BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO | NR 124(1) | DOYNKI 2017 | ISSN 4008-3456 | NAKAD 25 000 EGZ.

www.pozatorun.pl

na doynki

Zaczynamy doynki!
Przeom sierpnia i wrzenia to czas na podsumowanie niw oraz wito Plo-
nw. Tegoroczne zbiory przedstawiamy w analizach, raportach i wywiadach
w specjalnym wydaniu Poza Toru

Poza Toru . DOYNKI 2017

2 FELIETONY
W ydawca P oza T oru korzysta i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy stopka redakcyjna
Redakcja Poza Toru
Toru, ul. Skodowskiej-Curie 41
redakcja@pozatorun.pl

Chleba naszego
kto to zauwaa, bo co piekarnia, to chodw... Rolnicy o tym wiedz. Kontakt do redakcji
inna cena. Pojawiaj si za to opi- Nie mog o tym zapomnie, bo to GSM 733 842 795
nie naukowe i paranaukowe twier- oni przez cay rok yj ziemi i jej Wydawca

powszedniego
RADOSAW RZESZOTEK
redaktor naczelny
Kiedy byem dzieckiem, moja
babcia przed rozkrojeniem chleba
robia na nim znak krzya. Wy-
dawao mi si to wtedy cakiem
naturalne, nie zastanawiaem si,
dlaczego to robi. Potem dziadek
opowiedzia mi o wojnie i godzie,
ktrego przez ni dowiadczy.
Dopiero wtedy zrozumiaem, dla-
czego skadajc yczenia swoim
dzieciom, z powag powtarza:
eby nie zabrako ci nigdy chle-
ba.
Dzi chleb, jak wiadomo, towa-
rem jest do powszechnym i nikt
ju chyba nie wyobraa sobie, e
mogoby go zabrakn. Ba, nawet wypiec bueczk, gdy za oknem
gdy podroeje o par groszy, mao
dzce, e chleb wcale taki zdrowy podami. Kto na roli nie pracowa,
Fundacja MEDIUM
nie jest i czowiek generalnie przez ten nie zrozumie znoju rolnika.
Redaktor naczelny
niego tyje, a to z kolei powoduje Jego pracy w niedziele i wszystkie
Radosaw Rzeszotek
stany chorobowe. Teorie te za- wita, modw o dobr pogod,
pewne wkrtce zostan zastpione rozpaczy po powodzi lub poarze. Redaktor wydania
przez inne, ktre udowodni, e Doynki to wito ludzi wsi, Kinga Baranowska
jest dokadnie odwrotnie. nagroda za rok harwy, dzie, Sekretarz redakcji
I cho czasy si zmieniaj, to na w ktrym rolnikowi wreszcie wol- ukasz Piecyk
myl o godzie w pierwszej kolej- no sobie pofolgowa. Dlatego gdy Dzia reportau i publicystyki
noci do gowy nadal przychodzi zobaczycie dzi umiechnitego Robert Kamiski
nam kanapka. Nawet w rodku faceta z kuflem piwa (ewentualnie Dzia informacyjny
zimy, kiedy prawie nikt nie zasta- z flaszk w kieszeni), pozdrwcie Micha Ciechowski,
nawia si, jakim cudem udao si go i yczcie duo siy. Przyda mu Katarzyna Ochocka,
si. Bez niej nie bdzie w zim co Piotr Gajdowski
zielone s tylko karoserie samo- je. Kultura
Micha Ciechowski

Cytat numeru Sport

Karol ebrowski
REKLAMA

Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Justyna Tobolska
(GSM 603 285 530)
Iwona Zuchniak
(GSM 500 324 572),
Magorzata Kramarz
Ewentualny brak dotacji spowoduje (GSM 607 908 607),
reklama@pozatorun.pl
bankructwo maych gospodarstw, tych do Korekta
Piotr Gajdowski
15 hektarw.
Bd je przejmoway wielkie Skad

gospodarstwa. Ju teraz s one praktycznie

Studio Poza Toru
Druk
niezalene. Drukarnia Polska Press Bydgoszcz
prof. Wojciech Knie
ISSN 4008-3456
Zakad Socjologii Obszarw Rustykalnych Redakcja nie odpowiada za tre
Instytut Socjologii UMK ogosze.
***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Fundaccja ME-
DIUM zastrzega, e dalsze rozpowszech-
nianie materiaw opublikowanych w Poza
Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

Poza Toru . DOYNKI 2017

 4 RAPORT
Rok dla kukurydzy jest sprzyja-
jcy, dla zb za niekoniecznie.
O rzepaku rolnicy nawet nie chc
mwi z takimi opiniami w tym
roku spotka si mona najcz-
ciej. Skutki deszczowego poczt-
ku lipca dopenia sierpniowa
nawanica. Kto z pl nie zdy
zebra plonw, mg ju tylko li-
czy straty.
Do niw rolnicy przygotowuj
si przez cay rok, a o ich jakoci
w kolejnym roku wiadczy ju je-
sie. Ta miniona, przez panujc
REKLAMA
Najgorzej wypad rzepak
niwa powoli si kocz. W tym roku rolnicy zmagali si gwnie z deszczem i chwastami
susz, wpyna negatywnie na
ozimin. Swoje zrobiy take bez-
niena zima, mokra wiosna i ma-
jowe przymrozki. Deszczowy lipiec
opni zbiory, za dodatkowych
zmartwie rolnikom przysporzya
nawanica, ktra w drugim tygo-
dniu sierpnia przesza gwatownie
przez Polsk, kadc i niszczc to,
co pozostao na polach.
- Porwnujc z ubiegymi lata-
mi, tegoroczne niwa rozpoczy
si bardzo pno, bo w ostatnim
tygodniu lipca podkrela Adam
Piszczek, starszy specjalista ds.
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
energii odnawialnej i rolin ole-
istych Kujawsko-Pomorskiego
Orodka Doradztwa Rolniczego
w Minikowie. Jest to efekt du-
giej i zimnej wiosny. Obfity, sierp-
niowy opad deszczu uniemoliwia
wjazd w pole cikim sprztem, co
przeduyo zbiory o kolejne dni.
Na ziemi pooyo si wymcone wiajcy kukurydz, ktrej rok ten
i wylgnite zboe. Ten, kto zdy
wszystko zebra, moe mwi o na-
prawd wielkim szczciu.
W tym roku szczeglnie ucier-
pia rzepak, ktrego plony z pew-
noci nie s rewelacyjne. Mamy
Poza Toru . DOYNKI 2017
ich od 20 do 30 proc. mniej ni kosw. Rk do pracy brakuje.
w latach poprzednich. Zbiory, ktre A tej jest naprawd duo. W pe-
powinny rozpocz si w poowie ni zautomatyzowane rolnictwo jest
lipca, przesuny si o prawie dwa duym uatwieniem. Posiadanie
tygodnie. W wielu przypadkach kombajnu czy maszyny prasujcej
nasiona zaczy porasta i pka. belki, oprcz oszczdnoci czasu,
Ju z nadejciem sierpnia rolnicy daje take moliwo dodatkowego
mogli liczy straty. zarobku na polu ssiada.
Troch lepiej sytuacja przedsta- Za hektar pracy kombajnu za-
wia si wrd innych zb. Z ytem paci trzeba ok. 300-350 z. Godzi-
wikszych problemw nie ma, po- na prasowania belek to koszt od 120
dobnie jak z penym jczmieniem. z do 150 z.
- Problem pojawi si przy psze- Ceny te stopniowo wzrastaj od
nicy, u ktrej ziarna s jakociowo lat. Nie mniejsze koszta s take
niskie tumaczy gospodarz spod w skupach zb. rednie ceny netto
Bydgoszczy. Nie obyo si rw- za ton rzepaku wynosz 430 z, za
nie bez chorb, wrd ktrych pszenic konsumpcyjn otrzyma-
szczeglnie zauwaalna bya rdza my troch ponad 500 z. yto oraz
zboowa, objawiajca si rudawy- jczmie paszowe to koszt 420 z.
mi plamami na liciach, atakujca O 10 z droej za ton rolnik sprze-
jeszcze nierozwinite ziarna. Przez da jczmie browarny. Cena owsa
zimn wiosn w odpowiednim wyniesie 450 z, gryki za 1590 z.
stopniu nie zadziaay opryski, co Kolejki przy skupach ju s za-
sprawio, e zmor rolnikw stay uwaalne. Wikszo gospodarstw,
si rwnie chwasty i limaki. ktre nie maj jak rozwiza pro-
Jak podkrelaj rolnicy, mo- blemu odpowiedniego przecho-
kra ziemia prawdopodobnie nie wywania plonw, odwozi zebrane
oszczdzi rolin okopowych zboe w jednym czasie, a punkty
gwnie ziemniakw, ktre po wy- skupowe nie s w stanie na bieco
kopaniu mog nie przetrwa nawet wywozi ich do magazynw. A ni-
zimy. wa z pewnoci potrwaj jeszcze
Zapominajc o negatywnych kilka dni.
skutkach deszczu, rolnicy znajduj - Ze statystyk wynika, e w wo-
w opadach take plusy pogoda jewdztwie kujawsko-pomorskim
pozwolia rolinom na wyszy ni w 100 proc. zebrano ju jczmiona
w latach ubiegych wzrost zb. ozime, rzepaki za s na granicy
Ciesz si take gospodarze upra- ponad 90 proc., a jczmie jary 60-
80 proc. wylicza Adam Piszczek.
sprzyja najwicej. W najbliszym Na t chwil niwa na poudniu
czasie ona take zniknie z pl. regionu s ju zakoczone, na p-
- Z roku na rok nie ma osb nocy za jeszcze trwaj. Sytuacja
chtnych do pomocy przy zbiorach jest zrnicowana, jeeli nic ju rol-
dodaj pytani przez nas rolnicy. nikw nie zaskoczy, zebranie plo-
Tak jest w przypadku niw i siano- nw jest tylko kwesti dni.

Wyjtkowe moliwoci
ubezpieczeniowe dla rolnikw
A do 65% skadki ubezpieczenio-
wej zostanie zwrcone rolnikom
z krajowego budetu! Na doto-
wane polisy przeznaczono 900
mln z a 700 mln z wicej ni
przed rokiem. Zwikszenie po-
ziomu dopat ma na celu dalsz
popularyzacj ubezpiecze upraw
rolnych i zwierzt gospodarskich.
Ubezpieczy mona najbardziej
powszechne uprawy - zboa,
ziemniaki, rzepak, kukurydz,
buraki cukrowe, roliny strczko-
we, a take zwierzta bydo, wi-
nie, konie, owce, drb, kozy.
Brak ubezpieczenia majtku
w przypadku szkody moe przy-
nie znaczne straty, czasami nawet
caego dorobku rolnika. Jak wia-
domo, kada osoba fizyczna zaj-
mujca si dziaalnoci rolnicz,
posiadajca area uytkw rolnych
przekraczajcy cznie 1 ha i opa-
cajca w czci lub caoci poda-
tek rolny, ma obowizek zawarcia
ubezpiecze obowizkowych OC
rolnika i budynkw rolniczych.
Dodatkowo z przepisw ustawy
o ubezpieczeniach upraw rolnych
i zwierzt gospodarskich wyni-
ka obowizek zawarcia umowy
ubezpieczenia przez rolnika, kt-
ry uzyska patnoci bezporednie
do gruntw rolnych. Obowizek
ten uwaa si za speniony, jeeli
ochron ubezpieczeniow objte
jest minimum 50% powierzchni
upraw od co najmniej jednego z na-
stpujcych ryzyk: powodzi, gradu,
suszy, przymrozkw wiosennych,
ujemnych skutkw przezimowania.
Jednoczenie zgodnie z powysz
ustaw producent rolny moe uzy-
Warto si ubezpieczy w trosce o nasze zbiory.
ska dopat do skadki ubezpie- mrozkw wiosennych; dla produk-
czeniowej sigajc nawet do 65% cji zwierzcej (tj. byda, koni, wi,
jej wysokoci. Dopaty z budetu drobiu, owiec, kz) - od huraganu,
pastwa przysuguj w zwizku powodzi, deszczu nawalnego, gra-
z zawarciem umw ubezpieczenia du, pioruna, obsunicia si ziemi,
od wystpienia nastpujcych zda- lawiny, uboju z koniecznoci.
Polisy dotowane z budetu pa-
rze: dla produkcji rolinnej (tj.
stwa mona zawiera z picioma
upraw m.in. zb, warzyw grun- towarzystwami ubezpieczenio-
towych, ziemniakw, burakw wymi, z ktrymi umow zawaro
cukrowych, rolin strczkowych, Ministerstwo Wsi i Rozwoju Rol-
drzew i krzeww owocowych) od nictwa. Najkorzystniejsz ofert
huraganu, powodzi, deszczu nawal- ubezpieczeniow pomaga rolni-
nego, gradu, pioruna, obsunicia kom wybra Grupa Brokerska
si ziemi, lawiny, suszy, ujemnych FST. Zajmuje si ona m.in. po-
skutkw przezimowania lub przy- rednictwem w zawieraniu ubez-
Poza Toru . DOYNKI 2017
REKLAMA 5
piecze dedykowanych brany czenienie gospodarstw rolnych
rolnej. Pracownicy Grupy FST wraz z przestawieniem produkcji
wiedz, i kady klient jest inny na osignicie jak najwikszej wy-
i ma wasne potrzeby. Dla kade- dajnoci w hodowli zwierzcej spo-
go klienta przygotowuj program wodowao konieczno bazowania
ubezpieczeniowy szyty na mia- na paszach dostarczanych przez
r, dostosowany do faktycznych wyspecjalizowane w jej wytwarza-
jego potrzeb. Jest on indywidu- nie podmioty zewntrzne. Oprcz
alnie wynegocjowany, przy czym zalet wynikajcych z takiej formy
najczciej uwzgldnia nie tylko ywienia zwierzt wystpuj rw-
ubezpieczenia obowizkowe, lecz nie ryzyka zwizane z niedocho-
take ubezpieczenia dobrowolne, waniem przez producenta paszy
ktre gwarantuj kompleksowo odpowiednich standardw i w kon-
ochrony ubezpieczeniowej, a tym sekwencji naraenie zwierzt na za-
samym zabezpieczaj cay ma- trucia pokarmowe, a hodowcw na
jtek i dziaalno realizowan wymierne straty finansowe. Tego
przez rolnika. typu szkody maj najczciej prze-
O ile ubezpieczenia upraw od bieg katastroficzny. W ich wyniku
negatywnych skutkw dziaa pada od 70 do 90% stada. Zabez-
czynnikw pogodowych wrd pieczeniem si na wypadek zaist-
producentw rolnych ciesz si nienia tego typu zdarze mog by
duym zainteresowaniem, to ubez- wanie ubezpieczenia zwierzt.
pieczenia zwierzt nadal zawiera Grupa Brokerska FST posiada
wska grupa podmiotw z bran- wieloletnie dowiadczenia w ob-
y rolnej. Pomimo e zwierzta sudze zarwno wielkoobszaro-
s naraone na ryzyka zwizane wych, jak i indywidualnych go-
z ich hodowl w duo wikszym spodarstw rolnych. Pracownicy
stopniu ni budynki, w ktrych s Grupy FST brali udzia w likwida-
hodowane, to najczciej budynki cji szeregu szkd, ktrymi zostali
gospodarcze s ubezpieczane, na- dotknici rolnicy. Stanowili oni
tomiast inwentarz ywy pozostaje faktyczne i merytoryczne wspar-
na wycznym ryzyku hodowcy. cie dla rolnikw w walce z ubez-
Moe to dziwi, zwaywszy na du pieczycielami o odszkodowania.
szkodowo, jaka wystpuje przy Jednoczenie warto podkreli,
hodowli zwierzt. Oprcz czsto i na serwis brokerski Grupy FST
wystpujcych w rolnictwie poa- obok klasycznych usug pored-
rw zabudowa gospodarczych, nictwa skadaj si take usugi
gdzie skutki poaru na inwentarz z zakresu doradztwa podatkowe-
ywy s najczciej tragiczne, na go i prawnego. Co wane, Klient
szkodowo przy hodowli zwierzt korzysta z tak szerokiej oferty bez
wpywaj take czynniki zwizane ponoszenia jakichkolwiek dodat-
z wypadkami, chorobami i zatru- kowych kosztw. Wynagrodzenie
ciami zwizanymi z zastosowaniem brokera stanowi bowiem prowizja
nieodpowiedniej paszy. Unowo- uzyskiwana od ubezpieczyciela.
 6 FOTORELACJA

Obecni od lat
W naszym archiwum mamy tysice zdj z imprez doynkowych z ca-
ego powiatu. Nasi fotoreporterzy od zawsze ledz gminne wydarzenia
z okazji wita Plonw. Wspomnijmy dotychczasowe doynki na zdj-
ciach Piotra Lampkowskiego, ukasza Piecyka i Adama Zakrzewskiego.
Tegoroczne galerie jak zwykle na www.pozatorun.pl

REKLAMA

Poza Toru . DOYNKI 2017

 FOTORELACJA 7

REKLAMA

Poza Toru . DOYNKI 2017

 8 HISTORIA

Gbie mojej daj dostatek chleba

Doynki to stare wito pochodzenia pogaskiego. Zakorzenione od wiekw w naszej kulturze jest okazj
do wyraenia radoci z powodu urodzaju i obfitych zbiorw. I cho jest witem wyczekiwanym przez rolni-
kw przez cay rok, to dzi niewiele ma ju wsplnego ze swoim pogaskim pierwowzorem
Rado z obfitoci plonw najtraf-
niej uj nasz XVII-wieczny poeta
Wespazjan Hieronim Kochowski
w Psalmodii polskiej: Panie!
I za to dzikowa Ci trzeba, e
gbie mojej da dostatek chleba.
Historia tego rolniczego wita
jest prawdopodobnie rwnie stara
jak samo uprawianie ziemi. Czo-
wiek od czasw osiadego rolnictwa
uprawia pole, trudzi si, mozoli,
a pniej cieszy si jego urodza-
jem. Ta pierwotna rado jest dzi
dokadnie taka sama, jak wiele ty-
sicy lat temu. To dlatego wito
trwa i jest tak chtnie obchodzone.
Doynki to wito plonw.
Obchodzi si je dla uczczenia po-
mylnego ukoczenia niw i prac
polowych. Rolnicy wituj swj
caoroczny trud, jaki woyli
w upraw ziemi.
Proweniencja doynek nie jest
pewna, ale powszechnie uwaa si,
e narodziy si z pierwotnego kul-
tu rolin i drzew. Jest to zatem wi-
to bardzo stare, wywodzce si z ar-
chaicznego rolnictwa i z pewnoci
duo starsze ni sama pastwowo
polska.
Doynki, etnicznie rzecz biorc,
to wito sowiaskie. Narodzio si
na dugo zanim na Ziemi pojawi
si Chrystus, zatem w sensie reli-
gijnym jego pochodzenie jest cile
pogaskie.
Od samego pocztku obchodzo-
no je w okresie rwnonocy jesien-
nej, a wic 23 wrzenia. Obecnie tak
cise przestrzeganie daty doynek
REKLAMA
Obraz Doynki Michaa Stachowicza z 1821 roku.
odeszo do lamusa: ze wzgldw
praktycznych doynki wituje si niewa najwaniejszym symbolem
wspczenie w dzie wolny od
pracy, zazwyczaj w pierwsz nie-
dziel po zakoczeniu niw. Std szereg nazw lokalnych, charaktery-
nie we wszystkich regionach Polski
obchodzone jest ono w tym samym
czasie.
Zanim utrwalia si nazwa po-
wszechnie dzi obowizujca: do-
ynki, Sowianie okrelali je roz-
maicie: obrzynki, wyynki, okrne
(od dawnego zwyczaju obchodze-
Robert Kamiski
nia pola po niwach), wieniec (po-
cji pastwowej ronych szczebli.
tego wita jest wieniec niwny),
wiecowe. Poza tym istnia cay
zwizao si na czas jaki z poli-
stycznych cile dla danego regionu.
Na przykad na lsku Opolskim
funkcjonowaa nazwa niwniok.
W pastwie polskim doynki
obecne byy oczywicie od samego
pocztku jego istnienia. Od czasu
pierwszych Piastw rolnictwo byo
podstawow form gospodarki
w naszym kraju, std te istniay dziaa byo w pierwszym rzdzie
obchody wita urodzaju. podkrelenie i uwypuklenie spo-
W wieku XVI, wraz z rozwojem ecznej roli warstwy chopskiej.
gospodarki folwarcznej, doynki Z kolei po II wojnie wiatowej,
zmieniy nieco charakter. To waci- wraz z nastaniem Polski Ludowej,
ciele majtkw ziemskich byli tymi, odegnano si cakowicie od religij-
ktrzy urzdzali je dla wszystkich nego wymiaru wita i uczyniono
pracujcych przy niwach: dla pra- je obchodami par excellence wiec-
cownikw najemnych, suby fol- kimi. Wprawdzie rwnie i Polska
warcznej oraz oczywicie samych Zjednoczona Partia Robotnicza
chopw. wito byo nagrod za wykorzystywaa wito plonw do
trud, jaki rolnicy woyli w upraw celw propagandowych, jako je-
ziemi i w same niwa. Bawiono si den z elementw budujcych now
zawsze hucznie i do biaego rana. socjalistyczn ojczyzn, ale byy to
Dzie nastpny by dniem wolnym dziaania cakowicie pozbawione
od pracy. W peni zasuonym. wymiaru religijnego.
W czasach zaborw doynki nie Dopiero wraz z nadejciem je-
straciy niczego ze swojego cha- sieni ludw, po roku 1989, doyn-
rakteru gwnie z tego powodu, e ki nabray, wydaje si, e po raz
jeszcze wtedy wito to nie wizao pierwszy, charakteru cile chrze-
si z polityk. Pewne zmiany nast-
piy dopiero po odzyskaniu przez cijaskiego. Stare pogaskie wi-
Polsk niepodlegoci. W okresie to zaczto otwarcie czy z dzik-
midzywojennym daje si ju za- czynieniem skadanym Bogu oraz
uway do wyrany podzia na Matce Boskiej. Dzisiejsze doynki
doynki gminne, powiatowe i pa- rozpoczyna msza wita, a kapan
rafialne. Wwczas to gospodarzami skada wyrazy wdzicznoci chrze-
doynek byli nie waciciele ziem- cijaskiemu Bogu za obfito.
scy, ale przedstawiciele administra- Dawna pogaska magia wita
doynek zostaa ju zatracona bez-
W ten sposb doynki, wito od powrotnie. Starzy bogowie Sowian
wiekw cakowicie apolityczne, oddali piecz nad urodzajem Matce
Boskiej.
tyk. Suyo wadzy jako swego Szeroko rozpowszechnionym
rodzaju narzdzie propagandowe zwyczajem ostatnich lat s piel-
podkrelajce sukcesy wasnej po- grzymki do sanktuariw maryj-
lityki rolnej. Mimo e obchody or- nych, zwaszcza na Jasn Gr
ganizoway samorzdy, parafie lub w Czstochowie. To tu odbywaj
kka rolnicze, to w rzeczywistoci si najwiksze uroczystoci doyn-
w midzywojniu szo o propagand kowe, w ktrych uczestnicz piel-
Stronnictwa Ludowego. Celem tych grzymi z caej Polski.

Poza Toru . DOYNKI 2017


Rolnik chce si edukowa
Do zada Kujawsko-Pomorskiego Orodka Doradztwa Rolniczego naley m.in.
pomoc w ubieganiu si o dofinansowania z UE
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
Szkolenia, dofinansowania i pro-
blemy zwizane z tegorocznymi
zbiorami to gwne tematy roz-
mw, podejmowane przez eks-
pertw z Kujawsko-Pomorskiego
Orodka Doradztwa Rolniczego.
Sprawdzamy, jak wspierani s rol-
nicy z regionu.
- Tegoroczne zbiory nie zachwy-
caj - mwi Stanisaw Szwejka,
specjalista ds. produkcji rolinnej
z Kujawsko-Pomorskiego Orod-
ka Doradztwa Rolniczego Oddzia
w Przysieku (na zdjciu). - niwa
rozpoczy si dosy pno, co byo rasta. Na pola gospodarze z pou-
efektem dugiej i chodnej wio-
sny. Maszyny na polach pojawiy
si wraz z kocem lipca i dopiero
w trzecim tygodniu sierpnia prace
miay si ku kocowi.
Podobnie jak w ubiegym roku
tym razem rwnie najwikszy
problem sprawia sama natura.
W ubiegym roku we znaki daa si
susza, ktra spowodowaa mniejszy
wzrost zb. Wygldajce na oko
na dojrzae kosy czsto w rodku
byy puste. W tym roku to deszcz
by jednym z najwikszych wro-
gw rolnikw. Mokra ziemia nie
miaa szans si osuszy, silne opady
kady rzepak, ktry pka lub po- szkole zwizanych z jej upraw,
aby praktycznie ukazywa (i poszu-
dniowej czci regionu wyjechali
pod koniec lipca, a rolnicy z jego
pnocnych kracw zjad w ostat-
nich dniach sierpnia. Zmagajcy
si z problemami rolnicy pomocy
szukaj w orodkach doradztwa
rolniczego.
- Pomoc w rozwizywaniu pro-
blemw to jeden z celw naszej
dziaalnoci - dodaje Stanisaw
Szwejka. - Obecnie znajdujemy
si w okresie, w ktrym przygo-
towujemy si do siewu rzepaku,
a niebawem do zbioru kukurydzy.
W najbliszym czasie organizuje-
my dla rolnikw cykl terenowych
wie jest udzielanie wszechstronnej
pomocy rolnikom, mieszkacom
kiwa) rnorodno cech morfo- obszarw wiejskich oraz przedsi-
logicznych w poszczeglnych od-
Poza Toru . DOYNKI 2017
EDUKACJA 9
mianach, rnice w ich wczesnoci, stwem rolno-spoywczym w celu
stan skutecznoci ochrony rolin zwikszania dochodw gospo-
na plantacjach czy wielko i jako darstw rolnych oraz poprawy wa-
spodziewanego plonu. runkw ycia na wsi - tumaczy
W trakcie warsztatw podej- Piotr Sawa, specjalista ds. fundu-
mowane s m.in. rozmowy o agro- szy unijnych KPODR w Miniko-
technice, o kopotach zwizanych wie. - Do naszych zada naley
z terminem i jakoci siewu, walk m.in. doradztwo technologiczne,
ze szkodnikami, nawoeniem i wie- wspieranie rozwoju maej przed-
loma innymi zagadnieniami, ktre sibiorczoci, wdraanie programu
nurtuj gospodarzy. rolnorodowiskowego czy pomoc
- Staramy si dopomc przez rolnikom w ubieganiu si o przy-
konkretn, bezporedni porad znanie pomocy finansowej ze rod-
lub pomagamy w nawizaniu kon- kw pochodzcych z funduszy Unii
taktw nie tylko z hodowcami od- Europejskiej lub innych instytucji
mian, ale i innymi przedstawiciela- krajowych i zagranicznych.
mi firm nasiennych, chemicznych Na jakie wsparcie mog wic
czy nawozowych, o ktre dopytuj liczy rolnicy? Z pewnoci jest to
producenci - tumaczy przedstawi- dofinansowanie zwizane z restruk-
ciel KPODR Oddzia w Przysieku. - turyzacj maych gospodarstw, ich
Staramy si trafia z doradztwem na modernizacj czy wsparciem mo-
obszary gminne, do konkretnych dych rolnikw. Rolnicy otrzymuj
odbiorcw, take z niewielkich go- te dofinansowanie na podstawie
spodarstw, ktrzy konkretnymi za- wielkoci posiadanego gruntu
gadnieniami s zainteresowani lub warunkiem tej pomocy jest rw-
poszukuj wsparcia. Jedne z takich nie stosowanie ekologicznych
warsztatw polowych odbd si 5 metod uprawy, ktre chroni r-
wrzenia w Grubnie podczas Dnia
Kukurydzy, gdzie na naszym polu norodno biologiczn, jako gle-
demonstracyjnym prezentujemy 66 by i wody oraz ograniczanie emisji.
bardzo rnorodnych jej odmian. Polska wie zmienia si od lat.
S to w przewaajcej liczbie naj- Szczeglne znaczenie miaa dla niej
nowsze polskie i zagraniczne mie- mechanizacja. Na polach stosowa-
szace kukurydzy w rnym typie na jest uprawa mechaniczna lub
uytkowania. uproszczona. Popularnoci cieszy
Z perspektywy orodka polski si take ta specjalistyczna, reali-
rolnik chce zdobywa now wiedz, zowana przy pomocy odpowied-
poszerza swoje umiejtnoci, a co nich agregatw uprawowych, nie
za tym idzie moliwoci rozwoju. za pugw. Nieodwracane s wic
Nie zawsze jednak moe uczest- skipy, nie jest rwnie dodatkowo
niczy w takich spotkaniach ze przesuszona gleba. Rolnicy stosuj
wzgldu na terminy ich realizacji. take tzw. siew na gotowo, gdzie
Cz odbywa si w najgortszym zamiast pielgnacji rcznej jest on
okresie niw. od pocztku do koca prowadzony
Rolnicy maj okazj rwnie mechanicznie ochron chemiczn.
skorzysta z innych form pomocy, - Dzi nie ma armii ludzi jak
ktre realizowane s za porednic- sprzed lat, ktra weszaby na pole
twem orodka. i je pielgnowaa - podsumowu-
- Podstawowym zadaniem Ku- je Stanisaw Szwejka. - Wszystko
jawsko-Pomorskiego Orodka z biegiem czasu si zmienia. Kady
Doradztwa Rolniczego w Miniko- rok przynosi nowinki technolo-
giczne, ale take problemy, ktrym
wsplnie staramy si przeciwsta-
wia, znajdujc coraz to nowsze
biorcom zwizanym z przetwr- rozwizania.
REKLAMA
 10 WYWIAD

Wszystko idzie na zachd

O rolnictwie ekologicznym, wsparciu z Unii Europejskiej i o rynku zbytu rozmawiamy z Waldemarem
Rolnictwo ekologiczne jest dzi rol-
nictwem ekstensywnym, mikroob-
szarowym? Raczej stylem ycia ni
sposobem na zarabianie pienidzy?
Na pewno jest to styl ycia, aby
praca bya zgodna z przekonania-
mi rolnika. Produkcja ekologiczna
czy przyjazne rodowisku prak-
tyki gospodarowania i pozytywnie
wpywa na rodowisko naturalne.
Jest rwnie odpowiedzi na zmie-
niajc si struktur popytu na
rynku. Konsumenci skaniaj si
ku produktom ekologicznym, chc
je kupowa i zazwyczaj pac za nie
wysz cen ni za produkty, kt-
re nie zostay wytworzone takimi
metodami. Czy jest to sposb na
zarobek? I tak, i nie. Jeeli mwimy
o wersjach produktw przetworzo-
nych, jak najbardziej. W innym wy-
padku nie zawsze.
Co skonio pana do rozpoczcia
przygody z tak form rolnictwa?
Pomys, aby stworzy gospodarstwo
ekologiczne, zrodzi si w chwili
wejcia Polski do Unii Europejskiej
w 2004 roku. Gwnie przekonay
mnie do tego wiksze dofinansowa-
nia dla rolnika i mniejsze nakady
REKLAMA
Kozowskim z gospodarstwa ekologicznego w Tytlewie, w gminie Lisewo
pienidzy, ktre trzeba przeznaczy
na uprawy. Stosowane w tradycyj-
nym rolnictwie rodki chemiczne
s dosy drogie. Z mojej perspek-
tywy nie ma ryzyka wikszych strat
w momencie zniszczenia upraw
przez nawanice czy gradobicia.
Czym rni si uprawa zboa eko-
logicznego od form tradycyjnych?
Mwic najprociej, jest to cof-
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
nicie si do przeomu XIX i XX
wieku, kiedy nie stosowano che-
mii. Oczywicie dzi nasz prac
uatwia wysoki stopie zmechani-
zowania, wic jest to pewne odci-
enie, jednak wszystkie dziaania,
ktre podejmiemy, s szczegowo
zaplanowane i przemylane.
Jak w gospodarstwie ekologicznym
zwalcza si chwasty, choroby i ro-
bactwo?
Od lat wikszych problemw
z robactwem nie widz. By moe
mszyce i inne insekty przechodz
na te dorodniejsze roliny? By
moe przyzwyczaiy si do opry-
skw. Oczywicie odchwaszcza-
nie wykonujemy mechanicznie,
przy uyciu bron, obsypnikw,
a w ogrodnictwie nawet rcznie.
Podstawowym instrumentem ogra-
niczania zachwaszczenia jest wa-
ciwie zaplanowany podozmian.
Jak wygldaa uprawa ekologiczna
dekad temu, a jak jest obecnie?
Kiedy byo atwiej. Silny zoty
sprawia, e dofinansowania z Unii
byy bardziej opacalne. Cho dzi
jest sabiej, dotacje wci nam
uprawy rekompensuj.
Jak przedstawiaj si kryteria rol-
nictwa ekologicznego?
S to nie tylko wymogi dotyczce
uprawy rolin i chowu zwierzt.
System obejmuje bowiem take Z pewnoci byy one bardzo trud-
przetwrstwo surowcw eko-rolni-
czych oraz zasady znakowania pro-
duktw przeznaczonych do obrotu.
Jak wyglda rynek zbytu?
Zboe jeszcze nie uronie, a ju s
chtni, by je kupi. Wszystko jed-
nak idzie na zachd, m.in. do Nie-
miec czy Holandii. Przez dziesi
lat nie sprzedaem ziaren na rynek
lokalny. A i opaca si to bardziej
cenowo. Mam 37 hektarw eko-
logicznego jczmienia, gdybym
wszystko chcia sprzeda tu, rni-
ca w kosztach byaby zauwaalna.
Dlaczego warto postawi na zboe
z ekologicznych upraw?
Jest to w stu procentach zdrowy
towar. W zwykych ziarnach wy-
krywane s substancje chemiczne,
poniewa kos je wciga do rod-
ka. Zboe pniej trafia do myna,
a wraz z chlebem lduje na naszych
stoach. I my t chemi zjadamy.
W jakim stopniu ma to z pewno-
ci wpyw na ludzki organizm.
Jak podsumowaby pan tegoroczne
niwa?
ne. Dla ekologii mokry rok nie jest
korzystny, zwaszcza z uwagi na
szybko rosnce chwasty. Porwnu-
jc z latami ubiegymi jest gorzej.

Poza Toru . DOYNKI 2017

 PRAWO 11

Nowa stara
na rynkach wybranych produktw
rolnych i ywnociowych w ramach
Wsplnej Polityki Rolnej, admini-
strowanie potencjaem produkcyj-

agencja rolna
nym winoroli i wina, monitoring
rynku cukru, Fundusze Promocji,
systemy jakoci, wsparcie dziaa
informacyjnych i promocyjnych
realizowanych przez grupy produ-
centw na rynku wewntrznym,
realizacja programu dla szk,
Od wrzenia nie bdzie ju Agencji Nieruchomoci wsparcie dla pszczelarzy, ktre do
tej pory realizowaa Agencja Rynku
Rolnych i Agencji Rynku Rolnego. Ich kompetencje Rolnego.
przejmie nowa instytucja Krajowy Orodek Wsparcia Z kolei patnicze zadania ARR
przejmie ARiMR, ktra bdzie je-
Rolnictwa w zakresie nieodpatnego przeka- cia mleka i przetworw mlecznych
dyn agencj patnicz dla Wspl-
nej Polityki Rolnej UE w Polsce.
Piotr Gajdowski | fot. ukasz Piecyk zywania gruntw. w przedszkolach i szkoach. KOWR Wedug zapowiedzi resortu
Od likwidowanej ANR nowa bdzie te wspiera rozwj wsp- dziki powstaniu KOWR rolnicy
1 wrzenia zacznie dziaa Krajo- uzasadnia niedawno powstanie instytucja ma przej funkcje zwi- pracy handlowej sektora rolno-
wy Orodek Wsparcia Rolnictwa. KOWR tak: - Do potrzeb, jakie wy- maj mie te bliej do instytucji
zane z tworzeniem oraz popraw -spoywczego z zagranic. rolnych. Oprcz oddziaw tere-
KOWR przejmie zadania Agen- stpuj w zwizku ze zmieniajcym struktury obszarowej gospodarstw KOWR ma rwnie sprawowa
cji Nieruchomoci Rolnych oraz si prawem unijnym i krajowym, nowych KOWR, ktre powstan
rodzinnych oraz restrukturyza- nadzr wacicielski nad spkami w kadym miecie wojewdzkim
Agencji Rynku Rolnego, zwizane tworzymy generalnie dwa piony cj i prywatyzacj mienia Skarbu hodowli rolin i zwierzt o szcze-
m.in. z rozwojem obszarw wiej- z tych instytucji, ktre ju funkcjo- (w kujawsko-pomorskim oddzia
Pastwa uytkowanego na cele glnym znaczeniu dla gospodarki terenowy znajdzie si w Bydgosz-
skich (inne funkcje ARR m.in. nuj. Jeden bdzie mia charakter rolnicze. KOWR bdzie te od- narodowej, w ktrych gromadzi si
zadania patnicze - przejmie patniczy, drugi rozwojowy. Jego czy), KOWR bdzie mia biura te-
powiedzialny za administrowanie najcenniejszy materia genetyczny renowe/filie. W kujawsko-pomor-
Agencja Restrukturyzacji i Mo- celem bdzie planowanie owego
dernizacji Rolnictwa). Co w prak- rozwoju i wsppraca z gminami rolniczym majtkiem Skarbu Pa- rolin i zwierzt decydujcy o po- skim powstan trzy: w ysomicach,
tyce oznaczaj te zmiany? w zakresie obszarw wiejskich. stwa oraz obrt nieruchomocia- stpie biologicznym. abiszynie i Dobrczu. Dodatkowe
KOWR przejmie wic rozwo- mi uytkowanymi na cele rolnicze. Komunikat na stronie interneto- siedziby maj uatwi dostp rol-
Sejm uchwali ustaw o powo- jowe kompetencje Agencji Nieru- W kompetencjach KOWR znajdzie wej ARiMR wymienia te inne sfe- nikw do instytucji oraz usprawni
aniu Krajowego Orodka Wspar- chomoci Rolnych i niezwizane si take m.in. wspieranie dzia- ry kompetencji KOWR bd to obsug. Bdzie mona w nich uzy-
cia Rolnictwa w lutym. Zmiany z finansami kompetencje Agencji a na rzecz odnawialnych rde m.in.: kontrola pisemnych umw, ska informacje i zdoby niezbdne
w funkcjonowaniu agencji rolnych Rynku Rolnego. energii i monitorowanie produk- dopaty do prywatnego przecho- dokumenty. Zarwno w oddziaach
rzd PiS zapowiada ju kilka tygo- W kompetencji KOWR bdzie cji biogazu rolniczego, rynku bio- wywania oraz interwencyjnych za- terenowych, jak i biurach tereno-
dni po wygranych wyborach w 2015 wydawanie decyzji administracyj- komponentw i biopaliw ciekych, kupw i sprzeday produktw rol- wych/filiach bdzie mona zoy
r. Resort rolnictwa i rozwoju wsi nych dotyczcych prywatnego ob- produkcji biopynw. Zajmie si nych na poszczeglnych rynkach wnioski i znale pomoc przy ich
tumaczy, e zmiany maj poprawi rotu gruntami rolnymi (UKUR), te gromadzeniem, analiz i udo- (w tym masa, odtuszczonego mle- wypenieniu. Kujawsko-pomorski
jako obsugi beneficjentw i kon- udzielanie bezzwrotnej pomocy stpnianiem informacji dotycz- ka w proszku, zb i misa), handel oddzia terenowy KOWR tworzy
trahentw oraz ograniczy koszty finansowej na utrzymanie infra- cych rynkw produktw rolnych zagraniczny, energia odnawialna dotychczasowy dyrektor oddziau
poprzez zmniejszenie liczby in- struktury na terenach wiejskich i ywnociowych. Od ANR wemie w rolnictwie, wspieranie dziaa Agencji Nieruchomoci Rolnych
stytucji. Minister Krzysztof Jurgiel oraz wsppraca z samorzdami kwesti dofinansowania do spoy- promocyjnych i informacyjnych w Bydgoszczy Grzegorz Smytry.
REKLAMA

Poza Toru . DOYNKI 2017

 12 PROGNOZY

Kiedy ju kurek zakrc

Czas dotacji z Unii Europejskiej przeznaczanej na polskie rolnictwo nieubaga-
nie dobiega koca. Zostay niespena 3 lata. Polski rolnik zdy ju przywykn
do dobrego. Co jednak bdzie w chwili, kiedy dotacje ustan? Czy przyszo ry-
suje si w czarnych barwach? Eksperci twierdz, e nie bdzie le
Robert Kamiski | fot. pixabay.com
Wraz z wejciem Polski do UE e polskie rolnictwo si nie zawa- ceny produktw spoywczych do ograniczone. Nie idzie to w do- tych do 15 hektarw. Bd je przej-
polski rolnik poczu si naprawd li. Ju w tej chwili tworz si nowe granic moliwoci. Ale nie sdz, brym kierunku, ale nie wieszczy- moway wielkie gospodarstwa. Ju
Europejczykiem. Wymieni stary przestrzenie inwestycyjne. by tak si stao. Jeli pastwo ma bym tragedii. Na dzie dzisiejszy teraz s one praktycznie niezalene.
sprzt na nowy, zmodernizowa Oczywicie kluczowym czyn- by pastwem, musi si o rolnictwo ocenia si, e patnoci obszarowe Pobieraj rodki unijne, cho wcale
gospodarstwo. Ju od niemiec- nikiem bdzie dalekowzroczno: zatroszczy. Nie bdzie miao wyj- powinny si utrzyma. Nie wiado- nie s do tego zmuszone. Nie sdz
kich czy holenderskich kolegw mylenie o problemach zanim si cia: wszyscy musz je. mo na pewno, e nie bdzie tych jednak, e a tak czarny scenariusz
nie dzieli go technologiczna prze- pojawi. Jeli o pewne wane aspek- Trzeba rwnie zaznaczy, e dopat. Wyglda na to, e zmieni bdzie mia miejsce. Przeciwnie:
pa. Jednak wkrtce pienidze ty zadba si ju dzi, nie powinno kwestia cakowitego obcicia do- si tylko redystrybucja. Prawdopo- wydaje mi si, e przede wszystkim

z Unii przestan pyn. W 2020 by le. Z pewnoci bdzie ciej pat nie jest wcale oczywista. Piotr dobnie dotowane bd te mniejsze to wanie te mae gospodarstwa
roku. Co wtedy? gospodarstwa, do 30 hektarw. Ale bd mogy w przyszoci liczy na
to prognoza na dzi. Za kilka mie- pomoc Unii.
Trzy lata to i duo, i mao. Dla sicy moe by zupenie inna. Inny ekspert w dziedzinie rol-
dalekowzrocznych to jednak czas, Generalnie rzecz biorc, ograni- nictwa, dr Jacek Janiszewski, byy
by podj dziaania z myl o przy- czenie polityki rolnej naley rozpa- minister w rzdzie Jerzego Buzka,
szoci. Zwaszcza tej po roku 2020. trywa w dwch aspektach: ograni- rwnie patrzy na spraw optymi-
Bo to, e obcicie dotychczasowych czenia dla rolnikw i ograniczenia stycznie
dotacji wpynie na polskie rolnic- Czasy, kiedy rodzina sza w pole i sama pra- rodkw na rozwj wsi. - Okres do roku 2020 to w swo-
two, nie ulega wtpliwoci. Pytanie - W przypadku ograniczenia im zamyle czas na wyrwnanie
tylko: jak bardzo? cowaa na swoje utrzymanie, miny bezpowrotnie. rodkw na rozwj wsi byaby to szans rozwojowych. Od tego mo-
Wpyw unijnych dotacji na pol- dla nas katastrofa mwi prof. mentu staniemy si penowarto-
skie rolnictwo by znaczcy. Do Poczyniono kolosalne inwestycje. Wojciech Knie z Zakadu Socjo- ciowymi czonkami Unii. Wspl-
tego stopnia, e zmieni krajobraz logii Obszarw Rustykalnych w In- nej polityki rolnej nikt nie zmieni.
polskiej wsi. stytucie Socjologii UMK. Ucier- Nie przewiduj w tym wzgldzie
- Przez ostatnie 20 lat polskie ni obecnie, ale czy beznadziejnie? Sawa, kierownik Dziau Rozwoju piaaby na tym caa infrastruktura adnej rewolucji. Nie boj si rw-
rolnictwo przeszo ogromne prze- - Nie wierz, by byo tragicznie Obszarw Wiejskich, uwaa, e wsi, ktrej cigle daleko do pozio- nie o polskiego rolnika. Przeciw-
obraenie mwi Jacek Czarnecki, dodaje Jacek Czarnecki. Oczy- nikt nie jest w stanie precyzyjnie mu zachodniej. Z kolei jeli idzie nie, w wielu aspektach moemy by
wjt gminy Chema. W wielu wicie najgorszym scenariuszem przewidzie wypadk. o ograniczenia dla rolnikw, to z naszego rolnictwa dumni. Tak
przypadkach nie s to ju gospo- byoby to, gdyby rolnictwo, aby si - Patnoci powinny by, ale ewentualny brak dotacji spowoduje samo bdzie po roku 2020. Jestem
darstwa, ale wielkie przedsibior- utrzyma, musiao wywindowa mog zosta w pewnym stopniu bankructwo maych gospodarstw, o tym w peni przekonany.
stwa. Czasy, kiedy rodzina sza
w pole i sama pracowaa na swoje
utrzymanie, miny bezpowrotnie.
Poczyniono kolosalne inwestycje.
Sami zreszt do tego dylimy.
Teraz sytuacja jest taka, e bez po-
mocy z zewntrz rolnicy sobie nie
poradz.
Wydaje si, e zatrzymanie do-
tacji musi wpyn negatywnie na
kondycj polskiego rolnictwa. Czy
ciar, ktry spadnie na samorzdy,
bdzie do uniesienia?
- Prawdopodobnie samorz-
dy bd skazane same na siebie
mwi Krzysztof Szala, wjt gmi-
ny Dobrcz. Bdziemy zmuszeni
opiera si o inne rodki: Fundusz
Ochrony Gruntw Rolnych, Fun-
dusz Ochrony rodowiska, Fun-
dusze Wspomagania Wsi. Istnieje
rwnie moliwo pozyskiwania
funduszy z podatku vat. Inwestycje
dalekosine ju teraz wymagaj
planowania budetu. Myl jednak,
REKLAMA

Poza Toru . DOYNKI 2017

 ZAPOWIED 13

Doynki pene gwiazd

Jakie atrakcje doynkowe przygotoway gminy powiatu toruskiego?
Piotr Gajdowski | fot. materiay promocyjne
Gminy coraz chtniej zastpuj
tradycyjne wito plonw impre-
zami o zupenie innym charak-
terze. Sprawdzamy, co na przeo-
mie sierpnia i wrzenia bdzie si
dziao w powiecie toruskim.
Co prawda adna z gmin nie re-
zygnuje z organizacji tradycyjnych
doynek, jednak programem cz-
sto ustpuj one imprezom z okazji
wita gminy lub koca wakacji.
Tak jest np. w gminie Lubicz,
gdzie 19 sierpnia po raz sidmy od-
bdzie si Lubickie Lato, na ktrym
wystpi m.in. zespoy Bayer Full
(na zdjciu) i Mega Dance. Gwiaz-
dy na scenie pojawi si wieczorem
Bayer Full wystpi o godz. 20.30,
wczeniej zagra Mega Dance. Ale
atrakcji przy Zespole Szk nr 1
w Lubiczu Grnym nie zabraknie
przez cay dzie cho oficjalne
otwarcie imprezy planowane jest
na godz. 16, ju dwie godziny wcze-
niej dzieci bd mogy korzysta
z ustawionych na terenie zabawy
trampolin i dmuchanego miastecz-
ka. Impreza bdzie te okazj do
dobrego uczynku w godz. 12-16
przy szkole stanie krwiobus, w kt-
rym bdzie mona odda krew na
rzecz potrzebujcych. wito jak
zwykle pozwoli soectwom zapre-
zentowa si w caej okazaoci z utworu Prawdziwe powietrze.
na specjalnych stoiskach poka
rkodzieo i dziaalno lokalnych
zespow.
Typowej imprezy doynkowej
nie planuje te Wielka Nieszawka.
23 wrzenia w godzinach popou-
dniowych odbdzie si rodzinny
festyn w Maej Nieszawce, na placu
obok orlika.
Z kolei w gminie ubianka od-
bd si i doynki, i gminne wito. za zaczyna si o godz. 13 uroczyst
Co ciekawe, to ta druga impreza
bdzie bardziej huczna.
- Doynki zaplanowalimy
na sobot 2 wrzenia, ale tydzie
wczeniej w niedziel 27 sierpnia
odbdzie si ju czwarta edycja
Sonecznego Zakoczenia Lata -
mwi Danuta Kwiatkowska z Cen-
trum Kultury i Gminnej Biblioteki
Publicznej w ubiance. Obydwie
imprezy odbd si w Gminnym
Parku Kultury w ubiance. Na do-
ynkach po raz pierwszy bdziemy
mieli kabaret z programem Heca
na swojsk nut wystpi bydgoski
Kabaret Trjka. Z kolei Soneczne
Zakoczenie Lata w tym roku wy-
peni cyrkowe atrakcje pokazy
chodzenia na szczudach, ongler-
ki, chodzenia po szkle, poykania
ognia itp. Nie zabraknie te muzyki
wystpi m.in. zesp Loka, znany
Lider grupy Grzegorz Porowski jest
te wokalist zespou Rotary (Na
jednej z dzikich pla).
Niekwestionowan gwiazd na
polskiej scenie muzycznej od kil-
ku dekad jest Urszula. Wanie j
bdzie mona zobaczy na doyn-
kach organizowanych przez gmin
ysomice. Tym razem odbd si
w Gostkowie 10 wrzenia. Impre-
msz wit, za wystp Urszuli za-
planowano na godz. 17. Ale zabawa
potrwa do pna w nocy o godz. - mwi wjt Zdzisaw Gawroski. do Zejwsi Wielkiej. Ok. godz. 18
20.30 do taca bdzie gra zesp - W Czernikowie wystpi te jed- wystpi MIG.
nak prawdziwe gwiazdy. To zesp z absolutnego pol-
Shadow.
Gmina Obrowo stawia z kolei Ucieszy si powinni zwasz- skiego topu tego rodzaju muzyki.
na gwiazd popularnych w caym cza mionicy disco polo: o godz. Wystarczyo zamieci informa-
kraju lskich Szlagierw Teres 17 pojawi si dziewczyny z gru- cj na Facebooku gminy i w cigu
Werner. Jej koncert na doynkach py Casandra, ktre par lat temu dwch dni nasza strona miaa kil-
ju 3 wrzenia w Osieku nad Wis podbiy oglnopolsk scen disco kanacie tysicy wywietle mwi
(plac przy kociele, godz. 20.30). polo i dance. Ale to nie wszystko - Paulina Zakierska z Urzdu Gminy
Gospodarzem tegorocznego o godz. 21 koncert da jeden z naj- w Zejwsi Wielkiej. Na scenie po-
wita plonw w gminie Chema bardziej dzi podanych artystw jawi si oczywicie take lokalne
bdzie soectwo Mirakowo. Doyn- disco polo - Andre, znany z hitu zespoy: wystp da m.in. orkiestra
ki odbd si w sobot 26 sierpnia. Ale Ale Aleksandra. Pniej czer- dta z Rzczkowa, solici z Gmin-
Dzie pniej 27 sierpnia bd nikowsk publiczno czeka wido- nego Orodka Kultury i Sportu ze
doynki w gminie Czernikowo. wiskowy pokaz sztucznych ogni, Zejwsi Maej, a ju po wystpie
Gwna cz imprezy odbdzie si a po nim na scenie pojawi si gru- gwiazdy na wspln zabaw ta-
na boisku sportowym. pa Novak, ktra bdzie rozgrzewa neczn zaprosi miejscowy zesp
- Zaczniemy od przegldu twr- wszystkich do taca a do pnocy. The Best Gest. Impreza potrwa do
czoci naszych lokalnych zespow. Gwiazdy disco polo przyjad te drugiej nad ranem!

Historycznie, ale nowoczenie

REKLAMA

Niewiele jest kierunkw, ktre rozwijaj tak wszechstronnie, jak studia historyczne. Zapraszamy po wiedz do nas!

Studenci Instytutu, fot. A. Romaski CPiI UMK.

Studia I stopnia bd trway 3 lata
i koczyy si uzyskaniem tytuu
licencjata. Kady tutaj znajdzie
co dla siebie! Instytut Historii
i Archiwistyki UMK jest jedn
z najlepszych w Polsce jednostek
naukowych oraz posiada najno-
woczeniejsz baz dydaktyczn
i wietne warunki lokalowe.
Praktyczny zawd - archiwista i zarzdca
dokumentacji
Studia w zakresie archiwistyki
i zarzdzania dokumentacj daj
poszukiwany na rynku pracy za-
wd archiwisty i zarzdcy doku-
mentacj (records manager). Te
studia dobrze przygotowuj do pra-
cy w archiwach wszystkich typw,
uatwiaj zatrudnienie w urzdach
pastwowych i samorzdowych
oraz pozwalaj z powodzeniem
prowadzi dziaalno gospodar-
cz w zakresie usug kancelaryjno-
-archiwalnych. Wana jest dla nas
praktyczna nauka tego zawodu, absolwenci poznaj nie tylko histo- mie studiw wyjazd zagranicz- punkt wyjcia do kariery zawodo-
dlatego cz zaj jest prowadzo- ri Polski i wiata, ale take zdoby- ny. S to studia unikatowe w skali wej w Policji, Stray Granicznej
na przez praktykw i odbywa si waj wiedz z wielu pokrewnych oglnopolskiej. Otwarto, szeroki i innych subach mundurowych.
w instytucjach archiwalnych re- dziedzin. W ramach szerokiej ofer- horyzont i umiejtnoci jzykowe Na studia zapraszamy take osoby,
gionu. Studenci maj moliwo ty istnieje moliwo ksztacenia nabyte w trakcie studiw uatwiaj, ktrych pasj jest historia wojsko-
doskonalenia umiejtnoci zawo- w zakresie kilku jzykw nowoyt- nie zawsze proste, poruszanie si na wa i szeroko pojta problematyka
dowych w ramach przewidzianych nych. W ostatnim czasie stworzona rynku pracy.
programem studiw praktyk w ar- zostaa moliwo uczenia si jzy- militarna oraz czonkw grup re-
chiwach, urzdach i przedsibior- ka norweskiego. Po wojskoznawstwie do sub munduro- konstrukcji historycznej.
stwach. wych?
Studia skandynawsko-batyckie z rozsze- Wojskoznawstwo jest kierun- A moe...?
Historycy bd zawsze potrzebni rzonym jzykiem norweskim kiem, ktrego program dostoso- ... warto byoby take po 3 latach
Studia historyczne przygotowu- Studia skandynawsko-batyc- wany jest do specyficznych potrzeb studiw licencjackich zdecydowa
j absolwenta do podjcia pracy kie cz wiedz na temat historii polskich si zbrojnych. Zajcia pro- si na dwuletnie studia magister-
w rnych miejscach, w ktrych basenu Morza Batyckiego oraz wadzone s we wsppracy z Cen- skie (II stopnia). Nasi absolwenci
potrzebna jest umiejtno bada znajomo dwch wybranych jzy- trum Szkolenia Artylerii i Uzbroje- mog kontynuowa ksztacenie na
historycznych oraz w placwkach kw tego obszaru (do wyboru jzyk nia w Toruniu oraz Muzeum Wojsk studiach II na opisanych tutaj kie-
owiatowych wszystkich szczebli niemiecki, rosyjski lub norweski Ldowych w Bydgoszczy. Zdobyta runkach. Swoj wiedz mona te
z uprawnieniami do nauki historii w stopniu rozszerzonym) z wiedz na studiach wiedza i umiejtno-
i wiedzy o spoeczestwie. Zdoby- dotyczc geografii regionu batyc- ci znacznie uatwi wykonywa- po studiach licencjackich lub ma-
cie poza studiami dziennymi takich kiego. Ich integralnym i niezwykle nie obowizkw subowych oraz gisterskich uzupenia na studiach
uprawnie jest bardzo kosztow- wanym elementem jest rwnie bd podstaw sukcesu w karierze podyplomowych w zakresie archi-
ne. Warto pamita, e historycy moliwo podjcia studiw w ra- wojskowej. Absolwenci wojsko- wistyki i zarzdzania dokumenta-
i nauczyciele historii zawsze bd mach programu Erasmus. Caoci znawstwa bd take posiada- cj oraz w zakresie kancelarii tajnej
potrzebni. Dziki takim studiom dopenia przewidziany w progra- li kwalifikacje stanowice dobry i ochrony informacji niejawnych.
Poza Toru . DOYNKI 2017
 14 TRADYCJE

Bogowie na wymarciu
Od czasw archaicznych doynkom towarzyszyy najrozmaitsze obrzdy, przesdy
i wierzenia. Powodoway, e wito to, samo w sobie radosne, byo jeszcze bardziej
barwne
Robert Kamiski | fot. Adam Zakrzewski
Pierwsi Sowianie praktykowali ka lub po prostu kpa nieztego zboa. Jego ziarno wykorzysty-
cay szereg obrzdw i zwycza- zboa. Celowo nie cina si go wano do pierwszego siewu. Temu
jw zwizanych z ukoronowa- i pozostawia na pewien czas na pu- pierwszemu zasiewowi towarzy-
niem prac polowych. Znakomita stym polu, wierzc e przyczyni si szya modlitwa, ktr zmawia go-
wikszo z nich miaa na celu do zachowania cigoci urodzaju. spodarz lub waciciel ziemski.
wspomoenie urodzaju. Od W zalenoci od regionu taka nie- Same tradycyjne obchody wi-
tego bowiem zaleaa egzystencja cita kpa nazywana jest ppem ta plonw rozpoczynay si wiciem
caych rodzin. (poznaskie), koz (Maopolska), wieca z pozostawionych na polu
przepirk (Podhale) lub perepe- kosw. Do wieca dla upikszenia
Najstarsze praktyki obrzdowe k (kresy wschodnie). Dookoa dodawano kwiaty, owoce, kicie
zwizane z doynkami wi si takiej ostatniej kpy zboa pielono czerwonej jarzbiny. W niekt-
ze skadaniem ofiar bstwom uro- starannie ziemi, aby w roku na- rych regionach Polski doczano
dzaju. Byli to m.in. Mokosza, We- stpnym pola nie zarosy chwasty. do rwnie obwarzanki, pierniki,
les, witowit. Zwykle ofiarowy- Nastpnie mode dziewczta ota- ciastka. Przywizywano nieraz do Nie wyobraamy sobie doynek bez okazaych wiecw.
wano im cz zbiorw w intencji czay j koem i pieway pieni, wieca figurk koguta lub bociana,
uzyskiwania dalszych pomylnych po czym przystrajay wstkami w celu zapewnienia podnoci. w Polsce od niepamitnych cza- wielka cz rytuaw przetrwaa
podw. W rytuaach tych wyczu- i kwiatami. Pozostawiay j p- Na czele odwitnego orszaku sw. i to w ilociach ladowych. Gwny
wao si silne zwizki z kultem niej na pastw ptactwa i myszy. niwiarzy sza najlepsza niwiarka, Innym nieodzownym elemen- wpyw ma na to najprawdopodob-
rolin i drzew oraz z archaicznymi Wszystko po to, by w roku na- ktra niosa w wieniec. W so- tem doynek s tradycyjne pieni. niej uprzemysowienie rolnictwa.
obrzdami wegetacyjnymi i rolni- stpnym zwierzta nie wchodziy cu lniy kosy i sierpy przybrane Wszystkie ukadane s wedug Soma jest rolowana maszynami
czymi. w szkod. Inna wersja tego podania kwiatami. pewnego powtarzajcego si wzor- i zwoona z pl. Z kadym kolej-
Niegdysiejsze doynki nie oby- mwi, e kiedy nadchodzia odpo- Z czasem to wanie wieniec ca: zawieraj docinki lub komple-
way si oczywicie bez wrb. wiednia chwila, t ostatni wizk sta si kluczowym symbolem do- menty kierowane pod adresem nym pokoleniem stare zwyczaje
Z napenionego miodem kielicha cinano uroczycie i wrczano ni- ynek podobnie jak bochen chleba gospodarzy. Wszystkie jednak odchodz w niepami. Ile jest
przepowiadano przysz obfito wiarkom, by uploty sobie wieniec. wypieczony ze wieego ziarna. traktuj o niwiarskim trudzie jeszcze miejsc w Polsce mogcych
plonw. Zaszczytu cicia dostpowa za- Rwnie z doynek wywodzi si i nadziei na przyszy obfity plon. si poszczyci piewaniem starej
Jednym z najbardziej znanych zwyczaj najlepszy niwiarz. stary polski zwyczaj obdarzania Dzisiejsze doynki niemal obrzdowej pieni doynkowej:
zwyczajw zwizanych z doynka- Rwnie wielk wag przyka- i witania goci chlebem i sol. To cakowicie zatraciy swj dawny Otwierajcie gospodarzu wrota, bo
mi jest tzw. ostatnia gar, wiz- dano do ostatniego ztego snopa znak szacunku i gocinnoci znany pogaski charakter. Tylko nie- ju skoczona niwna robota?
REKLAMA

Poza Toru . DOYNKI 2017


Tak smakuje prawdziwy chleb
Magorzata Nowicka z KGW Guchowo wypieka wasny chleb. Skosztowa go - ze smalcem lub kiszonym
- Pamitam, jak moja babcia wy-
piekaa chleb jeszcze w piecu
chlebowym. Taki chleb smakowa
zupenie inaczej ni ten dzisiej-
szy - mwi Magorzata Nowicka,
czonkini KGW Guchowo, ktra
zajmuje si wypiekiem naturalne-
go, swojskiego chleba.
W rodzinie Magorzaty Nowic-
kiej z Guchowa wypiek chleba to
duga tradycja. Pieka babcia, wci
piecze mama, piecze take pani
Magorzata. Jej synowie na razie nie
zarazili si rodzinn pasj, ale bar-
dzo lubi wypiekany przez mam
chleb je.
- eby mie wasny, naturalny
chleb, tak naprawd nie potrzebu-
jemy nic wielkiego mwi Ma-
gorzata Nowicka. - Wystarczy pie-
karnik, chci i troch czasu, eby
cieszy si w peni naturalnym wy-
piekiem, bez adnych ulepszaczy
i konserwantw.
Jak si jednak okazuje, potrzeba
te nieco talentu.
- Chyba jestem jedyn osob
w mojej miejscowoci, ktra piecze
wasny chleb. Inni raczej si za to
nie bior, bo podobno im nie wy-
ogrkiem - mona na licznych festynach, w ktrych bierze udzia
Piotr Gajdowski | fot. pixabay.com/ilustracyjne
chodzi zdradza pani Magorzata.
Wol kupi zwyky chleb w pie-
karni. A szkoda, bo wasny, swojski
bochenek jest nie tylko zdrowszy,
ale te smaczniejszy. M jednej
z ssiadek wrcz przepada za tym,
ktry przygotowuj, co bardzo
mnie cieszy.
Receptur jest kilka. Zwykle robi
si chleb na zakwasie, ale nie kady
go lubi ze wzgldu na specyficzny
posmak. W rodzinie pani Mago-
rzaty wikszym wziciem cieszy si
chleb na urku.
- Ten przepis wypatrzyam kie-
dy w gazecie mwi Magorzata
Nowicka. Sprbowaam i za-
dziaao. Teraz praktycznie nie uy-
wam zakwasu.
Chleb przygotowywany przez
pani Magorzat nie tylko smakuje
inaczej ni ten ze zwykej piekarni.
Take inaczej znosi upyw czasu.
- Przez trzy dni na pewno za-
Poza Toru . DOYNKI 2017
chowuje wieo. Wiadomo, e si
starzeje, ale nie plenieje jak te ku-
powane w piekarni.
Za wypiekanie chleba Magorza-
ta Nowicka bierze si mniej wicej
raz w tygodniu. Czciej nie moe,
nie ma czasu. Ale za jednym zama-
chem wychodz jej a trzy porzd-
ne, kilogramowe bochenki.
Swojski chleb na urku wedug receptury
Magorzaty Nowickiej
Skadniki uyte w tym przepisie
wystarcz na trzy pokane bochen-
ki chleba (ok. 1 kg kady).
p kostki drody
2 yeczki cukru
6 yeczek soli
500 ml pynnego urku kujaw-
skiego
3 szklanki mki ytniej
9 szklanek mki pszennej
1 l ciepej wody
1 szklanka ziaren sonecznik,
siemi lniane, dynia (inny wariant:
urawina)
czas: 3 godziny
Zaczynamy od drody.
Z powki kostki drody, odrobiny
wody i 2 yeczek cukru przygoto-
PRZEPIS 15
wujemy zwyky zaczyn. Mieszamy
z butelk (500 ml) urku kujaw-
skiego. Nastpnie mieszamy mk
pszenn z ytni, najlepiej w pro-
porcjach 3 szklanki mki ytniej 9
szklanek mki pszennej. Sypiemy
6 yeczek soli. Dodajemy szklan-
k ziaren sonecznika, siemienia
lnianego, dyni. Zamiast nasion
mona te uy urawiny. Do mki
wlewamy 1 litr ciepej wody i wyra-
biamy ciasto. Odstawiamy w misce,
eby wyroso. Gdy to nastpi, cia-
sto wraca na stolnic i wyrabiamy
je jeszcze raz. Tu warto podzieli
je na trzy czci kada na jeden
bochenek chleba. Wstawiamy cia-
sto do formy, eby jeszcze podroso
i znw czekamy. Z tym bywa r-
nie generalnie jak to z droda-
mi - im cieplej, tym szybciej ronie,
ale zwykle wystarczy 40 minut. Jest
gotowe, gdy podwoi swoj obj-
to. Nastpnie smarujemy ciasto
w formie ciep wod i sypiemy
na wierzch mak. Wstawiamy do
zimnego piekarnika. W piekarni-
ku ciasto powinno spdzi godzin
w temperaturze 200 stopni. Po tym
czasie gotowe!
REKLAMA