3/29/2012

BilimselAratrmaYntemleri
1.BilimselYntem

Bilgi Edinme Yollar

Bireysel Yaantlar
Gr Birlii
Uzman Gr
Mantk
Bilimsel Yntem

1
 3/29/2012

Bilimsel Yntem
TDK szlnde bilim u ekilde tanmlanyor:

Evrenin veya olaylarn bir blmn konu olarak seen,

deneye dayanan yntemler ve gereklikten yararlanarak
sonu karmaya alan dzenli bilgi.

Genel geerlik ve kesinlik nitelikleri gsteren yntemli ve

dizgesel bilgi.

Belli bir konuyu bilme isteinden yola kan, belli bir

amaca ynelen bir bilgi edinme ve yntemli aratrma
sreci.

Bilimsel Yntem

Bilimin amac, gzlem ve deneylerden yola

karak olgular arasndaki ilikileri ortaya karp
dorulamak, dorulanm ilikileri genellemek ve
genellemelerden kuram ve yasalara ulamaktr.
Bu nedenle bilim amacn, bilimsel yntemi
kullanarak gerekletirebilir. Bilimsel yntem, bilgi
edinme yollarndan tmevarm ile tmdengelimin
birleimidir.

Bilimsel yntem, bilimin sre yann oluturur.

4

2
 3/29/2012

BiliminYn
Bilimselbilgilerinmeydanagetirdiibirbtn
Bilimselbilgileriretmeyntemivesreci
Birbilmeyolu

BiliminYn
Bilgilerbtn
Olgular
Tanmlar
Kavramlar
Kuramlar
Kanunlar

3
 3/29/2012

BiliminYn
Yntemvesre
Gzlem
lm
Tahmin
Hipotez
Deney
Analiz

BiliminYn
Bilmeyolu
Bilimselbilgikantadayaldr
Bilimselbilgizamaniindedeiebilir
Yaratclkbilimdenemliroloynar

4
 3/29/2012

Bilimsel Yntemin Aamalar

Problemin fark edilmesi

Problemin tanmlanmas

zm yollarnn tahmini

Aratrma ynteminin gelitirilmesi

Verilerin toplanmas ve analizi

Karar verme ve yorumlama

Bilimsel Yntemin
Aamalar

Olgusal Sre

Gzlem
Deney
lme

10

5
 3/29/2012

Bilimsel Yntemin
Aamalar

Kuramsal Sre

Hipotez
Kuram
Yasa
ngr

11

KuramsalSreceDair
Birncekislayttakiaamadorudeildir!
Hibirbilimselbilgikesinolarakispatlanamaz.
Bilimselbirteorizamanlakanunadnemez.

6
 3/29/2012

Kanun
Olgulardantretilmigenellemeler
likiveyailkeleringenelliklematematiksel
olarakbetimlenmesi
Doadakigenellemelerinveyarntlerin
ifadesi
Neolacanailikingenelleme(neden
olduunadeil)

Kanun
dealgazkanunugazlarnscaklk,basn,ve
hacimileilikiliolaraknasldavrandklarn
matematikselolaraktarifeder.Fakatbu
ilikininnedenvarolduunailikinbir
aklamasunmaz.
BuaklamayKinetikMoleklerTeorisunar
Herbilimselkanuniinbiraklamayasahip
deiliz
Newtonun ataletkanunu

7
 3/29/2012

Teori
Olgularaklamaveyorumlamadakullanlan
fikirlerbtn
Teorikarmdabulunmayierir
Kanunlarveteorilerfarkltrdebilgilerdir
Kanundateoridezamaniindeyeni
gzlemlerlevedeneylerledeiebilir

BiliminDoas
Deiebilir
Empirik kant
Gzlemvekarm
Hipotez,kanunveteori
Bilimselyntem
Yaratclk
Nesnellikveznellik
Birbilmeyolu

8
 3/29/2012

Aratrma Nedir?
Aratrma, problemlere gvenilir zmler
aramak amac ile planl ve sistemli olarak
verilerin toplanmas, zmlenmesi(analizi),
yorumlanarak deerlendirilmesi ve rapor
edilmesi sreci olarak tanmlanmaktadr.

Aratrma terimi, genellikle bilgi alanlarnda

gerek ve ilkeleri ortaya karmak iin
yaplan dikkatli, sistematik ve dayankl
almalar ve incelemelerdir.

17

EitimAratrmalarnnlevi
Keif:olgularhakkndafikirretme
Betimleme:olgularnkarakteristikzelliklerini
tanmlama
Aklama:olgularnnedenvenaslolduklar
ekildedavrandklarngsterme
Kestirme:olgularngelecektenasl
davranacaklarntahminetme
Kontrol:aratrmasonularnkullanarak
istenilensonularnolumasnsalama

9
 3/29/2012

BilimselAratrma
Yntemleri
2 AratrmaYntemleri

NicelAratrmaYntemi
Gzlemvelmelerintekrarlanabildiive
objektifolarakyapldaratrmalaranicel,
saysal(quantitative)aratrmadenir.
Nicelaratrmayntemiliteratrdenicel
aratrmadeseniolarakgemektedir.

20

10
 3/29/2012

NicelAratrmannzellikleri
ZELLK AIKLAMA
Kontroll evre Davranlarkontroledilmikoullarda
inceler
Saysal veri Geerlikvegvenirlii salanmaralarla
hassaslm
Tmdengelimci Hipotezlerintestedilmesi
Nesnel Aratrmac kendibakasnkatmaz!
Aratrmaplan Aratrma planlananekildeyrtlr
Genelleme Genellenebilir sonularaulamak
statistik Davranlarnkestirilmesinde olaslk

NicelAratrma Yntemi

11
 3/29/2012

NitelAratrma
likilerin,etkinliklerin,durumlarnyada
materyallerinniteliininincelendii
almalar

NitelAratrmannzellikleri

12
 3/29/2012

NitelAratrmannzellikleri

Doal Ortam: Nitel aratrmalarn en belirgin zelliklerinden birisi de doal

ortamda meydana gelen olgu, olay ya da davranlar zerine younlaarak
aratrmalarn srdrlmesidir.

Doal ortamlar bir snf olabilecei gibi, okul, klinik ya da bir

mahalle bile olabilir. Bu nedenle nitel aratrmalar saha aratrmalar gibi
tanmlanr.

Nitel aratrmalarn sahada gerekletirilmesinin 2 temel nedeni vardr:

1.Davranlar, dsal mdahale ve kontrol olmadan ortaya ktnda en iyi

ekilde anlalr.
2.Davrann anlalmasnda durumsal balam ok nemlidir.

NitelAratrmannzellikleri

Dorudan Veri Toplama:

Nitel aratrmalarda, aratrmac genellikle gzlemcidir. Nitel

aratrmaclar bilgiyi dorudan kaynaktan almak isterler.

Zengin Betimlemelerin Yaplmas: Nitel aratrmalarda farkl yollarla edinilen

verilerin hibirisi sradan ya da nemsiz deildir. Kaydedilen her detayn
gerekleen davrann daha iyi anlalmasn salad dnlr.

Tanmlamalar ve betimlemeler, doal ortamda gerekletii ekilde

kayt altna alnr. Hibir detay dikkatten kamamaldr.

Bu amalarn gerekletirilmesi iin uzun sreli almalar yapmak

gerekir, konuyla ciddi ekilde ilgilenilmeli ve kapsaml bir raporla
sonulandrlmaldr.

13
 3/29/2012

NitelAratrmannzellikleri

Srece Ynelik:

Nitel aratrmalar davrann nasl ve neden ortaya kt ile

ilgilenirler. Nicel aratrmalarn aksine nitel aratrmalar davrann
gerekletii srece odaklanrlar.

Tmevarmc veri analizi:

Nitel aratrmalar hipotezleri kesin ve ak olarak belirtmezler. nce

, uzun sren almalar sonucu veriler toplanr, sonrasnda genellemeler
yapmak iin tmevarm yolu ile bu veriler sentezlenir.

Nitel aratrmaclar nalama ve kavrama iin yeni yollar amak

istediklerinden bu yaklam olduka nemlidir.

NitelAratrmannzellikleri

Katlmcnn bak as (aratrmacnn katlmc rol):

Nitel aratrmann amac, katlmclar kendi bak alarna gre

anlamaya almaktr. Bu nedenle, farkl insanlar ayn olaya farkl znel
anlamlar ykleyebildiklerinden bir ok gerek ortaya kabilir.

Dolaysyla nitel aratrmalarda, aratrmaclar kendi dnceleri

nasl olursa olsun, katlmclarn bak alarn katlmclarn kelime ve
eylemleriyle birlikte rapor etmelidirler.

14
 3/29/2012

NitelAratrmannzellikleri

Aratrma desenlerindeki esneklik:

Nitel aratrmaclar aratrma yaptklar konuyla ilgili bilgileri

rendike, zerinde altklar konuyu tam olarak anlamaya ve
tanmlamaya balarlar.

Aratrmann yntemi ise ancak verilerin tamam toplandktan

sonra netleir. Daha derinlemesine aratrma yapmak ve deien durumlar
incelemek istedikleri iin nceden belirlenmi kesin desenlere baml
kalmak istemezler.

Desen alma esnasnda yava yava ortaya kar.

NitelveNicelAratrmalarArasndaki
Farklar

Frankel veDevers (2000)nitelvenicelaratrmayntemleriarasndakifarklar3temel

ekildeaklamaktadr:

1. Nitelaratrmadesenlerindeizlenenyoltmevarmsaldr.Nitelaratrmacnn
grevigenelteorilerveaklamalaryapmadanve/veyadenemedennceinsanlarn
vegruplarnzeldurumlarnvedeneyimlerinianlamayvetanmlamayierir.

Bununaksinenicelaratrmazeldurumlardakavramoluturmakvebellikiive
gruplaraneolacaveniinolacantahminetmekiinvarolankurumsal
bilgilerdenyararlanrlar.

15
 3/29/2012

NitelveNicelAratrmalarArasndaki
Farklar

2. Nitel aratrma desenleri genellikle esnektir ve dinamiktir. Aratrmann

ilk aamalarnda kan bir durum sonraki aamalarn etkileyebilir.

Nicel aratrma desenlerinde de zaman zaman deiim olabilir ancak bu

istenmedik bir durumdur.

3. Nitel aratrma sreci dorusal ve ardk deildir. Veri toplama ve

analizi ayn anda yaplr. lk bulgular nda, daha zel ve detayl
verilere ulamak iin farkl veri toplama ve analiz teknikleri
gerekletirilir.

NitelveNicelAratrmalarArasndaki
Farklar

Fraenkel ve Wallen (2006) ise nicel ve nitel aratrmalar arasndaki nemli

farklara Tabloda dikkat ekmektedirler:
Nicel Aratrmalar Nitel Aratrmalar
Balangta belirlenen kesin hipotezler ve almann gelime srecinde hipotezlerin ve
tanmlamalar tercih edilir. tanmlamalarn ortaya kmas tercih edilir.

Veriler saysal deerlere indirgenir. Betimlemelerin szel ifadelerle yaplmas tercih

edilir.

Aralardan elde edilen deerlerin gvenirliinin Sonularn gvenirliinin uygun olduu varsaylr.
llmesi ve artrlmasna daha ok nem verilir.

Geerlie ilikin zmler istatistiksel indexlere Geerlie ilikin lmler bilgi kaynaklarnn
bal farkl prosedrlerle yaplr. salamas yaplarak gerekletirilir.

Kesin olarak tanmlanm prosedrler tercih edilir. Prosedrlerin anlatlarak betimlenmesi tercih
edilir.

16
 3/29/2012

NitelveNicelAratrmalarArasndaki
Farklar

Nicel Aratrmalar Nitel Aratrmalar

Konu d deikenlerin istatistiksel ya da Konu d deikenlerin kontrolnde ya da
desende kontrol edilmesi tercih edilir. aklamasnda mantksal analizler tercih edilir.

lemlere ilikin nyarglar iin zel desensel lemlere ilikin nyarglarla ba etmede
kontroller tercih edilir. aratrmacya gvenilir.

Karmak olay ve olgularn analiz edilebilir zet Karmak olgu e olaylarn btnnn
paralara ayrlmas tercih edilir. tanmlanmas tercih edilir.

Karmak olgu ve olaylarla alrken, koullar, Doal olarak ortaya kan olgu ve olaylara
durumlar amaca uygun olarak ynlendirilebilir. dardan mdahale edilemez.

NitelAratrma

17
 3/29/2012

NicelveNitelKarlatrmas
NCEL NTEL

AMA Olgulararasndakibalantlarve Olgulardetaylbirekildeinceleme

nedensonuilikisiniinceleme
DESEN almadannce almasresince

YAKLAIM Tmdengelim:teorilerintest Tmevarm: Teorioluturulmas

edilmesi
ARA Standardizeedilmiaralar Yzyzeetkileim

RNEKLEM Bykrneklem Kk rneklem

ANALZ Saysal verilerinistatistikianalizi Szelbetimleme veyorumlama

KarmaYntemliAratrma
Karmaaratrma;tek bir alma ya da
almalar dizisindeki ayn temel olgulara
ilikin nitel ve nicel veriler toplamay,onlar
analiz etmeyi ve yorumlamay iermektedir

18
 3/29/2012

KarmaYntemliAratrma
Karmayntemli aratrmalar;
(1)zaman sral (ayn anda ya dabirbirini
izleme)ve
(2)paradigma vurgulu (eit statde ya da
baskn statde)olarak snflandrlabilir.

KarmaYntemliAratrma

19
 3/29/2012

okYntemliAratrmave
KarmaYntemliAratrma
ok Yntemli Aratrma: Tek bir aratrmada
farkl veri toplama ve analiz yntemlerinin
uygulanmas.
Nitel bir aratrmada katlmal gzlem ve grme
tekniklerinin birlikte kullanlmas.
Nicel bir aratrmada tutum taramas ve bilgisayar
kaytlarndan webe dayal bir kurs materyalinin
kullanlma sklnn aratrlmas.
Ayn paradigma ierisinde birbiri ile uyumlu bir
ok tekniin kullanlmas

okYntemliAratrmave
KarmaYntemliAratrma
Karmaaratrma ise nitel ve nicel
aratrmalarn veya paradigmalarn karmn
ieren bir aratrmadr
okyntemli aratrmada birbiri ile uyum
halinde bir ka tekniin bir arada kullanlmas
esas var iken;karmaaratrmada nitel ve nicel
aratrmann birlikte kullanlmas esas vardr.

20
 3/29/2012

KarmaYntemliAratrma:
GlYnleri
(1)Tek bir yntemle almann zayflnn
stesinden gelmeyi salamas,
(2)Olgunun btncl bir resmini gstermesi,
(3)Saysal deerleri kelimelerle ve aklamalarla
kullanmay salamas,
(4)Saylara kelimeler ve resimlerle anlam
katmaya yardm etmesi,
(5)Aratrmalarn akla ulatrlmasnda gl
deliller salamas

KarmaYntemliAratrma:
Snrllklar
(1)Nitel ve nicel aratrmann herikisini
tamamlamak tek bir aratrmac iin zor olabilir.
(2)Aratrmac birden fazla yntem ve yaklam
nasl uygun bir biimde kullanlacan ve nasl
uygun bir biimde kartrlacan anlamak ve
renmek zorundadr,
(3)Daha pahaldr,
(4)Daha ok zaman harcamay gerektirir,
(5)Verianalizi

21
 3/29/2012

ProblemTanImlama

Do.Dr.ener Bykztrk

Aratrmaproblemi
zmbulunmasiinzerindeallan,planlama
yaplansorunaaratrmaproblemidenir.

Aratrmasorularisearatrmaproblemininalt
problemleriolarakdnlebilir.Problemizmekiin
cevaplandrlmasgerekensorulardr.

22
 3/29/2012

Aratrmafikri
Problemibelirlemekiinnceliklearatrmafikri
bulunmaldr.
Fikirler;
Gnlkyaam,
Uygulama,
Gemiaratrmalarve
Kuramlargibikaynaklaryoluylabelirlenebilir.

Aratrmakonusu
Aratrmakonusuaratrmayaplmasdnlen
alandakibirkonudur.

Aratrmaprobleminegreoldukakapsamldr.

23
 3/29/2012

Aratrlabilirproblem
Aratrlabiliriyibirproblem:
Aklayatknolmaldr.
Anlamlolmaldr.
Akveanlalrolmaldr.
Snanabilir,testedilebilir,llebilirolmaldr.
okgeniveyaokdarkapsamlolmamaldr.
zgnolmaldr.
fadeleriolaslkveyaemirkipieklindekurulmamaldr.
Etikolmaldr.

Literatrtaramas
Aratrmakonuveproblemineilikinkuramsaltemeller,
benzeralmalarnsonularnincelemekiintm
aratrmasrecindedevamlbirbiimdeyaplr.

24
 3/29/2012

Literatrtaramas:KumSaati
Modeli Baaryetkileyen
faktrler
Bilisel,psikolojik,
demografik

Psikololik

Motivasyon,
zyeterlik

Literatrtaramas:Kaynaktrleri
Anahtarkelimelerinyazm,indeksvedizinlerin
taranmasilebalanabilir.
Literatrtaramasnda2kaynaktrkullanlr:
Birincilkaynaklar:Kitaplarveyamakalelerinyaynland
dergilerrnekolarakverilebilir.
kincilkaynaklar:Bakaaratrmaclarn,aratrma
sonularnverenyaynlarbunlararnekolarakverilebilir.
Ansiklopediler,doktoratezininkitaphalindekiekli,derleme
makalelerivb...

25
 3/29/2012

Literatrtaramas:Kaynaktrleri
Birincilkaynaklar: Kitaplarveyamakalelerinyaynland
dergilerrnekolarakverilebilir.
Elkitaplar,alanlailgilikuramsalbilgilerivearatrma
sonularnverentemelbavurukaynaklardr.
Dergiler,periyodikolarakyaynlananvekuramsalvearatrma
makaleleriierenyaynlardr.
DergilerektphanelerindenveyaTBTAKnbilgia
ULAKBMdenulalabilinir.
YkseklisansvedoktoratezlerineYKnteztaramaarac
kullanlarakulalabilinir.

Literatrtaramas:4N1KModeli
Literatrtaramasyaparken4N1Kmodelikullanlarak
notkartlarnaaratrmalarnieriineilikinnotlar
alnabilir.
1K Aratrmay kim yapm?
Kim?

1 N Ne Aratrma ne zaman yaplm?

Zaman?

Aratrma niin yaplm? Aratrma, hangi problemi zmek

2N
Niin?
iin yaplm

Aratrma nasl yaplm? Hangi yntem kullanlm? alma

3N
Nasl?
grubu, veri toplama aralar nelerdir?

Aratrma sonucunda ne bulunmu?

4 N Ne?

26
 3/29/2012

4N1KModelineGrezetTablo

Kim? Ne Niin Nasl? Ne?

zaman? Desen rneklem Ara Analiz
AratrmaNoveAd

Yazar Tarih Aratrma Aratrma Evrenve Veri Verileri Aratrt

(lar) problemine deseni rneklem toplama analiz ma
ilikinbilgiler aralar etmede sonular
(alma kullanlan (ve
(Ama, grubu) teknikler neriler)
hipotez,
sayltlar,vb.
bilgileridebu
blme
yazabilirsiniz)

Literatrtaramas:nternet
Literatrtaramasiinncelikleanahtarkelimelerbelirlenir.
nternetzerindentaramayaparkenanahtarkelimelerzerindeeitli
szgelerkullanlaraktaramadaraltlmaldr.

27
 3/29/2012

Literatrtaramas:nternet
http://scholar.google.com.tr

Literatrraporu
Aratrmaraporununilk
blmndeliteratr
taramasndaneldeedilen
sonular
Giri,
Gelime,
zet ve
Problemdurumusras
vebalamnda
verilmelidir.

28
 3/29/2012

Deikenler
Deiken,birdurumdandierinefarkllkgsterenzelliktir.

Deikenler

Yap/ Neden
Deer
zellik Sonu

Nicel Nitel Srekli Sreksiz Baml Bamsz

Deitirileb
Seilmi Dzenleyici Dsal
ilen

Deikenler
Deikenler,yaplarna/zelliklerinegrenicelvenitel
olaraksnflandrlabilirler.
Eerdeikeninzellii,dzeylerisayvemiktarolarak
aklanabiliyorsabunaniceldeiken,deikeninzellii,
dzeylerisnflandrlyorsabunaniteldeikendenir.

Deikenleraldklardeerleregresrekliveyasreksiz
olaraksnflandrlr.
Sreksizdeikenler,ikilmarasndasadecesnrlsayda
deeralrkensreklideikenler, sonsuzsaydadeer
alabilirler.

29
 3/29/2012

Deikenlerinsnflandrlmas
Deiken Tanm rnek
Snf
zellie ilikin say veya miktar Test veya lek puan
verir. cret
Nicel
zellik / Yap

retilen ekmek says

ocuk says
zellie ilikin snflandrma yapar. Medeni durum
Kategorileri vardr. Cinsiyet
Nitel
Devam edilen okul
retim yntemi
ki lm arasnda sonsuz sayda Boy (metre)
Srekli deer alr. Arlk (kg)
Test puan
Deer

Sreksiz Sadece snrl sayda deer alr. Cinsiyet

retim yntemi
Medeni durum
ocuk says

Deikenler
Deikenlernedensonuilikisiiindebulunuyorsabu
durumdabamlvebamszdeikenolarak
snflandrlr.
BamszDeiken Bamldeiken
(Neden) (Sonu)

Bamszdeiken,birveyaikideikenzerindeetkisi
incelenen,olasnedenolandeikendir.
Bamldeikenisebamszdeikeninetkisiiledeien,
olassonudeikendir. Bireyleryadagruplararas
farklarnabaklandeikendir.

30
 3/29/2012

Deikenlerinsnflandrlmas
Deiken Tanm rnek
Snf
Aratrmann olas sonucudur
Bireysel/grupsal farklara Baar puan
odaklanr. Kariyer seimi
Baml
Nicel veya nitel olabilir. Snav performans
Nedensellik

Tutum

Aratrmada olas nedeni

Cinsiyet
ifade eder.
Snav kaygs
Bamsz Etkisi test edilecek olan
retim yntemi
deikendir.
Meslek
Nicel veya nitel olabilir.

BamszDeikenler
Dzenleyici deiken(ikincidzeybamszdeiken),
bamldeikenvebamszdeikenarasndakiilikiyi
dzenleyenveyaetkileyenbamszdeikendir.
Dsal(BozucuveyaKontrol)deikenler,bamszdeiken
gibibamldeikenietkileyebileceidnlerekkontrol
altnaalnanbamszdeikenlerdir.
Deitirilebilen deikenler,aratrmacnnmdahaleettii,
deitirdiibamszdeikenlerdir.
Seilmi deikenler,aratrmacnnmdaheleetmedii,
dzeylerideitirilmeyenveortamdavarolanbamsz
deikenlerdir.

31
 3/29/2012

Bamszdeikenlerinsnflandrlmas
Snf Tanm rnek
Deitirilebilen Aratrmacnn mdahale ettii, deitirdii
bamsz deikendir. Kategorik dier bir retim yntemi
deyile niteldirler.
Seilmi Aratrmacnn mdahale etmedii, ortamda Cinsiyet
var olan, seilen bamsz deikendir. Nitel
Ya
veya nicel olabilirler.
Okula devam durumu
Dzenleyici Baml deiken ve bamsz deiken Snav deneyimi
arasndaki ilikiyi dzenleyen veya etkileyen
Cinsiyet
deikendir. kinci dzey bamsz deiken
de denir. renme stilleri
Dsal (Kontrol) Baml deikenle ilikili olan, ancak
evreye ilikin grlt,
aratrmada etkisi test edilmeyen deikedir.
k
Bilgisayarlarn farkl
teknik zellikleri vb.

Hipotez
Hipotez,biraratrmannolassonucunadairyaplan
tahminlerinifadesidir.
Hipotezler,ikifarklekildekurulabilir.
Sfr(Null)hipotez:Deikenlerarasndafarknveya
ilikininolmadnbelirtir.SfrhipotezH0 ilegsterilir.
Aratrma(Alternatif)hipotez:Deikenlerarasfarkn
veyailikininvarolduunubelirtir.Ha veyaH1 ilegsterilir.
Alternatifhipotezlertekynlveyaynszolarakyazlabilir.
Alternatifhipotezyazlrkendeikenlerarasilikininyn
belirtilmediizamanynsz,ilikininynbelirtiliyorsatek
ynlolaraktanmlanr.

32
 3/29/2012

Hipotezrnei;
H0hipotezi;
Uygulananyntemegrerencilerinbaarlar
arasndabirfarkyoktur 0 H by sy=0

H1hipotezi;
Uygulananyntemegrerencilerinbaarlar
arasndabirfarkvardr
Buluyoluylarenmeynteminegreders
H1
ileyenrencilerinbaarlar,sunuyoluyla by sy
renmeynteminegredersileyen
rencilerinbaarlarndandahayksektir
Buluyoluylarenmeynteminegreders
by >sy
ileyenrencilerinbaarlar,sunuyoluyla
renmeynteminegredersileyen by <sy
rencilerinbaarlarndandahadktr.

Ama
Ama
Aratrmannamac,almannhedefleriniortayakoyan
genelbirifadedir.
Altamalar,genelamacgerekletirmekzerehangi
amalarngerekleeinibelirtir.
Altamalardzcmle,sorucmlesiveyahipotezeklinde
yazlabilir.
Altamalarsorucmlesiolarak;
Betimsel(...nedir?)
Korelasyonel(...anlamlbirilikivarmdr?)
Karlatrmal(...anlamlbirfarkvarmdr?)

33
 3/29/2012

nem
Aratrmannnemi,problemveamablmndebelirtmi
olsadaayrbirbalkaltndaaratrmann;

lgilibilimdal (kuram)ve
Uygulamalar(pratik) asndangetireceikatklaryazlr.

Saylt
Saylt,aratrmasrecindedoruluununispatlanmas
gerekmeyennermedir.

Aratrmasrecindehipotezin(Arapa:faraziye)doruluu
testedilerekkabulveyareddedilirkensaylt(Arapa:farz)
doruolarakkabuledilirve aratrmagerekletirilir.

Aratrmasrecindesayltherhangibirbiimde
dorulanmazveyareddedilmez.

34
 3/29/2012

SnrllklarveTanmlar
Snrllklar
Snrllklar,aratrmadayapmakisteyipdeyaplamayan,
baznedenlerdendolayvazgeilmekzorundakalnan
durumlardr.

Tanmlar
Tanmlar,aratrmadageenanahtarkelimelerinneifade
ettiklerininbelirtildiiblmdr.Tanmlarkavramsalveya
ilevselolarakyaplabilir.

Aratrmaraporugiriblm
BiraratrmaraporununGiriblmubalklardan
oluabilir:
Problem
Ama
nem
Sayltlar
Snrllklar
Tanmlar

35
 3/29/2012

BilimselAratrmannTemelleri

Do.Dr.enerBykztrk

AratrmaTrleri
Deneysel
Korelasyonel Nicel
Nedensel-karlatrma aratrmalar
Tarama

Etnografik
Eylem
Olgubilim Nitel
Kuram oluturma aratrmalar
Durum
Tarihi

36
 3/29/2012

Deneysel(Experimental)Aratrma

Korelasyonel(Correlational)Aratrma
kiyadadahafazladeikenarasndakiilikileriveneden
sonuileilgiliipularnbelirlemekiingerekletirilir.

Ders alma alkanlklar

Problem zme yetenei liki

Geometri baars
var m?

Yetenekler

37
 3/29/2012

NedenselKarlatrma(Causalcomparative)
Aratrmas
nsangruplararasndakifarkllklarnnedenlerinivesonularn,koullarve
katlmclarzerindeherhangibirmdahaleolmaksznbelirler.

rencilerin davran modellerinde gzlemlenen deiikliklerin

olas nedenlerini belirlemede deerlidir.

Tarama(Survey)Aratrmas

38
 3/29/2012

Etnografik(Ethnographic)Aratrma

Tarihi(Historical)Aratrma
Gemiteneoldu?

Dkmaninceleme

Grmeyapma

39
 3/29/2012

Eylem(Action)Aratrmas
Dierinsanlar,ortamlaryadadurumlarile
ilgiligenellemelereaznemverir.
rnek;belirlibirsnftakirencilerinokuma
yeteneklerinigelitirmek,belirlibirokulun
ktphanesininkullanmnartrmak

Deneklerinalmayaaktifkatlmlarnanem
verilir.
Aratrmaekibininbirparasolurlar.

Olgubilim(Phenomelogy)almalar
Farkndaolunanancakayrntlbirbiimde
bilinmeyenolgularinceler.

Olguyuyaayan,yanstabilecekbireyler
Grme
Kesinvegenellenebilirsonularaulalmaz.

rn:Kzlarndkokullamaoran olgu
Baarlolanlarniyeokuluterketmektedir?

40
 3/29/2012

KuramOluturma(Groundedtheory)almalar

Sistematikolaraktoplananveanalizedilen
verileredayalolarakkuramgelitirme

Veritoplama Kavram,olgu
veanaliz vesreler

Durumalmalar(CaseStudies)
rnekolayalmasveyavakaalmasdadenir.

Durumalmalarkullanmamalar;

Birolay
Birolayailikin
meydana
ayrntl Birolay
getiren
aklamalar deerlendirme
ayrntlar
gelitirme
tanmlamak

41
 3/29/2012

GenelAratrmaTrleri
Betimsel likisel Mdahaleli

Tarama Korelasyonel Deneysel

Tarihi Nedensel
Etnografik karlatrma
Bir durumu Bir durumdaki Bir yntemin ya
derinlemesine ilikileri belirleme. da uygulamann
betimleme bir veya daha
tanmlama. fazla sonuca
etkisini belirleme

Baz aratrmalar bu yaklam

btnletirebilir.

Aratrma Aratrma problemini tanmlama

Srecinin Aratrma sorularn veya hipotezlerini

tanmlama
Aamalar
Literatr taramas

rneklem seimi

Veri toplama aralarn gelitirme

Uygulama / desen

Verilerin analizi

Raporlatrma

42
 3/29/2012

Etik
Etik;uyulmasgerekenkurallargsterir.

Aratrmaetii;bilimselbiraratrmann
planlamaveyrtlmesisrecindeuyulmas
gerekenahlakivebilimselilkelerdir.

Aratrmayaparkenhangietikkurallara
uymalyz?

Etikddavranlararnekler

Disiplinsizaratrma
Yinelenenyayn(duplication)
Sahtecilik/(falsification)
Uydurmaclk(fabrication)
Armaclk(plagiarisim)

43