Dramatis personae

Organizacje
RZT Ruch na rzecz Ziemskiej Trisolaris

ROP Rada Obrony Planety

PKFS Poczone Kolegium Floty Sonecznej

Osoby wystpujce w ksice

(Zgodnie z chiskimi zasadami najpierw podaje si nazwisko)

Luo Ji astronom i socjolog

Ye Wenjie astrofiz czka

Mike Evans sponsor i gwny przywdca RZT

Wu Yue kapitan Marynarki Wojennej Chiskiej Armii

Ludowo-Wyzwoleczej
Zhang Beihai komisarz polityczny Marynarki Wojennej ChALW,
oficer Si Kosmicz ych
Chang Weisi genera brygady ChALW, dowdca Si
Kosmicznych
George Fitzroy amerykaski genera, koordynator Rady Obrony
Planety, wojskowy cznik programu Hubble II
Ciemny las 4

Albert Ringier astronom zatrudniony przy programie Hubble II

Zhang Yuanchao wieo emerytowany pracownik zakadw

chemicznych w Pekinie
Yang Jinwen emerytowany nauczyciel gimnazjum w Pekinie

Miao Fuquan szef spki wglowej w prowincji Shanxi, ssiad

Zhanga i Yanga
Shi Qiang funkcjonariusz Wydziau Bezpieczestwa ROP
o przydomku Da Shi
Shi Xiaoming syn Shi Qianga

Kent cznik ROP

Say sekretarz generalna ONZ

Frederick Tyler byy amerykaski sekretarz obrony

Manuel Rey byy prezydent Wenezueli
Diaz
Bill Hines angielski neurobiolog, byy przewodniczcy Rady
Europejskiej
Keiko Yamasuki neurobioloka, ona Hinesa
Garanin podlegajcy rotacji przewodniczcy ROP

Ding Yi fizyk eoretyk

Zhuang Yan absolwentka Centralnej Akademii Sztuk Piknych

Ben Jonathan komisarz specjalny Poczonego Kolegium Floty

Sonecznej
Dongfang Yanxu kapitan Doboru Naturalnego
5 Liu Cixin

major Xizi oficer nau owy Kwantu

 Prolog

Brzowa mrwka zapomniaa ju o swoim domu. Dla pogronej

w zmierzchu Ziemi i gwiazd, ktre wanie ukazyway si na niebie,
czas, ktry min od opuszczenia mrowiska, mg nie mie znaczenia,
ale dla niej byy to eony. W zapomnianych ju dniach jej wiat wywrci
si do gry nogami. Ziemia si uniosa, zostawiajc szerok i gbok
rozpadlin, a potem opada i wypenia j z powrotem. Na kocu
przeoranego pasa sta samotny czarny obiekt. Takie rzeczy czsto si
zdarzay na tej rozlegej rwninie ziemia wzbijaa si w gr, a po
jakim czasie opadaa, rozpadliny otwieray si i na powrt wypeniay
si gleb, a po kadej takiej katastrofalnej zmianie pojawiay si jakby
na jej pamitk formacje skalne. W promieniach zachodzcego soca
mrwka i setki jej sistr przeniosy ocala krlow, by stworzy nowe
imperium. Wrcia tu przypadkiem, poszukujc jedzenia.
Dotara do podna formacji skalnej i odkrya czukami jej
nieprzezwycion obecno. Stwierdziwszy, e powierzchnia bloku
jest twarda i liska, ale w miar pewna, ruszya w gr. W jej gowie
nie zrodzi si aden cel, pojawio si tylko przypadkowe zakcenie
w jej prostym ukadzie nerwowym. Zakcenia wida byo wszdzie
w kadym dble trawy, w kadej kropli rosy na liciu, w kadym
oboku na niebie, we wszystkich gwiazdach nad chmurami. Zakcenia
te byy bezcelowe, ale z ich ogromnego nagromadzenia wyoni si cel.
Mrwka wyczua drgania ziemi i po ich intensywnoci zorientowaa
si, e zblia si co rwnie wielkiego. Nie zwracajc na to uwagi,
7 Liu Cixin

kontynuowaa wspinaczk. Od podna formacji cigna si pod

ktem prostym do ziemi sie pajcza. Mrwka o niej wiedziaa.
Ostronie omina zwisajce lepkie nici i przesza obok pajka, ktry
czyha z rozstawionymi na nich nogami na ofiar Kade z tych dwojga
stworze wiedziao o obecnoci drugiego, ale jak dziao si od eonw
nie byo midzy nimi adnej komunikacji.
Drgania nasiliy si, po czym ustpiy. Przed skaln formacj
stana ogromna istota. Bya tak dua, e przesaniaa wiksz cz
nieba. Mrwka znaa te istoty. Wiedziaa, e s ywe, e czsto
pojawiaj si w tym rejonie i e jest to cile zwizane z szybko
znikajcymi rozpadlinami oraz mnocymi si formacjami skalnymi.
Mrwka kontynuowaa wspinaczk, wiedzc, e stworzenia te
z pewnymi wyjtkami nie stanowi zagroenia. Z takim wyjtkiem
zetkn si wanie pajk w dole, bo ta potna istota, najwyraniej
dostrzegszy jego sie sigajc od formacji do ziemi, zmiota go razem
z pajczyn w chwasty trzymanym w jednej koczynie pkiem
kwiatw. Potem pooya delikatnie kwiaty przed formacj.
Kolejna fala drga, pocztkowo sabych, lecz przybierajcych na sile,
wiadczya o tym, e zblia si inna istota tego samego rodzaju. Akurat
wtedy mrwka napotkaa dugie wyobienie o bardziej szorstkiej
powierzchni ni reszta formacji i o innym kolorze zamanej bieli.
Szorstkie podoe uatwio jej wspinaczk. Na kocach wyobienia
znajdoway si dwa inne, krtsze i ciesze od niego. Dolne tworzyo
jego podstaw, grne skrcao pod ktem. Gdy mrwka wdrapaa si
z powrotem na lisk czarn gad, miaa ju oglne pojcie
o ksztacie, w jaki ukaday si te wyobienia: 1.
Wtedy stojca istota zamaa si w poowie, wskutek czego z grubsza
zrwnaa si z formacj. Najwyraniej osuna si na kolana,
odsaniajc pas granatowego nieba, na ktrym wschodziy gwiazdy.
Ciemny las 8

Oczy istoty wpatryway si w szczyt skalnego bloku, wic mrwka

przez chwil si wahaa, czy powinna si znale w zasigu jej wzroku.
Zdecydowaa si zmieni kierunek, szybko dotara do innego
wyobienia i rozkoszowaa si jego barw, podobn do koloru jaj wok
krlowej. Bez zwoki ruszya w d szczeliny, ktra niebawem
przybraa skomplikowany ksztat wyrastajcej z koa krzywej.
Przypominao to mrwce proces wyszukiwania informacji
zapachowych i powrotu do domu. W jej ukadzie nerwowym zapisa si
schemat wyobienia: 9.
Od istoty klczcej przed formacj dobiega seria dwikw, ktre
przekraczay zdolno pojmowania mrwki:
Cudownie jest by ywym. Jak mona szuka czego gbszego,
jeli si tego nie rozumie?
Potem istota ta wydaa dwik podobny do szelestu wiatru w trawie
westchnienie i wstaa.
Mrwka nadal posuwaa si rwnolegle do ziemi i tak dosza do
trzeciego wyobienia. Byo ono niemal pionowe, ale na kocu skrcao
pod ostrym ktem, ukadajc si w 7. Ten ksztat nie podoba si
mrwce, bo ostry, nagy zakrt zapowiada zwykle niebezpieczestwo
albo walk.
Gos pierwszej istoty zaguszy drgania, wic dopiero teraz mrwka
spostrzega, e do formacji dotara druga istota. Bya nisza
i drobniejsza od pierwszej i miaa dobrze widoczne na tle ciemnego
nieba biae, srebrzycie poyskujce wosy, zwizane w jaki sposb
z rosnc liczb gwiazd.
Pierwsza istota odwrcia si i powitaa j.
Doktor Ye, tak?
1
A ty jeste Xiao Luo?
Luo Ji. Chodziem z Yang Dong do liceum. Dlaczego pani tu
9 Liu Cixin

przysza?
To mie miejsce i atwo jest dosta si tu autobusem. Ostatnio do
czsto tu przyjedam, eby pospacerowa.
Prosz przyj wyrazy wspczucia.
To si stao dawno temu
Mrwka chciaa skierowa si w gr, ale odkrya przed sob kolejne
wyobienie, identyczne jak to w ksztacie 9, przez ktre przesza
przed 7. Ruszya wic nim, bo podobao si jej bardziej ni 7 i 1,
chocia nie wiedziaa dlaczego. Jej zmys estetyczny by prosty, mieci
si w jednej komrce. Wzmogo si nieokrelone przyjemne odczucie,
ktrym napeniaa j wdrwka przez 9. Prymitywny,
jednokomrkowy stan szczliwoci. Owe dwie duchowe pojedyncze
komrki, estetyka i przyjemno, nigdy si nie rozwiny. Byy takie
same miliard lat temu i takie pozostan za miliard lat.
Yang Dong czsto o tobie mwia, Xiao Luo. Wspominaa, e
zajmujesz si astronomi?
Kiedy. Teraz wykadam socjologi na uniwersytecie. Na pani
uniwersytecie, chocia kiedy mnie przyjto, pani bya ju na
emeryturze.
Socjologi? To duy przeskok.
Tak. Yang Dong zawsze mwia, e nie potrafi si na niczym
skupi.
Nie artowaa, gdy mwia, e jeste bystry.
Tylko rozgarnity. Nie dorwnywaem pani crce. Po prostu
uznaem, e astronomia jest jak brya elaza, w ktr nie mona si
wwierci. Socjologia to kawaek drewna i musi by w nim jakie
ciesze miejsce, przez ktre da si przebi. atwiej jest sobie z ni
poradzi.
Mrwka sza dalej w nadziei, e znajdzie nastpne 9, ale to, co
Ciemny las 10

napotkaa, byo idealnie prost lini, jak pierwsze wyobienie, tyle

e poziom i dusz ni 1. I nie miao na kocach mniejszych
wyobie. Ksztat .
Nie powiniene tego ujmowa w taki sposb. To normalne ycie.
Nie kady moe by Yang Dong.
Naprawd nie mam takich ambicji. Pyn z prdem.
Mam propozycj. Moe by si zaj socjologi kosmiczn?
Socjologi kosmiczn?
Wybraam t nazw na chybi trafi Przypumy, e we
Wszechwiecie jest ogromna liczba cywilizacji, tyle, ile wykrywalnych
gwiazd. Mnstwo. Cywilizacje te tworz spoeczno kosmiczn.
Socjologia kosmiczna jest badaniem natury tej superspoecznoci.
Mrwka nie posuna si duo dalej. Po wygramoleniu si
z zagbienia zamiast przyjemnego 9 napotkaa 2, z mi
pocztkow krzyw, ale ostrym zakrtem na kocu, ktry budzi taki
sam strach jak ten w 7. Przeczucie niepewnej przyszoci. Dotara
jeszcze do nastpnego wyobienia, w ksztacie zamknitej linii 0.
Wygldao jak cz 9, ale byo puapk. W yciu trzeba unika
zakce, ale trzeba te poda w jakim kierunku. To mrwka
rozumiaa. Chocia byy przed ni jeszcze dwa wyobienia, przestaa
si nimi interesowa. Znowu skrcia pionowo w gr.
Ale nasza cywilizacja jest na razie jedyn, ktr znamy.
I dlatego nikt wczeniej tym si nie zajmowa. Moesz skorzysta
z tej okazji.
To fascynujce, doktor Ye. Prosz mwi dalej.
Myl, e moesz poczy dwie znane ci dziedziny. Matematyczna
struktura socjologii kosmicznej jest duo bardziej przejrzysta ni
struktura socjologii ludzkiej.
Dlaczego pani mi to mwi?
11 Liu Cixin

Ye Wenjie wskazaa na niebo. Jego zachodni stron rozwietlaa

jeszcze zorza wieczorna i mogli policzy ukazujce si gwiazdy. Kilka
minut wczeniej fi mament wyglda zupenie inaczej, jak bezkresna
niebieska pustka albo twarz o oczach bez renic, niczym
u marmurowej rzeby, ale teraz, mimo e gwiazd byo wci niewiele,
ogromne oczy miay renice. Pustka zostaa wypeniona. Wszechwiat
zyska wzrok. Gwiazdy byy maymi, srebrnymi, migoczcymi
punkcikami, co nasuwao przypuszczenie, e ich twrc drczy jaki
niepokj, tak jakby kosmiczny rzebiarz czu si w obowizku wyku
renice wszechwiata, ale z drugiej strony ba si da im moliwo
widzenia. Zmaganie si strachu z powinnoci doprowadzio do tego,
e gwiazdy wprawdzie powstay, ale byy malutkie w porwnaniu
z ogromem przestrzeni kosmicznej i wiadczyy o ostronoci ich
twrcy.
Widzisz, e gwiazdy s jak punkty w przestrzeni? Chaos
i przypadkowo rzdzce natur kadej cywilizacji s czynnikami
usuwanymi w cie przez dzielce je odlegoci, wic cywilizacje te
mog si sta punktami odniesienia, ktrymi jest do atwo
manipulowa matematycznie.
Ale w tej pani socjologii kosmicznej nie ma niczego konkretnego,
doktor Ye. Nie mona przeprowadza adnych sonday ani
eksperymentw.
To znaczy, e ostateczny wynik twoich bada byby czyst teori.
Podobnie jak w geometrii euklidesowej najpierw przyjmujesz kilka
aksjomatw, a potem tworzysz na ich podstawie cay system
teoretyczny.
To fascynujce, ale jakie miayby by aksjomaty socjologii
kosmicznej?
Pierwszy: podstawow potrzeb kadej cywilizacji jest
Ciemny las 12

przetrwanie. Drugi: cywilizacja cigle rozwija si i rozszerza, ale ilo

materii we Wszechwiecie pozostaje staa.
Mrwka nie zasza daleko, gdy zdaa sobie spraw, e znajduj si
nad ni inne wyobienia, wiele wyobie tworzcych skomplikowany
labirynt. Bya wyczulona na ksztaty i pewna, e znajdzie wyjcie z tej
gmatwaniny, ale wskutek ograniczonej pojemnoci pamici jej
prostego ukadu nerwowego bdzie musiaa zapomnie ksztaty, przez
ktre przesza wczeniej. Nie czua alu, e zapomni 9, bo cige
zapominanie byo czci ycia. Istniao kilka rzeczy, o ktrych trzeba
byo pamita stale, ale byy one wpisane przez jej geny w obszar
pamici zwany instynktem.
Po oczyszczeniu pamici wesza do labiryntu. Pokonawszy wszystkie
zakrty, wdrukowaa w swoj prost wiadomo inny schemat
chiski znak mu, oznaczajcy grb, chocia nie znaa ani tego znaku,
ani jego znaczenia. Jeszcze wyej trafi na nastpny ukad wyobie,
duo prostszy ni poprzedni, ale by kontynuowa jego eksploracj,
musiaa ponownie oczyci pami i zapomnie o mu. Potem odkrya
wyobienie o cudownej linii przypominajcej ksztatem brzuch
dopiero co zdechego wierszcza, ktrego znalaza niedawno temu.
Szybko rozgryza t now form: zhi, przyimek okrelajcy
przynaleno. Potem, nadal pnc si w gr, napotkaa jeszcze dwie
kombinacje wyobie, z ktrych pierwsza skadaa si z dwch
rowkw w ksztacie kropel i brzucha wierszcza, znak dong, czyli
zima. Grny ukad zagbie by podzielony na dwie czci tworzce
razem znak yang, ktry znaczy topola. By on ostatnim i jedynym
ksztatem, ktry zapamitaa z caej wdrwki. O caej reszcie
ciekawych ksztatw zapomniaa.
Z socjologicznego punktu widzenia te dwa aksjomaty s do
solidne ale przedstawia je pani tak szybko, jakby je pani ju
13 Liu Cixin

wczeniej sformuowaa powiedzia nieco zdziwiony Luo Ji.

Mylaam o tym przez wikszo ycia, ale wczeniej nigdy o tym
z nikim nie rozmawiaam. Sama nie wiem dlaczego Aha, jeszcze
jedno eby wyprowadzi z tych aksjomatw ca socjologi
kosmiczn, musisz przyj dwa inne podstawowe pojcia: cig
podejrze i gwatowny rozwj technologii.
Interesujce terminy. Moe je pani objani?
Ye Wenjie zerkna na zegarek.
Nie mam czasu. Ale jeste wystarczajco bystry, by je rozgry.
Uyj tych dwch aksjomatw jako punktu wyjcia, a moe staniesz si
Euklidesem socjologii kosmicznej.
Nie jestem Euklidesem. Ale zapamitam, co pani powiedziaa,
postaram si co z tym zrobi. Moe bd jednak musia zwrci si do
pani z prob o jakie wskazwki.
Obawiam si, e nie bdzie ku temu okazji W takim przypadku
moesz po prostu zapomnie o tym, o czym mwiam. Tak czy inaczej
speniam swj obowizek. No, Xiao Luo, musz i.
Niech pani dba o siebie, pani profesor.
W zapadajcym zmroku Ye Wenjie odesza na swe ostatnie
spotkanie.
Mrwka kontynuowaa wspinaczk i dotara do okrgego
wgbienia na kamiennej pycie, na ktrej gadkiej powierzchni
znajdowa si bardzo zoony obraz. Wiedziaa, e jej skromna sie
nerwowa nie moe zachowa ladu pamiciowego czego takiego, ale
oglny ksztat obrazu podziaa na jej jednokomrkowy zmys
estetyczny tak, jak wczeniej 9. Zdawaa si te rozpoznawa cz
obrazu oczy. Bya na nie uwraliwiona, poniewa ich spojrzenie
oznaczao zagroenie. Mimo to nie czua niepokoju, bo wiedziaa, e te
oczy s martwe. Zapomniaa ju, e gdy olbrzym zwany Luo Ji uklk
Ciemny las 14

w milczeniu przed formacj skaln, patrzy na nie. Wygramolia si

z wgbienia i wdrapaa si na szczyt. Nie miaa wraenia, e unosi si
nad otoczeniem, bo nie czua strachu przed tym, e spadnie. Wiele razy
zostaa zdmuchnita bez najmniejszego uszczerbku z miejsc wyszych
ni to. Bez lku wysokoci nie docenia si pikna gr.
U podna formacji pajk, ktrego Luo Ji zmit kwiatami na bok,
zaczyna odbudowywa swoj sie. Przymocowa do lica skay
poyskujc ni i koyszc si na niej jak wahado, opuci si na
ziemi. Powtrzy to trzykrotnie i szkielet pajczyny by gotowy. Mona
j byo niszczy tysice razy i za kadym razem j odtwarza. Nie
zoci si ani nie rozpacza, gdy psuto jego dzieo, nie czu radoci, gdy
je naprawia. Tak po prostu si dziao od miliarda lat.
Luo Ji posta jeszcze chwil w milczeniu, po czym odszed. Po
ustpieniu drga ziemi mrwka obraa inn drog i pospieszya do
mrowiska, by poinformowa o miejscu, gdzie lea martwy wierszcz.
Gwiazdy na niebie zgstniay. Kiedy mijaa pajka, wyczuli nawzajem
swoj obecno, ale si nie skomunikowali.
Odlegy wiat wstrzyma oddech i zamieni si w such, ale ani
pajk, ani mrwka nie zdawali sobie sprawy z tego, e byli jedynymi
spord ziemskich stworze, ktre stay si wiadkami narodzin
aksjomatw cywilizacji kosmicznej.

Nieco wczeniej, gbok noc, Mike Evans sta na dziobie Dnia Sdu
Ostatecznego, a Pacyfi przesuwa si obok burt statku niczym pas
satyny pod niebem. Lubi rozmawia z odlegym wiatem w takich
chwilach jak ta, bo tekst, ktry wywietla wtedy sofon na siatkwkach
jego oczu, wspaniale rysowa si na tle nocnego nieba i morza.
15 Liu Cixin

To nasza dwudziesta druga rozmowa w czasie rzeczywistym. Napotkalimy pewne trudnoci

w naszej komunikacji.

Tak, Panie. Dowiedziaem si, e nie potrafici zrozumie znacznej

czci materiaw o ludzkoci, ktre wam przekazaem.

Tak. Bardzo dobrze wyjanie te czci, ale nie jestemy w stanie zrozumie caoci. Co tu
si nie zgadza.

Tylko jedna rzecz?

Tak. Czasami wydaje si, jakby waszemu wiatu czego brakowao, a czasami, e jest wprost
przeciwnie i e ma on co dodatkowego. Nie wiemy, jak waciwie jest.

Jaka dziedzina was dezorientuje?

Dokadnie przestudiowalimy dostarczone przez ciebie dokumenty i odkrylimy, e kluczem

do zrozumienia tego problemu jest para synonimw.

Synonimw?

W waszych jzykach jest wiele synonimw i wyrae bliskoznacznych. W pierwszym, ktry

otrzymalimy od ciebie, chiskim, byy sowa o tym samym znaczeniu, na przykad zimno
i zib, wielki i ogromny, daleki i odlegy.

Jaka para synonimw staa si t przeszkod w zrozumieniu,

o ktrej wspomniae?

Myle i mwi. Ku naszemu zaskoczeniu wanie si dowiedzielimy, e w rzeczywistoci

nie s to synonimy.
Ciemny las 16

Bo nie s.

W naszym rozumieniu powinny nimi by. Myle znaczy uywa w procesach umysowych
narzdw sucych do rozumowania. Mwi znaczy komunikowa tre swoich myli
komu innemu. Tymczasem w waszym wiecie tego drugiego dokonuje si poprzez
modulacj drga powietrza za pomoc strun gosowych. Czy te defini je s poprawne?

Tak. Ale czy nie dowodzi to, e myle i mwi nie s

synonimami?

W naszym rozumieniu pokazuje to, e nie s.

Mog przez chwil o tym pomyle?

Dobrze. My te musimy to przemyle.

Evans patrzy przez dwie minuty na fale pojawiajce si w wietle

gwiazd.
Panie, jakie s wasze narzdy komunikacji?

Nie mamy narzdw komunikacji. Nasze mzgi pokazuj nasze myli wiatu
zewntrznemu, dziki czemu si porozumiewamy.

Pokazuj myli? Jak?

Nasze mzgi emituj powstajce w nich myli na falach we wszystkich czstotliwociach,

wcznie z tymi, ktre s dla nas wiatem widzialnym. Mog je pokazywa na du
odlego.
17 Liu Cixin

A wic mylenie jest dla was rwnoznaczne z mwieniem?

Dlatego s to synonimy.

Ach, tak W naszym przypadku tak nie jest, ale mimo to nie
powinno to by przeszkod dla zrozumienia tych dokumentw.

To prawda. W sferze mylenia i komunikowania si rnice midzy nami nie s due. I my,
i wy mamy mzgi, ktre dziki ogromnej liczbie pocze nerwowych tworz inteligencj.
Jedyna rnica polega na tym, e nasze fale mzgowe s silniejsze i mog by
bezporednio odbierane przez naszych partnerw, co sprawia, e narzdy komunikacji nie
s nam potrzebne. To jedyna rnica.

Nie. Przypuszczam, e jest midzy nami duo powaniejsza

rnica. Pozwl, Panie, e jeszcze raz to przemyl.

Dobrze.

Evans zszed z dziobu i ruszy wolnym krokiem po pokadzie. Za

burt wznosi si i opada w ciszy Pacyfik Evans wyobrazi sobie, e
jest to mylcy mzg.
Pozwl, Panie, e opowiem ci pewn histori. eby j zrozumie,
musisz najpierw pozna znaczenie nastpujcych terminw: wilk,
dziecko, babcia i lena chata.

atwo zrozumie znaczenie tych terminw, z wyjtkiem babci. Wiemy, e oznacza to jakie
pokrewiestwo midzy ludmi i zwykle odnosi si do kobiety w podeszym wieku, ale na
czym waciwie polega to pokrewiestwo, musisz nam wyjani.

To nie jest wane, Panie. Musisz tylko wiedzie, e to

Ciemny las 18

pokrewiestwo jest bardzo bliskie. Babcia jest jedn z niewielu osb,

ktrym dzieci ufaj.

Zrozumiaem.

Przedstawi to prosto. Babcia musiaa wyj, wic zostawia dzieci

w domu, przykazujc im, by zamkny drzwi i nikomu ich nie
otwieray. Po drodze spotkaa wilka, ktry j zjad i woy jej strj,
eby si do niej upodobni. Potem poszed do lenej chaty, stan przed
drzwiami i powiedzia dzieciom: Jestem wasz babci. Wrciam.
Otwrzcie mi. Dzieci spojrzay przez szpar i zobaczyy kogo, kto
wyglda jak babcia, wic otworzyy drzwi. Wilk wszed do rodka i je
zjad. Rozumiesz t opowie, Panie?

Ani troch.

Wic by moe mj domys by suszny.

Przede wszystkim wilk od pocztku chcia wej do chaty i zje dzieci, zgadza si?

Tak.

I to wanie jest niezrozumiae. eby osign swj cel, nie powinien si komunikowa
z dziemi.

Dlaczego?

Czy to nie oczywiste? Gdyby doszo do komunikacji midzy nimi, dzieci wiedziayby, e wilk
chce wej do chaty i je zje, wic nie otworzyyby drzwi.
19 Liu Cixin

Evans milcza przez chwil, po czym powiedzia:

Rozumiem, Panie. Rozumiem.

Co rozumiesz? Czy to, co powiedziaem, nie jest oczywiste?

Wasze myli s cakowicie jawne dla wiata zewntrznego. Nie

moecie ich ukry.

Jak mona ukry myli? To, co mwisz, mnie dezorientuje.

Chodzi mi o to, e wasze myli i wspomnienia s dla wiata

zewntrznego tak widoczne, jak publicznie otwarta ksika, fil
wywietlany na placu czy rybka w akwarium. Cakowicie przejrzyste.
Wystarczy rzuci okiem, eby je odczyta. A moe niektre
z wymienionych przeze mnie terminw s

Wszystkie rozumiem. Ale czy to, e nasze myli s przejrzyste, nie jest zupenie naturalne?

Evans przez chwil milcza.

A wic to tak mrukn. Panie, kiedy si komunikujecie
twarz w twarz, wszystko, co sobie przekazujecie, jest prawd. Nie
jestecie w stanie oszukiwa ani kama, a zatem nie moecie
zrozumie mylenia strategicznego.

Moemy si komunikowa na du odlego, nie tylko twarz w twarz. Trudno jest te nam
zrozumie dwa inne sowa: oszukiwa i kama.

Co to za spoeczestwo, w ktrym myli s cakowicie przejrzyste?

Ciemny las 20

Jak tworzy ono kultur? Jak polityk? Nie ma w nim miejsca na

machinacje ani na udawanie.

Czym s machinacje i udawanie?

Evans nic nie odpowiedzia.

Ludzkie narzdy komunikacji s ewolucyjnym mankamentem, konieczn kompensat

niezdolnoci waszych mzgw do emitowania wystarczajco silnych fal. To jeden
z waszych biologicznych sabych punktw. Bezporednia ekspozycja myli jest lepsz,
bardziej wydajn form komunikacji.

Mankament? Saby punkt? Nie, Panie. Mylisz si. W tej sprawie

cakowicie si mylisz.

Tak uwaasz? Pozwl, e o tym pomyl. Szkoda, e nie moesz ujrze moich myli.

Tym razem przerwa trwaa duej. Gdy mino dwadziecia minut

i nie pokaza si aden tekst, Evans przeszed z dziobu na ruf
i przyglda si awicy ryb wyskakujcych z wody i krelcych na
powierzchni oceanu uki, ktre lniy srebrzycie w wietle gwiazd.
Przed kilkoma laty spdzi troch czasu w odzi rybackiej na Morzu
Poudniowochiskim, badajc wpyw nadmiernych pooww ryb na
formy ycia na wybrzeu. Rybacy nazywali to zjawisko przejciem
smoczych onierzy. Evansowi wydawao si to sowami rzutowanymi
na oko oceanu. Potem zobaczy tekst przed wasnymi oczami.

Masz racj. Kiedy wracam do tych dokumentw, rozumiem je teraz troch lepiej.
21 Liu Cixin

Musisz pokona dug drog, Panie, zanim naprawd zrozumiesz

ludzkie sprawy. Troch si boj, e nigdy ci si to nie uda.

Rzeczywicie s bardzo skomplikowane. Na razie wiem tylko, dlaczego nie rozumiaem ich
wczeniej. Masz racj.

Potrzebujesz nas, Panie.

Boj si was.

Na tym rozmowa si skoczya. Bya to ostatnia wiadomo, jak

Evans otrzyma z Trisolaris. Sta na rufi i patrzy na nienobiay
kadub Dnia Sdu Ostatecznego nikncy w mglistej nocy jak
uciekajcy czas.

1 Przymiotnik xiao znaczy may albo mody i uywany jest przed nazwiskiem
w odniesieniu do dzieci lub dla okazania sympatii [jeli nie wskazano inaczej, przypisy
s pira amerykaskiego tumacza powieci, Joela Martinsena].
 CZ I

WPATRUJCY SI
W CIAN
 3 rok ery kryzysu

Odlego floty trisolariaskiej od Ukadu Sonecznego: 4,21 lat

wietlnych
Wyglda tak staro
Bya to pierwsza myl Wu Yue na widok Tanga, ogromnego okrtu
w budowie, skpanego w byskach ukw elektrycznych. Oczywicie
wraenie to powodoway niezliczone, pozostae po spawaniu
zaawansowan technik gazow plamy na pytach stali manganowej
pokrywajcych kadub prawie ukoczonej jednostki. Bezskutecznie
stara si wyobrazi sobie, jak wspaniale i nowoczenie bdzie
wyglda okrt pomalowany wie warstw szarej farby.
Wanie zakoczyy si czwarte manewry z udziaem Tanga.
Podczas dwch miesicy dowdcy okrtu, Wu Yue i Zhang Beihai,
ktrzy stali teraz obok siebie, penili niewdziczn rol. Dowdcy
zgrupowania bojowego kierowali w morze formacje niszczycieli,
okrtw podwodnych i statkw zaopatrzenia, natomiast Tang, na
ktrym wci trway prace montaowe, sta w doku, wic zwyke
miejsce lotniskowca albo zajmowa okrt wiczebny Zheng He, albo
w ogle pozostawao puste. Podczas szkole Wu Yue czsto patrzy
z nieobecnym wyrazem twarzy na pusty pas morza, ktrego
powierzchnia, zakcona przecinajcymi si kilwaterami
przepywajcych okrtw, niespokojnie falowaa, zupenie jak jego
nastrj. W takich chwilach nieraz zadawa sobie pytanie: Czy to puste
Ciemny las 24

miejsce zostanie kiedykolwiek wypenione?.

Kiedy patrzy na nieukoczonego Tanga, widzia nie tylko jego wiek,
ale sam upyw czasu. Lotniskowiec wydawa si potnym,
staroytnym, opuszczonym fortem, jego usiany plamami kadub
kamiennym murem, deszcz iskier sypicych si z rusztowania
rolinami porastajcymi te kamienie jakby nie by to statek
w budowie, lecz stanowisko archeologiczne.
Bojc si poda tym torem mylenia, Wu Yue skierowa uwag na
Zhang Beihaia.
Jak si czuje twj ojciec? zapyta. Jest jaka poprawa?
Zhang Beihai pokrci gow.
Nie. Po prostu jeszcze si trzyma.
Popro o urlop.
Poprosiem, kiedy pierwszy raz poszed do szpitala. W obecnej
sytuacji zajm si tym, gdy nadejdzie czas.
Potem umilkli. Tak przebiegaa kada ich rozmowa. Oczywicie
kiedy chodzio o prac, mieli sobie wicej do powiedzenia, ale zawsze
by midzy nimi jaki niewidzialny mur.
Beihai, nasza suba nie bdzie ju taka jak dawniej. Myl, e
skoro dzielimy to stanowisko, powinnimy si lepiej porozumiewa.
Dawniej porozumiewalimy si cakiem dobrze. Niewtpliwie
dowdztwo skierowao nas na Tanga dziki naszej owocnej wsppracy
na Changanie.
Zhang Beihai rozemia si, ale Wu Yue nie wiedzia, co ma znaczy
ten miech. Zhang z atwoci zaglda w gb duszy kadego na
okrcie, zarwno kapitana, jak i zwykego marynarza. Przejrza na
wylot Wu Yue, ale ten nie potrafi przejrze Zhanga. By pewien, e
jego miech nie by udawany, ale nie rozumia, jaka bya jego
przyczyna. Owocna wsppraca nie bya tosama z dobrym
25 Liu Cixin

zrozumieniem. Nie ulegao wtpliwoci, e Zhang Beihai by

najbardziej kompetentnym oficere politycznym na okrcie, solidnym,
analizujcym z absolutn precyzj kade zagadnienie, ale jego wiat
wewntrzny pozostawa dla Wu Yue nieprzenikniony. Wu zawsze mia
wraenie, jakby Zhang Beihai mwi: Po prostu zrb to tak. To
najlepszy albo najwaciwszy sposb. Ale tak naprawd nie tego chc.
Pocztkowo byo to niejasne wraenie, ale z czasem Wu Yue doszed do
wniosku, e jest tak naprawd. Oczywicie wszystko, co robi Zhang
Beihai, byo zawsze najlepszym albo najwaciwszym w danej sytuacji
posuniciem, ale Wu Yue nie mia pojcia, czego on tak naprawd chce.
Wu Yue trzyma si jednej zasady: dowodzenie okrtem jest
niebezpiecznym zajciem, a zatem obaj dowdcy musz zna swoje
myli. Stwarzao to dla niego trudny problem. Najpierw sdzi, e
Zhang Beihai ma si przed nim na bacznoci, co mu ubliao. Czy
na stanowisku kapitana niszczyciela by kto bardziej otwarty
i prostolinijny ni on? Czy jest we mnie co, przed czym trzeba si
strzec?
Kiedy ojciec Zhang Beihaia by przez krtki czas ich przeoonym,
Wu Yue zwierzy mu si, jak trudno rozmawia mu si z komisarzem.
Czy nie wystarczy dobrze wykonywa zadania? Dlaczego musisz
wiedzie, co on myli? odpar agodnie genera, po czym, by moe
mimowolnie, doda: Szczerze mwic, ja te nie wiem.
Przyjrzyjmy mu si bliej powiedzia Zhang Beihai, wskazujc
na Tanga przewitujcego przez iskry.
Akurat wtedy zaterkotay ich telefony obaj otrzymali wiadomo,
by wrci do samochodu. Zazwyczaj oznaczao to sytuacj
nadzwyczajn, bo tam znajdowa si sprzt umoliwiajcy rozmow na
linii zabezpieczonej przed podsuchem. Wu Yue otworzy drzwi pojazdu
i podnis suchawk. Dzwoni doradca ze stanowiska dowodzenia.
Ciemny las 26

Kapitanie Wu, dowdztwo fl ty wzywa pana i komisarza Zhanga

do natychmiastowego stawienia si w Sztabie Gwnym.
W Sztabie Gwnym? A co z wiczeniami pitej fl ty? Poowa
zgrupowania jest na morzu, reszta doczy jutro.
Nic mi o tym nie wiadomo. Rozkaz jest jasny. Moe si pan
zapozna ze szczegami, kiedy pan wrci.
Kapitan i komisarz polityczny wci niezwodowanego Tanga
popatrzyli na siebie, a potem nastpia jedna z tych rzadkich chwil
podczas lat wsplnej suby, kiedy pomyleli to samo: Wyglda na to,
e ten pas wody pozostanie pusty.

Fort Greely na Alasce. Kilka danieli wdrujcych przez zanieon

rwnin nagle zamaro w bezruchu, czujc drgania ziemi pod
niegiem. Przed nimi otworzya si biaa pkula, olbrzymie, do poowy
zakopane jajo. Postawiono je tam dawno temu, ale daniele zawsze
uwaay, e nie jest naturaln czci tego zamarznitego wiata.
Z jaja wzbi si gsty dym, a za nim cylinder, ktry szybko si wznosi,
buchajc ogniem z dolnego koca. Zaspy zostay wyrzucone przez
pomienie w gr, po czym spady w postaci deszczu. Gdy cylinder
osign dostateczn wysoko, ucich ryk silnikw, ktry przestraszy
daniele. Cylinder znikn na niebie, zostawiajc za sob dugi biay
ogon, jakby nieny krajobraz by olbrzymim motkiem przdzy,
z ktrego potna niewidzialna rka wycigna w gr ni.
Niech to szlag! Jeszcze par sekund, a potwierdzibym przerwanie
odpalania pocisku! powiedzia Raeder, ofice odpowiedzialny za
namierzanie celw, rzucajc komputerow mysz. Znajdowa si kilka
tysicy kilometrw od fortu Greely, w Centrum Obrony przed Atakiem
Jdrowym Dowdztwa Obrony Pnocnoamerykaskiej Przestrzeni
27 Liu Cixin

Powietrznej i Kosmicznej (NORAD), trzysta metrw pod gr

Cheyenne koo Colorado Springs.
Gdy tylko pojawio si ostrzeenie przed atakiem, od razu
pomylaem, e to bd rzek obserwator orbity Jones, krcc gow.
No to co ten system atakuje? zapyta genera Fitzroy. Obrona
przed atakiem jdrowym bya tylko jednym z obowizkw na jego
nowym stanowisku i jeszcze nie zapozna si z tym dokadnie. Patrzc
na pokryt monitorami cian, stara si znale intuicyjne
przedstawienie graficzn w rodzaju tego, jakie mieli w centrum
kontroli lotw NASA czerwon lini peznc niczym w po mapie
wiata i tworzc sinusoid na planarnym przeksztaceniu tej mapy.
Dla nowicjuszy byo to niejasne, ale przynajmniej pokazywao, e co
wzbija si w przestrze kosmiczn. Jednak tutaj nie byo to takie
proste. Linie na ekranach tworzyy zawi, abstrakcyjn bazgranin,
ktra bya dla niego zupenie niezrozumiaa, nie wspominajc ju
o szybko przewijajcych si liczbach, ktre miay sens tylko dla
dyurnych oficer OAJ. Panie generale, pamita pan, jak w zeszym
roku wymieniali powok odblaskow na Midzynarodowej Stacji
Kosmicznej? Star stracili. To byo to. Zwija si i odfruwa z wiatrem
sonecznym.
Ale to powinno by w bazie danych systemu namierzania celu.
I jest. Tutaj.
Raeder otworzy mysz odpowiedni stron. Pod mnstwem
skomplikowanych tekstw, danych i wykresw znajdowao si
niepozorne zdjcie, prawdopodobnie zrobione przez teleskop z Ziemi,
na ktrym wida byo nieregularn bia plam na czarnym tle.
wiecia tak silnym odbitym wiatem, e trudno byo dostrzec jakie
szczegy.
Skoro pan to ma, majorze, dlaczego nie przerwa pan programu
Ciemny las 28

wystrzelenia rakiety?
System powinien by automatycznie przeszuka baz danych
namierzania celu. Ludzkie reakcje nie s wystarczajco szybkie. Ale
dane ze starego systemu nie zostay sformatowane dla nowego, nie
byy wic wczone do moduu rozpoznawania odpar Raeder nieco
uraonym tonem, jakby chcia powiedzie: Dowiodem, e jestem
utalentowany, bo wyszukaem to rcznie, kiedy nie potrafi tego zrobi
superkomputer OAJ, a mimo to musz odpowiada na paskie
bezsensowne pytania.
Panie generale, rozkaz rozpoczcia akcji przyszed po ustaleniu
przez OAJ kursu rakiety przejmujcej, ale przed ukoczeniem
ponownej kalibracji programu wyjani oficer dyu ny.
Fitzroy nic na to nie powiedzia. Irytowa go trajkot w sali. Mia
przed sob pierwszy w historii ludzkoci system obrony planetarnej,
ale by to tylko istniejcy ju wczeniej system obrony przed atakiem
jdrowym, ktrego pociski przechwytujce, wymierzone pierwotnie
w rne ziemskie kontynenty, zostay teraz zwrcone w przestrze
kosmiczn.
Suchajcie, powinnimy zrobi zdjcie dla upamitnienia tej chwili!
powiedzia Jones. To bdzie pierwsze uderzenie Ziemian we
wsplnego wroga.
Uywanie tutaj aparatw fotograficz ych jest zabronione rzek
chodno Raeder.
Kapitanie, o czym pan mwi? Fitzroy nagle si rozzoci.
System nie wykry adnego wrogiego celu. To nie jest pierwsze
uderzenie.
Te pociski przechwytujce uzbrojone s w gowice jdrowe
powiedzia kto po chwili niezrcznej ciszy.
Tak, kady o adunku ptorej megatony. I co z tego?
29 Liu Cixin

Na zewntrz jest prawie zupenie ciemno. Jeli wzi pod uwag

pooenie celu, powinnimy zobaczy bysk wybuchu!
Moe pan to zobaczy na ekranie monitora.
Fajniej byoby zobaczy to na zewntrz zauway Raeder.
Jones wsta nerwowo.
Panie generale mj dyur si skoczy oznajmi.
Mj te powiedzia Raeder. By to z jego strony tylko uprzejmy
gest. Fitzroy by koordynatorem wysokiego szczebla z ramienia Rady
Obrony Planety i nie mg rozkazywa personelowi NORAD i OAJ.
Fitzroy machn rk.
Nie jestem waszym dowdc. Rbcie, co chcecie. Pozwol jednak
sobie przypomnie panom, e by moe bdziemy spdzali razem duo
czasu w pracy.
Raeder i Jones ruszyli biegiem na powierzchni. Przeszedszy przez
wielotonowe drzwi, ktre miay chroni przed promieniowaniem
radioaktywnym, znaleli si na szczycie gry Cheyenne. By zmierzch,
a niebo czyste, ale nie ujrzeli bysku wybuchu pocisku jdrowego
w przestrzeni kosmicznej.
To powinno by tam rzek Jones, wskazujc miejsce na niebie.
Moe nie zdylimy odpar Raeder. Nie spojrza w gr. Potem
doda z ironicznym umieszkiem: Oni naprawd wierz, e sofon
rozwinie si w mniejszej liczbie wymiarw?
Niemoliwe. Jest inteligentny. Nie da nam takiej szansy.
Oczy OAJ s skierowane w gr. Naprawd nie ma ju na Ziemi
niczego, przed czym powinnimy si broni? Nawet jeli wszystkie
kraje stosujce terroryzm stay si wite, to pozostaje jeszcze Ruch
na rzecz Ziemskiej Trisolaris, prawda? Parskn. I Rada Obrony
Planety. Ci faceci wyranie chc zapisa na swj rachunek jakie
szybkie osignicie. Fitzroy jest jednym z nich. Teraz mog oznajmi,
Ciemny las 30

e pierwszy etap systemu obrony planety zosta zakoczony, chocia

nie zrobili praktycznie nic dla udoskonalenia sprztu. Jedynym celem
systemu jest powstrzymanie sofonu przed rozwiniciem si
w mniejszej liczbie wymiarw w pobliu orbity Ziemi. Ta technologia
jest nawet prostsza od tej, ktra jest potrzebna dla przechwytywania
pociskw kierowanych, bo jeli cel si rzeczywicie pojawi, zajmie
ogromny obszar Dlatego wanie poprosiem pana tutaj, kapitanie.
Dlaczego jak dziecko wyskoczy pan z tym pomysem zrobienia zdjcia
pierwszego uderzenia? Tylko zdenerwowa pan generaa. Nie widzi
pan, e jest on czowiekiem maostkowym?
Ale czy to nie by komplement?
Fitzroy jest jednym z najwikszych reklamiarzy w wojsku. Nie
owiadczy na konferencji prasowej, e to by bd systemu. Podobnie
jak caa reszta, powie, e bya to udana prba. Przekona si pan.
Raeder usiad, po czym wycign si na trawie i popatrzy z tsknot
na twarzy na niebo, na ktrym wanie ukazay si gwiazdy. Wie
pan, Jones, jeli sofon rzeczywicie znowu si rozwinie, bdziemy mieli
szans, by j zniszczy. To by naprawd byo co!
I jaki byby z tego poytek? Prawda jest taka, e lec teraz
w stron Ukadu Sonecznego. Kto wie, ilu ich jest Zaraz, a dlaczego
powiedzia pan j, a nie to czy jego?
Twarz Raedera przybraa marzycielski wyraz.
Chiski pukownik, ktry wanie przylecia do centrum,
powiedzia mi wczoraj, e w jego jzyku sofon ma japoskie imi
1
kobiece Tomoko .

Poprzedniego dnia Zhang Yuanchao wypeni formularz przejcia na

emerytur i poegna si z zakadami chemicznymi, w ktrych
31 Liu Cixin

2
przepracowa ponad czterdzieci lat. Wedug jego ssiada Lao Yanga
dzisiaj zaczynaa si jego druga modo. Lao powiedzia mu, e
szedziesit lat, podobnie jak szesnacie, to najlepszy okres w yciu,
wiek, w ktrym czowiek pozbywa si ciarw noszonych po
czterdziestce i pidziesitce, a nie pojawiaj si jeszcze niedomagania
i spowolnienie siedemdziesitki i osiemdziesitki. Wiek, w ktrym
mona cieszy si yciem. Syn i synowa Zhang Yuanchao mieli sta
prac i chocia syn oeni si pno, niedugo sprawi mu wnuka.
Nie byoby ich sta na kupno domu, w ktrym teraz mieszkali, gdyby
nie zapacono im za stary, ktry zosta rozebrany. W nowym miejscu
mieszkali od roku
Kiedy Zhang Yuanchao myla o tym, wszystko wydawao si
ukada pomylnie. Musia przyzna, e Lao Yang mia racj. Mimo
to gdy patrzy z okna swego mieszkania na sidmym pitrze na czyste
niebo nad miastem, nie by w pogodnym nastroju, ani troch nie czu,
e przeywa drug modo.
Lao Yang, ktry mia na imi Jinwen, by emerytowanym
nauczycielem gimnazjum. Czsto radzi Zhang Yuanchao, by uczy
si nowych rzeczy, jeli chce si cieszy schykiem ycia. Mwi na
przykad: Wemy internet. Nawet dziecko potrafi nauczy si z niego
korzysta, dlaczego nie miaby zrobi tego ty?. Twierdzi, e
najwiksz wad Zhang Yuanchao jest to, e w ogle nie interesuje
si wiatem zewntrznym: Twoja ona ociera przynajmniej zy przy
tych kiczowatych operach mydlanych, a ty nawet nie ogldasz telewizji.
Powiniene zwraca uwag na to, co dzieje si w kraju i na wiecie.
To cz peni ycia. Zhang Yuanchao by wprawdzie starym
mieszkacem Pekinu, ale w ogle na takiego nie wyglda.
Przekonujc analiz sytuacji krajowej i midzynarodowej mg
Ciemny las 32

przedstawi pierwszy lepszy takswkarz, ale nie Zhang Yuanchao.

Nawet jeli zna nazwisko obecnego prezydenta, to nie wiedzia, kto
jest premierem, i prawd mwic, szczyci si tym. Jak mawia,
prowadzi ustabilizowane ycie pospolitego czowieka i nie chcia
zawraca sobie gowy takimi nieistotnymi sprawami. Nie mia z nimi
nic wsplnego i ignorowanie ich oszczdzao mu blu gowy. Yang
Jinwen bacznie ledzi wydarzenia i stara si codziennie oglda
wieczorne wiadomoci, a potem tak zajadle sprzecza si w internecie
z rnymi komentatorami na temat polityki gospodarczej
i rozpowszechniania broni jdrowej, e robi si czerwony na twarzy.
I co mu to dao? Rzd nie podnis jego emerytury nawet o jednego
fena. Jeste mieszny powiada. Uwaasz, e to nieistotne? e
nie ma z tob adnego zwizku? Posuchaj, Lao Zhang. Kada
powaniejsza sprawa krajowa i midzynarodowa, kada powaniejsza
kwestia w polityce wewntrznej i kada rezolucja ONZ ma zarwno
bezporedni, jak i poredni wpyw na twoje ycie. Mylisz, e
amerykaski najazd na Wenezuel to nie twj interes? Mwi ci, e
ma to zwizek z wysokoci twojej emerytury. W owym czasie Zhang
tylko si mia z przemdrzaych tyrad ssiada. Teraz jednak wiedzia,
e Lao Yang mia racj.
Zhang Yuanchao zadzwoni do drzwi Yang Jinwena. Gdy tamten
je otworzy, wyglda tak, jakby dopiero co wrci do domu. Wydawa
si wyjtkowo zrelaksowany. Zhang Yuanchao spojrza na niego jak
czowiek, ktry spotka na pustyni innego podrnika i nie pozwoli mu
odej.
Wanie ci szukaem powiedzia. Gdzie bye?
Wybraem si do marketu. Widziaem twoj star. Kupowaa
jedzenie.
Dlaczego w naszym domu jest tak pusto? Zupenie jak
33 Liu Cixin

w mauzoleum.
Bo nie mamy dzisiaj wita. To wszystko. Yang rozemia si.
To twj pierwszy dzie na emeryturze. To, co czujesz, jest zupenie
normalne. Przynajmniej nie bye dyrektorem. Im jest ciej, kiedy
kocz prac. Wkrtce przywykniesz. Chodmy do osiedlowego domu
kultury. Moe znajdziemy tam jak rozrywk.
Nie, nie. To nie dlatego, e przeszedem na emerytur, ale
z powodu jak mam to uj? Z powodu sytuacji w kraju, a raczej na
wiecie.
Yang Jinwen wskaza na niego palcem i wybuchn miechem.
Z powodu sytuacji na wiecie? Nie mylaem, e kiedykolwiek
usysz co takiego z twoich ust
Owszem, dawniej nie obchodziy mnie problemy oglne, ale teraz
stay si ogromne. Nigdy nie sdziem, e mog tak narosn!
To zabawne, Lao Zhang, ale teraz ja zaczem podchodzi do tych
kwestii tak jak dawniej ty. Nie przejmuj si ju nieistotnymi dla
mnie sprawami. Moesz mi wierzy albo nie, ale od dwch tygodni nie
ogldaem wiadomoci. Kiedy interesowaem si tym, co si dzieje na
wiecie, bo ludzie s wani. Moglimy mie jaki wpyw na bieg spraw,
ale teraz nikt nie jest w stanie nad nimi zapanowa. Po co w takim
razie zawraca sobie tym gow?
Ale nie moe ci to nie obchodzi. Za czterysta lat ludzko
przestanie istnie!
Hmm. Ty i ja nie bdziemy istnie za czterdzieci par lat.
A nasi potomkowie? Zostan unicestwieni.
Mnie nie martwi to tak bardzo jak ciebie. Mj syn, ktry mieszka
w Ameryce, jest onaty, ale nie chce mie dzieci, wic naprawd nie
dbam o to. Ale rd Zhangw przetrwa jeszcze z dziesi pokole,
prawda? To nie wystarczy?
Ciemny las 34

Zhang Yuanchao patrzy przez kilka sekund na Yang Jinwena, po

czym spojrza na zegarek. Wczy telewizor, w ktrym na kanale
informacyjnym przedstawiano gwne wydarzenia dnia:

Associated Press donosi, e dzisiaj o 18.30 czasu wschodniego

amerykaski system Obrony przed Atakiem Jdrowym dokona
zakoczonej pomylnie prby zniszczenia sofonu rozwinitego w maej
liczbie wymiarw na orbicie blisko Ziemi. By to ju trzeci test OAJ, odkd
rakiety przechwytujce wymierzono w przestrze kosmiczn. Celem
ostatniego ataku bya powoka odblaskowa Midzynarodowej Stacji
Kosmicznej porzucona w padzierniku ubiegego roku. Rzecznik Rady
Obrony Planety powiedzia, e rakieta uzbrojona w gowic bojow
zniszczya cel o powierzchni trzech tysicy metrw kwadratowych. Znaczy
to, e zanim rozwijajcy si w trzech wymiarach sofon osignie
odpowiedni rozmiar i zajmie powierzchni odbijajc wiato, ktra bdzie
zagroeniem dla ludzkoci, system Obrony przed Atakiem Jdrowym
bdzie w stanie go zniszczy

To nie ma sensu. Sofon si nie rozwinie powiedzia Yang, sigajc

po pilota, ktrego trzyma Zhang. Zmie kana. Moe bdzie
powtrka pfina Pucharu Europy. Wczoraj w nocy zasnem przed
telewizorem
Poogldasz je u siebie.
Zhang Yuanchao mocno zacisn do na pilocie i nie da go sobie
odebra. Spiker kontynuowa wiadomoci:

Lekarz z 301 Szpitala Wojskowego, ktry zajmowa si leczeniem

akademika Jia Weilina, potwierdzi, e zmar on na nieuleczaln chorob,
biaaczk, a bezporedni przyczyn zgonu bya niewydolno narzdw
i utrata krwi w zaawansowanym stadium tej choroby. Nie stwierdzono
adnych nieprawidowoci. Jia Weilin, znany ekspert w dziedzinie
35 Liu Cixin

nadprzewodnikw, ktry wiele wnis do nauki w zakresie materiaw

nadprzewodzcych w temperaturze pokojowej, zmar dziesitego.
Opowieci o tym, jakoby stao si to wskutek ataku sofonu, s zwykymi
plotkami. W osobnym sprawozdaniu rzecznik Ministerstwa Zdrowia
potwierdzi, e kilka innych zgonw spowodowanych rzekomo
uderzeniami sofonu nastpio w wyniku zwykych chorb lub wypadkw.
Wysannik naszej stacji rozmawia o tym ze znakomitym fizykie
Dingiem Yi.
Reporter: Co pan sdzi o panice spowodowanej przez sofony?
Ding Yi: Wynika ona z braku wiedzy o fiz ce. Przedstawiciele rzdu
i spoecznoci naukowej wyjaniali wielokrotnie, e sofon jest
mikroskopijn czstk, ktra mimo i posiada wysok inteligencj, moe
wywiera bardzo ograniczony wpyw na wiat makroskopowy. Gwnym
zagroeniem, jakie sofony stanowi dla ludzkoci, jest to, e zakcaj
eksperymenty w zakresie fizyk wysokiej energii, co prowadzi do bdnych
rezultatw, oraz tworz sie spltania kwantowego, ktra ledzi, co si
dzieje na Ziemi. W stanie mikroskopowym sofon nie moe zabija i nie
moe przypuci ataku na nikogo i na nic. Jeli sofon chce uzyska
wikszy wpyw na wiat makroskopowy, moe to osign tylko dziki
rozwiniciu si w mniejszej liczbie wymiarw. Zreszt nawet w takiej
sytuacji skutki jego dziaania s bardzo ograniczone, poniewa rozwinity
w mniejszej liczbie wymiarw w wiecie makroskopowym jest on bardzo
saby. Teraz, gdy ludzko stworzya skuteczny system obrony, sofony
nie mog tego zrobi, nie stwarzajc nam jednoczenie okazji do ich
zniszczenia. Uwaam, e gwne rodki przekazu powinny wykonywa
lepsz prac i rozpowszechnia te informacje, by nie dopuci do szerzenia
si paniki opartej na pogoskach, ktre nie maj adnych podstaw
naukowych.

Kto wszed bez pukania do salonu i zawoa: Lao Zhang, a potem:

Panie Zhang. Po cikich krokach, ktre wczeniej sysza na
schodach, Zhang Yuanchao pozna Miao Fuquana, innego ssiada
Ciemny las 36

z tego samego pitra. Miao, modszy od niego o kilka lat, by

wacicielem kilkunastu kopalni wgla w prowincji Shanxi. Mia dom
w innej czci Pekinu, a mieszkanie w tym budynku kupi, by mc
ulokowa w nim kochank z Syczuanu, ktra bya w wieku jego crki.
Kiedy si wprowadzi, rodziny Zhanga i Yanga nie zwracay na niego
uwagi, jeli nie liczy ktni z powodu mieci porozrzucanych na
korytarzu, ale w kocu odkryy, e mimo pewnego prostactwa by
w gruncie rzeczy porzdnym i przyjaznym czowiekiem. Kiedy
administracja budynku zaagodzia spory, stosunki midzy nimi
trzema stopniowo zaczy si ukada harmonijnie. Chocia Miao
Fuquan twierdzi, e przekaza zarzd nad kopalniami synowi, nadal
by bardzo zajty i rzadko spdza czas w tym domu, wic
w apartamencie z trzema sypialniami przebywaa zwykle tylko owa
kobieta z Syczuanu.
Lao Miao, nie byo ci tu od kilku miesicy. Gdzie si w tym czasie
dorabiae?
Miao Fuquan wzi niedbaym ruchem szklank, napeni j do
poowy wod z karafki i wypi. Potem otar usta i odpar:
Nikt si nie dorabia S kopoty w kopalni i musiaem tam
jecha, eby odkrci sprawy. Mamy praktycznie wojn. Tym razem
rzd wzi si do tego na serio. Prawo zakazujce nielegalnej
eksploatacji z nigdy dotd nie dziaao, ale teraz te kopalnie ju
dugo nie pocign.
Nadeszy ze czasy powiedzia Yang Jinwen, nie odrywajc oczu
od meczu pokazywanego w telewizji.

Mczyzna lea w ku od wielu godzin. Przez okno piwnicy, jedyne

rdo owietlenia, wpada teraz blask ksiyca, a jego zimne
37 Liu Cixin

promienie tworzyy na pododze jasne plamy. W panujcym poza tym

mroku wszystko wygldao jak wykute z szarego kamienia, jakby
pomieszczenie to byo grobem.
Nikt nie zna prawdziwego nazwiska tego czowieka, ale w kocu
nazwano go Drugim Burzycielem cian.
Drugi Burzyciel cian przez wiele godzin rozpamitywa swoje ycie.
Utwierdziwszy si w przekonaniu, e niczego nie pomin w tych
wspomnieniach, przekrci zdrtwiae ciao, sign pod poduszk,
wyj pistolet i powoli przyoy go do skroni. W tym momencie przed
jego oczami pojawi si tekst przesany przez sofon.

Nie rb tego. Potrzebujemy ci.

To ty, Panie? Od roku co noc niem o tobie, ale ostatnio te sny si

skoczyy. Mylaem, e przestaem ni, ale teraz wydaje si, e tak
nie jest.

To nie sen. Komunikuj si z tob w czasie rzeczywistym.

Burzyciel cian rozemia si chodno.

Dobrze. A zatem to koniec. Po drugiej stronie definitywni nie ma
adnych snw.

Potrzebujesz dowodu?

Dowodu, e po tamtej stronie nie ma snw?

Dowodu, e to naprawd ja.

Ciemny las 38

Dobrze. Powiedz mi o czym, o czym nie wiem.

Twoje zote rybki nie yj.

Ha! To niewane. Spotkam si z nimi w miejscu, gdzie nie ma

ciemnoci.

Powiniene rzuci na nie okiem. Tego ranka, kiedy bye strapiony, odrzucie wypalonego
do poowy papierosa i wyldowa on w akwarium. Nikotyna, ktra rozpucia si w wodzie,
okazaa si zabjcza dla twoich rybek.

Drugi Burzyciel cian otworzy oczy, odoy pistolet i zsun si

z ka. Wyszed z letargu. Wymaca kontakt, zapali wiato
i podszed do akwarium na stoliku. Pi karasi chiskich unosio si
tu pod powierzchni wody, biaymi brzuchami do gry, a pomidzy
nimi znajdowa si wypalony do poowy papieros.

Przedstawi dodatkowe potwierdzenie. Evans da ci kiedy zaszyfrowany list, ale ten szyfr
zosta zmieniony. Evans zgin, zanim zdoa ci powiadomi o nowym hale, przez co nie
moge przeczyta tego listu. Podam ci teraz to haso. Brzmi ono CAMEL, tak jak nazwa
papierosa, ktrym otrue swoje rybki.

Drugi Burzyciel cian skoczy po laptopa i kiedy czeka, a si

uruchomi, po jego twarzy cieky zy.
Panie, mj Panie, to naprawd ty? Naprawd ty? wykrztusi
przez szloch.
Gdy komputer by ju gotw do pracy, Burzyciel cian otworzy
zacznik do e-maila na czytniku zastrzeonym dla Ruchu na rzecz
Ziemskiej Trisolaris. Wprowadzi haso do wyskakujcego okienka,
a kiedy tekst si otworzy, nie mia gowy do tego, by go uwanie
39 Liu Cixin

przeczyta. Padszy na kolana, wykrzykn:

Panie! To naprawd ty, Panie!
Gdy si uspokoi, podnis gow i powiedzia z wci wilgotnymi
oczami:
Nie uprzedzono nas o ataku na zebranie zwoane przez
komendantk ani o zasadzce w Kanale Panamskim. Dlaczego nas
opucie?

Balimy si was.

Dlatego, e nasze myli nie s przejrzyste? Wiesz, e to nie jest

wane. Kiedy tobie suymy, wykorzystujemy wszystkie umiejtnoci,
ktrych ci brakuje: oszukujemy, stosujemy podstpy, maskujemy si
i wprowadzamy w bd.

Nie wiemy, czy to prawda. Nawet jeli przyjmiemy, e tak, nasz strach nie znika. Wasza Biblia
wspomina o zwierzciu, ktre nazywa si w. Czy pozbyby si strachu i odrazy, ktrymi
napawa ci w, gdyby podpezn do ciebie i powiedzia, e bdzie ci suy?

Gdyby powiedzia prawd, przeamabym strach i odraz i przyj

jego usugi.

To byoby trudne.

Oczywicie. Wiem, e ten w ju raz ci uksi. Odkd

powiadamianie w czasie rzeczywistym stao si moliwe i udzielie
szczegowych odpowiedzi na nasze pytania, nie miae powodu, eby
przekaza nam jakiekolwiek informacje o tym, jak otrzymalicie
pierwszy sygna z Ziemi czy jak zbudowane s sofony. Trudno nam
Ciemny las 40

byo zrozumie wasz punkt widzenia: skoro nie komunikujemy si,

przekazujc sobie bezporednio myli, to dlaczego nie mielicie
wybiera ostroniej informacji, ktre nam przesyalicie?

Taka moliwo faktycznie istniaa, ale nie ukrywamy a tak wiele, jak moglibycie sobie
wyobraa. W rzeczywistoci na naszym wiecie istniej formy komunikacji, ktre nie
wymagaj bezporedniego przekazywania myli, zwaszcza w epoce technologicznej.
Mimo to przejrzyste myli stay si kulturowym i spoecznym zwyczajem. By moe jest
wam rwnie trudno to zrozumie, jak nam was.

Nie potrafi sobie wyobrazi, e wasz wiat jest cakowicie wolny

od oszustw i intryg.

I nie jest, ale i jedno, i drugie jest duo prostsze ni u was. Na przykad podczas wojen na
naszym wiecie przeciwnicy uciekaj si do przebra, ale nieprzyjaciel, ktry nabierze
podejrze i zacznie docieka, czy druga strona czego nie maskuje albo nie ukrywa, zwykle
dowiaduje si prawdy.

Niewiarygodne.

Wy jestecie dla nas tak samo niewiarygodni. Masz na pce ksik pod tytuem Opowie
o Trzech Krlestwach.

3
Dzieje Trzech Krlestw . Nie zrozumiaby tego dziea.

Rozumiem jego ma cz, na przykad to, jak zwyky czowiek, ktry nie potrafi zrozumie
rozprawy matematycznej, moe j w pewnym stopniu poj dziki ogromnemu wysikowi
umysowemu i puszczeniu wodzy wyobrani.

Ta ksika przedstawia ludzkie intrygi i strategie na najwyszym

41 Liu Cixin

poziomie.

Ale nasze sofony mog sprawi, e wszystko w ludzkim wiecie stanie si przejrzyste.

Wszystko oprcz ludzkich umysw.

Tak. Sofon nie potrafi czyta mylach.

Musisz wiedzie o programie Wpatrujcych si w cian.

Wiem wicej ni ty. Wkrtce ma si zacz jego realizacja. Dlatego si do ciebie zwrcilimy.

I co o nim sdzisz?

Czuj to samo co ty, kiedy patrzysz na wa.

Ale w Biblii to w pomg czowiekowi posi wiedz. Program

Wpatrujcych si w cian doprowadzi do stworzenia jednego albo
kilku labiryntw, ktre wydadz ci si wyjtkowo zawie i zdradliwe.
Pomoemy ci znale wyjcie.

Ta rnica w przejrzystoci myli umacnia nas w postanowieniu, by zlikwidowa ludzko.

Pomcie nam w tym, a potem was zlikwidujemy.

Panie, wyraasz si w problematyczny sposb. Najwidoczniej

wynika to z tego, e komunikujecie si poprzez pokazywanie
przejrzystych myli, ale w naszym wiecie jest inaczej. Jeli mwisz
to, co naprawd mylisz, musisz uywa eufemizmw. Na przykad
to, co teraz powiedziae, jest wprawdzie zgodne z ideaami RZT, ale
Ciemny las 42

zbyt wyrane sformuowania mogyby zniechci niektrych naszych

czonkw i spowodowa nieprzewidziane konsekwencje. Oczywicie by
moe nigdy nie bdziesz w stanie wyraa si odpowiednio.

To wanie wyraanie znieksztaconych myli sprawia, e wymiana informacji w ludzkim

spoeczestwie, zwaszcza w literaturze, tak bardzo przypomina zawiy labirynt. O ile
wiem, RZT jest o krok od upadku.

Dlatego, e nas opucie. Te dwa uderzenia byy zabjcze

redempcjonici si rozpadli i teraz w zorganizowanej formie pozostali
tylko adwentyci. Z pewnoci wiesz o tym, ale najdotkliwszy by cios
psychologiczny. Poniewa pozostawie nas samym sobie, oddanie ci
naszych czonkw poddawane jest prbie. RZT rozpaczliwie potrzebuje
twojej pomocy, Panie, by utrzyma to oddanie.

Nie moemy wam przekaza naszej technologii.

To nie bdzie konieczne, jeli wrcisz do przekazywania nam

informacji za porednictwem sofonw.

Naturalnie. Ale najpierw RZT musi wykona wany rozkaz, ktry przed chwil przeczytae.
Wydalimy go Evansowi przed jego mierci, a on poleci wam, bycie go wykonali, ale nie
zdoalicie go odszyfrowa.

Burzyciel cian przypomnia sobie o licie, ktry odkodowa na

swoim komputerze. Przeczyta go ponownie, tym razem uwanie.

Proste zadanie, prawda?

Niezbyt trudne. Ale czy to naprawd jest a tak wane?

43 Liu Cixin

Byo wane. Teraz z powodu programu Wpatrujcych si w cian staje si niezwykle wane.

Dlaczego?
Przez chwil nie pojawia si aden tekst.

Evans wiedzia dlaczego, ale najwyraniej nikomu o tym nie powiedzia. Mia racj, e tego
nie zrobi. Szczliwie si zoyo. Teraz nie musimy ci wyjania, dlaczego ma to dla nas tak
due znaczenie.

Burzyciel cian nie posiada si z radoci.

Panie, nauczye si ukrywa swoje zamiary! To postp!

Evans duo nas nauczy, ale nadal jestemy na samym pocztku edukacji albo jak on mwi
dopiero na poziomie picioletnich dzieci. Rozkaz, ktry wam wyda, zawiera jedn ze
strategii, ktrych nie potrafi y si nauczy.

Masz na myli, Panie, to zastrzeenie: eby nie zwrci na siebie

uwagi, nie wolno wam wyjawi, e jest to dzieo RZT? To c, jeli
ten cel jest tak wany, to ten wymg jest cakowicie naturalny.

Dla nas jest to skomplikowany plan.

Dobrze. Zajm si tym zgodnie z yczeniem Evansa. Panie,

dowiedziemy naszego oddania tobie.

W zakamarku ogromnego morza informacji w internecie znajdowa si

zakamarek, a w zakamarku tego zakamarka inny zakamarek,
w ktrego zakamarku by kolejny zakamarek, a w nim, to znaczy
Ciemny las 44

w gbi zakamarku najbardziej ukrytego ze wszystkich zakamarkw,

ponownie oy pewien wirtualny wiat.
Pod dziwnym chodnym niebem o poranku nie byo piramidy,
budynku ONZ ani wahada, a jedynie bezkresna pustka, ktra
wygldaa jak olbrzymi kawa skutego mrozem metalu.
Na horyzoncie pojawi si krl Wen z dynastii Zhou. By
w achmanach i nis zaniedziay brzowy miecz, a jego twarz bya
tak samo brudna i pomarszczona jak skra, ktr si owin. Ale jego
oczy przepeniaa energia, a w ich renicach odbijao si wschodzce
soce.
Jest tu kto? krzykn. Ktokolwiek?
Jego gos natychmiast pochono pustkowie. Krzycza jeszcze przez
chwil, a potem usiad ze znueniem na ziemi, przyspieszy bieg czasu
i patrzy, jak soca zmieniaj si w spadajce gwiazdy, a spadajce
gwiazdy z powrotem w soca, jak soca er stabilnoci przesuwaj
si po niebie niczym wahada zegarw, a soca er chaosu zamieniaj
wiat w ogromn scen z owietleniem, ktre wymkno si spod
kontroli. Czas pdzi, ale wok krla Wena nic si nie zmieniao.
Krajobraz pozostawa wieczn, metaliczn pustyni. Na niebie
zataczyy trzy gwiazdy i krl Wen zamieni si w sup lodu. Potem
spadajca gwiazda przeistoczya si w soce i gdy ten ogromny
ognisty dysk przelatywa nad ziemi, pokrywajcy krla ld stopnia
i jego ciao stao si supem ognia. Zanim cakowicie obrci si
w popi, zdoa jeszcze wyda gbokie westchnienie.

Trzydziestu oficer wojsk ldowych, marynarki wojennej i si

powietrznych utkwio wzrok w insygnium na ciemnoczerwonym tle
srebrnej gwiedzie o czterech ramionach w ksztacie ostrych mieczy.
45 Liu Cixin

Po obu jej bokach znajdoway si chiskie znaki odpowiadajce cyfrom

4
osiem i jeden . By to znak chiskich Si Kosmicznych.
Genera Chang Weisi skin na nich, by usiedli. Potem, kadc
czapk na stole, powiedzia:
Oficjaln ceremonia utworzenia si kosmicznych odbdzie si jutro
rano i wtedy otrzymacie mundury i odznaki. Jednak od tej chwili,
towarzysze, naleymy do tego samego rodzaju si.
Zebrani popatrzyli po sobie i zauwayli, e wrd trzydziestu
zebranych jest pitnastu w mundurach marynarki wojennej,
dziewiciu w mundurach si powietrznych i szeciu w mundurach
wojsk ldowych. Kiedy spojrzeli z powrotem na generaa Changa,
trudno im byo ukry konsternacj.
Chang Weisi rzek z umiechem:
To dziwne proporcje, prawda? Nie moecie ocenia przyszych si
kosmicznych na podstawie dzisiejszego programu
powietrzno-kosmicznego. Kiedy nadejdzie czas na statki kosmiczne,
bd one prawdopodobnie nawet wiksze ni dzisiejsze lotniskowce.
Przysza wojna w kosmosie bdzie si opiera na platformach bojowych
o olbrzymim tonau i ogromnej odpornoci, a starcia bd bardziej
przypomina bitwy morskie ni powietrzne, do tego na trzy-, a nie
dwuwymiarowym polu walki. Tak wic siy kosmiczne musz si
opiera na marynarce wojennej. Wiem, e wszyscy przypuszczalimy,
e podstaw bdzie lotnictwo, co znaczy, e nasi towarzysze
z marynarki mog nie by do tego przygotowani. Musicie jak
najszybciej dostosowa si do tej sytuacji.
Nie mielimy najmniejszego pojcia, e si tak stanie, panie
generale powiedzia Zhang Beihai.
Wu Yue siedzia obok niego bez ruchu, sztywno, jakby pokn kij,
Ciemny las 46

ale Zhang wyranie czu, e co zgaso w jego spokojnych oczach.

Chang Weisi skin gow.
Prawd mwic, marynarka wojenna nie jest a tak bardzo daleka
od kosmosu, jak mogoby si wydawa. Czy nie mwi si statki
kosmiczne? Jest tak dlatego, e w powszechnym przekonaniu
przestrze kosmiczna i oceany s ze sob od dawna powizane.
Nastrj w sali nieco si uspokoi.
Towarzysze cign genera w tej chwili ten nowy rodzaj si
zbrojnych skada si tylko z nas, to jest z trzydziestu jeden oficer .
Jeli chodzi o przysz fl t kosmiczn, to prowadzi si badania we
wszystkich dyscyplinach naukowych, koncentrujc si zwaszcza na
zbudowaniu dwigu kosmicznego i silnikw termojdrowych dla
olbrzymich statkw Ale to nie jest pole dziaania si kosmicznych.
Naszym obowizkiem jest stworzenie teoretycznych podstaw wojny
w kosmosie. To przytaczajce zadanie, poniewa mamy zerow wiedz
o wojnach tego typu, ale przysza fl ta kosmiczna zostanie zbudowana
na tych wanie podstawach. A zatem w stadium wstpnym siy
kosmiczne bd raczej czym w rodzaju akademii wojskowej. Gwnym
zadaniem tych, ktrzy tutaj siedz, jest zorganizowanie tej akademii,
a nastpnie zaproszenie grupy naukowcw i badaczy do przyczenia
si do nas.
Chang podnis si, podszed pod insygnium i stamtd zwrci si do
zebranych oficerw s wami, ktre mieli zapamita do koca ycia:
Towarzysze, siy kosmiczne maj przed sob trudn drog. Wedug
wstpnych prognoz badania podstawowe we wszystkich dziedzinach
nauki potrwaj co najmniej pidziesit lat, a zanim mona bdzie
wykorzysta praktycznie technologi niezbdn dla dalekich podry
kosmicznych, minie kolejnych sto. Zbudowanie fl ty kosmicznej
w planowanej skali bdzie wymagao nastpnego ptora stulecia.
47 Liu Cixin

Oznacza to, e osignicie penej zdolnoci bojowej zajmie siom

kosmicznym trzy stulecia. Towarzysze, jestem pewien, e wszyscy
rozumiecie, co to znaczy. aden z obecnych w tej sali nie poleci
w kosmos, a tym bardziej nie bdzie mia szansy zobaczenia naszej
fl ty kosmicznej. By moe nie zobaczymy nawet wiarygodnego modelu
kosmicznego statku wojennego. Pierwsze pokolenie oficer
i czonkw zag urodzi si dopiero za dwa wieki od tej chwili,
a dwiecie pidziesit lat potem ziemska fl ta spotka si z obcymi
najedcami. Na pokadach statkw, ktre wejd w jej skad, bdzie
pitnaste pokolenie naszych potomkw.
Zgromadzeni pogryli si w dugim milczeniu. Przed nimi bya
trudna droga, koczca si gdzie w mglistej przyszoci, gdzie oczami
wyobrani mogli zobaczy tylko strzelajce pomienie i lnienie krwi.
wiadomo krtkoci ludzkiego ycia drczya ich jak nigdy dotd,
a w sercach czyli si z potomkami, by z nimi si zanurzy w krwi
i ogniu w lodowatej otchani kosmosu, ostatecznym miejscu spotka
dusz wszystkich onierzy.

Jak zwykle po powrocie Miao Fuquan zaprosi do siebie Zhang

Yuanchao i Yang Jinwena na kielicha. Jego syczuaska kochanka
przygotowaa wspania uczt. Kiedy popijali, Zhang Yuanchao
poruszy spraw porannej wyprawy Miao do oddziau Construction
Bank po wypat gotwki.
Nie syszelicie? powiedzia Miao Fuquan. W bankach ludzie
zadeptywali si na mier! Przy kasach leay po trzy warstwy
klientw.
A twoje pienidze? zapyta Zhang Yuanchao.
Udao mi si troch wycign. Reszta jest zamroona. To
Ciemny las 48

karygodne!
Jeden wos, ktry zgubisz, jest wart wicej, ni my mamy razem
rzek Zhang Yuanchao.
W wiadomociach mwili, e kiedy panika troch opadnie, rzd
zacznie stopniowo odmraa konta powiedzia Yang Jinwen. Moe
najpierw tylko czciowo, ale w kocu wszystko wrci do normalnoci.
Mam tak nadziej. Zhang Yuanchao westchn. Rzd popeni
bd, ogaszajc tak wczenie stan wojny, bo tym samym wywoa
panik. Teraz kady myli tylko o sobie. Ile osb przejmuje si obron
Ziemi za czterysta lat?
Nie to jest najwikszym problemem rzek Yang Jinwen.
Mwiem ju i jeszcze raz powtrz, e wielko oszczdnoci
w Chinach jest tykajc bomb. Nie mam racji? Wysokie oszczdnoci,
niskie poczucie bezpieczestwa socjalnego. Ludzie trzymaj
oszczdnoci caego ycia w bankach, wic najlejszy powiew wiatru
wywouje masow histeri.
A co sdzisz o tej wojennej gospodarce? zapyta Zhang Yuanchao.
Jak bdzie wygldaa?
To si stao zbyt nagle. Nie sdz, eby ktokolwiek mia peen
obraz tego, co bdzie, a jeli chodzi o now polityk gospodarcz, to
dopiero sporzdza si jej zarys. Ale jedno jest pewne: Czekaj nas
cikie czasy.
Cikie czasy, sranie w bani wczy si Miao Fuquan. Ludzie
w naszym wieku widzieli ju rne rzeczy. Spodziewam si, e znowu
bdzie tak jak w latach szedziesitych.
Wspczuj tylko dzieciom powiedzia Zhang Yuanchao i wychyli
kieliszek.
Akurat wtedy sygna wiadomoci przycign ich uwag do
telewizora. Dobrze znany dwik w tych czasach, muzyka, ktra
49 Liu Cixin

sprawiaa, e wszyscy rzucali to, co robili, i zaczynali si wpatrywa

w ekrany. By to specjalny sygna, zwiastujcy wiadomoci z ostatniej
chwili, ktre nadawano w tych czasach czciej ni w poprzednich
latach. Trzej starzy mczyni pamitali, e przed latami
osiemdziesitymi dwudziestego wieku takie wiadomoci czsto
pojawiay si w radiu i telewizji, ale znikny w dugim okresie
dobrobytu i spokoju, ktry nastpi potem.
Prezenter zacz:

Wedug naszego korespondenta w Sekretariacie ONZ, rzecznik

organizacji owiadczy na zakoczonej przed chwil konferencji prasowej,
e w najbliszej przyszoci zostanie zwoana specjalna sesja
Zgromadzenia Oglnego w celu omwienia problemu eskapizmu.
Wsporganizatorami tej sesji bd stali czonkowie Rady Obrony Planety,
ktrzy doo wszelkich stara, by nakoni spoeczno midzynarodow
do osignicia porozumienia w sprawie postaw eskapistycznych
i stworzenia odpowiednich przepisw w prawie midzynarodowym.
Przypomnijmy pokrtce, jak doszo do powstania i rozwoju eskapizmu.
Doktryna eskapizmu pojawia si w zwizku z kryzysem
trisolariaskim. Jej gwnym argumentem jest twierdzenie, e skoro
rozwj zaawansowanych dziedzin ludzkiej nauki zosta zahamowany, nie
ma sensu planowa obrony Ziemi i Ukadu Sonecznego za cztery i p
wieku. Biorc pod uwag stopie, w jakim ludzka technologia moe si
rozwin w cigu nastpnych czterystu lat, trzeba uzna, e bardziej
realistycznym celem byoby skonstruowanie statkw kosmicznych, ktre
umoliwiyby maej czci ludzkoci ucieczk w przestrze kosmiczn
i uniknicie w ten sposb cakowitej zagady ludzkiej cywilizacji.
Wedug eskapistw istniej trzy moliwe cele podry. Opcja pierwsza:
nowy wiat, to znaczy poszukiwanie wrd gwiazd wiata, na ktrym
ludzko mogaby przetrwa. Bez wtpienia jest to dla nich idealne
rozwizanie, ale wymaga statkw zdolnych do osignicia niezwykle
Ciemny las 50

duej prdkoci, a i tak podr byaby bardzo duga. Zwaywszy na to,

jaki poziom moe osign nasza nauka w okresie kryzysu, naley uzna,
e moliwo ta jest nierealna. Opcja druga: cywilizacja na statku
kosmicznym, to znaczy wykorzystanie przez uciekinierw statkw jako
staej siedziby, w ktrej ludzko wprawdzie przetrwa, ale bdzie
w wiecznej podry. Ta opcja napotyka takie same trudnoci jak opcja
szukania nowego wiata, chocia kadzie wikszy nacisk na opracowanie
technologii umoliwiajcych stworzenie zamknitych ekosystemw.
Zbudowanie statku wielopokoleniowego z zamknit w jego wntrzu
pen biosfer daleko wykracza poza obecne umiejtnoci techniczne
ludzkoci. Opcja trzecia: schronienie tymczasowe. Po zakoczeniu przez
Trisolarian procesu zasiedlania Ukadu Sonecznego moe doj do
rozmw midzy nimi i ludmi, ktrzy uciekli w kosmos. Skoniwszy
spoeczestwo trisolariaskie do zagodzenia polityki, przebywajca
w przestrzeni kosmicznej resztka ludzkoci bdzie w kocu moga wrci
do Ukadu Sonecznego i koegzystowa w mniejszej skali
z Trisolarianami. Chocia uwaa si, e tymczasowe schronienie jest
planem najbardziej realistycznym, jest tu zbyt wiele niewiadomych.
Niedugo po narodzinach eskapizmu rodki masowego przekazu na
caym wiecie doniosy, e Stany Zjednoczone i Rosja, liderzy
w technologii kosmicznej, rozpoczy tajne prace nad planami ucieczki
w kosmos. Chocia rzdy obu krajw zaprzeczyy, by istniay takie plany,
szum, jaki si podnis w spoecznoci midzynarodowej, doprowadzi do
powstania ruchu na rzecz technologii uspoecznionej. Na trzeciej sesji
specjalnej ONZ liczna grupa krajw rozwijajcych si zadaa, by Stany
Zjednoczone, Rosja, Japonia, Chiny i Unia Europejska ujawniy
i udostpniy za darmo wszystkie zaawansowane technologie, wcznie
z kosmiczn, spoecznoci midzynarodowej, dajc wszystkim pastwom
rwne moliwoci stawienia czoa kryzysowi trisolariaskiemu.
Zwolennicy technologii uspoecznionej powoali si na precedens. Ot
na pocztku naszego stulecia kilka duych europejskich fi m
farmaceutycznych wymuszao od krajw afrykaskich wysokie opaty
51 Liu Cixin

licencyjne za produkcj najnowoczeniejszych lekw na AIDS, groc im

procesami sdowymi. Zostao to bardzo nagonione i pod presj opinii
publicznej oraz wskutek szybkiego rozprzestrzeniania si tej choroby
w Afryce fi my te zrzeky si patentw na te specyfiki zanim doszo
do procesw. Gboki kryzys, przed ktrym stoi teraz Ziemia, oznacza,
e udostpnienie technologii jest obowizkiem, jaki maj wobec caej
ludzkoci kraje wysoko rozwinite, obowizkiem, od ktrego spenienia
nie mog si uchyli. Ruch na rzecz uspoecznienia technologii uzyska
jednogone poparcie krajw rozwijajcych si, a nawet niektrych
czonkw Unii Europejskiej, ale wszystkie zwizane z tym inicjatywy
zostay odrzucone na posiedzeniach oenzetowskiej Rady Obrony Planety.
Na pitej sesji specjalnej Zgromadzenia Oglnego ONZ zgoszona przez
Chiny i Rosj propozycja ograniczonej technologii uspoecznionej,
zgodnie z ktr miaaby ona by dostpna dla wszystkich staych
czonkw ROP, zostaa zawetowana przez Stany Zjednoczone i Wielk
Brytani. Przedstawiciel USA powiedzia, e adna forma technologii
uspoecznionej nie jest realna, e jest to naiwny pomys i e w obecnej
sytuacji bezpieczestwo Stanw Zjednoczonych jest dla rzdu jego kraju
priorytetem, od ktrego waniejsza jest tylko obrona planety.
Odrzucenie propozycji ograniczonego dostpu do najnowszej technologii
wywoao rozdwik midzy potgami technologicznymi i przyczynio si
do upadku projektu ustanowienia Zjednoczonych Ziemskich Si
Kosmicznych.
Zawd, ktrego dozna ruch na rzecz technologii uspoecznionej, ma
dalekosine konsekwencje, a ludzie uwiadomili sobie, e nawet
w obliczu kryzysu trisolariaskiego jedno rodzaju ludzkiego jest wci
odlegym marzeniem.
Ruch na rzecz technologii uspoecznionej zrodzi si z inspiracji
eskapistw. Przepa, jaka powstaa midzy krajami rozwijajcymi si
i rozwinitymi oraz midzy samymi krajami rozwinitymi, zostanie
zasypana dopiero wtedy, kiedy spoeczno midzynarodowa osignie
porozumienie w sprawie eskapizmu. W takim klimacie ma si rozpocz
Ciemny las 52

sesja specjalna ONZ.

propos powiedzia Miao Fuquan. Wiadomo, ktr

przekazaem wam kilka dni temu przez telefon, jest wiarygodna.
Jaka wiadomo?
Fundusz ucieczkowy.
Wierzysz w to, Lao Miao? Nie wydajesz si atwowierny rzek
z dezaprobat Yang Jinwen.
Nie, nie zaprotestowa Miao Fuquan, zniajc gos i spogldajc
to na jednego, to na drugiego. Ten mody facet nazywa si Shi
Xiaoming. Sprawdziem rnymi kanaami jego pochodzenie i okazao
si, e jego ojciec, Shi Qiang, pracuje w Wydziale Bezpieczestwa Rady
Obrony Planety! Wczeniej by dowdc miejskiego oddziau
antyterrorystycznego, a teraz jest wan figu w ROP,
odpowiedzialn za walk z RZT. Mam tutaj numer do jego wydziau.
Sam moesz to sprawdzi.
Jego ssiedzi popatrzyli na siebie nawzajem i Yang Jinwen
rozemia si, biorc jednoczenie butelk i nalewajc sobie kolejny
kieliszek.
Jeli nawet to prawda, to co z tego? Kogo obchodzi fundusz
ucieczkowy? Nie sta mnie na to.
Racja. To co dla was, bogaczy powiedzia niewyranie Zhang
Yuanchao.
Yang Jinwen nagle si podekscytowa.
A jeli to prawda, to cay ten kraj jest band kretynw! Jeli kto
powinien uciec, to mietanka naszych potomkw. Dlaczego, do diaba,
miaby dawa t szans kademu, kto moe zapaci? Jaki to ma sens?
Miao Fuquan wskaza na niego palcem i wybuchn miechem.
Dobrze, Yang. Przejdmy do tego, o co ci naprawd chodzi. Chcesz,
53 Liu Cixin

eby wrd tych, ktrzy uciekn, byli twoi potomkowie, prawda? Spjrz
na swego syna i synow oboje maj doktoraty. Nale do elity. A wic
twoje wnuki i prawnuki najprawdopodobniej te stan si elit.
Podnis kieliszek i kiwn gow. Ale jeli o tym pomyle, wszyscy
powinni by rwni, prawda? Nie ma adnego powodu, eby elity
dostaway darmowy obiad, prawda?
Co masz na myli?
Wszystko ma swoj cen. To prawo natury. Zapac, eby zapewni
rodzinie Miao przyszo. To te prawo natury!
A dlaczego jest to co, co mona kupi? Ucieczka ma zapewni
ludzkiej cywilizacji przetrwanie. Ci, co to zorganizuj, bd naturalnie
chcieli uratowa mietank cywilizacji. Wysya band bogatych
gogusiw w kosmos, te mi pomys! Prychn. Co to da? Tfu!
Z twarzy Miao Fuquana znikn umiech. Miao wycelowa gruby
palec w Yang Jinwena.
Zawsze wiedziaem, e traktujesz mnie z gry. Chobym sta si
nie wiadomo jak bogaty, zawsze pozostan dla ciebie tylko
nieokrzesanym dorobkiewiczem. Nie jest tak?
Za kogo ty si uwaasz? zapyta Yang Jinwen pobudzony
alkoholem.
Miao uderzy rk w st i wsta.
Nie mam zamiaru duej znosi wylewania na mnie caej twojej
ci. Ja
Wtedy Zhang Yuanchao waln w st trzy razy goniej,
przewracajc dwie filianki czym przestraszy kobiet z Syczuanu tak,
e a krzykna. Wskaza palcem dwch pozostaych biesiadnikw.
Dobrze. Jestecie elit i macie fors. Ja nie nale do tego
towarzystwa. Co ja, do diaba, tutaj robi? Jestem biedakiem, wic moi
potomkowie zasuguj na to, eby ich wytpi?
Ciemny las 54

Z widocznym trudem powstrzyma si przed wywrceniem

kopniakiem stou, odwrci si i wypad jak burza z mieszkania Miao.
Yang Jinwen poszed w jego lady.

Drugi Burzyciel cian woy ostronie do akwarium nowe karasie

chiskie. Podobnie jak Evans, lubi samotno, ale potrzebowa
towarzystwa innych istot ni ludzie. Czsto mwi do rybek tak, jak
do Trisolarian, pragnc, by te dwie formy ycia istniay na Ziemi jak
najduej.
Akurat wtedy na jego siatkwce pojawi si tekst przesany przez
sofon.

Ostatnio przestudiowaem Opowie o Trzech Krlestwach i przekonaem si, e jak mwie

podstpy i oszustwa s sztuk, podobnie jak wzr na skrze wa.

Znowu przywoujesz wa, Panie.

Im pikniejszy jest ten wzr, tym groniej w wyglda. Nie przejmowalimy si

perspektyw ucieczki ludzi, byleby przestali istnie w Ukadzie Sonecznym, ale teraz
zmienilimy plany i postanowilimy zapobiec tej ucieczce. Byoby bardzo niebezpiecznie
pozwoli wrogowi, ktrego myli s cakowicie nieprzejrzyste, uciec w kosmos.

Masz jaki konkretny plan?

Nasza flota poczynia wanie przygotowania do rozmieszczenia si w Ukadzie Sonecznym.

Przy Pasie Kuipera5 rozdzieli si w czterech kierunkach i okry ten ukad.

Jeli ludzko rzeczywicie zechce uciec, wasza fl ta przyleci za

55 Liu Cixin

pno, ebycie mogli jej w tym przeszkodzi.

To prawda i dlatego potrzebujemy twojej pomocy. Nastpnym zadaniem RZT jest

powstrzyma albo opni ucieczk ludzi.

Burzyciel cian umiechn si.

Panie, nie musisz si tym martwi. Nigdy nie dojdzie do wielkiej
ucieczki ludzkoci.

Nawet przy obecnej ograniczonej przestrzeni dla rozwoju nauki i postpu technologicznego
ludzie mog okaza si zdolni do zbudowania statku wielopokoleniowego.

To nie technologia jest najwiksz przeszkod w doprowadzeniu do

takiej ucieczki.

A zatem s ni spory midzy pastwami? Najblisza sesja specjalna ONZ moe rozwiza
ten problem, a nawet jeli si to nie uda, kraje rozwinite mog pokona opr krajw
rozwijajcych si i przeforsowa swj zamiar.

Spory midzy pastwami te nie s najwiksz przeszkod.

A wic co ni jest?

Spory midzy ludmi o to, kto poleci, a kto zostanie.

Nam si wydaje, e to nie jest aden problem.

My te najpierw tak mylelimy, ale okazuje si, e jest to

przeszkoda nie do pokonania.
Ciemny las 56

Moesz to wyjani?

Moe znasz histori ludzkoci, ale prawdopodobnie trudno bdzie

ci to zrozumie. Kwestia tego, kto poleci, a kto zostanie, wie si ze
spraw podstawowych ludzkich wartoci, ktre w przeszoci sprzyjay
postpowi, ale w obliczu najwikszej katastrofy s puapk, wilczym
doem. Wikszo ludzi nie zdaje sobie jeszcze sprawy z tego, jak
gboki jest ten d. Panie, prosz, uwierz mi. Z tej puapki nie wyjdzie
aden czowiek.

Wujku Zhang, nie musisz podejmowa decyzji ju w tej chwili.

Zadae wszystkie niezbdne pytania, a w kocu suma jest niemaa
powiedzia Shi Xiaoming z min, ktra bya obrazem spokoju.
Nie o to chodzi. Czy ten plan jest realny? W telewizji
Nie wierz we wszystko, co mwi w telewizji. Dwa tygodnie temu
rzecznik rzdu powiedzia, e zamroenie kont jest niemoliwe,
i popatrz, co si stao Pomyl rozsdnie. Jeste zwykym
czowiekiem, a troszczysz si o zachowanie swego rodu. A prezydent
i premier? Czy oni nie bd si troszczyli o przetrwanie narodu?
A ONZ o przetrwanie rodzaju ludzkiego? Ta sesja specjalna ONZ jest
w rzeczywistoci midzynarodow, wspln prb stworzenia planu
ucieczki ludzkoci.
Lao Zhang powoli skin gow.
Rzeczywicie, kiedy si o tym pomyli, wydaje si, e tak jest.
Ale nadal mam wraenie, e do ucieczki daleka droga. Naprawd
powinienem si o to martwi?
Nie rozumiesz, wujku Zhang. Do ucieczki wcale nie jest tak daleko.
Mylisz, e statki ewakuacyjne wystartuj za trzysta czy czterysta
57 Liu Cixin

lat? Gdyby tak miao by, fl ta trisolariaska mogaby je atwo

przechwyci.
No to kiedy odlec?
Niedugo bdziesz mia wnuka, prawda?
Tak.
On zobaczy, jak te statki odlatuj.
Bdzie na jednym z nich?
Nie, to niemoliwe. Ale moe si tam znale jego wnuk.
To bdzie Zhang obliczy w pamici za jakie siedemdziesit
albo osiemdziesit lat.
Jeszcze pniej. W czasie wojny rzd wzmocni kontrol urodze,
a istotnym elementem tej polityki bdzie pilnowanie, by ludzie mieli
dzieci jak najpniej. Rnica midzypokoleniowa bdzie wynosia
czterdzieci lat. W zwizku z tym te statki odlec dopiero za okoo sto
dwadziecia lat.
To i tak cakiem szybko. Da si je zbudowa do tego czasu?
Wujku Zhang, pomyl, co byo sto dwadziecia lat temu. Wci
panowaa dynastia Qing! Podr z Hangzhou do Pekinu trwaa ponad
miesic i cesarz przez wiele dni siedzia w lektyce, eby si dosta do
swego letniego kurortu. Teraz lot z Ziemi na ksiyc trwa niecae trzy
dni. Technologia szybko si rozwija, co znaczy, e tempo rozwoju stale
ronie. Jeli dodasz do tego fakt, e wiat wkada ca energi w rozwj
technologii kosmicznej, to nie ulega wtpliwoci, e statki kosmiczne
zostan zbudowane za sto dwadziecia lat.
Czy podre kosmiczne nie s niezwykle niebezpieczne?
Owszem, s, ale czy ycie na Ziemi te nie bdzie niebezpieczne?
Popatrz, jak wszystko zmienia si ju teraz. Gospodarka naszego kraju
nastawiona jest gwnie na stworzenie fl ty kosmicznej, co nie jest
przedsiwziciem komercyjnym i nie przyniesie ani fena dochodu.
Ciemny las 58

ycie ludzi tylko si pogorszy. Dodaj do tego wielko naszej populacji,

a przekonasz si, e problemem stanie si po prostu zdobycie
dostatecznej iloci poywienia. Spjrz te na sytuacj
midzynarodow. Kraje rozwijajce si nie maj moliwoci
zapewnienia ucieczki swoim obywatelom, a kraje rozwinite odmwiy
im udostpnienia swojej technologii. Ale te biedniejsze i mniejsze si
nie poddadz. Czy nie gro, e wycofaj si z traktatu
o nierozprzestrzenianiu broni jdrowej? W przyszoci mog podj
bardziej ekstremalne dziaania. Kto wie, moe za sto dwadziecia
lat, jeszcze przed przybyciem fl ty obcych, wiat pogry si w ogniu
wojny! Kto wie, jakie ycie czeka pokolenie twojego wnuka. Poza tym
statki ewakuacyjne nie bd takie, jak sobie wyobraasz.
Porwnywanie ich ze statkiem kosmicznym Shenzhou
i Midzynarodow Stacj Kosmiczn jest mieszne. Te statki bd
ogromne, kady wielkoci maego miasta, do tego z kompletnym
ekosystemem. Zupenie jak Ziemia w miniaturze. I, co najwaniejsze,
bdzie hibernacja. Ju teraz potrafi y to robi. Ich pasaerowie
spdz wikszo czasu w stanie hibernacji, kiedy wiek wydaje si
jednym dniem, a dolec do nowego wiata albo dostan zgod
Trisolarian na powrt do Ukadu Sonecznego. Wtedy si obudz. Czy
to nie lepsze ni cierpienie na Ziemi?
Zhang Yuanchao przemyla to w milczeniu.
Oczywicie, eby by cakowicie szczerym wobec ciebie cign
Shi Xiaoming musz powiedzie, e podr kosmiczna jest faktycznie
niebezpieczna. Nikt nie wie, jakie niebezpieczestwa mona napotka
w przestrzeni. Wiem, e robisz to gwnie po to, by przetrwa rd
Zhangw, ale nie martw si
Zhang spojrza na niego, jakby go ukuto.
Jak wy, modzi, moecie mwi takie rzeczy? Dlaczego miabym si
59 Liu Cixin

nie martwi?
Pozwl mi skoczy, wujku Zhang. Nie to miaem na myli. Chodzi
mi o to, e nawet jeli nie planujesz wysa swoich potomkw w kosmos
statkiem ewakuacyjnym, to i tak warto wykupi udzia w tym
funduszu, bo jest gwarantowany. Kiedy udziay pojawi si
w sprzeday publicznej, cena poszybuje w gr. Wiesz, e jest mnstwo
bogatych ludzi, moliwoci inwestowania niewiele, a trzymanie
pienidzy w skarpetce niezgodne z prawem. Poza tym im wicej masz
pienidzy, tym bardziej zaley ci na przetrwaniu rodu, zgadza si?
Tak. Wiem o tym.
Wujku Zhang, jestem wobec ciebie cakowicie szczery. Fundusz
ewakuacyjny jest dopiero w fazie wstpnej i zatrudnia niewielu
sprzedawcw. Nie byo mi atwo dosta si do ich grona. W kadym
razie zadzwo do mnie, kiedy to przemylisz, a ja pomog ci wypeni
papiery.
Kiedy Shi Xiaoming wyszed, Lao Zhang stan na balkonie, spojrza
na niebo, nieco zamglone nad un wiate miasta, i mrukn do siebie:
Moje drogie wnuczki, czy dziadek rzeczywicie wyle was gdzie,
gdzie noc trwa wiecznie?

Kiedy krl Wen z dynastii Zhou znowu postawi nog na spustoszonym

wiecie Trzech cia, wiecio nad nim mae soce. Chocia nie dawao
duo ciepa, cakiem jasno owietlao pustkowie. Na pustkowiu nie byo
nic.
Jest tu kto? Ktokolwiek?
Jego oczy rozbysy, gdy ujrza na horyzoncie kogo galopujcego na
koniu. Rozpoznawszy w jedcu Newtona, pobieg ku niemu, machajc
szaleczo rkami. Newton wkrtce zrwna si z nim, cign
Ciemny las 60

rumakowi cugle i po zejciu z sioda pospiesznie poprawi peruk.

Po co krzyczysz? Kto wznowi t przeklt gr?
Krl Wen nie odpowiedzia na pytanie, tylko uj go za rk i rzek
z przejciem:
Towarzyszu, mj towarzyszu, wysuchaj mnie. Pan nas nie opuci,
a raczej opuci nas z pewnego powodu i bdzie nas potrzebowa
w przyszoci. On
Wiem o tym przerwa Newton, niecierpliwie odtrcajc rk
krla Wena. Mnie te sofony przysay wiadomo.
A wic znaczy to, e Pan wysa j w tym samym czasie do wielu
z nas. Wspaniale. Kontakt organizacji z Panem ju nigdy nie zostanie
przez nikogo zmonopolizowany.
Organizacja nadal istnieje? Newton otar chusteczk pot z czoa.
Oczywicie. Po globalnym uderzeniu redempcjonici ponieli
cakowit klsk, a ocalali oderwali si i przeksztacili w niezalene
ugrupowanie. W organizacji zostali tylko adwentyci.
A zatem to uderzenie oczycio organizacj. To dobrze.
Skoro jeste tutaj, musisz by adwentyst. Ale zdaje si, e nie
masz z nikim kontaktu. Jeste sam?
Mam kontakt tylko z jednym towarzyszem, ale nie powiedzia mi
o istnieniu tej strony. Ledwie uszedem z yciem z tego globalnego
uderzenia.
W erze Qin Shihuanga dowiode, e masz znakomity instynkt
samozachowawczy.
Newton rozejrza si wok.
To bezpieczne miejsce?
Oczywicie. Jestemy na samym dole wielopoziomowego labiryntu
i odkrycie tego miejsca jest praktycznie niemoliwe. Nikt, komu uda
si tu wedrze, nie bdzie w stanie wyledzi adresw uytkownikw.
61 Liu Cixin

Po uderzeniu organizacja rozdzielia ze wzgldw bezpieczestwa

wszystkie odgazienia, ograniczajc do minimum wzajemne kontakty.
Potrzebujemy miejsca do spotka i obszaru buforowego dla nowych
czonkw. Jest tu bezpieczniej ni w wiecie realnym.
Zauwaye, e w wiecie rzeczywistym znacznie osaby ataki na
organizacj?
Oni s przebiegli. Wiedz, e organizacja jest jedynym rodkiem
uzyskiwania informacji o Panu i e tylko przez ni mog pooy apy
na technologii, ktr Pan nam przekazuje, chocia szanse, e tak si
stanie, s minimalne. To powd, dla ktrego pozwol jej w pewnym
stopniu istnie, ale sdz, e poauj tego.
Pan nie jest taki sprytny. Nawet nie pojmuje, czym jest
przebiego.
A wic potrzebuje nas. Istnienie organizacji jest dla niego wane
i wszyscy towarzysze powinni si jak najszybciej o tym dowiedzie.
Newton dosiad konia.
Dobrze. Musz jecha. Zostan duej, kiedy si upewni, e jest tu
bezpiecznie.
Gwarantuj ci, e to absolutnie bezpieczne miejsce.
Jeli to prawda, nastpnym razem zbierze si tu wicej
towarzyszy. egnaj.
Powiedziawszy to, Newton popdzi konia i pogalopowa w dal. Kiedy
zatary si lady kopyt jego wierzchowca, mae soce stao si
spadajc gwiazd i wiat ogarna ciemno.

Luo Ji lea bezwadnie na ku, przygldajc si zamglonymi jeszcze

od snu oczami, jak po wziciu prysznica kobieta si ubiera. Soce,
ktre byo ju wysoko na niebie, przenikao przez zasony i ukazywao
Ciemny las 62

jej pen gracji sylwetk jak w scenie z czarno-biaego filmu ktrego

tytu zapomnia. Ale tym, co powinien teraz pamita, byo jej
nazwisko. Jake si ona nazywaa? Jeli Zhang, to powinna to by
Zhang Shan. A moe Chen? Wobec tego Chen Jingjing nie, to byy
poprzednie kobiety. Przyszo mu do gowy, eby zerkn do telefonu,
ale znajdowa si on w kieszeni, a ubranie leao na dywanie. Poza tym
znali si od niedawna i jeszcze nie wprowadzi jej numeru do telefonu.
Teraz wane byo, by nie stao si tak jak wtedy, kiedy zapyta wprost
o nazwisko miao to katastrofalne konsekwencje. Odwrci wic
wzrok na telewizor, ktry wczya i ciszya. Na ekranie siedziaa
wok okrgego stou Rada Bezpieczestwa ONZ zaraz, to nie bya
ju Rada Bezpieczestwa, ale nie pamita nowej nazwy tego ciaa. By
naprawd oszoomiony.
Podkr dwik powiedzia. Bez czuych swek jego gos brzmia
chodno, ale teraz nie dba o to.
Wydajesz si naprawd zainteresowany.
Usiada i czesaa wosy, ale nie podgonia telewizora. Luo Ji
sign na szafk nocn, wzi zapalniczk i papierosa, po czym zapali
go, wysuwajc bose stopy z rcznika i przebierajc z zadowoleniem
duymi palcami.
Powiniene si sobie przyjrze. I ty nazywasz siebie naukowcem?
Patrzya na jego palce w lustrze.
Modym naukowcem poprawi j z niewieloma osigniciami.
Ale to dlatego, e si nie przykadam. W rzeczywistoci mam mnstwo
wietnych pomysw. Czasami po chwili namysu dochodz do tego, nad
czym inni mogliby pracowa cae ycie moesz mi wierzy albo nie,
ale raz staem si niemal sawny.
Z powodu tych materiaw o subkulturze?
Nie. To byo co zupenie innego, nad czym pracowaem w tym
63 Liu Cixin

samym czasie. Stworzyem socjologi kosmiczn.

Co?
Socjologi kosmitw.
Zachichotaa, potem odrzucia grzebie na bok i zacza nakada
makija.
Nie wiesz, e w krgach akademickich istnieje skonno do
kreowania celebrytw? Mogem zosta gwiazd.
Badaczy kosmitw jest teraz na pczki.
Dopiero odkd wypyno to nowe gwno rzek Luo Ji, wskazujc
wyciszony telewizor, ktry wci pokazywa duy st i siedzce wok
niego osoby. Ten przekaz by strasznie dugi. Czyby to bya transmisja
na ywo? Akademicy nie badali obcych z kosmosu. Przeszukiwali
sterty starych papierw i w ten sposb stawali si celebrytami. Ale
pniej spoeczestwo znudzio si kulturaln nekrofili starej ekipy
i wtedy pojawiem si ja. Wycign goe ramiona w stron sufitu
Socjologia kosmiczna, obcy, mnstwo rodzajw obcych. Wicej ni ludzi
na Ziemi, dziesitki miliardw! Producent programu telewizyjnego
Sala wykadowa rozmawia ze mn o zrobieniu cyklu, ale potem
zdarzyo si to wszystko i Zakreli palcem koo i westchn.
Nie suchaa go zbyt uwanie, czytaa tekst na ekranie: W sprawie
eskapizmu zastrzegamy sobie wszystkie moliwe podejcia.
Co to znaczy?
Kto przemawia?
Chyba Karnoff
Mwi, e eskapizm trzeba traktowa tak samo surowo jak RZT
i e na kadego, kto buduje ark Noego, trzeba wystrzeli pocisk
kierowany.
Troch za ostro.
Nie powiedzia z moc. To najmdrzejsza strategia. Wyszedem
Ciemny las 64

z tym ju dawno temu. I nawet jeli do tego nie dojdzie, i tak nikt std
nie odleci. Czytaa ksik Lianga Xiaoshenga pod tytuem Latajce
miasto?
Nie. Do stara, prawda?
Tak. Przeczytaem j, kiedy byem dzieckiem. Szanghaj ma si
zapa do oceanu. Grupa ludzi chodzi od domu do domu, zabiera
ludziom kamizelki ratunkowe, a potem wszystkie niszczy, tylko po to,
by mie pewno, e skoro nie wszyscy mog przey ten kataklizm, nie
przeyje nikt. Szczeglnie utkwia mi w pamici maa dziewczynka,
ktra zaprowadzia t grup pod drzwi pewnego domu i krzykna:
Oni wci jedn maj!.
Naleysz do tych dupkw, ktrzy zawsze traktuj spoeczestwo
jak mieci.
Bzdura. Podstawowym aksjomatem ekonomii jest merkantylny
instynkt czowieka. Bez tego zaoenia upadaby caa ta dziedzina.
Na razie nie ma w socjologii adnego podstawowego aksjomatu, ale
moe byby on jeszcze bardziej ponury. Prawda zawsze jest niemia.
W przestrze kosmiczn mogaby odlecie maa liczba ludzi, ale
gdybymy wiedzieli, e do tego dojdzie, to po co byo nam si trudzi?
Trudzi czym?
Po co by nam renesans? Po co Wielka Karta Swobd? Po co
rewolucja francuska? Gdyby ludzko pozostaa podzielona na klasy
trzymane w tym ukadzie elazn rk prawa, to gdy nadszedby na
to czas, odlecieliby ci, ktrzy potrzebowaliby odlecie, a zostaliby ci,
ktrzy musieliby zosta. Gdyby stao si to w czasach dynastii Ming
albo Qing, oczywicie ja te bym odlecia, a ty by zostaa. Ale teraz nie
jest to moliwe.
Nie miaabym nic przeciw temu, eby wynis si od razu.
I bya to prawda. Doszli do punktu, w ktrym rozstanie si odbywa
65 Liu Cixin

si niejako za obopln zgod. Ten optymalny moment udawao mu si

osign ze wszystkimi poprzednimi kochankami, nigdy nie zrobi tego
zbyt wczenie ani za pno. Tym razem by szczeglnie zadowolony
z panowania nad tempem, w jakim to przebiegao. Zna j zaledwie
od tygodnia, a rozstanie przebiegao gadko, rwnie elegancko jak
oddzielenie si pojazdu kosmicznego od rakiety nonej.
Wrci do wczeniejszego tematu:
Stworzenie socjologii kosmicznej to nie by mj pomys. Wiesz czyj?
Jeste jedyn osob, ktrej zamierzam o tym powiedzie, wic si nie
bj.
Jak chcesz. Z wyjtkiem jednej rzeczy i tak nie wierz w to, co
mwisz.
Eee zapomnijmy o tym. Jakiej rzeczy?
Rusz si wreszcie. Jestem godna.
Podniosa jego ubranie z dywanu i rzucia na ko.
niadanie zjedli w gwnej restauracji hotelu. Wikszo osb
zajmujcych stoliki wok nich miaa powane miny i chwilami
dobiegay do nich strzpy rozmw. Luo nie chcia tego sucha, ale
by jak wieczka zapalona letnim wieczorem. Sowa toczyy si wok
niego niczym owady wok pomienia i wpaday mu do gowy:
eskapizm, technologia uspoeczniona, RZT, przejcie do gospodarki
wojennej, baza na rwniku, poprawka do karty, ROP, perymetr
ostrzegania i obrony blisko Ziemi, niezaleny tryb zintegrowany
Nasz wiek zrobi si naprawd nudny, nie uwaasz? rzek Luo Ji.
Przesta kroi jajko i odoy widelec.
Kiwna gow.
Zgadzam si z tob. Widziaam wczoraj naprawd kretyski
teleturniej. Rce na przyciskach. Naladujc gospodarza programu,
wymierzya w Luo Ji widelec. Sto dwadziecia lat przed dniem
Ciemny las 66

zagady bdzie yo wasze trzynaste pokolenie. Tak czy nie?

Luo Ji znowu podnis widelec i potrzsn gow.
Nie bdzie adnego mojego pokolenia. Zoy rce jak do
modlitwy. Mj rd przestanie istnie w chwili mojej mierci.
Prychna lekcewaco.
Pytae mnie, w ktry z twoich tekstw wierz. W ten. Mwie to
ju wczeniej. Tak jeste osob.
A wic dlatego go rzucaa? Nie chcia o to pyta z obawy, e
skomplikuje to spraw, ale wydawao si, e czytaa w jego mylach, bo
powiedziaa:
Ja te taka jestem. To naprawd irytujce widzie pewne swoje
cechy u innych.
Zwaszcza u osoby pci przeciwnej powiedzia Luo Ji, kiwajc
gow.
Ale jeli musisz to usprawiedliwi, jest to bardzo odpowiedzialne
zachowanie.
Jakie zachowanie? Nieposiadanie dzieci? Oczywicie, e tak.
Luo wskaza widelcem ludzi wok rozmawiajcych o transformacji
gospodarczej. Wiesz, jakie ycie bd wiedli ich potomkowie? Bd
caymi dniami tyra w zakadach produkujcych statki kosmiczne,
a potem sta z burczeniem w brzuchach w kolejkach do stowek,
czekajc na porcj owsianki a kiedy si zestarzej, usysz: Wuj
Sam ci potrzebuje, nie, to bdzie Ziemia ci potrzebuje, i rusz
szuka chway w armii.
Pokolenie czasu zagady bdzie miao lepiej.
Przejdzie na emerytur, by oglda zagad. Jakie to aosne.
A poza tym ju dziadkowie tego ostatniego pokolenia mog nie mie
dostatecznie duo jedzenia. Ale nie nastanie nawet taka przyszo.
Pomyl tylko, jacy uparci s ludzie. Zao si, e bd stawia opr do
67 Liu Cixin

koca, i prawdziw zagadk jest to, jak wreszcie umr.

Po niadaniu opucili hotel i znaleli si w ciepych objciach soca.
W powietrzu czu byo odurzajc sodycz.
Musz si nauczy y. Jeli mi si to nie uda, bdzie mi cholernie
wstyd rzek Luo Ji, patrzc na przejedajce samochody.
adne z nas dwojga si tego nie uczy powiedziaa, szukajc
wzrokiem takswki.
No to Luo Ji spojrza na ni pytajco. Najwyraniej nie bdzie
musia zapamitywa jej nazwiska.
egnaj. Skina gow, a potem podali sobie rce i wymienili
szybkie pocaunki.
Moe si jeszcze spotkamy.
Zaledwie to powiedzia, a ju tego poaowa. Do tego momentu
wszystko dobrze si ukadao, po co wic ryzykowa kopoty? Ale
niepotrzebnie si martwi.
Wtpi.
Mwic to, szybko si odwrcia i zarzucia torebk na rami z takim
zamachem, e ta a migna w powietrzu. Luo Ji czsto potem
przypomina sobie ten szczeg, starajc si rozgry, czy zrobia to
celowo, czy nie. Bya to torebka od Louisa Vuittona i wiele razy
wczeniej widzia, jak ni wywijaa, ale tym razem machna mu ni
prosto w twarz. Zrobi krok do tyu, by unikn uderzenia, potkn si
o hydrant i przewrci na plecy.
Ten upadek uratowa mu ycie.
Tymczasem na ulicy przed nimi rozegraa si taka oto scena: dwa
samochody zderzyy si czoowo, ale zanim umilk huk, jadce za nimi
polo gwatownie skrcio, by unikn kolizji, i potoczyo si w stron,
gdzie oboje stali. Upadek Luo Ji okaza si skutecznym unikiem. Tylko
przedni zderzak otar si o jego stop, t wci uniesion, obracajc
Ciemny las 68

jego ciao o dziewidziesit stopni, tak e Luo Ji znalaz si twarz

do tyu samochodu. Nie sysza guchego odgosu drugiego uderzenia,
ale potem zobaczy, jak ciao kobiety, z ktr spdzi noc, wznosi si
nad dach samochodu i spada za nim na jezdni jak pozbawiona koci
szmaciana lalka. Kiedy si toczyo, lady krwi, ktre zostawiao na
ziemi, wydaway si co znaczy. Patrzc na ten krwawy symbol, Luo
Ji przypomnia sobie w kocu jej nazwisko.

Synowa Zhang Yuanchao miaa wkrtce rodzi. Przeniesiono j do

sali porodowej, a reszta rodziny zebraa si w poczekalni, gdzie
w telewizorze pokazywano informacje o stanie matki i dziecka. To
wszystko stwarzao uczucie ciepa i przytulnoci, ktrego nie dozna
nigdy wczeniej, bo w epoce pogbiajcego si kryzysu utrzymujcy
si jeszcze tu i wdzie klimat yczliwoci minionego zotego wieku
coraz bardziej si pogarsza.
Do poczekalni wszed Yang Jinwen. Zhang Yuanchao pomyla, e
ssiad skorzysta z tej okazji, by naprawi ich wzajemne stosunki, ale
wyraz twarzy Yang Jinwena wskaza mu, e jest w bdzie. Nawet si
nie przywitawszy, Yang Jinwen wycign go z poczekalni na korytarz.
Naprawd kupie akcje tego funduszu ucieczkowego? zapyta.
Zhang Yuanchao zignorowa to pytanie i odwrci si, by odej,
jakby chcia w ten sposb powiedzie: Nie twj interes.
Spjrz na to powiedzia Yang Jinwen, podajc mu gazet.
Dzisiejsza.
Zhangowi natychmiast rzuci si w oczy tytu pierwszego artykuu:

NA SPECJALNEJ SESJI ONZ PODEJMUJE REZOLUCJ NR

117:
69 Liu Cixin

ESKAPIZM UZNANY ZA NIELEGALNY

Zhang Yuanchao przeczyta uwanie pocztek artykuu:

Specjalna sesja Organizacji Narodw Zjednoczonych przyja

przytaczajc wikszoci gosw rezolucj, w ktrej owiadcza, e
eskapizm jest pogwaceniem prawa midzynarodowego. Rezolucja potpia
w mocnych sowach podzia i zamieszanie, jakie eskapizm stworzy
w ludzkiej spoecznoci, oraz stwierdza, e w oczach prawa
midzynarodowego jest on zbrodni przeciw ludzkoci. W rezolucji wzywa
si kraje czonkowskie do jak najszybszego ustanowienia zapisw, ktre
poo kres eskapizmowi.
Przedstawiciel Chin ponownie przedoy w wygoszonym na sesji
owiadczeniu stanowisko swojego rzdu wobec eskapizmu i powiedzia,
e jego kraj stanowczo popiera rezolucj ONZ nr 117. Przekaza te
zobowizanie chiskich wadz do podjcia natychmiastowych dziaa
w celu poprawy ustawodawstwa i poczynienia skutecznych krokw dla
zahamowania eskapizmu. Na zakoczenie stwierdzi: W tych
kryzysowych czasach musimy pielgnowa jedno i solidarno
spoecznoci midzynarodowej i podtrzymywa uznan przez t
spoeczno zasad, e wszyscy ludzie maj rwne prawo do przetrwania.
Ziemia jest wsplnym domem caej ludzkoci i nie wolno nam jej
porzuca.

Dlaczego dlaczego to robi? wyjka.

Czy to nie oczywiste? Zastanw si nad tym chwil, a uwiadomisz
sobie, e ucieczka w kosmos nigdy nie mogaby doj do skutku. Przede
wszystkim naleaoby ustali, kto odleci, a kto bdzie musia zosta. To
nie jest zwyka nierwno. To sprawa ycia i mierci i jeli niektrzy
bd musieli zosta na Ziemi, to bez wzgldu na to, kto poleci elity,
bogaci czy zwykli ludzie bdzie to oznaczao upadek podstawowego
Ciemny las 70

systemu wartoci i koniec etyki. Prawa czowieka i rwno s gboko

zakorzenione. Nierwno szans na przeycie jest najgorszym
rodzajem nierwnoci, wic ludzie i kraje zmuszeni do pozostania
nigdy nie bd spokojnie czekali na mier, podczas gdy inni bd
mogli tego unikn. Konfrontacje midzy tymi dwiema stronami bd
si nasilay, a na wiecie zapanuje chaos, a wtedy i tak nikt std
nie odleci! Rezolucja ONZ jest bardzo mdra. Ile na to wydae, Lao
Zhang?
Zhang Yuanchao gorczkowo sign do kieszeni po telefon. Wybra
numer Shi Xiaominga, ale uytkownik by nieosigalny. Zhang
6
zachwia si i osun po cianie na podog. Wyda 400 tysicy juanw .
Wezwij policj! Shi nie wie o jednym Lao Miao zoy wizyt
w jednostce, w ktrej pracuje jego tatu. Ten kanciarz si z tego nie
wywinie.
Zhang Yuanchao siedzia na pododze i tylko potrzsa gow.
Pewnie, moemy go znale, ale pienidze znikny ju dawno
temu rzek z westchnieniem. Co ja powiem mojej rodzinie?
Dobieg do nich pacz, a potem pielgniarka krzykna:
Numer dziewitnacie! To chopiec!
Zhang Yuanchao pobieg do poczekalni, jakby nagle wszystko inne
przestao si liczy.
Podczas tych trzydziestu minut, kiedy tam czeka, na wiat przyszo
dziesi tysicy dzieci, dzieci, ktrych poczony pacz tworzy olbrzymi
chr. Zoty wiek, okres, ktry zacz si w latach osiemdziesitych
i skoczy kryzysem, odszed w przeszo. Przyszo miaa by cika
dla ludzkoci.

Luo Ji wiedzia tylko tyle, e jest zamknity w maym piwnicznym

71 Liu Cixin

pomieszczeniu. Piwnica znajdowaa si gboko. Wczeniej czu, e

winda (jedna z tych starych z rcznie przesuwan dwigni) zjeda,
a mechanizm potwierdza jego doznania. Liczy do tyu i doszed do
minus dziesiciu. Dziesi piter pod ziemi! Jeszcze raz rozejrza
si po pokoju. Podwjne ko, proste wyposaenie i stare drewniane
biurko nadaway mu wygld wartowni, nie celi wiziennej.
Najwyraniej od jakiego czasu nikt tam nie przebywa i chocia
pociel bya wiea, meble pokrywa kurz i unosi si z nich zapach
wilgoci i stchlizny.
Otworzyy si drzwi i wszed krpy mczyzna w rednim wieku.
Kiwn ze znueniem gow Luo Ji.
Doktorze Luo, mam dotrzyma panu towarzystwa, ale poniewa
dopiero pan tu przyby, nie przypuszczam, e zacz pan ju
wdrapywa si na ciany.
Przyby. Ten zwrot go rozdrani z pewnoci zosta zwieziony
byoby bliszym prawdy okreleniem tego, co si stao. Zamaro mu
serce. Wydawao si, e jego domys si potwierdzi chocia ludzie,
ktrzy go tu sprowadzili, byli uprzejmi, nie ulegao wtpliwoci, e
zosta aresztowany.
Jest pan policjantem?
Mczyzna kiwn gow.
Kiedy byem. Nazywam si Shi Qiang. Usiad na ku i wyj
paczk papierosw. Nie ma szans, eby dym wylecia z tego
zamknitego pomieszczenia pomyla Luo Ji, ale nie mia nic
powiedzie. Jakby czytajc w jego mylach, Shi Qiang rozejrza si
i rzek: Powinien tu by wentylator.
Potem pocign za sznurek przy drzwiach i rozleg si warkot
wiatraczka. Luo Ji zauway lecy w kcie, pokryty kurzem,
przestarzay telefon z tarcz. Shi Qiang poczstowa go papierosem,
Ciemny las 72

ktrego Luo po chwili wahania przyj.

Kiedy zapalili, Shi Qiang powiedzia:
Jest jeszcze wczenie. Moe pogadamy?
Pytaj pan odpar Luo Ji ze zwieszon gow, wypuszczajc obok
dymu.
O co? rzek Shi Qiang, patrzc na niego ze zdumieniem.
Luo Ji zeskoczy z ka i odrzuci papierosa.
Jak moecie mnie podejrzewa? Przecie musicie wiedzie, e by
to nieszczliwy wypadek! Te dwa samochody si zderzyy, a potem
ten, ktry by za nimi, waln j, kiedy jego kierowca chcia unikn
karambolu. To jasne jak soce.
Rozoy rce, bo zabrako mu sw.
Shi Qiang podnis gow i przyjrza si mu, a jego wzrok sta si
nagle czujny, jakby za umiechem, ktry agodzi wyraz jego twarzy,
skrywaa si wyostrzona wieloletni praktyk zoliwo.
To pan to powiedzia, nie ja. Moi przeoeni nie chc, ebym
udziela panu informacji, a zreszt i tak nic wicej nie wiem.
I pomyle, e martwiem si, e nie bdziemy mieli o czym rozmawia.
Niech pan siada.
Luo Ji nie usiad. Utkwi wzrok w twarzy Shi Qianga i cign:
Znaem j dopiero od tygodnia. Poznalimy si w barze koo
uniwersytetu i kiedy zdarzy si ten wypadek, nie mogem sobie nawet
przypomnie jej nazwiska. Niech mi pan powie: Co mogo by midzy
nami, eby skierowa wasze myli na takie tory?
Nie mg pan nawet przypomnie sobie jej nazwiska? Nic
dziwnego, e w ogle pana nie obeszo to, e zgina. Jest pan taki sam
jak inny znany mi geniusz. Zachichota. Wspaniae ycie doktora
Luo za kadym razem kiedy si odwrcisz, poznaje now kobiet. I to
jak!
73 Liu Cixin

To przestpstwo?
Oczywicie, e nie. Po prostu zazdroszcz panu. W swojej pracy
mam jedn zasad: nigdy nie wydawaj ocen moralnych. Faceci,
z ktrymi mam do czynienia, to nieze gagatki. Podchodz do takiego
i mwi: Popatrz, co zrobie! Pomyl o swoich rodzicach,
o spoeczestwie i tak dalej. Rwnie dobrze mgbym ich bi po
twarzy.
Wolabym porozmawia o niej, funkcjonariuszu Shi. Naprawd
wierzycie, e j zabiem?
Niech pan na siebie popatrzy. Mwi pan nawet, e mg j pan
zabi. A przecie tylko tak sobie gadamy. Co si pan tak spieszy? Jest
pan w tym nowicjuszem, to przynajmniej jest jasne.
Luo Ji gapi si na Shi Qianga i przez chwil sycha byo tylko szum
wentylatora. Potem zachichota i podnis papierosa.
Luo, czowieku powiedzia Shi Qiang. Luo, mj chopcze.
Zetkno nas przeznaczenie. W szesnastu ze spraw, ktrymi si
zajmowaem, zapad wyrok mierci. Osobicie poprowadziem na
egzekucj dziewiciu skazanych.
Luo Ji poda Shi Qiangowi papierosa.
Nie zamierzam pozwoli si poprowadzi panu na egzekucj.
A wic moe bdzie pan tak uprzejmy i powiadomi mojego adwokata.
wietnie, mj chopcze powiedzia Shi Qiang, klepic Luo Ji
po ramieniu. Stanowczo jest cech, ktr podziwiam. Potem
przysun si do niego bliej i rzek przez obok dymu: Czowiekowi
mog si przytrafi rne rzeczy, ale to, co przydarzyo si panu, to
naprawd Zawiesi gos. W rzeczywistoci mam panu pomc. Zna
pan ten dowcip? W drodze na egzekucj skazaniec narzeka, e zanosi
si na to, e bdzie pada, a kat na to: I czym si martwisz? Przecie
to my bdziemy musieli wraca w deszczu!. To postawa, jak pan i ja
Ciemny las 74

powinnimy przyj wobec tego, co bdzie. No dobrze. Mamy jeszcze

troch czasu, zanim ruszymy. Moe si pan zdrzemn.
Zanim ruszymy? Luo Ji ponownie utkwi wzrok w Shi Qiangu.
Rozlego si pukanie do drzwi, a potem do pokoju wszed mody
mczyzna o bystrych oczach i postawi na pododze walizk.
Kapitanie Shi, sprawy posuny si naprzd. Wychodzimy.

Zhang Beihai delikatnie otworzy drzwi do szpitalnego pokoju. Jego

ojciec, p siedzc, p lec na poduszce, wyglda lepiej, ni mona
byo si spodziewa. Zote promienie zachodzcego soca, ktre
wpaday przez okno, przydaway jego twarzy nieco rumieca
i sprawiay, e nie wyglda na umierajcego. Zhang Beihai powiesi
kapelusz na wieszaku obok drzwi i usiad przy ku ojca. Nie pyta
o jego stan, poniewa stary onierz odpowiedziaby szczerze, a Beihai
nie chcia szczerej odpowiedzi.
Tato, dostaem przydzia do si kosmicznych.
Ojciec kiwn gow, ale nic nie powiedzia. Dla nich obu milczenie
byo bardziej wymowne ni sowa. Kiedy Beihai dorasta, ojciec
wychowywa go, raczej milczc ni mwic, a sowa byy tylko znakami
przestankowymi midzy okresami milczenia. To jego maomwny
ojciec zrobi z niego czowieka, jakim by teraz.
Tak jak przypuszczae, fl t kosmiczn tworzy si na wzr
marynarki. Naczelne dowdztwo uwaa, e wojna w przestrzeni
kosmicznej bdzie najbardziej zbliona w formie i teorii do walk na
morzu.
Ojciec kiwn gow i powiedzia:
Bardzo dobrze.
No wic co powinienem zrobi?
75 Liu Cixin

W kocu zapytaem ci o to, tato pomyla Zhang Beihai.

Postawiem ci pytanie, do ktrego zadania zbieraem odwag przez
ca bezsenn noc. Zawahaem si, kiedy ci zobaczyem, bo wiem,
e tym pytaniem sprawiam ci najwikszy zawd. Pamitam, e kiedy
skoczyem podstawwk i wstpiem jako kadet do marynarki
wojennej, powiedziae mi: Beihai, masz przed sob dug drog.
Mwi to, poniewa nadal atwo jest mi ci zrozumie, a to, e twoje
zachowanie jest dla mnie takie zrozumiae, znaczy, e twj sposb
mylenia jest jeszcze prosty, nie do subtelny. Doroniesz w dniu,
w ktrym nie bd ju mg tak atwo odczyta czy przenikn twoich
myli, za to ty bdziesz mg atwo zrozumie mnie. I stao si tak, jak
powiedziae, w kocu dorosem i nie byo ci ju tak atwo zrozumie
syna. Wiem, e musiae z tego powodu odczuwa przynajmniej lekki
smutek, ale twj syn staje si osob, jak miae nadziej, e si stanie,
nieszczeglnie lubian, ale zdoln odnie sukces w skomplikowanym
i niebezpiecznym wiecie marynarki wojennej. To, e zadaj ci to
pytanie, z pewnoci wiadczy o tym, e szkolenie, jakiemu
poddawae mnie przez trzydzieci lat, w jakim decydujcym punkcie
zawiodo. Ale mimo to odpowiedz mi, tato. Twj syn nie jest taki
wspaniay, jak sobie wyobraasz. Odpowiedz mi, tylko ten jeden raz.
Dobrze to przemyl rzek ojciec.
Dobrze, tato. Dae mi odpowied. Te trzy sowa powiedziay mi
bardzo duo, wicej ni mona by wyrazi w trzydziestu tysicach.
Wierz mi, sucham ich caym sercem, ale musisz mwi janiej, bo to
zbyt wane.
A gdy ju przemyl? zapyta Beihai, chwytajc obiema rkami
kodr. Donie i czoo mia pokryte potem.
Tato, przebacz mi. Jeli ci po raz ostatni zawiodem, to pozwl mi
pj dalej, sta si z powrotem dzieckiem.
Ciemny las 76

Beihai, mog ci powiedzie tylko tyle, eby si najpierw dugo

i dobrze zastanowi odpar ojciec.
Dzikuj, tato. Przedstawie to klarownie. Rozumiem.
Zhang Beihai puci kodr i chwyci kocist do ojca.
Tato, nie wypyn ju w morze. Bd do ciebie przychodzi.
Ojciec umiechn si, ale pokrci gow.
To nic powanego. Skup si na pracy.
Rozmawiali jeszcze troch, najpierw o sprawach rodzinnych, a potem
o stworzeniu si kosmicznych. Ojciec przedstawi mu wiele pomysw
dotyczcych tych si, wcznie z radami dla niego. Wyobraali sobie
ksztat i wielko kosmicznych liniowcw, dyskutowali o broni, ktrej
mona by uywa w wojnie w kosmosie, a nawet o Mahanowskiej teorii
potgi morskiej w odniesieniu do bitw w przestrzeni kosmicznej
Ale nie bya to ju rozmowa o sprawach istotnych, lecz zwyka
pogawdka ojca z synem. Istotne znaczenie miao to, co powiedzieli
sobie z gbi serca w tych trzech zdaniach:
Dobrze to przemyl.
A gdy ju przemyl?
Beihai, mog ci powiedzie tylko tyle, eby si najpierw dugo
i dobrze zastanowi.
Zhang Beihai poegna si z ojcem. Kiedy wychodzi, odwrci si
w drzwiach i spojrza na niego, spowitego teraz, kiedy z okna znikno
wiato zachodzcego soca, mrokiem. Jego wzrok przenikn przez
ten mrok i spocz na ostatniej plamce wiata na przeciwlegej
cianie. Chocia soce miao za chwil schowa si za horyzontem,
byo teraz najpikniejsze. Jego ostatnie promienie paday te na fale
toczce si bez koca po gniewnym oceanie, a snopy wiata przebijay
si przez skbione chmury na zachodzie i tworzyy niezwyke zociste
pasy na powierzchni wody, niczym patki, ktre spady z nieba. Za tymi
77 Liu Cixin

patkami wisiay nad wiatem czarnym jak noc ciemne chmury, niby
kurtyna zacignita przez bogw midzy niebem i ziemi. Od czasu do
czasu rozdzieraa j byskawica, owietlajc nienobia mas kropel
wzbijanych w gr przez fale. W jednym z tych zocistych pasw
niszczyciel stara si z trudem unie dzib z doliny fali, a potem
przebi si z oguszajcym hukiem przez cian wody. Obok kropli
arocznie pochon wiato niczym ogromny Ptak-Rok
rozpocierajcy byszczce skrzyda.
Zhang Beihai woy czapk z insygniami chiskich Si
Kosmicznych. Powiedzia sobie w duchu: Tato, na szczcie mylimy
tak samo. Nie przynios ci sawy, ale dam ci odpocz.

Panie Luo, prosz si w to przebra powiedzia mody mczyzna,

ktry po wejciu do pokoju klkn, by otworzy walizk.
Chocia czowiek ten wydawa si niezwykle uprzejmy, Luo Ji nie
mg si pozby uczucia pewnego dyskomfortu, jakby pokn much.
Kiedy jednak zobaczy ubranie, ktre tamten wyj, zda sobie spraw,
e nie jest to strj skazaca. Najwyraniej bya to zwyka brzowa
kurtka. Wzi j i pomaca gruby materia. Shi Qiang i ten drugi mieli
podobne kurtki, ale w innych kolorach.
Niech pan to woy. Jest wygodna i oddycha, nie tak jak te rzeczy,
ktre dawniej nosilimy i ktre kleiy si do ciaa rzek Shi Qiang.
Kuloodporna powiedzia mody.
Kto chciaby mnie zabi? pomyla Luo Ji, zmieniajc kurtk.
Opucili pokj i poszli korytarzem do windy. Pod sufi em biegy
metalowe rury, minli te kilkoro cikich, zamknitych drzwi. Na
jednej z upstrzonych plamami cian Luo Ji zauway wyblake haso.
Tylko cz bya czytelna, ale zna je cae: Kopcie gbokie tunele,
Ciemny las 78

7
trzymajcie due zapasy zboa, nie dcie do hegemonii .
Cywilna Obrona Przeciwlotnicza? zapyta.
Nie, ta zwyka. To schron przeciwatomowy, ale ju przestarzay.
W tamtych czasach trzeba byo by kim, eby si tu dosta.
A wic jestemy na Zachodnich Wzgrzach? zapyta Luo Ji, ale
nie otrzyma odpowiedzi.
Sysza opowieci o tajnym centrum dowodzenia. Weszli do
staromodnej windy i natychmiast zaczli si wznosi, czemu
towarzyszyy okropne odgosy skrobania. Operatorem by
funkcjonariusz Ludowej Policji Zbrojnej z pistoletem maszynowym.
Wydawao si, e po raz pierwszy wykonuje to zadanie i musia si
troch pogimnastykowa przy przyciskach, zanim w kocu zatrzymali
si na poziomie 1.
Wyszedszy z windy, Luo Ji zobaczy, e znaleli si w duej, niskiej
hali, ktra wygldaa na podziemny parking. Byo tam duo rnych
samochodw, niektre miay wczone silniki i napeniay powietrze
trujcymi spalinami. Pord rzdw aut stali lub chodzili ludzie. Palia
si tylko jedna lampa, w odlegym rogu, wic panowa tam pmrok,
w ktrym ludzie przypominali ciemne cienie. Dopiero kiedy przeszli
przez snop wiata lampy, Luo Ji zobaczy, e to uzbrojeni po zby
funkcjonariusze. Niektrzy wrzeszczeli do radiotelefonw, starajc si
przekrzycze warkot silnikw. W ich gosach sycha byo napicie.
Shi Qiang powid Luo Ji midzy dwoma rzdami samochodw.
Modzieniec trzyma si tu za nimi. wiato lampy i wiecce tylne
czerwone wiata aut rzucay na Shi Qianga stale zmieniajce si
kolorowe wzory i przywodziy Luo Ji na myl ciemny bar, w ktrym
pozna t kobiet.
Shi Qiang zatrzyma si przy jednym z samochodw, otworzy drzwi
i poczeka, a Luo wsidzie. Wntrze byo przestronne, ale przez
79 Liu Cixin

nienormalnie mae okna wida byo, e karoseria jest bardzo gruba.

Opancerzone auto z przydymionymi szybami prawdopodobnie miao
zapewni ochron przed zamachem bombowym. Drzwi byy nadal
otwarte, wic Luo Ji sysza rozmow Shi Qianga z modziecem.
Kapitanie Shi, wanie zadzwonili, e wzdu trasy przejazdu
rozmieszczono posterunki ochrony.
Ta trasa jest zbyt skomplikowana. Zrobilimy ni zaledwie par
szybkich przejadek. Za mao dla dobrego samopoczucia. A co do
stanowisk ochrony, tak jak powiedziaem, musisz myle jak oni.
Gdyby by po ich stronie, gdzie by si ukry? Skonsultuj to ponownie
z ekspertami z Ludowej Policji Zbrojnej. Zaraz, a jaki jest plan
przekazania?
Nie powiedzieli.
Durnie! rzek Shi Qiang podniesionym gosem. W sprawie tak
wanej czci operacji nie moe by niedomwie.
Kapitanie Shi, wyglda na to, e gra chce, ebymy przejechali
ca t drog.
Mog jecha przez cae ycie, ale skoro mamy go przekaza, gdy
tam dotrzemy, musi by jasny podzia obowizkw. Musi by jaka
granica. Za wszystko, co si zdarzy przedtem, odpowiadamy my, a za
to, co potem, oni.
Nie powiedzieli W gosie modzieca sycha byo zakopotanie.
Wiem, Zheng, e odkd Chang Weisi dosta awans, ualasz si nad
sob. Do diaba, zupenie jakbymy nie istnieli dla jego poprzednich
podwadnych! Ale powinnimy mie troch szacunku dla siebie. Kim
oni s, do kurwy ndzy? Czy kiedykolwiek znaleli si pod ostrzaem,
czy kiedy do kogo strzelali? Ta ekipa uya podczas ostatniej operacji
tylu najnowoczeniejszych sztuczek, e czuem si tak, jakbym by
w cyrku. Sprowadzili nawet powietrzny system wczesnego ostrzegania.
Ciemny las 80

Ale z czyich umiejtnoci w kocu skorzystali, eby znale miejsce

spotkania? Z naszych. To przynioso nam pewien szacunek. Zheng,
musiaem dugo przekonywa, ebym mg was wszystkich tutaj
cign, ale teraz zastanawiam si, czy dobrze zrobiem. Moe si
okaza, e wywiadczyem wam niedwiedzi przysug.
Niech pan tak nie mwi, kapitanie Shi.
wiat stan na gowie. Moralno nie jest ju tym, czym bya.
Kady obarcza win za swoje niepowodzenia innych, trzeba wic mie
si na bacznoci Mwi to, bo nie wiem, jak dugo jeszcze pocign.
Boj si, e to wszystko spadnie na twoje barki.
Kapitanie Shi, musi pan powanie pomyle o swojej chorobie. Czy
gra nie wpisaa pana na list do hibernacji?
Musz najpierw zaatwi wiele spraw. Rodzina, praca. I mylisz, e
si nie martwi o was wszystkich?
Niech si pan o nas nie martwi. W pana stanie nie moe pan tego
odkada. Dzi rano znowu krwawiy panu dzisa.
To nic takiego. Mam szczcie. Powiniene o tym wiedzie. Trzy
z pistoletw, z ktrych do mnie strzelano, si zaciy.
Samochody stojce w jednym kocu hali zaczy wyjeda. Shi
Qiang wsiad do auta i zamkn drzwi, a kiedy ruszyy ssiednie
samochody, pojechali za nimi. Shi zacign zasonki z obu stron,
a nieprzezroczysta przegrdka midzy tylnymi i przednimi
siedzeniami zupenie przesonia Luo Ji widok na zewntrz. Podczas
jazdy bez przerwy skrzeczao radio, ale Luo nie rozumia odpowiedzi
kapitana rzucanych urywanymi zdaniami.
Po przejechaniu krtkiego odcinka Luo Ji powiedzia do Shi Qianga:
To jest bardziej skomplikowane, ni pan mwi.
Zgadza si. Teraz wszystko jest skomplikowane odpar zdawkowo
Shi, nadal skupiajc uwag na radiu. Przez reszt drogi ju nie
81 Liu Cixin

rozmawiali.
Jazda przebiegaa gadko i bez przeszkd, a po godzinie si
zatrzymali.
Shi Qiang wysiad, ale ruchem rki nakaza Luo Ji, by zaczeka
w rodku, po czym zamkn drzwi. Luo sysza dudnienie, ktre
zdawao si dochodzi znad pojazdu. Po kilku minutach Shi Qiang
ponownie otworzy drzwi i poleci mu, by wysiad. W tej samej chwili
Luo uwiadomi sobie, e znajduj si na lotnisku. oskot sta si
oguszajcy. Luo podnis gow i zobaczy dwa helikoptery zwrcone
dziobami w przeciwne strony, jakby obserwujce teren. Przed nim sta
ogromny samolot, ktry wyglda na pasaerski, tyle e na adnej
czci, ktr widzia, nie byo goda linii lotniczych. Przed drzwiami
samochodu ustawiono schody, ktrymi Shi Qiang i Luo Ji dostali si na
pokad. Gdy Luo obrci gow i zerkn przez drzwi, ktrymi weszli,
najpierw ujrza rzd myliwcw na odlegej pycie postojowej,
wiadczcy o tym, e nie byo to lotnisko cywilne. Bliej zobaczy
samochody z konwoju i onierzy, ktrzy wysiedli z pojazdw
ustawionych krgiem wok samolotu. W promieniach zachodzcego
soca samolot rzuca na pas startowy dugi cie, ktry wyglda jak
ogromny wykrzyknik.
Wewntrz powitao ich trzech mczyzn w czarnych garniturach,
ktrzy przeprowadzili ich przez kabin przedni. Bya zupenie pusta,
ale przypominaa wntrze samolotu pasaerskiego z czterema rzdami
foteli. W kabinie rodkowej Luo Ji zobaczy przestronny gabinet i inny
przedzia, przez ktrego na wp otwarte drzwi dojrza sypialni.
Urzdzenia w kabinie niczym si nie wyrniay, ale byy schludne
i porzdne i gdyby nie zielone pasy bezpieczestwa przy kanapie
i fotelach, nie mona by si byo zorientowa, e jest si w samolocie.
Luo Ji wiedzia, e w kraju jest bardzo mao samolotw czarterowych
Ciemny las 82

tego typu.
Dwch z trjki, ktra ich tam przyprowadzia, znikno w tylnej
kabinie, zostawiajc najmodszego, ktry powiedzia:
Moecie usi, gdzie chcecie, ale musicie mie zapite pasy, i to
nie tylko w chwili startu i ldowania, ale podczas caego lotu. Jeli
pooycie si spa, zapnijcie pasy przy kach. Nie mona zostawi
na wierzchu niczego, co nie jest przymocowane na stae. Pozostacie
na fotelach czy na kach, a jeli bdziecie musieli si gdzie przej,
powiadomcie najpierw o tym kapitana. Przy kadym siedzeniu i przy
kadym ku jest guzik interkomu. Wcinijcie go, eby porozmawia.
Wezwijcie nas za kadym razem, kiedy bdziecie czego potrzebowali.
Zdezorientowany Luo Ji spojrza na Shi Qianga, a ten powiedzia:
Samolot moe wykonywa jakie specjalne manewry.
Mczyzna kiwn gow.
Zgadza si. Dajcie mi zna, jeli bdziecie mieli jakie problemy.
Mwcie do mnie Xiao Zhang. Kiedy znajdziemy si w powietrzu,
przynios wam kolacj.
Po wyjciu Xiao Zhanga Luo Ji i Shi Qiang usiedli na kanapie
i zapili pasy. Luo Ji rozejrza si. Poza okrgymi oknami i lekko
wygitymi cianami reszta pomieszczenia wydawaa si tak
konwencjonalna i dobrze znana, e siedzenie w pasach w zwykym
gabinecie wywoywao troch dziwne uczucie. Wkrtce jednak dwik
i wibracje silnika przypomniay mu, e siedzi w samolocie koujcym
po pasie startowym, a par minut pniej obaj zostali wcinici
w kanap. Potem drgania spowodowane kontaktem z ziemi ustay
i podoga uniosa si ukonie. Gdy samolot si wzbija, za oknem
ponownie ukazao si soce, ktre wczeniej schowao si za
horyzontem, to samo soce, ktrego ostatnie promienie przed
zaledwie dziesicioma minutami wpaday do szpitalnego pokoju ojca
83 Liu Cixin

Zhang Beihaia.

Gdy samolot z Luo Ji dotar nad brzeg morza, dziesi tysicy metrw
pod nim Wu Ye i Zhang Beihai ponownie patrzyli na niedokoczonego
Tanga. Bya to najblisza odlego, na jak kiedykolwiek zbliy si do
tych dwch onierzy.
Tak jak podczas ich poprzedniej wizyty, ogromny kadub Tanga
spowity by sabym wiatem zmierzchu. Snopy iskier na kadubie
wydaway si mniej liczne, a lampy owietlajce okrt znacznie
przygasy. I teraz Wu Yue i Zhang Beihai nie byli ju ofice ami
marynarki wojennej.
Syszaem, e Generalny Wydzia Zbroje postanowi zakoczy
ten program powiedzia Zhang Beihai.
A co my mamy z tym wsplnego? rzek chodno Wu Yue,
przenoszc spojrzenie z Tanga na ostatnie byski soca na zachodzie.
Odkd zostae przydzielony do si kosmicznych, jeste w zym
humorze.
Powiniene zna powd mojego zego humoru. Potrafis czyta
w moich mylach, czasami widzisz je wyraniej ni ja i przypominasz
mi, o czym naprawd myl.
Zhang odwrci si do niego.
Jeste przygnbiony, bo wysano ci na z gry przegran wojn.
Zazdrocisz ostatniemu pokoleniu, ktre bdzie na tyle mode, by do
koca walczy w szeregach si kosmicznych i zgin razem ze swoj
fl t w otchani przestrzeni kosmicznej. Trudno jest ci si pogodzi
z tym, e bdziesz musia bra udzia w beznadziejnym
przedsiwziciu.
Masz dla mnie jak rad?
Ciemny las 84

Nie. Fetyszyzacja techniki i przekonanie, e jest ona lekarstwem

na wszystko, tak gboko zakorzeniy si w twoim umyle, e nie mog
ci zmieni. Mog tylko stara si zminimalizowa szkody, jakie moe
spowodowa takie mylenie. Poza tym nie uwaam, e ludzko nie
moe wygra tej wojny.
Wu Yue zdj mask lodowatego spokoju i spojrza towarzyszowi
prosto w oczy.
Beihai, zawsze bye osob praktyczn. Bye przeciwny budowie
Tanga i wielokrotnie, co znalazo si w protokoach, wyraae
wtpliwoci co do celowoci stworzenia fl ty dalekomorskiej, dowodzc,
e jest niezgodna z nasz si narodow. Uwaasz, e nasze siy
morskie powinny pozosta na wodach przybrzenych, gdzie maj
wsparcie i oson artylerii ldowej. Modzi zapalecy wymiewali ten
pomys jako strategi tkwicego w skorupie wia, ale ty upierae si
przy nim Skd wic czerpiesz teraz wiar w zwycistwo? Naprawd
mylisz, e drewniane odzie mog zatopi lotniskowiec?
Po odzyskaniu niepodlegoci wieo utworzona marynarka
wojenna uywaa drewnianych odzi do zatapiania niszczycieli
nacjonalistw. A jeszcze wczeniej nasza kawaleria niekiedy
pokonywaa czogi.
Chyba nie mylisz powanie, e takie cuda licz si jako normalna
teoria wojskowa.
Na tym polu walki cywilizacja ziemska nie bdzie musiaa
postpowa zgodnie z utart teori wojskow. Zhang Beihai podnis
palec. Wystarczy jeden wyjtek.
Wu Yue umiechn si drwico.
Chciabym usysze, jak zamierzasz zrobi ten wyjtek.
Oczywicie nic nie wiem o wojnie w przestrzeni kosmicznej, ale
jeli chcesz j porwna do walki drewnianych odzi z lotniskowcem,
85 Liu Cixin

to sdz, e to kwestia odwagi i wiary w zwycistwo. Drewniana d

moe przewie niewielki oddzia nurkw, ktrzy bd czeka na
kursie lotniskowca. Gdy okrt wroga si zbliy, zanurz si, a d
odpynie. Kiedy lotniskowiec znajdzie si jeszcze bliej, przymocuj
bomb do dolnej czci kaduba i zatopi go Oczywicie byoby to
niezwykle trudne, ale nie niemoliwe.
Wu Yue kiwn gow.
Niezy pomys. Ju go wyprbowano. Podczas drugiej wojny
wiatowej Anglicy zatopili w ten sposb Tirpitza, tyle e uyli do tego
maego okrtu podwodnego. W latach osiemdziesitych, podczas wojny
o Falklandy, kilku onierzy argentyskich si specjalnych przewiozo
do Hiszpanii miny dywersyjne i prbowao wysadzi brytyjski
krownik zacumowany w Gibraltarze. Wiesz, co si z nimi stao.
Ale przecie nie chodzi o ma drewnian d. Tysictonow
bomb jdrow mona zmniejszy do takich rozmiarw, e wystarczy
dwch nurkw, by j zabra pod wod, a kiedy przymocuje si j do
dna lotniskowca, nie tylko zatopi ona lotniskowiec, ale rozerwie go na
drobne kawaki.
Masz niesamowit wyobrani rzek z umiechem Wu Yue.
Po prostu wierz w zwycistwo.
Zhang Beihai patrzy na Tanga, a w jego renicach odbija si
odlegy snop iskier tryskajcych spod spawarki, co sprawiao wraenie,
jakby paliy si w nich dwa mae pomienie.
Rwnie Wu Yue spojrza na Tanga i zawadna nim nowa wizja:
okrt nie by ju zniszczon staroytn fortec, ale prehistorycznym
urwiskiem z wydronymi w nim wieloma gbokimi jaskiniami,
a rozproszone iskry ogniskami migoczcymi w tych jaskiniach.
Ciemny las 86

Po starcie i podczas kolacji Luo Ji powstrzymywa si przed pytaniem

Shi Qianga o to, gdzie lec albo co si waciwie stao, rozumujc, e
gdyby ten chcia cokolwiek powiedzie, ju by to zrobi. Raz odpi pas,
wsta i wyjrza przez okno kabiny, chocia wiedzia, e w ciemnociach
i tak nic nie zobaczy, ale podszed do niego Shi Qiang i zacign
przeson okna, mwic, e nie ma tam nic do ogldania.
Moe bymy jeszcze troch pogadali, a potem poszli spa? Co pan
na to? zapyta Shi Qiang, wyjmujc papierosa, ktrego
przypomniawszy sobie, e s w samolocie zaraz szybko schowa.
Spa? A wic to dugi lot?
Czy to wane? To samolot z kami. Mwi tylko, ebymy z nich
skorzystali.
Jest pan odpowiedzialny tylko za przewiezienie mnie do miejsca
przeznaczenia, tak?
Na co pan narzeka? My bdziemy musieli lecie z powrotem!
Shi Qiang umiechn si szeroko, jakby by z siebie niezwykle
zadowolony. Kliwy humor zdawa si sprawia mu przyjemno.
Potem jednak spowania. O tej podry wiem niewiele wicej ni
pan. Poza tym nie mog panu jeszcze nic powiedzie. Niech si pan
nie przejmuje. W miejscu przekazania bdzie kto, kto panu wszystko
wyjani.
Od paru godzin staram si domyli, co tu jest grane, ale
przychodzi mi do gowy tylko jedno moliwe wyjanienie.
Niech pan mi je przedstawi i zobaczymy, czy ja te tak samo myl.
Ta kobieta bya zwyk osob, a wic znaczy to, e kto z jej
rodziny albo znajomych musi by wan osobistoci.
Luo Ji nic nie wiedzia o jej rodzinie, tak jak o rodzinach swoich
wczeniejszych kochanek. Nie interesoway go takie sprawy i jeli
ktra z nich co o nich mwia, szybko o tym zapomina.
87 Liu Cixin

Kto? A, ta paska kochanka? Wyrzu j z gowy, czowieku, tym

bardziej e i tak ci nie obchodzia. Albo jeli chcesz, moesz postara
si porwna jej nazwisko i twarz z jakimi znanymi osobami.
Luo przeprowadzi w umyle rne porwnania, ale do nikogo nie
pasowaa.
Luo, czowieku, potrafisz ble owa? zapyta Shi Qiang.
Luo zauway, e zwraca si on do niego wedug pewnego schematu.
Kiedy artowa, mwi chopcze, ale kiedy stawa si powany, by on
dla niego czowiekiem.
A musz przed kim blefowa?
Oczywicie No to moe powiem ci, jak to robi? Oczywicie ja te
nie jestem w tym mistrzem. Moja praca to raczej tropienie przekrtw.
Naucz ci paru sztuczek stosowanych podczas przesucha. Mog
ci si przyda, kiedy bdziesz si stara zorientowa, o co w tym
wszystkim chodzi. Naturalnie to sztuczki najbardziej podstawowe,
powszechnie stosowane. Bardziej skomplikowane trudno jest wyjani.
Zaczniemy od najagodniejszej metody, ktra jednoczenie jest
najprostsza, od listy. Sporzdza si ca list pyta, zadaje si je po
kolei podejrzanemu i zapisuje si jego odpowiedzi, a potem powtarza
si te pytania od pocztku i ponownie zapisuje odpowiedzi. Jeli
trzeba, pytania mona zadawa wielokrotnie i porwnywa zapisy
odpowiedzi, eby si przekona, czy podejrzany nie kamie w jakiej
sprawie, bo wtedy odpowiedzi bd za kadym razem inne. To prosta
metoda, ale nie patrz na ni z gry. Nie poradzi sobie z ni nikt, kto
nie przeszed odpowiedniego przeszkolenia, a wic najskuteczniejszym
sposobem obrony przed ni jest zachowanie milczenia.
Mwic to, Shi Qiang bawi si machinalnie papierosem, ale potem
go odoy.
Niech pan zapyta zaog, czy mona tu zapali. Przecie to lot
Ciemny las 88

czarterowy, wic powinni pozwoli zasugerowa Luo Ji.

Podczas przemowy Shi Qiang tak si podekscytowa, e wydawa si
troch uraony tym, i Luo mu przerwa. Luo przyszo do gowy, e
mg mwi powanie. Jeli nie, to by znaczyo, e ma dziwne poczucie
humoru. Shi Qiang wcisn czerwony guzik interkomu obok kanapy
i Xiao Zhang powiedzia mu, e moe robi, co chce, wic obaj zapalili.
Nastpna metoda jest tylko w poowie tak agodna. Moe pan
dosign popielniczki jest schowana, musi pan tylko j wycign.
O, wanie tak. T metod nazywa si czarno-bia. Wymaga
wsppracy kilku osb i jest troch bardziej skomplikowana. Najpierw
przychodz li gliniarze, w wikszoci przypadkw co najmniej dwch,
i s wobec ciebie naprawd niemili. Niektrzy zniewaaj ci sownie,
inni fiz cznie, ale wszyscy zachowuj si podle. Kryje si za tym pewna
strategia chodzi nie tylko o to, eby ci przestraszy, ale take, co
waniejsze, eby poczu si osamotniony, eby myla, e cay wiat
sprzysig si przeciwko tobie. Potem pojawia si dobry gliniarz. Ma
mi twarz i powstrzymuje tych zych. Mwi im, e jeste czowiekiem,
e masz swoje prawa, wic jak mog ci traktowa w taki sposb?
Tamci mwi mu, eby zjeda i nie psu im roboty, ale on nie daje
za wygran i woa: Nie moecie tego robi!. Na to jeden z tych zych:
Zawsze wiedziaem, e nie masz jaj do tej roboty. Jak ci si nie podoba,
to spadaj std. Dobry gliniarz zasania ci wasnym ciaem i mwi:
Bd broni jego praw i nalenego mu z mocy prawa sprawiedliwego
traktowania!. Wtedy zy: Poczekaj, jutro ju ci tu nie bdzie!.
I wychodzi z kumplem nabzdyczony. No wic zostajecie tylko wy dwaj,
a dobry gliniarz wyciera ci z krwi i potu i mwi, eby si nie ba i e
masz prawo zachowa milczenie. I wtedy, jak moesz sobie wyobrazi,
staje si twoim jedynym przyjacielem na wiecie, wic kiedy ci
omieli, ju nie trzymasz jzyka za zbami Ta technika najlepiej
89 Liu Cixin

sprawdza si przy przesuchiwaniu inteligentw, ale rni si od listy

tym, e przestaje by skuteczna, kiedy podejrzany zorientuje si, co
jest grane.
Mwi z oywieniem i wydawao si, e zaraz odepnie pas i wstanie.
Luo Ji opanoway strach i rozpacz. Czu si, jakby wpad w szczelin
lodow. Zauwaywszy jego zdenerwowanie, Shi Qiang przerwa.
No dobrze, nie mwmy o przesuchaniu, chocia mogoby si to
panu przyda. Nie mona wchon wszystkiego naraz. Poza tym
miaem powiedzie o tym, jak oszuka ludzi, wic zapamitaj,
chopcze, jedno: prawdziwym sprytem wykazuje si ten, kto nie daje
pozna, e go ma. Nie jest tak jak w filma h. Ludzie naprawd
przebiegli nie siedz cay dzie w cieniu, przybierajc rne pozy. Nie
pokazuj, e uywaj swoich mzgw. Wygldaj niewinnie i sprawiaj
wraenie beztroskich. Niektrzy udaj sentymentalnych i ckliwych,
inni bezmylnych i niepowanych. Chodzi o to, by inni nie uznali, e
warto jest si tob zainteresowa. Pozwl, by patrzyli na ciebie z gry
albo ci lekcewayli, a wtedy nie bd ci uwaali za przeszkod. Niech
ci traktuj jak mebel. Szczytem przebiegoci jest doprowadzenie do
tego, eby ci w ogle nie zauwaali, jakby nie istnia, do chwili, kiedy
zgin z twoich rk.
Mia pan kiedy potrzeb albo moliwo, by sta si kim takim?
przerwa mu Luo Ji.
Jak powiedziaem, wiem o tym nie wicej ni pan. Ale mam
przeczucie, e bdzie pan musia si sta tak osob. Czowieku,
musisz si taki sta!
Shi Qiang znowu si podekscytowa i klepn go w rami z tak si,
e Luo a si skrzywi.
Potem siedzieli w milczeniu, przygldajc si, jak kby dymu
unosz si pod sufit, gdzie s sysane w szczelin.
Ciemny las 90

Pieprzy to. Walnijmy si do wyrka powiedzia Shi Qiang, gaszc

papierosa w popielniczce. Pokrci z umiechem gow. Gadaem jak
idiota. Kiedy pan sobie o tym przypomni, niech si pan ze mnie nie
mieje.
W sypialni Luo Ji zdj kamizelk kuloodporn i zawin si
w ochronny piwr. Shi Qiang pomg mu zapi pasy przytrzymujce
go przy ku, a potem postawi na szafce obok ma fiol .
Tabletki nasenne. Niech je pan wemie, jeli nie bdzie mg pan
zasn. Prosiem o alkohol, ale powiedzieli, e nie maj.
Przypomnia Luo Ji, e przed wstaniem z ka powinien
powiadomi kapitana, i odwrci si, eby odej.
Funkcjonariuszu Shi zawoa za nim Luo Ji.
Shi Qiang zrobi w drzwiach pobrt i spojrza na niego.
Nie jestem gliniarzem. Policja nie bierze w tym udziau. Wszyscy
nazywaj mnie Da Shi.
Dobrze. A wic, Da Shi, kiedy rozmawialimy, zwrciem uwag
na to, co powiedzia pan na pocztku. A raczej na to, co pan mi
odpowiedzia. Powiedziaem ta kobieta, a pan w pierwszej chwili nie
zorientowa si, o kim mwi. Znaczy to, e ona nie jest wana w tej
sprawie.
Jest pan jedn z najspokojniejszych osb, jakie spotkaem.
Ten spokj wynika z cynizmu. Na wiecie jest niewiele rzeczy,
ktre mnie obchodz.
Bez wzgldu na to, z czego to wynika, nigdy jeszcze nie widziaem
czowieka, ktry w takiej sytuacji potrafi zachowa spokj. Niech pan
zapomni o tym, co wczeniej mwiem. Po prostu lubi si powygupia.
Po prostu stara si pan jako zaj moj uwag, by mc gadko
wykona swoje zadanie.
Jeli pobudziem pask wyobrani, przepraszam.
91 Liu Cixin

O czym pana zdaniem powinienem teraz myle?

Wiem z dowiadczenia, e myli trudno kontrolowa. Powinien pan
si przespa.
Shi Qiang wyszed. Kiedy zamkn drzwi, w pokoju zapanowaa
ciemno, rozwietlona tylko ma czerwon lampk nad wezgowiem
ka. Stumione nieustanne dudnienie silnika stao si teraz
szczeglnie wyrane, jakby ten dwik emitowaa sama bezkresna noc
za cian.
Potem Luo Ji uwiadomi sobie, e to nie zudzenie, e ten dwik
rzeczywicie dobiega z oddali. Odpi pas i wypezn ze piwora, po
czym podnis przeson okna obok ka. Na zewntrz ksiyc
owietla morze chmur, rozlegy ocean srebra. Jego wzrok przycigny
inne wiecce srebrnym wiatem obiekty, cztery proste linie cignce
si na czarnym niebie nad chmurami. Rozwijay si z tak sam
szybkoci jak samolot, a ich koce nikny i wtapiay si w noc niczym
cztery srebrne miecze. Luo spojrza ponownie w miejsce, gdzie si
zaczynay, i zobaczy, e linie te krel cztery metalicznie lnice
obiekty. Cztery myliwce. Nietrudno byo odgadn, e po drugiej
stronie samolotu byy inne cztery.
Luo Ji zacign przeson i ponownie zagrzeba si w piworze.
Zamkn oczy i si woli zmusi umys do odpoczynku. Nie chcia
zasn, lecz obudzi si z tego snu.

Mimo e by ju rodek nocy, zebranie grupy roboczej si kosmicznych

nadal trwao. Zhang Beihai odsun na bok lecy przed nim notes
i dokumenty, wsta i popatrzy na znuone twarze oficer , po czym
zwrci si do Chang Weisiego.
Towarzyszu komendancie, zanim zo meldunek o naszych
Ciemny las 92

dziaaniach, chciabym najpierw podzieli si paroma osobistymi

spostrzeeniami. Uwaam, e dowdztwo naczelne nie powica
dostatecznej uwagi pracy politycznej i ideologicznej w armii. Na
przykad wydzia polityczny jest ostatnim z szeciu, ktre
przedstawiaj sprawozdania na tym spotkaniu.
Chang Weisi kiwn gow.
Zgadzam si. Komisarze polityczni nie zameldowali si jeszcze na
stanowiskach, wic nadzorowanie pracy politycznej przypado mnie.
Teraz, kiedy zaczlimy w kocu prac we wszystkich obszarach
naszego dziaania, trudno jest mi powici temu nalen uwag.
Musimy polega na was i innych, ktrzy zajmuj si szczegami.
Towarzyszu komendancie, moim zdaniem obecna sytuacja jest
grona. Ta opinia przycigna uwag kilku oficer , wic Zhang
Beihai kontynuowa wywd: Prosz wybaczy, e bd mwi bez
owijania w bawen. Cay dzie spdzilimy na zebraniach i wszyscy
jestemy zmczeni, wic jeli nie bd mwi prosto z mostu, nikt nie
bdzie mnie sucha. Kilka osb si rozemiao, ale reszta nadal
przysypiaa. Co waniejsze, naprawd si niepokoj. Dysproporcja
si w walce, ktra nas czeka, nie ma precedensu w historii wojen
toczonych przez ludzi, sdz wic, e najwikszym zagroeniem przez
nie wiadomo ile lat bdzie defetyzm. Nie sdz, bym przesadza
w ocenie tego zagroenia. Szerzenie si defetyzmu doprowadzi nie
tylko do podkopania morale, ale moe skoczy si upadkiem caych si
kosmicznych.
Genera Chang ponownie kiwn gow.
Zgadzam si. Rzeczywicie w chwili obecnej naszym najwikszym
wrogiem jest defetyzm. Komisja wojskowa doskonale zdaje sobie z tego
spraw. Wanie dlatego praca polityczna i ideologiczna bd
odgrywa decydujc rol w naszych siach. Gdy podstawowe jednostki
93 Liu Cixin

si kosmicznych bd ju gotowe, praca ta stanie si bardziej zoona.

Zhang Beihai otworzy notes.
Teraz przedstawi raport o naszej pracy powiedzia i zacz
czyta: Od chwili utworzenia si kosmicznych w pracy politycznej
i ideologicznej skupialimy si przede wszystkim na badaniu oglnej
postawy ideologicznej oficer i szeregowcw. Poniewa system
organizacyjny tego nowego rodzaju si jest w chwili obecnej prosty
i skada si z niewielu osb i poziomw dowodzenia, badania te
prowadzilimy podczas nieformalnych spotka i osobistych rozmw,
stworzylimy te odpowiednie forum w intranecie. Rezultaty bada
s niepokojce. Przewaa mylenie defetystyczne, ktre szybko szerzy
si wrd onierzy. W umysach znacznej czci naszych towarzyszy
strach przed wrogiem czy si z brakiem wiary w zwycistwo
w przyszej wojnie. Gwnym rdem defetyzmu jest kult techniki
i niedocenianie lub cakowite ignorowanie roli, jak w wojnie
odgrywaj ludzki duch i inicjatywa. W ostatnich latach w siach
zbrojnych coraz wicej zwolennikw zdobywa teoria, zgodnie z ktr
o wszystkim decyduje bro. Ta tendencja jest szczeglnie wyrana
wrd wyszej kadry oficerskiej Defetyzm w siach zbrojnych moe
przybra jedn z nastpujcych postaci: Pierwsza. Traktowanie przez
czonkw si kosmicznych swoich obowizkw jako zwykej suby,
wykonywanie ich wprawdzie z powiceniem i odpowiedzialnie, ale bez
entuzjazmu i poczucia misji, a take wtpienie w sens swojej pracy.
Druga. Bierne czekanie wiara, e wynik wojny zaley od naukowcw
i inynierw, e zanim zostan dokonane przeomowe odkrycia
w badaniach podstawowych i technologii, siy kosmiczne pozostan
marzeniem citej gowy, oraz wynikajce z tej wiary niezrozumienie
wagi ich obecnych dziaa, zadowalanie si tylko wykonywaniem
zada zwizanych z utworzeniem tego rodzaju wojsk i brak inicjatywy.
Ciemny las 94

Trzecia. Snucie nierealistycznych fantazji ch wykorzystania

technologii hibernacji w celu przeskoczenia czterech wiekw i wzicia
bezporedniego udziau w bitwie w dniu Sdu Ostatecznego. To
yczenie wyrazia ju pewna liczba modych towarzyszy, a jeden zoy
nawet oficjaln prob. Pozornie jest to postawa pozytywna, pragnienie
znalezienia si na pierwszej linii i rzucenia si w wir walki, ale
w istocie rzeczy to tylko inna forma defetyzmu. Dla onierza, ktry nie
wierzy w zwycistwo i wtpi w znaczenie naszych biecych dziaa,
jedynym filare podtrzymujcym go przy yciu i pracy jest jego honor.
Czwarta. Przeciwiestwo poprzedniej zwtpienie w godno
onierza, przekonanie, e tradycyjny wojskowy kodeks moralny nie
odpowiada ju sytuacji na polu walki i e walka do koca nie ma
sensu, e honor onierza istnieje tylko wtedy, kiedy jest kto, kto to
widzi, a jeli bitwa zakoczy si klsk i we Wszechwiecie nie bdzie
ju ludzi, honor ten traci znaczenie. Chocia postaw t przyjmuje
mniejszo, podwaanie wartoci si kosmicznych jest niezmiernie
szkodliwe.
W tym momencie Zhang Beihai spojrza na zgromadzonych w sali
i zobaczy, e chocia jego przemwienie wywoao pewne
zainteresowanie, nie udao mu si oywi wszystkich. By pewien, e
to, co ma jeszcze do powiedzenia, zmieni sytuacj.
Podam wam konkretny przykad towarzysza, ktry przejawia
typow form defetyzmu. Mwi o pukowniku Wu Yue. Zhang
Beihai wycign rk w stron miejsca, ktre tamten zajmowa przy
stole konferencyjnym.
W jednej chwili z zebranych wyparowao zmczenie. Nadstawili
uszu. Wszyscy zerkali nerwowo na Zhang Beihaia i na Wu Yue, ktry
odpowiada im spokojnym spojrzeniem niczym uosobienie opanowania.
Przez pewien czas suyem z Wu Yue w marynarce wojennej
95 Liu Cixin

i dobrze si znamy. Ma silny kompleks technologii i jako kapitan

okrtu jest typem technika albo jeli wolicie inyniera. Samo
w sobie nie jest to ze, ale, niestety, nadmiernie polega on na
technologii i chocia tego nie mwi, podwiadomie uwaa, e gwnym,
a by moe jedynym wyznacznikiem skutecznoci bojowej jest postp
techniczny. Cakowicie lekceway czynnik ludzki w walce i wykazuje
si niezrozumieniem wyjtkowych zalet naszej armii, uksztatowanych
przez trudne uwarunkowania historyczne. Gdy dowiedzia si
o kryzysie trisolariaskim, zupenie straci wiar w przyszo,
a odkd dosta przydzia do si kosmicznych, ten brak nadziei sta si
jeszcze bardziej widoczny. Defetystyczne nastawienie towarzysza Wu
Yue jest tak silne i tak gboko zakorzenione, e nie moemy mie
nadziei, e uda si nam je usun. Musimy jak najszybciej podj
stanowcze kroki, by powstrzyma szerzenie si defetyzmu wrd
onierzy, i dlatego uwaam, e towarzysz Wu Yue nie nadaje si do
suby w siach kosmicznych.
Oczy wszystkich zwrciy si na Wu Yue, ktry patrzy na znak Si
Kosmicznych na swojej czapce. Zachowa spokj.
Przez cae przemwienie Zhang Beihai ani razu nie zerkn w jego
stron.
Towarzyszu dowdco, towarzyszu Wu Yue i pozostali towarzysze
cign prosz was o zrozumienie. Mwi to wszystko tylko w trosce
o obecn postaw ideologiczn wojska. Mam te oczywicie nadziej, e
skoni to Wu Yue do bezporedniej, szczerej i otwartej rozmowy.
Wu Yue podnis rk, proszc o pozwolenie na zabranie gosu, i na
skinienie gow Chang Weisiego powiedzia:
Wszystko, co mwi towarzysz Zhang Beihai o stanie mojego
umysu, to prawda, i zgadzam si z jego wnioskiem nie nadaj si
ju do suby w siach kosmicznych. Zastosuj si do kadego
Ciemny las 96

postanowienia organizacji.
Atmosfera staa si napita. Kilku oficer patrzyo na notes lecy
przed Zhang Beihaiem, zastanawiajc si, o kim jeszcze jest tam
mowa.
Podnis si starszy pukownik lotnictwa i powiedzia:
Towarzyszu Zhang Beihai, to zwyke spotkanie robocze. Zamiast
podnosi tu takie sprawy, powiniene skierowa je do odpowiednich
kanaw organizacji. Uwaasz, e wypada tak otwarcie o nich mwi?
Jego sowa natychmiast poparo wielu oficer .
Wiem, e przedstawienie tutaj moich uwag jest pogwaceniem
zasad organizacyjnych i gotw jestem ponie za to pen
odpowiedzialno powiedzia Zhang Beihai. Sdz jednak, e bez
wzgldu na to, za pomoc jakich rodkw to zrobi, musz zwrci
wasz uwag na powag naszej obecnej sytuacji.
Chang podnis rk, by uci dalsze komentarze.
Po pierwsze zacz trzeba pochwali poczucie
odpowiedzialnoci i wiadomo pilnoci sprawy, ktrymi wykaza si
towarzysz Zhang Beihai. Defetyzm w wojsku jest faktem i musimy
podej do tego racjonalnie. Nie zniknie on, dopki midzy obiema
stronami konflikt bdzie istniaa przepa technologiczna. Problemu
tego nie da si rozwiza prostymi metodami. Wymaga to dugiej
i wytonej pracy oraz wielu rozmw i dyskusji. Jednak ja te
zgadzam si z sugesti towarzysza pukownika: kwestie dotyczce
indywidualnych postaw ideologicznych powinno si rozwizywa
przede wszystkim w drodze rozmw w cztery oczy, a jeli konieczne
jest zoenie raportu, trzeba to zrobi odpowiednimi kanaami.
Oficer wie wydali przecige westchnienie ulgi. Przynajmniej na
tym zebraniu Zhang Beihai nie wymieni ich nazwisk.
97 Liu Cixin

Wyobraajc sobie bezkresne niebo nad warstw chmur, Luo Ji stara

si pozbiera myli. Mimowolnie przypomnia sobie t kobiet;
w mroku ukazaa si jej rozemiana twarz i pojawi si jej gos, serce
cisn mu smutek, jakiego nie czu nigdy wczeniej. Za nim napyno
samooskarenie, pogarda dla siebie, ktra ju wczeniej ogarniaa go
w niezliczonych sytuacjach, ale nigdy tak mocno. Dlaczego myla
o niej teraz? Do tego momentu jego jedyn reakcj na jej mier,
poza strachem i zaskoczeniem, byo samorozgrzeszenie i dopiero teraz,
kiedy wiedzia, e jej rola w biecych wydarzeniach bya nieistotna,
pozwoli sobie na rzadk u niego chwil alu. Jakim by czowiekiem?
Ale co mg na to poradzi? Taki ju by.
Za spraw lekkich drga samolotu odnosi wraenie, e ley
w koysce. Pamita, e sypia w koysce, gdy by maym dzieckiem,
a po latach zobaczy ktrego dnia w piwnicy rodzicw bieguny, na
ktrych staa. Zamkn oczy, wyobrazi sobie koyszcych go rodzicw
i zada sobie pytanie: Czy od dnia, kiedy opucie koysk,
zatroszczye si kiedykolwiek o kogo poza nimi? Czy zrobie
w swoim sercu cho odrobin miejsca dla kogo innego?.
Tak, raz. Przed picioma laty w jego sercu zagoci zoty pomie
mioci. Ale byo to nierealne przeycie.
Wszystko zaczo si od Bai Rong, autorki powieci dla modziey.
Pisaa je w wolnym czasie, ale cieszyy si tak popularnoci, e
z honorariw miaa wikszy dochd ni z pensji. Z adn inn poznan
kobiet nie spdza tyle czasu, co z ni, i doszed nawet do punktu,
w ktrym si zastanawia, czy si z ni nie oeni. Ich zwizek nie
by szczeglnie silny ani niezapomniany, ale byli ze sob zrelaksowani
i szczliwi. Pomimo pewnych obaw przed maestwem uznali, e
warto sprbowa.
Ciemny las 98

Na yczenie Bai Rong przeczyta wszystkie jej utwory i cho nie

powiedziaby, e mu si podobay, to przynajmniej ich lektura nie
bya tak mczca jak innych ksiek z tego gatunku. Miaa elegancki
styl i pisaa przejrzycie, czego brakowao jej kolegom po fachu, ale
tre nie dorwnywaa stylowi. Czytanie ich byo jak patrzenie na
krople rosy na rolinach, czyste i przezroczyste, ale rnice si od
siebie tylko tym, jak odbijao si i rozszczepiao w nich wiato i jak
toczyy si po liciach, gdzie si spotykay i rozdzielay, gdy spaday.
Kilka minut po wschodzie soca wyparowyway. Za kadym razem,
kiedy czyta ktr z jej ksiek, zadawa sobie pytanie: Z czego yj
ci ludzie, skoro przez dwadziecia cztery godziny na dob oddaj si
mioci?.
Mylisz, e taka mio, o jakiej piszesz, istnieje w wiecie
realnym? zapyta pewnego dnia.
Tak.
To co, co widziaa albo co sama przeya?
Obja go za szyj.
Tak czy inaczej, mwi ci, e istnieje szepna mu tajemniczo do
ucha.
Czasami podsuwa jej pewne pomysy do powieci, nad ktr akurat
pracowaa, a nawet pomaga jej wprowadza poprawki.
Wyglda na to, e masz wikszy talent ni ja powiedziaa mu
kiedy. Nie poprawiasz fabuy, lecz postaci, a to najtrudniejsze. Za
kadym razem dodajesz co, dziki czemu s one ywsze. Masz
pierwszorzdn zdolno tworzenia postaci literackich.
Chyba artujesz. Jestem z wyksztacenia astronomem.
8
Nie zapominaj, e Wang Xiaobo studiowa matematyk.
W ubiegym roku poprosia go o szczeglny prezent na urodziny:
Moesz napisa dla mnie powie?
99 Liu Cixin

Ca powie?
No, liczc co najmniej pidziesit tysicy znakw.
Z tob jako bohaterk?
Nie. Widziaam ciekaw wystaw obrazw namalowanych przez
artystw pci mskiej, przedstawiajcych najpikniejsze kobiety, jakie
byli w stanie sobie wyobrazi. Taka sama powinna by bohaterka
twojej powieci. Moesz zapomnie o rzeczywistoci i stworzy anioa
na podstawie swoich wyobrae o kobiecie doskonaej.
Do dzisiejszego dnia nie mia pojcia, co j skonio do takiej
niezwykej proby. Moe nie znaa samej siebie. Kiedy teraz o tym
myla, wydawao mu si, e byo to przebiege i dwuznaczne.
Zacz zatem konstruowa posta. Najpierw wyobrazi sobie jej
twarz, potem zaprojektowa jej ubranie, nastpnie pomyla o jej
otoczeniu i ludziach wok niej, a na koniec umieci j w tym
otoczeniu, da zdolno poruszania si i mwienia, pozwoli jej y.
Jednak wkrtce stao si to monotonne, wic powiedzia Bai Rong
o trudnociach, ktre napotka:
Ona jest jak marionetka. Kade jej sowo i zachowanie wynika z tej
konstrukcji, ale brakuje w tym iskry ycia.
Obrae niewaciwe podejcie odpara Bai Rong. Zamiast
tworzy posta literack, piszesz esej. To, co robi taka posta w cigu
dziesiciu minut, moe by odzwierciedleniem dziesicioletnich
dowiadcze. Nie moesz si ogranicza do fabuy powieci, musisz
wyobrazi sobie cae jej ycie, a to, co w kocu ujmiesz sowami, bdzie
tylko wierzchokiem gry lodowej.
Poszed za jej rad. Odrzuci wszystko, co chcia napisa, i zamiast
tego wyobrazi sobie ze wszystkimi szczegami cae ycie stworzonej
przez siebie postaci. Wyobrazi j sobie u piersi matki, jak z zapaem
ssie sutek i mruczy z zadowolenia, jak chce dogoni czerwony balonik
Ciemny las 100

turlajcy si po ulicy, ale robi tylko krok i pada na ziemi, jak pacze,
patrzc na oddalajcy si balonik i nie zdajc sobie sprawy, e oto
zacza chodzi, jak idzie w deszczu i pod wpywem impulsu zwija
parasol, by poczu na twarzy jego krople, jak spdza pierwszy dzie
w szkole jak siedzi w klasie, obcym pomieszczeniu, nie widzc przez
okno ani przez drzwi rodzicw, i ju prawie zaczyna paka, gdy nagle
zauwaa w ssiedniej awce koleank z przedszkola i zaczyna
krzycze z radoci, jak spdza pierwsz noc w internacie liceum
jak ley w ku i patrzy na cienie rzucane na sufi przez drzewa
owietlone latarni uliczn Wyobrazi sobie jej wszystkie ulubione
dania, kolor i styl kadego elementu jej garderoby w komodzie, tapet
w jej telefonie komrkowym, odwiedzane przez ni strony internetowe,
fil y, ktre lubi, ale nie makija, bo ona nie potrzebuje adnego
makijau Niczym stwrca istniejcy poza czasem splt rne stadia
jej ycia i stopniowo odkry bezgraniczn przyjemno tworzenia.
Pewnego dnia w bibliotece wyobrazi sobie, jak ona stoi przed
rzdami pek i czyta. Ubra j w swj ulubiony strj, by jej drobna
posta zarysowaa si wyraniej w jego umyle. Nagle oderwaa wzrok
od ksiki, spojrzaa na niego i umiechna si.
By zaskoczony. Czy kaza jej si umiechn? Ten umiech
pozostawi w jego pamici lad jak plama na lodzie, lad, ktrego nie
da si zetrze.
Prawdziwy punkt zwrotny nastpi nastpnego wieczoru. Pada
coraz gstszy nieg, wzmaga si wiatr, spadaa temperatura. Patrzy
z ciepego wntrza pokoju w hotelu asystenta na zadymk, na tukce
o szyb niczym drobiny piasku patki niegu, i sucha wycia wiatru,
ktre zaguszao odgosy miasta. Wszystko na zewntrz pokry gruby
dywan niegu. Miasto zdawao si nie istnie i na bezkresnej nienej
rwninie pozosta tylko ten hotel. Wrci do ka, ale zanim zapad
101 Liu Cixin

w sen, przysza mu nagle do gowy myl: Gdyby w t okropn pogod

ona bya na dworze, strasznie by zmarza. Potem przypomnia sobie:
To nie ma adnego znaczenia. Ona nie znajdzie si na dworze, jeli
sam jej tam nie umiecisz. Ale tym razem wyobrania go zawioda
i dziewczyna pozostaa wrd nieycy jak dbo trawy, ktre
w kadej chwili mg zdmuchn powiew wiatru. Wci miaa na sobie
biay paszcz i czerwony szal. Tylko to mg dostrzec, i to niewyranie,
przez wirujce patki niegu. Bya jak may pomyk walczcy
z zamieci.
Nie mg zasn. Usiad na ku, potem narzuci na siebie jakie
ubranie i zaj miejsce na kanapie. Zastanawia si, czy powinien
zapali, ale przypomniawszy sobie, e nie znosia zapachu papierosw,
zaparzy sobie filian kawy i powoli j popija. Musia na ni
zaczeka. Ciya mu na sercu wiadomo, e jest zawieja i zimna
noc. Po raz pierwszy czu z czyjego powodu taki ucisk w sercu
i tsknot.
Nadesza cicho, gdy jego umys zacz si oywia. Jej drobn posta
spowija chd z dworu, ale czu w nim byo powiew wiosny. Patki
niegu w jej wosach szybko stopniay i przemieniy si w byszczce
kropelki. Zdja szal, przyoya donie do ust i zacza na nie chucha.
Uj je, by je rozgrza, a wtedy spojrzaa na niego podekscytowana
i zadaa pytanie, ktre on mia ju zada jej: Dobrze si czujesz?.
Mg tylko skin w milczeniu gow. Potem, gdy pomg jej zdj
paszcz, powiedzia:
Chod, rozgrzej si.
Potar jej delikatne ramiona i poprowadzi j przed kominek.
Jak tu ciepo. Cudownie
Usiada na dywanie przed kominkiem i z umiechem patrzya na
ogie.
Ciemny las 102

Cholera, co si ze mn dzieje? pomyla porodku pustego pokoju.

Czy nie wystarczyoby napisa pidziesit tysicy znakw,
wydrukowa je na wysokiej klasy papierze, zrobi wspania okadk
i obwolut w Photoshopie, adnie zapakowa i da w prezencie Bai
Rong? Dlaczego wpad tak gboko w t puapk? By zaskoczony, gdy
zobaczy w jej oczach zy. A potem uwiadomi sobie co innego:
Kominek? Skd, do diaba, wytrzasnem kominek? Dlaczego
miabym myle o kominku?. Ale zaraz zrozumia tym, czego chcia,
nie by kominek, lecz blask ognia, bo w takim blasku kobieta jest
najpikniejsza. Przypomnia sobie teraz, jak wtedy wygldaa na tle
ognia w kominku
Nie! Nie myl o niej. To bdzie katastrofa! pij!
Wbrew swoim obawom nie ni o niej przez ca noc. Dobrze spa,
wyobraajc sobie, e jego pojedyncze ko jest ma dk unoszc
si na rowym morzu. Gdy si obudzi nastpnego ranka, czu si
jak nowo narodzony, jakby by wieczk, ktra przez lata pokrywaa
si kurzem, nim podczas nienej zawiei ubiegej nocy kto j zapali.
Poszed podekscytowany do budynku wykadowego, odnoszc
wraenie, e mimo zamglenia po opadach niegu siga wzrokiem na
odlego tysica kilometrw. Na topolach rosncych po bokach drogi
nie byo ani odrobiny niegu, ich nagie gazie wznosiy si ku
zimnemu niebu, ale w jego oczach byy ywsze ni wiosn.
Wszed na katedr i jak mia nadziej, zobaczy j. Siedziaa z tyu
amfi eatralnej sali, sama w pustym rzdzie, z dala od pozostaych
studentw. nienobiay paszcz i czerwony szal pooya na siedzeniu
obok i zostaa w beowym golfie Nie miaa spuszczonej gowy i nie
przewracaa stron w podrczniku jak reszta studentw. Patrzya na
niego i posaa mu kolejny, jasny jak wschd soca umiech.
Zdenerwowa si. Przyspieszy mu puls i musia wyj na balkon, by
103 Liu Cixin

ochon na zimnym powietrzu. Wczeniej tylko dwa razy zdarzyo mu

si by w podobnym stanie, podczas obrony swoich dwch doktoratw.
Na wykadzie stara si jak najlepiej zaprezentowa i jego arliwa
mowa oraz dugie cytaty wzbudziy, co si rzadko zdarzao, aplauz
suchaczy. Nie przyczya si do niego, tylko umiechna si i skina
gow.
Po zajciach szed obok niej alejk wysadzan drzewami, ktre nie
daway cienia, suchajc skrzypienia niegu pod jej niebieskimi
butami. Ich szczerej rozmowie przysuchiway si w milczeniu dwa
rzdy topoli.
Dobrze wykadasz, chocia niewiele z tego zrozumiaam.
To nie jest twj przedmiot kierunkowy, prawda?
Tak.
Czsto chodzisz na wykady z innych przedmiotw kierunkowych?
Tylko przez ostatnich kilka dni. Wybieram sal na chybi trafi
i przez chwil sucham. Dopiero co skoczyam studia i niebawem
wyjedam. Nagle uwiadomiam sobie, e jest tu wspaniale i e boj
si tego, co jest poza uczelni
Przez nastpne trzy czy cztery dni spdza z ni wikszo czasu,
chocia dla innych wygldao to tak, jakby by wtedy sam. atwo mu
byo wytumaczy si z tego przed Bai Rong myla o prezencie dla
niej. I prawd mwic, nie byo to kamstwo.
W sylwestra kupi butelk czerwonego wina, ktrego nigdy
wczeniej nie pija, wrci do hotelu, zgasi wiato, postawi na stole
przed kanap kilka wieczek i zapali. Kiedy zapony wszystkie trzy,
usiada bez sw obok niego.
Och, spjrz! wykrzykna, wskazujc z dziecinnym podnieceniem
butelk wina.
Na co?
Ciemny las 104

Popatrz na nie z tego miejsca, tam, gdzie przenika przez nie

wiato wieczki. To wino jest przepikne.
Przesczone przez wino wiato wieczki miao ciemnoczerwon,
krystaliczn barw, kolor, z jakiego utkane s sny.
Jak martwe soce stwierdzi.
Nie mw tak powiedziaa ze szczeroci, od ktrej stopniao jego
serce. Uwaam, e jest jak jak oczy zmierzchu.
A dlaczego nie witu?
Bardziej lubi zmierzch.
Dlaczego?
Gdy mija zmierzch, widzisz gwiazdy. Gdy mija wit, zostaje tylko
Zostaje tylko jasne wiato, w ktrym widzisz surow
rzeczywisto.
Tak.
Rozmawiali o wszystkim, znajdujc wsplny jzyk nawet
w najbardziej banalnych sprawach, dopki nie oprni caej butelki,
w ktrej byy oczy zmierzchu.
Lea sennie w ku i patrzy na wiece ponce na stole.
Dziewczyna znikna, ale nie martwi si tym. Moga si pojawi na
kade jego yczenie.
Rozlego si pukanie do drzwi. Wiedzia, e pochodzi ono ze wiata
realnego i nie ma z ni nic wsplnego, wic je zignorowa. Drzwi si
otworzyy i do pokoju wesza Bai Rong. Gdy wczya wiato, pojawia
si szara rzeczywisto. Rong zerkna na wiece na stole, a potem
usiada na brzegu ka i lekko westchna.
Nie jest jeszcze tak le.
Co nie jest le? Wycign rk, by osoni oczy przed ostrym
wiatem.
Nie doszede jeszcze do tego, eby postawi kieliszek rwnie dla
105 Liu Cixin

niej.
Zasoni oczy, ale nic nie powiedzia. Odsuna jego donie, a potem
patrzc prosto na niego, powiedziaa:
Ona oya, prawda?
Kiwn gow i usiad.
Rong, mylaem, e nad postaci w powieci panuje jej twrca, e
bdzie ona taka, jak chce autor, i e zrobi z ni wszystko, co chce, tak
jak Bg z nami.
No i mylie si! powiedziaa. Wstaa i zacza chodzi tam
i z powrotem po pokoju. Sam teraz rozumiesz, jak bardzo si mylie.
Jest rnica midzy zwykym gryzipirkiem a pisarzem z prawdziwego
zdarzenia. Z literatur na najwyszym poziomie mamy do czynienia
wtedy, gdy postacie powieciowe yj wasnym yciem w umyle
autora. Nie jest w stanie nimi kierowa, moe nawet nie by w stanie
przewidzie ich kolejnego posunicia. Moe tylko obserwowa je
z zachwytem jak podgldacz i zapisywa drobne szczegy ich ycia.
Tak powstaj klasyczne dziea literatury.
A zatem literatura jest, jak si okazuje, pewnego rodzaju
perwersj.
Taka bya przynajmniej dla Szekspira, Balzaca i Tostoja.
Stworzone przez nich klasyczne obrazy zrodziy si z ich umysowego
ona. Ale dzisiejsi wyrobnicy literatury stracili t kreatywno. W ich
umysach rodz si tylko fragmenty utworw i dziwacy, ktrych
krtkie ycie jest jedynie nierozsdnym, zagadkowym paroksyzmem.
Potem wrzucaj te fragmenty do jednego worka, ktry sprzedaj pod
etykietk postmodernizmu, dekonstruktywizmu, symbolizmu
albo irracjonalizmu.
Chcesz powiedzie, e staem si klasykiem literatury?
Nie sdz! W twojej gowie dojrzewa tylko pewien obraz, a to jest
Ciemny las 106

najprostsze. W gowach klasykw zrodziy si setki, tysice postaci.

Wielcy pisarze stworzyli obrazy pewnych epok, a czego takiego mog
dokona tylko nadludzie. Ale i to, co zrobie, nie jest atwe. Nie
mylaam, e bdziesz do tego zdolny.
A ty stworzya kiedy co takiego?
Tylko raz odpara i porzucia ten temat. Obja go za szyj
i powiedziaa: Daj sobie z tym spokj. Nie chc ju tego prezentu
urodzinowego. Wr do normalnego ycia, dobrze?
A jeli to wszystko bdzie trwao? Co wtedy?
Przez kilka sekund patrzya na niego badawczo, potem go pucia
i potrzsna ze smutkiem gow.
Wiedziaam, e jest ju za pno.
Podniosa z ka torebk i wysza.
Potem usysza, jak ludzie na zewntrz odliczaj: cztery, trzy, dwa,
jeden. Z budynku wykadowego, ktry do tej pory rozbrzmiewa
dwikami muzyki, dobiegy salwy miechu. Na boisku puszczano
ognie sztuczne. Spojrza na zegarek i zobaczy, e przed sekund
skoczy si stary rok.
Dzisiaj jest wito. Dokd si wybierzemy? zapyta.
Lea na ku, ale wiedzia, e stworzona przez niego posta
pojawia si przy nieistniejcym kominku.
Nie zabierasz jej? odezwaa si z ca sw niewinnoci,
wskazujc wci otwarte drzwi.
Nie. Tylko my dwoje. Gdzie chciaaby jecha?
Upajaa si ogniem na kominku.
Niewane, dokd pojedziemy odpara. To cudowne uczucie by
po prostu w podry.
Wobec tego wyjedziemy i zobaczymy, dokd dotrzemy.
Wspaniale.
107 Liu Cixin

Nastpnego ranka wyjecha swoj hond accord z miasteczka

uniwersyteckiego i ruszy na zachd. Obra ten kierunek tylko dlatego,
by unikn blu gowy, jaki sprawioby mu przedzieranie si przez
cae miasto. Po raz pierwszy mia cudowne poczucie wolnoci, ktr
daje jazda bez celu. Kiedy budynki zaczy rzedn i ukazay si pola,
uchyli nieco szyb, by wpuci zimne powietrze. Czu, e jej dugie
wosy powiewaj na wietrze i muskaj jego praw skro.
Patrz, gry. Wskazaa acuch w oddali.
Widoczno jest dzisiaj dobra. To gry Taihang. Cign si
rwnolegle do szosy, dalej skrcaj na zachd, tarasujc drog, wic
szosa przez nie przechodzi. Powiedziabym, e jestemy teraz
Nie, nie. Nie mw, gdzie jestemy. Jeli si dowiem, gdzie jestemy,
wiat skurczy si do rozmiarw mapy. Gdy tego nie wiemy, wiat
wydaje si nie mie koca.
Dobrze. No to postarajmy si zgubi.
Skrci w mniej ruchliw drog, a potem, nie odjechawszy daleko,
skrci po raz drugi. Po obu stronach cigny si teraz bezkresne pola,
na ktrych nieg jeszcze nie stopnia, i pokryte nim pasy ziemi oraz
bezniene poacie byy mniej wicej jednakowej wielkoci. Chocia
soce wiecio jasno, nigdzie nie byo wida ani skrawka zieleni.
Klasyczny pnocny pejza powiedzia.
Pierwszy raz myl, e ziemia bez najmniejszej odrobiny zieleni
moe by pikna.
Ziele jest zagrzebana w ziemi i czeka na wiosn. Oziminy wzejd,
kiedy bdzie jeszcze zimno, i wtedy bdzie tu morze zieleni. Wyobra
sobie ten bezmiar
Ten krajobraz nie potrzebuje zieleni. I teraz jest pikny. Czy ta
kraina nie wyglda jak drzemica w socu wielka krowa mleczna?
Co? Spojrza ze zdumieniem najpierw na ni, a potem przez okno
Ciemny las 108

na paty niegu po obu stronach samochodu. A faktycznie, jest pewne

podobiestwo! Jaka jest twoja ulubiona pora roku?
Jesie.
A dlaczego nie wiosna?
Wiosn jest tak duo zmieszanych ze sob dozna, e robi si to
mczce. Jesie jest lepsza.
Zatrzyma samochd. Wysiad i poszed z ni na skraj pola, eby
popatrze na sroki, ktre na nim eroway, dopki nie podeszli do
nich blisko. Wtedy odleciay na drzewa w oddali. Potem ruszyli wzdu
koryta praktycznie wyschnitej rzeki. Jedynie jego rodkiem pyn
wski strumie, ale mimo to bya to pnocna rzeka, wic podnieli
z ziemi mae, gadkie, chodne kamyki i rzucali je do niej, przygldajc
si, jak z dziur zrobionych przez nie w cienkim lodzie wypywa mtna,
ta woda. Dotarli do maego miasteczka i troch zabawili na rynku.
Dziewczyna przyklka obok sprzedawcy zotych rybek, ktre
wyglday w blasku soca jak cieke pomienie, i nie chciaa odej.
Kupi jej dwie rybki i pooy je w plastikowych woreczkach z wod
na tylnym siedzeniu. Weszli do lecej obok wioski, ale nie odnieli
wraenia, e znaleli si na wsi. Domy i zabudowania gospodarcze byy
nowiutkie, przed wieloma bramami stay zaparkowane samochody,
cementowe drogi byy szerokie, a ludzie ubrani nie inaczej ni
w miastach, ba, kilka dziewczt paradowao w eleganckich strojach.
Nawet psy byy takimi samymi dugowosymi i krtkonogimi
pasoytami, jakie mona byo znale w miastach. Bardziej
interesujca bya dua scena u wejcia do wioski zastanawiali si,
jak taka maa wioszczyna moga sobie pozwoli na tak wielk scen.
Bya pusta, wic z pewnym trudem wdrapa si na ni i patrzc na
jednoosobow publiczno, zapiewa jeden wiersz piosenki Tonkaja
riabina. W poudnie zjedli obiad w miasteczku, gdzie dania byy mniej
109 Liu Cixin

wicej takie same jak w miecie, tyle e porcje dwa razy wiksze.
Rozleniwieni i senni po obiedzie, posiedzieli troch na awce pod
ratuszem, a potem pojechali dalej bez celu.
Zanim si zorientowali, znaleli si w grach, ktre miay zwyczajne
ksztaty i byy pozbawione rolinnoci, jeli nie liczy zwidej trawy
i niepokalanka pospolitego w szczelinach szarych ska. W cigu
milionw lat znuone staniem gry pooyy si, osuny w pasko
pod dziaaniem czasu i blasku soca, i kady, kto po nich chodzi, czu
si tak samo gnuny.
Te gry s jak starzy wieniacy wygrzewajcy si w promieniach
soca powiedziaa, ale w wioskach, przez ktre przejedali, nie
widzieli ani jednego z takich staruszkw, nikogo bardziej odpronego
ni gry. Kilka razy musieli si zatrzyma, bo przez drog przechodzio
stado owiec. W kocu pojawia si wioska, jak sobie wyobraali, ze
skalnymi domami, hurm wschodni, orzechami woskimi, niskimi
domami krytymi dachwkami, na ktrych pitrzyy si stosy kolb
kukurydzy. Nawet psy byy tu wiksze i bardziej zajade.
Kilka razy zatrzymali si w grach i cae popoudnie mino jak
z bicza trzas. Soce chylio si ku zachodowi, a droga ju duo
wczeniej zacza si pogra w cieniu. Bya piaszczysta i wyboista.
Dojecha ni na grzbiet grski, gdzie jeszcze wiecio soce,
i zdecydowali, e bdzie to kres ich podry obejrz zachd soca
i wracaj. Jej dugie wosy powieway w lekkich podmuchach
wieczornego wiatru i zdaway si stara schwyta ostatnie zote
promienie.
Zaledwie wrcili na szos, samochd si zepsu. Pka tylna o,
co oznaczao, e musz zadzwoni po pomoc. Chwil potem Luo Ji
dowiedzia si od kierowcy maej ciarwki, jak si nazywa to miejsce.
Pocieszy go fakt, e jego telefon mia zasig. Gdy powiedzia
Ciemny las 110

pracownikowi stacji naprawy pojazdw, gdzie si znajduje,

poinformowano go, e dotarcie tam zajmie mechanikom co najmniej
cztery czy pi godzin.
Po zachodzie soca w grach szybko zrobio si zimno. Gdy okolic
zacz zasnuwa zmrok, Luo Ji zebra na pobliskim polu tarasowym
troch odyg kukurydzy i rozpali ognisko.
Ciepo i przyjemnie powiedziaa, patrzc w ogie, rwnie
szczliwa jak tego wieczoru, kiedy siedziaa przed kominkiem.
Znowu porazi go jej widok w blasku ognia, ogarny go emocje,
jakich nie czu nigdy wczeniej, jakby sam by ogniskiem i jedynym
celem jego egzystencji byo dawanie jej ciepa.
S tu wilki? zapytaa, rozgldajc si wok w gstniejcej
ciemnoci.
Nie. Pnocne Chiny to wci interior. Okolica wyglda na
wymar, ale w rzeczywistoci to jeden z najgciej zaludnionych
regionw. Popatrz na drog rednio co dwie minuty przejeda ni
samochd.
Miaam nadziej, e powiesz, e s rzeka ze sodkim umiechem,
a potem spojrzaa na iskry odlatujce w niebo jak gwiazdy.
No dobrze. S tu wilki, ale jestem przy tobie.
Wicej ju nie rozmawiali, tylko siedzieli w milczeniu przy ognisku,
dokadajc do niego od czasu do czasu par odyg.
Pniej nie wiedzia, jak duo pniej zadzwoni jego telefon. To
bya Bai Rong.
Jeste z ni? zapytaa.
Nie, jestem sam odpar i podnis wzrok.
Nie kama. Naprawd by sam, przy ognisku obok drogi w grach
Taihang. wiato wydobywao z mroku otaczajce go skay, a nad
gow mia gwiadziste niebo.
111 Liu Cixin

Wiem, e jeste sam. Ale czy jeste z ni?

Przez chwil milcza, po czym powiedzia cicho: Tak, a kiedy
zerkn w bok, bya tam dokadaa odyg do ognia i umiechaa si do
pomieni owietlajcych miejsce, gdzie siedzieli.
Teraz wierzysz, e mio, o ktrej pisz w swoich ksikach,
istnieje naprawd?
Tak, wierz.
Zaledwie wymwi te sowa, zda sobie spraw, jaka dzieli ich
odlego. Oboje milczeli przez dug chwil, a fale radiowe snuy nad
grami sw pajcz ni, by podtrzyma ten ostatni kontakt.
Ty te masz kogo takiego, prawda? zapyta w kocu.
Tak. Od dawna.
Gdzie on teraz jest?
Usysza, e cicho si mieje.
A gdzie indziej mgby by?
On te si rozemia.
No tak, gdzie?
No c. Nie przejmuj si. egnaj.
Bai Rong skoczya rozmow, zrywajc cienk ni, ktra cigna si
po nocnym niebie, i zostawiajc ich nieco zasmuconych, ale nic poza
tym.
Na dworze jest za zimno. Przepijmy si w samochodzie
powiedzia.
agodnie pokrcia gow.
Chc by z tob tutaj. Lubisz, jak siedz przy ogniu, prawda?
Bya ju pnoc, gdy przyjecha wz naprawczy z Shijiazhuang.
Mechanicy zdziwili si, e zastali go siedzcego przy ognisku.
Przecie pan tu zamarznie. Silnik si nie zepsu. W samochodzie
z wczonym ogrzewaniem nie byoby cieplej?
Ciemny las 112

Po naprawie samochodu Luo Ji pomkn przez noc, wyjecha z gr

z powrotem na rwnin i o wicie by w Shijiazhuang. Gdy dotar do
Pekinu, bya ju dziesita.
Zamiast wrci do pracy, poszed prosto do psychiatry.
Moe pan potrzebowa pewnej korekty nastawienia, ale to nic
powanego powiedzia tamten po wysuchaniu jego dugiej opowieci.
Nic powanego? Luo szeroko otworzy przekrwione oczy.
Jestem do szalestwa zakochany w fikcyjne postaci z powieci, ktr
sam stworzyem. Byem z ni, podrowaem z ni, a nawet zerwaem
przez ni z moj dziewczyn z krwi i koci. To wedug pana nic
powanego?
Lekarz umiechn si pobaliwie.
Nie chwyta pan? Obdarzyem najgbsz mioci zudzenie!
Ma pan wraenie, e obiekty uczu wszystkich innych osb istniej
naprawd?
Czy to w ogle podlega dyskusji?
Oczywicie. U wikszoci ludzi osoba, ktr kochaj, istnieje tylko
w ich wyobrani. Przedmiotem ich mioci nie jest rzeczywista kobieta
czy mczyzna, lecz jej czy jego obraz, ktry sobie stworzyli.
W rzeczywistoci dana osoba jest tylko matryc dla stworzenia
wymarzonej kochanki czy kochanka. W kocu stwierdzaj, e
wyniona kochanka czy kochanek rni si od tej matrycy. Jeli
potrafi zaakceptowa te rnice, mog by razem. Jeli nie, rozstaj
si z ni czy z nim. Takie to proste. W jednym rni si pan od
wikszoci nie potrzebowa pan matrycy.
A wic to nie jest choroba?
Tylko w tym wzgldzie, na ktry wskazaa paska dziewczyna: ma
pan talent pisarski. Jeli chce pan nazwa to chorob, prosz bardzo.
Ale czy puszczenie a do tego stopnia wodzy wyobrani nie jest
113 Liu Cixin

lekk przesad?
W wyobrani nie ma nic przesadnego. Zwaszcza gdy chodzi
o mio.
No to co mam zrobi? Jak mog o niej zapomnie?
To niemoliwe. Nie moe pan o niej zapomnie, wic niech pan
oszczdzi sobie trudu. Moe to tylko doprowadzi do skutkw
ubocznych, moe nawet do zaburze psychicznych. Niech pan
pozostawi sprawy naturze. Jeszcze raz podkrelam: niech pan nie
prbuje o niej zapomnie. To nic nie da. Ale z czasem zmniejszy si
jej wpyw na paskie ycie. Prawd mwic, jest pan szczciarzem.
Bez wzgldu na to, czy ona istnieje, czy nie, mia pan szczcie si
zakocha.
Byo to najbardziej romantyczne przeycie Luo Ji, mio, jaka
zdarza si tylko raz w yciu. Potem zacz y bardziej niefrasobliwie
szed lub jecha, gdzie go poniosy oczy, jak tego dnia, kiedy wsiad
do swojej hondy i ruszy przed siebie. I jak powiedzia psychiatra, jej
wpyw na jego ycie si zmniejsza. Nie pojawiaa si, gdy by
z prawdziw kobiet, a w kocu zacza si pojawia coraz rzadziej,
nawet kiedy by sam. Wiedzia jednak, e najbardziej ukryta cz
jego duszy naley do niej i e ta dziewczyna zostanie tam po kres
jego dni. Widzia nawet wyranie wiat, w ktrym mieszkaa: nien
krain, gdzie niebo zawsze ozdabiay gwiazdy i sierp ksiyca i gdzie
stale pada nieg. W panujcej tam ciszy mona byo usysze szelest
patkw niegu sypicych si na ziemi jak biay cukier. Ewa, ktr
Luo Ji stworzy z ebra swojego umysu, siedziaa przed starym
kominkiem w swej wykwintnej chacie i w milczeniu patrzya na
taczce pomienie.
Teraz, samotny w tej zowieszczej powietrznej podry, chcia j mie
przy sobie, chcia wsplnie z ni zgadywa, co go czeka na jej kocu,
Ciemny las 114

ale si nie pojawia. Wci widzia j w odlegym zaktku swej duszy,

siedzc w milczeniu przed kominkiem, nigdy nieczujc si samotnie,
bo wiedziaa, e jej wiat jest w nim.
Sign po fiol na szafce przy ku, by wreszcie zasn dziki
tabletce, ale w chwili gdy jego palce dotkny buteleczki, poszybowaa
z szafki pod sufit podobnie jak ubranie, ktre rzuci na krzeso. To
wszystko wisiao tam przez kilka sekund. Poczu, e unosi si z ka,
ale poniewa piwr by przypity pasami, nie odlecia, a gdy fiolk
wyldowaa na pododze, z powrotem ciko na nie opad. Przez par
sekund czu si tak, jakby jego ciao uciska jaki ciki przedmiot,
i nie mg si ruszy. Od nagej niewakoci, a potem przecienia
zakrcio mu si w gowie, a niespena dziesi sekund pniej
wszystko wrcio do normy.
Usysza szybki szelest krokw na wykadzinie dywanowej za
drzwiami. Szo tam kilka osb. Potem uchyliy si drzwi i do kabiny
wsun gow Shi Qiang.
Nic panu nie jest, Luo Ji?
Gdy Luo odpar, e nie, Shi Qiang, nie wszedszy do rodka, zamkn
drzwi. Luo sysza rozmow prowadzon ciszonymi gosami.
Wyglda to na nieporozumienie podczas zmiany eskorty. Nie ma
si czym martwi.
Co wczeniej mwia gra podczas poczenia? By to gos Shi
Qianga.
Powiedzieli, e eskorta musi za p godziny zatankowa
w powietrzu i e nie powinnimy si niepokoi.
Tej przerwy nie byo w planie, co?
Nawet najmniejszej wzmianki. W chaosie, ktry teraz zapanowa,
siedem samolotw eskorty pozbyo si zapasowych zbiornikw paliwa.
Skd ta nerwowo? Dajmy temu spokj. Powiniene z powrotem
115 Liu Cixin

pooy si spa. Nie przepracowuj si.

Jak moemy spa w takiej sytuacji?
Zostawcie kogo na warcie. Jaki bdzie z was poytek, jeli
bdziecie zmczeni? Mog prbowa trzyma nas cay czas w stanie
najwyszej gotowoci, ale nie zmieniam zdania na temat pracy
w ochronie. Jeli pomylae o wszystkim, o czym powiniene
pomyle, i zrobie wszystko, co trzeba, to niech si dzieje, co ma si
dzia. Nie mona zrobi nic wicej. Nie denerwuj si.
Na wzmiank o zmianie eskorty Luo Ji wycign rk, odsun
przeson okna i wyjrza na zewntrz. Na nocnym niebie wci
rozpocierao si morze chmur. Ksiyc chyli si ku horyzontowi,
wida te byo smugi kondensacyjne formacji myliwcw, teraz
z szecioma dodatkowymi liniami. Przyjrza si maym samolotom, za
ktrymi cigny si te smugi, i zauway, e to inny model ni te
cztery, ktre widzia wczeniej.
Otworzyy si drzwi i Shi Qiang wsun przez nie tors do sypialni.
Luo Ji, to nie byo nic powanego. Drobiazg. Niech pan si nie
martwi. Od tej pory wszystko pjdzie jak po male.
Jest jeszcze czas na spanie? Ile godzin ju lecimy?
Mamy jeszcze par godzin. Prosz spa.
Zamkn drzwi i odszed.
Luo Ji przekrci si na ku i podnis buteleczk. Shi by
skrupulatny zawieraa tylko jedn tabletk. Pokn j, spojrza na
czerwone wiateko pod oknem, wyobraajc sobie, e to wiato
kominka, i zapad w sen.

Spa bez snw przez sze godzin i kiedy Shi Qiang go obudzi, czu si
cakiem dobrze.
Ciemny las 116

Jestemy ju prawie na miejscu. Prosz wsta i si przygotowa.

Luo Ji poszed do azienki, by si umy, a gdy wrci na proste
niadanie, poczu, e samolot schodzi w d. Dziesi minut pniej, po
pitnastu godzinach lotu, stali na ziemi.
Shi Qiang powiedzia mu, by zaczeka w gabinecie, i wyszed. Wrci
z wysokim, nienagannie ubranym mczyzn o europejskich rysach,
ktry wyglda na urzdnika wysokiego szczebla.
Czy to doktor Luo? zapyta urzdnik, spogldajc na niego.
Zauwaywszy, e Shi Qiang ma problemy z jzykiem angielskim,
powtrzy pytanie po chisku.
Tak, to Luo Ji odpar Shi Qiang, a potem przedstawi go krtko
Luo. To pan Kent. Przyszed pana powita.
Jestem zaszczycony powiedzia Kent z ukonem.
Gdy podali sobie rce, Luo Ji wyczu, e czowiek ten jest
niewiarygodnie dowiadczony. Za jego dobrymi manierami wiele si
kryo, ale bysk w jego oku zdradza obecno tajemnic. Luo
zafascynowao jego spojrzenie, jednoczenie anielskie i diabelskie,
jakby obok siebie znajdoway si bomba atomowa i drogi kamie
identycznej wielkoci Z tego, co wyczyta w jego oczach, domyli si
jednego e jest to niezwykle wana chwila w yciu tego czowieka.
Dobrze si pan spisa zwrci si Kent do Shi Qianga. Paska
cz zadania zostaa wykonana najsprawniej. Pozostali mieli troch
kopotw po drodze.
Suchalimy naszych przeoonych. Dziaalimy zgodnie z zasad,
eby zmniejszy do minimum liczb etapw rzek Shi Qiang.
Cakowicie susznie. W obecnych okolicznociach
zminimalizowanie liczby etapw suy maksymalizacji
bezpieczestwa. Bdziemy si nadal trzymali tej zasady i pojedziemy
prosto do sali zgromadze.
117 Liu Cixin

Kiedy zaczyna si sesja?

Za godzin.
Zdymy?
Pocztek sesji wyznacza przybycie ostatniego kandydata.
To dobrze. A zatem dokonujemy przekazania?
Nie. Jest pan nadal odpowiedzialny za bezpieczestwo czowieka,
ktrego powierzono paskiej opiece. Jak powiedziaem, jest pan
najlepszy.
Shi Qiang przez sekund czy dwie patrzy w milczeniu na Luo Ji.
Potem kiwn gow.
W cigu kilku ostatnich dni, kiedy zaznajamiano nas z sytuacj,
nasi ludzie natrafili na par przeszkd
Gwarantuj, e od tej pory nic takiego ju si nie zdarzy. Ma pan
zapewnion pen wspprac miejscowej policji i wojska. No dobrze.
Kent zerkn na zegarek. Moemy rusza.
Gdy Luo Ji wyszed z samolotu, zobaczy, e jest jeszcze noc.
Wziwszy pod uwag czas odlotu, zorientowa si, w ktrej czci globu
si znajduj. Bya gsta mga i latarnie rzucay przymiony ty
blask, a przed jego oczami wydaway si ponownie rozgrywa
wydarzenia sprzed chwili startu: w powietrzu unosiy si patrolowe
migowce wygldajce we mgle jak cienie z jarzcymi si wiatami,
samolot szybko otoczyy piercieniem wojskowe pojazdy i onierze
zwrceni twarzami w przeciwn stron, grupa oficer
z radiotelefonami dyskutowaa o czym i od czasu do czasu zerkaa
w stron schodw samolotu. Od dobiegajcego gdzie z gry brzczenia
Luo Ji zjeyy si wosy na gowie i nawet niewzruszony Kent zakry
uszy. Podnisszy gowy, zobaczyli nisko przelatujce niewyrane
wiato formacj eskorty, nadal krc nad nimi, krelc
spalinami sabo widzialne koo, jakby olbrzymia rka z kosmosu
Ciemny las 118

zaznaczaa to miejsce na Ziemi kred.

Wsiedli ca czwrk do czekajcego przed schodami opancerzonego,
co byo wida od jednego rzutu oka, samochodu i szybko odjechali.
Zasonki w oknach byy zacignite, ale na podstawie przenikajcego
przez nie wiata Luo Ji wiedzia, e s porodku konwoju. Podczas
drogi w nieznane w samochodzie panowaa cisza. Chocia jazda trwaa
tylko czterdzieci minut, podr strasznie si duya.
Gdy Kent oznajmi, e dotarli na miejsce, Luo Ji dostrzeg przez
zasonki sylwetk owietlonego z tyu budynku. Nigdy nie pomyliby
tego charakterystycznego ksztatu z innym: wyglda jak gigantyczny
rewolwer z zacinitym w lufi wzem. Od razu zorientowa si, gdzie
jest przed siedzib ONZ w Nowym Jorku.
Gdy tylko wysiad, otoczyli go ludzie, ktrzy wygldali na
pracownikw ochrony byli wysocy i wielu z nich nosio mimo nocnej
pory ciemne okulary. Nie widzia nic wok siebie, bo gromada ta
cisna go z tak si, e jego stopy straciy praktycznie kontakt
z ziemi, i poniosa naprzd. Akurat w chwili, gdy ten dziwaczny
nacisk doprowadzi go niemal do kresu wytrzymaoci, mczyni
przed nim si rozstpili. Przed jego oczami bysno wiato, a potem
reszta te si zatrzymaa i poszed dalej tylko z Shi Qiangiem
i Kentem. Kroczyli przez duy hol, pusty, jeli nie liczy kilku
ubranych na czarno stranikw, ktrzy za kadym razem, kiedy mijali
jednego z nich, mwili cicho do rcznych radiotelefonw. Przeszli przez
balkon ku witraowi, na ktrym burza kolorw i gmatwanina linii
przedstawiay ludzi i zwierzta. Skrcili w lewo, do maego pokoju.
Po zamkniciu drzwi Kent i Shi Qiang wymienili umiechy, a na ich
twarzach pojawi si wyraz ulgi.
Luo Ji rozejrza si wok i stwierdzi, e jest to szczeglne
pomieszczenie. Ca przeciwleg cian pokrywao abstrakcyjne
119 Liu Cixin

malowido, na ktrym zachodzce nawzajem na siebie te, biae,

niebieskie i czarne figu y geometryczne zdaway si zawieszone nad
morzem czystego bkitu. Jednak najdziwniejsz rzecz by duy gaz
w ksztacie graniastosupa, umieszczony porodku pokoju i owietlony
kilkoma sabymi lampami. Po bliszym przyjrzeniu si wida byo, e
gaz ten jest rdzawo ykowany. Abstrakcyjne malowido i ten kamie
stanowiy jedyne wyposaenie pokoju.
Doktorze Luo, nie musi si pan przebra? zapyta Kent po
angielsku.
Co on mwi? zainteresowa si Shi Qiang, a kiedy Luo Ji mu to
przetumaczy, stanowczo potrzsn gow. Nie, niech pan zostanie
w tym ubraniu.
Ale to oficjalne sp tkanie wyduka Kent po chisku.
Nie powtrzy Shi Qiang, ponownie potrzsajc gow.
Sala jest otwarta tylko dla przedstawicieli poszczeglnych krajw,
nie dla rodkw masowego przekazu. Powinno tam by cakowicie
bezpiecznie.
Powiedziaem: Nie. Jeli dobrze zrozumiaem, nadal
odpowiadam za jego bezpieczestwo.
Dobrze ustpi Kent. To nie jest wielka sprawa.
Naprawd powinien mu pan to jako oglnie wyjani rzek Shi
Qiang, wskazujc gow Luo Ji.
Nie jestem upowaniony do skadania jakichkolwiek wyjanie.
Niech pan powie cokolwiek powiedzia Shi Qiang ze miechem.
Kent odwrci si do Luo Ji z nagle napit twarz i podwiadomie
poprawi krawat. Luo Ji spostrzeg, e unika jego wzroku. Zauway
te, e Shi Qiang wydaje si zupenie odmieniony. Ju si krzywo
nie umiecha i patrzy na Kenta z powan min, stojc w rzadkiej
u niego postawie na baczno. W tym momencie Luo Ji wiedzia ju,
Ciemny las 120

e wszystko, co wczeniej mwi mu Shi Qiang, byo prawd on

rzeczywicie nie mia pojcia, jaki jest cel tej wizyty.
Doktorze Luo rzek Kent mog panu powiedzie tylko tyle, e
ma pan wzi udzia w wanym zebraniu, na ktrym zostanie zoone
wane owiadczenie. Pan nie bdzie musia nic robi.
Potem zapado milczenie. W pomieszczeniu panowaa cakowita
cisza. Luo Ji sysza bicie swego serca. Potem zda sobie spraw, e
jest to pokj medytacji. Stojcy porodku gaz by szeciotonow bry
czystej rudy elaza. By to dar od Szwecji. Teraz jednak Luo daleki by
od tego, by si odda medytacji. Usilnie stara si nie myle o niczym,
przekonany, e Shi Qiang mia absolutn racj, gdy powiedzia: Myli
trudno kontrolowa. Zacz liczy ksztaty na malowidle.
Otworzyy si drzwi i ukazaa si w nich gowa, ktra skina na
Kenta, a ten obrci si do Luo Ji i Shi Qianga.
Czas i oznajmi. Nikt tutaj nie zna doktora Luo, wic nie
zakcimy posiedzenia, jeli wejdziemy razem.
Shi Qiang kiwn gow. Potem z umiechem pomacha Luo Ji rk.
Zaczekam na pana na zewntrz powiedzia.
Luo zrobio si cieplej na sercu. Shi Qiang by teraz dla niego jedyn
duchow podpor. Potem opuci z Kentem pokj medytacji i wszed
do sali posiedze Zgromadzenia Oglnego Organizacji Narodw
Zjednoczonych.
Sala bya pena i panowa w niej gwar rozmw. Najpierw, gdy Kent
prowadzi go przejciem, Luo nie zwrci na siebie niczyjej uwagi, ale
kiedy zbliyli si do pierwszych rzdw, zaczy si odwraca w jego
stron gowy zebranych. Posadziwszy go w pitym rzdzie na krzele
przy przejciu, Kent poszed dalej i zaj miejsce w drugim rzdzie.
Luo Ji rozejrza si po miejscu, ktre oglda niezliczon liczb
razy w telewizji. Na podstawie tego, co widzia, zupenie nie potrafi
121 Liu Cixin

zrozumie, jakie znaczenie pragnli nada mu architekci, ktrzy

zaprojektowali ten budynek, co chcieli wyrazi. Wysoka, ta ciana
z emblematem ONZ na wprost niego, na ktrej tle stao podium, bya
nachylona pod ktem ostrym do wewntrz jak paszczyzna urwiska,
ktre w kadej chwili moe si zawali. Kopua, ktra miaa
przypomina rozgwiedone niebo, bya strukturalnie oddzielona od
tej ciany i w adnej mierze nie zapewniaa jej stabilnoci, wprost
przeciwnie wygldaa jak wielki ciar napierajcy na ni z gry
i jeszcze bardziej zwikszajcy jej niestabilno, co sprawiao
przemone wraenie, e to wszystko za moment runie. Jednak
w obecnej sytuacji wydawao si, e jedenastu architektw, ktrzy
stworzyli w poowie dwudziestego wieku projekt tego budynku,
znakomicie przewidziao trudne pooenie ludzkoci w przyszoci.
Oderwawszy uwag od odlegej ciany, Luo Ji usysza rozmow
dwch siedzcych obok niego osb. Nie mg si zorientowa, jakiej s
narodowoci, ale rozmawiay po angielsku, uywajc idiomatycznych
wyrae.
Naprawd wierzy pan w decydujc rol jednostki w historii?
Hmm, myl, e tego nie da si udowodni ani obali, chyba e
cofnlibymy czas, zabili paru wielkich ludzi i zobaczyli, jak
potoczyaby si historia. Oczywicie nie mona wykluczy moliwoci,
e bieg dziejw zosta wyznaczony przez rzeki, ktre ci wielcy ludzie
kazali ujarzmi i przegrodzi tamami.
Ale jest te inna moliwo. Te paskie wielkie postacie mogy
by tylko pywakami w rzece historii i pozostawi swoje nazwiska dla
potomnych dziki ustanowionym przez siebie rekordom wiata
i zdobytej w ten sposb sawie i uznaniu, lecz nie miay adnego
wpywu na bieg rzeki Ach, czy w obecnym stanie rzeczy rozmylanie
o tym wszystkim ma w ogle sens?
Ciemny las 122

Problem polega na tym, e w caym procesie decyzyjnym nikt nie

myli o sprawach na tym poziomie. Wszystkie kraje uwikane s
w spory o takie kwestie jak rwno kandydatw i rwny dostp do
zasobw.
Sala ucicha, gdy do podium podesza sekretarz generalna Say.
Administracja tej filipiskie polityczki lawirowaa w erze przed-
i pokryzysowej. Gdyby wybory odbyy si nieco pniej, nie wygraaby
ich, bo wyrafin wana azjatycka dama nie reprezentowaa sob
poczucia mocy, ktrej szuka wiat w obliczu kryzysu
trisolariaskiego. Jej drobna posta wydawaa si bezradna na tle
pochyej jak urwisko ciany. Gdy wchodzia na podium, zatrzyma j
Kent i szepn jej co do ucha. Spojrzaa na sal, skina gow i posza
dalej.
Luo Ji by pewien, e popatrzya w jego stron.
Stanwszy na mwnicy, zlustrowaa wzrokiem sal, po czym
powiedziaa:
Dziewitnaste zebranie Rady Obrony Planety doszo do ostatniego
punktu planu obrad: ogoszenia projektu Wpatrujcych si w cian
i ujawnienia kandydatw na te stanowiska. Sdz, e zanim przejd do
tego punktu, trzeba pokrtce przedstawi, na czym ten projekt polega.
Na pocztku kryzysu trisolariaskiego stali czonkowie byej Rady
Bezpieczestwa przeprowadzili pilne negocjacje i stworzyli rzeczony
projekt. Kraje, ktre uczestniczyy w tych negocjacjach, wziy pod
uwag nastpujce fakty: coraz wicej dowodw wiadczyo o tym, e
po pojawieniu si pierwszych dwch sofonw do Ukadu Sonecznego
i w poblie Ziemi cigle przybyway nowe. Proces ten trwa nawet teraz.
Wskutek tego Ziemia jest dla wroga cakowicie przejrzystym wiatem.
Wszystko tutaj jest dla niego otwart ksik, ktr moe czyta,
kiedy zechce. Ludzko nie ma przed nim adnych tajemnic.
123 Liu Cixin

Spoeczno midzynarodowa przystpia ostatnio do realizacji

powszechnego programu obrony, ale zarwno opracowywanej w jego
ramach strategii, jak i najdrobniejszych szczegw technicznych
i wojskowych nie da si ukry przed wrogiem. Sofony maj wgld do
kadej sali zebra, do kadej kartoteki, do dyskw twardych i pamici
kadego komputera nie ma miejsca, do ktrego nie mogyby zajrze.
Kady plan, program, rozmieszczenie kadego oddziau wojskowego
i kadej broni staj si widoczne dla odlegego o cztery lata wietlne
dowdztwa wroga ju w chwili, kiedy nabior ksztatu na Ziemi.
Natychmiast wycieknie do niego tre komunikacji midzyludzkiej
w dowolnej formie. Powinnimy zdawa sobie spraw z jednego: fortele
strategiczne i taktyczne nie s skorelowane z postpem technicznym.
Wywiad dostarczy niezbitych dowodw, e Trisolarianie komunikuj
si ze sob, wymieniajc bezporednio i otwarcie swoje myli, wskutek
czego zupenie nie znaj podstpw, kamufl wania zamiarw
i oszukiwania, a to daje ludziom ogromn przewag nad nimi. Jest to
nasz jedyny atut, ktrego za nic nie moemy straci. Twrcy projektu
Wpatrujcych si w cian uwaaj, e rwnolegle z powszechnym
programem obrony powinnimy opracowywa inne plany strategiczne,
ktre bd ukryte przed wrogiem, niedostpne dla wcibskich sofonw.
Wysunito wiele propozycji, ale ostatecznie przyjto, e wykonalny jest
tylko projekt Wpatrujcych si w cian. Jedna poprawka do tego,
co przed chwil powiedziaam: ludzie nadal maj sekrety
w wewntrznym wiecie, kady z nas. Sofony rozumiej ludzkie jzyki
i mog niezwykle szybko przeczyta kady drukowany tekst i kad
informacj zawart we wszelkiego rodzaju pamici komputerowej, ale
nie potrafi odczyta ludzkich myli. Dopki nie komunikujemy si
ze wiatem zewntrznym, myli kadej jednostki s dla sofonw
nieprzeniknione. To podstawa projektu Wpatrujcych si w cian.
Ciemny las 124

Jego jdrem bdzie wybrana grupa osb, ktre stworz plany

strategiczne i pokieruj ich realizacj. Opracuj te plany wycznie
w swoich gowach, nie komunikujc si w aden sposb ze wiatem
zewntrznym. Prawdziwa strategia, kroki niezbdne dla jej przyjcia
i ostateczne cele pozostan ukryte w ich mzgach. Nazwiemy ich
Wpatrujcymi si w cian, poniewa ta staroytna wschodnia nazwa
osb oddajcych si medytacji dobrze oddaje charakter ich pracy.
Podczas wcielania ich planw w ycie myli Wpatrujcych si w cian
ujawniane wiatu zewntrznemu i ich zachowania bd cakowicie
udawane, po to, by za pomoc zrcznie wymieszanych sztucznych pz,
bdnych wskazwek i kamstw stworzy faszywy obraz tego, co
rzeczywicie zamierzaj zrobi. Podmiotem tego kluczenia
i wprowadzania w bd bdzie cay wiat, zarwno wrogowie, jak
i sojusznicy, a w kocu zostanie stworzony ogromny, skomplikowany
labirynt, by wrg straci orientacj i jak najpniej odkry nasze
prawdziwe strategiczne zamiary. Wpatrujcy si w cian bd mieli
zapewnion ogromn wadz, co umoliwi im mobilizacj
i wykorzystanie duej czci zasobw militarnych Ziemi. Realizujc
swoje plany strategiczne, nie bd musieli si przed nikim tumaczy
ze swoich dziaa i rozkazw, choby ich zachowania byy zupenie
niepojte. Monitorowaniem i kontrolowaniem ich dziaa zajmie si
Rada Obrony Planety ONZ, jedyna instytucja, ktra zgodnie
z odpowiedni ustaw bdzie miaa prawo wetowania rozkazw
Wpatrujcych si w cian. W celu zapewnienia cigoci projektu
Wpatrujcych si w cian bd oni mogli skorzysta z hibernacji, by
przetrwa wieki, ktre dziel nas od bitwy w dniu Sdu Ostatecznego.
Oni sami zdecyduj, kiedy, w jakich okolicznociach i na jak dugo si
przebudz. Dla zapewnienia realizacji obmylonych przez nich planw
strategicznych uchwalona przez ONZ Ustawa o Wpatrujcych si
125 Liu Cixin

w cian bdzie w wietle prawa midzynarodowego obowizywa

przez nastpnych czterysta lat na rwni z Kart ONZ i zgodnie
z prawem poszczeglnych krajw czonkowskich. Wpatrujcy si
w cian podejmuj si najtrudniejszego zadania w dziejach ludzkoci.
Bd naprawd sami, a ich umysy bd zamknite dla wiata, dla
caego Wszechwiata. Ich jedynymi partnerami w dyskusjach
i jedynym wsparciem duchowym bd oni sami. Dwigajc na swoich
barkach ogromn odpowiedzialno, bd samotnie kroczy przez te
dugie lata, niech wic wolno mi bdzie wyrazi im w imieniu caej
ludzkoci nasz najgbszy szacunek. A teraz przedstawi
z upowanienia ONZ czterech kandydatw wybranych ostatecznie
przez Rad Obrony Planety.
Luo Ji, podobnie jak wszyscy pozostali zebrani, sucha z uwag
przemwienia sekretarz ONZ, a przed ogoszeniem listy nazwisk
wstrzyma oddech. Chcia si dowiedzie, jakiego rodzaju osobom
zostanie powierzone to niewyobraalne zadanie. Zupenie zapomnia
o swoim wasnym losie, bo cokolwiek mogo mu si przydarzy, byo
w porwnaniu z t historyczn chwil drobiazgiem bez znaczenia.
Pierwszym Wpatrujcym si w cian jest Frederick Tyler.
Gdy sekretarz generalna wymwia jego nazwisko, Tyler podnis
si z fotela w pierwszym rzdzie i starannie odmierzonymi krokami
podszed do podium, z ktrego spojrza na zgromadzenie z twarz
pozbawion wyrazu. Nie byo adnego aplauzu wszyscy siedzieli
w milczeniu i patrzyli na niego. Jego wysoka, chuda sylwetka i okulary
w prostoktnych oprawkach byy znane na caym wiecie. Ten wieo
emerytowany sekretarz obrony USA wywar gboki wpyw na
strategi obronn swego kraju. Swoje pogldy ideologiczne wyoy
w ksice pod tytuem Prawda o technologii, gdzie dowodzi, e
najwikszymi beneficjen ami postpu technologicznego s mae kraje
Ciemny las 126

i e nieustanne denie wikszych krajw do rozwoju techniki toruje

w rzeczywistoci mniejszym drog do wiatowej dominacji, poniewa
za spraw postpu technicznego ludno i zasoby naturalne wikszych
krajw staj si niewane, natomiast mniejsze pastwa otrzymuj
narzdzia nacisku na reszt wiata. Jedn z konsekwencji technologii
jdrowej byo to, e pozwolia ona pastwu o zaledwie kilkumilionowej
ludnoci stworzy powane zagroenie dla innego pastwa, liczcego
sto milionw mieszkacw, co dawniej byo praktycznie niemoliwe.
Jedna z jego kluczowych tez gosia, e przewaga duego kraju bya
naprawd istotna w epoce sabo rozwinitej technologii i e zostanie
ostatecznie zniwelowana przez jej szybki rozwj, ktry zwikszy
strategiczne znaczenie maych pastw. Pozycja niektrych moe nagle
wzrosn, jak niegdy Hiszpanii i Portugalii. Nie ulegao wtpliwoci,
e przemylenia Tylera stay si teoretyczn podstaw globalnej wojny
Stanw Zjednoczonych z terroryzmem. Jednak nie by on tylko
teoretykiem, ale rwnie czowiekiem czynu i wielokrotnie zyska
powszechne uznanie za odwag i dalekowzroczno, ktrymi wykaza
si w obliczu wielkich zagroe. Dlatego te, ze wzgldu na gbi
mylenia i zdolnoci przywdcze, Tyler mia zadatki na dobrego
Wpatrujcego si w cian.
Drugim Wpatrujcym si w cian jest Manuel Rey Diaz.
Kiedy ten brzowoskry, przysadzisty Latynos o upartym spojrzeniu
wszed na mwnic, Luo Ji nie posiada si ze zdziwienia, bo czowiek
ten w ogle nader rzadko pojawia si w siedzibie ONZ, ale po
zastanowieniu doszed do wniosku, e jest to cakowicie zrozumiae,
i dziwi si, e ju wczeniej nie przyszo mu to do gowy. Rey Diaz
by prezydentem Wenezueli, ktra pod jego przywdztwem dowioda,
e teoria Tylera o wzrocie znaczenia maych pastw jest suszna.
Kontynuowa rewolucj boliwariask wszczt przez Hugona
127 Liu Cixin

Chveza. W zdominowanym przez kapitalizm i gospodark rynkow

wspczesnym wiecie propagowa w Wenezueli co, co Chvez nazwa
socjalizmem dwudziestego pierwszego wieku, a co zrodzio si
z dowiadcze midzynarodowego ruchu socjalistycznego
w poprzednim stuleciu. O dziwo, odnis znaczcy sukces,
wzmacniajc potg kraju we wszystkich dziedzinach i przeksztacajc
na pewien czas Wenezuel w istne miasto na wzgrzu, symbol
rwnoci, sprawiedliwoci i dobrobytu. Za jej przykadem poszy inne
kraje Ameryki Poudniowej i socjalizm zapanowa na krtko na caym
kontynencie. Rey Diaz przej od Chveza nie tylko ideologi
socjalistyczn, ale take siln postaw antyamerykask, co
przypomniao Stanom Zjednoczonym, e ich poudniowoamerykaskie
podwrko pozostawione samo sobie moe si sta drugim
Zwizkiem Radzieckim. Przypadkiem doszo do nieporozumienia, co
dao Stanom Zjednoczonym pretekst do najazdu na Wenezuel, ktrego
celem byo obalenie rzdu Reya Diaza w sposb przewiczony w Iraku.
Jednak ta wojna bya kocem pasma zwycistw odnoszonych po
zakoczeniu zimnej wojny przez zachodnie mocarstwa nad maymi
krajami Trzeciego wiata. Gdy armia amerykaska wkroczya do
Wenezueli, odkrya, e nigdzie nie ma umundurowanego wojska. Caa
wenezuelska armia zostaa podzielona na mae oddziay partyzanckie
ukryte wrd ludnoci cywilnej, ktrych jedynym zadaniem byo
zabijanie onierzy wroga. Podejcie Reya Diaza do wojny opierao
si na jednym, jasnym pomyle: wspczesnej, zaawansowanej
technologicznie broni mona uywa przeciwko celom punktowym, ale
w przypadku celw rozproszonych jej skuteczno nie jest wiksza ni
broni konwencjonalnej, a jej wysoki koszt i ograniczona ilo
sprawiaj, e przestaje si ona liczy w tego rodzaju starciach. Diaz by
geniuszem w dziedzinie tanich, zaawansowanych technicznie rodkw
Ciemny las 128

walki. Na przeomie wiekw pewien australijski inynier skonstruowa

z myl o zwalczaniu terrorystw pocisk samosterujcy, ktry
kosztowa zaledwie pi tysicy dolarw. Tysice partyzanckich
oddziaw Reya Diaza uzbrojonych byo w dwiecie tysicy takich
pociskw, produkowanych masowo w cenie zaledwie trzech tysicy za
sztuk. Chocia robiono je z tanich i szeroko dostpnych czci, byy
wyposaone w radarowy wysokociomierz oraz GPS i mogy
z dokadnoci do piciu metrw razi cele w promieniu piciu
kilometrw. Podczas wojny celno ich trafie moga by mniejsza ni
dziesi procent, ale wyrzdziy ogromne szkody wrogowi. Tak samo
dobrze spisay si inne zaawansowane technicznie gadety, takie jak
pociski snajperskie z zapalnikami zblieniowymi. W krtkim czasie
wojsko amerykaskie ponioso prawie takie same straty jak podczas
wojny w Wietnamie i w kocu musiao si wycofa. Poraka silnego
w wojnie ze sabym uczynia z Reya Diaza bohatera dwudziestego
pierwszego wieku.
Trzecim Wpatrujcym si w cian jest Bill Hines.
Na podium wszed wytworny Anglik, wzr elegancji, kontrastujcej
z chodem Tylera i uporem Reya Diaza. Pozdrowi zebranych penym
wdziku gestem. On te by dobrze znany wiatu, chocia brakowao
mu aury otaczajcej tamtych. Kariera Hinesa dzielia si na dwa
zupenie odmienne okresy. Jako uczony by jedyn osob nominowan
do Nagrody Nobla jednoczenie w dwch dziedzinach. Podczas bada
nad aktywnoci mzgu prowadzonych wsplnie z neurobiolok
Keiko Yamasuki odkry, e podczas mylenia i zapamitywania
zachodz w nim procesy na poziomie kwantowym, a nie jak
wczeniej przypuszczano molekularnym. Odkrycie to sprowadzio
mechanizmy mzgu do mikrostanu materii, a wszystkie wczeniejsze
badania okazay si w jego wietle zaledwie powierzchownymi prbami
129 Liu Cixin

niesigajcymi istoty przedmiotu neurobiologii. Wykazao te, e

zdolno zwierzcego mzgu do przetwarzania informacji jest o kilka
rzdw wielkoci wysza, ni dotychczas sdzono, co przydao
wiarygodnoci od dawna pojawiajcym si spekulacjom, i mzg ma
struktur holograficzn Hines zosta za to odkrycie nominowany do
Nagrody Nobla w dziedzinie fizyk oraz fizjologi lub medycyny.
Chocia wyniki jego bada byy zbyt zaskakujce, by przyznano mu
t nagrod, w tym samym roku otrzymaa j w zakresie fizjologi lub
medycyny Keiko Yamasuki ktra tymczasem zostaa jego on za
zastosowanie tej teorii w leczeniu amnezji i chorb psychicznych.
W drugim okresie ycia Hines zaj si polityk i przez dwa lata
by przewodniczcym Rady Europejskiej. Mia opini rozsdnego
i dowiadczonego polityka, ale w okresie sprawowania tego urzdu nie
pojawio si wiele wyzwa, ktre wystawiyby na prb jego
umiejtnoci. Charakter dziaa Unii Europejskiej, ktre w owym
czasie sprowadzay si w przewaajcej mierze do koordynacji
transakcji, sprawia, e jego kwalifikacj do stawienia czoa
powanemu kryzysowi wypaday do sabo w porwnaniu z dwoma
poprzednimi kandydatami. Mimo to przy wyborze Hinesa wzito
widocznie pod uwag jego przygotowanie naukowe i polityczne, co
stanowio naprawd rzadkie poczenie.
Siedzca w ostatnim rzdzie Keiko Yamasuki, wiatowy autorytet
w dziedzinie neurobiologii, spogldaa z mioci na swego ma
stojcego na podium.
W sali nadal panowaa cisza, bo wszyscy czekali na przedstawienie
ostatniego Wpatrujcego si w cian. Pierwszych trzech Tyler, Rey
Diaz i Hines byo wiadectwem kompromisu i rwnowagi midzy
politycznymi siami Stanw Zjednoczonych, Europy i Trzeciego
wiata, wic ostatnia kandydatura budzia zrozumiae zaciekawienie.
Ciemny las 130

Gdy Luo Ji patrzy, jak Say wraca do kartki papieru w teczce,

przychodziy mu na myl rne sawne na caym wiecie postacie.
Ostatni Wpatrujcy si w cian bdzie jedn z nich. Popatrzy ponad
gowami osb siedzcych w trzech rzdach przed nim na plecy ludzi,
ktrzy zajmowali miejsca w pierwszym rzdzie. Tam siedzieli pierwsi
trzej Wpatrujcy si w cian, zanim weszli na podium, ale z tej
pozycji nie mg si zorientowa, czy znajduje si tam kto z tych,
ktrzy przyszli mu do gowy. Ale czwarty Wpatrujcy si w cian na
pewno tam by.
Say podniosa powoli praw rk, ale bynajmniej nie wskazywaa na
miejsce w pierwszym rzdzie. Wskazywaa na niego.
Czwartym Wpatrujcym si w cian jest Luo Ji.

To mj Hubble! krzykn Albert Ringier, klaszczc w donie.

We zach wzbierajcych w jego oczach odbijaa si odlega kula
ognia, ktra dudnia przez kilka sekund, zanim si uniosa. Ringier
i wiwatujcy tum astronomw i fizyk za nim powinni obserwowa
wystrzelenie rakiety ze znajdujcej si bliej miejsca startu platformy
dla VIP-w, ale ten cholerny urzdas NASA powiedzia, e nie maj
do tego uprawnie, bo obiekt wysyany w niebo nie naley do nich.
Potem urzdas obrci si do grupy stojcych sztywno, jakby poknli
kije, generaw i aszc si jak pies, poprowadzi ich obok posterunku
wartowniczego na platform widokow. Ringier i jego koledzy musieli
zosta w tym odlegym, oddzielonym jeziorem od pyty wyrzutni
rakietowej miejscu, w ktrym w poprzednim stuleciu zbudowano zegar
odliczajcy czas do startu. Miejsce to byo dostpne dla publicznoci,
ale tym razem, pn noc, nie byo tam nikogo oprcz naukowcw.
Z tej odlegoci odpalenie rakiety wygldao jak przyspieszony
131 Liu Cixin

wschd soca. Nie poday za ni reflek ory, wic jej masywny

kadub by niewyrany, dobrze widoczne byy tylko pomienie
buchajce z silnikw. wiat wypad ze swej kryjwki w ciemnociach
nocy i da wspaniay pokaz wiate, a z atramentowo czarnej
powierzchni jeziora wzbiy si zote fale, jakby te pomienie podpaliy
wod. Patrzyli, jak rakieta si wznosi. Gdy przelatywaa przez chmury,
zabarwia poow nieba nad Floryd na odcie czerwieni, ktry mona
ujrze tylko w snach, ale wkrtce blask znikn i krtki wit ponownie
pochona noc.
Kosmiczny teleskop Hubble II by urzdzeniem drugiej generacji,
z lustrem o rednicy 21 metrw, a wic duo wikszym od rednicy
lustra jego poprzednika, mierzcej 4,27 metra, co pidziesiciokrotnie
potgowao moc obserwacji. Do jego budowy wykorzystano technologi
soczewek skadanych z elementw wyprodukowanych na Ziemi
i poczonych w przestrzeni kosmicznej. Przeniesienie ich wszystkich
na orbit wymagao jedenastu lotw, z ktrych ten by ostatni.
Skadanie Hubblea II w ssiedztwie Midzynarodowej Stacji
Kosmicznej zbliao si do koca. Za dwa miesice teleskop bdzie
mg zajrze w gb Wszechwiata.
Banda zodziei! Ukradlicie nastpn pikn rzecz powiedzia
Ringier do wysokiego mczyzny obok niego, jedynego z caej grupy,
na ktrym wystrzelenie rakiety nie robio adnego wraenia. George
Fitzroy widzia zbyt wiele takich startw. Cay czas sta oparty o zegar
i pali papierosa. Po przejciu przez wojsko Hubblea II zosta jego
przedstawicielem, ale poniewa chodzi przewanie w ubraniu
cywilnym, Ringier nie zna jego stopnia i nigdy nie zwraca si do niego
per panie generale. Nazwanie zodzieja po imieniu byo w sam raz.
Doktorze, podczas wojny wojsko ma prawo rekwirowa cay sprzt
cywilny. Poza tym nie oszlifowalicie ani jednego elementu soczewki
Ciemny las 132

Hubblea II, nie zaprojektowalicie ani jednej jego rubki. Przybylicie

tu po to, eby cieszy si sukcesem, nie eby narzeka.
Fitzroy ziewn, jakby spieranie si z t band nieudacznikw byo
mczcym zajciem.
Ale bez nas tego teleskopu w ogle by nie byo! Sprzt cywilny?
Widzi skraj Wszechwiata, a wy, krtkowzroczne typy, chcecie go
wykorzysta do obserwacji najbliszej gwiazdy!
Jak ju powiedziaem, mamy wojn. Wojn w obronie caej
ludzkoci. Nawet jeli pan zapomnia, e jest Amerykaninem, to chyba
pamita pan przynajmniej, e jest czowiekiem, co?
Ringier jkn i kiwn gow, a potem potrzsn ni
z westchnieniem.
Ale co chcecie zobaczy przez Hubblea? Musi pan mie
wiadomo, e ten teleskop nie dostrzee planety Trisolarian.
Jest jeszcze gorzej powiedzia z westchnieniem Fitzroy.
Spoeczestwo myli, e bdzie mona dostrzec przez niego fl t
trisolariask.
Wspaniale rzek Ringier.
Chocia Fitzroy w ciemnociach nie widzia wyranie twarzy
Ringiera, wyczuwa jego schadenfreude, co sprawiao, e jego
towarzystwo byo rwnie niemie jak ostry zapach, ktry dochodzi
z platformy startowej i wypenia teraz powietrze.
Doktorze, powinien pan zna konsekwencje.
Jeli spoeczestwo wie nadziej z Hubbleem II, to
prawdopodobnie nie uwierzy, e wrg naprawd istnieje, dopki nie
zobaczy fl ty trisolariaskiej na wasne oczy.
I uwaa pan, e jest to do przyjcia?
Wyjanilicie to ju ogowi, prawda?
Oczywicie, e wyjanilimy! Zorganizowalimy cztery konferencje
133 Liu Cixin

prasowe i wielokrotnie wyjanialimy, e chocia Hubble II jest o wiele

rzdw potniejszy od najwikszych uywanych obecnie teleskopw,
nie ma mowy, eby wykry fl t trisolariask. Jest za maa! Odkrycie
z naszego Ukadu Sonecznego planety w innym ukadzie gwiezdnym
przypominaoby odkrycie z Zachodniego Wybrzea komara siedzcego
na lampie na Wschodnim Wybrzeu, a fl ta trisolariaska byaby
wielkoci bakterii na jednej z ng tego komara. Czy mona to
przedstawi janiej?
To bardzo jasne.
Ale co jeszcze moemy zrobi? Spoeczestwo bdzie wierzy, w co
zechce. Siedz w tym interesie ju adnych par lat, a nie pamitam
adnego duego programu kosmicznego, ktry nie zostaby bdnie
zinterpretowany.
Ju dawno temu powiedziaem, e wojsko stracio wiarygodno,
jeli chodzi o programy badania i wykorzystania przestrzeni
kosmicznej.
Ale oni chc panu wierzy. Czy nie nazywaj pana drugim Carlem
Saganem? Zbi pan majtek na tych swoich popularnonaukowych
ksikach o kosmologii. Niech nam pan pomoe. Tego wanie chce
wojsko, a teraz oficjalnie przekazuj panu nasz prob
Czy to prywatne negocjacje w sprawie warunkw umowy?
Nie ma adnych warunkw! To pana obowizek jako
Amerykanina. Jako obywatela Ziemi.
Dajcie mi troch wicej czasu na obserwacje. Nie potrzebuj go
duo. Podniecie limit do dwudziestu procent, w porzdku?
Niele pan sobie radzi w tych dwunastu i p procentach, ktre ma
pan teraz, i nikt nie wie, czy ten przydzia moe by zagwarantowany
w przyszoci. Fitzroy machn rk w stron pyty wyrzutni
rakietowej, nad ktr rozwiewajcy si dym zostawiony przez rakiet
Ciemny las 134

tworzy brudn smug na nocnym niebie. Owietlona przez reflek ory

wygldaa jak plama po mleku na dinsach. Zapach zrobi si jeszcze
bardziej nieprzyjemny. W pierwszej fazie lotu rakieta bya napdzana
ciekym tlenem i ciekym wodorem, nie powinna wic wydziela
takiego zapachu, ale prawdopodobnie co dostao si w strumie
pomieni odbity od platformy startowej i spalio. Mwi panu, bdzie
jeszcze gorzej.

Luo Ji poczu ciar napierajcej na niego pochyej ciany urwiska

i przez chwil czu si jak sparaliowany. W sali panowaa zupena
cisza, a jaki gos za nim powiedzia cicho:
Doktorze Luo, moe pan pozwoli.
Wsta sztywno i jak automat podszed do podium. Podczas tego
krtkiego przejcia powrcio dziecice poczucie bezradnoci. Chcia,
eby kto wzi go za rk i poprowadzi, ale nikt nie wycign do
niego doni. Wszed na podwyszenie i stan obok Hinesa, a potem
obrci si twarz do utkwionych w niego setek par oczu, oczu
przedstawicieli szeciu miliardw ludzi z ponad dwustu krajw na
Ziemi.
Nie pamita nic z tego, co si dziao przez reszt sesji, wiedzia
tylko, e sta tam przez chwil, a potem odprowadzono go na miejsce
w pierwszym rzdzie obok pozostaych trzech Wpatrujcych si
w cian. W tym zamroczeniu przegapi historyczn chwil ogoszenia
rozpoczcia programu, w ktrym mieli wzi udzia.
Jaki czas pniej, kiedy wydawao si, e sesja si zakoczya,
i ludzie, wcznie z trzema siedzcymi obok niego Wpatrujcymi si
w cian, zaczli si rozchodzi, kto, prawdopodobnie Kent, szepn
mu przed wyjciem co do ucha. Potem sala opustoszaa i zostaa
135 Liu Cixin

w niej tylko sekretarz generalna Say. Nadal staa na podium, drobna

posta na tle pochyego urwiska na wprost niego.
Doktorze Luo, wyobraam sobie, e moe pan mie jakie pytania.
Jej agodny gos nis si echem w pustej sali jak zstpujcy z nieba
duch.
Czy nie popeniono jakiej pomyki? rzek Luo. Jego gos, rwnie
nieziemski, brzmia w jego uszach jak gos kogo obcego.
Say obdarzya go umiechem, ktry ewidentnie znaczy: Sdzi pan,
e to naprawd moliwe?.
Ale dlaczego ja?
Musi pan sam znale odpowied na to pytanie.
Jestem zwykym czowiekiem.
W obliczu tego kryzysu wszyscy jestemy zwykymi ludmi. Ale
kady z nas ma swoje obowizki.
Nikt nie pyta mnie o zdanie w tej sprawie. Nic o tym nie
wiedziaem.
Znowu si rozemiaa.
Czy pana imi nie znaczy po chisku logika?
Zgadza si.
A wic powinien pan by w stanie poj, e nie daoby si zawczasu
zapyta o zdanie osb podejmujcych to zadanie.
Odmawiam rzek stanowczo, nawet si nie zastanawiajc nad
tym, co przed chwil powiedziaa mu Say.
Ma pan do tego prawo.
Ta prosta, natychmiastowa odpowied na jego owiadczenie, lekka
jak municie wody przez wak, zablokowaa jego zdolno mylenia
i sprawia, e poczu cakowit pustk w gowie. Zdoa tylko zapyta:
A wic mog wyj?
Moe pan, doktorze Luo. Moe pan robi, co pan zechce.
Ciemny las 136

Luo Ji odwrci si i odszed wzdu rzdw pustych foteli. atwo,

z jak mg pozby si pozycji Wpatrujcego si w cian i zwizanych
z ni obowizkw, ani troch mu nie ulya. Mia absurdalne poczucie
nierzeczywistoci, jakby to wszystko byo czci jakiej
postmodernistycznej, pozbawionej wszelkiej logiki sztuki.
W wyjciu obejrza si i zobaczy, e Say przyglda si mu z podium.
Na tle urwiska wydawaa si maa i bezbronna, ale gdy spostrzega, e
na ni patrzy, skina gow i umiechna si.
Poszed dalej, min pokazujce obroty Ziemi wahado Foucaulta
przy wejciu i wpad na Shi Qianga, Kenta i grup ubranych na czarno
ochroniarzy, ktrzy spojrzeli na niego pytajco. W ich oczach zobaczy
szacunek i podziw. Nawet Shi Qiang i Kent, ktrzy dotd zachowywali
si wobec niego naturalnie, nie starali si ukry wyrazu swych twarzy.
Luo Ji przeszed bez sowa przez rodek grupy i skierowa si do holu.
Tak jak w chwili jego przybycia, nie byo tam nikogo poza
ochroniarzami w czerni. Jak poprzednio, kady, ktrego mija, mwi
co cicho do radiotelefonu. Gdy si zbliy do wyjcia, zatrzymali go Shi
Qiang i Kent.
Na zewntrz moe by niebezpiecznie. Nie potrzebuje pan
ochrony? zapyta ten pierwszy.
Nie. Zejdcie mi z drogi odpar Luo Ji, patrzc prosto przed
siebie.
Dobrze. Moemy robi tylko to, co pan nam kae powiedzia Shi
Qiang, odsuwajc si na bok.
Kent zrobi to samo i Luo wyszed.
Zimne powietrze uderzyo go w twarz. Bya jeszcze noc, ale otoczenie
byo jasno owietlone przez latarnie. Delegaci na sesj specjaln ju
odjechali i po placu krcio si niewiele osb, turystw albo
miejscowych. rodki masowego przekazu nie poinformoway jeszcze
137 Liu Cixin

o historycznym posiedzeniu, wic nikt go nie rozpozna i jego obecno

nie zwracaa niczyjej uwagi.
Tak wic Wpatrujcy si w cian Luo Ji szed jak lunatyk
w absurdalnej i fantastycznej rzeczywistoci. Pogrony w transie,
straci zdolno racjonalnego mylenia i nie wiedzia ani skd
przyszed, ani dokd idzie. Niewiadomie wszed na trawnik i zbliy
si do stojcej tam rzeby. Przesun po niej wzrokiem i spostrzeg, e
przedstawia mczyzn walcego motem w miecz. Przekujemy miecze
na lemiesze. By to dar byego Zwizku Radzieckiego dla ONZ, ale
Luo mia wraenie, e kompozycja skadajca si z mota, zwalistego
mczyzny i przekuwanego przez niego miecza jest uosobieniem
przemocy.
I wtedy mczyzna z motem zada mu potny cios w pier, ktry
powali go bez zmysw na ziemi. Ale wstrzs szybko min i wkrtce
Luo odzyska czciowo przytomno. Czu bl i krcio mu si
w gowie. Musia zamkn oczy przed olepiajcymi wiatami latarek,
ktre rozbysny wok niego. Potem krg wiate si cofn i Luo
zobaczy jak przez mg pochylone nad nim twarze. Rozpozna Shi
Qianga i w tej samej chwili usysza jego gos:
Potrzebuje pan ochrony? Moemy robi tylko to, co pan nam kae!
Luo Ji kiwn sabo gow. Potem wszystko stao si w mgnieniu
oka. Poczu, e kad go na co, co wydao mu si noszami, a nastpnie
dwigaj je do gry. Otoczya go ciasno grupa ludzi i znalaz si jakby
w wskim szybie utworzonym z ich cia. Z dna tego szybu widzia tylko
czarne nocne niebo i jedynie z ruchu ludzkich ng domyli si, e
go nios. Wylot szybu wkrtce znikn, podobnie jak niebo nad nim,
zastpiony przez zapalone wiata sufi owe ambulansu. Poczu
w ustach krew, a potem chwyciy go torsje i zwymiotowa. Kto obok
niego zapa wywiczon rk wymiociny krew i to, co zjad
Ciemny las 138

w samolocie w plastikowy worek. Potem zaoono mu na twarz

mask tlenow. Gdy byo mu ju atwiej oddycha, poczu si lepiej,
chocia wci bolaa go klatka piersiowa. Czu, jak rozcinaj mu
ubranie na piersi, i w nagym przypywie paniki wyobrazi sobie, e
z rany tryska wiea krew, ale chyba byo to zudzenie, bo go nie
zabandaowano. Przykryto go kocem. Niedugo potem karetka si
zatrzymaa. Wyniesiono go z niej. Przesuway si nad nim nocne niebo
i owietlone sufit szpitalnych korytarzy, potem sufi izby przyj
oddziau ratunkowego, a na koniec, powoli, jarzcy si czerwono otwr
skanera tomografu komputerowego. Od czasu do czasu w polu
widzenia pojawiay si twarze lekarzy i pielgniarek, ktrzy zadawali
mu bl, badajc jego klatk piersiow. Wreszcie, gdy zobaczy
ponownie nad gow sufit iz y przyj, wszystko ustao.
Jedno zamane ebro i niewielki krwotok wewntrzny. Nic
gronego. Nie jest pan powanie ranny, ale z powodu tego krwotoku
potrzebuje pan odpoczynku rzek patrzcy na niego z gry lekarz
w okularach.
Tym razem Luo Ji nie odmwi wzicia tabletek nasennych. Pokn
je z pomoc pielgniarki i szybko zasn. W jego snach przewijay si
na zmian dwie sceny: wiszce nad nim podium sali posiedze ONZ
i mczyzna z motem z rzeby Przekujemy miecze na lemiesze. Pniej
znalaz si na nienej rwninie, ktrej obraz nosi w gbi serca,
i wszed do prostej, lecz wykwintnie urzdzonej chaty. Stworzona
przez niego Ewa wstaa sprzed kominka z oczami penymi ez Potem
si obudzi i poczu zy we wasnych oczach oraz wilgotn plam na
poduszce. Przygaszono dla niego wiata i poniewa ukochana nie
pojawia si, gdy si ockn, zapad z powrotem w sen z nadziej, e
powrci do jej chaty. Ale tym razem nic mu si nie nio.
Kiedy si ponownie obudzi, wiedzia, e spa dugo. Czu si
139 Liu Cixin

pokrzepiony i chocia nadal chwyta go bl w klatce piersiowej, wierzy

ju, e obraenia nie byy powane. Gdy sprbowa usi, jasnowosa
pielgniarka nie powstrzymaa go, tylko podniosa wyej poduszk, by
mg si na niej oprze. Po chwili do pokoju wszed Shi Qiang i usiad
na jego ku.
Jak si pan czuje? Postrzelono mnie trzy razy, kiedy miaem na
sobie kamizelk kuloodporn. To nie powinno by nic powanego
powiedzia.
Da Shi, uratowa mi pan ycie rzek sabym gosem Luo Ji.
Shi Qiang machn rk.
Doszo do tego, bo zawalilimy robot. Nie podjlimy na czas
dziaa i nie zastosowalimy skutecznych rodkw ochrony. Musimy
robi, co pan kae. Ale ju po wszystkim.
A pozostali trzej?
Shi Qiang z miejsca si zorientowa, o kogo Luo pyta.
Nic im nie jest. Nie byli tak nieostroni jak pan i nie wyszli bez
ochrony.
Chce nas zabi RZT?
Prawdopodobnie. Zamachowiec zosta zatrzymany. Dobrze, e
umiecilimy za panem oko wa.
Co?
Precyzyjny system radarowy, ktry na podstawie toru pocisku
okrela pooenie strzelca. Ustalono tosamo zamachowca. To
zawodowy partyzant z milicji RZT. Nie przypuszczalimy, e omieli
si zaatakowa w centrum miasta. To by praktycznie zamach
samobjczy.
Chciabym si z nim zobaczy.
Z kim? Z tym zamachowcem?
Luo Ji skin gow.
Ciemny las 140

Oczywicie. Ale to nie ley w moich kompetencjach. Ja zajmuj si

tylko ochron. Przeka pask prob.
Powiedziawszy to, Shi Qiang odwrci si i wyszed. Wydawa si
teraz bardziej dbay i ostrony, odmienny od wizerunku, ktry
wczeniej tworzy. Luo nie by do tego przyzwyczajony.
Shi Qiang szybko wrci i powiedzia:
Moe pan si z nim spotka, tutaj albo gdzie indziej. Lekarze
mwi, e moe pan chodzi.
Luo Ji chcia mu powiedzie, e wolaby zmieni miejsce. Zacz si
nawet podnosi, ale wtedy przyszo mu do gowy, e sabowity wygld
lepiej posuy jego celowi, wic z powrotem opad na poduszk.
Wanie z nim jad, wic bdzie pan musia troch poczeka. Moe
by pan co zjad? Od posiku w samolocie mina doba. Zaraz to
zaatwi.
Potem znowu wyszed.
Zamachowca przyprowadzono akurat wtedy, gdy skoczy je.
Mczyzna mia wyrazist twarz o europejskich rysach, ale jego
najbardziej rzucajc si w oczy cech by lekki umieszek, ktry
zdawa si na stae przylepiony do ust. Nie mia na rkach kajdankw,
ale po wprowadzeniu go do pokoju dwch ludzi wygldajcych na
zawodowych konwojentw usiado na krzesach, a dwch innych
stano w drzwiach. Nosili odznaki, z ktrych wynikao, e s
funkcjonariuszami Rady Obrony Planety.
Luo stara si jak mg wyglda na bliskiego mierci, ale
zamachowiec go przejrza.
Doktorze, na pewno rana nie jest a tak powana. Umiechn
si, ale by to ju inny umiech ni ten stay. Pojawi si jak
efemeryczna plama oleju na wodzie. Bardzo mi przykro.
Przykro panu, e prbowa pan mnie zabi?
141 Liu Cixin

Luo podnis gow z poduszki, by spojrze na napastnika.

Przykro mi, e pana nie zabiem. Nie mylaem, e na takie
zebranie przyjdzie pan w kamizelce kuloodpornej. Powinienem by
uy pociskw przeciwpancernych albo po prostu strzeli panu
w gow. Wtedy wykonabym moje zadanie, a pan zostaby uwolniony
od swojego, od tej nienaturalnej misji, ktrej nie jest w stanie podoa
aden normalny czowiek.
Ju jestem od niego uwolniony. Zoyem na rce sekretarz
generalnej odmow objcia stanowiska Wpatrujcego si w cian
i wszystkich zwizanych z nim praw i obowizkw, a ona w imieniu
ONZ przyja moj rezygnacj. Oczywicie nie wiedzia pan o tym,
kiedy podj pan prb zabicia mnie. RZT zmarnowaa zamachowca.
Umiech na twarzy zabjcy sta si bardziej promienny, niczym
ekran monitora po zwikszeniu jasnoci.
Zabawny z pana go powiedzia.
O co panu chodzi? Powiedziaem szczer prawd. Jeli pan mi nie
wierzy
Wierz, ale mimo to jest pan zabawnym czowiekiem przerwa
mu zamachowiec, wci z promiennym umiechem.
Luo Ji nie zwrci szczeglnej uwagi na ten umiech, ale mia on
niebawem odcisn si na jego wiadomoci jak pitno wypalone
rozarzonym elazem i zosta tam do koca jego ycia.
Potrzsn gow i z westchnieniem pooy si z powrotem. Nic nie
powiedzia.
Nie sdz, doktorze, ebymy mieli duo czasu rzek
zamachowiec. Przypuszczam, e nie wezwa mnie pan tutaj tylko po
to, eby opowiedzie mi ten dziecinny art.
Nadal nie rozumiem, o co panu chodzi.
W takim razie, doktorze Luo Ji, nie jest pan do inteligentny, by
Ciemny las 142

zosta Wpatrujcym si w cian. Nie myli pan tak logicznie, jak

wskazywaoby pana imi. Wyglda na to, e moje ycie rzeczywicie
zostao zmarnowane. Zamachowiec spojrza na stojcych za nim
w pogotowiu dwch mczyzn i powiedzia: Panowie, myl, e
moemy odej.
Spojrzeli pytajco na Luo, ktry machn z rezygnacj rk,
i wyprowadzili niedoszego zabjc.
Luo Ji usiad na ku i rozmyla nad sowami zamachowca. Mia
dziwne wraenie, e co jest nie tak, ale nie wiedzia co. Wsta z ka
i zrobi kilka krokw. Nie odczuwa adnych dolegliwoci oprcz tpego
blu w klatce piersiowej. Kiedy podszed do drzwi i wyjrza przez nie,
siedzcy przy nich stranicy z karabinami natychmiast wstali, a jeden
z nich powiedzia co do radiotelefonu, ktry mia na ramieniu. Luo
Ji zobaczy jasny i czysty korytarz, zupenie pusty z wyjtkiem dwch
innych uzbrojonych ochroniarzy na samym kocu. Zamkn drzwi,
podszed do okna i odcign zason. Z tej wysokoci ujrza, e przy
wejciu do szpitala stoj uzbrojeni po zby wartownicy, a z przodu s
zaparkowane dwa zielone samochody wojskowe. Poza przemykajcymi
szybko od czasu do czasu odzianymi w biel pracownikami szpitala
nie widzia nikogo innego. Kiedy przyjrza si uwaniej, dostrzeg na
dachu budynku naprzeciw dwch ludzi obserwujcych przez lornetki
otoczenie, a obok nich karabiny snajperskie, i by pewien, e na dachu
szpitala s tacy sami strzelcy wyborowi.
Wartownicy nie byli policjantami. Wygldali na onierzy. Luo
wezwa Shi Qianga.
Szpital jest silnie chroniony, prawda? zapyta.
Tak.
A co by si stao, gdybym poprosi o usunicie tej ochrony?
Spenilibymy pana prob. Ale radz, eby pan tego nie robi.
143 Liu Cixin

W tej chwili jest to niebezpieczne.

W jakim wydziale pan pracuje? Czym si pan zajmuje?
Jestem w Wydziale Bezpieczestwa Rady Obrony Planety,
a zajmuj si ochron pana.
Ale ja nie jestem ju Wpatrujcym si w cian. Jestem zwykym
obywatelem, wic nawet jeli moje ycie bdzie zagroone, powinna
si tym zaj zwyka policja. Dlaczego miabym nadal korzysta ze
cisej opieki Rady Obrony Planety? I z moliwoci jej odwoania albo
przywrcenia, jeli sobie tego zaycz? Kto da mi takie uprawnienia?
Twarz Shi Qianga pozostaa bez wyrazu, jak gumowa maska.
Takie mamy rozkazy.
Wobec tego gdzie jest Kent?
Na zewntrz.
Niech go pan zawoa!
Kent przyszed krtko po wyjciu Shi Qianga. Znowu zachowywa si
jak uprzejmy wysoki urzdnik ONZ.
Doktorze Luo, chciaem zaczeka ze zoeniem panu wizyty do
czasu, a pan wyzdrowieje.
Czym pan si teraz zajmuje?
Jestem pana cznikiem z Rad Obrony Planety.
Ale ja ju nie jestem Wpatrujcym si w cian! wrzasn Luo Ji.
Potem zapyta: Czy media poinformoway o programie Wpatrujcych
si w cian?
Cay wiat.
A o mojej odmowie zostania Wpatrujcym si w cian?
Oczywicie to te jest w wiadomociach.
A konkretnie co?
Wiadomo bya bardzo krtka: Po zakoczeniu sesji specjalnej
ONZ Luo Ji oznajmi o swojej rezygnacji ze stanowiska Wpatrujcego
Ciemny las 144

si w cian i zrzeczeniu si zwizanych z tym stanowiskiem praw

i obowizkw.
No to co pan jeszcze tutaj robi?
Zajmuj si pana codziennymi kontaktami.
Osupiay Luo Ji spojrza na niego. Kent zdawa si nosi tak sam
mask jak Shi Qiang. Jego twarz bya nieprzenikniona.
Jeli nie ma pan do mnie wicej pyta, to ju pjd. Niech pan
dobrze wypocznie. Moe mnie pan wezwa w kadej chwili.
Luo Ji zatrzyma go, gdy przekracza prg.
Chc si widzie z sekretarz generaln.
Agencj odpowiedzialn za realizacj programu Wpatrujcych si
w cian jest Rada Obrony Planety. Stanowisko szefa ROP jest
rotacyjne. Sekretarz generalny ONZ nie sprawuje bezporedniego
przywdztwa nad Rad.
Luo Ji rozway to.
Mimo wszystko nadal chc si zobaczy z sekretarz generaln.
Powinienem mie takie prawo.
Dobrze. Prosz chwil zaczeka. Kent wyszed, ale wkrtce
wrci i powiedzia: Sekretarz czeka na pana w swoim gabinecie.
A zatem wyjedamy?
Przez ca drog do gabinetu sekretarza generalnego na
trzydziestym trzecim pitrze budynku sekretariatu Luo Ji
towarzyszya tak cisa ochrona, e czu si, jakby znajdowa si
w przenonym sejfie Gabinet by mniejszy, ni sobie wyobraa,
i prosto urzdzony, sporo miejsca zajmowaa stojca obok biurka fla a
ONZ. Say wysza zza biurka, by go powita.
Doktorze Luo, chciaam wczoraj odwiedzi pana w szpitalu, ale
sam pan widzi Wskazaa stos papierw na biurku, na ktrym
jedynym osobistym akcentem by bambusowy kubeczek na owki.
145 Liu Cixin

Pani Say, przyszedem potwierdzi owiadczenie, ktre zoyem

pani po zamkniciu posiedzenia oznajmi.
Say kiwna gow, ale nic nie powiedziaa.
Chc jecha do domu. Jeli grozi mi niebezpieczestwo, prosz
powiadomi nowojorski wydzia policji i pozostawi im trosk o moje
bezpieczestwo. Jestem tylko zwykym obywatelem. Nie potrzebuj
ochrony ROP.
Say ponownie skina gow.
To si z pewnoci da zrobi, ale radz, by si pan zgodzi na
dotychczasow ochron, bo jest bardziej wyspecjalizowana i pewniejsza
ni policja.
Prosz mi szczerze odpowiedzie: nadal jestem Wpatrujcym si
w cian?
Say wrcia za biurko. Stanwszy obok flag ONZ, umiechna si
lekko do Luo Ji.
A jak pan myli?
Potem wskazaa mu gestem rki miejsce na kanapie.
Zna ju ten lekki umiech. Widzia taki sam na twarzy modego
zamachowca, a w przyszoci mia go widzie w oczach i na twarzy
kadego, kogo spotka. Umiech ten mia wkrtce zosta nazwany
umiechem Wpatrujcego si w cian i sta si rwnie sawny jak
umiech Mony Lisy czy kota z Cheshire. Na widok umiechu Say
poczu prawdziwy spokj, po raz pierwszy od chwili, gdy stana na
mwnicy i oznajmia wiatu, e jest on Wpatrujcym si w cian.
Powoli opad na kanap, ale zanim si na niej dobrze usadowi,
wszystko zrozumia.
Mj Boe!
Uwiadomienie sobie prawdziwego charakteru jego sytuacji jako
Wpatrujcego si w cian zajo mu tylko chwil. Jak powiedziaa
Ciemny las 146

Say, przed powierzeniem tego zadania nie mona si byo skonsultowa

z osobami, ktrym je przydzielono. A gdy zadanie to zostao ju
przydzielone i znana bya tosamo Wpatrujcych si w cian, nie
mogli odmwi jego przyjcia ani si wycofa. Ta niemono nie
wynikaa ze zmuszenia ktregokolwiek z nich do tego, lecz std, e
wskutek chodnej logiki tego programu, narzuconej przez sam jego
charakter, z chwil, gdy kto sta si Wpatrujcym si w cian,
midzy nim a zwykymi ludmi natychmiast wyrasta niewidzialny,
ale niemoliwy do pokonania mur, ktry sprawia, e kade jego
zachowanie stawao si wane. A umiechy kierowane pod adresem
Wpatrujcych si w cian znaczyy:
Skd mamy wiedzie, czy nie zacze ju pracy?.
Teraz Luo Ji zrozumia, e Wpatrujcy si w cian dostali
najdziwniejsze zadanie w dziejach ludzkoci, beznamitne, pokrtne
i krpujce ich jak acuchy Prometeusza. Bya to kltwa, ktrej nie
mogli sami z siebie zdj. Choby nie wiadomo, jak si wysilali,
wszystko, co robili Wpatrujcy si w cian, przyjmowane byo z tym
wymownym umiechem i przepojone doniosym znaczeniem programu,
do ktrego realizacji zostali powoani.
Skd mamy wiedzie, czy nie pracujesz ju nad swoim zadaniem?
W jego sercu wezbraa wcieko, jakiej nie czu nigdy wczeniej.
Chcia histerycznie krzycze, powiedzie, co sdzi o prowadzeniu si
matki Say, matek wszystkich delegatw na sesj specjaln ONZ
i czonkw ROP, o prowadzeniu si matek wszystkich ludzi i wreszcie
o prowadzeniu si nieistniejcych matek Trisolarian. Mia ochot
zeskoczy z kanapy i porozbija wszystko, co mu si nawinie pod rk,
zrzuci z biurka dokumenty, globus i bambusowy kubeczek na owki,
a potem podrze na strzpy niebiesk fla , ale w kocu uwiadomi
sobie, gdzie jest i z kim rozmawia, opanowa si i wsta, tylko po to, by
147 Liu Cixin

z powrotem opa ciko na kanap.

Dlaczego zostaem wybrany? jkn i zakry rkami twarz.
W porwnaniu z pozostaymi Wpatrujcymi si w cian nie mam
adnych kwalifikacji Nie mam adnego talentu ani dowiadczenia.
Nigdy nie widziaem wojny, a tym bardziej nie byem przywdc kraju.
Nie odniosem adnych sukcesw jako naukowiec. Jestem tylko
wykadowc uniwersytetu, ktry jako cignie, piszc gwniane
artykuy. yj z dnia na dzie. Nie chc mie dzieci i nie obchodzi mnie
przetrwanie ludzkiej cywilizacji Dlaczego wanie ja?
Pod koniec tej tyrady podnis si z kanapy.
Z twarzy Say znikn umiech.
Prawd mwic, doktorze Luo, my te bylimy zaskoczeni. I z tego
powodu ma pan najmniejszy ze wszystkich Wpatrujcych si w cian
dostp do zasobw. Wybr pana jest najbardziej ryzykownym
zagraniem w dziejach ludzkoci.
Ale przecie musi by jaki powd tego, e zostaem wybrany!
Tak, ale tylko poredni. Nikt nie zna prawdziwego powodu. Jak ju
mwiam, sam pan musi znale odpowied.
A jaki jest powd poredni?
Przepraszam, ale nie zostaam upowaniona, by go panu zdradzi.
Jednak wierz, e kiedy nadejdzie waciwy czas, pozna go pan.
Luo Ji wyczu, e rozmowa dobiega koca, wic ruszy do wyjcia
i dopiero w drzwiach uwiadomi sobie, e si nie poegna. Odwrci
si. Tak jak w sali posiedze, Say z umiechem skina mu gow, tyle
e tym razem wiedzia, co znaczy ten umiech.
Mio mi byo spotka si z panem ponownie, ale w przyszoci
bdzie pan prowadzi prac w ramach ROP, wic prosz informowa
bezporednio przewodniczcego Rady.
Nie wierzy pani we mnie, prawda? zapyta Luo Ji.
Ciemny las 148

Powiedziaam, e wybr pana by bardzo ryzykowny.

Wic ma pani racj.
Racj, e zaryzykowaam?
Nie. Racj, e nie ma pani wiary we mnie.
Wyszed z gabinetu, znowu bez poegnania. Wrciwszy do stanu
ducha, w jakim si znajdowa tu po ogoszeniu, e jest Wpatrujcym
si w cian, ruszy przed siebie bez celu. Na kocu korytarza wsiad
do windy i zjecha ni na parter, potem wyszed z budynku
sekretariatu i raz jeszcze znalaz si na placu Organizacji Narodw
Zjednoczonych. Przez ca drog otaczali go stranicy i chocia par
razy odepchn ich niecierpliwie, lgnli do niego jak opiki do magnesu
i podali za nim, gdziekolwiek si ruszy. By ju dzie. Shi Qiang
i Kent podeszli do niego na zalanym socem placu i poprosili go, by
albo wrci do budynku, albo wsiad jak najszybciej do samochodu.
Do koca ycia nie zobacz ju soca, prawda? zapyta Shi
Qianga.
Nie o to chodzi. Oczycili otoczenie, wic jest tu wzgldnie
bezpiecznie, ale przybywa tu mnstwo turystw, ktrzy pana
rozpoznaj. Nad tumem trudno jest zapanowa i pewnie nie chciaby
pan tego.
Luo Ji rozejrza si wok. Przynajmniej na razie nikt nie zwraca
uwagi na ich ma grupk. Skierowa si do budynku Zgromadzenia
Oglnego i ponownie szybko do niego wkroczy. Mia jasny cel
i wiedzia, gdzie musi i. Skrci w prawo i wszed do pokoju
medytacji, zamykajc za sob drzwi, by zostawi Shi Qianga, Kenta
i ochron na zewntrz.

Kiedy po raz drugi zobaczy podun bry rudy, mia ochot skoczy
149 Liu Cixin

na ni gow do przodu i zakoczy to wszystko. Pohamowa si jednak

i zamiast tego pooy na gadkiej powierzchni gazu, ktrego chd
czciowo umierzy jego irytacj. Czu twardo rudy i, o dziwo,
przyszo mu na myl pytanie, ktre kiedy zada jego nauczyciel fizyk
w szkole redniej. Co zrobi, by kamienne oe byo tak mikkie jak
materac Simmonsa? Odpowied brzmiaa: Wykuj w kamieniu
wgbienie o wielkoci i ksztacie swego ciaa. Potem moesz si
pooy w tym wgbieniu, a poniewa ciar twojego ciaa bdzie
rwno rozoony, bdzie ono niewiarygodnie mikkie. Zamkn oczy
i wyobrazi sobie, e ciepo jego ciaa topi gaz pod nim i tworzy takie
zagbienie To go stopniowo uspokoio. Po pewnym czasie otworzy
oczy i spojrza na nagi sufit
w pokj zosta zaprojektowany przez Daga Hammarskjlda,
drugiego sekretarza generalnego ONZ, ktry uwaa, e w budynku
powinno si znale miejsce do medytacji, oddalone od gwaru sali
Zgromadzenia Oglnego, gdzie podejmowano historyczne decyzje. Luo
Ji nie wiedzia, czy jaka gowa pastwa albo ambasador jakiego
kraju akredytowany przy ONZ rzeczywicie tam medytowali, ale
Hammarskjld przed swoj mierci w 1961 roku z pewnoci nie
wyobraa sobie, e bdzie tam ni na jawie Wpatrujcy si w cian,
taki jak Luo Ji.
Ponownie poczu si schwytany w logiczn puapk i ponownie by
przekonany, e nie moe si z niej uwolni.
W tej sytuacji zacz si zastanawia nad wadz, jaka znalaza
si w jego rkach. By najmniej wany ze wszystkich Wpatrujcych
si w cian, jak powiedziaa Say, ale i tak na pewno bdzie mia do
dyspozycji oszaamiajce zasoby. Przede wszystkim nie bdzie musia
si przed nikim tumaczy z tego, jak je wykorzysta. Prawd mwic,
wan czci jego mandatu byo dziaanie w taki sposb, by inni
Ciemny las 150

zgadywali, co robi, mao tego, powodowanie jak najwikszej liczby

nieporozumie. Co takiego nie zdarzyo si jeszcze nigdy w dziejach
ludzkoci! Moe dawni monarchowie mogli robi, co chcieli, ale
w kocu nawet oni musieli si z tego rozliczy.
Skoro pozostaa mi tylko ta osobliwa wadza, to dlaczego miabym
z niej nie skorzysta? pomyla i usiad. Po krtkim zastanowieniu
zdecydowa, jakie bdzie jego nastpne posunicie.
Wsta z twardego kamiennego oa, otworzy drzwi i poprosi
o spotkanie z przewodniczcym Rady Obrony Planety.
Piastujcy obecnie ten urzd Rosjanin nazwiskiem Garanin by
krzepkim starszym mczyzn z siw brod. Jego gabinet znajdowa
si pitro niej ni gabinet sekretarza generalnego. Kiedy wszed tam
Luo Ji, wanie odprawia kilku goci, z ktrych poowa bya
w mundurach.
A, doktor Luo. Syszaem, e mia pan jakie drobne kopoty, wic
nie spieszyem si, by si z panem skontaktowa.
Co robi pozostali trzej Wpatrujcy si w cian?
S zajci tworzeniem swoich sztabw generalnych. Radz, eby
pan te natychmiast si do tego zabra. Przyl kilku doradcw, by
pomogli panu w fazie pocztkowej.
Nie potrzebuj sztabu generalnego.
Ach, tak? Jeli pan uwaa, e tak bdzie lepiej Ale jeli dojdzie
pan do wniosku, e jest potrzebny, bdzie mona go utworzy w kadej
chwili.
Mog dosta papier i piro?
Oczywicie.
Patrzc na papier, Luo Ji zapyta:
Panie przewodniczcy, mia pan kiedy jakie marzenie?
Jakiego rodzaju?
151 Liu Cixin

Na przykad eby mieszka w jakim idealnym miejscu?

Garanin potrzsn gow z cierpkim umiechem.
Dopiero wczoraj przyleciaem z Londynu. Przez ca drog
pracowaem, a po ldowaniu spaem niecae dwie godziny, bo zaraz
musiaem spieszy do pracy. Po dzisiejszym regularnie zwoywanym
zebraniu ROP musz w nocy lecie do Tokio Cae moje ycie upywa
w staym popiechu, w domu spdzam najwyej trzy miesice rocznie.
Jaki sens miaoby dla mnie takie marzenie?
Ja mam w marzeniach wiele takich miejsc. Wybraem
najpikniejsze. Luo Ji wzi owek i zacz rysowa co na papierze.
Rysunek nie jest kolorowy, wic musi pan to sobie wyobrazi. Widzi
pan te pokryte niegiem szczyty? S strome i ostre jak miecze bogw
albo jak ky ziemi i na tle bkitnego nieba byszcz jak srebro.
Olniewajce
Ach powiedzia Garanin, przygldajc si z uwag musi tam
by bardzo zimno.
Skde! Ziemia poniej tych lodowych czap wcale nie musi by
zamarznita. Panuje tam klimat podzwrotnikowy. To wane! Przed
grami rozciga si szerokie jezioro, a woda w nim jest bardziej
bkitna ni niebo, niebieska jak oczy paskiej ony
Moja ona ma czarne oczy.
Ale woda w jeziorze jest tak ciemnoniebieska, e wydaje si
czarna. To nawet lepsze. Jezioro otaczaj lasy i ki, ale prosz
pamita, e musz by i jedne, i drugie, a nie tylko lasy lub ki. Oto
to miejsce: onieone szczyty grskie, jezioro, lasy i ki. A wszystko
to nietknite rk czowieka, dziewicze. Gdy zobaczy pan to miejsce,
bdzie pan mg sobie wyobrazi, e czowiek nigdy nie postawi stopy
na Ziemi. Tutaj, na tej ce nad jeziorem, postawcie dom. Nie musi
by duy, ale powinien by w peni wyposaony w udogodnienia
Ciemny las 152

zapewniajce nowoczesny standard ycia. Nie moe by zbudowany

w stylu klasycznym ani nowoczesnym, lecz powinien si wtapia
w otoczenie. No i trzeba doda niezbdne urzdzenia fontanny, basen
eby pan domu mg prowadzi wygodne ycie arystokraty.
A kto bdzie tym panem domu?
Ja.
I co pan zamierza tam robi?
Doczeka w spokoju koca moich dni.
Luo Ji czeka, a Garanin wypowie jakie nieprzyzwoite sowo, ale
przewodniczcy kiwn powanie gow i rzek:
Po przeprowadzeniu przez komisj kontroli natychmiast si do
tego zabierzemy.
Pan i ta paska komisja nie bdziecie mieli adnych pyta co do
moich motyww ani adnych zastrzee?
Garanin wzruszy ramionami.
Komisja moe kwestionowa dania Wpatrujcych si w cian
w dwch przypadkach: wykorzystania zasobw wykraczajcego poza
ustalony zakres i zagroenia dla ycia ludzi. Wszystkie inne pytania s
pogwaceniem ducha programu Wpatrujcych si w cian. I prawd
mwic, Tyler, Rey Diaz i Hines mnie rozczarowali. Po ich dziaaniach
w cigu minionych dwch dni mona od razu si zorientowa, jakie
bd ich wielkie plany strategiczne. Pan jest inny. Pana zachowanie
jest zaskakujce. Taki wanie powinien by Wpatrujcy si w cian.
Uwaa pan, e takie miejsce, jak opisaem, naprawd istnieje?
Garanin umiechn si, puci do niego oko i zrobi palcami znak
w porzdku.
wiat jest tak duy, e na pewno jest gdzie takie miejsce. Poza
tym, prawd mwic, sam ju takie widziaem.
Wspaniale. I niech pan dooy stara, ebym prowadzi wygodne
153 Liu Cixin

ycie arystokraty. To cz programu Wpatrujcych si w cian.

Garanin skin powanie gow.
Aha, jeszcze jedno. Kiedy ju znajdziecie odpowiednie miejsce, nie
mwcie mi, gdzie ono jest doda Luo i pomyla: Nie moecie mi
tego powiedzie! Kiedy si dowiem, gdzie to jest, wiat skurczy si do
rozmiarw mapy. Jeli nie bd wiedzia, wiat bdzie mi si wydawa
nieskoczony.
Garanin znowu kiwn gow, tym razem wyranie zadowolony.
Doktorze Luo, ma pan jeszcze jedn cech, ktra pasuje do mojego
wyobraenia o Wpatrujcym si w cian pana projekt,
przynajmniej na razie, wymaga najmniejszych inwestycji z tych
czterech.
Jeli tak, to nigdy nie bd potrzebowa najwikszego nakadu
rodkw.
W takim razie bdzie pan bogosawiestwem dla wszystkich
moich nastpcw. Pienidze to prawdziwe utrapienie Poszczeglne
wydziay, ktre zajm si realizacj paskiego yczenia, mog si
z panem konsultowa w sprawie szczegw. Myl, e zwaszcza
w sprawie tego domu.
A, ten dom rzek Luo Ji. Zapomniaem o jednym bardzo
wanym szczegle.
Prosz mwi.
Musi tam by kominek powiedzia Luo Ji, naladujc umiech
i mrugnicie okiem Garanina.

Po pogrzebie ojca Zhang Beihai raz jeszcze poszed z Wu Yue do

suchego doku, gdzie sta lotniskowiec. Prace nad budow Tanga
zupenie ustay. Z kaduba znikny iskry spawarek i na ogromnym
Ciemny las 154

okrcie stojcym w blasku poudniowego soca nie byo ani ladu

ycia. Patrzc na niego, obaj czuli upyw czasu.
Jest martwy rzek Zhang Beihai.
Twj ojciec by jednym z najmdrzejszych generaw w marynarce
powiedzia Wu Yue. Gdyby nadal by z nami, by moe nie
poddabym si tak bez reszty.
Twj defetyzm ma racjonalne podstawy, a przynajmniej ty tak
uwaasz, wic nie sdz, e ktokolwiek mgby ci naprawd doda
otuchy. Nie przyszedem tutaj po to, eby ci przeprosi, Wu Yue.
Wiem, e nie ywisz do mnie nienawici z tego powodu.
Chciabym ci podzikowa, Beihai. Wycigne mnie z tego.
Moesz wrci do marynarki. Suba w niej powinna ci
odpowiada.
Wu Yue potrzsn wolno gow.
Zoyem podanie o zwolnienie. Co miabym robi, gdybym wrci?
Wstrzymano budow nowych niszczycieli i fregat, a we floci nie ma
ju dla mnie miejsca. Miabym siedzie w biurze dowdztwa? Daj
spokj. Poza tym w ogle nie jestem dobrym onierzem. Co to za
onierz, ktry chce bra udzia tylko w wojnie moliwej do wygrania?
My nie zobaczymy ani zwycistwa, ani klski.
Ale ty wierzysz w zwycistwo, Beihai. Naprawd ci zazdroszcz.
W dzisiejszych czasach taka wiara jak twoja jest dla onierza
szczytem szczcia. Jeste nieodrodnym synem swego ojca.
A wic masz jakie plany?
Nie. Czuj si tak, jakby moje ycie si skoczyo. Wu Yue
wskaza Tanga w oddali. Tak jak tego okrtu. Jest wrakiem, zanim
zosta zwodowany.
Od strony stoczni dobiego ciche dudnienie i Tang zacz si powoli
porusza. By zwolni miejsce, musia znale si w wodzie przed
155 Liu Cixin

terminem i zosta odholowany do innego doku do rozbirki. Gdy ostry

dzib Tanga rozpru wod, Zhang Beihai i Wu Yue wyczuli w potnym
kadubie zo. Znalaz si szybko na morzu, tworzc ogromne fale,
pod ktrych wpywem inne odzie w porcie zaczy si koysa, jakby
skaday mu hod. Tang sun powoli, rozkoszujc si cicho objciami
morza. W swej krtkiej, przerwanej nagle karierze ten gigantyczny
okrt przynajmniej raz spotka si z oceanem.

W wirtualnym wiecie Trzech cia by teraz rodek nocy. Poza

lnicymi gwiazdami wszystko spowijaa atramentowa czer, tak e
nawet horyzont by niewidoczny, a w ciemnoci pusta ziemia stapiaa
si z niebem.
Administratorze, rozpocznij er stabilnoci. Nie widzisz, e mamy
zebranie? krzykn kto.
Nie mog tego zrobi. Gos administratora zdawa si dochodzi
z nieba. Ta era jest odgrywana na chybi trafi przez model rdzeniowy
i nie mona jej wyznaczy z zewntrz.
No to zwiksz prdko i znajd troch stabilnego wiata
dziennego odezwa si inny gos w ciemnociach. To nie zajmie zbyt
duo czasu.
wiat bysn. Po niebie przelatyway soca, ale wkrtce czas wrci
do normalnego biegu.
W porzdku. Nie wiem, jak dugo to potrwa powiedzia
administrator.
Soce owietlao rozproszon grup ludzi na pustkowiu. Wida byo
wrd nich znajome twarze: krla Wen z dynastii Zhou, Newtona, von
Neumanna, Arystotelesa, Mo Zi, Konfucjusza i Einsteina. Byli
zwrceni przodem do Qin Shihuanga, ktry sta na skale z mieczem na
Ciemny las 156

ramieniu.
Nie jestem sam rzek. Mwi w imieniu nowej grupy
przywdczej siedmiu.
Nie powiniene mwi o nowym przywdztwie, dopki nie zostanie
to ustalone powiedzia kto i wrd reszty podniosa si wrzawa.
Do tego uciszy ich Qin Shihuang, mocujc si z mieczem.
Odmy na razie kwesti przywdztwa na bok i zajmijmy si
pilniejszymi sprawami. Wszyscy wiemy o rozpoczciu programu
Wpatrujcych si w cian, podjtej przez ludzko prbie
wykorzystania skrytego mylenia strategicznego w celu uniknicia
prowadzonej przez sofony inwigilacji. Przejrzysty umys Pana nie jest
w stanie przenikn do tego labiryntu, wic dziki temu programowi
ludzie odzyskali przewag, a czterej Wpatrujcy si w cian stanowi
dla niego zagroenie. Zgodnie z rezolucj z poprzedniego zebrania
zorganizowanego poza internetem musimy natychmiast przystpi do
realizacji programu Burzycieli cian.
Nikt nie zgosi sprzeciwu.
Potem Qin Shihuang powiedzia:
Kademu Wpatrujcemu si w cian przeciwstawimy Burzyciela
ciany. Podobnie jak Wpatrujcy si w cian, Burzyciele cian bd
mogli korzysta ze wszystkich zasobw organizacji, ale ich
najwikszym atutem bd sofony, ktre cakowicie obna wszystkie
dziaania Wpatrujcych si w cian. Tylko ich myli pozostan przed
nami ukryte. A zatem zadaniem Burzycieli cian bdzie analizowanie
z pomoc sofonw jawnych i potajemnych dziaa Wpatrujcych si
w cian i jak najwczeniejsze rozszyfrowanie prawdziwego
charakteru ich strategicznych celw. Przywdztwo mianuje teraz
Burzycieli cian.
Qin Shihuang wycign miecz i dotkn nim ramienia von
157 Liu Cixin

Neumanna, jakby pasowa go na rycerza.

Jeste Pierwszym Burzycielem cian powiedzia. Burzycielem
ciany Fredericka Tylera.
Von Neumann uklk i pooy lew do na prawym ramieniu.
Podejmuj si tego zadania.
Nastpnie Qin Shihuang dotkn mieczem ramienia Mo Zi.
Jeste Drugim Burzycielem cian. Burzycielem ciany Manuela
Reya Diaza.
Mo Zi nie przyklkn. Sztywno wyprostowany, skin wyniole
gow.
Ja pierwszy zburz cian.
Miecz dotkn ramienia Arystotelesa.
Ty jeste Trzecim Burzycielem cian. Burzycielem ciany Billa
Hinesa.
Ten te nie przyklkn, lecz potrzsn szat i rzek w zamyleniu:
Tak, jestem jedynym, ktry moe zburzy jego cian.
Qin Shihuang pooy ponownie miecz na swoim ramieniu
i przesun wzrokiem po zebranych.
Dobrze. Teraz mamy Burzycieli cian. Podobnie jak Wpatrujcy
si w ciany jestecie elit elit. Pan z wami! Dziki hibernacji
zaczniecie razem z Wpatrujcymi si w cian dug podr do koca
dni.
Nie sdz, eby hibernacja bya konieczna rzek Arystoteles.
Zd wykona moje zadanie, zanim skoczy si normalny czas
trwania naszego ycia.
Mo Zi kiwn gow na znak zgody.
Kiedy zburz t cian, stan twarz w twarz z moim
Wpatrujcym si w cian i bd si rozkoszowa widokiem jego
zaamania, przygnbienia i cierpienia. Warto powici reszt ycia,
Ciemny las 158

eby zobaczy, jak podupada na duchu.

Rwnie ostatni Burzyciel cian, von Neumann, owiadczy, e ma
zamiar osobicie zama swego przeciwnika.
Odkryjemy do koca wszystko stwierdzi co ludzko trzyma
w tajemnicy przed sofonami. To ostatnia rzecz, jak moemy zrobi dla
Pana, bo potem nie bdziemy ju mieli po co y.
A co z Burzycielem ciany Luo Ji? zapyta kto.
Wydawao si, e pytanie to poruszyo jak strun w sercu Qin
Shihuanga. Wbi miecz w ziemi i zatopi si w mylach. Soce nagle
przyspieszyo znianie si ku Ziemi i ich cienie zaczy si wydua,
a signy po horyzont. Kiedy ju do poowy zaszo, rwnie nagle
zmienio kierunek, kilkakrotnie wynurzyo si zza horyzontu i opado
jak lnicy grzbiet wieloryba z czarnego oceanu, na przemian
zalewajc wiatem i pograjc w ciemnociach ma grupk ludzi,
ktrzy stworzyli ten surowy wiat.
On sam jest burzycielem swojej ciany powiedzia Qin Shihuang.
Musi si dowiedzie, jakie stanowi zagroenie dla Pana.
Wiemy, czy jest czy nie jest zagroeniem? spyta jaki gos.
Ja tego nie wiem, ale wie to Pan i wiedzia Evans. Evans
powiedzia Panu, jak zachowa to w sekrecie, ale on nie yje. Nie
moemy si dowiedzie.
A wic spord wszystkich Wpatrujcych si w cian
najwikszym zagroeniem jest Luo Ji? zapyta kto niepewnie.
Tego te nie wiemy. Tylko jedno jest jasne odpar Qin Shihuang,
spogldajc na sklepienie, ktre zmieniao kolor z niebieskiego na
czarny. Jest jedynym z czterech Wpatrujcych si w cian, ktry
prowadzi bezporedni walk z Panem.
159 Liu Cixin

Narada robocza Wydziau Politycznego Si Kosmicznych

Po otworzeniu zebrania Chang Weisi dugo milcza, co nigdy wczeniej
mu si nie zdarzao. Przesun wzrokiem po dwch rzdach oficer
politycznych siedzcych przy stole konferencyjnym, stukajc lekko
kocem owka w blat. To stukanie zdawao si wyznacza czas jego
zamylenia. W kocu ockn si z zadumy.
Towarzysze, rozkazem ogoszonym wczoraj przez Centraln
Komisj Wojskow zostaem powoany na dowdc Wydziau
Politycznego Si Zbrojnych. Przyjem to stanowisko ju tydzie temu,
ale dopiero teraz, na naszym spotkaniu, znalazem si w rozterce.
Uwiadomiem sobie nagle, e siedzi przede mn przeywajca
najwiksze kopoty grupa oficer si kosmicznych, a ja jestem jednym
z was. Wczeniej nie zdawaem sobie z tego sprawy, za co was
przepraszam. Otworzy lecy przed nim dokument. Ta cz
zebrania odbdzie si poza protokoem. Towarzysze, wymiemy
szczerze pogldy. Postarajmy si ten jeden raz by tacy jak
Trisolarianie i otwrzmy przed innymi nasze umysy. Ma to kluczowe
znaczenie dla naszej przyszej pracy.
Wzrok Chang Weisiego zatrzyma si na sekund lub dwie na
twarzy kadego ofice a, ale ci milczeli. Potem wsta i zacz si
przechadza tam i z powrotem za ich plecami.
Naszym zadaniem jest natchnienie podlegych nam si wiar, e
odniesiemy zwycistwo w czekajcej nas w do odlegej przyszoci
wojnie. Ale czy sami mamy t wiar? Jeli tak, podniecie rce.
Pamitajcie, e mwimy, co naprawd mylimy.
Nikt nie podnis rki. Prawie wszyscy siedzieli ze wzrokiem wbitym
w st. Ale Chang zauway, e jeden ofice patrzy prosto przed siebie.
By to Zhang Beihai.
Ciemny las 160

Wierzycie, e zwycistwo jest moliwe? cign. Przez moliwe

rozumiem nie przypadkowe kilka dziesitych procent, lecz
rzeczywist, istotn moliwo.
Zhang Beihai podnis rk. By jedynym, ktry to zrobi.
Pozwlcie, e najpierw podzikuj wam wszystkim za szczero
rzek Chang Weisi, a potem zwrci si do Zhanga: Znakomicie,
towarzyszu. Powiedzcie nam, na czym opieracie t wiar.
Zhang Beihai wsta, ale genera nakaza mu gestem rki usi
z powrotem.
To nie jest oficjaln zebranie powiedzia. To szczera rozmowa
poza protokoem.
Nadal stojc na baczno, Zhang Beihai powiedzia:
Towarzyszu dowdco, nie potrafi w kilku sowach udzieli
zadowalajcej odpowiedzi na to pytanie, bo budowanie wiary to proces
dugi i skomplikowany. Przede wszystkim chciabym zwrci uwag
na bdne mylenie, jakie szerzy si w obecnych czasach w naszych
szeregach. Wszyscy wiemy, e przed kryzysem trisolariaskim
opowiadalimy si za badaniem charakteru przyszych wojen
z naukowego, racjonalnego punktu widzenia i si inercji to mylenie
przetrwao do dnia dzisiejszego. Dotyczy to zwaszcza si kosmicznych,
gdzie nasilio si ono wskutek napywu naukowcw. Jeli z takim
nastawieniem zaczniemy si zastanawia nad czekajc nas za cztery
stulecia wojn midzygwiezdn, to nigdy nie uda si nam zasia wiary
w zwycistwo.
Towarzysz Zhang Beihai przedstawia tutaj osobliwy pogld
odezwa si jeden z pukownikw. Czy niezomna wiara nie opiera
si na nauce i rozsdku? Wiara, ktra nie jest zbudowana na
obiektywnych faktach, nie jest trwaa.
Wobec tego przyjrzyjmy si jeszcze raz nauce i rozsdkowi.
161 Liu Cixin

Pamitajcie naszej nauce i naszemu rozsdkowi. Postp, jakiego

dokonali Trisolarianie, uzmysawia nam, e nasza nauka jest jak
dziecko zbierajce muszelki na play, dziecko, ktre nawet nie widziao
oceanu prawdy. Fakty, ktre poznajemy, idc za wskazaniami naszej
nauki i rozsdku, wcale nie musz by prawdziwymi, obiektywnymi
faktami. A skoro tak, to musimy si nauczy selektywnie je ignorowa.
Powinnimy widzie, jak zmienia si to, co si rozwija, i nie
powinnimy pod wpywem technologicznego determinizmu
i mechanicznego materializmu spisywa naszej przyszoci na straty.
wietnie powiedzia Chang Weisi i kiwn do niego gow, by
kontynuowa.
Musimy przywrci wiar w zwycistwo, wiar, ktra jest
podstaw onierskiego poczucia obowizku i godnoci! Gdy armia
chiska stana kiedy w skrajnie niesprzyjajcych warunkach
naprzeciw potnego wroga, bya natchniona niezomn wiar
w zwycistwo, bo miaa poczucie obowizku wobec narodu i ojczyzny.
Wierz, e dzisiaj tak sam wiar moe wzbudzi poczucie obowizku
wobec rodzaju ludzkiego i Ziemi.
Ale jak mamy prowadzi prac ideologiczn? zapyta jeden
z oficer . Siy kosmiczne to skomplikowana struktura, a to znaczy,
e ich ideologia te jest skomplikowana.
Uwaam, e powinnimy zacz od kondycji psychicznej onierzy
odpar Zhang Beihai. Obraz oglny: w ubiegym tygodniu
wizytowaem oddziay, ktre zostay do nas przydzielone z lotnictwa
i marynarki, i odkryem, e codzienne szkolenie jest fatalne. To
niewiarygodne, jaki panuje tam tumiwisizm. Obraz szczegowy: coraz
czciej pojawiaj si kopoty z dyscyplin. Wojsko miao zmieni
mundury na letnie, ale wielu ludzi w dowdztwie nadal chodzi
w zimowych. Trzeba jak najszybciej odmieni ten stan umysu. Siy
Ciemny las 162

kosmiczne zaczynaj si powoli przeksztaca w akademi nauk.

Oczywicie nie da si zaprzeczy, e ich obecne zadanie to zadanie
dla akademii wojskowej, ale powinnimy mie wiadomo, e jestemy
jednak wojskiem, i to wojskiem podczas wojny!
Rozmowa toczya si jeszcze przez chwil, a potem Chang Weisi
wrci na swoje miejsce.
Dzikuj powiedzia. Mam nadziej, e bdziemy mogli
kontynuowa t szczer wymian pogldw. A teraz rozpoczniemy
oficjalne zeb anie.
Podnis gow i ponownie napotka szczere spojrzenie Zhang
Beihaia, ktre wiadczyo o jego zdecydowaniu. Na ten widok zrobio
mu si troch cieplej na sercu.
Zhang Beihai, wiem, e masz wiar pomyla. Nie moe by
inaczej, skoro miae takiego ojca. Ale sprawy nie przedstawiaj si tak
prosto, jak mwisz. Nie wiem, na czym opierasz swoj wiar, nie wiem
nawet, co ona obejmuje. Jeste taki sam jak twj ojciec. Podziwiaem
go, ale musz przyzna, e nigdy nie udao mi si go rozgry.
Chang Weisi otworzy lec przed nim teczk.
Prace nad teori wojny kosmicznej id pen par, ale ju pojawi
si problem. Badania takie musz si opiera na pewnym zaoeniu
o poziomie postpu technicznego. Nie ma co do tego adnych
wtpliwoci. Ale badania w naukach podstawowych dopiero si
rozpoczy, a przeomu technologicznego moemy si spodziewa
w przyszoci. Oznacza to, e nie mamy adnego wsparcia w nauce.
Dowdztwo naczelne przeanalizowao w wietle obecnych okolicznoci
plan bada nad teori wojen w przestrzeni kosmicznej i podzielio go
na trzy czci, by dostosowa te badania do poziomu postpu
technologicznego, jaki ludzko moe osign w przyszoci,
a mianowicie: na strategie oparte na technologii nisko rozwinitej,
163 Liu Cixin

rednio rozwinitej i wysoko rozwinitej. Postpuj prace nad

opisaniem tych trzech poziomw oraz zdefini waniem duej liczby
parametrw katalogowych w kadej z gwnych dziedzin nauki, ale
najwaniejszym z tych parametrw bdzie prdko i zasig statku
kosmicznego o wadze dziesiciu kiloton. Technologia nisko rozwinita:
statek osiga prdko pidziesit razy wiksz od trzeciej prdkoci
9
kosmicznej , czyli mniej wicej osiemset kilometrw na sekund. Nie
ma na nim systemw podtrzymania ycia. Promie skutecznych
dziaa bojowych takiego statku bdzie ograniczony do Ukadu
Sonecznego, to znaczy jego zasig nie bdzie przekracza orbity
Neptuna, czyli trzydziestu jednostek astronomicznych od Soca.
Technologia rednio rozwinita: statek osiga prdko trzysta razy
wiksz od trzeciej prdkoci kosmicznej, czyli cztery tysice osiemset
kilometrw na sekund. Jest wyposaony w system czciowego
podtrzymania ycia. Promie skutecznego dziaania takiego statku
siga poza Pas Kuipera i obejmuje ca przestrze w granicach tysica
jednostek astronomicznych. Technologia wysoko rozwinita: statek
osiga prdko tysic razy wiksz od trzeciej prdkoci kosmicznej,
czyli szesnacie tysicy kilometrw na sekund, pi procent prdkoci
wiata. Jest w peni wyposaony w systemy podtrzymania ycia.
Promie dziaa bojowych takiego statku, z urzdzeniami
10
umoliwiajcymi nawigacj midzygwiezdn, siga Oboku Oorta .
Najwikszym zagroeniem dla si zbrojnych w przestrzeni kosmicznej
jest defetyzm, a wic na ofice ach prowadzcych prac
polityczno-ideologiczn spoczywa ogromna odpowiedzialno.
Polityczne wydziay wojska bd w peni uczestniczy
w opracowywaniu teorii wojny kosmicznej, by usun plam defetyzmu
i zapewni waciwy kierunek tych prac. Wy, obecni tutaj, zostaniecie
Ciemny las 164

czonkami oddziau specjalnego do spraw przyszej wojny gwiezdnej.

Chocia zadania czonkw tych trzech grup bd czasami na siebie
zachodzi, instytucje badawcze bd od siebie niezalene. Ich robocze
nazwy to: Instytut Technologii Nisko Rozwinitej, Instytut Technologii
rednio Rozwinitej i Instytut Technologii Wysoko Rozwinitej. Na
dzisiejszym zebraniu chciabym usysze od kadego z was, ktry
instytut wybiera, bo od tego bdzie zalea przydzia zada.
Z trzydziestu dwch obecnych na zebraniu oficer politycznych
dwudziestu czterech wybrao Instytut Technologii Nisko Rozwinitej,
a siedmiu Instytut Technologii rednio Rozwinitej. Instytut
Technologii Wysoko Rozwinitej wybra tylko jeden Zhang Beihai.
Wyglda na to, e towarzysz Beihai chce si zaj fantastyk
naukow skomentowa to kto i kilku oficerw si rozemiao
Mj wybr jest jedyn nadziej na zwycistwo. To jedyny poziom
postpu technologicznego, ktry daje ludzkoci szans zbudowania
skutecznego systemu obrony Ziemi i Ukadu Sonecznego odpar
Zhang.
Nie opanowalimy nawet kontrolowanej fuzji jdrowej. Rozpdzi
statek do piciu procent prdkoci wiata? Dziesi tysicy razy
wikszej od tej, jak maj nasze obecne statki kosmiczne wielkoci
ciarwki? To ju nawet nie fantastyka naukowa. To czysta fantazja!
Ale czy nie mamy jeszcze czterystu lat? Musimy pamita
o potencjalnym postpie.
Ale postp w badaniach podstawowych jest niemoliwy.
Nie wykorzystalimy jeszcze dla praktycznych zastosowa nawet
jednego procenta istniejcych ju teorii powiedzia Zhang Beihai.
Moim zdaniem najwikszym problemem jest obecnie podejcie sektora
technologicznego do bada. Trac zbyt wiele czasu i pienidzy na
technologie z niskiej pki. Na przykad nie ma absolutnie adnego
165 Liu Cixin

powodu, by w zakresie rde napdu pracowa nad napdem

uzyskiwanym z rozszczepienia jder atomu, a tymczasem nie tylko
przeznacza si na to ogromne rodki, ale nawet wkada si tyle samo
wysiku w badanie napdu chemicznego nastpnej generacji!
Powinnimy skoncentrowa si na badaniu silnikw wykorzystujcych
fuzj termojdrow i od razu przej do silnikw dziaajcych bez
rodkw porednich, przeskakujc etap silnikw wykorzystujcych te
rodki. Ten sam problem mamy w innych dziedzinach bada. Na
przykad tworzenie zamknitych ekosystemw to technologia
niezbdna dla podry midzygwiezdnych, ktra nie jest szczeglnie
zalena od bada podstawowych, a mimo to prace nad ni prowadzone
s w bardzo ograniczonym zakresie.
Towarzysz Zhang Beihai poruszy co najmniej jedn kwesti godn
uwagi: spoeczno wojskowa i spoeczno naukowa dokadaj
wszelkich stara, by rozpocz prac, ale komunikacja midzy nimi
jest niezadowalajca. Na szczcie obie strony zdaj sobie spraw
z powagi sytuacji i organizuj wspln konferencj. Poza tym zarwno
wojsko, jak i naukowcy utworzyli specjalne agencje w celu
usprawnienia komunikacji midzy nimi i wzajemnej penej wymiany
informacji midzy jednostkami opracowujcymi strategi kosmiczn
i prowadzcymi badania. Nastpnym krokiem bdzie przydzielenie
przedstawicieli wojska do rnych zespow badawczych i wczenie
duej grupy naukowcw do opracowania teorii wojny kosmicznej. Nie
moemy siedzie z zaoonymi rkami i czeka na jaki wielki przeom
technologiczny. Powinnimy jak najszybciej stworzy nasz strategi
ideologiczn i zacz j rozpowszechnia we wszystkich dziedzinach.
Poza tym chciabym omwi innego rodzaju zwizek midzy siami
kosmicznymi i Wpatrujcymi si w cian.
Wpatrujcymi si w cian? zapyta kto. Czy oni bd
Ciemny las 166

ingerowali w dziaania si kosmicznych?

W chwili obecnej nic na to nie wskazuje, chocia Tyler wyszed
z propozycj dokonania inspekcji wojska. Powinnimy jednak mie
wiadomo, e maj prawo to robi i e kade ich wtrcenie si
w sprawy wojska moe mie nieprzewidziane konsekwencje.
Powinnimy by na to psychicznie przygotowani. Kiedy dojdzie do
takiej sytuacji, powinnimy zachowa rwnowag midzy programem
Wpatrujcych si w cian i gwnym kierunkiem obrony.
Po zebraniu Chang Weisi zosta w pustej sali konferencyjnej. Pali
papierosa. Dym unosi si we wpadajcym przez okno snopie wiata
sonecznego i zdawa si pon.
Cokolwiek ma si zdarzy, przynajmniej si zaczo pomyla.

Pierwszy raz w yciu Luo Ji mia wraenie, e spenio si jego

marzenie. Myla, e Garanin tylko si chwali, bo oczywicie mg
znale oszaamiajco pikne, nietknite miejsce, ale na pewno
rnioby si ono cakowicie od tego, jakie Luo stworzy w swojej
wyobrani. Gdy jednak wysiad z helikoptera, poczu si, jakby znalaz
si w swoim wynionym wiecie odlege szczyty grskie z czapami
niegu, jezioro otoczone kami i lasami, wszystko to roztaczao si
przed nim dokadnie tak, jak opisa to Garaninowi. I nie omiela
si pozwoli sobie na wyobraenie tak nieskalanego rodowiska.
Wydawao si baniowe. Powietrze przeniknite byo jak wonnoci,
nawet soce zdawao si wieci ostronie, zalewajc t krain
agodnym blaskiem. Najbardziej niewiarygodne byo to, e znajdowaa
si tam maa posiado z will porodku. Kent, ktry z nim przylecia,
powiedzia, e dom zosta zbudowany w poowie dziewitnastego
wieku, ale wyglda na starszy, a upyw czasu sprawi, e wtopi si
167 Liu Cixin

w otoczenie.
Niech si pan nie dziwi powiedzia Kent. Czasami ludzie marz
o miejscach, ktre naprawd istniej.
Czy kto tu mieszka?
W promieniu piciu kilometrw nie ma ywej duszy. Dalej jest
kilka maych wiosek.
Luo Ji pomyla, e to miejsce moe si znajdowa na pnocy
Europy, ale nie zapyta o to.
Kent wprowadzi go do domu. Ju od pierwszego rzutu oka na
przestronny salon w europejskim stylu Luo Ji zauway kominek ze
schludnie uoon obok niego stert drewna owocowego, ktre
wydzielao wiey zapach.
Waciciel tego domu yczy panu miego pobytu. Jest dumny, e
zamieszka tu Wpatrujcy si w cian rzek Kent i poinformowa
go, e posiado ma nie tylko urzdzenia, ktrych Luo sobie zayczy,
ale take stajni z dziesicioma komi, bo w gry najatwiej jest dosta
si pieszo lub konno, kort tenisowy, pole golfowe, piwniczk z winem,
a na jeziorze motorwk i kilka aglwek. Pomimo starej elewacji dom
urzdzony by nowoczenie. W kadym pokoju byy komputer
z szerokopasmowym dostpem do internetu i odbiornik telewizji
satelitarnej, poza tym znajdowaa si tam salka projekcyjna ze
sprztem cyfrowym. Jakby tego byo mao, Luo Ji zauway ldowisko
dla helikopterw. Wida byo, e dom nie zosta zbudowany w ostatniej
chwili.
Ten czowiek ma pienidze.
Nie tylko pienidze. Nie chce ujawnia swojej tosamoci, ale
pewnie zna pan jego nazwisko. Podarowa t posiado ONZ. To
hojniejszy dar ni prezent od Rockefellera. No wic ma pan jasno
ziemia i wszystko, co si na niej znajduje, naley do ONZ. Ma pan tu
Ciemny las 168

tylko prawo pobytu. Ale nie znaczy to, e nic pan nie dostanie. Kiedy
poprzedni waciciel std wyjeda, powiedzia, e zabra wszystkie
rzeczy osobiste, a to, co zostao, naley do pana. Same obrazy musz
kosztowa majtek.
Kent oprowadzi Luo Ji po domu. Luo zauway, e pierwotny
waciciel mia dobry gust i urzdzi kade pomieszczenie
z powcigliw elegancj. Du cz ksiek w bibliotece stanowiy
stare aciskie wydania. Wikszo obrazw namalowana bya w stylu
modernistycznym, ale nie wydaway si nie na miejscu w klasycznych
wntrzach. Uderzyo go jedno: cakowity brak pejzay. wiadczyo to
o wielkiej wraliwoci estetycznej, bo powieszenie takich obrazw
w domu znajdujcym si w raju byoby rwnie bezsensowne jak wlanie
wiadra wody do oceanu.
Wrciwszy do salonu, Luo Ji usiad w fantastycznie wygodnym
fotelu przed kominkiem. Wycign rk i musn ni jaki przedmiot.
Podnis t rzecz i przyjrza si jej. Bya to fajka z dugim, cienkim
cybuchem, jakiej uywali czonkowie klas uprzywilejowanych.
Popatrzy na puste pki na cianie i wyobrazi sobie, co z nich
zabrano.
Potem wszed Kent i przedstawi mu kilka osb: ochmistrzyni,
kucharza, szofera, pokojowego i bosmana. Wszyscy suyli
poprzedniemu wacicielowi. Gdy wyszli, Kent pozna go
z podpukownikiem w ubraniu cywilnym, ktry by szefem jego
ochrony. Po jego wyjciu Luo Ji zapyta Kenta, gdzie jest Shi Qiang.
Przekaza swoje obowizki i prawdopodobnie wrci do domu.
Niech zastpi tego faceta. Myl, e spisze si lepiej ni on.
Jestem tego samego zdania, ale on nie mwi po angielsku. Byoby
mu trudno.
No to niech pan wymieni obecnych ochroniarzy na Chiczykw.
169 Liu Cixin

Kent zgodzi si i wyszed zadzwoni. Luo Ji te opuci pokj

i przeszed po wypielgnowanym trawniku na pomost sigajcy do
poowy jeziora. Pooy rce na barierce na jego kocu i popatrzy na
odbicie onieonych szczytw gr w lustrzanej tafl jeziora. W wonnym
powietrzu i blasku soca powiedzia do siebie:
Jakie znaczenie ma wiat za czterysta lat w porwnaniu z yciem,
jakie wiod teraz?
Pieprzy program Wpatrujcych si w cian doda w mylach.

Skd si tu wzi ten skurczybyk? zapyta kto cicho na lotnisku.

Wpatrujcy si w cian maj tu wolny wstp odpar spokojnie
jego ssiad.
Nieciekawie tu, prawda? Spodziewam si, e jest pan zawiedziony,
panie prezydencie rzek do Reya Diaza doktor Allen, dyrektor
Pastwowego Laboratorium w Los Alamos, prowadzc go wzdu
rzdw komputerw.
Nie jestem ju prezydentem odpar surowo Rey Diaz, ogldajc
otoczenie.
To nasze centrum symulacji broni jdrowej. W Los Alamos s
takie cztery, a w Lawrence Livermore trzy.
Wzrok Reya Diaza przycigny dwa urzdzenia, niezupenie
nieciekawe. Wyglday na nowe, miay due ekrany i konsole
z mnstwem pokrte. Ruszy w ich stron, by si im lepiej przyjrze,
ale Allen go powstrzyma.
To automat do gier. Na tutejszych komputerach nie mona gra,
sprowadzilimy wic dwa dla rozrywki.
Rey Diaz dostrzeg dwa inne niezupenie nieciekawe urzdzenia.
Byy przezroczyste, miay skomplikowan budow i wypenia je
Ciemny las 170

bulgoczcy pyn. Skierowa si ku nim, by si im lepiej przyjrze, i tym

razem Allen go nie powstrzyma.
Ten pierwszy to nawilacz powietrza wyjani. W Nowym
Meksyku jest suchy klimat. Ta druga rzecz to ekspres do kawy. Mike,
nalej panu Reyowi Diazowi filian Nie, zaczekaj, nie z tego.
W moim gabinecie zaparz panu kaw z najwyszej pki.
Reyowi Diazowi pozostao tylko obejrzenie powikszonych
czarno-biaych zdj wiszcych na cianie. W palcym fajk
mczynie w kapeluszu rozpozna Oppenheimera. Potem Allen
zwrci jego uwag na nijakie terminale.
Te ekrany s przestarzae powiedzia Rey Diaz.
Ale za nimi s najpotniejsze komputery na wiecie, dziaajce
z prdkoci trzydziestu petaflop .
Do Allena podszed inynier.
Panie doktorze, AD4453OG jest gotowy do uycia.
Znakomicie.
Zawiesilimy modu wyjcia powiedzia cichszym ju gosem
inynier i zerkn na Reya Diaza.
Uruchomcie go odpar Allen, po czym odwrci si do Reya Diaza.
Jak pan widzi, przed Wpatrujcymi si w cian nie mamy nic do
ukrycia.
W tym momencie Rey Diaz usysza dwik rozdzieranego papieru
i zobaczy, e ludzie przy komputerach rozrywaj jakie kartki.
Mylc, e niszcz dokumenty, mrukn:
Nie macie niszczarki do papieru?
Ale zaraz potem zauway, e te kartki s puste. Potem kto
krzykn: Ju po wszystkim! i wszyscy zaczli wiwatowa
i wyrzuca strzpy papieru w powietrze, przez co wkrtce pokj
upodobni si do mietnika.
171 Liu Cixin

Taka jest tradycja w pokoju symulacji. Po wybuchu pierwszej

bomby atomowej doktor Fermi wyrzuci w gr kawaki podartego
papieru i na podstawie tego, na jak unosiy si odlego pod
wpywem fali uderzeniowej, dokadnie obliczy si jej raenia. Teraz
robimy to samo podczas kadej przeprowadzanej przez nas symulacji.
Rey Diaz strzepn skrawki papieru z czoa i ramion, po czym
powiedzia:
Codziennie przeprowadzacie prby z broni jdrow, ale jest to
dla was tak atwe jak gra komputerowa. Dla nas nie. Nie mamy
superkomputerw. Musimy wykonywa prawdziwe prby Robimy to
samo, ale biedni zawsze s utrapieniem.
Panie Rey Diaz, polityka nikogo tutaj nie interesuje.
Rey Diaz pochyli si, by przyjrze si lepiej terminalom, ale zobaczy
tylko przewijajce si dane i zmieniajce si krzywe. Gdy w kocu
udao mu si zlokalizowa pewne grafiki byy one tak abstrakcyjne, e
nic mu nie mwiy. Kiedy nachyli si nad innym ekranem, siedzcy
przed nim fizyk podnis ow i powiedzia:
Panie prezydencie, jeli szuka pan grzyba atomowego, to tutaj pan
go nie zobaczy.
Nie jestem prezydentem powtrzy Diaz i przyj filian kawy,
ktr poda mu Allen.
No to powinnimy porozmawia o tym, co moemy dla pana zrobi.
Opracujcie bomb atomow.
Oczywicie. Los Alamos jest wprawdzie instytucj
wielodyscyplinarn, ale przypuszczaem, e nie przyjecha tu pan
z adnego innego powodu. Moe poda mi pan jakie szczegy?
Jakiego ma by typu? Jak powinna mie energi wybuchu?
Niedugo ROP przyle wam pene wymogi techniczne, wic ja
wyo tylko krtko sprawy kluczowe. Du energi, jak najwiksz.
Ciemny las 172

Tak, jak uda si wam osign. Absolutne minimum to dwiecie

kiloton.
Allen gapi si na niego przez chwil, a potem pochyli w zamyleniu
gow.
To bdzie musiao troch potrwa.
Nie macie jakich projektw matematycznych?
Oczywicie mamy. Mamy projekty bomb od pisettonowych po
dwudziestomegatonowe, od neutronowych po elektromagnetyczne, ale
energia, o jak pan prosi, jest za dua. Ponaddziesiciokrotnie
przewysza najpotniejsz na wiecie bomb termojdrow.
Musiaaby mie zupenie inny zapalnik i inne fazy wybuchu ni
konwencjonalna bro jdrowa, a moe te cakowicie odmienn
konstrukcj. Nie mamy projektu pasujcego do tych zaoe.
Rozmawiali jeszcze przez jaki czas o planowaniu rnych bada,
a kiedy nadesza pora, by si poegna, Allen powiedzia:
Panie Rey Diaz, wiem, e ma pan w swoim zespole w ROP
najlepszych fizyk . Przypuszczam, e powiedzieli panu, jakie jest
zastosowanie broni jdrowej w wojnie kosmicznej?
Moe pan to powtrzy.
Dobrze. W wojnie kosmicznej bro jdrowa moe by mao
skuteczna, poniewa w prni kosmicznej wybuch jdrowy nie
wywouje fali uderzeniowej, a jego bysk jest prawie niezauwaalny,
a zatem nie dochodzi do adnego mechanicznego uderzenia w rodzaju
tych, ktre pojawiaj si w atmosferze. Caa jego energia wyzwala
si w postaci promieniowania i uderze elektromagnetycznych,
a przynajmniej ludzie maj na swoich statkach cakiem dobrze
chronice przed tym ekrany.
A jeli trafi si pro to w cel?
To co zupenie innego. W takim przypadku decydujcym
173 Liu Cixin

czynnikiem byoby ciepo cel mgby si stopi albo nawet

wyparowa. Ale jedna bomba o masie kilkuset milionw kiloton byaby
prawdopodobnie wielkoci tego budynku, obawiam si wic, e nie
byoby atwo trafi prosto w cel Prawd mwic, mechaniczne
uderzenie pocisku jdrowego nie dorwnuje sile raenia bomby
kinetycznej, jej promieniowanie jest mniej intensywne ni broni
wysyajcej promienie czstek, a zniszczenie cieplne nie dorwnuje
temu, ktre powoduj lasery gamma.
Ale te rodzaje broni nie s jeszcze gotowe do uycia.
Najpotniejsz broni, jak dysponuje w tej chwili ludzko, s bomby
jdrowe. A jeli chodzi o jej skuteczno w przestrzeni kosmicznej,
o czym pan wspomnia, to daoby si j poprawi. Mona doda co, co
zwikszy fal uderzeniow, jak kulki z oysk w granatach.
To ciekawy pomys. Daje o sobie zna pana wyksztacenie
techniczne.
Studiowaem fizy jdrow i dlatego lubi bomby jdrowe. Mam
przeczucie, e si sprawdz.
Allen rozemia si.
Prawie o tym zapomniaem. To zabawne dyskutowa o takich
rzeczach z Wpatrujcym si w cian.
Rey Diaz te si rozemia, ale szybko spowania i powiedzia:
Doktorze Allen, jak wszyscy inni traktuje pan strategi
Wpatrujcych si w cian jako co tajemniczego. Najpotniejsz
gotow do uycia broni, jak dysponuje teraz ludzko, jest bomba
wodorowa. Skupienie si na niej jest naturalne, prawda? Uwaam, e
moje podejcie jest waciwe.
Zatrzymali si na ciece prowadzcej przez las.
Chodzili tdy wielokrotnie Fermi i Oppenheimer powiedzia
Allen. Po Hiroszimie i Nagasaki wikszo konstruktorw broni
Ciemny las 174

jdrowej pierwszej generacji przez reszt ycia bya pogrona

w depresji. Poczuliby ulg, gdyby znali cel, jakiemu ma teraz suy
bro jdrowa.
Bez wzgldu na to, jak moe by przeraajca, bro to dobra
rzecz Aha, mam nadziej, e kiedy przyjad tu nastpnym razem,
nie bdziecie znowu rozrzucali strzpw papieru. Sofony powinny nas
uwaa za istoty schludne.

Keiko Yamasuki obudzia si w rodku nocy i stwierdzia, e jest

w ku sama. Pociel obok niej bya zimna. Wstaa, ubraa si i wysza
na dwr. Jak zwykle od razu zobaczya cie ma w bambusowym
gaju w ogrodzie. Mieli domy w Anglii i Japonii, ale Hines wola ten
japoski. Mwi, e wiato ksiyca na Wschodzie koi jego serce.
Tej nocy nie byo ksiyca. Bambusy i jego odziana w kimono posta
straciy trjwymiarowo i wyglday w wietle gwiazd jak papierowe
wycinanki.
Hines usysza kroki Keiko, ale si nie obejrza. O dziwo, Keiko
nosia w Japonii takie same buty jak w Anglii. Nawet w rodzinnym
miecie nigdy nie chodzia w geta. Ale tylko tu sysza jej kroki,
w Anglii nigdy.
Kochany, ju od wielu dni mao pisz powiedziaa. Jej gos by
cichy, ale owady przestay cyka i na wszystko spyn spokj.
Usyszaa, jak m wzdycha.
Keiko, nie mog spa. Nie mog o niczym myle. Naprawd nic mi
nie przychodzi do gowy.
Nikomu nic nie przychodzi do gowy. Moim zdaniem nie istnieje
plan ostatecznego zwycistwa. Zrobia dwa kroki w stron Hinesa,
ale nadal oddzielao j od niego kilka odyg bambusw. Gaj by ich
175 Liu Cixin

miejscem kontemplacji, tu czerpali inspiracj do wikszoci swoich

prac badawczych. Rzadko pozwalali sobie w tym witym zaktku na
intymno, lecz zwracali si do siebie uprzejmie, jak przystao na
miejsce przesiknite atmosfer filozofii Wschodu. Powiniene
odpocz, Bill. Wystarczy, e robisz, co w twojej mocy.
Odwrci si, ale w ciemnoci nie byo wida jego twarzy.
Jak to moliwe? Kady krok, ktry robi, pochania mnstwo
rodkw.
To dlaczego nie obierzesz innego podejcia? odpara szybko
Keiko. Wida byo, e mylaa o tym. Obierz jaki kierunek, ktry,
nawet jeli ci si nie powiedzie, przyniesie pewien poytek podczas
realizacji twoich zamierze.
Dokadnie o tym mylaem, Keiko. Oto, co postanowiem: nawet
jeli nie uda mi si stworzy adnego planu, mog pomc innym go
opracowa.
Jakim innym? Pozostaym Wpatrujcym si w cian?
Nie, oni s niewiele lepsi ode mnie. Mam na myli naszych
potomkw. Keiko, zastanawiaa si kiedy nad tym, e potrzeba co
najmniej dwudziestu tysicy lat, by ujawni si skutek ewolucji
biologicznej, a ludzka cywilizacja ma zaledwie pi tysicy lat, przy
czym wspczesna cywilizacja technologiczna tylko dwiecie? Oznacza
to, e badania w dzisiejszej nauce prowadzi mzg pierwotnego
czowieka.
Chcesz wykorzysta technologi do przyspieszenia ewolucji
mzgu?
Prowadzimy badania nad mzgiem i powinnimy woy wicej
wysiku w poszerzenie jego moliwoci, by stworzy system obrony
planety. Jeli bdziemy ciko pracowa przez sto czy dwiecie lat,
moe uda si nam zwikszy ludzk inteligencj i pozwoli nauce
Ciemny las 176

przyszoci wyzwoli si z wizienia sofonw.

W naszej dziedzinie inteligencja to mao precyzyjny termin. Co
konkretnie
Mam na myli inteligencj w najszerszym znaczeniu tego sowa.
Nie tylko w tradycyjnym znaczeniu logicznego rozumowania, ale
takim, ktre obejmuje rwnie zdolno do nauki, wyobrani
i innowacyjno. A take zdolno gromadzenia dowiadcze przy
zachowaniu intelektualnego wigoru oraz zwikszenie wytrzymaoci
umysowej, bymy mogli cigle myle bez zmczenia. Moemy te
rozway moliwo wyeliminowania potrzeby snu. I tak dalej.
Czego bdzie do tego trzeba? Masz jaki, choby bardzo oglny,
pomys?
Nie. Jeszcze nie. Moe da si poczy mzg bezporednio
z komputerem i zwikszy ludzk inteligencj dziki jego mocy
obliczeniowej? A moe uda si nam stworzy sprzenie midzy
ludzkimi mzgami i czy myli rnych osb? Albo dziedziczy
wspomnienia. Ale bez wzgldu na to, w jak ostatecznie zwrcimy
si stron, musimy zacz od zrozumienia mechanizmw ludzkiego
mzgu.
A to jest nasza dziedzina.
Moemy kontynuowa to, co robilimy do tej pory, z t rnic, e
bdziemy mieli na to ogromne rodki.
Kochanie, jestem naprawd szczliwa. Ba, czuj si jak
w ekstazie! Tylko jedna rzecz nie sdzisz, e jak na Wpatrujcego si
w cian droga, ktr chcesz obra, jest nieco
Nieco okrna? By moe. Ale pomyl tylko, Keiko nasza
cywilizacja sprowadza si w ostatecznym rachunku do ludzi. Jeli
zaczniemy od podniesienia ich na wyszy poziom, to czy nie jest to plan
dalekosiny? Poza tym co innego moemy zrobi?
177 Liu Cixin

Bill, jeste cudowny!

Pomyl przez chwil jeli uda si nam przeksztaci
neurobiologi i badania nad myleniem w program oglnowiatowy
i bdziemy mogli przeznaczy na to niewyobraalnie wielkie pienidze,
to jak dugo bdziemy musieli czeka na sukces?
Mniej wicej sto lat.
Podejdmy do tego nieco bardziej pesymistycznie i powiedzmy, e
dwiecie. Wtedy bardzo inteligentnym ludziom pozostan jeszcze dwa
wieki i jeli w cigu jednego stulecia rozwin nauki podstawowe,
a w nastpnym przeksztac teorie w technologie
Nawet jeli nic z tego nie wyjdzie, to zrobimy co, co zawsze
chcielimy zrobi.
Keiko, bd ze mn do koca moich dni mrukn Hines.
Tak, Bill. Na pewno mamy czas.
Owady w gaju chyba przywyky do ich obecnoci, bo ponownie
zaczy gra. Gdy w bambusach zaszeleci lekki wiatr, a w przerwach
midzy limi bysny gwiazdy na nocnym niebie, zdawao si, e
wanie stamtd dobiega chr owadzich gosw.

By trzeci dzie pierwszego spotkania Rady Obrony Planety w sprawie

programu Wpatrujcych si w cian. Rey Diaz i Hines opowiedzieli
ju wczeniej o swoich planach, ktre miay si sta przedmiotem
wstpnej dyskusji przedstawicieli staych czonkw ROP, ale Tyler
odoy ujawnienie swoich do obecnej sesji. Zebrani byli ciekawi
szczegw.
Tyler zacz od krtkiego wprowadzenia:
Musz stworzy w przestrzeni kosmicznej siy zbrojne, ktre bd
uzupenieniem ziemskiej fl ty, ale bd mnie podlega.
Ciemny las 178

Natychmiast podniosy si rce pozostaych dwch Wpatrujcych si

w cian.
Pana Hinesa i mnie oskarono o nadmierne zuycie rodkw przy
realizacji naszych planw wtrci Rey Diaz. To absurdalne
oskarenia. Pan Tyler chce mie wasne siy kosmiczne!
Nie powiedziaem, e to bd siy kosmiczne rzek spokojnie
Tyler. Moim zamiarem nie jest zbudowanie kosmicznych statkw
wojennych, lecz fl ty kosmicznych myliwcw. Bd mniej wicej
wielkoci konwencjonalnych myliwcw i w kadym bdzie tylko jeden
pilot. Bd jak rj komarw, wic nazwaem to planem roju
komarw. Formacja ta bdzie miaa wielko co najmniej rwn
wielkoci trisolariaskiej fl ty inwazyjnej. Tysic statkw.
Zaatakowaby pan trisolariaski statek wojenny komarem? Takie
ukszenie nie spowoduje nawet opuchlizny powiedzia lekcewaco
jeden z czonkw komisji.
Tyler unis palec.
Nie, jeli kady z tych komarw bdzie uzbrojony w bomb
wodorow o sile stu megaton. Bdzie mi wic potrzebna najnowsza
technologia produkcji superbomb Niech pan nie odrzuca z miejsca
mojego planu, panie Rey Diaz. Prawd mwic, nie moe pan go
odrzuci. Zgodnie z postanowieniami programu Wpatrujcych si
w cian ta technologia nie jest pana patentem. Kiedy zostanie
opracowana, bd mia prawo j wykorzysta.
Rey Diaz zerkn na niego z ukosa.
Mam pytanie. Zamierza pan dokona plagiatu mojego planu?
Tyler umiechn si sardonicznie.
Jeli mona dokona plagiatu planu Wpatrujcego si w cian, to
czy naprawd jego twrca jest Wpatrujcym si w cian?
Komary nie lataj daleko zauway Garanin, szef ROP.
179 Liu Cixin

Przypuszczam, e zasig bojowy tych zabawkowych myliwcw

kosmicznych nie przekracza orbity Marsa.
Niech si pan ma na bacznoci. Jego nastpnym yczeniem moe
by lotniskowiec kosmiczny powiedzia z chichotem Hines.
To nie bdzie konieczne odpar ze spokojem Tyler. Te kosmiczne
myliwce mona tak zaprojektowa, by caa eskadra staa si
jednoci, rojem komarw, ktry dziaa jak kosmiczny lotniskowiec
i jest napdzany przez silnik zewntrzny albo przez silniki maej czci
tej grupy. Przy staej prdkoci lotu grupa bdzie miaa tak zdolno
dalekiej nawigacji jak duy statek kosmiczny. Gdy dotrze na pole
walki, rozproszy si i kady myliwiec bdzie atakowa wroga
indywidualnie.
Dotarcie do strefy obrony na skraju Ukadu Sonecznego zajmie
temu paskiemu rojowi komarw cae lata. Pilot myliwca nie moe
spdzi tak dugiej podry w kokpicie, gdzie nie mona nawet wsta.
Czy w maym samolocie bdzie wystarczajco duo miejsca chociaby
na zapasy? zapyta kto.
Hibernacja odpar Tyler. Bd musieli si podda hibernacji.
Mj plan zaley od realizacji dwch technologii: zminiaturyzowanych
superbomb i zminiaturyzowanych urzdze do hibernacji.
Kilka lat snu w metalowej trumnie, potem przebudzenie tylko po
to, by przeprowadzi samobjczy atak. Jak wida, los pilota z roju
komarw jest nie do pozazdroszczenia rzek Hines.
Tyler straci entuzjazm i przez chwil milcza. Potem kiwn gow.
Tak. Znalezienie pilotw jest najtrudniejsz czci tego planu.
Czonkom komisji rozdano kartki ze szczegami planu Tylera, ale
nie przejawiali oni zainteresowania dyskusj. Przewodniczcy
oznajmi, e odracza przesuchanie.
Nie pojawi si jeszcze Luo Ji? zapyta poirytowany
Ciemny las 180

przedstawiciel USA.
On tu nie przybdzie odpar Garanin. Owiadczy, e ycie
w odosobnieniu i niebranie udziau w przesuchaniach przed ROP jest
czci jego planu.
Wrd zgromadzonych rozlegy si szmery. Niektrzy zdawali si
rozzoszczeni, inni wymieniali tajemnicze umiechy.
To nierb, prniak! powiedzia Rey Diaz.
A kim jest pan? zapyta obcesowo Tyler, chocia jego plan roju
komarw zalea od technologii produkcji superbomby wodorowej Reya
Diaza.
Wolabym wyrazi mj szacunek dla doktora Luo rzek Hines.
Zna siebie i swoje zdolnoci, nie chce wic bezsensownie marnowa
rodkw. Obrci si uprzejmie do Reya Diaza. Uwaam, e pan
Rey Diaz mgby si od niego czego nauczy.
Wszyscy widzieli, e Tyler i Hines bynajmniej nie bronili Luo Ji, lecz
e ywili gbsz niech do Reya Diaza.
Garanin uderzy motkiem w st.
Przede wszystkim Wpatrujcy si w cian Rey Diaz zabra gos
niezgodnie z porzdkiem obrad. Przypominam mu, eby okazywa
pozostaym Wpatrujcym si w cian szacunek. Tak samo upominam
Wpatrujcych si w cian Hinesa i Tylera, e ich sowa s
niestosowne.
Panie przewodniczcy powiedzia Hines to, co zademonstrowa
swoim planem Rey Diaz, to prymitywne mylenie typowe dla
onierza. Idc w lady Iranu i Korei Pnocnej, jego kraj rozpocz
realizacj programu budowy broni jdrowej, czym narazi si na
sankcje ONZ, a to wywoao u Reya Diaza dziwny kompleks bomby.
Midzy programem stworzenia roju komarw przedstawionym przez
pana Tylera a planem skonstruowania potnej bomby wodorowej
181 Liu Cixin

Reya Diaza nie ma zasadniczej rnicy. Obie propozycje rozczarowuj.

W obu przypadkach od samego pocztku wyrane s intencje
strategiczne ich autorw. Brakuje im przebiegoci, ktra ma by
strategicznym atutem programu Wpatrujcych si w cian.
Natomiast paski plan, panie Hines, to naiwne rojenia odgryz
si Tyler.
Po zakoczeniu przesuchania Wpatrujcy si w cian przeszli do
pokoju medytacji, ich ulubionego miejsca w siedzibie gwnej ONZ.
Wydawao si im, e ten pokj zosta zrobiony specjalnie dla nich.
Czekali tam w milczeniu. Kady z nich czu, e dopki nie dojdzie
do ostatniej wojny, nie bdzie mg si podzieli swymi mylami
z pozostaymi. Pomidzy nimi leaa brya rudy elaza, jakby
wchaniaa i gromadzia ich myli i bya milczcym wiadkiem tego
spotkania.
Syszelicie o Burzycielach cian? zapyta cicho Hines.
Tyler skin gow.
Powiadomi o tym niedawno RZT na swojej publicznej stronie,
a potwierdzia to CIA.
Ponownie pogryli si w milczeniu. Kady z Wpatrujcych si
w cian tworzy w wyobrani obraz zasadzajcego si na niego
Burzyciela. Ten obraz bdzie ich po wielokro przeladowa
w koszmarnych snach, bo dzie, w ktrym stanie on przed
Wpatrujcym si w cian, bdzie prawdopodobnie oznacza jego
koniec.

Kiedy Shi Xiaoming zobaczy, e do celi wchodzi jego ojciec, przesun

si w kt pryczy, ale Shi Qiang po prostu usiad spokojnie obok niego.
Nie bj si. Tym razem ci nie uderz ani nie obrzuc wyzwiskami.
Ciemny las 182

Nie mam na to si. Wycign paczk papierosw, wyj z niej dwa

i podsun jednego synowi. Shi Xiaoming zawaha si, zanim go
przyj. Przez chwil palili w milczeniu. Potem Shi Qiang powiedzia:
Mam zadanie. Niedugo wyjedam z kraju.
A twoja choroba? Shi Xiaoming podnis gow i przez obok
dymu spojrza z niepokojem na ojca.
Najpierw porozmawiajmy o tobie.
Shi Xiaoming przybra bagaln min.
Tato, czeka mnie za to surowy wyrok
Gdyby popeni jakie inne przestpstwo, mgbym to odkrci,
ale nie w tym przypadku. Ming, obaj jestemy doroli. Ponosimy
odpowiedzialno za swoje czyny.
Shi Xiaoming pochyli z rozpacz gow i w milczeniu zacign si
papierosem.
To po czci moja wina cign Shi Qiang. Gdy dorastae,
nigdy nie miaem dla ciebie czasu. Co wieczr wracaem pno do
domu, tak zmczony, e tylko walnem kielicha i szedem spa. Nigdy
nie byem na zebraniu rodzicielskim w szkole i nigdy z tob powanie
nie porozmawiaem Jak powiedziaem: ponosimy odpowiedzialno
za swoje czyny.
Shi Xiaoming ze zami w oczach rozgnit niedopaek kilka razy na
brzegu pryczy, jakby gasi drug poow swego ycia.
Wizienie to szkoa kryminalistw. Gdy si tam znajdziesz, moesz
zapomnie o poprawie. Po prostu nie daj si wcign w adne ukady
z innymi winiami. I naucz si broni. We to Shi Qiang pooy
na pryczy foliow torb. W rodku byy dwa kartony zwykych
papierosw Yun Yan. A jeli bdziesz jeszcze czego potrzebowa,
przyle ci to matka.
Shi Qiang podszed do drzwi, obrci si i powiedzia:
183 Liu Cixin

Ming, moe zobaczysz si jeszcze z ojcem. Prawdopodobnie

bdziesz wtedy starszy ode mnie i zrozumiesz, co mi teraz ley na
sercu.
Shi Xiaoming patrzy przez ma szybk w drzwiach na oddalajcego
si ojca. Z tyu wyglda on bardzo staro.

W epoce, w ktrej wszystko otaczaa aura niepokoju, Luo Ji by

najbardziej zrelaksowanym czowiekiem na wiecie. Chodzi na
spacery nad jezioro, pywa dk, poleca szefowi kuchni, by
przygotowywa smakowite potrawy z grzybw, ktre zebra, i ryb,
ktre zowi, przeglda bogaty ksigozbir w bibliotece, a gdy si tym
znudzi, wychodzi na zewntrz i gra z ochroniarzami w golfa. Jedzi
konno po kach i ciek przez las w stron pokrytych niegiem
szczytw, ale nigdy nie dotar do podna gr. Siada czsto na awce
nad jeziorem i patrzy na odbicie gr w wodzie, nic nie robic
i o niczym nie mylc, a niepostrzeenie mija cay dzie.
Przez cay ten czas by samotny, nie utrzymywa kontaktw ze
wiatem zewntrznym. W posiadoci by te Kent, ale mia do
dyspozycji may gabinet i rzadko zawraca mu gow. Luo Ji tylko raz
rozmawia z szefem ochrony; poprosi go, by jego podkomendni nie
deptali mu bez przerwy po pitach, a jeli musz to robi, niech mu si
nie rzucaj w oczy.
Czu si jak d ze zwinitym aglem, unoszca si spokojnie na
wodzie, i byo mu zupenie obojtne, gdzie zacumuje albo dokd unios
j fale. Kiedy czasami myla o swoim wczeniejszym yciu, odkrywa
z zaskoczeniem, e ju by go nie pozna. Odpowiadao mu to.
Szczeglnie interesowaa go piwniczka z winem. Wiedzia, e
w lecych na pkach pokrytych kurzem butelkach s najprzedniejsze
Ciemny las 184

trunki. Pi w salonie, w bibliotece, a czasami na odzi, ale nigdy za

duo, w sam raz tyle, by trwa w idealnym stanie p trzewoci, p
upicia. Bra wtedy fajk o dugim cybuchu, pozostawion przez
poprzedniego waciciela, i pyka z niej.
Nigdy, nawet gdy pada deszcz i byo chodno, nie rozpali
w kominku. Wiedzia, e jeszcze nie nadesza na to pora.
Ani razu nie wszed do internetu, ale czasami wcza telewizj,
po czym unika wiadomoci i oglda programy, ktre nie miay nic
wsplnego z biecymi wydarzeniami ani z obecnym dniem. Nadal
mona byo takie znale, chocia staway si coraz rzadsze
w ostatnich chwilach zotego wieku.
Pewnego pnego wieczoru odpyn dziki butelce koniaku, ktry
wedug etykietki mia trzydzieci pi lat. Z pilotem w rku przerzuca
na ekranie telewizora o wysokiej rozdzielczoci kanay informacyjne,
kiedy jego uwag przykua jedna wiadomo. Dotyczya odnalezienia
wraku statku z poowy siedemnastego wieku, klipera, ktry pyn
z Rotterdamu do Faridabadu i zaton koo przyldka Horn. Wrd
wydobytych przez nurkw przedmiotw bya beczuka znakomitego
wina, ktre zdaniem znawcw nie tylko nadawao si jeszcze do
spoycia, ale po trzystu latach przebywania na dnie oceanu powinno
mie niezrwnany smak. Luo Ji nagra wiksz cz programu,
a potem wezwa Kenta.
Chc mie t beczuk oznajmi. Kupcie mi j.
Kent wyszed, by zadzwoni. Dwie godziny pniej poinformowa
Luo, e cena beczuki jest zdumiewajco wysoka licytacja miaa si
zacz od okoo trzystu tysicy euro.
To drobiazg w porwnaniu z programem Wpatrujcych si
w cian. Kupcie j. To cz planu.
Tak wanie ten program wykreowa drugi idiom obok umiechu
185 Liu Cixin

Wpatrujcego si w cian. Wszystko, co byo ewidentnie absurdalne,

ale co mimo to trzeba byo zrobi, nazywano odtd czci planu
Wpatrujcego si w cian albo krcej czci planu.
Dwa dni pniej star, pokryt muszlami beczuk umieszczono
w salonie willi. Luo Ji wzi zakoczony kurkiem wider do robienia
otworw w drewnianych beczkach, ktry znalaz w piwnicy, ostronie
wwierci si nim w bok beczuki i nala sobie pierwszy kieliszek. Pyn
mia szmaragdowy kolor. Luo powcha go, a potem podnis kieliszek
do ust.
To te cz planu, doktorze? zapyta cicho Kent.
Tak jest. To cz planu. Mia ju wychyli wino, ale
zobaczywszy, e w pokoju s te inni ludzie, powiedzia: Wszyscy
wyjdcie.
Kent i reszta nawet si nie ruszyli.
Odesanie was std te jest czci planu. Wyj!
Spojrza na nich gniewnie. Kent pokrci lekko gow, ale ruszy do
wyjcia, a za nim pozostali.
Luo Ji pocign yk. Chocia stara si wmwi sobie, e wino ma
niebiaski smak, nie odway si wzi kolejnego yka. Ale i ten jeden
nie przeszed bez ladu. W nocy leciao z Luo gr i doem, a w kocu
zacz wymiotowa ci barwy tego wina i poczu si tak saby, e
nie mg si podnie z ka. Gdy lekarze i eksperci otworzyli potem
wieko beczuki, znaleli po jego wewntrznej stronie do du
brzow tabliczk, jakie zwyczajowo umieszczano w owych dniach.
Z upywem czasu doszo do jakiej reakcji midzy yjcymi normalnie
w pokojowej koegzystencji miedzi i winem i w tym drugim rozpucia
si jaka substancja Kiedy wynoszono beczuk, Luo widzia na
twarzy Kenta zoliw satysfakcj.
Lea potem gboko wyczerpany w ku, przygldajc si, jak
Ciemny las 186

opadaj krople w podczonej mu kroplwce, i opanowao go uczucie

cakowitego osamotnienia. Wiedzia, e niedawne czasy beztroskiego
leniuchowania byy po prostu staczaniem si w otcha samotnoci
i e teraz spad na samo dno. Ale przewidzia t chwil i by na ni
przygotowany. Czeka na kogo, a gdy ten kto si pojawi, zacznie si
nastpny etap jego planu. Czeka na Da Shi.

Tyler chroni si pod parasolem przed mawk sipic w prefekturze

Kagoshima. Dwa metry za nim sta z nieotwartym parasolem szef
obrony Koichi Inoue. Taki dystans, zarwno fiz czny, jak i psychiczny,
utrzymywa od dwch dni. Znajdowali si w Muzeum Pokoju Kamikaze
w Chiran, przed pomnikiem specjalnych jednostek uderzeniowych,
obok ktrego sta biay samolot o numerze 502. Pomnik i samolot
wydaway si ywe w lnicej warstewce spywajcego deszczu.
A zatem dyskusja nad moj propozycj jest absolutnie
niemoliwa? zapyta Tyler.
Z caego serca radz, by nie mwi pan o tym rodkom przekazu,
bo bd kopoty.
Ton Koichiego Inouego by lodowaty jak deszcz.
To nadal draliwy temat?
Draliwa jest nie ta historia, lecz paska propozycja odtworzenia
specjalnych jednostek uderzeniowych kamikaze. Dlaczego nie zrobi
pan tego w USA albo jakim innym kraju? Czy Japoczycy s jedynymi
ludmi na wiecie, ktrzy z poczucia obowizku mog i na pewn
mier?
Tyler zamkn parasol i podszed bliej do Koichiego Inouego, ktry
chocia si nie cofn zdawa si otoczony nieprzekraczalnym polem
siowym.
187 Liu Cixin

Nie powiedziaem, e przysze siy kamikaze bd si skaday

wycznie z Japoczykw. Bd to siy midzynarodowe, ale czy nie
jest naturalne, e chc je odtworzy tutaj, skoro po raz pierwszy
powstay w pana kraju?
Czy ten rodzaj jednostek uderzeniowych ma jakie znaczenie
w wojnie midzyplanetarnej? Na pewno zdaje pan sobie spraw, e
te oddziay specjalne odniosy ograniczon liczb zwycistw i nie
odwrciy biegu wojny.
Panie komendancie, tworzone przeze mnie siy kosmiczne to fl ta
myliwcw uzbrojonych w superbomby wodorowe.
Po co panu ludzie? Czy tych myliwcw nie mog poprowadzi do
ataku komputery?
Wydawao si, e Tyler tylko czeka na to pytanie.
W tym wanie problem! Dzisiejsze komputery nie s w stanie
zastpi ludzkich mzgw, a dla stworzenia komputerw kwantowych
i innych komputerw nowej generacji byby potrzebny postp
w badaniach podstawowych. A drog do takiego postpu blokuj
sofony. A zatem za czterysta lat komputery bd nadal miay
ograniczon inteligencj i bro naprowadzana przez ludzi bdzie
niezbdna Prawd mwic, odnawianie teraz eskadr kamikaze ma
tylko podbudowa morale, bo zanim ktrykolwiek z nich poleci
w samobjcz misj, minie dziesi pokole. Ale by wzbudzi tego
ducha i wiar, powinnimy zacz ju zaraz!
Koichi Inoue po raz pierwszy odwrci si twarz do Tylera. Mokre
wosy przykleiy mu si do czoa, a krople deszczu na jego policzkach
wyglday jak zy.
To podejcie jest sprzeczne z podstawowymi standardami
moralnymi wspczesnych spoeczestw powiedzia. Ludzkie ycie
jest wartoci nadrzdn i adne pastwo ani aden rzd nie moe
Ciemny las 188

od nikogo wymaga podjcia si samobjczego zadania. Przypomina

mi si zdanie wypowiedziane chyba przez Yang Wen-li w Legendzie
11
o galaktycznych bohaterach : W tej wojnie wa si losy kraju, ale
jakie to ma znaczenie w porwnaniu z prawami i swobodami
jednostki? Po prostu rbcie, co w waszej mocy.
Tyler westchn.
Wie pan co? Odrzuci pan swj najcenniejszy rodek walki.
Potem otworzy parasol i odwrci si ze zoci. Gdy doszed do
bramy muzeum, obejrza si i zobaczy, e Koichi Inoue wci stoi
w deszczu przed pomnikiem.
Idc w powiewach morskiej bryzy, Tyler wrci mylami do zdania
z listu poegnalnego pilota kamikaze do matki, ktry widzia
w gablocie w muzeum:
Mamo, bd m lecc w ogie.

Jest gorzej, ni sobie wyobraaem powiedzia Allen.

Sta z Reyem Diazem obok czarnego obelisku z lawy, pomnika
znajdujcego si w miejscu wybuchu pierwszej bomby jdrowej
skonstruowanej przez czowieka.
Czy jej budowa jest naprawd tak odmienna? zapyta Rey Diaz.
Zupenie inna ni wspczesnych bomb jdrowych. Stworzenie jej
matematycznego modelu moe by sto razy bardziej skomplikowane
ni bomb wspczesnych. To niebywae przedsiwzicie.
Co musz zrobi?
Ma pan w swojej ekipie Cosmo, prawda? Niech go pan przyle do
mojego laboratorium.
Williama Cosmo?
Tak.
189 Liu Cixin

Ale on jest on jest

Astrofizykiem. utorytetem w dziedzinie gwiazd.
I co miaby robi?
Ju panu mwi. Pana zdaniem bomba jdrowa wybucha po
uruchomieniu si zapalnika, ale w rzeczywistoci jest to raczej proces
spalania. Im wiksza energia bomby, tym duej trwa ten proces. Na
przykad po wybuchu bomby o sile dwudziestu kiloton powstaje kula
ognia, ktra ponie przez ponad dwadziecia sekund. Superbomba,
ktr projektujemy, bdzie miaa si dwustu kiloton, a wywoana
przez ni kula ognia bdzie pona przez kilka minut. Niech pan
o tym pomyli. Jak to bdzie wygldao?
Jak mae soce.
Wanie! Fuzja jdrowa takiej bomby jest bardzo podobna do fuzji
zachodzcej w gwiedzie i przypomina proces formowania si gwiazdy
w bardzo krtkim czasie. A wic musimy stworzy model
matematyczny, ktry bdzie w zasadzie modelem gwiazdy.
Przed nimi rozcigay si biae piaski pustyni. Tu przed witem nie
mona byo rozrni szczegw. Gdy patrzyli na ten widok, mimo woli
przypomniaa si im sceneria Trzech cia.
Jestem podekscytowany, panie Rey Diaz. Prosz mi wybaczy nasz
pocztkowy brak entuzjazmu. Kiedy teraz przygldamy si temu
projektowi, widzimy, e jego znaczenie wykracza daleko poza
skonstruowanie superbomby. Wie pan, co robimy? Tworzymy
prawdziw gwiazd!
Rey Diaz potrzsn z dezaprobat gow.
Co to ma wsplnego z obron Ziemi? spyta.
Niech obrona Ziemi nie ogranicza pana horyzontw. W kocu ja
i moi koledzy z laboratorium jestemy naukowcami. Poza tym nie jest
to pozbawione znaczenia praktycznego. Jeli wprowadzimy
Ciemny las 190

odpowiednie parametry, ta gwiazda moe by modelem naszego soca.

Niech pan o tym pomyli. Zawsze dobrze jest mie soce w pamici
komputera. To najwiksze ciao niebieskie, jakie znajduje si w pobliu
nas, ale moemy mie z tego modelu jeszcze wikszy poytek. Moe
nas czeka wiele odkry.
Nasze poprzednie wykorzystanie soca doprowadzio ludzi na
skraj przepaci, a pana i mnie tutaj.
Ale kolejne odkrycia mog odcign ludzi znad tej przepaci.
A wic zaprosiem tu pana, by obejrza pan wschd soca.
Nad horyzontem zacz si wanie pojawia rbek tarczy
sonecznej. Pustynia przed nimi zacza nabiera ostroci jak
wywoywane zdjcie i Rey Diaz zobaczy, e to miejsce, niegdy spalone
przez piekielny ogie, pokrywa teraz skpa rolinno.
Staem si mierci, niszczycielem wiatw! krzykn Allen.
Co? Rey Diaz odwrci gow jak smagnity biczem.
Powiedzia to Oppenheimer, obejrzawszy pierwszy wybuch
jdrowy. Wydaje mi si, e to cytat z Bhagawadgity.
Krg na wschodniej czci nieba szybko si powiksza, spowijajc
Ziemi wiatem niczym pajczyn. To samo soce wiecio, gdy Ye
Wenjie nastawia na nie anten w Czerwonym Brzegu, a wczeniej
wiecio rwnie, kiedy osiada py po pierwszej eksplozji jdrowej.
Kierowa na nie tpe spojrzenie australopitek milion lat temu
i dinozaur przed stu milionami lat, a jeszcze dawniej zamglone wiato
tego samego soca przenikao pod powierzchni praoceanu, gdzie
odczuwaa je pierwsza ywa komrka.
A jeszcze pniej cign Allen czowiek nazwiskiem
Bainbridge doda do stwierdzenia Oppenheimera co zupenie
niepoetyckiego: Teraz wszyscy jestemy sukinsynami.
O czym pan mwi? zapyta Rey Diaz. Z trudem apa oddech.
191 Liu Cixin

Dzikuj panu, panie Rey Diaz, bo od tej chwili nie jestemy ju

sukinsynami.
Soce na wschodzie objo wszystko swym blaskiem, jakby
oznajmiao wiatu: Wszystko jest tak ulotne jak cie, ktry rzucaj
przedmioty, gdy pada na nie moje wiato.
Rey Diaz przysiad i opuci rk na ziemi. Wstrzsay nim
konwulsje. Jego twarz poblada i pokrya si zimnym potem, nie mia
siy oderwa doni od kpy cierni, na ktrej j opar.
Co si panu stao? zapyta Allen.
Id, id po samochd powiedzia sabym gosem Rey Diaz.
Odwrci gow w kierunku przeciwnym do soca i podnis drug
rk, by osoni oczy przed wiatem. Nie mg powsta z kucek. Allen
prbowa mu pomc, ale nie da rady podwign jego przysadzistego
ciaa. Podjed samochodem Rey Diaz rzzi, cay czas zakrywajc
oczy. Kiedy Allen podjecha do niego, upad na ziemi. Allen z trudem
wepchn go na tylne siedzenie. Okulary soneczne, potrzebne mi
okulary soneczne P lec, p siedzc, chwyta rozcapierzonymi
palcami powietrze. Allen poda mu okulary, ktre znalaz na desce
rozdzielczej. Gdy Rey Diaz je woy, jego oddech sta si spokojniejszy.
Ju mi lepiej. Wynomy si std. Szybko wykrztusi.
Co si stao, na mio bosk?
To chyba przez to soce.
Eee kiedy pojawia si u pana taka reakcja?
Teraz.
Osobliwa fobia na tle soca, ktra dopada Reya Diaza,
doprowadzaa go na skraj zaamania psychicznego i wyczerpania
fiz cznego za kadym razem, kiedy je zobaczy, i od tamtej pory
zmuszaa do pozostawania w pomieszczeniach zamknitych.
Ciemny las 192

Bardzo dugi by ten lot? Wyglda pan, jakby straci ca energi

powiedzia Luo Ji po przybyciu Shi Qianga.
Tak. Czowiek nigdy nie znajdzie samolotu tak wygodnego jak
ten, ktrym lecielimy kiedy odpar Shi Qiang, taksujc wzrokiem
okolic.
Niele tu, co?
Okropnie stwierdzi Shi Qiang, krcc gow. Z trzech stron
jest las, wic atwo si ukry w pobliu domu. No i jezioro. Brzeg jest
tak blisko domu, e trudno by si byo broni przed nurkami pyncymi
od lasu po drugiej stronie. Ale ki s w porzdku, duo otwartej
przestrzeni.
Nie moe pan spojrze na to bardziej romantycznie?
Przyjechaem tu do pracy, mj chopcze.
Myl o pracy, ale romantycznej.
Luo Ji wprowadzi Shi Qianga do salonu. Kapitan zlustrowa pokj,
ale wydawao si, e luksus i elegancja nie wywary na nim wielkiego
wraenia. Luo Ji nala mu trunku do krysztaowego kieliszka, ale Shi
Qiang machniciem rki odmwi przyjcia poczstunku.
To trzydziestopicioletnia brandy.
Teraz nie mog pi Niech mi pan opowie o tej swojej
romantycznej pracy.
Luo Ji pocign yk brandy i usiad obok niego.
Da Shi, prosz pana o pewn przysug. Czy w swojej dawnej pracy
musia pan kiedy szuka w caym kraju, a nawet na caym wiecie
jakiej osoby?
Zdarzao si.
By pan w tym dobry?
W znajdowaniu ludzi? Oczywicie.
193 Liu Cixin

wietnie. Niech mi pan pomoe znale pewn osob. Kobiet tu

po dwudziestce. To cz planu.
Narodowo? Nazwisko? Adres?
Nie wiem. Nawet prawdopodobiestwo, e istnieje w wiecie
rzeczywistym, jest niewielkie.
Shi Qiang popatrzy na niego i po paru sekundach powiedzia:
Wymarzy j pan sobie?
Luo Ji skin gow.
Miaem o niej sny na jawie.
Shi Qiang rwnie skin gow, a potem powiedzia co, czego Luo
Ji zupenie si nie spodziewa:
Dobrze.
Co?
Dobrze, jeli pan wie, jak ona wyglda.
No, jest Azjatk, wic powiedzmy, e Chink. Mwic to, Luo
wzi papier i owek. Owal twarzy ma taki. Taki nos. A usta
o rany, nie potrafi ich narysowa. Oczy niech to szlag, jak mam
narysowa jej oczy? Ma pan moe to oprogramowanie, ktre pozwala
znale twarz poszukiwanej osoby, a potem dopasowa oczy, nos i tak
dalej, zgodnie z opisem naocznego wiadka?
Jasne. Mam je w moim laptopie.
No to niech pan go wyjmuje i rysujmy!
Shi Qiang wycign si wygodnie na kanapie.
To nie jest konieczne. Nie musi pan jej rysowa. Niech pan na razie
zapomni o jej wygldzie i najpierw powie mi, jakiego rodzaju jest to
osoba.
Co zapono w umyle Luo Ji. Wsta i zacz niespokojnie chodzi
tam i z powrotem przed kominkiem.
Ona jest jak mam to uj? Przysza na ten wiat jak lilia, ktra
Ciemny las 194

wyrosa na stercie mieci, tak tak czysta i delikatna, e nic wok

niej nie moe jej ubrudzi. Ale wszystko moe j zrani. Tak, wszystko
moe wyrzdzi jej krzywd! Kiedy czowiek j zobaczy, jego pierwsz
reakcj jest ch chronienia jej. Nie, raczej troszczenia si o ni,
pokazania jej, e jest si gotowym zapaci kad cen, by chroni j
przed brutaln rzeczywistoci. Ona ona jest tak och, nie mam tak
gitkiego jzyka, by to wszystko dokadnie wyrazi.
Zawsze tak jest powiedzia Shi Qiang ze miechem. w miech,
ktry za pierwszym razem, gdy Luo Ji go usysza, wydawa mu si
prostacki i gupi, teraz brzmia mdrze i kojco. Ale opisa j pan
cakiem dobrze.
No to idmy dalej. Ona co ja mwi? Chobym nie wiem jak si
stara, nie zdoam wyrazi, jaka jest w moim sercu.
Zirytowa si i wydawao si, e chce wyrwa sobie serce, by pokaza
to Shi Qiangowi.
Ten uspokoi go machniciem rki.
Dobra, niech pan po prostu opowie, co si dzieje, gdy jestecie we
dwoje. Im wicej szczegw pan przedstawi, tym lepiej.
Oczy Luo Ji rozszerzyy si ze zdumienia.
Skd pan wiedzia, e bywamy we dwoje?
Shi Qiang znowu si rozemia. Potem rozejrza si po pokoju.
Nie ma tu przypadkiem jakich cygar?
S! Luo Ji wzi z okapu kominka adne drewniane pudeko,
wyj z niego grubego davidoff i jeszcze adniejsz gilotynk obci
jego koniec. Potem poda je Shi Qiangowi i przypali specjalnym
cedrowym patyczkiem.
Shi Qiang pykn i pokiwa z zadowoleniem gow.
Niech pan mwi dalej.
Luo Ji przeama wczeniejszy opr jzyka i sta si gadatliwy.
195 Liu Cixin

Opowiedzia, jak dziewczyna po raz pierwszy zmaterializowaa si

w bibliotece, jak pojawiaa si w sali uniwersyteckiej podczas jego
wykadw, jak spotka si z ni przed wymylonym kominkiem
w swoim pokoju w domu asystenta i podziwia pikno wiata
paleniska padajcego przez butelk wina na jej twarz niczym
spojrzenie oczu zmierzchu. Z przyjemnoci wspomina ich wspln
jazd samochodem, opisujc j z najdrobniejszymi szczegami:
onieone pola, miasteczko i wie pod bkitnym niebem, gry niczym
starzy wieniacy wygrzewajcy si w socu i wieczr przy ognisku
u ich podna
Gdy skoczy, Shi Qiang zgasi cygaro.
No, to chyba wystarczy. Domylam si paru rzeczy o tej
dziewczynie, a pan powie mi, czy moje domysy s suszne.
wietnie!
Wyksztacenie: co najmniej licencjat, ale nie doktorat.
Luo Ji skin gow.
Tak, tak. Ma wiedz, ale nie a tak, by by skostnia rutynistk.
Dziki niej jest bardziej wraliwa.
Prawdopodobnie pochodzi z wyksztaconej rodziny i ya
wprawdzie nie w bogactwie, ale w dostatku. Dorastaa otoczona
mioci rodzicw, ale miaa mao kontaktw ze spoeczestwem,
zwaszcza z niszymi warstwami.
Prawda, cakowita prawda! Nigdy nie opowiadaa mi o swojej
rodzinie, waciwie o sobie te nie, ale myl, e tak wanie jest.
Niech mi pan powie, czy reszta moich spekulacji si zgadza. Lubi
jakby to uj? proste, eleganckie ubrania, troch skromniejsze ni
inne kobiety w jej wieku. Luo Ji kiwa bez sowa gow. Jednak
zawsze ma jaki biay element stroju, na przykad bluzk czy konierz,
ktry ostro kontrastuje z reszt.
Ciemny las 196

Da Shi, jest pan powiedzia Luo Ji z podziwem w oczach.

Shi Qiang zignorowa jego zachwyt i mwi dalej:
Na koniec nie jest wysoka, ma okoo stu szedziesiciu
centymetrw wzrostu, ale jest hmm, myl, e powiedziaby pan: tak
szczupa, e mgby j zdmuchn powiew wiatru, wic nie wydaje si
niska Oczywicie mgbym dorzuci wicej szczegw. Opis niezbyt
odlegy od paskiego wyobraenia, co?
Luo Ji gotw by pa przed nim na kolana.
Da Shi, chyl przed panem czoa. Jest pan wcieleniem Sherlocka
Holmesa!
Shi Qiang wsta.
Teraz naszkicuj j na komputerze.
Wieczorem przynis laptop. Kiedy na ekranie ukaza si portret
kobiety, Luo Ji patrzy jak urzeczony. Shi Qiang najwyraniej
spodziewa si tego, bo podszed do kominka, wzi z gzymsu drugie
cygaro, obci jego koniec gilotynk i zapali. Pyknwszy kilka razy,
wrci do wpatrzonego w ekran Luo Ji.
Niech pan powie, co si nie zgadza, to poprawi.
Luo Ji z trudem oderwa wzrok od obrazu, wsta, podszed do okna
i popatrzy na padajce na odlegy onieony szczyt wiato ksiyca.
Wszystko si zgadza wyszepta jak we nie.
Tak mylaem rzek Shi Qiang i zamkn komputer.
Nadal patrzc w dal, Luo Ji wypowiedzia zdanie, jakim inni czsto
okrelali Shi Qianga:
Da Shi, jest pan diabem.
Shi Qiang usiad wyczerpany na kanapie.
Nie ma w tym nic nadprzyrodzonego. Obaj jestemy ludmi.
Luo Ji odwrci si do niego.
Ale kady ma inn wymarzon kochank!
197 Liu Cixin

Pewien typ mczyzn ma zasadniczo tak sam wynion

kochank.
Mimo to stworzenie tak wiernego obrazu powinno by niemoliwe!
Niech pan pamita, e duo mi pan o niej opowiedzia.
Luo Ji podszed do komputera i znowu go otworzy.
Niech mi pan przele kopi. Potem, gdy Shi Qiang zajmowa si
tym, zapyta: Moe j pan znale?
Na razie powiem tylko tyle, e to moliwe. Nie mog jednak
wykluczy, e mi si nie uda.
Co? Luo Ji zamar. Spojrza ze zdumieniem na Shi Qianga.
Czy w takich sprawach mona na sto procent zagwarantowa, e
si uda?
Nie to miaem na myli. Prawd mwic, byem pewien, e bdzie
wprost przeciwnie. Mylaem, e pan powie, e to praktycznie
niemoliwe, ale nie wyklucza pan, e szansa na jej znalezienie wynosi
jak jedn dziesiciotysiczn procent. I bybym w peni zadowolony,
gdyby pan to powiedzia. Obrci si w stron ekranu i znowu
wyszepta: Czy kto taki moe istnie w rzeczywistym wiecie?
Shi Qiang umiechn si z pobaaniem.
Ile osb spotka pan w yciu, doktorze Luo?
Oczywicie nie tyle co pan, ale wiem, e na wiecie nie ma nikogo
idealnego, a ju na pewno idealnej kobiety.
Jak sam pan wczeniej powiedzia, czsto udaje mi si wyuska
konkretn jednostk z dziesitek tysicy osb i mog panu powiedzie
z wasnego dowiadczenia, e istniej wszelkie moliwe typy. Wszelkie,
mj chopcze. Idealni ludzie, idealne kobiety. Po prostu pan ich nie
spotka.
Pierwszy raz sysz co takiego.
To dlatego, e kto, kogo pan uwaa za osob idealn, nie jest
Ciemny las 198

taki dla innych. Ta dziewczyna z pana marze wedug mnie ma

oczywiste wady. A wic jest szansa, e si znajdzie.
Ale przecie reyser moe szuka idealnego aktora wrd
kilkudziesiciu tysicy kandydatw i w kocu nie znale takiego.
Ci reyserzy mog nie dorwnywa nam umiejtnoci szukania.
My nie patrzymy na dziesitki tysicy, a nawet na setki czy miliony
ludzi. Nasze narzdzia i techniki s doskonalsze ni te, ktrych
uywaj reyserzy. Komputery w policyjnym centrum analiz mog
w cigu zaledwie p dnia wyszuka spord p miliona twarzy t,
ktra odpowiada rysopisowi Szkopu tylko w tym, e wykracza to
poza zakres moich obowizkw, bd wic musia najpierw poprosi
zwierzchnictwo o pozwolenie. Jeli wyrazi zgod i przydzieli mi to
zadanie, to oczywicie zrobi co w mojej mocy.
Niech pan im powie, e to wana cz programu Wpatrujcych si
w cian i musi by potraktowana powanie.
Shi Qiang zachichota i wyszed.

Co? ROP ma mu znale Kent szuka chiskiego sowa

wymarzon kochank? Temu facetowi pozwala si na zbyt wiele.
Bardzo mi przykro, ale nie mog przekaza paskiej proby.
Wobec tego narusza pan zasad programu Wpatrujcych si
w cian, ktra mwi, e bez wzgldu na to, jak niezrozumiae jest
polecenie jednego z nich, trzeba je przekaza i wykona. Sprzeciwi si
temu moe tylko ROP.
Ale nie moemy wykorzystywa rodkw publicznych dla
zapewnienia takiej osobie jak on cesarskiego ycia! Panie Shi,
pracujemy razem od niedawna, ale naprawd darz pana szacunkiem.
Jest pan dowiadczonym i wnikliwym czowiekiem, wic niech pan
199 Liu Cixin

bdzie ze mn szczery. Naprawd myli pan, e Luo Ji realizuje

program Wpatrujcych si w cian?
Shi Qiang potrzsn gow.
Nie wiem. Podnis rk, powstrzymujc dalsze wywody Kenta.
Ale to tylko moje zdanie, nie opinia moich przeoonych. Najwiksza
rnica midzy nami polega na tym, e ja po prostu wykonuj
posusznie rozkazy. A pan zawsze musi si zapyta, dlaczego trzeba
robi to czy tamto.
Czy to le?
Nie chodzi o to, czy to dobrze czy le. Gdyby kady przed
wykonaniem rozkazu musia wiedzie, dlaczego ma go wykona, wiat
ju dawno temu pogryby si w chaosie. Panie Kent, jest pan wyszy
rang, ale obaj musimy wykonywa rozkazy. Musimy zrozumie, e
tacy jak my nie mog si zastanawia nad pewnymi rzeczami.
Wystarczy, e speniamy nasze obowizki. Jeli pan nie potrafi tego
robi, to obawiam si, e bdzie pan przeywa cikie chwile.
Ja ju przeywam cikie chwile! Niedawno stracilimy mas
pienidzy na kupno tego wina z wraku. Po prostu zastanawiam si
czy pana zdaniem on w ogle zachowuje si jak Wpatrujcy si
w cian?
A jak powinien si zachowywa Wpatrujcy si w cian?
Kentowi na chwil odebrao mow.
Nawet gdyby istnia jaki wzr Wpatrujcego si w cian, to Luo
Ji nie zachowuje si cakowicie niezgodnie z takim wzorem zauway
Shi Qiang.
Co? rzek Kent z lekkim zaskoczeniem. Chyba nie chce pan
przez to powiedzie, e dostrzega pan w nim jakie niezwyke cechy?
Wanie to chc powiedzie.
A co, do diaba, takiego niezwykego pan w nim widzi?
Ciemny las 200

Shi Qiang klepn Kenta w rami.

Wemy na przykad pana. Gdyby mia pan obowizki i prawa
Wpatrujcego si w cian, staby si pan takim samym oportunist
i hedonist jak on.
Ju dawno bym si zaama.
Ot to. Natomiast Luo Ji zachowuje si beztrosko. Niczym si nie
przejmuje. Kent, myli pan, e atwo jest postpowa tak jak on? Takie
postpowanie wynika z braku uprzedze, a kady, kto chce dokona
czego wielkiego, musi by wolny od uprzedze. Kto taki jak pan nie
dokona wielkich rzeczy.
Ale on jest taki to znaczy jeli on zachowuje si tak beztrosko,
to jak to si ma do programu Wpatrujcych si w cian?
Cay czas to tumacz, a pan nadal nie chwyta? Powiedziaem
przecie, e nie wiem. Skd moemy wiedzie, czy to, co ten facet
teraz robi, nie jest czci tego planu? Powtrz: nie mnie ani panu
to osdza. Nawet jeli nie mylimy si, mylc to, co mylimy, to
Shi Qiang przysun si bliej do Kenta i zniy gos pewne sprawy
wymagaj czasu.
Kent przyglda mu si przez dug chwil i w kocu potrzsn
gow, niepewny, czy zrozumia ostatnie zdanie.
Dobrze. Przeka t prob. Ale pozwoli mi pan najpierw zerkn
na obraz tej jego wymarzonej kochanki?
Gdy Kent zobaczy j na ekranie, jego starcza twarz na moment si
rozchmurzya. Potar brod i powiedzia:
O Boe. Nie sdziem, e kto taki moe istnie. Mam nadziej, e
pan j niebawem znajdzie.

Panie pukowniku, uwaa pan, e przeprowadzenie przeze mnie

201 Liu Cixin

inspekcji pracy politycznej i ideologicznej w waszym wojsku to

bezczelno? zapyta Tyler Zhang Beihaia.
Nie, panie Tyler. By ju precedens. Kiedy studiowaem w Szkole
Partyjnej Centralnej Komisji Wojskowej, odwiedzi j Rumsfeld.
Zhang Beihai nie przejawia ciekawoci, ostronoci ani dystansu,
ktre Tyler zaobserwowa u innych oficer . Wydawa si szczery, a to
uatwiao rozmow.
Dobrze pan mwi po angielsku. Musi pan by z marynarki.
Zgadza si. Do Si Kosmicznych USA wcielono proporcjonalnie
jeszcze wicej oficerw marynarki wojennej ni do naszych.
Nikt w tym czcigodnym rodzaju si zbrojnych nigdy by nie
przypuszcza, e bd eglowa w przestrzeni kosmicznej Powiem
szczerze, e gdy genera Chang Weisi przedstawi pana jako
najlepszego ofice a politycznego w tej formacji, pomylaem, e
przeszed pan tu z si ldowych, poniewa uosabiaj one ducha waszej
armii.
Zhang Beihai wyranie si z nim nie zgadza, ale umiechn si
uprzejmie.
Tego samego ducha znajdzie pan w innych rodzajach wojsk. Na
kulturze wojskowej powstajcych w rnych krajach si kosmicznych
wyciska pitno kady rodzaj si zbrojnych.
Bardzo interesuje mnie wasza praca polityczna i ideologiczna.
Miaem nadziej, e bd mg si jej lepiej przyjrze.
To aden problem. Dostaem od moich przeoonych rozkaz, bym
nie ukrywa niczego, co wchodzi w zakres moich obowizkw.
Dzikuj panu! Tyler zawaha si, po czym powiedzia: Celem
mojej wizyty jest uzyskanie odpowiedzi na pewne pytanie. Najpierw
chciabym je zada panu.
Oczywicie. Prosz pyta.
Ciemny las 202

Pukowniku, wierzy pan, e uda si nam przywrci ducha armii

z przeszoci?
Jak przeszo ma pan na myli?
Dugi okres, powiedzmy od czasw staroytnej Grecji po drug
wojn wiatow. Kluczowe s wartoci duchowe, o ktrych
wspomniaem, przede wszystkim poczucie obowizku i honor, a take
w razie potrzeby gotowo do oddania bez wahania ycia w obronie
tych wartoci. By moe zauway pan, e po drugiej wojnie wiatowej
ten duch znikn z wojska zarwno w pastwach demokratycznych,
jak i autorytarnych.
Zacig do wojska prowadzi si w spoeczestwie, a wic znaczyoby
to, e tego ducha, o ktrym pan mwi, trzeba by byo przywrci
w caym spoeczestwie.
W tym punkcie nasze pogldy s zbiene.
Ale jest to niestety niemoliwe, panie Tyler.
Dlaczego? Mamy czterysta lat. Dokadnie tyle czasu zabrao
ludzkim spoeczestwom przejcie od bohaterstwa zbiorowego do
indywidualnego, dlaczego wic miaoby go nie wystarczy na przebycie
tej drogi z powrotem?
Zhang Beihai zastanawia si nad tym przez chwil, po czym odpar:
To celne pytanie, ale sdz, e spoeczestwo dojrzao i nie wrci
ju do czasw dziecistwa. W okresie tych czterystu lat, ktre
doprowadziy do powstania nowoczesnego spoeczestwa, nie wida
niczego, co by przygotowao ludzi pod wzgldem kulturowym czy
umysowym do zmierzenia si z tego rodzaju kryzysem.
Wobec tego skd pan czerpie swoj wiar? O ile mi wiadomo,
wierzy pan niezomnie w zwycistwo. Jak fl ta kosmiczna, ktr
przepenia duch defetyzmu, ma stawi czoo potnemu wrogowi?
Czy nie powiedzia pan przed chwil, e mamy na to czterysta lat?
203 Liu Cixin

Skoro nie moemy si cofn, to musimy z determinacj i naprzd.

Odpowied Zhang Beihaia bya mtna. Z dalszej rozmowy Tyler nie
wynis nic oprcz wraenia, e przemylenia tego czowieka s tak
gbokie, i nie zdoa ich pozna podczas krtkiej wizyty.
Wychodzc z kwatery gwnej Si Kosmicznych, Tyler min
wartownika. Kiedy spotkay si ich spojrzenia, wartownik niemiao
si umiechn. Czego takiego nie widzia w dowdztwach wojsk
innych pastw, gdzie wartownicy patrzyli prosto przed siebie.
Spogldajc na twarz tego modego mczyzny, ponownie powtrzy
w duchu: Mamo, bd m lecc w ogie.

Po raz pierwszy odkd Luo Ji przyby do tej posiadoci, zacz pada

deszcz i w salonie zrobio si zimno. Usiad przy wygaszonym kominku
i sucha docierajcego z zewntrz szumu deszczu. Mia wraenie, e
dom znajduje si na odludnej wyspie pord ciemnego oceanu. Czu
si bezgranicznie samotny. Od czasu wyjazdu Shi Qianga niespokojnie
czeka na wieci od niego i to czekanie byo samo w sobie pewnego
rodzaju szczciem. Nagle usysza, e pod werand podjeda
samochd, i wychwyci strzpy rozmowy. Cichy, agodny kobiecy gos,
ktry powiedzia: Dzikuj i Do widzenia, porazi go jak uderzenie
prdu.
Przed dwoma laty sysza ten gos dzie i noc w snach i marzeniach.
Jego delikatne brzmienie, ni babiego lata unoszca si na tle
bkitnego nieba, byo niczym promyk soca rozwietlajcy ponury
wieczr.
Potem usysza lekkie pukanie do drzwi. Siedzia sztywno, nie mogc
si ruszy z miejsca, i dopiero po pewnej chwili otworzy usta
i powiedzia:
Ciemny las 204

Prosz.
Drzwi si otworzyy i do rodka wsuna si z powiewem wilgotnego
powietrza szczupa posta. W pokoju palia si tylko stojca na
pododze lampa ze starowieckim abaurem, ktra rzucaa krg
wiata koo kominka, a reszta pomieszczenia pogrona bya
w pmroku. Luo Ji nie widzia twarzy kobiety, ale zauway, e bya
w biaych spodniach i czarnym akiecie, ktry jaskrawo kontrastowa
z biaym konierzykiem i przywodzi mu na myl lilie.
Dzie dobry, panie Luo powiedziaa.
Dzie dobry odpar, wstajc. Zimno na dworze?
Nie w samochodzie. Chocia nie widzia jej wyranie, wiedzia,
e si umiecha. Ale tutaj rozejrzaa si wok tutaj jest troch
zimno Aha, jestem Zhuang Yan, panie Luo.
Witaj, Zhuang Yan. Rozpalmy ogie.
Klkn, wzi par drew ze schludnie uoonego stosu i woy je do
kominka.
Widziaa ju takie urzdzenie? Chod tutaj, usid.
Podesza do kanapy i usiada, nadal w cieniu.
Och tylko w filma h.
Luo Ji potar zapak i przytkn j do podpaki pod drewnem.
Pomie strzeli w gr i w jego zotym blasku posta kobiety
stopniowo nabraa ksztatw. Luo Ji trzyma mocno zapak w palcach,
a si wypalia. Musia poczu bl, by mie pewno, e to nie sen.
Mia wraenie, jakby zapali soce, ktre teraz wiecio nad jego
wynionym wiatem, przemieniajc go w jaw. Dopki mia w tym
wiecie j i ogie na kominku, soce na zewntrz mogo na zawsze
pozosta skryte za chmurami i mrokiem nocy.
Da Shi pomyla naprawd jeste diabem. Gdzie j znalaze?
Jak udao ci si j znale?
205 Liu Cixin

Odwrci wzrok z powrotem na kominek i do oczu napyny mu zy.

Troch ba si spojrze na ni w tym stanie, ale uwiadomi sobie,
e nie ma powodu tego ukrywa, bo prawdopodobnie pomyli, e zy
wycisn dym. Otar je wierzchem doni.
Teraz jest ciepo i przyjemnie powiedziaa z umiechem,
patrzc na pomienie.
Na dwik jej sw i widok jej umiechu Luo Ji zadrao serce.
Dlaczego jest tu tak? zapytaa, rozgldajc si ponownie.
Jest inaczej, ni sobie wyobraaa?
Inaczej.
Nie jest Pomyla o jej imieniu. Nie jest dla ciebie
wystarczajco godne?
Umiechna si do niego.
Moje imi to yan oznaczajce kolor, nie godno.
A, rozumiem. Pewnie spodziewaa si, e bdzie tu mnstwo map,
duy ekran i grupa generaw, a ja bd im wskazywa rne rzeczy?
Wanie tego si spodziewaam, panie Luo.
Luo Ji wsta.
Musisz by zmczona po podry. Napij si herbaty. Zawaha si.
A moe wolaaby wino? Troch ci rozgrzeje.
Skina gow.
Dobrze. Wzia od niego kieliszek z cichym: Dzikuj i wypia
may yk.
Ten widok poruszy najczulsze struny w jego sercu. Bya taka
niewinna. Gdy zaproponowa jej wino, wypia. Ufaa wiatu, nie miaa
si przed nim na bacznoci. Tak, cay wiat tylko czeka na to, by
j zrani. Tylko tu bya bezpieczna. Potrzebowaa opieki. Tu by jej
zamek.
Usiad i popatrzy na ni, a potem zapyta najspokojniejszym tonem,
Ciemny las 206

na jaki mg si zdoby:
Co ci powiedziano przed przyjazdem tutaj?
Oczywicie to, e jad do pracy. Znowu obdarzya go tym
niewinnym umiechem, ktry sprawia, e jego serce miko jak wosk.
Nad czym bd pracowa, panie Luo?
A co studiowaa?
Malarstwo tradycyjne w Centralnej Akademii Sztuk Piknych.
Aha. Ukoczya studia?
Tak. Przygotowuj si do studiw doktoranckich i szukaam jakiej
pracy przed ich rozpoczciem.
Luo Ji zastanawia si przez chwil, co mogaby robi w posiadoci,
ale nie przychodzi mu do gowy aden pomys.
O pracy porozmawiamy jutro rzek w kocu. Musisz by
zmczona, wic najpierw dobrze si wypij Podoba ci si tutaj?
Sama nie wiem. Kiedy jechaam z lotniska, bya gsta mga,
a potem zrobio si ciemno, wic nic nie widziaam Gdzie jestemy,
panie Luo?
Ja te tego nie wiem.
Kiwna gow i zachichotaa, wyranie mu nie wierzc.
Naprawd nie wiem, gdzie jestemy. Jak mona sdzi po
krajobrazie, chyba w Skandynawii. Mog zaraz zadzwoni i zapyta.
Sign po telefon stojcy obok kanapy.
Nie, niech pan nie dzwoni, panie Luo. To fajnie nie wiedzie, gdzie
si jest.
Dlaczego?
Bo kiedy si wie, wiat staje si ciasny.
O Boe! zawoa w mylach.
Panie Luo, niech pan popatrzy, jak piknie wyglda to wino
w wietle kominka! krzykna nagle.
207 Liu Cixin

Trunek, przez ktry przescza si blask ognia, mieni si

szkaratem, ktry pojawia si tylko w snach.
A jak twoim zdaniem wyglda? zapyta ze zdenerwowaniem.
Hmm, wydaje mi si, e jak oczy.
Oczy zmierzchu?
Oczy zmierzchu? To wspaniae okrelenie, panie Luo.
Zmierzchu czy witu? Wolisz zmierzch, prawda?
Tak. Skd pan wiedzia? Uwielbiam malowa zmierzch.
Jej oczy byszczay w blasku ognia jak krysztay, jakby pytay: Co
w tym zego?.
Gdy nastpnego ranka przesta pada deszcz, Luo Ji mia wraenie,
jakby sam Bg obmy ten rajski ogrd, by przygotowa go na przybycie
Zhuang Yan. Kiedy po raz pierwszy zobaczya go w caej okazaoci,
Luo Ji nie usysza piskw i okrzykw, jakie czsto wydaway w takich
sytuacjach jej rwieniczki. Na ten wspaniay widok popada w stan
tak bezbrzenego zachwytu, e odjo jej mow i nie moga wydoby
z siebie ani sowa. Widzia, e jest bardziej wraliwa na pikno natury
ni inne kobiety.
A wic naprawd lubisz malowa? zapyta.
Gapia si oniemiaa na odlegy pokryty niegiem szczyt i dopiero po
dugiej chwili oprzytomniaa.
O tak! Ale gdybym wychowaa si tutaj, pewnie bym nie malowaa.
A to dlaczego?
Wyobraam sobie rne cudowne miejsca i kiedy je maluj, czuj
si tak, jakbym tam bya. A w tym miejscu jest wszystko, co sobie
wyobraziam i wymarzyam, po co wic byby potrzebny obraz?
To prawda. Gdy pikno, ktre sobie wyobraamy, staje si
rzeczywistoci, to naprawd Umilk i zerkn na Zhuang Yan,
wygldajc na tle wschodzcego soca jak anio, ktry zstpi z jego
Ciemny las 208

snu. Jego serce przepeniao szczcie falujce jak roziskrzona

powierzchnia jeziora. Nikt w ONZ ani w ROP nie przypuszczaby, e
taki moe by jeden ze skutkw programu Wpatrujcych si w cian.
Luo Ji nie przejby si, gdyby si dowiedzia, e zaraz umrze.
Panie Luo, skoro wczoraj tak mocno padao, to dlaczego deszcz nie
zmy niegu z tego szczytu? zapytaa.
Bo pada poniej linii niegu. Na tym szczycie nieg ley przez cay
rok. Tutejszy klimat jest zupenie inny ni w Chinach.
By pan na tej grze?
Nie. Jestem tutaj od niedawna. Zauway, e dziewczyna ani na
chwil nie oderwaa wzroku od gry. Lubisz onieone szczyty?
Skina gow.
No to jedmy tam.
Naprawd? Kiedy? krzykna podekscytowana.
Moemy rusza zaraz. Prowadzi std droga prosto do podna gr,
wic jeli wyjedziemy teraz, wrcimy przed wieczorem.
A co z prac? Zhuang Yan oderwaa wzrok od gry i spojrzaa na
Luo Ji.
Prac mona na razie odoy. Dopiero przyjechaa odpar
zdawkowo.
No Przekrzywia gow na bok, a na jej twarzy pojawi si
ten wyraz naiwnoci, ktry widzia ju tyle razy. Panie Luo, musz
wiedzie, co mam tu robi.
Spojrza w dal i przez kilka sekund si zastanawia, a potem rzek
zdecydowanym tonem:
Powiem ci, kiedy dojedziemy do gr.
Wspaniale! Wobec tego powinnimy wyjeda, tak?
Tak. Bdzie atwiej, jeli popyniemy odzi na drugi brzeg jeziora
i tam przesidziemy si do samochodu.
209 Liu Cixin

Poszli na koniec pomostu. Luo Ji stwierdzi, e jest dogodny wiatr,

wic mog wzi aglwk. Wieczorem zmieni si kierunek wiatru
i bd mogli go zapa w agiel w drodze powrotnej. Poda jej rk, by
pomc wsi do odzi. Dotkn jej po raz pierwszy i okazao si, e
jej donie s dokadnie takie jak te, ktre obj w wyobrani w tamt
zimow noc, mikkie i chodne. Bya mio zaskoczona, gdy podnis
biay spinaker. Kiedy odpywali od pomostu, zanurzya do w wodzie.
Woda jest bardzo zimna powiedzia.
Ale taka czysta i przejrzysta!
Jak twoje oczy pomyla, a gono rzek:
Dlaczego lubisz onieone szczyty?
Lubi tradycyjne malarstwo chiskie.
Co to ma wsplnego z onieonymi szczytami?
Panie Luo, wie pan, na czym polega rnica midzy tradycyjnymi
obrazami chiskimi a obrazami olejnymi? Obrazy olejne s pene
gbokich kolorw. Pewien mistrz powiedzia kiedy, e na obrazie
olejnym biel jest tak cenna jak zoto. W malarstwie tradycyjnym jest
inaczej. Na obrazach jest duo pustego miejsca, a pusta przestrze
ksztatuje oko malarza. Sceneria obrazu jest tylko bordiur tej pustej
przestrzeni. Niech pan spojrzy na ten pokryty niegiem szczyt. Czy nie
wyglda on jak pusta przestrze na tradycyjnym obrazie?
Do tej pory nie mwia tak duo. Teraz pouczaa Wpatrujcego si
w cian, jakby by jakim uczniakiem, nie zdajc sobie sprawy, e jest
to nie na miejscu.
Jeste jak pusta przestrze na tradycyjnym obrazie czysta, ale dla
dowiadczonego oka nieskoczenie pocigajca myla, patrzc na
ni.
d przybia do pomostu na drugim brzegu, gdzie obok drzew
zaparkowany by dip z odkrytym dachem. Kierowca, ktry go tam
Ciemny las 210

postawi, znikn.
To samochd wojskowy? zapytaa, kiedy do niego wsiadali.
Kiedy tu przyleciaam, widziaam onierzy i musiaam przej przez
trzy posterunki.
To niewane. Nie bd nam przeszkadzali odpar, uruchamiajc
silnik.
Droga wiodca przez las bya wska i wyboista, ale samochd
pokonywa j gadko. W lesie, gdzie nie uniosa si jeszcze poranna
mga, midzy wysokie sosny przenikay snopy wiata sonecznego
i mimo haasu silnika syszeli piew ptakw siedzcych na drzewach.
Lekki wietrzyk rozwiewa wosy Zhuang Yan i omiata nimi twarz Luo
Ji, a ich dotyk przypomina mu zimow podr sprzed dwch lat.
Otoczenie byo zupenie inne ni na grze Taihang i pokrytych
niegiem rwninach pnocnych Chin, ale marzenia, ktre snu
podczas tamtej wyprawy, poczyy si tak cile z rzeczywistoci
obecnego dnia, e trudno mu byo uwierzy, i to wszystko dzieje si
naprawd.
Odwrci si, by spojrze na Zhuang Yan, i zobaczy, e ona te na
niego patrzy. Wydawao si, e jest tam od dawna. W jej spojrzeniu
ciekawo czya si z yczliwoci i niewinnoci. Na jej twarzy
i ciele igray promienie soca. Kiedy zobaczya, e Luo Ji spoglda na
ni, nie odwrcia wzroku.
Panie Luo, naprawd moe pan pokona kosmitw? zapytaa.
Jej dziecinna naturalno zupenie zbia go z tropu. Nikt oprcz niej
nie zadaby Wpatrujcemu si w cian takiego pytania, a przecie
znali si tak krtko.
Zhuang Yan, istot programu Wpatrujcych si w cian jest
zawarcie rzeczywistej strategii ludzkoci w umyle jednej osoby,
jedynym miejscu na wiecie, do ktrego sofony nie maj dostpu. ONZ
211 Liu Cixin

musiaa wybra kilka osb, ale to nie znaczy, e te osoby s

supermenami. Supermeni nie istniej.
A dlaczego wybrano pana?
To pytanie byo jeszcze bardziej obcesowe i szokujce ni poprzednie,
ale w ustach Zhuang Yan zabrzmiao naturalnie, bo przez jej czyste jak
kryszta serce przenika kady soneczny promie.
Luo Ji zwolni i zatrzyma samochd. Patrzya na niego ze
zdumieniem, gdy wbi wzrok w plamy soca na drodze.
Wpatrujcy si w cian s najmniej godnymi zaufania ludmi na
wiecie. Najwikszymi garzami.
To wasze zadanie.
Kiwn gow.
Mimo to powiem ci prawd, Zhuang Yan. Prosz, uwierz mi.
Teraz ona skina gow.
Prosz mwi dalej, panie Luo. Wierz panu.
Przez chwil milcza, co zwikszyo wag sw, ktre potem
wypowiedzia:
Nie wiem, dlaczego zostaem wybrany. Odwrci si do niej.
Jestem zwykym czowiekiem.
Ponownie skina gow.
To musi by bardzo trudne.
Te sowa i niewinne spojrzenie Zhuang Yan sprawiy, e jeszcze raz
napyny mu zy do oczu. Po raz pierwszy odkd zosta Wpatrujcym
si w cian, uzyska takie potwierdzenie. Oczy tej dziewczyny byy
dla niego rajem, w jej czystym spojrzeniu nie widzia ani ladu tego, co
w spojrzeniach wszystkich innych osb kierowanych na Wpatrujcego
si w cian. Jej umiech te by rajem. Nie by to znaczcy umiech
Wpatrujcego si w cian, lecz niewinny umiech, ktry niczego nie
skrywa.
Ciemny las 212

Bdzie trudno, ale chciabym to uatwi Tu wszystko. Tu koczy

si prawda. Teraz wrcimy do stanu Wpatrujcego si w cian
powiedzia, uruchamiajc silnik.
Jechali dalej w milczeniu, dopki las si nie przerzedzi, a nad gow
nie pojawio si bkitne niebo.
Panie Luo, niech pan spojrzy! krzykna Zhuang Yan. Orze!
A tam jele! Wskaza go na tyle szybko, by odwrci jej uwag, bo
wiedzia, e obiekt na niebie nie jest orem, lecz dronem patrolujcym.
Przypomniao mu to o Shi Qiangu. Wyj telefon i wybra jego numer.
Cze, bracie Luo odezwa si Shi Qiang. A wic w kocu
przypomniae sobie o mnie, co? Najpierw powiedz mi, jak si sprawuje
Yan Yan?
wietnie. Wspaniale. Cudownie. Dzikuj!
To dobrze. No to wychodzi na to, e zakoczyem moje ostatnie
zadanie.
Ostatnie? Gdzie jeste?
Z powrotem w domu. Przygotowuj si do hibernacji.
Co?
Mam biaaczk. Udaj si w przyszo, by j wyleczy.
Luo Ji nacisn stop na hamulec i gwatownie zatrzyma samochd.
Zhuang Yan krzykna. Spojrza na ni zaniepokojony, ale kiedy
zobaczy, e nic jej nie jest, powrci do rozmowy z Shi Qiangiem.
Eee kiedy to si stao?
Podczas wykonywania jednego z poprzednich zada zostaem
napromieniowany i w ubiegym roku zachorowaem.
Mj Boe! Chyba nie zwlekae z hibernacj z mojego powodu?
W takim stanie jak mj zwoka nie gra roli. Kto wie, jakie leki
bd w przyszoci?
Naprawd jest mi przykro, Da Shi.
213 Liu Cixin

Ech, niewane. Taka robota. Nie zawracaem ci tym gowy, bo

myl, e spotkamy si w przyszoci. Ale na wypadek gdybymy si
nie spotkali, chciabym ci co powiedzie.
Prosz.
Po dugim milczeniu Shi Qiang rzek:
S trzy rzeczy na wiecie niegodne syna, a najgorsz jest brak
12
potomka . Bracie Luo, cigo rodu Shi za czterysta lat jest w twoich
rkach.
Rozmowa zostaa zakoczona. Luo Ji spojrza w niebo. Dron znikn.
Pusty pas bkitu by odzwierciedleniem jego serca.
Rozmawia pan z wujkiem Shi? zapytaa Zhuang Yan.
Tak. Poznaa go?
Poznaam. To miy czowiek. Tamtego dnia rozciam mu
przypadkowo skr na doni i krwawienie nie chciao usta. To byo
naprawd straszne.
Och powiedzia ci co?
Powiedzia, e zajmuje si pan najwaniejsz spraw na wiecie,
i poprosi mnie, ebym panu pomoga.
Las si skoczy i midzy nimi a gr zosta tylko obszar poronity
traw. Zredukowany do kolorw srebra i zieleni, wiat sta si prosty
i czysty i w oczach Luo coraz bardziej upodabnia si do siedzcej obok
niego dziewczyny. Dostrzeg w jej spojrzeniu nut melancholii
i usysza, e lekko wzdycha.
Co si stao, Yan Yan? zapyta. Zwrci si tak do niej po raz
pierwszy, ale pomyla: Skoro moe j tak nazywa Da Shi, to dlaczego
nie mog tego zrobi ja?.
wiat jest taki pikny, ale gdy si pomyli, e pewnego dnia moe
tu nie by nikogo, robi si smutno na sercu.
Przecie bd tu kosmici.
Ciemny las 214

Nie sdz, eby cenili pikno.

Dlaczego tak uwaasz?
Mj ojciec mwi, e ludzie wraliwi na pikno s z natury dobrzy,
a ci, ktrzy nie s dobrzy, nie ceni pikna.
Ich stosunek do ludzi jest racjonalny. Robi to dla przetrwania
swojego gatunku i nie ma to nic wsplnego z dobrem ani ze zem.
Pierwszy raz sysz co takiego. Zobaczy ich pan, panie Luo,
prawda?
By moe.
Jeli rzeczywicie s tacy, jak pan mwi, i pokona ich pan w bitwie
w dniu Sdu Ostatecznego, to czy mgby pan Przekrzywia gow,
by na niego spojrze, i zawahaa si.
Chcia ju odpowiedzie, e moliwo, i do tego dojdzie, jest
praktycznie zerowa, ale si pohamowa i zapyta:
Czy mgbym co?
Dlaczego musi pan wypdza ich w przestrze kosmiczn na
pewn mier? Nie moe pan im da troch ziemi i pozwoli
koegzystowa z nami? Czy nie byoby to wspaniae?
Luo Ji bi si przez chwil ze swoimi emocjami, po czym wskaza na
niebo i powiedzia:
Yan Yan, nie tylko ja syszaem, co przed chwil powiedziaa.
Zdenerwowana Zhuang Yan spojrzaa w gr.
Och, racja. Wok nas musi by masa sofonw.
By moe usysza ci sam najwyszy konsul trisolariaski.
I wszyscy miejecie si ze mnie, tak?
Nie. Wiesz, Yan Yan, co teraz myl? Mia wielk ochot uj jej
szczup lew do, ktr pooya obok kierownicy, ale zapanowa nad
tym odruchem. Ot myl, e wanie ty jeste osob, ktra mogaby
rzeczywicie ocali wiat.
215 Liu Cixin

Ja? Wybuchna miechem.

Tak, ty, tyle e to nie wystarczy. A raczej nie ma wystarczajco
duo takich ludzi jak ty. Gdyby cho jedna trzecia ludzkoci bya do
ciebie podobna, to moe Trisolarianie przystpiliby do negocjacji
z nami w sprawie moliwoci wspistnienia na tym wiecie. A tak
Gboko westchn.
Zhuang Yan umiechna si bezradnie.
Wcale nie byo mi atwo, panie Luo. Gdy opuciam po uzyskaniu
dyplomu uczelni i ruszyam w szeroki wiat, czuam si jak ryba
wpywajca do oceanu, w ktrym woda bya tak mtna, e nic nie
widziaam. Chciaam znale si tam, gdzie woda jest czyciejsza, ale
to pywanie mnie mczyo
Szkoda, e nie mog ci pomc znale si w tych czyciejszych
wodach pomyla.
Droga zacza si pi pod gr i w miar jak wjedali wyej,
rolinno stawaa si coraz rzadsza i zaczy si pojawia nagie czarne
skay. Na pewnym odcinku zdawao si im, e jad po powierzchni
Ksiyca. Jednak wkrtce przekroczyli lini niegu i zewszd otoczya
ich biel, a powietrze zrobio si chodne. Luo wyj kurtki z torby
podrnej na tylnym siedzeniu, woyli je i ruszyli dalej.
Krtko potem dotarli do stojcego porodku drogi znaku
z ostrzeeniem: ZAGROENIE LAWINOWE. DROGA ZAMKNITA.
Wysiedli wic z samochodu i podeszli do niegu lecego obok drogi.
Soce zaczo si chyli ku zachodowi, a skay rzucay dugie cienie
na onieone zbocza. Czysty nieg mia niebieskawe, niemal
fluo yzujce zabarwienie. Poszarpane szczyty w oddali byy nadal
skpane w socu i srebrzycie poyskiway. wiato to zdawao si
wydobywa ze niegu, jakby to nie soce, lecz ta gra owietlaa cay
wiat.
Ciemny las 216

No to teraz cay obraz jest pusty powiedzia, zataczajc rk uk.

Zhuang Yan chona biay wiat wok nich.
Panie Luo, prawd mwic, namalowaam kiedy co takiego.
Z daleka wygldao to jak biay arkusz papieru, niemal zupenie pusty,
ale kiedy podeszo si bliej, w lewym dolnym rogu wida byo cienkie
trzciny, a w grnym prawym lad znikajcego ptaka. W rodku dwie
nieskoczenie mae postaci ludzkie To obraz, z ktrego jestem
najbardziej dumna.
Wyobraam go sobie. Musi by wspaniay A wic, Zhuang Yan,
skoro znalelimy si ju w tym pustym wiecie, chcesz si dowiedzie,
na czym ma polega twoja praca?
Kiwna gow, ale wygldaa na zaniepokojon.
Wiesz o programie Wpatrujcych si w cian i wiesz, e jego
powodzenie zaley od jego niezrozumiaoci. Po jego dopracowaniu nikt
na Ziemi ani na Trisolaris, oprcz samego Wpatrujcego si w cian,
go nie zrozumie. A zatem, Zhuang Yan, bez wzgldu na to, jak
niewytumaczalne wyda ci si to, czego od ciebie oczekuj, twoja praca
jest wana. Nie usiuj poj jej sensu, tylko staraj si wykonywa j jak
najlepiej.
Kiwna nerwowo gow.
Rozumiem. Potem si rozemiaa. To znaczy nie rozumiem, ale
zrobi, co mi pan kae.
Gdy patrzy na ni, stojc wrd niegu, biel stracia wymiary,
wiat wok znikn i zostaa tylko ona. Przed dwoma laty, kiedy oya
literacka posta, ktr stworzy, Luo Ji pozna smak mioci. Teraz,
w pustej przestrzeni tego wspaniaego dziea natury, zrozumia jej
tajemnic.
Zhuang Yan, twoim zadaniem jest sta si szczliw.
Jej oczy si rozszerzyy.
217 Liu Cixin

Musisz si sta najszczliwsz kobiet na Ziemi. To cz planu

Wpatrujcego si w cian.
Blask bijcy ze szczytu, ktry owietla ich wiat, odbija si w jej
oczach i ukazywa kbice si w niej skomplikowane uczucia. Pokryta
niegiem gra wchona wszystkie dwiki wiata zewntrznego. Luo
Ji czeka cierpliwie w tej ciszy, a w kocu Zhuang Yan zapytaa jakby
z bardzo daleka:
Wobec tego co powinnam robi?
Luo Ji si oywi.
Co chcesz! Jutro albo dzi wieczorem, gdy wrcimy, moesz i,
gdziekolwiek chcesz, i robi, co ci si podoba, y, jak chcesz. Jako
Wpatrujcy si w cian pomog ci to wszystko zrealizowa.
Ale Spojrzaa na niego bezradnie. Panie Luo, ja ja niczego
nie potrzebuj.
To niemoliwe. Kady czego potrzebuje! Czy modzi ludzie nie
goni zawsze za czym?
Czy kiedykolwiek za czym goniam? Potrzsna powoli gow.
Nie sdz.
No tak. Taka beztroska moda kobieta jak ty by moe nie
potrzebowaa za niczym goni. Ale musisz mie przynajmniej jakie
marzenie. Lubisz malowa, wic moe chciaaby, ebymy urzdzili
wystaw twoich prac w najwikszej galerii sztuki albo w najwikszym
muzeum na wiecie?
Rozemiaa si, jakby Luo Ji by niemdrym dzieckiem.
Ja maluj dla siebie, panie Luo. Nigdy o czym takim nie
mylaam.
A wic dobrze. Musiaa marzy o mioci powiedzia bez
wahania. Masz teraz rodki, wic moe postarasz si j znale?
Zachodzce soce zabierao wiato z onieonego szczytu. Oczy
Ciemny las 218

Zhuang Yan pociemniay, jej mina zagodniaa.

Panie Luo, to nie jest co, czego si szuka odpara.
To prawda. Uspokoi si i kiwn gow. Wobec tego co powiesz
na to: nie myl o odlegej przyszoci, myl tylko o jutrze. O jutrze,
dobrze? Gdzie chcesz i jutro? Co chcesz robi? Co sprawi ci jutro
rado? Na pewno co przyjdzie ci do gowy.
Zastanawiaa si przez chwil i w kocu zapytaa z wahaniem:
Jeli panu powiem, to naprawd sprawi pan, e tak si stanie?
Oczywicie. Powiedz.
Wobec tego, panie Luo, moe mnie pan zabra do Luwru?

Gdy Tyler zdj opask z twarzy, musia zmruy oczy, bo jego wzrok
nie przystosowa si jeszcze do wiata. Pomimo jasnych lamp
przymocowanych do skalnych cian tej grskiej jaskini byo tu ciemno,
prawd mwic, bardzo ciemno, bo ciany pochaniay wiato. Wyczu
zapach rodka antyseptycznego i zauway, e jaskinia jest urzdzona
jak szpital polowy: znajdowao si tam mnstwo otwartych
aluminiowych pojemnikw zawierajcych starannie zapakowane leki,
a take butle z tlenem, mae szafki z aparatur wytwarzajc
odkaajce promieniowanie nadfiol towe, ruchome lampy operacyjne,
w ktrych wietle nic nie rzucao cienia, i inne przenone urzdzenia
medyczne, najwyraniej aparaty rentgenowskie i defib ylatory.
Wszystko to sprawiao wraenie, jakby zostao wanie rozpakowane
i mogo w kadej chwili znale si ponownie w skrzyniach. Zobaczy
wiszce na cianie dwa karabiny szturmowe, ale poniewa miay
podobny kolor jak skay, atwo je byo przeoczy. Koo niego przeszli
mczyzna o kamiennej twarzy i kobieta. Nie mieli na sobie biaych
szpitalnych kitli, ale na pewno byli to lekarz i pielgniarka.
219 Liu Cixin

ko stojce obok wejcia do jaskini byo morzem bieli wiszce

za nim zasony, starzec pod kodr, jego duga broda, turban na jego
gowie, a nawet jego twarz, to wszystko byo biae. wiato w tym
miejscu byo podobne do wiata wiecy przyciemniao nieco t biel
i rzucao zoty blask na reszt, przeksztacajc t scen w klasyczny
obraz olejny przedstawiajcy witego.
Tyler splun w mylach.
Niech to szlag! Jak do tego doszo?
Stara si zapanowa nad blem w biodrze i w przyrodkowej czci
uda, kiedy szed dostojnym, rwnym krokiem. Zbliy si do ka
i stan przed czowiekiem, o ktrego znalezieniu on sam i jego rzd
marzyli przez wiele lat. Trudno mu byo uwierzy, e dzieje si to
naprawd. Spojrza na jego twarz. Rzeczywicie bya taka, jak zawsze
mwiono w rodkach przekazu najagodniejsza na wiecie.
Czowiek faktycznie jest dziwnym stworzeniem.
Jestem zaszczycony, e mog si z panem spotka powiedzia
z lekkim ukonem.
Podobnie jak ja odpar tamten uprzejmie. Nie poruszy si, ale
jego gos, cho saby jak u niemowlcia, mg obezwadni potg
niczym wiotka, lecz niedajca si przerwa przdza pajcza. Wskaza
gestem doni ko i Tyler przysiad delikatnie na jego brzegu, nie
wiedzc, czy ma traktowa to jako grzeczno, czy nie. No ale w kocu
nie byo tam krzesa. Musi pan by zmczony rzek starzec.
Pierwszy raz jecha pan na mule?
Nie. Jechaem ju na mule podczas wycieczki do Wielkiego
Kanionu. Chocia wtedy nogi nie bolay go tak jak teraz. Dobrze
si pan czuje?
Starzec wolno pokrci gow.
Na pewno widzi pan, e ju dugo nie poyj. Nagle w jego
Ciemny las 220

gboko osadzonych oczach pojawi si wyraz rozbawienia. Jest pan

chyba ostatni osob, ktra chciaaby, ebym umar z powodu choroby.
Jest mi naprawd przykro.
Ironia zawarta w tym ostatnim zdaniu uboda Tylera, ale bya to
prawda. Kiedy to, e ten czowiek umrze z powodu choroby albo ze
staroci, byo jedn z jego najwikszych obaw. Sekretarz obrony wiele
razy si modli, by tego starca dosign amerykaski pocisk
manewrujcy albo kula snajpera z si specjalnych, zanim zejdzie on
ze wiata z przyczyn naturalnych, nawet gdyby miao si to sta na
minut przed jego zgonem. Naturalna mier byaby jego najwikszym
zwycistwem, wiadectwem niepowodzenia wojny z terroryzmem.
Nawet teraz by on bliski triumfu. Oczywicie nadarzyo si kilka
okazji. Kiedy dron Predator zrobi zdjcie, na ktrym czowiek ten
sta na dziedzicu meczetu w pnocnym Afganistanie. Ju samo
spuszczenie na niego tego drona zmienioby bieg historii, nie
wspominajc o tym, e owego dnia by on uzbrojony w pociski Hellfire
Jednak modemu oficer wi, ktry peni wwczas sub, zabrako
odwagi, by po zidentyfi owaniu poszukiwanego podj samodzielnie
decyzj o ataku. Zamiast tego zoy meldunek, ktry wdrowa po
kolejnych szczeblach drabiny subowej, i gdy w kocu ponownie
zweryfi owano informacj, cel znikn. Tyler, ktrego zerwano z ka,
wciek si i roztrzaska cenn porcelanow waz.
Tyler chcia unikn niezrcznego tematu, wic pooy na ku
teczk.
Mam dla pana drobny prezent powiedzia, otwierajc j. Wyj
zestaw ksiek w twardej oprawie. To najnowszy przekad arabski.
Starzec wycign z trudem chud jak patyk rk i wzi tom lecy
na samym spodzie.
A, czytaem tylko pierwsz trylogi. Poprosiem kogo, by kupi
221 Liu Cixin

mi pozostae czci, ale najpierw nie miaem czasu ich przeczyta,

a potem je straciem Wspaniale, dzikuj panu. Bardzo je lubi.
Jest taka legenda, e nazwa pan swoj organizacj w nawizaniu
13
do tytuu tego cyklu .
Starzec odoy delikatnie ksik na bok i umiechn si.
I niech to pozostanie legend. Wy macie bogactwo i technik, my
tylko legendy.
Tyler podnis ksik, ktr tamten odoy, i nachyli si do niego
jak pastor trzymajcy Bibli.
Przybyem tu, eby zrobi z pana Seldona.
W oczach starca ponownie pojawi si wyraz rozbawienia.
O! A co musiabym robi?
Niech pan pozwoli swojej organizacji przetrwa.
Do kiedy?
Do bitwy w dniu Sdu Ostatecznego, do ktrej dojdzie za cztery
wieki.
Myli pan, e to moliwe?
Tak, jeli nadal bdzie si rozwija. Niech jej duch przeniknie
do si kosmicznych i niech pana organizacja zostanie na zawsze ich
czci.
A ceni j pan tak wysoko, bo? Sarkazm w gosie starca sta si
silniejszy.
Bo jest jedn z nielicznych si zbrojnych ludzkoci, ktre uywaj
ycia jako broni. Wie pan, rozwj nauk podstawowych zosta
zahamowany przez sofony, co z kolei ogranicza rozwj informatyki
i bada nad sztuczn inteligencj. Podczas bitwy w dniu Sdu
Ostatecznego myliwce kosmiczne bd pilotowali ludzie, a to wymaga
armii, ktr przenika ten duch. Pioruna kulistego mona uy tylko
w walce z bliska.
Ciemny las 222

Co pan jeszcze przywiz oprcz tych ksiek?

Tyler wsta podekscytowany.
To zaley od tego, czego pan potrzebuje. Jeli moe pan zapewni,
e pana organizacja przetrwa, mog da panu, co pan zechce.
Starzec skin na niego, by z powrotem usiad.
Wspczuj panu. Mimo e mino tyle lat, nadal nie wie pan, jakie
s nasze prawdziwe potrzeby.
Moe mi pan powiedzie.
Bro? Pienidze? Nie, nie. To, czego nam potrzeba, jest duo
cenniejsze. Ta organizacja istnieje nie po to, by osign ambitne cele
Seldona. Nie da si skoni zdrowej psychicznie, racjonalnie mylcej
osoby, by w to uwierzya i oddaa za to ycie. Nasza organizacja istnieje
dlatego, e ma co, co jest dla niej jak powietrze, co, bez czego
natychmiast by si rozpada.
Co to takiego?
Nienawi.
Tyler milcza.
Z jednej strony, dziki wsplnemu wrogowi nasza nienawi do
Zachodu osaba. Z drugiej, ludzko, ktr Trisolarianie chc
zniszczy, obejmuje te znienawidzony Zachd, wic z rozkosz
zginlibymy razem z wami. A wic nie ywimy nienawici do
Trisolarian. Starzec rozoy rce. Widzi pan, nienawi jest
skarbem cenniejszym ni zoto czy diamenty, jest najostrzejsz broni
na wiecie, ale teraz znikna. Nie jest pask wasnoci i nie mona
jej panu zwrci. A zatem moja organizacja, tak jak ja, nie przetrwa
ju dugo.
Tyler nadal zachowywa milczenie.
A jeli chodzi o Seldona, to powiedziabym, e jego plan jest
niewykonalny.
223 Liu Cixin

Tyler westchn i usiad wygodniej na ku.

To znaczy, e zna pan zakoczenie tego cyklu?
Starzec unis ze zdziwieniem brwi.
Nie, nie znam, tylko tak myl. Co? W ksice plan Seldona si
nie powid? Jeli tak, to autor jest wyjtkowym czowiekiem. Skonny
byem przypuszcza, e napisa szczliwe zakoczenie. Oby Allah go
chroni!
Asimov nie yje ju od wielu lat.
Ach, mdrcy zawsze umieraj modo. Oby trafi do nieba,
ktregokolwiek
Wiksz cz drogi powrotnej Tyler przeby bez opaski na oczach,
dziki czemu mg przyjrze si stromym i nagim grom Afganistanu.
Mody mczyzna, ktry prowadzi jego mua, zaufa mu nawet na tyle,
e zostawi karabin szturmowy przy siodle, tu obok doni Tylera.
Zabie kogo z tej broni? zapyta Wpatrujcy si w cian.
Modzieniec nie zrozumia, ale odpowiedzia za niego jego starszy,
nieuzbrojony towarzysz:
Nie. Od dawna nie toczylimy walk.
Modzieniec spojrza pytajco na Tylera. Nie mia brody na
dziecinnej twarzy, a jego oczy byy tak czyste jak niebo nad Azj
Zachodni.
Mamo, bd m lecc w ogie.

Na czwartym spotkaniu ROP w sprawie programu Wpatrujcych si

w cian Tyler, przedstawiajc szczegy swego planu roju komarw,
wydawa si zmczony dug podr.
Chc, eby kady myliwiec we floci komarw by wyposaony
w dwa systemy sterowania: tryb prowadzenia przez pilota i tryb
Ciemny las 224

naprowadzania bezzaogowego. Przejcie na tryb naprowadzania

bezzaogowego pozwoli mi panowa nad wszystkimi myliwcami fl ty.
Jest pan bardzo bezporedni zadrwi Hines.
Bd mg rozkaza floci utworzy rj komarw i lecie do strefy
walki, a potem przegrupowa si i wrci do poprzedniej formacji.
Kiedy zbliy si do wroga, polec moduowi broni kadego myliwca,
by wybra cel i automatycznie zaatakowa. Przypuszczam, e nawet
przy zahamowaniu podstawowych bada fiz cznych technologia
wytwarzania sztucznej inteligencji rozwinie si w cigu nastpnych
trzystu lat na tyle, by byo to moliwe.
Czy to znaczy, e zamierza si pan podda hibernacji do czasu
bitwy w dniu Sdu Ostatecznego i potem bezporednio dowodzi
podczas niej fl t?
A czy mam wybr? Wiecie, e niedawno byem w Japonii, Chinach
i Afganistanie i nie znalazem tam tego, czego szukaem.
I zoy pan komu wizyt zauway przedstawiciel USA.
Zgadza si. Widziaem si z nim. Ale Tyler westchn
z rezygnacj. Nic z tego nie wyszo. Nadal bd si stara utworzy
fl t myliwcw kierowanych przez oddanych pilotw, ale jeli mi si
nie uda, sam poprowadz j do ostatecznego ataku.
Nikt si nie odezwa. Gdy chodzio o bitw w dniu Sdu
Ostatecznego, na og wszyscy wybierali milczenie.
Mam jeszcze jedno uzupenienie do planu roju komarw cign
Tyler. Chc podj wasne badania pewnych cia w Ukadzie
Sonecznym, w rejonach, ktre sam wybior. Wrd tych cia znajd si
Europa, Ceres i kilka komet.
Jaki ma to zwizek z fl t myliwcw kosmicznych? zapyta kto
z zebranych.
Czy musz odpowiada na to pytanie? rzek Tyler, spogldajc na
225 Liu Cixin

przewodniczcego.
Nikt si nie odezwa. Oczywiste byo, e nie musi.
Na koniec mam jedno zalecenie. ROP i wszystkie kraje na Ziemi
powinny ograniczy ataki na RZT.
Rey Diaz zerwa si z fotela.
Panie Tyler, nawet jeli pan twierdzi, e to cz paskiego planu,
stanowczo si sprzeciwiam tej oburzajcej propozycji!
Tyler potrzsn gow.
To nie jest cz mojego planu. Nie ma ona absolutnie nic
wsplnego z programem Wpatrujcych si w cian. Powd, dla
ktrego j zgaszam, jest oczywisty: jeli bdziemy kontynuowali ataki
na Ruch na rzecz Ziemskiej Trisolaris, to za dwa czy trzy lata moemy
go zupenie zlikwidowa, a wtedy stracimy jedyny bezporedni kana
komunikacji midzy Ziemi i Trisolaris. Stracimy najwaniejsze rdo
informacji wywiadowczych o wrogu. Jestem pewien, e zdajecie sobie
spraw, jakie bd tego skutki.
Zgadzam si rzek Hines. Ale tej propozycji nie powinien
zgasza Wpatrujcy si w cian. W opinii ogu my trzej stanowimy
jedno, wic prosz, by mia pan na wzgldzie nasz reputacj.
Spotkanie zakoczyo si nierozstrzygnitymi sporami, ale
osignito porozumienie, zgodnie z ktrym ROP miaa przestudiowa
trzy poprawki do planu Tylera i na nastpnym przesuchaniu podda
je pod gosowanie.
Gdy inni wychodzili z sali posiedze, Tyler nadal siedzia na miejscu
i w kocu zosta sam. Po dugiej podry czu si wyczerpany i picy.
Kiedy rozejrza si po pustej sali, uwiadomi sobie nagle, e przeoczy
jedno zagroenie: musia znale lekarza albo psychologa i specjalist
od zaburze snu.
Musia znale kogo, kto powstrzyma go przed mwieniem przez
Ciemny las 226

sen.

Luo Ji i Zhuang Yan podeszli do gwnego wejcia do Luwru

o dziesitej wieczorem. Kent poradzi im, by zwiedzili muzeum noc,
bo wtedy bdzie im mona zapewni skuteczniejsz ochron.
Najpierw zobaczyli szklan piramid, osonit przed nocnym
gwarem Parya budynkiem paacowym w ksztacie litery U.
W wodnistym wietle ksiyca wygldaa, jakby bya zrobiona ze
srebra.
Panie Luo, nie ma pan wraenia, e przyleciaa tu z kosmosu?
zapytaa Zhuang Yan, wskazujc piramid.
Kady odnosi takie wraenie odpar Luo Ji.
Na pierwszy rzut oka nie pasuje do tego miejsca, ale im duej si
na ni patrzy, tym bardziej integraln jego czci si wydaje.
Spotkanie dwch zupenie rnych wiatw pomyla Luo Ji, ale
nie powiedzia tego gono.
Potem caa piramida rozwietlia si, zmieniajc barw ze srebra
zalanego powiat ksiyca na lnice zoto. Jednoczenie
z otaczajcych j basenw trysny fontanny, wzbijajc w gr wysokie
supy wody i wiata. Zaniepokojona przebudzeniem si Luwru na ich
przybycie Zhuang Yan spojrzaa w popochu na Luo Ji. Przy szumie
wody weszli przez piramid do pooonego pod ni holu Napoleona,
a stamtd do paacu.
Ich pierwszym celem bya najwiksza sala wystawowa. Miaa
dwiecie metrw dugoci i bya agodnie owietlona, a w tej pustce
niosy si echem odgosy ich krokw. Luo Ji szybko zda sobie spraw,
e sycha tylko jego kroki, bo Zhuang Yan stpaa cicho jak kot albo
jak dziecko w bani, ktre wchodzi do zaczarowanego zamku i boi si
227 Liu Cixin

obudzi tych, co tam pi. Zwolni, nie ze wzgldu na dziea sztuki,

ktre go w ogle nie interesoway, ale po to, by zwikszya si odlego
midzy nimi i by mg podziwia urod tej Azjatki wrd przedstawie
greckich bogw, aniow i Maryi Dziewicy na obrazach olejnych.
Podobnie jak szklana piramida na dziedzicu, Zhuang Yan wkrtce
wtopia si w otoczenie i staa si czci witego krlestwa sztuki.
Bez niej temu miejscu czego by brakowao. Pogrony w marzeniach,
w nie na jawie czy w rojeniach, pozwala, by spokojnie pyn czas.
W kocu Zhuang Yan przypomniaa sobie o jego obecnoci, odwrcia
do niego gow i obdarzya go umiechem. Poczu si tak, jakby porazi
go piorun cinity w krlestwo miertelnych z malowida
przedstawiajcego Olimp.
Syszaem, e osobie o wyrobionym oku obejrzenie wszystkich
zgromadzonych tu zbiorw zajoby rok powiedzia.
Wiem odpara po prostu, lecz jej wzrok mwi: Co mog zrobi?.
Potem skupia uwag na obrazach. Dotd obejrzaa zaledwie pi.
To niewane, Yan Yan. Dla ciebie mog obejrze kady, choby
miao to trwa rok wyrwao mu si z ust.
Wyranie podekscytowana, obrcia si do niego.
Naprawd?
Naprawd.
No By pan ju tu wczeniej, panie Luo?
Nie, ale gdy przed trzema laty przyleciaem do Parya, poszedem
do Centrum Pompidou. Pocztkowo mylaem, e ty te bdziesz
chciaa i raczej tam.
Potrzsna gow.
Nie lubi wspczesnej sztuki.
A wic to wszystko Rozejrza si po staroytnych bogach,
anioach i wyobraeniach Maryi Dziewicy. Nie uwaasz, e to jest
Ciemny las 228

zbyt stare?
Nie lubi zbyt starej sztuki. Lubi tylko obrazy renesansowe.
One te s do stare.
Ale mnie si takie nie wydaj. Ci malarze pierwsi odkryli pikno
czowieka i nawet Boga przedstawiali jako adn osob. Kiedy si
patrzy na ich obrazy, czuje si, jak rado sprawiao im malowanie.
Tak sam, jak ja czuam, gdy po raz pierwszy zobaczyam to jezioro
i pokryty niegiem szczyt.
To dobrze, ale humanistyczny duch, ktry przenika ich dziea, sta
si przeszkod.
Ma pan na myli kryzys trisolariaski?
Tak. Musiaa widzie, co si ostatnio dziao. Za czterysta lat
wiat po katastrofi moe wrci do redniowiecza, a ludzko znowu
znajdzie si pod wielkim uciskiem.
A nad sztuk zapadnie duga zimowa noc, tak?
Patrzc w jej niewinne oczy, umiechn si cierpko w gbi ducha.
Niemdry dzieciaku, mwisz o sztuce, a tu way si nasz los. Jeli
ludzko zdoa przetrwa, cofnicie si do stanu spoeczestwa
pierwotnego bdzie za to nisk cen pomyla, ale gono powiedzia:
Gdy nadejd te czasy, moe nastpi drugie odrodzenie, a wtedy
mogaby ponownie odkry i malowa pikno.
Umiechna si ze smutkiem, najwyraniej zrozumiawszy, co si
kryje za jego sowami pociechy.
Tylko tak sobie myl: co si stanie z tymi dzieami sztuki po
kocu wiata?
Martwisz si tym? zapyta. Gdy wspomniaa o kocu wiata,
zabolao go serce, ale jeli ta ostatnia prba pocieszenia jej si nie
powioda, to by pewien, e tym razem mu si uda. Wzi j za rk
i powiedzia: Chodmy do dziau sztuki Azji.
229 Liu Cixin

Przed zbudowaniem pomieszczenia pod piramid Luwr by

ogromnym labiryntem. Dotarcie do jakiej konkretnej galerii
oznaczao dug, okrn drog. Jednak teraz z holu Napoleona pod
piramid mona byo doj wprost do dowolnego miejsca w muzeum.
Luo Ji i Zhuang Yan wrcili do sali wejciowej, poszli za znakami
prowadzcymi do dziau sztuki Afryki, Azji, Oceanii i Ameryk
i znaleli si w wiecie zupenie odmiennym od galerii klasycznego
malarstwa europejskiego.
Luo Ji wskaza rzeby, obrazy oraz stare dokumenty z Azji i Afryki
i powiedzia:
To wszystko rozwinita cywilizacja zabraa zacofanej. Niektre
z tych rzeczy zostay zagrabione, inne skradzione albo przemycone, ale
popatrz tylko wszystkie s dobrze zachowane. Nawet podczas drugiej
wojny wiatowej zostay przewiezione w bezpieczne miejsce. Stanli
przed freskiem z Dunhuang umieszczonym w szklanej gablocie.
Pomyl, ile zawieruch i wojen przetoczyo si przez nasz kraj od czasu,
14
gdy opat Wang odda te dziea Francuzom . Czy moesz by pewna, e
byyby rwnie dobrze zachowane, gdyby zostay na miejscu?
Ale czy Trisolarianie zachowaj kulturowe dziedzictwo ludzkoci?
Nie maj dla nas ani odrobiny szacunku.
Dlatego, e nazywaj nas insektami? Ale to znaczy co zupenie
innego. Yan Yan, wiesz, co jest najwikszym wyrazem szacunku dla
jakiej rasy czy cywilizacji?
Co?
Unicestwienie. To najwysza forma szacunku dla cywilizacji. Oni
czuj si zagroeni tylko wtedy, kiedy naprawd szanuj cywilizacj.
Przeszli w milczeniu przez dwadziecia cztery galerie sztuki
azjatyckiej, wdrujc przez odleg przeszo i wyobraajc sobie
ponur przyszo. Nawet nie zauwayli, kiedy dotarli do galerii sztuki
Ciemny las 230

staroytnego Egiptu.
Wiesz, kto przychodzi mi tutaj na myl? Luo Ji stan przed
szklan gablot ze zot mask zmumifi owanego faraona i sprbowa
skierowa rozmow na lejszy temat. Sophie Marceau.
Z powodu Belfegora upiora Luwru, tak? Sophie Marceau jest
wspaniaa. Ma te wschodnie rysy.
Luo Ji wyczu w jej gosie zazdro i uraz, cho nie wiedzia, co je
wywoao.
Yan Yan, ona nie dorwnuje ci urod. Mwi prawd.
Chcia doda: Moe udaoby si znale wrd tych dzie sztuki
portrety kobiet dorwnujcych jej urod, ale twoja j przymiewa, lecz
obawia si, e mogaby to uzna za sarkazm.
Przez jej twarz przemkn cie wstydliwego umiechu, tego
umiechu, ktry pamita ze swych marze. U Yan Yan zobaczy go po
raz pierwszy.
Chodmy z powrotem do tych obrazw olejnych rzeka cicho.
Wrcili do holu Napoleona, ale zapomnieli, z ktrego wejcia naley
skorzysta. Najbardziej widoczne znaki wskazyway drog do trzech
klejnotw paacu: Mony Lisy, Wenus z Milo i Nike z Samotraki.
Obejrzyjmy Mon Lis zaproponowa.
Kiedy ruszyli w tamtym kierunku, Zhuang Yan powiedziaa:
Nasz nauczyciel mwi, e po zwiedzeniu Luwru by troch
zniesmaczony Mon Lis i Wenus z Milo.
A to dlaczego?
Dlatego, e turyci przychodz zobaczy te dwa obiekty, a nie
przejawiaj adnego zainteresowania innymi, nie tak synnymi, ale
rwnie wspaniaymi dzieami sztuki.
No to jestem jednym z tych wielkich o niewyrobionym gucie.
Dotarli do portretu damy z tajemniczym umiechem, ktry
231 Liu Cixin

znajdowa si za grub szyb ochronn i by duo mniejszy, ni Luo

Ji sobie wyobraa. Nawet Zhuang Yan nie wygldaa na szczeglnie
podekscytowan.
Jej widok przypomina mi was wszystkich powiedziaa,
wskazujc na posta na obrazie.
Nas wszystkich?
Oczywicie Wpatrujcych si w cian.
Co ona ma wsplnego z Wpatrujcymi si w cian?
Zastanawiam si to tylko takie spekulacje, wic niech si pan nie
mieje zastanawiam si, czy moglibymy znale form komunikacji,
ktr rozumieliby tylko ludzie, a ktrej sofony nigdy by nie pojy.
Dziki temu ludzko uwolniaby si spod ich inwigilacji.
Luo Ji patrzy na ni przez kilka sekund, a potem spojrza na Mon
Lis.
Rozumiem, co masz na myli. Jej umiech jest czym, czego sofony
i Trisolarianie nigdy nie rozgryz.
Zgadza si. Ludzkie miny, a zwaszcza wyraz naszych oczu, bywaj
bardzo subtelne i zoone. Spojrzenie czy umiech moe przekaza
mnstwo informacji. Tylko ludzie s na to wraliwi.
To prawda. Jednym z najwikszych problemw, jakie maj twrcy
sztucznej inteligencji, jest nauczenie jej identyfikacj wyrazu twarzy
i oczu. Niektrzy eksperci uwaaj, e komputery by moe nigdy nie
naucz si odczytywa wyrazu oczu.
A wic stworzenie jzyka min i rozmawianie za porednictwem
wyrazw twarzy i oczu jest moliwe?
Luo powanie si nad tym zastanowi, a potem potrzsn
z umiechem gow. Wskaza Mon Lis.
Nie potrafi y nawet odczyta jej miny. Gdy na ni patrz,
znaczenie jej umiechu zmienia si co sekund i nigdy si nie
Ciemny las 232

powtarza.
Podekscytowana Zhuang Yan zacza podskakiwa jak dziecko.
Ale to znaczy, e wyrazem twarzy mona przekazywa zoone
informacje!
A jeli t informacj jest: Statek kosmiczny wylecia z Ziemi
i kieruje si na Jowisza? Jakby to przekazaa wyrazem twarzy?
Gdy ludzie pierwotni zaczli mwi, z pewnoci przekazywali
sobie tylko proste znaczenia. Moe byy nawet mniej skomplikowane
ni piew ptakw. Potem jzyk stopniowo sta si bardziej zoony.
No to postarajmy si przekaza proste znaczenie za porednictwem
wyrazw twarzy.
Dobrze! Pokiwaa z podnieceniem gow. Niech kade z nas
pomyli o czym, a potem wymienimy si tymi wiadomociami.
Luo Ji przez chwil milcza. Potem powiedzia:
Ja ju pomylaem.
Zhuang Yan mylaa duo duej, ale w kocu skina gow.
No to zaczynajmy.
Zaczli si wpatrywa w siebie nawzajem, ale wytrzymali w tych
pozach nieca minut i niemal w tej samej chwili oboje wybuchnli
miechem.
Oto moja wiadomo: Dzi wieczorem chciabym ci zaprosi na
kolacj na Polach Elizejskich powiedzia Luo Ji.
Zgia si wp ze miechu.
A moja: Musi pan si ogoli!.
Mwimy o sprawach dotyczcych losu ludzkoci, powinnimy wic
zachowa powag rzek Luo Ji, powstrzymujc miech.
Tym razem nie wolno si mia! powiedziaa Zhuang Yan
z powag dziecka zmieniajcego reguy gry.
Stanli plecami do siebie, kade o czym pomylao, po czym
233 Liu Cixin

odwrcili si i znowu popatrzyli sobie w oczy. Luo Ji z trudem

powstrzymywa miech, ale wkrtce stao si to atwiejsze, bo czyste
spojrzenie Zhuang Yan znowu zaczo porusza czue struny w jego
sercu.
I tak oto Wpatrujcy si w cian i moda kobieta stali w rodku
nocy w Luwrze przed umiechnit Mon Lis, patrzc sobie
nawzajem w oczy.
W tamie w duszy Luo Ji pojawi si may przeciek i ten drobny
strumyczek wkrtce j rozsadzi, zamieniajc si w rwc rzek. Luo
si przestraszy i chcia zaata wyrw, ale byo ju za pno. Tama
musiaa nieuchronnie run.
Poczu si, jakby sta na szczycie urwiska, a oczy dziewczyny byy
bezkresn otchani, zasnut biaym morzem chmur. Ale ze
wszystkich stron wiecio soce i przemieniao te chmury w feeri
falujcych kolorw. Czu, e si osuwa, wprawdzie powoli, ale nie by
w stanie tego powstrzyma. Wymachiwa w panice rkami i nogami,
starajc si znale jaki punkt zaczepienia, ale pod nim by tylko
gadki ld. Potem zjeda z urwiska coraz szybciej, w kocu zakrcio
mu si w gowie i zacz spada w przepa. W jednej chwili rozkosz
spadania staa si tak wielka, e przemienia si w bl.
Mona Lisa tracia ksztat. Ksztat traciy te ciany, topic si jak
ld. Luwr si rozpada, kamienie, z ktrych by zbudowany, zamieniay
si w roztopion do czerwonoci magm. Gdy ta magma ogarna ich
ciaa, bya chodna jak rdlana woda. Runli razem z Luwrem,
opadali przez stopion Europ do rodka Ziemi, a gdy si tam znaleli,
wiat wok nich eksplodowa i trysn z niego deszcz iskier
wspaniaych kosmicznych fajerwerkw. Potem iskry zgasy
i w mgnieniu oka przestrze staa si krystalicznie czysta. Gwiazdy
splatay swe promienie w ogromny srebrny koc, a planety drgay,
Ciemny las 234

wysyajc dwiki, ktre ukaday si w pikn muzyk. Gwiazdy si

zagciy niczym wzbierajca fala. Wszechwiat skurczy si i zapad
w sobie i w kocu wszystko zostao unicestwione w twrczym ogniu
mioci.

Teraz musimy przystpi do obserwacji Trisolaris! oznajmi

genera Fitzroy doktorowi Ringierowi.
Znajdowali si w pomieszczeniu kontrolnym teleskopu kosmicznego
Hubble II. Od jego zmontowania min tydzie.
Obawiam si, panie generale, e to niemoliwe.
Mam wraenie, e prowadzone obecnie obserwacje to prywatne
badania, ktre wy, astronomowie, wykonujecie na boku.
Gdyby to byo moliwe, prowadzibym wasne badania, ale Hubble
II jest nadal w stadium testw.
Pracujecie dla wojska. Musicie tylko wykonywa rozkazy.
Nie ma tu adnych wojskowych oprcz pana. Postpujemy zgodnie
z planem prb sporzdzonym przez NASA.
Doktorze, nie moecie uy jako celu prbnego Trisolaris? Ton
generaa zagodnia.
Cele prbne zostay starannie wybrane zgodnie z kryteriami
odlegoci i klasy jasnoci, a plan prb uoono tak, by by
maksymalnie oszczdny, wic teleskop wykonuje wszystkie prby po
zaledwie jednym obrocie. Aby mc teraz obserwowa Trisolaris,
musielibymy obrci go pod ktem prawie trzydziestu stopni
i z powrotem, a to wie si ze zuyciem gazu pdnego. Oszczdzamy
pienidze wojska, panie generale.
No to zobaczmy, jak je oszczdzacie. Wanie znalazem to
w paskim komputerze powiedzia Fitzroy, wyjmujc rk zza
235 Liu Cixin

plecw.
Trzyma w niej wydruk zdjcia zrobionego z lotu ptaka grupie ludzi
patrzcych z podnieceniem w gr. Wida byo wyranie, e jest to
ekipa z tego pomieszczenia kontrolnego, z Ringierem w rodku
i trzema kobietami w seksownych pozach, ktre mogy by
dziewczynami niektrych czonkw tej ekipy. Nie byo najmniejszych
wtpliwoci, e ta grupa stoi na dachu budynku, w ktrym mieci
si pokj kontrolny. Zdjcie byo bardzo ostre, jakby pstryknito je
z wysokoci dziesiciu czy dwudziestu metrw. Od zwykych fotografi
rnio si tym, e u gry nakada si na nie skomplikowany cig cyfr.
Stoi pan w najwyszym miejscu tego budynku, panie doktorze. Nie
ma tam wysignika jak na planie film wym, prawda? Mwi pan, e
obrcenie Hubblea II o trzydzieci stopni kosztuje kup pienidzy. No
to ile kosztuje obrcenie go o trzysta szedziesit stopni? Poza tym
tej wartej dziesi milionw dolarw inwestycji nie dokonano po to,
eby mg pan pstryka sobie i swoim dziewczynom zdjcia z kosmosu.
Mam to doda do paskiego rachunku?
Panie generale, oczywicie pana rozkaz musi zosta wykonany
rzek pospiesznie Ringier i inynierowie natychmiast zabrali si do
pracy.
Wsprzdne szybko uzyskano z bazy danych. Ogromny cylinder,
ktry mia ponad dwadziecia metrw rednicy i ponad sto metrw
dugoci, zacz si wolno obraca w przestrzeni kosmicznej, robic
panoramiczne ujcia roju gwiazd na ekranie.
To wanie widzi ten teleskop? zapyta genera.
Nie, to tylko obraz przekazany przez system pozycjonowania.
Teleskop przesya zdjcia, ktre musz zosta poddane obrbce, by
mona je byo oglda.
Panoramowanie zakoczyo si po piciu minutach. Ukad kontrolny
Ciemny las 236

poinformowa, e wykonano pozycjonowanie, i po kolejnych piciu

minutach Ringier powiedzia:
Dobrze. Teraz wracamy do pozycji testowej.
Co? zapyta zdziwiony genera Fitzroy. Ju zrobione?
Tak. Teraz zdjcia s poddawane obrbce.
Nie moecie zrobi kilku wicej?
Panie generale, zrobilimy dwiecie dziesi uj o zmiennej
ogniskowej. W tym momencie zakoczya si obrbka pierwszego
zdjcia i Ringier wskaza na ekran. Prosz spojrze, panie generale.
To jest ten wrogi wiat, ktry tak bardzo chce pan zobaczy.
Fitzroy nie zobaczy nic oprcz trzech aureoli na czarnym tle. Byy
rozmazane jak wiato latarni ulicznych we mgle. To byy trzy gwiazdy,
ktre miay zdecydowa o losie dwch cywilizacji.
A wic rzeczywicie nie moemy zobaczy tej planety. Fitzroy nie
mg ukry rozczarowania.
Oczywicie, e nie moemy. Nawet po ukoczeniu montau
stumetrowego Hubblea III bdziemy mogli obserwowa Trisolaris
zaledwie w kilku staych pozycjach, a i to bdziemy widzieli tylko
plamk bez adnych szczegw.
Ale jest tu co jeszcze, panie doktorze. Jak pan sdzi, co to?
zapyta jeden z inynierw, wskazujc punkt blisko trzech aureoli.
Fitzroy pochyli si nad ekranem, ale niczego nie dostrzeg. To byo
tak niewyrane, e mg to zauway tylko ekspert.
Ma rednic wiksz ni gwiazda powiedzia inynier.
Po kilkakrotnym powikszeniu to co zajo cay ekran.
To miota! krzykn zaniepokojony genera.
Laikom zawsze przychodz do gowy lepsze terminy ni specjalistom,
wic kiedy specjalici nadaj badanym przez siebie obiektom
i zjawiskom nazwy, czsto odwouj si do punktu widzenia osb spoza
237 Liu Cixin

swojej dziedziny. I tak oto miota staa si oficjaln nazw tej figu y,
bo okrelenie generaa dobrze oddawao jej ksztat bya to kosmiczna
miota, a precyzyjniej to ujmujc, jej wosiana kocwka bez trzonka.
Oczywicie mona te byo nazwa to zjeonymi wosami.
Na powoce ochronnej musi by jaka rysa! Zaznaczyem
w studium wykonalnoci, e mog by problemy z klejonymi
soczewkami powiedzia Ringier, potrzsajc gow.
Wszystkie powoki zostay poddane surowym prbom. Nigdy nie
doszoby do powstania takiej rysy. Nie jest to te spowodowane adn
inn wad. Wykonalimy ju dziesitki tysicy zdj prbnych i nigdy
wczeniej nie pojawio si nic takiego powiedzia specjalista
z zakadw Zeissa, producenta soczewek.
W pokoju kontrolnym zapanowaa cisza. Wszyscy zebrali si przed
ekranem i gapili si na widoczny na nim obraz, a w kocu zrobi si
taki cisk, e niektrzy wywietlili go na innych monitorach. Fitzroy
wyczu zmian nastroju w pomieszczeniu. Ludzie, ktrzy jeszcze przed
chwil snuli si leniwie po mczcych, dugich prbach teleskopu, byli
teraz zaniepokojeni i stali, jakby pod wpywem uroku nogi wrosy im
w ziemi, tylko ich oczy robiy si coraz szersze.
Boe! krzykno jednoczenie kilka osb.
Znieruchomiaa grupa zacza si nagle gorczkowo krzta. Urywki
rozmw, ktre wyapywa Fitzroy, zawieray troch za duo jak dla
niego terminw technicznych.
Jest jaki py wok pozycji celu? Sprawd to
Nie ma potrzeby. Ju to zrobiem. Z obserwacji absorpcji ta
radialnego ruchu gwiazdy wynika, e jej szczyt wynosi dwiecie
milimetrw. Moe to by mikroczsteczka wgla klasy gstoci F.
Co sdzicie o wpywie zderzenia z chmur pyu obiektu o duej
prdkoci?
Ciemny las 238

Fala rozprasza si wzdu osi uderzenia, ale zakres tego

rozproszenia Mamy model tego?
Tak. Chwila Jest. Prdko uderzenia?
Sto razy wiksza od trzeciej prdkoci kosmicznej.
Jest ju tak dua?
To ostrony szacunek Jeli chodzi o przekrj miejsca uderzenia,
skorzystaj z Tak, zgadza si. Co koo tego. To tylko przyblione
wyliczenia.
Kiedy specjalici byli zajci, koo Fitzroya stan Ringier.
Panie generale, moe pan postara si jak najdokadniej policzy
wosy w tej szczotce?
Genera skin gow, pochyli si nad terminalem i zacz liczy.
Komputer potrzebowa czterech do piciu minut, by zakoczy kade
obliczenie, ale byo w nich wiele bdw, wic dopiero p godziny
pniej poda gotowe wyniki.
Najwiksza szeroko fali rozproszenia pyu wynosi dwiecie
czterdzieci tysicy kilometrw, czyli jest dwa razy wiksza od rednicy
Jowisza oznajmi astronom, ktry opracowywa model
matematyczny.
To ma sens powiedzia Ringier. Podnis rce i spojrza na sufit
jakby patrzy przez niego w niebo. I potwierdza wczeniejsze dane.
Lekko dra mu gos, gdy to mwi. Potem doda jakby sam do siebie:
A wic zostao to potwierdzone. Nie byo pomyki.
W pokoju znowu zalega cisza, tym razem cika i przytaczajca.
Fitzroy chcia zapyta, co si stao, ale na widok pochylonych gw
sowa nie przeszy mu przez gardo. Po chwili usysza ciche kanie
i zobaczy, e mody mczyzna obok niego stara si ukry zy.
Przesta, Harris. Nie jeste tutaj jedynym, ktry by sceptykiem.
Wszystkim nam jest trudno rzek kto.
239 Liu Cixin

Harris, w mody mczyzna, podnis gow i powiedzia

z zazawionymi oczami:
Wiem, e sceptycyzm to tylko sposb na to, eby zachowa spokj
i nie upa na duchu, ale chciaem przey ycie wanie w spokoju.
Boe, teraz nawet to mi si nie uda.
Powrcia cisza.
W kocu Ringier przypomnia sobie o Fitzroyu.
Panie generale, pozwoli pan, e wyjani. Te trzy gwiazdy otacza
py midzygwiezdny. Przez ten py przeleciaa z du prdkoci
pewna liczba cia, a ich zderzenie z pyem pozostawio fal jak statek
na wodzie. Ta fala stale si rozszerzaa i teraz osigna rednic
dwukrotnie wiksz od rednicy Jowisza. Midzy ni a otaczajcym
j pyem jest minimalna rnica, wskutek czego z bliskiej odlegoci
nie mona jej dostrzec. Jest ona zauwaalna dopiero tutaj, z odlegoci
czterech lat wietlnych.
Policzyem te wosy. Jest ich okoo tysica powiedzia genera
Fitzroy.
Oczywicie. Ta liczba potwierdza nasze raporty wywiadowcze.
Panie generale, patrzymy na fl t trisolariask.

Odkrycie dokonane przez Hubblea II, ostateczne potwierdzenie, e

inwazja Trisolarian jest faktem, zgasio ostatnie promyki nadziei
ludzkoci. Rodzaj ludzki ogarna nowa fala rozpaczy, paniki i chaosu.
Potem zaczy si trudne czasy. Po chwiejnej zmianie kierunku
wszystko ruszyo nowym torem.
Jedyn sta w wiecie ogromnej zmiany jest szybki upyw czasu.
Pi lat mino, jak z bicza strzeli.
Ciemny las 240

1 Zhizi to dosownie partykua wiedzy. Znak partykuy wystpuje czsto w imionach

nadawanych kobietom w Japonii, gdzie wymawia si go ko.
2 Sowa lao, stary, uywa si przed nazwiskiem osoby starszej od nas dla okazania
szacunku lub zayoci.
3 Przypisywana Luo Guanzhongowi (ok. 13301400) powie historyczna o wojnach
midzy trzema regionalnymi potgami, toczonymi od zmierzchu Wschodniej Dynastii
Han (184) do ponownego zjednoczenia imperium pod wadz dynastii Jin (280). Znana
z barwnych postaci oraz wietnych opisw bitew i intryg politycznych.
4 Znakiem Chiskiej Armii Ludowo-Wyzwoleczej jest gwiazda z wpisanymi w ni
znakami oznaczajcymi osiem i jeden.
5 Pas Kuipera to obszar rozcigajcy si za orbit Neptuna, od okoo 30 do okoo 50
jednostek astronomicznych od Soca, obejmujcy midzy innymi Plutona i dwie inne
planety karowate.
6 Na pocztku 2015 roku bya to rwnowarto 270 tysicy zotych (przyp. A.J.).
7 Pod koniec lat szedziesitych dwudziestego wieku zbudowano pod miastami
w caych Chinach rozlege sieci tuneli, ktre miay posuy za schrony w razie napaci
wroga. Haso to, przejte z rady danej zaoycielowi dynastii Ming, obwieszczono jako
polecenie Mao Zedonga w artykule wstpnym noworocznego wydania Dziennika
Ludowego w styczniu 1973 roku.
8 Wang Xiaobo (19521997) ceniony powieciopisarz, eseista i scenarzysta, ktrego
dziea zyskay ogromn popularno po jego przedwczesnej mierci.
9 Pierwsza prdko kosmiczna to prdko, ktr musi osign obiekt, eby wej na
orbit. Druga prdko kosmiczna pozwala przezwyciy siy przycigania ziemskiego,
a trzecia prdko kosmiczna umoliwia opuszczenie Ukadu Sonecznego.
10 Obok Oorta to sferyczne zbiorowisko obiektw zoonych z lodu i zestalonych
gazw, ktre otacza Ukad Soneczny w odlegoci od 50 do 100 tysicy jednostek
astronomicznych i ktre uwaa si za rdo komet dugookresowych.
11 Yang Wen-li jest jedn z postaci wystpujcych w Legendzie o galaktycznych
bohaterach, zapocztkowanego w 1982 roku cyklu powieci fantastycznonaukowych
Yoshikiego Tanaki, ktre stay si pniej kanw serii mangi i anime.
12 Ten synny cytat pochodzi z Mencjusza, zbioru rozmw i anegdot zwizanych
z konfucjaskim filozo em o tym imieniu, ktry y w czwartym wieku przed nasz er.
13 W jzyku chiskim nie transliteruje si nazwy Al-Kaida, lecz si j przekada.
Brzmi ona Jdi, tak samo jak tytu cyklu Fundacja Asimova.
14 W Dunhuang, oazie na szlaku jedwabnym, znajduje si zesp jaski
zamieszkiwanych od IV do XIV wieku i ozdobionych spektakularnymi rzebami
i freskami buddyjskimi. W 1900 roku Wang Yuanlu, taoistyczny opat, ktry mieszka
w jaskiniach Mogao, odkry zamknit Jaskini Biblioteczn, zawierajc zbir
staroytnych dokumentw, ktre sprzeda wgiersko-angielskiemu archeologowi
Aurelowi Steinowi i francuskiemu sinologowi Paulowi Pelliotowi.
CZ II

UROK
 8 rok ery kryzysu

Odlego floty trisolariaskiej od Ukadu Sonecznego: 4,20 lat

wietlnych
Tyler sta si ostatnio nerwowy. Mimo licznych kopotw jego plan
roju komarw zyska w kocu aprobat ROP. Rozpoczto prace nad
budow myliwcw kosmicznych, ale z powodu braku zaawansowanych
technologii postpoway one powoli. Ludzko nadal udoskonalaa
technologi produkcji siekier i maczug rodem z epoki kamiennej
i wynalaza rakiety o napdzie chemicznym. Dodatkowy projekt
Tylera, badanie Europy, Ceres i rnych komet, by tak dziwny, e
niektrzy przypuszczali, i wystpi z nim tylko po to, by nada otoczk
tajemnicy swemu nazbyt jasnemu planowi gwnemu. Jednak
poniewa mona go byo wczy do gwnego programu obrony,
pozwolono mu pracowa rwnie nad nim.
Tak wic Tyler musia czeka. Pojecha do domu i po raz pierwszy od
piciu lat, czyli od kiedy zosta Wpatrujcym si w cian, prowadzi
normalne ycie.
Wpatrujcym si w cian bacznie przygldaa si caa spoeczno.
Bez wzgldu na to, czy prosili o t rol, czy nie, w oczach ogu byli
zbawcami. Z tego powodu narodzi si kult Wpatrujcych si w cian.
Na nic si zday wyjanienia ONZ i ROP o ich nadprzyrodzonych
zdolnociach kryy legendy, ktre staway si coraz bardziej odlege
od rzeczywistoci. W filma h fantastycznonaukowych ukazywano ich
243 Liu Cixin

jako superbohaterw, a zdaniem wielu osb byli jedyn nadziej

ludzkoci. Dawao to im wielki kapita poparcia spoecznego
i politycznego, ktry gwarantowa, e kiedy wystpi o ogromne
rodki, wszystko pjdzie gadko.
Wyjtkiem by Luo Ji. Pozostawa w odosobnieniu, nigdy nie
pokazywa twarzy. Nikt nie wiedzia, gdzie jest ani co robi.
Pewnego dnia Tylera odwiedzi go. Podobnie jak siedziby
pozostaych Wpatrujcych si w cian, jego dom otoczony by cis
ochron i starannie sprawdzano wszystkich, ktrzy przybywali do
niego z wizyt. Gdy jednak tylko Tyler zobaczy gocia, od razu
wiedzia, e jemu udaoby si dosta tam bez trudu, bo na pierwszy
rzut oka byo wida, e dla nikogo nie stanowi on zagroenia. W ten
upalny dzie by w wymitym garniturze, mia tak samo wymity
krawat i, co byo jeszcze bardziej irytujce, melonik, jakiego nikt ju
nie nosi. Najwyraniej chcia si zaprezentowa bardziej elegancko, bo
prawdopodobnie nigdy wczeniej nie skada nikomu oficjalne wizyty.
By blady i wymizerowany, wyglda na niedoywionego. Na jego
chudej twarzy ciko tkwiy okulary, szyja zdawaa si z trudem
podtrzymywa gow, a garnitur wisia na nim jak na wieszaku, jakby
nie byo pod nim ciaa. Jako dowiadczony polityk Tyler zorientowa
si od razu, e czowiek ten wywodzi si z jednej z tych podrzdnych
klas spoecznych, ktrych ubstwo jest bardziej duchowe ni
materialne, podobnie jak u Gogolowskich drobnych urzdnikw, ktrzy
pomimo niskiej pozycji spoecznej stale si martwi, e mog j
utraci, i przez cae ycie rygorystycznie wykonuj wyczerpujce,
nudne zadania. Cokolwiek robi, boj si, e mog popeni bd,
z kimkolwiek si spotkaj, boj si, e mog si narazi na
niezadowolenie tej osoby, i nie miej nawet zerkn przez szklany
sufi na wysze warstwy spoeczestwa. Tyler nie znosi takich ludzi.
Ciemny las 244

Byli cakowicie zbdni i gdy pomyla, e to oni stanowi wikszo

ludzkoci, ktr chcia ocali, czu niesmak.
Go wszed ostronie przez drzwi salonu, ale nie odway si zrobi
ani kroku dalej. Zdawa si ba, e zostawi na dywanie lady
zaboconych butw. Zdj kapelusz i kilkakrotnie si kaniajc,
popatrzy przez grube szka na pana domu. Tyler postanowi pozby
si go, gdy tylko wypowie pierwsze zdanie, bo nawet jeli to, co ten
czowiek mia do powiedzenia, byo dla niego wane, dla Tylera nie
znaczyo nic.
Go wypowiedzia pierwsze zdanie. Porazio ono Tylera jak grom
i tak go oszoomio, e omal nie usiad na pododze. Kade sowo
brzmiao jak grzmot.
Wpatrujcy si w cian Fredericku Tylerze, jestem Burzycielem
twojej ciany.

Kto by pomyla, e pewnego dnia bdziemy stali przed tak map

pola walki! wykrzykn Chang Weisi, gdy spojrza na obraz Ukadu
Sonecznego w skali jeden do dwch bilionw, wywietlany na
monitorze wielkim jak ekran kinowy. By prawie cakowicie ciemny,
tylko w rodku widniaa maa plamka ci, ktra bya Socem. Mapa
ukazywaa przestrze w promieniu sigajcym do poowy Pasa
Kuipera. Gdy wywietlano j w caoci, miao si wraenie, e widzi si
Ukad Soneczny z odlegoci pidziesiciu jednostek astronomicznych
nad paszczyzn ekliptyki. Byy na niej dokadnie zaznaczone orbity
planet i ich satelitw oraz drogi znanych asteroid, moga te
precyzyjnie pokaza stan Ukadu Sonecznego w dowolnej chwili
w przyszym tysicleciu. Teraz, po wyczeniu oznacze pozycji cia
niebieskich, obraz by na tyle jasny, e jeli patrzyo si uwanie,
245 Liu Cixin

mona byo dostrzec Jowisza. By on niewyran, jasn plamk, ale

z tej odlegoci pozostaych siedem gwnych planet byo
niewidocznych.
Tak, musimy stawi czoo wielkim zmianom powiedzia Zhang
Beihai. Przed chwil skoczyo si zebranie, na ktrym wojsko miao
oceni swoj pierwsz map przestrzeni kosmicznej, i w wielkim
pokoju narad zostali tylko oni dwaj. Towarzyszu komendancie,
ciekaw jestem, czy zauwaylicie, jakie oczy zrobili nasi koledzy, gdy
zobaczyli t map.
Oczywicie, e zauwayem. Ich reakcja jest zrozumiaa.
Wyobraali sobie, e mapa kosmosu bdzie w rodzaju tych, jakie
mona znale w ksikach popularnonaukowych. Kilka kolorowych
bil krcych wok ognistej kuli. Dopiero kiedy stanli przed map
sporzdzon w odpowiedniej skali, zdali sobie spraw z ogromu
Ukadu Sonecznego. I czy s z si powietrznych, czy z marynarki,
najwikszy zasig ich pojazdw powietrznych czy wodnych nie dochodzi
nawet do jednego piksela na tym wielkim ekranie.
Zdaje si, e ogldanie przyszego pola walki nie natchno
naszych towarzyszy ani odrobin wiary w zwycistwo czy bojowego
ducha.
I teraz wracamy do defetyzmu.
Towarzyszu dowdco, nie chc rozmawia o dzisiejszym
defetyzmie. To temat na oficjaln zebranie. Chciabym za to omwi
spraw hmm Zajkn si i umiechn, co si rzadko
przytrafiao cz wiekowi, ktry zwykle mwi bez ogrdek.
Chang Weisi odwrci si od mapy i te si umiechn.
Zdaje si, e to, co masz do powiedzenia, jest bardzo
niestereotypowe.
Tak. A raczej bezprecedensowe. Chc przedstawi pewne
Ciemny las 246

zalecenie.
Mw. Przejd od razu do sedna. Oczywicie nie potrzebujesz do
tego zachty.
Tak jest, towarzyszu dowdco. W cigu minionych piciu lat
dokonano niewielkiego postpu w zakresie podstawowej obrony
planety i w badaniach nad wyprawami w kosmos. Technologia
niezbdna dla realizacji obu tych programw kontrolowana reakcja
termojdrowa i winda kosmiczna jest nadal w powijakach i nie ma
nadziei, e to si szybko zmieni. Zwikszenie cigu rakiet o napdzie
chemicznym napotyka rnego rodzaju przeszkody. Jeli sprawy bd
nadal szy tym torem, to obawiam si, e fl ta kosmiczna, nawet
niezbyt zaawansowana technicznie, pozostanie na zawsze w sferze
fantastyki naukowej.
Ty wybrae nowoczesn technik, towarzyszu Beihai. Powiniene
zna zasady bada naukowych.
Oczywicie je znam. Badania naukowe to proces skokowy, zmiana
jakociowa jest wynikiem dugookresowego gromadzenia zmian
ilociowych. Do przeomu w teorii i technologii dochodzi przewanie
wtedy, kiedy liczba tych zmian osignie pewn mas krytyczn Ale,
towarzyszu dowdco, ilu ludzi wie o tym tak dobrze jak ja? Jest bardzo
prawdopodobne, e za dziesi, dwadziecia, pidziesit, a nawet sto
lat nie dokona si zasadniczy przeom w adnej dziedzinie nauki ani
techniki, natomiast mylenie defetystyczne si rozpowszechni.
W jakim stanie duchowym i umysowym bd wtedy siy kosmiczne?
Czy przesadzam?
Beihai, najbardziej podziwiam u ciebie to, e zawsze bierzesz pod
uwag dalek przyszo. To rzadko wrd kadr politycznych
w wojsku. Mw dalej.
Mog mwi tylko o tym, co wchodzi w zakres mojej funkcji. Jeli
247 Liu Cixin

przyjmiemy powysze zaoenia, to przed jakimi wyzwaniami

i trudnociami stan nasi towarzysze zajmujcy si w przyszoci
prac polityczn i ideologiczn w siach kosmicznych?
Waniejszym pytaniem jest to, ilu ideologicznie przygotowanych
oficer politycznych zostanie w tych siach doda Chang Weisi.
Kiepsko to widz. eby powstrzyma szerzenie si defetyzmu, musimy
najpierw sami mie niezomn wiar w zwycistwo. Ale na pewno
bdzie to trudniejsze w tej hipotetycznej przyszoci.
I wanie to mnie martwi, towarzyszu generale. Kiedy nadejdzie
ten czas, oficer wie polityczni w siach kosmicznych nie podoaj
zadaniu.
Co radzisz?
Prosz posa posiki!
Chang Weisi patrzy przez kilka sekund na Zhang Beihaia, a potem
odwrci si z powrotem do wielkiego ekranu. Przesun kursor
i powikszy Soce do takich rozmiarw, e jego wiato zaczo si
odbija w jego epoletach.
Towarzyszu dowdco, chodzi mi o to, e
Genera podnis rk.
Wiem, o co ci chodzi.
Potem cofa obraz, a ukazaa si caa mapa, pograjc pokj narad
w mroku, ponownie wysun Soce na plan pierwszy i tak w kko,
intensywnie mylc. W kocu powiedzia:
Przyszo ci kiedy do gowy, e skoro praca polityczna
i ideologiczna w wojskach kosmicznych jest ju teraz trudnym
i skomplikowanym zadaniem, to poddanie najlepszych oficer
politycznych hibernacji i wysanie ich w przyszo jeszcze bardziej by
nas osabio?
Zdaj sobie z tego spraw, towarzyszu dowdco. Po prostu
Ciemny las 248

przedstawiam moje osobiste zdanie. Ujcie tego w szerszej

perspektywie naley oczywicie do moich zwierzchnikw.
Chang Weisi wsta i zapali wiato.
Nie, Beihai. Teraz to jest twoje zadanie. Zostaw wszystkie inne.
Od dzisiaj skupisz si na Wydziale Politycznym Si Kosmicznych,
przeprowadzisz badania w innych wydziaach i jak najszybciej
napiszesz wstpny raport dla Centralnej Komisji Wojskowej.

Soce zachodzio za gry, kiedy przyjecha Tyler. Wysiadszy

z samochodu, zobaczy raj: najagodniejsze wiato dzienne padajce
na pokryte niegiem szczyty, jezioro, las i Luo Ji z rodzin na trawie
nad jeziorem, rozkoszujcych si nieziemsko piknym wieczorem. Jego
spojrzenie przycigna najpierw matka, ktra wygldaa tak modo,
jakby bya starsz siostr swego rocznego dziecka. Z oddali nie widzia
jej dobrze, a kiedy podszed bliej, przenis uwag na dziecko. Gdyby
nie widzia go na wasne oczy, nie uwierzyby, e tak zachwycajca
istota istnieje naprawd. Wygldao jak komrka macierzysta samej
urody, pikno w stanie embrionalnym. Matka i dziecko rysowali co na
duym arkuszu biaego papieru, a Luo Ji sta z boku, przygldajc si
temu z zainteresowaniem, tak jak wczeniej w Luwrze, patrzc na sw
ukochan, teraz mod matk. Podszedszy jeszcze bliej, Tyler ujrza
w jego oczach niewypowiedzian rozkosz, szczcie, ktre zdawao si
przenika wszystko, co znajdowao si midzy grami i jeziorem w tym
rajskim ogrodzie
wieo przybywszy z ponurego wiata poza tym miejscem, odnis
wraenie, e scena rozgrywajca si przed jego oczami jest
nierzeczywista. By dwukrotnie onaty, a teraz samotny, i w deniu
do chway nigdy nie powica zbytniej uwagi radociom ycia
249 Liu Cixin

rodzinnego. Niewiele dla niego znaczyy. Teraz po raz pierwszy poczu,

e jego ycie byo puste.
Luo Ji, zauroczony widokiem ony i dziecka, zauway Tylera
dopiero wtedy, kiedy ten do niego podszed. Z powodu barier
psychologicznych powstaych wskutek ich wsplnej sytuacji
Wpatrujcy si w cian nigdy si do tej pory osobicie nie spotkali.
Jednak po rozmowie telefonicznej z Tylerem Luo Ji nie okaza
najmniejszego zdziwienia z jego przyjazdu i przyj go ciepo.
Szanowna pani, prosz mi wybaczy to najcie rzek Tyler,
zwracajc si z lekkim ukonem do Zhuang Yan, ktra podesza do nich
z dzieckiem.
Witam, panie Tyler. Rzadko mamy goci, wic cieszymy si, e nas
pan odwiedzi. Mwia po angielsku z pewnym trudem, ale jej gos
zachowa dziecic agodno i nadal miaa czysty jak rdlana woda
umiech, ktry podziaa jak balsam na jego znuon dusz. To nasza
crka, Xia Xia.
Mia ochot uciska dziecko, ale ba si, e da si ponie emocjom,
wic tylko powiedzia:
Warto byo odby t podr, eby zobaczy dwa anioy.
Zostawimy panw, ebycie mogli porozmawia. Pjd przygotowa
kolacj powiedziaa, umiechajc si do nich obu.
Nie, to zbyteczne. Chc tylko odby krtk rozmow z doktorem
Luo. Nie zajm pastwu zbyt duo czasu.
Zhuang Yan nalegaa, by zosta na kolacj, a potem odesza
z dzieckiem.
Luo Ji wskaza Tylerowi biae krzeso na trawie. Kiedy tamten
usiad, jego cae ciao zwiotczao, jakby usunito z niego cigna. By
wdrowcem, ktry po dugiej podry znalaz si wreszcie u jej kresu.
Doktorze, zdaje si, e przez ostatnich par lat nie istnia pan dla
Ciemny las 250

wiata rzek Tyler.

Tak. Luo Ji nie usiad. Zatoczy rk uk. Tu jest wszystko,
czego mi trzeba.
Jest pan naprawd mdrym czowiekiem i przynajmniej z jednego
punktu widzenia bardziej odpowiedzialnym ni ja.
Co pan chce przez to powiedzie? zapyta Luo Ji ze zdziwieniem.
Przynajmniej nie zmarnowa pan rodkw A wic ona nie oglda
telewizji? To znaczy ten pana anio.
Ona? Nie wiem. Teraz zawsze jest z Xia Xi, nie sdz wic, eby
ogldaa duo telewizji.
A zatem naprawd pan nie wie, co si zdarzyo w ostatnich kilku
dniach?
A co si zdarzyo? Nie wyglda pan dobrze. Jest pan zmczony? Co
przynie panu do picia?
Cokolwiek odpar Tyler, przygldajc si w oszoomieniu
ostatnim zotym promieniom soca padajcym na powierzchni
jeziora. Przed czterema dniami pojawi si Burzyciel mojej ciany.
Luo Ji zastyg z butelk wina i po chwili milczenia zapyta:
Tak szybko?
Tyler kiwn ociale gow.
To bya pierwsza rzecz, jak ja te mu powiedziaem.

Tak szybko? rzek Tyler do Burzyciela ciany. Stara si mwi

opanowanym gosem, ale skoczyo si na tym, e zabrzmia on sabo.
Chciaem przyj wczeniej, ale pomylaem, e najpierw zbior
wicej dowodw, wic si spniem. Przepraszam powiedzia
Burzyciel ciany.
Sta za Tylerem jak sucy i mwi wolno, z unionoci poddanego.
251 Liu Cixin

W jego ostatnim zdaniu sycha byo nawet skrupulatno i yczliwo,

zrozumienie, jakie kat okazuje ofierze
Potem zapada dawica cisza. W kocu Tyler zdoby si na odwag
i spojrza na Burzyciela, ktry zapyta z szacunkiem:
Mam kontynuowa, prosz pana?
Tyler skin gow, ale odwrci wzrok. Usiad na kanapie i z caych
si stara si uspokoi.
Dzikuj panu. Burzyciel ciany znowu si ukoni, nadal
trzymajc kapelusz w rku. Najpierw opisz pokrtce plan, ktry
wyjawi pan wiatu: pana wojownicy w zwinnych myliwcach
kosmicznych, z ktrych kady bdzie mia na pokadzie superbomb
o sile stu megaton, pomog gwnej ziemskiej flocie dokonujc
samobjczego ataku na fl t trisolariask. Moe przedstawiem to
w zbytnim uproszczeniu, ale o to zasadniczo chodzi, prawda?
Nie ma sensu dyskutowa o tym z panem rzek Tyler.
Zastanawia si, czy nie zakoczy tej rozmowy. W chwili, kiedy
Burzyciel ciany si ujawni, polityczna i strategiczna intuicja Tylera
podpowiedziaa mu, e ten czowiek zwyciy, ale w tym momencie
pomyla, e przy odrobinie szczcia jego zamiary by moe nie zostay
cakowicie ujawnione.
Skoro tak, to nie musz mwi nic wicej, a pan moe kaza mnie
aresztowa. Jednak na pewno pan wie, e bez wzgldu na to, co si
stanie, paska prawdziwa strategia i wszystkie dowody
potwierdzajce moj hipotez trafi jutro, a moe nawet ju dzi
wieczorem, na pierwsze strony gazet. Staj dzisiaj przed panem
kosztem wasnego ycia i mam nadziej, e doceni pan to powicenie.
Moe pan kontynuowa powiedzia Tyler, machajc rk.
Dzikuj panu. Jestem naprawd zaszczycony i nie zabior panu
zbyt duo czasu. Burzyciel ciany znowu si ukoni. Zdawa si
Ciemny las 252

mie pokorny szacunek, tak rzadko widywany wrd wspczesnych

ludzi, we krwi. Ten szacunek stopniowo zaciska si jak ptla wok
szyi Tylera. A zatem czy ta interpretacja pana strategii, ktr przed
chwil przedstawiem, jest prawidowa?
Tak.
Nie rzek Burzyciel ciany. Przepraszam, e to mwi, ale nie
jest prawidowa.
Dlaczego?
Jeli wzi pod uwag moliwoci technologiczne, najpotniejsz
broni, ktr ludzie mog posiada w przyszoci, s superbomby
wodorowe. eby takie bomby mogy zniszczy statki wroga
w przestrzeni kosmicznej, musz zosta zdetonowane w bezporednim
kontakcie z celem. Myliwce kosmiczne s zwinne i mona je wysa
w duej liczbie, wic fl ta przeprowadzajca samobjcze ataki niczym
rj komarw jest bez wtpienia najlepszym wyjciem. Pana plan jest
nadzwyczaj rozsdny. Rwnie pana zachowanie, wcznie
z podrami do Japonii, Chin, a nawet w gry Afganistanu, ktrych
celem byo poszukiwanie kosmicznych kamikaze gotowych powici
dla sprawy swoje ycie, i plan podporzdkowania fl ty komarw
bezporednio panu, gdyby te poszukiwania nie day rezultatu, by
bardzo rozsdny.
I co w tym zego? zapyta Tyler, siadajc na kanapie.
Nic. Ale jest to tylko strategia, ktr przedstawi pan wiatu
zewntrznemu. Burzyciel ciany pochyli si, zbliy usta do ucha
Tylera i cign cichym gosem: Pana prawdziwa strategia troch
si od niej rni. Przez dugi czas byem skoowany. Mczyo mnie to,
prawie si poddaem.
Tyler zda sobie spraw, e zaciska kurczowo rk na oparciu
kanapy, i sprbowa si rozluni.
253 Liu Cixin

Ale podsun mi pan klucz do tej caej zagadki. Tak dobrze to

wszystko do siebie pasowao, e przez chwil nie wierzyem, e dopisao
mi szczcie. Wie pan, o czym mwi: o tych paskich badaniach kilku
cia w Ukadzie Sonecznym Europy, Ceres i komet. Co one maj
ze sob wsplnego? Wod. Na wszystkich jest woda, i to w duych
ilociach! Na samej Europie i Ceres jest wicej wody ni we wszystkich
oceanach na Ziemi Zaraeni wcieklizn maj wstrt do wody i na
sam wzmiank o niej dostaj drgawek. Przypuszczam, e czuje si
pan teraz podobnie. Burzyciel ciany nachyli si jeszcze bardziej
nad Tylerem i mwi prosto do jego ucha. W jego oddechu nie byo
ani odrobiny ciepa, by jak upiorny powiew przesiknity stchlizn
grobu. Woda szepn, jakby mwi przez sen. Woda
Tyler zachowa milczenie. Twarz mia nieruchom jak posg.
Musz mwi dalej? zapyta Burzyciel ciany niemal
triumfalnym gosem i wyprostowa si.
Nie odpar cicho Tyler.
Ale i tak powiem. Zostawi historykom peen zapis, nawet jeli
sama historia niedugo dobiegnie koca. I oczywicie wyjanienie dla
mego Pana. Nie kady ma tak przenikliwy umys jak my dwaj i potrafi
odtworzy cao z maego kawaka. Zwaszcza mj Pan, ktry moe
nawet nie zrozumie caego wyjanienia. Podnis rk, jakby chcia
pozdrowi suchaczy na Trisolaris, i rozemia si. Prosz
o wybaczenie.
Twarz Tylera zwiotczaa, a potem wydao mu si, e jego koci si
topi. Osun si na kanap. By skoczony, jego duch nie mieszka ju
w jego ciele.
A zatem zostawmy na razie wod i pomwmy o roju komarw.
Pierwszy atak przypuszcz nie na najedcw z Trisolaris, lecz na
siy kosmiczne Ziemi. Ta hipoteza jest troch nacigana, bo opiera
Ciemny las 254

si na znikomych dowodach, ale twierdz, e poprawna. Objecha pan

wiat w poszukiwaniu pilotw kamikaze, ktrzy powiciliby si dla
ludzkoci, ale pana starania si nie powiody. Przewidywa pan, e
si tak stanie, ale dziki temu niepowodzeniu mg pan uzyska dwie
rzeczy, ktrych pan pragn. Jedn z nich bya cakowita utrata wiary
w ludzko, i to udao si panu w peni osign. O drugiej zaraz
powiem.
Ostrze opado.
Po podry po wiecie zupenie straci pan zudzenia co do
gotowoci wspczesnych ludzi do powice. Doszed pan te do
wniosku, e ziemskie siy kosmiczne nie maj szans na pokonanie
Trisolarian w otwartej walce. Dlatego obmyli pan jeszcze bardziej
ekstremaln strategi. Moim zdaniem daje ona niewielkie nadzieje
i jest niezwykle ryzykowna. Niemniej jednak zasady programu
Wpatrujcych si w cian gosz, e w tej wojnie najbezpieczniej jest
zaryzykowa. Oczywicie to by dopiero pocztek. Zdradzenie ludzkoci
byoby dugim procesem, ale czas by pana sprzymierzecem. By pan
gotw zaaranowa w nastpnych miesicach i latach wydarzenia,
ktre wzmocniyby mur, jaki wznis pan midzy sob i rodzajem
ludzkim. Stopniowo pogbiayby si pana rozczarowanie i smutek
i coraz dalej oddalaby si pan od ludzkoci, a coraz bardziej zblia
do Trisolarian i RZT. Faktycznie uczyni pan ju pierwszy krok w tym
kierunku, zalecajc niedawno na przesuchaniu przed Rad Obrony
Planety, by okaza RZT lito. I nie byo to tylko na pokaz. Naprawd
pan ich potrzebuje, by przetrwa. Potrzebuje pan czonkw RZT do
pilotowania myliwcw kosmicznych podczas bitwy w dniu Sdu
Ostatecznego. Wymaga to czasu i cierpliwoci, ale w kocu udaoby
si panu, bo RZT potrzebuje z kolei pana. Potrzebuje pana pomocy
i rodkw, ktre pan posiada. Nietrudno byoby przekaza RZT rj
255 Liu Cixin

komarw, jeli zrobiby pan to w tajemnicy przed wiatem. A gdyby to

odkryto, mgby pan twierdzi, e jest to czci paskiego planu.
Tyler zdawa si nie sucha Burzyciela ciany. Siedzia na kanapie
z na wp zamknitymi oczami i wyglda na zmczonego, jakby ju si
podda i chcia odpry.
Dobrze. Teraz pomwmy o wodzie. W bitwie w dniu Sdu
Ostatecznego kierowana przez RZT fl ta komarw prawdopodobnie
przypuciaby zdradziecki atak na ziemsk fl t, a potem ucieka do
fl ty Pana. Jej piloci zademonstrowaliby nielojalno wobec Ziemi,
wic Trisolarianie byliby pewnie skonni pozwoli im si przyczy
do swojej fl ty, ale Pan nie przyjby tak szybko zdrajcw. eby go
przekona, trzeba by byo wrczy mu jaki istotny dar. Czy w Ukadzie
Sonecznym jest co, czego potrzebowaby Pan? Tak, woda. Podczas
trwajcej czterysta lat wyprawy fl ta trisolariaska zuyaby
wikszo swoich zapasw wody. Gdy dotrze do Ukadu Sonecznego,
bdzie musiaa ponownie nawodni odwodnionych czonkw zag.
Poniewa z uytej do tego wody powstayby ich pyny fizjologiczne
z pewnoci od stchej, wielokrotnie przetwarzanej na statkach wody
woleliby czyst. Rj komarw zaoferowaby Panu gr lodow
utworzon z duych iloci wody pozyskanych na Europie, Ceres
i kometach. Nie jestem pewien szczegw, przypuszczam, e na razie
pan sam ich nie zna, ale powiedzmy, e byyby to dziesitki tysicy ton.
T ogromn mas lodu przepchnby rj komarw. Prawdopodobnie
podleciayby bardzo blisko fl ty trisolariaskiej, by przekaza ten dar,
i w tym momencie wykorzystaby pan drugi skutek swojej nieudanej
prby stworzenia fl ty zoonej z kamikaze. Z tego niepowodzenia
wycign pan bardzo logiczny wniosek, by zada bezporedniego
zwierzchnictwa nad ca fl t komarw. Gdy zbliayby si do fl ty
Pana, przejby pan od pilotw RZT kontrol nad myliwcami,
Ciemny las 256

przeczyby je pan na sterowanie bezzaogowe i nakaza zaatakowa

wybrane cele. Superbomby zostayby zdetonowane w bezporedniej
odlegoci od celw i unicestwiyby wszystkie statki Pana.
Burzyciel ciany podszed do sigajcego od podogi do sufit okna,
ktre wychodzio na ogrd. Usta piekielny wiatr, ktry wpada do
ucha Tylera, ale nim si to stao, jego ciao przenikn chd.
wietny plan. Mwi to szczerze. Ale s w nim pewne
niewytumaczalne niedopatrzenia. Dlaczego tak bardzo chcia pan
bada bogate w wod ciaa niebieskie? Nie mamy na razie technologii
wydobywania i transportowania wody w duych ilociach,
a opracowanie jej mogoby potrwa dziesitki lat. Nawet jeli uwaa
pan, e musi zacz od razu, to dlaczego nie dorzuci pan paru
obiektw, na ktrych nie ma wody, na przykad ksiycw Marsa?
Gdyby pan tak zrobi, to chocia w kocu i tak rozszyfrowabym pana
plan, znacznie by mi to utrudnio zadanie. Jak taki wielki strateg jak
pan mg nie zastosowa takich prostych forteli? Z drugiej strony, zdaj
sobie spraw z tego, e jest pan pod wielk presj.
Burzyciel ciany pooy agodnie do na ramieniu Tylera, ktry
poczu przypyw serdecznoci, jak kat okazuje ofierze Nawet troch
go to poruszyo.
Niech pan si nie obwinia. Naprawd dobrze si pan spisa. Mam
nadziej, e historia pana zapamita. Burzyciel ciany zdj do
z ramienia Tylera. Na jego wymizerowanej twarzy pojawi si
rumieniec wiadczcy o przypywie energii. Rozoy rce. No to,
panie Tyler, skoczyem. Niech pan wezwie swoich ludzi.
Moe pan odej powiedzia sabym gosem Tyler, nadal
z zamknitymi oczyma.
Gdy Burzyciel ciany otworzy drzwi, Tyler wychrypia:
Jeli to, co pan mwi, jest prawd, to co teraz?
257 Liu Cixin

Burzyciel ciany odwrci si do niego.

Nic. Panie Tyler, bez wzgldu na to, czy rozszyfrowaem paski
plan, czy nie, Pana nic to nie obchodzi.

Po wysuchaniu opowieci Tylera Luo Ji odebrao na dug chwil

mow.
Podczas rozmw z jednym z nich zwyka osoba mylaa: To
Wpatrujcy si w cian. Nie mona wierzy jego sowom, co
stwarzao barier w komunikacji, a gdy rozmawiao ze sob dwch
Wpatrujcych si w cian, te bariery jeszcze si potgoway. Prawd
mwic, wszystko, co mwia jedna strona, byo dla drugiej pozbawione
znaczenia, wskutek czego rozmowa nie miaa sensu. Dlatego si ze
sob nie kontaktowali.
I jak pan ocenia analiz tego Burzyciela ciany? zapyta Luo Ji,
by przerwa milczenie, chocia wiedzia, e to pytanie jest bzdurne.
Przejrza mnie odpar Tyler.
Luo Ji chcia co powiedzie, ale co? Co mona byo powiedzie? Obaj
byli Wpatrujcymi si w cian.
To bya moja prawdziwa strategia cign Tyler. Mia wyranie
ochot mwi i nie obchodzio go, czy jego suchacz mu wierzy czy
nie. Oczywicie na razie jest ona w stadium wstpnym. Ju sama
technologia potrzebna dla realizacji tego planu jest trudna, chocia
spodziewam si, e w cigu czterystu lat wszystkie problemy
teoretyczne i techniczne zostan stopniowo rozwizane. Ale jak
wynika z postawy wroga, nie sprawi mu to adnej rnicy. Nie
obchodzi ich to, a to szczyt pogardy.
A byo to? Luo Ji czu si jak maszyna prowadzca
bezsensowny dialog.
Ciemny las 258

Na drugi dzie po wizycie Burzyciela ciany zamieszczono

w internecie kompletn analiz mojej strategii. Materia zawiera
miliony sw, z ktrych wikszo pochodzia z tego, co przechwyciy
sofony, i wywoa sensacj. Przedwczoraj ROP wezwaa mnie na
spotkanie w tej sprawie i rozstrzygna j, ogaszajc, e Plany
Wpatrujcych si w cian nie mog zawiera niczego, co stwarzaoby
zagroenie dla ludzkoci. Gdyby mj plan naprawd istnia, byoby
to zbrodni przeciwko ludzkoci. Musiaby zosta wstrzymany, a jego
twrca ukarany. Niech pan zauway, e szermuj okreleniem
zbrodnie przeciw ludzkoci. Ten termin jest ostatnio naduywany.
Ale rezolucja ROP zakoczya si stwierdzeniem: Zgodnie
z podstawowymi zasadami programu Wpatrujcych si w cian
dowody dostpne dla wiata zewntrznego mog by czci strategii
wprowadzania wroga w bd i jako takie nie mog zosta uyte dla
udowodnienia, e Wpatrujcy si w cian rzeczywicie opracowa
i realizuje ten plan. Nie zostan wic oskarony.
Tego bym si spodziewa powiedzia Luo Ji.
Ale owiadczyem na tym spotkaniu, e Burzyciel ciany trafnie
odgad moje zamiary i e rj komarw by faktycznie moj strategi.
Poprosiem, by mnie osdzono zgodnie z prawem krajowym
i midzynarodowym.
Mog sobie wyobrazi, jaka bya ich reakcja.
Przewodniczcy ROP i wszyscy stali przedstawiciele popatrzyli na
mnie z umieszkiem Wpatrujcego si w cian, po czym posiedzenie
si skoczyo. Sukinsyny!
Znam to uczucie.
Zupenie si zaamaem. Wybiegem z sali na skwer przed
budynkiem, krzyczc: Jestem Wpatrujcym si w cian
Frederickiem Tylerem! Burzyciel ciany odkry moj strategi! Mia
259 Liu Cixin

racj! Chc zaatakowa ziemsk fl t rojem komarw! Jestem

wcielonym diabem! Ukarzcie mnie! Zabijcie!.
To byo bezsensowne zachowanie, panie Tyler.
Tym, czego najbardziej nienawidz, jest wyraz twarzy ludzi, kiedy
na mnie patrz. Na skwerze otoczy mnie tum. Widziaem fantazje
w oczach dzieci, szacunek w oczach osb w rednim wieku, trosk
w oczach starszych. Wszystkie te spojrzenia mwiy: Patrzcie, to
Wpatrujcy si w cian. Pracuje i tylko on jeden na caym wiecie
wie, co robi. Widzicie, jak wietn wykonuje robot? Znakomicie
udaje. Skd wrg bdzie wiedzia, jaka jest jego prawdziwa strategia?
To wspaniaa strategia, ktr zna tylko on i ktra bdzie zbawieniem
dla wiata Zupeny szajs! Idioci!
Luo Ji postanowi zachowa milczenie i tylko umiechn si do
Tylera.
Tamten spojrza na niego i na jego bladej twarzy te wykwit saby
umiech, ktry po chwili przemieni si w histeryczny miech.
Ha! Obdarza mnie pan umiechem Wpatrujcego si w cian!
Umiech jednego Wpatrujcego si w cian do drugiego! Myli pan,
e wykonuj swoj prac, e tylko gram i e ocal wiat! Znowu
zachichota. Jak doszo do takiej komicznej sytuacji?
To bdne koo, z ktrego nigdy nie wyjdziemy, panie Tyler
odpar Luo Ji i lekko westchn.
Tyler nagle przesta si mia.
Nigdy z niego nie wyjdziemy? Nie, doktorze Luo, jest wyjcie.
Naprawd jest i przyjechaem tutaj, by powiedzie o tym panu.
Musi pan odpocz. Niech pan zostanie tu kilka dni.
Tyler powoli kiwn gow.
Tak, musz odpocz. Tylko my rozumiemy nasz bl, doktorze.
Wanie dlatego do pana przyjechaem. Podnis gow. Soce ju
Ciemny las 260

zaszo i w zmroku zatary si kontury otoczenia. Tu jest jak w raju.

Mog pospacerowa sam nad jeziorem?
Moe pan robi, co pan chce. Niech si pan odpry. Zawoam pana
na kolacj.
Tyler odszed nad jezioro, zostawiajc Luo Ji pogronego
w niewesoych mylach.
Od piciu lat pawi si w oceanie szczcia. Szczeglnie narodziny
Xia Xii sprawiy, e zapomnia o wiecie poza posiadoci. Mio ony
i dziecka zlay si w jedno, upajay jego dusz i w tym odizolowanym
od reszty wiata piknym domu pogra si w coraz wikszym
zudzeniu: by moe wiat zewntrzny jest naprawd w stanie
zblionym do kwantowego i nie istnieje, jeli on go nie obserwuje.
Ale teraz, gdy wstrtny wiat wtargn brutalnie do jego rajskiego
ogrodu, zmiesza go i przerazi, ten stan nie mg si ju utrzyma. Luo
Ji wrci mylami do Tylera, ktrego ostatnie sowa wci brzmiay mu
w uszach. Czy Wpatrujcy si w cian mg si naprawd wyzwoli
z tego bdnego koa, zerwa elazne kajdany logiki?
Oprzytomnia i pobieg nad jezioro. Chcia krzycze, ale ba si, e
przestraszyby Zhuang Yan i Xia Xi, wic tylko bieg najszybciej, jak
mg, w ciszy zmierzchu, w ktrej jedynym odgosem by szelest jego
stp na trawie rosncej na zboczu wzgrza. Ten rytm zakci saby
trzask.
Strza z pistoletu, ktry dotar od strony jeziora.
Luo Ji wrci do domu pnym wieczorem, kiedy dziecko ju
smacznie spao.
Pana Tylera ju nie ma? zapytaa cicho Zhuang Yan.
Tak. Ju go nie ma odpar znuonym gosem.
By chyba w gorszym stanie ni ty.
Tak. To dlatego, e nie obra atwej drogi Yan, ogldaa ostatnio
261 Liu Cixin

telewizj?
Nie. Ja Urwaa i Luo Ji wiedzia, co myli. wiat na zewntrz
robi si coraz powaniejszy i rnica midzy yciem tutaj i yciem tam
napeniaa j niepokojem. Czy nasze ycie naprawd jest czci
planu Wpatrujcego si w cian? zapytaa, patrzc na niego swoim
niewinnym wzrokiem.
Oczywicie. Masz jakie wtpliwoci?
Ale czy moemy by szczliwi, skoro caa ludzko jest
nieszczliwa?
Kiedy caa ludzko jest nieszczliwa, twoim obowizkiem,
kochanie, jest dba o to, by ty bya szczliwa. Z Xia Xi twoje
zadowolenie idzie o punkt w gr, tak samo szanse na zrealizowanie
planu Wpatrujcego si w cian.
Zhuang Yan patrzya na niego w milczeniu. Wydawao si, e
czciowo stworzyli jzyk min, ktry wyobrazia sobie przed picioma
laty przed portretem Mony Lisy. Luo Ji coraz lepiej odczytywa jej
myli z wyrazu oczu i teraz zobaczy w nich pytanie: Jak mam w to
uwierzy?.
Luo Ji dugo si nad tym zastanawia.
Yan powiedzia wszystko si kiedy skoczy. Pewnego dnia
umr Soce i Wszechwiat, dlaczego wic ludzko uwaa, e powinna
by niemiertelna? Suchaj, ten wiat jest paranoiczny. Toczenie wojny,
w ktrej nie ma nadziei na zwycistwo, to prny trud, wic spjrz na
kryzys trisolariaski z innego punktu widzenia, zapominajc o swoich
obawach. Nie tylko bezporednio zwizanych z tym kryzysem, ale
i tych, ktre ywia wczeniej. W czasie, ktry nam zosta, ciesz si
yciem. Mamy jeszcze czterysta lat! A jeli nie przystpimy do bitwy
w dniu Sdu Ostatecznego, to prawie piset. To kawa czasu.
Ludzko potrzebowaa tyle, by przej od renesansu do epoki
Ciemny las 262

informacji, i moe wykorzysta ten czas na beztroskie, wygodne ycie.

Pi idyllicznych stuleci, bez potrzeby martwienia si o odleg
przyszo, podczas ktrych jedynym obowizkiem bdzie cieszenie si
z urokw ycia. Jakie to cudowne
Zda sobie spraw, e mwi niemdrze. Twierdzenie, e szczcie
jej i ich dziecka jest czci planu, e denie do szczcia jest jej
obowizkiem, tworzyo jeszcze jedn warstw chronic jej ycie. Tylko
w ten sposb mg jej pomc zachowa rwnowag umysu w okrutnym
wiecie. Nigdy nie potrafi spokojnie znie spojrzenia jej niewinnych
oczu, wic nie mia w nie spojrze, gdy zadawaa mu podobne pytania.
Ale teraz, z powodu tego, co zrobi Tyler, niechccy powiedzia prawd.
Mwisz to jako Wpatrujcy si w cian? zapytaa.
Oczywicie odpar, by naprawi sytuacj.
Ale jej oczy mwiy: Naprawd wydawae si w to wierzy!.

Rada Obrony Planety przy ONZ, 89 spotkanie w sprawie

programu Wpatrujcych si w cian
Na pocztku posiedzenia przewodniczcy zoy wniosek, by na
nastpne spotkanie koniecznie stawi si Luo Ji, dowodzc, e jego
odosobnienie nie jest czci programu Wpatrujcych si w cian,
poniewa wadza nadrzdna, jak sprawuje nad nimi ROP, obejmuje
te nadzr nad ich planami strategicznymi. Wniosek ten zosta
jednogonie przyjty przez wszystkich staych czonkw rady,
a w sytuacji, gdy objawi si pierwszy Burzyciel ciany, a Tyler
popeni samobjstwo, pozostali dwaj Wpatrujcy si w cian
zrozumieli, jakie bd konsekwencje sw przewodniczcego.
Pierwszy przemwi Hines. Jego neurobiologiczny plan by nadal
263 Liu Cixin

w powijakach, ale Hines opisa urzdzenie, ktre zgodnie z jego

wyobraeniami byo niezbdne dla dalszych bada. Nazwa ten aparat
rozdzielczym rejestratorem obrazw. Opiera si on na tomografi
komputerowej oraz na jdrowym rezonansie magnetycznym i mia
pokazywa jednoczenie wszystkie przekroje mzgu, co wymagao
dokadnoci pomiaru na poziomie wewntrznej budowy komrek
mzgowych i neuronw. Wykonywaby w tym samym czasie kilka
milionw obrazw tomograficzno- omputerowych, na ktrych
podstawie komputer zrobiby cyfrowy model mzgu. Pozostae wymogi
techniczne byy jeszcze wiksze. eby uzyska dynamiczny model
syntetyczny, ktry ukazywaby ca aktywno mzgu na poziomie
neuronw, skanowanie trzeba by byo wykonywa w tempie
dwudziestu czterech klatek na sekund. Aparat ten umoliwiaby
dokadn obserwacj aktywnoci mylowej, a nawet odtworzenie
caego dziaania neuronw.
Potem Rey Diaz opisa postp prac nad jego planem. Po piciu latach
bada cyfrowy model broni jdrowej o ogromnej sile zosta ukoczony
i dopracowywano jego szczegy.
Nastpnie naukowy zesp doradczy ROP przedstawi studium
wykonalnoci obu tych planw. Uzna, e chocia teoretycznie nie ma
adnych przeszkd dla stworzenia skanera rozdzielczego Hinesa,
trudnoci techniczne znacznie przekraczaj obecne moliwoci,
a wspczesne skanowanie tomograficzno- omputerowe jest tak
odlege od technologii potrzebnej do zbudowania tego skanera jak
fotografi czarno-biaa od nowoczesnych aparatw fotograficz ych
o duej rozdzielczoci. Najwikszym problemem technicznym jest
przetwarzanie danych, poniewa skanowanie i modelowanie obiektu
wielkoci ludzkiego mzgu z dokadnoci do pojedynczych neuronw
wymaga mocy obliczeniowej, jakiej nie posiadaj wspczesne
Ciemny las 264

komputery.
Na t sam przeszkod natrafia y prace nad bomb gwiezdn Reya
Diaza: moc istniejcych komputerw bya na to za maa. Po
sprawdzeniu oblicze potrzebnych dla ukoczonej czci modelu grupa
ekspertw uznaa, e opracowanie wzoru jednej setnej sekundy fuzji
tej bomby zajoby najpotniejszym z dzisiejszych komputerw
dwadziecia lat, a poniewa w trakcie bada model ten trzeba by byo
wielokrotnie odtwarza, jego praktyczne zastosowanie byo
niemoliwe.
W tej chwili powiedzia gwny informatyk zespou technologia
komputerowa oparta na obwodach scalonych i architekturze von
Neumanna zblia si do kresu rozwoju. Niedugo prawo
Moorea przestanie obowizywa. Oczywicie moemy jeszcze co
wycisn z tradycyjnej elektroniki i technologii. Naszym zdaniem
nawet przy obecnym spowolnieniu postpu w zakresie tworzenia
superkomputerw moc obliczeniowa potrzebna dla realizacji tych
dwch planw jest wci osigalna, tylko e wymaga to czasu. W wersji
optymistycznej dwudziestu do trzydziestu lat. Jeli uda si nam
osign te cele, bdzie to szczyt ludzkiej technologii obliczeniowej.
Dalszy postp bdzie trudny. Po zamkniciu przez sofony granic fizyk
zbudowanie komputerw kwantowych, o ktrych kiedy marzylimy,
staje si zupenie nieprawdopodobne.
Doszlimy do muru, ktry wzniosy sofony na drodze naszej nauki
stwierdzi przewodniczcy.
A zatem przez dwadziecia lat nie bdziemy mogli nic zrobi
rzek Hines.
Dwadziecia lat to najbardziej optymistyczna prognoza. Jako
naukowiec powinien pan wiedzie, co to s nowatorskie badania.
Wic jedyn rzecz, ktr mog zrobi, jest poddanie si hibernacji
265 Liu Cixin

i czekanie na pojawienie si wydajnych komputerw oznajmi Rey

Diaz.
Ja te postanowiem si podda hibernacji owiadczy Hines.
Skoro tak, to prosz was obu, bycie za dwadziecia lat powitali
mojego nastpc powiedzia z umiechem przewodniczcy.
Nastrj zebranych si poprawi. Odetchnli z ulg, gdy dwch
Wpatrujcych si w cian postanowio podda si hibernacji.
Pojawienie si pierwszego Burzyciela ciany i samobjstwo jego
Wpatrujcego si w cian przeciwnika byo cikim ciosem dla caego
programu. Zwaszcza to samobjstwo. Gdyby Tyler y, ludzie nadal
nie wiedzieliby, czy jego planem rzeczywicie byo stworzenie roju
komarw. Jego mier bya ostatecznym potwierdzeniem istnienia tego
strasznego planu. Wyzwoli si z bdnego koa kosztem wasnego ycia
i, co gorsza, wywoa w spoecznoci midzynarodowej narastajc fal
krytyki caego programu. Opinia publiczna domagaa si dalszego
ograniczenia uprawnie Wpatrujcych si w cian, ale sama natura
programu sprawiaa, e zbyt wiele ogranicze utrudnioby im
opracowanie strategicznych planw zmylenia wroga, co stawiao pod
znakiem zapytania sens jego kontynuacji. Program Wpatrujcych si
w cian mia niespotykan wczeniej w dziejach ludzkoci struktur
kierownicz, wic przystosowanie si do ukadu wymagao czasu. Byo
oczywiste, e hibernacja dwch Wpatrujcych si w cian zapewni
okres niezbdny dla oswojenia si z tym.
Kilka dni potem Reya Diaza i Hinesa poddano hibernacji w cile
tajnym podziemnym orodku.

Luo Ji mia przeraajcy sen. nio mu si, e chodzi po salach Luwru.

Nigdy wczeniej nie nawiedzay go takie sny, bo przez ostatnich pi
Ciemny las 266

lat nie mia powodu, by ni o dawnej radoci. W tym nie by sam,

czego nie dowiadczy od piciu lat. Kady jego krok nis si echem
przez paacowe sale, a po kadym mia wraenie, e co go opuszcza.
W kocu nie mia si ruszy. Przed nim wisia portret Mony Lisy. Na
jej twarzy nie byo ju umiechu. Patrzya na niego ze wspczuciem.
Kiedy umilk odgos jego krokw, w cisz wtargn szum wody
w znajdujcych si na zewntrz fontannach. Stopniowo narasta,
a wtedy Luo si obudzi i stwierdzi, e ten dwik dochodzi ze wiata
realnego. Pada deszcz.
Luo Ji wycign rk, by uj do ukochanej, i przekona si, e sen
sta si rzeczywistoci.
Zhuang Yan nie byo.
Zsun si z ka i wszed do pokoju dziecicego, ale nie byo tam
Xia Xii. Na jej porzdnie zacielonym eczku lea jeden z obrazw
Zhuang Yan, ten, ktry im obojgu najbardziej si podoba. By
praktycznie pusty i z daleka wyglda jak arkusz papieru. Dopiero
z bliszej odlegoci mona byo dostrzec cienkie trzciny w dolnym
lewym rogu i odlatujc g w prawym grnym. W rodku wida byo
dwoje malekich ludzi. Ale teraz obok nich dodano lini tekstu:
Ukochany, czekamy na ciebie w dniu Sdu Ostatecznego.
Wczeniej czy pniej musiao si to zdarzy. Czy takie wymarzone
ycie mogo trwa wiecznie? To si musiao zdarzy, wic si nie
martw. Jeste na to psychicznie przygotowany powiedzia sobie, ale
zakrcio mu si w gowie. Wzi obraz i poszed do salonu, lecz trzsy
mu si nogi i mia wraenie, jakby pyn w powietrzu.
W salonie byo pusto, ale czerwony blask arzcych si na kominku
szczap sprawia, e wszystko wydawao si topnie jak ld. Na dworze
nadal szemra deszcz. Przy takim akompaniamencie Zhuang Yan
przed picioma laty wyonia si z jego marze, a teraz tam wrcia,
267 Liu Cixin

zabierajc ze sob ich dziecko.

Podnis telefon, by zadzwoni do Kenta, i wtedy usysza ciche kroki
przed domem. Kobiece, ale nie Zhuang Yan. Mimo to cisn telefon
i wyszed na dwr.
Chocia widzia tylko sylwetk, od razu rozpozna stojc na tarasie
szczup posta.
Dzie dobry, doktorze Luo powiedziaa sekretarz generalna Say.
Dzie dobry Gdzie s moja ona i dziecko?
Czekaj na pana w dniu Sdu Ostatecznego odpara,
powtarzajc sowa z obrazu.
Dlaczego?
To decyzja ROP, ktra pozwoli panu pracowa i wypenia
obowizki Wpatrujcego si w cian. Nie stanie si im nic zego,
a poza tym dzieci s lepiej przystosowane do hibernacji ni doroli.
Porwalicie je! To przestpstwo!
Nikogo nie porwalimy.
Luo Ji zadrao serce na myl o konsekwencjach owiadczenia Say,
ale zamiast stawi im czoo, usun je ze swojej wiadomoci.
Powiedziaem, e one obie s czci mojego planu!
Jednak po starannym zbadaniu tej sprawy ROP dosza do
wniosku, e nie s, i postanowia zdopingowa pana do pracy.
Nawet jeli nie jest to porwanie, zabralicie mi dziecko bez mojej
zgody, a to jest niezgodne z prawem.
Gdy uwiadomi sobie, komu stawia te zarzuty, znowu zadrao mu
serce. Zrobio mu si sabo, wic opar si o fila .
To prawda, ale mieci si to w dopuszczalnych granicach. Niech
pan nie zapomina, doktorze Luo, e wszystkie rodki, z ktrych pan
korzysta, nie mieszcz si w oficjal ych ramach prawnych, a wic
dziaania ONZ w obecnej dobie kryzysu mogy by prawnie
Ciemny las 268

usprawiedliwione.
Mwi to pani jako przedstawicielka ONZ?
Tak.
Zostaa pani wybrana na drug kadencj?
Tak.
Chcia zmieni temat, by nie stawia czoa suchym faktom, ale mu
si nie udao. Co ja bez nich zrobi? Co ja bez nich zrobi? zadawa
sobie pytanie. W kocu, osuwajc si przy filarze wypowiedzia je
gono. Czu si, jakby rozpadao si wszystko wok niego, zmieniajc
si w magm, tyle e tym razem ta magma pona w jego sercu.
One nadal s tutaj, doktorze Luo. Bezpieczne i zdrowe, czekaj
na pana w przyszoci. Zawsze myla pan trzewo, a teraz musi pan
myle jeszcze trzewiej. Jeli nie dla dobra caej ludzkoci, to
przynajmniej dla dobra swojej rodziny.
Say spojrzaa na podog przed filarem gdzie siedzia Luo na
granicy wyczerpania nerwowego.
Wtedy na werand zaci deszcz. Jego orzewiajcy chd i sowa Say
stumiy ogie gorejcy w sercu Luo.
Taki by od pocztku wasz plan, prawda?
Tak, ale zdecydowalimy si na ten krok dopiero wtedy, kiedy nie
byo innego wyjcia.
A wic ona Naprawd bya kobiet malujc obrazy w stylu
tradycyjnym, kiedy tu przyjechaa?
Tak.
I skoczya Centraln Akademi Sztuk Piknych?
Tak.
A wic bya
Bya naprawd taka, jak j pan widzia. Wszystko, co pan o niej
wiedzia, to szczera prawda. Wszystko, co czynio j tak, jaka bya: jej
269 Liu Cixin

wczeniejsze ycie, rodzina, osobowo i umys.

Mwi pani, e naprawd bya tak kobiet?
Tak. Myli pan, e mogaby udawa przez pi lat? Naprawd taka
bya. Niewinna i agodna jak anio. Niczego nie udawaa, wcznie
z mioci, ktr pana darzya. Ona naprawd pana pokochaa.
Skoro tak, to jak moga mnie tak okrutnie zwodzi? eby przez pi
lat nic si jej nie wymkno!
A skd pan wie, e nic? Odkd spotkalicie si tu tamtego
deszczowego wieczoru przed picioma laty, jej dusz spowijaa
melancholia. I przez pi lat bya ona jej sta towarzyszk. Jak
muzyka w tle. I dlatego pan tego nigdy nie zauway.
Teraz zrozumia. Co poruszyo najczulsze miejsce w jego sercu, gdy
j zobaczy? Co sprawio, e poczu, i cay wiat si przeciw niej
sprzysig? Co skonio go do tego, by chcia j strzec za cen wasnego
ycia? Czyby ten agodny smutek w jej oczach, w jej czystym,
niewinnym spojrzeniu, smutek, ktry niczym ogie na kominku
rozwietla jej urod? By on jak sczca si z jakiego nieokrelonego
miejsca muzyka, ktra cicho przenikaa do jego podwiadomoci
i wcigaa go krok po kroku w otcha mioci.
Nie ma mowy, ebym je znalaz, prawda? zapyta.
Zgadza si. To decyzja ROP.
Wobec tego dotrwam z nimi do dnia Sdu Ostatecznego.
Moe pan to zrobi.
Luo Ji wyobraa sobie, e jego proba nie zostanie speniona, ale
podobnie jak wtedy, gdy zrzek si statusu Wpatrujcego si w cian
Say przyja j praktycznie bez sowa. Wiedzia, e nie jest to takie
proste.
Pojawiy si jakie problemy? zapyta.
Nie. Tym razem wszystko naprawd jest dobrze. Wie pan, e
Ciemny las 270

program Wpatrujcych si w cian od samego pocztku wzbudza

kontrowersje. Przez wzgld na swoje interesy wikszo krajw
popieraa niektrych Wpatrujcych si w cian, natomiast
przeciwstawiaa si innym, zawsze wic jaka strona bdzie chciaa
si pana pozby. Teraz, kiedy objawi si pierwszy Burzyciel ciany,
a Tyler zawid, strony przeciwne programowi urosy w si, a te, ktre
go popieraj, znalazy si w sytuacji patowej. Jeli proponuje pan teraz
przeniesienie si w czasie do dnia Sdu Ostatecznego, jest to
kompromis moliwy do przyjcia dla obu stron. Ale czy pan naprawd
chce to zrobi, doktorze Luo, gdy ludzko walczy o przetrwanie?
Wy, politycy, bez wahania trbicie na prawo i lewo o ludzkoci,
ale ja nie widz ludzkoci. Widz tylko jednostki. Sam jestem tylko
jednostk, zwyk osob, i nie mog wzi na siebie odpowiedzialnoci
za ocalenie caej ludzkoci. Chc po prostu przey ycie.
Dobrze. Ale Zhuang Yan i Xia Xia s dwiema z tych jednostek.
Nie chce pan wywiza si z obowizku, jaki pan ma wobec nich?
Nawet jeli ona pana zrania, to widz, e nadal j pan kocha. No
i jest jeszcze to dziecko. Z chwil, gdy Hubble II potwierdzi, e
trisolariaska inwazja jest faktem, jedno stao si pewne ludzko
bdzie walczya do koca. Gdy za czterysta lat obudz si pana
ukochana i wasza crka, ogarnie je ogie wojny dnia Sdu
Ostatecznego, a pan nie bdzie ju Wpatrujcym si w cian i nie
bdzie mg nic zrobi, by je uratowa. Bd mogy tylko wie aosn
egzystencj w piekielnych warunkach i czeka z panem na ostateczne
unicestwienie wiata. Tego pan chce? Takie ycie chce pan zapewni
swojej onie i dziecku?
Luo Ji nic na to nie powiedzia.
Jeli nie potrafi pan myle o niczym innym, to niech pan sobie
przynajmniej wyobrazi, jak bdzie wyglda sdny dzie, ktry czeka
271 Liu Cixin

nas za czterysta lat. Kogo pan zobaczy? Mczyzn, ktry porzuci

ukochan kobiet, a z ni reszt ludzi? Mczyzn, ktry nie chce
ocali wszystkich dzieci na wiecie? Ktry nie uratuje nawet wasnego
dziecka? Zdoa pan znie ich spojrzenia?
Luo Ji pochyli w milczeniu gow. Plusk kropel nocnego deszczu
padajcych na traw i na powierzchni jeziora brzmia w jego uszach
jak miriady istot przychodzcych z innego czasu i miejsca.
Naprawd pani wierzy, e jestem w stanie to zmieni? zapyta,
podnoszc gow.
Moe pan przynajmniej sprbowa. Ze wszystkich Wpatrujcych
si w cian pan rokuje najwiksze nadzieje na sukces. Przyjechaam
tu, by to panu powiedzie.
A wic niech pani mwi. Dlaczego pani tak sdzi?
Dlatego e jest pan jedynym czonkiem ludzkiej spoecznoci,
ktrego mierci pragnie Trisolaris.
Oparszy si o fila , Luo Ji przenis wzrok na Say, ale nic nie
widzia. Stara si co sobie przypomnie.
Ofia tego wypadku samochodowego mia by pan. Pana
dziewczyna staa si ni przypadkowo.
Ale to naprawd by wypadek. Tamten samochd zmieni
kierunek, bo przed nim zderzyy si dwa inne.
Planowali to od duszego czasu.
Ale byem wtedy szarym obywatelem, nie miaem adnej ochrony.
Zabicie mnie byoby proste. Po co kto miaby tworzy jakie
skomplikowane plany?
Po to, by wygldao to na zwyky wypadek drogowy, ktry nie
zwrciby niczyjej uwagi. Prawie im si udao. Tamtego dnia doszo
w miecie do pidziesiciu jeden wypadkw, w ktrych zgino pi
osb. Ale nasza wtyczka w RZT poinformowaa, e to oni dybali na
Ciemny las 272

pana ycie. A najbardziej przeraajce jest to, e rozkaz przyszed

z samej Trisolaris, e sofony przekazay go Evansowi. Do tej chwili jest
to jedyne zlecone przez nich zabjstwo.
Mnie? Trisolarianie chc mnie zabi? Z jakiego powodu?
Luo Ji znowu poczu si tak, jakby znalaz si w innej rzeczywistoci.
Nie wiem. Na razie nikt tego nie wie. Moe wiedzia Evans, ale
on ju nie yje. Wszystko wskazuje na to, e to on doda do rozkazu
zabicia pana wymg, by nie zwrcio to niczyjej uwagi. To jeszcze
bardziej podkrela pana znaczenie.
Znaczenie? Luo Ji z kpicym umiechem potrzsn gow.
Niech pani na mnie popatrzy. Czy ja naprawd wygldam na kogo
obdarzonego jak niezwyk moc?
Nie ma pan adnych niezwykych mocy, wic niech pan nie zbdzi
mylami w tym kierunku. Skieruj pana na manowce powiedziaa
Say, gestykulujc z emfaz. W prowadzonych wczeniej badaniach
nie wykaza si pan niczym szczeglnym ani nadprzyrodzonymi
zdolnociami, ani niezwykymi umiejtnociami technicznymi,
przynajmniej w wietle znanych praw natury. W kadym razie niczego
takiego nie udao si nam odkry. Ten fakt podkrela rwnie to, e
Evans chcia, by wyeliminowanie pana nie zwrcio niczyjej uwagi, bo
dowodzi, e pana umiejtnoci mog zdoby inni.
Dlaczego mi o tym nie powiedzielicie?
Balimy si, e moglibymy wywrze jaki wpyw na to, co pan
posiada, bez wzgldu na to, co to jest. Zbyt wiele niewiadomych.
Uznalimy, e lepiej bdzie, jeli wszystko potoczy si swoim torem.
Przyszed mi kiedy do gowy pomys, eby zaj si socjologi
kosmiczn, bo W tym momencie jaki gos w jego wntrzu rzek:
Jeste Wpatrujcym si w cian!. Pierwszy raz usysza ten gos.
Sysza te inne nieistniejce dwiki: szum latajcych wok niego
273 Liu Cixin

sofonw. Przez chwil wydawao mu si nawet, e widzi kilka

niewyranych punkcikw przypominajcych wietliki. A wic po raz
pierwszy zachowa si jak Wpatrujcy si w cian, zignorowa te
sowa i rzek tylko: Czy to ma jakie znaczenie?
Say potrzsna gow.
Prawdopodobnie nie. O ile nam wiadomo, jest to temat
proponowanych bada naukowych, ktre jednak nie posuny si
daleko i nie day adnych rezultatw. A poza tym gdyby nawet
prowadzi pan te badania, nie sdzimy, by uzyska pan bardziej
wartociowe wyniki ni reszta badaczy.
A to dlaczego?
Doktorze Luo, rozmawiamy szczerze. Jak rozumiem, jest pan
marnym naukowcem. Prowadzi pan badania nie z potrzeby poznania
ani z poczucia obowizku czy misji, lecz jedynie po to, by zarobi na
ycie.
A nie tak si to teraz robi?
Oczywicie nie ma w tym niczego zego, ale paskie zachowania
nie przystoj powanemu, oddanemu pracy badaczowi. Pana badania
s czysto praktyczne, a metody zachowawcze. Szuka pan sensacji
i ciyy na panu zarzuty zdefraudowania funduszy. Jest pan sprytny,
cyniczny i nieodpowiedzialny, ma szyderczy stosunek do powoania
naukowca Doskonale wiemy, e los ludzkoci ani troch pana nie
obchodzi.
I dlatego posunlicie si do takich nikczemnych rodkw, by
zmusi mnie do dziaania. Cay czas pogardzalicie mn, prawda?
W normalnej sytuacji takiemu czowiekowi jak pan nigdy nie
powierzono by tak wanego zadania, ale rol odegra tu jeden istotny
czynnik: Trisolaris si pana boi. Niech pan sam zostanie Burzycielem
swojej ciany i przekona si, dlaczego tak jest.
Ciemny las 274

Kiedy Say skoczya, zesza z werandy, wsiada do czekajcego

samochodu i znikna we mgle.
Luo Ji pozosta na miejscu i straci poczucie czasu. Deszcz stopniowo
usta i zerwa si wiatr, odganiajc z nocnego nieba chmury i ukazujc
onieone szczyty, a take jasny, okrgy ksiyc, ktry skpa wiat
w srebrnej powiacie.
Zanim Luo Ji wrci do rodka, spojrza ostatni raz na srebrny rajski
ogrd i rzek w sercu do Zhuang Yan i Xia Xii: Ukochane, czekajcie na
mnie w sdnym dniu.

Stojc w ogromnym cieniu samolotu kosmicznego Odlega Granica

i patrzc na jego masywn sylwetk, Zhang Beihai przypomnia sobie
mimo woli dawno ju zdemontowanego Tanga, i nawet zacz si
zastanawia, czy w jego poszyciu nie znajduje si kilka stalowych pyt
z owego lotniskowca. W cigu ponad trzydziestu lotw ar pozostawi
na samolocie kosmicznym lady przypale i rzeczywicie wyglda on
jak Tang podczas budowy. Zreszt cay korpus samolotu wiadczy, e
jest on wiekowy, ale dwie rakiety none pod skrzydami byy nowe,
wskutek czego przywodzi on na myl odrestaurowany pomnik starej
europejskiej architektury. Nowe elementy ostro kontrastoway
z kolorem caoci, przypominajc gociom, e s nowoczesnymi
dodatkami. Gdyby jednak usunito rakiety none, Odlega Granica
wygldaaby jak wielki stary samolot transportowy.
Bya to jednak zupenie nowa konstrukcja, owoc jednego
z nielicznych przeomw technologicznych, do ktrych doszo w cigu
ostatnich piciu lat, i prawdopodobnie ostatnia generacja pojazdw
kosmicznych o napdzie chemicznym. Pomys skonstruowania takiego
statku pojawi si w ubiegym wieku. Mia on zastpi prom
275 Liu Cixin

kosmiczny, startowa z normalnego pasa jak zwyky samolot i wznie

si konwencjonalnie w najwysz warstw atmosfery, skd rakiety
none wyniosyby go na orbit. Odlega Granica bya czwartym z nich,
wiele innych znajdowao si w budowie. W bliskiej przyszoci zostan
wykorzystane do zbudowania windy kosmicznej.
Nigdy nie mylaem, e za naszego ycia pojawi si szansa
wyprawy w kosmos rzek Zhang Beihai do Chang Weisiego, ktry go
odprowadzi.
Zhang i dwudziestu innych oficer si kosmicznych, czonkw
trzech strategicznych instytucji, mieli polecie Odleg Granic na
Midzynarodow Stacj Kosmiczn.
S tu jacy oficer wie marynarki wojennej, ktrzy nigdy nie byli
na morzu? zapyta z umiechem Chang Weisi.
Oczywicie. I to wielu. Niektrzy nawet tego chcieli. Ale nie ja.
Beihai, pamitaj o jednym: penicy teraz sub astronauci nale
do personelu si powietrznych, wic jeste pierwszym czonkiem si
kosmicznych, ktry wylatuje w przestrze kosmiczn.
Szkoda, e nie mam adnego konkretnego zadania.
Twoim zadaniem jest zdoby dowiadczenie. Ekspert od strategii
w przestrzeni kosmicznej powinien umie znale si w tej przestrzeni.
Dopki nie stworzono samolotu kosmicznego, zadanie to byo
niewykonalne, poniewa wysanie tam jednej osoby kosztowaoby wiele
milionw, ale teraz jest na szczcie duo tasze. Postaramy si wysa
w kosmos wicej strategw, bo w kocu po to stworzylimy siy
kosmiczne. Na razie gwno z tego mamy.
Potem ogoszono list pasaerw i oficer wie zaczli wchodzi na
schody prowadzce do samolotu. Nie byli w skafandrach, lecz
w mundurach, i wygldali tak, jakby wyruszali w typowy lot. Bya to
oznaka postpu lot w kosmos sta si czym bardziej normalnym,
Ciemny las 276

ni by dotd. Po mundurach Zhang pozna, e na pokad wsiadali

przedstawiciele rnych rodzajw si zbrojnych.
Aha, Beihai, jeszcze jedno rzek Chang Weisi, kiedy Zhang chcia
ju podnie swj baga podrczny. Centralna Komisja Wojskowa
przestudiowaa zoony przez nas raport w sprawie wysania
w przyszo oficer politycznych dla wzmocnienia istniejcych wtedy
kadr i uznaa, e jest na to jeszcze za wczenie.
Zhang Beihai zmruy oczy, jakby chcia unikn olepienia, chocia
nadal znajdowa si w cieniu samolotu kosmicznego.
Towarzyszu dowdco, uwaam, e podczas przygotowywania
planw powinnimy cay czas myle o czterystu latach przed nami
i mie jasny obraz tego, co pilne i co wane Ale zapewniam, e nie
mam zamiaru zoy w tej sprawie adnego oficjalneg wniosku.
Dobrze wiem, e nasi zwierzchnicy bior pod uwag peny obraz
sytuacji.
Gra docenia twoje dugofalowe mylenie i chwali ci za to.
W dokumencie podkrela si jedno plan wysania w przyszo
posikw nie zosta odrzucony. Bd prowadzone badania w tym
kierunku, ale obecna sytuacja jeszcze do tego nie dojrzaa. Uwaam
to moje osobiste zdanie e zanim rozpatrzymy t propozycj,
bdziemy potrzebowali w naszych szeregach wicej
wykwalifi owanych specjalistw, by zmniejszy presj, pod jak
dziaamy.
Towarzyszu dowdco, na pewno doskonale wiecie, co znaczy
wykwalifi owany w kontekcie Wydziau Politycznego Si
Kosmicznych i jakie podstawowe wymogi powinni spenia tacy ludzie.
Jest ich coraz mniej.
Ale musimy patrze naprzd. Jeli dojdzie do przeomu w dwch
kluczowych technologiach pierwszej fazy windy kosmicznej
277 Liu Cixin

i kontrolowanej reakcji termojdrowej a wszystko zdaje si

wskazywa, e stanie si to jeszcze za naszego ycia, to przyszo nie
rysuje si tak czarno No dobra, le.
Zhang Beihai zasalutowa i wszed na schody. Gdy si znalaz
w kabinie, odnis wraenie, e nie bardzo si ona rni od kabiny
samolotu pasaerskiego linii cywilnych, oprcz tego, e fotele byy
szersze i mogy pomieci skafandry kosmiczne. Podczas pierwszych
lotw samolotem kosmicznym musieli je mie na sobie na wszelki
wypadek wszyscy pasaerowie, ale teraz nie byo to ju konieczne.
Mia fotel przy oknie, miejsce obok niego zajmowa jaki mczyzna
w cywilnym ubraniu.
Zhang Beihai kiwn do niego gow i zaj si zapinaniem
skomplikowanego pasa bezpieczestwa.
Nie byo odliczania. Odlega Granica uruchomia silniki i zacza
koowa na pas startowy. Z powodu duej wagi podnosia si z ziemi
duej ni zwyky samolot, ale w kocu dwigna si ociale w gr.
To bdzie trzydziesty smy lot samolotu kosmicznego Odlega
Granica odezwa si gos z interkomu. Zacza si faza awiacji,
ktra potrwa okoo trzydziestu minut. Prosz nie rozpina pasw
bezpieczestwa.
Patrzc, jak za oknem usuwa si ziemia, Zhang Beihai wrci
mylami do przeszoci. Podczas szkolenia na dowdc lotniskowca
ukoczy kurs lotniczy i zda egzamin na pilota myliwca trzeciej klasy.
W trakcie pierwszego samodzielnego lotu widzia, tak jak teraz, ziemi
umykajc spod k i nagle odkry, e kocha niebo bardziej nawet
ni ocean. Teraz pragn si znale jeszcze wyej, w przestrzeni
kosmicznej.
By czowiekiem stworzonym do wysokich i dalekich lotw.
Niezbyt si rni od awiacji cywilnej, prawda?
Ciemny las 278

Odwrci si do mczyzny siedzcego na fotelu obok i wreszcie go

pozna.
Pan musi by doktorem Ding Yi. Chciaem si z panem spotka.
Ale zaraz zrobi si troch ciko rzek tamten, ignorujc
powitanie Zhang Beihaia. Za pierwszym razem nie zdjem okularw
i rozgnioty mi nos jak cega. Za drugim razem je zdjem, ale odleciay,
gdy znika sia cikoci. Facetowi z obsugi trudno je byo odnale
w filtrze p wietrza w ogonie samolotu.
Myl, e pierwszym razem lecia pan promem kosmicznym.
W telewizji nie wyglda to na mi podr powiedzia Zhang Beihai
z umiechem.
Nie, mwi o samolocie kosmicznym. Jeli policzymy promy, to jest
to mj czwarty raz. Na promie zdjli mi przed startem okulary.
Dlaczego leci pan teraz na stacj? Zlecono panu kierowanie
kontrolowan reakcj termojdrow. To trzeci zesp, prawda?
Kontrolowan reakcj termojdrow zajmoway si cztery zespoy,
z ktrych kady podchodzi do projektu inaczej.
Ograniczony pasem bezpieczestwa Ding Yi podnis rk w stron
Zhang Beihaia.
Zajmowa si kontrolowan reakcj termojdrow i nie mc lecie
w kosmos? Mwi pan tak samo jak ci faceci. Ostatecznym celem
naszych bada jest stworzenie silnika dla statku kosmicznego,
a prawdziwa wadza w przemyle lotniczym i kosmonautycznym
znajduje si dzisiaj gwnie w rkach ludzi, ktrzy produkowali
rakietowe silniki chemiczne. Teraz twierdz, e mamy si zaj
kontrolowan reakcj termojdrow na ziemi i e praktycznie nie
mamy nic do gadania na temat oglnego planu stworzenia fl ty
kosmicznej.
Doktorze Ding, myl dokadnie tak jak pan. Zhang Beihai
279 Liu Cixin

poluni pas i pochyli si. W przypadku fl ty kosmicznej wyprawa

w przestrze to co zupenie innego ni loty rakiet napdzanych
paliwem chemicznym. Nawet winda kosmiczna rni si od
dzisiejszych technik lotw. I co z tego, skoro przemys lotniczy
i kosmiczny ma nadal du si przebicia. Zatrudnieni tam ludzie s
ideologicznie skostniaymi legalistami i jeli bdzie to trwao dalej,
przewiduj rne kopoty.
Nie da si nic zrobi. Po piciu latach wyszli przynajmniej z tym.
Ding Yi zatoczy rk uk. A to daje im moliwo wyciskania
kapitau z ludzi, ktrzy si na tym nie znaj.
Znowu rozleg si gos z interkomu:
Prosz zachowa ostrono. Zbliamy si do wysokoci dwudziestu
tysicy metrw. Z powodu rzadkiej atmosfery, przez ktr bdziemy
teraz przelatywali, mog pojawi si ostre spadki wysokoci, ktre
bd prowadzi do chwilowej utraty siy cikoci. Prosz nie
panikowa i mie zapite pasy bezpieczestwa.
Ale tym razem nasza podr na stacj nie ma zwizku
z kontrolowan reakcj termojdrow powiedzia Ding Yi. Mamy
odzyska te chwytacze promieniowania kosmicznego. To drogi sprzt.
To znaczy, e wstrzymano realizacj projektu badawczego fizyk
wielkich energii w przestrzeni kosmicznej? zapyta Zhang Beihai,
ponownie zaciskajc pas bezpieczestwa.
Ano tak. Wiedz, e nie ma potrzeby trwoni si w przyszoci,
uznaje si za pewien sukces.
Sofony wygray.
Zgadza si. Tak wic w zakresie teorii ludzkoci pozostao niewiele
rezerw: fizyk klasyczna, mechanika kwantowa i znajdujca si
w stanie embrionalnym teoria strun. Od losu zaley, w jakim stopniu
uda si wykorzysta je w praktyce.
Ciemny las 280

Odlega Granica nadal si wznosia, a jej lotnicze silniki wyy pod

wpywem przecienia, jakby wspinay si pod strom gr, cho na
szczcie samolot nie wpada ju nagle w dziury powietrzne. Zbliali
si do trzydziestu tysicy metrw, kresu zasigu silnikw lotniczych.
Wyjrzawszy przez okno, Zhang Beihai zobaczy, e bkit nieba
ciemnieje, mimo e wiato soca stao si olepiajce.
Znajdujemy si obecnie na wysokoci trzydziestu jeden tysicy
metrw. Zakoczya si faza lotu powietrznego i zaraz zacznie si lot
kosmiczny. W celu zminimalizowania niewygd spowodowanych
przecieniem prosz zamocowa pasy bezpieczestwa zgodnie
z ilustracj na ekranie.
I wtedy Zhang Beihai poczu, e samolot agodnie si wznosi, jakby
pozby si ciaru.
Silnik samolotowy odrzucony. Odliczanie do odpalenia silnika
napdu kosmicznego: dziesi, dziewi, osiem
Dla nich to prawdziwy start. Niech si pan dobrze bawi
powiedzia Ding Yi i zamkn oczy.
Gdy odliczanie doszo do zera, rozleg si potny ryk, jakby
wrzasno cae niebo, a potem chwycio ich przecienie niczym
olbrzymia, powoli zaciskajca si do. Zhang Beihai z trudem zwrci
gow w stron okna. Nie widzia pomieni wydobywajcych si
z silnika, ale szeroki pas rozrzedzonego powietrza na niebie mia
czerwony kolor, jakby Odlega Granica przelatywaa przez zachd
soca.
Pi minut pniej odczyy si rakiety none, a po kolejnych piciu
wyczy si gwny silnik. Odlega Granica wesza na orbit. Ogromna
do przecienia nagle si rozlunia i ciao Zhang Beihaia
wyskoczyo z gbi fotela. Chocia pas bezpieczestwa powstrzymywa
go przed wystrzeleniem w gr, ani on, ani Odlega Granica nie byli
281 Liu Cixin

ju czciami tej samej caoci. Znikna grawitacja, ktra wczeniej

trzymaa ich razem, i teraz on i samolot lecieli rwnolegymi torami
przez przestrze. Za oknem byszczay najjaniejsze gwiazdy, jakie
w yciu widzia. Pniej, gdy samolot kosmiczny wszed na ustalon
wysoko, przez okna napyn blask soca, w ktrego promieniach
taczyy wietliste punkty drobiny kurzu, ktre unosiy si w stanie
niewakoci. Gdy samolot powoli si okrci, Zhang Beihai zobaczy
Ziemi. Z tej niskiej orbity nie widzia caego globu, tylko uk
horyzontu, ale wyranie rozrnia ksztaty kontynentw.
Potem w polu widzenia ukazao si dugo oczekiwane pole gwiezdne
i Beihai rzek w duchu: Tato, zrobiem pierwszy krok.

Od piciu lat genera Fitzroy czu si w dosownym sensie jak

Wpatrujcy si w cian, bo ciana, naprzeciw ktrej siedzia, bya
wielkim ekranem z obrazem gwiazd znajdujcych si midzy Ziemi
i Trisolaris. Na pierwszy rzut oka ekran wydawa si cakowicie
czarny, ale po dokadniejszym przyjrzeniu si wida byo na nim
wietlne punkciki. Tak dobrze pozna te gwiazdy, e gdy na nudnym
zebraniu poprzedniego wieczoru narysowa na papierze ich pozycje,
a potem porwna je ze zdjciem, byy zasadniczo poprawne. Trzy
lece w rodku niepozorne gwiazdy Trisolaris wyglday jak gwiazda
pojedyncza, ale za kadym razem, gdy je powiksza, stwierdza, e
ich pooenie si zmienio. Ten chaotyczny kosmiczny taniec tak go
fascynowa, e zapomina, na co patrzy. Miota, ktr zaobserwowa
przed picioma laty, stopniowo znika, a druga si nie pojawia. Flota
trisolariaska zostawiaa widoczny lad tylko wtedy, gdy przelatywaa
przez oboki pyu midzygwiezdnego. Ziemscy astronomowie
potwierdzili poprzez obserwacje absorpcji wiata gwiazd w tle, e
Ciemny las 282

podczas czterystuletniego lotu przez przestrze kosmiczn przejdzie

ona przez pi takich zbiorowisk. Nazwano je patami niegu, bo statki
trisolariaskie zostawiay na nich lady jak ludzie na ziemi pokrytej
niegiem.
Jeli fl ta trisolariaska utrzymywaa przez minione pi lat stae
przyspieszenie, to dzisiaj powinna przelecie przez drugi pat.
Fitzroy przyszed wczenie do Centrum Kontroli Teleskopu
Kosmicznego Hubble II. Ringier rozemia si, gdy go zobaczy.
Panie generale, dlaczego przypomina mi pan dziecko, ktre tu po
Boym Narodzeniu chce dosta drugi prezent?
Nie mwi pan, e dzisiaj przekrocz drugi pat niegu?
Owszem, ale fl ta trisolariaska przebya tylko 0,22 roku
wietlnego, wic wci jest od nas odlega o cztery lata wietlne.
wiato odbite podczas jej przechodzenia przez ten nieg dotrze na
Ziemi nie wczeniej ni za cztery lata.
Och, przepraszam. Zapomniaem o tym rzek Fitzroy, krcc
z zaenowaniem gow. Naprawd chciaem ich jeszcze raz zobaczy.
Przykro mi. Jestemy na zewntrz stoka wietlnego.
A co to takiego?
Fizycy nazywaj stokiem ksztat, ktry opisuje wiato
emanujce wzdu osi czasu. Osoby, ktre znajduj si poza stokiem,
nie s w stanie zaobserwowa zdarze zachodzcych w stoku. Niech
pan pomyli: informacje o Bg wie ilu wanych wydarzeniach we
Wszechwiecie lec teraz do nas z prdkoci wiata. Niektre z nich
podruj ju od setek milionw lat, ale my wci jestemy poza tym
stokiem wietlnym.
W tym stoku wietlnym jest nasz los.
Ringier zastanowi si nad tym, po czym kiwn z uznaniem gow.
wietna analogia, panie generale! Ale sofony, ktre s poza
283 Liu Cixin

stokiem wietlnym, mog widzie zdarzenia rozgrywajce si

wewntrz niego.
A wic sofony zmieniy nasz los powiedzia z pasj Fitzroy
i obrci si w stron przetwarzajcego obraz terminala.
Przed picioma laty mody inynier Harris zacz paka na widok
kosmicznej mioty, a potem wpad w tak gbok depresj, e waciwie
nie nadawa si ju do pracy i zosta zwolniony. Nikt nie wiedzia, co
si z nim potem stao.
Na szczcie takich jak on nie byo wielu.

Temperatura szybko spadaa i zacz sypa nieg, wic stopniowo

z okolicy znikaa ziele, a na powierzchni jeziora pojawia si cienka
warstwa lodu. Przyroda stracia ywe barwy, jak kolorowe zdjcie,
ktre stao si czarno-biae. Ciepa pogoda zawsze utrzymywaa si
tutaj krtko, ale dla Luo Ji ten rajski ogrd straci urok, odkd odeszy
jego ona i crka.
Zima bya czasem rozmyla.
Kiedy Luo Ji zacz myle, stwierdzi ze zdziwieniem, e tak
naprawd ten proces trwa ju od dawna. Wrci pamici do
gimnazjum i lekcji, ktrej udzieli mu jego nauczyciel jzyka
chiskiego przed egzaminem: najpierw przeczytaj temat
wypracowania, a potem zacznij od gry, by podczas udzielania
odpowiedzi na kolejne pytania twoja podwiadomo pracowaa nad
wypracowaniem jak proces w tle w komputerze. Teraz wiedzia, e
zacz myle ju w chwili, gdy zosta Wpatrujcym si w cian,
i nigdy nie przesta. Robi to wszystko podwiadomie.
Szybko odtworzy poszczeglne etapy tego procesu.
By ju pewien, e wszystko, co mu si przydarzyo, caa jego obecna
Ciemny las 284

sytuacja, zaczo si od przypadkowego spotkania z Ye Wenjie przed

dziewicioma laty. Nigdy nie rozmawia z nikim o tym spotkaniu, bo
nie chcia niepotrzebnych kopotw, ale skoro Ye Wenjie ju nie ya,
byo ono tajemnic tylko dla niego i dla Trisolaris. W tamtych czasach
do Ziemi dotary tylko dwa sofony, ale by pewien, e owego wieczoru
byy przy grobie Yang Dong i przysuchiway si kademu ich sowu.
A dziki fluktuacjo w ich spltaniu kwantowym, ktre w mgnieniu
oka przeskakiway odlego czterech lat wietlnych, przysuchiwao
si temu rwnie Trisolaris.
Ale co powiedziaa mu Ye Wenjie?
Sekretarz generalna Say pomylia si w jednym. Byo bardzo
prawdopodobne, e bezporednim powodem tego, e Trisolaris chciao
jego mierci, bya socjologia kosmiczna, ktr nigdy si nie zaj.
Oczywicie Say nie wiedziaa, e bya to sugestia Ye Wenjie, a Luo
Ji wydawao si wtedy, e moe to by znakomity pomys na to, by
badania naukowe stay si atrakcyjne. Akurat czego takiego szuka.
Przed wybuchem kryzysu trisolariaskiego badania obcych cywilizacji
byy sensacyjnym projektem, ktry mg przycign uwag mediw.
Ten zaniechany projekt nie by wany sam w sobie. Wana bya
lekcja, ktrej udzielia mu Ye Wenjie, i na niej si skupi.
Odtworzy z pamici jej sowa: Przypumy, e we Wszechwiecie
jest ogromna liczba cywilizacji, tyle, ile wykrywalnych gwiazd.
Mnstwo. Matematyczna struktura socjologii kosmicznej jest duo
bardziej przejrzysta ni struktura socjologii ludzkiej. Chaos
i przypadkowo rzdzce natur kadej cywilizacji s czynnikami
usuwanymi w cie przez dzielce je odlegoci, wic cywilizacje te
mog si sta punktami odniesienia, ktrymi jest do atwo
manipulowa matematycznie. Pierwszy: podstawow potrzeb kadej
cywilizacji jest przetrwanie. Drugi: cywilizacja cigle rozwija si
285 Liu Cixin

i rozszerza, ale ilo materii we Wszechwiecie pozostaje staa. Aha,

jeszcze jedno eby wyprowadzi z tych aksjomatw ca socjologi
kosmiczn, musisz przyj dwa inne podstawowe pojcia: cig
podejrze i gwatowny rozwj technologii. Obawiam si, e nie bdzie
ku temu okazji W takim przypadku moesz po prostu zapomnie
o tym, o czym mwiam. Tak czy inaczej speniam swj obowizek.
Wraca do tej rozmowy niezliczon liczb razy, analizujc kade
zdanie z rnych punktw widzenia, zastanawiajc si nad kadym
sowem. Ukaday si one w cig jak paciorki raca, a Luo Ji
przebiera je niczym pobony mnich, ale cho bardzo si stara, nie
mg w nich znale wskazwki, dlaczego by jedyn osob, ktrej
mierci pragnli Trisolarianie.
Pogrony w rozmylaniach, snu si jak bdny po brzegach jeziora
i nawet nie zauway, e kilkakrotnie je okry. Dwa razy doszed
nawet do podna gry. Odkryta skaa, ktra wygldaa jak
ksiycowy krajobraz, kiedy wybra si tam z Zhuang Yan, bya teraz
przysypana niegiem i nie rnia si kolorem od szczytu. W tej
bezkresnej bieli obrazu namalowanego rk natury pojawiy si oczy
ukochanej, ale teraz mg ju zapanowa nad swoim nastrojem.
Powoli stawa si yw mylc maszyn i nawet nie spostrzeg,
kiedy min miesic i nadesza zima w peni.
Tymczasem wikszo paciorkw raca stara si do cna
i pozostao ich tylko siedemnacie, ale wydawao si, e im bardziej je
przebiera, tym nowsze si staj i emituj sabe wiato:
Podstawow potrzeb kadej cywilizacji jest przetrwanie.
Cywilizacja cigle rozwija si i rozszerza, ale ilo materii we
Wszechwiecie pozostaje staa.
Skoncentrowa si na tych dwch zdaniach, zaproponowanych przez
Ye Wenjie jako aksjomaty cywilizacji kosmicznej. Dziki dugiej
Ciemny las 286

medytacji wiedzia, e to w nich kryje si tajemnica. Jednak byaby

to zbyt prosta wskazwka. Co ludzie zyskaliby z przyjcia dwch
oczywistych zasad?
Ale nie wolno lekceway prostoty. Prosty znaczy solidny, mocny.
Cay gmach matematyki zosta wzniesiony na takim prostym,
nieredukowalnym, lecz logicznie spjnym, mocnym jak skaa
aksjomacie.
Rozejrza si. Cae otoczenie kulio si przed lodowatym powiewem
zimy, ale mimo to wiat kipia yciem. Peen by stworze yjcych
na ldach, w oceanach i w powietrzu, a wszystkie zachowyway si
zgodnie z zasad jeszcze prostsz ni aksjomaty cywilizacji
kosmicznej: przetrwania najlepiej przystosowanych.
Zrozumia sedno problemu, z ktrym si boryka Darwin odkry
naczeln zasad rzdzc bezkresnym wiatem przyrody oywionej,
natomiast on musia zastosowa znane mu reguy, by odsoni obraz
cywilizacji kosmicznej. Bya to droga odwrotna do tej, ktr obra
Darwin, i trudniejsza.
Zacz wic sypia w dzie i pracowa w nocy. Gdy przeszkody, ktre
napotyka na tej drodze, napeniay go strachem, znajdowa
pocieszenie w widoku gwiazd w grze. Jak powiedziaa Ye Wenjie,
odlego nie pozwalaa dostrzec zoonej budowy wszystkich gwiazd,
czynic z nich tylko zbir punktw o wyranej konfigu acji
matematycznej. Dla myliciela by to raj. Luo Ji wydawao si, e
rozpocierajcy si przed nim wiat jest bardziej przejrzysty i zwarty
ni wiat Darwina.
Ale w tym prostym wiecie krya si zdumiewajca zagadka caa
Galaktyka bya ogromn pustyni, a tymczasem na gwiedzie
znajdujcej si najbliej Ziemi pojawia si bardzo inteligentna forma
ycia, ktra stworzya wysoko rozwinit cywilizacj. Zastanawiajc
287 Liu Cixin

si nad t tajemnic, znalaz punkt wyjcia dla dalszych rozwaa.

Stopniowo na pierwszy plan zaczy si wysuwa dwa pojcia,
ktrych Ye Wenjie nie wyjania: cig podejrze i gwatowny rozwj
technologii.
Tego dnia byo zimniej ni zwykle. Ten zib zdawa si tka z gwiazd
srebrn siatk na czarnym niebie, ktra ukazywaa mu przejrzyst
konfigu acj matematyczn. Nagle znalaz si w stanie, w jakim nigdy
wczeniej nie by. Cay Wszechwiat zamar, usta wszelki ruch,
zatrzymao si w miejscu wszystko, od gwiazd poczynajc, a na
atomach koczc, gwiazdy stay si tylko niezliczonymi
bezwymiarowymi punktami, odbijajcymi zimne wiato wiata
zewntrznego Wszystko przeszo w stan spoczynku i czekao na jego
przebudzenie.
Do rzeczywistoci przywoao go odlege szczekanie psa. By to
prawdopodobnie pies nalecy do pracownikw ochrony.
Luo Ji nie posiada si z podniecenia. Chocia nie odkry jeszcze
tajemnicy, wyranie czu jej obecno.
Zebra myli i stara si ponownie wej w ten stan, ale to mu si
nie udao. Mimo e gwiazdy pozostay takie same, ziemski wiat go
rozprasza. Wszystko spowijaa ciemno, ale widzia zarysy odlegego,
pokrytego niegiem szczytu, lasu i ki nad jeziorem oraz domu za
nim, a przez potwarte drzwi blask ognia w kominku Wszystko, co
znajdowao si w pobliu, byo zoone, tworzyo chaos, ktrego nigdy
nie ogarnie matematyka, i ostro kontrastowao z jasn prostot
gwiazd, wic stara si tego nie dostrzega.
Wszed na zamarznite jezioro, pocztkowo ostronie, ale gdy si
przekona, e ld jest mocny, ruszy, lizgajc si, szybciej, a dotar do
miejsca, skd nie widzia ju brzegu. Teraz zewszd otacza go gadki
ld. Dziki temu oddali si nieco od ziemskiej zoonoci i chaosu.
Ciemny las 288

Wyobrazi sobie, e ta lodowa paszczyzna cignie si bez koca we

wszystkie strony, i w ten sposb uzyska obraz prostego, paskiego
wiata. Znikny troski i wkrtce znalaz si na powrt w tym stanie
spoczynku, w ktrym czekay na niego gwiazdy
I wtedy ld zaama si z trzaskiem.
W chwili, gdy lodowata woda zamkna si nad jego gow, gwiazdy
przestay tkwi w bezruchu. Cae niebo zaczo wirowa i rozpado
si na kawaki, ktrymi miotay wzburzone, chaotyczne fale srebra.
W jego zmcon wiadomo wtargno jak krysztaowa byskawica
przenikliwe zimno i wszystko rozwietlio. Ton. Wirujce gwiazdy
zmieniy si w mglist aureol nad dziur w lodzie, otoczyy go zimno
i nieprzenikniona ciemno, jakby nie pogra si w jeziorze, lecz
wznosi si w mrok kosmosu. W tej martwej, zimnej ciemnoci ujrza
prawd Wszechwiata.
Szybko wypyn na powierzchni. Wynurzy gow i wyplu wod.
Prbowa si wdrapa na ld, ale udao mu si wydosta tylko do
poowy, gdy ten znowu si zarwa. Wydobywa si, czoga i ponownie
wpada do wody, brnc w stron brzegu, ale coraz bardziej opada z si.
Nie wiedzia, czy zanim utonie albo zamarznie, ochrona dostrzee, e
na jeziorze dzieje si co niezwykego. cign przesiknit kurtk
puchow, ktra krpowaa jego ruchy, i wtedy przyszo mu do gowy,
e jeli rozoy j na lodzie, moe zmniejszy nacisk, ktry na niego
wywiera, co pozwoli mu si wydosta. Zrobi tak i resztk si wczoga
si na skraj dziury. Tym razem ld si nie zaama. Pez ostronie
naprzd i omieli si wsta dopiero wtedy, gdy znacznie oddali si od
dziury. Wtedy zobaczy na brzegu wiata latarek i usysza krzyki.
Sta, szczkajc zbami z zimna, ktre zdawao si pochodzi nie
z wody ani z lodowatego wiatru, lecz wprost z otchani kosmosu.
Spuci gow, bo wiedzia, e od tej pory gwiazdy nie bd ju takie,
289 Liu Cixin

jak byy. Nie mia odwagi na nie spojrze. Tak jak Reya Diaza ogarn
lk przed socem, tak Luo Ji dosta fobii na tle gwiazd.
Wpatrujcy si w cian Luo Ji rzek do siebie jestem
Burzycielem twojej ciany.

Posiwia pan przez te lata rzek Luo Ji do Kenta.

Przynajmniej przez nastpne lata, a mam jeszcze wiele przed sob,
nie posiwiej bardziej odpar Kent ze miechem.
W obecnoci Luo Ji zawsze przybiera uprzejm, wystudiowan
min. Teraz Luo po raz pierwszy widzia na jego twarzy szczery
umiech, a jego spojrzenie mwio: Wreszcie zabrae si do pracy.
Potrzebuj bezpieczniejszego miejsca powiedzia Luo.
Nie ma problemu, doktorze Luo. Ma pan jakie specjalne yczenia?
Nie chc niczego oprcz bezpieczestwa. Absolutnego
bezpieczestwa.
Nigdzie nie jest absolutnie bezpiecznie, ale moemy si bardzo
zbliy do tego ideau. Musz jednak pana ostrzec, e wszystkie takie
miejsca znajduj si pod ziemi. Jeli chodzi o wygody
Dajmy spokj wygodom, jednak wolabym, eby byo to w Chinach.
Nie ma problemu. Natychmiast si tym zajm.
Kent mia ju wyj, ale Luo Ji go powstrzyma. Wskaza okno
wychodzce na rajski ogrd, ktry teraz by cakowicie przykryty
nien pierzyn, i zapyta:
Moe mi pan powiedzie, jak si nazywa to miejsce? Bdzie mi go
brakowao.

Luo Ji lecia i jecha ponad dziesi godzin z zachowaniem surowych

Ciemny las 290

zasad bezpieczestwa, nim znalaz si u celu podry. Gdy wysiad

z samochodu, od razu wiedzia, gdzie jest to wanie tu, w szerokiej
hali, ktra wygldaa na podziemny parking, rozpocz przed picioma
laty fantastyczne nowe ycie. Teraz, po tych kilku latach
przeplatajcych si piknych snw i koszmarw, wrci do punktu
wyjcia.
Powita go mczyzna o nazwisku Zhang Xiang, ten sam, ktry
wwczas eskortowa go razem z Shi Qiangiem do Nowego Jorku,
a teraz by szefem ochrony. W cigu piciu lat znacznie si postarza
i teraz wyglda na czowieka w sile wieku.
Wind nadal obsugiwa uzbrojony funkcjonariusz, oczywicie nie
ten sam co wtedy, ale Luo Ji zrobio si na jego widok ciepo na sercu.
Star wind zastpiono now, ktra bya cakowicie zautomatyzowana
i nie wymagaa obsugi, wic funkcjonariusz wcisn tylko guzik
z oznaczeniem 10 i winda zacza zjeda. Wida byo, e
podziemne pomieszczenia poddano niedawno renowacji: ukryto kanay
wentylacyjne na korytarzach, ciany wyoono odpornymi na wilgo
pytkami, nie byo te ladu po hasach Cywilnej Obrony
Przeciwlotniczej.
Pomieszczenia mieszkalne Luo Ji zajmoway cay dziesity poziom.
Mimo e pod wzgldem wygd nie mogy si rwna z domem, ktry
niedawno opuci, byy wyposaone w sprzt do cznoci i sprzt
komputerowy, wcznie z systemem do wideokonferencji w osobnym
pokoju, co stwarzao wraenie, e jest si w centrum dowodzenia.
Administrator dooy szczeglnych stara, by pokaza Luo zestaw
kontaktw z maymi obrazkami soca. Nazwa je lampami
sonecznymi i wyjani, e musz by wczone codziennie przez co
najmniej pi godzin. Zaprojektowane pierwotnie dla kopal,
imitoway wiato soneczne, wcznie z promieniowaniem
291 Liu Cixin

nadfiol towym, i zastpoway wiato dzienne ludziom spdzajcym

dugie okresy pod ziemi.
Nazajutrz, zgodnie z yczeniem Luo, odwiedzi go astronom Albert
Ringier.
To pan pierwszy zobaczy tras lotu fl ty trisolariaskiej?
zapyta Luo, gdy tylko go ujrza.
Wydawao si, e Ringier jest troch niezadowolony z tego pytania.
Wielokrotnie tumaczyem dziennikarzom, e nie ja, ale uparli si,
by przypisywa to mnie. To zasuga generaa Fitzroya. Zada, bymy
podczas prb Hubblea II zwrcili teleskop na Trisolaris. Gdyby nie on,
stracilibymy t szans, bo lad, ktry pozostawia fl ta trisolariaska
w pyle midzygwiezdnym, szybko si zatar.
To, o czym chc z panem porozmawia, nie ma zwizku z t
spraw. Sam zajmowaem si kiedy troch astronomi, ale nie byy
to dogbne studia, a poza tym straciem kontakt z t dziedzin. Na
pocztek spytam: czy jeli we Wszechwiecie istnieje, poza Trisolaris,
jaki obserwator, on te odkryby pooenie Ziemi?
Nie.
Jest pan tego pewien?
Tak.
Ale przecie Ziemia komunikuje si z Trisolaris.
Komunikacja na falach o niskiej czstotliwoci ujawniaby tylko,
w jakiej stronie Drogi Mlecznej znajduj si Ziemia i Trisolaris i jaka
dzieli je odlego. To znaczy, e jeli te wiadomoci odebraby
postronny obserwator, to na ich podstawie mgby si dowiedzie
o istnieniu cywilizacji na dwch wiatach w gwiazdozbiorze Oriona na
skraju Drogi Mlecznej, oddalonych od siebie o 4,22 lat wietlnych, ale
nie poznaby ich dokadnego pooenia. Prawd mwic, okrelenie
wzajemnego pooenia drog takiej komunikacji jest moliwe jedynie
Ciemny las 292

w przypadku planet, ktre kr wok gwiazd lecych blisko siebie,

takich jak Soce i gwiazdy Trisolaris. Jednak w przypadku
znajdujcego si troch dalej postronnego obserwatora nie bylibymy
w stanie okreli swojego wzajemnego pooenia, nawet gdybymy
bezporednio si z nim skomunikowali.
Dlaczego?
Oznaczenie pooenia jakiej gwiazdy we Wszechwiecie nie jest
wcale takie atwe, jak si ludziom wydaje. Podam analogi: leci pan
samolotem nad Sahar, a ziarno piasku krzyczy: Tutaj jestem!.
Syszy pan ten krzyk, ale czy z samolotu jest pan w stanie okreli
pooenie tego ziarnka? W Drodze Mlecznej jest ponad dwiecie
miliardw gwiazd. To praktycznie pustynia skadajca si z gwiazd.
Luo Ji skin gow z wyran ulg.
Rozumiem. A wic to tak.
Co tak? zapyta zdezorientowany Ringier.
Zamiast mu odpowiedzie, Luo zada nastpne pytanie:
Czy na obecnym poziomie naszej techniki jest jaki sposb, by
wskaza pooenie gwiazdy we Wszechwiecie?
Tak, za pomoc fal elektromagnetycznych o bardzo wysokiej
czstotliwoci, rwnej czstotliwoci wiata widzialnego albo od niej
wyszej, i wykorzystaniu mocy gwiazdy do przesania informacji.
Ujmujc to prosto, musiaby pan sprawi, by gwiazda zawiecia jak
kosmiczna latarnia morska.
To znacznie przekracza nasze obecne moliwoci.
O, przepraszam. Przeoczyem postawiony przez pana warunek
konieczny. Przy naszych obecnych moliwociach technicznych
pokazanie pooenia gwiazdy w odlegej czci Wszechwiata byoby
do trudne. Jest to wprawdzie nadal moliwe, ale zinterpretowanie
informacji o jej pooeniu wymaga poziomu technologii duo wyszego
293 Liu Cixin

ni nasz, a nawet jak sdz Trisolarian.

Prosz mi opowiedzie o tej metodzie.
Informacj o kluczowym znaczeniu jest pooenie gwiazd
wzgldem siebie. Jeli okreli pan rejon Drogi Mlecznej, w ktrym
znajduje si dostateczna liczba gwiazd by moe wystarczyoby
kilkadziesit to ich pooenie wzgldem siebie w trjwymiarowej
przestrzeni byoby niepowtarzalne jak odcisk palca.
Zaczynam rozumie. Wysyamy wiadomo z danymi o pooeniu
gwiazdy, ktr chcemy wskaza, wzgldem gwiazd w jej otoczeniu,
a jej odbiorca porwnuje te dane ze swoj map gwiezdn, by ustali,
gdzie si ona znajduje.
Zgadza si. Ale sprawy nie przedstawiaj si tak prosto. Odbiorca
musi mie trjwymiarowy model caej Galaktyki, ktry precyzyjnie
pokazuje wzgldne pooenie kadej ze stu miliardw gwiazd. Po
otrzymaniu od nas wiadomoci musiaby przeszuka ca t ogromn
baz danych, by znale rejon przestrzeni kosmicznej, ktry pasuje do
przesanego przez nas ukadu.
O, to jest jeszcze bardziej skomplikowane. To tak, jakby ustala
pooenie kadego ziarnka piasku na pustyni wzgldem pozostaych.
Nawet trudniejsze. W przeciwiestwie do pustyni Droga Mleczna
jest w ruchu, wic pooenie gwiazd wzgldem siebie stale si zmienia.
Im pniej otrzyma si informacje o pooeniu danej gwiazdy, tym
wikszy jest margines bdu wskutek tych zmian. Znaczy to, e ta baza
danych musi by w stanie przewidzie zmiany pooenia kadej z tych
stu miliardw gwiazd. Jest to teoretycznie moliwe, ale w praktyce
Boe
Czy przesanie informacji o pooeniu naszej gwiazdy byoby
trudne?
Nie, poniewa potrzebowalibymy danych tylko o pozycjach
Ciemny las 294

ograniczonej liczby gwiazd. Kiedy teraz o tym myl, sdz, e biorc

pod uwag redni gsto gwiazd w zewntrznym ramieniu
Galaktyki, wystarczyoby zna wzgldne pooenie w ukadzie
obejmujcym nie wicej ni trzydzieci z nich. To maa ilo informacji.
Dobrze. A teraz trzecie pytanie: poza Ukadem Sonecznym
znajduj si inne gwiazdy z planetami. Odkrylicie kilkaset takich
ukadw, prawda?
Do chwili obecnej ponad tysic.
A ktry ley najbliej Soca?
244J2E1, szesnacie lat wietlnych od Soca.
Z tego, co pamitam, ukady te oznacza si w ten sposb: pierwsze
cyfry to numer odkrycia, litery J, E i X odpowiadaj kolejno planetom
typu Jowisza i Ziemi oraz innym planetom, natomiast cyfry po danej
literze wskazuj na liczb planet tego typu w danym ukadzie.
Zgadza si. 244J2E1 jest gwiazd, wok ktrej kr trzy planety,
dwie typu Jowisza i jedna typu Ziemi.
Luo Ji zastanawia si przez chwil, po czym potrzsn gow.
To zbyt blisko. A troch dalej powiedzmy, w odlegoci okoo
pidziesiciu lat wietlnych?
187J3X1, czterdzieci dziewi i p roku wietlnego od Soca.
W sam raz. Moe pan narysowa pooenie tej gwiazdy wzgldem
innych?
Oczywicie.
Ile czasu by to panu zajo? Potrzebowaby pan kogo do pomocy?
Mog to zrobi na miejscu, jeli jest tutaj komputer poczony
z internetem. Jej pooenie wzgldem, powiedzmy, trzydziestu gwiazd
mog poda panu wieczorem.
A ktra jest teraz godzina? Nie jest ju wieczr?
Prawdopodobnie mamy teraz ranek.
295 Liu Cixin

Ringier przeszed do pokoju komputerowego, a Luo Ji wezwa Kenta

i Zhang Xianga. Najpierw wyjani Kentowi, e chce, by ROP zwoa
jak najszybciej kolejne spotkanie w sprawie Wpatrujcych si
w cian.
Ostatnio jest duo posiedze ROP rzek Kent. Bdzie pan
pewnie musia poczeka tylko kilka dni od momentu zoenia wniosku.
Wobec tego poczekam. Ale naprawd chciabym, eby odbyo si jak
najszybciej. Poza tym mam jedn prob ebym mg w nim wzi
udzia przez wideo zamiast osobicie.
Kent zrobi niechtn min.
Czy nie uwaa pan, doktorze Luo, e to troch niestosowne?
Spotkanie midzynarodowe na tak wysokim szczeblu Byoby to
wyrazem braku szacunku dla jego uczestnikw.
To cz planu. W przeszoci speniono wszystkie moje dziwaczne
yczenia, a to jest przesadne?
No, wie pan Kent si zawaha.
Wiem, e Wpatrujcy si w cian nie maj ju takiej pozycji jak
dawniej, ale mimo to nalegam powiedzia cichym gosem, chocia
wiedzia, e i tak sysz go sofony. S dwie moliwoci. Pierwsza,
e gdyby wszystko byo tak jak dawniej, nie miabym nic przeciwko
temu, eby osobicie uda si do siedziby ONZ. Ale jest i taka, e
mog znale si w bardzo niebezpiecznej sytuacji, a nie mog tego
ryzykowa. Potem zwrci si do Zhang Xianga: Wanie dlatego
wezwaem pana. Moemy si sta celem skoncentrowanego ataku
wroga, trzeba wic zwikszy rodki bezpieczestwa.
Prosz si nie martwi, doktorze Luo. Znajdujemy si dwiecie
metrw pod ziemi. Teren nad nami to strefa, do ktrej wstp jest
zakazany. Umieszczono tam system antyrakietowy i zainstalowano
najnowoczeniejszy podziemny system ostrzegania, ktry wykryje
Ciemny las 296

kad prb wydrenia tunelu z ktrejkolwiek strony. Zapewniam

pana, e nasza ochrona jest niezawodna.
Kiedy Kent i Zhang Xiang wyszli, Luo Ji przespacerowa si po
korytarzu, mimo woli wracajc mylami do rajskiego ogrodu (teraz
zna prawdziw nazw tego miejsca, ale w duchu nadal okrela je
tym mianem), jeziora i pokrytego niegiem szczytu. Wiedzia, e jest
bardzo prawdopodobne, i reszt ycia spdzi pod ziemi.
Spojrza na lampy soneczne na suficie wiato, ktre daway,
w niczym nie przypominao sonecznego.

Przez pole gwiezdne wolno suny dwa meteory. Na ziemi wszystko

spowija mrok, a odlegy horyzont zlewa si z nocnym niebem.
W ciemnociach sycha byo szepty, ale tych, ktrzy mwili, nie byo
wida, jakby same gosy byy niewidzialnymi, unoszcymi si
w powietrzu istotami.
Rozleg si brzk i w ciemnociach pojawi si may pomyk, a w jego
mdym wietle ukazay si trzy twarze: Qin Shihuanga, Arystotelesa
i von Neumanna. Pomyk wydobywa si z zapalniczki w doni
Arystotelesa. Podpali jedn z wycignitych w jego stron pochodni,
a ten, kto j trzyma, przekaza ogie pozostaym. Ich drgajce wiato
wydobyo z mroku grup ludzi z rnych epok. Nadal rozmawiali
szeptem.
Qin Shihuang wskoczy na gaz, machn mieczem i tum umilk.
Pan wyda nowy rozkaz: Unicestwi Wpatrujcego si w cian
Luo Ji! oznajmi.
My te otrzymalimy ten rozkaz. To ju drugi wydany przez Pana
rozkaz zabicia Luo Ji rzek Mo Zi.
Ale teraz bdzie trudno go zabi powiedzia kto.
297 Liu Cixin

Trudno? To jest niemoliwe!

Gdyby Evans nie opatrzy pierwszego rozkazu tym warunkiem,
Luo Ji nie yby ju od piciu lat.
Moe Evans mia racj. W kocu nie wiemy, z jakich powodw to
zrobi. Za drugim razem, na placu przed siedzib gwn ONZ, Luo Ji
dopisao szczcie.
Qin Shihuang uci dyskusj machniciem miecza.
Moe lepiej porozmawiamy o tym, co robi?
Nic nie moemy zrobi. Czy kto w ogle dotrze w poblie bunkra
znajdujcego si dwiecie metrw pod ziemi, a co dopiero zdoa tam
wej? Jest zbyt pilnie strzeony.
Moe bymy rozwayli uycie broni jdrowej?
To bunkier z czasw zimnej wojny, ktry, niech to szlag,
przetrzyma atak jdrowy.
Jedynym rozwizaniem jest wysanie kogo, kto przeniknie do
ochrony.
Tylko czy to moliwe? Mielimy na to kilka lat. Czy kiedykolwiek
udao si nam tam przenikn?
Trzeba przenikn do jego kuchni!
Ta propozycja wzbudzia miech.
Przestacie gada bzdury! Pan powinien powiedzie nam prawd,
a wtedy moe udaoby si znale lepsze rozwizanie.
Ja te o to prosiem odpowiedzia Qin Shihuang na t ostatni
sugesti ale Pan powiedzia, e prawda jest najwaniejsz tajemnic
we Wszechwiecie i nie moe mi jej wyjawi. Kiedy rozmawia o tym
z Evansem, odnis wraenie, e ludzko j zna, ale potem przekona
si, e si myli.
No to popro Pana, eby przekaza nam swoj technologi!
T propozycj poparo wielu innych.
Ciemny las 298

O to te go poprosiem powiedzia Qin Shihuang. Ku mojemu

zdumieniu nie odrzuci tego z miejsca, co byo dla niego nietypowe.
W tumie zapanowao poruszenie, ale nastpne sowa Qin
Shihuanga ostudziy entuzjazm zebranych.
Kiedy jednak Pan dowiedzia si, gdzie jest cel, szybko odrzuci
moj prob. Powiedzia, e adna technologia, ktr mgby nam
przekaza, nie pozwoliaby nam zlikwidowa celu znajdujcego si
w takim miejscu.
Czy Luo Ji jest naprawd taki wany? zapyta von Neumann
z nut zazdroci w gosie, ktrej nie potrafi ukry. Jego pozycja
w organizacji szybko wzrosa, kiedy jako pierwszy Burzyciel ciany
wykona swoje zadanie.
Pan si go boi.
Dugo o tym mylaem rzek Einstein i doszedem do wniosku,
e jest tylko jeden powd, dla ktrego Pan moe si go ba,
a mianowicie, e Luo Ji jest rzecznikiem pewnej potgi.
Nie zagbiajmy si w to uci dalsz dyskusj Qin Shihuang.
Lepiej si zastanwmy, jak wykona rozkaz Pana.
Nie da si tego zrobi.
Naprawd si nie da. To niewykonalne zadanie.
Qin Shihuang uderzy mieczem w gaz pod swoimi stopami.
To zadanie ma kluczowe znaczenie. Pan moe rzeczywicie by
zagroony. Poza tym jeli uda si nam je wykona, bardzo zyskamy
w oczach Pana! Zebraa si tu elita wszystkich ziemskich sfer, wic
nie moemy czego wymyli? Wracajcie do siebie, zastanwcie si
i przelijcie mi wasze plany innymi kanaami. Musimy sobie z tym
poradzi!
Pochodnie po kolei si wypaliy i wszystko pokrya ciemno, ale
nadal sycha byo szepty.
299 Liu Cixin

Spotkanie ROP w sprawie programu Wpatrujcych si w cian

zwoano dopiero dwa tygodnie pniej. Po samobjstwie Tylera
i hibernacji dwch innych Wpatrujcych si w cian priorytetem
Rady Obrony Planety sta si gwny kierunek przygotowa do obrony
przed inwazj Trisolarian.
Luo Ji i Kent czekali na rozpoczcie zebrania w pokoju
wideokonferencyjnym. Poczono si z siedzib ONZ i na duym
ekranie pokazaa si sala obrad ROP. Przy okrgym stole znanym
z czasw Rady Bezpieczestwa nie byo jeszcze nikogo. Luo Ji
przyszed wczeniej, niejako w gecie przeprosin za to, e nie
uczestniczy w tej sesji osobicie.
Dla zabicia czasu gawdzi z Kentem o tym i owym. Zapyta go, jak
sobie radzi. Kent odpar, e w modoci mieszka trzy lata w Chinach,
wic jest przyzwyczajony do miejscowych zwyczajw i radzi sobie
zupenie dobrze. W kadym razie nie musia spdza, tak jak Luo,
caego dnia pod ziemi, a jego chropawa chiszczyzna odzyskaa
pynno.
Ma pan taki gos, jakby si pan przezibi rzek Luo Ji.
Wanie zapaem psi gryp odpar Kent.
Ptasi gryp? zapyta zaniepokojony Luo.
Nie. Psi. Tak j nazway media, bo chory czuje si pod psem.
Zacza si tydzie temu w pobliskim miecie. Jest zaraliwa, ale ma
lekki przebieg. Chory ma niewielk gorczk i dokuczliwy katar,
a niektrych boli gardo. Nie trzeba tego leczy, po mnie wicej trzech
dniach sama mija.
Grypa ma zwykle powaniejszy przebieg.
Ale nie tym razem. Zachorowao wielu onierzy i czonkw
Ciemny las 300

personelu pomocniczego. Nie zauway pan, e zmieniono sprztaczk?

Poprzednia te zapaa gryp i baa si, e si pan od niej zarazi. Mnie
na razie nie ma kto zmieni.
Na ekranie zaczli si pojawia delegaci wchodzcy do sali obrad.
Siadali przy stole i rozmawiali ze sob cicho, jakby nie zauwaali
obecnoci Luo Ji. Aktualnie urzdujcy przewodniczcy ROP otworzy
posiedzenie i powiedzia:
Wpatrujcy si w cian Luo Ji, na ostatniej sesji Zgromadzenia
Oglnego ONZ, ktra wanie zostaa przerwana, wprowadzono
poprawki do Uchway o Wpatrujcych si w cian. Widzia pan je?
Tak odpar Luo.
Wic musia pan zauway, e ograniczaj one moliwoci
przyznawania wam rodkw finans wych. Mam nadziej, e plan,
ktry przedstawi pan dzisiaj Radzie, jest zgodny z postanowieniami tej
uchway.
Panie przewodniczcy rzek Luo pozostali trzej Wpatrujcy
si w cian przeznaczyli ogromne rodki na realizacj swoich planw.
W tej sytuacji ograniczanie rodkw na mj plan jest niesprawiedliwe.
Wielko przyznanych rodkw zaley od planu i musi pan
wiedzie, e plany pana trzech kolegw nie s sprzeczne z gwnym
kierunkiem przygotowa do obrony. Innymi sowy, prowadzone przez
nich badania i prace projektowe doszyby do skutku, nawet gdyby nie
byo programu Wpatrujcych si w cian. Mam nadziej, e pana
plan te ma taki charakter.
Przykro mi, panie przewodniczcy, ale musz pana rozczarowa.
Nie ma absolutnie nic wsplnego z gwnym kierunkiem przygotowa
do obrony planety.
Wobec tego mnie te jest przykro. Zgodnie z now uchwa rodki,
ktre moe pan przeznaczy na realizacj tego planu, s bardzo
301 Liu Cixin

ograniczone.
Nie potrzebowabym ich wiele, nawet gdybym pozosta przy moim
poprzednim planie. Jednak nie stanowi to adnego problemu, panie
przewodniczcy. Mj plan strategiczny nie pochonie praktycznie
adnych rodkw.
Tak jak poprzedni?
Ta uwaga wywoaa chichot kilku uczestnikw posiedzenia.
Nawet mniej ni tamten. Jak powiedziaem, nie pochonie
praktycznie adnych rodkw.
Wobec tego posuchajmy powiedzia przewodniczcy, kiwajc
gow.
Szczegy planu przedstawi doktor Albert Ringier, chocia sdz,
e wszyscy obecni tutaj otrzymali dokument, w ktrym s one opisane.
Krtko mwic, chodzi o wysanie w kosmos, z wykorzystaniem
zdolnoci Soca do wzmacniania fal radiowych, wiadomoci
zawierajcej trzy proste obrazy oraz dodatkowej informacji
wskazujcej, e nie s one dzieem natury, lecz istot inteligentnych.
Obrazy te znajduj si w przesanym pastwu dokumencie.
W sali rozleg si szelest przewracanych kartek. Obrazy, o ktrych
mwi Luo, ukazay si te na ekranie. Byy zupenie proste. Kady
skada si z czarnych kropek, pozornie rozmieszczonych przypadkowo,
ale wszyscy zauwayli, e jedna z nich bya wyranie wiksza od
pozostaych i zaznaczona strzak.
Co to jest? zapyta przedstawiciel Stanw Zjednoczonych, ktry
podobnie jak reszta zebranych uwanie im si przyglda.
Panie Luo Ji, zgodnie z podstawowymi zasadami programu
Wpatrujcych si w cian nie musi pan odpowiada na to pytanie
owiadczy przewodniczcy.
To urok odpar Luo.
Ciemny las 302

Szelest kartek i szepty gwatownie ustay. Wszyscy patrzyli w jedn

stron, dziki czemu Luo zorientowa si, gdzie znajduje si ekran,
ktry go ukazywa.
Co? spyta przewodniczcy, zwajc oczy.
Powiedzia, e to urok rzek gono kto z siedzcych przy stole.
Rzucony na kogo?
Na planety krce wok gwiazdy 187J3X1. Oczywicie moe
podziaa te na sam gwiazd.
Jaki przyniesie to skutek?
Na razie nie wiadomo. Ale jedno jest pewne bdzie on dla niej
katastrofalny.
Eee jest jakie prawdopodobiestwo, e na tych planetach
istnieje ycie?
Wielokrotnie konsultowaem si w tej sprawie ze spoecznoci
astronomw. Odpowied brzmi: Nie odpar Luo Ji, zwajc oczy,
tak jak przed chwil przewodniczcy ROP. Oby mieli racj modli
si w duchu.
Po jakim czasie od wysania zacznie on dziaa?
Ta gwiazda znajduje si okoo pidziesiciu lat wietlnych od
Soca, wic najwczeniej za pidziesit lat. Jednak jego skutki
bdziemy mogli zobaczy dopiero za sto. Ale to tylko najbardziej
optymistyczna prognoza. W rzeczywistoci moe to potrwa duo
duej.
Po chwili ciszy, ktra zapanowaa w sali, pierwszy poruszy si
przedstawiciel Stanw Zjednoczonych. Rzuci trzy kartki
z wydrukowanymi na nich kropkami na st.
Wspaniale. W kocu mamy boga.
Boga kryjcego si w piwnicy doda przedstawiciel Wielkiej
Brytanii, wzbudzajc miechy.
303 Liu Cixin

Raczej czarownika zadrwi przedstawiciel Japonii, ktra nigdy

nie bya czonkiem Rady Bezpieczestwa, ale od razu po utworzeniu
ROP zostaa do niej przyjta.
Przynajmniej jedno udao si panu osign, doktorze Luo. Pana
plan jest dziwny i zdumiewajcy rzek Garanin, przedstawiciel Rosji,
ktry podczas picioletniego dziaania Luo Ji w charakterze
Wpatrujcego si w cian kilkakrotnie obejmowa funkcj
przewodniczcego Rady.
Obecny przewodniczcy stukn motkiem w st, uciszajc
zebranych.
Panie Luo Ji, mam do pana pytanie. Skoro jest to urok, dlaczego
nie rzuci go pan na wiat naszego wroga?
To jest weryfikacj koncepcji odpar. Z jej waciwym
wykorzystaniem zaczekamy do bitwy w dniu Sdu Ostatecznego.
A nie mona wykorzysta jako celu prbnego Trisolaris?
Luo Ji potrzsn ze zdecydowaniem gow.
Absolutnie nie. Trisolaris jest za blisko. Jest na tyle blisko, e
mogyby nas dosign skutki tej kltwy. Dlatego odrzuciem
wszystkie ukady planetarne w promieniu pidziesiciu lat
wietlnych.
I ostatnie pytanie: co pan planuje robi przez tych nastpnych sto
lub wicej lat?
Uwolni pastwa od mojej obecnoci. Poddam si hibernacji.
Obudcie mnie, kiedy zostan odkryte skutki uroku rzuconego na
187J3X1.

Podczas przygotowa do hibernacji Luo Ji dopada psia grypa. Jej

objawy pocztkowo nie rniy si od tych, jakie mieli wszyscy zaraeni
Ciemny las 304

mia katar i lekkie zapalenie garda wic ani on sam, ani nikt inny
nie zwrci na to uwagi, ale dwa dni pniej jego stan si pogorszy
i Luo dosta gorczki. Lekarz uzna, e to nienormalne, pobra od niego
prbk krwi i i wysa do analizy do miasta.
Luo Ji przez ca noc majaczy w gorczce. Nawiedzay go koszmary,
w ktrych gwiazdy podskakiway i taczyy na niebie jak ziarna
piasku na membranie bbna. Widzia nawet oddziaywania
grawitacyjne midzy nimi nie by to ruch ukadu trzech cia, lecz
ruch dwustu miliardw cia niebieskich, wszystkich gwiazd
w Galaktyce! Potem obracajce si gwiazdy utworzyy jeden
gigantyczny wir, ktry przemieni si w ogromnego wa ze skrzepego
srebra i z rykiem wwierca si w jego mzg
Okoo czwartej nad ranem Zhang Xianga obudzi telefon. Dzwoni
szef Wydziau Bezpieczestwa Rady Obrony Planety, ktry ostrym
tonem zada natychmiastowego raportu o stanie zdrowia Luo Ji
i rozkaza postawi baz w stan pogotowia. W drodze by ju zesp
specjalistw.
Zaledwie Zhang Xiang zdy odoy suchawk, telefon zadzwoni
ponownie. Tym razem by to lekarz z dziesitego poziomu
podziemnego, ktry zameldowa, e stan pacjenta bardzo si pogorszy.
Zhang Xiang natychmiast zjecha wind na d. Spanikowani lekarz
i pielgniarka poinformowali go, e w rodku nocy Luo Ji zacz
wymiotowa krwi, a potem straci przytomno. Zhang zobaczy go
lecego na ku. Luo mia blad twarz, fiol towe usta i praktycznie
nie dawa adnych oznak ycia.
Wkrtce potem przyby zesp skadajcy si ze specjalistw
z chiskiego Centrum Zapobiegania Chorobom, lekarzy z gwnego
szpitala Chiskiej Armii Ludowo-Wyzwoleczej i caego zespou
badawczego Wojskowej Akademii Medycznej.
305 Liu Cixin

Podczas gdy badali stan Luo Ji, jeden z ekspertw z WAM wzi na
bok Zhang Xianga i Kenta i wyjani im sytuacj.
Ta grypa ju jaki czas temu zwrcia nasz uwag. Jej
pochodzenie i cechy szczeglne wydaway si nam bardzo nienormalne,
a teraz jest oczywiste, e to bro genetyczna, genetyczny pocisk
kierowany.
Pocisk kierowany?
To genetycznie zmodyfi owany wirus, ktry jest bardzo zaraliwy,
ale u wikszoci osb wywouje agodne objawy. Ma on jednak zdolno
rozpoznawania, ktra pozwala mu wykry szczeglne cechy genetyczne
konkretnej osoby. Gdy ten cel zostanie zaraony, wirus wytwarza
w jego krwi zabjcze dla organizmu toksyny. Teraz wiemy, kto jest tym
celem.
Zhang Xiang i Kent popatrzyli na siebie najpierw
z niedowierzaniem, a potem z rozpacz. Zhang Xiang zblad i pochyli
gow.
Ponosz za to cakowit odpowiedzialno powiedzia.
Dyrektorze Zhang, nie moe pan tak mwi rzek badacz, starszy
pukownik. Nie ma przed nim obrony. Chocia od pocztku
podejrzewalimy, e ten wirus jest jaki dziwny, nigdy nie
rozwaalimy takiej moliwoci. Koncepcja broni genetycznej pojawia
si w ubiegym wieku, ale nikt nie wierzy, e ktokolwiek faktycznie
j stworzy. I mimo e ta akurat bro jest niedoskonaa, jest naprawd
przeraajcym narzdziem zabjstwa. Trzeba tylko rozprzestrzeni
wirusy w ssiedztwie celu. Zreszt nie trzeba nawet wiedzie, gdzie
jest cel. Mona wypuci wirusy na caym globie i poniewa u innych
osb nie wywouje on choroby albo jeli wywouje, ma ona agodny
przebieg, szybko si przenosi i prawdopodobnie w kocu i tak
dosignie celu.
Ciemny las 306

Nie, bior na siebie ca odpowiedzialno powtrzy Zhang

Xiang, zakrywajc twarz. Nie doszoby do tego, gdyby by tu kapitan
Shi. Opuci rce, a jego oczy zaszkliy si od ez. Ostatni rzecz,
ktr powiedzia mi przed poddaniem si hibernacji, bya przestroga
przed tym, przed czym jak pan mwi nie ma obrony. Xiao Zhang
powiedzia w naszej pracy trzeba spa z jednym okiem otwartym.
Nie ma pewnoci, e odniesie si sukces, a przed pewnymi rzeczami
nie jestemy w stanie si obroni.
No to co teraz zrobimy? zapyta Kent.
Wirus wnikn gboko. Praca wtroby, serca i puc pacjenta
zostay upoledzone i wspczesna medycyna jest w tej sytuacji
bezradna. Trzeba go jak najszybciej podda hibernacji.
Kiedy po dugim czasie Luo Ji odzyska czciowo przytomno,
poczu okropny zib, zimno, ktre zdawao si emanowa z jego
wntrza jak wiato i przenika na zewntrz, by sku lodem cay wiat.
Zobaczy w dali nienobia poa, na ktrej pocztkowo nie byo nic
oprcz tej nieskoczonej bieli. Potem porodku pojawia si maa
czarna plamka, ktra stopniowo rosa, a rozpozna w niej dobrze
znan posta Zhuang Yan z ich dzieckiem na rku. Szed ku nim,
brnc w niegu przez tak rozlege pustkowie, e tracio wszystkie
wymiary. Bya w czerwonym szalu, tym samym, ktry miaa na sobie
owej nocy przed siedmioma laty, gdy j po raz pierwszy zobaczy.
Creczka, z twarz zaczerwienion z zimna, machaa do niego obiema
rczkami i krzyczaa co, ale jej nie sysza. Chcia popdzi ku nim,
lecz obie znikny, jakby rozpyny si w niegu. Potem znikn on
sam, a zanieony wiat skurczy si i zamieni w cienk srebrn ni,
ktra w pozbawionych granic ciemnociach bya wszystkim, co zostao
z jego wiadomoci. Bya to ni czasu, ktra cigna si bez koca
w obu kierunkach. Zawieszona na tej nici jego dusza szybowaa ze
307 Liu Cixin

sta prdkoci w nieznan przyszo.

Dwa dni pniej wysano z Ziemi w stron Soca strumie fal
radiowych o duej mocy. Przeszy one przez stref konwekcji i dotary
do lustra energii w strefi promieniowania, skd ich odbicie,
wzmocnione setki milionw razy, ponioso w kosmos z prdkoci
wiata urok rzucony przez Luo Ji.
 12 rok ery kryzysu

Odlego floty trisolariaskiej od Ukadu Sonecznego: 4,18 lat

wietlnych
W przestrzeni kosmicznej pojawia si druga miota. Flota
trisolariaska przeleciaa przez drugi obok pyu midzygwiezdnego,
a poniewa Hubble II dokadnie obserwowa ten rejon, lad po jej
przejciu zosta zauwaony, gdy tylko si pokaza. Tym razem jednak
w ogle nie przypomina mioty. Wyglda raczej jak kpka trawy,
ktra wykiekowaa w ciemnej otchani kosmosu. Tysic dbe roso
z widoczn goym okiem szybkoci. Dziki przyspieszeniu, ktre
znacznie zwikszyo prdko fl ty i jej uderzenie w obok pyu, wida
je byo duo wyraniej ni fal pozostawion przez trisolariaskie
statki dziewi lat wczeniej.
Panie generale, niech pan si uwanie przyjrzy. Co pan tu widzi?
rzek Ringier do Fitzroya, wskazujc powikszony obraz na ekranie.
Nadal wydaje si, e jest to okoo tysica statkw.
Nie, prosz si lepiej przyjrze.
Fitzroy przypatrywa si obrazowi przez dug chwil, po czym
wskaza rodek mioty.
Wyglda na to, e jeden, dwa, trzy, cztery dziesi wosw jest
duszych od pozostaych. Wysuwaj si do przodu.
Zgadza si. Tych dziesi ladw jest do sabych. Staj si
widoczne dopiero po powikszeniu obrazu.
309 Liu Cixin

Fitzroy obrci si do Ringiera z tak sam min, jak mia przed

dziesicioma laty, kiedy odkryto fl t trisolariask.
Doktorze, czy to znaczy, e tych dziesi statkw wojennych
przyspiesza?
Wszystkie przyspieszaj, ale tych dziesi przyspiesza bardziej ni
reszta. I nie s to statki wojenne. Liczba ladw wzrosa o dziesi, do
tysic dziesiciu. Analiza morfologii ich ladw pokazuje, e te statki
s mniejsze ni jednostki wojenne za nimi, maj wielko ich jednej
tysicznej, czyli mniej wicej ciarwki, ale dziki duej prdkoci
pozostawiaj mimo to wykrywalne lady.
Takie mae? To sondy?
Tak, to musz by sondy.
Byo to jeszcze jedno wstrzsajce odkrycie dokonane przez
Hubblea II ludzko spotka si z trisolariaskimi jednostkami,
nawet jeli bdzie to tylko dziesi maych sond, wczeniej, ni
przewidywano.
Kiedy dotr do Ukadu Sonecznego? zapyta zdenerwowany
Fitzroy.
Nie mona tego powiedzie z ca pewnoci. Zaley to od ich
przyspieszenia, ale zdecydowanie przybd tu przed fl t. Wedug
ostronych szacunkw p wieku wczeniej. Wyranie wida, e fl ta
trisolariaska osigna maksymalne przyspieszenie, ale z jakiego
powodu, ktrego nie rozumiemy, nie chc dotrze do Ukadu
Sonecznego tak szybko, jak by mogli, wic wypucili sondy, ktre
mog lecie jeszcze szybciej.
Po co im sondy, skoro maj sofony? zapyta jeden z inynierw.
Wszyscy ucichli i zaczli si zastanawia nad tym pytaniem, ale
wkrtce Ringier przerwa milczenie:
Dajmy temu spokj. I tak tego nie odgadniemy.
Ciemny las 310

O nie powiedzia Fitzroy. Moemy to odgadn, przynajmniej

czciowo Patrzymy na wydarzenia sprzed czterech lat. Moecie
okreli dokadn dat wystrzelenia tych sond?
Mamy szczcie, e wypucili je na nieg to znaczy w py
midzygwiezdny bo dziki temu moemy na podstawie
pozostawionych w tym pyle przecinajcych si ladw statkw i sond
ustali czas wystrzelenia tych drugich.
Potem Ringier poda mu dat.
Fitzroyowi odebrao na chwil mow. Zapali papierosa i usiad.
Zacign si kilka razy, po czym rzek:
Nie jestecie politykami, doktorze. Tak jak ja nie mogem
rozszyfrowa, co oznaczaj te dugie wosy, tak wy nie wiecie, e ten
fakt ma decydujce znaczenie.
A co jest takiego szczeglnego w tej dacie? zapyta niepewnie
Ringier.
Tego dnia przed czterema laty uczestniczyem w spotkaniu ROP
w sprawie Wpatrujcych si w cian, na ktrym Luo Ji zaproponowa
wykorzystanie Soca dla wysania we Wszechwiat uroku.
Naukowcy i inynierzy spojrzeli po sobie.
I mniej wicej w tym samym czasie Trisolaris wydaa RZT po raz
drugi rozkaz zabicia Luo Ji.
Jego? Naprawd jest taki wany?
Mylicie, e by na pocztku sentymentalnym playboyem, a potem
udawa czarownika? Oczywicie, e tak. My te tak wtedy uwaalimy.
Wszyscy tak uwaali. Wszyscy oprcz Trisolarian.
No c wobec tego kim on wedug pana jest, panie generale?
Wierzy pan w Boga, doktorze?
To pytanie byo tak niespodziewane, e tym razem Ringierowi
odebrao na moment mow.
311 Liu Cixin

W Boga? rzek w kocu. W dzisiejszych czasach to sowo ma

wiele znacze i moe by rozpatrywane na wielu paszczyznach. Nie
wiem, ktre
Bo ja wierz przerwa mu Fitzroy. Nie dlatego, e jest jaki
dowd na Jego istnienie, lecz dlatego, e tak jest bezpieczniej. Jeli On
naprawd istnieje, to dobrze jest w Niego wierzy. Jeli nie, nic na tym
nie tracimy.
Sowa generaa wywoay miech, a Ringier powiedzia:
Druga implikacja jest faszywa. Mamy co do stracenia,
przynajmniej jeli chodzi o nauk No, ale zamy, e Bg istnieje.
Co z tego? Co on ma wsplnego z tym, przed czym stoimy?
Jeli Bg istnieje, to moe mie w wiecie miertelnych rzecznika.
Wszyscy gapili si na Fitzroya i mino sporo czasu, nim pojli, co
wynika z jego sw.
Panie generale, o czym pan mwi? rzek w kocu jeden
z astronomw. Bg nie wybraby sobie rzecznika z narodu ateistw.
Fitzroy zgasi niedopaek papierosa i rozoy rce.
Kiedy wyeliminowao si to, co niemoliwe, to, co pozostaje, bez
wzgldu na to, jak nieprawdopodobne si wydaje, musi by prawd.
Przychodzi wam do gowy lepsze wyjanienie?
Jeli przez Boga rozmyla gono Ringier rozumie pan jak
istniejc we Wszechwiecie si sprawiedliwoci, ktra wszystko
przekracza
Fitzroy uciszy go podniesieniem rki, jakby boska moc, o ktrej
istnieniu dowiedzieli si przed chwil, moga zosta umniejszona,
gdyby powiedziano o niej wprost.
A zatem wszyscy w Niego uwierzcie. Moecie zacz od razu.
Potem si przeegna.
Ciemny las 312

Prbn jazd Tianti III pokazywaa telewizja. Budow trzech wind

kosmicznych rozpoczto przed picioma laty, a poniewa na pocztku
roku uruchomiono Tianti I i Tianti II, prba Tianti III nie wywoywaa
wielkiej ekscytacji. Wszystkie windy kosmiczne budowano teraz na
jednej tylko szynie, wskutek czego miay duo mniejsz si udwigu
ni znajdujce si obecnie w fazie projektowania modele
czteroszynowe, ale i tak by to zupenie inny wiat ni w epoce rakiet
o napdzie chemicznym. Jeli pomin koszty budowy, podr
w przestrze kosmiczn wind bya tasza ni samolotem cywilnym.
Wskutek tego znacznie zwikszya si liczba cia poruszajcych si
noc na niebie nad Ziemi. Byy to due, skonstruowane przez ludzi
obiekty, ktre kryy po orbitach wok niej.
Tianti III bya jedyn wind kosmiczn, ktrej podstawa znajdowaa
si na oceanie. Podstaw t tworzya sztuczna, pywajca po Pacyfik
na wysokoci rwnika wyspa z napdem jdrowym. Dziki temu moga
w razie potrzeby zmienia pooenie. Bya ona urzeczywistnieniem
pywajcej wyspy z powieci Juliusza Vernea, wic na jego cze
zostaa nazwana Wysp Vernea. W telewizji nie wida nawet byo
oceanu, tylko metalow podstaw w ksztacie piramidy pord miasta
ze stali i u dou szyny gotow do wystrzelenia cylindryczn kabin
transportow. Z odlegego punktu, w ktrym umieszczono kamer,
biegnca w przestrze kosmiczn szyna bya niewidoczna, poniewa
miaa rednic zaledwie szedziesiciu centymetrw, ale czasami
mona byo zobaczy bysk odbijajcych si od niej promieni
zachodzcego soca.
Przekaz telewizyjny ogldao trzech mczyzn Zhang Yuanchao
i jego dwch ssiadw, Yang Jinwen i Miao Fuquan. Wszyscy byli ju
po siedemdziesitce i chocia nikt nie powiedziaby, e s niedoni,
313 Liu Cixin

byli bez wtpienia starzy. Ciko im byo zarwno wspomina

przeszo, jak i patrze w przyszo, a poniewa na teraniejszo nie
mieli adnego wpywu, pozostawao im tylko przeywa schyek ycia
w tej niezwykej epoce, nie mylc o niczym.
Syn Zhang Yuanchao, Zhang Weiming, wprowadzi do pokoju jego
wnuczka, Zhang Yana. Zhang Weiming trzyma w rku papierow
torb.
Tato, odebraem twoj kart ywnociow i talony na przetwory
zboowe powiedzia, po czym wyj z torby plik kolorowych kartek
i da je ojcu.
Ach, zupenie jak w dawnych czasach westchn ze smutkiem
Yang Jinwen, ktry przypatrywa si temu z boku.
Wrcio. Zawsze wraca mrukn do siebie przygnbiony Zhang
Yuanchao, biorc talony.
To pienidze? zapyta Yan Yan, patrzc na kawaki papieru.
To nie pienidze, dziecko rzek Zhang Yuanchao do wnuka.
Ale od tej pory, jeli bdziesz chcia kupi przetwory zboowe, takie
jak chleb czy ciasto, poza przydziaem albo zje obiad czy kolacj
w restauracji, bdziesz musia dawa je razem z pienidzmi.
Troch si to rni od dawnych kartek ywnociowych powiedzia
Zhang Weiming, wyjmujc kart z czipem. Tak wyglda obecna.
Ile na niej jest?
Ja dostaj dwadziecia jeden i p kilo, czyli czterdzieci trzy jin.
Ty i Xiaohong po trzydzieci siedem jin, a Yan Yan dwadziecia jeden
jin.
Prawie tyle samo co dawniej stwierdzi starszy mczyzna.
Powinno wystarczy na miesic powiedzia Yang Jinwen.
Zhang Weiming potrzsn gow.
Panie Yang, przecie pan ju to przey. Nie pamita pan? Teraz
Ciemny las 314

moe jeszcze by niele, ale wkrtce bdzie mniej artykuw

nieprzydziaowych i jeli bdzie pan chcia kupi warzywa i miso,
bdzie pan musia mie numerki. Wic tych ndznych par kilo
przetworw zboowych nie wystarczy, by si naje!
Nie bdzie tak le. Miao Fuquan zby to machniciem rki.
Przeszlimy ju przez co takiego kilkadziesit lat temu. Nie bdziemy
przymiera godem. Dajmy temu spokj i poogldajmy telewizj.
1
No i niedugo mog si pojawi kupony na artykuy przemysowe
zauway Zhang Yuanchao, odkadajc talony na st i przenoszc
uwag na telewizor.
Widoczna na ekranie cylindryczna kabina zacza si podnosi.
Szybko wzbia si w gr i przyspieszya, a potem znikna na
ciemnym niebie. Szyna prowadzca bya niewidoczna, wic wygldao
to tak, jakby kabina miaa wasny napd. Osigna maksymaln
prdko piciuset kilometrw na godzin, ale nawet przy tej prdkoci
dotarcie do stacji kocowej na orbicie geostacjonarnej miao jej zaj
szedziesit osiem godzin. Pokaza si widok z kamery umieszczonej
pod kabin. Na tym ujciu wiksz cz ekranu zajmowaa
szedziesiciocentymetrowa szyna. Za spraw jej gadkiej
powierzchni ruch kabiny by praktycznie niezauwaalny, a szybko,
z jak wznosia si kamera, pokazyway tylko uciekajce oznaczenia
na skali. Szyna szybko si zwzia i rozpyna w dole, ale wskazywaa
miejsce, gdzie znajdowaa si Wyspa Vernea, widoczna teraz w caej
okazaoci. Wydawaa si ogromnym talerzem zawieszonym na kocu
szyny.
Yang Jinwenowi przyszo co do gowy.
Poka wam prawdziw rzadko powiedzia, wsta i wyszed,
nie tak zwinnie jak niegdy, prawdopodobnie do swojego mieszkania.
Niebawem wrci z cienkim patem czego wielkoci pudeka
315 Liu Cixin

papierosw i pooy to na stole.

Zhang Yuanchao podnis ten przedmiot i przyjrza si mu. By on
szary, pprzezroczysty i bardzo lekki, jak paznokie.
To materia, z ktrego zrobiona jest ta szyna! powiedzia Yang
Jinwen.
Wspaniale. Twj syn ukrad z sektora publicznego strategiczny
materia rzek Miao Fuquan.
To tylko kawaek resztek. Syn mwi, e tysice ton tego materiau
wystrzelono w przestrze kosmiczn, tam zrobiono z niego szyn
i opuszczono j z orbity na Ziemi Wkrtce podre w kosmos stan
si powszechne. Poprosiem syna, eby mi to zaatwi.
Chcesz lecie w kosmos? zapyta zdumiony Zhang Yuanchao.
To nic wielkiego. Syszaem, e podczas tej jazdy nie ma nawet
przecienia. Zupenie jakby si podrowao w wagonie sypialnym
pocigu dalekobienego powiedzia lekcewaco Miao Fuquan.
W cigu wielu lat, podczas ktrych nie mg kierowa swoimi
kopalniami, jego rodzina wpada w tarapaty finans we. Przed
czterema laty musia sprzeda will i zostao mu tylko to mieszkanie.
Najbogatszy z caej trjki sta si nagle Yang Jinwen, ktrego syn
pracowa przy budowie windy kosmicznej, co czasami przyprawiao
starego Miao o zazdro.
Nie wybieram si w kosmos odpar Yang Jinwen. Podnis gow
i gdy zobaczy, e syn zabra wnuczka do drugiego pokoju, cign:
Ale polec tam moje szcztki. Chyba rozmowa o tym nie jest dla was
tabu, co?
A jakie to tabu? Dlaczego chcesz tam umieci swoje szcztki?
zapyta Zhang Yuanchao.
Wiesz, e na kocu Tianti jest wyrzutnia elektromagnetyczna.
Kiedy nadejdzie na mnie pora, trumna z moimi zwokami zostanie
Ciemny las 316

wystrzelona i lecc z trzeci prdkoci kosmiczn, opuci Ukad

Soneczny. To si nazywa pochwkiem kosmicznym. Nie chc zosta po
mierci na okupowanej przez obcych Ziemi. Chyba jest to jaka forma
eskapizmu.
A jeli obcy zostan pokonani?
To praktycznie niemoliwe. Jeli jednak tak si stanie, to niewiele
strac. Bd si wczy po kosmosie!
Zhang Yuanchao potrzsn gow.
Wy, inteligenci, i wasze dziwaczne pomysy! To bezcelowe. Li,
ktry opad z drzewa, wraca do jego korzeni. Mnie pochowaj w tym
piasku Ziemi.
Nie boisz si, e Trisolarianie odkopi twj grb?
To pytanie nagle podekscytowao Miao Fuquana, ktry do tej pory
milcza. Skin na ssiadw, by si przysunli bliej, i zniy gos,
jakby si ba, e podsuchaj go sofony.
Nie mwcie o tym nikomu, ale co mi przyszo do gowy. Mam
w Shanxi mnstwo nieczynnych kopal
Chcesz zosta tam pochowany?
Nie, nie. To s mae kopalnie. Niezbyt gbokie. Ale w kilku
miejscach cz si z kopalniami pastwowymi, wic mona zej
opuszczonymi chodnikami nawet czterysta metrw pod ziemi.
Wystarczy ci? Potem wysadzimy cian szybu. Nie sdz, eby
Trisolarianom udao si tam dokopa.
Gadanie. Skoro Ziemianie mog si dokopa do takiej gbokoci,
to dlaczego miaoby si to nie uda Trisolarianom? Znajd nagrobek
i po prostu bd kopa do skutku.
Miao Fuquan nie mg powstrzyma si od miechu.
Zgupiae, Lao Zhang? Widzc, e Zhang Yuanchao nadal nie
rozumie, wskaza Yang Jinwena, ktry znudzi si t rozmow i wrci
317 Liu Cixin

do ogldania transmisji telewizyjnej. Niech ci to wytumaczy

czowiek wyksztacony.
Yang Jinwen zachichota.
Lao Zhang, po co ci nagrobek? Nagrobki robi si po to, eby je
widzieli ludzie. Wtedy nie bdzie ju adnych ludzi.

Przez ca drog do Trzeciego Orodka Dowiadczalnego Syntezy

Jdrowej Zhang Beihai jecha przez gboki nieg. Gdy jednak zbliy
si do bazy, nieg stopnia, droga staa si botnista, a zimne powietrze
ciepe i wilgotne, jakby przeniknite oddechem wiosny. Na zboczach
wzgrz po bokach drogi Zhang Beihai zauway kwitnce brzoskwinie,
niezwyky widok podczas ostrej zimy. Kierowa si w stron biaego
budynku w dolinie, ktry by tylko wejciem do Orodka mieszczcego
si w wikszej czci pod ziemi. Wtedy spostrzeg na zboczu kogo
zrywajcego kwiaty z brzoskwi. Przyjrzawszy si dokadniej,
zobaczy, e jest to czowiek, z ktrym przyjecha si spotka, wic
zatrzyma samochd.
Doktorze Ding! krzykn. Gdy Ding Yi podszed z bukietem
kwiatw, Zhang Beihai rozemia si i zapyta: Dla kogo s te
kwiaty?
Oczywicie dla mnie. Rozkwity pod wpywem ciepa, ktre
powstao w wyniku reakcji termojdrowej.
Ding Yi umiecha si promiennie. Wida byo, e jest wci
podekscytowany przeomem, ktrego wanie dokona.
Pozwoli temu ciepu si ulatnia to marnotrawstwo powiedzia
Zhang Beihai.
Wysiad z samochodu, zdj okulary soneczne i zrobi w mylach
bilans tej wiosny w miniaturze. Gdy oddycha, z jego ust nie
Ciemny las 318

wydobyway si oboczki pary, i nawet przez podeszwy butw czu

ciepo ziemi.
Nie ma czasu ani pienidzy na budow elektrowni rzek Ding Yi.
Ale to niewane. Od tej pory Ziemia nie musi oszczdza energii.
Zhang Beihai wskaza kwiaty w jego rku.
Miaem nadziej, e znalaz pan sobie jakie zajcie, eby si
odpry. Bez pana ten przeom nastpiby pniej.
Beze mnie doszoby do niego nawet wczeniej. W orodku pracuje
ponad tysic naukowcw. Ja tylko wskazaem im waciwy kierunek.
2
Od dawna uwaaem, e tokamak to lepy zauek. Waciwe podejcie
musiao doprowadzi do przeomu. Ja jestem tylko teoretykiem. Nie
przeprowadzam eksperymentw. Dawane przeze mnie na lepo
wskazwki tylko spowolniy postp bada.
Moe pan odwlec ogoszenie ich wyniku? Pytam powanie. Jest to
yczenie dowdztwa Si Kosmicznych.
Jak mamy to zrobi? rodki przekazu ledz postp bada we
wszystkich trzech orodkach pracujcych nad fuzj.
Zhang Beihai kiwn gow i westchn.
To za wiadomo.
Znam par powodw, dla ktrych moecie tak uwaa, ale dla
pewnoci niech mi pan sam powie.
Jeli opanujemy kontrolowan reakcj termojdrow, natychmiast
rusz z kopyta prace badawcze nad stworzeniem statkw kosmicznych.
Jak pan zapewne wie, obecnie badania w tej dziedzinie id w dwch
kierunkach: nad statkami o napdzie materiaowym i statkami
o napdzie radiacyjnym. Kademu z tych kierunkw udziela poparcia
inna frakcja prace nad statkami o napdzie materiaowym popiera
przemys lotniczo-kosmiczny, natomiast nad statkami o napdzie
radiacyjnym frakcja zwizana z siami kosmicznymi. Projekty te
319 Liu Cixin

pochon ogromne sumy i jeli nie bd postpowa jednoczenie w obu

kierunkach, jeden z nich uzyska dominujc pozycj.
Osoby zajmujce si badaniami nad kontrolowan reakcj
termojdrow, w tym ja, opowiadaj si za napdem jdrowym.
Osobicie uwaam, e to jedyny plan, ktry umoliwi nam podre
midzygwiezdne. Oczywicie przyznaj, e pomys przemysu
lotniczo-kosmicznego te nie jest nielogiczny. Statki o napdzie
materiaowym s w istocie rzeczy pewn odmian rakiet o napdzie
chemicznym, wykorzystujcych energi termojdrow, wic ten
kierunek bada jest nieco bardziej bezpieczny.
Ale w przyszej wojnie kosmicznej nie ma nic bezpiecznego! Jak
pan powiedzia, statki o napdzie materiaowym s po prostu
ogromnymi rakietami. Dwie trzecie ich nonoci trzeba przeznaczy
na materiay pdne, ktre w dodatku szybko si zuywaj. Ten typ
statkw kosmicznych wymaga stworzenia baz planetarnych dla
eglowania po Ukadzie Sonecznym. Jeli je zaoymy, odtworzymy
tragedi wojny chisko-japoskiej, w ktrej Ukad Soneczny odegra
3
rol Weihaiwei .
To dobra analogia powiedzia Ding Yi, podnoszc bukiet ku
Zhang Beihaiowi.
Takie s fakty. Pierwsza linia obrony powinna przebiega przez
porty wroga. Oczywicie nie jestemy w stanie tego zrobi, ale
powinnimy j wysun do Oboku Oorta i mie pewno, e nasza
fl ta ma moliwo oflan owania wroga poza Ukadem Sonecznym. To
podstawowe zaoenie strategii obronnej si kosmicznych.
Przemys lotniczo-kosmiczny nie jest monolitem rzek Ding Yi.
Budowy statkw o napdzie materiaowym domaga si stara gwardia
z epoki rakiet o napdzie chemicznym, ale do tego sporu wczyy si
te osoby z innych dziedzin. Wemy ludzi z naszej dziedziny,
Ciemny las 320

kontrolowanej reakcji termojdrowej. W wikszoci opowiadaj si za

napdem jdrowym. Obie strony maj jednakowe siy i trzeba tylko
trzech czy czterech osb na kluczowych stanowiskach, by przechyli
szal. Obawiam si jednak, e te trzy czy cztery osoby nale do starej
gwardii.
To bdzie decyzja rozstrzygajca o caej strategii. Jeli bdzie
bdna, fl ta kosmiczna zostanie zbudowana na zej podstawie
i moemy straci wiek, a nawet dwa. A obawiam si, e do tego czasu
nie da si zmieni kierunku.
Ale ani pan, ani ja nie mamy na to wpywu.
Po obiedzie z Ding Yi Zhang Beihai opuci orodek bada
termojdrowych. Nie odjecha daleko, gdy wilgotna ziemia si
skoczya i znowu pojawi si skrzcy si w socu nieg. Gdy
temperatura spada, zrobio mu si zimno na sercu.
Potrzebowa statkw kosmicznych zdolnych do podry
midzygwiezdnych. Skoro inne drogi prowadziy donikd, pozostaa
tylko jedna. Bez wzgldu na to, jak bardzo moga si okaza
niebezpieczna, trzeba byo j obra.

4
Gdy Zhang Beihai wszed do znajdujcego si w gbi hutongu domu
kolekcjonera meteorytw, pomyla, e ten stary, sabo owietlony
budynek wyglda jak muzeum geologiczne w miniaturze. Pod
wszystkimi cianami stay szklane gablotki, w ktrych profesjonalnie
umieszczone lampki rzucay wiato na niezliczone odamki ska.
Waciciel, krzepki mczyzna w wieku pidziesiciu kilku lat,
siedzia przy warsztacie i oglda przez szko powikszajce may
kamie. Kiedy zobaczy gocia, ciepo go powita. Zhang Beihai od
321 Liu Cixin

razu si zorientowa, e jest on jednym z tych szczliwcw, ktrzy

yj w swoim ukochanym wiecie. Bez wzgldu na to, jakie zmiany
zachodziy w wiecie na zewntrz, zawsze mg si zanurzy w swoim
wasnym i znale tam rado.
Typowa dla starych domw atmosfera dawnych czasw
przypomniaa Zhang Beihaiowi, e podczas gdy on wraz
z towarzyszami walczy o przetrwanie rodzaju ludzkiego, wikszo
ludzi kontynuuje dotychczasowy styl ycia. Zrobio mu si ciepo na
sercu i odzyska spokj umysu.
Ukoczenie budowy windy kosmicznej i przeom w technologii
kontrolowanej reakcji termojdrowej doday ludzkoci animuszu
i w znacznym stopniu zmniejszyy defetystyczne nastawienie. Ale
trzewo mylcy przywdcy doskonale zdawali sobie spraw, e to
dopiero pocztek jeli tworzenie fl ty kosmicznej miao przebiega
analogicznie jak fl t morskich, to ludzko dopiero przybya
z narzdziami na brzeg morza. Nie zbudowano jeszcze nawet stoczni
kosmicznych. Poza zaprojektowaniem kaduba statku trzeba byo
prowadzi badania nad skonstruowaniem broni, ktrej bdzie mona
uy w przestrzeni kosmicznej, ekosystemw opartych na recyrkulacji
oraz budow portw kosmicznych. To wszystko byo
bezprecedensowym wyzwaniem technologicznym. Samo pooenie pod
to podwalin mogo zaj sto lat.
Oprcz tej strasznej przepaci technologicznej, ktr musiaa
pokona ludzko, by stawi czoo najedcom, czekao j jeszcze inne
trudne zadanie. Budowa systemu obrony kosmicznej pochonie
ogromne rodki, co prawdopodobnie cofnie o wiek poziom ycia,
a zatem najwiksze wyzwanie miao dopiero nadej. Z myl o tym
naczelne dowdztwo postanowio przystpi do realizacji planu
wykorzystania kadr politycznych si kosmicznych jako przyszych
Ciemny las 322

posikw. Dowdc ich specjalnego kontyngentu mianowano Zhang

Beihaia, ktry by pomysodawc tego planu. Po objciu nowej funkcji
zaproponowa on, by wszyscy oficer wie, ktrzy mieli wej w skad
kontyngentu, przeszli przed hibernacj roczne przeszkolenie
w kosmosie, co miao przygotowa ich do przyszej pracy w siach
kosmicznych. Dowdztwo nie chciaoby, eby komisarze polityczni byli
szczurami ldowymi wyjani Chang Weisiemu. Propozycj t
szybko przyjto i miesic pniej Zhang Beihai znalaz si z pierwsz
grup, skadajc si z trzydziestu oficer , w przestrzeni kosmicznej.
Jest pan onierzem? zapyta kolekcjoner, podajc herbat. Gdy
jego go kiwn gow, cign: W dzisiejszych czasach onierze nie
s tacy jak dawniej, ale w panu od razu wida wojskowego.
Pan te by onierzem rzek Zhang Beihai.
Ma pan dobre oko. Wikszo ycia spdziem w Wydziale
Kartograficz ym Sztabu Generalnego.
Jak to si stao, e zainteresowa si pan meteorami? zapyta
Zhang Beihai, patrzc z uznaniem na bogat kolekcj.
Ponad dwadziecia lat temu popynem z zespoem badawczym
na Antarktyk w poszukiwaniu zagrzebanych pod niegiem
meteorytw i wcigno mnie to. Meteoryty pochodz spoza Ziemi,
wic naturalnie budz zainteresowanie. Gdy bior jaki do rki, czuj
si tak, jakbym lecia na nowy, nieznany wiat.
Zhang Beihai potrzsn z umiechem gow.
To tylko takie wraenie. Ziemia jest praktycznie utworzona ze
skupionej materii midzygwiezdnej, wic zasadniczo sama jest
ogromnym meteorytem. Kamie pod naszymi stopami jest
meteorytem. Filianka, ktr trzymam w rku, jest wykonana
z meteorytu. Poza tym mwi, e wod przyniosy na Ziemi komety,
wic podnis filian to, co jest w tym naczyniu, te jest
323 Liu Cixin

meteorytem. W tym, co pan ma, nie ma niczego szczeglnego.

Kolekcjoner wskaza go rk i si rozemia.
Cwany z pana go. Ju zacz si pan targowa Tak czy inaczej,
wierz temu, co czuj.
Kolekcjoner nie mg sobie odmwi przyjemnoci oprowadzenia
Zhang Beihaia po swoich zbiorach, pokaza mu nawet swj najwikszy
skarb marsjaski achondryt wielkoci paznokcia. Kaza mu si
przyjrze maym wgbieniom na powierzchni i powiedzia, e mog to
by skamieliny mikrobw.
Pi lat temu Robert Haag chcia go ode mnie kupi za cen pi
tysicy razy wysz od ceny zota, ale si nie zgodziem.
Ile z tych okazw zebra pan sam? zapyta Zhang Beihai,
zataczajc rk uk.
Tylko ma cz. Wikszo pochodzi z zakupw w sektorze
prywatnym albo spoecznym No to posuchajmy. Jaki pan chce?
Nic cennego. Powinien mie du gsto, by odporny na
uderzenia i atwy w obrbce.
Chce pan co na nim wygrawerowa.
Zhang Beihai skin gow.
Mona tak powiedzie. Byoby wspaniale, gdybym mg uy
tokarki.
Wobec tego meteoryt elazny rzek kolekcjoner. Otworzy szklan
gablotk i wyj ciemny kamie wielkoci orzecha woskiego. Ten.
Skada si gwnie z elaza i niklu, z domieszk kobaltu, fosforu,
krzemu, siarki i miedzi. Chce pan, eby mia du gsto? Ten ma
osiem gramw na centymetr szecienny. Jest atwy do obrbki,
a poniewa zawiera duo metalu, mona bez problemu uy tokarki.
Dobrze. Tylko jest troch za may.
Kolekcjoner wyj inny okaz, wielkoci jabka.
Ciemny las 324

Ma pan co jeszcze wikszego?

Tamten popatrzy na Zhang Beihaia i powiedzia:
Tego nie sprzedaje si na wag. Due s drogie.
A miaby pan jeszcze trzy takie jak ten?
Kolekcjoner wyj trzy meteoryty elazne mniej wicej tej samej
wielkoci i zacz przygotowywa grunt dla podania ceny:
Meteoryty elazne nie s zbyt powszechne. Stanowi tylko pi
procent wszystkich meteorytw, a te tutaj to pikne okazy. Prosz
ten to oktaedryt. Niech si pan przyjrzy tym krzyujcym si liniom
na jego powierzchni. Nazywaj si figu ami Widmanstttena. A tutaj
mamy ataksyt. Te rwnolege linie nazywaj si liniami Neumanna.
Ten meteoryt zawiera kamacyt, a ten taenit, minera, ktry nie
wystpuje na Ziemi. Znalazem go na pustyni, przy uyciu
wykrywacza metalu. Byo to jak szukanie igy w stogu siana.
Samochd zapad si po dach w piasku i o mao nie zginem.
Niech pan poda cen.
Na rynku midzynarodowym okaz takiej klasy i wielkoci kosztuje
okoo dwudziestu dolarw za gram, wic co pan powie na szedziesit
5
tysicy juanw za sztuk, czyli sto osiemdziesit tysicy za trzy?
Zhang Beihai wyj telefon.
Niech pan mi poda numer rachunku. Zapac od razu.
Kolekcjoner przez dug chwil nic nie mwi. Kiedy Zhang Beihai
podnis na niego wzrok, rozemia si z lekkim zakopotaniem.
Prawd mwic, mylaem, e bdzie si pan targowa.
Nie. Zgadzam si na pask cen.
Niech pan posucha. Teraz, kiedy kady moe polecie w kosmos,
ceny nieco spady, chocia znale meteoryt w przestrzeni nie jest tak
atwo jak na Ziemi. Te tutaj s warte
Nie uci zdecydowanie Zhang Beihai. Cena zostaa ju
325 Liu Cixin

ustalona. Niech pan to potraktuje jako wyraz szacunku dla tych,

ktrym je dam.

Po wyjciu od kolekcjonera Zhang Beihai poszed z meteorytami do

pracowni modelarskiej instytutu badawczego, ktry nalea do Si
Kosmicznych. Byo ju po godzinach pracy i w pracowni, w ktrej
znajdowaa si komputerowo sterowana obrabiarka, byo pusto.
Najpierw poci meteoryty na cylindry o jednakowej rednicy, mniej
wicej gruboci grafit do owkw, a potem pokroi te cylindry na
kawaki o rwnej dugoci. Robi to bardzo uwanie, starajc si
ograniczy do minimum odpady, i uzyska trzydzieci sze maych
prcikw. Po zakoczeniu pracy zmit starannie mieci, wyj
z maszyny specjalne ostrze, ktre wybra do pokrojenia meteorytw,
i wyszed z pracowni.
Reszt pracy wykona w tajnym podziemnym pomieszczeniu. Pooy
przed sob na stole trzydzieci sze nabojw pistoletowych kalibru
7,62 milimetra i z kadego z nich usun pocisk. Gdyby byy to
mosine uski starego typu, wymagaoby to sporo wysiku, ale dwa
lata wczeniej w caym wojsku przystosowano standardowe pistolety
do amunicji bezuskowej, w ktrej pociski byy przyklejone
bezporednio do materiau miotajcego, wic atwe do odczenia.
Nastpnie przymocowa do nich specjalnym klejem meteorytowe
prciki. Klej ten, uywany do naprawiania powok kapsu
kosmicznych, dawa gwarancj, e pociski nie odpadn w ekstremalnie
niskich i wysokich temperaturach w przestrzeni kosmicznej. Na koniec
mia trzydzieci sze nabojw z meteorytowymi kulami.
Zaadowa cztery z nich do magazynka, ktry pniej woy do
pistoletu P224. Oprni magazynek, strzelajc do worka w rogu
Ciemny las 326

piwnicy. W wskim pomieszczeniu huk wystrzaw by oguszajcy.

Pozosta po nich silny zapach spalonego prochu.
Zhang Beihai zbada cztery dziury w worku. Byy mae, co znaczyo,
e meteorytowe pociski nie rozpaday si podczas strzau. Rozwiza
worek i wyj duy poe woowiny, a nastpnie wyduba z niego
noem pociski. Wszystkie prciki rozpady si na kawaki i zostaa
po nich tylko maa kupka szcztkw, ktre Zhang Beihai wysypa na
do. Nie byo na nich adnych ladw, ktre by wskazyway, e zostay
wczeniej poddane obrbce. Wynik ten go usatysfakcjonowa.
Worek, w ktrym znajdowao si miso, zrobiony by z materiaw
uywanych do produkcji skafandrw kosmicznych. By symulacja jak
najbardziej przypominaa sytuacj rzeczywist, materiay te zostay
uoone warstwami, pomidzy ktrymi umieszczono gbk izolujc,
plastikowe rurki i inne rzeczy.
Zhang Beihai starannie zapakowa pozostae trzydzieci dwa pociski
i wyszed z piwnicy, by poczyni przygotowania do wizyty w kosmosie.

Wisia w przestrzeni kosmicznej pi kilometrw od tej Rzeki, stacji

kosmicznej w ksztacie koa, ktra znajdowaa si trzysta kilometrw
nad przystankiem kocowym windy i suya jako jej przeciwwaga. Ta
najwiksza konstrukcja wzniesiona dotd w kosmosie przez czowieka
moga pomieci ponad tysic oddelegowanych tam na duej osb.
W promieniu piciuset kilometrw od windy kosmicznej znajdoway
si w przestrzeni inne urzdzenia, mniejsze od stacji ta Rzeka
i rozproszone jak namioty nomadw na prerii na pocztku podboju
amerykaskiego Zachodu. By to wstp do zakrojonego na szerok
skal wkroczenia ludzkoci w kosmos. Stocznie, ktrych budow
wanie rozpoczto, miay zaj obszar dziesiciokrotnie wikszy od
327 Liu Cixin

tej Rzeki, ale na razie wzniesiono tylko rusztowania, ktre

wyglday jak szkielet lewiatana. Zhang Beihai przyby tam z Bazy
1, stacji oddalonej o osiemdziesit kilometrw od tej Rzeki
i piciokrotnie od niej mniejszej, ktra bya baz Si Kosmicznych na
orbicie geostacjonarnej. Od trzech miesicy mieszka tam i pracowa
z pozostaymi czonkami Specjalnego Kontyngentu Przyszych
Uzupenie i tylko raz odwiedzi Ziemi.
Przez cay czas czeka na okazj i oto teraz si nadarzya: frakcja
lotniczo-kosmiczna zorganizowaa na stacji ta Rzeka konferencj na
wysokim szczeblu z udziaem trzech osb, ktre chcia zlikwidowa.
Odkd uruchomiono t Rzek, przemys lotniczo-kosmiczny
zorganizowa tam ju kilka spotka, jakby jego szefowie chcieli w ten
sposb zrekompensowa swoim ludziom godny ubolewania fakt, e ich
wikszoci nigdy wczeniej nie dali szansy na wypraw w kosmos.
Przed wyjciem z bazy Zhang Beihai odczy od skafandra
lokalizator i zostawi go w kabinie, dziki czemu system
umiejscawiania nie zauway, e j opuci, i nie zapisze jego trasy.
Korzystajc z silnikw sterujcych skafandra, przelecia osiemdziesit
kilometrw na wybran uprzednio pozycj.
Zebranie ju si skoczyo, ale Zhang czeka, a jego uczestnicy
wyjd na zewntrz do zbiorowego zdjcia.
Stao si ju tradycj, e wszyscy, ktrzy brali udzia w tych
zebraniach, robili sobie zbiorowe zdjcia w kosmosie. Zwykle robiono
je pod Soce, bo tylko tak mona byo uzyska wyrane ujcie stacji.
Poniewa wszyscy, ktrzy pozowali do zdjcia, musieli w celu
pokazania twarzy przestawi wizjery na przezroczysto, bd musieli
zamkn oczy, by nie razio ich jaskrawe wiato Soca, a poza tym
w hemach bdzie im nieznonie gorco. Zatem najlepszy moment do
zrobienia zdjcia by wtedy, gdy Soce miao schowa si za horyzont
Ciemny las 328

Ziemi lub si zza niego wznie. Na orbicie geostacjonarnej wschd

i zachd soca nastpoway co dwadziecia cztery godziny, chocia noc
bya bardzo krtka. Zhang Beihai czeka na zachd.
Wiedzia, e system monitorowania tej Rzeki moe wykry jego
obecno, ale nie przejmowa si tym, bo nie wzbudzioby to niczyich
podejrze. W caym tym rejonie, ktry jeszcze niedawno by placem
budowy, peno byo zarwno niewykorzystanych, jak i porzuconych
materiaw oraz walao si jeszcze wicej mieci. Wiele z tych
materiaw byo wielkoci czowieka. Poza tym midzy wind
kosmiczn i otaczajcymi j innymi urzdzeniami wytworzy si taki
zwizek jak midzy metropoli i otaczajcymi j wsiami bya ona
dla nich rdem zaopatrzenia, wic panowa tam cakiem spory ruch.
W miar przyzwyczajania si do przestrzeni kosmicznej ludzie
stopniowo nabrali zwyczaju latania w pojedynk. Skafander kosmiczny
jako co w rodzaju roweru z silnikami sterujcymi, ktry mg si
rozpdzi do prdkoci piciuset kilometrw na godzin, by
najatwiejszym rodkiem przemieszczania si w promieniu kilkuset
kilometrw od windy. Teraz cay czas midzy ni i pooonymi wok
niej stacjami latali ludzie.
Ale Zhang Beihai wiedzia, e w tej chwili w przestrzeni wok stacji
nie bdzie nikogo. Oprcz Ziemi (ktra z orbity geostacjonarnej bya
widoczna jako idealna kula) oraz Soca, ktre miao zaraz zanurzy
si za jej skraj, ze wszystkich stron otaczaa go czarna jak smoa
otcha. Miriady gwiazd wyglday jak wietlny py, ktry nie mg
zapeni pustki Wszechwiata. Wiedzia te, e ukad podtrzymania
ycia w jego skafandrze bdzie dziaa tylko przez dwanacie godzin
i e przed upywem tego czasu musi przeby osiemdziesit kilometrw
dzielcych go od Bazy 1, ktra z tej odlegoci wydawaa si tylko
bezksztatn plamk w otchani kosmosu. Rwnie sama baza nie
329 Liu Cixin

przetrwaaby dugo, gdyby przecito ppowin czc j z wind

kosmiczn. Jednak teraz, unoszc si w bezkresnej pustce, Zhang
Beihai czu si tak, jakby zerwa kontakt z niebiesk planet w dole.
By niezalenym bytem we Wszechwiecie, niezwizanym z adnym
wiatem. Nie mia ziemi pod stopami i wisia w kosmosie jak Ziemia,
Soce i Droga Mleczna. Po prostu istnia i podobao mu si to uczucie.
Mia nawet wraenie, e to samo mg czu duch jego ojca.
Soce dotkno krawdzi Ziemi.
Zhang Beihai podnis rk. Na rkawicy kombinezonu mia
zamontowan lunet, przez ktr obserwowa wyjcia z oddalonej
o dziesi kilometrw tej Rzeki. Okrge drzwi luku powietrznego
w zakrzywionej zewntrznej metalowej cianie byy wci zamknite.
Odwrci gow do Soca, ktre schowao si ju do poowy za
Ziemi i tworzyo nad ni lnicy piercie.
Spojrzawszy z powrotem na stacj, zobaczy, e lampka ostrzegawcza
przy wejciu zmienia kolor z czerwonego na zielony, pokazujc, e
luk oprniono z powietrza. Zaraz potem pokrywa wazu si otworzya
i wysypaa si z niego grupa osb w biaych skafandrach kosmicznych.
Byo ich okoo trzydziestu. W miar jak odlatywali od stacji,
powikszay si ich cienie na jej cianie.
Musieli odlecie na tyle daleko, eby w obiektywie zmiecia si
caa stacja, ale wkrtce zwolnili i zgodnie ze wskazwkami fotografa
zaczli si ustawia do zdjcia. Tymczasem Soce zaszo ju w trzech
czwartych. Jego nadal widoczna cz wygldaa jak wietlisty obiekt
osadzony w Ziemi nad gadkim lustrem morza, ktre byo w poowie
niebieskie, w poowie pomaraczowoczerwone, a na grze zakryte
niczym rowymi pirami przesyconymi wiatem sonecznym
chmurami.
W miar zmniejszania si natenia wiata osoby pozujce do
Ciemny las 330

zdjcia zaczy przestawia wizjery w swoich hemach na

przezroczysto. Zhang Beihai zwikszy ogniskow lunety i szybko
znalaz swoje cele. Jak si spodziewa, ze wzgldu na swoj rang
znaleli si w rodku pierwszego rzdu.
Puci lunet, ktra zawisa na lince przed nim, lew doni
przekrci metalowy piercie na prawej rkawicy i cign j. Gdy
jego do okrywaa ju tylko cienka baweniana rkawiczka,
natychmiast poczu panujc w przestrzeni kosmicznej temperatur
minus stu stopni, wic by unikn odmroenia, ustawi si pod takim
ktem do Soca, by jego sabe wiato padao na ni. Woy rk
do kieszeni kombinezonu i wyj pistolet oraz dwa magazynki. Potem
zapa lew rk lewitujc lunet i zamocowa j na pistolecie. Bya
to luneta karabinowa, ktr zmodyfi owa, dodajc zaczepy
magnetyczne, by mona j byo osadzi na broni krtkiej.
W kosmosie mona byo strzela z wikszoci uywanej na Ziemi
broni palnej. Prnia nie stwarzaa problemu, poniewa adunek
miotajcy mia wasny czynnik utleniajcy, ale temperatura panujca
w przestrzeni kosmicznej moga przysporzy kopotw. Zarwno
maksymalna, jak i minimalna znacznie si rniy od temperatur na
Ziemi, co mogo doprowadzi do uszkodzenia i amunicji, i broni, wic
Zhang Beihai ba si zbyt dugo wystawia pistolet i magazynki na
jej dziaanie. By skrci ten czas, przez minione trzy miesice
wielokrotnie wiczy wydobywanie broni, osadzanie na niej lunety
i wymian magazynkw.
Zacz mierzy i uchwyci pierwszy cel w krzy lunety.
W ziemskiej atmosferze nawet najlepszy strzelec wyborowy nie mg
trafi w cel z odlegoci piciu kilometrw, ale w przestrzeni
kosmicznej mona to byo zrobi ze zwykego pistoletu. Pociski
poruszay si w prni o zerowej sile cienia, nic nie zakcao ich
331 Liu Cixin

lotu, wic jeli dobrze si wymierzyo, trajektoria bya stabilna

i uderzay prosto w cel. Z kolei zerowy opr oznacza, e pociski nie
zwalniay podczas lotu i trafia y w cel z tak sam prdkoci, jak
miay u wylotu lufy, zadajc ofierze mie telny cios.
Nacisn spust. Wystrza nastpi w zupenej ciszy, ale Zhang Beihai
zobaczy bysk u wylotu lufy i poczu odrzut broni. Wypali do
pierwszego celu dziesi razy, po czym wymieni magazynek i oprni
go, strzelajc do drugiego. Po nastpnej wymianie magazynka odda
ostatnich dziesi strzaw do trzeciego celu. Trzydzieci byskw
u wylotu lufy. Jeli patrzy w t stron kto ze stacji ta Rzeka,
widzia tylko robaczki witojaskie na czarnym tle przestrzeni
kosmicznej.
Teraz trzydzieci pociskw mkno do celw. Prdko pocztkowa
pocisku do pistoletu typu 2010 wynosia piset metrw na sekund,
wic pokonanie tej odlegoci zajmie im okoo dziesiciu sekund. Zhang
Beihai mg si tylko modli, by w tym czasie aden z jego celw nie
zmieni pozycji. Nadzieja, e tego nie zrobi, nie bya bezpodstawna,
bo dwa tylne rzdy nie ustawiy si jeszcze do zdjcia, a nawet gdy ju
to zrobi, fotograf bdzie musia poczeka, a rozproszy si mgieka
spalin z silnikw sterujcych w kombinezonach, wic znajdujcy si
z przodu szefowie te bd musieli zosta na miejscach. Poniewa
jednak cele unosiy si w przestrzeni kosmicznej i byy niewakie,
mogy si atwo przemieci, a w takim przypadku kule nie tylko nie
trafi yby w nie, ale mogy zrani osoby niewinne.
Niewinne? Tych trzech ludzi, ktrych mia zabi, te byo
niewinnych. W latach przed kryzysem trisolariaskim poczynili oni
inwestycje, ktre z perspektywy czasu wydaway si wyjtkowo
skromne, i stpali po cienkim lodzie, kroczc ku zaraniu ery
kosmicznej. To dowiadczenie zaciyo na ich myleniu. Dla dobra
Ciemny las 332

statkw zdolnych do podry midzygwiezdnych trzeba ich byo

zlikwidowa. mier tych osb mona byo potraktowa jako ich ostatni
wkad do sprawy ludzkich przedsiwzi w kosmosie.
W istocie rzeczy Zhang Beihai rozmylnie posa kilka kul w bok od
celw, w nadziei, e trafi w inne osoby. Najlepiej byoby, gdyby je tylko
zraniy, ale jeli przypadkiem zabije dodatkow osob czy dwie, nie
bdzie to miao znaczenia. Zmniejszy to tylko potencjalne podejrzenia.
Opuci pusty pistolet i popatrzy przez lunet. By przygotowany
na niepowodzenie. W takim przypadku zacznie beznamitnie szuka
drugiej okazji.
Mijaa sekunda po sekundzie i w kocu pojawiy si oznaki
wiadczce o tym, e jeden z celw zosta trafio y. Zhang Beihai nie
widzia wprawdzie dziury w skafandrze, ale wydoby si z niego biay
gaz. Zaraz potem midzy pierwszym i drugim rzdem buchn jeszcze
wikszy obok pary, by moe dlatego, e pocisk przeszed przez plecy
ofia y i przeszy zbiornik paliwa silnika sterujcego. Zhang Beihai
by pewien siy pociskw gdy meteorytowe pociski uderz w cel bez
praktycznie adnego zmniejszenia prdkoci, energia ich uderzenia
bdzie taka, jakby przytkn do niego luf. Nagle na wizjerze innego
celu pojawiy si pknicia, wskutek ktrych zmatowia, ale Zhang
Beihai mimo to widzia krew, ktra trysna na wewntrzn stron
hemu, po czym zmieszaa si z ulatniajcym si gazem i wydostaa
na zewntrz, gdzie szybko zamarza, tworzc krysztay podobne do
patkw niegu. Obserwacja wkrtce potwierdzia, e trafi pi osb,
wcznie z trzema, ktre byy jego celem, przy czym kada z nich
dostaa co najmniej pi kul.
Przez wizjery w ich hemach widzia, e wszyscy w grupie krzycz
z przeraenia, i po uoeniu ich ust pozna, e wrd wykrzykiwanych
sw s te, ktrych si spodziewa:
333 Liu Cixin

Deszcz meteorw!
Wszyscy nastawili silniki sterujce na maksymaln moc i popdzili
z powrotem do stacji, zostawiajc za sob smugi biaej mgy. Wkrtce
przeszli przez okrgy waz i znaleli si na stacji. Wcignli te tych
pi osb, ktre zostay trafione
Zhang uruchomi silnik i ruszy do Bazy 1. Jego serce byo zimne
i spokojne jak pusta przestrze wok niego. Wiedzia, e mier tych
trzech kluczowych postaci przemysu lotniczo-kosmicznego nie
gwarantuje, e badania nad statkami kosmicznymi skoncentruj si
na napdzie niemateriaowym, ale zrobi, co mg. Bez wzgldu na to,
co si potem wydarzy, mg si przynajmniej odpry pod uwanym
spojrzeniem ojca patrzcego na niego z zawiatw.

Praktycznie w tym samym czasie, kiedy Zhang Beihai wraca do bazy,

na Ziemi grupa ludzi zebraa si pospiesznie na pustkowiu
wirtualnego wiata Trzech cia, by omwi to, co si wanie
wydarzyo.
Tym razem informacje przekazane przez sofony byy bardzo
dokadne. Gdyby nie to, nigdy bymy nie uwierzyli, e on to naprawd
zrobi rzek Qin Shihuang, machajc z niepokojem mieczem.
Popatrzcie na to, czego dokona, a potem na nasze trzy prby zabicia
Luo Ji. Westchn. Czasami jestemy zbyt durni. Brak nam takich
umiejtnoci i spokoju.
Bdziemy tak siedzie i pozwala mu to robi? zapyta Einstein.
Zgodnie z intencj Pana to wszystko, co moemy zrobi. Ten
czowiek jest niezwykle uparty i niezomnie wierzy w zwycistwo,
a Pan nie chce, bymy niepotrzebnie przeszkadzali takim typom.
Musimy skupi uwag na eskapistach. Pan uwaa, e defetyzm jest
Ciemny las 334

bardziej niebezpieczny ni triumfalizm powiedzia Newton.

Jeli mamy powanie i szczerze suy Panu, to nie moemy
cakowicie wierzy w jego strategi. Przecie to rady dziecka rzek
Mo Zi.
Qin Shihuang stukn mieczem w ziemi.
Niemniej w tej sprawie polityka nieinterwencji jest suszna. Niech
ukierunkuj badania na statki o napdzie radiacyjnym. Skoro rozwj
fizyk zosta zahamowany przez sofony, bdzie to szczyt ludzkich
moliwoci technologicznych. Nie zdoaj si posun ani krok dalej,
a poza tym na zasypanie bezdennej przepaci zuyj cay swj czas
i energi, nic na tym nie zyskujc.
Co do tego jestemy zgodni. Ale moim zdaniem ten czowiek
odgrywa decydujc rol. Jest niebezpieczny rzek von Neumann.
Wanie! powiedzia Arystoteles, kiwajc kilkakrotnie gow.
Mylelimy, e jest onierzem z krwi i koci, ale czy tak zachowuje si
onierz, ktry przestrzega surowej dyscypliny i regulaminu?
On jest naprawd niebezpieczny. Ma niezomn wiar, jest
dalekowzroczny, beznamitny i bezwzgldny, dziaa z chodn
determinacj. Normalnie jest dokadny i powany, ale gdy pojawia
si taka potrzeba, potrafi wyj przed szereg i podj nadzwyczajne
dziaania rzek z westchnieniem Konfucjusz. Jak powiedzia
pierwszy cesarz, takiej osoby nam brakuje.
Trudno nam bdzie sobie z nim poradzi. Moemy tylko donie
o popenionych przez niego morderstwach.
To nie takie proste! powiedzia Qin Shihuang, machnwszy
w jego stron szerokim rkawem. To wszystko wasza wina.
Wykorzystujecie informacje otrzymane od sofonw dla siania niezgody
w siach kosmicznych i w ONZ, wic jak do tego doszo? Denuncjacja
byaby zaszczytem, a nawet symbolem wiernoci!
335 Liu Cixin

Nie mamy niepodwaalnych dowodw zauway Mo Zi.

Starannie to zaplanowa. Pociski rozprysy si po trafieni w cel, wic
podczas autopsji bdzie mona znale w zwokach i w ciaach rannych
tylko autentyczne okruchy z kosmosu. Wszyscy bd myleli, e
zginli, bo spad na nich deszcz meteorw. Prawda jest tak dziwna, e
nikt w ni nie uwierzy.
Cae szczcie, e on chce wzmocni siy powietrzne w przyszoci.
Przynajmniej przez jaki czas nie bdzie przysparza nam kopotw.
Einstein wyda przecige westchnienie.
Odeszli. Wszyscy odeszli. Niektrzy z nas te powinni uda si
w przyszo.

Chocia wszyscy mwili, e znowu si spotkaj, wiedzieli, e to

ostatnie poegnanie.
Kiedy Specjalny Kontyngent Przyszych Uzupenie udawa si do
centrum hibernacji, na lotnisko odprowadzi ich Chang Weisi i kilku
wyszych rang generaw si kosmicznych. Chang Weisi wrczy
Zhang Beihaiowi kopert.
To list do mojego przyszego nastpcy. Wyjaniam w nim
okolicznoci, w jakich postanowilicie podda si hibernacji, i gorco
was polecam. Obudzicie si nie wczeniej ni za pidziesit lat albo
jeszcze pniej i moe bdziecie musieli stawi czoo jeszcze wikszym
wyzwaniom ni teraz. Najpierw bdziecie musieli si przystosowa do
tego, co zastaniecie, zachowujc jednak onierskiego ducha naszych
czasw. Bdziecie musieli przeanalizowa obecne metody naszej pracy
i zdecydowa, ktre bd przestarzae, a ktre naley kontynuowa.
Moe si to okaza waszym najwikszym atutem.
Towarzyszu dowdco odpar Zhang Beihai po raz pierwszy
Ciemny las 336

troch auj, e jestem ateist. W przeciwnym razie moglibymy mie

nadziej, e si znowu spotkamy w innym miejscu i w innym czasie.
Chang Weisiego nieco zaskoczyo takie wyznanie zazwyczaj trzewo
mylcego czowieka. Sowa te rozbrzmieway echem w sercach
wszystkich pozostaych, ale poniewa byli onierzami, ukryli to
gboko.
Ciesz si, e moglimy si spotka w tym yciu powiedzia
Chang Weisi. Nie zapomnij pozdrowi od nas twoich przyszych
towarzyszy.
Po ostatnim salucie Specjalny Kontyngent wszed do samolotu.
Chang Weisi ani na chwil nie oderwa wzroku od plecw Zhang
Beihaia. Niezomny onierz odlatywa i moe ju nigdy nie trafi mu
si drugi taki jak on. Skd si braa jego wiara? To pytanie nigdy nie
dawao mu spokoju, a czasami budzio nawet lekk zazdro. onierz
z wiar w zwycistwo by szczciarzem. Niewielu bdzie takich
podczas bitwy w dniu Sdu Ostatecznego. Gdy wysoka sylwetka Zhang
Beihaia znikna w drzwiach kabiny, Chang Weisi musia przyzna, e
tak naprawd do samego koca go nie rozumia.
Samolot odlecia, unoszc na pokadzie tych, ktrzy by moe bd
mieli szans zobaczy ostateczny wynik wojny ludzkoci o przetrwanie,
a potem znikn za cienkimi, bladymi chmurami. By ponury zimowy
dzie. Przy socu przewiecajcym apatycznie przez zason szarych
chmur i zimnym wietrze wiejcym na pustym lotnisku powietrze
zdawao si mie struktur zamarznitego krysztau i odnosio si
wraenie, e nigdy nie nadejdzie wiosna. Chang Weisi zapi cianiej
konierz wojskowej kurtki. Dzisiaj koczy pidziesit cztery lata
i w tym lodowatym zimowym wietrze widzia swj koniec oraz koniec
ludzkiego gatunku.
337 Liu Cixin

1 Na pocztku lat pidziesitych dwudziestego wieku Chiny wprowadziy kartki na

przetwory zboowe i olej do smaenia. W 1961 roku systemem kartkowym objto te
artykuy przemysowe, od butw i noyczek poczynajc, a na artykuach gospodarstwa
domowego i sprzcie elektronicznym koczc. W latach osiemdziesitych, wraz
z przejciem od gospodarki planowej do rynkowej, system kartkowy zacz si kurczy,
a na pocztku lat dziewidziesitych kraj od niego odszed.
2 Urzdzenie do przeprowadzania kontrolowanej reakcji termojdrowej, w ktrym
w toroidalnej komorze z cewk magnetyczn tworzy si piercie plazmy i indukuje
prd elektryczny. Tokamaki, stworzone w latach pidziesitych dwudziestego wieku
przez naukowcw radzieckich, daway lepsze rezultaty ni inne urzdzenia do
przetrzymywania plazmy.
3 Bitwa pod Weihaiwei bya ostatni wielk bitw podczas pierwszej wojny
chisko-japoskiej. W lutym 1895 roku okrty Beiyang, pnocnej fl ty dynastii Qing,
schroniy si przed japosk fl t cesarsk w porcie Weihaiwei w prowincji Shandong.
Po zdobyciu przez Japoczykw twierdzy od strony ldu chiska fl ta musiaa si
podda.
4 Hutong zesp zbudowanych na planie prostokta parterowych budynkw
otaczajcych wsplny dziedziniec (przyp. A.J).
5 Okoo 10 tysicy dolarw za sztuk, czyli w sumie okoo 30 tysicy dolarw.
 20 rok ery kryzysu

Odlego floty trisolariaskiej od Ukadu Sonecznego: 4,15 lat

wietlnych
Reya Diaza i Hinesa wybudzono z hibernacji jednoczenie i obu
powiedziano, e pojawia si technologia, na ktr czekali.
Tak szybko? krzyknli, dowiedziawszy si, e mino zaledwie
osiem lat.
Poinformowano ich, e dziki bezprecedensowym inwestycjom
technologia rozwijaa si przez minionych kilka lat z oszaamiajc
szybkoci. Nie wszystko jednak przedstawiao si tak optymistycznie.
Ludzko przebiegaa po prostu sprintem ostatni odcinek dzielcy j
od bariery utworzonej przez sofony, wic postp by czysto
technologiczny. W fiz ce teoretycznej panowa zastj jak w kauy
wody, a zbiornik teorii powoli wysycha. Postp technologiczny zacznie
spowalnia i w kocu cakowicie si zatrzyma. Jednak przynajmniej na
razie nikt nie wiedzia, kiedy nastpi koniec rozwoju technologii.

Hines wszed na sztywnych jeszcze po hibernacji nogach do budowli

podobnej do stadionu, ktrej wntrze spowijaa biaa mga, chocia nie
czu wilgoci. Nie mia pojcia, co to jest. Mg, ktra na wysokoci
gowy bya do rzadka, ale wyej gstniaa tak, e nie byo wida
dachu, rozwietlaa saba ksiycowa powiata. Przez t mg zobaczy
339 Liu Cixin

drobn posta, w ktrej od razu rozpozna swoj on. Pobieg ku

niej, odnoszc wraenie, e ciga zjaw, tyle e w kocu padli sobie
w objcia.
Przykro mi, kochanie. Postarzaam si o osiem lat powiedziaa
Keiko Yamasuki.
Ale i tak jeste o rok modsza ode mnie odpar. Wydawao si,
e upyw czasu nie pozostawi na niej adnych ladw, ale w bladym
wietle ksiyca wygldaa na osabion. Mga i ksiyc przypomniay
mu tamt noc w bambusowym gaju w ich japoskim ogrodzie.
Przecie miaa si podda hibernacji dwa lata po mnie. Dlaczego
czekaa tyle czasu?
Musiaam si zaj przygotowaniami do naszej pracy po
hibernacji, ale byo tego za duo, ebym moga to zrobi przez dwa lata
odpara, odsuwajc kosmyk wosw z czoa.
Byo ciko?
Bardzo ciko. Niedugo po poddaniu si przez ciebie hibernacji
rozpoczto prace nad szecioma projektami komputerw nowej
generacji. W trzech korzystano z tradycyjnej architektury, w jednym
z architektury odmiennej od stworzonej przez von Neumanna,
a pozostae dwa byy projektami komputerw kwantowych
i biomolekularnych. Ale dwa lata pniej czoowi naukowcy pracujcy
nad tymi szecioma projektami powiedzieli mi, e osignicie takiej
mocy obliczeniowej, jakiej pragnlimy, jest niemoliwe. Najpierw
przerwano prace nad komputerami kwantowymi, poniewa obecna
fizyk teoretyczna nie dawaa temu projektowi dostatecznego wsparcia
natrafi na barier wzniesion przez sofony. Potem wycofano si
z projektu komputera biomolekularnego. Powiedziano, e to czysta
fantazja. Ostatnim zarzuconym projektem by ten, ktry mia
doprowadzi do stworzenia komputera opierajcego si na innym
Ciemny las 340

systemie ni system von Neumanna. Jego architektura bya w istocie

rzeczy imitacj ludzkiego mzgu, ale stwierdzono, e to bezksztatne
jajo, z ktrego nigdy nie wykluje si piskl. Kontynuowano tylko prace
nad tymi o tradycyjnej architekturze, ale przez dugi czas nie
dokonano adnego postpu.
A wic to tak Powinienem przez cay ten czas by z tob.
Nic by to nie dao. Zmarnowaby tylko osiem lat. Dopiero ostatnio,
gdy bylimy ju zupenie zniechceni, wpadlimy na szalony pomys
stworzenia symulacji ludzkiego mzgu w praktycznie barbarzyski
sposb.
Jaki to by pomys?
eby wczeniejsz symulacj oprogramowania umieci w sprzcie
w taki sposb, by jeden mikroprocesor naladowa prac jednego
neuronu, i pozwoli na interakcje midzy wszystkimi
mikroprocesorami i dynamiczne zmiany w modelu pocze.
Hines zastanawia si nad tym przez kilka sekund, po czym
uwiadomi sobie, co miaa na myli.
Mwisz o wyprodukowaniu stu miliardw mikroprocesorw?
Kiwna gow.
To to praktycznie suma wszystkich mikroprocesorw
wyprodukowanych w historii ludzkoci!
Nie liczyam, ale prawdopodobnie nawet wicej.
Nawet gdyby miaa te wszystkie czipy, jakby je poczya?
Keiko Yamasuki umiechna si ze znueniem.
Wiedziaam, e to niewykonalne. By to tylko rozpaczliwy pomys.
Ale wtedy naprawd mylelimy o tym, eby wprowadzi go w ycie
i wyprodukowa jak najwicej mikroprocesorw. Zatoczya rk uk.
To tutaj to jedna z zaplanowanych przez nas trzydziestu montowni
wirtualnego mzgu. Ale udao si nam zoy tylko ten jeden.
341 Liu Cixin

Naprawd powinienem by by z tob powtrzy Hines z wiksz

pasj.
Na szczcie mamy taki komputer, jakiego chcielimy. Jego
wydajno jest dziesi tysicy razy wiksza ni tych, jakimi
dysponowalimy, kiedy poddae si hibernacji.
Tradycyjna architektura?
Tradycyjna. Jeszcze kilka kropli wycinitych z prawa Moorea.
Zadziwi spoeczno informatykw, ale tym razem, kochany,
naprawd doszlimy do koca.
Niezrwnany komputer. Gdyby ludzko przegraa, nigdy nie
stworzono by rwnie dobrego pomyla Hines, ale nie powiedzia
tego gono.
Dziki temu komputerowi praca nad stworzeniem rozdzielczego
rejestratora obrazw bdzie duo atwiejsza. Nagle zapytaa:
Kochany, masz jakie wyobraenie o tym, jak wyglda sto miliardw?
Kiedy potrzsn gow, umiechna si i wycigna przed siebie
rce. No to spjrz. To wanie jest sto miliardw.
Co? Nie wiedzc, co powiedzie, Hines patrzy na bia mg
wok niego.
Znajdujemy si w holograficz ym wywietlaczu tego
superkomputera powiedziaa Keiko Yamasuki, manipulujc
wiszcym na szyi gadetem. Zauway na nim kko do przewijania
i pomyla, e jest to co w rodzaju myszy.
Gdy zmienia jej ustawienie, wyczu zmian w otaczajcej ich mgle.
Zgstniaa w miejscu, ktre wyranie byo powikszeniem jakiego
rejonu. Potem spostrzeg, e skada si ono z niezliczonej liczby
drobnych, jarzcych si czsteczek, ktre nie rozpraszaj wiata
z zewntrznego rda, lecz same wydzielaj ow podobn do
ksiycowej powiat. W miar dalszego powikszania czsteczki stay
Ciemny las 342

si byszczcymi gwiazdami, ale mia wraenie, jakby zamiast widzie

je z Ziemi, znalaz si porodku Drogi Mlecznej, gdzie gwiazdy byy tak
gste, e praktycznie nie zostawiay miejsca dla ciemnoci.
Kada z tych gwiazd jest neuronem wyjania.
Ich ciaa pokrywa srebrem ocean utworzony ze stu miliardw
gwiazd.
Hologram nadal si powiksza i Hines zauway niezliczone cienkie
wici, rozchodzce si promienicie od kadej z gwiazd i tworzce
skomplikowane poczenia, ktre zastpiy pole gwiezdne i sprawiy, e
znalaz si w nieskoczenie duej sieci.
Obraz powikszy si jeszcze bardziej i kada z gwiazd zacza
ukazywa sw wewntrzn budow, znan mu z mikroskopii
elektronowej struktur komrek nerwowych i synaps.
Keiko Yamasuki nacisna myszk i obraz momentalnie powrci do
stanu biaej mgy.
To peny obraz budowy mzgu uchwycony przez rozdzielczy
rejestrator obrazw skanujcy trzy miliony przekrojw jednoczenie.
Oczywicie jest to obraz przetworzony. Dla potrzeb obserwacji
odlego midzy neuronami zostaa powikszona o cztery czy pi
rzdw wielkoci, wic wyglda to tak, jakbymy zamienili mzg
w mg. Jednak topologia pocze midzy nimi zostaa zachowana.
A teraz obejrzyjmy obraz dynamiczny
W mgle pojawiy si zakcenia, wiecce punkty, ktre wyglday
jak rzucona w ogie szczypta prochu strzelniczego. Keiko Yamasuki
powikszaa obraz, a zacz przypomina przestrze gwiezdn,
a wtedy Hines zobaczy we wszechwiecie mzgu wzbierajc fal,
zakcenia pojawiajce si w rnych formach w rnych miejscach
morza gwiazd. Niektre wyglday jak strumienie, inne jak wiry,
jeszcze inne jak fale wszystko stao si w mgnieniu oka pynne
343 Liu Cixin

i tworzyo oszaamiajcy widok samoorganizacji w ogromnym chaosie.

Potem obraz si zmieni i znowu przypomina sie. Hines widzia
miriady impulsw przekazujcych przez synapsy informacje niczym
byszczce pery w strumieniu pyncym zawiym ukadem rur
Czyj to mzg? zapyta z podziwem.
Mj odpara Keiko Yamasuki, patrzc na niego z mioci.
Kiedy robiono to zdjcie, mylaam o tobie.

Prosz zapamita: Gdy wiato zmieni si na zielone, pokae si

szsty zestaw twierdze. Jeli twierdzenie bdzie prawdziwe,
nacinij guzik z prawej strony. Jeli bdzie faszywe, nacinij lewy
guzik.
Twierdzenie 1: Wgiel jest czarny.
Twierdzenie 2: 1 + 1 = 2.
Twierdzenie 3: Zim temperatura jest nisza ni latem.
Twierdzenie 4: Mczyni s na og nisi od kobiet.
Twierdzenie 5: Najkrtsz odlegoci midzy dwoma punktami jest
linia prosta.
Twierdzenie 6: Ksiyc jest janiejszy ni Soce.

Twierdzenia wywietlano po kolei na maym ekranie przed osob

badan. Kade pokazywao si na cztery sekundy, a osoba badana
naciskaa zgodnie ze swoim osdem guzik z prawej albo z lewej strony.
Jej gowa znajdowaa si w metalowym kasku, ktry pozwala
rozdzielczemu rejestratorowi obrazw uchwyci holograficz y widok
jej mzgu, przetwarzany nastpnie przez komputer na dynamiczny
model sieci pocze nerwowych do przeanalizowania.
W tej pocztkowej fazie realizacji projektu Hinesa osoba badana
musiaa si wykaza tylko najprostsz form mylenia krytycznego,
a reakcj na twierdzenia byy krtkie i jasne odpowiedzi. Podczas
Ciemny las 344

takich prostych operacji mylowych mona byo wzgldnie atwo

ustali, jakie procesy zachodz w sieci pocze nerwowych w mzgu,
co stanowio punkt wyjcia dla bardziej dogbnych bada natury
mylenia.
Zespoy badawcze pod kierunkiem Hinesa i Keiko Yamasuki
dokonay pewnego postpu. Odkryto, e za mylenie krytyczne nie
odpowiada aden konkretny orodek w mzgu, lecz odbywa si to
dziki pewnemu szczeglnemu sposobowi przekazywania impulsw
nerwowych, i e za pomoc komputera o duej mocy mona
umiejscowi ten proces w rozlegej sieci neuronw metod bardzo
podobn do metody ustalania pooenia gwiazd, przedstawionej Luo Ji
przez astronoma Ringiera. Jednak w odrnieniu od pozycji gwiazdy
w kosmosie, ktra bya staa, we wszechwiecie mzgu zmieniao si
to dynamicznie i proces ten mona byo okreli tylko przez ustalenie
jego waciwoci matematycznych. Przypominao to troch szukanie
maego wiru w ogromnym oceanie i oznaczao, e moc obliczeniowa,
ktrej wymagao, bya o wiele rzdw wielkoci wiksza od potrzebnej
do ustalenia pooenia gwiazdy. Gdyby nie najnowszy komputer, byoby
to zadanie niewykonalne.
Hines przechadza si z on po holograficzne mapie mzgu. Za
kadym razem, kiedy komputer wykry w mzgu osoby badanej
mylenie krytyczne, wskazywa miejsce, w ktrym przebiega ten
proces, miganiem czerwonej lampki. W rzeczywistoci bya to tylko
uczta dla oczu, bo dla samego badania nie byo to potrzebne. Wana
bya analiza drg przesyowych impulsw nerwowych w momencie
mylenia, bo tam lea klucz do tajemnic istoty mzgu.
Akurat wtedy wszed dyrektor medyczny zespou i oznajmi, e
osoba badana 104 ma problemy.
Tu po zbudowaniu rozdzielczego rejestratora obrazw skanowanie
345 Liu Cixin

takiej ogromnej liczby przekrojw mzgu wytwarzao silne

promieniowanie, ktre byo miertelnie niebezpieczne dla osoby
badanej, ale po kolejnych ulepszeniach sprowadzono je poniej granicy
zagroenia i rozliczne prby wykazay, e dopki nie przekroczy si
ustalonego czasu film wania, rejestrator nie powoduje adnych
uszkodze mzgu.
Zdaje si, e pojawi si u niego wodowstrt powiedzia dyrektor
medyczny w drodze do ambulatorium.
Hines i Keiko Yamasuki zatrzymali si zaskoczeni. Hines gapi si
na dyrektora.
Wodowstrt? Nie zarazi si przypadkiem wcieklizn?
Dyrektor medyczny podnis rk do czoa i stara si uporzdkowa
myli.
Och, przepraszam. Nie wyraziem si cile. Nie odczuwa adnych
dolegliwoci fiz cznych, a jego mzg i inne narzdy nie s
w najmniejszym stopniu uszkodzone. Chodzi tylko o to, e boi si wody
jak osoba chora na wcieklizn. Nie chce nic pi, nie je nawet niczego
wilgotnego. To efekt czysto psychologiczny. On jest po prostu
przekonany, e woda jest toksyczna.
Urojenia przeladowcze? zapytaa Keiko Yamasuki.
Dyrektor medyczny machn przeczco rk.
Nie, nie. On nie uwaa, e kto doda trucizny do wody. wicie
wierzy, e sama woda jest toksyczna.
Hines i jego ona znowu zamarli, a dyrektor tylko bezradnie
potrzsa gow.
Ale z psychologicznego punktu widzenia pod kadym innym
wzgldem jest normalny Nie potrafi tego wytumaczy. Musicie
sami zobaczy.
Osob badan 104 by student, ktry zgosi si do eksperymentu,
Ciemny las 346

by zarobi troch grosza na drobne wydatki. Zanim weszli do pokoju,

w ktrym przebywa, dyrektor powiedzia:
Nie pi od dwch dni. Jeli potrwa to duej, odwodni si i bdziemy
musieli poda mu pyny si. Ju w drzwiach doda: Widzicie t
kuchenk mikrofalow? Zanim wemie do ust chleb czy cokolwiek
innego, chce, eby to spiec do sucha.
Hines i Keiko Yamasuki weszli do pokoju pacjenta. Osoba badana
104 spojrzaa na nich ze strachem w oczach. Student mia spkane
usta i wosy w nieadzie. Pocign Hinesa za rkaw i powiedzia
ochrypym gosem:
Doktorze Hines, chc mnie zabi. Nie wiem dlaczego. Potem
wskaza szklank wody na szafce przy ku. Chc, ebym pi wod.
Hines spojrza na szklank. By ju pewien, e pacjent nie ma
wcieklizny, bo prawdziwy wodowstrt wywoaby konwulsje na sam
ten widok. Szum pyncej wody doprowadziby go do szau, nawet sama
wzmianka o wodzie mogaby wywoa strach.
Sdzc po jego oczach i mowie, powinien by w normalnym stanie
psychicznym rzeka Keiko Yamasuki do ma po japosku. Miaa
stopie magistra psychologii.
Naprawd uwaa pan, e woda jest toksyczna? zapyta Hines.
A ma pan jakie wtpliwoci? Rwnie dobrze mona kwestionowa
to, e soce daje wiato, a powietrze zawiera tlen. Nie moe pan
zaprzeczy podstawowym faktom, prawda?
Hines pooy do na jego ramieniu i powiedzia:
Modziecze, ycie narodzio si w wodzie i nie moe bez niej
istnie. Twoje ciao skada si w siedemdziesiciu procentach z wody.
Oczy studenta pociemniay. Osun si na ko i chwyci za gow.
To prawda. Ta kwestia mnie drczy. To najbardziej niewiarygodna
rzecz we Wszechwiecie.
347 Liu Cixin

Prosz mi pokaza zapis eksperymentu z udziaem osoby badanej

104 rzek Hines do dyrektora medycznego po wyjciu z pokoju
pacjenta.
Gdy dotarli do gabinetu dyrektora, Keiko Yamasuki powiedziaa:
Spjrzmy najpierw na twierdzenia testowe.
Twierdzenia wywietliy si jedno po drugim na ekranie komputera:

Twierdzenie 1: Koty maj po trzy nogi.

Twierdzenie 2: Kamienie nie s ywymi istotami.
Twierdzenie 3: Soce ma ksztat trjkta.
Twierdzenie 4: elazo jest cisze ni bawena o tej samej objtoci.
Twierdzenie 5: Woda jest toksyczna.

Stop rzek Hines, wskazujc twierdzenie 5.

Odpowiedzia, e to twierdzenie jest faszywe rzek dyrektor
medyczny.
Spjrzmy na wszystkie parametry i operacje po odpowiedzi na
twierdzenie 5.
Zapisy pokazyway, e po odpowiedzi na to twierdzenie zwikszono
moc skanowania miejsca, w ktrym w poczeniach nerwowych
w mzgu osoby badanej odbywa si proces krytycznego mylenia. By
poprawi precyzj obrazu tego maego obszaru, zwikszono
intensywno promieniowania i si pola magnetycznego. Hines
i Keiko Yamasuki uwanie przestudiowali dug list parametrw na
ekranie.
Czy tej zwikszonej mocy skanowania uyto rwnie w odniesieniu
do innych osb badanych i innych twierdze? zapyta Hines.
Rezultaty osignite w wyniku zwikszenia mocy skanowania nie
byy zbyt dobre, wic po czterech prbach, z obawy przed skutkami
Ciemny las 348

nadmiernego napromieniowania jednego obszaru, zrezygnowalimy

z tego. Poprzednim trzem osobom dyrektor sprawdzi
w komputerze przedstawiono tylko prawdziwe, nieszkodliwe
twierdzenia.
Powinnimy powtrzy eksperyment z twierdzeniem 5, uywajc
tych samych parametrw skanowania powiedzia Hines.
Ale na kim go przeprowadzimy? zapyta dyrektor.
Na mnie odpar Hines.

Woda jest toksyczna.

Na biaym tle ukaza si wypisany czarnymi literami tekst

twierdzenia. Hines nacisn lewy guzik z napisem Fasz, ale nie
poczu nic oprcz spowodowanego intensywnym promieniowaniem
lekkiego pieczenia z tyu gowy.
Wyszed z laboratorium, w ktrym znajdowa si rozdzielczy
rejestrator obrazw, i usiad przy stole, bacznie obserwowany przez
tum pracownikw, wcznie z Keiko. Na stole staa szklanka wody.
Wzi j, powoli podnis do ust i pocign yk. Jego ruchy byy
swobodne, twarz spokojna. Wszyscy odetchnli z ulg, ale potem
zauwayli, e jego gardo si nie porusza, jak powinno si dzia przy
przeykaniu. Minie jego twarzy stay, potem lekko drgny,
a w oczach pojawi si taki sam strach, jaki przejawiaa osoba badana
104, jakby jego duch walczy z jak potn, bezksztatn si.
W kocu wyplu wod i uklk, by zwymiotowa, ale z jego ust nic si
nie wydobyo. Jego twarz zrobia si purpurowa. Keiko przytulia go
i klepaa po plecach.
Gdy odzyska zmysy, wycign rk i powiedzia:
349 Liu Cixin

Dajcie mi par papierowych rcznikw.

Wzi je i starannie wytar krople wody, ktre prysny mu na buty.
Naprawd uwaasz, e woda jest toksyczna, kochany? zapytaa
Keiko Yamasuki ze zami w oczach. Przed eksperymentem prosia go
wielokrotnie, by zastpi to twierdzenie innym, rwnie faszywym, ale
nieszkodliwym.
Skin gow.
Tak. Spojrza na tum. W jego oczach wida byo bezradno
i zmieszanie. Tak. Naprawd tak uwaam.
Pozwl, e powtrz twoje wasne sowa powiedziaa jego ona,
klepic go po ramieniu. ycie narodzio si w wodzie i nie moe
bez niej istnie. Twoje ciao skada si w siedemdziesiciu procentach
z wody!
Hines pochyli gow i spojrza na plamy wody na pododze. Potem
potrzsn gow.
To prawda, kochana. Ta kwestia mnie drczy. To najbardziej
niewiarygodna rzecz we Wszechwiecie.

Trzy lata po przeomie w technologii kontrolowanej reakcji

termojdrowej nad Ziemi pojawiy si nowe, niezwyke ciaa
niebieskie, z ktrych pi byo teraz wida noc na jednej pkuli.
Ich jasno radykalnie si zmieniaa gdy bya najwiksza, wieciy
silniej ni Wenus, czsto te szybko mrugay. Czasem na jednym z nich
dochodzio do gwatownej erupcji, czemu towarzyszy nagy wzrost
jasnoci, a po paru sekundach wiato gaso. Byy to reaktory
termojdrowe przechodzce prby na orbicie geostacjonarnej.
Zwolennicy niemateriaowego napdu radioaktywnego zwyciyli
i wyznaczyli drog bada zmierzajcych do zbudowania przyszych
Ciemny las 350

statkw kosmicznych. Tego rodzaju napd wymaga reaktorw o duej

mocy, ktre najlepiej mona byo testowa w przestrzeni kosmicznej.
Wanie to doprowadzio do umieszczenia tych jarzcych si reaktorw,
zwanych gwiazdami jdrowymi, trzydzieci tysicy kilometrw nad
Ziemi. Za kadym razem gdy na gwiedzie jdrowej dochodzio do
erupcji, oznaczao to katastrofaln porak naukowcw. Jednak wbrew
temu, co sdzia wikszo ludzi, erupcje te nie byy wybuchami
reaktorw, lecz odkryciem ich rdzeni wskutek stopienia si
zewntrznych paszczy, spowodowanego wysok temperatur
wytwarzajc si podczas reakcji termojdrowej. Rdze by jak mae
soce i poniewa topi jak wosk najbardziej aroodporne ziemskie
materiay, musia by otoczony polem elektromagnetycznym. Te
zabezpieczenia czsto zawodziy.
Stojcy na balkonie na najwyszym pitrze dowdztwa Si
Kosmicznych Chang Weisi i Hines byli wiadkami jednej z takich
erupcji. Zanim zgasa, w jej podobnej do ksiycowej powiacie ich
sylwetki rzucay cienie na cian. Hines by drugim obok Tylera
Wpatrujcym si w cian, z ktrym spotka si Chang Weisi.
Trzeci raz w tym miesicu rzek genera.
Hines spojrza na pociemniae teraz niebo.
Moc tych reaktorw wynosi zaledwie jeden procent tej, jaka jest
potrzebna dla silnikw przyszych statkw kosmicznych, a poza tym
nie dziaaj stabilnie. A nawet jeli uda si zbudowa potrzebne
reaktory, opracowanie technologii budowy silnikw bdzie jeszcze
trudniejsze. Na pewno zablokuj to sofony.
To prawda. Sofony blokuj nam wszystkie drogi powiedzia
Chang Weisi ze wzrokiem wbitym w dal. Gdy znikno wiato na
niebie, morze wiate w miecie zdawao si jeszcze janiejsze.
Promyk nadziei ganie, zaledwie zawita, a pewnego dnia zniknie
351 Liu Cixin

na zawsze. Jest tak, jak pan powiedzia: sofony blokuj nam wszystkie
drogi.
Doktorze Hines, chyba nie przyjecha pan tu po to, eby rozmawia
ze mn o defetyzmie, co? zapyta Chang Weisi ze miechem.
Wanie o tym chc z panem porozmawia. Tym razem
odradzajcy si defetyzm ma inne podstawy drastyczne pogorszenie
si warunkw ycia ogu ludnoci a na wojsko wywiera nawet
wikszy wpyw ni na reszt.
Chang Weisi przesta wpatrywa si w dal, ale nic nie powiedzia.
Zdaj sobie spraw z paskich problemw i chciabym panu pomc.
Chang Weisi przez kilka sekund patrzy na Hinesa w milczeniu,
z nieodgadnion min, po czym zamiast odpowiedzie na jego
propozycj, rzek:
eby w ludzkim mzgu zaszy zauwaalne zmiany, musi on
ewoluowa przez okres od dwudziestu do dwustu tysicy lat, a ludzka
cywilizacja ma dopiero pi tysicy lat. A wic tym, czego teraz
uywamy, jest prymitywny mzg czowieka pierwotnego Doktorze,
naprawd podziwiam pana wyjtkowe pomysy. By moe wanie tam
ley prawdziwa odpowied.
Dzikuj. W zasadzie wszyscy jestemy ludmi z epoki kamiennej.
Ale czy rzeczywicie mona wykorzysta technologi dla
zwikszenia zdolnoci umysowych?
Pytanie to podekscytowao Hinesa.
Generale, nie jest pan wcale taki prymitywny, przynajmniej
w porwnaniu z innymi! Zwrcio moj uwag to, e zamiast
inteligencja powiedzia pan zdolnoci umysowe. Ten drugi termin
ma szersze znaczenie ni pierwszy. Na przykad po to, by pokona
defetyzm, nie wystarczy polega na inteligencji. W sytuacji, w ktrej
blokuj nas sofony, im wysz kto ma inteligencj, tym trudniej jest
Ciemny las 352

mu wierzy w zwycistwo.
Wic niech mi pan odpowie. Czy jest to moliwe?
Hines potrzsn gow.
Ile pan wie o tym, nad czym pracowaem z Keiko Yamasuki przed
kryzysem trisolariaskim?
Niewiele. Zdaje mi si, e uwaalicie, e istot mylenia s
procesy zachodzce na poziomie kwantowym, nie molekularnym.
Zastanawiam si, czy oznacza to
Oznacza to, e sofony czekaj na mnie. Tak jak my na nie
powiedzia Hines, wskazujc na niebo. Na razie jednak wyniki
naszych bada s odlege od naszego celu. Mimo to uzyskalimy
nieoczekiwany produkt uboczny.
Chang Weisi umiechn si i kiwn gow z umiarkowanym
zainteresowaniem.
Nie bd zagbia si w szczegy. Oglnie mwic, odkrylimy
w sieci neuronw w mzgu mechanizm wyrokowania o rnych
sprawach oraz moliwo wpywania w decydujcy sposb na te osdy.
Jeli porwnamy proces wydawania osdw przez ludzki umys
z procesem przetwarzania informacji przez komputer, to mamy
dostarczone z zewntrz dane wejciowe, obliczanie i wynik kocowy.
Ot jestemy w stanie omin etap obliczania i od razu uzyska
wynik. Gdy do mzgu dostaje si jaka informacja, wpywa na pewn
cz znajdujcych si w nim ukadw nerwowych, a my moemy
sprawi, e mzg wyda osd uzna, e informacja ta jest autentyczna
nawet nie mylc o tym.
Udao si to ju osign? zapyta cicho Chang Weisi.
Tak. Zaczo si od przypadkowego odkrycia, ktre poddalimy
dogbnym badaniom, i ju tego dokonalimy. Nazywamy to plomb
mentaln.
353 Liu Cixin

A jeli ten osd albo, jeli pan woli, ta wiara jest sprzeczny
z rzeczywistoci?
Wtedy ta wiara zostanie w kocu zburzona. Bdzie to jednak do
bolesny proces, bo osd wytworzony w umyle przez plomb mentaln
utrzymuje si tam wyjtkowo uporczywie. Kiedy przez plomb
mentaln nabraem przekonania, e woda jest toksyczna, i dopiero
po dwch miesicach psychoterapii mogem j pi bez zahamowa.
To byo co czego nie chc wspomina. Ale twierdzenie, e woda
jest toksyczna, jest ewidentnie faszywe. Inne przekonania mog nie
by w tak oczywisty sposb niezgodne z prawd. Na przykad wiara
w istnienie Boga albo w to, e ludzko zwyciy w wojnie
z Trisolarianami. Na pytanie, czy tak jest lub bdzie, nie ma
zdecydowanej odpowiedzi i podczas normalnego procesu nabierania
takich przekona umys nieco przechyla si wskutek dokonywania
rnego rodzaju wyborw w jedn lub w drug stron. Jeli
przekonanie zostanie ugruntowane przez plomb mentaln, bdzie
niewzruszone jak skaa, absolutnie nie do podwaenia.
To naprawd wielkie osignicie. Chang Weisi spowania. To
znaczy dla neurobiologii. Ale dla wiata rzeczywistego stworzy pan,
doktorze Hines, co bardzo niepokojcego. Najbardziej niepokojc
rzecz w dziejach ludzkoci.
Nie chce pan wykorzysta plomby mentalnej do stworzenia si
kosmicznych, ktre bd miay niezomn wiar w zwycistwo?
W wojsku macie komisarzy politycznych, a my mamy kapanw.
Plomba mentalna jest tylko rodkiem technicznym, ktry usprawni ich
prac.
Praca polityczna i ideologiczna wytwarza wiar poprzez
racjonalne, naukowe mylenie.
Ale czy mona wytworzy wiar w zwycistwo w tej wojnie przez
Ciemny las 354

racjonalne, naukowe mylenie?

Jeli nie, to wolelibymy mie siy kosmiczne, ktrym brakowaoby
wiary w zwycistwo, ale ktre zachowayby zdolno do niezalenego
mylenia.
Poza tym jednym przekonaniem reszta umysu zachowaaby
oczywicie cakowit autonomi. Dokonalibymy tylko drobnej
ingerencji w procesy mylowe, wykorzystujc t technik dla
pominicia mylenia i zaszczepienia jednego przekonania, tylko
jednego.
Ale jedno przekonanie nie wystarczy. Obecnie technologia jest
w stanie modyfi owa myli tak, jak modyfikuj si program
komputerowy. Czy po tych modyfikacja h bdziemy nadal ludmi czy
automatami?
Pewnie czyta pan Mechaniczn pomaracz.
To mdra ksika.
Generale, odnis si pan do mojej propozycji tak, jak si
spodziewaem powiedzia Hines z westchnieniem. Bd
kontynuowa badania w tym zakresie. Wpatrujcy si w cian musi
si na to zdoby.

Na nastpnym spotkaniu ROP w sprawie programu Wpatrujcych si

w cian Hines poinformowa zebranych o plombie mentalnej, co
wzbudzio u nich rzadko spotykane emocje. Krtka ocena przedoona
przez przedstawiciela Stanw Zjednoczonych wyraaa uczucia
wikszoci:
Niezwykle utalentowani doktorzy Hines i Yamasuki otworzyli
przed ludzkoci drzwi do ciemnoci.
Podekscytowany przedstawiciel Francji zerwa si z fotela.
355 Liu Cixin

Co jest bardziej tragiczne: utrata zdolnoci i prawa do

niezalenego mylenia czy klska w tej wojnie?
Oczywicie, e to drugie! odparowa Hines, wstajc. Poniewa
w tej pierwszej sytuacji ludzko bdzie przynajmniej miaa szans
odzyskania swobody mylenia!
Mam co do tego wtpliwoci. Jeli to rzeczywicie zostanie uyte
powiedzia przedstawiciel Rosji, podnoszc rce. Czym wy si
zajmujecie? Tyler chcia pozbawi ludzi ycia, a pan chce pozbawi ich
umysw. Co pan prbuje zrobi?
Jego sowa wywoay poruszenie.
Dzisiaj rozmawiamy tylko o zgoszeniu wniosku, ale jestem
przekonany, e rzdy wszystkich krajw zaka stosowania tej metody
powiedzia przedstawiciel Wielkiej Brytanii. Bez wzgldu na to, co
si stanie, nic nie jest gorsze od kontroli myli.
Dlaczego wszyscy reaguj tak alergicznie na sam wzmiank
o kontroli myli? zapyta Hines. We wspczesnym spoeczestwie
na kadym kroku, od reklam poczynajc, a na kulturze hollywoodzkiej
koczc, spotykamy si z kontrol myli. Jest jak w chiskim
powiedzeniu: drwicie z ludzi, ktrzy cofnli si o sto krokw, a sami
cofnlicie si o pidziesit.
Doktorze Hines odezwa si ponownie przedstawiciel Stanw
Zjednoczonych pan nie zrobi tylko stu krokw. Doszed pan do progu
ciemnoci i zagraa samym podstawom wspczesnego spoeczestwa.
Wrd zebranych znowu zapanowao poruszenie i Hines wiedzia,
e nadesza pora, by przej panowanie nad sytuacj. Podnis gos
i powiedzia:
Uczcie si od maego chopca!
Jak si spodziewa, po tych sowach zalega cisza.
Od jakiego chopca? zapyta przewodniczcy.
Ciemny las 356

Sdz, e wszyscy pastwo znacie t opowie. Maemu chopcu

przygnioto w lesie nog upadajce drzewo. By sam i nie mg
zatamowa krwawienia. Umarby, gdyby nie podj decyzji, ktra
zawstydziaby wszystkich obecnych tu delegatw: wzi pi i odci
sobie uwizion nog, a potem wczoga si do samochodu i pojecha do
szpitala. Dziki temu wyszed z tego z yciem. Hines skonstatowa
z zadowoleniem, e przynajmniej nikt nie prbowa mu przerwa.
Problem, przed ktrym stoi teraz ludzko, to dla niej sprawa ycia
i mierci. ycia i mierci caej naszej cywilizacji. Czy w tej sytuacji nie
moemy wyrzec si paru rzeczy?
Rozlegy si dwa guche uderzenia. Przewodniczcy stuka motkiem
w st, chocia w sali nie byo gono. Zebrani przypomnieli sobie, e
ten Niemiec zachowywa podczas spotkania z Wpatrujcym si
w cian niezwyke milczenie.
Przede wszystkim powiedzia agodnym gosem przewodniczcy
mam nadziej, e kady z pastwa dobrze si przyjrzy obecnej
sytuacji. Stale zwikszaj si inwestycje w kosmiczny system obrony,
wskutek czego gospodarka wiatowa znalaza si w gbokiej recesji.
W niezbyt odlegej przyszoci moe si speni prognoza, e poziom
ycia cofnie si o sto lat. Jednoczenie badania naukowe zwizane
z obron kosmiczn napotykaj blokad wzniesion przez sofony,
a postp technologiczny coraz bardziej zwalnia. Wywoa to
w spoecznoci midzynarodowej now fal defetyzmu i tym razem
moe doprowadzi do kompletnego upadku programu Obrony Ukadu
Sonecznego.
Po tych sowach zapada absolutna cisza. Po prawie p minucie
przewodniczcy podj na nowo:
Kiedy dowiedziaem si o plombie mentalnej, jak kady z pastwa
poczuem strach i obrzydzenie jak na widok jadowitego wa. Jednak
357 Liu Cixin

najbardziej racjonalnym podejciem, jakie moemy teraz obra, jest

uspokojenie si i powane rozpatrzenie tego. Gdy rzeczywicie pojawia
si diabe, najlepszym rozwizaniem jest zachowanie spokoju
i racjonalne mylenie. Na obecnym posiedzeniu zgaszamy po prostu
wniosek pod gosowanie.
Hines dostrzeg promyk nadziei.
Panie przewodniczcy, panie przedstawicielki, panowie
przedstawiciele, jeli moja wstpna propozycja nie moe zosta
poddana pod gosowanie, moe wszyscy cofniemy si o krok.
Bez wzgldu na to, o ile krokw pan si cofnie, kontrola myli jest
absolutnie nie do przyjcia powiedzia przedstawiciel Francji, ale
nieco agodniejszym tonem ni poprzednio.
A gdyby nie bya to kontrola myli? Moe co poredniego midzy
kontrol i wolnoci?
Plomba mentalna rwna si kontrola myli rzek przedstawiciel
Japonii.
Niekoniecznie. Przy kontroli myli musz by kontrolujcy i osoba
kontrolowana. Jeli kto z wasnej woli zaoy w swoim umyle plomb
mentaln, to prosz mi powiedzie, gdzie tu jest kontrola.
W sali znowu zapada cisza.
Czujc, e sukces jest bliski, Hines cign:
Proponuj, eby do plomby mentalnej by otwarty dostp, jak do
urzdze uytecznoci publicznej. Zawieraaby ona tylko jedno
twierdzenie: wiar w zwycistwo w tej wojnie. Kady, kto by chcia
zyska t wiar dziki uyciu plomby mentalnej, mgby z niej
cakowicie dobrowolnie skorzysta. Oczywicie to wszystko
przebiegaoby pod cisym nadzorem.
Przewodniczcy otworzy dyskusj, w wyniku ktrej dodano do
warunkw korzystania z plomby mentalnej gar nowych ogranicze.
Ciemny las 358

Najwaniejszym z nich byo ograniczenie moliwoci jej

wykorzystywania do si kosmicznych, poniewa ludziom byo wzgldnie
atwo pogodzi si z uniformizacj mylenia w wojsku. Posiedzenie
trwao jeszcze osiem godzin, wic okazao si najdusze z dotychczas
zwoanych. Na koniec sformuowano wniosek do przegosowania na
nastpnym zebraniu, ktry przedstawiciele poszczeglnych pastw
mieli przekaza swoim rzdom.
Czy nie powinnimy nada obiektowi, w ktrym bdzie si tego
dokonywa, jakiej nazwy? zapyta przedstawiciel Stanw
Zjednoczonych.
Moe by je nazwa Centrum Przynoszcej Ulg Wiary?
zaproponowa przedstawiciel Wielkiej Brytanii.
Ta dziwaczna nazwa, przejaw angielskiego poczucia humoru,
wywoaa wybuch miechu.
Wystarczy po prostu Centrum Wiary rzek z powag Hines.

Przed wejciem do Centrum Wiary staa pomniejszona replika Statui

Wolnoci. Nie wiadomo byo, w jakim celu j tam postawiono by
moe po to, by sowo wolno zmniejszao poczucie kontroli ale
rzecz najbardziej godn uwagi bya parafraza wiersza wyryta na
cokole:

Dajcie mi wasze bezradne dusze,

Wasze bojaliwe tumy, ktre pragn zwycistwa,
Oszoomione odpadki tych zdradzieckich rzesz.
Przylijcie do mnie przygnbionych i bdzcych,
Bo moja lampa zotej wiary daje pocieszenie.
359 Liu Cixin

Opiewana w poemacie zota wiara bya wyranie zapisana w wielu

jzykach na czarnym granitowym gazie zwanym Pomnikiem Wiary,
ktry sta obok statui:

Ludzko zwyciy w wojnie z najedcami z Trisolaris. Wrg, ktry

dokona inwazji na Ukad Soneczny, zostanie zniszczony. Ziemia bdzie
trwa w kosmosie przez dziesi tysicy pokole.

Centrum Wiary otworzono przed trzema dniami i od tamtej pory

Hines i Keiko Yamasuki czekali w majestatycznym holu na chtnych.
Niewielki budynek wzniesiony przy placu Organizacji Narodw
Zjednoczonych sta si od razu atrakcj turystyczn i stale przychodzili
tam ludzie, eby robi zdjcia Statui Wolnoci i Pomnika Wiary, ale
nikt nie wszed do rodka. Wszyscy zdawali si utrzymywa ostrony
dystans.
Nie masz wraenia, e prowadzimy walczcy o przetrwanie
sklepik rodzinny? zapytaa Keiko.
Moja droga, pewnego dnia bdzie to wite miejsce odpar
powanie Hines.
Trzeciego dnia po poudniu kto w kocu wszed do Centrum Wiary.
ysy mczyzna w rednim wieku o melancholijnym spojrzeniu szed
niepewnym krokiem i czu byo od niego alkohol.
Przyszedem nabra wiary wybekota.
Centrum Wiary jest otwarte tylko dla czonkw si kosmicznych
wszystkich pastw. Prosz pokaza dowd tosamoci powiedziaa
z ukonem Keiko Yamasuki.
Hines pomyla, e wyglda jak uprzejma kelnerka w hotelu Tokyo
Plaza.
Mczyzna wyowi z kieszeni dowd tosamoci.
Ciemny las 360

Jestem czonkiem si kosmicznych powiedzia. Personel

cywilny. W porzdku?
Po obejrzeniu jego dowodu Hines skin gow.
Chce pan to zrobi teraz, panie Wilson? zapyta.
Byoby wspaniale odpar tamten i kiwn gow. To to co, co
nazywacie artykuem wiary. Tutaj to zapisaem. Chc w to wierzy.
Wyj z kieszeni na piersiach starannie zoon kartk.
Keiko Yamasuki chciaa wyjani, e zgodnie z rezolucj ROP
plomby mentalnej wolno byo uywa tylko w odniesieniu do jednego
artykuu, zapisanego na pomniku przy wejciu, i e wprowadzanie
jakichkolwiek zmian w tym wyznaniu jest zabronione, ale Hines
agodnie j powstrzyma. Najpierw chcia zerkn na twierdzenie,
ktre wrczy mu ten czowiek. Rozoy kartk i przeczyta, co byo na
niej napisane:

Katherine mnie kocha. Nigdy mnie nie zdradzia i nigdy nie zdradzi!.

Keiko Yamasuki stumia miech, ale Hines zmi ze zoci kartk

i rzuci j pijanemu w twarz.
Wyno si std do diaba!
Po wyjciu Wilsona granic wyznaczon przez Pomnik Wiary, od
ktrej zwykli turyci trzymali si z daleka, przekroczy inny
mczyzna. Kiedy mija pomnik, zwrci uwag Hinesa, ktry
przywoa Keiko i powiedzia:
Spjrz. On musi by onierzem!
Wyglda na wyczerpanego psychicznie i fiz cznie.
Ale to onierz, wierz mi.
Hines mia ju zamiar wyj i porozmawia z nim, gdy zobaczy, e
tamten wchodzi na schody. Wyglda na czowieka w wieku Hinesa
361 Liu Cixin

i chocia mia przystojne azjatyckie rysy, byo tak, jak powiedziaa

Keiko: sprawia wraenie pogronego w melancholii, ale innej ni
poprzedni trudny przypadek. Jego melancholia wydawaa si lejsza,
lecz jednoczenie gbsza, jakby tkwi w niej od lat.
Nazywam si Wu Yue. Chciabym nabra przekonania
powiedzia.
Hines zauway, e zamiast o wierze powiedzia o przekonaniu.
Keiko Yamasuki ukonia si i powtrzya to, co powiedziaa ju
wczeniej:
Centrum Wiary jest otwarte tylko dla czonkw si kosmicznych
wszystkich pastw. Prosz pokaza dowd tosamoci.
Wu Yue nie poruszy si, ale powiedzia:
Szesnacie lat temu suyem przez miesic w siach kosmicznych,
ale potem stamtd odszedem.
Suy pan przez miesic? Pozwoli pan, e o co zapytam rzek
Hines. Jaki by powd pana odejcia?
Jestem defetyst. Moi przeoeni i ja sam uznalimy, e nie nadaj
si ju do suby w siach kosmicznych.
Defetyzm to powszechny sposb mylenia zauwaya Keiko
Yamasuki. Pan wyranie jest uczciwym defetyst i powiedzia pan
wprost o swoich zapatrywaniach. Pana koledzy, ktrzy zostali
w wojsku, mogli mie jeszcze silniejsze pogldy defetystyczne, ale po
prostu je ukrywali.
By moe, ale przez te wszystkie lata byem zagubiony.
Dlatego e odszed pan ze suby?
Wu Yue potrzsn gow.
Nie. Moi rodzice byli naukowcami i za spraw wyksztacenia, ktre
otrzymaem, nawet gdy wstpiem do wojska, traktowaem ludzko
jako jedn cao. Zawsze uwaaem, e najwikszym zaszczytem dla
Ciemny las 362

onierza byaby walka w obronie caej ludzkoci. Nadarzya si taka

okazja, ale jest to wojna, w ktrej skazani jestemy na przegran.
Hines mia ju co powiedzie, ale przeszkodzia mu Keiko
Yamasuki:
Pozwoli pan, e zapytam: ile pan ma lat?
Pidziesit jeden.
Jeli rzeczywicie bdzie pan mg wrci do wojska po zyskaniu
wiary w zwycistwo, to nie sdzi pan, e w pana wieku jest ju troch
za pno na ponowne rozpoczcie suby?
Hines widzia, e jego ona nie ma serca odmwi wprost byemu
onierzowi. Bez wtpienia jego melancholia bya w kobiecych oczach
czym bardzo pocigajcym. Jednak nie zmartwio go to, bo wida byo,
e tego czowieka tak zera rozpacz, i nic innego nie ma dla niego
znaczenia.
Wu Yue znowu potrzsn gow.
le mnie pani zrozumiaa. Nie chc wiary w zwycistwo. Szukam
tylko spokoju ducha.
Hines ju otwiera usta, eby mu odpowiedzie, ale Keiko go
powstrzymaa.
Poznaem moj obecn on, gdy studiowaem w akademii
marynarki wojennej w Annapolis cign Wu Yue. Bya arliw
chrzecijank i patrzya w przyszo ze spokojem, ktrego jej
zazdrociem. Mwia, e Bg zaplanowa wszystko, od przeszoci po
przyszo. My, dzieci Boe, nie musimy rozumie Jego planw.
Musimy tylko szczerze wierzy, e to najrozsdniejszy plan we
Wszechwiecie, i y zgodnie z Bo wol.
Chce pan powiedzie, e przyszed tu, eby uwierzy w Boga?
Wu Yue skin gow.
Zapisaem moje twierdzenie. Prosz spojrze. Sign do kieszeni
363 Liu Cixin

koszuli.
Keiko ponownie powstrzymaa Hinesa przed powiedzeniem
czegokolwiek.
Jeli tak, to niech pan po prostu uwierzy rzeka. Nie ma
potrzeby ucieka si do takich ostatecznych, technicznych rodkw.
Na twarzy byego kapitana si kosmicznych pojawi si cierpki
umiech.
Otrzymaem wyksztacenie materialistyczne. Jestem zagorzaym
ateist. Myli pani, e atwo by mi byo uwierzy w Boga?
Absolutnie nie! Hines stan przed Keiko Yamasuki. Postanowi
jak najszybciej wyjani spraw. Powinien pan wiedzie, e zgodnie
z rezolucj ONZ plomb mentaln mona stosowa do wpojenia tylko
jednego twierdzenia. Z tymi sowami wyj due, wspaniale
zaprojektowane czerwone kartonowe pudeko, otworzy je i pokaza Wu
Yue. W rodku lea na czarnym aksamicie wygrawerowany w zocie
tekst przysigi z Pomnika Wiary. To ksiga wiary. Potem wyj
zestaw pudeek w rnych kolorach. To ta sama ksiga w rnych
jzykach. Pozwoli pan, panie Wu, e powiem panu, jak cisy jest
nadzr nad uywaniem plomby mentalnej. Dla zapewnienia
bezpieczestwa i wiarygodnoci tego zabiegu twierdzenia nie pokazuje
si na ekranie, lecz daje ochotnikowi do przeczytania z tej
sporzdzonej w starowiecki sposb ksigi wiary. Jako e obowizuje
zasada dobrowolnoci, ochotnik musi si podda specjalnej procedurze.
Otwiera ksig, a potem naciska przycisk Start na urzdzeniu do
zakadania plomby mentalnej. System trzykrotnie prosi
o potwierdzenie chci poddania si zabiegowi. Przed rozpoczciem tej
procedury ksig wiary bada zesp dziesiciu specjalnych komisarzy
z krajw czonkowskich Komisji Praw Czowieka ONZ i pastw
bdcych staymi czonkami ROP. Podczas caego zabiegu ten
Ciemny las 364

dziesicioosobowy zesp bdzie przyglda mu si z boku i dokadnie

go nadzorowa. A zatem nie moemy speni paskiej proby. Niech
pan zapomni o swoim twierdzeniu dotyczcym wiary religijnej.
Zmiana choby jednego sowa w tekcie ksigi wiary jest
przestpstwem.
Wobec tego przepraszam za kopot powiedzia Wu Yue, kiwajc
gow.
Wydawao si, e si spodziewa, i tak si to skoczy. Odwrci si
do wyjcia. Z tyu wyglda na starego, przygnbionego czowieka.
Bdzie mu ciko przez reszt ycia powiedziaa Keiko Yamasuki
gosem penym wspczucia.
Niech pan zaczeka! zawoa Hines, kiedy tamten by tu za
drzwiami, i wybieg.
wiato zachodzcego soca odbijao si jak ogie od Pomnika
Wiary i przeszklonego budynku ONZ w dali. Zmruy oczy
i powiedzia:
Moe mi pan nie wierzy, ale ja zrobiem dokadnie odwrotnie.
Wu Yue spojrza na niego z zaskoczeniem. Hines obejrza si
i widzc, e Keiko nie posza za nim, wyj z kieszeni kartk i rozoy
j przed Wu Yue.
To plomba mentalna, ktr chciaem sobie zaoy. Oczywicie
wahaem si i w kocu nie zrobiem tego.
Na kartce wypisane byo grub czcionk:

Bg umar.

Dlaczego? zapyta Wu Yue, podnoszc wzrok.

Czy to nie oczywiste? Czy Bg nie umar? Pieprzy Boy plan!
Pieprzy Jego agodne jarzmo!
365 Liu Cixin

Wu Yue patrzy przez chwil w milczeniu na Hinesa, po czym

odwrci si i zszed ze schodw. Gdy wszed w cie rzucany przez
Pomnik Wiary, Hines zawoa za nim:
Bardzo bym chcia ukry pogard, ktr do pana ywi, ale
niestety nie potrafi
Nastpnego dnia zaczli w kocu przychodzi ludzie, na ktrych
czekali Hines i Keiko Yamasuki. W jasnym socu poranka do
Centrum Wiary weszy cztery osoby, trzech mczyzn o rysach
europejskich i kobieta o rysach azjatyckich. Wysocy, wyprostowani,
idc rwnym krokiem, wygldali na pewnych siebie i dojrzaych, ale
Hines i Keiko zauwayli w ich oczach co znajomego. Bya to taka
sama melancholia jak w spojrzeniu Wu Yue.
Pooyli porzdnie swoje dokumenty na biurku recepcyjnym, a ich
przywdca rzek uroczystym tonem:
Jestemy ofice ami si kosmicznych i przyszlimy tu zyska wiar
w zwycistwo.
Zabieg zakadania plomby mentalnej przebieg do szybko.
Dziesicioro czonkw zespou nadzorczego otrzymao ksigi wiary i po
starannym sprawdzeniu ich treci zoyo podpisy na wiadectwie
notarialnym. Nastpnie pod ich czujnym okiem pierwszy ochotnik
zasiad z ksig w rku przed urzdzeniem do zakadania plomby
mentalnej. Mia przed sob may pulpit, na ktrym pooy ksig.
W prawym dolnym rogu pulpitu znajdowa si czerwony przycisk. Gdy
ochotnik otworzy ksig, rozleg si gos:
Czy jeste pewien, e chcesz zyska wiar w to twierdzenie? Jeli
tak, nacinij przycisk. Jeli nie, opu obszar skanowania.
Pytanie to powtrzono trzykrotnie i za kadym razem, kiedy je
zadawano, przycisk jarzy si czerwonym wiatem. Powoli opuci si
aparat do pozycjonowania i ustawi gow ochotnika w odpowiednim
Ciemny las 366

pooeniu, po czym ten sam gos powiedzia:

Urzdzenie jest gotowe do zakadania plomby mentalnej. Prosz
przeczyta po cichu twierdzenie i nacisn przycisk.
Po wciniciu guzik zmieni kolor na zielony i po piciu minutach
zgas.
Zabieg zaoenia plomby mentalnej zosta zakoczony powiedzia
gos.
Aparat do pozycjonowania odsun si, a ochotnik wsta i wyszed.
Gdy wszyscy ochotnicy wrcili po zabiegu do holu, Keiko Yamasuki
uwanie si im przyjrzaa. Uzyskaa natychmiast potwierdzenie, e
wraenie, i ich nastrj si poprawi, nie byo wytworem jej wyobrani.
Z czterech par oczu znikn wyraz melancholii i dezorientacji. Byy
teraz spokojne jak powierzchnia wody przy bezwietrznej pogodzie.
Jak si czujecie? zapytaa z umiechem.
Wspaniale odpar jeden z oficer , odpowiadajc jej umiechem.
Tak, jak powinnimy si czu.
Gdy wychodzili, Azjatka odwrcia si i dodaa:
Naprawd czuj si wspaniale, pani doktor. Dzikuj.
W tej chwili przyszo bya pewna, przynajmniej w umysach tych
czworga modych ludzi.
Od tamtego dnia bez przerwy napywali dla zyskania wiary
czonkowie si kosmicznych, najpierw gwnie pojedynczo, potem
duymi grupami. Pocztkowo przychodzili w ubraniach cywilnych, ale
pniej wikszo z nich w mundurach. Jeli pojawio si naraz wicej
ni pi osb, zesp nadzorczy organizowa zebranie, by si upewni,
czy nikt nie zosta do tego zmuszony.
Po tygodniu liczba czonkw si kosmicznych, ktrzy dziki plombie
mentalnej zyskali wiar w zwycistwo, przekroczya setk. Byli
w rnych rangach, od szeregowca do pukownika, ktry to stopie by
367 Liu Cixin

najwyszym dopuszczonym przez dowdztwa si wszystkich krajw do

poddania si zabiegowi zaoenia plomby.
Tamtej nocy, stojc w wietle ksiyca pod Pomnikiem Wiary, Hines
rzek do Keiko:
Kochana, musimy odej.
Do przyszoci?
Tak. Nie jestemy lepsi od innych naukowcw zajmujcych si
badaniem umysu i osignlimy wszystko, co mona byo osign
na tym etapie. Pchnlimy koo historii, wic udajmy si w przyszo
i czekajmy na to, co przyniesie.
Jak daleko?
Bardzo daleko, Keiko. Bardzo daleko. Do dnia, kiedy
trisolariaskie sondy dotr do Ukadu Sonecznego.
Zanim to zrobimy, polemy na jaki czas do naszego domu w Kioto.
W kocu to stulecie zostanie pogrzebane na zawsze.
Oczywicie, kochana. Ja te tskni za tym domem.

Kiedy p roku pniej Keiko Yamasuki pograa si w coraz

wikszym zimnie, by za chwil zapa w hibernacj, zib usun z jej
umysu kakofoni dwikw, a cienka ni jej skupionych myli
rysowaa si wyranie na tle ciemnej pustki, jak przed dziesicioma
laty u Luo Ji, gdy wpad do lodowatej wody w jeziorze. Nagle jej
mgliste myli stay si niezwykle czyste, niczym niebo w rodku zimy.
Chciaa krzykn, by zatrzymano ozibianie, ale byo ju za pno.
Bardzo niska temperatura sparaliowaa jej ciao i Keiko nie moga
poruszy ustami.
Lekarze zauwayli, e gdy wchodzia w hibernacj, jej oczy odrobin
si otworzyy i ukazay si w nich przeraenie i rozpacz. Gdyby nie
Ciemny las 368

to, e zamarzy jej powieki, miaaby je szeroko otwarte. Ale bya to

normalna reakcja podczas tego procesu i wielokrotnie widzieli j
u innych osb poddawanych hibernacji, wic nie zawracali sobie tym
gowy.

Na zebraniu Rady Obrony Planety obradowano nad prbn eksplozj

gwiezdnej bomby wodorowej.
Wielki przeom w technologii oznacza, e komputery mogy w kocu
poradzi sobie z opracowanym w minionym dziesicioleciu
teoretycznym wzorem gwiezdnego wybuchu jdrowego i e wkrtce
bdzie mona przystpi do produkcji gwiezdnych bomb wodorowych
o duej energii wybuchu. Pierwsza z tych bomb moga wytworzy
energi odpowiadajc eksplozji 350 megaton trotylu, siedem razy
wicej od mocy wybuchu najwikszej bomby wodorowej stworzonej
dotychczas przez ludzi. Prby takiej superbomby nie mona byo
przeprowadzi w atmosferze, a jej detonacja pod ziemi na gbokoci,
na jakiej wczeniej testowano adunki termojdrowe, wyrzuciaby
w powietrze okoliczne skay, wic wyprbowanie jej na Ziemi
wymagaoby wykopania niezwykle gbokiego szybu. Ale nawet
wybuch w takim szybie wywoaby fal uderzeniow, ktra rozeszaby
si po caym wiecie i mogaby w nieprzewidywalny sposb wpyn
na struktury geologiczne, co mogoby spowodowa trzsienia ziemi
i tsunami. Dlatego prby gwiezdnej bomby wodorowej mona byo
dokona tylko w przestrzeni kosmicznej. Ale i to byo niemoliwe na
orbicie, poniewa wytworzony przez bomb impuls
elektromagnetyczny uszkodziby ziemskie systemy telekomunikacyjne
i energetyczne systemy przesyowe. A zatem idealnym miejscem dla
przeprowadzenia takiej prby bya druga strona Ksiyca. Rey Diaz
369 Liu Cixin

jednak dokona innego wyboru.

Postanowiem przeprowadzi prby na Merkurym owiadczy.
Propozycja ta wprawia czonkw Rady w zdumienie, wic zapytali
o sens tego planu.
Zgodnie z zasadami programu Wpatrujcych si w cian nie
musz tego wyjania powiedzia lodowatym gosem Rey Diaz.
Prby powinno si przeprowadzi pod ziemi. Musimy wykopa na
Merkurym bardzo gbokie szyby.
Moemy rozway dokonanie prb na powierzchni Merkurego, ale
prby podziemne s zbyt drogie rzek przedstawiciel Rosji.
Wykopanie tam gbokich szybw kosztowaoby sto razy wicej ni na
Ziemi. Poza tym skutki, jakie wybuch bomby termojdrowej miaby dla
rodowiska na Merkurym, nie dostarczyyby nam adnych uytecznych
informacji.
Nawet przeprowadzenie prby na powierzchni Merkurego jest
niemoliwe! zaprotestowa przedstawiciel Stanw Zjednoczonych.
Pan Rey Diaz wykorzysta ju wikszo rodkw przeznaczonych na
sfinans wanie planw wszystkich Wpatrujcych si w cian.
Nadesza pora, by go powstrzyma!
Opini t podzielili przedstawiciele Wielkiej Brytanii, Francji
i Niemiec.
Pragnlibycie zawetowa mj plan nawet wtedy, gdybym
wykorzysta tak mao rodkw jak doktor Luo odpar ze miechem
Rey Diaz. Obrci si do przewodniczcego. Chciabym poprosi pana
przewodniczcego i wszystkich czonkw Rady, by nie zapominali, e
ze wszystkich strategii zaproponowanych przez Wpatrujcych si
w cian mj plan jest najbardziej zgodny z gwnym nurtem
przygotowa do obrony planety, i to w takim stopniu, e mona go
traktowa jako ich cz. W liczbach bezwzgldnych wykorzystanie
Ciemny las 370

rodkw moe si wydawa due, ale znaczna cz tego, na co je

przeznaczono, pokrywa si z gwnym kierunkiem prac. Dlatego
Mimo to powinien pan wyjani, dlaczego musi pan przeprowadzi
podziemne prby na Merkurym przerwa mu przedstawiciel Wielkiej
Brytanii. Chyba e chodzi panu tylko o to, eby wyda pienidze. Nie
znajdujemy innego wytumaczenia.
Panie przewodniczcy, panowie przedstawiciele odpar spokojnie
Rey Diaz by moe zauwaylicie, e ROP nie ma ju ani odrobiny
szacunku dla Wpatrujcych si w cian i dla zasad tego programu.
Jeli musimy wyjania wszystkie szczegy naszych planw, to jaki
sens ma cay ten program? Przewierca widrujcym spojrzeniem,
jednego po drugim, czonkw Rady, zmuszajc ich do odwrcenia
wzroku. Mimo to cign jestem gotw wyjani podniesion
przed chwil kwesti. Chc przeprowadzi prby gboko pod
powierzchni Merkurego, by w wyniku wybuchw powstaa dua
jaskinia, ktra posuy w przyszoci za baz na tej planecie. To
najbardziej ekonomiczny sposb realizacji tego rodzaju
przedsiwzicia inynieryjnego.
Po jego sowach rozlegy si szepty, a jeden z przedstawicieli zapyta:
Wpatrujcy si w cian Rey Diaz, czy to znaczy, e chce pan uy
Merkurego jako bazy, z ktrej zostan wystrzelone gwiezdne bomby
wodorowe?
Tak odpar stanowczo Diaz. W strategii przyjtej obecnie przez
przedstawicieli gwnego kierunku dziaa obronnych kadzie si
nacisk na planety znajdujce si na obrzeach Ukadu Sonecznego,
wic planetom pooonym bliej jego rodka nie powica si
wystarczajcej uwagi. Baza, ktr planuj zaoy na Merkurym, ma
wypeni t luk w obronie.
On boi si Soca, a chce lecie na planet, ktra ley najbliej
371 Liu Cixin

niego. Czy to nie dziwne? rzek przedstawiciel Stanw

Zjednoczonych, wzbudzajc miech zebranych, ktry przewodniczcy
szybko uciszy.
To niewane, panie przewodniczcy. Przyzwyczaiem si do braku
szacunku, zanim jeszcze zostaem Wpatrujcym si w cian
powiedzia Rey Diaz, machajc rk. Ale wszyscy powinnicie
odnosi si z szacunkiem do faktw. Kiedy padn planety zewntrzne
naszego ukadu, baza na Merkurym stanie si ostatnim bastionem
ludzkoci. Z tyami chronionymi przez Soce, pod oson
promieniowania, bdzie najsilniejszym punktem obrony.
Panie Rey Diaz, czy to znaczy, e cay paski plan opiera si
na tym, e bdzie to ostatni punkt oporu, kiedy ludzko znajdzie
si w beznadziejnym pooeniu? To jest cakowicie zgodne z pana
charakterem powiedzia przedstawiciel Francji.
Panowie, nie moemy nie bra pod uwag ostatecznoci rzek
powanie Rey Diaz.
Dobrze, Wpatrujcy si w cian Reyu Diazie powiedzia
przewodniczcy. Mgby nam pan powiedzie, ile ogem gwiezdnych
bomb wodorowych zamierza pan tam rozmieci zgodnie ze swoim
planem?
Im wicej, tym lepiej. Wyprodukujcie tyle, ile si da przy
moliwociach Ziemi. Konkretna liczba zaley od energii, jak bomby
wodorowe mog mie w przyszoci, ale wedug oblicze na podstawie
ich obecnej siy wybuchu pierwsza partia powinna liczy co najmniej
milion.
Po tych sowach zebrani zaczli si skrca ze miechu.
Najwyraniej Wpatrujcy si w cian Rey Diaz chce stworzy nie
tylko mae soce, ale ma galaktyk! rzek gono przedstawiciel
Stanw Zjednoczonych. Potem pochyli si w stron Reya Diaza. Pan
Ciemny las 372

naprawd myli, e cae zasoby protu, deuteru i trytu znajdujce si

w oceanach zostay stworzone tylko dla pana? Z powodu pana
zboczonej mioci do bomb caa Ziemia ma si sta ich fabryk?
W tej chwili Rey Diaz by jedyn osob w zgromadzeniu, ktra
zachowaa powan min. Spokojnie czeka, a ucichnie wrzawa, po
czym powiedzia, cedzc sowa:
To ostateczna wojna ludzkoci, wic liczba, o ktr prosz, nie
jest wcale wysoka. Ale przewidywaem, e taki moe by wynik
dzisiejszego przesuchania. Niemniej jednak bd ciko pracowa.
Zbuduj bomby. Zbuduj tyle, ile zdoam. Bd ciko pracowa i nie
ustan w wysikach.
W odpowiedzi na to przedstawiciele Stanw Zjednoczonych, Wielkiej
Brytanii i Francji zoyli wsplny wniosek, W269, o przerwanie prac
nad planem strategicznym Wpatrujcego si w cian Reya Diaza.

Na powierzchni Merkurego wida byo tylko dwa kolory: czarny i zoty.

Czarna bya ziemia, a jej niski wspczynnik odbicia wiata sprawia,
e nawet w ostrym blasku Soca pozostawaa tafl czerni. Zote byo
Soce, ktre zajmowao znaczn cz nieba. Na jego szerokiej tarczy
byy wyranie widoczne falujce ogniste morza i plamy przesuwajce
si jak czarne chmury, a nad jej brzegiem peen gracji taniec
protuberancji.
I na tej skalnej bryle zawieszonej nad sonecznym morzem ognia
ludzko umieszczaa drugie, mae soce.
Po ukoczeniu budowy windy kosmicznej ludzko zacza wielk
eksploracj innych planet Ukadu Sonecznego. Ldowania statkw
zaogowych na Marsie i ksiycach Jowisza nie wywoay duego
poruszenia, poniewa ludzie wiedzieli, e celem tych ekspedycji,
373 Liu Cixin

janiejszym i praktyczniejszym ni w przeszoci, jest zaoenie baz

dla obrony Ukadu Sonecznego. Wyprawy te, na ktre wyruszano
gwnie rakietami i statkami kosmicznymi o napdzie chemicznym,
byy zaledwie maymi krokami prowadzcymi do osignicia tego celu.
Pocztkowo skupiano si przede wszystkim na eksploracji planet
zewntrznych, ale w miar rozwijania strategii kosmicznej coraz
czciej krytykowano ignorowanie wartoci strategicznej planet
wewntrznych. Dlatego przyspieszono badania Wenus i Merkurego
i dlatego niewielk przewag gosw przyjto zgoszon przez Reya
Diaza propozycj przeprowadzenia prb z gwiezdn bomb wodorow
na tej drugiej planecie.
Wykopanie szybu w skaach na Merkurym byo pierwszym
projektem inynieryjnym na du skal, ktry ludzko miaa
zrealizowa na innej planecie w Ukadzie Sonecznym. Budow szybu
mona byo prowadzi tylko noc, ktra na Merkurym trwaa
osiemdziesit osiem ziemskich dni, wic zajaby ona trzy lata. Jednak
w kocu osignito tylko jedn trzeci planowanej gbokoci,
poniewa natrafion na warstw skadajc si z mieszaniny skay
i elaza. Dalsze drenie szybu byoby duo powolniejsze i duo
bardziej kosztowne. Ostatecznie postanowiono poprzesta na tym
poziomie. Gdyby prby przeprowadzono na takiej gbokoci, wybuch
najpewniej wysadziby otaczajce skay i powstaby krater, a wic
byaby to w istocie rzeczy zagodzona wersja prby w atmosferze. Co
wicej, wskutek zakce spowodowanych przez unoszce si wok
miejsca eksplozji odamki skalne obserwacja jej skutkw byaby
trudniejsza ni podczas prby przeprowadzonej w caoci
w atmosferze, ale Rey Diaz uwaa, e jeli zbuduje si pokryw nad
kraterem, bdzie on mimo wszystko mg suy jako baza, i nalega na
dokonanie prby na obecnej gbokoci.
Ciemny las 374

Prb przeprowadzono o wicie. Wschd soca na Merkurym trwa

ponad dziesi godzin, a na horyzoncie pojawio si wanie sabe
wiato. Kiedy zakoczono odliczanie, wok punktu zerowego
wybuchu pojawiy si fale, a ziemia sprawiaa wraenie, jakby staa
si mikka niczym satyna. Potem powoli wyrosa tam gra podobna
do grzbietu budzcego si olbrzyma. Gdy jej szczyt wznis si na
wysoko okoo trzech tysicy metrw, caa gra eksplodowaa,
wzbijajc w powietrze w przejawie wciekoci ziemi na niebo miliardy
ton bota i odamkw skalnych. Nad falujc powierzchni pokazao
si wiato wyaniajcej si spod ziemi ognistej kuli jdrowej, ktre
rozjanio wzlatujce w powietrze okruchy ziemi i ska niczym we
wspaniaym pokazie ogni sztucznych na czarnym niebie nad planet.
Kula wiecia przez pi minut, zanim zgasa, a w jej jdrowym blasku
spaday na powierzchni planety kaway ska.
Dziesi minut po zakoczeniu prby obserwatorzy zauwayli, e
wok Merkurego pojawi si piercie skadajcy si z wielkiej iloci
odamkw skalnych, ktrym gwatowny wybuch nada prdko
kosmiczn i ktre przeistoczyy si w miriady satelitw rnej
wielkoci. Rozproszyy si rwnomiernie na orbicie, wskutek czego
Merkury sta si pierwsz planet typu ziemskiego otoczon
piercieniem. Piercie by cienki i gdy skrzy si w ostrym blasku
Soca, wygldao to tak, jakby kto naoy na t planet rozwietlacz.
Cz odamkw uzyskaa prdko ucieczki ze strefy przycigania
Merkurego. Stay si satelitami Soca i utworzyy na orbicie
Merkurego bardzo rzadki pas asteroid.

Rey Diaz mieszka pod ziemi nie z obawy o swoje bezpieczestwo, lecz
z powodu heliofobii. W klaustrofobicznym otoczeniu, z dala od wiata
375 Liu Cixin

sonecznego, czu si nieco bardziej komfortowo. Wanie oglda

przekaz prbnego wybuchu na ywo. Prawd mwic, nie by to tak
naprawd przekaz na ywo, bo obrazy docieray na Ziemi dopiero
po siedmiu minutach. Kiedy zgasa ognista kula i w ciemnociach,
ktre potem zapady, z nieba wci sypa si grad skalnych odamkw,
Rey Diaz odebra telefon od przewodniczcego ROP, ktry powiedzia,
e straszliwa sia gwiezdnych bomb wodorowych zrobia ogromne
wraenie na kierownictwie Rady i e jej stali czonkowie poprosili,
by jak najszybciej zorganizowa nastpne spotkanie z Wpatrujcym
si w cian i porozmawia o ich produkcji i rozmieszczeniu.
Przewodniczcy doda, e chocia skonstruowanie tylu bomb, ilu
zada Diaz, jest niemoliwe, wielkie mocarstwa s zainteresowane
produkcj tej broni.
Dziesi godzin po zakoczeniu prby, kiedy Rey Diaz oglda
w telewizji nowy, skrzcy si piercie Merkurego, z interkomu
odezwa si gos stranika, ktry powiadomi go, e przyszed
psychiatra z wyznaczon wizyt.
Nie prosiem o adnego psychiatr. Odprawcie go! powiedzia
Diaz z oburzeniem, jakby spotkaa go wielka zniewaga.
Niech si pan tak nie zachowuje, panie Rey Diaz odezwa si
inny, spokojniejszy gos, najwyraniej nieoczekiwanego gocia. Mog
sprawi, e znowu bdzie pan mg oglda soce
Id pan do diaba! krzykn Diaz, ale zaraz zmieni zdanie. Nie.
Zatrzymajcie tego durnia i dowiedzcie si, skd jest.
bo znam przyczyn paskiego stanu kontynuowa gos, nadal
spokojnie. Panie Rey Diaz, prosz, niech mi pan uwierzy. Pan i ja
jestemy jedynymi osobami na wiecie, ktre to wiedz.
Rey Diaz nagle zrobi si czujny i powiedzia:
Wpucie go.
Ciemny las 376

Przez kilka sekund patrzy zmczonym wzrokiem na sufit potem

powoli wsta i wzi krawat z zagraconej kanapy, ale zaraz z powrotem
go tam rzuci. Podszed do lustra, wyprostowa konierzyk koszuli
i przeczesa palcami wosy, jakby przygotowywa si do wanego
wydarzenia.
Wiedzia, e jest to naprawd wane wydarzenie.
Go by przystojnym mczyzn w rednim wieku. Wszed, ale si
nie przedstawi. Zmarszczy si lekko, czujc ciki zapach cygar
i alkoholu, ale sta spokojnie, kiedy Rey Diaz mu si przyglda.
Dlaczego mam wraenie, e gdzie ju pana widziaem? zapyta
Rey Diaz.
Nie ma w tym niczego dziwnego, panie Rey Diaz. Wszyscy mwi,
e wygldam jak Superman ze starych film .
Naprawd wierzy pan, e jest Supermanem? powiedzia Rey
Diaz. Usiad na kanapie, wzi cygaro, odgryz jego koniuszek i zacz
je zapala.
To pytanie dowodzi, e wie pan ju, jakiego rodzaju jestem
czowiekiem. Nie jestem Supermanem, panie Rey Diaz. Pan te nim
nie jest.
Modszy mczyzna zrobi krok do przodu, Rey Diaz zobaczy, e stoi
przed nim i patrzy na niego przez obok dymu, ktry wanie wypuci,
wic te wsta.
Wpatrujcy si w cian Manuelu Reyu Diazie, jestem
Burzycielem twojej ciany powiedzia go.
Rey Diaz skin ponuro gow.
Mog usi? zapyta Burzyciel ciany.
Nie odpar Diaz, wydmuchujc mu dym w twarz.
Niech pan si nie martwi powiedzia Burzyciel ciany
z uprzejmym umiechem.
377 Liu Cixin

Nie martwi si rzek Diaz gosem zimnym i twardym jak skaa.

Burzyciel podszed do ciany i wcisn kontakt. Zacz szumie
ukryty gdzie wentylator.
Niech pan tu niczego nie rusza ostrzeg go Rey Diaz.
Potrzebuje pan troch wieego powietrza. A jeszcze bardziej
soca. Dobrze znam ten pokj, panie Rey Diaz. Na obrazach
przesyanych mi przez sofony czsto ogldaem, jak chodzi pan tam
i z powrotem niczym zwierz w klatce. Nikt na wiecie nie przyglda
si panu tak dugo jak ja i prosz mi wierzy, nie byo to dla mnie
atwe.
Burzyciel ciany patrzy prosto na Reya Diaza, ktry mia
niewzruszon min jak rzeba w lodzie, i cign:
W porwnaniu z Frederickiem Tylerem jest pan znakomitym
strategiem. Kompetentnym Wpatrujcym si w cian. Prosz mi
wierzy, e to nie jest pochlebstwo. Musz przyzna, e przez do dugi
czas, prawie przez dziesi lat, wyprowadza mnie pan w pole. Swoj
mani na tle superbomby, broni zupenie nieskutecznej w wojnie
kosmicznej, udawao si panu maskowa prawdziwy plan strategiczny
i dugo nie mogem znale adnej wskazwki na ten temat. Bdziem
w labiryncie, ktry pan zbudowa, i w pewnym momencie straciem
nadziej, e kiedykolwiek jak znajd. Burzyciel ciany podnis
wzrok na sufit przytoczony wspomnieniem tamtych cikich chwil.
Pniej przyszo mi do gowy, eby zebra informacje o panu z czasw,
zanim zosta pan Wpatrujcym si w cian, ale nie byo to atwe,
a sofony nie mogy mi w tym pomc. Wie pan, wtedy w okolice Ziemi
dotaro ich tylko kilka i jako gowa poudniowoamerykaskiego
pastwa nie zwrci pan na siebie ich uwagi. Musiaem wic uciec si
do konwencjonalnych metod zbierania materiaw. Zajo mi to trzy
lata. W tych materiaach na plan pierwszy wysuwaa si jedna osoba
Ciemny las 378

William Cosmo. Trzykrotnie spotka si pan z nim w tajemnicy. Sofony

nie zarejestroway treci waszych rozmw, wic nigdy ich nie poznam,
ale w tym, e szef maego, nierozwinitego pastwa spotka si trzy
razy z zachodnim astrofizykiem byo co niezwykego. Teraz wiemy,
e ju wtedy przygotowywa si pan do tego, by zosta Wpatrujcym
si w cian. Bez wtpienia interesoway pana owoce bada doktora
Cosmo. Nie mam pojcia, jak si pan dowiedzia o tych badaniach, ale
mia pan wyksztacenie techniczne i dowiadczenie swego kochajcego
socjalizm poprzednika, ktry rwnie entuzjastycznie odnosi si do
idei pastwa rzdzonego przez inynierw. Gwnie z tego powodu
zosta pan jego nastpc. Powinien wic pan by w stanie dostrzec
potencjalne znaczenie bada Cosmo. Gdy zacz si kryzys
trisolariaski, zesp doktora Cosmo zaj si badaniem atmosfery
ukadu gwiezdnego Trisolaris. Naukowcy spekulowali, e moga ona
powsta wskutek zderzenia si istniejcej wczeniej planety z gwiazd.
Podczas tej kolizji owa poprzednia planeta oderwaa zewntrzne
warstwy gwiazdy, fotosfer i troposfer, w wyniku czego materia
gwiezdna zostaa wyrzucona w przestrze kosmiczn i utworzya
otaczajc j atmosfer. Z powodu cakowicie nieregularnych ruchw
tego ukadu gwiazdy niekiedy przechodz bardzo blisko siebie i wtedy
atmosfer jednej rozprasza grawitacja drugiej, ale erupcje na jej
powierzchni uzupeniaj braki. Nie s to stae erupcje, bardziej
przypominaj nage wybuchy wulkanw. Z tego powodu atmosfera
gwiazdy cigle to si kurczy, to rozszerza. By udowodni t hipotez,
Cosmo szuka we Wszechwiecie innej gwiazdy z atmosfer wyrzucon
w wyniku zderzenia z planet. Znalaz j w trzecim roku ery kryzysu.
Jego zesp odkry ukad planetarny 275E1, odlegy od Ukadu
Sonecznego o okoo osiemdziesit cztery lata wietlne. W owym czasie
nie zacz jeszcze dziaa Hubble II, wic wykorzystali efekt Dopplera.
379 Liu Cixin

Obserwujc i obliczajc rnice czstotliwoci fali wietlnej oraz

wyzwalajc odpowiedni mask czstotliwoci, przekonali si, e ta
planeta znajduje si blisko swej gwiazdy macierzystej. Pocztkowo nie
wzbudzio to wielkiego zainteresowania, bo astronomowie odkryli ju
wwczas ponad dwiecie ukadw planetarnych, ale dalsze obserwacje
doprowadziy do zdumiewajcego odkrycia: odlego midzy planet
i gwiazd stale si kurczya, a tempo tego kurczenia si przyspieszao.
Oznaczao to, e ludzko bdzie moga po raz pierwszy obserwowa
planet spadajc na gwiazd. Stao si to rok pniej, a raczej
osiemdziesit cztery lata przed zaobserwowaniem tego zjawiska.
wczesne warunki obserwacji oznaczay, e zderzenie to mona byo
ustali tylko na podstawie zmian grawitacji i maski czstotliwoci. Ale
potem stao si co niezwykego wok gwiazdy pojawia si spirala
materii, ktra stale si rozwijaa. Wygldao to jak powoli rozwijajca
si spryna w zegarku, ktrej podstaw bya gwiazda. Cosmo i jego
koledzy zdali sobie spraw, e materia ta zostaa wyrzucona z gwiazdy
w miejscu, w ktre uderzya planeta. Ten kawa skay przebi otoczk
swego soca i wyrzuci cz materii, z ktrej byo zbudowane,
w przestrze kosmiczn, gdzie pod wpywem ruchu obrotowego
gwiazdy utworzya spiral. Oto gar najwaniejszych danych o tej
gwiedzie. Jest to ty karze typu widmowego 2G, o absolutnej
wielkoci 4,3 i rednicy 1,2 miliona kilometrw, bardzo podobny do
naszego Soca. Masa planety wynosia okoo czterech procent masy
Ziemi, czyli bya troch mniejsza od masy Merkurego, a spiralny obok
materii wyrzuconej w wyniku jej uderzenia w gwiazd mia promie
dochodzcy do dugoci trzech jednostek astronomicznych, a wic
wikszy ni odlego pasa asteroid od Soca. I wanie w tym
odkryciu dostrzegem szczelin, przez ktr mogem zobaczy pana
prawdziwy plan strategiczny. Teraz, jako Burzyciel paskiej ciany,
Ciemny las 380

wyjani, na czym polega ta wspaniaa strategia. Zamy, e uda

si panu dosta ten milion albo wicej gwiezdnych bomb wodorowych.
Wtedy, tak jak obieca pan ROP, umieci je pan wszystkie na
Merkurym. Jeli zdetonuje si je w jego skalistej skorupie, stan si
czym w rodzaju silnika z turbodoadowaniem spowalniajcego
prdko planety. W kocu prdko tak si zmniejszy, e nie bdzie
ju moga utrzyma jej na niskiej orbicie i planeta spadnie na Soce.
Potem rozegra si tutaj to, co stao si na odlegej o osiemdziesit
cztery lata wietlne 275E1: Merkury przebije stref konwektywn
i wyrzuci ze strefy promienistej ogromn ilo materii, ktra wyleci
z du prdkoci w przestrze kosmiczn, gdzie utworzy spiraln
atmosfer podobn do tej wok 275E1. Soce rni si od tych
w ukadzie Trisolaris tym, e jako samotna gwiazda nigdy nie przetnie
drogi innej gwiazdy, wic jego atmosfera bdzie si bez przeszkd
poszerzaa, a w kocu stanie si nawet grubsza ni atmosfera
tamtych gwiazd. Rwnie to potwierdziy obserwacje 275E1. Gdy
spirala wyrzuconej materii rozwinie si jak spryna, signie w kocu
poza orbit Marsa i w tym momencie zacznie si wspaniaa reakcja
acuchowa. Najpierw trzy planety typu ziemskiego Wenus, Ziemia
i Mars przejd przez spiraln atmosfer Soca, wytracajc wskutek
tarcia o ni prdko i zmieniajc si w trzy ogromne meteory, ktre
w kocu roztrzaskaj si o Soce. Ale na dugo przedtem intensywne
tarcie o materi soneczn usunie atmosfer ziemsk. Oceany
wyparuj, a powstaa wskutek tego para i utracona atmosfera
przeksztac Ziemi w gigantyczn komet, ktrej ogon bdzie tak
dugi, e owinie si wok Soca. Powierzchnia Ziemi powrci do stanu
rozarzonej magmy z okresu jej narodzin, w ktrym nie bdzie moga
przetrwa adna forma ycia. Gdy Wenus, Ziemia i Mars spadn na
Soce, zwikszy si ilo wyrzucanej w przestrze kosmiczn materii
381 Liu Cixin

sonecznej. Zamiast jednego spiralnego strumienia pojawi si cztery.

Poniewa cakowita masa tych trzech planet jest czterdzieci razy
wiksza od masy Merkurego i poniewa to, e kr po wyszych
orbitach, sprawi, e uderz w Soce z wiksz prdkoci, kada
nowa spirala zostanie wyrzucona z dziesitki razy wiksz si ni
po zderzeniu z Merkurym. Istniejca ju spiralna atmosfera szybko
si rozszerzy, a jej skraj dosignie orbity Jowisza. Z powodu ogromnej
masy Jowisza tarcie w bardzo niewielkim stopniu zmniejszy jego
prdko, wic dopiero po pewnym czasie spirala wywrze zauwaalny
wpyw na jego orbit. Jego satelity jednak czeka inny los: albo zostan
od niego odcignite, wytrac prdko i spadn na Soce, albo
wytrac prdko na orbitach wok Jowisza i spadn na t ciek
planet. Ta reakcja acuchowa bdzie nadal trwaa i spiralna
atmosfera bdzie zmniejszaa, chocia powoli, prdko ruchu Jowisza,
wskutek czego jego orbita stopniowo zaniknie. Przejdzie on przez
bardzo gst atmosfer, ktrej tarcie przyspieszy utrat prdkoci
planety, a w konsekwencji jeszcze szybszy zanik orbity Tak oto
Jowisz w kocu te spadnie na Soce. Jego masa jest szeset razy
wiksza od masy poprzednich czterech planet, wic uderzenie takiego
masywnego ciaa w Soce spowoduje, nawet przy bardzo ostronych
rachunkach, jeszcze gwatowniejszy wyrzut materii sonecznej, co
zwikszy gsto spiralnej atmosfery i zimno panujce na Uranie
i Neptunie. Ale najprawdopodobniej upadek tego giganta wypchnie
skraj atmosfery a do orbity Uranu, a nawet Neptuna, i chocia na
grze jest ona rzadka, spowalniajcy efekt tarcia cignie rwnie te
dwie planety wraz z ich satelitami na Soce. Nie wiadomo, w jakim
stanie bdzie Soce i jak zmieni si Ukad Soneczny, kiedy zakoczy
si ta reakcja acuchowa i zostan wchonite cztery planety typu
ziemskiego oraz cztery gazowe olbrzymy, ale jedno jest pewne: dla
Ciemny las 382

cywilizacji i dla ycia bdzie to pieko gorsze od napaci Trisolarian.

Dla Trisolaris Ukad Soneczny jest jedyn nadziej na przetrwanie,
zanim gwiazdy zniszcz ich planet. Nie ma innego wiata, na ktry
mogliby w por wyemigrowa, i dlatego po ludzkoci rwnie ich
cywilizacja ulegnie zagadzie. To jest pana strategia: mier obu stron.
Gdy wszystkie gwiezdne bomby jdrowe znajd si na Merkurym,
wykorzysta to pan dla zmuszenia Trisolaris do poddania si i zapewni
ludziom ostateczne zwycistwo. To, co wanie przedstawiem, jest
rezultatem pracy, ktr wykonaem jako Burzyciel paskiej ciany. Nie
oczekuj od pana opinii o niej ani jej krytyki, bo wiem, e to wszystko
prawda.
Kiedy Burzyciel ciany przedstawia mu swoj analiz jego planu,
Rey Diaz uwanie sucha. Cygaro w jego doni wypalio si do poowy
i teraz obrci je, jak gdyby podziwia jego arzcy si koniuszek.
Burzyciel usiad na kanapie tu obok niego.
Panie Rey Diaz cign bez zmczenia jak nauczyciel oceniajcy
prac domow ucznia powiedziaem, e jest pan wietnym
strategiem, a przynajmniej wykaza si pan wieloma wietnymi
cechami, tworzc i wcielajc w ycie ten plan. Po pierwsze, obrci
pan na swoj korzy dawn porak. Ludzie dobrze pamitaj
upokorzenie, jakiego dozna pan i pana kraj, kiedy zmuszono pana do
zamknicia orodka jdrowego w rejonie Orinoko. Cay wiat zobaczy
wtedy pana ponur min, a pan wykorzysta potem to, e postrzegano
pana jako czowieka owadnitego obsesj na punkcie broni jdrowej,
dla zmniejszenia albo usunicia ewentualnych podejrze. Ale o pana
talentach wiadcz take wszystkie szczegy realizacji tego planu.
Podam tylko jeden przykad: chcia pan, eby w wyniku prbnego
wybuchu na Merkurym skay zostay wysadzone w niebo, ale nalega
pan na wykopanie bardzo gbokiego szybu, co byo chytrym
383 Liu Cixin

podstpem. Doskonale wiedzia pan, e stali czonkowie ROP zgodz

si na wysokie koszty tego ogromnego przedsiwzicia. Ta
przenikliwo jest godna podziwu. Ale popeni pan jeden bd.
Dlaczego pierwsz prb trzeba byo przeprowadzi na Merkurym?
Miaby pan duo czasu, eby przenie tam bomby w pniejszej fazie,
ale moe zniecierpliwi si pan i chcia zobaczy skutki wybuchu
gwiezdnej bomby wodorowej wanie na tej planecie. No i zobaczy je
pan: mnstwo ska wyrzuconych z tak si, e osigny prdko
ucieczki, co by moe przekroczyo nawet pana oczekiwania. By pan
zadowolony. Ale ostatecznie potwierdzio to moj hipotez. Tak, panie
Rey Diaz, by moe mimo caej wczeniejszej pracy, jak w to
woyem, nie udaoby mi si rozgry paskiego planu, gdyby nie
to ostatnie wydarzenie. Ten pomys by zbyt szalony. Ale wspaniay,
nawet pikny. Gdyby naprawd zacza si wywoana przez upadek
Merkurego na Soce reakcja acuchowa, byaby to najwspanialsza
cz caej symfonii Ukadu Sonecznego chocia, niestety, ludzko
mogaby podziwia tylko jej pocztek. Jest pan Wpatrujcym si
w cian z zadatkami na boga, panie Rey Diaz. To dla mnie zaszczyt,
e jestem Burzycielem pana ciany.
Burzyciel ciany wsta i zoy mu gboki ukon.
Rey Diaz nawet na niego nie spojrza. Zacign si cygarem
i wypuci obok dymu, nadal bacznie przygldajc si jego
koniuszkowi.
Dobrze powiedzia. Wobec tego zadam panu to samo pytanie,
ktre zada Tyler.
Burzyciel ciany wyrczy go:
Jeli to, co pan mwi, jest prawd, to co teraz?
Zapatrzony w koniuszek cygara Rey Diaz kiwn gow.
Odpowiem tak samo jak Burzyciel ciany Tylera: Pana nic to nie
Ciemny las 384

obchodzi.
Rey Diaz oderwa wzrok od cygara i spojrza na niego pytajco.
Wyglda pan jak czowiek nieokrzesany, ale ma pan przenikliwy
umys. Mimo to w gbi duszy faktycznie jest pan czowiekiem
nieokrzesanym. Taki ma pan charakter. I ten charakter uwidacznia
si w podstawach paskiego planu. Jest pan zachanny. Ludzko nie
jest w stanie wyprodukowa tak wielu gwiezdnych bomb wodorowych.
Nawet gdyby wykorzystano wszystkie zasoby Ziemi, nie
wyprodukowano by nawet jednej dziesitej tej liczby. A i milion takich
bomb nie zdoa zmniejszy prdkoci Merkurego na tyle, by spad
na Soce. Stworzy pan ten niemoliwy do zrealizowania plan
z oniersk brawur, a potem krok po kroku wciela go pan w ycie
z przebiegoci znakomitego stratega. To prawdziwa tragedia.
Wyraz pobrudonej twarzy Reya Diaza sta si zwodniczo agodny,
potem zaczy si na niej pojawia skurcze, a w kocu nie mg ju
duej powstrzymywa miechu.
Cha, cha, cha mia si do rozpuku, wskazujc na Burzyciela
ciany. Superman! Cha, cha, cha. Teraz sobie przypominam. Ten
ten stary Superman. Potrafi lata i mg powstrzyma obroty Ziemi,
ale podczas przejadki konnej cha, cha, cha podczas przejadki
konnej spad z sioda i skrci sobie kark cha, cha, cha.
To nie Superman, ale Christopher Reeve, aktor, ktry go gra,
spad z konia poprawi go spokojnie Burzyciel ciany.
Mylisz mylisz, e ciebie czeka lepszy los? Cha, cha, cha
Odkd tu przyszedem, nie dbam o swj los. yem peni ycia
powiedzia Burzyciel ciany. Ale pan, panie Rey Diaz, powinien
pomyle o tym, jaki los czeka pana.
Ty zginiesz pierwszy rzek Rey Diaz, umiechajc si szeroko,
i wcisn mu midzy oczy arzcy si koniuszek cygara.
385 Liu Cixin

Gdy tamten zakry rkami twarz, Rey Diaz wzi z kanapy wojskowy
pas, zarzuci go Burzycielowi ciany na szyj i z caej siy zacisn.
Chocia Burzyciel ciany by mody, nie by w stanie obroni si przed
wciekym atakiem Reya Diaza, ktry rzuci go na podog.
Skrc ci kark! rycza Rey Diaz. Kto ci tu przysa, sukinsynu,
eby zgrywa mdral? Kim ty, do diaba, jeste? Skrc ci kark,
sukinsynu!
Jeszcze mocniej zacisn pas i tuk jego gow o podog, a z ust
tamtego wypady zby. Kiedy wpadli stranicy, by ich rozdzieli, twarz
Burzyciela ciany bya fiol towa, z jego ust cieka piana, a oczy wyszy
mu na wierzch jak oczy zotej rybki.
Rey Diaz, nadal nie posiadajc si z wciekoci, szarpa si ze
stranikami i wrzeszcza:
Skrcie mu kark! Zwicie go i skrcie mu kark! No ju! To cz
planu! Syszycie, do kurwy ndzy? Cz planu!
Ale trzej stranicy nie posuchali jego rozkazu. Jeden z nich
przytrzyma Reya Diaza, a pozostali dwaj podwignli Burzyciela
ciany, ktry nieco odzyska oddech, i zaczli go wynosi.
Poczekaj, sukinsynu. Nie umrzesz agodn mierci powiedzia
Rey Diaz, zaprzestajc prb wyrwania si stranikowi i rzucenia si
znowu na Burzyciela ciany, po czym gboko westchn.
Burzyciel ciany spojrza przez rami stranika, a na jego
posiniaczonej i spuchnitej twarzy pojawi si umiech. Otworzy usta,
w ktrych brakowao kilku zbw, i powiedzia:
yem peni ycia.

Spotkanie Rady Obrony Planety w sprawie programu

Ciemny las 386

Wpatrujcych si w cian
Zaraz po rozpoczciu si zebrania Stany Zjednoczone, Wielka
Brytania, Francja i Niemcy zoyy inny wniosek, w ktrym domagay
si natychmiastowego zawieszenia Reya Diaza w prawach
Wpatrujcego si w cian i postawienia go przed Midzynarodowym
Trybunaem Sprawiedliwoci za zbrodnie przeciw ludzkoci.
Po wnikliwym ledztwie doszlimy do przekonania, e naley da
wiar Burzycielowi ciany, ktry ujawni strategiczne zamiary Reya
Diaza owiadczy przedstawiciel Stanw Zjednoczonych. Stoi przed
nami osoba, ktrej zbrodnie przymiewaj wszystkie zbrodnie przeciw
ludzkoci w historii. Nie udao si nam znale w midzynarodowym
prawie karnym normy, ktra miaaby zastosowanie do popenionej
przez niego zbrodni, dlatego proponujemy, eby doda do tego prawa
artyku o zagadzie ycia na Ziemi i z niego oskary Reya Diaza.
Rey Diaz sprawia wraenie cakowicie odpronego.
Ju od dawna staralicie si mnie pozby, prawda? rzek
szyderczym tonem do przedstawiciela USA. Jestem czowiekiem,
ktry najmniej si wam podoba od samego pocztku programu
Wpatrujcych si w cian.
Twierdzenie Wpatrujcego si w cian Reya Diaza jest
bezpodstawne owiadczy przedstawiciel Wielkiej Brytanii. Kraje,
ktre oskara, zainwestoway najwicej pienidzy w jego plan, duo
wicej ni w plany pozostaych trzech Wpatrujcych si w cian.
Owszem powiedzia Rey Diaz, kiwajc gow ale
zainwestowalicie tak duo, bo chcecie pooy rk na gwiezdnych
bombach wodorowych.
To absurd! Co bymy mieli z nimi zrobi? odparowa
przedstawiciel Stanw Zjednoczonych. W przestrzeni kosmicznej to
387 Liu Cixin

bro niewiarygodnie nieskuteczna, a na Ziemi nie maj adnego

praktycznego znaczenia nawet stare bomby wodorowe o mocy wybuchu
dwudziestu kiloton, a co dopiero taki potwr o mocy trzystu megaton.
Ale byyby one najskuteczniejsz broni w walkach na innych
planetach, zwaszcza w walkach midzy ludmi odpar spokojnie
Rey Diaz. Na innych, bezludnych planetach nie trzeba si martwi,
e bd ofia y wrd ludnoci cywilnej albo e zostanie zniszczone
rodowisko naturalne, a nawet e wszystko zostanie zmiecione z ich
powierzchni. Tam gwiezdne bomby wodorowe oka si bardzo
przydatne. Musielicie przewidywa, e wraz z ekspansj ludzi na
inne planety Ukadu Sonecznego przenios si te tam ziemskie
konflikt . Nie zmieni tego nawet fakt, e wsplnym wrogiem caej
ludzkoci jest Trisolaris, wic przygotowujecie si na to. W obecnej
sytuacji opracowywanie superbroni dla uycia jej przeciw ludziom jest
ze wzgldw politycznych nie do pomylenia, wic w tym celu
wykorzystalicie mnie.
To niedorzeczna logika terrorysty i dyktatora powiedzia
przedstawiciel Stanw Zjednoczonych. Rey Diaz, wykorzystujc
pozycj i wadz Wpatrujcego si w cian, stworzy plan, ktry jest
dla ludzkoci takim samym zagroeniem jak inwazja Trisolarian.
Musimy podj zdecydowane dziaania, by naprawi ten bd.
Oni s tyle warci ile ich sowa rzek Rey Diaz, obracajc si
do Garanina, obecnego rotacyjnego przewodniczcego ROP. Na
zewntrz czekaj ludzie z CIA, by aresztowa mnie, gdy tylko wyjd po
tym posiedzeniu.
Przewodniczcy zerkn na przedstawiciela USA, ktry bawi si
pirem. Garanin po raz pierwszy obj to stanowisko na pocztku
programu Wpatrujcych si w cian i sam ju nie pamita, ile razy
je piastowa w cigu minionych dwudziestu lat. Ale to bya jego
Ciemny las 388

ostatnia kadencja. By ju siwy i niedugo wybiera si na emerytur.

Jeli to, co pan mwi, jest prawd, to takie postpowanie jest
niestosowne powiedzia. Dopki obowizuj zasady programu
Wpatrujcych si w cian, s oni nietykalni i adne ich sowa
i dziaania nie mog by wykorzystane dla oskarenia ich
o popenienie przestpstwa.
Prosz te pamita, e znajdujemy si na terytorium
midzynarodowym doda przedstawiciel Japonii.
Czy znaczy to odezwa si przedstawiciel Stanw Zjednoczonych,
podnoszc piro e nawet kiedy Rey Diaz bdzie chcia zdetonowa
milion superbomb, spoeczestwo nadal nie bdzie mogo go oskary
o planowanie zbrodni?
Zgodnie z postanowieniami uchway wprowadzenie ogranicze
w realizacji strategicznych planw Wpatrujcych si w cian, ktrzy
przejawiaj niebezpieczne skonnoci, jest zupenie inn spraw ni
zapewnienie im nietykalnoci odpar Garanin.
Zbrodnie, ktrych dopuci si Rey Diaz, wykraczaj poza sfer
objt immunitetem. Musi ponie za nie kar. To niezbdny warunek
kontynuacji programu Wpatrujcych si w cian owiadczy
przedstawiciel Wielkiej Brytanii.
Chciabym przypomnie panu przewodniczcemu
i przedstawicielom pastw czonkowskich powiedzia Rey Diaz,
wstajc z fotela e jest to posiedzenie ROP, a nie rozprawa sdowa
przeciwko mnie.
Wkrtce stanie pan przed sdem rzek z chodnym umiechem
przedstawiciel Stanw Zjednoczonych.
Zgadzam si z Wpatrujcym si w cian Reyem Diazem.
Powinnimy powrci do dyskusji nad jego planem powiedzia
Garanin, korzystajc z okazji, by chwilowo omin draliwy temat.
389 Liu Cixin

Wyglda na to przerwa milczenie przedstawiciel Japonii e

przedstawiciele zgadzaj si co do tego, e strategiczny plan Reya
Diaza jest przejawem niebezpiecznej skonnoci do oczywistego
pogwacenia praw czowieka, a zatem zgodnie z odpowiednimi
postanowieniami uchway o Wpatrujcych si w cian powinno si
wstrzyma jego realizacj.
Wobec tego moemy teraz podda pod gosowanie wniesiony na
poprzednim przesuchaniu wniosek W269 oznajmi Garanin.
Panie przewodniczcy, niech pan zaczeka chwil. Rey Diaz
podnis rk. Mam nadziej, e przed przystpieniem do gosowania
nad tym wnioskiem bd mg przedstawi pewne szczegy mojego
planu.
Czy to konieczne, skoro to tylko szczegy? zapyta ktry
z zebranych.
Niech je pan zachowa dla sdu rzek sarkastycznie
przedstawiciel Wielkiej Brytanii.
Nie, one s wane upiera si Diaz. Zamy, e Burzyciel
ciany ujawni moj prawdziw strategi. Kto z pastwa grona mwi
o chwili, w ktrej milion umieszczonych na Merkurym bomb
wodorowych bdzie gotowych do odpalenia. Wtedy stan przed
wszechobecnymi sofonami i owiadcz Trisolarianom, e ludzie s
gotowi zgin razem z nimi. Co wwczas nastpi?
Nie mona przewidzie reakcji Trisolarian, ale niewtpliwie
miliardy ludzi na Ziemi bd chciay skrci panu kark, tak jak pan
Burzycielowi ciany odpar przedstawiciel Francji.
Wanie. Podjem wic pewne kroki, eby si przed tym
zabezpieczy. Spjrzcie na to. Rey Diaz podnis rk i pokaza
zgromadzeniu swj zegarek. By on cakowicie czarny i mia dwa razy
wiksz i grubsz tarcz ni normalny zegarek rczny, chocia na jego
Ciemny las 390

grubym nadgarstku nie wydawa si taki wielki. To przekanik

wysyajcy sygna na Merkurego.
Uyje go pan dla wysania sygnau do detonacji? zapyta kto.
Wprost przeciwnie. On wysya sygna powstrzymujcy detonacj.
Sowa te sprawiy, e caa sala skupia na nim uwag.
System ten ma kryptonim koyska, co znaczy, e kiedy koyska
przestanie si porusza, pice w niej dziecko si obudzi. Zegarek
wysya na Merkurego cigy sygna. Jeli sygna zostanie przerwany,
system natychmiast zdetonuje bomby.
To si nazywa czuwak wyjani ze stoickim spokojem
przedstawiciel Stanw Zjednoczonych. Podczas zimnej wojny
prowadzono badania nad zastosowaniem wcznikw i wycznikw
awaryjnych w pociskach jdrowych, ale nigdy ich nie zainstalowano.
Mgby to zrobi tylko szaleniec.
Rey Diaz opuci rk i zakry zegarek mankietem.
O tym wspaniaym pomyle dowiedziaem si nie od specjalisty
z zakresu strategii jdrowej, ale z amerykaskiego filmu W tym filmi
facet ma urzdzenie, ktre wysya cigy sygna, ale zostanie on
przerwany, gdy jego serce przestanie bi. Inny go ma przymocowan
do ciaa bomb, ktrej nie mona usun, i jeli ta bomba nie odbierze
sygnau, wybuchnie. A wic nawet jeli ten nieszczsny gupek nie lubi
tego pierwszego faceta, musi robi wszystko, by go ochroni Lubi
oglda amerykaskie hity kinowe. Jeszcze dzisiaj potrafi rozpozna
star wersj Supermana.
Chce pan powiedzie, e to urzdzenie reaguje na rytm paskiego
serca? zapyta przedstawiciel Japonii i wycign rk, by dotkn
zegarka pod mankietem, ale Rey Diaz schowa do i cofn si nieco.
Oczywicie. Ale ta koyska jest bardziej zaawansowana
technicznie. Monitoruje nie tylko rytm mojego serca, ale te wiele
391 Liu Cixin

innych wskanikw fizjologicz ych, takich jak cinienie krwi,

temperatura ciaa i tak dalej, i dokonuje caociowej analizy tych
parametrw. Jeli nie bd normalne, natychmiast przestanie wysya
sygna. Potrafi e rozpozna wiele prostych komend gosowych.
Do audytorium wszed mczyzna, ktry wyglda na
zdenerwowanego, i szepn co do ucha Garaninowi. Zanim skoczy,
Garanin zerkn na Reya Diaza ze szczeglnym wyrazem oczu, ktry
nie uszed uwagi bystrych czonkw Rady.
Moemy rozbroi pask koysk. Nad tym te prowadzono
badania podczas zimnej wojny rzek przedstawiciel Stanw
Zjednoczonych.
Mylaem o tej samej metodzie powiedzia przedstawiciel
Niemiec. Podczas przesyania na Merkurego sygna z paskiego
zegarka musi przej przez skomplikowany system czy. Zniszczenie
albo zasonicie ktregokolwiek wza, a nastpnie uycie faszywego
rda sygnau dla utrzymania cigoci transmisji sprawi, e paska
koyska stanie si bezuyteczna.
To rzeczywicie problem zgodzi si Rey Diaz, kiwajc w jego
stron gow. Gdyby nie sofony, problem daoby si atwo rozwiza.
Do wszystkich wzw komunikacji zosta wprowadzony identyczny
algorytm kodujcy, ktry wytwarza kady wysyany sygna.
Obserwatorowi z zewntrz moe si wydawa, e wartoci sygnau
s przypadkowe i za kadym razem inne, ale nadajnik i odbiornik
wytwarzaj sekwencj identycznych wartoci. Sygna jest uznawany
za prawidowy tylko wtedy, gdy odpowiada sekwencji sygnaw
odbiornika. Bez algorytmu kodujcego sygna wysany przez faszywe
rdo nie bdzie zgodny z sekwencj odbiornika. Ale przeklte sofony
mog odkry ten algorytm.
Moe obra pan inne podejcie? zapyta ktry z czonkw Rady.
Ciemny las 392

Prymitywne podejcie. Do wszystkiego mam prymitywne

i niezgrabne podejcie odpar Rey Diaz z autoironicznym miechem.
Zwikszyem czuo wszystkich wzw na wyniki automonitoringu.
Rzecz w tym, e kady z tych wzw skada si z wielu jednostek,
ktre mog dzieli due odlegoci, ale ktre s poczone w cao
dziki cigej komunikacji. Jeli ktra z tych jednostek si zepsuje,
wze wyle komend dezaktywujc wycznik i nawet jeli faszywe
rdo podejmie przesyanie sygnau do nastpnego wza, nie zostanie
on zaakceptowany. Proces monitorowania stanu kadej jednostki trwa
mikrosekund, co oznacza, e zgodnie z podejciem przedstawiciela
Niemiec trzeba w tym uamku sekundy zniszczy wszystkie
jednostki danego wza i zacz wysya sygna z faszywego rda.
Wze skada si co najmniej z trzech jednostek, ale moe ich zawiera
kilkadziesit. Kada jednostka jest oddalona od innych o okoo trzech
kilometrw. Kada jest bardzo wytrzymaa na zniszczenie i wystarczy
jej dotkn, by wysaa ostrzeenie. By moe Trisolarianie mogliby
w cigu mikrosekundy spowodowa awari tych jednostek, ale dla
ludzi jest to przy obecnym stanie techniki zadanie niewykonalne.
Ostatnie zdanie zaniepokoio wszystkich.
Przed chwil otrzymaem meldunek, e urzdzenie, ktre ma na
rku Rey Diaz, wysya sygna elektromagnetyczny oznajmi Garanin.
Na t wiadomo atmosfera w sali staa si napita. Chciabym pana
zapyta, Wpatrujcy si w cian Reyu Diazie: czy sygna z paskiego
zegarka wysyany jest na Merkurego?
Rey Diaz zachichota, po czym rzek:
A po co miabym go wysya na Merkurego? Nie ma tam niczego
oprcz ogromnego dou. Poza tym nie ustanowiono jeszcze poczenia
z t planet w ramach koyski. Nie, nie, nie. Nie musicie si martwi.
Sygna nie pynie na Merkurego. Dociera do pewnego miejsca
393 Liu Cixin

w Nowym Jorku, bardzo blisko nas.

Sala zamara. Wszyscy oprcz Reya Diaza byli wstrznici.
Jeli sygna podtrzymujcy ruch koyski zostanie przerwany, co
to uruchomi? zapyta ostro przedstawiciel Wielkiej Brytanii, nie
starajc si ju ukry napicia.
Och, co na pewno zostanie uruchomione odpowiedzia mu Diaz
z szerokim umiechem. Od dwudziestu lat jestem Wpatrujcym si
w cian i zawsze mogem co zrobi samodzielnie.
Dobrze, panie Rey Diaz. Mgby pan odpowiedzie na bardziej
bezporednie pytanie? rzek przedstawiciel Francji. Wyglda na
zupenie spokojnego, ale sycha byo, e dry mu gos. Ile osb straci
przez pana czy przez nas ycie?
Rey Diaz wybauszy na niego oczy, jakby pytanie to byo dziwaczne.
Co? Liczba osb ma jakie znaczenie? Mylaem, e wszyscy
jestecie przyzwoitymi dentelmenami, ktrzy nade wszystko ceni
prawa czowieka. Co za rnica, czy bdzie to ycie jednego czowieka,
czy omiu i dwch dziesitych miliarda ludzi? Jeli tylko jednego, to
nie musicie go szanowa?
Wsta przedstawiciel Stanw Zjednoczonych.
Ju ponad dwadziecia lat temu, gdy zaczyna si program
Wpatrujcych si w cian, dowiedlimy, kim jest ten czowiek
powiedzia, celujc w niego oskarycielsko palcem i pryskajc lin.
Stara si panowa nad sob, ale mu si nie udao. To terrorysta.
Paskudny terrorysta! Wcielony diabe! Wypucilicie tego dina
z butelki i musicie wzi za to odpowiedzialno! Trzeba obciy
odpowiedzialnoci za to ONZ! krzykn histerycznie, rozrzucajc
papiery.
Niech si pan uspokoi, panie przedstawicielu rzek Rey Diaz
z lekkim umieszkiem. Koyska jest wraliwa na moje wskaniki
Ciemny las 394

fizjologiczne Gdybym wpad, tak jak pan, w histeri, gdyby mj

nastrj zacz si waha, natychmiast przestaaby wysya sygna
powstrzymujcy detonacj. A zatem i pan, i wy wszyscy siedzcy tutaj
nie powinnicie wprawia mnie w zy humor. Byoby lepiej dla nas
wszystkich, gdybycie zadbali o to, bym by zadowolony.
Jakie s pana warunki? zapyta cicho Garanin.
Do umiechu Reya Diaza wkrada si odrobina smutku. Obrci si
do Garanina i potrzsn gow.
A jakie mam postawi warunki, panie przewodniczcy, oprcz
tego, e chc std odlecie do mojego kraju? Na lotnisku Kennedyego
czeka ju na mnie wyczarterowany samolot.
Zebrani milczeli. Wszyscy niewiadomie przenieli uwag z Reya
Diaza na przedstawiciela Stanw Zjednoczonych, ktry nie mogc
znie tylu zwrconych na niego spojrze, opad na fotel i wysycza:
Wyno si std do diaba!
Diaz skin wolno gow, wsta i ruszy do wyjcia.
Panie Rey Diaz, odwioz pana do domu powiedzia Garanin,
opuszczajc mwnic.
Rey Diaz zaczeka na przewodniczcego, ktry nie szed ju tak
sprystym krokiem jak dawniej.
Dzikuj, panie przewodniczcy. Tak sobie pomylaem, e moe
i pan zechce std wyj.
Byli ju w drzwiach, gdy Rey Diaz chwyci Garanina za rk
i odwrci si razem z nim twarz do sali.
Nie bd tskni za tym miejscem, panowie powiedzia.
Zmarnowaem te dwadziecia lat i nikt tutaj mnie nie rozumie. Chc
wrci do mojej ojczyzny, do mojego narodu. Tak, do mojej ojczyzny i do
mojego narodu. Tskni za nim.
Ku wielkiemu zdziwieniu wszystkich oczy tego potnego mczyzny
395 Liu Cixin

zaszy zami.
Chc wrci do mojego kraju ojczystego. To nie jest cz planu
powiedzia w kocu.
Gdy wyszed z budynku Zgromadzenia Oglnego ONZ, rozpostar
szeroko ramiona do soca i zawoa z ulg:
Ach, moje soce!
Jego trwajca dwadziecia lat heliofobia znikna.
Samolot Reya Diaza wystartowa i przelecia nad lini wschodniego
wybrzea, kierujc si nad Atlantyk.
Ze mn jest pan bezpieczny powiedzia Garanin, gdy siedzieli
ju w kabinie. Prosz mi powiedzie, gdzie jest urzdzenie poczone
z tym wcznikiem.
Nie ma adnego urzdzenia. Nie ma niczego. To by tylko podstp,
ktry umoliwi mi ucieczk. Rey Diaz zdj zegarek i poda go
Garaninowi. To tylko prosty przekanik zrobiony z telefonu Motoroli.
Nie jest te zsynchronizowany z rytmem mojego serca. Zosta
wyczony. Niech pan go zatrzyma jako upominek.
Przez dug chwil aden z nich si nie odezwa. Potem Garanin
westchn i powiedzia:
Jak do tego doszo? Wpatrujcym si w cian dano przywilej
opracowywania planw strategicznych bez niczyjej wiedzy po to, by
uy ich przeciw sofonom i Trisolaris. Ale pan i Tyler uylicie ich
przeciw ludzkoci.
Nie ma w tym niczego dziwnego odpar Diaz. Siedzia przy oknie,
rozkoszujc si blaskiem soca. Na razie najwiksz przeszkod dla
przetrwania ludzkoci jest ona sama.
Sze godzin pniej samolot wyldowa na lotnisku
midzynarodowym w Caracas, na wybrzeu Morza Karaibskiego.
Garanin nie wysiad. Mia zaraz wrci tym samym samolotem do
Ciemny las 396

ONZ.
Gdy si rozstawali, Rey Diaz powiedzia:
Nie przerywajcie programu Wpatrujcych si w cian. On
naprawd niesie nadziej w tej wojnie. Zostao jeszcze dwch
Wpatrujcych si w cian. Niech pan yczy im ode mnie wszystkiego
najlepszego.
Ja te si ju z nimi nie zobacz rzek przejty Garanin.
Kiedy Rey Diaz wyszed, zostawiajc go samego w kabinie, z jego
oczu pocieky zy.
Niebo nad Caracas byo tak samo bezchmurne jak w Nowym Jorku.
Rey Diaz zszed po schodach z samolotu i wcign w nozdrza dobrze
mu znane tropikalne powietrze. Potem pochyli si i ucaowa ojczyst
ziemi. Nastpnie pod ochron duego oddziau policji uda si
w kolumnie samochodw do miasta. Po pgodzinnej jedzie wijc
si drog znaleli si w stolicy. Konwj skierowa si do centrum.
Rey wysiad z samochodu i stan pod posgiem Simna Bolivara na
placu jego imienia. Wznosi si nad nim siedzcy na koniu bohater,
ktry pokona Hiszpanw i stara si zaoy w Ameryce Poudniowej
zjednoczon republik Wielkiej Kolumbii. Przed nim pray si
w socu tum rozgorczkowanych ludzi, ktry par naprzd, ale
natrafia na zdecydowany opr andarmerii. Pady strzay
w powietrze, ale fala ludzi przedara si w kocu przez kordon
i popyna ku ywemu Bolivarowi u stp posgu.
Rey Diaz podnis rce i ze zami w oczach krzykn
rozemocjonowanym gosem do tumu:
Ach, mj narodzie!
Pierwszy rzucony z tumu kamie uderzy go w wycignit lew
rk, drugi w pier, a trzeci w czoo, omal nie powalajc go na ziemi.
Potem kamienie posypay si jak grad i prawie pogrzebay jego martwe
397 Liu Cixin

ciao. Ostatni kamie cisna staruszka, ktra dotargaa go z trudem

do trupa, a potem powiedziaa po hiszpasku:
Ty zoczyco! Zabiby wszystkich. Wrd nich byby mj wnuk.
Zabiby mojego wnuka!
Z ca si, jak miaa w trzscych si rkach, walna nim
w roztrzaskan gow Reya Diaza, ktra wystawaa spod stosu
kamieni.

Czas jest jedyn rzecz, ktrej nie da si zatrzyma. Przecina cicho

to, co twarde, i to, co mikkie, i stale posuwa si naprzd. Nic nie jest
w stanie zakci jego biegu, za to on wszystko zmienia.
W tym samym roku, w ktrym przeprowadzono prb gwiezdnej
bomby wodorowej na Merkurym, Chang Weisi przeszed na emerytur.
Podczas ostatniego wywiadu udzielonego telewizji przyzna szczerze,
e on sam nie wierzy w zwycistwo ludzkoci, ale nie wpyno to
na wysok ocen jego pracy na stanowisku pierwszego dowdcy si
kosmicznych, jak wystawia mu historia. Wieloletnia praca
w stresujcych warunkach nadszarpna jego zdrowie i umar w wieku
szedziesiciu omiu lat. Do koca zachowa przytomno umysu i na
ou mierci wielokrotnie wspomina Zhang Beihaia.
Po zakoczeniu drugiej kadencji na urzdzie sekretarza generalnego
ONZ Say zainicjowaa Program Upamitnienia Ludzkoci. Jego celem
byo zgromadzenie obszernego zbioru danych i artefaktw ludzkiej
cywilizacji, ktre miay ostatecznie zosta wysane w kosmos na statku
bezzaogowym. Najwaniejszym elementem tego zbioru by Dziennik
Ludzki, strona internetowa utworzona po to, by umoliwi jak
najwikszej liczbie ludzi zarejestrowanie w formie tekstw i zdj ich
ycia codziennego, ktra pod koniec miaa ponad dwa miliardy
Ciemny las 398

uytkownikw i staa si najwiksz kopalni informacji, jaka

kiedykolwiek powstaa w internecie. Pniej ROP, przekonana, e
Program Upamitnienia Ludzkoci przyczynia si do wzrostu
nastrojw defetystycznych, przyja uchwa, ktra powstrzymaa jego
dalsze rozwijanie, a nawet zrwnaa go z eskapizmem. Say jednak
wci nie szczdzia wysikw dla jego kontynuowania, a odesza
w wieku osiemdziesiciu czterech lat.
Garanin i Kent dokonali po przejciu na emerytur takiego samego
wyboru: zaszyli si w owym rajskim ogrodzie na pnocy Europy,
w ktrym przez wiele lat mieszka Luo Ji. wiat zewntrzny nigdy ju
ich nie zobaczy i nikt nie zna dokadnej daty ich mierci. Jedno byo
jednak pewne doyli sdziwego wieku. Niektrzy mwili, e nawet
setki, zanim zmarli mierci naturaln.
Zgodnie z przewidywaniami Keiko Yamasuki Wu Yue przey reszt
ycia w depresji. Przez ponad dziesi lat pracowa nad Programem
Upamitnienia Ludzkoci, ale nie znalaz w nim adnej pociechy
i odszed w wieku siedemdziesiciu siedmiu lat. Podobnie jak Chang
Weisi, w ostatnich chwilach wspomnia o Zhang Beihaiu. Obaj wizali
nadzieje na przyszo ludzkoci z tym niezomnym wojownikiem,
ktry zmierza ku niej pogrony w hibernacji.
Zarwno doktor Albert Ringier, jak i genera Fitzroy doyli prawie
dziewidziesitki i doczekali si ukoczenia budowy teleskopu
Hubble III, przez ktry obserwowali planet Trisolaris, ale ju nigdy
nie zobaczyli ani fl ty trisolariaskiej, ani leccych przed ni sond. Za
ich ycia nie przesza ona jeszcze przez trzeci pas niegu.
Rwnie inne osoby doszy do kresu ycia. Jako pierwszy z trjki
starych pekiskich ssiadw odszed w wieku siedemdziesiciu piciu
lat Miao Fuquan. Jego syn faktycznie pochowa go dwiecie metrw
pod ziemi, w opuszczonej kopalni, i speniajc jego yczenie, wysadzi
399 Liu Cixin

cian chodnika, a na powierzchni postawi nagrobek. Zgodnie z jego

ostatni wol potomkowie Miao z ostatniego pokolenia przed bitw
w dniu Sdu Ostatecznego mieli usun nagrobek, ale gdyby ludzko
wygraa, ponownie go postawi w pierwotnym miejscu. Jednak
niespena p wieku po jego mierci obszar nad kopalni sta si
pustyni, nagrobek znikn, zapomniano, gdzie znajdowa si szyb,
a potomkom Miao nie chciao si go szuka.
Zhang Yuanchao zachorowa jak zwyka osoba i zmar w wieku
osiemdziesiciu lat, a jego ciao skremowano jak ciao zwykej osoby.
Prochy postawiono w zwykej niszy na dugiej pce w zwykym
grobowcu na cmentarzu komunalnym.
Yang Jinwen doy dziewidziesiciu dwch lat, a zrobiony ze
specjalnego stopu pojemnik z jego szcztkami zosta wystrzelony
z Ukadu Sonecznego i z trzeci prdkoci kosmiczn polecia
w bezmiar kosmosu. Pochono to jego wszystkie oszczdnoci.
W stuleciu, ktre nastpio po rozpoczciu si kryzysu
trisolariaskiego, odeszli wszyscy, ktrzy yli w zotym wieku. Stale
przywoywano t epok, a starzy ludzie, ktrym dane byo y
w tamtych wspaniaych czasach, snuli wspomnienia o niej, rozkoszujc
si ich smakiem. Zawsze koczyli je westchnieniem: Ach, gdybymy
wtedy wiedzieli, jak naley si troszczy o to, co mielimy!. Modzi
suchali ich opowieci z mieszanin zazdroci i sceptycyzmu. Czy
naprawd istniaa ta utopia: legendarny pokj, dobrobyt i szczcie?
Gdy ostatni starcy zmarli, w Zoty Brzeg znikn w mrokach
historii. Statek ludzkiej cywilizacji pyn samotnie po rozlegym
oceanie, otoczony ze wszystkich stron bezkresnymi, zowrogimi falami,
i nikt nie wiedzia, czy dobije do drugiego brzegu, ba, czy w ogle jest
gdzie drugi brzeg.
 CZ III

CIEMNY LAS
 205 rok ery kryzysu

Odlego floty trisolariaskiej od Ukadu Sonecznego: 2,10 lat

wietlnych
Ciemno. Przed ciemnoci nie byo niczego oprcz nicoci, a nico
nie miaa koloru. Nie byo w niej niczego. Ciemno oznaczaa
przynajmniej, e istnieje przestrze. Wkrtce w ciemnoci pojawiy si
zakcenia przenikajce wszdzie jak agodny wiatr. Byo to doznanie
upywu czasu, bo w nicoci nie byo czasu, a teraz przybra on ksztat
topniejcego lodowca. Dopiero duo pniej pojawio si wiato,
najpierw jako bezksztatna jasna plama. Nastpnie stopniowo wyoni
si wiat. Odzyskana wiadomo mozolnie staraa si go zrozumie.
Udao si jej dostrzec kilka cienkich, przezroczystych rurek, potem
ludzk twarz za nimi. Twarz szybko znikna, odsaniajc kremowo
biae wiato sufi owe.
Luo Ji obudzi si z hibernacji.
Twarz ukazaa si ponownie. Mczyzna agodnie spojrza na Luo Ji
i powiedzia:
Witamy w naszej epoce.
Gdy wypowiada te sowa, na jego biaym kitlu wykwit obraz
jaskrawych r, po czym zblak i znikn. Mwi dalej i pojawiay si
coraz to nowe pikne obrazy, ktre odzwierciedlay jego emocje
i wspgray z wyrazem twarzy: morza, zachody soca i skpane
w deszczu lasy. Powiedzia Luo Ji, e podczas hibernacji wyleczono
Ciemny las 402

go z choroby i e jego wybudzenie przebiego gadko. Powrt do penej

sprawnoci potrwa mniej wicej trzy dni, potem jego organizm odzyska
wszystkie normalne funkcje
Umys Ji, nadal ospay, wychwyci z potoku sw lekarza tylko jedn
informacj: by 205 rok ery kryzysu, a wic znajdowa si w stanie
upienia przez 185 lat.
Pocztkowo akcent lekarza wydawa mu si dziwny, ale wkrtce
odkry dlaczego. Chocia dwiki jzyka mandaryskiego niewiele si
zmieniy, byo w nim mnstwo angielskich sw. Gdy lekarz mwi, na
sufici pojawia si tekst, widocznie wywietlany tam przez urzdzenie
do rozpoznawania gosu. By moe po to, by uatwi nowo
przebudzonemu zrozumienie, sowa angielskie zastpowane w nim
byy chiskimi znakami.
W kocu lekarz powiedzia Luo Ji, e zostanie przeniesiony z pokoju
wybudzania na oddzia oglny. Na jego kitlu pojawia si scena
wieczornego poegnania zachodzce soce zastpi nagle widok
rozgwiedonego nieba. W tej samej chwili Luo Ji poczu, e jego ko
zaczyna si porusza. Ju za drzwiami usysza, jak lekarz krzyczy:
Nastpny!. Przekrciwszy gow do tyu, zobaczy, e do pokoju
wsuwa si drugie ko, z kim, kogo najwidoczniej przywieziono z sali
hibernacji. ko szybko przycignito do zespou monitorw i lekarz,
ktrego kitel by teraz nienobiay, stukn palcem w cian. Na
jednej trzeciej jej powierzchni pojawiy si skomplikowane krzywe
i dane, ktrymi zacz w skupieniu manipulowa.
Luo Ji uwiadomi sobie, e jego przebudzenie nie byo
prawdopodobnie wielkim wydarzeniem, a tylko jednym z wielu
wykonywanych tu codziennie zabiegw. Lekarz by yczliwy, ale w jego
oczach Luo by zwykym hibernatem.
Podobnie jak w pokoju wybudzania, w korytarzu nie byo adnych
403 Liu Cixin

lamp. wiato wydobywao si wprost ze cian i chocia byo agodne,

Luo Ji musia zmruy oczy. Gdy to zrobi, ciany w tej czci
korytarza przygasy i potem przyciemniony fragment przesuwa si
razem z kiem. Gdy jego oczy przyzwyczaiy si do wiata, otworzy
je szerzej i w tej samej chwili wiato z powrotem pojaniao i jego
natenie utrzymywao si odtd na dogodnym dla niego poziomie.
Najwyraniej system ustawiania jasnoci wiata w korytarzu ledzi
zmiany rednicy jego renic. Wynikao z tego, e musia si znale
w epoce spersonalizowanych urzdze. Znacznie przekraczao to jego
oczekiwania.
Na powoli przesuwajcych si cianach widzia wiele przypadkowo,
jak mu si wydawao, rozmieszczonych ekranw o rnych rozmiarach.
Niektre pokazyway ruchome obrazy, ktrym nie mia czasu dobrze
si przyjrze. Mogli je tam pozostawi uytkownicy, ktrzy zapomnieli
je wyczy.
Par razy droga, ktr przemieszczao si jego automatyczne ko,
krzyowaa si z drogami ludzi przechodzcych przez korytarz.
Zauway, e podeszwy ich butw, a take kka wzka zostawiay na
pododze wiecce, rozmyte lady, jak palec na ciekokrystalicznym
ekranie w jego czasach. Dugi korytarz wydawa si nienagannie
czysty, tak czysty jak trjwymiarowa animacja komputerowa, ale
wiedzia, e to wszystko jest rzeczywiste. Jadc na ku, czu si tak
spokojnie i wygodnie jak nigdy dotd.
W ludziach, ktrych widzia, najbardziej uderzyo go to, e wszyscy
lekarze, pielgniarki i osoby spoza personelu byli czyci i eleganccy
i umiechali si albo machali do niego, kiedy si zbliali. Na ich
ubraniach pokazyway si wspaniae obrazy, w rnych stylach
u rnych osb niektre abstrakcyjne, inne realistyczne. Uj go
wyraz ich twarzy, bo wiedzia, e oczy ludzi s najlepszym
Ciemny las 404

odzwierciedleniem poziomu cywilizacji w danym miejscu i czasie.

Oglda kiedy zdjcia zrobione przez europejskiego fotografa pod
koniec panowania dynastii Qing i najwiksze wraenie zrobi na nim
tpy wyraz twarzy uwiecznionych na nich osb. W oczach zarwno
dygnitarzy, jak i zwykych szarakw wida byo tylko odrtwienie
i gupot, ani odrobiny energii. Takie samo wraenie mogli odnosi
ludzie tej nowej ery, kiedy patrzyli w jego oczy. Ich spojrzenia byy
pene mdroci i szczeroci, zrozumienia i mioci, tak rzadko
spotykanych w jego epoce. Najbardziej jednak zaimponoway mu ich
pewne siebie miny. Pewno siebie promieniujca z kadej pary oczu
bya ewidentnie duchow podpor ludzi nowej ery.
Nie wygldali na pogronych w rozpaczy, co byo kolejnym
zaskoczeniem.
ko Luo Ji wsuno si bezgonie na oddzia oglny, gdzie byo
dwch innych obudzonych z hibernacji. Jeden lea na ku, drugi
pakowa z pomoc pielgniarki swoje rzeczy i zdawa si gotowy do
wyjcia. Z wyrazu ich oczu Luo pozna, e obaj byli z tej samej epoki co
on. Byy one jak okna czasu, ukazujce szar epok, z ktrej przyby.
Jak oni mog si tak zachowywa? Przecie jestem ich
pradziadkiem! usysza Luo Ji narzekanie tego, ktry zbiera si do
wyjcia.
Nie moe pan si powoywa na zasad starszestwa. Zgodnie
z prawem lat spdzonych w hibernacji nie dolicza si do wieku, wic
przy osobach starszych pan naley do modszego pokolenia
Chodmy. Wystarczajco dugo czekaj ju na pana w izbie przyj
powiedziaa pielgniarka.
Chocia staraa si nie uywa angielskich sw, czasami potykaa
si na chiskich i zacinaa, jakby mwia w staroytnym jzyku,
a wtedy zmuszona bya przej na jzyk wspczesny. Wwczas na
405 Liu Cixin

cianie wywietla si ich chiski przekad.

Nawet nie rozumiem ich mowy. To jaki bekot! powiedzia
hibernat.
Wzi torb, pielgniarka drug, i wyszli.
W tej epoce musi si pan stale uczy. W przeciwnym razie bdzie
pan musia y na grze usysza Luo Ji odpowied pielgniarki.
Zrozumienie wspczesnego jzyka nie sprawiao mu ju trudnoci, ale
nie mia pojcia, co znaczyo jej ostatnie zdanie.
Cze. Poddae si hibernacji z powodu choroby? zapyta
hibernat lecy na ssiednim ku. By mody, wyglda na
dwadziecia kilka lat.
Luo Ji otworzy usta, ale nie wydoby si z nich aden dwik.
Moesz mwi. Bardziej si postaraj! Modzieniec umiechn si
do niego zachcajco.
Cze wychrypia w kocu Luo Ji.
Tamten skin gow.
Mczyzna, ktry wanie wyszed, zosta zahibernowany
z powodu choroby. Ja uciekem przed rzeczywistoci. Aha, nazywam
si Xiong Wen.
Jak tutaj jest? zapyta Luo Ji. Tym razem poszo mu duo
atwiej.
Prawd mwic, nie wiem. Jestem tu dopiero od piciu dni. Ale
to na pewno dobra epoka. Bdzie nam jednak trudno zintegrowa si
ze spoeczestwem. Gwnie dlatego, e obudzilimy si za wczenie.
Pniej byoby lepiej.
Pniej? Nie byoby jeszcze trudniej?
Nie. Nadal jestemy w stanie wojny, wic spoeczestwo nie moe
si o nas zatroszczy. Za kilkadziesit lat, po rozmowach pokojowych,
zapanuj spokj i dobrobyt.
Ciemny las 406

Po rozmowach pokojowych? Z kim?

Oczywicie z Trisolarianami.
Wstrznity tym ostatnim zdaniem Luo Ji stara si usi.
Do pokoju wesza pielgniarka i pomoga mu zaj psiedzc
pozycj.
Powiedzieli, e chc rozmw pokojowych? zapyta nerwowo.
Jeszcze nie. Ale nie bd mieli wyboru odpar Xiong Wen,
zeskakujc zwinnie z ka. Podszed do Luo Ji i usiad na jego ku.
Wida byo, e z gry cieszy si na przyjemno wprowadzenia wieo
przebudzonej osoby w now er. Nie wiesz? Ludzko jest teraz
zdumiewajca. Po prostu zdumiewajca!
Pod jakim wzgldem?
Nasze statki kosmiczne s niewiarygodnie potne. Duo
potniejsze od statkw Trisolarian!
Jak to moliwe?
A dlaczego miaoby nie by moliwe? Zapomnijmy o superbroni
i spjrzmy tylko na ich prdko. Mog rozwin pitnacie procent
prdkoci wiata! S o niebo szybsze od trisolariaskich!
Gdy Luo Ji spojrza sceptycznie na pielgniark, zauway, e jest
wyjtkowo adna. W tej epoce wszyscy wydawali si atrakcyjni.
Skina z umiechem gow.
To prawda.
A wiesz, ile statkw liczy nasza fl ta kosmiczna? Powiem ci: dwa
tysice! Dwa razy wicej ni fl ta Trisolarian! I ta liczba stale ronie!
Luo Ji ponownie zerkn na pielgniark, ktra znowu kiwna
gow.
Wiesz, w jakim marnym stanie jest teraz ich fl ta? W cigu
dwustu lat trzykrotnie przelecieli przez ten, no, obok pyu
midzygwiezdnego, ktry nazywaj pasem niegu. Syszaem, jak kto
407 Liu Cixin

mwi, e ostatni raz zrobili to cztery lata temu i teleskop

zaobserwowa, e ich formacja si rozrzedzia. Nie tworz zwartego
szyku. Ju dawno temu ponad poowa ich statkw przestaa
przyspiesza, a kiedy przelecieli przez ten py, znacznie zwolnili. Nie
dotr do Ukadu Sonecznego wczeniej ni za osiemset lat. Moe
to ju poobijane wraki. Przy ich obecnej prdkoci w przewidzianym
terminie, czyli za dwiecie lat, prawdopodobnie przyleci tu nie wicej
ni trzysta statkw. Ale niedugo pojawi si w Ukadzie Sonecznym
jedna z ich sond. W tym roku. Pozostaych dziewi trzy lata pniej.
Sonda? Co to takiego? zapyta zdezorientowany Luo Ji.
Nie zachcamy do udzielania takich informacji powiedziaa
pielgniarka. Kiedy dowiedzia si o tych rzeczach poprzedni
przebudzony, potrzebowa paru dni, eby si uspokoi. Nie sprzyja to
powrotowi do zdrowia.
Sprawia mi to przyjemno, wic co pani do tego? rzek Xiong
Wen, wzruszajc ramionami. Potem wrci na swoje ko i si pooy.
Popatrzy na agodne wiato padajce z sufitu westchn i doda:
Dzieciaki s w porzdku. Naprawd w porzdku.
Kto tu jest dzieciakiem? prychna pielgniarka. Czas
spdzony w hibernacji nie liczy si do wieku. To ty jeste dzieciakiem.
W oczach Luo Ji istotnie wygldaa na modsz od Xiong Wena,
chocia wiedzia, e w tej epoce ocenianie wieku ludzi na podstawie ich
wygldu moe by zwodnicze.
Ludzie z waszej epoki s naprawd przygnbieni rzeka do niego
pielgniarka. Ale nie ma si czym przejmowa. Naprawd nie jest tak
le, jak si wam wydaje.
Dla Luo Ji by to gos anioa. Czu si, jakby z powrotem sta si
dzieckiem, ktre obudzio si z koszmarnego snu, a wszystkie
przeraajce rzeczy, ktrych dowiadcza w tym nie, usun
Ciemny las 408

uspokajajcy umiech osoby dorosej. Na kitlu pielgniarki pokaza si

obraz szybko wschodzcego soca, w ktrego zotym wietle sucha,
ta ziemia pokrya si zieleni i bujnie rozkwitajcymi kwiatami
A co si dzieje z programem Wpatrujcych si w cian? zapyta
Xiong Wena po wyjciu pielgniarki.
Tamten pokrci z zakopotaniem gow.
Wpatrujcy si w cian? Nigdy o tym nie syszaem.
Luo zapyta go, kiedy podda si hibernacji. Okazao si, e zrobi
to jeszcze przed rozpoczciem programu, kiedy zabieg ten by bardzo
kosztowny, a wic jego rodzina musiaa mie pienidze. Ale skoro nie
sysza o tym programie, mimo e przebudzono go przed picioma
dniami, to znaczyo, e nawet jeli o nim nie zapomniano, nie uwaano
go ju za wany.
Niebawem Luo Ji sam si przekona na dwch bahych przykadach,
jaki poziom osigna technologia w tej nowej erze. Wkrtce po tym,
gdy znalaz si na oddziale oglnym, pielgniarka przyniosa mu
pierwszy posiek po przebudzeniu. Skada si on z bardzo maej iloci
mleka i chleba z demem, gdy jego odek nie dziaa jeszcze
normalnie. Luo ugryz ks chleba i odnis wraenie, e uje trociny.
Nie odzyska pan jeszcze w peni zmysu smaku wyjania
pielgniarka na widok jego miny.
Kiedy go odzyskasz, bdzie smakowa jeszcze gorzej rzek Xiong
Wen.
Pielgniarka si rozemiaa.
Oczywicie nie jest taki dobry jak jedzenie produkowane w waszej
epoce z tego, co roso na powierzchni.
A to skd pochodzi? zapyta Luo Ji z penymi ustami.
Z fabryki.
Potraficie robi syn etyczne zboe?
409 Liu Cixin

Nie ma innej moliwoci odpar Xiong Wen za pielgniark.

Ziemia nie wydaje ju adnych plonw.
Luo zrobio si go al. W jego epoce pewni ludzie tak si
przyzwyczaili do postpw technologii, e nawet jej najbardziej
cudowne osignicia nie robiy na nich adnego wraenia.
Najwidoczniej Xiong Wen by jednym z nich i nie potrafi waciwie
oceni dokona tej nowej epoki.
Nastpne odkrycie byo dla niego prawdziwym szokiem, chocia
dotyczyo prostego w istocie rzeczy wynalazku. Pielgniarka wskazaa
szklank z mlekiem i powiedziaa, e jest to specjalne naczynie dla
osb po hibernacji, bo wspczeni na og nie spoywaj gorcych
napojw i nawet kaw pij zimn. Jeli Luo Ji nie jest przyzwyczajony
do picia zimnego mleka, moe je podgrza, nastawiajc suwak przy
denku na dan temperatur. Po wypiciu zawartoci szklanki Luo
dokadnie j obejrza. Wygldaa jak zwyczajna szklanka z jego
czasw, tyle e miaa grub, matow podstawk, w ktrej musiao si
znajdowa rdo ciepa. Cho jednak obraca j na wszystkie strony
i wyta wzrok, nie mg dostrzec adnych guzikw, a gdy sprbowa
odkrci podstawk, stwierdzi, e tworzy z reszt zintegrowan
cao.
Niech pan nie grzebie przy sprzcie. Nie rozumie pan jeszcze jego
dziaania. Majstrowanie przy tym jest niebezpieczne powiedziaa
pielgniarka, widzc jego wysiki.
Chciabym si zorientowa, gdzie jest gniazdko doadowania.
Doadowania? powtrzya, wyranie syszc to sowo po raz
pierwszy.
Charge. Recharge powiedzia Luo Ji po angielsku, ale
pielgniarka tylko potrzsna ze zmieszaniem gow.
Co si dzieje, kiedy baterie si rozaduj?
Ciemny las 410

Baterie?
Batteries wyjani po angielsku. Nie macie ju baterii?
Gdy pielgniarka ponownie potrzsna gow, zapyta:
No to skd si bierze prd w tej szklance?
Prd? Prd jest wszdzie powiedziaa ze zdziwieniem.
W tej szklance nie zabraknie prdu?
Nie.
To niewyczerpane rdo energii?
Oczywicie. Jak energia moe si wyczerpa?
Po wyjciu pielgniarki nadal nie mg odstawi szklanki. Nie
zwaa na drwicy umieszek Xiong Wena, bo czu si tak, jakby
trzyma w rku relikwi, przedmiot odwiecznych marze ludzkoci
perpetuum mobile. Jeli ludzko rzeczywicie odkrya niewyczerpane
rdo energii, moga osign praktycznie wszystko. Teraz uwierzy
sowom licznej pielgniarki: moe nie jest tak le.
Gdy do sali wszed lekarz, ktry dokonywa rutynowego obchodu
pacjentw, Luo Ji zapyta go o program Wpatrujcych si w cian.
Syszaem o tym. Stara farsa odpar tamten bezceremonialnie.
Co si stao z Wpatrujcymi si w cian?
Zdaje si, e jeden z nich popeni samobjstwo, a innego
ukamienowano To wszystko zdarzyo si we wczesnym stadium
projektu. Od tamtej pory mino prawie dwiecie lat.
A pozostali dwaj?
Nie mam pojcia. Pewnie nadal s w stanie hibernacji.
Jeden z nich by Chiczykiem. Pamitacie go? odway si
zapyta zdenerwowany Luo Ji, patrzc na lekarza.
Mwi pan o tym, ktry rzuci urok na jak gwiazd? Chyba bya
o nim jaka wzmianka na lekcji historii sprzed okresu nowoytnego
wtrcia pielgniarka.
411 Liu Cixin

Zgadza si, to ten. Gdzie on teraz jest?

Nie wiem. Myl, e nadal w stanie hibernacji. Nie powicam
zbyt duo uwagi takim rzeczom odpar z roztargnieniem lekarz.
A ta gwiazda? Ta, na ktr rzuci urok? Co si z ni stao?
zapyta Luo Ji ze cinitym sercem.
A co si mogo sta? Pewnie nadal jest tam, gdzie bya. Urok? Co
za farsa!
A wic nic si z ni nie stao?
W kadym razie o niczym takim nie syszaem odpar lekarz.
A pani? zwrci si do pielgniarki.
Ja te nie powiedziaa, krcc gow. wiat by wtedy
miertelnie przeraony i ludzie robili duo gupich rzeczy.
A potem? zapyta Luo i wstrzyma oddech.
Potem by Wielki Jar odpowiedzia lekarz.
Wielki Jar? Co to takiego?
Pniej si pan dowie. Na razie prosz odpoczywa rzek lekarz
z lekkim westchnieniem. Ale chyba lepiej, e pan o tym nie wie.
Kiedy odwrci si do wyjcia, na jego biaym kitlu pojawi si widok
kbicych si ciemnych chmur, a na uniformie pielgniarki mnstwo
par oczu, niektrych przeraonych, innych penych ez.
Po ich wyjciu Luo dugo siedzia bez ruchu na ku, mruczc pod
nosem:
Farsa. Stara farsa.
Pniej zacz si mia, najpierw cicho, a potem coraz goniej, do
rozpuku, co tak wystraszyo Xiong Wena, e chcia z powrotem wezwa
lekarza.
Nic mi nie jest. pij powiedzia Luo. Wycign si na ku i po
raz pierwszy od wyjcia z hibernacji zasn.
niy mu si Zhuang Yan i ich crka. Tak jak wczeniej, Zhuang Yan
Ciemny las 412

sza przez nieg ze picym dzieckiem w ramionach.

Kiedy otworzy oczy, wesza pielgniarka i cicho, eby nie obudzi
Xiong Wena, powiedziaa:
Dzie dobry.
Ju ranek? Dlaczego w tej sali nie ma okien? zapyta Luo Ji,
rozgldajc si po pokoju.
ciana moe w kadym miejscu sta si przezroczysta, ale lekarze
uwaaj, e nie jest pan jeszcze gotowy, eby wyjrze na zewntrz.
Widok byby dla pana zbyt obcy i zakciby pana odpoczynek.
Mj odpoczynek zakca to, e chocia przebudzono mnie
z hibernacji ju jaki czas temu, nadal nie wiem, jak wyglda wiat na
zewntrz. Luo Ji wskaza na Xiong Wena. Nie jestem taki jak on.
Pielgniarka rozemiaa si.
Dobrze. Wanie kocz zmian. Mam zabra pana, eby si pan
rozejrza po okolicy? niadanie moe pan zje po powrocie.
Podekscytowany Luo poszed za pielgniark do dyurki. Domyli
si przeznaczenia poowy znajdujcych si tam urzdze, ale nie mia
pojcia, do czego suy reszta. Nie zauway komputera ani podobnego
sprztu, ale byo to do przewidzenia, skoro mona byo wczy ekran
w dowolnym miejscu na cianie. Jego uwag zwrciy trzy stojce przy
drzwiach parasole. Byy wprawdzie w rnych stylach, ale jak mona
byo sdzi z ich ksztatu, byy to na pewno parasole. Zdziwiy go
ich wielkie rozmiary. Czyby w tej epoce nie uywano skadanych
parasoli?
Pielgniarka wrcia z przebieralni w prywatnym ubraniu. Jeli nie
liczy obrazw pojawiajcych si na tkaninie, zmiany, ktre zaszy
w modzie damskiej w tej epoce, mieciy si w wyobrani Luo. Od
strojw z jego czasw obecne rniy si gwnie tym, e byy wyranie
asymetryczne. Luo ucieszy si, e po stu osiemdziesiciu piciu latach
413 Liu Cixin

wci potrafi dostrzec pikno w kobiecych ubiorach. Pielgniarka

wzia jeden z parasoli, ktry musia by do ciki, bo zaoya go na
rami.
Na dworze pada?
Potrzsna gow.
Myli pan, e to zastanawiaa si chwil, szukajc
odpowiedniego, widocznie niezbyt dobrze znanego jej sowa
parasolka?
A co, jeli nie parasolka? powiedzia, wskazujc przedmiot na jej
ramieniu i wyobraajc sobie, e uyje jakiej dziwnej nazwy.
Ale nie uya.
To mj rower powiedziaa.
Gdy wyszli na korytarz, zapyta:
Pani dom jest daleko std?
Jeli chodzi panu o to, gdzie mieszkam, to niedaleko. Dziesi,
dwadziecia minut rowerem. Potem przystana i wbiwszy w niego
swe czarujce oczy, powiedziaa co, co go zszokowao: Nie ma ju
prywatnych domw. Nikt nie ma domu. Maestwo, rodzina to
wszystko przestao istnie po Wielkim Jarze. To bdzie pierwsza rzecz,
do ktrej bdzie pan musia si przyzwyczai.
Do tego nigdy nie zdoam si przyzwyczai.
No, nie wiem. Na historii uczyam si, e maestwa i rodziny
zaczy si rozpada ju w waszych czasach. Mnstwo ludzi nie chciao
by uwizanych. Chcieli prowadzi wolne ycie.
Ju po raz drugi wspomniaa lekcje historii.
Sam kiedy taki byem, ale potem pomyla Luo Ji. Od chwili,
kiedy si przebudzi, nie przestawa myle o Zhuang Yan i ich
dziecku. Ich obraz by jak tapeta na ekranie jego wiadomoci, nigdy
z niej nie znika, zawsze pozostawa w tle. Ale skoro nikt tutaj go nie
Ciemny las 414

rozpozna, a sytuacja bya tak niepewna, nie mg po prostu zapyta

o to, gdzie przebywaj, mimo e drczya go tsknota.
Dugo szli korytarzem. Potem po przejciu przez automatyczne
drzwi Luo Ji zobaczy wsk platform cignc si w dal, poczu
owiewajce go wiee powietrze i jego oczy si rozjaniy.
Jakie bkitne niebo! krzykn.
Naprawd? Nie moe si rwna z bkitnym niebem w waszej
epoce?
To jest zdecydowanie bardziej bkitne. Duo bardziej pomyla
Luo Ji, ale nie powiedzia tego gono, tylko rozkoszowa si
bezkresnym przestworem i czu, jak miknie mu serce. Potem ogarny
go wtpliwoci. Czy znalaz si w niebiosach? Tak czyste bkitne
niebo widzia tylko podczas piciu lat spdzonych z dala od wiata,
w rajskim ogrodzie na pnocy Europy. Ale na tym niebie byo mniej
obokw, zaledwie kilka bladych smuek na zachodzie, jakby kto
zostawi tam niechccy lekki lad pdzla. Soce, ktre przed chwil
wzeszo, wiecio jak kryszta w idealnie przejrzystym powietrzu,
a brzeg jego tarczy spowijaa rosa.
Luo Ji spojrza w d i zakrcio mu si w gowie. Dopiero po dugiej
chwili uwiadomi sobie, e widzi miasto. Pocztkowo myla, e patrzy
na las, na smuke pnie drzew, z ktrych wyrastay prostopadle gazie
o rnej dugoci. Licie zwisajce z tych gazi byy budynkami. Ukad
miasta wydawa si przypadkowy, drzewa pokryte byy listowiem
o rnej gstoci. Centrum Hibernacji i Wybudzania byo czci
jednego z tych duych drzew, a li, w ktrym znajdowao si jego
ko, wisia na wskiej platformie.
Gdy si obejrza za siebie, zobaczy, e pie drzewa, z ktrego
wyrastaa jego ga, siga tak wysoko, e jego wierzchoek nikn
z oczu. Ga ta znajdowaa si porodku grnej czci drzewa, nad
415 Liu Cixin

ni i pod ni widzia inne i wiszce na nich licie. Przy bliszym

przyjrzeniu si zauway, e te gazie tworz skomplikowan sie
mostw, a koniec kadego z nich unosi si swobodnie w powietrzu.
Co to za miejsce? zapyta.
Pekin.
Spojrza na pielgniark, ktra w porannym socu wygldaa
jeszcze liczniej. Potem skierowa ponownie wzrok na miasto, ktre
nazwaa Pekinem, i zapyta:
Gdzie jest centrum?
W tamtym kierunku. Jestemy za Czwart Obwodnic Zachodni,
na drzewie 179, ga 23, li 18, wic wida std prawie cae miasto.
Luo Ji popatrzy w stron, ktr wskazaa, i krzykn:
To niemoliwe! Dlaczego nic tam nie zostao?
A co miao zosta? Za paskich czasw nie byo tam absolutnie nic!
Nic? A Paac Cesarski? Park Jingshan? Plac Tiananmen? Chiskie
Centrum Handlu wiatowego? Nie mino jeszcze nawet dwiecie lat.
To wszystko nie mogo zosta zburzone.
Wszystkie te obiekty s tam nadal.
Gdzie?
Na powierzchni.
Na widok przeraonej miny Luo Ji wybuchna takim miechem, e
musiaa si chwyci barierki, eby nie spa.
Cha, cha, cha! Zapomniaam. Przepraszam. Ju tyle razy
zapominaam. Jestemy pod ziemi. Tysic metrw pod
powierzchni Jeli kiedy odbd podr w czasie do paskiej epoki,
bdzie pan mg si na mnie odegra i zapomnie powiedzie mi, e
miasto jest na powierzchni, a ja bd wtedy tak samo przeraona jak
teraz pan. Cha, cha, cha
Ale to Luo wycign rce do gry.
Ciemny las 416

To niebo to falsyfikat Soce te powiedziaa kobieta, starajc

si powcign umiech. Chocia waciwie nie mona mwi, e to
falsyfikat bo to obraz zrobiony z wysokoci dziesiciu tysicy metrw
i wywietlony tutaj, wic moe by uwaany za prawdziwe niebo.
Ale po co budowa miasto pod ziemi? I to tysic metrw pod jej
powierzchni, naprawd gboko.
Oczywicie z powodu wojny. Niech pan o tym pomyli. Czy
powierzchnia Ziemi nie stanie si morzem ognia, kiedy dojdzie do
bitwy w dniu Sdu Ostatecznego? No tak, ta bitwa to te ju
przestarzay pomys, ale kiedy skoczy si Wielki Jar, wszystkie
miasta zaczto budowa pod ziemi.
To znaczy, e wszystkie miasta na wiecie znajduj si teraz pod
ziemi?
Wikszo z nich.
Luo Ji znowu si rozejrza. Teraz zda sobie spraw, e pnie
ogromnych drzew s fila ami podtrzymujcymi sklepienie
podziemnego wiata, a poza tym peni rol kolumn, na ktrych wisz
budynki.
Na pewno nie dostanie pan klaustrofobii. Niech pan spojrzy, jak
szerokie jest tu niebo! Na powierzchni nie jest nawet w poowie takie
cudowne.
Luo Ji ponownie popatrzy na bkitne niebo, a raczej na projekcj
bkitnego nieba. Zauway na nim mae obiekty, najpierw kilka, ale
gdy jego oczy si przystosoway, zobaczy, e jest ich tak wiele, e
pokrywaj cay nieboskon. O dziwo, przypominay mu co zupenie
niezwizanego z tym miejscem gablotk w sklepie jubilerskim.
Zanim zosta Wpatrujcym si w cian, czyli kiedy zakocha si
w Zhuang Yan bdcej jeszcze wwczas wytworem jego wyobrani,
dosta na jej punkcie takiej obsesji, e chcia kupi jej prezent. Poszed
417 Liu Cixin

do jubilera i oglda platynowe wisiorki lece na czarnym aksamicie

w gablotce i byszczce w wietle reflek orw. Gdyby aksamit by
niebieski, nie czarny, wygldaoby to dokadnie tak jak niebo, ktre
teraz widzia.
Czy to fl ta kosmiczna? zapyta z podnieceniem.
Nie. Floty std nie wida. Znajduje si poza pasem asteroid. To
c, to przerne obiekty. Te o widocznych ksztatach to miasta
kosmiczne, a punkciki wietlne to samoloty cywilne. Ale czasami na
orbicie pojawiaj si te statki wojenne. Ich silniki wydzielaj tak
jasne wiato, e nie mona na nie patrze. No, czas na mnie. Pan te
powinien zaraz wraca, bo tutaj mocno wieje.
Luo Ji odwrci si, by si poegna, ale z wraenia odebrao mu
mow. Pielgniarka zarzucia parasolk, a raczej rower, jak plecak
na ramiona. Parasolka si otworzya i ukazay si dwa wsposiowe
miga, ktre zaczy si cicho obraca w przeciwne strony, by
zrwnoway rotacyjny moment obrotowy. Potem kobieta uniosa si
powoli i skoczya przez barierk w przepa, ktra przyprawiaa go
o zawrt gowy.
Wiszc w powietrzu, krzykna do niego:
Widzi pan, jakie wspaniae mamy czasy! Niech pan potraktuje
swoj przeszo jak sen. Do zobaczenia jutro!
Leciaa z gracj, mae miga ciy powietrze. W kocu oddalia si
na tyle, e jej posta staa si drobna niczym waka midzy dwoma
olbrzymimi drzewami. Wrd tworzcych miasto drzew unosiy si
cae roje tych waek. Jeszcze bardziej rzucay si w oczy strumienie
latajcych samochodw, przepywajce nieustannie niczym awice ryb
midzy rolinami na dnie oceanu. Przesczajce si midzy
strzelistymi pniami snopy wiata wschodzcego soca pokryway je
pozot.
Ciemny las 418

Na widok tego nowego wspaniaego wiata po policzkach Luo Ji

pocieky zy. Kad komrk jego ciaa przenikao upajajce doznanie
powtrnych narodzin. Przeszo bya naprawd snem.

Gdy Luo Ji ujrza w poczekalni mczyzn o europejskich rysach,

odnis wraenie, e co w nim nie pasuje do otoczenia. Pniej zda
sobie spraw, e wynikao to std, i jego garnitur nie mieni si
rnymi barwami ani nie wywietla adnych obrazw, lecz
przypomina ubiory z minionej epoki. By moe mia on podkrela
wag tej wizyty.
Go ucisn mu do i przedstawi si:
Nazywam si Ben Jonathan i jestem komisarzem specjalnym
Poczonego Kolegium Floty Sonecznej. Na polecenie kolegium
doprowadziem do przebudzenia pana z hibernacji i teraz wemiemy
udzia w ostatnim spotkaniu w sprawie programu Wpatrujcych si
w cian. Och, przepraszam, czy rozumie pan, co mwi? Podczas
pana snu jzyk angielski troch si zmieni.
Luo nie tylko doskonale zrozumia Jonathana, ale pozby si te
drczcego go przez kilka ostatnich dni uczucia, e Zachd dokona
kulturalnej inwazji na jzyk chiski, bo angielszczyzna komisarza
specjalnego bya naszpikowana chiskimi sowami. Uy na przykad
chiskiej nazwy programu Wpatrujcych si w cian. Angielski,
jzyk poprzednio najszerzej uywany, i chiski, ktrym mwia
najwiksza populacja na wiecie, zmieszay si ze sob i stay si
najbardziej wpywowym jzykiem na Ziemi. Pniej Luo dowiedzia
si, e podobne zmiany dokonyway si w innych jzykach.
A jednak przeszo nie jest snem pomyla Luo. Dopada ci.
Przypomnia sobie, e Jonathan powiedzia o ostatnim spotkaniu,
419 Liu Cixin

i zacz si zastanawia, czy w kocu pojawia si nadzieja na szybkie

rozwizanie kryzysu.
Jonathan obejrza si za siebie, jakby chcia si upewni, e drzwi
s zamknite, a potem podszed do ciany i uruchomi cze. Stukn
w nie par razy i cztery ciany oraz sufi znikny, a Luo Ji znalaz si
w holograficz ym obrazie audytorium.
Chocia zostao bardzo zmienione, a ciany jarzyy si agodnym
wiatem, wida byo, e projektanci starali si odtworzy styl dawnej
epoki. Wszystko, od duego, okrgego stou i mwnicy poczynajc,
a na oglnej kompozycji wntrza koczc, wyraao nostalgi, i od razu
pozwolio mu si zorientowa, gdzie jest. W sali nie byo nikogo oprcz
dwch pracownikw ukadajcych na stole dokumenty. Luo zdziwi si,
widzc, e nadal sporzdzano je na papierze. Podobnie jak ubranie
Jonathana, zdawao si to podkrela powag sytuacji.
Spotkania na odlego s teraz powszechn praktyk wyjani
Jonathan. W niczym nie umniejsza to ich wagi ani znaczenia. Mamy
jeszcze troch czasu, zanim zacznie si posiedzenie, a pan zdaje si
nie wiedzia zbyt wiele o dzisiejszym wiecie. Chce pan, ebym udzieli
panu podstawowych informacji?
Luo Ji skin gow.
Oczywicie. Dzikuj.
Jonathan wskaza na sal i powiedzia:
Bd si streszcza. Zacznijmy od pastw. Europa jest teraz
jednym pastwem, nazywa si Wsplnot Europejsk i obejmuje
Europ Wschodni i Zachodni, ale bez Rosji. Rosja utworzya
z Biaorusi jedno pastwo, nadal zwane Federacj Rosyjsk. Kanada
rozpada si na dwie czci: anglojzyczn i francuskojzyczn.
W innych regionach te doszo do pewnych zmian, ale najwaniejsze s
te, o ktrych powiedziaem.
Ciemny las 420

Luo Ji nie posiada si ze zdumienia.

To jedyne zmiany? Miny prawie dwa wieki. Pomylabym, e
przez ten czas wiat zmieni si nie do poznania.
Jonathan odwrci si do niego i kiwn powanie gow.
Tak jest, doktorze Luo. Rzeczywicie wiat zmieni si nie do
poznania.
No nie. Pierwsze oznaki tych zmian pojawiy si ju w naszej
epoce.
Ale jednego na pewno nigdy pan nie przewidzia nie ma ju
wielkich mocarstw. Zmniejszyo si polityczne znaczenie wszystkich
krajw.
Wszystkich? A zatem czyje wzroso?
Jednostki ponadpastwowej fl ty kosmicznej.
Luo Ji zastanawia si przez chwil, zanim dotaro do niego, co
Jonathan mia na myli.
Chce pan powiedzie, e fl ta kosmiczna jest niezalena?
Tak. Te fl ty nie nale do adnego pastwa. To niezalene byty
polityczne i gospodarcze, ktre, podobnie jak pastwa, s czonkami
ONZ. Obecnie w Ukadzie Sonecznym istniej trzy gwne fl ty:
Azjatycka, Europejska i Pnocnoamerykaska. Ich nazwy pochodz
od nazw gwnych regionw, w ktrych powstay, ale one same nie s
ju podporzdkowane tym regionom. S cakowicie niezalene. Kada
z nich ma polityczn i gospodarcz si supermocarstwa z paskiej
epoki.
Dobry Boe! wykrzykn Luo.
Ale niech pan nie zrozumie mnie le. Wojsko nie rzdzi Ziemi.
Terytorium, nad ktrym te fl ty sprawuj suwerenn wadz, jest
przestrze kosmiczna. Rzadko mieszaj si do spraw wewntrznych
spoecznoci ziemskich. Okrela to Karta Narodw Zjednoczonych. Tak
421 Liu Cixin

wic wiat ludzi jest obecnie podzielony na dwie strefy

midzynarodowe: tradycyjn Ziemi Midzynarodow i nowo powsta
Flot Midzynarodow. Trzy fl ty wchodzce w skad
Midzynarodowej Azjatycka, Europejska i Pnocnoamerykaska
tworz Flot Soneczn, a bya Rada Obrony Planety przeksztacia
si w Poczone Kolegium Floty Sonecznej, ktre jest nominalnie jej
najwyszym ciaem dowdczym. Jednak, podobnie jak w przypadku
ONZ, peni ono funkcj koordynacyjn, ale nie ma realnej wadzy.
W rzeczywistoci Flota Soneczna jest ni tylko z nazwy. Faktyczna
wadza nad siami kosmicznymi ludzkoci spoczywa w rkach
najwyszych dowdztw trzech gwnych fl t. No to wie pan ju dosy,
eby wzi udzia w dzisiejszym spotkaniu. Zebranie to zostao
zwoane przez PKFS, ktre przejo program Wpatrujcych si
w cian.
Wtedy otworzyo si okno w obrazie holograficz ym i pojawili si
w nim Bill Hines i Keiko Yamasuki. Od prawie dwustu lat nic si nie
zmienili. Hines powita Luo Ji umiechem, ale Yamasuki siedziaa
obok niego z niewzruszon min i na pozdrowienie Luo odpowiedziaa
tylko lekkim skinieniem gowy.
Dopiero co si obudziem, doktorze Luo powiedzia Hines.
Z przykroci dowiedziaem si, e ta planeta, na ktr rzuci pan
urok, nadal kry wok gwiazdy oddalonej od nas o pidziesit lat
wietlnych.
Eee tam. Farsa. Stara farsa i tyle stwierdzi autoironicznie Luo,
machajc rk.
Ale w porwnaniu z Tylerem i Reyem Diazem i tak mia pan
szczcie.
Zdaje si, e jest pan jedynym Wpatrujcym si w cian, ktremu
si powiodo. By moe pana strategia rzeczywicie doprowadzia do
Ciemny las 422

podwyszenia ludzkiej inteligencji.

Na twarzy Hinesa pojawi si taki sam autoironiczny umiech jak
wczeniej na twarzy Luo Ji.
Niestety nie. Wiem, e po naszym przejciu w hibernacj badania
nad ludzkim umysem szybko napotkay przeszkod, ktrej nie dao
si pokona. eby posun si dalej, trzeba by byo zej na poziom
kwantowy mechanizmw mzgu, a tu, jak wszystkie pozostae nauki,
neurobiologia zderzya si z murem wzniesionym przez sofony. Nie
podwyszylimy ludzkiej inteligencji. Jeli w ogle udao si nam
cokolwiek osign, to tylko zwikszy wiar niektrych osb
w zwycistwo.
Gdy Luo Ji podda si hibernacji, nie istniaa jeszcze plomba
mentalna, wic nie zrozumia ostatniego zdania Hinesa. Zauway
jednak, e gdy jej m mwi o tym, po kamiennej twarzy Keiko
Yamasuki przemkn tajemniczy umiech.
Okno znikno i wtedy Luo zobaczy, e audytorium si zapenio.
Wikszo obecnych bya w wojskowych mundurach, ktre niezbyt si
zmieniy od jego czasw. aden z nich nie mia na ubraniu
dekoracyjnych obrazw, ale znaczki w ich klapach i epolety jarzyy si
lekkim wiatem.
W PKFS nadal obowizywa system rotacji przewodniczcych.
Obecnie funkcj t peni urzdnik cywilny. Kiedy Luo Ji spojrza na
niego, przypomnia sobie Garanina i nagle przyszo mu do gowy, e
jest starcem sprzed dwustu lat. Pocieszy si myl, e w porwnaniu
z innymi osobami z jego epoki, ktrych unicestwi upyw czasu, jest
szczciarzem.
Po otwarciu zebrania zabra gos przewodniczcy:
Panie i panowie, na dzisiejszym posiedzeniu poddamy pod
gosowanie wniosek numer 649, zaproponowany w tym roku na
423 Liu Cixin

czterdziestym sidmym spotkaniu Poczonego Kolegium przez Flot

Pnocnoamerykask i Europejsk. Szanowni pastwo, pozwlcie, e
najpierw przedstawi ten wniosek. W drugim roku kryzysu
trisolariaskiego powoana przez ONZ Rada Obrony Planety
opracowaa program Wpatrujcych si w cian. Zosta on
jednomylnie przyjty przez staych czonkw Rady i w nastpnym
roku wcielony w ycie. Celem tego programu bya prba stworzenia
tajnej strategii odparcia najazdu Trisolarian. Zadanie to powierzono
czterem nominowanym przez staych czonkw Wpatrujcym si
w cian, upowanionym do sformuowania i zrealizowania planw
strategicznych we wasnych umysach, poza zasigiem wszechobecnej
inwigilacji prowadzonej przez sofony. ONZ podja stosown uchwa
gwarantujc Wpatrujcym si w cian liczne przywileje
umoliwiajce im nieskrpowane snucie planw bez informowania
o tym kogokolwiek. Program Wpatrujcych si w cian trwa ju
dwiecie pi lat, z ponadstuletni przerw. W tym czasie nadzr nad
nim przejo po byej ROP obecne PKFS. Program ten powsta
w wyjtkowej sytuacji historycznej. Kryzys trisolarianski dopiero si
zacz i w obliczu zagady spoeczno midzynarodow ogarny
niespotykane wczeniej strach i rozpacz. W takim klimacie narodzi
si wzmiankowany projekt. Nie by to racjonalny wybr, lecz wyraz
desperacji. Fakty dowodz, e jako plan strategiczny program
Wpatrujcych si w cian by cakowit i absolutn porak. Bez
przesady mona powiedzie, e byo to najbardziej naiwne i najgupsze
dziaanie, jakie kiedykolwiek podja ludzko jako cao.
Wpatrujcym si w cian zapewniono bezprecedensow wadz bez
adnej prawnej kontroli, a nawet pozwolono im oszukiwa spoeczno
midzynarodow. Byo to pogwacenie podstawowych zasad moralnych
i prawnych ludzkoci. W czasie realizacji programu zmarnowano
Ciemny las 424

ogromne iloci zasobw strategicznych. Udowodniono, e wymylony

przez Wpatrujcego si w cian Fredericka Tylera rj komarw nie
mia adnego znaczenia strategicznego, natomiast opracowany przez
Wpatrujcego si w cian Manuela Reya Diaza plan wywoania
reakcji acuchowej przez zdetonowanie na Merkurym superbomb
wodorowych by niewykonalny, i to nawet przy dzisiejszych
moliwociach ludzkoci. Co wicej, oba te plany miay charakter
przestpczy. Tyler chcia zaatakowa i zniszczy ziemsk fl t
kosmiczn, a Reyowi Diazowi przywieca jeszcze bardziej zowrogi cel
wzicie wszystkich form ycia na Ziemi jako zakadnikw. Rwnie
pozostali dwaj Wpatrujcy si w cian nie spenili pokadanych
w nich nadziei. Wprawdzie Wpatrujcy si w cian Hines nie ujawni
jeszcze prawdziwego strategicznego zamiaru lecego u podoa jego
planu zwikszenia ludzkich zdolnoci umysowych, ale wykorzystanie
w siach kosmicznych wstpnego wyniku tego przedsiwzicia, plomby
mentalnej, te jest przestpstwem. To powane pogwacenie wolnoci
myli, ktra jest podstaw przetrwania i postpu ludzkiej cywilizacji.
Jeli chodzi o Luo Ji, to najpierw nieodpowiedzialnie roztrwoni on
fundusze publiczne na zaspokajanie swoich zachcianek, a potem
mami tumy absurdalnym mistycyzmem. Uwaamy, e wobec
zdecydowanego wzrostu siy ludzkoci i przejcia przez ni inicjatywy
w tej wojnie program Wpatrujcych si w cian nie ma ju adnego
znaczenia. Nadesza pora, by usun problem, ktry przekazaa nam
w spadku historia. Proponujemy, by PKFS natychmiast zakoczyo
program Wpatrujcych si w cian i uchylio dotyczc go uchwa
ONZ.
Przewodniczcy powoli odoy dokument i rozejrzawszy si po
audytorium, powiedzia:
Rozpoczynamy gosowanie nad zoonym przez PKFS wnioskiem
425 Liu Cixin

numer 649. Kto z pastwa jest za jego przyjciem?

Wszyscy przedstawiciele podnieli rce.
Gosowanie w tej nowej epoce nadal odbywao si w prymitywny
sposb. Urzdnicy kancelarii PKFS przeszli przez sal, liczc z powag
gosy, a gdy przedstawili wynik przewodniczcemu, ten oznajmi:
Ogaszam, e wniosek numer 649 zosta jednomylnie przyjty
i zostanie wcielony w ycie ze skutkiem natychmiastowym.
Przewodniczcy podnis gow, ale Luo Ji nie wiedzia, czy patrzy na
Hinesa czy na niego, bo podobnie jak podczas pierwszego spotkania na
odlego, w ktrym uczestniczy przed 185 laty, nie mia pojcia, gdzie
wywietlane s ich wizerunki. Teraz, gdy program Wpatrujcych si
w cian zosta zakoczony, przestaje te obowizywa ustanawiajca
go uchwaa. W imieniu PKFS powiadamiam niniejszym Wpatrujcych
si w cian Billa Hinesa i Luo Ji, e ich status zosta zniesiony. Od
tej chwili trac panowie wszystkie prawa zagwarantowane w uchwale
o Wpatrujcych si w cian oraz zwizany z nimi immunitet.
Odzyskali panowie swoj tosamo jako zwykli obywatele krajw
waszego pochodzenia.
Potem przewodniczcy ogosi zakoczenie posiedzenia.
Jonathan wsta i wyczy obraz holograficz y, koczc tym samym
dwustuletni koszmar Luo Ji.
Doktorze Luo, o ile mi wiadomo, jest to wynik, na ktry mia pan
nadziej powiedzia z umiechem.
Tak. Wanie tego chciaem. Dzikuj, panie komisarzu. I dzikuj
PKFS za przywrcenie mi statusu zwykego obywatela odpar Luo
z gbi serca.
Spotkanie byo proste. Sprowadzio si do gosowania nad jednym
wnioskiem. Upowaniono mnie do bardziej szczegowego omwienia
tych spraw z panem. Moe pan zacz od tego, co pana najbardziej
Ciemny las 426

martwi.
Luo Ji nie mg si powstrzyma od zadania pytania, ktre drczyo
go, odkd obudzono go z hibernacji:
Co z moj on i crk?
Chcia zapyta o to Jonathana jeszcze przed rozpoczciem
spotkania.
Prosz si nie martwi. Obie maj si dobrze. Nadal znajduj si
w stanie hibernacji. Mog da panu ich kartoteki, a pan moe poprosi
o ich wybudzenie, kiedy pan zechce.
Dzikuj panu! Dzikuj.
Oczy Luo Ji zwilgotniay i ponownie poczu si tak, jakby znalaz si
w niebie.
Dam jednak panu pewn rad powiedzia Jonathan, przysuwajc
si do niego na kanapie. Hibernatowi nie jest atwo przystosowa si
do ycia w tej epoce. Radz panu, eby zanim pan je obudzi, zapewni
pan sobie stabilizacj. Pienidzy z funduszu ONZ wystarczy na
utrzymanie ich w hibernacji jeszcze przez dwiecie trzydzieci lat.
No ale jak mam tu y?
Komisarz si rozemia.
Niech si pan tym nie martwi. Moe nie przywyk pan jeszcze
do nowych czasw, ale na pewno da pan sobie rad. Mamy teraz tak
wspania opiek spoeczn, e nawet jeli kto w ogle nic nie robi,
moe wie wygodne ycie. W tym miecie nadal dziaa uniwersytet,
na ktrym kiedy pan pracowa. Jego wadze powiedziay, e rozwa
spraw ponownego zatrudnienia pana. Za jaki czas skontaktuj si
z panem.
Luo Ji przysza nagle do gowy myl, ktra sprawia, e zadra.
A co z moim bezpieczestwem? RZT chce mnie zabi!
RZT? Jonathan wybuchn miechem. Ruch na rzecz Ziemskiej
427 Liu Cixin

Trisolaris zosta zlikwidowany sto lat temu. Nie ma ju adnych

podstaw spoecznych, ktre mogyby zapewni mu dalsze istnienie.
Oczywicie wci mona znale ludzi o takich skonnociach
ideologicznych, ale nie s oni w stanie si zorganizowa. Bdzie pan
absolutnie bezpieczny.
Zbierajc si ju do wyjcia, Jonathan porzuci oficjaln poz na
jego garniturze wywietli si przesadny, znieksztacony obraz nieba,
a on sam umiechn si do Luo Ji i powiedzia:
Panie doktorze, pan ma najwiksze poczucie humoru ze
wszystkich znanych mi postaci historycznych. Urok. Urok rzucony na
gwiazd! Cha, cha, cha
Luo Ji zosta sam w salonie i rozmyla nad rzeczywistoci,
w ktrej si znalaz. Po dwustu latach bycia mesjaszem znowu sta si
zwykym obywatelem. Czekao go nowe ycie.
Jeste prostym czowiekiem, mj chopcze w jego myli wdar si
szorstki gos. Luo odwrci si w stron drzwi i zobaczy, e do pokoju
wchodzi Shi Qiang. Usyszaem to od faceta, ktry przed chwil std
wyszed.
Mio byo spotka si ponownie. Wymienili si spostrzeeniami i Luo
Ji dowiedzia si, e Shi Qiang obudzi si przed dwoma miesicami.
Wyleczono go z biaaczki. Lekarze odkryli te, e prawdopodobnie
z powodu nadmiernego picia grozi mu choroba wtroby, wic tym
take si zajli. Zarwno Luo Ji, jak i Shi Qiang nie mieli wraenia, e
ostatnio widzieli si bardzo dawno temu. Wydawao si im, e mino
nie wicej ni cztery czy pi lat, bo w stanie hibernacji nie ma si
poczucia czasu. Mimo to spotkanie po dwustu latach, w nowej epoce,
pogbio ich przyja.
Przyszedem ci zabra. Nie masz adnego powodu, eby zosta tu
duej powiedzia Shi Qiang, wyjmujc z plecaka ubranie dla niego.
Ciemny las 428

Nie jest troch za due? zapyta Luo, rozpinajc kurtk.

Spjrz na siebie. Obudzie si tylko dwa miesice pniej, a przy
mnie jeste burakiem. Przymierz to.
Shi Qiang pokaza mu jaki przedmiot z przodu koszuli i wyjani,
e za jego pomoc moe zmieni rozmiar ubrania. Gdy Luo Ji woy
j, usysza syk i koszula skurczya si i dopasowaa do jego ciaa. To
samo stao si ze spodniami.
Hej, chyba nie masz na sobie tego samego ubrania co dwiecie lat
temu? zapyta Luo, przygldajc si Shi Qiangowi. Dobrze pamita,
e gdy ostatnio go widzia, by on w tej samej skrzanej marynarce co
teraz.
Wikszo moich rzeczy zagina w Wielkim Jarze, ale rodzina
zatrzymaa dla mnie to ubranie. Niestety, nie nadawao si do
noszenia. Zostao rwnie troch twoich rzeczy z tamtej ery i kiedy
gdzie zamieszkasz, bdziesz mg je odebra. Mwi ci, chopcze,
dopiero kiedy zobaczysz, jak zmieni si ten majdan, bdziesz
naprawd wiedzia, e dwiecie lat to nie jest krtki odcinek czasu.
Shi Qiang nacisn co na swojej marynarce i staa si cakowicie
biaa. Skra bya tylko obrazem. Lubi, kiedy wyglda tak jak
dawniej.
Z moim ubraniem te mona zrobi co takiego? Moe pokazywa
obrazy tak jak ich stroje? zapyta Luo Ji, patrzc na swj
przyodziewek.
Mona, ale troch trudno jest to ustawi. Chodmy.
Zjechali na parter wind znajdujc si wewntrz pnia, przeszli
przez duy hol i wyonili si w nowym wiecie.

W rzeczywistoci zebranie PKFS nie skoczyo si w chwili, gdy

429 Liu Cixin

komisarz wyczy obraz holograficz y. Zreszt Luo Ji zdy usysze,

e kiedy przewodniczcy ogosi zakoczenie posiedzenia, rozleg si
nagle czyj gos. By to gos kobiecy i chocia Luo nie widzia tego
wyranie, zauway, e gowy wszystkich uczestnikw zebrania
obrciy si w jedn stron. Wanie wtedy Jonathan przerwa
transmisj. On te musia to zauway, ale skoro przewodniczcy
zamkn obrady, Luo Ji, teraz zwyky obywatel pozbawiony statusu
Wpatrujcego si w cian, nie mia ju prawa w nich uczestniczy,
nawet jeli nadal trway.
Kobiet, ktra zabraa gos, bya Keiko Yamasuki.
Panie przewodniczcy, mam co do zakomunikowania
powiedziaa.
Doktor Yamasuki, nie jest pani Wpatrujc si w cian odpar
tamten. Ze wzgldu na pani szczegln pozycj pozwolono pani wzi
udzia w dzisiejszym zebraniu, ale nie ma pani prawa gosu.
aden z przedstawicieli pastw czonkowskich Kolegium nie
wydawa si zainteresowany tym, co ma ona do powiedzenia. Zaczli
wstawa z foteli. Cay program Wpatrujcych si w cian by dla
nich tylko przypisem w podrczniku historii, na uporanie si z ktrym
musieli traci energi. Jednak to, co powiedziaa potem, osadzio ich
w miejscu. Obrcia si do Hinesa i owiadczya:
Billu Hines, jestem Burzycielk twojej ciany.
Na te sowa Hines, ktry zamierza ju wyj, zachwia si i opad
z powrotem na fotel. Ludzie w audytorium spogldali jeden na
drugiego, a potem, kiedy z twarzy Hinesa odpyna powoli krew,
zaczli szepta.
Mam nadziej, e nie wszyscy zapomnielicie, co znaczy ten tytu
powiedziaa Yamasuki wadczym gosem do zebranych.
Owszem, wiemy, kim jest Burzyciel ciany rzek przewodniczcy.
Ciemny las 430

Ale wasza organizacja ju nie istnieje.

Wiem o tym. Yamasuki wydawaa si cakowicie spokojna.
Mimo to jako ostatnia czonkini RZT speni moj powinno wobec
Pana.
Powinienem by si tego domyli, Keiko. Powinienem by si
domyli powiedzia Hines drcym gosem.
Wyglda tak, jakby byo mu sabo. Wiedzia, e jego ona bya
entuzjastk idei Timothyego Learyego, i zna jej fanatyczne
pragnienie zmienienia ludzkiego umysu za pomoc rodkw
technicznych, ale nigdy nie czy tego z gboko skrywan nienawici
do rodzaju ludzkiego.
Przede wszystkim chciaabym powiedzie, e prawdziwym celem
twojego planu strategicznego wcale nie byo zwikszenie ludzkiej
inteligencji. Wiesz lepiej ni ktokolwiek inny, e jest zupenie
niemoliwe, eby w przewidywalnej przyszoci ludzka technologia
rozwina si na tyle, by za jej pomoc udao si tego dokona, bo to
ty odkrye kwantow struktur mzgu. Zdajesz sobie spraw, e gdy
badania umysu dojd do poziomu kwantowego, zablokowanie przez
sofony nauk podstawowych sprawi, e stan one w miejscu, bo nie
bd miay si na czym oprze. Plomba mentalna nie bya tylko
przypadkowym produktem ubocznym twoich studiw nad umysem.
Bya ich ostatecznym celem. Odwrcia si do sali. A teraz
chciaabym si od was dowiedzie tylko jednego: co si stao z plomb
mentaln podczas wielu lat naszej hibernacji?
To krtka historia powiedzia przedstawiciel Floty Europejskiej.
Prawie pidziesit tysicy czonkw si kosmicznych przyjo dziki
niej z wasnej woli wiar w zwycistwo. Utworzyli szczegln kast
onierzy zwanych naznaczonymi. Jakie dziesi lat po poddaniu
si przez was hibernacji Midzynarodowy Trybuna Karny uzna
431 Liu Cixin

stosowanie plomby mentalnej za przestpstwo, naruszenie wolnoci

myli, i jedyne urzdzenie suce do jej zakadania to, ktre
znajdowao si w Centrum Wiary zoono w magazynie. Produkcj
i uywanie takiego sprztu objto na caym wiecie zakazem prawie
tak surowym jak zakaz rozprzestrzeniania broni jdrowej. I prawd
mwic, jest j jeszcze trudniej uzyska ni t bro, gwnie ze
wzgldu na komputer uywany przy jej zakadaniu. Odkd poddalicie
si hibernacji, technologia komputerowa zasadniczo przestaa si
rozwija. Komputer wykorzystywany do zakadania plomby mentalnej
jest jeszcze dzisiaj superkomputerem, niedostpnym dla zwykych osb
i organizacji.
Po wysuchaniu tego wyjanienia Keiko Yamasuki ujawnia
pierwsz wan informacj.
Nie wiecie, e istnieje wicej ni jedno urzdzenie do zakadania
plomby mentalnej. Zrobiono ich pi, kade z wasnym
superkomputerem. Pozostae cztery Hines przekaza w tajemnicy
osobom, ktre day ju zaoy sobie plomb, czyli, jak ich nazywacie,
naznaczonym. W owym czasie byo ich zaledwie okoo trzech tysicy,
ale tworzyli ju cis ponadnarodow organizacj w wojskach
poszczeglnych pastw. Hines nie powiedzia mi o tym, ale
dowiedziaam si od sofonw. Pan nie przejmuje si zagorzaym
triumfalizmem, wic nie podjlimy adnych dziaa.
A jakie to ma znaczenie? zapyta przewodniczcy.
Postawmy pewn hipotez, dobrze? Urzdzenie do zakadania
plomby mentalnej nie dziaa stale. Wcza si je tylko wtedy, kiedy
trzeba. Mona go uywa przez do dugi czas i jeli jest waciwie
konserwowane, bdzie si nadawao do uytku przez p wieku. Jeli
tych czterech egzemplarzy uywano po kolei i dopiero po
wyeksploatowaniu si jednego wczano nastpne, to mogy przetrwa
Ciemny las 432

dwiecie lat. Znaczy to, e naznaczeni by moe nie wymarli

i przetrwali, pokolenie po pokoleniu, do dzi. To religia, w ktrej wiar
wzmacnia plomba mentalna, a rytuaem wprowadzenia jest
dobrowolna zgoda na jej naoenie na swj umys.
Doktorze Hines rzek przedstawiciel Floty
Pnocnoamerykaskiej straci pan status Wpatrujcego si
w cian, wic nie ma pan ju prawa oszukiwa wiata. Byby pan
askaw powiedzie Poczonemu Kolegium, czy paska ona, a raczej
Burzycielka paskiej ciany, mwi prawd?
Tak, to prawda odpar Hines, kiwajc z trudem gow.
To przestpstwo! oburzy si przedstawiciel Floty Azjatyckiej.
By moe rzek Hines i znowu skin gow. Ale podobnie
jak wy wszyscy nie wiem, czy naznaczeni przetrwali do dzisiejszych
czasw.
To niewane powiedzia przedstawiciel Floty Europejskiej.
Sdz, e nastpnym krokiem powinno by znalezienie nadal
istniejcych urzdze do zakadania plomby mentalnej i zniszczenie
ich lub zamknicie w dobrze strzeonym miejscu. Co do naznaczonych,
to skoro dali sobie dobrowolnie zaoy t plomb, nie wydaje si, by
stao si to wbrew obowizujcemu wwczas prawu. Jeli zaoyli j
innym ochotnikom, zrobili to pod wpywem wiary czy niezomnego
przekonania, ktrego nabrali za pomoc rodkw technicznych, nie
powinni wic ponie za to kary. A zatem musimy tylko odnale te
urzdzenia. Spraw naznaczonych nie powinnimy si w ogle
zajmowa.
Racja. Niele jest mie we Flocie Sonecznej par osb z niezomn
wiar w zwycistwo. Przynajmniej nie spowoduje to adnych szkd.
Powinno to pozosta ich spraw prywatn i nikt nie musi wiedzie,
kim s. Chocia trudno jest zrozumie, dlaczego w dzisiejszych
433 Liu Cixin

czasach, kiedy zwycistwo ludzi jest pewne, ktokolwiek miaby da

sobie dobrowolnie zaoy plomb mentaln zauway przedstawiciel
Floty Pnocnoamerykaskiej.
Keiko Yamasuki umiechna si drwico, robic rzadko widywan
min, ktra skojarzya si zgromadzonym ze staroytnym obrazem
wiata ksiyca odbijajcego si w uskach lecego w trawie wa.
Jestecie naiwni powiedziaa.
Jestecie naiwni powtrzy za on jak echo Hines, pochylajc
gboko gow.
Yamasuki znowu obrcia si do ma.
Zawsze ukrywae przede mn swe myli, Hines, i to jeszcze zanim
zostae Wpatrujcym si w cian.
Baem si, e mn wzgardzisz powiedzia, nadal siedzc ze
spuszczon gow.
Ile razy patrzylimy sobie w milczeniu w oczy w bambusowym
gaju cich noc w Kioto? Widziaam w twoich oczach samotno
Wpatrujcego si w cian i pragnienie wyjawienia mi prawdy. Ile
razy bye tego bliski? Chciae zoy gow w moich ramionach,
wyzna mi wszystko przez zy i poczu ulg, ale powstrzymywaa ci
przed tym odpowiedzialno spoczywajca na tobie jako Wpatrujcym
si w cian. Jednym z twoich obowizkw byo oszukiwanie, nawet
tych, ktrych najbardziej kochae. Moge wic tylko patrze mi
w oczy z nadziej, e dostrzeesz w nich jaki lad swoich prawdziwych
myli. Nie wiesz, ile spdziam bezsennych nocy, lec przy tobie,
podczas gdy ty smacznie spae, i czekajc na to, e moe zaczniesz
mwi przez sen Jeszcze czciej obserwowaam ci uwanie,
studiujc kady twj ruch i podajc wzrokiem za kadym twoim
spojrzeniem, nawet przez te lata, kiedy po raz pierwszy zostae
zahibernowany. Przypominaam sobie kady szczeg twojego
Ciemny las 434

zachowania, bynajmniej nie dlatego, e za tob tskniam, lecz

poniewa chciaam pozna, co naprawd mylisz. Przez dugi czas
wszystkie moje starania na nic si nie zday. Wiedziaam, e nosisz
mask, ale nie wiedziaam, co si pod ni kryje. Mijay lata, a
w kocu, gdy si dopiero co przebudzie i szede ze mn przez obok
sieci neuronw, spojrzaam ci w oczy i wreszcie zrozumiaam. Ja
jeszcze bardziej dojrzaam podczas twego snu, a ty bye nadal taki
jak przed omioma laty. A wic twj umys by obnaony. Od tej chwili
znaam twoje prawdziwe ja bye niereformowalnym defetyst
i zatwardziaym eskapist. Zarwno zanim zostae Wpatrujcym si
w cian, jak i potem twoim jedynym celem byo doprowadzenie do
exodusu ludzkoci. W odrnieniu od pozostaych Wpatrujcych si
w cian twj geniusz polega nie na strategicznym oszukiwaniu, ale
na ukrywaniu twojego prawdziwego wiatopogldu. Nadal jednak nie
wiedziaam, w jaki sposb zamierzasz osign ten cel, zajmujc si
badaniem mzgu i umysu. Byam zdezorientowana nawet wtedy,
kiedy nieoczekiwanie wpade na pomys stworzenia plomby
mentalnej. Trwao to do momentu, gdy zaczam si pogra
w hibernacji, gdy przypomniaam sobie ich oczy, oczy ludzi, ktrym
zaoono t plomb. Byy takie jak twoje. I nagle zrozumiaam, co
znaczy wyraz twojej twarzy, ktrego nigdy wczeniej nie potrafia
odczyta. Wtedy pojam, jaka jest twoja prawdziwa strategia, ale byo
ju za pno, ebym moga co powiedzie.
Pani Yamasuki, nie sdz, eby byo w tym co niezwykego
powiedzia przedstawiciel Floty Pnocnoamerykaskiej. Znamy
histori plomby mentalnej. Podczas zakadania jej grupie pierwszych
pidziesiciu tysicy ochotnikw procedur t stosowano pod
najcilejszym nadzorem.
Zgadza si odpara. Ale ten nadzr by cakowicie skuteczny
435 Liu Cixin

tylko w odniesieniu do treci artykuu wiary. Sam plomb mentaln

byo znacznie trudniej kontrolowa.
Literatura przedmiotu jednak pokazuje, e nad szczegami
technicznymi plomby sprawowano rwnie cisy nadzr, a poza tym
przed podjciem decyzji o dopuszczeniu urzdzenia do uytku przeszo
ono du liczb prb zauway przewodniczcy.
Keiko Yamasuki potrzsna gow.
To urzdzenie jest niewiarygodnie skomplikowane. W kadym
nadzorze bd luki. A konkretnie chodzi o jeden drobny znak minusa
w setkach milionw linii kodu. Nie odkryy tego nawet sofony.
Znak minusa?
Kiedy odkryto obwd nerwowy, ktry ocenia, czy jakie
twierdzenie jest prawdziwe, Hines odkry te obwd oceniajcy, czy
dane twierdzenie jest faszywe. Wanie tego potrzebowa. Zatai to
odkrycie przed wszystkimi, wcznie ze mn. Nie byo to trudne, bo
oba obwody s bardzo podobne. W modelu przekazu informacji midzy
neuronami objawiao si to jako kierunek przepywu kluczowego
sygnau, natomiast w matematycznym modelu plomby mentalnej
przedstawia to znak. Dodatni dla twierdze prawdziwych, ujemny
dla faszywych. W najwikszej tajemnicy Hines zmieni ten znak
w oprogramowaniu kontrolnym plomby. We wszystkich piciu
urzdzeniach by on ujemny.
W audytorium zalega miertelna cisza, cisza, jaka panowaa tam
wczeniej tylko raz, przed dwustoma laty, kiedy podczas spotkania
Rady Obrony Planety Wpatrujcy si w cian Rey Diaz pokaza
zgromadzeniu koysk na swoim rku i powiedzia, e w pobliu
znajduje si urzdzenie odbierajce wysyany przez ni sygna
powstrzymujcy jego detonacj.
Doktorze Hines, co pan narobi? zwrci si do niego rozgniewany
Ciemny las 436

przewodniczcy.
Hines podnis gow i wszyscy zobaczyli, e jego blada dotd twarz
odzyskaa normalny kolor.
Przyznaj, e nie doceniem potgi ludzkoci powiedzia
spokojnym i rwnym gosem. Zrobilicie naprawd niewiarygodny
postp. Widziaem to na wasne oczy i wierz w ten postp, tak jak
wierz, e to ludzie odnios zwycistwo w tej wojnie. Ta wiara jest
tak silna, jakby zostaa mi wdrukowana czy naznaczona przez plomb
mentaln. W tym wietle defetyzm i eskapizm sprzed dwustu lat jawi
si jako co zupenie absurdalnego. Mimo to, panie przewodniczcy
i panowie przedstawiciele, chciabym powiedzie wiatu, e nie mog
aowa tego, co zrobiem.
Nadal uwaa pan, e nie powinien pan tego aowa? zapyta ze
zoci przedstawiciel Floty Azjatyckiej.
To nie jest kwestia tego, co powinienem. To niemoliwo
odczuwania alu. Wykorzystaem plomb mentaln do wpojenia sobie
niezomnego przekonania, e mj plan jest absolutnie waciwy.
Zgromadzeni wymieniali zaskoczone spojrzenia i nawet Yamasuki
odwrcia si do ma z takim samym wyrazem zdumienia na twarzy.
Hines umiechn si do niej lekko i skin gow.
Tak, moja droga, jeli pozwolisz mi nadal tak si do siebie zwraca.
Tylko w ten sposb mogem zyska si duchow potrzebn do
realizacji mojego planu. Nawet teraz wierz, e wszystko, co zrobiem,
byo waciwe. Bez wzgldu na rzeczywisto jestem o tym absolutnie
przekonany. Uyem plomby mentalnej, by sta si moim wasnym
bogiem, a Bg nie moe czu skruchy ani niczego aowa.
Nadal bdzie pan tak myla, gdy w niezbyt odlegej przyszoci
najedcy z Trisolaris ulegn potniejszej ludzkiej cywilizacji?
zapyta przewodniczcy z wyrazem oczu, ktry wiadczy teraz raczej
437 Liu Cixin

o zaciekawieniu ni o zdumieniu.
Hines kiwn z powag gow.
Nadal myl, e mam racj. Wszystko w moim planie jest
waciwe. Oczywicie w obliczu faktw bd przeywa piekielne mki.
Obrci si do ony. Moja droga, wiesz, e ju raz przeywaem
takie mki, kiedy wierzyem, e woda jest toksyczna.
Wrmy do dnia dzisiejszego powiedzia przedstawiciel Floty
Pnocnoamerykaskiej, przerywajc toczone szeptem rozmowy
w sali. To, e naznaczeni przetrwali do naszych czasw, to tylko
spekulacje. W kocu mino ponad sto siedemdziesit lat. Jeli istnieje
jaka kasta czy organizacja o defetystycznych przekonaniach, to
dlaczego nie widzimy adnych tego oznak?
S dwie moliwoci odpar przedstawiciel Floty Europejskiej.
Pierwsza jest taka, e plomba mentalna znikna dawno temu i jest to
tylko faszywy alarm
Ale jest te druga: najbardziej przeraajce w tej sytuacji jest to,
e nie ma adnych oznak dokoczy jego myl przedstawiciel Floty
Azjatyckiej.

Luo Ji i Shi Qiang szli przez podziemne miasto w cieniu rzucanym

przez podobne do drzew konstrukcje, a na niebie nad ich gowami
pyny w lukach midzy tymi konstrukcjami strumienie latajcych
samochodw. Poniewa budynki byy limi wiszcymi w powietrzu,
rozcigaa si pod nimi rozlega przestrze, a skoro pnie gigantycznych
drzew dzieliy due odlegoci, wytyczanie ulic nie miao sensu, wic
cao bya jednym ogromnym placem przetykanym jedynie tymi
drzewami. Otoczenie byo cudowne szerokie pasy trawy, lasy
prawdziwych drzew i wiee powietrze sprawiay, e na pierwszy rzut
Ciemny las 438

oka wszystko wygldao jak pikny wiejski krajobraz. Piesi w lnicych

ubraniach wygldali jak byszczce mrwki. Luo Ji by pod wielkim
wraeniem planu urbanistycznego, ktry przenis wspczesny haas
i tok w powietrze i pozwoli ziemi powrci do natury. Nie byo tu
wida ani ladu wojny, a jedynie wszystko, co dostarczao ludziom
wygd i przyjemnoci.
Nie uszli daleko, gdy usysza miy kobiecy gos:
Czy to pan Luo Ji?
Rozejrza si i stwierdzi, e gos dobiega z tablicy reklamowej na
trawniku obok drogi. Z ruchomego obrazu patrzya na niego
atrakcyjna kobieta w uniformie.
Tak, to ja odpar, kiwajc gow.
Dzie dobry. Jestem doradczyni finans w 8065 Oglnego
Systemu Bankowego. Witamy w naszej epoce. Poinformuj teraz pana
o paskiej aktualnej sytuacji finans wej. Kiedy to mwia, pojawia
si obok niej tabela danych. To stan paskich rachunkw z 9 roku
ery kryzysu, wcznie z lokatami w Industrial and Commercial Bank
of China i China Construction Bank. S tu te papiery finans we
notowane na giedzie, ale te pozycje mogy zosta czciowo utracone
podczas Wielkiego Jaru.
Skd ona wie, e tu jestem? zapyta Luo szeptem Shi Qianga.
W lewe rami wszczepiono ci czip. Nie przejmuj si, teraz wszyscy
je maj. To jest jak dokument tosamoci. Mog ci rozpozna
wszystkie tablice reklamowe. Reklamy s teraz spersonalizowane,
wic bez wzgldu na to, gdzie si udasz, wszystko, co si pokazuje na
tablicach i plakatach reklamowych, jest adresowane tylko do ciebie.
Doradczyni najwyraniej usyszaa sowa Shi Qianga, bo
powiedziaa:
To nie jest reklama, prosz pana. To usuga Oglnego Systemu
439 Liu Cixin

Bankowego.
Ile mam na lokatach? zapyta Luo Ji.
Obok doradczyni pojawi si bardzo skomplikowany wykres.
To stan wszystkich paskich oprocentowanych rachunkw od 9
roku ery kryzysu. Jest do skomplikowany, ale od teraz ma pan do
tego dostp w obszarze paskich osobistych informacji. Wyskoczy
inny, prostszy wykres. To pana obecna sytuacja finans wa we
wszystkich podsystemach Oglnego Systemu Bankowego.
Luo nie mia najmniejszego pojcia, co znacz te liczby, wic zapyta
z konsternacj:
To ile tego jest?
Jeste bogaty, mj chopcze! wykrzykn Shi Qiang, klepic go
energicznie w rami. Moe nie mam tyle co ty, ale te mam fors.
Hej, dwiecie lat oszczdzania na oprocentowanym rachunku to jest
dopiero inwestycja dugoterminowa! Z biedaka stajesz si bogaczem.
auj tylko, e nie zaoszczdziem troch wicej.
Hmm jest pani pewna, e nie ma w tym adnego bdu?
zapyta sceptycznie Luo Ji.
Sucham? Doradczyni zwrcia na niego wielkie oczy.
Mino ponad sto osiemdziesit lat. Nie byo w tym czasie adnej
inflacji? Czy s stem finans wy rzeczywicie dziaa tak gadko?
Za duo o tym mylisz rzek Shi Qiang, wyjmujc z kieszeni
paczk papierosw.
Luo Ji wiedzia ju, e nadal mona dosta wyroby tytoniowe. Ale
kiedy Shi Qiang woy do ust papierosa, wypuci kb dymu, nie
zapaliwszy go wczeniej.
Podczas Wielkiego Jaru wystpia kilka razy inflacja a systemy
finans wy i kredytowy byy bliskie zaamania. Ale zgodnie z obecnie
obowizujcym prawem odsetki z lokat hibernatw oblicza si wedug
Ciemny las 440

specjalnego wzoru, z ktrego wycza si Wielki Jar. Przenosi si

wielko lokat na poziom finans wy okresu po Jarze i ponownie oblicza
si odsetki od tego momentu.
O, to preferencyjne traktowanie! wykrzykn Luo Ji.
Mamy teraz dobre czasy, mj chopcze powiedzia Shi Qiang,
wypuszczajc obok dymu. Potem doda, podnoszc wci palcy si
papieros: Tylko papierosy s okropne.
Panie Luo Ji, to okazja, ebymy si poznali. W dogodnym dla
pana terminie moemy omwi pana osobiste plany finans we
i inwestycyjne. Jeli nie ma pan wicej pyta, to poegnam si
z panem.
Konsultantka umiechna si i pomachaa rk.
Mam jedno pytanie odpar szybko. Nie wiedzia, jak zwraca si
do modych kobiet w tej epoce, a nie chcia popeni bdu, tytuujc
j niewaciwie, wic rzek po prostu: Nie jestem jeszcze obeznany
z panujcymi teraz zwyczajami, wic prosz mi wybaczy, jeli moje
pytanie wyda si pani obraliwe.
Doradczyni umiechna si i powiedziaa:
Nie ma problemu. Naszym obowizkiem jest pomc panu jak
najszybciej zaznajomi si z obecn epok.
Jest pani czowiekiem czy robotem? A moe programem?
Pytanie nie zmieszao doradczyni.
Oczywicie, e jestem czowiekiem odpara. Czy komputer
mgby wiadczy tak skomplikowane usugi jak ta?
Gdy kobieta na tablicy znikna, Luo Ji rzek do Shi Qianga:
Da Shi, jest par rzeczy, ktre trudno mi zrozumie. Znalelimy
si w epoce, w ktrej wynaleziono perpetuum mobile i potrafi si
produkowa syntetyczne zboe, ale wyglda na to, e technologia
komputerowa nie posuna si nawet o krok. Sztuczna inteligencja nie
441 Liu Cixin

potrafi n wet zaj si osobistymi finansami cz wieka.

Jakie znowu perpetuum mobile? Masz na myli maszyn, ktra
moe si wiecznie porusza?
Tak. Oznacza to nieograniczon energi.
Shi Qiang rozejrza si wok.
Gdzie?
Luo Ji wskaza na strumie latajcych pojazdw.
Choby te samochody. S na rop czy na akumulatory?
Shi Qiang potrzsn gow.
Ani na jedno, ani na drugie. Ca rop na Ziemi wypompowano
do sucha. Te samochody mog lata wiecznie bez baterii czy
akumulatorw i nigdy nie wyczerpie si im zasilanie. S fantastyczne.
Sam myl o tym, eby taki kupi.
Jak moesz mwi tak obojtnie o technologicznym cudzie?
Nieograniczona energia dla ludzkoci. To rwnie wielkie wydarzenie
jak stworzenie nieba i ziemi przez Pangu! Nie zdajesz sobie sprawy,
jak wspaniaa jest ta epoka?
Shi Qiang odrzuci niedopaek papierosa, ale po zastanowieniu
schyli si, podnis go z trawy i wrzuci do kosza na mieci.
Ja mwi obojtnie? Jeste inteligentem, ktrego za bardzo
poniosa wyobrania. W rzeczywistoci ju w naszych czasach
mielimy tak technologi.
arty sobie ze mnie stroisz.
Nie za bardzo znam si na technice, ale o tej jednej rzeczy wiem co
nieco, bo tak si skada, e miaem okazj zakada policyjn pluskw,
ktrej nigdy nie wyczerpao si zasilanie, mimo e nie miaa baterii.
Wiesz, jak dziaaa? Bya zdalnie zasilana przez mikrofale. Taka
wanie jest dzisiejsza elektryczno, chocia metody nieco si rni
od stosowanych w naszych czasach.
Ciemny las 442

Luo Ji stan i przez dug chwil gapi si na Shi Qianga, a potem

na samochody latajce w powietrzu. Pomyla o szklanych grzejnikach
i w kocu zrozumia: byo to po prostu elektryczne zasilanie
bezprzewodowe. rdo energii emitowao elektryczno w postaci
mikrofal albo innego promieniowania elektromagnetycznego, ktre
tworzyo w pewnej przestrzeni pole elektryczne, i kade urzdzenie
mogo czerpa z niego energi przez anten albo cewk rezonansow.
Jak powiedzia Shi Qiang, ju dwiecie lat temu bya to dobrze znana
pospolita technologia. Nie bya powszechnie uywana tylko z jednego
powodu straty energii byy zbyt due. Mona byo wykorzystywa
tylko niewielk cz energii wysyanej w przestrze, reszta si
rozpraszaa. Jednak w tej erze dziki dojrzaej technologii
kontrolowanej reakcji termojdrowej rda energii zostay tak bardzo
wzbogacone, e mona si byo pogodzi z jej stratami powstajcymi
wskutek bezprzewodowego przesyu.
A syntetyczne zboe? Nie potrafi uzyskiwa zboa w drodze
syntezy? zapyta.
Tego nie jestem pewien. Zboe nadal wyrasta z ziarna, tyle e
uprawia si je w fabrykach, w tych zbiornikach kultywacyjnych czy jak
tam si to nazywa. Wszystkie rodzaje s genetycznie modyfi owane
i syszaem, e pszenica wypuszcza tylko kos, bez odygi. I pod
wpywem sztucznego wiata i innych rzeczy, takich jak intensywne,
wspomagajce wzrost promieniowanie, ronie bardzo szybko. Zbiory
pszenicy czy ryu mog si odbywa co tydzie, wic z zewntrz
wyglda to tak, jakby schodziy z linii produkcyjnej.
Och! westchn przecigle Luo Ji, gdy pikny mira si rozwia
i wiat ukaza swoje prawdziwe oblicze. Wiedzia ju, e nadal
wszdzie unosz si sofony i postp ludzkiej nauki jest wci
zablokowany. Technologia nigdy nie bdzie moga przekroczy
443 Liu Cixin

wyznaczonej przez nie granicy.

A te statki kosmiczne, ktre mog osign pitnacie procent
prdkoci wiata?
To akurat prawda. Kiedy taki statek rusza, wyglda to tak, jakby
na niebie rozbyso mae soce. A kosmiczna bro, w ktr s
wyposaone przedwczoraj widziaem w telewizji relacj z wicze
Floty Azjatyckiej. Dziao laserowe zmioto cel wielkoci lotniskowca.
Poowa tego elaznego kolosa wyparowaa niczym bryka lodu, a druga
poowa wybucha jak raca i posypa si z niej grad stopionych,
arzcych si stalowych szcztkw. Mamy te dziaa
elektromagnetyczne, ktre wystrzeliwuj sto elaznych kul na
sekund, a kada ma wielko piki futbolowej i leci z prdkoci
kilkudziesiciu kilometrw na sekund. W cigu paru minut mog
zrwna z ziemi gr na Marsie Tak wic, chocia nie istnieje to
twoje perpetuum mobile, dysponujc tak technologi, ludzie s wicej
ni zdolni pokona fl t trisolariask. Shi Qiang poczstowa Luo
Ji papierosem i pokaza mu, e ma przekrci filt , by go zapali.
Zacignli si, wydmuchnli dym i patrzyli, jak unosi si
nienobiaymi oboczkami. W kadym razie, mj chopcze, mamy
teraz dobre czasy.
Tak, dobre.
Zaledwie to powiedzia, gdy Shi Qiang skoczy na niego i obaj
poturlali si na traw par metrw dalej. W tej samej chwili w miejscu,
gdzie przed chwil stali, rozbi si z gonym hukiem latajcy
samochd. Luo Ji poczu, e zadraa pod nim ziemia, a nad gow
przeleciay mu ze wistem kawaki metalu i roztrzaskay p tablicy
reklamowej, z ktrej posypay si szcztki przezroczystych szklanych
rurek. Lea jeszcze oszoomiony na ziemi, kiedy Shi Qiang poderwa
si i podbieg do wraku. Caa jego karoseria w ksztacie dysku bya
Ciemny las 444

popkana i zdeformowana, ale dziki temu, e nie mia paliwa, nie

stan w ogniu. Z powyginanego metalu dobiega tylko trzask iskier.
W rodku nie ma nikogo rzek Shi Qiang do kutykajcego w jego
stron Luo Ji.
Znowu ocalie mi ycie, Da Shi powiedzia Luo, opierajc si na
jego ramieniu i masujc potuczon nog.
Nie wiem, ile jeszcze razy bd musia to robi. Naprawd
powiniene mie oczy wkoo gowy. Shi Qiang wskaza rozbity
samochd. Przypomina ci to co?
Luo Ji pomyla o wypadku sprzed dwustu lat i zadra.
Wok zgromadzi si tum przechodniw, a na ich ubraniach
pojawiy si jak na komend sceny przeraenia. Wyldoway z wyciem
syren dwa samochody policyjne. Wybiego z nich kilku funkcjonariuszy
i odgrodzio samochd tam. Ich mundury wysyay policyjne sygnay
wietlne, przy ktrych blaky ubrania gapiw. Policjant, ktry podszed
do Shia Qianga i Luo Ji, mia tak jasny mundur, e obaj musieli
zamkn oczy.
Byli panowie tutaj, kiedy spad ten samochd. Nie jestecie ranni?
zapyta z trosk w gosie. Najwyraniej widzia, e obaj s
hibernatami, bo stara si mwi po starochisku.
Zanim Luo zdy odpowiedzie, Shi Qiang odcign policjanta za
tam odgradzajc miejsce zdarzenia i zgromadzony za ni tum.
Gdy tylko si tam znaleli, mundur ofice a przesta wysya sygnay
wietlne.
Musicie to sprawdzi. To moga by prba zabjstwa powiedzia
Shi Qiang.
Policjant si rozemia.
Naprawd? To tylko wypadek komunikacyjny.
Chcemy to zgosi.
445 Liu Cixin

Na pewno?
Oczywicie. Zgaszamy to.
Robi pan z igy widy. Moglicie si przestraszy, ale to naprawd
by wypadek komunikacyjny. Mimo to zgodnie z prawem, jeli
upieracie si panowie przy zgoszeniu
Upieramy si.
Policjant nacisn wywietlacz na rkawie. Kiedy pokazao si
okienko informacyjne, najpierw je przejrza, a potem powiedzia:
Zgoszenie zostao przyjte. Przez najbliszych czterdzieci osiem
godzin policja bdzie was pilnowaa, ale wymaga to waszej zgody.
Zgadzamy si. Nadal moe nam grozi niebezpieczestwo.
Policjant znowu si rozemia.
To naprawd pospolite zdarzenie.
Pospolite zdarzenie? Pozwoli pan, e zapytam: do ilu przecitnie
tego rodzaju wypadkw komunikacyjnych dochodzi co miesic w tym
miecie?
W ubiegym roku byo ich w sumie sze czy siedem!
No to powiem co panu, panie wadzo: w naszych czasach zdarzao
si ich wicej kadego dnia.
W waszych czasach wszystkie samochody jedziy po ziemi. Nie
potrafi sobie nawet wyobrazi, jakie to byo niebezpieczne. No dobrze,
teraz jestecie w policyjnym systemie nadzoru. Zostaniecie
powiadomieni o wszelkich postpach ledztwa w waszej sprawie, ale
prosz mi wierzy to zwyky wypadek komunikacyjny. Bez wzgldu
na to, czy zoylibycie doniesienie, czy nie, i tak dostalibycie
odszkodowanie.
Gdy zostawili za sob policj i miejsce wypadku, Shi Qiang
powiedzia:
Lepiej chodmy do mnie. Na dworze nie czuj si pewnie. To
Ciemny las 446

niedaleko std. Pewnie powinnimy i tam pieszo. Takswki s

automatyczne, wic nie jest to bezpieczne.
Ale czy RZT nie zosta zniszczony? zapyta Luo Ji, rozgldajc si
wok.
W oddali latajcy wikszy samochd podnis ten, ktry spad. Tum
si rozszed, a samochd policyjny odjecha. Wyldowa za to pojazd
sub miejskich i kilku robotnikw zabrao si do usuwania
rozsypanych odamkw i wyrwnywania terenu, ktry zosta
uszkodzony podczas upadku. Po maym zamieszaniu w miecie
powrci normalny, miy spokj.
Moe tak. Ale musisz zaufa mojej intuicji, mj chopcze.
Nie jestem ju Wpatrujcym si w cian.
Zdaje si, e ten samochd tak nie myla Gdy bdziemy szli,
zwracaj uwag na samochody nad tob.
Starali si trzyma w miar moliwoci w cieniu drzewopodobnych
budynkw, a otwarte przestrzenie pokonywali biegiem. Wkrtce
znaleli si na skraju szerokiego placu i Shi Qiang powiedzia:
Mieszkam po drugiej stronie. Okrn drog byoby za daleko,
wic bdziemy musieli tam pobiec.
Czy to nie jest troch paranoiczne? Moe by to po prostu wypadek.
Ale tylko moe. Nie zaszkodzi zachowa ostrono Widzisz t
rzeb porodku placu? W razie czego moemy si tam schowa.
Na rodku placu znajdowaa si kwadratowa piaszczysta przestrze,
jakby pustynia w miniaturze. Stojca tam rzeba skadaa si z grupy
czarnych, podobnych do filar przedmiotw, z ktrych kady mia
wysoko dwch czy trzech metrw. Z daleka wyglday jak kpa
uschnitych czarnych drzew.
Luo Ji pobieg przez plac za Shi Qiangiem. Kiedy zbliyli si do
miniaturowej pustyni, usysza, e Shi krzyczy: Szybko! Wa do
447 Liu Cixin

rodka! i poczu, e cignie go po ziemi i wpycha gow naprzd

w t uschnit kp. Kiedy lea na ciepym piasku, podnis wzrok
i zobaczy przez luki midzy czarnymi fila ami, e nad kp nadlatuje
samochd, krci si nad ni, a potem podrywa si do gry, przyspiesza
i oddala. Spowodowany przez samochd podmuch wzbi w powietrze
tuman piachu, ktry ze wistem uderzy w fila y.
Moe nie lecia na nas.
Hmm. Moe rzek Shi Qiang, siadajc i strzepujc kurz z butw.
Bd si z tego powodu z nas miali?
Nie bj si. Kto nas pozna? Poza tym jestemy sprzed dwch
wiekw, wic nawet jeli jestemy cakowicie normalni, ludzie i tak
bd si z nas mia. Mj chopcze, zachowujc ostrono, nic nie
tracimy. A jeli jednak lecia na nas?
Dopiero wtedy Luo zwrci uwag na rzeb, w ktrej byli.
Spostrzeg, e fila y nie byy uschnitymi drzewami, lecz rkami
wystajcymi z pustyni. Rce te skaday si tylko ze skry i z koci,
dlatego na pierwszy rzut oka wyglday jak drzewa. Donie byy
powyginane w rnych gestach, jakby wyraay nieznony bl.
Co to za rzeba?
W tym gszczu wijcych si rk Luo czu chd, mimo e wci
by spocony po biegu. Na brzegu rzeby zobaczy obelisk z napisem
wyrytym zotymi znakami: ZNAJDCIE CZAS DLA CYWILIZACJI,
BO CYWILIZACJA NIE ZNAJDZIE CZASU DLA WAS.
Pomnik Wielkiego Jaru rzek Shi Qiang. Wydawa si nie mie
ochoty na dokadniejsze wyjanienie. Wyprowadzi Luo z rzeby
i szybko powid przez drug poow placu. W porzdku, mj
chopcze. Tu mieszkam powiedzia, wskazujc potne
architektoniczne drzewo przed nimi.
Idc, Luo Ji rozglda si wok. Nagle usysza trzask, ziemia
Ciemny las 448

zapada si pod jego stopami i run w d. Wpad ju po pier, na

szczcie Shi Qiang chwyci go i zdoa wycign. Stan obok swego
wybawcy i obaj spojrzeli na dziur. By to otwr studzienki
kanalizacyjnej, ktrego pokrywa odsuna si, gdy mia ju postawi
na niej nog.
Mj Boe! Nic si panu nie stao? To byo naprawd grone!
powiedzia gos wydobywajcy si z maej tablicy reklamowej obok
nich. Tablica znajdowaa si na cianie maego pawilonu z automatem
sprzedajcym napoje i tym podobne rzeczy, a gos nalea do modego
mczyzny w niebieskim uniformie. Mia poblad twarz i wydawa si
bardziej przeraony ni Luo Ji. Jestem z Biura Kanalizacji Trzeciego
Oddziau Urzdu Miasta. Ta pokrywa otworzya si automatycznie.
Moe to usterka w oprogramowaniu.
Czsto si to zdarza? zapyta Shi Qiang.
Och, nie, nie. W kadym razie widziaem to po raz pierwszy.
Shi Qiang podnis z trawnika przy drodze may, okrgy kamyk
i wrzuci go do studzienki. Mino troch czasu, zanim usyszeli plusk.
Cholera. Jak to ma gboko? zapyta mczyzn z tablicy.
Okoo trzydziestu metrw. Wic, jak powiedziaem, to byo
naprawd grone! Sprawdzaem naziemny system kanalizacyjny.
W waszych czasach studzienki byy do pytkie. Ten wypadek zosta
odnotowany. Panie zerkn na swj rkaw panie Luo, moe si
pan uda do naszego oddziau po odszkodowanie.
W kocu dotarli do holu prowadzcego do drzewa Shi Qianga, ktre
miao numer 1863. Shi powiedzia, e mieszka na gazi 106, blisko
wierzchoka, i zaproponowa Luo, by zjedli co na dole, zanim pojad
na gr. Weszli do restauracji po jednej stronie holu. Poza tym, e
wszystko byo czyste jak na trjwymiarowym obrazie, inn
charakterystyczn cech tej epoki, ktra tutaj jeszcze bardziej rzucaa
449 Liu Cixin

si w oczy ni w centrum wybudzania, gdzie zobaczy to po raz

pierwszy, byy wszechobecne okna z dynamicznie zmieniajcymi si
informacjami. Znajdoway si na cianach, stoach, krzesach, pododze
i suficie a nawet na maych przedmiotach, takich jak szklanki
i serwetniki na stoach. Wszystkie miay cza i wywietlacze
z przewijajcym si tekstem albo obrazami, zupenie jakby caa
restauracja bya jednym gigantycznym ekranem komputera
ukazujcym peni splendoru.
W rodku byo niewiele osb. Wybrali stolik pod oknem i usiedli.
Shi Qiang stukn w blat stolika, wczajc interfejs, a potem zamwi
kilka da.
Nie umiem odczytywa zagranicznego pisma, wic zamwiem
tylko chiskie potrawy.
Wydaje si, jakby wiat by zbudowany z wywietlaczy niczym
z klockw rzek z westchnieniem Luo Ji.
To prawda. Moe si rozwietli wszystko, co ma gadk
powierzchni. Z tymi sowami Shi Qiang wyj paczk papierosw
i poda j Luo. Popatrz na to. To tylko paczka tanich papierosw.
Gdy tylko znalaza si w doniach Luo Ji, zacza wywietla seri
miniaturowych obrazkw, ktre wyglday jak zdjcia da z jadospisu.
To to tylko film p wiedzia Luo, patrzc na paczk.
Film? Przez ten gadet moesz wej do sieci!
Shi Qiang wycign rk, stukn w paczk i jeden
z miniaturowych obrazkw zapad si jak guzik pod tym stukniciem,
po czym ca powierzchni paczki zaja reklama, ktr wybra.
Na obrazku Luo Ji zobaczy rodzicw siedzcych z dzieckiem
w salonie. Zdjcie najwyraniej pochodzio z dawnych czasw. Z paczki
dobieg piskliwy gos:
Panie Luo, to epoka, w ktrej pan y. Wiemy, e wtedy wielkim
Ciemny las 450

marzeniem kadego byo posiadanie domu w stolicy. Teraz Greenleaf

Group moe panu pomc zrealizowa to marzenie. Jak pan widzi,
yjemy we wspaniaych czasach. Domy przeksztaciy si w licie na
drzewach. A Greenleaf Group moe zapewni panu li kadego
rodzaju. W tym momencie pojawia si scena dodawania lici do
gazi, a potem ukazaa si oszaamiajca liczba rozmaitych wiszcych
domw, z ktrych jeden by cakowicie przezroczysty, z meblami, ktre
zdaway si zawieszone w powietrzu. Oczywicie moemy te
zbudowa dla pana tradycyjny dom na powierzchni, by mg pan
powrci do ciepej atmosfery zotego wieku i stworzy rodzin
Na ekranie pojawiy si trawnik i wolno stojcy dom, by moe inne
stare zdjcie. Artysta podkadajcy gos mwi pynnie po
starochisku, ale przed sowem rodzina zrobi pauz, a potem
wypowiedzia je ze szczegln emfaz. W kocu byo to co, czego sam
nie posiada, co, co naleao do przeszoci.
Shi Qiang wzi z powrotem paczk z jego rk, wyj dwa ostatnie
papierosy, poda jednego Luo, a potem zmi puste opakowanie i rzuci
na stolik. Na zmitej kulce nadal pokazyway si obrazki, ale dwik
ucich.
Gdziekolwiek pjd, najpierw wyczam wszystkie wywietlacze,
ktre s wok mnie. Cholernie mnie irytuj powiedzia Shi,
wyczajc rkami i nogami ekrany na stoliku i pododze. Ale tutejsi
ludzie nie potrafi si bez nich oby. Zatoczy rk uk. Nie ma ju
komputerw. Kady, kto chce wej do sieci albo co w tym stylu, moe
stukn w dowoln gadk powierzchni. Rol komputerw mog te
peni buty i odzie. Moesz mi wierzy albo nie, ale widziaem nawet
papier toaletowy, przez ktry moesz si poczy z sieci.
Luo wyj serwetk. Bya zrobiona ze zwykego, niepodczonego
do sieci papieru, ale natychmiast uruchomi si serwetnik i pikna
451 Liu Cixin

kobieta, najwidoczniej doskonale wiedzc o wszystkim, co mu si

dzisiaj przydarzyo, i domylajc si, e moe mie zadrapania na
rkach i nogach, zaoferowaa mu bandae.
Boe jkn i wcisn serwetk z powrotem do serwetnika.
To wiek informacji. Pod tym wzgldem bylimy cholernie
prymitywni rzek Shi Qiang ze miechem.
Gdy czekali na jedzenie, Luo Ji zapyta Shi Qianga, jak mu si
yje. Czu si nieco winny, e pyta o to dopiero teraz, ale patrzc
wstecz na to, jak min mu dzie, odnosi wraenie, e w jego wntrzu
bez przerwy tyka mechanizm zegarowy. Dopiero teraz mg troch
odsapn.
Przeniesiono mnie na emerytur. Nie jest le odpar po prostu
Shi.
Z Biura Bezpieczestwa Publicznego czy z jednostki, w ktrej
bye pniej? Nadal istniej?
Istniej. A BBP jest nadal BBP. Ale nie miaem z nimi zwizku
ju przed hibernacj. Jednostka, w ktrej pracowaem pniej, naley
teraz do Floty Azjatyckiej. Wiesz, ta fl ta to jakby wielkie pastwo,
wic teraz jestem obcokrajowcem. Powiedziawszy to, wydmuchn
dugi obok dymu. Patrzy, jak dym si unosi, takim wzrokiem, jakby
usilnie stara si rozwiza trudn zagadk.
Pastwa nie maj ju takiego znaczenia jak kiedy wiat si
zmieni. Ma si od tego mtlik w gowie. Na szczcie, Da Shi, ty
i ja podchodzimy do wszystkiego obojtnie i moemy y wszdzie, i to
dobrze y.
Luo, mj chopcze, prawd mwic, w pewnych sprawach nie
jestem tak wolny od uprzedze jak ty. Nie potrafi si tak dystansowa.
Gdybym przeszed przez to wszystko co ty, ju dawno bym si rozklei.
Luo Ji podnis ze stou zmite opakowanie po papierosach, na
Ciemny las 452

ktrym nadal pojawiay si rne sceny, tyle e troch odbarwione.

Cay czas byy to reklamy Greenleaf Group.
Czy to jako mesjasz, czy jako uchodca, mog zawsze wykorzysta
wszystkie posiadane rodki i wie szczliwe ycie. Moesz uwaa to
za egoizm, ale szczerze mwic, to jedyna moja cecha, ktr szanuj.
Pozwl, Da Shi, e powiem co o tobie. Wydajesz si beztroski, ale
w gbi duszy cenisz odpowiedzialno. Daj sobie ju z tym spokj.
Spjrz na t epok. Komu jestemy potrzebni? Naszym najwitszym
obowizkiem jest uywanie ycia.
Pewnie, ale gdybym pozby si wszelkich obowizkw, nie miaby
dzisiaj w ogle apetytu.
Shi Qiang wrzuci niedopaek do popielniczki, co wczyo reklam
papierosw.
Luo Ji zda sobie spraw, e le si wyrazi.
Och, nie, Da Shi, nadal masz obowizek mnie chroni. Jeli ci
z niego zwolni, zgin. Dzisiaj uratowae mnie ju raz, dwa, trzy razy!
A przynajmniej dwa i p.
Chcesz powiedzie, e nie potrafi zostawi kogo na pewn
mier? Takie mam ycie, musz ci chroni powiedzia Shi Qiang,
z dezaprobat rozgldajc si po sali, pewnie w poszukiwaniu stoiska
z papierosami. Potem pochyli si do Luo i rzek szeptem: Ale przez
chwil naprawd bye mesjaszem, mj chopcze.
Czowiek, ktry odgrywa tak rol, nie moe by zdrw na umyle.
Na szczcie teraz jestem znowu normalny.
Jak wpade na pomys, eby rzuci urok na t gwiazd?
Miaem wtedy powane urojenia. Nie chc do tego wraca. Da Shi,
moesz mi wierzy albo nie, ale jestem pewien, e kiedy spaem, nie
tylko wyleczono mnie z tej miertelnej choroby, ale rwnie poddano
leczeniu psychiatrycznemu. Naprawd nie jestem ju t sam osob
453 Liu Cixin

co wtedy. Jak mogem wpa na taki gupi pomys? Roi sobie takie
rzeczy?
Jakie rzeczy? Powiedz.
Trudno to wyjani w paru zdaniach. Poza tym nie ma to sensu.
W swojej pracy musiae mie do czynienia z paranoikami, osobami,
ktre s przekonane, e kto chce je zabi. Czy jest sens sucha ich
gadania?
Luo Ji metodycznie rwa puste opakowanie po papierosach na
kawaki. W ten sposb udao mu si w kocu zniszczy obraz, ale
kupka strzpw wci mienia si groteskowymi kolorami.
W porzdku. Porozmawiajmy o czym przyjemnym. Mj syn nadal
yje.
Co? Luo a podskoczy ze zdumienia.
Dowiedziaem si o tym dopiero przed dwoma dniami. Odnalaz
mnie. Nie widzielimy si jeszcze, rozmawialimy tylko przez telefon.
Nie jest
Nie wiem, ile czasu spdzi za kratkami, ale potem podda si
hibernacji. Powiedzia, e zrobi to po to, by si ze mn spotka
w przyszoci. Kto wie, skd mia na to pienidze. Teraz jest na
powierzchni, ale jutro ma tu zjecha.
Przejty Luo Ji wsta i zmit wiecce strzpy ze stou na podog.
Och, Da Shi, to po prostu Musimy to opi.
No to strzelmy sobie po kielichu. Dzisiejszy alkohol ma wstrtny
smak, ale t sam moc co dawniej.
Przyniesiono jedzenie. Luo Ji nie rozpozna adnej potrawy, a Shi
Qiang powiedzia:
Nic nie jest dobre. Istniej restauracje zaopatrujce si
w naturalnych gospodarstwach, ale to nie na moj kiesze. Pjdziemy
do ktrej, gdy przybdzie Xiaoming.
Ciemny las 454

Ale uwag Luo Ji przycigna kelnerka o nierealnie piknej twarzy

i ciele. Widzia, e pozostae kelnerki przesuwajce si midzy
stolikami miay tak sam anielsk urod.
Hej, nie gap si jak idiota. To podrby.
Roboty? zapyta Luo. W kocu napotka w przyszoci co, o czym
czyta w dziecistwie w opowiadaniach fantastycznonaukowych.
Co w tym rodzaju.
Co to znaczy co w tym rodzaju?
Shi Qiang wskaza na kelnerk robota i powiedzia:
Ta gupia dziewczyna umie tylko podawa jedzenie. Poruszaj si
staymi trasami. Raz widziaem, jak na chwil przesunito stolik, ale
dalej przynosiy dania na ustalone miejsce, wic potrawy ldoway na
pododze.
Po postawieniu talerzy kelnerka umiechna si sodko i yczya
im smacznego. Jej gos wcale nie brzmia jak gos robota by
niewiarygodnie miy. Potem wycigna rk i podniosa n lecy
przed Shi Qiangiem
Jego wzrok przesun si jak byskawica z noa w rkach kelnerki
na siedzcego naprzeciw niego Luo Ji. Skoczy, przewracajc stolik,
i gwatownie cign Luo na podog. Uamek sekundy pniej robot
dgn noem w miejsce, gdzie byoby serce Luo. Ostrze przebio
oparcie krzesa, uruchamiajc jego interfejs informacyjny. Robot
wycign n i sta obok stou z tac w drugim rku i sodkim
umiechem na swej nierealnie piknej twarzy. Spanikowany Luo
pozbiera si z podogi i schowa za Shi Qianga, ale ten tylko machn
rk i rzuci:
Nie bj si. Ten robot nie jest taki zwinny.
Tymczasem robot sta nieruchomo, trzymajc n i umiechajc si.
Jeszcze raz yczy im swym miym gosem smacznego.
455 Liu Cixin

Siedzcy wok gocie patrzyli na to z osupieniem. Przybieg

kierownik sali. Gdy usysza, e Shi Qiang oskara robota o usiowanie
morderstwa, potrzsn gow.
To niemoliwe, prosz pana! One nie widz ludzi. Widz tylko
czujniki na stolikach i na krzesach!
Zawiadcz, e ten robot podnis n ze stou i prbowa zabi
tego czowieka. Widzielimy to na wasne oczy! rzek jaki mczyzna
podniesionym gosem.
Pozostali wiadkowie te to potwierdzili.
Kiedy kierownik sali zastanawia si, jak odeprze te oskarenia,
robot po raz drugi dgn noem w krzeso, trafi jc dokadnie
w dziur, ktr zrobi za pierwszym razem, i wywoujc kilka
okrzykw przeraenia.
Smacznego powiedzia z umiechem.
Pojawio si par innych osb, wcznie z inynierem zatrudnionym
w restauracji. Nacisn ty gowy kelnerki. Przestaa si umiecha
i powiedziaa:
Wymuszone wyczenie. Kopia danych sporzdzona.
Potem znieruchomiaa.
To prawdopodobnie usterka w oprogramowaniu powiedzia
inynier, wycierajc zimny pot z czoa.
Czsto si to zdarza? zapyta Shi Qiang z sarkastycznym
umiechem.
Nie, nie! Przysigam, e nigdy nie widziaem czego takiego
odpar inynier, po czym kaza dwm pomocnikom zabra robota z sali.
Kierownik zapewnia solennie goci, e dopki nie zostanie ustalona
przyczyna awarii robota, usugiwa im bd prawdziwi kelnerzy,
ludzie, ale i tak prawie poowa z nich wysza.
Bardzo szybko obaj zareagowalicie rzek z podziwem jeden
Ciemny las 456

z naocznych wiadkw.
To hibernaci, w ich czasach ludzie mieli dowiadczenie
w reagowaniu na tego rodzaju nage wypadki powiedzia kto inny.
Na jego ubraniu ukaza si obraz wojownika z mieczem.
Panowie, to naprawd bya kierownik sali zwrci si do Luo
Ji i Shi Qianga. W kadym razie gwarantuj, e dostan panowie
odszkodowanie.
Dobrze. No to jedzmy.
Shi Qiang kiwn na Luo Ji, by ten ponownie usiad na swoim
miejscu, i tym razem kelner przynis im nowe dania zamiast tych,
ktre rozlay si i rozsypay. Nie otrzsnwszy si jeszcze z kolejnego
wstrzsu, Luo czu plecami dziur w oparciu.
Da Shi powiedzia zdaje si, e cay wiat sprzysig si przeciw
mnie. Wczeniej zrobi na mnie bardziej korzystne wraenie.
Shi Qiang przyjrza si jednej ze stojcych przed nim potraw,
a potem odpar:
Mam na ten temat pewn teori. Podnis gow i nala Luo
alkoholu. Na razie zostawmy to. Potem opowiem ci szczegowo.
Wypijmy za to, ebymy uywali ycia, za ycie z dnia na dzie,
a nawet z godziny na godzin powiedzia Luo, podnoszc kieliszek.
Za twojego syna.
Naprawd dobrze si czujesz? zapyta Shi Qiang, umiechajc si
do niego.
Byem mesjaszem. Nic mnie nie przeraa. Wzruszy ramionami,
a potem wypi. Skrzywi si na smak alkoholu. Mocne jak paliwo
rakietowe.
Zuch z ciebie, mj chopcze. Zawsze by z ciebie zuch rzek Shi
Qiang, podnoszc kciuk.
Li, w ktrym mieszka Shi Qiang, znajdowa si na czubku
457 Liu Cixin

drzewa. Dom by przestronny i w peni wyposaony w sprzt

umoliwiajcy wygodne ycie. Bya tam salka do wicze, a nawet
wewntrzny ogrd z fontann.
To tymczasowe lokum, ktre dostaem od fl ty. Powiedzieli mi, e
za swoj emerytur mog kupi lepsze.
Czy w dzisiejszych czasach kady musi mie taki duy metra?
Pewnie tak. Tego rodzaju budynki to najlepsze wykorzystanie
przestrzeni. Duy li ma tak kubatur jak cay budynek w naszej
epoce. Ale przede wszystkim jest mniej ludzi. Duo mniej, zwaszcza
od Wielkiego Jaru.
Ale twj kraj jest w przestrzeni kosmicznej, Da Shi.
Nie polec tam. Jak wiesz, jestem ju emerytem.
Wntrze mieszkania Shi Qianga miao kojcy wpyw na oczy Luo Ji,
przede wszystkim dlatego, e wikszo ekranw informacyjnych bya
wyczona, chocia na cianach i na pododze wida byo rozproszone
byski. Shi Qiang nacisn stop zcze na pododze i jedna ze cian
staa si przezroczysta, ukazujc im widok miasta noc. By to
przyprawiajcy o zawrt gowy las choinek boonarodzeniowych
poczonych sznurami wiate latajcych samochodw.
Luo Ji podszed do kanapy, ktra w dotyku bya twarda jak marmur.
Na tym si siada? zapyta.
Na twierdzc odpowied Shi usiad ostronie, ale natychmiast
poczu si tak, jakby zatapia si w mikkiej glinie. Siedzenie i oparcie
kanapy dostosoway si do ksztatu jego ciaa, co zminimalizowao
nacisk.
Zmaterializowaa si wizja, ktrej dozna przed dwustu laty
w pokoju medytacji w budynku ONZ.
Masz jakie piguki nasenne? zapyta.
Teraz, gdy poczu si bezpiecznie, dopado go zmczenie.
Ciemny las 458

Nie, ale moesz je std kupi odpar Shi Qiang i znowu wczy
cian. O, tutaj. Tabletki na sen bez recepty. We t, rzek snw.
Chocia Luo Ji myla, e bdzie wiadkiem jakiej zaawansowanej
technicznie operacji przesania przez sie przedmiotw materialnych,
rzeczywisto okazaa si duo prostsza. Po kilku minutach przy
przezroczystej cianie zatrzymaa si latajca furgonetka dostawcza
i dostarczya cienk mechaniczn rk lek przez portal, ktry si
otworzy. Luo wzi specyfi od Shi Qianga. Byo to tradycyjne
pudeeczko, bez adnego wywietlacza. Wedug podanego na nim
sposobu uycia naleao wzi jedn tabletk, wic otworzy pudeko,
wyj jedn i sign po szklank wody stojc na stoliku do kawy.
Zaczekaj powiedzia Shi Qiang, wzi pudeko od Luo i przeczyta
uwanie ca instrukcj, po czym odda mu je. Co tu jest napisane?
Te, o ktre prosiem, nazywaj si rzeka snw.
Luo Ji zobaczy dugi cig skomplikowanych angielskich nazw.
Nie znam si na tym. Ale na pewno nie jest to rzeka snw.
Shi Qiang wczy cian przy stoliku do kawy i zacz szuka
konsultanta medycznego. W kocu z pomoc Luo znalaz takiego, biao
odzianego lekarza, ktry zbada pudeko, a nastpnie spojrza na Shi
Qianga z dziwnym wyrazem twarzy.
Skd to si tu wzio? zapyta nieufnie.
Kupiem to. Tutaj.
Niemoliwe. To lek wydawany na recept. Jest stosowany tylko
w centrum hibernacji.
Co ma wsplnego z hibernacj?
To rodek do krtkotrwaej hibernacji. Mona nim upi kogo na
okres od dziesiciu dni do roku.
Wystarczy to pokn?
Nie. Potrzebny jest cay zestaw systemw zewntrznych dla
459 Liu Cixin

podtrzymania krenia, zanim dojdzie do tej krtkotrwaej hibernacji.

A jeli wemie si go bez tych systemw?
Wtedy si umrze. Ale bezbolenie i spokojnie. Dlatego jest czsto
zaywany przez samobjcw.
Shi Qiang zamkn okno i rzuci pudeko na st. Przez chwil
patrzy na Luo Ji, po czym powiedzia:
Niech to szlag!
Niech to szlag! powtrzy Luo i opad z powrotem na kanap.
I wtedy dokonano ostatniej tego dnia prby zamachu na jego ycie.
Gdy jego gowa dotkna twardego oparcia, szybko dopasowao si
ono do jej tyu i zaczo wygina, tworzc wgbienie odpowiednie dla
jej ksztatu. Ale ten proces nie skoczy si na tym. Gowa i kark nadal
opaday, a oparcie kanapy utworzyo co w rodzaju dwch macek,
ktre owiny si ciasno wok jego szyi. Nie zdy nawet krzykn,
tylko otworzy usta i rozpaczliwie szarpa rkami duszce go macki.
Oczy wyszy mu z orbit.
Shi Qiang wpad do kuchni i wrci z noem, ktrym ci kilka razy
po mackach, a potem wydoby z nich szyj Luo. Kiedy ten zsun si
z kanapy na podog, na jej powierzchni ukaza si dugi cig bdnych
komunikatw.
Ile razy uratowaem ci dzisiaj ycie, mj chopcze? powiedzia,
rozcierajc rce.
To jest szsty odpar Luo, apic z trudem powietrze.
Zwymiotowa na podog. Potem odchyli si osabiony do tyu, ale
natychmiast, jak raony prdem, wyprostowa si z powrotem. Kiedy
stan si taki zwinny jak ty i bd mg sam broni si przed
zamachami?
Pewnie nigdy powiedzia Shi Qiang.
Podjechaa podobna do odkurzacza maszyna i usuna wymiociny
Ciemny las 460

z podogi.
No to jestem ju martwy. Ten wiat jest porbany.
Nie jest tak le. Przynajmniej wyrobiem sobie zdanie na temat
caej tej sytuacji. Pierwszy zamach na twoje ycie si nie uda, a potem
byo jeszcze pi prb. To jest gupota, nie profesjonalna robota. Co
musiao gdzie nawali Musimy natychmiast skontaktowa si
z policj. Nie moemy czeka, a rozgryz t spraw.
Ale kto i gdzie popeni bd? Miny dwa wieki, Da Shi. Nie
moesz podchodzi do tego w taki sam sposb jak w naszych czasach.
Pewne rzeczy nigdy si nie zmieniaj, mj chopcze. A czyj to bd,
nie wiem. Zastanawiam si nawet, czy istnieje osoba, ktra za to
odpowiada
Zadzwoni dzwonek przy drzwiach. Shi Qiang otworzy je i zobaczy
kilku ludzi. Byli w ubraniach cywilnych, ale rozpozna ich, zanim
dowdca bysn odznak.
O! A wic i w tym spoeczestwie s piesze patrole. Wejdcie.
Trzech weszo do rodka, dwch zostao na stray za drzwiami.
Dowodzcy nimi policjant, ktry wyglda na okoo trzydziestu lat,
obejrza pokj. Podobnie jak Shi Qiang i Luo Ji mia wyczone
wszystkie wywietlacze na ubraniu, dziki czemu poczuli si
swobodnie, i mwi pynnie czystym starochiskim, nie wtrcajc
adnych sw angielskich.
Jestem Guo Zhengming z Wydziau Rzeczywistoci Cyfrowej BBP.
Przepraszam za opnienie. To byo zaniedbanie. Ostatni podobny
do tego przypadek zdarzy si p wieku temu. Ukoni si Shi
Qiangowi. Skadam wyrazy szacunku starszemu funkcjonariuszowi.
W obecnych czasach bardzo rzadko mona spotka w subie kogo
z takimi umiejtnociami.
Luo Ji i Shi Qiang zauwayli, e kiedy Guo mwi, wyczyy si
461 Liu Cixin

wszystkie ekrany w mieszkaniu. Li zosta wyranie odcity od

zewntrznego wiata przesyconego informacjami. Pozostali dwaj
funkcjonariusze byli pochonici prac. Trzymali co, czego Shi Qiang
nie widzia od wiekw: notebook. Ale komputer by cienki jak arkusz
papieru.
Instaluj zapor sieciow dla tego licia wyjani Guo. Moecie
by spokojni, teraz jestecie bezpieczni. I gwarantuj, e otrzymacie
odszkodowanie z miejskiego oddziau BBP.
Dzisiaj zagwarantowano nam odszkodowanie powiedzia Shi
Qiang, liczc na palcach ju cztery razy.
Wiem. I mnstwo ludzi z wielu wydziaw stracio przez to prac.
Bagam was o wspprac, bo nie chc do nich doczy. Z gry dzikuj
rzek z ukonem.
Rozumiem stwierdzi Shi Qiang. Ja te bywaem w takiej
sytuacji. Chce pan, ebymy opowiedzieli, co si stao?
Nie musicie. Cay czas mielimy was na oku. To tylko zaniedbanie.
Moe nam pan powiedzie, co si dzieje?
Killer 5.2.
Co?
To wirus komputerowy. RZT wpucia go po raz pierwszy do sieci
okoo stu lat temu, a potem pojawiay si jego rne warianty
i aktualizacje. To wirus morderca. Najpierw ustala rnymi metodami,
wcznie z odczytaniem czipa, ktry wszczepiany jest wszystkim,
tosamo celu. Gdy go zlokalizuje, manipuluje wszelkim dostpnym
sprztem tak, by go zabi. Jak to konkretnie wyglda, przekonalicie
si dzisiaj na wasnej skrze. Wydaje si, e cay wiat chce waszej
mierci. Dlatego w tamtych czasach nazywano to wspczesnym
przeklestwem. Skomercjalizowano nawet program Killera i przez
pewien czas sprzedawano na czarnym rynku. Wprowadzae numer
Ciemny las 462

dowodu tosamoci celu i adowae wirusa. Nawet jeli takiej osobie

udao si unikn mierci, miaa cikie ycie.
A tak si rozwin ten przemys? Niewiarygodne! wykrzykn
Shi Qiang.
Programy sprzed stu lat mog nadal dziaa? zapyta
z niedowierzaniem Luo Ji.
Oczywicie. Informatyka i technologia budowy komputerw
przestay si rozwija ju dawno temu. Kiedy pojawi si Killer, zabi
sporo osb, wcznie z gow pewnego pastwa, ale w kocu
zapanowano nad nim dziki zaporom sieciowym i oprogramowaniu
antywirusowemu, wic stopniowo znikn. Ta wersja programu zostaa
stworzona tylko w celu zabicia doktora Luo, a poniewa znajdowa
si on w stanie hibernacji, wirus nigdy dotd nie mia okazji podj
konkretnych dziaa. Pozostawa w upieniu, wic nie mg zosta
wykryty ani zarejestrowany przez system bezpieczestwa
informatycznego. Aktywowa si dopiero dzisiaj, kiedy doktor Luo
znowu pojawi si na wiecie, i przystpi do wykonania swojego
zadania. Tyle tylko, e ci, ktrzy go stworzyli, zostali zlikwidowani sto
lat temu.
Jeszcze sto lat temu planowali mnie zabi? rzek Luo Ji. Ogarn
go nastrj, ktrego, jak myla, pozby si dawno temu. Znowu stara
si od niego uwolni.
Tak. Kluczowe znaczenie w sprawie tego wirusa ma fakt, e zosta
stworzony tylko po to, by zabi pana. Nigdy wczeniej si nie ujawni
i dlatego mg do dzisiaj czeka na pana w ukryciu.
To co mamy teraz robi? zapyta Shi Qiang.
Cay system zostanie oczyszczony z Killera 5.2, ale to troch
potrwa. Zanim go cakowicie usuniemy, macie do wyboru jedn
z dwch moliwoci. Po pierwsze, doktorowi Luo mona tymczasowo
463 Liu Cixin

stworzy now tosamo, ale nie zapewni mu to peni bezpieczestwa

i moe mie inne, powaniejsze konsekwencje. Dziki
technologicznemu zaawansowaniu programu RZT Killer 5.2 mg ju
zapisa inne cechy celu. W jednym przypadku, ktry wiek temu
wywoa sensacj, kiedy chronionej osobie nadano now tosamo,
Killer 5.2 po rozmytej identyfikacj zabi ponad sto osb, wcznie
z celem. Druga moliwo, ktrej wybr osobicie doradzam, jest taka,
ebycie na pewien czas przenieli si na powierzchni. Nie ma tam
adnego sprztu, ktrym Killer 5.2 mgby manipulowa.
Zgadzam si rzek Shi Qiang. Nawet gdyby nie wymusia tego
na nas sytuacja, i tak chciabym wyjecha na powierzchni.
A co jest na powierzchni? zapyta Luo.
Mieszka tam wikszo hibernatw. Ciko im jest przystosowa
si do ycia tutaj.
Tak. I dlatego powinnicie tam chocia troch pomieszka
powiedzia Guo. W cigu dwch stuleci bardzo si zmienio wiele
aspektw rzeczywistoci spoecznej polityka, gospodarka, kultura,
styl ycia i stosunki midzy pciami wic przystosowanie si do tych
zmian zajmuje nam troch czasu.
Ale pan si cakiem dobrze przystosowa powiedzia Shi Qiang,
przygldajc si mu.
I on, i Luo Ji zwrcili uwag na to, e powiedzia nam.
Poddaem si hibernacji z powodu biaaczki i kiedy si obudziem,
byem jeszcze bardzo mody miaem dopiero trzynacie lat odpar
ze miechem Guo Zhengming. Ale ludzie nadal nie maj pojcia, jak
byo mi trudno. Sam nie wiem, ile razy przechodziem psychoterapi.
Ilu jest hibernatw, ktrym udao si, tak jak panu, cakowicie si
przystosowa do wspczesnego ycia? zapyta Luo Ji.
Mnstwo. Ale na powierzchni te da si niele y.
Ciemny las 464

Melduje si dowdca Specjalnego Kontyngentu Przyszych

Uzupenie Zhang Beihai powiedzia Zhang i zasalutowa.
Za dowdc Floty Azjatyckiej pyna lnica Droga Mleczna.
Siedziba dowdztwa fl ty znajdowaa si na orbicie wok Jowisza
i stale si obracaa, by wytworzy sztuczn grawitacj. Zhang Beihai
zauway, e wiato w pokoju jest wzgldnie sabe, a szerokie okna
zdaj si tak zaprojektowane, by jak najcilej zintegrowa wntrze
z otoczeniem zewntrznym.
Dowdca rwnie zasalutowa.
Witam mojego poprzednika.
Wyglda cakiem modo, azjatyckie rysy jego twarzy owietla blask
bijcy od epoletw i insygniw na czapce. Gdy szstego dnia po
przebudzeniu Zhang Beihai otrzyma mundur, zauway dobrze mu
znan odznak Si Kosmicznych: srebrn gwiazd wysyajc w cztery
strony lnice promienie w ksztacie mieczy. Miny dwa wieki
i chocia insygnia niewiele si zmieniy, fl ta staa si niepodlegym
pastwem, z prezydentem jako najwyszym przywdc. Dowdca by
odpowiedzialny tylko za wojsko.
Za wiele powiedziane, panie dowdco rzek Zhang. Teraz
wszyscy jestemy nowymi rekrutami, ktrzy musz si wszystkiego
nauczy.
Dowdca umiechn si i potrzsn gow.
Nie moe pan tak mwi. Nauczylicie si ju wszystkiego, czego
trzeba byo si nauczy. A my nigdy nie zdoamy posi takiej wiedzy
jak wasza. Wanie dlatego was obudzilimy.
Dowdca chiskich Si Kosmicznych Chang Weisi prosi, ebym
przekaza od niego pozdrowienia.
465 Liu Cixin

Sowa Zhanga poruszyy co w sercu dowdcy. Odwrci si i spojrza

przez okno na gwiazdy, ktre wyglday jak grny bieg dugiej rzeki.
Chang Weisi by wyjtkowym generaem, jednym z zaoycieli
Floty Azjatyckiej. Dzisiejsza strategia kosmiczna nadal rozwija si
w ramach, ktre nakreli dwa wieki temu. auj, e nie moe
zobaczy dzisiaj swego dziea.
Dzisiejsze osignicia znacznie przewyszaj to, co mg sobie
wymarzy.
Ale to wszystko zaczo si w jego w waszych czasach.
Potem ukaza si Jowisz, najpierw jako kawaek uku, ale potem
szybko zaj cae okno, zalewajc pokj pomaraczowym wiatem.
Smugi wodoru i helu w jego wspaniaym oceanie ukaday si we wzory
zapierajce dech w piersiach. W polu widzenia pojawia si Wielka
Czerwona Plama. Antycyklon, ktry mgby pomieci dwie planety
o rednicy Ziemi, wyglda jak ogromne, pozbawione renicy oko tego
zamglonego wiata. Trzy fl ty kosmiczne zaoyy swoje gwne bazy
na Jowiszu, poniewa jego wodorowo-helowy ocean by
niewyczerpanym rdem paliwa dla reaktorw termojdrowych.
Widok tej planety porazi Zhanga. Niezliczon ilo razy marzy
o nowym terytorium, ktre teraz rozcigao si przed jego oczami.
Zanim odpowiedzia, poczeka, a z okna zniknie Jowisz.
Panie dowdco, osignicia tej epoki sprawiy, e nasza misja staa
si niepotrzebna.
Dowdca odwrci si do niego.
Nieprawda. Plan przyszych uzupenie by dalekowzroczn
inicjatyw. Podczas Wielkiego Jaru, gdy siy kosmiczne znalazy si
na progu upadku, specjalne kontyngenty odegray wan rol
w ustabilizowaniu oglnej sytuacji.
Ale nasz kontyngent przyby za pno, eby pomc.
Ciemny las 466

Przykro mi, ale tak si sprawy maj rzek dowdca. Ostre rysy
jego twarzy zagodniay. Po was wysano w przyszo nastpne
kontyngenty i na pocztku obudzono ostatnie.
To zrozumiae, poniewa ramy ich wiedzy byy blisze ramom
wiedzy tej ery.
Zgadza si. W kocu w hibernacji zosta tylko wasz kontyngent.
Wielki Jar si skoczy i wiat wkroczy w okres szybkiego rozwoju.
Defetyzm praktycznie znikn, nie byo wic potrzeby was budzi.
Flota podja decyzj, eby trzyma was w upieniu a do bitwy w dniu
Sdu Ostatecznego.
W istocie rzeczy na to wanie liczylimy powiedzia
z podnieceniem Zhang Beihai.
Jest to te najwyszy zaszczyt dla wszystkich, ktrzy su
w siach kosmicznych. Ci, ktrzy podejmowali t decyzj, byli tego
w peni wiadomi. Jednak, jak oczywicie pan wie, obecne okolicznoci
s diametralnie inne. Dowdca wskaza rzek za swoimi plecami.
Moe nawet nigdy nie dojdzie do bitwy sdnego dnia.
To wspaniale, panie komendancie. Jako onierz auj, e nie
wezm udziau w tej bitwie, ale mj al nic nie znaczy w porwnaniu
ze wspaniaym zwycistwem, jakim bdzie si cieszy ludzko. Mam
tylko nadziej, e speni pan jedn nasz prob pozwoli nam pan
wstpi do fl ty jako szeregowym onierzom i wykonywa zadania, do
ktrych si nadajemy.
Dowdca potrzsn gow.
Od momentu przebudzenia okres suby wszystkich czonkw
kontyngentu specjalnego traktowany jest jako jej kontynuacja, a ranga
kadego z was zostanie podniesiona o stopie lub dwa.
Nie powinno tak by, panie dowdco. Nie chcemy spdzi reszty
suby w biurze. Chcemy si znale na pierwszych liniach fl ty.
467 Liu Cixin

Dwiecie lat temu siy kosmiczne byy naszym marzeniem. Bez tego
nasze ycie stracioby sens. Nawet przy naszych obecnych stopniach
nie mamy odpowiednich kwalifikacji do p acy we flocie
Nie powiedziaem, e chc si was pozby z fl ty. Jest dokadnie
odwrotnie. Bdziecie suy we flocie eby dokoczy wasze bardzo
wane zadanie.
Dzikuj, panie dowdco. Ale jakie moe by teraz dla nas
zadanie?
Zamiast mu odpowiedzie, dowdca zapyta takim tonem, jakby
wanie przyszo mu to do gowy:
Nie przeszkadza panu, e rozmawiamy na stojco?
W gabinecie nie byo krzese, a st zosta zaprojektowany tak, by
mona byo przy nim pracowa w pozycji stojcej. Rotacja siedziby
dowdztwa fl ty wytwarzaa grawitacj rwn jednej szstej grawitacji
ziemskiej, co oznaczao, e midzy tym, czy si stao czy siedziao, nie
byo duej rnicy.
Zhang Beihai umiechn si i pokrci gow.
Absolutnie nie. Spdziem rok w przestrzeni kosmicznej.
A co z jzykiem? Nie ma pan adnych kopotw
z porozumiewaniem si z innymi czonkami fl ty?
Dowdca uywa standardowego chiskiego, ale trzy fl ty stworzyy
wasny jzyk, podobny do wspczesnej angielszczyzny i chiszczyzny
na Ziemi, przy czym oba jzyki bardziej si wymieszay ze sob. Jedn
poow sownika stanowiy sowa chiskie, drug angielskie.
Na pocztku miaem, gwnie dlatego, e nie mogem odrni
chiskich sw od angielskich, ale bardzo szybko zaczem go
rozumie. Gorzej jest z mwieniem.
To niewane. Bez wzgldu na to, czy bdzie pan mwi po chisku
czy po angielsku, zrozumiej pana. Znaczy to, e w sztabie generalnym
Ciemny las 468

otrzyma pan pene informacje, tak?

Tak. Podczas pierwszych kilku dni pobytu w bazie wprowadzono
nas we wszystkie sprawy.
Wobec tego musi pan wiedzie o plombie mentalnej.
Tak jest.
Podczas niedawno przeprowadzonego ledztwa nie odkryto ani
ladu naznaczonych. Jak pan to zinterpretuje?
Myl, e s dwie moliwoci: albo zniknli, albo gboko si ukryli.
Jeli kto jest zwykym defetyst, to mwi o tym innym. Ale
stuprocentowa, niewzruszona wiara, umocniona za pomoc rodkw
technicznych, musi nieuchronnie wytworzy poczucie misji. Defetyzm
i eskapizm s ze sob cile zwizane, wic jeli naznaczeni
rzeczywicie istniej, ich najwyszym celem musi by ucieczka w gb
Wszechwiata. Jednak by osign ten cel, musz gboko skrywa to,
co naprawd myl.
Dowdca kiwn gow na znak zgody.
wietna analiza. Taka jest opinia sztabu generalnego.
Druga moliwo jest bardzo niebezpieczna, panie dowdco.
Tak, zwaszcza teraz, kiedy sonda Trisolarian jest tak blisko
Ukadu Sonecznego. Obecnie fl ta dzieli si na dwie gwne grupy,
w ktrych istniej odmienne systemy dowodzenia. Pierwszy system,
dowodzenie rozproszone, jest podobny do tego, jaki obowizywa na
okrcie, ktrym pan kiedy dowodzi. Rozkazy kapitana przekazywane
s przez kolejne szczeble operacyjne. Drugim jest system
scentralizowany. Rozkazy kapitana wykonuje automatycznie
komputer pokadowy. Do tej kategorii naley wikszo najnowszych
jednostek oraz te, ktre s obecnie budowane. Plomba mentalna
stanowi zagroenie gwnie dla tej kategorii, poniewa kapitan statku
ma nad nim ogromn wadz. Moe samodzielnie decydowa o tym,
469 Liu Cixin

kiedy statek wychodzi z portu i kiedy tam wraca, wyznacza jego kurs
i kontrolowa prdko, a nawet du cz systemw uzbrojenia.
Mona by powiedzie, e w tym systemie dowodzenia statek jest
przedueniem rk kapitana. W tej chwili scentralizowany system
dowodzenia ma 179 z 695 statkw klasy gwiezdnej. Dokonamy
przegldu oficer dowodzcych tymi statkami. Pierwotnie zakadano,
e wszystkie statki poddane przegldowi bd stay opiecztowane
w portach, ale obecne okolicznoci nie pozwalaj na to, poniewa
wszystkie trzy fl ty przygotowuj si do przejcia trisolariaskiej
sondy. Bdzie to pierwsze prawdziwe starcie fl ty kosmicznej
z najedcami z Trisolaris, wic wszystkie statki musz by
w pogotowiu.
A wic dowdztwo nad statkami o scentralizowanym systemie
trzeba powierzy wiarygodnym osobom powiedzia Zhang Beihai.
Zastanawia si, na czym ma polega jego zadanie, ale na razie nie
domyla si tego.
A kto jest wiarygodny? zapyta dowdca. Nie wiemy, ile osb
dao sobie zaoy plomb mentaln, i nie mamy adnych informacji
o naznaczonych. W tej sytuacji nie mona ufa nikomu, nawet mnie.
Za oknem pokazao si Soce. Chocia z tej odlegoci jego wiato
byo duo sabsze ni na Ziemi, dowdc przesoni ten blask i zosta
tylko jego gos:
Ale wy wszyscy jestecie wiarygodni, bo kiedy poddano was
hibernacji, plomba mentalna jeszcze nie istniaa. A do najwaniejszych
czynnikw, ktre zdecydoway o wyborze was do specjalnego
kontyngentu, naleay wasza lojalno i wiara w zwycistwo. W tej
chwili jestecie jedyn godn zaufania grup we flocie A zatem fl ta
postanowia przekaza wam scentralizowany system dowodzenia,
mianowa was osobami penicymi obowizki kapitanw, przez
Ciemny las 470

ktrych rce musz przej wszystkie rozkazy dotychczasowych

kapitanw, zanim zostan wydane komputerom.
W oczach Zhang Beihaia zawieciy si dwa mae soca.
Panie kapitanie, obawiam si, e to niemoliwe.
Odmowa wykonania rozkazu nie naley do naszej tradycji.
Na dwik sw nasza tradycja Zhang Beihaiowi zrobio si cieplej
na sercu, poniewa wiadczyy one o tym, e we floci przetrwa
wojskowy duch sprzed dwustu lat.
Panie dowdco, przecie pochodzimy sprzed dwch wiekw. To
tak, jakby w marynarce za moich czasw dowdztwo zbudowanego
w dwudziestym pierwszym wieku niszczyciela powierzono kapitanowi
fl ty Beiyang z czasw dynastii Qing.
Naprawd uwaa pan, e admiraowie Deng Shichang i Liu
1
Buchan nie potrafili y dowodzi waszymi niszczycielami? Byli
wyksztaceni i dobrze mwili po angielsku. Nauczyliby si. Dzisiaj
dowodzenie kosmicznym statkiem wojennym nie wymaga znajomoci
szczegw technicznych. Kapitan wydaje rozkazy oglne, ale statek
jest dla niego czarn skrzynk. Poza tym podczas penienia przez was
funkcji kapitanw statki bd stay w bazie. Nie bd latay. Waszym
obowizkiem bdzie przekazywanie systemom dowodzenia rozkazw
dotychczasowych kapitanw, kiedy zdecydujecie, czy s one normalne
czy nie. Poradzicie sobie z tym, gdy si nauczycie.
Bdziemy mieli za du wadz. Moglibycie pozostawi byym
kapitanom cz tej wadzy, a my moglibymy sprawowa nad nimi
nadzr.
Jeli pan to dobrze przemyli, zda pan sobie spraw, e to si nie
sprawdzi. Jeli naznaczeni rzeczywicie zajmuj kluczowe stanowiska,
podejm wszelkie niezbdne kroki, by unikn waszego nadzoru,
wcznie z zabiciem nadzorcw. Przygotowany statek wymaga tylko
471 Liu Cixin

trzech rozkazw, by wystartowa, a potem jest ju za pno, by

cokolwiek zrobi. System musi przyjmowa rozkazy tylko od osoby
penicej funkcj kapitana.

Kiedy wiozcy go transporter sun nad baz Floty Azjatyckiej na

orbicie Jowisza, Zhang Beihai odnis wraenie, jakby przelatywa nad
acuchem wysokich gr, tyle e kada z nich bya stojcym w porcie
statkiem. Baza znalaza si w strefi nocy, stalowe gry cicho spay
w fosforescencji wydzielanej przez powierzchni planety
i w padajcym z gry srebrnym, ksiycowym wietle Europy. Chwil
pniej ze skraju tego grskiego acucha wzniosa si kula biaego
wiata, wyranie ukazujc sylwetki zacumowanych statkw. W oczach
Zhang Beihaia wygldao to jak wschd soca nad grami, ktre
rzucay przesuwajcy si cie na wzburzon atmosfer Jowisza w dole.
Gdy z przeciwnej strony pojawio si drugie wiato, uwiadomi sobie,
e nie byo to Soce, lecz dwa statki wojenne wchodzce do portu,
ktre obrciy termojdrowe silniki w kierunku bazy, by wytraci
prdko.
Szef sztabu fl ty, ktry odwozi go na nowe stanowisko, powiedzia,
e w bazie znajduje si teraz ponad czterysta statkw, dwie trzecie
Floty Azjatyckiej. Oczekiwano te powrotu pozostaych jednostek,
ktre kryy po Ukadzie Sonecznym i poza nim.
Zhang musia oderwa wzrok od wspaniaego spektaklu i powrci
do rzeczywistoci.
Czy odwoanie wszystkich statkw nie sprowokuje naznaczonych
do podjcia natychmiastowego dziaania? zapyta.
Hmm. Nie, statkom wydano rozkaz powrotu z innego powodu. To
prawdziwy powd, nie wymwka, chocia moe si wydawa troch
Ciemny las 472

absurdalny. Jak rozumiem, nie oglda pan najnowszych wiadomoci?

Nie. Czytaem materiay o Doborze Naturalnym.
Niech si pan tym nie przejmuje. Jak wynika z ostatniej fazy
podstawowego szkolenia, chwyta pan wszystko w lot. Paskim
zadaniem jest teraz zapozna si z systemami w takim stopniu, by
odkd znajdzie si pan na pokadzie, wszystko przebiegao sprawnie.
To nie jest takie trudne, jak si panu wydaje Rywalizacja midzy
trzema fl tami o to, kto przejmie trisolariask sond, przerodzia si
w ktni, ale wczoraj Poczone Kolegium doszo do porozumienia:
jednostki wszystkich fl t wrc do baz. Wykonanie manewru przejcia
bdzie nadzorowa specjalna komisja, eby zapobiec wysaniu jakich
statkw bez zezwolenia.
Dlaczego do tego doszo? Przecie i tak wszystkie informacje
uzyskane w wyniku udanego przejcia sondy zostan przekazane
pozostaym.
Owszem, ale to sprawa honoru. Flota, ktra pierwsza nawie
kontakt z wrogiem, zbije na tym duy kapita polityczny. Dlaczego
powiedziaem, e to absurdalne? Bo jest to tanie i nieobcione
adnym ryzykiem przedsiwzicie. Najgorsze, co si moe zdarzy,
to samozniszczenie sondy podczas prby jej przechwycenia, dlatego
wszyscy chc j dorwa. Gdyby miaa to by bitwa z trzonem
trisolariaskiej fl ty, to wszystkie strony starayby si oszczdza siy.
Dzisiaj polityka wyglda inaczej ni w paskich czasach O, tam jest
Dobr Naturalny.
Gdy transporter zbliy si do Doboru Naturalnego i widok tej gry
elaza sta si wyrany, w umyle Zhang Beihaia pojawi si obraz
Tanga. Dobr Naturalny, skadajcy si z kaduba w ksztacie dysku
i oddzielnego, cylindrycznego silnika, wyglda zupenie inaczej ni
lotniskowiec sprzed dwustu lat. Kiedy Tanga spotka przedwczesny
473 Liu Cixin

koniec, Zhang poczu si tak, jakby straci duchowy dom, chocia nigdy
si do niego nie wprowadzi. Ogromny statek kosmiczny, ktry widzia
teraz, wyda mu si nowym domem. Poczu, e po dwustu latach
tuaczki jego duch, jak dziecko w objciach jakiej potnej istoty,
znalaz w tej masywnej bryle nowe miejsce do ycia.
Dobr Naturalny by statkiem flag wym trzeciej eskadry Floty
Azjatyckiej i pod wzgldem tonau i osigw nie mia sobie rwnych.
Wyposaony w najnowszy napd termojdrowy, mg osign
pitnacie procent prdkoci wiata, a jego doskonae systemy
ekologiczne umoliwiay odbywanie dugich podry.
Eksperymentalna wersja tych systemw, zainstalowana po raz
pierwszy przed siedemdziesicioma picioma laty na Ksiycu,
dziaaa dotd bez zarzutu. Rwnie uzbrojenie mia najpotniejsze
w caej flocie Na ten system, ktry mg zniszczy powierzchni
planety wielkoci Ziemi, skaday si lasery gamma, dziaa
elektromagnetyczne, miotacze promieni o wysokiej energii i torpedy
gwiezdne.
Dobr Naturalny wypeni teraz cae pole widzenia Zhanga, wic
z okna transportera widzia on tylko jego cz. Zauway, e ciany
kaduba s gadkie jak lustro, ogromne lustro, w ktrym dokadnie
odbija si ocean atmosfery Jowisza oraz powoli zbliajcy si
transporter.
W burcie statku pojawi si okrgy otwr. Transporter wlecia do
rodka i si zatrzyma. Szef sztabu otworzy drzwi i wysiad pierwszy.
Zhang Beihai by troch zdenerwowany, bo nie widzia, by transporter
przeszed przez luz powietrzn, ale natychmiast poczu, e
z zewntrz napywa wiee powietrze. Nigdy wczeniej nie zetkn
si z technologi, ktra utrzymywaa cinienie w komorze wejciowej
mimo jej otwarcia w przestrzeni, nie pozwalajc powietrzu uciec.
Ciemny las 474

Zhang Beihai i szef sztabu znajdowali si w ogromnej kuli wielkoci

boiska do gry w pik non. Pomieszczenia wewntrz statkw miay
na og ksztat sferyczny, poniewa podczas przyspieszania,
hamowania czy zmiany kierunku lotu kady ich punkt mg peni
rol podogi lub sufitu a w stanie niewakoci jego rodek by gwnym
miejscem pracy zaogi. Za czasw Zhanga kabiny wzorowano na
ziemskich budynkach, wic nie by przyzwyczajony do tego cakowicie
nowego ukadu. Szef sztabu wyjani, e jest to hangar myliwcw, ale
poniewa teraz nie byo ich na pokadzie, liczca dwa tysice oficer
i onierzy zaoga unosia si swobodnie w rodku kuli.
Zanim Zhang Beihai podda si hibernacji, pastwowe Siy
Kosmiczne zaczy przeprowadza wiczenia w stanie niewakoci.
Efektem tych wicze stay si regulaminy z zakresem obowizkw
i podrczniki musztry, ale wcielenie tego w ycie byo bardzo trudne.
Personel mg uywa znajdujcych si w skafandrach mikrosilnikw
sterujcych dla poruszania si poza kabinami, ale wewntrz nich,
poniewa nie byo odpowiedniego sprztu, czonkowie zaogi musieli
manewrowa, odpychajc si od grodzi i wiosujc rkami w powietrzu.
W tych warunkach trudno byo utrzyma porzdny szereg. Teraz
Zhang patrzy ze zdumieniem na ponad dwa tysice osb wiszcych
bez adnych podpr w powietrzu w porzdnym zgrupowaniu. Obecnie
personel przemieszcza si w pomieszczeniach, gdzie nie byo
grawitacji, gwnie za pomoc wykonanych z nadprzewodnikw pasw
z obwodami wytwarzajcymi pole magnetyczne, na ktre oddziaywao
pole magnetyczne zawsze obecne w kabinach i korytarzach. Trzymajc
w doni maego pilota, mogli si swobodnie porusza po statku. Zhang
Beihai wanie zakada taki pas, ale posugiwanie si nim wymagao
wprawy.
Przyglda si formacji onierzy, pokoleniu, ktre doroso we flocie
475 Liu Cixin

Ich wysokie, szczupe ciaa nie miay w sobie nic z niezgrabnej

krzepkoci ludzi wychowanych w sferze grawitacji ziemskiej, lecz
odznaczay si lekkoci i zwinnoci osb urodzonych i bytujcych
w przestrzeni kosmicznej. Przed formacj znajdowao si trzech
oficer . Spojrzenie Zhanga zatrzymao si w kocu na modej
kobiecie w rodku, z czterema byszczcymi gwiazdkami na pagonach,
bez wtpienia kapitanie Doboru Naturalnego. Bya typow
przedstawicielk nowej, kosmicznej rasy ludzi, wysz nawet od niego,
cho nie nalea do niskich. Unosia si z atwoci nad formacj, jej
szczupe ciao pyno w powietrzu jak elegancka nuta. Zatrzymaa si
przed Zhangiem i szefem sztabu, a jej powiewajce wosy opady falami
na jasn skr szyi. Oczy miaa pene blasku i energii i Zhang Beihai
poczu do niej zaufanie, bo naznaczona nie mogaby mie takiego
wyrazu twarzy.
Dongfang Yanxu, kapitan Doboru Naturalnego powiedziaa,
salutujc. W jej oczach pojawio si artobliwe wyzwanie. W imieniu
caej zaogi ofiar wuj prezent mojemu nastpcy. Wycigna rk
i zobaczy, e chocia przedmiot, ktry w niej trzymaa, zmieni si
troch w cigu dwch wiekw, by to niewtpliwie pistolet. Jeli
stwierdzi pan, e mam defetystyczne nastawienie i eskapistyczne cele,
moe pan go uy, by mnie zabi.

atwo byo wydosta si na powierzchni. Pie kadego ogromnego

drzewa by filare podtrzymujcym sklepienie podziemnego miasta
i mona byo z niego wyjecha na ziemi wind przez szyb wykuty
w skale o ponadtrzystumetrowej gruboci. Gdy Luo Ji i Shi Qiang
wysiedli z windy, ogarna ich nostalgia, wywoana tylko jedn rzecz
ani na pododze, ani na cianach nie byo adnych wczonych
Ciemny las 476

wywietlaczy. Informacje ukazyway si na prawdziwych, zwisajcych

z sufit ekranach. Sala, w ktrej si znaleli, przypominaa star
stacj metra, a wikszo garstki ludzi miaa ubrania, ktre nie
wieciy.
Gdy wyszli przez ciemn luz powietrzn na zewntrz, powita ich
gorcy wiatr, ktry nis kby kurzu.
Tam jest mj syn! krzykn Shi Qiang, wskazujc mczyzn
biegncego po schodach na gr.
Z tej odlegoci Luo Ji widzia tylko tyle, e mczyzna jest po
czterdziestce, wic pewno Shi Qianga troch go zdziwia. Shi
popdzi przywita si z synem, a Luo skierowa wzrok na wiat na
powierzchni.
Niebo miao ty kolor. Teraz zrozumia, dlaczego obraz nieba
w podziemnym miecie zosta zrobiony z wysokoci dziesiciu tysicy
metrw. Ot z poziomu ziemi wida byo tylko zamglony kontur
Soca. Wszystko pokrywa kurz, a za samochodami cigny si oboki
pyu. Dla Luo Ji by to kolejny widok z przeszoci samochody
poruszajce si po ziemi. Wydawao si jednak, e nie jed na
benzynie. Miay przerne, dziwaczne ksztaty, ale jedn cech
wspln na dachu kadego zainstalowana bya podobna do markizy
tafla Po drugiej stronie ulicy zobaczy wiekowy budynek z pokrytymi
kurzem parapetami i oknami, ktre byy albo zabite deskami, albo
pozbawione szyb, i ziay jak czarne dziury. Najwyraniej jednak
w niektrych pomieszczeniach mieszkali ludzie, bo na zewntrz
wisiao pranie, a na parapetach stay nawet doniczki z kwiatami.
Chocia wskutek zapylenia widoczno bya saba, wkrtce dostrzeg
w oddali kilka znajomych zarysw budynkw i wiedzia na pewno, e
jest w tym samym miecie, w ktrym przed dwustu laty spdzi poow
ycia.
477 Liu Cixin

Zszed po schodach do dwch mczyzn, ktrzy ciskali si

i poklepywali po ramionach. Zobaczywszy z bliska owego mczyzn
w rednim wieku, wiedzia ju, e Shi Qiang si nie pomyli.
Tato, kiedy o tym pomyle, to jestem tylko pi lat modszy od
ciebie powiedzia Shi Xiaoming, ocierajc zy z kcikw oczu.
Nie jest tak le, dziecko. Baem si, e bdzie mi mwi tato jaki
facet z siw brod odpar z chichotem Shi Qiang. Potem przedstawi
synowi Luo Ji.
A, doktor Luo. By pan sawny na caym wiecie rzek Shi
Xiaoming, ogldajc go od stp do gowy.
Potem poszli we trzech do zaparkowanego na poboczu samochodu
Shi Xiaominga. Zanim do niego wsiedli, Luo zapyta go o urzdzenie
na dachu.
To antena. Na powierzchni musimy zadowala si tylko t iloci
prdu, ktra napywa z podziemnego miasta, wic anteny s troch
wiksze ni tam, a i tak energii starczy tylko do jazdy po ziemi. Nasze
samochody nie mog lata.
Samochd, albo z powodu sabej mocy silnika, albo piasku na drodze,
nie jecha szybko. Luo Ji patrzy przez szyb na pokryte pyem miasto.
Mia wiele pyta, ale Shi Xiaoming bez przerwy gada z ojcem, wic
nie mg wtrci ani sowa.
Mama odesza w 34 roku ery kryzysu. Mieszkaa wtedy ze mn
i z dziadkiem.
No c Nie przywioze ze sob mojej wnuczki?
Po rozwodzie odesza z matk. Odszukaem jej kartotek. Doya
osiemdziesiciu paru lat i umara w 105 roku.
Niedobrze, e nigdy jej nie widziaem A ile miae lat, kiedy
skoczya si twoja odsiadka?
Dziewitnacie.
Ciemny las 478

Co potem robie?
Co si dao. Na pocztku nie miaem wyjcia, nadal kantowaem,
ale potem prowadziem legalny interes. Kiedy si troch dorobiem,
zauwayem oznaki zbliajcego si Wielkiego Jaru i poddaem si
hibernacji. Nie wiedziaem wtedy, e pniej sytuacja si poprawi.
Chciaem tylko zobaczy si z tob.
Nasz dom jeszcze stoi?
Przeduono pierwotny siedemdziesicioletni okres dzierawy
wieczystej, ale zostaem tam tylko ja, i to na krtko. Potem go
zburzono. Shi Xiaoming wskaza palcem za okno. Liczba ludnoci
nie wynosi nawet jednego procenta tego, co za naszych czasw. Wiesz,
co ma najmniejsz warto? Ten dom. Tyrae na niego cae ycie,
a teraz stoi pusty. Wszystko stoi puste. Moesz mieszka, gdzie chcesz.
W kocu pojawia si przerwa w rozmowie, ktr wykorzysta Luo,
by zada pytanie:
Czy wszyscy hibernaci mieszkaj w starym miecie?
A skd! Mieszkaj poza miastem. W miecie jest za duo piasku.
Ale gwny powd jest taki, e nie maj tu czym si zaj. Oczywicie
nie mona y za daleko od miasta, bo nie ma tam prdu.
A czym wy wszyscy si zajmujecie? zapyta Shi Qiang.
Sam pomyl, tato: czy jest co, czego nie potrafi robi dzieci, a my
potrafi y? Rolnictwo!
Shi Xiaoming, podobnie jak inni hibernaci, bez wzgldu na wiek
nazywa wspczesnych ludzi dziemi.
Wyjechali z miasta i skierowali si na wschd. Gdy piasek
przerzedzi si na tyle, e byo wida nawierzchni drogi, chocia po
obu jej stronach i tu cigny si jego grube warstwy, Luo Ji rozpozna
star drog ekspresow czc Pekin z Shijiazhung. Pord piasku
wci stay stare domy, ale iskrami ycia na zamienionej w pustyni
479 Liu Cixin

rwninie pnocnochiskiej byy mae, otoczone drzewami oazy, ktre

jak powiedzia Shi Xiaoming byy osadami hibernatw.
Wjechali do jednej z nich, maego blokowiska otoczonego
powstrzymujcymi napr piasku drzewami, o nazwie Pita Wie
Nowego ycia. Kiedy wysiedli z samochodu, Luo dozna wraenia, e
czas si cofa piciopitrowe budynki stay frontem do placu, na
ktrym starzy mczyni grali w szachy na kamiennych stoach,
a kilkoro dzieci grao w pik na rzadkiej trawie, i po ktrym
przechadzay si matki z dziemi w wzkach Shi Xiaoming mieszka
na pitym pitrze z modsz o dziewi lat on. Poddaa si hibernacji
w 21 roku z powodu raka wtroby, ale teraz bya zupenie zdrowa.
Mieli czteroletniego synka, ktry nazywa Shi Qianga dziadzi.
Na powitanie Luo Ji i Shi Qianga wydano wystawn uczt z potraw
sporzdzonych z miejscowych produktw kurczakw i wieprzowiny
z ssiedniego gospodarstwa, a nawet pdzonego w domu samogonu.
Shi Xiaoming zaprosi na biesiad trzech ssiadw, ktrzy podobnie
jak on poddali si hibernacji do wczenie, kiedy zabieg ten by
bardzo drogi i mogy sobie na niego pozwoli tylko osoby z wyszej
klasy albo ich synowie czy crki. Teraz, po ponad wieku, byli zwykymi
ludmi. Shi Xiaoming przedstawi jednego z nich Zhang Yana,
wnuka Zhang Yuanchao, czowieka, ktrego oszuka w dawnych
czasach.
Pamitasz, jak zmusie mnie do zwrotu pienidzy, ktre od niego
wycignem? Prosto po wyjciu z kicia natknem si na Yana.
Wanie skoczy studia. Zainspirowani przez jego dwch ssiadw
zaoylimy fi m pogrzebow, ktr nazwalimy Pochwki Wysokie
i Gbokie. Sowo wysokie odnosio si do pogrzebw w przestrzeni
kosmicznej. Najpierw wysyalimy tam prochy zmarych, potem ju
cae ciaa nieboszczykw. Oczywicie za odpowiedni cen. Gbokie
Ciemny las 480

to nawizanie do pogrzebw w kopalniach. Najpierw

wykorzystywalimy opuszczone szyby, a potem zaczlimy dry
nowe, bo one te mogy suy jako groby odporne na bomby
Trisolarian.
Mczyzna, ktrego nazywa Yanem, by od niego troch starszy
wyglda na pidziesit kilka albo szedziesit lat. Shi Xiaoming
wyjani, e obudzono go ju raz wczeniej i zanim ponownie podda si
hibernacji, przey ponad trzydzieci lat.
Jaki mamy tutaj status prawny? zapyta Luo Ji.
Taki sam jak wspczesne osiedla mieszkaniowe odpar Shi
Xiaoming. Zaliczaj nas do odlegych przedmie, mamy te
odpowiednie wadze lokalne. Mieszkaj tu nie tylko hibernaci. Jest
troch wspczesnych i czsto zagldaj tu dla rozrywki ludzie
z miasta.
Nazywamy ich cianostukaczami podj wtek Zhang Yan
bo kiedy przyjedaj po raz pierwszy, z przyzwyczajenia stukaj
w ciany, eby co wczy.
A wic yje si tu dobrze? zapyta Shi Qiang.
Wszyscy zgodnie odparli, e cakiem dobrze.
Ale przy drodze widziaem pola, ktre uprawiacie. Naprawd
moecie si z tego utrzyma?
A dlaczego nie? Dzisiaj produkty rolnicze s w miastach towarem
luksusowym Rzd naprawd jest dobry dla hibernatw. Nawet jeli
nic nie robisz, moesz wygodnie y z zapomg rzdowych. Ale trzeba
si czym zajmowa. To nieprawda, e wszyscy hibernaci znaj si na
rolnictwie. Nikt z nas nie by przed hibernacj rolnikiem, ale to jedyna
rzecz, jak potrafi y robi.
Rozmowa szybko zesza na histori minionych dwustu lat.
Co to za sprawa z tym Wielkim Jarem? Luo Ji wyszed w kocu
481 Liu Cixin

z pytaniem, ktre od dawna chcia zada.

Zebranym od razu zrzedy miny. Poniewa uczta zbliaa si do
koca, Shi Xiaoming zdecydowa si podj temat:
Pewnie w cigu kilku ostatnich dni troch si o tym
dowiedzielicie. To duga historia. Przez ponad dziesi lat po waszej
hibernacji yo si cakiem niele. Ale pniej, kiedy przyspieszya
transformacja gospodarcza, poziom ycia zacz si obnia
i pogorszya si atmosfera polityczna. Byo jak podczas wojny.
I nie ograniczao si to tylko do kilku krajw. Byo tak na caej
Ziemi powiedzia jego ssiad. Spoeczestwo znalazo si na skraju
wyczerpania i jeli powiedziae, e z czym jest le, zaraz oskarali
ci, e jeste albo z RZT, albo zdrajc ludzkoci, wic nikt nie czu
si bezpiecznie. Zaczto te ogranicza rozpowszechnianie film
i materiaw telewizyjnych ze zotego wieku, a potem zakazano ich na
caym wiecie. Oczywicie byo ich za duo, eby mona byo skutecznie
egzekwowa ten zakaz.
Dlaczego tego zakazano?
Z obawy, e osabi to bojowego ducha odpar Shi Xiaoming. Ale
mimo to dao si y, dopki byo co woy do gby. Pniej jednak
sytuacja jeszcze bardziej si pogorszya i na wiecie zapanowa gd.
Stao si to jakie dwadziecia lat po przejciu doktora Luo w stan
hibernacji.
Z powodu transformacji gospodarczej?
Tak. Ale przyczynio si te do tego zniszczenie rodowiska.
Istniay wprawdzie przepisy nakazujce jego ochron, ale w tamtych
ponurych czasach nastawienie ogu byo takie: Po kiego diaba jest
nam potrzebna ochrona rodowiska? Nawet jeli caa Ziemia zamieni
si w kwitncy ogrd, to i tak zajm j Trisolarianie. Takie
organizacje jak Greenpeace traktowano jak RZT i przeladowano.
Ciemny las 482

Jeszcze bardziej rozwin si trujcy rodowisko przemys ciki,

niezbdny dla stworzenia si kosmicznych, i nie dao si ju
powstrzyma jego zanieczyszczenia Westchn.
Kiedy ja poddaem si hibernacji, pustynnienie dopiero si zaczo
powiedzia inny ssiad Xiaominga. Nie wygldao to tak, jak
moecie sobie wyobraa e pustynia zacza si posuwa na pnoc
od Wielkiego Muru. Nic podobnego! To bya erozja gleby pojawiajca
si w rnych miejscach. yzne ziemie zaczy si jednoczenie
zamienia w pustynie, ktre rozprzestrzeniay si we wszystkie strony.
By to proces przypominajcy schnicie mokrej szmaty na socu.
Spada produkcja rolna i wyczerpay si zasoby zb. A potem potem
nastpi Wielki Jar.
Czyli sprawdziy si przewidywania, e poziom ycia obniy si do
poziomu sprzed stu lat? zapyta Luo Ji.
Shi Xiaoming zamia si gorzko.
Ach, doktorze Luo Sprzed stu lat? Chyba w pana marzeniach!
Sto lat przedtem to byyby lata trzydzieste dwudziestego wieku albo
jako tak. Prawdziwy raj w porwnaniu z Wielkim Jarem! Nie ma
adnego porwnania do tamtych czasw. Przede wszystkim na wiecie
yo duo wicej ludzi ni podczas Wielkiego Kryzysu osiem i trzy
dziesite miliarda! Wskaza na Zhang Yana. On przez pewien czas
po przebudzeniu widzia to wszystko na wasne oczy. Zwrci si do
niego: Powiedz im.
Zhang Yan wychyli kieliszek, po czym powiedzia z pustym
wzrokiem:
Widziaem wielki marsz godu. Uciekay przed nim miliony ludzi,
brnc przez rwniny w tumanach kurzu, ktre zakryway niebo.
Gorce niebo. Gorca ziemia i gorce soce. Kiedy umierali, na
miejscu ich wiartowano Byo to pieko na ziemi. Jeli chcecie to
483 Liu Cixin

zobaczy, to jest mnstwo nagra wideo. Gdy si o tym pomyli, to

czowiek cieszy si, e yje. Wielki Jar trwa nieco ponad p wieku
i w cigu tych pidziesiciu kilku lat liczba ludnoci Ziemi spada
z omiu i trzech dziesitych miliarda do trzech i p. Pomylcie, co to
oznaczao!
Luo Ji wsta i podszed do okna. Widzia stamtd parawan drzew
chronicych osad przed naporem pustyni, ktrej piaski cigny si po
horyzont. Rka czasu wszystko wyrwnaa.
A co byo potem? zapyta Shi Qiang.
Potem? Zhang Yan odetchn z ulg, jakby zdjto mu z barkw
wielki ciar. No c, niektrzy przestali si z tym godzi, a z czasem
byo ich coraz wicej. Zastanawiali si, czy warto paci za to tak
wielk cen, nawet gdyby miao to doprowadzi do zwycistwa w dniu
Sdu Ostatecznego. Pomylcie o tym, co jest waniejsze: dziecko
umierajce w waszych ramionach czy przetrwanie ludzkiej cywilizacji?
Teraz moe uwaacie, e waniejsze jest to drugie, ale wtedy nie byo
takiego wyboru. Bez wzgldu na to, co przyniesie przyszo, wany
jest dzie dzisiejszy. Oczywicie taki sposb mylenia traktowano
pocztkowo jako co wstrtnego, typowego dla wrogw ludzkoci, ale
nie dao si tego powstrzyma. Niebawem myla tak cay wiat.
Wszdzie goszono haso, ktre stao si historycznym cytatem.
Znajdcie czas dla cywilizacji, bo cywilizacja nie znajdzie czasu
dla was wtrci Luo Ji, nie odwracajc si od okna.
Wanie. Cywilizacja jest dla nas.
A potem? zapyta Shi Qiang.
Nadeszo drugie owiecenie, drugi renesans, druga rewolucja
francuska Moecie znale to wszystko w podrcznikach historii.
Luo Ji odwrci si zaskoczony. Sprawdziy si przepowiednie, ktre
przekaza przed dwoma wiekami Zhuang Yan.
Ciemny las 484

Druga rewolucja francuska? We Francji?

Nie, nie. To tylko takie powiedzenie. Ta rewolucja ogarna cay
wiat! Wybrane po niej wadze zakoczyy program rozbudowy si
kosmicznych i skupiy si na podnoszeniu poziomu ycia ludzi.
A potem pojawia si wana technologia. Inynieri genetyczn
i technologi termojdrow zaprzono do masowej produkcji ywnoci
i tym samym skoczy si okres zalenoci zbiorw od pogody. Od
tamtej pory nikt na wiecie nie mg ju by godny. Pniej wszystko
poszo gadko w kocu nie byo ju tylu ludzi i w cigu zaledwie
dwudziestu lat po Wielkim Jarze ycie wrcio do poziomu sprzed
tej katastrofy. Potem nawet do poziomu ze zotego wieku. Ludziom
podobao si to, nikt nie chcia powrotu do dawnych czasw.
Doktorze Luo, moe zainteresuje pana jeszcze inne okrelenie
powiedzia pierwszy ssiad, przysuwajc si do niego bliej. Przed
hibernacj by ekonomist, wic lepiej rozumia t spraw. To
odporno cywilizacji. Znaczy to, e kiedy wiat zapada na powan
chorob, uruchamia si jej ukad odpornociowy i zapobiega temu,
eby ponownie doszo do czego takiego jak wczesny okres ery kryzysu.
Na pierwszy plan wysuwa si humanizm, a utrwalanie cywilizacji
staje si spraw drugorzdn. Na takich wanie zaoeniach opiera si
wspczesne spoeczestwo.
A potem? zapyta Luo Ji.
A potem dopiero si zaczo. Rne dziwne rzeczy rzek
podekscytowany Shi Xiaoming. Pocztkowo wszystkie kraje chciay
y w spokoju i zamie kryzys trisolariaski pod dywan, ale jak
pan myli co si stao? Wszdzie dokonywa si szybki postp.
Technologia przyspieszya i pokonaa po kolei wszystkie przeszkody
techniczne sprzed Wielkiego Jaru!
Nie ma w tym nic dziwnego zauway Luo Ji. Uwolnienie
485 Liu Cixin

ludzkiego ducha w oczywisty sposb prowadzi do postpu naukowego

i technicznego.
Po mniej wicej p wieku spokoju po Wielkim Jarze wiat zacz
znowu rozwaa spraw inwazji Trisolarian i doszed do wniosku, e
trzeba przemyle to na nowo. Ogoszono ponownie stan wojenny, na
zupenie innym poziomie rozwoju gospodarczego ni przed Wielkim
Jarem, i rozpoczto budow fl ty kosmicznej. Ale w przeciwiestwie do
tego, jak byo za pierwszym razem, poszczeglne kraje wiedziay jasno,
e nie moe si to odbywa kosztem ycia ich obywateli. No i wanie
wtedy fl ty kosmiczne stay si niepodlegymi pastwami Ale nie
musicie o tym rozmyla doda. Od tej pory mylcie tylko o tym, jak
dobrze y. To tylko nowe, rewolucyjne ujcie starego hasa ze zotego
wieku: Znajdcie czas na ycie, bo ono nie znajdzie czasu dla was. Za
nowe ycie!
Gdy spenili toast, Luo Ji pochwali ekonomist za to, e tak dobrze
wszystko przedstawi. Teraz myla tylko o Zhuang Yan i ich creczce.
Chcia jak najszybciej osiedli si gdzie i je obudzi.
Znajdcie czas dla cywilizacji, znajdcie czas na ycie.

Po wejciu na pokad Doboru Naturalnego Zhang Beihai przekona si,

e wspczesny system dowodzenia rozwin si ponad jego najmielsze
wyobraenia. Ogromny statek kosmiczny wielkoci trzech
najwikszych lotniskowcw z dwudziestego pierwszego wieku by
praktycznie maym miasteczkiem, ale nie mia ani mostka, ani moduu
dowodzenia, a nawet kajuty kapitaskiej czy choby sterowni. Prawd
mwic, nie byo tam adnych pomieszcze penicych konkretne
funkcje. Wszystkie miay identyczny, sferyczny ksztat i rniy si
tylko wielkoci. W kadym z nich mona byo za pomoc
Ciemny las 486

komputerowej rkawicy wywietli holograficz y obraz, ktry ze

wzgldu na koszty by rzadkoci nawet w niezwykle
skomputeryzowanym spoeczestwie na Ziemi. Jeli miao si
odpowiedni system zezwole, wszdzie mona byo wywoa konsol
dowodzenia, wcznie z czem kapitaskim, dziki czemu wszystkie
miejsca na statku, nawet korytarze i toalety, mogy w kadej chwili
sta si centrum dowodzenia, kajut kapitask i sterowni. Dla
Zhang Beihaia byo to taka ewolucja jak od modelu klientserwer
do modelu przegldarkaserwer w sieciach komputerowych pod koniec
dwudziestego wieku. W tym pierwszym mona byo uzyska dostp
do serwera tylko przez odpowiednie oprogramowanie zainstalowane
w komputerze, w drugim z kadego podczonego do sieci
komputera, jeli miao si prawo dostpu.
Zhang Beihai i Dongfang Yanxu znajdowali si w zwykej kabinie,
w ktrej, jak we wszystkich pozostaych, nie byo adnych specjalnych
instrumentw ani ekranw. Bya to tylko sferyczna przestrze
z biaymi grodziami, przez co Zhang mia wraenie, e tkwi w rodku
ogromnej pieczki do ping-ponga. Gdy wskutek przyspieszania statku
pojawiaa si grawitacja, kady fragment tych grodzi mg przybra
ksztat krzesa.
Dla niego by to inny aspekt wspczesnej technologii, ktry za jego
czasw mogo sobie wyobrazi niewielu ludzi wyeliminowanie
urzdze, z ktrych kade suyo tylko jednemu celowi. Na Ziemi
pojawiay si dopiero pierwsze oznaki tego kierunku, ale w duo
bardziej zaawansowanej technologicznie floci bya to cz jej
podstawowej struktury. Wszystko tu byo minimalistycznie urzdzone
i proste. Nie instalowano ju na stae adnych urzdze, bo w razie
potrzeby mogy si pojawi w kadym miejscu. wiat, niegdy
skomplikowany wskutek stosowania rnych technologii, znowu stawa
487 Liu Cixin

si prosty, wanie dziki technologii, ktra jednak bya gboko

ukryta.
Przejdziemy teraz do pierwszej lekcji powiedziaa Dongfang
Yanxu. Oczywicie nie powinna jej panu udziela kapitan, ktra
jest wanie kontrolowana, ale nie ma we floci osoby bardziej godnej
zaufania ni ja. Dzisiaj zademonstrujemy, jak wystartowa
i wprowadzi Dobr Naturalny w tryb lotu. I prawd mwic, jeli
zapamita pan to, czego si pan dzisiaj nauczy, bdzie to oznaczao,
e pierwsza okazja do dziaania przesza naznaczonym koo nosa.
Z tymi sowami wywoaa za pomoc komputerowej rkawicy
holograficzn map gwiazd. Moe si ona troch rni od map
kosmicznych z paskich czasw, ale nadal centralnym punktem jest
Soce.
wiczyem to podczas szkolenia, wic nadal potrafi j czyta
powiedzia Zhang Beihai, patrzc na map gwiezdn.
Doskonale pamita map Ukadu Sonecznego, przed ktr przed
dwoma wiekami sta z Chang Weisim. Ta jednak pokazywaa
pooenie wszystkich cia niebieskich w promieniu stu lat wietlnych
od Soca w sto razy wikszej skali.
Nie musi pan wiele rozumie. W obecnej sytuacji zabroniony jest
kurs na jakikolwiek punkt na tej mapie Gdybym bya naznaczon
i chciaa uprowadzi Dobr Naturalny w kosmos, musiaabym
najpierw wybra miejsce, gdzie chc si uda, na przykad to.
Wczya punkt na mapie, ktry zmieni kolor na zielony. Oczywicie
jestemy teraz w trybie symulacji, bo nie mamy pozwolenia na start.
Kiedy otrzyma pan penomocnictwa kapitana, wszystkie rozkazy bd
musiaa przekazywa przez pana. Gdybym naprawd poprosia
o pozwolenie na start, byoby to bardzo niebezpieczne i powinien pan
odmwi. A take zoy na mnie raport.
Ciemny las 488

Gdy kierunek lotu zosta wybrany, w powietrzu pojawio si cze.

Zhang Beihai zna to ju ze szkolenia, ale nadal cierpliwie sucha
wyjanie Dongfang Yanxu i patrzy, jak wprowadza statek ze stanu
cakowitego unieruchomienia w hibernacj, potem w stan gotowoci
i na koniec ustawia komend wolno naprzd.
Gdyby te operacje byy prawdziwe, Dobr Naturalny wychodziby
teraz z portu. I co pan o tym myli? Kieruje si prociej ni w paskich
czasach?
Tak. Duo prociej.
Kiedy Zhang Beihai i inni czonkowie Specjalnego Kontyngentu
zobaczyli cze, zdumiaa ich jego prostota i cakowity brak szczegw
technicznych.
Operacje s w peni zautomatyzowane, wskutek czego cay proces
jest ukryty przed kapitanem.
Ten ekran pokazuje tylko oglne parametry. Skd pani wie, jaki
jest stan operacji?
ledz go oficer wie i podoficer wie na niszych szczeblach. Ich
ekrany s bardziej skomplikowane im niszy stopie dowodzenia,
tym bardziej zoone staje si cze. Kapitan i zastpca kapitana
musz skupia uwag na waniejszych sprawach Dobrze,
kontynuujmy. Gdybym bya naznaczona No i znowu wychodz z tym
zaoeniem. Co pan o tym myli?
Ze wzgldu na moj pozycj kada odpowied byaby
nieodpowiedzialna.
wietnie. Ot gdybym bya naznaczona, ustawiabym
przepustnic na cztery naprzd. Przy takiej prdkoci aden statek
z fl ty nie moe dogoni Doboru Naturalnego.
Nie mogaby pani tego zrobi, nawet gdyby miaa pani pozwolenie
na start, bo system przejdzie do czterech naprzd dopiero wtedy, kiedy
489 Liu Cixin

stwierdzi, e wszyscy na pokadzie s w stanie gbinowym. Kiedy

silnik pracuje ca moc, przyspieszenie statku moe osign 120 g,
ale przecienie jest wwczas dziesiciokrotnie wysze od tego, jakie
moe znie czowiek w normalnych warunkach. eby statek mg
lecie z maksymaln prdkoci, zaoga musi przej w stan
gbinowy, czyli znale si w kabinach wypenionych bogatym
w tlen gbinowym pynem przyspieszenia. Podczas oddychania pyn
ten wypenia ich puca i pozostae narzdy. Wymylony w pierwszej
poowie dwudziestego wieku, mia uatwia nurkowanie na duych
gbokociach. Dziki niemu cinienie wewntrz ciaa byo takie samo
jak na zewntrz, wic czowiek mg wytrzyma takie warunki jak
ryba gbokomorska. rodowisko w wypenionej tym pynem kabinie
gwatownie przyspieszajcego statku kosmicznego przypominao
rodowisko w morskich gbinach. Std wzia si jego nazwa.
Dongfang Yanxu kiwna gow.
Ale powinien pan wiedzie, e mona to obej. Jeli ustawi pan
statek na zdalne sterowanie, aparatura uzna, e na pokadzie nie
ma nikogo, i nie przeprowadzi kontroli. To ustawienie naley do
uprawnie kapitana.
Pozwoli pani, e sprbuj, a pani mi powie, czy zrobiem to
waciwie.
Zhang Beihai uruchomi znajdujce si przed nim cze i zacz
przestawia jednostk na zdalne sterowanie, zerkajc od czasu do
czasu do maego notesu.
Dongfang Yanxu umiechna si na widok notesu.
Teraz s skuteczniejsze metody prowadzenia notatek.
Och, to tylko taki nawyk. Jestem spokojniejszy, jeli szczeglnie
wane rzeczy zapisz w ten sposb. Tylko e teraz nie mog znale
pira. Wziem ze sob dwa na hibernacj, ale obecnie do uytku
Ciemny las 490

nadaje si tylko owek.

Szybko si pan nauczy.
Tylko dlatego, e w systemie dowodzenia zachowao si mnstwo
elementw marynarki wojennej. Mimo upywu tylu lat nie zmieniy si
nawet nazwy rzeczy. Na przykad rozkazy do maszynowni.
Flota kosmiczna wywodzi si z marynarki wojennej
W porzdku, niedugo otrzyma pan uprawnienia jako penicy
obowizki kapitana Doboru Naturalnego. Statek jest w pogotowiu A,
czyli jak to okrelano w paskich czasach uzbrojony i gotowy do
startu.
Wycigna szczup rk i zatoczya ni koo. Zhang Beihai nie mia
pojcia, jak wykona ten manewr za pomoc pasa z nadprzewodnikw.
W tamtych czasach nie bylimy uzbrojeni. Ale zna pani kawa
historii marynarki wojennej powiedzia, zmieniajc temat, by nie
porusza draliwych spraw, ktre mogyby nastawi j do niego wrogo.
Ten stary rodzaj wojsk by wspaniay.
Czy fl ta kosmiczna nie odziedziczya tej renomy po swej
poprzedniczce?
Tak, odziedziczya. Ale ja chc odej. Mam zamiar zoy
rezygnacj.
Z powodu tego przegldu kadr?
Odwrcia si do niego, a jej gste czarne wosy znowu utworzyy
z powodu braku grawitacji cigncy si za ni ogon.
Dawniej stale mielicie z tym do czynienia, prawda?
Niekoniecznie. Ale jeli do tego dochodzio, wszyscy przyjmowali
to ze zrozumieniem, bo poddawanie si przegldom jest jednym
z obowizkw onierza.
Miny dwa wieki. To nie jest ju wasz czas.
Dongfang, prosz nie zwiksza specjalnie dystansu midzy nami.
491 Liu Cixin

S midzy nami pewne podobiestwa. onierze nie mog traci ducha

w upokarzajcej sytuacji, bez wzgldu na epok, w ktrej przyszo im
y.
Radzi mi pan, ebym zostaa?
Nie.
Praca ideologiczna. Tak to nazywacie, prawda? Nie tym pan si
kiedy zajmowa?
Tak, ale teraz ju nie. Mam nowe zadanie.
Opyna go swobodnie, jakby go uwanie ogldaa.
Chodzi o to, e jestemy dla was dziemi? P roku temu
poleciaam na Ziemi i w dzielnicy hibernatw jaki szecio- czy
siedmiolatek nazwa mnie dzieckiem.
Rozemia si.
Jestemy dla was dziemi?
W naszych czasach starszestwo byo bardzo wane. Na wsi doroli
zwracali si do dzieci wujku i ciociu, bo w hierarchii rodzinnej byy
od nich starsze.
Ale dla mnie pana starszestwo nie jest wane.
Widz to w pani oczach.
A pana crka, pana ona nie przybyy tu z panem? O ile mi
wiadomo, rodziny czonkw specjalnych kontyngentw te miay prawo
do hibernacji.
Nie przybyy i nie chciay, ebym ja si jej podda. Wie pani, wtedy
wszystko wskazywao na to, e czeka nas ponura przyszo. Mwiy,
e jestem nieodpowiedzialny. Obie si wyprowadziy, a po ich wyjedzie
mj Specjalny Kontyngent dosta w rodku nocy rozkaz. Nie miaem
czasu nawet na to, eby si jeszcze z nimi zobaczy. Byo to pn
zim noc bya duga, kiedy wyszedem z walizkami z domu.
Oczywicie nie spodziewam si, e pani to zrozumie.
Ciemny las 492

Rozumiem A co byo potem?

ona umara w roku 47. Crka w 81.
A wic widziay Wielki Jar.
Spucia oczy i przez chwil milczaa. Potem wczya okno
wywietlacza i przesza na widok z zewntrz.
Grodzie biaej kuli stopiy si jak wosk i Dobr Naturalny znikn.
Wisieli w nieskoczonej przestrzeni, patrzc na zamglony obraz Drogi
Mlecznej. Byli teraz dwiema niezalenymi istotami we Wszechwiecie,
niezwizanymi z adnym wiatem, otaczaa ich otcha. Wisieli w niej
jak Ziemia, Soce i sama Galaktyka, bez pocztku i bez koca. Po
prostu istnieli
Zhang Beihai dozna ju kiedy tego uczucia. Byo to przed 190
laty, kiedy unosi si w przestrzeni jedynie w skafandrze kosmicznym,
trzymajc pistolet zaadowany meteorytowymi pociskami.
Podoba mi si, kiedy mona nie zwaa na statek, na fl t
i wszystko, co znajduje si poza twoim umysem powiedziaa.
Dongfang rzek cicho.
Hmm? Kapitan odwrcia si, w jej oczach lnio wiato Drogi
Mlecznej.
Niech mi pani wybaczy, jeli nadejdzie dzie, w ktrym bd
musia pani zabi powiedzia agodnie.
Odpowiedziaa mu umiechem.
Wygldam dla pana jak naznaczona?
Patrzy na ni w wietle dobiegajcym z odlegoci piciu jednostek
astronomicznych. Na tle pola gwiazd wygldaa jak pirko.
My naleymy do Ziemi i morza, pani do gwiazd.
To le?
Nie. Bardzo dobrze.
493 Liu Cixin

Sonda znikna!
Meldunek ofice a dyurnego by szokiem dla doktora Kuhna
i generaa Robinsona. Wiedzieli, e gdy ta wiadomo si rozejdzie,
spowoduje wstrzs zarwno na Ziemi, jak i we flocie tym bardziej
e z ostatnich obserwacji prdkoci sondy wynikao, e za sze dni
wejdzie na orbit wok Jowisza.
Kuhn i Robinson znajdowali si na Stacji RingieraFitzroya, ktra
krya wok Soca po zewntrznej krawdzi pasa asteroid.
W odlegoci piciu kilometrw od niej unosiy si w przestrzeni
kosmicznej najdziwniejsze obiekty w Ukadzie Sonecznym zestaw
szeciu ogromnych soczewek, z ktrych znajdujca si najwyej miaa
1200 metrw rednicy, a pozostae byy nieco mniejsze. Bya to
najnowsza wersja teleskopu kosmicznego, ale w odrnieniu od piciu
poprzednich generacji Hubblea nie byy one ze sob w aden sposb
poczone. Unosiy si niezalenie od siebie, a na brzegu kadej z nich
znajdoway si wyrzutniki jonw, ktre mogy precyzyjnie zmienia
odlego midzy nimi albo orientacj caego zespou. Stacja
RingieraFitzroya bya centrum kontrolnym teleskopu, ale nawet z tak
bliska przezroczyste soczewki byy praktycznie niewidzialne. Podczas
procesu ich konserwacji latajcy midzy nimi technicy widzieli po obu
stronach znieksztacony obraz Wszechwiata, a gdy ustawiali si pod
odpowiednim ktem, ochronne renice na ich powierzchni odbijay
promienie soneczne i ukazyway cae soczewki, ktrych zakrzywione
powierzchnie przypominay planet skpan w czarujcej tczy. Przy
umieszczaniu teleskopu w kosmosie zerwano z tradycj i zamiast
Hubblea z kolejnym numerem nadano mu nazw RingierFitzroy dla
upamitnienia dwch mczyzn, ktrzy odkryli lad trisolariaskiej
fl ty. Chocia ich odkrycie nie miao adnego znaczenia naukowego,
Ciemny las 494

owa nazwa bya odpowiednia, poniewa gwnym zadaniem teleskopu

byo stae ledzenie fl ty najedcw w ramach wsplnego projektu
trzech ziemskich fl t.
Prac teleskopu zawsze nadzorowa zesp podobny do zespou
Ringiera i Fitzroya, skadajcy si z wybitnego naukowca z Ziemi
i szefa do spraw wojskowych z fl ty, i zawsze ich zdania, tak jak
wczeniej Ringiera i Fitzroya, si rniy. Akurat teraz Kuhn chcia
wygospodarowa troch czasu na wasne badania, a Robinson stara
si go powstrzyma z powodu interesw fl ty. Sprzeczali si te o inne
sprawy, na przykad Kuhn zachwyca si, jak wspaniale ziemskie
supermocarstwa pod przewodnictwem Stanw Zjednoczonych
prowadz wiat ku wietlanej przyszoci, i narzeka na biurokracj
panujc we fl tach, ale Robinson bezwzgldnie obnaa jego utopijne
rojenia. Najbardziej zaarcie kcili si o prdko obrotu stacji.
Genera upiera si, by ze wzgldu na utrzymanie grawitacji na
minimalnym poziomie bya ona jak najnisza, najlepiej zerowa, dziki
czemu panowaby tam stan niewakoci, natomiast Kuhn nalega na
szybk rotacj, dziki ktrej sia cienia byaby tam taka sama jak na
Ziemi.
Ale to, co si dziao teraz, usuno ich wszystkie spory w cie. Sonda
znikna, a zatem jej silniki zostay wyczone. Przed dwoma laty,
daleko za Obokiem Oorta, zacza hamowa, co wiadczyo o tym,
e zwrcia silniki w stron Soca, a to, dziki wydobywajcemu si
z nich wiatu, umoliwiao teleskopowi kosmicznemu jej ledzenie.
Teraz, kiedy wiato zgaso, nie byo to ju moliwe, bo sama sonda
bya zbyt maa jak mona byo sdzi po fali, ktr zostawia po
przejciu przez py midzygwiezdny, miaa prawdopodobnie wielko
ciarwki. Nawet tak potny teleskop jak RingierFitzroy nie mg
dostrzec w ciemnociach kosmosu maego obiektu, ktry nie wysya
495 Liu Cixin

wasnego wiata i bardzo sabo odbija liche ju wiato Soca na

skraju Pasa Kuipera.
Te trzy fl ty potrafi tylko walczy o wadz. No i wietnie, cel
znikn gdera Kuhn, rozkadajc rce dla podkrelenia wagi
swych sw. Zapomnia, e stacja znajduje si w stanie niewakoci,
i fikn ozioka.
W tej chwili genera Robinson nie broni fl ty. Flota Azjatycka
wysaa pierwotnie trzy mae, szybkie statki, ktrych zadaniem byo
ledzenie sondy z bliska, ale gdy midzy trzema fl tami rozgorza spr
o to, kto ma prawo j przechwyci, Poczone Kolegium wydao
rezolucj wzywajc wszystkie statki do powrotu do baz. Flota
Azjatycka wielokrotnie protestowaa przeciwko temu, e trzy statki
kosmiczne klasy myliwcw zostay pozbawione caego uzbrojenia
i sprztu zewntrznego i e pozostay na nich tylko dwuosobowe zaogi,
ktre miay rozwin maksymaln prdko, by ledzi cel, ale i tak
nie mogy go przej. Jednak fl ty Europejska i Pnocnoamerykaska
byy nieugite i nalegay, by zawrci wszystkie statki i zastpi je
trzema statkami czwartej strony Ziemi Midzynarodowej. Gdyby nie
ich niezomne stanowisko, statki fl ty nawizayby ju bliski kontakt
z sond. Statki ziemskie, wysane przez Wsplnot Europejsk
i Chiny, nie miny jeszcze nawet Neptuna.
By moe powiedzia genera. Ale silniki sondy mog si znowu
uruchomi. Nadal leci bardzo szybko, wic jeli nie zacznie hamowa,
nie zatrzyma si na orbicie sonecznej. Przeleci przez nasz ukad.
Jest pan dowdc Trisolarian? Moe ta sonda w ogle nie miaa
pozosta w Ukadzie Sonecznym, a tylko przelecie przez niego!
rzek Kuhn i nagle co mu przyszo do gowy. Skoro silniki s
wyczone, to sonda nie moe zmieni kursu! Nie moe pan sprawdzi,
gdzie si kieruje, i wysa statku, by tam czeka na ni?
Ciemny las 496

Genera potrzsn gow.

Nie da si tego zrobi precyzyjnie. To nie takie proste jak
poszukiwanie obiektu latajcego w atmosferze ziemskiej. Jeden
drobny bd i znajdzie si pan setki tysicy albo miliony kilometrw
w bok od kursu. W tak ogromnej przestrzeni statek ledzcy nie
znajdzie takiego maego, ciemnego celu Ale musimy co wymyli
A co my moemy zrobi? Niech si tym zajmie fl ta.
Genera stan okoniem.
Musi pan zdawa sobie spraw z charakteru tej sytuacji, doktorze.
Chocia to nie jest nasza wina, media nie zostawi na nas suchej
nitki. W kocu system RingieraFitzroya zbudowano po to, by ledzi
t sond w gbi przestrzeni kosmicznej, wic na nasze gowy wyleje
si wiadro pomyj.
Kuhn nic na to nie powiedzia, ale przez chwil wisia prostopadle
do ciaa Robinsona. Potem zapyta:
Czy za orbit Neptuna nie ma niczego, z czego daoby si
skorzysta?
Jeli chodzi o fl t, to pewnie nie ma. Co do Ziemi
Genera zwrci si do ofice a dyurnego i wkrtce dowiedzia si,
e oenzetowska Agencja Ochrony rodowiska ma obok Neptuna cztery
due statki realizujce pierwsze etapy programu Parasol Mgy.
Wystrzelono ju z nich trzy mae jednostki z zadaniem wyledzenia
sondy.
Zbieraj tam warstewk oleju? zapyta Kuhn.
Dosta odpowied twierdzc. Warstewka oleju bya substancj,
ktra znajdowaa si w piercieniach Neptuna. W wysokiej
temperaturze zamieniaa si w szybko ulatniajcy si gaz, ktry
w kosmosie skupia si w nanoczsteczki i tworzy py kosmiczny.
Nazywano j tak, poniewa kiedy parowaa, ulegaa tak znacznej
497 Liu Cixin

dyfuzji, e niewielka jej ilo moga utworzy due skupisko pyu,

podobnie jak maa kropelka oleju warstewk molekularnej gruboci na
powierzchni wody. Py ten mia te inn waciwo w odrnieniu
od innych rodzajw pyu kosmicznego nieatwo rozprasza go wiatr
soneczny.
Odkrycie warstewki oleju umoliwio opracowanie projektu Parasol
Mgy. W jego ramach planowano utworzy za pomoc wybuchw
jdrowych chmur pyu olejowego midzy Socem i Ziemi, ktra
zmniejszaaby ilo docierajcego na Ziemi promieniowania
sonecznego i zapobiegaaby ociepleniu klimatu.
Pamitam, e podobno w okolicach orbity Neptuna jest
przedwojenna bomba gwiezdna powiedzia Kuhn.
Tak. Par bomb przywiozy te statki realizujce program Parasol
Mgy w celu wysadzenia Neptuna i jego satelitw. Nie wiem dokadnie,
ile ich tam jest.
Myl, e wystarczy jedna rzek podekscytowany Kuhn.
Jak przewidywa przed dwustu laty Wpatrujcy si w cian Rey
Diaz, gdy dla realizacji swego planu tworzy gwiezdn bomb
termojdrow, miaaby ona ograniczon uyteczno w bitwie w dniu
Sdu Ostatecznego, ale wielkie mocarstwa chciay j posiada na
wypadek wybuchu wojny midzy nimi. Wyprodukowano ponad pi
tysicy tych bomb, gwnie w okresie Wielkiego Jaru, kiedy wskutek
wyczerpania si surowcw naturalnych stosunki midzynarodowe
stay si napite i ludzko stana na krawdzi wojny. Gdy zacza
si nowa era, ta straszna bro staa si niepotrzebna, a poniewa bya
grona, trzymano j w przestrzeni kosmicznej, chocia nadal naleaa
do poszczeglnych pastw. Kilka bomb zdetonowano dla potrzeb
programw inynieryjnych, a inne umieszczono na skraju Ukadu
Sonecznego z myl o wykorzystaniu ich dla uzupenienia paliwa
Ciemny las 498

jdrowego statkw odbywajcych dalekie podre kosmiczne. Jednak

z powodu trudnoci technicznych zwizanych z ich rozbrojeniem nigdy
nie zrealizowano tego pomysu.
Myli pan, e to podziaa? zapyta Robinson z ogniem w oczach.
Troch aowa, e sam nie wpad na tak prosty pomys i e to Kuhn
bdzie figur wa w podrcznikach historii.
Trzeba sprbowa. Tylko tyle moemy zrobi.
Jeli pana pomys si sprawdzi, doktorze, to Stacja
RingieraFitzroya bdzie moga wiecznie obraca si na tyle szybko, by
wytwarza ziemsk grawitacj.

To najwiksza rzecz, jakiej dokonaa ludzko powiedzia dowdca

Niebieskiego Cienia, patrzc przez okno statku w ciemn jak smoa
przestrze kosmiczn. Nie byo nic wida, ale prbowa sobie wmwi,
e dostrzega obok pyu.
Dlaczego nie owietla go Soce, jak ogona komety? zapyta pilot.
Zaog Niebieskiego Cienia stanowili tylko on i dowdca. Wiedzia,
e gsto oboku nie jest wiksza ni ogona komety, czyli mniej wicej
taka jak prni wytworzonej w ziemskim laboratorium.
Moe wiato Soca jest za sabe. Dowdca spojrza na Soce,
ktre w pustej przestrzeni pomidzy orbit Neptuna i Pasem Kuipera
wygldao jak dua gwiazda. Jego okrgy ksztat by ledwie widoczny.
Mimo to ich sylwetki rzucay cienie na grd. Poza tym ogon komety
wida dopiero z pewnej odlegoci. Jestemy zaledwie na skraju
oboku.
Pilot stara si wyobrazi sobie w cienki, lecz ogromny obok. Przed
kilkoma dniami obaj z dowdc zobaczyli, jak may jest ten obok
zagszczony do masy ciaa staego. Z orbity Neptuna przylecia wtedy
499 Liu Cixin

ogromny statek Pacyfi , ktry zatrzyma si w tym sektorze

przestrzeni kosmicznej i zostawi pi rzeczy. Najpierw jego
mechaniczne rami wyjo gwiezdn bomb termojdrow z pocztku
wojny z Trisolaris, cylinder dugoci piciu i rednicy ptora metra,
potem cztery due kule o rednicy od trzydziestu do pidziesiciu
metrw. Kule te, zawierajce zebran z piercieni Neptuna warstewk
oleju, umieci w punktach odlegych o kilkaset metrw od bomby. Gdy
si oddali, bomba wybucha, tworzc mae soce, ktrego wiato
i ciepo popyny w zimn otcha przestrzeni kosmicznej, zmieniajc
otaczajce j kule w par. Pod wpywem promieniowania gazowa
warstewka oleju szybko si rozproszya, a potem schodzia, tworzc
skadajc si z niezliczonych czstek chmur. Obok ten mia rednic
dwch milionw kilometrw, wiksz od rednicy Soca.
Umieszczono j w rejonie, przez ktry jak si spodziewano na
podstawie obserwacji jej toru przed zgaszeniem silnikw miaa
przelecie sonda. Doktor Kuhn i genera Robinson mieli nadziej, e
dziki ladom, ktre zostawi w stworzonym przez czowieka oboku
pyu, uda si precyzyjnie zmierzy kierunek jej toru i pozycj.
Pacyfi powrci do bazy na Neptunie, zostawiwszy trzy mae statki,
ktre miay przystpi do ledzenia sondy, gdy tylko pokae si fala
po jej przejciu. Jednym z nich by Niebieski Cie. T niewielk, lecz
bardzo szybk jednostk nazywano kosmicznym cigaczem. Poza ma
kapsu mieszczc picioosobow zaog skadaa si ona w caoci
z silnika termojdrowego, wic nie tylko moga osign ogromn
prdko, ale i bya bardzo zwrotna. Po uksztatowaniu si oboku
Niebieski Cie przelecia przez cay jego obszar, by sprawdzi, czy
zostanie w nim lad. Wyniki prby byy bardzo zadowalajce.
Oczywicie wida je byo tylko przez teleskop kosmiczny znajdujcy
si w odlegoci ponad stu jednostek astronomicznych. Z samego
Ciemny las 500

Niebieskiego Cienia lad by niewidoczny, a przestrze wok bya jak

zawsze pusta. Mimo to pilot twierdzi, e po przelocie cigacza Soce
wydawao si troch ciemniejsze, a jego ostre wczeniej kontury stay
si nieco zamazane. Potwierdziy to obserwacje teleskopowe.
Odsunie si za niecae trzy godziny powiedzia dowdca,
spogldajc na zegarek. Obok pyu by w istocie rzeczy gigantycznym,
cienkim satelit, krcym wok Soca i stale zmieniajcym
pooenie. Kiedy oddali si od strefy, przez ktr miaa przelecie
sonda, trzeba bdzie utworzy za nim drugi obok.
Naprawd ma pan nadziej, e j dopadniemy? zapyta pilot.
A dlaczego nie? Tworzymy histori.
Czy to co nas nie zaatakuje? Nie jestemy onierzami. To fl ta
powinna si tym zaj.
Potem dostali wiadomo ze Stacji RingieraFitzroya, e
trisolariaska sonda wleciaa w obok pyu oraz zostawia w nim lad
i e obliczono precyzyjnie jej trajektori. Niebieski Cie otrzyma
rozkaz, by natychmiast zbliy si do celu. Stacja znajdowaa si ponad
sto jednostek astronomicznych od Niebieskiego Cienia, co znaczyo,
e wiadomo ta bya o ponad dziesi godzin opniona, ale klucz
odcisn si w plastelinie. Przy obliczeniach orbitalnych uwzgldniono
nawet wpyw cienkiego oboku pyu, wic spotkanie byo tylko kwesti
czasu.
Niebieski Cie obra kurs na drog sondy i ponownie wszed
w niewidzialny obok pyu. By to dugi lot, ponaddziesiciogodzinny,
i zarwno kapitana, jak i pilota ogarna senno. Ale dystans midzy
nimi i sond stale si zmniejsza, wic musieli by czujni.
Widz j! Widz! krzykn pilot.
O czym ty mwisz? Dzieli nas od niej jeszcze czternacie tysicy
kilometrw! ofukn go kapitan.
501 Liu Cixin

Nawet przy takiej widocznoci, jaka panowaa w przestrzeni

kosmicznej, z tej odlegoci nie mona byoby dostrzec obiektu
wielkoci ciarwki. Ale wkrtce sam go zobaczy: po trajektorii
o podanych parametrach porusza si na tle cichej przestrzeni
kosmicznej wietlny punkt.
Po chwili zastanowienia dowdca zrozumia: wikszy od Soca
obok pyu by niepotrzebny, poniewa trisolariaska sonda ponownie
uruchomia silniki i kontynuowaa hamowanie. Nie miaa zamiaru
opuszcza Ukadu Sonecznego, lecz chciaa w nim zosta.

By to tylko tymczasowy rodek podjty przez fl t, wic ceremonia

przekazania uprawnie kapitana Doboru Naturalnego odbya si bez
fanfar i wzili w niej udzia tylko kapitan Dongfang Yanxu, penicy
obowizki kapitana Zhang Beihai, pierwszy zastpca kapitana Levine,
jego drugi zastpca Akira Inoue, a take specjalna delegacja sztabu
generalnego.
Pomimo osigni technologicznych nowej ery oficero nadal nie
udao si pokona ogranicze wynikajcych ze stagnacji bada
podstawowych, wic przekazanie dowdztwa odbyo si w znany Zhang
Beihaiowi sposb: przez identyfikacj renicy i odcisku palca oraz
uwierzytelnienie hasa dostpu.
Po potwierdzeniu przez delegacj ze sztabu generalnego tosamoci
Zhang Beihaia Dongfang Yanxu podaa mu swoje haso dostpu: Dla
mczyzn mio zawsze jest tylko romansem.
Jeste niepalca zauway spokojnie.
A ta marka papierosw znikna podczas Wielkiego Jaru
powiedziaa z lekkim niezadowoleniem i spucia oczy.
Ale haso jest dobre. Wtedy te wiedziao o tym niewiele osb.
Ciemny las 502

Kapitan i jej zastpcy wyszli, zostawiajc Zhang Beihaia samego,

by zaktualizowa haso i uzyska pen kontrol nad Doborem
Naturalnym.
Jest bystry stwierdzi Akira Inoue, gdy znikny drzwi do
kulistej kabiny.
Staroytna mdro powiedziaa Dongfang Yanxu, patrzc
w miejsce, gdzie byy drzwi, jakby chciaa przebi je wzrokiem. Nigdy
nie zdoamy si nauczy tego, co przynis sprzed dwustu lat, ale on
moe si nauczy tego, co my wiemy.
Potem caa trjka stana i czekaa w milczeniu. Mino pi minut,
niewtpliwie duo na zmian hasa, zwaszcza e Zhang Beihai
najlepiej ze wszystkich czonkw Specjalnego Kontyngentu ukoczy
kurs dowodzenia systemem. Potem jeszcze pi. Dwaj zastpcy
kapitana zaczli niecierpliwie pywa po korytarzu, ale Dongfang
Yanxu nie ruszya si z miejsca.
W kocu ponownie pojawiy si drzwi. Zhang Beihai wczy map
holograficzn z ktrej usun wszystkie napisy, zostawiajc tylko
migoczce gwiazdy. Z miejsca, gdzie stali, wydawa si zawieszony
poza statkiem, a obok niego unosio si jego cze.
Skoczyem powiedzia.
Dlaczego to trwao tak dugo? burkn Levine.
Przeywa pan dreszczyk emocji z powodu przejcia komendy nad
Doborem Naturalnym? zapyta Akira Inoue.
Zhang Beihai nie odpowiedzia. Nie patrzy na cze, lecz na gwiazd
w odlegym punkcie mapy. Dongfang Yanxu zauwaya, e ten punkt
wieci si zielono.
To byoby absurdalne skomentowa sowa kolegi Levine. Czy
wolno mi zauway, e stanowisko kapitana wci naley do
pukownik Dongfang? Penicy obowizki kapitana jest tylko zapor.
503 Liu Cixin

Przepraszam, e ujem to brutalnie, ale taka jest prawda.

I ten stan nie potrwa dugo doda Akira Inoue. Dochodzenie we
floci zblia si do koca i zasadniczo dowiedziono, e naznaczeni nie
istniej.
Mia ju kontynuowa, ale powstrzyma go okrzyk zaskoczenia,
ktry wydaa kapitan:
O Boe!
Podajc za jej wzrokiem, jej zastpcy spojrzeli na status Doboru
Naturalnego na interfejsie Zhang Beihaia.
Statek zosta przeczony na zdalne sterowanie, omijajc tym
samym stan gbinowy poprzedzajcy komend cztery naprzd.
Przerwano poczenie z dowdztwem fl ty. Byy te wczone
ustawienia maksymalnego przyspieszenia. Po naciniciu jednego
guzika Dobr Naturalny skieruje si z maksymaln prdkoci do celu
wybranego na mapie.
Nie, to si nie moe dzia naprawd powiedziaa Dongfang
Yanxu tak cicho, e tylko ona to usyszaa. Bya to jakby jej odpowied
na wczeniejszy okrzyk: O Boe!. Nigdy nie wierzya w Boga, ale
teraz modlia si do Niego.
Zwariowa pan? krzykn Levine.
Razem z Akir Inoue puci si pdem do kabiny, ale zderzy si
z grodzi, bo nie byo tam drzwi, a jedynie owalny fragment ciany,
ktry sta si przezroczysty.
Za chwil Dobr Naturalny przejdzie do czterech naprzd. Caa
zaoga musi natychmiast wej w stan gbinowy powiedzia Zhang
Beihai, wymawiajc starannie kade sowo spokojnym gosem,
niewzruszonym jak staroytna kotwica na zimnym wietrze.
To niemoliwe! powiedzia Akira Inoue.
Jest pan naznaczonym? zapytaa Dongfang Yanxu, szybko
Ciemny las 504

dochodzc do siebie.
Wie pani, e to niemoliwe.
A wic czonkiem RZT?
Nie.
Wobec tego kim?
onierzem wypeniajcym swj obowizek i walczcym
o przetrwanie ludzkoci.
Dlaczego pan to robi?
Wyjani, kiedy osigniemy maksymaln prdko. Powtarzam:
caa zaoga musi natychmiast wej w stan gbinowy.
To niemoliwe! powtrzy Akira Inoue.
Zhang Beihai odwrci si i nie spojrzawszy nawet na dwch
zastpcw kapitana, wbi wzrok w Dongfang Yanxu. Jego oczy
przypominay godo chiskich Si Kosmicznych gwiazdy i miecze.
Dongfang, powiedziaem, e bdzie mi przykro, jeli bd musia
pani zabi. Zostao niewiele czasu.
Potem w sferycznej kabinie Zhang Beihaia pojawi si gbinowy
pyn przyspieszenia, tworzc w niewakim rodowisku kule. W kadej
odbija si znieksztacony obraz jego, interfejsu i mapy. Kule zaczy
si czy. Zastpcy Dongfang Yanxu spojrzeli na ni.
Rbcie, co mwi. Cay statek wchodzi w stan gbinowy
powiedziaa.
Gapili si na ni z niedowierzaniem. Wiedzieli, jakie byyby skutki
pozostawania podczas czterech naprzd poza ochronnym stanem
gbinowym: ich ciaa rozpaszczyyby si na grodzi z si sto
dwadziecia razy wiksz od ziemskiej grawitacji. Pod niezwykym
ciarem trysnaby z nich krew, rozlewajc si promienicie cienk
warstw, a potem zmiadone zostayby ich narzdy wewntrzne,
tworzc drug cienk warstw, i zostayby rozsmarowane na grodzi
505 Liu Cixin

jak brzydki obraz Dalego

Ruszyli do kabin, wydajc rozkaz, by cay statek wszed w stan
gbinowy.
Jest pani dobrym kapitanem. Zhang Beihai kiwn gow do
Dongfang Yanxu. Pani zachowanie wiadczy o dojrzaoci.
Dokd lecimy?
Dokdkolwiek polecimy, bdzie to bardziej odpowiedzialny wybr
ni pozostanie tutaj.
Potem pogryli si w gbinowym pynie przyspieszenia, przez
ktry Dongfang Yanxu widziaa tylko niewyrany zarys jego ciaa.
Unoszc si w przezroczystym pynie, Zhang Beihai przypomnia
sobie wiczenia w nurkowaniu, w ktrych bra udzia przed dwustu
laty w marynarce wojennej. Nie wyobraa sobie, e zaledwie kilka
metrw pod powierzchni bdzie tak ciemno, ale podwodny wiat
napenia go takim samym uczuciem, jak pniej kosmos. Ocean by
jego miniatur na Ziemi. Sprbowa odetchn, ale dosta odruchu
wymiotnego i wykasa pyn wraz z resztk gazu, a jego ciao si
zwino. Mimo to, wbrew przewidywaniom, nie mia wraenia, e si
dusi, a kiedy zimny pyn wypenia jego puca, zawarty w nim tlen
przenika do jego krwi. Zhang mg oddycha jak ryba.
Na zawieszonym przed nim czu widzia, e ciecz wypenia po kolei
wszystkie zajte pomieszczenia na statku. Proces ten trwa ponad
dziesi minut. Zacza mu si zamazywa wiadomo, poniewa
w pynie zawarty by czynnik hipnotyzujcy, ktry usypia wszystkich
na statku, by uchroni ich przed uszkodzeniem mzgu spowodowanym
wysokim cinieniem i niedotleniem podczas przyspieszania.
Zhang Beihai poczu, e na statku pojawi si duch jego ojca
i zjednoczy si z nim. Nacisn guzik interfejsu i wyda w mylach
rozkaz, do ktrego dy przez cae ycie:
Ciemny las 506

Dobr Naturalny, cztery naprzd!.

Na orbicie wok Jowisza pokazao si mae soce, a jego jasne wiato

przymio fosforescencj atmosfery planety. Statek wojenny klasy
midzygwiezdnej Dobr Naturalny wyszed powoli z bazy Floty
Azjatyckiej i cignc za sob to soce, szybko zwikszy prdko.
W jego blasku inne statki rzucay na powierzchni Jowisza cienie
wielkoci Ziemi. Dziesi minut pniej przez planet przesun si
niczym zacignita nad ni kurtyna wikszy cie. Dobr Natutalny
mija Io.
W tym momencie dowdztwo Floty Azjatyckiej potwierdzio
niewiarygodny fakt Dobr Naturalny uciek.
Floty Europejska i Pnocnoamerykaska odniosy pocztkowo
wraenie, e jest to niedozwolone posunicie Floty Azjatyckiej w celu
przechwycenia sondy trisolariaskiej, wic wysay protesty
i ostrzeenia pod jej adresem, ale niebawem, ledzc kurs, ktry obra
Dobr Naturalny, zday sobie spraw, e nie w tym rzecz.
Stopniowo wyczay si rne systemy wzywajce Dobr Naturalny
do powrotu, poniewa nie otrzymyway odpowiedzi. Dowdztwo zaczo
wysya statki pocigowe, ale wkrtce zorientowao si, e
uciekinierowi niewiele da si zrobi. Bazy na czterech ksiycach
Jowisza dysponoway wystarczajc si ognia, by zniszczy Dobr
Naturalny, ale nie obray tej drogi, poniewa byo moliwe, e decyzj
o ucieczce podja tylko niewielka cz zaogi, a nawet jedna osoba,
i dwa tysice onierzy w stanie gbinowym byo tylko zakadnikami.
Dowdcy bazy laserw gamma na Europie mogli tylko bezsilnie
patrze, jak po niebie przelatuje mae soce, zalewajc jej rozlege
pokrywy lodowe wiatem niczym poncy fosfor.
507 Liu Cixin

Dobr Naturalny przeci orbity szesnastu ksiycw Jowisza i gdy

zbliy si do Kallisto, osign prdko ucieczki. Ogldane z bazy
mae soce stopniowo si kurczyo i zamienio w jasn gwiazd, ktra
jeszcze przez tydzie bya sabo widoczna jako przypomnienie
o nieustpujcym blu Floty Azjatyckiej.
Siy pocigowe musiay wej w stan gbinowy, wic ich statki mogy
wystartowa dopiero czterdzieci pi minut po ucieczce Doboru
Naturalnego. Owietliy Jowisza jak sze innych soc.
W dowdztwie Floty Azjatyckiej, ktre przestao si obraca, jego
szef siedzia w milczeniu na wprost ogromnej ciemnej strony Jowisza,
kiedy w atmosferze dziesi tysicy kilometrw pod nim rozbyso
wiato. Potne promieniowanie silnikw termojdrowych Doboru
Naturalnego spowodowao jej jonizacj i rozptao burze byskawic.
Z oddali byy one widoczne jako nieustannie przemieszczajce si halo
i przemieniay powierzchni planety w staw skpany w jarzeniowym
deszczu.

Dobr Naturalny przyspieszy w ciszy do jednej setnej prdkoci

wiata i z powodu ogromnego zuycia paliwa, jakiego wymaga ten
manewr, znalaz si w punkcie, skd nie mia ju odwrotu. Skoro nie
mg o wasnych siach wrci do Ukadu Sonecznego, sta si samotn
odzi, ktra miaa si wiecznie bka w przestrzeni kosmicznej.
Dowdca Floty Azjatyckiej patrzy na gwiazdy, starajc si
bezskutecznie znale szczeglnie jedn, bo w tamtej stronie wida
byo jedynie sabe wiato silnikw grupy pocigowej. Wkrtce
nadszed od niej meldunek: Dobr Naturalny przesta przyspiesza.
Chwil potem uciekinier ponownie nawiza czno z fl t. Doszo
do nastpujcej wymiany zda, pomidzy ktrymi byy
 Ciemny las 508

ponaddziesiciosekundowe przerwy, gdy statek znajdowa si ponad

pi milionw kilometrw od dowdztwa fl ty.

DOBR NATURALNY: Dobr Naturalny wzywa Flot Azjatyck! Dobr

Naturalny wzywa Flot Azjatyck!
FLOTA AZJATYCKA: Dobr Naturalny, syszymy ci. Z raport
o swojej sytuacji.
DOBR NATURALNY: Tu penicy obowizki kapitana Zhang Beihai.
Chc mwi bezporednio z dowdc fl ty.
DOWDCA FLOTY: Sucham.
ZHANG BEIHAI: Bior pen odpowiedzialno za oddalenie si Doboru
Naturalnego.
DOWDCA FLOTY: Czy jest za to odpowiedzialny jeszcze kto inny?
ZHANG BEIHAI: Nie. Wyczn odpowiedzialno ponosz ja. Nikt inny
na pokadzie Doboru Naturalnego nie ma z tym nic wsplnego.
DOWDCA FLOTY: Chc mwi z kapitan Dongfang Yanxu.
ZHANG BEIHAI: Nie teraz.
DOWDCA FLOTY: W jakim stanie jest obecnie statek?
ZHANG BEIHAI: W dobrym. Wszyscy czonkowie zaogi oprcz mnie
s w stanie gbinowym. Ukady zasilania i podtrzymania ycia
pracuj normalnie.
DOWDCA FLOTY: A jakie s powody paskiej zdrady?
ZHANG BEIHAI: Moe zdezerterowaem, ale nie jestem zdrajc.
DOWDCA FLOTY: Z jakich powodw?
ZHANG BEIHAI: Ludzko na pewno przegra na polu walki. Chc tylko
ocali jeden z ziemskich statkw klasy gwiezdnej i zachowa we
Wszechwiecie ziarno ludzkiej cywilizacji jako dbo nadziei.
DOWDCA FLOTY: To czyni z pana eskapist.
ZHANG BEIHAI: Jestem tylko onierzem speniajcym swj
 509 Liu Cixin

obowizek.
DOWDCA FLOTY: Zaoono panu plomb mentaln?
ZHANG BEIHAI: Wie pan, e to niemoliwe. Kiedy poddaem si
hibernacji, ta technologia jeszcze nie istniaa.
DOWDCA FLOTY: Wobec tego paskie niezachwiane pogldy
defetystyczne s zdumiewajce.
ZHANG BEIHAI: Nie potrzebuj plomby mentalnej. Jestem panem
moich myli. Moja wiara jest niezachwiana, poniewa nie jest
owocem tylko moich wasnych przemyle. Na pocztku kryzysu
trisolariaskiego zaczlimy z ojcem powanie si zastanawia nad
najbardziej podstawowymi kwestiami tej wojny. Stopniowo wok
niego zebraa si grupa ludzi, mylicieli, naukowcw, politykw
i strategw wojskowych. Nazwali si historykami przyszoci.
DOWDCA FLOTY: To bya tajna organizacja?
ZHANG BEIHAI: Nie. Omawiali bardzo podstawowe sprawy, a ich
dyskusje byy zawsze prowadzone jawnie. Rzd i wojsko
zorganizoway nawet kilka konferencji naukowych powiconych
historii przyszoci. I to wanie na podstawie ich bada doszedem
do wniosku, e ludzko skazana jest na zagad.
DOWDCA FLOTY: Ale potem wykazano, e teoria historii przyszoci
jest bdna.
ZHANG BEIHAI: Nie docenia ich pan. Przewidzieli nie tylko Wielki Jar,
ale rwnie drugie owiecenie i drugi renesans. Ich przewidywania
na temat dzisiejszej ery dobrobytu s tak dokadne, e praktycznie
nie mona ich odrni od rzeczywistoci. Na koniec przewidzieli,
e ludzko poniesie cakowit klsk, zostanie zniszczona podczas
bitwy w dniu Sdu Ostatecznego.
DOWDCA FLOTY: Zapomnia pan, e jest na statku kosmicznym,
ktry moe rozwin prdko pitnastu procent prdkoci wiata?
 Ciemny las 510

ZHANG BEIHAI: Jazda Czyngis-chana atakowaa z prdkoci

dwudziestowiecznych pojazdw opancerzonych. Kusze z czasw
dynastii Song miay zasig do tysica piciuset metrw,
porwnywalny z dwudziestowiecznym karabinem szturmowym. Ale
staroytna jazda i kusze nie mog konkurowa ze wspczesnymi
wojskami. Wszystko determinuj badania podstawowe. Historycy
przyszoci dobrze to wiedzieli. Natomiast wy jestecie zalepieni
nikncym promieniowaniem sabo zaawansowanej technologii
i pawicie si w luksusie wspczesnej cywilizacji. Nie jestecie
mentalnie przygotowani do nadcigajcej ostatecznej bitwy, ktra
rozstrzygnie o losie ludzkoci.
DOWDCA FLOTY: Wywodzi si pan ze wspaniaej armii, ktra
pokonaa wroga dysponujcego duo nowoczeniejszym sprztem.
Wygraa jedn z najwikszych wojen ldowych na wiecie, uywajc
tylko zdobycznej broni. Paskie zachowanie uwacza tej armii.
ZHANG BEIHAI: Szanowny panie dowdco, ja mam wiksze prawo
mwi o tej armii ni pan. Suyy w niej trzy pokolenia mojej
rodziny. Podczas wojny koreaskiej mj dziadek rzuci si na czog
Pershing tylko z granatem w rku. Granat zelizgn si z pancerza
czogu i wybuch na ziemi. Cel zosta tylko dranity, ale dziadka
trafi seria z karabinu maszynowego czogu, gsienice zmiadyy
mu obie nogi i do koca ycia by inwalid. Ale w porwnaniu
z dwoma towarzyszami, z ktrych zostaa miazga, i tak mia
szczcie Historia tej armii wyranie nam pokazaa znaczenie
przepaci technologicznej podczas wojny. Zna pan jej chwa tylko
z podrcznikw historii, natomiast nasz traum scementowaa
krew naszych ojcw i dziadkw. Lepiej ni pan wiemy, co znaczy
wojna.
DOWDCA FLOTY: Kiedy obmyli pan plan zdrady?
 511 Liu Cixin

ZHANG BEIHAI: Powtrz: moe zdezerterowaem, ale nie jestem

zdrajc. Obmyliem ten plan, kiedy po raz ostatni widziaem ojca.
Zobaczyem w jego oczach, co musz zrobi, a realizacja tego planu
zaja mi dwa wieki.
DOWDCA FLOTY: I eby to zrobi, przywdzia pan mask czowieka
wierzcego w zwycistwo. Bardzo skutecznie.
ZHANG BEIHAI: O mao nie przejrza mnie genera Chang Weisi.
DOWDCA FLOTY: Tak. Zdawa sobie spraw, e nigdy nie odkry,
na jakiej podstawie opiera si paska wiara w zwycistwo, a jego
podejrzenia pogbi paski entuzjazm dla umoliwiajcych podre
midzygwiezdne radiacyjnych ukadw napdu. Zawsze sprzeciwia
si wstpieniu pana do Specjalnego Kontyngentu Przyszych
Uzupenie, ale nie mg zama rozkazu swoich przeoonych.
W skierowanym do nas licie ostrzeg nas przed panem, ale
poniewa zrobi to w charakterystyczny dla waszej ery zawoalowany
sposb, przeoczylimy to ostrzeenie.
ZHANG BEIHAI: eby uzyska statek nadajcy si do dugich podry
kosmicznych, zabiem troje ludzi.
DOWDCA FLOTY: Nie wiedzielimy o tym. Moe nikt nie wiedzia.
Ale jedno jest pewne: wybrany wtedy kierunek bada by kluczowy
dla rozwoju technologii kosmicznej.
ZHANG BEIHAI: Dzikuj za te sowa.
DOWDCA FLOTY: Powiem te, e paski plan si nie powiedzie.
ZHANG BEIHAI: By moe. Na razie wszystko idzie zgodnie z nim.
DOWDCA FLOTY: Zbiornik paliwa Doboru Naturalnego jest peen
tylko w jednej pitej.
ZHANG BEIHAI: Musiaem dziaa bezzwocznie. Druga taka okazja
mogaby si nie nadarzy.
DOWDCA FLOTY: Znaczy to, e moe pan teraz osign prdko
 Ciemny las 512

tylko jednego procenta prdkoci wiata. Nie moe pan zuy

reszty paliwa, poniewa jest ono potrzebne dla pracy systemw
podtrzymania ycia co najmniej przez kilkadziesit, a moe nawet
kilkaset lat. Ale przy tej prdkoci wkrtce dopadnie pana grupa
pocigowa.
ZHANG BEIHAI: Nadal panuj nad Doborem Naturalnym.
DOWDCA FLOTY: To prawda. I oczywicie zna pan nasze obawy: e
pocig skoni pana do staego przyspieszania i zuywania paliwa, a
przestan dziaa systemy podtrzymania ycia i Dobr Naturalny
stanie si martwym statkiem z temperatur blisk zera
absolutnego. Dlatego grupa pocigowa na razie nie zbliy si do
niego. Wierzymy, e dowdca i onierze na jego pokadzie sami
rozwi problemy swego statku.
ZHANG BEIHAI: Ja te jestem przekonany, e wszystkie problemy
zostan rozwizane. Bior odpowiedzialno na siebie, ale nadal
jestem pewien, e Dobr Naturalny zmierza we waciwym
kierunku.

Kiedy Luo Ji si obudzi, rozpozna jeszcze jedn rzecz, ktra

przetrwaa z dawnych czasw ognie sztuczne. By wit i za oknem
bielaa pustynia rozwietlana wybuchami rac. Kto nerwowo zapuka
do drzwi. Zanim Luo Ji zdy odpowiedzie, otworzyy si i wpad
Shi Xiaoming z czerwon z podniecenia twarz i powiedzia mu, eby
natychmiast wczy wiadomoci.
Luo Ji rzadko oglda telewizj. Od osiedlenia si w Pitej Wsi
Nowego ycia powrci do przeszoci. Po wstrzsach, ktrych dozna
po wyjciu w nowej erze z hibernacji, bardzo to ceni i na razie nie
chcia zawraca sobie gowy aktualnymi informacjami. Przez
wikszo czasu wspomina Zhuang Yan i Xia Xi. Zoy prob o ich
513 Liu Cixin

przebudzenie, ale przedstawiciele wadzy sprawujcy kontrol nad

hibernatami mogli wyrazi na to zgod nie wczeniej ni za dwa
miesice.
Telewizja podaa, e przed picioma godzinami teleskop
RingierFitzroy zaobserwowa kolejne przejcie fl ty trisolariaskiej
przez obok pyu gwiezdnego. Zdarzyo si to ju po raz sidmy od
wysania przed dwoma wiekami tej fl ty. Stracia ona zwarty szyk,
wic ksztat mioty, ktry pojawi si po jej przelocie przez pierwszy
obok, zmieni si nie do poznania. Podobnie jednak jak za drugim
razem zaobserwowano wystajcy z niej wosek, z t rnic, e jego
lad wskazywa, i nie jest to sonda, lecz statek wojenny. Ju
pitnacie lat wczeniej zauwaono, e niektre jednostki fl ty
trisolariaskiej wytracaj prdko, z jak pocztkowo leciay w stron
Ukadu Sonecznego. Przed dziesicioma laty zacza zwalnia ju
wikszo z nich. Teraz byo jasne, e ten konkretny statek nie tylko
nigdy nie zmniejszy prdkoci, ale, jak mona sdzi ze ladu, ktry
zostawia w oboku, stale przyspiesza. Przy obecnej prdkoci
pojawiby si w Ukadzie Sonecznym p wieku przed reszt fl ty.
Samotny lot w obszar znajdujcy si w zasigu potnej ziemskiej
armady byby samobjstwem, chyba e nie bya to prba dokonania
inwazji. Pozostawaa tylko jedna moliwo by to emisariusz
wysany w celu negocjacji. Na podstawie prowadzonych przez ponad
dwiecie lat obserwacji okrelono maksymaln prdko kadego
statku i obliczono, e ta jednostka na czele nie bdzie moga
w odpowiednim czasie wyhamowa i za sto pidziesit lat przeleci
przez cay Ukad Soneczny. Wynikay std dwa alternatywne wnioski.
Pierwszy by taki, e Trisolarianie chcieli, by Ziemia pomoga im si
zatrzyma. Drugi, bardziej prawdopodobny, e zanim ten statek opuci
Ukad Soneczny, wyle mniejsz jednostk, ktrej bdzie atwiej
Ciemny las 514

wytraca prdko, z delegacj trisolariask na pokadzie.

Ale skoro chc negocjowa, to dlaczego nie powiadomili o tym ludzi
przez sofony? zapyta Luo Ji.
To atwo wyjani! powiedzia podniecony Shi Xiaoming. Przez
odmienny od naszego sposb mylenia. Trisolarianie maj cakowicie
przejrzyste umysy, wic wyobraaj sobie, e ju wiemy, o co im
chodzi!
Chocia wyjanienie to byo nieprzekonujce, Luo Ji dla witego
spokoju zgodzi si z Shi Xiaomingiem.
Kiedy wzeszo soce, witowanie osigno punkt kulminacyjny.
Ich wioska bya maym zaktkiem wiata, gwna feta odbywaa si
w podziemnych miastach. Ludzie wyszli ze swoich drzew mieszkalnych
i toczyli si na ulicach i placach, nastawiwszy ubrania na
maksymaln jasno, ktra zalaa otoczenie morzem wiata. Na
sklepieniach rozkwitay wirtualne ognie sztuczne, a od czasu do czasu
cae niebo ogarnia kolorowy wybuch dorwnujcy blaskiem socu.
Rzd podchodzi najpierw do caej sprawy ostronie. Jego rzecznicy
wielokrotnie powtarzali, e brakuje rozstrzygajcych dowodw na to,
e Trisolaris pragnie rozpocz negocjacje, ale jednoczenie ONZ
i PKFS zwoay w nagym trybie szczyt przywdcw pastw, by
opracowa strategi procedur i warunkw rozmw pokojowych
W Pitej Wsi Nowego ycia w witowaniu nastpia krtka
przerwa, bo miejscowy administrator wystpi z przemow. By on
fanatycznym zwolennikiem projektu o nazwie Soce i wykorzysta t
okazj dla zyskania poparcia hibernatw.
Projekt Soce by propozycj ONZ, ktra sprowadzaa si do tego,
by w przypadku zwycistwa ludzkoci w bitwie w dniu Sdu
Ostatecznego zapewniono Trisolarianom miejsce do ycia w Ukadzie
Sonecznym. Istniay rne wersje projektu. Plan sabego przetrwania
515 Liu Cixin

zakada, e na Plutonie, Charonie i ksiycach Neptuna ustanowi

si rezerwaty tylko dla znajdujcych si na statkach pokonanych
Trisolarian. Warunki bytowe bd tam bardzo marne i Trisolarianie
bd uzalenieni od dostaw energii termojdrowej i pomocy ludzkiej
spoecznoci. Zgodnie z planem silnego przetrwania miejscem pobytu
kosmitw mia si sta Mars i przyjto by tam wszystkich imigrantw,
nie tylko zaogi statkw pobitej fl ty. Zapewniaby on cywilizacji
trisolariaskiej najlepsze warunki ycia, jakie istniay w Ukadzie
Sonecznym, jeli nie liczy Ziemi. Pozostae wersje mieciy si midzy
tymi dwiema, ale byo te kilka ekstremalnych pomysw, takich jak
przyjcie Trisolarian do spoecznoci ziemskiej. Projekt Soce uzyska
poparcie zarwno Ziemi Midzynarodowej, jak i Floty
Midzynarodowej i pod naciskiem wielu organizacji pozarzdowych
zaczy si ju wstpne prace nad nim. Napotka on jednak
zdecydowany opr spoecznoci hibernatw, ktrzy nawet ochrzcili jego
zwolennikw mianem Dongguo, baniowego uczonego o mikkim
2
sercu, ktry ocali ycie wilkowi .
Gdy tylko administrator zacz swoj mow, spotka si z silnym
sprzeciwem suchaczy, ktrzy zaczli rzuca w niego pomidorami.
Robic uniki, powiedzia:
Chciabym wam przypomnie, e po drugim renesansie
wkroczylimy w wiek humanitaryzmu. yciu i cywilizacji kadej rasy
naley si najwyszy szacunek. Owieca was wiato tego wieku,
prawda? We wspczesnym spoeczestwie hibernaci ciesz si peni
praw obywatelskich i nie s w aden sposb dyskryminowani. Ta
zasada zapisana jest w konstytucji i w kodeksach prawnych, ale, co
waniejsze, kady ma j w sercu. Ufam, e potrafici to doceni.
Rwnie cywilizacja trisolariaska jest wspaniaa. Ludzie musz
uzna jej prawo do istnienia. Realizacja projektu Soce nie jest
Ciemny las 516

dziaaniem charytatywnym. Jest wyrazem uznania dla wartoci

rodzaju ludzkiego! Jeli Hej, kretyni, skupcie si na waszej pracy!
Ostatnie sowa byy skierowane do czonkw jego ekipy
pochonitych zbieraniem padajcych pomidorw pod ziemi byy one
przecie drogie. Gdy hibernaci to zobaczyli, zaczli rzuca na podium
take ogrki i ziemniaki i w ten sposb zatarg zakoczy si oglnym
rozbawieniem.
Po poudniu witowano we wszystkich domach. Na trawniku
wyprawiono dla mieszkacw miasta, ktrzy, wcznie z panem
Dongguo i jego wit, przyczyli si do zabawy, wystawn uczt
z naturalnych produktw rolnych. Radowano si przez cae popoudnie,
a do zachodu soca, ktry tego dnia by wyjtkowo pikny.
Piaszczyste rwniny wok wioski miay w czerwono-pomaraczowym
blasku soca agodny, kremowy kolor, a wydmy wyglday jak ciaa
picych kobiet.
O zmierzchu zelektryzowaa ich nowa wiadomo: Flota
Midzynarodowa podja decyzj o poczeniu statkw klasy gwiezdnej
Floty Azjatyckiej, Europejskiej i Pnocnoamerykaskiej w jedn
cao w sile 2015 jednostek i skierowaniu ich w stron Neptuna
z zadaniem przechwycenia trisolariaskiej sondy!
Przygasajca zabawa rozgorzaa na nowo, niebo wypeniy
fajerwerki. Ale wiadomo ta wywoaa take drwiny.
Mobilizacja dwch tysicy statkw dla przechwycenia maej
sondy?
To tak, jakby uy dwch tysicy noy do zabicia kurczaka!
Wanie! Dwa tysice armat przeciw komarowi!
Suchajcie, ludzie, powinnimy by bardziej wyrozumiali dla Floty
Midzynarodowej. To moe by dla niej jedyna szansa na walk
z Trisolarianami.
517 Liu Cixin

Racja. Jeli mona to nazwa walk.

Potraktujcie to jako parad wojskow przed ludzkoci. Zobaczmy,
co ma ta superfl ta. Wystraszy Trisolarian na mier! Bd tak
przeraeni, e si posikaj. Jeli maj czym sika.
miech.
Okoo pnocy nadesza kolejna wiadomo: poczona fl ta
wyleciaa z bazy na Jowiszu. Poinformowano widzw, e mona j
zobaczy goym okiem na poudniowym niebie. Na t wie rozbawiony
tum po raz pierwszy ucich i zacz szuka na niebie Jowisza. Nie
byo to atwe, ale idc za wskazwkami eksperta w telewizji, wkrtce
zlokalizowano planet na poudniowym zachodzie. W tym momencie
wiato poczonej fl ty przesuwao si w odlegoci piciu jednostek
astronomicznych w kierunku Ziemi. Czterdzieci pi minut pniej
Jowisz nagle sta si najjaniejszym ciaem na niebie, janiejszym ni
Syriusz. Potem oddzielia si od niego jak dusza od ciaa byszczca
gwiazda. Kiedy powoli si oddalaa, powrci do dawnej jasnoci. By to
start poczonej fl ty.
Praktycznie w tej samej chwili na Ziemi dotar przekaz z Jowisza
na ywo. Ludzie zobaczyli w telewizorach, jak w czerni kosmosu nagle
pojawia si dwa tysice soc. Gdy wisiay tak pord wiecznej nocy
przestrzeni kosmicznej, budzc podziw i strach, ich prostoktna
formacja wywoaa w gowach wszystkich t sam myl: Bg rzek:
Niechaj si stanie wiato! I staa si wiato. W blasku tych
dwch tysicy soc Jowisz i jego ksiyce zdaway si pon.
Zjonizowana przez promieniowanie atmosfera planety pokrya ca jej
zwrcon ku floci pkul ogromnym kocem wiata elektrycznego.
Flota przyspieszya, nie amic szyku, i przesonia Soce potnym
murem, po czym majestatycznie ruszya z si chmury burzowej,
goszc Wszechwiatu potg i niezwyciono rodzaju ludzkiego.
Ciemny las 518

Duch ludzkoci, ktry od pojawienia si przed dwoma wiekami fl ty

trisolariaskiej by uciemiony, znowu odzyska wolno. Wszystkie
gwiazdy w Galaktyce zblady, gdy Czowiek wkroczy rami w rami
z Bogiem w kosmos.
Ludzie wiwatowali i pakali, wielu byo tak mocno poruszonych, e
kali w gos. Nigdy wczeniej w historii nie zdarzya si taka chwila,
by wszyscy czuli si szczliwi i dumni z przynalenoci do rodzaju
ludzkiego.
Niektrzy jednak nie dali si ponie oglnemu entuzjazmowi.
Jednym z nich by Luo Ji. Przeczesujc wzrokiem tum, zauway,
e spokojna jest jeszcze jedna osoba Shi Qiang. Sta na uboczu,
opierajc si o ogromny holograficz y telewizor, pali papierosa
i obojtnie patrzy na zabawowiczw.
Luo Ji podszed do niego i zapyta:
Co?
A, to ty, mj chopcze. Witaj. Musz peni moje obowizki.
Wskaza rozbawiony tum. Nadmierna rado atwo zmienia si
w smutek, a teraz jest najlepsza chwila na to, eby co si zdarzyo.
Jak poranna przemowa pana Dongguo. Gdybym w por nie wpad na
pomys z pomidorami, obrzuciliby go kamieniami.
Shi Qiang zosta niedawno mianowany szefem policji w Pitej Wsi
Nowego ycia. Dla hibernatw byo troch dziwne, e oficjaln
stanowisko w lokalnych wadzach powierzono komu, kto nalea do
Floty Azjatyckiej i nie by ju obywatelem Chin, ale powszechnie
chwalono jego prac.
Poza tym nie nale do ludzi, ktrzy daj si czemu porwa
doda, klepic Luo po ramieniu. Tak jak ty, mj chopcze.
To prawda. Luo Ji kiwn gow. Zawsze oczekiwaem
natychmiastowej nagrody. Przyszo mnie nie obchodzi, mimo e
519 Liu Cixin

zmuszono mnie, ebym przez pewien czas by mesjaszem. Moe obecny

stan jest pewn rekompensat za tamt krzywd. Id spa. Da Shi,
moesz mi wierzy albo nie, ale nie bd mia kopotw z zaniciem.
Lepiej id si spotka ze swoim koleg. Dopiero co przyjecha.
Zwycistwo ludzkoci moe nie by dla niego dobre.
Luo Ji nieco zaskoczya ta uwaga. Spojrzawszy na mczyzn,
ktrego wskaza mu Shi Qiang, rozpozna w nim ze zdziwieniem
dawnego Wpatrujcego si w cian Billa Hinesa. Mia popielat
twarz i zdawa si by w transie. Sta niedaleko Shi Qianga i dopiero
teraz zauway Luo. Kiedy uciskali si na powitanie, Luo poczu, e
Hines dry na caym ciele.
Przyjechaem tu, eby ci odszuka powiedzia Hines. Tylko
my dwaj, mieci historii, si rozumiemy. Chocia obawiam si, e teraz
nawet ty mnie nie rozumiesz.
A co z Keiko Yamasuki?
Pamitasz pokj medytacji w siedzibie ONZ? rzek Hines.
Zawsze sta pusty. Od czasu do czasu zagldali tam tylko turyci
Pamitasz ten kawa rudy elaza? Popenia na nim seppuku.
Och
Przed mierci przekla mnie. Powiedziaa, e ycie bdzie dla
mnie gorsze od mierci, bo jestem naznaczony plomb mentaln
defetyzmu, a ludzko zmierza do zwycistwa. Miaa racj. Przeywam
teraz prawdziwe mki. Oczywicie ciesz si ze zwycistwa, ale w ogle
w nie nie wierz. Czuj si tak, jakby w mojej gowie walczyo dwch
gladiatorw. Trudniej jest mi uwierzy w zwycistwo ni w to, e woda
nadaje si do picia.
Kiedy obaj z Shi Qiangiem znaleli pokj dla Hinesa, Luo poszed do
siebie i wkrtce zasn. Znowu niy mu si Zhuang Yan i ich dziecko.
Kiedy si obudzi, przez okno wiecio soce, a na zewntrz nadal
Ciemny las 520

trwaa zabawa.

Dobr Naturalny lecia z prdkoci jednego procenta prdkoci

wiata kursem midzy Jowiszem i orbit Saturna. Soce za nim byo
teraz mae, ale i tak pozostawao najjaniejsz z gwiazd, a przed nim
wiecia nawet bardziej intensywnie Droga Mleczna. Statek kierowa
si mniej wicej w stron gwiazdozbioru abdzia, ale w bezmiarze
kosmosu jego ruch by niezauwaalny. Obserwatorowi, ktry znalazby
si blisko niego, wydawaby si zawieszony w przestrzeni, natomiast
z punktu widzenia przebywajcych na nim wszelki ruch we
Wszechwiecie zamar i statek znajdowa si pozornie w staym
punkcie midzy Socem i Drog Mleczn. Wydawao si, e czas
stan.
Nie udao si panu rzeka Dongfang Yanxu do Zhang Beihaia.
Caa zaoga statku oprcz ich dwojga bya nadal pogrona
w gbinowym nie. Zhang pozostawa zamknity w kulistym
pomieszczeniu, wic Dongfang Yanxu, ktra nie moga tam wej,
musiaa rozmawia z nim przez pokadowy system cznoci. Przez
wci przezroczysty fragment grodzi widziaa unoszcego si spokojnie
porodku pomieszczenia czowieka, ktry porwa najpotniejszy
wojenny statek kosmiczny ludzkoci. Mia pochylon gow i pisa co
w notesie. Przed nim unosi si interfejs, ktry pokazywa, e
jednostka jest w stanie gotowoci do czterech naprzd i czeka tylko
na nacinicie guzika. Wok szyboway kule gbinowego pynu
przyspieszenia, ktre nie zostay jeszcze usunite. Mundur Zhang
Beihaia wysech, ale by pomity, przez co porywacz wyglda duo
starzej.
Zignorowa j i dalej pisa.
521 Liu Cixin

Grupa pocigowa jest zaledwie o jeden i dwie dziesite miliona

kilometrw od Doboru Naturalnego powiedziaa.
Wiem odpar, nie podnoszc gowy. Mdrze pani zrobia,
utrzymujc cay statek w stanie gbinowym.
Musiao si tak sta. W przeciwnym razie oficer wie i onierze
zaatakowaliby t kabin. A gdyby pan ustawi Dobr Naturalny na
cztery naprzd, zabiby pan ich wszystkich. Dlatego te cigajcy nie
zamknli nas w kole.
Zhang Beihai nic na to nie powiedzia. Przerzuci stron w notesie
i nadal pisa.
Nie zrobiby pan tego, prawda? zapytaa cicho.
Nigdy nie przyszoby pani do gowy, e mgbym zrobi to, co
wanie robi. Umilk, po czym doda: Ludzie w moich czasach
myleli po swojemu.
Ale przecie nie jestemy wrogami.
Nie ma staych wrogw ani przyjaci, s tylko stae obowizki.
Wobec tego pana pesymistyczny pogld na temat wyniku tej wojny
jest zupenie nieuzasadniony. Trisolaris wanie przekazaa znaki
wiadczce o tym, e chce rozmw, a poczona Flota Soneczna
wyruszya, by przej ich sond. Wojna zakoczy si zwycistwem
ludzkoci.
Widziaem wiadomoci
I nadal trwa pan przy swoim defetyzmie i eskapizmie?
Tak.
Potrzsna z irytacj gow.
Paski sposb mylenia jest naprawd odmienny od naszego. Na
przykad wiedzia pan od pocztku, e paski plan si nie powiedzie,
bo Dobr Naturalny ma tylko jedn pit paliwa i na pewno zostanie
przechwycony.
Ciemny las 522

Odoy owek i spojrza na ni. Oczy mia spokojne jak lustro wody
przy bezwietrznej pogodzie.
Wszyscy jestemy onierzami, ale wie pani, jaka jest najwiksza
rnica midzy onierzami z mojej epoki i obecnymi? Przy
podejmowaniu dziaa kierujecie si ich moliwymi wynikami,
natomiast my uwaalimy, e musimy wykona swj obowizek bez
wzgldu na wynik. Bya to moja jedyna szansa, wic j wykorzystaem.
Mwi pan to, by pocieszy samego siebie.
Nie. Tak mam natur. Nie spodziewam si, e mnie pani
zrozumie, Dongfang. W kocu dziel nas dwa wieki.
A zatem speni pan swj obowizek, ale pana eskapistyczne
przedsiwzicie nie ma szans powodzenia. Niech si pan podda.
Umiechn si do niej, potem spojrza z powrotem w notatki.
Jeszcze nie pora na to. Musz zapisa wszystko, co przeyem.
Musz spisa wszystko z okresu dwustu lat, eby mogo sta si
pomocne dla nielicznych trzewo mylcych ludzi w nastpnych
dwustu latach.
Moe pan podyktowa to komputerowi.
Nie, jestem przyzwyczajony do rcznego pisania. Papier przetrwa
duej ni komputer. Niech si pani nie martwi. Ca odpowiedzialno
bior na siebie.

Ding Yi patrzy przez szeroki iluminator Kwantu. Chocia ekran

holograficz y w sferycznej kabinie dawa lepszy widok, Ding wola
widzie wszystko na wasne oczy. Widzia, e znajduje si na duej
paszczynie skadajcej si z dwch tysicy maych olepiajcych
soc, w ktrych wietle jego siwe wosy zdaway si pon.
Przyzwyczai si do tego w cigu dni, ktre miny od wyruszenia
523 Liu Cixin

poczonej fl ty, ale za kadym razem, gdy na ni patrzy, jej

wspaniao poruszaa go do gbi. Flota przyja takie ustawienie nie
tylko po to, by da pokaz siy czy majestatu. W tradycyjnym ustawieniu
rozproszonej kolumny promieniowanie wytwarzane przez silnik
kadego statku wywierao wpyw na jednostki, ktre pyny za ni.
W tej prostoktnej formacji statki oddalone byy o dwadziecia
kilometrw jeden od drugiego. Mimo e kady z nich by rednio trzy
czy cztery razy wikszy od dawnych lotniskowcw, z tej odlegoci
wyglday jak punkciki i tylko ar ich termojdrowych silnikw
wiadczy o ich istnieniu w przestrzeni kosmicznej.
Poczona fl ta leciaa w zwartym szyku, w ktrym wystpowaa
tylko podczas parad i przegldw. W normalnym ustawieniu bojowym
statki powinny znajdowa si o okoo trzystu do piciuset kilometrw
od siebie, wic dwudziestokilometrowe odlegoci oznaczay, e lec
praktycznie burta w burt. Z takim ustawieniem nie zgadzao si
wielu generaw trzech fl t, ale konwencjonalna formacja stwarzaa
pewne problemy. Przede wszystkim chodzio o to, by da wszystkim
rwne szanse. Gdyby statki zbliyy si do sondy w standardowym
szyku, te, ktre znalazyby si na skrajach ustawienia, byyby oddalone
od celu o dziesitki tysicy kilometrw. Gdyby podczas jej
przejmowania doszo do walki, duej ich liczby nie mona by byo
potraktowa jako biorcych udzia w boju, co nie zapewnioby im
miejsca w historii i stao si przyczyn wiecznego alu. Z drugiej
strony trzy fl ty nie mogy utworzy wasnych, mniejszych formacji,
poniewa nie mona by byo wtedy skoordynowa ich ustawienia
i zdecydowa, ktra z nich zajmie najkorzystniejsz pozycj. A zatem
trzeba byo ustawi je moliwie jak najgciej, dziki czemu wszystkie
jednostki znalazy si na odlego strzau od sondy. Drugi powd by
taki, e zarwno Flota Midzynarodowa, jak i Organizacja Narodw
Ciemny las 524

Zjednoczonych chciay da oszaamiajcy pokaz siy, nie tyle po to, by

przestraszy Trisolarian, ile po to, by masy miay na co patrze. Dla
obu organizacji miao to wielkie znaczenie polityczne. Skoro trzon si
wroga by wci odlegy o dwa lata wietlne, zwarty szyk nie stanowi
dla fl ty adnego zagroenia.
Kwant znajdowa si w rogu formacji, co dawao Ding Yi widok na
wiksz cz fl ty. Gdy przelecieli przez orbit Saturna, silniki
wszystkich statkw skieroway si do przodu i fl ta zacza hamowa.
Wracaa w stron Soca, poniewa zamkna sondzie drog.
Ding Yi woy do ust fajk. W tej epoce nie mona byo dosta
tytoniu luzem, wic bya pusta i utrzymywa si w niej tylko jego
zapach sprzed dwustu lat, niczym wyblake wspomnienie przeszoci.
Obudzono go przed siedmioma laty i od tamtej pory uczy na
Uniwersytecie Pekiskim. W ubiegym roku zoy do fl ty prob, by
pozwolono mu by jedn z pierwszych osb, ktre zbadaj
trisolariask sond po jej przechwyceniu. Chocia cieszy si wielkim
szacunkiem, prob odrzucono, ale zmieniono zdanie, gdy owiadczy,
e jeli nie otrzyma zgody, zabije si na oczach dowdcw trzech fl t.
Wtedy powiedziano, e pomyl o tym. Prawd mwic, wybr
pierwszej osoby, ktra miaa nawiza kontakt z sond, by zawiym
problemem, poniewa oznaczao to, e bdzie ona jednoczenie
pierwszym czowiekiem, ktry nawie kontakt z Trisolarianami.
Zgodnie z zasad sprawiedliwoci, ktrej miano przestrzega podczas
przechwycenia sondy, adnej floci nie mona byo pozwoli, by jako
jedyna dostpia tego zaszczytu, ale wysanie przedstawiciela kadej
z nich nastrczao trudnoci natury operacyjnej i mogo skomplikowa
sprawy. A wic zadanie to trzeba byo powierzy komu spoza Floty
Midzynarodowej. Naturalnie najbardziej odpowiednim kandydatem
by Ding Yi, ale u podoa decyzji o wyznaczeniu go do tego lea
525 Liu Cixin

jeszcze jeden, niewypowiedziany powd: ani Flota Midzynarodowa,

ani Ziemia Midzynarodowa nie bardzo wierzyy, e sonda wpadnie
w ich rce, bo byo prawie pewne, e podczas przechwytywania albo
potem ulegnie samozniszczeniu. Jeli ludzie chcieli uzyska jak
najwicej danych, trzeba byo przyjrze si jej z bliska. Jako odkrywca
makroatomu i twrca metody kontrolowanej reakcji termojdrowej
dowiadczony fizy mia ku temu wszelkie niezbdne kwalifikacje
Tak czy inaczej ycie Ding Yi naleao do niego, co dawao
osiemdziesicioletniemu starcowi moliwo zrobienia wszystkiego, co
chcia.
Na ostatniej odprawie dowdztwa Kwantu przed rozpoczciem
operacji przechwycenia Ding Yi zobaczy obraz trisolariaskiej sondy.
Trzy fl ty wysay trzy statki zwiadowcze, ktre zastpiy nalecy
do Ziemi Midzynarodowej Niebieski Cie. Zrobiy zdjcia z odlegoci
piciuset kilometrw od celu, najbliszej, na jak dotar do tej pory
do sondy jakikolwiek statek ludzkoci. Miaa tak wielko, jak si
spodziewano 3,5 metra dugoci i gdy Ding Yi j ujrza, jak wszyscy
pozostali odnis wraenie, e jest to kropla rtci. Miaa idealny ksztat
zy z przodu bya zaokrglona, z tyu spiczasta i tak gadk
powierzchni, e odbijao si od niej cae wiato Drogi Mlecznej,
nadajc jej nieskaziteln urod. Ten ksztat by tak naturalny, e
obserwatorzy wyobraali sobie, e jest w stanie ciekym, wic nie
mogaby mie wewntrznej struktury.
Po zobaczeniu sondy Ding Yi mia przybit min. Nie odezwa si
ani sowem.
Mistrzu Ding, wydaje si, e co pana gnbi powiedzia kapitan.
Nie podoba mi si to rzek cicho Ding Yi i wskaza fajk
holograficzne zdjcie sond .
Dlaczego? Wyglda niewinnie jak dzieo sztuki powiedzia jeden
Ciemny las 526

z oficer .
I wanie dlatego mi si nie podoba odpar Ding Yi, potrzsajc
siw gow. Wyglda raczej jak dzieo sztuki ni sonda
midzygwiezdna. To niedobry znak, kiedy co jest tak odlege od
naszych wyobrae.
Dziwne. Wyglda, jakby nie miaa adnego otworu. Gdzie jest
dysza silnika?
Ale jej silnik si zapala. Zaobserwowalimy to. Kiedy zgas po raz
drugi, Niebieski Cie nie by wystarczajco blisko, by w por zrobi
zdjcie, wic nie wiemy, skd wydobywao si to wiato.
Jak ma mas? zapyta Ding Yi.
Nie znamy jeszcze dokadnej wartoci. Wedug wstpnych
pomiarw przeprowadzonych przy uyciu instrumentw
grawitacyjnych o duej precyzji jej masa wynosi poniej dziesiciu ton.
No to przynajmniej nie jest zrobiona z materii gwiazdy
neutronowej.
Kapitan uci dyskusj oficerw kontynuowa odpraw.
Mistrzu Ding powiedzia oto jak fl ta zaplanowaa twoj
wizyt. Po przejciu celu przez statek bezzaogowy i poddaniu go
obserwacji, jeli nie zdarzy si nic niezwykego, wsidziesz na promie
do statku i bdziesz kontynuowa obserwacj celu z bliska. Nie moesz
tam zosta duej ni pitnacie minut. To major Xizi. Bdzie ci
towarzyszya podczas badania sondy jako przedstawicielka Floty
Azjatyckiej.
Moda ofice zasalutowaa Ding Yi. Podobnie jak pozostae kobiety
we flocie bya wysoka i szczupa, uosobienie nowej, kosmicznej rasy
ludzi.
Ledwie rzuciwszy na ni okiem, Ding Yi zwrci si do kapitana:
Dlaczego musi tam kto ze mn by? Nie mog lecie sam?
527 Liu Cixin

Oczywicie, e nie. Nie jest pan obeznany ze rodowiskiem

kosmicznym i cay czas bdzie pan potrzebowa pomocy.
W takim razie lepiej nie polec. Czy naprawd kto musi mi
towarzyszy Urwa, nie dodajc: do samej mierci.
Mistrzu Ding rzek kapitan to z pewnoci niebezpieczna
wyprawa, ale nie do koca. Jeli sonda ulegnie samozniszczeniu,
nastpi to prawdopodobnie przy jej przechwytywaniu. Jeli podczas
jej badania nie bdziemy uywa szkodliwych instrumentw,
prawdopodobiestwo jej samozniszczenia dwie godziny po
przechwyceniu jest bardzo niskie.
W gruncie rzeczy Ziemia Midzynarodowa i Flota Midzynarodowa
wysay czowieka w poblie sondy wcale nie po to, eby j zbada. Gdy
wiat ujrza sond po raz pierwszy, wszystkich urzeka jej wspaniaa
powoka. Ta kropla rtci bya pikna, miaa prosty, cho mistrzowsko
wykonany ksztat, kady punkt na jej powierzchni znajdowa si
dokadnie tam, gdzie powinien by. Bya pena gracji, a jednoczenie
przepojona energi, jakby nieustannie skapywaa w kosmiczny mrok.
Patrzc na ni, miao si uczucie, e najwikszy artysta ludzkoci
nie wykonaby niczego, co by jej dorwnywao, nawet gdyby prbowa
nada kadej moliwej materii o gadkiej powierzchni zamknity
ksztat. Przekraczaa wszelkie moliwoci czowieka. Nawet
w idealnym pastwie Platona nie mona by byo znale tak
doskonaej formy prostszej ni linia prosta, bardziej krgej ni kula,
wyskakujcej niczym lustrzany delfi z morza snw, ucielenienia
caej mioci we Wszechwiecie Pikno zawsze zestawia si
z dobrem, wic jeli rzeczywicie istniaa we Wszechwiecie linia
odgraniczajca dobro od za, to ten przedmiot niewtpliwie znajdowa
si po stronie dobra.
Sformuowano wic szybko hipotez, e by moe obiekt ten nie jest
Ciemny las 528

nawet sond. Pniejsze obserwacje potwierdziy w pewnym stopniu

t hipotez. Ludzie najpierw dostrzegli jego gadk powok, w ktrej
wszystko odbijao si jak w lustrze. Flota przeprowadzia eksperyment
z uyciem mnstwa sprztu monitorujcego ca jego powierzchni
zbombardowano falami elektromagnetycznymi o rnej dugoci
i zmierzono wspczynnik ich odbicia. Ku swemu wielkiemu
zdumieniu eksperymentatorzy stwierdzili, e odbijaa ona praktycznie
w stu procentach wszystkie fale, wcznie ze wiatem widzialnym.
Nie stwierdzono, by cokolwiek pochaniaa. Oznaczao to, e sonda
nie jest w stanie wykry adnych fal o wysokiej czstotliwoci, czyli
mwic jzykiem laikw jest lepa. Musiao to mie jakie szczeglne
znaczenie. Najrozsdniejsze byo przypuszczenie, e jest wiadectwem
dobrej woli wysanym przez Trisolarian ludzkoci, przejawiajcym si
w jej niefunkcjonalnym wzorze i piknej formie. Wyrazem szczerego
pragnienia pokoju.
Tak wic sondzie nadano, ze wzgldu na jej ksztat, a take dlatego,
e zarwno na Ziemi, jak i na Trisolaris woda bya rdem ycia
i symbolem pokoju, nazw kropla.
Opinia publiczna utrzymywaa, e w celu nawizania z ni kontaktu
zamiast ekspedycji zoonej z fizyk i onierzy powinno si wysa
oficjaln delegacj. Jednak po gbokim zastanowieniu Flota
Midzynarodowa postanowia trzyma si pierwotnego planu.
Nie moglibycie przynajmniej wysa ze mn kogo innego?
Pozwoli tej modej damie powiedzia Ding Yi, wskazujc Xizi.
Umiechna si do niego i odpara:
Mistrzu Ding, jestem oficere naukowym na Kwancie. Dowodz
wszystkimi ekspedycjami naukowymi poza statkiem podczas naszych
lotw. To mj obowizek.
A kobiety stanowi poow obsady fl ty doda kapitan. Bd
529 Liu Cixin

panu towarzyszyy trzy osoby. Pozostae dwie to oficer wie naukowi

skierowani przez Floty Europejsk i Pnocnoamerykask. Wkrtce
si tu stawi. Mistrzu Ding, prosz pozwoli, e powtrz jeden punkt:
zgodnie z decyzj PKFS pan musi si zbliy do celu pierwszy. Oni
mog to zrobi dopiero potem.
To absurd. Ding Yi znowu potrzsn gow. Ludzko zupenie
si nie zmienia. Jest jak zawsze skonna goni za swoj chimer Ale
niech pan bdzie spokojny, zrobi, co sobie yczycie. Chc tylko rzuci
okiem na t sond, to wszystko. Ale obawiam si, e to ycie jest ach!
Kapitan podsun si do niego z zatroskan min.
Mistrzu Ding, moesz teraz odpocz. Niedugo zacznie si
operacja przejcia i musisz zachowa energi na t ekspedycj.
Ding Yi popatrzy na niego. Przez chwil nie zdawa sobie sprawy, e
po jego wyjciu odprawa bdzie trwaa dalej. Potem ponownie spojrza
na obraz kropli i zauway, e odbija si w niej regularny rzd wiate,
ktry postpujc od okrgego przodu ku tyowi, staje si stopniowo
coraz bardziej znieksztacony i stapia si z odbiciem Drogi Mlecznej.
Bya to fl ta. Raz jeszcze spojrza na unoszce si przed nim
dowdztwo Kwantu. Byli tacy modzi. Po prostu dzieci. Od kapitana
po porucznika wszyscy wygldali tak szlachetnie, a ich oczy byszczay
bosk mdroci. Chromatyczne szyby iluminatorw zabarwiay
wpadajce przez nie wiato fl ty na zoty kolor zachodzcego soca,
nadajc kabinie wygld nie z tego wiata i przemieniajc ich w bogw
zebranych na Olimpie Poruszyo go to do gbi.
Chcesz jeszcze co doda, mistrzu Ding? zapyta kapitan.
Eee, chciabym powiedzie Poruszy bezradnie rkami, a jego
fajka uniosa si w powietrze. Chciabym powiedzie, dzieci, e przez
minionych kilka dni traktowalicie mnie wspaniale
Jest pan czowiekiem, ktrego najbardziej podziwiamy rzek
Ciemny las 530

zastpca kapitana.
Och no wic chciabym wam powiedzie par rzeczy. To tylko
takie bzdury wygadywane przez starego gupca. Nie musicie ich bra
powanie. Mimo to, dzieci, jako kto, kto przekroczy dwiecie lat,
przeyem wicej ni wy Oczywicie, jak powiedziaem, nie musicie
tego bra powanie
Mistrzu Ding, jeli masz co do powiedzenia, to po prostu powiedz.
Naprawd darzymy ci najwyszym szacunkiem.
Ding Yi wolno skin gow. Potem wskaza palcem gr.
Jeli ten statek bdzie musia zwikszy prdko do maksimum,
wszyscy obecni tutaj bd musieli zanurzy si w pynie.
Tak. Wej w stan gbinowy.
A, racja. W stan gbinowy. Ding Yi znowu si zawaha
i zastanawia si przez chwil, po czym podj na nowo: Czy ten
statek eee Kwant mona by wprowadzi w stan gbinowy, kiedy
wyruszymy zbada sond?
Oficer wie popatrzyli po sobie ze zdumieniem, a kapitan zapyta:
Ale dlaczego?
Ding Yi znowu zamacha rkami. Jego wosy lniy biel w wietle
fl ty. Jak zauway kto, gdy wszed na pokad statku, by troch
podobny do Einsteina.
Hmm no c, w kadym razie nikomu to nie zaszkodzi. Widzicie,
mam ze przeczucie.
Umilk ze wzrokiem wbitym w nieskoczon dal. W kocu
wycign rk, zapa fajk i schowa j do kieszeni. Nie egnajc
si, niezdarnie nastawi swj pas magnetyczny i poeglowa w stron
wyjcia.
W poowie drogi powoli si odwrci.
Wiecie, dzieci, co robiem przez te wszystkie lata? Uczyem fizyk
531 Liu Cixin

na uniwersytecie i byem promotorem prac doktorskich. Spojrza

na Galaktyk i na jego twarzy pojawi si nieodgadniony umiech,
zabarwiony, jak zauwayli oficer wie, lekkim smutkiem. Czowiek
sprzed dwustu lat nadal moe uczy dzisiaj fizyki
Odwrci si i opuci kajut.
Kapitan chcia mu co powiedzie, ale z jego ust nie wydobyo si
adne sowo. Pozosta pogrony w mylach. Niektrzy z oficer
popatrzyli na kropl, ale wikszo przeniosa uwag na dowdc.
Panie kapitanie, chyba nie ma pan zamiaru bra tego powanie?
zapyta jeden z porucznikw.
To mdry naukowiec, ale stary doda kto. Ich sposb mylenia
o wspczesnoci jest zawsze
Ale w tej dziedzinie ludzko nie dokonaa adnego postpu. Nadal
jest na takim samym poziomie jak w jego epoce.
Przemawiaa przez niego intuicja. Myl, e mg co intuicyjnie
odkry powiedzia ze strachem w gosie inny ofice .
Poza tym zacza Xizi, ale gdy spojrzaa na otaczajcych j
wyszych stopniem oficer , umilka.
Prosz, niech mwi pani dalej, pani major rzek kapitan.
Poza tym, jak powiedzia, nikomu to nie zaszkodzi dokoczya.
Podejdmy do tego w ten sposb powiedzia zastpca kapitana.
Zgodnie z obecnym planem bitwy, jeli przejcie si nie uda i kropla
nieoczekiwanie ucieknie, fl ta bdzie moga rzuci w pocig za ni
tylko myliwce. Ale dugi pocig wymaga jednostek klasy gwiezdnej,
wic fl ta powinna mie w pogotowiu statki wojenne. To przeoczenie
w planie.
Zcie meldunek flocie p wiedzia kapitan.
Dowdztwo fl ty szybko zaaprobowao propozycj. Po odlocie zespou
badawczego Kwant i znajdujcy si w jego ssiedztwie inny statek
Ciemny las 532

klasy gwiezdnej, Epoka Brzu, miay wej w stan gbinowy.

Flota utrzymywaa odlego tysica kilometrw od celu, ustalon po

starannych obliczeniach. Byy rne hipotezy co do sposobu, w jaki
sonda moga ulec samozniszczeniu, ale maksymaln energi
wyzwolioby zniszczenie materii wskutek jej zetknicia si
z antymateri. Jako e kropla miaa mas poniej dziesiciu ton,
najwiksza ilo energii, ktr trzeba byo bra pod uwag, powstaaby
w wyniku anihilacji piciu ton materii i tylu samo ton antymaterii.
Gdyby doszo do tego na Ziemi, wystarczyoby to do zniszczenia caego
ycia na powierzchni planety, ale w przestrzeni kosmicznej caa ta
energia przybraaby posta promieniowania wietlnego. W takim
wypadku tysic kilometrw zapewniao wystarczajcy margines
bezpieczestwa statkom wojennym wyposaonym w mocn oson
przed promieniowaniem.
Przejcia miaa dokona Modliszka, may statek bezzaogowy
uywany wczeniej do zbierania prbek mineraw w pasie asteroid.
Jego najwaniejsz cech byo niezwykle dugie automatyczne rami.
Na pocztku operacji Modliszka przekroczya pisetkilometrow
granic utrzymywan przez poprzedni jednostk monitorujc
i wolno zbliaa si do celu, co pidziesit kilometrw zatrzymujc si
na kilka minut, by znajdujcy si za ni system wielokierunkowego
namierzania mg dokona kompletnej analizy sondy. Ruszaa dalej
dopiero po stwierdzeniu, e nie zarejestrowano niczego nienormalnego.
Odlega o tysic kilometrw poczona fl ta zrwnaa prdko
z kropl, wikszo statkw wyczya silniki i dryfowaa w ciszy
w przestrzeni kosmicznej, a w ich gigantycznych metalowych
kadubach odbijao si sabe wiato Soca. Byy niczym porzucone
533 Liu Cixin

miasta, a caa fl ta jak prehistoryczne Stonehenge. Milion dwiecie

tysicy ludzi stanowicych ich zaogi wstrzymao oddechy, obserwujc
krtki lot Modliszki do celu.
Obrazy, ktre widzieli, pdziy z szybkoci wiata przez trzy
godziny na Ziemi, gdzie transmitowano je tak samo wstrzymujcym
oddech trzem miliardom mieszkacw. Na wiecie zamaro ycie.
Spomidzy ogromnych drzew znikny latajce samochody,
w podziemnych metropoliach zapanowa bezruch. Opustoszaa nawet
ruchliwa od swoich narodzin przed trzystu laty globalna sie
informacyjna. Wikszo transmitowanych danych stanowiy zdjcia
robione w miejscu oddalonym o dwadziecia jednostek
astronomicznych.
Pokonanie odlegoci, ktra w przestrzeni kosmicznej bya zaledwie
jednym krokiem, zajo Modliszce p godziny. W kocu zawisa
pidziesit metrw nad celem. Teraz byo wyranie wida jej
znieksztacony obraz odbijajcy si w gadkiej jak rt powierzchni
kropli. Przerne instrumenty statku zaczy bada sond z bliska,
potwierdzajc wczeniejsze obserwacje. Temperatura jej powierzchni
bya nawet nisza ni otaczajcej j przestrzeni, bliska absolutnego
zera. Naukowcy uwaali, e w kropli moe si znajdowa potna
aparatura chodzca, ale przyrzdy Modliszki nie byy w stanie odkry
jej struktury wewntrznej.
Modliszka wycigna dugie rami do celu, zatrzymujc je co jaki
czas, a potem wysuwajc dalej. Jednak gsty system monitorowania
nie wykry niczego nienormalnego. Ten wyczerpujcy proces trwa
p godziny, zanim koniec ramienia dotkn celu obiektu, ktry po
trwajcej prawie dwiecie lat podry przyby z miejsca odlegego
o cztery lata wietlne. Gdy sze palcw ramienia zacisno si
w kocu na kropli, milion serc we floci bio tym samym rytmem,
Ciemny las 534

a trzy godziny pniej powtrzyy to trzy miliardy serc na Ziemi.

Chwyciwszy kropl, mechaniczne rami znieruchomiao. Gdy po
dziesiciu minutach cel nadal nie reagowa i nie pojawiy si adne
nienormalne sygnay, zaczo go przyciga.
W tym wanie momencie ludzie zauwayli dziwny kontrast:
mechaniczne rami zostao oczywicie zaprojektowane jako obiekt
czysto funkcjonalny, zbudowane byo z topornego stalowego szkieletu
oraz odkrytych mechanizmw hydraulicznych i wygldao na
skomplikowane technologicznie urzdzenie przemysowe. Natomiast
sonda miaa doskonay ksztat kropli cieczy, ktrej niezrwnane
pikno nie dopuszczao myli, e ma jakiekolwiek znaczenie uytkowe
czy techniczne, i wyraao lekko i oderwanie od przyziemnych spraw,
charakterystyczne dla filozofii i sztuki. Stalowe szpony trzymay j jak
rka australopiteka per. Kropla wygldaa na tak kruch jak szklany
wkad do termosu i wszyscy obawiali si, e pknie w tym ucisku. Ale
nie stao si tak i rami zaczo si cofa.
Wcignicie kropli do gwnej kabiny Modliszki zajo kolejne p
godziny, a potem dwie grodzie stopniowo si zamkny. Gdyby cel mia
ulec samozniszczeniu, teraz byaby najbardziej odpowiednia chwila.
Flota i Ziemia za ni czekay w milczeniu, jakby w tej ciszy syszay
upyw czasu.
Miny dwie godziny i nic si nie zdarzyo.

Fakt, e kropla nie ulega samozagadzie, by ostatecznym dowodem

na to, czego si domylano: e gdyby bya wojskow sond, z pewnoci
by si zniszczya po wpadniciu w rce wroga. Teraz byo ju pewne,
e jest to dar Trisolarian dla ludzkoci, znak pokoju przesany
w charakterystyczny dla tej cywilizacji, a zaskakujcy dla Ziemian
535 Liu Cixin

sposb.
wiat znowu wybuchn radoci. Tym razem nie bya ona tak
szalona jak poprzednio, poniewa zwycistwo ludzi w tej wojnie nie
byo ju czym nieoczekiwanym. Nawet gdyby negocjacje zostay
zerwane i wojna miaa trwa dalej, ludzko i tak ostatecznie by
zwyciya, bo poczona fl ta w przestrzeni kosmicznej bya dla mas
widzialnym wiadectwem ludzkiej potgi. Ziemia moga teraz ze
spokojem stawi czoo kademu wrogowi.
Po przybyciu kropli zaczo si powoli zmienia nastawienie ludzi
do Trisolaris. Zaczynali rozumie, e rasa zmierzajca do Ukadu
Sonecznego stworzya wspania cywilizacj, ktra co dwiecie
kilkadziesit lat ulegaa katastrofie ale dziki niewiarygodnemu
uporowi przetrwaa. Przedstawiciele tej cywilizacji podjli trudn
podr przez bezmiar przestrzeni tylko po to, by znale stabiln
gwiazd z krc wok niej planet, na ktrej mogliby wie
spokojne ycie Wrogo i nienawi do Trisolarian zaczy ustpowa
wspczuciu i sympatii, a nawet podziwowi. Uwiadomiono te sobie
inny fakt Trisolarianie wysali dziesi kropel ju dwa wieki temu,
a ludzie dopiero teraz zrozumieli ich prawdziwe znaczenie.
Niewtpliwie stao si tak dlatego, e Trisolarianie byli zanadto
subtelni, a ludzie patrzyli na nich przez pryzmat wasnej krwawej
historii. Przeprowadzone w sieci oglnowiatowe referendum
wykazao szybki wzrost poparcia obywateli dla projektu Soce, i to
w wersji silnego przetrwania, w ktrej proponowano Trisolarianom
osiedlenie si na Marsie.
ONZ i fl ty przyspieszyy przygotowania do negocjacji i zaczy
formowa swoje delegacje. Wszystko to stao si w dzie po przejciu
kropli.
Najbardziej jednak ekscytowao ludzi nie to, co rozgrywao si na ich
Ciemny las 536

oczach, lecz perspektywa wietlanej przyszoci. Jakim fantastycznym

rajem stanie si Ukad Soneczny po poczeniu trisolariaskiej
technologii i potgi ludzkoci?

Mniej wicej w tej samej odlegoci po drugiej stronie Soca Dobr

Naturalny lecia w ciszy z prdkoci jednego procentu prdkoci
wiata.
Wanie otrzymaam wiadomo: po przechwyceniu kropla nie
ulega samozniszczeniu powiedziaa Dongfang Yanxu do Zhang
Beihaia.
Jaka kropla? zapyta.
Patrzyli na siebie przez przezroczyst grd. Mia wymizerowan
twarz.
Trisolariaska sonda. Mamy potwierdzenie, e jest to dar dla
ludzkoci, wyraz ich pragnienia pokoju.
Tak? To bardzo dobrze.
Wydaje si, e niezbyt to pana obchodzi.
Nie odpowiedzia. Zamiast tego podnis obiema rkami notes.
Skoczyem.
Potem schowa go do dopasowanej do jego wymiarw kieszeni.
Moe wic pan przekaza mi teraz dowdztwo nad Doborem
Naturalnym?
Mog, ale najpierw chciabym si dowiedzie, co ma pani zamiar
zrobi po przejciu dowdztwa.
Wyhamowa.
eby spotka si z pocigiem?
Tak. Dobr Naturalny nie ma w zbiorniku do paliwa, by wrci,
musi wic uzupeni je przed powrotem do Ukadu Sonecznego. Ale
537 Liu Cixin

siy pocigowe te nie maj dla nas paliwa. Tych sze statkw ma
tylko poow tonau Doboru Naturalnego, a podczas pocigu musiay
przyspiesza do piciu procent prdkoci wiata i o tyle samo zwolni.
Maj akurat tyle paliwa, by wrci. Wic zaoga Doboru Naturalnego
bdzie musiaa si na nie przesi. Pniej wyle si statek
z paliwem, eby sprowadzi Dobr Naturalny z powrotem do Ukadu
Sonecznego, ale bdzie to wymagao czasu. Musimy jak najbardziej
wyhamowa, eby skrci ten czas.
Niech pani nie hamuje, Dongfang.
Dlaczego?
Bo podczas tego manewru statek zuyje reszt paliwa. Nie
moemy sta si bezradni. Nikt nie wie, co si wydarzy. Jako kapitan
powinna pani o tym pamita.
A co si moe zdarzy? Przyszo jest jasna: wojna si skoczy,
ludzko zwyciy i okae si, e cakowicie si pan myli!
Umiechn si na widok jej ekscytacji, jakby stara si j umierzy.
W jego oczach pojawia si agodno, jakiej dotd u niego nie widziaa.
Rozkoysao to jej emocje. Nie moga uwierzy, e jest defetyst,
i podejrzewaa, e do ucieczki skonio go co innego. Zastanawiaa si
nawet, czy jest normalny, ale z jakiego powodu troch si do niego
przywizaa. Opucia ojca, kiedy bya bardzo moda, co z pewnoci
nie byo niczym niezwykym dla dzieci tej epoki. Mio ojcowska bya
anachronizmem. Ale dziki temu staremu onierzowi z dwudziestego
pierwszego wieku Dongfang Yanxu zacza rozumie to uczucie.
Pochodz z niespokojnych czasw, Dongfang powiedzia.
Jestem realist. Wiem tylko tyle, e nadal mamy wroga i e wci
zblia si on do Ukadu Sonecznego. Poniewa to wiem i jestem
onierzem, nie bd zadowolony, dopki nie zapanuje pokj Niech
pani nie hamuje. Tylko pod tym warunkiem przeka pani kontrol
Ciemny las 538

nad statkiem. Oczywicie jedyn gwarancj, jak mam, jest pani

charakter.
Obiecuj, e Dobr Naturalny nie zahamuje.
Zhang Beihai odwrci si, podpyn w powietrzu do cza przekazu
uprawnie i wprowadzi swoje haso. Po serii klikni wyczy je.
Zostay pani przekazane uprawnienia kapitana Doboru
Naturalnego. Hasem jest nadal Marlboro powiedzia, nie patrzc
na ni.
Dongfang Yanxu wywoaa przycze i szybko uzyskaa
potwierdzenie.
Dzikuj. Ale prosz, eby na razie nie opuszcza pan kabiny ani
nie otwiera drzwi. Zaoga statku budzi si ze stanu gbinowego
i obawiam si, e moe si zachowa wobec pana agresywnie.
Zrzuc mnie z deski do morza? Rozemia si, widzc jej
zdziwion min. To sposb, w jaki na staroytnych statkach
wymierzano kar mierci. Gdyby przetrwa do obecnych czasw,
musiaaby pani wyrzuci takiego przestpc jak ja w przestrze
kosmiczn Dobrze. Chciabym zosta sam.

Prom, ktry wylecia z Kwantem, wydawa si przy swoim

macierzystym statku may jak samochd w porwnaniu z miastem.
ar buchajcy z jego silnika owietla tylko ma cz kaduba jak
wieczka ska. Po chwili prom wydosta si z cienia Kwantu na
wiato soneczne, a jego dysza wygldaa jak robaczek witojaski,
gdy lecia ku oddalonej o tysic kilometrw kropli.
Ekspedycja skadaa si z czterech osb: majora z Floty
Europejskiej, podpukownika z Floty Pnocnoamerykaskiej, Ding Yi
i Xizi.
539 Liu Cixin

Ding Yi spojrza przez iluminator na oddalajc si formacj.

Znajdujcy si w jej rogu Kwant nadal wyglda potnie, ale jego
najbliszy ssiad, Chmura, by tak may, e ledwie mona byo go
dostrzec. Dalsze szeregi statkw byy tylko rzdami punktw. Ding
Yi wiedzia, e w tym ustawieniu duszy bok prostokta stanowi sto
statkw, mniejszy dwadziecia, a dodatkowych pitnacie manewruje
poza formacj. Kiedy jednak zacz liczy jednostki tworzce duszy
bok, doszed tylko do trzydziestu, bo reszty nie widzia wyranie,
a przecie dzielio go od nich zaledwie szeset kilometrw. Tak samo
byo z liczeniem tych na krtszym, pionowym boku. Dalsze statki byy
zamazanymi jasnymi punktami, prawie niernicymi si od gwiazd.
Cae ustawienie bdzie mona zobaczy goym okiem dopiero po
uruchomieniu silnikw. Poczone fl ty byy w przestrzeni kosmicznej
matryc o rozmiarach sto na dwadziecia. Wyobrazi sobie pomnoon
przez ni drug matryc, ktrej pionowe elementy, pomnoone przez
pionowe elementy pierwszej, tworzyy jeszcze wiksz matryc, ale
w rzeczywistoci jedyn sta tej matrycy by jeden may punkt:
kropla. Ding Yi nie lubi zbytniej symetrii w matematyce, tote ta
prba uspokojenia si nic nie daa.
Gdy sia przyspieszenia si zmniejszya, nawiza rozmow z Xizi,
ktra siedziaa obok niego:
Jeste z Hangzhou, dziecko?
Xizi patrzya wprost przed siebie, jakby staraa si zlokalizowa
Modliszk, ktra bya nadal kilkaset kilometrw od nich.
Oprzytomniaa i potrzsna gow.
Nie, mistrzu Ding. Urodziam si we Flocie Azjatyckiej. Nie wiem,
3
czy moje nazwisko ma co wsplnego z Hangzhou, ale byam tam .
Urocze miejsce.
Byo urocze w naszych czasach. Teraz Jezioro Zachodnie zamienio
Ciemny las 540

si w Jezioro Ksiycowe i znajduje si na pustyni Ale chocia

wszdzie jest pustynia, dzisiejszy wiat przypomina mi poudnie
i epok, w ktrej kobiety miay taki wdzik jak to jezioro. Mwic
to, popatrzy na Xizi, ktrej czarujca sylwetka rysowaa si na tle
wpadajcego przez iluminator agodnego wiata odlegego Soca.
Dziecko, przypominasz mi kogo, kogo kiedy kochaem. Te bya
majorem i chocia nie bya tak wysoka jak ty, bya rwnie pikna
Musiao si w tobie kocha wiele dziewczyn powiedziaa Xizi,
odwracajc si do niego.
Nie naprzykrzaem si dziewczynom, ktre mi si podobay.
Wierzyem w to, co napisa Goethe: Jeeli ci kocham, c ci do tego?.
Xizi rozemiaa si.
Szkoda, e nie miaem takiego samego stosunku do fizyki
cign. Najbardziej auj tego, e sofony zasoniy nam oczy. Ale
mona te podej do tego w bardziej pozytywny sposb: jeeli badamy
prawa fizyki c tym prawom do tego? By moe pewnego dnia
ludzko a moe kto inny zbada je tak dokadnie, e bdzie moga
zmieni nie tylko swoj rzeczywisto, ale cay Wszechwiat. Bdzie
moga nada kademu gwiazdozbiorowi ksztat, jaki bdzie chciaa,
jak kuli ciasta. No i co z tego? Prawa fizyk si nie zmieni. Tak, ona
bdzie tam zawsze, niezmienna, wiecznie moda Tak pamitamy
swoj mio. Wskaza Drog Mleczn za iluminatorem. Kiedy
o tym myl, ju si nie martwi.
Xizi nic na to nie powiedziaa i oboje pogryli si w gbokim
milczeniu. Wkrtce w polu widzenia pokazaa si Modliszka, chocia
na razie bya tylko odlegym o dwiecie kilometrw punktem
wietlnym. Prom obrci si o sto osiemdziesit stopni, dysz do
przodu, i zacz hamowa. W tym momencie fl ta znajdowaa si
dokadnie osiemset kilometrw przed jego dziobem, co w przestrzeni
541 Liu Cixin

kosmicznej byo niewielk odlegoci, ale i tak ogromne statki

wojenne byy ledwie widocznymi punktami. Od pola gwiezdnego fl t
odrniay tylko uporzdkowane szeregi. Caa prostoktna formacja
wygldaa jak sie naoona na Drog Mleczn, a jej regularny ksztat
ostro kontrastowa z chaosem rojw gwiazd. Jej wielko, chocia
z powodu oddalenia niezbyt imponujca, uwidaczniaa jej si. Wiele
osb we floci i na Ziemi, ktre oglday ten obraz, czuo, e to
wizualny wyraz tego, o czym przed chwil mwi Ding Yi.
Prom dotar do Modliszki i przesta hamowa. Nastpio to tak
szybko, e jego pasaerowie mieli wraenie, e Modliszka nagle
wyskoczya przed nimi z przestrzeni kosmicznej.
Rwnie szybko przebiego cumowanie. Modliszka bya statkiem
bezzaogowym, wic w jej wntrzu nie byo powietrza, w zwizku
z czym czterech czonkw wyprawy woyo lekkie skafandry
kosmiczne. Po otrzymaniu ostatnich instrukcji od dowdztwa fl ty
przepynli w stanie niewakoci do Modliszki.
Kropla wisiaa w rodku jedynej, sferycznej kabiny. Miaa zupenie
inne zabarwienie ni na obrazie, ktry ogldali na pokadzie Kwantu
janiejsze i delikatniejsze, najwyraniej z powodu rnic odbijajcych
si w niej scen, bo jej stuprocentowy wspczynnik odbicia oznacza, e
nie miaa wasnego koloru. Wewntrz Modliszki znajdowao si zoone
automatyczne rami i rny sprzt, a take kilka stosw prbek ska
z asteroid. W tym otoczeniu jeszcze raz wida byo kontrast midzy
wytwornoci i topornoci, estetyk i technik.
To za bogosawionej matki powiedziaa Xizi.
Jej sowa zostay przesane z Modliszki z prdkoci wiata
najpierw do fl ty, a trzy godziny potem na Ziemi. Xizi, podpukownik
i major zwykli ludzie, ktrzy wskutek niespodziewanego splotu
okolicznoci znaleli si w szczytowym momencie historii w centrum
Ciemny las 542

wydarze doznali teraz, kiedy znaleli si tak blisko kropli, tego

samego uczucia: nieznajomo odlegego wiata, z ktrego przybywaa,
zastpio intensywne pragnienie jego poznania. W zimnym bezmiarze
Wszechwiata wszystkie formy ycia oparte na wglu czekao to samo
przeznaczenie, przeznaczenie, ktre mogo si speni za miliard lat,
ale ktre budzio mio przekraczajc bariery przestrzeni i czasu.
Wyczuwali w kropli mio, ktra moga zbudowa most nad
przepaci wrogoci. Xizi miaa wilgotne oczy, a trzy godziny pniej
zy pojawiy si w oczach trzech miliardw ludzi.
Ding Yi jednak przyglda si temu wszystkiemu beznamitnie.
Trzyma si z tyu.
Widz tu co innego powiedzia. Co bardziej
wysublimowanego. Sfer, w ktrej zapomina si o sobie i o innych,
prb objcia wszystkiego przez odrzucenie wszystkiego.
To dla mnie zbyt filozoficzne rzeka Xizi, miejc si przez .
Doktorze Ding, nie mamy duo czasu. Podpukownik skin na
niego, by wysun si do przodu i pierwszy dotkn kropli.
Ding Yi wolno do niej podpyn i pooy do na jej powierzchni.
By unikn odmroenia, mia rkawic. Potem dotkna jej pozostaa
trjka.
Wyglda na kruch. Boj si, e mog j uszkodzi powiedziaa
cicho Xizi.
Nie czuj adnego tarcia zdumia si podpukownik. Jest taka
gadka.
Jak gadka? zapyta Ding Yi.
eby odpowiedzie na to pytanie, Xizi wyja z kieszeni skafandra
cylindryczny instrument mikroskop. Przyoya jego soczewk do
kropli i na maym ekranie mikroskopu zobaczyli powikszony obraz jej
powierzchni. Bya gadkim lustrem.
543 Liu Cixin

Jakie jest powikszenie? zapyta Ding Yi.

Stukrotne. Xizi wskazaa liczb w rogu wywietlacza, a potem
zwikszya powikszenie do tysica.
Obraz nadal przedstawia gadk powierzchni.
Ten przyrzd jest zepsuty stwierdzi podpukownik.
Xizi odsuna mikroskop od kropli i przystawia do wizjera swojego
skafandra. Pozostali zbliyli si i spojrzeli na ekran powierzchnia,
ktra ogldana goym okiem wydawaa si tak samo gadka jak
powierzchnia kropli, w tysickrotnym powikszeniu bya chropowata
i nierwna. Xizi przyoya z powrotem mikroskop do kropli i ekran
ponownie pokaza gadkie lustro, niernice si od pozostaej,
niepowikszonej czci powierzchni.
Powiksz to jeszcze dziesiciokrotnie powiedzia Ding Yi.
Przekraczao to skal powikszenia optycznego, wic Xizi wykonaa
szereg operacji, by przestawi mikroskop na tunelowanie elektronowe.
Teraz powikszenie wynosio dziesi tysicy razy.
Powierzchnia kropli nadal bya gadka jak lustro. Najgadsza
powierzchnia, jak mona byo uzyska z zastosowaniem ludzkich
technologii, okazaa si ju w tysickrotnym powikszeniu szorstka
jak twarz olbrzymek widzianych przez Guliwera.
Niech pani nastawi na sto tysicy powiedzia podpukownik.
Nadal widzieli gadkie lustro.
Milion razy.
Wci gadkie lustro.
Dziesi milionw razy.
W tym powikszeniu powinny by widoczne makroczstki, ale
w wywietlaczu widzieli tylko gadkie lustro, bez ladu chropowatoci,
niernice si od niepowikszonej powierzchni wok.
Niech pani powikszy jeszcze bardziej!
Ciemny las 544

Xizi potrzsna gow. Byo to najwiksze powikszenie, jakie

mona byo uzyska w mikroskopie elektronowym.
Ponad dwiecie lat wczeniej Arthur C. Clarke opisa w powieci
2001: Odyseja kosmiczna czarny monolit pozostawiony na Ksiycu
przez obc cywilizacj. Jego odkrywcy po zmierzeniu go zwykymi
linijkami stwierdzili, e jego proporcje wynosz jeden do czterech do
dziewiciu. Proporcje te potwierdziy pomiary przeprowadzone
z uyciem najbardziej nowoczesnych technologii na Ziemi. Clarke
nazwa to biernym, lecz niemal bezczelnym przejawem geometrycznej
perfekcji.
Teraz ludzko staa wobec duo bardziej bezczelnego pokazu mocy.
Czy naprawd moe istnie absolutnie gadka powierzchnia?
wykrztusia Xizi.
Tak odpar Ding Yi. Powierzchnia gwiazdy neutronowej jest
prawie absolutnie gadka.
Ale ta kropla ma normaln mas!
Pocz si z komputerem statku i znajd miejsce, gdzie dotkno jej
podczas przechwytywania automatyczne rami.
Zadanie to wykona ofice nadzoru z fl ty. Komputer Modliszki
wskaza cienkimi laserowymi promieniami miejsca na powierzchni
kropli, gdzie chwyciy j stalowe szpony. Xizi zbadaa jedno z nich
pod mikroskopem i w powikszeniu dziesiciu milionw razy nadal
widziaa nieskazitelnie gadkie lustro.
Jak dua bya sia nacisku? zapyta podpukownik i niebawem
otrzyma z fl ty odpowied: okoo dwustu kilogramw na centymetr
kwadratowy.
Gadkie powierzchnie atwo jest zadrapa, ale na powierzchni kropli
silne metalowe szpony nie zostawiy najmniejszej rysy.
Ding Yi odpyn, szukajc czego w kabinie. Wrci z motkiem do
545 Liu Cixin

upania ska, ktry by moe kto upuci podczas zbierania prbek.

Zanim ktokolwiek zdy go powstrzyma, waln nim z caej siy
w lustrzan powierzchni. Rozleg si krtki, melodyjny brzk, jakby
ostrze motka uderzyo w jadeitow pyt. Dwik ten rozszed si po
jego ciele, ale pozostaa trjka nie usyszaa go, bo znajdowali si
w prni. Wskaza trzonkiem motka miejsce, gdzie uderzy, i Xizi
zbadaa je pod mikroskopem.
W dziesiciomilionowym powikszeniu nadal byo to gadkie lustro.
Ding Yi odrzuci z przygnbieniem motek i pogrony w mylach
odwrci wzrok od kropli. Skupiy si na nim spojrzenia trjki oficer
i oczy milionw ludzi z fl ty.
Moemy tylko zgadywa powiedzia, podnoszc gow.
Czsteczki w tym przedmiocie s porzdnie ustawione, jak gwardia
honorowa, i wzajemnie si wzmacniaj. Wiecie, jak mocno s
powizane? Jakby byy wbite niczym gwodzie. Nie ma nawet ich
drga.
Dlatego to ma temperatur absolutnego zera! krzykna Xizi.
Zarwno ona, jak i pozostali dwaj oficer wie zrozumieli, do czego
zmierza Ding Yi przy normalnej gstoci materii odlegoci midzy
jdrami atomw s do spore. Utrzymanie ich wszystkich w miejscu
nie byoby atwiejsze ni poczenie Soca prtami z krcymi wok
niego dziewicioma planetami w stae rusztowanie.
Jaka sia moe na to pozwala?
4
Jest tylko jedna moliwo: oddziaywanie silne .
Przez wizjer hemu Ding Yi wida byo, e jego czoo pokryte jest
potem.
Ale to tak, jakby strzela do ksiyca z uku!
Faktycznie strzelili do ksiyca z uku za bogosawionej
matki? Zamia si tak lodowato, e a przeszed ich dreszcz.
Ciemny las 546

Oficer wie wiedzieli, co ma na myli kropla nie bya wcale

delikatna jak za. Wprost przeciwnie bya sto razy mocniejsza od
najtwardszego materiau w Ukadzie Sonecznym. W porwnaniu
z ni wszystkie znane substancje byy sabe jak papier. Moga przej
przez Ziemi jak pocisk przez ser bez najmniejszej szkody dla jej
powierzchni.
No to po co ona tu jest? wykrztusi podpukownik.
Kto to wie? Moe rzeczywicie jest tylko posacem. Ale ma
przynie ludzkoci zupenie inn wiadomo, ni si uwaa odpar
Ding Yi, odwracajc wzrok od kropli.
Jak?
Jeeli ci zniszcz, c ci do tego?
Po tych sowach zapada na chwil cisza. Trzej czonkowie ekspedycji
i miliony czonkw fl ty rozmylao nad ich znaczeniem. Nagle Ding Yi
powiedzia:
Uciekajcie. Rzek to cichym gosem, ale potem wyrzuci rce
w gr i krzykn ochryple: Gupie dzieci! Uciekajcie!
Dokd? zapytaa Xizi.
Kilka sekund pniej podpukownik uwiadomi sobie prawd.
Podobnie jak Ding Yi, krzykn z rozpacz:
Flota! Ewakuujcie fl t!
Ale byo ju za pno. Potne zakcenia zniszczyy ich kanay
komunikacji. Znikn obraz przekazywany z Modliszki i fl ta nie
usyszaa ostatniego krzyku podpukownika.
Z koca kropli wyonio si niebieskie halo. Na pocztku byo mae,
ale bardzo jasne, i pokrywao otoczenie niebieskim caunem. Potem
gwatownie si powikszyo, zmieniajc barw na t i w kocu na
czerwon. Wydawao si, e kropla nie wytworzya tego halo, lecz
z niego wycieka. W miar rozszerzania si saba jego jasno, a gdy
547 Liu Cixin

osigno rednic dwa razy wiksz od rednicy kropli, znikno.

Wwczas z koca kropli wyonio si drugie mae niebieskie halo.
Podobnie jak pierwsze, powikszyo si, zmienio kolor i szybko
znikno. Potem co dwie czy trzy sekundy pojawiay si kolejne halo
i kropla, napdzana przez nie, zacza si porusza naprzd, a potem
szybko przyspieszya.
Ale czonkowie ekspedycji nie zobaczyli drugiego halo, poniewa
pierwszemu towarzyszya bardzo wysoka temperatura, bliska
temperatury jdra Soca, w ktrej natychmiast wyparowali. Kadub
Modliszki rozarzy si do czerwonoci i wyglda z zewntrz jak
papierowa latarnia, w ktrej wanie zapalono wieczk. Metal stopi
si jak wosk i zaraz eksplodowa, rozpraszajc si w przestrzeni
kosmicznej niczym poncy pyn. Ze statku nie zostay prawie adne
stae fragmenty.
Flota doskonale widziaa z odlegoci tysica kilometrw ten
wybuch, ale pocztkowa analiza wykazaa, e kropla ulega
samozniszczeniu. Wszystkich ogarn al z powodu powicenia si
czterech czonkw ekspedycji, a po nim rozczarowanie, e kropla nie
bya jednak posacem pokoju. Ale ludzko nie bya w najmniejszej
mierze przygotowana na to, co nastpio potem.
Pierwsz anomali zauway komputer nadzoru fl ty, ktry odkry
podczas przetwarzania obrazw z wybuchu na Modliszce, e jeden
z fragmentw jest nienormalny. Wikszo szcztkw bya stopionymi
kawakami metalu, ktre po eksplozji rozleciay si z jednakow
prdkoci w przestrzeni kosmicznej, ten natomiast przyspiesza.
Oczywicie tylko komputer by w stanie znale may obiekt w masie
latajcych fragmentw. Po natychmiastowym przeszukaniu bazy
danych i banku wiedzy, w tym ogromnej iloci informacji o Modliszce,
stworzy kilka moliwych wyjanie tak osobliwego zachowania si
Ciemny las 548

tego szcztka, ale adne nie byo prawidowe.

Ani komputer, ani czowiek nie zdawali sobie sprawy, e eksplozja
zniszczya tylko Modliszk i czteroosobow ekspedycj, ale nie kropl.
Jeli chodzio o przyspieszajcy fragment, ukad obserwacyjny fl ty
ogosi alarm tylko trzeciego stopnia, bo zbliajcy si obiekt nie by
statkiem wojennym i kierowa si w stron jednego kta prostoktnej
formacji. Gdyby dalej lecia obecnym torem, przemknby obok niej,
nie uderzajc w adn jednostk. Wskutek duej liczby alarmw
pierwszego stopnia po eksplozji na Modliszce zupenie zlekcewaono
ten alarm. Komputer jednak odnotowa te due przyspieszenie tego
fragmentu. Po 300 kilometrach przekroczy ju on trzeci prdko
kosmiczn i nadal nabiera szybkoci. Alarm zosta podniesiony do
drugiego stopnia, ale ten te zlekcewaono.
Gdy fragment przelecia z grubsza 1500 kilometrw od miejsca
wybuchu, kierujc si w rg formacji, mino zaledwie pidziesit
jeden sekund. Kiedy tam dotar, porusza si z prdkoci 31,7
kilometra na sekund. Teraz znajdowa si na skraju formacji, 160
kilometrw od Nieskoczonej Granicy, pierwszego statku w tym rogu
ugrupowania. Nie min go jednak, lecz nie zwalniajc, wykona skrt
o trzydzieci stopni i popdzi prosto na t jednostk. W cigu okoo
dwch sekund, ktre zabrao mu pokonanie tej odlegoci, komputer,
doszedszy do wniosku, e fragment ten nie jest w rzeczywistoci
obiektem fiz cznym, bo jego sposb poruszania si jest zgodnie
z mechanik lotnicz i kosmiczn niemoliwy, obniy stopie alarmu
z drugiego na trzeci. Przy prdkoci dwukrotnie wikszej od trzeciej
kosmicznej wykonanie takiego skrtu byo niczym walnicie w elazn
cian. Gdyby by to statek, w ktrym znajdowaby si blok metalu,
ta zmiana kierunku lotu podziaaaby z tak si, e w blok zostaby
zgnieciony do gruboci arkusza blachy. A zatem fragment ten musia
549 Liu Cixin

by zudzeniem.
I tak oto, lecc wzdu pierwszego rzdu statkw tworzcych
prostokt, kropla uderzya w Nieskoczon Granic z prdkoci dwa
razy wiksz od trzeciej prdkoci kosmicznej.
Trafi go w jednej trzeciej dugoci, w tylnej czci, i przesza przez
statek jak przez cie. Wskutek ogromnej prdkoci przy kolizji w jego
kadubie pojawiy si dwie dziury, wlotowa i wylotowa, o bardzo
regularnym ksztacie, o rednicy najgrubszej czci kropli. Jednak
zaledwie si pojawiy, a ju ulegy deformacji i znikny, gdy kadub
stopnia pod wpywem gorca spowodowanego przez ogromn energi
uderzenia z tak wielk prdkoci i niezwykle wysok temperatur
cigncego si za kropl halo. Ta cz, w ktr trafi kropla,
rozarzya si do czerwonoci, a ar ten rozprzestrzenia si, a
ogarn poow statku, ktry wyglda jak kawa elaza wycignity
z paleniska w kuni.
Po przebiciu Nieskoczonej Granicy kropla kontynuowaa lot
z prdkoci trzydziestu kilometrw na sekund. W cigu trzech
sekund przebya dziewidziesit kilometrw, przechodzc najpierw
przez Yuanfang, ssiada Nieskoczonej Granicy z pierwszego rzdu,
a potem przez Syren Mgow, Antarktyk i Szczyt, rozarzajc do
czerwonoci rwnie ich kaduby, tak e wyglday, jakby byy
ustawionymi w jednej linii gigantycznymi lampami.
Potem Nieskoczona Granica eksplodowaa. Zarwno ona, jak
i cztery statki za ni zostay trafion w zbiorniki paliwa. Jednak
w odrnieniu od konwencjonalnego, spowodowanego wysok
temperatur wybuchu, do ktrego doszo na Modliszce, ten by reakcj
termojdrow zapocztkowan w paliwie Nieskoczonej Granicy. Nikt
nigdy nie ustali, czy reakcj t wywoaa niesamowicie wysoka
temperatura napdzajcego kropl halo czy jaki inny czynnik.
Ciemny las 550

W miejscu zderzenia si kropli ze zbiornikiem paliwa ukazaa si

szybko si rozszerzajca ognista kula, ktra owietlia ca fl t na
czarnym tle przestrzeni kosmicznej, przymiewajc blask Drogi
Mlecznej.
Potem takie same kule ogarny po kolei Yuanfang, Syren Mgow,
Antarktyk i Szczyt.
W cigu nastpnych omiu sekund kropla przeszya jeszcze dziesi
statkw klasy gwiezdnej. W tym momencie rozszerzajca si jdrowa
kula ognia ogarna ca Nieskoczon Granic, a potem zacza si
kurczy, pojawiy si natomiast nowe na pozostaych trafio ych
jednostkach.
Kropla nadal czynia spustoszenie w pierwszej linii formacji,
przechodzc co niespena sekund przez jeden statek po drugim.
Ogie na Nieskoczonej Granicy zgas, statek cakowicie si roztopi.
Potem eksplodowa, rozchyli si niczym rozkwitajcy pk kwiatu
i wyrzuci we wszystkie strony miliony ton arzcej si,
ciemnoczerwonej, metalicznej cieczy.
Kropla przelatywaa po prostym torze przez kolejne statki
i zostawia za sob rzd dziesiciu kul jdrowych. Caa fl ta wiecia
si w blasku tych maych soc, jakby stana w pomieniach. Stopione
jednostki za rzdem tych kul nadal wyrzucay w przestrze kosmiczn
fale wrzcego metalu jak wulkany magm.
W cigu minuty i osiemnastu sekund kropla ukoczya mierzc
dwa tysice kilometrw tras, przelatujc przez kady z setki statkw
pierwszego rzdu prostoktnej formacji poczonej fl ty.
Zanim ostatni z nich, Adam, zosta pochonity przez ognist kul
termojdrow, metaliczna magma, ktra wytrysna z jednostek na
przeciwnym kocu szeregu, ochodzia si i rozproszya, pozostawiajc
epicentrum wybuchu miejsce, gdzie przed minut znajdowaa si
551 Liu Cixin

Nieskoczona Granica praktycznie puste. Yuanfang, Syrena Mgowa,

Antarktyka i Szczyt znikny. Gdy zgasa ostatnia kula w rzdzie,
stopniowo ochadzajca si magma, ktra bya ledwie widoczna,
pojawia si ponownie jako ciemnoczerwone wiata w czerni
przestrzeni kosmicznej. Wygldaa jak mierzca dwa tysice
kilometrw dugoci rzeka krwi.
Przebiwszy Adama, kropla przeleciaa okoo osiemdziesiciu
kilometrw przez pust przestrze, po czym wykonaa ostry skrt,
niewytumaczalny na gruncie znanej ludziom mechaniki lotw
kosmicznych. Tym razem skrcia pod jeszcze mniejszym ktem,
zaledwie pitnastu stopni, utrzymujc sta prdko. Potem, po
lekkim dostosowaniu kierunku lotu do drugiego rzdu statkw,
a raczej po niedawnych zniszczeniach pierwszego obecnie rzdu
formacji, popdzia na pierwsz jednostk w tym rzdzie, Ganges.
Do tej pory dowdztwo fl ty w aden sposb nie zareagowao na
te wydarzenia. Bojowy system informatyczny dobrze wykonywa swe
zadanie i sporzdzi wierny zapis wszystkiego, co w cigu tej minuty
i osiemnastu sekund dziao si na polu bitwy. Ogromn ilo danych
by w tej chwili w stanie przeanalizowa tylko skomputeryzowany
system dowodzenia walk, ktry doszed do nastpujcego wniosku:
w pobliu pojawiy si potne siy wroga i przypuciy atak. Komputer
jednak nie dostarczy adnych informacji o tych siach. Pewne byy
tylko dwie rzeczy: 1. Wrg znajdowa si w miejscu, gdzie bya kropla.
2. Jego siy byy niemoliwe do wykrycia za pomoc adnego rodka
rozpoznania, ktrym dysponowaa fl ta.
Dowdcy byli w szoku. Przez niemal dwa stulecia w badaniach na
temat strategii i techniki kosmicznej rozwaano wszelkie moliwe
rodzaje ekstremalnych warunkw panujcych na polu bitwy, ale
zniszczenie w cigu niecaej minuty setki statkw, ktre wybuchay
Ciemny las 552

jeden po drugim jak fajerwerki, przekraczao ich zdolno pojmowania.

W zalewie informacji pyncych z bojowego systemu informatycznego
musieli si zda na analizy oraz oceny komputerowego systemu
dowodzenia walk i skupi si na wykryciu niewidzialnego wroga,
ktry nawet nie istnia. Ca uwag skierowali na odlege rejony
przestrzeni kosmicznej, ignorujc niebezpieczestwo, ktre mieli tu
pod nosem. Spora cz osb sdzia nawet, e tym potnym
niewidzialnym wrogiem moe by kto trzeci, jacy inni od Trisolarian
kosmici, bo w ich podwiadomoci Trisolaris pozostawaa sabsz,
przegrywajc z ludzkoci stron.
System ledzenia przebiegu bitwy nie wykry obecnoci sondy,
poniewa bya ona niewidzialna dla radarw i mona j byo
zlokalizowa tylko poprzez analiz obrazw w spektrum widzialnym,
a te traktowano jako mniej wane od danych radarw. Wikszo
rozproszonych w przestrzeni szcztkw statkw miaa posta ciekego
metalu stopionego w wysokiej temperaturze wybuchw jdrowych
z kadej zniszczonej jednostki powstaway miliony ton tej magmy.
Dua cz ogromnej masy tych szcztkw bya mniej wicej ksztatu
i wielkoci kropli, co utrudniao komputerowemu systemowi analizy
obrazw jej identyfikacj Poza tym praktycznie wszyscy dowdcy
uwaali, e kropla ulega samozniszczeniu we wntrzu Modliszki, wic
aden z nich nie wyda rozkazu przeprowadzenia takiej analizy.
Tymczasem inne okolicznoci potgoway chaos. Szcztki wyrzucone
przez eksplozje w pierwszym szeregu statkw dosigy wkrtce
drugiego rzdu, uruchamiajc systemy obronne, ktre odpowiedziay
laserami o wysokiej energii i dziaami elektromagnetycznymi.
Fruwajce fragmenty, skadajce si gwnie z metalu roztopionego
przez jdrowe kule ognia, miay nieregularne ksztaty i chocia pod
wpywem niskiej temperatury przestrzeni kosmicznej czciowo si
553 Liu Cixin

schodziy, zestaliy si tylko ich zewntrzne powoki. Wntrza byy

wci w stanie ciekym i gdy zostay trafion lub same trafi y w statek,
rozpryskiway si w jaskrawych fajerwerkach. Niebawem drugi rzd
przemieni si w rwnoleg do rzeki krwi, powstaej po wybuchach
jednostek w pierwszym, ponc zapor, wstrzsan huraganowym
ogniem ze strony niewidzialnego wroga. Grad szcztkw by tak gsty,
e systemy obronne nie byy w stanie ich powstrzyma, i te czciowo
pynne, czciowo stae dety, ktre przedostay si przez ogie
zaporowy, uderzay w statki z ogromn niszczycielsk si. Uszkodziy
kaduby duej liczby statkw w drugim rzdzie, niektre nawet
przedziurawiy. Rozlegy si przeraliwe syreny alarmw
dekompresyjnych
Chocia zauwaono olepiajc walk ze szcztkami, w tych
warunkach ani komputerom, ani ludziom z systemu dowodzenia nie
udao si unikn wraenia, e fl ta zostaa wcignita w gwatown
wymian ognia z siami kosmicznymi nieprzyjaciela. Ani ludzie, ani
maszyny nie dostrzegli maej postaci mierci, ktra zacza niszczy
drugi rzd statkw.
Tak wic gdy kropla zaatakowaa Ganges, sto jednostek w drugim
rzdzie byo ustawionych w linii prostej. W formacji mierci.
Kropla uderzya jak byskawica i w cigu zaledwie dziesiciu sekund
przesza przez dwanacie jednostek: Ganges, Kolumbi,
Sprawiedliwo, Masad, Proton, Atlantyk, Syriusza, Thanksgiving,
Postp, Hana i Burz. Podobnie jak stao si w pierwszym rzdzie,
kady statek rozarzy si po przebiciu do czerwonoci, po czym
ogarna go jdrowa kula ognia, zostawiajc po sobie miliony ton
lnicej, ciemnoczerwonej, metalicznej magmy, ktra eksplodowaa.
Ustawione w rwnej linii jednostki wyglday jak mierzcy dwa
kilometry dugoci lont, ktry pali si tak intensywnie, e zostawa po
Ciemny las 554

nim tylko arzcy si ciemnoczerwony popi.

Minut i dwadziecia jeden sekund pniej setka statkw w drugim
rzdzie zostaa unicestwiona.
Po przejciu przez ostatni z nich, Meiji, kropla znowu wykonaa
ostry skrt i runa na pierwsz jednostk w trzecim rzdzie, Newtona.
Podczas niszczenia drugiego rzdu powstae wskutek wybuchw
szcztki sypay si na trzeci. Ta fala skadaa si ze stopionego metalu
z jednostek w drugim rzdzie i w wikszoci schodzonych ju
fragmentw metalu ze statkw z pierwszego rzdu. Wikszo statkw
w trzecim rzdzie wczya ju silniki oraz systemy obrony i zacza
manewrowa, dziki czemu tym razem nie znajdoway si ju
w idealnie rwnej linii, jak te z pierwszego i drugiego rzdu. Mimo
to bya to w dalszym cigu linia wzgldnie prosta. Po przejciu przez
Newtona kropla zmienia ostro kierunek i w mgnieniu oka przebya
dwadziecia kilometrw dzielcych Newtona od Owiecenia,
wysunitego trzy kilometry przed czoo. Stamtd znowu ostro skrcia
w kierunku Kredy, ktra zmierzaa w drug stron, i przeszya j.
Lecc dalej tym krtym torem, przenikaa kolejno przez pozostae
jednostki, przy czym ani na moment nie zesza poniej trzydziestu
kilometrw na sekund.
Gdy potem przeanalizowano szlak kropli, odkryto ze zdumieniem,
e kady jej skrt zosta wykonany pod ktem ostrym, nie po uku,
jak latay statki ludzi. Ten diaboliczny szlak lotu pokazywa, e ma
ona napd przekraczajcy ludzkie pojcie, zupenie jakby bya cieniem
bez masy, do ktrego nie stosoway si zasady dynamiki, poruszajcym
si, jak chcia, niczym koniec pira Boga. Podczas ataku na trzeci rzd
formacji zmieniaa ostro kierunek dwa lub trzy razy w cigu sekundy,
jak iga hafciarska wyszywajca wtek zniszczenia na osnowie stu
statkw.
 555 Liu Cixin

Zniszczenie trzeciego rzdu zajo jej dwie minuty i trzydzieci pi

sekund.
W tym czasie wszystkie statki uruchomiy ju silniki. Chocia
formacja zupenie stracia ksztat, kropla nadal uderzaa
w ewakuujce si jednostki. Tempo zniszczenia zmalao, ale w kadej
chwili midzy statkami pony trzy ogniste kule. Jdrowe pomienie
przymieway te, ktre wydobyway si z dysz silnikw, przemieniajc
fl t w rj przeraonych wietlikw.
System dowodzenia fl t nadal nie mia pojcia o prawdziwym
rdle napaci i skupia energi na szukaniu urojonej, niewidzialnej
armady wroga. Pniejsza analiza masy niejasnych informacji
wykazaa jednak, e w tym momencie najblisi odkrycia prawdy byli
dwaj niscy rang oficer wie Floty Azjatyckiej. Jednym z nich by
chory Zhao Xin, pomocnik celowniczego na Beifangu, drugim
kapitan Li Wei, sterowniczy systemu broni elektromagnetycznej na
Wannian Kunpeng. Oto zapis ich rozmowy:

ZHAO XIN: Beifang TR317 do Wannian Kunpeng EM986! Beifang

TR317 do Wannian Kunpeng EM986!
LI WEI: Tu Wannian Kunpeng EM986. Przypominam, e komunikacja
gosowa na tym poziomie informacyjnym jest pogwaceniem
przepisw stanu wojny.
ZHAO XIN: Czy to Li Wei? Tu Zhao Xin! Wanie pana staram si
znale!
LI WEI: Cze! Ciesz si, e pan jeszcze yje.
ZHAO XIN: Panie kapitanie, mam spraw. Odkryem co, co chciabym
przekaza poczonemu dowdztwu, mam za niski stopie. Mgby
mi pan pomc?
LI WEI: Ja te mam do tego za niski stopie. Ale poczone dowdztwo
 Ciemny las 556

ma teraz mnstwo informacji. Co chce pan przekaza?

ZHAO XIN: Przeanalizowaem wizualny obraz bitwy
LI WEI: Nie powinien pan analizowa informacji z radaru?
ZHAO XIN: To bdne przekonanie o funkcjonowaniu tego systemu. Wie
pan, co odkryem, gdy przeanalizowaem obraz wizualny i wziem
pod uwag tylko prdko? Wie pan, co si dzieje?
LI WEI: Pan zdaje si wiedzie.
ZHAO XIN: Niech pan tylko nie pomyli, e zwariowaem. Zna mnie
pan, jestemy przyjacimi.
LI WEI: Ma pan niezwykle trzewe spojrzenie. Kto jak kto, ale pan na
pewno by nie zwariowa. Niech pan mwi.
ZHAO XIN: To fl ta zwariowaa. Sami si atakujemy!
LI WEI:
ZHAO XIN: Nieskoczona Granica zaatakowaa Yuanfang, potem
Yuanfang zaatakowa Syren Mgow, tamten Antarktyk,
a Antarktyka
LI WEI: A jednak pan oszala!
ZHAO XIN: Oto, co si dzieje: A atakuje B, a B, zanim eksploduje,
atakuje C, a C, zanim eksploduje, atakuje D Jest tak, jakby
kady statek, ktry zosta trafio y, atakowa nastpny w szeregu
to jest jak infekcja, niech to szlag, albo jak zabawa w podaj dalej,
ale a do mierci. To chore!
LI WEI: Jakiej broni uywaj?
ZHAO XIN: Nie wiem. Wychwyciem na obrazie pocisk cholernie may
i cholernie szybki, duo szybszy ni te wasze dziaa
elektromagnetyczne. I niewiarygodnie precyzyjny. Za kadym
razem trafia zbiornik paliwa!
LI WEI: Niech pan mi przele t analiz.
ZHAO XIN: Ju j wysaem, razem z pierwotnymi danymi i analiz
 557 Liu Cixin

wektorow. Niech pan si temu przyjrzy. Jasny szlag!

Analiza, ktr przeprowadzi chory Zhao Xin, chocia

niekonwencjonalna, bya bardzo bliska prawdy. Przestudiowanie
przesanych przez niego informacji zajo Li Weiowi p minuty. W tym
czasie zostao zniszczonych nastpnych trzydzieci dziewi statkw.

LI WEI: Zauwayem co w prdkoci.

ZHAO XIN: Jakiej prdkoci?
LI WEI: Tego maego pocisku. Po wystrzeleniu z kadego statku jest
nieco wolniejszy. Potem przyspiesza do trzydziestu kilometrw na
sekund. Trafi nastpny statek i kiedy zostaje przed eksplozj
wystrzelony z tego statku, jego prdko znowu troch spada. Potem
przyspiesza
ZHAO XIN: To nic nie znaczy
LI WEI: To znaczy, e tak jakby trafia na op .
ZHAO XIN: Na opr? Jak to?
LI WEI: Za kadym razem kiedy ten pocisk przechodzi przez cel, ten
opr go spowalnia.
ZHAO XIN: Widz, do czego pan zmierza. Nie jestem gupi. Powiedzia
pan ten pocisk i przechodzi przez cel to jeden i ten sam obiekt?
LI WEI: Niech pan wyjrzy na zewntrz. Eksplodowao kolejnych sto
statkw.

Rozmowa ta odbya si nie we wspczesnym jzyku fl ty, lecz

w mandaryskim z dwudziestego pierwszego wieku. Ze sposobu,
w jaki mwili, wynikao, e obaj byli hibernatami. We floci suyo
troch hibernatw i chocia wikszo z nich bya po przebudzeniu
bardzo modymi ludmi, brakowao im zdolnoci wspczesnych osb
Ciemny las 558

do szybkiego przyswajania informacji, wskutek czego na og penili

wzgldnie niskie funkcje. Pniej odkryto, e ogromn wikszo tych,
ktrzy podczas wielkiego zniszczenia najszybciej odzyskali zdrowy
rozsdek i zdolno trzewego osdu, stanowili hibernaci. Na przykad
tym dwm oficero udao si dokona godnej uwagi analizy, mimo
e stanowiska, ktre zajmowali, nie pozwalay im nawet korzysta
z zaawansowanych systemw informatycznych statku.
Informacji Zhao Xina i Li Weia nie przekazano wyej, ale skieroway
one system analizowania bitwy we waciw stron. Zdawszy sobie
spraw, e niewidzialne wrogie siy wskazane przez komputer w ogle
nie istniej, skupiono uwag na analizie zgromadzonych informacji. Po
przeszukaniu masy danych i ich dopasowaniu system odkry w kocu,
e kropla bynajmniej nie ulega samozniszczeniu. Jej obraz wyuskany
z nagra walk nie zmieni si, jeli nie liczy napdzajcego j halo,
ktre pojawio si na jej ogonie. Nadal miaa idealny ksztat i lustrzan
powierzchni, tyle e teraz odbija si w niej blask jdrowych kul ognia
i metalowej magmy, olepiajca jasno na przemian z ciemn
czerwieni. Podczas dalszej analizy odtworzono jej tor lotu.
Podczas dwustu lat opracowywania strategii wojny w przestrzeni
kosmicznej sporzdzono rne scenariusze bitwy w dniu Sdu
Ostatecznego, ale wszystkie zakaday, e wrg bdzie potny.
Ludzko miaa si spotka na polu walki z jego gwnymi siami,
statkami, z ktrych kady mia by fortec wielkoci maego miasta.
Wyobraano sobie najprzerniejsz bro, jak mg posiada,
i rozmaite taktyki, z ktrych najbardziej przeraajcy byby atak
z zastosowaniem antymaterii, bo jej porcja wielkoci kuli karabinowej
mogaby zniszczy statek klasy gwiezdnej.
Teraz jednak poczona fl ta musiaa stawi czoo rzeczywistoci.
Jej jedynym przeciwnikiem bya niewielka sonda, jedna kropla
559 Liu Cixin

z ogromnego oceanu siy Trisolarian, ktra zastosowaa najstarsz

i najbardziej prymitywn ze znanych ludziom taktyk ataku
taranowanie.
Zanim system dowodzenia fl t doszed do tego prawidowego
wniosku, mino z grubsza trzynacie minut od rozpoczcia ataku.
Ze wzgldu na skomplikowan i ponur sytuacj i tak stao si to
do szybko, ale kropla bya jeszcze szybsza. Podczas bitw morskich
w dwudziestym wieku po ukazaniu si na horyzoncie fl ty wroga
mogo by dostatecznie duo czasu, by wezwa dowdcw na odpraw
na okrt flag wy. Jednak czas bitw w przestrzeni kosmicznej mierzono
w sekundach, wic podczas tych trzynastu minut zostao zniszczonych
ponad szeset jednostek. Dopiero wtedy ludzko uwiadomia sobie,
e nie jest w stanie zapanowa nad przebiegiem bitwy. Z powodu
blokady zaoonej przez sofony nie bya tego w stanie zrobi take
sztuczna inteligencja. Z takiej perspektywy mona byo atwo doj do
wniosku, e ludzko by moe nigdy nie bdzie zdolna stoczy bitwy
z Trisolarianami.
Prdko kropli i jej niewidzialno dla radarw miay taki skutek,
e systemy obronne na pierwszych zaatakowanych statkach w ogle
nie zareagoway. Jednak w miar jak rosy odlegoci midzy statkami
i zwiksza si dystans, z ktrego przeprowadzaa uderzenia, systemy
te ponownie wyskalowano w oparciu o cechy kropli. Tak wic pierwsz
jednostk, ktra podja prb jej zlikwidowania za pomoc broni
laserowej, by zwikszy celno strzaw do maego celu o duej
prdkoci, by Nelson. Trafion kropla wyemitowaa silne wiato
widzialne, mimo e Nelson wystrzeli wizki promieni gamma
niewidzialnych dla ludzkiego oka. Nigdy nie zrozumiano, skd braa
si niewidzialno kropli dla radarw, poniewa miaa cakowicie
refle syjn powierzchni i doskonale rozpraszajcy wiato ksztat, ale
Ciemny las 560

by moe sekret tej niewidzialnoci kry si w jej zdolnoci zmieniania

czstotliwoci odbijajcych si od niej fal elektromagnetycznych.
wiato, ktre wydobyo si z niej po uderzeniu, byo tak jasne, e
przymio wybuchajce wok jdrowe kule ognia, zmusio systemy
monitorowania do przyciemnienia elementw optycznych i olepio
wszystkich, ktrzy na ni patrzyli. Innymi sowy, byo w rezultacie
nie do odrnienia od ciemnoci. Rozjarzona kropla wesza w Nelsona
i zgasa, pograjc cae pole bitwy w mroku. Par chwil pniej
ogniste kule wybuchw jdrowych odzyskay poprzedni blask, a sonda
wynurzya si z Nelsona nietknita i popdzia w stron odlegej
o osiemdziesit kilka kilometrw Zieleni.
System obronny Zieleni przeczy si na elektromagnetyczn bro
kinetyczn. Metalowe pociski wystrzeliwane z dzia
elektromagnetycznych miay ogromn moc niszczenia, a wskutek
energii kinetycznej, ktr uzyskiway dziki wielkiej prdkoci, kady
z nich uderza w cel z si bomby. Na powierzchni planety mogy
w mgnieniu oka zrwna gr z ziemi. Wzgldna prdko kropli
jeszcze bardziej zwikszaa ich energi, ale po trafieni kropla
zwalniaa tylko nieznacznie, a potem znowu przyspieszaa. Pod
gradem pociskw wpada prosto na Ziele i przesza przez ni. Pod
mikroskopem o wielkim powikszeniu jej powierzchnia bya wci
gadka jak lustro, bez najmniejszych zadrapa.
Materia z czstek powizanych oddziaywaniem silnym rni si od
zwykej, tak jak ciao stae od cieczy. Ostrza kropli z ludzkiej broni
mia na ni taki wpyw jak fala na trzciny. Nie mona byo jej
uszkodzi, co oznaczao, e nic w Ukadzie Sonecznym nie jest
w stanie jej zniszczy. Bya nietykalna. Zaledwie system dowodzenia
fl t si ustabilizowa, znowu si rozstroi. Poniewa nie mg uy
jakiejkolwiek dostpnej broni, ju si nie pozbiera.
561 Liu Cixin

W przestrzeni kosmicznej trwaa bezlitosna rze. Gdy zwikszyy si

odlegoci midzy statkami, kropla przyspieszya i wkrtce podwoia
prdko. Przejawiajc w swych staych atakach chodn inteligencj
i precyzj, rozwizaa problem komiwojaera i ani razu nie poleciaa
ponownie przebyt ju tras. Jej cele byy w cigym ruchu, musiaa
wic dokonywa skomplikowanych pomiarw i oblicze, ale robia to
bez trudu, nie zmniejszajc prdkoci. Skupianie si na celach nie
przeszkadzao jej od czasu do czasu zboczy z toru, by szybko pozby
si nielicznych maruderw i powstrzyma fl t przed ucieczk
w tamtym kierunku.
Uderzaa przewanie w zbiorniki paliwa, ale nie byo wiadomo, czy
znajduje je dziki systemowi wykrywania ich pooenia w czasie
rzeczywistym, czy przy uyciu dostarczonej przez sofony bazy danych
o budowie kadej jednostki. Jednak w okoo dziesiciu procentach
celem ataku nie byy zbiorniki. Do zniszczenia tych statkw nie
dochodzio wskutek wybuchu materiau jdrowego, wic mijao
stosunkowo duo czasu, nim rozgrzany do czerwonoci statek si
rozerwa, a w tej sytuacji zaoga strasznie cierpiaa przed sponiciem.
Odwrt nie przebiega gadko. Byo za mao czasu, by wej w stan
gbinowy, statki mogy wic ewakuowa si tylko z prdkoci trzech
naprzd, co uniemoliwiao im rozproszenie si. Kropla niczym
owczarek pilnujcy stada wykonywaa od czasu do czasu uderzenia
w rnych miejscach, by utrzyma fl t w gromadzie.
W przestrzeni kosmicznej unosio si mnstwo zimnych ju albo
stygncych szcztkw, ktre utworzyy wok statkw ponce uki,
wic musiay one stale oczyszcza sobie drog ucieczki laserami albo
dziaami elektromagnetycznymi. Mimo to niektre fragmenty
przenikay przez obron i powodoway uszkodzenia kadubw, a nawet,
gdy uderzyy z przodu, utrat zdolnoci manewrowania. Zderzenia
Ciemny las 562

z wikszymi fragmentami koczyy si tragicznie.

Pomimo zaamania si systemu dowodzenia najwysze dowdztwo
zachowywao kontrol podczas ewakuacji, ale wskutek gstego szyku
pocztkowej formacji nie udao si unikn zderze midzy statkami.
Himalaje i Thor zderzyy si czoowo na penej prdkoci i roztrzaskay
w drobny mak. Na Genesis wpad od tyu Posaniec i przez rozdarcia
kadubw obu jednostek wydostao si jak huragan powietrze,
pocigajc za sob zaogi i rne przedmioty, ktre suny za wrakami
jak ogony.
Najstraszniejszy los spotka Einsteina i Xi, ktrych kapitanowie
obeszli system zabezpiecze i zdalnie nastawili silniki na cztery
naprzd. Nikogo z zaogi nie chroni stan gbinowy. Obrazy
przekazane z Xii pokazyway hangar oprniony z myliwcw, ale
zajty przez setk ludzi, ktrych sia cikoci wgniota w pokad.
Obserwatorzy patrzyli z przeraeniem na purpurowe plamy krwi
wykwitajce na biaej powierzchni wielkoci boiska pikarskiego
i tworzce niezwykle cienkie warstwy, ktre w kocu pod wpywem
ogromnej siy zlay si w jedno Takie same straszne sceny dziay si
w kulistych kabinach: kiedy zaczo si przecienie, wszyscy osunli
si na podog, a potem cika rka diaba cisna ich w bry jak
gliniane ludziki. Nikt nie zdy nawet krzykn. Sycha byo jedynie
trzask pkajcych koci i syk wyciskanych wntrznoci. Potem stos
mini i koci zalaa krwawa ciecz, ktra staa si niesamowicie czysta,
gdy pod wpywem ogromnego przecienia czci stae osiady, a jej
powierzchnia znieruchomiaa jak lustro. Wydawaa si ciaem staym,
w ktrym tkwiy niczym rubiny w krysztale minie, koci i narzdy
wewntrzne
Podczas pniejszego dochodzenia pocztkowo mylano, e
nastawienie Einsteina i Xii na cztery naprzd byo bdem
563 Liu Cixin

popenionym wskutek panujcego we floci chaosu, ale dalsze analizy

wykazay, e by to mylny pogld. Uycie trybu zdalnego sterowania
w celu obejcia cisych procedur wymaganych przez system kontroli
statku przed wykonaniem komendy cztery naprzd, obejmujcych
midzy innymi potwierdzenie, e caa zaoga znajduje si w stanie
gbinowym, skadao si z cigu skomplikowanych operacji, co po
prostu uniemoliwiao nadanie mu takiej prdkoci wskutek bdu.
W komunikatach wysanych przez obie jednostki znaleziono
informacje, e przed nastawieniem na czwrk zarwno Einstein, jak
i Xia wykorzystay myliwce i mniejsze statki dla przeniesienia swoich
zag na zewntrz. Komenda cztery naprzd zostaa wydana dopiero
wtedy, gdy kropla si do nich zbliya i zaczy wybucha znajdujce
si obok inne jednostki. wiadczyo to, e zamierzay uciec
z maksymaln prdkoci, by si uratowa, ale nawet im nie udao
si wymkn ze szponw kropli. Bystrooki bg mierci zauway, e
dwa statki lec szybciej ni reszta zgrupowania, zrwna si z nimi
i zniszczy je wraz z ich martwym adunkiem.
Jednak dwm innym jednostkom powioda si prba uniknicia
ataku kropli dziki wczeniu czwartego biegu. Byy to Kwant i Epoka
Brzu, ktrych zaogi weszy na danie Ding Yi w stan gbinowy
przed bitw. Gdy zosta zniszczony trzeci rzd statkw, obie ucieky
w tym samym kierunku. Zajmoway na pocztku pozycje w rogu
formacji, wic od kropli odgradzaa je caa fl ta i miay do czasu na
ucieczk w gb przestrzeni.
W wyniku trwajcego zaledwie dwadziecia minut ataku
zniszczonych zostao ponad tysic statkw, wicej ni poowa fl ty.
W przestrzeni kosmicznej powstaa mierzca dziesi tysicy
kilometrw rednicy i szybko rozprzestrzeniajca si metaliczna
chmura szcztkw, ktrej brzegi co i rusz rozwietlay jdrowe kule
Ciemny las 564

ognia powstae z eksplodujcych statkw. Wygldaa jak kamienna

twarz olbrzyma wyaniajca si z ciemnoci kosmicznej nocy i na
powrt si w niej pograjca. ar magmy midzy ognistymi kulami
nadawa chmurze wygld krwawego zachodu soca.
Jednostki, ktre na razie uszy z rzezi, byy chaotycznie rozproszone,
ale prawie wszystkie znajdoway si w obrbie metalicznej chmury.
Wikszoci z nich wyczerpaa si amunicja do dzia
elektromagnetycznych i musiay otwiera sobie drog przez chmur
tylko laserami, ale z powodu utraty energii nie mogy pracowa ca
moc, wic z wielkim trudem przedzieray si przez rumowisko. Statki
poruszay si praktycznie w takim samym tempie, w jakim rozszerzaa
si chmura, przez co staa si ona mierteln puapk, z ktrej nie
mogy si wydosta.
Prdko kropli bya teraz dziesi razy wiksza od trzeciej
prdkoci kosmicznej, czyli wynosia okoo stu siedemdziesiciu
kilometrw na sekund. Kropla pdzia i roztrcaa szcztki
zniszczonych statkw, ktre pod wpywem tych zderze zmieniay
posta na pynn, rozpryskiway si i trafia y w inne szcztki, tworzc
wraz z nimi jej lnicy ogon. Najpierw wygldaa jak najeona ze zoci
kometa, lecz gdy ogon si wyduy, zacza przypomina ogromnego
srebrnego smoka o cielsku dugoci dziesiciu tysicy kilometrw.
Kiedy w smok miota si w szalonym tacu, caa chmura jarzya si
promieniujcym od niego wiatem. Wzdu jego cielska wybuchay
statki, przez ktre si przebija, tak e w kadym momencie byo ono
upstrzone czterema czy picioma maymi socami jdrowych
eksplozji. Miliony ton magmy ze stopionych jednostek z tyu
zabarwiay jego ogon krwist czerwieni
P godziny pniej smok nadal lata, ale przestay si pojawia
wybuchy jdrowe i ogon straci krwistoczerwone zabarwienie.
565 Liu Cixin

W chmurze nie pozosta ani jeden statek.

Gdy smok z niej wylecia, nie mia ju ciaa, a jedynie gow i ogon.
Wtedy zacz pochania resztki fl ty. Z chmury wydobyo si tylko
dwadziecia jeden statkw, w wikszoci uszkodzonych w takim
stopniu, e leciay z minimaln prdkoci albo si rozpdu. Kropla
szybko je dogonia i zniszczya. Oboki, ktre z nich powstay, poczyy
si z chmur.
Kropla potrzebowaa jeszcze troch czasu, by rozprawi si
z picioma prawie nietknitymi statkami, poniewa nabray prdkoci
i kieroway si w rne strony. Ostatni, ktry zosta zniszczony, Arka,
zdoa na tyle si oddali od chmury, e gdy eksplodowa, bysk ten
rozwietli na kilka sekund przestrze jak samotna lampa na
pustkowiu.
Kosmiczne siy zbrojne ludzkoci zostay unicestwione.
Kropla ruszya w kierunku, gdzie ucieky Kwant i Epoka Brzu, ale
wkrtce zrezygnowaa z pogoni za nimi, bo oba cele byy za daleko
i nabray zbyt duej prdkoci. Tak oto tylko one ocalay z zagady.
Kropla opucia pobojowisko i skierowaa si w stron Soca.
Poza dwiema nieuszkodzonymi jednostkami zagady unikna maa
liczba czonkw zag, ktrzy przed zniszczeniem ich statkw wsiedli
do myliwcw i innych maych pojazdw kosmicznych. Chocia kropla
moga je bez trudu zniszczy, nie przejawiaa zainteresowania maymi
obiektami. Najwikszym zagroeniem byy dla nich poruszajce si
z du prdkoci metalowe fragmenty, bo nie posiadajc systemw
obrony, nie mogyby wyj cao ze zderze z nimi. I faktycznie cz
z nich zostaa zniszczona przez te szcztki. Najwiksz szans
przetrwania miay na pocztku i pod koniec ataku, poniewa na
pocztku nie utworzya si jeszcze metaliczna chmura, a pod koniec,
wskutek rozszerzania si, nie bya ju tak gsta.
Ciemny las 566

Ocalae myliwce i pozostae mae jednostki dryfoway przez kilka

dni za orbit Uranu i zostay wreszcie uratowane przez kursujce
w tym rejonie przestrzeni kosmicznej statki cywilne. Przeyo
niespena szedziesit tysicy ludzi, w tym dwch hibernatw, ktrzy
pierwsi trafnie ocenili atak kropli: chory Zhao Xin i kapitan Li Wei.
W kocu ruch na pobojowisku zamar, a metaliczna chmura stracia
w zimnie kosmosu blask i znikna w ciemnoci. W cigu lat, pod
wpywem siy przycigania Soca, przestaa si rozszerza i zacza
si wydua. Ostatecznie utworzya dugi, niezwykle cienki
metaliczny pas unoszcy si na zimnych obrzeach Ukadu
Sonecznego niczym milion dusz, ktre nie spoczy w pokoju.
Zniszczenia caych si kosmicznych ludzkoci dokonaa zaledwie
jedna sonda trisolariaska, a trzy lata od Ukadu Sonecznego
znajdowao si jeszcze dziewi takich jak ona. Caa dziesitka nie
bya rwna nawet jednej dziesiciotysicznej statku wojennego,
a z Trisolaris do Ukadu Sonecznego leciao ich tysic.
Jeeli ci zniszcz, c ci do tego?

Po przebudzeniu si Zhang Beihai spojrza na zegarek. Przespa

pitnacie godzin. Jeli nie liczy hibernacji, by to chyba najduszy
sen w jego yciu. Doznawa czego, czego jeszcze nigdy nie czu.
Przeanalizowawszy swj umys, uwiadomi sobie, skd si bierze to
uczucie. By sam.
W przeszoci, nawet gdy si unosi w bezkresie kosmosu, nigdy nie
czu si sam. Zawsze czu na sobie wzrok ojca. Jego spojrzenie
towarzyszyo mu dniem i noc. Stao si czci jego wiata, tak sam
jak Soce i gwiazdy. Teraz tego nie byo.
Pora wyj powiedzia do siebie w duchu, poprawiajc mundur.
567 Liu Cixin

Spa w stanie niewakoci, wic ani jego wosy, ani ubranie nie byy
w nieadzie. Spojrzawszy po raz ostatni na sferyczn kabin, w ktrej
spdzi ponad miesic, otworzy drzwi i wysun si na korytarz, gotw
spokojnie stawi czoo wciekoci tumu, spojrzeniom penym pogardy
i potpienia, ostatecznemu osdowi i, jako sumienny onierz, yciu,
ktre nie wiadomo jak dugo jeszcze potrwa. Bez wzgldu na to, co si
miao zdarzy, reszt ycia na pewno spdzi w spokoju.
Korytarz by pusty.
Ruszy nim wolno, przepywajc obok kabin, z ktrych wszystkie
byy otwarte. Byy identyczne jak ta, w ktrej jeszcze przed chwil
przebywa, a ich biae ciany przypominay oczy bez renic. Wszdzie
byo pusto jak na korytarzu, okna informacyjne zamknite.
Prawdopodobnie system informacyjny statku by przeformatowywany.
Przypomnia mu si ogldany w modoci film ktrego bohaterowie
yli w wiecie podobnym do kostki Rubika, skadajcym si
z niezliczonych identycznych szeciociennych pomieszcze,
a w kadym z nich znajdowa si inny miercionony mechanizm.
Przechodzili bez koca z jednego do drugiego
Zaskoczyo go, e jego myli pyn tak swobodnie. Dawniej by to
luksus, na ktry nie mg sobie pozwoli, ale teraz, gdy jego misja
zbliaa si do koca, mg popuci umysowi cugli.
Skrci za rg i znalaz si w innym, duszym, ale tak samo pustym
korytarzu. Grodzie emitoway agodne, mleczne wiato, ktre
sprawio, e straci poczucie gbi. wiat wyda mu si may. Take
i tu drzwi do wszystkich pomieszcze po obu stronach byy szeroko
otwarte.
Dobr Naturalny wyglda tak, jakby opucia go caa zaoga.
W oczach Zhang Beihaia ten ogromny statek by jednym wielkim,
lecz zwizym symbolem, metafor jakiego prawa ukrytego pod
Ciemny las 568

powierzchni rzeczywistoci. Mia wraenie, e te identyczne, biae,

kuliste pomieszczenia cign si we wszystkie strony, powtarzajc si
nieskoczenie we Wszechwiecie.
Przyszo mu do gowy, e to holografia
Kada sferyczna kabina moga uzyska cakowit kontrol nad
Doborem Naturalnym, a wic przynajmniej z punktu widzenia
informatyki bya caym statkiem. Znaczyo to, e Dobr Naturalny jest
hologramem.
Sam statek by metalowym ziarnem zawierajcym cao informacji
o ludzkiej cywilizacji. Gdyby gdzie we Wszechwiecie to ziarno
wypucio kieek, mogaby si z niego rozwin kompletna cywilizacja.
Ta cz zawieraa cao, a wic ludzka cywilizacja te moga by
hologramem.
Ponis klsk. Nie zdoa rozsia tych ziaren i czu z tego powodu
al. Ale nie smutek, i to wcale nie dlatego, e zrobi wszystko, co
mg, by speni swj obowizek. Uwolniony ju jego umys poszybowa
i Zhang wyobrazi sobie, e cay Wszechwiat jest holograficz y,
w kadym punkcie zawiera si cao, a wic dopki zostanie choby
jeden atom, bdzie istnia cay Wszechwiat. Nagle dozna tego samego
uczucia co Ding Yi przed zaledwie dziesicioma godzinami, w ostatnim
stadium podchodzenia do kropli, gdy Zhang Beihai jeszcze smacznie
spa uczucia cakowitego skupienia.
Dotar do koca korytarza i otworzy drzwi do najwikszego
pomieszczenia na statku, tej kulistej sali, w ktrej si znalaz trzy
miesice temu, gdy po raz pierwszy wszed na pokad Doboru
Naturalnego. Tak jak przedtem porodku niej unosio si zgrupowanie
onierzy i oficer , ale teraz byo ich kilka razy wicej i tworzyli
w tym zgrupowaniu trzy warstwy. Warstw rodkow i, jak si
zorientowa, jedyn rzeczywist bya zaoga Doboru Naturalnego.
569 Liu Cixin

Pozostae dwie byy hologramami.

Przyjrzawszy si dokadniej, stwierdzi, e warstwy holograficzn
skaday si z oficer i onierzy cigajcych ich czterech statkw.
W rodku trzywarstwowej formacji znajdowa si rzd piciorga
pukownikw: Dongfang Yanxu i dowdcw owych czterech jednostek.
Wszyscy poza Dongfang byli hologramami, ktre niewtpliwie
przysano ze statkw pocigowych. Kiedy wsun si do sali, skupiy
si na nim spojrzenia piciu tysicy ludzi. Nie patrzyli na niego jak na
zbiega. Dowdcy po kolei si zameldowali.
Bkitna Przestrze z Floty Azjatyckiej!
Enterprise z Floty Pnocnoamerykaskiej!
Gbia Kosmosu z Floty Azjatyckiej!
Podstawowe Prawo z Floty Europejskiej!
Jako ostatnia zasalutowaa mu Dongfang Yanxu.
Dobr Naturalny z Floty Azjatyckiej! Tych pi statkw wojennych
to wszystko, co zostao z ziemskiej fl ty kosmicznej. Ocali je pan dla
ludzkoci. Prosz obj nad nami dowdztwo!

To rozpad. Wszystko si rozpado. Zbiorowe zaamanie nerwowe!

powiedzia z westchnieniem Shi Xiaoming i potrzsn gow. Wanie
wrci z podziemnego miasta. W miecie panuje cakowity chaos.
Sytuacja wymkna si spod kontroli.
Na zebranie lokalnych wadz przyszli wszyscy pracownicy
administracji. W dwch trzecich skaday si one z hibernatw, ktrzy
teraz wyranie odrniali si od reszty, bo chocia pogreni byli
w skrajnym przygnbieniu, zachowywali mimo to spokj, podczas gdy
wspczeni urzdnicy okazywali w rnym stopniu oznaki zaamania
i wielokrotnie podczas zebrania tracili panowanie nad sob. Sowa Shi
Ciemny las 570

Xiaominga ponownie zszarpay im nerwy. Oczy naczelnika urzdu byy

mokre od ez i gdy zakry twarz i zaka, pobudzio to do szlochu wielu
innych wspczesnych urzdnikw. Osoba odpowiedzialna za edukacj
miaa si histerycznie, kilkoro innych zaczo warcze, a potem ciska
filiankami ziemi
Uspokjcie si powiedzia Shi Qiang.
Jego gos nie by donony, ale tak peen godnoci, e podziaao to na
wspczesnych. Naczelnik i jego szlochajcy podwadni powstrzymali
zy.
To dzieciaki rzek, krcc gow, Hines, ktry bra udzia
w zebraniu jako przedstawiciel miejscowej spoecznoci.
By chyba jedyn osob, ktra odniosa jaki poytek ze zniszczenia
poczonej fl ty, bo teraz, gdy rzeczywisto bya zgodna z jego plomb
mentaln, znowu ogarn go spokj. Wczeniej w obliczu niemal
pewnego, jak si wydawao, zwycistwa to, co zakodowa sobie,
zakadajc plomb, drczyo go dniem i noc. By o krok od zaamania.
Wysano go do najwikszego szpitala w miecie, ale najlepsi
psychiatrzy rozkadali bezradnie rce. Wystpili jednak z pewnym
pomysem, ktry pomogy zrealizowa lokalne wadze. Dlaczego nie
mona by, podobnie jak w Obleniu Berlina Daudeta czy
w nakrconym w zotym wieku filmi Good bye, Lenin!, sfabrykowa
fikcyjneg otoczenia, w ktrym ludzie ponieli klsk? Na szczcie
teraz, gdy technologia tworzenia wirtualnej rzeczywistoci osigna
szczyt, nie byo to takie trudne. Hines codziennie oglda w swoim
mieszkaniu sporzdzone specjalnie dla niego wiadomoci, ktrym
towarzyszyy trjwymiarowe, realistyczne obrazy. Widzia, jak cz
fl ty trisolariaskiej przyspiesza i przybywa wczeniej, ni si
spodziewano, do Ukadu Sonecznego, a zaskoczona poczona fl ta
ludzkoci ponosi ogromne straty w Pasie Kuipera. Potem trzy ziemskie
571 Liu Cixin

fl ty nie s w stanie utrzyma swoich pozycji na orbicie Neptuna

i zostaj zmuszone do stawienia oporu na orbicie Jowisza
Urzdnik, ktry kierowa tworzeniem tego faszywego wiata, tak
si w to zaangaowa, e gdy ziemska fl ta kosmiczna rzeczywicie
poniosa miadc klsk, pierwszy si zaama. Wysila jak mg
wyobrani, zarwno dla zaspokojenia potrzeb Hinesa, jak i dla
wasnej przyjemnoci, ale okrutna rzeczywisto j przerosa.
Kiedy z miejsca odlegego o dwadziecia jednostek astronomicznych
dotary na Ziemi z trzygodzinnym opnieniem obrazy zniszczenia
fl ty, og zacz si zachowywa jak gromada zrozpaczonych dzieci
i zmienia wiat w przedszkole z koszmaru sennego. Doszo do
masowych rozstrojw psychicznych i kompletnego rozprzenia.
W osiedlu Shi Qianga wszyscy wysi od niego rang urzdnicy albo
zoyli rezygnacj, albo pogryli si w apatii i nic nie robili, wic
wadze nadrzdne poleciy mu przej w trybie nadzwyczajnym
obowizki naczelnika miejscowej administracji. Moe nie byo to wane
stanowisko, ale podczas tego kryzysu los osiedla spocz w jego rkach.
Na szczcie, w odrnieniu od mieszkacw podziemnego miasta,
spoeczno hibernatw pozostaa wzgldnie spokojna.
Chciabym prosi wszystkich, by pamitali, w jakiej jestemy
sytuacji powiedzia Shi Qiang. Jeli w sztucznym rodowisku
podziemnego miasta co si zepsuje, rozpta si tam pieko i wszyscy
zaczn wychodzi na powierzchni. Gdyby tak si stao, nie
przetrwamy tu. Lepiej zastanwmy si, czy by si std nie wynie.
Dokd? zapyta kto.
Do jakiego rzadko zaludnionego rejonu, na przykad na pnocny
zachd. Oczywicie musielibymy najpierw wysa kogo, eby
sprawdzi, jak tam jest. W chwili obecnej nikt nie jest w stanie
powiedzie, co si stanie ze wiatem albo czy nie dojdzie do nastpnego
Ciemny las 572

Wielkiego Jaru. Musimy si przygotowa do tego, e nasze przetrwanie

bdzie cakowicie zaleao od rolnictwa.
Czy kropla zaatakuje Ziemi? zapyta kto inny.
A po co si tym martwi? Shi Qiang potrzsn gow. I tak
nikt nie jest w stanie nic na to poradzi. I dopki nie przeleci przez
Ziemi, musimy jako y, prawda?
Prawda. Zamartwianie si jest bezcelowe. Tego jestem cakowicie
pewien odpar Luo Ji, przerywajc milczenie.

Siedem ocalaych ziemskich statkw kosmicznych rozdzielio si na

dwie grupy. Jedna skadaa si z Doboru Naturalnego i jednostek,
ktre wysano za nim w pocig, drug tworzyy Kwant i Epoka Brzu,
ktre unikny zniszczenia przez kropl. Te dwie fl tylle znajdoway
si na przeciwnych kracach Ukadu Sonecznego, oddzielone od siebie
Socem. Obray przeciwne kierunki i stopniowo coraz bardziej
oddalay si od siebie.
Po wysuchaniu relacji o unicestwieniu poczonej fl ty wyraz
twarzy Zhang Beihaia si nie zmieni. Jego spojrzenie pozostao
spokojne jak powierzchnia jeziora przy bezwietrznej pogodzie.
Utworzenie gstego szyku byo niewybaczalnym bdem
powiedzia lekkim tonem. Mona si byo spodziewa wszystkiego, co
nastpio potem. Towarzysze rzek po chwili, przesuwajc wzrokiem
po piciu kapitanach i trzech warstwach zebranych w sali oficer
i onierzy. Zwracam si do was w ten starodawny sposb, bo chc,
eby od dnia dzisiejszego wszyscy tu obecni mieli wspln wol. Kady
z nas musi zrozumie, w jakiej znajdujemy si rzeczywistoci,
i wyobrazi sobie, jaka czeka nas przyszo. Towarzysze, nie moemy
wrci do domu.
573 Liu Cixin

Rzeczywicie nie byo powrotu. Kropla, ktra zniszczya poczon

fl t, nadal znajdowaa si w Ukadzie Sonecznym, a za trzy lata
miao przylecie dziewi innych. Dla tej fl tylli ich dawny dom by
teraz mierteln puapk. Z informacji, ktre otrzymali, wynikao, e
ludzka cywilizacja moe cakowicie upa jeszcze przed przybyciem
gwnej fl ty trisolariaskiej, wic koniec wiata dla Ziemian nie by
odlegy. Tych pi statkw musiao przyj na siebie odpowiedzialno
za przetrwanie cywilizacji, ale ich zaogi mogy tylko lecie jak najdalej
przed siebie. Statki stan si dla nich na zawsze domem, a ich
miejscem spoczynku bdzie przestrze kosmiczna.
Pi i p tysica czonkw zag byo jak noworodek odcity od
ppowiny i okrutnie cinity w otcha kosmosu. Podobnie jak jemu,
nie pozostawao im nic oprcz paczu. Mimo to spokojne spojrzenie
Zhang Beihaia byo si utrzymujc porzdek w zgrupowaniu
i pomagao im zachowa wojskow postaw. Dzieci pozostawione
samym sobie podczas bezkresnej nocy najbardziej potrzeboway ojca
i znalazy go, jak wczeniej Dongfang Yanxu, w osobie tego wiarusa.
Na zawsze pozostaniemy czci ludzkoci cign Zhang Beihai
ale teraz jestemy niezalen spoecznoci i musimy pozby si
psychicznego uzalenienia od Ziemi. Przede wszystkim musimy
wybra nazw dla naszego wiata.
Pochodzimy z Ziemi, by moe jestemy jedynymi dziedzicami jej
cywilizacji, nazwijmy si wic Statkiem Ziemia zaproponowaa
Dongfang Yanxu.
wietnie. Zhang Beihai skin z aprobat gow, po czym zwrci
si do formacji: Od tej pory jestemy obywatelami Statku Ziemia.
Ta chwila moe by drugim pocztkiem ludzkiej cywilizacji. Mamy
mnstwo do zrobienia, prosz wic was wszystkich, bycie wrcili na
swoje stanowiska.
Ciemny las 574

Dwa hologramy znikny, a zaoga Doboru Naturalnego zacza si

rozprasza.
Czy nasze statki powinny si spotka? zapyta dowdca Gbi
Kosmosu.
Kapitanowie nie zniknli.
Zhang Beihai potrzsn stanowczo gow.
To nie jest konieczne. Znajdujecie si obecnie dwiecie tysicy
kilometrw od Doboru Naturalnego i chocia to niewielka odlego,
podczas lotu na spotkanie z nami zuylibycie niepotrzebnie paliwo.
Podstaw naszego przetrwania jest oszczdzanie energii, a poniewa
mamy jej mao, musimy jak najwicej oszczdza. Jestemy jedynymi
ludmi w tej czci przestrzeni kosmicznej, wic rozumiem wasze
pragnienie, bymy trzymali si razem, ale dwiecie tysicy kilometrw
to niedaleko. Od tej pory musimy myle na dusz met.
Tak, musimy myle dugoterminowo powtrzya cicho Dongfang
Yanxu, wbijajc nieruchomy wzrok w horyzont, jakby patrzya na
dugie lata przed nimi.
Trzeba natychmiast zwoa zebranie obywateli cign Zhang
Beihai by okreli podstawowe sprawy, a potem wikszo zag
trzeba bdzie jak najszybciej podda hibernacji, by systemy
ekologiczne pracoway minimaln moc Bez wzgldu na to, co bdzie
dalej, zacza si historia Statku Ziemia.
Z zawiatw ponownie wynurzyy si, niczym przenikajce wszystko
promienie ze skraju kosmosu, oczy jego ojca. Zhang Beihai poczu na
sobie ich spojrzenie i powiedzia w duchu: Tak, tato, naprawd nie
moesz spocz w pokoju. Jeszcze si nie skoczyo. Zaczo si od
nowa.
575 Liu Cixin

Nastpnego dnia, nadal wedug ziemskiego kalendarza, odbyo si

pierwsze plenarne Zgromadzenie Obywateli w miejscu utworzonym
z piciu holograficz ych obrazw. Uczestniczyo w nim okoo trzech
tysicy osb, a pozostae, ktre nie mogy opuci stanowisk, doczyy
przez sie.
Najpierw zajto si najpilniejsz spraw celem podry Statku
Ziemia. Jednogonie przyjto utrzymanie dotychczasowego kursu.
Statek kierowa si ku miejscu wybranemu wczeniej przez Zhang
Beihaia, w stron gwiazdozbioru abdzia, a dokadnie gwiazdy
NH558J2, jednego z ukadw planetarnych lecych najbliej Ukadu
Sonecznego. Skada si on z dwch planet, z ktrych obie byy
gazowymi olbrzymami podobnymi do Jowisza, a zatem nie nadaway
si do zamieszkania, ale mona tam byo uzupeni paliwo jdrowe.
Okazao si teraz, e Zhang wybra kierunek lotu po gbokim
zastanowieniu, bo w innym kierunku, zaledwie ptora roku
wietlnego dalej ni ich obecny cel, znajdowa si drugi ukad
gwiezdny, z planet, ktrej rodowisko naturalne byo, jak wskazyway
obserwacje, podobne do ziemskiego. Problem polega na tym, e bya
ona jedyn planet tego ukadu, a wic gdyby okazaa si wiatem
niegocinnym a tego, czy panoway na niej warunki potrzebne do
ycia, nie mona byo stwierdzi na podstawie obserwacji
prowadzonych z odlegoci wielu lat wietlnych Statek Ziemia
straciby szans uzupenienia zapasw paliwa. Natomiast po zrobieniu
tego w ukadzie NH558J2 mg polecie z jeszcze wiksz prdkoci
ku innemu celowi.
NH558J2 bya pooona osiemnacie lat wietlnych od Ukadu
Sonecznego. Przy obecnej prdkoci, z poprawk na rne
nieprzewidywane sytuacje, Statek Ziemia mg tam dotrze za dwa
tysice lat.
Ciemny las 576

Za dwa milenia. Ta ponura liczba przedstawiaa jeszcze inny, ale

wyrany obraz teraniejszoci i przyszoci jego obywateli. Nawet jeli
uwzgldni si hibernacj, wikszo z nich nie zobaczy celu podry.
Ich ycie bdzie tylko chwil w majcej potrwa dwadziecia wiekw
wyprawie, a zreszt nawet dla ich potomkw NH558J2 bdzie tylko
przystankiem. Nikt nie wiedzia, dokd statek poleci stamtd, a tym
bardziej gdzie jego mieszkacy znajd prawdziwy dom.
W istocie rzeczy Zhang Beihai wykaza si wyjtkowo racjonalnym
podejciem. Najwyraniej wiedzia, e odpowiednie warunki dla ludzi
powstay na Ziemi nie wskutek przypadku czy zbiegu okolicznoci,
albo tym bardziej zasady antropicznej, lecz raczej w wyniku
dugotrwaych oddziaywa wzajemnych midzy biosfer
i rodowiskiem naturalnym, a to, e mogo si to powtrzy na innej
planecie krcej wok jakiej odlegej gwiazdy, byo mao
prawdopodobne. Wybr NH558J2 implikowa inn moliwo: by
moe ludzie nigdy nie znajd gocinnego wiata i ich nowa cywilizacja
bdzie skazana na wieczn wdrwk.
Nie powiedzia jednak o tym. By moe dopiero nastpne pokolenie,
zrodzone na Statku Ziemia, bdzie mogo si naprawd pogodzi
z cywilizacj statkow. Obecne bdzie musiao y nadziej na to, e
znajdzie dom na planecie podobnej do Ziemi.
Zgromadzenie okrelio te status polityczny Statku Ziemia.
Zdecydowano, e pi statkw tworzcych fl tyll pozostanie na zawsze
czci ludzkiego wiata, ale w obecnych warunkach jest niemoliwe,
by Statek Ziemia by politycznie podporzdkowany Ziemi czy trzem
fl tom, w zwizku z czym stanie si cakowicie niezalenym
pastwem.
Gdy wiadomo o tym przesano do Ukadu Sonecznego, ONZ
i Poczone Kolegium Floty Sonecznej dugo milczay, po czym nie
577 Liu Cixin

zajmujc stanowiska, przesay swe ciche bogosawiestwo.

Tak oto wiat ludzi zosta podzielony na trzy wsplnoty
midzynarodowe: dawn Ziemi Midzynarodow, Flot
Midzynarodow i Midzynarodowy Statek Kosmiczny, ktry lecia
w gb kosmosu. Ta ostatnia grupa liczya zaledwie pi tysicy osb,
ale niosa ze sob ca nadziej ludzkiej cywilizacji.

Na drugim spotkaniu Zgromadzenia Obywateli zacza si dyskusja

o strukturze przywdztwa na Statku Ziemia.
Gos zabra Zhang Beihai.
Uwaam, e jest na to za wczenie powiedzia. Zanim
zdecydujemy, jakiego rodzaju wadzy potrzebujemy, musimy okreli,
jaki ksztat ma przyj spoeczestwo na Statku Ziemia.
Chce pan powiedzie, e najpierw musimy opracowa konstytucj
rzeka Dongfang Yanxu.
Przynajmniej jej podstawowe zasady.
Dyskusja potoczya si tym torem. Wikszo bya zdania, e skoro
Statek Ziemia jest bardzo wraliwym ekosystemem podrujcym
w surowym rodowisku przestrzeni kosmicznej, trzeba stworzy
zdyscyplinowane spoeczestwo, by mie w tych warunkach gwarancj
wsplnej woli. Kto zaproponowa, by utrzyma dotychczasowy,
wojskowy system, i pomys ten uzyska poparcie wikszoci.
Macie na myli spoeczestwo totalitarne stwierdzi Zhang
Beihai.
Powinien si znale na okrelenie tego jaki agodniejszy termin.
W kocu wszyscy jestemy wojskowymi powiedzia kapitan Bkitnej
Przestrzeni.
Nie sdz, e to zda egzamin. Zhang Beihai potrzsn ze
Ciemny las 578

zdecydowaniem gow. Nie wystarczy zachowa ycie, by przetrwa.

Najlepszym sposobem zapewnienia sobie przetrwania jest rozwj.
Bdziemy musieli rozwija wasn nauk i technologi, by powikszy
nasz fl tyll. Fakty historyczne z czasw redniowiecza i Wielkiego
Jaru dowodz, e najwiksz przeszkod dla rozwoju jest ustrj
totalitarny. Statek Ziemia potrzebuje nowych pomysw i innowacji,
a mona to osign tylko w spoeczestwie, ktre szanuje wolno
i jednostk.
Mwi pan o stworzeniu takiego spoeczestwa jak wspczesna
Ziemia Midzynarodowa? zapyta jaki modszy ofice . Statek
Ziemia ma pewne wewntrzne uwarunkowania.
Zgadza si. Dongfang Yanxu kiwna do niego gow. Statek
Ziemia moe mie niewielk liczb ludnoci, ale posiada doskonay
system informacyjny, dziki ktremu kady problem mona atwo
podda pod dyskusj i pod gosowanie wszystkich obywateli. Moemy
ustanowi pierwsze naprawd demokratyczne spoeczestwo w historii
ludzkoci.
To te nie zda egzaminu. Zhang Beihai ponownie potrzsn
gow. Jak powiedzieli wczeniej ci obywatele, Statek Ziemia
podruje w surowych warunkach przestrzeni kosmicznej, gdzie
w kadej chwili moe si zdarzy katastrofa, ktra zagrozi caemu
temu wiatu. Historia Ziemi podczas kryzysu trisolariaskiego
pokazaa, e w obliczu takich klsk, zwaszcza wtedy, gdy nasz wiat
bdzie zmuszony do powice, spoeczestwo, jakie masz na myli,
jest szczeglnie sabe.
Wszyscy popatrzyli po sobie. W ich spojrzeniach wida byo to samo
pytanie: Wic co powinnimy zrobi?.
Myl zbyt prosto rzek z umiechem Zhang Beihai. W ludzkiej
historii nigdy nie pojawia si odpowied na to pytanie, jak wic
579 Liu Cixin

moemy j znale podczas jednego zebrania? Uwaam, e znalezienie

modelu spoecznego najbardziej odpowiedniego dla Statku Ziemia
bdzie wymagao dugich poszukiwa. Po zebraniu powinnimy zacz
o tym dyskutowa Prosz mi wybaczy zakcenie porzdku
zebrania. Powinnimy wrci do pierwotnego tematu.
Dongfang Yanxu nigdy jeszcze nie widziaa, by Zhang Beihai
umiecha si tak jak teraz. Umiech w ogle rzadko goci na jego
twarzy, a gdy si pojawia, by pewny siebie i wyrozumiay. Tymczasem
ten by przepraszajcy i niemiay. Mimo e przerwanie zebrania nie
byo wielk spraw, Zhang Beihai by szczeglnie skrytym czowiekiem
i po raz pierwszy wyrazi sw opini, ale zaraz j wycofa. Zauwaya
jego roztargnienie. Inaczej ni na poprzednim zebraniu nie robi
notatek. By jedyn osob na statku, ktra wci uywaa
starowieckiego pira i papieru, wic stay si jego symbolem.
Co wic zaprztao teraz jego umys?
Dyskusja wrcia do sprawy kierownictwa. Obywatele uznali, e
nie ma jeszcze odpowiednich warunkw do przeprowadzenia wyborw,
nie powinno si wic zmienia dotychczasowej hierarchii subowej.
Kapitanowie bd nadal dowodzi swoimi statkami, a zoony z caej
pitki Komitet Zwierzchni bdzie omawia wane sprawy
i podejmowa decyzje. Zhang Beihaia wybrano jednogonie na
przewodniczcego komitetu i najwyszego przywdc Statku Ziemia.
Opowiedziao si za nim sto procent zebranych.
Zhang jednak odmwi przyjcia tej funkcji.
To pana obowizek rzek kapitan Gbi Kosmosu.
Jest pan jedyn osob na Statku Ziemia, ktra cieszy si prestiem
i moe dowodzi wszystkimi jednostkami powiedziaa Dongfang
Yanxu.
Uwaam, e swj obowizek ju speniem. Jestem zmczony
Ciemny las 580

i osignem wiek emerytalny odpar spokojnie Zhang Beihai.

Gdy zebranie si zakoczyo, poprosi Dongfang Yanxu, by zostaa.
Dongfang powiedzia chc zachowa stanowisko penicego
obowizki kapitana Doboru Naturalnego.
Penicego obowizki kapitana? Spojrzaa na niego ze
zdziwieniem.
Tak. Niech mi pani da jeszcze raz pozwolenie na kierowanie
statkiem.
Mog przekaza panu dowdztwo nad Doborem Naturalnym.
Naprawd. I na pewno nie sprzeciwi si temu Komitet Zwierzchni ani
obywatele.
Potrzsn z umiechem gow.
Nie, kapitanem bdzie nadal pani, z peni wadzy dowdcy.
Prosz mi zaufa. W ogle nie bd si wtrca do pani pracy.
Wobec tego dlaczego chce pan uprawnie penicego obowizki
kapitana? Po co to panu w paskiej obecnej sytuacji?
Po prostu lubi ten statek. Przez dwa stulecia nilimy o takim.
Wie pani, do czego si posunem, ebymy go dzisiaj mieli?
Spojrza na ni nie kamiennym jak wczeniej, lecz pustym
wzrokiem, ukazujcym zmczenie i gboki smutek. Wydawa si
zupenie inn osob. Nie by ju spokojnym, ponurym niedobitkiem,
ktry gboko si zastanawia i zdecydowanie dziaa, lecz czowiekiem
zgitym pod brzemieniem czasu.
Gdy Dongfang Yanxu patrzya na niego, ogarno j wspczucie,
jakiego nie czua nigdy wczeniej.
Niech pan nie myli o tych sprawach. Historycy sprawiedliwie
ocenili pana dziaania w dwudziestym pierwszym wieku. Wybr bada
nad napdem radiacyjnym by dla technologii kosmicznej krokiem we
waciwym kierunku, i to krokiem milowym. By moe wtedy by to
581 Liu Cixin

by to jedyny wybr, tak jak jedynym wyborem dla Doboru Naturalnego

bya ucieczka. Poza tym zgodnie z prawem wspczesnym to wszystko
ju wiele lat temu ulego przedawnieniu.
Ale nie mog si od tego uwolni. Musz dalej nie ten krzy. Nie
rozumie pani Darz ten statek uczuciem, silniejszym uczuciem ni
pani. Odnosz wraenie, jakby by czci mnie. Nie mog go opuci.
Poza tym musz co zrobi w przyszoci i to mnie uspokaja.
Potem odwrci si i odpyn. Jego znuona posta staa si maym
czarnym punktem w ogromnej, biaej, kulistej sali. Dongfang Yanxu
odprowadzaa go wzrokiem, a znikn w tej bieli, a wtedy dopado j
dojmujce uczucie osamotnienia.

Podczas nastpnych spotka Zgromadzenia Obywateli ludzie na

Statku Ziemia oddali si pasji tworzenia nowego wiata. Toczyli
oywione dyskusje o konstytucji i strukturze spoecznej swego wiata,
sporzdzali projekty rnych praw i planowali pierwsze wybory
Midzy ofice ami i onierzami w rnych stopniach oraz midzy
statkami trwaa dokadna wymiana pogldw. Ludzie przyjmowali
swoje wizje i oczekiwali, e Statek Ziemia stanie si zalkiem
przyszej cywilizacji, ktra bdzie si stale rozszerzaa w miar
docierania fl ty do kolejnych ukadw gwiezdnych. Coraz wicej osb
zaczo nazywa Statek Ziemia drugim rajem, drugim miejscem
pochodzenia ludzkiej cywilizacji.
Ale ten stan podziwu nie trwa zbyt dugo, bo Statek Ziemia by
naprawd rajem.
Gwny psycholog Doboru Naturalnego, podpukownik Lan Xi,
kierowa 2. Departamentem Suby Cywilnej, zespoem oficer
z wyksztaceniem psychologicznym, ktry by odpowiedzialny za
Ciemny las 582

zdrowie psychiczne zaogi podczas dugich rejsw kosmicznych i bitw.

Gdy Statek Ziemia wyruszy w podr, z ktrej nie byo powrotu, Lan
Xi postawi podwadnych w stan pogotowia jak wojownikw
spodziewajcych si ataku potnego wroga. Plany, ktre wielokrotnie
wiczyli, przygotoway ich na stawienie czoa rnym moliwym
kryzysom psychicznym.
Zgadzali si, e najwikszym zagroeniem jest problem N
nostalgia, tsknota za domem. Przecie ludzko po raz pierwszy udaa
si w niekoczc si podr, wic problem N mg spowodowa
ogromn katastrof psychiczn. Lan Xi rozkaza 2DSC podj wszelkie
niezbdne rodki ostronoci, wcznie ze stworzeniem kanaw
komunikacji z Ziemi i trzema fl tami. Pozwalao to wszystkim
czonkom zag utrzymywa stay kontakt z rodzinami i przyjacimi
na Ziemi i we floci oraz oglda wikszo wiadomoci i innych
programw nadawanych przez dwie organizacje midzynarodowe.
Chocia Statek Ziemia znajdowa si siedemdziesit jednostek
astronomicznych od Soca, co oznaczao, e sygnay telewizyjne
docieray do niego z dziewiciogodzinnym opnieniem, jako
pocze z Ziemi bya znakomita.
Oprcz porad oficer wie suby psychologicznej przygotowali
radykalny rodek radzenia sobie z problemem N, kiedy pojawi si
w masowej skali: kwarantann tumu, ktry wymknie si spod
kontroli, poprzez hibernacj tych osb.
Nastpne wydarzenia pokazay, e obawy te byy niepotrzebne.
Chocia problem N sta si powszechnym zjawiskiem na Statku
Ziemia, nie tylko nie wymkn si spod kontroli, ale nawet nie przybra
takich rozmiarw jak podczas poprzednich, zwykych dalekich rejsw.
Pocztkowo zdezorientowao to Lan Xi, ale pniej znalaz przyczyn
tego stanu rzeczy: po zniszczeniu gwnej fl ty ludzkoci Ziemia
583 Liu Cixin

stracia wszelk nadziej. Chocia sdny dzie mia nastpi dopiero

za dwiecie lat (wedug najbardziej optymistycznych oblicze),
wiadomoci z Ziemi wiadczyy, e po cikim ciosie, jakim bya klska
poniesiona w przestrzeni kosmicznej, wiat pogry si w chaosie
i unosi si nad nim odr mierci. Ziemia i Ukad Soneczny nie
zapewniay statkowi adnego wsparcia, a wic nostalgia za takim
domem nie bya zbyt silna.
Mimo to wrg si pojawi, i to groniejszy ni problem N. Zanim Lan
Xi i jego zesp si zorientowali, znaleli si na straconej pozycji.
Lan Xi wiedzia z dowiadczenia, e podczas dugich rejsw problem
N pojawia si na og najpierw wrd szeregowych onierzy i niskich
rang oficer , bo ich stanowiska i obowizki wymagay mniejszej
uwagi ni obowizki wyszych oficer , a ich przygotowanie
psychiczne byo w porwnaniu z wysz kadr kiepskie. Dlatego 2DSC
od pocztku zaj si niszymi szczeblami, a tymczasem najpierw
zaczo si le dzia z wyszymi.
Lan Xi zauway co dziwnego. Niedugo miay si odby pierwsze
wybory wadz Statku Ziemia, wybory, w ktrych moga wzi udzia
caa spoeczno. Oznaczao to dla wikszoci wyszego dowdztwa
przejcie ze stanowisk oficerski h na stanowiska urzdnicze
i zastpienie ich niszymi stopniem rywalami. Lan Xi dowiedzia si
ze zdziwieniem, e nikt z wyszego dowdztwa Doboru Naturalnego
nie przejmuje si zbytnio wyborami, ktre mog zdecydowa o reszcie
ich ycia. Nie widzia, by wysi oficer wie prowadzili choby
najskromniejsz kampani, a gdy wspomina o wyborach, aden z nich
nie przejawia zainteresowania. Przypominao mu to roztargnienie
Zhang Beihaia podczas drugiego zebrania Zgromadzenia Obywateli.
Potem zacz dostrzega u oficer w stopniu powyej
podpukownika symptomy utraty rwnowagi psychicznej. Wikszo
Ciemny las 584

z nich stawaa si coraz wikszymi introwertykami i spdzaa duo

czasu w samotnoci, pogrona w mylach, bardzo ograniczajc
kontakty towarzyskie. Coraz rzadziej zabierali gos na zebraniach,
czasami w ogle si nie odzywali. Lan Xi zauway, e ich miny stay
si ponure. Nikomu nie patrzyli w oczy, w obawie, e inni mog
zauway ich zamglony wzrok. Gdy czasami napotkali czyje
spojrzenie, natychmiast odwracali gow, jakby doznali wstrzsu Im
wyszy mieli stopie, tym powaniejsze byy te objawy. Pewne oznaki
wiadczyy, e zaczyna to ogarnia rwnie nisze stopnie.
Wszyscy stanowczo odmawiali wsparcia psychologicznego. W tej
sytuacji 2DSC zmuszony by skorzysta ze swoich uprawnie do
przeprowadzenia obowizkowej terapii. Mimo to wikszo badanych
zachowywaa milczenie.
Lan Xi postanowi porozmawia z naczelnym dowdc i uda si do
Dongfang Yanxu. Zhang Beihai, ktry cieszy si wielkim szacunkiem
i wysok pozycj na Doborze Naturalnym i na caym Statku Ziemia,
zrzek si wszelkich godnoci, odsun na bok i stwierdzi, e jest
zwykym obywatelem. Zachowa tylko funkcj penicego obowizki
kapitana i przekazywa rozkazy Dongfang systemowi kierowania
statkiem. Pozostay czas spdza na wczeniu si po Doborze
Naturalnym i wypytywaniu onierzy i oficer wszystkich stopni
o szczegy statku, kosmicznej arki, ktr darzy niesabncym
uczuciem. Poza tym pozostawa spokojny i obojtny, nie udziela mu
si w najmniejszym stopniu oglny zy nastrj. Niewtpliwie byo tak
dlatego, e stara si trzyma od wszystkiego z dala, ale Lan Xi zna
te inny wany powd jego odpornoci: staroytni nie byli tak wraliwi
jak wspczeni, a w obecnych okolicznociach nieczuo wietnie
penia funkcj obronn.
Pani kapitan, powinna pani da nam jak wskazwk na temat
585 Liu Cixin

tego, co si dzieje powiedzia.

To pan powinien da nam jak wskazwk, panie podpukowniku.
Czy to znaczy, e nic pani nie wie o tym, w jakim stanie jest
zaoga?
W jej zmtniaych oczach pojawi si bezbrzeny smutek.
Wiem tylko tyle, e jestemy pierwszymi ludmi, ktrzy polecieli
w kosmos.
Co pani chce przez to powiedzie?
To pierwsza prawdziwa wyprawa ludzi w kosmos.
A, rozumiem. Wczeniej, bez wzgldu na to, jak daleko ludzie
polecieli w przestrze kosmiczn, byli czym w rodzaju latawca
puszczonego z Ziemi. czya ich z ni duchowa wi. Teraz ta wi
zostaa zerwana.
Wanie. Ta wi zostaa zerwana. Istotna zmiana polega nie na
tym, e pk sznurek, lecz na tym, e znikna rka, ktra go trzymaa.
Ziemia zmierza ku katastrofie Prawd mwic, w naszych umysach
jest ju martwa. Naszych pi statkw nie jest poczonych z adnym
wiatem. Wok nas jest otcha kosmosu.
Faktycznie. Ludzko nigdy wczeniej nie znalaza si w takim
rodowisku psychologicznym.
Tak. W tym rodowisku duch ludzkoci ulegnie zasadniczej
przemianie. Ludzie stan si Nagle urwaa, a z jej oczu znikn
smutek i zostao tam tylko przygnbienie nadajce im wygld
pokrytego chmurami nieba po deszczu.
Chce pani powiedzie, e w tym rodowisku ludzie stan si
nowymi ludmi?
Nowymi ludmi? Nie, panie pukowniku. Stan si nieludmi.
To ostatnie sowo wywoao u Lan Xi dreszcz. Spojrza na Dongfang
Yanxu. Wytrzymaa jego spojrzenie. Jeli przez oczy mona byo
Ciemny las 586

zajrze do duszy czowieka, to te okna byy szczelnie zamknite.

Chodzi mi o to, panie pukowniku, e nie bdziemy ju ludmi
w starym znaczeniu tego sowa. Tyle tylko mog powiedzie. I
sowa, ktre potem wypowiedziaa, brzmiay, jakby mwia przez sen
wkrtce przyjdzie kolej na pana.
Sytuacja stale si pogarszaa. Na drugi dzie po rozmowie Lan
Xi z Dongfang Yanxu doszo na Doborze Naturalnym do powanego
incydentu. Podpukownik z systemu nawigacji statku strzeli do
innego ofice a, z ktrym dzieli kabin. Wedug relacji ofia y
podpukownik obudzi si nagle w rodku nocy i zauwaywszy, e jego
towarzysz take nie pi, krzykn oskarycielsko, e podsuchuje go,
kiedy mwi przez sen. Podczas szarpaniny, ktra si potem wywizaa,
straci kontrol nad emocjami i wypali do niego z pistoletu.
Lan Xi od razu poszed porozmawia z zatrzymanym.
Ba si pan, e pana kolega mg usysze co, co pan powiedzia
przez sen. Co to byo?
To znaczy, e on naprawd to sysza? zapyta z przeraeniem
napastnik.
Lan Xi potrzsn gow.
Powiedzia, e nic pan nie mwi.
A gdybym co powiedzia, to co z tego? Nie mona bra powanie
tego, co si plecie przez sen. Na pewno nie pjd do pieka za co, co
powiedziaem przez sen!
Lan Xi nie mg wycign z napastnika, co ten sobie wyobraa, e
powiedzia przez sen, wic zapyta go w kocu, czy zgodziby si podda
hipnoterapii. Na t propozycj napastnik ponownie wpad w sza,
skoczy na Lan Xi i zacz go dusi. Odcignli go dopiero andarmi,
ktrzy wkroczyli do aresztu. Kiedy stamtd wychodzili, jeden z nich,
ktry sysza jego rozmow z zatrzymanym, powiedzia Lan Xi:
587 Liu Cixin

Panie pukowniku, jeli nie chce pan, by 2DSC sta si najbardziej

znienawidzonym miejscem na statku, niech pan wicej nie wspomina
o hipnoterapii. Dugo bycie nie przetrwali.
Tak wic Lan Xi musia si skontaktowa z pukownikiem Scottem,
psychologiem na Enterprisie. Scott peni tam rwnie funkcj
kapelana, jakiej nie byo na wikszoci jednostek Floty Azjatyckiej.
Zakrzywione ciany kabiny, w ktrej by Scott, zostay ustawione tak,
e jarzyy si sabym tym wiatem i ukazyway obraz gwiazd na
zewntrz, co sprawiao wraenie, e znajdowa si w zasnutej mg
przestrzeni kosmicznej. Jego twarz bya pogrona w mroku, ale mimo
to Lan Xi wyczu, e Scott unika spojrzenia mu prosto w oczy.
W rajskim ogrodzie robi si coraz ciemniej. Wszystko pochonie
czer powiedzia Scott znuonym gosem.
Lan Xi postanowi si z nim skonsultowa, liczc na to, e skoro
podczas spowiedzi ludzie mwi mu prawd, bdzie mg co doradzi,
ale po tych sowach, widzc przy tym majaczce w mroku oczy
pukownika, wiedzia, e nic od niego nie uzyska. Powstrzyma si wic
od pytania, z ktrym mia zamiar si do niego zwrci, i zamiast niego
zada inne, ktre zdumiao jego samego:
Czy w drugim raju powtrzy si to, co zdarzyo si w pierwszym?
Nie wiem. W kadym razie we ju wypezy. We drugiego raju
wspinaj si teraz po ludzkich duszach.
Chce pan przez to powiedzie, e zjady owoc z drzewa poznania
dobra i za?
Scott powoli skin gow. Potem pochyli j, ale ju nie podnis,
jakby stara si ukry oczy, by go nie zdradziy.
Mona tak powiedzie.
A kto zostanie wygnany z raju?
Wielu ludzi. Ale, inaczej ni poprzednio, teraz niektrzy by moe
Ciemny las 588

bd mogli zosta.
Kto? Kto zostanie?
Scott powoli westchn.
Powiedziaem ju do, pukowniku Lan. Dlaczego sam pan nie
poszuka owocu z drzewa poznania dobra i za? W kocu kady
powinien zrobi ten krok. Nie mam racji?
Gdzie powinienem go szuka?
Niech pan odoy prac i pomyli o tym. Niech pan si w to wczuje,
a znajdzie go pan.
Po rozmowie ze Scottem Lan Xi zgodnie z jego rad przerwa prac,
cho bya pilna, i w chaosie uczu pogry si w rozmylaniach.
Wczeniej, ni si spodziewa, do jego wiadomoci wpezy zimne,
liskie we raju. Znalaz owoc z drzewa wiedzy i zjad go, a wtedy
w jego duszy zgasy ostatnie promienie soca i wszystko pogryo si
w ciemnoci.
Na Statku Ziemia napia si tak mocno, e w kadej chwili moga
pkn, niewidzialna lina.
Dwa dni pniej kapitan Podstawowego Prawa popeni
samobjstwo. Sta na rufie na otoczonej przezroczyst kopu
platformie, ktra wydawaa si otwarta na przestrze kosmiczn. Ster
statku skierowany by w stron Ukadu Sonecznego. Soce byo teraz
t gwiazd, tylko troch janiejsz od reszty. Rozcigao si tam
skrajne rami Drogi Mlecznej, gwiazdy byy rzadkie. Gbia i ogrom
przestrzeni kosmicznej przejawiay arogancj, w ktrej nie mogy
znale wsparcia ani umys, ani oczy.
Ciemno. Jest tak cholernie ciemno mrukn kapitan i zastrzeli
si.
589 Liu Cixin

Gdy Dongfang Yanxu dowiedziaa si, e kapitan Podstawowego Prawa

pooy kres swemu yciu, tknita przeczuciem, i zblia si koniec,
zwoaa w ogromnym sferycznym hangarze myliwcw narad
z dwoma zastpcami.
W drodze do hangaru usyszaa, e kto j woa. By to Zhang Beihai.
W ponurym nastroju, w ktrym znajdowaa si od kilku dni,
zapomniaa o jego istnieniu. Przyjrza si jej od gry do dou
zatroskanym ojcowskim wzrokiem, ktry napeni j niewyobraaln
otuch, bo w tych dniach trudno byo znale na Statku Ziemia oczy
niezamglone przygnbieniem.
Wydaje mi si, e ostatnio nie czuje si pani dobrze, Dongfang. Nie
znam powodu, ale chyba co pani ukrywa. Co si dzieje?
Zamiast odpowiedzie, sama zapytaa:
A jak pan si miewa?
Dobrze. Bardzo dobrze. Zaznajamiam si z systemami uzbrojenia
Doboru Naturalnego. Oczywicie tylko powierzchownie, ale to
fascynujce. Niech pani sobie wyobrazi, jak czuby si Kolumb, gdyby
zwiedza lotniskowiec. Ja czuj si tak samo.
Widzc, jaki jest spokojny i odprony, Dongfang Yanxu poczua
lekk zazdro. Tak, dokona wielkiego czynu i mia prawo zazna
troch spokoju. Z czowieka, ktry tworzy histori, zmieni si
w niedouczonego hibernata. Teraz potrzebowa tylko ochrony. Z myl
o tym powiedziaa:
Niech pan nie pyta nikogo o to, o co przed chwil zapyta pan mnie.
Niech pan nie zadaje takich pyta.
Dlaczego? Dlaczego nie powinienem o to pyta?
Bo to niebezpieczne. Poza tym naprawd nie musi pan tego
wiedzie. Prosz mi wierzy.
Kiwn gow.
Ciemny las 590

Dobrze. Nie bd pyta. Dzikuj za to, e traktuje mnie pani jak

zwyk osob. Tylko tego chciaem.
Poegnaa si z nim pospiesznie, ale podajc do hangaru,
usyszaa jeszcze za sob gos zaoyciela Statku Ziemia:
Dongfang, bez wzgldu na to, co si stanie, prosz pozwoli, by
sprawy biegy swoim torem. Wszystko bdzie dobrze.
Porodku kulistej hali zobaczya swoich dwch zastpcw. Wybraa
na spotkanie wanie to miejsce, bo w tak ogromnym hangarze czuli
si jak na pustyni. Unosili si ca trjk w rodku czystej bieli, jakby
w caym Wszechwiecie nie istnia nikt prcz nich. Napeniao ich to
poczuciem bezpieczestwa.
Kade z nich patrzyo w inn stron.
Musimy postawi sprawy jasno powiedziaa.
Tak. Kada sekunda zwoki jest niebezpieczna rzek jej zastpca
Levine.
Potem razem z Akir Inouem odwrci si do niej twarz. Sens jego
sw by oczywisty: Pani jest kapitanem, wic pani mwi pierwsza.
Ale nie miaa odwagi.
Cokolwiek miao si teraz, u drugiego zarania ludzkiej cywilizacji,
wydarzy, mogo si sta podstaw nowego homeryckiego eposu albo
nowej Biblii. Judasz by tym, kim by, poniewa pierwszy pocaowa
Jezusa i to zasadniczo rnio go od drugiego, ktry to zrobi. Teraz
byo tak samo. Pierwsza osoba, ktra przemwi, postawi kamie
milowy w historii drugiej cywilizacji. Moe stanie si Judaszem,
a moe Jezusem, ale bez wzgldu na to, ktra z tych rl mogaby jej
przypa, Dongfang Yanxu nie miaa potrzebnej do tego odwagi.
Musiaa jednak podj si tego zadania, wic dokonaa mdrego
wyboru. Nie unikaa wzroku swoich zastpcw. Nie potrzebowali teraz
sw. Mogli si porozumiewa spojrzeniami. Gdy na siebie patrzyli, ich
591 Liu Cixin

oczy byy jak kanay informacyjne czce trzy dusze i przekazujce

wszystko z prdkoci wiata.
Paliwo.
Paliwo.
Paliwo.
Droga jest wci niepewna, ale przynajmniej znalelimy dwa
oboki pyu midzygwiezdnego.
Bdziemy si wlec.
Oczywicie. Po przejciu przez nie prdko statkw spadnie
wskutek oporu pyu do 0,03 prdkoci wiata.
Znajdujemy si ponad dziesi lat wietlnych od NH558J2.
Bdziemy potrzebowali szedziesiciu tysicy lat, by si tam dosta.
Wobec tego nigdy tam nie dotrzemy.
Statki moe dotr, ale nie bdzie na nich ycia. Przez tak dugi czas
nie podtrzyma go nawet hibernacja.
Chyba e
Chyba e utrzymamy prdko, przechodzc przez te oboki pyu,
a potem przyspieszymy.
Nie wystarczy nam paliwa.
Paliwo termojdrowe jest jedynym rdem energii na statkach
i trzeba jej uywa do innych celw: systemw ekologicznych,
moliwych korekt kursu
I dla przyspieszenia, gdy dotrzemy do celu. NH558J2 jest duo
mniejsza od Soca. Nie moemy liczy na to, e jej sia przycigania
wystarczy do wyhamowania. Bdziemy musieli zuy duo paliwa, bo
inaczej przelecimy obok tego ukadu.
Cae paliwo na Statku Ziemia wystarczy tylko dla dwch
jednostek.
Ale jeli nie bdziemy uwaali, zaledwie dla jednej.
Ciemny las 592

Paliwo.
Paliwo.
Paliwo.
No i jest jeszcze sprawa czci zamiennych powiedziaa Dongfang
Yanxu.
Czci.
Czci.
Czci.
Szczeglnie czci do najwaniejszych ukadw: silnikw systemw
informatycznego i kontrolnego, systemw rodowiskowych.
Moe nie s one tak pilnie potrzebne jak paliwo, ale s podstaw
przetrwania przez duszy czas. W ukadzie NH558J2 nie ma planety
dogodnej do osiedlenia si ani do stworzenia przemysu, nie ma nawet
odpowiednich do tego surowcw. To tylko stacja paliwowa przed lotem
do nastpnego ukadu gwiezdnego, gdzie mona stworzy przemys
w celu wyprodukowania czci.
Najwaniejszych czci zapasowych na Doborze Naturalnym
wystarczy tylko na dwie wymiany.
Za mao.
Za mao.
Poza silnikami wikszo najwaniejszych systemw na Statku
Ziemia mona wymieni.
Po modyfikacji mona e wykorzysta czci silnikw.
Czy na jednym albo na dwch statkach mona zebra wszystkie
zaogi? zapytaa gono Dongfang Yanxu, ale tylko po to, by skierowa
komunikacj wzrokow we waciw stron.
To niemoliwe.
To niemoliwe.
To niemoliwe. Za duo osb. Systemy rodowiskowy i hibernacyjny
593 Liu Cixin

nie maj do mocy, by zaspokoi potrzeby wszystkich. Jeli chocia

odrobin zwikszy si ich obecn wydolno, bdzie to miao
katastrofalne skutki.
No wic teraz chyba wszystko jasne? Gos Dongfang Yanxu
zabrzmia w biaej pustce jak mruczenie osoby pogronej w gbokim
nie.
Jasne.
Jasne.
Niektrzy musz zgin, bo inaczej zgin wszyscy.
Potem caa trjka ucieka wzrokiem w bok. Kade z nich pragno
si odwrci, jakby wstrzsn nimi grzmot z gbi Wszechwiata,
ktry sprawi, e ich dusze zadray ze strachu. Dongfang Yanxu
pierwsza przestaa bdzi spojrzeniem.
Do tego! powiedziaa.
Do tego.
Nie poddawajcie si.
Nie poddawajcie si?
Nie poddawajcie si, bo nikt inny si nie podda. Jeli si poddamy,
zostaniemy wygnani z raju.
Dlaczego my?
Oczywicie oni te nie powinni zosta wygnani.
Ale kto musi zosta wygnany. W raju nie ma miejsca dla
wszystkich.
Nie chcemy si wynie z raju.
A wic nie moemy si podda!
Spojrzenia caej trjki znowu si spotkay.
Infradwikowa bomba wodorowa.
Infradwikowa bomba wodorowa.
Infradwikowa bomba wodorowa.
Ciemny las 594

Jest w nie wyposaony kady statek.

Trudno si obroni przed pociskiem wystrzelonym ukradkiem.
Znowu uciekli wzrokiem w bok. Byli psychicznie wyczerpani.
Potrzebowali odpoczynku. Kiedy ich spojrzenia ponownie si spotkay,
byy niepewne i drce niczym pomienie wiec na wietrze.
To ze!
Ze!
Ze!
Staniemy si potworami!
Staniemy si potworami!
Staniemy si potworami!
Ale co myl oni? zapytaa cicho Dongfang Yanxu.
Dwm zastpcom wydawao si, e jej gos zawis w biaej
przestrzeni jak brzczcy komar.
No tak. Nie chcemy si sta potworami, ale kto wie, o czym myl
teraz oni.
Wobec tego ju jestemy potworami, bo czy inaczej moglibymy
uwaa ich za niczym niesprowokowane potwory?
To nie rozwizuje problemu powiedziaa Dongfang Yanxu, lekko
krcc gow.
Tak. Nawet jeli oni nie s potworami, problem pozostaje.
Bo oni nie wiedz, o czym mylimy.
Przypumy, e wiedz, i nie jestemy potworami.
Problem nadal istnieje.
Nie wiedz, co o nich mylimy.
Nie wiedz, co mylimy, e oni myl.
Takie podejrzenia ukadaj si w nieskoczony cig. Nie wiedz, co
mylimy, e oni myl, e my mylimy, e myl, e mylimy
Jak mona przerwa ten cig podejrze?
595 Liu Cixin

Komunikujc si z nimi?
Moe na Ziemi, ale nie w kosmosie. Cz ludzi musi zgin, eby
nie zginli wszyscy. Dostalimy od przestrzeni kosmicznej co
w rodzaju martwej rki w madongu i nie moemy wygra, cho
stawk jest przetrwanie Statku Ziemia. To mur nie do pokonania.
Kiedy przed nim stanlimy, komunikacja nie ma sensu.
Nie mamy wyboru. Zostao tylko jedno wyjcie. Tylko kto si na nie
zdecyduje?
Ciemno. Jest tak cholernie ciemno.
Nie moemy duej zwleka powiedziaa zdecydowanym tonem
Dongfang Yanxu.
Nie moemy zwleka. Pojedynkujcy si w tym ciemnym rejonie
przestrzeni kosmicznej wstrzymali oddechy. Lina zaraz pknie.
Zagroenie ronie z kad sekund.
Skoro wszystko jedno, kto pocignie za spust, to moe my to
zrobimy?
Akira Inoue nagle przerwa milczenie:
Zaczekajcie! Jest inne wyjcie.
Zoymy siebie w ofierze
Dlaczego?
Dlaczego my?
Mogaby to zrobi nasza trjka, ale czy mamy prawo decydowa
o tym w imieniu dwch tysicy ludzi na Doborze Naturalnym?
Stali na ostrzu noa. Chocia wrzynao si bolenie w ich stopy, skok
w ktrkolwiek stron byby skokiem w bezdenn otcha. Byy to ble
porodowe przed narodzeniem si nowych, kosmicznych ludzi.
A co powiecie na to, eby najpierw wymierzy w cele, a potem
jeszcze raz to przemyle? zapyta Levine.
Dongfang Yanxu skina gow. Levine przywoa interfejs systemu
Ciemny las 596

uzbrojenia i otworzy okno infradwikowych bomb wodorowych

i rakiet nonych. W kulistym ukadzie wsprzdnych, w ktrego
rodku znajdowa si Dobr Naturalny, ukazay si jako cztery
oddalone o dwiecie tysicy kilometrw wietlne punkty Bkitna
Przestrze, Enterprise, Gbia Kosmosu i Podstawowe Prawo.
Odlego maskowaa struktur celw, bo w skali przestrzeni
kosmicznej kady obiekt by tylko punktem.
Ale te cztery wietlne punkty otoczone byy czerwonymi aureolami,
czterema ptlami wskazujcymi, e rakiety zostay ju w nie
wycelowane.
Caa trjka popatrzya po sobie z osupieniem. Kady potrzsn
gow na znak, e nie on to zrobi.
Oprcz nich prawo do skierowania systemw broni na cel mieli take
oficer wie sekcji kontroli i namierzania, ale ich decyzje musiay zosta
zatwierdzone przez kapitana lub jego zastpc. Pozostawaa wic tylko
jedna osoba, ktra moga to zrobi.
Jestemy idiotami! On ju dwa razy zmieni bieg historii.
On pierwszy to sobie uwiadomi!
Kto wie kiedy? Moe ju w chwili zakadania Statku Ziemia,
a nawet wczeniej, gdy dowiedzia si, e poczona fl ta zostaa
zniszczona. Jest ostatni osob, ktra pokazaaby, e si martwi. Jak
wikszo rodzicw z jego epoki, zawsze myli o swoich dzieciach.
Dongfang Yanxu poleciaa najszybciej jak moga w stron wyjcia,
a za ni obaj zastpcy. Wypadli z drzwi i pucili si dugim
korytarzem. Zatrzymali si przed drzwiami kabiny Zhang Beihaia.
W powietrzu przed nimi unosio si takie samo cze jak to, ktre
przed chwil widzieli. Rzucili si do rodka, ale powtrzya si scena
sprzed ucieczki Doboru Naturalnego wpadli na cian. W miejscu
drzwi w grodzi znajdowa si przezroczysty krg.
597 Liu Cixin

Co pan robi? krzykn Levine.

Dzieci. Zhang po raz pierwszy zwrci si do nich w ten sposb.
Mimo e by odwrcony plecami, wyobraali sobie, e spojrzenie ma
spokojne jak powierzchnia wody przy bezwietrznej pogodzie.
Pozwlcie mi to zrobi.
Chce pan przez to powiedzie: Jeli ja nie zejd do piekie, kt
5
inny tam pjdzie? zapytaa gono Dongfang Yanxu.
Jestem przygotowany na to, by tam zej, od chwili, gdy zostaem
onierzem odpar, kontynuujc operacje niezbdne do wystrzelenia
pociskw.
Widzieli, e chocia nie ma w tym wprawy, kady jego krok jest
prawidowy.
W oczach Dongfang Yanxu pojawiy si zy.
Zejdmy tam razem! krzykna. Niech mnie pan wpuci. Pojd
do pieka razem z panem!
Nie odpowiedzia, tylko dalej manipulowa przy interfejsie. Ustawi
pociski kierowane na samozniszczenie na komend wydan ze statku,
eby mona je byo zdetonowa jeszcze w locie. Odezwa si dopiero po
wykonaniu ostatniego kroku:
Pomyl, Dongfang. Czy moglimy si zdecydowa na to wczeniej?
Absolutnie nie. Ale teraz moemy to zrobi, bo przestrze kosmiczna
zrobia z nas nowych ludzi. Ustawi gowice na wybuch w odlegoci
pidziesiciu kilometrw od kadego celu. Dziki temu zaatakowane
jednostki nie doznayby adnych uszkodze wewntrznych, ale
zginyby wszystkie znajdujce si na nich ywe istoty. Narodziny
nowej cywilizacji to tworzenie si nowej moralnoci. Wyczy
pierwszy bezpiecznik gowic. Gdy ludzie przyszoci bd ocenia
nasze czyny, mog si one wyda zupenie normalne. A wic nie
pjdziemy do pieka, moje dzieci. Wyczy drugi bezpiecznik.
Ciemny las 598

Nagle na statku rozlegy si, niczym krzyki dziesiciu tysicy

duchw w ciemnociach kosmosu, dwiki syren. W powietrzu pojawiy
si jak patki niegu ekrany, a na nich morze informacji, ktre
otrzyma system obrony Doboru Naturalnego, ale nikt nie mia czasu
ich czyta.
Od uruchomienia si alarmu do wybuchu infradwikowych bomb
wodorowych mino zaledwie dziesi sekund.
Obrazy przekazane na Ziemi z pokadu Doboru Naturalnego
wiadczyy o tym, e Zhang Beihai mg w sekund poj, co si dzieje.
Myla, e podczas dwch cikich stuleci jego serce stao si twarde
jak stal, ale przeoczy co, co kryo si w najgbszym zakamarku
jego duszy i co sprawio, e przed podjciem ostatecznej decyzji na
moment si zawaha. Stara si zapanowa nad dreniem serca i ta
chwila saboci kosztowaa go i wszystkich innych na pokadzie Doboru
Naturalnego ycie. Po miesicznej przerwie by o kilka sekund
wolniejszy od dowdcy drugiego statku.
W ciemnoci przestrzeni kosmicznej, w odlegoci pidziesiciu
kilometrw od Doboru Naturalnego, rozbysy trzy mae soca,
tworzc wok niego trjkt rwnoboczny. Ogniste kule wybuchw
jdrowych wieciy przez dwadziecia sekund, wysyajc niewidoczne
dla goego oka fale na czstotliwociach infradwikw.
Na obrazach przesanych na Ziemi wida byo, e w ostatnich trzech
sekundach Zhang Beihai odwrci si do Dongfang Yanxu, umiechn
i powiedzia:
To nie ma znaczenia. Wszystko jedno.
Tych sw tylko si domylano, bo Zhang nie zdy ich dokoczy.
Z trzech stron uderzya w nich potna fala elektromagnetyczna
i ogromny kadub Doboru Naturalnego zadra jak skrzyda cykady.
Energia tych wibracji zamienia si w fale infradwikowe, ktre na
599 Liu Cixin

obrazach wyglday jak spowijajca wszystko krwawa mga.

Atak przypucio Podstawowe Prawo. Wystrzelono z niego w cztery
pozostae statki dwanacie niewidzialnych pociskw uzbrojonych
w gowice termojdrowe. Trzy skierowane na odlegy o dwiecie tysicy
kilometrw Dobr Naturalny odpalono wczeniej ni na jednostki
ssiednie, by trafi y w cel w tym samym czasie. Po samobjstwie
kapitana Podstawowego Prawa dowdztwo przej jego zastpca, ale
nie wiadomo byo, kto podj decyzj o ataku. I nigdy nie bdzie
wiadomo.
Podstawowe Prawo nie byo jedynym statkiem, ktry pozosta w raju.
Z trzech jednostek pocigowych najlepiej przygotowana na
niespodziewane wydarzenia bya Bkitna Przestrze. Zanim zostaa
zaatakowana, zamienia swoje wntrze w prni, a caa zaoga
woya skafandry kosmiczne. Fale infradwikowe nie mogy si
rozchodzi w prni, wic nikt nie zosta ranny, a kadub dozna tylko
nieznacznych uszkodze spowodowanych uderzeniem
elektromagnetycznym.
Zaraz po wybuchach pociskw termojdrowych Bkitna Przestrze
przystpia do kontrataku. Zalaa Podstawowe Prawo promieniami
piciu laserw gamma i wypalia w jego kadubie pi ogromnych
dziur. Wntrze statku zajo si ogniem, doszo te do mniejszych
wybuchw, wskutek czego straci on zdolno bojow. Bkitna
Przestrze nie poprzestaa na tym i kontynuowaa ostrza. Pod gradem
pociskw jdrowych i kul z dzia elektromagnetycznych Podstawowe
Prawo eksplodowao. Nie ocala nikt z jego zaogi.
Niemal w tym samym czasie, kiedy trwaa bitwa ciemnoci midzy
jednostkami skadowymi Statku Ziemia, podobna tragedia rozgrywaa
si na drugim kocu Ukadu Sonecznego. Epoka Brzu przypucia
nagle atak na Kwant z uyciem takich samych infradwikowych
Ciemny las 600

pociskw termojdrowych, by zabi jego zaog, ale zachowa statek

w caoci. Obie jednostki przesay na Ziemi tak skpe informacje,
e nikt nie wiedzia dokadnie, do czego midzy nimi doszo. Oba
statki bardzo przyspieszyy, by uciec przed atakiem sondy, ale nie
wyhamoway potem jak te, ktre cigay Dobr Naturalny, wic
powinny mie do paliwa, by powrci na Ziemi.
Bezmiar przestrzeni kosmicznej trzyma w mrocznych objciach
ponur now ludzko.
W rozszerzajcej si metalowej chmurze, ktra powstaa po
rozerwaniu si Podstawowego Prawa, Bkitna Przestrze napotkaa
Enterprisea i Gbi Kosmosu, na ktrych nie byo adnych oznak
ycia, i zabraa cae ich paliwo. Po odarciu ich z wyposaenia
przeleciaa dzielce j od Doboru Naturalnego dwiecie tysicy
kilometrw i tam zrobia to samo. Statek Ziemia wyglda teraz jak
plac budowy w kosmosie, masywne kaduby trzech martwych
jednostek byy usiane iskrami laserowych spawarek. Gdyby Zhang
Beihai jeszcze y, widok ten z pewnoci przypomniaby mu
lotniskowiec Tang sprzed dwch wiekw.
Bkitna Przestrze ustawia szcztki wrakw trzech statkw
w ksztacie podobnym do Stonehenge, robic grb w przestrzeni
kosmicznej. Wyprawiono tam pogrzeb wszystkim ofiaro bitwy
ciemnoci.
W rodku zebrao si 1273 czonkw zaogi. Byli to wszyscy
obywatele Statku Ziemia, ktrzy pozostali przy yciu. Wok nich
wznosiy si jak acuch grski ogromne resztki statkw, a luki midzy
nimi wyglday jak jaskinie. W tym rumowisku, rzucajcym na ywych
cie niczym gry w poudnie na dolin, spoczy ciaa 4247 ofia .
Jedynym wiatem byo lodowate lnienie Drogi Mlecznej, docierajce
przez wyrwy w murze zbudowanym ze szcztkw.
601 Liu Cixin

Podczas pogrzebu panowa spokj. Skoczyo si niemowlctwo

nowych, kosmicznych ludzi.
Zapalono ma lampk wotywn. Skadaa si
z pidziesiciowatowej arwki i stu zamiennych, ktre miay po kolei
zastpowa znajdujc si w lampce. Jej saby blask by jak wieczka
w grskiej kotlinie, rzucajca may krg wiata na wysokie urwisko
zomowiska i odbijajca si w kawaku tytanowej grodzi, na ktrej
wyryto nazwiska ofia . Nie byo adnego epitafium
Godzin pniej kosmiczny grb owietli po raz ostatni ogie
buchajcy z silnikw ruszajcej w dalsz drog Bkitnej Przestrzeni.
Grb lecia z prdkoci jednego procenta prdkoci wiata. Za
kilkaset lat, wskutek hamujcego oddziaywania oboku pyu
midzygwiezdnego, zmniejszy si ona do 0,03 prdkoci wiata, a za
szedziesit tysicy lat rumowisko dotrze do NH558J2, ale ponad
pidziesit tysicy lat wczeniej Bkitna Przestrze skieruje si ju
w stron nastpnego ukadu gwiezdnego.
Bkitna Przestrze leciaa w gb kosmosu, wyposaona w mnstwo
paliwa i czci zapasowe wystarczajce do omiu napraw. Materiau
byo tak duo, e nie sposb byo go zmieci na statku, wic do
kaduba przytroczono kilka zewntrznych magazynw, co zupenie
zmienio wygld jednostki. Jej ogromne, brzydkie, nieregularne cielsko
rzeczywicie wygldao jak objuczony wdrowiec wyruszajcy w dug
podr.
W poprzednim roku, po drugiej stronie Ukadu Sonecznego, Epoka
Brzu odleciaa od szcztkw Kwantu i nabierajc coraz wikszej
prdkoci, zmierzaa w kierunku gwiazdozbioru Byka.
Obie jednostki przybyy ze wiata wiata, ale teraz stay si
statkami ciemnoci.
Wszechwiat te by kiedy jasny. Przez krtki okres po Wielkim
Ciemny las 602

Wybuchu caa materia istniaa w formie wiata i dopiero kiedy

Wszechwiat zmieni si w popi, cisze pierwiastki wychyny
z ciemnoci i utworzyy planety i ycie. Matk ycia i cywilizacji bya
ciemno.
W kierunku Bkitnej Przestrzeni i Epoki Brzu popyn z Ziemi
potok wyzwisk i przeklestw, ale aden z tych statkw nie
odpowiedzia na nie. Zerway wszelkie kontakty z Ukadem
Sonecznym, bo dla tych dwch wiatw Ziemia bya ju martwa.
Dwa ciemne statki, oddzielone Ukadem Sonecznym i coraz bardziej
si od siebie oddalajce, stopiy si w jedno z ciemnoci. Unoszc
ze sob cao ludzkich myli i wspomnie, ca chwa i wszystkie
marzenia Ziemi, cicho znikny w czerni wiecznej nocy.

Wiedziaem!
Byo to pierwsze sowo, ktre wypowiedzia Luo Ji, gdy si
dowiedzia o bitwie ciemnoci, ktra rozegraa si na kracach Ukadu
Sonecznego. Zostawiwszy zaskoczonego Shi Qianga, wybieg z pokoju,
popdzi przez osiedle i stan na skraju pustyni.
Miaem racj! Miaem racj! krzykn do nieba.
Bya pna noc i by moe dlatego, e wczeniej spad deszcz,
powietrze byo przejrzyste. Wida byo gwiazdy, chocia nie byy tak
wyrane jak w dwudziestym pierwszym wieku i znacznie rzadsze ni
wtedy, bo mona byo dostrzec tylko najjaniejsze. Mimo to nadal
przepeniao go to samo uczucie, co w ow mron noc na
zamarznitym jeziorze przed dwoma wiekami. Zwyky obywatel Luo Ji
znowu sta si Wpatrujcym si w cian.
Da Shi, w moich rkach jest klucz do zwycistwa ludzi! rzek do
Shi Qianga, ktry za nim przyszed.
603 Liu Cixin

Ach, tak? rzek tamten i si rozemia.

Lekko drwicy miech Shi Qianga ostudzi emocje Luo Ji.
Wiedziaem, e mi nie uwierzysz.
No i co teraz zrobisz? zapyta Shi Qiang.
Luo Ji usiad na piasku i jego nastrj gwatownie si popsu.
A co powinienem? Wyglda na to, e nic nie mog zrobi.
Mgby przynajmniej jako powiadomi o tym gr.
Nie wiem, czy by to co dao, ale sprbuj. Nawet jeli robi to tylko
po to, by speni swj obowizek.
Do jakiego szczebla chcesz dotrze?
Do najwyszego. Do sekretarza generalnego ONZ. Albo do
przewodniczcego PKFS.
Obawiam si, e nie bdzie to atwe. Teraz jestemy zwykymi
obywatelami Mimo to musisz sprbowa. Zacznij od wadz miejskich.
Znajd burmistrza.
Dobrze. A wic pojad do miasta.
Pojad z tob.
Nie, pojad sam.
Nawet na tym stanowisku wci jestem urzdnikiem. Mnie bdzie
atwiej dosta si do burmistrza.
Luo Ji spojrza na niebo i zapyta:
Kiedy ta kropla dotrze do Ziemi?
W wiadomociach mwi, e za dziesi do dwunastu godzin.
Wiesz, po co tu przyleci? Jej zadaniem nie byo zniszczenie
poczonej fl ty ani atak na Ziemi. Przybya tu po to, eby mnie zabi.
Nie chc, eby by ze mn, kiedy to zrobi.
Shi Qiang znowu rozemia si drwico.
Mamy jeszcze dziesi godzin, prawda? Wtedy bd si trzyma
z dala od ciebie.
Ciemny las 604

Luo Ji potrzsn gow z cierpkim umiechem.

Nie traktujesz mnie powanie. Dlaczego wic chcesz mi pomc?
Mj chopcze, od gry zaley, czy ci uwierz, czy nie. Zawsze
dziaam ostronie. Jeli dwiecie lat temu wybrano ci spord
miliardw ludzi, to musia by jaki powd, prawda? Czy nie zostan
potpiony na wieki, jeli ci tutaj zatrzymam? Nic nie strac, jeli gra
nie potraktuje ci powanie. To wymaga tylko jazdy do miasta. Ale
w jedno absolutnie nie wierz e to co, co leci ku Ziemi, przybywa
ci zabi. Dobrze si znam na zabijaniu i byaby to przesada, nawet jak
na Trisolarian.
Dotarli do przejcia ze starego miasta do miasta pod ziemi we
wczesnych godzinach rannych i zobaczyli, e windy nadal funkcjonuj
normalnie. Wychodzio z nich mnstwo objuczonych bagaem ludzi. Na
d jednak zjedao niewielu i w windzie byo oprcz nich tylko dwch
mczyzn.
Jestecie hibernatami? Oni wszyscy wyjedaj na gr. Po co tam
zjedacie? zapyta jeden z nich, modzieniec. W miecie panuje
chaos.
Na jego ubraniu cigle wieciy ogniste kule na czarnym tle. Po
bliszym przyjrzeniu si wida byo, e jest to obraz zniszczenia
poczonej fl ty.
No to po co pan tam zjeda? zapyta Shi Qiang.
Znalazem na powierzchni mieszkanie, wic jad zabra par
rzeczy odpar. Potem wskaza ich kiwniciem gowy. Wy, na
powierzchni, bdziecie bogaci. Nie mamy tam domw, a prawa
wasnoci do nieruchomoci na powierzchni nale przewanie do was.
Bdziemy musieli je od was odkupi.
Jeli podziemne miasto upadnie i wszyscy jego mieszkacy rusz
na powierzchni, to pewnie nikt nie bdzie sprzedawa i nikt nie bdzie
605 Liu Cixin

kupowa.
Przysuchiwa si im wcinity w kt mczyzna w rednim wieku.
Nagle zakry twarz rkami i jkn:
Och, nie
Przykucn i zacz paka. Jego ubranie pokazywao klasyczn
biblijn scen: nagich Adama i Ew pod drzewem w raju i pezncego
midzy nimi czarownego wa. Mg to by symbol niedawnej bitwy
ciemnoci.
Takich jak on jest wielu powiedzia modzieniec, wskazujc
z pogard tego, ktry szlocha. Chorych na umyle. Zawieciy mu
si oczy. W rzeczywistoci koniec wiata to wspaniay czas. Nawet
najwspanialszy. Jedyny okres w historii, kiedy ludzie mog si wyzby
wszystkich trosk i ciarw i cakowicie zaj si sob. To gupie
zachowywa si tak jak on. Najbardziej odpowiedzialn postaw jest
bawi si, dopki moemy.
Gdy winda stana na dole, Luo Ji i Shi Qiang wysiedli
i natychmiast poczuli silny swd spalenizny. W podziemnym miecie
byo janiej ni przedtem, ale byo to dranice biae wiato.
Rozejrzawszy si wok, Luo zobaczy przez luki midzy drzewami nie
bkitne niebo, lecz zupen pustk. Wywietlany na sklepieniu obraz
nieba znikn. Ta pustka przypominaa mu kuliste kabiny statkw
kosmicznych, ktre widzia w wiadomociach. Trawniki byy zasane
mieciami, ktre spady z ogromnych drzew. Niedaleko leay wraki
kilku latajcych samochodw. Jeden z nich sta w pomieniach,
a otaczajcy miejsce wypadku ludzie wrzucali w nie mieci, ktre
podnosili z trawnika. Kto wrzuci nawet wasne ubranie, nadal
pokazujce obrazy. Z pknitej rury wysoko tryska strumie wody,
oblewajc ludzi, ktrzy dokazywali wok niego jak dzieci. Od czasu
do czasu krzyczeli chrem w podnieceniu i odskakiwali, by unikn
Ciemny las 606

sypicych si z drzew odpadkw, po czym znowu si zbierali

i kontynuowali zabaw. Luo Ji spojrza ponownie w gr i w kilku
miejscach zobaczy poary na drzewach. Wyy syreny latajcych wozw
straackich przedzierajcych si przez opadajce, ponce licie
Zauway, e ludzie, ktrych spotykali na ulicach, dzielili si na
dwa typy, zupenie jak ci dwaj, ktrzy jechali z nimi wind. Jeden
typ stanowiy osoby przygnbione, chodzce z pustym wzrokiem albo
po prostu siedzce na trawnikach i przeywajce katusze rozpaczy,
ktrej przyczyn nie bya ju klska ludzkiej fl ty, lecz obecne trudne
warunki ycia. Osoby drugiego typu znajdoway si w stanie szalonego
podniecenia i upajay si moliwoci pofolgowania sobie.
Ruch by bezadny. Przywoanie takswki zajo Luo Ji i Shi
Qiangowi p godziny. Gdy latajcy samochd bez kierowcy
przelatywa midzy ogromnymi drzewami, Luo przypomnia sobie swj
pierwszy, straszny dzie w tym miecie i poczu napicie, jakby jecha
grsk kolejk w wesoym miasteczku. Na szczcie samochd wkrtce
zatrzyma si przed ratuszem.
Shi Qiang bywa tu wielokrotnie subowo, wic dobrze zna to
miejsce. Po pokonaniu znacznej liczby szczebli dostali w kocu
pozwolenie na spotkanie z burmistrzem, ale musieli zaczeka a do
popoudnia. Luo Ji spodziewa si komplikacji, wic zgoda burmistrza
go zaskoczya, tym bardziej e czasy byy trudne, a oni byli zwykymi
szarakami. Przy obiedzie Shi Qiang powiedzia mu, e burmistrz obj
stanowisko poprzedniego dnia. Przedtem by urzdnikiem zajmujcym
si sprawami hibernatw, czyli w pewnym sensie zwierzchnikiem Shi
Qianga, wic bardzo dobrze go zna.
To jeden z naszych krajanw.
W tej epoce sowo krajan zamiast do pooenia geograficzneg
zaczo si odnosi do czasu. Ale nie wszyscy hibernaci go uywali.
607 Liu Cixin

Za krajanw uwaano tylko tych, ktrzy poddali si hibernacji mniej

wicej w tym samym czasie. Krajanw w czasie czya blisza wi ni
dawniej krajanw w przestrzeni geograficznej
Burmistrz przyj ich dopiero po czwartej. W tej epoce wysocy
urzdnicy wygldali jak gwiazdy film we, wybierano tylko ludzi
prezentujcych si najbardziej atrakcyjnie, ale burmistrz nie
wyrnia si niczym szczeglnym. By mniej wicej w wieku Shi
Qianga, ale duo szczuplejszy, i mia cech, po ktrej od pierwszego
rzutu oka mona w nim byo rozpozna hibernata: nosi okulary. Byy
niewtpliwie antykiem sprzed dwustu lat, poniewa nawet soczewki
kontaktowe znikny ju dawno temu. Jednak ludzie, ktrzy
przyzwyczaili si do noszenia okularw, uwaali na og, e bez nich
wygldaj jako dziwnie, wic wielu z hibernatw nosio je nadal,
nawet kiedy poprawiono im wzrok.
Burmistrz wyglda na cakowicie wyczerpanego i zdawao si, e
nawet podniesienie si z krzesa sprawia mu trudno. Gdy Shi Qiang
przeprosi go za najcie i pogratulowa awansu, potrzsn gow.
Mamy trudne czasy. Znowu przydajemy si my, nieokrzesane
dzikusy.
Jest pan najwyszym rang hibernatem na Ziemi, prawda?
Kto wie? W miar rozwoju sytuacji nasi krajanie mog zosta
awansowani na jeszcze wysze stanowiska.
A co si stao z poprzednim burmistrzem? Zaamanie nerwowe?
Nie, nie. Nawet w tej epoce zdarzaj si silni ludzie. Dwa dni
temu zgin w wypadku samochodowym w dzielnicy, w ktrej doszo
do rozruchw.
Burmistrz zauway stojcego za Shi Qiangiem Luo Ji.
O, doktor Luo. Witam. Oczywicie poznaj pana. Dwiecie lat temu
darzyem pana kultem, bo najbardziej z caej czwrki wyglda pan
Ciemny las 608

na Wpatrujcego si w cian. Naprawd nie mogem rozszyfrowa,

co chce pan zrobi. Ale na nastpne sowa burmistrza podupadli
na duchu. Jest pan czwartym mesjaszem, ktry w ostatnich dwch
dniach przyszed si ze mn zobaczy. I czekaj dziesitki innych,
z ktrymi nie mam siy si spotka.
Panie burmistrzu, on nie jest taki jak oni. Dwiecie lat temu
Oczywicie. Dwiecie lat temu zosta wybrany spord miliardw
ludzi i z tego powodu postanowiem spotka si z wami. Wycelowa
palec w Shi Qianga. Jest jeszcze co, do czego jest mi pan potrzebny,
ale o tym porozmawiamy potem. Mam jednak drobn prob czy
moe pan nie mwi o swoim planie ocalenia wiata? Te plany s
zawsze takie dugie. Niech pan mi najpierw powie, czego pan ode mnie
potrzebuje.
Kiedy Luo Ji i Shi Qiang wyjanili, czego chc, burmistrz od razu
potrzsn gow.
Nawet gdybym chcia pomc, nie mog. Mam na gowie kup
wasnych spraw, o ktrych musz donie zwierzchnictwu. Ale i to jest
niszy szczebel, ni moe si wam wydawa. Wadze prowincji i kraju.
Teraz wszystkim jest ciko. Powinnicie wiedzie, e wysze wadze
zajmuj si powaniejszymi problemami.
Luo Ji i Shi Qiang ledzili wiadomoci, wic naturalnie wiedzieli,
o jakich powaniejszych problemach mwi burmistrz.
Po zniszczeniu poczonej fl ty szybko odrodzi si nieobecny
w minionych dwustu latach eskapizm. Wsplnota Europejska
przygotowaa nawet plan wyboru w drodze losowania
w poszczeglnych wchodzcych w jej skad pastwach stu tysicy
kandydatw do odlotu w kosmos, ktry zosta przyjty w powszechnym
gosowaniu. Jednak po losowaniu wikszo tych, ktrych nie wybrano,
wpada we wcieko i wywoaa zamieszki, ktre objy due obszary.
609 Liu Cixin

Spoeczno midzynarodowa jednomylnie powrcia do traktowania

eskapizmu jako zbrodni przeciwko ludzkoci.
Po wybuchu bitwy ciemnoci midzy ocalaymi z pogromu statkami
oskarenia o eskapizm nabray nowego znaczenia. Ostatnie
wydarzenia dowiody, e po zerwaniu wizi z Ziemi ludzie
w przestrzeni kosmicznej cakowicie wyobcowali si duchowo. Tak wic
nawet gdyby ucieczka si powioda, to, co by przetrwao, nie byoby
ju ludzk cywilizacj, lecz czym ponurym i zym. I podobnie jak
Trisolaris byoby jej antytez i wrogiem. Nadano nawet nazw temu
zjawisku: negacywilizacja.
Gdy kropla zbliya si do Ziemi, uczulenie na eskapizm osigno
szczyt. rodki przekazu ostrzegay, e jest bardzo prawdopodobne,
i kto bdzie prbowa uciec, zanim kropla zaatakuje. Koo portw
kosmicznych i podstaw wind kosmicznych zebray si tumy
z zamiarem odcicia wszystkich kanaw komunikacji z przestrzeni
kosmiczn. I naprawd mogy ten zamiar wprowadzi w czyn. W tej
epoce wszyscy obywatele wiata mieli prawo posiadania broni
i wikszo dysponowaa maymi pistoletami laserowymi. Oczywicie
pistolet laserowy nie stanowi adnego zagroenia dla kabiny windy
kosmicznej czy startujcego statku, ale w odrnieniu od tradycyjnej
broni ich dua liczba moga skupi promienie w jednym punkcie.
Gdyby tysic laserw wymierzyo jednoczenie w jeden punkt, nie
mona by si byo im oprze. Co najmniej jedna trzecia tumw
liczcych dziesitki tysicy, a w niektrych miejscach miliony osb,
miaa przy sobie bro. Gdyby ludzie zobaczyli wznoszc si kabin
albo startujcy statek, natychmiast otworzyliby ogie. Dziki prostej
drodze wizka laserowa bya bardzo precyzyjna, wic wikszo
promieni skupiaby si na celu i zniszczya go. Wskutek tego
poczenia transportowe Ziemi z przestrzeni kosmiczn zostay
Ciemny las 610

prawie cakowicie przerwane.

Chaos si pogbia. W cigu minionych kilku dni celem atakw stay
si kosmiczne miasta na orbicie synchronicznej. W sieci kryo coraz
wicej plotek o tym, e niektre z nich zostay przeksztacone w statki
ucieczkowe. Z powodu duej odlegoci od Ziemi promienie laserowe
rozpraszay si i saby, zanim dotary do celu, co w poczeniu z si
grawitacji powstajcej w wyniku obrotw tych miast sprawiao, e
ataki te nie wyrzdziy adnych szkd materialnych. Ale stay si
zbiorow rozrywk. Tego popoudnia celem zmasowanego ataku stao
si trzecie miasto kosmiczne Wsplnoty Europejskiej, Nowy Pary.
Promienie dziesiciu milionw laserw z pkuli pnocnej
spowodoway nagy wzrost temperatury i zmusiy mieszkacw miasta
do ewakuacji. Widziana stamtd Ziemia staa si janiejsza ni Soce.
Luo Ji i Shi Qiang nie mieli nic wicej do powiedzenia.
Byem pod wraeniem paskiej pracy w Biurze Imigracji
Hibernacyjnej rzek burmistrz do Shi Qianga. Guo Zhengming
te. Zna go pan, prawda? Wanie zosta awansowany na dyrektora
Biura Bezpieczestwa Publicznego i poleci mi pana. Mam nadziej,
e przejdzie pan do pracy we wadzach miejskich. Potrzebujemy teraz
takich ludzi jak pan.
Shi Qiang zastanawia si przez chwil, po czym kiwn gow.
Kiedy uporzdkuj sprawy w moim osiedlu. Jak wyglda sytuacja
tutaj?
Pogarsza si, ale nadal jest pod kontrol. Teraz skupiamy si
gwnie na utrzymaniu dostaw energii pola indukcyjnego. Kiedy
ustan, miasto cakowicie upadnie.
Te zamieszki wygldaj inaczej ni w naszych czasach.
Tak. Przede wszystkim maj inne rdo. Wywouje je zupena
utrata nadziei na przyszo i niewiarygodnie trudno jest je ugasi.
611 Liu Cixin

Poza tym mamy do dyspozycji mniej rodkw ni w tamtych czasach.

Wywietli na cianie obraz. To plac centralny widziany z wysokoci
stu metrw.
Wanie na placu centralnym Luo Ji i Shi Qiang schronili si
niegdy przed latajcym samochodem. Z punktu, z ktrego go teraz
ogldali, nie byo wida pomnika Wielkiego Jaru i otaczajcego go
piasku. Cay plac by biay, usiany biaymi plamkami krccymi si jak
ziarnka ryu w garnku.
To ludzie? zapyta Shi Qiang.
Nadzy ludzie. To orgia seksualna z udziaem ponad stu tysicy
osb. I wci przybywaj nowe.
Akceptacja zwizkw hetero- i homoseksualnych w tej epoce
przekraczaa wyobrani Luo Ji, a pewnych zachowa nie uwaano ju
za niezwyke. Mimo to widok, ktry mieli przed sob, zszokowa ich
obu. Luo Ji przypomniaa si opisana w Biblii scena rozpusty przed
otrzymaniem przez ludzi dziesiciorga przykaza. Klasyczna scena
sdnego dnia.
Dlaczego wadze nie poo temu kresu? zapyta ostro Shi Qiang.
A niby jak? Ani troch nie ami prawa. Jeli podejmiemy jakie
kroki, to my bdziemy przestpcami.
Shi Qiang przecigle westchn.
Tak, wiem. W tej epoce policja i wojsko mog niewiele zrobi.
Przewertowalimy kodeksy prawne i nie znalelimy adnych
przepisw, ktre odnosiyby si do obecnej sytuacji powiedzia
burmistrz.
Skoro tak to wyglda, to lepiej by byo, gdyby kropla rozwalia
miasto w drobny mak.
Sowa Shi Qianga wyrway Luo Ji z odrtwienia.
Ile zostao czasu do jej przybycia na Ziemi? zapyta pospiesznie.
Ciemny las 612

Burmistrz przeczy obraz spektakularnej rozwizoci na kana

informacyjny z wiadomociami z ostatniej chwili, ktry pokazywa
symulacj Ukadu Sonecznego. Przycigajca wzrok czerwona linia
oznaczajca drog kropli wygldaa jak szlak komety, tyle e koczya
si blisko Ziemi. W prawym dolnym rogu ekranu by zegar odliczajcy
czas, ktry pokazywa, e jeli kropla nie zmniejszy prdkoci, dotrze
na Ziemi za cztery godziny i pidziesit cztery minuty. Pasek
wiadomoci pokazywa teraz przeprowadzon przez eksperta analiz
kropli. Pomimo panujcego na wiecie przeraenia spoeczno
naukowa dosza do siebie po pocztkowym wstrzsie spowodowanym
klsk fl ty, wic analiza ta bya chodna i rzeczowa. Chocia ludzie
nie wiedzieli absolutnie nic o jej rdle zasilania, analityk uwaa,
e zuya ju prawie ca energi, bo po zniszczeniu poczonej fl ty
kropla poruszaa si ociale w stron Soca. Przeleciaa obok
Jowisza, ale ignorujc trzy statki wojenne w bazie, wykorzystaa
grawitacj planety dla przyspieszenia, co te wskazywao, e jej
energia jest bliska wyczerpania. Naukowcy byli przekonani, e myl,
i uderzy ona w Ziemi, jest absurdalna, ale nie mieli pojcia, po co
waciwie ku niej leci.
Musz std wyjecha, bo w przeciwnym razie miasto zostanie
kompletnie zniszczone powiedzia Luo Ji.
Dlaczego? zapyta burmistrz.
On myli, e ta sonda chce go zabi wyjani Shi Qiang.
Burmistrz rozemia si, ale nie mia rozbawionej miny.
Najwyraniej od dawna si nie mia.
Doktorze Luo, jest pan najwikszym egocentrykiem, jakiego
spotkaem.
613 Liu Cixin

Luo Ji i Shi Qiang odjechali natychmiast po wydostaniu si na

powierzchni. Z wind nadal wyleway si tumy mieszkacw
podziemnego miasta, wskutek czego na drogach by taki tok, e
wyjazd ze starego miasta na szos prowadzc na zachd, gdzie mogli
rozwin pen szybko, zaj im p godziny.
W telewizorze samochodowym zobaczyli, e kropla zblia si do
Ziemi z prdkoci siedemdziesiciu piciu kilometrw na sekund
i nie wyglda na to, by zwalniaa. W tym tempie przyleci za trzy
godziny.
Zmniejszenie dostaw energii do pola indukcyjnego sprawio, e
samochd zacz jecha wolniej, wic Shi Qiang musia wczy
akumulator, by utrzyma prdko. Dotarli do terenw zamieszkanych
przez du liczb hibernatw, ale minli Pit Wie Nowego ycia bez
zatrzymywania si i pojechali dalej na zachd. Przez prawie ca drog
milczeli, skupiajc uwag na wiadomociach telewizyjnych.
Sonda przeleciaa bez zwalniania obok orbity Ksiyca. Gdyby dalej
poruszaa si z tak prdkoci, dotaraby na Ziemi ju za p
godziny. Nikt nie wiedzia, jak si zachowa, wic by unikn paniki,
nie przewidywano w wiadomociach czasu uderzenia.
Luo Ji zdoby si na wysiek, by stawi czoo chwili, ktr od dawna
chcia odwlec, i powiedzia:
Da Shi, sta tutaj.
Shi Qiang zatrzyma samochd i obaj wysiedli. W promieniach
soca zniajcego si nad horyzontem ich postacie rzucay na
pustyni dugie cienie. Luo Ji odnis wraenie, e piasek pod jego
stopami cina si jak krew w jego yach. Ledwie trzyma si na
nogach.
Postaram si dotrze do rzadko zaludnionego obszaru
powiedzia. Przed nami jest miasto, wic skrc w drug stron.
Ciemny las 614

Odejd jak najdalej ode mnie.

Zaczekam na ciebie tutaj, mj chopcze. Kiedy bdzie ju po
wszystkim, wrcimy razem.
Shi Qiang wyj z kieszeni papierosa i zacz si rozglda za
zapalniczk, lecz zaraz sobie przypomnia, e tego papierosa nie trzeba
przypala. Podobnie jak inne rzeczy, ktre zabra ze sob z przeszoci,
jego nawyki nie zmieniy si ani troch.
Luo Ji umiechn si ze smutkiem. Mia nadziej, e Shi Qiang
naprawd wierzy w to, co mwi, poniewa przynajmniej uatwioby to
troch ich rozstanie.
Poczekaj, jeli chcesz. Kiedy nadejdzie czas, lepiej przejd na
drug stron wau. Nie wiem, jak silne bdzie to uderzenie.
Shi Qiang potrzsn z umiechem gow.
Przypominasz mi intelektualist, ktrego spotkaem dwiecie lat
temu. Mia tak sam min winowajcy jak ty teraz. Siedzia wczesnym
rankiem przed kocioem w Wangfujing i paka Ale wyszed z tego.
Sprawdziem po przebudzeniu si doy prawie setki.
A co powiesz o tym pierwszym facecie, ktry dotkn kropli, Ding
Yi? Wydaje mi si, e si znalicie.
On pragn mierci. Nic z tym nie mona byo zrobi. Shi Qiang
popatrzy na zachodzce soce, jakby przypomina sobie twarz fizyka
Mimo to by czowiekiem o szerokich horyzontach, takim, ktry
pogodzi si z kad sytuacj. W caym yciu nie spotkaem drugiego
takiego jak on. Powanie, to by wielki umys. Powiniene si od niego
uczy, mj chopcze.
No wic powtrz: teraz ty i ja jestemy zwykymi ludmi. Luo Ji
spojrza na zegarek, wiedzc, e nie ma czasu do stracenia. Wycign
do Shi Qianga rk. Da Shi, dzikuj ci za wszystko, co dla mnie
zrobie przez tych dwiecie lat. egnaj. Moe spotkamy si znowu
615 Liu Cixin

w jakim innym miejscu.

Shi Qiang nie ucisn jego doni, tylko machn rk.
Nie gadaj gupot! Wierz mi, mj chopcze, nic si nie stanie. Jed,
a kiedy bdzie po wszystkim, szybko wracaj i zabierz mnie. I nie miej
do mnie pretensji, kiedy dzi wieczorem pomiej si z ciebie przy
kielichu.
Luo Ji wsiad szybko do samochodu, nie chcc, by Shi Qiang zobaczy
zy w jego oczach. Siedzc w rodku, stara si wry sobie w pami
widziany w lusterku wstecznym jego obraz, po czym ruszy w ostatni
drog.
Moe znowu gdzie si spotkaj. Ostatnim razem zajo to dwa
wieki. Jak dugo potrwa tym razem rozka? Podobnie jak Zhang
Beihai przed dwustu laty, aowa, e jest ateist.
Soce zaszo ju zupenie i piasek po obu stronach drogi wyglda
w sabym wietle zmierzchu jak nieg. Nagle Luo Ji przyszo do gowy,
e jest to ten sam odcinek drogi, ktrym przed dwoma wiekami jecha
hond accord ze swoj wyimaginowan kochank, kiedy to
pnocnochisk rwnin pokrywa prawdziwy nieg. Czu jej wosy
powiewajce na wietrze, askoczce go w policzek.
Nie, nie. Nie mw, gdzie jestemy. Jeli si dowiem, gdzie jestemy,
wiat skurczy si do rozmiarw mapy. Gdy tego nie wiemy, wiat
wydaje si nie mie koca.
Dobrze. No to postarajmy si zgubi.
Luo Ji zawsze odnosi wraenie, e sprowadzi na wiat Zhuang
Yan i Xia Xi si swej wyobrani. Na t myl poczu w sercu ukucie,
poniewa w tej chwili mio i tsknota byy dla niego najbardziej
bolesne ze wszystkiego. Gdy stara si usun to z umysu, zy
przesoniy mu wzrok. Ale w tej pustce uparcie tkwiy kochane oczy
Yan Yan, a towarzyszy im odurzajcy miech Xia Xii. Mg tylko
Ciemny las 616

skupi uwag na wiadomociach telewizyjnych.

6
Kropla mina punkt Lagrangea , ale nadal pdzia w stron Ziemi.

Luo Ji zaparkowa w miejscu, ktre wydao mu si najbardziej

odpowiednie, na granicy midzy rwnin i grami, gdzie jak daleko
sign wzrokiem, nie byo adnych ludzi ani budynkw. Samochd
sta w dolinie otoczonej acuchem grskim w ksztacie litery U, ktry
wchonby cz fal uderzeniowych po ataku sondy. Luo wyj
telewizor z samochodu i usiad z nim na piasku.
Kropla przecia geosynchroniczn orbit na wysokoci 34 tysicy
kilometrw i przeleciaa obok kosmicznego miasta Nowy Szanghaj,
ktrego wszyscy mieszkacy wyranie widzieli jasny wietlny punkt
poruszajcy si szybko po niebie. W wiadomociach podano, e do jej
uderzenia w Ziemi dojdzie za osiem minut. Na koniec podano
przewidywan szeroko i dugo geograficzn miejsca uderzenia.
Znajdowao si na pnocny zachd od Pekinu.
Luo Ji wiedzia o tym ju wczeniej.
Zapad zmrok i kolory nieba skurczyy si do maego skrawka na
zachodzie, ktry wyglda jak patrzce obojtnie na wiat oko bez
renicy.
By moe po to, eby jako zabi czas, ktry mu pozosta, Luo zacz
rozpamitywa swoje ycie.
Dzielio si na dwie zupenie rne czci. Ta, ktra nastpia po
jego wyborze na Wpatrujcego si w cian, obejmowaa dwa stulecia,
ale mia wraenie, e ten czas zosta zagszczony. Pamita wszystko
tak dokadnie, jakby zdarzyo si wczoraj. Z drugiej strony wydawao
mu si, e nie przey tego, wcznie z mioci, ktra zapisaa si na
trwae w jego sercu, e tak naprawd by to tylko ulotny sen. Nie mia
617 Liu Cixin

myle o swojej onie i dziecku.

Wbrew temu, czego si spodziewa, wspomnienia z czasw, zanim
zosta Wpatrujcym si w cian, wyblaky. Z morza pamici zdoa
wyowi tylko nieliczne fragmenty, a im dalej siga wstecz, tym byo
ich mniej. Czy naprawd chodzi do szkoy redniej? Do podstawowej?
Czy naprawd kiedy zakocha si po raz pierwszy? Niektre z tych
szcztkw wspomnie miay wyrane rysy, co wskazywao, e te
wydarzenia rzeczywicie miay miejsce. Szczegy byy ywe, ale
towarzyszce im uczucia znikny bez ladu. Przeszo bya jak gar
piasku, ktry przecieka przez palce, pami jak rzeka, ktra dawno
temu wyscha i po ktrej pozosta tylko wir w martwym korycie.
Przey ycie, zawsze czekajc na to, co bdzie potem, a gdy to
dostawa, zaraz traci i w kocu zostao mu niewiele.
Spojrza na spowity zmierzchem krajobraz i przypomnia sobie, e
przed ponad dwustu laty spdzi noc w tych grach, ktre znuone
staniem przez miliony lat pooyy si mwic sowami jego
wyimaginowanej kochanki jak starzy wieniacy wygrzewajcy si
w promieniach soca. Pola i wioski rwniny pnocnochiskiej ju
dawno temu zamieniy si w pustyni, ale gry wydaway si
niezmienione. Nadal miay proste, zwyke ksztaty, ze szczelin
w szarych skaach nadal uparcie wyrastaa zwida trawa
i niepokalanek, ani bujniejsze, ani rzadsze ni wtedy. Dwiecie lat byo
za krtkim okresem, by w grach zaszy jakie dostrzegalne zmiany.
Jak wyglda wiat ludzi w oczach tych gr? Najpierw na rwninie
pojawia si kilka maych ywych istot. Po chwili te istoty si mno,
a po nastpnej wznosz podobne do mrowisk budowle, ktre szybko
zapeniaj cay rejon. Mija jeszcze chwila i pokazuje si wiato i dym,
mae yjtka znikaj, a pniej ich budowle przewracaj si i zasypuje
je piasek. To wszystko. Te ulotne wydarzenia niekoniecznie byy
Ciemny las 618

najciekawszymi z niezliczonych rzeczy, ktrych wiadkami byy gry.

W kocu Luo Ji dotar do najwczeniejszego wspomnienia. Ze
zdziwieniem odkry, e ycie, ktre pamita, rwnie zaczo si na
piasku. Byo to w jego prehistorycznych czasach, w miejscu, ktrego
nie pamita, wrd ludzi, ktrych nie mg sobie przypomnie, ale
wyranie zapamita piaszczysty brzeg rzeki. Na niebie wieci okrgy
ksiyc, w jego blasku marszczya si powierzchnia wody w rzece. On
kopa w piasku. Kiedy wykopa doek, przez dno zacza si do niego
przescza woda, a w niej pojawi si may ksiyc. Kopa nastpne
doki, a w nich pojawiay si kolejne mae ksiyce.
Byo to jego najwczeniejsze wspomnienie. Przedtem rozcigaa si
pustka.
W ciemnoci nocy may spachetek piachu wok niego owietla
tylko saby blask ekranu telewizora.
Luo Ji stara si zachowa czysty umys, ale nagle napia si skra
na jego gowie i poczu, jakby naciskaa na niego ogromna rka, ktra
zakrya cae niebo. Potem ta rka powoli si cofna.
W odlegoci dwudziestu tysicy kilometrw od Ziemi kropla
zmienia kierunek i poleciaa prosto w stron Soca.
Pnocna pkula, uwaga! krzykn reporter wiadomoci.
Pnocna pkula, uwaga! Kropla staa si janiejsza, moecie zobaczy
j goym okiem!
Luo podnis gow. Rzeczywicie j zobaczy. Nie bya zbyt jasna,
ale dziki jej duej prdkoci mona j byo atwo odrni od innych
obiektw na niebie. Przeleciaa jak meteoroida i znikna na
zachodzie.
W kocu zmniejszya prdko wzgldem Ziemi do zera i zatrzymaa
si w punkcie odlegym o ptora miliona kilometrw. W punkcie
Lagrangea. Znaczyo to, e w nastpnych dniach pozostanie
619 Liu Cixin

nieruchoma wzgldem Ziemi i Soca, dokadnie w poowie odlegoci

midzy nimi.
Luo mia przeczucie, e moe si zdarzy co jeszcze, siedzia wic
dalej na piachu i czeka. Razem z nim czekay gry jak starcy po jego
bokach i z tyu, dajc mu poczucie bezpieczestwa. Na razie w telewizji
nie byo wicej wanych informacji. wiat, niepewny, czy unikn
katastrofy czy nie, czeka w napiciu.
Mijay minuty, ale nic si nie dziao. System ledzcy kropl
pokazywa, e trwaa zawieszona w bezruchu. Znikno halo otaczajce
jej ogon i zwrcon w stron Soca okrg gow. Odbijay si w niej
promienie soneczne, tak e jej przednia cz zdawaa si pon. Luo
Ji mia wraenie, e midzy ni i Socem zachodzi jaka tajemnicza
indukcja.
Obraz na ekranie telewizora nagle si zamaza, a dwik zacz
trzeszcze. Luo Ji zobaczy poruszenie w otaczajcym go rodowisku:
sposzone stado ptakw odleciao w gry, w oddali zaszczeka pies.
Moe byo to faszywe wraenie, ale poczu, e zaczyna go swdzie
skra. Obraz i dwik w telewizorze przez chwil drgay, a potem
wrciy do normy. Pniej dowiedziano si, e pojawiy si zakcenia,
ale globalny system telekomunikacyjny szybko odfiltr wa
niespodziewane szumy. Jednak z powodu ogromnej masy danych,
ktre naleao pogrupowa i przeanalizowa, wiadomoci powoli na to
reagoway. Zanim pojawiy si bardziej szczegowe informacje, mino
co najmniej dziesi minut.
Kropla wysyaa bezporednio w stron Soca cig, siln fal
elektromagnetyczn o nateniu znacznie przekraczajcym prg
wzmocnienia gwiazdy i czstotliwoci nakadajcej si na wszystkie
pasma, ktre mogo wzmocni.
Luo Ji zacz chichota, a potem wybuchn takim miechem, e a
Ciemny las 620

si zakrztusi. Faktycznie by egocentrykiem. Powinno mu to przyj

do gowy ju dawno temu. On nie by wany. Wane byo Soce. Od
tej chwili ludzko nie moga ju wykorzystywa Soca jako potnej
anteny, by wysya we Wszechwiat komunikaty.
Kropla pooya temu kres.
Ha! No i co, mj chopcze, nic si nie wydarzyo! Powinienem by
si z tob o to zaoy.
W ktrym momencie Shi Qiang znalaz si przy Luo Ji. Zatrzyma
jaki samochd, by si tu dosta.
Luo czu si jak wyty. Lea bezwadnie na piasku, jeszcze ciepym
od soca. Byo mu wygodnie.
Tak, Da Shi. Teraz moemy std jecha i y dalej. Wszystko
skoczone.

Mj chopcze, ostatni raz pomagam ci w sprawach Wpatrujcego si

w cian owiadczy Shi Qiang w drodze powrotnej. Penienie tej
funkcji musi powodowa zaburzenia psychiczne i wanie miae ich
nawrt.
Mam nadziej, e faktycznie tak jest odpar Luo.
Na zewntrz znikny gwiazdy, ktre byo wida wczoraj, i czer
pustyni i nieba zlay si w jedno. Przednie wiata samochodu
wydobyway z mroku odcinek szosy przed nimi. wiat przypomina
stan jego umysu: wszdzie ciemno i jedna niewiarygodnie jasna
plamka.
Powrt do normalnoci bdzie dla ciebie atwy. Czas obudzi
Zhuang Yan i Xia Xi. Chocia nie wiem, czy wskutek panujcego
obecnie chaosu nie wstrzymano przebudze. Ale nawet jeli tak, nie
potrwa to dugo. Myl, e sytuacja szybko si ustabilizuje. W kocu
621 Liu Cixin

zosta jeszcze czas dla kilku pokole. Czy nie powiedziae, e mona
y dalej?
Pjd jutro do Biura Imigracji Hibernacyjnej i dowiem si.
Sowa Shi Qianga przypominay Luo Ji t odrobin koloru, ktra
zostaa w jego pochmurnym umyle. Moe ponowne poczenie si
z on i dzieckiem byo dla niego jedyn szans ratunku.
Ale dla ludzkoci nie byo ju nadziei.
Gdy zbliyli si do Pitej Wsi Nowego ycia, Shi Qiang nagle zwolni.
Co jest nie tak powiedzia.
Idc za jego spojrzeniem, Luo Ji zobaczy na niebie powiat rzucan
przez jakie wiato na ziemi, ale wysokie nasypy po obu stronach
drogi nie pozwalay im dojrze, co byo jego rdem. Powiata si
przemieszczaa. Nie wygldaa na un nad osiedlem.
Kiedy samochd zjecha z szosy w boczn drog, ich oczom ukaza
si dziwny widok. Pustynia midzy szos i Pit Wsi Nowego ycia
zamienia si w gsty od wiate dywan, ktry wyglda jak morze
robaczkw witojaskich. Luo Ji dopiero po chwili uwiadomi sobie,
e jest to tum ludzi. Wszyscy byli mieszkacami miasta, a wiato
pochodzio z ich ubra.
Gdy samochd powoli zbliy si do nich, wszyscy przesonili domi
oczy, by nie olepiay ich jego reflek ory, wic Shi Qiang je wyczy
i znaleli si na wprost dziwacznego, jaskrawego muru ludzi.
Wygldaj, jakby na kogo czekali rzek Shi Qiang, spogldajc
na Luo Ji, ktry sta na te sowa. Shi Qiang zatrzyma samochd
i powiedzia: Zosta tu i nie ruszaj si. Pjd si rozejrze.
Wyskoczy z wozu i podszed do tumu. Jego masywna posta
odznaczaa si czerni na tle jarzcego si ludzkiego muru. Luo Ji
przyglda si, jak podchodzi do tumu, zamienia kilka sw z ludmi
i wraca.
Ciemny las 622

Okazuje si, e czekaj na ciebie powiedzia, opierajc si

o drzwi. Id. Na widok miny Luo doda mu otuchy: Odpr si.
Wszystko bdzie dobrze.
Luo Ji wysiad z samochodu i podszed do tumu. Przywyk do
wieccych ubiorw wspczesnych ludzi, ale widzc je na pustyni,
odnosi wraenie, e idzie ku obcym. Gdy podszed bliej i zobaczy ich
miny, serce zaczo mu bi szybciej.
Pierwsz rzecz, z ktrej zda sobie spraw po przebudzeniu si
z hibernacji, byo to, e w kadej epoce ludzie w tumie mieli inne
miny. Rnice midzy jego czasami i obecnymi rzucay si w oczy
mona byo atwo odrni wspczesnych od hibernatw, ktrzy
dopiero si przebudzili. Ale miny, ktre widzia teraz, nie byy ani
wspczesne, ani typowe dla dwudziestego pierwszego wieku. Nie
wiedzia, do jakiej epoki mona je przyporzdkowa. Strach omal nie
osadzi go w miejscu, ale Shi Qiang popchn go do przodu.
Podszedszy jeszcze bliej, w kocu si zatrzyma, bo zobaczy obrazy
wywietlajce si na ich ubraniach.
Od czasu, gdy zosta Wpatrujcym si w cian, rzadko pojawia
si w rodkach masowego przekazu, wic nie zostawi duo zapisw
wizualnych, ale na ubraniach zebranych ukazywa si prawie
kompletny zbir tych nagra. Na niektrych widzia nawet swoje
zdjcia z wczeniejszych czasw. To wszystko zostao cignite
z internetu, co znaczyo, e obrazy te musiay kry po caym wiecie.
Zauway te, e nie zostay poddane artystycznej obrbce, w ktrej
lubowali si wspczeni, a to z kolei wiadczyo, e musiay pojawi si
w sieci niedawno.
Tum zobaczy, e Luo Ji stan, i ruszy ku niemu. Gdy si zbliy
na par metrw, ci, ktrzy szli na przedzie, powstrzymali postpujc
za nimi reszt i padli na kolana. Rzdy tych, ktrzy byli za nimi, te po
623 Liu Cixin

kolei klkay i po piasku przelewaa si jarzca si fala.

Panie, ocal nas! krzykn kto.
Sowa te zadzwoniy Luo w uszach.
Och, boe, ocal wiat!
Wielki rzeczniku, zaprowad sprawiedliwo we Wszechwiecie!
Aniele sprawiedliwoci, ocal ludzko!
Podeszo do niego dwch mczyzn. W tym, ktrego ubranie si nie
wiecio, rozpozna Hinesa. Drugi by onierzem z byszczcymi
odznakami i baretkami.
Doktorze Luo zwrci si do niego powanym tonem Hines
zostaem wanie mianowany paskim cznikiem z Komisj ONZ do
spraw programu Wpatrujcych si w cian. Moim obowizkiem jest
poinformowa pana, e program ten zosta wznowiony, a pan zosta
nazwany jedynym Wpatrujcym si w cian.
Nazywam si Ben Jonathan i jestem komisarzem specjalnym
Poczonego Kolegium Floty Sonecznej przedstawi si onierz.
Spotkalimy si, kiedy pan si obudzi. Polecono mi poinformowa
pana, e Flota Azjatycka, Flota Europejska i Flota
Pnocnoamerykaska zgodziy si na przeduenie obowizywania
uchway o Wpatrujcych si w cian i uznay pana status.
Hines wskaza tum klczcy na piasku i powiedzia:
W oczach spoeczestwa ma pan teraz dwie tosamoci. Dla
teistw jest pan anioem sprawiedliwoci. Dla ateistw rzecznikiem
sprawiedliwej, doskonaej cywilizacji w Drodze Mlecznej.
Potem nastpia cisza. Oczy wszystkich byy utkwione w Luo Ji.
Myla przez chwil, ale przysza mu do gowy tylko jedna moliwo.
Urok podziaa? zapyta niepewnie.
Hines i Jonathan pokiwali gowami, a Hines powiedzia:
187J3X1 zostaa zniszczona.
Ciemny las 624

Kiedy?
Pidziesit jeden lat temu. Zaobserwowano to przed rokiem, ale
nikt nie zwraca uwagi na t gwiazd, wic dopiero dzisiaj po poudniu
odkryto t informacj. Par zdesperowanych osb z PKFS chciao
znale inspiracj w historii. Przypomnieli sobie o programie
Wpatrujcych si w cian i o rzuconym przez pana uroku. Skierowali
wic teleskopy na 187J3X1 i stwierdzili, e ju jej nie ma. Na jej
miejscu znajdowaa si mgawica szcztkw. Przejrzeli wszystkie
zapisy obserwacji tej gwiazdy a do jej zniszczenia przed rokiem,
a potem wycignli wszystkie dane obserwacyjne 187J3X1 z chwili,
gdy wybucha.
Skd wiedzieli, e zostaa zniszczona?
Wie pan, e 187J3X1 znajdowaa si w okresie stabilnoci, jak
Soce, niemoliwe wic byo, by przeksztacia si w now. Poza tym
zaobserwowano jej zniszczenie: uderzyo w ni ciao poruszajce si
z prdkoci blisk prdkoci wiata. Ten may obiekt nazywaj
go fotoid zosta zauwaony w chwili, gdy przechodzi przez skraj
atmosfery gwiazdy, dziki ladom, ktre tam zostawi. Chocia mia
niewielkie rozmiary, jego bliska wietlnej prdko sprawia, e
w momencie uderzenia w cel jego znacznie zwikszona masa wzgldna
osigna jedn sm masy 187J3X1. Natychmiast zniszczy gwiazd.
Wskutek wybuchu wyparoway te jej cztery planety.
Luo Ji spojrza na ciemne niebo, na ktrym gwiazdy byy
praktycznie niewidoczne. Ruszy naprzd. Ludzie wstawali
i w milczeniu schodzili mu z drogi, a po jego przejciu znowu zbierali
si za nim. Wszyscy starali si przepchn jak najbliej niego, jakby
byli zzibnici i tsknili za socem, ale zostawiali z szacunku pusty
okrg wok niego. Wyglda jak ciemny punkt pord
fluoroscencyjneg oceanu, jak oko burzy. Przez tum przedar si jaki
625 Liu Cixin

czowiek i pad przed Luo na ziemi, co zmusio go do zatrzymania

si, a wtedy tamten pocaowa jego stopy. Kilku innych przerwao krg
i zrobio to samo. Gdy ju wydawao si, e sytuacja wymknie si spod
kontroli, z tumu rozlegy si ganice okrzyki, ktre skoniy ich do
wycofania si.
Luo Ji poszed dalej, ale zda sobie spraw, e nie wie, dokd idzie.
Zatrzyma si, odnalaz w tumie Hinesa i Jonathana i podszed do
nich.
Co powinienem teraz zrobi? zapyta.
Jest pan Wpatrujcym si w cian, wic oczywicie moe pan
robi wszystko w granicach zakrelonych uchwa odpar z ukonem
Hines. Chocia nadal nakada ona pewne ograniczenia, praktycznie
moe pan korzysta ze wszystkich zasobw Ziemi Midzynarodowej.
Obejmuje to rwnie zasoby Floty Midzynarodowej doda
Jonathan.
Luo Ji zastanawia si przez chwil, po czym powiedzia:
Na razie nie potrzebuj adnych zasobw, ale jeli naprawd
odzyskaem wadz, ktr dawaa mi uchwaa o Wpatrujcych si
w cian
Nie ma co do tego adnych wtpliwoci wtrci Hines, a Jonathan
kiwn gow.
to mam dwa yczenia. Po pierwsze, trzeba przywrci porzdek
w miastach, normalne ycie. W tym yczeniu nie ma adnej tajemnicy.
Jestem pewien, e to rozumiecie.
Wszyscy skinli gowami.
wiat sucha, boe powiedzia kto.
Tak, wiat sucha rzek Hines. Przywrcenie porzdku bdzie
wymagao czasu, ale dziki panu wierzymy, e da si to zrobi.
Jego sowa potwierdzi tum.
Ciemny las 626

Po drugie, jedcie wszyscy do domu. Opucie to miejsce w pokoju.

Dzikuj.
Po wysuchaniu tego zapada cisza, ale wkrtce w tumie rozleg
si gwar, gdy przekazywano jego sowa. Tum zacz si rozprasza,
najpierw powoli i z ociganiem, ale wkrtce nabrao to tempa
i samochody ruszay jeden po drugim w stron miasta. Rzesze ludzi
idcych poboczem drogi wyglday w ciemnoci jak wiecca kolumna
mrwek.
Potem pustynia z powrotem opustoszaa. Na piasku poznaczonym
ladami wielu stp zostali tylko Luo Ji, Shi Qiang, Hines i Jonathan.
Jest mi naprawd wstyd z powodu mojej poprzedniej osobowoci
powiedzia Hines. Ludzka cywilizacja liczy zaledwie pi tysicy
lat, a jednak bardzo cenimy sobie ycie i wolno. Gdzie we
Wszechwiecie musi istnie cywilizacja, ktra liczy miliardy lat. Jak
maj moralno? Czy to pytanie ma w ogle sens?
Mnie te jest wstyd. W ostatnich dniach zaczem nawet wtpi
w istnienie Boga rzek Jonathan. Gdy zobaczy, e Hines chce co
wtrci, powstrzyma go podniesieniem rki. Nie, przyjacielu. By
moe mwimy o tym samym.
Objli si, a po ich twarzach pocieky zy.
Ju dobrze, panowie powiedzia Luo Ji, klepic ich po plecach.
Moecie ju wraca. Jeli bd was potrzebowa, skontaktuj si
z wami. Dzikuj.
Patrzy, jak odchodz, obejmujc si niczym para kochankw. Zosta
sam z Shi Qiangiem.
I co ty na to, Da Shi? zapyta, odwracajc si do niego
z umiechem.
Shi Qiang sta jak wronity w ziemi, oszoomiony, jakby zobaczy
ekscytujc magiczn sztuczk.
627 Liu Cixin

Jestem cholernie zdezorientowany, mj chopcze.

Co? Nie wierzysz, e jestem anioem sprawiedliwoci?
Musiaby mnie pobi na mier, ebym to powiedzia.
A rzecznikiem wyszej cywilizacji?
To brzmi troch lepiej ni anio, ale prawd mwic, w to te nie
wierz.
Nie wierzysz w sprawiedliwo we Wszechwiecie?
Sam nie wiem.
Ale przecie jeste czonkiem organu odpowiedzialnego za
egzekwowanie prawa.
Powiedziaem, e nie wiem. Naprawd mam mtlik w gowie.
Wobec tego jeste tu najtrzewiej mylc osob.
A moesz mi opowiedzie o sprawiedliwoci we Wszechwiecie?
Dobra. Chod ze mn.
Luo Ji ruszy wprost przed siebie, Shi Qiang poszed tu za nim.
Przez dug chwil kroczyli w milczeniu, a potem przeszli przez szos.
Gdzie idziemy? zapyta Shi Qiang.
Tam, gdzie najciemniej.

Przeszli w miejsce, gdzie wa zasania wiata osiedla. Macajc

w ciemnociach, Luo Ji i Shi Qiang usiedli na piasku.
Zacznijmy rozleg si gos Luo Ji.
Przedstaw mi atw wersj. Nie zrozumiem niczego
skomplikowanego.
Kady moe to zrozumie, Da Shi. Prawda jest prosta. To co
takiego, e kiedy to usyszysz, zdziwisz si, e sam na to nie wpade.
Wiesz, co to s aksjomaty matematyczne?
W szkole redniej miaem geometri. Midzy dwoma punktami
Ciemny las 628

mona przecign tylko jedn lini prost. Tego rodzaju rzeczy.

Tak. Teraz okrelimy dwa aksjomaty cywilizacji kosmicznej.
Pierwszy podstawow potrzeb cywilizacji jest przetrwanie. Drugi
cywilizacja stale si rozwija i rozszerza, ale ilo materii we
Wszechwiecie pozostaje staa.
No i?
To wszystko.
I co moesz wysnu z tych rzeczy?
Tak samo jak ty moesz na podstawie pocisku albo kropli krwi
odtworzy cay nabj, socjologia kosmiczna moe, wyszedszy z tych
dwch aksjomatw, przedstawi kompletny obraz cywilizacji
galaktycznej i kosmicznej. Tak wyglda nauka, Da Shi. Kamie
wgielny kadej dyscypliny jest cakiem prosty.
No to zobaczmy, co z tego wysnujesz.
Najpierw porozmawiajmy o bitwie ciemnoci. Uwierzyby mi,
gdybym powiedzia, e Statek Ziemia by mikrokosmosem kosmicznej
cywilizacji?
Nie. Na Statku Ziemia brakowao takich zasobw jak czci
zamienne i paliwo, a we Wszechwiecie ich nie brakuje. Jest zbyt duy.
Mylisz si. Wszechwiat jest wielki, ale ycie jest wiksze! Takie
jest znaczenie drugiego aksjomatu. Ilo materii we Wszechwiecie
pozostaje staa, ale ycie rozwija si w postpie geometrycznym. Postp
geometryczny to diabe matematyki. Jeli w oceanie yje
mikroskopijna bakteria, ktra dzieli si co p godziny, jej bakterie
potomne w cigu kilku dni zapeni cay ocean, pod warunkiem e
znajd do poywienia. Nie wycigaj z zachowania ludzi i Trisolarian
faszywych wnioskw. Te dwie cywilizacje s mae i obie s jeszcze
w okresie niemowlcym. Gdy cywilizacja przekroczy pewien prg
rozwoju, jej ekspansja we Wszechwiecie staje si przeraajca.
629 Liu Cixin

Wemy na przykad obecn prdko statkw kosmicznych

zbudowanych przez ludzi. Za milion lat ludzka cywilizacja mogaby
rozprzestrzeni si na ca Galaktyk. A w skali Wszechwiata milion
lat to krtki czas.
Mwisz, e w dugookresowej perspektywie cay Wszechwiat
moe mie tak jak si to nazywa martw rk?
Nie ma potrzeby przyjmowa perspektywy dugookresowej. W tej
chwili cay Wszechwiat dosta t martw rk. Jak powiedzia Hines,
cywilizacja moga powsta we Wszechwiecie miliardy lat temu.
Moliwe, e cay Wszechwiat jest ju zapchany. Kto wie, ile pustej
przestrzeni zostao jeszcze w Drodze Mlecznej albo we Wszechwiecie,
ile zostao zasobw naturalnych?
Ale tak nie jest, prawda? Wszechwiat wyglda na pusty. Nie
dostrzeglimy innych form obcego ycia oprcz Trisolarian, prawda?
Wanie o tym teraz porozmawiamy. Daj mi papierosa. Luo Ji
przez chwil szuka po omacku rki Shi Qianga. Gdy si znowu
odezwa, Shi Qiang zorientowa si, e odsun si od niego na trzy
czy cztery metry. Musimy zwikszy odlego, eby bardziej
przypominao to przestrze kosmiczn.
Potem zapali papierosa, przekrcajc filt . Shi te zapali.
W ciemnociach pojawiy si w opozycji do siebie dwie mae czerwone
planety.
Dobrze. Dla zilustrowania tego zagadnienia musimy teraz przyj
najbardziej podstawowe elementy cywilizacji kosmicznej. Te dwa
ogniki przedstawiaj dwie cywilizowane planety. Wszechwiat skada
si tylko z nich, nie ma w nim nic wicej. Usumy cae otoczenie.
Czujesz to?
Tak. W takim ciemnym miejscu atwo si tak poczu.
Powiedzmy, e cywilizacja na jednym z tych wiatw jest twoja,
Ciemny las 630

a na drugim moja. Dzieli je dua odlego, na przykad sto lat

wietlnych. Moesz odkry moje istnienie, ale nie znasz adnych
szczegw. Ja jednak nie mam pojcia o twoim istnieniu.
Dobrze.
Teraz musimy zdefini wa dwa pojcia: dobr i z wol. W sensie
naukowym nie s to pojcia zbyt cise, wic musimy ograniczy ich
zakres znaczeniowy. Dobra wola oznacza niepodejmowanie adnych
krokw w celu napaci na drug cywilizacj i zniszczenia jej. Za wola
jest tego przeciwiestwem.
To niska poprzeczka dla dobrej woli.
Nastpnie rozpatrzmy, jak moesz przyj wobec mnie postaw.
Cay czas musisz pamita o aksjomatach cywilizacji kosmicznej oraz
o odlegoci midzy nami i o otoczeniu.
Wybrabym kontakt z tob.
Gdyby to zrobi, powiniene by wiadom ceny, jak za to
zapacisz ujawnisz mi swoje istnienie.
Tak. We Wszechwiecie to nie jest bahostka.
Mona to zrobi w rnym stopniu. Z najsilniejsz form
ujawnienia si mamy do czynienia wtedy, kiedy dowiaduj si o twoich
dokadnych wsprzdnych midzygwiezdnych. Ze sabsz, gdy wiem
tylko, w jakiej stronie si znajdujesz, a z najsabsz, gdy dowiaduj
si tylko o tym, e istniejesz. Ale nawet ta najsabsza umoliwia mi
podjcie poszukiwa ciebie, bo skoro odkrye moje istnienie, wiem,
e ja te bd mg ci znale. Z punktu widzenia rozwoju
technologicznego to tylko kwestia czasu.
Ale mimo to mgbym zaryzykowa i porozmawia z tob. Jeli
masz z wol, to mam pecha. Ale jeli masz dobr wol, moglibymy
dalej rozmawia i w kocu poczy si w jedn cywilizacj.
Dobrze, Da Shi. I tak doszlimy do sedna. Wrmy do aksjomatw
631 Liu Cixin

cywilizacji kosmicznej. Nawet jeli mam dobr wol, to czy jestem

w stanie okreli na pocztku komunikacji midzy nami, czy ty te j
masz?
Oczywicie, e nie. Naruszaoby to pierwszy aksjomat.
A wic co powinienem zrobi po otrzymaniu wiadomoci od ciebie?
Naturalnie okreli, czy mam dobr wol czy z. Jeli z,
zniszczysz mnie. Jeli dobr, moemy kontynuowa rozmow.
arzcy si punkt po stronie Luo Ji podnis si i zacz si
przesuwa tam i z powrotem. Najwyraniej Luo wsta i si
przechadza.
Tak mona zrobi na Ziemi, ale nie we Wszechwiecie. A zatem
wprowadmy nowe, wane pojcie: cig podejrze.
Dziwny termin.
Ten termin to wszystko, co miaem na pocztku. Nie wyjaniono
mi jego znaczenia. Ale pniej wydedukowaem je z samych tych sw.
Kto ci tego nie wyjani?
Pniej ci powiem. Idmy dalej. Jeli przypuszczasz, e mam dobr
wol, to nie jest to jeszcze powd, eby czu si bezpieczny, poniewa
zgodnie z pierwszym aksjomatem pokojowo nastawiona cywilizacja nie
jest w stanie przewidzie, czy inna ma takie same zamiary. Nie wiesz,
czy przypisuj ci dobr czy z wol. Zreszt nawet jeli wiesz, e
uwaam, e masz dobr wol, i ja te wiem, e uwaasz, e uwaasz,
e mam dobr wol, nie wiem, co mylisz, e ja myl o tym, e mylisz
o mnie. Zawie to, prawda? A to dopiero trzeci poziom, bo mona tak
w nieskoczono.
Chwytam, o co ci chodzi.
To jest wanie cig podejrze. Nie spotkasz si z czym takim
na Ziemi. Fakt, e wszyscy ludzie nale do tego samego gatunku,
podobiestwa kulturowe, wzajemnie poczone ekosystemy i bliska
Ciemny las 632

odlego sprawiaj, e cig podejrze wzniesie si na pierwszy czy

drugi poziom, a potem dziki komunikacji wszystko si wyjani. Ale
w przestrzeni kosmicznej ten cig moe by bardzo dugi. Zanim zdy
si wszystko wyjani, dojdzie do czego takiego jak bitwa ciemnoci.
Shi Qiang zacign si papierosem i na chwil z mroku wyonia si
jego zamylona twarz.
Wyglda na to, e z tej bitwy moemy si wiele nauczy.
Masz racj. Pi jednostek Statku Ziemia stworzyo namiastk
cywilizacji kosmicznej, namiastk, nie tak prawdziw cywilizacj,
bo obejmowaa tylko jeden gatunek, ludzi, ktrzy byli blisko siebie.
Ale i tak, gdy dostay martw rk, pojawi si cig podejrze.
W rzeczywistej cywilizacji kosmicznej rnice biologiczne midzy
rnymi grupami mog by tak due jak midzy krlestwami,
a kulturowe jeszcze wiksze, w stopniu przekraczajcym nasz
wyobrani. Dodaj do tego ogromne odlegoci midzy nimi i masz cig
podejrze, ktry jest praktycznie nie do usunicia.
To znaczy, e wynik jest taki sam bez wzgldu na to, czy nasza
cywilizacja ma dobre czy ze zamiary?
Zgadza si. To najwaniejszy aspekt cigu podejrze. Nie ma to
zwizku z moralnoci ani struktur spoeczn cywilizacji. Wystarczy
pomyle o wszystkich cywilizacjach jako o punktach na kocu tego
cigu. Kiedy cywilizacje znajd si w sieci utworzonej przez cig
podejrze, wszystkie staj si identyczne, bez wzgldu na to, czy same
w sobie s dobroduszne czy zoliwe.
Ale jeli jeste duo sabszy ode mnie, nie stanowisz dla mnie
zagroenia, wic zawsze mog si z tob skomunikowa, prawda?
To te nic nie da. W tym miejscu musimy wprowadzi drugie
wane pojcie: gwatowny rozwj technologii. Tego te mi nie
wyjaniono w peni, ale atwiej to byo rozgry ni cig podejrze.
633 Liu Cixin

Ludzka cywilizacja ma pi tysicy, a ycie na Ziemi moe kilka

miliardw lat, ale wspczesna technologia rozwina si w cigu
trzech stuleci. W skali Wszechwiata to prawdziwa eksplozja!
Potencja do skokw technologicznych jest materiaem wybuchowym
ukrytym w kadej cywilizacji i jeli jaki czynnik wewntrzny lub
zewntrzny podpali lont, nastpuje eksplozja. Na Ziemi zajo to
trzysta lat, ale nie ma powodu, by uwaa, e nasza cywilizacja rozwija
si najszybciej ze wszystkich cywilizacji kosmicznych. Moe s takie,
gdzie do eksplozji technologii doszo szybciej. Jestem od ciebie sabszy,
ale gdy dostan od ciebie wiadomo i dowiem si o twoim istnieniu,
powstanie midzy nami acuch podejrze. Jeli w jakim momencie
przeyj eksplozj technologiczn, dziki ktrej wysforuj si daleko
przed ciebie, stan si od ciebie silniejszy. W skali Wszechwiata
kilkaset lat to tyle, co pstryknicie palcami. I moe by tak, e iskr,
ktra doprowadzia do gwatownego rozwoju, bya moja wiedza o tym,
e istniejesz, i informacja, ktr otrzymaem od ciebie. Oznacza to,
e nawet jeli jestem wieo narodzon albo dopiero raczkujc
cywilizacj, jestem dla ciebie duym zagroeniem.
Shi Qiang patrzy przez kilka sekund na arzcy si w ciemnoci
koniuszek papierosa Luo Ji i zastanawia si, a potem spojrza na swj
papieros.
A wic musz milcze.
Mylisz, e to co da?
Obaj si zacignli. arzce si punkty pojaniay i ich pogrone
w zadumie twarze wyoniy si z mroku jak bogowie tego prostego
Wszechwiata.
Nie odpar w kocu Shi Qiang. Jeli jeste ode mnie silniejszy,
to skoro mnie udao si znale ciebie, pewnego dnia tobie uda si
znale mnie. I wtedy powstanie midzy nami cig podejrze. Jeli
Ciemny las 634

jeste sabszy, w kadej chwili moe doj u ciebie do gwatownego

rozwoju technologii, i tu wracamy do pierwszego przypadku.
Podsumowujc: zarwno dopuszczenie do tego, by dowiedzia si
o moim istnieniu, jak i dopuszczenie do tego, by dalej istnia, jest dla
mnie niebezpieczne i jest pogwaceniem pierwszego aksjomatu.
Da Shi, masz naprawd bystry umys.
Na razie mj mzg dotrzymuje ci kroku, ale dopiero zaczlimy.
Luo Ji dugo milcza. Jego twarz wyonia si w blasku papierosa
dwa czy trzy razy z ciemnoci, zanim powiedzia:
To nie jest pocztek, Da Shi. Nasze rozumowanie doprowadzio nas
w kocu do pewnego wniosku.
Do jakiego wniosku? Do niczego nie doszlimy! Gdzie jest ten obraz
cywilizacji kosmicznej, ktry obiecae mi pokaza?
Jeli ani komunikacja, ani milczenie nic nie da, gdy ju
dowiedziae si o moim istnieniu, to pozostaje tylko jedna moliwo.
W dugiej ciszy, ktra potem nastpia, oba ogniki zgasy. Nie byo
najlejszego powiewu wiatru i ponura cisza zgstniaa jak asfalt,
czc niebo i pustyni w jedn mroczn cao. W kocu Shi Qiang
wypowiedzia jedno sowo:
Kurwa!
Rozszerz t moliwo na miliardy miliardw gwiazd i setki
milionw cywilizacji, a bdziesz mia swj obraz rzek Luo Ji, kiwajc
w ciemnoci gow.
To to naprawd ponury obraz.
Prawdziwy Wszechwiat jest wanie taki. Mroczny. Luo
machn rk. Mia wraenie, jakby dotkn aksamitu. Wszechwiat
to ciemny las. Kada cywilizacja to uzbrojony owca, ktry skrada
si jak duch midzy drzewami, delikatnie odgarnia blokujce drog
gazie, stara si cicho wytropi zwierzyn. Nawet oddycha cicho. Musi
635 Liu Cixin

by ostrony, bo w lesie s inni myliwi, ktrzy skradaj si tak samo

jak on. Jeli znajdzie jak yw istot myliwego, anioa czy
demona, delikatne dziecko albo idcego chwiejnym krokiem starca,
wrk czy pboga moe zrobi tylko jedno: strzeli i usun j.
W tym lesie inni ludzie s piekem. Zagroeniem dla kadej ywej
istoty, ktra zostanie szybko unicestwiona, jeli ujawni swe istnienie.
Oto obraz cywilizacji kosmicznej. Wyjanienie paradoksu Fermiego.
Shi Qiang zapali drugiego papierosa, choby po to, by uzyska
odrobin wiata.
I w tym lesie znalazo si gupie dziecko, ktre nazywa si
ludzko. Rozpalio ognisko, stoi przy nim i krzyczy: Tutaj jestem!
Tutaj jestem! cign Luo Ji.
Kto je usysza?
To pewne. Ale na podstawie samych krzykw nie mona okreli,
gdzie si znajduje. Ludzko nie wysaa jeszcze we Wszechwiat
informacji o dokadnym pooeniu Ziemi i Ukadu Sonecznego. Z tego,
co ju zostao wysane, mona si tylko dowiedzie, w jakiej stronie
Drogi Mlecznej si znajduje. Ich dokadne pooenie nadal jest
tajemnic. Poniewa znajdujemy si na peryferiach Galaktyki,
jestemy troch bezpieczniejsi.
To o co chodzio z tym urokiem?
Wykorzystujc Soce jako wzmacniacz, wysaem w kosmos trzy
obrazy. Kady zawiera trzydzieci punktw przedstawiajcych
planarne odwzorowanie trjwymiarowego ukadu wsprzdnych
trzydziestu gwiazd. czc na powrt te trzy obrazy w trjwymiarowy
ukad wsprzdnych, otrzymuje si szecienn przestrze, w ktrej
znajduje si tych trzydzieci punktw. Pokazuje to wzgldne pozycje
187J3X1 i dwudziestu dziewiciu ssiadujcych z ni gwiazd. Jest tam
te etykietka wskazujca 187J3X1. Przemyl to dokadnie,
Ciemny las 636

a zrozumiesz, w czym rzecz. owca w ciemnym lesie, skradajc si

z zapartym tchem, zauwaa nagle, e z drzewa przed nim zosta
odupany kawaek kory. Na tym przycigajcym wzrok biaym placku
zostao podane miejsce w lesie, zapisane znakami, ktre potrafi
odczyta kady myliwy. Co pomyli o tym miejscu? Na pewno nie
wyobrazi sobie, e kto zostawi tam dla niego zapasy.
Najprawdopodobniej ten znak wskazuje, e w tym miejscu jest ywy
up, istota, ktr trzeba unicestwi. Niewane, co skonio kogo do
zostawienia tego ladu. Wane jest, e ta martwa rka tak mocno
napia nerwy wszystkich mieszkacw ciemnego lasu, e lada
moment mog pkn, a najszybciej temu, ktry jest najczujniejszy.
Zamy, e w lesie jest milion owcw, tylu, ile cywilizacji na
miliardach miliardw gwiazd w Drodze Mlecznej. Niech ten lad
zignoruje dziewiset tysicy. Niech dziewidziesit tysicy
z pozostaych sprawdzi to miejsce i po upewnieniu si, e nie ma tam
adnego ycia, te to zignoruje. Ale zostanie dziesi tysicy tych,
ktrzy na pewno postanowi ostrzela to miejsce, bo dla cywilizacji
na pewnym poziomie rozwoju technologicznego atak moe by
bezpieczniejszym rozwizaniem i nie niesie ze sob kopotw
zwizanych ze sprawdzaniem. Jeli w tym miejscu rzeczywicie nic nie
ma, to adna strata. No i teraz zakoczy Luo Ji pojawi si ten
owca.
Tego twojego uroku nie da si ju wicej przesa, prawda?
Prawda, Da Shi. Urok trzeba rozesa po caej Galaktyce, ale teraz,
gdy odcito nam dostp do Soca, nie da si ju tego zrobi.
Czyby ludzko bya o krok w tyle? Shi Qiang wyrzuci
niedopaek, a ten zatoczy uk w ciemnoci, rzucajc przez chwil may
krg wiata na piasek.
Nie. Pomyl tylko, co by si stao, gdyby nie odcito nam dostpu
637 Liu Cixin

do Soca i zagrozibym Trisolarianom, e rzuc na nich urok.

Zostaby ukamienowany jak Rey Diaz. A potem wprowadzono by
zakaz mylenia w takich kategoriach.
Zgadza si, Da Shi. Skoro ujawnilimy ju, jaka jest odlego
midzy Ukadem Sonecznym i Trisolaris i po jakiej stronie Drogi
Mlecznej si znajdujemy, ujawnienie pooenia Trisolaris byoby
rwnoznaczne z ujawnieniem pooenia Ukadu Sonecznego. To
samobjcza strategia. Moe jestemy o krok w tyle, ale ludzko nigdy
nie zrobiaby tego kroku.
Powiniene by wtedy postraszy Trisolaris.
To wszystko byo zbyt dziwne. Nie byem pewien, czy mam dobry
pomys, wic musiaem to sprawdzi. Poza tym mielimy wtedy duo
czasu. Ale prawdziwy powd by taki, e nie miaem do siy
psychicznej, by to zrobi. I nie sdz, e miaby j kto inny.
Kiedy teraz o tym myl, dochodz do wniosku, e nie powinnimy
byli odwiedza dzisiaj burmistrza. Jeli wiat si o tym dowie, sytuacja
stanie si jeszcze bardziej beznadziejna. Przypomnij sobie, jak
skoczyli dwaj pierwsi Wpatrujcy si w cian.
Masz racj. To samo staoby si ze mn, wic mam nadziej, e
aden z nas nic nikomu nie powie. Ale jeli chcesz, moesz. Jak
powiedzia mi kto kiedy: Tak czy inaczej speniem swj obowizek.
Nie martw si, mj chopcze. Nic nie powiem.
Niezalenie od tego nie ma adnej nadziei.
Poszli wzdu wau do szosy, gdzie byo troch janiej. Mimo to
olepiy ich nawet wiata osiedla, chocia byy dalekie i rzadkie.
Jeszcze jedno. Ta osoba, o ktrej wspomniae?
Luo Ji zawaha si.
Mniejsza z tym. Wystarczy, eby wiedzia, e to nie ja wymyliem
aksjomaty cywilizacji kosmicznej i teori ciemnego lasu.
Ciemny las 638

Jutro jad do miasta do pracy w magistracie. Jeli w przyszoci

bdziesz potrzebowa mojej pomocy, daj mi zna.
Da Shi, pomoge mi a nadto. Ja te jad jutro do miasta, do
Biura Imigracji Hibernacyjnej, eby zaj si swoj rodzin.

Wbrew oczekiwaniom Luo Ji w Biurze Imigracji Hibernacyjnej

powiedziano mu, e obudzenie Zhuang Yan i Xia Xii jest wci
wstrzymane, a dyrektor biura da mu jasno do zrozumienia, e jego
wadza jako Wpatrujcego si w cian tam nie siga. Skonsultowa
si z Hinesem i Jonathanem, ktrzy nie znali szczegw sytuacji, ale
powiedzieli mu, e w poprawionej uchwale o Wpatrujcych si
w cian znajduje si zapis, ktry mwi, e ONZ i Komisja do sprawy
realizacji tego programu mog podj wszelkie niezbdne kroki w celu
zadbania o to, by Wpatrujcy si w cian skupia si wycznie na
swojej pracy. Znaczyo to, e po dwustu latach ONZ znowu
wykorzystuje jego sytuacj jako narzdzie przymusu i rodek kontroli
jego poczyna.
Luo Ji wystpi z daniem, by osiedle hibernatw, w ktrym
mieszka, pozostao w obecnym stanie i by nie nachodzi go nikt
z zewntrz. Dokadnie je speniono. rodki masowego przekazu
i pielgrzymw trzymano z dala od Pitej Wsi Nowego ycia i gdy
przywrcono spokj, wszystko tam wygldao tak, jakby nic
szczeglnego si nie zdarzyo.
Dwa dni pniej Luo Ji wzi udzia w pierwszym spotkaniu
w ramach przywrconego programu Wpatrujcych si w cian. Nie
polecia do podziemnej siedziby ONZ w Ameryce Pnocnej, lecz
uczestniczy w zebraniu za pomoc cza wideo, siedzc w swoim
urzdzonym po spartasku mieszkaniu w Pitej Wsi Nowego ycia,
639 Liu Cixin

ogldajc wszystko w zwykym telewizorze.

Wpatrujcy si w cian Luo Ji, jestemy gotowi stawi czoo
paskiej zoci powiedzia przewodniczcy.
Moje serce si wypalio odpar Luo, plec leniwie na kanapie.
Nie ma w nim ju miejsca na zo.
Przewodniczcy skin gow.
To wspaniae podejcie. Jednak Komisja uwaa, e powinien pan
wyjecha ze swojej wioski. Ta malutka miejscowo nie jest godna by
centrum dowodzenia obron Ukadu Sonecznego.
Sysza pan o Xibaipo? To jeszcze mniejsza wioska niedaleko std.
Ponad dwiecie lat temu zaoyciele naszego kraju przypucili stamtd
7
najwiksz ofensyw w naszej historii .
Przewodniczcy potrzsn gow.
Najwyraniej w ogle si pan nie zmieni. Dobrze. Komisja szanuje
paskie nawyki i wybory. Powinien si pan zabra do pracy. Chyba nie
bdzie tak jak dawniej, kiedy mwi pan, e zawsze jest w pracy?
Nie mog si zabra do pracy. Nie ma ju do niej warunkw.
Moecie zaprzc moc gwiazd do tego, by przesay rzucony przeze mnie
urok we Wszechwiat?
Wie pan, e to niemoliwe powiedzia przedstawiciel Floty
Azjatyckiej. Kropla stale blokuje przekazy radiowe na Soce.
I przewidujemy, e nie przestanie wczeniej ni za par lat, a wtedy do
Ukadu Sonecznego dotrze pozostaych dziewi.
Wobec tego nie mog nic zrobi.
Nie, Wpatrujcy si w cian Luo Ji. Nie zrobi pan do tej pory
jednej wanej rzeczy. Nie ujawni pan ONZ i PKFS sekretu tego uroku.
Jak pan go uy dla zniszczenia gwiazdy?
Tego nie mog powiedzie.
A gdyby byo to warunkiem obudzenia paskiej ony i dziecka?
Ciemny las 640

To podo.
To poufne spotkanie. Poza tym we wspczesnym spoeczestwie
nie ma miejsca dla programu Wpatrujcych si w cian. Wznowienie
tego programu oznacza, e nadal obowizuj wszystkie decyzje podjte
dwiecie lat temu przez Komisj ONZ. Zgodnie z tymi rezolucjami
Zhuang Yan i wasze dziecko zostan obudzone przed bitw w dniu
Sdu Ostatecznego.
A nie stoczylimy niedawno tej bitwy?
Flota Midzynarodowa i Ziemia Midzynarodowa tak nie sdz,
poniewa nie przybya jeszcze gwna fl ta Trisolarian.
Moim obowizkiem jako Wpatrujcego si w cian jest
utrzymanie tego uroku w sekrecie. W przeciwnym razie ludzko moe
straci ostatni nadziej, chocia by moe ta nadzieja ju znikna.
Po zebraniu Luo Ji zamkn si w domu i pi przez wiele dni. Od
czasu do czasu widziano, jak wychodzi w zmitym ubraniu i z dug
brod. Wyglda jak wczga.
Kiedy zwoano nastpne spotkanie w sprawie programu
Wpatrujcych si w cian, Luo Ji ponownie wzi w nim udzia bez
opuszczania mieszkania.
Wpatrujcy si w cian Luo Ji, pana stan nas martwi
powiedzia przewodniczcy, gdy zobaczy go rozczochranego
i zaniedbanego.
Przesun kamer po pokoju i zgromadzenie zobaczyo, e jest on
zawalony pustymi butelkami.
Powinien si pan zabra do pracy, choby tylko po to, by wrci
do normalnego stanu psychicznego rzek przedstawiciel Wsplnoty
Europejskiej.
Wie pan, co przywrci mnie do normalnoci.
Obudzenie pana ony i dziecka nie jest a tak wane odezwa
641 Liu Cixin

si przewodniczcy. Nie chcemy tego wykorzystywa dla sterowania

panem. Wiemy, e nie da pan sob sterowa. Ale jest to rezolucja
podjta przez poprzedni Komisj, wic jej zmiana wie si
z pewnymi trudnociami. Sprowadza si to do jednego: musi pan
speni pewien warunek.
Odrzucam ten warunek.
Nie, nie, doktorze Luo, niech pan mnie posucha. Mamy teraz inny
warunek.
Na te sowa oczy Luo pojaniay. Usiad prosto na kanapie.
A ten warunek to
Warunek jest prosty. Nie mgby by prostszy. Musi pan co zrobi
cokolwiek.
Poza wysaniem uroku we Wszechwiat, co jest niemoliwe, nie
mog nic zrobi.
Musi pan co wymyli.
Chce pan powiedzie, e moe to by co bez znaczenia?
Jeli tylko og bdzie uwaa, e jest to wane. W jego oczach jest
pan albo rzecznikiem siy kosmicznej sprawiedliwoci, albo zesanym
przez niebo anioem pokoju. W najgorszym razie mona wykorzysta
te przypisywane panu tosamoci do ustabilizowania sytuacji. Ale jeli
nie zrobi pan nic, po pewnym czasie og straci wiar w pana.
Stabilizowanie sytuacji w ten sposb jest niebezpieczne.
Doprowadzi do niekoczcych si kopotw.
Ale konieczne. Za trzy lata dotrze do Ukadu Sonecznego dziewi
kropli i musimy si na to przygotowa.
Naprawd nie chc trwoni zasobw.
Wobec tego Komisja da panu pewne zadanie. Takie, ktre nie
doprowadzi do roztrwonienia zasobw. Prosz szefa PKFS, eby to
panu wyjani.
Ciemny las 642

Przewodniczcy Komisji skin do przewodniczcego Poczonego

Kolegium, ktry te bra udzia w spotkaniu przez cze wideo.
Znajdowa si w jakim obiekcie w przestrzeni kosmicznej, bo wida
byo gwiazdy powoli przesuwajce si za szerokim oknem za nim.
Moment przylotu dziewiciu kropli do Ukadu Sonecznego
ustalilimy wycznie na podstawie oblicze ich prdkoci
i przyspieszenia, zrobionych cztery lata temu podczas ich
przechodzenia przez ostatni obok pyu midzygwiezdnego zacz
przewodniczcy Poczonego Kolegium. Tamte sondy rni si od
tej, ktra ju tu jest, tym, e ich silniki nie emituj wiata. Nie
wytwarzaj take adnych innych fal elektromagnetycznych o wysokiej
czstotliwoci, dziki ktrym mona by ustali ich pooenie.
Prawdopodobnie jest to reakcja na wykrycie przez nas pierwszej
kropli. Umiejscowienie i ledzenie takich maych, ciemnych cia
w przestrzeni kosmicznej jest niewiarygodnie trudne, wic nie wiemy,
kiedy dotr do Ukadu Sonecznego. Nie wiemy nawet, jak odkry, e
ju dotary.
A co ja mog zrobi? zapyta Luo Ji.
Mamy nadziej, e pokieruje pan programem nieg.
Co to takiego?
Z bomb wodorowych i warstewki oleju z piercieni Neptuna
stworzymy oboki pyu midzygwiezdnego, w ktrych te krople
zostawi lady podczas przelotu.
Chyba pan artuje. Musi pan wiedzie, e w sprawach przestrzeni
kosmicznej nie jestem kompletnym ignorantem.
Owszem, wiem, e by pan kiedy astronomem. I wanie dziki
temu ma pan odpowiednie kwalifikacj do pokierowania tym
programem.
Ostatnim razem udao si nam stworzy obok pyu dlatego, e
643 Liu Cixin

znana bya w przyblieniu droga obiektu. Teraz jednak nie wiemy nic.
Jeli tych dziewi kropli przyspieszy albo zmieni kurs, kiedy bd
nadal niewidoczne, to mog wlecie do Ukadu Sonecznego z zupenie
innej strony! Gdzie chce pan umieci ten obok pyu?
Z kadej strony.
To znaczy, e ma pan zamiar otoczy obokiem pyu cay Ukad
Soneczny? W takim razie to pana zesa tu Bg.
To niemoliwe, ale moemy stworzy piercie pyu w paszczynie
ekliptyki midzy pasem asteroid i Jowiszem.
A jeli krople wlec poza t paszczyzn ekliptyki?
Na to nie mona nic poradzi. Ale z punktu widzenia
aerodynamiki, jeli grupa kropli chce dotrze do kadej planety
w Ukadzie Sonecznym, to najwiksze szanse ma na to, jeli wejdzie
w paszczynie ekliptyki. Tak zrobia pierwsza kropla. A wtedy
w oboku pyu zachowaj si ich lady i system ledzenia optycznego
bdzie mg je namierzy.
Ale po co?
Bdziemy przynajmniej wiedzieli, e wleciay do Ukadu
Sonecznego. Mog uderzy w obiekty cywilne w przestrzeni
kosmicznej, wic trzeba bdzie przywoa wszystkie statki kosmiczne,
przynajmniej te, ktre znajd si na ich drodze. No i ewakuuje si na
Ziemi mieszkacw kosmicznych miast, bo one bd atwymi celami.
Jest jeszcze jedna, waniejsza sprawa wtrci przewodniczcy
Komisji do spraw Programu Wpatrujcych si w cian. Chodzi
o wytyczenie drg moliwego wycofania naszych statkw kosmicznych
w gb kosmosu.
Wycofania w gb kosmosu? Czybymy mwili o eskapizmie?
Skoro musi pan uywa tej nazwy.
A dlaczego nie zacz ucieka ju teraz?
Ciemny las 644

Nie pozwalaj na to obecne uwarunkowania polityczne. Kiedy

jednak grupa kropli zbliy si do Ziemi, ucieczka moe zosta
zaakceptowana przez spoeczno midzynarodow. Oczywicie to
tylko moliwo, ale ONZ i fl ty musz si do tego przygotowa.
Rozumiem. Ale naprawd nie jestem potrzebny do realizacji
programu nieg.
Jest pan. Rozpylenie oboku pyu nawet na orbicie Jowisza jest
ogromnym przedsiwziciem i bdzie wymagao rozmieszczenia
prawie dziesiciu tysicy gwiezdnych bomb wodorowych i ponad
dziesiciu milionw ton warstewki oleju oraz utworzenia wielkiej fl ty
kosmicznej. eby to zrobi w cigu trzech lat, bdziemy musieli
wykorzysta pana obecn pozycj i presti oraz skoordynowa
dziaania i zasoby dwch organizacji midzynarodowych.
Kiedy je obudzicie, jeli si zgodz podj tego zadania?
Gdy tylko zacznie si realizacja tego programu. Jak powiedziaem,
nie bdzie to aden problem.

Ale program nieg nie zosta nigdy w peni zrealizowany. Nie byy
nim zainteresowane dwie organizacje midzynarodowe. Ludzie chcieli
strategii globalnego ocalenia, nie planu, zgodnie z ktrym
dowiedzieliby si o przybyciu wroga tylko po to, by przed nim uciec.
Poza tym wiedzieli, e nie jest to pomys Wpatrujcego si w cian,
lecz plan ONZ i PKFS, ktre tylko wykorzystay jego autorytet.
Realizacja tego planu spowodowaaby stagnacj w caej gospodarce
kosmicznej i doprowadziaby do recesji w gospodarce na Ziemi i we
flocie Na dodatek, wbrew przewidywaniom ONZ, w miar zbliania
si kropli eskapizm stawa si w oczach ogu coraz wstrtniejsz
postaw, wic organizacje te nie chciay paci tak wysokiej ceny za
645 Liu Cixin

niepopularny plan. W rezultacie zarwno budowanie fl ty do zebrania

warstewki oleju na Neptunie, jak i produkcja bomb wodorowych, ktre
miay uzupeni istniejce od czasw Wielkiego Jaru,
a nieprzekraczajce tysica sztuk zapasy, posuway si bardzo wolno.
Ale Luo Ji zaangaowa si w to ca dusz. Pocztkowo ONZ i PKFS
chciay tylko wykorzysta jego presti dla zdobycia potrzebnych im
zasobw, ale on potraktowa swoje zadanie powanie i zaj si
wszystkimi szczegami. Przez niejedn bezsenn noc pracowa rami
w rami z naukowcami i inynierami z komitetu technicznego
i podsuwa im wiele pomysw. Zaproponowa na przykad, by w kadej
bombie zainstalowano may midzygwiezdny silnik jonowy, ktry
dawaby im pewn swobod w manewrowaniu na orbicie
i dostosowywaniu si w ten sposb do gstoci oboku. Co waniejsze,
mogy te one zosta uyte jako bro zaczepna. Nazwa je minami
kosmicznymi i dowodzi, e chocia okazay si nieskuteczne wobec
kropli, mog si przyda w starciu ze statkami Trisolarian, bo nie
wiadomo byo, czy one te zbudowane s z tak odpornego materiau jak
sondy. Osobicie wyznaczy miejsca rozmieszczenia wszystkich bomb.
By moe z punktu widzenia wspczesnej technologii pomysy te
mogy by naiwne i odzwierciedla stan wiedzy z dwudziestego
pierwszego wieku, ale dziki jego prestiowi i pozycji Wpatrujcego si
w cian zostay wcielone w ycie.
Program nieg sta si dla niego ucieczk od rzeczywistoci, ale
im wicej si temu oddawa, tym bardziej roso jego rozczarowanie
wiatem. Wszyscy wiedzieli, e powica czas i energi temu w sumie
niewanemu programowi tylko po to, by jak najszybciej ponownie
spotka si z on i dzieckiem. wiat czeka na plan zbawienia, ktry
nigdy nie przybra materialnych ksztatw. Luo Ji stale powtarza
w rodkach masowego przekazu, e skoro nie moe wykorzysta siy
Ciemny las 646

Soca dla przesania uroku, nie jest w stanie nic zrobi.

Program wstrzymano po ptora roku, a w tym czasie zebrano
zaledwie ptora miliona ton warstewki oleju z Neptuna. Nawet
cznie z 600 tysicami ton zgromadzonych w ramach Parasola Mgy
byo to dalekie od iloci potrzebnej do realizacji tego programu. Na
orbicie oddalonej od Soca o dwie jednostki astronomiczne
rozmieszczono w warstewce oleju 3614 gwiezdnych bomb wodorowych.
Nie stanowio to nawet jednej pitej tego, co zakadano. Po
zdetonowaniu utworzyyby, zamiast cigego pasa, wiele
niepoczonych ze sob obokw orbitujcych wok Soca, co znacznie
ograniczao ich skuteczno jako systemu ostrzegania.
W tej epoce rozczarowanie pojawiao si rwnie czsto jak nadzieja,
wic po ptora roku ludzie stracili wiar we Wpatrujcego si
w cian Luo Ji.
Na zebraniu Midzynarodowej Unii Astronomicznej, ciaa, ktre po
raz ostatni przycigno uwag ogu w 2006 roku, kiedy odebrao
Plutonowi status planety, dua liczba astronomw i astrofizyk
przychylia si do zdania, e unicestwienie 187J3X1 byo dzieem
przypadku. Wedug nich Luo Ji, jako astronom, mg zauway oznaki
zwiastujce wybuch tej gwiazdy. W tej teorii byo peno luk, ale
zaczynao w ni wierzy coraz wicej ludzi, co nadwtlio presti Luo
Ji. Z mesjasza sta si zwykym czowiekiem, a potem oszustem.
Wprawdzie nadal piastowa nadan mu przez ONZ godno
Wpatrujcego si w cian, ale nie mia ju rzeczywistej wadzy.

1 Liu Buchan by dowdc okrtu flag wego fl ty Beiyang, krownika Dingyuan,

podczas wspomnianej wczeniej bitwy pod Weihaiwei w lutym 1895 r.
2 W przypisywanej Ma Zhongxi, pisarzowi z czasw dynastii Ming, bani Wilk
z Zhongshan mistrz Dongguo lituje si nad godnym, tropionym przez myliwych
wilkiem i chowa go do worka. Gdy myliwi si oddalaj i Dongguo wypuszcza wilka
647 Liu Cixin

z worka, ten grozi, e go zje, ale daje si przekona, by spraw rozstrzygna trzecia
strona. Wysuchawszy opowieci o tym, co si stao, stary rolnik stwierdza, e jest
niemoliwe, by wilk zmieci si w worku. Wilk wchodzi z powrotem do worka, po czym
rolnik zawizuje worek i tucze go motyk na mier.
3 Xi Shi, zwana rwnie Xizi, bya jedn z czterech piknoci staroytnych Chin
i mieszkaa koo Hangzhou. Kojarzone jest z ni Jezioro Zachodnie (Xi Hu) w Hangzhou.
4 Oddziaywanie silne jest jednym z czterech oddziaywa podstawowych i wie ze
sob czstki elementarne. Jest okoo stu razy silniejsze od elektromagnetyzmu, ale
skuteczne tylko na odlego mniejsz od jednego femtometra.
5 Ten popularny cytat to lubowanie bodhisattwy Ksitigarbhy (chi. Dizang Pusa), e
nie osignie stanu Buddy, dopki nie doprowadzi do owiecenia wszystkich ywych istot.
6 Punkty Lagrangea to pi miejsc, w ktrych obiekt o maej masie, podlegajcy tylko
grawitacji, moe pozostawa w spoczynku wzgldem dwch wikszych cia.
7 Siy komunistyczne wyparte w 1947 roku z Yanan przez nacjonalistw zaoyy
baz w Xibaipo, wiosce u podna gr Taihang w pnocno-zachodniej prowincji Hebei.
Stamtd w latach 1948 i 1949 przeprowadziy kampanie Liaoshen, Huaihai i Pingjin,
decydujc ofensyw, ktra wypara nacjonalistw z pnocnych Chin.
 208 rok ery kryzysu

Odlego floty trisolariaskiej od Ukadu Sonecznego: 2,07 lat

wietlnych
Pewnego zimnego, deszczowego popoudnia rada mieszkacw Pitej
Wsi Nowego ycia podja nastpujc decyzj: Luo Ji zostanie
usunity z osiedla, poniewa zakca normalne ycie mieszkacw.
Czsto wyjeda w sprawach zwizanych z programem nieg, ale
przez wikszo czasu przebywa w wiosce i z domu kontaktowa si
z rnymi jednostkami biorcymi udzia w tym projekcie. Gdy osaba
jego pozycja, wzrosa liczba incydentw. Co pewien czas przed jego
domem zbieray si tumy osb, ktre z niego szydziy albo rzucay
w jego okno kamieniami. Byy to widowiska tak przycigajce uwag
rodkw masowego przekazu, e ich wysannikw byo tylu, ilu
protestujcych. Jednak prawdziwym powodem wydalenia Luo Ji byo
to, e zawid hibernatw.
Wieczorem, po zebraniu, do domu Luo Ji przysza kierowniczka
komitetu osiedlowego, by poinformowa go o decyzji rady. Po
wielokrotnym naciniciu dzwonka pchna niezamknite drzwi i omal
si nie udusia od wypeniajcej pokj mieszaniny oparw alkoholu,
dymu papierosowego i potu. Zauwaya, e ciany zostay
przeksztacone w powierzchnie informacyjne w miejskim stylu,
i wystarczyo stukn w ktr z nich, by ukaza si ekran. Pokryte
byy bezlikiem chaotycznych obrazw, z ktrych wikszo
649 Liu Cixin

przedstawiaa skomplikowane dane i krzywe, ale na najwikszym

wida byo zawieszon w przestrzeni kosmicznej kul gwiezdn
bomb wodorow spowit warstewk oleju. Przypominaa ona szklan
kulk, jakimi gray dzieci w czasach Luo. Powoli si obracaa.
W jednym miejscu bya na niej niewielka wypuko silnik jonowy
a w jej gadkiej powierzchni odbijao si mae soce. Za spraw
wszystkich tych olepiajcych ekranw pokj wyglda jak jarmarczne
pudeko. Lampy byy wyczone, wic jedynym rdem wiata byy
te ekrany. Zaleway pomieszczenie rozmytymi kolorami, tak e trudno
byo si zorientowa, co jest materialnym przedmiotem, a co obrazem.
Kiedy wzrok kierowniczki przystosowa si do pmroku, zobaczya,
e mieszkanie wyglda jak nora narkomana na pododze walay
si butelki i niedopaki papierosw, leay na niej jak sterty mieci
stosy zabrudzonych popioem ubra. W kocu udao si jej dostrzec
w tym baaganie Luo. Lea skulony w rogu, czarny na tle obrazw
jak odrzucona na bok uschnita ga. Najpierw pomylaa, e pi,
ale potem zauwaya, e wpatruje si niewidzcym wzrokiem w stert
mieci na pododze. Mia przekrwione oczy, wymizerowan twarz i by
tak wychudzony, e zdawao si, i jego ciao nie potrafi si utrzyma
w pozycji pionowej. Gdy usysza kierowniczk, pozdrowi j i powoli
obrci si do niej, potem tak samo wolno kiwn do niej gow, dziki
czemu wiedziaa, e jeszcze yje. Ale przytaczay go dwa wieki
cierpienia.
Kierowniczka nie okazaa ani odrobiny wspczucia temu cakowicie
wytemu czowiekowi. Podobnie jak inni ludzie jej epoki, zawsze
uwaaa, e bez wzgldu na to, jak ponury wydaje si wiat, w jakim
niewidzialnym miejscu istnieje sprawiedliwo. Luo Ji najpierw
uprawomocni to przekonanie, a potem je zniszczy, wic jej
rozczarowanie zmienio si we wstyd, a nastpnie zo. Powiadomia
Ciemny las 650

go chodno o decyzji mieszkacw.

Luo Ji po raz drugi kiwn gow, a potem z trudem wydusi sowa
ze spuchnitego garda:
Jutro wyjad. Powinienem wyjecha. Jeli zrobiem co zego,
prosz o wybaczenie.
Kierowniczka poja waciwe znaczenie jego ostatnich sw dopiero
dwa dni pniej.
Prawd mwic, Luo i tak mia zamiar wyjecha tego wieczoru. Po
wyjciu kierowniczki komitetu osiedlowego wsta niepewnie i poszed
do azienki po torb podrn. Spakowa do niej kilka rzeczy, wcznie
z opat o krtkim trzonku, ktr znalaz w rupieciarni. Jej trjktna
rczka wystawaa z torby. Potem podnis z podogi i woy brudn
kurtk, zarzuci torb na plecy i wyszed. Zostawi wczone ekrany.
Korytarz by pusty, ale u podna schodw Luo natkn si na
dziecko wracajce prawdopodobnie do domu ze szkoy, ktre popatrzyo
na niego z dziwn, nieodgadnion min. Na dworze stwierdzi, e pada
deszcz, ale nie chcia wraca po parasol.
Nie poszed po swj samochd, bo zwrcioby to uwag stranikw.
Opuci wiosk, nie spotykajc po drodze nikogo. Przeszed przez
chronicy wiosk przed piaskiem pas lasu i znalaz si na pustyni.
Krople deszczu gadziy jego twarz jak zimne, pieszczotliwe donie.
O zmierzchu pustynia i niebo byy zamglone jak puste miejsce na
tradycyjnym chiskim malowidle. Wyobrazi sobie siebie w tej pustej
przestrzeni jak na obrazie, ktry zostawia mu Zhuang Yan.
Dotar do szosy i po kilku minutach udao mu si zatrzyma
samochd. Podrujca nim trzyosobowa rodzina chtnie wzia go do
rodka. Byli to hibernaci w drodze do starego miasta. Dziecko byo
mae, jego matka moda. Siedzieli na przednim fotelu, upchnici koo
ojca i ma, ktry prowadzi, i rozmawiali szeptem. Od czasu do czasu
651 Liu Cixin

dziecko wtulao gow midzy matczyne piersi i wtedy wszyscy

wybuchali miechem. Luo Ji przyglda si im jak zauroczony, ale
nie sysza, co mwili, bo graa muzyka. Byy to stare utwory
z dwudziestego wieku. Sucha ich i po piciu czy szeciu, wrd
ktrych byy Katiusza i Kalinka, zapragn usysze piosenk Tonkaja
riabina. piewa j swej wyimaginowanej kochance na tamtej wiejskiej
scenie przed dwustu laty, a potem z Zhuang Yan na brzegu jeziora,
w ktrym odbijay si pokryte niegiem szczyty.
I wtedy reflek ory jadcego z naprzeciwka samochodu owietliy
tylne siedzenie akurat w chwili, gdy dziecko tam spojrzao. Odwrcio
si, by mu si lepiej przyjrze, i krzykno:
On wyglda jak ten Wpatrujcy si w cian!
Jego rodzice te si odwrcili i Luo musia przyzna, e to
rzeczywicie on.
W tym momencie z radia popyna Tonkaja riabina.
Samochd stan.
Wysiadaj powiedzia chodno ojciec, a dziecko i jego matka
przygldali si mu z minami zimnymi jak jesienny deszcz na zewntrz.
Luo Ji si nie poruszy. Chcia wysucha piosenki.
Prosz wysi powiedzia mczyzna, a Luo wyczyta w jego
oczach: To nie twoja wina, e nie potrafis uratowa wiata, ale danie
mu nadziei tylko po to, by j potem zniszczy, jest niewybaczalnym
grzechem.
Musia wic wysi. Za nim wyrzucono jego torb. Gdy samochd
odjecha, bieg za nim przez kilka metrw w nadziei, e usyszy jeszcze
kawaek piosenki, ale jej dwiki znikny w zimnej deszczowej nocy.
Luo Ji by ju na skraju starego miasta. W oddali wida byo wysokie
budynki wzniesione w przeszoci, a nieliczne rozproszone wiata
w ich oknach wyglday jak samotne oczy. Podszed do przystanku
Ciemny las 652

autobusowego i chroniony wiat przed deszczem czeka prawie godzin

na autobus bez kierowcy, ktry jecha tam, gdzie chcia dotrze.
W autobusie byo prawie pusto, sze czy siedem osb, ktre w nim
siedziay, wygldao na hibernatw. Nikt si nie odzywa, siedzieli
w milczeniu w mroku jesiennego wieczoru. Podr przebiegaa gadko,
a, po ponad godzinie, znowu kto go rozpozna. Pasaerowie
jednogonie poprosili go, by wysiad. Odpar, e zapaci za bilet, wic
na pewno ma prawo jecha, ale wtedy jaki siwowosy staruszek wyj
dwie rzadko widywane w tych czasach monety i rzuci mu je.
Musia wic w kocu wysi.
Kiedy autobus ponownie ruszy, kto wychyli gow przez okno
i zapyta:
Wpatrujcy si w cian, po co ci ta opata?
Po to, eby wykopa sobie grb odpar Luo Ji, wzbudzajc miech
pasaerw.
Nikt z nich nie wiedzia, e Luo mwi prawd.
Nadal sipi deszcz. Nie mg ju liczy na aden samochd, ale na
szczcie by blisko celu. Zarzuci torb na plecy i ruszy przed siebie.
Po pgodzinie skrci z drogi na ciek. Z dala od latar ulicznych
byo duo ciemniej, wyj wic z torby latark, by sobie przywieci.
cieka stawaa si coraz trudniejsza, jego przemoczone buty pluskay
po ziemi. Co jaki czas potyka si i pada w boto, ktre w kocu
pokryo cae jego ciao, wic musia wyj opat, by si ni podpiera.
Widzia przed sob tylko deszcz i mg, ale wiedzia, e idzie we
waciwym kierunku.
Po godzinie dotar na cmentarz. By on w poowie przysypany
piaskiem, druga poowa, na nieco wyszym gruncie, bya nadal
widoczna. Przywiecajc sobie latark, obejrza rzdy grobw. Na
najbardziej okazae nie zwraca uwagi. wiato latarki odbijao si
653 Liu Cixin

w mokrych od deszczu kamiennych pomnikach niczym jarzce si oczy.

Zauway, e wszystkie nagrobki zostay wzniesione pod koniec
dwudziestego i na pocztku dwudziestego pierwszego wieku. Ludzie,
ktrzy tam spoczli, byli szczliwcami w swoich ostatnich chwilach
na pewno wierzyli, e wiat, na ktrym yli, pozostanie taki wiecznie.
Nie mia wielkiej nadziei, e znajdzie grb, ktrego szuka, ale
okazao si, e si myli. Dziwne byo to, e cho mino dwiecie lat,
rozpozna go, nie przeczytawszy napisu na pomniku. Moe spowodowa
to deszcz, ale nie byo na nim wida, e upyno tyle czasu. Napis
GRB YANG DONG wyglda, jakby wyryto go wczoraj. Obok grobu
crki znajdowa si grb Ye Wenjie, ktry rni si tylko napisem.
Na nagrobku Ye Wenjie wypisane byy tylko daty jej urodzin i mierci,
co przypomniao mu ma tabliczk w ruinach bazy Czerwony Brzeg,
pamitk ku czci tych, ktrych zapomniano. Oba nagrobki stay
w milczeniu w nocnym deszczu, jakby czekay na jego przyjcie.
Poczu si zmczony, wic usiad przy grobie Ye Wenjie, ale wkrtce
zacz si trz z zimna. Chwyci opat i obok grobw matki i crki
zacz kopa grb dla siebie.
Najpierw kopanie w mokrej ziemi nie wymagao duego wysiku,
ale gbiej okazaa si ona twarda i pena kamieni. Mia wraenie,
e dry tunel w zboczu gry. Poczu jednoczenie moc i niemoc czasu
moe przez dwiecie lat wiatr nanis tam tylko cienk warstw
piasku, ale w dugiej epoce geologicznej, gdy nie byo jeszcze ludzi,
powstao wzniesienie, w ktrym znajdoway si teraz te groby. Kopa
z trudem, czsto robic przerwy na odpoczynek.
Koo pnocy deszcz przesta pada, chmury nieco si przerzedziy,
ukazujc rozgwiedone niebo. Byy to najjaniejsze gwiazdy, jakie
zobaczy Luo Ji od chwili przebudzenia si w nowej epoce. Te same
gwiazdy, na ktre przed dwustu dziesicioma laty patrzy z Ye Wenjie.
Ciemny las 654

Teraz widzia tylko je i nagrobki, najwiksze symbole wiecznoci.

W kocu opuciy go siy. Spojrzawszy na d, ktry wykopa,
stwierdzi, e jest troch za pytki na grb, ale bdzie musia
wystarczy. W kocu robi to tylko po to, by przypomnie innym, e
chciaby tam by pogrzebany. Najprawdopodobniej i tak znajdzie si
w krematorium, gdzie jego ciao zostanie spalone, a prochy porzucone
w jakim nieznanym miejscu. Ale nie byo to wane. Pewnie tu po
mierci jego szcztki spon w duo wikszym ogniu, ktry pochonie
wiat, i zostan zredukowane do pojedynczych atomw.
Opar si plecami o nagrobek Ye Wenjie i szybko zasn. Moe
spowodowao to zimno, ale znowu przyniy si mu onieone pola.
Zobaczy na nich Zhuang Yan w szalu koloru ognia, z Xia Xi na
rkach. Mwiy co do niego bezgonie. Krzykn do nich z rozpacz,
by odeszy, bo uderzy tam kropla, ale jego struny gosowe nie wydaway
adnych dwikw. Wydawao si, jakby cay wiat oniemia. Odnis
jednak wraenie, e Zhuang Yan zrozumiaa, co chcia jej przekaza,
bo odesza z dzieckiem, zostawiajc na niegu sznur ladw jak
delikatne kropki postawione tuszem na tradycyjnym obrazie. niena
paszczyzna bya pusta i o tym, e istnieje Ziemia, wiat, wiadczyy
tylko te kropki. Zbliaa si cakowita zagada, ale nie miaa ona nic
wsplnego z kropl
Raz jeszcze poczu, e pka mu serce. Jego rce na prno si
zaciskay, chwytajc powietrze. W pustce nienej krainy istniaa tylko
oddalajca si posta Zhuang Yan, teraz wielkoci czarnej kropki.
Rozejrza si wok, liczc na to, e znajdzie jeszcze co rzeczywistego
w tym pustym wiecie. Znalaz dwa wystajce obok siebie ze niegu
nagrobki. Najpierw przycigny jego wzrok, ale potem ich
powierzchnia zacza si zmienia. Stay si lustrami
przypominajcymi gadk powok kropli, a napisy na nich znikny.
655 Liu Cixin

Pochyli si nad jednym z nich, ale to, co zobaczy, nie byo odbiciem.
Na zanieonym polu w lustrze nie byo postaci Zhuang Yan, lecz tylko
linia niewyranych ladw. Przekrci gow i zobaczy, e onieone
pole za lustrem byo tylko pustym bezkresem lady stp znikny.
Gdy odwrci si z powrotem w stron luster, byy praktycznie
niewidzialne, odbijaa si w nich tylko pustka. Ale nadal czu domi
ich zimn gad
Kiedy si obudzi, witao. W pierwszym brzasku poranka cmentarz
wida byo wyraniej. Z miejsca, w ktrym si znajdowa, otaczajce go
nagrobki wyglday jak prehistoryczne Stonehenge. Luo mia wysok
gorczk, trzs si na caym ciele i szczka zbami. By jak
wysuszony knot, ktry sam si spala. Wiedzia, e nadszed na niego
czas.
Opar si o kamie nagrobny Ye Wenjie i sprbowa wsta, ale wtedy
jego uwag przycign may, czarny, poruszajcy si punkcik. O tej
porze roku mrwki widywao si rzadko, ale naprawd bya to mrwka.
Pia si po kamieniu, zafascynowana jak jej kuzynka przed dwustu
laty wyrytym na nim napisem, i badaa tajemnicze, krzyujce si
rowki. Gdy Luo Ji to zobaczy, jego serce przeszy po raz ostatni bl,
rozpacz nad losem wszystkich form ycia na Ziemi.
Przepraszam, jeli zrobiem co zego rzek do mrwki.
Podnis si z trudem. By saby i drcy. Musia si oprze
o nagrobek, by si nie przewrci. Wygadzi przemoczone, zabocone
ubranie oraz zmierzwione wosy, a potem wymaca w kieszeni
metalowy cylinder zaadowany pistolet.
Stanwszy twarz w stron wschodu, zacz ostateczn rozgrywk
midzy cywilizacj Ziemi i cywilizacj Trisolaris.
Ciemny las 656

Zwracam si do Trisolaris powiedzia.

Nie mwi gono. Pomyla, czy by tego nie powtrzy, ale wiedzia,
e go usyszano.
Nic si nie zmienio. Nagrobki stay spokojnie w ciszy poranka.
W kauach odbijao si niczym w niezliczonych lustrach niebo,
stwarzajc zudzenie, e Ziemia jest lustrzan kul z cienk powok
ziemi na wierzchu, w ktrej deszcz wyobi dziury i ukaza jej gadk
powierzchni.
By to wiat, ktry jeszcze si nie obudzi i nie wiedzia, e sta si
etonem rzuconym na kosmiczny st do gry.
Luo Ji podnis lew rk i pokaza umieszczony na jego przegubie
przedmiot wielkoci zegarka.
To monitor sygnaw yciowych poczony przekanikiem
z koysk. Pamitacie Reya Diaza sprzed dwch wiekw, wic na
pewno wiecie, co to koyska. Sygna z tego monitora wdruje przez
cza systemu do 3614 bomb umieszczonych w przestrzeni kosmicznej
w ramach programu nieg. Jest wysyany co minut i utrzymuje te
bomby w stanie nieaktywnym. Jeli zgin, sygna si urwie, wszystkie
bomby wybuchn i zmieni otaczajc je warstewk oleju w 3614
obokw pyu wok Soca. Z daleka widzialne wiato Soca i inne
wysokie pasma czstotliwoci bd si wydaway migota przez t
powok pyu. Starannie wybraem pozycj kadej bomby na orbicie
wok Soca, eby to migotanie uoyo si w sygna przekazujcy
trzy proste obrazy, podobne do tych, jakie wysaem dwiecie lat temu
kady zawiera ukad trzydziestu punktw, z jednym nazwanym,
i w sumie uo si w trjwymiarowy diagram wsprzdnych. Ale
inaczej ni poprzednio w diagramie tym znajdzie si pooenie
Trisolaris wzgldem otaczajcych j dwudziestu dziewiciu gwiazd.
Soce stanie si rzucajc ten urok galaktyczn latarni morsk.
657 Liu Cixin

Oczywicie ujawni to te pooenie Soca i Ziemi. Obraz ten zostanie

odebrany w kadym punkcie Galaktyki po roku od jego wysania, ale
powinno tam by wicej ni kilka cywilizacji, ktre dysponuj
technologi umoliwiajc obserwacj Soca z wielu punktw
widzenia. W takim wypadku uzyskanie wszystkich potrzebnych im
informacji zajmie tylko par dni, a moe nawet par godzin.
Coraz bardziej si rozwidniao i gwiazdy gasy jedna po drugiej,
jakby stopniowo zamykay si niezliczone oczy, a w tym samym czasie
niebo otwierao powoli jedno ogromne oko. Mrwka kontynuowaa
wspinaczk, podajc labiryntem znakw ukadajcych si
w nazwisko i imi Ye Wenjie na nagrobku. Gatunek, do ktrego
naleaa mrwka, y na Ziemi ju sto milionw lat przed pojawieniem
si hazardzisty, ktry teraz opiera si na nagrobku. Chocia gatunek
ten nie dba o to, co si dziao, rwnie uczestniczy w tym zakadzie.
Luo odszed od nagrobkw i stan nad doem, ktry wykopa dla
siebie. Przyoy wylot lufy pistoletu do piersi i powiedzia:
Zaraz zatrzymam bicie mego serca. W ten sposb popeni
najwiksz zbrodni w dziejach naszych dwch wiatw. Bardzo
przepraszam nasze dwie cywilizacje za ten uczynek, ale nie mam
wyrzutw sumienia, poniewa jest to jedyne wyjcie. Wiem, e
w pobliu s sofony, ale ignorowalicie wezwania ludzkoci. Milczenie
jest najwysz form pogardy i znosilimy to przez dwa wieki. Moecie
nadal milcze, jeli tak wolicie. Daj wam trzydzieci sekund.
Liczy czas, mierzc puls i biorc dwa uderzenia za sekund,
poniewa serce bio mu szybko, ale w wielkim zdenerwowaniu pomyli
si i musia zacz od nowa. Nie by wic pewien, ile mino czasu,
zanim ukazay si sofony. Moe w czasie obiektywnym mniej ni
dziesi sekund, ale w jego odczuciu trwao to cae ycie. Zobaczy, e
wiat przed jego oczami rozpada si na cztery czci: jedn stanowi
Ciemny las 658

otaczajcy go wiat rzeczywisty, pozostae trzy byy zdeformowanymi

obrazami w trzech kulach, ktre nagle pojawiy si w grze i ktrych
gadkie powierzchnie wyglday dokadnie tak samo jak widziane
niedawno w snach nagrobki. Nie wiedzia, w jakim wymiarze
rozwiny si sofony, ale te trzy kule byy tak due, e zakryway
p nieba i przesaniay wiato na wschodzie. W odbiciach zachodniej
czci nieba w ich powierzchni widzia kilka wieccych jeszcze
gwiazd. A na dole znieksztacony obraz grobu i siebie. Chcia wiedzie,
dlaczego byo ich trzy. Najpierw pomyla, e podobnie jak dzieo
sztuki, ktre zobaczya Ye Wenjie na ostatnim zgromadzeniu RZT
symbolizoway Trisolaris, ale po bliszym przyjrzeniu si temu, co
si w nich odbijao niezwykle wyranemu, chocia zdeformowanemu
obrazowi rzeczywistoci nabra poczucia, e byy wrotami do trzech
rwnolegych wiatw, sugerujcymi trzy moliwe wybory.
Ale zaprzeczyo temu to, co nastpnie zobaczy, bo na trzech kulach
rozbyso to samo sowo:

Przesta!

Mog porozmawia o warunkach? zapyta Luo Ji, spogldajc na

trzy kule.

Najpierw od pistolet, potem moemy porozmawia o warunkach.

Sowa te wywietliy si jednoczenie na kulach jarzcymi si

jaskrawoczerwonymi literami. Nie widzia w tej linijce tekstu adnej
deformacji. Bya prosta i wydawaa si wypisana zarwno na ich
powierzchniach, jak i w rodku. Przypomnia sobie, e patrzy na rzut
wielowymiarowej przestrzeni na trjwymiarow.
659 Liu Cixin

To nie s negocjacje. To moje dania, jeli mam nadal y. Chc

tylko wiedzie, czy je przyjmiecie, czy nie.

Wymie swoje dania.

Niech kropla, a raczej sonda, przestanie wysya fale w stron

Soca.

Twoja proba zostaa speniona.

Odpowied kul nadesza szybciej, ni si spodziewa. Nie mg jej

w tej chwili zweryfi owa, ale wyczuwa w otoczeniu subtelne zmiany,
jakby znikn szum ta, ktrego dotychczasowa staa obecno
sprawiaa, e przestano go zauwaa. Oczywicie mogo to by
zudzenie, bo ludzie nie odczuwaj promieniowania
elektromagnetycznego.
Niech dziewi kropli kierujcych si do Ukadu Sonecznego
zmieni natychmiast kurs i odleci.
Tym razem odpowied dotara po kilku sekundach.

Twoja proba zostaa speniona.

Dajcie ludziom rodki, ktre pozwol to zweryfi owa.

Te dziewi sond bdzie wysyao wiato widzialne. Bdzie mg je wykry wasz teleskop
RingierFitzroy.

Tego te nie mg sprawdzi, ale uwierzy Trisolarianom.

Ostatni warunek: fl ta trisolariaska nie moe przekroczy
Ciemny las 660

Oboku Oorta.

Flota nie ma teraz takiej mocy napdu, by moga maksymalnie zahamowa. Przed dotarciem
do Oboku Oorta nie moe zmniejszy swej wzgldnej prdkoci wobec Soca do zera.

Wobec tego niech przyjmie taki kurs jak grupa kropli i oddali si
od Ukadu Sonecznego.

Zmiana kursu w ktrkolwiek stron oznacza mier. Sprawi, e flota przeleci obok Ukadu
Sonecznego w pustk przestrzeni kosmicznej. Ukad podtrzymania ycia we flocie nie
wystarczy na powrt na Trisolaris ani poszukiwanie innego nadajcego si do
zamieszkania ukadu gwiezdnego.

mier nie jest pewnikiem. Moe przechwyc j i uratuj nasze lub

wasze statki.

Bdzie to wymaga rozkazu princepsa.

Jeli zmiana kursu jest dugim procesem, zacznijcie ju teraz. Da

to mi i innym szans dalszego ycia.
Milczenie trwao trzy minuty, a potem pojawi si nowy tekst:

Flota zacznie zmienia kurs za dziesi ziemskich minut. Za dwa lata ludzkie stacje
obserwacyjne bd mogy zauway t zmian.

Dobrze powiedzia Luo Ji i odsun pistolet od piersi. Drug rk

opar si o nagrobek, by nie upa. Wiedzielicie, e Wszechwiat jest
ciemnym lasem?

Tak. Od dawna. Dziwne, e wy doszlicie do tego tak pno Niepokoi nas stan twojego
661 Liu Cixin

zdrowia. Nie przerwie to niechccy sygnau wysyanego do koyski?

Nie. To urzdzenie jest duo bardziej zaawansowane technicznie

ni to, ktre mia Rey Diaz. Dopki yj, sygna nie zostanie
przerwany.

Powiniene usi. To ci pomoe.

Dzikuj rzek Luo Ji i usiad, opierajc si o nagrobek. Nie

martwcie si. Nie umr.

Jestemy w kontakcie z dwiema organizacjami midzynarodowymi. Chcesz, bymy wezwali

karetk pogotowia?

Luo Ji umiechn si i potrzsn gow.

Nie. Nie jestem zbawicielem. Chc y jak zwyky czowiek i i do
domu. Odpoczn troch i ruszam.
Dwie kule znikny. Na tej, ktra zostaa, pojawi si tekst, ktry ju
si nie jarzy. Wydawa si przymiony i ponury.

W kocu zawioda nasza strategia.

Luo Ji kiwn gow.

Zasonicie Soca obokami pyu w celu wysania we Wszechwiat
sygnau to nie by mj pomys. Wpadli na to astronomowie ju
w dwudziestym wieku. A wy mielicie wielokrotnie moliwo
przejrzenia moich zamiarw. Na przykad podczas trwania programu
nieg bardzo dbaem o precyzyjne rozmieszczenie bomb na orbicie
wok Soca.
Ciemny las 662

Spdzie cae dwa miesice w pokoju kontrolnym, sterujc zdalnie silnikami jonowymi, by
drobiazgowo poprawi pozycje bomb. Nie przejmowalimy si tym, bo mylelimy, e
wykonujesz swoje bezsensowne zadanie, eby uciec od rzeczywistoci. Nie przyszo nam
do gowy, co naprawd znacz odlegoci midzy bombami.

Druga szansa pojawia si, gdy zwrciem si do grupy fizyk

z pytaniem o rozwijanie si sofonw w przestrzeni kosmicznej. Gdyby
istnia jeszcze RZT, przejrzaby moje zamiary.

Tak. Porzucenie go byo bdem.

Poza tym zadaem, eby w ramach programu nieg zbudowano

t koysk.

To przypomniao nam o Reyu Diazie, ale nie poszlimy tym tropem. Przed dwustu laty nie
by on dla nas zagroeniem, podobnie jak pozostali dwaj Wpatrujcy si w cian. Nasz
pogard dla nich przelalimy na ciebie.

Niesusznie nimi gardzilicie. Ci trzej Wpatrujcy si w cian

byli wielkimi strategami. Wyranie widzieli, e ludzko poniesie
klsk w bitwie w dniu Sdu Ostatecznego.

Moe moglibymy zacz negocjacje.

To ju nie moja sprawa odpar Luo Ji i przecigle westchn. Czu

si jak nowo narodzony.

Tak, wypenie swoje zadanie jako Wpatrujcy si w cian. Ale na pewno masz jakie
sugestie.
663 Liu Cixin

Negocjatorzy z ramienia ludzkoci niewtpliwie zaproponuj

najpierw, bycie pomogli nam zbudowa lepszy system przesyania
sygnaw w celu zyskania moliwoci rzucenia w kadej chwili uroku
w przestrze kosmiczn. Chocia kropla zniosa blokad Soca,
obecny system jest zbyt prymitywny.

Pomoemy zbudowa system przekazu neutrino.

O ile si orientuj, bd raczej skonni do stworzenia systemu

opartego na falach grawitacyjnych. Po przybyciu sofonw bya to
dziedzina, w ktrej ludzka fizyk dokonaa najwikszego postpu.
Oczywicie bd potrzebowali systemu, ktrego zasady bd mogli
zrozumie.

Do przesyania fal grawitacyjnych potrzebne s ogromne anteny.

To wasza i ich sprawa. Dziwne, ale nie czuj si teraz czonkiem

ludzkiego rodzaju. Moim najwikszym pragnieniem jest jak
najszybciej si od tego uwolni.

Nastpnie poprosz nas o zniesienie sofonowej blokady i podzielenie si ca nasz nauk

i technologi.

To jest wane rwnie dla was. Wasza technologia rozwija si

w staym tempie i po ponad dwustu latach nadal nie jestecie w stanie
wysa drugiej, szybszej fl ty. eby uratowa swoj fl t, ktra
zmienia kierunek, musicie polega na przyszoci ludzkoci.
Ciemny las 664

Musz i. Naprawd jeste w stanie wrci sam? Od twojego ycia zaley przetrwanie dwch
cywilizacji.

Nie ma problemu. Czuj si ju duo lepiej. Jak tylko wrc,

przeka koysk komu innemu i nie bd ju mia z tym nic
wsplnego. Na koniec chciabym wam podzikowa.

Za co?

Za to, e pozwolilicie mi y. Albo, ujmujc to inaczej, za to, e

pozwolilicie y sobie i nam.
Kula znikna, powracajc do swego jedenastowymiarowego,
mikroskopowego stanu. Na wschodzie ukaza si zza horyzontu rbek
soca, rzucajc zoty blask na wiat, ktry unikn zagady.
Luo Ji podnis si powoli. Spojrzawszy po raz ostatni na nagrobki
Ye Wenjie i Yang Dong, powlk si z powrotem drog, ktr przyszed.
Mrwka dotara na szczyt nagrobka i dumnie wysuna czuki ku
socu. Bya jedynym spord wszystkich form ycia na Ziemi
wiadkiem tego, co przed chwil tam si stao.
 Pi lat pniej

Luo Ji i jego rodzina widzieli w oddali anten przesyajc fale

grawitacyjne, ale dzielio ich od niej jeszcze p godziny jazdy. Dopiero
gdy tam dotarli, zdali sobie spraw z jej ogromu. Horyzontalny
cylinder, o dugoci ptora kilometra i rednicy pidziesiciu metrw,
by zawieszony dwa metry nad ziemi. W jego gadkiej jak lustro
powierzchni odbijao si niebo i poowa pnocnochiskiej rwniny.
Powierzchnia ta przypominaa kilka rzeczy: olbrzymie wahada ze
wiata Trzech cia, sofony rozwinite w mniejszej liczbie wymiarw
i kropl. Ten lustrzany obiekt by materialnym wcieleniem
trisolariaskiego porzekada, ktrego ludzko nie zdoaa jeszcze
zrozumie: Ukrycie si w wiernym odwzorowaniu Wszechwiata jest
jedyn drog do wiecznoci.
Anten otaczaa wielka zielona ka, maa oaza na pustyni
pnocnych Chin, ale nie zostaa tam ona specjalnie zasadzona. Po
ukoczeniu jej budowy system fal grawitacyjnych zacz wysya
cige, niemodulowane przekazy, ktre nie rniy si od fal
grawitacyjnych emitowanych przez supernowe, gwiazdy neutronowe
i czarne dziury. Gsto wizki fal grawitacyjnych wywieraa
szczeglny wpyw na atmosfer zbieraa si nad ni woda, wskutek
czego w ssiedztwie anteny czsto pada deszcz. Czasami chmura
deszczowa rozpocieraa si w promieniu zaledwie trzech albo czterech
kilometrw i wisiaa nad anten jak ogromny latajcy talerz, zza
ktrego wyzierao soce. Tak wic miejsce to pokrya bujna dzika
Ciemny las 666

rolinno. Dzisiaj jednak Luo Ji i jego rodzinie nie byo dane sta
si wiadkami tego spektaklu. Zamiast chmur deszczowych zobaczyli
zbierajce si nad anten biae oboki, ktre rozgoni wiatr. Tworzyy
si stale nowe chmury, ktre nadaway okrgemu kawakowi
sklepienia niebieskiego wygld tunelu wiodcego do jakiego innego
chmurnego wszechwiata. Xia Xia powiedziaa, e wygldaj jak siwe
wosy jakiego olbrzymiego starca.
Luo Ji i Zhuang Yan ruszyli po trawie ze swoj biegnc crk
i dotarli do anteny. W pierwszych systemach przesyowych fal
grawitacyjnych, ktre zostay zbudowane w Ameryce Pnocnej
i Europie, wykorzystano lewitacj magnetyczn utrzymujc je kilka
centymetrw nad podstaw. Natomiast w tej antenie uyto
antygrawitacji, dziki czemu mona j byo w razie potrzeby unie
w przestrze kosmiczn. Stali we trjk na trawie przed anten
i przygldali si ogromnemu cylindrowi zakrzywionemu nad ich
gowami jak niebo. Jej duy promie nadawa jej dnu ma krzywizn,
wskutek czego aden odbijajcy si w niej obraz nie by zdeformowany.
Zachodzce soce wiecio pod anten i Luo Ji widzia odbicie dugich
wosw Zhuang Yan i jej biaej sukienki powiewajcej w promieniach
soca jak szaty anioa, ktry zstpi z nieba.
Podnis dziewczynk, ktra dotkna gadkiej powierzchni anteny
i nacisna na ni.
Mog j obrci? zapytaa.
Moesz, jeli bdziesz pchaa dostatecznie dugo powiedziaa
Zhuang Yan, a potem, spojrzawszy z umiechem na Luo, zapytaa:
Prawda?
Kiwn gow.
Gdybymy mieli do czasu, moglibymy obrci Ziemi.
Jak zdarzyo si ju wiele razy, ich spojrzenia spotkay si i sploty
667 Liu Cixin

w tym samym wyrazie, ktry miay przed dwustu laty przed portretem
umiechnitej Mony Lisy. Odkryli, e wymarzony wtedy przez Zhuang
Yan jzyk spojrze sta si rzeczywistoci, a moe kochajcy si ludzie
zawsze porozumiewali si tym jzykiem. Gdy spogldali sobie w oczy,
widzieli w nich nieskoczone bogactwo znacze jak w chmurze
stworzonej przez wizk fal grawitacyjnych. Ale nie by to jzyk tego
wiata. Stwarza wasny wiat i tylko w nim jego sowa miay
desygnaty. W tym wiecie kady by bogiem, wszyscy mogli liczy
i zapamitywa wszystkie ziarnka piasku na pustyni, wszyscy mogli
stworzy z gwiazd krysztaow koli i naoy j na szyj ukochanej

Czy to mio?

Wiersz ten wywietli si na rozwinitym w niewielu wymiarach

sofonie, ktry nagle ukaza si przed nimi. Jego lustrzana
powierzchnia wygldaa jak kropla, ktra moga spa z jakiego
stopionego miejsca cylindra. Luo Ji zna kilku Trisolarian i nie
wiedzia, ktry z nich mwi do nich, a nawet czy robi to z Trisolaris czy
z fl ty, ktra coraz bardziej oddalaa si od Ukadu Sonecznego.
Prawdopodobnie odpar Luo Ji z umiechem.

Doktorze Luo, chc zaprotestowa.

Przeciwko czemu?

Przeciwko temu, e w swoim przemwieniu ubiegego wieczoru powiedzia pan, i ludzko

tak pno zdaa sobie spraw z tego, e Wszechwiat jest jak ciemny las, bynajmniej nie
dlatego, e wasza niedojrzaa ewolucja kulturalna nie doprowadzia do wyksztacenia si
u was wiadomoci Wszechwiata, lecz dlatego, e ludzie maj mio.
Ciemny las 668

To nieprawda?

Prawda, chocia sowo mio jest w dyskursie naukowym zbyt niejednoznaczne. Ale to,
co powiedzia pan potem, to nieprawda. Stwierdzi pan, e ludzie s prawdopodobnie
jedynym gatunkiem w kosmosie, ktry zna mio, i e wiadomo tego dodawaa panu si
w najtrudniejszym okresie penienia roli Wpatrujcego si w cian.

To by oczywicie tylko taki rodek wyrazu. Tylko nienaukowa

analogia.

Wiem, e mio istnieje przynajmniej na Trisolaris. Ale poniewa nie przyczyniaa si do

przetrwania caej cywilizacji, zostaa stumiona, zaledwie rozkwita. Ale to ziarno jest
niezwykle odporne i zakiekuje w pewnych jednostkach.

Mog zapyta, z kim rozmawiam?

Nigdy si nie poznalimy. Jestem operatorem, ktry dwiecie pidziesit lat temu wysa na
Ziemi ostrzeenie.

Mj Boe, i jeszcze yjesz? wykrzykna Zhuang Yan.

Nie poyj ju dugo. Jestem w stanie odwodnienia, ale i odwodnione ciao si starzeje.
Zobaczyem jednak przyszo, ktr miaem nadziej zobaczy, i jestem z tego powodu
szczliwy.

Przyjmij, prosz, od nas wyrazy szacunku powiedzia Luo Ji.

Pragn tylko omwi z tob pewn moliwo. Niewykluczone, e ziarna mioci istniej
w innych rejonach Wszechwiata. Powinnimy zadba o to, eby kiekoway i si rozwijay.
669 Liu Cixin

To cel, dla ktrego osignicia warto podj ryzyko.

Tak, moemy podejmowa ryzyko.

Marzy mi si, e pewnego dnia do ciemnego lasu dotrze blask

soca.
Soce chowao si za horyzontem. Zza odlegych gr wida byo
tylko jego skraj i w jego wietle szczyty gr wyglday jak osadzone
w olniewajcym drogim kamieniu. Trawa i biegajca po niej
dziewczynka skpane byy w jego zotym blasku.

Soce niedugo zajdzie. Twoje dziecko si nie boi?

Oczywicie, e nie. Wie, e jutro soce znowu wzejdzie.

 Spis treci

CIEMNY LAS

Dramatis personae

Prolog

CZ I. WPATRUJCY SI W CIAN
3 rok ery kryzysu

CZ II. UROK
8 rok ery kryzysu
12 rok ery kryzysu
20 rok ery kryzysu

CZ III. CIEMNY LAS

205 rok ery kryzysu
208 rok ery kryzysu
Pi lat pniej

Spis treci

Strona redakcyjna
 Tytu:
Autor:
Copyright 2008 by (Liu Cixin)
Polish translation rights authorized by China Educational Publications Import &
Export Corporation Ltd.
All Rights Reserved

B&R Book Program

Tytu wydania angielskiego: The Dark Forest

(przekad z chiskiego: Joel Martinsen)

Copyright for the Polish e-book edition by

REBIS Publishing House Ltd., Pozna 2016

Informacja o zabezpieczeniach:
W celu ochrony autorskich praw majtkowych przed prawnie niedozwolonym
utrwalaniem, zwielokrotnianiem i rozpowszechnianiem kady egzemplarz ksiki
zosta cyfrowo zabezpieczony. Usuwanie lub zmiana zabezpiecze stanowi naruszenie
prawa.

W publikacji wykorzystano czcionk z rodziny Liberation (https://fedorahosted.org/

liberation-fonts/)

Redaktor: Krzysztof Tropio

Ilustracja na okadce: Stephan Martiniere

Opracowanie graficzne okadki: S womir Folkman

Wydanie I e-book
(opracowane na podstawie wydania ksikowego:
Ciemny las, wyd. I, Pozna 2017)

ISBN 978-83-8062-842-7

Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o.

ul. migrodzka 41/49, 60-171 Pozna
tel. 61-867-47-08, 61-867-81-40, fax 61-867-37-74
e-mail: rebis@rebis.com.pl
www.rebis.com.pl

e-Book: Sawomir Folkman / www.kaladan.pl