BIAA KSIGA WSPRAWIE

PRZYSZOCI EUROPY

Refleksje iscenariusze dotyczce

przyszoci UE-27 do 2025 r.

2
 Komisja Europejska
COM(2017) 2025 z1 marca 2017 r.

Rue de la Loi / Wetstraat, 200

1040 Bruxelles/Brussels
+32 2 299 11 11

3
Przedmowa
25 marca 2017 r. wRzymie przywdcy 27 pastw
czonkowskich Unii Europejskiej stan zjednoczeni
wpokoju iprzyjani.

Ju samo to zjednoczenie stanowi niewyobraalne

osignicie, wktre niewielu byo wstanie uwierzy, gdy
60 lat temu sze pastw zaoycielskich podpisywao
traktaty rzymskie.

Obchodzc rocznic tego wydarzenia, czymy si

wmylach znaszymi poprzednikami, ktrych marzenie Komisja Europejska

oEuropie stao si rzeczywistoci. Nadszed teraz czas,

aby wspomnie zdum nasze osignicia iprzypomnie
sobie owartociach, ktre nas cz.
Rocznicowe obchody wRzymie powinny jednak
otworzy nowy rozdzia. Stoj przed nami powane
wyzwania dotyczce bezpieczestwa idobrobytu
naszych mieszkacw oraz przyszej roli Europy wcoraz
wyraniej zarysowanym wielobiegunowym wiecie.
Zjednoczona Europa skupiajca 27 pastw musi wzi
los we wasne rce izdecydowa, jak ma wyglda jej
przyszo.
Radzie Europejskiej wsformuowaniu pod koniec roku
pierwszych wnioskw ipodjciu decyzji co do dalszych
dziaa oraz ich wcielenia wycie przed kolejnymi
wyborami doParlamentu Europejskiego, ktre odbd
si wczerwcu 2019 r.
Podejmujc decyzj owyborze przyszej drogi,
powinnimy pamita, e najwiksze dokonania Europy
zawdziczamy naszej jednoci iodwadze wdziaaniu
oraz wierze, e jestemy wstanie wsplnie budowa
nasz przyszo.

Niniejsza biaa ksiga stanowi wkad Komisji Unia Europejska zmienia nasze ycie na lepsze. Musimy
Europejskiej wten nowy rozdzia projektu europejskiego. teraz zadba oto, aby moga rwnie zmienia ycie
Chcemy zainicjowa proces, wktrym Europa wytyczy przyszych pokole.
wasn drog naprzd. Chcemy rozpozna czekajce nas
wyzwania iszanse oraz przygotowa si wsplnie na ich
podjcie.

W nadchodzcych miesicach odbdzie si szeroka

debata zudziaem Parlamentu Europejskiego,
parlamentw narodowych, wadz lokalnych
iregionalnych oraz ogu spoeczestwa
obywatelskiego. Wyniki tej debaty oraz moj wasn Jean-Claude Juncker
wizj przyszoci Europy przedstawi wordziu 1 marca 2017 r.
ostanie Unii we wrzeniu 2017 r. Powinno to pomc

3
Europa nie powstanie od razu ani wedug
zgry ustalonego planu: bdzie powstawaa
poprzez konkretne realizacje, tworzc
najpierw rzeczywist solidarno.

Robert Schuman
9 maja 1950 r.
Spis treci

PRZEDMOWA PRZEWODNICZCEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ3

1. WPROWADZENIE 6
2. SIY NAPDOWE DLA PRZYSZOCI EUROPY 8
3. PI SCENARIUSZY DLA EUROPY DO ROKU 2025 15
SCENARIUSZ 1: KONTYNUACJA 16
SCENARIUSZ 2: NIC POZA JEDNOLITYM RYNKIEM 18
SCENARIUSZ 3: CI, KTRZY CHC WICEJ, ROBI WICEJ 20
SCENARIUSZ 4: ROBI MNIEJ, ALE EFEKTYWNIEJ 22
SCENARIUSZ 5: ROBI WSPLNIE ZNACZNIE WICEJ 24
4. DALSZE KROKI 26
5. ZACZNIKI27
PROCES REFLEKSJI NAD BIA KSIG 28
PI SCENARIUSZY: PRZEGLD OBSZARW POLITYKI 29

5
1. Wprowadzenie
Przez pokolenia Europa bya zawsze przyszoci.
Po raz pierwszy idea ta pojawia si wmanifecie Altiero
Spinellego iErnesto Rossiego, winiw politycznych
osadzonych przez reim faszystowski na wyspie
Ventotene podczas drugiej wojny wiatowej. Manifest
zVentotene wzywa do stworzenia wolnej izjednoczonej
Europy, wktrej znikn dotychczasowe podziay, abyli
sojusznicy iwrogowie bd ze sob wsppracowa, aby
nie dopuci do powrotu dawnych absurdw Europy.
Manifest zVentotene
Europejski Instytut Uniwersytecki
Szedziesit lat temu czonkowie zaoyciele UE,
zainspirowani t wizj pokojowej wsplnej przyszoci,
rozpoczli przeomowy proces ambitnej integracji
europejskiej. Zdecydowali si rozstrzygn swoje
spory przy stole negocjacyjnym, anie na polu bitwy.
Postanowili zastpi siy zbrojne si prawa iwytyczyli
ciek integracji dla nowych czonkw, aby zjednoczy
Europ ij wzmocni.
Nasza burzliwa przeszo mina iod ponad
siedemdziesiciu lat cieszymy si pokojem. Rozszerzona
Unia, bdca jedn znajbogatszych gospodarek
wiatowych, jest domem dla 500 mln obywateli, ktrzy
yj wwolnoci. Obrazy walk wokopach ipl bitwy
pod Verdun lub kontynentu podzielonego symboliczn
elazn kurtyn iprawdziwym murem berliskim zostay
zastpione Uni, ktra wyrnia si na tym tle jako oaza
pokoju istabilnoci.
Nie wolno nam nigdy zapomnie opowiceniach
wczeniejszych pokole. Godno czowieka, wolno
idemokracja zostay ciko wywalczone inie wolno nam si
wyrzec tych wartoci. Nawet jeli nie wszyscy wspczeni
Europejczycy rozumiej pragnienie pokoju tak samo jak
ich rodzice czy dziadkowie, te podstawowe wartoci wci
stanowi potn si spajajc nasz kontynent.
6
Dzi obejmujca cztery miliony kilometrw
kwadratowych Unia jest miejscem, wktrym
Europejczycy mog si cieszy wyjtkow
rnorodnoci kultur, tradycji iidei. To tu mog oni
nawizywa przyjanie zinnymi mieszkacami Europy,
trwajce niekiedy przez cae ycie. To wgranicach Unii
mog swobodnie podrowa, studiowa ipracowa
inie musz przy tym kopota si wymian walut. To tu
rzdy elaznej pici zostay zastpione rzdami prawa.
To tu wreszcie rwno obywateli nie jest tylko tematem
rozmw, lecz naprawd si oni walczy.
Pomimo tych osigni wielu Europejczykw uwaa
Uni albo za zbyt odleg, albo za nadmiernie ingerujc
wich ycie codzienne. Inni kwestionuj warto dodan
integracji ipytaj, wjaki sposb Europa przyczynia
si do poprawy ich warunkw ycia. Zbyt wielu
Europejczykw zawiodo si te na UE, gdy walczya
ona znajpowaniejszym wpowojennej historii kryzysem
finansowym, gospodarczym ispoecznym.
Europa nadal stoi przed powanymi wyzwaniami. Nasza
gospodarka wci stara si podwign zglobalnego
kryzysu finansowego, ale skutki tych stara nie
wszdzie s odczuwane jednakowo. Destabilizacja
wniektrych regionach ssiedzkich doprowadzia do
najwikszego od czasw drugiej wojny wiatowej kryzysu
uchodczego. Europejskie miasta pady ofiar atakw
terrorystycznych. Na scenie globalnej wyaniaj si nowe
potgi, apodmioty wczeniej dominujce wukadzie si
szukaj swojego miejsca wnowych realiach. Wubiegym
roku jedno zpastw czonkowskich opowiedziao si za
opuszczeniem Unii.
Jednak sytuacja, wjakiej znajduje si obecnie Europa, nie
przekrela jej przyszoci. Historia Unii jest zbudowana na
kryzysach iprzedwczesnych inicjatywach. Przypomnijmy
sobie fiasko Europejskiej Wsplnoty Obronnej wlatach
50. ubiegego stulecia, kryzysy walutowe wlatach 70.,
aw ostatnich dekadach nieudane prby rozszerzenia
rdo: Komisja Europejska
ireferenda odrzucajce europejskie inicjatywy. Europa raz
po raz znajdowaa si na rozdrou, ale zawsze udawao si
jej znale waciw drog naprzd.
Tylko wcigu ostatnich 25 lat Unia przesza gbokie
reformy iprzemiany wprowadzone przez traktaty
zMaastricht, Amsterdamu iNicei, ajej rozmiar
wzrs ponad dwukrotnie. Traktat lizboski iwyniki
dziesicioletniej debaty poprzedzajcej jego
przyjcie otworzyy nowy rozdzia wintegracji
europejskiej. Rozdzia, ktrego potencja nie zosta
jeszcze wyczerpany.
Kiedy 27 szefw pastw lub rzdw spotka si
wRzymie, aby uczci 60. rocznic podpisania traktatw
rzymskich, Unia powinna kolejny raz zwrci si
wstron przyszoci.
Niniejsza biaa ksiga opisuje siy, ktre bd decydowa
ozmianach zachodzcych wprzyszym dziesicioleciu,
oraz kilka scenariuszy przyszoci Europy do 2025 r.
Komisja inicjuje wten sposb debat, podczas ktrej
powinnimy skoncentrowa si na poszukiwaniu
nowych odpowiedzi na towarzyszce nam od dawna
pytanie:

Powinnimy bra przykad zwczeniejszych pokole

nie moemy zastygn wrozpamitywaniu przeszoci Jakiej przyszoci chcemy dla nas samych, naszych dzieci
ani dziaa krtkowzrocznie. Odpowied na wyzwania, inaszej Unii?
przed ktrymi stoimy, powinna opiera si na wsplnej
perspektywie iprzekonaniu, e dziaajc razem,
walczymy odobro kadego znas.

Europa dzi

Unia Europejska
Strefa Schengen
Strefa euro Rada
Europy

Austria Belgia Estonia Finlandia Czechy Liechtenstein Szwajcaria Armenia

Francja Niemcy Grecja Wochy Dania Norwegia Azerbejdan

Europejskie
Stowarzyszenie
Wolnego Handlu
otwa Litwa Luksemburg Malta Wgry Islandia Bonia
i Hercegowina

Holandia Portugalia Sowacja Sowenia Polska

Europejski Obszar Gospodarczy

Gruzja

Hiszpania Szwecja
Bya
jugosowiaska
republika
Macedonii
Cypr Irlandia Rosja

Bugaria Chorwacja Rumunia Serbia Modawia

Albania Czarnogra
Wielka Brytania

Europejska Ukraina
unia celna
Andora Monako San Marino Turcja

NATO
rdo: Komisja Europejska
Kanada Stany Zjednoczone

7
2. Siy napdowe dla przyszoci Ten wany status Europy rozmija si jednak zobecnymi
realiami: globalna rola Europy maleje, wmiar jak ronie
Europy
liczba ludnoci winnych czciach wiata. W1900 r.
mieszkacy Europy stanowili okoo 25 proc. wiatowej
POSZUKIWANIE SWOJEGO MIEJSCA
populacji. Do 2060 r. udzia Europejczykw woglnej
WZMIENIAJCYM SI WIECIE
liczbie ludnoci wiata spadnie poniej 5 proc., aadne
zpastw czonkowskich nie bdzie reprezentowa
Europa ma najwikszy na wiecie jednolity rynek idrug
wicej ni 1 proc. ludnoci wiata.
najczciej uywan wobrocie midzynarodowym walut.
Jest najwiksz potg handlow oraz najwikszym dawc Udzia Europy wglobalnym PKB maleje
pomocy rozwojowej ihumanitarnej. Europa utrzymuje 2004 2015
si rwnie wczowce innowacji, midzy innymi dziki Stany Zjednoczone 28 % 24 %
programowi Horyzont 2020 najwikszemu na UE-27 26 % 22 %
wiecie wielonarodowemu programowi badawczemu.
Japonia 11 % 6%
Unijna dyplomacja cieszy si duym autorytetem, ajej
Wielka Brytania 5% 4%
dziaania przyczyniaj si do zwikszenia bezpieczestwa
Chiny 5% 15 %
ibardziej zrwnowaonego rozwoju, oczym wiadczy
chociaby historyczne porozumienie zIranem wsprawie Kanada 2% 2%
programu atomowego tego pastwa czy rola przewodnia Meksyk 2% 2%
UE wnegocjacjach prowadzcych do zawarcia Brazylia <2 % 2%
porozumienia klimatycznego zParya albo te przyjcie Indie <2 % 3%
przez Organizacj Narodw Zjednoczonych celw Reszta wiata 18 % 21 %
zrwnowaonego rozwoju do 2030 r. Oddziaywanie
rdo: Eurostat iBiuro Statystyczne ONZ
Europy na arenie midzynarodowej odbywa si
rwnie poprzez cis wspprac zNATO iaktywne
czonkostwo wRadzie Europy. Euro jest obecnie wiatow walut, ale inne waluty
zyskuj na znaczeniu
Europa jest atrakcyjnym partnerem dla wielu pastw.
2015 2017
Chocia wnajbliszej przyszoci nie ma planw
dalszego rozszerzenia, to sama perspektywa czonkostwa
jest potnym narzdziem utrzymywania stabilizacji
ibezpieczestwa wzdu naszych granic. Unia aktywnie 7% 11 %
wsppracuje ze swoimi pastwami ssiedzkimi, 12 %
33 % 8% 30 %
zarwno na wschodzie, jak ina poudniu. Europa jest 8%
teraz wstanie wwikszym ni kiedykolwiek stopniu
dokonywa pozytywnych zmian na wiecie, czego 48 % 43 %
przykadami s zacienione partnerstwo zUkrain
iszeroka wsppraca zpartnerami zAfryki. $ $

Przypis: Grafika przedstawia niedawne zmiany koszyka walutowego

Udzia ludnoci Europy wstosunku do reszty wiata bdcego punktem odniesienia dla Midzynarodowego Funduszu
Walutowego, zwanego take specjalnymi prawami cignienia
spada
rdo: Midzynarodowy Fundusz Walutowy dane odpowiednio
1900 25 % zdnia30.11.2015 r. i24.2.2017 r.

Spodziewany jest rwnie wzgldny spadek siy

1960 11 % gospodarczej Europy w2030 r. jej udzia wwiatowym
PKB zmaleje do poziomu znacznie poniej 20 proc.,
podczas gdy obecnie wynosi okoo 22 proc. Wsytuacji,
2015 6% gdy szybko rosn wpywy gospodarek wschodzcych,
Europa musi mwi jednym gosem, ajej dziaania
powinny by poparte autorytetem wszystkich pastw
2060 4%
czonkowskich.
rdo: Biuro Statystyczne ONZ iEurostat UE-27

8
Koncentracja oddziaw wojskowych na naszych
wschodnich granicach, wojna iterroryzm na Bliskim
Wschodzie iw Afryce oraz postpujca na caym wiecie
militaryzacja to przejawy coraz bardziej napitej sytuacji
midzynarodowej. Jak nigdy wczeniej, konieczne jest,
abymy przemyleli, jak skutecznie odstrasza, reagowa
ichroni przed zagroeniami, poczwszy od masowych
atakw cybernetycznych po bardziej tradycyjne formy
agresji. NATO bdzie nadal zapewnia wikszoci pastw
UE militarne bezpieczestwo wtwardym wymiarze, ale
Europa nie moe by naiwna imusi sama zadba oswoj
obronno. Soft power nie jest wystarczajca wsytuacji,
gdy brutalna sia nie liczy si zprawem.
Przewidywane jest, e do 2045 r. wikszo pastw,
ktre obecnie wydaj najwicej na obron, dwukrotnie
zwikszy swoje wydatki wtej dziedzinie (w mld USD)
2012
Stany Zjednoczone 682
Chiny 251
Chocia nasz wiat sta si globaln wiosk zgst sieci
powiza, powrt izolacjonizmu postawi pod znakiem
zapytania przyszo handlu midzynarodowego
imultilateralizmu. Dobrobyt Unii ijej zdolno
do utrzymania europejskich wartoci na arenie
midzynarodowej bd wdalszym cigu zalee od
jej otwartoci ibliskich relacji zpartnerami. Obrona
wolnego handlu iliberalizacji stosunkw handlowych
oraz sterowanie procesem globalizacji wtaki sposb, aby
przynosi on korzyci wszystkim stronom, bd jednak
stanowi coraz trudniejsze wyzwania.
GBOKIE ZMIANY GOSPODARCZE ISPOECZNE
wiatowy kryzys finansowy igospodarczy, ktry
rozpocz si w2008 r. wStanach Zjednoczonych,
wstrzsn fundamentami Europy. Dziki podjciu
zdecydowanych dziaa gospodarka UE ustabilizowaa
2045 si. Stopa bezrobocia spada do najniszego poziomu
od czasu wybuchu wielkiego kryzysu. Ztego oywienia
gospodarczego nie korzystaj jednak wtakim samym
1 335
stopniu wszystkie grupy spoeczne iregiony. Usuwanie
skutkw kryzysu, takich jak dugotrwae bezrobocie czy
wysoki poziom dugu publicznego iprywatnego wwielu
1 270 pastwach Europy ma wci priorytetowe znaczenie.

Indie 117 654 Szczegln uwag naley zwrci na mode pokolenie.

Po raz pierwszy od czasw drugiej wojny wiatowej
Rosja 113 295 istnieje realna groba, e obecne pokolenie modych
dorosych bdzie wgorszej sytuacji ekonomicznej
Wielka Brytania 58 108
ni ich rodzice. Europa nie moe utraci najlepiej
Francja 51 87 wyksztaconego pokolenia modych ludzi ipozwoli,
Japonia 46 67 aby nierwnoci midzypokoleniowe pogrzebay jego
Niemcy 46 63 przyszo.
Brazylia 35 97 Stopa bezrobocia wUE-28 spada, ale wci pozostaje
rdo: Raport Ministerstwa Obrony Wielkiej Brytanii: Strategic Trends wysoka
Programme: Global Strategic Trends Out to 2045
25
Poniej 25 lat
UE jest najwikszym dawc pomocy humanitarnej iroz-
wojowej (% cakowitej pomocy wmld USD) 20
18,6
56 % 24 % 15

Ogem
10
74 mld USD 32 mld USD
8,2
5
7% 3% 7%
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017

POZOSTAE

3% rdo: Komisja Europejska

rdo: Organizacja Wsppracy Gospodarczej iRozwoju (OECD),

UE = UE ijej pastwa czonkowskie

9
Kryzys zachwia zaufaniem do spoecznej gospodarki dziesiciu. Aktywno zawodowa kobiet osigna
rynkowej wUE iprzekonaniem, e jest ona wstanie wprawdzie najwyszy whistorii poziom, ale zapewnienie
zadba owszystkich, akademu nowemu pokoleniu rzeczywistego rwnouprawnienia pci bdzie wymaga
zapewni popraw warunkw ycia. Dao si to zburzenia wci istniejcych barier. Wsytuacji, gdy
szczeglnie odczu wstrefie euro, gdzie wyrana liczba ludnoci wwieku produkcyjnym maleje, Europa
staa si potrzeba ukoczenia unii gospodarczej musi wykorzystywa wpeni potencja swoich obywateli.
iwalutowej oraz poprawy konwergencji pod wzgldem
osiganych wynikw gospodarczych ispoecznych. Zadanie to nabiera szczeglnej wagi wwietle
Rwnie wnadchodzcych latach trzeba bdzie skupi postpujcego procesu tworzenia si spoeczestwa
si na dziaaniach sucych wikszemu wczeniu informacyjnego, wramach ktrego zacieraj si granice
spoecznemu, konkurencyjnoci iodpornoci midzy pracownikami aosobami samozatrudnionymi,
europejskiej gospodarki oraz dostosowaniu jej do midzy towarami ausugami, midzy konsumentami
przyszych tendencji. aproducentami. Wiele dzisiejszych zawodw nie istniao
jeszcze dziesi lat temu. Wiele nowych powstanie
Europa szybko si starzeje, arednia dugo ycia jej dopiero wnadchodzcych latach. Najprawdopodobniej
mieszkacw jest ponadprzecitna. Przy medianie wikszo uczniw rozpoczynajcych obecnie
wieku wynoszcej 45 lat do 2030 r. Europejczycy nauk wszkoach podstawowych bdzie pracowa
stan si najstarszym spoeczestwem na wiecie. wnowych typach zawodw, ktre jeszcze nie istniej.
Nowe modele ycia rodzinnego, zmiany struktury Wyzwania zwizane zrosncym wykorzystaniem
populacji, zjawisko urbanizacji iwiksza rnorodno technologii iautomatyzacj pracy bd mie wpyw
ycia zawodowego zmieniaj sposb, wjaki powstaje na wszystkie miejsca pracy oraz sektory gospodarki.
spjno spoeczna. Tylko wcigu jednego pokolenia Pene wykorzystanie nowych moliwoci ijednoczesne
liczba miejsc pracy przecitnego Europejczyka wcaym ograniczenie niekorzystnych skutkw zmian
okresie kariery zawodowej wzrosa zjednego do ponad bdzie wymagao duych inwestycji wumiejtnoci
pracownikw oraz przebudowy systemw formalnej
Do 2030 r. Europejczycy stan si najstarszym spoe-
edukacji iuczenia si przez cae ycie. Zmiany
czestwem na wiecie (mediana wieku wposzczeglnych
regionach wiata) zachodzce wwiecie pracy bd rwnie wymaga
ustanowienia nowych praw socjalnych.
45 Jednoczenie Europa jest zaangaowana wambitny
Europa
proces dekarbonizacji gospodarki iograniczania
40 szkodliwych emisji. Bdziemy musieli wdalszym cigu
Ameryka 35 podejmowa dziaania wodpowiedzi na rosnc presj
Pnocna Azja
zwizan ze zmian klimatu iobcieniem rodowiska.
21
Afryka
Konieczne bd zmiany sposobu prowadzenia
34 35 dziaalnoci iwykorzystywania energii wsektorze
Ameryka

33
aciska
i Karaiby
Oceania
przemysu oraz na poziomie miast igospodarstw
Cay wiat domowych. Osignlimy ju pozycj lidera we
rdo: Rand Europe wspieraniu inteligentnych miast, wefektywnym

Europa jest jednym znajrwniejszych spoeczestw na wiecie

40

20

0
Islandia
Norwegia
Dania
Sowenia
Finlandia
Czechy
Belgia

Austria
Szwecja
Luksemburg
Holandia
Wgry
Niemcy
Francja
Polska
Korea
Irlandia
OECD
Kanada
Wochy
Japonia
Australia
Portugalia
Grecja
Hiszpania
otwa
Wielka Brytania
Stany Zjednoczone
Meksyk
Chile
Sowacja

Najwiksza Najmniejsza Pastwa Kraje OECD

rwno rwno czonkowskie UE
Przypis: Grafika przedstawia podzia dochodw na podstawie wspczynnika Giniego, gdzie warto 0 jest odpowiednikiem idealnej rwnoci spoecznej
rdo: Organizacja Wsppracy Gospodarczej iRozwoju (OECD), ostatnie dostpne dane

10
wykorzystywaniu zasobw naturalnych iglobalnej
walce ze zmian klimatu. Nasze przedsibiorstwa
posiadaj 40 proc. wiatowych patentw wzakresie
technologii energii odnawialnej. Jednym znaszych
gwnych wyzwa wprzyszoci bdzie wprowadzanie
innowacyjnych rozwiza na rynki europejskie
imidzynarodowe.
NAJWANIEJSZE ZAGROENIA IOBAWY
DOTYCZCE BEZPIECZESTWA IOCHRONY
GRANIC
W wiecie naznaczonym wci przez podziay iniezgod
Europa oferuje swoim obywatelom nadzwyczajn
stabilno iwolno. Wgrupie 25 najbardziej pokojowych
pastw wiata znajduje si 15 pastw UE. Niedawne
ataki terrorystyczne wstrzsny jednak europejskim
spoeczestwem. Zacierajce si coraz bardziej granice
midzy zagroeniami wewntrznymi izewntrznymi
powoduj zmian sposobu mylenia obezpieczestwie
osobistym igranicach pastw. Paradoksalnie, nastpuje to
wmomencie, kiedy podre po wiecie zwizane zprac
lub wypoczynkiem s atwiejsze ibardziej powszechne ni
kiedykolwiek wczeniej.
27 lat temu: upadek muru berliskiego
Z powodu rosncej liczby ludnoci na wiecie,
powszechnych napi oraz zmiany klimatu mona
rwnie oczekiwa nasilenia czynnikw wywoujcych
migracj oraz napywu migrantw zrnych czci
wiata. Skala kryzysu uchodczego, podczas ktrego
w2015 r. do Europy przybyo 1,2 mln osb, jest
bezprecedensowa jest to najwikszy taki kryzys
od czasw drugiej wojny wiatowej. Wywoao
to kontrowersyjn debat na temat solidarnoci
iodpowiedzialnoci pastw czonkowskich.
Spowodowao rwnie, e coraz czciej kwestionuje
si przyszo zarzdzania granicami iswobodnego
przemieszczania si obywateli wEuropie.
Dla 1,7 mln Europejczykw, ktrzy codziennie
dojedaj do pracy winnym pastwie czonkowskim,
oraz dla setek milionw tych, ktrzy co roku podruj
po Europie wcelach rodzinnych, turystycznych lub
biznesowych, granice nale ju do przeszoci. Jednak
za spraw niedawnych kryzysw po raz pierwszy, odkd
mury przestay istnie czyli jedno pokolenie wstecz
przywrcono tymczasowe kontrole na niektrych
granicach wewntrznych wUE.
AP Photo/Thomas Kienzle
11
25 najbardziej pokojowych krajw wiata

1 Islandia
2 Dania
3 Austria
4 Nowa Zelandia
5 Portugalia
6 Czechy
7 Szwajcaria
8 Kanada
9 Japonia
10 Sowenia
11 Finlandia
12 Irlandia
13 Bhutan
14 Szwecja
15 Australia
16 Niemcy
17 Norwegia
18 Belgia
Stan pokoju
19 Wgry
Bardzo wysoki 20 Singapur
Wysoki Holandia
21
redni
Niski 22 Polska
Bardzo niski 23 Mauritius
Nie uwzgldniono 24 Sowacja
25 Hiszpania
rdo: Global Peace Index

KWESTIONOWANIE ZAUFANIA ILEGITYMACJI trzecie Europejczykw postrzega UE jako miejsce

DEMOKRATYCZNEJ
Zmiany na wiecie oraz rzeczywiste poczucie braku
bezpieczestwa, jakiego dowiadcza wiele osb,
prowadz do coraz wikszego niezadowolenia
zgwnego nurtu polityki iinstytucji na wszystkich
szczeblach. Czsto przybiera ono form obojtnoci
inieufnoci wobec dziaa podejmowanych przez
organy publiczne. Stworzyo ponadto pustk, ktr
zbyt atwo wypenia populistyczna inacjonalistyczna
retoryka.
Obwinianie Brukseli za problemy przy jednoczesnym
przypisywaniu sobie zasug za sukcesy wpolityce
krajowej, brak odpowiedzialnoci za wsplne decyzje
oraz nawyk szukania winnych gdzie indziej pokazay ju
swoj szkodliwo. Takie powane rozamy nie pozostaj
bez wpywu na europejskie spoeczestwo.
Poparcie dla projektu europejskiego jest nadal silne,
nie jest ju jednak bezwarunkowe. Ponad dwie
charakteryzujce si stabilnoci na tle niespokojnego
wiata. Ponad 80 proc. popiera cztery podstawowe
swobody UE. 70 proc. obywateli strefy euro opowiada
si za utrzymaniem wsplnej waluty. Obserwujemy
jednak spadek zaufania obywateli zarwno do instytucji
unijnych, jak ikrajowych. Takie zaufanie deklaruje
obecnie okoo jednej trzeciej obywateli. Dziesi lat
temu Unii ufaa poowa spoeczestwa.
Zmniejszenie rozbienoci midzy obietnicami aich
realizacj stanowi cige wyzwanie. Czciowo wynika
to ztego, e nieatwo jest zrozumie struktur UE,
poniewa obejmuje ona szczebel europejski ikrajowy.
Obywatelom nie wytumaczono wystarczajco dobrze,
kto jest za co odpowiedzialny, apozytywna rola
UE wich codziennym yciu pozostaje ukryta, jeli
informacji na ten temat nie przekazuje si na szczeblu
lokalnym. Mieszkacy nie zawsze s wiadomi, e
pobliskie gospodarstwo, sie transportowa czy uczelnie
otrzymay dofinansowanie ze rodkw unijnych.

12
Istniej rwnie rozbienoci midzy oczekiwaniami
azdolnoci UE do ich zaspokojenia. Jako przykad
mona przywoa prby rozwizania problemu
bezrobocia osb modych: odbyto wiele spotka na
wysokim szczeblu oraz wprowadzono poyteczne
unijne rodki wspierajce; narzdzia iodpowiednie
uprawnienia znajduj si jednak wrkach wadz
krajowych, lokalnych iregionalnych. rodki finansowe
dostpne na szczeblu europejskim wdziedzinie polityki
spoecznej stanowi zaledwie 0,3 proc. cznej sumy
wydatkw pastw czonkowskich wtym zakresie.
Przywrcenie zaufania oraz wypracowanie konsensusu
ipoczucia przynalenoci jest tym trudniejsze, e yjemy
wszczeglnych czasach. Informacje s dzi powszechnie
dostpne, wogromnych ilociach, a jednoczenie trudno
za nimi nady.
Jak Europejczycy postrzegaj UE?
UE jako miejsce stabilnoci Poparcie dla czterech swobd UE
Zgadzam si Nie wiem Za
Nie zgadzam si Przeciw
66% 81%
29% 14%
5% 5%
rdo: Eurobarometr, padziernik ilistopad 2016 r., UE-28
Ich nieprzerwany napyw iprzyspieszony cykl sprawiaj,
e jest trudniej ni kiedykolwiek dotrzyma im tempa
czy zareagowa. Liczba wysyanych dziennie tweetw
przekracza obecnie liczb tweetw opublikowanych
wcigu caego roku dekad temu. Do 2018 r. zmediw
spoecznociowych korzysta bdzie blisko jedna trzecia
ludnoci na wiecie.
Opisane tendencje mog jedynie przyspieszy ibd
nadal miay wpyw na sposb funkcjonowania
demokracji. Stwarza to nowe moliwoci dla debaty
publicznej oraz angaowania wni Europejczykw. Unia
Europejska ijej pastwa czonkowskie musz jednak
zapewni bardziej dynamiczne interakcje zobywatelami,
ponosi wiksz odpowiedzialno za wdraanie
wsplnych uzgodnie ilepiej je realizowa.
Poparcie dla euro
Nie wiem Za (strefa euro) Nie wiem
Przeciw (strefa euro)
70%
25%
5%
13
14
3. Pi scenariuszy dla Europy
do roku 2025

Wiele gbokich transformacji, jakie przechodzi Ostateczne rezultaty bd zapewne si rniy od

obecnie Europa, jest nieuniknionych inieodwracalnych. scenariuszy przedstawionych wniniejszej ksidze. UE-27
Niektre trudno jest przewidzie pojawi si zdecyduje wsplnie, ktre elementy zawarte wpiciu
nieoczekiwanie. Europa moe pozwoli si nie nurtowi scenariuszach uwaa za najbardziej pomocne wrealizacji
wydarze lub prbowa wpyn na ich ksztat. Decyzj naszego wsplnego projektu winteresie obywateli.
musimy podj teraz.

Scenariusze przedstawione wniniejszej biaej ksidze

maj pomc wpokierowaniu debat nad przyszoci
Europy. Daj wyrywkowy wgld wpotencjaln sytuacj
Unii w2025 r. wzalenoci od dokonanych przez nas
wsplnie wyborw.

Punktem wyjcia dla poszczeglnych scenariuszy jest

zaoenie, e 27 pastw czonkowskich nadal tworzy
Uni.

Tych pi scenariuszy ma charakter przykadowy ima

skoni do przemyle. Nie s to szczegowe plany
dziaania ani zalecenia polityczne. Celowo nie odnosz
si te do procesw legislacyjnych czy instytucjonalnych
forma powinna by bowiem nastpstwem funkcji.

Zbyt czsto dyskusje na temat przyszoci Europy byy

sprowadzane do wyboru jednej zdwch moliwoci:
mniej lub wicej Europy. Takie podejcie jest zbyt
uproszczone iwprowadza wbd. Moliwoci, jakie
uwzgldniono wtym dokumencie, jest wiele: od
zachowania status quo, poprzez zmian zakresu
ipriorytetw, po czciowy lub zbiorowy skok naprzd.
Poszczeglne scenariusze wwielu miejscach si
pokrywaj, nie wykluczaj si zatem wzajemnie ani nie
s wyczerpujce.

15
Scenariusz 1: Kontynuacja
UNIA EUROPEJSKA SKUPIA SI NA REALIZACJI
POZYTYWNEGO PROGRAMU REFORM.
Dlaczego ijak?
Scenariusz, ktry zakada utrzymanie przez
UE-27 obranego kursu, przewiduje, e bdzie si ona
koncentrowa na realizacji iaktualizacji obecnego
programu reform. Bdzie go wdraa wduchu
opublikowanych w2014 r. wytycznych Komisji: Nowy
pocztek dla Europy oraz uzgodnionej w2016 r. przez
27 pastw czonkowskich deklaracji zBratysawy.
Priorytety bd regularnie aktualizowane, aproblemy
rozwizywane na bieco, czemu bdzie towarzyszy
przyjmowanie odpowiednich nowych przepisw.
W rezultacie 27 pastw czonkowskich iinstytucje
UE bd realizowa wsplny program dziaa. Tempo
procesw decyzyjnych bdzie zaleao od przezwyciania
rnic wpogldach wcelu realizacji wsplnych
dugoterminowych priorytetw. Unijne prawodawstwo
bdzie regularnie weryfikowane pod ktem swojej
skutecznoci. Przestarzae akty prawne bd wycofywane.
Oznacza to, e do 2025 r.:
UE-27 bdzie si nadal koncentrowa na zapewnianiu
zatrudnienia, wzrostu gospodarczego iinwestycji
poprzez wzmocnienie jednolitego rynku izwikszenie
inwestycji winfrastruktur cyfrow, transportow
ienergetyczn.
Towarzyszy temu bd stopniowe postpy wzakresie
poprawy funkcjonowania wsplnej waluty, tak aby
oywi wzrost gospodarczy izapobiec wstrzsom
wewntrznym izewntrznym. Podjte zostan dalsze
dziaania na rzecz wzmocnienia nadzoru finansowego
majce na celu zapewnienie stabilnoci finansw
publicznych oraz rozwoju rynkw kapitaowych na
potrzeby finansowania gospodarki realnej.
Dziki wprowadzonej przez Komisj reformie przepisw
opomocy pastwa 90 proc. takiej pomocy jest wrkach
wadz krajowych, regionalnych ilokalnych.
Walka zterroryzmem nasili si wraz zgotowoci
organw krajowych do dzielenia si midzy sob
danymi wywiadowczymi. Nastpi zacienienie
wsppracy wdziedzinie obronnoci wzakresie bada
naukowych, przemysu iwsplnych zamwie. Pastwa
czonkowskie zdecyduj si poczy niektre zdolnoci
wojskowe oraz zwikszy solidarno finansow
wodniesieniu do misji zagranicznych.
Co si tyczy polityki zagranicznej, poczynione zostan
postpy wzakresie wsplnej reprezentacji ijednolitego
przekazu. Podobnie jak obecnie, UE-27 bdzie aktywnie
dya do zawierania umw handlowych zpartnerami
zcaego wiata. Za zarzdzanie granicami zewntrznymi
bd odpowiedzialne przede wszystkim poszczeglne
pastwa czonkowskie, dojdzie jednak do zacienienia
wsppracy dziki wsparciu operacyjnemu ze strony
Europejskiej Stray Granicznej iPrzybrzenej. Aby
dotrzyma kroku nowym wyzwaniom, potrzebne
bd cige udoskonalenia wzakresie zarzdzania
granicami. Wprzeciwnym wypadku niektre pastwa
czonkowskie mog si zdecydowa na utrzymanie
ukierunkowanych kontroli na granicach wewntrznych.
UE-27 bdzie mie nadal pozytywny wpyw na ksztat
globalnych de wwielu dziedzinach, takich jak
zmiana klimatu, stabilno finansowa czy zrwnowaony
rozwj.
Zalety iwady:
Pozytywny program dziaa bdzie nadal przynosi
konkretne rezultaty, dziki jednoci wdeniu do
celu. Utrzymane zostan prawa obywateli wynikajce
zunijnych przepisw. Jedno UE-27 zostanie
zachowana, ale wprzypadku powanych sporw
moe ona zosta poddana prbie. Jedynie zbiorowa
determinacja, by wsplnie realizowa wane cele,
pomoe zmniejszy rozdwik midzy obietnicami
skadanymi na papierze aoczekiwaniami obywateli.
16
 Wpyw na poszczeglne obszary polityki

Strefa
Unia Polityka
Jednolity rynek Schengen, Zdolno do
gospodarcza zagraniczna Budet UE
i handel migracja ibez- dziaania
iwalutowa i obronno
pieczestwo
Wzmocniony Stopniowe Stopniowe Postpy Czciowo Pozytywny
jednolity postpy nasilanie wmwieniu zmodernizowany, program
rynek, wtym wzakresie wsppracy jednym gosem by odzwierciedla dziaa przynosi
sektory energii poprawy wzarzdzaniu wsprawach harmonogram konkretne
itechnologii funkcjonowania granicami zagranicznych; reform rezultaty; proces
cyfrowych; strefy euro zewntrznymi; cilejsza uzgodniony na decyzyjny wci
UE-27 zawiera postpy wsppraca poziomie UE-27 mao zrozumiay;
postpowe wkierunku wdziedzinie zdolno do
umowy handlowe wsplnego obronnoci wykonywania
systemu zada nie
azylowego; zawsze zgodna
poprawa zoczekiwaniami
koordynacji
wkwestiach
bezpieczestwa

Obraz przyszoci
Gospodarstwa domowe iprzedsibiorcy bd zmotywowani do ograniczania swojego zuycia energii iprodukcji
wasnej czystej energii. Bd mogli zatwoci zmieni dostawc usug. Przecitna wysoko rachunkw spadnie,
ale poowa tej kwoty bdzie nadal pacona na rzecz dostawcw zpastw trzecich.

Europejczycy bd mogli jedzi podczonymi do internetu samochodami; za granic mog jednak napotyka
pewne problemy prawne iprzeszkody techniczne.

Wysokiej jakoci szybkie cza szerokopasmowe bd dostpne weuropejskich miastach oraz na obszarach
wiejskich. Handel elektroniczny oywi si, jednak koszty dostawy produktw zinnych pastw czonkowskich bd
nadal nieproporcjonalnie wysokie.

Europejczycy bd zazwyczaj podrowa za granic bez koniecznoci zatrzymywania si do celw kontroli.

Zaostrzenie kontroli bezpieczestwa bdzie oznaczao konieczno przyjazdu na lotnisko lub stacj kolejow na
dugo przed planowan godzin odlotu lub odjazdu.

Europa zawrze ukierunkowane ipostpowe porozumienia handlowe zpartnerami opodobnych zapatrywaniach,

takimi jak Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Ameryka aciska iinni. Proces ratyfikacji bdzie dugotrway iczsto
opniany zpowodu dyskusji isporw wniektrych parlamentach narodowych iparlamentach regionalnych.

17
Scenariusz 2: Nic poza jednolitym rynkiem
UNIA EUROPEJSKA STOPNIOWO KONCENTRUJE
SI NA JEDNOLITYM RYNKU.
Dlaczego ijak?
Scenariusz, ktry zakada, e UE-27 nie zdoa zawrze
konsensusu, by osign wicej wwielu dziedzinach
polityki, przewiduje, e Unia skoncentruje si na
pogbianiu niektrych kluczowych aspektw
jednolitego rynku. Nie bdzie powszechnej determinacji
do wspdziaania wtakich dziedzinach jak migracja,
bezpieczestwo czy obronno.
W wyniku tego UE-27 zaprzestanie intensyfikowania
swoich wysikw wwikszoci dziedzin polityki.
Zarzdzanie wspprac dotyczc nowych kwestii
bdcych przedmiotem wsplnego zainteresowania
bdzie si czsto odbywao wramach kontaktw
dwustronnych. UE-27 znaczco zmniejszy obcienie
regulacyjne poprzez wycofywanie dwch istniejcych
aktw prawnych wprzypadku kadej zaproponowanej
inicjatywy.
Oznacza to, e do 2025 r.:
Funkcjonowanie jednolitego rynku stanie si gwn
racj bytu UE-27. Dalsze postpy bd zaleay od
zdolnoci do zawarcia uzgodnie wpowizanych znim
politykach inormach. Bdzie to atwiejsze wprzypadku
swobodnego przepywu towarw, ktry wdalszym cigu
bdzie odbywa si bezcowo, ni winnych dziedzinach.
Ze wzgldu na zdecydowane denie do zmniejszenia
liczby regulacji na szczeblu UE bd si utrzymyway
lub zwikszay rnice wstandardach dotyczcych
konsumentw, kwestii spoecznych iochrony
rodowiska, atake wdziedzinie opodatkowania
ikorzystania zdotacji publicznych. Bdzie si to
wizao zryzykiem, e pastwa zaczn si przeciga
wobnianiu tych standardw. Bdzie rwnie trudno
uzgodni nowe wsplne zasady dotyczce mobilnoci
pracownikw lub dostpu do zawodw regulowanych.
Wrezultacie swobodny przepyw osb iusug nie bdzie
wpeni zagwarantowany.
Euro bdzie uatwia wymian handlow, ale rosnce
dysproporcje iograniczona wsppraca stan si
gwnym rdem podatnoci na zagroenia. Narazi
to wspln walut na ryzyko utraty integralnoci
izdolnoci do reagowania na nowe kryzysy finansowe.
Z powodu niedostatecznej wsppracy wdziedzinie
bezpieczestwa imigracji na granicach pastw bd
prowadzone bardziej systematyczne kontrole osb.
Ze wzgldu na wewntrzne spory na temat podejcia
do handlu midzynarodowego Unia ztrudem bdzie
zawiera umowy ze swoimi partnerami. Migracja
iniektre zagadnienia polityki zagranicznej bd
coraz czciej rozstrzygane wramach wsppracy
dwustronnej. wiadczenie pomocy humanitarnej
ipomocy rozwojowej bdzie si odbywa na szczeblu
krajowym. UE jako cao nie bdzie ju reprezentowana
na licznych forach midzynarodowych, gdy nie
bdzie wstanie uzgodni wsplnego stanowiska
wkwestiach istotnych dla partnerw globalnych, takich
jak zmiany klimatyczne, zwalczanie uchylania si od
opodatkowania, wykorzystanie korzyci pyncych
zglobalizacji ipromocja handlu midzynarodowego.
Zalety iwady:
Skoncentrowanie priorytetw UE oznacza, e rnice
zda midzy pastwami czonkowskimi wprzypadku
nowych problemw bdzie trzeba czsto rozstrzyga
dwustronnie wzalenoci od danego przypadku.
Prawa obywateli wynikajce zprzepisw unijnych
bd zczasem ograniczane. Proces decyzyjny bdzie
moe bardziej zrozumiay, ale zdolno do wsplnego
dziaania niewielka. Moe to pogbia rozdwik
midzy oczekiwaniami arezultatami osiganymi na
wszystkich szczeblach.
18
 Wpyw na poszczeglne obszary polityki

Strefa
Unia Polityka
Jednolity rynek Schengen, Zdolno do
gospodarcza zagraniczna Budet UE
i handel migracja ibez- dziaania
iwalutowa i obronno
pieczestwo
Wzmocniony Ograniczona Brak wsplnych Niektre Zmiana Proces decyzyjny
jednolity rynek wsppraca przepisw kwestie polityki polegajca na bdzie moe
towarw wstrefie euro dotyczcych zagranicznej nastawieniu na bardziej
ikapitau; polityki rozstrzygane finansowanie zrozumiay,
standardy migracyjnej coraz czciej najwaniejszych ale zdolno
nadal od siebie iazylowej; na szczeblu funkcji do wsplnego
odbiegaj; dwustronna dwustronnym; niezbdnych dziaania bdzie
swobodny koordynacja wsppraca dla dziaania ograniczona;
przepyw kwestii wdziedzinie jednolitego rynku kwestie bdce
osb iusug bezpieczestwa; obronnoci przedmiotem
nie wpeni bardziej pozostaje tak jak wsplnego
zagwarantowany systematyczne obecnie zainteresowania
kontrole na musz by
granicach rozwizywane
wewntrznych dwustronnie

Obraz przyszoci
Jako powietrza bdzie wcaej Europie bardzo rna, poniewa niektre pastwa zdecyduj si na uchylenie
norm iprzepisw dotyczcych szkodliwych emisji. Rna moe by take jako wody wrzekach przepywajcych
przez wiele krajw, takich jak Ren czy Dunaj.

Europejczycy bd niechtnie korzysta zsamochodw podczonych do internetu ze wzgldu na brak

oglnoeuropejskich przepisw istandardw technicznych.

Przekraczanie granic wewntrznych wcelach subowych lub turystycznych bdzie utrudnione ze wzgldu
na regularne kontrole. Rwnie znalezienie pracy za granic bdzie trudniejsze, amoliwo przeniesienia
uprawnie emerytalnych do innego pastwa czonkowskiego nie bdzie zagwarantowana. Wprzypadku choroby
za granic trzeba si bdzie liczy zwysokimi kosztami leczenia.

UE-27 nie bdzie zawieraa nowych umw handlowych, poniewa pastwa czonkowskie nie bd wstanie
uzgodni wsplnych priorytetw ani ratyfikacji blokowych.

Obywatelom pastwa, ktrego przestrze powietrzna zostanie naruszona lub ktre stanie si celem atakw
cybernetycznych na wielk skal, trudno bdzie zrozumie, dlaczego UE-27 czy choby pastwa ssiadujce nie
wprowadziy adnych sankcji.

Przeniesienie pomocy rozwojowej na poziom krajowy utrudni stworzenie szeroko zakrojonych partnerstw
zkrajami afrykaskimi, co ograniczy moliwoci gospodarcze na rozwijajcym si rynku iuniemoliwi
wyeliminowanie podstawowych przyczyn migracji.

19
Scenariusz 3: Ci, ktrzy chc wicej, robi
wicej
UNIA EUROPEJSKA POZWALA ZAINTERESOWANYM
PASTWOM CZONKOWSKIM NA CILEJSZ
WSPPRAC WKONKRETNYCH DZIEDZINACH.
Dlaczego ijak?
Scenariusz, ktry zakada, e UE-27 bdzie postpowa
jak obecnie, ale niektre pastwa czonkowskie bd
chciay wwszym gronie osign wicej, przewiduje,
e bd si pojawia koalicje chtnych, majce na
celu wspprac wkonkretnych obszarach polityki.
Mog one dotyczy takich dziedzin jak obronno,
bezpieczestwo wewntrzne, opodatkowanie czy sprawy
socjalne.
W rezultacie nowe grupy pastw czonkowskich bd
zawiera uzgodnienia prawne ibudetowe wcelu
pogbienia wsppracy wwybranych dziedzinach.
Podobnie jak wprzypadku strefy Schengen czy
strefy euro, bdzie si to mogo odbywa woparciu
oramy prawne wsplne dla UE-27 ibdzie wymagao
cilejszego okrelenia praw iobowizkw. Status innych
pastw czonkowskich pozostanie niezmieniony ibd
one miay moliwo przyczenia si zczasem do tych,
ktre robi wicej.
Oznacza to, e do 2025 r.:
Pewna grupa pastw czonkowskich zdecyduje si
na zacienienie wsppracy wkwestiach obronnoci,
wykorzystujc do tego celu istniejce moliwoci
prawne. Bdzie ona obejmowa solidn wspln
podstaw badawcz iprzemysow, wsplne udzielanie
zamwie, bardziej zintegrowane zdolnoci izwikszon
gotowo do wsplnych misji za granic.
Szereg pastw poczyni postpy wkwestiach
bezpieczestwa iwymiaru sprawiedliwoci. Postanowi
one zacieni wspprac midzy swoimi siami
policyjnymi oraz subami wywiadu. Bd wymienia
midzy sob wszelkie informacje wramach walki
zprzestpczoci zorganizowan idziaaniami
zwizanymi zterroryzmem. Dziki istnieniu wsplnego
biura prokuratury pastwa te bd prowadzi wsplnie
dochodzenia wsprawie naduy finansowych, prania
pienidzy oraz handlu narkotykami ibroni. Zdecyduj
si pj okrok dalej iutworz wsplny obszar wymiaru
sprawiedliwoci wsprawach cywilnych.
Pewna grupa pastw, wtym ze strefy euro iby
moe kilka innych, zdecyduje si wsppracowa
cilej, zwaszcza wzakresie opodatkowania ispraw
spoecznych. Wiksza harmonizacja przepisw istawek
podatkowych zmniejszy koszty przestrzegania przepisw
iograniczy zjawisko uchylania si od opodatkowania.
Uzgodnione standardy socjalne zwiksz pewno
dla przedsibiorstw iprzyczyni si do poprawy
warunkw pracy. Zintensyfikowana zostanie wsppraca
przemysowa wzakresie najnowoczeniejszych
technologii, produktw iusug, azasady korzystania
znich bd opracowywane wsplnie.
Na szczeblu wszystkich 27 pastw czonkowskich
nastpi dalszy postp we wzmacnianiu jednolitego
rynku iugruntowaniu jego czterech swobd. Stosunki
zpastwami trzecimi, wtym wdziedzinie handlu, bd
zarzdzane na szczeblu UE wimieniu wszystkich pastw
czonkowskich.
Zalety iwady:
Jedno UE obejmujcej 27 pastw czonkowskich
zostanie zachowana, ate pastwa, ktre bd chciay,
mog zacieni wspprac midzy sob. Prawa
obywateli wynikajce zprzepisw unijnych zaczn si
rni wzalenoci od tego, czy osoby te mieszkaj
wpastwie, ktre zdecydowao si robi wicej. Pojawi
si wtpliwoci co do przejrzystoci irozliczalnoci na
rnych szczeblach procesu podejmowania decyzji.
Wpastwach, ktre zdecyduj si na to, by robi wicej,
zacznie si zmniejsza rozdwik midzy oczekiwaniami
arezultatami.
20
 Wpyw na poszczeglne obszary polityki

Strefa
Unia Polityka
Jednolity rynek Schengen, Zdolno do
gospodarcza zagraniczna Budet UE
i handel migracja ibez- dziaania
iwalutowa i obronno
pieczestwo
Tak jak Tak jak Tak jak Tak jak Tak jak Tak jak
wscenariuszu wscenariuszu wscenariuszu wscenariuszu wscenariuszu wscenariuszu
Kontynuacja, Kontynuacja, Kontynuacja, Kontynuacja, Kontynuacja; Kontynuacja,
jednolity rynek zwyjtkiem zwyjtkiem zwyjtkiem dodatkowe pozytywny
jest wzmocniony, grupy pastw, grupy pastw, grupy pastw, budety program dziaa
aUE-27 zawiera ktre pogbi ktre pogbi ktre pogbi udostpniane na poziomie
postpowe wspprac wspprac wspprac przez niektre UE-27 przynosi
umowy handlowe wobszarach wdziedzinie wdziedzinie pastwa rezultaty;
takich jak bezpieczestwa obronnoci, wobszarach, niektre grupy
opodatkowanie isprawiedliwoci skupiajc si wktrych osigaj wicej
istandardy na koordynacji postanowi one wsplnie
spoeczne wojskowej robi wicej wpewnych
iwsplnym dziedzinach;
sprzcie proces decyzyjny
staje si bardziej
skomplikowany

Obraz przyszoci
Pewna grupa pastw utworzy korpus funkcjonariuszy policji iprokuratorw do ledzenia transgranicznej
dziaalnoci przestpczej. Pene poczenie baz danych umoliwi natychmiastow wymian informacji
dotyczcych bezpieczestwa. Dowody wsprawach karnych przedstawiane wjednym pastwie czonkowskim
bd automatycznie uznawane winnych pastwach czonkowskich.

Samochody podczone do internetu bd powszechnie stosowane w12 pastwach czonkowskich, ktre

zdecydoway si zharmonizowa swoje przepisy istandardy. Te same pastwa czonkowskie opracuj zestaw
przepisw regulujcych kwestie wasnoci iodpowiedzialnoci zwizane zistnieniem internetu rzeczy.

Pewna grupa pastw uzgodni wsplny kodeks prawa przedsibiorstw. Ujednolicone wnim zostan przepisy
zzakresu prawa spek, prawa handlowego ipokrewnych dziedzin prawa, co umoliwi duym imaym
przedsibiorstwom atwiejsze prowadzenie dziaalnoci transgranicznej.

Pracownicy w21 pastwach czonkowskich bd mogli uzyska dodatkowe icoraz bardziej zblione prawa
pracownicze iochron socjaln niezalenie od obywatelstwa czy miejsca zamieszkania.

Sze pastw postanowi naby drony do celw wojskowych. Bdzie mona ich uywa do nadzorowania
obszarw morskich ildowych oraz wratunkowych operacjach humanitarnych. Utworzony zostanie wsplny
program obrony wcelu ochrony infrastruktury krytycznej przed atakami cybernetycznymi.

21
Scenariusz 4: Robi mniej, ale efektywniej
UNIA EUROPEJSKA KONCENTRUJE SI NA
SKUTECZNIEJSZYM ISZYBSZYM OSIGANIU
REZULTATW WWYBRANYCH OBSZARACH POLITYKI,
POWICAJC INNYM OBSZAROM MNIEJ UWAGI.
Dlaczego ijak?
Scenariusz, ktry zakada osignicie konsensusu co do
potrzeby lepszego wsplnego rozwizywania pewnych
priorytetowych kwestii, przewiduje, e UE-27 zdecyduje
si skoncentrowa swoj uwag iograniczone zasoby na
mniejszej liczbie obszarw.
W efekcie UE-27 bdzie wstanie dziaa szybciej
i w sposb bardziej zdecydowany wwybranych obszarach
priorytetowych. Wtych dziedzinach polityki UE-27 uzyska
skuteczniejsze instrumenty pozwalajce na bezporednie
wdraanie iegzekwowanie wsplnych decyzji, tak jak ma
to miejsce dzisiaj wpolityce konkurencji czy nadzorze
bankowym. Wpozostaych obszarach UE-27 zaprzestanie
dziaa lub zmniejszy swoje zaangaowanie.
Poprzez okrelenie swoich nowych priorytetw UE-27
bdzie usiowaa lepiej skoordynowa swoje obietnice,
oczekiwania iosigane rezultaty. Typowym przykadem
rozdwiku midzy oczekiwaniami arezultatami
jest niedawny skandal zwizany zemisjami spalin
samochodowych. Dua cz spoeczestwa oczekuje,
e UE bdzie chroni konsumentw przed oszustwami
ze strony producentw, ajednoczenie UE nie ma
odpowiednich uprawnie ani narzdzi, aby zapewni
konsumentom tak bezporedni iwidoczn ochron.
Oznacza to, e do 2025 r.:
UE-27 zintensyfikuje swoje dziaania wtakich dziedzinach
jak innowacja, handel, bezpieczestwo, migracja,
zarzdzanie granicami iobronno. Opracuje nowe zasady
inarzdzia do egzekwowania przepisw, by pogbi
jednolity rynek wnowych kluczowych obszarach.
Skoncentruje si na osigniciu doskonaoci wdziedzinie
bada irozwoju izainwestuje wnowe oglnounijne
projekty majce na celu wspieranie dekarbonizacji
icyfryzacji.
Typowe przykady to rozwj wsppracy dotyczcej
przestrzeni kosmicznej, klastry zaawansowanych
technologii izakoczenie procesu tworzenia regionalnych
centrw energetycznych. UE-27 bdzie wstanie
podejmowa szybko decyzje co do negocjowania
izawierania umw handlowych. Wsppraca midzy
subami policji iorganami wymiaru sprawiedliwoci
wkwestiach zwizanych zterroryzmem bdzie
systematyczna, awspiera j bdzie wsplna europejska
agencja ds. zwalczania terroryzmu.
Zarzdzanie granicami zewntrznymi przejmie wpeni
Europejska Stra Graniczna iPrzybrzena. Wszelkie
wnioski oudzielenie azylu bd rozpatrywane przez
wspln europejsk agencj ds. azylu. Utworzone zostan
wsplne zdolnoci obronne.
Z drugiej strony UE-27 zaprzestanie dziaa lub zmniejszy
swoje zaangaowanie wdziedzinach, wktrych jej
warto dodan postrzega si jako mniejsz, aj sam jako
niezdoln do speniania obietnic. Bdzie to dotyczyo
obszarw, takich jak rozwj regionalny, zdrowie publiczne
lub niektre czci polityki zatrudnienia ipolityki
spoecznej niezwizane bezporednio zfunkcjonowaniem
jednolitego rynku.
Kompetencje wzakresie kontroli pomocy pastwa
zostan przekazane organom krajowym. Nowe standardy
wzakresie ochrony konsumentw, rodowiska oraz
bezpieczestwa ihigieny pracy nie bd podlega
szczegowej harmonizacji, atylko uzgodnieniom
ograniczonym do niezbdnego minimum. Wniektrych
obszarach pastwa czonkowskie bd miay wicej
miejsca na eksperymentowanie. Natomiast wdziedzinach
uregulowanych na szczeblu UE wiksze uprawnienia
wzakresie egzekwowania prawa zapewni pen zgodno
zprzepisami.
W innych dziedzinach zkolei bd podejmowane dalsze
kroki wcelu konsolidacji strefy euro izapewnienia
stabilnoci wsplnej waluty. Znaczenie UE wwiecie
zmieni si zgodnie zprzemodelowaniem jej kompetencji.
Zalety iwady:
W ostatecznym rozrachunku wyraniejszy podzia
kompetencji pomoe europejskim obywatelom lepiej
zrozumie, jakie kwestie s rozstrzygane na szczeblu
UE27, szczeblu krajowym iregionalnym. Prawa obywateli
wynikajce zprzepisw unijnych s wzmocnione tam,
gdzie zdecydujemy si zintensyfikowa nasze dziaania,
aosabione wpozostaych dziedzinach. To zkolei
przyczyni si do zlikwidowania rozbienoci midzy
obietnicami arezultatami, nawet jeli wniektrych
dziedzinach oczekiwania pozostan niespenione. Na
pocztek bdzie jednak bardzo trudno zdecydowa, ktre
obszary UE-27 powinna traktowa priorytetowo,
a wktrych powinna zmniejszy swoje zaangaowanie.
22
 Wpyw na poszczeglne obszary polityki
Strefa
Jednolity Unia Polityka
Schengen, Zdolno do
rynek gospodarcza zagraniczna Budet UE
migracja ibez- dziaania
i handel iwalutowa i obronno
pieczestwo
Wsplne Kroki wkierunku Systematyczna UE mwi jednym Znacznie Poczatkowo
standardy wzmocnienia wsppraca gosem we zmodyfikowany trudno osign
ograniczone do strefy euro wzarzdzaniu wszystkich wcelu porozumienie co do
minimum, ale izapewnienia granicami, kwestiach dostosowania tego, ktre zadania
egzekwowanie jej stabilnoci; polityce polityki do nowych s priorytetowe,
wzmocnione UE27 azylowej iwalce zagranicznej; priorytetw aktre naley
wobszarach robi mniej zterroryzmem stworzenie uzgodnionych na odrzuci; ostatecznie
regulowanych wniektrych Europejskiej Unii poziomie UE-27 ustalony proces
na poziomie UE; obszarach Obrony decyzyjny moe
handel wyczn polityki si okaza bardziej
domen UE zatrudnienia zrozumiay; UE dziaa
ipolityki szybciej ibardziej
spoecznej zdecydowanie
wdziedzinach,
wktrych ma
wiksze kompetencje

Obraz przyszoci
Europejski urzd ds. telekomunikacji bdzie mia uprawnienia do uwalniania czstotliwoci dla transgranicznych
usug telekomunikacyjnych, np. usug niezbdnych dla uytkowania samochodu podczonego do internetu
wcaej Europie. Bdzie on funkcjonowa jako organ regulacyjny odpowiedzialny za ochron praw uytkownikw
internetu itelefonii komrkowej niezalenie od tego, wjakim miejscu wUE si znajduj.

Nowa europejska agencja ds. zwalczania terroryzmu przyczyni si do zapobiegania duym zamachom
weuropejskich miastach poprzez systematyczne ledzenie ioznaczanie podejrzanych. Krajowe organy policji
bd miay atwy dostp do europejskiej bazy danych zawierajcej informacje biometryczne oprzestpcach.

Zarzdzanie granicami zewntrznymi przejmie wpeni Europejska Stra Graniczna iPrzybrzena.

Wynagrodzenia, przepisy socjalne istawki podatkowe bd nadal znacznie si rni wcaej Europie.

Konsumenci wEuropie, ktrzy byli wprowadzani wbd przez producentw samochodw, bd mogli teraz
polega na UE wkwestii nakadania sankcji na nieuczciwe przedsibiorstwa iuzyskiwa odszkodowanie.

Dziki dobrze funkcjonujcemu europejskiemu systemowi satelitarnemu rolnicy bd mogli uzyska wczasie
rzeczywistym ipo przystpnych cenach dostp do danych umoliwiajcych uwzgldnianie warunkw
pogodowych izarzdzanie uprawami.

23
Scenariusz 5: Robi wsplnie znacznie wicej
UNIA EUROPEJSKA DECYDUJE SI ROBI
WSPLNIE ZNACZNIE WICEJ WE WSZYSTKICH
OBSZARACH POLITYKI.
Dlaczego ijak?
Scenariusz, ktry zakada powszechn zgod co do
tego, e ani UE-27 wobecnej postaci, ani poszczeglne
pastwa europejskie nie s wystarczajco dobrze
przygotowane do stawienia czoa istniejcym
wyzwaniom, przewiduje, e pastwa czonkowskie
zdecyduj si wspdzieli wicej uprawnie, zasobw procesu tworzenia jednolitego rynku wdziedzinie
idecyzji we wszystkich dziedzinach.
W rezultacie wsppraca midzy wszystkimi pastwami
czonkowskimi we wszystkich obszarach pjdzie dalej
ni kiedykolwiek wczeniej. Strefa euro rwnie zostanie
wzmocniona, poniewa stanie si jasne, e to, co jest
korzystne dla krajw posiadajcych wspln walut, jest
dobre dla wszystkich. Decyzje na szczeblu europejskim
bd podejmowane sprawniej iszybko wprowadzane
wycie.
Oznacza to, e do 2025 r.:
Europa bdzie mwi jednym gosem na arenie
midzynarodowej, bdzie dziaa jako jedno
wdziedzinie handlu ibdzie miaa swojego
przedstawiciela na wikszoci forw midzynarodowych.
Parlament Europejski bdzie mia ostatnie sowo
wsprawie midzynarodowych umw handlowych.
Priorytetem bdzie polityka obronna ipolityka
bezpieczestwa. Powstanie Europejska Unia Obrony,
wpeni komplementarna zNATO. Wsppraca
wsprawach dotyczcych bezpieczestwa stanie si
czci unijnej codziennoci. UE-27 bdzie nadal
przewodzi wwiatowej walce ze zmian klimatu
iwzmacnia swoj pozycj jako najwikszy na wiecie
dawca pomocy humanitarnej irozwojowej.
Szeroko zakrojona polityka zagraniczna UE bdzie
prowadzi do wzmocnienia wsplnego podejcia do
problemu migracji. Zacienienie partnerstwa zssiadami
Europy ikrajami nielecymi wjej bezporednim
ssiedztwie oraz wzrost inwestycji wtych krajach
partnerskich przyczyni si do stworzenia nowych
moliwoci gospodarczych, lepszego zarzdzania legaln
migracj irozwizywania problemw wynikajcych
znielegalnych kanaw migracji.
UE-27 bdzie intensywnie dya do zakoczenia
energii, technologii cyfrowych iusug. Dziki wsplnym
inwestycjom winnowacje ibadania wyoni si kilka
europejskich dolin krzemowych, skupiajcych klastry
podmiotw opartych na kapitale wysokiego ryzyka,
przedsibiorstw typu start-up, duych przedsibiorstw
iorodkw badawczych. Wpeni zintegrowane rynki
kapitaowe pomog wzapewnieniu finansowania MP
iduych projektw infrastrukturalnych wcaej UE.
W ramach strefy euro, lecz rwnie wtych pastwach
czonkowskich, ktre chc do niej doczy, bdzie
widoczna znacznie cilejsza koordynacja polityki
budetowej, spoecznej ipodatkowej, bdzie rwnie
prowadzony europejski nadzr nad usugami
finansowymi. Dostpne bdzie dodatkowe unijne
wsparcie finansowe na rzecz pobudzania rozwoju
gospodarczego ireagowania na wstrzsy na poziomie
regionalnym, sektorowym ikrajowym.
Zalety iwady:
Proces decyzyjny na poziomie UE bdzie obejmowa
znacznie wicej kwestii ibdzie przebiega sprawniej.
Obywatele bd mieli wicej praw wynikajcych
bezporednio zprzepisw unijnych. Istnieje jednak
ryzyko zraenia tej czci spoeczestwa, ktra uwaa,
e UE nie ma wystarczajcej legitymacji demokratycznej
lub odebraa zbyt duo kompetencji organom krajowym.
24
 Wpyw na poszczeglne obszary polityki

Strefa
Jednolity Polityka
Unia gospodarcza Schengen, Zdolno do
rynek zagraniczna Budet UE
iwalutowa migracja ibez- dziaania
i handel i obronno
pieczestwo
Jednolity rynek Wprowadzenie Tak jak Tak jak Znacznie zmo- Decyzje
wzmocniony wycie unii wscenariuszu wscenariuszu dernizowany podejmowane
dziki gospodarczej, Robi mniej, Robi ipodwyszony, s szybciej, aich
harmonizacji finansowej ifiskalnej, ale efektywniej, mniej, ale uzupeniony egzekwowane jest
standardw tak jak przewidziano systematyczna efektywniej, UE ozasoby wasne; skuteczniejsze
iskuteczniej- wsprawozdaniu wsppraca mwi jednym dziaajca we wszystkich
szemu ich piciu wzarzdzaniu gosem we funkcja dziedzinach;
egzekwowaniu; przewodniczcych granicami, wszystkich stabilizacji pojawiaj
handel wycz- zczerwca 2015 r. polityce kwestiach budetowej si pytania
n domen UE azylowej iwalce polityki wstrefie euro orozliczalno UE
zterroryzmem zagranicznej; ze strony osb,
stworzenie ktre uwaaj, e
Europejskiej odebraa ona zbyt
Unii Obrony wiele kompetencji
pastwom
czonkowskim

Obraz przyszoci
UE bdzie aktywnie dy do zawierania umw handlowych. Umowy te bd inicjowane, negocjowane isprawnie
ratyfikowane przez UE wimieniu jej 27 pastw czonkowskich.

Europejczycy bd bez przeszkd uywa samochodw podczonych do internetu wcaej Europie dziki
oglnoeuropejskim przepisom ifunkcjonowaniu unijnego organu cigania.

Europejczycy, ktrzy bd chcieli uczestniczy wdecyzjach dotyczcych planowanej wich okolicy budowy turbiny
wiatrowej finansowanej ze rodkw unijnych, bd mieli problem zokreleniem organu, do ktrego maj si zwrci.

Obywatele podrujcy za granic bd objci ochron konsularn ipomoc ambasad UE, ktre wpewnych
czciach wiata zastpi ambasady krajowe. Obywatele krajw spoza UE, ktrzy bd chcieli uda si wpodr
do Europy, bd mogli skada wnioski wizowe za porednictwem wsplnej unijnej sieci.

Europejski Mechanizm Stabilnoci stanie si Europejskim Funduszem Walutowym. Bdzie podlega kontroli
Parlamentu Europejskiego iwemie na siebie nowe obowizki wzakresie wspierania Europejskiego Banku
Inwestycyjnego wpozyskiwaniu funduszy na trzeci odson planu Junckera wcelu pobudzenia inwestycji
wcaej Europie.

25
4. Dalsze kroki
Wikszo postpw, ktre 60 lat temu wydaway
si wEuropie niemoliwe, jest obecnie uznawana za
oczywisto. Nawet nasze najmroczniejsze chwile
s nadal janiejsze ni dni spdzone przez naszych
przodkw wwizieniu wVentotene.
Nawet dla ich wizjonerskich umysw swobody, prawa
imoliwoci, jakie UE stworzya od tego czasu, byyby
bowiem niewyobraalne. Zjednoczona Europa obchodzi
dzi swj jubileusz, nadszed wic czas, aby odnowi
nasze przyrzeczenia, na nowo odkry nasz dum
izdecydowa oksztacie naszej przyszoci.
Zmiany mog okaza si nieuniknione, ale to, czego
chcemy od ycia, wraz ztak cennymi dla nas wartociami
europejskimi, pozostanie niezmienne. Chcemy
spoeczestwa, wktrym pokj, wolno, tolerancja
isolidarno s wartociami nadrzdnymi. Chcemy
y wspoeczestwie demokratycznym, wktrym
panuje rnorodno wiatopogldowa, aprasa jest
krytyczna, niezalena iwolna. Chcemy cieszy si
swobod wypowiedzi imie pewno, e adna osoba
ani instytucja nie stoi ponad prawem. Chcemy Unii,
wktrej wszystkie pastwa czonkowskie iwszyscy
obywatele s traktowani jednakowo. Chcemy stworzy
dla naszych dzieci lepsze warunki ycia ni te, wktrych
sami ylimy.
Niezalenie od tego, ktry zprzedstawionych powyej
wariantw okae si najbliszy rzeczywistoci, te
wartoci iaspiracje nadal bd czy Europejczykw
idlatego warto onie walczy.
UE to unikalny projekt, wramach ktrego dobrowolnie
poczono krajowe priorytety isuwerenne prawa, by
lepiej suyy interesom zarwno narodowym, jak
izbiorowym. Ta wsplna droga nie zawsze bya atwa,
nigdy nie bya idealna, ale pokazaa, e moe si sama
zmienia iz czasem udowodnia swoj warto. Zgodnie
zmottem zjednoczeni wrnorodnoci UE ijej
pastwa czonkowskie byy wstanie czerpa zzalet
irnorodnoci poszczeglnych narodw, aby osign
niespotykany dotychczas postp.
W tym niepewnym wiecie wizja izolacji moe wydawa
si niektrym kuszca, ale konsekwencje podziau
irozdrobnienia byyby bardzo powane. Dla krajw
europejskich iich obywateli oznaczaoby to widmo
powrotu do penej podziaw przeszoci izaleno od
interesw silniejszych mocarstw.
Czas, aby Europa dokonaa wyboru. Istnieje tyle
moliwoci, ile stojcych przed ni wyzwa. To moe by
chwila dla Europy jako caoci, ale tylko jeli wszystkie
27 pastw czonkowskich bdzie dziaa wsplnie na
rzecz osignicia jednego celu.
Biaa ksiga powinna zainicjowa szczer iszeroko
zakrojon debat zobywatelami nad tym, wjakim
kierunku Europa powinna si rozwija wnadchodzcych
latach. Kady gos powinien zosta wysuchany.
Wparlamentach narodowych, miastach iregionach
Europy odbdzie si seria debat pod hasem Przyszo
Europy, organizowanych przez Komisj Europejsk
wraz zParlamentem Europejskim izainteresowanymi
pastwami czonkowskimi. Nasz postp nastpi dziki
pomysom ideterminacji setek milionw Europejczykw.
Biaa ksiga stanowi wkad Komisji Europejskiej
wdyskusj podczas szczytu wRzymie, ktry jak kada
rocznica, bdzie naturaln okazj do refleksji nad
sukcesami ostatnich 60 lat. Naley go jednak postrzega
take jako pocztek procesu wsplnego podejmowania
decyzji oprzyszoci Unii przez wszystkie pastwa UE-27.
Komisja Europejska bdzie przyczynia si do tej
dyskusji wnadchodzcych miesicach, wydajc szereg
dokumentw na nastpujce tematy:
rozwj wymiaru spoecznego Europy,
pogbienie unii gospodarczej iwalutowej
woparciu osprawozdanie piciu
przewodniczcych zczerwca 2015 r.,
wykorzystanie moliwoci pyncych
zglobalizacji,
przyszo obronnoci wEuropie,
przyszo finansw UE.
Podobnie jak biaa ksiga dokumenty te nie bd na tym
etapie zawiera ostatecznych decyzji bd przedstawia
rne pomysy, propozycje, moliwoci iscenariusze dla
Europy zroku 2025 do rozwaenia wtrakcie debaty.
W swoim ordziu ostanie Unii w2017 r. przewodniczcy
Juncker przedstawi dalsze wizje rozwoju tych koncepcji,
aby pierwsze wnioski mogyby zosta sformuowane
na posiedzeniu Rady Europejskiej wgrudniu 2017r.
Powinno to pomc wpodjciu decyzji co do dalszych
dziaa, jakie naley zrealizowa przed wyborami do
Parlamentu Europejskiego wczerwcu 2019 r.
Tylko si naszej wsplnej woli moemy pchn Europ
naprzd. Tak jak pokolenia przed nami trzymamy
przyszo Europy we wasnych rkach.
26
ZACZNIKI

27
 Zacznik 1

Proces refleksji nad bia ksig:

od szczytu wRzymie do wyborw do Parlamentu Europejskiego w2019 r.

01.03
Biaa ksiga Komisji wsprawie przyszoci Europy
marzec 09.0310.03
Posiedzenie Rady Europejskiej / spotkanie UE-27
2017
25.03
Szczyt UE-27 deklaracja rzymska 60. rocznica

koniec kwietnia
kwiecie Dokument Komisji dotyczcy spoecznego wymiaru Europy

maj poowa maja

Dokument Komisji dotyczcy wykorzystania moliwoci pyncych zglobalizacji
koniec maja
Dokument Komisji dotyczcy przyszoci unii gospodarczej iwalutowej

26.0527.05
Szczyt grupy G7 wTaorminie (Wochy)

pocztek czerwca
Dokument Komisji dotyczcy przyszoci europejskiej obronnoci

09.06
Konferencja wsprawie bezpieczestwa iobrony wPradze (Czechy)
czerwiec
22.0623.06
Rada Europejska

koniec czerwca
Dokument Komisji dotyczcy przyszoci finansw UE

07.0708.07
lipiec Szczyt grupy G-20 wHamburgu (Niemcy)

poowa wrzenia
wrzesie Ordzie ostanie Unii z2017 r.

19.1020.10
padziernik Rada Europejska Debaty Przy-
szo Europy
17.11
listopad wparlamen-
Szczyt spoeczny wGteborgu (Szwecja)
tach, miastach
iregionach
grudzie 14.1215.12
Posiedzenie Rady Europejskiej / spotkanie UE-27

czerwiec czerwiec
Wybory do Parlamentu Europejskiego
2019 r.
28
 Zacznik 2

Pi scenariuszy: przegld obszarw polityki

Nic poza Ci, ktrzy chc

Robi mniej, ale Robi wsplnie
Kontynuacja jednolitym wicej, robi
efektywniej znacznie wicej
rynkiem wicej
Wsplne standardy
Jednolity rynek

Wzmocniony jednolity Wzmocniony jednolity Tak jak wscenariuszu ograniczone do Jednolity rynek
rynek, wtym sektory rynek towarw ikapitau; Kontynuacja, jednolity minimum, ale wzmocniony dziki
i handel

energii itechnologii standardy nadal od siebie rynek jest wzmocniony, egzekwowanie harmonizacji standardw
cyfrowych; UE-27 odbiegaj; swobodny aUE-27 zawiera wzmocnione wobszarach iskuteczniejszemu ich
zawiera postpowe przepyw osb iusug nie postpowe umowy regulowanych na egzekwowaniu; handel
umowy handlowe wpeni zagwarantowany handlowe poziomie UE; handel wyczn domen UE
wyczn domen UE
Kroki wkierunku
Unia gospodarcza

Tak jak wscenariuszu Wprowadzenie wycie

wzmocnienia strefy
Kontynuacja, unii gospodarczej,
iwalutowa

Stopniowe postpy euro izapewnienia jej

zwyjtkiem grupy finansowej ifiskalnej,
wzakresie poprawy Ograniczona wsppraca stabilnoci; UE-27 robi
pastw, ktre pogbi tak jak przewidziano
funkcjonowania strefy wstrefie euro mniej wniektrych
wspprac wobszarach wsprawozdaniu piciu
euro obszarach polityki
takich jak opodatkowanie przewodniczcych
zatrudnienia ipolityki
istandardy spoeczne zczerwca 2015 r.
spoecznej
Stopniowe nasilanie Brak wsplnych
Tak jak wscenariuszu
wsppracy przepisw dotyczcych Tak jak wscenariuszu
Strefa Schengen,

i bezpieczestwo

Robi mniej,
wzarzdzaniu granicami polityki migracyjnej Kontynuacja, Systematyczna
ale efektywniej,
migracja

zewntrznymi; iazylowej; dwustronna zwyjtkiem grupy wsppraca

systematyczna
postpy wkierunku koordynacja pastw, ktre pogbi wzarzdzaniu granicami,
wsppraca
wsplnego systemu kwestii bezpieczestwa; wspprac wdziedzinie polityce azylowej iwalce
wzarzdzaniu granicami,
azylowego; poprawa bardziej systematyczne bezpieczestwa zterroryzmem
polityce azylowej iwalce
koordynacji wkwestiach kontrole na granicach isprawiedliwoci
zterroryzmem
bezpieczestwa wewntrznych
Tak jak wscenariuszu Tak jak wscenariuszu
Niektre kwestie polityki
Postpy wmwieniu Kontynuacja, Robi mniej, ale
zagranicznej rozstrzygane UE mwi jednym gosem
zagraniczna
i obronno

jednym gosem zwyjtkiem grupy efektywniej, UE mwi

Polityka

coraz czciej na we wszystkich kwestiach

wsprawach pastw, ktre pogbi jednym gosem we
szczeblu dwustronnym; polityki zagranicznej;
zagranicznych; cilejsza wspprac wdziedzinie wszystkich kwestiach
wsppraca wdziedzinie stworzenie Europejskiej
wsppraca wdziedzinie obronnoci, skupiajc si polityki zagranicznej;
obronnoci pozostaje tak Unii Obrony
obronnoci na koordynacji wojskowej stworzenie Europejskiej
jak obecnie
iwsplnym sprzcie Unii Obrony
Tak jak wscenariuszu
Zmiana polegajca Znacznie
Czciowo Kontynuacja;
na nastawieniu Znacznie zmodyfikowany zmodernizowany
Budet UE

zmodernizowany, dodatkowe budety

na finansowanie wcelu dostosowania do ipodwyszony,
by odzwierciedla udostpniane przez
najwaniejszych funkcji nowych priorytetw uzupeniony ozasoby
harmonogram reform niektre pastwa
niezbdnych dla uzgodnionych na wasne; dziaajca funkcja
uzgodniony na poziomie wobszarach, wktrych
dziaania jednolitego poziomie UE-27 stabilizacji budetowej
UE-27 postanowi one robi
rynku wstrefie euro
wicej
Pocztkowo trudno
osign porozumienie Decyzje podejmowane
Proces decyzyjny Tak jak wscenariuszu
Pozytywny program co do tego, ktre s szybciej, aich
Zdolno do dziaania

bdzie moe bardziej Kontynuacja,

dziaa przynosi zadania s priorytetowe, egzekwowane jest
zrozumiay, ale zdolno pozytywny program
konkretne rezultaty; aktre naley odrzuci; skuteczniejsze we
do wsplnego dziaania dziaa na poziomie
proces decyzyjny wci ostatecznie ustalony wszystkich dziedzinach;
bdzie ograniczona; UE-27 przynosi
mao zrozumiay; proces decyzyjny pojawiaj si pytania
kwestie bdce rezultaty; niektre grupy
zdolno do moe si okaza orozliczalno UE
przedmiotem wsplnego osigaj wicej wsplnie
wykonywania zada bardziej zrozumiay; ze strony osb, ktre
zainteresowania musz wpewnych dziedzinach;
nie zawsze zgodna UE dziaa szybciej uwaaj, e odebraa ona
by rozwizywane proces decyzyjny staje si
zoczekiwaniami ibardziej zdecydowanie zbyt wiele kompetencji
dwustronnie bardziej skomplikowany
wdziedzinach, wktrych pastwom czonkowskim
ma wiksze kompetencje

29
 Unia Europejska, 2017
Ponowne wykorzystanie dozwolone pod warunkiem podania rda. Ponowne wykorzystanie dokumentw Komisji reguluje decyzja
2011/833/UE (Dz.U. L330 z14.12.2011, s. 39).
Wykorzystywanie lub powielanie zdj iinnych materiaw, co do ktrych UE nie przysuguj prawa autorskie,
wymaga bezporedniej zgody waciciela praw autorskich.
str. 11: AP Photo/Thomas Kienzle
 NA-02-17-345-PL-N

ISBN: 978-92-79-67637-6
doi:10.2775/550854