BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 98 | 3 LISTOPADA 2017 | ISSN 4008-3456 | NAKAD 25 000 EGZ.

www.tylkotorun.pl

Ocali od zapomnienia Kto przejedzie przez Wis?

Ponad 18 tysicy zotych zebrano w trakcie kwesty Modernizacja mostu im. Jzefa Pisudskiego roz-
na cmentarzu witego Jerzego pocznie si najpniej w marcu 2019 r.
Taki jest Tylko Toru

Marcin Gadych
fot. Adam Fisz

1963-2017

Tylko Toru . 3 listopada 2017

2 FELIETONY DZIE DOBRY!
W ydawca T ylko T oru korzysta z usug i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy
Manifest Marcina
MARCIN CZYNIEWSKI
Przewodniczcy Rady Miasta Torunia
Nowe serce Marcina posta- wrotnym scenarzyst i czeka na
nowio zatrzyma si na dobre niego z wieloma takimi historiami.
w wiatowym Dniu Przeszczepw, Bo w to, e Marcin ju zabra si znan opowie z czasw komuny,
ani dzie wczeniej, ani dzie p- Tam za robienie filmw, nie wt- ktra okazaa si godna hollywo-
niej. Trzy dni po tym, jak poka- pi. I e zatrudni do nich plejad
zano w Toruniu jego ostatni film. najwaniejszych witych i archa-
Premiera planowana bya par niow, tak jak bez trudu namwi dziwniejszej moliwej perspekty-
miesicy temu, ale odwoano j, bo niegdy p Torunia, eby zagrao wy Okrglaka, a ostatnio od-
tamtego dnia zatrzymao si jego w jego Panoptikonie. Byem w tej
stare serce. Pan Bg chcia pokaza poowie i wtedy wanie poznaem znalimy, a jednak mao. Przed
Marcinowi, e jest wyjtkowo prze- Marcina Gadycha. Kady, kto go
Co z tymi
lekarzami
mec. UKASZ PAZA
Kancelaria Paza i Wsplnicy
Od tygodni strajkuj modzi le- zaskakujcy, e obecny minister
karze. Po raz pierwszy do zaczy zdrowia sam zgasza identyczne
si do nas przebija informacje, jak postulaty jeszcze dwa lata temu.
bardzo pastwo eksploatuje mo- Pogldy jak zwykle zale od miej-
dych lekarzy, jednoczenie igrajc sca siedzenia.
z bezpieczestwem nas wszystkich. Tak naprawd modzi lekarze
To pierwszy protest lekarzy, pokazuj, jak bardzo ryzykowne s
ktry dotyka problemu zaniedba wizyty w szpitalach. Przecitny le-
systemowych cigncych si od karz pracuje duo ponad wszelkie
lat. Tym bardziej jego przebieg jest normy. Kilkaset godzin dyurw
Aktor jest troch jak pat-
ny morderca. Dostaje zlecenie,
bo jest czowiekiem do wynaj-
cia.
Katarzyna Herman
aktorka
zna, ma swoje wspomnienia. Ja
mam niewiele osobistych, a jednak
wyjtkowo al mi jego odejcia.
Bo Marcin pokaza, e Toru to
nie tylko historia przez due H, e
to miasto, w ktrym nie brakuje
tematw na zaskakujco ciekawe
opowieci. Trzeba si tylko rozej-
rze, a to potrafi mao kto. Marcin
potrafi. To on przypomnia nam
histori Hakerw wolnoci, niby
odzkich scenariuszy. Opowiedzia
nam sto lat historii Torunia z naj-
cym miejscu, nie w turystycznym
kry rodzin Smunych, ktr niby
nami jeszcze premiera filmu o po-
w miesicu to ich codzienno.
Czy pracujcy przez 36 godzin
lekarz jest fizycznie w stanie wy-
wiza si ze swoich obowizkw?
Czy czowiek, ktry nie przespa
w czasie dwch dni nawet kilku
godzin, ma refleks i spostrzegaw-
czo, by nas leczy? Czy ten czo-
wiek moe by nadal miy, uprzej-
my i asertywny?
Przeraajce, e osobie, ktra
nie miaa odpowiednio dugiej
przerwy w pracy, nie mona po-
wierzy prowadzenia auta ciaro-
wego, ale rwnie zmczony lekarz
zobowizany jest ratowa ycie na-
szych rodzicw i dzieci.
Oczywicie lekarze mog mniej
dyurowa, mniej pracowa na kil-
ku etatach. Tylko kto ich zastpi?
Tylko Toru . 3 listopada 2017
stopka redakcyjna
Redakcja Tylko Toru
mniku Kopernika. Kady z nas ma
jakie zwizane z nim wspomnie-
nie, raczej bahe, ale dopiero Mar-
Toru, ul. Skodowskiej-Curie 41
redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca
cin wpad na to, eby pozbiera Fundacja MEDIUM
je razem i z tych zwykych wspo- Redaktor naczelny
mnie zrobi naprawd intryguj- Radosaw Rzeszotek
Sekretarz redakcji
c histori.
ukasz Piecyk (tel. 733 842 795)
Skromny by Marcin i nigdy Redaktor wydania
nie wpadoby mu do gowy, by Kinga Baranowska
zostawia po sobie jaki manifest. Dzia reportau i publicystyki
Omielony wsplnot imienia zro- Robert Kamiski
bi to wic za niego. Patrzmy na Dzia informacyjny
Toru z jego perspektywy, zauwa- Micha Ciechowski, Katarzyna Ochocka,
Piotr Gajdowski
ajmy zza Wielkiej Historii t ma, Kultura
nie mniej pocigajc, uwierzmy, Micha Ciechowski
e mieszkamy w ciekawym, yj- Sport
Karol ebrowski
skansenie. Ucieszy to Marcina, gdy Zdjcia
spojrzy na nas midzy kolejnym ukasz Piecyk
dublem ktrego z archaniow. Korekta
Piotr Gajdowski
REKLAMA
Justyna Tobolska
(GSM 603 285 530)
Przecie, mimo e pracuj w tylu Iwona Zuchniak
miejscach, kolejki si nie zmniej- (GSM 500 324 572),
szaj. Karol Przybylski
Brzmi mi w uszach aroganckie
niech jad i jednoczenie zapew-
(GSM 665 169 292),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
nienia o najwyszej od Agnieszka Korzeniewska
lat nadwyce budetowej. Moe (GSM 534 206 683)
czas przyzna, e ochrona zdrowia reklama@tylkotorun.pl
musi kosztowa wicej? Za chwi- Skad
Studio Tylko Toru
l nasi lekarze od nas wyjad, nie
Druk
ze wzgldu na pienidze, ale dla Drukarnia Polska Press Bydgoszcz
poczucia komfortu pracy. Ale ju
istniejcej dziury pokoleniowej nie ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.
zastpimy z dnia na dzie. Szcze- ***
glnie e przy takich nakadach fi- Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia
nansowych i oboeniu prac nie- 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych. Fundacja MEDIUM zastrzega, e
dugo chtni do imigracji do Polski dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowa-
bd wycznie lekarze z Korei nych w Tylko Toru jest zabronione bez zgody
wydawcy.
Pnocnej.
Cytat numeru

31 padziernika 1517 r. Marcin Luter ogosi w Wittenberdze swoje synne 95 tez. Tak doszo w onie Kocioa
rzymskokatolickiego do rozamu i powstania protestantyzmu. Wanie mija od tamtego czasu okrge 500 lat
Rocznica jednego z najwikszych
w dziejach chrzecijastwa pk-
ni to znakomity moment do
postawienia pytania o ewentualny
powrt do jednoci. Tyle e ad-
nego powrotu nie bdzie. Przy-
znaj to wszystkie zainteresowane
strony.
Rozam, jaki dokona si w Ko-
ciele przed picioma wiekami, jest
ju dzi nie do naprawienia. Poro-
zumienie jest niemoliwe mimo
najszczerszych chci. Strony s
zbyt nieprzejednane i zbyt nietole-
rancyjne. Przynajmniej jeli idzie
o kwestie teologiczne.
- Moemy wsppracowa w ob-
szarach spoecznych, ale w teolo-
gicznych nie ma o tym mowy
mwi Micha Proczuk, pastor
Zboru Chrzecijan Baptystw z To-
runia. Jedna i druga strona stoi
twardo na swoich teologicznych
stanowiskach. Ktra musiaaby
ustpi. Osobicie nie widz takiej
moliwoci.
Czy mona zatem otwarcie po-
wiedzie, e protestanci, podobnie
jak katolicy, s wysoce nietoleran-
cyjni, jeli idzie o doktryn swojej
wiary?
- Tak to trzeba okreli, jeli
chciaoby si by intelektualnie
uczciwym przyznaje pastor. Jed-
nak naleaoby doda, e to samo
mona powiedzie o wszystkich in-
nych wyznaniach. Jeli zatem idzie
o teologi, to owszem, w pewnych
obszarach jestemy nietolerancyjni.
Nie znaczy to oczywicie, e stara-
my si cokolwiek narzuca si.
Reformacja wkroczya do To-
runia w roku 1520, a wic ju trzy
Dyskretny urok mdrca
Micha Proczuk jest pastorem Zboru Chrzecijan Baptystw z Torunia.
lata po wystpieniu Lutra. Wpraw-
dzie Zygmunt Stary zakaza roz-
powszechniania w miecie pism
reformacyjnych, ale nie zmienio
to faktu, e od samego pocztku
wspistnieli tu luteranie, ewangeli-
cy reformowani, bracia czescy, kal-
wini, mennonici i wielu innych. To-
ru, co byo w wiekach XVI i XVII
ewenementem na skal europejsk,
sta si oaz tolerancji.
Dzi wyglda to zgoa inaczej.
Przynajmniej doktrynalnie. Wie-
lowiekowe rnice s zbyt silnie
zakorzenione w wiadomoci wier-
nych, by dao si je usun.
- Jestemy drugim rzutem re-
formacji, bardziej radykalnym
podkrela pastor Proczuk. To,
co przede wszystkim odrnia nas
PROTESTANCI OBCHODZ WYJTKOW ROCZNIC SPOECZESTWO
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
od innych wyzna, to cakowi-
ta separacja kocioa od pastwa.
Ale na tym nie koniec. Uwaa-
my, e wierzy naley wiadomie.
Std nie chrzcimy dzieci. Wiara
ma by samodzielnym wyborem,
a nie decyzj podjt za nas. R-
ni nas rwnie to, e jedynym dla
nas autorytetem jest Pismo wite.
Na tym budujemy doktryn. Wy-
kluczamy take hierarchi typu
rzymskokatolickiego. Nie ma u nas
porednikw. Kady wierzcy od-
powiada sam przed Bogiem. To ty
sam musisz dba o relacj z Panem.
No i zbawienie, czyli pozbycie si
skutku grzechu. Jest ono moliwe
tylko za spraw aski przez wiar.
Jeli cakowicie poddasz swoje y-
cie Jezusowi w akcie oddania, masz
Tylko Toru . 3 listopada 2017
gwarancj zbawienia. W kociele
katolickim trzeba na to zapraco-
wa. Czy ju choby w wietle tych
rnic porozumienie moe by
moliwe?
A moe jednak nie chodzi o po-
rozumienie, ale w gruncie rzeczy
o dobro? O bycie czowiekiem
przyzwoitym? Moe wiara jest
spraw drugorzdn?
- Jeli chodzi o skutki ziemskie,
to jak najbardziej dobre uczynki
maj znaczenie mwi pastor. To
suy caemu spoeczestwu. Z ko-
lei jeli mwimy o skutkach wiecz-
nych, to nie mona zadouczyni
Bogu za nasze winy i grzechy. Trze-
ba wierzy i swoje ycie odda mu
w caoci. Jeli si tego nie zrobi, to
te uczynki nie maj znaczenia. Bg
3
oczekuje penego podporzdkowa-
nia. Jeli tego nie ma, uczynki nie s
w stanie tego przeway.
Czyli seryjny morderca moe
by zbawiony, o ile dokona aktu
zaufania Bogu. Wszelkie wysiki
Matki Teresy, ktrymi pracowaa
na zbawienie, nie maj znaczenia.
- Zbawienie nie jest sprawiedli-
we przyznaje pastor. Nikt na to
nie zasuguje. Bg stawia tylko je-
den, ale za to radykalny warunek:
jeeli chcesz by ze mn na wiecz-
no, musisz by tak wity jak ja.
Warunek nie do spenienia. Szcze-
rze? Nie znam nikogo takiego.
To do osobliwe podejcie,
przynajmniej z punktu widzenia
katolicyzmu. Czy taki pogld ozna-
cza absolutne zamknicie si w en-
klawie podobnych sobie?
- Oczywicie, e nie mwi pa-
stor. Pismo jest dla nas wprawdzie
jedynym autorytetem, ale nie ozna-
cza to, e to jedyna ksiga, jak czy-
tam. Staram si by otwarty na ka-
d myl ludzk. Moj lektur czsto
jest Kant, Kartezjusz, Schopenhau-
er i wielu, wielu innych. Czytam
te ateistw. Dlaczego? Dlatego,
e Bg obdarza ludzi mdroci
bez wzgldu na to, czy s jego wy-
znawcami, czy nie. S ludzie, ktrzy
maj pewien gbszy wgld w istot
spraw ludzkich. I wanie ich nale-
y sucha uwanie. Owszem, m-
drzec to ten, ktry posiad mdro
biblijn. Ale s te mdrcy wieccy
z dowiadczeniem yciowym. To
ludzie uczciwi i prawi. Umiejcy
po ludzku doradzi. Czeg chcie
wicej?
REKLAMA
 4 MIASTO
Ocali od zapomnienia
Wielowyznaniowa nekropolia w. Jerzego wymaga sporych nakadw
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
Cmentarz w. Jerzego przy ul.
Gaczyskiego jest najstarsz za-
chowan nekropoli Torunia. To
miejsce spoczynku wielu zasuo-
nych torunian. Jak co roku w Dniu
Wszystkich witych odbya si tu
kwesta na cel renowacji zabytko-
wych pomnikw i grobw.
Zaoono go w 1811 r. Podzielo-
ny jest na 28 kwater. Poszczeglne
czci administrowane s przez trzy
parafie: ewangelicko-augsbursk
pw. w. Szczepana, katedraln pw.
w. Janw oraz parafi pw. Wniebo-
wstpienia Najwitszej Marii Pan-
ny. Korzystaj z nekropolii rwnie
wyznawcy prawosawni.
Nekropolia cieszy si szacun-
kiem torunian z uwagi na wiele sta-
rych grobw, jakie si tam znajduj.
Najstarszy nagrobek, jaki si dotd
zachowa, wystawiono w 1826 r. To
grb Johanna Ephraima Wessela.
Innymi interesujcymi pomnikami
s pochodzce rwnie z XIX w.
nagrobki kpt. Antoniego ernic-
kiego zmarego w 1836 r. oraz Ama-
lii Hirsch z 1844 r. Z pniejszego
okresu, szczeglnie z pocztku XX
w., pochodzi rwnie wiele innych
nagrobkw i rzeb nagrobnych.
Niektre domagaj si natychmia-
stowej renowacji.
Od strony ul. Morcinka mona
zwiedza ekspozycj uszkodzonych
nagrobkw ze zlikwidowanego
w latach 90. cmentarza starolutera-
skiego. Zawiera ona okazy kamien-
nych fragmentw inskrypcji, rzeb
i pomnikw.
Od strony ul. Gaczyskiego przy
cmentarzu znajduje si drewnia-
na kaplica cmentarna, pochodzca
z 1885 r. Obecnie suy ona parafii
polskokatolickiej.
Na cmentarzu w. Jerzego pocho-
REKLAMA
PONAD 18 TYSICY ZOTYCH ZEBRANO W COROCZNEJ KWECIE
wano szereg zasuonych torunian,
w tym wielu wybitnych profesorw
UMK. Spoczywaj tu m.in. prof.
Zofia Abramowiczwna, prof. Karol
Grski, prof. Artur Hutnikiewicz,
prof. Sawomir Kalembka, prof.
Ludwik Kolankowski, prof. Stefan
Srebrny i wielu innych.
Warto podkreli wpyw, jaki
na szczegln atmosfer nekropo-
lii ma rwnie wiekowa rolinno
oraz stare, kute w elazie ogrodzenia
wielu grobw. Z tych wzgldw jest
to ulubione miejsce spacerw wielu
torunian.
Wzorem innych zabytkowych
polskich cmentarzy rwnie na tym
przy ul. Gaczyskiego organizowa-
ne s kwesty z okazji Dnia Wszyst-
kich witych. Dochd z nich
przeznaczany jest w caoci na re-
nowacj najcenniejszych grobw
i pomnikw nagrobnych. Kwest od
wielu ju lat organizuje Towarzy-
stwo Mionikw Torunia. W akcj
chtnie wczaj si wadze miasta. roztrzsa, kto pierwszy zainicjowa
Rokrocznie kwestuje wielu oficjeli,
np. prezydent Torunia Micha Zale-
ski oraz przewodniczcy Rady Mia-
sta Marcin Czyniewski.
- Dziki tym dobrowolnym dat-
kom mieszkacw Torunia moemy
kadego roku odnowi kilka grobw
mwi ks. Micha Walukiewicz
z parafii ewangelicko-augsburskiej
w. Szczepana, jednego z zarzdcw
cmentarza. Naszym priorytetem
jest wybr tych grobw, ktre odno-
wienia potrzebuj najpilniej. Nie ma
znaczenia przynaleno parafialna
zmarego, tylko stan zachowania da-
nego grobu. Dziki rodkom zebra-
nym na renowacj chronimy zabytki
nekropolii. Specjalnie powoane do
tego celu gremium wybiera, kt-
re groby bd kolejno odnawiane,
oczywicie po uzgodnieniu z kon-
serwatorem.
Podobne akcje prowadzone s na
cmentarzu w. Jerzego co najmniej
od kilkunastu lat. Inspiracj dla tych
dziaa by oczywicie nieodao-
wanej pamici Jerzy Waldorff, ktry
wiele lat temu zainicjowa podobne
kwesty na warszawskich Powzkach.
- Naturalnie nie chodzi o to, by
te dziaania dodaje ks. Walukie-
wicz. Wane, by dziaania te po-
zwoliy ocali od zapomnienia to,
co najbardziej poddaje si upywowi
nieubaganego czasu.
Tylko Toru . 3 listopada 2017
 6 GSINA CO W TYM ROKU CZEKA NA NAS W PRZYSIEKU?

Kujawsko-pomorskie, wity Marcin i gsi

11-12 listopada w Przysieku odbdzie si Festiwal Gsiny. W programie m.in. prezentacje kulinarne Magdy Gessler
Piotr Gajdowski | fot. Piotr Lampkowski, ukasz Piecyk
11 listopada kojarzy si w Polsce czyli wdzon pier gsi, a take
z obchodami Narodowego wita zapomniane ju raczej gsi kiszk
Niepodlegoci. Ale w tym dniu i marynat z gsiny.
przypada te midzynarodowe Take dzi Kujawy i Pomorze
wito kulinarne, ktrego dugie syn z najlepszych gatunkw gsi.
tradycje mona odnale take W Koudzie Wielkiej pod Inowro-
w naszym regionie. cawiem wyhodowano g koudz-
k, zwan te owsian, szczeglnie
- Jedzenie gsiny na w. Marcina cenion za walory smakowe i war-
ma dugi rodowd. Dawniej dzie toci odywcze jej misa. Zaintere-
w. Marcina by ostatni okazj do sowanie gsin ronie z roku na rok,
zabawy przed Adwentem, gdy prze- czego wyrazem jest akcja Kujaw-
rywano ostatecznie wszelkie pra- sko-Pomorska Gsina na witego
ce w gospodarstwie. A skd w tym Marcina. Zwieczeniem kilkuty-
wszystkim gsi? Zgodnie z legend godniowego cyklu imprez bdzie
w. Marcin ukry si, gdy powoano Festiwal Gsiny w Przysieku 11-12
go na biskupa. To gsi miay go od- listopada. Rok temu do Przysieka
nale i tak doprowadziy do objcia zjechao a 20 tys. goci. Tym razem
przeze tego urzdu mwi prof. moe by podobnie, bo w progra-
Jarosaw Dumanowski, historyk mie przewidziano prezentacje kuli-
sztuki kulinarnej z UMK. W tym narne gwiazd, m.in. Magdy Gessler
dniu gospodyni dzielia g midzy i Katarzyny Bosackiej.
domownikw, co przypominao - Przysiek pod Toruniem na
inn legend o w. Marcinie poo- dwa dni stanie si nie tylko gsino-
w rozdartego paszcza mia on od- w stolic Polski, ale te miejscem,
da ebrakowi. gdzie mona interesujco spdzi
Od omiu lat Urzd Marsza- czas z rodzin i przyjacimi in-
kowski organizuje akcj promujc formuje Beata Krzemiska, rzecz-
miso z gsi. Kujawsko-Pomorska
niczka Urzdu Marszakowskiego.
Gsina na witego Marcina przy-
pomina, e to tutaj hodowano naj- - Zaplanowalimy m.in. poczone
wyej cenion w kraju ras gsi. z degustacj prezentacje kulinarne,
- Region by jednym z waniej- wykwintne dania i przekski, gsi
szych producentw gsiny w Niem- karczm z muzyk na ywo, stref
czech i na terenach dzisiejszej Polski dla dzieci z przedstawieniami te-
pod zaborem pruskim mwi prof. atralnymi i atrakcyjnymi warszta-
Dumanowski. To nie przypadek, tami dla najmodszych. Na trasach
e na okadkach niemieckich ksi- Bydgoszcz-Przysiek-Bydgoszcz
ek kucharskich wydawanych w To- i Toru-Przysiek-Toru uruchomi-
runiu moemy zobaczy np. posta my bezpatne autobusy, ktre kurso-
sucej z pieczon gsi na p- wa bd 11 i 12 listopada od godz.
misku. Przepisy na gsi potrawk, 9.30 do godz. 17.
pieczon pier gsi w mietanie lub Ale regionalne wito gsiny po-
pomorsk czernin na gsinie od- trwa duej ni tylko przez te dwa
najdziemy w najsynniejszej ksi- dni. Na terenie wojewdztwa prze-
ce o kuchni Pomorza i ziemi che- biega Kujawsko-Pomorski Gsino-
miskiej. Martha, wydana po raz wy Szlak Kulinarny jedyny w Pol-
pierwszy w Grudzidzu w 1866 r., sce szlak turystyczny powicony
cieszya si popularnoci w rnych misu gsi. W kujawsko-pomor-
regionach Niemiec, rozsawiajc po- skich restauracjach gsin podaje
morsk gsin. 20 lat pniej ukaza- si sezonowo od dnia w. Marcina
a si za polska ksika kucharska, do koca roku. W Toruniu jest wie-
ktrej autor, Hieronim Derdowski lu restauratorw, ktrzy tworz Ku-
(poeta i dziennikarz Gazety Toru- jawsko-Pomorski Gsinowy Szlak
skiej, a dzi patron jednej z ulic na Kulinarny potraw z gsi mona
Bydgoskim Przedmieciu), zapisa skosztowa m.in. w restauracjach
m.in. receptur na popularny dzi hoteli Filmar, Heban, 1231, Coperni-
na Kujawach i Pomorzu pgsek, cus i w browarze Jan Olbracht.
REKLAMA

Tylko Toru . 3 listopada 2017

 8 GSINA JAK BYO W POPRZEDNICH LATACH?

Przysieckie
gganie
wito Gsiny co roku ciga do Przysieka setki lu-
dzi z caego wojewdztwa. Produkty lokalne i prezenta-
cje kulinarne - t0 tylko niektre z atrakcji przycigajce
mieszkacw regionu. Tak wyglday poprzednie edycje

REKLAMA

Tylko Toru . 3 listopada 2017


Ruin caf
Zarzd nad kamienic przy ul. Mostowej 6 przeja
niedawno Fundacja Studio M6. Cel ma jasny: przywrci
obiektowi dawn wietno. Na pocztek postanowiono
uruchomi kawiarni
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
Kamienica pochodzi z XVI w.
i pki co jest w stanie do opa-
kanym. Zniszczy j upyw wie-
kw, a take poar z 2007 r. Nigdy
wczeniej nie bya poddana gene-
ralnemu remontowi.
Obiekt wymaga olbrzymich na-
kadw finansowych i kapitalnego
remontu, od piwnic a po dach.
Znalaz jednak grono zapalecw,
ktrzy poprzez dotacje stopniowo
przedzieraj si przez kolejne eta-
py. W tym roku udao si ju roz-
pocz prace zwizane z dachem,
cho nie przebiegaj one tak, jakby
sobie waciciele tego yczyli.
- Obecnie na rynku dewelo-
perskim panuje ogromny boom
mwi Magorzata Janas-awni-
czuk, zlecony zarzdca kamienicy
oraz jej administrator. Domy bu-
duje si na potg. Firmy budowla-
ne ledwie s w stanie nady. Do
tego dochodzi fatalna w tym roku
pogoda, ktra wszystko opnia.
Terminy ulegaj cigym przesu-
niciom. To samo dotyczy ekip,
ktre pracuj u nas.
Najprawdopodobniej do koca
roku uda si przy Mostowej 6 wy-
remontowa dach oficyny. Jednak
na remont caoci trzeba bdzie po-
czeka do wiosny.
Te generalne roboty nie maj
jednak wikszego wpywu na
mieszczce si na parterze po-
mieszczenie, w ktrym zostanie
niebawem otwarta kawiarnia.
- Nazwalimy j PERS Prze-
strze Elementw Rzeczywistoci
Spoecznej dodaje Magorzata
Janas-awniczuk. Chcielibymy
otworzy kawiarni jak najszyb-
ciej, cho najprawdopodobniej na-
stpi to oficjalnie w Sylwestra tego
roku. Oczywicie do tego czasu nie
zamierzamy siedzie z zaoonymi
rkoma. Ju zorganizowalimy kil-
ka eventw, np. nocny pchli targ,
ktry okaza si wielkim sukcesem
(odwiedzio nas ok. 1 tys. osb). Po-
dobn imprez planujemy 2 grud-
nia, tym razem bardziej pod ktem
przygotowywania ozdb i prezen-
tw witecznych.
Zdaniem Magorzaty Janas-awniczuk
kawiarnia PERS bdzie wyjtkowa.
Warto podkreli, e Fundacja
Studio M6 uzyskaa dotacj na za-
trudnienie w kawiarni osb z trze-
ciego profilu bezrobocia, zagroo-
nych wykluczeniem spoecznym
oraz osb z orzeczeniem o niepe-
nosprawnoci.
- Zatrudnimy pi osb mwi
Magorzata Janas-awniczuk. Po-
prowadz one administracj oraz
sam kawiarni, a take stanowi
bd sekcj techniczno-konserwa-
cyjn. Od pocztku zabiegalimy
o to, by stworzy miejsca pracy dla
osb nieporadnych yciowo, tzn.
takich, ktre nie potrafi sobie po-
radzi na rynku pracy. Chcielimy
pokaza im, e po prostu mona.
Jaka to bdzie kawiarnia?
W czym tkwi bdzie jej oryginal-
Tylko Toru . 3 listopada 2017
CO SYCHA W MIECIE? DZIELNICE 9
no? tonicznych. W duchu XVI-wiecz-
- Mamy nadziej stworzy miej- nych murw.
sce niebanalne. Wyjtkowo tego - Ruin caf oznacza nie tylko,
miejsca chcemy podkreli lokal- e bdzie mona napi si kawy
n, kujawsk kuchni. Kada oso-
w wiekowych murach podkrela
ba z pomysem bdzie tu moga
zrobi co swojego: wystaw, kon- Magorzata Janas-awniczuk. Po-
cert. Osobn sal przeznaczymy na jcie to jest znacznie szersze. Od-
warsztaty. Swoje atelier bd u nas nosi si do wyobrani artystycznej.
mieli take graficy. W przyszo- Istot jej jest to, e tam gdzie zwy-
ci chcemy zorganizowa rwnie ky czowiek widzi tylko stare po-
studio nagraniowe z prawdziwego mieszczenie wymagajce remontu,
zdarzenia. I cho wszystko to jest artysta dopenia je od razu swoj
na razie w sferze marze, to wiem, wyobrani. Dostrzega nie tylko
e powoli, krok po kroku, wszystko
to zrealizujemy. aktualny konkret, ale wszystkie po-
Kawiarnia PERS bdzie urz- tencjalne moliwoci. I taka bdzie
dzona w stylu ruin caf. Oznacza to nasza kawiarnia: pena wyobrani
surowy wystrj wntrz z zachowa- i moliwoci, ktre czekay bd na
niem oryginalnych detali architek- odkrycie. Ju czekaj.
REKLAMA

10 DZIELNICE
Sodko-gorzka inwestycja
Na toruskim poligonie ju roz-
poczy si prace zwizane z po-
wstaniem nowych firm z brany
technologicznej. Wojsko nieod-
patnie teren przekazao miastu,
radni za zdecydowali o oddaniu
go w uytkowanie Toruskiej
Agencji Rozwoju Regionalnego.
Obszar ten wkrtce zmieni si nie
do poznania, stajc si miejscem
inwestycji dla firm produkcyj-
nych i usugowych.
Teren, o ktrym mowa, zlokali-
zowany jest pomidzy ul. Andersa,
ul. Poznask, tras S10 oraz Po-
pioow Drog, a jego powierzch-
nia wynosi ok. 19 ha. A kto tam
zagoci?
Jak informuje TARR, preferowa-
ne bdzie przycignicie w to miej-
sce przedsibiorstw z bran ma-
jcych najwiksze znaczenie dla
rozwoju miasta, szczeglnie in-
westorw z sektora high-tech
oraz technologii informatyczno-
-komunikacyjnej. Ponadto wan
rol peni tam mog brane mi-
kro- i nanoelektroniczne, zwiza-
ne z biotechnologi przemysow
czy zaawansowanymi systemami
produkcji. Na lewobrzeu konty-
REKLAMA
DZIE DOBRY!
CO SYCHA W MIECIE?
Rozwijajce si lewobrzee traci swj wyjtkowy klimat
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
nuowana bdzie aktywno Parku podkrela radny Wojciech Klabun.
Technologicznego. Tereny inwesty- W cigu kilku lat cz terenu,
cyjne skupione zostan na jednym ktry dzi zajmuje poligon, zosta-
obszarze, co wpynie na jako p- nie zamieniona w obszar technicz-
niejszej wsppracy midzy dziaa- ny.
jcymi tam firmami. Zakoczenie Teren wojskowy mieszkacy To-
procesu inwestycyjnego planowane runia od dawna wykorzystuj do
jest na trzeci kwarta przyszego spacerw czy uprawiania aktyw-
roku. Prawdopodobnie nabr in- noci fizycznej. W cigu kilku lat
westorw na grunty zajmie 4-5 lat. swoista sawanna zmieni si nie
Rada Miasta ju przyja plan do poznania. Jak podkrela radny,
miejscowy, ktry ma tamtejsz wane jest, aby wrd nowych in-
dziaalno uregulowa. westycji zachowa tak wan dla
- Lewobrzee staje si atrakcyj- lewobrzean ziele.
nym miejscem dla inwestorw - Zoyem wniosek o wprowa-
Tylko Toru . 3 listopada 2017
dzenie koncepcji zagospodarowa- dla tej strony miasta. Od lat rozwija
nia obszarw zielonych, ktre mi- si u nas Park Technologiczny, przy
dzy ul. Andersa a tras S10 zostan ktrym bardzo duo dzi si dzieje.
zapewnia Wojciech Klabun. Na Mieszkacy znajduj prac, Toru
obszar przecinajcy wytyczony te- za staje si miejscem atrakcyjnym
ren skada si m.in. szlak fortw dla kolejnych przedsiwzi. Za
Twierdzy Toru i miejsce przelo- tym idzie te rozwj miejsc rekre-
tw nietoperzy. O ograniczeniach acyjnych, poniewa w kocu staje-
tego obszaru z pewnoci bdzie my si integraln czci miasta.
trzeba mdrze porozmawia. Rozwj lewobrzea to take re-
Jak podkrela radny, pojawienie alizacja na jego terenie inwestycji
si nowych firm, a take miejsc pra- w ramach projektu Mieszkanie
cy, to pozytywny efekt inwestycji Plus. Zwizane bdzie to ze zwik-
miejskich. Sam rozkad budynkw szeniem liczby modych, zamiesz-
mona by jednak zmieni. kujcych i pracujcych po drugiej
- Proponowaem, aby rozoy
stronie Wisy.
tereny inwestycyjne wzdu dzie-
sitki, a w biegu ul. Andersa stwo- - Moim zadaniem jako radnego
rzy obszar mieszkalny tuma- jest dopilnowanie, aby nie zabrako
czy. Toru boryka si z brakiem u nas miejsc dla rodzin z dziemi,
miejsc na nowe dziaania i rozwj, ludzi uprawiajcych sporty czy
oprcz osiedla JAR wielkich moli- osb dojrzaych, chccych odpo-
woci nie ma. cz na wieym powietrzu wy-
Lewobrzee staje si wic swo- licza Wojciech Klabun. I cho
istym obszarem do rozwoju. lewobrzee si rozwija, co jest
- Przybywa budynkw miesz- ogromnym plusem, traci swj nie-
kalnych, rodzin z dziemi, sklepw, powtarzalny klimat. yciem tt-
stacji benzynowych i wielu innych ni bdzie do godziny szesnastej.
miejsc, ktrych do tej pory nam A wieczorami i w weekendy bdzie
brakowao mwi Natalia Pamua- obszarem martwym. Wszystko ma
-Cielak, czonkini zarzdu Stowa- swoje plusy i minusy to taka sod-
rzyszenia Stawki. Jest to duy plus ko-gorzka inwestycja.
 CO SYCHA W MIECIE? DZIELNICE 11

Kto przejedzie przez Wis? Odblaskowa interwencja

Odpowiadamy na sygna czytelniczki zwizany ze
Most drogowy im. Jzefa Pisudskiego przejdzie gruntown modernizacj. Prace zniszczonymi punktami wietlnymi przy przejciu
rozpoczn si najpniej w marcu 2019 r.
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
Trzy propozycje tymczasowej pierwszej, jest zastosowanie ruchunie metoda zamka byskawiczne-
organizacji ruchu oraz przed- jednostronnego dla komunikacji go oraz dwa pasy ruchu na wlocie
stawienie planw budowy ronda miejskiej, jednak z wytyczeniem oraz wylocie z przeprawy.
i drg dojazdowych do najstarszej konkretnych godzin przejazdw. - Liczba kolizji i wypadkw spo-
przeprawy przez Wis w Toruniu Proponowanym rozwizaniem by- wodowanych zastosowaniem na
tak wygldaj dziaania zapre- by kierunek ruchu na pnoc od mocie tzw. suwaka pokazuje, e
zentowane mieszkacom podczas jest to rozwizanie bardzo niebez-
godz. 2.10 do godz. 12.30 oraz z cen-
padziernikowych konsultacji trum na poudnie od godz. 12.40 dopieczne - tumaczy. - Wiele razy
spoecznych. Czy wkrtce czeka godz. 2 w nocy. wnioskowaem o jego usunicie.
nas komunikacyjny parali? - Trzeci wariant zwizany jest Moe warto by rodkowy pas za-
z wykonywaniem prac na jednej mieni na awaryjny? Rozway
Modernizacja mostu drogowego trzeciej przekroju mostu, pozosta-mona rwnie system sygnalizacji
wie si ze zmianami w obrbie ul. a cz zostanie podzielona. Tam wietlnej w konkretnych porach
Kujawskiej i placu Armii Krajowej. pobiegn dwa pasy ruchu do- dnia. Po publikacji artykuu Miasto Zniszczenia s efektem eksplo-
Na wyjedzie z przeprawy od stro- daje projektant przedsiwzicia. Jak dodaje radny, miasto, podej- dba o bezpieczestwo w ostat- atacji tych elementw. Jak pod-
ny poudniowej kolizyjne skrzyo- W tym wypadku wyczyliby- mujc si modernizacji, powinno nim numerze Tylko Toru krela rzeczniczka, do tej pory nie
wanie zastpione zostanie rondem. my jednak przejazdy komunikacji jasno okreli rol mostu. Dzi cho- otrzymalimy sygna od jednej wystpoway problemy z kradzie
Ulica prowadzca w stron dworca miejskiej, poniewa nie pozwalaa-dzi o wprowadzenie na przepraw z mieszkanek Wrzosw, ktra lub celowym uszkodzeniem znaj-

[ ]
kolejowego Toru Gwny zostanie by na to uzyskana szeroko drogi.maksymalnej liczby samochodw, zwrcia uwag na zy stan tzw. dujcych si na drodze odblaskw.

rozbudowana. czemu suy rw- kocich oczek w pobliu przejcia Ich brak jest jednak powodem
Najwikszym nie przebudowa dla pieszych przy ul. Bartniczej. do obaw dla mieszkacw pobli-
problemem placu Armii Kra- Postanowili- skiego osiedla Lena

260
okaza si za jowej. Radny su- my sprawie Polana, codziennie
moe sama geruje ustanowie- przyjrze si korzystajcych z przej-
przebudowa nie mostu im. gen. bliej. cia, przy ktrym znaj-
wskiego mo- Zawackiej prze- duje si przystanek au-
stu.
Jak poinfor-
N ajlepszym rozwizaniem dla inynierw praw gwn.
- Przeprawa
- Punkty
odblaskowe kocich oczek
tobusowy.
- Policjanci w oko-
mowa podczas byoby zamknicie mostu i sprawne przeprowadze w centrum su-
konsultacji -
- yaby turystom
uszkodzone s
od wiosny pi- zamontowano na licach skrzyowania
ul. Bartniczej z Szos
w imieniu mia- nie remontu .N .
a szczcie tak si jednak nie stanie i mieszkacom, sze w e-mailu toruskich ulicach Chemisk odnoto-
sta oraz firmy a pozostay ruch czytelniczka. wali dwie kolizje, obie
Trasal - projek- R -
uch pieszo rowerowy bezwzgldnie musi si tam skierowalibymy Wykonalimy
w tej sprawie
miay miejsce w 2015
r. informuje podinsp.
tant przedsi- na wschd mia-
wzicia Prze- odbywa . sta dodaje Ma- kilka telefonw do Miejskiego Za- Wioletta Dbrowska, rzeczniczka
rzdu Drg. Mieszkacy boj si prasowa Komendy Miejskiej Po-
mysaw Patru, ciej Cichowicz.
proponowane s trzy warianty roz- Propozycje miasta komentu- W projekcie modernizacji jest porusza tym przejciem, ponie- licji w Toruniu. - W adnym ze
wizania. je Maciej Cichowicz, radny Czasu jednak kilka rzeczy, ktre mi si wa co pewien czas w tej okolicy zdarze nie uczestniczy pieszy.
Pierwszy dopuszcza wykony- Mieszkacw. podobaj. Szczeglnie nowa ilumi- ma miejsce wypadek. Przyczyn tych sytuacji byo nie-
wanie prac powkowo, z ruchu - Najlepszym rozwizaniem nacja, poniewa obecne owietlenie W ramach programu poprawy dostosowanie prdkoci do warun-
wyczony zostanie wic jeden pas dla inynierw byoby zamknicie konstrukcji jest nie do przyjcia. bezpieczestwa w najbliszym cza- kw panujcych na drodze. Warto
drogowy tumaczy inynier. - mostu i sprawne przeprowadzenie Drugi etap konsultacji spoecz- sie zamontowanych zostanie w To- podkreli, e dodatkowe elemen-
Zachowana zostanie komunikacja remontu podkrela radny. - Na nych zwizanych z przebudow runiu cznie ponad 260 kocich ty bezpieczestwa, takie jak odbla-
publiczna, ktra bdzie kierowana szczcie tak si jednak nie stanie. i modernizacj mostu im. J. Pisud- oczek, czyli punktowych elemen- ski umieszczone przy przejciach
przez most ruchem wahadowym. Ruch pieszo-rowerowy bezwzgld- skiego trwa. Swoje uwagi miesz- tw wietlnych. O to, czy nowe dla pieszych, czsto pojawiaj si
Nie przewidujemy jednoczenie nie musi si tam odbywa. kacy zgasza mog jeszcze do 12 powstan take przy skrzyowaniu zapobiegawczo. W miejscach tych
wprowadzenia tam ruchu samo- Po modernizacji mostu prawdo- listopada na adres e-mail: konsul- Szosy Chemiskiej z ul. Bartnicz, niekoniecznie musi dochodzi do
chodw osobowych. podobnie nie zmieni si jego ukad tacje@um.torun.pl. Czas trwania zapytalimy w toruskim MZD. wypadkw, kolizji czy potrce
Drug opcj, podobn do komunikacyjny. Zachowana zosta- prac nie jest jeszcze znany. - Obecne odblaski znajduj si uczestnikw ruchu.
w tym miejscu od czterech lub na- Wkrtce wic kocie oczka
wet piciu lat informuje Agniesz- wrc przy ul. Bartniczej na swoje
ka Kobus-Psko, rzeczniczka pra- miejsce. Zanim to jednak nastpi,
sowy MZD. Mieszkacy zgaszali przechodzc w tym miejscu przez
nam problem z ich zniszczeniem, pasy, warto na swoje bezpiecze-
wic w ramach prac zwizanych stwo zwrci szczegln uwag.
z bezpieczestwem pieszych i kie-
rowcw bdziemy je wymienia. (MC)

Prace na mocie drogowym mog wpyn negatywnie na skomunikowanie lewobrzea z centrum

miasta.

Tylko Toru . 3 listopada 2017

 12 TEMAT NUMERU KU PAMICI MARCINA GADYCHA

Absolutnie magiczny czowiek

Torunianie i najblisi przyjaciele wspominaj Marcina Gadycha, zmarego przed tygodniem artyst
Micha Ciechowski | fot. Adam Fisz
Panoptikon czy rodzin Smunych.
Nie zdy pokaza nam pomnika
Mikoaja Kopernika produkcji
nawizujcej do najbardziej znane-
go miejsca w Toruniu.
- Inaczej ni my patrzy na wiat
wspomina Radosaw Smuny,
aktor, bohater jego ostatniego do-
kumentu Smugi. Jego pomysy
niekoniecznie zmierzay w oczy-
wistym kierunku. By absolutnie
magicznym czowiekiem. Mia po-
czucie wielkiej odpowiedzialnoci
za sztuk i fantastyczne poczucie
humoru.
W kondensacji dwch sw
potrafi nie tylko skomentowa
stawi nam wspaniae dokumenty:
Panoptikon, Hakerw Wolnoci
czy ostatni produkcj Smugi.
- Realizowaam z Marcinem fil-
my, bralimy udzia w spotkaniach,
debatach i wyjazdach zagranicz-
nych wspomina posanka Joan-
na Scheuring-Wielgus. Bardzo
bdzie mi go brakowao. To on na-
uczy mnie radzenia sobie z wszech-
obecnym hejtem. Wielokrotnie
o tym rozmawialimy. A kiedy nie
moglimy si spotka, pisalimy,
komentowalimy najwiesze wy-
darzenia. Dla wielu by wyjtkow
postaci, a jego ycie byoby dosko-
naym scenariuszem na film. Marzy
Pierwsza premiera ze wzgldu na
jego stan zdrowia zostaa odwo-
ana, druga odbya si na chwil
przed jego odejciem.
Jak wspominaj go przyjaciele,
Marcin Gadych zawsze dla kade-
go znalaz czas. Cho nie by osob
bardzo rozmown, nie wyrnia
si z towarzystwa, mia yczliwe
ucho. Potrafi wesprze i doda
otuchy.
- Przebywanie z Marcinem byo
festiwalem dowcipu wspomina
przyjaciel Krystian Wieczyski.
Podczas pracy wymaga sumienno-
ci i zaangaowania. By nie tylko
wraliwym czowiekiem, ale take

Lubi twrczo Leszka Koakow-
skiego i Rolanda Topora. Jeeli
ju mwi o odchodzeniu, robi
to w artobliwym tonie. Zdjcia
do scenariusza mierci ruszyy za
szybko mwi jego przyjaciele,
dzielc si z nami wspomnieniami
REKLAMA
o twrcy toruskiego rodowiska
filmowego Marcinie Gadychu.
Cechowaa go ironia i cita ripo-
sta cecha ludzi mdrych. Zaraa
pasj i odkrywa to, co powszechnie
torunianom powinno by znane
zaistnia sytuacj, ale tym take
rozbawi innych. Zostawi nam
torunianom zdjcia i filmy, na-
macalne dowody swojego istnienia.
- Nie szuka rozgosu doda-
je Jarosaw Jaworski, wsptwrca
festiwalu Tofifest. Po cichu od-
krywa histori miasta, nadawa
mu zupenie inne wiato. Nie by
postaci atw, lecz bardzo mi si
to podobao. Ja poznaem Marcina
poprzez ktni. By okres, w kt-
rym tworzc filmy, nie udostp-
nia wasnego zdjcia, aby inni nie
zobaczyli, jak wyglda. Kiedy ja to
zrobiem, pokcilimy si i tak roz-
pocza si nasza wspaniaa wsp-
praca. Wielki dla niego ukon.
Marcin Gadych tworzy filmy,
aby odtworzy rzeczywisto. Ro-
bi je, poniewa czu tak potrzeb.
Zabrako osoby, ktra zmienia nie
tylko torusk kinematografi, ale
take nas odbiorcw jego obra-
zw.
- Nagle czego zabrako i poja-
wia si ogromna pustka dodaje
Adam Fisz, fotografik, przyjaciel
artysty. Znalimy si od 1985 r.
On jako pierwszy puci mi Milesa gem obserwowa czowieka, ktry
Davisa i dziki niemu zaczem su-
cha jazzu. I cho Marcin wiele nie
mwi, mia cit, zoliw ripost. swoje miejsce, ale take inspiracj.
Rwnie jak nikt mobilizowa in-
nych do dziaa i zaraa pasj. lektualnie ciekawego si dziao.
Inspirowa. Tworzc swoje filmy,
przekazywa im wasne emocje. Zo-
Jego pomysy niekoniecznie zmierzay
w oczywistym kierunku. By absolutnie magicznym
czowiekiem. Mia poczucie wielkiej odpowiedzial-
noci za sztuk i fantastyczne poczucie humoru.
mi si, aby taki projekt zosta zreali- wielkim motywatorem. Takiego ze-
zowany. Pierwsze dwa dni po jego spou jak stworzy on, nie mia nikt
odejciu wspominaam go, siedzc inny. I mie nie bdzie. Jeszcze nie
w swoim mieszkaniu. Zdaam so- oswoiem si z myl, e jego ju tu
bie spraw, e wiele fotografii, ktre nie ma. Pozostawi po sobie niedo-
mam, s jego autorstwa. koczony film.
Mwi: on jest nasz. Tu praco- Cho zmaga si z chorob, ni-
wa, tu dostrzega pikno wiata gdy nie chcia o tym mwi. Jeeli
i ludzi. y Toruniem i dla Torunia. wspomina o odchodzeniu, robi to
- Marcina poznaem przy oka- raczej tonem artobliwym. Widzia
zji tworzenia filmu Panoptikon to jako kolejn przygod, nowy po-
mwi radny Marcin Czyniew- mys na film.
ski. Wziem udzia w jego trzech - Zdecydowanie za wczenie ru-
produkcjach, dziki czemu mo- szyy zdjcia do scenariusza mierci
podsumowuje Krystian Wieczy-
mia dwie pasje: film oraz Toru. ski. - Wiele rzeczy jeszcze mona
Znalaz w tym miecie nie tylko byo przygotowa. Scenariusz wy-
bra nie najlepszy. Jeeli jednak jest
By wszdzie tam, gdzie co inte- ycie pozagrobowe, to Marcin pa-
trzy na wszystkich z gry i serdecz-
Dokument Smugi, jego ostatni nie si do nas umiecha. I z pewno-
film, okaza si dla niego tragiczny. ci stroi sobie z nas grube arty.

Tylko Toru . 3 listopada 2017

 U SSIADW ZA MIEDZ REGION 13

Jedyna taka
II Przegld Chrw i Zespow Senioralnych odby si
21 padziernika w Obrowie
Robert Kamiski | fot. nadesane
Cel przegldu zosta osignity: by wymienia dowiadczenia, pod-
uczestnicy nie tylko skonfronto- patrywa twrczo innych. Dziki
wali swoje umiejtnoci, ale mieli temu kady z zespow moe zy-
te okazj do licznych spotka ar- ska wiee spojrzenie na wasn
tystycznych. Wymiana dowiad- dziaalno artystyczn.
cze jak zwykle okazaa si bez- Tradycyjnie przegld otworzy
cenna. wystp zespow z Obrowa: Kaw-
czynianek oraz Kapeli Ludowej im.
Przegld Chrw i Zespow Se- Kamiskich. Chr z Klubu Seniora
nioralnych to impreza wyczekiwa- Sami Swoi z Obrowa wykona
na przez cay rok. trzy pieni do sw Ireny Szymec- Sowa piosenki Seniorzy, bawcie si uczestnicy wzili dosownie. I o to chodzio.
To doskonaa okazja do zapre- kiej z muzyk Grzegorza Filuta:
zentowania dorobku artystyczne- Jedyna taka, Najcenniejsza na nioralnych udzia wzili: duet Eden Kady z wystpujcych zespo- yczeniami pomylnoci.
go lokalnych zespow, a take do wiecie i Seniorzy, bawcie si. z Grbocina, Klub Seniora Rado w zaprezentowa 15-minutowy - To dla nas najwiksza nagroda
konfrontacji twrczoci z innymi Publicznoci przypada do gustu z Czernikowa, grupa Teraz My repertuar o tematyce dowolnej. przyznaje Grzegorz Filut. Cie-
zespoami seniorw. Celem, jaki szczeglnie pie Jedyna taka z Chemy, Klub Seniora Zota Je- - Szczeglnie podoba si wystp szymy si, e wszystko udao si
przywieca organizatorom, bya opiewajca pikno ziemi obrow- sie z Grbocina, duet My z Uni- recytatora z Izabelina Kazimierza tak doskonale. To tak, jak w naszej
przede wszystkim moliwo ar- skiej. sawia, Klub Seniora Zgoda ze- Radwaskiego dodaje Grzegorz piosence Seniorzy, bawcie si. No
tystyczno-towarzyskiej integracji - Autora zawsze cieszy, kiedy na- sp Nowalijki z Chemna, zesp Filut. Zaprosilimy go ju po to bawimy si. Wiadomo, e czo-
Klubw Seniora, pielgnowanie pisana przez niego pie si podoba piewaczy Wrzos z Rojewa, Klub raz drugi i z pewnoci nie ostat- wiekowi samemu jest le. Po to si
tradycji ludowych oraz podtrzymy- mwi Irena Szymecka, emeryto- Seniora Lubiczanie z Lubicza ni. Przekonanie, z jakim recytowa wanie spotykamy.
wanie dziaalnoci zespow arty- wana polonistka z Obrowa, autor- Grnego, Kazimierz Radwaski, wiersze Wisawy Szymborskiej, zo- Wszyscy uczestnicy przegldu
stycznych. ka sw. Po wystpie wiele osb chr Zota Jesie z Mochowa, Klub stay nagrodzone duymi brawami. otrzymali nagrody: statuetki oraz
- Nasz intencj jest przede prosio zesp o sowa. Oczywicie Seniora Arka z Lubicza, Klub Rwnie wielkie wraenie wywar pamitkowe dyplomy.
wszystkim inspirowanie seniorw ten sukces to nie tylko zasuga sa- Seniora Wrzosy z Rypina, kapela na publicznoci wystp zespou Tegorocznymi organizatorami
do poszukiwania nowych form wy- mego tekstu, ale przede wszystkim Dolina Drwcy, zesp muzyczno- Nowalijki z Chemna. Panie pie- przegldu byy Klub Seniora Sami
razu w pracy artystycznej mwi wspaniaej muzyki, napisanej przez -kabaretowy Kowalewiacy, Klub waj na gosy piknie zharmonizo- Swoi z Obrowa oraz Gminny
Grzegorz Filut, przewodniczcy Grzegorza Filuta. Seniora Dolina Drwcy z Lubicza wane stare przeboje, np. Abby. Orodek Kultury w Obrowie. Pa-
obrowskiego Klubu Seniora, pomy- Prcz zespow obrowskich w II Grnego, Stowarzyszenie Kultural- Impreza zakoczya si owacj tronat nad imprez obj wjt gmi-
sodawca imprezy. Spotykamy si, Przegldzie Chrw i Zespow Se- ne Pokolenie z Lubicza. na stojco dla organizatorw oraz ny Obrowo Andrzej Wieczyski.
REKLAMA

Tylko Toru . 3 listopada 2017

14 KULTURA
Na wiele rzeczy jestem wkurzona w tym kraju. Jako aktorzy mamy moliwo i musimy si wypowiada.
Z pewnoci duej milcze nie mog. O filmie i teatrze, a take o cenzurowaniu przez politykw polskiej
kultury i sztuki - z Katarzyn Herman, aktork filmow, telewizyjn i teatraln, rozmawia Micha Ciechowski
Katarzyna Herman zasiadaa w jury tegorocznego 15. Midzynarodowego Festiwalu Filmowego Tofifest.
Niepokorno wpisana jest
w prac aktora?
Zawodu tego uczyam si jak
czeladnik od podstaw. Jan
Englert, kiedy byam jeszcze
w szkole teatralnej, uczy mnie,
e aktor musi by pokorny. Dzi
wiem, e niepokorno, sucha-
nie siebie i opieranie si na intu-
icji to trzy skadniki sukcesu. Do
tego dodaabym jeszcze dwa: nie
naladowa, nie powiela. Ro-
man Polaski powiedzia kiedy,
e aktor musi by otwarty i sku-
piony. Nie wyzbywam si pokory
cakowicie. Wiem, e nie zagram
wszystkiego, e czego nie potra-
fi, a w kocu, e nie kademu
si spodobam.
Zdarzaj si zawodowe wpadki,
nietrafione filmy?
Aktor jest troch jak patny mor-
derca. Dostaje zlecenie, bo jest
czowiekiem do wynajcia. A na
sukces filmu skada si nie tylko
scenariusz, ale gwnie ludzie,
ktrzy przy produkcji pracuj.
Podobno lubi pani artystyczne
ryzyko. Czym si to objawia?
Nie wszystko musi si uda.
Moe wtedy nawet jest ciekawiej?
ROZMAWIAMY Z KATARZYN HERMAN
Aktorzy maj gos
Ufam reyserom patrzcym na
wiat inaczej. Ufam poszukuj-
cym. Jeszcze niedawno miaam
okazj gra z Danusi Szaflarsk,
z osob ciekaw wiata i odwa-
n. Aktor bez wtpienia musi by
odwany.
Zawodu tego uczyam si jak czeladnik od pod-
staw. Jan Englert, kiedy byam jeszcze w szkole teatral- wany? W Paniach
nej, uczy mnie, e aktor musi by pokorny. Dzi wiem, e Dulskich kostiumo-
niepokorno, suchanie siebie i opieranie si na intuicji to Z pewnoci jest du-
trzy skadniki sukcesu. Do tego dodaabym jeszcze dwa: scenie tworzy nieroze-
nie naladowa, nie powiela. Roman Polaski powiedzia rwaln jedno z kre-
kiedy, e aktor musi by otwarty i skupiony. Nie wyzby- nia on nas w oczach
wam si pokory cakowicie.
Ostatnio takie te otrzymuje
pani role. Powiedziabym: cha-
rakterystyczne.
Marzy mi si rola komediowa.
A rzadko mam okazj ten ko-
fot. ukasz Piecyk
mediowy talent pokaza. Ob-
Lincoln powiedzia kiedy, e po
czterdziestce kady jest ju od-
sadzana jestem w roli czarnego
powiedzialny za wygld swojej
charakteru albo osoby z baga-
twarzy. Nie wiem, co wida na
em dowiadcze. Nie wiem,
mojej. Nie zawsze si sobie po-
czy chodzi o gos, czy postur.
dobam. Myl jednak, e lepsza
Granie w komediach sprawia mi
jest historia twarzy normalnej,
wielk rado, zwaszcza ciepa
a w tym rodowisku
aktorki lubi si zmie-
nia. Chocia kino
jasno pokazuje, e pa-
niom w pewnym wieku
ju dzikujemy.
Kostium na scenie jest
Za chwil nazwisko Herman b-
grafowie zachwycili.
ym przywilejem. Na
mj zawd ma jaki sens.
owan postaci. Zmie-
widza.
W ostatnim czasie wiele zmieni-
reakcja publicznoci. My jeste-
o si rwnie na maym ekranie.
my jak wampiry tym ciepem
Wci popularne seriale propo-
si ogrzewamy.
nuj nam now jako. Chocia-
by Druga szansa, ktra w pa-
Twarz z histori pomaga w reali- mie telewizji TVN emitowana
zacji nowych projektw? jest czwarty sezon.
Tylko Toru . 3 listopada 2017
Wstyd si przyzna, ale nie ogl-
dam telewizji. Kiedy ju co
zobacz, jestem zachwycona
profesjonalizmem. Szczeglnie
dumna jestem z Ekipy w rey-
serii Agnieszki Holland. Produk-
cja ta bya krcona jak typowy
film. Duo nie odbiega od tego
Druga szansa. Takimi przed-
siwziciami mona zmieni
mylenie odbiorcw, uywajc
pewnych rodkw przekaza to,
co jest istotne.
Co ma pani na myli?
Moja modsza siostra bierze
udzia w protecie medykw. Za-
ley im, by ich sytuacj przedsta-
wi w fabule serialu. Film, serial
czy teatr moe realnie wpyn
na odbiorc.
Powrci pani w Powrocie na
duy ekran?
Za mn zdjcia do filmu Mag-
dy azarkiewicz pod tytuem
Powrt, ktry dotyka bardzo
emocjonalnych, yciowych pro-
blemw, mona powiedzie
wrcz, e koszmarw. W ostat-
nim czasie miaam przyjemno
pracowa rwnie z Wojciechem
Smarzowskim przy filmie doty-
kajcym spraw Kocioa. Scena-
riusz by tak drastyczny, e nie
byam w stanie przeczyta go
jednym cigiem. Jestem wrcz
pewna, e produkcja ta bdzie
powodem wielu protestw.
Podobnie jak dzi protestuj me-
dycy czy aktorzy? Akcja #Nie-
OddamyWamKultury daa pol-
skim artystom gos?
Na wiele rzeczy jestem wkurzo-
na w tym kraju. Mamy moli-
wo i musimy si wypowiada.
Z pewnoci duej nie mog
milcze. Aktorzy maj gos
i bd mwi. Cho nie wiem,
czy dla wszystkich jest to dobre.
dzie na cenzurowanym.
Tego si w ogle nie obawiam.
Mwi pani: wmawiam sobie, e
Moe to wanie jest ten sens?
Skoro pyta pani o sens zawodu,
czy aktorstwo to permanentne
niespenienie?
W tym zawodzie niespenienie
jest motorem dla dalszych dzia-
a. Dobrze te, kiedy jest troch
niewygodnie. Zawd ten z pew-
noci nie moe by komforto-
wy.
 WIADOMOCI ZE SPORTOWYCH AREN SPORT 15

Mistrzowska
pasja
Reprezentant Pomorzanina Toru zdoby tytu
Modzieowego Mistrza Polski w boksie!
Karol ebrowski | fot. ukasz Piecyk
Zawody w Koninie byy dla Oska- mistrz Polski. W 2012 r. za namo-
ra Gryckiewicza debiutanckie, w kolegi trafiem na trening bok-
jeeli chodzi o wag supercik. serski do Pomorzanina, na zajcia
Nie czu si przed nimi zbyt pew- trenera Henryka onowskiego.
nie. Mimo to sprbowa swoich si Bardzo mi si spodobao i wanie
i zwyciy. Od razu posypay na boksie si skupiem.
si gratulacje, ale Oskar nie mia 21-latek duo trenowa, co p-
czasu na witowanie. Musia niej umoliwio mu wystpy na za-
wraca do pracy. wodach i zdobywanie pierwszych
medali, ale jego kariera nie bya
Piciarz pochodzi z bardzo usana rami. Przez rok Oskar
usportowionej rodziny. Jego ojciec musia odpuci boks.
Jarosaw jest dowiadczonym s- - Wynikao to z obowizkw za- Zoty medal Modzieowych Mistrzostw Polski jest najwikszym sukcesem w karierze Oskara.
dzi i sekretarzem Komisji Futsalu wodowych tumaczy. Staraem resw to praca ma pierwszestwo. Walki Oskara w Koninie wicie zauwayli sdziowie i przy-
PZPN. W lad taty idzie brat Pa- si jednak w miar moliwoci nie Gwnie z tego powodu Oskar do byy bardzo zacite, ale zarwno znali mi zwycistwo punktowe 5:0.
tryk, ktry rozstrzyga ju spotka- by bierny, chodzi chociaby na si- poowy padziernika tylko dwu- w pierwszej rywalizacji z Filipem Po triumfie do Oskara spywaa
nia na poziomie Futsal Ekstraklasy. owni. To jednak boks by gwnie krotnie pokaza si na zawodach. Kowalskim, jak i w kolejnej z uty- masa gratulacji od znajomych czy

Oskar postanowi jednak wybra w gowie. Bardzo chciaem do nie- Jego trzecim wystpem byy od-
bywajce si od 15 do 20 padzier-
nika w Koninie XXV Modzieowe
Mistrzostwa Polski w boksie.
- Bardzo obawiaem si tego
startu twierdzi Oskar. Po raz
pierwszy miaem wystpi w kate-
Boks traktuj obecnie wycznie jako pasj. gorii supercikiej, czyli powyej 91
kg. Tutaj grnego limitu wagowego
W naszym kraju odmiana amatorska nie zapewnia nie ma. Przyznam szczerze prze-
konywaem trenera, e mj start
godziwego wynagrodzenia. nie ma sensu. Przy 94 kg, z ktrymi
przystpiem do zawodw, nie wi-
rkawice zamiast piki. go wrci. dziaem perspektyw na osignicie
- Prbowaem swoich si w tym Na szczcie udao si. Piciarz dobrego wyniku. Trener onow- penie inaczej byo w przypadku
sporcie, ale te w innych dyscypli- pogodzi ycie zawodowe ze swoj ski obstawa jednak przy swoim,
nach, jak siatkwka czy pywanie pasj i wrci na ring. Wiadomo bardzo chcia, abym sprbowa.
wspomina nowy modzieowy jednak, e w razie konfliktu inte- W kocu go posuchaem.
tuowanym Kamilem Bodziochem, rodziny. On sam by bardzo szcz-
sdziowie orzekali werdykt punk- liwy, lecz na witowanie czasu nie
towy 3:2 na korzy torunianina. byo. Ju po dniu przerwy bokser
Dziki temu 20 padziernika bok- musia wyjecha na tygodniow
ser z grodu Kopernika stan do ry- konferencj zwizan z obowizka-
walizacji o tytu mistrzowski. mi w pracy.
- Walczyem z Damianem Wi- - Boks traktuj obecnie wycz-
niewskim z Zagbia Konin re- nie jako pasj mwi piciarz.
lacjonuje Oskar Gryckiewicz. W naszym kraju odmiana ama-
Przystpiem do tego pojedynku na torska nie zapewnia godziwego wy-
duym luzie. Wiedziaem, e mam nagrodzenia. Chciabym sprbo-
ju zapewniony medal i zrobiem wa w zawodowstwie, ale do tego
i tak duo wicej, ni mogem si s potrzebni sponsorzy, promotor
spodziewa. Wydaje mi si, e zu- i zainteresowana federacja. Pod-
chodz jednak do tego spokojnie.
Damiana, ktry chyba nie poradzi Na razie ciesz si medalem i mi-
sobie z presj. Kontrolowaem po- strzowsk szarf, ktre zajy za-
jedynek przez trzy rundy, co oczy- szczytne miejsce w moim pokoju.

Dwie strony medalu

Co dalej z tenisem stoowym w Toruniu?
Karol ebrowski | fot. ukasz Piecyk
Czujemy si oszukani - tak
mocnych sw uyto w owiadcze-
niu wydanym przez klub przed
rozegraniem drugiej rundy Pu-
charu Europy w Toruniu. Wadze
miasta s zarzutami oburzone,
za prezes Energi KTS informu-
je bez dodatkowych dotacji b-
dziemy musieli podj radykalne
kroki. Jak bardzo?
19 padziernika w Arenie Toru
zostaa zwoana konferencja praso-
wa Energi KTS Toru. Podczas spo-
tkania z przedstawicielami mediw
prezes klubu Krzysztof Piotrowski
poinformowa o dramatycznej sy-
tuacji finansowej. Zdaniem wo-
darza gwnym winowajc takiego
a nie innego stanu rzeczy s wadze
miasta.
- W maju bylimy u prezyden-
ta Michaa Zaleskiego, aby prosi
o pomoc mwi Krzysztof Pio-
trowski. Nie dostalimy wtedy
dodatkowych rodkw finanso-
wych, ale poinformowano nas, e
otrzymamy je w drugim konkursie,
ktry zostanie zorganizowany je-
sieni. Od tego czasu kilkukrotnie
mielimy zapewnienia od pani dy-
rektor Wydziau Sportu i Turystyki
Marioli Soczyskiej, e ten konkurs
ma due szanse na rozstrzygnicie
nawet wczeniej ni jesieni. P-
niej okazao si jednak, e jest to
niemoliwe, lecz podczas mojego
kolejnego spotkania z pani dy-
rektor zostay mi przedstawione
konkretne daty, w ktrych konkurs
zostanie w kocu ogoszony. Tak
rwnie si nie stao, a w kocu zawodnikom pierwszego zespou.
otrzymaem informacje, e w tym
roku konkursu z przeznaczeniem
na sport ju nie bdzie.
Dyrektor Wydziau Sportu i Tu-
rystyki ma jednak inne spojrzenie
na pewne fakty.
- Twierdzenie, e przekazywa-
am informacje o datach drugiego
konkursu z przeznaczeniem na
sport, jest totaln bzdur mwi
Mariola Soczyska. Ani ja, ani
prezydent miasta nikomu nie de-
klarowalimy takich rzeczy. Przy
kadym spotkaniu z przedstawi-
cielami Energi KTS mwilimy, e
dodatkowe rodki pojawi si tylko
w razie znalezienia oszczdnoci
w budecie miasta. W tym roku
priorytetem bya jednak reforma
owiaty i w zwizku z tym takowe
finanse nie znalazy si. Wszystkie
inne podmioty, nie tylko sport, ale
rwnie kultura czy dziaania spo-
eczne, musiay sobie poradzi bez
rodkw z drugich konkursw.
Jednym z najwikszych proble-
mw finansowych Energi KTS jest Seniorzy Energi KTS Toru wygrali dotychczas wszystkie mecze
brak rodkw na wypacanie pensji ligowe, ale mimo to istnieje ryzyko, e zesp zostanie wycofany
z rozgrywek.
Jeden z nich, Konrad Kulpa, infor- umw na poziomie Ekstraligi. Co dziemy musieli wycofa si z roz-
muje, e ostatnie pienidze z klubu jest tutaj nie tak. grywek mwi wodarz Energi
otrzyma w czerwcu. Pomimo problemw finanso-
- Prezes Piotrowski powinien KTS. Niestety, moe to si okaza
wych tenisici stoowi z Torunia nie pocztkiem koca dla tenisa sto-
wzi odpowiedzialno za budet
maj w lidze pod wzgldem spor- owego w Toruniu, nie tylko jeeli
klubu, ktry wraz z zarzdem stwo-
rzy i zaakceptowa, a nie skupia towym sobie rwnych i z komple- chodzi o seniorw. Funkcjonowa-
si na obarczaniu win miasta tem punktw prowadz w tabeli. nie klubu stoi teraz pod bardzo du-
uwaa Mariola Soczyska. Bu- Jak twierdzi Krzysztof Piotrowski,
zawodnicy mimo braku wynagro- ym znakiem zapytania. Na dniach
dety powinny by konstruowane mamy obiecane spotkanie z wice-
na miar moliwoci. Nie powinno dze deklaruj gr w Enerdze KTS
przynajmniej do koca roku. Co prezydentem miasta Zbigniewem
si podpisywa kontraktw, ktre
s oparte na wirtualnych finansach. dalej stanie si z druyn, jeeli nie Fiderewiczem. Mam nadziej, e
W Enerdze KTS funkcjonuje to jed- uda si ustali z miastem konsen- ta rozmowa zmieni nasz sytuacj
nak tak, e druyna gra w pierwszej susu? o 180 stopni.
lidze, a zawodnicy maj warunki - Prawdopodobnie wtedy b- Do sprawy wrcimy.
Tylko Toru . 3 listopada 2017