Test B

Absolutyzm czy republika?

Test podsumowujcy rozdzia III

1. Zapisz we waciwych rubrykach tabeli brakujce informacje. Wybierz je spord

podanych poniej. 04 p.

filozofowie: Thomas Hobbes, John Locke, Charles de Montesquieu, Jean-Jacques Rousseau,

dziea: Dwa traktaty o rzdzie, Umowa spoeczna, O duchu praw, Lewiatan

Teoria polityczna Filozof Dzieo

Pastwa mog by monarchiami,
republikami albo despotiami. Aby
uchroni pastwo przed despotyzmem,
naley przestrzega zasady trjpodziau
wadzy na prawodawcz, wykonawcz i
sdownicz. Nie wolno dopuszcza do
ich czenia.
Absolutyzm jest najwaciwsz form
pastwa. Jedynym sposobem uniknicia
przez ludzi amania praw jest zawarcie
umowy spoecznej, na mocy ktrej
nieograniczona wadza zostaje
przekazana w rce jednej osoby.

2. Uszereguj wydarzenia w porzdku chronologicznym. Zapisz litery we waciwych

miejscach na osi czasu. 01 p.

A. ogoszenie uwaszczenia w Krlestwie Polskim,

B. ustanowienie w Anglii ustroju republikaskiego,
C. zawizanie konfederacji tyszowieckiej,
D. czarna procesja w Warszawie,
E. uchwalenie konstytucji Nihil novi

3. Zaznacz trzy zjawiska charakterystyczne dla gospodarki Europy Zachodniej w XVI w.

03 p.

odbieranie dzierawcom pl uprawnych i przeksztacanie ich w pastwiska dla owiec,

zakadanie folwarkw nastawionych na eksport towarw rolnych i hodowlanych,
stopniowe zwikszanie wymiaru paszczyzny,
zawieranie z chopami krtkoterminowych umw o dzieraw gruntw,
 zagospodarowywanie nieuytkw i czciowy wykup gospodarstw chopskich przez
szlacht,
inwestowanie pienidzy uzyskiwanych z czynszw w handel i pomnaanie kapitau
4. Przyporzdkuj do kadego typu sejmiku ziemskiego waciwy opis celw jego zwoywania.
03 p.

A. sejmik relacyjny, B. sejmik deputacki, C. sejmik generalny

1. wysuchanie legatw krlewskich i wybranie posw na sejm walny,

2. wyonienie czonkw Trybunau Koronnego albo Trybunau Litewskiego,
3. wysuchanie sprawozdania posw z zakoczonych obrad sejmu walnego,
4. uzgodnienie stanowiska posw i senatorw z danej prowincji przed obradami sejmu

A ............, B ............, C ............

5. Podkrel waciwe fragmenty zda, tak aby informacje o postaci widocznej na reprodukcji
obrazu byy prawdziwe. 03 p.

Fragment reprodukcji przedstawia polskiego humanist Andrzeja Frycza Modrzewskiego /

Piotra Skarg. W XVI w. opublikowa on swoje dzieo pt. O poprawie Rzeczypospolitej /
Kazania sejmowe. Postulowa w nim konieczno wprowadzenia publicznego szkolnictwa,
opieki pastwa nad ubogimi, zaostrzenia kar za przestpstwa, a take rwnej
odpowiedzialnoci wszystkich stanw / uprzywilejowanej pozycji szlachty wobec prawa.

6. Wska opis konfederacji, a nastpnie podaj miejsce i dat roczn jej zawizania.
02 p.

A. Opr szlachty przeciwko prbom osabienia roli sejmu oraz podporzdkowania spraw
pastwa magnaterii i krlowi. Jej oburzenie wywoay rwnie wiadomoci o tajnych
rozmowach monarchy z Habsburgami i deniu wadcy do rozpoczcia wojny ze Szwecj. W
rezultacie tego wystpienia opracowano procedur wypowiadania posuszestwa krlowi.
 B. Wystpienie spowodowane ulegoci wadcy wobec Rosji, ktra ingerowaa w
wewntrzne sprawy pastwa polsko-litewskiego. Szlachta zaprzysiga obron wiary
katolickiej, suwerennoci kraju oraz swoich starych praw i przywilejw. Walki zakoczyy si
pierwszym rozbiorem Rzeczypospolitej.

miejsce: ......................................... .........., data roczna: ............................

7. Wyjanij, dlaczego autor obrazu, ktrego reprodukcj zamieszczono poniej, przedstawi

krla Anglii w taki sposb. Odwoaj si do planw politycznych Karola I Stuarta.
04 p.

Autor nieznany, Krl Karol I, Anglia, XVII/XVIII w.

...
...
...
...
...
...