BEZPIECZNA EUROPA W LEPSZYM WIECIE

EUROPEJSKA STRATEGIA BEZPIECZESTWA

PL
 Wstp
Europa nigdy dotd nie cieszya si w takim stopniu jak obecnie dobrobytem, bezpieczestwem
i wolnoci. Przemoc z pierwszej poowy XX wieku ustpia miejsca okresowi pokoju i stabilnoci,
bez precedensu w historii Europy.

Najbardziej przyczynio si do tego utworzenie Unii Europejskiej. Dziki niemu zmieniy si

stosunki midzy naszymi pastwami i zmienio si ycie naszych obywateli. Pastwa europejskie
s zaangaowane w pokojowe rozwizywanie sporw i we wspprac za porednictwem
wsplnych instytucji. W tym okresie, dziki stopniowemu upowszechnianiu si praworzdnoci
i demokracji, autorytarne reimy przeksztacay si w bezpieczne, stabilne i dynamiczne
demokracje. Kolejne rozszerzenia zamieniaj w rzeczywisto wizj zjednoczonego pokojowego
kontynentu.

Jednak adne Stany Zjednoczone odegray kluczow rol w integracji

pastwo nie moe
samo rozwizywa europejskiej i budowie bezpieczestwa europejskiego, zwaszcza
dzisiejszych zoonych za porednictwem NATO. Po zakoczeniu zimnej wojny Stany
problemw. Zjednoczone zachoway pozycj dominujc jako podmiot
wojskowy. Jednak adne pastwo nie moe samo rozwizywa
dzisiejszych zoonych problemw.

Przed Europ wci stoj zagroenia i wyzwania dla bezpieczestwa. Wybuch konfliktu na
Bakanach przypomnia, e wojna nie znika z naszego kontynentu. W ostatnim dziesicioleci aden
region na wiecie nie pozosta wolny od konfliktu wojskowego. Wikszo tych konfliktw miaa
charakter wewntrzny, a nie midzypastwowy, za najwicej ofiar pado wrd ludnoci cywilnej.

Jako Unia 25 pastw o liczbie ludnoci Jako Unia 25 pastw o liczbie

ludnoci wynoszcej ponad 450 mln,
wynoszcej ponad 450 mln, wytwarzajc wytwarzajc jedn czwart
jedn czwart wiatowego produktu wiatowego produktu narodowego
narodowego brutto (PNB) i dysponujc brutto (PNB) i dysponujc szerokim
zakresem instrumentw, Unia
szerokim zakresem instrumentw, Unia
Europejska w sposb nieunikniony
Europejska w sposb nieunikniony jest jest graczem globalnym powinna by
graczem globalnym. W ostatnim gotowa do wspodpowiedzialnoci za
bezpieczestwo wiatowe i budow
dziesicioleciu siy europejskie zostay
lepszego wiata.
rozmieszczone poza granicami
kontynentu, w miejscach tak odlegych jak Afganistan, Timor Wschodni czy DRK. Coraz dalej
idca zbieno interesw europejskich i coraz wiksza solidarno wzajemna UE powoduje, e
jestemy wiarygodniejszym i skuteczniejszym podmiotem. Europa powinna by gotowa do
wspodpowiedzialnoci za bezpieczestwo wiatowe i budow lepszego wiata.

1
PL
 I. RODOWISKO BEZPIECZESTWA: GLOBALNE WYZWANIA I GWNE
ZAGROENIA

Globalne wyzwania

Koniec zimnej wojny sprawi, e granice w wiecie s coraz bardziej otwarte, a wewntrzne
i zewntrzne aspekty bezpieczestwa s nierozerwalnie zwizane. Przepyw handlu i inwestycji,
rozwj techniki i upowszechnienie demokracji przyniosy wielu ludziom wolno i dobrobyt. Inni
postrzegaj globalizacj jako przyczyn frustracji i niesprawiedliwoci. Wydarzenia te rozszerzyy
rwnie moliwoci wywierania wpywu przez ugrupowania pozarzdowe na stosunki
midzynarodowe. Zwikszyy one rwnie zaleno Europy od wzajemnie powizanej
infrastruktury transportowej, energetycznej, informacyjnej i innej, a wic te jej podatno na
zwizane z tym ryzyko.

Od roku 1990 niemal cztery miliony osb zgino w wojnach, z czego 90% to ludno cywilna.
Ponad 18 milionw ludzi na caym wiecie opucio swoje domy w wyniku konfliktu.

W wielu krajach rozwijajcych si ubstwo

45 milionw ludzi umiera co roku z
i choroby powoduj niewymowne
godu i niedoywienia AIDS staje si
cierpienia i staj si rdem powanych
przyczyn rozpadu spoeczestw
zagroe dla bezpieczestwa. Prawie 3
Bezpieczestwo jest niezbdnym miliardy ludzi poowa ludnoci wiata
warunkiem wstpnym rozwoju. musi wyy za mniej ni 2 euro dziennie.
45 milionw umiera co roku z godu
i niedoywienia. Obecnie AIDS jest jedn z najbardziej niszczcych pandemii w historii ludzkoci
i staje si przyczyn rozpadu spoeczestw. Nowe choroby mog si szybko rozprzestrzenia i sta
si zagroeniami globalnymi. Afryka Subsaharyjska jest obecnie ubosza ni dziesi lat temu.
W wielu przypadkach niewydolno gospodarcza wie si z problemami politycznymi
i konfliktami zbrojnymi.

Bezpieczestwo jest niezbdnym warunkiem wstpnym rozwoju. Konflikty nie tylko przyczyniaj
si do niszczenia infrastruktury, w tym infrastruktury spoecznej, ale rwnie zwikszaj
przestpczo, wstrzymuj inwestycje i uniemoliwiaj prowadzenie normalnej dziaalnoci
gospodarczej. Wiele pastw i wpada w bdne koo konfliktw, zagroe i ubstwa.

2
PL
Konkurowanie o zasoby naturalne w szczeglnoci o wod ktre nasili si w nastpnych
dziesicioleciach z powodu globalnego ocieplenia, moe przyczyni si do dalszych zawirowa
i ruchw migracyjnych w rnych regionach.

Zaleno energetyczna budzi szczeglne obawy w Europie. Europa jest najwikszym wiatowym
importerem ropy naftowej i gazu. Okoo 50% zuywanej energii pochodzi z importu. Warto ta
wzronie do 70% w roku 2030. Wikszo importowanej energii pochodzi z Zatoki Perskiej, Rosji i
Afryki Pnocnej.

Gwne zagroenia

Atak na wielk skal na ktrekolwiek pastwo czonkowskie jest obecnie mao prawdopodobny.
Mimo to Europa staje przed nowymi zagroeniami bardziej rnorodnymi, mniej widocznymi i
mniej przewidywalnymi.

Terroryzm: terroryzm zagraa yciu; pociga za sob wielkie koszty; dy do podwaenia

otwartoci i tolerancji w naszych spoecznociach i stanowi narastajce zagroenie strategiczne dla
caej Europy. Ugrupowania terrorystyczne s coraz lepiej wyposaone, coraz cilej powizane
sieciami elektronicznymi i coraz bardziej skonne do posugiwania si nieograniczon przemoc,
aby ich dziaania przyniosy ofiary na masow skal.

Ostatnia fala terroryzmu ma zakres wiatowy i jest powizana ze zbrojnym ekstremizmem

religijnym. Jej przyczyny s zoone. Skada si na nie presja modernizacji, kryzysy kulturalne,
spoeczne i polityczne oraz wyalienowanie modziey yjcej w obcych spoecznociach. Zjawisko
to pojawia si rwnie w naszym spoeczestwie.

Europa jest zarwno celem, jak i baz tak pojmowanego terroryzmu: pastwa europejskie stanowi
cel i byy atakowane. Bazy logistyczne komrek Al Kaidy wykryto w Zjednoczonym Krlestwie,
we Woszech, w Niemczech, w Hiszpanii i w Belgii. Konieczne s zharmonizowane dziaania na
szczeblu europejskim.

Ostatnio BMR posuya

Rozprzestrzenianie broni masowego raenia jest si terrorystyczna sekta
potencjalnie najwikszym zagroeniem dla naszego Aum w tokijskim metrze w
bezpieczestwa. Reimy traktatw midzynarodowych i 1995 roku, rozpylajc gaz
sarin. 12 osb zgino a
porozumienia o kontroli wywozu spowolniy kilka tysicy zostao
rozprzestrzenianie BMR i systemw jej dostarczania. rannych. Dwa lata
Obecnie wkraczamy jednak w niebezpieczny okres, ktry wczeniej sekta Aum
wypucia na ulicy w
otwiera moliwo wycigu zbroje w dziedzinie BMR, Tokio zarodki wglika.

3
PL
zwaszcza na Bliskim Wschodzie. Postpy w naukach biologicznych mog zwikszy si
oddziaywania broni biologicznej w nadchodzcych latach; atakw przy pomocy materiaw
chemicznych i promieniotwrczych rwnie nie mona zlekceway. Rozpowszechnienie
technologii rakietowej stanowi nastpny element niestabilnoci i moe w coraz wikszym stopniu
naraa Europ na niebezpieczestwo.

Najgorszy scenariusz zakada, e w rce ugrupowa terrorystycznych dostanie si bro masowego

raenia. W takim przypadku maa grupa mogaby wyrzdzi szkody na skal uprzednio dostpn
wycznie dla pastw i armii.

Konflikty regionalne: problemy, takie jak w Kaszmirze, regionie Wielkich Jezior Afrykaskich
i na Pwyspie Koreaskim, wpywaj bezporednio i porednio na interesy Europy, tak jak
konflikty bliej jej granic, przede wszystkim na Bliskim Wschodzie. Konflikty zbrojne lub
zamroone toczce si rwnie niedaleko od naszych granic zagraaj stabilnoci regionalnej.
Niszcz ycie ludzkie, infrastruktur spoeczn i fizyczn; zagraaj mniejszociom, podstawowym
wolnociom i prawom czowieka. Konflikty mog prowadzi do ekstremizmu, terroryzmu
i niewydolnoci pastwa; otwieraj moliwoci przed przestpczoci zorganizowan. Brak
bezpieczestwa w danym regionie moe pobudzi popyt na BMR. Najpraktyczniejszym sposobem
walki z czsto nieuchwytnymi nowymi zagroeniami jest niekiedy rozwizywanie zadawnionych
konfliktw regionalnych.

Niewydolno pastwa: Ze rzdy korupcja, naduycie wadzy, sabe instytucje i brak

odpowiedzialnoci oraz konflikty wewntrzne niszcz pastwa od rodka. W niektrych
przypadkach spowodoway one zapa instytucji pastwowych. Somalia, Liberia i Afganistan pod
rzdami talibw to najlepiej znane ostatnie przykady. Zapa pastwa moe by zwizana
z oczywistymi zagroeniami, takimi jak przestpczo zorganizowana czy terroryzm.
Niewydolno pastwa jest alarmujcym zjawiskiem, osabiajcym globalny ad; przyczynia si
ona rwnie do niestabilnoci regionalnej.

Przestpczo zorganizowana: Europa jest jednym z gwnych celw dla przestpczoci

zorganizowanej. To wewntrzne zagroenie naszego bezpieczestwa ma istotny wymiar
zewntrzny: transgraniczny nielegalny handel narkotykami, kobietami, i broni oraz przemyt
nielegalnych migrantw stanowi du cz dziaalnoci gangw przestpczych. Moe mie
rwnie powizania z terroryzmem.

4
PL
Taka dziaalno przestpcza jest czsto zwizana ze sabymi lub niewydolnymi pastwami.
Dochody z narkotykw wykorzystano do osabienia struktur pastwowych w kilku pastwach
produkujcych narkotyki. Dochody z handlu kamieniami szlachetnymi, drewnem i broni lekk s
rdem konfliktw w innych czciach wiata. Wszystkie te dziaania podwaaj zarwno
praworzdno, jak i porzdek spoeczny. W skrajnych przypadkach zorganizowane struktury
przestpcze mog zdominowa pastwo. 90% heroiny w Europie pochodzi z upraw makw
w Afganistanie gdzie z handlu narkotykami finansuje si prywatne armie. Wikszo tego
narkotyku jest rozprowadzana za porednictwem bakaskich sieci przestpczych, ktrych ofiar
pada rwnie ok. 200 000700 000 kobiet wykorzystywanych w handlu usugami seksualnymi na
caym wiecie. Nowym wymiarem przestpczoci zorganizowanej, ktremu naley powici
dalsz uwag, jest wzrost piractwa morskiego.

Zestawienie tych rnych elementw obejmujcych terroryzm z zastosowaniem maksymalnej

przemocy, dostpno broni masowego raenia, przestpczo zorganizowan, osabienie systemu
pastwowego i prywatyzacj siy zbrojnej wskazuje, e musimy liczy si z ryzykiem
konfrontacji z bardzo radykalnym zagroeniem.

5
PL
 II. CELE STRATEGICZNE

yjemy w wiecie lepszych perspektyw, ale kryje on rwnie wiksze zagroenia ni znane nam
dotychczas. Przyszo bdzie zaleaa take od naszych dziaa. Musimy myle globalnie
i dziaa lokalnie. Aby dba o wasne bezpieczestwo i propagowa swoje wartoci, UE ma trzy
cele strategiczne:

Przeciwdziaanie zagroeniom
Unia Europejska aktywnie zwalcza kluczowe zagroenia.

Po 11 wrzenia zareagowaa, stosujc rodki obejmujce przyjcie europejskiego nakazu

aresztowania, kroki suce zwalczaniu finansowania terroryzmu oraz umow z USA w sprawie
wzajemnej pomocy prawnej. UE nadal rozwija wspprac w tej dziedzinie i ulepsza swoje
rodki obrony.

Od wielu lat prowadzi polityk przeciwko proliferacji. Unia niedawno uzgodnia dalszy
program dziaania, przewidujcy kroki wzmacniajce pozycj Midzynarodowej Agencji
Energii Atomowej, rodki zwikszajce kontrol wywozu i zwalczajce nielegalne dostawy
i zamwienia. UE jest zaangaowana w dojcie do powszechnego przestrzegania reimw
traktatowych, jak rwnie we wzmocnienie traktatw i ich postanowie o weryfikacji.

Unia Europejska i pastwa czonkowskie interwenioway, by uatwi rozwizanie konfliktw

regionalnych i pomc niewydolnym pastwom znw stan na nogi, w tym na Bakanach,
w Afganistanie i w DRK. Przywrcenie dobrych rzdw na Bakanach, sprzyjanie demokracji
i umoliwienie tamtejszym wadzom zwalczania przestpczoci zorganizowanej to jeden
z najskuteczniejszych sposobw walki z przestpczoci zorganizowan w UE.

W erze globalizacji odlege zagroenia mog W erze globalizacji odlege

budzi taki sam niepokj, jak te blisze. Program zagroenia mog budzi taki
sam niepokj, jak te blisze
jdrowy w Korei Pnocnej, zagroenie jdrowe Pierwsza linia obrony czsto
na poudniu Azji i proliferacja na Bliskim bdzie znajdowa si za
Wschodzie wszystkie te dziaania dotycz take granic.
Nowe niebezpieczestwa s
Europy. dynamiczne
Na zapobieganie konfliktom i
Terroryci i przestpcy mog obecnie dziaa na zagroeniom nigdy nie jest za
wczenie.
caym wiecie: ich akcje w Azji rodkowej i

6
PL
Poudniowo-Wschodniej mog stwarza zagroenie dla pastw europejskich lub ich obywateli.
Rwnoczenie globalna komunikacja zwiksza w Europie wiadomo konfliktw regionalnych
czy tragedii humanitarnych na caym wiecie.

Nasza tradycyjna koncepcja samoobrony a po zakoczenie zimnej wojny opieraa si na

grobie inwazji. Wraz z nowymi zagroeniami pierwsza linia obrony czsto bdzie znajdowa si
za granic. Nowe niebezpieczestwa s dynamiczne. Ryzyko proliferacji ronie z czasem;
pozostawione samym sobie, ugrupowania terrorystw bd coraz groniejsze. Niewydolno
pastwa i przestpczo zorganizowana rozprzestrzeniaj si, jeli s lekcewaone co
zaobserwowalimy w Afryce Zachodniej. Oznacza to, e musimy by gotowi na dziaania przed
wystpieniem kryzysu. Na zapobieganie konfliktom i zagroeniom nigdy nie jest za wczenie.

W przeciwiestwie do masowego, widocznego zagroenia w trakcie zimnej wojny, adne z nowych

zagroe nie ma charakteru czysto wojskowego; adnego z nich nie mona te zwalczy posugujc
si wycznie rodkami wojskowymi. Kade z nich wymaga poczenia instrumentw. Proliferacj
mona ograniczy dziki kontroli wywozu, mona j te zwalcza wywierajc naciski polityczne,
gospodarcze i inne, przy rwnoczesnej walce z jej podstawowymi przyczynami politycznymi.
Pokonanie terroryzmu moe wymaga poczenia rodkw wywiadowczych, policyjnych,
sdowniczych, wojskowych i innych. W pastwach niewydolnych instrumenty wojskowe mog by
potrzebne do przywrcenia porzdku, a rodki humanitarne do zwalczenia bezporednich skutkw
kryzysu. Konflikty regionalne wymagaj rozwiza politycznych, jednak zasoby wojskowe
i skuteczna ochrona porzdku mog by przydatne w fazie wychodzenia z konfliktu. Instrumenty
gospodarcze su odbudowie, a cywilne zarzdzanie kryzysowe pomaga przywrci rzdy
cywilne. Unia Europejska jest wyjtkowo dobrze przygotowana do reagowania na takie
wieloaspektowe sytuacje.

Budowanie bezpieczestwa w naszym ssiedztwie

Nawet w erze globalizacji geografia wci odgrywa istotn rol. W naszym interesie ley to, aby
kraje z nami graniczce byy dobrze rzdzone. Ssiedzi zaangaowani w konflikt zbrojny, sabe
Rozszerzenie nie powinno pastwa, w ktrych kwitnie przestpczo
tworzy nowych linii zorganizowana, dysfunkcjonalne spoeczestwa lub
podziaw w Europie. lawinowy przyrost populacji przy europejskich
Rozwizanie konfliktu
arabskoizraelskiego jest dla granicach wszystko to stwarza Europie problemy.
Europy strategicznym
priorytetem.

7
PL
Integracja pastw przystpujcych zwiksza nasze bezpieczestwo, ale rwnie przyblia UE do
niespokojnych regionw. Naszym zadaniem jest promowa stworzenie piercienia dobrze
zarzdzanych krajw na wschd od Unii Europejskiej i wzdu wybrzey Morza rdziemnego,
z ktrymi to krajami mog nas czy bliskie stosunki oparte na wsppracy.

Znaczenie tych dziaa najlepiej wida na Bakanach. Dziki naszym wsplnym wysikom, wraz ze
Stanami Zjednoczonymi, z Rosj, NATO i innymi partnerami midzynarodowymi, stabilno tego
regionu nie jest ju zagroona wybuchem duego konfliktu. Wiarygodno naszej polityki
zagranicznej zaley od utrwalenia naszych osigni w tym obszarze. Perspektywa przystpienia
do Unii Europejskiej jest zarwno celem strategicznym, jak i bodcem do przeprowadzenia reform.

Nie jest w naszym interesie, by rozszerzenie stworzyo nowe linie podziaw w Europie. Korzyci
pynce ze wsppracy gospodarczej i politycznej trzeba poszerzy o naszych wschodnich
ssiadw, dc przy tym do rozwizania panujcych tam problemw politycznych. Musimy
mocniej i aktywniej zainteresowa si problemami Kaukazu Poudniowego, ktry w odpowiednim
czasie rwnie stanie si regionem ssiadujcym.

Rozwizanie konfliktu arabskoizraelskiego jest dla Europy strategicznym priorytetem. Bez tego
maa jest szansa na rozwizanie innych problemw na Bliskim Wschodzie. Unia Europejska musi
nadal by zaangaowana i gotowa na przeznaczenie rodkw na ten problem, pki nie zostanie on
rozwizany. Koncepcja polegajca na ustanowieniu dwch pastw od dawna wspierana przez
Europ obecnie jest szeroko akceptowana. Wprowadzenie jej w ycie bdzie wymaga
wsplnych, opartych na wsppracy wysikw Unii Europejskiej, Stanw Zjednoczonych,
Organizacji Narodw Zjednoczonych i Rosji oraz pastw w tym regionie, ale przede wszystkim
samych Izraelczykw i Palestyczykw.

Region Morza rdziemnego oglnie nadal przeywa powane problemy zwizane z zastojem
gospodarczym, niepokojami spoecznymi i nierozwizanymi konfliktami. Interesy Unii
Europejskiej wymagaj staego kontaktu z partnerami rdziemnomorskimi, przy pomocy
skuteczniejszej wsppracy gospodarczej, obronnej i kulturalnej w ramach procesu barceloskiego.
Naley rwnie rozway rozszerzenie kontaktw ze wiatem arabskim.

8
PL
PORZDEK MIDZYNARODOWY OPARTY NA EFEKTYWNYCH STOSUNKACH WIELOSTRONNYCH

W wiecie globalnych zagroe, globalnych rynkw i globalnych mediw nasze bezpieczestwo

i dobrobyt s coraz bardziej uzalenione od systemu opartego na efektywnych stosunkach
wielostronnych. Nasz cel to rozwj silniejszej spoecznoci midzynarodowej, dobrze
funkcjonujce instytucje midzynarodowe oraz oparty na prawie porzdek midzynarodowy.

Jestemy zaangaowani w utrzymywanie w poszanowaniu i rozwj prawa midzynarodowego.

Podstawowe ramy stosunkw
Nasze bezpieczestwo i
midzynarodowych okrela Karta Narodw dobrobyt s coraz bardziej
Zjednoczonych. Rada Bezpieczestwa uzalenione od systemu
Organizacji Narodw Zjednoczonych jest opartego na efektywnych
stosunkach wielostronnych.
odpowiedzialna przede wszystkim za Jestemy zaangaowani w
utrzymywanie midzynarodowego pokoju i utrzymywanie w poszanowaniu
bezpieczestwa. Jednym z priorytetw Unii i rozwj prawa
midzynarodowego.
Europejskiej jest wzmocnienie Organizacji
Podstawowe ramy stosunkw
Narodw Zjednoczonych przez dostarczenie midzynarodowych okrela
instrumentw, ktre umoliwi jej wypenianie Karta Narodw Zjednoczonych.
obowizkw oraz skuteczne dziaanie.

Pragniemy, aby organizacje, systemy i traktaty midzynarodowe skutecznie przeciwstawiay si

zagroeniom dla midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa, a zatem, aby byy gotowe do
dziaania, gdy ich zasady s amane.

Kluczowe instytucje w systemie midzynarodowym, takie jak wiatowa Organizacja Handlu

(WTO) i midzynarodowe instytucje finansowe, zwikszyy liczb swoich czonkw. Chiny
przyczyy si do WTO, a Rosja negocjuje przystpienie. Naszym celem powinno by poszerzenie
skadu tych organw, przy zachowaniu ich wysokich standardw.

Jednym z podstawowych elementw systemu midzynarodowego s stosunki transatlantyckie. Nie

ley to tylko w naszym interesie dwustronnym, ale wzmacnia rwnie ca spoeczno
midzynarodow. NATO jest istotnym przejawem tych stosunkw.

Organizacje regionalne rwnie wzmacniaj ad wiatowy. Dla Unii Europejskiej szczeglne

znaczenie ma sia i skuteczno OBWE i Rady Europy. Inne organizacje regionalne, takie jak
ASEAN, MERCOSUR i Unia Afrykaska, znacznie przyczyniaj si do poprawy utrzymania
porzdku na wiecie.

9
PL
Warunkiem porzdku midzynarodowego opartego na okrelonych zasadach jest to, e prawo
zmienia si w reakcji na rozwj sytuacji w takich dziedzinach, jak proliferacja, terroryzm czy
globalne ocieplenie. W naszym interesie jest dalsze rozwijanie istniejcych instytucji, takich jak
wiatowa Organizacja Handlu, oraz wspieranie nowych, takich jak Midzynarodowy Trybuna
Karny. Nasze wasne dowiadczenia w Europie pokazuj, e bezpieczestwo mona zwikszy
dziki budowie zaufania i reimom kontroli zbroje. Takie instrumenty mog rwnie istotnie
przyczyni si do bezpieczestwa i stabilnoci w naszym bliszym i dalszym ssiedztwie.

Jako spoecznoci midzynarodowej jest uzaleniona od jakoci rzdw, bdcych jej podstaw.
Najlepsz gwarancj naszego bezpieczestwa jest wiat zoony z dobrze rzdzonych pastw
demokratycznych. Rozpowszechnianie dobrych rzdw, popieranie reform spoecznych
i politycznych, walka z korupcj i naduywaniem wadzy, ustanawianie pastwa prawa i ochrona
praw czowieka s najlepszymi sposobami umacniania porzdku midzynarodowego.

Polityki handlowe i rozwoju rwnie mog by silnymi narzdziami do propagowania reform. Jako
najwiksze na wiecie rdo oficjalnej pomocy i najwikszy podmiot handlowy wiata, Unia
Europejska i jej pastwa czonkowskie zajmuj dobr pozycj w deniu do tych celw.

Przyczynianie si do lepszych rzdw za porednictwem programw pomocowych, warunkowoci i

ukierunkowanych rodkw handlowych nadal jest istotn cech naszej polityki, ktr powinnimy
bardziej wzmacnia. wiat postrzegany jako przynoszcy wszystkim sprawiedliwo i moliwoci
bdzie bezpieczniejszy dla Unii Europejskiej i jej obywateli.

Pewne kraje umiejscowiy si poza granicami spoecznoci midzynarodowej. Niektre d do

izolacji; inne uporczywie naruszaj normy midzynarodowe. Podane jest, by pastwa takie
ponownie przyczyy si do spoecznoci midzynarodowej, a UE powinna by dopomc im
w tym zadaniu. Kraje, ktre nie chc si przyczy, powinny zrozumie, e musz za to zapaci
okrelon cen, w tym w swoich stosunkach z Uni Europejsk.

10
PL
 III. KONSEKWENCJE POLITYKI DLA EUROPY

Unia Europejska dokonaa postpw na drodze do spjnej polityki zagranicznej i skutecznego

zarzdzania kryzysowego. Dysponujemy instrumentami, ktre mog by skutecznie
wykorzystywane, co udowodnilimy na Bakanach i w innych obszarach. Musimy by bardziej
aktywni, dziaa spjniej i umiejtniej, aby nasz wkad by zgodny z naszymi moliwociami.
I musimy wsppracowa z innymi.

Musimy rozwin Zwikszenie aktywnoci w deniu do naszych celw

strategiczn kultur strategicznych. Ma to zastosowanie do caego zakresu
sprzyjajc wczesnej, bdcych w naszej dyspozycji instrumentw zarzdzania
szybkiej oraz, w
koniecznych kryzysowego i zapobiegania konfliktom, w tym do dziaa
przypadkach, politycznych, dyplomatycznych, wojskowych i cywilnych,
zdecydowanej handlowych i rozwojowych. Konieczne s aktywne
interwencji
polityki, by przeciwdziaa nowym dynamicznym
zagroeniom. Musimy rozwin strategiczn kultur sprzyjajc wczesnej, szybkiej oraz,
w koniecznych przypadkach, zdecydowanej interwencji.

Jako Unia liczca 25 czonkw, wydajcych ponad 160 miliardw euro na obron, powinnimy by
zdolni do prowadzenia kilku operacji rwnoczenie. Moglibymy stworzy szczegln warto
dodan, rozwijajc operacje obejmujce zdolnoci wojskowe i cywilne.

UE powinna wspiera Organizacj Narodw Zjednoczonych w dziaaniach jakie podejmuje ona

w reakcji na zagroenia midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa. UE jest zaangaowana we
wzmacnianie swojej wsppracy z ONZ, aby pomaga krajom wychodzcym z konfliktu, jak
rwnie by zwikszy wsparcie dla ONZ w sytuacjach wymagajcych krtkoterminowego
zarzdzania kryzysowego.

Musimy umie dziaa na czas, by zapobiec upadkowi krajw wok nas, po wykryciu oznak
proliferacji i przed powstaniem kryzysu humanitarnego. Prewencyjne zaangaowanie si moe
pomc w unikniciu powaniejszych problemw w przyszoci. Znaczenie polityczne Unii
Europejskiej wzronie gdy podejmie si ona powaniejszych obowizkw i bdzie aktywniej
dziaa.

11
PL
Zwikszenie zdolnoci. Europa o wikszych zdolnociach znajduje si w naszym zasigu, chocia
zrealizowanie naszego penego potencjau wymaga czasu. Obecne dziaania zwaszcza powoanie
agencji obrony wskazuj nam dobry kierunek.

Aby przeksztaci nasze wojsko w bardziej elastyczne, mobilne siy i aby umoliwi im sprostanie
nowych zagroeniom, konieczne s wiksze zasoby na obron i efektywniejsze posugiwanie si
nimi.

Systematyczne wykorzystanie zebranych i wsplnych zasobw zmniejszyoby powielanie dziaa,

koszty i w rednim okresie zwikszyoby zdolnoci.

W przypadku niemal kadej duej interwencji po skutecznej akcji wojskowej nastpowa cywilny
chaos. Potrzebujemy wikszego potencjau, aby zmobilizowa wszystkie konieczne zasoby cywilne
w sytuacjach kryzysowych i pokryzysowych.

Wikszy potencja dyplomatyczny: potrzebujemy systemu czcego zasoby pastw czonkowskich

z zasobami instytucji UE. Rozwizywanie problemw bardziej odlegych geograficznie i polityczne
wymaga lepszego zrozumienia i komunikacji.

Wsplne oceny zagroe s najlepsz podstaw wsplnych dziaa. Wymaga to lepszej wymiany
informacji wywiadowczych midzy pastwami czonkowskimi i partnerami.

Wraz ze zwikszeniem potencjau w rnych dziedzinach powinnimy myle o szerszym zakresie

misji. Mona byoby wczy w to wsplne operacje rozbrojeniowe, wsparcie dla pastw trzecich
w walce z terroryzmem oraz reformie sektora bezpieczestwa. Reforma ta stanowiaby cz
szerszego procesu budowy instytucji.

Stae porozumienia UENATO, zwaszcza Berlin Plus, wzmacniaj zdolno operacyjn UE

i zapewniaj ramy partnerstwa strategicznego midzy obiema organizacjami w dziedzinie
zarzdzania kryzysowego. Odzwierciedla to nasz wspln wol sprostania wyzwaniom w nowym
stuleciu.

12
PL
Zwikszenie spjnoci. Gwn cech wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz
europejskiej polityki bezpieczestwa i obrony jest to, e dziaajc wsplnie jestemy silniejsi.
W ostatnich latach stworzylimy kilka rnorodnych instrumentw kady z nich posiada swoj
wasn struktur i uzasadnienie.

Obecnie wyzwaniem jest poczenie rozmaitych instrumentw i zdolnoci: europejskich

programw pomocowych i Europejskiego Funduszu Rozwoju, wojskowych i cywilnych zdolnoci
pastw czonkowskich oraz innych instrumentw. Wszystkie one mog mie wpyw na
bezpieczestwo nasze i pastw trzecich. Bezpieczestwo jest podstawowym warunkiem rozwoju.

Wysiki dyplomatyczne, rozwj, handel i polityki w zakresie ochrony rodowiska powinny by

prowadzone zgodnie z tym samym programem. W sytuacji kryzysowej nie mona niczym zastpi
jednoci dowodzenia.

Lepsze skoordynowanie dziaa zewntrznych z politykami wymiaru sprawiedliwoci i spraw

wewntrznych ma kluczowe znaczenie w zwalczaniu terroryzmu i przestpczoci zorganizowanej.
Konieczna jest wiksza spjno, nie tylko midzy instrumentami UE, ale rwnie w zakresie
zewntrznych dziaa poszczeglnych pastw czonkowskich.

Spjne polityki potrzebne s rwnie na szczeblu regionalnym, zwaszcza w trakcie zaegnywania

konfliktu. Problemy rzadko rozstrzygane s przez jedno pastwo, czy te bez wsparcia
regionalnego, czego w rny sposb dowiadczono zarwno na Bakanach, jak i w Afryce
Zachodniej.

Wsppraca z partnerami Sami moemy rozwiza niewiele Dziaajc wsplnie,

problemw. Zagroenia opisane powyej czsto stoj przed nami i Unia Europejska i
wszystkimi naszymi najbliszymi partnerami. Wsppraca Stany Zjednoczone
midzynarodowa jest koniecznoci. Musimy dy do osignicia mog by potn
naszych celw w drodze wsppracy wielostronnej na forach si dziaajc dla
organizacji midzynarodowych oraz przez partnerstwa z dobra wiata.
kluczowymi podmiotami.

Stosunki transatlantyckie maj kapitalne znaczenie. Dziaajc wsplnie, Unia Europejska i Stany
Zjednoczone mog by potn si dziaajc dla dobra wiata. Naszym celem powinno by
skuteczne i zrwnowaone partnerstwo z USA. Jest to dla UE dodatkowy powd do dalszej
rozbudowy zdolnoci i zwikszania spjnoci.

13
PL
Nadal powinnimy dziaa na rzecz bliszych stosunkw z Rosj, co jest kluczowym czynnikiem
naszego bezpieczestwa i dobrobytu. Poszanowanie wsplnych wartoci zwikszy postpy na
drodze do partnerstwa strategicznego.

Nasza historia, geografia i zwizki kulturowe cz nas z caym wiatem: naszymi ssiadami na
Bliskim Wschodzie, naszymi partnerami w Afryce, Ameryce aciskiej i Azji. Te stosunki s
istotn podstaw dalszych dziaa. Powinnimy w szczeglnoci rozwin partnerstwa strategiczne
z Japoni, Chinami, Kanad i Indiami, jak rwnie z wszystkimi podmiotami, ktre wsplnie
z nami wyznaj te same cele i wartoci oraz s przygotowane do dziaa je wspierajcych.

Wniosek

Obecny wiat peen jest nowych niebezpieczestw, ale rwnie nowych moliwoci. Unia
Europejska ma moliwo przyczynienia si w istotny sposb do zmniejszania zagroe, jak
i wykorzystywania moliwoci. Aktywna i zdolna do dziaania Unia Europejska oddziaywaaby na
skal globaln. Dziki temu przyczyniaby si do wypracowania skutecznego systemu
wielostronnego, prowadzcego do sprawiedliwszego, bezpieczniejszego i bardziej zjednoczonego
wiata.

14
PL