Carla C. Ty 10-St.

Augustine

Kabanata 30 Si Huli
(Kumalat ang balita sa San Diego ang pagkamatay ni kapitan tiyago at ang pagkadakip
kay basilio. iba't-ibang salaysay ang uti-unting kumalat. Enero rin daw nang bitayin ang
mga pari sa kabite, tiyak daw na bibitayin din si basilio.)

hukom-tagapamayapa: Sinabi ko na sa kanya

Hermana Penchang: iyan talaga ang kasasapitan niya, kapag pumapasok sa

simbahan at nakita na marumi-rumi ang bendita ay hindi siya sasawsaw upang
magkurus! Kung ano-ano ang sinasabing maliliit na hayop at mga sakit. Mabuti nga sa
kanya! iyan ay parusa ng Diyos! Para bang maaaring magkalat ng sakit ang agua
bendita. Malayong-malayo
ang paghahakang iyan.

(nagbalita si hermana penchang tungkol sa paggaling niya gamit ang agua bendita
habang nagdadasal ng Sanctus Dues)

Hermana Penchang: Santos Dios,Santo Fuerte,Santo immortal,Libranaos Senor de la

peste, Y de todo mal

Hermana Penchang:
tiyak na gagaling kayo. Ngunit kailangan ipahid ang agua bendita sa bahagi ng
katawang masakit

(Ngunit marami sa mga lalaki ang hindi naniwala sa mga bagay na ito, hindi din
naniwala na ipinalagay na paursa ng Diyos ang pagkakulong ni Basilio.)

Mamamayan 1: hindi dapat mangyari kay basilio ito, napakatahimk at maingat siya
Mamamayan 2: naghihiganti lamang ang mga prayle dahil sa pagkakatubos ni basilio
kay Huili na anak ng tulisang si Tales

Hermana Penchang: Hindi ako nagkamali sa pagpapalayas kay Huli sa buhay ko!
Ayokong maging kaaway ng mga prayle, kaya pinilit ko siyang humanap ng salaping
pambayad ng utang niya sa akin.
(Binalita ni hermana Bali kay huli ang ngyari kay basilio)

Hermana Bali: kinulong ang kasintahan mong si basilio, huli!

Huli: (litong-lito)
Hermana Bali: Dinakip si Basilio Huli!
Huli: hindi, alam kong binibiro niyo lang ako. sabihin niyo pong biro lang yan
patatawarin po kita
Hermana Bali: Totoo sinasabi ko huli! kinulong nila si basilio!
Huli: (na walan ng malay)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(Pag-gising ni huli mula sa pagkahimatay)

huli: (binuhusan ng malamig na tubig, palaspas)(umiyak ng walang hikib)

isang tinig ang nag-udyok kay huli. "Si Padre Camorra, ang padre paroko!"

(ang mga mapaghihinala ay magpaparinig sa kanya)

(Wala nang tagatangkilik si Basilio sa pagkamatay ni kapitan tiyago kaya't tiyak na

mabubulok
sa bilangguan si Basilio o mabibitay wala namg kasalanan. isang tinig ang nag-udyok
kay huli.)

"Si Padre Camorra, ang padre paroko!"

(ang mga mapaghihinala ay magpaparinig kay huli)

"Kung iibigin niya, magagawa niyang makahingi ng kapatawaran para kay Kabesang
Tales!"

Hermana Bali: Ang dapat nating gawin ay humingi ng payo sa kawani, Bigayan mo ng
sikapat at isang tabako, at sasabihin niya sa iyo ang lahat ng batas hanggang lumaki
ang ulo mo sa pakikinig. Kung may piso ka, maililigtas ka niya sa paraan ng bibitayan.
Nang sa bilangguan at hagupitin ng palo ang kapitbahay kong si Simon dahil sa wala
siyang maipahayag tungkol sa nakawang nangyari na malapit sa bahay niya, nailabas
siya ng kawani sa halagang kalahati't sikolo at isang tali ng bawang. At nakita ko si
Simon na bahagya nang makalakad at nakaratay nang higit sa isang buwan. Nabulok
ang kanyang puwitan sa pagpalo. Namatay rin ang kahabag-habag.

(tinangap ni huli ang payo ni hermana bali at siya rin ang sumangguni ngunit walang
nagawa ang kawani dahil nasa maynila si basilio.)
Kawani: Kung nasa kabisera pa siya, baka... Ngunit mabibigyan ko kayo ng mabuting
payo, Pumunta kayo sa hukom tagapamayapa, ngunit kailangan kasama ninyo si Huli.
Alam mo na siya'y makapangyarihan, huli. Siya ang nagpalabas sa iyong ingkong sa
bilangguan. Sapat na ang isang salita niya upang ipatapon ang isang sanggol na
bagong panganak at mailigtas sa kamatayan ang isang taong may tali sa kanyang leeg.

(tumanggi si huli kaya sermon ang inabot niya kay Hermana Bali.)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(Nang gabing iyon ay nanaginip si huli
*putok ng baril* *tunog ng mga mababangis na hayop**iyak ng isang babae*)

(lumipas ang maraming araw naniniwala pa rin si huli sa hinala. napabalita na ilan sa
mga bilanggo ay nakalaya na.nang gabing iyon ay nanaginip muli si huli.)

Hermana bali: Wala ka dapat alalahanin, kasama mo naman ako. Hindi mo ba nabasa
sa munting aklat ni Tandang Basyo na ibinigay ng kura, na ang mga dalaga ay
nararapat tumungo sa kumbento kahit hindi nalalaman ng kanilang mga magulang,
upang maibalita ang nangyayari sa kanilang mga tahanan? Aba! Inilimbag ang munting
aklat na iyan nang may pahintulot ng arsobispo.

Basilio: Iligtas mo ako! Iligtas mo ako! Ikaw lamang ang makapaliligtas sa akin!

(Tumatawa)

Huli: (nananaginip) Ina, Ina!

(Napabalita ulit na si Basilio na lang ang hindi pa napalaya. Pumunta si huli kay
Hermana Bali dahil handa na siyang pumnta kay Padre Camorra. Naglakad sila
papuntang bayan.)

Huli: Bumalik na tayo! Huwag! Huwag! Huwag! Maawa kayo sa akin!

Hermana Bali: Napakahangal mo! Sige! Bumalik ka kung ayaw mo!

Sige! Bayaan mong ipatapon ang kaawa-awang si Basilio. Bayaan mong barilin siya sa
daan at sabihinh nagtankang tumakas, Kapag napatay na siya, saka ka magsisisi. Sa
ganang akin, wala akong utang na loob sa kanya. Wala siyang maisusumbat sa akin.
(Kumalat ang balita sa nangyari sa kumbento)

Mamamayan 1: bali-balitang isang dalaga ang tumalon mula sa bintana ng kumbento.

Bumagsak ito sa mga bato at namatay.
Mamamayan 2: talaga? Halos kasabay noon ang isang babae na lumabas sa
lansangan na nagsisisigaw at nagtititiling parang isang baliw. Wala man lang nagsabi
kung sino yung mga babae na iyon.

(pumunta upang magtanong o humingi ng tulong ang isang matandang lalaki ngunit
pinagtabuyan rin)

Matandang lalaki: (kumakatok sa pintuan)(sinuntok ang pintua)(umiiyak)

Babaing namamayat: O Diyos ko! Sa harap mo poy walang mayaman, walang

mahirap, walang puti o itim. Bigyan mo po kami ng katarungan!

Asawa: Oo, kung ang kanilang Diyos na ipinangangaral ay hindi gawa-gawa lamang,
isang panlilinlang. Sila ang unang-unang hindi naniniwala sa kanya!