Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

RZUTOWANIE AKSONOMETRYCZNE

Rzuty aksonometryczne su do pogldowego przedstawiania przedmiotw.

W metodzie aksonometrycznej rzutni jest paszczyzna dowolnie ustawiona wzgldem trzech osi ,
, ukadu prostoktnego o pocztku w punkcie . Przedmiot umieszcza si w ukadzie
prostoktnym w ten sposb aby jego krawdzie , osie i paszczyzny byy rwnolege lub prostopade
do osi ukadu.
Rzut przedmiotu zawartego w prostoktnym ukadzie osi na paszczyzn nazywamy rzutem
aksonometrycznym.
W celu wykonania rzutu aksonometrycznego przedmiotu najpierw rzutujemy ukad osi , , , . Rzut
punktu oznaczony na rys. ! symbolem , nazywamy rodkiem aksonometrycznym.

Rys. 1. Zasada wyznaczania rzutu aksonometrycznego prostoktnego.

Rzuty osi ukadu prostoktnego na paszczyzn aksonometryczn oznaczono na rysunkach literami ,

, . Osie te s nazywane osiami aksonometrycznymi.
Obraz przedmiotu na rzutni aksonometrycznej zaley od ustawienia ukadu prostoktnego wzgldem
paszczyzny oraz kierunku rzutowania.
Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku
Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

Rzut ukadu prostoktnego moemy wykona w kierunku ukonym lub prostopadym do rzutni . W
pierwszym przypadku aksonometri nazywamy ukon, a w drugim prostoktn.
Dla rysunku technicznego najwiksze znaczenie maj szczeglne przypadki aksonometrii tak
prostoktnej jak i ukonej.

Zalecane rodzaje aksonometrii (wg PN-EN ISO 5456-3)

aksonometria izometryczna (jednowymiarowa),
aksonometria di metryczna (dwuwymiarowa),
aksonometria ukona.

Aksonometria prostoktna izometryczna.

Wymiary przedmiotu rwnolege do ktrejkolwiek osi ulegaj jednakowemu skrceniu (po

zaokrgleniu ) w stosunku do rysunku przedmiotu w rzutach prostoktnych. Wynika to z
ustawienia krawdzi szecianu wzgldem rzutni pod ktem . Dopuszcza si bezskrtowe
przedstawianie rysunkw.

Rys. 2. Ukad osi dla rzutw izometrycznych. Rys. 3. Uproszczone rysowanie okrgw w izometrii.

Rzuty okrgw lecych w paszczyznach ukadu , , s elipsami, ktrych wielkie osie s

rwne rednicy okrgw a mae osie s rwne tych rednic.
W przypadku bezskrtowego przedstawiania rysunkw w izometrii dugo wielkiej osi wynosi
rednicy rysowanego okrgu, a dugo maej osi tej rednicy.

Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku

Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

Rys. 4. Przedmiot w rzutach prostoktnych.

Rys. 5. Przedmiot wedug rys. 4.

narysowany w izometrii

Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku

Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

Aksonometria prostoktna dimetryczna.

Wymiary przedmiotu rwnolege do osi lub s przedstawiane bez skrtw, wymiary rwnolege
do osi ulegaj skrceniu o poow. (Dokadnie na osiach , , powinny by nastpujce
skrcenia ).
Rzuty okrgw lecych w paszczyznach rwnolegych do paszczyzny s elipsami o stosunku
dugoci osi (w przyblieniu ), przy czym osie te pokrywaj si z przektnymi ukonika
przedstawiajcego kwadrat o bokach rwnolegych do i opisany na krgu. Rzuty okrgw
lecych w paszczyznach rwnolegych do lub s elipsami o stosunku dugoci a wielkie
osie tych elips s prostopade do osi lub .

Rys. 6. Ukad osi dla rzutw Demetrii prostoktnej Rys. 7. Rysowanie okrgw w Demetrii prostoktnej

Aksonometri dimetryczn
stosujemy wwczas gdy chcemy
wyrni pewien widok
przedmiotu.

Rys. 8. Przedmiot wedug rys. 4 narysowany w Demetrii prostoktnej

Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku

Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

Aksonometria ukona.
Aksonometria kawalerska o wspczynniku deformacji liniowej . Dimetria ukona.

Wszystkie wymiary przedmiotu rwnolege do paszczyzny s przedstawiane bezskrtowe,

wymiary rwnolege do osi ulegaj skrceniu o poow. Wymiary nierwnolege do osi ulegaj
skrceniu w rnym stopniu.
Rzuty okrgw lecych w paszczyznach rwnolegych do osi i s elipsami o stosunku
dugoci w przyblieniu , przy czym wielka o elipsy jest nachylona do osi lub pod ktem .

Rys. 9. Ukad osi dla rzutw Demetrii ukonej Rys. 10. Rysowanie okrgw w Demetrii ukonej

Rys. 11. Przedmiot wedug rys. 4 narysowany w dimetrii ukonej.

Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku

Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

Izometria

Dimetria prostoktna

Dimeria ukona

Rys. 12. Porwnanie rzutw aksonometrycznych tego samego przedmiotu.

Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku

Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

Aksonometria planometryczna.

W aksonometrii planometrycznej paszczyzna rzutu przedmiotu jest rwnolega do poziomej

paszczyzny wsprzdnych . Obracajc przedmiot wraz z ukadem osi wzgldem osi
moemy otrzyma rne przedstawienia przedmiotu na paszczynie aksonometrycznej.
Rzutowanie planometryczne jest rzutowaniem ukonym.

a)

Aksonometria planometryczna
jest szczeglnie odpowiednia
do planowania przestrzennego
zabudowy miejskiej.

b)

Rys. 13. Rzutowanie planometryczne: a) ukad osi aksonometrii planometrycznej; b) rzutowanie planometryczne
normalne; c) rzutowanie planometryczne skrcone.

Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku

Grafika inynierska zagadnienia teoretyczne

Przekroje w aksonometrii.

Linie kreskowania przekrojw na rysunkach aksonometrycznych powinny mie kierunek rwnolegy do

odpowiedniej przektnej boku szecianu narysowanego w takim samym rzucie jak kreskowany
przedmiot.

Rys. 13. Przekrj przedmiotu dwiema

paszczyznami w rzucie aksonometrycznym.

Rys. 14. Kierunki kreskowania przekrojw.

Zastosowanie rysunkw aksonometrycznych:

rysunki szkoleniowe,
rysunki katalogowe,
rysunki ofertowe.

Instytut Fizyki | Akademia Pomorska w Supsku