You are on page 1of 4

M A S A I O D N O W A B I O L O G I C Z N A r e h a b i l i t a c j a //

IWONA WILK1, BARTOSZ NOWACKI2


Katedra Fizjoterapii, Wydzia Fizjoterapii, Akademia Wychowania Fizycznego weWrocawiu
1

2
Prywatny gabinet masau weWrocawiu

Masa wdysfunkcjach
cigna Achillesa
Praca recenzowana


cigno Achillesa zapewnia cigno zbudowane jest z tkanki od kierunku siy pocigania, adaptu-
przyczep mini ydki dokoci cznej waciwej, skadajcej si jc si do zaistniaej sytuacji. Wkna
z komrek zwanych fibroblastami. s pocigane i przesuwane rwnocze-
pitowej. Jest jednym znajczciej
Komrki te zdolne s do wytwarzania nie na powierzchni osonki cignistej
uywanych cigien pracuje substancji midzykomrkowej zoonej (ocignej) i tworzy si chropowate zgru-
podczas chodzenia, biegania, z wkien kolagenowych, elastycznych bienie, zwane blizn pourazow, ktre
skakania. Wzwizku zogromnymi i siateczkowych (retikulinowych). Fi- stanowi jeden z etapw gojenia (ryc. 1).
broblast stanowi podstawowy element Uszkodzenie cigna i jego unierucho-
obcieniami cigna Achillesa
strukturalny wkna kolagenowego mienie wywouje rwnie zmiany mor-
jest ono naraone naczste typu III, ktre powstaje w trakcie za- fotyczne w samej komrce. Wystpuje
uszkodzenia poprzez sumujce si bliniania si ran, poprzedzajc po- zmniejszenie iloci wody w przestrzeni
mikrourazy. wstanie kolagenu typu I. Kolagen jest zewntrzkomrkowej, wzrost gstoci
gwnym biakiem wypeniajcym prze- zlepionych wkien kolagenowych
strze midzykomrkow i odpowiada i zmniejszenie przestrzeni pomidzy
za si, wytrzymao i odporno tkanki nimi (1, 2).
na rozciganie. Zapewnienie ww. cech Na podstawie analizy zmian, jakie
moliwe jest przede wszystkim dzi- wystpuj w komrkach, wknach
ki odpowiedniemu uoeniu wkien. i osonkach cignistych w wyniku pa-
W cignie wkna kolagenowe uoo- tologicznego pocigania, podjto prby
ne s rwnolegle, w sposb regularny wykorzystania mechanizmu si poci-
i precyzyjny (1). gania w procesie leczniczym. Urucho-
mienie cigna bezporednio po urazie
Uszkodzenia cigna i zwikszanie mobilnoci powstaej bli-
W przypadku uszkodzenia cigna zny utrzyma nawilenie tkanki, zwik-
naruszona zostaje rwnowaga w poje- szy odlego pomidzy pojedynczymi
dynczej komrce, wknie kolagenowym wknami i zapewni wzrost przepywu
i ocignej. Wkna lece rwnolegle krwi w mikronaczyniach (1, 3, 4). Ruch
i osiowo w momencie skrcenia cigna dodatkowo bdzie zabezpiecza wn-
zmieniaj swoje uoenie w zalenoci trze moleku przed niepodanymi

Title: Massage indysfunction Achilles tendon kompleksow fizjoterapi opart naelementach domassage. Itisnecessary consideration
Streszczenie: cigno Achillesa, pomimo masau, kinezyterapii ifizykoterapii. Niezalenie specific structure tendon and course process
ejest najsilniejszym cignem wnaszym orga- odrodzaju zastosowanych zabiegw imetodyki reparation tissues. The arm massage iskeep
nizmie, czsto podlega przecieniom iurazom. postpowania usprawniajcego niezbdna mobility collagen fibre and increase blood
Wprzypadku uszkodzenia cigna Achillesa jest trafna diagnoza wlokalizacji uszkodzenia flow infilament. Always, the most important
najczciej wykonuje si masa, uwzgldniajc iprecyzja wykonania zabiegu. inthe regeneration connective tissues isthe
specyficzn budow cigna iprzebieg procesu Sowa kluczowe: masa, urazy cigna highest effectiveness, therefore weuse complex
reparacji tkanki. Najwaniejsze cele masau Achillesa therapy: massage, move activity and physical
tozachowanie ruchomoci wkien kolageno- Summary: Tendon Achilles isthe most stronger treatment. Very important isaccurate diagnosis
wych ipoprawa ukrwienia uszkodzonego obsza- tendons inours body, nevertheless often about localizations injury and precise indoes
ru tkanki. Wpostpowaniu leczniczym, wcelu toundergo overloads and injures. Ifwehave toprocedure therapy.
uzyskania najwikszej skutecznoci, stosuje si damage tendon Achilles the most often wecan Keywords: massage, injury Achilles tendon

52
// 1 / 2 0 1 4 M A S A I O D N O W A B I O L O G I C Z N A

zmianami i zapewni stymulowanie ko-

rdo: K. Kassolik
Blizna na ocignej
mrek do produkcji kolagenu w proce-
sie reparacji. Pociganie blizny w odpo-
wiednim kierunku zmobilizuje komrki Wkna
kolagenowe
do produkcji kolagenu (1, 2).
Znajomo budowy tkanki, patome-
chanizmu uszkodzenia oraz etapw
reparacji tkanki po urazie pozwala
precyzyjnie zaplanowa proces lecze-
nia i zwiksza skuteczno rehabilita-
cji. Znaczco skraca czas regeneracji
i moliwoci odtworzenia funkcji tkanki CIGNO

sprzed urazu. Ocigna


Reparacja wkna kolagenowego jest Ryc. 1.Ocigna przebudowa
bezporednio zwizana i zaley od pro-
cesw zachodzcych w fibroblastach. masau odgrywa take funkcja, za ktr osonki cignistej, zwane krtkimi, od-
Podczas gojenia si tkanki cznej wa- odpowiada poszczeglna tkanka, a tak- powiadaj za przenoszenie siy z brzu-
ciwej znacznie zwiksza si czsto e rodzaj jej uszkodzenia (1, 2). ca miniowego na powi i element
podziaw mitotycznych fibroblastw Opracowanie cigien podczas za- kostny, do ktrego si przyczepiaj.
pod wpywem wydzielanego czynnika biegu masau rni si od opracowa- W dugich cignach w wyniku prze-
wzrostu fibroblastw FGF. Wskazane nia innych struktur cznotkankowych: cienia powstaje chropowate, szorstkie
jest rozpoczcie dziaa terapeutycz- mini i wizade. Odmienna metodyka zgrubienie na powierzchni lizgajcej.
nych jak najwczeniej po wystpieniu stosowana jest rwnie w przypadku W zwizku z powsta zmian ruch po-
urazu, poniewa fibroblasty maj naj- cigien, ktre posiadaj pochewk ci- midzy cignem a osonk cignist
wiksze moliwoci remodelingu (prze- gnist, i tych, ktre w swojej budowie nie wywouje bl i trzeszczenie.
budowy) w cigu 48 godzin po uszko- zawieraj osonki cignistej. W tym przypadku patologiczne tarcie
dzeniu (1, 2, 5). Pierwsze z nich, zwane dugimi, dziki wystpujce podczas ruchu przebiega
Stearns i Cyriax przeanalizowali ak- pochewkom umoliwiaj ruch lizgania podunie wzgldem wkien cigna,
tywno fibroblastw w zdrowej tkance wkien wzgldem siebie podczas ak- natomiast lecznicze rozcieranie jest
i funkcjonowanie komrek w trakcie tywnoci ruchowej cigna. cigna bez wykonywane poprzecznie do wkien.
formowania si blizny pourazowej oraz
1
zobrazowali wpyw ruchu na przyspie-
szenie procesu gojenia si tkanki. Na-
stpnie wykorzystali pozyskan wiedz

fot. archiwum autorw


w terapii uszkodzonych cigien (2, 3).
Wedug autorw najwaciwsz form
fizjoterapii w dysfunkcji cigna Achil- Fot. 1.Pozycja uoeniowa
lesa jest masa, a jego najefektywniejsz
2
technik jest rozcieranie wykonywane
w poprzek wkien kolagenowych two-
rzcych cigno, poniewa wpywa ono
na ruchomo tkanki (1, 2, 6).
Poprzeczny ruch rozcierania imituje
naturaln mobilno wkien i nie po-
woduje ich rozcigania ani pocigania.
Mobilizuje wkna do czynnego ruchu
(1, 2). Sam zabieg masau rni si
w zalenoci od rodzaju opracowywanej
tkanki. Zrnicowana metodyka masa-
u wynika z odmiennej budowy anato-
micznej wizada, cigna i minia, r-
nej reakcji tkanki na uszkodzenie oraz
odmiennie przebiegajcej przebudowy
danej struktury w trakcie regeneracji.
Istotne znaczenie w doborze metodyki Fot. 2.Gaskanie gbokie wykonane wzdu cigna, bobokach

53
M A S A I O D N O W A B I O L O G I C Z N A r e h a b i l i t a c j a //

Poprzeczny kierunek ruchu rozciera- cile okrelonych zasad dotyczcych Zastosowanie tej techniki ma na celu
nia unieruchamia cigno, utrzymujc diagnostyki, pozycji uoeniowej i wyko- popraw trofiki opracowywanej struk-
je w staym napiciu, jednoczenie prze- nania masau. Zabieg ten powinien by tury (fot. 4) (8-12). W czci kocowej
mieszcza tylko jego osonk cignist, poprzedzony diagnostyk obejmujc masau wykonuje si gaskanie gbokie
co sprzyja przywrceniu gadkoci po- ocen palpacyjn, w celu precyzyjnej (fot. 2). Mona wykonywa ruch rozci-
wierzchni lizgajcej cigna (1, 2, 5, 6). lokalizacji miejsca uszkodzenia cigna. gania minia trjgowego ydki i ci-
Natomiast w krtkim cignie w wyniku gna Achillesa (1, 2).
nadmiernego nadcignicia, zwichni- Metodyka Czas pojedynczego masau oraz
cia czy skrcenia wystpuje zerwanie Metodyka masau obejmuje prawidow liczba zabiegw s zalene od rodzaju
kilku wkien kolagenowych, wskutek pozycj uoeniow (leenie przodem), i stopnia uszkodzenia tkanki. W sta-
czego powstaje zbliznowacenie. W pro- ktra zapewnia, poprzez odpowiednie nach ostrych masa powinien trwa
cesie gojenia wkien kolagenowych uoenie klinw, rozlunienie mi- od 3 do 5 minut, ze wzgldu na du
i ich ponownego czenia powstaj bli- ni i tkanek koczyny grnej i dolnej wraliwo dotykow i utrzymujc si
znowate twory, bdce w stanie zapal- oraz prawidowy przepyw krwi ylnej dolegliwo blow. W stanach przewle-
nym, ktre reaguj wraliwoci blow i chonki (fot. 1) (7). kych pojedynczy zabieg masau trwa
na napinanie i pociganie (1, 2). W czci wstpnej masau wykonuje od 10 do 15 minut lub do momentu po-
Technika rozcierania zastosowana si gaskanie gbokie cigna Achillesa jawienia si dolegliwoci blowej. Masa
w przypadku uszkodzenia cigien daje w celu opracowania skry pokrywajcej mona stosowa codziennie.
moliwo utrzymania lub odbudowy cigno (fot. 2). W czci gwnej zabie- Uzupenieniem terapii z wykorzysta-
ruchomoci cigna danego minia gu wykonuje si technik rozcierania niem masau jest stosowanie wybranych
w sposb bezbolesny i stanowi skutecz- poprzecznego w celu zwikszenia rucho- elementw kinezyterapii. W przypadku
n metod zapobiegania zrastajcym si moci cigna. Rozcieranie naley wyko- uszkodzenia elementw cignistych
zbliznowaceniom aparatu wizadowe- nywa w poprzek wkien kolagenowych kontynuacja fizjoterapii nie powinna
go, cignistego i miniowego, ktre tworzcych cigno. Ruch rozcierania obejmowa aktywnoci prowokujcej
wystpuj po urazach lub przecie- powinien obejmowa obszar powyej bl. Natomiast w przypadku naderwania
niach tkanek mikkich (2). Technika miejsca uszkodzenia cigna, nastpnie wizada po masau naley wykonywa
ta przyczynia si do poprawy ukrwienia bezporednio na miejscu uszkodzenia ruchy bierne w danym stawie, a przy
opracowywanego obszaru uszkodzonej (ponad uszkodzeniem) i poniej uszko- uszkodzeniach minia wskazany jest
tkanki oraz uzyskania efektu przeciwb- dzonego fragmentu cigna (fot. 3) (2). czynny ruch opracowanego minia (2).
lowego (1-4). Ruch palca, przyoonego do war-
stwy powierzchownej skry pokrywa- Podsumowanie
Skuteczno masau jcej miejsce uszkodzonego cigna, Masa jest najczciej uywan metod
Efektywno masau jest zalena powinien by wykonywany tak, aby fizjoterapii stosowan przy urazach ci-
od precyzji w wykonywaniu ruchu i do- przemieszcza naskrek i pozostae gien, zabieg ten zapewnia racjonalne
kadnej lokalizacji miejsca uszkodzenia warstwy skry wzgldem uszkodzonego odtworzenie i utrzymanie ruchomoci
opracowywanej struktury. Niezbdna fragmentu cigna. Ruch powinien by uszkodzonej tkanki. Zabieg masau sta-
jest umiejtno penetracji tkanki mik- gboki i intensywny, wykonany w po- nowi element wspomagajcy komplek-
kiej i odksztacania na bardzo maym czeniu z naciskiem w celu waciwego sowe postpowanie terapeutyczne i sto-
obszarze (2, 4). odksztacenia skry i tkanek zlokalizo- sowany jest w poczeniu z fizykoterapi
Kolejnym czynnikiem zapewniajcym wanych gbiej. i kinezyterapi (1).
uzyskanie wysokiej skutecznoci za- Kolejn technik jest rozcieranie Wrd zabiegw fizykalnych stoso-
biegu masau jest przestrzeganie kilku spiralne wykonywane wzdu cigna. wanych przy urazach cigna wymie-

3 4

Fot. 3.Rozcieranie poprzeczne wmiejscu uszkodzenia cigna Fot. 4.Rozcieranie spiralne wykonane wzdu cigna, pobokach

54
// 1 / 2 0 1 4 M A S A I O D N O W A B I O L O G I C Z N A

nia si: krioterapi, laseroterapi, fal thy Symposium (ISTS) Vancouver 2012. 15. Magnussen R.A., Dunn W.R., Thomson
uderzeniow, ultradwiki, diatermi Br J Sports Med, 2013; 47(9): 536-44. A.B.: Nonoperative treatment of midportion
krtkofalow i mikroprdy (8, 9, 10). 11. Magiera L.: Klasyczny masa leczniczy. Achilles tendinopathy: a systematic review.
Z kinezyterapii najczciej wykonuje si Wyd. Bio-Styl, Krakw 2006. Clinical Journal of Sport Medicine,
12. Zborowski A.: Masa klasyczny. Wyd. AZ, 2009; 19(1): 54-64.
wiczenia ekscentryczne mini grupy
Krakw 2008. 16. Sasinowski J.: Kinesiotaping przykady
tylnej podudzia uzupenione wicze-
13. Kearney R., Costa M.L.: Insertional Achil- zastosowania w urazach cigna Achillesa.
niami koncentrycznymi oraz stretching les tendinopathy management: a systema- Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilita-
mini podudzia (8-10, 13-15). Coraz tic review. Foot and Ankle Internatio- cja, 2013; 41: 30-31.
czciej terapi dodatkowo uzupenia nal, 2010; 31(8): 689-694. 17. Lemiesz G., Rosiski P., Szyma-
si stosowaniem rnych typw aplika- 14. Van-Usen C., Pumberger B.: Effectiveness ski M., Kuczkowski C., Biernat R.: Post-
cji kinesiotapingu (16). W przypadku of eccentric exercises in the management powanie rehabilitacyjne w przypadkach
cakowitego zerwania cigna stosuje si of chronic Achilles tendinosis. Internet zszycia cigna Achillesa. Praktyczna
leczenie chirurgiczne poczone z kom- Journal of Allied Health Sciences and Fizjoterapia & Rehabilitacja, 2013; 40:
Practice, 2007; 5(2):1-14. 40-45.
pleksowym, pooperacyjnym usprawnia-
niem ruchowym (17). r e k l a m a

Pimiennictwo
1. Chamberlain G.J.: Cyriaxs friction massa-
ge: A review. The Journal of Orthopaedic
and Sports Physical Therapy, 1982; 4(1):
16-22.
2. Cyriax J.: Deep massage. Physiotherapy,
1977; 63(2): 60-61.
3. Loghmani M.T., Warden S.J.: Instrument-
-assisted cross- fiber massage accelerates
knee ligaments healing. J Orthop Sport
Phys Ther, 2009; 39:506-514.
4. Weerapong P., Hume P.A., Kolt G.S.: The
mechanisms of massage and effects on per-
formance, muscle recovery and injury pre-
vention. Sport Med, 2005; 35: 235-256.
5. Gehlsen G.M., Ganion L.R., Helfst R.:
Fibroblast responses to variation in soft tis-
sue mobilization pressure. Med Sci Sports
Exerc, 1999; 31(4): 531-5.
6. Joseph M.F., Taft K., Moskwa M., Dene-
gar C.R.: Deep friction massage to treat ten-
dinopathy: a systematic review of a classic
treatment in the face of a new paradigm
of understanding. J Sport Rehab, 2012;
21(4): 343-53.
7. Kassolik K., Andrzejewski W., Wilk I.,
Barancewicz M.: Pozycje uoeniowe. Re-
habilitacja w Praktyce, 2007; 3: 38-40.
8. Sussmilch-Leitch S.P., Collins N.J., Bia-
locerkowski A.E., Warden S.J., Crossley
K.M.: Physical therapies for Achilles tendi-
nopathy: systematic review and meta-analy-
sis. Journal of Foot and Ankle Research,
2012; 5(1):1-16.
9. Alfredson H., Cook J.: A treatment algo-
rithm for managing Achilles tendinopathy:
new treatment options. Br J Sports Med,
2007; 41(4): 211-216.
10. Scott A., Docking S., Vicenzino B., Alfred-
son H., Murphy R.J., Carr A.J. i wsp.: Sports
and exercise-related tendinopathies: a review
of selected topical issues by participants of the
second International Scientific Tendinopa-

You might also like