You are on page 1of 55

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Rzeczypospolitej Polskiej

EKSPORT UZBROJENIA
I SPRZTU WOJSKOWEGO Z POLSKI
Raport z lat 20082009

Warszawa 2010
SPIS TRECI

1. Wstp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2. Historyczne uwarunkowania kontroli eksportu w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

3. Podstawowe elementy midzynarodowej kontroli eksportu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

4. Polityka pastwa w dziedzinie nieproliferacji i kontroli eksportu . . . . . . . . . . . . . . . 11

5. Przedmiot kontroli towary o znaczeniu strategicznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

6. Organizacja kontroli eksportu w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

7. Midzynarodowa przejrzysto transferw uzbrojenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

8. Eksport uzbrojenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

9. Dane liczbowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

9.1. Dane o eksporcie ogem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

9.2. Dane o transferach sprztu bojowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

9.3. Dane o eksporcie i transferach broni strzeleckiej i lekkiej . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

10. Promocja oferty przemysu obronnego za granic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

11. Zaczniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Zacznik nr 1 Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranic towarami,


technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym
dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania
midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Zacznik nr 2 Wsplne stanowisko Rady nr 2008/944/WPZiB z dnia 8 grudnia 2008 r.


okrelajce wsplne zasady kontroli wywozu technologii
wojskowych i sprztu wojskowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Zacznik nr 3 Lista krajw objtych zakazem eksportu z terytorium


Rzeczypospolitej Polskiej towarw o znaczeniu strategicznym
dla bezpieczestwa pastwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Zacznik nr 4 Lista krajw objtych ograniczeniem eksportu z terytorium


Rzeczypospolitej Polskiej towarw o znaczeniu strategicznym
dla bezpieczestwa pastwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Zacznik nr 5 Kategorie Wykazu uzbrojenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Zacznik nr 6 Uczestnictwo w wielostronnych reimach kontroli eksportu . . . . . . . . . . . . 55


1. Wstp

Po raz pierwszy Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej przedstawia krajowy


raport o eksporcie uzbrojenia i sprztu wojskowego. Niezbdne wydaje si wic wskazanie przesa-
nek i podstaw takiego dziaania.

W dniu 8 grudnia 2008 roku Rada Unii Europejskiej, dziaajc w ramach Wsplnej Polityki Zagra-
nicznej i Bezpieczestwa, przyja Wsplne stanowisko nr 2008/944/WPZiB okrelajce wsplne zasady
regulujce kontrol wywozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego. Tym samym dokonaa si
zmiana polegajca na przeksztaceniu stosowanego dobrowolnie przez pastwa czonkowskie Unii
Europejskiej od 1998 roku Kodeksu postpowania UE w eksporcie broni w wicy akt prawa wspl-
notowego.

Polska, dziaajc w duchu wspodpowiedzialnoci za umacnianie midzynarodowego pokoju


i bezpieczestwa oraz przeciwdziaanie zagroeniom terrorystycznym, od chwili przyjcia przez UE
Kodeksu postpowania w eksporcie broni dobrowolnie przyczya si do grona pastw stosujcych
jego kryteria w procesie wydawania licencji na eksport uzbrojenia i sprztu wojskowego. Wol t po-
twierdzia w trakcie procesu akcesyjnego, przyjmujc acquis communautaire, w ktrego skad Kodeks
zosta wczony.

Nowy status Wsplnego stanowiska oznacza, i mimo jego prawnie wicego charakteru powinno
ono jednak podlega implementacji do prawa krajowego. W przypadku Polski wymaga to bdzie
wprowadzenia do tekstu Ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranic towarami, technolo-
giami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania mi-
dzynarodowego pokoju i bezpieczestwa [dalej: Ustawa] kryteriw wydawania zezwole eksporto-
wych w ich nowej wersji redakcyjnej oraz postanowie o obowizku publikacji rocznych raportw
dotyczcych eksportu uzbrojenia.

Ta ostatnia kwestia wymaga odrbnego komentarza, Polska jest bowiem jednym z nielicznych ju
krajw UE, ktre takiego raportu dotychczas nie publikoway, cho zgodnie z przyjtymi zobowiza-
niami przekazywaa niezbdne dane liczbowe do corocznych raportw i rejestrw organizacji mi-
dzynarodowych (ONZ, UE, Porozumienie z Wassenaar). Zatem mimo i Polska spenia podstawo-
we midzynarodowe zobowizania dotyczce przejrzystoci w handlu broni zaistniaa sytuacja,
w ktrej za niewystarczajcy mona uzna poziom komunikacji administracji pastwa w tej dziedzi-
nie z wasnym spoeczestwem. Z tego wzgldu Ministerstwo Spraw Zagranicznych uznaje za nie-
zbdne przedstawienie odpowiedniej informacji zawierajcej dane o eksporcie uzbrojenia i sprztu
wojskowego w latach 20082009, zanim zostan przyjte krajowe regulacje nakadajce na organy
administracji taki obowizek ustawowy.

Dodatkowego wyjanienia wymaga take kwestia przedstawienia tej informacji przez Ministerstwo
Spraw Zagranicznych, a nie przez organ kontroli eksportu, ktrym na mocy wspomnianej Ustawy jest
minister waciwy do spraw gospodarki. Wynika to z podstawowego zaoenia, e polityka ekspor-
towa w dziedzinie midzynarodowego obrotu broni jest istotnym elementem polityki zagranicznej
pastwa i kompetencj ministra spraw zagranicznych, nawet jeli nie jest on organem licencjonu-
jcym w tym zakresie. Praktyka taka wystpuje rwnie w wikszoci innych pastw wchodzcych
w skad midzynarodowej wsplnoty kontroli eksportu. Odpowiedni podzia rl midzy polskimi re-
sortami gospodarki i spraw zagranicznych dokonuje si take na forach roboczych Unii Europejskiej.
Zgodnie z nim Ministerstwo Gospodarki odgrywa decydujc rol w grupie roboczej zajmujcej si
zasadami kontroli eksportu towarw i technologii podwjnego zastosowania, a Ministerstwo Spraw

5
Zagranicznych podobn rol odgrywa w grupie odpowiadajcej za kontrol eksportu broni konwen-
cjonalnej. Rwnie w trwajcych pracach nad nowelizacj krajowych przepisw regulujcych spra-
wy kontroli obrotu z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym przy-
jmuje si zaoenie, i obowizek publikowania rocznych raportw o eksporcie uzbrojenia i sprztu
wojskowego powierzony zostanie formalnie ministrowi spraw zagranicznych.

2. Historyczne uwarunkowania kontroli eksportu


w Polsce

Zmiany, jakie zaszy w naszej czci Europy w kocu lat osiemdziesitych, sprawiy, e w lutym 1990
roku pastwa czonkowskie COCOM1 podjy decyzje o zagodzeniu ogranicze w dostpie Polski,
Wgier i wczesnej Czechosowacji do towarw i technologii objtych listami kontrolnymi COCOM.

Warunkiem umoliwiajcym Polsce i innym krajom naszego regionu dostp do zaawansowanych


towarw i technologii byo spenienie nastpujcych wymogw:

$ kraj musia posiada odpowiedni system zabezpiecze i kontroli obrotu z zagranic towarami im-
portowanymi, jak i produkowanymi lokalnie, zbliony do systemw kontroli eksportu funkcjonu-
jcych w krajach COCOM;

$ system ten musia by oparty na odpowiednich ustawowych uregulowaniach prawnych i by sku-


tecznie wdraany;

$ rzd kraju nie mg popiera nielegalnego handlu towarami i technologiami COCOM;

$ rzd kraju nie mg wsppracowa ze subami krajw znajdujcych si na listach restrykcyjnych


COCOM w celu pozyskania towarw i technologii objtych kontrol COCOM oraz musia skutecz-
nie przeciwdziaa prowadzeniu takich operacji;

$ system kontroli musia obejmowa rwnie towary i technologie jdrowe, chemiczne, biologiczne
i rakietowe objte innymi porozumieniami nieproliferacyjnymi.

Prace nad stworzeniem w Polsce krajowego systemu kontroli obrotu z zagranic strategicznymi to-
warami i technologiami zainicjowano w marcu 1990 roku. Kilka miesicy pniej Rada Ministrw
zaakceptowaa model polskiego systemu kontroli obrotu z zagranic wymienionymi produktami,
po czym nastpia wymiana z omioma pastwami COCOM not dyplomatycznych z deklaracj rzdu
polskiego wprowadzenia w ycie wspomnianego systemu kontroli i gotowoci wsppracy midzy-
narodowej w tym zakresie.

1
COCOM (Coordinating Committee for Multilateral Export Controls Komitet Koordynacyjny Wielostronnej Kontroli Eks-
portu) istnia od roku 1949 i skupia 17 pastw zachodnich najbardziej uprzemysowionych pastw wiata i dysponentw
zaawansowanych technologii. Zasadniczym celem organizacji byo zapewnienie kontroli eksportu do krajw Europy rod-
kowej i Wschodniej towarw, technologii i usug o charakterze strategicznym, zdolnych do umocnienia ich potencjau mili-
tarnego i gospodarczego. Organizacja ta, z uwagi na jej nieformalny charakter, nie miaa umocowania prawnego w adnym
ukadzie midzynarodowym i funkcjonowaa na zasadzie gentlemen agreement. System kontroli eksportu wypracowany
przez t organizacj radykalnie ograniczy dostp krajw Europy rodkowej i Wschodniej do nowoczesnych technologii
majcych zastosowanie w sektorze zarwno wojskowym, jak i cywilnym.

6
Proces legislacyjny ustawy dotyczcej tego systemu rozpocz si w grudniu 1991 roku, a zakoczy
2 grudnia 1993 roku uchwaleniem przez Sejm Ustawy o zasadach szczeglnej kontroli obrotu z zagranic
towarami i technologiami w zwizku z porozumieniami i zobowizaniami midzynarodowymi, ogoszo-
nej w Dzienniku Ustaw Nr 129 z dnia 24 grudnia 1993 roku, ktra wesza w ycie 25 marca 1994 roku.

Ustawowe uregulowania dotyczce kontroli obrotu towarami i technologiami oraz zobowizanie si rz-
du polskiego do efektywnego funkcjonowania systemu kontroli przyczynio si do wykrelenia Polski
z listy restrykcyjnej COCOM 25 marca 1994 roku, co miao istotn wymow polityczn, mimo i nastpio
na kilka dni przed ostatecznym rozwizaniem COCOM. Jeszcze jesieni 1993 roku, kiedy oczywista stawaa
si nieprzystawalno COCOM do nowej wiatowej sytuacji politycznej, pastwa czonkowskie oraz sze
krajw tradycyjnie z COCOM wsppracujcych (Austria, Irlandia, Finlandia, Nowa Zelandia, Szwajcaria
i Szwecja) rozpoczy konsultacje nad powoaniem nowego midzynarodowego porozumienia niepro-
liferacyjnego, roboczo okrelanego jako Nowe Forum, ktre objoby kontrol midzynarodowy obrt
uzbrojeniem konwencjonalnym oraz zaawansowanymi urzdzeniami i technologiami mogcymi mie
zastosowanie w tworzeniu arsenaw militarnych. Negocjacje nad powoaniem nowej organizacji toczyy
si od sierpnia 1995 roku z udziaem Rosji, Czech, Sowacji, Wgier i naszego kraju. Od grudnia 1995 roku
to nowe porozumienie nieproliferacyjne okrela si jako Porozumienie z Wassenaar2.

W 1969 roku Polska, jako jedno z pierwszych pastw-sygnatariuszy, ratyfikowaa Ukad o nierozprzestrze-
nianiu broni jdrowej (Nuclear Non-Proliferation Treaty, NPT). Rozwj wydarze midzynarodowych ujaw-
ni w latach siedemdziesitych niedoskonaoci istniejcych wczenie mechanizmw kontrolnych NPT,
co doprowadzio do powstania w 1975 roku tzw. Klubu Londyskiego Grupy Dostawcw Jdrowych
(Nuclear Suppliers Group, NSG). Na tym forum odbywa si systematyczna wymiana informacji o prze-
strzeganiu reimw w rnych pastwach wiata oraz konsultowany jest zakres list kontrolnych.

Polska, bdca od 1978 roku czonkiem NSG, zobowizaa si, e materiay jdrowe, wyposaenie
i technologie wymienione w listach kontrolnych bdzie dostarcza do pastw nie bdcych mocar-
stwami jdrowymi jedynie wwczas, gdy caa dziaalno jdrowa kraju-odbiorcy poddana bdzie
zabezpieczeniom Midzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Wiedniu.

Wdroenie krajowego systemu kontroli obrotu z zagranic towarami i technologiami objtymi mi-
dzynarodow kontrol umoliwio naszemu krajowi ubieganie si o czonkostwo w innych midzy-
narodowych porozumieniach nieproliferacyjnych. W efekcie tych stara w listopadzie 1994 roku
Polska zostaa przyjta do Grupy Australijskiej (Australian Group, AG) midzynarodowego reimu
kontrolujcego midzynarodowe obroty prekursorami chemicznymi, sprztem i urzdzeniami iny-
nierii chemicznej, preparatami biologicznymi, patogenami ludzi, zwierzt i rolin, sprztem inynierii
biologicznej, a wic towarami i technologiami obecnymi na midzynarodowych rynkach i wykorzy-
stywanymi do licznych zastosowa cywilnych, ktre mog wszake znale zastosowanie w prowa-
dzeniu bada i produkcji broni chemicznej i biologicznej.

W 1998 roku Polska zostaa przyjta w poczet czonkw Reimu Kontrolnego Technologii Rakietowych
(Missile Technology Control Regime, MTCR) midzynarodowego porozumienia kontrolujcego obrt
midzynarodowy rakietowymi rodkami przenoszenia oraz towarami, materiaami i komponentami,
ktre mog znale zastosowanie w konstrukcji rakietowych rodkw przenoszenia gowic bojowych.

Denia integracyjne naszego kraju powodoway konieczno dostosowania polskich uregulowa


prawnych dotyczcych kontroli eksportu do standardw Unii Europejskiej, ktra zdecydowaa si na
wprowadzenie jednolitych uregulowa w tym zakresie. W Polsce wprowadzono m.in. ujednolicone
i zgodne z rozwizaniami unijnymi listy kontrolne towarw i technologii objtych kontrol.

2
Wassenaar dzielnica Hagi, w ktrej prowadzone byy negocjacje nad powoaniem nowej organizacji.

7
Rozwj gospodarczy i technologiczny kraju, a take ewoluujce wci midzynarodowe uwarunko-
wania prawno-organizacyjne stanowiy przesanki do opracowania nowych uregulowa prawnych
w dziedzinie kontroli eksportu w Polsce. Zawarto je w Ustawie z 29 listopada 2000 r. o obrocie z za-
granic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa,
a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych ustaw.
Ustawa ta nowelizowana bya w 2004 roku w zwizku z przystpieniem Polski do Unii Europejskiej,
a co za tym idzie z potrzeb dostosowania prawa krajowego do regulacji unijnych. Kolejne lata
zaowocoway now porcj dowiadcze i kolejnymi zmianami prawa unijnego, ktre unaoczniy po-
trzeb dokonania kolejnej nowelizacji przepisw krajowych. Prace nad t nowelizacj, prowadzone
w Ministerstwie Gospodarki we wsppracy z innymi zainteresowanymi ministerstwami i agencjami
rzdowymi, znajduj si w zaawansowanym stadium.

3. Podstawowe elementy midzynarodowej kontroli


eksportu

Kontrola eksportu charakteryzuje si tak na wiecie, jak i w Unii Europejskiej tym, e jest ona
elementem polityki bezpieczestwa, w ktrej realizacji, w celu zapewnienia jej skutecznoci, wyko-
rzystuje si instrumenty polityki handlowej.

Wynika to ze specyfiki towarw, ktre s objte midzynarodow kontrol eksportu. S nimi: bro
konwencjonalna i masowego raenia, uzbrojenie oraz bardzo szeroka grupa towarw, ktre maj gw-
nie zastosowania cywilne, ale mog by wykorzystane do produkcji wymienionych tu rodzajw broni.
Ta grupa towarw podwjnego zastosowania obejmuje zarwno urzdzenia produkcyjne, kontrol-
no-pomiarowe, oprogramowanie, jak i technologie wytwarzania oraz serwisowania. Wszystkie one,
szczeglnie w dobie obecnego zagroenia terroryzmem, mog stanowi zasadnicze zagroenie dla
midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa, std te s przedmiotem wsppracy kilkudziesiciu
krajw, majcej na celu monitorowanie w skali wiatowej midzynarodowego obrotu tymi towarami.

Kontrola eksportu, bdca narzdziem realizacji polityki bezpieczestwa pastwa, dotyczy mi-
dzynarodowej wymiany towarowej i wykorzystuje w praktyce istniejce mechanizmy i instrumenty
kontrolne zwizane z typowymi procedurami handlowymi, a take z procedurami kontroli celnej.
Stanowi ona tzw. pozataryfowe ograniczenia obrotu, przekadajce si w praktyce na obowizek
uzyskiwania licencji (w Polsce zezwole) na dokonywanie obrotu w rnych jego formach, take
w przypadkach tzw. niematerialnych transferw, kiedy nie dokonuje si formalnych odpraw celnych,
oraz w przypadkach porednictwa, kiedy porednik krajowy uczestniczy w transakcji dokonywanej
midzy firmami innych krajw, a towar nie przechodzi przez terytorium Polski ani przez obszar celny
Unii Europejskiej. Proces wydawania licencji i zwizanych z nimi owiadcze kocowego uytkow-
nika, midzynarodowych certyfikatw importowych i certyfikatw weryfikacji dostawy jest dome-
n krajowego organu kontroli eksportu, ktrym jest minister waciwy do spraw gospodarki. Proces
ten jest elementem midzynarodowego systemu monitorowania obrotu towarami i technologiami
o znaczeniu strategicznym.

Niezwykle istotnym instrumentem kontroli eksportu jest krajowa i midzynarodowa wsppraca kra-
jowych organw kontroli eksportu, sub celnych, dyplomatycznych i specjalnych. W skali krajowej
uzyskaa ona podstaw prawn w Ustawie z 29 listopada 2000 roku o obrocie z zagranic towarami,

8
technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzyma-
nia midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa, ktra wskazuje organy opiniujce proces wydawania
zezwole na dokonywanie obrotu oraz okrela ich uprawnienia, a w szczeglnoci uprawnienia ko-
ordynacyjne i kontrolne przysugujce ministrowi waciwemu do spraw gospodarki.

Szerok baz polityczno-prawn midzynarodowej kontroli eksportu stanowi midzynarodowe


traktaty i konwencje o nierozprzestrzenianiu broni masowego raenia, Organizacja Narodw Zjed-
noczonych i niektre inne wyspecjalizowane organizacje midzynarodowe, a przede wszystkim tzw.
reimy (porozumienia) nieproliferacyjne, grupujce kraje wsppracujce na zasadach nietraktato-
wych, sprowadzajcych si do dobrowolnych deklaracji rzdw o chci realizacji wsplnej polityki
bezpieczestwa na wiecie.

Kade z porozumie nieproliferacyjnych ustala na zasadzie konsensu oglne wytyczne sprawowania


kontroli eksportu, a take szczegowe listy towarw objtych kontrol odpowiednio do obszaru
zainteresowania i odpowiedzialnoci danego reimu (tzn. odrbne listy dla broni jdrowej, chemicz-
nej i biologicznej, technologii rakietowych i nowoczesnych broni konwencjonalnych). Zasad jest za-
kaz dostaw uzbrojenia do krajw objtych embargiem ONZ, UE lub OBWE w zakresie regulowanym
odpowiednimi decyzjami tych organizacji, a take powstrzymywanie si od dostaw do tych krajw
towarw i technologii podwjnego zastosowania. Czasami dostawy tych towarw do krajw obj-
tych embargiem s moliwe pod pewnymi warunkami, ale zawsze jest to zwizane z niezbdn de-
cyzj o charakterze politycznym, podejmowan czsto na najwyszych szczeblach. Ponadto stosuje
si polityk ograniczania dostaw towarw o znaczeniu strategicznym do krajw, ktre formalnie nie
s poddane sankcjom midzynarodowym, ale z rnych rde wiadomo, i dostawy takie mogyby
przyczyni si do wzrostu zagroenia midzynarodowego bezpieczestwa lub wpynyby negatyw-
nie na przestrzeganie praw czowieka. Jednoczenie w coraz liczniejszych przypadkach stosuje si
w procesie licencjonowania tzw. klauzul catch-all, oznaczajc konieczno uzyskania odpowied-
niego zezwolenia nawet w przypadku eksportu cywilnych towarw nie wymienionych na listach
kontrolnych, ale mogcych mie znaczenie dla obronnoci, praw czowieka lub te skutkowa wzro-
stem zagroenia terroryzmem.

Porozumienia nieproliferacyjne pozostawiy szczegy dotyczce zasad i sposobw wykonywania


kontroli eksportu w gestii kadego z pastw uczestniczcych. Stao si to przyczyn licznych trud-
noci technicznych i organizacyjnych na obszarze Unii Europejskiej podczas tworzeniu si tam jed-
nolitego rynku. Std te w poowie lat dziewidziesitych Komisja UE podja prb opracowania
rozporzdzenia, ktre ujednolicaoby zasady kontroli eksportu na terenie wszystkich pastw pit-
nastki. Przynioso to czciowy efekt w postaci parokrotnie nowelizowanego aktu prawa unijnego
ustanawiajcego dla Wsplnoty reim kontroli eksportu towarw i technologii podwjnego zastoso-
wania wraz z jednolit list kontroln tych towarw i technologii, obejmujc postanowienia wszyst-
kich porozumie nieproliferacyjnych. Kwestia kontroli eksportu broni i uzbrojenia regulowana jest
obecnie na mocy Wsplnego stanowiska Rady, ktre jako wice prawnie wymaga implementacji
jego postanowie do regulacji krajowych.

Systematyzujc prawno-organizacyjne uwarunkowania nieproliferacji i kontroli eksportu w Unii Eu-


ropejskiej, naley wskaza wiodc rol Rady UE w podejmowaniu decyzji politycznych. Na posie-
dzeniach powiconych sprawom zagranicznym Rada zajmuje si ca zewntrzn dziaalnoci Unii,
w tym wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa, ktrej zaoeniami s: ochrona wsplnych
wartoci, podstawowych interesw, niezalenoci, integralnoci i bezpieczestwa Unii, zachowanie
pokoju, umacnianie demokracji, poszanowanie praw czowieka i podstawowych wolnoci.

9
Prace Rady w tym zakresie wspomagane s przez Komitet Staych Przedstawicieli oraz Komitet Poli-
tyki i Bezpieczestwa, ktre przygotowuj dla Rady opinie wypracowywane na szczeblu eksperckim
przez organy robocze Unii odpowiedzialne za problematyk kontroli eksportu. S to:

$ Grupa robocza Rady ds. kontroli eksportu towarw podwjnego zastosowania

Opracowuje koncepcje oraz konkretne propozycje zmian legislacyjnych, ktre po uzgodnieniu


z Komisj i subami prawnymi przedkada na posiedzenia Rady. Grupa odbywa zazwyczaj
ok. 610 posiedze w cigu roku, w zalenoci od aktywnoci jej przewodniczcego, ktrym jest
przedstawiciel kraju sprawujcego aktualnie prezydencj. W grupie tej krajow jednostk wiod-
c jest Departament Kontroli Eksportu Ministerstwa Gospodarki.

$ Grupa koordynacyjna powoana na mocy art. 23 Rozporzdzenia Rady (WE) nr 2009/428/


WPZiB

Bada wszelkie kwestie dotyczce stosowania wsplnotowego prawa w dziedzinie kontroli towa-
rw podwjnego zastosowania podnoszone przez Komisj lub pastwa czonkowskie oraz za-
jmuje si kwesti harmonizacji praktycznych procedur.

$ Grupa robocza Rady ds. eksportu broni konwencjonalnej (COARM)

Odgrywa podobn rol jak grupa robocza ds. towarw podwjnego zastosowania, ale w odnie-
sieniu do koordynacji polityki unijnej w handlu broni. W stosunkowo niewielkim stopniu wnika
w praktyk i mechanizmy kontroli, ktre pozostaj domen wadz krajowych. Krajow jednostk
wiodc w tej grupie jest Departament Polityki Bezpieczestwa MSZ.

Silnym i wanym instrumentem kontroli eksportu tak w ramach porozumie nieproliferacyjnych,


jak i w ramach UE s system wymiany informacji o odmowach wydania licencji na dokonanie ob-
rotu towarami strategicznymi z niektrymi krajami oraz obowizek niewydawania licencji, jeli inne
pastwo notyfikowao wczeniej odmow na dokonanie tzw. zasadniczo identycznej transakcji.

Jednoczenie naley podkreli, e istotnym elementem w realizacji kontroli eksportu jest zasada
rwnowaenia interesw politycznych, spoecznych i gospodarczych. Podstawowy dokument statu-
towy Porozumienia z Wassenaar, tzw. Elementy pocztkowe, stanowi, i Porozumienie zostao zawar-
te w celu umacniania regionalnego i globalnego bezpieczestwa przez promowanie transparentno-
ci i zwikszanie odpowiedzialnoci w dziedzinie transferw broni konwencjonalnych oraz towarw
i technologii podwjnego zastosowania, a take w celu przeciwdziaania ich destabilizujcej aku-
mulacji w regionach podwyszonego ryzyka. W dokumencie tym mowa jest take, i celem Porozu-
mienia i uczestniczcych w nim pastw jest przeciwdziaanie prbom uzyskiwania wspomnianych
towarw i technologii przez organizacje i grupy terrorystyczne, jak rwnie przez indywidualnych
terrorystw. Jednake jednoczenie podkrela si w nim, e podejmowane w tym celu dziaania nie
mog zakca normalnych transakcji handlowych inicjowanych w dobrej wierze.

10
4. Polityka pastwa w dziedzinie nieproliferacji
i kontroli eksportu

W polityce nieproliferacji i kontroli eksportu rzd polski kieruje si zobowizaniami midzynarodo-


wymi wynikajcymi z ratyfikowanych przez nasz kraj traktatw midzynarodowych, a take zobo-
wizaniami podjtymi wobec organizacji midzynarodowych i dobrowolnych porozumie nieproli-
feracyjnych. S to:

Ukady i konwencje:

$ Ukad o nieproliferacji broni jdrowej (Nuclear Non-Proliferation Treaty, NPT) zabraniajcy pa-
stwom posiadajcym technologi broni jdrowej jej sprzeday do nie posiadajcych jej krajw
i jednoczenie zawierajcy wzajemne zobowizanie pastw-sygnatariuszy do zaniechania prb
jej rozwoju. Ratyfikowany przez Polsk (3 maja 1969 r.) i przez 188 innych pastw.

$ Konwencja o zakazie prowadzenia bada, produkcji, gromadzenia i uycia broni chemicznej


oraz jej niszczeniu (Chemical Weapons Convention, CWC) zakazujca produkcji, rozwoju, skado-
wania, przekazywania i nabywania oraz uycia broni chemicznej. Zobowizuje te sygnatariuszy
do udzielania informacji o posiadanej broni tego rodzaju i jej zniszczenia oraz udostpniania da-
nych na temat przemysu chemicznego. Obowizuje od 1997 r. Ratyfikowana przez 182 pastwa.

$ Konwencja o zakazie sprowadzania, bada, produkcji i gromadzenia zapasw broni bakterio-


logicznej (biologicznej) i toksycznej oraz ich zniszczeniu (Biological and Toxin Weapons Conven-
tion, BTWC) zakazujca bada, produkcji, skadowania broni biologicznej i toksyn oraz nakazujca
zniszczenie teje broni, a take rodkw jej przenoszenia. Podpisana w 1972 r., wesza w ycie
w 1975 r. Obecnie 155 pastw jest stronami Konwencji.

$ Konwencja ws. zakazu lub ograniczenia uycia pewnych broni konwencjonalnych, ktre mog
by uznane za majce szczeglnie niehumanitarne skutki (Convention on Certain Conventional
Weapons, CCW) zabraniajca uywania konwencjonalnych broni niehumanitarnych. Dodano do
niej 5 protokow dodatkowych, ktre zabraniaj m.in. uycia okrelonego rodzaju min, broni za-
palajcej, laserw olepiajcych. Wesza w ycie 2 grudnia 1983 r. Polska jest stron CCW od 1983
roku; w 2003 r. ratyfikowaa protok ws. min i protok ws. broni laserowej.

$ Konwencja o zakazie stosowania min przeciwpiechotnych (Konwencja ottawska) zobowizujca


pastwa-strony do cakowitego zakazu uycia min przeciwpiechotnych i zniszczenia ich zapasw
w cigu czterech lat od jej ratyfikacji. Jest wanym instrumentem midzynarodowego prawa hu-
manitarnego. Polska podpisaa Konwencj w 1997 r. Wprawdzie nasz kraj dotychczas jej nie raty-
fikowa, ale dobrowolnie wypenia wikszo jej postanowie: nie produkuje, nie eksportuje i nie
wykorzystuje min przeciwpiechotnych w operacjach wojskowych. Rozpoczcia procesu ratyfikacji
naley si spodziewa w najbliszych latach.

Organizacje midzynarodowe:

$ Organizacja Narodw Zjednoczonych stawia sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpiecze-


stwa midzynarodowego, rozwj wsppracy midzy narodami oraz popieranie przestrzegania
praw czowieka. Polska respektuje rezolucje Rady Bezpieczestwa, w tym nakadajce sankcje na
pastwa i organizacje stanowice zagroenie dla midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa,
i implementuje je w peni do prawa krajowego.

11
$ Organizacja Bezpieczestwa i Wsppracy w Europie (Organisation for Security and Co-opera-
tion in Europe, OSCE) powstaa 1 stycznia 1995 r. w wyniku przeksztacenia Konferencji Bezpie-
czestwa i Wsppracy w Europie w organizacj. Jej celem jest zapobieganie powstawaniu kon-
fliktw w Europie.

$ Unia Europejska jako pastwo czonkowskie Polska w peni uczestniczy w realizacji Wsplnej
Polityki Zagranicznej i Bezpieczestwa, ktra m.in. implementuje postanowienia rezolucji Rady
Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych, w tym zarwno dotyczcych midzynarodowych
sankcji, jak i tych o charakterze systemowym, dotyczcych wsplnych przedsiwzi w zakresie
zapobiegania i przeciwdziaania proliferacji broni masowego raenia bd nadmiernej akumulacji
broni strzeleckiej i lekkiej.

$ Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej (Organisation for the Prohibition of Chemical Wea-
pons, OPCW) organ wykonawczy konwencji o zakazie broni chemicznej.

Reimy kontrolne i porozumienia nieproliferacyjne:

Specyficznym rodzajem wsppracy midzynarodowej w dziedzinie kontroli eksportu s nieformal-


ne porozumienia nieproliferacyjne, czyli tzw. reimy kontrolne. S one form szerszej realizacji zobo-
wiza wynikajcych z wielostronnych porozumie uzgodnionych na zasadzie konsensu. Polska jest
czonkiem wszystkich reimw kontroli eksportu i ugrupowa nieproliferacyjnych:

$ Komitetu Zanggera (Zangger Committee, ZAC) prace nad jego utworzeniem trway od 1971 r.,
ale formalnie istnieje od 1974 r.; skupia 37 pastw-eksporterw kluczowych technologii materia-
w rozszczepialnych;

$ Grupy Dostawcw Jdrowych (Nuclear Suppliers Group, NSG) istnieje od 1975 r., skupia 46
pastw;

$ Grupy Australijskiej (Australian Group, AG) istnieje od 1985 r., skupia 40 pastw;

$ Reimu Kontrolnego Technologii Rakietowej (Missile Technology Control Regime, MTCR) ist-
nieje od 1987 r., skupia 34 pastwa;

$ Porozumienia z Wassenaar (Wassenaar Arrangement, WA) istnieje od 1995 r., skupia 40


pastw.

Szczegowy wykaz pastw uczestniczcych w reimach kontrolnych przedstawiony jest w zacz-


niku nr 6.

Gwnym celem dziaania reimw kontrolnych jest denie do zwikszenia przejrzystoci w trans-
ferach kontrolowanych dbr oraz promowanie zasad lecych u podstaw utworzenia reimw. Po-
nadto kad one nacisk na sta wymian informacji midzy pastwami uczestniczcymi w mecha-
nizmach kontrolnych, aktualizuj listy kontrolne w zwizku ze staym postpem technologicznym
oraz d do koordynowania dziaa kontrolnych midzy pastwami uczestniczcymi. Wsppraca
midzy pastwami opiera si na krajowych ustawodawstwach oraz krajowych systemach kontroli
eksportu dbr uznawanych za strategiczne.

Do podstawowych instrumentw wsppracy wielostronnej zalicza si powiadamianie o odmowach


wydania pozwolenia na eksport i tzw. podciciach (undercut). Decyzja administracyjna o odmowie

12
wydania licencji eksportowej ze wzgldu na cele reimu powinna by notyfikowana innym uczest-
nikom reimu. W przypadku rozpatrywania podobnej transakcji przez inne pastwo oczekuje si,
e podejmie ono bilateralne konsultacje z pastwem, ktre uprzednio odmwio wydania licencji,
aby zapobiec podciciom. System notyfikacji odmw funkcjonuje w ramach NSG, AG, MTCR i WA,
a konsultacje dwustronne prowadzone s w NSG, MTCR i AG. Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej
Polskiej w sprawach objtych kontrol obrotu uzbrojeniem oraz towarami i technologiami podwj-
nego zastosowania jest spjna z polityk pastw Unii Europejskiej. Polska jest jednym z najaktyw-
niejszych uczestnikw porozumie kontrolnych wrd pastw Europy rodkowej i Wschodniej oraz
utrzymuje rozwinit wspprac z ssiadami i sojusznikami w zakresie kontroli eksportu. Opierajc
si na wasnych dowiadczeniach w tej dziedzinie, Polska zamierza wspiera pastwa dokonujce
transformacji ustrojowych w tworzeniu kompleksowego systemu kontroli eksportu. Aktywno Pol-
ski w dziaaniach na rzecz rozwoju midzynarodowego systemu kontroli eksportu stanowi znaczcy
wkad w budow midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa.

5. Przedmiot kontroli towary o znaczeniu


strategicznym

Zgodnie z art. 3 pkt 3 Ustawy towarami o znaczeniu strategicznym s towary podwjnego zasto-
sowania oraz uzbrojenie wymienione w odpowiednich wykazach kontrolnych. Wykaz towarw po-
dwjnego zastosowania jest integraln czci Rozporzdzenia Rady (WE) nr 428/2009 z 5 maja 2009 r.,
natomiast Wykaz uzbrojenia wprowadzany jest do krajowego systemu prawnego rozporzdzeniem
ministra gospodarki opracowywanym na podstawie referencyjnych list kontrolnych przyjmowanych
przez Porozumienie z Wassenaar i organy Unii Europejskiej.

Wykazy te zawieraj rwnie technologie niezbdne do wytwarzania i utrzymania kocowych pro-


duktw i odpowiednich urzdze kontrolno-pomiarowych. Wykaz towarw podwjnego zastoso-
wania zawiera ponad 2000 opisw rnego rodzajw wyposaenia, sprztu pomiarowego, materia-
w, technologii i oprogramowania, objtych midzynarodow kontrol. Wykaz uzbrojenia zawiera
22 kategorie rnego rodzaju broni ostrej i sprztu pomocniczego. W zaczniku nr 5 przedstawiony
jest skrcony opis tych kategorii. Wykazy nie maj charakteru wyczerpujcego i nie stanowi kon-
strukcji zamknitej. Aktualizowane s praktycznie corocznie przez odpowiednie organy robocze po-
rozumie nieproliferacyjnych.

Naley rwnie pamita, i kontrol eksportu objte s take usugi zwizane z kontrolowanymi
towarami i technologiami. Nie poddaje si odrbnemu licencjonowaniu minimalnej technologii nie-
zbdnej do uruchomienia i podstawowego uytkowania wyrobu kocowego, jeli jest ona dostar-
czana wraz z nim na podstawie wanej decyzji o wydaniu zezwolenia na eksport.

13
6. Organizacja kontroli eksportu w Polsce

Zgodnie z Ustaw organem kontroli eksportu jest w Polsce minister waciwy ds. gospodarki. Jego
aparatem wykonawczym jest Departament Kontroli Eksportu Ministerstwa Gospodarki, ktry opra-
cowuje wnioski i przygotowuje decyzje w sprawach licencjonowania obrotu zarwno towarami po-
dwjnego zastosowania, jak i uzbrojenia i sprztu wojskowego.

Organ kontroli eksportu wydaje zezwolenia na obrt po zasigniciu opinii organw opiniujcych,
ktrymi s: minister waciwy do spraw zagranicznych, minister obrony narodowej, minister wa-
ciwy do spraw wewntrznych, szef Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, szef Agencji Wywiadu,
minister waciwy do spraw finansw publicznych oraz prezes Pastwowej Agencji Atomistyki. Ka-
dy z organw opiniujcych przygotowuje opini w ramach wasnych zakresw obowizkw i kom-
petencji, okrelonych w ich aktach statutowych. Przekazywanie wnioskw i opinii midzy organami
uczestniczcymi w kontroli eksportu odbywa si z wykorzystaniem wydzielonego, bezpiecznego
systemu teleinformatycznego. Obecnie stopniowo wcza si do grona jego uytkownikw kolejne
jednostki organizacyjne sub celnych. Kontynuowane s te prace nad rozszerzeniem moliwoci
skadania przez eksporterw wnioskw o zezwolenia na obrt w postaci elektronicznej.

System kontroli eksportu, ktrego zarys zosta tu przedstawiony, jest w rzeczywistoci systemem
monitorowania obrotu legalnego. Fizyczn kontrol obrotu legalnego oraz zwalczaniem obrotu nie-
legalnego i przeciwdziaaniem mu zajmuj si powoane do tego suby celne i specjalne.

Istotnym elementem kadego systemu kontroli eksportu s sankcje karne nakadane za dziaania
niezgodne z prawem. W przypadku Polski sankcje karne i administracyjne za prowadzenie dziaa
niezgodnych z Ustaw okrelone s w jej artykuach 3342. Sankcje za czyny zwizane z proliferacj
broni masowego raenia, dziaaniami terrorystycznymi i polegajce na amaniu midzynarodowego
embarga okrelone s przez kodeks karny.

7. Midzynarodowa przejrzysto transferw uzbrojenia

Idea przejrzystoci w zakresie midzynarodowego obrotu tak handlowego, jak i nie majcego cha-
rakteru komercyjnego, zacza upowszechnia si w poowie lat osiemdziesitych ubiegego wie-
ku. Jej praktyczna realizacja polega na wzajemnym informowaniu si pastw wchodzcych w skad
midzynarodowej wsplnoty kontroli eksportu o podstawowych elementach swoich systemw le-
gislacji i organizacji, o procedurach oraz o podejmowanych decyzjach licencyjnych i odmowach ich
przyznawania. Co najmniej rwnie istotnym adresatem dziaa na rzecz przejrzystoci jest rodzimy
przemys (przez co rozumie si zarwno producentw, eksporterw, porednikw, jak i orodki aka-
demickie oraz instytuty badawczo-rozwojowe).

Informacja o prawno-organizacyjnych aspektach krajowych systemw kontroli eksportu jest zazwy-


czaj zamieszczana na stronach internetowych krajowych organw kontroli eksportu oraz instytucji
z nimi wsppracujcych. Pastwa uczestniczce w midzynarodowych porozumieniach nieprolife-
racyjnych staraj si te zadba o umieszczenie na swych stronach internetowych odpowiednich lin-
kw do wasnych zasobw informacyjnych. Obiektywnie naley stwierdzi, e poziom merytoryczny

14
tych informacji czsto bywa bardzo zrnicowany, a niektre pastwa dotychczas nie podoay wy-
wizaniu si z tych obowizkw.

W Polsce odpowiednie informacje mona znale przede wszystkim na stronie internetowej Mini-
sterstwa Gospodarki (http://www.mg.gov.pl/Gospodarka/DKE) oraz Ministerstwa Spraw Zagranicz-
nych (http://www.msz.gov.pl/Polityka,bezpieczenstwa,1095.html). Trudno jednak nie dostrzec, i
niedostatki finansowe i kadrowe, ktre dotykaj krajow administracj centraln, powoduj czasami
kopoty z aktualizacj tych stron i utrzymaniem ich na wysokim poziomie merytorycznym. Podobnie
jak w wielu innych krajach europejskich, znacznie ubosze od wersji w jzykach narodowych s ich
wersje obcojzyczne.

Podstawowymi narzdziami realizacji zasady przejrzystoci we wzajemnym informowaniu si o han-


dlowych i niehandlowych transferach broni s wypracowane na forach dyplomacji wielostronnej
coroczne raporty i rejestry, do ktrych pastwa czonkowskie wnosz w okrelonych terminach swo-
je wkady. Formaty tych raportw i rejestrw rni si midzy sob zawartoci, tak co do rodzaju
raportowanego sprztu, jak i charakteru danych. Istniej trzy podstawowe kanay dorocznego rapor-
towania:

$ Rejestr broni konwencjonalnej ONZ dotyczy transferw broni w siedmiu kategoriach (patrz ta-
bele 8 i 9) oraz transferw broni strzeleckiej i lekkiej (patrz tabele 10 i 11);
(http://www.un.org/disarmament/convarms/Register/HTML/RegisterIndex.shtml)

$ Rejestr transferw broni konwencjonalnej oraz broni strzeleckiej i lekkiej OBWE w prak-
tyce jest powtrzeniem danych przekazywanych do ONZ. Obejmuje take wymian infor-
macji o transferach przenonych przeciwlotniczych zestaww rakietowych (MANPADS) oraz
o transferach broni strzeleckiej i lekkiej drog lotnicz;

$ coroczne Sprawozdanie sporzdzone zgodnie z art. 8 ust. 2 Wsplnego stanowiska Rady


nr 2008/944/WPZiB okrelajcego wsplne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych
i sprztu wojskowego, publikowane w serii C Dziennika Urzdowego UE. Zawiera dane o liczbie
i wartoci wydanych licencji, rzeczywistym eksporcie (o ile moliwe jest pozyskanie takich da-
nych), udzielonych odmowach i ich podstawach.
(http://www.consilium.europa.eu/showPage.aspx?id=1484&lang=en).

Cakowicie odrbnym zagadnieniem jest przejrzysto w zakresie wydawanych decyzji o odmowach


przyznania licencji eksportowych. W tym przypadku przejrzysto ograniczona jest jedynie do nie-
jawnej wymiany informacji midzy pastwami, bez moliwoci udostpniania tej informacji pod-
miotom pozarzdowym. Ustalenia takie przyjto na forach porozumie nieproliferacyjnych z myl
o ochronie interesw handlowych podmiotw uczestniczcych w obrocie.

W kwestii przejrzystoci transferw uzbrojenia naley te odnotowa rosnc rol i aktywno or-
ganizacji pozarzdowych o midzynarodowym zasigu i charakterze dziaalnoci. Wzrost znaczenia
przejrzystoci zwizany jest ze spodziewanym przyrostem zada, ktre stan w niedalekiej przyszo-
ci przed administracj. Pojawiaj si ju opinie, e doroczne raportowanie transferw broni staje si
niewystarczajce i konieczne bdzie rozwaenie moliwoci zwikszenia czstotliwoci przekazywa-
nia przez pastwa niezbdnych informacji (w cyklu szeciomiesicznym).

15
8. Eksport uzbrojenia

Eksport uzbrojenia z Polski odbywa si w ramach okrelonych jej midzynarodowymi zobowizania-


mi i na podstawie obowizujcego prawa. Dziaania niezgodne z t zasad s karane. Jednoczenie
naley zwrci uwag, i przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu zezwole na midzynarodowy
obrt uzbrojeniem i sprztem wojskowym polska administracja bierze pod uwag sformuowan
w art. 51 Karty Narodw Zjednoczonych zasad prawa kadego kraju do obrony integralnoci wasne-
go terytorium i dokonywania niezbdnych do tego zakupw uzbrojenia.

Dla potrzeb midzynarodowego raportowania, z uwagi na zrnicowany zakres przekazywanych


informacji stosuje si rne metodyki ich pozyskiwania i opracowywania. Zasadnicza rnica spro-
wadza si do tego, e rejestry ONZ i OBWE obejmuj rwnie niehandlowe transfery uzbrojenia,
przekazywanego take w ramach bezporedniej midzynarodowej lub midzyresortowej wsppra-
cy dwustronnej lub wielostronnej. W polskich uwarunkowaniach prawnych niektre tego typu trans-
fery nie dokonuj si na podstawie zezwole wydawanych przez organ kontroli eksportu, w wyniku
czego powstaje automatyczna rozbieno w danych przekazywanych do UE i ONZ. Rwnie zakres
przedmiotowy raportowania w obu przypadkach jest na tyle zrnicowany, e bardzo utrudnione
staj si prby ich porwnywania.

Ponadto od lat nierozwizany pozostaje techniczny problem pozyskiwania danych o rzeczywistym


eksporcie uzbrojenia dokonanym w konkretnym okresie sprawozdawczym. Na przyczyny tego stanu
rzeczy skadaj si rne czynniki, wrd ktrych na pierwszy plan wysuwaj si: brak odpraw cel-
nych w transferze towarw wewntrz Unii Europejskiej, rnice midzy klasyfikacj sprztu w taryfie
celnej a ich klasyfikacj wedug wykazw kontrolnych, a take wspomniany brak wymogu licencjo-
nowania niektrych transferw niehandlowych. Niezbdne jest te przypomnienie, i zezwolenia na
eksport wane s do 12 miesicy od daty wydania, wobec czego rzeczywiste transfery sprztu mog
odbywa si w roku nastpujcym po roku, w ktrym wydano licencj. W efekcie z rnych rde
pozyskuje si czsto dane, ktre bez szczegowej analizy mog wydawa si w znacznym stopniu
niespjne. Problem ten znany jest nie tylko w Polsce. Prb zaradzenia mu bdzie stworzenie pod-
stawy prawnej do zbierania danych o rzeczywistym eksporcie bezporednio od eksporterw. Odpo-
wiednie prace legislacyjne s w toku.

Z uwagi na przedstawione tu uwarunkowania przy omawianiu kolejnych danych tabelarycznych


przedstawiana bdzie krtka informacja o sposobie ich pozyskiwania.

16
9. Dane liczbowe
9.1. Dane o eksporcie ogem

W tabeli 1 przedstawiono dane o liczbie i wartoci zezwole na wywz oraz odmw wywozu uzbrojenia
i sprztu wojskowego wedug 22 kategorii Wykazu uzbrojenia, wydanych w ostatnich czterech latach
firmom sektora pastwowego i prywatnego. Nie obejmuj one danych o transferach niehandlowych
oraz o transferach zwizanych z realizacj misji pokojowych pod egid Organizacji Narodw Zjedno-
czonych, Unii Europejskiej i NATO. Dane te dotycz jedynie tzw. nowych transferw, nie obejmuj wic
transferw sprztu zwizanych z naprawami gwarancyjnymi, wystawami, testami czy te naprawami
za granic sprztu bdcego na wyposaeniu polskiego wojska i innych sub mundurowych.

Liczba wydanych licencji podawana jest w sztukach, z tym e moliwe jest, i pojedyncza licencja
dotyczy towarw z wicej ni jednej kategorii Wykazu.

Warto wydanych licencji przedstawiona jest w euro. Ostatni wiersz tabeli, zawierajcy informacje
o kryteriach zastosowanych jako podstawa odmowy, odnosi si do kryteriw Wsplnego stanowiska
nr 2008/944/WPZiB (Zacznik nr 2), a przed jego wejciem w ycie do kryteriw Kodeksu postpo-
wania UE w eksporcie broni.

Tab. 1. Polski eksport ogem w latach 20062009

2006 2007 2008 2009

Liczba licencji 284 322 345 460

Warto licencji razem (w EUR) 275 337 570 286 725 685 368 077 372 1 391 156 932

Rzeczywisty eksport brak danych brak danych brak danych brak danych

Liczba notyfikowanych odmw 3 1 2 0

Kryteria odmw 2, 3, 7 2, 7 2, 4, 7

Warta odnotowania jest tendencja do systematycznego wzrostu wartoci eksportu uzbrojenia, cho
jego poziomu z pewnoci wci nie mona uzna za satysfakcjonujcy. Jak poka dalsze tabele,
znaczny wzrost eksportu w 2009 roku jest wynikiem duego eksportu kooperacyjnego firm wsppra-
cujcych z koncernami ze Stanw Zjednoczonych i Kanady lub te bdcych ich firmami zalenymi.

Na uwag zasuguje take fakt, e rosnca z roku na rok liczba wydanych licencji powoduje stay
wzrost obcie administracji kontroli eksportu, ktry nakada si na zachodzce w tym samym cza-
sie redukcje jej obsady etatowej. Uwzgldniajc przy tym konieczno opracowywania przez organ
kontroli obrotu i organy opiniujce take wnioskw nie bdcych nowymi transferami oraz doty-
czcych towarw podwjnego zastosowania, naley zda sobie spraw, i liczba wydawanych przez
nie decyzji znacznie przekracza 1200 rocznie.

W tabeli nr 2 przedstawiono w celu ukazania pozycji Polski jako europejskiego eksportera uzbro-
jenia dane o eksporcie z krajw UE w latach 20072008. Do chwili ukoczenia niniejszego raportu
nie byy znane dane za rok 2009.

Jednoczenie wobec zgaszanych sporadycznie zastrzee co do nadmiernie jakoby restrykcyjnej


polityki eksportowej Polski, w tabeli nr 3 przedstawiono w celach porwnawczych zestawienie liczby
odmw wydanych w ostatnich dwch latach przez wszystkie pastwa Unii Europejskiej.

17
Tab. 2. Eksport uzbrojenia i sprztu wojskowego z pastw UE w latach 20072008 (w tys. EUR)

2007 2008
Lp. Kraj
A B C A B C
1. Austria 2118 1 378 665 124 368 1850 946 336 201 331

2. Belgia 1035 899 780 b.d. 1202 1 334 913 b.d.

3. Bugaria 454 377 918 147 759 438 475 463 149 634

4. Cypr 7 86 86 4 1545 1545

5. Dania 276 195 577 b.d. 337 163 250 b.d.

6. Estonia 27 2997 3465 23 6225 5519

7. Finlandia 206 56 579 74 744 240 337 284 93 257

8. Francja 5984 9 849 112 4 517 592 6159 10 557 932 3 141 036

9. Grecja 58 33 268 33 268 62 47 804 47 796

10. Hiszpania 723 1 961 820 933 668 693 2 526 415 934 451

11. Holandia 925 717 035 873 708 1054 1 257 675 499 533

12. Irlandia 67 32 668 23 019 92 30 690 12 518

13. Litwa 58 63 263 43 502 39 46 599 31 450

14. Luksemburg

15. otwa 24 764 b.d. 17 644 644

16. Malta 7 611 611 9 3223 3223

17. Niemcy 16 509 3 367 684 1 032 083 16 054 5 788 261 b.d.

18. Polska 322 286 726 b.d. 345 368 077 b.d.

19. Portugalia 1021 26 835 b.d. 1311 75 986 71 428

20. Republika Czeska 961 477 874 175 465 1044 212 294 189 615

21. Rumunia 699 123 266 61 166 589 118 804 82 997

22. Sowacja 206 74 105 36 957 186 71 307 37 999

23. Sowenia 48 4509 2888 54 5257 5977

24. Szwecja 654 717 041 1 010 290 685 877 337 1 158 875

25. Wgry 252 95 689 16 520 261 118 845 14 835

26. Wlk. Brytania 17 347 1 312 186 b.d. 10 417 2 466 096 b.d.

27. Wochy 1027 4 743 682 1 267 406 1469 5 661 124 1 777 455

UE ogem 51 015 27 099 742 10 378 566 44 634 33 499 384 8 461 120

A liczba wydanych licencji eksportowych


B warto eksportu wg wydanych licencji
C rzeczywista warto eksportu
b.d. brak danych

Uwaga: rzeczywista warto eksportu moe rni si od wartoci wg wydanych licencji z uwagi na ich niepene wykorzysta-
nie lub realizacj kontraktw, na ktre licencje uzyskano w latach poprzednich.

18
Tab. 3. Liczba odmw wydania zezwolenia na eksport przez pastwa czonkowskie UE
w latach 20082009

Lp. Kraj 2008 2009

1. Austria 10 12

2. Belgia 7 5

3. Bugaria 2 6

4. Cypr 2 0

5. Dania 1 0

6. Estonia 0 0

7. Finlandia 1 1

8. Francja 66 79

9. Grecja 0 3

10. Hiszpania 0 0

11. Holandia 5 18

12. Irlandia 0 0

13. Litwa 2 2

14. Luksemburg 0 0

15. otwa 2 2

16. Malta 1 1

17. Niemcy 113 189

18. Polska 2 0

19. Portugalia 3 0

20. Republika Czeska 10 9

21. Rumunia 0 2

22. Sowacja 0 0

23. Sowenia 0 0

24. Szwecja 5 2

25. Wgry 1 0

26. Wielka Brytania 72 78

27. Wochy 11 10

W kolejnych tabelach nr 4 i 5 przedstawione zostay dane w ujciu regionalnym, uwzgldniajce


informacje o gwnych kategoriach eksportowanego w latach 20082009 sprztu, zebrane wedug
metodologii omwionej powyej. W tabelach nr 6 i 7 zaprezentowano odrbnie zestawienie gw-
nych pastw-odbiorcw polskiego uzbrojenia.

19
Tab. 4. Eksport uzbrojenia i sprztu wojskowego z Polski w 2008 r. wedug regionw

Gwne kategorie
Liczba wydanych Warto wydanych Warto wydanych
Region sprztu wg Wykazu
licencji licencji (w EUR) licencji procentowo
uzbrojenia
Azja Poudniowo-
38 230 980 648 62,7 6, 14, 10, 13, 17
Wschodnia

Ameryka Pnocna 71 57 488 610 15,6 10, 6

Bliski Wschd 35 29 101 421 7,9 3, 1

Azja Poudniowa 111 20 476 335 5,6 10, 6, 3

Unia Europejska 57 14 859 328 4,0 6, 3, 10

Afryka Pnocna 6 8 541 368 2,3 10

Inne pastwa
15 5 778 604 1,6 6, 7
europejskie

Azja Pnocno-
2 457 506 0,1 5, 6
Wschodnia

Ameryka Poudniowa 7 192 851 0, 05 10

Ameryka rodkowa
3 182 701 0,05 10
i Karaiby

Azja rodkowa

Oceania

Afryka Subsaharyjska

Razem 345 368 077 372

20
Tab. 5. Eksport uzbrojenia i sprztu wojskowego z Polski w 2009 r. wedug regionw

Gwne
Warto wydanych kategorie
Liczba wydanych Warto wydanych
Region licencji sprztu wg
licencji licencji procentowo
(w EUR) Wykazu
uzbrojenia

1 170 616 537 10, 16, 6, 22,


Ameryka Pnocna 109 84,1
18, 1

Azja Poudniowo- 111 681 239


43 8,0 6, 4, 14, 5
Wschodnia

10 40 857 783
Afryka Pnocna 2,9 10

Unia Europejska 110 26 323 987 1,9 13, 3, 5, 11

Azja Poudniowa 117 23 278 023 1,7 6, 1, 10, 11

Ameryka Poudniowa 13 7 118 933 0,5 4, 10

Bliski Wschd 38 7 054 040 0,5 1, 8, 6

Inne pastwa
17 3 584 997 0,3 13, 6
europejskie

Azja Pnocno-
2 631 795 0,04 5, 6
Wschodnia

Ameryka rodkowa
1 9598 10
i Karaiby

Azja rodkowa

Oceania

Afryka Subsaharyjska

Razem 460 1 391 156 932

Jak ju wspomniano, znaczny wzrost wartoci eksportu do Ameryki Pnocnej, w szczeglnoci do


Stanw Zjednoczonych i Kanady, jest wynikiem powiza kooperacyjnych firm sektora lotniczego
oraz sektora podzespow dla pojazdw ldowych.

21
Tab. 6. Gwni importerzy Polski wg wartoci wydanych licencji w 2008 r.

Warto licencji Kategorie Wykazu


Lp. Pastwo Liczba wydanych licencji
(w EUR) uzbrojenia

1 Malezja 25 224 867 068 6, 14

2 Stany Zjednoczone 47 34 680 913 10

3 Kanada 24 22 807 697 10, 6

4 Liban 4 18 719 944 3

5 Indie 96 17 155 320 6, 10

6 Algieria 6 8 541 368 1

7 Izrael 6 7 008 296 10

8 Indonezja 10 5 012 674 10, 2

9 Finlandia 4 4 864 046 6

Tab. 7. Gwni importerzy Polski wg wartoci wydanych licencji w 2009 r.

Warto licencji Kategorie Wykazu


Lp. Pastwo Liczba wydanych licencji
(w EUR) uzbrojenia

1 Stany Zjednoczone 58 1 130 248 279 10, 16, 18

2 Malezja 28 82 020 675 6, 14

3 Kanada 51 40 368 258 10, 6

4 Algieria 7 38 827 115 10

5 Indonezja 8 22 650 400 4, 5

6 Indie 93 21 595 346 6, 1, 11, 10

7 Dania 14 7 502 889 13

8 Peru 13 7 118 933 4, 10

9 Izrael 6 4 008 423 1, 8

Powysze zestawienia pokazuj, e polscy eksporterzy operuj zwyczajowo na swoich tradycyjnych


rynkach i wci s prawie lub cakiem nieobecni na pozostaych.

Niepokoi powinna stosunkowo niska pozycja gwnego do niedawna partnera polskiego przemy-
su obronnego, czyli Indii, a take przyszo poziomu obrotw na rynku Azji Poudniowo-Wschod-
niej po zakoczeniu realizacji kontraktu na dostaw czogw do Malezji.

Zwraca take uwag znikomy poziom eksportu do krajw Unii Europejskiej, co budzi uzasadnione
pytanie o konkurencyjno polskiego przemysu obronnego w ramach wsplnej platformy zam-
wie obronnych UE w zwizku z planowanym wprowadzeniem tzw. dyrektywy obronnej.

Tabela nr 8 przedstawia zbiorcze dane o aktywnoci polskich firm w dziedzinie porednictwa w han-
dlu broni w 2009 roku, opracowane na podstawie bazy danych o wydanych zezwoleniach na wiad-
czenie tego typu usug.

22
Tab. 8. Zestawienie zezwole na porednictwo w handlu broni wydanych w 2009 r.

Liczba Warto wg licencji Kategoria Liczba Kraj pochodzenia


Kraj docelowy
licencji (w EUR) ML sztuk towaru

Irak 2 6 379 900 6 37 Ukraina

Irak 1 117 145 6 1173 Ukraina

Egipt 2 154 429 5 695 Surinam

Egipt 1 50 500 2 3977 Bugaria

Egipt 1 15 300 4 10 000 Bugaria

Egipt 1 219 940 3 5800 Bugaria

Indie 1 106 931 6 110 Ukraina

Sowenia 2 33 935 13 85 Francja

9.2. Dane o transferach sprztu bojowego

Tabele nr 9 i 10 prezentuj dane o rzeczywistym eksporcie i transferach sprztu objtego siedmio-


ma kategoriami rejestru ONZ opracowane na podstawie danych Ministerstwa Obrony i Ministerstwa
Finansw (sub celnych).

Tab. 9. Polski eksport uzbrojenia w 2008 r.


wg kategorii Rejestru uzbrojenia konwencjonalnego ONZ

Kategoria Kraj importera Liczba Opis produktu Uwagi

Finlandia 1 T-55 cele muzealne


I. Czogi
Malezja 21 PT-91M Ministerstwo Obrony

zgodnie z Rezolucj RB
Irak 44 Dzik
NZ nr 1546 (2004)
Bojowe pojazdy
II.
opancerzone
modyfikacja
Finlandia 5 Rosomak
i reeksport do ZEA

Wielkokalibrowe systemy
III.
artyleryjskie

IV. Samoloty bojowe

V. migowce szturmowe

VI. Okrty wojenne

VII. Rakiety i wyrzutnie

23
Tab. 10. Polski eksport uzbrojenia w 2009 r.
wg kategorii Rejestru uzbrojenia konwencjonalnego ONZ

Kategoria Kraj importera Liczba Opis produktu Uwagi


Republika 54 T-72 na czci
Czeska zamienne
I. Czogi
Malezja 18 T-91M Ministerstwo Obrony
Bojowe pojazdy
II.
opancerzone

Wielkokalibrowe systemy
III.
artyleryjskie

IV. Samoloty bojowe

V. migowce szturmowe

VI. Okrty wojenne

81 rakiet
rakiety GROM
wraz z 4
VII. Rakiety i wyrzutnie Indonezja i zestawy Ministerstwo Obrony
zestawami
POPRAD
wyrzutni

9.3. Dane o eksporcie i transferach broni strzeleckiej i lekkiej

Tabele nr 11 i 12 prezentuj zestawienie danych o handlowych i niehandlowych rzeczywistych trans-


ferach broni strzeleckiej i lekkiej zebrane i opracowane na podstawie informacji Ministerstwa Obro-
ny, Ministerstwa Finansw i Ministerstwa Gospodarki.

24
Tab. 11. Eksport broni strzeleckiej i lekkiej w 2008 r.
Cz 1

Kraj
BRO STRZELECKA Liczba Typ, rodzaj Uwagi
przeznaczenia

1. rewolwery Izrael 2500 Glock 17, 19, 26 na rynek wewntrzny


i pistolety
samopowtarzalne
Stany Zjednoczone 102 7,62 mm TT-33 na rynek wewntrzny
11 200 9 mm P-64

Liban 1000 9 mm P-64 Ministerstwo Obrony

2. karabiny Austria 40 karabin snajperski na rynek wewntrzny


i karabinki 7,62 mm SVD

Liban 2000 7,62 mm AKM Ministerstwo Obrony

Stany Zjednoczone 7000 7,62 AKMS na rynek wewntrzny


151 7,62 AK-47
3. pistolety maszynowe Republika Czeska 100 PPS wz. 43 na rynek
wewntrzny
i do celw
25 9 mm PM-63 kolekcjonerskich

Wlk. Brytania 200 PPS wz. 43 ,,

Austria 2000 PPS wz. 43 na rynek wewntrzny

200 9 mm PM-63 ,,

4. karabiny szturmowe Niemcy 120 5,45 mm Tantal do celw


kolekcjonerskich

5. lekkie karabiny Republika Czeska 40 7,62 mm DP wz. 27 do celw


maszynowe kolekcjonerskich
i muzealnych

Wlk. Brytania 100 7,62 mm Diegtariew ,,

Austria 100 7,62 mm DP wz. 27 na rynek wewntrzny

Stany Zjednoczone 1150 na rynek wewntrzny

25
Tab. 11. Eksport broni strzeleckiej i lekkiej w 2008 r.
Cz 2

BRO LEKKA Kraj przeznaczenia Liczba Typ, rodzaj Uwagi

1. cikie karabiny Wielka Brytania 5 ISAF, NATO


maszynowe

Stany Zjednoczone 154

Afganistan 225
2. rczne granatniki Wielka Brytania 20 ISAF, NATO
podwieszane
i nasadkowe
Stany Zjednoczone 54

3. przenone dziaa
przeciwlotnicze

4. przenone dziaa
przeciwpancerne

5. dziaa bezodrzutowe

6. przenone wyrzutnie
rakiet przeciwpancernych
i systemy rakietowe

7. przenone wyrzutnie
i systemy rakiet
przeciwlotniczych

8. modzierze kalibru
ponad 75 mm

26
Tab. 12. Eksport broni strzeleckiej i lekkiej w 2009 r.
Cz 1

BRO STRZELECKA Kraj przeznaczenia Liczba Typ, rodzaj Uwagi

1. rewolwery Izrael 1658


i pistolety
samopowtarzalne Stany Zjednoczone 6005 P-64, P-83,TT

Austria 1000

Afganistan 156 ISAF, NATO

Czad 69 EUFOR/MINURCAT

2. karabiny Afganistan 78 ISAF, NATO


i karabinki
Czad 1 EUFOR/ MINURCAT

Stany Zjednoczone 1750 Tantal, m. 88; 7,62


917 mm PPS, m. 43
2000

Austria 4

Republika Czeska 13

3. pistolety maszynowe Afganistan 73 ISAF, NATO

4. karabiny szturmowe Afganistan 1629 AKMS ISAF, NATO


7,62 x 9 mm
Czad 141 EUFOR/MINURCAT

Stany Zjednoczone 1 5,56 mm


pautomatyczny

5. lekkie karabiny Afganistan 14 ISAF, NATO


maszynowe

27
Tab. 12. Eksport broni strzeleckiej i lekkiej w 2009 r.
Cz 2

BRO LEKKA Kraj przeznaczenia Liczba Typ, rodzaj Uwagi

1. cikie karabiny Afganistan 70 ISAF, NATO


maszynowe

2. rczne granatniki Afganistan 106 ISAF, NATO


podwieszane
i nasadkowe

3. przenone dziaa Afganistan 4 ISAF, NATO


przeciwlotnicze

4. przenone dziaa Afganistan 4 ISAF, NATO


przeciwpancerne

5. dziaa bezodrzutowe Afganistan 43 ISAF, NATO

6. przenone
wyrzutnie rakiet
przeciwpancernych
i systemy rakietowe

7. przenone wyrzutnie Indonezja 12 zestawy


i systemy rakiet przeciwlotnicze
przeciwlotniczych ZUR 23 mm

8. modzierze kalibru Afganistan 12 ISAF, NATO


ponad 75 mm

28
10. Promocja oferty przemysu obronnego za granic

Sprzeda sprztu wojskowego za granic ze swej natury wpywa na ksztatowanie relacji midzyna-
rodowych, std jest wanym elementem polityki zagranicznej. Odbiorcami polskiego uzbrojenia s
z reguy ministerstwa lub agencje rzdowe, dlatego uznaje si, e wsppraca w tej dziedzinie jest
zarazem potwierdzeniem dobrych relacji politycznych, opartych na zaufaniu i wsplnocie intere-
sw bezpieczestwa. Dziaania administracji rzdowej, w tym MSZ, koncentruj si wanie na sferze
kontaktw oficjalnych poprzez spotkania wysokiego szczebla i prac naszych przedstawicielstw
dyplomatycznych polska oferta obronna moe by lepiej promowana wrd osb bezporednio
odpowiedzialnych za ksztat i potencja si zbrojnych. Wspieranie przemysu obronnego obejmuje
take wspprac produkcyjno-badawcz. Rozciga si ponadto na ochron interesw tego sektora
w obrbie organizacji lub porozumie politycznych zajmujcych si midzynarodowym obrotem
strategicznym.

Dziaania w sferze promocji polskiego uzbrojenia i sprztu wojskowego s planowane i realizowane


zgodnie ze zobowizaniami prawnymi i politycznymi Rzeczypospolitej Polskiej. Ich gwnym celem
jest utrwalanie wizerunku Polski jako producenta nowoczesnego uzbrojenia oraz partnera wiary-
godnego i bezstronnego dziaajcego z poszanowaniem midzynarodowych zobowiza w dzie-
dzinie kontroli eksportu.

Dziaania promocyjne ze strony administracji rzdowej, w tym przedstawicielstw dyplomatycznych,


stanowi znaczce uzupenienie dziaa stricte marketingowych podejmowanych przez polskich
przedsibiorcw. W przypadku MSZ polegaj one m.in. na:

$ wspinicjowaniu i politycznym wspieraniu projektw wsppracy midzypastwowej w sferze


produkcji, zakupw, projektw badawczych w ramach przemysw obronnych;

$ inicjowaniu wizyt midzypastwowych w celu wspierania kontaktw handlowych;

$ analizowaniu uwarunkowa wewntrznych majcych istotne znaczenie dla postrzegania polskiej


oferty;

$ uczestnictwie w instytucjonalnych formach wsppracy dwustronnej (grupy robocze, komisje);

$ ochronie interesw polskiego przemysu na forach midzynarodowych;

$ udziale w spotkaniach i konferencjach w ramach imprez wystawienniczych.

Szczeglnie cenna jest moliwo wykorzystania w tej dziedzinie potencjau oferowanego przez roz-
budowan sie przedstawicielstw dyplomatycznych. Do zada polskich dyplomatw nale:

$ analizowanie miejscowych rynkw;

$ dziaania wspierajce i promujce konkretne projekty;

$ oprawa protokolarna i medialna wydarze zwizanych z promocj uzbrojenia i sprztu wojsko-


wego;

$ udzia w imprezach wystawienniczych;

$ ocena skutecznoci dziaa polskich przedsibiorcw;

29
$ formuowanie propozycji dotyczcych dodatkowych dziaa podejmowanych z kraju, majcych
na celu skuteczniejsze wspieranie polskiej oferty.

wiatowy kryzys finansowy, ktry bezporednio wpyn na trudn sytuacj przemysu obronnego
w Polsce, wymuszajc oszczdnoci w wydatkach MON na zamwienia u krajowych dostawcw,
ukaza, jak istotne s starania na rzecz zwikszenia wolumenu eksportu. Starania te dotycz gwnie
sektora obronnego. Ministerstwo Spraw Zagranicznych (podobnie jak inne resorty administracji rz-
dowej) podejmuje dziaania wspierajce polski przemys obronny w jego wysikach na rzecz skutecz-
niejszej promocji na wiatowych rynkach.

Wiarygodno Polski jako czonka midzynarodowego systemu kontroli eksportu wpywa na atrak-
cyjno polskich podmiotw gospodarczych na wiatowym rynku obrotu uzbrojeniem i sprztem
wojskowym. Tylko utrzymanie wysokich standardw w sferze kontroli eksportu gwarantuje ich
uczestnictwo w najbardziej zaawansowanych formach wsppracy kooperacyjnej oraz moliwo
pozyskiwania nowoczesnych technologii. Bdzie to take w przyszoci wsplnym celem i zadaniem
administracji rzdowej i polskiego przemysu obronnego.

30
Zacznik nr 1
USTAWA
z dnia 29 listopada 2000 r.
o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym
dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju
i bezpieczestwa

Rozdzia 1
Przepisy oglne

Art. 1.
Ustawa reguluje zasady obrotu z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla
bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa, zasady kontro-
li i ewidencji tego obrotu oraz odpowiedzialnoci za niezgodny z prawem obrt tymi towarami, technologiami
i usugami.

Art. 1a.
Ustawa suy wykonaniu postanowie zawartych w rozporzdzeniu Rady (WE) nr 1334/2000 z dnia 22 czerwca
2000 r. ustanawiajcym wsplnotowy system kontroli eksportu produktw i technologii podwjnego zastoso-
wania (Dz.Urz. WE L 159 z 30.06.2000), ostatnio zmienionym rozporzdzeniem Rady (WE) nr 149/2003 (Dz.Urz.
UE L 30 z 05.02.2003).

Art. 2.
Obrt z zagranic, o ktrym mowa w art. 3 pkt 8, jest zabroniony z mocy prawa, jeeli nie zostay spenione wa-
runki i ograniczenia okrelone w rozporzdzeniu nr 1334/2000, w niniejszej ustawie, przepisach innych ustaw
oraz w umowach i innych zobowizaniach midzynarodowych.

Art. 3.
Uyte w ustawie okrelenia oznaczaj:
1)c towar podwjnego zastosowania towary podwjnego zastosowania w rozumieniu art. 2 lit. A rozporz-
dzenia nr 1334/2000;
2)c uzbrojenie bro, amunicj, materiay wybuchowe, wyroby, ich czci i technologie, okrelone w wykazie,
o ktrym mowa w art. 6 ust. 5;
3)c towar o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowe-
go pokoju i bezpieczestwa, zwany dalej towarem o znaczeniu Strategicznym towar podwjnego za-
stosowania oraz uzbrojenie;
4a) Wsplnotowy Kodeks Celny rozporzdzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 padziernika 1992 r. usta-
nawiajce Wsplnotowy Kodeks Celny (Dz.Urz. WE L 302 z 19.10.1992), ostatnio zmienione aktem dotycz-
cym warunkw przystpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estoskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki o-
tewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Wgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki
Sowenii i Republiki Sowackiej oraz dostosowa w traktatach stanowicych podstaw Unii Europejskiej
(Dz.Urz. UE L 236 z 23.09.2003);
4b) obszar celny Wsplnoty obszar celny w rozumieniu art. 3 Wsplnotowego Kodeksu Celnego;
4c) kraj trzeci pastwo, ktrego terytorium znajduje si poza obszarem celnym Wsplnoty;
5) ceksport eksport w rozumieniu art. 2 lit. B rozporzdzenia nr 1334/2000;
5a) usuga porednictwa dziaania prowadzone przez osoby fizyczne lub prawne, polegajce na:
a) negocjowaniu, doradztwie handlowym oraz pomocy w zawieraniu umw oraz uczestnictwie w jakiej-
kolwiek formie w czynnociach zwizanych z eksportem, importem, tranzytem lub zawarciem umo-
wy leasingu, darowizny, poyczki, uyczenia oraz wniesieniem aportu do spki, ktre mog dotyczy
w szczeglnoci transferu towarw o znaczeniu strategicznym z jednego pastwa do innego pastwa,
b) zakupie, sprzeday lub organizacji transferu towarw o znaczeniu strategicznym, a w szczeglnoci
spedycji, z jednego pastwa do innego pastwa;

31
5b) pomoc techniczna jakiekolwiek wsparcie techniczne, zwizane z naprawami, rozwojem, wytwarzaniem,
testowaniem, utrzymaniem lub innymi usugami technicznymi dotyczcymi towarw o znaczeniu strate-
gicznym, ktre moe przyj formy udzielania instrukcji, szkolenia, przekazywania wiedzy roboczej lub
usug konsultingowych;
6) import:
a) wprowadzanie towarw o znaczeniu strategicznym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
b) przekazywanie z kraju trzeciego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za pomoc mediw elektro-
nicznych, faksu lub telefonu oprogramowania oraz wszelkiego rodzaju informacji naukowych lub do-
kumentacji technicznych oraz dokumentacji dotyczcej technologii produkcji towarw wymienionych
w pkt 1 i 2, pod warunkiem e poprzez takie przekazanie osignie si rezultat porwnywalny z takim,
jaki mona otrzyma, majc bezporedni dostp do tych informacji i dokumentacji, a przekazane za po-
moc mediw elektronicznych, faksu lub telefonu oprogramowanie lub informacje znajduj potwier-
dzenie w odpowiednim dokumencie;
7) tranzyt procedur tranzytu, okrelon w art. 91 Wsplnotowego Kodeksu Celnego;
8) obrt:
a) eksport,
b) usug porednictwa,
c) pomoc techniczn,
d) import,
e) tranzyt;
9) organ kontroli obrotu ministra waciwego do spraw gospodarki;
10) organy opiniujce ministra waciwego do spraw zagranicznych, Ministra Obrony Narodowej, ministra
waciwego do spraw wewntrznych, Szefa Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Szefa Agencji Wywia-
du, ministra waciwego do spraw finansw publicznych, Prezesa Pastwowej Agencji Atomistyki;
11) organ monitorujcy import Szefa Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego.

Art. 4.
Przywz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywz z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przewz
przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej broni i amunicji przez osoby fizyczne, na potrzeby inne ni handlo-
we i przemysowe, reguluj odrbne przepisy.

Art. 5.
Do spraw uregulowanych w niniejszej ustawie stosuje si przepisy Kodeksu postpowania administracyjnego,
o ile ustawa nie stanowi inaczej.

Rozdzia 2
Zezwolenia na obrt towarami o znaczeniu strategicznym
Art. 6.
1. Obrt towarami podwjnego zastosowania moe by dokonywany wycznie na podstawie zezwolenia
na eksport, na wykonywanie usug porednictwa, a take na wiadczenie pomocy technicznej i w zakresie
okrelonym w tym zezwoleniu.
2. Obrt uzbrojeniem moe by dokonywany wycznie na podstawie zezwolenia na eksport, import, tranzyt
i na wykonywanie usug porednictwa, a take na wiadczenie pomocy technicznej i w zakresie okrelonym
w tym zezwoleniu.
3. Import na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej towarw podwjnego zastosowania nie wymaga uzyskania
zezwolenia.
4. Wykazy towarw podwjnego zastosowania, na obrt ktrymi wymagane jest zezwolenie, okrela rozpo-
rzdzenie nr 1334/2000.
5. Minister waciwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw zagranicznych
i Ministrem Obrony Narodowej, po zasigniciu opinii Szefa Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego i Szefa
Agencji Wywiadu, okreli, w drodze rozporzdzenia, wykaz uzbrojenia, na obrt ktrym jest wymagane
zezwolenie, uwzgldniajc przy jego sporzdzaniu wykazy midzynarodowe.
6. Rada Ministrw okreli, w drodze rozporzdzenia, list krajw, do ktrych eksport towarw o znaczeniu
strategicznym jest zakazany lub ograniczony, uwzgldniajc:
1) potrzeby obronnoci lub bezpieczestwa Rzeczypospolitej Polskiej;

32
2) zobowizania Rzeczypospolitej Polskiej wynikajce z umw i porozumie midzynarodowych oraz
z zobowiza sojuszniczych, w tym dotyczcych nierozprzestrzeniania i kontroli towarw o znaczeniu
strategicznym.
7. Osoba fizyczna lub prawna jest obowizana wystpi z wnioskiem o wydanie zezwolenia na eksport towa-
rw nieznajdujcych si w wykazach, o ktrych mowa w ust. 4 i 5, jeli wie lub zostaa poinformowana, e
eksportowane towary zostan lub mog zosta wykorzystane w caoci lub w czci do celw lub w okolicz-
nociach, o ktrych mowa w art. 10 ust. 1.

Art. 7.
1. Na eksport towarw podwjnego zastosowania, wykonywanie usug porednictwa oraz wiadczenie po-
mocy technicznej w zakresie tych towarw wydaje si zezwolenia indywidualne, generalne i globalne, okre-
lone w rozporzdzeniu nr 1334/2000.
2. Na eksport, import i tranzyt uzbrojenia wydaje si wycznie zezwolenia indywidualne, z zastrzeeniem ust. 3.
3. Minister waciwy do spraw gospodarki moe okreli, w drodze rozporzdzenia, wykaz czci zamiennych
uzbrojenia, ktrych eksport bdzie dokonywany na postawie zezwole globalnych, majc na uwadze wiel-
ko i kierunki dostaw.
4. Na wykonywanie usug porednictwa oraz na wiadczenie pomocy technicznej w zakresie uzbrojenia wyda-
je si zezwolenia indywidualne, generalne i globalne.

Art. 8.
1. Minister waciwy do spraw gospodarki wydaje zezwolenia generalne w drodze rozporzdzenia.
2. Z zezwolenia generalnego moe skorzysta osoba fizyczna lub prawna, ktra udokumentuje stosowanie
przez okres co najmniej 3 lat wewntrznego systemu kontroli i zarzdzania obrotem, o ktrym mowa w art.
10 ust. 2, oraz zoy organowi kontroli obrotu owiadczenie o terminie i zamiarze rozpoczcia obrotu towa-
rami i usugami, o ktrych mowa w art. 7 ust. 1, wyszczeglnionymi w zezwoleniu generalnym.
3. W rozporzdzeniu, o ktrym mowa w ust. 1, minister waciwy do spraw gospodarki okrela w szczegl-
noci:
1) kraj lub kraje, ktrych dotyczy zezwolenie generalne;
2) towar lub towary, ktrych dotyczy zezwolenie generalne;
3) szczegowe warunki, na jakich dokonywany moe by obrt towarami.
4. Ze wsplnotowego zezwolenia generalnego, okrelonego w zaczniku II do rozporzdzenia nr 1334/2000,
moe skorzysta osoba fizyczna lub prawna, ktra spenia warunki okrelone w ust. 2.

Art. 9.
1. Zezwolenia indywidualne lub globalne wydaje si na wniosek osoby fizycznej lub prawnej.
2. Organem waciwym do wydania zezwolenia indywidualnego lub globalnego jest organ kontroli obrotu.
3. Wniosek o wydanie zezwolenia indywidualnego lub globalnego powinien zawiera:
1) oznaczenie osoby fizycznej lub prawnej, okrelenie jej siedziby i adresu;
2) numer w rejestrze przedsibiorcw, o ktrych mowa w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym
Rejestrze Sdowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209, z pn. zm.);
3) okrelenie rodzaju i zakresu wykonywanej przez osob fizyczn lub osob prawn dziaalnoci gospo-
darczej;
4) oznaczenie eksportera lub importera, okrelenie ich siedziby i adresu;
5) oznaczenie producenta i kocowego uytkownika, okrelenie ich siedziby i adresu;
6) okrelenie towarw o znaczeniu strategicznym, usug porednictwa lub pomocy technicznej, ktre
bd przedmiotem obrotu z zagranic, ich opis, okrelenie ich wartoci i iloci;
7) informacj o sposobie wykorzystania towarw o znaczeniu strategicznym przez kocowego uytkownika;
8) okrelenie kraju kocowego przeznaczenia;
9) owiadczenie, e osoba fizyczna lub prawna podejmie niezbdne dziaania, aby towary, o ktrych
mowa we wniosku, dotary do kocowego uytkownika, i poinformuje zagranicznego importera, e
zmiana sposobu wykorzystania lub kocowego uytkownika wymaga uprzedniej zgody polskiego or-
ganu kontroli obrotu.
4. Do wniosku o wydanie zezwolenia indywidualnego lub globalnego na obrt towarami o znaczeniu strate-
gicznym osoba fizyczna lub prawna jest obowizana doczy:
1) owiadczenie, e w obrocie nie wystpuj okolicznoci, o ktrych mowa w art. 10 ust. 1;

33
2) kopi koncesji na wykonywanie dziaalnoci w zakresie obrotu materiaami wybuchowymi, broni
i amunicj oraz wyrobami i technologiami o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, o ktrej mowa
w ustawie z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu dziaalnoci gospodarczej w zakresie wytwarzania
i obrotu materiaami wybuchowymi, broni, amunicj oraz wyrobami i technologi o przeznaczeniu
wojskowym lub policyjnym (Dz.U. Nr 67, poz. 679, z pn. zm.);
3) projekt umowy dotyczcej obrotu;
4) kopi certyfikatu, o ktrym mowa w art. 11 ust. 4;
5) certyfikat importowy lub owiadczenie kocowego uytkownika w przypadku eksportu.
5. Do dokumentu sporzdzonego w jzyku obcym naley doczy tumaczenie tego dokumentu na jzyk
polski sporzdzone przez tumacza przysigego.
6. Minister waciwy do spraw gospodarki okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) wzory wnioskw o wydanie zezwolenia indywidualnego lub globalnego na eksport towarw o znacze-
niu strategicznym oraz na wykonywanie usug porednictwa oraz na wiadczenie pomocy technicznej,
a take na import i tranzyt uzbrojenia,
2) wzory zezwole indywidualnych lub globalnych na eksport, import i tranzyt uzbrojenia lub czci zamien-
nych uzbrojenia oraz na wykonywanie usug porednictwa i na wiadczenie pomocy technicznej w zakre-
sie towarw o znaczeniu strategicznym majc na uwadze rodzaje towarw oraz formy obrotu.
7. Wzory zezwole indywidualnych lub globalnych na eksport towarw podwjnego zastosowania okrela
rozporzdzenie nr 1334/2000.

Art. 10.
1. Osoba fizyczna lub prawna jest obowizana, przed zoeniem wniosku o wydanie zezwolenia indywidual-
nego lub globalnego, upewni si w szczeglnoci, czy:
1) kocowy uytkownik ma zamiar wykorzysta uzbrojenie do amania lub tumienia praw czowieka
i podstawowych swobd;
2) dostawa uzbrojenia bdzie stanowi zagroenie dla pokoju lub w inny sposb przyczyni si do zak-
cenia stabilizacji w regionie;
3) kraj kocowego przeznaczenia popiera, uatwia lub zachca do terroryzmu lub przestpczoci midzy-
narodowej;
4) uzbrojenie moe by uyte w innym celu ni do zaspokojenia uzasadnionych potrzeb obrony i bezpie-
czestwa pastwa odbiorcy.
2. W celu realizacji obowizku, o ktrym mowa w ust. 1, osoba fizyczna lub prawna jest obowizana utworzy
i stosowa wewntrzny system kontroli i zarzdzania obrotem towarami o znaczeniu strategicznym, zwany
dalej wewntrznym systemem kontroli.
3. W przypadku gdy osoba fizyczna lub prawna, przy zachowaniu najwyszej starannoci, nie jest w stanie
ustali, czy nie wystpuj okolicznoci, o ktrych mowa w ust. 1, moe zwrci si do organu kontroli obrotu
o wice wyjanienie w tej sprawie. Organ kontroli obrotu jest obowizany udzieli wicego wyjanienia
w terminie 3 miesicy od dnia zoenia wniosku. W uzasadnionych przypadkach termin ten moe zosta
przeduony do 6 miesicy.

Art. 11.
1. W ramach wewntrznego systemu kontroli winny by okrelone w szczeglnoci zadania organw przed-
sibiorstwa, podstawowe zadania na stanowiskach pracy w zakresie kontroli i zarzdzania obrotem, sposb
wsppracy osoby fizycznej lub prawnej z administracj rzdow w tym zakresie, zasady doboru pracowni-
kw, archiwizacji danych, szkolenia, kontroli wewntrznej, realizacji zamwie.
2. Wewntrzny system kontroli podlega certyfikacji zgodnoci z wymaganiami midzynarodowych norm serii
ISO 9000 i zasadami okrelonymi w ust. 1.
3. Certyfikacj, o ktrej mowa w ust. 2, przeprowadzaj upowanione jednostki kontrolujce posiadajce akre-
dytacj w ramach krajowego systemu akredytacji utworzonego na podstawie ustawy z dnia 28 kwietnia
2000 r. o systemie oceny zgodnoci, akredytacji oraz zmianie niektrych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 489).
4. Certyfikat zgodnoci z wymaganiami, o ktrych mowa w ust. 1, wydaj jednostki, o ktrych mowa w ust. 3.
5. Certyfikat, o ktrym mowa w ust. 4, jest wany przez okres 3 lat.
6. W okresie wanoci certyfikatu upowanione jednostki kontrolujce przeprowadzaj co najmniej 5 kontroli
zgodnoci funkcjonowania wewntrznego systemu kontroli i zarzdzania obrotem z wymaganiami, o kt-
rych mowa w ust. 1 i 2.

34
7. Minister waciwy do spraw gospodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, wykaz jednostek certyfikujcych
upowanionych do prowadzenia certyfikacji i kontroli systemu kontroli i zarzdzania obrotem, spord jed-
nostek akredytowanych w krajowym systemie akredytacji.

Art. 12.
1. Organ kontroli obrotu, po zasigniciu opinii organw opiniujcych, wydaje zezwolenie indywidualne lub
globalne po stwierdzeniu, e zostay spenione wymagane prawem warunki do ich wydania.
2. Wydanie zezwolenia indywidualnego lub globalnego nastpuje w drodze decyzji administracyjnej.
3. Organy opiniujce, przygotowujc opini, o ktrej mowa w ust. 1, maj prawo da od osoby fizycznej lub
prawnej udzielenia informacji umoliwiajcych sprawdzenie danych zawartych we wniosku o udzielenie
zezwolenia indywidualnego lub globalnego.
4. Przed wydaniem decyzji w sprawie wydania zezwolenia indywidualnego lub globalnego organ kontroli obrotu:
1) wzywa osob fizyczn lub prawn do uzupenienia, w wyznaczonym terminie, wniosku lub brakujcej
dokumentacji powiadczajcej, e zostay spenione wymagane prawem warunki do dokonania obrotu
towarami o znaczeniu strategicznym;
2) moe dokona sprawdzenia informacji podanych przez osob fizyczn lub prawn we wniosku.
5. Do kontroli, o ktrej mowa w ust. 4 pkt 2, stosuje si odpowiednio przepisy art. 29 ust. 4 oraz art. 30 ust. 1 i 2.
6. Osoba fizyczna lub prawna jest obowizana zgasza organowi kontroli obrotu wszelkie zmiany dotyczce
danych zawartych we wniosku, w terminie 14 dni od dnia ich powstania.

Art. 13.
W przypadku gdy osoba fizyczna lub prawna wie lub ma uzasadnione podstawy do przypuszczenia, e towary
o znaczeniu strategicznym zostay lub mog zosta w caoci lub czci wykorzystane do celw lub w okolicz-
nociach, o ktrych mowa w art. 10 ust. 1, jest obowizana podj wszelkie moliwe czynnoci dla ustalenia
faktycznego wykorzystania tych towarw oraz zawiadomi o tym organ kontroli obrotu.

Art. 14.
1. Zezwolenie indywidualne lub globalne oraz uprawnienia z nich wynikajce s niezbywalne.
2. Zezwolenia indywidualne lub globalne na obrt towarami o znaczeniu strategicznym s dokumentami ma-
jcymi znaczenie dla kontroli celnej.
3. Orygina zezwolenia indywidualnego lub globalnego docza si do zgoszenia celnego lub do wniosku
o nadanie przeznaczenia celnego.
4. Wydanie zezwolenia indywidualnego lub globalnego na obrt moe by uzalenione od spenienia do-
datkowych wymaga i warunkw okrelonych przez ministra waciwego do spraw gospodarki, a w szcze-
glnoci od zoenia przez zagranicznego kocowego uytkownika owiadczenia o zastosowaniu towaru
o znaczeniu strategicznym lub przedoenia midzynarodowego certyfikatu importowego.
5. W zezwoleniu indywidualnym lub globalnym okrela si termin jego wanoci, nie duszy jednak ni rok.
6. Za wydanie zezwolenia indywidualnego lub globalnego nie pobiera si opaty.

Art. 15.
1. Organ kontroli obrotu odmawia, w drodze decyzji administracyjnej, wydania zezwolenia na obrt, jeeli:
1) wymagaj tego potrzeby obronnoci lub bezpieczestwa Rzeczypospolitej Polskiej;
2) wymagaj tego zobowizania Rzeczypospolitej Polskiej wynikajce z umw i porozumie midzynaro-
dowych oraz z zobowiza sojuszniczych, w tym dotyczcych nierozprzestrzeniania i kontroli towarw
o znaczeniu strategicznym;
3) osoba fizyczna lub prawna nie daje rkojmi zgodnego z prawem prowadzenia obrotu.
2. Organ kontroli obrotu odmawia, w drodze decyzji administracyjnej, wydania zezwolenia na obrt towa-
rami o znaczeniu strategicznym, jeeli towary te mog by w caoci lub w czci wykorzystane do niele-
galnego lub sprzecznego z interesem Rzeczypospolitej Polskiej wdraania, produkcji, eksploatacji, obsugi,
konserwacji, przechowywania, wykrywania, identyfikacji lub rozprzestrzeniania broni masowego raenia,
a w szczeglnoci broni chemicznej, biologicznej lub jdrowej, a take wdraania, produkcji, utrzymania,
magazynowania rodkw zdolnych do przenoszenia takiej broni.

Art. 16.
Organ kontroli obrotu moe odmwi, w drodze decyzji administracyjnej, wydania zezwolenia indywidualne-
go lub globalnego, jeli:

35
1) istnieje ryzyko zmiany kocowego uycia lub miejsca przeznaczenia towarw o znaczeniu strategicz-
nym;
2) osoba fizyczna lub prawna naruszya przepisy dotyczce obrotu towarami o znaczeniu strategicznym.

Art. 17.
1. Organ kontroli obrotu, po zasigniciu opinii organw opiniujcych, moe, w drodze decyzji administracyj-
nej, cofn lub zmieni zezwolenie indywidualne lub globalne, jeeli:
1) wymagaj tego potrzeby obronnoci lub bezpieczestwa Rzeczypospolitej Polskiej;
2) jest to niezbdne dla wykonania zobowiza Rzeczypospolitej Polskiej wynikajcych z umw i porozu-
mie midzynarodowych oraz z zobowiza sojuszniczych, w tym dotyczcych nierozprzestrzeniania
i kontroli towarw o znaczeniu strategicznym;
3) istnieje ryzyko zmiany kocowego uycia lub miejsca przeznaczenia towarw o znaczeniu strategicz-
nym;
4) osoba fizyczna lub prawna dokonuje obrotu wbrew warunkom okrelonym w zezwoleniu;
5) osoba fizyczna lub prawna w sposb zawiniony utracia rkojmi zgodnego z prawem prowadzenia
obrotu.
2. Cofnicie lub zmiana zezwolenia indywidualnego lub globalnego z przyczyn lecych po stronie osoby
fizycznej lub prawnej nastpuje bez odszkodowania.

Art. 18.
Osoba fizyczna lub prawna, ktrej cofnito zezwolenie indywidualne lub globalne z przyczyn, o ktrych mowa
w art. 17 ust. 1 pkt 4, moe ponownie wystpi z wnioskiem o wydanie zezwolenia nie wczeniej ni po upywie
3 lat od dnia, w ktrym decyzja o cofniciu zezwolenia staa si ostateczna.

Art. 19.
1. Tranzyt niekrajowego towaru podwjnego zastosowania, ktrego przemieszczanie ma si zakoczy poza
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wymaga pozwolenia wydanego przez naczelnika granicznego urzdu
celnego.
2. Pozwolenie, o ktrym mowa w ust. 1, wydaje si na wniosek przewonika.
3. Minister waciwy do spraw finansw publicznych w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw go-
spodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr wniosku, o ktrym mowa w ust. 2, oraz wzr pozwolenia
na tranzyt towarw podwjnego zastosowania.
4. Wzr wniosku i wzr pozwolenia, o ktrych mowa w ust. 3, powinny zawiera w szczeglnoci: numer licencji
eksportowej, kraj pochodzenia towaru, nazw przewonika, numer listu przewozowego, nazw eksportera
i jego adres, nazw odbiorcy i jego adres, nazw i peny opis towaru lub technologii, numer kontrolny, ilo
i warto, nazw przejcia granicznego, przez ktre towar bdzie wwieziony na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, owiadczenie przewonika, e towary objte midzynarodow kontrol bd przewiezione przez
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie licencji eksportowej z kraju eksportera do wskazanego
odbiorcy w stanie, w jakim wwieziono je na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 20.
1. Eksport, import lub tranzyt towarw o znaczeniu strategicznym moe odbywa si wycznie w wyznaczo-
nych urzdach celnych.
2. Minister waciwy do spraw finansw publicznych w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw go-
spodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, urzdy celne, o ktrych mowa w ust. 1, majc na wzgldzie za-
pewnienie waciwej kontroli eksportu, importu i tranzytu towarw o znaczeniu strategicznym.

Art. 21.
1. Tworzy si rejestr udzielonych zezwole indywidualnych lub globalnych oraz osb fizycznych lub praw-
nych, ktre speniy warunki, o ktrych mowa w art. 8 ust. 2, zwany dalej rejestrem.
2. Rejestr prowadzi organ kontroli obrotu.
3. Wpisu zezwolenia indywidualnego lub globalnego do rejestru dokonuje si niezwocznie po udzieleniu
danego zezwolenia. Wpisu osoby fizycznej lub prawnej dokonuje si niezwocznie po zoeniu przez ni
owiadczenia, o ktrym mowa w art. 8 ust. 2.

36
4. Minister waciwy do spraw gospodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb prowadzenia rejestru,
uwzgldniajc w szczeglnoci rodzaje udzielonych zezwole oraz ilo i warto towarw o znaczeniu
strategicznym objtych zezwoleniem.

Rozdzia 2a
Monitorowanie importu towarw podwjnego zastosowania wykorzystywanych
w telekomunikacji lub do ochrony informacji

Art. 21a.
1. Import na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykorzystywanych w telekomunikacji lub do ochrony in-
formacji towarw podwjnego zastosowania, okrelonych w ust. 2, podlega monitorowaniu przez organ
monitorujcy import, na zasadach okrelonych w niniejszym rozdziale.
2. Wykaz towarw podwjnego zastosowania okrela cz 1 Telekomunikacja 5A001a i 5A001b4 oraz cz
2 Ochrona informacji kategorii 5 zacznika I do rozporzdzenia nr 149/2003 zmieniajcego rozporzdze-
nie nr 1334/2000.

Art. 21b.
1. Osoba fizyczna lub prawna moe dokona importu towaru podwjnego zastosowania, okrelonego w wy-
kazie, o ktrym mowa w art. 21a ust. 2, po pisemnym zgoszeniu organowi monitorujcemu import zamiaru
dokonania importu tego towaru na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Zgoszenie, o ktrym mowa w ust. 1, powinno by dorczone organowi monitorujcemu import nie pniej
ni na 14 dni przed dniem zamierzonego importu.

Art. 21c.
1. Zgoszenie zamiaru dokonania importu, o ktrym mowa w art. 21b ust. 1, powinno zawiera nastpujce
dane:
1) oznaczenie osoby fizycznej lub prawnej, okrelenie jej siedziby i adresu;
2) oznaczenie importera, okrelenie jego siedziby i adresu;
3) oznaczenie producenta i kocowego uytkownika, okrelenie ich siedziby i adresu;
4) okrelenie towaru, ktry bdzie przedmiotem importu, jego opis, okrelenie iloci i wartoci;
5) informacj o sposobie wykorzystania towaru przez kocowego uytkownika;
6) okrelenie kraju kocowego przeznaczenia;
7) owiadczenie, e osoba fizyczna lub prawna podejmie niezbdne dziaania, aby towar, o ktrym mowa
w zgoszeniu, dotar do kocowego uytkownika.
2. Osoba fizyczna lub prawna jest obowizana zgasza organowi monitorujcemu import kad zmian da-
nych, o ktrych mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia jej powstania.
3. Do zgoszenia, o ktrym mowa w ust. 2, osoba fizyczna lub prawna jest obowizana doczy w przypadku
importu towarw i technologii zwizanych z ochron informacji niejawnych kopi koncesji na wykonywa-
nie dziaalnoci w zakresie obrotu towarami i technologiami o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
o ktrej mowa w ustawie z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu dziaalnoci gospodarczej w zakresie
wytwarzania i obrotu materiaami wybuchowymi, broni, amunicj oraz wyrobami i technologi o przezna-
czeniu wojskowym lub policyjnym, o ile jest wymagana.
4. W przypadku brakw formalnych zgoszenia organ monitorujcy import wzywa zgaszajcego do ich usu-
nicia w terminie 7 dni od dnia dorczenia wezwania.
5. Termin, o ktrym mowa w ust. 4, moe zosta przeduony na uzasadniony wniosek zgaszajcego zoony
przed upywem tego terminu.
6. Nieuzupenienie zgoszenia w wyznaczonym terminie powoduje nieprzyjcie zgoszenia.
7. Do dokumentu sporzdzonego w jzyku obcym naley doczy tumaczenie tego dokumentu na jzyk
polski.
8. Prezes Rady Ministrw okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr zgoszenia zamiaru dokonania importu towa-
ru podwjnego zastosowania, majc na wzgldzie rodzaje towarw podlegajcych importowi.

Art. 21d.
Organ monitorujcy import informuje Szefa Agencji Wywiadu o dokonaniu importu urzdze kryptograficz-
nych, przekazujc informacj o importerze oraz rodzaju importowanych urzdze.

37
Rozdzia 3
Certyfikat importowy i owiadczenie kocowego uytkownika

Art. 22.
1. W przypadku gdy waciwe wadze kraju zagranicznego eksportera tego wymagaj, organ kontroli obrotu,
na wniosek osoby fizycznej lub prawnej, moe wyda certyfikat importowy lub potwierdzi owiadczenie
kocowego uytkownika.
2. Do wniosku o wydanie certyfikatu importowego lub potwierdzenia owiadczenia kocowego uytkownika
stosuje si przepisy art. 9 ust. 3-5.
3. Certyfikat importowy oraz owiadczenie kocowego uytkownika s dokumentami przeznaczonymi do
okazania waciwym wadzom poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej i zawiadczaj o wiarygodnoci im-
portera i o objciu kontrol przez waciwe organy Rzeczypospolitej Polskiej transakcji w zakresie importu
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej towarw o znaczeniu strategicznym.
6. Organ kontroli obrotu moe odmwi wydania certyfikatu importowego lub odmwi potwierdzenia
owiadczenia kocowego uytkownika, jeeli nie jest moliwe potwierdzenie faktw, o ktrych mowa
w ust. 3, z powodu braku rkojmi zgodnego z prawem prowadzenia obrotu towarami o znaczeniu strate-
gicznym lub niestosowania przez osob fizyczn lub prawn wewntrznego systemu kontroli.
7. Minister waciwy do spraw gospodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr certyfikatu importowego.
8. Wzr certyfikatu, o ktrym mowa w ust. 7, powinien zawiera w szczeglnoci: nazw importera, nazw eks-
portera, ich siedziby i adresy, nazw i opis towaru o znaczeniu strategicznym, numer kontrolny, ilo i war-
to, opis ostatecznego wykorzystania towaru o znaczeniu strategicznym oraz owiadczenie, e importer:
1) zobowiza si, i wprowadzi wymienione w certyfikacie towary na terytorium Rzeczypospolitej Pol-
skiej i niezwocznie powiadomi organ kontroli obrotu o wszelkich zmianach w warunkach kontraktu;
2) zoy owiadczenie, i jest wiadomy, e reeksport, zmiana kocowego uytkownika lub deklarowane-
go kocowego wykorzystania towaru wymagaj uprzedniej zgody organu kontroli obrotu;
3) w uzgodnieniu z kocowym uytkownikiem zobowiza si do umoliwienia przeprowadzenia przez
organ kontroli obrotu, przy ewentualnym udziale przedstawicieli wadz kraju eksportera, kontroli zgod-
noci wykorzystania towarw z warunkami zezwolenia w miejscu ich wykorzystania w caym okresie
pozostawania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 23.
1. Dla potrzeb eksportu towarw o znaczeniu strategicznym organ kontroli obrotu da od osoby fizycznej
lub prawnej dostarczenia certyfikatu importowego lub owiadczenia kocowego uytkownika potwierdzo-
nego przez waciwe wadze kraju zagranicznego importera.
2. Owiadczenie kocowego uytkownika jest wystawiane przez zagranicznego kocowego uytkownika
i zawiera tre wymagan przez organ kontroli obrotu.
3. Owiadczenie, o ktrym mowa w ust. 2, powinno by take powiadczone przez zagranicznego importera
i waciwe wadze kraju kocowego przeznaczenia.
4. Owiadczenie, o ktrym mowa w ust. 2, powinno zawiera w szczeglnoci:
1) okrelenie kraju kocowego przeznaczenia;
2) nazw i adres zagranicznego uytkownika kocowego;
3) okrelenie towaru o znaczeniu strategicznym, jego opis, ilo i warto;
4) opis ostatecznego zastosowania towaru o znaczeniu strategicznym;
5) wskazanie porednich odbiorcw i nabywcw;
6) zobowizanie do nieprzekazywania towaru o znaczeniu strategicznym adnemu innemu odbiorcy bez
uprzedniej zgody organu kontroli obrotu.

Art. 24.
1. Osoba fizyczna lub prawna, ktra otrzymaa certyfikat importowy, jest obowizana, w terminie 30 dni od
dnia zwolnienia towaru o znaczeniu strategicznym, wystpi do naczelnika urzdu celnego waciwego ze
wzgldu na siedzib ostatecznego uytkownika tego towaru z wnioskiem o wydanie certyfikatu weryfikacji
dostawy stwierdzajcego, e towar objty tym certyfikatem zosta przez osob fizyczn lub prawn faktycz-
nie i w sposb zgodny z przepisami prawa wprowadzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Do wydania certyfikatu weryfikacji dostawy stosuje si odpowiednio przepisy dziau VII Kodeksu postpo-
wania administracyjnego.

38
3. Osoba fizyczna lub prawna jest obowizana zwrci urzdowi celnemu koszty poniesione przez ten urzd
w toku postpowania w sprawie wydania certyfikatu weryfikacji dostawy.
4. Minister waciwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw finansw pub-
licznych okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr certyfikatu weryfikacji dostawy oraz sposb ewidencjono-
wania wydanych certyfikatw.
5. Wzr certyfikatu weryfikacji dostawy powinien zawiera w szczeglnoci: nazw importera, nazw ekspor-
tera, ich siedziby i adresy, nazw i opis towaru lub technologii, numer kontrolny, ilo i warto, opis osta-
tecznego wykorzystania towaru lub technologii, numer SAD, numer konosamentu, listu przewozowego lub
innego dokumentu potwierdzajcego przywz towarw lub technologii oraz potwierdzenie, e importer
przedoy wiarygodne dowody dokonania dostawy i wprowadzi wymienione w certyfikacie towary lub
technologie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z obowizujcymi przepisami prawa.
6. W przypadku eksportu towarw o znaczeniu strategicznym organ kontroli obrotu moe da od osoby
fizycznej lub prawnej dostarczenia certyfikatu weryfikacji dostawy, wydawanego przez waciwe wadze
kraju importera.

Rozdzia 4
Ewidencja obrotu towarami o znaczeniu strategicznym
oraz informacja dotyczca tego obrotu

Art. 25.
1. Osoba fizyczna lub prawna dokonujca obrotu towarami o znaczeniu strategicznym jest obowizana do
prowadzenia ewidencji tego obrotu.
2. Minister waciwy do spraw gospodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb prowadzenia ewidencji,
o ktrej mowa w ust. 1, majc na wzgldzie warunki, jakim powinien odpowiada wewntrzny system kon-
troli.

Art. 26.
1. Osoba fizyczna lub prawna dokonujca obrotu w ramach zezwole generalnych jest obowizana przekaza
organowi kontroli obrotu, co najmniej raz na 6 miesicy, informacj o realizacji tego obrotu.
2. Minister waciwy do spraw gospodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, zakres informacji, o ktrych mowa
w ust. 1, obejmujcy w szczeglnoci: ilo i warto towarw, okrelenie kraju, z ktrym prowadzony jest
obrt, nazw importera, eksportera, ich siedziby i adresy, wskazanie porednich odbiorcw i nabywcw.

Art. 27.
Na wniosek organw opiniujcych organ kontroli obrotu przekazuje tym organom informacje o realizacji ob-
rotu towarami o znaczeniu strategicznym.

Rozdzia 5
Kontrola obrotu

Art. 28.
1. Obrt podlega kontroli.
2. Kontrola obejmuje w szczeglnoci:
1) przestrzeganie zgodnoci obrotu z zezwoleniem, w tym weryfikacj transakcji po jej dokonaniu;
2) dziaanie wewntrznego systemu kontroli;
3) prawidowo prowadzenia ewidencji, o ktrej mowa w art. 25.
3. Kontrol przeprowadza organ kontroli obrotu przy wspdziaaniu organw, o ktrych mowa w art. 29 ust. 2.
4. Organ kontroli obrotu moe zwrci si o przeprowadzenie kontroli do innego waciwego pastwowego
organu kontrolnego.

Art. 29.
1. Do prowadzenia kontroli, o ktrej mowa w art. 28 ust. 1, organ kontroli obrotu moe powoa zesp kon-
trolny, zwany dalej zespoem.
2. Na wniosek ministra waciwego do spraw gospodarki minister waciwy do spraw zagranicznych, Mini-
ster Obrony Narodowej, minister waciwy do spraw finansw publicznych, minister waciwy do spraw

39
wewntrznych, Szef Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Szef Agencji Wywiadu oraz Prezes Pastwo-
wej Agencji Atomistyki deleguj do prac w zespole funkcjonariuszy, onierzy lub pracownikw podlegych
albo nadzorowanych jednostek organizacyjnych. W skad zespou minister waciwy do spraw gospodarki
moe take powoa biegych i ekspertw, za ich zgod.
3. Organ kontroli obrotu, powoujc zesp, wyznacza jego kierownika, ktry koordynuje przebieg czynnoci
kontrolnych oraz sporzdza protok pokontrolny.
4. Czynnoci kontrolne s wykonywane na podstawie upowanienia do przeprowadzenia kontroli wydanego
przez organ kontroli obrotu.
5. Minister waciwy do spraw gospodarki okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr upowanienia do przeprowadze-
nia kontroli. Wzr upowanienia powinien zawiera w szczeglnoci: wskazanie osoby, rodzaj i numer dokumen-
tu tosamoci, dat wanoci upowanienia oraz informacj, e na danie posiadacza upowanienia wykonuj-
cego czynnoci kontrolne kontrolowany jest obowizany udziela informacji i okazywa dokumenty.

Art. 30.
1. Czonkowie zespou s uprawnieni w szczeglnoci do:
1) wstpu na teren nieruchomoci, obiektu, lokalu lub ich czci, gdzie jest wykonywana przez kontrolo-
wanego dziaalno, w dniach i godzinach, w ktrych jest ona wykonywana lub powinna by wykony-
wana;
2) dania ustnych lub pisemnych wyjanie, okazania dokumentw lub innych nonikw informacji oraz
udostpnienia danych majcych zwizek z przedmiotem kontroli.
2. Czynnoci kontrolnych dokonuje si w obecnoci kontrolowanego, osoby zastpujcej kontrolowanego lub
przez niego zatrudnionej, a w razie nieobecnoci tych osb w obecnoci przywoanego wiadka.
3. Protok pokontrolny kierownik zespou przekazuje organowi kontroli obrotu.

Art. 31.
1. W przypadku stwierdzenia nieprawidowoci w obrocie organ kontroli obrotu wzywa osob fizyczn lub
prawn do przywrcenia stanu zgodnego z niniejsz ustaw w terminie miesica od dnia dorczenia we-
zwania.
2. Po bezskutecznym upywie terminu, o ktrym mowa w ust. 1, organ kontroli obrotu cofa, w drodze decyzji
administracyjnej, zezwolenie indywidualne lub globalne. W przypadku zezwole generalnych organ kon-
troli obrotu wydaje decyzj administracyjn zakazujc osobie fizycznej lub prawnej korzystania z zezwole-
nia. O wydaniu decyzji organ kontroli obrotu informuje organy opiniujce.
3. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 2, osoba fizyczna lub prawna moe otrzyma nastpne zezwolenie
indywidualne lub globalne lub skorzysta z zezwolenia generalnego nie wczeniej ni po upywie 3 lat od-
powiednio od dnia, w ktrym decyzja o cofniciu zezwolenia indywidualnego lub globalnego lub decyzja
o zakazie korzystania z zezwolenia generalnego staa si ostateczna.

Art. 32.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje si przepisy ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r.
o kontroli skarbowej (Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 65, z pn. zm.) dotyczce postpowania kontrolnego.

Rozdzia 6
Przepisy karne i kary pienine

Art. 33.
1. Kto dokonuje obrotu bez zezwolenia lub, chociaby nieumylnie, wbrew warunkom okrelonym w zezwo-
leniu, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10.
2. Jeeli sprawca, dokonujcy obrotu wbrew warunkom okrelonym w zezwoleniu, dziaa nieumylnie i przy-
wrci stan, o ktrym mowa w art. 31 ust. 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawie-
nia wolnoci do lat 2.
3. Karze okrelonej w ust. 1 podlega, kto dopuszcza do popenienia czynu okrelonego w ust. 1 lub 2.
4. W razie skazania za przestpstwo okrelone w ust. 1-3 sd moe orzec przepadek towarw o znaczeniu
strategicznym lub innych przedmiotw sucych lub przeznaczonych do popenienia albo pochodzcych
bezporednio lub porednio z przestpstwa, w tym rodkw patniczych i papierw wartociowych, cho-
ciaby nie stanowiy one wasnoci sprawcy.

40
Art. 34.
Kto nie wypenia obowizkw lub warunkw, o ktrych mowa w art. 24 ust. 1 lub w art. 26 ust. 1, podlega karze
grzywny.

Art. 35.
Kto utrudnia przeprowadzenie kontroli, o ktrej mowa w art. 28 ust. 1, podlega karze grzywny.

Art. 35a.
Kto nie wypenia obowizku, o ktrym mowa w art. 21c ust. 2, podlega karze grzywny.

Art. 36.
Orzekanie w sprawach, o ktrych mowa w art. 34, 35 i 35a, nastpuje w trybie przepisw ustawy z dnia 24
sierpnia 2001 r. Kodeks postpowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 106, poz. 1148, z 2003 r. Nr 109,
poz. 1031 i Nr 213, poz. 2081 oraz z 2004 r. Nr 128, poz. 1351).

Art. 37.
Osobie prawnej, ktra dokonuje obrotu bez wanego zezwolenia, organ kontroli obrotu wymierza, w drodze
decyzji administracyjnej, kar pienin w wysokoci do 200 000 z.

Art. 37a.
Osobie fizycznej lub prawnej dokonujcej importu towarw podwjnego zastosowania bez zgoszenia zamia-
ru dokonania importu organowi monitorujcemu import organ kontroli obrotu wymierza, w drodze decyzji
administracyjnej, kar pienin w wysokoci do 100 000 z.

Art. 38.
Osobie prawnej, ktra dokonuje obrotu wbrew warunkom okrelonym w zezwoleniu, organ kontroli obrotu
wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, kar pienin w wysokoci do 100 000 z.

Art. 39.
Osobie prawnej, ktra nie wypenia obowizkw lub warunkw, o ktrych mowa w art. 24 ust. 1 lub w art.
26 ust. 1, organ kontroli obrotu wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, kar pienin w wysokoci do
50 000 z.

Art. 40.
1. Kary pieninej nie wymierza si, jeeli od dnia, w ktrym stwierdzono zaistnienie podstaw odpowiedzial-
noci okrelonej w art. 37-39, upyno 5 lat.
2. Wymierzonej kary pieninej nie pobiera si po upywie 5 lat od dnia, w ktrym decyzja o jej wymierzeniu
staa si ostateczna.

Art. 41.
1. Termin patnoci kary pieninej wynosi 30 dni od dnia, w ktrym decyzja o jej wymierzeniu staa si osta-
teczna.
2. Kara pienina nieuiszczona w terminie podlega, wraz z odsetkami za zwok, przymusowemu cigniciu
w trybie okrelonym w przepisach o postpowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art. 42.
W przypadku gdy zapata wymierzonej kary pieninej w terminie okrelonym w art. 41 ust. 1 znacznie ogra-
niczy lub uniemoliwi dalsze prowadzenie dziaalnoci gospodarczej przez osob fizyczn lub prawn, organ
kontroli obrotu moe, na wniosek osoby fizycznej lub prawnej, wyda decyzj administracyjn o odroczeniu
terminu patnoci lub rozoeniu kary pieninej na raty, na okres nie duszy ni rok.

41
Rozdzia 7
Zmiany w przepisach obowizujcych

Rozdzia 8
Przepisy przejciowe i kocowe

Art. 51.
Traci moc ustawa z dnia 2 grudnia 1993 r. o zasadach szczeglnej kontroli obrotu z zagranic towarami i tech-
nologiami w zwizku z porozumieniami i zobowizaniami midzynarodowymi (Dz.U. Nr 129, poz. 598, z 1996 r.
Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 157, poz. 1026 oraz z 1999 r. Nr 70, poz. 775 i Nr 83, poz. 931).

Art. 52.
Ustawa wchodzi w ycie z dniem 1 stycznia 2001 r., z wyjtkiem:
1) art. 8 ust. 2, ktry wchodzi w ycie po upywie 3 lat od dnia ogoszenia;
2) art. 9 ust. 4 pkt 1 i 4 i art. 10 ust. 1, ktre wchodz w ycie z dniem 1 stycznia 2003 r.

42
Zacznik nr 2

WSPLNE STANOWISKO RADY 2008/944/WPZiB


z dnia 8 grudnia 2008 r.
okrelajce wsplne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych
i sprztu wojskowego

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,


uwzgldniajc Traktat o Unii Europejskiej, w szczeglnoci jego art. 15, a take majc na uwadze, co nastpuje:
1) Pastwa czonkowskie wyraaj zamiar oparcia si na wsplnych kryteriach uzgodnionych na posiedze-
niach Rady Europejskiej w Luksemburgu i Lizbonie w 1991 i 1992 r. oraz na Kodeksie Postpowania Unii
Europejskiej w sprawie wywozu broni przyjtym przez Rad w 1998 r.
2) Pastwa czonkowskie uznaj szczegln odpowiedzialno pastw eksportujcych technologie wojsko-
we i sprzt wojskowy.
3) Pastwa czonkowskie s zdecydowane, aby ustanowi wysokie wsplne standardy, ktre traktuje si jako
minimalne przy zarzdzaniu transferem technologii wojskowych i sprztu wojskowego i jego ogranicza-
niu przez wszystkie pastwa czonkowskie, ktre to standardy su wzmocnieniu wymiany stosownych
informacji, w celu osignicia wikszej przejrzystoci.
4) Pastwa czonkowskie s zdecydowane zapobiega wywozowi technologii wojskowych i sprztu wojsko-
wego, ktre mogyby zosta uyte do celw represji wewntrznych lub agresji midzynarodowej, lub kt-
re mogyby przyczynia si do niestabilnoci w regionie.
5) Pastwa czonkowskie zamierzaj wzmocni wspprac oraz wspiera zbieno dziaa w zakresie wy-
wozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego w ramach Wsplnej Polityki Zagranicznej i Bezpie-
czestwa (WPZiB).
6) Zastosowano rodki uzupeniajce przeciwko nielegalnym transferom w postaci programu UE na rzecz
zapobiegania i zwalczania nielegalnego handlu broni konwencjonaln.
7) W dniu 12 lipca 2002 r. Rada przyja wsplne dziaanie 2002/589/WPZiB w sprawie wkadu Unii Europej-
skiej w zwalczanie destabilizujcego gromadzenia i rozpowszechniania rcznej broni strzeleckiej i broni
lekkiej.
8) W dniu 23 czerwca 2003 r. Rada przyja wsplne stanowisko 2003/468/WPZiB w sprawie kontroli pored-
nictwa w handlu broni.
9) Rada Europejska przyja w grudniu 2003 r. strategi przeciwko rozpowszechnianiu broni masowego ra-
enia, a w grudniu 2005 r. strategi zwalczania nielegalnego gromadzenia rcznej broni strzeleckiej i broni
lekkiej oraz amunicji do nich oraz nielegalnego handlu nimi, ktre wi si ze zwikszonym wsplnym
zainteresowaniem pastw czonkowskich Unii Europejskiej w skoordynowanym podejciu do kontroli wy-
wozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego.
10) Program dziaania ONZ w sprawie zapobiegania, zwalczania i likwidacji nielegalnego handlu rczn broni
strzeleck i broni lekk we wszystkich jego aspektach zosta przyjty w 2001 r.
11) Rejestr Broni Konwencjonalnej Organizacji Narodw Zjednoczonych zosta utworzony w 1992 r.
12) Pastwa maj prawo do transferu rodkw do obrony wasnej, zgodnie z prawem do samoobrony uzna-
nym przez Kart NZ.
13) Uznaje si pragnienie utrzymania przez pastwa czonkowskie przemysu obronnego jako czci swojej
bazy przemysowej oraz potencjau obronnego.
14) Wzmocnieniu europejskiej obronnej bazy technologicznej i przemysowej, ktra przyczynia si do wdro-
enia Wsplnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczestwa, w szczeglnoci Wsplnej Europejskiej Polityki
Bezpieczestwa i Obrony, powinna towarzyszy wsppraca i zbieno dziaa w zakresie technologii
wojskowych i sprztu wojskowego.
15) Pastwa czonkowskie zamierzaj wzmocni polityk Unii Europejskiej w zakresie kontroli wywozu tech-
nologii wojskowych i sprztu wojskowego poprzez przyjcie niniejszego wsplnego stanowiska, ktre
uaktualnia i zastpuje Kodeks Postpowania Unii Europejskiej w sprawie wywozu broni przyjty przez
Rad dnia 8 czerwca 1998 r.
16) W dniu 13 czerwca 2000 r. Rada przyja Wsplny wykaz uzbrojenia Unii Europejskiej, ktry jest regularnie
przegldany z uwzgldnieniem w stosownych przypadkach podobnych wykazw krajowych i midzyna-
rodowych.

43
17) Unia musi zapewni spjno caoci swych dziaa zewntrznych w ramach swoich stosunkw zewntrz-
nych zgodnie z art. 3 akapit drugi Traktatu; w zwizku z tym Rada przyjmuje do wiadomoci wniosek Ko-
misji dotyczcy zmiany rozporzdzenia Rady (WE) nr 1334/2000 z dnia 22 czerwca 2000 r. ustanawiajcego
wsplnotowy system kontroli eksportu produktw i technologii podwjnego zastosowania,

PRZYJMUJE NINIEJSZE WSPLNE STANOWISKO:

Artyku 1
1. Kade pastwo czonkowskie ocenia skadane w nim wnioski o udzielenie zezwolenia na wywz towarw
znajdujcych si we Wsplnym wykazie uzbrojenia UE, o ktrym mowa w art. 12, rozpatrujc indywidualnie
kady przypadek pod wzgldem jego zgodnoci z kryteriami zawartymi w art. 2.
2. Wnioski o udzielenie zezwolenia na wywz, o ktrych mowa w ust. 1, obejmuj:
wnioski o zezwolenie na fizyczny wywz, w tym takie, ktre s wydawane do celw licencjonowanej pro-
dukcji sprztu wojskowego w pastwach trzecich,
wnioski o zezwolenie na porednictwo,
wnioski o zezwolenie tranzytowe lub przeadunkowe,
wnioski o zezwolenie na wszelkie niematerialne transfery oprogramowania i technologii rodkami, takimi
jak noniki elektroniczne, faks lub telefon. Przepisy pastw czonkowskich okrelaj, w jakich przypad-
kach w odniesieniu do tych wnioskw wymagane jest zezwolenie na wywz.

Artyku 2
Kryteria
Kryterium 1: Poszanowanie midzynarodowych zobowiza pastw czonkowskich, w szczeglnoci
sankcji przyjtych przez Rad Bezpieczestwa ONZ lub Uni Europejsk, porozumie o nierozprze-
strzenianiu i w innych sprawach, jak rwnie innych zobowiza midzynarodowych.

Odmawia si wydania zezwolenia na wywz, jeli udzielenie go byoby niezgodne midzy innymi z:
a) midzynarodowymi zobowizaniami pastw czonkowskich i ich zobowizaniami do wprowadzania
embarga na bro naoonego przez ONZ, Uni Europejsk oraz Organizacj Bezpieczestwa i Wsp-
pracy w Europie;
b) midzynarodowymi zobowizaniami pastw czonkowskich w ramach Ukadu o nierozprzestrzenia-
niu broni jdrowej, Konwencji o zakazie broni biologicznej i toksycznej oraz Konwencji o zakazie broni
chemicznej;
c) zobowizaniami pastw czonkowskich do niewywoenia wszelkiego rodzaju min przeciwpiechotnych;
d) zobowizaniami pastw czonkowskich w ramach Grupy Australijskiej, Reimu Kontrolnego Techno-
logii Rakietowych, Komitetu Zanggera, Grupy Dostawcw Sprztu Jdrowego, Porozumienia z Wasse-
naar i Haskiego kodeksu postpowania przeciwko proliferacji rakiet balistycznych.

Kryterium 2: Poszanowanie praw czowieka w pastwie kocowego przeznaczenia, jak rwnie posza-
nowanie przez to pastwo midzynarodowego prawa humanitarnego.

Po ocenie postawy pastwa odbiorcy wzgldem stosownych zasad ustanowionych przez midzynarodowe
instrumenty praw czowieka, pastwa czonkowskie:
a) odmawiaj wydania zezwolenia na wywz, jeli istnieje wyrane ryzyko, e przeznaczone do wywozu
technologia wojskowa lub sprzt wojskowy mogyby by uyte do represji wewntrznych;
b) zachowuj szczegln ostrono i czujno przy wydawaniu zezwole pastwom, w ktrych kompe-
tentne organy ONZ, Unii Europejskiej lub Rady Europy stwierdziy powane pogwacenia praw czo-
wieka, rozpatrujc wnioski indywidualnie i uwzgldniajc charakter technologii wojskowej lub sprztu
wojskowego.
Do tych celw do technologii lub sprztu, ktre mogyby by uyte do represji wewntrznych, bd zali-
czane midzy innymi technologie lub sprzt, co do ktrych istniej dowody uywania przez proponowa-
nego uytkownika kocowego tych lub podobnych technologii lub sprztu do represji wewntrznych,
lub gdy istniej powody do przypuszcze, e moe nastpi zmiana deklarowanego uytkownika koco-
wego lub sposobu kocowego wykorzystania technologii lub sprztu i uycie ich do represji wewntrz-
nych. Zgodnie z art. 1 niniejszego wsplnego stanowiska charakter danej technologii lub sprztu naley

44
dokadnie zbada, szczeglnie, jeeli ma by on wykorzystany do celw zwizanych z bezpieczestwem
wewntrznym. Represje wewntrzne obejmuj midzy innymi tortury i inne okrutne, nieludzkie i poni-
ajce traktowanie lub karanie, zbiorowe lub samowolne egzekucje, zaginicia, samowolne aresztowania
i inne powane pogwacenia praw czowieka i podstawowych wolnoci, ktre s okrelone w odpowied-
nich midzynarodowych instrumentach praw czowieka, w tym w Powszechnej deklaracji praw czowieka
oraz w Midzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych.
Po ocenie postawy pastwa odbiorcy wobec stosownych zasad okrelonych przez instrumenty midzynaro-
dowego prawa humanitarnego, pastwa czonkowskie:
c) odmawiaj udzielenia zezwolenia na wywz, jeli istnieje wyrane ryzyko, e przeznaczone do wywozu
technologia wojskowa lub sprzt wojskowy mogyby zosta uyte do dziaa stanowicych powane
pogwacenia midzynarodowego prawa humanitarnego.

Kryterium 3: Wewntrzna sytuacja w pastwie kocowego przeznaczenia wynikajca z napi lub kon-
fliktw zbrojnych.

Pastwa czonkowskie odmawiaj udzielenia zezwolenia na wywz technologii wojskowych lub sprztu woj-
skowego, ktre mogyby wywoa lub przedua konflikty zbrojne lub te zaostrzy istniejce napicia lub
konflikty w pastwie kocowego przeznaczenia.

Kryterium 4: Zachowanie pokoju, bezpieczestwa i stabilnoci w regionie.

Pastwa czonkowskie odmawiaj udzielenia zezwolenia na wywz, jeeli istnieje wyrane ryzyko, e zamie-
rzony odbiorca bdzie uywa przeznaczonych do wywozu technologii wojskowych lub sprztu wojskowego
w celach agresji przeciwko innemu pastwu lub do wysuwania przy pomocy siy roszcze terytorialnych. Roz-
waajc takie ryzyko, pastwa czonkowskie uwzgldniaj midzy innymi:
a) istnienie konfliktu zbrojnego midzy odbiorc a innym pastwem lub prawdopodobiestwo zaistnie-
nia takiego konfliktu;
b) roszczenia terytorialne przeciwko ssiedniemu pastwu, ktre w przeszoci odbiorca prbowa zreali-
zowa lub grozi ich zrealizowaniem za pomoc siy;
c) prawdopodobiestwo uycia technologii wojskowych lub sprztu wojskowego w innym celu ni do
uzasadnionego zapewnienia narodowego bezpieczestwa i obrony odbiorcy;
d) konieczno uniknicia znaczcego negatywnego wpywu na stabilno w regionie.

Kryterium 5: Bezpieczestwo narodowe pastw czonkowskich i terytoriw, za ktrych stosunki ze-


wntrzne pastwa czonkowskie s odpowiedzialne oraz bezpieczestwo pastw zaprzyjanionych
i sprzymierzonych.

Pastwa czonkowskie uwzgldniaj:


a) potencjalny wpyw przeznaczonych do wywozu technologii wojskowych lub sprztu wojskowego
na interesy zwizane z obron i bezpieczestwem, wasnym oraz innych pastw czonkowskich oraz
pastw zaprzyjanionych i sprzymierzonych, uznajc jednoczenie, e czynnik ten nie moe mie wpy-
wu na kryteria poszanowania praw czowieka oraz na pokj, bezpieczestwo i stabilno w regionie;
b) ryzyko wykorzystania danej technologii wojskowych lub sprztu wojskowego przeciwko siom zbroj-
nym pastw czonkowskich oraz pastw zaprzyjanionych i sprzymierzonych.

Kryterium 6: Zachowanie si pastwa kupujcego wobec spoecznoci midzynarodowej, a w szcze-


glnoci: jego nastawienie do terroryzmu, charakter jego sojuszy i poszanowanie przez niego prawa
midzynarodowego.

Pastwa czonkowskie uwzgldniaj midzy innymi dotychczasowe zachowanie pastwa kupujcego, w za-
kresie:
a) popierania przez nie terroryzmu i midzynarodowej przestpczoci zorganizowanej lub zachcania do
takich dziaa;
b) przestrzegania przez nie midzynarodowych zobowiza, w szczeglnoci dotyczcych niestosowania
siy, oraz przestrzegania midzynarodowego prawa humanitarnego;

45
c) jego zaangaowania w dziedzinie nierozprzestrzeniania broni i w innych obszarach kontroli zbroje
i rozbrojenia, w szczeglnoci podpisania, ratyfikacji i wprowadzania w ycie odpowiednich konwencji
o kontroli zbroje i rozbrojeniu, o ktrych mowa w kryterium 1 lit. b).

Kryterium 7: Istnienie ryzyka, e nastpi zmiana przeznaczenia technologii wojskowej lub sprztu woj-
skowego w pastwie kupujcym lub dojdzie do jego ponownego wywozu na niepodanych warunkach.

Oceniajc wpyw technologii wojskowych lub sprztu wojskowego przeznaczonych do wywozu na pastwo
odbiorc oraz ryzyko, e taka technologia wojskowa lub taki sprzt wojskowy mog zmieni przeznaczenie
i trafi do niepodanego uytkownika kocowego, rozwaa si nastpujce czynniki:
a) uzasadniony interes obronnoci i bezpieczestwa wewntrznego pastwa odbiorcy, wcznie z uczest-
nictwem w dziaaniach na rzecz utrzymania pokoju w ramach ONZ lub innych organizacji;
b) techniczn zdolno pastwa odbiorcy do uytkowania danej technologii lub sprztu;
c) zdolno pastwa odbiorcy do stosowania skutecznych rodkw kontroli wywozu;
d) ryzyko, e taka technologia lub sprzt bd ponownie wywoone do niepodanych miejsc przezna-
czenia oraz dane na temat przestrzegania przez pastwo odbiorc wszelkich okrelonych przez wywo-
ce pastwo czonkowskie postanowie dotyczcych ponownego wywozu lub zgody na ponowny
wywz przed jego dokonaniem;
e) ryzyko, e taka technologia lub sprzt mog zosta przeznaczone dla organizacji terrorystycznych lub
dla indywidualnych terrorystw;
f ) ryzyko zastosowania inynierii wstecznej lub ryzyko niezamierzonego transferu technologii.

Kryterium 8: Zgodno wywoonych technologii wojskowych i sprztu wojskowego z technicznymi


i ekonomicznymi moliwociami pastwa odbiorcy.

Uwzgldniajc fakt, e podane jest, by pastwa zaspokajay swoje uzasadnione potrzeby bezpieczestwa
i obronnoci przy jak najmniejszym przeznaczeniu zasobw ludzkich i gospodarczych na rzecz uzbrojenia pa-
stwa czonkowskie uwzgldniaj, w wietle informacji z odpowiednich rde, takich jak sprawozdania Pro-
gramu Narodw Zjednoczonych ds. Rozwoju, Banku wiatowego, Midzynarodowego Funduszu Walutowego
oraz Organizacji Wsppracy i Rozwoju Gospodarczego, czy proponowany wywz powanie zahamowaby
zrwnowaony rozwj pastwa odbiorcy. W tym kontekcie bior pod uwag poziom wojskowych i socjalnych
wydatkw pastwa odbiorcy, z uwzgldnieniem pomocy dwustronnej lub pochodzcej z UE.

Artyku 3
Niniejsze wsplne stanowisko nie ma wpywu na prawo pastw czonkowskich do stosowania bardziej restryk-
cyjnych polityk krajowych.

Artyku 4
1. Pastwa czonkowskie informuj si wzajemnie o wnioskach o wydanie zezwolenia na wywz, co do kt-
rych wydano decyzj odmown zgodnie z kryteriami niniejszego wsplnego stanowiska, wraz z uzasad-
nieniem odmowy wydania zezwolenia. Przed udzieleniem przez pastwo czonkowskie zezwolenia, kt-
rego odmwiono na zasadniczo tak sam transakcj w innym pastwie lub pastwach czonkowskich
w cigu ostatnich trzech lat, konsultuje si ono z pastwem lub pastwami czonkowskimi, ktre odmwiy
wydania zezwolenia. Jeeli po konsultacjach pastwo czonkowskie udziela jednak zezwolenia, informuje
ono pastwo lub pastwa czonkowskie, ktre odmwiy wydania zezwolenia, przedstawiajc szczegowe
uzasadnienie swojej decyzji.
2. Decyzja o transferze lub odmowie transferu wszelkich technologii wojskowych lub sprztu wojskowego po-
zostaje w gestii kadego pastwa czonkowskiego. Uznaje si, e odmowa wydania zezwolenia ma miejsce
w przypadku, gdy pastwo czonkowskie nie wyraa zgody na faktyczn sprzeda lub fizyczny wywz danej
technologii wojskowej lub danego sprztu wojskowego, jeeli w przeciwnym wypadku sprzeda lub zawar-
cie odpowiedniej umowy doszoby do skutku. Dla tych celw odmowa wymagajca notyfikacji, zgodnie
z krajowymi procedurami, moe obejmowa odmow zezwolenia na rozpoczcie rokowa lub odmown
odpowied na formalne zapytanie wstpne dotyczce okrelonego zamwienia.
3. Pastwa czonkowskie traktuj informacje o takich odmowach i konsultacjach jako informacje niejawne
i nie wykorzystuj ich do osigania korzyci handlowych.

46
Artyku 5
Zezwolenia na wywz s udzielane wycznie w oparciu o uzyskan wczeniej rzeteln wiedz na temat koco-
wego wykorzystania w pastwie kocowego przeznaczenia. Bdzie to na og wymaga gruntownie sprawdzo-
nego certyfikatu uytkownika kocowego albo stosownej dokumentacji lub innej formy oficjalnego upowanie-
nia wydanego przez pastwo kocowego przeznaczenia. Rozpatrujc wnioski o udzielenie zezwolenia na wywz
technologii wojskowej lub sprztu wojskowego do celw produkcji w pastwach trzecich, pastwa czonkowskie
w szczeglnoci uwzgldniaj potencjalne wykorzystanie gotowego produktu w pastwie produkcji oraz ryzyko
przeznaczenia lub wywozu gotowego produktu dla niepodanego uytkownika kocowego.

Artyku 6
Bez uszczerbku dla rozporzdzenia (WE) nr 1334/2000 kryteria okrelone w art. 2 niniejszego wsplnego sta-
nowiska oraz procedury konsultacji przewidziane w art. 4 s rwnie stosowane do pastw czonkowskich
w odniesieniu do towarw i technologii podwjnego zastosowania, okrelonych w zaczniku I do rozporz-
dzenia (WE) nr 1334/2000, gdy istniej powane podstawy do przypuszczenia, e ostatecznym uytkowni-
kiem tych towarw i technologii bd siy zbrojne lub siy bezpieczestwa wewntrznego lub podobne organy
w pastwie odbiorcy. Odniesienia w niniejszym wsplnym stanowisku do technologii wojskowych lub sprztu
wojskowego uznaje si za obejmujce rwnie takie towary i technologie.

Artyku 7
W celu zapewnienia jak najwikszej skutecznoci niniejszego wsplnego stanowiska pastwa czonkowskie
dziaaj w ramach WPZiB w celu wzmocnienia wsppracy i wspierania wspdziaania w zakresie wywozu
technologii wojskowych i sprztu wojskowego.

Artyku 8
1. Kade pastwo czonkowskie przekazuje w trybie niejawnym pozostaym pastwom czonkowskim roczne
sprawozdania dotyczce wywozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego oraz wdraania niniejsze-
go wsplnego stanowiska.
2. Roczne sprawozdanie UE, oparte na danych przedstawionych przez wszystkie pastwa czonkowskie, jest
przedkadane Radzie i publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej, seria C.
3. Ponadto kade pastwo czonkowskie, ktre prowadzi wywz technologii lub sprztu znajdujcego si we
Wsplnym wykazie uzbrojenia UE, publikuje krajowe sprawozdanie na temat wywozu technologii wojsko-
wych i sprztu wojskowego, ktrego tre bdzie w odpowiednich przypadkach zgodna z prawem krajo-
wym i ktre dostarczao informacji na potrzeby rocznego sprawozdania UE dotyczcego stosowania niniej-
szego wsplnego stanowiska, jak przewidziano w przewodniku uytkownika.

Artyku 9
Pastwa czonkowskie, w odpowiednich przypadkach, oceniaj wsplnie w ramach WPZiB sytuacj potencjal-
nych lub faktycznych odbiorcw wywozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego z pastw czonkow-
skich w wietle zasad i kryteriw niniejszego wsplnego stanowiska.

Artyku 10
Podczas gdy pastwa czonkowskie, w odpowiednich przypadkach, mog take uwzgldni wpyw propo-
nowanego wywozu na ich interesy ekonomiczne, socjalne, handlowe i przemysowe, jednake czynniki te nie
wpywaj na stosowanie powyszych kryteriw.

Artyku 11
Pastwa czonkowskie dokadaj wszelkich stara w celu zachcenia innych pastw dokonujcych wywozu
technologii wojskowych lub sprztu wojskowego do stosowania kryteriw niniejszego wsplnego stanowiska.
Prowadz one z pastwami trzecimi stosujcymi te kryteria regularn wymian dowiadcze na temat polityk
kontroli wywozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego i na temat stosowania tych kryteriw.

Artyku 12
Pastwa czonkowskie zapewniaj, by ich przepisy krajowe umoliwiay im kontrol wywozu technologii
i sprztu znajdujcego si we Wsplnym wykazie uzbrojenia UE. Wsplny wykaz uzbrojenia UE stanowi punkt
odniesienia dla krajowych wykazw technologii i sprztu w pastwach czonkowskich, ale bezporednio ich
nie zastpuje.

47
Artyku 13
Przewodnik uytkownika do Europejskiego kodeksu postpowania w sprawie wywozu sprztu wojskowego,
ktry jest poddawany regularnym przegldom, zawiera wskazwki dotyczce stosowania niniejszego wspl-
nego stanowiska.

Artyku 14
Niniejsze wsplne stanowisko staje si skuteczne od daty jego przyjcia.

Artyku 15
Niniejsze wsplne stanowisko jest poddawane przegldowi trzy lata po jego przyjciu.

Artyku 16
Niniejsze wsplne stanowisko zostaje opublikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej.

Sporzdzono w Brukseli, dnia 8 grudnia 2008 r.


W imieniu Rady
B. KOUCHNER
Przewodniczcy

13.12.2008 PL Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej L 335/103

48
Zacznik nr 3

LISTA KRAJW OBJTYCH ZAKAZEM EKSPORTU


Z TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ TOWARW
O ZNACZENIU STRATEGICZNYM DLA BEZPIECZESTWA PASTWA

lp. kraj UWAGI

1 2 3

1. REPUBLIKA IRAKU Nie dotyczy dostaw niezbdnych dla rzdu Republiki Iraku lub
si wielonarodowych, ktre maj suy celom Rezolucji Rady
Bezpieczestwa NZ nr 1546 (2004).
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

2. ISLAMSKA REPUBLIKA IRANU Nie dotyczy pojazdw niebojowych wyprodukowanych lub


wyposaonych w materiay w celu zapewnienia ochrony przed
pociskami i przeznaczonych wycznie do wykorzystania w Islamskiej
Republice Iranu dla celw obronnych przez personel UE i jej pastw
czonkowskich.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania, z wyjtkiem wszelkich
towarw, materiaw, sprztu i technologii, ktre mog wesprze
dziaania Islamskiej Republiki Iranu zwizane ze wzbogacaniem,
przetwarzaniem lub cik wod albo z rozwojem systemw
przenoszenia broni jdrowej, zgodnie z postanowieniami Rezolucji Rady
Bezpieczestwa ONZ nr 1737 (2006) i Wsplnym stanowiskiem Rady UE
nr 2007/140/CFSP.

3. DEMOKRATYCZNA REPUBLIKA Nie dotyczy dostaw oraz powizanej pomocy wycznie na potrzeby
KONGA jednostek rzdowych Demokratycznej Republiki Konga, po wczeniejszej
notyfikacji do waciwego Komitetu Sankcji Narodw Zjednoczonych.
Nie dotyczy dostaw oraz powizanej pomocy wycznie na potrzeby
Misji Narodw Zjednoczonych (MONUC) w Demokratycznej Republice
Konga.
Nie dotyczy czasowych dostaw odziey ochronnej, kamizelek
ochronnych i hemw na uytek osobisty personelu Narodw
Zjednoczonych oraz przedstawicieli mediw, organizacji humanitarnych
i pomocy rozwojowej.
Nie dotyczy dostaw niemierciononego sprztu wojskowego*,
powizanej pomocy oraz szkole wycznie do celw humanitarnych
i ochrony osobistej, po wczeniejszej notyfikacji waciwemu Komitetowi
Sankcji Narodw Zjednoczonych.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

4. KOREASKA REPUBLIKA Nie dotyczy pojazdw niebojowych wyprodukowanych lub


LUDOWO-DEMOKRATYCZNA wyposaonych w materiay w celu zapewnienia ochrony przed
pociskami i przeznaczonych wycznie do wykorzystania w Koreaskiej
Republice Ludowo-Demokratycznej w celach obronnych przez personel
UE i jej pastw czonkowskich.

5. REPUBLIKA LIBASKA Nie dotyczy dostaw i powizanych usug, ktre nie s dostarczone,
bezporednio lub porednio, bojwkom, do ktrych rozbrojenia wzywa
Rada Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych w Rezolucji nr 1559
(2004) i 1680 (2006) oraz pod warunkiem, e dana transakcja zostaa
autoryzowana przez rzd Republiki Libanu lub UNIFIL, albo towary lub
usugi bd uywane przez siy zbrojne Republiki Libanu lub UNIFIL
w trakcie wykonywania ich misji.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

49
1 2 3

6. REPUBLIKA LIBERII Nie dotyczy dostaw oraz powizanej pomocy na potrzeby Misji
Pokojowej Narodw Zjednoczonych (UNMIL) w Republice Liberii.
Nie dotyczy dostaw oraz powizanej pomocy na potrzeby
midzynarodowych programw szkoleniowych oraz reformy si
zbrojnych i policji Republiki Liberii oraz dostaw niemierciononego
sprztu wojskowego* do celw humanitarnych i ochrony osobistej oraz
pomocy technicznej lub szkole, po wyraeniu zgody przez waciwy
Komitet Rady Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych.
Nie dotyczy czasowych dostaw odziey ochronnej, kamizelek
ochronnych i hemw na uytek osobisty personelu Narodw
Zjednoczonych oraz przedstawicieli mediw, organizacji humanitarnych
i pomocy rozwojowej.
Nie dotyczy dostaw oraz powizanej pomocy wiadczonych dotd
czonkom Specjalnych Si Bezpieczestwa (SSS) w celu szkoleniowym
oraz dostaw pozostajcych pod opiek SSS do uytku operacyjnego, pod
warunkiem e transfer i powizana pomoc dla SSS zostay uprzednio
zatwierdzone przez waciwy Komitet Rady Bezpieczestwa Narodw
Zjednoczonych.
Nie dotyczy dostaw oraz powizanej pomocy do wycznego
uytku czonkw pastwowych si zbrojnych i policji, ktrzy zostali
zweryfikowani i wyszkoleni po powoaniu UNMIL, pod warunkiem e
dostawy te zostay uprzednio zatwierdzone przez waciwy Komitet
Rady Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych na podstawie cznego
wniosku Rzdu Republiki Liberii oraz pastwa-eksportera.
Nie dotyczy dostaw niemierciononego sprztu wojskowego*, innego
ni bro i amunicja niemiercionona, do wycznego uytku czonkw
pastwowych si zbrojnych i policji, ktrzy zostali zweryfikowani
i wyszkoleni po powoaniu UNMIL, po uprzedniej notyfikacji waciwemu
Komitetowi Rady Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

7. ZWIZEK MYANMAR Nie dotyczy dostaw niemierciononego sprztu wojskowego*


przeznaczonego wycznie do celw humanitarnych i ochrony osobistej
lub do programw budowy instytucji Narodw Zjednoczonych, Unii
Europejskiej i Wsplnoty lub do operacji zarzdzania kryzysowego
Narodw Zjednoczonych i Unii Europejskiej, a take zwizanej z tym
pomocy technicznej i finansowej.
Nie dotyczy dostaw sprztu saperskiego i innych towarw do
rozminowywania, a take zwizanej z tym pomocy technicznej
i finansowej.
Nie dotyczy czasowych dostaw odziey ochronnej, w tym kamizelek
ochronnych i hemw, na potrzeby personelu Narodw Zjednoczonych,
personelu Unii Europejskiej, Wsplnoty lub jej pastw czonkowskich
oraz przedstawicieli mediw, organizacji humanitarnych i pomocy
rozwojowej.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

8. REPUBLIKA SIERRA LEONE Nie dotyczy rzdu Republiki Sierra Leone. Nie dotyczy dostaw na
potrzeby Misji Pokojowej Narodw Zjednoczonych w Republice Sierra
Leone (United Nations Mission in Sierra Leone UNAMSIL) oraz si
pokojowych ECOMOG.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

50
1 2 3

9. REPUBLIKA SOMALIJSKA Nie dotyczy dostaw broni i wszelkiego rodzaju powizanego sprztu
oraz bezporedniego i poredniego wiadczenia usug technicznych,
finansowych i innych form wsparcia i szkolenia powizanych
z dziaalnoci wojskow, przeznaczonych wycznie do wsparcia
lub wykorzystania przez misje wymienione w Rezolucjach Rady
Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych nr 1744 (2007) oraz nr 1846
(2008) i 1851 (2008).
Nie dotyczy dostaw broni i wszelkiego rodzaju powizanego sprztu
oraz bezporedniego i poredniego wiadczenia usug technicznych
przeznaczonych wycznie na potrzeby rozwoju instytucji sektora
bezpieczestwa w ramach procesu politycznego przewidzianego
w Rezolucji Rady Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych nr 1744
(2007), w przypadku braku negatywnej decyzji waciwego Komitetu
Sankcji Narodw Zjednoczonych.
Nie dotyczy dostaw niemierciononego sprztu wojskowego* do
celw humanitarnych i ochrony osobistej lub do programw budowy
instytucji Unii Europejskiej, Wsplnoty i jej pastw czonkowskich, w tym
w dziedzinie bezpieczestwa, prowadzonych w ramach Procesu na rzecz
Pokoju i Pojednania, po wyraeniu zgody przez waciwy Komitet Sankcji
Narodw Zjednoczonych.
Nie dotyczy odziey ochronnej, w tym kamizelek ochronnych i hemw,
czasowo wwoonej na potrzeby personelu Narodw Zjednoczonych,
mediw, organizacji humanitarnych i pomocy rozwojowej.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

10. REPUBLIKA SUDANU Nie dotyczy dostaw niemierciononego sprztu wojskowego* do


celw humanitarnych, monitorowania przestrzegania praw czowieka,
ochrony osobistej lub do realizacji okrelonych programw Narodw
Zjednoczonych, Unii Afrykaskiej, Unii Europejskiej i Wsplnoty oraz
dla operacji zarzdzania kryzysowego Unii Europejskiej, Narodw
Zjednoczonych lub Unii Afrykaskiej.
Nie dotyczy czasowych dostaw odziey ochronnej, kamizelek
ochronnych i hemw na wyczne potrzeby personelu Narodw
Zjednoczonych, Unii Europejskiej, Wsplnoty i jej pastw czonkowskich
oraz przedstawicieli mediw, organizacji humanitarnych i pomocy
rozwojowej oraz powizanego personelu.
Nie dotyczy dostaw i usug dla wsparcia implementacji
Wszechstronnego Porozumienia Pokojowego.
Nie dotyczy dostaw sprztu saperskiego i innych towarw do
rozminowywania.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

11. REPUBLIKA UZBEKISTANU Nie dotyczy dostaw niemierciononego sprztu wojskowego*


wycznie do celw humanitarnych, ochrony osobistej lub okrelonych
programw Narodw Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Wsplnoty
oraz do operacji zarzdzania kryzysowego Narodw Zjednoczonych
i Unii Europejskiej.
Nie dotyczy dostaw dla si pastw-kontrybutorw do
Midzynarodowych Si Wsparcia Bezpieczestwa (ISAF) i operacji
Enduring Freedom (OEF) w Islamskiej Republice Afganistanu.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

51
1 2 3

12. REPUBLIKA WYBRZEA KOCI Nie dotyczy dostaw na potrzeby Misji Pokojowej Narodw
SONIOWEJ Zjednoczonych w Republice Wybrzea Koci Soniowej (UNOCI) oraz
wspierajcych j si francuskich.
Nie dotyczy czasowych dostaw odziey ochronnej, kamizelek
ochronnych i hemw na potrzeby personelu Narodw Zjednoczonych
i Unii Europejskiej oraz przedstawicieli mediw, organizacji
humanitarnych i pomocy rozwojowej.
Nie dotyczy dostaw niemierciononego sprztu wojskowego* do
celw humanitarnych i ochrony osobistej oraz zwizanej z tym pomocy
technicznej lub szkole.
Nie dotyczy dostaw oraz pomocy technicznej i szkole zwizanych
wycznie z restrukturyzacj si bezpieczestwa i obrony, po wyraeniu
zgody przez waciwy Komitet Sankcji Narodw Zjednoczonych.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

13. REPUBLIKA ZIMBABWE Nie dotyczy niemierciononego sprztu wojskowego* do celw


humanitarnych i ochrony osobistej dla okrelonych programw
Narodw Zjednoczonych i Unii Europejskiej.
Nie dotyczy czasowych dostaw odziey ochronnej, kamizelek
ochronnych i hemw na potrzeby personelu Narodw Zjednoczonych
i Unii Europejskiej oraz przedstawicieli i personelu mediw, organizacji
humanitarnych i pomocy rozwojowej.
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

14. WSZYSTKIE KRAJE WIATA Zakaz dotyczy dostaw dla Osamy bin Ladena, czonkw organizacji
Al-Kaida, talibw oraz innych osb fizycznych, grup, wsplnot i
przedsiwzi z nimi zwizanych, zgodnie z list utworzon na mocy
Rezolucji Rady Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych nr 1267 (1999)
i 1333 (2000), regularnie aktualizowan przez komitet powoany na mocy
Rezolucji Rady Bezpieczestwa Narodw Zjednoczonych nr 1267 (1999).
Zakaz dotyczy wywozu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej min
przeciwpiechotnych objtych kodem CN 9306 90 10 Nomenklatury
Scalonej, stanowicej zacznik I do Rozporzdzenia Komisji (WE) Nr
1031/2008 z dnia 189 wrzenia 2008 r. zmieniajcego zacznik I do
Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury
taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wsplnej Taryfy Celnej.
Zakaz nie dotyczy min wywoonych za granic:
1) przez jednostki wojskowe Si Zbrojnych RP uczestniczce
w operacjach majcych na celu utrzymanie midzynarodowego
pokoju i bezpieczestwa;
2) przez jednostki wojskowe Si Zbrojnych RP uczestniczce
w wiczeniach wojskowych organizowanych na podstawie
porozumie midzynarodowych;
3) ktre zostay przywiezione przez jednostki wojskowe pastw obcych
do wykorzystania w ramach wicze wojskowych przeprowadzanych
na terytorium RP na podstawie porozumie midzynarodowych.

* Niemiercionony sprzt wojskowy sprzt przeznaczony do celw wojskowych, ktrego bezporednie i zgodne z prze-
znaczeniem uycie nie wywouje skutku miertelnego.

52
Zacznik nr 4

LISTA KRAJW OBJTYCH OGRANICZENIEM EKSPORTU*


Z TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
TOWARW O ZNACZENIU STRATEGICZNYM DLA BEZPIECZESTWA PASTWA

lp. kraj UWAGI

Dotyczy rwnie Tajwanu.


1. Chiska Republika Ludowa
Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

2. Republika Kuby Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

3. Arabska Republika Syryjska Nie dotyczy towarw podwjnego zastosowania.

* Ograniczenie polega na obowizku uzyskania zgody Rady Ministrw na eksport.

53
Zacznik nr 5
KATEGORIE WYKAZU UZBROJENIA

ML 1. Bro gadkolufowa o kalibrze mniejszym ni 20 mm, inne uzbrojenie i bro automatyczna


o kalibrze 12,7 mm (0,50 cala) lub mniejszym oraz wyposaenie i specjalnie zaprojektowane
do nich komponenty.
ML 2. Bro gadkolufowa o kalibrze 20 mm lub wikszym, inna bro i uzbrojenie o kalibrze wik-
szym ni 12,7 mm (0,50 cala), miotacze oraz wyposaenie i specjalnie zaprojektowane do
nich komponenty.
ML 3. Amunicja i zapalniki nastawcze oraz specjalnie zaprojektowane do nich komponenty.
ML 4. Bomby, torpedy, rakiety, pociski rakietowe, inne urzdzenia i adunki wybuchowe oraz zwi-
zane z nimi wyposaenie i akcesoria specjalnie zaprojektowane do celw wojskowych oraz
specjalnie zaprojektowane do nich komponenty.
ML 5. Sprzt kierowania ogniem oraz zwizany z nim sprzt ostrzegania i alarmowania, a take powi-
zane z nimi systemy oraz sprzt do testowania, strojenia i zakcania specjalnie zaprojektowany
do celw wojskowych, a take specjalnie zaprojektowane do nich komponenty i wyposaenie.
ML 6. Pojazdy ldowe i ich komponenty.
ML 7. Chemiczne lub biologiczne rodki trujce, rodki rozpraszania tumu, materiay radioaktyw-
ne oraz zwizany z nimi sprzt, komponenty i materiay.
ML 8. Materiay wysokoenergetyczne oraz substancje pokrewne.
ML 9. Wojenne jednostki pywajce, specjalny sprzt morski i wyposaenie oraz komponenty do
nich specjalnie zaprojektowane do celw wojskowych.
ML 10. Statki powietrzne, statki powietrzne lejsze od powietrza, bezzaogowe statki powietrzne,
silniki lotnicze i wyposaenie statkw powietrznych, pokrewne wyposaenie i komponenty
specjalnie zaprojektowane lub zmodyfikowane do celw wojskowych.
ML 11. Sprzt elektroniczny nie wyszczeglniony w innym miejscu Wykazu uzbrojenia oraz specjal-
nie zaprojektowane do niego komponenty.
ML 12. Systemy broni opartej na energii kinetycznej duych prdkoci oraz sprzt pokrewny i spe-
cjalnie zaprojektowane do nich komponenty.
ML 13. Sprzt opancerzony lub ochronny, konstrukcje oraz ich komponenty.
ML 14. Sprzt specjalistyczny do szkolenia wojskowego lub do symulacji gier wojennych, symu-
latory specjalnie zaprojektowane do treningu uytkowania jakiejkolwiek broni palnej lub
uzbrojenia wymienionego w pozycjach ML1 lub ML2 oraz specjalnie zaprojektowane do nich
komponenty i akcesoria.
ML 15. Sprzt do zobrazowywania lub przeciwdziaania, specjalnie zaprojektowany do celw woj-
skowych, oraz specjalnie zaprojektowane do niego komponenty i akcesoria.
ML 16. Odkuwki, odlewy i inne pfabrykaty, ktrych wykorzystanie w produkcie objtym wyka-
zem jest moliwe do zidentyfikowania na podstawie skadu materiau, geometrii lub funkcji,
a ktre zostay specjalnie zaprojektowane dla ktregokolwiek z produktw okrelonych
w pozycjach od ML1 do ML4, ML6, ML9, ML10, ML12 lub ML19.
ML 17. Rnorodny sprzt, materiay i biblioteki oraz specjalnie zaprojektowane do nich komponenty.
ML 18. Sprzt i komponenty do produkcji uzbrojenia wymienianego w Wykazie.
ML 19. Systemy broni o ukierunkowanej energii, sprzt pokrewny lub przeciwdziaania, modele ba-
dawcze oraz specjalnie zaprojektowane do nich komponenty.
ML 20. Sprzt kriogeniczny i nadprzewodzcy oraz specjalnie zaprojektowane do niego kompo-
nenty i akcesoria.
ML 21. Oprogramowanie.
ML 22. Technologia.

54
Zacznik nr 6
Uczestnictwo w wielostronnych reimach kontroli eksportu

Grupa Reim Kontrolny


Komitet Grupa Porozumienie
Pastwo Dostawcw Technologii
Zanggera Australijska z Wassenaar
Jdrowych Rakietowych
Argentyna X X X X X
Australia X X X X X
Austria X X X X X
Belgia X X X X X
Biaoru X
Brazylia X X
Bugaria X X X X X
Chorwacja X X X X
Chiny X X
Cypr X X
Czechy X X X X X
Dania X X X X X
Estonia X X X
Finlandia X X X X X
Francja X X X X X
Grecja X X X X X
Hiszpania X X X X X
Holandia X X X X X
Irlandia X X X X X
Islandia X X X
Japonia X X X X X
Kazachstan X X
Kanada X X X X X
Korea Pd. X X X X X
Litwa X X X
Luksemburg X X X X X
otwa X X X
Malta X X X
Niemcy X X X X X
Norwegia X X X X X
Nowa Zelandia X X X X
Polska X X X X X
Portugalia X X X X X
Rosja X X X X
RPA X X X X
Rumunia X X X X
Sowacja X X X X
Sowenia X X X X
Szwajcaria X X X X X
Szwecja X X X X X
Turcja X X X X X
Ukraina X X X X X
USA X X X X X
Wgry X X X X X
Wlk. Brytania X X X X X
Wochy X X X X X
razem 37 46 40 34 40

55

You might also like