Narcyz XXI Wieku - Silny I Aktualny Jak Nigdy PDF

13.11.
2017 Narcyz XXI wieku - silny i aktualny jak nigdy
Jeste tutaj: Strona gwna Felietony Narcyz XXI wieku - silny i aktualny jak nigdy
Narcyz XXI wieku - silny i aktualny jak nigdy
Utworzono: 19 lutego 2008

Marek Warecki, Wojciech Warecki
Narcyz to taki facet, ktry sucha tylko wtedy, kiedy mwisz o nim. Marlon Brando
Pewien narcyz cay wieczr opowiada tylko o sobie. W kocu jedna z osb nie wytrzyma i zapytaa: Stary, dlaczego
ty cay czas mwisz o sobie?. Narcyz zaskoczonym wzrokiem spojrza na niego: No, bo to jest takie ciekawe!. W
jego gosie wcale nie mona byo wyczu artu. Powiedzia to ze mierteln powag.
Tytuem wstpu (mitologicznego)
Pojcie narcyzmu powstao z mitycznej opowieci o pewnym piknym modziecu, zamieszkaym pono w staroytnej
Grecji. Modzian ten odrzuca awanse wszystkich nadobnych dziewczt, wic mciwa bogini Nemezis sprawia, e
zakocha si we wasnym odbiciu i wzdycha ciko patrzc na nie w wodzie.
W Narcyzie zakochaa si nimfa Echo, ktra niestety nie moga wyrazi swojego arliwego uczucia do modzieca
wasnymi sowami a tylko moga powtarza cudze. Nie umiaa jednak oderwa go od kontemplowania wasnej urody.
Zapewne w dzisiejszych czasach Echo cieszyaby si duym powodzeniem, poniewa wielu wspczesnych narcyzw
wykazuje znaczne zapotrzebowanie na tak form relacji z otoczeniem.
Jak wiemy Narcyz skoczy smutno - z tsknoty i mioci do samego siebie wyzion ducha. C, w dzisiejszych
czasach mgby zapewne oglda swoje wystpienia publiczne na wideo (tak, jak to robi wielu przedstawicieli wiata
biznesu, polityki, sportu czy wysokich urzdnikw pastwowych) z zachwytem kontestujc swj obraz w asycie
specjalistw od wizerunku. I zamiast mierci z aoci czekaaby go wietlana kariera.Imi Narcyz zawiera grecki rdze
narko oznaczajcy zesztywnienie, stwardnienie, sparaliowanie, przeraenie, a take zahipnotyzowanie. Stan ten jest
waciwy ludziom skonnym do nadmiernej koncentracji i zachwytu nad samym sob.
Zygmunt Freud uwaa nerwic narcystyczn za bardzo powane zaburzenie, polegajce na cakowitym
skoncentrowaniu na wasnym ego, co prowadzi do odrealnienia widzenia wiata i utracenia z nim kontaktu.
Samolubna mio do siebie uniemoliwia obdarzanie mioci innych ludzi, a nawet rzeczywiste zainteresowanie ich
potrzebami.
W czasach, kiedy psychiatra z Wiednia tworzy zrby psychoanalizy, dominujcymi chorobami (zaburzeniami) byy
nerwice o podou histerycznym. Wiek XX i XXI to wiek depresji i zaburze narcystycznych.
Profesor Kernberg w czasie swojego wykadu na seminarium na UJ opisa trzy typy narcyzmu patologicznego:
Pierwszy polega na infantylnej regulacji poczucia swojej wartoci poprzez nadmiern ekspresj i poszukiwanie
gratyfikacji z tym zwizanych w otoczeniu.
Drugi na specjalnym narcystycznym wyborze obiektu uczu i identyfikacji z obiektem. Poniewa ludzie z
osobowoci narcystyczn nie maj spjnego ja i nie potrafi si zwiza z drug osob jako caa osoba,
wybieraj partnera, maonka w taki sposb, aby zapeni ich wewntrzne deficyty i zaspokaja ich fantazje (mniej
czy bardziej wiadome). Czsto zdarza si, e treci tych projekcji jest wyidealizowana posta rodzica.
Najpowaniejszy to wanie osobowo narcystyczna, przy czym zaburzenia te rozcigaj si na szerokiej skali: od
osb prawie normalnych do zaburze typu borderline (zaburzenia pogranicza nerwicy i psychozy), dlatego
rokowania mog by bardzo rne.
Objawy
Wedle DSM IV narcystyczne zaburzenia osobowoci polegaj na:
http://www.psychologia-spoleczna.pl/felietony/297-narcyz-xxi-wieku-silny-i-aktualny-jak-nigdy.html?showall=1&limitstart= 1/15
13.11.2017 Narcyz XXI wieku - silny i aktualny jak nigdy
Poczuciu przesadnego poczucia wasnej wartoci, wyjtkowoci (niekiedy istniej do tego obiektywne podstawy,
niekiedy nie).
Nadmiernej koncentracji na sobie samym (egocentryzm), swoich stanach, mylach i emocjach.
Wycznym zainteresowaniu wycznie sob - zaspokajaniem swoich potrzeb (egoizm).
Poczuciu (lub marzeniom) o omnipotencji: dotyczce osigania niezwykych celi (pikna, bogactwa, wadzy,
prestiu, idealnego uczucia mioci).
Nadzwyczajnym zapotrzebowaniu na zwracanie przez innych uwagi na wasn osob (rozpowszechniania wasnej
osobowoci).
Przewraliwieniu dotyczcym poczucia wasnej wartoci w obliczu realnych i nierealnych zagroe (u rde tego
ley niepewno, co do oceny wasnej wartoci).
Rodzice
Dziecko po urodzeniu jest cakowicie skoncentrowane na sobie (mwic jzykiem psychoanalizy, jest to narcyz
pierwotny) a dopiero z biegiem czasu jego wiat poszerza si o matk, a nastpnie o dalszych ludzi, aby gdzie w
wieku 4 lat zda sobie spraw, e nie jest si ppkiem wszechwiata.
Ale niektrzy pozostaj w tym przekonaniu a do koca ycia.
Wybitny amerykaski psychiatra Ronald Laing (zasadniczo on by antypsychiatr) uwaa, e nasz los
zdeterminowany jest przez scenariusz naszej rodziny. Postawy i style rodzicielskie mog stanowi
rdo zaburze narcystycznych. Dzieje si to, kiedy s nadmiernie krytyczni lub nadmiernie
przyzwalajcy i chwalcy. Tak jak to miao miejsce choby w przypadku Michaela Jacksona (czy kto
ma wtpliwoci do narcystycznego rysu jego osobowoci?). Wszak jego ojciec typ nader
antypatyczny, agresywny, gwatowny i impulsywny bi dosownie ca rodzin, by robili karier.
Narcystyczni rodzice s przede wszystkim skoncentrowani na swojej osobie, a dziecko stanowi wycznie przeduenie
wasnej osoby i o tyle jest interesujce, o ile spenia ich wasne zapotrzebowania. W efekcie dziecko jest w sytuacji,
kiedy musi zaspokaja potrzeby i zachcianki rodzica, a w dorosym yciu nadmiernie koncentruje si na wzmocnieniach
i sygnaach, jakie pyn od innych ludzi i od tego uzalenia swj nastrj oraz poczucie wartoci.
Znamy przypadek, gdy narcystyczna matka chcc wymc posuszestwo na rodzinie miewaa trzydniowe migreny na
zawoanie i w domu nastawa wtedy czas stanu wojennego: trzeba byo chodzi na palcach, porozumiewa si
szeptem i gotowa wycznie zup szczawiow
Kiedy wymagajcy rodzice, ka swojemu dziecku spenia nadmiernie wyrubowane oczekiwania i standardy, a gdy
staje si on dorosy, to dalej nadzorca w jego gowie (powoany do ycia przez ojca czy matk) surowym gosem na
co dzie przypomina o wymaganiach i zadaniach koniecznych do wypenienia. Jednym ze sposobw, eby cho troch
zaspokoi jego oczekiwania, jest idealizowanie wasnej osoby i projektowanie swoich lkw i wad na innych ludzi
(nie bez kozery mwi si, e najbardziej u innych nie lubimy wasnych wad).
Jak twierdzi amerykaski psycholog M. Csikszentmihalyi:
Niebezpieczestwo polega na tym, e caa nasza energia psychiczna koncentruje si na zaspokajaniu potrzeb owego
mitycznego tworu, ktry sami powoalimy do ycia. // Czsto jednak dzieci, ktre doznay krzywdy, pielgnuj w
sobie pozbawiony nadziei albo peen mciwoci wizerunek samego siebie; dzieci, ktrym si pobaa, nie obdarzajc
jednoczenie mioci, maj za skonno do tworzenia "ja" narcystycznego. Moemy te wyhodowa "ja"
nienasycone albo monstrualnie wyolbrzymiajce wasne znaczenie. Ludzie o takich zaburzonych "ja" czuj przymus
zaspokajania jego potrzeb. Jeli sdz, e potrzebuj wicej wadzy albo pienidzy, mioci albo przygody, zrobi
wszystko, by je zdoby nawet jeli na dusz met miaoby si to okaza dla nich samych niekorzystne.
A jak si zostaje narcyzem? Jaki jest schemat powstawania pychy?
1. Ktnie rodzicielskie, w ktrych agresja jest przenoszona na dziecko (przysowiowe "nie garb si", "Ty ju mnie nie
kochasz"), ktrych by wiadkiem.
2. Dziecko ucieka, pojawiaj si kopoty z samoakceptacj, a potem z tworzeniem relacji rwieniczych.
3. W samotnoci, po strasznych przejciach (emocjach), pojawia si intelektualizacja.
4. Ucieczce towarzyszy samotno, a w samotnoci rozwija si wyobrania. W wiecie wyobrani jakim si jest? Jest
si ideaem! A dlaczego w wiecie realnym nie jest tak idealnie? Bo to inni s LI! Po prostu trzeba dokleja
innym atki, szuka si nieustannie wad.
5. Zaczyna funkcjonowa schemat: ja jestem idealny inni maj wady
W dorosym yciu takie wychowanie skutkuje wytworzeniem osobowoci o wzorcu narcystycznym. Czowiek taki
bardzo pragnie by uwaanym za kogo wyjtkowego i szczeglnego, ale innych czsto nie uznaje za odrbne i
autonomiczne jednostki. Jeli nie zaspokajaj jego potrzeb, bdzie je atakowa i obwinia, aby wytworzy poczucie
winy w celu przejcia kontroli nad nimi.
Dorosy narcyz
Wraz z postaw wielkociow narcyz nie wykazuje empatii i nie rozumie ani nawet w duym stopniu nie dostrzega
stanw emocjonalnych innych ludzi, o ile nie dotycz jego spraw, potrzeb lub obrazu siebie.
Oczekuje, e inni bd odgadywa jego myli i zachcianki, e bd speniali je jak najszybciej i jak najpeniej,
poniewa w przeciwnym wypadku wykae swoje niezadowolenie i ukarze winnych zaniedba. Rodzi to
konsekwentn postaw roszczeniow wobec otoczenia.
Naczelnym celem narcyza jest zdobycie kontroli nad bliszymi i dalszymi ludmi w celu wykorzystywania ich do
realizacji swoich potrzeb (na przykad krzewienie kultu wasnej osoby, uzyskania korzyci materialnych).
Jako e czsto skrywa prawdziwe uczucia, (ktrych uywa, aby manipulowa innymi) nie toleruje, kiedy ludzie s
spontaniczni i autentyczni w ich wyraaniu. Uwaa, e zagraa to jego grze. Jeli kto wykazuje empati, traktuje to
jako dowd saboci czy wrcz naiwnoci i gupoty, a w realizacji swoich celw zazwyczaj jest bezlitosny.
Narcyzm moe przejawia si w rny sposb: od terroryzowania wsppracownikw i rodziny po chorobliwym i

nadmiernym dbaniu o swoj urod, ciao i popularno.
Trujcy kwiat
Naturalny rozwj mioci polega na stopniowym zwracaniu jej w stron wiata a im czowiek bardziej dojrzay ogarnia
ona jak najszerszy krg, nawet do darzenia ni naszych nieprzyjaci. Powicenia wasnych interesw, pienidzy a w
szczeglnych okolicznociach ycia. Im czowiek bardziej dojrzay, tym bardziej skierowany jest do wiata, tym
bardziej daje siebie bliskim i dalszym ludziom.
Mio narcyza jest chora i skierowana nie do innych, ale do wasnej osoby a wszystko inne jest jedynie rodkiem do
jej zaspokojenia. To uwielbienie wasnej osoby przeradza si w stan omnipotencji, czyli poczucia wszechwiedzy,
wszechmocy i dominacji nad otoczeniem.
Manipulacja ludmi nie jest jak osobliwoci przypisywan narcyzom, ale maj oni do niej osobliw predylekcj,
poniewa jest ich naturaln metod zdobywani kontroli nad otoczeniem.
Metody manipulacji stosowane przez narcyza mog by rne, sprbujmy kilka wymieni:
poczuciem winy
wasnym wizerunkiem (zachowania ingracjacyjne)
insynuacj i szantaem
grob i obmow
obietnicami (nagroda w raju, gruszki na wierzbie)
pochlebstwem
Oczywicie i kamstwem i pprawd. Zazwyczaj jest on bardzo wprawnym oszustem. Zapewne da si wymieni kilka
innych sposobw, ale nie w tym rzecz. Trzeba koniecznie pamita o tym, e w oczach narcyza jestemy wycznie
rodkiem i narzdziem realizacji jego potrzeb i jego celw, mimo e sam klimat kontaktu z nim moe by na pozr
by nader miy i sympatyczny. Nie dajcie si zwie.
Dotyczy to zwaszcza sfery kontaktw seksualnych, kiedy narcyz zdobywa partnera, uwodzi, czsto jest wwczas
bardzo przekonujcy i na pozr autentyczny w uczuciach, ktre prezentuje na zewntrz. atwo mona mu uwierzy a
konsekwencje zazwyczaj s bardzo niemie.
Jeeli narcyz jest (a przecie jest!) skupiony wycznie na zaspakajaniu wasnych potrzeb, gdzie fetyszem moe sta
si wasne ciao, to nawet osoba o preferencjach masochistycznych moe nie mie nijakiej satysfakcji z relacji
seksualnych (piszemy seksualnych, bo niekoniecznie msko-damskich). O ile w ogle do czego dojdzie (chyba
wiecie, co mamy na myli), albowiem zdarza si, e masturbuj si, podniecajc si widokiem swojego ciaa w
lustrze.
Zdaniem amerykaskiego psychologa dr Alon Gratch, autora ksiki "Gdyby mczyni umieli mwi", optymalny
partner dla narcyza winien nosi transparent "Nie udaj, e jestem nie do zdobycia", czyli by (albo raczej sprawia
wraenie) osoby niezalenej, nie deprymowa go otwartoci uczuciow i pozwalajc si zdoby... ale czy warto?
Poniewa narcyz dalej pozostanie narcyzem. Nawet, jeeli narcystyczny kochanek dla zaspokojenia swojej prnoci
bycia "kochankiem doskonaym" bdzie stawa na gowie (dosownie i w przenoni), aby spowodowa orgazm za
orgazmem, to w sferze emocjonalnej bilans bdzie jeszcze gorszy, ni deficyt budetowy Erytrei...
Dociekanie prawdy o relacji z narcyzem jest dodatkowo utrudnione poprzez czsto stosowany przez nich mechanizm
obronny zwany projekcj, rzutowanie na drug osob caego za tego wiata, wszystkich zych cech i postpkw.
Sprowadza to si w praktyce do zrzucenia caej winy, caej odpowiedzialnoci na drug osob, chocia moe sta to w
jawnej sprzecznoci z faktami.
Dla pa jest jeszcze jedna za wiadomo od dr. Gratcha: narcystyczny mczyzna nie interesuje si jej osob, a
raczej tym, czy potrafi ona wiarygodnie prawi mu komplementy. Osobowo i cechy fizyczne kobiety uwodzonej
przez egocentrycznego mczyzn nie maj w tym wypadku znaczenia.
Prezes firmy, narcyz a jake, porzucajc rodzin dla nowej, modszej (jeszcze niezuytej?) konkubiny, na rozpaczliwe
pytanie ony Dlaczego?, odpowiedzia po prostu: Bo jeste ju za mao reprezentacyjna.
Jako e narcyz mia (delikatne piszc) niezdrowe relacje z rodzicami, pojawia si te czsto mechanizm obrony, ktry
oddzielenie od siebie
nazywany jest "rozczepieniem". Istot jego jest, jak to pisze psycholog Bogusaw Wodawiec1:
negatywnych i pozytywnych dowiadcze emocjonalnych w relacji z wanymi osobami. Sprawia to, ze niemoliwe
staje si jednoczesne przeywanie ambiwalentnych uczu wobec nich. Zamiast tego wystpuje idealizowanie lub
skrajne potpianie. Po zotym okresie bycia uwodzonym przez narcyza, mone zosta strconym do pieka. I to do
znacznie dalej ni za dziewite wrota...
By zwizanym z narcyzem, to nawet nie pech! To dramat!
Czsto po rozpadzie zwizku, jak opisuje to szwajcarski psycholog, Gerhard Damman, nie utrzymuj kontaktu ze
swoimi byymi partnerkami, nawet, jeli maj z nimi dzieci. Alimenty zaatwiaj, obraeni, za pomoc czeku, a czsto
nawet i tego nie robi. To ludzie, ktrzy z powodu biedy i zaniedbania stali si wewntrznie twardzi i cierpi na brak
mioci. Jeli druga osoba nie oferuje im tego, czego od niej oczekuje, zostawi j bez skrupuw. I tak zamyka si
zaklty krg: oni traktuj innych w taki sam sposb, jak czuli si niegdy traktowani.
Za przykad moe posuy Klaus Kinski, ktry w stosunku do kobiet trudno nazwa sympatycznym, co nie
przeszkadzao, by na polu miosnych (raczej: seksualnych) podbojw, mia niebywae wrcz powodzenie. I jak tu
zrozumie kobiety
Nie chcemy, aby przedstawiona wizja bya nadto demoniczna po prostu manipulowanie ludmi jest dla narcyza
koniecznym warunkiem sprawowania kontroli nad otoczeniem i zaspokajania swoich potrzeb.
Otoczenie
Wedug niektrych socjologw kultury narcyzm jest bardzo rozpowszechniony i sta si zjawiskiem epidemicznym w
wiecie polityki i biznesu.
Ciekawe jest to, e szczeglnie nasze czasy zdaj si sprzyja zaburzeniem narcystycznym, a nie ma rol odgrywaj
tu mass media. Czowiek zawsze w historii mia tendencj do rozpowszechniania swojej osobowoci poprzez
opowieci, wizerunki czy ksigi. Obecnie media stwarzaj wrcz znakomite warunki do zaistnienia w wiadomoci
spoecznej na skal dotd niespotykan, a wrd chtnych do propagowania swojego ego jest dua grupa ludzi o
wyranie cechach narcystycznych. Dotyczy to zwaszcza aktorw, dziennikarzy, politykw, duchownych wydaje si,
e na te grupy ludzi bodce narcystyczne wpywaj najsilniej.
By moe wanie dlatego - zdaniem profesora psychiatrii w Getyndze Borwina Bandelowa -

Jeli cierpisz na narcystyczne zaburzenia osobowoci, aktorstwo bdzie dla ciebie idealnym
zawodem. Prof. Barlow zapewne wie, co mwi. W kocu sam by gitarzyst rockowym, co
pozwolio mu wynie niebagatelne spostrzeenia. Elvis Presley, Marilyn Monroe, George
Michael czy Michael Jackson to tylko niektre przykady karier, ktre spowodowane zostay
tym, e najpierw kto zwariowa, a potem sta si mega-gwiazd showbiznesu. Wanie w tej
kolejnoci - nie odwrotnie. I tak wanie zaburzeniem sprzyjajcym robieniu kariery jest
narcyzm. Idealnym wrcz przykadem moe by Klaus Kinski, czowiek o bezgranicznej
egomanii, samoubstwieniu, niekontrolowane impulsy tacy ludzie nie baczc na nic usuwaj
z drogi wszystkich konkurentw, aby samemu objawi si w nadnaturalnej wielkoci. Wniosek nasuwa si sam:
naley bardziej podziwia dziea Kinskiego, ni jego samego, a jeli ju, to z bezpiecznej odlegoci.
Wiele ladw takiej postawy mona znale w wypowiedziach osb publicznych: aktorw, politykw, dziennikarzy a
nawet seryjnych mordercw (z gry przepraszamy za tak niestosowne zestawienie), ktrzy dla zdobycia poklasku i
sawy tak, jak w roku 1988 Edmund Kemper (dokona omiu morderstw; pierwsze morderstwo popeni w wieku 15
lat) i John Wayn Gacy (John'owi Wayne Gacy udowodniono popenienie 33 morderstw i skazano na kar mierci.
Wyrok przez wykonanie doylnego zastrzyku z trucizn wykonano w 1994 roku w wizieniu w Illinois) wzili udzia w
programie, w ktrym poprzez cza satelitarne - kady z nich mg opowiada o swoich zbrodniach! Ted Bundy
(trzykrotnie skazany na mie za morderstwa popenione w stanie Floryda, wyrok zosta wykonany na krzele
elektrycznym 24 stycznia 1989 roku), jeden z najokrutniejszych mordercw seryjnych (i przyznajmy zarazem jeden z
najbardziej inteligentnych, diabelnie inteligentnych) nie odmwi adnej probie o wywiad po swoim aresztowaniu.
Sagawa Issei, czowiek (czy aby na pewno?), ktry zamordowa mod kobiet, aby j zje, nie do, e znajduje siej
ju na wolnoci, to na dodatek udziela dziesitkw wywiadw, bierze udzia w wielu programach telewizyjnych. Mao
tego: na wasnej stronie internetowej detalicznie opisuje swoj zbrodni i zalety ludoerstwa. Napisa take na ten
temat ksik sprzedan w 20 000 egzemplarzach.
Niejeden film zosta powicony destrukcyjnej relacji osobowoci narcystycznej i mass mediw - wystarczy choby
przypomnie Urodzonych mordercw Olivera Stonea.
Samoocena; Podziw i gbia uczu

Narcyz obserwuje siebie jako silnego i atrakcyjnego, mimo e jest peen wtpliwoci i sam w to do koca nie wierzy.
Dlatego jest uzaleniony od opinii wydawanych przez innych. Leszek Melibruda1 zwraca uwag na problemy zwizane
z samoocen narcyza, ktry w gbi siebie czuje si bardzo niedowartociowany (nawet cakowicie bezwartociowy).
To zmusza go do poszukiwania wszystkiego, co jest najlepsze, poniewa kompensuje im ten stan. Wiele osb z
podobn struktur osobowoci permanentnie kupuje potrzebne i niepotrzebne gadety elektroniczne, samochody czy
ubrania.
Dla narcyza najwikszym wzmocnieniem s wszelkie oznaki podziwu i uznania, i z tego powodu jest troch podobny
do histeryka, dla ktrego liczy si przede wszystkim to, co jest zewntrzne. Jak uwaa Antoni Kpiski, wybitny polski
psychiatra, twrca psychiatrii aksjologicznej, histeryk ma pytk osobowo i kieruje si tym, co sdzi o nim otoczenie.
Narcyz podobnie jest pytki emocjonalnie i jego stany psychiczne s determinowane przede wszystkim reakcjami
innych ludzi. Nie ma gbszego wgldu w swoje stany psychiczne i nie jest zdolny do gbszych wzrusze czy osdw,
poczucia winy czy introspekcji.
Histerykowi bardziej zaley na podziwie a narcyzowi na kontroli, zwaszcza poczonej z mioci do jego
nadzwyczajnej i niepowtarzalnej osoby.
A eby by podziwianym, s gotowi naprawd zrobi bardzo duo. Np. twrca firmy Oracle, Larry Ellison, gdy
zwyciy w regatach, zanim jego rywale dotarli do portu, byskawicznie przesiad si do swojego samolotu i z hukiem
przelecia nim nad gowami eglarzy, ktrzy z nim przegrali, by jeszcze bardziej ich upokorzy.
Praca, zarzdzanie
W wielu zawodach narcyz radzi sobie bardzo dobrze, poniewa posiada due aspiracje i
potrzeb sukcesu i nie ma specjalnych skrupuw, aby do jego osignicia wykorzystywa
innych bez ogldania si na zasady, psychologi czy etyk. Wnosi on wiele mocnych
elementw: niebywae zaangaowanie, bezkompromisowe denie do celu, umiejtno
mobilizacji (na pocztku swej kariery w firmie, potem ludzie poznaj si z kim maj do
czynienia), si przebicia, odporno na obcienia zawodowe. Jako e jest przewiadczony
o wasnej racji i misji, stara si bez skrupuw usuwa ze swojej drogi wszelkie przeszkody.
Z drugiej strony jednak charakteryzuj go brak poczucia solidarnoci z zespoem, guchota
na krytyczne uwagi i niedostateczne wczuwanie si w sytuacj wsppracownikw.
Z jego perspektywy ludzie to tylko rodek do celu i on umie to zrobi i zmusi ich do dyscypliny i pracy.
Pracoholicy bywaj czsto narcyzami, poniewa s przekonani, e bez ich udziau nic uda si nie moe i robota nie
bdzie zrobiona jak trzeba. Ponadto, jako e pienidze s istotnym wyznacznikiem statusu, ich posiadanie wzmacnia
ich pozycj i samoocen.
Ale nie jest to najgorsza rzecz, jaka moe si zdarzy. Narcyzm destrukcyjny moe mie wymiar masochistyczny
lub sadystyczny to znaczy kochamy siebie bardziej, kiedy cierpimy lub zadajemy cierpienie innym.
Moe si to wyda na pozr niedorzeczne, ale czy nie znamy ludzi, ktrzy z luboci godzinami snuj opowieci o
swoich chorobach i nieszczciach?
Poczenie narcyzmu z fascynacja agresj jest niebezpieczne zwaszcza, kiedy narcyz ma moc sprawcz czy wadz,
aby terroryzowa otoczenie.
Trzeba, niestety, wspomnie o chyba najgorszym, najbardziej niebezpiecznym typie narcyza. Wybitna specjalistka w
dziedzinie mobbingu francuska psychiatra Marie-France Hirigoyen definiuje osobowo mobbera jako typ
perwersyjno-narcystyczny. Rwnie inni, liczni autorzy2, na podstawie bada zgadzaj si, e osobowo
mobbera najtrafniej oddaje pojcie narcystycznego zboczeca. Osoba o takim typie osobowoci charakteryzuje
si wybujaym ego, tzn.: jest zaabsorbowana gwnie sam sob, eksponowaniem wszem i wobec swoich
(przewanie, ale nie koniecznie) wyimaginowanych, a wielce znamienitych zalet i talentw, i co za tym idzie: urojonej
wielkoci.
Nie ma co si zatem dziwi, e posiadajc takie zdanie na swj temat, nie tylko nie potrafi, lecz take i z du
niechci podejmuje wspprac w zespole i traktuje j przede wszystkim jako moliwo wyeksponowania swoich
zalet.
Zupenie tak samo, jak Miranda Priestly, bohaterka bestselleru napisanego przez Lauren Weisberger Diabe ubiera si
u Prady (czyli, tak naprawd Anna Wintour, szefowa amerykaskiej edycji magazynu "Vogue"), szefowa magazynu
Runway, miaa pewne szczeglne upodobanie: lubia drczy ludzi i robia to na wiele wyrafinowanych sposobw. W
swoim arsenale tortur dysponowaa ogromnym repertuarem technik (chyba raczej narzdzi tortur).
Warto zwrci uwag na par szczegw z yciorysu szefowej Vogue, ktre mogy si sta przyczyn
uksztatowania si tego typu osobowoci. Warto przypomnie, e po pierwsze Wintour bya wychowywana w rodzinie
pozbawionej uczu i zdrowych relacji. Wintourowie byli maestwem tylko z braku czasu na rozwd. Rodzina w
komplecie spotyka si raz w tygodniu, na sobotnim obiedzie. Przy stole kulturalnie milcz. Potem ojciec jedzie do
redakcji albo do kochanki, a Anna zamyka si w swoim mieszkaniu na parterze rodzinnego domu.
Nie brzmi to zbyt ciepo, prawda? Kiedy Anna w wieku 17 lat, gdy uczszczaa do renomowanego North London
Collegiate, postanowia za bardzo skrci obowizkow dugo spdnicy (pamitajmy, e to by 1963 rok, czyli czasy
MINI!), przyapana przez nauczycielk zostaa zmuszona do stanicia na awce niczym pod prgierzem i do
zademonstrowania przed ca klas swojej tak kompromitujcej kreacji. Nie trudno jest zrozumie, e po tym
poniajcym j przedstawieniu, nigdy ju nie powrcia do szkoy, podejmujc prac ekspedientki (czego zreszt nie
musiaa robi, majc zamonych rodzicw). Czy po takim zajciu mona nabawi si traumy, nie majc na dodatek
adnego wsparcia ze strony zainteresowanych wycznie wasnymi sprawami rodzicw? Naszym zdaniem mona
W zalenoci od kultury firmy i jej regu na krtszy czy duszy czas wielu pracodawcw jest zainteresowanych
takim zarzdzaniem, ktre w ich mniemaniu jest skuteczne i nie skupia si nadmiernie na jaki mglistych mikkich
kompetencjach, inteligencji emocjonalnej, pracy zespoowej.. Narcyz jawi si jako skuteczny meneder, ktry osiga
cele szybko, skutecznie i z umiechem. Do czasu
Najwiksz nagrod dla otoczenia narcyza jest moliwo obcowania z nim, na co dzie, suchania, podziwiania go
oczywicie jego zdaniem.
Wiele bdw menederskich ma swoje rdo w zaburzeniach narcystycznych. Zazwyczaj ich autorami s kierownicy,
ktrzy kieruj si rzdz wasnego sukcesu i kariery za wszelk cen, ktrzy s gusi na wszelk krytyk, ktrzy s
nadmiernie autorytarni, nie umiej pracowa zespoowo i traktuj ludzi instrumentalnie. I nigdy nie przyznaj si do
wasnych bdw.
Narcyz to zazwyczaj meneder o tendencjach autokratycznych i manipulacyjnych, ktremu pracownicy su za

szczeble do kariery, co nie znaczy, e nie bywa skuteczny; zwaszcza na krtka met, kiedy potrafi zmobilizowa i
zagoni ludzi do roboty. Niemniej dla bardziej kreatywnych i dcych do samodzielnoci podwadnych (czyli tych
najzdolniejszych) staje si prawdziwym ciemizc i hamowniczym ich inicjatywy i moliwoci.
By moe wysyp narcyzw w miejscach spoecznie eksponowanych, spowodowany jest tym, e jak wykazay
badania osoby narcystyczne pracuj lepiej, jeli ju na starcie dowiedz si, e ich osignicia poznaj wszyscy.
Obraz wiata
Najbardziej ze wszystkiego na wiecie boja si by redniakami i przecitniakami. Zaburzony obraz siebie i wiata
sprawia, e narcyz nierealistycznie ocenia swj potencja, moliwoci, cele i czsto podejmuje dziaania z gry skazane
na klsk a jedynie suce zaspokojeniu potrzeb swojego rozdtego ego. eby osodzi sobie porak, sigaj nieraz
po deprecjonowanie ludzi, ktrzy co osignli tam, gdzie im samym si nie udao.
Cechy narcyza synteza

Posumujmy cechy narcyza:
Relacje ludmi nacechowane merkantylizmem wykorzystywaniem innych do swoich celw

Odnoszenie wszystkiego do siebie
Tendencja do manipulacji ludmi
Nierealny obraz siebie i wiata
Niestabilna samoocena uzaleniona od opinii otoczenia, ktrym w gruncie rzeczy narcyz czsto pogardza, ale
potrzebuje go jak tlenu presti jest dla niego wszystkim
Denie do kontroli nad otoczeniem za wszelk cen, wynoszenia si ponad nie
Jest zawistny (wiadomie lub nie)
Brak empatii, spontanicznoci, autentyzmu bardzo mu trudno kocha innych
Nie umie tworzy satysfakcjonujcych zwizkw z innymi ludmi i pozostawa w stanie zalenoci od kogo
Poczucie pustki wewntrznej
Trudnoci w adekwatnym i konstruktywnym reagowaniu na krytyk
Skoncentrowanie na sobie jest w gruncie rzeczy powodem jego cierpienia, ktre na pozr moe nie by widoczne
Tych, ktrzy go podziwiaj, traktuje pogardliwie
Poczucie pustki yciowej prowadzi czsto do depresji
A. Kpiski uwaa, e czowiek musi by naturalnie skierowany na zewntrz siebie i wtedy zachowuje zdrowie
psychiczne. Rzeczywisto jest dla niego jak szorstki rcznik kontaktuje si z ni, czuje j, odbiera. Otrzymuje
informacje zwrotne, modyfikuje swoje dziaania, doznaje przyjani i mioci jest nastawiony do wiata.
Natomiast skierowanie do rodka rodzi problemy i trudnoci, poniewa nasze wntrze psychiczne i duchowe (jak i
powoka cielesna) rzadko, kiedy przez duszy czas speniaj nasze standardy oczekiwania. Prowadzi to do frustracji.
Marzenia do doskonaoci musimy odoy na pniej.
Czy cechy narcystyczne mona zmieni?

Cakowita wolno w rozumieniu negatywnym, tj.: wolnoci od norm i wartoci, akcentowanie zaspokojenia potrzeb,
rozwoju i kariery rozumianej wrcz jako konieczno i nakaz stwarza sprzyjajcy klimat dla rozwoju osobowoci
narcystycznych.
Mass media przyczyniaj si do tego, pokazujc nieprawdziwy obraz rzeczywistoci i podobnie jak u anorektyczek
powoduj przyjmowanie zgubnych standardw i odniesie dziaania (na przykad w odniesieniu do obrazu rodziny czy
relacji pomidzy kobieta i mczyzn, celw i wartoci yciowych).
Jest jeszcze pytanie czy narcyz bdzie mia motywacje, aby si zmienia skoro model zachowa, jaki stosuje jest
przynajmniej w niektrych krgach kulturowych pozornie bardzo skuteczny i nagradzany.
Z drugiej strony jego uczucie pustki i bezsensu jest bardzo bolesnym dowiadczeniem. Narcyz moe
kocha tylko sam siebie a samotno jest przygniatajcym dowiadczeniem. Zygmunt Freud
twierdzi, e jedyn drog by go z tego wyleczy jest kuracja przez mio. Na czym miaaby ona
polega? Czy narcyz moe si zakocha w innej osobie? Musiaby dokona jaki gbokich
przewartociowa, zmiany systemu wartoci i nauczy si przebywania w zwizku polegajcym na
wspzaleno i zaufaniu, czyli rzeczach dla niego cakowicie nowych. A jest to zadanie trudne i dla
wielu by moe niemoliwe.
Zmiana wartoci i cech centralnych (najwaniejszych) jest spraw trudn, o ile w ogle moliw. Introwertyk raczej
nie zostanie ekstrawertykiem. Antoni Kpiski wyjania, e jednym z wymiarw, na jakich opisuje si czowieka jest
kierunek jego dziaania: do lub od wiata. Narcyz, cho pozornie wydaje si rwnie ekspansywny jak ekstrawertyk,
w gruncie rzeczy jest biorc i nic nie wnosi uczestnikom relacji, wykorzystujc ich do swoich celw.
Jak kto, kto ma poczucie omnipotencji, iluzj samowystarczalnoci moe zgosi si o pomoc?
Narcyz ma powane trudnoci, by przyzna przed sob samym, e potrzebuje pomocy. // Czowiek unoszony fal
sukcesu najczciej nie dostrzega swoich problemw. Poza tym kto, kto cierpi na silne narcystyczne zaburzenia,
bdzie traktowa terapi jak walk o wadz. Da swojemu terapeucie do zrozumienia: "Waciwie jestem waniejszy i
mdrzejszy od Ciebie". Terapeuta jest, wic zmuszony do chodzenia po linie. Nie moe wdawa si w walk o wadz
ani nie moe podporzdkowa si pacjentowi. W pierwszym przypadku staby si wrogiem, w drugim za nie bdzie
traktowany powanie.
Takie traktowanie terapii w przypadku, w ktrym rozdwik midzy prezentowan fasad a rzeczywistymi
uczuciami staje si dramatycznie wielki moe zakoczy si samobjstwem, jako ostatnim narcystycznym triumfem
nad innymi.
A oto jak wspomina to jeden z terapeutw:
Ten narcystyczny mczyzna nie chcia zmienia siebie; chcia, eby zmienia si jego ona i zaakceptowaa
wymuszon przez niego sytuacj. Ja miaem mu w tym pomc, stajc si "echem" potwierdzajcym jego widzenie
rzeczywistoci (i kolejn wykorzystan przez niego osob). Gdy okazao si, e nie jestem kim, kto bdzie potwierdza
jego wiat, ale kim, kto jest odrbny, poczu si zagroony i zacz atakowa terapi i mnie. Podwaa moje
kompetencje, krytykowa metod, nie przychodzi na kolejne spotkania (nie uprzedzajc mnie). Kiedy rozmawiaem z
nim o tym, dziwi si bardzo, bo dla niego oczywiste byo, e skoro mia waniejsze sprawy, to nie przyszed. O co
chodzi? Przecie mi za te spotkania zapaci. Byy w tym atak, pogarda, lekcewaenie i kontrola.
Mona narcyzowi (by moe) pomc si nauczy, realizowa swoje ambicje w sposb mniej zagraajcy otoczeniu i
spowodowa, e dobra samoocena nie musi oznacza autorytarnego i konfliktowego stylu zarzdzania czy relacji z
ludmi nacechowanych manipulacj i brakiem autentyzmu. Zaley to od stopnia i gbokoci zaburze narcystycznych
konkretnej osoby mwic inaczej: s tacy ludzie, z ktrymi warto podj prac, ale, te i tacy, ktrych zmieni nie
ley w ludzkiej mocy.
Jeeli narcyz zrozumie, e moe by kochanym za przecitno, za to, jakim jest naprawd i zgodzi si na przeywanie
cierpienia moe poradzi sobie z pustk, ktra go zagarnia.
System wartoci
Narcyz ma niedojrzay, infantylnym system wartoci, ktry nakierowany jest na ochron dumy i samooceny- ceni
atrakcyjno fizyczn, wadz, bogactwo, ubir, maniery, presti. Z drugiej strony, mimo e uwaamy te wartoci za
polednie to wanie one zdaj si obecnie dominowa nad cywilizacja zachodni i rzutuj na przyczynianie si do jej
dekadencji. Wynikaoby z tego, e wartoci wyznawane za dominujce w naszej cywilizacji, skutkuj masow
nadprodukcj jednostek narcystycznych, ktre z kolei petryfikuj te wanie wartoci. Bardzo niepokojco w tym
kontekcie brzmi zdanie prof. Borwina Bandelowa Narcystyczne osobowoci pozostaj ze sob i wiatem w mniejszej
lub wikszej w harmonii.
Jakie uczucia w otoczeniu chce wzbudzi narcyz? Prestiu czy zawici?
Wspczeni ludzie pisze amerykaski socjolog kultury Christopher Lasch - daleko mniej chcc by oceniani ni
podziwiani, pragn nie tyle sawy, co fascynacji i podniecenia wynikajcego z poczucia wasnej znakomitoci, chc
wzbudza zawi, a nie respekt. Uczucia narcystyczne padaj ofiar wasnej arocznoci. Czowiek narcystyczny
domaga spenienia si wasnych pragnie, osignicia oddania i przywizania do siebie innej osoby bez koniecznoci
wasnego podporzdkowania si tej osobie i trwalszego z ni zwizku.
W naszej, zachodniej cywilizacji. nurt narcystyczny jest w znacznym stopniu premiowany: takie cechy jak denie do
omnipotencji i znaczenia za wszelk cen, kierowanie si przede wszystkim rozwijaniem i zaspokajaniem swoich
potrzeb jest bardzo silne. Wg Lasha znakiem naszych czasw jest "gra o sukces" i kult konsumpcji, czy to nie jest
wymarzony klimat, e rozkwitay osobowoci narcystyczne? Inna sprawa, e w takim klimacie, swoistym
cywilizacyjnym terrarium, dobrze czuj si tylko gady Powicenie i praca dla innych nie jest w cenie, podobnie jak
praca dla dobra ludzkoci czy przyszoci. Nawet ekolodzy ratujc planet, najchtniej czyni to w asycie dziennikarzy
i kamer.
By moe to wanie media przerzuciy niebezpieczny pomost pomidzy najwiksz moliw widowni i
nieskoczonymi pokadami ludzkiej prnoci i otworzyy puszk Pandory (z narcyzami w rodku).
U modych ludzi to uwielbienie do wyjtkowoci przybiera paradoksalne formy: pokoleniowego konformizmu

pogldw, postaw i mody.
Narcystyczne postawy s zapewne jednym z przyczyn kryzysw instytucji rodziny, ktra wymaga dla prawidowego
funkcjonowania rezygnacji z egoistycznych form zachowa i wspdziaania w wielu sferach (wychowaniu dzieci,
dbaoci o wsplne relacje). Czsto nie ma zgody na te samoograniczenie i wybr pada na niedojrzao i postawienie
swojego ja na pierwszym miejscu std zapewne wrd singli tak powany udzia narcyzw.
Antoni Kepiski pisa, e w coraz wikszym stopniu w naszej cywilizacji zaczyna dominowa i wystpowa obraz
osobowoci niedojrzaej to znaczy takiej, w, ktrej postawa bior zdobywa du przewag na daj zwaszcza w
sferze uczuciowej.
Przy okazji warto zauway, e trudno okreli, kiedy koczy si proces dojrzewania osobowoci czowieka i by moe
trwa on a do chwili mierci.
Przytoczmy sowa Ericha Fromma:
Nie jest bogatym ten, kto duo ma, lecz ten, kto duo daje. Ten, kto jedynie gromadzi, kto zamartwia si z powodu
jakiej straty, jest w sferze psychologicznej biednym.
Tak biednym jak narcyz spogldajcy bezustannie na swoje odbicie w oczach innych ludzi.
Pena wersja artykuu ukazaa si w Pomocniku Psychologicznym Tygodnika Polityka (nr 6) z dnia 9 lutego 2008.
{rdaddphp file=moje_php/autorzy/wwarecki.html}
Literatura
Narcyzm - aspekty kliniczne - temat V Krakowskiego Sympozjum Psychoanalitycznego, ktre odbywao si w Auli
Collegium Novum UJ 7 wrzenia br
Psychoterapia PWN, Warszawa 1994,Terapia Rodzinna Barbara Tryjarska
ALMA MATER - miesicznik Uniwersytetu Jagielloskiego w Krakowie
Csikszentmihalyi Mihaly, Urok codziennoci, Wydawnictwo CIS i Wydawnictwo WAB, Warszawa, 1998
Nina Brown - "Zazdrosny partner", Dom Wydawniczy Rebis, Pozna 2006.
Alon Gratch, "Gdyby mczyni umieli mwi", Wydawnictwo Jacek Santorski & co
Frank Thadeusz, Jestem waniejszy od Ciebie, Rozmowa ze szwajcarskim psychologiem, Gerhardem
Dammannem, http://wiadomosci.onet.pl/1444739,242,kioskart.html, 15.10.2007
Christopher Lasch, The Culture of Narcissism, 1979
Aplauz to koka dla duszy, 22.03.2006, www.onet.pl
Marcin Arciszewski O powizaniu narcyzmu i biznesu
J. Cackowska-Demirian, Molestowanie moralne - perwersja moralna czy patologia spoeczna, Portal
psychologiczny, www.psychologia.edu.pl
Antonii Kpiski Psychopatie Sigitarius Warszawa 1993
Bd na bieco! Zapisz si na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codziennoci")
e-mail:
Zapisz!
Komentarze
# ewa 2009-10-20 09:20

wietny felieton :), znam sporo
takich narcyzw... a teraz
zastanawiam si czy aby na pewno
do nich nie nale :P
Odpowiedz
# Dariusz 2009-12-31 09:26

Ciesz sie e to przeczytaem.
ycie z "narcysi" to koszmar.
Jestemy tylko narzdziem a z
czasem cay ten mechanizm
zaczyna wydawa si normalnym.
Przydaoby sie forum dyskusyne
jak radzi sobie z narcyzmem -
narcyzem. Z czasem osoba

naraona zamykajac swoje serce,
sama przyjmuje dla obrony tak
postaw,
Odpowiedz
# Marta 2010-07-16 21:47

oj . . . duo wtpliwoci wzbudzi
we mnie ten artyku.
1) etiologia narcyzmu zostaa
bardzo jasno opisana; Panowie
zdaj si cakowicie zastpowa j
sugestiami o wpywie kulturowym,
czy wzajemnymi oddziaywaniami
osb dorosych
2) rozszczepienie jako idealizacja
versus dewaluacja, oraz projekcja
w znaczeniu poszukiwania winnych
- to baaaaardzo mgliste
podsumowanie mechanizmw
obronnych stosowanych przez
osoby narcystyczne
3) Terapia wszystkich waciwie
typw osobowoci zawiera
elementy trudne; przeniesienie jest
nieraz brzemienne zachowaniami
agresywnymi
4) Osoba narcystyczna moe
podj terapi z du nawet
motywacj kiedy dowiadcza
innego ni kompensacyjny stanu
self
5) No i przede wszystkim;
JAK POWSZECHNIE WIADOMO
osoby narcystyczne - wbrew
pozorom - b a r d z o cierpi. Czy
naprawd powinno si okrela je
jako "pytkie?". Faktycznie -
niektre z ich odczu s takie; ale
infantyln naiwnoci jest
sprowadzanie osoby narcystycznej
do tego co dla nas w niej
niewygodne. Dojrzao pozwala
podej z mioci, cierpliwoci i
samopowiceniem do tych, ktrzy
na drodze rozwoju otrzymali
silniejsze ni my, blokujce ich
ciosy. Ironiczne podsumowanie
deficytw czyjego rodzinnego
ciepa = chodne ocenianie skali
czyjego cierpienia - nie ma
adnego zwizku z tak
dojrzaoci. Cay artyku jest
pisany w tonie oskarajcym, nie
subtelnie inkwizycyjnym. ycz
Panom Psychologom dojrzaoci

korespondujcej z powag i
wymaganiami ich zawodu.
Odpowiedz
# Luk 2011-06-12 00:41

Dzikuj Ci Marto za Twj
komentarz.
Sam lecz si z narcystycznego
zaburzenia osobowoci. Niestety
wiem, jak bolesne, pene cierpienia
jest ycie narcyza. Jaka nka go
ogromna tsknota za uczuciami, za
mioci, jak sam pragnie pokocha
kogo prawdziwie, cho czuje, e
nie wie, jak si to robi.
Internet peen jest przestrg przed
takimi jak ja, sugestii by ucieka w
sin dal, surowych ocen i
komunikatw nie dajcych szansy
narcyzowi na zwyke ycie u boku
innych ludzi. To powoduje jeszcze
gbsze poczucie izolacji. Ja
naprawd pragn by taki jak Wy,
zdrowi! Chc si nauczy
prawdziwie kocha, chc pozna
smak empatii, oddania, yczliwoci
dla innych, akceptacji dla
odrbnoci drugiego czowieka, ale
te poczucia winy, prawdziwego
smutku, czy zgody na to, e
czowiek czasem w yciu cierpi.
Chc by zwyky, na przekr temu,
co nakazuje mi gowa i moje
zafaszowane uczucia! Chc
skosztowa spontanicznoci i
przesta si w kocu dawi lkiem
i agresj.
Odpowiedz
# Adam 2016-01-29 00:43

Jaak Ci si wiedzie? Ju lepiej
po kuracji?
Odpowiedz
# Dominika 2011-06-23 22:58

Witam,
Od jakiego czasu-a waciwie,to
od tygodnia czytam wszelkie
moliwe artyky zwizane z
narcyzami i prbuje jeszcze si
okamywac, e moe oni jednak
co czuj, e pomimo tej caej
manipulacji i faszu ..
Poznaam go,kiedy miaam 20
lat..wszystko piknie i wspaniale-

jakbym Boga chwycia za
rk..Byam na I roku studiw,
pena energii, ambitna i z
zapaem!
Byam jego zdobycz (adna,
zgrabna i inteligenta) i tak do
dzi...
z roku na rok coraz gorsze wykrty,
kamstwa, coraz to nowsze
opwieci.. a z mojej strony coraz
gorsze krzyki, pacze i nawet
rkoczyny-dopraszanie si o swoj
akceptacje, mioc, seksualnoc...
W kocu lub... po lubie wyszy na
jaw zdrady wczeniejsze i tak a do
dzi..
7 lat zycia-dzi mam 27 i wiem, e
nie da si tak yc-jestem (w peni
odpowiedzialnoci tego sowa)
adn, bardzo zgrabn,
wyksztaconi inteligentn kobieta i
co...nadal uzalenion od
narcyza...
Na chodno wszystko to rozumiem,
nie raz go wyganiaam, ale
wystarczyo, e wrci i by kilka
dni i to uzalenienie powraca...
Moe jakie rady dla nas kobiet
powiecajcych najpikniejsze
swoje lata im... narcyzom...
Odpowiedz
# narcyz 2011-10-08 01:47

ja jestem narcyzem i mi to
nieprzekadza
Odpowiedz
# Aga 2011-11-22 20:49

Witaj Dominiko, ja lecze si z
toksycznej mioci do narcyza w
Fundacji Kobiece Serca z Krakowa.
Moe to jako Ci pomoe.
Pozdrawiam
Odpowiedz
# Danka 2011-11-23 09:39

Aga - jak moesz prosz odezwij
si na podanego emaila, mam kilka
pyta do ciebie - te potrzebuje
pomocy
Pozdrawiam

Narcyz XXI Wieku - Silny I Aktualny Jak Nigdy PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Narcyz XXI Wieku - Silny I Aktualny Jak Nigdy PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

13.11.

2017 Narcyz XXI wieku - silny i aktualny jak nigdy

Narcyz XXI wieku - silny i aktualny jak nigdy

Utworzono: 19 lutego 2008

Ale niektrzy pozostaj w tym przekonaniu a do koca ycia.

Jak twierdzi amerykaski psycholog M. Csikszentmihalyi:

A jak si zostaje narcyzem? Jaki jest schemat powstawania pychy?

Narcyzm moe przejawia si w rny sposb: od terroryzowania wsppracownikw i rodziny po chorobliwym i

By zwizanym z narcyzem, to nawet nie pech! To dramat!

By moe wanie dlatego - zdaniem profesora psychiatrii w Getyndze Borwina Bandelowa -

Samoocena; Podziw i gbia uczu

Narcyz to zazwyczaj meneder o tendencjach autokratycznych i manipulacyjnych, ktremu pracownicy su za

Cechy narcyza synteza

Relacje ludmi nacechowane merkantylizmem wykorzystywaniem innych do swoich celw

Czy cechy narcystyczne mona zmieni?

A oto jak wspomina to jeden z terapeutw:

Jakie uczucia w otoczeniu chce wzbudzi narcyz? Prestiu czy zawici?

U modych ludzi to uwielbienie do wyjtkowoci przybiera paradoksalne formy: pokoleniowego konformizmu

Przytoczmy sowa Ericha Fromma:

Bd na bieco! Zapisz si na nasz newsletter! (dodatkowo otrzymasz eBooka "Iluzje codziennoci")

# ewa 2009-10-20 09:20

# Dariusz 2009-12-31 09:26

narcyzem. Z czasem osoba

# Marta 2010-07-16 21:47

Panom Psychologom dojrzaoci

# Luk 2011-06-12 00:41

# Adam 2016-01-29 00:43

# Dominika 2011-06-23 22:58

lat..wszystko piknie i wspaniale-

# narcyz 2011-10-08 01:47

# Aga 2011-11-22 20:49

# Danka 2011-11-23 09:39

You might also like