Druk, Laminat, Dokumenty, Zabezpieczenia

Rada Unii Europejskiej
Sekretariat Generalny
PUBLICZNY REJESTR ON-LINE AUTENTYCZNYCH

DOKUMENTW TOSAMOCI I DOKUMENTW PODRY 2017
pl
PRADO
GLOSARIUSZ
TERMINW TECHNICZNYCH
ZWIZANYCH Z ZABEZPIECZENIAMI
I, OGLNIE, DOKUMENTAMI
ZABEZPIECZONYMI
(W PORZDKU ALFABETYCZNYM)
v. 8269.pl.17+c1
LIMITE
Przedmowa
Niniejszy dostpny publicznie glosariusz, ktrego pierwsze wydanie ukazao si w roku 2007, jest
przykadem udanej wsppracy midzy europejskimi ekspertami w dziedzinie dokumentw ze
wszystkich pastw czonkowskich Unii Europejskiej oraz Islandii, Liechtensteinu, Norwegii
i Szwajcarii, ktrzy spotykaj si regularnie na posiedzeniach Grupy Roboczej ds. Granic
i Komitetu Mieszanego ds. Dokumentw Faszywych.
Zadaniem niniejszego glosariusza jest nie tylko wyjanianie terminw technicznych uywanych
w opisach dokumentw w systemie PRADO (PUBLIC REGISTER OF AUTHENTIC TRAVEL AND IDENTITY
DOCUMENTS ONLINE PUBLICZNY REJESTR ON-LINE AUTENTYCZNYCH DOKUMENTW TOSAMOCI
I DOKUMENTW PODRY), ale rwnie wspieranie stosowania spjnej terminologii oraz
przyczynianie si do wzajemnego zrozumienia jako podstawy skutecznej komunikacji oraz
wsppracy policyjnej i administracyjnej w 24 jzykach urzdowych UE. Ma on rwnie
uwraliwia osoby, ktrych funkcje obejmuj obowizek sprawdzania tosamoci i dokumentw
tosamoci; eksperci od dokumentw bd mogli orzeka o autentycznoci kwestionowanego
dokumentu jedynie wwczas, gdy uytkownicy PRADO bd zgaszali podejrzenia, za
porednictwem miejscowej policji lub krajowego punktu kontaktowego, do dalszej analizy.
Przyczynianie si do lepszej komunikacji i wsppracy jest rodkiem w walce z nielegaln imigracj

i zorganizowan przestpczoci; wzmacnia ono rwnie bezpieczestwo na granicach
zewntrznych i gdzie indziej.
Pragn wyrazi podzikowania wszystkim tym, ktrzy umoliwili powstanie niniejszego glosariusza
PRADO.
Christine Roger
Dyrektor Generalny
Dyrekcja Generalna Wymiar Sprawiedliwoci i Sprawy Wewntrzne
Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej
Przedmowa
Wstp
Barwne wkna zabezpieczajce

Broki
Broki fluoryzujce
Dane personalne / inne wpisy personalizacyjne
Dokument podry przeznaczony do odczytu maszynowego (MRTD)
Druk atramentowy
Druk igowy
Druk irysowy
Druk laserowy / kopiowanie laserowe
Druk offsetowy
Druk szablonowy
Druk termotransferowy
Druk wklsy (wklsodruk)
Druk wypuky (typograficzny)
Dyfrakcyjny element identyfikacyjny DID
Efekt ktowy
Element odczytywany maszynowo
Element optycznie zmienny (OVD)
FADO
Farba fluoryzujca
Farba fotochromatyczna
Farba krwawica (penetrujca)
Farba metalizowana
Farba opalizujca
Farba optycznie zmienna (OVI)
Farba reaktywna typu fugitive
Farba termochromowa
Farby metameryczne
Fluoryzujca ni introligatorska
Fluoryzujca ni zabezpieczajca
Fluoryzujcy efekt rozgwiedonego nieba
Fluoryzujcy numer seryjny
Folia opalizujca
Foliowanie
Gilosze / wzory z cienkich kresek
Grawerowanie laserowe
Hologram
Identigram
3
Identyfikator biometryczny (biometria)
E-paszport
iFADO
Integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podoem
Karta z polichlorku winylu (PCW)
Kinegram
Kod dokumentu
Kod kreskowy / kod mozaikowy
Laminat
Nadruk na laminacie
Wytoczenia w laminacie
Laminat zintegrowany z dokumentem przez przeszycie
Laminat retrorefleksyjny
czenie elementw dokumentu
Metoda fototechniczna
Metoda sublimacji
Mikroprocesor bezstykowy
Mikroprocesor (chip) stykowy
Minidruk i mikrodruk
Nadruk fluoryzujcy
Ni introligatorska
Ni zabezpieczajca
Niekoczcy si tekst
Numer seryjny
Numeracja
Obraz (druk) zawierajcy niewidzialne informacje osobowe (IPI) lub zakodowane informacje
dotyczce dokumentu
Oszustwo dotyczce tosamoci i przestpstwo przeciwko wiarygodnoci dokumentu
Owietlenie ktowe
Papier fotograficzny
Pasek magnetyczny
Pasek optyczny
Perforacja igowa
Perforacja laserowa
Perforowany laserowo numer seryjny
Perforowane laserowo zoone struktury i wzory: sztancowanie - specjalnie
zaprojektowane sabsze strefy laminatu
Perforowany laserowo powtrzony wizerunek
Perforacja laserowa poczona z zabezpieczeniami specjalnymi wykorzystujcymi
zmienne kty osi optycznych (tilting effect)
Piecz sucha
Piecz tuszowa / stempel tuszowy
4
Podoe pozbawione wybielacza optycznego
Pole przeznaczone do odczytu maszynowego
Polichlorek winylu (PCW)
Poliwglan (PC)
Powtrzony wizerunek
PRADO
Promieniowanie UV (ultrafioletowe)
Przezroczyste okienko
Radekowanie
Rastrowanie
Recto-verso
Relief
Rotograwiura
Sitodruk
Sygnatura grzbietowa / numeracja sekwencyjna
wiato koaksjalne
wiato przechodzce
Tekst gotowy
To / nadruk zabezpieczajcy
To antykseryczne
Wiza
Wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjcia z podoem
Powierzchnia samoprzylepna
Przyklejenie
Izy (nity)
Przymocowanie zszywkami
Wkna barwne
Wkna fluoryzujce
Wkna syntetyczne
Zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV
Zabezpieczenia specjalne wykorzystujce zmienne kty osi optycznych (tilting effect)
Zakodowane informacje (zakodowany obraz)
Zmienny obraz laserowy
Znak wodny
Znak wodny jednotonowy
Znak wodny dwutonowy
Znak wodny wielotonowy
5
Wstp
Niniejszy glosariusz ma pomc czytelnikowi zorientowa si w terminach, ktre wystpuj

w PRADO; glosariusz ten NIE podaje definicji naukowych jego gwnym zadaniem jest pomc
wszystkim tym, ktrzy na co dzie nie sprawdzaj dokumentw zabezpieczonych, w zrozumieniu
sformuowa stosowanych w PRADO oraz rozpoznaniu niektrych wanych poj zwizanych
z elementami zabezpieczajcymi stosowanymi w dokumentach tosamoci i dokumentach
podry. W tym celu przedstawiono proste, niewyczerpujce definicje, przykady i wyjanienia.
Aby znale dany rozdzia w innej wersji jzykowej niniejszego dokumentu, naley wyszuka go za
pomoc szarego trzycyfrowego numeru znajdujcego si obok tytuu rozdziau, po prawej stronie
u gry.
Propozycje usprawnie i uwagi o bdach prosimy kierowa do:

helpline.PRADO@consilium.europa.eu
Jeeli niniejszy glosariusz alfabetyczny ma by wykorzystywany np. do celw szkoleniowych,

proponujemy na pocztek zapoznanie si z rozdziaem Oszustwo dotyczce tosamoci
i przestpstwo przeciwko wiarygodnoci dokumentu.
6
022
Barwne wkna zabezpieczajce
Stron naley oglda w OWIETLENIU NORMALNYM; mona si rwnie posugiwa szkem
powikszajcym.
Dziki swoim kolorom barwne wkna zabezpieczajce wyranie odrniaj si od podoa;
wida je atwo goym okiem.
Barwne wkna zabezpieczajce s to wkna o rnych barwach lub wielobarwne, dodane do
masy papierniczej podczas produkcji papieru i zatopione w papierze w przypadkowych
miejscach i na rnych gbokociach innych na kadej stronie.
Zob. rwnie: podoe pozbawione wybielacza optycznego
Zob. rwnie: broki
Czerwone wkna w podou papierowym

(w powikszeniu)
wiato przechodzce (w powikszeniu) wiato normalne
7
Wkna wielobarwne
Czasem barwne wkna zabezpieczajce s widoczne rwnie w promieniowaniu

ultrafioletowym: wkna fluoryzujce:
Wielobarwne wkna fluoryzujce
Wkien zabezpieczajcych nie naley myli z wknami syntetycznymi, (ktre poprawiaj

waciwoci mechaniczne podoa).
8
080
Broki
Broki s to niewielkie barwne krki dodane do podoa papierowego (lub rozproszone w nim)
podczas jego produkcji.
Broki s wprowadzane do papieru w podobny sposb jak barwne wkna zabezpieczajce.
Broki mog by rwnie metaliczne lub przezroczyste; mog take fluoryzowa
w promieniowaniu UV lub by wykonane z opalizujcej substancji wykazujcej zmiany barwy.
Barwne broki i wkna fluoryzujce
Broki termochromowe
Zob. rwnie:
broki fluoryzujce
barwne wkna zabezpieczajce
wkna fluoryzujce
podoe pozbawione wybielacza optycznego
9
134
Broki fluoryzujce
Broki fluoryzujce s widoczne w promieniowaniu UV.
W NORMALNYM OWIETLENIU broki fluoryzujce mog by widoczne lub niewidoczne.
Broki fluoryzujce (mae barwne krki) o waciwociach fluorescencyjnych s dodawane
do masy papierniczej podczas produkcji podoa papierowego i su jako zabezpieczenie.
Zob. rwnie: wkna fluoryzujce

Zob. rwnie: fluoryzujcy efekt rozgwiedonego nieba
10
123
Dane personalne / inne wpisy personalizacyjne
Personalizacja jest procesem, w ktrym do dokumentu s wprowadzane wizerunek, podpis i dane
personalne posiadacza.
Dane personalne posiadacza widniej zarwno w polu przeznaczonym do oceny wizualnej,

jak i w polu przeznaczonym do odczytu maszynowego w paszporcie (na stronie
personalizacyjnej), dokumencie tosamoci lub wizie; w e-paszportach s one rwnie
zapisane w mikroprocesorze.
Zob. rwnie: holograficzna spersonalizowana ni zabezpieczajca
Zintegrowana
karta (strona)
personalizacyjna
w paszporcie
Pole
przeznaczone do
oceny wizualnej
Pole
przeznaczone do
odczytu
maszynowego
Zob. rwnie: integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podoem
11
188
Dokument podry przeznaczony do odczytu
maszynowego (MRTD)
Specyfikacje dokumentw podry przeznaczonych do odczytu maszynowego paszportw, wiz
i dokumentw tosamoci zawarte s w dokumencie 9303 Midzynarodowej Organizacji
Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Wikszo krajw stosuje te zasady w swoich przeznaczonych do
odczytu maszynowego paszportach, wizach i dokumentach tosamoci uywanych do
przekraczania granic. Zgodnie z tymi standardami strona personalizacyjna takiego dokumentu
podzielona jest na dwa odrbne pola:
pole przeznaczone do badania wzrokowego zawierajce nazw dokumentu, wizerunek
posiadacza, dane personalne oraz dane dotyczce wydania i wanoci dokumentu;
082
pole przeznaczone do odczytu maszynowego zawierajce niektre informacje z pola
przeznaczonego do badania wzrokowego.
Format MRTD 2 (ID2):
01 Pastwo wydajce 02 Rodzaj dokumentu
03 Nazwisko identyfikator pierwszorzdny (VR)

04 Imi identyfikator drugorzdny (VR)
05 Pe (3)
06 Obywatelstwo (3)
07 Data urodzenia (15)
13 Fotografia posiadacza 08 Fakultatywne elementy danych
personalizacyjnych (VR)
09 Numer (seryjny) dokumentu (VR)
10 Data upywu wanoci (15)
11 Fakultatywne elementy danych dokumentu (VR)
Pole V 12 Podpis
Grny wiersz przeznaczony do odczytu maszynowego
Dolny wiersz przeznaczony do odczytu maszynowego
12
Przykad: wymagane elementy wizy przeznaczonej do odczytu maszynowego (MRV) zgodnej
ze specyfikacjami ICAO
Pole przeznaczone
do badania
Terytorium wzrokowego:
objte wiz
Okres wanoci
Liczba
wjazdw Dugo pobytu
Pole przeznaczone
do odczytu
maszynowego
Zob. rwnie: element odczytywany maszynowo
Zob. rwnie: mikroprocesor bezstykowy

Zob. rwnie: Ustanowienie Poczenia Uwierzytelnionego Hasem
13
(196)
047
Druk atramentowy
Druk atramentowy jest to metoda nanoszenia rodka kryjcego wykorzystujca pewien rodzaj
drukarki komputerowej, ktra dziaa na zasadzie natryskiwania drobnych kropelek tuszu
bezporednio na podoe, przy czym tusz wnika w podoe. Moe on by stosowany np.
do integracji danych personalnych / wizerunku / podpisu z podoem.
dysza drukarki
element grzewczy
lub
piezoelektryczny
nabj
atramentowy
podoe
drukarskie
(papier)
Integracja danych personalnych / wizerunku z podoem za pomoc druku atramentowego
14
Integracja danych personalnych i wizerunku z podoem za pomoc druku atramentowego
196
Druk atramentowy personalizacja barwna wewntrz karty z poliwglanu:
Za pomoc specjalnej farby przeznaczonej do drukowania na poliwglanie dane personalne s
nanoszone na podoe z poliwglanu podczas produkcji karty z poliwglanu (PC);
np. technika Innosec Fusion, Polycore, PCC lub personalizacja barwna na poliwglanie
(PCP).
Integracja fotografii z kart poliwglanow (technika Innosec Fusion)
15
Technika personalizacji barwnej
na poliwglanie (PCP)
155
Druk igowy
Drukarka igowa lub mozaikowa to drukarka komputerowa, ktra drukuje przez mechaniczne
uderzanie igie w nasczon tuszem tam i dociskanie jej w ten sposb do podoa, podobnie jak
w maszynie do pisania, ale w odrnieniu od maszyny do pisania litery powstaj z punktw
odpowiadajcych uderzeniom pojedynczych igie.
Druk
igowy
16
045
Druk irysowy
Druk irysowy zwany jest rwnie drukiem tczowym. Ta metoda uzyskiwania efektw
barwnych, stosowana w druku offsetowym, ma uniemoliwi dokonanie separacji barwnej
lub kopiowanie dokumentw zabezpieczonych, gdy subtelnie czy z sob barwy tak, e powstaje
pynne przejcie jednej barwy w drug.
17
Zob. rwnie: to / nadruk zabezpieczajcy
Zob. rwnie: druk szablonowy
18
(044), (098)
046
Druk laserowy / kopiowanie laserowe
044
Drukarka laserowa jest drukark cyfrow wykorzystujc procesy elektrofotograficzne.
098
Obraz powstaje z tonera, ktry przenoszony jest na podoe, podobnie jak w przypadku
konwencjonalnych fotokopiarek.
Druk laserowy jest jedn z metod stosowanych do integracji danych personalnych /

wizerunku / podpisu z podoem.
Technika integracji danych personalnych i wizerunku z podoem:

druk laserowy
19
Pole przeznaczone do odczytu maszynowego metoda integracji: druk laserowy
20
(199)
157
Druk offsetowy
Druk offsetowy (czasem, zwany litografi lub offsetem wodnym) jest technik drukowania
poredniego, w ktrej tekst lub obraz s przenoszone z cylindra formowego (o gadkiej
powierzchni) na cylinder poredni (z gumowym obcigiem), a stamtd nadrukowywane na
podoe. Charakteryzuje si rwnomiernym rozprowadzaniem rodka kryjcego i dokadnymi
konturami.
199
W drukach zabezpieczonych powszechnie stosowany jest inny proces drukarski, mianowicie druk
typooffsetowy (czasem zwany suchym offsetem). Stosuje si w nim techniki laserowe lub
fotograficzne (np. nyloprint fotopolimerowa klisza drukarska) oddziaujc nimi na elastyczn
klisz drukarsk, otrzymuje si powierzchni reliefow. Jedynie jej wypuke miejsca stykaj si
z obcigiem. Otrzymany wydruk jest bardzo podobny do wodnego offsetu (cechy
charakterystyczne druku wypukego nie zawsze s widoczne).
Zob. rwnie: druk irysowy
21
170
Druk szablonowy
Druk szablonowy czasem okrelany rwnie drukiem Orowa stosowany jest w druku
wklsym; umoliwia on jednoczesne precyzyjne drukowanie wicej ni jednej barwy jedn pyt
drukarsk. Nowoczesna prasa drukarska czsto moe drukowa kilka barw (np. 3, 4 lub 5).
Poszczeglne barwy s nanoszone za pomoc osobnych szablonw, odpowiadajcych
elementom lub czciom docelowego wzoru. Farby drukarskie mog w niewielkim stopniu
zachodzi na siebie, przez co w ostatecznym obrazie widoczne moe by pynne przejcie
kolorystyczne.
2 colours
22
3 barwy
To przejcie kolorystyczne nie musi by rwnolege do kierunku druku w maszynie drukarskiej,

jak w druku irysowym (w technice druku offsetowego).
23
048
Druk termotransferowy
Druk termotransferowy: barwna tama tuszowa jest podgrzewana na okrelonej powierzchni,
i roztopiony tusz zostaje w caoci przeniesiony z tamy na podoe. Ptony generowane s przez
rastrowanie. Przeniesienie jednorodnej warstwy barwnej daje w wyniku punkty lub powierzchnie
o ostrych konturach.
Moliwe jest rwnie stosowanie specjalnych tam tuszowych, np. z pigmentami metalicznymi.
Druk termotransferowy jest jedn z metod stosowanych do integracji danych

personalnych / wizerunku / podpisu z podoem.
24
002
Druk wklsy (wklsodruk)
W procesie druku wklsego powstaje wypuky, wyczuwalny dotykowo relief
(element wyczuwalny dotykowo), ktry mona rwnie dostrzec w owietleniu ktowym.
Ta cecha druku wklsego pozwala rwnie uzyskiwa efekt ktowy.
Druk wklsy (wklsodruk) jest to technika nanoszenia rodka kryjcego, w ktrej drukowany
obraz jest wytrawiany lub ryty w powierzchni pyty drukarskiej. Na pyt drukarsk najpierw nakada
si gst i silnie zapigmentowan farb, ktr nastpnie usuwa si z powierzchni niedrukujcych
(niewklsych). Farba, ktra pozostaje we wklsych miejscach pyty drukarskiej (obraz do
wydrukowania) jest przenoszona na podoe pod duym naciskiem. Sia nacisku wtacza podoe
we wklse miejsca pyty drukarskiej.
25
Wypuka powierzchnia (= relief)
Cienie rzucane w owietleniu ktowym
Nie naley myli z rotograwiur.

204
Nie naley myli z technik PEAK stanowic poczenie druku offsetowego i wklsodruku:
zmiany barw (lub inne zmiany) staj si widoczne w zalenoci od kta patrzenia i kta padania
wiata.
Nie naley myli z wyczuwalnym dotykowo grawerowaniem laserowym w laminatach lub

kartach z tworzywa sztucznego.
198
Wklsodruk bez uycia farby powoduje odksztacenia papieru, a zatem moe by
wykorzystywany do uzyskiwania efektu toczenia (reliefu) za pomoc techniki litograficznej. Efekty
ktowe bez uycia farby mona rwnie uzyskiwa w technice lepego wklsodruku (toczenia
wklsodrukowego).
Druk szablonowy
26
097
Druk wypuky (typograficzny)
Technika nanoszenia rodka kryjcego, w ktrej miejsca drukujce s wypuke, podobnie jak
w pieczci. Jest to jedna z najstarszych technik drukarskich. Zalicza si do technik druku
bezporedniego, podobnie jak (nieco nowsza) fleksografia; za jej pomoc mona drukowa na
niemal kadym podou, w tym na przykad na foliach z tworzyw sztucznych.
W dokumentach zabezpieczonych druk wypuky stosowany jest czsto do drukowania kolejno

nastpujcych po sobie numerw, np. numerw seryjnych.
Numer seryjny
wydrukowany
drukiem
wypukym
(typograficznym)
Forma drukarska do druku tekstu technik typograficzn
Nie naley myli z suchym offsetem typooffsetem.
27
190
Naley wykona obrt o 90 w tej samej paszczynie: widoczna jest wyrana zmiana barwy. DID
zawiera dwie barwy dyfrakcyjne widoczne pod ktem bezporedniego odbicia. Uatwia to inspekcj
wzrokow.
Mona wcza dodatkowe efekty stosujc inne elementy dyfrakcyjne optycznie zmienne
(DOVID).
DID Hologram.Industries
Zobacz: element optycznie zmienny (OVD)
28
043
Efekt ktowy
Motyw wykonany technik druku wklsego, widoczny po odchyleniu w owietleniu
ktowym. W zalenoci od kierunku padania owietlenia ktowego obraz widoczny jest jako
jasny na ciemnym tle lub odwrotnie.
W zalenoci od kta padania owietlenia ktowego litery RP widoczne s jako jasne lub ciemne.
Struktura utworzona z linii (90) w motywie

wykonanym z uyciem efektu ktowego
29
Efekt ktowy
uwidoczniony
przez odchylenie
dokumentu
Zob. rwnie: owietlenie ktowe

Zob. rwnie: element optycznie zmienny (OVD)
Zob. rwnie: farba optycznie zmienna (OVI)
Zob. rwnie: efekt ktowy
Zob. rwnie: zmienny obraz laserowy
30
150
Element odczytywany maszynowo
Elementy odczytywane maszynowo (elementy do wspomaganej maszynowo weryfikacji
zabezpiecze dokumentw) s to zabezpieczenia, ktre mog by odczytywane i weryfikowane
przez maszyny (czytniki dokumentw); su do uwierzytelniania dokumentu podry lub
tosamoci przez wykrywanie lub pomiar szczeglnych fizycznych waciwoci elementw lub
struktur dokumentu, pomagaj rwnie uwierzytelni posiadacza dokumentu.
Zob.: dokument podry przeznaczony do odczytu maszynowego (MRTD)
kod kreskowy / kod mozaikowy
numer dostpu karty (CAN) i Ustanowienie Poczenia Uwierzytelnionego Hasem
(PACE)
mikroprocesor (chip) stykowy
mikroprocesor bezstykowy
pasek magnetyczny
pasek optyczny
Inne (opcjonalne) elementy odczytywane maszynowo obejmuj:
1. elementy zabezpieczajce zwizane ze struktur jak np. elementy optycznie
zmienne (OVD), laminaty retrorefleksyjne i przezroczyste okienka
2. elementy zabezpieczajce zwizane z substancj, takie jak pigmenty dodawane
np. do farb zabezpieczajcych oraz barwne i/lub fluoryzujce wkna i oraz
broki dodawane do podoa
3. elementy zabezpieczajce zwizane z danymi, jak np. holograficzne lub magnetyczne
nici zabezpieczajce, na ktrych mog by zapisane zakodowane dane, lub
obraz (druk) zawierajcy niewidzialne informacje osobowe (IPI) lub zakodowane
informacje dotyczce dokumentu.
Pole szare, Pole szare,

w ktrym w ktrym ICAO
ICAO zaleca zaleca
umieszczanie umieszczanie
informacji informacji
o elementach o elementach
zwizanych ze zwizanych
struktur z substancj
Nominalny
rodek Nominalny
elementu rodek
zwizanego elementu
ze struktur zwizanego
z substancj
Pole
przeznaczone
do odczytu (Wymiary
maszynowego w mm)
31
(079), (115), (177), (178), (206)
011
Element optycznie zmienny (OVD)
Elementy optycznie zmienne (OVD) s to zabezpieczenia ukazujce rne informacje
w zalenoci od kta obserwacji lub warunkw owietlenia.
owietlenie ktowe
Te zmiany wygldu wskutek obracania i odchylania s odwracalne, przewidywalne i powtarzalne.
Rozrniamy nastpujce rodzaje OVD:
1. Elementy zmieniajce barw w wyniku interferencji cienkich warstw:

OVI: farba optycznie zmienna
folia opalizujca
farba opalizujca
2. Materiay/struktury o zmiennej charakterystyce odbijania:

laminat retrorefleksyjny
zabezpieczenia specjalne wykorzystujce zmienne kty osi optycznych
(tilting effect)
115
3. Elementy dyfrakcyjne optycznie zmienne DOVID:
Elementy typu DOVID zawieraj siatki (zwykle w postaci reliefw powierzchniowych), ktre
modyfikuj wiato przez dyfrakcj. W ten sposb tworzy si rne efekty, jak np. obrazy
dwu- lub trjwymiarowe, efekty kinematyczne bd zmiany barw. Poszczeglne elementy
typu DOVID rni si midzy sob rozdzielczoci obrazu, jasnoci i moliwociami
animacji. Zwykle s znane pod nazwami handlowymi, jak np.:
hologram
DOVID generowane komputerowo:
Kinegram, Identigram,
177, 079, 178
Hologram punktowy, Exelgram, Movigram (177), Pixelgram (079),
Stereogram (178).
32
206
Element dyfrakcyjny optycznie zmienny (DOVID ) moe zawiera:

mikrodruk, mikrotekst kinetyczny lub
zmienny mikroelement graficzny do odczytu laserowego, niewidzialny w powikszeniu

w owietleniu normalnym.
Element dyfrakcyjny optycznie zmienny (DOVID ) moe by zintegrowany z laminatem.

Zob. rwnie: zabezpieczenia specjalne wykorzystujce zmienne kty osi optycznych
(tilting effect)
183

FADO
System FADO (Faszywe i Autentyczne Dokumenty Online) zosta utworzony na mocy wsplnego
dziaania Rady nr 98/7000/WSiSW.
1. Expert FADO, akredytowany system sucy wymianie informacji niejawnych

("RESTREINT UE / EU RESTRICTED") na temat faszywych i autentycznych dokumentw
podry oraz dokumentw tosamoci midzy ekspertami od dokumentw, ktrzy
spotykaj si regularnie w ramach Grupy Roboczej ds. Granic - Komitetu Mieszanego,
w gronie ekspertw od dokumentw faszywych.
2. System iFADO (Intranet FADO), o ograniczonym dostpie, stanowi drugi poziom

FADO. Zawiera on najwaniejsze informacje dotyczce sprawdzania tosamoci
i dokumentw, zaczerpnite z systemu Expert FADO. Przeznaczony jest on do uytku
organw pastwowych i organw cigania.
33
3. System PRADO zawiera jeszcze bardziej ograniczony zestaw informacji na temat
dokumentw autentycznych i zosta udostpniony ogowi spoeczestwa przez Sekretariat
Generalny Rady Unii Europejskiej pod adresem: www.consilium.europa.eu/prado
Informacje w nim zawarte zostay wyselekcjonowane i dostarczone przez ekspertw od

dokumentw z pastw czonkowskich UE, Islandii, Norwegii i Szwajcarii.
Informacje we wszystkich trzech systemach s obecnie dostpne w 24 jzykach urzdowych Unii

Europejskiej.
Wysoka jako i rzetelno
Dokumenty s wprowadzane do systemu przez wyspecjalizowanych ekspertw z caej

Europy.
Podawane informacje s weryfikowane przez wszystkich uczestniczcych ekspertw.
Weryfikacja i zapewnienie jakoci odbywa si w kilku etapach, co zapewnia spjno i wysok
standaryzacj informacji.
Wysokiej jakoci tumaczenia s wykonywane automatycznie przez system oraz przez
wyspecjalizowanych tumaczy w Sekretariacie Generalnym Rady.
Rodzina systemw FADO jest prowadzona na serwerach

Rady Unii Europejskiej
Dyrekcji Generalnej ds. Wymiaru Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych,
Directorate-General Justice and Home Affairs , Directorate Home Affairs - Unit Schengen, Visas
and Borders (DGD 1A).
Realizacja techniczna i obsuga s w gestii Dyrekcji Generalnej A5.
34
133
Farba fluoryzujca
Farba fluoryzujca jest widoczna w normalnym owietleniu, ale w promieniowaniu UV
fluoryzuje.
Farba fluoryzujca zawiera nie tylko pigmenty barwne, ale take substancje (pigmenty)
fluoryzujce; stosowana jest do drukowania zarwno tekstw, jak i motyww.
Fluorescencja jest krtkotrwa emisj wiata, ktra ustaje praktycznie natychmiast po

wygaszeniu rda wiata w cigu 10-8 sekund.
To w owietleniu normalnym Ta sama strona w promieniowaniu UV: farba fluoryzujca

barwa brzowa w tle fluoryzuje na zielono
Nie naley myli z: nadrukiem fluoryzujcym
35
160
Farba fotochromatyczna
Farby fotochromatyczne zmieniaj barw pod wpywem promieniowania UV. Po usuniciu
rda promieniowania UV zmiana barwy utrzymuje si jeszcze przez jaki czas, po czym obraz
wraca do barwy pierwotnej.
Nadruk na laminacie wykonany farb opalizujc Po ekspozycji na promieniowanie UV zielonkawy

fotochromatyczn opalizujcy nadruk przez pewien czas pozostaje
niebieski
36
124
Farba krwawica (penetrujca)
Farba krwawica (penetrujca) jest farb zabezpieczajc zawierajc pigmenty, ktre wraz
z zastosowanym rozpuszczalnikiem wnikaj (rozpywaj si lub przebijaj na drug stron)
w papierowe podoe tak, e wszelkie prby mechanicznego usunicia spowoduj widoczne
uszkodzenie dokumentu.
Numer seryjny wydrukowany farb krwawic Farba zastosowana do druku numeracji

(penetrujc) czciowo przenikna przez podoe papierowe
i jest widoczna na odwrocie
druk wypuky (typograficzny)
Nie naley myli z farb reaktywn typu fugitive".
37
151
Farba metalizowana
Naley odchyli stron i oglda farb metalizowan w OWIETLENIU NORMALNYM
lub w owietleniu ktowym. Obrci o 90.
Pigmenty metaliczne, takie jak aluminium lub brz, s stosowane jako skadniki farb drukarskich
do tworzenia powierzchni o poysku metalicznym. Farba metalizowana nie jest farb
zabezpieczajc w cisym tego sowa znaczeniu, poniewa wszystkie drukarnie komercyjne maj
do niej swobodny dostp. Niemniej jednak farba metalizowana jest typow farb antykseryczn,
poniewa kopia (w tym rwnie wykonana za pomoc drukarki biurowej) nie jest w stanie odda
oryginalnego efektu metalicznego.
Srebrna farba
metalizowana
38
052
Farba opalizujca
Naley odchyli stron i oglda farb opalizujc w OWIETLENIU NORMALNYM
lub w owietleniu ktowym.
Na og farby opalizujce (np. farby perowe, farby o poysku perowym lub farby z efektem
macicy perowej) zawieraj pprzezroczyste pigmenty tworzce cienk warstw zawierajc
drobne patki miki. Patki te powoduj interferencj wiata rozproszonego. Tworzy to poyskliwe,
perowe efekty, ktre si uwidaczniaj lub znikaj bd zmieniaj barw przy zmianie kta
patrzenia lub owietlenia.
39
Zob. rwnie: folia opalizujca
40
(207)
092
Farba optycznie zmienna (OVI)
Naley odchyli stron i zajdzie zmiana koloru.
Farba optycznie zmienna (OVI) jest to farba drukarska, ktra zawiera mikroskopijne pigmenty
dziaajce jak filtry interferencyjne dajce w efekcie du zmienno barwy w zalenoci od kta
obserwacji lub owietlenia.
owietlenie ktowe
Farby optycznie zmienne s stosowane w druku wklsym (wklsodruku)

iw sitodruku.
41
Farba optycznie zmienna zastosowana we wklsodruku
Farba optycznie zmienna: Farba optycznie zmienna naniesiona sitodrukiem

(zob. zmian barwy w przykadzie na banknocie 50 euro
po prawej)
Podrobiony Autentyczny Autentyczny

Farba metalizowana Uyto OVI
zamiast OVI OVI: zmiana koloru
(nie ma zmiany koloru)
Oesterreichische Nationalbank (OeNB.at) Oesterreichische Nationalbank (OeNB.at)
207
42
Zob. rwnie: farba opalizujca
43
093
Farba reaktywna typu fugitive
Naley oglda stron w OWIETLENIU NORMALNYM, ewentualnie z uyciem szka
powikszajcego.
Farba reaktywna typu fugitive jest jednym z typw farby rozpuszczalnej. Rozpuszcza si
w niektrych rozpuszczalnikach lub wodzie. Zastosowanie tej farby powoduje, e okrelone
fragmenty druku zabezpieczajcego / ta znikaj lub blakn w kontakcie z rozpuszczalnikami
(np. kiedy faszerz prbuje usuwa lub zmienia nadrukowany na nim tekst personalizacyjny).
Nie naley myli z farb krwawic (penetrujc).
44
094
Farba termochromowa
Farba termochromowa jest to specjalna farba, ktra zmienia barw w sposb odwracalny
w zalenoci od temperatury.
45
(197)
187
Farby metameryczne
Farby metameryczne s to pary (chemicznie) rnych farb, ktre w danym owietleniu s niemal
nie do odrnienia (zwykle w jasnym wietle dziennym), ale wykazuj zauwaalne rnice
kontrastu barwnego w innym wietle (czsto w promieniowaniu podczerwonym) lub pod
specjalnym czerwonym filtrem optycznym.
197
Specjalnym efektem metamerycznym moe by np. znikanie w podczerwieni:
farba widoczna w normalnych warunkach nie jest widoczna w czci widma podczerwieni.
Farby metameryczne zostay

zastosowane na przykad na
banknotach euro.
W owietleniu normalnym
W promieniowaniu
podczerwonym wida tylko
szmaragdowe cyfry, praw
cz motywu gwnego
i srebrny pasek.
European Central Bank (https://www.ecb.europa.eu)
O innych efektach metamerycznych mwi si czasem (nieco mylco) jako o metameryzmie

w ultrafiolecie, w podczerwieni, pod czerwonym filtrem itd.
46
Do pewnego stopnia postrzeganie dwu farb metamerycznych jako identycznych w jasnym wietle
dziennym moe zalee rwnie od obserwatora.
137
Fluoryzujca ni introligatorska
Fluoryzujca ni introligatorska pod wpywem promieniowania UV fluoryzuje jednobarwnie
lub wielobarwnie. Ta ni introligatorska jest stosowana do zszywania stron ksieczki; moe
skada si z kilku pojedynczych splecionych ze sob nici, reagujcych rnie, take w rnych
kolorach.
W owietleniu normalnym W promieniowaniu UV
Zob. rwnie: ni introligatorska
47
135
Fluoryzujca ni zabezpieczajca
Fluoryzujca ni zabezpieczajca fluoryzuje pod wpywem promieniowania UV.
Cienki pasek z tworzywa sztucznego, metalu lub innego materiau zatopiony czciowo lub
cakowicie w podou podczas produkcji podoa papierowego. Reakcja ta moe by rwnie
wielobarwna.
Zob. rwnie: ni zabezpieczajca

Zobacz: podoe
48
111
Fluoryzujcy efekt rozgwiedonego nieba
Fluoryzujcy efekt rozgwiedonego nieba staje si widoczny w promieniowaniu UV).
Fluoryzujcy efekt rozgwiedonego nieba powstaje dziki bardzo maym fluoryzujcym
drobinom w podou; drobiny te s dodawane do masy papierniczej podczas produkcji podoa
papierowego i su jako zabezpieczenie.
wkna fluoryzujce
broki fluoryzujce
49
136
Fluoryzujcy numer seryjny
Fluoryzujcy numer seryjny fluoryzuje pod wpywem promieniowania UV.
Niepowtarzalny numer dokumentu wydrukowany na dokumencie i przypisany mu jako dodatkowy

element zabezpieczajcy w celu jego identyfikacji.
Zob. rwnie: numeracja
50
143
Folia opalizujca
Naley odchyli stron i oglda foli w OWIETLENIU NORMALNYM lub w owietleniu
ktowym.
Folia opalizujca daje poyskliwe, perowe efekty zmieniajce barw przy zmianie kta patrzenia
lub owietlenia.
Zob. rwnie: farba opalizujca

Zob. rwnie: laminat
51
(019,020)
140
Foliowanie
Naley odchyli stron i oglda lekko wypuk/wklsa powierzchni w OWIETLENIU
NORMALNYM lub w owietleniu ktowym.
Foliowanie polega na naniesieniu folii za pomoc rozgrzanej matrycy. Mona je traktowa jako
pewn form druku wypukego (typograficznego).
Podstawowe rnice midzy foliodrukiem a drukiem wypukym polegaj na zastosowaniu folii

zamiast lepkiej farby drukarskiej jako rodka kryjcego oraz na porednim podgrzaniu formy
drukarskiej. Pod wpywem cznego oddziaywania temperatury i cinienia w miejscach wypukoci
matrycy warstwa folii oddziela si od nonika i zostaje przeniesiona na podoe, w ktrym zostaje
trwale zatopiona w sposb uniemoliwiajcy usunicie.
52
019
020
Foliowanie stosuje si czsto do drukowania tekstu i motyww na obwolucie paszportu
np. foliowanie na zoto 019 lub foliowanie na srebrno 020.
Foliowanie stosuje si rwnie jako metod nakadania hologramw i kinegramw itd.
53
(110)
028
Gilosze / wzory z cienkich kresek
Misterne ornamenty skadajce si ze splecionych linii cigych tworzcych wzory geometryczne.
W druku zabezpieczajcym wykorzystuje si ornamenty giloszowe lub inne wzory z cienkich
kresek, aby utrudni ponowne wykonanie i reprodukcj. Gilosze i inne wzory z cienkich kresek
czasami czy si z drukiem irysowym.
Pozytywowe i negatywowe wzory giloszowe
110
Relief cienkokreskowy 110
54
(215)
030
Grawerowanie laserowe
Obrazy i tekst s grawerowane w laminatach z tworzywa sztucznego lub kartach za pomoc
lasera. W procesie grawerowania laserowego dane s zapisywane przez zaczernianie
(zwglanie) folii czuych na promieniowanie laserowe (folii z polichlorku winylu (PCW)
lub z uczulanego poliwglanu (PC)). Przy zastosowaniu rnych materiaw wiatoczuych
mona uzyska rwnie kolory.
Gboko grawerowania laserowego mona regulowa; stosowane s nastpujce warianty

techniczne:
Grawerowanie paskie (w okrelonej warstwie): zaczernianie warstw lecych pod

przezroczystymi (nieczuymi na promieniowanie laserowe) foliami okrywowymi, jak
w poniszych przykadach:
Niemcy prawo jazdy (imi, data i miejsce wydania, podpis):
55
Laserowo grawerowane oznaczenia na brzegu karty poliwglanowej, np.
laserowo grawerowany numer na grnym brzegu holenderskiego prawa jazdy:
technika Sealys Edge Sealer:
56
215
Grawerowanie laserowe wypuke (wyczuwalne dotykowo)

Przykady:
Niemcy prawo jazdy (nazwisko, data i miejsce urodzenia, numer seryjny,
kategorie prawa jazdy)
Szwajcaria dowd tosamoci (np. data urodzenia na awersie):
Laserowo wygrawerowany numer wyczuwalny dotykiem Wyczuwalna dotykiem laserowo wygrawerowana

data urodzenia
Nie naley myli z wyczuwalnym dotykowo drukiem wklsym (wklsodrukiem)

na podoach tradycyjnych.
57
039
Hologram
Naley odchyli stron i oglda hologram w OWIETLENIU NORMALNYM lub w

owietleniu ktowym.
Hologram jest najczciej stosowanym jako element zabezpieczajcy tradycyjnym rodzajem

elementu dyfrakcyjnego optycznie zmiennego (DOVID) . Moliwe s rne efekty, np.
hologramy 2D (hologramy dwuwymiarowe) w ktrych zmieniaj si struktura i barwy, hologramy
3D (trjwymiarowe) z obrazami, hologramy z efektami kinematycznymi itd.
Hologram dwuwymiarowy Hologram trjwymiarowy
element optycznie zmienny (OVD)
58
176
Identigram
179
Naley odchyli stron i oglda Identigram w OWIETLENIU NORMALNYM
lub w owietleniu ktowym.
Identigram jest holograficznym elementem zabezpieczajcym stosowanym na przykad

w paszportach i dowodach tosamoci, czcym kilka rnych elementw:
holograficzny wizerunek posiadacza ( powtrzony wizerunek)

pole przeznaczone do odczytu maszynowego z elementami, ktre s identyczne we
wszystkich dokumentach, np. poniej, z:
trjwymiarowym niemieckim orem
strukturami kinematycznymi
makrodrukiem
mikrodrukiem
elementami odczytywanymi maszynowo.
identigram (obraz zoony!)
element optycznie zmienny (OVD)
59
(182)
181
Identyfikator biometryczny (dane biometryczne)
Identyfikator biometryczny jest to charakterystyczna cecha osobowa biologiczna (anatomiczna
lub fizjologiczna) lub odnoszca si do zachowania dziki ktrej mona ustali tosamo osoby
przez porwnanie z posiadanymi danymi referencyjnymi. Tradycyjnie najpopularniejszymi
identyfikatorami biometrycznymi s: odbitka linii papilarnych i wizerunek. Inne czsto
stosowane identyfikatory biometryczne obejmuj obraz tczwki i geometri rki. Identyfikatory
biometryczne mog by wykorzystywane do rozpoznawania biometrycznego, np. do
rozpoznawania twarzy i tczwki. Dziedzina zajmujca si mierzeniem znakw biometrycznych
znana jest jako biometria.
182
e-paszport
W e-paszportach nonikiem danych osobowych (identyfikacyjnych) jest wbudowany
mikroprocesor (ukad scalony). Specyfikacje ICAO (Midzynarodowej Organizacji Lotnictwa
Cywilnego) przewiduj, e mikroprocesor bezstykowy przechowuje co najmniej dane
widoczne w polu przeznaczonym do odczytu maszynowego na stronie personalizacyjnej
paszportu oraz wizerunek twarzy jako powszechnie stosowany identyfikator biometryczny. Inne
identyfikatory biometryczne, jak np. podpis, obraz odbitki linii papilarnych lub obraz tczwki,
mona dodawa fakultatywnie.
Dane biometryczne zapisane w mikroprocesorze mona porwnywa z cechami biometrycznymi

posiadacza dokumentu oraz danymi na stronie personalizacyjnej dokumentu. Mona to np. robi
rcznie, za pomoc czytnika dokumentw, lub automatycznie, za pomoc bramki elektronicznej.
Zabezpieczeniem chronicym autentyczno i integralno zapisanych danych jest podpis
cyfrowy. Stosowana w tym celu technologia zwana jest infrastruktur klucza publicznego ICAO.
Organy kontrolujce mog wykorzystywa podpis elektroniczny, aby sprawdzi, czy dane
w mikroprocesorze e-paszportu zostay wprowadzone przez odpowiedni, godny zaufania organ
i czy nie zostay zmienione.
E-paszport zgodny ze specyfikacjami ICAO ma na zewntrznej

przedniej obwolucie symbol e-paszportu:
Zob. rwnie: dane personalne / inne wpisy personalizacyjne

Zob. rwnie: dokument podry przeznaczony do odczytu maszynowego (MRTD)

60
184

iFADO
Faszywe i Autentyczne Dokumenty Online w intranecie
iFADO, czyli drugi poziom FADO, zawiera wycznie informacje jawne, ale o ograniczonym
obiegu. Nie s one przeznaczone dla ogu spoeczestwa i nosz oznaczenie: LIMITE/LIMITED
WYCZNIE DO UYTKU ORGANW KONTROLI.
Docelow grup odbiorcw stanowi wszystkie krajowe i europejskie wadze i organy cigania
dokonujce kontroli tosamoci.
Jeeli sprawdza si tosamo, naley sprawdza rwnie dokumenty tosamoci

i dokumenty podry.
Zob: Oszustwo dotyczce tosamoci i przestpstwo przeciwko wiarygodnoci

dokumentu
eby to mc robi, trzeba wiedzie, jak powinny wyglda te dokumenty; oprcz specyfikacji
technicznych (w tym elementw zabezpieczajcych) dotyczcych dokumentw autentycznych
iFADO dostarcza informacji na temat najbardziej powszechnie wystpujcych cech
umoliwiajcych wykrycie dokumentw faszywych.
Przy analizie dokumentu naley zna jego szczegy techniczne.
iFADO ma suy podnoszeniu wiadomoci i pomaga w ustalaniu autentycznoci dokumentw;

wszelkie powstae wtpliwoci mog zosta rozstrzygnite przez ekspertw od dokumentw.
iFADO zawiera informacje o krajowych punktach kontaktowych (ekspertach od dokumentw
i innych).
iFADO zawiera rwnie informacje na temat typowych faszerstw i technik faszerskich oraz
wskazwki dotyczce wykrywania przestpstw przeciwko wiarygodnoci dokumentw.
iFADO zawiera gwne informacje na temat wanoci i innych aspektw prawnych dokumentw,
a take opisy techniczne (w tym opisy najwaniejszych elementw zabezpiecze). Opisane s
w nim autentyczne dokumenty podry i inne dokumenty tosamoci, wizy, stemple i niektre
dokumenty stanu cywilnego pastw czonkowskich Unii Europejskiej i wielu krajw niebdcych
czonkami UE.
61
Poniewa iFADO opisuje wzory autentycznych dokumentw podry, wiz i stempli, a take
typowe przypadki faszerstw (w ktrych dane osobowe zostay zanonimizowane), nie
dochodzi do powielania informacji midzy iFADO a, na przykad, SIS.
Informacje zawarte w systemie iFADO pochodz z systemu Expert FADO, niejawnego
i opatrzonego klauzul tajnoci RESTREINT UE / EU RESTRICTED. Informacje zawarte
w systemie zostay wyselekcjonowane i dostarczone przez ekspertw ds. dokumentw z pastw
czonkowskich Unii Europejskiej oraz z Islandii, Norwegii i Szwajcarii (partnerzy Expert
FADO). Funkcj komitetu sterujcego w Radzie UE peni Grupa Robocza ds. Granic, a konkretnie
jej sekcja zoona z ekspertw ds. dokumentw faszywych.
System iFADO jest prowadzony na serwerach Sekretariatu Generalnego Rady UE (SGR),
w Dyrekcji Generalnej D Wymiar Sprawiedliwoci i Sprawy Wewntrzne. Wdroeniem
technicznym i utrzymaniem FADO zajmuje si Dyrekcja Generalna A CIS.
Oprcz systemu centralnego i centralnego punktu dostpu (centralnego proxy), ktre znajduj si
na serwerach SGR, utworzono rwnie krajowe serwery proxy eksploatowane przez kilku
partnerw FADO. Zapewnia to uytkownikom z organw pastwowych i organw cigania w tych
krajach szybszy i atwiejszy dostp do dokumentw.
Uytkownicy docelowi
Organy krajowe, ktre sprawdzaj tosamo oraz dokumenty tosamoci i dokumenty podry,
a take inne europejskie podmioty wykonawcze lub organy cigania, np.:
Stra graniczna
Ambasady i konsulaty
Policja
Suby zabezpieczenia spoecznego
Europol
Frontex
Wikszo wpisw w dokumentach iFADO ma charakter tekstu ustandaryzowanego, ktry jest

tumaczony automatycznie na 24 obsugiwane obecnie jzyki urzdowe UE. Zapewnia to
natychmiastow dostpno, a opisy s bardziej jednolite. Opisy tekstowe s tumaczone przez
wyspecjalizowanych lingwistw w Sekretariacie Generalnym Rady.
Misja
Gwnym celem iFADO jest udostpnianie informacji tym organom krajowym, ktre
(z urzdu) sprawdzaj tosamo. iFADO ma na celu suy podnoszeniu wiadomoci
i pomaga w ustalaniu autentycznoci dokumentw; wszelkie powstae wtpliwoci musz by
rozstrzygane przez ekspertw od dokumentw.
Motywacja
Informacje na temat dokumentw tosamoci i dokumentw podry i ich typowych faszerstw s
wane nie tylko w kontekcie nieprzepisowej i nielegalnej imigracji, ale take w postpowaniu
wobec wszelkich form przestpczoci zorganizowanej, jak terroryzm, handel narkotykami, przemyt
uzbrojenia i handel ludmi. iFADO jest zatem istotnym narzdziem w walce z tymi zjawiskami,
ktre stanowi problem dla pastw czonkowskich UE, i przyczynia si do tworzenia bezpiecznego
otoczenia i dalszego rozwoju Europy jako przestrzeni pokoju, bezpieczestwa
i stabilnoci w wiecie.
62
Dalsze dziaania w praktyce
Niezalenie od kraju pochodzenia dokumentu uytkownicy iFADO powinni kierowa wszelkie

ewentualne pytania (w tym dotyczce szczegowych informacji o dokumentach
zagranicznych) do krajowego punktu kontaktowego ds. dokumentw tosamoci
i dokumentw podry (dane kontaktowe s dostpne w iFADO).
Dostp osb uprawnionych jest zawsze moliwy za porednictwem centralnego serwera

proxy w Sekretariacie Generalnym Rady lub, w odpowiednich przypadkach, take za
porednictwem krajowych serwerw proxy (intranet krajowe sieci rzdowe).
Prowadzeniem kont uytkownikw kocowych i wsparciem dla uytkownikw kocowych

zajmuj si zawsze organy krajowe.
Dostp do informacji na temat moliwoci uzyskania konta iFADO:

http://www.consilium.europa.eu/ifado/ifadocontacts.htm
Zob. rwnie: FADO

Zob. rwnie: PRADO
63
122
Integracja danych personalnych / wizerunku /
podpisu z podoem
Integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podoem odnosi si do czynnoci
wykorzystujcej technik drukarsk, technik grawerowania (laserowego) lub technik
fotograficzn (w odrnieniu od pisania maszynowego czy odrcznego) do bezporedniego
poczenia obrazu (wizerunku posiadacza), podpisu lub danych personalnych z podoem lub
laminatem podczas personalizacji dokumentu.
Integracja fotografii: wizerunek nie stanowi odrbnego (np. naklejonego) elementu dokumentu,
ale jest jego integraln czci: fotografia jest drukowana w polu przeznaczonym do badania
wzrokowego na stronie personalizacyjnej (czasem stosuje si rwnie, dodatkowo,
wizerunek wtrny np. przeksztacony w perforowany wzr).
Integracja jest w tym przypadku niezalena od tego, czy wpisy personalizacyjne/wizerunek s

laminowane czy nie, ale fotografie cyfrowe na stronie personalizacyjnej paszportu s najczciej
chronione laminatem. Ponadto czsto stosuje si inne widoczne rodki zabezpieczajce:
laminat
Naley szuka oznak dokonywania nieuprawnionych zmian!
Techniki integracji:
druk atramentowy
grawerowanie laserowe
druk laserowy
metoda fototechniczna
metoda sublimacji
metoda termotransferu
Wizerunek zintegrowany za pomoc grawerowania

laserowego
64
Integracja danych personalizacyjnych, wizerunku i podpisu za pomoc
metody fototechnicznej
099
166
Karta z polichlorku winylu (PCW)
PCW polimer termoplastyczny (transparentny(099)) stosowany jako podoe w licznych
dokumentach.
poliwglan (PC) jest czsto preferowany jako podoe w druku zabezpieczajcym

i w dokumentach wymagajcych wikszej trwaoci (dugie okresy wanoci).
65
054
Kinegram
Naley odchyli stron, by dostrzec rne obrazy dwuwymiarowe. Kinegram naley oglda
w OWIETLENIU NORMALNYM lub w owietleniu ktowym.
Kinegram jest to komputerowo generowany hologram ( element dyfrakcyjny optycznie

zmienny DOVID ), mogcy tworzy wiele obrazw o wysokiej rozdzielczoci. Zawiera on
szczeglnego rodzaju komputerowo generowane dyfrakcyjne elementy optyczne. Mog one by
rnie projektowane, aby tworzyy efekty kinematyczne, efekty zmiany barwy, odwrcenia
kontrastw i inne efekty specjalne.
Kinegram
transparentny
Kinegram
66
Kinegram czciowo
demetalizowany
Kinegram metalizowany
67
128
Kod dokumentu
Kody dokumentw stosowane w niniejszej bazie danych w odniesieniu do DOKUMENTW
AUTENTYCZNYCH (RZECZYWISTYCH) s zoone z nastpujcych elementw:
na przykad kod FRA-AO-01001 zawiera:
litery FRA oznaczajce Francj,

pastwo wystawienia dokumentu = trzyliterowy kod pastwa
liter A oznaczajc
Paszport (krajowy) = kategoria dokumentu (lewa kolumna)
liter O oznaczajc Zwyky = rodzaj dokumentu (prawa kolumna)
01001 (5 cyfr), z ktrych

pierwsze dwie cyfry (01) = numer dokumentu
ostatnie trzy cyfry (001) = numer wersji
W PRADO opisywane s nastpujce dokumenty:
Kategorie dokumentw: Rodzaje dokumentw:
A Paszport * O (Dokument zwyky)

T Dokument podry D Dyplomatyczny
E Dokument uprawniajcy do wjazdu S Subowy / urzdowy
I Ksieczka eglarska F Wojskowy
B Dowd tosamoci P Tymczasowy
Y Dokument powizany
J Dokument podry dla cudzoziemca O (Dokument zwyky)
C Wiza ( )
D Stempel/piecz E Stempel wjazdowy
X Stempel wyjazdowy
H Dokument pobytu
F Prawo jazdy ( )
Dokument rejestracyjny pojazdu /
G
ksieczka pojazdu
*) Wszystkie rodzaje paszportw krajowych
68
W PRADO opisano rwnie niektre z poniszych dokumentw:
K Licencja maszynisty
wiadectwo kwalifikacji czonka
L
personelu lotniczego / licencja pilota
wiadectwo operatora pywajcej
M
jednostki rekreacyjnej / patent kapitana
S Karta pozwolenia specjalnego
Upowanienie do reprezentowania
V
przedsibiorstwa
W Zezwolenie na prac
X Inny dokument
Dokument stanu cywilnego / inny

P B Urodzenie
dokument urzdowy
N Obywatelstwo / narodowo
Karta ubezpieczenia spoecznego /
I
karta podatnika
A Adopcja
M Maestwo
U Zarejestrowany zwizek partnerski
R Rozwd
T Odpis aktu zgonu
Pole Kategoria dokumentu jest polem

obowizkowym w kodzie dokumentu w odniesieniu Pole Rodzaj dokumentu nie jest polem
obowizkowym kodu dokumentu
do kadego dokumentu
69
004
Kod kreskowy / kod mozaikowy
Informacje przeznaczone do odczytu maszynowego.
Dane w kodzie kreskowym (jednowymiarowym) zapisywane s w postaci zmiennej szerokoci
wydrukowanych rwnolegych kresek i odstpw midzy nimi; informacje te s nastpnie
odczytywane maszynowo metod optyczn.
Kod kreskowy
(jednowy-
miarowy)
przedstawiajcy
numer seryjny
Kod mozaikowy (czyli kod kreskowy dwuwymiarowy) suy do zapisu danych z wykorzystaniem
dwu wymiarw i dlatego moe zawiera znacznie wicej informacji:
70
(018), (056), (057), (144), (145)
025
Laminat
057
Laminujca folia zabezpieczajca jest to folia naoona, jako dodatkowe zabezpieczenie, na
dokument lub stron personalizacyjn przez zastosowanie:
siy nacisku: Laminat aplikowany na zimno

056
i/lub ciepa: Laminat aplikowany na gorco (laminat toczony na gorco)
w celu lepszego zabezpieczenia wpisanych danych przed sfaszowaniem.

053
Laminaty zabezpieczajce czsto zawieraj specyficzne zabezpieczenia, jak elementy
wyczuwalne dotykiem lub elementy DOVID (elementy dyfrakcyjne optycznie zmienne), ktre
na og nie s swobodnie dostpne na rynku.
Przykady: Sealys Secure Surface, laminat CFI (z pywajcym obrazem barwnym), folia TKO
(z nakadk zawierajc przezroczysty Kinegram), Kinefilm aplikowany na gorco laminat
z integraln wkadk Kinegram, istniejcy w wersji zarwno metalizowanej, jak
i przezroczystej.
Laminaty mog zawiera specjalnie wprowadzone (zaprojektowane) sabe punkty.
Stosowane s laminaty od ultracienkich do grubych.

144
Nadruk na laminacie
Nadruk na laminacie jest to element zabezpieczajcy nadrukowywany zwykle na spodniej
(= wewntrznej) stronie laminatu lub midzy warstw rodka klejcego a laminatem. To chroni
przed cieraniem i ingerencj. W owietleniu normalnym nadruk na laminacie moe by widoczny
lub niewidoczny. Zob.: zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV
Nadruki na laminacie najczciej s wykonywane metod sitodruku, rotograwiury lub
fleksografii.
71
72
018
Wytoczenia w laminacie
Naley odchyli stron i oglda wytoczenia w laminacie w OWIETLENIU NORMALNYM lub
w owietleniu ktowym; naley wyczu dotykiem wypuko/wgbienie.
Wytoczenia w laminacie s to wyczuwalne dotykowo zabezpieczenia laminatu, takie jak

skomplikowane wzory z cienkich kresek lub mikrodruki, wykonane w laminatach
zabezpieczajcych przez wytaczanie.
rdo wiata: owietlenie ktowe
Wytoczenia w laminacie elementy wizualne i wyczuwalne dotykowo,

z efektami odbicia wiata i ruchu
73
Mikrodrukowe wytoczenia na laminacie
Zob. rwnie: relief
145
Laminat zintegrowany z dokumentem przez
przeszycie
W wielu paszportach zawierajcych tradycyjne strony personalizacyjne wizerunek posiadacza
i dane personalne s zabezpieczone za pomoc przezroczystego laminatu. Aby utrudni
manipulacje, laminat mona zintegrowa z ksieczk paszportu przez przeszycie. Po tym
zabiegu cz laminatu na og przechodzi na przeciwleg stron, tworzc wski margines przy
grzbiecie dokumentu.
74
Laminat zintegrowany z dokumentem przez przeszycie,
tworzcy margines na przeciwlegej stronie
Zob. rwnie: czenie elementw dokumentu

Zob. rwnie: zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV
75
055
Laminat retrorefleksyjny
Laminat retrorefleksyjny: w laminacie umieszczony jest niewidoczny obraz, ktry wida dopiero
przy zastosowaniu wiata koaksjalnego i specjalnego urzdzenia optycznego lub sprztu
technicznego.
W
owietleniu
normalnym
(po lewej)
i w wietle
koaksjalnym
(po prawej)

76
161
Metoda fototechniczna
Metoda fototechniczna: procesy, w ktrych materiay wiatoczue tworz obraz na papierze
fotograficznym. Metoda fototechniczna jest jedn z metod stosowanych do integracji
danych personalnych / wizerunku / podpisu z podoem.
Integracja
danych
personalnych
metod
fototechniczn
77
089
Metoda sublimacji
Metoda sublimacji: podobnie jak urzdzenia do druku termotransferowego, drukarki
sublimacyjne wykorzystuj tam tuszow. Barwnik na folii jest podgrzewany do okrelonej
temperatury, w ktrej odparowuje, i wnika w podoe w procesie dyfuzji. Aby proces ten mg
zaj, konieczne jest specjalnie powlekane podoe. W zalenoci od zastosowanej temperatury
w podoe wtapiaj si rne iloci barwnika.
Uatwia to produkcj wizerunkw o barwach pynnie zmieniajcych tonacj. Metoda sublimacji

jest jedn z metod stosowanych do integracji danych personalnych / wizerunku / podpisu
z podoem.
78
153
Mikroprocesor bezstykowy
Bezstykowy ukad scalony (mikroprocesor) jest przeznaczony do zapisu i przetwarzania
danych i zatopiony np. w paszportach, dowodach tosamoci i biometrycznych dokumentach
pobytu. W wikszoci dokumentw mikroprocesor jest niewidoczny w owietleniu normalnym.
Na obecno takiego mikroprocesora wskazuje zwykle symbol e-paszportu.
Na karcie z poliwglanu (PC) pooenie mikroprocesora bezkontaktowego czsto staje si

widoczne w owietleniu ktowym: w korpusie karty niemal zawsze wystpuje lekkie
wgbienie, na ok. 0,01mm, i o rednicy 35mm ponad samym chipem. Wgbienia tego nie daje
si wyczu dotykiem, poniewa jest to raczej stopniowa zmiana wysokoci powierzchni, ale ludzkie
oko moe je dostrzec, jeeli karta zostanie odchylona przy silnym owietleniu (ktowym).
Mikroprocesor jest poczony z (ptlow elektromagnetyczn) anten, co umoliwia komunikacj

z czytnikiem kart za porednictwem fal elektromagnetycznych (identyfikacja za pomoc
czstotliwoci radiowej - RFID). Aby zasili kart energi i rozpocz transmisj, niezbdna jest
blisko czytnika. Chronion zawarto mikroprocesora mona odczyta z odlegoci 010 cm.
Paszporty biometryczne lub e-paszporty zawieraj mikroprocesory bezstykowe (lub

zblieniowe). Taki mikroprocesor moe by wbudowany w dokument podry na rne sposoby.
Moe by zatopiony w grubym przezroczystym laminacie, w obwolucie dokumentu lub w stronie
personalizacyjnej z poliwglanu.
oko moe je dostrzec, jeeli karta zostanie odchylona i owietlona silnym owietleniem (ktowym).
Aby utrzyma odpowiedni poziom bezpieczestwa danych w paszportach elektronicznych, stosuje

si jeden z kilku standardowych protokow kontroli dostpu:
podstawowa kontrola dostpu zapewnia, by mikroprocesor bezstykowy mg by

odczytywany przez urzdzenie kontrolne, dopiero gdy zostanie odblokowany przy pomocy
zweryfikowanego klucza dostpu.
rozszerzona kontrola dostpu daje wyszy poziom ochrony, poniewa wymaga wymiany
kluczy publicznych miedzy mikroprocesorem a urzdzeniem kontrolnym (uwierzytelnianie
79
w terminalu): podpis cyfrowy chroni autentyczno i integralno przechowywanych danych,
zwykle z uyciem infrastruktury klucza publicznego ICAO. Aby umoliwi kontrol, pastwa
wydajce musz jednak wczeniej wymieni si certyfikatami kontroli lub opublikowa je.
202
dodatkowa kontrola dostpu wykorzystuje protok kryptograficzny znany jako Ustanowienie
Poczenia Uwierzytelnionego Hasem (PACE). Dane z pola przeznaczonego do
odczytu maszynowego lub numer dostpu karty (CAN), wydrukowany w polu
przeznaczonym do badania wzrokowego na stronie personalizacyjnej s wykorzystywane
do celw uwierzytelniania miedzy terminalem kontrolnym a mikroprocesorem. Od
1 stycznia 2018 r. elektroniczne dokumenty podry przeznaczone do odczytu
maszynowego (MRTD) obsugujce wycznie Ustanowienie Poczenia
Uwierzytelnionego Hasem (PACE) bd uznawane za zgodne z wymogami ICAO.
Mikroprocesor stykowy
Mikroprocesor stykowy
i mikroprocesor
bezstykowy oraz
specjalnie uksztatowana
antena ptlowa w karcie
z poliwglanu widoczne
w wietle
przechodzcym
80
Tu, w drodze wyjtku
od reguy,
mikroprocesor
i antena s widoczne
w owietleniu
normalnym
Zob. rwnie: Identyfikator biometryczny
Zob. rwnie: mikroprocesor (chip) stykowy
81
152
Mikroprocesor (chip) stykowy
Ukad scalony (mikroprocesor) przeznaczony do zapisu i przetwarzania danych, zatopiony np.

w dowodach tosamoci. Zabezpieczony nonik elektroniczny, zawierajcy np. dane osobowe:
imi, nazwisko, dat urodzenia, miejsce urodzenia, jednostk wydajc i cyfrow wersj wizerunku
posiadacza. Dowd tosamoci z mikroprocesorem stykowym naley umieci w czytniku, aby
po przyoeniu go do stykw elektrycznych mc odczyta zapisane w nim informacje.
Widocznymi czciami mikroprocesora s zwykle typowe styki ze zota (cho istniej rwnie
styki w kolorze srebrnym, z powierzchniami z palladu (Pd)). Czsto uywany mikroprocesor ma
widoczne nieznaczne (janiejsze) poziome zarysowania.
Elementy wyczuwalne dotykiem: pytkie wgbienia na ok. 0,01 mm (nigdy wypukoci !) oddzielaj
poszczeglne metalowe powierzchnie stykowe. Wok moduu stykowego mona na og wyczu,
np. paznokciem, szczelin gbok na ok. 0,1 mm.
Karty z mikroprocesorem stykowym mog dodatkowo by zaopatrzone w: mikroprocesor

bezstykowy.
82
067
068
Minidruk(067) i mikrodruk(068)
Minidruk i mikrodruk s to linie lub motywy skadajce si z bardzo drobnych liter, cyfr lub
elementw graficznych, ktre s niemal niewidoczne dla goego oka, ale staj si widoczne
w powikszeniu; w tradycyjnych dokumentach mog one tworzy linie uatwiajce wprowadzanie
tekstu pisanego. Minidruk i mikrodruk s rwnie stosowane jako elementy zabezpiecze ta
/ nadruku zabezpieczajcego oraz w niciach zabezpieczajcych.
Zob. rwnie: niekoczcy si tekst
Minidruk(067) mona dostrzec goym okiem (cho wyraniej w powikszeniu).

Mikrodruk(068) czsto wymaga niewielkiego powikszenia, np. za pomoc lupy
zegarmistrzowskiej.
Proste metody reprodukcji czsto nie pozwalaj na odtworzenie szczegw mikrodruku. Z tego
powodu dokumenty sfaszowane czsto zawieraj nieczytelny mikrodruk. Przy pomocy
zaawansowanej techniki moliwe jest jednak reprodukowanie minidruku i mikrodruku przy
zachowaniu wysokiej jakoci.
Minidruk (tekst niebieski) i mikrodruk (mniejsze fioletowe litery)
83
(051)
024
Nadruk fluoryzujcy
051
(051)
Nadruk fluoryzujcy jest niewidoczny (bezbarwny) w OWIETLENIU NORMALNYM, ale
fluoryzuje (tzn. jest widoczny) w promieniowaniu UV.
W owietleniu normalnym
W promieniowaniu UV
84
Wysokiej rozdzielczoci obrazy
o barwach rzeczywistych
w promieniowaniu UV na
dokumentach z podoem
poliwglanowym: True Vision
(365 nm)
Nadruk fluoryzujcy widoczny

jest tylko w promieniowaniu UV
Nie naley myli z farb fluoryzujc.
Zob. rwnie: zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV
85
035
Ni introligatorska
Zobacz:

fluoryzujca ni introligatorska
(037)
036
Ni zabezpieczajca
Naley oglda stron pod wiato ni zabezpieczajca bdzie widoczna jako ciemna linia. Ni
zabezpieczajca jest to cienki pasek (tworzywa sztucznego, metalu lub innego materiau)
umieszczony w podou podczas produkcji, sucy jako dodatkowe zabezpieczenie. Istnieje wiele
rnych rodzajw nici zabezpieczajcych: od polimerowych, przez metalizowane, kolorowe
paski laminatu z mikrodrukiem do bardzo skomplikowanych nici.
86
Ni zabezpieczajca
z negatywowym
mikrodrukiem (w wietle
przechodzcym)
Zob. rwnie:
mikrodruk
Nici zabezpieczajce mog by przeznaczone do odczytu maszynowego, np. magnetyczne lub

holograficzne spersonalizowane nici zabezpieczajce.
037
Ni zabezpieczajca moe by cakowicie zatopiona w podou lub moe czciowo wychodzi na
powierzchni tworzc okienka; wtedy jest nazywana okienkow nici zabezpieczajc lub nici
okienkow:
Zob. rwnie: pasek okienkowy (wstka okienkowa) z efektem ruchu

Zob. rwnie: niekoczcy si tekst
Zob. rwnie: fluoryzujca ni zabezpieczajca
87
(090), (091)
129
Niekoczcy si tekst
Niekoczcy si tekst oznacza powtarzajce si, czasem bez spacji, wiersze tekstu
w tle / nadruku zabezpieczajcym lub w nici zabezpieczajcej.
091
Niekoczcy si tekst moe by wydrukowany czcionk pozytywow:
88
090
lub
czcionk negatywow:
Niekoczcy si tekst moe by nanoszony drukiem normalnym, a take minidrukiem lub

mikrodrukiem
89
169
Numer seryjny
Zob.: druk wypuky (typograficzny)
Zob.: perforowany laserowo numer seryjny
Numery seryjne s w naszych dokumentach opisane pod hasem numeracja, poniewa

w wielu nowo wydawanych dokumentach zabezpieczonych numeracja nie zawsze ma charakter
seryjny.
90
(193)
070
Numeracja
Aby przedstawi w tekcie opisowym struktur numeru seryjnego, stosuje si nastpujce
znaki alfanumeryczne:
A: dowolna litera
N: dowolna cyfra
R: dowolna litera lub cyfra (w kolejnoci losowej)
np. AA-NNNNN, AAA NNN, AANNNN lub A RRRRRRRR.

Inne litery stosowane s wycznie wtedy, kiedy s one rzeczywicie wydrukowane w kadym
dokumencie tej samej serii (wersji), ale wtedy s one ujte, jako cytat, w cudzysw: np.:
"Nr EE" NNNNNN :
Numer seryjny lub numer dokumentu jest to niepowtarzalny numer wykonany drukiem i/lub
perforacj na dokumencie (lub jego czciach); dziki swojej niepowtarzalnoci pozwala
zidentyfikowa dokument np. w procesie produkcji lub w przypadku zagubienia bd kradziey.
fluoryzujcy numer seryjny

perforowany laserowo numer
seryjny
perforacja igowa
druk wypuky (typograficzny)
Nie naley myli z numerami stron193 wydrukowanymi np. na stronach wewntrznych

dokumentu majcego posta ksieczki (paszport).
91
042
Obraz (druk) zawierajcy niewidzialne informacje
osobowe (IPI) lub zakodowane informacje
dotyczce dokumentu
Informacje te s niewidoczne dla ludzkiego oka, poniewa s wydrukowane w sposb
zakodowany, i mog by odczytane jedynie za pomoc specjalnej soczewki dekodujcej
(specjalnego urzdzenia optycznego) lub specjalnego sprztu technicznego (w tym skanera lub
kamery i oprogramowania do obrbki obrazu).
Za pomoc specjalistycznego oprogramowania koduje si niewidoczny obraz w obrazie (druku)
widocznym.
Na przykad:
w wizerunku posiadacza zakodowuje si niewidocznie informacje indywidualne, takie jak

numer paszportu, lub informacje personalizacyjne, takie jak nazwisko posiadacza
(IPI niewidzialne informacje osobowe), lub
w: tle / nadruku zabezpieczajcym dokumentw podry zakodowuje si informacje

dotyczce dokumentu (niezmienne), takie jak nazw kraju (niewidoczne informacje
zakodowane).
W tym przypadku karta

z przezroczystego tworzywa
sztucznego zintegrowana
z paszportem (!) przed
stron personalizacyjn
zawiera soczewk
dekodujc, ktra znajduje
si nad wizerunkiem
i umoliwia zobaczenie
niewidzialnych informacji
osobowych (IPI)
92
Nie naley myli z efektem ktowym ani z zabezpieczeniami specjalnymi
wykorzystujcymi zmienne kty osi optycznych (tilting effect).
192
Oszustwo dotyczce tosamoci i przestpstwo
przeciwko wiarygodnoci dokumentu
Oszustwo dotyczce tosamoci i przestpstwo
przeciwko wiarygodnoci dokumentw
Dokument autentyczny
Dokument faszywy
(rzeczywisty)
Bezprawne posugiwanie si Nieprzepisowe posugiwanie si
Dokument Dokument Skradziony

Podszywanie uzyskany Dokument uywany Dokument Dokument blankiet
Pseudodokument
si w sposb niewany niezgodnie przerobiony podrobiony (bezprawnie
oszukaczy z przeznaczeniem spersonalizowany)
W wykryciu naduycia mog by pomocne informacje zawarte w PRADO.
Niniejszy model oszustw dotyczcych tosamoci i przestpstw

przeciwko wiarygodnoci dokumentw zosta przyjty przez unijn sie
analizy ryzyka zwizanego z przestpstwami przeciwko wiarygodnoci
dokumentw (EDF-ARA 2012 Ref R023); jest rwnie stosowany przez
FRONTEX.
Podszywanie si: Osoba podszywajca si dokonuje oszustw, udajc pewn inn posta,
przyjmujc nazwisko lub tosamo. Oszuci tacy zawsze posuguj si rzeczywistymi
dokumentami, a zatem podszywanie si ma rwnie zastosowanie np. do autentycznego
paszportu zawierajcego faszyw wiz lub stempel lub do prawdziwej wizy w przerobionym
paszporcie.
Dokument uzyskany w sposb oszukaczy: ten termin oglny obejmuje zarwno dokumenty
autentyczne, o ktre wystpiono na podstawie oszukaczych dokumentw towarzyszcych, jak
i dokumenty autentyczne wydane w oszukaczych okolicznociach.
93
Dokument niewany: Sprawdzi dat wanoci (Wany do) w danym dokumencie. Nastpnie
sprawdzi, czy, zgodnie z majcymi zastosowanie przepisami, dany dokument jest jeszcze wany
do celu, w jakim jest uywany.
Dokument uywany niezgodnie z przeznaczeniem: obejmuje podejrzenia o uywanie

niezgodne z przeznaczeniem, np. imigracja nastpuje na podstawie wizy studenckiej, ale
wjedajcy na jej podstawie posiadacz od pocztku ma zamiar pracowa w kraju docelowym;
tego rodzaju nieprzepisowe posugiwanie si dokumentem obejmuje rwnie sytuacje, kiedy
posiadacz posuguje si zamiast wizy pozwoleniem na pobyt krtkoterminowy, podczas gdy
jedynie posiadacz zezwolenia kategorii REZYDENT DUGOTERMINOWY WE (dyrektywa
Rady 2003/109/WE) lub na przykad posiadacz dyplomatycznej karty pobytu moe zgodnie
z przepisami posugiwa si tego rodzaju zezwoleniem zamiast wizy (w przypadku gdy wiza jest
wymagana).
156
Owietlenie ktowe
Owietlenie ktowe: owietlenie boczne, padajce pod ostrym ktem, ujawniajce struktur
powierzchni przedmiotu przez kontrasty wiata i cienia.
Owietlenie ktowe stosowane jest w szczeglnoci do ogldu pieczci suchych,
druku wklsego, efektu ktowego i miejsc, z ktrych mechanicznie usunito
informacje.
rdo
wiata
weryfikator
dokumentu
kt
padania kt
wiata patrzenia
strona dokumentu
Zob. rwnie: wiato koaksjalne

Zob. rwnie: wiato przechodzce
Zob. rwnie: promieniowanie UV (ultrafioletowe)
(tilting effect)
94
088
Papier fotograficzny
Papier fotograficzny: podoe papierowe jest pokryte wiatoczuymi substancjami chemicznymi.
(Nie naley myli ze specjalnie pokrywanym papierem do druku atramentowego lub laserowego
wysokiej jakoci (do fotografii cyfrowych), ktry w jzyku potocznym rwnie okrela si jako
papier fotograficzny).
Zob.: metoda fototechniczna
119
Pasek magnetyczny
Cienki pasek materiau magnetycznego przymocowany do karty z tworzywa sztucznego,
wykorzystywany do zapisu danych.
Pasek
magnetyczny

Zob. rwnie: pasek optyczny
95
118
Pasek optyczny
Pasek optyczny jest to nonik pamici przeznaczony do odczytu laserowego, posiadajcy
pojemno do 4 MB. Umoliwia przechowywanie wielu plikw danych, w tym obrazw; na potrzeby
szybkiego uwierzytelnienia karty moliwe jest ponadto ogldanie elementw wizualnych, jak np.
mikroobrazw, wzorw zabezpieczajcych i elementw optycznie zmiennych (OVD).

Zob. rwnie: pasek magnetyczny
96
101
Perforacja igowa
Perforacja igowa jest to wykonywanie otworw sposobem mechanicznym (przez przebijanie lub
dziurkowanie) w celu wprowadzenia liczby lub motywu do dokumentu.
Numery seryjne s wykonywane jako regularne, schematyczne ukady okrgych, jednakowej
wielkoci otworw, zawsze przebijanych w tym samym kierunku. Perforacja igowa jest
rozpoznawalna po wypukych brzegach (tarka), ktre mona wyczu dotykiem na odwrocie
podoa.
Nie naley myli z perforacj laserow.
Zob.: numeracja
97
(102), (107), (148)
147
Perforacja laserowa
Wykorzystujc technologi laserow, mona wykonywa perforacje rnych typw i wielkoci:
102
Perforowany laserowo numer seryjny
Numer seryjny dowodu tosamoci powstaje przez perforowanie podoa za pomoc lasera.
Powstaj typowe cechy wyrniajce:
brzegi otworw nosz lady opalenia
w podou (papierze) na brzegach otworw na odwrotnej stronie perforacji nie ma
wypukych ladw przebicia
perforowane otwory zmniejszaj si stokowo od przodu ku tyowi ksieczki
i mog mie rne ksztaty:
Pierwsza strona dokumentu

w postaci ksieczki
Ostatnia strona tego samego

dokumentu w postaci ksieczki
Nie naley myli z: perforacj igow
Zob. rwnie: numeracja

Zob. rwnie: powtrzony wizerunek
98
148
Perforowane laserowo zoone struktury i wzory

(sztancowanie specjalnie zaprojektowane
sabsze strefy laminatu)
Laserowo perforowane struktury/wzory: Destri Perf
Sztancowanie ma suy (celowemu) tworzeniu sabych punktw w materiale.
99
107
Perforacja tworzy powtrzony wizerunek posiadacza dokumentu, widoczny w wietle
przechodzcym.
Przykady: Image Perf, paszporty holenderskie i belgijskie.
100
107a
Perforacja laserowa poczona z
zabezpieczeniami specjalnymi wykorzystujcymi
Poszczeglne litery tworzce TLI (Tilted Laser Image ktowy obraz laserowy) s wynikiem
perforacji pod rnymi ktami. Obraz widoczny w wietle przechodzcym zmienia si zatem
w zalenoci od kta patrzenia.
ImagePerf z TLI (ktowym

obrazem laserowym) w postaci
liter NLD
101
084
Piecz sucha
Naley odchyli ogldan stron, przyglda si toczeniu w OWIETLENIEU NORMALYM lub w :
owietleniu ktowym; wyczuwa dotykiem wypukoci/wgbienia powierzchni.
Toczenie jest to odcisk reliefowy wykonany przy pomocy pieczci lub stempla, np. w celu
uwierzytelnienia dokumentu lub przymocowanego w dokumencie w sposb konwencjonalny
(np. przyklejonego) wizerunku posiadacza.
Uwierzytelnianie: Zob. rwnie:
Zob. rwnie: relief

Zob. rwnie: piecz tuszowa / stempel tuszowy
Zob. rwnie: wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjcia z podoem
Zob. rwnie: foliowanie
102
083
Piecz tuszowa / stempel tuszowy
Cieky tusz jest nanoszony na podoe za pomoc pieczci lub stempla, np. w celu
uwierzytelnienia dokumentu lub konwencjonalnie przymocowanego (np. przyklejonego)
wizerunku posiadacza.
Zob. rwnie: piecz sucha

Zob. rwnie: relief
Potwierdzenie wjazdu do strefy Schengen na granicy zewntrznej
103
087
001
074
(087) (001)
074
Papier zabezpieczony nie zawiera wybielaczy optycznych i z tego powodu jest martwy
optycznie(074) w promieniowaniu UV (ultrafioletowym).
Tradycyjny papier zabezpieczony (np. wyprodukowany w 25% do 100% z wkna bawenianego)
jest uywany w dalszym cigu, np. w niektrych paszportach i banknotach. W paszportach i innych
dokumentach zabezpieczonych mona jednak stosowa rwnie podoa papierowe
z wybielaczami optycznymi (cho nie jest to powszechne).
Wybielacze optyczne s substancjami wprowadzonymi podczas produkcji do masy papierniczej
ktra skada si gwnie z wkien drzewnych aby podoe papierowe wydawao si bielsze.
Obecno wybielaczy optycznych mona wykry w promieniowaniu UV, poniewa
fluoryzuj na niebieskawo.
Dodatkowe elementy zabezpieczajce, ktre mog by zawarte w podou, obejmuj:
barwne wkna zabezpieczajce
wkna fluoryzujce
mikroczstki metaliczne o zmiennych optycznie waciwociach dyfrakcyjnych
broki
Podoe bez wybielaczy optycznych Podoe z wybielaczami optycznymi
104
Podoa syntetyczne: zob.: wkna syntetyczne oraz: poliwglan (PC)
(082)
149
W dokumencie podry przeznaczonym do odczytu maszynowego pole przeznaczone do
odczytu maszynowego zawiera niektre informacje z pola przeznaczonego do badania
wzrokowego; maj one posta cigu znakw alfanumerycznych i symbolu <, uoonych w dwa
lub trzy wiersze. Ten cig znakw moe by odczytywany czytnikami dokumentw dla atwiejszej
kontroli dokumentw podry (czcionki umoliwiajce optyczne rozpoznawanie znakw(082)
OCR).
Forma pola przeznaczonego do odczytu maszynowego:
format ID1 / td1: 86(85,6) x 54 (53,98) mm.

Trzy wiersze po 30 znakw umieszczone na odwrocie dokumentu.
format ID2 / td2: 105 x 74 mm.
Dwa wiersze po 36 znakw umieszczone u dou strony personalizacyjnej lub
wizy.
format ID3 / td3 (MRP paszport przeznaczony do odczytu maszynowego):
125 x 88 mm.
Dwa wiersze po 44 znaki umieszczone u dou strony personalizacyjnej.
Zintegrowana karta (strona) personalizacyjna

przeznaczona do odczytu maszynowego, format ID3:
Pole przeznaczone do
badania wzrokowego
Dwuwierszowe pole
przeznaczone do
odczytu maszynowego
Zob.: Document 9303 Midzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO)

105
159
Poliwglan (PC)
Jako podoe w dokumentach (np. kartach personalizacyjnych z poliwglanu, zintegrowanych
kartach personalizacyjnych w paszportach, dowodach tosamoci z poliwglanu lub na
banknotach) mona stosowa ukad kilku warstw poliwglanu spojonych w wysokiej temperaturze
i pod wysokim cinieniem.
W odrnieniu od np. kart z PCW, karty z poliwglanu upuszczone na tward powierzchni
wydaj metaliczny brzk.
Uycie poliwglanu jako podoa w dokumentach zabezpieczonych pozwala zastosowa wiele
zabezpiecze, jak np.
to / nadruk zabezpieczajcy
nadruk fluoryzujcy: obrazy o barwach rzeczywistych w promieniowaniu UV, np. True
Vision
Personalizacja za pomoc
druku atramentowego personalizacji barwnej wewntrz wielowarstwowego laminatu na
karcie z poliwglanu
grawerowania laserowego lub np.:
wizerunku wtrnego perforowanego laserowo
zmiennego obrazu laserowego i
przezroczystego okienka.
Powierzchnia karty z poliwglanu moe zawiera elementy wyczuwalne dotykowo
i mona na niej umieci:
wypuky (wyczuwalny dotykiem) grawerunek laserowy
wytoczenia w laminacie oraz
elementy optycznie zmienne (OVD).
Mona rwnie umieci:

mikroprocesor
pasek magnetyczny
106
pasek optyczny
Zob. rwnie: czenie elementw dokumentu zawias
168
Powtrzony wizerunek
Na stronie personalizacyjnej lub na drugiej stronie dokumentu tosamoci zawierajcej dane
personalne mona umieci drugi (powtrzony) wizerunek posiadacza. Powtrzony wizerunek
moe by wykonywany t sam technik nanoszenia rodka kryjcego co wizerunek podstawowy
lub inn, np. przez zastosowanie
nadruku fluoryzujcego,
perforacji laserowej,
przezroczystego okienka lub
Identigramu.
Perforowany laserowo powtrzony wizerunek ogldany w wietle przechodzcym (po stronie prawej)
107
185

PRADO
PRADO ("PUBLIC REGISTER OF AUTHENTIC TRAVEL AND IDENTITY DOCUMENTS ONLINE" -

prowadzony przez Rad Unii Europejskiej Publiczny Rejestr On-line Autentycznych
Dokumentw Tosamoci i Dokumentw Podry) jest wielojzycznym portalem zawierajcym
informacje o autentycznych dokumentach tosamoci i dokumentach podry. Opisy dokumentw
zawieraj opisy techniczne najwaniejszych elementw zabezpiecze tych dokumentw,
a z reguy zawieraj take (orientacyjne) informacje na temat maksymalnego okresu wanoci
opisywanego dokumentu, jak i informacje na temat jego gwnych zastosowa.
Eksperci od dokumentw we wszystkich pastwach czonkowskich Unii Europejskiej oraz

w Islandii, Norwegii i Szwajcarii dostarczaj i selekcjonuj informacje, ktre mog by
udostpnione ogowi spoeczestwa za porednictwem systemu PRADO. Informacje te pochodz
z systemu niejawnego Expert FADO. Funkcj komitetu sterujcego w Sekretariacie
Generalnym Rady Unii Europejskiej peni Grupa Robocza ds. Granic, a konkretnie jej sekcja
zoona z ekspertw ds. dokumentw faszywych.
Organizacj i hostingiem PRADO zajmuje si Sekretariat Generalny Rady UE (SGR), w Dyrekcji

Generalnej D Wymiar Sprawiedliwoci i Sprawy Wewntrzne. Realizacja techniczna i obsuga s
w gestii DG A CIS.
Wikszo wpisw w dokumentach PRADO ma charakter tekstu ustandaryzowanego, ktry jest

tumaczony automatycznie na obsugiwane obecnie 24 jzyki urzdowe UE. W ten sposb
zapewnia si natychmiastow dostpno. Opisy tekstowe s tumaczone przez
wyspecjalizowanych lingwistw w Sekretariacie Generalnym Rady UE (SGR).
http://www.consilium.europa.eu/prado/pl/
Uytkownicy docelowi:
System PRADO jest przeznaczony dla ogu spoeczestwa, w tym organizacji pozarzdowych,
ale rwnie podmiotw rzdowych, ktre nie maja dostpu do iFADO, jak np.:
Pracodawcy
Suby pocztowe
Banki, instytucje kredytowe
Przedsibiorstwa zajmujce si ochron
Wypoyczalnie samochodw
108
Przy kontroli dokumentu naley zna jego szczegy techniczne
PRADO daje atwy dostp do oficjalnych informacji na temat wielu dokumentw

podry i dokumentw tosamoci
PRADO jest rwnie dostpne w wersji zoptymalizowanej do uytku na urzdzeniach

kieszonkowych
Misja
Gwnym celem PRADO jest dostarczanie poprzez internet bezpatnych i rzetelnych informacji
wszystkim tym, ktrzy (z urzdu) sprawdzaj tosamo. Sprawdzanie tosamoci ma miejsce nie
tylko na zewntrznych granicach obszaru objtego ukadem z Schengen, ale rwnie regularnie
w yciu codziennym. PRADO ma uwiadamia oraz pomaga przy stwierdzaniu autentycznoci
dokumentw. Wtpliwoci s rozstrzygane przez ekspertw ds. dokumentw.
Procedura
Niezalenie od kraju pochodzenia dokumentu pytania (w tym dotyczce szczegowych

informacji o dokumentach zagranicznych) naley kierowa do
krajowego punktu kontaktowego ds. dokumentw tosamoci i dokumentw podry.
Propozycje usprawnie lub uwagi o bdach prosimy kierowa do:

General Secretariat of the Council of the European Union (GSC)

General Directorate for Justice and Home Affairs, DGD 1A
Rue de la Loi 175
1048 Brussels, Belgium.
Zob. rwnie: FADO

Zob. rwnie: iFADO
109
211
Prawo jazdy
Z zasady prawa jazdy mog by wykorzystywane jako dokumenty tosamoci jedynie
w pastwie wydajcym. Nie s to dokumenty podry.
Wszystkie prawa jazdy wydawane w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) s wzajemnie
uznawane. Okresy wanoci s rne w rnych pastwach i zale od kategorii pojazdw,
a mog take zalee od wieku posiadacza.
System numeracji:
1 Nazwisko posiadacza
2 Imi/imiona posiadacza
3 Data i miejsce urodzenia
4 Organ wydajcy
4a Data wydania prawa jazdy
4b Data wanoci prawa jazdy
4c Nazwa organu wydajcego
5 Numer prawa jazdy
6 Fotografia posiadacza
7 Podpis posiadacza
8 Adres staego miejsca zamieszkania
9 Kategoria/kategorie pojazdw, do ktrych prowadzenia jest uprawniony posiadacz
(10) Data pierwszego wydania dla kadej kategorii
(11) Data wanoci dla kadej kategorii
(12) Informacje dodatkowe / ograniczenia
110
Kategorie:
AM Wiek minimalny: 16 lat

A1 Wiek minimalny: 14 / 16 / 17 / 18 lat
A2 Wiek minimalny: 18 lat
A Wiek minimalny: 18 / 20 / 21 / 22 lat
B1 Wiek minimalny: 16 / 18 lat

B Wiek minimalny: (17) 18 lat
C1 Wiek minimalny: 18 lat

C Wiek minimalny: (18) 21 lat
D1 Wiek minimalny: 21 lat

D Wiek minimalny: (21) 24 lat(-a)
E Wiek minimalny: 21 lat
BE Wiek minimalny: 17 / 18 lat

C1E Wiek minimalny: 18 lat
CE Wiek minimalny: 21 lat
D1E Wiek minimalny: 21 lat
DE Wiek minimalny: 24 lata
Powyszy wykaz nie jest wyczerpujcy, a jedynie orientacyjny.
Zob. rwnie: kategoria dokumentu
111
103
Promieniowanie UV (ultrafioletowe)
Promieniowanie UV (ultrafioletowe) naley do fal elektromagnetycznych pooonych przy dolnej
granicy wiata widzialnego (200400nm). rdo tego promieniowania jest czsto wykorzystywane
przy weryfikacji dokumentw do analizy biaoci papieru, farb fluoryzujcych i innych
zabezpiecze, a take do wykrywania ingerencji.
O ile nie podaje si inaczej, stosowane jest promieniowanie ultrafioletowe o dugoci fali
365 nm.
Promieniowanie UV samo w sobie nie jest widzialne widzialny jest jedynie jego efekt,
tj. fluorescencja wzbudzona przez promieniowanie UV.
Naley si przyjrze fluorescencji (jasnoci) podoa w PROMIENIOWANIU UV: dokumenty
zabezpieczone zwykle reaguj mniej jaskrawo:
Dokument autentyczny Dokument podrobiony

Kwestionowane dokumenty lub dokumenty wyblake mona poddawa ogldzinom

w promieniowaniu UV, ktre poprawia ostro i rozdzielczo. Wiele farb wykazuje zrnicowane
poziomy widzialnej fluorescencji ( farba fluoryzujca). Fluoryzujce wkna
zabezpieczajce mog jasno fluoryzowa. Ponadto, kiedy wkna takie zostan usunite lub
uszkodzone przez faszerza podczas usuwania wpisw oryginalnych, rnica jest
widoczna w promieniowaniu UV.
rdo
promieniowania
UV weryfikator
dokumentu
strona dokumentu
112
Prosta, rczna
lampa UV do
weryfikacji
dokumentw
farba fluoryzujca
nadruk fluoryzujcy

113
189
Przezroczyste okienko
Naley oglda stron z poliwglanu lub kart z poliwglanu (PC) pod wiato wwczas
okienko stanie si przezroczyste. Przezroczyste okienko w podou jest wykonywane podczas
produkcji podoa. W wietle przechodzcym i przy zastosowaniu urzdzenia powikszajcego
mona zobaczy np. wizerunek posiadacza lub zmienny obraz laserowy.
powtrzony wizerunek
Zob. rwnie: poliwglan (PC)

114
131
Radekowanie
Metoda zabezpieczania (uwierzytelniania) konwencjonalnie przymocowanego (np. przyklejonego)
wizerunku posiadacza: za pomoc (rcznej) prasy toczy si wzr z powtarzajcych si kresek;
czsto midzy kreskami s perforowane otwory.
Metody uwierzytelniania:
115
214
Rastrowanie
Rastrowanie (nazwa pochodzca od pytki szklanej z naniesion drobn siatk wstawianej
midzy ilustracj a rdem wiata na kamerze fotograficznej) przeksztaca odcienie barw
w elementach graficznych / obrazach w drobne punkty w formacie rastrowym, aby je mona byo
wydrukowa. Poniewa te punkty s bardzo mae, oko ludzkie ich nie rozrnia. Zmieniajc ich
wielko lub zagszczenie mona uzyska rne odcienie. Punkty rastrowe mog mie rne
ksztaty.
Obrazy bitmapowe (pliki graficzne utworzone z pikseli) s czasem rwnie zwane obrazami
rastrowymi.
Praktycznie wszystkie techniki drukarskie oddaj odcienie barw za pomoc punktw rastrowych.
116
117
069
Recto-verso
Stron naley oglda pod wiato.
Recto-verso: obrazy umiejscowione na przedniej i tylnej stronie tej samej karty w taki sposb,
eby si dokadnie uzupenia. Wzory lub czciowe motywy wydrukowane s pozornie bezadnie
na awersie i rewersie podoa, jednak pasuj do siebie dokadnie lub tworz nowy kompletny
motyw, kiedy s ogldane w wietle przechodzcym.
Niedokadne dopasowanie w dokumentach faszywych da w wyniku zamazany obraz w wietle

przechodzcym.
Motyw na awersie
Motyw na rewersie
Recto-verso
118
119
029
Relief
Relief naley oglda w OWIETLENIU NORMALNYM lub w owietleniu ktowym;
dotykiem wyczu wypuko/wklso powierzchni.
Relief jest czasem rwnie zwany lepym toczeniem: jest to wytaczanie obrazw lub tekstu bez
uycia farby.
Polega on na wytaczaniu pod duym naciskiem liter, motyww i innych wzorw.
Awers Rewers
Zob. rwnie:
foliowanie
wytoczenia w laminacie
poliwglan (PC)
120

Zob. rwnie: radekowanie
139
Rotograwiura
W tej technice nanoszenia rodka kryjcego, podobnej do druku wklsego, wykorzystuje si
pyty drukarskie z wklsymi obszarami lub komrkami, ktre tworz drukowany obraz.
Pyta drukarska wchodzi w bezporedni kontakt z podoem. Gboko i wielko wklsych

komrek decyduje o tym, ile farby zostanie przeniesione na podoe. Stosowane s bardzo pynne
i szybkoschnce farby. Dziki temu mona nakada na siebie kolejne warstwy farby. Czasami
widoczna jest komrkowa struktura matrycy.
Rotograwiura: forma drukarska suca do druku

tekstu.
W przypadku druku zabezpieczajcego rotograwiura stosowana jest na przykad do wykonywania

nadruku na laminacie:
Zblienie nadruku na laminacie
121
085
Sitodruk
Naley odchyli stron i oglda sitodruk w OWIETLENIU NORMALNYM lub w owietleniu
ktowym
Sitodruk jest to technika nanoszenia rodka kryjcego, znana rwnie jako serigrafia, w ktrej
druk uzyskiwany jest przez przeciskanie farby drukarskiej za pomoc tzw. rakla przez
przepuszczalne powierzchnie sita (siatki) na znajdujce si poniej podoe. Sitodruk pozwala
nanie w jednej operacji grubsz warstw farby ni jakakolwiek inna technika nanoszenia rodka
kryjcego.
Cechy charakterystyczne: na og dokadne pokrycie grub warstw farby oraz lad struktury sita
o zbkowanych brzegach.
W drukach zabezpieczonych sitodruk stosowany jest gwnie do wykonywania nadrukw

na laminacie lub drukowania farb optycznie zmienn (OVI).
Farba optycznie zmienna

zastosowana w sitodruku
122
112
Sygnatura grzbietowa / numeracja sekwencyjna
(Supy Giedymina) (LTU)
Sygnatura grzbietowa jest terminem

zapoyczonym z introligatorstwa. Zanim
powstanie gotowy produkt (broszura,
ksika, czasopismo itd.) naley
poczy we waciwym porzdku
poszczeglne jego czci (przycite
arkusze pojedyncze i zoone, skadki).
W tym celu sygnatury grzbietowe, jako
znaki kontrolne (w przypadku ksiek
zwykle na grzbiecie), umieszcza si
schodkowo od gry do dou.
W paszportach tego rodzaju znak

spasowania lub pozycji jest dodatkowym
elementem zabezpieczajcym. Dziki
niemu atwiej jest zauway, czy ktra
ze stron zostaa podmieniona lub
usunita.
Moe to by niewidoczny w normalnym

owietleniu nadruk fluoryzujcy
lub element widoczny (naniesiony
farb normaln lub farb
fluoryzujc).
Poczenie sygnatury grzbietowej

i numeracji stron jest okrelane czasem
jako numeracja sekwencyjna.
123
126
wiato koaksjalne
wiato koaksjalne jest to wiato przechodzce przez ukad optyczny rwnolegy do osi optycznej
(np. urzdzenie do kontroli folii retrorefleksyjnej) lub owietlenie padajce w kierunku rwnolegym
do kierunku obserwacji.
W wietle koaksjalnym uwidaczniaj si motywy ukryte w laminacie retrorefleksyjnym
(np. laminacie 3M Confirm ).
O wzroku pokrywa si z (przekierowan) wizk wiata:
Zwierciado pprzepuszczalne
Weryfikator
Strona dokumentu dokumentu
(laminat
zabezpieczajcy)
rdo wiata / kt padania wiata
Nie naley myli z: owietleniem ktowym

Nie naley myli ze: wiatem przechodzcym
124
173
wiato przechodzce
wiato przechodzce jest to wiato przenikajce przez ogldany przedmiot (tu: stron
dokumentu). Ogldany przedmiot umieszcza si midzy okiem (lub kamer) a rdem wiata.
weryfikator
rdo wiata
dokumentu
strona dokumentu
Zob. rwnie: przezroczyste okienko

Zob. rwnie: znak wodny

125
(003), (058), (059), (175), (180)
005

czenie elementw dokumentu jest aktem czenia pojedynczych arkuszy w ksik,
ksieczk lub broszur.
Techniki czenia elementw dokumentu najczciej stosowane w dokumentach tosamoci:
059
Zszycie nici zszycie wieloskadkowe (zszycie grzbietowe nici introligatorsk).
126
175
Zszycie boczne nici
180
Rozrnia si czenie kartek pojedynczych i kartek podwjnych.
Kartki pojedyncze Kartki podwjne
058
Posta oglna: ksieczka moe by jednoskadkowa lub wieloskadkowa.
Ksieczka jednoskadkowa Ksieczka wieloskadkowa
127
003
Tama wzmacniajca: dziki niej budowa dokumentu jest mocniejsza.
212
Zawias: pasek elastycznej tkaniny stosowany do czenia poliwglanowej karty personalizacyjnej
z dokumentem w postaci ksieczki, wtopiony w korpus poliwglanowej karty personalizacyjnej.
Np.: VisiFabTM PRINT: zawias z nadrukowanymi wzorami, aby uwidoczni prby jego nacinania;
VisiFabTM UV: wykorzystuje si farb fluoryzujc i wkna fluoryzujce jako cz
tkaniny.
karta z poliwglanu (PC)
Zobacz rwnie: laminat zintegrowany z dokumentem przez przeszycie
128
086
Tekst gotowy
W dokumencie zabezpieczonym tekst gotowy jest wydrukowany na powierzchni
ta / nadruku zabezpieczajcego.
Nie naley myli z danymi osobowymi / innymi wpisami personalizacyjnymi.

Nie naley myli z tem / nadrukiem zabezpieczajcym
129
026
To / nadruk zabezpieczajcy
To / nadruk zabezpieczajcy stanowi ochron przed podrobieniem i manipulowaniem danymi.
To / nadruk zabezpieczajcy zawiera drukowane wzory i elementy zabezpieczajce,
jak np.
gilosze / wzory z cienkich kresek
mikrodruk
druk irysowy
recto-verso
efekt ktowy
Inne procesy i techniki zabezpieczajce zwizane z nanoszeniem rodka kryjcego

obejmuj m.in.
druk wklsy (wklsodruk) a take np. farby zabezpieczajce

(np. farba optycznie zmienna (OVI), farba reaktywna).
Pojcie to oznacza (zazwyczaj) barwny druk offsetowy stosowany jako to pod inne techniki
zabezpieczajce zwizane z nanoszeniem rodka kryjcego i elementy zabezpieczajce, jak np.
druk wklsy (wklsodruk), tekst gotowy oraz dane personalne / inne wpisy
personalizacyjne w dokumentach zabezpieczonych.
130
To / nadruk zabezpieczajcy zawierajce
rne elementy, tu:
gilosze / wzory z cienkich kresek

struktura siatki
mikrodruk
apla
relief cienkokreskowy
Nie naley myli z tekstem gotowym
120
To antykseryczne
Ta antykseryczne s to drukowane zabezpieczenia zintegrowane z tem / nadrukiem
zabezpieczajcym chronice przed imitacjami tworzonymi przez kopiowanie.
Drukowane obrazy i wzory zawieraj wkomponowane w to (ukryte) informacje (np. w postaci

cienkich kresek), ktre s niewidoczne goym okiem podczas ogldania w normalnych warunkach,
ale staj si czytelne lub widoczne albo powoduj skazy (bdy) w kopiach lub reprodukcjach
wykonywanych za pomoc skanera.
131
Orygina Kopia (widoczny wyraz COPIE)
132
Drugi przykad:
Struktury cienkoliniowe o zmiennej orientacji i zmiennym kcie (SAM = modulacja ktowa)
To antykseryczne
133
213
Wiza
Wiza Schengen (pozwolenie na wjazd) moe zosta wydana osobie, ktra planuje czasowo
uda si do ktrego z pastw strefy Schengen. Pobyt nie moe przekracza szeciu miesicy
(w wikszoci przypadkw), a posiadacz nie moe podejmowa adnego zatrudnienia. Oglnie,
pozwolenie na wjazd (wiza) nie jest zezwoleniem na prac. Od tej zasady istniej jednak pewne
wyjtki na przykad dotyczce pewnych zlece na czas okrelony.
Wymogi wizowe dla obywateli pastw spoza strefy

Schengen
Rozporzdzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r.
Rozporzdzenie zawiera wspln list pastw, ktrych obywatele maj obowizek posiada
wiz, przekraczajc granice zewntrzne pastwa czonkowskiego UE (zacznik I lub wykaz
negatywny).oraz
Rozporzdzenie zawiera rwnie list pastw, ktrych obywatele s zwolnieni z obowizku
wizowego (zacznik II wykaz pozytywny):
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=celex:32001R0539
All consolidated versions.
Oglnie wiza krtkoterminowa wydana przez ktrekolwiek pastwo w strefie Schengen

upowania jej posiadacza do przemieszczanie si w pastwach Schengen i pobytw
nie przekraczajcych 90 dni w dowolnym okresie 180 dni. Wizy na pobyty przekraczajce
te terminy podlegaj procedurom krajowym.
Z obowizku wizowego zwolnieni s obywatele pastw spoza UE, ktrzy posiadaj zezwolenie
na przekraczanie granicy w ramach maego ruchu granicznego.
134
Z obowizku wizowego zwolnieni s uczniowie spoza UE przebywajcy stale w jednym
z pastw czonkowskich i podrujcy wraz ze szko do celw wycieczki szkolnej.
Z obowizku wizowego zwolnione s osoby uznane za uchodcw i bezpastwowcw
posiadajce dokument podry pastwa czonkowskiego, w ktrym stale przebywaj.
Pastwa czonkowskie mog przyznawa odstpstwa od obowizku wizowego lub zwolnienia
z obowizku wizowego wobec pewnych kategorii osb, takich jak np. posiadacze paszportw
dyplomatycznych, subowych i specjalnych. cywilne zaogi lotnicze i morskie lub personel
pokadowy w lotach awaryjnych/ratowniczych. inne szczegowe przypadki zwolnie s
wymienione w rozporzdzeniu;
Przy zachowaniu cile okrelonych warunkw i po ocenie dokonanej przez Komisj, inny
mechanizm umoliwia tymczasowe ponowne wprowadzenie obowizku wizowego wobec
obywateli pastwa spoza strefy Schengen, w przypadku gdy dochodzi do sytuacji
nadzwyczajnej wskutek naduywania systemu bezwizowego przez obywateli pastwa spoza
strefy Schengen wymienionego w wykazie pozytywnym, co prowadzi do znacznego
i gwatownego wzrostu liczby 1) nieuzasadnionych wnioskw o azyl, 2) migrantw
o nieuregulowanym statusie lub 3) rozpatrywanych odmownie wnioskw o readmisj.
135
(073), (076), (032)
130
Wizerunek posiadacza metody zespolenia
zdjcia z podoem
Powierzchnia samoprzylepna
Metoda zespolenia z podoem stosowana w przypadku zdj konwencjonalnych.
136
076
Przyklejenie
073
Izy (nity)
137
032
Przymocowanie zszywkami
Uwierzytelnianie:

Zob. rwnie: relief
Zob. rwnie: Radekowanie
138
132
Wkna fluoryzujce
Wkna o waciwociach fluorescencyjnych,ktre staj si widoczne w promieniowaniu
UV. S dodawane do masy papierniczej podczas produkcji podoa papierowego i su jako
zabezpieczenie.
Wkna fluoryzujce pojawiaj si w przypadkowych rnych na kadej stronie miejscach
i na rnych gbokociach.
W NORMALNYM OWIETLENIU mog one by widoczne ( barwne wkna
zabezpieczajce) lub niewidoczne.
W promieniowaniu
UV wkna
fluoryzujce mog
przybiera jedn
barw lub wicej
barw
Niewidoczne
(w normalnym
owietleniu) wkna
fluoryzuj
na czerwono,
to i zielono
w promieniowaniu
UV
fluoryzujcy efekt rozgwiedonego nieba
139
broki fluoryzujce
171
Wkna syntetyczne
Wkna syntetyczne s stosowane jako gwny skadnik w niektrych tradycyjnych specjalnych
papierach zabezpieczonych: dziki nim papier jest bardzo trway i odporny.
Przykady syntetycznych podoy drukarskich:
Neobond (np. stare, rowe, skadane niemieckie prawo jazdy),

Teslin (poniewa Teslin jest dostpny w handlu, materia ten jest czsto wykorzystywany do
podrabiania dowodw tosamoci)
Wkien syntetycznych nie naley myli z barwnymi wknami zabezpieczajcymi, ktre

nie maj wpywu na waciwoci mechaniczne podoa papierowego.
Zob. rwnie: podoe
140
146
Zabezpieczenie na laminacie widoczne
w promieniowaniu UV
farba fluoryzujca (farba widoczna w owietleniu normalnym),
Nadruk
fluoryzujcy
lub nadruk fluoryzujcy, (niewidoczny w owietleniu normalnym) stanowi drukowane

zabezpieczenia na laminacie. Umieszczane s zwykle na odwrotnej (= wewntrznej) stronie
laminatu lub midzy warstw rodka klejcego a laminatem. To chroni je przed cieraniem
i ingerencj.
141
Zabezpieczenie
na laminacie
widoczne
w promieniowaniu
UV: wielobarwny
nadruk
fluoryzujcy
Zob. rwnie: laminat

Zob. rwnie: nadruk na laminacie
142
(205)
172
Zabezpieczenia specjalne wykorzystujce
Zabezpieczenia specjalne wykorzystujce zmienne kty osi optycznych (tilting effect): obraz
lub znak mona dostrzec lub dostrzec jego zmian, gdy dokument ustawi si pod innym ktem, na
przykad przy zastosowaniu techniki Sealys Latent Filter Image lub zabezpieczenia Dynaprint.

.
Technika LFI
Latent Filter Image.
Chaber moe by
widoczny
w pozytywie lub
w negatywie,
zalenie od kta
patrzenia.
205
Pasek okienkowy (wstka okienkowa) z efektem ruchu
TM
(MOTION )
Inne rodzaje zabezpiecze specjalnych wykorzystujcych zmienne kty osi optycznych (tilting
effect) zobacz:
efekt ktowy
perforacja laserowa poczona z zabezpieczeniami specjalnymi wykorzystujcymi
zmienny obraz laserowy
Zob. rwnie: okienkowa ni zabezpieczajca

143
(113), (114)
158
Zmienny obraz laserowy
Widziany obraz zmienia si w zalenoci od kta patrzenia.
Zmienny obraz laserowy jest to grawerowany laserowo obraz z zabezpieczeniem specjalnym

wykorzystujcym zmienne kty osi optycznych umieszczany na kartach z tworzywa sztucznego:
obrazy s grawerowane pod rnymi ktami przez zestaw soczewek cylindrycznych wytoczonych
w powierzchni karty.
Przykady:
113
CLI - zmienny obraz laserowy
114
MLI - wielokrotny obraz laserowy
MLI : w zalenoci od kta patrzenia wida numer seryjny lub rok utraty wanoci
144
CLI
Zob. rwnie: zmienny mikroelement graficzny do odczytu laserowego
grawerowanie laserowe
powtrzony wizerunek

(tilting effect)
145
(062), (063), (064), (174), (210)
061
Znak wodny
Znak wodny naley oglda pod wiato i obserwowa go przede wszystkim z zastosowaniem
wiata przechodzcego.
W miejscach, w ktrych podoe jest grubsze, wida obraz ciemniejszy.

W miejscach, w ktrych podoe jest ciesze, wida wicej wiata i obraz jest janiejszy.
Jeeli jednak pooy stron na ciemnej powierzchni, miejsca jasne staj si ciemniejsze.
Nastpnie naley obejrze znak w powikszeniu.
Mona rwnie oglda wypuke i wklse struktury na powierzchni podoa papierowego w

owietleniu ktowym.
Tradycyjne znaki wodne s motywami graficznymi lub wzorami umieszczonymi w papierze

podczas jego produkcji: obrazy, tekst lub znaki uzyskane poprzez zastosowanie nacisku na
podoe w procesie produkcyjnym, co prowadzi do uksztatowania si rnych gruboci papieru.
S one czasem zwane znakami wodnymi Fourdriniera.
Poniewa obraz lub wzr powstaje wskutek rnicy gruboci lub gstoci podoa papierowego,
tradycyjny znak wodny, w przeciwiestwie do drukowanej imitacji, nie uwidacznia si
w promieniowaniu UV.
Tradycyjnego znaku wodnego nie naley myli z cyfrowym znakiem wodnym, ktry jest
drukowany, czsto na materiale drukowanym komputerowo, i stosowany do zaznaczenia
wasnoci, lub kiedy cyfra identyfikujca jest zakodowywana w plikach muzycznych, wideo lub
graficznych.
146
Wyrniamy nastpujce rodzaje znakw wodnych:
064
Znak wodny jednotonowy
Znak wodny jednotonowy moe by pozytywowy (janiejszy od podoa) lub negatywowy
(ciemniejszy od podoa).
Znak wodny jednotonowy (negatywowy) Znak wodny jednotonowy (pozytywowy)
062
Znak wodny wykonany technik elektrodruku
147
174
Znak wodny dwutonowy
Znak wodny dwutonowy zawiera jednoczenie elementy pozytywowe i negatywowe.
148
063
Znak wodny wielotonowy
Nazwa angielska: cylinder mould watermark, czasem zwany znakiem wodnym cieniowanym.
Przez bran drukw zabezpieczonych stosowany na og tylko na banknotach, w paszportach
i innych dokumentach wartociowych.
149
210
Znak wodny wielotonowy czony
Znaki wodne wielotonowe mog by czone ze znacznie janiejszymi, okrgymi,

umiejscowionymi
znakami wodnymi typu SkyLight (bardzo cienki papier) lub ze
znakami wodnymi wykonanymi technik elektrodruku (062):
Znak wodny
wielotonowy
Znak wodny Cornerstone i znak wodny Edgestone s rwnie znakami wodnymi

umiejscowionymi.
150
Koniec
186
Niniejszy glosariusz NIE podaje definicji naukowych jego gwnym zadaniem jest pomc
wszystkim tym, ktrzy na co dzie nie sprawdzaj dokumentw zabezpieczonych, w zrozumieniu
niektrych wanych poj zwizanych z elementami zabezpieczajcymi stosowanymi w takich
dokumentach. W tym celu przedstawiono proste, niewyczerpujce definicje, przykady i wyjanienia.
Aby znale dany rozdzia w innej wersji jzykowej niniejszego dokumentu, naley wyszuka go za
pomoc szarego trzycyfrowego numeru znajdujcego si obok tytuu rozdziau, po prawej stronie
u gry.
Propozycje usprawnie i uwagi o bdach prosimy kierowa do:

European Union 20072016

Council of the European Union
General Secretariat
Directorate-General Justice and Home Affairs, Directorate Home Affairs - Unit Schengen, Visas and Borders
(DGD 1A)
Rue de la Loi/Wetstraat 175
1048 Brussels, Belgium, Europe
Zezwala si na kopiowanie pod warunkiem podania rda.
W przypadkach gdy do kopiowania lub wykorzystania informacji tekstowych i multimedialnych (dwik,

obrazy, oprogramowanie itd.) niezbdna jest wczeniejsza zgoda, taka zgoda uniewania powysze oglne
zezwolenie i wyranie wskazuje wszelkie ograniczenia wykorzystania.
151

Druk, Laminat, Dokumenty, Zabezpieczenia

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Druk, Laminat, Dokumenty, Zabezpieczenia

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Rada Unii Europejskiej

PUBLICZNY REJESTR ON-LINE AUTENTYCZNYCH

Przyczynianie si do lepszej komunikacji i wsppracy jest rodkiem w walce z nielegaln imigracj

Barwne wkna zabezpieczajce

Niniejszy glosariusz ma pomc czytelnikowi zorientowa si w terminach, ktre wystpuj

Propozycje usprawnie i uwagi o bdach prosimy kierowa do:

Jeeli niniejszy glosariusz alfabetyczny ma by wykorzystywany np. do celw szkoleniowych,

Zob. rwnie: podoe pozbawione wybielacza optycznego

Zob. rwnie: broki

Czerwone wkna w podou papierowym

wiato przechodzce (w powikszeniu) wiato normalne

Czasem barwne wkna zabezpieczajce s widoczne rwnie w promieniowaniu

Wielobarwne wkna fluoryzujce

Wkien zabezpieczajcych nie naley myli z wknami syntetycznymi, (ktre poprawiaj

Barwne broki i wkna fluoryzujce

Zob. rwnie: wkna fluoryzujce

Podoe pozbawione wybielacza optycznego

Dane personalne posiadacza widniej zarwno w polu przeznaczonym do oceny wizualnej,

Zob. rwnie: holograficzna spersonalizowana ni zabezpieczajca

Zob. rwnie: integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podoem

Format MRTD 2 (ID2):

01 Pastwo wydajce 02 Rodzaj dokumentu

03 Nazwisko identyfikator pierwszorzdny (VR)

Grny wiersz przeznaczony do odczytu maszynowego

Dolny wiersz przeznaczony do odczytu maszynowego

Zob. rwnie: element odczytywany maszynowo

Zob. rwnie: mikroprocesor bezstykowy

Integracja danych personalnych / wizerunku z podoem za pomoc druku atramentowego

Integracja fotografii z kart poliwglanow (technika Innosec Fusion)

Druk laserowy jest jedn z metod stosowanych do integracji danych personalnych /

Technika integracji danych personalnych i wizerunku z podoem:

Zob. rwnie: druk irysowy

To przejcie kolorystyczne nie musi by rwnolege do kierunku druku w maszynie drukarskiej,

Zob. rwnie: to / nadruk zabezpieczajcy

Druk termotransferowy jest jedn z metod stosowanych do integracji danych

Cienie rzucane w owietleniu ktowym

Nie naley myli z rotograwiur.

Nie naley myli z wyczuwalnym dotykowo grawerowaniem laserowym w laminatach lub

W dokumentach zabezpieczonych druk wypuky stosowany jest czsto do drukowania kolejno

Forma drukarska do druku tekstu technik typograficzn

Nie naley myli z suchym offsetem typooffsetem.

Zobacz: element optycznie zmienny (OVD)

Struktura utworzona z linii (90) w motywie

Zob. rwnie: to / nadruk zabezpieczajcy

Zob. rwnie: owietlenie ktowe

Pole szare, Pole szare,

Te zmiany wygldu wskutek obracania i odchylania s odwracalne, przewidywalne i powtarzalne.

Rozrniamy nastpujce rodzaje OVD:

1. Elementy zmieniajce barw w wyniku interferencji cienkich warstw:

2. Materiay/struktury o zmiennej charakterystyce odbijania:

Element dyfrakcyjny optycznie zmienny (DOVID ) moe zawiera:

zmienny mikroelement graficzny do odczytu laserowego, niewidzialny w powikszeniu

Element dyfrakcyjny optycznie zmienny (DOVID ) moe by zintegrowany z laminatem.

Zob. rwnie: efekt ktowy

Rada Unii Europejskiej

1. Expert FADO, akredytowany system sucy wymianie informacji niejawnych

2. System iFADO (Intranet FADO), o ograniczonym dostpie, stanowi drugi poziom

Informacje w nim zawarte zostay wyselekcjonowane i dostarczone przez ekspertw od

Informacje we wszystkich trzech systemach s obecnie dostpne w 24 jzykach urzdowych Unii

Wysoka jako i rzetelno

Dokumenty s wprowadzane do systemu przez wyspecjalizowanych ekspertw z caej

Rodzina systemw FADO jest prowadzona na serwerach

Fluorescencja jest krtkotrwa emisj wiata, ktra ustaje praktycznie natychmiast po

To w owietleniu normalnym Ta sama strona w promieniowaniu UV: farba fluoryzujca