOWANIE OSPRZTU SILNIKA, UKAD WYLOTOWY
Rys. 13.15. Ukad wtryskowy (silnik 1,9 TDI - 81 kW) (elementy elektroniczne i elektryczne)
1 - jednostka sterujca bezporednim wtryskiem paliwa J248 z czujnikiem 15 - wiece arowe do podgrzania cieczy chodzcej Q7 i przekanik
cinienia bezwzgldnego (atmosferycznego), podgrzewania J359,
2 - przekanik zasilania zcza 30 - J317, 16 - wiece arowe do podgrzania cieczy chodzcej Q7 i przekanik
3 - czujnik wzniosu igy rozpylacza G80, podgrzewania J360,
4 - czujnik prdkoci obrotowej silnika G28, 17 - zawr przeczajcy przeson N239,
5 - czujnik iloci zasysanego powietrza G70, 18 - zawr elektromagnetyczny powrotnego przepywu gazw wylotowych N18,
6 - czujnik temperatury cieczy chodzcej G62, 19 - zawr elektromagnetyczny ogranicznika cinienia doadowania N75,
7 - czujnik temperatury zasysanego powietrza G72 i czujnik cinienia powietrza, 20 - lampka kontrolna wiec arowych i sygnalizacji usterek K29,
8 - wcznik wiate hamowania F, wcznik na pedale hamulca F47, 21 - regulator iloci paliwa N146,
9 - wcznik na pedale sprzga F36, 22 - zawr blokady dopywu paliwa N109,
10 - czujnik pooenia pedau przyspieszenia G79, 23 - zawr pocztku wtrysku N108,
11 - czujnik przesuwu suwaka regulacji dawkowania paliwa G149, 24 - sygnay dodatkowe: sygna o prdkoci obrotowej silnika, sygna
12 - czujnik temperatury paliwa G81, o zuyciu paliwa, sygna o dziaaniu klimatyzacji,
13 - sygnay dodatkowe: klimatyzacja i zacisk +DF alternatora, 25 - zcze diagnostyczne
14 - wiece arowe Q6 i przekanik wiec arowych J52,
Wspornik (7, rys. 13.16) jest przykrcony do lewego boku Ukadu wylotowy silnika 1,9 TDI 81 kW jest przedstawio-
silnika (jest to ze wzgldu na poprzeczne zamocowanie ny na rysunku 13.18.
silnika, bok skierowany w kierunku jazdy). Do wspornika W konierzu przedniej rury wylotowej s trzy otwory, przez
s przykrcone: pompa wtryskowa, alternator, pompa ktre przechodz ruby dwustronne wkrcone w konierz
wspomagania kierownicy, napinacz paska napdzajcego i turbosprarki. W przedniej rurze wylotowej znajduje si
ewentualnie sprarka klimatyzacji, jeli jest montowany mieszek, umoliwiajcy wychylanie si rury wzgldem
ten ukad. silnika. Mieszek ten jest wykonany z blachy stalowej
Alternator, pompa wspomagania ukadu kierowniczego i oplecionej nierdzewnym drutem. Za mieszkiem jest
sprarka ukadu klimatyzacji (jeli jest montowana) s zamocowany katalizator utleniajcy. Przed katalizatorem
napdzane paskiem wieloklinowym (1, rys. 13.16). Na jest do rury przyspawany odpowiednio wygity prt,
rysunku 13.17 jest przedstawiona trasa obiegu paska ktrego koce s umieszczone w gumowych elementach
wieloklinowego w samochodach bez zamontowanej zawieszenia rury wylotowej, ktre s przykrcone do
klimatyzacji (A) i z zamontowan klimatyzacj (B). poprzeczki przykrconej do ramy przedniego zawieszenia
Rys. 13.17. Trasa obiegu paska wieloklinowego (silnik 1,9 TDI - 81 kW)
A - w samochodach bez klimatyzacji
B - w samochodach z klimatyzacj
178
MOCOWANIE OSPRZTU SILNIKA, UKAD WYLOTOWY
Tylna rura wylotowa jest odpowiednio powyginana i z Tumik ma znaczne wymiary i jest specjalnie
jednego koca poczona specjalnym cznikiem z kocem uksztatowany, aby wykorzysta miejsce pod podog. Z
przedniej rury wylotowej, a drugim kocem przyspawana jego koca wychodz dwie krtkie rury wygite w stron
do tumika. Pooenie cznika jest wyznaczone jezdni. Do przedniej i tylnej czci tumika s przyspawane
oznaczeniami na obu rurach tak, e midzy ich kocami wygite stalowe prty, ktrymi jest on zawieszony w
pozostaje przerwa. gumowych elementach przykrconych do podogi.
179