Professional Documents
Culture Documents
Jednak jak twierdzi Michai Bachtin nie zawsze przekad dla dzieci
jest adresowany do realnie istniejcych istot ludzkich. Zwykle tworzy si
go, majc na uwadze tzw. superadresata, czyli abstrakcyjne dziecko niepo-
siadajce postaci cielesnej (Oittinen 1993: 68).
Ta ideologia oparta na obrazie niedorosego odbiorcy zamyka pro-
ces translacji w cile okrelonych ramach. Na podstawie owego wyob-
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
260 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 261
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
262 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 263
rzeczywisty autor narrator (T) adresat (T) czytelnik (T) tumacz (TD) narrator (TD) adresat (TD) czytelnik (TD) rzeczy-
autor implikowany narracji implikowany implikowany narracji implikowany wisty
czytelnik
przekadu
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
264 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 265
Zwiksza si stopie
dowolnoci tumaczeniowej
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
266 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 267
Czego mog oczekiwa od dziecka, ktrego rozumienie jzyka nie jest tak do-
bre jak moje dorose umiejtnoci jzykowe, nie wymagajc od niego zbyt
wiele? Czego powinienem oczekiwa od dzieci, nie naruszajc wymogw edu-
kacyjnych, psychologicznych, moralnych i estetycznych ()? Na co pozwala
mi rynek, jakie s oczekiwania wobec mnie, czego mi si zabrania ()? (Boie
1995 za: OSullivan 2005: 14).
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
268 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 269
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
270 KAROLINA ALBISKA
nie moe ich skrzywdzi (Hunt 20001: 256). Dzieciom bowiem zwasz-
cza maym, cay wiat wydaje si obcym krajem, w ktrym ludzie maj
tendencj robi czy te mwi niewytumaczalne rzeczy (Tucker 2005:
10). Co wicej, mali czytelnicy prawdopodobnie sami wyksztacili was-
ny sposb obrony podwiadomie ignoruj to, co im si nie podoba lub
czego nie rozumiej (Avery 1976 za: Lesnik-Oberstein 1996: 21). Poza
tym kategoria dziecko nie jest homogeniczna, nie sposb wic przewi-
dzie wszystkich reakcji nalecych do niej podmiotw, odgadn, czego
si boj lub czego nie wiedz, nie znajc indywidualnych potrzeb kadego
z nich. Przekad zawsze jest wic uoglnieniem, sprowadzeniem dzieci do
wsplnego mianownika.
Darja Mazi-Leskovar w krytyce purykacji posuwa si jeszcze dalej,
twierdzc, e purykacja narusza artyku 13 Konwencji o Prawach Dzie-
cka, ktry gwarantuje niedorosym odbiorcom
prawo do swobodnej wypowiedzi () swobod poszukiwania, otrzymywania
i przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju, bez wzgldu na gra-
nice, w formie ustnej, pisemnej bd za pomoc druku, w formie artystycznej
lub z wykorzystaniem kadego innego rodka przekazu wedug wyboru dzie-
cka (Mazi-Leskovar 2003: 252).
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 271
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
272 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 273
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
274 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 275
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
276 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 277
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
278 KAROLINA ALBISKA
Bibliograa
Adamczyk-Garbowska M. 1988. Polskie tumaczenia angielskiej literatury dla dzieci:
problemy krytyki przekadu. Wrocaw: Zakad Narodowy im. Ossoliskich.
Bamberger R. 1976. The Inuence of Translation on the Development of National Chil-
drens Literature, w: G. Klingberg i in. (red.), Childrens Books in Translation: The
Situation and the Problems, Stockholm: Almqvist and Wiksell International.
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 279
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
280 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
Tylko to, co najlepsze, jest do dobre dla dzieci, czyli o dylematach... 281
Smith T. Humour and Early Childhood Education, CBC Magazine 18/1, www.edu-
cation.umn.edu/ceed/publications/earlyreport/fall90.htm [dostp: 16.05.2006].
Stolt B. 1976. How Emil Becomes Michel on the Translation of Childrens Books, w:
G. Klingberg i in. (red.), Childrens Books in Translation: The Situation and the
Problem, Stockholm: Almqvist and Wiksell International.
Tabbert R. 2002. Approaches to the Translation of Childrens Literature: A Review of
Critical Studies Since 1960 , Target 14/2, s. 303351.
Teodorowicz-Hellman E. 1996. Fizia Poczoszanka w tumaczeniu polskim. O prze-
kadzie literatury dla dzieci i modziey, w: P. Fast (red.), Obyczajowo a przekad,
Katowice: lsk.
Tiemensma L. Humour in South African Childrens Literature with special references
to stories SOUTH OF THE SUN, STORIES OF AFRICA, MADIBA MAGIC, www.
Sacbf.org.za/2004%20papers/Leone%20Tiemensma.rtf [dostp: 28.05.2006].
Tucker N. 2002. Childrens Books in Translation; why is there a British problem, w:
D. Hallford, E. Zaghini (red.), Outside in: Childrens Books in Translation, Eng-
land: Milet Publishing.
Waksmund R. 1996. Od literatury ucha do literatury oka i z powrotem, w: K. He-
skiejKwaniewicz i I. Socha (red.), Ksika dla dziecka wczoraj dzi jutro,
Katowice: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu lskiego.
Weinreich T. 1976. International Book Production for Children Related to the Childrens
Local Experiences and Local Consciousness, w: G. Klingberg i in (red.), Childrens
Books in Translation: The Situation and the Problem, Stockholm: Almqvist and
Wiksell International.
Winters C.J, Schmidt G.D. 2003. Edging the Boundaries of Childrens Literature. Bo-
ston: Allyn and Bacon.
Yamazaki A. 2002. Why Change Names? On the Translation of Childrens Books,
Childrens Literature in Education 33/1, s. 5362.
Nothing but the best is good enough for the young. Dilemmas
of the Translator of Childrens Literature
No doubt the world without Winnie the Pooh, Pippi Longstocking, Pinocchio or
Moomin Trolls would be less colourful. Characters from fairy tales imperceptibly
slip into young readers minds and tend to stay there forever. Children accept them
unconditionally and do not ask questions about their descent. Childrens response
to books is usually very spontaneous: a love at rst sight or an immediate dislike.
Therefore, it is very important that they receive the best not only beautiful and wise
books but also book that are skillfully translated. Discussing the role of the translator of
childrens literature, this article focuses on such issues as childtranslator relation and
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych
282 KAROLINA ALBISKA
Publikacja objta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione.
Publikacja przeznaczona jedynie dla klientw indywidualnych. Zakaz rozpowszechniania i udostpniania serwisach bibliotecznych