You are on page 1of 43

GWNY URZ D ST AT YSTYCZNY

RYNEK WEWNTRZNY
W 2015 R.

Informacje
i opracowania
statystyczne

Warszawa 2016
2

Opracowanie publikacji Gwny Urzd Statystyczny


Departament Handlu i Usug

zesp Wydziau Handlu Wewntrznego:


Jolanta Biernat, Agata Dec, Dominik Gajowiak,
Magorzata Rajkowska, Sylwia Ulatowska,
Rafa Woodkiewicz-Donimirski

pod kierownictwem Ewy Adach-Stankiewicz


Dyrektora Departamentu

Graficzne wykonanie wykresw Zakad Wydawnictw Statystycznych


Halina Sztrantowicz
Robert Chmielewski

Przy publikowaniu danych GUS prosimy o podanie rda

Publikacja dostpna na http://www.stat.gov.pl


3

SP IS T R E C I Strona

Przedmowa ....................................................................................................................... 4

Wykaz skrtw ................................................................................................................. 5

I UWAGI METODYCZNE ................................................................................................ 6

1. rda i zakres danych.................................................................................................. 6

2. Objanienia podstawowych poj................................................................................. 11

II KOMENTARZ ANALITYCZNY ................................................................................... 18

1. Dziaalno usugowa w Polsce i w krajach UE ........................................................... 18

2. Handel wewntrzny ...................................................................................................... 22

Przepyw towarw handlowych .................................................................................. 23

Obroty przedsibiorstw handlowych .......................................................................... 24

Sprzeda detaliczna..................................................................................................... 26

Infrastruktura handlowa .............................................................................................. 30

Sprzeda hurtowa ........................................................................................................ 36

Gastronomia ................................................................................................................ 37

Zaopatrzenie rynku ..................................................................................................... 41

III TABLICE
4

PRZEDMOWA

Niniejsza publikacja jest kolejn edycj opracowania Rynek wewntrzny wydawanego


co roku przez Gwny Urzd Statystyczny w serii Informacje i opracowania statystyczne.
Zaprezentowane dane pozwalaj na kompleksow analiz dziaalnoci podmiotw handlowych.
Opracowanie prezentuje wyniki bada dotyczce tych przedsibiorstw, jak rwnie podstawowe dane
o zjawiskach i tendencjach obserwowanych na rynku tj. wielkoci sprzeday, rozwoju sieci handlowej,
uwarunkowa midzynarodowych. Uzupenieniem informacji o procesach rynkowych jest
zaprezentowanie danych dotyczcych dostaw i zapasw wybranych produktw oraz ich spoycia.
W publikacji wykorzystane zostay informacje ze sprawozda statystycznych wzbogacone
wybranymi rdami administracyjnymi dotyczcymi wszystkich typw podmiotw prowadzcych
dziaalno usugow. Wyniki bada zostay przedstawione w przekrojach terytorialnych oraz wedug
struktury organizacyjnej i formy wasnoci podmiotw. Dane wedug rodzajw dziaalnoci
zaprezentowane zostay w ukadzie Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci 2007.
Zgodnie z zapotrzebowaniem zgaszanym przez odbiorcw danych tegoroczna edycja
opracowania zostaa wzbogacona o bardziej szczegowe informacje dotyczce wielkoci sieci
handlowych i gastronomicznych oraz ich infrastruktury w przekrojach regionalnych. Nie zostay
zaprezentowane natomiast dane z zakresu usug zwizanych z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej.
Ze wzgldu na dynamiczny rozwj tego segmentu usug informacje na ich temat przedstawione bd
w odrbnym opracowaniu, ktre zostanie udostpnione na stronie Gwnego Urzdu Statystycznego
(www.stat.gov.pl).

Oddajc do Pastwa rk Rynek wewntrzny w 2015 r. serdecznie dzikujemy wszystkim


osobom i instytucjom za przekazanie informacji oraz uwag, ktre przyczyni si do ksztatowania
i wzbogacania treci kolejnych wyda tej publikacji.

D yr e k t o r
Departamentu Handlu i Usug

Ewa Adach-Stankiewicz
5
Wykaz skrtw

Klasyfikacje
PKD = Polska Klasyfikacja Dziaalnoci

PKWiU = Polska Klasyfikacja Wyrobw i Usug

CN = Scalona Nomenklatura Towarowa Handlu Zagranicznego

Waniejsze skrty
tys. = tysic
mln = milion
mld = miliard
z = zoty
szt. = sztuka
kpl. = komplet
nr = numer
wol. = wolumen
g = gram
kg = kilogram
t = tona
l = litr
hl = hektolitr
r. = rok
art. = artyku
tabl. = tablica
p. proc. = punkt procentowy
PKB = Produkt Krajowy Brutto
SAD = Jednolity Dokument Administracyjny

Znaki umowne
Kreska (-) - zjawisko nie wystpio;

Zero: (0) - zjawisko istniao w wielkoci mniejszej od 0,5;

(0,0) - zjawisko istniao w wielkoci mniejszej od 0,05;

Kropka (.) - zupeny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych;

Znak (x) - wypenienie pozycji jest niemoliwe lub niecelowe;

Znak (*) - oznacza, e dane zostay zmienione w stosunku do wczeniej opublikowanych;

Znak () - oznacza, e nazwy zostay skrcone w stosunku do obowizujcej klasyfikacji; ich pene
nazwy podano w uwagach metodycznych;
W tym - oznacza, e nie podaje si wszystkich skadnikw sumy;

Przyjte grupowania

UE 28 (28 krajw obecnych czonkw UE: Austria, Belgia, Bugaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia,
Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, otwa, Malta, Niemcy, Polska,
Portugalia, , Rumunia, Sowacja, Sowenia, Szwecja, Wgry, Wielka Brytania, Wochy).
Euro-zone Strefa Euro (19 krajw Unii Gospodarczo-Walutowej: Austria, Belgia, Cypr, Estonia, Finlandia,
Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, otwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Sowacja,
Sowenia, Wochy).
6
I. U W A G I M E T O D Y C Z N E

1. rda i zakres danych

Informacje zaprezentowane w publikacji zostay opracowane na podstawie wynikw bada


statystycznych przeprowadzonych za pomoc sprawozda:

a) W zakresie podmiotw z liczb pracujcych 9 osb i mniej:


SP-3 Sprawozdanie o dziaalnoci gospodarczej przedsibiorstw
H-01/k Kwartalne badanie przychodw w przedsibiorstwach handlowych

b) W zakresie podmiotw z liczb pracujcych 10 osb i wicej:


H-01a Sprawozdanie o dziaalnoci sklepw detalicznych i stacji paliw
H-01g Sprawozdanie o sieci placwek gastronomicznych
H-01s Sprawozdanie o sprzeday detalicznej i hurtowej
H-01w Sprawozdanie o sieci handlowej
DG-1 Meldunek o dziaalnoci gospodarczej
F01/I01 Sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym
oraz o nakadach na rodki trwae
F-02 Statystyczne sprawozdanie finansowe
SP Roczna ankieta przedsibiorstwa
P-01 Sprawozdanie o produkcji

c) W zakresie jednostek z liczba pracujcych powyej 49 osb:


P-02 Meldunek o produkcji wyrobw i zapasach.

Wykorzystane zostay rwnie dane ze sprawozdania SG-01 Statystyka gminy: gospodarka


mieszkaniowa i komunalna oraz informacje z systemw administracyjnych Ministerstwa Finansw
(SAD, INTRASTAT).
7
Na potrzeby niniejszego opracowania przyjto, e usugi s wytwarzane przez jednostki,
ktrych podstawowy rodzaj dziaalnoci sklasyfikowano wg PKD w sekcjach:

G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdw samochodowych, wczajc motocykle;


H Transport i gospodarka magazynowa;
I Dziaalno zwizana z zakwaterowaniem i usugami gastronomicznymi;
J Informacja i komunikacja;
K Dziaalno finansowa i ubezpieczeniowa;
L Dziaalno zwizana z obsug rynku nieruchomoci;
M Dziaalno profesjonalna, naukowa i techniczna;
N Dziaalno w zakresie usug administrowania i dziaalno wspierajca;
O Administracja publiczna i obrona narodowa; obowizkowe zabezpieczenia spoeczne;
P Edukacja;
Q Opieka zdrowotna i pomoc spoeczna;
R Dziaalno zwizana z kultur, rozrywk i rekreacj;
S Pozostaa dziaalno usugowa;
T Gospodarstwa domowe zatrudniajce pracownikw; gospodarstwa domowe produkujce
wyroby i wiadczce usugi na wasne potrzeby;
U Organizacje i zespoy eksterytorialne.

Zgodnie z Polsk Klasyfikacj Wyrobw i Usug pod pojciem usug rozumie si:
- wszelkie czynnoci wiadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzcych dziaalno
o charakterze produkcyjnym, tzn. usugi dla celw produkcji nietworzce bezporednio
nowych dbr materialnych,
- wszelkie czynnoci wiadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz
ludnoci, przeznaczone dla celw konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i oglnospoecznej.
8
Zgodnie z Polsk Klasyfikacj Dziaalnoci (PKD) - podmioty gospodarcze prowadzce podstawow
dziaalno zakwalifikowan do sekcji G HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDW
SAMOCHODOWYCH, WCZAJC MOTOCYKLE nazywane s jednostkami handlowymi. Wykaz
rodzajw dziaalnoci handlowej w zakresie sekcji G przedstawia si nastpujco:

SEKCJA G HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDW


SAMOCHODOWYCH, WCZAJC MOTOCYKLE
DZIA 45 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI; NAPRAWA
POJAZDW SAMOCHODOWYCH

GRUPA
45.1 Sprzeda hurtowa i detaliczna pojazdw samochodowych, z wyczeniem
motocykli
45.2 Konserwacja i naprawa pojazdw samochodowych; z wyczeniem motocykli
45.3 Sprzeda hurtowa i detaliczna czci i akcesoriw do pojazdw samochodowych,
z wyczeniem motocykli
45.4 Sprzeda hurtowa i detaliczna motocykli, ich naprawa i konserwacja oraz sprzeda
hurtowa i detaliczna czci i akcesoriw do nich

DZIA 46 HANDEL HURTOWY, Z WYCZENIEM HANDLU POJAZDAMI


SAMOCHODOWYMI

GRUPA
46.1 Sprzeda hurtowa realizowana na zlecenie
46.2 Sprzeda hurtowa podw rolnych i ywych zwierzt
46.3 Sprzeda hurtowa ywnoci, napojw i wyrobw tytoniowych
46.4 Sprzeda hurtowa artykuw uytku domowego
46.5 Sprzeda hurtowa narzdzi technologii informacyjnej i komunikacyjnej
46.6 Sprzeda hurtowa maszyn, urzdze i dodatkowego wyposaenia
46.7 Pozostaa wyspecjalizowana sprzeda hurtowa
46.9 Sprzeda hurtowa niewyspecjalizowana

DZIA 47 HANDEL DETALICZNY, Z WYCZENIEM HANDLU DETALICZNEGO POJAZDAMI


SAMOCHODOWYMI

GRUPA
47.1 Sprzeda detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach
47.2 Sprzeda detaliczna ywnoci, napojw i wyrobw tytoniowych prowadzona
w wyspecjalizowanych sklepach
47.3 Sprzeda detaliczna paliw do pojazdw silnikowych na stacjach paliw
47.4 Sprzeda detaliczna narzdzi technologii informacyjnej i komunikacyjnej
prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach
47.5 Sprzeda detaliczna artykuw uytku domowego prowadzona
w wyspecjalizowanych sklepach
47.6 Sprzeda detaliczna wyrobw zwizanych z kultur i rekreacj prowadzona
w wyspecjalizowanych sklepach
47.7 Sprzeda detaliczna pozostaych wyrobw prowadzona w wyspecjalizowanych
sklepach
47.8 Sprzeda detaliczna prowadzona na straganach i targowiskach
47.9 Sprzeda detaliczna prowadzona poza sieci sklepow, straganami i targowiskami
9
W publikacji zastosowano skrty dla rnych poziomw klasyfikacyjnych; wykaz skrtw
i penych nazw wedug PKD podany jest poniej:

skrt pena nazwa


sekcje
Handel; naprawa pojazdw Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdw
samochodowych samochodowych, wczajc motocykle

Zakwaterowanie i gastronomia Dziaalno zwizana z zakwaterowaniem i usugami


gastronomicznymi
dziay
Handel hurtowy i detaliczny pojazdami Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi;
samochodowymi oraz ich naprawa naprawa pojazdw samochodowych

Handel hurtowy Handel hurtowy, z wyczeniem handlu pojazdami


samochodowymi

Handel detaliczny Handel detaliczny, z wyczeniem handlu detalicznego


pojazdami samochodowymi

Dla potrzeb bada krtkookresowych dotyczcych obrotw przedsibiorstw handlu detalicznego


zostay utworzone nastpujce grupowania rodzajw dziaalnoci zgodnie z Rozporzdzeniem (WE) Nr
1158/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 2005 r. zmieniajce Rozporzdzenie Rady (WE)
Nr 1165/98 dotyczce krtkoterminowych statystyk.

PKD Rodzaj dziaalnoci


47 Obroty w handlu detalicznym
47.11, 47.2 ywno, napoje i wyroby tytoniowe
47.19,47.3, 47.4, 47.5, 47.6,47.7, 47.8,47.9 Sprzeda towarw nieywnociowych
47.11 Sprzeda detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych
sklepach z przewag ywnoci, napojw i wyrobw tytoniowych
47.19 Pozostaa sprzeda detaliczna prowadzona w
niewyspecjalizowanych sklepach
47.21, 47.22, 47.23, 47.24, 47.25, 47.26, Sprzeda detaliczna ywnoci, napojw i wyrobw
47.29 tytoniowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach
47.30 Paliwa do pojazdw silnikowych
47.73, 47.74, 47.75 Farmaceutyki, kosmetyki, sprzt ortopedyczny
47.51, 47.71, 47.72 Wkno, odzie, obuwie
47.43, 47.52, 47.54, 47.59, 47.63 Meble, RTV, AGD
47.41, 47.42, 47.53, 47.61, 47.62, 47.64, Prasa, ksiki, pozostaa sprzeda w wyspecjalizowanych
47.65, 47.76, 47.77, 47.78 sklepach
47.91 Sprzeda detaliczna prowadzona przez domy sprzeday
wysykowej lub Internet

Grupowania sprzeday detalicznej wg rodzaju dziaalnoci prowadzonej przez przedsibiorstwo


dokonano wykorzystujc poniszy klucz przejcia z jednostek klasyfikacyjnych.
O zaklasyfikowaniu do danego rodzaju dziaalnoci decyduje przewaga sprzedawanego asortymentu
towarw w punktach sprzeday jednostek handlowych i niehandlowych.
10
Rodzaje dziaalnoci w zakresie sprzeday detaliczneja:

Jednostki produkcyjne Jednostki handlowe


Sekcja I
Wyszczeglnienie (niehandlowe) sekcja G
hurtowe detaliczne gastronomiczne
Pojazdy samochodowe, 29.1, 29.2, 29.3, 3091 4511, 4519, 4531, -
motocykle, czci 4532, 4540
Paliwa stae, cieke i gazowe 19.1, 19.2 4671 4730 -
ywno, napoje i wyroby 10.1, 10.2, 10.3, 10.4, 4617, 4631- 4639 4711 4721- 4726, -
tytoniowe 10.5, 10.6, 10.7, 10.8, 4729
dzia 11 i 12
Pozostaa sprzeda detaliczna 4719 -
w niewyspecjalizowanych
sklepach
Farmaceutyki, kosmetyki, 20.4, 21.1, 21.2, 26.6, 4645, 4646 4773-4775 -
sprzt ortopedyczny 32.5
Wkno, odzie, obuwie 13.1, 13.2, 13.3, 13.9, 4616, 4624, 4641, 4751, 4771, 4772 -
14.1 ,14.2, 14.3, 15.1, 4642
15.2
Meble, rtv, agd 26.3, 26.4, 27.4, 27.5, 4615, 4643, 4647, 4743, 4752, 4754, -
dzia 31 4649 4759, 4763
Prasa, ksiki, pozostaa 1712, 17.2,18.1, 26.2, 4651, 4648 4741, 4742, 4753, -
sprzeda w wyspecjalizo- 2652, 2823, 32.1 bez 4761, 4762, 4764,
wanych sklepach 3211, 4765, 4776, 4777,
32.3, 32.4, 58.1, 59.2 4778

Sprzeda detaliczna 4791 -


prowadzona przez domy
sprzeday wysykowej lub
Internet
Pozostae Wszystkie nie wymienione w niniejszej tablicy rodzaje dziaalnoci wg PKD

a Sprzeda detaliczna badana jest wedug rodzaju dziaalnoci przedsibiorstw i obejmuje sprzeda realizowan przez jednostki handlowe
i niehandlowe.
11
2. Objanienia podstawowych poj

MARA HANDLOWA jest to cena usugi handlowej, stanowica rnic midzy cen zakupu a cen
sprzeday towarw, przeznaczona na pokrycie kosztw handlowych i osignicie zysku. Rozrnia si
mar handlow brutto tj. rnic midzy wartoci nabycia a wartoci sprzeday towarw oraz mar
handlow netto, ktr stanowi rnica midzy wartoci sprzeday a kosztem wasnym sprzeday.
Mara handlowa brutto wystpuje w postaci:
1) rabatu procentowego odliczanego od cen detalicznych lub cen hurtowych,
2) narzutu procentowego doliczanego do cen zbytu,
3) stawek kwotowych doliczanych do cen zbytu lub cen hurtowych.
Wysoko mar i zasady ich obliczania ustala przedsibiorstwo handlowe. czna mara handlowa jest
sum realizowanych mar (detalicznych, hurtowych, gastronomicznych itp.) i stanowi podstawowe
rdo tworzenia dochodu w przedsibiorstwie handlowym, przeznaczonego na pokrycie kosztw
handlowych, opacenie podatkw oraz wygospodarowanie zysku.
PRODUKCJA GLOBALNA w sektorze przedsibiorstw obejmuje:
1) przychody ze sprzeday produktw (wyrobw i usug niefinansowych) wasnej produkcji;
2) mar realizowan na sprzeday towarw zakupionych z przeznaczeniem do odsprzeday;
3) warto produktw w formie rozlicze w naturze;
4) produkty przeznaczone na powikszenie wartoci wasnych rodkw trwaych;
5) przyrost zapasw wyrobw gotowych oraz produkcji niezakoczonej.
WARTO DODANA BRUTTO - cz wartoci produktu krajowego brutto wytworzona w ramach
dziaalnoci eksploatacyjnej realizowanej przez jednostki handlowe. Obliczana jest jako rnica midzy
produkcj globaln a zuyciem porednim.
NAKADY INWESTYCYJNE s to nakady finansowe lub rzeczowe, ktrych celem jest stworzenie
nowych rodkw trwaych lub ulepszenie (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja
lub modernizacja) istniejcych obiektw majtku trwaego, a take nakady na tzw. pierwsze
wyposaenie inwestycji.
OBROTY, tzw. PRZYCHODY ZE SPRZEDAY obejmuj warto sprzedanych na zewntrz
przedsibiorstwa produktw (wyrobw gotowych i usug), towarw i materiaw wyraonych
w rzeczywistych cenach sprzeday z uwzgldnieniem upustw, rabatw i bonifikat bez podatku
od towarw i usug (VAT). Natomiast nie uwzgldnia si sprzeday skadnikw majtku trwaego,
dotacji, pozostaych przychodw operacyjnych oraz przychodw z operacji finansowych (dywidendy
z tych udziaw, uzyskanych z odsetek).
WYRWNANIE DNIAMI ROBOCZYMI polega na eliminacji efektu zmiennoci kalendarzowej
i zmiennoci dni roboczych (rnice czasu pracy w kolejnych miesicach).
12
SPRZEDA DETALICZNA TOWARW (cznie z podatkiem VAT) - sprzeda towarw wasnych
i komisowych (nowych i uywanych) w punktach sprzeday detalicznej, placwkach gastronomicznych
oraz innych punktach sprzeday (np. magazynach, skadach itp.) w ilociach wskazujcych na zakupy
dla potrzeb indywidualnych nabywcw.
Sprzeda detaliczna obejmuje ponadto sprzeda realizowan przez domy sprzeday wysykowej
lub Internet. Warto sprzeday detalicznej stanowi sum sprzeday detalicznej zrealizowan przez
jednostki handlowe i niehandlowe.
SPRZEDA YWNOCI - obejmuje produkty pochodzenia rolinnego i zwierzcego, ktre w stanie
naturalnym lub po obrbce technologicznej lub kulinarnej stanowi pokarm czowieka. Nie zalicza
si do ywnoci napojw alkoholowych, wyrobw tytoniowych oraz lekw.
SPRZEDA TOWARW NIEYWNOCIOWYCH - obejmuje zaspokajanie potrzeb bytowych ludnoci
zwizanych z ubiorem; z wyposaeniem mieszkania; z higien osobist i ochron zdrowia; z kultur,
owiat, wypoczynkiem; z transportem. Ponadto obejmuje towary suce do zaspokajania potrzeb
gospodarstw domowych gwnie w sferze produkcji rolniczej i budowlanej.
SPRZEDA NAPOJW ALKOHOLOWYCH obejmuje:

1) wyroby spirytusowe czyste oraz gatunkowe tj. napoje alkoholowe o zawartoci powyej 18% alkoholu;
2) wina (gronowe owocowe, musujce), napoje typu win (aperitify, cocktaile, kordiay), miody pitne;
3) piwo niezalenie od zawartoci alkoholu i ekstraktu.
PUNKTY SPRZEDAY DETALICZNEJ s to placwki handlowe obejmujce:
obiekty wielkopowierzchniowe,
sklepy cznie z aptekami,
stae punkty sprzeday drobnodetalicznej (kioski, szczki, stragany),
pozostae punkty sprzeday drobnodetalicznej o charakterze ruchomym,
stacje paliw.
SKLEP - jest to stay punkt sprzeday detalicznej, posiadajcy specjalne pomieszczenie (tj. lokal
sklepowy) z oknem wystawowym oraz wntrzem dostpnym dla klientw. Moe on stanowi
jednozakadowe przedsibiorstwo lub moe by jednym z zakadw przedsibiorstwa
wielozakadowego (wielosklepowego).
Jeeli w duych sklepach (np. w domach towarowych, domach handlowych, domach sprzeday
wysykowej) cz powierzchni sprzedaowej zostaa wydzierawiona przez inn osob prawn
lub fizyczn, ktra na tej czci powierzchni prowadzi sprzeda detaliczn na wasny rachunek - to ta
cz stanowi odrbny sklep.
O zaliczeniu sklepu do odpowiedniej specjalizacji branowej decyduje wzgldna przewaga wartoci
sprzedawanych towarw danej brany.
13
W publikacji wyszczeglnione s nastpujce wybrane formy organizacyjne sklepw:
domy towarowe s to wielodziaowe sklepy o powierzchni sal sprzedaowych 2000 m2
i wicej, prowadzce sprzeda szerokiego i uniwersalnego asortymentu towarw
nieywnociowych, a czsto take towarw ywnociowych: mog rwnie prowadzi
pomocnicz dziaalno gastronomiczn i usugow,
domy handlowe s to wielodziaowe (przynajmniej dwa dziay branowe) sklepy o powierzchni
sal sprzedaowych od 600 m2 do 1999 m2, prowadzce sprzeda towarw o podobnym
asortymencie
jak w domach towarowych,
supermarkety s to sklepy o powierzchni sprzedaowej od 400 m2 do 2499 m2 prowadzce
sprzeda gwnie w systemie samoobsugowym, oferujce szeroki asortyment artykuw
ywnociowych oraz artykuy nieywnociowe czstego zakupu,
hipermarkety s to sklepy o powierzchni sprzedaowej od 2500 m2 prowadzce sprzeda
gwnie w systemie samoobsugowym, oferujce szeroki asortyment artykuw
ywnociowych i nieywnociowych czstego zakupu, zwykle z parkingiem samochodowym,
powszechne s to sklepy o powierzchni sal sprzedaowych od 120 m2 do 399 m2 prowadzce
sprzeda gwnie towarw ywnociowych codziennego uytku oraz dodatkowo czsto
nabywanych towarw nieywnociowych,
wyspecjalizowane s to sklepy prowadzce sprzeda szerokiego asortymentu artykuw do
kompleksowego zaspokajania okrelonych potrzeb np. ubioru, wyposaenia mieszka, sklepy
motoryzacyjne, meblowe, sportowe, zielarskie itp.,
stacje paliw - punkty sprzeday detalicznej paliw, benzyny, oleju napdowego, pynw
chodzcych, rodkw czyszczcych itp.
Powierzchnia sprzedaowa sklepu - cz lokalu sklepowego, na ktrej odbywa si sprzeda
towarw (tzn. cz przeznaczona do eksponowania towarw i obsugi nabywcw, bez tzw.
zaplecza) mierzona w m2.
Do pracujcych w sklepie zalicza si faktycznie pracujcych w sklepie: wacicieli i wspwacicieli
(cznie z bezpatnie pomagajcymi czonkami ich rodzin), zatrudnionych na podstawie stosunku pracy,
cznie z sezonowymi i pracujcymi dorywczo; agentw (cznie z pomagajcymi czonkami ich rodzin)
oraz osoby zatrudnione przez agentw.
STAE PUNKTY SPRZEDAY DROBNODETALICZNEJ:

kiosk - stanowi pomieszczenie stae, zamykane z oknem wystawowym, ktrego wntrze nie jest
dostpne dla klienta,
stragan - skonstruowany z urzdze przenonych, sucych do wyoenia i sprzeday towarw
w staym miejscu sprzeday,
14
magazyn u producenta lub handlowy prowadzcy sprzeda detaliczn.
POZOSTAE PUNKTY SPRZEDAY DROBNODETALICZNEJ (o charakterze ruchomych stoisk):

punkty sprzeday obwonej,


punkty sprzeday obnonej,
s to rnego rodzaju punkty sprzeday detalicznej bez staej lokalizacji w terenie, ktrych zadaniem jest
dotarcie bezporednio do klienta. Przeznaczone s gwnie do obsugi terenw o rozproszonej
zabudowie (osiedli podmiejskich, terenw turystycznych, wczasowisk itp.). Oferowany asortyment
to przede wszystkim artykuy nie wymagajce specjalnej decyzji zakupu i wyboru towaru.
TARGOWISKA - wyodrbnione tereny lub budowle (plac, ulica, hala targowa) ze staymi, wzgldnie
sezonowymi punktami sprzeday drobnodetalicznej lub urzdzeniami przeznaczonymi do prowadzenia
handlu, codziennie lub w wyznaczone dni tygodnia.
TARGOWISKA SEZONOWE s to place i ulice, gdzie uruchamiane s na okres do 6 miesicy punkty
handlowe, w zwizku ze wzmoonym ruchem nabywcw (np. nadmorski ruch urlopowy) i dziaalno
ta jest ponawiana w kolejnych sezonach.
SPRZEDA HURTOWA (cznie z podatkiem VAT) jest to dziaalno polegajca na odsprzeday
zakupionych towarw we wasnym imieniu, zwykle nieostatecznym odbiorcom (innym hurtownikom,
detalistom, producentom). Obejmuje sprzeda towarw z magazynw handlowych, wasnych
bd uytkowanych, w ktrych skadowane towary stanowi wasno przedsibiorstwa handlowego.
Do wartoci sprzeday hurtowej zalicza si rwnie warto sprzeday zrealizowanej na zasadzie
bezporedniej patnoci lub kontraktu (agenci, aukcjonerzy), jak rwnie warto sprzeday
zrealizowanej przez tranzyt rozliczany, polegajcy na przekazywaniu towarw bezporednio
od dostawcy do odbiorcy z pominiciem magazynw, ktre t dostaw realizuj.
MAGAZYNY HANDLOWE 1 - magazyny jednostek zajmujcych si obrotem towarami.

Magazyny handlowe - jednostki organizacyjno-funkcjonalne zajmujce wyodrbnion przestrze


magazynow, wyposaone w sprzt i urzdzenia techniczne umoliwiajce skadowanie towarw
zgodnie z wymogami przechowalnictwa oraz dysponujce personelem do jego prawidowej obsugi.
Magazyny handlowe zajmuj:
powierzchni skadow (w m2) w budynkach magazynowych zamknitych, budynkach
magazynowych zadaszonych (wiatach), piwnicach samodzielnych, placach skadowych
(skadowiskach), pomieszczeniach niemagazynowych tj. przeznaczonych na inne cele ni
przechowywanie towarw np. przemysowych, biurowych, mieszkalnych, socjalnych,
pojemno uytkow (w m3): zbiornikw przeznaczonych do magazynowania towarw pynnych,
ppynnych, gazowych; silosw (elewatorw) do magazynowania towarw sypkich,
sproszkowanych, drobnoziarnistych, itp.

1
Badanie prowadzone jest w cyklu trzyletnim.
15
Magazyny hurtu podstawowe jednostki handlu hurtowego; mog to by wolnostojce budynki
(tzw. magazyny zamknite), pomieszczenia zadaszone (tzw. wiaty), silosy i zbiorniki oraz place
skadowe.
Powierzchnia skadowa magazynw - stanowi cz powierzchni budynkw magazynowych
(tzw. magazynw zamknitych), pomieszcze zadaszonych (tzw. wiat), placw skadowych oraz innych
pomieszcze przystosowanych do celw skadowych (np. pomieszczenia dzierawione
lub wynajmowane od firm produkcyjnych, instytucji uytecznoci publicznej, osb fizycznych itd.),
ktra suy przechowywaniu towarw w duszych bd krtszych okresach czasu.
PLACWKI GASTRONOMICZNE - s to zakady i punkty gastronomiczne stae i sezonowe, ktrych
przedmiotem dziaalnoci jest przygotowanie oraz sprzeda posikw i napojw do spoycia na miejscu
i na wynos.
Sezonowe placwki gastronomiczne to placwki uruchamiane okresowo i dziaajce nie duej ni sze
miesicy w roku kalendarzowym. Do placwek gastronomicznych nie zalicza si tzw. punktw
sprzeday ruchomej i automatw sprzedaowych.
Wyrniamy nastpujce placwki gastronomiczne:
restauracje - zakady gastronomiczne dostpne dla ogu konsumentw, z pen obsug kelnersk,
oferujce szeroki i zrnicowany asortyment potraw i napojw, podawany konsumentom wedug
karty jadospisowej,
bary - placwki gastronomiczne prowadzce dziaalno o charakterze zblionym do restauracji
z ograniczonym asortymentem potraw i towarw popularnych. Do tej grupy zaliczamy: jadodajnie,
bary (uniwersalne, szybkiej obsugi, przekskowe, mleczne), bistra oraz kawiarnie, herbaciarnie,
winiarnie, piwiarnie,
stowki - placwki zbiorowego ywienia zapewniajce okrelonym grupom konsumentw posiki,
gwnie obiady ale take niadania i kolacje,
punkty gastronomiczne - placwki gastronomiczne prowadzce ograniczon dziaalno
gastronomiczn, takie jak: smaalnie, pijalnie, lodziarnie, bufety w kinach, na stadionach, dziaalno
cateringowa itp.
PRZYCHODY Z DZIAALNOCI GASTRONOMICZNEJ (cznie z podatkiem VAT) - stanowi przychody

uzyskane ze sprzeday:
towarw handlowych zakupionych i odsprzedawanych w niezmienionej postaci po ewentualnym
konfekcjonowaniu, w tym napojw alkoholowych, wyrobw tytoniowych,
produkcji gastronomicznej - wyrobw kulinarnych, ciastkarskich i innych wytworzonych
we wasnym zakresie,
16
wiadczonych usug - np. wpywy z tytuu opat za korzystanie z szatni, przechowalni bagau,
obsugi parkingw, z tytuu dziaalnoci rozrywkowej, za zorganizowanie przyj poza zakadem
i w zakadzie, za wypoyczenie sali itp.
PODA wybranych towarw jest to ilo wytworzonych w kraju produktw, pomniejszona o ich
eksport, a powikszona o import. Poda skorygowana o saldo zmiany stanu zapasw u producenta
okrela wielko dostaw na zaopatrzenie kraju.
ZAPASY WYROBW U PRODUCENTA - wyprodukowane wyroby gotowe (finalne) znajdujce si
w magazynach producenta, przeznaczone do sprzeday.
SPOYCIE NIEKTRYCH ARTYKUW KONSUMPCYJNYCH NA 1 MIESZKACA - rdem
opracowania s informacje o: wielkoci krajowej produkcji, imporcie, eksporcie, zapasach
w magazynach producentw i w przedsibiorstwach handlowych. W przypadku niektrych produktw
pochodzenia rolnego (ziarno 4 zb w przeliczeniu na przetwory, ziemniaki, warzywa i owoce)
produkcj pomniejszono o zuycie tych produktw na cele produkcyjne (siew, spasanie, surowce
dla gorzelni, krochmalni itp.).
Przeliczenia 4 zb (pszenicy, yta, owsa, jczmienia) na przetwory dokonano wedug odpowiednich
procentw przemiau.
Dane o poziomie spoycia opracowane metod bilansow su ocenie globalnych zmian spoycia
ywnoci w kraju i nie mog by bezporednio porwnywane z danymi o spoyciu artykuw
ywnociowych w gospodarstwach domowych opracowanymi na podstawie wynikw
reprezentacyjnych bada budetw domowych.
Dane o pracujcych obejmuj osoby penozatrudnione i niepenozatrudnione w gwnym miejscu pracy.
Przecitne zatrudnienie dotyczy pracownikw penozatrudnionych oraz niepenozatrudnionych
w przeliczeniu na penozatrudnionych, bez zatrudnionych poza granicami kraju.
Przecitne miesiczne wynagrodzenie brutto przypadajce na 1 zatrudnionego obliczono przyjmujc:
wynagrodzenia osobowe, bez wynagrodze osb wykonujcych prac nakadcz oraz uczniw,
a take osb zatrudnionych za granic,
wypaty z tytuu udziau w zysku i w nadwyce bilansowej w spdzielniach,
dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracownikw jednostek sfery budetowej,
honoraria wypacone niektrym grupom pracownikw za prace wynikajce z umowy o prac,
np. dziennikarzom, realizatorom filmw, programw radiowych i telewizyjnych.
17

UWAGI:
1. Liczby wzgldne (wskaniki, odsetki) obliczono z reguy na podstawie danych bezwzgldnych
wyraonych z wiksz dokadnoci ni podano w tablicach.
2. Zamieszczone w publikacji dane zostay zebrane zgodnie z :
a/ Polsk Klasyfikacj Dziaalnoci PKD 2007 wprowadzon z dniem 01.01.2008 r.
rozporzdzeniem Rady Ministrw z dnia 24.12.2007 r. (Dz. U. Nr 251, poz. 1885), ktra zostaa
opracowana na podstawie Statystycznej Klasyfikacji Dziaalnoci Gospodarczych we Wsplnocie
Europejskiej Statistical Classification of Economic Activities in the European Community
NACE Rev. 2.
b/ Polsk Klasyfikacj Wyrobw i Usug PKWiU 2008 wprowadzon z dniem 01.01.2009 r.
rozporzdzeniem Rady Ministrw z dnia 29.10.2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293), ktra zostaa
opracowana na podstawie midzynarodowych klasyfikacji i nomenklatur.
3. Okrelenie wasno zagraniczna stosowane w publikacji, odnosi si do przedsibiorstw
wasnoci zagranicznej i tych, w ktrych wasno zagraniczna stanowi przewag.
4. Przy przeliczaniu danych na 1 mieszkaca w zakresie spoycia wybranych towarw
konsumpcyjnych (tabl. 23) przyjto liczb ludnoci wedug stanu z dnia 30 VI. Przy przeliczaniu
danych dotyczcych liczby ludnoci przypadajcej na jeden sklep (tabl. 12) przyjto liczb
ludnoci wedug stanu w dniu 31 XII.
5. Liczb sklepw i stacji paliw wg stanu w dniu 31 XII w podziale na specjalizacje branowe
i formy organizacyjne ustalono na podstawie wykazu sklepw sporzdzonego przez jednostki
o liczbie pracujcych 10 i wicej osb realizujce sprzeda detaliczn (sprawozdanie H-01w)
oraz dla jednostek, w ktrych liczba pracujcych nie przekracza 9 osb, oszacowano w oparciu
o wyniki badania reprezentacyjnego przeprowadzonego na 4% prbie tych jednostek
(sprawozdanie SP-3).
18
II. K O M E N T A R Z A N A L I T Y C Z N Y

1. Dziaalno usugowa w Polsce i w krajach UE2

W 2015 r. w Polsce warto dodana brutto wytworzona przez podmioty prowadzce


dziaalnoci o charakterze usugowym stanowia 63,3% wartoci dodanej brutto caej gospodarki
narodowej. Jednoczenie w jednostkach tych prac znalazo 58% ogu pracujcych. Dziaalnoci
dominujc wrd podmiotw usugowych pod wzgldem wartoci dodanej bya dziaalno
handlowa, ktrej udzia stanowi 27,8% wartoci dodanej wytworzonej przez wszystkie jednostki
prowadzce dziaalnoci o charakterze usugowym, a w porwnaniu z rokiem poprzednim spad
o 0,1 p. proc. Udzia dziaalnoci w zakresie transportu i gospodarki magazynowej (wg PKD sekcja
H) uksztatowa si na poziomie 10,0% (wzrost o 0,3 p. proc.), natomiast udzia dziaalnoci
profesjonalnej, naukowej i technicznej (wg PKD sekcja M) wynis 9,1% (wzrost o 0,5 p. proc.).
W porwnaniu z poprzednim rokiem znaczco zmniejszy si udzia dziaalnoci finansowej
i ubezpieczeniowej (wg PKD sekcja K) o 0,8 p. proc., ktry wynis 6,3%.

Patrz Uwagi Metodyczne str. 7.

W kocu 2015 r. najwicej osb pracowao w przedsibiorstwach zaliczanych do sekcji


Handel i naprawa pojazdw samochodowych (wg PKD sekcja G) 25,8% ogu pracujcych
w podmiotach usugowych, nastpnie do sekcji Edukacja (wg PKD sekcja P) 13,4% oraz do sekcji
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowizkowe zabezpieczenia spoeczne (wg PKD
sekcja O) 11,3%.

2
Dane dotyczce wartoci dodanej w Polsce i krajach UE zostay zaktualizowane, stan w dniu 20.10.2016 r.
19

Patrz Uwagi Metodyczne str. 7.

W 2015 r. dziaalnoci dominujc wrd jednostek usugowych pod wzgldem przecitnego


zatrudnienia bya rwnie dziaalno handlowa, w ktrej zatrudnionych byo 1 575,8 tys. osb
(wzrost w porwnaniu z 2014 r. o 0,9%). Druga pozycj zaja Edukacja (wg PKD sekcja P)
z przecitnym zatrudnieniem 1 031,1 tys. osb (spadek o 0,5% w porwnaniu z rokiem poprzednim).
Najwikszy wzrost przecitnego zatrudnienia odnotowano w sekcji J Informacja i komunikacja
o 5,8%, natomiast najwikszy spadek zosta wykazany w dziaalnoci finansowej i ubezpieczeniowej
(wg PKD sekcja K) o 6,2%. Najnisze przecitne zatrudnienie na poziomie 120,8 tys. osb
odnotowano w sekcji R Dziaalno zwizana z kultur, rozrywk i rekreacj i w porwnaniu z
2014 r. nie ulego ono zmianie.
Najwysze przecitne wynagrodzenie brutto w 2015 r. odnotowano w sekcji Informacja
i komunikacja (wg PKD sekcja J) 6 718 z, Dziaalno finansowa i ubezpieczenia (wg PKD
sekcja K) 6 570 z, oraz Dziaalno profesjonalna, naukowa i techniczna (wg PKD sekcja M)
4 852 z. Z kolei najnisze przecitne wynagrodzenie brutto na poziomie 2 444 z. odnotowano
w podmiotach zaliczanych do sekcji I Dziaalno zwizana z zakwaterowaniem i usugami
gastronomicznymi. W sekcji G Handel i naprawa pojazdw samochodowych warto przecitnego
wynagrodzenia brutto wyniosa 3 268 z i wzrosa w 2015 r. o 4,4%. Najwikszy wzrost przecitnego
miesicznego wynagrodzenia w 2015 r. o 6,3%, w porwnaniu z rokiem poprzednim, odnotowano w
sekcji N Dziaalno w zakresie usug administrowania i dziaalno wspierajca, przy
jednoczesnym wzrocie przecitnego zatrudnienia odpowiednio o 4,4%. Znaczny wzrost
przecitnego miesicznego wynagrodzenia o 6,1% zaobserwowano rwnie w sekcji K Dziaalno
finansowa i ubezpieczeniowa.

W krajach Unii Europejskiej warto dodana bdca efektem dziaalnoci przedsibiorstw


usugowych stanowia w 2015 r. przewaajc cz wartoci dodanej wytworzonej w caej
gospodarce. Wrd krajw czonkowskich UE najwyszy udzia wartoci dodanej wytworzonej przez
20
usugi odnotowano w Luxemburgu 88,7%, na Cyprze 87,2% oraz na Malcie 82,8%. Duy
udzia w wartoci dodanej caej gospodarki usugi stanowi w takich krajach jak Grecja (80,2%),
Wielka Brytania (79,9%), Francja (78,8%), czy Holandia (78,2%). W krajach Europy
rodkowowschodniej udzia ten ksztatowa si na poziomie od 59,7% w Czechach do 73,7%
na otwie, w Polsce stanowi 63,3%.
Dla porwnania w okresie 2010 - 2015. najbardziej znaczcy wzrost udziau dziaalnoci
usugowej w tworzeniu wartoci dodanej wykazaa Rumunia (o 7,9 p. proc.), Cypr (o 6,1 p. proc.)
oraz Malta (o 4,6 p. proc). W tym samym okresie w niektrych krajach udzia usug w tworzeniu
wartoci dodanej brutto uleg obnieniu - najwikszy spadek odnotowano w Irlandii, Sowenii
w Czechach, a take na Wgrzech, Litwie, w Grecji oraz na Sowacji i w Polsce (o 0,5 p. proc.).

Udzia wartoci dodanej brutto* w usugach w wartoci dodanej brutto wytworzonej


w gospodarce narodowej (ceny biece) - PKD 2007
Udzia Udzia
Kraje Lata w% Kraje Lata w%
Austria ......................................... 2010 69,9 Litwa ............................................ 2010 67,6
2015 70,4 2015 66,5
Belgia .......................................... 2010 76,0 Luksemburg ................................ 2010 86,8
2015 77,4 2015 88,7
Bugaria ....................................... 2010 67,6 otwa ........................................... 2010 71,7
2015 67,3 2015 73,7
Chorwacja.................................... 2010 68,1 Malta ............................................ 2010 78,2
2015 69,3 2015 82,8
Cypr ............................................. 2010 81,1 Niemcy ........................................ 2010 69,1
2015 87,2 2015 68,9
Czechy ......................................... 2010 61,5 Polska .......................................... 2010 63,8
2015 59,7 2015 63,3
Dania ........................................... 2010 75,8 Portugalia..................................... 2010 75,2
2015 75,6 2015 75,4
Estonia ......................................... 2010 68,8 Rumunia ......................................... 2010 52,4
2015 69,2 2015 60,3
Finlandia ...................................... 2010 67,3 Sowacja ...................................... 2010 62,0
2015 70,6 2015 61,5
Francja ......................................... 2010 78,6 Sowenia ...................................... 2010 67,4
2015 78,8 2015 64,9
Grecja .......................................... 2010 81,1 Szwecja ........................................ 2010 69,4
2015 80,2 2015 72,4
Hiszpania ..................................... 2010 71,4 Wgry .......................................... 2010 66,3
2015 74,8 2015 64,0
Holandia ...................................... 2010 76,0 W. Brytania.................................. 2010 79,2
2015 78,2 2015 79,9
Irlandia ........................................ 2010 72,9 Wochy ........................................ 2010 73,7
2015 57,3 2015 74,2

*rdo: Eurostat, dane zaktualizowane, stan w dniu 20.10.2016 r. zgodnie z metodologi ESA 2010.
21
W 2015 r. obroty w handlu detalicznym krajw UE byy wysze w porwnaniu z rokiem
poprzednim o 3,3%. Najwikszy wzrost zanotowano w Rumuni (o 8,8%) i w Szwecji (o 7,0%).
Wysoki wzrost (o 6,6%) wystpi take w Luksemburgu, na Malcie i w Polsce. Wrd krajw
o najwikszym znaczeniu dla europejskiej gospodarki rwnie odnotowano istotny wzrost obrotw
w Wielkiej Brytanii (o 4,1%), we Francji ( o 3,8%) i w Niemczech (2,8%). Jedynie w dwch krajach
wystpi spadek obrotw: w Grecji (o 1,5%) oraz w Belgii (o 0,3%).
22

2. Handel wewntrzny

W 2015 r. wedug wstpnych danych udzia handlu w tworzeniu produktu krajowego brutto
wynis 15,6%, a w wartoci dodanej brutto 17,6%.

Wyszczeglnienie 2013 2014 2015*

Udzia handlu w tworzeniu PKB w % ............................ 17,0 15,8 15,6

Udzia handlu w wartoci dodanej brutto w % ................ 19,2 17,8 17,6

* dane zaktualizowane, stan w dniu 20.10.2016 r

W 2015 r. warto przychodw ze sprzeday w cenach biecych osignita przez


przedsibiorstwa handlowe uksztatowaa si na poziomie 1538,6 mld z (tj. o 3,7% wyszym ni w roku
poprzednim). Najwiksza cz tych przychodw zrealizowana bya przez przedsibiorstwa prowadzce
dziaalno hurtow - 58,7%. Udzia handlu detalicznego wynis 30,7% natomiast handlu hurtowego
i detalicznego pojazdami samochodowymi oraz ich napraw 10,6%. Przedsibiorstwa z liczb
pracujcych powyej 49 osb osigny przychody na poziomie 743,4 mld z czyli 48,3% przychodw
ogem, przedsibiorstwa z liczba pracujcych od 10 do 49 osb uzyskay przychody w wysokoci
385,0 mld z (odpowiednio 25,0% ogu przychodw), przychody przedsibiorstw z liczb pracujcych
9 i mniej osb wyniosy natomiast 410,2 mld z, co stanowio 26,7% przychodw ogem. Przychody ze
sprzeday towarw i materiaw stanowiy 91,1% oglnej wartoci przychodw z dziaalnoci
operacyjnej przedsibiorstw handlowych.
Koszty z dziaalnoci operacyjnej poniesione przez podmioty z liczb pracujcych powyej
49 osb wyniosy 696,3 mld z i stanowiy 48,6%, podczas gdy przedsibiorstwa z liczb pracujcych od
10 do 49 osb poniosy koszty w wysokoci 360 ,4 mld z, a podmioty z liczb pracujcych 9 i mniej
osb 375,9 mld z. Znaczcy udzia w kosztach stanowiy koszty zatrudnienia (5,4%). Najwyszy udzia
kosztw zatrudnienia w kosztach dziaalnoci operacyjnej odnotowano dla podmiotw z liczb
pracujcych powyej 49 osb 11,1%. W 2015 r. wikszy przyrost przychodw ni kosztw
w przedsibiorstwach handlowych spowodowa wzrost wyniku finansowego przedsibiorstw
w porwnaniu z poprzednim rokiem .
rednia mara zrealizowana w 2015 r przez jednostki handlowe (zaklasyfikowane do sekcji
Handel, naprawa pojazdw samochodowych) wyniosa 16,2% i bya wysza ni w roku poprzednim.
Najwysze mare wyraone w procentach pozyskiwane byy przez przedsibiorstwa handlu
detalicznego.
23

Przepyw towarw handlowych

Istotnym elementem umoliwiajcym ocen kanaw dystrybucji i cyrkulacji towarw jest analiza
struktury przychodw wedug typw klientw oraz podzia dokonanych zakupw w przedsibiorstwach
hurtowych wedug typw dostawcw (tablice nr 18 i 19). Zarwno zachowania przedsibiorstw
hurtowych i detalicznych w wyborze swoich dostawcw, jak i struktura ich klientw pozostay stabilne.
W przedsibiorstwach handlowych - hurtowych i detalicznych, udzia zakupw bezporednio
od producentw i wytwrcw krajowych oraz bezporednio z importu utrzyma si na zblionym
poziomie w porwnaniu z poprzednim okresem. Przedsibiorstwa handlowe3 dokonyway w 51%
zakupw bezporednio u producentw i wytwrcw krajowych, natomiast zarwno bezporedni import,
jak i zakupy u hurtownikw uksztatoway si na podobnym poziomie zblionym do 24%. W zalenoci
od rodzaju prowadzonej dziaalnoci handlowej (handel hurtowy czy detaliczny) struktura
dokonywanych zakupw bya bardziej zrnicowana.
W zakresie handlu hurtowego prawie 50% przedsibiorstw zaopatrywao si u producentw
i wytwrcw krajowych a ok. 27% z nich bezporednio z importu. Udzia zakupw hurtownik
hurtownik uleg niewielkiemu wzrostowi i wynis nieco ponad 22%.

3 Dane dotycz przedsibiorstw, w ktrych liczba pracujcych przekracza 9 osb.


24
W handlu detalicznym zakupw towarw dokonywano gwnie bezporednio u producentw
i wytwrcw krajowych (ok. 56%), rzadziej u hurtownikw (niecae 28%), odnotowano take
nieznaczny wzrost udziau zakupw bezporednio z importu do prawie 15%.
Przedsibiorstwa wasnoci zagranicznej najczciej dokonyway zakupw bezporednio
u producentw i wytwrcw krajowych (stanowiy one ok. 46% oglnej wartoci), bd bezporednio
z importu (prawie 40%), rzadziej natomiast u hurtownikw (ok. 13%).
W strukturze przychodw przedsibiorstw hurtowych nieco ponad 42% przychodw pochodzio
ze sprzeday do hurtu (wobec ok. 41% w poprzednim okresie), blisko 29% przychodw uzyskano
od handlowcw detalicznych, a ok. 18% od producentw krajowych (wobec 20% w roku poprzednim).
Blisko 6% stanowiy bezporednie wpywy od konsumentw indywidualnych.

Obroty przedsibiorstw handlowych

W 2015 r. obroty w handlu detalicznym (w cenach staych) byy wysze o 6,7%


w porwnaniu z rokiem poprzednim. Wysoki wzrost obrotw zanotowano zarwno w podmiotach
sprzedajcych towary nieywnociowe (o 7,6%), jak i w przedsibiorstwach sprzedajcych ywno,
napoje, wyroby tytoniowe (o 4,9%). Obroty przedsibiorstw prowadzcych handel hurtowy
i detaliczny pojazdami samochodowymi (wg PKD dzia 45) wzrosy o 13,5%. Spadek w kolejnym
roku zaobserwowano w przedsibiorstwach zajmujcych si sprzeda detaliczn paliw ( o 3,4%).
25
26

Sprzeda detaliczna

W 2015 r. sprzeda detaliczna w cenach biecych zrealizowana przez przedsibiorstwa


handlowe i niehandlowe wyniosa 722,0 mld z i bya o 2,4% wysza ni przed rokiem. W punktach
sprzeday detalicznej warto sprzedanych towarw wyniosa 691,1 mld z (wzrost o 2,1%), z tego
warto ywnoci i napojw bezalkoholowych - 165,2 mld z (spadek o 0,4%), napojw alkoholowych
i wyrobw tytoniowych - 54,8 mld z (wzrost o 0,5%) i towarw nieywnociowych 471,1 mld z
(wzrost o 3,2%). W placwkach gastronomicznych sprzeda detaliczna wyniosa 30,9 mld z (wzrost
o 11,4%).
27
Udzia sprzeday detalicznej zrealizowanej w 2015 r. przez podmioty gospodarcze o liczbie
pracujcych 50 i wicej osb stanowi 52,4%, przez podmioty o liczbie pracujcych do 9 osb -
28,7%, za przez przedsibiorstwa o liczbie pracujcych od 10 do 49 osb - 18,9%.

Sprzeda w przedsibiorstwach handlowych (w cenach biecych) wyniosa 87,0% wartoci


ogem sprzeday detalicznej i jej udzia by o 0,6 p. proc. wyszy ni przed rokiem. Pozostaa
sprzeda bya realizowana przez przedsibiorstwa, ktrych podstawowym rodzajem dziaalnoci
nie by handel, lecz np. produkcja czy gastronomia.

Sprzeda detaliczna w latach 2013 - 2015 (ceny biece)

Wyszczeglnienie 2013 2014 2015


a liczby bezwzgldne
b analogiczny okres roku poprzedniego=100
w mln z

Ogem.......................................................................... a 685658,7 704841,5 721998,5

b 101,4 102,8 102,4

w tym przedsibiorstwa handlowe ..................... a


594454,9 609103,4 628419,2

b 101,4 102,5 103,2


28
Sprzeda detaliczna towarw wedug grup (ceny biece)

2013 2014 2015


Wyszczeglnienie
w mln z 2014=100

Ogem ....................................................................... 685658,7 704841,5 721998,5 102,4

ywno i napoje bezalkoholowe .......................... 187541,1 189242,8 191697,7 101,3

napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe................. 59039,9 58646,7 58939,1 100,5

towary nieywnociowe (bez wyrobw


tytoniowych) .......................................................... 439077,7 456951,9 471361,6 103,2

W 2015 r. sprzeda detaliczna w cenach biecych bya wysza ni w roku poprzednim


we wszystkich wojewdztwach z wyjtkiem wojewdztwa mazowieckiego, w ktrym odnotowano
spadek sprzeday o 4,0%. Udzia tego wojewdztwa w sprzeday ogem w 2015 r. wynis 28,8%
i nadal pozosta dominujcy, pomimo i zmniejszy si o 1,9 p. proc. w porwnaniu z rokiem
poprzednim. Drugim wojewdztwem o znaczcym udziale byo wojewdztwo wielkopolskie,
a przedsibiorstwa zarejestrowane na tym terenie zrealizoway w 2015 r. 16,8% sprzeday
detalicznej ogem. Najwyszy wzrost procentowy wartoci sprzeday w porwnaniu z poprzednim
rokiem (powyej 10%) odnotowano w wojewdztwach: podkarpackim, lubuskim,
zachodniopomorskim i warmisko-mazurskim. Wolniejszy, ale rwnie znaczcy wzrost sprzeday
(powyej 5%) zaobserwowano wrd podmiotw zarejestrowanych w wojewdztwach: lubelskim,
pomorskim i opolskim.
29

W 2015 r. sprzeda detaliczna w cenach staych zrealizowana przez przedsibiorstwa handlowe


i niehandlowe bya o 5,4% wysza ni przed rokiem (wobec wzrostu o 3,9% w 2014 r.). Wikszy
od przecitnego by wzrost sprzeday towarw konsumpcyjnych nieywnociowych (o 9,7%).
Odnotowano rwnie wzrost sprzeday ywnoci i napojw bezalkoholowych (o 1,3%)
oraz towarw niekonsumpcyjnych (o 0,6%). W porwnaniu z rokiem poprzednim zaobserwowano
natomiast niewielki spadek sprzeday napojw alkoholowych i wyrobw tytoniowych (o 0,7%).
Sprzeda detaliczna towarw i wyrobw wasnych w placwkach gastronomicznych bya o 10,2%
wysza ni w 2014 r..
30

Infrastruktura handlowa

Na koniec 2015 r. szacowana liczba sklepw w Polsce wyniosa prawie 361 tys. i bya
o 1,7% wysza ni przed rokiem. Powierzchnia sprzedaowa sklepw rwnie wzrosa (o 3,5%)
i stanowia wielko ok. 36 189 tys. m2. Wzrost powierzchni zanotowano w sklepach we wszystkich
prezentowanych przedziaach powierzchniowych. Najwikszy procentowy przyrost powierzchni
sprzedaowej zaobserwowano w sklepach z przedziau wielkoci 100-399 m2 (o 5,3%),
oraz w sklepach z przedziau 400-999 m2 (o 4,9%).
31
W ukadzie regionalnym najwyszy procentowy wzrost powierzchni sprzedaowej w przedziale
100-399 m2 mia miejsce w sklepach w wojewdztwach: kujawsko-pomorskim (o 12,7%) i lubelskim
(o 7,1%). Wrd sklepw z przedziau wielkoci 400-999 m2 najwyszy (ok. 9,5%) wzrost
powierzchni sprzedaowej odnotowano w wojewdztwach: kujawsko-pomorskim i podkarpackim.
W 2015 r. na jeden sklep przypadao rednio 107 osb, podczas gdy w 2014 r.
byo to odpowiednio 108 osb.

W 2015 r. odnotowano wzrost liczby supermarketw i hipermarketw w porwnaniu z rokiem


poprzednim, w wyniku czego na jeden sklep tych kategorii przypadao rednio 5130 osb, podczas
gdy w 2014 r. byo to odpowiednio 5418 osb. W ukadzie regionalnym najwicej ludnoci
przypadajcej na 1 supermarket i hipermarket odnotowano w wojewdztwie witokrzyskim
(7103 osb, wobec 7797 osb w roku poprzednim), najmniej za osb odpowiednio 3785
w wojewdztwie lubuskim, gdzie w roku 2014 byo to 3865 osb.

W 2015 r. szacowany udzia wartoci sprzeday realizowanej cznie przez supermarkety


i hipermarkety w sprzeday detalicznej w sklepach i na stacjach paliw stanowi 24,6% i by
o 0,4 p. proc. wyszy ni przed rokiem.
32

Wyszacowana w 2015 r. liczba 361 tys. sklepw prowadzona bya przez 292 tys.
przedsibiorstw. Najwiksz cz podmiotw gospodarczych posiadajcych sklepy stanowiy
przedsibiorstwa prowadzce do 2 sklepw, ich udzia w roku 2015 wynis a 97,9% i pozosta
na zblionym poziomie do roku poprzedniego. W odniesieniu do pozostaych prezentowanych
przedziaw podmiotw gospodarczych wedug liczby posiadanych sklepw najwikszy wzrost
liczebnoci odnotowano w grupie przedsibiorstw prowadzcych 101-200 sklepw (o 9,3% wobec
spadku o 2,3 % przed rokiem) oraz w przedziale 51-100 sklepw (o 5,9% wobec wzrostu o 2,4%
odnotowanego w roku poprzednim). Zmniejszya si liczba przedsibiorstw prowadzcych
3-10 sklepw (o 1,5% w porwnaniu ze spadkiem o 3,3% zaobserwowanym w 2014 r.).
W oglnej liczbie 361 tys. wystpiy sklepy rnych specjalizacji branowych. Najwikszy
udzia w liczbie sklepw ogem stanowiy placwki o specjalizacji branowej pozostaej (42,2 %),
oglnospoywczej (23,0 %) oraz z wyrobami odzieowymi (10,3 %). Najmniej liczne byy sklepy
o specjalizacji rybnej stanowiy one 0,3% sklepw ogem.
33
W odniesieniu do roku poprzedniego wzrost liczby sklepw o ponad 10% odnotowano wrd
specjalizacji: owocowo-warzywnej, z pojazdami mechanicznymi, z napojami alkoholowymi
oraz rybnej, natomiast najwikszy spadek zaobserwowano w sklepach z artykuami pimienniczymi
i ksigarniach (o 7%).

W grupie przedsibiorstw, w ktrych liczba pracujcych wynosi powyej 9 osb, liczba


sklepw nalecych do podmiotw z kapitaem zagranicznym zwikszya si w 2015 r. o 6,3%
w porwnaniu z rokiem poprzednim, natomiast powierzchnia sprzedaowa tych sklepw wzrosa
o 9,7%. rednia powierzchnia sklepw przedsibiorstw zagranicznych wyniosa 655,9 m2

(odpowiednio w sklepach przedsibiorstw wasnoci prywatnej krajowej 180,1 m). Udzia

powierzchni sklepw z kapitaem zagranicznym w powierzchni ogem wzrs o 1,6 p. proc.


w porwnaniu z rokiem poprzednim.
34
Liczba sklepw przedsibiorstw z udziaem kapitau zagranicznego a

Wyszczeglnienie 2014 2015

Liczba sklepw ................................................................................................ 14881 15821


udzia w ogem sklepach w % ....................................................................... 4,2 4,4
powierzchnia sklepw w tys. m2 .................................................................... 9459,1 10377,1
udzia w powierzchni ogem w %.................................................................. 27,1 28,7

a
Dane dotycz przedsibiorstw, w ktrych liczba pracujcych przekracza 9 osb.

Na koniec 2015 r. szacowana liczba stacji paliw wyniosa 8991 i bya o 1,0% wysza
ni w roku poprzednim. W ukadzie regionalnym na 1000 km2 powierzchni Polski najwiksze
zagszczenie stacji paliw byo odnotowane w wojewdztwie lskim - w roku 2015 byo
to 85 obiektw. Najniszy wskanik wystpowania stacji paliw na 1000 km2 zaobserwowano
w wojewdztwach: podlaskim i warmisko-mazurskim, gdzie byo to odpowiednio po 13 obiektw,
podczas gdy rednia dla Polski wyniosa 29 stacji paliw.
35
W 2015 r. w krajowej ewidencji prowadzonej przez gminne jednostki samorzdowe byo
zarejestrowanych 2222 staych targowisk (w tym 2129 targowisk z przewag sprzeday
drobnodetalicznej), co stanowio wzrost o 0,5% w porwnaniu z rokiem poprzednim. Najwiksz
liczb nowych targowisk odnotowano w wojewdztwie maopolskim (wzrost o 4,7%). Podobnie
jak w latach poprzednich, blisko 40% ogu powierzchni targowisk w kraju znajdowao
si na terenie trzech nastpujcych wojewdztw: mazowieckiego, dzkiego i wielkopolskiego.

Na obszarze targowisk dokonywano transakcji w ok. 98,7 tys. staych punktach sprzeday
drobnodetalicznej, wrd ktrych 57,5 tys. dziaao codziennie. Uzupenieniem staej sieci
targowiskowej byy targowiska sezonowe, ktrych w 2015 r. odnotowano 6768, co stanowio wzrost
o 0,6% wobec roku poprzedniego. Zarejestrowano nisze roczne wpywy z opaty targowej o 3,8%
w porwnaniu z 2014 r.

Na koniec 2015 r. przedsibiorstwa prowadzce dziaalno hurtow (o liczbie pracujcych


powyej 9 osb) skadoway towary w 34,3 tys. magazynw (bez silosw i zbiornikw). Najbardziej
znaczc cz infrastruktury magazynowej stanowiy magazyny zamknite (25,3 tys.). Pozostae
miejsca to place skadowe (4,7 tys.) oraz magazyny zadaszone (4,3 tys.). Powierzchnia skadowa
36
magazynw wyniosa cznie 41451,2 tys. m i bya mniejsza ni w 2012 r. 4 o 7,2%. W strukturze
powierzchni skadowej magazyny zamknite zajmoway 57,8% oglnej powierzchni (spadek
w porwnaniu z 2012 r. o 0,9 p. proc.), magazyny zadaszone 7,9% ( spadek o 0,5 p. proc.), a place
skadowe 34,3% (wzrost o 1,4 p. proc.).
Wrd magazynw zamknitych przedsibiorstw handlowych (zaklasyfikowanych
wedug PKD do sekcji G Handel i naprawa pojazdw samochodowych), magazyny jednostek
hurtowych stanowiy 94,3% oglnej liczby magazynw i 93,3% cakowitej powierzchni skadowej,
a magazyny jednostek detalicznych 5,1% liczby magazynw i 6,5% powierzchni skadowej.
Zaobserwowano spadek redniej powierzchni wszystkich rodzajw magazynw, ktra wynosia
odpowiednio dla: magazynw zamknitych 902 m (wobec 1030 m w 2012 r.), magazynw
zadaszonych 702 m (wobec 878 m), oraz placw skadowych 2715 m (wobec 2839 m).
W strukturze wasnociowej nadal obserwowano wzrost liczby magazynw nalecych
do przedsibiorstw z udziaem kapitau zagranicznego. W 2015 r. udzia liczby tych magazynw
wynis 14,4% oglnej liczby magazynw (wobec 13,2% w 2012 r.), a udzia zajmowanej
powierzchni wzrs do 15,1% powierzchni skadowej ogem (wobec 14,9% w 2012 r.).

Sprzeda hurtowa

Szacuje si, e warto sprzeday hurtowej w 2015 r. w przedsibiorstwach handlowych


(w cenach biecych) wyniosa 1 068,8 mld z i bya o 5,0% wysza ni przed rokiem. Wzrost
wartoci sprzeday hurtowej zaobserwowano we wszystkich jej grupach. W strukturze sprzeday
wzrs udzia napojw alkoholowych o 0,4 p.proc. oraz ywnoci i napojw bezalkoholowych
o 0,2 p. proc., spad natomiast (o 0,6 p. proc.) udzia towarw nieywnociowych.
Sprzeda hurtowa realizowana przez przedsibiorstwa z liczb pracujcych 50 osb i wicej
stanowia 46,5% (spadek o 0,6 p. proc. w porwnaniu z rokiem poprzednim).

4
Badanie magazynw (hurtu i rozdzielczych detalu) prowadzone jest w cyklu trzyletnim.
37
Sprzeda hurtowa w latach 2013 - 2015 (ceny biece)

Wyszczeglnienie 2013 2014 2015


a liczby bezwzgldne
b analogiczny okres roku poprzedniego=100 w mln z

Ogem ........................................................................ a 1010623,7 1018250,2 1068831,0

b 103,1 100,8 105,0

w tym przedsibiorstwa o liczbie pracujcych


50 osb i wicej................................................... a 476415,8 479952,3 496679,4

b 102,1 100,7 103,5

Sprzeda hurtowa wedug grup (ceny biece)

2013 2014 2015


Wyszczeglnienie
w mln z 2014=100

Ogem ..................................................................... 1010623,7 1018250,2 1068831,0 105,0

ywno ............................................................... 134828,7 136898,5 146636,7 107,1

napoje alkoholowe .............................................. 24051,2 24550,9 29439,8 119,9

towary nieywnociowe ...................................... 851743,8 856800,8 892754,5 104,2

Gastronomia

W 2015 r. liczb placwek gastronomicznych (staych i sezonowych) w kraju szacowano


na ponad 68,3 tys., z czego 33,8% stanowiy punkty gastronomiczne, 32,6% - bary, 27,5% -
restauracje i stowki 6,1%. Oglna liczba placwek gastronomicznych zwikszya si o 3%
w porwnaniu z 2014 r., wzrost odnotowano we wszystkich rodzajach placwek poza barami,
ktrych liczba spada o 5,2%.

Sektor prywatny w gastronomii obejmowa 98,3% wszystkich placwek gastronomicznych,


(spadek do roku poprzedniego o 0,1 p. proc.), w tym: 99,2% restauracji, 99,1% barw, 98,5%
punktw gastronomicznych i 89,3% stowek.
38
Placwki gastronomiczne

2013 2014 2015


Wyszczeglnienie
Liczba 2014=100

Ogem .................................................................... 66966 66345 68342 103,0

restauracje ............................................................. 16202 17414 18789 107,9

bary ....................................................................... 24931 23514 22290 94,8

stowki ................................................................ 4072 3924 4183 106,6

punkty gastronomiczne .......................................... 21761 21493 23080 107,4

W 2015 r. przychody ogem z dziaalnoci gastronomicznej w cenach biecych wyniosy


prawie 31,4 mld z i w porwnaniu z rokiem poprzednim wzrosy o 11,0% (w cenach staych byy
wysze o ok. 9,8%). Z sektora prywatnego pochodzio 98,6% tej wartoci, udzia sektora publicznego
wzrs do 1,4% (wzrost o 0,1 p. proc. w porwnaniu z 2014 r.).

Z produkcji gastronomicznej pochodzio 80,1% wartoci przychodw ogem, 18,5% -


ze sprzeday towarw handlowych (w tym 13,3% - ze sprzeday alkoholu i wyrobw tytoniowych)
a 1,4% - z pozostaej dziaalnoci. Prawie we wszystkich rodzajach dziaalnoci gastronomicznej
zanotowano wzrost przychodw w porwnaniu z 2014 r., najwikszy w przychodach z produkcji
gastronomicznej (o 14,0%), natomiast spadek przychodw zaobserwowano jedynie w zakresie
pozostaej dziaalnoci gastronomicznej (o 9,8%).
39
Przychody z dziaalnoci gastronomicznej w latach 2013-2015 (ceny biece)

2013 2014 2015


Wyszczeglnienie
w mln z 2014=100

Przychody ogem ................................................... 26174,2 28272,8 31387,1 111,0

ze sprzeday towarw ........................................... 6033,1 5711,0 5787,6 101,3

w tym ze sprzeday napojw


alkoholowych i wyrobw tytoniowych .......... 4402,5 4118,6 4157,2 100,9

produkcji gastronomicznej ................................... 19643,7 22067,9 25154,0 114,0

z pozostaej dziaalnoci ....................................... 497,3 493,9 455,5 90,2

* * *

Liczba placwek gastronomicznych, w przedsibiorstwach, w ktrych liczba pracujcych bya


wiksza od 9 osb, wzrosa o 7,4% w porwnaniu do roku poprzedniego i wyniosa 18611,
co stanowio 27,2% placwek gastronomicznych ogem w Polsce. Struktura placwek
gastronomicznych, wedug siedziby przedsibiorstwa, w ukadzie wojewdzkim przedstawiona
zostaa na poniszym wykresie.
40
W przedsibiorstwach o liczbie pracujcych powyej 9 osb, przychody z dziaalnoci
gastronomicznej w cenach biecych wyniosy ok. 19,2 mld z (wzrost o 12,1% w porwnaniu
z rokiem poprzednim), co stanowio 61,1% przychodw z dziaalnoci gastronomicznej ogem
w Polsce. Najwikszy procentowy wzrost przychodw odnotowano w wojewdztwach: warmisko-
mazurskim (o 32,3%), kujawsko-pomorskim (o 22,7%) i zachodniopomorskim (o17,7%)
a nieznaczny spadek zaobserwowano w wojewdztwie dzkim (o 3,3%) i opolskim (o 0,7%).

Przychody z produkcji gastronomicznej stanowiy 83,6% przychodw z dziaalnoci


gastronomicznej tych przedsibiorstw i wyniosy ponad 16,0 mld z.

Drug pod wzgldem wielkoci grup przychodw z dziaalnoci gastronomicznej (9,1%)


stanowiy przychody ze sprzeday napojw alkoholowych i wyrobw tytoniowych, ktre wyniosy
powyej 1,7 mld z.
41
Trzeci grup z wartoci ponad 1,2 mld z stanowiy przychody ze sprzeday towarw
handlowych, a ich udzia w przychodach z dziaalnoci gastronomicznej badanych przedsibiorstw
wynis. 6,3%.
Przychody z pozostaej dziaalnoci stanowiy jedynie 1,0% przychodw ogem i wyniosy
poniej 0,2 mld z.

Zaopatrzenie rynku

W 2015 r. w magazynach producentw 5 rednie zapasy wikszoci badanych artykuw byy


wysze ni w poprzednim roku.
W grupie artykuw ywnociowych najbardziej dynamiczny wzrost redniorocznych
zapasw zaobserwowano dla nastpujcych wyrobw: kasz i grysikw; czekolady (cznie z bia);
wd mineralnych i napojw bezalkoholowych; tuszczw zwierzcych topionych jadalnych; misa
drobiowego oraz mki ytniej. Natomiast znacznie zmniejszyy si zapasy m.in. demw
owocowych; makaronu oraz konserw, wdlin, wyrobw wdliniarskich drobiowych.
Wrd artykuw nieywnociowych znacznie wiksze ni przed rokiem byy zapasy
dywanw, chodnikw i wykadzin wkienniczych; obuwia; okry i ubiorw z dzianin oraz
chodziarek i zamraarek. Spadek zapasw odnotowano w przypadku m.in. mynkw i mikserw
spoywczych, sokowirwek; odkurzaczy oraz odbiornikw radiowych z zestawami.
W 2015 r. dostawy6 wikszoci badanych artykuw konsumpcyjnych ywnociowych
oraz nieywnociowych byy wysze w porwnaniu z 2014 r. Wraz ze zwikszeniem dostaw
rwnoczenie wystpowa znaczcy wzrost produkcji lub importu. W omawianym roku spord
badanych ywnociowych artykuw konsumpcyjnych wzrosy dostawy m.in.: tuszczw
zwierzcych topionych jadalnych; kawy; wdek, likierw i innych napojw alkoholowych
w przeliczeniu na 100%; herbaty; masa i pozostaych tuszczw do smarowania oraz makaronu.
Spadek dostaw zaobserwowano w przypadku takich artykuw ywnociowych jak: cukierki (bez
czekoladowych); zupy i buliony i preparaty do nich; czekolada (cznie z bia) oraz cukier.
W grupie artykuw nieywnociowych znacznie wysze ni w 2014 r. byy dostawy bielizny
osobistej z tkanin; odbiornikw radiowych (z zestawami); zmywarek do naczy; okry z dzianin
i tkanin oraz rowerw.
Odnotowano natomiast spadek dostaw odbiornikw telewizyjnych; kuchni elektrycznych,
gazowych i mieszanych; pralek automatycznych; opon do pojazdw samochodowych osobowych
oraz obuwia.

5
W przedsibiorstwach o liczbie pracujcych powyej 49 osb
6Ilo wytworzonych w kraju wyrobw (dane dotycz podmiotw gospodarczych, w ktrych liczba pracujcych przekracza 9 osb)
pomniejszona o ich eksport i powikszona o import, skorygowana o saldo zmian stanu zapasw u producentw o liczbie pracujcych
powyej 49 osb.
42
43

You might also like