You are on page 1of 126

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO

BIOLOGI@
Innowacyjny Program Nauczania
Biologii i Informatyki

Zeszyty wicze
Biologia jako nauka
Jedno i rnorodno organizmw
Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe
wiat rolin
wiat bezkrgowcw

Anna Owsieniuk
Monika Zaleska-Szczygie
Joanna Bagiska
Boena Hackiewicz
Anna Karpowicz

Biaystok, 2013r.
SPIS TRECI

I. Biologia jako nauka ............................................................................................................ 4


1. Temat: Zapoznanie z wymaganiami edukacyjnymi z biologii i informatyki,
regulaminem pracowni i przepisami BHP. Zasady pracy z platform e-lerningow. ...... 4
2. Temat: Metodyka bada biologicznych. Algorytmiczne rozwizania sytuacji
problemowych. ............................................................................................................. 6
3. Temat: Organizacja przestrzenna komrki budowa i rola organelli komrkowych.
Moduowa budowa komputera...................................................................................... 9
4. Temat: Klasyfikowanie organizmw. Przypomnienie wiadomoci o moliwociach
edytorw tekstu. ..........................................................................................................11
II. Jedno i rnorodno organizmw ................................................................................14
1. Temat: Odywianie autotroficzne organizmw. Formatowanie tekstu i tabeli................14
2. Temat: Sposoby heterotroficznego odywiania si organizmw. Formatujemy akapit
i stron. .......................................................................................................................16
3. Temat: Sposoby oddychania organizmw. Formatowanie tekstu w dokumencie. ..........18
4. Temat: Rozmnaanie si i rozwj zwierzt. Redagowanie dokumentu ze schematem
organizacyjnym. ..........................................................................................................20
5. Temat: Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziaw: Biologia nauka o yciu
i Jedno i rnorodno organizmw. Elementy graficzne w edytorze tekstu -
wstawianie i formatowanie. .........................................................................................23
6. Temat: Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau Biologia nauka o yciu
i Jedno i rnorodno organizmw. Prawa autorskie, licencje i szkodliwe
oprogramowanie. .........................................................................................................26
III. Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe. ...................................................................27
1. Temat: Cechy charakterystyczne wirusw i bakterii. Komputerowa profilaktyka
antywirusowa. .............................................................................................................27
2. Temat: Protisty proste organizmy eukariotyczne. Rodzaje grafiki komputerowej. ......29
3. Temat: Protisty proste organizmy eukariotyczne. Waciwoci obiektw i operacje
logiczne w edytorze grafiki Inkscape. ..........................................................................32
4. Temat: Grzyby jako beztkankowce cudzoywne. Grafika wektorowa - krzywe Breziera
i ich wykorzystanie. .....................................................................................................35
5. Temat: Porosty jako organizmy symbiotyczne. Zastosowanie grafiki wektorowej -
plansza edukacyjna. .....................................................................................................37
6. Temat: Znaczenie i rozpoznawanie grzybw. Dostosowanie grafiki do potrzeb -
przeksztacenia plikw graficznych. ............................................................................39
7. Temat: Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziau Bakterie i wirusy.
Organizmy beztkankowe. System pomocy do oprogramowania. ................................41
8. Temat: Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau Bakterie i wirusy. Organizmy
beztkankowe. Sposoby tworzenia prezentacji. Zasady kompozycji slajdu. .................43
IV. wiat rolin ....................................................................................................................44

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 1


1. Temat: Cechy charakterystyczne i funkcje tkanek rolinnych tkanka twrcza
i okrywajca. Formatowanie slajdu: to, kolory. Grafika SmartArt. ..............................44
2. Temat: Cechy charakterystyczne i funkcje tkanek rolinnych tkanka mikiszowa,
przewodzca i wzmacniajca. Przejcia midzy slajdami. ............................................46
3. Temat: Mszaki roliny o dominujcym gametoficie. Wstawianie obrazw do slajdu. 48
4. Temat: Paprotniki jako pierwsze organowce ldowe. Animacja niestandardowa i film
w prezentacji multimedialnej. ......................................................................................50
5. Temat: Przegld i znaczenie paprotnikw. Styl i ukad tabeli w prezentacji. ..................52
6. Temat: Budowa i funkcje odygi. Wykorzystanie hiperczy w tworzeniu prezentacji. ..54
7. Temat: Budowa i funkcje licia. Wstawianie dwikw do prezentacji. ........................56
8. Temat: Budowa i funkcje korzenia. Sposoby nawigacji wewntrz prezentacji - przyciski
akcji. ...........................................................................................................................58
9. Temat: Nagozalkowe roliny kwiatowe z nieosonitym zalkiem. Sposoby
nawigacji wewntrz prezentacji - menu. ......................................................................61
10. Temat: Rozmnaanie i rozwj rolin okrytonasiennych. Przegldanie i poprawianie
prezentacji - opcje sprawdzania w pakiecie Office. ......................................................63
11. Temat: Owoce i nasiona budowa, rodzaje, rozsiewanie, kiekowanie. Dodawanie
ksztatw i narracji do prezentacji. ...............................................................................65
12. Temat: Rozpoznawanie pospolitych gatunkw rolin nago- i okrytozalkowych.
Zapisywanie prezentacji w rnych formatach - jako pokaz, strona www, PDF, jpg.
Przegld, omwienie i ocena wykonanych prezentacji. ................................................68
13. Temat: Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat rolin. Przegld,
omwienie i ocena wykonanych prezentacji - cd. ........................................................70
14. Temat: Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat rolin. Grafika
rastrowa - podstawy tworzenia i dostpne oprogramowanie. ........................................74
V. wiat bezkrgowcw .......................................................................................................75
1. Temat: Budowa i funkcje tkanki nabonkowej i cznej. Podstawowe narzdzia edytora
grafiki Gimp. ...............................................................................................................75
2. Temat: Budowa i funkcje tkanek o ograniczonej zdolnoci do regeneracji. Edytory
grafiki jako narzdzie pracy biologa. ...........................................................................77
3. Temat: rodowisko, tryb ycia i oglna budowa gbek i parzydekowcw. Grafika
rastrowa - retusz zdj. ................................................................................................79
4. Temat: Pazice zwierzta spaszczone grzbietobrzusznie. Wykorzystanie warstw
edytora grafiki. ............................................................................................................82
5. Temat: Nicienie zwierzta o obym ciele. Wykorzystanie masek warstw edytora
grafiki..........................................................................................................................84
6. Temat: Piercienice zwierzta o metamerycznej budowie ciaa. Efekty specjalne
edytora grafiki - klonowanie. .......................................................................................86
7. Temat: Budowa i czynnoci yciowe stawonogw. Grafika rastrowa - eksport do
rnych formatw, zmiana rozmiaru i rozdzielczoci. ..................................................88

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 2


8. Temat: Przegld i znaczenie stawonogw. Wstawianie obiektw tekstowych do grafiki
rastrowej. ....................................................................................................................90
9. Temat: Jedno i rnorodno w obrbie miczakw. Efekty animacji w programie
Gimp. ..........................................................................................................................92
10. Temat: Przegld i znaczenie miczakw. Zastosowanie edytora grafiki - fotomonta. 94
11. Temat: Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat bezkrgowcw.
Krzywkowy collage. ................................................................................................97
12. Temat: Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci - tkanki zwierzce i zwierzta
bezkrgowe. Zasady formatowania dugiego dokumentu wielostronicowego na
przykadzie pracy naukowej. .......................................................................................99
VI. wiat krgowcw ......................................................................................................... 100
1. Temat: Charakterystyczne cechy krgowcw. Rozpoczynamy prac z dokumentem
wielostronicowym. .................................................................................................... 100
2. Temat: Ryby krgowce wodne. Dokument wielostronicowy - nagwki i stopki, pola
z autotekstem............................................................................................................. 102
3. Temat: Pazy jako krgowce dwurodowiskowe. Tworzymy dokument wielostronicowy
- podzia na sekcje. .................................................................................................... 105
4. Temat: Gady jako pierwsze owodniowce. Grafika i przypisy w dokumencie
wielostronicowym. .................................................................................................... 108
5. Temat: Budowa morfologiczna ptakw. Zastosowanie kolumn w dokumencie
wielostronicowym. .................................................................................................... 110
6. Temat: Przystosowania ptakw do lotu w budowie anatomicznej. Style akapitw
w dokumencie wielostronicowym. ............................................................................. 113
7. Temat: Ssaki jako krgowce wszechstronne i ekspansywne. Hipercza i grafika
w dokumencie wielostronicowym. ............................................................................. 116
8. Temat: Porwnanie stekowcw, torbaczy i oyskowcw. Internet jako rdo
materiaw wzbogacajcych tworzony dokument wielostronicowy. Spis ilustracji. .... 119
9. Temat: Przegld i znaczenie krgowcw krajowych. Bibliografia i spis treci
w dokumencie wielostronicowym. ............................................................................. 122
10. Temat: Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat krgowcw.
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel - biblioteka funkcji. ....................... 124

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 3


I. Biologia jako nauka

1. Temat:
Zapoznanie z wymaganiami edukacyjnymi z biologii i informatyki,
regulaminem pracowni i przepisami BHP.
Zasady pracy z platform e - learningow.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 4


Zadanie 1.
Sprawd, czy platforma dziaa w domu. Pamitaj, e administrator platformy ma moliwo

sprawdzenia daty i godziny twojego logowania.:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 5


2. Temat:
Metodyka bada biologicznych.
Algorytmiczne rozwizania sytuacji problemowych.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 6


Zadanie 1.
Spord wymienionych cech podkrel t, ktra rni obserwacj od dowiadczenia.

A. analiza wynikw
B. warunki
C. metoda badawcza
D. rdo wiedzy biologicznej

Zadanie 2.
Uczniowie zaobserwowali, e pelargonie stojce na parapecie okiennym maj licie zwrcone
do okna (wiata).

A. Sformuuj problem badawczy, pozwalajcy wyjani zaobserwowane zjawisko.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
B. Okrel prb kontroln i badawcz, pozwalajce wyjani zaobserwowane zjawisko.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 7


Zadanie 3.
Zbuduj schemat blokowy postpowania w sytuacji, gdy Lampa nie dziaa. Uwzgldnij
przypadek spalonej arwki.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 8


3. Temat:
Organizacja przestrzenna komrki budowa i rola organelli komrkowych.
Moduowa budowa komputera.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 9


Zadanie 1.
W edytorze tekstu zaprojektuj tabel porwnujc wystpowanie organelli komrkowych
w komrce rolinnej, zwierzcej i bakteryjnej. Wpisz znak +, gdy dany element wystpuje
i znak -, jeeli nie wystpuje.

Prac przelij na platform e-learningow.

Zadanie 2.
Na podstawie wiadomoci z lekcji w edytorze tekstu zbuduj tabel, w ktrej zamiecisz:

a) tylko urzdzenie wejcia (WE),


b) tylko urzdzenie wyjcia (WY),
c) tylko urzdzenie wejcia/wyjcia (WE/WY).

Prac przelij na platform e-learningow.

Zadanie 3.
Dokocz zdanie:
Komputer moich marze to ..
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 4.
Wykonaj z modeliny lub plasteliny model komrki rolinnej lub zwierzcej.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 10


4. Temat:
Klasyfikowanie organizmw.
Przypomnienie wiadomoci o moliwociach edytorw tekstu.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 11


Zadanie 1.
Wpisz nazw jednostki systematycznej (krlestwo, rodzina, rodzaj czy gatunek).

a. protisty .
b. niedwied brunatny .
c. topola ...
d. w botny ..
e. bakterie
f. kotowate ...
g. jaszczurka zwinka

Zadanie 2.
Podkrel nazw organizmu, ktry w poniszym zestawie nie pasuje do pozostaych.
Uzasadnij odpowied.

foka rekin wieloryb delfin

..
..
..
..

Zadanie 3.
Uporzdkuj podane nazwy zgodnie z zasadami klasyfikacji organizmw,
rozpocznij od nazwy gatunkowej:

psowate, pies, pies domowy, strunowce, drapiene, zwierzta, ssaki

Kadej nazwie przyporzdkuj jedn z wymienionych jednostek systematycznych:

gatunek , rodzaj, rodzina, rzd, gromada, typ, krlestwo

..
..
..
..
..
..
..

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 12


Zadanie 4.
U klucz do oznaczania dowolnego gatunku drzewa iglastego lub liciastego.
Wzoruj si na kluczu umieszczonym w podrczniku.

..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..
..

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 13


II. Jedno i rnorodno organizmw

1. Temat:
Odywianie autotroficzne organizmw.
Formatowanie tekstu i tabeli.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 14


Zadanie 1.
Podaj dwie cechy budowy wewntrznej licia, wiadczce o jego przystosowaniach do
przeprowadzania procesu fotosyntezy.

Zadanie 2.
Na podstawie wykresu odpowiedz na pytania:

a) Jak zmienia si intensywno fotosyntezy wraz ze wzrostem temperatury?

b) Jaka temperatura jest optymalna do przeprowadzania procesu fotosyntezy?

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 15


2. Temat:
Sposoby heterotroficznego odywiania si organizmw.
Formatujemy akapit i stron.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 16


Zadanie 1.
Na rysunkach przedstawiono dwa organizmy cudzoywne.

a) Nazwij je i zaklasyfikuj do krlestwa organizmw.


b) Napisz, czym si rni sposb odywiania si tych organizmw.

nazwa ..
krlestwo...

nazwa ..
krlestwo...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 17


3. Temat:
Sposoby oddychania organizmw.
Formatowanie tekstu w dokumencie.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 18


Zadanie 1.
Uzupenij tabel porwnujc proces fotosyntezy i oddychania tlenowego u rolin.

cecha fotosynteza oddychanie tlenowe

dostarczenie organizmowi
cel
zwizkw organicznych

pora zachodzenia procesu zachodzi w dzie i w noc

skadniki potrzebne do
dwutlenek wgla i woda
procesu

dwutlenek wgla, woda,


produkty procesu
energia

miejsce zachodzenia
chloroplasty
w komrce

Zadanie 2.
Podpisz elementy budowy mitochondrium zaznaczone na rysunku.

Zadanie 3.
Wyjanij, co oznacza pojcie ATP i podaj jego rol.

.......
.......
.......
.......
.......

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 19


4. Temat:
Rozmnaanie si i rozwj zwierzt.
Redagowanie dokumentu ze schematem organizacyjnym.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 20


Zadanie 1.
Do nazwy organizmu dopasuj odpowiednie pojcia zwizane z rozmnaaniem.

rozwj prosty, zarodniki, jajorodno, dymorfizm pciowy,


pciowe, bezpciowe, pczkowanie, rozdzielnopciowo

a. kaczka krzywka
...
...

b. borowik szlachetny - ...


...
...
c. stubia powa -
...
...

Zadanie 2.
Uzupenij zapis rozwoju zoonego z:

a. przeobraeniem zupenym

.. larwa . owad dorosy

b. przeobraeniem niezupenym

.. owad dorosy

Zadanie 3.
Wyjanij pojcia dotyczce miejsca rozwoju zarodka. Podaj po dwa przykady zwierzt,
u ktrych wystpuje to zjawisko.

jajorodno .
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 21


jajoyworodno .
...
...
...
...
yworodno - ..
...
...
...
...

Zadanie 4.
Wyjanij na podstawie dostpnych rde pojcie partenogeneza i poliemboria.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 22


5. Temat:
Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziaw: Biologia nauka o yciu
i Jedno i rnorodno organizmw.
Elementy graficzne w edytorze tekstu - wstawianie i formatowanie.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 23


Zadanie 1.
Udowodnij, e sosna i komar to organizmy.

Zadanie 2.
Poniej przedstawiono schemat dowiadczenia. Wykorzystano w nim jako materia badawczy
rwnej wielkoci fragmenty moczarki kanadyjskiej. Dowiadczenie wykonano przy
zachowaniu jednakowych warunkw owietlenia i temperatury.

http://www.cen.edu.pl

a) Sformuuj problem badawczy do tego dowiadczenia.


b) Zaproponuj hipotez badawcz.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 24


ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 25


6. Temat:
Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau Biologia nauka o yciu
i Jedno i rnorodno organizmw.
Prawa autorskie, licencje i szkodliwe oprogramowanie.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 26


III. Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe.

1. Temat:
Cechy charakterystyczne wirusw i bakterii.
Komputerowa profilaktyka antywirusowa.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 27


Zadanie 1.
Wymie zasady profilaktyki chorb bakteryjnych i zakanych.

.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......

Zadanie 2.
Wyjanij, dlaczego naley przyjmowa antybiotyki w cile okrelonych dawkach,
w wyznaczonych godzinach i przez okrelony czas.

.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......

Zadanie 3.
Ponisze zadania wykonaj w edytorze tekstu i umie na platformie e-learningowej.

3.1. Wymie zasady komputerowej profilaktyki antywirusowej.

3.2. Wyjanij, dlaczego naley uaktualnia baz wirusw w programach antywirusowych.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 28


2. Temat:
Protisty proste organizmy eukariotyczne.
Rodzaje grafiki komputerowej.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 29


Zadanie 1.
Dopisz do nazwy przedstawiciela protistw chorob, ktr wywouje lub do jednostki
chorobowej nazw protista bdcego jej przyczyn:

pezak czerwonki ...


widrowiec gambijski ...
zarodziec malarii ...
lamblioza ...
rzsistkowica .....
toksoplazma - ...

Zadanie 2.
Wyjanij pojcie plechy.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......
.......

Zadanie 3.
Uzupenij tabelk. Wstaw znak +, gdy dana cecha wystpuje u przedstawiciela protistw,
lub - gdy jej nie ma.

przedstawiciel obecno obecno obecno


pasoytnictwo
protistw chloroplastw narzdu ruchu plamki ocznej

euglena zielona

pantofelek

pezak
czerwonki

widrowiec
gambijski

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 30


Zadanie 4.
Jakie jest znaczenie protistw?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 5.
Wyjanij, na czym polega podstawowa rnica midzy grafik rastrow a wektorow?

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 31


3. Temat:
Protisty proste organizmy eukariotyczne.
Waciwoci obiektw i operacje logiczne w edytorze grafiki Inkscape.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 32


Zadanie 1.
Uzupenij ponisz tabel.

znaczenie glonw
w przyrodzie
w gospodarce czowieka
pozytywne negatywne

Zadanie 2.
Przedstaw rozmieszczenie glonw w wodzie.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 33


Zadanie 3.
Jakie inne barwniki, oprcz chlorofilu, zawieraj glony.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 4.
Utwrz prost prezentacj multimedialn pod tytuem wiat protistw, zawierajc zdjcie
i nazw przedstawionego gatunku.
Prac wylij na platform.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 34


4. Temat:
Grzyby jako cudzoywne beztkankowce.
Grafika wektorowa - krzywe Breziera i ich wykorzystanie.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 35


Zadanie 1.
Wyjanij, na czym polega mikoryza. Podaj trzy przykady tego zjawiska.

...
...
...
...
...
...
...
.......
.......

Zadanie 2.
Podkrel nazwy grzybw, ktre nie tworz owocnikw.

pdzlak, hubiak pospolity, malak, pleniak biay, kropidlak,


muchomor czerwony, smardz jadalny

Zadanie 3.
Mikoryza moe by endotroficzna i ektotroficzna. Opisz, czym si one rni.

.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 36


5. Temat:
Porosty jako organizmy symbiotyczne.
Zastosowanie grafiki wektorowej - plansza edukacyjna.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 37


Zadanie 1.
Dokocz zdanie.

Skala porostowa to metoda okrelania stopnia zanieczyszczenia


...
...
...

Zadanie 2.
Uzupenij ponisz tabel.

znaczenie porostw
w przyrodzie w gospodarce czowieka

Zadanie 3.
Na podstawie obserwacji swojego otoczenia opisz stopie zanieczyszczenia powietrza.
Wykorzystaj skal porostow.

...
...
...
...
...
...

Zadanie 4.
Wykonaj prezentacj Rodzajw plech porostw. Prac przelij na platform.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 38


6. Temat:
Znaczenie i rozpoznawanie grzybw.
Dostosowanie grafiki do potrzeb - przeksztacenia plikw graficznych.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 39


Zadanie 1.
Podaj przynajmniej po dwa przykady grzybw nalecych do poniszych grup.

a) pasoytnicze ..
b) jadalne ...
c) wykorzystywane w przemyle farmaceutycznym .

Zadanie 2.
Wymie podstawowe zasady grzybobrania.
- ...

- ...

- ...

- ...

- ...

- ...

- ...

Zadanie 3.

Niektre grzyby trujce s podobne do jadalnych. Znajd jedn taka par i porwnaj j w
tabeli.
cechy budowy grzyba . .

Zadanie 4.
(praca dugoterminowa) Wykonaj miniatlas grzybw dla 10 dowolnych gatunkw grzybw
jadalnych, 10 trujcych i 5 niejadalnych.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 40


7. Temat:
Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziau Bakterie i wirusy.
Organizmy beztkankowe.
System pomocy do oprogramowania.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 41


Zadanie 1.
Wykrel nieprawdziw informacj.

Tryb ycia
okrzemka wolno yjcy/pasoytniczy
widrowiec gambijski wolno yjcy/pasoytniczy
pantofelek - wolno yjcy/pasoytniczy

Zadanie 2.
Dopisz sposb rozmnaania do nazwy organizmu:

kropidlak-

purchawka

drode .

pantofelek .

euglena zielona ..

brodaczka

Zadanie 3.
Odpowiedz na ponisze pytania.

a. Jak nazywamy nitkowate komrki grzyba?- .

b. Co umoliwia ruch euglenie zielonej? - ....

c. Jak nazywamy zaleno midzy kolarzem a korzeniami brzozy? - .

d. W jakiej organelli znajduje si chlorofil? - ...

e. Na zawarto jakiego zwizku w powietrzu s wraliwe porosty? - ...

f. Jak nazywamy komrk zawierajc wiele jder?- ..

g. Do jakiego krlestwa zaliczamy paeczki okrnicy? - ....

h. Jak nazywamy grup organizmw, ktre maj podobne wymagania yciowe i mog

nalee do rnych krlestw? - .

i. U ktrego z protistw wystpuj dwa jdra komrkowe? - ..

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 42


8. Temat:
Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau Bakterie i wirusy. Organizmy
beztkankowe.
Sposoby tworzenia prezentacji. Zasady kompozycji slajdu.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 43


IV. wiat rolin

1. Temat:
Cechy charakterystyczne i funkcje tkanek rolinnych tkanka twrcza
i okrywajca.
Formatowanie slajdu: to, kolory. Grafika SmartArt.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 44


Zadanie 1.
Podkrel cechy tkanek twrczych w poniszej rozsypance.

ciany cienkie, jdro komrkowe due, maa wodniczka, jdro komrkowe mae,

dua wodniczka, zdolna do podziaw, tworzy stoki wzrostu,

ciany grube, nie ulega podziaom, wystpuje na spodniej stronie licia,

wystpuje na kocu korzenia i szczycie odygi

Zadanie 2.
W podanych poniej zdaniach skrel bdne informacje dotyczce skrki i korka.

Komrki skrki cile do siebie przylegaj / s luno uoone.


Tkanka ta przeprowadza fotosyntez / ochrania roliny przed urazami i niekorzystnymi
czynnikami rodowiska zewntrznego.
Kutykula pokrywajca zewntrzne ciany komrkowe nie przepuszcza wiata / wody
ani powietrza.
Komrki korka s ywe / martwe.
Przetchlinki w korku odpowiadaj za fotosyntez / wymian pary wodnej i innych
gazw.
Powierzchni korka pokrywa / nie pokrywa woskowa substancja.

Zadanie 3.
Rozpoznaj tkanki rolinne przedstawione na rysunkach.

Puls ycia ksika nauczyciela

tkanka tkanka

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 45


2. Temat:
Cechy charakterystyczne i funkcje tkanek rolinnych tkanka mikiszowa,
przewodzca i wzmacniajca.
Przejcia midzy slajdami.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 46


Zadanie 1.
Rozpoznaj tkanki rolinne po opisach.

a) Tkanka ta zbudowana jest z komrek zawierajcych liczne chloroplasty i wystpuje


gwnie w liciach.

b) Tkanka ta skada si z martwych, cile przylegajcych do siebie i wypenionych


powietrzem komrek. W miejscach, gdzie jest mniej zwarta, zachodzi wymiana gazowa.

c) Tkanka zbudowana z ywych, cile przylegajcych komrek o nierwnomiernie


zgrubiaych cianach. Wystpuje w szybko rosncych czciach roliny. Nadaje rolinie
odporno.

Zadanie 2.
Podaj nazwy tkanek przedstawionych na rysunkach.

Puls ycia pyta nauczyciela

tkanka tkanka

Zadanie3.
Za hodowl fasoli, postpujc zgodnie z instrukcj umieszczon na platformie e-
learningowej.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 47


3. Temat:
Mszaki roliny o dominujcym gametoficie.
Wstawianie obrazw do slajdu.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 48


Zadanie 1.
Okrel prawdziwo poniszych zda.

P/F Chwytniki przytwierdzaj gametofit do podoa.


P/F Pokoleniem dominujcym u mszakw jest sporofit.
P/F Gametofit ma posta ulistnionej odyki.
P/F Na szczycie sporofitu jest zarodnia z zarodnikami.
P/F Aby doszo do zapodnienia, konieczna jest obecno wody.
P/F Mszaki wystpuj tylko w rodowisku wodnym.

Zadanie 2.
Opisz w kilku zdaniach budow licia torfowca.

...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 3.
Co to jest briologia?

...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 4.
Czy zaoye ju hodowl fasoli, postpujc zgodnie z instrukcja umieszczon na platformie
e-learningowej?

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 49


4. Temat:
Paprotniki jako pierwsze organowce ldowe.
Animacja niestandardowa i film w prezentacji multimedialnej.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 50


Zadanie 1.
Jaki warunek musi by speniony, aby mogo doj do zapodnienia u paproci?

...
...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 2.
Zaprojektuj i wykonaj tabel, w ktrej dokonasz porwnania gametofitu paproci i mchu.

gametofit
cechy paproci mchu

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 51


5. Temat:
Przegld i znaczenie paprotnikw.
Styl i ukad tabeli w prezentacji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 52


Zadanie 1.
Na podstawie podrcznika, pytki ucznia i innych dostpnych rde informacji opisz
znaczenie paprotnikw.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 2.
Ktrej grupy paprotnikw dotycz ponisze zdania?
Jeeli skrzypw, wpisz obok S, jeeli widakw W, a paproci - P.

Na spodniej stronie lici znajduj si zarodnie z zarodnikami. .


Maj odygi przesycone krzemionk . .
odygi rozgaziaj si widlasto. .
Maja dwie formy: wiosenn i letni. .
Wystpuje u nich dugi cykl rozwojowy. .
Gametofit ma posta sercowatego przedrola. .

Zadanie 3.
Podaj nazwy paprotnikw karboskich.

...
...
...
...
...

Zadanie 4.
Na nastpn lekcj przynie swoj hodowl fasoli wraz z prowadzon dokumentacj.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 53


6. Temat:
Budowa i funkcje odygi.
Wykorzystanie hiperczy w tworzeniu prezentacji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 54


Zadanie 1.
Wymie cechy odygi:

a) zielnej - ..

b) zdrewniaej - ..

Zadanie 2.
Wyjanij, na czym polega zjawisko dominacji wierzchokowej.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 3.
Opisz transport substancji odywczych i wody w odydze.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 4.
Napisz, jak si oblicza wiek drzewa.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 55


7. Temat:
Budowa i funkcje licia.
Wstawianie dwikw do prezentacji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 56


Zadanie 1.
Dopisz nazw elementu budowy licia do podanej poniej funkcji.

a) odpowiada za wymian gazow ..

b) odpowiada za transpiracj, czyli wyparowywanie wody z roliny

........................

c) wytwarza substancje odywcze w procesie fotosyntezy .

d) transportuje wod ....

e) transportuje substancje odywcze -

Zadanie 2.
Opisz przystosowania w budowie licia do procesu fotosyntezy.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 3. (dla chtnych - praca dugoterminowa)


Wykonaj zielnik z dziesicioma rodzajami lici o rnych ksztatach. Pod kadym okazem
podaj nazw roliny zielnej lub drzewa, z ktrego dany li pochodzi.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 57


8. Temat:
Budowa i funkcje korzenia.
Sposoby nawigacji wewntrz prezentacji - przyciski akcji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 58


Zadanie 1.
Wypisz rnice midzy systemem korzeniowym palowym a wizkowym.

...
...

Zadanie 2.
Na podstawie rysunku dokonaj porwnania budowy wewntrznej korzenia i odygi.
Zwr szczegln uwag na uoenie wizek przewodzcych.

www.bryk.pl

...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 59


Zadanie 3.
Wykonaj i opisz dowiadczenie z podrcznika Osmoza w kuchni.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 60


9. Temat:
Nagozalkowe roliny kwiatowe z nieosonitym zalkiem.
Sposoby nawigacji wewntrz prezentacji - menu.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 61


Zadanie 1.
Dokocz ponisze zdania:

a) Pokoleniem dominujcym u nagonasiennych jest ..

Ma ono posta .

b) Proces przeniesienia ziarna pyku na zalek nazywamy ..

c) W zalku znajduje si .. eski,

ktry wytwarza ...

d) Na kadej usce szyszki eskiej powstaj dwa

e) Nasienie, ktre opado na ziemi, kiekuje, przeksztaca si w .

Zadanie 2.
Opisz znaczenie rolin nagozalkowych.

...
...
...
...
...

Zadanie 3.
Wyjanij, korzystajc dostpnych Ci rde , dlaczego drzewa iglaste s bardziej wraliwe na
zanieczyszczenia powietrza ni drzewa liciaste.

...
...
...
...
...

Zadanie 4.
Wykonaj dowiadczenie dotyczce warunkw kiekowania nasion wedug instrukcji
z podrcznika.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 62


10. Temat:
Rozmnaanie i rozwj rolin okrytonasiennych.
Przegldanie i poprawianie prezentacji - opcje sprawdzania w pakiecie Office.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 63


Zadanie 1.
Korzystajc z karty pracy, wstaw do budowanej przez siebie prezentacji rysunek opisujcy
budow kwiatu, typy kwiatostanw oraz tabel porwnujc budow kwiatw wiatro-
i owadopylnych.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 64


11. Temat:
Owoce i nasiona budowa, rodzaje, rozsiewanie, kiekowanie.
Dodawanie ksztatw i narracji do prezentacji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 65


Zadanie 1.
a) Uporzdkuj kolejne fazy kiekowania, wpisujc w odpowiednie rubryki tabeli cyfry od
1 do 5.
Wykonaj tabel, w ktrej wszystkie fazy bd uoone we waciwej kolejnoci rozwoju
nasienia.

Pobieranie wody z gleby


Pcznienie
Rozwj odygi i lici zarodkowych
Pknicie upiny nasiennej
Wzrost korzeni zarodkowych

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 66


b) Napisz, ktre z nasion (A, B, C czy D) ma najwiksze szanse na szybkie
wykiekowanie. Odpowied uzasadnij.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 67


12. Temat:
Rozpoznawanie pospolitych gatunkw rolin nago- i okrytozalkowych.
Zapisywanie prezentacji w rnych formatach - jako pokaz, strona www, PDF,
jpg. Przegld, omwienie i ocena wykonanych prezentacji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 68


Zadanie 1.
Dopasuj owoce do lici. Podaj nazwy drzew lub krzeww, do ktrych one nale.

Pyta
nauczyciela Nowa Era

...
...
...
...

Zadanie 2.
Jakie to drzewo? Rozpoznaj po opisie.

a) Owoce tego drzewa nazywamy bukwi. S one przysmakiem dzikw.

...
b) Ma ciemnoszary pie i spkan kor. Wystpuje na terenach okresowo zalewanych. Owoce
to brunatne orzeszki z niewielkimi skrzydekami. Na pdach wystpuj take zdrewniae,
zeszoroczne szyszkowate owocostany.

...
c) Ma sztywne szpilki zebrane w pczki po 5 na krtkopdach, ciemnozielone lub
sinozielone, z delikatnie zbkowanym brzegiem. Dojrzae szyszki s brzowe i jajowate.
W Polsce w stanie dzikim wystpuje tylko w Tatrach.

...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 69


13. Temat:
Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat rolin.
Przegld, omwienie i ocena wykonanych prezentacji - cd.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 70


Zadanie 1.
Rozpoznaj tkanki rolinne po opisach.

a) Transportuje substancje odywcze wyprodukowane w procesie fotosyntezy.



b) Cienkocienne komrki magazynuj substancje odywcze lub wod.

Zadanie 2.
Do jakiej grupy organizmw zaliczysz roliny, ktrych nazwy zostay podane w tabeli?
Uzupenij tabel, uywajc poniszych nazw.

mszaki
paprotniki
roliny nagozalkowe
roliny okrytozalkowe

grupa grupa
salwinia pywajca torfowiec
. .
buk pospolity dugosz krlewski
. .
miorzb japoski widak dwuklapowy
. .
mech ponnik modrzew europejski
. .
olsza czarna koniczyna polna
. .

Zadanie 3.
Wiesz ju, e u rolin korzenie mog ulega modyfikacjom. Do nazwy rolin dopisz nazw
korzenia, ktry u niej wystpuje.

pietruszka .
bluszcz .
jemioa .
storczyki .

Zadanie 4.
Podkrel cechy rolin wiatropylnych.

pachnce kwiaty, brak koloru, sodki nektar, lepki i ciki pyek,

bez zapachu, dugie nitki prcikw, dua ilo lekkiego pyku, sodki nektar

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 71


Zadanie 5.
Wpisz w prawidowej kolejnoci etapy zachodzce w cyklu rozwojowym roliny
okrytozalkowej.

cykl rozwojowy roliny okrytozalkowej

powstanie nasiona 1.

rozsiewanie 2.

zapodnienie komrki jajowej w zalku 3.

przeniesienie pyku na znami supka 4.

kiekowanie nasion 5.

dojrzewanie nasion 6.

wytworzenie agiewki pykowej


7.
zawierajcej gamety

przeksztacenie zalni w owocni 8.

Zadanie 6.
Dopasuj typ kwiatostanu do nazwy roliny.

yto gwka
konwalia koszyczek
sonecznik grono
koniczyna kos

Zadanie 7.
Podaj nazwy drzew przedstawionych na rysunkach.

... ... ... ... ...


Pyta nauczyciela Nowa Era

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 72


Zadanie 8.
Zaproponuj dowiadczenie, ktre wskae czynniki niezbdne do kiekowania nasion.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 9.
Przygotuj si do sprawdzianu.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 73


14. Temat:
Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat rolin.
Grafika rastrowa - podstawy tworzenia i dostpne oprogramowanie.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 74


V. wiat bezkrgowcw

1. Temat:
Budowa i funkcje tkanki nabonkowej i cznej.
Podstawowe narzdzia edytora grafiki Gimp.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 75


Zadanie 1.
Uzupenij ponisze zdanie.

Tkanka to zesp o podobnej . ,


przystosowanych do penienia okrelonych .. w organizmie.

Zadanie 2.
Rozpoznaj i wpisz w miejsce kropek nazwy tkanek, ktrych dotycz ponisze opisy.

a) Magazynuje ona substancje odywcze w postaci tuszczu, tworzc warstw izolujc przed
zimnem. Jest rezerwuarem energii.

Tkanka

b) Tworzy szkielet podtrzymujcy ciao. Jest bardzo twarda, wytrzymaa i odporna na urazy.

Tkanka ..

Zadanie 3.
W dostpnych Ci rdach wyszukaj informacji na temat skadu i roli limfy.

a) skad limfy - .

...

b) rola limfy - .

...

Zadanie 4.
Na podstawie dostpnych Ci rde wypisz, jakie barwniki krwi, oprcz hemoglobiny, mog
wystpowa u zwierzt. Podaj ich nazw, barw i przykad zwierzcia, u ktrego je
spotykamy.

...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 76


2. Temat:
Budowa i funkcje tkanek o ograniczonej zdolnoci do regeneracji.
Edytory grafiki jako narzdzie pracy biologa.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 77


Zadanie 1.
Rozpoznaj i podaj nazwy tkanek, ktrych dotycz ponisze opisy.

a. Buduje midzy innymi minie koczyn. Ma wielojdrowe komrki, w ktrych


znajduj si dwa rodzaje biaek uoonych na przemian. Wygldaj one jak poprzeczne
prki.

Tkanka

b. Komrki tej tkanki rozgaziaj si i cz ze sob, tworzc sie. Tkanka jest odporna
na zmczenie. Jej skurcze nie zale od naszej woli.

Tkanka

c. Komrki tej tkanki maj jedno centralnie pooone jdro komrkowe. Ich powolne
skurcze powoduj m.in. przesuwanie si pokarmu w przewodzie pokarmowym.

Tkanka

Zadanie 2.
Uzupenij tabel dotyczc budowy neuronu.

cecha dendryty akson

liczba

dugo

osonka mielinowa

Zadanie 3.
Na podstawie dostpnych Ci rde opisz budow i rol tkanki glejowej.

...
...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 78


3. Temat:
rodowisko, tryb ycia i oglna budowa gbek i parzydekowcw.
Grafika rastrowa - retusz zdj.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 79


Zadanie 1.
Obok opisw wstaw odpowiednie litery. Cechy polipa oznacz liter P, a meduzy liter M.

Otwr gbowy ma na szczycie ciaa. ..


Przytwierdza si stop do podoa . ..
Ciao w ksztacie parasola. ..
yje w toni wodnej. ..
Ma grubsz warstw mezoglei. ..

Zadanie 2.
Uzupenij tabel:

cechy gbki parzydekowce

tryb ycia osiady i wolno yjcy

zbudowane z luno uoonych


budowa
komrek

sposb odywiania drapienictwo

Zadanie 3.
Opisz sposb odywiania si parzydekowcw.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 4.
Podaj znaczenie parzydekowcw w przyrodzie.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 80


.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 81


4. Temat:
Pazice zwierzta spaszczone grzbietobrzusznie.
Wykorzystanie warstw edytora grafiki.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 82


Zadanie 1.
Pocz w pary:

szyjka dojrzae, wypenione olbrzymi iloci jaj

gwka jest miejscem wytwarzania nowych czonw

czony umoliwiaj utrzymanie si w cianie jelita

przyssawki i haczyki jest wyposaona w narzdy czepne

Zadanie 2.
W dostpnych Ci rdach wyszukaj informacje i uzupenij ponisz tabel.

przedstawiciel ywiciel poredni ywiciel ostateczny

bruzdogowiec szeroki

tasiemiec bblowcowy

Zadanie 3.
Wyszukaj w Internecie grafik przedstawiajc nicienie. Wykorzystasz j na nastpnych
zajciach. (moesz wysa na e-maila, zapisa na pendriva, nagra na pytk )

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 83


5. Temat:
Nicienie zwierzta o obym ciele.
Wykorzystanie masek warstw edytora grafiki.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 84


Zadanie 1.
Uzupenij tabel porwnujc pazice z nicieniami.

porwnywalna cecha pazice nicienie

ksztat ciaa

wntrze ciaa

ukad pokarmowy

ukad rozrodczy

przedstawiciele

Zadanie 2.
Na podstawie dostpnych Ci rde uzupenij informacje o poniszych nicieniach:

a) mtwik buraczany ...


...
...
b) wgorek niszczyk ...
...
...

Zadanie 3.
Wyjanij pojcie anabiozy.

...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 85


6. Temat:
Piercienice zwierzta o metamerycznej budowie ciaa.
Efekty specjalne edytora grafiki - klonowanie.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 86


Zadanie 1.
Kogo dotycz ponisze opisy?
Jeeli ddownicy, wstaw liter D, a jeeli pijawki - liter P.

Ma na obu kocach ciaa przyssawki. ..


yje w wodzie. ..
Jest pasoytem zewntrznym. ..
Jest saprofagiem, czyli odywia si szcztkami organicznymi. ..
Ciao skada si z piercieni nazywanych segmentami. ..
Ma siodeko. ..
Posiada szkielet hydrauliczny. ..
Wykorzystuje si j w celach leczniczych. ..

Zadanie 2.
Obok zda zawierajcych prawdziwe informacje wpisz liter P, a obok zawierajcych
faszywe informacje - liter F.

.. Piercienice maj zamknity ukad krwionony.


.. Narzdem wymiany gazowej ddownicy s skrzela.
.. Piercienice maj due zdolnoci regeneracyjne.
.. Segmentacja ciaa ddownicy dotyczy tylko budowy zewntrznej.
.. Szczecinki zapewniaj przyczepno w trakcie ruchu lub uatwiaj pywanie.

Zadanie 3.
Napisz kilka zda na temat niej wymienionych piercienic.

a. rureczniki
b. wazonkowce

...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 87


7. Temat:
Budowa i czynnoci yciowe stawonogw.
Grafika rastrowa - eksport do rnych formatw, zmiana rozmiaru
i rozdzielczoci.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 88


Zadanie 1.
Do nazwy organizmu przyporzdkuj odpowiadajce mu cechy.

skrzela

krzyak ogrodowy wachlarz

gruczoy przdne

tchawki

mucha trzy pary odny krocznych

pi par odny krocznych

cztery pary odny krocznych

rak puca ksikowe (pucotchawki)

szczkoczuki i nogogaszczki

Zadanie 2.
Wymie rnice midzy poczwark a larw owada.

.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......

Zadanie 3.
Do nazwy owada dopisz nazw larwy, jaka u niego wystpuje.

a) mucha

b) motyl

c) chrzszcz

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 89


8. Temat:
Przegld i znaczenie stawonogw.
Wstawianie obiektw tekstowych do grafiki rastrowej.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 90


Zadanie 1.
Dopisz nazw do odpowiedniej grupy stawonogw.

pasikonik, wierzbowiec, homar, stonka ziemniaczana,


szaracza wdrowna, tarantula, woek zboowy

a) skorupiaki ..
b) owady ....
c) pajczaki ....

Zadanie 2.
Na podstawie opisu rozpoznaj i podaj nazw przedstawiciela stawonogw.

a) Pajczak mieszkajcy w dzwonie, ktry buduje pod wod.

..
..

b) Pajczak, ktry ma cienkie, wielokrotnie dusze od reszty ciaa odna. Nie tka sieci.

..
..

c) Owad, ktrego larwa wytwarza przez gruczoy przdne wydzielin, zastygajc


w zetkniciu z powietrzem. Ta wydzielina wycigana jest w ni, z ktrej larwa buduje
kokon. Nici z kokonw wykorzystywane s do produkcji delikatnego materiau.

..
..

d) Owady niszczce ubrania.

..
..

e) Skorupiak , ktry jest skadnikiem planktonu. Pywa uywajc drugiej pary czukw jako
wiose.

..
..

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 91


9. Temat:
Jedno i rnorodno w obrbie miczakw.
Efekty animacji w programie Gimp.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 92


Zadanie 1.
Obok poniej wymienionych cech wstaw odpowiednie litery.
Cechy limakw oznacz liter , may liter M, a gowonogw liter G.

- . muszla skada si z dwch powek

- . muszla spiralnie zwinita

- . syfon wpustowy i wypustowy

- . brak gowy

- . wieniec ramion otaczajcy otwr gbowy

- . dwie pary czukw

- . obecno gruczou czernidowego

Zadanie 2.
Przygotuj map pojciow dotyczc miczakw. Uwzgldnij w niej rodowisko ycia, budow
i czynnoci yciowe miczakw.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 93


10. Temat:
Przegld i znaczenie miczakw.
Zastosowanie edytora grafiki - fotomonta.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 94


Zadanie 1.
Jeeli zdanie jest prawdziwe, wstaw liter P, jeeli faszywe liter F.

Muszla limaka winniczka:

a) jest wytworem tzw. paszcza


b) spenia funkcj szkieletu zewntrznego
c) zbudowana jest z substancji organicznych i mineralnych
d) wszystkie powysze odpowiedzi s prawidowe

Zadanie 2.
Podaj nazw organizmw przedstawionych na rysunkach. Zaznacz zwierz nienalece do
miczakw.

.. .. .. ..

Zadanie 3.
Odczytaj wyrazy zaszyfrowane w rebusach. Uzupenij nimi zdanie. Napisz, na czym polega
dana czynno yciowa limaka.

CIO
O
T=P SPA

rozwizanie: .......

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 95


NDO=D LI

rozwizanie: ......

Winniczek jest ............................................ i ....................................................

Wyjanienie (opis czynnoci yciowej)


...
...
...
...
...
...
...
...

Zadanie 4.
Podaj nazw miczaka, do ktrego naley muszla.

A .

B .

C .

D .

E .
http://www.wigry.win.pl

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 96


11. Temat:
Podsumowanie wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat bezkrgowcw.
Krzywkowy collage.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 97


Zadanie 1.
Przygotuj si do sprawdzianu z rozdziau wiat bezkrgowcw.
Przeanalizuj wiadomoci zdobyte podczas realizacji tematw.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 98


12. Temat:
Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci - tkanki zwierzce i zwierzta
bezkrgowe.
Zasady formatowania dugiego dokumentu wielostronicowego na przykadzie
pracy naukowej.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 99


VI. wiat krgowcw

1. Temat:
Charakterystyczne cechy krgowcw.
Rozpoczynamy prac z dokumentem wielostronicowym.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 100


Zadanie 1.
Podane niej nazwy zwierzt przyporzdkuj do jednej z dwch grup, wpisujc je do
waciwej kolumny tabeli.

koral szlachetny, chomik, rak stawowy, pajk krzyak,


karp, glista ludzka, aba zielona

szkielet wewntrzny szkielet zewntrzny

Zadanie 2.
Wyjanij, dlaczego latem czsto mona zaobserwowa jaszczurki wygrzewajce si w socu
na kamieniach.

...
...
...
...
...
...
...
...
...
...

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 101


2. Temat:
Ryby krgowce wodne.
Dokument wielostronicowy - nagwki i stopki, pola z autotekstem.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 102


Zadanie 1.
Podaj cechy budowy zewntrznej ryb, umoliwiajce im:

pokonywanie oporw wody ....................................................................................................


.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
zmniejszenie tarcia podczas poruszania si ............................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
ochron przed urazami mechanicznymi .................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
poruszanie si w wodzie .........................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 2.
Po analizie fotografii wyjanij zwizek miedzy ksztatem ciaa ryby a rodzajem zajmowanego
przez ni siedliska, uzupeniajc zdania.

Tuczyk ma ciao ............................................., poniewa yje .............................................


.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Wgorz ma ciao .............................................., poniewa yje ..............................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Paszczka ma ciao ..........................................., poniewa yje
..............................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

tuczyk Wgorz paszczka


www.ekogroup.info www.nurkomania.pl www.podwodny-swiat.cba.pl

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 103


Zadanie 3.
Przeanalizuj zamieszczone rysunki, skorzystaj z rnych rde informacji w celu porwnania
ryb kostnoszkieletowych z chrzstnoszkieletowymi. Uzupenij tabelk.

Rekin - ryba chrzstnoszkieletowa Sandacz - ryba kostnoszkieletowa


www.fishing.pl klubnahaczyku.blogspot.com

ryby
porwnywana cecha
kostnoszkieletowe chrzstnoszkieletowe

budowa szkieletu

obecno pcherza pawnego

rodzaj usek pokrywajcych ciao

obecno pokryw skrzelowych

przykady ryb

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 104


3. Temat:
Pazy jako krgowce dwurodowiskowe.
Tworzymy dokument wielostronicowy - podzia na sekcje.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 105


Zadanie 1.
Uzupenij zdania:

a) Wymiana gazowa aby zachodzi poprzez ................................................................. oraz


.....................................................................................................................................................
b) Temperatura ciaa jest ..............................................................................................................
c) Samice pazw skadaj jaja, czyli ................................, w rodowisku .................................
d) Z jaj wydostaje si ....................................... zwana kijank, ktra przechodzi
przeobraenie, dlatego rozwj jest rozwojem
........................................................................................

Zadanie 2.
Zaznacz te cechy budowy skry pazw, ktre umoliwiaj tym zwierztom prowadzenie
wymiany gazowej ca powierzchni ciaa.

Zawiera komrki barwnikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Jest wilgotna, stale pokryta luzem . . . . . . . . . . . . . . .

Zawiera gruczoy jadowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ma gst sie wosowatych naczy krwiononych . . .

Jest zbudowana z naskrka i skry waciwej. . . . . . .

Nie jest pokryta uskami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zadanie 3.
Opracuj Pazi kalendarz. Wybierz dowolnego paza i na podstawie dostpnych rde
informacji ustal, w jakim rodowisku przebywa w kadej porze roku. Odpowied wpisz
w odpowiedni cz diagramu. Uzupenij te kad cz o informacje dotyczce czynnoci,
ktre wykonuje paz: rozrd, erowanie, zimowanie itd. Po uzupenieniu kalendarza wytnij go
i przymocuj do niego nakadk z moliwoci jej obracania.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 106


Pazi kalendarz

ZIMA WIOSNA

JESIE LATO

Nakadka na kalendarz
Wytnij nakadk, wycinajc jej prawy grny rg. Przymocuj do kalendarza. W ten sposb
bdziesz widzia tylko jedn por roku. Pozwoli to atwiej zapamita, gdzie interesujcy paz
przebywa w danym sezonie, co robi, jak yje. Na nakadk nanie zdjcie paza i jego nazw
gatunkow.

np.
salamandra plamista
(paz ogoniasty)

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 107


4. Temat:
Gady jako pierwsze owodniowce.
Grafika i przypisy w dokumencie wielostronicowym.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 108


Zadanie 1.
Podpisz elementy budowy ciaa jaszczurki zwinki. Podaj cechy charakterystyczne dla
poruszania si jaszczurki.

www.gadyiplazypolski.amend.pl

Jaszczurka porusza si .................................................................................................................

Zadanie 2.
Uzupenij zdania.
Gady to zwierzta ........................................................... lub ......................................................
Rozwj ich jest ...................................................... W rozwoju wytwarzaj ...............................
................................................ i dlatego zaliczane s do ..............................................................
Rozwj ryb i ab odbywa si w ........................... Zwierzta te nie wytwarzaj w rozwoju
.................... ......................... i dlatego zaliczamy je do ............................................

Zadanie 3.
Zarodki zwierzt ldowych w trakcie rozwoju wyksztacaj bony podowe. Na rysunku
przedstawiono rozwijajcy si zarodek gada, wok ktrego tworz si bony podowe.

Przyporzdkuj odpowiednio cyfrom 1 4


nazwy bon podowych.

Opisz, jaka rol w rozwoju gadw odgrywa


kada z nich.

1 - .................................................................................................................................................
2 - .................................................................................................................................................
3 - ....................................................................................................................................
4 - .................................................................................................................................................

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 109


5. Temat:
Budowa morfologiczna ptakw.
Zastosowanie kolumn w dokumencie wielostronicowym.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 110


Zadanie 1.
Rysunki dziobw zaznacz numerami. Nastpnie na podstawie atlasu, zdj w podrczniku
podaj po trzy przykady gatunkw ptakw o podobnych dziobach i sposobach zdobywania
pokarmu (pamitaj o nazwie gatunkowej i rodzajowej).
Obok ilustracji dziobw wpisz numery odpowiadajce tym dziobom.

sposb zdobywania numer


przykady gatunkw ptakw
pokarmu rysunku

rozszarpywanie misa

odcedzanie czstek
rolin z wody

wyuskiwanie nasion

wydubywanie
pokarmu z ziemi

Zadanie 2.
Uzupenij tekst, korzystajc z podanych wyrae:

brodzcego, grzebicego, pywajcego, drapienego

koczyna ptaka ..

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 111


koczyna ptaka ..

koczyna ptaka ..

koczyna ptaka ..

koczyna ptaka ..

http://83.14.99.179/materialy/2d/kregowce/ptaki/ptaki%27slajdy/nogi%27ptakow.html

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 112


6. Temat:
Przystosowania ptakw do lotu w budowie anatomicznej.
Style akapitw w dokumencie wielostronicowym.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 113


Zadanie 1.
Zaznacz i podpisz elementy ukadu szkieletowego ptaka.
Podaj znaczenie w przystosowaniu do lotu elementu zaznaczonego kolorem niebieskim.

.
.
.
.

Zadanie 2.
Zaznacz i podpisz elementy budowy ukadu oddechowego ptakw.
Opisz znaczenie elementu X w przystosowaniu do lotu.

Zadanie 3
Uzupenij zdania:
1. W szkielecie ptaka wystpuj dwa rodzaje koci:
a) koci wypenione szpikiem.
b) koci wypenione ........................................................................ zwane pneumatycznymi.

2.Miejscem przyczepu mini poruszajcych skrzydami w czasie lotu jest ...............................

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 114


3.Czci ukadu oddechowego, ktra usprawnia oddychanie w czasie lotu ptaka, s
................
4.Wsplne ujcie ukadu pokarmowego, rozrodczego i wydalniczego to ...............................
5.Odwodnienie moczu nastpuje w steku. Prawie caa ilo wody zostaje z powrotem
wchonita przez organizm. Kwas moczowy jest wydalany jednoczenie z kaem jako pstaa
wydalina, poniewa ptaki nie maj oddzielnego .........................................................................

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 115


7. Temat:
Ssaki jako krgowce wszechstronne i ekspansywne.
Hipercza i grafika w dokumencie wielostronicowym.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 116


Zadanie 1.
Wytworami rogowymi naskrka s: wosy, paznokcie, pazury, kopyta, rogi, uski.
Podpisz, jakie twory przedstawiaj rysunki.


www.kotek.pl commons.wikimedia.org www.jezdziectwo.tnb.pl

Zadanie 2.
Korzystajc z ramki, wypisz miejsca bytowania nastpujcych ssakw:
/wysokie gry/, /lasy, pola, ki/, /lasy/, /lasy, parki/, /oceany/, /zbiorniki wodne/, /sawanna/,
/sawanna/, /pustynie/, /pola, ki, lasy/, /sawanna/, /lasy, strychy/,

kozica grska - .

mysz polna - pola, ki, lasy

so indyjski - .

jele europejski - .

pantera czarna - .

antylopa gnu -

wielbd jednogarbny -.

kret europejski - .

wiewirka ruda - .

gacek wielkouch - ...

petwal bkitny - ...

bbr europejski - .

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 117


Zadanie 3
Rysunki przestawiaj czaszki rnych ssakw (nie zachowano proporcji wielkoci czaszek).
Na podstawie uzbienia dopasuj czaszk do podanych niej nazw zwierzt. Podaj cech tego
uzbienia bdc przystosowaniem do pobierania okrelonego pokarmu. Uzasadnij swj
wybr cechy.

krowa, wilk, ko, wiewirka

czaszka nazwa gatunkowa opis cechy budowy

www. kuratorium.bialystok.pl

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 118


8. Temat:
Porwnanie stekowcw, torbaczy i oyskowcw.
Internet jako rdo materiaw wzbogacajcych tworzony dokument
wielostronicowy. Spis ilustracji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 119


Zadanie 1.
Jakie znasz sposoby opieki nad ssakami chronionymi? Wyjanij potrzeb ochrony gatunkowej
zwierzt i miejsc ich ycia.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 2.
Dokocz zdania, uywajc nazw zwierzt przedstawionych na ilustracji.

www.australia.fpc.pl
http://piekne-zwierzeta.bloog.pl/id,5096833,title,Mis-Koala,index.html?ticaid=610732
pl.wikipedia.org

a) organizm, ktry skada jaja, to ............................................................................................


b) organizm, ktry rodzi mode, to .........................................................................................
c) organizm, ktry jest owodniowcem, to ..............................................................................
d) organizm, ktry naley do oyskowcw, to ......................................................................
e) organizm, ktry jest torbaczem, to .....................................................................................
f) organizm, ktry karmi mode mlekiem, to .........................................................................
g) organizm, ktry opiekuje si potomstwem, to ....................................................................

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 120


Zadanie 3.
Na podstawie informacji z rnych rde wykonaj prost prezentacj zawierajc nazwy
(minimum 12 slajdw) rzdw ssakw oyskowych oraz przedstawicieli gatunkw tych
rzdw (od 2 do 5 dla jednego rzdu).

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 121


9. Temat:
Przegld i znaczenie krgowcw krajowych.
Bibliografia i spis treci w dokumencie wielostronicowym.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 122


Zadanie 1.
Przygotuj si do sprawdzianu wiadomoci o zwierztach krgowych, korzystajc m.in.
z opracowanych materiaw na lekcjach.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 123


10. Temat:
Sprawdzian wiadomoci i umiejtnoci z dziau wiat krgowcw.
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel - biblioteka funkcji.

Miejsce na Twoj notatk:

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 124


Zadanie 1.
Przygotuj bardzo prosty arkusz kalkulacyjny, w ktrym bdzie wczona ochrona kilku
komrek. Prac wylij na platform e-learningow.

ZESP SZK SPOECZNYCH NR 3 BIAOSTOCKIEGO TOWARZYSTWA OWIATOWEGO BIOLOGI@ str. 125

You might also like