BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO | NR 127 | 29 WRZENIA 2017 | ISSN 4008-3456 | NAKAD 30 000 EGZ.

www.pozatorun.pl

Polegli naycia
Przepraszam WOS-ie
nie odda Polegli
Chema na WOS-iepowoli
czerwieniaa
Ruszy proces pijanej kobiety, ktra w Grzywnie Rozmawiamy z dr Barbar aukajtys, autork ksi-
miertelnie potrcia nastolatk ki o yciu codziennym w Chemy okresu PRL-u
Czernikowo . Gmina Chema . Miasto Chema . ubianka . ysomice . Lubicz . Obrowo . Wielka Nieszawka . Zawie Wielka

Wosy
zawsze
odrosn Jeszcze dwa lata temu codziennoci Dominiki
Lipiskiej bya walka z nowotworem zoliwym
koci udowej. Dzisiaj nastolatka pokazuje
wszystkim, e warto walczy o swoje ycie do
samego koca i nigdy si nie poddawa

Gmina ysomice: Gmina Obrowo: Gmina Chema:

Modernizacja budynku wietlicy
i remizy OSP w Lulkowie potrwa
jeszcze siedem miesicy
Parafia Miosierdzia Boego w Ob-
rowie rozbudowuje si. Jednak
nowy koci kosztuje
Poza Toru
3
Gmina Wielka Nieszawka:
W ostatnich tygodniach sporo si Ponad 120 dzieci uczszcza ju do
dzieje w sprawie aktywizacji tere- gminnego przedszkola w Maej
nw Skarbu Pastwa Nieszawce
. 29 wrzenia 2017
2 FELIETONY
W ydawca P oza T oru korzysta i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy
Prezydent si ogra
PRZEMYSAW TERMISKI
Senator RP
Stao si! Prezydent ogosi szym zakada wprowadzenie tzw.
w poniedziaek swoje poprawki skargi nadzwyczajnej od kadego
do reformy sdownictwa. Dwa prawomocnego orzeczenia, wyda-
projekty ustaw, ktre dwa miesi- nego zarwno przez sd rejonowy,
ce temu zawetowa PiS-owi, ku okrgowy, jak i Sd Najwyszy. Na
euforii opozycji i w sumie prze- pozr proobywatelski zapis. Jak si
waajcej czci spoeczestwa. jednak mu przyjrze, szczeglnie zmieni konstytucj, potrzebna
Pierwsza dotyczy Sdu Najwy- pod ktem sprawnoci orzekania,
szego, druga Krajowej Rady S- to ju tak rowo nie jest. A co je-
downiczej. Od razu po oczach eli co drugi niezadowolony z wy-
bij kontrowersyjne rozwizania. roku bdzie takie skargi skada?!
Projekt ustawy o Sdzie Najwy- Wszystkim sdziom SN ycz
W polskim interesie
DARIUSZ MELLER
Radny Powiatu Toruskiego
Chocia tegoroczne lato nas stricte polskich zakoczyy si
nie rozpieszczao, to jednak piwa niepowodzeniem, gdy nie wsz-
chcia si czowiek od czasu do dzie mona dosta piwa, nieste-
czasu napi. Najlepiej dobrego, ty raczej niszowych, browarw
polskiego jak same nazwy wska- polskich, to postanawiasz napi
zuj piwa. A tu okazuje si, e si czego mocniejszego (tym
tylko nazwy s polskie, bo sam bardziej e pogoda temu sprzy-
browar naley do obcych: Angli- ja) i postawi na jeszcze bardziej
kw, Duczykw, Holendrw. Jak oczywisty polski wyrb, czyli reklamy pewnego napoju energe-
ju masz tego wiadomo, a po- popularne od lat wdki. I znowu
szukiwania nielicznych wyrobw zonk, bo marki te to wasno Ro-
Cytat numeru
duo zdrowia i wolnego czasu,
eby przebrn przez setki tysicy
lub nawet miliony takich skarg.
Kolejnym genialnym pomy-
sem jest sposb wyboru sdziw
KRS. W propozycji prezydenta
Dudy jest zapis, e w przypadku,
kiedy sdziw nie wybierze wik-
szo w Sejmie, to ostatecznego
wyboru dokonuje prezydent RP.
Szkopu w tym, e ta nowiusieka
zmiana ju na starcie jest niekon-
stytucyjna ups! Wic prezydent
zaproponowa na szybko jej zmia-
n, tak eby wszystko byo kon-
stytucyjne. Szkopu w tym, e by
nie za prawdziwa ch uatwie-
jest wikszo 2/3. PO nie chciaa
- i susznie - bra udziau w tym
cyrku. N. te bya przeciw zmianie
konstytucji. Plan leg w gruzach
i zaserwowano kolejne rozwiza-
sjan czy Francuzw. Faktem jest,
e mao kto si w tych stosunkach
wasnociowych orientuje, jesz-
cze wicej ludzi uwaa te kwestie
za nieistotne, bo jak nam usilnie
wmawiay poprzednie rzdy: ka-
pita nie ma narodowoci. Post-
powanie Niemiec czy ostatnio
Francji pokazuje, e jednak ma!
A to, e obcy waciciel polskich
firm co tam sypnie w ramach
sponsoringu, lub e daje zatrud-
nienie polskim pracownikom, nie
zmienia faktu, e krociowe zyski
trafiaj za granic. Cho czasami
polscy waciciele s jeszcze gorsi.
Ostatni przykad plugawej, post-
ponujcej Powstanie Warszawskie
tycznego ewidentnie to pokazuje.
Zniszczenie polskiej gospodarki,
Nie ma co tutaj ukrywa, e oba tematy s ze sob
powizane. Brak wza autostradowego przy powstaniu
strefy ekonomicznej byby nieporozumieniem.
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
stopka redakcyjna
Redakcja Poza Toru
Toru, ul. Skodowskiej-Curie 41
redakcja@pozatorun.pl
nie, ktre prawie niczym nie rni
Kontakt do redakcji
si od wczeniejszych pomysw GSM 733 842 795
PiS-u. Teraz kady pose bdzie Wydawca
mg wybra po jednym kan- Fundacja MEDIUM
dydacie na sdziego. A kto w tej Redaktor naczelny
kadencji ma najwicej posw? Radosaw Rzeszotek
Prezydent Duda nie sprosta spo- Sekretarz redakcji
ecznemu, politycznemu i medial- ukasz Piecyk
nemu cinieniu. Pytanie, czy mg Redaktor wydania
wszystkich zadowoli? Nie sdz. Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Ale to on sam postawi si w tak
Robert Kamiski
trudnej sytuacji. Caa ta sprawa
jest kolejnym dowodem na to, e Dzia informacyjny
Micha Ciechowski,
reforma sdownictwa la PiS to Katarzyna Ochocka,
tylko kolejny zamach na stoki, Piotr Gajdowski
Kultura
nia obywatelom przejcia przez Micha Ciechowski
machin sdownicz. Prezydent Sport
zagra si i ogra, pozostawiajc Karol ebrowski
wci wtpliwoci, czy jest An- Zdjcia
drzejem, czy jednak Adrianem. ukasz Piecyk
REKLAMA
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Justyna Tobolska
(GSM 603 285 530)
wyprzeda majtku narodowego
Iwona Zuchniak
obcym i swoim kolesiom, o czym (GSM 500 324 572),
wiadcz rda fortun sporej Magorzata Kramarz
czci obecnych polskich bonzw (GSM 607 908 607),
finansowych, to efekt dziaania reklama@pozatorun.pl
Korekta
wikszoci rzdw po 1989 r. Ci-
Piotr Gajdowski
ko bdzie to odmieni, ale obecny Skad
rzd idzie w dobrym, majcym na Studio Poza Toru
wzgldzie polskie interesy naro- Druk
dowe kierunku i jeli Polacy dadz Drukarnia Polska Press Bydgoszcz
mu szans w duszej perspekty-
wie, to duo uda si odbudowa ISSN 4008-3456
i naprawi. A na razie czsto nie Redakcja nie odpowiada za tre
ogosze.
ma wyjcia (sam te korzystam
***
z takich artykuw), warto mie Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy
jednak wiadomo, e wyboru z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Fundaccja ME-
dokonuje si nie tylko za pomoc
DIUM zastrzega, e dalsze rozpowszech-
karty do gosowania, ale take za nianie materiaw opublikowanych w Poza
pomoc wasnego portfela. Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
Jacek Czarnecki
wjt gminy Chema
 TEMAT NUMERU 3

Wosy zawsze
daje si do dziaania dalej i nie
poddawania si w tym, co robi.
Moim marzeniem zwizanym z fo-
tografi sportow jest mc w przy-
szoci zaj si ni zawodowo, aby

odrosn
bya moj prac, ktra daje wiele
satysfakcji.
Mimo nowego ycia nie zapo-
mniaa o chorobie. Na co dzie
dziaa w kilku zaprzyjanionych
fundacjach Darcyego Warda oraz
Z nowotworem wygraa umiechem. Dzi mieszkan- Herosi w Warszawie. Pomaga in-
nym zacza jeszcze w gimnazjum,
ka Lubicza Grnego apie kad chwil, rozwijajc swoj odwiedzajc pacjentw hospicjum.
fotograficzn pasj - Onkologicznie jest dobrze
mwi umiechnita dziewczyna.
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk Ryzyko nawrotu choroby jest
zawsze, jednak pki nic niepoko-
W maej miejscowoci dziewczy- prestiowym pokazie mody, zor- jcego si nie dzieje, nie ma czym
na z ys gow przycigaa wiele ganizowanym w Paacu Kultury si stresowa. Co trzy miesice je-
spojrze. Walk z nowotworem i Nauki. Specjalnie na t okazj dzimy na kontrole, by twardo mc
wygraa i, jak podkrela, rozpo- sama moga zaprojektowa swo- stpa po ziemi.
cza nowe ycie to nudne zo- j sukienk. Miaa rwnie okazj Po wyjciu ze szpitala jej ycie
stawia za sob. Teraz obserwuje uczestniczy w OnkoOlimpiadzie, obrcio si o sto osiemdziesit
wiat przez obiektyw aparatu. gdzie zdobya srebrny i zoty me- stopni. I ma z kim je dzieli. Na
yje mioci i uwiecznia kad dal w tenisie stoowym. Te radosne jednym z ulowych treningw
chwil spdzon na ulowych wydarzenia byy przykryciem ci- poznaa pochodzcego z Gniezna
stadionach. kich chwil, zarwno dla niej, przy- Mateusza, ktry w wiecie ulo-
jaci dziewczyny, jak i rodzicw, wym jest mechanikiem.
Diagnoza bya wyrokiem no- ktrzy nie odpuszczali jej nawet na Dominika ma wielu znajomych na toruskiej Motoarenie.
- Poznalimy si na pierwszym
wotwr zoliwy koci udowej. Do- chwil. sparingu Grudzidza w Toruniu,
minika Lipiska miaa czternacie - yam z dnia na dzie, na - Dominika jest niezwykle am- pit bike, dlatego te rekompensujc na przeomie marca i kwietnia
lat, gdy rozpocza najwaniejsz upust emocjom pozwalaam so- bitna i bardzo silna podkrela sobie niemoc w aktywnym uczest- wspomina chopak. Nie patrzy-
walk w swoim yciu. Wygraa bie dopiero w domu wspomina Robert Kociecha. Jest rwie- niczeniu, bierze udzia w zawodach my w przeszo. Cieszymy si
dziki wierze w to, e wszystko b- Marta Lipiska, mama nastolat- niczk mojego syna, dziki temu jako fotograf. kadym dniem i podzielamy swoje
dzie dobrze. Gdy wszyscy w koo ki. Pamitam, jak myam okna i miaem okazj j lepiej pozna, a Wizjer sta si jej oknem na pasje.
si zaamali, to ona bya dla nich zwyczajnie pakaam. Crka kryzys pniej pomc. Ch walki z cho- wiat. Obecnie siedemnastolatka Dominika wci chodzi na re-
wsparciem. miaa dopiero w chwili operacji na rob rozpalaa si w niej z kadym ksztaci si w technikum na kie- habilitacj. W chwilach zwtpienia
- Pierwszym symptomem cho- puco. To, co byo w tym wszystkim dniem. Ciesz si, e w tumie ki- runku fototechnik. Najwikszym wspiera j sam Kociecha.
roby byo pobolewajce kolano pikne to pojawienie si w trakcie bicw mog zobaczy t cay czas obiektem jej zainteresowania jest - Kiedy mam kryzys powta-
wspomina siedemnastolatka. Po choroby w yciu Dominiki wielu umiechnit blondyn z apara- uel i, jak podkrela jej mama, nie rza mi wiesz ile ja wiczyem?
badaniach wszystko poszo lawi- naprawd wspaniaych ludzi. tem. zna osoby, ktra na swoim kompu- mieje si nastolatka. I wtedy
nowo. Trafiam do Warszawy, gdzie Wrd nich znalaz si ulo- Mimo endoprotezy koci udo- terze miaaby tyle zdj z czarnego wszystko jest jakie takie prost-
przypuszczenia lekarzy ostatecznie wiec Robert Kociecha, ktrego wej stara si y jakby jej nie byo. sportu. Wykonuje je w rnych sze. Motywacja wtedy jest ogrom-
potwierdzia biopsja. Jedno zdanie spotkaa podczas zorganizowanego Jedyne ograniczenie jakie odczuwa miastach w Polsce, gwnie na za- na.
- kostniakomisak koci udowej dla niej turnieju zumby w Toruniu. przy wykonywaniu fotografii jest wodach juniorskich. Choroba bez wtpienia j zmie-
prawej z przerzutami do puc w Sportowiec ofiarowa Dominice takie, e nie ma penego zgicia w - Mam przyjemno wsppra- nia. Staa si odwaniejsza, bar-
pierwszym momencie zburzyo swj kask. Pniej zadzwoni i po- kolanie, co za tym idzie nie moe cowa z moim przyjacielem Mar- dziej otwarta do ludzi. I jak sama
cay mj wiat. wiedzia, e zorganizuje zbirk kuca, aby wykona zdjcie z innej cinem Turowskim, oraz kilkoma podkrela, w yciu najwaniejsze
Czas spdzony w szpitalu za- rodkw na rehabilitacj. Kontakt perspektywy. Nie moe speni kil- innymi zawodnikami. Daje mi to jest pozytywne nastawienie im
owocowa w wiele znajomoci i z nastolatk utrzymuje do dzi, ku swoich marze, lecz ju si z tym wiele motywacji. Kade pozytywne wicej si umiechasz, tym lepiej
wydarze. Dziki Fundacji Spe- wspierajc jej wielk czarn pa- pogodzia i przyja z umiechem. sowo lub propozycja wsppracy si czujesz. A wosy? Przecie one
nionych Marze wzia udzia w sj, ktr sam j zarazi. Jednym z nich by MotoCross lub jest wspaniaym uczuciem, ktre odrosn.

Poza Toru . 29 wrzenia 2017

 4 WYWIAD
- Polszczyzna, mam nadziej, nie ma granic. Chciaem sprawdzi granice hipokryzji albo wytrzymaoci
czytelnikw mwi Wojciech Kuczok. O granicach jzyka z autorem Obscenariusza rozmawia Robert Kamiski
Czy dosadno w jzyku jest po-
trzebna? Czy zastpuje dzi metafo-
r? A moe j wyklucza?
Chodzi panu o quasi-pornogra-
ficzny jzyk opowiada zawartych
w Obscenariuszu. Tam zosta
uyty jako rodek stylistyczny
konieczny, eby ta ksika nabraa
peni jako pewien wielogos na te-
mat dyskursu erotycznego w pol-
skiej literaturze. W polskiej mowie,
w ogle w polszczynie. Szo mi
o t nieudawan, spuszczon z a-
cucha mow kochankw, ktrzy
si zatracaj w swojej fizycznoci.
Ktrzy nie mwi do siebie, prze-
chodzc nago z azienki do sypialni
chciabym teraz popieci patki
twojej ry, tylko mwi ju nieco
innym jzykiem, sigajcym r-
nych rejestrw. Jest tam rwnie
par opowiada stylizowanych na
XIX-wieczne. Ksidz, ktry si za-
kocha Kady mwi inaczej.
Chcia pan osign granice polsz-
czyzny? Szuka pan jej?
Polszczyzna, mam nadziej, nie ma
granic. Chciaem sprawdzi grani-
ce hipokryzji, albo wytrzymaoci,
tolerancji czytelnikw. Wiem, e
domagaj si oni od literatury cze-
go mocnego. Dlatego niekiedy po-
grywam sobie z pewnymi reguami
gatunku, jak to czasem robi rey-
serzy w filmie, jak choby von Trier,
ktry wplata pornograficzne sceny
do swoich artystycznych filmw. Ja
chciaem sprawdzi, jak by to byo
w literaturze. Jaki bdzie efekt.
I jaki by?
Dla mnie smutny. Bo oprcz tego,
e wierne grono moich czytelni-
kw byo zadowolone, to zauwa-
REKLAMA
Patki twojej ry
fot. ukasz Piecyk
yem pewien rodzaj skotunienia
tych naszych aktywnych krytykw
piszcych o literaturze. Ludzi, kt-
rych nie podejrzewabym o to,
e s w stanie pisa takie bzdury
i niemale obraa si na mnie, e
zaczem t ksik od takiej quasi-
-pornograficznej noweli. Dziwne,
poniewa te same opowiadania
byy wczeniej w pismach literac-
kich wychwalane jako wspaniae
dziea, ktre odkrywaj moliwoci
wysokiego pisania o ludzkiej sek-
sualnoci. Tymczasem nagle da si
sysze jaki pomruk niezadowo-
lenia. Myl, e to te si sprzgo
z tym dodatkowym zszarganiem
przeze mnie etosu pisarza z po-
wodu mojego maestwa z osob
powszechnie znan, z ktr tu i w-
dzie pojawiem si publicznie. Paru
krytykw nie moe mi tego daro-
wa. Stwierdzili, e nie bd czytali
Kuczoka.
Czy w dzisiejszej literaturze istnieje
jeszcze tabu?
Jeli istnieje tabu w literaturze, to
pewnie takie samo jak w innych
sztukach. Jak choby w kinie. Wi-
dziaem niedawno bardzo gony
film Plac zabaw. Finaowa scena
mnie po prostu zgwacia. Poczuem
si zgwacony, mimo i uwaam, e
ten film jest bardzo zmylnie wy-
reyserowany, to scena katowania
kilkuletniego dziecka jest czym, co ju s one przekroczone, czy jeszcze byo ciekawe, musi sta pod zna- w jaki pisz. Kiedy jednak napisa-
ja odczuwam jako gwat. Wszdzie nie. Czy jak kto przekrci krzy do kiem krwi i spermy. Czy nie boi si em co pozytywnego, par pozy-
tam, gdzie czytelnik czy widz czuje gry nogami, to jest to samo, co pan, e przylgnie do pana taka ety- tywnych ksiek, to przeszy one
si zgwacony, to s wanie te gra- krzy zanurzony w moczu? Granice kietka? e pan uprawia tak wa- bez echa. Albo byy krytykowane za
nice tabu. Ale nie jest tak, e mamy s indywidualne. Do moich granic nie literatur?
jedno tabu dla caego narodu. Nie tabu zbliyem si poprzez ten film. Nie boj si. Jeeli miaoby si to to, e s lekkie. To nie jest prawd,
da si tego ujednolici adn usta- To byo dla mnie za mocne. dobrze sprzedawa, to tym lepiej e nie pisz ksiek jasnych. Moe
w. Nie ma czego takiego jak gra- dla mnie. To ja wyznaczam sobie one gorzej si przyjmuj, bo ludzie
nice religijne i nie da si ustali, czy Dzisiejsze dziennikarstwo, eby projekty literackie, tematy i sposb, wanie akn krwi i spermy.
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
 997 5

Przepraszam ycia nie odda

- Nie wierz pani, e wypia pani
tylko wiartk wdki mwia
na sali sdowej podczas pierwszej
rozprawy mama 19-letniej Kingi,
potrconej na drodze pomidzy
Grzywn a Kuczwaami przez nie-
trzew Ann B. Nastolatka zmar-
a w szpitalu. Proces oskaronej
ruszy przed toruskim sdem 18
wrzenia.
Ruszy proces pijanej kobiety, ktra pod Chem miertelnie potrcia nastolatk
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
ktre zoya przed sdem. Powo- ry Rejonowej Toru-Wschd.
dem by wany interes, zarwno Kierujca pojazdem podczas
zdrowotny, jak i rodzinny, 42-latki. pierwszego badania alkomatem
Tumacze nie wysuchaa rw- wydmuchaa 2,3 promila. Chwil
nie mama 19-letniej Kingi, ktra pniej zawarto alkoholu w orga-
nie zdecydowaa si wtedy wej nizmie wzrosa do 2,8.
na sal rozpraw. Annie B. w oczy Zeznajca na sali matka ofiary
po raz pierwszy spojrzaa dopiero do oskaronej bezporednio zwr-
podczas skadania swoich zezna. cia si tylko raz.
Do zdarzenia, ktrego sprawc - Nie wierz pani, e wypia pani
bya zasiadajca na awie oskaro- tylko wiartk wdki mwia.

[ ]
Na sal rozpraw wesza z pochy- nych kobieta, doszo w minione Wspomniaa take rozmow z le-
lon gow. Twarz zakrywaa wo- walentynki. Tego dnia dziewczyna kark, ktra ratowaa ycie dziew-
sami. I przeprosia, proszc rodzin wyjtkowo przyjechaa do swojego czyny. - Tu po wypadku King
o wybaczenie. narzeczonego pocigiem. Na dro- reanimowa jej chopak Kamil.
- Przyznaj si dze czcej Grzyw- Gdyby nie on, prawdopodobnie

2,8
do zarzucanych mi n z Kuczwaami zmaraby na miejscu.
czynw powie- z tyu, z impetem Wszystkich zezna oskarona
dziaa na pocztku wjecha w ni osobo- suchaa z pochylon gow. Take Kobiecie grozi do 12 lat pozbawienia wolnoci.
rozprawy Anna B. wy opel. wtedy, gdy matka ofiary odpowia- skoczyem prac wczeniej, eby- Okrgowej w Toruniu.
Chciaam prze- - Oskaram Ann daa na pytanie o liczb dzieci. my mogli spdzi je razem Podczas pierwszej rozprawy
prosi rodzin. Jest promila alkoholu B. o to, e prowadzc - Dwjk. Mielimy cicho Wszystko to przekrelia Anna oskarona zoya wniosek o do-
mi wstyd, przykro pojazd z niebez- odpowiedziaa mama nastolatki. B. Kobiet w 2013 r. funkcjonariu- browolne poddanie si karze.
i smutno, e do- miaa Anna B. pieczn prdkoci Starsz crk oraz King, ktra
chwil po wypadku sze policji zatrzymali za jazd po - Bdziemy si nad tym zastana-
prowadziam do tej i nie zachowujc miaa by wiadkiem na lubie sio- spoyciu alkoholu. W grudniu tego wia skomentowa sytuacj mec.
niewyobraalnej szczeglnej ostro- stry. Sierpniowa uroczysto bya samego roku sd umorzy warun- Jan Olszak, reprezentujcy rodzin
tragedii. cz si noci podczas zblia- bardzo skromna. kowo postpowanie. Miaa przez Kingi oraz jej siostr - oskarycieli
w blu i cierpieniu nia si do uku drogi Nastolatka miaa przed sob cae rok zakaz prowadzenia samocho- posikowych. Sd wyznaczy ko-
w aobie. Modl si za dusz p. (), zjechaa na chodnik po prawej ycie i wielkie plany. Uczya si jako du. lejny termin rozprawy, aby wypra-
Kingi i o to, abycie byli mi pa- stronie drogi, uderzajc idc tam masaystka, chciaa poprawi ma- Okres prby min, wyrok si cowa wsplne porozumienie. An-
stwo kiedy w stanie wybaczy. piesz, ktra zmara w szpitalu na tur, by pniej podj studia. ju zatar i w dniu wypadku Anna nie B. grozi od dwch do dwunastu
Sdzia Jdrzej Czerwiski, na skutek odniesionych obrae od- Planowalimy lub mwi B. nie bya osob karan wyjani lat pozbawienia wolnoci. Rodzina
wniosek obrocy oskaronej, z roz- czyta akt oskarenia prokurator nam w lutym zaamany chopak nam prokurator Andrzej Kukaw- 19-letniej Kingi wnioskuje o najsu-
prawy wyczy jawno zezna, Mariusz Miciurewicz z Prokuratu- Kingi. W walentynki specjalnie ski, rzecznik prasowy Prokuratury rowsz kar.

Poza Toru . 29 wrzenia 2017

 6 BEZPIECZNIE Z WORDEM
Zebra, czyli bezpiecznie do szkoy
Pocztek roku szkolnego to nie tylko emocje zwizane z nauk. To przede wszystkim troska o bezpieczne dotarcie do szkoy i rwnie
bezpieczny z niej powrt. To profilaktyka i wiadome korzystanie z zasad ruchu drogowego
Robert Kamiski
O bezpieczestwie ruchu drogowego naley uczy od
najmodszych lat.
Dziaalno Wojewdzkie-
go Orodka Ruchu Drogowego
w Bydgoszczy nie ogranicza si wy-
cznie do organizowania egzami-
nw pastwowych sprawdzajcych
kwalifikacje osb ubiegajcych si
o uprawnienia do kierowania po-
jazdami. Inn, rwnie istotn sfer
jego dziaa s zadania z zakresu
poprawy bezpieczestwa na dro-
dze.
Majc na uwadze bezpiecze-
stwo na drogach, WORD koncen-
truje si przede wszystkim na dzie-
ciach i modziey. To one, wanie
w drodze do i ze szkoy, naraone
s na wiele niebezpieczestw. Akcje
propagujce wiedz w tym zakresie szych prawidowego zachowania si kadego dnia musz bezpiecznie
s jednym z najwaniejszych zada na drodze poprzez zabaw. Buduje- doj do szkoy i rwnie bezpiecz-
WORD-u. my place zabaw imitujce prawdzi- nie z niej wrci. Na co szczeglnie
Kadej z niej towarzyszy wrcza- we skrzyowania. S na nich znaki w tym wzgldzie zwrci uwag,
nie uczestnikom gadetw oraz ele- drogowe i znaki sygnalizacji wietl- mwi inny ekspert, pracownik Dzia-
mentw odblaskowych: kamizelek, nej. Dzieci staj si autentycznymi u Szkolenia i Bezpieczestwa Ruchu
czapeczek, lampek rowerowych oraz uczestnikami ruchu. Przebieraj si Drogowego WORD-u w Bydgoszczy
brelokw.
za samochodziki jadce po drodze, Dariusz Porbes:
- Majc na wzgldzie - Oczywicie najwaniej-
najmodszych uczestnikw szym elementem w tym wzgl-
ruchu drogowego, powo- dzie jest przekraczanie jezdni.
alimy do ycia specjalny Wiele dzieci w drodze do szko-
program, ktry nazwali- y musi po prostu w pewnym
my WORD-u w szkole momencie przej na drug
i przedszkolu mwi Bog- kiedy wychodzisz z domu po stron ulicy. Istniej dwa typy
dan Baszczak, pracownik przej dla pieszych: bez sygna-
, .
Dziau Szkolenia i Bezpie- zmroku zawsze ubieraj odblaski lizacji wietlnej i z sygnalizacj.
czestwa Ruchu Drogowe-
go WORD-u w Bydgosz- N , Rni si one nieco od siebie.
ajlepiej by mia je przyszyte do Przejcie bez sygnalizacji ozna-
czy. Jest on skierowany
do przedszkolakw i dzieci ubrania na stae . czone jest znakiem i pasami
poziomymi, czyli, mwic po-
z najmodszych klas szko- tocznie, zebr. Oto moje rady.
y podstawowej, czyli tych Na przejciu bez sygnalizacji zacho-
uczestnikw ruchu najbardziej nara- s pieszymi, policjantami. W ten
waj szczegln ostrono. Zanim
onych na niebezpieczestwa z racji sposb poznaj elementarne zasady wejdziesz na jezdni, zatrzymaj si
swojego niedowiadczenia. Oczywi- ruchu drogowego. w skupieniu. Optymalna odlego
cie, aby tego typu akcja przynosia Rzeczywicie, to wanie naj- zatrzymania od krawdzi jezdni
wymierne efekty, naleao przyj modsi s szczeglnie naraeni na to ok. 1 metr. Rozejrzyj si w lewo,
zabawow form edukacji. Polega niebezpieczestwa na drodze. Roz- pniej w prawo i znw w lewo. Je-
ona na tym, e nauczamy najmod- pocz si wrzesie. Dzieci i modzie li stwierdzisz, e aden pojazd nie
Poza Toru . 29 wrzenia 2017

nadjeda moesz wej na jezd-
ni. Kiedy ju si na niej znajdziesz,
nie spaceruj, ale te nie biegnij. Id
pewnym, sprystym krokiem. Jeli
idziesz z koleg, nie rozmawiajcie
i nie bawcie si. rodek ulicy to nie
miejsce do zabawy. Bdc na jezdni
nie tra czujnoci. Sprawdzaj, czy
na pewno nic nie nadjeda. Pami-
taj, e sytuacja na jezdni zmienia
si dynamicznie. Wprawdzie przed
chwil byo pusto, ale zaraz moe
nadjecha auto.
Na skrzyowaniu oznaczonym
sygnalizacj wietln postpuj po-
dobnie. Nie tra czujnoci. Fakt, e
s wiata i e wanie zawiecio dla o pomoc kogo dorosego. I ostatnia
ciebie zielone, nie moe wpywa
na twoj koncentracj. Sama zmia-
na wiate na zielone nie oznacza,
e moesz automatycznie wej na
jezdni. Upewnij si, e mimo to
nic nie jedzie. Moe zdarzy si, e
kierowca nie zauway swojego czer-
wonego wiata, albo e na przykad
olepio go soce. Zawsze uwanie
si rozgldaj. I oczywicie przechod
zawsze w wyznaczonych do tego
miejscach.
Tyle odnonie przekraczania
jezdni. A oto kilka innych rad dla
uczniw modszych klas, ktre
z pewnoci przyczyni si do bez-
piecznego powrotu ze szkoy. Radz
eksperci WORD-u z Bydgoszczy:
- Idc do szkoy, trzymaj si jak
najdalej od krawdzi ulicy. Jeli
idziesz z rodzicem niech to on b-
dzie bliej ulicy. Kiedy idziecie do
szkoy wiksz grup, zachowajcie
szczegln ostrono. Nie biegajcie
i nie bawcie si. Nie rozpraszajcie si.
BEZPIECZNIE Z WORDEM 7
Pamitajcie, e chodnik znajduje si
w bezporednim ssiedztwie ulicy.
To zawsze jest miejsce niebezpiecz-
ne. Wane jest rwnie, by umie za-
chowa si, kiedy na ulic wypadnie
wam pika. To sytuacja ju spotyka-
na rzadziej, poniewa poty stawiane
dookoa boisk s znacznie wysze
ni kiedy, ale cigle jednak bywa, e
kopnita wysoko pika wypadnie na
ulic. Co wwczas pocz? Najwa-
niejsze: nie daj ponie si emocjom
i nie wbiegaj bezmylnie na jezdni.
Twoja reakcja nie moe by w ad-
nym wypadku emocjonalna. Naj-
lepszym rozwizaniem jest poprosi
rada: kiedy wychodzisz z domu po
zmroku, zawsze ubieraj odblaski.
Najlepiej, by mia je przyszyte do
ubrania na stae.
Przy realizacji akcji bydgoski
orodek wsppracuje z wieloma
instytucjami, ktre rwnie maj na
celu wyeliminowanie zagroe, jakie
mog wystpi na drodze lub w jej
otoczeniu. Chodzi tu przede wszyst- Waciwa postawa na drodze moe uratowa ycie.
kim o Komend Miejsk Policji, Ko-
mend Wojewdzk Policji, Stra edukacja oraz wzbudzanie zainte- poprawy bezpieczestwa ruchu dro- terenem miasta. W ramach takich
Miejsk, Polski Zwizek Motorowy, resowania i uwraliwienie dzieci gowego. spotka organizowane s konkursy
Zwizek Harcerstwa Polskiego oraz i modziey na problemy zwizane W zakresie bezpieczestwa ru- wiedzy z przepisw ruchu drogo-
andarmeri Wojskow. z bezpieczestwem na drodze, zakup chu drogowego WORD przy okazji
Najwaniejsze dziaania podej- dla przedszkoli, szk oraz innych najrniejszych wit, na przykad wego, w ktrych uczestnicy wygra
mowane przez WORD to: zakup instytucji materiaw dydaktycz- wita miasta, przygotowuje dla mog atrakcyjne nagrody (komplet-
sprztu i materiaw dydaktycznych nych oraz elementw odblaskowych, mieszkacw wiele atrakcji. I to za- ne zestawy rowerowe, kaski, foteliki
do kompleksowego i nowoczesnego organizacja szkole i pogadanek dla rwno dla najmodszych, jak i dla samochodowe). Dzieci rozwizujc
wyposaenia sal wychowania ko- modszych dzieci (przedszkolaki tych nieco starszych. Gwn ide quizy i odpowiadajc na pytania
munikacyjnego w szkoach podsta- oraz klasy 1-4) zwizanych z bez- jest zawsze poszerzanie wiedzy z za- testowe, mog sprawdzi i ugrun-
wowych, organizacja konkursw, piecznym poruszaniem si po dro- kresu bezpiecznego poruszania si
turniejw i akcji majcych na celu gach i ulicach, dziaania wspoma- po ulicach, na skrzyowaniach oraz towa swoj wiedz z zakresu BRD.
popraw bezpieczestwa ruchu dro- gajce ratownictwo na drogach, ciekach rowerowych znajdujcych Rwnoczenie zyskuj wiadomo
gowego, uwiadamianie zagroe, wsppraca z mediami w zakresie si zarwno na terenie, jak i poza praktyczn.
REKLAMA
Poza Toru . 29 wrzenia 2017

Gepard biznesu
Firma MAT-BUD rozwija si niezwykle dynamicznie.
Jak grzyby po deszczu powstaj jej nowe oddziay:
na Wybrzeu i w centrum kraju
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
O sukcesie firmy nie decyduj
bynajmniej tylko czynniki ekono-
miczne. Tajemnic jest wrali-
wo spoeczna.
Kiedy kilka miesicy temu roz-
mawialimy z Jackiem Rutkow-
skim, prezesem firmy Przedsibior-
stwo Wielobranowe MAT-BUD
z siedzib w Rozgartach. Powie-
dzia nam, e samo osiganie celw
nie daje satysfakcji o wiele istot-
niejsze jest cige do nich denie.
Dzi wida jak na doni, e nie byy
to sowa bez pokrycia: firma MAT-
-BUD z gminy Zawie Wielka
rozwija si i dziaa bardzo prnie.
Nowe cele pojawiaj si, jak tylko
stare zostan osignite.
Powstaj nowe oddziay firmy.
W marcu 2017 r. firma otworzya
swoje filie w Gdasku i Gdyni. We
wrzeniu w odzi.
- Wybralimy wybrzee i d
ze wzgldu na doskonae pooe-
nie geopolityczne mwi Jacek
Rutkowski. Jeli chodzi o Gdy-
ni i Gdask, to atut dostpu do
morza mwi sam za siebie. Z kolei
centralne pooenie odzi na styku
autostrad A1 i A2, a take pocze-
nie z kolej transsyberyjsk, czyni
z niej doskonay punkt do dalszej
ekspansji. To obszar, w ktrym pa-
nuje niezwyke oywienie gospo-
darcze, duo si tam dzieje. A my,
aby utrzyma dynamik wzrostu,
musimy si rozwija. W kujawsko-
-pomorskiem zrobio si nam ju
troch za ciasno.
W roku ubiegym MAT-BUD
zanotowa wzrost a o 111%. Od
marca 2015 r. do marca 2016 r. war-
to rynkowa firmy wzrosa z 49
mln z do 104 mln z. Dynamika
wzrostu jest wic znakomita. Za ten
wynik firma zostaa uhonorowana
nagrod Geparda Biznesu. Ju po
raz drugi (poprzednio w 2007 r.).
- Powiem, by moe nieskrom-
nie, ale zgodnie z prawd, e potra-
fimy dogada si z kadym dodaje
Jacek Rutkowski. Mamy wietne
relacje z klientami. Sprzyja temu
atmosfera w firmie, o ktr dbamy
szczeglnie pieczoowicie: to at-
mosfera inspirujca do dziaania.
Oczywicie nie byoby sukcesu bez
Jacek Rutkowski w trakcie otwarcia siedziby w Starym Toruniu.
odpowiedniej strategii. Jej isto-
t jest to, e opieramy si w duej
mierze na podmiotach lokalnych,
a nie na wielkich koncernach. Na-
sze zwizki z miejscem prowa-
dzenia dziaalnoci s kluczowe.
Nastawilimy si na inwestowanie
i sukces, a nie na maksymalizacj
zysku. Dzi konkurencja w brany
budowlanej jest ju przysowiowa.
eby osign sukces i konkurowa
z najwikszymi firmami zagranicz-
nymi, trzeba w firm inwestowa,
a nie tylko oczekiwa zysku. Sukces
to nie tylko dobre wyniki ekono-
miczne, ale te pozycja rynkowa
firmy. Sukces to dobry PR, czyli od-
bir spoeczny. Na tym koncentru-
jemy si przede wszystkim.
A zatem sukces to tylko dzia-
alno wasna firmy, czy moe
rwnie odpowiednie warunki ze-
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
GOSPODARKA 9
wntrzne? Czy obecna koniunktura od tego obowizku. Osobicie trak-
polityczna jest sprzyjajca?
tuj to jako przejaw dzielenia si ze
- By moe to, co powiem, bdzie spoeczestwem tym, co mamy. Bo
niepopularne, ale uwaam, e obec-
nie ekonomia jest w istocie najwa-
ny rzd daje moliwoci na wietny niejsza, ale dziaalno charytatyw-
rozwj przedsibiorstw podkrela
prezes Rutkowski. Stawia na sa- na. Wsparcie sabszych zarwno
modzielne podmioty gospodarcze. naszych partnerw biznesowych,
Tak to odczuwamy. Nie utosamia- dostawcw, odbiorcw, ktrzy maj
my si z adn parti i nie chc, czasem sabsze chwile, ale te zwy-
by moja wypowied zabrzmiaa kych mieszkacw. Kluczem jest
w duchu politycznego koniunktu- wraliwo spoeczna.
ralizmu, a jednak przyznajmy, e Rzeczywicie, lista pomocy
wskaniki ekonomiczne wzrostu jakiej udziela i akcji jakie firma
gospodarczego s korzystne dla
MAT-BUD wspiera, jest duga. Wy-
polskich przedsibiorcw. Uczci- miemy choby ostatnie: pomoc
wie pacimy podatki, ktre - po-
wiedzmy sobie szczerze, s troch poszkodowanym w nawanicach,
za wysokie - ale robimy to lepiej ni ktre w sierpniu przeszy nad na-
konkurencja. Rzetelne podejcie do szym wojewdztwem oraz wsparcie
fiskalizmu i rozlicze myl, e to zakupu nowego wozu straackiego
nas wyrnia. e nie uchylamy si dla OSP w Toporzysku.
REKLAMA

Gmina Lisewo dobra
droga do celu
Mieszkasz na wsi, a moesz poczu si jak
w maym miasteczku tak czuj si miesz-
kacy gminy. Wszystko jest na miejscu:
szkoy, sklepy, koci. Posiadamy tereny
zielone w centrum Lisewa. Najcenniejszym
zabytkiem gminy jest koci parafialny
pochodzcy z koca XIII wieku. Poza Lise-
wem znajduje si wiele ciekawych miejsc, tj.
ruiny zamku krzyackiego z XIV wieku, ze-
spoy paacowo-parkowe, zesp klasztor-
ny, gospodarstwa agroturystyczne. Sprzyja
to rodzinnym wypadom na rowerach, cze-
mu suy bdzie nowo budowana cieka ma halami gimnastycznymi, wietlica dla
pieszo-rowerowa oraz szlaki rowerowe.
Posiadamy atrakcyjne ceny dziaek, duo
nisze ni w okolicach Torunia. Podobnie
jest z opatami za wod i kanalizacj. Lisewo
posiada duy potencja rozwoju budownic-
twa mieszkaniowego. Gmina przygotowuje
Zainwestuj w Lisewie
45ha
Gdask
tereny pod
zabudo-
w jedno-
i wieloro-
dzinn. Od pocztku lat 90. funkcjonuje
u nas Osiedle Mieszkaniowe, w ktrym za-
mieszkuje 146 rodzin, a w najbliszej przy-
szoci planowana jest budowa kolejnych bu-
dynkw mieszkalnych.
Wszystko tutaj jest dosownie na wyci-
gnicie rki: Gminne Przedszkole (czynne 9
godzin dziennie), Szkoa Podstawowa z dwo-
ve oraz Dem), Wycig Kolarski czy Gminne
dzieci, boisko wielofunkcyjne oraz trawiaste,
trzy place zabaw, dobrze wyposaony Oro-
dek Zdrowia z gabinetem rehabilitacyjnym,
biblioteka, aula widowiskowa. Na terenie
gminy posiadamy rwnie szerokopasmowy
internet, wodocig, kanalizacj, a od 2018
Toru
15ha
Poza Toru
roku rwnie
gaz ziemny.
Gmina synie
z wytwarzania
lokalnych produktw spoywczych: sera li-
sewskiego, wdlin Ritter oraz chleba z dwch
lokalnych piekarni.
Tutaj nie mona si nudzi. Co roku od-
bywa si u nas kilka duych wydarze kul-
turalnych i sportowych. Do najwaniejszych
zalicza si Lisewski Bieg Jaszczurczy, Jaszczur
Music Festiwal (z takimi gwiazdami jak T.Lo-
Mode zespoy rockowe zawalcz
Doynki.
Dbamy o bezpieczestwo. W tym roku
wprowadzilimy na wsi monitoring wizyjny,
a od 2018 roku przywrcony zostanie poste-
runek policji. Prnie dziaa take Ochot-
nicza Stra Poarna zrzeszajca ponad stu
W Lisewie znajduje si wze autostra-
dowy A1, stwarzajcy moliwoci usy-
tuowania w jego rejonie obiektw han-
dlowych, magazynowych i produkcji
nieuciliwej dla rodowiska. Gmina
opracowuje Miejscowy Plan Zagospo-
darowania Przestrzennego, ktry b-
dzie gotowy w 2018 roku.
Tereny inwestycyjne le w bezpo-
redniej bliskoci autostrady A1, przy
wle Lisewo, zapewniajcym doskona
dostpno komunikacyjn.
W najbliszych latach zaplanowana
jest budowa obwodnicy Lisewa, kt-
ra przetnie tereny inwestycyjne na p
i umoliwi bezporednie skomunikowa-
nie ich z wzem.
Dziaki inwestycyjne na sprzeda po-
oone s na zachd od autostrady. Ich
. 29 wrzenia 2017
REKLAMA 11
Lisewo jest blisko. Gmina
usytuowana jest w powiecie
chemiskim przy gwnym
szlaku komunikacyjnym
autostradzie A1, pomidzy
Grudzidzem a Toruniem.
Atrakcyjno gminy pod-
nosi ulokowanie w Lisewie
wza autostradowego. Za-
ledwie w godzin mona
std dojecha nad morze,
do Torunia w kwadrans,
a do Grudzidza w 10 mi-
nut. Dla niezmotoryzowa-
nych podr kolej trwa
40 minut do Torunia i 30
minut do Grudzidza. Dla
wszystkich, ktrzy nie lubi
sta w korkach, jest to bar-
dzo dogodna lokalizacja.
Legenda gosi, e na-
zwa miejscowoci wzia
si z jednej z wizyt krla
polskiego, ktry przeje-
dajc przez nasz pikn
wie, krzykn do krlowej:
Spjrz, lis - Ewo i std na-
zwa Lisewo.
czonkw.
Jestemy przyjani mieszkacom, co zo-
stao docenione uhonorowaniem wadz tytu-
ami Super Samorzdu (2017 r.) oraz Prooby-
watelskiego Samorzdu (2016 r.).
Zapraszamy na Jaszczur Music Festi-
val, ktry odbdzie si 14.10.2017
roku na hali sportowej w Lisewie,
przy ul. Toruskiej 17 o godz. 16:00.
W loy jurorw zasid Sawek
Wierzcholski i Ryszard Sygitowicz.
o statuetkJaszczura i nagrody
pienine oraz czek na 1000 euro
ufundowany przez SAWP. Gwiaz-
d tegorocznego festiwalu bdzie
Formacja Nieywych Schabuff
a support wykona zesp Mitra.
podstawowe przeznaczenie to tereny
produkcyjne, wytwrcze, przetwrcze
i usugi techniczne, a take jako miejsce
pod skady celne, hurtowe, bazy skado-
wania, magazynowania, przeadunku
i dystrybucji towarw oraz bazy logi-
styczne.
Wszystkie dziaki inwestycyjne maj
moliwo uzbrojenia w media - kana-
lizacj sanitarn, gazocig, wodocig,
energi elektryczn.
Zapraszamy do kontaktu z Urzdem
Gminy w Lisewie, z pani Agnieszk
Dalke pod numerem telefonu:
535-031-583 lub adresem:
a.dalke@lisewo.com oraz na stron
internetow:
www.lisewo.com.
 LUBICZ 13

W Lubiczu jest mi dobrze Micha Ciechowski | fot. Marcin Mentel/nadesane

Firma Daw-Trans, wiadczca
usugi transportowe, jest dosko-
naym przykadem naturalnego
rozwoju w biznesie, ktrego po-
cztki sigaj roku 1989. Prze-
sza dalek drog od maej
dziaalnoci gospodarczej do
mocnego, nowoczesnego pod-
miotu w sektorze TSL, z wypra-
cowan jasn drog rozwoju.
Zaczynaa od dwch pojazdw
teraz w swojej flocie posiada
ich ponad 150. Cay czas dy
do poszerzenia potencjau pra-
cownikw, przyuczajc do fachu
modych i dbajc o stae post-
py dowiadczonych kierowcw.
O rozwoju przedsibiorstwa
i wsppracy z gmin Lubicz
rozmawiamy z prezesem zarz-
du Dawidem Kujawskim
Daw-Trans to firma z wieloletnim
dowiadczeniem i dug histori.
Czym si na co dzie zajmujecie?
Przedsibiorstwo, ktre zrodzio
si z maej, rodzinnej dziaalno-
ci transportowej, dzi jest no-
woczesnym i duym podmiotem
w brany TSL. Obsugujemy wiele
prestiowych firm z Polski, a tak-
e klientw zagranicznych, gw-
nie z Niemiec i Wielkiej Brytanii.
Obecnie pracuje u nas stu osiem-
dziesiciu kierowcw, we wszyst-
kich spkach za cznie dziaa
dwiecie pidziesit osb. Wielu
pracownikw od dawna wspie-
ra firm swoim dowiadczeniem
oraz kompetencjami, co potwier-
dza, e znajduj w Daw-Trans
satysfakcj z osigania celw oso-
bistych i dugoterminow per-
spektyw rozwoju zawodowego.
Dawid Kujawski (drugi z lewej) chwali wspprac z wadzami gminy.
Rozwija si take firma. We wrze-
niu otworzylicie kolejn cz
przedsibiorstwa, tym razem
w Brzezinku.
Inwestycja wysza z potrzeby
zwikszenia miejsca do pracy.
Nowy obiekt powsta na dziace,
ktr zakupilimy od mieszka-
ca gminy Lubicz jeszcze kilka lat
temu. Lecz to dopiero pocztek
rozbudowy firmy. Cho planw
na przyszo zdradzi nie mog, sprawia, e wanie na tym terenie
z pewnoci bdzie to rozwj na
szerok skal.
Dlaczego akurat tu, w gminie Lu-
bicz?
Urodziem si w Toruniu, wycho-
waem za w Lubiczu. I jest mi tu
dobrze. A jeeli chodzi o rozwj,
gmina otwiera przed nami wiele
moliwoci, zwaszcza w kwestii
pomocy i kontaktu z osobami
w niej pracujcymi. Wszystko to
Z pewnoci Daw-Trans oferuje
chcemy si rozwija.
Jakie korzyci dla firmy pyn ze
wsppracy z Urzdem Gminy?
Przede wszystkim dobry kontakt
z pracownikami gminy, ale nie
ukrywam, e take korzyci finan-
sowe tzn. niskie stawki podatku
od rodkw transportu.
A w drug stron? Co zyskuj
mieszkacy?
dziaaj lokalnie. I tak wanie ro-
zatrudnienie. Wci trwa rekru-
tacja do konkretnych zespow,
a przy kadej okazji podkrelamy,
e to wanie mieszkacy regio-
nu s dla nas najkorzystniejszymi
pracownikami.
Z czego to wynika?
Przede wszystkim z bliskoci
miejsca zamieszkania w stosun-
ku do pracy. Nie wystpuj wik-
sze problemy z dojazdami. S to
take osoby dobrze wyksztacone
w swojej profesji i otwarte na in-
nych. Niemniej jednak zatrudnia-
my take osoby spoza gminy.
Oprcz zaangaowania w prac,
aktywnie dziaacie take prospo-
ecznie.
Angaujemy si dla regionu
i jego mieszkacw, zwaszcza
tych najmodszych przekazujc
im odblaskowe kamizelki oraz
rozpoczynajcych swoj przy-
god na rynku pracy. Wsplnie
z Zespoem Szk CKU w Gro-
nowie zrealizowalimy projekt
edukacyjny, w wyniku ktrego
powsta nowy kierunek, kierow-
ca-mechanik, a Daw-Trans zosta
partnerem merytorycznym tego
przedsiwzicia. Jest to te natu-
ralne uzupenienie dla projektu
wewntrzfirmowego Akademii
Kierowcw Daw-Trans. Ponadto
od lat podejmujemy inicjatywy
o charakterze charytatywnym
i sponsoringowym, skierowane
do Domw Dziecka czy na rzecz
innych potrzebujcych. Prowadzi
nas myl wielokrotnie ju w gmi-
nie powtarzana: Myl globalnie,
bimy.

6 milionw na drogi mieszkacw na ul. Ranej poja-

W gminie Lubicz zakoczyy
si kolejne modernizacje drg
gminnych. Tym razem now na-
wierzchni zyskay ulice Liliowa
oraz Konwaliowa. Na Ranej
i Narcyzowej pojawiy si progi
zwalniajce.
O rozwj infrastruktury drogo-
wej gmina dba od lat. W tym roku,
na wiosn, wyasfaltowane zostay
ulice Mostowa oraz Spdzielcza
w Grbocinie. Gotowa jest take
ul. Lipowa w Grbocinie, a kilka
dni temu do uytku oddano Lilio-
w i Konwaliow w Lubiczu Dol-
nym. Na obu pojawia si nowa
nawierzchnia z betonowej kostki
brukowej, take chodniki i zjazdy.
Jezdnie zyskay take kanalizacj
deszczow.
W trosce o bezpieczestwo
wiy si cztery progi zwalniajce,
wykonane z czerwonej kostki be-
tonowej. Podobne rozwizanie za-
stosowano take na ul. Narcyzowej
w Lubiczu Dolnym.
Aktualnie remontowane s ko-
lejne gminne ulice zapisane wcze-
niej w tegorocznym budecie.
W Lubiczu Dolnym to Akacjowa,
Topolowa, Ogrodowa, Motocyklo-
wa, Sosnowa i Brzozowa. W Kro-
bi ul. Orszta, w Rogowie za tzw.
Pietruszkowa.
Po wykonaniu tego etapu prac
robotnicy przenios si do Zotorii
na ul. Piastw i Piaskow, w Krobi
na ul. Wiejsk, a take na ul. wier-
kow w Mycu Drugim.
W tym roku gmina Lubicz
wspara kwot 60 tys. z budow
chodnika w Mierzynku, zlokalizo-
wanego przy drodze powiatowej.
Tegoroczna kwota przeznaczona
na dziaania zwizane z inwestycja-
mi drogowymi wyniosa ponad 6
mln z. Za przeszo 350 tys. z gmi-
na Lubicz zbuduje take ponad 70
owietle drogowych.
(MC)
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
Przebadaj si!
Mieszkacy Grbocina oraz Lubi- na obecno przeciwcia anty-HCV.
cza Grnego ju w padzierniku Zapisy chtnych do udziau
bd mogli skorzysta z bezpat- w akcji s przyjmowane do 9 pa-
nych bada, majcych na celu dziernika pod nr. tel.: (56) 62 12 140.
wykrycie wirusowego zapalenia Ilo miejsc ograniczona kady
wtroby. Zapisy ju trwaj. punkt przyj moe 133 mieszka-
cw.
Akcja odbdzie si 23 padzier- Gmina Lubicz bierze udzia
nika w Szkole Podstawowej w Gr- w programie pn. ,,Program Wy-
bocinie oraz dwa dni pniej 25 krywania WZW B i C w Woje-
padziernika w placwce w Lubi- wdztwie Kujawsko-Pomorskim.
czu Grnym i trwa bdzie w godz. Badanie, dofinansowane z budetu
12-18. W programie udzia wzi gminy, ma na celu wykrycie wiru-
mog osoby z terenu gminy, ktre sowego zapalenia wtroby. Polega
nigdy wczeniej nie byy badane na pobraniu prbek krwi i przeba-
w kierunku wirusowego zapalenia daniu ich w kierunku HBs oraz na
wtroby B i C. Warunkiem przyst- obecno przeciwcia anty-HCV.
pienia do badania jest posiadanie Przeprowadzi je wyoniony w kon-
wanego dowodu osobistego. Pole- kursie Samodzielny Publiczny Za-
ga na pobraniu prbek krwi i prze- kad Opieki Zdrowotnej w Rypinie.
badaniu ich w kierunku HBs oraz (MC)
 14 YSOMICE

Soectwa doposaone
Mieszkacy cieszy si mog nowymi rzeczami, ktrych zakup wspar Urzd
Gminy ysomice
Modernizacja placu zabaw, mon-
ta pikochwytw czy zakup
sprztu gastronomicznego to
tylko kilka z wielu dziaa re-
alizowanych w soectwach dzi-
ki rodkom przekazywanym od
lat z budetu gminy ysomice.
Wsplne gospodarowanie pozwa-
wo za stawia na odpoczynek i ad,
doposaajc im place zabaw. W Pa-
zakupujc awki parkowe oraz be-
powie Toruskim - Osiekach zde-
tonowe kosze na mieci. cydowano za o zakupie gazowego
Aktywny wypoczynek spoecz- grilla oraz kolumn gonikowych.
noci soectwa ysomice umoli- - Mieszkacy Rankowa na
wi remont Centrum Aktywnoci wiosn bd mogli przysi na
Kultury, ktry pochonie cz parkowych awkach i skorzysta
rodkw finansowych. Reszta zaz nowego sprztu na siowni ze-

la m.in. przeznaczy je rwnie wystarczy na zakup pikochwytwwntrznej dodaje Marek Komu-
na organizacj lokalnych da. W Tylicach zam-
wydarze. wiono przesuwane drzwi
do wietlicy, Zakrzewo
Urzd Gminy od kilku- swoj doposayo w war-
nastu lat szczeglnie dba nik do wody, naczynia
o realizowanie potrzeb oraz grill gazowy, a w Wy-
mieszkacw. To wanie trbowicach zakupiono
te dziaania sprawiaj, e W tym roku kade soectwo duy namiot.
soectwa staj si nie tyl- Wszystkie te rzeczy to
ko bezpiecznymi azyla- pochwali si moe nowym nabytkiem tylko cz z nowych in-
mi, ale take miejscami, westycji. Oprcz realizacji
w ktrych mona aktyw- podkrela M K U -
arek omuda z rz podobnych zada cz
nie i bezpiecznie spdza rodkw finansowych zo-
czas wolny. G
du miny ysomice .T G -
ak wic ost staa przeznaczona take
- W tym roku kade na organizacj rnych
soectwo pochwali si kowo swoje fundusze przeznaczyo imprez, festynw czy in-
moe nowym nabytkiem nych uroczystoci, ktre
. .
podkrela Marek Komuda m in na modernizacj placu zabaw miay miejsce w poszcze-
z Urzdu Gminy ysomi- glnych soectwach.
L ,
ce. Tak wic Gostkowo w ipniczkach a ogrodzenia takiego - Wszystkie zadania
swoje fundusze przezna- realizowane s z myl
czyo m.in. na moderniza- miejsca na swoim terenie dokonao o mieszkacach pod-
K
cj placu zabaw w Lipnicz- soectwo amionki ue
kach, a ogrodzenia takiego
D . sumowuje przedstawiciel
Urzdu Gminy ysomi-
miejsca na swoim terenie ce. Wymagamy jednak
dokonao soectwo Ka- od nich, aby o ten sprzt
mionki Due. Dodatkowo dbali tak, by kolejne rod-
doposayo miejsce zabaw i zakupi- dla boiska zlokalizowanego przy ki przekazywane soectwom przez
o pikochwyty dla sportowcw. budynku szkoy. gmin przeznaczane zostay na ko-
Kamionki Mae aktualnie reali- Soectwa Turzno, Ostaszewo lejne zakupy, nie za na usuwanie
zuj zakup sprztu gastronomicz- oraz Papowo Toruskie postawi- skutkw dewastacji tego, czym dzi
nego do wietlicy wiejskiej. Lulko- o na najmodszych mieszkacw, moemy si wsplnie cieszy.

Prace budowlane trwaj Dzieci ze wsparciem

Modernizacja budynku wietlicy i remizy OSP w Lulkowie potrwa
jeszcze siedem miesicy
Tak obecnie wygldaj prace przy budowie obiektu kulturalno-
-edukacyjnego w Lulkowie.
Prace termomodernizacyjne ru-
szyy w poowie lipca. Wedug za-
oe ju w kwietniu mieszkacy
Lulkowa bd mogli korzysta
z nowej wietlicy, druhowie za ze
zmodernizowanej remizy Ochot-
niczej Stray Poarnej. Dodatko-
wo dobudowana zostanie biblio-
teka i przedszkole. Koszt remontu
to prawie 2,7 mln z.
W ramach zadania Termomo-
dernizacja z przebudow i rozbu-
dow budynku uytecznoci pu-
blicznej (OSP, wietlica, biblioteka,
przedszkole) w miejscowoci Lul-
kowo zmodernizowane zostanie
wejcie gwne do obiektu, ktre
tzw. wiatroapem poczy ze sob
wietlic, bibliotek ze stanowiska-
mi komputerowymi i czytelni oraz
miejsce dla Koa Gospody Wiej-
skich i czonkw OSP.
- Od strony poudniowej przed-
szkole posiada bdzie sal zaj
z wyjciem na plac zabaw in-
formuje Piotr Kowal, wjt gminy
ysomice. Nieopodal powstanie
dwustanowiskowy gara dla pojaz-
dw Ochotniczej Stray Poarnej.
Odpowiednie ich ustawienie w ra-
zie alarmu pozwoli druhom spraw-
niej z Lulkowa wyruszy.
Zarwno przedszkole, jak i wie-
tlica zyskaj trzynacie stanowisk
parkingowych oraz dwa miejsca
przeznaczone dla osb niepeno-
sprawnych. Na otaczajcym obiekt
terenie, z dwch stron stawu, wy-
budowane zostan cieki spacero-
decyzje.
we z aweczkami. Tam te oddana
zostanie dla mieszkacw wiata
ogniskowa.
(MC)
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
Od 2016 r. w Polsce funkcjonuje rzdowy program
Rodzina 500+. Sprawdzamy, jak realizowany jest on
w gminie
Urzd Gminy ysomice wci pro- wychowawczych w nowym okresie
wadzi nabr i realizuje wnioski zasikowym dodaje Boena Cie-
na wiadczenia rodzinne, wycho- pliska, sekretarz gminy. Wci
wawcze funduszu alimentacyj- jednak zachcamy do skadania
nego, a take stypendia socjalne. wnioskw na wiadczenia dla ro-
Podsumowa take dotychczaso- dzin i modziey mieszkajcej na
we dziaania w ramach programu terenie gminy.
Rodzina 500+. Wsparciem z rzdowego pro-
gramu Rodzina 500+ w sierpniu
Od pocztku trwania wiadcze,
majcych na celu nieopodatkowa- objto ju ponad 3,996 mln dzieci.
ne miesiczne wsparcie na kade Od pocztku roku do rodzin trafio
uprawnione dziecko kwot 500 z, ponad 15,9 mld z. W caej Polsce
w gminie ysomice projektem ob- wiadczeniem objtych jest prawie
jto 1285 dzieci. 57,3% wszystkich dzieci do 18 lat.
- Od 1 sierpnia do 8 wrzenia (MC)
wcznie zoono u nas 738 wnio-
skw, z czego 162, czyli 22%, sta- Podzikowanie
nowiy wnioski elektroniczne Urzd Gminy w ysomicach
tumaczy Beata Kozie z referatu serdecznie dzikuje za pomoc
organizacyjnego wiadcze rodzin-
w organizacji tegorocznych do-
nych. ynek Kwiaciarni MACIEJKA
W tym okresie Urzd Gminy y-
Marianny Kozowskiej, ktra
somice zebra wnioski, skompleto- znalaza si wrd sponsorw
wa dokumentacj oraz wyda 342
gminnej zabawy. Cieszymy si,
ze moglimy wsplnie tworzy
- Niniejszy wynik plasuje na- wydarzenie, ktre na kolejny
sz gmin na 35. pozycji wrd rok zapadnie w pamici na-
144 gmin regionu pod wzgldem szych mieszkacw.
efektywnoci realizacji wiadcze

Szukajc ludzi dobrych
Parafia Miosierdzia Boego w Obrowie rozbudowuje si. To konieczno
wynikajca z rozwoju gminy. Jednak nowy koci kosztuje. I to niemao
Robert Kamiski
Rozbudow kocioa wymusia zwikszajca si liczba mieszka-
cw gminy.
Zebrane przez parafian fundu-
sze stanowi kropl w morzu
potrzeb. Proboszcz ks. Tadeusz
Lewandowski stara si, jak moe.
Liczy si kada pomoc.
witynia w Obrowie powstaa
30 lat temu. Po dziesiciu latach
istnienia bp Czesaw Lewandowski
podpisa dekret ustanawiajcy pa-
rafi Obrowo pw. Miosierdzia Bo-
ego. Jej pierwszym proboszczem
zosta ks. Jacek Laszczyk. Dopro-
wadzi on do budowy domu pa-
rafialnego oraz cmentarza przy
czynnym zaangaowaniu miesz-
kacw gminy. W 2007 r. probosz-
Powiada przysowie niedwiedzie
Imprez zorganizowano z myl
o mieszkacach gminy Gostycyn.
Stracili oni domy i gospodarstwa,
ale nie stracili przyjaci.
Wjt gminy Obrowo Andrzej
Wieczyski i sekretarz gminy Mi-
rosawa Kosiska zorganizowali
cae przedsiwzicie przy bezinte-
resownej wsppracy i ogromnym
zaangaowaniu wielu osb. Szcze-
glny wkad wnis Mariusz Gajek
Samsolo, mieszkaniec Gogowa,
ktry zainicjowa cay festyn, udo-
stpni scen i umila popoudnie
swoimi wystpami artystycznymi.
Klub Sportowy Orze Gogowo
przygotowa obiekt sportowy, za-
kupi kosze pene przepiknych r,
a cay dochd ze sprzeday prze-
znaczy na pomoc potrzebujcym.
Nagonieniem zajli si niezast-
pieni w takich sytuacjach Krzysz-
tof Boniecki i Micha Zikowski.
Radna gminy Anita Somkowska,
wspierajca akcj caym sercem,
zaangaowaa uzdolnione kulinar-
nie mieszkanki Gogowa, Kawczy-
czem zosta ks. Tadeusz Lewan-
dowski, ktry sprawuje t godno
do dzi.
Nowy pasterz stan przed za-
daniami, ktre wyznaczy parafii
biskup, a take potrzebami prak-
tycznymi.
- Gmina rozbudowuje si bar-
dzo dynamicznie mwi ks. Ta-
deusz Lewandowski. Sprowadza
si do nas coraz wicej mieszka-
cw, a co za tym idzie, mamy coraz
wicej wiernych. Obecna kaplica
jest zbyt maa i zbyt niska, co po-
woduje, e w lecie panuj tu upay
nie do zniesienia. Rozbudowa bya
koniecznoci.
Festyn charytatywny Jestemy z wami, jaki odby si w Gogowie 9 wrzenia, by wyrazem
solidarnoci mieszkacw gminy z tymi, ktrzy ucierpieli w nawanicy 11-12 sierpnia
W trakcie festynu zebrano ponad 8 tys. zotych.
na i Lubicza, ktre upieky smaczne wa pod przewodnictwem radnej
ciasta. Panie czstoway wszystkich
przybyych goci.
Wspania grochwk ugotowa-
y kucharki z Zespou Szk w Do- dzieci mogy korzysta z rnego
brzejewicach, a kiebaski i kaszanki
na grillu upiekli straacy OSP z Za-
Rozpoczto zatem przygotowa-
nia. Zakupiono dziak, ogrodzo-
no teren. Powsta projekt nowego
kocioa. Prace nad przygotowa-
niem dokumentacji pocztkowo
szy bardzo sprawnie, zostay jed-
nak przerwane nag mierci ar-
chitekta. Po pewnym czasie zosta
opracowany nowy projekt, kt-
ry zakada obudowanie obecnej
wityni i jej wyduenie. Od-
rzucono go jednak, poniewa po
wzniesieniu nowego budynku
przewidywa rozebranie obecnego.
Wreszcie powsta projekt, kt-
ry wdraany jest obecnie, od 7
lipca 2016 r. Prace rozpoczto od
budowy nowej czci kocioa. Tu
bp Wiesaw Mering wmurowa ka-
mie wgielny, ktry zosta ofiaro-
wany parafii przez kustosza Sank-
tuarium w. Faustyny z jej domu
rodzinnego.
- Przyznaj, e zadanie, jakie
przede mn stano, pocztkowo
wydawao si ponad moje siy
dodaje ks. Lewandowski. Nie
mam zdolnoci budowlanych, ani
tym bardziej dowiadczenia. No-
siem si nawet z zamiarem odej-
cia z parafii, ale zaufanie Panu
Bogu i ludziom, wrd ktrych
przyszo mi pracowa, przeway-
o. Najpierw dokupilimy ziemi,
eby mona byo myle o rozbu-
dowie. Zaczlimy te zbiera fun-
Robert Kamiski | fot. nadesane
okiem swoich opiekunw-nauczy-
druhny Alicji Tarkowskiej.
Niezastpiona Fundacja Try-
bik prowadzia stoisko, w ktrym
doskonale.
rodzaju atrakcji, takich jak malowa-
nie twarzy, puszczanie baniek my-
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
OBROWO 19
dusze. Byy to dobrowolne skadki odnosi si do budowy wjt gmi-
parafian niedzielna taca i ofiary ny Obrowo Andrzej Wieczyski,
z koldy. Szczliwie prace posu- ale przepisy nie pozwalaj mu na
waj si pomylnie naprzd. Ob- dofinansowanie budowy kocio-
jy now cz kocioa, dlatego a. Nie moemy rwnie liczy na
moglimy bez przeszkd korzysta rodki unijne, poniewa staranie
z dotychczasowej kaplicy. si o nie moliwe jest tylko, jeli
W rzeczy samej, prace post-
w gr wchodzi renowacja zabytku.
puj sprawnie. Do koca grudnia Na terenie parafii nie ma adnego
ubiegego roku zosta pooony
przedsibiorstwa, ktre mogoby
dach nad now czci kocioa. nas wspomc. Std moje prby
Kolejny etap przewiduje pocze-
szukania pomocy dobrych ludzi
nie nowej czci z kocioem do-
w terenie. Albowiem jestemy zda-
tychczasowym. Trzeci etap to pra-
ni tylko na siebie.
ce wewntrz kocioa: posadzki,
Dla wszystkich, ktrzy chcie-
prezbiterium, otarz, ogrzewanie,
wyposaenie. Cakowity koszt roz- liby wspomc budow kocioa
w Obrowie, podajemy numer kon-
budowy to ok. 3 mln z. Tu jednak
zaczynaj si pewne trudnoci. ta (istnieje moliwo odliczenia
- Wiem, e bardzo trudno darowizny na rzecz rozbudowy
bdzie nam zebra w tym roku kocioa w Parafii Rzymsko-Ka-
odpowiednie rodki finansowe tolickiej pw. Miosierdzia Boego
przyznaje ks. Lewandowski. Moi w Obrowie).
parafianie zadeklarowali comie-
siczne wpaty na budow i stara- RACHUNEK BANKOWY:
j si je realizowa. Na dzie dzi- Bank Spdzielczy Grbocin
siejszy mamy na koncie jedynie 59 9491 0003 0020 0006 1841 0003
220 tys. z. To naprawd niewiele. TYTU PATNOCI:
Przyznaj, e z du yczliwoci Na rozbudow kocioa.
dlanych, tworzenie kukieek, skr- przybyym gociom: zawsze chtni
canie balonikw. Prezes fundacji do bezinteresownej pomocy Kapela
Barbara Moko-Juraszek sprawdzi- Sami Swoi z Rypina, Klub Seniora
a si rwnie w roli konferansjera, Sami Swoi z Obrowa, Osiecka
ktr dzielia z Ewelin Mytlewsk Grupa Teatralno-Wokalna, Syntata
z Osieckiej Grupy Teatralno-Wo- z Torunia oraz gwiazdy wieczoru,
kalnej. Na dzieci czekay dmuchane ktre porway zgromadzonych do
zamki i trampoliny. Na dorosych wsplnej zabawy: Katiusza, M-Po-
bogate zaplecze gastronomiczne. ner, Samsolo, zesp Sky z Kazimie-
Pracownicy socjalni z Gmin- rzewa i oczywicie Etna.
nego Orodka Pomocy Spoecz- Suma zebranych w czasie festy-
nej w Obrowie prowadzili zbirk nu rodkw pieninych wyniosa
najpotrzebniejszych rzeczy dla po- 8.011,22 z.
szkodowanych oraz rozprowadzali Wszystkim darczycom skada-
wraz z druhami z OSP Kawczyn my serdecznie podzikowania.
cegieki, z ktrych dochd zostanie Dzikujemy wszystkim sponso-
przeznaczony na remont domw rom, wolontariuszom, straakom,
w Gostycynie. Wspaniale spisaa ochronie, policji, stray gmin-
si grupa wolontariuszy, uczniw nej, pracownikom Urzdu Gmi-
Gimnazjum i LO z Zespou Szk ny, Gminnego Orodka Kultury
w Dobrzejewicach. Pod czujnym i Gminnego Orodka Pomocy Spo-
ecznej za bezinteresown pomoc
cieli zajli si zbirk datkw do i ogromny wkad w organizacj fe-
puszek. Mimo e bya to ich pierw- stynu.
sza tego typu akcja sprawdzili si Raz jeszcze potwierdzio si sta-
re przysowie niedwiedzie: praw-
Nie zawiedli take znakomici dziwych przyjaci poznaje si
artyci, ktrzy uprzyjemniali czas w biedzie.
20 UBIANKA
Straacy z ubianki najlepsi w powiecie
Jednostka Ochotniczej Stray Poarnej z ubianki triumfowaa w X Powiatowych Zawodach Sportowo-Poarniczych,
ktre odbyy si w 9 wrzenia na Stadionie Miejskim w Toruniu. To najwikszy sukces jednostki od 25 lat
Modzi ludzie niechtnie garn si
do zawodu straaka. Imprezy po-
pularyzujce t profesj, a zwasz-
cza sukcesy lokalnych jednostek
mog t sytuacj odmieni.
Druyny z gminy ubianka za-
jy 1. (ubianka) i 3. (Bierzgowo)
miejsce. Midzy nimi na podium
stana jednostka OSP z yna.
Z kolei na 11. miejscu rywalizacj
zakoczy zesp z Wybcza.
Rwnie dobrze spisay si kobie-
ty. Ochotniczki z Bierzgowa upla-
soway si na drugiej pozycji. Wy-
gra yn, a trzeci by Steklin.
W zawodach wzio udzia kil-
kanacie druyn. Zarwno mskich,
kobiecych, jak i modzieowych.
Rywalizacja bya niezwykle zacita.
Do powiedzie, e a cztery dru-
yny osigny w sztafecie czas po-
niej 1 minuty.
Zawody skadaj si z dwch
konkurencji: sztafety i tzw. bojwki.
W czasie biegu sztafetowego (z prze-
szkodami) zawodnicy zamiast pa-
eczki podaj sobie prdownic.
Z kolei bojwka to rozkadanie linii
ssawnej i podczanie do motopom-
py, z ktrej nastpnie trzeba trafi do
celu (strci 4 pachoki). Czas obu
konkurencji sumuje si.
- Pracuj w stray w ubiance od
25 lat, ale nie pamitam takiego suk-
cesu mwi prezes OSP ubianka
Rzut gumiakiem kobiet
Wyobrania animatorw kultury z ubianki zdaje si nie mie granic. Przecigaj si
w kolejnych pomysach majcych na celu uatrakcyjnienie mieszkacom wolnych chwil
17 wrzenia w Gminnym Parku
Kultury w ubiance odby si tra-
dycyjny coroczny Turniej Soectw.
1 padziernika zapraszamy na
Ziemniaczan Biesiad.
W tym roku w Turnieju So-
ectw udzia wzio osiem soectw
w piciu konkurencjach: rzucie
gumiakiem kobiet, obieraniu 3 kg
ziemniakw parami, strzaach do
bramki pik non, biegu na 120
m z workiem z pikami lekarskimi
oraz przeciganiu liny. W najcie-
kawszej i najefektowniejszej kon-
kurencji - rzucie gumiakiem na od-
lego - zwyciya Agata Konopka ci prawdziwe.
z Biskupic, ktra cisna kaloszem
na odlego ponad 20 metrw.
W nagrod zwyciskie gumiaki
moga zachowa dla siebie. W kon-
kurencji przecigania liny, w kt-
rej bray udzia druyny zoone
z 3 mczyzn i 3 kobiet, zwyciya
druyna z ubianki, wykazujc si
najwiksz si, ale i sprytem.
W klasyfikacji generalnej pierw-
sze miejsce zajy ex aequo so-
ectwa Przeczno i Biskupice, po
29 pkt. O ostatecznym tryumfie
Biskupic zadecydowaa liczba ma-
ych zwycistw. ubiance przypad
w udziale medal brzowy. Zwy-
cizca otrzyma puchar przechodni
i bon pieniny na 700 z. Za drugie
miejsce by bon na 500 z, a za trze-
cie na 300 z. Oprcz tego kade
soectwo otrzymao po 100 z oraz
pamitkowe medale.
- Turniej wydaje si przyjemn
rozrywk mwi Danuta Kwiat-
kowska, p.o. dyrektora Centrum
Kultury, organizatorka turnieju.
Jednak trzeba przyzna, e sami
zawodnicy traktuj go niezwykle
powanie. Zbieraj druyny odpo-
wiednio wczeniej, przygotowuj
si przez wiele miesicy. Nagro-
dy s wprawdzie symboliczne, ale
emocje za to ogromne. I z pewno-
Animacje dla dzieci poprowa-
dzi Pan Emil i Jojo. Nie zabrako
rwnie poczstunku: ciasta i pie-
czonych kiebasek.
Rwnie integracyjn w swym
charakterze bdzie inna cyklicz-
na impreza, ktra od lat odbywa
si w gminie: wito Pieczone-
go Ziemniaka. Odbdzie si ona
rwnie w Gminnym Parku Kul-
tury w ubiance 1 padziernika
o godz. 15. Organizatorem imprezy
bdzie Gminne Centrum Kultury
w ubiance przy wspudziale pra-
cownika Urzdu Gminy Radosawa
Kowalskiego.
- Warto powiedzie, e zade-
Robert Kamiski | fot. nadesane
cydowalimy, by od tego roku
zmieni nazw imprezy na Ziem-
niaczan Biesiad mwi Danuta
Kwiatkowska. Ma to na celu m.in.
uatrakcyjnienie tego wydarzenia.
wit Pieczonego Ziemniaka jest
pod dostatkiem, dlatego postano-
wilimy pj w nieco innym kie-
runku. Oczywicie dalej krlowa
bdzie ziemniak: uczestnicy bd
mogli sprbowa ziemniaczanych
plackw, klusek, spiralek z ziem-
niaka i oczywicie frytek. Bd
ziemniaczane warsztaty, na ktrych
zrobimy z ziemniakw na przykad
piecztki. Bd gry, zabawy i quizy.
Wrczymy rwnie nagrody w kon-
kursie na najwiksze warzywo. To
rwnie bardzo atrakcyjny element
imprezy. Rozdamy nagrody w 10
kategoriach, m.in. konkursach na
najwiksze ziemniaki, pory, dynie,
selery, ogrki, fasole i kilka innych.
W zeszym roku zwyciya np. racji nie ponosz
dynia o masie 100 kg. W tym roku
mamy nadziej na wiksz.
ubianka to gmina typowo rol-
nicza. Std turnieje powicone ka-
pucie czy ziemniakowi wydaj si
tu naturalne. A jednak trzeba przy-
zna, e inwencji organizatorom
nie brakuje.
(RK)
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
Sebastian Byty. Od lat bezkonku-
rencyjne jest Bierzgowo. Pokonanie
tej wietnej druyny cieszy nas tym
bardziej. Trzeba przyzna, e ciko
pracowalimy na ten sukces. eby
osign czas w bojwce 37 sek.,
trzeba by naprawd w dobrej dys-
pozycji. Trenowa i jeszcze raz tre-
nowa.
Czy takie zawody to tylko nie-
dzielna zabawa, czy te straacy
traktuj je jako co wicej?
- Uwaam, e to bardzo wany
element naszych szkole dodaje
Sebastian Byty. Pozwala utrzy-
mywa wysok sprawno. Pomaga
rwnie w automatyzacji niektrych
niezbdnych zachowa, ktre przy-
daj si pniej w czasie prawdziwej
akcji. A im sprawniejszy jest druh,
tym skuteczniejszy bdzie w akcji.
Poza tym zawody takie su pro-
pagowaniu naszego zawodu, do kt-
rego powiedzmy sobie szczerze
modzi ludzie niezbyt si dzi garn.
Dlatego chcemy pokaza, e nasza
profesja jest potrzebna. Niedawno
w ubiance powoalimy do ycia
straack modziewk. To dzie-
ciaki w wieku 10-11 lat. Miejmy na-
dziej, e za par lat bdziemy mieli
z nich pociech. e wyrosn z nich
prawdziwi, odwani straacy.
Wszystkim reprezentantkom
i reprezentantom gminy ubianka
gratulujemy udanego wystpu.
T jak terminal
ubianka cieszy si z nowego udo- na miesic transakcji tych byo co-
godnienia, jakim jest terminal raz wicej. W sierpniu tego roku,
patniczy. Urzdzenie jak dotd a wic dokadnie 12 miesicy od
sprawuje si bez zarzutu. wprowadzenia tego udogodnienia,
dokonano 48 transakcji na czn
Gmina ubianka to jeden z nie- kwot 7 705,22 z. W okresie caego
wielu samorzdw w naszym regio- roku uytkowania terminalu wy-
nie, w ktrym klienci, a wic przede konano 800 patnoci na kwot 112
[ ]
wszystkim mieszkacy, mog opa- 996,44 z. Daje to redni ok. trzech
ca rachunki i dokonywa innych transakcji dziennie.
patnoci w formie bezgotwkowej. Podkreli naley, e kart pat-
W sierpniu ubiegego roku w kasie nicz mona regulowa wszystkie
tutejszego Urzdu Gminy zainsta- patnoci, m.in. podatki, opaty
lowano terminal skarbowe, opaty
800
patniczy. Dziki za gospodaro-
niemu mona do- wanie odpadami
konywa operacji komu n a l ny m i ,
kart patnicz, opaty za wod
zarwno w tech- i cieki, czynsze
nologii tradycyj- patnoci dzi- za mieszkania,
nej (na PIN), opaty za central-
jak i zblieniowej. ki terminalowi ne ogrzewanie.
Warto podkreli, - Przed ro-
e osoby doko- patniczemu wy- kiem podjlimy
nujce patnoci konano w cigu decyzj o wpro-
przy pomocy karty wadzeniu takie-
patniczej od wy- roku go rozwizania,
konywanych ope- poniewa coraz
wicej mieszka-
adnych prowizji. cw zgaszao
- Gdy wprowadzilimy moli- potrzeb bezgotwkowego regulo-
wo patnoci bezgotwkowych, wania swoich zobowiza na rzecz
w pierwszym miesicu wykonano gminy mwi wjt ubianki Jerzy
24 transakcje, a czny ich obrt Zajkaa. Jak wida, byo to dobre
wynis 3 344,70 z mwi Mag- posunicie, z ktrego mieszkacy
dalena Syrocka, specjalista ds. pla- naszej gminy chtnie korzystaj.
nowania i ksigowoci budetowej
w Urzdzie Gminy. Z miesica (RK)

Dwierzno czeka na inwestorwW ostatnich tygodniach sporo si dzieje w sprawie aktywizacji terenw Skarbu Pastwa w gminie Chema
Czy to przeom w sprawie po-
wstania wza autostradowego
w Dwierznie? Agencja Nierucho-
moci Rolnych, gmina Chema
oraz Pomorska Specjalna Strefa
Ekonomiczna podpisay list in-
tencyjny w sprawie zagospoda-
rowania dziaek Skarbu Pastwa
w pobliu autostrady. Wszystkie
te podmioty chc, aby obszar ten
zaktywizowa gospodarczo i zna-
le inwestorw, ktrzy chcieliby
zacz tutaj biznes.
W zasobach ANR na terenie
gminy jest blisko 500 ha dziaek,
ktre tutejszy samorzd proponuje
przeznaczy na aktywno gospo-
darcz. To unikalny pod wzgldem
powierzchni teren na mapie Pol-
ski. Jacek Czarnecki, wjt gminy
Chema, zabiega, aby zosta on
wczony w Pomorsk Specjaln
Stref Ekonomiczn.
List intencyjny nie jest doku-
mentem wicym, ale wskazuje
dziaania poszczeglnych sygnata-
riuszy, aby poprawi potencja ob-
szaru w Dwierznie. Tym samym
na barkach gminy Chema stoi
dozbrojenie terenw pod ktem
przemysu. Samorzd ma szuka
funduszy w rodkach zewntrz-
nych. ANR zostanie natomiast po-
rednikiem w kontakcie midzy
inwestorami a PSSE. Dopiero od-
zew ze strony sektora prywatnego
pozwoli na ewentualne wczenie
terenw w obszar strefy i rozmowy
o zwolnieniach, np. podatkowych.
- Zarwno gmina Chema, jak
te ANR i PSSE podejm wszystkie
Pomaraczowy jubileusz
Tort, kolejka z gratulacjami i nagrody tak w skrcie wyglday urodziny samorz-
dowego pisma
ukasz Piecyk | fot. autor
Gminna gazeta Kurenda obcho-
dzia swoje 20-lecie. W niedziel
24 wrzenia w galerii Stara Szopa
w Grzywnie nie zabrako wspo-
mnie oraz okolicznociowego
tortu.
Mapa samorzdu, yczenia
z okazji nowego roku szkolnego, fo-
tozagadki czy sprawozdanie z prac
zarzdu i Rady Gminy Chem-
a o tym moglimy przeczyta
w 1997 r. w pierwszym numerze
Kurendy. Od tamtej pory gazeta
jest nieprzerwanie wydawana jako
miesicznik. Przedruk tamtego nu-
meru by dostpny dla goci w trak-
cie niedzielnej imprezy. Zanim si
ona jednak zacza, z Chemy ru-
szy rajd rowerowy Tour de Kuren-
da.
- To blisko 20-kilometrowa trasa
majca podkreli jubileusz przy-
znaje Katarzyna Orowska, redak-
tor naczelna pisma. Kurenda to
pismo informacyjne, ktre nie szu-
ka sensacji. Piszemy o tym, co dla
niezbdne dziaania w celu zago-
spodarowania terenw dla rozwoju
regionu, w tym tworzenia nowych
miejsc pracy w ramach projektowa-
nej podstrefy Pomorskiej Specjal-
nej Strefy Ekonomicznej czytamy
w licie.
Dla wodarza gminy Chema
starania te wi si z potencjalnym
utworzeniem wza autostradowe-
go w Dwierznie.
- Nie ma co tutaj ukrywa, e
oba tematy s ze sob powizane.
gminy wane. Mieszkacy na jej
amach mog pochwali si sukce-
sami, a inni poznaj i dowiaduj si
o tym, co si dzieje w ich ssiedz-
twie.
Ojcem chrzestnym pisma
jest Jacek Czarnecki, wjt gminy
Chema. W wakacje 1997 r. nad
powstaniem gazety zastanawia
si m.in. z Darkiem Makowskim,
pierwszym redaktorem naczelnym.
- Kiedy dostp do informacji
by bardzo ograniczony mwi
wodarz gminy. Mimo e poja-
wio si wicej tytuw prasowych,
mamy internet, to Kurenda ma
wci du rzesz czytelnikw.
Jednym z najwaniejszych ele-
mentw kadej gazety jest jej tytu.
Kurenda w jzyku polskim ozna-
cza egzemplarz pisma urzdowego,
ktre jest rozdysponowane na wsi
z rk do rk.
- To typowe sowo zwizane
z wsi i idealnie nadawao si na
nazw pisma wspomina Jacek
Czarnecki. Chciabym, aby Ku-
ukasz Piecyk | fot. autor
Brak wza przy powstaniu strefy
byby nieporozumieniem.
Niedawno w spraw wza
w Dwierznie wczy si senator
Przemysaw Termiski. Wystoso-
wa pismo do ministra gospodar-
ki morskiej i eglugi rdldowej
Marka Grbarczyka. Polityk Plat-
formy Obywatelskiej przekonuje
resort o tym, e warto spojrze na
funkcjonowanie portw morskich
szerzej.
- Rodzime porty, szczeglnie te
renda funkcjonowaa kolejne lata
i suya kolejnym pokoleniom,
gdy jest ywym rdem historii.
Na urodziny gazety zjecha-
li radni powiatu, gminy, sotysi,
przedstawiciele soectw. Nie zabra-
ko wspomnie osb zwizanych
z Kurend czy obchodzcych
podobne jubileusze. Gocie mo-
gli obejrze wystaw powicon
gazecie oraz zdoby gadety. Nie
mogo take zabrakn okoliczno-
ciowego tortu. Opraw muzyczn
zapewni zesp Z Ostatniej Chwili.
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
zlokalizowane w Gdyni i Gdasku,
maj swoj ograniczon moliwo
skadowania towarw z uwagi na
niewystarczajc powierzchni
przekonuje senator Termiski.
- Tym samym faktycznie ograni-
cza to ich przepustowo. Jednym
z popularnych sposobw rozwi-
zania problemw ze skadowaniem
towarw jest budowa tzw. portw
wewntrznych. S one zazwyczaj
wydzielane nie tylko poza terenem
portu waciwego, ale rwnie w re-
GMINA CHEMA 21
gionach oddalonych setki kilome-
trw od miejsca rozadunku.
Idealnym miejscem zdaniem
senatora byoby wanie Dwierz-
no. Powstanie portu wewntrznego
przyczynioby si zapewne do prac
nad wzem autostradowym. War-
to zauway, e pobliski Toru jest
potencjalnym wzem intermodal-
nym, czyli miejscem styku przynaj-
mniej dwch rodkw transportu
bez przeadunku towarw. To do-
datkowo podnosi warto gminy
Chema.
- Zwracam si o analiz przed-
stawionych przeze mnie moliwo-
ci budowy portu wewntrznego na
terenie bdcym wasnoci Skar-
bu Pastwa w Dwierznie, przed-
stawienie informacji dotyczcych
obecnego przeznaczenia przed-
miotowego terenu oraz moliwoci
uruchomienia prac analityczno-
-przygotowawczych, ktre miayby
na celu uruchomienie portu we-
wntrznego pisze senator.
Pismo, ktre cytujemy, zostanie
take zoone na najbliszym po-
siedzeniu senatu.
Na 16 padziernika zaplanowa-
no w Dwierznie spotkanie doty-
czce dotychczasowych dziaa na
rzecz utworzenia wza autostra-
dowego. Wadze gminy chc na
nie zaprosi strony listu intencyj-
nego, przedstawicieli ministerstw
oraz Generalnej Dyrekcji Drg
Krajowych i Autostrad, politykw
i samorzdowcw. Spotkanie po-
przedzi najprawdopodobniej walne
zebranie Stowarzyszenia Samorz-
dowego Autostrady A1.
 22 MIASTO CHEMA
Miejsce dla wszystkich
15 wrzenia w Chemy przy ul. 3
Maja 18 otwarty zosta kompleks
No Limit Fitness. Gwn po-
staci tego dnia by piciokrotny
mistrz wiata strongman, a obec-
nie zawodnik MMA Mariusz Pu-
dzianowski.
Dwa korty do squasha, gwna sala
ze stref cardio oraz maszynami do
wicze, dwie sale fitness, sala z ro-
werami spinningowymi, dwie sau-
Smaczne gosowanie Idziemy na zakupy
Filia Dla Dzieci i Modziey Bi-
blioteki Publicznej w Chemy
wemie udzia w konkursie Prze-
rwa na wsplne czytanie. Ka-
dy z nas moe przyczyni si do
wygrania przez ni atrakcyjnych
nagrd.
Konkurs jest organizowany
przez firm Kinder, producenta ba-
tonika Mleczna Kanapka. Gwn
ide Przerwy na wsplne czytanie
jest zachcenie rodzicw do odda-
nia si lekturze wsplnie ze swoimi
pociechami.
- Pogbia to relacje rodzica
z dzieckiem uwaa Urszula Me-
szyska, dyrektorka Powiatowej
i Miejskiej Biblioteki Publicznej
w Chemy. Jest to doskonaa
okazja do spdzenia wolnego czasu
razem. Dziecko czytajc z rodzica-
mi, czuje si bezpieczne i kochane.
Na czym polega konkurs? 2 pa-
REKLAMA
ny, szatnie, recepcja oraz pokj dla
dzieci tak w skrcie prezentuje si
wntrze nowoczesnego kompleksu,
ktry ju dziaa w miecie. tradycyjnego przecicia wstgi,
- Bardzo si ciesz, e taka inwesty-
cja powstaa w Chemy, bo wska-
zuje na rosnce potrzeby mieszka-
cw przyznawa podczas otwarcia
obiektu burmistrz Jerzy Czerwi-
ski. Od dzisiaj nie musimy jedzi
do okolicznych miejscowoci, eby
skorzysta z takiej profesjonalnej
dziernika na stronie internetowej
www.wspolneczytanie.pl wystartu-
je gosowanie, w ktrym wemie
udzia ponad 500 bibliotek z cae-
go kraju, w tym Filia z Chemy.
Kady z nas, bez wzgldu na wiek,
pe, zawd czy miejsce zamieszka-
nia bdzie mg zarejestrowa si
pod wyej podanym linkiem i raz
dziennie odda gos na placwk
z naszego regionu. Gosowanie po-
trwa do ostatniego dnia miesica,
czyli 31 padziernika.
- Organizatorzy przygotowa-
li atrakcyjne nagrody pierwszego
i drugiego stopnia informuje
Urszula Meszyska. Dwadzie-
cia najlepszych placwek otrzyma
zestawy 250 ksiek oraz pufy do
wsplnego czytania, a kolejne sto
bibliotek zestawy 50 ksiek.
Ponadto firma przygotowaa 40
tys. ksiek dla rodzicw z dzie-
mi. Wystarczy uda si do sklepw
usugi.
W trakcie uroczystej inauguracji
dziaalnoci obiektu nie zabrako
ktrego wsplnie z Jerzym Czer-
wiskim dokona inwestor nowego
obiektu Waldemar Kasiski.
- No Limit Fitness jest miejscem
przeznaczonym dla wszystkich
uwaa waciciel. Uytkownicy
kompleksu maj do dyspozycji wy-
kwalifikowanych trenerw, ktrzy
E.Leclerc (ul. yskowskiego 8) lub
Real (ul. Grudzidzka 162) w Toru-
niu, odnale tam hostess z logiem
marki Kinder i odpowiedzie na
pytanie: Jaka jest Twoja ulubiona
ksika?.
Rezultaty gosowania interneto-
wego poznamy 7 listopada.
- Staramy si nagania nasz
udzia w konkursie poprzez me-
dia spoecznociowe czy plakaty
w szkoach mwi dyrektorka Po-
wiatowej i Miejskiej Biblioteki Pu-
blicznej w Chemy. Kady gos
moe okaza si na wag zota.
Liczymy na spoeczno nie tyl-
ko chemysk, ale take caego
powiatu toruskiego. Wierz, e
wsplnymi siami moemy przy-
czyni si do sukcesu i powiksze-
nia ksikowych zbiorw naszej
biblioteki.
(K)
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
w razie problemw na pewno cht- 2 padziernika nastpi jednak
nie bd suy pomoc. Wierz, e zmiany, jeeli chodzi o dni robo-
miejsce to stanie si popularne nie cze. Kompleks bdzie wtedy dziaa
tylko wrd osb, dla ktrych sport w godz. 6-21.
to chleb powszedni, ale rwnie - Robimy to oczywicie z myl
dla takich, ktre dopiero w No o naszych klientach mwi Wal-
Limit Fitness postawi na aktyw- demar Kasiski. Dziki takiemu
ny tryb ycia. Mamy spory wybr rozwizaniu wielu z nich bdzie
i rnorodno zaj, dlatego uwa- mogo skorzysta z obiektu przed
am, e kady powinien znale co lub po pracy.
dla siebie. Dotychczas najwiksz Plan zaj poszczeglnych trene-
popularnoci ciesz si wiczenia rw pracujcych w kompleksie
fitness. mona znale na stronie interne-
Aktualnie obiekt jest otwarty od towej www.nolimitfitness.pl. Wi-
poniedziaku do pitku w godz. cej zdj z otwarcia na www.poza-
8-19 oraz w sobot w godz. 8-18 torun.pl.
i w niedziel w godz. 10-15. Od (K)
[ ]
Dyskont polskiej sieci Dino go. Chcemy natomiast, aby nie-
pojawi si w Chemy. Marka zagospodarowane powierzchnie
w ramach przetargu kupia nie- generoway miejsca pracy i byy
zagospodarowany teren przy rdem podatku
ul. Piotra Skargi. wpywajcego do
1,5
Sprzeda dziaki za- budetu.
silia budet miasta Jak podkrela
o blisko 1,5 mln z. wodarz, Chem-
a jest skazana na
Prace przy budo-
mln z
handel i usugi.
wie obiektu najp- prawie tyle koszto- - Warto za-
niej maj rozpocz
waa dziaka przy uway, e nasze
si wiosn przyszego miasto jest cen-
roku. ul. Piotra Skargi trum handlowym
- Mona rnie dla gmin powiatu
patrze na to, e po- toruskiego, che-
wstaje w Chemy miskiego oraz
nowy sklep, ale jestemy miastem wbrzeskiego wylicza burmistrz.
o okrelonej wielkoci mwi Poza samym dyskontem niewy-
Jerzy Czerwiski, burmistrz. kluczone jest, e obok powstanie
Trzeba by wiadomym, e nasze take inny sklep w ramach czego
zasoby terenowe nie pozwol na na ksztat pasau. Prawdopodob-
lokalizacj zakadu produkcyjne- nie bdzie to drogeria. (P)

Wasny kt
Samurai Spirit Dojo Klub Sportw i Sztuk Walki ma
now siedzib
Karol ebrowski | fot. ukasz Piecyk
Bezinteresowna pomoc okaza-
a si nieoceniona przy remon-
cie sali. Dziki niej spoeczno
Dojo Chema w komfortowych
warunkach moe przygotowa
si do najwaniejszych zawodw
w sezonie.
Od pocztku 2015 r. w Chem-
y dziaa klub zrzeszajcy aktyw-
nie trenujcych karate kyokushin.
Utworzony zosta przez Monik
i Andrzeja Poczwardowskich, kt-
rzy s rwnie jedynymi instruk-
torami tej japoskiej sztuki walki
w Dojo.
- Przez ponad dwa lata udao
nam si zebra do liczn spo-
eczno, ktra regularnie wiczy
i jedzi na zawody mwi Monika
Poczwardowska. Mamy bardzo
zrnicowane grupy. S dzieci,
modzie, ale te doroli. Kobiety
i mczyni. Na kadego jestemy
otwarci.
Dotychczas klub swoje zajcia
prowadzi w hali sportowo-wido-
wiskowej przy ul. Hallera. Dojo
miao do dyspozycji tylko okre-
lone godziny na trening, a wraz
z coraz wikszym zainteresowa-
MIASTO CHEMA 23
niem zajciami pojawiay si wik-
sze potrzeby. Zdecydowano wic,
e warto powalczy o co swoje-
go.
- Blisko rok temu rozpoczlimy
rozmowy z burmistrzem Chemy,
ktre miay na celu znalezienie kta
dla nas wspomina instruktorka.
- Mielimy wizj tego miejsca, ale
nie moglimy dobra odpowied-
niej lokalizacji. Wszystko zmie- Poczwardowscy utworzyli wy- bardzo zintegrowana. Nowe miejsce bdzie teraz su-
nio si za spraw nowej dyrekcji darzenie na Facebooku dotyczce Przez dwa tygodnie remontu yo zawodnikom Dojo podczas
w obecnej Szkole Podstawowej nr remontu sali, a take poinformo- udao si m.in. pomalowa sal przygotowa do listopadowych
3, ktra bya bardzo przychylna, wali o nim rodzicw zawodnikw i szatnie czy odrestaurowa dra- Mistrzostw Polski w Mielcu, a tak-
aby udostpni nam sal suc do i zawodniczek nalecych do Dojo. binki. Cigle trwaj prace zwizane e zbliajcych si eliminacji na
tej pory jako magazyn ze sprztem Kade rce do pomocy byy na z siowni, w ktrej znajd si po- Mistrzostwa Europy.
sportowym. wag zota. darowany Dojo atlas oraz awecz- - Mamy nadziej na kilka do-
Dojo znalazo swoje miejsce, ale - Liczylimy, e kto si pojawi, ka ze sztang, ale nie przeszkadza brych wynikw zwizanych z tymi
to by dopiero may krok, by zaj- ale nie spodziewalimy si a ta- to w prowadzeniu zaj. Pierwsze wydarzeniami mwi instruktor-
cia mogy odbywa si na swoim. kiego zaangaowania przyznaje z nich odbyy si w nowym miejscu ka. Niedugo rozpoczniemy do-
Salka wymagaa generalnego re- Monika Poczwardowska. Przy- w rod 6 wrzenia. piero trzeci rok naszej dziaalnoci
montu. szo sporo rodzicw, a trzech pa- - Wszyscy byli pod wraeniem w Chemy, a nasi podopieczni
- Kr legendy, e ciany nie nw zupenie bezinteresownie relacjonuje Monika Poczwar- z treningu na trening s coraz lep-
widziay tam farby od blisko trzy- pomagao nam przez cay pierw- dowska. Czu jeszcze t nowo si. Mamy kilku zawodnikw, ktrzy
dziestu lat mwi p artem, p szy tydzie, wykonujc wikszo sali. Inauguracyjny trening cieszy ju odnosili sukcesy i mocne grono
serio Monika Poczwardowska. prac remontowych. Nie zabrako si ogromnym zainteresowaniem, 9-10 latkw, ktrzy czekaj na mo-
Kady wolaby dosta przestrzenn te dzieci, ktre staray si dooy przybyo na niego blisko pidzie- liwo kolejnych startw. Licz, e
sal z supernowoczesnym sprz- swoj cegiek. Wszystko odbywa- sit osb! Myl, e za dwa miesi- grono utytuowanych osb bdzie
tem, ale nie zamierzalimy wybrzy- o si w bardzo miej atmosferze ce, kiedy wszystko ju bdzie sko- si powiksza, a w nowym miej-
dza. Zakasalimy rkawy i wzili- i pokazao, e spoeczno osb za- czone, nasza nowa siedziba bdzie scu systematycznie bdzie przyby-
my si do pracy. angaowanych w projekt Dojo jest prezentowa si jeszcze lepiej. wa trofew i wyrnie.
REKLAMA
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
 24 ZAWIE WIELKA

Tu bdzie si wiczy charakter

20 wrzenia w Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Przysieku zostaa oddana do uytku nowa hala sportowa
Mieszkacy Przysieka na obiekt
czekali dugo. Bardzo dugo
Kilka pokole.
Hala sportowa bya marzeniem
kilku pokole uczniw i nauczycie-
li przysieckiej szkoy. Przez cae lata
byo to marzenie nieosigalne.
- Od zawsze zajcia wychowa-
nia fizycznego odbyway si na
korytarzach szkolnych mwi Ja-
rosaw Sobczak, dyrektor Szkoy
Podstawowej im. Janusza Korczaka
w Przysieku. Trwao to a do mo-
mentu, kiedy pojawili si ludzie po-
traficy robi rzeczy - wydawaoby
si - niemoliwe. Bez wjta Zejwsi
Wielkiej Jana Surdyki, jego zastp-
cy Krzysztofa Raka, a take bez
akceptacji Rady Gminy budowa ta
byaby niemoliwa. Chciabym im
w tym miejscu serdecznie podzi-
kowa.
Spoeczno Przysieka od mo-
mentu pojawienia si realnej mo-
liwoci budowy hali czekaa na
rozpoczcie robt z ogromn nie-
cierpliwoci. Od chwili kiedy na
plac budowy wjechay pierwsze
maszyny, wszystko potoczyo si
byskawicznie.
- Pierwsze wykopy przeprowa-
dzono we wrzeniu 2016 r. mwi
wjt Jan Surdyka. Dzi, w rok
pniej, mamy ju gotow now
hal. Mnstwo ludzi pracowao na
to, by mona byo tu dzi przyj
i zacz z tej sali korzysta. Podzi-
Gocie otwarcia sali przygotowali dla uczniw prezenty.
kowania winnimy przede wszyst-
kim gwnemu wykonawcy, firmie
Novapol z Torunia. Ale nie zapo-
minamy take o wszystkich innych,
ktrzy zaangaowali si w to przed-
siwzicie.
Warto nowego obiektu, przede
wszystkim symboliczna jest dla
mieszkacw nie do przecenienia.
- Cigle s jeszcze w naszym
powiecie miejscowoci, gdzie sala
gimnastyczna jest nieosigalnym
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
marzeniem mwi w czasie uro-
czystoci otwarcia starosta toruski
Mirosaw Graczyk. Do niedawna
wy bylicie jedn z nich. Dzi to
wasze marzenie si spenia. Chcia-
bym, ebycie rwnie pamitali, e
sport to nie tylko osigane rezulta-
ty. To przede wszystkim ksztato-
wanie charakterw. To take inte-
gracja. I tego wam ycz. Niech to
miejsce jednoczy nie tylko dzieci
i modzie, ale i dorosych miesz-
kacw gminy, ktrzy z pewnoci
bd z sali korzysta popoudniami
i wieczorami.
Nowa sala jest przestronna. Ma
29 m na 17 m. Dzieci i modzie
nareszcie bd wiczy w godnych
warunkach.
- Ciesz si, e udao si wam
zbudowa co, co do was wrci
mwia Maria Mazurkiewicz, wice-
kurator owiaty. Czsto zastana-
wiamy si, na co wyda pienidze:
moe fragment drogi, moe owie-
tlenie osiedla, moe chodnik. Tyle
tylko, e jeeli nie zadbamy o dzie-
ci, to za kilka lat nie bdzie mia kto
tymi chodnikami chodzi.
Cieszyy si rwnie same dzie-
ci, ktre przyszy na otwarcie nowej
sali tumnie. Pani wicekurator za-
pytaa najmodsze z nich, czy wie-
dz, do czego ta sala suy. Dzieci
nie miay wtpliwoci: - Tu bdzie
gimnastyka. Tu bdzie si wiczy
charakter.
Budowa sali gimnastycznej przy
Szkole Podstawowej w Przysieku
to inwestycja dofinansowana przez
Ministra Sportu i Turystyki ze
rodkw Funduszu Rozwoju Kul-
tury Fizycznej (FRKF) w ramach
Programu Rozwoju Regionalnej
Infrastruktury Sportowej edycja
2016. Cakowita warto inwesty-
cji: 2.384.000,00 z. Kwota dofi-
nansowania ze rodkw FRKF
789.000,00 z.
Na uroczysto otwarcia nowej
sali przybyli m.in.: Mirosaw Gra-
czyk starosta toruski, Jan Sur-
dyka wjt gminy Zawie Wiel-
ka, Krzysztof Rak zastpca wjta
gminy Zawie Wielka, Maria Ma-
zurkiewicz wicekurator owiaty,
Dariusz Zagrski wizytator, ks.
Czesaw Kustra - proboszcz przy-
sieckiej parafii, sotysi oraz radni
powiatu.
Po zakoczeniu czci oficjalnej
o poczstunek dla goci zadbaa
niezastpiona firma Leniczanka.

Poszerz swj kulturalny horyzont

Europejskie Dni Dziedzictwa odbywaj si w Polsce od wielu lat. Zawsze we wrzeniu.
W tym roku miay miejsce w Grsku
Tegoroczn imprez odbywaj-
c si 16-17 wrzenia pod hasem
Krajobraz dziedzictwa dzie-
dzictwo krajobrazu zorganizo-
wa Dom Kultury w Grsku, Cen-
trum Edukacji Modziey im. ks.
Jerzego Popieuszki oraz Stowa-
rzyszenie Inicjatyw Spoecznych
Razem dla przyszoci.
W ramach biecej edycji odbyy
si nastpujce imprezy: 1) Przegld
Ludowych Zespow piewaczych
z terenu Wojewdztwa Kujaw-
sko-Pomorskiego Dziedzictwo
krajobrazu ziemi kujawskiej, do-
brzyskiej i chemiskiej muzyk tatw historyczno-fotograficznych
zapisane, 2) zwiedzanie Muzeum
Regionalnego i Multimedialne-
go znajdujcego si przy Centrum
Edukacji Modziey im. ks. Jerzego
Popieuszki w gminie Zawie Wiel-
ka, 3) wystawa prac plastycznych
uczestnikw warsztatw plastycz-
nych Krajobraz dziedzictwa dzie-
dzictwo krajobrazu organizowa-
nych przez Dom Kultury w Grsku
oraz Centrum Edukacji Modziey
im. ks. Jerzego Popieuszki w Gr-
sku, 4) wystawa poplenerowa foto-
grafii wykonanych w trakcie warsz-
Dziedzictwo zapisane w krajobra-
zie obiekty historyczne gminy
Zawie Wielka (dofinansowane
przez Starostwo Powiatowe w To-
runiu, zorganizowane przez Stowa-
rzyszenie Inicjatyw Spoecznych
Razem dla Przyszoci).
- Na kulturalnej mapie gminy
Zawie Wielka Europejskie Dni
Dziedzictwa to bardzo wana im-
preza mwi Renata Dobrowolska,
dyrektorka Domu Kultury w Gr-
sku, organizatorka przedsiwzicia.
Nasz intencj jest, w skali makro, si dowiedzie o miejscach i zabyt-
upowszechnianie kultury naszego kach im nieznanych, na przykad
kraju, a w skali mikro propago- poniemieckich cmentarzach ewan-
wanie naszej maej ojczyzny, jak gelickich oraz cmentarzach men-
jest gmina, w ktrej mieszkamy. Je- nonitw. Podobnie niewiele dotd
stemy nastawieni na rozpowszech- wiedziano o paacu w Rzczkowie.
nianie kadego rodzaju kultury. Europejskie Dni Dziedzictwa to nie
Organizujemy koncerty, obozy, tylko wietna okazja do zaprezen-
zwiedzanie zabytkw, przegldy towania swoich plastycznych zdol-
zespow. Penetrujemy wszelkie noci, ale rwnie do zapoznania
moliwe dziedziny kultury. Pokazu- si z histori. Dzieci byy w ramach
jemy przede wszystkim nasze wa- swojego konkursu do tego zobligo-
sne dziedzictwo. Ludzie si o nas wane: nie wystarczyo namalowa
dowiaduj, o tym co mamy do za- czy sfotografowa cmentarz. Trzeba
oferowania. Zorganizowalimy na byo rwnie poczyta o jego histo-
przykad w Grsku specjaln wy- rii.
staw plastyczno-fotograficzn dla Europejskie Dni Dziedzictwa
dzieci. Zadaniem konkursowiczw to rwnie zwiedzanie muzew,
byo pokazanie na obrazach bd uczestnictwo w przegldach ze-
fotografiach obiektw mao w na- spow ludowych. To poszerzanie
szej gminie znanych, ale wartych horyzontw poprzez dostp do kul-
rozpropagowania. W ten sposb tury.
sami nawet nasi mieszkacy mogli (RK)

Patronat
Setki tancerzy ponownie stan
na parkiecie, by zaprezento-
wa swoje umiejtnoci pod-
czas II edycji Oglnopolskiego
Turnieju Taca Towarzyskiego
o Puchar Wjta Gminy ysomi-
ce. Gal finaow wydarzenia,
podobnie jak przed czterema
latami, poprowadzi go specjal-
ny - jurorka programu Taniec
z Gwiazdami Iwona Pavlovi.
Turniej odbdzie si 17 grud-
nia w hali sportowej Szkoy Pod-
stawowej nr 2 w Turznie. Na par-
kiecie pojawi si okoo czterystu
tancerzy z caej Polski.
- Pierwsza edycja Oglnopol-
skiego Turnieju Taca Towarzy-
skiego o Puchar Wjta Gminy
ysomice odbya si w 2013 r.
przypomina Katarzyna Kder, or-
ganizatorka wydarzenia. Pozy-
tywny odzew zmobilizowa mnie
do stworzenia w naszym regionie
kolejnej jego odsony. Taniec jest
moj pasj, ktr od najmod-
szych lat zarazia si moja crka.
To wanie z ni jed po caej
Polsce, by bra udzia w turnie-
jach. Pomylaam: dlaczego wic
nie zorganizowa takiego wyda-
rzenia tu, pod Toruniem?
I tak oto przed nami magiczna
rywalizacja najlepszych zawod-
nikw z caego kraju. Wystartuj
oni w kilku kategoriach, wcznie
z najwysz klasy S.
- Zawody trwa bd od rana
dodaje Katarzyna Kder. Za-
kocz si za prezentacj naj-
starszych uczestnikw turnieju.
Zwieczeniem wydarzenia bdzie
uroczysta gala, ktr poprowadzi
znana tancerka Iwona Pavlovi.
Z pewnoci warto bdzie tego
dnia zajrze do Turzna.
Organizatorami wydarzenia
s Taneczny Klub Sportowy Dan-
ce&Dance z Torunia oraz gmina
ysomice.
Poza Toru . 29 wrzenia 2017

Zanim przyjdzie szkoa
Ponad 120 dzieci uczszcza ju
do gminnego przedszkola w Ma-
ej Nieszawce. Pierwsze zajcia
rozpoczy si w poniedziaek 25
wrzenia.
Placwka ta to wyczekiwana
przez mieszkacw inwestycja.
Dzieci w wieku od 3 do 6 lat mog
teraz spdzi dzie na rozwijaj-
cych zajciach. Dyrektork placw-
ki zostaa Barbara Mrugalska (na
zdjciu). Ma 30-letnie dowiadcze-
nie w pracy z dziemi. W trakcie
swojej kariery zawodowej praco-
waa w szkole podstawowej, przed-
szkolach oraz penia nadzr peda-
gogiczny.
- Mamy sze oddziaw mwi
Barbara Mrugalska. Grup 3-lat-
kw Biedronki, grup 3- i 4-lat-
kw Motylki, grup 4-latkw
abki, grup 5-latkw Jeyki Poprzez naukow zabaw organi-
i dwie grupy 6-latkw Delfinki
i Wiewirki. Na chwil obecn s
jeszcze wolne miejsca.
Aby zapisa dziecko, naley
przyj do przedszkola, wype-
ni kart zgoszenia, wniosek oraz
podpisa umow.
Dzieci przebywaj w prze-
stronnych salach wyposaonych
w najnowszy sprzt multimedial-
Inwestycyjna ofensywa
W drugim kwartale roku w gminie Czernikowo pojawi si nowe przydomowe
oczyszczalnie ciekw oraz siownie zewntrzne
Praca kanalizacyjne, nowe tereny
rekreacyjne i placwka owiatowa
tak w skrcie przedstawiaj si
ostatnie plany i realizacje inwesty-
cyjne. Gminni urzdnicy trzymaj
take kciuki za zoone ju wnio-
ski o fundusze zewntrzne.
- Po kilku latach posuchy na
polu moliwoci pozyskania do-
finansowania w zakresie budowy
przydomowych oczyszczalni cie-
kw gmina Czernikowo przystpi-
a do konkursu, w ramach ktrego
wybuduje sto biologicznych oczysz-
czalni zapowiada Przemysaw Pu-
jer z Urzdu Gminy Czernikowo.
Inwestycja bdzie dofinansowa-
na w kwocie ok. 1 mln z (ponad
60% kosztw operacji) dziki Pro-
gramowi Rozwoju Obszarw Wiej-
skich. Za czn kwot ponad 1,7
mln z zadanie wykona Wielobran-
owy Zakad Usugowy Andrzeja
Sieradzkiego z Wocawka. Oczysz-
czalnie maj by gotowe do koca
maja 2018 r., ale do grudnia inwe-
WLK. NIESZAWKA i CZERNIKOWO 25
egnamy ci, lato
Zabawa taneczna, wystpy solistw oraz darmowa grochwka tak bawili
si mieszkacy gminy
Sobotni festyn Poegnanie lata
mia bogaty program. Organiza-
torw nie wystraszya zmienna
pogoda.
Wydarzenie odbywa si ju od
wielu lat na przeomie lata i jesie-
ni. Plac przy boisku orlik w Maej
Nieszawce tego dnia wypenia si
zazwyczaj wieloma mieszkacami
gminy.
Impreza rozpocza si od wy-
stpu zespou Lena Kraina dziaa-
ny, pomoce dydaktyczne i pik- jcego przy Klubie Seniora w Cier-
ne, kolorowe zabawki. Dekoracje picach. Po nim mikrofon przej
w szatni, w salach dydaktycznych Kazimierz Kaczmarek, wjt gminy
i na holu zostay wykonane przez Wielka Nieszawka.
nauczycieli. - Chciabym w imieniu wasnym
Budynek przedszkolny uzupe- i wadz gminy powita wszystkich
nia wze kuchenny, w ktrym przy- mieszkacw oraz goci, ktrzy
gotowuje si posiki. S take dwie przybyli na nasz tradycyjny festyn
dodatkowe sale. Pierwsza z nich to Poegnanie lata, aby wsplnie
sala widowiskowa przeznaczona z nami si bawi. Przez cay dzie
na wystpy dzieci. W przyszoci bdzie wiele atrakcji. ycz udanej
pojawi si maj tam jeszcze profe- zabawy.
sjonalne owietlenie, nagonienie, Wodarza gminy na scenie za-
parawany, kotary i pianino. W dru- stpili solici Magdalena Sobecka
giej sali (sensorycznej) przedszko- i Igor Witalis, oboje wiczcy pod
laki maj moliwo relaksu w su- okiem Aliny Sobeckiej w Orodku
chym basenie z pieczkami oraz na Kultury w Maej Nieszawce.
matach sensorycznych o rnej piew na scenie towarzyszy
strukturze. Mog tam rwnie uczestnikom wydarzenia praktycz-
wiczy na pikach sensorycznych, nie do koca dnia. Usyszelimy
gra na instrumentach, bawi si take repertuar zespou seniorw
rnymi masami plastycznymi itd. Wspomnienie dziaajcego w Ma-
ej Nieszawce. Zastp modych so-
listw z gminy jest bardzo liczny, okiem Aliny Sobeckiej. Usyszeli- dzinny z nagrodami. Rozstawione
zuj prac swoich zmysw tak, by my rwnie Wiktori Pawowsk, stoiska oferoway darmow gro-
bya wydajna i stanowia podstaw wic to oni nastpnie zaczli gra
pierwsze skrzypce. Swoimi talen- Martyn Barczak, dzieci z Niepu- chwk przygotowan przez NSS
prawidowego rozwoju. blicznego Przedszkola Leny Lu- Wsplne Gniazdo (finansowan
- Niedugo planujemy oficjal- tami pochwalili si artyci z grupy
wokalnej Puls oraz zespou Mixter. dek z Maej Nieszawki pod opie- ze rodkw budetu partycypa-
ne otwarcie przedszkola. Termin k Renaty Dziennik. Muzycznym cyjnego gminy Wielka Nieszawka
i szczegy uroczystoci musimy Po raz pierwszy na scenie pojawiy
si te dzieci z nowego przedszkola zwieczeniem imprezy by koncert i prywatnego sponsora) oraz rko-
jeszcze uzgodni z rodzicami za- zespou Orient poczony z zabaw. dzieo. Dzieci swj wolny czas mo-
powiada dyrektorka przedszkola. w Maej Nieszawce, ktre zaimpo-
noway suchaczom m.in. piewem Oczywicie wystpy muzyczne gy spdzi na dmuchanych atrak-
to tylko cz wydarzenia. Na or- cjach.
(AS) w jzyku angielskim, take pod
liku odby si Gminny Turniej Ro- (AS)
stycja ma by wykonana w 20%. na sala do rytmiki, stowka, pokj
Z budowy oczyszczalni nie mo- nauczycielski i teren rekreacyjny na
gli skorzysta mieszkacy soectwa zewntrz tak w skrcie przedsta-
Czernikowo. W myl szczego- wia si placwka przeznaczona dla
wych warunkw projektu to teren 84 dzieci.
o charakterze aglomeracyjnym. - Nowy obiekt bdzie niezwykle
Jednak przypomnijmy, e pod ko- barwny i funkcjonalny zapowia-
niec maja wadze gminy podpisay da Przemysaw Pujer. - Charakte-
umow na dofinansowanie rozbu- rystycznym tematem przewodnim
dowy oczyszczalni ciekw w Czer- bdzie zaprojektowanie dekoracji
nikowie. podg i cian tak, by uczyy zasad
- Celem inwestycji jest m.in. ruchu drogowego na korytarzu Podpisanie umowy z wykonawc przydomowych oczyszczalni
przebudowa i rozbudowa istniej- bdziemy mieli wic dwukierun- ciekw.
cego ukadu oczyszczania ciekw kow jezdni ze skrzyowaniami
oraz zmniejszenie oddziaywania do sal, na cianach m.in. drogowe pojawiyby si wiaty z tablicami in- szu (przy Wiejskim Domu Kultu-
oczyszczalni na stan powietrza znaki. formujcymi o walorach terenw ry) i Steklinku pojawi si place
wymienia Przemysaw Pujer. Sale natomiast bd podzielone oraz stojaki na rowery. Urzdnicy zabaw. W dwch ostatnich miej-
Umowy z wykonawc i nadzo- na trzy strefy: zabawowo-oglno- pki co zoyli projekt w konkursie scowociach towarzyszy im bd
rem inwestorskim zostay podpisa- rozwojow, edukacyjn oraz relak- wojewdzkiego PROW-u. czny siownie zewntrzne. Wyposaenie
ne 20 wrzenia w Urzdzie Gminy. sacyjn z mikk podog i podusz- koszt inwestycji to prawie 0,5 mln trzech lokalizacji bdzie rne, ale
Koszt inwestycji to ponad 8 mln z. kami. czy je bdzie drogowa z. Jeli samorzd zdobdzie dofi- wrd sprztw znajdziemy m.in.
Jednym z ciekawszych projek- zebra. nansowanie, dooy jedynie 70 tys. hutawki, zjazdy linowe, karuzele,
tw, ktre zostan zrealizowane Szlakiem natury, szlakiem z. orbitreki, rower czy pras non.
w gminie, jest adaptacja czci po- przeszoci tak nazywa si pro- Sporo w infrastrukturze re- cznie z dofinansowaniem gmina
mieszcze Zespou Szk w Czer- jekt utworzenia cieki edukacyj- kreacyjnej bdzie dziao si take wyda ponad 220 tys. z na ten cel.
nikowie na przedszkole. Cztery sale no-przyrodniczej na terenie gminy w drugim kwartale 2018 r. W Czer-
edukacyjno-zabawowe, przestron- Czernikowo. W omiu punktach nikowie (Park 700-lecia), Mazow- (AS)
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
 26 EDUKACJA
Cyberprzemoc, realne cierpienie
13-letnia Roksana w wakacje po-
stanowia spotka si z dawn
koleank z podstawwki. Dziew-
czyny nawizay kontakt przez
Facebooka. Umwiy si na to-
ruskiej Starwce. Tu na Roksan
czekaa koleanka i jej znajome.
Skopay j po gowie i brzuchu,
wyryway wosy, przypalay pa-
pierosem. Wszystko nagray ko-
mrk. Film wrzuciy do Interne-
tu.
Roksana trafia do szpitala. Poli-
cja wszcza ledztwo. Napastnicz-
ki czuj si jednak bezkarne gdy
zdarzenie opisano w mediach, za-
czy przez Internet grozi matce
pobitej nastolatki.
- Przeladowanie, zastraszanie,
nkanie i wymiewanie z wyko-
rzystaniem Internetu, czyli tzw.
cyberprzemoc, jest wrd uczniw
powanym problemem mwi
Krzysztof Kwiatkowski, prezes
Najwyszej Izby Kontroli. NIK
opublikowa wanie raport na te-
mat cyberprzemocy wrd dzieci
i modziey, z ktrego wynika, e
z cyberprzemoc zetkna si bli-
sko poowa uczniw i nauczycieli.
- Co roku mam do czynienia
z kilkoma takimi zdarzeniami,
REKLAMA
Co drugie dziecko w wieku 10-18 lat styka si z przemoc w Internecie
Piotr Gajdowski | fot. flickr.com/CC BY-ND 2.0
moemy mie do czynienia z cy- tyczny, ktry powstaje po zdiagno-
berprzemoc. W przeciwdziaaniu zowaniu rodowiska szkolnego.
cyberprzemocy niezwykle wana Zostaje on uchwalony przez rad
jest rola rodzicw, ktrych w istot- rodzicw w porozumieniu z rad
nym stopniu powinny wspiera pedagogiczn.
szkoa oraz policja stwierdza Przedstawicielka Kuratorium
raport NIK-u. Jednak wyniki kon- wymienia wiele inicjatyw, ktre
troli pokazuj, e te instytucje nie maj zapobiega cyberprzemocy
wiedz o realnej skali zjawiska. Po-
owa uczniw twierdzi, e zetkna i innym negatywnym zjawiskom
si ze zncaniem w Internecie, ale w szkoach: debaty z uczniami,
jedynie 2% wszystkich zdarze zo- projekty edukacyjne, szkolenia dla
staje ujawnionych, a ich ofiarom nauczycieli. Na stronie Kurato-
udziela si wsparcia i pomocy psy- rium umieszczono poradnik Jak
chologa. NIK zarzuca bezczynno reagowa na cyberprzemoc prze-
Ministerstwu Edukacji Narodowej, znaczony dla dyrektorw i nauczy-
ktre nie zleca kuratorom owiaty cieli szk i placwek owiatowych.
Blisko poowa uczniw spotkaa si z cyberprzemoc. dziaa zapobiegajcych interneto- Dzieci uczy si, jak rozwizywa
wej agresji wrd uczniw. Chocia konflikty za pomoc mediacji.
niektre kocz si interwencj opowiedziaa matce o tym, co j kuratoria same dostrzegaj pro- Badacze zajmujcy si tzw. prze-
policji - mwi Pawe Ufnal, nauczy- spotkao, ale poowa ankietowa- blem, nie wypracowano dotychczas moc rwienicz podkrelaj, e
ciel jzyka angielskiego. Zwykle nych przez NIK uczniw stwierdzi- procedur, co robi w takich przy- niezwykle rzadko zdarza si, by
chodzi o obraliwe przerbki zdj a, e w przypadku dowiadczenia padkach. W efekcie kada szkoa
i umieszczanie ich na Facebooku. cyberprzemocy nie zwrciaby si ofiara nie znaa w realnym wie-
radzi sobie na wasn rk. cie swojego przeladowcy. Gdy
Komentowane i udostpniane da- o pomoc do nikogo. Wedug ba- - W szkoach funkcjonuje pra-
lej mog doprowadzi do zaama- da Orodka Razem, ktry prowa- wo wewntrzne, w tym procedu- zetkniemy si z cyberprzemoc,
nia nerwowego ucznia, ktry sta dzi anonimow infolini dla ofiar ry zwizane m.in. z rnymi za- pamitajmy, e rwnie sprawcy
si ofiar takich artw. W mo- cyberprzemocy, ofiar agresji chowaniami ryzykownymi dzieci potrzebuj wsparcia psychologa
jej praktyce zawodowej stykam si w Internecie zostaje co druga oso- i modziey informuje Danuta badania pokazuj, e za agresj
z nastolatkami, ale wiem, e ju ba w wieku 10-18 lat. Gdy dziecko Brzzka-Ciechanowska z Kura- w sieci stoj niska samoocena, nie-
dzieci z najmodszych klas podsta- zaczyna unika sieci, gasi moni- torium Owiaty w Bydgoszczy. - umiejtno nawizywania relacji,
wwki robi to samo. tor, jeli wchodzimy do pokoju lub Kada szkoa opracowuje i wdraa potrzeba zwrcenia na siebie uwagi
Pobita gimnazjalistka z Torunia szybko przecza si na inn stron program wychowawczo-profilak- i inne problemy.
Poza Toru . 29 wrzenia 2017

Mniej tekstu,
wicej grafiki
W wyniku reformy edukacji do szk w Polsce trafio cz-
nie ponad 34 mln nowych podrcznikw. Czy speniaj ocze-
kiwania nauczycieli? I co waniejsze: czy s przyjazne dla
uczniw?
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
Miay by gotowe na pocztek
wrzenia. Cho mao kto w to wie-
rzy jednak byy. Tylko w nie-
ktrych przypadkach opnienie
wynioso lekko ponad 2 tygodnie.
Tempo, w jakim wprowadzona
zostaa reforma szkolnictwa, rodzi-
o wiele obaw. Midzy innymi t,
czy wydawnictwa zd z drukiem
nowych podrcznikw. Zdyy. cu. Okazuje si jednak, e nie wsz-
Polizg by minimalny.
- Wszystkie podrczniki do-
tary do nas w cigu pierwszych
dwch tygodni wrzenia mwi
Jacek ebrowski, dyrektor szkoy
w ubiance. Jeli idzie o podsta-
w programow, to jako nauczyciel
fizyki nie widz specjalnych zmian
w porwnaniu z tym, co byo. Klu-
czowa jest oczywicie obecna klasa
7. Z punktu widzenia fizyki jest to
niemal dokadnie ten sam materia
co w gimnazjum.
Nauczyciele, jak wiadomo, oba-
wiali si rewolucyjnych zmian pro-
gramowych. Cz nie bya pewna,
czy podrczniki, ktre dostan do
rk we wrzeniu, bd w peni spj-
ne z podstawami programowymi,
jakie zaprezentowano im w czerw-
dzie ta niepewno bya.
- W naszej szkole kady mia
moliwo wyboru podrcznika
mwi Przemysaw Piotrowski,
nauczyciel chemii i informatyki
z Obrowa. Ju w czerwcu otrzy-
malimy prbne egzemplarze pod-
rcznikw, z ktrymi moglimy si
zapozna. Dla nas teraz to adne
zaskoczenie. Jeli chodzi o zmia-
EDUKACJA 27
A jak wygldaj nowe ksiki,
jeli idzie o walory edytorskie i sza-
t graficzn?
- Od lat jest ten sam problem
dodaje dyrektor ebrowski. Kie-
dy ksiki byy szyte i w twardych
okadkach. Teraz s klejone i ucze
musi uwaa, by zbyt mocno pod-
rcznika nie otworzy, bo moe si
po prostu rozlecie. Z drugiej jed-
nak strony trzeba przyzna, e szata
graficzna jest dzi o niebo adniej-
sza. Ksiki maj lepszy papier i do-
skonalsze fotografie. Uczy si z nich
o wiele przyjemniej.
- We wspczesnych podrczni-
kach jest coraz mniej tekstu, a wi-
cej grafiki dodaje Przemysaw
Piotrowski. To jest trend europej-
ski i on si bdzie pogbia. Uwa-
Przemysaw Piotrowski, nauczyciel z Obrowa, wskazuje na nowe
am, e to uatrakcyjnia nauk.
proporcje tekstu do grafik.
Z kolei wielo podrcznikw
ny programowe, to na przykadzie go semestru, po pewnym okresie nie jest tym, co rodzice ceni naj-
chemii, ktrej nauczam, mog po- praktyki. Jednak ju teraz pojawiaj wyej. Czasy, kiedy w caej Polsce
wiedzie, e zmienio si tak nie- si gosy, e program zosta narzu- funkcjonowa jeden podrcznik dla
wiele, e prawie nic. Za to podrcz- cony zbyt odgrnie i ograniczy po- wszystkich, miny, zdaje si, bez-
nik do informatyki zmieni si i to wanie nauczycielom pole manew- powrotnie.
znacznie. Nie s to jednak zmiany ru. Nie twierdz, e ograniczy ich - Jeszcze cakiem niedawno po-
wynikajce z reformy, ale z rozwoju inwencj, bo to byoby powiedzia- wrci pomys, eby to znw ujed-
tej dziedziny wiedzy, ktry jest bar- ne zbyt mocno, ale nowy program nolici przyznaje dyrektor e-
dzo dynamiczny. jest znacznie bardziej rygorystycz- browski. Stworzono nawet jeden
Czy zatem da si powiedzie, e ny. Nauczycielom przywykym do ministerialny podrcznik do na-
nowe podrczniki, ktre we wrze- pewnej swobody to si nie podo- uczania pocztkowego. Wszystkie
niu zawitay do szk, wtopiy si ba. Wczeniej mogli pewne partie maluchy od Tatr po Batyk z niego
w szkoln rzeczywisto cakiem materiau przesuwa na przykad korzystay. A jednak to zarzucono.
bezbolenie? na semestr zimowy. Obecnie takiej Czy susznie? Nie wiem. Wygra-
- Jest zbyt wczenie, aby katego- moliwoci nie maj. a po prostu moliwo wyboru
rycznie ocenia merytoryczn ja- Wyglda na to, e problem i konkurencyjno wolnego rynku.
ko nowych podrcznikw mwi wdroenia nowych podrcznikw Wydawnictwa rywalizuj midzy
Katarzyna Wachowska, dyrektorka to tylko kwestia odpowiednio du- sob, a nauczyciele maj wybr.
szkoy w Osieku. To bdzie mo- giej praktyki. Przywyknicia do Przynajmniej nie sycha gosw, e
liwe dopiero w okolicach pierwsze- nich. podrczniki s tendencyjne.
REKLAMA
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
28 TARGI
Targi motoryzacyjne MOTO-TOR 2017
W dniach 7-8 padziernika 2017 r. w godzinach od 10.00 do 17.00 w Centrum Targowym PARK w Toruniu przy
ul. Szosa Bydgoska 3 odbd si XI Targi Motoryzacyjne MOTO-TOR. Organizatorem imprezy s Targi Toruskie Sp. z o.o.
NA STOISKACH WYSTAWCW m.
in.:
Novum Motors zaprezentuje trzy no-
woci ostatniego roku: nowego Peugeot
308 i dwa SUVy 5008 oraz 3008, ktry
uzyska nagrod Car Of The Year. Poza
nowociami zaprezentowane zostan
popularne modele 208 i 2008 oraz samo-
chody dostawcze.
Auto Reve, Koncesjoner Renault
i Dacia zaprezentuje dwa samochody
w nowej odsonie, czyli nowe Renault
Koleos i nowe Renault Scenic, bdzie
mona zobaczy rwnie nowe Renault
Megane w wersji sedan oraz znanego ju
i lubianego crossovera Renault Kadjar.
Nie zabraknie samochodw dostawczych
Renault Mastera i Trafica.
AJ Motors nowy dealer Volkswagena
w Toruniu serdecznie zaprasza na pre-
mier nowego modelu - Arteona, auta
dostpnego ju od 755 z netto/mc w pro-
mocyjnym finansowaniu Easy Drive.
Toyota Bednarscy zaprezentuje pe-
n gam aut z napdem hybrydowym,
w tym now Toyot Yaris po faceliftin-
gu. Nowoci w gamie aut hybrydo-
wych Toyoty bdzie prezentowany mo-
del Prius Plug-in drugiej generacji, czyli
auto z moliwoci adowania rwnie
z gniazda elektrycznego. Atrakcj dodat-
kow stoiska bdzie moliwo udziau
w konkursie z gwn nagrod w postaci
hybrydowej Toyoty na weekend z pe-
nym bakiem paliwa.
Lexus Trjmiasto we wsppracy
z Toyota Bednarscy zaprezentuje dwa
najpopularniejsze modele z gamy Lexu-
sa czyli model Lexus NX oraz Lexus RX.
W trakcie prezentacji bdzie moliwo
zapisania si na jazd testow wybranym
modelem.
Zesp Szk Samochodowych
w Toruniu zaprezentuje wybrane pojaz-
dy znajdujce si w zbiorach Szkolnego
Muzeum Motoryzacji. Zainteresowani
otrzymaj wszelkie informacje o kierun-
Poza Toru
kach ksztacenia oraz moliwociach za-
trudnienia po ukoczeniu szkoy.
Auto Styl - salon Forda w Toruniu
zaprezentuje premierowe modele: Forda
KA i Forda Fiest oraz SUVa Forda Kug,
ponadto pokae gam aut dostawczych
do przewozu osb i towarw.
Auto-Mar Pomoc zaprezentuje ofert
kompleksowej pomocy powypadkowej.
. 29 wrzenia 2017
Na stoisku bdzie mona dowiedzie si
o bezpatnym wynajmie aut z OC spraw-
cy, dopatach do odszkodowa, pomocy
w likwidacji szkd komunikacyjnych
i obsudze innych szkd osobowych.
Casada Polska zaprezentuje nowo-
czesne urzdzenie fitness - platform
wibracyjn Power Board, dziki ktrej
trening przyniesie wymarzone efekty 2x
szybciej. Ponadto na stoisku bdzie mo-
na skorzysta z relaksujcego masau na
matach i poduszkach masujcych.
Mazda Bednarscy zaprezentuje
wszystkie najwaniejsze modele japo-
skiej marki z przeomow technologi
SKYACTIV oraz wyrniajcym desi-
gnem w duchu KODO. Na targach b-
dzie mona zapozna si z Now Mazd
CX-5, drapienym miejskim crossove-
rem - Mazd CX-3, sportow limuzyn
- Mazd 6, miejskim autem rodzinnym
- Mazd 3 oraz kultowym roadsterem
Mazd MX-5. Na fanw marki czeka b-
dzie konkurs z nagrodami.
Nordic Motor jedyny autoryzowany
salon i serwis Volvo w wojewdztwie ku-
jawsko-pomorskim zaoferuje profesjo-
nalne doradztwo dla pasjonatw marki
Volvo.
Hurtozbyt & MCPOL zaprezentuje
najnowsze rozwizania technologiczne
na rynku akumulatorw rozruchowych
firm VARTA oraz YUASA. Na stoisku
bdzie moliwo sprawdzenia sprawno-
ci akumulatora przed okresem jesienno-
-zimowym.
 ZDROWIE 29

Empatia i cierpliwo
Jest chorob otpienn i nieuleczaln. Upoledza pami, mow, orientacj.
Prowadzi do mierci. Jako pierwszy opisa j w 1906 r. niemiecki neuropatolog
Alois Alzheimer. 21 wrzenia obchodzony jest wiatowy Dzie Choroby Alzheimera
Robert Kamiski
Kwesti kluczow, jak w wikszo- do 470 tys. ludzi mwi Zbigniew Zdrowia w stosunku do programu
ci chorb nieuleczalnych, jest Tomczak, przewodniczcy Polskie- bada naukowych, profilaktyki, le-
szybka diagnoza. Odpowiednio go Stowarzyszenia Pomocy Oso- czenia i wsparcia dla chorych i ich
wczenie podjte dziaania po- bom z Chorob Alzheimera. Te opiekunw. Dla przykadu w USA
zwalaj zagodzi przebieg choro- statystyki s zatrwaajce, tym bar- koszt leczenia choroby Alzheime-
by Alzheimera. Stopniowa utra- dziej e wedle wszelkiego prawdo- ra i schorze onkologicznych jest
ta komrek neuronowych moe podobiestwa w przyszoci czeka sobie rwny, co mwi nam o skali
przebiega znacznie wolniej. nas lawinowy wzrost liczby zacho- problemu. Oczywicie jako sto-
rowa. Zwrmy uwag, e kiedy warzyszenie alarmujemy poprzez
Pierwszym objawem choroby do 2010 r. oceniano tempo, w jakim Parlamentarn Komisj Senio- zes Fundacji czymy Pokolenia, - Nie mog si zgodzi z opini,
Alzheimera s zwykle trudnoci przyrasta bdzie liczba chorych, raln, poprzez biuro Rzecznika dziaajcej na rzecz integracji mi- e walka z Alzheimerem nie ma
z orientacj. Dobrze znana dotd mwiono o przyrocie 2% rocznie. Praw Obywatelskich i Najwysz dzypokoleniowej i dobrego ycia sensu dodaje Anna wito. Bo
przestrze staje si dla chorego co- Okazao si, e w latach 2011-2015 Izb Kontroli, a przede wszystkim seniorw oraz chorb otpiennych. wiem, e ma. Moja empatia i cier-
raz bardziej obca. Droga z pracy do jest to 4%. A wic niedoszacowano Ministerstwo Zdrowia, ktre jest Objawy s najczciej niezauwa- pliwo, dwie najistotniejsze cechy
domu jawi si nagle jako nieoczy- dwukrotnie. To oczywicie musi bezporednio odpowiedzialne za alne, niekojarzone z chorob
wista. Pojawiaj si trudnoci ze budzi niepokj. Poza tym w ostat- system leczenia, a w zasadzie jego opiekuna chorych na Alzheimera,
przez co s ignorowane. Co cieka- s wane. Wiele razy dowiadcza-
znajdowaniem przedmiotw, kt- nich dziesicioleciach mamy do brak. Od lat mamy gotowy Naro- we, na Alzheimera cierpi okoo 65%
rych nie ma tam, gdzie by powin- czynienia ze znacznym wydue- dowy Plan Alzheimerowski obej- am tego, e w ostatniej fazie cho-
kobiet i 35% mczyzn. Trudno po- roby pacjent, ktry nie mia ju
ny. Pami wypeniaj coraz wik- niem ycia czowieka w ogle. To mujcy edukacj plus opiek oraz wiedzie, z czego to wynika. Praw-
sze luki. Chory zapomina imiona rwnie musi mie wpyw na ogl- projekt ustawy dotyczcy szybkiej kontaktu z rzeczywistoci, nagle,
dopodobnie wie si to z wiksz po dwch tygodniach obcowania,
wasnych dzieci i nie jest pewien n liczb zachorowa, poniewa cieki rozwizywania problemw statystycznie aktywnoci umyso-
innych, rwnie oczywistych faktw. Alzheimer, jak wiadomo, jest cho- zwizanych z chorob. Cigle cze- umiecha si na mj widok. Moe
w mczyzn. A to wanie oznacza
Mwic cilej: w wyniku choroby rob wieku podeszego. kaj one na wdroenie. Jeli chodzi wydawa si, e to nic takiego. Ale
profilaktyka: dusz aktywno
upoledzeniu ulegaj wysze czyn- Jak wobec tak zastraszajcych o chorob Alzheimera w Polsce, to umysow. Czynne dziaanie umy- to jest wszystko. Dla tych ludzi
noci korowe jak pami, oglna danych reaguje nasz rzd? Ministerstwo Zdrowia ma duo do su to opniony proces rozwoju zwaszcza.
orientacja, mowa, ocena sytuacji. - Powiedzmy to otwarcie: cho- zrobienia. Bardzo duo. choroby. Istniej rwnie leki far- Choroba, ktrej nazwa pocho-
Komrki nerwowe w mzgu gin roby neurogenne s w Polsce cigle Istot problemu, jak zwykle przy makologiczne spowalniajce cho- dzi od nazwiska niemieckiego psy-
nieodwracalnie. jeszcze niedoceniane dodaje Zbi- okazji powanych chorb, jest wia- rob, cho nie istniej leki zdolne j chiatry Aloisa Alzheimera, znana
Choroba jest wprawdzie nie- gniew Tomczak. Nie wiadomo, ile domo. Okazuje si, e w znako- wyleczy. jest od ponad stu lat. Cigle jednak
uleczalna, ale jej wczesne wykrycie przeznacza si na nie pienidzy, bo mitej wikszoci wypadkw o Al- Czy zatem walka z t chorob, nie ma na ni leku. Naukowcy za-
pozwala na podjcie walki o wydu- nie ma adnych oficjalnych danych, zheimerze mona mwi dopiero skazana z gry na niepowodzenie, pewniaj, e robi, co w ich mocy,
enie ywotnoci neuronw. I ycia poniewa Ministerstwo Zdrowia w wieku stosunkowo dojrzaym. nie przypomina walki z wiatraka- aby go wynale. wiat, a przede
w ogle. nie prowadzi adnych statystyk - Pierwsze przypadki zachoro- mi? Jaki sens ma profilaktyka czy wszystkim chorzy cierpicy na Al-
- Szacuje si, e w Polsce cierpi i prognoz. Nie ma odniesienia wa diagnozuje si okoo 50. roku terapia, skoro i tak wiadomo, e jaki zheimera, czekaj na swojego Fle-
na chorob Alzheimera od 360 tys. w budecie Narodowego Funduszu ycia mwi Anna wito, pre- bdzie fina? minga albo Kocha.

Poza Toru . 29 wrzenia 2017

 30 HISTORIA
Chema czerwieniaa powoli
ycie codzienne peerelowskiej prowincji byo szare i pene paradoksw. Ale dziao si tu duo. Dlatego bdem byoby
stosowanie jednoznacznych ocen mwi dr Barbara aukajtys. Z autork ksiki o yciu codziennym w Chemy okresu
PRL-u, ktra wanie ukazaa si drukiem, rozmawia Robert Kamiski
Peen tytu pani ksiki: Dzieje
Chemy w Polsce Ludowej. ycie
codzienne prowincjonalnego mia-
steczka w przestrzeni publicznej
i prywatnej w latach 1945-1989.
Dlaczego akurat Chema?
Pochodz z Chemy. Miasto to
byo przedmiotem moich zaintere-
sowa naukowych. Poza tym w ba-
daniach istniaa luka. Nie byo do-
td podobnego opracowania.
ycie codzienne to bardzo szeroki
temat. Jak udao si pani nad tym
zapanowa?
REKLAMA
Staraam si przedstawi je przeszo i staje si dla nas tym,
kompleksowo: wpyw polityki
i gospodarki na zwykych ludzi,
oddziaywanie Kocioa, sytuacja
mieszkaniowa, przestpczo i pa-
tologie, opieka medyczna, owiata,
poziom cen wobec pac, nawyki y-
wieniowe, strj wyjciowy i domo-
wy, poziom higieny osobistej. Lista
ta nie ma koca. Myl jednak, e
dotknam kwestii najistotniej-
szych.
PRL to dzi ju epoka miniona.
Powoli odchodzi w mitologiczn
czynio si do lepszego rozumienia
czym dla naszych pradziadkw
byo powstanie styczniowe. Chciaa
pani przyapa konkret historycz-
ny in flagranti? Pki jeszcze yj
wiadkowie?
Owszem, PRL odchodzi w prze-
szo, ale bardzo powoli. Histo-
rycznych rde nie brakuje, wiad-
kw take. Ja sama przecie staam Ale pewne elementy reportau da-
w tych owianych legend peerelow-
skich kolejkach. Pamitam, jak y-
limy, jak si mylao i co mwio.
W Chemy spdziam modo. rde ksiki s wywiady z ludmi.
Mam nadziej, e wszystko to przy-
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
odsczy treci propagandowe od
tego, co istotne. Na przykad sprawy
kobiet uwypuklaa prasa oglno-
polska: Kobieta i ycie, Przyja-
cika. Z punktu widzenia tema-
tu ksiki to bardzo wartociowe
rda. Mogam zebra informacje
o problemach zwizanych z utrzy-
maniem higieny intymnej kobiet,
jadospisach domowych, modzie,
sposobach relaksu czy o nakrelo-
nym przez wadze wzorcu kobiety
idealnej.
Kwerenda rdowa nie ograniczy-
a si jednak wycznie do wywia-
dw i rde pisanych.
To wielki przywilej specjalisty hi-
storii najnowszej. Miaam mono
korzystania z zasobw Polskiej
Kroniki Filmowej. Tem prowadz-
cym do uoglnie okazay si filmy
fabularne: Dziewczyny do wzicia
z 1972 r. w reyserii Janusza Kon-
dratiuka oraz Prawo i pi zre-
alizowany w 1964 r. przez Jerzego
Hoffmana i Edwarda Skrzewskie-
go, ktrego cz zdj powstaa na
terenie starej chemyskiej poczty.
Jak mona powanie, jako histo-
ryczne rdo, traktowa materiay
Polskiej Kroniki Filmowej? Czy to
nie najczystszej wody propaganda?
Przecie pani wie najlepiej, e nie
istniej filmy bardziej znieksztaca-
jce rzeczywisto.
Owszem. A jednak niezalenie od
intencji ich twrcw kamera fil-
mowa wiernie rejestrowaa wygld
ulic, twarze osb, ich ubir. Zaka-
dajc, e udzia w pochodzie pierw-
szomajowym wynika z przymusu
czy strachu, to nikt przecie nie
zmusza tych ludzi do umiechw.
Historyk parajcy si, dajmy na
to, sarmatyzmem zna swoich bo-
haterw wycznie z lektury. Pani
jest zatem w sytuacji nadzwyczaj
korzystnej: obcuje z histori cigle
yw.
To kolejny przywilej. No bo kto by
przeze mnie tych spraw. nie chcia pogada z Janem Kocha-
nowskim albo z Mari Skodow-
Czyli mog zaryzykowa stwier- sk? Jednak sytuacja ta ma i swoje
dzenie, e pani ksika to w pewnej cienie. Piszc histori najnowsz,
mierze po prostu reporta? trzeba by niezwykle czujnym
A tak to nie. Posiada cay niezbd- i ostronym. yj przecie ludzie,
ny aparat naukowy i w sensie ci- ktrych mona dotkn.
sym jest historyczn monografi.
Jak to: dotkn?
oby si z niej wypreparowa. Powiedzmy, e istnia pan X, ktry
by sprzedajnym aparatczykiem.
Z pewnoci. Przecie jednym ze Dzi yj jego dzieci i wnuki, kt-
rzy nosz to samo nazwisko. Spra-
Zwyka reporterska robota wa jest delikatna. Nikt nie lubi, by
No tak. I tych rozmw byo nie- wypomina mu niechlubn prze-
mao. Na przykad z ekspedientk szo.
najpopularniejszego sklepu PSS
w centrum Chemy, ktra dosko- Chce mi pani powiedzie, e wnu-
nale zilustrowaa atmosfer swojej ki odpowiadaj za grzechy swoich
placwki z tamtych lat. To bardzo dziadkw?
cenne rda. Pan wie, e nie, i ja to wiem. A jed-
nak wiat jest, jaki jest. To s wa-
A co z innymi? Na przykad z pras nie blaski i cienie historii najnow-
codzienn. Na ile braa j pani po- szej: rde mnstwo ale materia
wanie? Przecie ju wtedy wiado- nadzwyczaj delikatna.
mo byo, e prasa kamie. Byo to
napisane na co drugim murze. I ostatnie pytanie: jaka bya ta pe-
Prasa lokalna okazaa si pomo- erelowska Chema?
c nieocenion. Przede wszystkim PPR i PZPR zakorzeniay si tu
Gazeta Toruska, towarzyszca z trudem. Chema czerwieniaa
spoecznoci mieszkacw Chem- powoli. Zawsze byo tu do nie-
y od 1949 r. oraz Nowoci uka- jednoznacznie. Pniej cukrownia
zujce si od 1969 r. Owszem, wietnie wpisaa si w histori So-
tendencyjno wczesnej prasy lidarnoci. Podzia na my i wy
czasem a razia w oczy, niemniej by bardzo nieostry. Po zebraniach
jednak gazety okazay si kopalni partyjnych szo si do kocioa na
wiedzy zarwno na temat idealizo- prb chru. Jaka bya ta peere-
wania rzeczywistoci, jak i proble- lowska Chema? Czy mam pana
mw codziennych. Rzetelna anali- pozbawia przyjemnoci lektury?
za historyczna tych rde pozwala (miech)

Zmagania przy stole
W Szkole Podstawowej w Zotorii
1 padziernika odbd si turnieje
tenisa stoowego pod patronatem
klubu Flisak Zotoria oraz sotys
Barbary Kisielewskiej.
Na terenie sali gimnastycznej
placwki bd rozgrywane jedno-
czenie mistrzostwa Zotorii dla
mieszkacw soectwa oraz otwar-
ty turniej gwny tenisa stoowego
czyli I Mistrzostwa Zotorii w Te-
nisie Stoowym.
- W rywalizacji mog wzi
udzia doroli amatorzy lub osoby,
ktre maj za sob przynajmniej
dziesicioletni przerw w roz-
grywkach ligowych informuje
Marcin Cielewicz, organizator.
Celem turnieju jest popularyzacja
tenisa stoowego. Dyscyplina ta
ma w naszej gminie coraz wicej
sympatykw. Obecnie sekcja teni-
sa stoowego we Flisaku Zotoria
liczy ponad pidziesit osb, za chary czy dyplomy. Najwaniejszy
w szkole w Zotorii od 15 wrzenia
bd prowadzone darmowe zajcia
dla dzieci prowadzone przez profe-
sjonalnego trenera Rafaa Utylskie-
go. Liczymy, e dziki turniejowi
rwnie wrd dorosych zaintere-
sowanie tenisem stoowym nie b-
dzie sabn.
Otwarty turniej zostanie roze-
grany w trzech kategoriach wie-
kowych: od 18 do 40 lat, od 41 do
60 lat i powyej 60. roku ycia, za
zmagania przeznaczone dla miesz-
kacw soectwa bd odbyway
si w jednej kategorii powyej 18.
roku ycia.
- Myl, e moemy si spodzie-
wa cznie ponad 60 zawodni-
kw i zawodniczek mwi Mar-
cin Cielewicz. Dla najlepszych
zostan przygotowane atrakcyjne
nagrody, takie jak vouchery, pu-
bdzie jednak aktywnie spdzony
czas w miej atmosferze. W trakcie
Partnerzy Flisaka Zotoria
turnieju swoj obecnoci zaszczy-
c nas panie z lokalnego Koa Go-
spody Wiejskich, ktre przygotuj
pyszn grochwk dla przybyych
zawodnikw.
Kady z potencjalnych uczest-
nikw zmaga powinien posiada
wasny strj sportowy (bez biaych
koszulek), a take rakietk do gry.
Do turnieju bdzie mona zapisa
si bezporednio przed rozpocz-
ciem rywalizacji, ktrej start jest
zaplanowany na godz. 9. (K)
Poza Toru . 29 wrzenia 2017
SPORT 31
Droga po puchar
Za nami trzy rundy Okrgowe- czeniu z prac trenera Mariusza
go Pucharu Polski. Sprawdcie, angowskiego, procentuje. Jestem
ktre zespoy pozostay w grze dobrej myli przed kolejn rund.
o trofeum Kujawsko-Pomorskie- Szstka bya w pierwszych
go Zwizku Piki Nonej. dwch rundach szczliw liczb
dla Cyklonu. Tym razem bez stra-
W pierwszej rundzie zmaga ty gola zesp z Koczewic odpra-
mielimy swoich czterech przed- wi Wojownika Wabcz. Najbardziej
stawicieli. Poowie z nich udao hitowe spotkanie drugiej rundy
si zameldowa w drugiej rundzie. odbywao si w Ostaszewie. Miej-
Victoria Czernikowo pokonaa 1:2 scowy Mustang podejmowa na
Saturn Ostrowite, za w rywalizacji boisku beniaminka pitej ligi Po-
pomidzy gminami Chema i Ob- morzanina Toru. Oba zespoy za-
rowo lepsza okazaa si ta pierwsza, czy sezon z wysokiego C i plasuj
a konkretnie Cyklon Koczewice, si w czowce tabeli. Rozgrywki
ktry zwyciy w Gogowie z tam- pucharowe rzdz si jednak swo-
tejszym Orem 3:6. Po porace 2:4 imi prawami i kto z tej rywalizacji
z Pomowcem Kijewo Krlewskie na musia odpa. Zwycisko z batalii
pierwszej rundzie swoj przygod
z OPP zakoczya Wisa Pdzewo. wyszed Mustang, ktry pokona
druyn z grodu Kopernika 3:1.
Dokadnie tydzie pniej re-
wan za swoich kolegw z Pdzewa Na trzeciej rundzie swoj przy-
wzili zawodnicy Victorii Czerni- god z OPP skoczya Victoria
kowo. W drugiej rundzie pokonali Czernikowo, ponoszc dotkliw
w wyjazdowym spotkaniu Pomo- porak 0:9 ze Spart Brodnica.
wiec 2:3. Od tej rundy do gry we- W walce o puchar pozostay za to
szli rwnie pitoligowcy. Z tarcz druyny Mustanga (wygrana 5:1
do domu wrcia druyna Flisaka z Sokoem Radomin), Legii Chem-
Zotoria, ktra w Zbjnie nie daa a (zwycistwo 5:1 z Naprzodem
szans tamtejszemu Pogromowi, Jabonowo Pomorskie), Cyklonu
zwyciajc 0:4. Koczewice (wygrana walkowerem
- Wszystkie bramki strzelili dla 3:0, Iskra Ciechocin zrezygnowaa
nas zawodnicy modzieowi rela- z gry) oraz Flisaka Zotoria, ktry
cjonuje prezes Flisaka Robert Chro- zameldowa si w czwartej rundzie
bak. Bardzo nas to cieszy. Wida, dziki przyznanemu wolnemu lo-
e dowiadczenie, ktre zdobywali sowi.
w poprzednich sezonach, w po- (K)
REKLAMA