indekiler

evirmenin nsz vii

nsz: Mutluluk Aray ix
Tantm: Zikir Hakknda Bilgi xiii

1 Hare Krina Mantras:

"Daha Yksei Yok ...
George Harrison'la 1982'de yaplan bir Sylei
2 zgrlkZikiri
Srila Prabhupad ile
John Lennon, Yoko Ono ve George Harrison
arasnda geen bir konuma 33
3 Hare Krina Mantras'nn Srila Prabhupad
tarafndan Batya Getirilmesi 41
4 uur Ykselten Zikir ve Kltrel Tarihi 53
5 Sri eytanya'nn Hayat 65
6 Haridas Ta.kur ve Fahie 71
7 Mantra Meditasyonu Bilimi 77
8 Zikirin Yararlar 85
9 Zikir Teknikleri 93
 George Harrisonun Szleri
Herkes Krinay aryor. Bazlar bunun farknda deil ama
Onu aryorlar.
Krina Tanrdr, var olan hereyin kayna ve var olan ve var
olacak olan hereyin Sebebilir.
Tanr snrsz olduu iin Onun birok isimleri vardr.
Allah,Buda,Yehova,Rama: Hepsi Krina'dr, ve hepsi Birdir.
Tanrya adanm kii dnceleriyle, szleriyle ve icraatlaryla
Ona hizmet ederek ve Onun kutsal isimlerini zikrederek
Tanr uurunu abucak gelitirir.

Hare Krisna, Hare Krisna

Krina Kina, Hare Hre
Hare Rama, Hare Rama
Rama Rama, Hare Hare

'yi zikreden kii kanlmaz olarak Krina uuruna ular.

(Tatlnn ispat onun yenmesindedir!)

ALL YOU NEED IS LOVE (KRSNA)

HAR BOL
George Harrison
 Cevirmenin Onsz
Beatles grubu phesiz ki dnyann en tannm mzik grubu olmann
tesinde son 35 yldr dnya kltr zerinde byk bir iz brakmtr.
Beatles grubu bat lkelerinde 6011 yllarda balayan karst kltr
hareketinin balca liderlerinden olmu ve topluma yeni bir mzik anlay
kazandrmann yansra birtakm yeni deerleri ve yaam biimlerini de
tantrmtr. Yzyln ilk yarsnda iki dnya sava yaayarak byk
aclara hedef olan Avrupa'nn babasz byyen ocuklar, sama sapan
sebeplerden dolay Vietnam'da telef olma tehdidi altndaki Amerikan
genlii, ve klelikten kurtulma mcadelesi vermekte olan zenciler el ele
vererek bara ve kardelie susamlklarn sanatsal ve politik bakmdan
ifade etmiler ve bunun sonucu olarak karst kltr akmn balatmlardr.
Bat genliginin aray iinde olduu o yllarda Yce Plann bir gerei
olarak Dounun manevi bilimi Bat medeniyetiyle tantrlmtr.
Olumlu, iyimser, ve devrimci genliin liderleri konumunda bulunan
Beatles grubunun yelerinden zellikle George Harrison ile John Lenn9n
Hare Kr:1a hareketinin nemini kavramakta gecikmemi e bu akma
duyduklar ilginin sonucunda Hare Krl)a akmnn Bat genlii arasnda
byk apta yaylmasna sebep olmulardr. Paul ve Linda Mc Cartney ise
vejeteryanln faziletlerini dnyaya tantmak iin almalar yapmlardr.
O yllarda hippilerin byk apta ilgi gsterdii bu akm ksa srede btn
dnyaya yaylmtr ve halen de yaylmaktadr.
Bat dnyas 60 l yllarda balayan bu uur ykselmesi sayesinde souk
sava aabilmi, kendi kendisini tahrip etme tehlikesinden uzaklamaya,
ve gelecee daha olumlu bakmaya balamtr. Gnmzde Bat lkeleri
6011 yllarda ekilen bu olumlu tohumlarn rnlerini almaya balamken
o dnemin sadece siyasi ynn yakalayp manevi ynn skalam olan
lkemiz insanlar ise giderek artan ekismeler ve inatlamalar ierisinde
bocalamakta ve kar karya bulunduu sorunlar zmekte gittike daha
yetersiz kalmaktadr. Batda balayan ve yirminci yzyln en gl kltr
akm olan Rock kltrn oluturan bu kart kltr hareketinin manevi
ynn lkemize tantmakta yetersiz kalan 68 kuan bu konuda
sulamamak ne kadar zorsa lkemizde Anadolu Rock akmn balatarak
tasavvuf kltrn canlandrmaya alan sanatlarmza kran duymamak

vii
viii MUTLULUK MANTRASI

bilgilendirmektir. Beatles dnyada yeni ve olumlu bir anlay temsil

eden bir prototip rneidir ve evrelerinpe ofumlu gelimeler yaratan gerek
anlamda aydn insanlara gnmzde de byk ihtiya ardr.
Bu gne kadar Beatles' sadece byk bir mzik grul:iu olarak grenlerin
bu kitab okuyarak onlarn manevi ynyle de tanacaklarn ve o gzel
arklarn arkasnda yatmakta olan felsefeyi de anlayabileceklerini, ve
bunu yaamlarnda uygulayarak evrelerine aydnlk yayacaklarn
umuyoruz.

Ziya Gkalp Okay

(Caya Das)

Bu kitab, otriteli yenidendoum bilimi dahil olmak zere, Rab Krina'nn

akn retilerini Bat dnyasna getiren manevi stadmz ve rehberimiz,
Kutsal l:::tuf A.C. Baktivedanta Svami Prabhupad'a adyoruz.
-Yaynclar
 Onsz

Mutluluk Aray
Herkes mutlu olmak ister. Bazlarmz, mutluluu ailede, doal ve
salkl yaamda, ide baarl olmakta, toplumsal yaamda faal olmakta,
leziz yiyeceklerde, kumarda, veya sporda arar. Bazlarmz ise mutluluu
politikada, sanatta, akademilerde, veya mekanik ve bilgisayar
biliminden kaynaklanan hobilerden tutun tiyatro, hmanizm, hayr
0

ileri ve daha binlerce faaliyetten zevk almaya alarak arar.

Milyonlarca insan mutluluu alkolde, uyarclarda, sakinletiricilerde,
ve dier narkotik maddelerde arar.
Doktorlar ve bilim adamlar insan aklnn ve vcudunun nasl
altna dair hergn yeni bireyler kefederler. Fakat, daha nceki
kuaklar ok geride brakan bu bilimsel bilgi ve uzay a teknolojisi
bolluuna ramen gerekten modern insan eski kuaklardan daha mutlu
mudur?
, Mutluluu araymzdaki esas sorun zevk kaynaklarmzn snrl
olmasndadr. Birok kii tarafndan insann temel zevkleri olarak kabul
edilen yemek yemek ve cinsel ilikide bulunmak btn gnn iinde
ksa bir zaman kapsar. Vcutlarmz ise aklmzn yapt zevk alma
planlarn daima hsrapa uratr. nk yemenin imenin ve cinsel
ilikinin belli bir snr vardr.
Mutluluk Zikiri, zevkimizi mevcut snrlarn tesine nasl
yayabileceimiz konusunda bize bilgi verir. Bu bilgi, zaman ve mekann
snrlar tesinde ilev gren ve varlmzn en derin blmnden
kaynaklanan zevk ilkesiyle ilikilidir. Bu kitap, akn ses ti'treimlerinin
mistik gc vastasyla bu i mutluluun herkes tarafndan ve hemen
nasl duyumsanabileceini detaylaryla aklamaktadr.
Bu snrsz mutlulua ulamak iin kullanlan teknik bir Hollywood
veya Madison Avenue rn deil, fakat alar boyunca saysz miktarda
insan tarafndan uygulanm olan bir yntemdir. Mutluluk Mantras,

ix
X MUTLULUK MANTRASI

en yksek mutlulua ulamak iin bu akn ses titreimlerinin nasl

kullanlacan aklar. Bu ise kolay ve masrafsz bir yntemdir.
Bu snrsz ve bozulmaz mutlulua ulamak iin yaplmas gereken
tek ey, kadim Hindistan bilgelerinin alar boyunca Byk Kurtulu
Zikiri, yani Hare Krina mahii-mantms dedikleri mantTay zikretmektir.
Onalt szckten oluan bu basit mantTa herkesin iinde uyumakta
olan doal mutluluu uyandrabilecek ses titreimlerini ihtiva eder.
Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare .
Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare.
-Son yllarda milyonlarca kii Hare Krina mantTasn zikretmeyi
renerek gerek ruhsal mutluluu tatmtr. Uluslaras Krina uuru
Derneinin Acarya-kurucusu olan A.C. Baktivedanta Svami Prabhupad
bu mantrann tam doasn ve anlamn aklamaktadr. Birinci Blm,
eski Beatle George Harrisonla yakn bir zamanda yaplan bir syleiyi
iermekte ve Hare Krina mantrasnn son yirmi yl iinde yaamnda
nasl bir rol oynadn anlatmaktadr. George Harrison, herkesin
hayalini kurduu bir hrete ve zenginlie ulam olmasna karn
Hare Krina'y zikretmekten "daha yksek" bir mutluluk
deneyimlemediini sylemektedir. George bu syleide ayrca,
mantra'nn lm zerindeki etkisine olan inancn ifade etmekte ve
mzik kariyerinin Hare Krina mantrasndan ne kadar ekilendiini,
ve bu mantra ile ne kadar balantl olduunu anlatmakta ve bu zikirle
gelen bilgi, saadet ve ruhsal zekadan bahsetmektedir.
kinci Blmde, Srila Prabhupad, John'un Tittenhurst Park'daki
evinde John Lennon, Yoko Ono ve George Harrison'la konumakta
ve bara ve zgrle giden bir yol olan Hare Krina mantTasnn
kudretinden bahsetmektir.
nc Blmde ise Srila Prabhupad'n Hare Krina mantrasn
altml yllarn kart kltr akm srasnda Hindistan'dan Bat
dnyasna nasl getirdii, ve New York'un Greenwich, ve San
Francisco'nun Haight-Ashbury gibi semtlerindeki hippileri bu
mantrann bir psychedelic, veya sava kart bir protesto olmadna
ve bu mantrann kendilerini mutlu edeceine nasl inandrd
anlatlmaktadr. Drdnc Blmde, yksek bir uura ulamak iin
yaplan meditasyon ve zikirin tarihesi anlatlmaktadr. Bir sonraki
blm ise, Hare Krina mantras zikirini tantan Rab Krina'nn
 nsz xi

enkamasyonu ve bir onaltnc yzyl ermi ve mistii olan Sri eytanya

Mahaprabhu'ya ayrlmtr.
Altnc Blm, Hare Krina zikirini deha sahibi bir manevi
retmenden duyan herhangibir kiinin btn istenmeyen niteliklerden
nasl kurtulduunu aklayan Hindistan'n en nemli tarihi ve felsefi
literatr Sri eytanya-caritamrta'dan yaplan alntlan iermektedir.
Bir sonraki blm, Srila Prabhupad'n kitaplarndan derlenmi olan
benlik-idraki, mantralar, din, ve meditasyonda akln gcn ieren
retilerdir. Sekizinci Blmde, Hare Krina zikirinin kii zerindeki
etkisi ve kiiye neler kazandrd anlatlmaktadr. Son Blm ise,
kiiye en yce mutluluk kapsn aan bu mantrann nasl zikredileceini
anlatmaktadr.
 Tantm
Zikir Hakknda Bilgi
Kutsal Ltuf A.C. Baktivedanta Svami Prabhupad tarafndan 1965'de Batya
getirilen "Hare Krina" ksa bir zamanda azdan aza dolamaya balamtr.
Hint tarihi ve dini zerinde dnyann nde gelen otoritelerinden Dr, A.L.
Basham, Hare Krina hareketi hakknda 1979'da yazd bir yazda "Mucizevi
bir ekilde yirmi yl iinde btn Batda tannan bu hareket Bat dnyasnn
tarihinde nemli bir yer edinmitir" diyerek bu hareketin nemini vurgulamtr.
Fakat "Hare Krina" szc aslnda ne anlama gelir? Beatles grubundan
George Harrison ve John Lennon'a bu zikiri tantan Srla Prabhupad, Krina
uuru albmnden alnan bu ksa yazda Hare Krina mantrasnn anlamn
aklamaktadr.

Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare
Rama, Rama Rama, Hare Hare'nin zikredilmesiyle elde edilen akn ses
titreimi akn uurumuzu uyandrmak iin kullanlan yce bir yntemdir.
Yaayan birer ruh-can olarak aslnda hepimiz Krina uurunda olan
varlklarz, fakat hatrlanamyacak kadar uzun bir zamandan beri maddeyle
olan birlikteliimizden dolay uurlarmz maddi atmosfer tarafndan
rtlmtr. inde yaadmz bu maddi atmosfere maya, yani yanlg
denir. Maya "grnd gibi olmayan" anlanima gelir. Maya demek
yanlg demektir. Peki nedir bu yanlg? Aslnda, hepimiz doann kat
kurallar altnda yayor olmamza ramen maddi doaya hkmetmeye
almamz yanlgdr. Eer bir hizmeti yapay olarak efendiini taklid etmeye
alyorsa yanlg iinde demektir. Maddi doann kaynaklarn smrmeye
alyoruz, . fakat aslnda git gide doann kapanna kslmaktayz. Bu
bakmdan, doay fethetmek iin zorlu bir ura vermekle megul olmamzla
beraber, yaammz aslnda btnyle doaya baldr. Maddi doaya kar
vermekte olduumuz _bu yanltc sava, ebedi Krina uurlarmzn
uyandrlmasyla hemen son bulur.

xiii
xiv MUTLULUK MANTRASI

Hare Krina mantras bu saf ve zgn uuru uyandrmak iin uygulanan

akn bir yntemdir. Bu akn titreimi zikrederek kalbimizden btn
pheleri temizleyebiliriz. Btn bu phelerin esas ilkesi, kiinin, "kontrol
ettiim hereyin efendisiyim" eklinde dnmesidir.
Krina uuru bir beyin ykama ilemi deildir. Bu uur canl varln
zgn ve doal enerjisidir. Ye bu akn ses titreimini duyduumuz zaman
zgn uurumuz uyanr. Bu en basit meditasyon yntemi bu a iin tavsiye
edilmitir. Kii, bu ma.ha-mantray, yani Byk Kurtulu Zikirini zikrederek
akn makamdan gelen akn bir vecd halini hemen deneyimleyebilir. Bu
maddi yaam kavram iinde sanki hayvan seviyesindeymiiz gibi
duyularmz tatmin etmeye almakla megulz. Bu duyu tatminiyeti
durumundan bir st makama kan kii maddi esaretten kurtulabilmek
iin akli tahminler yapmakla megul olur. Bu tahmin yapma durumundan
bir st makama ykselen kii, eer yeterince zekiyse btn sebeplerin yce
sebebini ite ve dta bulmaya alr. Ye duyu, akl, ve zeka seviyelerini
geride brakarak nihayet manevi anlay makamna ulaan kii akn
makamdadr. Hare Krina mantrasn.1n zikredilmesi ruhsal platformdan
geldii iin, bu ses titreimi, duyusal, aklsal, ve zihinsel olmak zere uurun
alt katmanlarn aar. Bu bakmdan, ne mantrann lisann anlamaya gerek
vardr, ne akli tahminler yapmaya gerek vardr, ne de bu ma.ha-mantrann
zikredilmesinde herhangibir entellektel dzeltmeler yapmaya gerek vardr.
Bu mantra ruhsal platformdan gelir ve hibir nitelik gerektirmeksizin herkes
tarafndan zikredebilir. leri safhalarda, tabii ki, kiinin ruhsal anlay
bakmndan kusurda bulunmamas gerekir.
Bu zikirin kiiyi ruhsal platforma ykselteceinden phe yoktur, ve
bunun ilk belirtisi kiinin mantray zikrederken dansetmek istemesiyle ortaya
kar. ocuklar bile bu zikir ve dansa katlabilirler. Tabii ki, maddi yaama
iyicene batm olanlar bunu hemen duyumsayamyabilirler, fakat onlar
bile, eer zikretmeye devam ederlerse en ksa zamanda ruhsal platforma
ykselebilirler. Bu mantra Tanrya adanm saf bir kul tarafndan akla
zikredildii zaman bunu duyanlarn zerinde derin bir etki brakr.
Adanmam kiilerin zikirlerini duymaktan mmkn olduu kadar
kanmak gerekir. Eer bir ylann azn dedirdii st iersek zehirleniriz.
Hara szc Tanrnn enerjisine hitap etme eklidir, ve Krina ile
Rama szckleri ise Tanrnn Kendisine hitap etme eklidir. Hem Krina
hem de Rama "yce zevk anlamna gelir", ve Hara ise "Tanrnn yce
 Tantm XV

zevk enerjisi" anlamna gelir ve Hare olarak telaffuz edilir. Tanrnn yce
zevk enerjisi Ona ulamamza yardm eder.
Myad verilen Tanrnn maddi enerjisi Tanrnn oul enerjilerinden
biridir. Ve biz canl varlklar Tanrnn marjinal enerjisiyizdir. Canl varlklar
maddi enerjiye gre stn konumdadrlar; stn enerji adi enerjiyle temas
kurduu zaman uyumsuz bir durum ortaya kar, fakat yce marjinal enerji
yce enerji Hara ile temas kurduu zaman normal mutlu konumuna
kavumu olur.
Hare, Krina, ve Rama szckleri maha-mantrann akn tohumlardr.
Zikir, koullanm ruhu korumas iin Tanrya ve enerjisine yaplan ruhsal
bir ardr. Bu zikir tpk bir ocuun annesini armas gibidir. Anne
Hara, Yce Babann ltfuna ulamas iin kula yardmc olur, ve Tanr, bu
mantray samimiyetle zikreden kuluna Kendisini gsterir (vahyeder).
Bu kavga ve riyakarlk anda hibir manevi idrak yolu maha-mantra'nn
zikredilmesinden daha etkili olamaz.

Hare Krina, Hare Krina,

Krina Krina, Hare Hare/
Hare Rama, Hare Rama,
Rama Rama, Hare Hare.
Gorge Harrison, Beatles'n plak kayt irketi Apple'n
Londra'daki binasnn terasnda Londral adanmlarla
zikrederken Grlyor
 1
Hare Krisna Mantra's
"Daha Yksei Yok..."
George Harrison'la Sylei ( 1982)
If you open up your heart
You will know what I mean
We've been polluted sa kng
But here's a way far you ta get clean

By chanting the names of the Lord and

you'll be free
The Lord is awaiting on you ali ta awaken
and see

-''Awaiting On You All"

All Things Must Pass albmnden

(Kalbini aarsan eer

Ne demek istediimi anlarsn
Uzun sredir kirlendik
Fakat imdi temizlenme ans var

Tannnn isimlerini zikredersen kurtulursun

Tann uyanp gerei grmenizi bekliyor
-"Sizi Bekliyor"
"Ali Things Must Pass" albmnden)

1969 yaznda, tm zamanlann en popler mzik grubunun dalmasndan

nce George Harrison, Londra'daki Riillii Krina Tapnann yeleriyle beraber
doldurduu "The Hare Krina Mantra" adnda krkbelik bir plak kard. Ksa
bir zaman iinde ngiltere, Avrupa, ve Asyann baz kesimlerinde en iyi satan
1
2 MUTLULUK MANTRASI
1
1 0 , veya 20 plak arasna girdikten sonra, Hare Krina zikiri hemen hemen her
evde duyulmaya balanan bir szck oldu. nk, zellikle ngiltere'de BBC,
Hare Krina'y zikredenlerle rportajlar yapt ve lkenin en popler televizyon
program olan Top of the Pops , Hare Krina zikir gurubuna programnda tam
drt defa yer verdi.
O sralarda bebin mil uzakta, John Lennon ve Yoka Ona, birka Hare
Krina derviiyle beraber MontTeal'in Quinn Elizabeth Otelinde hit arklar
"Give Peace a Chance"in bant kaydn yapyorlard:

Jahn and Yaka, Timathy Leary, Rasemary, Tamy Smathers, Boby Oylan,
Tammy Caaper, Derek Taylar, Narman Mailer, Ailen Ginsberg, Hare
Krina, Hare Krina. All we are saying is give peace a chance. *

Bu sralarda Hare Krina dervileri Lennonlarda birka gn kalyorlar, ve

dnya bar ve benlik idraki gibi konular konuuyorlard. Bu ve bunun gibi
dier faaliyetler nedeniyle dnyann eitli lkelerindeki insanlar ok gemeden
Hare Krina dervilerini bar ve nee dolu bir yaamn habercileri olarak grmeye
baladlar.
George Harrison, Beatles'n altml yllardaki ruhsal aray drtsyd ve
yllar sonra Hare Krina mahii-mantras-Hare Krina, Hare Krina, Krfna
Krina, Hare Hare / Hare Riima, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare-zikiri
Eski Beatle'n yaamnda hala anahtar rol oynamaktadr.
ada Vedik Kitaplar Serisi editr ve eski dostu Mukunda Gosvami ile
yapt ve George'un ngiltere'deki evinde 4 Eyll 1 982'de banda kaydedilen bu
syleide George , Hare Krina zikiriyle ilgili baz anlarndan ve zikir hakkndaki
baz derin ve ahsi anlaylarndan detayl olarak bahsetmekte. Hare Krina
zikiri ve felsefesinden esinlenerek yapm olduu "Hare Krina Mantra" ve "My
Sweet Lord" krkbelikleriyle All Things Must Pass ve Living in the Material
World albmlerini karmasnda nelerin rol oynadn aklamakta. Hare Krina
hareketinin kurucu-iiaryas ve rmanevi retmeni Kutsal ltuf A.C.
Baktivedanta Svami Prabhupad ile olan anlarn ak ve sevecen I bir dille
anlatmaktadr. George, bu syleide Hare Krina hareketiyle, mzikle , yogayla,
enkamasyonla, karmayla, ruhla, Tanryla, ve Hristiyanlkla ilgili olarak ahsi
felsefesini dile getirmektedir. Sylei, George'un, Rab Krina'nn belirdii yer

1 * "Give Peace a Chance," 1 969 Narthern Sangs Limited.

 Hare Krina Mantras 3
2
olan Hindistan'd.a Vrndanvan'a yapm olduu ziyaretle ilgili baz anlarn
nakletmesiyle , ve baz mehur dostlarnn mantra'yla olan ilikilerinden
bahsetmesiyle son bulur.

Mukunda Gosvami: Kendini, sk sk sivil dervi, rtk yogi, veya "rtk

'Krina" olarak tanmlyorsun, ve dnyann eitli yerlerinde milyonlarca
insan Krina zikirin.i senin arklarnla tand. Fakat, sen Krina'y ilk
olarak nasl tandn !
George Harrison: Hindistana yapm olduum ziyaretler sayesinde. Yani,
Hare Krina hareketi 1969'da ngiltere'ye geldii zaman John ve ben,
Prabhupad'n ilk albm olan Krina uuru'na zaten sahiptik. O albm
ok sevmitik ve sk sk dinliyorduk. Maha-mantra zikirini ilk olarak o
albmde duymutum.
Mukunda: Sen ve J ohn Lennon, Srila Prabhupada'nn albmn sk
sk dinliyor ve kendi kendinize zikrediyor olmakla beraber, henz hibir
adanm kulla karlamamtnz. Gurudas, Syamasundara, ve ben,
[Londra'da tapnak amak zere Amerika'dan gnderilen ilk Hare Krina
kullar) ngiltere'ye ilk geldiimiz zaman Londra tapnann kira kontratn
imzaladn, yzbinlerce insann Krina uurunu renmesinde byk rol
oynayan Manor'u * baladn, ve Krina kitabnn ilk basksnn masraflarn
karladn. Bizi uzun sredir tanmyordun. O sralarda yaamnda ani bir
deiiklikmi yayordun!
George: Pek deil. nk ben kendimi zaten Krina ile birlikte
hissediyordum. O zaten benim bir paramd. Sanrm bu, geen yaammdan
beraberimde getirmi olduum birey. Sizin ngiltere'ye gelmeniz, ve olup
biten herey sanki paral bir resim bilmecesinin paralarnn bir araya
gelerek resmin tamamlanmas gibiydi. Herey yava yava yerine oturuyordu.
Bundan dolay, Londra'ya ilk geldiinizde size kar batan sona sorumluluk
duydum. yle diyelim, eer bir gruba dahil olmanz gerekiyorsa "Onlara
dahil olacama bunlara dahil olurum" diye dndm. Aynen byle. Demek
istediim, insann ruhu olduunu ve ruhsal bir varlk olduunu anlamayan
bu szm ona akl banda, normal beerlerden biri olacama Tanrya
adanm bir kul olurum diye dndm. Ve sanki daha nceden
tanyormuuz gibi kendimi sizin yannzda hep rahat hissettim. Bu, benim
iin olduka doal bir durumdu.
4 MUTLULUK MANTRASI

Mukunda: George, sen, sadece mzii dei btn gen kuaklar da

etkileyen, mzik tarihinin gelmi gemi en byk gurubu olarak kabul
edilen Beatles'n bir yesiydin. Gurubun dalmasndan sonra, yedi hafta
boyunca lkenin en ok satan albm olan All Things Must Pass, ve ayn
albmden, Amerika listelerinde iki ay boyunca bir numarada kalan "My
Sweet Lord" krkbeliiyle bir solo sperstar olarak ok baarl bir k
yaptn. Bunu, bir milyonun zerinde satan ve Billboard listelerinde be
hafta sreyle bir numarada kalan Living in the Materia{ World albm
izledi. O albmde yer alan "Give Me Love" isimli ark alt hafta boyunca
bir numarada kald. Ringo Starr, Eric Clapton, Bob Oylan, Leon Russell,
ve Billy Preston'la birlikte verdiin Banglade'e yardm konseri, konser
albmnn ve filminin piyasaya srlmesinden sonra o gne kadar yaplm
en karl rock projesi Unvann kazand. Bylece byk bir maddi baarya
ulatn. Btn dnyay dolatn, hereyi yaptn, fakat ayn zamanda ruhsal
arayn da srdrdn. Seni bu ruhsal yolculua kartan ey neydi!
George: Aslnda altml yllarn deneyimi iyicene etkisini gstermeden
nce ortada pek birey yoktu. Bilirsin ite, baarl olmak ve tanmadan
nce kendilerini birey zannettiiniz, fakat tandktan sonra hi de
dndnz gibi olmadklarn farkettiiniz bir sr insanla tanmak,
ve herkesten daha fazla hit plak yapm olmak ve bunu herkesin yaptndan
2
ok daha byk boyutlarda gerekletirmi olmak. Bu, tpk bir duvarn
tepesine kp br tarafta daha ok ey olduunu grmek gibiydi. Bu
bakmdan, "Tamam, siz belki btn bunlarn [zengin ve mehur olmann]
ihtiyacnz olan tek ey olduunu dnyorsunuz ama aslnda hi de yle
deil" demeyi grevimin bir paras olarak grdm.
Mukunda: George, son zamanlarda piyasaya kan otobiyografin I, Me,
Mine'da "Awaiting on You Ali" isimli arknn capa-yoga ile, yani tesbih
ekerek mantra zikretmekle ilgili olduunu sylyorsun.Mantray "ses yaps
iinde kafeslenmi mistik enerji" diye tanmlyorsun, ve "her mantra
titreimleriyle belli bir g ihtiva eder" diyorsun. Fakat, btn mantralarn
iinde maha-mantrann [Hare Krina mantras] i<;:inde bulunduumuz ada

2* Baktivedanta Manor, Tapnak ve yoga-asram olarak

2

kullanlmak zere George tarafndan 1973 te ISKCON'a balanan

Londra dnda bir bina ve arazisi.
 Hare Krina Mantras 5

Tanry idrak etmek iin belirlenmi en kolay ve en emin yol olduunu

belirtiyorsun. Capa-yogay uygulayan bir insan olarak bu zikir vastas;yla
neleri idrak ettiini bize anlatrmsn!
George: Prabhupad*, bir defasnda bana, srekli olarak, veya mmkn
olduu kadar ok zikretmemizi sylemiti. Bunu yapan ne kazandn iyi
bilir. Bu zikirle elde edilen zevk, bu maddi dnyadaki btn zevklerden
daha yksek olan bir saadet, veya ruhsal mutluluk olarak ortaya kar. Bu
bakmdan, zikrettike zikredeceiniz gelir diyorum, nk bu ok huzurlu
ve ho bir duygudur.
Mukunda: nsana bar ve mutluluk duygularn hissettiren bu mantray
anlatrmsn biraz !
George: Hare szc Tanrnn enerjisine hitab eden bir szcktr.
Mantray yeterince zikrettiiniz zaman kendinizi Tanryla tanmlamaya
balarsnz. Tanr hepten mutluluk, hepten saadettir, ve Onun isimlerini
zikrederek Onunla balant kurarz. Aslnda bu, zikir annda oluan
genilemi uur durumuyla berraklaan bir Tanry idrak edi yntemidir.
Birka yl nce Prabhupad'n Krina kitabnn tantm blmnde yazdm
gibi, "Eer Tanr varsa Onu grmek isterim. spat olmayan bireye inanmak
anlamsz bireydir, ve Krina uuru ve meditasyon, Tanry gerekten idrak
edebileceiniz yntemlerdir."
Mukunda: Bu, hemen ulalan bir durum mu, yoksa biraz zaman alyormu!
George: Be dakikada ulalan birey deil. Zaman alan birey, fakat ie
yaryor, nk bu, dorudan doruya Tanrya ulama yntemidir ve gnlk,
normal uur durumunun zerinde iyi bir idrake ve saf bir uura ulamamza
yardm eder.
Mukunda: Uzun bir sre zikrettikten sonra kendini nasl hissediyorsun!
George: Yaadm bu yaam tarznda bazen bu zikirin zerine iyicene
dme frsat bulabiliyorum, ve ne kadar ok zikredersem durmas o kadar
gleiyor, nk bana'verdii duygunun kesilmesini istemiyorum.
rnein; bir defasnda Fransa'dan Portekiz'e gidene kadar yol boyunca
hi durmadan zikrettim. Yirmi saat kadar otomobil kullandm ve yol
boyunca zikrettim. nsan sanki grilnmez olduu duygusuna kaplyor. in

3
3* Hare Krina hareketinin kurucu-acaryas (manevi retmeni)
Kutsal Ltuf A.C. Baktivedanta Svami Prabhupad.
6 MUTLULUK MANTRASI

komik taraf nereye gittiimi bile doru drst bilmiyordum. Bir haritam
vard ve esas olarak hangi yne doru gittiimi biliyordum, fakat ne
Franszca, ne spanyolca, ne de Portekizce biliyordum. Fakat bunlardan
hibiri sorun deilmi gibi grnyordu. Bilirsin ite, bir defa zikire
baladnm herey akn bir ekilde gelimeye balar.
Mukunda: Vedalar, Tanr mutlak olduu iin Onun cismiyle[Zatyla]
ismi arasnda fark olmadn bildirir. Zikire ilk baladn zamanlar bunu
idrak ettinmi?
George: Onun nerede olduunun sizin iin bilinmez olmaktan kt
noktaya gelmek, veya Onunla ismi arasnda bir fark olmadn kabul,
veya idrak etmek belli bir zaman alyor. Bilirsin, "O buralardam acaba?"
diye sorarsn. Belli bir zaman sonra "Burada, burada, ite tam burada!"
dersin. Bu bir deneyim meselesidir. Yani "Tanry gryorum" dediim
zaman bu, Krina'y bebin yl nce geldii zgn sureti iinde fltn
alp rmak kysnda dansederken gryorum anlamna gelmez. Aslnda
grebilsek hi de fena olmazd, ve bu mmkn olmayan birey de deildir.
Zikrederek gerek safla ulaan kii Tanry o ekilde grebilir, yani ahsi
olarak demek istiyorum. Fakat, zikrederken orada olduunu hi phesiz
duyumsayabilirsin.
Mukunda: Zikrederken Tanrnn varln youn olarak duyumsadn
hi oldumu?
George: Bir defasnda uaktayken bir elektrik frtnasna yakalanmtk.
Uaa defa yldrm dt ve o srada bir Boeing 707 tam stmzden
bir ka metre farkla geti. Uan kuyruk ksm paraland sandm. Banglade
konserini organize etmek zere Los Angeles'tan New York'a gidiyordum.
Uak savrulmaya baalaynca ben de Hare Krina, Hare Krina, Krina
Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'yi
zikretmeye baladm. Btn bunlar birbuuk iki saat kadar srd, uak
yzlerce metre aalara dyor ve frtnann iinde savrulup duruyordu,
btn klar snmt ve patlama sesleri duyuluyordu, herkes korku
iindeydi. Bense ayaklarm nmdeki koltua sk sk dayam ve avazm
kt kadar Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare
Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'yi bara bara zikrediyordum.
O durumdan kurtulmamzn veya kurtulamamamzn, tamamiyle mantray
zikretmeme bal olduunu biliyordum. Bir defasnda ayn duruma den
 Hare Krina Mantras 7

Peter Sellers da Hare Krina zikirinin hayatn kutardna yemin etmiti.

John Lennon ve Hare Krina

Mukunda: Beatles'n dier yeleri hi zikrettilermi?

George: Prabhupad'la ve sizlerle tanrmadan nce Prabhupad'n New
York'da yapm olduu albm almtm ve John'la beraber dinlemi ve
ok sevmitik. John'la beraber Yunan Adalarnn oralarda tekneyle
dolarken ukelele banjolaryla tempo tutarak gnlerce ark halinde
zikrettiimizi hatrlyorum. Alt saat sreyle filan zikrediyorduk, nk bir
defa baladnm durmas ok zor 4oluyordu. Zikiri kesince sanki klar
snm gibi oluyordu. Mantray tekrar tekrar zikretmekten enelerimiz
armaya balamt. Yorgun dmtk, fakat bunlar ok mutlu anlard.
Mukunda: Geenlerde Kanada'dan gnderilmi bir video kaset izledim
John ile Yoko Ono'yu hit arklar "Give Peace a Chance"i kaydederken
gsteriyor, ve otel odasnda be alt tane de Krina dervii var ve onlarla
beraber ark syleyip davul ve zil alyorlar. John ile Yoka, o arkda Hare
Krina'y zikretmilerdi hatrlarsan. Bu kayt 69'un Maysnda yaplmt
ve bundan ay sonra Srila Prabhupad, John ile Yoko'nun Londra dndaki
evlerine misafir olmutu.
Prabhupad oradayken sen, John, ve Yoka bir ka saatliine onu odasnda
ziyaret etmitiniz. Sanrm onunla ilk karlamanz byle olmutu.
George: Doru.
Mukunda: John o sralarda ruhsal bir aray iindeydi ve Prabhupad,
ona gerek bar ve zgrln yolunu aklamt. Ruhun ebedliinden,
Yedik literatrlerinden* rnekler vererek anlan karma'dan ve
yenidendoumdan bahsetmiti. John, Hare Krina'y hayatnn nemli bir
paras yapmamakla beraber, bu konumadan bir yl sonra yazd "lnstant
Karma" isimli arkda Krina uurunun felsefesini dile getirmiti.
Hare Krina'y zikretmekle meditasyon arasndaki fark anlatrmsn?
George: Aslnda meditasyonla ayn eydir, fakat sanrm etkisi
meditasyondan daha abuk oluyor. Tesbihi elinizden braktnz zaman
bile mantray zikredebilir, veya ark olarak syleyebilirsiniz. Sessiz
meditasyon ile zikir arasndaki esas farklardan biri, sessiz meditasyonun
daha ok konsantrasyonla ilgili olmasdr, fakat zikrettiiniz zaman dorudan
8 MUTLULUK MANTRASI

doruya Tanryla iliki kurarsnz.

Pratik Meditasyon

Mukunda: Mahii-mantra hereyin ok hzl cereyan ettii bu modern

zamanlar iin belirlenmitir. insanlar sakin bir yere gitseler bile akllarn
uzun sre sakin tutmalar ok zordur.
George: Bu doru. Hare Krina zikiri, insann akl dehet iindeyken
bile yapabilecei bir meditasyon trdr. Hatta zikrederken baka bir ile
bile megul olabilirsiniz. Gzel taraf bu. Yaammda mantrann bana ok
eyler verdii zamanlar oldu:. Beni hakikatle ahenk iinde tutuyor, ve ne
kadar fazla oturup zikrederseniz ve Krina'ya ne kadar ok tts sunarsanz
odadaki atmosferi o kadar artm oluryorsunuz, ve yapmaya altnz
eye daha kolay ulayorsunuz bu ise, mmkn olduu kadr ok Tanry,
Tanry, Tanry, Tanry hatrlamak demektir. Ve Onunla eer mantra
araclyla konuabiliyorsanz bu gerekten ie yaryor.
Mukunda: Akln Tanrda sabitletirmene baka neler yardmc oluyor?
George: Tts ve resimler gibi evremde Onu hatrlatacak eyler
tutuyorum. Geenlerde stdyodayken senin duvarda asl bir resmin gzme
iliti, Gurudas, sen ve Syamasundara'y grmem bana Krina'y hatrlatt.
Sanrm adanm kullarn grevleri de bu, yani insanlara Krina'y
hatrlatmak.
Mukunda: Ne zaman zikrediyorsun?
George: Ne zaman frsat bulursam.
Mukunda: Bir defasnda, Prabhupad'dan Vedalar'dan rnek verdii bir
drtl aklamasn istemitin. Sanrm Krina'nn, kutsal ismini zikreden
kiinin dilinde dans etmesiyle ve kiinin, Tanrnn kutsal ismini daha iyi
takdir edebilmek iin yzlerce az ve yzlerce kulaa sahip olmak istemesiyle
ilgili bir drtlkt.
George: Evet. Sanrm Onun karmzda durmasyla sminde var olmas
arasnda bir fark olmadnn idrak edilmesinden "bahsediyordu.
Zikretmenin gerek gzellii burada zaten; dorudan doruya Tanryla
balant kuruyorsunuz. Krina szcn tekrar tekrar sylerken bundan
hi phem olmuyor, O gelip dilinizde dansediyor. Esas nemli olan ey
Krina'yla iliki iinde olmak.
 Hare Krina Mantras 9

Mukunda: Zikrederken tesbih kullanmak adetinmidir?

George: Evet. Tesbihim var. lk aldm zaman przl tahta
paralarndan ibaretti, fakat imdi, zikretmekten anp dzgnletiklerini
grmekten mutluluk duyuyorum.
Mukunda: Tesbihini genellikle torbasndam tutarsn?
George: Evet. Onlara dokunmaktan byk zevk alyorum. Duyularmdan
birini daha Tanrda sabitletirmeme yardmc oluyor. Tespih bu bakmdan
ok yardmc oluyor. Bilirsin, insan kzdran durumlardan birisi de,
balangta ok zikrettiim zamanlar oluyor ve elimi srekli tesbih torbasnn
iinde tutuyordum. Ve herkesin bana "Elini mi incittin? Krldm? Ne
oldu?" gibi sorular sormasndan bkmtm. Sonunda "Evet. Evet. Kaza
geirdim." demeye baladm, nk bu, hereyi aklamaktan daha kolay
oluyordu. Tesbih kullanmak gerilimi atmama da yardmc oluyor.
Mukunda: Bazlar, eer gezegendeki herkes Hare Krina'y zikretseydi
akllarn yaptklar ilere veremezlerdi diyorlar. Birbaka deyile, bazlar,
herkesin zikretmeye balamas durumunda btn dnyann durabileceini
sylyorlar. rnein, insanlarn fabrikalarda alamaz duruma gelmesinden
korkuyorlar.
George: Hayr. Zikir insan retken veya yaratc olmaktan alkoymaz.
Tam tersine konsantre olmanz salar. Sanrm bu, televizyon iin iyi bir
ske olurdu. Dn ki iiler Detroit'teki Ford fabrikasnda Hare Krina'y
zikrediyorlar ve bir yandan da somunlar skyorlar. ahane birey olurdu.
Otomobil endstrisine de faydas olurdu, ve belki de daha iyi otomobiller
retilirdi.

Duyular Araclyla Tanry Deneyimlemek

Mukunda: Capa, veya ahsiletirilmi zikirden yeterince 4 bahsettik.

Fakat, bundan baka bir de, bir gurup dervile sokakta veya tapnakta bir
dinleyip bir syleyerek zikredilen kirtan var. Kirtann etkisi genellikle daha

4
* Benliin doas, veya bireysel ruhdan Yce Ruha (Sri Krina) ve
Onun ruhsal dnyadaki kraUna kadar her eit manevi bilgiyi
ieren ve drt Veda y kapsayan dnya zerindeki en eski ktsal
metinler kitlesi.
10 MUTLULUK MANTRASI
5
cokun oluyor, tpk, kiinin ruhsal pillerinin arj edilmesi gibi birey, ve
bu yolla dier insanlar da Tanrnn kutsal isimlerini duyma ve arnma
frsat ediniyorlar.
Srila Prabhupad, 1 966'da New York'un aa dou yakasnda bulunan
Tomkins Square Park'da ilk gurup zikirine balad zaman ben de
oradaydm. air Ailen Ginsberg de gelir bizimle zikreder ve harmonium
alard. evreden duyup gelen birok kii olurdu, sonra hep beraber tapnaa
dnerdik ve Srila Prabhupad Bhagavad-gita dersi verirdi.
George: Evet, tapnaktayken, veya bir gurup kulla beraber zikrederken
titreim daha gl oluyor. Tabii ki bazlar iin herkesin zikrettii bir
ortamda zikretmeye balamak daha kolay oluyor, bazlar da tapnakta
zikredince daha iyi havaya giriyorlar. Fakat, Krina uurunun bir blm,
Tanry herkesin duyular araclyla duyumsamak iin herkesin duyularn
bir ahenk yapmaa alyor, bu ise, Pazar gnleri kilisede sert bir tahtaya
dizlerinizin zerinde melerek Onu duyumsamaya almaya hi
benzemiyor. Fakat bir tapna ziyaret ettiiniz zaman Tanrnn resimlerini
grebilirsiniz, Tanrnn mrti suretini grebilirsiniz, ve kendinizin ve
dierlerinin zikrederken kard ses titreimlerini dinleyerek Onu
duyabilirsiniz. Bu, btn duyularnz Tanry kavramak iin
kullanabileceinizi idrak ettiiniz bir yntemdir, ayrca resimleri grmek,
mantra'y dinlemek, ttsy, ve iekleri koklamak gibi eyler insana daha
cazip geliyor. Zikir, dans, felsefe, ve prasadam* ; bunlarn hepsini tapnakta
bulabilirsiniz. Mzik ve dans da bu yolun bir paras. Fakat bu, fazla enerjiyi
yakmak iin yaplan birey deil.
Mukunda: Sokaklarda zikrettiimiz zaman insanlarn etrafmzda
toplanp merakla dinlediklerine daima ahit oluyoruz. Biroklar da bizimle
beraber dans ediyorlar.
George: ahane birey, zellikle krtiilalarn [zillerin) sesi. O sesi uzaktan
duyduum zaman iimde sanki sihirli bir duygu uyanyor. nsanlara,
kendilerine ne olduunu tam olarak anlamadan ruhsal bir uyan
yaatyorlar. Aslnda, biz duysak da duymasak da kirtan bir baka duyguda,
daha yksek bir duygu boyutunda srp gidiyor.
55
* Ak ve adanmlkla Rab Krina'ya sunularak ruhsallatrlm
olan vejeteryan yiyecekler.
 Hare Krina Mantras 11

imdi batnn birok kentinde saikirtan guruplarn grmek allm

birey oldu. Ben bu sar'.kirtan guruplarn grmekten byk mutluluk
duyuyorum, nk adanm kullarn halkn iine kararak onlara da bir
hatrlama ans tanmalar fikri ok houma gidiyr. Krina kitabnn tantm
blmne unu yazmtm, "Herkes Krina'y aryor. Bazlar aradklarnn
farknda deiller, fakat Onu aryorlar. Krina Tanrdr ve Onun kutsal
isimlerini zikreden kiide Tanr uuru abucak geliir."
Mukunda: Srila Prabhupad, dnyann eitli yerlerinde ok sayda
tapnak kurulduu zaman insanlarn evlerinde Hare Krina'y zikretmeye
balayacaklarn sk sk sylerdi, ve imdi bunun gerekletiini gryoruz.
Dnya apndaki cemaatimiz epeyce artt, milyonlar buldu. Sokak zikiri,
kitaplar, ve tapnaklar insanlara balang yapma ans tanyor ve onlara
bu yntemi tantyor.
George: Evet, evlere dalyor olmas ok gzel birey. Aslnda toplumun
iinde birok "rtk Krinalar" var. Ve henz kurtarlmay bekleyen daha
binlercesi var, onlar da bugn olmasa yarn, veya br gn, veya br yl
bize katlacaklardr.
Altml yllarda edinebildiimiz kadar taraftar edinmeye alyorduk
ve mmkn olduu kadar sesimizi duyurmaya alyorduk. Bazen, baz
eyleri iddetli bir ekilde idrak ettiim ve kefettiim eylerden dehete
dp bunu herkese haykrarak anlatmak istediim devreler yaadm. Fakat
haykrlacak zamanlar vardr, ve haykrlmayacak zamanlar vardr. Yetmili
yllarda birok kii ruhsal yaamla_ryla birlikte toplum iinde gizlenme
yolunu seti, fakat bunlar hala oralarda bir yerlerde ve krsal alanlarda
yayorlar, hatta bazlar i dnyasna girmi ceket, kravat giyen tipler,
fakat bunlar meditasyon yapan ve zikreden rtk kullardr.
6

Prabhupad'n hareketi iyi gidiyor. Tpk bir orman yangn gibi byyor.
Herkesin Tanrnn iradesiyle mkemmel bir ahenk iinde olaca Altn
aa ulamamza daha ne kadar var bilmiyorum, fakat bildiim birey var,
o da Prabhupad'n Krina uuru hareketinin son onalt ylda, onaltnc
yzyldan beri, yani Rab eytanya'nn* zamanndan beri yaylmad kadar

6
* Hare Krina zikirini yayan ve modem gnmzn Hare Krina
hareketini balatan Krina'nn enkamasyonu olan byk bir ermi ve
mistik.
12 MUTLULUK MANTRASI

yaylm olmasdr. Mantra dnyaya hzla yayld ve hareket gittike byd.

Eer dnyadaki herkes bu zikiri yapsayd mthi birey olurdu. Bunun
herkese yarar olur. Ne kadar paranz olursa olsun bu sizi herzaman mutlu
etmeye yetmez. Mutluluu sorunlarnz varken bulabilmelisiniz, sorunlar
yok etmeye alarak deil, bu ise ancak, Hare Krina, Hare Krina, Krina
Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'yi
zikretmekle olur.

Hare Krina Pla

Mukunda: 1969 ylnda, sonunda birok lkede hit olan "The Hare
Krina Mantra" adnda bir krkbelik plak kardn. O ark sonradan
Radha Krina tapna albmnde de yer ald ve o albm ayn zamanda
Apple etiketi altnda da piyasaya srld ve Amerika'.da Capitol Records
tarafndan datld. Mzik iindeki birok kii, senin Hare Krinalarla
ark sylemene ve plak yapmana ok armd. Bunu neden yapmtn?
George: Bu da hizmetin bir paras, yle deilmi? Mantra'y btn
dnyaya yaymak iin yaptm manevi bir hizmetti bu. Ayn zamanda,
ngiltere'deki ve heryerdeki adanm kullara daha geni imkanlar salamak
iin yapmtm.
Mukunda: Hare Krina kullarnn zikrettii bu albmn baarsn, o
sralarda beraber altn Jackie Lomax, Splinter, ve Billy Preston gibi
rock mzisyenleriyle kyaslayabilirmisin?
George: Bu farkl bireydi. Aslnda hi ilgisi yok. Bunu yapmamn daha
birok nedenleri vard. Ticari yn hafif kalyordu, fakat ok tatmin edici
bir almayd; sadece buuk dakikalk bir mantra zikirinin yarataca
armlar ve etkiyi tahmin edebiliyordum. O pla yapmak bir pop hit
pla yapmaktan ok daha elenceliydi. Krina'ya manevi bir hizmet
verebilmek iin iimi veya yeteneimi kullanabilme duygusunu tatmtm.
Mukunda: Dnyada milyonlarca kii tarafndan duyulan o melodinin,
"The Hare Krina Mantra"nn dnyann kozmik uurunda ne gibi etki
braktn dnyorsun?
George: yi bir etki braktn sanyorum. Zaten o ses Tanrdan ibaretti.
Mukunda: Plak irketiniz Apple plan tantmn yapmak iin basn
toplants dzenledii zaman senin orada Tanrnn ve ruhun nemi hakknda
 Hare Krina Mantras 13

yaptn konuma. herkesin .zerinde ok etkisi yaratmt.

George: Onlarn da bu bilgiyi edinmelerinin nemli olduunu
dnmtm. Bilirsin, rtk olmaktan kp onlara hereyi anlatmak.
nk, eer bireyi idrak etmiseniz rol yapp bilmiyormu gibi
davranamazsnz.
Uzay anda yayoruz, ve eer insanlar uaklar vastasyla dnyann
heryerine gidebiliyorlarsa mantra niye gidemesin diye dndm. Toplumu
ruhsal bir filtreden geirmek istiyordum. Apple Records byk bir tantmla
pla piyasaya srdkten sonra bunun bir hit olacan grdk. Ve hayatmda
yaadm en gzel duyguyu ve heyecan sizleri BBC'nin Top of the Pops
programnda grnce yaadm. Gzlerime inanamadm. O programa kmak
ok zordur, nk sadece ilk yirmi arasna girenler o programa kabilirler.
Bu, derin bir oh ekmek gibi bireydi. Radyoda alnmasn salamak iin
mantray buuk dakikayla snrlamtm ve planm tutmutu. O albmdeki
hartonium ve gitar blmlerinin kaydn Abbey Road stdyolarnda bir
Beatles kaydndan nce yapm sonra zerine bass eklemitim. Ben bu
kayd yaparken Paul Mc Cartney ile ei Linda'nn stdyoya geldiklerini ve
mantray zevkle dinlediklerini hatrlyorum.
Mukunda: Paul bu sralarda bize daha yakn biliyormusun?
George: Gzel. Bunca yldan sonra bile iyi bir kayt olduu anlalyor.
Krina'y Top of the Pops'da grmek ok gzel ve elendirici bireydi.
Mukunda: John Lennon'n bana sylediine gre, piyasaya srldkten
hemen sonra, 69 yaznda Jimi Hendrix, Moody Blues, ve Joe Cocker'la
birlikte Bob Dylan'n isle of Wight'da vermi olduu konserin devre arasnda
o pla almlar.
George: Bob iin sahneyi hazrlarlarken almlard. Mthi birey
olmutu. Bunun yansra, insann iine ileyen bir melodi olduundan
beenmek iin ne olduunun anlalmas gerekmiyor. O plan baarl
olduunu grnce ok mutlu olmutum.
Mukunda: O pla teknik bakmdan, yani ses kalitesi bakmndan nasl
bulmutun?
George: n plandaki arkc Yamuna iyi bir sese sahipti. nanl bir
ekilde sylemesi houma gitmiti, ve sanki o arky daha nceleri de
sylyormu gibi sylemiti. Hayatnda ilk defa stdyoya girmi gibi
grnmyordu.
14 MUTLULUK MANTRASI

Ben sizlerle veya Prabhupad'la tansmadan cok nceleri o mantra'y

sark olarak zikrediyordum, cnk Prabhupad' n ilk albmn onunla
tansmadan iki yl nce almtm. nsan bir eye ak olduu zaman o eyi
bir mknats gibi kendisine ekiyor. O zikiri duyduum ilk andan itibaren,
belki de geen yaammdan, biline altma sanki bir kap almt.
Mukunda: Al! Things Mu.st Pa.ss albmnde yer alan o arknn "Awaiting
on You Ali" szleriyle ne ktn ve insanlara, Tanrnn isimlerini zikrederek
maddi dnyada yaamaktan kurtulabileceklerini syledin. Sana bunu
yaptran neydi ? Ve bunun karln nasl grdn ?
George: O sralarda pop dnyasnda hickimse o tr mzik yapmyordu.
O tr mzie ihtiya olduunu dsndm, ve bu tr nzii oturup bakasnn
yapmasn bekleyeceime kendim yapmaya karar verdim. nsanlar
genellikle, "Seninle ayrn fikirdeyim, fakat sizinle birlikte olamam. bu ok
riskli" tavrn taknyor. Herkes kendisini rtk tutmaya alyor ve ticari
kimliklerini muhafaza ediyorlard, bu pla yapmaya karar vermemde rol
oynayan durumlardan biri d_e buydu. Kimsenin yapmadn yapmaya karar
vermistim. Aylak aylak dolap hayatlarn boa harcayan bu genler beni
hasta ediyordu, ve onlarn iinde ulamamz gereken birok kii olduunu
hissetmistim. Hala, " yldr Krina tapnandaym, ve eer siz Ali Things
Must Pass albmn yapmam olasaydnz Krina'y belki de hibir zaman
renemiyecektim" diyen insanlardan mektuplar alyorum. Bu bakmdan,
Tanrnn ltfuyla, bu kozmik oyunda kk bir rolm olduunu biliyorum.
Mukunda: Beatles'n dier yelerinin bu konudaki tavrlar neydi? Senin,
Krina uurunu benimsemen hakkmda ne dndler? Nasl tepki
gsterdiler? Hep beraber Hindistan'a gitmitiniz ve ruhsal bir aray
iindeydiniz. Syamasundara, Beatles'n dier yeleriyle bir defasnda yemek
yediini ve hepsinin kendisine kar ok saygl davrandklarn sylemiti.
George: Evet. Yani, eer muhteem drtl, kafalar kaznm Krinalarla
taklamasayd btn mitler suya dserdi ! [Kahkaha.] Ve adanmlardan
biri beni grmeye geldiinde, insanlar, "Hey, bu nedir ?" diye
dsnmyorlard artk, bilirsin, turuncular giymi, ve kafas kaznms birisi
kp gelince, herkes, "Evet, onlar George'la beraberler" diye dsnyorlar<l.
Mukunda: Adann kullarn arasnda kendini, batan itibaren daima
rahat hissettinmi?
George: Syamasundara'y ilk tansmamda sevmitim. O benim
 Hare Krina Mantras 15

dostumdu. Prabhupad'n albmnn .a rkasnda onun Hindistan'dan

Boston'a ne zaman geldiini ieren ksa bir bilgi vard, ve hepinizin benim
yatlarm olduunuzu biliyordum, ve aramzdaki tek fark, sizler katlmtnz
ve ben katlmamtm. Ben rock gurubundaydm, fakat hibir korkum
yoktu, nk sizlerin safran rengi elbiselerinizi ve kaznm kafalarnz
Hindistan'da grmtm. Krina uuru benim iin ok uygun bir yoldu
nk kafam kaztmam, tapnakta yaamam ve btn vaktimi ayrmam
gerekmiyordu. Yani yaam tarzma uyan ruhsal bir yoldu. Mzisyenlie
devam edebiliyordum, sadece uurumu deitirmitim, hepsi bu.
Mukunda: Bize balam olduun Londra dndaki Tudor tarzndaki
ev en byk uluslaras merkezlerimizden biri haline geldi. Baktivedanta
Manor'un Krina uurunu yaymasndaki baarsn nasl deerlendiriyorsun?
George: Bence ahane. Bunun biraz da Hare Krina plan yapmamla
da ilgisi var. O sralarda sizlere yardm edecek durumda olmam beni mutlu
ediyor aslnda. Ruhsal mesajlar tayan btn o arklar ("My Sweet Lord"
ve dierleri) tpk birer radyo reklam gibiydiler. Bu arklarn, insanlarn
sokakta sizleri grd zaman daha fazla sayg gstermelerine ve sizleri
daha kolay kabullenmelerine ne kadar yardmc olduunu imdi daha iyi
anlyorum. Artk, soldan gelen bireye tepki gsterir gibi bir tepki
gstermiyorlar.
Prabhupad'n kitaplarn birok kiiye verdim, sonra onlardan haber
alp almamam hi nemli deil, o kitaplar edinmi olmalar nemli, ve
eer okurlarsa yaamlar deiecektir.
Mukunda: Ruhsal konularla ilgili olup fazla bir bilgiye sahip olmayan
insanlarla karlatn zaman onlara ne gibi tavsiyelerde bulunuyorsun?
George: Onlara kendi deneyimlerimden bahsediyorum, ve onlara
okumalar ve gitmeleri iin baz seenekler veriyorum. Bilirsin ite,
"Tapnaa gidin, zikretmeye aln" gibi.
Mukunda: "Ballad of John and Yoko"da John ve Yoko senin hakknda
yanl bir dncenin gelimesine sebep olacak ekilde konuyu biraz
saptrmlard. Yeni Ahitin bin yl ncesinden gelen kutsal metinlere
sahip olan esiz bir din olduumuzu anlamalarn salamak iin ok vakit
ve gayret sarfettik. Entellekteller, filozoflar ve teologlar zamanla bize
daha fazla ilgi gstermeye baladlar, ve gnmzde hepsi, Krina uuru
16 MUTLULUK MANTRASI

hareketinin kklerini 7 oluturan bu kadim Vainava* tradisyon una sayg

duyuyorlar.
George: Hareket hakkndaki btn hatal kavramlar iin hereyi
slamak o sralarda onlarn medyas haline gelmiti, fakat onlarn .iyi
veya kt eyler sylemi olmalar bireyi deitirmez, nk Krina uuru
herzaman o snr amtr. Kald ki, o medyann, insanlar Krina uurundan
haberdar ettii de ayr bir gerektir.
Mukunda: Srila Prabhupad, bizleri daima ilkelerimize sk sk sarlacak
ekilde yetitirdi. Ucuz bir hret kazanmak iin herhangibir tavizde
bulunarak uzlamaya gitmemizin, veya felsefemizi ruhsuzlatrmamzn,
yapabileceimiz en kt ey olduunu sylerdi. Hindistan'dan Batya birok
svami ve yogi gelmi olmasna karn, Hindistan'n kadim Krina uuru
felsefesini kendi anlamyla, ve olduu gibi yerletiren yegane insan
Prabhupad oldu, nk sadece o, bunu yapabilecek saflkta ve
adanmlktayd.

rnekti. .. .
George: Bu doru. O, vaaz ettii ey iin gsterilecek mkemmel bir

Mukunda: Krina kitabnn ilk basksnn masraflarn karlarken ve

tantm blmn yazarken neler hissettin?
George: Sadece iimin bir parasym gibi hissettim. Dnyann
herhangibir yerinde adanm kullarla karlatm zaman onlara daima
"Hare Krina" derim onlar da herzaman beni grmekten mutlu olurlar.
Beni ahsen tanyor olmasalar bile beni tandklarn hissederler. Gerekten
de tanrlar aslnda.
Mukunda: Prabhupad'n Bagavad-gita'snn kapandan alnm olan,
v Krina ile mridi, ve arkada Arcun'u gsteren bir resimi Material
World albmnn kapana koymutun. Bunu neden yapmtn?
George: Evet. Albmn kapanda, "A.C. Baktivedanta Svami
Prabhupad tarafndan yazlm zgn Bagavad-gita kapandan alnmtr
yazyordu. Bunu sizin reklamnz yapmak iin yapmtm tabiiki. nsanlarn
Krina'y tanmalarn ve bilmelerini salamak iin onlara hereit frsat
vermek istemitim. Btn dncem buydu.

7
* Tanrnn Yce Zat Vinu'ya, veya Krina'ya adanm kullar.
 Hare Krina Mantras 17

Ruhsal Yiyecek

Mukunda: Bugn yediimiz le yemei srasnda, tapnakta Krina'ya

sunularak ruhsallatrlan vejeteryan yiyeceklerden, yani prasadamdan
bahsetmitik. Krina uuruna gelen birok kii, prasadam vastasyla, ve
zellikle dnyann eitli lkelerindeki tapnaklarmzda Pazar gnleri
verdiimiz ziyafetler vastasyla geliyorlar. Yani bu, yemek yiyerek
uygulanabilen yegane yoga. yntemi saylr.
George: Tanry hereyde grmeye almalyz, bu bakmdan, Onu
yemekte de tatak insann ruhsal ilerleme kaydetmesine ok yardmc
olur. Mademki Tanr hereyde mevcuttur, o zaman yemek yerken Onu
tatmak neden mmkn olmasn? Prasadam bu bakmdan ok nemli birey.
Krina Tanrdr, ve Mutlaktr, yani Onun ismi, cismi, ve prasadam hep
Ondan ibarettir. nsann kalbine giden yol midesinden geer derler, eer
yemek vastasyla insann ruhuna ulaabiliyorsanz, ve bu ie yaryorsa,
neden olmasn? Zikrederken, dansederken, veya oturmu felsefe konuurken
nnze aniden prasadam gelmesinden daha gzel birey olamaz. Prasadam
Krina'nn takdisidir ve ruhsal bakmdan ok nemlidir. Aslnda prasadam
Hristiyanlarn lafn ettii kutsama gibidir, sadece gofret yerine koca bir
ziyafet, gerekten, sonra tad da ok gzel. Ve prasadam, bu ticaret anda
kullanlan kk ve sevimli bir kanca zellii de tayor. nsanlar fazladan
birey aryorlarsa, veya zel bireye ihtiya duyuyorlarsa prasadamn
kancasna yakalanacaklardr. Ruhsal yaama birok insan kazandrmak
bakmndan gerekten ok yararl olmutur. nyarglar da ortadan
kaldrabilmektedir. nk, Krina hakknda hibirey bilmeyen birisi bile
"O ey herneyse biraz yemek, veya imek isterim" diye dnr. Ve yedikten
sonra "Bu nedir?" diye sorar, ve siz de ''prasadam" olduunu sylersiniz. Ve
bylece o kii Krina uurunun bir baka ynn renmeye balar. Sonra
"Tad ok gzelmi, bir tabak daha yiyebilirmiyim?" der. zellikle yaa
byk olanlarla byle konumalara ok tank olduumu hatrlyorum. Onlar
biraz nyargl olabiliyorlar, fakat prasadama bayldklarndan emin
olabilirsiniz. Sonunda tapnaktan karkaken, "Hi te kt saylmazlar"
diye dnrler.
Mukunda: Tpk zikirin etkisi gibi, prasadamn da insana ruhsal idrak
verdii, fakat bunu daha az bir barizlikte verdii Yedik literatrnde
18 MUTLULUK MANTRASI

aklanr. Prasadam sadece yenilerek insana ruhsal gelime kazandrr.

George: Kendi tecrbeme dayanarak kesinlikle ie yaradn
syleyebilirim. Tapnaktayken, veya Prabhupad'la oturmu konuurken
birisi prasadam getirdii zaman hep sevinmiimdir. Bazen, prasadam yerken
aradan saatlerin getiinin farkna bile varmazsnz. Prasadam bana ok
yardmc olmutur, nk yerken Krina'nn tadn aldnz idrak etmeye
balarsnz. Aniden, Tanrnn dier bir halini idrak etmeye balarsnz, ve
Tanr bu brein iinde dersiniz. Btn bunlar yaptnz hereyde Tanry
grmenize yardmc olur, ve prasadam bu bakmdan byk rol oynar.
Mukunda: Gratefull Dead ve Police gibi birok rock gurubu konsere
kmadan nce sahne arkasnda prasadam yiyorlar, biliyormusun? Hepsi
prasadama baylyor. Bir defasnda Beatles stdyoda kayt yaparken size
prasadam . gnderdiimizi hatrlyorum. Sen Banglade konserinin
provalarn yaparken Syamasundra'nn sana prasadam tadn da
kzkardein bana sylemiti.
George: Evet. Hatta albm kapanda bile pay vardr onun.
Mukunda: En sevdiin prasadam eitleri hangileridir?
George: O kzartlm kambaharlar ok seviyorum.
Mukunda: Evet.
George: Ve bir de rasamalai [bir eit st tatls] yi ok severim. Meyva
suyu, ve meyveyle ve bazen gl suyuyla kartrlm yourt ikisi lassi gibi
gzel iecekleriniz de var.
Mukunda: "The Hare Krina Mantra" plann tantmn yaparken
Londra'da basn yelerine byk bir ziyafet vermitik hatrlyormusun?
Yiyeceklerimizin o gne kadar tannmam olmasna armlard. imdi
ise insanlar bizi dndkleri zaman "Bunlar sokaklarda zikredip
dansedenler, fakat bunlar ayn zamanda bedava vejeteryan yiyecekler de
veriyorlar" diye dnyorlar.
George: Basn yeleri muhtemelen, "imiz var, imdi gitmeliyiz" diye
dnyorlarken, aniden kendilerini ehrin en iyi Hint restorannda bile
bulamyacaklar yiyecekleri yerken buldular. Hepsinin etkile1!diini
hatrlyorum.
Mukunda: Dnyann eitli lkelerindeki merkezlerimizde vermi
olduumuz bedava ziyafetlerle bu gne kadar 150 milyon tabak prasadam
servisi yapm olduumuzu hesapladk, restoranlarmzda yenilen prasadam
 Hare Krira Mantras 19

says bunun dnda.

George: O hamburger restoranlarnn yapt gibi, restorann dna bir
tabela koyup " 1 50 milyon tabak yemek verdik" diye yazmalsnz bence.
yi reklam olurdu. O hamburger ve kzarm pili restoran zincirleri gibi
her kentin merkezi bir yerinde bir restorannzn bulunmamas bence ok
yazk. Onlarn iini ele geirmelisiniz.
Mukunda: Londra'daki restoranmza, yani Healthy, Wealthy, and
Wise'a hi gittinmi?
George: Birok defalar. Sivil dervilerin yemek servisi yaptklar bu tr
restoranlarn bulunmas gzel birey. nsanlar, "Bu, gelmi olduum en
gzel restoran" diye dnmeye balayp tekrar gelirler. Sonra belki kk
bir kitap veya bror alrlar ve "Hey, burasn Hare Krinalar altryormu"
derler. Bylece, insanlara incelikle yaklaabileceinize inanyorum.
Healthy, Wealthy, and Wise'da iyi ve dengeli yiyecekler var, ve hepsi de
taze. Hepsinden nemlisi, yiyeceklerin adanmlkla hazrlanm olmas.
Tanry tatmin etmek iin piirilmi ve ilk nce ona sunulmu bir yiyecek,
sadece dili tatmin etmek iin piirilmi olduunu bildiiniz bir yiyecekten
ok daha lezzetlidir. Yiyecein nce Tanrya sunulmu olmas yiyecee
zel bir tat veriyor.
Mukunda: Paul ve Linda Mc Cartney, Healthy, Wealthy, and Wise'dan
sk sk prasiidam yiyorlar. Bir sre nce Paul, Londra'daki stdyosunun
yaknlarnda bir adanm kulla karlam ve bu konuda bir ark yazm.
Bir Londra gazetesinde yer alan James Johnson'la yaplan bir rportaj da
"One of These Days isimli ark, bir gn stdyoya giderken karlatm
bir Hare Krina dervii hakkndadr. Ben bir Hare Krina deilim, fakat
onlara sempatiyle bakyorum" demitir.
Uzun bir sredir vejeteryansn George. Vejeteryanln srdrmekte
zorluklarla karlatn oldumu?
George: Hayr. Aslnda hergn mercimek yemei adet haline getirdim.
Mercimek en ucuz eylerden biri olmasna karn iinde A- 1 proteini var.
Halk, protein almak iin kendilerini kanser yapan ve kalp hastalklar
veren biftek gibi eyler yiyorlar. Dnyann parasn da veriyorlar. Yarm
dzine pirzolaya vereceiniz parayla alabileceiniz mercimekle orba yapp
yzlerce kiiyi besliyebilirsiniz. Bu birey ifade etmiyonnu?
Mukunda: Krina'nn bebin yl nce bu dnyaya geldii zaman
20 MUTLULUK MANTRASI

sergilemi olduu elencelerini konu eden grntlerin adanm

sanatlarmz tarafndan yaplm olan resimleri ve heykelleri,
tapnaklarmz ziyaret edenlerin veya kitaplarmz okuyanlarn zerinde
derin bir etki brakyor. Prabhupad bir defasnda bu resimlerin "ruhsal
dnyaya alan pencereler" olduunu sylemi ve sanat mridlerinin bu
akn sanat yaratabilmeleri iin gereken teknikleri renmeleri amacyla
bir sanat akademisi organize etmiti. Gerek orjinalleri olsun, gerekse ta
bask, bask, veya posterleri olsun, imdi bu resimler binlerce evin
duvarlarnda asl duruyorlar. Los Angeles'taki ok medyal Bagavad-gita
mzemizi gezmi bir insan olarak oradan ne gibi izlenimlerle ayrldn?
George: Tek kelimeyle ahaneydi diyebilirim. Disneylend'dan daha iyi.
Bana gre Washington'daki Smithsonian Enstitsnde bulunan sanat
eserlerinden daha deerli olduklarn dnyorum. Btn o resimler,
heykeller, ve mzik ok gzeldi. Tanrnn krallnn nasl olabilecei
hakknda insanlara fikir veriyor, ve bundan nemlisi vcudun ruhtan nasl
farkl olduunu ve nemli olann ruh olduunu bir ocuun bile kolaylkla
8
anlayaca ekilde gsteriyorlar. Material Warll albmnn kapanda yer
alan ve Krina'y Arcun ile birlikte sava arabasnda gsteren resimler gibi
resimleri evimde herzaman bulundururum, ve bahemde adanm
sanatlara yaptrm oldu.m bir iva fskiyesi* var. Resimler zikrederken
ok yardmc oluy6rlar. stn ruhu kpein, inein, filin, zenginin, ve
rahibin kalbinde gsteren Bagavad-gia'daki o resimi bilirsin. O resim,
Krina'nn herkesin kalbinde olduunu idrak etmenize yardmc oluyor.
Hangi vcut iinde olursak olalm Tanr bizimle beraber. Aslnda hepimii
ayn saylrz.

8
* George, Los Angeles'taki Bagavad-gita mzesini gezdikten sonra,
Rab Krina'ya adanm byk bir kul ve balca Hindu
yartanrlarndan biri olan Rab Siva'nn bir heykelini mze iin
yapm olan sanatlardan ayn heykelin fskiyesini yapmalarn
istemiti. Rab Siva'y meditasyon durumunda kafasndan su fkrr bir
ekilde gsteren bu fskiye George'un ngiltere'deki evinin bahesinde
bulunan bir havuzu sslemektedir.
 Hare Krina Mantras 21

Srila Prabhupad ile Tanmas

Mukunda: George, Srila Prabhupad 1 969 Eyllnde Jhn'un evinde

misafir olduu zaman sen ve John Lennon onunla beraber tanmtnz
deilmi?
George: Evet, fakat ben onunla ilk tanstm zaman onu kmsemitim.
O zaman onun gcnn farkna varamamtm, fakat simdi, mantrann
onun araclyla son onalt yl ierisinde son be asrda yaylmad kadar
yayldn gryorum. Bu mthi.'.; birsey, nk o, gittikce yaslanmasna
karn srekli olarak kitap yazyordu. Daha sonralar, onun, grndnden
ok daha mthi bir insan olduunu farkettim.
Mukunda: Onunla ilgili olarak aklnda kalan en nemli nokta nedir ?
George: Aklmda daimi olarak kalan szlerinden biri "Ben, hizmetinin
hizmetisinin hizmetisiyim" olmutur. Bu bence ok nemliydi. nk
onun konumunda olan birok kii, "Ben O'yum. Ben kutsal enkarnasyonum.
Ben geldim ve sizi kurtaracam" der. Demek istediimi anlyormusun?
Fakat Prabhupad hic de yle deildi. Onun alcakgnllln ve sadeliini
hep takdir etmiimdir. "Hizmetcinin hizmetisinin hizmetisi" laf onun
iin sylenmiti sanki. Hibirimiz Tanr deiliz ve hepimiz Onu n
hizmetileriyiz. Onun yannda kendimi ok rahat hissederdim ve o, benim
iin bir arkada gibiydi. Onun iyi bir dost olduunu duyumsardm. O
srada yetmidokuz yanda olmasna karn hergn gece gndz demeden
alyor ve ok az uyuyordu. Yksek seviyede bir bilge olmasna karn
bana hep bir dost gibi yaklard, nk ocuklara mahsus bir basitlie
sahipti. Onun bu ynn ok severdim. Onun, o srada dnyann bir
numaral Sanskrit bilgini ve ermii olmasna karn kendimi onun yannda
hi rahatsz hissetmezdim. Tam tersine kendimi rahat hissetmem iin o
hep kendi iiyle megul olurdu. Onu herzaman iyi bir dost olarak grrdm
ve benim iin o hala iyi bir dosttur .
Mukunda: Prabhupad, kitaplarndan birinde, senin samimi hizmetinin,
Krina uurunun derinliklerine dalp, bu eviyelerini sonradan muhafaza
edemiyenlerinkinden daha iyi olduunu sylemisti. Bu konuda neler
hissetmistin?
George: ok sevinmitim. Bana mit vermisti, cnk Krisna'ya adanm
saf bir kulla, yani kutsal bir insanla bir an bile beraber olmann insana
22 MUTLULUK MANTRASI

muazzam yararlar salayabilecei bilinen bir gerektir.

Ve Prabhupad, tapnak dndan birisinin albmn hazrlanmasna
yardmc olmasna ok memnun olmutu sanrm. Onun memnunluk
duymas bana cesaret vermidi. "The Hare Krina Mantra" plan ok
beendiini biliyorum, ve sabah ayininde "Govindi' arksnn alnmasn
istemiti. Hala alyorlar deilmi?
Mukunda: O kayt her tapnakta var, ve o arky her sabah kirtan'dan
nce alarz. Bunun bir ISKCON gelenei olduunu syliyebilirim.
George: Krina, veya felsefe hakknda olan arklarmn eletirisini
Prabhupad'dan duymadmsa da, adanm kullardan duyabiliyorum. Aslnda
ihtiyacm olan tek ey bu gibi tevikler oluyor. Gerek arklarm, gerekse
kitaplarnn yaynlanmasna yardmc olmam onu gerekten memnun
ederdi. "Living in the Material World ve I, Me, Mine" isimli arklarm
Srila Prabhupad'dan esinlenerek yazmtm. Bizlerin bu fiziksel vcutlar
olmadmz ve sadece onlarn iinde yaamakta olduumuzu bana o
aklamt.
arkda sylediim gibi, gerek yerimiz buras deildir. Biz buraya deil,
ruhsal semaya_ aitiz:

As I'm fated far the material warld

Get frustrated in the material warld
Senses never gratified
Only swelling like a tide
That could drown me in the material warld

(Kaderimi bu maddi dnyaya baladka

Maddi dnyada hsrana urarm
Duyular asla tatmin olmazlar
Sadece gel-git gibi erler
Bu ise beni maddi dnyaya batrr)

Burada belirtmek istediim tek nokta bu maddi dnyadan kurtulma

olgusuydu.
Prabhupad'n zellii de buydu. O, sadece Krina sevgisinden, veya bu
dnyadan kurtulmaktan bahsetmekle kalmad ve kendisinin mkemmel
 Hare Krina Mantras 23
bir rnek olduunu da gsterdi. Daima zikretmekten bahsediyordu ve kendisi
de daima zikrediyordu. Onun varl benim iin en byk tevikdi. Daha
fazla gayret gstermeme, ve daha iyiyi baarmama yardmc oldu. O, vaaz
ettii herey iin gsterilecek mkemmel bir rnekti.
Mukunda: Prabhupad'n baarsn nasl yorumluyorsun?
George: Prabhupad'n baarsnn ok nemli ve ok byk olduunu
dnyorum. William Shakespeare gibi bir yazarla kyasland zaman
bile Prabhupad'n retmi olduu literatr miktar inanlr gibi deil. nsann
akl almyor. Bazen sadece birka saatlik bir uykuyla gnlerce alt
9

olurdu. Y etmidokuz yanda olmasna ramen gen ve atletik bir insan

bile onun temposuna ayak uyduramazd.
Srila Prabhupad dnya zerinde muazzam bir etki brakt. Bunu lmek
bile mmkn deil. Bir gn kendi kendime "Tanrm bu mthi bir insan! "
diye dnmdm. Btn gece oturup Sanskritten ngilizceye eviri
yapyor, sonra herkesin anlayabilmesi iin onlar fihristliyor, ve size hibir
zaman tepeden bakmyor. O, herzaman ocuksu bir basitlie sahipti, ve en
artc olan ey de, btn bu evirileri birka yl gibi ok ksa bir sre
iinde yapabilmi olmasyd. Ve elinde Krina uurundan baka birey
olmamasna ramen binlerce mridi etrafnda toplad, ve kendisi
ayrldktan * sonra bile bymeye devam eden ok gl bir uluslaras
hareket balatt. Ve bu hareket onun verdii bilgilerin nda bymeye
devam edecek. nsanlar, ruhsal bakmdan uyandka Prabhupad'n
retilerinin ve onun verdiklerinin derinliini idrak edeceklerdir.
Mukunda: Prabhupad'n kitaplarnn Harvard, Yale, Princeton, Oxford,
Cambridge, ve Sorbon gibi dnyann en byk niversite ve kolejlerinde
bulunduunu biliyormuydun?
George: Bulunmalar gerekir. Prabhupad'da farkettiim birey de, sizinle
ngilizce konuurken aniden Sanskrit bireyler syleyip ardndan hemen
ngilizce'ye evirmesiydi. Btn o orjinal Sanskrit metinleri su gibi bildii
buradan belli oluyordu. Sanskrit edebiyatn dnyaya doru olarak
tantlmasnda ok byk katks olmutur, nk o, orjinal metinleri
saptrmadan Tanrnn Yce Zat Krina'y merkezi ilgi alan yapmtr.

9
* Kutsal Ltuf A.C. Baktivedanta Svami Prabhupada 14 Kasm
1977'de maddi dnyadan ayrlmtr.
24 MUTLULUK MANTRASI

Bagavad-gita birok yazar ve aydn tarafndan bilinir, fakat sadece

entellektel seviyede bilinir. Hatta onlar "Krina dedi ki" diye yazdklar
zaman bunu, gerekli olan baktiyle, veya akla yazmazlar. in pf noktas
burada zaten, Rab Krina ayn zamanda bir ahstr, ve kitap, eer bakti,
veya akla yazlmsa Krina o kitapta tezahr eder. Eer Tanry sevmezseniz
Onun hakknda hibir eyi anlayamazsnz. Bu szm ona byk Yedik
alimleri Krina'y sevmedikleri iin Onu anlayamazlar ve insanla
tan:amazlar. Fakat Prabhupad onlar gibi deildi.
Mukunda: Beyz yl nce gelen Rab eytanya'dan sonra onbin yl
sreyle bir Altn a yaanaca, Tanrnn kutsal isimlerinin zikredilmesinin
modern an getirdii btn yozlamay ortadan kaldraca, ve btn
gezegene gerek bir ruhsal barn hakim olacana dair Yedik
literatrlerinde belirtilmi bir kehanet var.
George: Prabhupad'n bu dnyay mutlak bakmdan etkiledii kesin.
Onun bize verdii ey en yksek literatr, ve en yksek bilgiydi. Dnyada
bundan daha yksek bir bilgi mevcut deil.
Mukunda: Otobiyografinde "Ne kadar iyi olursanz olun, yine de maddi
dnyadan kurtulabilmeniz iin ltufa ihtiyacnz vardr. Bir yogi, bir rahip,
veya bir rahibe olabilirsiniz, fakat Tanrnn ltfu olmakszn baaramazsnz"
diye yazyorsun. Ve "Living in The Material World" arksnn sonunda
"Bu yerden Rab Sri Krina'nn ltfuyla kurtulup maddi dnyada selamete
ulamalym" diyorsun. Eer tamamen Tanrnn ltfuna kalmsak
"Kendilerine yardm edenlere Tanr da yardm eder" sz ne anlama geliyor?
George: Bu esnek b!rey sanrm. Bir bakma, Onun ltfu olmakszn
buradan hi kurtulamyacam, fakat yine de Onun ltfu benim kendi
iimde tezahr ettireceim arzu miktarna gre deiebilir anlamna geliyor.
Tanrdan bekleyeceim ltuf miktar benim toplayacam, veya
kazanacam ltuf miktarna eit olmaldr. Yani bu dnyada yapm
olduum eylerle bu dnyadan kurtulabilirim. Tpk Prabhupad iin
yazdm ark gibi:

The Lord loves the one that loves the Lord

And the law says if you don't give,
then you don't get loving
Now the Lord helps those that help themselves
 Hare Krina Mantras 25
And the law says whatever you do
10lt comes right back on you

-"The Lord Loves the ne that Loves the Lord"

Living in the Material World albmnden

(Tanny seveni Tann da sever

Ve kanun der ki, eer vermesini bilmezsen sevgi bulamazsn
Kendilerine yardm edenlere Tann da yardm eder
Ve kanun der ki, her ne yaparsan sana geri dner

-"Tanry seveni Tanr da sever"

Living in the Material World albm?nden)

Yeni albmm Somewhere in England'da yer alan "That Which I Have

Lost" isimli arky dinledinmi? O ark srf Bagavad-gita'dan alnm gibidir.
O arkda karanlk glerle, snrlamalarla, sahtecilikle, ve ahlakszlkla
savamaktan bahsediyorum.

Tann bir ahstr

Mukunda: Evet, ok beendim. nsani.ar eer Bagavad-gita'nn mesajn

anlarlarsa gerek mutlulua ulaabilirler.
Ruhsal yaama yeni adm atan birok kii Tanrya gayriahsi olarak
ibadet eder. Krina, veya Tanrnn ahsi suretine ibadet etmek ile enerji,
veya nur olan Onun gayriahsi doasna ibadet etmek arasnda ne gibi
farklar vardr?
George: Bu tpk bir bilgisayarla iliki kurmakla bir ahsla iliki kurmak
arasndaki fark gibidir. Evvelce sylediim gibi, "Eer Tanr varsa, Onu
grmek isterim" sadece enerjisini, veya nurunu deil.
Mukumla: nsan yaamnn kazancnn ne olduunu dnyorsun?
George: Her birey kendi karmasn yakmal ve maya* nn ( yanlgnn),
yenidendoumun zincirlerinden kurtulmaldr. nsanla verilebilecek en
iyi ey Tanr uurudur. nsanla ancak bu yoldan bir ey verilebilir. Fakat
hereyden nce kendi manevi gelimenizin zerine dmelisiniz; bir bakma,
26 '.
MUTLULUK MANTRASI

benliksiz olmak iin biraz bencil olmak gerekiyor.

Mukunda: Ruhsal yntem kullanmakszn yaamsal sorunlar zmeye
alanlar hakknda ne dersin?
George: Yaam dmlerle dolu bir ip gibidir. Bu dmler btn geen
yaamlarnzdan beraberinizde tadnz kamadr, ve insan yaamnn
hedefi btn bu dmleri zmektir. Bunu da ancak zikrederek ve Tanr
uuruyla meditasyon yaparak baarabilirsiniz. Aksi takdirde, her dm
zmeye altnzda be on dm daha atarsnz. Kama byle alr.
u andaki durumumuz geen yaamlarmzda yapm olduumuz
hareketlerin sonularna gre belirlenmitir, ve geleceimizi de u anda
yapmakta olduumuz faaliyetler belirleyecektir. "Ne ekersen onu biersin"
vecizesini iyi anlamamz gerekir, nk o zaman iine dtmz durumdan
dolay hi kimseyi sulamamay reniriz. Herkes kendi abalaryla ya
batar, ya da kar. Sizi balayan, veya kurtaran sizin kendi hareketlerinizdir.
Mukunda: Btn Yedik literatrlerinin zirvedeki mcevheri olan
Srimad-Biigavatam'da, ruhsal dnyada Tanryla beraber yaayan o saf ruhlarn
Onunla kurduklar eitli rasalar, veya ilikiler betimlenir. Sen, Krina'yla
byle zel bir iliki iinde olmay hi dndnm?
George: Hindistan'da en yaygn Krina betimlemelerin banda gelen,
Krina'y bebek olarak grme fikrini seviyorum. Ve srtma cocuk Govinda
olarak da seviyorum. Onu bebek, arkada, veya guru tiplerinde grmeyi
seviyorum.

"My Sweet Lord"

Mukunda: Senin "My Sweet Lord" arkn sayesinde ka kiinin Krina

uuruna katldn hesaplamak mmkn deildir sanrm. Fakat bu arky
yapmadan nce kiisel bir i hesaplama yaadn. Kitabnda, "Kamuoyuna
ynelik bir ark olduu iin 'My Sweet Lord'u yapp yapmamay ok
dndm. Birok kii arklarda Tanr, veya Rab ismini duymaktan
holanmaz Kellemi baltann altna koyuyor gibi hissediyordum, fakat ayn
zamanda, 'Bunu hikimse sylemiyor neden kendime kar drst
olmayaym ?' dedim. Ve gerekten inandm bireyi syleyebilmenin
nemini kavradm.
"Halleluya ve Hare Krina'nn hemen hemen ayn eyler olduunu
 Hare Krina Mantras 27

sylemek istedim. nsanlar ne olduunu anlamaya frsat bulamadan mahii,

mantray zikretsinler diye koroyu Halleluya'dan Hare Krina'ya dnr
ekilde yazdm. Hare Krina'y uzun bir zamandan beri zikrediyorum, ve bu
arky, bat pop mziinin kalplar ierisinde kutsal isimlerin ardarda
tekrarland bir mantra zikiri olarak gryorum. Bu konuda kendimi sulu
grmyorum; nk bu ark bir ok eroinmann hayatn kurtarmtr."
diyorsun.
Bu arkda Hare Krina'y kullanma ihtiyacn neden hissettin! Halleluya
tek bana yeterli olmazmyd!
George: Hereyden nce, "Halleluya" Hristiyanlarn cokulu bir
ifadesidir, fakat "Hare Krina"nn da mistik bir yn var. Bu, Tanry
sadece yceltmekten daha fazla bireydir; nk Tarnn hizmetisi olmay
talep eden bir szcktr. Ye mantra'nn bir araya getirili ekli, ve o
hecelerin ihtiva ettii mistik ruhsal enerji, Hristiyanln son zamanlarda
Tanry temsil edi ekL:nden daha ok Tanrya yakndr. Bununla beraber,
Hz. sa bence mutlak bir yogi'dir, ve gnmzdeki birok Hristiyan rahip
onu temsil edememektedir. Btn rahiplerin sa'y temsil etmesi gerekir,
fakat onlar bunu baaramyorlar, ve onun gnln fena halde incitiyorlar,
bu ise byk bir kusurdur.
Bir "pop arks" havasnda olduu iin, "My Sweet Lord"u yaparken
insanlara biraz sinsice bir yoldan mantray zikrettirmeyi dnmtm.
in pf noktas, insanlar "Halleluya" ile cokulu bir havaya sokmak, ve
sra "Hare Krina"ya gelene kadar onlara "Halleluya"y syletmeye balatp
ritme kendilerini kaptrmalarn salamakt. Ve koro aniden "Hare
Krina"ya dndnde onlar da ne 10olduunun farkna varmadan sylemeye
devam edecekler, ve sonra farkna varnca "Hey, ben de Hare Krina'y
sevmemem gerektiini dnrdm" diyeceklerdi.
Bunca yldan sonra hala bana mektup yazp o szlerin ne olduunu
soranlar oluyor. Aradan onca yl gemi olmasna karn hala o szlerin ne
anlama geldiini anlamaya alyorlar. Bu, aslnda kk bir artmacayd.
Ye bu bir kusur deildi. Gariptir, ama hibir Hristiyandan, "arky bir
yere kadar beendim, ama bu Hare Krina'y ne diye araya soktun!" diyen
10 *
Saf ruhu, kendisini maddi bir vcut olarak dnmeye zorlayan
yanltc enerji.
28 MUTLULUK MANTRASI
11
hibir tepki gelmedi.
Halleluya zgn bakmdan mantrik bir szck olmu olabilirdi, fakat
tam olarak ne anlama geldiini bilmiyorum. Christ'in Yunanca ismi
Kristos'tur, ve Krina ile Kristos'un aslnda ayn isim olduunu inkar
edemeyiz.
Mukunda: Bagavad-gita'da temsil edildii ekliyle Krina ile
Hristiyanlarn Tanr gr arasndaki fark 0:edir?
George: Bu eve ilk geldiimde, burada rahibeler oturuyordu. Gelirken
tesadfen yanmda bir Vinu [Krina'nm drt kollu sureti] posteri
getirmitim. Poster Vinu'nun belden yukarsn, yani kafasn, muzlarn,
ve eitli semboller tutan drt kolunu gsteriyordu, ve zerinde byke
bir om* yazs v:ard. Ve vcudundan ho bir aura neroluyordu. Posteri
minenin zerinde brakp baheye kmtm. Eve geri dndm zaman
rahibeleri postere bakarken grdm, ve bunun bir pagan tanrs olduunu
zannetmi olacaklar ki, heyecan iinde bana "Ki?1dir bu? Nedir bu? diye
sormaya baladlar. Ben de "Eer Tanr snrszsa herhangibir suret iinde,
istedii ekilde belirebilir. te o eitli belirilerinden biri de budur ve
ismi Vinu'dur" dedim. Bu, onlar biraz korkutmutu, fakat nemli olan
nokta, Tanrnn snrlanamayaca gereidir. O bir Krina posteri olmu
olsayd bile O, Krina resmiyle de snrlanmaz. O, bebek suretinde de
olabilir, Govinda olarak da belirebilir, ve daha birok iyi bilinen suretiyle
de tezahr edebilir. Krina'y, benim grmekten holandm haliyle, yani
kk bir ocuk olarak da grebilirsiniz. Onunla olan ilikimiz son derece
neeli bir ilikidir. Fakat, Hristiyanln temsil ettii Tanr ilikisi
hikimsenin glmsemedii, son derece ciddi, ve hikimsenin Tanry
grmeyi ummad hastalkl bir ilikidir. Eer Tanr varsa Onu grmeliyiz,
kiliselerin ounda, "Hayr, Onu gremezsin. O ok yukarlarda biryerde.
Sadece sana anlattklarmza inan ve eneni kapat" eklindeki dnceye
inanmyorum. Prabhupad'n kitaplarnda verilen bilgiler, yani Yedik bilgiler
dnya zerinde mevcut olan en eski kutsal yaztlardr. O yaztlarda
anlatldna gre, insan arnabilir, ve kutsal bir gre sahip olarak Tanry
grebilir. Zikrederek arnabilir ve Onu grebilirsiniz. Ve bu bilgilerin yazl

* Krina'y temsil eden bu akn hece, alar boyunca manevi

1111

mkemmellie ulamak isteyen bir ok kii tarafndan zikredilmitir.

 Hare Krina Mantras 29

olduu lisan, dnya zerinde kayda geen ilk lisandr. Deva-niigari [Sanskrit
alfabesi] aslnda "tanrlarn lisan" anlamna gelir.
Mukunda: Hangi dinden olursa olsun, ruhsal yaamda samimiyetle
ilerlemek istiyen herkes zikirin deerini grebilir. Tabii ki, kii eer
gerekten Tanr uuruna sahip olmak istiyor, ve samimiyetle zikrediyorsa.
George: Bu doru. Bu bir aklk meselesi. Ak olan herkes bunu
yapabilir. Sadece ak olmal, ve nyargl olmamalsnz. En azndan bir
denemelisiniz. Birey kaybetmezsiniz. Fakat, "entellekteller" daima
"bilmeye" ihtiya duyduklarndan hibir zaman sorunlardan
kurtulamyacaklardr. Onlar, ruhsal bakmdan iflas etmi kiilerin banda
gelirler, nk belli kalplar iinde dndkleri iin zihinlerini serbest
brakamazlar; zihini "amak" szcnn anlamn kavrayamazlar. Fakat
sradan bir insan "Tamam, bir deneyip ie yarayp yaramadn greyim"
der. Aslnda bu zikir insan daha iyi bir Hristiyan, veya Mslman haline
de getirebilir.

Karma ve Yenidendoum

Mukunda: I, Me, Mine'da karma ve yenidendoumdan da bahsediyorsun

ve bu dngden kurtulmann tek yolunun, esiz bir ruhsal ynteme adapte
olmak ve o yolda samimiyetle yrmek olduunu belirtiyorsun. Kitabnn
bir yerinde, "Herkes lmekten korkuyor, fakat lmn sebebi doumdur,
eer lmek istemiyorsanz domayn ! " diyorsun. Beatles'n dier yeleri
yenidendouma inanyorlarmyd?
George: John'un inandna eminim. Ve Paul ile Ringo'yu da
kmsemek istemem. Bunun doru olacan mit ediyorlarsa armam,
ne demek istediimi anlyorsun _ herhalde. Bildiim birey varsa, o da
Ringo'nun davulcu klna girmi bir yogi olduudur!
Mukunda: Paul, son kitaplarmz Geriye Dn' ve Yenidendoum
Bilimi'ni ald. Sence John'un ruhu u anda nerededir?
George: yi bir yerde olduunu mit ediyorum. John, her ruhun saf
hale ulancaya kadar yeniden domaya devam edeceini, ve her ruhun
gemi yaamlarnda ve imdiki yaamnda yapm olduu hareketlerine
alm olduu tepkilere gre kendi seviyesini bulacan biliyordu.
Mukunda: Bob Oylan da bir zamanlar epeyce zikretmiti. Los Angeles
30 MUTLULUK MANTRASI
tapnana gelirdi; Denver ve Chicago tapnaklarn da ziyaret etmiti.
Hatta bir defasnda iki adanm kulla beraber Amerika'y batan baa
otomobille katetmi ve o yolculuktan sonra Krina hakknda birka ark
yazmt. Beraberce epeyce zikretmiler diye duydum.
George: Bu doru. Onlarla beraber olmaktan ve zikretmekten ok zevk
aldn sylemiti. Stevie Wonder da bir planda zikire yer vermiti, ve
ok gzel bir arkyd, sanrm arknn ismi "Pastimes Paradise"d.
Mukunda: Rab Krina'nn belirdii yer olan Hindistan'da Vndavan'a
gittin ve orada binlerce kiinin Hare Krina'y zikretmekte olduunu grdn.
Btn o insanlarn srekli olarak Krina ile yaadn grmen zikire olan
inancn glendirdimi?
George: Evet, insana g veriyor, ve kesinlikle faydal oluyor. Herkesin
Hare Krina'y zikrettii bir kentte olmak ahane birey. Ve bir beyazn da
zikrettiini grnce ok ardklarn farkettim. Vrndavan, Hindistann
en kutsal kentlerinden biri. Herkes heryerde Hare Krina'y zikrediyor.
Orada bulunmak hayatmn en gzel deneyimlerinden biriydi.
Mukunda: Kitabnda, "Dnyay ve halklarn kontrol ettiklerini dnen
kiiler bata olmak zere, dnyann ou gaflet ierisinde. Bakanlar,
politikaclar, askerler, vs. kendi lkelerini kendi mlkleriymi gibi gren
tanrlar gibi hareket ederek dier lkelere kar dmanca tavrlar iine
girmekte ve kendi yanl felsefelerinin propogandasn yapmaktalar.
Gezegen zerindeki bir numaral sorun da budur" diyorsun.
George: Bu doru. Tanr uuruyla almadka ve hereyi kontrol edenin
O olduuna inanmadka ne yaparsanz yapn sadece karma yaratrsnz,
bylece ne kendinize faydanz olur, ne de bakasna. Dnyann bugnk
halini grmek bana zntden te bir duygu veriyor. Dnya bugn'berbat
bir durumda, ve gittike ktleiyor. Daha ok betonlama, daha ok
kirlenme, daha ok radyasyon. Doal yaam, temiz hava kalmad. Ormanlar
kesiyorlar. Okyanuslar kirletiyorlar. Gezegenin gelecei hakknda
birbakma mitsizim. Bu kodamanlar yaptklar hereyin bir tepkiyle
karlatnn farknda deiller. Hereyin bir bedeli vardr, ve bunun ad
karmalr.
Mukunda: Hibir mit yokmu sence?
George: Tabii ki var. Herkes birer birer mayadan kamaldr. Herkes
kama,n yakarak , yenidendoumdan kurtulmaldr. ngiltere, veya
 Hare Krina Mantras 31
Amerika, veya Rusya, veya Bat, veya heme ise, eer onlardan stn
olursam onlar yenerim, . ve bylece sorunlar halledip mutlu bir ekilde
yaarm diye dnmekten vazgemelidir. Bu dnce insanla hibir fayda
salamaz. nsanla verilebilecek en iyi ey Tanr uurudur. nce kendi
kutsallnz tezahr ettirin. Hakikati bulursunuz. Hakikat herbirimizin
iinde. Kim olduunuzu anlayn. Eer insanlar neyin gerek olduuna
uyansalard, dnyada hibir dert kalmazd. Sanrm bu noktaya ulamak
iin, ie zikretmekten balamak yaplacak en doru eydir.
Mukunda: ok teekkrler George.
George: Teekkrler. Hare Krina!
Bcatles grubu, John Lennon'n evi "Tapnan" nnde.
 2
zgrlk Zikiri
Srla Prabhupad ile John Lennon, Yoko Ono, ve George Harrison arasnda
Hare Krina mantras hakknda geen konuma.

Montreal Star, Haziran, 1 969

Rportr: Gcnz nereden alyorsunuz?

John Lennon: Hare Krina'dan
Yoko: Gcmz Ondan alyoruz ve bunu inkar etmiyoruz.

Hare Krina hareketinin kurucu-aaryas (ruhani mrdi) A.C. Baktivedanta

Svami Prabhupad , John Lennon'a ait otuzbe dnmlk bir arazi zerinde
lngiliz tarznda yaplm birka binadan olu an eve 1969'un Eyllnde misafir
olarak geldi. Dnyann kendisini sonradan Srila Prabhupad olarak tanyaca
bu Svami, John ile Yoko'nun yaad esas evden yz metre uzakta bulunan,
kompleksin kuzey kesindeki ince uzun bir binada haftann drt gn halka
ak dersler veriyordu.
Bu bina daha nceleri mzik almalar iin kullanlmd, fakat imdi Srila
Prabhupad ile birlikte kalan birka mrit, Srila Prabhupad iin kk bir mrti
suna ve bir podyum yapmlard . O zamana kadar hibir ismi olmayan bu
bina, Srila Prabhupad' nn geliinden sonra herkes tarafndan "Tapnak" diye
anlmaya balanmt.
Gnmzde bu bina hala "Tapnak" ismiyle anlmaktadr , ve son zamanlarda
1
eklenen ve bat duvarn kaplyan kzl ve altn yaldz ilemeli devasa bir orgun
haricinde deimeden kalan bu bina imdi Ringa Starr' a ait olan bir kayt stdyosu
kompleksiyle evrilidir.
Srila Prabhupad'la ilk defa karlamak zere John, Yoka, ve George Harrison
14 Eyllde Tapnakta bulunan adanmlar tarafndan hazrlanan vejeteryan
Hint yemeini yedikten sonra onu odasnda ziyaret etmilerdi.

33
34 MUTLULUK MANTRASI

2
Hangi Mantray Zikretmeli

Yoko Ono: Eer Hare Krina bu kadar gl, kudretli bir mantra ise baka
birey zikretmeye gerek varn? rnein, siz baz arklardan ve eitli
mantralar'dan bahsettiniz. Birbaka ark veya mantra zikretmek gerekirmi?
Srila Prabhupad: Baka mantralar da var, fakat Hare Krina mantras zellikle
bu a iin tavsiye edilmitir. Fakat zikredilen baka mantralar da var tabii
ki. Evvelce bahsetmi olduum gibi, bilgeler mzikal enstrmanlarla bir
yandan alp dier yandan zikrederler. rnein, Narada Muni * daima
eitli mantralar zikreder ve virui adndaki telli enstrmann alar. Bu
bakmdan, mzik aletleriyle zikretmek yeni birey deildir. Hatta bu,
hatrlanamyacak kadar uzun bir zamandan beri sregelmektedir. Fakat,
Hare Krina mantras'nn zikredilmesi zellikle bu a iin tavsiye edilmitir.
Brahm.r:u;la Purii'l),a, Kalisantara'l),a Upani ad , Agni Purii'l),a gibi Yedik
literatrlerinde bu konu aka belirtilmitir. Ve Yedik literatrlerinde
belirtilen bu bilgilerden ayr olarak, Rab Krina'nn Kendisi, Rab eytanya
suretinde gelerek herkesin Hare Krina mantras'n zikretmesini vaaz etmi,
ve birok kii Onu izleyerek selamete ulamtr. Bir bilim adam birey
kefettii zaman o keif halkn mal olur ve insanlar da bundan faydalanrlar.
Ayn ekilde, eer bu mantra byle bir kudrete sahipse herkes bundan
yararlanmaldr. Byle bir m 'ntra neden halktan gizli kalsn? Eer bu mantra
deerliyse herkes iin ayn lde deerlidir. Neden tek bir ahs iin
oun?
John Lennon: Eer btn mantralar Tanrnn isimleriyse, ister ak isterse
kapal olsunlar hepsi de Tanrnn ismidir. Hangisini zikredersiniz zikredin
veya ark olarak syleyin pek bir fark yok gibi grnyor, yle deilmi?
Srila Prabhupad: Fark vardr. rnein, eczanede eitli hastalklar tedavi
etmek iin kullanlan eitli ilalar satlr. Fakat yine de, belli bir ilac
alabilmeniz iin doktordan reete getirmeniz gerekir. Aksi takdirde, eczac
size her istediiniz ilac vermez. Eczaneye gidip, "Ben hastaym. Ltfen
bana herhangibir ila verin" dediiniz zaman ezac size, "Reeteniz nerede?"
diye soracaktr.

22
* Evreni dolaarak Tann akn vaaz eden zgr bir ermi.
 zgrlk Zikiri 35
1<ali ann Reetesi

Ayn ekilde, Hare Krina mantras da sa.sralarda, veya kutsal yaztlarda bu

Kali a iin yazlm bir reete gibidir. Ve Tanrnn enkamasyonu olan
byk retmen Rab eytanya Mahaprabhu tarafndan da tavsiye edilmitir.
Bu bakmdan, byk otoriteler tarafndan yazlan bu reeteyi uygulamak
bizim ilkemizdir. Mahacano yena gata sa pant. Byk otoriteleri
izlemeliyiz. Bizim iimiz budur. Mahiibharata'da yle denir: "Kuru tanmalar
sonusuz kalr. Gr dier insanlarnkinden farkl olmayan byk bir
ahs byk bir bilge olarak grlmez. Kii, Vedalar' renerek dni ilkelerin
anlald doru bir yola ulaamaz. Dini ilkelerin salam hakikati, benliini
idrak etmi, saf insann kalbinde sakldr. Sonu olarak, kii, sa.stralann da
onaylad gibi, mahacanlar'n tavsiye ettii ruhsal gelime yollarn
izlemelidir." [Mahiibharata , Vana-parva, 3 1 3. 1 17] Bu Yedik mantrann
sylediine gre, Mutlak Hakikate sadece tartarak ulamak ok zordur.
Tartarak ve tahmin yrterek bu yolda ilerlemek ok zordur, nk
tahminlerimiz ve tartmalarmz snrldr. Ve duyularmz mkemmel
deildir. nsann akln kartrabilecek birok kutsal yazt vardr, her filozof
farkl bir dnceye sahiptir, ve her filozof dier bir filozofu devirmedike
byk bir filozof olarak tannamaz. Her teori birbaka teorinin yerini alr,
ve bu bakmdan, felsefi tahminler yrtmek Mutlak Hakikate ulamamza
yardmc olamaz. Mutlak Hakikat ok gizlidir. Kii bu kadar gizli bir eye
nasl ulaabilir? Bunun iin, bu yolda daha nceleri baarya ulam olan
byk bilgeleri izlememiz gerekir. Bu bakmdan, bizim bu Krina uuru
felsefemiz Rab Krina, Rab eytanya, ve gurular zincirinden gelen dier
byk mridleri izlemekten ibarettir. Deha sahibi otoritelere snarak
onlar izlemeliyiz, zaten Vedalar da bunu tavsiye eder. nsan ancak bu
yolla nihai kazanca ular.

Mantra retemezsiniz

Evari parampara-praptam: Bilgi, gurular zinciri araclyla kuaktan kuaa

aktarlr. Sa kaleneha mahatii yoga nata parantapa : Fakat zamanla bu

3
Vedik kutsal metinler tarafndan ikiyzllk ve mnakaa a olarak
tanmlanan ve bebin yl nce balam olan iinde bulunduumuz a.
36 MUTLULUK MANTRASI

zincir kopmutur. Bunun zerine, Krina bu dnyaya gelerek bu bilgiyi

mridi ve arkada olan Arcun'a tekrar anlatmtr. Bu bakmdan, mantra
gurular zinciri araclyla edinilmelidir. Vedalar bu konuda yle der:
Sampradaya-vihinii ye mantras te nipalii matal). Mantra eer gurular zinciri
araclyla gelmezse etkili olmaz. Mantras te niphalii. Niphalii. arzu
edilen neticeyi vermez anlamna gelir. Onun iin, mantra yetkili bir
kanaldan edinilmelidir, aksi takdirde etkili olmaz. Mantra retilemez.
Mantra, orjinal Mutlak Hakikatten gelmeH ve gurular zinciri araclyla
bize ulam olmaldr. Sadece bu yolla edinilmi olan bir mantra insana
yararl olur.
Krina uuru felsemize gre, mantra drt eitgurular zinciri kanalyla bize
ular. Biri Rab Siva araclyla, biri tanra Lakmi araclyla, biri Rab
Brahma araclyla, ve biri de drt Kumara araclyla bize ular. Bunlara,
drt sampradaya veya gurular zinciri ad verilir. Bu bakmdan, kii mantra'sn
bu drt sampradayann birinden almaldr; mantra ancak o zaman etkili
olabilir. Mantray bu yoldan edinirsk etkili olur. Fakat, kii eer mantra'y
bu sampradaya kanallarnn birinden almazsa, o mantra ne etkili olur, ne
de meyve verir.
Yoko Ono: Eer mantra 'nn kendisinde bir g varsa nereden ve kimden
alnd nemlimidir?
Srila Prabhupad: Evet, nemlidir. rnein, st besleyici bir gdadr. Bu
hakikati herkes bilir. Fakat, ayn stn iine eer bir ylan zehirini aktrsa,
o st artk besleyici olmaktan karak zehirleyici olur.
Yoko Ono: Ama st maddedir.
Srila Prabhupad: Evet maddedir. Fakat siz ruhsal konular maddi duyularnz
araclyla anlamaya altka bizim de maddi rnekler vermemiz gerekiyor.
Yoko Ono: Ama mantra maddi deil. Ruhsal birey olmal; bu bakmdan
hikimse tarafndan yozlatrlabileceini sanmyorum. Maddi olmayan
birey yozlatrlabilirmi?
Srila Prabhupad: Eer mantra'y yetkili kanallardan almazsanz gerekten
ruhsal olmayabilir.
John Lennon: Bunu nasl biliyorsunuz? Nasl syleyebiliyorsunuz? Yani,
mritlerinizdcn biri, veya biz, veya herhangibirisi bir manevi retmene
gittiimiz zaman onun gerekmi yoksa sahtekarm olduunu nasl bileceiz?
Srila Prabhupad: yle her nnze gelen manevi retmene
gitmemelisiniz.
 zgrlk Zikiri 37
Gerek Guru Kimdir?

John lennon: Evet, gerek mride gitmeliyiz, fakat onu dierlerinden

nasl ayrdedeceiz?
Srila Prabhupad: Sradan bir manevi retmene gitmemelisiniz. Gerek
manevi retmen tannm bir sampradayadan olmaldr, yani belli bir
gurular zinciri hattnda olmaldr.
John Lennon: Fakat bu hat zerinde olmayan mridlerden biri, ya ayn
ekilde kendisinin de hat zerinde olduunu sylerse? Ya mantra'nn
kendisine Vedalar'dan geldiini syler ve sizin kadar otoritesi varm gibi
konuursa? Muhtemelen doru olabilir. Bu, akl kartran bir durum, tpk
birok meyvenin ayn tabakta yer almas gibi birey.
Srila Prabhupad: Mantra eer esiz bir gurular zinciri kanalyla geliyorsa, o
zaJilan gc vardr.
John Lennon: Fakat Hare Krina mantras en iyisi.
Srila Prabhupad: Evet.
Yoko Ono: Eer Hare Krina mantras en iyisiyse, Hare Krina'dan baka
bireyi neden zikredelim ki?
Srila Prabhupad: Bu doru, baka bir mantra aramanz gerekmez. Biz,
kiinin mkemmellie ulaarak zgr olmas iin Hare Krina mantras'nn
yeterli olduunu sylyoruz.
George Harrison: Tpk iekler gibi deilmi? Bazlar gl sever, bazlar
ise karanfili tercih eder. Bu bireysel kulun karar verecei birey deilmi?
Birisi Hare Krina'y ruhsal gelimi iin iyi bulabilir, birbakas ise birbaka
mantra'y kendisi iin daha faydal bulabilir. Bu, tpk iek semek gibi
bir tat meselesi deilmi? Hepsi de iek, fakat bazlar birini dierine
tercih eder.
Srila Prabhupad: Fakat aralarnda yine bir fark var. Ho kokulu bir gl
kokusuz bir iekten daha iyi olarak grlr.
Yoko Ono: O durumda ben. . .
Srila Prabhupad: Bu iek rneini anlamaya alalm.
Yoko Ono: Olur
Srila Prabhupad: Siz bir iei cazip bulurken, ben baka bir iei cazip
bulabilirim. Fakat iekler arasnda ayrm yaplabilir. Birok kokusuz iek
vardr ve birok da kokulu iek vardr.
Yoko Ono: Kokulu olan daha m iyidir?
38 MUTLULUK MANTRASI

Srila Prabhupad: Evet. Bu bakmdan, sizin bir iei cazip bulmanz hangi
iein daha iyi olduu sorusuna bir zm getirmez. Ayn ekilde, kiinin
ahsen cazip bulduu bir manevi yol da o yolun en iyi yol olduu anlamna
gelmez. Bagavad-gita'da (4. 1 1 ) Rab Krina yle der: "Ey Prtha'nn olu,
herkesi Bana teslim oluuna gre dllendiririm. Herkes kendi zelliine
gre Benim yolumu izler." Krina Yce Mutlaktr. Eer bir kul Onunla
belli tipte bir iliki kurmak ve bunun tadn kartmak isterse, Krina
Kendisini o kiinin istedii ekilde sergiler. Bu, tpk iek rneinde olduu
gibidir. Siz sar bir iek istersiniz, ve o iein hi kokusu olmayabilir. O
iek oradadr, ve sizin iindir, hepsi bu. Fakat, birisi eer gl isterse,
Krina ona gl verir. Her ikinizde istediiniz iei elde edersiniz, fakat
ikisi arasnda kyaslama yaptnz zaman gln daha iyi olduu ortaya
kar.
Yoko Ono: Verdiiniz rnei anladm. rnein, Hare Krina'nn en gl
szck olduunu sylediniz. Eer bu doruysa neden baka bir szck
bulmaya alalm ? Yani bu gereklimi? Ve neden bizim ark yazarlar
olduumuzu ve Hare Krina'dan baka arklar yazabileceimizi
sylyorsunuz ?
Srila Prabhupad: Hare Krina mantras'n zikretmek kalplerimizi
temizlememiz iin tavsiye edilen bir yntemdir. Bu bakmdan, dzenli
olarak Hare Krina'y zikreden birisinin baka birey yapmas gerekmez. O
kii zaten doru konumdadr. Ve aslnda kitap okumas bile gerekmez.
Yoko Ono: Evet, ayn fikirdeyim. yleyse neden ark yazmann,
konumann bir zarar olmaz diyorsunuz? Bu zaman kaybndan baka birey
olmazn?
Srila Prabhupad: Hayr, zaman kayb deildir. rnein, Sri eytanya
Mahaprabhu zamannn ounu sadece zikretmekle geirirdi. O bir sannyasi
idi, yani feragat tarikatna mensuptu. Bu bakmdan, baz byk sannyasiler,
"Sen bir sannyrui olmana ramen Vedanta-strdy okumuyorsun. Sadece
zikredip dansediyorsun" diyerek Onu eletiriyorlard. Bu yolla, Onun srekli
olarak Hare Krina'y zikretmesini eletiriyorlard. Fakat eytanya
Mahaprabhu kendisini eletirenlere kar sessiz kalmad ve Vedik yaztlara
dayanarak Hare Krjna zikirini kabul ettirdi ve yayd.
 zgrlk Zikiri 39

zgrlk Zikiri

Hare Krina'nn zikredilmesi zgrle ulamak iin yeterlidir; bundan hi

pheniz olmasn. Fakat eer birisi Hare Krina mantras' n felsefe yoluyla,
veya Vedanta renimi yoluyla anlamak isterse, ortada bilgi ktl yoktur.
Bu konuda yazlm birok kitabmz vardr. Fakat, bu, Hare Krina mantras
yetersiz olduu iin kitap okunmasn tavsiye ediyoruz anlamna gelmez.
Hare Krina mantras yeterlidir. Fakat; eytanya Mahaprabhu zikrederken,
bazen Prakasananda Sarasvati ve Sarvabhauma Baqacarya gibi bilgelerin
muhalefetine kar koymas gerekti. nk bylece, onlarla Vedanta
zerinde tartarak, onlara felsefesini anlatabilme frsat douyordu. Bu
konuda dilsiz olmamalyz. Eer birisi kp Vedanta felsefesi zerinde bizimle
tartmaya kalkarsa buna hazrlkl olmalyz. Biz vaaz verirken eitli
insanlarn eitli sorularyla karlarz. Onlara cevap verebilecek durumda
olmamz gerekir. Aksi takdirde, Hare Krina mantras tek bana yeterlidir.
Bu mantray zikretmek iin eitim grm olmak filan gerekmez. Sadece
Hare Krina'y zikrederek en yksek mkemmellie ulaabilirsiniz.
 " . ,(I\'; \ .
. l;
l

( "
, 'l r l I
J
I ., . l
h; "

Serila Prabhupad, 1 966 yaznda New York'un Tompkins

SquareParknda. The East Village Other gazetesi, bu
fotorafla ondan," Dnyann en zorlu cemaatn Tanrya
giden yolu bildiine kna Etti" diye bahsetmiti.
 3

Hare Krisna Mantras'nn Srila

Prabhupad Tarafndan Batya
Getirilmesi
Kutsal Ltuf A.C. Baktivedanta Svami Prabhup.d altml yllarn kltrel
kargaas srasnda Amerika'ya ilk geldii zaman, Hare Krina mantras zikiriyle
New York hippilerinin ve San Francisco'nun iek ocuklarnn kalplerini abucak
kazand.
yl sonra Londra'ya gitti, ve Hare Krina mantras 1 971 ylnda Beatles
gurubundan ]ohn Lennon ve George Harrison tarafndan kaydedilerek hit plaklar
arasna girdi. Mantra, bundan sonra milyonlarca insan tarafndan duyulmaya
balad, ve 1 966'da New York'da kurulan Uluslararas Krina uuru Dernei
alt ktaya birden yayld. Bu yal svami, yabanc bir lkede paras, destei,
arkada, ve izleyicisi olmakszn nasl oldu da byle dnya apnda bir baar
kazand? Okuyacanz hikaye, onun en yakn mridlerinden biri olan Kutsal
Ltuf Satsvarpa diisa Gosvami tarafndan yazlan bu olaanst ermiin otoriteli
biyografisi Srila Prabhup.da-liliimrta' dan alntlar yaplarak ve baz kiilerin
ahitliine dayanlarak hazrlanmtr.

Kalkta'dan Boston'a kadar sren zorlu deniz yolculuu nihayet bitmiti.

Yk gemisi Caladuta'yla Amerika'ya gelen bu yetmi yandaki kutsal Hintli
adama Scindia Steamship irketi'nin s_ahibi tarafndan Amerika'ya serbest
giri kart verilmiti. Kutsal Ltuf A.C. Baktivedanta Svami Prabhupad,
17 Eyll 1965 te Commonwealth Rhtmndan Amerika'ya ayak basyordu.
Krina-bakti, veya Krina ak binlerce yldan beri sadece Hindistan'da
biliniyordu, fakat Amerikan halknn kalbinde uyumakta olan bu doal
Krina uurunu uyandrmak zere Srila Prabhupad manevi retmeninin
emriyle Amerika'ya gelmiti.
Srila Prabhupad, Baston rhtmna vard gn Caladuta'daki

41
42 MUTLULUK MANTRASI

kamarasnda not defterine unlar yazyordu:

Maddi yaama gmlm olduklar iin kendilerini [Amerikallar] ok

mutlu sanyorlar, ve bundan dolay Vasudeva'nn [Krina'nn] akn
mesajnn tadn bilmiyorlar. Fakat, Senin sebepsiz insafnn hereyi
mmkn klacan biliyorum, nk Sen en byk mistiksin . . . Krina
uurunun mesajn anlamalarn nasl salyacam? . . . Ey Tanrm, onlar
Senin mesajna inandrabilmek iin Senden insaf diliyorum . . . Senden
takdis bekliyorum . . . Ne adanmln var, ne de bilgim; Krina'nn
kutsal ismine duyduum gl bir mandan baka hibireyim yok . . .

Srila Prabhupad'n manevi retmeni olan Kutsal Ltuf

Bhaktisiddhanta Sarasvati Ta.kur, 1922 de ondan, Hare Krina mantras da
dahil olmak zere, Rab Krina'nn retilerini Bat lkelerine yaymasn
istemiti, ve imdi, bir yaam boyu sren hazrlk saflasndan sonra, Srila
Prabhupad bu greve balamaya hazrd.
Sekiz dolara eit miktardaki Hint rupisiyle Amerika'ya ayak bastktan
sonra, Birleik Devletler'deki ilk ayn Manhattan'da yoga retmenlii
yapan bir Hintli dostunun Butler, Pensilvanya'daki ailesiyle birlikte geirdi;
ve sonra, arkadalarnn yardmyla yukar Manhattan blgesinde kk
bir oda kiralad.
1966 yaznda, Hare Krina malui-mantras ve kadim Krina uuru bilimini
vaaz edebilmesi iin daha uygun bir yer buldu. Prabhupad o yaz Harvey
Cohen isminde bir genle tand, ve bu gen adam, yal b.ir ressamn
aa Manhattann Bowery semtinde kulland bir tavan aras stdyoyu
ona tahsis etti.
Srila Prabhupad'n Pazartesi, aramba, ve Cuma gnleri verdii
Bagavad-gita derslerine ve Hare Krina zikirine katlmak zere bir gurup
gen buraya gelmeye balamd.O sralarda henz bir isim almam olmakla
beraber Uluslararas Krina uuru Dernei bylece domu oluyordu.
Mzikle, ilalarla, makrobiyotiklerle, barseverlikle, ve ruhsal
meditasyonla ilgilenen Srila Prabhupad'n misafirlerinin ou o sralarda
neyi ve neden zikrettikleri konusunda fazla birey bilmiyorlard. Sadece,
kendisini severek "Svamici" dedikleri bu adamla birlikte olmaktan
holanyorlard. ou, toplumunun genel aknn dnda yaamay semi
olan bu mzisyenler, ressamlar, airler, ve entellekteller Hare Krina'y
 Mantrnnn Batya Getirilmesi 43
zikrederek mistik ve esiz bir deneyim yaadklarn duyumsuyorlard.
Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama,
Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare zikirini Srila Prabhupad ynetiyordu.
Majr lsnn ilk drt notasndan oluan basit melodi aynen srp
gidiyordu. Prabhupad, Hindistan'dan gelirken yannda getirmi olduu bir
ift kk zille kirtan' ynetiyordu. Ve zilleri bir-iki-, bir-iki- ritminde
alyordu. Zikire katlanlardan bazlar el rparak, ve bazlar da kendi
zilleriyle ona elik ediyorlard. Bazlar ise lotus pozisyonunda oturarak
yeni renmi olduklar bu asil ve akn ses titreimi zerinde meditasyon
yapyordu. Misafirler bazen beraberlerinde gitar, tambur, tamburin, flt,
ve eitli davullar gibi baz enstrmanlar getiriyorlard.
ok gemeden, Srila Prabhupad'n izleyicileri, kutsal ismi yaymas ve
yaamas iin ona daha iyi bir yer buldular. Ve bylece, Srila Prabhupad,
Aa Dou yakasnn hippi blgesi olan kinci Caddede, giri katn tapnak
olarak kullanabilecei ve st kattaki odada kalabilecei bir evde yaamaya
balad. Birka hafta iinde bu !<k giri kat haftann gn genlerle
dolmaya balamd. Ziyaretiler yer iin hal, duvarlar iin resimler, ve
Srila Prabhupad'n dersleri ve kirtanlar iin amfi getirince bu kk oda
ksa zamanda bir tapnaa dnt.
Prabhupad'n kirtanlar' son derece canlyd ve insanlar kendilerini
mziin ritmine kolaylkla kaptryorlar, ve el rpip dans ediyorlard.
Kirtanlar' daima Srila Prabhupad ynetiyor, ve bir eit kk Afrika
bongosuyla ritmi gittike hzlandryor ve yarm saat sonra ritm en st
noktadayken aniden sona erdiriyordu. kinci caddedeki bu kk odada
Srila Prabhupada ile zikreden bu misafirler, New York ehrinin endielerinin
ve basklarnn var olmad bir baka boyuta, ruhsal bir boyuta transfer
olduklarn farkediyorlard. Mutlak hakkndaki kavramlar her ne olursa
olsun, bu Hare Krina zikirlerine katlanlardan birou, ok gemeden bu
zikirin, kendilerinden daha byk bireyle dorudan doruya balant
kurduklar etkileyici ve iddetli bir meditasyon ekli olduunu farkettiler.
Srila Prabhupad, bir dzine civarndaki rencisinin gnde en az onalt
tesbih zikredeceklerine dair and itikleri 66'nn Eyllnde ilk mritlerini
inisiye etti. Gnde onalt tesbih zikretmek, onalt szckten oluan
mantra'y gnde 1,728 defa zikretmek anlamna geliyordu ve bu meditasyonu
tamamlamak birbuuk iki saati buluyordu.
Prabhupad'n cemaati bir sre sonra aada grlen davet brorlerini
44 MUTLULUK MANTRASI

basmaya ve datmaya balad:

Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama,
Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'nin akn ses titreimini deneyin.
Bu zikir akln aynasnda birikmi olan tozu temizler.

Baz brorler ise Amerikan genliine yle sesleniyordu:

KAFANIZ EBEDYEN YKSEK KALSIN !

Hi dmesin

Krina uurunu Uygulayn

*AKlN SES TTREM*

HARE KRNA,HARE KRNA, KRNA KRNA, HAR

HARE / HARE RAMA, HARE RAMA, RAMA RAMA, HARE
HARE'yi
Zikrederek Bilincinizi Geniletin

rila Prabhupad, sabahlar mridlerine ilk capa'y (tesbihle zikretmek)

ektirdikten sonra, adanm kullar geri kalan onbe tesbihi kendileri
ekerlerdi.
Hannonium alarak kirtanlar'a elik eden mehur Amerikan airi Ailen
Ginsberg, tapnaktaki ve Tompkins Square Park'taki akam zikirlerine
devaml olarak gelmeye balamt. Srila Prabhupad'n biyografisinde yer
alan ve 1 980'de kendisiyle yaplan bir syleide Ailen Ginsberg,
Prabhupad'la ilgili anlarn yle anlatyordu:
Ailen: Faaliyet gstermek iin, Svami Baktivedanta'mn New York'un
Aa Dou Yakasn seme fikrini ok beenmitim. . . . Onun bu zikirle
ortaya kmas beni ok artmt, nk bu, Hindistan'dan gelen bir takviye
kuvvete benziyordu. O gelmeden nce ben zaten orada burada Hare Krina'y
zikredip duruyordum, fakat tam olarak ne anlama geldiini bilmiyordum. . . .
O geldii zaman da, yaasn, bu adam imdi Hare Krina mantrasn yayacak,
ve benim yapmakta olduum zikir onaylanm olacak diye dnmdm. Ben
ne yaptm biliyordum, fakat kendimi d.aJa derinlemesine tatmin edecek teolojik
bilgiden yoksundum, ve nihayet bu bilimi derinlemesine biler; birisi kmt. Ve
 Mantrann Batya Getirilmesi 45
bu durum beni ok sevindirmiti. . . . Bu felsefenin teknik detaylarn ve
tarihini derinlemesine bilmek istiyenleri ona gnderirim diye dnyordum . . .
. tmden adanmlk gibi, ahsi ve benliksiz bir tatll vard qnun. Ve beni
fetheden zellii de bu olmutu . . . . Adanmlktan gelen ahsi bir byleyicilikti
bu . . . . onunla olmaktan hep mutlu olmuumdur . .

Hare Krina zikiri sihirli bir ekilde yaylyordu, ve zamanla bu zikire

cezbolanlarn says olduka artmt. Mantra'ya olduka aykr bir yer olan
New York kentinde bile, mantra sanki kendisine yeni bir yaam yeri
bulmutu. Melodisinden mi? ritminden mi? szlerin yaratt titreimden
mi? adanmlarn grnlerinden mi? yoksa Prabhupad'n alakgnlll
ve sakinliinden mi bilinmez, fakat hemen hemen, Hare Krina zikiriyle
her karlaan kii bu zikire sayg gsteriyordu.
Beatles gurubundan John Lennon ile George Harrison'u mantra'yla
tantran plan, yani Srila Prabhupad'n ilk albmnn 1966'nn
Aralnda yaplan kaydnda Prabhupad, "Hare Krina, Hare Krina, Krina
Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'nin
zikredilmesiyle elde edilen ses titreimi maddi bir ses titreimi deildir, ve
dorudan doruya ruhsal dnyadan gelmektedir" diye aklamasn
yapyordu.
Prabhupad'n T omkins Square Park kirtanlan, artk birer efsaneye
dnm olan ruhsal olaylard. Bazlar gzlemci olarak, bazlar ateli
taraftarlar olarak zikreden, el rpan, danseden, ve mzikal enstrmanlar
alan her snftan, ve her yaam tarzndan yzlerce insan o kirtanlara
katlrd. Bu kiratanlara dzenli olarak katlan mzisyen lrving Halpem
anlarn yle anlatyor:
lrving: Btn park o ses titreimiyle doluydu. Mzisyenler bu mantralan
olduka dikkatli dinliyorlard. . . . Bu konuda birka mzisyenle konutum, ve
hepsi de, bu Svaminin kafasnn iinde dnyamn br tarafndan getirdii yzlerce
melodi bulunduu konusunda hemfikirdi. Birok kii sadece bu mzikal hediyeyi,
veya darmann ses titreimine dnn dinlemek iin geliyordu. Birbirlerine
"Hey, u kutsal rahibi dinleyin" diyorlard. nsanlar, bir k frtnas iinde
levitasyonlar grmeyi, veya her ne olacan mid ediyorlardysa olaanst bir
eylerin olmasn bekliyor gibilerdi. Fakat Svami'nin aslnda ne dediini gerekten
duyumsamaya baladnz zaman, kendinizi, mr boyu o yola adanarak o
yaam tarzn semekle, veya bu felsefeyi hayatnzda daima sayg duyacanz
46 MUTLULUK MANTRASI

bir yere koymak arasnda seim yapmak durumunda kalyordunuz.

nsanlarn kirtan 'a byle farkl ekillerde sayg duymalar ok ilgi
ekiciydi. Bir ksm bunun bir perev olduunu, bir ksm ise esas olayn
bu olduunu dnyordu. Bazlar sesin iirselliini, bazlar ise mzii
beeniyordu. Kirtanlar'dan sonra, Srila Prabhupad genellikle birka dakika
Krina uuru hakknda ksa bir konuma yapard, ve gnmzde de bir
gelenee dnm olan Pazar gnleri tapnakta verilen zikir ve ziyafet
partisine, yani "sevgi festivaline" katlmalar iin halk davet ederdi. New
York Times'n 9 Ekim 1966 tarihli says, Tompkins Square Park kirtan'n
"SVAMNN CEMAATi VECD NDE DANS EDYOR" balyla
yle veriyordu:

'Aa Dou Yakas Parknda bir aacn altnda oturan ve bazen

1

danseden Hindu svaminin elli civarndaki izleyicisi onalt szckten oluan

mantm'y zillerin, tamburlarn, davullarn, ve kk orglarn eliinde dn
tam iki saat sreyle zikretti. . . . Svami A.C. Baktivedanta, bu zikirin
tekrarlanmasnn bu tahribat anda benlik idrakine ulamak iin
izlenilecek en iyi yol olduunu syledi.
. . . zikredenleri izleyen yz civarndaki insandan oluan kalabalktan
bir ok kii kendilerini bu hipnotik mziin ritmine kaptrarak el rpmaya
ve dansetmeye koyuldu. air Ailen Ginsberg, "bu mzik insan kendinden
geiriyor" dedi. ". . . Hare Krina, Hare Krina, KrinaKrina, Hare Hare /
Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare mantrasnn verdii
zevk, Svami'nin izleyicilerin ounun yaamnda LSD ve dier ilalarn
yerini alm urumda."

Ayn zamanda, New York'un avant-gard gazetesi The East Village

Other, Srila Prabhupad'n ayakta durmu parktaki byk bir guruba
konuurken ekilmi bir fotorafn ve haberini n sayfada geiyordu. Gazete
"DNYAYI MD KURTARIN ! !" balnn altna maha-mantra'y,
yani: "Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama,
Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare" szcklerini basmt. Makale zikiri
vyor ve Srila Prabhupad' "dnyann en zor ikna olan kamu oyunu
Bohemleri, acidheadleri, potheadleri, ve hippileri Tanry bildiine ikna
etti" eklinde tantyordu.
 Mantrann Batya Getirilmesi 47
Bu arky syleyin ve cazibesine yakalann. Dr. Leary'e olan btn
hrmetiyle ortaya kan bu kutsal adam asitten daha tatl, esrardan daha
ucuz ve hep yksek kalan "Bilin Genilemesi" ile n plana kt.

Gazete haberi, kinci cadde 26 numaraya yaplacak bir ziyaretin Tanrnn

canl ve iyi durumda "canl, gzle grlr, ve yaklalabilir" olduunun
ispat olabileceini anlatyordu. Ayn makalede Srila Prabhupad'n yeni
mridlerinden biriyle yaplan bir rportaja da yer verilmiti:

Svami'nin tavsiyesi zerine yolda yrrken bile Hare Krina, Hare

Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama,
Hare Hare'yi tekrar tekrar zikretmeye baladm, ve aniden herey, ocuklar,
ve yasllar ok gzel grnmeye baladlar . . . srngenler bile gzel
grnyordu . . . aalarla ieklerin nasl grndn siz tahmin edin
artk.

Bu zikirin herhangibir sanrlandrcdan ok daha stn bir nitelii

bulunduunu yle anlatyordu:

Bunda kafa d yaanmyor. Bunu her zaman ve her yerde

yapabiliyorum nk bu hep benimle beraber.

San Francisco ve tesi

1967 balarnda Srila Prabhupad'n mridlerinden birka New York'tan

ayrlarak, lkenin drt biryanndan gelen "iek cocuklarn" ve hippilerin
sna olan San Francisco'nun merkezindeki Haight-Ashbury semtinde
bir tapnak atlar. Ksa bir zaman iinde, Srila l;rabhupad'n tapna
orada bulunan sorunlu, aray iinde, ve bazen aresizlik iinde olan
genlerin ruhsal toplanma yeri oldu. O sralarda, sk sk ar doz uyuturucu
veya uyarc vakalar olmakta, ve aknlk ve aray iindeki yzlerce gen
sokaklarda dolamaktayd.
San Francisco Tapnann ilk bakan Haridas o gnleri yle anlatyor:
Hippiler alabildikleri kadar yardm almaya alyorlard ve bizden ne tr bir
yardm greceklerini biliyorlard. Radha-Krina tapna kesinlikle ruhsal bir
snakt. ocuklar bunu hissetmilerdi. ou sokakta yayordu ve gidecekleri,
48 MUTLULUK MANTRASI

dinlenecekleri, ve gven iinde olabilecekleri baka bir yer yoktu.

Tapnak bir ounun hayatm kurtard sanrm; eer Hare Krina orada
olmasayd zarar ok byk olurdu. Bir sava meydannn ortasnda tapnak
amaya benziyordu. Yaplmas en zor olan yerdi, fakat ayn zamanda en ok
ihtiya duyulan yerdi. Svami daha nce byle bir durumla karlamam olmakla
beraber, zikiri onlara mucizevi bir ekilde sevdirmidi. Zikir ahaneydi, ve ok
ie yaramd.
Haight-Ashbury'nin nde gelen ressamlarndan Michael Bowen, Srila
Prabhupad'n genleri zellikle speed, eroin, LSD gibi ilalardan koparma
konusunda ok etkili bir yetenei olduunu anmsyor.
Adanm kullar, tapnakta piirdikleri Krina'ya sunulmu zengin
vejeteryan yiyecei bedava olarak hergn ikiyzden fazla gence
datyorlard.Semt esnafnn bir ksm, tapnaa yaptklar yardmlarla bu
yiyecek datmn destekliyorlard. O gnlerde katlm olan San
Franciscolu bir adanm o gnleri yle anmsyor.
Hararar:,i: Kendilerini kaybolmu hisseden, veya teskin edilmesi gereken
herkes, sonunda bir ekilde tapnaa geliyordu. Bunlardan bazlar kaldlar ve
adandlar, ve bazlar da sadece prasiidam [ruhsal yiyecek] yiyip gittiler. Tbbi
bakmdan , o sralarda doktorlar LSD kullanan genlere nasl mdahale
edeceklerini bilmiyorlard. Blgede bulunan polis gc ve cretsiz klinikler LSD
vakalanyla nasl ba edeceklerini bilemiyorlard. Bu bakmdan polis, Svamici'yi
[Srila Prabhupad'] bir kurtarc olarak gryordu.
Adanmlar, tapnaa gelen genlerin gerilimlerini azaltmak ve onlar
teskin etmek amacyla yemek boyunca Prabhupad'm New York'da
kaydedilen kirtanlar'n dinletiyorlard.
. 29 Haziran 1967'de San Francisco'nun hippi ann esasl ruhsal
gnlerinden biri yaand ve Krina uurunu yaymak iin her yere gitmeye
hazr olan Srila Prabhupad San Francisco'ya geldi. The Gratefull Dead,
Moby Grape, Janis Joplin, ve Big Brother and the Holding Company,
Jefferson Airplane, Quicksilver Messenger Service olmak zere San
Francisco'nun btn yeni rock guruplar, geliri Hare Krina tapnana
kalmak zere Avalon Ballroom'un Mantra-Rock Dans festivalinde Srila
Prabhupad'a elik etmeyi kabul ettiler.Heyecanl bir gece yaamak isteyen
binlerce gen salonu tklm tklm doldurmutu. LSD ncs Timothy
Leary $2.50 deyerek bilet ald ve arkada Augustus Owsley Stanley Il'nin
eliinde salona girdi.
San Franc.:isco'nun 1 960 (ardaki en nemli manevi eylemi
bu posterle tatln t.
lth Krin a n ekarasyonu Sri entanya. (ortada) tara ftarlar yla
ber;lcr Ilarc K rina 'y zikrederken. Rab cyanya. Tanrnn kutsal
isin lerini zikredi l mesinin modern a iin bel irlenn i evrensel
manevi uygulama olduunu retmitir.
Sri la Prebhupad, l 967'nin tarihi "ak yaznda'' San Francisco un
Go lden Gate parknda bir Hare K ri na zikir partisinden sonra vaaz
verirken.
Georgc I-larrison ve Patti Boyd, Srila Prabhupad, ve bir adanm
kulla beraber l 969'da George'un evinin bahesinde.
Hare Krina nantras ' n Batya getiren, Uluslararas Krina uuru
Derneinin aarya kurucusu ve manevi retmeni A . C .
Baktivedanta Svani Prabhupad.
Yukarda. George Harrison tesbihiyle Hare Krina 'y zikrederek
cra meditasyonu yaparken grlyor, aada, Londra
tapnandaki adannlarla kirtan (grup meditasyonu) yapyor.
Rab eytanya 'y dinledikten sonra gayriahsiyeti tilozotlar
dnceleri deiti ve Krina ' 11111 kutsal isimlerini zikretmeye
ba:;;ladlar.
 Mantrann Batya Getirilmesi 49

Saat 22 civarnda Srla Prabhupad ve bir gurup adanm kul, haftalardr

o an bekleyen kalabaln alklaryla salona girdiler. Srla Prabhupad
sahnede bir onur koltuuna oturtuldu, ve Ailen Ginsberg tarafndan halka
takdim edildi. Ailen Ginsberg, daha sonra maha-mantra ile ilgili olarak
kendi deneyimini, ve mantra'nn New York'daki kk bir giri katndan
San Francisco'ya nasl yayldnn hikayesini anlatt. Tannm air, sabah
erken saatlerde Radha-Krina tapnanda mala-mantra'nn zikredilmesinin
"LS dndekiler" iin nemli bir kamu hizmeti olduunu, nk normal
dnyaya geri dn srasnda bu zikirin uura denge getirdiini syledi.
Zikir yava bir tempoyla balad ve yava yav, ,, salondaki herkes
tarafndan sylenmeye balad. Salonun duvarlarna aslm olan devasa
Krina resimlerine, mantra'nn ritmine uygun bir tempoyla verilen n
ritmine uyan hippiler el ele tutuarak ayaa kalkp dansetmeye baladlar.
Srla Prabhupad kollar yukar kalkk olarak dansetmeye balad zaman,
kalabalk zikrediyor, dansediyor, ve beraberlerinde getirmi olduklar
enstrmanlar alyorlard.
Ginsberg, o geceyi, "Btn gece hare Krina'y zikrettik. ahane bir
eydi, ve herkese akt. Haight-Ashbury'nin ruhsal zirvesiydi" szleriyle
anlatyordu. Sadece birka hafta nce Tompkins Square Park'taki
kirtan!ar'da amatr mzisyenleri kendisine hayqm brakan mantra imdi
de sahnede zikiri yneten bir gurup rock yldznn hayranln kazanyor
ve onlar tempoyu hzlandrdka zikir ve dans ta iddetleniyordu. Zikirin
temposu arttka salonda sanki snrsz bir dalgalanma balamt. Daha
fazla devam edemiyecei anlald zaman zikir durdu. Srila Prabhupad
mikrofonda kendi mridine dualar okuduktan sonra defa "Btn vgler
burada bulumu kullara! " diyerek geceyi sona erdirdi. Mantra-rock Dans
gecesi Haight-Ashbury de haftalarca gndemde kald.
Mantra-rock olayndan birka hafta sonra San Francisco, New York,
ve Montreal'deki adanmlar maha-mantra'y zikretmek zere ellerinde
mrdaigalar (davullar) ve karatiilalar (ziller) ile sokaklara dkldler. Bir
ka yl iinde btn Kuzey Amerika ve Avrupa'da tapnaklar alyor, ve
insanlar heryerde Hare Krina zikirini duymaya balyordu.
31 Mays 1969'da Vietnam savan protesto hareketi zirveye ulat
sralarda alt adanr:u kul, John ve Yoko'nun mehur arks "Give Peace a
Chance"i kaydetmek zere Montreal'deki bir otel odasnda John Lennon
ile Yoko Ono'ya katlyorlard. Mantra'y ieren bu ark, ve ayn yln
50 MUTLULUK MANTRASI

Eyll aynda piyasaya kan ve George Harrison tarafndan yaplan "The

Hare Krina Mantra" krkbelii sayesinde dnyada milyonlarca kii
manra'yla tanyordu. Broadway'in uzun sre sahnelenen Hair Mzikalinde
bile Hare Krina manras'na yer veriliyordu.
15 Kasm 1969'da Washington, D.C.'de yaplan byk sava kart
gsteri srasnda, Birleik Devletlerin drt bir yanndan ve Kanada'dan
gelen adanmlar, gn boyunca Hare Krina mantras'n zikrediyorlar, ve
Srla Prabhupad'n Yedik retilerine dayanlarak hazrlanm olan bir
"Bar Forml" bror datyorlard. Sava sorununu halletmek iin
nerilen bu "Bar Forml" aylar boyunca lkenin eitli yerlerinde birok
kiiye datlm ve binlerce insann yaamn etkilemiti.
1970 ylnda haftalarca bir numarada kalan ve Hare Krina, Hare
Rama szlerini ieren George Harrison'un "My Sweet Lord" isimli pla
piyasaya kt zaman dotler ve sariler giyen ve mzikal enstrmanlaryla
sokaklarda maha-mantra'y zikreden adanmlar hemen hemen dnyann
btn byk kentlerinde allm bir grnt oluturuyorlard. Srla
Prabhupad'n Rab Krina'ya ve kendi mridine duyduu derin sevgisi,
mthi kararll, ve samimi sevecenlii sayesinde "Hare Krina" szc
artk her evde duyulabilir bir hale gelmiti.
 MUTLULUK
MANTRASI
MANTRA MEDTASYONUNUN GC

Uluslararas Kr:a uuru Deme,irin Aarya Kurucusu

KUTSAL LUTUF
A.C. BAKTVEDANTA SVAM
PRABHUPAD'IN GRETLERNE
DAYANILARAK HAZIRLANMISTIR

BAKTVEDANTA KTAP VAKFI

Los Angeles-Londra-Paris-Bombay-Sidney-Hong Kong
"Tanrnn btn isimleri kutsaldr." Teolog Martin Buber.
Tanrnn yukarda grlen be ismi dnyann b byk dini
Tarafndan kutsal olarak kabul edilir.
 4
Suur Ykselten Zikir
ve
Kltrel Tarihi
Aada betimlenen grnt, Amerika'nn Hollywood Bulvarndan ve
Beinci Caddesinden, Londra'nn Oxford Street'ine ve Paris'in Champs
Elysees'ine kadar Bat dnyasnn belli bal kentlerinin caddelerinde hergn
grlebilen bir grntdr. Bu kentlerde trafiin, dkkanlarn,
restoranlarn, ve sinemalarn ortasnda insanlar bazen, silindir davullarn
ve el zillerinin ritmiyle ark syleyip danseden bir gurup genle karlarlar.
Bunlarn erkekleri doti giymi ve kafalarn kaztmtr, kadnlar ise renkli
Hint siirilerine brnmlerdir. Bunlar, bilinen manralar Hare Krina,
Hare Krina'y zikreden Hare Krinalardr. Fakat bu insanlar aslnda ne
yapmaktadr? Bu bir eit protestomudur? Yoksa bir avant-gard sokak
tiyatrosumudur? Yoksa dini bir gsterimidir? Onlara sorduunuz zaman, bu
insanlarn, Tanrnn kutsal isimlerinin zikredilmesinden ibaret olan bir
eit meditasyon yapmakta olduklarn renirsiniz. ( Krina, Yce Tanrnn
Sanskrite ismidir.) Meditasyon szc gnmzce olduka kolay
kullanlan bir szck haline gelmitir. Bu szck, gnmzde stres iinde
bulunan modem akllar sakinletirmek iin uygulanan herhangibir teknie
verilen bir addr. Fakat, Hare Krina toplumunun uygulamakta olduu
kadim ve otoriteli meditasyonun ok daha derin ve ulvi bir amac vardr.
Bu zikir meditasyonu, alkantl akllara kolaylkla durgunluk verirken bir
yandan da zikreden kiinin zgn doasnn neeli ve ruhsal zelliinin ve
uurunun uyanmasn salar, ve kii, mevcut olan btn zevklerde
tadamad bir saadet duygusunu tadar.
Kadim Hindistan'n zaman tesi ruhsal bilgisini ihtiva eden yaztlar,
yani Vedalar, bu uyandrma ileminin gerekli olduunu, nk bu maddi
dnyada herkesin uyku durumunda bulunduunu ve rya grdn

53
54 MUTLULUK MANTRASI

belirtirler. Bu an insan, kendi ruhsal kimliini unutarak fiziksel

unsurlardan olumu olan geici maddi vcudunu gerek benlii olarak
kabul etmektedir. Vedalar, maddi vcudu ryalarda deneyimlenen latif
suretlere benzetirler. l)ykudayken, uyank olduumuz zamanki kimliimizi
unuturuz, ve eitli durumlardan zevk alr, veya ac ekeriz. Fakat alar
saatin zilini duyduumuz zaman normal uurumuza dneriz. Kim olduumuzu
ve ne yapmamz gerektiini hatrlarz. Ayn ekilde, Hare Krina
mantras'nn gl ve akn ses titreimlerini duyduumuz zaman ebediyet,
bilgi, ve saadet dolu bir zellie sahip olan ruhumuz, veya zgn benliimiz
yava yava uykudan uyanr.
Bu bakmdan, kadim Hindistan'n bilgeleri, insann, maddi dnyadaki
bu geici ve hayali durumundan zevk almaya almasnn insan yaam
iin bir kazan olmayacan belirtmilerdir. Bunun yerine, zgn, ruhsal
doamz uyandrmamz ve nihai olarak Tanrnn Yce ahs, Rab Krina
ile olan ebedi akrabalmzn tadn kartabileceimiz ruhsal dnyadaki
gerek evimize geri dnmemizi tavsiye ederler.
Meditasyon yoluyla gerek benliin aratrlmas, ne son zamanlarda
kefedilmi bir yntemdir, ne de Batnn genel anlamdaki usu felsefesine
ve ruhsal geleneklerine yabanc den bir yoldur. Bat medeniyetinin
byk bir blm, doal kaynaklar kontrol etmek ve smrmek amacyla
enerjilerini eitli gayretlerle darya yneltmi olmakla beraber, geici
olan "maddi memnuniyetten daha yksek amalar iin kendilerini adam,
i gdsel filozoflar, ermiler, ve mistikler toplum iinde her zaman var
olmulardr.

Benlik Aray

Yunanl filozoflardan Sokrat ve Plato, insann zgn doas hakknda

Yedik bilgelerin grlerine yakn bir gre sahiplerdi. Onlar, bir zamanlar
ruhsal bir dnyada yaadmz ve bu geici dnyann bizim gerek evimiz
olmadndan bahsederlerdi. Plato'nun mehur diyaloglarnda Sokrat,
1
"zgn durumumuzda safdk ve imdi oraya buraya tadmz bu canl
lahite henz hapsedilmemidik, imdi ise tpk kabuk iindeki istiridye
gibi hapsolmu durumdayz"! demektedir. Eski Atina'nn bu dnrlerinin

1 . Phaedrus, eviri Benjamin Jowett.

 uur Ykselten Zikir 55

felsefesinin amac, insann, imdiki halinde fiziksel vcut tarafndan

rtlm olan zgn, ruhsal kimliini uyandrmakt.
Ayn felsefe drtyz yl sonra Galile'de Hz. sa tarafndan vaaz edilmitir.
sa, Aziz Jphn ncilinde "Yaam veren ruhtur, etin hibir faydas yoktur"2
der. Birbaka deyile, vcut, gerek yaam gcnn, yani ruhun zerini
rten bir rt gibidir. Bu bakmdan, sa, "nsan btn dnyay kazanp
lmsz tuhunu kaybederse neyi kazanm olur?"3 diyerek insanlar
uyarmtr. sa, insanlara, yaamn en yksek kazancnn iteki ruhsal
doann anlalmas ve deneyimlenmesi olduunu retmitir Aziz Luke'un
ncilinde, sa, insanlara gerek ruhsal yaama ynelmelerini retir ve
"Ne buradadr! ne orada! grn, Tanrnn krall sizin iinizdedir."4 der.
Roma Katolik Kilisesinin byk azizlerinden ve sekin filozoflarndan
olan St. Augustine, meditasyon yoluyla iinde Tanry aradn anlatr,
ve tiraflarnda (Confessions) , "duyusal hayallerin aykr izdihamndan
kendisini soyutlayarak, akln, dnceleri deneyimlemekten nasl
alkoyduunu"5 anlatr.
Kutsal hakikatin ite aranmasna dair dncelerin bir ok aziz ve filozof
tarafndan kaleme alnd Ortaa Avrupasnda meditasyona byk bir
ilgi vard. sa'nn Takliti (Imitation of Christ) klasiinde Thomas a' Kempis,
insanlar maddi yaam konusunda dikkatli olmaya arrken meditasyonun
amacn ve kazancn yle zetler: "Bu dnya sizin dinlenme yeriniz
olmad halde burada ne aryorsunuz? Gerek eviniz Cennettedir; bu
2
bakmdan, bu dnyadaki her eyin geici olduunu hatrlayn. Siz de gelip
geen hereyle beraber gelip gemektesiniz. Onlara balanmayn ve onlarla
beraber derde dp buralarda rmeyin. Btn dnceleriniz En
Yksek'le beraber olsun."6
Hayatn dua ve meditasyona adam olan Asisi'li Aziz Francis'in

2. John, 6> 63.

3. Mark, 8> 36.
4. Luke, 17> 2 1 .
5 . Confessions , eviri C. Bigge. Londra: Methuen and Company, Ltd., p. 244.
2
6. mitation of Christ , eviri Leo Sherley-Price.
Baltimore: Penguin Classics edition.
56 MUTLULUK MANTRASI

durumunda olduu gibi, kii, bu derin ruhsal gre sahip olduu zaman
btn dnya gr tamamiyle deiir. Aziz Bonaventura, Aziz Francis'in
Hayat (The Life of St Francis) isimli kitabnda, "En gzel eylerin iinde
Onu en gzel olarak grd, ve Onu btn yaratklarn iinde grp Onun
izini srerek Hep-sevilene ulama yoluna yneldi, btn bunlar ina edip
bir merdiven yaparak Sevginin kendisi olan Ona ykseldi. . . "7 demektedir.
Bir baka deyile, zgn ruhsal uuru uyanm olan kii, Tanry heryerde
ve hereyde grr. Bu mertebeye ulaan kii, oumuzun gerek diye
grmekte olduu eylerden ok daha stn bir ruhsal bilgi ve zevk dnyasna,
yani sradan alglama kabiliyetimizin tesinde bulunan ruhsal gereklie
girer. Din psikolojisi zerinde uzmanlam olan Amerikal filozof William
James, bu konuda, "Normal uurumuzdan, yani bizim deyimimizle ussal
uurumuzdan ayr bir tip uur vardr ki, bu uur, zar inceliinde bir paravana
ile bizim normal uurumuzdan ayrlr ve orada, bizim uurumuzdan tamamen
farkl bir uurun kudretli suretleri yer alr. mr boyu bu uurun varlndan
phe etmeksizin yaayabiliriz, fakat gereken uyary yaptmz zaman, bir
dokunula, onlarn tam bir btnlk iinde . orada olduklarn grrz"8
demistir.
3
Fkat, herkesin kalbinde yatan Tanry ve benliin uyumakta olan
uuru;u uyandrmak iin "gereken uyar" nedir? LSD ve dier "akl
genileten" ilalar gibi kimyevi maddeler dahil olmak zere, herhangibir
maddi uyarcyla veya deneyimle bu gibi akn deneyimlerin
4
uyandrlamyaca konusunda gerek ruhsal otoritelerin hepsi fikir birlii
iindedir.
Bir Timothy Leary taraftar, Hare Krina hareketinin kurucu-aaryas
(manevi retmeni) Srila Prabhupad'a insann ruhsal yaamnda LSD'nin
yerinin ne olduunu sorduu zaman, Prabhupad, ruhsal uur
yaratamyacandan dolay ruhsal yaam iin ilalarn gerekli olmadn
ve ilacn etkisi altndayken grlen btn "dni vizyonlarn" sadece
halsnasyonlardan ibaret olduunu, ve Tanrnn LSD, veya esrar vastasyla
idrak edilecek kadar ucuz bir sey olmadn sylemitir.9

7. The Life of St. Francis . New York: Everyman \ s Library, 1912

8. The Varieties of Religious Experience , William James.
Landon: Longman, Green, and Co., p. 388. n
 uur Ykselten Zikir 57

Ses ve Benlik draki

Ruhsal uurun uyandrlmas iin, Hare Krina mantras gibi akn seslerin
veya mantralar'n zikredilmesinin ve duyulmasnn, uygulanabilecek en iyi
yol olduu Yedik yaztlarda tavsiye edilir. Ses gcnn uurun deiiminde
etkili olduu uzun sreden beri bilinen bir gerektir. ngiliz filozofu ve
devlet adam Sr Francis Bacon, iitme duyusunun, ruhu dier duyulardan
daha dolaysz olarak etkilediini sylemitir.1 0
Bununla beraber, maddi sesler ruhsal uuru uyandramazlar. Bunun
iin, kiinin ruhsal ses titreimlerini duymas gerekir. Bu bakmdan, hemen
hemen btn dinler Tanrnn isimleri zerinde meditasyon yaplmasn
tler. Aziz John, ncilinde "Balangta Kelam vard, ve Kelam
Tanrylayd, ve Kelam Tanryd."11 diye yazmtr. Kutsal ses dnyevi
veya maddi sesten ok farkl bir niteliktedir. Bu hakikat Aziz Augustine'in
tiraflarnda (Confessions) aklanr. Bir defasnda mistik bir vecd halinden
ktnda "balangc ve sonu olan szler syleyen kendi dillerimizin
samaladklarn duydum yine. Asla eskimeyen ve her eyi yenileyen
4

Rabbimizin Kendi iinde barndrd sesle hibir ilgisi yoktu" l2 demitir.

Ve Aziz John'un ncilinde Hz. sa, "Size sylediim bu szler ruhtur" l J
demektedir.
Bazen arklarda vlen veya zerinde sessiz meditasyon yaplan Tanrnn
gerek isimleri, yaamlarmz deitirmek ve ynlendirmek bakmndan
muazzam bir gce sahip olan Tanrnn retileri ve Kelam kadar nemlidir.

9. Srila Prabhupada-Lilamrta, Satsvarpa dasa

Goswami. Los Angeles: Baktivedanta Book
Trust, 1980, p. 201.
10. Sylva sylvarum, in Works, ed. James Spedding,
et. al. New York: 1864, V, p. 231.
11. J ohn, 1: 1. .
12. Confessions , X, p. 321.
13. John, 6:63.
58 MUTLULUK MANTRASI

Tanr tamamiyle ruhsal ve mutlak olduu iin, Onun kutsal isimlerinin

btn ruhsal kudretlerle donatlm olduklarn Yedik yaztlar bize
bildirirler. Tanr ile smi ayndr. Padma Pura:a, "Tanrnn kutsal ismiyle
Kendisi arasnda hibir fark yoktur. Onun kutsal ismi de Kendisi kadar
mkemmeldir." diye belirtir. Stoik filozof Maximus, "Hereyin Rabbi ve
babas olan tek bir Yce Tanr vardr. Ve birok isimler altnda ibadet
edilen de Odur."14 demitir. Modern Musevi teolou Martin Buber da
"Tanrnn btn isimleri kutsaldr"l S diyerek bu konuda hemfikir olduunu
gstermitir.
ncil de ayn trden beyanlarla doludur. Eski Ahit'te, "Tanrnn ismi
gl bir kule gibidir, erdemli insanlar oraya snarak korunurlar."16 denir.
Kral David (Hz. Davud), lahilerinde "Tanrnn ismini arkyla veceim" l 7
der. lahiler, "Senin yaratm olduun btn milletler gelip Senin nnde
ibadet edecekler ve Senin ismini ycelteceklerdir" 1 8 . . . . Tanrya
kranlarnz sunun: Onun ismini zikredin: Onun yaptklarnn insanlar
5
tarafndan bilinmesini salayn. Ona arklar syleyin, Ona ilahiler
syleyin: Onun yapm olduu ahane ilerden bahsedin. Onun kutsal
ismini vnl9 . . . . Onu mzik ve dansla yceltin: Onu telli enstrmanlarla
ve orglarla vn. Onu zillerle vn."20 diyen dualar gibi binlerce duay
ierirler. shak peygamber, Tanry "Ebediyen yaayan, ve ismi Kutsal olan"
diye tanmlar. Yzyllar sonra, Yahudi mistik lsrael Baal em Tov ( 1 699-
1 76 1 ) , yelerinin Yce Tanry yceltmek iin zikredip dansettikleri,

14. Comparative Religion, Esther Carpenter, 1913, p. 35.

15. Worship in the World}s Religions, Geoffrey Parrinder.
Londra: faber and Faber, 1961, p. 7.
16. Ataszleri, 18:10.
17. lahiler, 69:30
18. lahiler, 86:9.
5
19. lahiler, 105:1-4.
20. lahiler, 150:4-5.
21. shak, 57:15
 uur Ykselten Zikir 59

Judaizm ierisinde yaygn bir hareket olan Hasidizm'i kurmutur.

Hz. sa, mridlerine Tanrnn kutsal ismini nasl ycelteceklerini
retirken "Cennetteki Babamz smiyle Kutsanr"2 1 demitir. Ve Aziz
Paul, Romallarla ilgili mektubunda, "Her kim Tanrnn adn anarsa
kurtarlacaktr."22 diye yazmtr.
Tarihi Eusebius ise, "erken Hristiyan kiliselerinde Tanrnn annn
zikredilmesi tek ortak taraflaryd"23 diye yazmtr. Byk Papa Gregory
tarafndan altnc yzylda tantlan Gregoryan zikirler sonradan btn
dnyada hala takdirle dinlenen halleluya ("Tanrya vgler") korosuyla
Handel'in bir ustalk rn olan Mesih'i bu rnein devam olmutur.
Tanrnn isminin ve annn vlmesinin yansra, Hristiyan
kiliselerinde, bir de tesbihle zikrederek Tanry medite (tefekkr) etme
yntemi gelimiti, ve bu gelenek milyonlarca Katolik tarafndan
gnmzde hala srdrlmektedir. Rum Ortodoks kilisesinin azizi John
Chrysostom zellikle tavsiye ettii "Tanrnn ismiyle yaplan dual yakar"n
"aralksz" olarak uygulanmas gerektiini sylemitir.24 Hz. sa duasnn
(Tanrnn olu sa Efendimiz, bana insaf gster) tekrarlanmas Dou
Kilisesinin yeleri arasnda dzenli olarak uygulanan bir zikir olmutur.
6
Hacnn Yolu (The Way of a Pilgrim ) isimli kitabnda bir Rus kei bu
meditasyon eklinden yle bahseder: "Hz. sa'nn kutsal isminin dudaklarla,
ruhla, ve kalple hi durmadan .aralksz olarak tekrarlanmasdr
(zikredilmesidir) . . . . Kendisini bu duaya altran kii bunun sonucunda
yle derin bir teselli bulur ve bu duay daima yapmak iin yle byk bir
istek duyar ki bu duay yapmadan yaayamaz."25
Mslmanlar arasnda Tanrnn ismi (Allah) kutsal saylr ve zerinde
tefekkr edilir. slamiyete gre Tanrnn doksandokuz ismi vardr ve bunlara
"Gzel simler" (Esma- Hnsa ) denir. Bu isimler Taj Mahal gibi camilerin
duvarlarna ilenmilerdir. Bu isimler blmden ve doksandokuz

22. Romalar, 10:13.

23. Kilise Tarihi.
24. The Way of a Pilgrim, eviri R.M. French. Londra:
Hristiyan Bilgisini Yayma Dernei 6
25. Bir nceki kitap.
60 MUTLULUK MANTRASI
7
boncuktan oluan tesbihlerle zikredilir. Mslmanlar akllarn Allaha
konsantre etmek iin bu isimleri zikrederler. Allahn iki sfat olan El
Rahman ve El Rahim "Esirgeyen ve balayan Rab" Kuran'n her suresinin
banda yer alr. Tanrnn dier Arapa isimleri ise Onu, yaratc, tedarik
eden, ve kral olarak yceltirler.
Hindistan'da Sihler Tanrnn ismine zel bir nem verirler. Sihler
Tanrya, "isim" anlamna gelen Nama derler. Sih dininin kurucusu olan
Guru Nanak "Sabahn erken saatlerinde hakiki ismin ltfu zerinde tefekkr
ederim" demi ve bir gn Tanrnn kendisine grnp "Git ve ismimi
zikret ve dierlerine de ayn eyi yaptr" diye emrettiini sylemitir.26
Londra niversitesinde din profesr olan Geoffrey Parrinder, Dnya
Dinlerinde badet (Worship in the World's Religions ) isimli kitabnda
"Bykleri rahipler tarafndan ve kkleri halk tarafndan olmak zere,
Budizm'de tesbih kullanm olduka yaygndr. Boddhisattva (aydnlanm)
olmann ellidrt safhasn temsil eden iki blmden oluan byk tesbihler
108 boncuktan ibarettir." demektedir.
Japonya'nn en byk Budist mezhebi olan Saf Topraklar'n yeleri
Buda'nn ismini zikretme yntemini (namu amida butsu) uygularlar. Bu
mezhebin kurucusu olan Siman Sonin, "Kutsal smin fazileti,
8
aydnlanmlarn hediyesi olaak bt dnyaya yaylmtr"27 demitir.
Budist retiler, Buda'nn ismini zikreden kiinin yenidendoum
dngsnden kurtularak Saf Topraklarda, veya ruhsal dnyada Buda'ya
katlacan aklar.

Krina: Tanrnn Hereyi eren smi

Tanr, dnyann eitli dinlerinde, herbir ismi belli bir ann ve

cazibesini anlatan eitli isimlerle bilinmekle beraber, Onun sonsuz
niteliklerinin ve karekteristiklerinin toplamn ifade eden bir smi vardr.
Tanrnn bu yce, hereyi ieren, ve en gl ismini dnyann en eski
d'ini yaztlar olan Hindistan'n Vedalar'nda bulabiliriz, ve Vedalar'da

7
26. Japji (Guru Nanakm Meditasyonlar.
27. Budist lahiler, Yamabe, S., and Beck, LA.
7
Murray, 1921, p. 86.
 uur Ykselten Zikir 61

belirtit"t. ,bine gre Tanrnn balca ismi Krina'dr.

Srila Prabhupad, "Krina'dan bahsetmek demek Tanrdan bahsetmek
demektir. Dnyada ve evrende Tanr eitli isimlerle bilinir, fakat Yedik
bilgiye gre Onun yce ismi Krina'dr."28 diye aklar. Ve yle devam
eder, "Tanrnn, faaliyetlerine gre ald eitli isimleri vardr, fakat O,
birok zenginliklere sahip olduu iin ve bu zenginlikleriyle herkesi
Kendisine cezbettii iin Ona, Krina ( 'hep-cazip') denir."29
Krina'nn kutsal isminin ruhsal nitelikleri Yedik literatrlerinde tasvir
edilir. Padma Pur:a'da bu konuda unlar belirtilir: "Kutsal Krina ismi
akn saadetle doludur. Bu isim, btn zevklerin kayna olan Krina'nn
Kendisi olduu iin insana btn ruhsal takdisi balar. . . . Bu isim,
herhangibir koul altnda olan maddi bir isim deildir, ve Krina'nn
Kendisinden daha az gl de deildir. Krina'nn ismi maddi nitelikler
tarafndan kirletilmemi olduu iin myfya ( yanlgya) batm olmas
dnlemez bile.Krina'nn ismi daima zgr ve ruhsaldr; maddi dnyann
kanunlar tarafndan asla koullanmaz. nk Krina'nn smiyle Kendisi
zdetir."
Krina'nn ismi, ruhsal mkemmellie ulamaya alan binlerce adanm
8
kul ve kutsal insan tarafndan, hatrlanamyacak kadar uzun bir zamandan
beri zikredilegelmidir. Fakat bu isimin, zellikle, be asr nce Bengal'de
ortaya kan ve Hare Krina mantrasnn zikredilmesinin evrensel bir ruhsal
yntem olarak iinde bulunduumuz a iin belirlenmi olduunu
aklayan Rab Krina'nn enkarnasyonu Rab eytanya tarafndan
yaygnlatrld tarihi bir gerektir.
Yedik kozmolojiye gre, maddi yaradl ebedyen drt an
dngsnden geer. Bu dng Altn a (Satya Yuga) ile balar, sonra
koullar gittike ktleerek kavga ve riyakarlk a olan Kali Yuga'da
sona erer. Bu drt an herbirisi iin, Vedalar o aa uygun olan evrensel
bir benlik idraki yntemi belirlemitir.
rnein, Satya Yuga iin tavsiye edilen yntem, zorlu kefaret ve ile
uygulamalarn da beraberinde getiren, mr boyu kesintisiz olarak

28. Sri Namamrta:The Nectar of the Holy Name,

Los Angeles: Baktivedanta Book Trust, 1982, p. 142.
29. Bir nceki kitap.
62 MUTLULUK MANTRASI

srdrlen mistik yoga sisteminin uygulanmasyd. u anda, son a olan

Kali Yuga iinde bulunmaktayz. Bu an insanlar, Vedalar'da anlatlan
zgn yoga sistemini baaryla uygulayabilmek iin gerekli olan tahamml,
irade ve yeterli uzunlukta bir yaamdan yoksundurlar. Bu bakmdan Yedik
yaztlar bize u tavsiyede bulunur: "Bu Kali anda ruhsal gelime salamak
iin, Tanrnn kutsal ismini zikretmekten baka, Tanrnn kutsal ismini
zikretmekten baka, Tanrnn kutsal ismini zikretmekten baka yol yok,
baka yol yok, baka yol yok."30
Kali-santara Upaniad zellikle Hare Krina mamras'nn, yani Hare
Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama,
Rama Rama, Hare Hare'nin zikredilmesini tavsiye eder, ve "Otuziki heceden
oluan bu onalt isim Kali-yuga'nn kt etkilerine kar koyabilmek iin
kullanlabilecek yegane arnma yntemidir. Btn Vedalar'n syledii gibi,
karanlklar okyanusunu amak iin bu kutsal ismin zikredilmesinden baka
bir yol yoktur." der.
Rab eytanya'nn biyograficilerine gre, O, Krina'nn kutsal isimlerinin
zikirini yaymak iin yllarca btn Hindistan dolamtr. O, davullar ve
ziller eliinde, Hare Krina mantrasn bir syleyip bir dinleyerek ( kirtan)
zikrederdi. Rab, hergn belli bir sayda olmak zere bu mantra'y zel
meditasyon (capa) olarak da zikrederdi. Rab eytanya, Krina'nn kutsal
9

isimleri hakknda yazm olduu mehur duas Sikiif{lka'da yle demitir:

"Btn ycelikler, maddi var olu ateinin dertlerini sona erdiren ve kalbin
aynasn temizleyen Rab Krina'nn kutsal isminin zikiri zerine olsun. Bu
zikir, btn canl varlklara iyi talihin beyaz nilferini datan dolunaydr.
Btn eitimin ruhu ve candr. Krina'nn kutsal isminin zikredilmesi
akn yaamn saadet okyanusunu yayar. Herkes zerinde teskin edici bir
etki brakr ve kiinin, her admda z tad tam olarak tatmasn salar."
Yaam srasnda, Rab eytanya, Krina'nn kutsal isminin dnyadaki
btn kylere ve kentlere yaylaca kehanetinde bulunmutur. Bu kehanet,
Rab eytanya'nn gurular zinciri hattnda bulunan byk mrid Baktivinod
Takur'un zamanna kadar drtyz yl boyunca gereklemeden kalmtr.
Baktivinod, 1885 ylnda unlar yazmtr: "Rab Ceytanya, Hindistan'daki
birka kiiyi zgrle ulatrmak iin bu dnyaya gelmedi. Aksine, Onun
esas hedefi, btn evrendeki btn lkelerin btn canl varlklarn

9 9
30. Brhan-naradiya Pura:a.
 uur Ykselten Zikir 63

zgrle ul atrmak ve Ebed Dini vaaz etmekti . . . . Onun bu isteinin

(emrinin) gerekleeceinden phe edemeyiz. . . . Hari-nama sankirtan'n
[Tanrnn kutsal isminin bir sylenip bir dinlenerek zikredilmesi] esiz
yolu ok yaknda btn dnyaya yaylacaktr. . . . O gn geldiinde, o
talihli ngilizler, Franszlar, Ruslar, Almanlar, ve Amerikallar mridangalar
[davullar] ve karatalalar [zilleri] ellerine alarak kendi kent ve kasabalarnn
caddelerinde kirtan [zikir] yapacaklardr! Tanrm o gnler ne zaman
gelecek?"3 1
Baktivinod'un hayali bir asrdan daha ksa bir sre iinde gerekleti.
Hindistan'n en byk ruhsal ve kltrel elisi, Kutsal ltuf A. C.
Baktivedanta Svami Prabhupad, altml yllarn kart-kltr hareketi
srasnda 1965 ylnda New York'un Dou Yakasna geldi. Rab eytanya'dan
sonra Onun hattndan gelen onuncu manevi retmen sfatn tayan
Srila Prabhupad, bir yl ierisinde Uluslararas Krina uuru Derneini
kurdu. Ve Hare Krina zikirinin sesi, nce Amerika'ya, sonra ngiltere'ye,
ve sonra da btn dnyaya abucak yayld.
10
Yedik yaztlar, Kali ann btn yozluuna ramen, Hare Krina
mantras'nn zikredilmesinin gnmz dnyasnn sava ve nefret dolu
atmosferini dramatik bir ekilde dzelteceini ngrmlerdir. Bu kadim
ve zaman tesi yaztlar, Hare Krina'nn yaygn bir ekilde zikredilmesiyle
bir Altn a balayacan, bylece Kali ann getirdii btn
rahatszlklarnn ortadan kalkacan ve btn dnyann ekonomik, politik,
sosyal, kltrel, ve ruhsal bakmdan mutlu olacan ngrmledir.
Srila Prabhupad ise bunu yle aklamtr: "Kali-yuga, sadece bebin
yln geride braktmz 432.000 yl srecektir. Geride daha 427.000 yl
vardr. Bu 427.000 yln iinde, Sri eytanya Mahaprabhu'nun 500 yl
nce balatm olduu sa'kirtan hareketinin srecei 1 0.000 yl, Kali
yuga'nn dkn ruhlarnn Krina uuru hareketine katlp Hare Krina
maha-mantra'y zikrederek maddi var olu kapanndan kurtulup evlerine
ve Tanrya geri dnmelerine frsat bulabilecekleri bir zaman dilimi
olacaktr."32

3 1 . Sajjana-toa::i- (gazete) . o
32. Sri Namamrta, p. 249.
Hindistan'n en byk ve olaysz geen sivil pasif direniini
Organize ettikten sonra Rab eytanya, Hare Kirina
zikrine Mdahale edilmem esi konusunda Navadvip'in
m s l m a n Y n et i c is i n i i k n a e d e r k e n g r l y o r.
 5
Sri eytanya'nn Hayat

Hindistan'n en olaand politik, kltrel, ve dini reformcusu, onbeinci

yzyln ikinci yarsnda Bat Bengal'de kk bir kasabada belirdi.
Bu kayda deer ahs, geni apl bir pasif direni hareketini Gandhi'den
beyz yl nce balatmtr. O, babadan oula miras kalan kast sisteminin
boucu yasaklarn bir kenara kaldrarak her snftan insann en yksek
ruhsal aydnlanma platformuna ulamasn mmkn klmtr. Bunu yaparak
Hindistan'n dini hayatn tekellerinde tutan bir gurup kendini beenmi
sekin entellektelin hegemonyasna son vermitir. Her eit modas gemi
gelenekleri ve formlleri inkar ederek, btn Hindista.n'da hzla. kabul
edilen yeni bir ruhsal hareketi topluma tantmtr, ve bu hareket, ierdii
evrensellikten dolay gnmzde btn dnyaya yaylmtr. Bu gl
reformcu, modem gnmzn Hare Krina hareketinin kurucusu olan Sri
eytanya Mahaprabhu'dur.
Hindistan'm Yedik yaztlar, Onur:., Navadvip ehrinin eyreini
oluturan Mayapur'da 1 486 ylnda doduunu belirtirler. Byk ermiler
ve bilgeler ok gemeden Onun sradan bir insan deil de, Tanrya adanm
byk bir kul olarak belirmi olan Tanrnn Yce ahs, Rab Krina'nn
enkamasyonu olduunu farketmilerdir.
eytanya kkken dini trelere kar pek sabrl deildi, ve gen bir
delikanl haline geldii zaman kutsal grevini yerine getirmeye balad. O,
btn insanlarn, en yksek ruhsal zevki tadabilecekleri Tanr akn
deneyimleyebilmelerine frsat tannmasn istiyordu. Sri eytanya, bu
uyana sai.kirtan vastasyla, yani Tanrnn kutsal isimlerinin, Hare Krina
man:rasnm zikredilmesiyle ulalabileceini retiyordu.
eytanyann, bazen Navadvip sokaklarnda, bazen evlerinde zikreden
birok taraftar edinmesi fazla uzun srmedi. Rabbin bu sankirtan hareketi
sosyal hiyeraride yer edinmi bir takm guruplar tehdid ediyordu. Bengal'in
Mslman yneticileri, ve dini liderliklerini kimseye brakmak istemeyen

65
66 MUTLULUK MANTRASI
ve kast miras sistemiyle rahip olabilen Hindu rahip snf bu guruplarn
banda geliyordu. Bu durumdan olduka rahatsz olan her iki gurubun
yeleri, ok gemeden o blgenin Mslman yneticisi and Kazi'ye giderek
ikayette bulundular.
eytanya ve taraftarlarnn mevcut dzeni tehdit ettiklerine kanaat
getiren Kazi bymekte olan saikirtan hareketi zerinde bask kurmaya
karar verdi. Emir zerine eytanya taraftarlarndan birinin evine giden
muhafzlar zikir iin kullanlan davullar krdlar. Kazi, Tanrnn kutsal
isimleripin zikredilmesinin yasaklandna dair bir ferman kartt ve bu
zikirin Navadvip'de tekrar balamas halinde sorumlularn cezalandrlaca
tehdidinde bulundu.
Basknn haberini alan Sri eytanya, Hindistan tarihinde o zamana
kadar grlmemi byklkte bir pasif sivil direni organize etti. O gece,
Sri eytanya ve yzbin kadar taraftar Navadvip sokaklarnda aniden ortaya
ktlar ve bir ok iyi organize edilmi zikir guruplarna ayrldlar. Hepsi
birden zikretmeye balaynca ehirden kulaklar sar edici bir ses ykselmeye
balad. Zikir ordusu, sonunda, ierde saklanmakta olan Kazi'nin evinin
nne geldi.
Rabbin daveti zerine Kazi dar kt, ve ikisi karlkl konumaya
baladlar. Olduka kibar bir dille ve byk bir mantk ve aklla konuan
Rab, sai.kirtan hareketine kar yaplan ikayetlerin hibir salam temeli
olmadna Kazi'yi ikna etti. Ve Kazi, bu dramatik konumadan sonra
eytanya'nn taraftar oldu ve sai.kirtan hareketinin yaylmasnda aktif
bir rol stlendi. O gnden beri, Hindular bu Mslman yargcn mezarn
ziyaret edip sayglarn sunarlar. Ve Kazi'nin zamanndan beri Navadvip'in
Mslman halk, Hindu-Mslman atmalar srasnda bile Hare Krina
manrasnn zikredilmesine mdahale etmemilerdir.
Sri eytanya, kendi ehrinde kazand bu nemli zaferden az sonra,
hareketini btn Hindistan'a yaymaya balad. Alt yl boyunca lkeyi
enine ve boyuna dolaarak Hare Krina manrasn zikretti ve Tanr akn
yayd. Baz yerlerde yzbinlerce kii Ona katlarak kitlesel zikir partileri
oluturdular. Bununla beraber, eytanya, baz kiilerin muhalefetiyle de
karlat, ve bunlarn iinde en gl gurup ise, Yedik yaztlarn anlamn
arptarak bo bir abayla Tanrnn ahsiyeti veya sureti olmadn ispat
etmeye alan ve btn Hindistan'a yaylm sekin filozoflardan olumu
olan Maya.va.dilerdi. Bu gayriahsiyetiler ayn zamanda, ruhsal
 ri eyt.anya'nn Hayat 67
aydnlanmann sadece Sanskrit bilen birka seilmi kii tarafndan elde
edilebileceine inandklarndan zahmetli bir renim olan Vedanta-stra'y
reniyorlard.
Sri eytanya, seyahatleri. boyunca Mayavadilere kar savad, ve gl
vaazlaryla birounu ikna etmeyi baard. Mayavada okulunun en byk
filozoflandan biri olan Sarvabhauma Baacarya, felsefi bir tartma ile
Sri eytanya'y yenmeye- alt, fakat baaramad. Banacarya'nn gayriahsi
Tanr aklamasna kar Sri Ceytanya, "Canl varlklarn hepsi bireysel
ahslardr ve canl varlklar Yce Btnn z paralardrlar. Eer z palar
bireysel ahslarsa, onlarn tredikleri kaynak gayriahsi olamaz. O, btn
ahsi akrabalarnn Yce ahsdr." dedi. Ve hemen sonra, Sarvabhauma
Banacarya'nn nnde Tanrnm Yce ahs Krina'nn o gzel, zgn ve
ruhsal suretini tezahr ettirerek sebepsiz rahmetiyle ahane bir mucize
gerekletirdi. Bunun zerine Rab Ceytanya'nn ayaklarna kapanan
gayriahsiyeti filozof, Rabbe hemen teslim oldu ve ksa bir zaman iinde
Onun en byk adanm kularndan biri haline geldi.
Fakat, Mayavadilerle en byk karlamasn henz yapmamt, ve bu
olay, tam onlarn karargahlarnda, yani yzyllardr Mayavada okuluna
bakentlik yapm olan Benares ehrinde gerekleti. Rab eytanya, orada
arkdalar ve mridleriyle birlikte kald ve sankirtan hareketine devam
ederek gittii heryerde binlerce kiiyi etrafna toplad. Bunu duyan Mayavadi
mezhebinin bakan Prakasananda Sarasvati, Rabbi eletirmeye balad.
Ve, "gerek bir manevi lider hereit sradan insanla asla ark s)'leyip
dansetmez" gibi eyler sylemeye balad. Hare Krina mantras'nn
zikredilmesinin ruhsal neminden habersiz olduundan, bunu duygusallk
olarak niteledi. Prakasananda Sarasvati, maneviyatlarn srekli olarak
soyut felsefe renimi grmelerinden ve Mutlak Hakikat hakknda uzun
tartmalarla megul olmalarndan yanayd. Yaygnlamakta olan mezhep
d ve evrensel bir dtni haeket ile sert, hizipi ve ayrlk bir felsefe
arasnda byk bir tartma balamak zereydi. Sri eytanya Mahaprabhu,
Hindistan'n ruhani dncesi ve uygulamas zerinde hakimiyet kurmaya
kalkan gayriahsiyetileri ok yaknda ebediyen tahrip etmek zereydi.
Rabbin taraftarlar, Mayavadilerin Onu srekli olarak eletirmelerinden
ok rahatsz oluyorlard, bunun zerine, Rab eytanya, onlar teskin etmek
iin btn Mayavadi liderlerle tartmak zere Kendisine yaplan bir daveti
68 MUTLULUK MANTRASI
kabul etti. Orada bulunan btn filozoflarn nnde yere oturan Rab,
yce mistik kudretini sergileyerek vcudundan, gneten daha parlak bir
k tezahr ettirdi. Bunun zerine aknlk iinde kalan Mayavadiler
hemen ayaa kalkarak sayg gsterisinde bulundular. Daha sonra,
Prakasananda Sarasvati, eytanya'ya, Vedanta felsefesinin renimiyle
megul olaca yerde neden zikredip dansettiini sordu. Yedik retileri
ok iyi bilen Rab eytanya, "Vedanta renimiyle megul olacama
sankirtan hareketini benimsedim nk Ben bir ahmam" diye cevap
verdi. Rab, kendilerini yanl kanaatlere srkleyen kuru, ve entellektel
Veda renimleriyle fazla gururlanan bu Mayavadileri dolayl yoldan
eletiriyordu. eytanya yle devam etti, "Ve Ben byk bir ahmak olduum
iin manevi retmenim Vedanta felsefesiyle oynamam yasaklad. Beni
esarettten kurtaraca iin, Tanrnn kutsal ismini zikretmemin daha iyi
olacan syledi" dedi. Ve Sri eytanya, manevi retmeninin, Kendisine
daima hatrlanmasn tavsiye ettii u Sanskrit msray okudu:

harer nama harer nama harer namaiva kevalam

kalau nasti eva nasti eva nasti eva gatir anyathii

"Bu Kali anda ruhsal geliim iin Tanrnn kutsal isminin zikrinden,
Tanrnn kutsal isminin zikrinden, Tanrnn kutsal isminin zikrinden baka
yol yok, baka yol yok, baka yol yok. " (Brhan-naradiya Purii:a)
Toplant saatlerce srd. Btn zamanlarn bu en hayret edilecek dni
konumasnn sonunda Mayavadilerin en byk bilgesi olan Prakasananda
Sarasvati, mridleriyle birlikte Rab eytanya'ya teslim olarak byk bir
hevesle Krina'nn kutsal isimlerini zikretmeye balad. Bu toplantnn
sonucu btn kente yansd ve btn Benares halk Sri eytanya'nn
sankirtan hareketini benimsedi.
Kendisi, en yksek snfn bir yesi olarak, yani bir brahmaQ olarak
domu olmasna ramen, Rab eytanya, bu gibi eylerin sadece zahiri
olduunu sylemi ve ona gre davranmtr. Zamannn sosyal geleneklerini
grmezden gelerek en alt snftan olan mridlerinin bile evlerinde kalr ve
onlarla beraber yemek yerdi. Hatta, Tanr ak konusunda en gizemli
retisini de bir alt snf yesi olan Ramananda Ray'a ltfetmitir. Rabbin
dier bir mridi ise bir Mslman ailesinde domu olduu iin Hindular
 ri eytanya'nn Hayat 69
tarafndan kast d olarak grlen Haridas Takur'dur. Buna ramen, Sri
Ceytanya onu namadrya mertebesine, yani Krina'nn kutsal isminin
manevi retmenlii mertebesine ykseltmitir. Sri Ceytanya, insanlar
sosyal konumlaryla deil ruhsal gelimiliklerine gre deerlendirirdi.
Rab eytanya, bu yolla btn insanlk iin evrensel bir dinin temelini
atm oluyordu. Onun temelini atm olduu bu bilimsel ruhsal uyan
yntemi gnmzde btn dnyaya hzla yaylmaktadr. Kiliselere,
tapnaklara, ve camilere gidenlerin saysnn gnden gne azald, ve
dnyann, eitli politik ve dini ekimelerin yaratt iddet olaylaryla
para para olduu gnmzde, insanlarn zahiri ve blc dini formllerden
tatmin olmadklar kolayca grlebilmektedir.
Gnmzde, insanlar btn snrlar aan bir maneviyat deneyimlemeye
susam durumdadrlar. "Bu sakirtan hareketi btn insanla sunulmu
temel takdistir, nk takdis Ay'nn n hertarafa yaymaktadr. Bu,
btn akn bilginin yaamdr. Akn saadet okyanusunu arttrr, ve daima
imek istediimiz o nektarn tam tadna varmamz salar" diyen Rab
eytanya'nn dnya apndaki sa:kirtan hareketinde yer alan milyonlarca
insan, btn snrlar aan bu manevilii gnmzde deneyimlemektedir.
 , ,... .
,,ji
.
' V ' l_ i
! -

Fahie yle dedi: "Sevgili Haridas, Ey byk vaazci, byk

kul,Vcudun ok gzel ve genliinin babarndHn.
Se n i g r d k t e n S o n r a h a n g i k a d n a k l n
ko n t r o l e d e b i I i r ? "
 6
Haridas Takur ile Fahise
Onaltnc yzyl Hindistan'nn kast sistemine sk sk bal olanlar
Mslmanlarla herhangibir temas kurmaktan kanrlard . Fakat modem
gnm-z:n Hare Krina hareketinin kurucusu olan Sri eytanya Mahaprabhu,
bir Mslman ailesinde domu olan Harida.s Tiikur'u niimacirya mertebesine,
yani Krina'nn kutsal isminin manevi retmenlii mertebesine ykselterek
darkafall ve nyargy ykmtr. Sri Ceytanya, bu yolla en temel retilerinden
birisini, yani Tanrya adanm byk bir kulun, doumuna veya sosyal konumuna
baklmakszn sayg gsterilmesi ve onurlandrlmas gerektiini gstermi
oluyordu. Ruhsal bakmdan byle bir mertebeye ulam olan insan dierlerinin
yaamlann da tamamen deitirebilir. Okuyacarruz bu hikaye Harida.s Tiikur'un
hayatndan alnm bir olaydr ve gzel bir fahienin onun zikirinin gc sayesinde
nasl Tannya adanm bir kul haline geldiini anlatr.

Gnumzde Banglade olarak bilinen. Benapola ormannda yalnz yaayan

bir dervi kutsal tulasi bitkisinin nnde oturmu gece gndz Krina'nn
kutsal isimlerini zikrediyordu. Haridas Ta.kur, Tanrnn ismini gnde
yzbin defa zikrediyordu. Srekli olarak vecd halinde olan bu olaand
ermiin vcudu zikirden ald ruhsal gle besleniyordu ve neredeyse hi
uyumuyordu. yles'ine etkileyici bir ahst ki onu tanyan herkes ona
sayg gsteriyordu.
Fakat, Ramacandra Han isminde bir toprak sahibi ve 6 blgenin vergi
toplaycs, Rab Krina'ya adanm kullara haset ederdi. Haridas Takur'a.
gsterilen bunca saygy ekemedii iin onu kk drecek bir plan
hazrlad. Bununla beraber, Haridas'n karakterinde hibir kusur
bulamyordu. Sonunda, ermii tuzaa drp b,atan kartmak iin birka
fahie buldu ve onlara unlar syledi: i,Haridas Ta.kur isminde bir dilenci
var. imdi hepiniz gidin ve onu ile yaantsnn ilkelerinden saptrmak
iin tahrik edin." ile yaants, bata cinsel zevk olmak zere btn

71
72 MUTLULUK MANTRASI

duyusal zevklerden vazgemi olmak demektir. Ramacandra Han, derviin

bekarlk yeminini bozmak ve onu alaltmak iin fahielerin en gencini ve
en gzelini seti, ve bu fahie, gn iinde Haridas Takur'un akln
eleceine dair sz verdi.
Ramacandra Han, fahieye "Muhafzm seninle gelecek, ve seni Haridas
Takur'la grr grmez her ikinizi de yakalayp bana getirecek." dedi.
Fahie ise, "nce onunla bir defa beraber olaym; ikinci defa onu grmeye
giderken muhafznla beraber giderim" diye cevap verdi.
Fahie, o gece tahrik edici bir ekilde giyinip sslendikten sonra Haridas
Takur'un bahesine gitti. Haridas genti, glyd, ve yakklyd, ve kz
da onunla beraber olmaya ok hevesliydi. T ulasi bitkisine saygsn
sunduktan sonra, fahie, Haridas'n kulbesinin kapsna gelerek sayglarn
sundu, ve oraya oturdu. Fahie vcudunun belli bir blmn ona
sergiliyecek ekilde oturdu, ve ona u tatl szleri sylemeye balad.
"Sevgili Haridas, ey byk vaazc, ve byk kul, ok gzel bir vcuda
sahipsin ve genliinin baharndasn. Hangi kadn seni grnce akln
kontrol edebilir? Seninle birlemek istiyorum. Aklm bu dnceyle dolu.
Eer seni elde etmezsem ruhumu ve vcudumu bir arada tutamam
(yaayamam)." dedi.
Haridas Takur ise ona, "Seni kabul edeceimden kukun olmasn, fakat
zikirim bitene kadar beklemelisin. O zamana kadar ltfen otur ve kutsal
ismin zikrini dinle. Bitirir bitirmez isteini yerine getireceim" diye cevap
verdi.
Bunun zerine, Haridas Takur sabaha kadar zikretti ve fahie de orada
oturarak onun zikirini bitirmesini bekledi. Sabah olduunu gren fahie
sonunda kalkp gitti. Ramacandra Han'n huzuruna kan fahie ona unlar
syledi:
"Haridas Takur benimle beraber olmaya sz verdi. Yarn kesinlikle onunla
beraber olacam" dedi.
Fahie, bir sonraki gece tekrar geldii zaman Haridas Takur, ona "Dn
gece bana biraz kzm olmalsn. Ltfen kusuruma bakma. Seni kesinlikle
kabul edeceim. Ltfen otur ve ben zikirimi bitirinceye kadar Hare Krina
maha-mantrasnn zikrediliini dinle. Bylece kesinlikle muradna
ereceksin." dedi.
fahie, Haridas Takur'a ve tulasi bitkisine sayglarn sunduktan sonra
yine kapnn yanna oturdu. Haridas Takur'un Hare Krina mantrasnn
 Harilas Takur ile Fahie 73

zikrediini dinlerken o da, "Ey Rab Hari, Ey Rab Hari'' diye zikretmeye
balad.
Gece sona ermeye balad zaman fahie sabrszlanmaya balad. Bunu
farkeden Haridas, "Ayda on milyon defa zikretmeye and imitim. Fakat
bitirmeme ok az kald. Hare Krina mantrasnn zikirini bugn bitiririm
sanyordum. Kutsal isimlerin zikirini bu gece bitirmek iin elimden geleni
yaptm fakat bitiremedim. Yarn kesinlikle bitireceim, ve bylece andm
gereklemi olacak. Bylece, serbeste seninle beraber olabilmem mmkn
olacak." dedi.
Fahie, bunun zerine Ramacandra Han'a geri dnerek rapor verdi. Fahie,
ertesi gn daha erken gitti ve btn gece orada kald. Tekrar, Haridas
Takur'un zikrediini dinlerken, o da, Tanrnn kutsal isimlerini "Hari,
Hari" diye zikretmeye balad.
Ermi, yine, "Bugn zikirimi bitirmem mmkn olacak, ve senin arzunu
tatmin edebileceim" dedi.
Gece sona erdiinde Haridas hala zikrediyordu, fakat srekli olarak
Haridas'n zikrediini dinleyen fahienin akl deimiti. Akl tamamen
arnan fahie, Haridas Takur'un nilfer ayaklarna kapanarak hereyi itiraf
etti:
Fahie, "Ben fahielik mesleini setiim iin saysz gnahlar iledim.
Efendim, ltfen bana insaf gsterin ve dkn ruhumu kurtarn." diye
yalvarmaya balad.
Haridas ona yle cevap verdi: "Ramacandra Han'n bana kurduu
tuzaktan haberim var. O bir budaladan baka birey deil. Bu bakmdan,
onun faaliyetleri beni mutsuz etmiyor. Ramacandra Han bana bu tuza
hazrlad gn buray terkedebilirdim, fakat sen geldiin iin seni kunarmak
amacyla gn bekledim."
Fahie, "Manevi retmenim olarak, maddi var olutan huzura kavumam
iin bana ne yap(Jlam gerektiini syleyin ltfen" dedi.
Haridas ise, "Hemen eve git ve sahip olduun eyalarn hepsini
brahma:lara (rahiplere) dat. Ve sonra, mr boyu Krina uurunda kalmak
zere buraya gel. Srekli olarak Hare Krina mantras'n zikret, ve tulasi
bitkisine su vererek ve dualarn sunarak ona hizmet et. Bu yolla, ok
gemeden Krina'nn nilfer ayaklarna snma frsat bulabilirsin." diye
cevap verdi.
74 MUTLULUK MANTRASI

Hare Krina zikiriyle ilgili olarak fahieye bunlar syledikten sonra

Haridas Ta.kur, Rabbin Kutsal ismini zikrederek ayaa kalkt ve oradan
ayrld. Fahie, evindeki btn eyalarn rahiplere datarak manevi
retmeninin emrini yerine getirdi. Haridas' kendisine rnek alarak Hare
Krina maha-mantras'n gnde yzbin defa zikretmeye balad. Btn
gn ve btn gece zikretmekle megul oldu, ve tulasi bitkisine ibadet etti.
ok az .yiyerek ve oru tutarak duyula:rn kontrol etmesini rendi.
Duyularn kontrol altna alnca Tanr akn kalbinde duyumsamaya
balad.
Fahie bylece kutsal bir kadn haline geldi ve n her tarafa yayld.
Ruhsal bakmdan olduka ilerlemi olduu iin, Tanrya adarm birok
kul onu ziyaret etmeye balad. Gemite fahie olan bu kadnn yceliini
gren herkes bu ie hayret etti. Herkes, Haridas Takur'un bu kadn
zerindeki etkisini vd ve ona sayglarn sundu.
Ramacandra Han ise Rabbin bir plaryla ykld gitti. Bu arada, Haridas
Ta.kur gittii her yerde Rabbin kutsal isminin yceliini vaaz ederek ilden
ile dolamaya devam etti. Haridas Ta.kur, "Doan gnein, bir okyanus
kadar derin olan bu dnyann karanln datmas gibi, Rabbin kutsal
isminin kusursuz olarak zikredilmesi de canl varln gnahkar yaamnn
btn tepkilerini datr. Btn vgler, tm dnya iin hayrl olan
Tanrnn kutsal ismi zerine olsun." derdi.
Bir Mslman olarak domu olmakla beraber kutsal isimlerin manevi
retmenliine ykselen, ve Hindistan'n en byk adanm- ermilerinden
biri haline gelen Haridas Takur'un samadhi mezar gnmzde her yl
binlerce hac tarafndan ziyaret edilir.
Hare Krina'y zikretmek iin herhangi bir zorlu ve
abuklukgerektiren bir kural yoktur. Mantra meditasyonun
en gzel tarafher yerde ve her za m a n Z ikredile
Bi I m e s i d i r .
 7
Mantra Meditasyonu Bilimi
(Kutsal Ltuf
A. C . Baktivedant.a svdmi Prabhupiid' n
yavlanndan derlenmitir )

zgn Zekann Uyandrlmas

Kvlcmlar atein iindeyken gzel grnrler. Ayn ekilde, bizler de

Tanrnn Yce Zatyla beraber olmal ve Ona adanm hizmetle megul
olmalyz; ancak bu yolla daima zeki ve aydnlk olabiliriz. Tanrya hizmet
etme konumundan dtmz zaman zekamz ve aydnlmz en azndan
bir sre iin kaybolur. zgn atein, yani Yce Tanrnn iindeki kvlcmlar
gibi olan biz canl varlklar, maddi koullar iine dtmz zaman, Sri
eytanya Mahaprabhu tarafndan da tavsiye edildii gibi, Tanrnn Yce
Zatndan mantra'y almamz gerekir. Bu Hare Krina mantrasn zikrederek
maddi dnyann btn zorluklarndan kurtulabiliriz.
Srirrud-Bagavat.am ( 8 . 6 . 1 5)

Herkes iin Mantra

eytanya Mahaprabhu, Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare

Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'nin zikredilmesinin
Tanr akn yaymak bakmndan byk bir propaganda olduunu
sylemitir. Aslnda, bu zikir sadece Kali-yuga iin deil, btn alar iin
tavsiye edilmitir. eitli alarda birok adanm kul bu mantTay zikrederek
mkemmellie ulamtr. Krina uuru hareketinin gzel taraf da budur.
Bu yntem belli bir a iin, veya belli bir lke iin, veya belli bir snf
iin deildir. Krina, her ada, her lkede, her snftan herkesin Yce
Rabbi olduu iin, Hare Krina, her ada, her lkede, her snfa ait her

77
78 MUTLULUK MANTRASI

insan tarafndan zikredilebilir.

Krina uuruna Ykseli (s.9 1 )

zgn uurun Uyandrlmas

eytanya-caritamrta'da belirtildii gibi, "Saf Krina ak canl varlklarn

kalplerinde ebediyen mevcuttur. Bu ak baka bir kaynaktan edinilebilecek
birey deildir. Canl varlk, zikrederek ve duyarak kalbi arnd zaman
doal olarak uyanr." Krina uuru her canl varla miras kalm olduu
iin, herkese Krina hakknda bireyler duyma ans verilmelidir. Sadece
duyarak ve zikrederek (sravari kirt.anam) kiinin kalbi ' dolaysz olarak
temizlenir, ve kiinin zgn uuru hemen uyanr. Krina uuru insann
kalbine suni bir ekilde sokulmaz, o zaten oradadr. Kii, Tanrnn Yce
Zatnn kutsal ismini zikrettii zaman kalbi btn maddi pisliklerden arnr.
retinin Nektan Tekst 4 (s.41)

Zikir: Evrensel Din

inde bulunduumuz bu ada en nemsiz eyler iin bile mnakaalar

kmaktadr, bu bakmdan, siistral.ar [kutsal metinler], bu ada benlik
idrakine ulamak iin Tanrnn kutsal isimlerinin zikredilmesini tavsiye
ederler. nsanlar bir araya toplanp kendi lisanlaryla ve. mzikal arklarla
Tanry ycdtebilirler, ve bu gibi trenler kusursuz bir tavrla yapld
zaman, bu trenlerde yer alanlar, daha ileli yntemlere gerek kalmadan
sonunda ruhsal mkemmellie kesinlikle ularlar. . . . dnyadaki btn
insanlar, Tanrnn kutsal ismini, evrensel bir insanlk dini iin ortak bir
platform olarak kabul edeceklerdir.
Srimad-Bagavatam ( 1 . 1 , Tantm)

Tanry Ses Araclyla Grmek

Hare Krina, Hare Krina,'. Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama,
Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'nin ses titreimi (sabda), Krina ile
zdetir. Yani, ses suretindeki Krina ile zgn Krina ayndr. . . .
Duyup da gremediimiz baz eyler vardr, rnein, rzgar kulamzda
uuldamasna ramen rzgar grmemiz mmkn olmaz. Bu bakmdan,
 Manra Meditasyonu Bilimi 79

duymak grmekten daha az nemli, veya daha az geerli bir deneyim

olmad iin Krina'y duyabilir ve Onun varln ses yoluyla idrak
edebiliriz. Sri Krina'nn Kendisi, "Ben kendi ikametimde, veya meditasyon
yapan bir yoginin kalbinde deilim, Ben saf kullarmn hep beraber
zikrettikleri yerdeyim" diyor. Bu yolda ilerleme kaydettike Krina'nn
varln daha fazla duyumsarz.
Raja-vidy.: Bilginin Kral (s. 1 6- 1 7)

Kutsal sim Ate Gibi Etkilidir

Ate, atein yakc gcnden habersiz bir ocukla, atein yakc gcnden
haberdar olar baka birisi arasnda ayrm yapmakszn her ikisini de yakar.
rnein, tarladaki bir saman kmesi, atein gcn iyi bilen bir yetikin
tarafndan da yaklm olsa, veya bunu bilmeyen bir ocuk tarafndan da
yaklm olsa farlcetmez, ve o saman kmesi kl olur gider. Ayn ekilde,
kii Hare Krina mantrasnn gcn bilmeyebilir, fakat eer kutsal isimi
zikrederse btn gnahsal tepkilerden kurtulur.
Srimad-B.gavatam ( 6. 2 . 1 8)

Sahte Nefsten Kurtulu

Tanrnn kutsal ismirin zikredilmesin_in etkisi zikreden kii tarafndan

sahte nefs kavramndar kurtulu olarak alglanr. Sahte nefs, kiinin,
kendisini bu dnyadan zevk alan bir varlk olarak grmesiyle ve bu
dnyadaki hereyir nefsi tatmin etmek amacyla var olduunu dnmesiyle
ortaya kar. Btn maddi dnya, "ben" ve- "benim" kavramndan
kaynaklanan sahte nefsle hareket etmektedir, fakat kutsal ismin
zikredilmesirir gerek etkisi kiiyi bu gibi yarl kavramlardar kurtarmasyla
tannr.
Srimad-B.gavatam ( 2 . 1 . 1 1 )

Zikir lm Yener

Adanm bir kul, Tanrnn rahmetiyle lm annda Hare Krina, Hare

Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama,
80 MUTLULUK MANTRASI

Hare Hare'yi zikredebilirse, sadece maha-mantra zikiri araclyla bu byk

maddi sema okyanusunu aarak ruhsal semaya girer. Ve bylece, doumlarn
ve lmlerin tekrarland bu maddi dnyaya tekrar geri dnmesi gerekmez.
Kii, sadece Rabbin kutsal ismini zikrederek bu lm okyanusunu aabilir.
Srimad-Biigavatam ( 4 . 1 0 .30)

Vecd Halinin Deneyimlenmesi

Krina'nn ahsyla isminin zde olduunun mkemmelen

anlalmasndan kaynaklanan akn vecd haline bava [insan kendinden
geirici ruhsal duygu] denir. Bavaya ulaan kii, maddi doann pisliinden
kesinlikle arnmtr. Bu kii bava:lan ald bu akn zevkin tadn kartr,
ve biiva, iddetlendii zaman Tanr akna dnr. Rab eytanya,
Krina'nn kutsal isminin, yani maha-mantrann zikredilmesinin, kiiyi Tanr
akna, veya iddetli biiva mertebesine ulatracan retmitir.
Ra eytanya'nn retileri (s. 207)

Tanrnn Ses Enkamasyonu

Krina, bu dnyaya bazen ahsen iner, bazen ses titreimi olarak iner, ve
bazen de adanm bir kul olarak iner.eitli avatar [Tanrsal enkamasyon]
kategorileri vardr. inde bulunduumuz bu ada, Krina kutsal ismiyle,
yani Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama,
Hare Rama, Rama Ram:a, Hare Hare ile inmitir. Krina'nn bu Kali anda
ses titreimi suretinde indiini Rab eytanya Mahaprabhu da onaylamtr.
Ses, Tanrnn ald suretlerden biridir. Bu bakmdan, Krina ile Onun
ismi arasnda fark yoktur.
Krina uuru.na Ykseli (s. 90)

Krist veya Krina-Ayn simler

(bir Benediktin rahibi ile yaplan bir syleiden alnmtr)

Krisos szc Krina szcnn Yunancasdr. Bir Hintli, Krina demek

istedii zaman genellikle "Krita" der. Krita, "cazibe" anlamna gelen
Sanskrit bir szcktr. Bu bakmdan, Tanrya "Krist", "Krita", veya "Krina"
 Mantra Meditasyonu Bilimi 81

ismiyle hitap ettiimiz zaman ayn Tanrnn hep-cazip Yce Zatna iaret
etmi oluruz. Hz. sa, "Cennetteki Babamz smiyle kutsanr" dedii zaman,
Tanrnm o isminin "Krita", veya "Krina" olduunu ifade etmek istemitir.
Aslnda Krina ile Krist arasnda fark yoktur, ve ikisi de ayn isimdir.
Burada nemli olan nokta, bu ada Tanrnn kutsal isimlerinin
zikredilmesini tavsiye eden Yedik yaztlarn retilerini izlemektir. Ben
size bir eyler retmek iin deil Tanrnn ismini zikretmenizi rica etmek
iin geldim. ncil de size ayn eyi yapmanz sylyor. yleyse, bir araya
gelip zikredelim, ve eer Krina isminin zikredilmesine kar bir n yargnz
varsa o zaman "Kristos", veya "Krita" diye zikredin, farketmez. Sri eytanya
yle demitir: ram--nam ak.ri bahudhii nija-sarva-saktih . "Tanrnn
milyonlarca ismi vardr, ve Tanrnn ismiyle Kendisi arasnda fark olmad
iin bu isimlerden herbiri Tanryla ayn kudrete sahiptir." Bu bakmdan,
gerek "Hindu", gerek "Hristiyan", gerek "slami" tanmlamay kabul etseniz
bile, eer kendi kutsal kitabnzda belirtilen Tanr ismini zikrederseniz
ruhsal platforma ularsnz. Bizim gibi, sizin de tesbihleriniz var. Siz
zikrediyorsunuz, fakat dier Hristiyanlar neden zikretmiyorlar? Eer bizimle
ibirlii yapmak istiyorsanz gidip kiliselerde "Krist", "Krita", veya "Krina
diye zikredin. Buna kim itiraz edebilir?
Benlik drki Bilimi (s. 1 12-18)

Akln Vahi Atlan

Akl, srekli olarak kendisini mutlu edecek nesneler aramakla meguldr.

Daima, "Bu beni mutlu eder", veya "u beni mutlu eder. Mutluluk urada.
Mutluluk burada." diye dnrz. Akl bu yolla bizi oradan oraya srkleyip
durur. Bu durum, kontrol dna km bir atl arabada seyehat etmeye
benzer. Bu durumda, nereye gittiimiz konusunda hibirey bilmeden
aresizlik ve dehet iinde oturup olanlar seyretmekten baka birey
yapamayz. Akl, Krina uuru yntemiyle megul olmaya, ve zellikle
Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare
Rama, Rama Rama, Hare Hare'yi zikretmeye balar balamaz akln bu
vahi atlar yava yava kontrol altna girer.
Krina Yolu (s. 1 3-14)
82 MUTLULUK MANTRASI

Ban Forml

Bu dnya Tanrnn maldr, ve biz canl varlklar, zellikle de szm

ona uygar insanlar, hem bireysel, hem de kollektif bir yanl kavramann
etkisi altnda kalarak Tanrnn malnn bize ait olduunu iddia etmekteyiz.
Eer bar istiyorsanz bu yanl kavram aklnzdan ve dnyadan silip
atmalrsnz. nsan rknn dnyadaki bu yanl sahiplenme iddias, dnya
zerindeki barn bozulmasnn yegane sebebidir.
Szm ona medeni olan bu budala beerler iyicene tanrszlatklar iin
Tanrnn mal zerinde hak iddia :der hale gelmilerdir. Tanr tanmaz bir
toplumda bar ve mutluluk bulamazsnz. Rab Krina, Bagavad-gita'da,
btn canl varlklarn faaliyetlerinden Kendisinin zevk aldn, btn
evrenlerin Yce Tanrsnn, ve btn varlklarn iyiliini isteyen dostun
da Kendisi olduunu syler. Dnya halk, bunun yegane bar forml
olduunu anlad zaman bu dnyaya bar hakim olur.
Bu bakmdan, eer bar istiyorsanz, gerek bireysel olarak, gerek kollektif
olarak, bu basit zikir yntemiyle uurunuzu Krina uuruna dntrmeniz
gerekir. Dnyada bar salamak iin tannm olan standart yntem budur.
Bu bakmdan, herkese, Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare
Hare / Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'yi zikrederek
Krina uuruna sahip olmasn tavsiye ediyoruz.
Bu, pratik, basit, ve yce bir ynte:ndir. Bu forml, Rab Sri eytanya
tarafndan beyz yl nce Hindistanda tantlmtr ve imdi lkenizde de
mevcuttur. Yukarda bahsedildii gibi, bu basit zikir yntemini benimseyin,
zgn Bagavad-gita'y okuyarak gerek -konumunuzu idrak edin, ve Rab
Krina ile kaybolmu olan ilikinizi yeniden kurun. Bylece, dnya apnda
bir bar ve refaha hemen kavuabilirsiniz.
Benlik idraki Bilimi (s. 1 92-93)

Bedava ve Yksek Fiyatl Mantralar

Birka yl nce bir Hintli yogi baz "zel mantralar" vermek zere
Amerika'ya geldi. Fakat, eer bir mantra herhangibir gce sahipse neden
zel mantra olarak kalsn? Eer bir mantra belli bir gce sahipse, herkesin
faydalanmas iin neden topluma aklanmyor? Biz, bu Hare Krina mahii-
 Mantra Meditasyonu Bilimi 83

mantras'nn herkesi kurtarabileceini iddia ediyoruz, ve bu bakmdan

bedava olarak herkese daityoruz. . . . Adanm kullar cretsiz olarak vaaz
veriyorlar, ve bunu, "Hare Krina maha-mantras burada! gelin aln!" diye
sokaklarda, parklarda, ve heryerde ilan ediyorlar.

Mkemmellik Yolu (s. 72)

Kalp Temizleme Servisi

(ikago polis tekilatnda grevli bir halkla ilikiler memuruyla yaplan
bir syleiden alnmtr.)

Temen Mozee: Eer bu program [sokakta yaplan zikir partilerini]

zengin semtler yerine fakir semtlerde uygulasasanz daha yararl-toplumu
glendirmesi bakmndan-olmaz m?
Srila Prabhupad: Bizim tedavimiz ruhsal bakmdan hasta olanlar iindir.
Hasta insanlar arsnda zengin, veya fakir diye ayrm yaplmaz. Her ikisi de
ayn hastaneye kabul edilir. Tpk, hastanelerin fakir ve zengin semtlere
ayn uzaklkta olmas gerektii gibi, sa'kirtan da fakirlerin ve zenginlerin
kolaylJda ulaabilecei bir yerde olmaldr. Madde hastal herkese bulam
olduundan, herkes tedavi grebilmelidir.
Bu bakmdan, bizim bu zikir yntemimiz herkes iindir, nk bu zikir
insann zenginliine fakirliine bakmadan kalbini temizler. Sua ynelik
birisini daimi olarak bu adetinden vazgeirtmenin tek yolu o kiinin kalbini
temizlemektir. Bildiiniz gibi, bir ok hrsz eitli defalar tutuklanarak
ceza evine girer. Hrszlk yapnca tutuklanacaklarn bildikleri halde,
kalpleri temiz olmad iin hrszlk yapmadan duramazlar. Onun iin, ne
kadar ar ceza kanunlar uygularsanz uygulayn sulunun kalbini
temizlemeden su ilemesine engel olamazsnz. Hrszlar ve katiller kanunu
bilmelerine ramen kalpleri pislik iinde olduu iin yine su ilerler. Bu
bakmdan, bizim yntemimiz kiinin kalbini temizlemektir. Bylece bu
maddi dnyann btn sorunlar hallolur.
Benlik idraki Bilimi ( s. 1 70)
Benlik idrakine ulamak, kiiye btn canl varlklarn
ru hsal Doasn grm e yetenei kazan d r r. Doal,
manevi duygularmz Uyand zaman tm yaamn nihai
birliini deneyim leriz..
 8

Zikirin Yararlar

Psychology Today [Gnmzde Psikoloji] dergisinin yardmc editrlerinden

biri, ve The Varieties of Mediuuive Experiences [Meditasyon Deneyimlerinin
eitleri] isimli kitabn yazar Dr. Daniel Goleman, Krina uuru hareketinin
yeleri tarafndan uygulanan meditasyon teknikleri zerinde aratrma yaptktan
sonra, "Hare Krina adanmlarn iyi btnlemi, dosta, ve yaratc insanlar
olarak buldum. Maddi amalar peinde komaktan manevi gelimenin hemen
hemen tmyle ihmal edildii kl.trmzde onlarn meditasyon yntemlerinden
ok ey renebiliriz." demitir.

Mutlu bir yaam iin iyi bir salk gerektiini herkes bilir. yi bir perhiz,
ll egzersiz, ve yeterli dinlenme, vcutlarmz salkl ve gl tutmak
iin gereklidir. Eer bunlar yapmay ihmal edersek vcudumuz gszleir
ve direnci azalr. Mikroplara kar direnemez hale gelir, ve sonunda
hastalanr.
Bundan daha nemli olup, daha az bilinen ey ise, i benliimizin ruhsal
beslenme ihtiyacdr. Eer ruhsal salmzn gereksinimlerini grmezden
gelirsek endie, nefret, yalnzlk, nyarg, agzllk, sknt, _haset, ve
fke gibi olumsuz maddi eilimlerin penesine deriz.
Benliimizin hedef olduu bu gibi hastalklara kar koyabilmek ve hedef
olmamak iin, Yedik literatrlerinde tavsiye edildii gibi, ruhsal g ve
dnce berrakl zerine kurulu olan, benliimizi gzden geirici, ve
sarslmaz bir manevi geliim programn yaamlarmza sokmalyz.
Tam bir psikolojik ve ruhsal icraat gelitirmek iin gerekli olan akn
kudret zaten herkesin kalbinde mevcuttur. Bununla beraber, bu kudret
esiz bir ruhsal yntemle aa kartlmay gerektirir. Btn gvenilir
yntemler iinde Hindistan'n zaman tesi Vedalar, Hare Krina mantras
zerinde yaplan meditasyonun en gl yntem olduunu sylerler.
Hare Krina mantrasnn zikredilmesinin yararlar, Sr la Prabhupad

85
86 MUTLULUK MANTRASI
tarafndan yaplan Bagavad-gita yorumunda yle zetlenir: "Krina'nn
kutsal isimlerini, yani Hare Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare
/ Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare'yi zikredenlerin belli
bir zaman sonra akn bir zevk almaya baladklarn ve btn maddi
pisliklerden arndklarn gryoruz."
Bu zikiri yapan kii, zikirin balang safhalarnda uurunun
berraklatn, aklnn huzur bulduunu, ve istenmiyen alkanlklardan
ve huylardan kurtulduunu deneyimler. Kii, zikrederek idrakini arttrdka
benliinin zgn, ruhsal varln kavramaya balar. Bu aydnlanma durumu
Bagavad-gita'da, "kiinin, benliini saf bir aklla grmesi ve kendi benlii
iinde sevin duymas" olarak tanmlanr.
Gnmzn Hare Krina hareketinin kurucusu olan Sri eytanya'nn
hayat ve retileri zerine yazlm onyedi ciltlik eyt.anya-caritamrtdda
zikirin nihai faydas yle anlatlr: "Kiinin, kalbinde Krina'ya duyduu
sevginin artmas ve akn saadetin tadna varmas zikir sonucunda ortaya
kan bir belirtidir. Kii, nihai olarak Krina ile beraber olma mertebesine
ulaarak, sanki bir ak okyanusuna batyormu gibi Ona adanm- hizmetle
megul olur."
Bu bakmdan, Hare Krina'y zikreden kii, Krina uurunu ve Tanr
akn arttrarak saysz faydalar grr. MantTa meditasyonu yntemini
benimseyerek ve sistematik bir ekide uygulayarak bu zikirin meyvelerini
idrak edebiliriz. Zikirin zerimizde yapt gelimelerin aklkla anlalmas
iin, zikirin daha nemli faydalar ayrca tartlacaktr.

Akl Huzuru

Meditasyonda ncelikle akl kontrol hedef alnr, nk biz, normal

durumumuzda aklmzn rettii her eit kaprisli dnce, arzu, ve itahn
klesiyizdir. Birey dnrz ve onu hemen yapmak isteriz. Fakat, Bagavad
gita meditasyon yapan kiinin akln kontrol etmeyi renmesi gerektiini
yle anlatr: "Akl, onu zapteden kii iin en iyi dosttur, fakat bunu
baaramyan kii iin en byk dmandr."
Materyalist akl, maddeyi ve maddi ilikileri deneyimlemek amacyla
duyu organlarn grevlendirerek zevk almaya alr. Akl, duyu tatminiyeti
iin snrsz fikirlerle doludur, ve srekli olarak rahatsz"bir durumda olduu
iin bir duyu nesnesinden dierine atlar durur. Bylece akl, baz maddi
 Zikirin Yarar/ar 87
kazanlar peinde komakla, baz kayplar, veya hsranlardan dolay
yaknmak arasnda bocalayp durur.
Krina, Bagavad-gita'da bunu yle anlatr: "Akn uurda olmayan kii
ne akln kontrol edebilir, ne de sarslmaz. bir zekaya sahiptir, ve bunlarn
yokluunda huzur bulmas mmkn deildir. Huzursuz birisinin mutlu
olmas ise imkanszdr." Aklmzn bizi kontrol etmesine izin vereceimize,
Hare Krina mantrasn zikrederek aklmz kontrol edebiliriz.
Mantra Sanskrit bir szcktr. Man "akl", ve tra "kurtarmak" anlamna
gelir. Bu bakmdan, mantra, akl maddi artlanmadan kurtarma kudretine
sahip akn bir ses titreimidir.
Srila Prabhupad, Srimad-Bagavatam yorumunda, "Maddi ilikilerde
kapana kslmamz maddi sesten balamtr" der. Hergn radyo ve
televizyondan, arkadalardan ve akrabalardan maddi sesler duyarz, ve
duyduumuz eylere dayanarak hareket ederiz. Fakat Srila Prabhupad,
"Ruhsal dnyada da ses vardr. O sese yaklatmz zaman ruhsal yaantmz
balar" der. Aklmz Hare Krina mantrasnn ruhsal ses titreimine
konsantre ederek kontrol ettiimiz zaman aklmz sakinleir. "Mzik gaddar
gnlleri yattrr" sznde olduu gibi, mantrann ruhsal sesi de rahatsz
akllar yattrr. Tanrnn Kendi yce enerjileriyle doldurmu olduu Hare
Krina mantras her eit akli rahatszl giderme kudretine sahiptir. Bir su
birikintisinin, kartrlmad zaman berrakln korumas gibi, akl da
maddi arzularn dalgalaryla daha fazla rahatsz edilmeyince akli alglamalar
berraklar. Saf durumdaki akl, tozdan temizlenmi bir ayna gibi, yzeyin
altna inmemize . ve btn yaam deneyimim.izin esas ruhsal niteliini
kavramamza olanak tanyarak gerein arptrlmam grntsn
yanstr.

Benlik Bilgisi

Vedalarda, ruhun belirtisinin uur olarak ortaya kt belirtilir. Ruh saf

durumundayken ruhsal dnyada var olur; fakat madde ile temas kurunca
canl varlk sahte nefs denilen yanlgyla kaplanr. Sahte nefs, kendimizi
maddi vcutlarmzla tanmlamamza neden olarak uuru aknla drr.
Fakat biz bu maddi vcutlar deiliz. Elimize, veya bacamza baktmz
zaman "Benim elim", veya "Benim bacam" deriz. Bu durumda uur sahibi
88 MUTLULUK MANTRASI

benliimiz vcudun sahibi ve gzlemcisidir. Bu hakikat, zihinsel bakmdan

kolayca anlalabilir, ve bu hakikat, zikir sonucunda edinilen ruhsal idrak
araclyla dolaysz ve daimi olarak deneyimlenebilir.
Canl varlk kendisini maddi vcuduyla tanmlayp gerek ruhsal
benliini unuttuu zaman lmden, yallktan, ve hastalktan korkmas
kanlmazdr. Bu uur seviyesindeki kii gzelliini, zekasn, ve gcn
kaybetmekten korkar ve geici vcuduyla ilikili olan daha birok endieler
ve yanl duygular deneyimler. Fakat zikreden kii, balang safhalarnda
bile, kendisinin, maddi vcudundan tamamen ayn, saf ve deiime
uramayan bir ruh-can olduunu farkeder. Mantra tamamen saf ve ruhsal
bir ses titreimi olduu iin uurumuzu o zgn ve kirlenmemi durumuna
geri getirme gcne sahiptir. Kirli bir bilinle kskanlk, dar kafallk,
gurur, haset, ve nefret tarafndan kontrol edilmekten kurtulamayz. Rab
Krina' nn Bagavad-git.a'da anlatt gibi, ruh "domamtr, ebedidir, hep
var olandr, lmszdr, ve ilkseldir." Yanl vcutsal tanmlamamz yava
yava kaybolmaya ve yerini gerek akn var olu kavrammz almaya
balaynca, maddi var oluun btn korku ve endielerini kendiliimizden
aarz. Artk "Ben Amerikalym". Ben Rusum. Ben zenciyim. Ben beyazm"
diye dnmeyiz.
Gerek benliimizi idrak etme seviyesine ulamak, dier btn canl
varlklarn ruhsal doalarn da grebilmemizi salar. Doal ruhsal
duygularmz uyand zaman tm yaamn nihai birliini deneyimledi,z.
te zgr insan olmann anlam budur; ruhsal idrak sayesinde dier canl
varlklara kar duyduumuz btn dmanlk ve hasetten kurtuluruz.
Bu yksek yaam gr Srila Prabhupad tarafndan Transcerulental
Teachings of Prahl.iida Maliirija: (Prahlad Maharac'n Akn retileri) isimli
kitabnda yle anlatlr: "nsan, tam Krina uuruna ulat zaman, artk
'Bu hayvandr, bu kedidir, bu kpektir, bu solucandr' diye grmez. Hereyi
Krina'nn z paras olarak grr. Bagavad-git.a'da, 'Krina uurunda gerek
bilgiye ulaan kii tm evrenin sevgilisi haline gelir' denir. nsanlar Krina
uuru platformuna ykselmedike evrensel bir kardelikten bahsedilemez."

Gerek Mutluluk

Herkes gerek ve kalc bir mutlulua susamtr. Maddi zevk snrl ve

 ZikiTin Yarar/an 89
geici olduu iin ldeki bir damla suya benzer. Bize daimi bir rahatlk
vermez, nk maddi duygular ve ilikiler ruhun manevi isteklerini tatmin
etmeye yetmez. Fakat Hare Krina'nn zikredilmesi insana tam bir tatminiyet
verir, nk Tanryla ve Onun zevk kudretiyle dorudan doruya iliki
kurmamz salar. Tanr saadet doludur, ve biz de Onunla beraber olduumuz
zaman ayn akn mutluluu deneyimleriz.
Yedik literatrnde, zikirin verdii zevkin herhangibir maddi kardan
ne kadar fazla olduunu anlatan ilgin bir hikaye vardr. Bir gn fakir bir
brahmar: rahip maddi takdis iin Rab Siva'ya ibadet eder. Ve Rab Siva,
ona arzulad eyi elde etmesi iin ermi Sana.tan Gosvami'ye gitmesini
tavsiye eder. Sana.tan Gosvami'nin altn retme kudretine sahip bir ta
bulunduunu renen fakir brahman, Sana.tan Gosvami'ye giderek o ta
kendisine verip veremiyeceini sorar. Sana.tan da pl gstererek ta
oradan alabileceini syler. Ta demire dokundurarak altna
dntrebileceini ve bylece istedii kadar altna sahip olabileceini
renen brahmar: sevinle oradan ayrlr. Fakat yolda giderken birden,
"Eer bu ta sahip olunabilecek en iyi takdisdiyse Sana.tan Gosvami onu
neden pe atmt?" diye dnr.
Bunun zerine, merakn gidermek iin Sana.tan Gosvami'ye geri dner.
Ermi ise ona, "Aslnda en iyi takdis bu deildir. En iyi takdisi benden
almaya hazrmsn?" diye sorar.
Fakir brahmar:, "Evet. Ben en iyi takdisi almak iin sana gelmitim" der.
Sana.tan Gosvami bunun zerine ona, mihenk tan gtrp yakndaki
bir rmaa atp gelmesini syler. Fakir brahmar: ta atp gelir ve ermi
Sana.tan, en yksek ruhsal zevki tatmann yce yntemi olan Hare Krina
mantras zikirini ona tantr.

Karmadan Kurtulu

Karna kanunu demek, insann, yapt her maddi harekete kar, doadan
eit bir tepki grmesi demektir. Yani ncil'de belirtildii gibi, "Ne ekersen
onu biersin.''
Maddi hareketler tohumlar gibidir. Balangta ekilirler, ve belli bir
zaman sonra sonusal tepkileri serbest kalarak meyve verirler. Bu etki ve
tepki ana yakalanm olan bizler karmik kaderimizi deneyimlemek zere
90 MUTLULUK MANTRASI

birbiri ardna maddi vcutlar eddinmek zorunda kalrz. Fakat, Krina'nn

akn isimlerini itenlikle zikrederek bu kama:lan kurtulmak mmkndr.
Tanrnn isimleri akn enerjiyle dolu olduundan, canl varlklar bu kutsal
ses titreimiyle beraber olduklar zaman karmann sonsuz dngsnden
kurtulurlar.
Tpk, yada kavrulan tohumlarn filizlenme glerini kaybetmeleri
gibi, karmik tepkiler de Tanrnn kutsal isimlerinin gcyle etkisiz hale
getirilir. Krina gne gibidir. Gne ylesine gldr ki gnele temas
kuran herey arnr. Gne kresine gin;n herey atee dnr. Ayn
ekilde, uurumuz akn Krina stesiyle dolduu zaman, Onun dahili
enerjileri bizim karmik tepkilerimizi temizleyecek ekilde hareket eder.
Srila Prabhupad, Srimad-Bagatatam yorumunda, "Kutsal isim manevi
bakmdan o kadar gldr ki, kii sadece kutsal ismi zikrederek btn
gnahsal faaliyetlerinin tepkilerinden kurtulabilir." der.

Yenidendoumdan Kurtulu

Vedalar, canl varln, yani ruhun ebedi olduunu, fakat gemite yapm
olduu faaliyetler ve maddi arzular sonucunda birbiri ardna eitli maddi
vcutlara brnmek zorunda kaldn belirtirler. Biz maddi arzulara sahip
olduka, Tanrnn direktifi altnda hareket eden doa, bizi ard arda eitli
maddi vcutlara bryecektir. Buna, ruh g veya yenidendoum
[reenkamasyon] ad verilir. Aslnda bu vcut deiimleri srpriz bir durum
deildir, nk bu yaammzda bile eitli vcutlardan geeriz. Balangta
bebek vcudu iinde yaarz, sonra ocuk, sonra yetikin, ve sonra da yal
bir erkek veya kadn vcudu iine yaarz. Ayn ekilde, sonunda yal
vcudumuzu brakarak yeni bir vcut ediniriz. Samsara olarak bilinen bu
dngden, veya doum ve lmn sonsuz arkndan kurtulmamz,
uurumuzu maddi arzulardan kurtarmakla mmkn olur. Hare Krina'y
zikrederek ruhumuzun doal manevi arzularn uyandrrz. Tpk, vcutsal
doamzn duyu tatminiyetine cezbolmas gibi, ruhsal doamz da Tanrya
cezbolur. Zikir, bizdeki zgn Tanr uurunu ve Ona hizmet etme ve
Onunla beraber olabilme arzusunu uyandrr. Sadece bu basit uur
deiimiyle yenidendoum dngsn aabiliriz.
Srila Prabhupad, Bagatad-gitii yorumunda bunu yle anlatr: "Kiinin
 Zikirin Yararlar 91

yaam boyunca hafzasnda biriktirmi olduu hareketler v e dnceler

lm annda dncelerini etkiler; bu bakmdan, bu yaamda yaplan
hareketler kiinin gelecekteki var olu durumunu belirler. Kii, eer akn
bir ekilde Krina'ya hizmet etmeye dalmsa gelecek yaamnda edinecei
vcut fiziksel deil akn [ruhsal] olacaktr. Bu bakmdan, Hare Krina
mantrasn zikretmek, kiinin akn yaamdaki var olu durumuna baaryla
geebilmesi iin uygulanabilecek en iyi yntemdir."

Nihai Kazan-Tanr Ak

Zikretmenin en yce meyvesi ve nihai kazanc tam bir Tanr idraki ve

saf Tanr akdr.
uurumuz gittike arndka, istikrarl manevi gelimemiz karakterimize
ve hareketlerimize yansr. Gne doarken ufua yaklatkca artan s ve
n gneten nce gelmesi gibi, ayn ekilde, Krina'nn kutsal isminin
idraki kalpte uyandka, artmakta olan bu manevi uur da her ynyle
kiiliimize yansr. Tanr ile canl varlk arasndaki ebedi ak ilikisi bylece
yeniden kurulmu olur. Maddi dnyaya girmeden nce her ruh Tanr ile
esiz bir ruhsal iliki ierisindedir. Bu ak ilikisi, maddi dnyada
deneyimlenen en yksek ak ilikisinden binlerce defa daha byk ve
iddetlidir. Bu iliki, eytanya-caritiimrta'da yle anlatlr: "Saf Krina
ak canl varln kalbinde ebediyen kalcdr. Bu, baka bir kaynaktan
kazanlabilecek birey deildir. Kalp, duyarak ve zikrederek artld zaman
canl varlk uykudan uyanr." Ruhsal dnyadaki ebedi ve meru
konumumuzdayken, akmza ve adanmlmza uygun bir ruhsal suret
ierisinde Tanrya hizmet ederek Onunla dolaysz olarak beraber oluruz.
Bu manevi ak ilikisi iindeki .adanm saf kul akn bir vecd iinde yaar.
Bu vecd hali Nectar of Devotion'da (Adanmlk Nektar) yle anlatlr:
"O vecd halini deneyimleyen kiinin kalbi gne gibi aydnlanr. Gne,
gezegen sistemlerinin ok zerindedir ve herhangibir bulut tarafndan
rtlmesi mmkn deildir. Ayn ekilde, adanm kul da gne gibi arnd
zaman, gne ndan daha muhteem bir k olan ak kulun kalbinden
yaylr.
Hare Krina, her snftan, her ulustan ve her yataki herkes
Tarafndan zikredilebilir, nk Krina her snftan, her
ulustan, Ve her yatan berkesin Yce Rabbidir.".
 9
Zikir Teknikleri
Meditasyon ticareti gnmzde giderek artmaktadr. Birtakm heve.sli
mteriler, bu gibi kendine zg kurtarclarn ayaklarna kapandk:a
modem gnmzn bu "mesihleri," 'gurular," ve "enkarnasyonlar" b
para etmeyecek olan eitli mantral.arla ortaya kmaktadrlar . Bu gibi
szmona gurul.ardan biri ticari bir kazan icin retilerini byk paralar
karl nda yapmaktadr . Birdieri ise, meditasyonun zekay
keskinletireceini ve vcudu dinletireceini ve bylece, meditasyon
yapanlarn duyusal zevkleri daha iyi bir ekilde deneyimliyebileceklerini
sylemektedir. Hatta birtakm szmona "gurular", cinsel zevkin yaamdaki
en yksek kazan olduunu ve snrsiz bir ekilde cinsel ilikide bulunmann
kiiyi btn maddi arzulardan zgr klacan iddia etmektedirler. Manevi
aray. iinde olan birtakm acemiler bu gizli mantralara dnyann parasn
demekte ve bu mantral.ar zikrederek birtakm mistik beceriler
edinebileceklerini sanmaktadrlar. Fakat, Yedik literatrler bu gibi arlatan
gurul.ara ve sahte mantral.ara kar bizleri uyarr.
Kii eer manevi yaam konusunda gerekten ciddi ise deha sahibi bir
manevi retmenle iliki kurmal ve ondan Krina uuru bilimini
renmelidir. Mu7.14aka Upaniad bu konuda unlar belirtir: "Kii, akn
bilimi renmek amacyla Mutlak Hakikatte sabitlemi ve gurular zinciri
hattnda olan deha sahibi bir manevi retmene yaklamaldL"
Bu bilim herhangibir gurudan renilecek birey deildir. Vedalar'dan
rendiimize gre manevi retmen, en yce manevi retmen olan Rab
Krina'nn gurul.ar zinciri hattnda olmaldr. Byle bir zellie sahip olan
guru, Krina'nn retilerini bu gurul.ar zincirinden alr ve bu retilerde
herhangibir deiiklik yapmadan olduu gibi datr. Deha sahibi bir guru,
gayriahsiyeti felsefeyi veya hilik felsefesini retmez. Hibir zaman
kendisinin Tanr olduunu iddia etmez; bunun yerine Tanrnn ve
mridlerinin hizmetinde olmaya alr. Bu gibigurul.ara, "retilerine rnek
olan retmen" anlamna gelen iiiirya ad verilir. Bu gibi gurularn yamlar

93
94 MUTLULUK MANTRASI
btn maddi arzulardan ve gnahsal hareketlerden zgrdr, bu kii rnek
bir karaktere sahiptir, ve bu kii mridlerini doum ve lm dngsnden
kurtaracak gtedir. Krina uurundaki guru, her an, Yce Tanrya hizmet
etmekle veya Onu medite etmekle meguldr.
Krina'nn kutsal ismi tamamen ruhsal olduu iin, Tanr ile mridi
arasnda arac rol oynayan Krina'nn saf bir hizmetisinden veya
temsilcisinden alnmaldr. Dier gurulardan alnan mantralar hibir ie
yaramaz.
Kutsal Luf A.C. Baktivedanta Svami Prabhupad, Srimad-Bagavatam'da
yle yazar: "Kii, gurular zincirini izlemedike baka yerlerden edindii
mantralan zikretmesi hibir ie yaramaz. Gnmzde, manevi deil de
maddi ilerleme amacyla birtakm mantralar reten birok sahtekar gurular
vardr. Bir insan tarafndan retilmi olan mantralar hibir ie yaramaz.
Mantralar ve adanm hizmet yolu, yetkili bir gurudan alnd zaman kii
zerinde zel bir etki yapar."
Hare Krina mantrasnn Krina'nn Bagavad-gita'daki retileriyle tam
bir ahenk iinde olan deha sahibi bir gurudan alnmas Hare Krina zikirinin
tek ve en nemli noktasdr.
Hare Krina mala-mantras'nn zikredilmesi, btn benlik idraki
yntemlerinin iinde en basit yntemdir. Bu mantra yksek bir fiyatla
sahtekar bir guru tarafndan satlan bir mantra deildir. Mantra satmak
insanlar aldatmaktan baka hirey deildir. nsann manevi yoldaki
samimiyeti, ie yaramayacak bir mantraya dnyann parasn vermesiyle
deil yaamn deitirmeye gnll olup olmamasyla llr.
Kiinin Hare Krina'y zikretmesi iin birtakm pahal ara gereler
edinmesi, veya baz zor oturu pozisyonlarn veya nefes alma yntemlerini
renmesi gerekmez. Bu i iin insann sadece dile ve kulaa ihtiyac
vardr. Bunlar da herkeste vardr. Dil, Krina'nn kutsal isimlerini titretirir,
ve kulaklar da bu ses titreimini duyar. J<ii, sadece bu l;,asit yntemle en
yce mkemmellie ulaabilir.

Nasl Zikretmeli?

Hare Krina'y zikretmek iin herhangibir zorlu ve abukluk gerektiren

kurallar yoktur. Mantra meditasyonunun en gzel taraf her yerde ve her
zaman zikredilebilmesidir.
 Zikir Teknikleri 95

ki eit zikir ekli vardr. Kiinin tek bana tesbihle yapt zikire capa
denir. Ve kiinin dierleriyle beraber bir syleyip bir dinleyerek zikretmesine
kiram denir. Kirtan genellikle mzikal enstrmanlar eliinde ve el rplarak
sylenir. Zikirin her iki ekli de tavsiye edilir ve zikreden byk faydasn
grr.
Birinci tipteki meditasyonu yapabilmesi iin, kiinin bir capa tesbihi
edinmesi gerekir. Bu tesbihler 108 adet boncuktan oluur ve bunu herkes
yapabilir.
Eer kendinize bir capa tesbihi yapmak isterseniz u basit tarifi izleyiniz:
l. 109 adet misket byklnde boncuk ve salam bir naylon ip aln.
2. pin ucundan onbe santim kadar brakarak bir dm atn ve
boncuklar ipe dizin, her boncuktan sonra bir dm atn.
, 3. 108 boncuu da dizdikten sonra ipin her iki ucunu byke bir boncua
geirin.
4. Bu boncua Krina boncuu denir. Bu boncuktan geirdikten sonra
ipi dmleyin ve ipin artan ksmn kesin. Bylece bir capa tesbihine
sahip olabilirsiniz.
Bu tsbihle meditasyon yapmak iin onu sa elinize aln. lk boncuu
baparmanzla orta parmak arasna aln ve maha-mantray, yani Hare
Krina, Hare Krina, Krina Krina, Hare Hare / Hare Rama, Hare Rama,
Rama Rama, Hare Hare'yi zi kredin. Sonra bir sonraki boncua gein ve
boncuu ayn parmaklarla tutarak mantray tekrar zikredin. Sonra br
boncua ve bir sonraki boncua derken 108 boncuu da zikredip Krina
boncuuna kadar gelin. Bylece bir tesbihi tamamlam olursunuz. Krina
boncuunda zikretmeyin ve oradan geri dnerek bir nceki istikametin
ters ynnde zikretmeye devam edin. Tesbihle zikretmek, dokunma
duyusunu da meditasyonla megul ettiinden mantrann sesi zerine
konsantre olmanza daha fazla yardmc olur.
Capay evinizde zikretmek istiyebilirsiniz, fakat sahilde yrrken veya
krlarda gezerken de zikredebilirsiniz. Sadece tesbihinizi yannzda tamanz
gerekir. Eer oturarak zikrediyorsanz rahat bir pozisyon ( uyuya kalma
riskinden dolay uzanp yatmak tavsiye edilmez) almanz tavsiye olunur.
Yksek veya alak sesle zikredebilirsiniz, fakat nemli olan, mantray net
bir ekilde ve duyabileceiniz bir sesle zikretmenizdir. Akl, oynak ve rahatsz
bir yapda olduundan daima yeni ve zevk alabilecei bir eyler arad
96 MUTLULUK MANTRASI

iin zikir srasnda baka eyler dnmeye eilimlidir. Bu bakmdan, aklnz

Krina ve Onunla ilgili konulardan baka birey dnd zaman onu
akn ses titreimine geri ekin. Bu, o kadar zor birey deildir nk akl
Tanrnn kutsal isimlerinin ses titreiminden kolayca tatmin olur (kiinin,
akln "hilie" veya "hibireye" konsantre etmesinin gerektii dier
meditasyon teknikleri gibi deildir).
Kii capay istedii zaman zikredebilir, fakat Yedik literatrleri, gnn
belli saatlerinin ruhsal faaliyetlerde bulunmak iin en hayrl zaman
olabileceini bildirirler. Gne domadan nce ve gne doduktan hemen
sonra olmak zere sabahn erken saatleri gnn en durgun ve sknet
dolu zamanlar olduu iin zikir iin en uygun zamanlardr. Birok kii
gnn belli saatlerini zikire ayrmann kolaylk salad grnde
birlemektedir. Gnde bir iki tesbihle balayp onaltya ulancaya kadar
ektiiniz tesbih saysn yava yava arttrn. Gnde onalt tesbih bu zikir
meditasyonunu ciddiye alanlar iin tavsiye edilen asgari saydr.
Capa, sadece sizi, tesbihinizi, ve Yce Tanry ieren bir meditasyondur,
fakat kirtan, mantrann bir kii tarafndan zikredilip dierleri tarafndan
tekrarland bir gurup meditasyonudur. Mmkn olduu kadar ok insann
kutsal ismi duymas ve fayda grmesi amacyla yaplan kirtan partilerine
dnyann birok kentinin cadde ve sokaklarnda rastlamak mmkndr.
Kii, bir kiinin syleyip dierlerinin tekrarlad bir kirtan partisini evinde
arkadalaryla veya ailesiyle birlikte yapabilir. Kirtan srasnda kendi
zikrediinizden yararlandnz kadar dierlerinin de zikrediinden de
yararlandnz iin kirtan daha etkili bir meditasyon eklidir. Kirtana
mzikal enstrmanlarla elik edilmesi iyi olur fakat art deildir. Kii,
mant:ray herhangibir melodiyle syleyip el rpabilir. Fakat, kirtann
geleneksel melodilerle sylenmesinde yarar vardr. ocuklarnz bile size
katlp manevi fayda grebilirler. Her akam btn ailenizle birlikte zikir
partisi verebilirsiniz.
Maddi dnyann sesleri skc, basmakalp, ve monotondur, fakat zikir
insana tazelik veren bir deneyimdir. Bunun deneyimini kendi kendinize
yapabilirsiniz. Herhangibir szc be dakikalna zikredin. rnein,
"Coca-Cola" szcn zikretmeye balayn, birka dakika sonra sklr ve
brakrsnz. Hibir zevk vermez. Fakat, Krina'nn isimlerinin sesi akndr,
ve kii Onun isimlerini zikrettike zikredesi gelir.
 Zikir Teknikleri 97

Zikirin Etkisini Arttrmann Yollan

Kii, her nezaman ve her ne ekilde Hare Krina'y zikrederse muazzam

bir kazan edinir, bununla beraber, zikir konusunda uzman otorite olan
byk manevi retmenler zikreden kiinin belli baz teknikleri uygulamas
halinde zikirin etkisinin artacan ve kiinin daha abuk sonuca ulaacan
belirtirler.
Kii zikrettike aada belirtilen ilkeleri daha kolay izleyebilir, nk
insan zikrettike manevi g kazanr, ve daha yksek zevklerden tat almaya
ynelir. Kii, zikirden ruhsal bir zevk almaya baladka kt
alkanlklarndan vazgeer ve bylece manevi gelime gstermesi
kolaylar.

1 . Kii, Hare Krina'y zikrettike manevi yaamn u drt slah edici

ilkesini kendiliinden izlemek isteyecektir:
A. Et, balk, ve yumurta yememek.
B. Sarho olmamak.
C. Kumar oynamamak.
D. Zina yapmamak.
Yukarda belirtilen bu drt faaliyet kiinin manevi yaamda ilerlemesini
zellikle gletirir, nk bu faaliyetler kiinin maddeye olan dknln
arttrr. Bu bakmdan, bu drt faaliyet Hare Krina'y zikretmeye balam
kiiler iin tavsiye edilmez. Bununla beraber, zikir ylesine gldr ki
kii hangi safhada olursa olsun zikretmeye balayabilir, ve bu zikir kiinin
gerekli dzeltmeleri yapmasna yardmc olur.
2. Kii, zellikle Bagavad-gitii ve Srimad-Bagavaam olmak zere Yedik
literatrlerini dzenli bir ekilde okumaldr. Kii, Tanr hakknda bireyler
duyduka, yani Onun olaand faaliyetlerini ve akn elencelerini
dinledike, maddi dnyayla uzun zamandr birlikte olmaktan dolay kalbinde
birikmi olan toz temizlenir. Krina ve Krina'nn, adanm kullaryla birlikte
ebedi elencelerinden zevk ald ruhsal dnya hakknda dzenli olarak
bireyler duyan kii, ruhun doasn, gerek ruhsal faaliyetleri, ve maddi
dnyadan kurtulma ilemini tam olarak anlar.
3 . Maddi kirlenmeye kar tam bir baklk kazanmak iin kii, sadece,
98 MUTLULUK MANTRASI

Yce Tanrya sunularak ruhsallatrlm olan vejeteryan yiyecekler

yemelidir. Kii herhangibir canl varlk (bitkiler dahil) suretinde dnyaya
geldii zaman karmik tepkileri de beraberinde getirir, fakat Yce Tanr,
Gita'da, Kendisine vejeteryan yiyecekler sunanlarn bu karmik tepkilerini
hkmsz hale getireceini belirtir.
4. Kii almasnn meyvesini (sonucunu) Yce Tanrya sunmaldr.
Kii, kendi kendisini tatmin etmek iin alt zaman faaliyetleri sonucu
yaratm olduu karmik tepkiyi kabullenmek zorundadr, fakat almasn
Tanrya adayp Onu tatmin etmek iin alrsa hibir karmik tepki
yaratmaz. Tanrya hizmet olarak yaplan alma kiiyi sadece karmadan
kurtarmakla kalmayp kalbinde uyumakta olan Krina aknn uyanmasna
da sebep olur.
5. Hare Krina'y zikretme konusunda ciddi olan kii mmkn olduu
kadar kendisiyle ayn kafa yapsnda olan insanlarla beraber olmaldr. Bu
birliktelik kiiye byk bir manevi g kazandrr. Tanr uuruna sahip
olma ve Onunla olan ebedi ak ilikisini gelitirme konusunda ciddi olanlar,
kendileri gibi ruhsal dnyaya ve gerek evlerine dnme yolunda olan
dierleriyle birlikte olmaktan yararlanabilsinler diye Srila Prabhupad,
Uluslararas Krina uuru Derneini kurmutur.
Zikiri ciddiye alanlar sonunda deha sahibi bir manevi retmen tarafndan
inisiye edilmek isteyeceklerdir. nisiyasyon, Hare Krina'y zikretmeye ve
zgn ruhsal uurun uyanmasna yardmc olduu iin Yedik yaztlar
tarafndan tavsiye edilir. Btn dnyaya dalm olan Uluslararas Krina
uuru Derneinde, Tanr uuru edinme konusunda samimi olan herkese
rehberlik etmeye hazr olan bir ok uzman manevi retmen vardr.
Srila Prabhupad, inisiye edilmek istiyenlerin, evvelce bahsedilen slah
edici ilkeleri izlemelerinin ve gnde en az onalt tesbih zikretmelerinin
gerekli olduunu sk sk belirtirdi. Kutsal isimlerin zikirini beyz yl nce
Hindistan'n Bat Bengal blgesinde yaygnlatran Krina'nn
enkamasyonu Sri eytanya Mahaprabhu, hergn belli miktarda tesbih
ekme sistemini tantmtr. Hergn en az onalt tesbihin dikkatlice
zikredilmesi mridin daima Krina'. y hatrlamasna yardm eder.
Aslnda Krina uuu, daima Krina'y hatrlamak ve Onu hi
unutmamaktan ibarettir. Ye daima Tanr uurunu korumann en basit
yolu zikretmektir, nk mantrann ses titreiminin ihtiva ettii mistik
 Zikir Teknikl.eri 99

kudret sizi ve zgn ruhsal doanz daima Tanryla temas halinde.tutar.

Tanrnn kutsal isimleri, Onun akn zevk ilkesi de dahil olmak zere
Tanrnn saysz ruhsal kudretlerini ierirler. Bu bakmdan, zikretmeye
baladnz zaman tadacanz zevk bugne kadar deneyimlemi olduunuz
btn maddi mutluluklardan kat kat fazla olacaktr. Ve Hare Krina'y
zikrettike kendinizi daha mutlu hissedeceksiniz.

1 999 Baktivedanta Kitap Vakf

Btn haklar mahfuzdur

ngilizceden Trkeye eviren:

Ziya Okay (Caya Das)
Kitabn konusu hakknda
evirmenle yazmak isteyenler:
Ziya Okay
P.O. Box 2735 1, Concord, CA 94527, A.B.D:
veya
ziaiko@pacbell.net
adreslerine yazabilirler.