M JD 2009 PHD Thesis

U NIWERSYTET IM .
A DAMA M ICKIEWICZA
W YDZIA N EOFILOLOGII
M ARCIN J UNCZYS -D OWMUNT
Niemieckie rzeczowniki zozone i ich

polskie odpowiedniki
Automatyczna ekstrakcja, analiza i weryfikacja
na podstawie korpusw rwnolegych
ROZPRAWA DOKTORSKA
Promotor: prof. dr hab. Jerzy Pogonowski
P OZNA N 2009
Podziekowania
Dziekuje prof. Jerzemu Pogonowskiemu za opieke naukowa, dobre rady i mia

atmosfere podczas nieraz wielogodzinnych konsultacji.
Skadam rwniez podziekowania pracownikom Zakadu Logiki Stosowanej,
ktrych trafne uwagi na seminariach zakadowych przyczyniy sie do polepsze-
nia rozprawy. Dziekuje takze prof. Piotrze obacz oraz prof. Wadysawowi Za-
brockiemu za szybka pomoc z formalnosciami zwiazanymi
z finalizacja studiw
doktoranckich i obrony.
Szczeglnie serdecznie dziekuje Rodzicom za wiare w moje mozliwosci oraz
mojej narzeczonej Hani, ktra podjea sie wyzwania kilkakrotnego przeczytania
caej pracy i zwrcia mi uwage na wiele bedw jezykowych. Niniejsza praca nie
powstaaby bez ich nieustannego wsparcia.
3
Spis tresci
Podziekowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Spis tresci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Spis tablic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Spis rysunkw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1 Uwagi wstepne 17
1.1 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1.2 Niemieckie zozenia nominalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.3 Wczesniejsze badania o podobnym zakresie . . . . . . . . . . . . 21
1.3.1 Porwnanie z jezykiem polskim: praca Jana Jeziorskiego . 21
1.3.2 Prace z innym jezykiem porwnywanym . . . . . . . . . 22
1.4 Wykorzystany korpus rwnolegy: JRC-Acquis . . . . . . . . . . 23
1.5 Cele rozprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2 O klasyfikacji niemieckich zozen nominalnych 27

2.1 Wedug stopnia leksykalizacji i idiomatyzacji . . . . . . . . . . . 27
2.1.1 Idiomatyzacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
2.1.2 Leksykalizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.2 Klasyfikacje semantyczne w jezykoznawstwie klasycznym . . . . 31
2.2.1 Opisy oparte na skadni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
2.2.1.1 Metody oparte na parafrazach . . . . . . . . . . 31
2.2.1.2 Poaczenie
z teoriami generatywnymi . . . . . . 34
2.2.2 Klasyfikacje wedug abstrakcyjnych relacji . . . . . . . . 36
2.2.3 Odrzucenie klasyfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
2.3 Metody automatycznej klasyfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
2.3.1 Metody oparte na parafrazach . . . . . . . . . . . . . . . 40
2.3.2 Metody oparte na abstrakcyjnych relacjach . . . . . . . . 42
2.3.3 Systemy hybrydowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
5
6 Spis tresci
3 Automatyczna ekstrakcja materiau badawczego 49

3.1 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
3.2 Przeglad
literatury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
3.2.1 Miary podobienstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
3.2.2 Statystyczne modele dopasowania wyrazw . . . . . . . . 53
3.3 Oglny opis metody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
3.4 Wstepne przetwarzanie korpusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
3.4.1 Tokenizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
3.4.2 Lematyzacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
3.5 Automatyczna identyfikacja niemieckich zozen rzeczownikowych 61
3.5.1 Techniczna definicja niemieckiego wyrazu zozonego . . . 61
3.5.2 Procedura identyfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
3.5.3 Wyniki statystyczne identyfikacji . . . . . . . . . . . . . 65
3.5.4 Bedne identyfikacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
3.6 Dopasowania na poziomie wyrazw . . . . . . . . . . . . . . . . 68
3.6.1 Formalne aspekty statystycznych modeli dopasowan . . . 70
3.6.1.1 Definicja modelu tumaczenia . . . . . . . . . . 73
3.6.1.2 Rola korpusu rwnolegego . . . . . . . . . . . 74
3.6.1.3 Dopasowania tumaczen na poziomie wyrazw . 75
3.6.2 Automatyczne metody symetryzacji dopasowan . . . . . . 77
3.7 Zoty standard, czyli zestawy testowe . . . . . . . . . . . . . . . 80
3.7.1 Dobr zozen w zestawach testowych . . . . . . . . . . . 81
3.7.2 Anotacja zestaww testowych . . . . . . . . . . . . . . . 82
3.7.3 Miary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
3.8 Wyniki ekstrakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
3.8.1 Ekstrakcja odpowiednikw tokenw . . . . . . . . . . . . 85
3.8.2 Wpyw redukcji sownictwa . . . . . . . . . . . . . . . . 86
3.8.3 Wpyw symetryzacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
3.8.4 Metody filtracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
3.8.4.1 Filtracja wedug ciagosci
odpowiednikw . . . 92
3.8.4.2 Filtracja przez analize skadniowa . . . . . . . . 92
3.8.4.3 Filtracja wedug wyrazw autosemantycznych . 94
3.8.4.4 Wyniki po filtracji . . . . . . . . . . . . . . . . 94
3.8.5 Sprowadzanie wynikw do poziomu typw . . . . . . . . 98
3.9 Podsumowanie wynikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
4 Poprawione metody podziau niemieckich wyrazw zozonych 103

4.1 Pojecie segmentacji i dekompozycji raz jeszcze . . . . . . . . . . 104
4.2 Metody podziau rzeczownikw zozonych . . . . . . . . . . . . 105
4.2.1 Oglny algorytm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
4.2.2 Metoda oparta na korpusie . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Spis tresci 7
4.2.3 Metoda oparta na sowniku . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

4.3 Ujednoznacznianie dekompozycji . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
4.3.1 Ujednoznacznianie na podstawie informacji ze sownika
bilingwalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
4.3.2 Ujednoznacznianie za pomoca czestosci z internetu . . . . 113
4.3.3 Kombinacje metod ujednoznaczniania . . . . . . . . . . . 115
4.4 Probabilistyczne metody podziau . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
4.4.1 Hipoteza one sense per corpus . . . . . . . . . . . . . . 117
4.4.2 Osabianie niezaleznosci . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
4.5 Ocena skutecznosci metod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
4.5.1 Metody podziau rzeczownikw zozonych . . . . . . . . 121
4.5.2 Wpyw metod podziau zozen na jakosc ekstrakcji . . . . 123
4.6 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
5 Automatyczne generowanie parafraz 125

5.1 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
5.2 Zestaw parafraz wedug Jeziorskiego . . . . . . . . . . . . . . . . 126
5.3 Zestaw testowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
5.4 Automatyczne generowanie kandydatw . . . . . . . . . . . . . . 130
5.5 Automatyczny wybr kandydatw . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
5.6 Wyniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
5.6.1 Wyniki dla typu N+N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
5.6.2 Wyniki dla typw V+N i A+N . . . . . . . . . . . . . . . 142
6 Przechowywanie i manualna weryfikacja danych 145

6.1 Struktura bazy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
6.1.1 Listy typw i tokenw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
6.1.2 Reprezentacja korpusu rwnolegego . . . . . . . . . . . 150
6.1.3 Informacje o segmentacjach i dekompozycjach . . . . . . 152
6.1.4 Informacje o parafrazach . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
6.1.5 Informacje o odpowiednikach . . . . . . . . . . . . . . . 154
6.1.6 Inne tabele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
6.2 Schematy anotacji polskich odpowiednikw . . . . . . . . . . . . 157
6.2.1 Anotacja pena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
6.2.2 Anotacja pytka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
6.3 Reczna weryfikacja analiz i odpowiednikw . . . . . . . . . . . . 161
6.3.1 Opis interfejsu aplikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
6.3.2 Kryteria akceptacji zozenia . . . . . . . . . . . . . . . . 164
6.3.3 Praca z aplikacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
6.4 Wyniki recznej weryfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
6.4.1 Zestawy referencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
8 Spis tresci
6.4.2 Informacje zawarte w materiale referencyjnym . . . . . . 168

6.4.3 Raz jeszcze o oszacowaniu poprawnosci ekstrakcji . . . . 168
7 Analiza zebranego materiau 171

7.1 Wyniki identyfikacji rzeczownikw zozonych . . . . . . . . . . . 171
7.2 Rozkad zozen nominalnych wedug czesci mowy pierwszego
czonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
7.3 Rozkad polskich odpowiednikw w korpusie . . . . . . . . . . . 175
7.4 Zozenia z wieksza liczba odpowiednikw . . . . . . . . . . . . . 181
7.5 Polskie ekwiwalenty wedug parafrazy zozenia . . . . . . . . . . 183
8 Trzy eksperymenty jezykoznawcze 191

8.1 O interfiksach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
8.1.1 Dystrybucja interfiksw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
8.1.2 O funkcji interfiksw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
8.1.3 Zaozenia dla eksperymentu . . . . . . . . . . . . . . . . 198
8.1.4 Wykorzystany materia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
8.1.5 Metoda zliczania danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
8.1.6 Wyniki analizy kwantytatywnej . . . . . . . . . . . . . . 203
8.1.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
8.2 O zjawisku penej rwnowaznosci . . . . . . . . . . . . . . . . 208
8.2.1 Pena rwnowaznosc wedug Jeziorskiego . . . . . . . 209
8.2.2 Analiza danych pod wzgledem penej rwnowaznosci . 210
8.2.3 Analogia a wybr wzorcw skadniowych . . . . . . . . . 215
8.2.4 Eksperyment z narzedziem T IMBL . . . . . . . . . . . . . 217
8.2.5 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
8.3 O stosunkach funkcjonalnych miedzy czonami zozen . . . . . . 221
8.4 Podsumowanie eksperymentw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
9 Zakonczenie 227
Bibliografia 231
A Recznie sprawdzony zestaw referencyjny A 239

A.1 Indeks czestosciowy 2500 najczestszych wyrazw zozonych (ze-
staw A1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
A.2 Indeks czestosciowy 2500 losowo wybranych wyrazw zozo-
nych (zestaw A2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
A.3 aczony
sownik z polskimi odpowiednikami . . . . . . . . . . . 265
Spis tablic
1.1 Fragment Dyrektywy Rady z dnia 27 lipca 1976 r. w sprawie zbli-

zenia ustawodawstw Panstw Czonkowskich odnoszacych sie do
swiate obrysowych, przednich swiate pozycyjnych (bocznych),
tylnych swiate pozycyjnych (bocznych) i swiate stopu pojazdw
silnikowych i ich przyczep (C ELEX: 31976L0758) . . . . . . . . 17
3.1 Redukcja liczby typw za pomoca metod wstepnego przetwarzania 60

3.2 Pierwsze 120 jednostek z niemieckiej listy frekwencyjnej . . . . . 63
3.3 Kilka potencjalnie bednie zanalizowanych wyrazw niezozonych 64
3.4 Bednie zidentyfikowane wyrazy obce i ich LPR . . . . . . . . . . 66
3.5 Przykadowe niemieckie nazwy wasne i ich odpowiedniki . . . . 67
3.6 Kilka przykadowych zdan z zestaww testowych . . . . . . . . . 84
3.7 Wyniki dla rznych metod wstepnego przetwarzania korpusu . . . 87
3.8 Wyniki dla rznych metod symetryzacji . . . . . . . . . . . . . . 90
3.9 Anotacja polskich odpowiednikw wyrazu Beitritts|vertrag . . . . 94
3.10 Wyniki po zastosowaniu filtrw i ich kombinacji . . . . . . . . . . 95
3.11 Odpowiedniki See|verkehr po filtracji F SYN +F CONT +F MORF . . 97
3.12 Odpowiedniki See|verkehr po normalizacji . . . . . . . . . . . . . 99
3.13 Liczba zozen i par odpowiednikw po filtracji i normalizacji . . . 100
4.1 Rozkad czestosci zozen nominalnych z wielomo segmentacjami

i dekompozycjami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
4.2 Liczebnosci dla segmentw recht i steuer . . . . . . . . . . . . . 116
4.3 Znaczenia dla leksemu li Gert_N . . . . . . . . . . . . . . . . 119
4.4 Przykadowe wyniki dla c Steuergert z (*) oraz bez (**) kon-
tekstu semantycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
4.5 Wyniki dla trafnosci, dokadnosci, penosci oraz miary F . . . . . 122
4.6 Wyniki dla wybranych metod podziau i rozmiarw korpusu . . . 123
9
10 Spis tablic
5.1 Parafrazy wedug Jeziorski (1983) . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

5.2 Rozkad czestosci parafraz w zestawie testowym . . . . . . . . . 129
5.3 Tablica rekcji przyimkw i form z enkliza . . . . . . . . . . . . . 131
5.4 Przykadowe wyniki dla zapytan do wyszukiwarki G OOGLE . . . 138
6.1 Wycinek z tabeli compounds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149

6.2 Wycinek z tabeli tokens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
6.3 Wycinek z tabeli tokens poaczony
z compounds . . . . . . . . . 151
6.4 Wycinek z tabeli corpus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
6.5 Wycinek z tabeli tus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
6.6 Wycinek z tabeli tuvs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
6.7 Wycinek z tabeli splits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
6.8 Wycinki z tabel splitsegments i segments . . . . . . . . . . . 154
6.9 Wycinki z tabel splitseglexemes, lexemes i interfixes . . . 155
6.10 Wycinek z tabeli counterparts . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
6.11 Wycinek z tabeli cp_tokens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
6.12 Kilka przykadowych typw anotacji . . . . . . . . . . . . . . . . 158
6.13 Znaczenie elementw symboli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
6.14 Zasady zastepowania symboli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
6.15 Liczba zozen i par odpowiednikw po filtracji i normalizacji . . . 167
6.16 50 zozen odrzuconych ze wzgledu na brak odpowiednikw . . . . 169
7.1 Dzisiec najczestszych zozen oraz dziesiec hapax legomena . . . . 173

7.2 Rozkad czestosciowy zozen dwuczonowych wedug czesci
mowy pierwszego czonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
7.3 Rozkad czestosci struktur odpowiednikw w zestawie A . . . . . 178
7.4 Rozkad czestosci struktur odpowiednikw w zestawie B . . . . . 179
7.5 Rozkady zozen z wieksza liczba odpowiednikw . . . . . . . . . 182
7.6 Odpowiedniki Unternehmensbesteuerung . . . . . . . . . . . . . 182
7.7 Struktury odpowiednikw Umweltprobleme . . . . . . . . . . . . 183
7.8 Rozkad czestosci struktur odpowiednikw dla par w zestawie B . 184
7.9 Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy gen . . . . 185
7.10 Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy prep . . . 186
7.11 Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy nom-adj . 187
7.12 Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy app-als . . 188
7.13 Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy other . . . 189
7.14 Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy idiom . . . 190
8.1 Rozkad czestosciowy interfiksw w zebranych zozeniach . . . . 193

8.2 Dziesiec najczestszych leksemw okreslajacych
wystepujacych

w zozeniach z interfiksem -e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Spis tablic 11
8.3 Przykadowa lista zozen nominalnych, interfiksw i najczest-

szych struktur odpowiednikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
8.4 Rankingi zaleznosci miedzy interfiksem a liczba odpowiednika
wyrazu okreslajacego
zozenia wedug miar , 2 oraz MI dla da-
nych niefiltrowanych i nieweryfikowanych z listy LN . . . . . . . 204
8.5 Rankingi zaleznosci miedzy interfiksem a liczba odpowiednika
zozenia wedug miar , 2 oraz MI dla da-
nych recznie weryfikowanych z listy LB . . . . . . . . . . . . . . 206
8.6 Zaleznosci miedzy parafraza a struktura ekwiwalentu wedug
miary wzajemnej informacji MI . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
8.7 Fragment listy przykadw w postaci wektorw cech z odpowied-
nimi wzorcami skadniowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
8.8 Zozenia o odwrconych czonach i identycznych odpowiednikach 224
Spis rysunkw
3.1 Peny schemat procesu ekstrakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

3.2 Przykadowe reguy tokenizatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
3.3 Przykad dziaania tokenizatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
3.4 Model zaszumionego kanau dla tumaczenia statystycznego (Ju-
rafsky i Martin 2000) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
3.5 Dopasowanie z niezaleznymi angielskimi wyrazami . . . . . . . . 76
3.6 Dopasowanie z niezaleznymi francuskimi wyrazami . . . . . . . . 77
3.7 Oglne dopasowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
3.8 Przykadowe dopasowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
3.9 Rozkady czestosci zozen w zestawach testowych . . . . . . . . . 81
3.10 Przykadowe pene dopasowanie reczne . . . . . . . . . . . . . . 82
3.11 Dwa rzne odpowiedniki zozenia berprfungsantrag . . . . . . 93
3.12 Porwnanie wynikw po zastosowaniu filtrw i ich kombinacji
w postaci graficznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
4.1 Pseudokod oglnego algorytmu dzielacego

wyrazy zozone . . . . 106
4.2 Drzewo wyszukiwania dla wyrazu Druckerzeugnisse . . . . . . . 108
4.3 Ujednoznacznianie za pomoca sownika bilingwalnego . . . . . . 112
4.4 Czesciowo udane ujednoznacznienie metoda L EX + WWW1 . . . . 113
4.5 Nieudane ujednoznacznienie metoda L EX + WWW1 . . . . . . . . 114
4.6 Udane ujednoznacznienie za pomoca L EX + WWW2 . . . . . . . . 115
5.1 Trafnosc parafrazowania dla wszystkich typw . . . . . . . . . . 139

5.2 Porwnanie rozkadw parafraz w zestawie testowym oraz w wy-
nikach uzyskanych automatycznie (Ciemne kolumny to przykady
z zestawu testowego, jasniejsze reprezentuja wyniki automatu) . . 140
5.3 Trafnosc dla parafraz zozen typu N+N . . . . . . . . . . . . . . . 140
13
14 Spis rysunkw
5.4 Porwnanie proporcji dla parafraz przyimkowych w zestawie oraz

w wynikach uzyskanych automatycznie . . . . . . . . . . . . . . 141
5.5 Rozbicie danych dla trafnosci na poszczeglne przyimki . . . . . 142
6.1 Uproszczony schemat bazy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

6.2 Struktura symbolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
6.3 Przykadowy widok aplikacji dla wyrazu Ausfuhrlizenzen . . . . . 162
6.4 Relacje zachodzace
miedzy zestawami . . . . . . . . . . . . . . . 166
6.5 Mikrostruktura hasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
7.1 Dystrybucja frekwencyjna niemieckich wyrazw zozonych

w korpusie. Pierwszy rysunek skupia sie na rozkadzie czestych
zozen, drugi na rozkadzie rzadkich. . . . . . . . . . . . . . . . . 172
7.2 Stosunek liczby tokenw do liczby typw dla wyrazw zozonych
oraz niezozonych dla wzrastajacej
dugosci korpusu (w skali li-
niowej oraz logarytmicznej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
8.1 Graficzne porwnanie rozkadw odpowiednikw dla podstawo-

wych typw parafraz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
Abstract
We apply methods first used for statistical machine translation to the automatic
extraction and analysis of German compound nouns and their Polish equivalents.
A large German-Polish parallel corpus is used as the main source of data. In the
course of this work several new applications are developed and described. With the
help of these applications a set of more than 140,000 unique German compound
nouns is created for which we are able to identify more than 200,000 unique Polish
counterparts in the corpus.
From this data we extract several subsets of equivalence pairs that have been
filtered either automatically or half-automatically. Additionally, one manually ver-
ified subset of equivalence pairs is created. These data sets serve as reference
material for the verification of several claims from other works in contrastive lin-
guistics that based their results on much smaller amounts of data. Apart from that
we supply information about the quantitative distribution of German compound
nouns and their Polish equivalents which has not been provided in any earlier
work.
15
Rozdzia 1
Uwagi wstepne
1.1 Wprowadzenie
Im Rahmen eines harmonisierten Ver- Zharmonizowana procedura homologa-

fahrens der Bauartgenehmigungr1s fr cjir1s przednich swiate pozycyjnych
Begrenzungsleuchtenr2s , Schluleuch- bocznychr2s , tylnych swiate pozycyj-
tenr3s und Bremsleuchtenr4s kann je- nych bocznychr3s i swiate stopur4s
der Mitgliedstaatr5s feststellen, ob die umozliwia kazdemu Panstwu Czon-
gemeinsamen Vorschriften fr den Bau kowskiemur5s sprawdzenie zgodnosci
und die Prfung eingehalten worden sind, ze wsplnymi wymogami konstrukcyj-
und die anderen Mitgliedstaatenr6s von nymi i testowymi oraz informowanie in-
der getroffenen Feststellung durch ber- nych Panstw Czonkowskichr6s o swo-
sendung einer Abschrift des fr jeden ich ustaleniach, przez przesanie kopii
Typ einer Begrenzungsleuchter7s , ei- swiadectwa homologacjir10s danej cze-
ner Schluleuchter8s bzw. einer Brems- sci, sporzadzanego
dla kazdego typu
leuchter9s ausgestellten Bauartgeneh- przednich swiate pozycyjnych bocz-
migungsbogensr10s unterrichten. nychr7s , tylnych swiate pozycyjnych
bocznychr8s i swiate stopur9s .
Tablica 1.1: Fragment Dyrektywy Rady z dnia 27 lipca 1976 r. w sprawie zblize-
nia ustawodawstw Panstw Czonkowskich odnoszacych
sie do swia-
te obrysowych, przednich swiate pozycyjnych (bocznych), tylnych
swiate pozycyjnych (bocznych) i swiate stopu pojazdw silniko-
wych i ich przyczep (C ELEX: 31976L0758)
Wprowadzajacy
przykad przedstawia niemieckie zdanie zawierajace szesc
rznych niemieckich zozen nominalnych oraz polski odpowiednik tego zdania.
17
18 Rozdzia 1. Uwagi wstepne
Za pomoca indeksw dolnych zaznaczylismy w obu wersjach jezykowych moz-

liwe ekwiwalenty. Jedynie zozenia Bremsleuchte oraz Mitgliedstaat wystepuja
w Duden Universalwrterbuch (Duden 2006), w przypadku Schluleuchte mozna
odnalezc tylko podobny wyraz Schlusslicht1. W sowniku dwujezycznym PONS
Growrterbuch Deutsch-Polnisch (Bayer 2008) nie wystepuje zadne z wymie-
nionych zozen, mozna jedynie odnalezc warianty podobne: Bremslicht, Schluss-
licht oraz Mitgliedsstaat z dodatkowym interfiksem +s.
Brak takich wyrazw w sownikach nie jest niczym zadziwiajacym. W nie-
mieckiej leksykografii juz dawno stwierdzono, ze nie ma sensu waczac
do sow-
2
nikw wszystkich wyrazw zozonych o regularnym charakterze , co z reszta
ze wzgledu na produktwnosc i teoretyczna nieograniczonosc kompozycji by-
oby niewykonalne. Wyrazy typu Begrenzungsleuchte, Bremsleuchte i Schluss-
leuchte mozna potraktowac jako sownictwo fachowe, ktre niekoniecznie trzeba
uwzglednic w sowniku oglnym, nawet gdy nie sa w peni przezroczyste. Z dru-
giej strony nie ma pewnosci, czy istnieje sownik fachowy niemiecko-polski, ktry
te wyrazy zawiera. A nawet jesli istnieje, to i tak mozna przytoczyc wiele innych
przykadw dla wyrazw zozonych, ktrych ten sownik juz zawierac nie bedzie.
Z powyzszego przykadu mozemy odczytac polskie odpowiedniki, np. dla Be-
grenzungsleuchte mamy przednie swiato pozycyjne boczne. Odpowiedniki te sa
prawdopodobnie dzieem tumaczy specjalistw, ktrzy przy ich ustaleniu korzy-
stali z innych zrde niz sowniki3. Z kolei w przypadku wyrazu Bauartgenehmi-
gungsbogen trudno mwic o sownictwie fachowym, mimo tego, ze ma jego ce-
chy. Mamy raczej do czynienia z okazjonalizmem albo podobna struktura, ktra
pzniej bedziemy okreslali jako Textwort (wyraz tekstowy)4.
Przytoczony przykad ilustruje kilka znanych faktw:
kompozycja jako sposb na tworzenie nowych rzeczownikw jest czestym

i chetnie stosowanym srodkiem sowotwrczym w jezyku niemieckim;
tylko niektre zozenia nominalne mozna odnalezc w sownikach, nawet

wtedy, gdy nie sa one w peni motywowane;
nieocenionym zrdem wiedzy moga okazac sie teksty rwnolege stwo-

rzone przez tumaczy specjalistw.
1 Niezwracamy w tej chwili uwagi na rznice miedzy stara a nowa pisownia niemiecka,
tylko
traktujemy segmenty Schluss- i Schlu- jako rwnowazne.
2 O tym wiecej w rozdziale 2.1.2.
3 Korzysta si
e np. z opisw technicznych napisanych w odpowiednich jezykach, ktre nieko-
niecznie sa tekstami rwnolegymi a jedynie tekstami porwnywalnymi.
4 Wyrazy tekstowe wprowadzamy rwniez w rozdziale 2.1.2.
1.2. Niemieckie zozenia nominalne 19
Wiedze dotyczac
a niemieckich rzeczownikw zozonych oraz ich polskich
odpowiednikw zawarta w korpusach rwnolegych mozna wykorzystac na dwa
sposoby:
mozna zestawic wszystkie zozenia i ich ekwiwalenty, korzystajac

z tego
zestawienia jako sownika (przydatne w przypadku sownictwa fachowego);
mozna wykorzystac takie zestawienie do analizy mozliwych regularno-

sci zachodzacych
pomiedzy niemieckimi zozeniami a ich tumaczeniami
(przydatne w przypadku tumaczenia nieznanych wyrazw tekstowych).
W niniejszej rozprawie zajmiemy sie technicznymi i teoretycznymi aspektami

obu zagadnien. Skupimy sie szczeglnie na automatycznej i pautomatycznej
eksploatacji duzych korpusw rwnolegych. Opiszemy w ramach tej pracy stwo-
rzone narzedzia do ekstrakcji, analizy i weryfikacji par odpowiednikw oraz za
ich pomoca uzyskane dane. Zebrany materia zostanie wykorzystany do prezenta-
cji rozkadw czestosciowych dla rznych klas zozen nominalnych i ich polskich
odpowiednikw. Tym samym uzupenimy wczesniejsze prace o podobnej tema-
tyce jezykoznawczej o dokadne dane liczbowe. Omwimy mozliwe regularno-
sci zachodzace
miedzy niemieckimi zozeniami nominalnymi oraz ich polskimi
odpowiednikami. Wczesniejsze koncepcje z innych prac kontrastywnych zostana
ocenione na podstawie naszych danych pod wzgledem przydatnosci jako algo-
rytmy tumaczenia klasycznego oraz maszynowego.
Niniejsza rozprawa jest pierwsza praca, ktra porusza temat automatycznej
identyfikacji i ekstrakcji niemieckich zozen nominalnych i ich odpowiednikw
w innym jezyku. Zgodnie z nasza wiedza jest to rwniez pierwsza praca w ra-
mach niemiecko-polskiej lingwistyki kontrastywnej, w ktrej stosuje sie metody
automatyczne oraz kwantytatywne do analizy zebranego materiau. Nie jest nam
tez znana praca z dziedziny badan kontrastywnych nad niemieckimi zozeniami
rzeczownikowymi, ktra wykorzystywaaby porwnywalnie duze zestawy zozen.
Nasze dane pod wzgledem liczby rznych par odpowiednikw przekraczaja ma-
teria z innych prac o dwa rzedy wielkosci, a pod wzgledem liczby par tokenw
o trzy rzedy wielkosci.
1.2 Niemieckie zozenia nominalne

Przedmiotem naszej pracy sa niemieckie rzeczowniki zozone. Pojecia rzeczow-
nik zozony, zozenie rzeczownikowe oraz zozenie nominalne traktujemy
w tej pracy jako synonimiczne. Posuzymy sie gwnie nastepujac
a prosta defini-
cja zozenia nominalnego:
Unter Zusammensetzungen (Komposita) verstehen wir Wrter, die

ohne zustzliche Ableitungsmittel aus zwei oder mehreren selbststn-
dig vorkommenden Wrtern gebildet sind. Dabei stellt der (isolierba-
re) erste Bestandteil [...] das Bestimmungsglied dar, der zweite das
Grundwort (die Basis), das die Wortart der ganzen Zusammensetzung
festlegt. (Duden 1998, str. 432)
Powyzsza definicje zastapimy

w rozdziale 3.5.1 mniej wiecej rwnowazna de-
finicja techniczna, bez ktrej zadanie identyfikacji i ekstrakcji nie byoby wyko-
nalne. Do powyzszej definicji nalezy jeszcze dodac pisownie aczn a, ktra jest
jednym z gwnych kryteriw identyfikacji niemieckich zozen. W innych defini-
cjach wylicza sie miedzy innymi nastepujace
cechy zozen nominalnych (na pod-
stawie Ortner i Ortner 1984, Stepanowa i Fleischer 1985, Fleischer i Barz 1995):
akcent gwny pada na pierwszy czon;
binarna struktura;
subordynacja i niezmienna kolejnosc czonw;
niejawnosc relacji semantycznych zachodzacych

miedzy czonami.
Dla automatycznej identyfikacji nie korzystamy z powyzszych kryteriw. Zo-

zenia ekstrahujemy z tekstw elektronicznych, wiec informacje o akcencie nie sa
nam dane. W rozdziale 4.4.2 z kolei jawnie lekcewazymy zasade binarnosci dla
rzeczownikw wielokrotnie zozonych, gdyz prba uwzglednienia zozonej struk-
tury binarnej utrudniaby konstrukcje modelu probabilistycznego. Przy ekstrakcji
nie korzystamy tez z kryteriw semantycznych, stad ostatnie dwa punkty nie suza
nam do okreslenia przedmiotu naszych badan. Zajmujemy sie nimi jednak juz po
ekstrakcji: Na temat nietypowych relacji subordynacji oraz o prbach zamiany ko-
lejnosci czonw piszemy nieco wiecej w rozdziale 8.3. Relacjom zachodzacym
miedzy czonami poswiecilismy druga poowe nastepnego rozdziau, a automa-
tycznym metodom parafrazowania cay rozdzia 5.
W skutek przyjecia tak uproszczonego zestawu kryteriw dla identyfikacji zo-
zen nominalnych pojawiaja sie problemy zwiazane
z odgraniczeniem zozen no-
minalnych od innych powierzchownie podobnych struktur, szczeglnie od tzw.
Zusammenbildungen (formacje prefiksalno-sufiksalne) oraz od derywatw po-
wstaych z innych zozen, w tym tez z czasownikw zozonych. Kilka sposobw
na odrzucenie bednych identyfikacji przedstawimy w rozdziale 3.5.4. W pozo-
staych przypadkach trzymamy sie definicji z rozdziau 3.5.1 i traktujemy takie
formacje jako zozenia nominalne, o ile zostana tak zidentyfikowane.
1.3. Wczesniejsze badania o podobnym zakresie 21
1.3 Wczesniejsze badania o podobnym zakresie

Temat niemieckich wyrazw zozonych oraz ich odpowiednikw w rznych jezy-
kach zosta juz wczesniej intensywnie przebadany, np. dla angielskiego (Djirac-
kor 1981), francuskiego (Bossong 1981, Stein 1993), polskiego (Jeziorski 1983),
chinskiego (Sui 1983), hiszpanskiego (Angele 1992), czeskiego (Kotulkova 2004)
lub litewskiego (Stankeviciene i Bilinskiene 2006). Wszystkie wspomniane prace
opieraja sie na odpowiednio wiekszych lub mniejszych zestawach zozen oraz
ich odpowiednikw w drugim jezyku. We wszystkich pracach zasoby te zostay
zebrane recznie, tzn. zrdowe niemieckie zozenia zostay znalezione poprzez
przegladanie
niemieckich tekstw, nastepnie zostay odszukane ich odpowiedniki
w tumaczeniach lub innych rodzajach tekstw rwnolegych.
1.3.1 Porwnanie z jezykiem polskim: praca Jana Jeziorskiego

Szczeglne znaczenie dla nas ma praca Jeziorski (1983), ktra jak dotad jest naj-
obszerniejszym opisem niemieckich zozen nominalnych oraz ich polskich odpo-
wiednikw, co nie ulega tez zmianie przez ukazanie sie niniejszej rozprawy. Za
pomoca metod automatycznych nie jestesmy w stanie przeprowadzic podobnie
precyzyjnej analizy, jak uczyni to Jeziorski, gdyz jestesmy zmuszeni do ustepstw
pod wzgledem gebokosci analizy5 oraz penosci materiau6 . Wydaje nam sie jed-
nak, ze jestesmy w stanie dostarczyc dodatkowe dane, ktre z kolei leza poza
zasiegiem tradycyjnych metod: dane czestosciowe dla duzych zestaww mate-
riau. Jeziorski do swoich badan wykorzysta raptem niecae 2000 przykadw. W
tej pracy korzystamy z rznych zestaww o rznych rozmiarach, od zestawu A
skadajacego
sie z ok. 4.900 rznych zozen i ponad 11.000 par ekwiwalentw
do penego zestawu zozen po filtracji zawierajacego ponad 100.000 zozen oraz
ponad 200.000 rznych odpowiednikw. Przy niektrych zadaniach opieramy sie
wiec na ponad stokrotnie wiekszej ilosci danych niz inni badacze. Wydaje nam
sie tez, ze wartosc dodana stanowia stosowane metody z jezykoznawstwa korpu-
sowego, gdyz w przypadku pracy Jeziorski (1983) o korpusie mwic nie mozna.
Nie bedziemy w tym miejscu pisali wiecej o wynikach z pracy Jeziorski
(1983), poniewaz zostana one przedstawione w poszczeglnych rozdziaach ni-
niejszej pracy, zawsze wtedy, gdy bedziemy porwnywali nasze metody czy wy-
niki z praca Jeziorskiego.
5 Nie mamy mozliwosci penej analizy morfologicznej, np. nie mozemy odrznic derywatw
od wyrazw prostych.
6 Cz
esc materiau tracimy przez bedy, rzne metody filtracji oraz przez reczna weryfikacje.
1.3.2 Prace z innym jezykiem porwnywanym

Praca o bardzo podobnym zakresie i rozmiarze co Jeziorski (1983) jest Kotul-
kova (2004), ktra kontrastuje niemieckie wyrazy zozone z innym sowianskim
jezykiem czeskim. Podejscie Kotulkovej jest, tak jak nasze, oparte na koncep-
cji korpusu bilingwalnego. Korpus ten skada sie z dwch pozycji wspczesnej
literatury, niemieckiej powiesci Gntera Grassa i jej czeskiego tumaczenia oraz
czeskiej powiesci Michala Viewegha i jej przekadu na jezyk niemiecki. Zozenia
rzeczownikowe zostay zidentyfikowane w niemieckich wersjach tych dzie i ze-
stawione z odpowiednimi materiaami czeskimi. W ten sposb zostao zebranych
ok. 3500 par tumaczen. Kotulkova z rozmysem wybiera dziea literackie i bada
jezyk stosowany w literaturze. Tutaj pojawia sie pytanie, czy wyniki bazujace
na twrczosci czterech osb, czyli dwch autorw oraz dwch tumaczy, mozna
przeskalowac na szerszy kontekst, tym bardziej, ze tytu pracy Kotulkovej, Deut-
sche Determinativkomposita und ihre Entsprechungen im Tschechischen, budzi
wieksze oczekiwania. Podobne pytanie mozna zadac dla wszystkich badan opar-
tych na korpusach niezbalansowanych z materiaami pochodzacymi tylko z jednej
dziedziny. Dotyczy to rwniez naszej pracy, gdyz teksty prawnicze sa znane ze
specyficznosci jezyka. Tak jak wczesniej Jeziorski, Kotulkova nie bada aspek-
tw zwiazanych
z produktywnoscia zozen rzeczownikowych oraz ich odpowied-
nikw. Kotulkova przejea rwniez sposb klasyfikacji wedug parafraz zozen
z pracy Jeziorskiego, z tym ze traktuje parafrazy czysto heurystycznie a nie jako
nadbudowe teoretyczna.
Hiszpanskie odpowiedniki niemieckich zozen nominalnych opisano w pracy
Angele (1992) na podstawie tekstw ekonomicznych oraz literatury pieknej. Ze-
brano ponad 3.500 rznych zozen oraz ponad 5800 par odpowiednikw. Zao-
zenia badawcze sa oczywiscie podobne do zaozen wyzej przedstawionych prac,
jednak tutaj skupiono sie dodatkowo na wpywie kontekstu. Szczeglnie sposoby
klasyfikacji zozen odbiegaja od powyzszych prac, gdyz Angele nie stosuje pa-
rafraz jako narzedzia heurystycznego. Jedyny podzia odbywa sie wedug cze-
sci mowy pierwszego czonu. Podobnie postepuje Stein (1993), ktry korzysta
z niemieckich i polskich wnioskw patentowych, na podstawie ktrych zebra ok.
1.500 rznych zozen i tumaczen.
Z wyjatkiem
pracy Jeziorski (1983) wszystkie opisane prace korzystaja juz
z korpusw rwnolegych, z tym ze bardzo maych, skadajacych sie zaledwie
z kilku lub kilkunastu rznych tekstw. Oczywiscie wynika z tego, ze korpusy te
nie sa zbalansowane. Nizej opiszemy nasz korpus, ktry rwniez nie jest zbalan-
sowany, jednak pod wzgledem rozmiarw przekracza korpusy z opisanych prac
o kilka rzedw wielkosci.
1.4. Wykorzystany korpus rwnolegy: JRC-Acquis 23
1.4 Wykorzystany korpus rwnolegy: JRC-Acquis

Teksty rwnolege maja duga historie w jezykoznawstwie tradycyjnym. Najbar-
dziej znanym tekstem rwnolegym jest pewnie Kamien z Rosetty, ktrego odkry-
cie stao sie przeomem na drodze do odczytania egipskich hieroglifw. Jak widac
po pracach opisanych powyzej, tworzy sie czesto wasne mae korpusy rwnole-
ge. W obecnych czasach niektre zbiory tekstw rwnolegych stay sie tak duze,
ze sa przydatne dla metod kwantytatywnych. Praktycznie wszystkie nowoczesne
narzedzia komputerowe powiazane w jakis sposb z przekadem tekstw korzy-
staja w mniejszym lub wiekszym stopniu z wiedzy zawartej w korpusach rwno-
legych. Swietnym przegladem takich co prawda juz starszych narzedzi jest
praca Somers (2001). Niestety nawet w erze internetu dostep do duzych korpu-
sw rwnolegych jest nadal o wiele bardziej ograniczony niz dostep do duzych
korpusw jednojezycznych. Jak dotad nie istnieja tez oglnodostepne rwnolege
korpusy zrwnowazone, a sytuacja jest tym trudniejsza im mniejsza jest spoecz-
nosc jezykowa jednego z jezykw w korpusie.
Istnieje niewiele duzych korpusw niemiecko-polskich, najbardziej znanym
i najwiekszym jest JRC-Acquis (Steinberger et al. 2006), ktry powsta na pod-
stawie Acquis Communautaire (AC), dorobku prawnego Wsplnot Europejskich
i Unii Europejskiej, obejmujacego wszystkie traktaty zaozycielskie i akcesyjne
oraz umowy miedzynarodowe je zmieniajace (tzw. prawo pierwotne), przepisy
wydawane na ich podstawie przez organy Wsplnot (prawo wtrne), umowy mie-
dzynarodowe zawarte przez Wsplnoty i Unie Europejska, orzecznictwo ETS
i Sadu
Pierwszej Instancji, a takze deklaracje i rezolucje oraz zasady oglne prawa
wsplnotowego. (Wikipedia 2008a). Czesc niemiecko-polska jest tylko podzbio-
rem tego korpusu. Ten zbir tekstw prawniczych zawiera teksty, ktre zostay
stworzone w okresie od lat 50-tych dwudziestego wieku do dzisiejszego dnia. Na
poczatku
roku 2007 Unia Europejska miaa 27 czonkw oraz 23 oficjalne jezyki.
Teksty w AC powstay we wszystkich tych jezykach z wyjatkiem jezyka irlandz-
kiego. Korpus JRC-Acquis zosta stworzony przez Joint Reseach Centre (JRC),
grupe zajmujac a sie technologiami przetwarzania jezyka naturalnego podporzad-
kowana Komisji Europejskiej. Do korpusu zostay wybrane wszystkie te teksty,
ktre wystepuja co najmniej w dziesieciu wersjach jezykowych w tym co naj-
mniej w trzech jezykach z krajw, ktre przystapiy do Unii w roku 2004.
W obecnej wersji korpus JRC-Acquis (wersja 3.0) dla kazdego jezyka za-
wiera srednio 18.833 dokumentw dopasowanych na poziomie zdania. Srednia
liczba zdan dla jednego jezyka wynosi 1.052.759. Czesc niemiecko-polska kor-
pusu skada sie z 23.322 rwnolegych tekstw zawierajacych w sumie 1.231.766
par zdan. Usunelismy z tego korpusu pary zdan, ktre zawieraja gwnie obcy ma-
teria jezykowy, tzn. inne jezyki niz odpowiednio niemiecki lub polski. Po takiej
filtracji niemiecka czesc korpusu skada sie z 26.704.419 tokenw oraz z 272.038
typw, a polska czesc z 25.405.924 tokenw oraz 183.529 typw. Tokeny nume-
ryczne zostay pominiete, wielkie litery zostay zamienione na mae.
Brak rwnolegych korpusw zbalansowanych nie pozwala na przeprowadze-
nie badan wykraczajacych
poza pewna dziedzine. Zozenia nominalne oraz ich
polskie odpowiedniki, ktre wydobedziemy z tego korpusu beda rwniez na-
cechowane wasnosciami jezyka prawniczego. Nalezy o tym pamietac podczas
przegladania
wszystkich rozkadw czestosciowych przedstawionych w tej pracy.
Rozkady dla korpusu zbalansowanego moga wygladac zupenie inaczej. W roz-
dziaach 7 i 8 zauwazylismy kilka rozbieznosci z liczbami podanymi przez innych
badaczy. Jednym z mozliwych wytumaczen dla tych rznic jest specyficznosc je-
zyka w korpusie. Nie traktujemy tej pracy jednak jako czesci tzw. legilingwistyki.
Kolejny problem zwiazany
z charakterystyka korpusu, wynika z faktu, ze nie
wiemy, w jaki sposb powstay tumaczenia tekstw w korpusie. Nie mamy infor-
macji o kierunku tumaczen oraz o zaleznosciach miedzy rznymi wersjami jezy-
kowymi. Jest mozliwe, ze wersje polskich tekstw zostay przetumaczone z wer-
sji niemieckich, lub ze obie wersje powstay niezaleznie na podstawie wsplnego
tekstu angielskojezycznego. Co wiecej, jezyk zrdowy oraz kierunki tumaczenia
moga byc inne dla rznych ustaw w korpusie. W tym przypadku charakter prawni-
czy tekstw dziaa na nasza korzysc, poniewaz mozemy zaozyc, ze tumaczenia
sa bardzo wierne i podobne dla wszystkich wersji jezykowych, nawet w przy-
padku, gdy dla wybranej pary jezykw nie sa one wzajemnymi tumaczeniami.
Wynika z tego pewne ograniczenie metodologiczne i terminologiczne. W caej
pracy nie bedziemy mwili o niemieckich zozeniach nominalnych i ich ekwi-
walentach jako o parach tumaczen. Zamiast tego bedziemy stosowali bardziej
neutralne terminy odpowiednik lub ekwiwalent.
Na odstepstwa od tej zasady pozwalamy sobie tylko w rozdziale 8.2, przy
czym i tam pojecie tumaczenie nie odnosi sie do ekstrahowanych odpowiedni-
kw, tylko do potencjalnych tumaczen powstaych za pomoca teoretycznej apli-
kacji tumaczacej
wykorzystujacej zebrane zozenia i ich ekwiwalenty jako mate-
ria referencyjny.
1.5 Cele rozprawy

W niniejszej rozprawie wystepuje naturalny podzia celw na dwie kategorie: na
czesc blizsza informatyce oraz na czesc jezykoznawcza. Podzia nie jest oczy-
wiscie absolutny. Stworzone narzedzia musza uwzglednic nature jednostek lin-
gwistycznych, ktre przetwarzaja, a badania jezykoznawcze sa przeprowadzane
ze swiadomoscia o pochodzeniu analizowanych danych. Aspekty informatyczne
pracy obejmuja nastepujace zadania:
1.5. Cele rozprawy 25
stworzenie i opis narzedzi do automatycznej identyfikacji oraz analizy nie-

mieckich zozen;
stworzenie i opis narzedzi do automatycznej ekstrakcji i filtracji niemiec-

kich zozen nominalnych oraz ich polskich ekwiwalentw;
przeniesienie metod automatycznej parafrazy zozen nominalnych z jezyka

angielskiego na jezyk niemiecki;
stworzenie i opis narzedzi do wygodnej i szybkiej weryfikacji zebranego

materiau.
W czesci jezykoznawczej wykorzystujemy wczesniej stworzone narzedzia i za

ich pomoca staramy sie zrealizowac nastepujace
cele:
zebranie duzego zestawu danych za pomoca opisanych narzedzi, ktry roz-

miarem jest zblizony do duzych sownikw bilingwalnych;
wprowadzenie metod automatycznych i pautomatycznych do niemiecko-

polskiego jezykoznawstwa kontrastywnego wraz z ocena przydatnosci uzy-
skanych wynikw;
uzupenienie wynikw z wczesniejszych prac kontrastywnych o podobnym

zakresie tematycznym o precyzyjne dane czestosciowe;
empiryczne sprawdzenie twierdzen pochodzacych

z wczesniejszych prac
kontrastywnych w tym w szczeglnosci z pracy Jeziorski (1983) za
pomoca zebranego materiau oraz metod z lingwistyki kwantytatywnej;
publiczne udostepnienie recznie sprawdzonego zestawu referencyjnego

(dodatek A) na rzecz spoecznosci jezykoznawczej.
Wedug naszej wiedzy niniejsza praca jest pierwsza prba pogodzenia metod
z lingwistyki komputerowej z niemiecko-polskim jezykoznawstwem kontrastyw-
nym. Nie jest nam tez znana zadna inna praca z jezykoznawstwa kontrastywnego
wykorzystujaca w takim stopniu metody automatyczne i pautomatyczne dla in-
nych par jezykw. Nie mwimy w tym miejscu o pracach z dziedziny tumaczenia
automatycznego, ktre korzystaja z podobnych zasobw danych i metod, ale kt-
rych nie mozna zaliczyc do badan kontrastywnych, gdyz skupiaja sie bardziej na
wasnosciach formalnych algorytmw tumaczenia niz na konkretnych zjawiskach
z jezyka naturalnego.
Rozdzia 2
O klasyfikacji niemieckich zozen
nominalnych
2.1 Wedug stopnia leksykalizacji i idiomatyzacji
Klasyfikacja zozen nominalnych wedug stopnia leksykalizacji nie jest zadaniem

prostym, tym bardziej, ze pojecie leksykalizacji jest interpretowane przez rz-
nych badaczy na co najmniej dwa sposoby: pierwsza i zarazem wieksza grupa
badaczy traktuje leksykalizacje jako proces rwnoznaczny lub scisle powiazany

z procesem idiomatyzacji. Np. Fleischer i Barz (1995) i podobnie Angele (1992)
pojmuja leksykalizacje jako proces majacy
dwie strony: Speicherung und De-
motivation (Fleischer i Barz 1995, str. 1516), ktre wystepuja rwnoczesnie,
poniewaz Speicherung ohne Demotivation bedeutet noch keine Lexikalisierung.
W tej pracy skupimy sie na drugim rozumieniu leksykalizacji jako procesu
waczania
wyrazu do sownictwa czy leksykonu, ktremu nie musi towarzyszyc
rwnoczesna demotywacja czy idiomatyzacja. W Bumann (2002, str. 405) poje-
cie leksykalizacja jest rwnoznaczne z wyzej wymieniona Speicherung, ktra
w pierwszym ujeciu leksykalizacji jest rozumiana tylko jako podproces. Podob-
nie postepuje Kge (1980, str. 28), ktry odrzuca rwnoznacznosc leksykalizacji
i idiomatyzacji. Idiomatyzacje czy demotywacje Kge (1980, str. 12) traktuje jako
oddzielny proces i rozrznia trzy typy motywacji dla zozen nominalnych: zoze-
nia w peni motywowane (vollmotiviert), czesciowo motywowane (teilmotiviert)
oraz idiomatyzowane. W tym ujeciu leksykalizacja i idiomatyzacja sa procesami
przebiegajacymi
ortogonalnie, a nie rwnolegle jak w pierwszym przypadku.
27
28 Rozdzia 2. O klasyfikacji niemieckich zozen nominalnych
2.1.1 Idiomatyzacja
W odniesieniu do zozen nominalnych pena motywacja oznacza, ze znaczenia

czonw uczestnicza w peni w znaczeniu zozenia, ktre mimo tego nie jest jedy-
nie suma znaczen czonw. Konieczna dla zrozumienia tego zozenia jest wiedza
o rznych i specyficznych semantycznych relacjach zachodzacych miedzy czo-
nami w peni motywowanego zozenia (por. Kge 1980, str. 13 i str. 15).
Jako przykady dla w peni motywowanych zozen z naszego korpusu po-
damy Fahrzeughersteller oraz Vertragshersteller: w przypadku Fahrzeugherstel-
ler mamy do czynienia z podmiotem produkujacym samochody, ale Vetragsher-
steller nie jest podmiotem produkujacym kontrakty, tylko producentem, z ktrym
ktos podpisa kontrakt (prawdopodobnie na kupno jego produktw). Oba zozenia
sa w peni motywowane, znaczenia czonw sa zawarte w znaczeniu caej kon-
strukcji. Interpretacja tych zozen opiera sie gwnie na wiedzy o jezyku i swie-
cie.1 . W przypadku zozen wystepujacych
w tekscie korzysta sie dodatkowo z wie-
dzy sytuacyjnej oraz z kontekstu. 2
Wyrazy czesciowo motywowane Kge (1980, str. 18) definiuje nastepujaco:

Ein teilmotiviertes Kompositum unterscheidet sich von einem vollmotivierten
dadurch, da seine lexikalische Bedeutung anders als bei diesem [dem vollmo-
tivierten Kompositum] signifikant ber die Motivationsbedeutung hinausgeht.
Przykady z korpusu to Gedankenstrich zdefiniowany jako Satzzeichen fr Unter-
brechung, Pause [. . . ], um die Einschaltung eines Gedanken zu kennzeichnen
(Wahrig 2002) oraz Zentralbank w znaczeniu eine fr die Geld- und Whrungs-
politik eines Whrungsraums zustndige Institution (Wikipedia 2008b). Ge-
dankenstrich (myslnik) jest czyms wiecej niz kreska powiazan
a w jakis sposb
z pewna mysla, ma on rwniez funkcje znaku interpunkcyjnego. Podobnie Zen-
tralbank nie jest tylko bankiem o centralnym znaczeniu. Z drugiej strony Gedan-
kenstrich jest kreska, a Zentralbank bankiem, zatem nie mozna mwic o penej
idiomatyzacji.
Dla interpretacji zozen zidiomatyzowanych znaczenia czonw nie maja istot-
nego wpywu na znaczenie caego zozenia (Kge 1980, str. 22). Przykady z kor-
pusu to Ruhestand, Laufbahn3 lub Gesichtspunkt.
1 Jako przykad zastosowania wiedzy o jezyku do interpretacji wyrazu Vertragshersteller

mozna potraktowac znajomosc innych podobnych zozen takich jak np. Vertragshndler, Vertrags-
partner, . . . (por. Erben 2006, str. 70) Dziaa tutaj zasada analogii, o ktrej jeszcze napiszemy nieco
wiecej w rozdziale 8.2.
2 Wi
ecej o znaczeniu kontekstu dla interpretacji formacji sowotwrczych u Gauger (1971,
str. 156) oraz Matussek (1994, str. 4243).
3
Tutaj jako kariera zawodowa. Laufbahn zrozumiane jako bieznia trzeba zaliczyc do zozen
w peni lub czesciowo motywowanych.
2.1. Wedug stopnia leksykalizacji i idiomatyzacji 29
2.1.2 Leksykalizacja
Szczeglnie ciekawa w przypadku prac opartych na korpusach jest analiza mate-
riau jezykowego, ktry nie zosta jeszcze skodyfikowany w sownikach lub kt-
rego znaczenie odbiega od materiau kodyfikowanego. W niniejszej pracy ziden-
tyfikowano w korpusie ponad 100.000 rznych lematw niemieckich zozen no-
minalnych. Wsrd tych lematw tylko ok. 8.000 wyrazw odnaleziono w Duden
Universalwrterbuch (Duden 2006). Wedug przyjetej w tej pracy interpretacji po-
jecia leksykalizacji, traktujemy takie wyrazy jako zleksykalizowane. Takie ro-
zumowanie dziaa jednak tylko w jedna strone, wniosek odwrotny nie musi byc
koniecznie prawdziwy: juz Stepanowa i Fleischer (1985, str. 172) zauwazaja, ze
brak wystepowania pewnej formacji sowotwrczej w najnowszych sownikach
nie swiadczy o nowosci, czyli braku leksykalizacji, tej formacji. Pochopna klasy-
fikacja takiej formacji jako neologizmu nie jest wskazana.
Termin neologizm stanowi juz problem sam w sobie. Bumann (2002, str. 463)
definiuje neologizmy jako: Neu eingefhrter oder neuartig gebrauchter spra-
chlicher Ausdruck. Im Unterschied zu okkasionellen Ad-hoc-Bildungen sind
N[eologismen] zwar schon zu einem gewissen Grade usuell und lexikalisiert, doch
werden sie von den Sprechern noch als neu empfunden und sind stilistisch entspre-
chend markiert. Wynika z tego pewien paradoks, ktry zauwaza tez Schippan
(1992, str. 244): da ein Neologismus, wenn der erst einmal usuell wird, eigen-
tlich schon kein Neologismus mehr ist. Schippan twierdzi, ze problem ten mozna
obejsc poprzez anotowanie neologizmw datami ich powstania.
Waznym aspektem jest odczuwanie nowosci formacji. U Barz (1998, str. 14)
czytamy, ze wrazenie nowosci sabnie, gdy formacja a) powstaje wedug znanych,
produktywnych schematw, b) jest w peni motywowana oraz c) jest zrozumiaa
poza kontekstem.
Wynika z tego, ze motywowane zozenia, ktre powstay wedug produktyw-
nych schematw sowotwrczych sprawiaja tylko sabe wrazenie nowosci lub nie
sprawiaja go w ogle, nawet gdy nie sa zleksykalizowane. Tym samym nie mozna
ich traktowac jako neologizmw. Teubert (1998, str. 135) radzi sobie bez poje-
cia nowosci i stwierdza: Zusammensetzungen gelten nur dann als Neologismen,
wenn ihre Bedeutung nicht regelhaft abgeleitet werden kann.
Podobnie argumentuja Drosdowski et al. (1977, str. 121) okreslajac zadanie
leksykografii nastepujaco:

Ein Wrterbuch hat nicht die Aufgabe, das aufzunehmen, was al-
les nach den Regeln unserer Sprachsystems gebildet werden kann
und was in bestimmten Situationen auch gebildet wird, sondern aus-
schlielich das, was den Charakter der Situationsbedingtheit verloren
hat, was fr die Allgemeinheit oder jedenfalls einen greren Perso-
nenkreis von Bedeutung ist und in den allgemeinen Sprachgebrauch

bergegangen ist.
Przedstawionych kryteriw nie mozna niestety zastosowac do automatycz-
nych analiz materiau korpusowego pod wzgledem wystepowania neologizmw.
Opieraja sie one na mniej lub bardziej subiektywnych wrazeniach takich, jak
odczuwanie nowosci formacji czy oszacowaniu uzualnosci wyrazu. Korzystanie
z aktualnego sownika jako materiau referencyjnego odpada, zgodnie z wcze-
sniejsza argumentacja. 4 Podobny problem ma Elsen (2004, str. 22):
Ein Korpus muss bearbeitbar sein, und zwar anhand mglichst ob-
jektiver, vom Bearbeiter unabhngiger Kriterien. Eine dynamische
Erscheinung wie die des Neologismus ist jedoch nicht eingrenzbar.
Ze wzgledu na trudnosci przy definicji neologizmu oraz jeszcze wieksze pro-

blemy przy identyfikacji kandydatw na neologizmy rezygnujemy w niniejszej
pracy poza tym rozdziaem z pojecia neologizmu. W pracy Elsen (2004) podjeto
odwrotna decyzje, wszystkie nowe czy okazyjne formacje traktuje sie jako neo-
logizmy w szerszym znaczeniu. W tej rozprawie wolimy nie naduzywac pojecia
neologizmu.
W niemieckiej literaturze jezykoznawczej pojawia sie wiele oznaczen dla wy-
razw, ktrych nie mozna jeszcze zakwalifikowac jako neologizmw. Spotka-
lismy sie z pojeciami Okkasionalismus, Ad-Hoc-Bildung, Gelegenheitsbildung,
Situationsbildung, Augenblicksbildung, Wortneubildung czy Textwort. Pierwsze
piec nazw uzywa sie zamiennie, ostatnie dwa pojecia odstaja nieco od reszty.
Termin Textwort pochodzi z pracy Motsch (2004, str. 18). Autor odnosi sie
tak do wyrazw, ktre sa wynikiem zastosowania pewnego schematu sowotwr-
czego i ktre wystepuja tylko w tekstach czy konkretnych wypowiedziach, a nie
w sowniku. Jako Wortneubildung okresla sie zarwno okazjonalizmy jak i neolo-
gizmy oraz zjawiska posrednie. Z nazwy wynikaja jednak pewne wymagania co
do nowosci tak okreslonego wyrazu, ktre nie pojawia sie w przypadku terminu
Textwort.
Dla niniejszej pracy decydujaca
jest zgodnosc definicji pojecia Textwort z pro-
blemem opisanym na poczatku tego podrozdziau polegajacym na tym, ze wiek-
szosc zidentyfikowanych zozen wystepuje w korpusie, ale nie w wybranym sow-
niku. Jako polski odpowiednik terminu Textwort przyjmujemy pojecie wyraz tek-
stowy. Stosujemy wiec rozrznienie na wyrazy tekstowe oraz wyrazy zleksy-
kalizowane, gdzie leksykalizacje uzalezniamy od sownika Duden (2006). Nie
4 Jest
to metoda, z ktrej sie korzysta z braku lepszych rozwiazan.
Jako neologizm okresla sie
wtedy kazdy wyraz, ktry nie zosta odnaleziony w pewnym ustalonym sowniku referencyjnym.
Elsen (2004) porwnuje ze soba kolejne wydania pewnego sownika. Hasa ktre pojawiy sie
w nowszej wersji traktuje sie jako neologizmy.
2.2. Klasyfikacje semantyczne w jezykoznawstwie klasycznym 31
wypowiadamy sie o nowosci formacji, stad przy takim podziale na wyrazy tek-
stowe oraz wyrazy zleksykalizowane nie popeniamy bedu, przed ktrym powy-
zej ostrzegalismy sowami z Stepanowa i Fleischer (1985).
2.2 Klasyfikacje semantyczne w jezykoznawstwie

klasycznym
2.2.1 Opisy oparte na skadni
Na wiele prb opisu semantycznego zozen nominalnych wpywaja nadrzedne
teorie i modele gramatyczne. W tej czesci opiszemy podejscia, ktre albo zapo-
zyczay metody ze skadni albo prboway traktowac sowotwrstwo niemieckie,
w tym szczeglnie proces kompozycji, jako proces skadniowy. Wiekszosc takich
opisw odwouje sie do modeli pochodzacych z gramatyki generatywnej i po-
krewnych formalizmw. W niektrych pracach jednak powoanie sie na grama-
tyke generatywna wydaje sie byc objawem mody panujacej
w okresie, w ktrym
te prace powstay.
2.2.1.1 Metody oparte na parafrazach

W cytatach przytoczonych w tym podrozdziale czesto pojawiaja sie pojecia Trans-
formation (transformacja), Transformationsanalyse (analiza transformacyjna) lub
Transform (wynik transformacji), ktrych nie nalezy utozsamiac z transforma-
cjami znanymi z Gramatyki Generatywno-Transformacyjnej. Proces transforma-
cji rozumiemy jako proces parafrazowania, ktrego wynikami sa parafrazy. Juz
Stepanowa (1973, str. 91) stwierdza, ze w latach siedemdziesiatych
istnieje w sro-
dowisku germanistw srodkowo i wschodnioeuropejskich spore zamieszanie
wok pojec Transformationsmethode lub Transformationsanalyse z jednej strony,
a pojeciem Transformationsgrammatik z drugiej strony. Praca Jeziorski (1983)
jest przykadem tego, ze owo zamieszanie przetrwao nawet do wczesnych lat
osiemdziesiatych
jezeli nie duzej. Stad nie bedziemy opisywali podejscia
z pracy Jeziorski (1983) w czesci poswieconej modelom z gramatyki generatyw-
nej, tylko w tym podrozdziale. Przy omawianiu swojej metody Jeziorski powouje
sie przede wszystkim na poglady
pochodzace z prac epic (1970; 1976), gdzie
ustalono dwie podstawowe zasady dla parafraz niemieckich zozen nominalnych
(numeracja zasad w cytacie zostaa dodana przez autora niniejszej pracy):
Das wichtigste Prinzip der Transformation ist die Forderung,

[1] da die Auflsung der ursprnglichen Zusammensetzung nach
Mglichkeit nur die Morpheme enthlt, die in der Zusammensetzung
schon gegeben sind, und [2] da die Morpheme Angehrige derselben

Wortart bleiben. (epic 1970)
Oznacza to, ze zgodnie z tymi wymaganiami jako parafrazy np. zozen typu
N+N nalezy traktowac tylko takie frazy nominalne, ktre skadaja sie z rzeczow-
nika z przydawka zawierajac a rzeczownik. Beda to gwnie przydawki dopenia-
czowe, przydawki w postaci frazy przyimkowej lub apozycje. W pracach Jeziorski
(1983) oraz Kotulkova (2004) przyjmuje sie dodatkowo przydawki przymiotne,
takze w przypadku zozen typu N+N. Dopuszcza sie zatem odstepstwa od dru-
giej zasady, ze elementy parafrazy powinny nalezec do tej samej czesci mowy co
czony zozenia. Przytoczone wymagania dotyczace parafrazy zozenia nominal-
nego pokrywaja sie w zaskakujacy sposb z ograniczeniami wynikajacymi z po-
wodw technicznych dla automatycznych metod parafrazowania, o ktrych pi-
szemy w rozdziaach 2.3.1 oraz 5.
Centralne dla pracy Jeziorski (1983) jest twierdzenie epica mwiace o tym,
ze metoda oparta na parafrazach ma duze znaczenie dla badan porwnujacych
niemieckie zozenia nominalne z ich ekwiwalentami w jezykach sowianskich.
Poglady
te wyraza epic nastepujaco:

Diese Verschiedenheit kann, wie gesagt, durch eine Reihe von

Paraphrasen beschrieben werden, die im Deutschen als Einheiten
der Metasprache angesehen werden knnen, die im Serbokroatischen
aber durch eine genaue morphologische bertragung zugleich Ein-
heiten der Objektsprache sind. (epic 1976, str. 10,11)
Odrznienie jezyka i metajezyka w pracy Jeziorskiego jest o wiele mniej wy-

razne. Wynika to z postulowanej synonimicznosci zozen i ich parafraz dla wiek-
szosci zozen oraz szczeglnie z mozliwosci ich wzajemnej substytucji w przy-
padku synonimicznosci (por. Jeziorski 1983, str. 53). Podobnie jak epic pisze
Jeziorski:
Aus den angefhrten Beispielen wird ersichtlich, dass die be-

deutungsgleichen Transforme der deutschen Zusammensetzung mit
den polnischen quivalenten in Form und Semantik bereinstimmen.
Unsere Beobachtungen besttigen, da eine solche quivalenz (wir
nennen sie volle quivalenz) ein recht hufiger Fall in der Konfron-
tation Deutsch-Polnisch ist. (Jeziorski 1981, str. 283)
Zjawiskiem volle quivalenz (pena rwnowaznosc) zajmiemy sie w tej

pracy jeszcze nieco dokadniej w rozdziale 8.2. Sprawdzimy tym samym przy-
datnosc metody opartej na parafrazie w tumaczeniu automatycznym oraz w tu-
maczeniu tradycyjnym.
Inni badacze zdecydowanie krytykuja stosowanie fraz nominalnych do inter-

pretacji zozen: np. von Polenz (w pracach von Polenz (1973, str. 154) i von Po-
lenz (1980, str. 174)), ktry twierdzi, ze frazy nominalne nie nadaja sie do przed-
stawiania zrznicowania semantycznego wzorcw sowotwrczych, poniewaz sa
one tak samo jak zozenia czy inne formacje sowotwrcze formami skrconymi.
Zamiast prostych fraz nominalnych nalezy korzystac z parafraz z czasownikami:
Zur semantischen Beschreibung von WB-Klassen verwendbar sind nur maximal
explizite Paraphrasen, d. h. solche, in denen implizierte semantische Komponen-
ten mglichst durch Verben als Prdikatsausdrcke erscheinen. Szczeglne zna-
czenie przypisuje sie tutaj zdaniom wzglednym.
Nizej von Polenz (1973, str. 154) ogranicza przydatnosc parafraz do tworzenia
teorii lingwistycznych: Die Paraphrasenmethode ergibt nur ein grobes, aber fr
exemplarische Sprachlehre und Textanalyse ntzliches heuristisches bersichts-
schema fr die meisten WB-Klassen, aber keine automatisch anwendbaren Re-
geln. Parafraza jest degradowana do roli narzedzia. Nie dopuszcza sie central-
nego znaczenia teoretycznego jaka parafraza przyjea w opisie zozen u Jezior-
skiego.
Watpliwosci
dotyczace
drugiego aspektu metody Jeziorskiego, zasadniczej
mozliwosci substytucji zozenia i jego parafrazy, wyrazaja Ortner i Ortner (1984,
str. 130): Es hiee den Status von Erklrungsparaphrasen zu verkennen, wenn
man an sie die Forderung nach Austauschbarkeit stellte. Podobnie Seidelmann
(1979, str. 153): Der untaugliche Versuch Satzglieder mit bezeichnender und sol-
che mit aussagender Funktion gegeneinander auszuwechseln, zeigt die Miach-
tung des Unterschieds zwischen der Bezeichnungsfunktion wortbildender und der
Aussagefunktion syntaktischer Strukturen. I tutaj przyjmuje sie interpretacje pa-
rafrazy jako narzedzia heurystycznego.
Autorzy Ortner i Ortner (1984), odnoszac sie do pracy Jeziorskiego, nie wy-
kluczaja jednak kategorycznie mozliwosci substytucji: In einigen Fllen ist die
Paraphrase mit syntaktischen Strukturen identisch, die im Kontext des Kompo-
situms vorkommen [...]; dann fallen Erklrungstruktur und semantische Konkur-
renzform zusammen. Mimo tego Ortner i Ortner ograniczaja mozliwosc substy-
tucji i stwierdzaja, ze konieczne jest istnienie form konkurencyjnych w kontekscie
zozenia. Formy konkurencyjne nie sa produktami procesu parafrazowania zoze-
nia tylko powstay niezaleznie od zozenia.
Aspekt istnienia form konkurencyjnych nie jest poruszany w pracy Jeziorski
(1983). Wydaje sie, ze w celu sprawdzenia mozliwych form konkurencyjnych
dla zozen nominalnych szczeglnie pomocne moga sie okazac metody korpu-
sowe. Mozna wtedy sprawdzic, czy w korpusie pojawiaja sie frazy pokrywajace
sie z parafrazami. W przypadku odpowiedzi twierdzacej, mamy dowd na to, ze
taka struktura skadniowa nalezy do jezyka przedmiotowego a nie tylko do me-
tajezyka. Nie rozwiazuje
to co prawda problemu mozliwosci substytucji, jednak
w ten sposb przynajmniej wiadomo, ze nie korzysta sie z nieistniejacych

struktur.
Takie podejscie opisujemy w rozdziale 5.
2.2.1.2 Poaczenie
z teoriami generatywnymi
W heurystycznej metodzie parafrazowania struktury skadniowe suza jedynie
jako srodki pomocnicze, ktre maja uwidocznic semantyke parafrazowanej for-
macji. Badacze z obozu gramatyki generatywnej wybrali inna droge: albo prbo-
wano waczyc
sowotwrstwo w caosci do aparatu skadni albo przyjeto wasny
poziom dla sowotwrstwa, do ktrego stosowano metody zaczerpniete z genera-
tywnych opisw skadni. Ze wzgledu na duzy stopien zozonosci opracowanych
teorii jestesmy zmuszeni ograniczyc sie do bardzo powierzchownych opisw, przy
czym postaramy sie skupic na aspektach, ktre sa ciekawe pod wzgledem ich pz-
niejszego zastosowania w ramach automatycznych metod klasyfikacji.
Dla jezyka niemieckiego podejscie przedstawione w pracy Krschner (1974)
jest szczeglnie wazne. Opiera sie ono na pomysach Lees (1960) dla jezyka an-
gielskiego. Kluczowe dla klasyfikacji angielskich zozen w Lees jest pojecie zda-
nia bazowego, ktre zawiera w sobie czony zozenia jako czesci zdania. W za-
leznosci od gramatycznych relacji zachodzacych
miedzy tymi czonami w zdaniu
bazowym, zdanie to jest przyporzadkowane
do pewnego typu. Ten sam typ suzy
rwnoczesnie do klasyfikacji wyjsciowego zozenia. Nalezy podkreslic, ze zdania
bazowe nie sa parafrazami. Dopiero po waczeniu
do wiekszych struktur zdanio-
wych oraz za pomoca rznych transformacji (tutaj juz mwimy o transformacjach
w sensie gramatyki generatywno-transformacyjnej), jak np. usuniecie czasownika
oraz zaimka osobowego, tworza one poprawna strukture powierzchowna zoze-
nia. W sumie Lees wyrznia osiem typw zdan bazowych. Krschner postepuje
podobnie i korzysta dodatkowo z gramatyki przypadka Fillmora (Fillmore 1968)
oraz z tzw. Pro-Verben (pro-czasownikw), ktre charakteryzuja klasy synoni-
micznych lub czesciowo synonimicznych czasownikw (por. Krschner 1974,
str. 168). Wtedy znany przykad Fischfrau jest przyporzadkowany
typowi
OBJA AGB ttransferieru,
gdzie transferier jest pro-czasownikiem, a czonowi A oraz czonowi B przypo-
rzadkowano
odpowiednio przypadki OBJ (przedmiot) i AG (agens). Stosowane
przypadki odpowiadaja mniej wiecej podziaowi pojawiajacemu sie u Lees, niu-
anse semantyczne sa wyrazane za pomoca pro-czasownika. Inne pro-czasowniki
to np. stattfind czy besteh-aus. W sumie Krschner (1974) opisa 18 typw z usta-
lonymi oraz zmieniajacymi
sie pro-czasownikami.
Duze znaczenie dla metod z lingwistyki komputerowej, ktre opiszemy pz-
niej, ma praca Levi (1978), ktra takze nalezy zaklasyfikowac do podejsc genera-
tywnych. Levi dzieli angielskie zozenia nominalne oraz grupy nominalne z przy-
miotnikami relacyjnymi, ktre bada wsplnie jako complex nominals, na dwie

grupy wedug procesw odpowiedzialnych za ich powstanie ze struktur zdanio-
wych:
Predicate Deletion. W ramach serii transformacji complex nominals sa wy-

prowadzane ze zdan poprzez usuwanie tzw. Recoverably Deletable Predi-
cates (RDF). Levi wyrznia dwanascie RDF: C AUSE1 (accident weather),
C AUSE2 (birth pains), H AVE1 (picture book), H AVE2 (student power),
M AKE1 (honey bee), M AKE2 (daisy chains), U SE (steam iron), B E (cho-
colate bar), I N (marginal note), F OR (avian sanctuary), F ROM (olive oil)
oraz A BOUT (abortion vote). Dla predykatw z indeksem 1, np. C AUSE1
czon okreslajacy
jest przedmiotem podlegajacego
zdania, w przypadku pre-
dykatw z indeksem 2, np. C AUSE2 , podmiotem.
Predicate Nominalisation. Ten proces generuje zozone rzeczowniki, kt-

rych wyrazy okreslane sa znominalizowanymi orzeczeniami wyjsciowego
zdania. Wyraz okreslajacy
powsta z podmiotu lub przedmiotu tego zda-
nia. Tutaj Levi rozrznia cztery podgrupy na podstawie typu wyrazu okre-
slanego: ACT (parental refusal), P RODUCT (clerical errors), AGENT (city
planner) i PATIENT (student inventions).
Szczeglnie chetnie stosuje sie w lingwistyce komputerowej wprowadzone

RDF jako prosty sposb klasyfikacji, np. w pracach Nakov i Hearst (2006) oraz
Nakov (2008), ktre opiszemy w rozdziale 2.3.3. Teoretyczne aspekty rodem
z gramatyki transformacyjno-generatywnej nie sa przejmowane.
Drugie znaczace
podejscie generatywne osiagn eo szczyt popularnosci w la-
tach 80-tych. Dla jezyka angielskiego szczeglnie wazna bya praca Selkirk
(1982), dla niemieckiego Toman (1983). W przeciwienstwie do wyzej opisanych
teorii tutaj sowotwrstwo nie jest czescia skadni, jednak stosuje sie metody
i srodki ze skadni generatywnej, np. teorie X w Toman (1983).
Problemy w stosowaniu metod generatywnych w sowotwrstwie opisano juz
wczesnie, np. Naumann (1986, str. 32) pisze:
berhaupt sind die syntaxorientierten, generativen Arbeiten, die alle

mehr oder weniger in der Nachfolge Chomskys stehen [. . . ] allgemein
dadurch gekennzeichnet, da sie bei immer weniger Untersuchungs-
material immer grere Komplexitt und Abstraktheit fr die formale
Beschreibung einsetzen. [. . . ] insgesamt hat sich gezeigt, da sowohl
die vollstndige Integration der WB in die Syntax [. . . ], als auch die
Interpretation der WB als syntaktische Teilkomponente [. . . ] viel zu
komplexe Theorien erfordern, die sich auf andere Weise als relativ
einfach darstellen lassen.
Zgadzamy sie tymi sowami, stwierdzamy jednak, ze stworzone klasyfikacje

stanowia wartosci same w sobie, gdy opusci sie teoretyczna nadbudowe. Tak jak
w przypadku wielu prac z angielskojezycznej lingwistyki komputerowej wyko-
rzystuje sie wyniki z pracy Levi (1978), mozna stosowac klasyfikacje z pracy
Krschner (1974) dla jezyka niemieckiego. Podobnie postepuja Ortner i Ortner
(1984) w ramach ich zestawienia rznych klasyfikacji niemieckich zozen rze-
czownikowych.
2.2.2 Klasyfikacje wedug abstrakcyjnych relacji

Najwazniejszym przykadem dla czysto heurystycznego zastosowania parafraz do
celw klasyfikacji w niemieckojezycznym sowotwrstwie jest praca Ortner i Ort-
ner (1984). Ortner i Ortner (1984) wykorzystuja gwnie parafrazy ze zdaniami
wzglednymi zawierajacymi
jeden z 14 nastepujacych
czasownikw: sein, betref-
fen, haben, gehren (zu), stattfinden, geschehen, zustndig sein, tun, verwenden,
produzieren, (be)wirken, entstehen, funktionieren, benennen. Czasowniki te sa po-
rwnywalne z pro-czasownikami z pracy Krschner (1974), jednak wykorzystuje
sie je tylko do celw opisowych i interpretacyjnych, a nie jako model genera-
tywny. W ten sposb Ortner i Ortner (1984) stworzyli klasyfikacje zozona z 20
gwnych typw, z ktrych niektre maja po kilka podtypw:
I) A DDITIV (Tierpflanze); II) K OMITATIV (Brechdurchfall); III) I DEN -
TIFIKATIV /E XPLIKATIV (Rebellenbischof ), K OMPARATIONAL (Himmelskup-
pel), S UBSTITIONAL (Eintrittsgebhr), F IGURATIV (Dreiecktuch), M ENSU -
RATIV (Speckscheibe); IV) K ONSTITUTIONAL (lvorrat), M ATERIAL (Kalk-
felsen), V) O RNATIV (Henkelkorb), A KZESSORISCH (Hosenmdchen), E XIS -
TENTIAL (Vulkangebiet), Q UALITATIV (Wertschmuck), P OSSESIV (Industriedy-
nastie), B ENEFIZIAL (Zuschubetrieb), E XPERIENCE (Herzinfarktpatient); VI)
PARTITIV (Hauswand), A DHSIV (Geigenbogen), A PPARTENTIV (Gesichtsfar-
be), O RIGINR (Rosenduft), S OZIATIV (Arztgattin), P OSSESSORISCH (Gemein-
dekindergarten), E MPLOYAL (Damenmantel), B ENEFAKTIV (Musikerhonorar),
E XPERIENCER (Tiertorturen); VII) L OKAL -S ITUATIV (Landhaus), L OKAL -
D IREKTIONAL (Schulweg); VIII) T EMPORAL -P UNKTUELL (Pfingstwetter),
T EMPORAL -D IREKTIONAL (Renaissancehandschrift); IX) R EFERENTIELL
(Sintflutsage), L IMITATIV (Mathematikgenie), K OMPETENTIELL (Verkehrsmi-
nisterin); X) A KTIONAL - AGENTIV (Wandergruppe), - PATIENS (Ansteckna-
del), - INSTRUMENTAL (Schneidgert), - LOKAL (Turnhalle), - TEMPORAL (War-
tezeit), - MODAL (Erzhlstil), - KONGRUENT (Arbeitsplan); XI) K AUSATIV
(Milchkuh), P ROHIBITIV (Beikorb); XII) AGENTIV (Picasso-Bild); XIII)
N OMINATIV-K OMMEMORATIV (Goethepreis); XIV) I NSTRUMENTAL (Batte-
riegert); XV) K AUSAL (Angstschwei); XVI) K ONDITIONAL (Notbrem-
se); XVII) M ODAL (Serienware); XVIII) K ONGRUENT (Schema-F-Mordfall);

XIX) K ONZESSIV (Pillenkinder); XX) K ONSEKUTIV (Todessprung).
W pracy Fleischer i Barz (1995) zestawiono 17 klas, przy czym nie podano
kryteriw ich wyboru ani stosowanej metody: L OKAL (Broarbeit), T EMPORAL
(Tagesfahrt), F INAL (Fensterglas), K AUSAL (Schmerzenursache), K OMPARA -
TIV (Beifallssturm), P OSSESIV (Gemeindewald), O RNATIV (Deckelvase), PARTI -
TIV (Buchrcken), I NSTRUMENTAL (Wasserkhlung), M ATERIAL (Lederschuh),
K ONSTITUTIONAL (Blumenstrau), A DHSIV (Vereinsmitglied), AGENS (Obst-
verkufer), PATIENS (Kohleabbau), P ROZESSUAL (Druckabfall), T HEMATISCH
(Bedeutungslehre), G RADUATIV (Teilbetrag).
Tradycyjnie5 wyrznia sie wedug stosunkw funkcjonalnych zachodzacych
miedzy czonami zozen dwie gwne klasy zozen nominalnych: zozenia de-
terminatywne (nadrzedno-podrzedne) oraz zozenia kopulatywne (wsprzedne).
Inne typy zozen, jak tzw. Relationalkomposita, Possessivkomposita, zalicza sie
zwykle do zozen determinatywnych.6
Niektrzy badacze, jak Breindl i Thurmair (1992) czy Donalies (2002, str. 87
90), w przypadku zozen rzeczownikowych7 neguja istnienie zozen kopulatyw-
nych i zaliczaja formacje typu Dichterkomponist czy Ministerfreund do zozen de-
terminatywnych. Przychylamy sie do tego pogladu, co po czesci wynika z metod
automatycznych stosowanych w niniejszej pracy. Postulowane zozenia wsp-
rzedne nie rznia sie pod wzgledem morfologicznym od zozen determinatyw-
nych8 , stad
ich automatyczna identyfikacja i segregacja jest znacznie utrudniona.
W ramach wiekszej klasyfikacji, np. takiej jak z pracy Ortner i Ortner (1984), sto-
sunek wsprzedny mozna traktowac jako jedna relacje z wielu, ktra na dodatek
nie jest szczeglnie czesta. W klasyfikacji z Ortner i Ortner (1984) mozna wy-
korzystac np. klasy A DDITIV czy I DENTYFIKATIV. Stad w niniejszej pracy nie
odrzniamy zozen wsprzednych od nadrzedno-podrzednych, niemniej jednak
w rozdziale 8.3 staramy sie wykorzystac zebrany materia do automatycznej iden-
tyfikacji zozen o nietypowych stosunkach miedzy czonami, z ktrych niektre
przypominaja postulowane zozenia wsprzedne.
2.2.3 Odrzucenie klasyfikacji

Gosy krytyczne w odniesieniu do teoretycznej wartosci metody opartej na pa-
rafrazach lub nadrzednych modeli skadniowych dla klasyfikacji formacji so-
wotwrczych zostay juz przedstawione w poprzednich podrozdziaach. Krytyce
5 Wyrazny dwupodzia wystepuje np. w Duden (2005, str. 727730) czy Erben (2006, str. 66).
6
Np. Fleischer i Barz (1995), Motsch (2004), Duden (2005) czy Donalies (2002).
7
Ci sami badacze nie odrzucaja konstrukcji wsprzednych dla zozen przymiotnikowych.
8 O tym wiecej w Breindl i Thurmair (1992).
poddano tez sama idee klasyfikacji semantycznej niemieckich formacji sowo-

twrczych i w szczeglnosci zozen nominalnych niezaleznie od nadrzednej teorii
czy typu klasyfikacji.
Najszerzej znane sa przyczynki Heringer (1984a) oraz Heringer (1984b),
w ktrych polemizowano szczeglnie z podejsciem z pracy Krschner (1974).
Krytyke te mozna jednak rozszerzyc na wszystkie rodzaje semantycznej katego-
ryzacji zozen nominalnych. Najwazniejsze dla argumentacji Heringera jest naste-
pujace
stwierdzenie:
Die gngige Behandlung geht davon aus, in einem Kompositum

AB bestehe zwischen A und B eine syntagmatische Relation [. . . ],
und mehrfache Deutung sei dem Bestehen mehrerer syntagmatischer
Relationen zu verdanken. Bedeutungsanalyse der Komposita bestehe
in der Ermittlung der jeweiligen Relation. Da ist aber nichts, kein
Zeichen fr diese Relation.
Und ist es nicht ein gutes altes strukturalistisches Prinzip: Wo kein
Ausdruck, auch keine Bedeutung! Bedeutung gibt es nur, wo es Op-
positionen gibt, im Null gibt es keine Unterschiede. Das einzige, was
hier oppositionell nutzbar wre, ist die Reihenfolge: entweder A vor
B oder B vor A. Das ist alles. (Heringer 1984b, str. 3)
Oznacza to, ze dla Heringera brak morfemw na granicy miedzy czonami

zozenia (czyli dla Heringera interfiksy nie sa morfemami) jest dowodem na brak
relacji semantycznej, ktra byaby immanentna wasnoscia tego zozenia. Pro-
blemy wynikajace ze stosowania parafraz (z czasownikami) Heringer zestawia
w czterech punktach:
1. stosowane czasowniki sa sztuczne;
2. zasady aczenia
parafraz w grupy sa dowolne;
3. semantyka zozen jest okreslona zbyt szeroko (zu weiche Paraphrasen);
4. semantyka zozen jest okreslona zbyt wasko

(zu scharfe Paraphrasen).
To, w jaki sposb zozenia sa interpretowane mimo faktu, ze relacja seman-

tyczna miedzy czonami nie jest wasnoscia zozenia, Heringer tumaczy za po-
moca wsplnej dla mwcw bazy. Elementy tej bazy to:
kompozycji;9
1. wsplne reguy dotyczace
9
Tutaj Heringer stwierdza: Als allgemeine Kompositionsregel braucht man nur anzusetzen,
da B etwas mit A zu tun hat.
2. wsplna wiedza o znaczeniu czonw zozen;
3. wsplna wiedza mwcw, czyli bezposredni kontekst, w ktrym zozenie

pojawia sie, wiedza o sytuacji, wiedza epizodyczna (wsplne przezycie
mwcw), wiedza o swiecie itd.10
Heringer nie by pierwszym, ktry poda takie wytumaczenie dla interpreta-

cji zozen nominalnych. Prawie ze identyczny opis zosta sformuowany niecae
20 lat wczesniej przez przedstawiciela polskiej germanistyki w pracy Morciniec
(1964), o ktrej Heringer nie wspomina. Ciekawostka jest tutaj fakt, ze Morci-
niec by promotorem Jana Jeziorskiego i opiekowa sie praca Jeziorski (1983).
Nastepujacy
cytat mgby rwniez pochodzic z prac Heringera:
Es drfte somit klar geworden sein, da zur Bedeutung der Zs.

[Zusammensetzung] nur jeweils die Bedeutung der Bestandsglieder
gehren, sowie die der Anreihungsbeziehung entsprechende Tatsa-
che, da die Bedeutung des ersten Gliedes die des zweiten bestimmt.
Die Beziehungsart zwischen den Bedeutungen gehrt nicht zur Be-
deutung des Gefges und ist das Ergebnis der stofflichen Steuerung
[Sachsteuerung bzw. Weltwissen]. Dort, wo mehrere Beziehungsar-
ten mglich sind, wird eine von ihnen durch Kontext oder Situation
als im gegebenen Sprechakt einzig mglich bestimmt. (Morciniec
1964, s. 99)
Wszystkie elementy bazy Heringera, tak samo jak i podzia na wiedze o swie-
cie, wiedze kontekstowa i sytuacyjna zostay juz opisane przez Morcinca. Jedyna
rznica wynika z wag przypisanych do rznych typw wiedzy. U Heringera kon-
tekst i wiedza o sytuacji sa wazniejsze niz wiedza o swiecie, Morciniec przyznaje
im jedynie role jako ostatnich instancji, z ktrych sie korzysta, gdy wiedza o swie-
cie nie rozstrzyga o relacji semantycznej. W porwnaniu z Heringerem w pracy
Peschel (2002) wpyw kontekstu jest jeszcze bardziej podkreslany.
Nawet Fleischer i Barz, przedstawiciele raczej tradycyjnego sowotwrstwa,
stwierdzaja: wir gehen was die Produktion von Komposita aus zwei Substan-
tiven betrifft [. . . ] davon aus, da linguistisch und grammatisch gesehen
eine prinzipielle Offenheit [. . . ] der semantischen Beziehung zwischen den UK
[unmittelbaren Konstituenten] und damit der Wortbildungsbedeutung [. . . ] be-
steht. (Fleischer i Barz 1995, str. 94).
10
Przy czym Heringer postuluje wieksza role wiedzy kontekstowej i sytuacyjnej niz wiedzy
o swiecie.
2.3 Metody automatycznej klasyfikacji

Prace z klasycznego jezykoznawstwa dotyczace klasyfikacji zozen nominal-
nych skupiaja sie na teoretycznych podstawach tych klasyfikacji. W lingwistyce
komputerowej bada sie gwnie metody automatycznej klasyfikacji rzeczowni-
kw zozonych. Krokiem koniecznym przed rozpoczeciem ewaluacji metody jest
wczesniejsze ustalanie podziau na klasy. Liczba i jakosc klas jest inna dla prawie
kazdej pracy. Autorzy opieraja sie przy tym albo na istniejacych
klasyfikacjach
np. tych, ktre zostay opisane powyzej albo tworza wasne klasyfikacje dosto-
sowane do badanej metody. W drugim przypadku motywacja wyboru podziau na
klasy nie zawsze jest oparta na kryteriach teoretycznych, czesto kryteria sa czysto
pragmatyczne.
W nowoczesnej lingwistyce komputerowej jezyk angielski nadal jest jezy-
kiem, na ktrym skupia sie wiekszosc badan. Ponizej opiszemy najwazniejsze
metody automatycznego wyboru relacji semantycznych dla angielskich zozen
nominalnych.
2.3.1 Metody oparte na parafrazach

Jedna z pierwszych metod automatycznej klasyfikacji zozen rzeczownikowych
zostaa przedstawiona w pracy Lauer (1995) dla jezyka angielskiego. Przy two-
rzeniu statystycznych modeli wykorzystano dane o wspwystepowaniu wyrazw
z British National Corpus (BNC). Na podstawie pracy Warren (1978) wybrano
osiem przyimkw, za pomoca ktrych tworzono automatycznie mozliwe para-
frazy dla angielskich zozen. Parafrazy maja postac grup nominalnych z przy-
dawka przyimkowa, np. z war stories powstaje fraza stories about war a z te-
levision commercials stworzono commercial on television. Zozenia wsprzed-
nie zozone oraz tzw. nominalizations wykluczono z eksperymentu. Cel ekspery-
mentu zosta opisany przez Lauera w nastepujacy
sposb:
Given a non-copula, non-verbal-nexus compound, predict which

of the following prepostions is most likely to be used in the preferred
paraphrase of the compound, allowing both for metaphorical para-
phrases and typicality: of, for, in, at, on, from, with and about.
Wydajnosc metody zmierzono na podstawie recznie stworzonej klasyfika-

cji referencyjnej zawierajacej
282 angielskich zozen, ktre anotowano popraw-
nymi parafrazami z frazami przyimkowymi. Najwieksza klasa z 33% przykadw
skada sie ze zozen parafrazowanych za pomoca przyimka of. W pracy Lauer
(1995) przyjeto te 33% jako wartosc odniesienia dla trafnosci, ktra system powi-
nien przekroczyc.
2.3. Metody automatycznej klasyfikacji 41
Opisany problem mozna sformalizowac za pomoca nastepujacego

modelu
probabilistycznego:
p arg max Prp p|n1, n2 q, (2.1)
P
p P
gdzie n1 i n2 reprezentuja rzeczowniki, z ktrych skada sie zozenie, P jest zbio-
rem osmiu wykorzystanych przyimkw. Dla tego modelu wielka liczba mozli-
wych kombinacji przyimkw i rzeczownikw skadowych jest powaznym proble-
mem. Okazuje sie, ze ilosc danych w korpusie BNC jest niewystarczajaca. Drugi
model z pracy Lauer (1995) mia poprawic ten stan rzeczy:

p arg max Prpc1 | pqPrpc2 | pq, (2.2)
P
p P Pp q
c1 n1
Pp q
c2 n2
gdzie pnq jest zbiorem pojec, przydzielonych rzeczownikowi n. Odwzorowanie

rzeczownikw na pojecia lub zbiory pojec pozwala zmniejszyc wymagania mo-
delu co do ilosci danych. Dalsza redukcje mozna osiagn
ac,
gdy przyjmie sie nie-
zaleznosc obu rzeczownikw skadowych. Lauer zaproponowa dwa podmodele:
pierwszy model (conceptual model) korzysta z abstrakcyjnych pojec semantycz-
nych uzyskanych na podstawie Rogets Thesaurus; drugi model jest ograniczony
do zestawu referencyjnego: dla kazdego rzeczownika n, ktry jest czonem zoze-
nia z zestawu testowego, zachodzi pnq tnu (tzw. lexical model). Drugi model
nie nadaje sie zatem do analizy dowolnych zozen. Prawdopodobienstwa sa obli-
czane jako czestosci wzgledne na podstawie BNC.
Pierwszy model, oparty na abstrakcyjnych konceptach, osiaga trafnosc na po-
ziomie 28%, wynik gorszy niz przyjecie klasy z najwieksza liczba przykadw
z przyimkiem of. Model zleksykalizowany natomiast poprawnie wybiera para-
frazy dla badanych zozen w 40% przypadkw.
Z drugiej strony oznacza to, ze najlepszy model Lauera niepoprawnie klasyfi-
kuje az 60% przypadkw. Stad przedstawione narzedzie nie nadaje sie do w peni
automatycznych analiz jezykoznawczych. Dla nas szczeglnie ciekawa jest zgod-
nosc koncepcji parafrazy u Lauera oraz u Jeziorskiego i epica, jesli dostosuje sie
metode Lauera do jezyka niemieckiego.
Pomysy z pracy Lauer (1995) unowoczesniono w pracy Lapata i Keller
(2004). Zamiast korpusu BNC wykorzystywany jest angielskojezyczny internet,
do ktrego uzyskano dostep za pomoca wyszukiwarki internetowej A LTAVISTA.
Rozmiar korpusu pozwala teraz na bezposrednie zastosowanie modelu 2.1, ktre
mozna teraz uproscic do nastepujacej
postaci:
p arg max cpn1 , p, n2 q, (2.3)

P
p P
Tutaj cpn1 , p, n2 q jest czestoscia trigramu n1 , p, n2 , czyli odpowiedniej para-
frazy, w korpusie. Wykorzystujac wyszukiwarke A LTAVISTA czestosc trigramu
jest przyblizana liczba stron, ktre zawieraja szukana parafraze. Parafraza z naj-
wieksza liczba stron, i tym samym najbardziej prawdopodobny przyimek, jest
wybierana jako odpowiedz programu. Autorzy Lapata i Keller wykorzystuja ten
sam zestaw testowy co Lauer (1995) i osiagaj a za pomoca tego bardzo prostego
modelu trafnosc na poziomie 55,71% w porwnaniu z 33% jako wartoscia refe-
rencyjna. W pzniejszym etapie wykorzystamy zmodyfikowana wersje tej metody
do naszych badan.
2.3.2 Metody oparte na abstrakcyjnych relacjach

Podobnie jak w klasycznym jezykoznawstwie w lingwistyce komputerowej tez
nie ma zgody co do grupowania zozen rzeczownikowych wedug relacji seman-
tycznych. Wykorzystuje sie czesciowo istniejace klasyfikacje takie, jak np. te
przedstawione w Levi (1978) lub Warren (1978), znacznie czesciej jednak tworzy
sie wasne systematyki.
Jedna z pierwszych prac zajmujacych
sie automatyczna interpretacja zozen
nominalnych jest Finin (1980). Opis pracy w tym miejscu wydaje sie w pierwszym
momencie problematyczny, poniewaz Finin nie korzysta jawnie z gry ustalonego
zestawu klas. Co wiecej, w pracy Finin (1980) stwierdzono, ze prawdopodobnie
istnieje nieograniczona liczba relacji, ktre moga zachodzic miedzy dwoma czo-
nami zozenia. Niemniej omwimy owa prace w tym podrozdziale. Finin korzy-
sta z ustalonego zestawu regu. Przykadem dla reguy dissolved in, za po-
moca ktrej mozna interpretowac np. salt water lub sugar water, jest:
(a NominalCompound with
Modifier matching (a ChemicalCompound)
Modified matching (a Liquid)
preferably (a Water))
Mimo ze Finin nie podaje grnej granicy dla liczby mozliwych regu, wia-
domo, ze w systemie, ktry korzysta z tych regu moze istniec tylko skonczony
zbir regu. Kazda taka regue mozna interpretowac jako opis klasy semantycznej,
a wszystkie zozenia, do ktrych mozna zastosowac regue, naleza do tej klasy.
Tym samym powstaje klasyfikacja, ktra moze sie skadac nawet z kilkuset klas.
We wszystkich metodach, ktre przedstawimy ponizej, wsplny jest nastepu-
jacy
przebieg eksperymentw:
Wprowadza sie klasyfikacje semantycznych relacji wystepujacych
w zoze-
niach nominalnych, ktra jest szczeglnie dostosowana do badanego pro-
blemu.
Zbir zozen, ktre zostay wczesniej przydzielone recznie do odpowied-
nich klas, jest dzielony na zestaw uczacy
oraz na zestaw testowy.
Za pomoca zestawu uczacego

trenuje sie wybrany algorytm automatycz-
nego uczenia sie, ktrego zadanie polega na pzniejszym przydziale zozen
z zestawu testowego do poprawnych klas.
Najwazniejsze prace tego typu przestawimy w skrcie. Jedna z najczesciej

stosowanych klasyfikacji pochodzi z pracy Nastase i Szpakowicz (2003), kt-
rzy proponuja podzia na dwch poziomach. Skada sie ona z szesciu klas nad-
rzednych, ktre podzielono na w sumie 44 podklas: CAUSALITY (C AUSE ,
D ETRACTION , E FFECT, E NTAILMENT, P REVENTION , P URPOSE ), TEMPORA-
LITY (C O - OCCURENCE , F REQUENCY, P RECEDENCE , T IME AT, T IME FROM ,
T IME THROUGH , T IME TO ), SPATIAL (D IRECTION , L OCATION , L OCATION
AT, L OCATION FROM , L OCATION TO , L OCATION THROUGH ), PARTICIPANT
(ACCOMPANIMENT, AGENT, B ENEFICIARY, E XCLUSION , I NSTRUMENT, O B -
JECT, O BJECT PROPERTY, PART, P OSESSOR , P ROPERTY, P RODUCT, S OURCE ,
S TATIVE , W HOLE ), QUALITY (C ONTAINER , C ONTENT, E QUATIVE , M AN -
NER , M ATERIAL , M EASURE , O RDER , TOPIC , T YPE ). Wsrd 600 zozen wy-
korzystanych w pracy Nastase i Szpakowicz znaleziono przykady tylko dla 30
podklas oraz pieciu klas nadrzednych.
Opisany system jest istotny dla spoeczenstwa lingwistw komputerowych,
poniewaz suzy innym badaczom jako zestaw odniesienia. Rzne metody auto-
matycznej klasyfikacji zostay sprawdzone za pomoca danych z Nastase i Szpa-
kowicz (2003) oraz z ich klasyfikacji kategorii semantycznych. Przykadem suza
prace Turney i Littman (2005) oraz Turney (2006), ktre zostana przedstawione
w nastepnym podrozdziale.
Inny podzia relacji pochodzi z czesto cytowanej pracy Girju et al. (2005)
i skada sie z 35 klas semantycznych: P OSSESSION , K INSHIP, ATTRIBUTE -
H OLDER , AGENT, T EMPORAL , D EPICTION -D EPICTED , PART-W HOLE , I S - A ,
E INTAIL , C AUSE , M AKE / PRODUCE , I NSTRUMENT, L OCATION / SPACE , P UR -
POSE , S OURCE , TOPIC , M ANNER , M EANS , ACCOMPANIMENT, E XPERIEN -
CER , R ECIPIENT, F REQUENCY, I NFLUENCE , A SSIOCIATED WITH , M EASURE ,
S YNONYMY, A NTONYMY, P ROBABILITY, P OSSIBILITY, C ERTAINITY, T HEME ,
R ESULT, S TIMULUS , E XTENT, P REDICATE. Podobnie jak wczesniej, i tutaj nie
znaleziono przykadw dla wszystkich klas. Zestaw uczacy zawiera zozenia,
ktre naleza do 21 z 33 klas.
Wyniki uzyskane dla tej klasyfikacji autorzy Girju et al. (2005) porwnuja
z wynikami z pracy Lauer (1995). Po wykonaniu serii eksperymentw z pewna
klasa systemw uczacych
sie (tzw. Support-Vector-Machines) autorzy ogaszaja
lepsze wyniki dla swoich 21 klas, niz te ktre osiagn
a
Lauer. Girju et al. (2005)
tumacza to wieloznacznoscia przyimkw stosowanych w eksperymentach Lauera
oraz brakiem wieloznacznosci w przypadku stosowanego zestawu relacji.
Rosario i Hearst (2001) przedstawiaja klasyfikacje dostosowana do szczegl-

nej dziedziny fachowej. Badane zozenia pochodza z artykuw naukowych o te-
matyce biomedycznej. Z tego powodu stosowane kategorie rzna sie znaczaco od
wczesniej wprowadzonych podziaw. Autorzy w swoich eksperymentach wyko-
rzystali 18 relacji: S UBTYPE , ACTIVITY /P HYSICAL P ROCESS , P RODUCES ( ON
A GENETIC LEVEL ), C AUSE , C HARACTERISTIC , D EFECT, P ERSON AFFLIC -
TED , ATTRIBUTE OF CLINICAL STUDY, P ROCEDURE , F REQUENCY / TIME OF,
M EASURE OF, I NSTRUMENT, O BJECT, P URPOSE , TOPIC , L OCATION , M ATE -
RIAL , D EFECT IN L OCATION . Przy automatycznym przydziale zozen do wy-
liczonych klas, autorzy polegaja na metodzie opartej na sieciach neuronowych,
ktrej trafnosc wynosi ok. 60%. Dla tak duzej liczby klas jest to bardzo dobry
wynik, trzeba jednak pamietac, ze osiagni
eto go dla tematycznie bardzo ograni-
czonej dziedziny. Na przykadzie opisanej pracy bardzo dobrze uwidacznia sie
problematyka wyboru wasciwej klasyfikacji. W swoich podejsciach Nastase i
Szpakowicz (2003) i Girju et al. (2005) staraja sie o pokrycie mozliwie wielu
zozen i w zwiazku
z tym tworza bardzo oglne klasyfikacje, Rosario i Hearst
z drugiej strony moga dostroic ich zestaw kategorii do danej dziedziny. Pojawia
sie pytanie, czy w takim razie dla kazdej dziedziny nalezy tworzyc odrebna kla-
syfikacje, zeby otrzymac stale dobre wyniki.
Istnieje wiele prac, w ktrych opisane eksperymenty dziaaja wedug tego sa-
mego schematu, np. Barker i Szpakowicz (1998) (20 relacji, badania poprzedza-
jace
Nastase i Szpakowicz (2003)), Nulty (2007) i inne.
2.3.3 Systemy hybrydowe

Bardzo ciekawe pod wzgledem praktycznym jak i teoretycznym sa prace Nakov i
Hearst (2006), Nakov (2008), Turney i Littman (2005) i Turney (2006), poniewaz
tworzy sie najpierw parafrazy lub podobne struktury, ktre potem sa wykorzysty-
wane do klasyfikacji zozen nominalnych na podstawie abstrakcyjnych relacji.
Nakov i Hearst (2006) uwazaja, ze relacje semantyczne zachodzace miedzy
czonami rzeczownikw zozonych sa najlepiej charakteryzowane za pomoca cza-
sownikw. Tym samym podstawa teoretyczna w pracy Nakov i Hearst (2006) jest
podobna do pogladw
dotyczacych
parafraz wyrazanych np. w von Polenz (1980),
tak jak prace Lauer (1995) mozna porwnac do epic (1970). W przypadku pracy
Lauer (1995) teoretyczne watpliwosci
co do metod opartych na parafrazach sa
nadal aktualne, z kolei Nakov i Hearst rozszerzaja koncepcje parafrazy werbal-
nej i moga w ten sposb zniwelowac wiekszosc punktw krytyki, ktre zostay
wygoszone np. w pracy Heringer (1984a).
Zamiast opierac sie na pojedynczym czasowniku do opisu relacji semantycz-
nej, Nakov i Hearst stosuja zbir czasownikw z wagami. W ten sposb zozenie
malaria mosquito jest opisane przez czasowniki carry (23), spread (16), cause
(12), transmit (9) itp. Liczby reprezentuja np. czestosci uzyskane na podstawie
korpusu lub inne recznie przydzielone wagi. Liczba takich czasownikw opisuja-
cych pojedyncze zozenie jest teoretycznie nieograniczona, w opisanych ekspery-
mentach pojawia sie ich czasami ponad 200 dla jednego wyrazu zozonego. Za po-
moca takich wektorw mozna prawdopodobnie opisac nieograniczona liczbe re-
lacji semantycznych. Znika w ten sposb problem doboru tzw. pro-czasownikw,
poniewaz korzysta sie z wielu czasownikw rwnoczesnie. Podobnie nie ma juz
problemu zbyt ograniczonych czy zbyt szerokich parafraz. Przy doborze czasow-
nikw na podstawie korpusu, czy intuicji wielu osb rwnoczesnie, odpada tez
punkt krytyki dotyczacy
arbitralnosci wybranych czasownikw.
Takie wektory sa tworzone na dwa rzne sposoby. W pierwszym podejsciu
wykorzystuje sie czasowniki, ktre zostay zebrane za pomoca wyszukiwarki in-
ternetowej i odpowiednio dobranych zapytan. Zapytania przypominaja oglne
wzorce dla angielskich zdan wzglednych, ktre blizej opisuja wyraz okreslany
(noun2) zozenia oraz w ktrych wyraz okreslajacy (noun1) jest przedmiotem
tego zdania wzglednego:
"noun2 THAT * noun1"
Symbol THAT reprezentuje wyrazy that, who i which, gwiazdka * jest operatorem
wyszukiwarki G OOGLE i peni funkcje maski, symbolizujacej dowolne pojedyn-
cze sowo. Nakov i Hearst korzystaja z maksymalnie osmiu gwiazdek i wykorzy-
stuja analizator skadniowy do filtracji i normalizacji czasownikw. Zastosowanie
takiej metody dla jezyka niemieckiego wiaze sie prawdopodobnie z wiekszymi
trudnosciami: dwa rzeczowniki bedace czonami zozenia nie moga byc wykorzy-
stywane jako granice wzorca, poniewaz w niemieckim zdaniu wzglednym cza-
sownik, czyli szukany element, zajmuje ostatnia pozycje w zdaniu. O wiele a-
twiej jest stosowac wzorce, dla ktrych brakujacy element znajduje sie posrodku
wzorca.
W pracy Nakov (2008) wykorzystano A MAZON M ECHANICAL T URK W EB
S ERVICE, za pomoca ktrego stworzono recznie wektory czasownikw dla 250
zozen. Zozenia te pochodza z pracy Levi (1978) i pokrywaja sie po czesci ze zo-
zeniami, ktre zostay uzyte w pracach Lauer (1995) oraz Lapata i Keller (2004).
W ten sposb 174 rznych osb przydzielio opracowywanym zozeniom w sumie
17.821 czasownikw, srednio troche wiecej niz 71 czasownikw na zozenie.
Otrzymane w ten sposb wektory czasownikw Nakov (2008) traktuje jako
wektory cech dla automatycznego klasyfikatora; klasyfikacja pochodzi z pracy
Levi (1978). Procedura ewaluacji jest nastepujaca: pojedyncze zozenie nalezy
przydzielic do jednej z klas, pozostae zozenia juz zostay przydzielone i suza
jako przykady. Jako klase zozenia, ktre ma zostac przydzielone, wybiera sie
klase tego przykadowego zozenia, ktrego wektor cech jest najbardziej podobny
do wektora przydzielanego zozenia. Procedura jest powtarzana dla kazdego zo-

zenia tak, aby kazde zozenie tworzyo raz jednoelementowy zestaw testowy, a po-
zostae zozenia zestaw uczacy 11 . Jako wartosc podstawowa dla trafnosci wyko-
rzystuje sie proporcje najwiekszej klasy w zestawie, czyli 19,6%. Klasyfikator
dziaajacy
na wektorach czasownikw zebranych automatycznie na podstawie
wyszukiwarki internetowej osiaga trafnosc ok. 50%, natomiast wynik dla cza-
sownikw zestawionych recznie wynosi az 78,4%, co jest imponujacym wyni-
kiem. Niestety manualny przydzia czasownikw do zozen jest bardzo kosztowny
i musi nastapic
dla kazdego zozenia z osobna.
W pracach Turney i Littman (2005) oraz Turney (2006) metoda jest podobna,
opiera sie jednak na innych podstawach teoretycznych. Autorzy badaja oglne
analogie semantycznych relacji, miedzy innymi analogie typu
A is to B as C is to D
takie jak w przykadzie mason is to stone as carpenter is to wood.

Do opisu relacji semantycznych zachodzacych miedzy parami wyrazw Tur-
ney i Littman (2005) wybrali 64 elementy acz ace,
ktre moga skadac sie z przy-
imkw takich jak after, at, for lub czasownikw jak contain, make, need. Dopusz-
czalne sa rwniez kombinacje wyrazw, np. and not lub rather than. Nie mamy
zatem do czynienia z parafrazami jak w przypadku metod z prac Nakov i Hearst
(2006) czy Nakov (2008), tylko z wyrazeniami, ktre moga zawierac parafrazy,
jednak w wiekszosci przypadkw sa bardziej oglne. Wsplna cecha dla wszyst-
kich tych elementw jest warunek, ze musza wystepowac w pewnym korpusie
miedzy badanymi rzeczownikami. Za pomoca tych elementw acz acych
tworzy
sie wektory cech o 128 elementach. Podwojenie liczby elementw wynika z tego,
ze kazdy acznik
jest stosowany dwa razy, np. after dla rzeczownikw X i Y two-
rzy frazy X after Y oraz Y after X. Wartosci elementw w tych wektorach, to
liczba trafien w wyszukiwarce internetowej A LTAVISTA, ktra kazda z 128 fraz
osiagn
ea dla danej pary rzeczownikw.
Opisany system mozna rwniez zastosowac do przydziau zozen nominal-
nych do ustalonego zestawu klas, analogicznie jak odbyo sie to w pracy Nakov
(2008). Turney i Littman (2005) uzyli w tym celu przedstawionej powyzej klasy-
fikacji z pracy Nastase i Szpakowicz (2003) oraz 600 zaklasyfikowanych zozen
z tej samej pracy. Podobnie jak Nakov wykorzystuja tutaj walidacje krzyzowa,
obliczajac katy miedzy wektorami. Klasa z najmniejszym katem jest wybierana
jako przewidywana odpowiedz. Postepujac w ten sposb, Turney i Littman osia-
gaja trafnosc na poziomie 27,8% dla wszystkich 30 klas oraz trafnosc 47,1% przy
ograniczeniu do pieciu klas nadrzednych.
11 Procedura jest znana jako walidacja krzyzowa Leave-One-Out-Cross-Training
Turney (2006) sprawdza poprawiona wersje opisanej metody dla tego samego
problemu. Nowy algorytm nosi nazwe LRA Latent Relational Analysis
w oparciu o LSA Latent Semantic Analysis (Landauer i Dumais 1997). Bar-
dzo dokadny opis stosowanej procedury w dwunastu krokach mozna przeczytac
w pracy Turney (2006, str. 395399), stad przedstawimy tylko skrcony opis. Za-
miast 64 elementw acz acych
Turney (2006) stworzy algorytm wytwarzajacy
elementy acz na podstawie korpusu z ponad 5 1010 tokenami. W celu po-
ace
wiekszenia liczby elementw acz acych
bierze sie pod uwage nie tylko oryginalne
rzeczowniki ale rwniez ich synonimy. W ten sposb wektory cech skadaja sie
z 8000 elementw, ktre odpowiadaja 4000 najczestszym elementom acz acym.

W sumie znaleziono kilka milionw rznych acznikw.
Za pomoca rznych ope-
racji upraszczajacych
dla macierzy (SVD Singular Value Decomposition) przy-
bliza sie owe wektory cech nowymi wektorami o dugosci 300 elementw. Te
nowe wektory wygadzaja rozkady czestosci oryginalnych wektorw. Elementy
nowych wektorw nie odpowiadaja juz pojedynczym acznikom, tylko ich kom-
binacjom. Reszta procedury jest identyczna z metoda z pracy Turney i Littman,
jednak wyniki sa znacznie lepsze: 39,8% dla przydziau do 30 klas oraz 58,0%
dla pieciu klas nadrzednych.
W przypadku pracy Nakov i Hearst (2006) i Nakov (2008) interpretacja wek-
trow czasownikw jest stosunkowo prosta i lingwistycznie spjna. W pracach
Turney i Littman (2005) i szczeglnie Turney (2006) sytuacja jest trudniejsza.
Elementy acz ace
tylko czesciowo mozna interpretowac jako parafrazy, sa to ra-
czej konkretne relacje. W Turney (2006) po zastosowaniu SVD pozostaja tylko
abstrakcyjne byty matematyczne, ktrych juz nie mozna zidentyfikowac z ele-
mentami acz acymi.
Nalezy jednak podkreslic, ze w przypadku obu metod wybr
klasyfikacji nie jest istotny. Mozna zaozyc, ze metody dziaayby rwnie dobrze
dla zupenie innych zestaww relacji semantycznych. Z drugiej strony dobr kon-
kretnych czasownikw i elementw acz acych
wydaje sie byc lepiej uzasadniony
i uniwersalny, poniewaz opiera sie na danych pochodzacych z wielkich korpusw
lub na intuicji wielu osb rwnoczesnie.
Rozdzia 3
Automatyczna ekstrakcja materiau
badawczego
3.1 Wprowadzenie
Pierwszym koniecznym krokiem przed przeprowadzeniem jakichkolwiek empi-
rycznych badan jest zebranie odpowiednich danych, ktre maja zostac poddane
analizie. Zwykle wasnie ten etap zajmuje najwiecej czasu w pracy badawczej.
Powrt empiryzmu w lingwistyce, a w szczeglnosci w lingwistyce kompute-
rowej w latach dziewiecdziesiatych
ubiegego wieku, oraz stale powiekszajace
sie zasoby dostepnych tekstw elektronicznych spowodoway jednak, ze wiek-
szosc takich prac mozna wykonac za pomoca automatycznych metod zbierania
danych. Nie zawsze prowadzi to do przyspieszania pracy, szczeglnie wtedy, gdy
potrzebne narzedzia nie zostay jeszcze stworzone i trzeba je zaimplementowac
samodzielnie. Dodatkowy nakad pracy poswiecony rozwojowi takich narzedzi
owocuje jednak po pewnym czasie duzymi zestawami danych, co wiecej, mozna
te same narzedzia zastosowac do kolejnych korpusw i uzyskac dodatkowe dane,
tym razem juz przy minimalnych kosztach i maym nakadzie czasowym.
Metoda akwizycji danych stosowana u Jeziorskiego jest z empirycznego
punktu widzenia co najmniej problematyczna. Jego korpus zozen rzeczowni-
kowych pochodzi z niemieckich prac naukowych o tematyce sowotwrczej, co
Jeziorski motywuje tym, ze takie podreczniki powinny opisywac wszystkie naj-
wazniejsze warianty niemieckich rzeczownikw zozonych. Drugim krokiem Je-
ziorskiego jest wypisanie tumaczen zebranych zozen ze sownika niemiecko-
polskiego Piprek i Ippoldt (1968). W przypadku, gdy nie ma tego zozeniu w sow-
niku, Jeziorski sam tworzy jego tumaczenie. Dane sa archiwizowane na klasycz-
nych fiszkach, jedna fiszka dla jednego hasa. W ten sposb udao sie zebrac nie-
cae 2000 wyrazw zozonych wraz z ich polskimi odpowiednikami. Wynika z tej
49
50 Rozdzia 3. Automatyczna ekstrakcja materiau badawczego
metody, ze Jeziorski bada tylko i wyacznie

przykady zozen zleksykalizowa-
nych, z ktrych spora czesc zostaa poddana w wiekszym lub mniejszym stop-
niu procesom idiomatyzacji, co wiecej, tyczy sie to nie tylko niemieckich zozen,
ale rwniez ich polskich odpowiednikw wypisanych na podstawie sownikw.
Mozliwe, ze nie dotyczy to odpowiednikw, ktre zostay stworzone przez sa-
mego Jeziorskiego, ale w takim przypadku zawsze istnieje niebezpieczenstwo,
iz powstana tumaczenia pod teorie. Nie mozna zatem na podstawie tej pracy
wyciagn ac
praktycznie zadnych wnioskw o produktywnych aspektach procesu
kompozycji i korelacji tych procesw z mozliwymi schematami po stronie pol-
skiej.
W pracy Kotulkova (2004) podejscie autorki jest, tak jak nasze, oparte na kon-
cepcji korpusu bilingwalnego. Korpus ten skada sie z dwch prac ze wspczesnej
literatury, niemieckiej powiesci Gntera Grassa i jej czeskiego tumaczenia oraz
czeskiej powiesci Michala Viewegha i jej przekadu na jezyk niemiecki. Zozenia
rzeczownikowe zostay zidentyfikowane w niemieckich wersjach tych dzie i ze-
stawione z odpowiednimi materiaami czeskimi. W ten sposb zostao zebranych
ok. 3500 par tumaczen.
Na podstawie tekstw gospodarczych oraz literatury pieknej w pracy (An-
gele 1992) zebrano ponad 3.500 rznych zozen oraz ponad 5800 par niemiecko-
hiszpanskich odpowiednikw. Z kolei w pracy Stein (1993) porwnujacej nie-
mieckie zozenia nominalne z odpowiednimi strukturami w jezyku francuskim
wykorzystano mniej niz 1500 rznych zozen.
Nasze metoda akwizycji danych jest oparta na automatycznej oraz na p-
automatycznej ekstrakcji niemieckich rzeczownikw zozonych oraz ich pol-
skich ekwiwalentw z duzych rwnolegych korpusw. Zebrane dane maja suzyc
dwom celom:
1. uzupenienie wynikw z wczesniejszych prac kontrastywnych o podobnym

zakresie tematycznym o precyzyjne dane czestosciowe;
2. empiryczne sprawdzenie twierdzen pochodzacych

z wczesniejszych prac
kontrastywnych w tym w szczeglnosci z pracy Jeziorski (1983) za
pomoca zebranego materiau oraz metod z lingwistyki kwantytatywnej.
Uwazamy, ze wyznaczone cele wymagaja ilosci danych, ktrej zebranie wy-

kracza poza mozliwosci pracy pojedynczego czowieka, przynajmniej wtedy, gdy
praca ma zostac wykonana w rozsadnym
czasie, a materia ma byc dogebnie prze-
analizowany. Dlatego korzystamy z metod automatycznych oraz pautomatycz-
nych, mimo swiadomosci, ze z wieksza iloscia danych aczy
sie niestety zmniej-
szenie jakosci. Tak sie jednak skada, ze ta sama utrata jakosci jest dodatkowym
argumentem przemawiajacym za uzyciem duzych lub bardzo duzych zasobw
3.2. Przeglad
literatury 51
rwnolegych. Mimo tego, ze poprawna ekstrakcja wszystkich par odpowiedni-

kw nie jest mozliwa, wielka liczba przykadw zapewnia nam dostep do wystar-
czajacej
liczby danych o nieznacznym wspczynniku bedu, pod warunkiem, ze
posiadamy w miare dokadne metody odrzucania niepoprawnych danych.
Niniejszy rozdzia opisuje wykorzystana metode ekstrakcji. Wprowadzimy
metody wstepnego przetwarzania korpusu (3.4), ktre same w sobie stanowia za-
danie standardowe, niemniej konieczne. Metode identyfikacji niemieckich wyra-
zw zrdowych oraz rozkady czestosci zidentyfikowanych wyrazw zozonych
opiszemy w podrozdziale 3.5. Nastepnie skupimy sie na statystycznych modelach
dopasowania na poziomie wyrazw oraz ich matematycznej genezie zwiazanej ze
statystycznymi modelami tumaczenia (3.6). Omwimy metody kombinacji do-
pasowan na poziomie wyrazw suzace do kompensacji niektrych ograniczen
naozonych na modele dopasowania przez ich formalna definicje.
Sposb anotacji zestaww testowych zostanie zilustrowany na przykadach.
Wprowadzimy miary, za pomoca ktrych w tym i nastepnym rozdziale postaramy
sie oszacowac poprawnosci procesu ekstrakcji par odpowiednikw (3.7). W pod-
rozdziale 3.8 przedstawimy wyniki surowego procesu ekstrakcji, tzn. ekstrakcji
na poziomie tokenw bez stosowania filtrw lub innych heurystyk. Uwzglednione
zostana wpywy takich czynnikw jak rozmiar korpusu, sposb przetwarzania
wstepnego, zastosowanie podziau zozen oraz sposoby kombinacji ukierunkowa-
nych modeli dopasowania na jakosc dopasowania oraz jakosc ekstrakcji. Wyniki
te zostana uoglnione na poziomie typw i przeprowadzimy krtka analiza kwan-
tytatywna zebranych danych oraz stosunku liczby rznych par odpowiednikw do
jakosci tych par (3.8.4).
3.2 Przeglad
literatury
Typowe podejscie do ekstrakcji bilingwalnych sownikw1 polega na dwch eta-
pach:
1. nalezy zidentyfikowac jednostki, ktre maja zostac poddane analizie w obu

jezykach;
2. ustala sie, ktre jednostki znalezione podczas pierwszego etapu sa swoimi

wzajemnymi odpowiednikami.
Klasyfikacje metod opisanych w tym podrozdziale tworzymy najpierw we-

dug technik wykorzystanych w drugim etapie, dzielac
podejscia na metody oparte
1 Nasze zadanie polegajace
na zebraniu par odpowiednikw mozna rwniez potraktowac jako
zadanie polegajace
na stworzeniu sownika bilingwalnego w oparciu o korpus. Z tym, ze ograni-
czamy sie do jednego konkretnego zjawiska sowotwrczego.
na heurystycznych miarach podobienstwa oraz na metody wykorzystujace

staty-
styczne modele dopasowania. Na drugim poziomie klasyfikacji dzielimy metody
na algorytmy ekstrahujace
jednostki jednowyrazowe lub wielowyrazowe.
3.2.1 Miary podobienstwa

Somers (2001) przedstawia zwiezy przeglad metod ekstrakcji odpowiadajacych

sobie jednostek jednowyrazowych oraz wielowyrazowych z korpusw rwnole-
gych bazujacych
na miarach podobienstwa. Miary te porwnuja liczbe wsp-
wystapien
pary mozliwych odpowiednikw w tych samych segmentach korpusu2
z liczba wystapien
wyrazw niezaleznych w rznych segmentach. Wsrd opisy-
wanych miar pojawiaja sie wspczynnik Dicea (Kay i Rscheisen 1993), t-score
(Fung i Church 1994), wspczynnik Jaccarda (Gao 1998) oraz wiele wiecej.
Przy ekstrakcji jednostek jednowyrazowych zakada sie, ze miedzy wyrazami
obu jezykw zachodza relacje typu jeden-do-jednego. Oczywiscie zaozenie to nie
jest zawsze prawdziwe.3 Dla metod ekstrakcji jednostek wielowyrazowych (takie
nas wasnie interesuja), ktre wykorzystuja miary podobienstwa, wymagana jest
wiec pewna inwencja, ktra pozwoli na stosowanie miar podobienstwa do rela-
cji typu wiele-do-wielu.4 Nastepujace
trzy prace reprezentuja przeciwstawne oraz
posrednie podejscia do tego zadania pierwsza rozkada jednostki wielowyra-
zowe na wyrazy skadowe, druga traktuje jednostki wielowyrazowe jako niepo-
dzielna caosc a trzecia aczy
wyrazy skadowe w kolejnych iteracjach w coraz
wieksze niepodzielne jednostki wielowyrazowe.
Daille et al. (1994) wykorzystuja dwie metody do identyfikacji odpowiedni-
kw wczesniej ustalonych wielowyrazowych terminw. Tylko druga metoda jest
oparta na miarach podobienstwa. Pierwsza porwnuje czyste czestosci niepo-
dzielonych jednostek wielowyrazowych. Oceny par odpowiednikw obliczaja au-
torzy, sumujac wartosci podobienstwa dla wszystkich mozliwych par wyrazw
skadowych jednostek wielowyrazowych. Przy tej metodzie nie trzeba sie ograni-
czac do jednej szczeglnej miary podobienstwa, mozna wykorzystac kazda z wy-
zej opisanych metod. W porwnaniu z podejsciem opartym na czestosciach druga
metoda osiaga gorsze wyniki dla pierwszych 100 najlepszych jednostek wielowy-
5
razowych i lepsze dla kandydatw pozycjonowanych na miejscach 1000 i wyzej.
2 Segmenty to najczesciej zdania lub akapity. Jednak nie jest to konieczne, mozliwe sa rwniez
segmenty niemieszczace sie w takich definicjach.
3 Szczeglnie jezyki z wyrazami zozonymi pisanymi jednym ciagiem nie podporzadkowuj
a
sie tej zasadzie, gdy w drugim jezyku odpowiedniki sa np. wielowyrazowymi frazami rzeczowni-
kowymi. Patrz Jones i Alexa (1994).
4 Relacja typu jeden-do-wielu b edzie wtedy tylko szczeglnym przypadkiem dla tych metod.
5
Ranking jednostek zosta ustalony na podstawie identyfikacji monolingwalnej. Lepsza fraza
jest fraza, ktra wydaje sie byc lepszym kandydatem na bycie terminem specjalistycznym.
3.2. Przeglad
literatury 53
Daille et al. (1994) nie zastanawiaja sie nad przyczynami takiego zachowania.
Podejrzewamy jednak, ze sporej czesci najlepszych terminw jezyka zrdowego
nie da sie przetumaczyc kompozycyjnie na jezyk docelowy. Stad metody oparte
na miarach podobienstwa, ktre zachowuja zaozenia o relacjach tumaczenio-
wych typu jeden-do-jednego, moga zawodzic dla tych fraz. Dla listy 1000 najlep-
szych kandydatw Daille et al. (1994) osiagaj a dokadnosc (precision) na pozio-
mie 70%, a 80% dla 500 najlepszych terminw wykorzystujac kombinacje obu
opisanych metod.
Smadja et al. (1996) opisuja system C HAMPOLLION program, ktry gene-
ruje tumaczenia kolokacji na podstawie danego korpusu rwnolegego. Po iden-
tyfikacji kolokacji zrdowych wykorzystuja wspczynnik Dicea w celu ustale-
nia najlepszego tumaczenia w kilku etapach: rozpoczynaja od zestawu wyrazw
i buduja coraz duzsze tumaczenia w kazdej iteracji. Tumaczenia, ktre osiagaj a
wartosc Dicea nizsza niz wczesniej ustalony prg, sa porzucane w kazdym kroku.
W koncu wsrd pozostaych mozliwych tumaczen wybiera sie tumaczenie o naj-
wyzszym wspczynniku Dicea. W odrznieniu od Daille et al. (1994) koloka-
cja zrdowa jest zawsze traktowana jako niepodzielna jednostka. Takie podejscie
wydaje sie byc bardziej odporne na niekompozycyjnosc tumaczen. Srednia do-
kadnosc tej metody wynosi 74%.
Problem dopasowania niemieckich wyrazw zozonych z angielskimi grupami
rzeczownikowymi za pomoca miar podobienstwa zosta poruszony przez Jones i
Alexa (1994). Autorzy opieraja swoje przemyslenia na pracy Kay i Rscheisen
(1993) i stwierdzaja, ze zaozenie o relacjach typu jeden-do-jednego nie sprawdza
sie dla niemieckich zozen i ich angielskich odpowiednikw. Wykorzystuja wiec
wspczynnik Dicea do aczenia zozen oraz angielskich n-gramw o rosnacej

dugosci traktowanych jako niepodzielne jednostki. To podejscie nie jest oceniane
ze wzgledu na may rozmiar korpusu oraz wczesny stan zaawansowania pracy
Jones i Alexa (1994).
3.2.2 Statystyczne modele dopasowania wyrazw

W korpusie rwnolegym nie ma jawnych informacji o tym, ktre wyrazy w parze
zdan sa wzajemnymi tumaczeniami. Dlatego trzeba przyblizyc prawdopodobien-
stwo tumaczeniowe dla danej pary wyrazw poprzez obserwacje liczby wsp-
wystepowania w caym korpusie (por. Melamed 2000). W przypadku miar podo-
bienstwa jest to jedyny wykorzystywany rodzaj wiedzy. Estymacja prawdopodo-
bienstwa tumaczeniowego jest problemem bardziej zozonym i wymaga bardziej
zozonej wiedzy o dopasowaniach miedzy wyrazami rwnolegych zdan. Dopaso-
wania sa tworzone jako produkt uboczny procesu trenowania modeli tumaczenia
opisywanych np. przez Brown et al. (1993) lub Melamed (2000). Dopasowane
na poziomie wyrazw korpusy rwnolege stanowia wartosciowe zrdo danych
dla metod ekstrakcji jednostek bilingwalnych wykorzystywane np. przez Dagan i

Church (1998), Koehn (2003) oraz w niniejszej pracy.
Innym zrdem informacji o odpowiednikach wyrazw w korpusie rwnole-
gym sa tablice prawdopodobienstw dla wyrazowych par tumaczen generowane
na potrzebe modeli tumaczen w tumaczeniu statystycznym. Niestety zawieraja
one dosyc niedokadne dane, co prowadzi do koniecznosci korzystania z filtrw
oraz wartosci progowych dla prawdopodobienstw. Melamed (2000) przedstawia
wyrazowy model tumaczenia przeznaczony do indukcji sownikw bilingwal-
nych z tumaczeniami typu wyraz-na-wyraz, ktry pozwala na wygodne ustalanie
odpowiednich wartosci progowych. W pierwszym kroku procedury treningowej
oblicza sie oceny par wyrazw za pomoca logarytmicznych ilorazw wiary-
godnosci (Dunning 1993) lub dowolnej miary podobienstwa. Pary tumaczen sa
porzadkowane
zgodnie z malejaca
wartoscia ocen, nastepnie stosuje sie algorytm
competitive linking, zachanna aproksymacje problemu wyznaczania skojarze-
nia o maksymalnej wadze w grafie dwudzielnym. Ten krok tworzy wstepne do-
pasowanie na poziomie wyrazw, ktre jest udoskonalane w dalszych iteracjach
i wykorzystywane do obliczania ocen par odpowiednikw. Procedura treningowa
konczy sie wtedy, gdy prawdopodobienstwa tumaczenia wszystkich par osiagn a
zbieznosc, tzn. prawdopodobienstwa wszystkich par nie beda juz sie zmieniay
po zastosowaniu kolejnych iteracji. Algorytm competitive linking zapobiega wie-
lokrotnemu aczeniu
tokenw zdania jednego jezyka z rznymi tokenami zdania
w drugim jezyku, w tym celu pary tokenw o wyzszych ocenach sa blokowane
i nie moga byc wykorzystywane do tworzenia innych par o nizszych ocenach.
Model mozna z atwoscia rozszerzyc do klas wyrazw, np. wyrazw autoseman-
tycznych i synsemantycznych poprzez wprowadzenie dodatkowych zbiorw to-
kenw, czyli podziaw w grafie, tworzac w ten sposb np. graf 4-dzielny itp. W
zadaniu polegajacym na ekstrakcji sownika za pomoca dwuklasowego modelu
tumaczenia, z wyrazami podzielonymi na wyrazy funkcyjne i pozostae, Mela-
med (2000) osiaga dokadnosc (precision) w przedziale od 91,6% do 99,2% dla
36% penosci (recall). Dla penosci na poziomie 90% dokadnosc lezy miedzy
86,6% a 92,8%.
T ERMIGHT (Dagan i Church 1998) jest systemem podobnym pod wzgledem
funkcjonalnosci do C HAMPOLLION, jednak proces ekstrakcji odpowiednikw bi-
lingwalnych jest oparty na dopasowaniach na poziomie wyrazw wytworzonych
przez WORD _ ALIGN, modyfikacje Modelu 2 IBMa. Dla kazdego wystapienia
jednostki zrdowej wszystkie wyrazy lezace pomiedzy pierwsza a ostatnia pozy-
cja po stronie docelowej sa ekstrahowane jako wyniki, jesli zostay dopasowane
z ktrymkolwiek z wyrazw skadowych jednostki zrdowej. Te ekstrahowane
pary sekwencji sa porzadkowane
wedug czestosci, wychodzac z zaozenia, ze
czestsze pary sa lepszymi tumaczeniami. Nie stosuje sie innych filtrw. Ostat-
nia faza procesu ekstrakcji jest przejrzenie listy kandydatw przez leksykografa,
3.3. Oglny opis metody 55
czyli czowieka, ktry wybiera najlepsze tumaczenie. Wedug autorw Dagan i

Church dla wszystkich 192 kandydatw zidentyfikowanych w pewnej angielsko-
niemieckiej instrukcji technicznej znaleziono poprawne tumaczenie wsrd zapro-
ponowanych odpowiednikw. Dla 40% jednostek poprawne tumaczenie pokry-
wao sie z pierwszym proponowanym przez system tumaczeniem, dla 7% z dru-
gim, pozostae tumaczenia znajdoway sie na dalszych pozycjach listy.
Wczesnym podejsciem do ekstrakcji dwujezycznych fraz rzeczownikowych
za pomoca modeli tumaczenia jest praca Kupiec (1993), ktra korzysta z ozna-
czen czesci mowy oraz automatw skonczonych do identyfikacji fraz kandydatw.
Sa one nastepnie dopasowywane za pomoca algorytmu podobnego do Modelu 1
IBMa. Metoda nie korzysta jednak w sposb bezposredni z dopasowan na pozio-
mie wyrazw, frazy sa traktowane jako jednostki. Dla pierwszych 100 najlepiej
ocenionych par fraz 90 byo poprawnych.
Akwizycja korpusu niemiecko-angielskich fraz rzeczownikowych i przyimko-
wych jest opisywana przez Koehn (2003). Maksymalne frazy sa identyfikowane
za pomoca analizatora skadniowego w obu jezykach, korpus jest dopasowany na
poziomie wyrazw narzedziem G IZA ++ (Och i Ney 2003). Pary fraz sa ekstra-
howane wtedy, gdy wszystkie wyrazy skadowe jednej frazy sa dopasowane tylko
i wyacznie
z wyrazami skadowymi drugiej frazy i odwrotnie, tzn. nie ma dopa-
sowan, ktre wykraczaja poza granice jednej z fraz w parze. Po rznych krokach
czyszczacych
67,2% (w sumie 737.388) par fraz znalezionych w korpusie zostao
wyekstrahowanych. Autor nie podaje liczb swiadczacych
o jakosci tych par.
3.3 Oglny opis metody

Nasze podejscie jest podobne do metod stosowanych w pracach T ERMIGHT oraz
Koehn (2003). Korzystamy z dopasowan na poziomie wyrazw wygenerowanych
za pomoca aplikacji G IZA ++ oraz z rznych metod poprawiajacych
jakosc tych
dopasowan. Pierwszym koniecznym krokiem jest jednak identyfikacja wyrazw
niemieckich zozen rzeczownikowych. W tym celu nie mozemy korzystac z ana-
lizatorw skadniowych jak zrobiono to w Koehn (2003) lub z metod statystycz-
nych do identyfikacji kolokacji jak u Dagan i Church (1998). Niemieckie wyrazy
zozone sa pisane jednym ciagiem,
musimy wiec przeprowadzic analize pojedyn-
czych wyrazw i odrznic zwyke wyrazy niezozone od poszukiwanych zozen.
W tym celu zosta zaimplementowany program dzielacy i analizujacy
zozenia,
ktrego dokadne dziaanie zostanie opisane pod wzgledem technicznym i for-
malnym w rozdziale 4.
W tym rozdziale skupimy sie na metodach identyfikacji oraz ekstrakcji. Om-
wimy wpyw jakosci dopasowania na poziomie wyrazw, metod wstepnego prze-
twarzania korpusu oraz metod kombinacji dopasowan na jakosc ekstrakcji par
Rysunek 3.1: Peny schemat procesu ekstrakcji
ekwiwalentw. Przedstawimy rzne metody filtracji wynikw ekstrakcji oraz spo-

soby oceny jakosci uzyskanych odpowiednikw. W tym celu wykorzystamy ana-
lizatory skadniowe oraz inne metody heurystyczne.
Na rysunku 3.1 przedstawiono uproszczony schemat procesu identyfikacji

i ekstrakcji niemieckich zozen rzeczownikowych oraz ich polskich odpowied-
nikw. W tym rozdziale zostanie omwiony pionowy kierunek przetwarzania, od
korpusu rwnolegego do procesu ekstrakcji, oraz fragment zwiazany z identyfi-
kacja wyrazw zozonych. Recznej weryfikacji, strukturze bazy danych oraz me-
todom analizy zozen zostay poswiecone osobne rozdziay 4 oraz 6.
3.4. Wstepne przetwarzanie korpusu 57
3.4 Wstepne przetwarzanie korpusu

W tym podrozdziale zostana omwienie dwa kroki wstepnego przetwarzana kor-
pusu, tokenizacja i lematyzacja, ktre maja miejsce przed identyfikacja zozen
oraz przed procesem dopasowania na poziomie wyrazw.
3.4.1 Tokenizacja
Zwykle pierwszym krokiem przetwarzania jest podzia tekstu na tokeny, czyli wy-
razy lub inne jednostki takie jak liczby czy interpunkcja. Proces ten nazywa sie
tokenizacja. Zadanie nie jest do konca banalne, chocby ze wzgledu na niejasnosci
zwiazane
z definicja pojecia wyrazu. Pytanie, co jest wyrazem jest w lingwistyce
pytaniem spornym i czesto proponuje sie rzne definicje na rznych poziomach
opisu jezyka, np. wyrazy fonologiczne lub wyrazy skadniowe, ktre wcale nie
musza sie pokrywac.
W lingwistyce komputerowej, gdzie na pierwszym miejscu stoi przetwarzanie
zasobw tekstowych w formie elektronicznej, rwniez pojawiaja sie rzne defi-
nicje wyrazu, czesto dostosowane do danego problemu. Kucera i Francis (1967)
dla angielskiego zaproponowali pojecie wyrazu graficznego (graphic word) zde-
finiowanego jako ciagy ancuch znakw alfanumerycznych ograniczony po obu
stronach biaymi znakami, ktry moze zawierac aczniki
i apostrofy, ale zadne
inne znaki interpunkcyjne. Dla jezyka niemieckiego oraz polskiego mozemy przy-
jac
podobna definicje, jednak problemy pojawia sie najpzniej przy rozwazaniu
skrtw zakonczonych kropka lub zozonych skrtw z wewnetrznymi kropkami
w naszym korpusie czeste skrty tego typu to np. art., lit., Dz.U. itp. Z drugiej
strony nalezy odrznic kropki skrtw od kropek bedacych
znakami interpunk-
cyjnymi.
Jak wynika z definicji pochodzacej
z Kucera i Francis najwazniejszymi sepa-
ratorami sa spacje lub biae znaki w ogle. Zaliczamy do tej kategorii rwniez
znak tabulacji lub znak nowego wiersza. Celem naszego tokenizatora, czyli apli-
kacji tokenizujacej,
jest sprowadzenie tekstu na wejsciu do takiej postaci, zeby
biae znaki byy jedynymi separatorami. W tekscie stokenizowanym tokenem be-
dzie kazda minimalna jednostka otoczona biaymi znakami, niezaleznie od zawar-
tosci pomiedzy biaymi znakami. Podzia ciagu znakw wedug biaych znakw
dostarczy nam liste tokenw.
Proces tokenizacji zosta zaimplementowany jako kaskada prostych regu,
z ktrych kazda wykonuje dokadnie jedno okreslone zadanie. Po kolejnym za-
stosowaniu wszystkich regu do tekstu otrzymuje sie na wyjsciu tekst w postaci
tokenw podzielonych spacja lub znakiem nowego wiersza. Same instrukcje to
polecenia zastepujace
znane z jezyka programowania P ERL o nastepujacej po-
staci: s/.../.../g, gdzie w miejscu pierwszego (. . . ) wstawia sie wyrazenie
<trx>
<abbreviations>
<abbr lang="pl">([aA]mb|[aA]dm|[A]sp|[aA]syst|[aA]bp| ... )</abbr>
<abbr lang="de">(a|Abb|Abf|[aA]bg|Abh|[aA]bk|ABl|Abs| ... )</abbr>
</abbreviations>
<rules>
<rule no="1"> s/\.(\s|$)/ \. /g </rule>
<rule no="2" lang="pl"> s/\b(#ABBR#)\s+\./$1\./g </rule>

<rule no="3" lang="de"> s/\b(#ABBR#)\s+\./$1\./g </rule>
<rule no="4"> s/(\s|^)([0-9]+)\s+\./$1$2\. /g </rule>

<rule no="5"> s/\b([A-Z])\s\./$1\. /g </rule>
<rule no="6"> s/([^\s])\s+\.\s+([\p{Ll}])/$1. $2/g </rule>
<rule no="7"> s/([^\s])\s+\.\s+([\p{Ll}])/$1. $2/g </rule>
<rule no="8"> s/(\d)\.\s+(\d)/$1.$2/g </rule>
<rule no="9"> s/(\d)\.\s+(\d)/$1.$2/g </rule>
...
<rule no="18"> s/\s\s+/ /g </rule>
...
</rules>
</trx>
Rysunek 3.2: Przykadowe reguy tokenizatora
regularne znajdujace pewien okreslony ciag znakw, a w miejsce drugiego (. . . )

tresc, ktra ma zastapic
znaleziony ciag. Zastepowanie jest stosowane do caego
ancucha znakowego i kazdy podciag odpowiadajacy kryteriom wyszukiwania zo-
stanie zastapiony.
Bardzo obszerne i dogebne omwienie wyrazen regularnych
zainteresowany czytelnik znajdzie w podreczniku Friedl (2006).
Na rysunku 3.2 przedstawiono dziewiec regu, ktre maja opanowac problem
tokenizacji ciagw
znakowych zakonczonych kropka lub zawierajacych
kropke.
Reguy z okreslonym atrybutem lang sa stosowane tylko do danego jezyka, po-
zostae reguy sa uniwersalne. Regua o numerze 1 zastepuje kazdy ciag znakw
zozony z kropki i pojedynczej spacji lub konca wiersza sekwencja zozona ze
spacji, kropki i spacji. W ten sposb wszystkie kropki zostana oddzielone od po-
przedzajacych
je ciagw
znakowych. Niestety w niektrych przypadkach jest to
dziaanie nieporzadne i nastepne reguy dziaaja w takich przypadkach korygu-
jaco.
Np. regua 2 przysuwa kropki do kazdego skrtu wyszczeglnionego w cze-
sci <abbreviations>. Regua 4 przysuwa kropki z powrotem do poprzedzaja-
cych je liczb. Z kolei reguy 8 i 9 przeksztacaja sekwencje typu 19. 12. 2008
w 19.12.2008, czyli np. poprawiaja daty. Ostatnia regua zastepuje wszystkie
wielokrotne spacje pojedyncza spacja. Wszystkie reguy sa wykonywane w takiej
kolejnosci w jakiej zostay wyszczeglnione w pliku regu.
Caosc regu stanowi pewna formalizacje ludzkiej intuicji, w tym przypadku
autora niniejszej pracy, co do postaci jaka powinien miec token, np. ze daty nalezy
traktowac jako jeden token, natomiast wyraz z kropka stojacy na koncu zdania po-
3.4. Wstepne przetwarzanie korpusu 59
Przed tokenizacja: Rada dazy do pogodzenia zwasnionych stron, po

uprzednim zasiegnieciu opinii panelu doradcw,
o ktrym mowa w art. 50 ust. 1, oraz po kon-
sultacjach ze Swiatowa Organizacja Wasnosci In-
telektualnej, Miedzynarodowa Federacja ds. Oliwy
z Oliwek oraz wasciwymi organizacjami zawodo-
wymi czonkw gwnie producentw, oraz, jesli
to konieczne, z Miedzynarodowa Izba Handlowa,
a takze wyspecjalizowanymi instytucjami miedzy-
narodowymi ds. analiz chemicznych.
Po tokenizacji: Rada dazy do pogodzenia zwasnionych stron , po
uprzednim zasiegnieciu opinii panelu doradcw ,
o ktrym mowa w art. 50 ust. 1 , oraz po konsul-
tacjach ze Swiatowa Organizacja Wasnosci Inte-
lektualnej , Miedzynarodowa Federacja ds. Oliwy
z Oliwek oraz wasciwymi organizacjami zawodo-
wymi czonkw gwnie producentw , oraz , jesli
to konieczne , z Miedzynarodowa Izba Handlowa
, a takze wyspecjalizowanymi instytucjami miedzy-
narodowymi ds. analiz chemicznych .
Rysunek 3.3: Przykad dziaania tokenizatora
winien zostac oddzielony od kropki, i w ten sposb zostac potraktowany jak dwa
tokeny. W przypadku skrtw z kolei nalezy kropke traktowac jako czesc tokenu.
Pojecie tokenu jest wiec zdefiniowane za pomoca regu, ktre zostay wykorzy-
stane przy tokenizacji tekstu.
3.4.2 Lematyzacja
Celem tokenizacji jest umozliwienie jakiegokolwiek przetwarzania danych jezy-
kowych w postaci tekstowej. W porwnaniu z lematyzacja tokenizacja jest zada-
niem wzglednie prostym6, opartym na kilku heurystycznych zasadach. Lematyza-
cja natomiast wymaga o wiele wiecej zasobw. Istnieja co prawda heurystyczne
metody lematyzacji, np. oparte na wynikach Porter (1980), ktre nie korzystaja
z dodatkowych danych leksykalnych, nie osiagaj
a one jednak zbyt dobrych wyni-
kw. Standardowe metody korzystaja ze sownikw przy sprowadzaniu form flek-
syjnych do form podstawowych. Bardziej zaawansowane narzedzia wykorzystuja
6 Wzgl
ednie proste zadanie oznacza tutaj, ze dosyc szybko mozna osiagn ac
zadowalajace
wy-
niki. Jesli natomiast chce sie uzyskac bardzo wysoka jakosc tokenizacji, to uwzglednienie wszyst-
kich zjawisk i wyjatkw
od regu staje sie coraz trudniejsze.
Proces liczba typw (de) liczba typw (pl)

Po tokenizacji 272.038 183.529
Po lematyzacji 229.090 94.641
Po segmentacji zozen 104.023 94.641
Tablica 3.1: Redukcja liczby typw za pomoca metod wstepnego przetwarzania
dodatkowo informacje probabilistyczne lub reguowe w przypadkach niejedno-

znacznych.
W niniejszej pracy korzystamy z lematyzacji w celu redukcji sownictwa
w korpusie. Istnieje kilka prac potwierdzajacych korzystny wpyw lematyzacji
przy trenowaniu statystycznych modeli dopasowania, np. Gispert et al. (2006)
dla jezykw angielskiego i hiszpanskiego lub Zhang i Sumita (2007) dla angiel-
skiego i chinskiego. Zamierzamy przeniesc te wyniki na jezyk niemiecki oraz pol-
ski. Same zlematyzowane korpusy nie beda pzniej wykorzystane przy ekstrakcji
zozen oraz ich polskich odpowiednikw, zamiast tego zostanie zrekonstruowana
oryginalna postac korpusu z dopasowaniami pochodzacymi z wersji lematyzowa-
nej.
Lematyzacja czesci niemieckiej odbywa sie za pomoca oglnie dostepnego
narzedzia T REE -TAGGER (Schmid 1997), ktry ujednoznacznia lematy form wie-
loznacznych za pomoca drzew decyzyjnych, stad jego nazwa. Lematyzacja czesci
polskiej jest oparta na sowniku form fleksyjnych aplikacji tumaczacej P OLENG
(Jassem 2006). Nie ma tutaj moduu ujednoznaczniajacego przydziau formy do
lematu, co jednak nie powinno stanowic zadnej przeszkody. Dla statystycznych
modeli dopasowania istotniejsza jest konsekwentnosc przy sprowadzaniu form do
lematw niz pena poprawnosc. Okazyjny bad bedzie mniej szkodliwy niz wa-
hania przydziaw, poniewaz model statystyczny nauczy sie dopasowywac odpo-
wiednik z bednym lematem, a tylko samo dopasowanie zostanie zachowane. W
przypadku wahan modelowi moze zabraknac danych do poprawnego dopasowa-
nia ktrejkolwiek z tych form.
Rznice miedzy jezykiem niemieckim a polskim objawiaja sie podczas ana-
lizy tablicy 3.1. Przedstawia ona redukcje liczby typw po zastosowaniu kolej-
nych procesw przetwarzania obu czesci korpusu rwnolegego. Wszystkie liczby
zostay uzyskane po zamianie wielkich liter na mae. Zasadnicza rznica w licz-
bie typw po tokenizacji jest spowodowana duza liczba zozen w jezyku niemiec-
kim, co zostanie dokadniej przedstawione w rozdziale 7. Lematyzacja zmniejsza
liczbe rznych wyrazw polskich o prawie poowe, po stronie niemieckiej reduk-
cja jest znacznie mniejsza. Dopiero dodatkowy podzia wyrazw zozonych na le-
maty segmentw prowadzi do podobnego zmniejszenia dla jezyka niemieckiego.
Widac po tym, ze jezyk polski jest jezykiem z duza liczba form fleksyjnych, nato-
3.5. Automatyczna identyfikacja niemieckich zozen rzeczownikowych 61
miast rznorodnosc form fleksyjnych w jezyku niemieckim jest o wiele mniejsza.

Z drugiej strony podzia wyrazw zozonych prowadzi do redukcji sownictwa
w podobnym zakresie jak lematyzacja w jezyku polskim. Wynika z tego, ze kazde
zadanie zwiazane
z przetwarzaniem obu jezykw musi uwzglednic ich wasnosci
morfologiczne oraz sowotwrcze. Wpyw lematyzacji na jakosc ekstrakcji zosta-
nie dokadnie omwiony w podrozdziale 3.8.2.
3.5 Automatyczna identyfikacja niemieckich zozen

rzeczownikowych
W tym podrozdziale zostanie przedstawiona procedura identyfikacji wyrazw zo-
zonych po niemieckiej stronie korpusu rwnolegego. Najpierw wprowadzimy
techniczna definicje wyrazu zozonego, ktra bedzie podstawa do identyfikacji
szukanych rzeczownikw zozonych. Podamy kilka statystycznych wynikw co
do dystrybucji znalezionych wyrazw zozonych i omwimy najczestsze bedy
przy identyfikacji zozen oraz sposoby na ich poprawienie.
3.5.1 Techniczna definicja niemieckiego wyrazu zozonego

Na potrzebe naszych metod identyfikacji oraz podziau wprowadzamy nastepu-
jac
a techniczna definicje niemieckiego wyrazu zozonego (nie tylko rzeczow-
nika): Niemiecki wyraz zozony c to ancuch znakowy zozony ze znakw al-
fanumerycznych oraz opcjonalnego acznika niezawierajacy
spacji, ktry mozna
podzielic na sekwencje s1 s1 s2 . . . sn zozonych z n segmentw. Przez sekwencje
n
rozumiemy konkatenacje7 pewnej liczby elementw. Segmenty musza pokrywac

caosc ancucha znakowego, przy czym nie moga na siebie zachodzic. Segmenty
s1 do sn1 nazywamy segmentami okreslajacymi, ostatni segment sn jest wyrz-
niony i nazywamy go segmentem okreslanym. Ta terminologia zostaa ustalona
w analogii do terminw wyraz okreslajacy oraz wyraz okreslany, poniewaz seg-
menty pokrywaja sie w wiekszosci przypadkw z powierzchniowa reprezentacja
tych wyrazw. Nalezy jednak podkreslic, ze segmenty nie sa tutaj jednostkami
lingwistycznymi, tylko maja charakter techniczny. Sa to ancuchy znakowe, ktre
moga nie pokrywac sie z zadna jednostka lingwistyczna, np. w przypadku roz-
kadu na segmenty, ktre zostay wygenerowane w skutku bedu. Sekwencje seg-
mentw, rwniez taka wynikajac a z niepoprawnej analizy, nazywamy segmenta-
7 Czyli sklejenie lub poaczenie
elementw bez udziau elementw acz acych.
Konkatenacja
tzn. w oglnosci a b b a nie zachodzi, oraz aczn
jest operacja nieprzemienna, a, tzn. ze nie
musimy stosowac nawiasw, gdy przechodzimy od dwch aczonych elementw do n elementw.
cja. Zbir wszystkich mozliwych segmentacji wyrazu zozonego c jest oznaczony

symbolem Segpcq.
Dla kazdego segmentu s istnieje co najmniej jeden odpowiadajacy mu lek-
sem l. Zwiazek ten mozna sformalizowac, korzystajac
z dwch funkcji lexM
oraz lexH , ktre odwzorowuja segment na zbir leksemw, np. lexM psteuerq
tSteuer_N, Steuer_N2, steuern_Vu. Obie funkcje sa okreslone dla wszystkich an-
cuchw znakowych, jednak funkcja lexM zwraca zbir niepusty tylko dla seg-
mentw okreslajacych, funkcja lexH tylko dla okreslanych. Sekwencje ln1
l1 l2 . . . ln zozona z n leksemw, gdzie kazdy leksem li jest odpowiednikiem seg-
mentu si w segmentacji sn1 , czyli i1,...,n1 li P lexM psi q ^ ln P lexH psn q, nazy-
wamy dekompozycja. Podobnie jak w przypadku segmentw wyrzniamy lek-
semy okreslajace oraz leksemy okreslane. Ponadto, Decpsn1 q lexM ps1 q . . .
lexM psn1 q lexH psn q oznacza zbir wszystkich dekompozycji dla segmentacji sn1 .8
Zbir wszystkich dekompozycji dla wyrazu zozonego c jest zdefiniowany jako

Decpcq sPSegpcq Decpsq.
Teraz mozemy sformuowac pena definicje rzeczownika zozonego na po-
trzeby procesu identyfikacji: Rzeczownikiem zozonym nazywamy ancuch
znakowy, zozony ze znakw alfanumerycznych, dla ktrego istnieje dekom-
pozycja na co najmniej dwa leksemy, gdzie leksem okreslany jest rzeczowni-
kiem.
3.5.2 Procedura identyfikacji

Niemiecka poowa wykorzystywanego korpusu rwnolegego zawiera ponad
dwadziescia piec milionw tokenw. Nawet bez dokadnej analizy mozna sie spo-
dziewac, ze kilka milionw tokenw to wyrazy zozone. Stad wiadomo, ze nie
opaca sie przetwarzac korpusu token po tokenie, poniewaz kazdy token musiaby
zostac sprawdzony, czy jest zozeniem lub nie. Lepszym rozwiazaniem
jest stwo-
rzenie listy typw na podstawie korpusu, gdzie kazda forma ortograficzna wy-
stepuje tylko raz. Lista typw w korpusie zawiera po usunieciu tokenw nume-
rycznych zaledwie 287.754 form ortograficznych, czyli okoo sto razy mniej niz
korpus tokenw. Przy okazji mozemy w ten sposb otrzymac pierwsze informa-
cje frekwencyjne o wyrazach zozonych, gdy lista typw zostanie stworzona jako
lista frekwencyjna. Najczestsze 120 wyrazw z tej listy przedstawiono w tablicy
3.2. Wsrd tych najczestszych wyrazw pojawiaja sie cztery wyrazy, ktre zo-
stana przez aplikacje zidentyfikowane jako rzeczowniki zozone: Mitgliedstaaten,
Richtlinie, Mitgliedstaat i Buchstabe9.
8 Konkatenacja
dwch zbiorw elementw to zbir konkatenacji wszystkich elementow z od-
powiednik zbiorw, czyli A B ta b : a P A ^ b P Bu. Oczywiscie i ta operacja jest nieprzemienna
oraz aczna.

9 Wyraz Buchstabe jest pierwszym przykadem b ednego rozpoznania.
, 1473911 nach 113300 diese 49866 Verfahren 33546

der 1374885 nicht 112616 Anhang 49653 wenn 33109
die 1077306 sind 112302 einen 49489 wie 33052
und 737818 dass 102379 zum 49449 5 32575
in 478318 Mitgliedstaaten 101545 Diese 49022 Unternehmen 31769
des 416400 2 96652 sowie 47611 diesem 31497
den 370330 dieser 88650 einem 47514 ihrer 30977
fr 358423 Gemeinschaft 86147 kann 46995 Anwendung 30630
von 344996 EG 85477 knnen 46681 anderen 30392
Artikel 280910 Europischen 85303 1. 46073 a 30118
auf 263429 Richtlinie 83388 insbesondere 45985 2006 29086
zu 229956 durch 82747 es 44717 Rat 28559
werden 207338 einer 82633 2005 44378 alle 28072
Die 205278 bei 80799 am 43441 gilt 27676
im 195285 . 79878 4 43278 Gemeinschaften 27291
Verordnung 185400 an 78364 genannten 41300 Union 26990
dem 179664 sich 76259 wurde 40846 haben 26569
oder 178105 gem 74671 auch 40845 europischen 26494
mit 168226 ein 73402 Entscheidung 40352 Buchstabe 26479
Kommission 167593 als 72263 vor 38686 Bestimmungen 26025
zur 165809 aus 67276 2004 37999 gendert 25990
ist 147299 3 65470 bis 37287 sollte 25565
das 130667 Rates 61282 In 36973 nur 25324
eine 128945 Manahmen 60930 Mitgliedstaat 36243 mssen 25084
Nr. 125665 um 58363 zwischen 36045 2003 24912
1 121057 hat 57876 so 35697 6 24719
ber 120086 Der 57831 wurden 34921 keine 24265
Absatz 117834 unter 56181 EWG 34204 dieses 23729
wird 117420 eines 54177 gesttzt 33770 denen 23661
vom 116888 sie 51927 Rahmen 33693 ihre 23429
Tablica 3.2: Pierwsze 120 jednostek z niemieckiej listy frekwencyjnej
W celu zmniejszenia niepoprawnych identyfikacji (np. Verbraucher lub fol-

gende) lista sw wygenerowana na podstawie niemieckiej poowy korpusu rw-
nolegego jest filtrowana. Kazdy wyraz, ktry nie rozpoczyna sie wielka litera
oraz kazdy wyraz, ktry jest zawarty w liscie znanych wyrazw niezozonych jest
usuwany. Lista wyrazw niezozonych pochodzi ze sownika aplikacji tumacza-
cej P OLENG, w ktrym zozenia zostay oznaczone recznie przez leksykografw
tworzacych
sownik. Za pomoca tego pierwszego sposobu filtracji udao sie zapo-
biec bednej identyfikacji 11.955 wyrazw, ktre w przeciwnym przypadku zosta-
yby rozpoznane jako wyrazy zozone. Lista z tablicy 3.3 przedstawia kilka takich
niepoprawnych, przypadkowo wybranych analiz z ich segmentacjami i dekompo-
zycjami.
Bedy w liscie wyrazw niezozonych maja wiec bezposredni wpyw na zna-
lezione lub ominiete zozenia. Moga wystapic
dwa rodzaje bedw:
1. Lista nie zawiera wyrazu niezozonego i zostanie on rozpoznany jako zo-
zony, przykadem jest wyraz Buchstabe, ktry mozna traktowac jedynie dia-
chronicznie jako wyraz zozony, synchronicznie nalezy go jednak zaliczyc
do wyrazw niezozonych.
Ablagerungen ablage|run|gen <Ablage{N}><Run{N}/Rune|-e{N}><Gen{N}>

analoger anal|oger <anal{adv,A}><Oger{N}>
ankaufende ankauf|ende <Ankauf{N}/ankaufen|-en{V}><Ende{N}>
Arrests ar|rests <Ar{N}/Are|-e{N}><Rest|+s{N}>
Brgschaft brg|schaft <Brge|-e{N}/brgen|-en{V}><Schaft{N}>
dauerhaft dauer|haft <Dauer{N}/dauern|-n{V}><Haft{N}>
einschrnken ein|schrnken <ein{MOD}><Schrank|+"en{N}>
eintretende eintret|ende <eintreten|-en{V}><Ende{N}>
herausstelle heraus|stelle <heraus{adv}><Stelle{N}>
nigerianischen nigeria|nischen <Nigeria{N}><Nische|+n{N}>
Profile pro|file <Pro{N}/pro{adv}><File{N}>
Segel se|gel <See|-e{N,N2}><Gel{N}>
tageweise tage|weise <Tag|+e{N}/tagen|-n{V}><Weise{N}>
umfassenderen umfassende|ren <umfassend|+e{A2,A}><Ren{N2}>
verzeichnende verzeichn|ende <verzeichnen|-en{V}><Ende{N}>
Tablica 3.3: Kilka potencjalnie bednie zanalizowanych wyrazw niezozonych
2. Lista zawiera wyrazy zozone, ktre nie zostay oznaczone jako zozone
i ktre wystepuja w korpusie. Wtedy taki wyraz zozony nie zostanie roz-
poznany. Po recznym przejrzeniu przeciecia listy wyrazw niezozonych
oraz listy typw z korpusu stwierdzono, ze np. dla litery A ominieto w ten
sposb wyrazy Abrstungskonferenz, Absatzfrderung, Allheilmittel, All-
radantrieb, Antiklopfmittel, quatorialguinea, Arbeitsunfhigkeit, Armban-
duhren, Auftragsbesttigung, Auenminister i Autogas. Czyli 11 bedw na
1.383 wyrazw na A z listy wyrazw niezozonych. Wyrazw zozonych na
A znaleziono w korpusie 10.656. Mozemy wiec zaozyc, ze mniej niz jeden
procent wyrazw w liscie wyrazw niezozonych zawiera bedy, co spowo-
dowao utrate okoo 0,1% wyrazw zozonych w trakcie identyfikacji.
Po wstepnej filtracji pozostae wyrazy z listy frekwencyjnej sa przekazywane

do analizatora wyrazw zozonych. Jesli wyraz spenia wyzej przytoczona tech-
niczna definicje wyrazu zozonego, trafia on wraz z pena analiza do bazy danych,
ktra zostanie opisana dokadniej w rozdziale 6. Poniewaz korzystamy z czystej
listy frekwencyjnej, nie mamy w tej chwili bezposredniego dostepu do informacji
zwiazanych
z tokenami danego wyrazu zozonego, czyli np. w ktrych zdaniach
wystepuje wyraz zozony oraz na ktrej pozycji w zdaniu sie znajduje. Informacje
te dodaje sie w kolejnym etapie przetwarzania korpusu. Teraz, gdy jest dostepna
pena lista rzeczownikw zozonych wystepujacych w korpusie, mozna przeszu-
kac cay korpus wyraz po wyrazie i sprawdzic, czy dla danego tokenu wystepuje
odpowiedni typ na liscie. Jesli odpowiedz jest twierdzaca,
to dane pozycyjne to-
kenu zostana dodane do bazy danych. Odpowiednie struktury bazy danych rw-
niez zostana opisany nieco dokadniej w rozdziale 6.
3.5.3 Wyniki statystyczne identyfikacji

Przypominamy, ze wykorzystany korpus niemiecko-polski skada sie z 23.322
rwnolegych tekstw z 1.231.766 parami zdan. Usunelismy z tego korpusu pary
zdan, ktre zawieraja gwnie obcy materia jezykowy, tzn. inne jezyki niz odpo-
wiednio niemiecki lub polski. Po takiej filtracji niemiecka czesc korpusu skada
sie z 26.704.419 tokenw oraz z 272.038 typw, a polska czesc z 25.405.924 to-
kenw oraz 183.529 typw. Tokeny numeryczne zostay pominiete, wielkie litery
zostay zamienione na mae.
W trakcie procesu identyfikacji opisanego w poprzednim podrozdziale zostao
zebranych 2.163.620 tokenw wyrazw zozonych, ktre odpowiadaja 144.215
rznym wyrazom zozonym. Gdy porwna sie te liczby z oglnymi danymi doty-
czacymi
korpusu, widac, ze tylko 8,1% tokenw to wyrazy zozone, w przypadku
typw ten odsetek wzrasta do imponujacych 53,0%. Czyli ponad poowa niemiec-
kiego sownictwa w danym korpusie to rzeczowniki zozone. Takie wyniki pokry-
waja sie po czesci z danymi innych badaczy, np. Baroni et al. (2002) stwierdzili,
ze 7% tokenw oraz 47% typw podobnie duzego korpusu zozonego z materia-
w prasowych to zozenia rzeczownikowe, u Schiller (2005) liczby te wynosza
odpowiednio 5,5% i 43% dla innego korpusu zozonego z tekstw z prasy. Wydaje
sie wiec, ze teksty prawnicze, z ktrych korzystamy w tej pracy, maja tendencje do
zawierania wiekszej liczby zozen niz teksty prasowe. Dokadniejsze omwienie
zebranych danych przedstawiono w rozdziale 7.
3.5.4 Bedne identyfikacje

Widzielismy juz w poprzednich podrozdziaach, ze wstepna filtracja wyrazw
kandydatw pomaga w zapobieganiu niektrym bedom przy identyfikacji zozen.
Niemniej jednak bedna zawartosc listy wyrazw niezozonych oraz inne jej braki
moga byc przyczyna niepoprawnych identyfikacji i analiz. Pojawiaja sie oczywi-
scie dalsze zrda i rodzaje bedw. W tym podrozdziale omwimy kilka z nich
i przedstawimy proste sposoby na ich poprawienie.
Dosc znaczny odsetek bedw jest spowodowany przez wyrazy lub nazwy
wasne pochodzenie obcego. Oczywiscie nie bedzie tych wyrazw na liscie wy-
razw niezozonych, poniewaz zawiera ona tylko wyrazy niemieckie. Z drugiej
strony niektre z nich pozornie moga dac sie podzielic na segmenty i tym sa-
mym zostana rozpoznane jako wyrazy zozone. Oczywiscie zadna taka analiza
nie bedzie miaa sensu lingwistycznego. Przykady takich bednych segmentacji
przedstawiono w tablicy 3.4.
Po wstepnym przegladzie
segmentacji bednie rozpoznanych wyrazw obcych
mozna zauwazyc, ze wiekszosc skada sie z wielu i rwnoczesnie bardzo krtkich
segmentw. Mozna podejrzewac, ze jest to zjawisko typowe dla tego rodzaju be-
ancuch znakowy Segmentation LPR ancuch znakowy Segmentation LPR

Reunidos re|un|id|os 2 Seventh se|ven|th 2,33
Leonid le|on|id 2 Posavja pos|av|ja 2,33
Adidas ad|id|as 2 Pessoas pes|so|as 2,33
Extere ex|te|re 2 Alfacar al|fac|ar 2,33
Areios ar|ei|os 2 Capteur cap|te|ur 2,33
Teresa te|re|sa 2 Tagaras tag|ar|as 2,33
Avalos av|al|os 2 Urbanas ur|ban|as 2,33
stuar s|tu|ar 2 Venture ven|tu|re 2,33
Reassess re|as|se|ss 2 Leonard le|on|ard 2,33
Adventure ad|ven|tu|re 2,25 Xiphias xi|phi|as 2,33
Tablica 3.4: Bednie zidentyfikowane wyrazy obce i ich LPR
dw, poniewaz wyrazy pochodzace z innych jezykw niz jezyk niemiecki beda
miay inna strukture morfologiczna niz wyrazy niemieckie. Rznice beda tym
wieksze im duzsze beda wyrazy i niemieckie segmenty. Mozemy zatem zaozyc,
ze wyrazy skadajace sie z dugich segmentw sa istotnie zozeniami.
Wynika z tego prosta heurystyka na identyfikacje takich bedw: wystarczy
zbadac iloraz dugosci wyrazu w znakach i liczby segmentw w segmentacji tego
wyrazu (LPR Length Part Ratio), czyli srednia dugosc segmentw w segmen-
tacji. Wyrazy z wartoscia LPR mniejszej niz 3 sa bardzo podejrzane, podobnie
opaci sie przejrzec recznie wyrazy o LPR rwnym lub mniejszym 4. Wyrazy
o wiekszym LPR juz z duza pewnoscia nie beda wyrazami obcymi.
Innym problemem sa nazwy wasne pochodzenia niemieckiego. Nie da sie
zastosowac powyzszej metody, poniewaz niemieckie nazwy wasny zidentyfiko-
wane jako zozenia sa bardzo podobne do zozen lub nawet powstay ze zozen.
Przykady takich bednych identyfikacji to Ahlborn, Hafurt, Hans-Georg, Herr-
mann, Queensland lub Schrzeberg, czyli nazwy geograficzne, imiona lub nazwi-
ska. Okazuje sie jednak ze w takim przypadku mozna zastosowac inna metode
wykrywajac a bedy: Wystarczy zaozyc, ze nazwy wasne nie beda tumaczone
po stronie polskiej i mozna tym samym sprawdzic, czy polskie zdanie zawiera ten
sam znak ancuchowy. Przykady przedstawiono w tablicy 3.5. Metoda zadziaa
dla wszystkich nazw z wyjatkiem imienia Hans-Georg, ktre zostao odmienione
po stronie polskiej i tym samym nie jest juz identyczne z ancuchem znakowym
po stronie niemieckiej. Te metode mozna zastosowac z powodzeniem rwniez do
nazw wasnych obcego pochodzenia, dla ktrych mamy wtedy dwie metody, ktre
beda sie wzajemnie wzmacniay.
Problemem o wiele trudniejszym do rozwiazania sa bedy ortograficzne w kor-
pusie i wyrazy, ktre ze wzgledu na bad zostay uznane za wyrazy zozone. Przy-
kady to berrfungen oraz Rechungen, wyrazy poprawne berprfungen i Rech-
nungen byy zawarte w liscie wyrazw niezozonych. I tutaj moze sie okazac, ze
Wyraz Zdanie zrdowe Zdanie docelowe

Ahlborn C. Ahlborn und C. Berg, C. Ahlborn, C. Berg, Solicitors,
Solicitors, und Rechtsanwalt C. C. Pinto Correira, lawyer
Pinto Correia
Hafurt Flight Team GmbH, Flight Team GmbH, Flugplatz-
Flugplatzstrae 20 DE-97437 strae 20 DE-97437 Hafurt,
Hafurt, Fluggsten, Post, pasazerowie, przesyki pocz-
Fracht, 10.6.2005 towe, adunek, 10.6.2005
Hans-Georg als Nachfolger von Herrn na miejsce Hansa-Georga Klu-
Hans-Georg Kluge gego
Herrmann J. Currall und K. Herrmann J. Currall et K. Herrmann, pe-
nomocnicy
Queensland Neusdwales, Queensland, Nowa Poudniowa Walia, Qu-
Sdaustralien und Victoria eensland, Australia Poudniowa
i Wiktoria
Schrzeberg Sonstige Ausknfte Angela Dalsze informacje Angela
Schrzeberg, Tel. Schrzeberg, tel.
Tablica 3.5: Przykadowe niemieckie nazwy wasne i ich odpowiedniki
LPR jest pomocnym narzedziem, dla Rechungen oraz segmentacji rech|un|gen

jak i dla berrfungen oraz segmentacji ber|rf|un|gen wynosi 3. Czesc be-
dw zostanie wiec wykryta przy recznej weryfikacji na podstawie LPR oraz po-
zostaych metod przedstawionych w tym podrozdziale. Trzeba jednak zaozyc, ze
kilka bedw umknie uwadze mimo wszelkich staran.
Innym, moze najpowazniejszym problemem, jest odrznienie niezleksykalizo-
wanych derywatw, ktre na pierwszy rzut oka przypominaja zozenia rzeczow-
nikowe, od prawdziwych zozen. Najczesciej beda to derywaty zozonych cza-
sownikw pisanych jednym ciagiem typu Schlussfolgerung lub derywaty od roz-
dzielnych czasownikw typu Berichterstattung od Bericht erstatten lub Haltbar-
machung od haltbar machen. Gwna trudnosc polega na istnieniu zozen, ktre
mozna interpretowac zarwno jako derywaty powyzszego typu lub jako zozenia,
przykad to Nichteinhaltung, ktry mg powstac od nicht einhalten lub przez ne-
gacje wyrazu samodzielnego Einhaltung, tak jak np. w przypadku Nichtfachmann
od Fachmann, ktry nie jest pochodzenia czasownikowego. Co wiecej, wystepuja
tez wyrazy, ktre mimo faktu, iz z punktu widzenia morfologicznego sa podobne
a nawet identyczne z poprzednimi dwiema grupami, zalicza sie je raczej do czy-
stych zozen, np. Leistungsverbesserung, czy Torfgewinnung. Poniewaz przydzia
do konkretnej grupy jest trudny nawet dla czowieka, nie da sie podac prostej
i zarazem skutecznej heurystyki. Przyjelismy jednak kilka nastepujacych

zasad
w przypadku wyrazw zakonczonych na sufiks -ung:
Odrzucamy wyraz, jesli jego wyraz okreslany zakonczony na -ung nie wy-
stepuje samodzielnie w sowniku lub w korpusie. Na tej zasadzie mozna
np. odrzucic Haltbarmachung, gdyz segment Machung nie wystepuje sa-
modzielnie w tekscie.
Odrzucamy wyraz, jesli po automatycznym sprowadzeniu do postaci cza-
sownikowej, czyli Bericht erstatten od Berichterstattung lub Leistung ver-
bessern od Leistungsverbesserung, takie formy sa zleksykalizowanymi cza-
sownikami lub frazeologizmami. Nie korzystamy tutaj z korpusu, poniewaz
mogoby to spowodowac zbyt wiele faszywych odrzucen.
Wszystkie wyrazy, ktre przeszy przez podane filtry zostay zaakceptowane

jako poprawne wyrazy zozone. W praktyce okazao sie, ze struktury odpowied-
nikw takich wyrazw watpliwych
i tak sa bardzo podobne do odpowiednikw
zwykych zozen.
3.6 Dopasowania na poziomie wyrazw

W niniejszym podrozdziale zostanie przedstawiona druga czesc procesu ekstrak-
cji jednostek bilingwalnych. Po udanej identyfikacji jednostek w jezyku zrdo-
wym trzeba utworzyc dopasowania na poziomie wyrazw, zeby mc na ich pod-
stawie znalezc odpowiedniki polskie. W przeciwienstwie do metod przedstawio-
nych w pracach Koehn (2003) oraz Kupiec (1993) nie przeprowadza sie wstepnej
identyfikacji mozliwych odpowiednikw polskich, poniewaz nie mozna w atwy
sposb okreslic ich natury. Beda to prawdopodobnie frazy rzeczownikowe, jednak
nie mozemy sie posuzyc np. dodatkowym kryterium maksymalnosci jak to zrobi
Koehn (2003).
W tej pracy wybralismy metode oparta na dopasowaniach na poziomie wyra-
zw zamiast miar podobienstwa z nastepujacych powodw:
Nie jest wymagana wiedza o postaci odpowiednikw. W przeciwienstwie do

wiekszosci metod ekstrakcji nie trzeba okreslic struktury skadniowej polskich od-
powiednikw niemieckich wyrazw zozonych przed ekstrakcja. Wystarczy zaak-
ceptowac wszystkie polskie wyrazy jako poprawne skadniki odpowiednika, o ile
zostay poaczone
w dopasowaniu ze zozeniem zrdowym. Zebranie odpowied-
nikw na podstawie miar podobienstwa mogoby spowodowac wiele bedw ze
wzgledu na posrednie powiazania
z wyrazami, ktre czesto wspwystepuja po
stronie polskiej z niemieckim zozeniem, ale nie sa tumaczeniami zozenia lub
3.6. Dopasowania na poziomie wyrazw 69
jego segmentw. Statystyczne modele dopasowan sa bardziej odporne na tego

rodzaju bedy, poniewaz dopasowania wspzawodnicza ze soba (por. Melamed
2000).
Proces tworzenia dopasowania jest procedura jednorazowa. Raz stworzone

dopasowania mozna atwo przechowywac i wykorzystac wielokrotnie nawet za
pomoca rznych metod. Poaczenia
w dopasowaniu odpowiadaja pod wzgledem
liczby mniej wiecej liczbie tokenw w jednej poowie korpusu. Mozna je zapisac
w postaci numerycznych indeksw razem z tokenami w tresci korpusu.
Dla porwnania, liczba wspwystepowan, ktra trzeba zbadac wykorzystujac

metody oparte na miarach podobienstwa dla jednego zdania, jest proporcjonalna
do iloczynu liczby tokenw obu rwnolegych zdaniach. W przypadku caego ba-
danego korpusu rwnolegego mozna sie spodziewac wiecej niz 500 milionw
wspwystepujacych
par wyrazw. Jezeli bierzemy pod uwage jednostki wielo-
wyrazowe lub n-gramy liczba ta moze sie zwiekszyc o jeden lub wiecej rzedw
wielkosci.
Modele dopasowania uwzgledniaja dopasowania typu wiele-do-jednego.

Gdy jezyk polski zostanie wybrany jako jezyk zrdowy a niemiecki jako jezyk
docelowy10 , wtedy wykorzystane modele dopasowania sa w stanie dopasowac
wiele rznych polskich tokenw z jednym wyrazem niemieckim11. Dopasowanie
typu wiele-do-jednego moga byc szczeglnie przydatne w przypadku niemiec-
kich zozen, ktre sa pisane jako jeden wyraz, ale czesto tumaczone na wielo-
wyrazowe frazy rzeczownikowe. Bardziej zaawansowane modele bezposrednio
uwzgledniaja prawdopodobienstwo, ze jeden wyraz ma okreslona liczbe odpo-
wiednikw. W tej pracy jestesmy bardziej zainteresowani jezykiem niemieckim
jako zrdowym, dla ktrego wykorzystane modele nie moga stworzyc relacji typu
jeden-do-wielu w sposb bezposredni.
Metody poprawiania dopasowan pozwalaja na utworzenie dopasowan typu

wiele-do-wielu. Nie tylko dopasowania typu jeden-do-wielu, ale tez dopaso-
wania wiele-do-wiele nie dadza sie wygenerowac w sposb bezposredni, nawet
przy zamianie kierunku trenowania. Przy dzieleniu wyrazw zozonych dopaso-
wania typu wiele-do-wielu odzwierciedlaja najlepiej relacje zachodzace miedzy
segmentami i ich odpowiednikami. Sa one typowym zjawiskiem dla dopasowan
miedzy mniej lub bardziej idiomatycznymi frazami. Na szczescie istnieja metody
10 Modele tumaczenia, ktrym podlegaja stosowane modele dopasowan sa skierowane, tzn. od-
rznia sie jezyk zrdowy i docelowy.
11
Takie relacje to funkcje. Zachodzi zasada lewostronnej jednoznacznosci, tzn. ten sam wyraz
zrdowy nie moze miec wiecej niz jeden odpowiednik po stronie docelowej.
kombinacji skierowanych modeli dopasowan, ktre pozwalaja na heurystyczne

wytworzenie szukanych dopasowan poprzez kombinacje dopasowan typu wiele-
do-jednego dla obu kierunkw trenowania. Tym samym wybr jezyka zrdowego
nie jest juz problemem, gdyz dopasowania typu jeden-do-wielu to tylko szcze-
glne przypadki dopasowan typu wiele-do-wielu.
Uwzglednienie relacji typu wiele-do-wielu za pomoca miar podobienstwa
jest o wiele trudniejsze, szczeglnie dla fraz idiomatycznych, dla ktrych liczby
wspwystepowania moga niesc o wiele mniej informacji niz parametry wyko-
rzystywane w modelach dopasowania. Problem ten pojawia sie np. w przypadku
systemu C HAMPOLLION (Smadja et al. 1996) opisanym wyzej.
Zaawansowane narzedzia sa publicznie dostepne. Niemaym atutem miar po-

dobienstwa jest prostota ich implementacji. Sa one oparte na prostym zliczaniu
wyrazw wspwystepujacych lub na konstrukcji tabel czestosci dla niektrych
testw statystycznych. Estymacja parametrw modeli tumaczenia oraz zwiaza-
nych z nimi modeli dopasowan jest zadaniem bardzo zaawansowanym pod wzgle-
dem matematycznym jak i obliczeniowym, a implementacja algorytmw trenu-
jacych
wymaga wiedzy na poziomie eksperta. Szczesliwie sie skada, ze takie
narzedzia jak G IZA ++ (Al-Onaizan et al. 1999, Och i Ney 2003), ktre jest im-
plementacja modeli 1 do 5 IBMa oraz innych modeli dopasowania, lub U PLUG
sa publicznie dostepne dla celw badawczych i komercyjnych.
3.6.1 Formalne aspekty statystycznych modeli dopasowan

Pojecie statystycznego modelu dopasowan jest nierozdzielnie powiazane
ze sta-
tystycznymi modelami tumaczenia. W tym i w kilku nastepnych podrozdziaach
omwimy w skrcie modele tumaczenia statystycznego i przejdziemy potem do
modeli dopasowan. Omwienie statystycznych modeli tumaczenia opiera sie na
pionierskiej pracy Brown et al. (1993) i stosujemy te same oznaczenia jak jej
autorzy.
Tumaczenie statystyczne, w przeciwienstwie do metod opartych na reguach,

jest ukierunkowane na wynik, a nie na proces. Oznacza to, ze tumaczenie nie
musi przebiegac w sposb podobny jak u czowieka12 , wazne tylko, zeby uzy-
skane tumaczenie byo mozliwie najbardziej prawdopodobnym odpowiednikiem
zdania zrdowego. Zaozenia te mozna sformalizowac w nastepujacy
sposb:
e arg max PpE e|F fq, (3.1)

e
12
Przy czym wcale nie jest powiedziane, ze proces tumaczenia przez czowieka przebiega tak
jak w metodach symbolicznych.
gdzie E oraz F sa zmiennymi losowymi przebiegajacymi odpowiednio po wszyst-

kich angielskich zdaniach e i francuskich zdaniach f. Model opisuje tumaczenie
z jezyka francuskiego na jezyk angielski, przy czym tak naprawde wszystkie moz-
liwe pary jezykw sa dopuszczalne. W pracy Brown et al. (1993) wasnie fran-
cuski i angielski zostay odpowiednio wybrane jako jezyk zrdowy i docelowy.
Z czasem takie nazewnictwo przeszo do kanonu lingwistyki komputerowej i jest
powszechnie stosowane, nawet gdy opisuje sie inne jezyki. Dla ustalonego zdania
francuskiego f zdanie e maksymalizuje powyzsza funkcje prawdopodobienstwa
i jest tym samym najbardziej prawdopodobnym tumaczeniem f. Zastosowanie
warunkowego prawdopodobienstwa jest zgodna z intuicja formalizacja faktu, ze
proces tumaczenia jest procesem ukierunkowanym, produkujacym zdanie doce-
lowe po zaobserwowaniu (usyszeniu, przeczytaniu) zdania zrdowego.
Pojawiaja sie dwa pytania: Czy na pewno prawdopodobienstwo jest adekwat-
nym srodkiem oceny jakosci tumaczen? oraz W jaki sposb uzyskac prawdo-
podobienstwo, ze zdanie jest tumaczeniem innego zdania?. Pytanie pierwsze ma
nature raczej filozoficzna i odpowiedz jest kwestia wysoce sporna. Zdaje sie, ze
znaczace
sukcesy w dziedzinie tumaczenia statystycznego w ciagu ostatnich lat
oraz duza popularnosc tych metod przyczyniy sie do przechylenia szali w strone
odpowiedzi twierdzacej. Pojawiaja sie jednak gosy, ze osiagni
eto juz szczyt moz-
liwosci metod statystycznych.
Wedug Jurafsky i Martin (2000) tumaczenie powinno byc wierne i pynne,
czyli oddawac sens zdania zrdowego mozliwie dokadnie, bedac przy tym po-
prawna i zrozumiaa wypowiedzia w jezyku docelowym. Takie ujecie sugeruje
pewna modularnosc problemu tumaczenia. Powinno byc atwiej, jesli zamodelo-
waoby sie dwie oddzielne funkcje prawdopodobienstwa dla kazdego kryterium,
czyli funkcje, ktra mierzy wiernosc zdania docelowego wzgledem zdania zrdo-
wego oraz funkcje mierzac a poprawnosc jezykowa zdania docelowego. Metody
statystycznego tumaczenia dziaaja dokadnie w taki sposb. Wystarczy prze-
ksztacic rwnanie (3.1) za pomoca reguy Bayesa:
PpF f|E eqPpE eq

PpE e|F fq (3.2)
PpF fq
,
e arg max PpF f|E eqPpE eq, (3.3)

e
Otrzymane rwnanie (3.3) jest jednym ze szczeglnych przypadkw modelu

zaszumionego kanau i nosi nazwe podstawowego rwnania tumaczenia sta-
tystycznego. Mianownik PpF fq mozna opuscic, gdyz przy ustalonym f nie ma
zadnego wpywu na wybr najbardziej prawdopodobnego e. Pojawiy sie tutaj
dwa nowe komponenty, model tumaczenia PpF f|E eq oraz model jezyka
PpE eq.
Rysunek 3.4: Model zaszumionego kanau dla tumaczenia statystycznego (Jura-

fsky i Martin 2000)
Zastosowanie reguy Bayesa w takim kontekscie moze byc czyms nieocze-

kiwanym, poniewaz przy tumaczeniu z jezyka francuskiego na jezyk angielski
pojawia sie nagle model, ktry wydaje sie dziaac w niewasciwym, odwrotnym
kierunku. Jednak taka jest istota modelu zaszumionego kanau. Przyjmuje sie,
ze dane zrdowe zdanie francuskie f jest znieksztacona wersja jakiegos angiel-
skiego zdania docelowego e, a zadanie tumacza polega na odgadnieciu tego
zdania e, ktre wygenerowao zaobserwowane zdanie f.
Na rysunku 3.4 oprcz modelu jezyka i modelu tumaczenia pojawia sie ma-
szyna dekodujaca.
Jest to rodzaj automatu, ktry stara sie pozbyc szumu po-
wstaego w kanale, czyli wasciwy tumacz. Mozna to zilustrowac za pomoca
dzieciecej zabawy w guchy telefon. Jak wiadomo, gra polega na tym, ze dziecko
na poczatku
kolejki wymysla jakies krtkie zdanie szepczac je do ucha swojego
sasiada.
Dzieci sa ustawione obok siebie i kazde z nich szeptem przekazuje usy-
szane zdanie nastepnemu dziecku. Ostatnie dziecko w kolejce wypowiada zda-
nie na gos. Gra jest tym zabawniejsza im wieksze sa znieksztacenia pierwot-
nych zdan. Wprowadzmy pewne modyfikacje zabawy. Zazmy, ze uczestnicy
guchego telefonu to dzieci polskich emigrantw w Anglii i kazde z nich jest bilin-
gwalne. Pierwsze dziecko wymysla zawsze zdanie angielskie, ale jakis zartownis
w srodku kolejki nagminnie tumaczy usyszane zdanie angielskie na jezyk polski
i na koniec kolejki dociera za kazdym razem zdanie polskie. Mamy wiec zaszu-
miony kana. Nauczycielka radzi sobie z sytuacja w nastepujacy
sposb: kaze ona
ostatniemu dziecku zgadnac po usyszeniu zdania polskiego, jakie zdanie angiel-
skie zostao wymyslone przez pierwsze dziecko.
Dziecko wymyslajace
zdanie angielskie reprezentuje model jezykowy, zar-
townis powodujacy
cae zamieszanie jest reprezentantem modelu tumaczenia,
a ostatnie dziecko to odpowiednik maszyny dekodujacej. Wystarczy zaozyc, ze
kazde zdanie polskie, czy francuskie, przeszo kiedys przez guchy telefon oraz
ze kazdy tumacz jedynie odgaduje jego angielskie zrdo. Stad przy omawianiu
modeli tumaczenia jezyk francuski staje sie nagle jezykiem docelowym a jezyk
angielski zrdowym.
Model zaszumionego kanau pozwala wiec podejsc do tumaczenia automa-
tycznego metodami probabilistycznymi. Pozostaje drugie pytanie, skad biora sie
prawdopodobienstwa PpF f|E eq oraz PpE eq. Odpowiemy tutaj jedynie
na pierwsza poowe pytania, omijajac przy tym modele jezykowe. Trzeba jed-
nak wyraznie zaznaczyc, ze modele jezykowe sa nieodaczn
a czescia statystycz-
nych metod tumaczenia automatycznego. Bez nich wynik tumaczenia zawie-
raby z grubsza wszystkie istotne tumaczenia fragmentw zdania zrdowego, ale
ze wzgledu na brak jakichkolwiek zasad poprawnosci jezykowej przypominaby
niezrozumiae skupisko angielskich wyrazw. Model tumaczenia PpF f|E eq
niekoniecznie generuje poprawne zdania angielskie, dopiero model jezyka do-
konuje wyboru na korzysc poprawnych zdan. Istnieja oczywiscie rzne sposoby
tworzenia modeli jezyka. W erze internetu, ktry udostepnia gigantyczne zasoby
tekstw jednojezycznych, pozyskanie dobrych modeli jezykowych nie jest zada-
niem trudnym.
3.6.1.1 Definicja modelu tumaczenia

Wedug Brown et al. (1993) modelem tumaczenia z jezyka angielskiego na jezyk
francuski13 P z parametrem P nazywamy funkcje obliczajac a prawdopodo-
bienstwo P pF f|E eq dla dowolnego zdania francuskiego f oraz dowolnego
zdania angielskiego e. Nastepujace
warunki musza byc spenione
P pF f|E eq 0, P p f ailure|E eq 0,

P p f ailure|E eq P pF f|E eq 1, (3.4)
f
gdzie f ailure jest specjalnym symbolem niezaliczanym do zdan francuskich.

Suma przebiega po wszystkich mozliwych zdaniach francuskich f. P pF f|E
eq interpretuje sie jako prawdopodobienstwo, ze tumacz wyprodukuje zdanie f po
zaobserwowaniu zdania e oraz P p f ailure|E eq jako prawdopodobienstwo, ze
nie powstanie zadne tumaczenie zdania e. Od tej pory zamiast P pF f|E eq
oraz innych podobnych zapisw bedziemy korzystali ze skrtw postaci P pf|eq
z wyjatkiem
sytuacji, gdzie jawne uzycie zmiennej losowej bedzie suzyo celom
ilustracyjnym. Wtedy mozemy f|e potraktowac jako symbol oznaczajacy, ze f jest
tumaczeniem e. Parametr jest wektorem parametrw modelu skadajacym sie
np. z prawdopodobienstw tumaczenia wyrazw.
13
Tutaj mamy juz do czynienia z odwrconym kierunkiem tumaczenia wymaganym przez mo-
del zaszumionego kanau.
Powyzsza definicja modelu tumaczenia nie mwi nam niczego o sposobie ob-
liczania P pf|eq dla dowolnego f i e. Pozornie najprostszym i zupenie poprawnym
rozwiazaniem
byaby zwyka tablica, ktra zestawia ze soba wszystkie zdania an-
gielskie, ich francuskie tumaczenia oraz np. oszacowane przez doswiadczo-
nego tumacza prawdopodobienstwa par speniajace warunki (3.4). Wiadomo
jednak z gry, ze nie da sie tego zrobic dla wszystkich mozliwych par zdan. Na-
wet gdybysmy opuscili wszystkie pary o zerowym lub pewnym bardzo maym
prawdopodobienstwie, byoby ich wciaz bardzo duzo, moze nawet nieskonczenie
wiele. Wynika z tego, ze zdania nie moga byc atomami naszego modelu; trzeba je
rozbic na mniejsze jednostki.
W przypadku omawianych modeli role takich jednostek penia wyrazy. Fran-
cuskie zdanie f mozna wiec zapisac jako fm1 f 1 , f 2 , . . . , f m , gdzie f i , i 1, 2, . . ., m
to francuskie wyrazy. Indeks i zaznacza pozycje wyrazu w zdaniu. Podobnie dla
dowolnego zdania angielskiego e mamy el1 e1 , e2 , . . . , el . Zdarzenie f|e sprowa-
dza sie wtedy do serii zdarzen typu f |e. Wyrazw jest znacznie mniej niz zdan
i prby tworzenia w miare mozliwosci penych tablic tumaczen pojedynczych
wyrazw w postaci dwujezycznych sownikw papierowych podejmuje sie czesto
i wytrwale. Istotnie modele statystyczne tumaczenia automatycznego korzystaja
wasnie z takich tablic sownikowych, pozostaje jednak problem pozyskania tablic
tumaczen oraz przyporzadkowania
odpowiednich prawdopodobienstw.
3.6.1.2 Rola korpusu rwnolegego
W jezykoznawstwie komputerowym najpopularniejszym sposobem ustalania

prawdopodobienstw jest wykorzystanie czestosci lub prawdopodobienstwa a po-
steriori. W przypadku prawdopodobienstwa tumaczenia zdaje sie, ze wystarczy
wykorzystac duzy zbir tumaczen dla interesujacej nas pary jezykw, czyli kor-
pus rwnolegy. Zeby uzyskac prawdopodobienstwo a posteriori zdarzenia f |e
dla ustalonego f i e wystarczy zliczyc ile razy w danym korpusie tumaczen wy-
raz e zosta przetumaczony na f oraz podzielic przez liczbe tumaczen wyrazu e
na dowolny wyraz francuski z korpusu. Oznaczajac prawdopodobienstwo tuma-
czenia f |e jako t p f |eq oraz liczbe wystapienia
f |e w caym korpusie jako cp f |eq,
mamy
cp f |eq
t p f |eq (3.5)
f cp f |eq
,
Traktujac wszystkie prawdopodobienstwa t p f |eq jako stae dla ustalonej pary

wyrazw f |e, uzyska sie wektor parametrw dla modelu P. Dokadnie taka po-
stac ma w przypadku Modelu 1, najprostszego ze wspomnianych modeli IBMa.
Przyjmujac wiec, ze stosujemy tylko Model 1 oraz ze ustalono wszystkie parame-
try t p f |eq, mozna obliczyc prawdopodobienstwo Ppf|eq dla dowolnego f|e.
Oglna idea opisanego postepowania jest poprawna. Istnieje tylko jeden pro-
blem: w korpusie rwnolegym nie ma nigdzie jawnej informacji, ze konkretny
wyraz po stronie francuskiej jest tumaczeniem odpowiadajacego
mu wyrazu an-
gielskiego. Zakadamy, ze mamy do czynienia z korpusem dopasowanym na po-
ziomie zdan. Jedyne informacje dostepne to liczby dotyczace
wspwystepowa-
nia (ang. co-occurrence) wyrazw francuskich i angielskich w rwnolegych zda-
niach.14 Wyznaczenie parametrw typu powyzszego wymaga jednak rwnocze-
snego wyznaczenia dopasowan na poziomie wyrazw (ang. word alignment). Na
podstawie dopasowan na poziomie wyrazw mozna wtedy stwierdzic, ktre wy-
razy sa wzajemnymi tumaczeniami (Model 1), jak zachowuje sie szyk wyrazw
jezyka docelowego wzgledem jezyka zrdowego (Model 2), ile wyrazw doce-
lowych zostao przyporzadkowanych
jednemu wyrazowi zrdowemu (Model 3),
jaki wpyw maja klasy wyrazw na tumaczenie (Model 4), itp.
3.6.1.3 Dopasowania tumaczen na poziomie wyrazw

Pisalismy juz, ze modele tumaczenia opieraja sie na koncepcji dopasowan wy-
razw, z tego powodu okresla sie je czesto jako modele dopasowan wyra-
zw (ang. word alignment model). Pamietamy, ze zdanie mozna przedstawic
jako ciag wyrazw, gdzie indeks przy wyrazie odzwierciedla pozycje wyrazu
w zdaniu. Dopasowaniem pary zdan f|e na poziomie wyrazw nazywamy rela-
cje a tpi, jq : i 1, . . . , m ^ j 1, . . . , l u, gdzie f fm
1 oraz e e1 . Dopasowa-
l
nie mozna zinterpretowac jako zbir krawedzi w grafie dwudzielnym, w ktrym

dwa rozdzielne zbiory wierzchokw reprezentuja odpowiednio pozycje w zdaniu
francuskim i angielskim. Krawedz w takim grafie sygnalizuje, ze wyrazy powia-
zane z jej wierzchokami sa wzajemnymi tumaczeniami. Zbir A pf, eq jest zbio-
rem wszystkich mozliwych dopasowan miedzy zdaniami f i e. Liczba dopasowan
w A pf, eq wynosi 2lm , tyle ile istnieje grafw dwudzielnych z dwupodziaem na m
i l rznych wierzchokw. Dla pary zdan z rysunku 3.5 istnieje wiec 242 dopaso-
wan, z ktrych tylko znikoma ilosc ma sens. Wprowadza sie dodatkowo angielski
wyraz zerowy e0 , z ktrym sa poaczone wszystkie wyrazy francuskie nie be-
dace
poaczone
z ktrymkolwiek z wyrazw e1 do el . Wyraz zerowy nie zwieksza
oglnej liczby dopasowan w A pf, eq.
W omawianych modelach ogranicza sie mozliwe dopasowania miedzy zda-
niami f i e w taki sposb, ze kazdy wyraz francuski jest poaczony z dokad-
nie jednym wyrazem angielskim. Relacja a speniajaca taki warunek jest funkcja
i mozna ja zapisac w postaci a am 1 a1 , a2 , . . ., am , gdzie ai P t0, 1, . . ., l u. Funk-
cja a odwzorowuje pozycje francuskiego wyrazu na pozycje angielskiego wyrazu,
ktrego tumaczeniem jest wyraz francuski. Takich dopasowan jest pl 1qm , czyli
14
Te same informacje wykorzystuje sie w przypadku miar podobienstwa, jednak nie znaja one
koncepcji dopasowania.
Rysunek 3.5: Dopasowanie z niezaleznymi angielskimi wyrazami
dla przykadu z rysunku 3.5 mamy 77 dopasowan bedacych funkcjami. Ograni-

czenie do dopasowan lewostronnie jednoznacznych nie ma uzasadnienia lingwi-
stycznego, autorzy Brown et al. przyjeli je z powodw technicznych. Gigantyczna
liczba dopasowan nieograniczonych uniemozliwiaby przeprowadzenie efektyw-
nych obliczen potrzebnych do estymacji parametrw modelu tumaczenia. Nawet
mocno okrojony zbir dopasowan funkcyjnych nie rozwiazuje jeszcze problemu
zozonosci obliczeniowej, ktry wynika z nastepujacego
faktu:

P pf|eq P pf, a|eq, (3.6)
a
Prawdopodobienstwo P pf|eq wyraza sie tutaj jako prawdopodobienstwo ca-

kowite P pf, a|eq po wszystkich dopasowaniach a. Dla dopasowan, ktre nie sa
funkcjami, mamy P pf, a|eq 0. Przykady z rysunkw sa najbardziej intuicyj-
nymi dopasowaniami sposrd wszystkich mozliwych dopasowan. Jednak jak pi-
salismy w poprzednim podrozdziale, nie wiemy, ktre wyrazy sa swoimi tuma-
czeniami, co jest rwnoznaczne z faktem, ze nie sa nam dane najlepsze dopasowa-
nia. Stad musimy sumowac po wszystkich mozliwych dopasowaniach. Najlepsze
dopasowania wyaniaja sie stopniowo w procesie estymacji parametrw i maja
znaczacy wpyw na wartosci .
Bezposrednia konsekwencja stosowania dopasowan w postaci funkcji jest nie-
zdolnosc omawianych modeli tumaczenia do adekwatnej reprezentacji zjawisk
jezykowych, ktre wychodza poza narzucone ograniczenia. Wystarczy spojrzec
na przykady z rysunkw 3.6 i 3.7, gdzie w pierwszym przypadku jeden wyraz
z zdania docelowego moze miec kilka odpowiednikw w zdaniu zrdowym. W
drugim przykadzie tumaczenie jest niedosowne i w ogle nie mozna wykonac
poprawnego dopasowania na poziomie wyrazw, a na pewno nie takiego, ktre
bedzie funkcja.
Nowoczesne systemy tumaczenia statystycznego odrzucaja koncepcje, ze
proces tumaczenia odbywa sie przez tumaczenie pojedynczych wyrazw, i opie-
raja sie na caych frazach lub drzewach skadniowych. Jednak do wygenerowa-
nia dopasowan na poziomie fraz czy drzew nadal wykorzystuja dopasowania wy-
Rysunek 3.6: Dopasowanie z niezaleznymi francuskimi wyrazami
razw uzyskane jako produkt uboczny w trakcie procesu estymacji parametrw

modeli opartych na wyrazach. Tworzy sie dwa dopasowania korpusu do poziomu
wyrazw, odpowiednio zamieniajac jezyk zrdowy i jezyk docelowy. Po rekom-
binacji dwch dopasowan mozna uzyskac dopasowania podobne do rysunku 3.7.
Pozostae parametry modeli tumaczenia nie sa brane pod uwage. To dzieki opi-
sanym w niej modelom dopasowan praca Brown et al. (1993) jest jedna z najcze-
sciej cytowanych prac w lingwistyce komputerowej w ogle, wykraczajac przy
tym rwniez poza dziedzine tumaczenia statystycznego.
3.6.2 Automatyczne metody symetryzacji dopasowan

W poprzednim podrozdziale zostaa wprowadzona koncepcja statystycznego mo-
delu tumaczenia oraz podlegajacego
mu modelu dopasowania na poziomie wyra-
zw. Modele dopasowan wprowadzone przez autorw Brown et al. (1993) maja
wasnosci funkcji, wiec nie sa w stanie opisac dopasowan typu wiele-do-wielu
w sposb bezposredni.
Autorzy Och i Ney (2003) zaproponowali trzy metody majace na celu popra-
wienie tego stanu rzeczy. Ich pomys polega na tym, ze trenuja dwa modele dopa-
sowania w taki sposb, ze jezyk zrdowy jednego modelu jest jezykiem docelo-
wym drugiego modelu i odwrotnie. Tym samym otrzymuje sie dwa rzne dopa-
Rysunek 3.7: Oglne dopasowanie

NZ NZ
rodowiska rodowiska
Ochrony Ochrony
Programu Programu
Umwelt~
Programm
der
Vereinten
Nationen
Umwelt~
Programm
der
Vereinten
Nationen
(a) A1 : de pl (b) A2 : pl de
NZ NZ
rodowiska rodowiska
Ochrony Ochrony
Programu Programu
Umwelt~
Programm
der
Vereinten
Nationen
Umwelt~
Programm
der
Vereinten
Nationen
(c) A A1 X A2 (d) A A1 Y A2
NZ
rodowiska
Ochrony
Programu
Umwelt~
Programm
der
Vereinten
Nationen
(e) A A1 ` A2
Rysunek 3.8: Przykadowe dopasowania
sowania zawierajace poaczenia

typu wiele-do-jednego (czyli funkcje) o przeciw-
nym zwrocie. Przez odwzorowanie tych dopasowan na odpowiednie iloczyny kar-
tezjanskie i zastosowanie do nich rznych operacji teoriomnogosciowych otrzy-
muja dopasowania typu wiele-do-wielu. Proces ten autorzy nazwali symetryza-
cja.
Trenujac
dwa modele dopasowania o przeciwnym zwrocie, otrzymujemy dla
1
kazdej pary zdan z korpusu rwnolegego dwa dopasowania funkcyjne am
a1 , . . . , am oraz bl1 b1 , . . . , bl . Przeksztaca sie postac funkcyjna obu dopasowan

do postaci relacyjnej w nastepujacy sposb:
! )
A1 pi, aiq : ai 0 (3.7)
! )
A2 pb j , jq : b j 0 , (3.8)
Wtedy zwrot dopasowan nie jest juz istotny i mozna przejsc do metod sy-
metryzacji. Och i Ney (2003) przedstawiaja trzy nastepujace
sposoby kombinacji
dopasowan:
Przeciecie teoriomnogosciowe A A1 X A2 . W skad nowego dopasowania

wchodza tylko wsplne punktu dopasowan zrdowych. Tym samym nowe
dopasowanie zawiera bardzo pewne podwjnie zweryfikowane informacje.
Wada tej metody jest rzadkosc powstaego nowego dopasowania. Wiele wy-
razw nie zostanie w ogle dopasowanych.
Suma teoriomnogosciowa: A A1 Y A2 . Nowe dopasowanie zawiera

wszystkie poaczenia
z obu dopasowan. Stad
pokrycie wyrazw poacze-

niami jest duze, ale zarazem niedokadne.
Poprawione dopasowanie: A A1 ` A2 . Celem tej metody jest poacze-

nie zalet dwch poprzednich sposobw symetryzacji. Punktem wyjscia jest
przeciecie dwch dopasowan wyjsciowych, czyli zestaw pewnych poaczen.

Nastepnie dodaje sie wszystkie pary pi, jq, ktre wystepuja tylko w A1 lub
tylko w A2 , jezeli ani wyraz f j ani ei nie zosta jeszcze dopasowany w A,
lub jezeli zachodza nastepujace
dwa warunki:
Para pi, jq ma bezposredniego sasiada

pi 1, jq, pi 1, jq, pi, j 1q lub
pi, j 1q, ktry juz nalezy do A.
Zbir A Ytpi, jqu nie zawiera dopasowania, ktre ma rwnoczesnie sa-

siadw poziomych i pionowych. Sasiad
poziomy pewnego dopasowa-
nia to dopasowanie, ktre wystepuje w tym samym wierszu, a sasiad

pionowy w tej samej kolumnie.
Przykady dziaania operacji przedstawiono na rysunku 3.8 w postaci kilku

macierzy dopasowan dla pary fraz Umwelt~ Programm der Vereinten Nationen
Program Ochrony Srodowiska NZ pochodzacych z naszego korpusu rwnole-
gego. Jest to wersja przetworzona, gdzie wyraz zozony Umweltprogramm zo-
sta podzielony. Dopasowanie a z jezykiem niemieckim jako zrdowym ma po-
stac a51 3, 1, 0, 4, 4, a dopasowanie b z odwrotnym kierunkiem b41 2, 1, 1, 4.
Widzimy, ze oba dopasowanie zawieraja poaczenia typu wiele-do-jednego, kt-

rych nie ma w odpowiednio drugim dopasowaniu. W przypadku dopasowa-
nia a to poaczenie
wyrazw niemieckich Vereinten i Nationen z polskim wy-
razem NZ oraz w dopasowaniu b wyrazw Ochrony i Srodowiska z niemiec-
kim wyrazem czy segmentem Umwelt~. Przeksztacamy te dopasowania zgod-
nie ze wzorami (3.7) i (3.8) do A1 tp1, 3q, p2, 1q, p4, 4q, p5, 4qu (rysunek 3.8a)
i A2 tp1, 2q, p1, 3q, p2, 1q, p4, 4qu (rysunek 3.8b).
Pierwszym przykadem operacji symetryzacji jest przeciecie. Tworzymy wiec
zbir A A1 X A2 tp1, 3q, p2, 1q, p4, 4qu, ktre zostao przedstawiony na rysunku
3.8c. Widac, ze przeciecie zawiera tylko i wyacznie
dopasowania typu jeden-do-
jednego. Dopasowanie sa bardzo pewne, lecz niekompletne.
Rysunek 3.8d przedstawia sume teoriomnogosciowa A A1 Y A2
tp1, 2q, p1, 3q, p2, 1q, p4, 4q, p5, 4qu. Zawiera ona zarwno dopasowania typu wiele-
do-jednego (sasiedzi
poziomi) jak i jeden-do-wielu (pionowe supki), powstae
przez odwrcenie dopasowan wiele-do-jednego.
Wynik poprawionej metody symetryzacji A A1 ` A2 (rysunek 3.8e) wyglada
dla tego przykadu tak samo jak suma, zosta jednak inaczej stworzony. Punktem
wyjscia jest przeciecie A A1 X A2 tp1, 3q, p2, 1q, p4, 4qu. Nastepnie sprawdza
sie, czy istnieja w A1 oraz A2 dopasowania z wyrazami, ktre w A nie zostay jesz-
cze poaczone
z innymi wyrazami. Takich poaczen nie ma, dla pary p1, 2q istnieje
w A juz p1, 3q, a dla p5, 4q mamy juz p4, 4q. Sprawdza sie wiec pozostae warunki.
Mamy wtedy, ze dopasowanie p1, 3q z A jest bezposrednim sasiadem dopasowania
p1, 2q i w A Ytp1, 2qu nie ma dopasowan na krzyz. Para p1, 2q zostaje dodana do A.
Podobnie postepuje sie dla p5, 4q, dla ktrego p4, 4q jest bezposrednim sasiadem

w A. W ten sposb zostay dodane wszystkie pary do A. Wynik operacji A1 ` A2
raczej rzadko bedzie rwny A1 Y A2 , tym bardziej w przypadku dugich zdan.
Gdybysmy w tych przykadach wykorzystali dopasowania jako wskazwki
suzace
do ekstrakcji odpowiednikw, to odpowiednikami wyrazu zozonego
Umweltprogramm byyby Programu Srodowiska dla intersekcji oraz Programu
Ochrony Srodowiska dla sumy i poprawionej metody symetryzacji. W rozdziale
3.8.3 przedstawimy dokadne wyniki dla kazdej z metod oraz porwnamy te wy-
niki z liczbami dla dopasowan, ktre nie zostay poddane procesom symetryzacji.
3.7 Zoty standard, czyli zestawy testowe

Zeby ocenic wpyw wszystkich wyzej wprowadzonych czynnikw od sposo-
bw tokenizacji, lematyzacji, podziau wyrazw zozonych po metody symetry-
zacji na jakosc ekstrakcji, potrzebny jest zestaw dopasowan suzacy
jako wiel-
kosc odniesienia. W tym podrozdziale omwimy kryteria doboru przykadw,
3.7. Zoty standard, czyli zestawy testowe 81
Rysunek 3.9: Rozkady czestosci zozen w zestawach testowych
sposoby anotacji oraz miary wykorzystane do oszacowania jakosci uzyskanych

wynikw.
3.7.1 Dobr zozen w zestawach testowych
Stworzylismy dwa rzne zestawy testowe, zeby mc zbadac metody ekstrakcji

dla czestych oraz dla rzadkich zozen. Pierwszy zestaw skada sie z 1000 zo-
zen, ktre zostay wybrane z zestawu wszystkich zozonych tokenw. Powtrze-
nia sa dozwolone, stad zestaw zawiera tylko 744 rznych zozen. Drugi zestaw
zosta stworzony na podstawie 1000 przypadkowo wybranych typw rzeczowni-
kw zozonych. Dla kazdego typu wybrano dokadnie jeden token, rwniez w spo-
sb przypadkowy, stad w drugim zestawie testowym nie ma powtrzen. Zestawy
mozna nazwac rozacznymi,
istnieja co prawda cztery wsplne typy, ale nie ma
wsplnych tokenw.
Ze wzgledu na opisane sposoby wyboru tokenw zestawy maja rzne roz-
kady czestosci, przedstawione na rysunku 3.9. Pierwszy zestaw zawiera tylko
kilka hapax legomena oraz wiele czestych zozen. Jego wykres odbiega znacznie
od wyidealizowanej prostej rozkadu Zipfa (Zipf 1949) oznaczonego przez kre-
skowana linie. Wykres drugiego zestawu przypomina rozkad z rysunku 7.1, czyli
jest bardziej zblizony do wasciwego rozkadu czestosci caego korpusu zozen
i odbiega tylko nieznacznie od idealnej prostej.
nich
z
uzyskanych
korzyci
lub
,
wykroczenia
lub
przestpstwa
popenienia
do
sucych
przedmiotw
konfiskaty
Nakazu
Anordnungen
ber
die
Einziehung
von
Tatwerkzeugen
oder
von
Ertrgen
aus
Straftaten
Rysunek 3.10: Przykadowe pene dopasowanie reczne
3.7.2 Anotacja zestaww testowych

Anotacja wyrazw z zestaww testowych ich polskimi odpowiednikami sprowa-
dza sie do anotacji w ramach konkretnych par zdan. Stad zostay wybrane tokeny,
a nie typy zozen. Rozne tokeny odpowiadajace
tym samym typom moga miec
rzne odpowiedniki, chociazby przez rznice w odmianie, co trzeba uwzglednic
przy anotacji. Nasza metoda ekstrakcji jest oparta o dopasowania na poziomie
wyrazw, musimy zatem stworzyc referencyjne dopasowania miedzy wyrazami
skadowymi wybranych zdan rwnolegych.
Przy recznie tworzonych dopasowaniach nie ma ograniczen co do typu poa-
czen, dopuszczalne sa dopasowania typu wiele-do-wielu z dowolna liczba wyra-
zw skadowych po obu stronach. Jednak nawet bez ograniczen poprawna ano-
tacja dopasowan jest trudnym zadaniem. Nie zawsze mozna jednoznacznie po-
wiedziec, ktre wyrazy nalezy poaczyc,
co moze byc spowodowane np. brakiem
odpowiednikw lub tumaczeniem niedosownym.
Na rysunku 3.10 przedstawiono szczeglnie kopotliwy przykad z korpusu
JRC-Acquis. W tym krtkim przykadzie wystepuje wiele niejednoznacznosci,
ktre utrudniaja proces tworzenia dopasowan, zarwno automatyczny jak i reczny.
3.7. Zoty standard, czyli zestawy testowe 83
Brakujace wyrazy funkcyjne. Nie wiadomo, czy przyimek ber oraz rodzaj-
nik die w frazie ber die Einziehung powinny byc poaczone
z polskim wyrazem
konfiskaty lub czy powinny pozostac bez poaczenia.
Z jednej strony nie ma bez-
posrednich odpowiednikw tych wyrazw funkcyjnych po stronie polskiej, z dru-
giej strony mozna argumentowac, ze to przypadek polskiego rzeczownika niesie
takie informacje.
Zaimki i zamiany pozycji. Polski zaimek nich odnosi sie do frazy przestepstwa
lub wykroczenia i nie ma bezposredniego odpowiednika po stronie niemieckiej.
Mozna stad
argumentowac, ze powinno sie go poaczyc
z odpowiednikami tej
frazy.
Opuszczenia lub wstawki. Fraza przestepstwa lub wykroczenia jest alterna-

tywa dwch rzeczownikw. Po stronie niemieckiej wystepuje tylko jeden wyraz
Straftaten, ktry raczej jest odpowiednikiem wyrazu przestepstwa.
Nachodzace na siebie odpowiedniki. Wyraz zozony Tatwerkzeugen moze

rwniez byc poaczony
z fraza przestepstwa lub wykroczenia ze wzgledu na
segment Tat-.
W oparciu o prace Och i Ney (2003) wprowadzamy dopasowania pewne

(sure alignments) oraz dopasowania mozliwe (possible alignments). Dopaso-
wania pewne, oznaczone na rysunku 3.10 przez wypenione kwadraty, suza do
oznaczania odpowiednikw niekontrowersyjnych i oczywistych. W przypadku
niejednoznacznych odpowiednikw korzysta sie z dopasowan mozliwych, zazna-
czonych na rysunku przez puste kwadraty. Dopasowania pewne tworza zbir S,
dopasowania mozliwe zbir P, przy czym S P, co wynika z faktu, ze kazde
dopasowanie pewne jest rwnoczesnie dopasowaniem mozliwym.
Do zestaww testowych nie doacza sie jednak wszystkich dopasowan. Sku-
piamy sie tylko na tych dopasowaniach, dla ktrych niemiecki skadnik jest toke-
nem nalezacym
do zestawu testowego. Formalnie dla kazdego zozonego wyrazu
tworzymy zbir par Ai tpi, jq P Pu, gdzie i jest pozycja niemieckiego tokenu
w danym zdaniu. Nie rozbijamy tutaj zozen na segmenty, tylko traktujemy je
jako caosc. Stad
zbiory Ai maja postac pionowych supkw, co na rysunku 3.10
zostao zaznaczone kreskowana ramka.
Tablica 3.6 zawiera kilka losowo wybranych zdan z zestaww testowych wraz
z pytka anotacja w postaci znacznikw SGML-owych i identyfikatorem C ELEX,
numerem dokumentu w bazie danych tekstw prawniczych unii europejskiej. Zda-
nie niemieckie zawiera zawsze jeden token zozony, otoczone znacznikami <src>
Celex: 32003R1654
DE: Der Direktor bermittelt dem <src>Rechnungshof</src> sptestens am 30.
September eine Antwort auf seine Bemerkungen
PL: Dyrektor przesya <trg type="S">Trybunaowi</trg>
<trg type="S">Obrachunkowemu</trg> odpowiedz na jego uwagi
najpzniej do dnia 30 wrzesnia
Celex: 22004A1130(02)
DE: Die Ukraine unterrichtet den <src>Missionsleiter</src> der EUPOL
Proxima und das Generalsekretariat des Rates der Europischen Union
rechtzeitig ber jede nderung ihres Beitrags zur EUPOL Proxima
PL: Ukraina informuje w odpowiednim terminie <trg type="S">Szefa</trg>
<trg type="S">Misji</trg> <trg type="P">Policji</trg> EUPOL Proxima
oraz Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej o wszelkich zmianach
odnosnie do swego udziau w EUPOL Proxima
Celex: 52006SC1410
DE: Zum einen ist zu gewhrleisten , dass ausreichende Mittel fr smtliche
eingegangenen <src>Zahlungsantrge</src> zur Verfgung stehen und zum
anderen gilt es etwaige Mittelberhnge zum Jahresende zu vermeiden
PL: Po pierwsze , pozwala na zapewnienie odpowiednich srodkw budzetowych
na zaspokojenie wszystkich otrzymanych <trg type="S">wnioskw</trg>
<trg type="S">o</trg> <trg type="S">patnosci</trg> speniajacych
stosowne wymogi . a po drugie na unikniecie , w miare mozliwosci ,
nadwyzek na koniec roku
Tablica 3.6: Kilka przykadowych zdan z zestaww testowych
od angielskiego source (zrdo). Polskie zdanie zawiera odpowiedniki tego zo-

zenia opisane znacznikami <trg> od target (cel). Dodatkowym atrybutem znacz-
nikw <trg> jest type, ktre w zaleznosci od tego, czy dopasowanie jest pewne
czy mozliwe, przyjmuje wartosci S lub P.
3.7.3 Miary
Och i Ney proponuja nastepujace
miary do obliczenia dokadnosci (precision),
penosci (recall) oraz wspczynnika bedu dopasowania (alignment error rate
AER) dla zbiorw S i P z zestawu testowego oraz dla dopasowania A otrzymanego
po procesie dopasowania wyrazw:
P
|A X P| , R
|A X S | , AER 1
|A X S| |A X P|, (3.9)
|A| |S| |A| |S|
3.8. Wyniki ekstrakcji 85
Okreslamy dodatkowa miare dla oszacowania jakosci ekstrakcji niemiecko-

polskich par odpowiednikw: jako trafnosc ekstrakcji lub extraction accuracy
(EA) okreslamy procent zozen z zestawu testowego, ktre zostay dopasowane
poprawnie oraz w caosci z ich pewnymi polskimi odpowiednikami. Ta miara
rzni sie od czystej miary jakosci dopasowania tym, ze zozenie, ktre zostao do-
pasowane chociazby z jednym nieprawidowym odpowiednikiem jest traktowane
jako bedny wynik, nawet wtedy, gdy pozostae dopasowane odpowiedniki sa po-
prawne. Dziaa tutaj zasada wszystko albo nic. Trafnosc ekstrakcji jest prosta
miara, obliczana tylko dla samych tokenw bez zastosowania dodatkowych me-
tod filtracji wzgledem frekwencji lub technik rekonstrukcji, ktrymi zajmiemy sie
pzniej.
3.8 Wyniki ekstrakcji

W dalszej czesci rozdziau przedstawimy wyniki procesu ekstrakcji oraz wpyw
rznych czynnikw na jakosc ekstrakcji. Skupimy sie na metodach wstepnego
przetwarzania korpusu w celu redukcji liczby typw oraz na symetryzacji dopa-
sowan. W ramach redukcji liczby typw zostanie wzieta pod uwage tylko podsta-
wowa metoda podziau wyrazw zozonych na dekompozycje. Lepszym metodom
segmentacji oraz ich wpywowi na jakosc ekstrakcji poswiecono cay nastepny
rozdzia 4.
3.8.1 Ekstrakcja odpowiednikw tokenw

Przy opisie wynikw ekstrakcji skupimy sie najpierw na ekstrakcji odpowiedni-
kw tokenw, tzn. ze nie stosujemy w tutaj grupowania wzgledem typw i kazdy
token odpowiadajacy temu samemu typowi jest analizowany niezaleznie od po-
zostaych tokenw. Jakosc ekstrakcji tokenu jest wtedy bezposrednio zalezna od
jakosci dopasowania w parze zdan, do ktrej nalezy dany token. W przypadku ja-
kosci ekstrakcji typw, bierzemy pod uwage wszystkie tokeny danego typu i mo-
zemy pozyskac dodatkowe informacje frekwencyjne, np. stworzymy wtedy liste
najczestszych odpowiednikw itp.
Po tym jak zostao wprowadzone i zdefiniowane pojecie dopasowania na po-
ziomie wyrazw, proces ekstrakcji sprowadza sie do zebrania wszystkich tych wy-
razw polskich, ktre zostay poaczone
ze wczesniej wyznaczonym niemieckim
rzeczownikiem zozonym. Analogicznie jak dziao sie to w przypadku anotacji
zestaww testowych, ekstrahuje sie tylko supki (podobnie jak na rysunku 3.10).
W przypadku, gdy dany wyraz zozony zosta podzielony, zbiera sie wszystkie
odpowiedniki wszystkich segmentw. Supki pokrywaja wtedy co najmniej dwa
(sasiednie)
elementy jezyka zrdowego.
3.8.2 Wpyw redukcji sownictwa

W rozdziale 3.4 zostay opisane stosowane w niniejszej pracy metody tokenizacji
oraz lematyzacji, ktre w poaczeniu
z metodami podziau niemieckich zozen na
segmenty przyczyniy sie do redukcji liczby typw w obu czesciach korpusu. W
tym podrozdziale zbadamy wpyw czynnikw redukujacych liczbe rznych wyra-
zw w korpusie na jakosc generowanych dopasowan. Stosujemy w tym celu wy-
zej przedstawione miary, jakosc dopasowania AER oraz trafnosc ekstrakcji EA,
do obu opisanych zestaww testowych.
Eksperymenty przeprowadzamy w trzech rznych konfiguracjach, dla ktrych
w ramach przypomnienia przytoczymy raz jeszcze liczby zwiazane z redukcja
liczby tokenw:
tokenizacja Korpus zosta stokenizowany zarwno po stronie niemieckiej jak
i po stronie polskiej, nie zastosowano innych metod przetwarzania wstep-
nego. Liczba typw w korpusie to odpowiednio 272.038 i 183.529 dla cze-
sci niemieckiej oraz polskiej.
lematyzacja Po tokenizacji stosujemy opisane mechanizmy lematyzacji po obu
stronach korpusu, liczba rznych typw zmniejsza sie odpowiednio do
229.090 i 94.641.
lematyzacja + segmentacja Powtarzamy kroki z poprzedniej konfiguracji, do-
datkowo po stronie niemieckiej stosuje sie podzia wyrazw zozonych
na lematy segmentw, czyli zgodnie ze wczesniej wprowadzonymi defini-
cjami, na dekompozycje. Liczba typw po polskiej stronie jest nadal rwna
94.641, liczba typw niemieckich redukuje sie do 104.023.
Kazdy eksperyment zosta powtrzony dla trzech podzbiorw korpusu o rz-
niej liczbie zdan: 100.000 zdan, 500.000 zdan oraz dla caego korpusu. Zestawie-
nie wedug liczby zdan ma na celu przedstawienie wpywu badanych konfiguracji
na czynniki statystyczne modelu. Pozytywny wynik pewnej konfiguracji w po-
rwnaniu z inna jest istotniejszy w przypadku, gdy mozna go zaobserwowac dla
rznych rozmiarw. Oznacza to bowiem, ze zwiekszenie zasobw danych nie za-
stapi
przedstawionej metody. Kazdy zestaw zdan z korpusu zawiera w caosci oba
zestawy testowe, wyniki sa wiec porwnywalne. Do kazdego eksperymentu zo-
staa zastosowana poprawiona metoda symetryzacji dopasowan. Stosowana me-
toda podziau to podstawowa metoda L EX opisana w rozdziale 4.2.3.
Tablica 3.7 zestawia wyniki dla wszystkich konfiguracji, rozmiarw korpusu
oraz zestaww testowych. Przypominamy, ze celem jest minimalizacja AER oraz
maksymalizacja EA, tzn. zalezy nam na jak najmniejszej liczbie bednych dopa-
sowan oraz na jak najwiekszej liczbie poprawnie i kompletnie zidentyfikowanych
odpowiednikw rzeczownikw zozonych.
100K zdan 500K zdan 1,2M zdan

Metoda przetwarzania
AER EA AER EA AER EA
tokenizacja 43,9 35,3 32,4 44,0 26,7 49,1
lematyzacja 31,5 51,7 22,8 59,6 17,5 65,2
lematyzacja + segmentacja 16,3 67,0 13,7 69,4 12,2 71,9
(a) Pierwszy zestaw testowy

Metoda przetwarzania
tokenizacja 62,4 15,0 58,2 20,1 52,9 24,7
lematyzacja 56,4 21,5 48,2 27,9 41,5 35,0
lematyzacja + segmentacja 26,1 45,4 20,3 54,1 16,6 59,7
(b) Drugi zestaw testowy
Tablica 3.7: Wyniki dla rznych metod wstepnego przetwarzania korpusu
Porwnujac w przypadku pierwszego zestawu testowego konfiguracje stoke-

nizowane z konfiguracjami, ktre zostay dodatkowo zlematyzowane, mozna od-
powiednio zaobserwowac 912% redukcji w AER oraz wzrost EA w wysokosci
16% dla wszystkich rozmiarw korpusu. Oczywiscie oglna jakosc dopasowa-
nia wzrasta dla wiekszych korpusw, odlegosc pomiedzy konfiguracjami pozo-
staje jednak wyrazna. Jesli dodatkowo do lematyzacji zastosuje sie podzia wyra-
zw zozonych, rznice staja sie jeszcze znaczniejsze. Dla najmniejszego zestawu
wspczynnik bedu jest redukowany o 27,6%, dla najwiekszego o 14,5%. Po-
dobnie EA poprawia sie o 22,831,7% w porwnaniu z wersjami bez redukcji
sownictwa.
Rznice sa bardziej dramatyczne dla drugiego zestawu, w ktrym procent
rzadkich zozen jest o wiele wyzszy. Sama lematyzacja nie ma tak duzego wpywu
na jakosc dopasowania, rznice wynosza odpowiednio 611% zarwno dla AER
jak i dla EA. Jesli natomiast dodatkowo zastosujemy podzia wyrazw zozonych,
obserwujemy skok w EA rzedu 3035% w porwnaniu z wersja stokenizowana
oraz redukcje AER o 3438%. Uoglniajac wyniki na cay korpus, oznacza to, ze
w wersji bez redukcji nawet dla najwiekszego korpusu tylko dla ok. 25% tokenw
zostayby wyznaczone poprawne odpowiedniki. Po zastosowaniu lematyzacji oraz
podziau uamek ten rosnie do niewiele ponizej 60%.
Zwiazek
miedzy AER oraz EA jest oczywisty, im mniej bednych dopasowan,
tym wiecej poprawnych i kompletnych odpowiednikw mozna zidentyfikowac
w korpusie. Nalezy jednak podkreslic jakim mocnym kryterium jest kompletnosc
odpowiednika, ze mimo niskiego wspczynnika bedu AER na poziomie 16,6%
dla drugiego zestawu testowego wspczynnik bednych odpowiednikw nadal

wynosi 40,7%. Przypominamy, ze odpowiednik danego wyrazu zozonego jest
uznawany za poprawny tylko wtedy, gdy wszystkie jego skadniki zostay odna-
lezione. Wynika z tego, iz czesto mamy do czynienia z sytuacja, gdy wiekszosc
skadnikw odpowiednika rozpoznano poprawnie z wyjatkiem jednego brakuja-
cego lub nadmiernego wyrazu.
Podsumowujac powyzsze obserwacje mozna zapisac nastepujace trzy stwier-
dzenia:
Im wiekszy korpus, tym wieksza jakosc dopasowan i ekstrakcji, niezaleznie

od stosowanej metody wstepnego przetwarzania.
Lematyzacja ma korzystny wpyw na jakosc dopasowan oraz na jakosc eks-

trakcji, niezaleznie od rozmiaru korpusu.
Segmentacja wyrazw zozonych wpywa szczeglnie pozytywnie na ja-

kosc dopasowan w przypadku tych wyrazw.
Pierwsze stwierdzenie jest potwierdzeniem prawa statystycznego, ze wieksze

zasoby danych pozwalaja na estymacje lepszych modeli. Pozostae dwa rwniez
mozna wytumaczyc jako zjawiska statystyczne, mianowicie poprzez redukcje
rznorodnosci typw zwieksza sie liczba informacji, ktra mozna powiazac
z po-
zostaymi typami, co rwniez uatwia estymacje parametrw modelu.
Gispert et al. (2006) opisuja podobny eksperyment dla jezyka hiszpanskiego
i angielskiego. Poniewaz korzystaja z korpusu o podobnych rozmiarach oraz sto-
suja tak jak my miare AER, porwnanie wynikw jest szczeglnie proste. Po le-
matyzacji czesci hiszpanskiej oraz angielskiej osiagaj
a redukcje AER o 3,2% do
4,6%. Z kolei Zhang i Sumita (2007) stosuja angielsko-chinskie modele dopaso-
wania wyrazw z lematyzacja po stronie angielskiej, jako ze po stronie chinskiej
nie ma potrzeby lematyzacji. Podobnie jak Gispert et al. uzyskuja w ten sposb
mae poprawienia AER w okolicach 0,13,4%.
Dla porwnania: nasz najlepszy wynik dla lematyzacji to 11,4% dla drugiego
zestawu testowego. Zdaje sie, ze te spore rznice mozna dosyc atwo wytuma-
czyc. Zarwno angielski jak i hiszpanski maja stosunkowo ubogi system fleksji,
nawet gdy porwnamy oba te jezyki tylko z jezykiem niemieckim, nie wspomina-
jac
juz o jezyku polskim. W jezyku chinskim z tego co nam wiadomo w ogle nie
ma fleksji. Wydaje sie zatem, ze mozemy uozyc pary jezykw wzduz pewniej
osi, zaczynajac od par jezykw niezbyt bogatych pod wzgledem fleksji po jezyki
fleksyjne. Zauwazymy wtedy, ze redukcja bedu wzrasta wzduz tej osi. Opaca sie
zatem tym bardziej stosowac lematyzacje, im wiecej form fleksyjnych wystepuje
w przetwarzanych jezykach.
Sytuacja ma sie podobnie dla podziau wyrazw zozonych. Nie znaleziono

prac, ktre zajey sie konkretnie problemem poprawiania jakosci dopasowan
z udziaem jezyka niemieckiego, istnieje natomiast kilka prac rozpatrujacych
pro-
blem tumaczenia statystycznego z niemieckiego na angielski. Zarwno Koehn i
Knight (2003) jak i Popovic et al. (2006) poprawili w swoich eksperymentach ja-
kosc tumaczenia po zastosowaniu metod podziau wyrazw zozonych przed tre-
nowaniem odpowiednich modeli tumaczenia statystycznego. Jak wiadomo, mo-
dele tumaczenia statystycznego sa uzaleznione gwnie od podlegajacych
im mo-
deli dopasowania. Mozna wiec wyciagn ac
wniosek, ze jakosc dopasowania rw-
niez sie poprawia. Nalezy jeszcze dodac, ze jakosc tumaczenia bya mierzona
globalnie, dla caych zdan, a nie tak jak w naszym przypadku tylko w kontekscie
samych wyrazw zozonych.
3.8.3 Wpyw symetryzacji

Drugim czynnikiem wpywajacym na jakosc ekstrakcji, ktry zostanie zbadany
w tym rozdziale, jest wybr metody symetryzacji dopasowan. Podobnie jak wy-
zej zostay okreslone nastepujace
konfiguracje, ktre zostana sprawdzone dla obu
zestaww testowych oraz dla trzech rznych rozmiarw korpusu:
de pl (A1 ) Skierowane dopasowanie z jezykiem niemieckim jako zrdowym

oraz polskim jako jezykiem docelowym. Nie zostaa zastosowana zadna me-
toda symetryzacji. Mozliwe sa tylko dopasowania typu wiele-do-jednego,
patrzac
od strony jezyka niemieckiego. W tym przypadku oznacza to, ze
kazdy segment niemieckiego wyrazu zozonego moze miec tylko jeden pol-
ski odpowiednik, nie musza to byc rzne odpowiedniki.
pl de (A2 ) Skierowane dopasowanie z jezykiem polskim jako zrdowym oraz

niemieckim jako jezykiem docelowym. Nie zostaa zastosowana zadna me-
toda symetryzacji. Mozliwe sa tylko dopasowania typu jeden-do-wielu, pa-
trzac
od strony jezyka niemieckiego. Oznacza to, ze kazdy segment nie-
mieckiego wyrazu zozonego musi byc poaczony
z innym polskim odpo-
wiednikiem.
przeciecie (A1 X A2 ) Przeciecie powyzszych dwch dopasowan skierowanych.

Mozliwe sa tylko dopasowania typu jeden-do-jednego, czyli kazdy nie-
miecki segment moze byc poaczony
z co najwyzej jednym polskim od-
powiednikiem. Dla rznych segmentw odpowiedniki musza byc rzne.
suma (A1 Y A2 ) Suma dopasowan skierowanych. Wszystkie typy dopasowan sa

dopuszczalne. Kazdy segment niemieckiego wyrazu zozonego moze miec

Symetryzacja
de pl 23,7 56,7 16,2 67,2 14,4 70,1
pl de 23,3 58,4 20,1 56,9 18,2 59,6
przeciecie 23,6 50,7 20,7 50,9 18,6 54,4
suma 25,0 56,0 17,5 65,6 15,6 69,6
poprawiona metoda 16,3 67,0 13,7 69,4 12,2 71,9

Symetryzacja
de pl 37,6 31,2 28,3 43,3 21,9 51,9
pl de 33,7 36,7 27,3 44,4 22,7 51,5
przeciecie 35,1 30,4 26,8 40,7 22,8 48,7
suma 37,9 29,4 29,9 39,3 23,3 48,3
poprawiona metoda 26,1 45,4 20,3 54,1 16,6 59,7
Tablica 3.8: Wyniki dla rznych metod symetryzacji przy waczonej

lematyzacji
z podstawowa metoda podziau zozen rzeczownikowych
po kilka odpowiednikw w jezyku polskim, odpowiedniki nie musza byc

rzne dla rznych segmentw.
poprawiona metod (A1 ` A2 ) Poprawiona symetryzacja skierowanych dopaso-

wan, ktra dopuszcza istnienie dopasowan typu jeden-do-wielu oraz wiele-
do-jednego, ale ze wzgledu na wczesniej opisany algorytm tworzenia syme-
tryzacji nie dopuszcza dowolnych dopasowan typu wiele-do-wielu.
Wszystkie konfiguracje wykorzystuja korpus, ktry zosta wczesniej stoke-

nizowany oraz zlematyzowany zarwno po stronie niemieckiej jak i po stronie
polskiej. Dodatkowo niemieckie wyraz zozone zostay podzielone na dekompo-
zycje za pomoca podstawowej metody podziau L EX opisanej w rozdziale 4.2.3.
Jakosc ekstrakcji jest zatem juz podwyzszona ze wzgledu na wpyw lematyzacji
oraz podziau zozen.
W tablicy 3.8 zestawiono wyniki dla wszystkich konfiguracji, rozmiarw kor-
pusw oraz zestaww testowych. Mozna zaobserwowac kilka ciekawych zjawisk.
W przypadku przeciecia oraz sumy dopasowan widzimy, ze jakosc ekstrakcji jest
zawsze gorsza niz maksimum dopasowan skierowanych, w niektrych przypad-
kach wyniki sa nawet gorsze niz ich minimum. Sabe wyniki intersekcji mozna
wytumaczyc ograniczeniem do dopasowan typu jeden-do-jednego, ktre nawet
dla podzielonych wyrazw zozonych nie wyczerpuja mozliwych relacji miedzy
segmentami a ich polskimi odpowiednikami. Z drugiej strony trudno powiedziec,
czy lepiej korzystac z dopasowan skierowanych de pl oraz pl de. Dla rz-
nych rozmiarw korpusw w obu zestawach testowych raz jeden kierunek daje
lepsze wyniki, a raz drugi.
Nie mozna natomiast zaprzeczyc zaletom zastosowania metody poprawionej
symetryzacji. Wyniki sa lepsze niz maksimum z dopasowan skierowanych dla
wszystkich rozmiarw oraz zestaww testowych. W przypadku pierwszego ze-
stawu poprawa wynosi od 1,8% do 8,6%, przy czym pozytywny wpyw zanika
przy rosnacym
rozmiarze korpusu. W przypadku drugiego zestawu testowego zy-
ski sa wieksze, w przedziale od 8,3% do 9,7%, i bardziej rwnomiernie rozozone
pod wzgledem rozmiarw korpusu. Nawet jesli pozytywny efekt zanika wraz ze
wzrastajac a liczba zdan, tak jak w przypadku pierwszego zestawu testowego, to
warto korzystac z metody poprawionej, poniewaz nie jest wtedy istotny wybr
kierunku. Nie ryzykujemy, ze wybierzemy przypadkowo kierunek, ktry osiaga
gorsze wyniki.
Autorzy Och i Ney (2003), ktrzy zaproponowali jako pierwsi przedstawione
metody symetryzacji, przeprowadzili podobne badania dla dwch par jezykw,
niemieckiego i angielskiego oraz francuskiego i angielskiego. Badali oni jakosc
dopasowania dla caych zdan, a nie tak jak my tylko dla wyrazw zozonych.
Ich wyniki sa o wiele mniej jednoznaczne. Na ogl metody symetryzacji popra-
wiaja ich wyniki w porwnaniu z modelami ukierunkowanymi, nie mozna jednak
powiedziec, zeby jedna metoda symetryzacji osiagaa stale lepsze wyniki od po-
zostaych. W kontekscie ekstrakcji wyrazw zozonych okazao sie, ze nie opaca
sie korzystac z samej intersekcji lub z sumy, natomiast nalezy korzystac z metody
poprawionej.
3.8.4 Metody filtracji

W poprzednich podrozdziaach zajelismy sie metodami poprawiania jakosci eks-
trakcji opartymi na poprawianiu samego modelu dopasowan. Najlepsze wyniki,
ktre udao nam sie osiagn
ac
w ten sposb, to 71,9% poprawnych i penych odpo-
wiednikw dla pierwszego zestawu testowego oraz 59,7% dla drugiego zestawu.
Powyzsze wyniki uzyskalismy dla 100% penosci, ktrej nie da sie juz utrzymac
przy kolejnych prbach podwyzszania jakosc ekstrakcji.15 Skoro nie jestesmy juz
w stanie poprawic jakosci dopasowania w sposb globalny, to musimy przejsc
15
W rozdziale 4 przeprowadzamy kolejny eksperyment, ktry, jak sie okazao, juz nie powoduje
wzrostu globalnej jakosci ekstrakcji.
do odrzucania wynikw, o ktrych mozemy zaozyc, ze sa niepoprawne. Bedzie

sie to dziao za pomoca trzech metod filtracji, ktre zostana przedstawione poni-
zej. Niestety tracimy przez to czesc wynikw, jednak i tutaj okazuje sie, ze duzy
korpus jest zaleta. Mamy do dyspozycji tak duzo danych, ze mozemy sobie po-
zwolic na pewna utrate informacji, poniewaz i tak zostanie ich co najmniej o rzad
wielkosci wiecej niz we wczesniejszych badaniach z lingwistyki kontrastywnej
o podobnej tematyce.
3.8.4.1 Filtracja wedug ciagosci

odpowiednikw
Najpytsza metoda wsrd przedstawionych filtrw oparta jest na informacjach po-
zycyjnych tokenw polskiego odpowiednika danego niemieckiego wyrazu zozo-
nego. Opisany filtr akceptuje wszystkie odpowiedniki, ktre speniaja kryterium:
Ciag
pozycji wyrazw skadowych odpowiednika w zdaniu, z ktrego od-
powiednik zosta wyekstrahowany, tworzy ciag
kolejnych liczb naturalnych.
Odrzucamy wiec wszystkie odpowiedniki z lukami lub z porozrzucanymi wy-

razami skadowymi. Ze wzgledu na nasza metode ekstrakcji moga powstac niecia-
gosci, jezeli wynika to z nieciagych
dopasowan. Oglnie brak ciagosci
nie musi
oznaczac automatycznie, ze dopasowanie jest niepoprawne. Nieciagosc
moze po-
wstac przez czesc zjawisk opisanych w 3.7.2. Znacznie czesciej jednak jest ona
wynikiem bednych dopasowan, ktre za pomoca takiego prostego filtru mozna
skutecznie odrzucic. Metode oznaczamy symbolem F CONT.
3.8.4.2 Filtracja przez analize skadniowa

Druga metoda filtracji wymaga najwiecej wiedzy lingwistycznej z przedstawio-
nych filtrw i jest oparta na gebokiej skadniowej analizie uzyskanych odpowied-
nikw. Podobne metody zostay juz przedstawione np. w pracy Koehn (2003),
gdzie autor wykorzystywa parser skadniowy do wczesniejszej identyfikacji moz-
liwych odpowiednikw i ograniczy kandydatw do maksymalnych fraz rzeczow-
nikowych oraz przyimkowych. Pisalismy juz, ze nie mozemy przejac tej metody
ze wzgledu na kryterium maksymalnosci, ktre nie zachodzi dla naszych odpo-
wiednikw, poniewaz moga one same byc czesciami innych fraz rzeczowniko-
wych. Niemniej jednak intuicja podpowiada, ze dobry odpowiednik niemieckiego
zozenia rzeczownikowego tez powinien byc rzeczownikiem lub fraza rzeczow-
nikowa. Stad
wykonujemy analize skadniowa dopiero po procesie ekstrakcji.
Powstaje w ten sposb filtr, ktry odrzuca odpowiednik niemieckiego zozenia
rzeczownikowego pochodzacego z procesu ekstrakcji, gdy nie jest on fraza rze-
czownikowa. Analiza odbywa sie za pomoca automatycznego analizatora ska-
dniowego zintegrowanego z aplikacja tumaczac a P OLENG (Jassem 2006, Gra-
FR
FPR
FR
FC FP
FR FPR
FP FR
wniosek o przeprowadzenie postpowania przegldowego zawartych we wniosku

R PR C R P P PR R
(a) Zaakceptowana fraza rzeczownikowa (b) Odrzucona fraza przymiotnikowa
Rysunek 3.11: Dwa rzne odpowiedniki zozenia berprfungsantrag
linski 2006), ktrej zasoby wykorzystalismy juz wielokrotnie. w analizator

skadniowy lub parser produkuje drzewa gebokiej analizy skadniowej, ktrego
wierzchoki i krawedzie oprcz informacji strukturalnych zawieraja wiele dodat-
kowych danych o analizowanej frazie, np. o morfologii oraz o semantyce wyrazw
skadowych.
Jako frazy rzeczownikowe zaakceptowalismy wszystkie odpowiedniki pocho-
dzace
z ekstrakcji, ktre speniy jedno z nastepujacych
kryteriw:
Drzewo analizy pokrywa cay odpowiednik, a korzeniem drzewa jest weze

o kategorii F R, czyli fraza rzeczownika.
Analiza skada sie z kilku sasiaduj

acych
drzew, ktre razem pokrywaja cay
odpowiednik. Korzeniem pierwszego drzewa jest weze o kategorii F R, ko-
rzenie pozostaych drzew maja kategorie F R lub F PR (dla fraz przyimko-
wych).
Drugie kryterium jest konieczne, poniewaz analizator skadniowy P OLENG

z zaozenia nie doacza
fraz przyimkowych do poprzedzajacych ich fraz rzeczow-
nikowych, jezeli w sowniku nie jest to wyraznie dozwolone przez rekcje rze-
czownika bedacego
osrodkiem tej grupy nominalnej. Uproszczone drzewa ska-
dniowe przedstawiono na rysunku 3.11 dla wniosek o przeprowadzenie poste-
Polski odpowiednik Pena anotatcja Uproszczona anotacja

akt przystapienia
R!:_-_[2] C-ODS:dop-lp[1] N! N-gen
traktat akcesyjny R!:_-_[2] P:_-_[1] N! A
traktat o przystapieniu
R!:_-_[2] o C-ODS:miejsc-lp[1] N! prep N
Tablica 3.9: Anotacja polskich odpowiednikw wyrazu Beitritts|vertrag
powania przegladowego
oraz zawartych we wniosku, wybranych polskich odpo-
wiednikw wyrazu zozonego berprfungsantrag. Pierwsze drzewo odpowiada
podanym kryteriom, wiec odpowiednik zosta zaakceptowany. Drugi odpowied-
nik zosta odrzucony. Filtracje skadniowa oznaczymy symbolem F SYN.
Jako produkt uboczny tak okreslonego procesu filtracji powstaje gigantyczny
zasb danych skadniowych, poniewaz analizujemy odpowiedniki wszystkich to-
kenw, w sumie 2.163.620 jednostek. Informacje te przechowujemy w dwch po-
staciach spaszczonych z kazdym odpowiednikiem. Tablica 3.9 przedstawia pena
oraz uproszczona anotacje niektrych odpowiednikw wyrazu Beitrittsvertrag.
Oba rodzaje anotacji zostana dokadniej opisane w rozdziale 6.2.
3.8.4.3 Filtracja wedug wyrazw autosemantycznych

Trzeci sposb filtracji opiera sie raczej na wasciwosciach morfologicznych od-
powiednikw niz na skadniowych. Wykorzystuje on jednak wyniki analizy ska-
dniowej, zeby nie powielac pracy. Akceptuje sie wszystkie odpowiedniki, ktre
speniaja nastepujace
kryterium:
Liczba wyrazw autosemantycznych w odpowiedniku jest rwna lub wiek-

sza liczbie segmentw zozenia w najlepszej segmentacji.
W sprawie pojecia najlepszej segmentacji odsyamy do rozdziau 4 oraz do

funkcji oceniajacych.
Jako wyrazy autosemantyczne wyrzniamy rzeczowniki,
czasowniki, przymiotniki oraz przyswki. Identyfikacja tych wyrazw odbywa
sie za pomoca oznaczen otrzymanych w trakcie analizy skadniowej opisanej po-
wyzej. Pena geboka analiza nie jest jednak wymagana, moglibysmy korzystac
z mechanizmw lematyzujacych opisanych wczesniej. Symbol tej metody filtra-
cji to F MORF.
3.8.4.4 Wyniki po filtracji

Filtry stosujemy do odpowiednio najlepszych wynikw z poprzednich podroz-
dziaw tylko dla najwiekszego korpusu. Dodatkowo do jakosci ekstrakcji EA
i penosci wprowadzamy miare F, czyli ich srednia harmoniczna. Pomoze ona
Metoda filtracji EA Penosc F Metoda filtracji EA Penosc F

bez filtracji 71,9 100,0 84,7 bez filtracji 58,7 100,0 74,0
F CONT 81,7 88,4 84,9 F CONT 72,7 78,7 75,6
F SYN 84,3 74,5 79,1 F SYN 71,3 73,8 72,5
F MORF 79,8 58,4 67,4 F MORF 68,9 49,2 57,4
F SYN +F CONT 88,4 70,5 78,4 F SYN +F CONT 80,5 64,1 71,4
F SYN +F MORF 86,6 43,2 57,6 F SYN +F MORF 76,4 40,2 52,7
F CONT +F MORF 92,3 47,0 62,3 F CONT +F MORF 87,1 38,0 52,9
wszystkie filtry 92,6 40,8 56,6 wszystkie filtry 89,3 33,7 48,9
(a) Pierwszy zestaw testowy (b) Drugi zestaw testowy
Tablica 3.10: Wyniki po zastosowaniu filtrw i ich kombinacji
ocenic, czy dodatni wpyw na jakosc ekstrakcji nie jest obciazony zbyt duza utrata
danych. Miara F jako miara harmoniczna gorzej ocenia wartosci, miedzy ktrymi
zachodzi duza rznica. Otrzymuje sie wtedy wartosci mniejszy niz np. dla sredniej
arytmetycznej.
Wyniki filtracji zestawiono w tablicy 3.10. Dla niefiltrowanych wynikw
mamy miare F na poziomie 84,7% i 74,0% odpowiednio. Celem filtracji jest pod-
wyzszenie jakosci EA nie tracac przy tym zbyt wiele informacji. Dobra wska-
zwka przy wyborze metody filtracji jest utrzymanie sie miary F na poziomie
podobnym do wyjsciowego. Wtedy mozna zaozyc, ze wzrost jakosci i utrata da-
nych sa zrwnowazone.
W przypadku obu zestaww testowych filtry F CONT i F SYN osiagaj a podob-
nie dobry wyniki, powodujac wzrost jakosci od 9,8% do 14,0% przy utracie od
11,6% do 27,2% danych. Miara F zmienia sa dla obu filtrw tylko nieznacznie.
Filtr F MORF osiaga co prawda podobny wzrost jakosci, tracimy jednak o wiele
wiecej danych, stad mocny spadek miary F w porwnaniu z pozostaymi filtrami.
Warto rwniez sprawdzic kombinacje filtrw. Ze wzgledu na ich rzna nature
mozna zaozyc, ze rzne filtry beda odrzucay rzne odpowiedniki. Ich kombina-
cje powinny prowadzic do dalszego wzrostu jakosci. Najmniej kosztowna okazuje
sie kombinacja F SYN +F CONT. Dla pierwszego zestawu osiaga jakosc blisko 90%
przy utracie 30% danych, dla drugiego zestawu tracimy 35,9% danych w zamian
za jakosc ekstrakcji na poziomie 80,5%. W przypadku pierwszego zestawu nie
opaca sie wiec korzystac z innych kombinacji, poniewaz stosunkowo niewielki
dodatkowy wzrost jakosci o ok. 4% wiaze sie z utrata kolejnych 22% do 30%
danych.
Zeby osiagn
ac porwnywalnie dobra jakosc dla drugiego zestawu testowego
trzeba sie pogodzic z wieksza utrata danych. Okazuje sie, ze kombinacja filtrw
pytkich F CONT +F MORF daje tutaj najlepsze wyniki. Co prawda zastosowanie
wszystkich filtrw podwyzsza lekko jakosc, jednak miara F jest znacznie nizsza
Rysunek 3.12: Porwnanie wynikw po zastosowaniu filtrw i ich kombinacji

w postaci graficznej
Dla pierwszego zestawu testowego mozemy wiec powiedziec, ze dla 70,5%

danych otrzymamy odpowiedniki, ktre sa poprawne w 88,4%. Pozostae odpo-
wiedniki moga zawierac bedy, jednak ze wzgledu na may wspczynnik AER,
ktry osiagn
elismy juz przed filtracja, mozemy zaozyc, ze bedne odpowiedniki
nie sa zupenie bezuzyteczne. Bedy beda najprawdopodobniej spowodowane bra-
kiem niektrych segmentw lub ich nadmiernoscia. Przypadki, w ktrych wste-
puja zupenie niepoprawne odpowiedniki, beda raczej rzadkie. Dla drugiego ze-
stawu testowego mozemy osiagn ac jakosc w okolicach 87,1% tylko dla 38,0%
zebranych odpowiednikw.
Pojawia sie pytanie, w jaki sposb dane z zestaww testowych mozemy prze-
skalowac po filtracji na cay korpus i wszystkie zebrane odpowiedniki. Pamie-
tamy, ze pierwszy zestaw testowy skada sie z przypadkowo wybranych tokenw,
zatem jest wiarygodna prba dla tokenw z caego korpusu. W korpusie znalez-
fraza Cp f q fraza Cp f q
transportu morskiego 142 zegluga morska 2
Usugi transportu morskiego 37 przewozw morskich 2
Transport morski 23 Zegluga morska 1
transporcie morskim 21 zegluga morska 1
transport morski 17 dziedzinie morskiej 1
transportem morskim 16 ruchu morskiego 1
zeglugi morskiej 14 Zeglugi Morskiej 1
droga morska 10 sektora morskiego 1
zegludze morskiej 4 sektorze transportu morskiego 1
ruchu morskim 3 sektorze zeglugi 1
sektorze morskim 3 ruch morski 1
usugi transportu morskiego 3 przewozu w zegludze 1
usug transportu morskiego 2 przewozie morskim 1
sektor morski 2 transportu liniowego 1
Morskie usugi transportowe 2 morskiej zegludze handlowej 1
Tablica 3.11: Odpowiedniki See|verkehr po filtracji F SYN +F CONT +F MORF
lismy 2.163.620 tokenw. Z powyzszych wynikw mozemy oszacowac, ze dla

ok. 1.525.300 tokenw bedziemy w stanie osiagn ac
wyniki na poziomie jakosci
88,4%. Taka liczba tokenw odpowiada po oszacowaniu mniej wiecej 121.000
typom w naszym korpusie. Na podstawie pierwszego zestawu testowego mozemy
wiec zaozyc, ze dla ok. 121.000 typw znajdziemy co najmniej jeden token, ktry
bedzie poprawny z prawdopodobienstwem 88,4%. Istotnie po filtracji pozostaje
1.556.928 tokenw oraz 114.941 odpowiadajacych im typw. Skoro za pomoca
zestawu testowego zostaa dobrze przyblizona penosc, mozemy zaozyc ze ja-
kosc ekstrakcji rwniez bedzie sie znajdowaa na oszacowanym poziomie.
Dane z drugiego zestawu mozemy interpretowac bardziej bezposrednio. Naj-

pierw zostay wybrane typy, pzniej tokeny. Jesli przyjmiemy zatem jakosc 87,1%
dla penosci na poziomie 38,0%, to dla 38% typw wyrazw zozonych (ok.
55.000 typw) pozostaych po filtracji, mozemy zaozyc, ze odpowiednik dowol-
nego tokenu bedzie poprawny z prawdopodobienstwem 87,1%. Sa to oczywiscie
jedynie przyblizenia. Powstaje w ten sposb pewien przedzia, od ok. 55.000 ty-
pw, dla ktrych uda sie nam uzyskac wszystkie odpowiedniki z dobra jakoscia,
do ok. 121.000 typw, dla ktrych z wysokim prawdopodobienstwem znajdziemy
co najmniej jeden odpowiednik.
3.8.5 Sprowadzanie wynikw do poziomu typw

W poprzednich podrozdziaach skupialismy sie jedynie na odpowiednikach izolo-
wanych tokenw, przy czym tak naprawde jestesmy bardziej zainteresowani od-
powiednikami pogrupowanymi wedug typw. Pozwoli nam to ocenic odpowied-
niki za pomoca czestosci wspwystepowania z danym rzeczownikiem zozonym,
podobnie jak czynili to Daille et al. (1994) w swojej metodzie czestosciowej.
W przypadku jezyka polskiego natrafiamy ponownie na problem duzej rz-
norodnosci form fleksyjnych. Jako przykad wybierzemy jedno z czestszych zo-
zen rzeczownikowych Seeverkehr, ktre jest reprezentowane w naszym korpusie
przez 783 tokenw. Dla 58 tokenw nie znalezlismy zadnych odpowiednikw16,
pozostae odpowiedniki zostay pogrupowane wedug ich postaci ortograficznej
i zliczone. Przed filtracja otrzymalismy w ten sposb 138 rznych odpowiedni-
kw, z ktrych spora czesc sie powtarzaa dla rznych tokenw. Nastepnie zasto-
sowalismy filtracje F SYN +F CONT +F MORF, czyli najbardziej restrykcyjna. Filtra-
cja odrzucia kolejne 409 tokenw oraz ich odpowiedniki. Pozostao 316 tokenw
z czesciowo powtarzajacymi
sie odpowiednikami. Po pogrupowaniu wedug po-
wtrzen otrzymano 30 rznych odpowiednikw wraz z ich czestosciami, ktre
przedstawiono w tablicy 3.11.
Widzimy juz, ze przedstawienie odpowiednikw w postaci listy frekwencyj-
nej moze dziaac w tym momencie jako dodatkowy filtr czestosciowy. Wiadomo,
ze nie moglismy stosowac filtru czestosciowego do tokenw, poniewaz kazdy to-
ken z definicji wystepuje w korpusie tylko raz. W przypadku typw natomiast
mozemy np. odrzucic wszystkie odpowiedniki, ktre wystepuja rzadziej niz 10
razy. Jest to jednak metoda, ktra zawodzi przy rzadkich wyrazach zozonych,
dla ktrych wystepuje mao lub tylko jeden token w korpusie. Oprcz rzadkosci
samego wyrazu zozonego kolejnym problem jest rzadkosc jego odpowiednikw.
Widzimy w tablicy 3.11, ze wsrd zebranych odpowiednikw 13 wystepuje tylko
raz w korpusie, np. Zegluga morska, zegluga morska i Zeglugi Morskiej. Z drugiej
strony odpowiedniki zeglugi morskiej wystepuja az 14 razy. Mamy do czynienia
z wariantami tego samego odpowiednika, rzniace sie miedzy soba wykadnikami
fleksji lub wielkoscia liter.
Warto zatem sprowadzic warianty tego samego odpowiednika do ich postaci
znormalizowanej. Jako postac znormalizowana frazy okreslamy forme frazy
z osrodkiem sprowadzonym do mianownika w taki sposb, aby rzady zgodno-
sci miedzy osrodkiem a jego atrybutami zostay zachowane w sposb poprawny.
Dodatkowo normalizuje sie wielkosc liter kazdego wyrazu skadowego, tzn. przyj-
muje sie taka wielkosc litery, jaka zostaa podana w sowniku aplikacji. Norma-
lizacja ma sie wiec do fraz, tak jak lematyzacja do pojedynczych wyrazw. W
16
Tzn. segmenty zozenia nie byo poaczone
z zadnymi polskimi wyrazami w wygenerowanym
dopasowaniu.
fraza Cp f q
transport morski 219
usuga transportu morskiego 42
zegluga morska 23
droga morska 10
sektor morski 6
ruch morski 5
przewz morski 3
morska usuga transportowa 2
sektor transportu morskiego 1
morska zegluga handlowa 1
dziedzina morska 1
sektor zeglugi 1
przewz w zegludze 1
transport liniowy 1
Tablica 3.12: Odpowiedniki See|verkehr po normalizacji
przypadku, gdy fraza skada sie tylko z jednego wyrazu, normalizacja i lematyza-
cja pokrywaja sie. Technicznie odbywa sie to na podstawie wyzej przedstawionej
anotacji skadniowej. Kazdy odpowiednik, ktry zosta sklasyfikowany jako fraza
rzeczownikowa, moze zostac znormalizowany.17 Wystarczy podmienic osrodek
caej frazy na odpowiednia forme i zadbac o to, aby wszystkie frazy przymiot-
nikowe, ktre w drzewie skadniowym sa podczepione na tym samym poziomie
co osrodek frazy, zostay odpowiednio dobrane. Oprcz fraz przymiotnikowych
warto jeszcze sprawdzic frazy rzeczownikowe, ktre rwniez znajduja sie na tej
samej gebokosci drzewa, jesli maja ten sam przypadek co osrodek frazy przed
normalizacja. Wtedy prawdopodobnie mamy do czynienia z apozycja. Podfrazy
rzeczownikowe w dopeniaczu zawsze traktujemy jako atrybuty dopeniaczowe,
niezaleznie od przypadku caej frazy. Inne rodzaje podfraz pozostawiamy bez
zmian, nie liczac dostosowania wielkosci liter.
Wynik normalizacji odpowiednikw dla wyrazu Seeverkehr przedstawia ta-
blica 3.12. Sprowadzono 30 odpowiednikw nieznormalizowanych do 14 znor-
malizowanych, dla kazdego odpowiednika wystepuje tylko jeden wariant. Jak wi-
dac, czesto zaistnieje sytuacja, w ktrej odpowiednik znormalizowany nie pojawi
sie w takiej postaci w korpusie, np. sektor zeglugi wystepowa tylko jako sektorze
zeglugi. Zalety normalizacji sa jednak znaczne, liczba odpowiednikw wystepu-
jacych
tylko raz z danym wyrazem zozonym zmniejszya sie z 13 do 6.
17 Stad
przeprowadzenie filtracji metoda F SYN jest krokiem koniecznym.
Metoda filtracji Liczba zozen Liczba tokenw P. nieznorm. P. znorm.

bez filtracji 139.696 96,9% 2.049.130 94,7% 591.143
F SYN 114.941 79,7% 1.556.928 72,0% 394.639 291.332
F SYN +F CONT 103.633 71,9% 1.450.511 67,0% 334.762 238.909
F SYN +F MORF 94.286 65,4% 988.976 45,7% 282.334 208.006
wszystkie filtry 81.691 56,6% 889.047 41,1% 226.413 158.928
Tablica 3.13: Liczba zozen i par odpowiednikw po filtracji i normalizacji
W tablicy 3.13 zestawiono rzeczywiste wyniki po filtracji i normalizacji. Oka-

zuje sie, ze wyniki wydaja sie byc nieco bardziej optymistyczne niz oszacowali-
smy na podstawie zestaww testowych. O ile faktycznie przy peniej filtracji scho-
dzimy do 41,1% danych na poziomie tokenw, to nadal pozostaje nam ok. 56,6%
typw, czyli ok. 81.600 rznych wyrazw zozonych. W filtracji zawsze bierze
udzia filtr F SYN, poniewaz tylko frazy rzeczownikowe moga zostac znormali-
zowane. Pierwszy raz rozpatrujemy liczby dotyczace par odpowiednikw uogl-
nionych do typw. Normalizacja redukuje rzadkosc danych o okoo jedna trze-
cia. Liczba par tokenw nie zmniejsza sie przez normalizacje, wystepuje jedynie
zmniejszony rozsiew na podgrupy, tak jak to miao miejsce w przypadku odpo-
wiednikw wyrazu Seeverkehr. Przy penej filtracji uzyskujemy ok. 159.000 rz-
nych par odpowiednikw. Zgodnie z oszacowaniami jakosci na podstawie zesta-
ww testowych ok. 90% tych par powinno skadac sie poprawnych i kompletnych
par odpowiednikw.
3.9 Podsumowanie wynikw

W niemieckiej czesci korpusu zidentyfikowano ponad 140.000 rznych rzeczow-
nikw zozonych, ktrym odpowiada ponad dwa miliony tokenw. Po zastosowa-
niu rznych metod redukcji sownictwa oraz rekombinacji skierowanych dopaso-
wan stwierdzono, ze najlepsze wyniki otrzymuje sie przy nastepujacej
konfigura-
cji: nalezy zlematyzowac obie czesci korpusu, podzielic niemieckie wyrazy zo-
zone oraz zastosowac poprawiona metode symetryzacji dopasowan. Wtedy naj-
lepsze otrzymane wyniki dla zestaww testowych leza w przedziale od 58,7% do
71,9% poprawnych odpowiednikw dla wszystkich tokenw. W przypadku nieza-
stosowania zaproponowanych metod jakosc ekstrakcji przyjmuje wartosci 24,7%
oraz 49,1% dla odpowiednich zestaww testowych. Do skoku jakosci od 22,8%
do 34,0% przyczyniy sie szczeglnie zaproponowane przez nas zabiegi lematy-
zacji oraz podziau wyrazw zozonych. Udzia opisanych wczesniej w literaturze
metod symetryzacji w poprawie wynosi jedynie ok. 1,8% do 8,2%.
3.9. Podsumowanie wynikw 101
W celu uzyskania lepszego materiau dla naszych badan zaproponowalismy

trzy rzne metody filtracji wynikw oraz ich kombinacje. W ten sposb na podsta-
wie zestaww testowych oszacowalismy, ze potrafimy podniesc jakosc ekstrakcji
do poziomu 88,4%92,6% tracac przy tym jednak w zaleznosci od wybranego ze-
stawu testowego od 30% do 60% danych. Okazao sie jednak, ze po zastosowaniu
filtrw oszacowania na podstawie drugiego zestawu sa zbyt pesymistyczne, co jest
spowodowane sposobem wyboru tokenw do drugiego zestawu. Poza tym reduk-
cja penosci jest bardziej drastyczna dla tokenw i ma mniejszy wpyw na liczbe
rznych typw, np. przy penosci 45% dla tokenw zachowalismy 65% typw.
W ten sposb po filtracji pozostaje nam ok. 900.000 do 1.000.000 tokenw
i tym samym par odpowiednikw na poziomie tokenw. Po pogrupowaniu par
wzgledem niemieckich wyrazw pozostaje ok. 230.000 do 280.000 rznych par,
w ktrych bierze udzia ok. 81.000 do 94.000 rznych niemieckich zozen. Przed-
stawilismy w skrcie metode normalizacji polskich fraz oparta na analizie ska-
dniowej tych fraz. Normalizacja pozwala na zmniejszenie rozrzutu odpowiedni-
kw ze wzgledu na rzne formy morfologiczne ich skadnikw. Przy niezmie-
nionej liczbie rznych niemieckich zozen zmniejszya sie liczba rznych par po
normalizacji do 159.000 lub 208.000 par w zaleznosci od metody filtracji.
Rozdzia 4
Poprawione metody podziau
niemieckich wyrazw zozonych
W trakcie pracy przy automatycznej ekstrakcji niemieckich wyrazw zozonych

i ich polskich odpowiednikw opisanej w poprzednim rozdziale zauwazylismy,
ze redukcja sownictwa za pomoca podziau zozen ze wszystkich badanych me-
tod ulepszajacych
wyniki ma najwiekszy pozytywny wpyw na poprawnosc eks-
trakcji. Niezaleznie od rozmiaru korpusu przy zastosowaniu podstawowej me-
tody podziau zostaa osiagni
eta poprawa na poziomie nie mniejszym niz 22%
dla drugiego zestawu testowego w porwnaniu z podejsciem bez podziau oraz
nie mniejszym niz 30% gdy dodatkowo zrezygnowano z lematyzacji. Wyniki te
sa na tyle frapujace,
ze warto przyjrzec sie im nieco blizej. Pojawia sie pytanie,
czy mozna osiagn ac
jeszcze lepsze wyniki, gdy zostana wykorzystane bardziej
zaawansowane metody podziau zozen. W tym rozdziale przedstawimy kilka nie-
nadzorowanych1 metod podziau niemieckich rzeczownikw zozonych opartych
bezposrednio na danych empirycznych pochodzacych z badanego korpusu rw-
nolegego oraz z internetu.
Nastepnie wykorzystujac hipoteze one sense per corpus (Fung 1998) dla
skadnikw zozen, zostanie przedstawiony probabilistyczny model zozen, ktry
zostanie zbudowany na podstawie danych pochodzacych z metod bezposrednich.
Zostanie wprowadzony drugi model probabilistyczny, ktry dodatkowo pozwala
na uwzglednienie wyjatkw
od wspomnianej hipotezy. Pokazemy, ze te modele
probabilistyczne osiagaj
a lepsze wyniki niz metody, ktre korzystaja bezposred-
1O metodach nienadzorowanych (unsupervised) w przeciwienstwo do metod nadzorowanych
(supervised) mwi sie w lingwistyce komputerowej, gdy nie sa wykorzystywane przykadowe
dane opracowane przez ludzkiego eksperta. W przypadku nadzorowanego zadania polegajacego
na podziau wyrazw zozonych, takie dane miayby postac duzego zestawu recznie podzielonych
i opisanych zozen, ktre zostayby wykorzystane do trenowania systemu.
103
104 Rozdzia 4. Poprawione metody podziau niemieckich wyrazw zozonych
nio z danych empirycznych, oraz ze zblizaja sie one pod wzgledem jakosci analiz
do metod nadzorowanych.
Nasze podejscie do ekstrakcji bilingwalnych par frazowych2 opiera sie na za-
stosowaniu modeli dopasowania wyrazw zaimplementowanych w G IZA ++ (Och
i Ney 2003). Polskie wyrazy, ktre zostay dopasowane do niemieckiego rzeczow-
nika zozonego, zostana uznane za odpowiedniki tego rzeczownika. Zbadany zo-
stanie wpyw przedstawionych metod podziau na jakosc dopasowania odpowied-
nikw oraz na jakosc ekstrakcji. W tym celu zosta recznie stworzony zestaw te-
stowy opisany w podrozdziale 3.7.
4.1 Pojecie segmentacji i dekompozycji raz jeszcze

Przypomnijmy w tym miejscu raz jeszcze formalne pojecia zwiazane z analiza
zozen, ktre zostay juz przytoczone w rozdziale 3.5.1 w ramach zadania po-
legajacym
na identyfikacji zozen. Tutaj identyfikacja jest jedynie podrzednym
aspektem, a skupiamy sie szczeglnie na pojeciu segmentu, segmentacji, leksemu
i dekompozycji.
Niemiecki wyraz zozony c to ancuch znakowy zozony ze znakw alfanume-
rycznych oraz opcjonalnego acznika,
nie zawierajacy spacji, ktry mozna podzie-
lic na sekwencje s1 s1 s2 . . . sn zozonych z n segmentw pochodzacych
n z pew-
nego zbioru segmentw S.3 Zazwyczaj jako operator konkatenacji pojawia sie
(pojedyncza kropka), wynik operacji konkatenacji operatora juz nie zawiera.
Segmenty musza pokrywac caosc ancucha znakowego, przy czym nie moga na
siebie zachodzic. Segmenty s1 do sn1 nazywamy segmentami okreslajacymi,
ostatni segment sn jest wyrzniony i nazywamy go segmentem okreslanym. Pa-
mietamy, ze segmenty nie sa jednostkami lingwistycznymi, tylko maja charak-
ter techniczny, traktujemy je jako ancuchy znakowe, ktre czesto nie pokrywaja
sie z zadna jednostka lingwistyczna, np. w przypadku niepoprawnego rozkadu
na segmenty lub w przypadku niepoprawnie wygenerowanych segmentw. Se-
kwencje segmentw, rwniez taka wynikajac a z niepoprawnej analizy, nazywamy
segmentacja. Zbir wszystkich mozliwych segmentacji wyrazu zozonego c jest
oznaczony symbolem Segpcq.
Dla kazdego segmentu s istnieje co najmniej jeden odpowiadajacy mu leksem
l z pewnego zbioru leksemw niemieckich L. Zwiazek ten mozna sformalizo-
wac korzystajac z dwch funkcji lexM , lexH : S pLq, ktre odwzorowuja seg-
ment na zbir leksemw, np. lexM psteuerq tSteuer_N, Steuer_N2, steuern_Vu.
Obie funkcje sa okreslone dla wszystkich ancuchw znakowych z S, ale funk-
cja lexM zwraca zbir niepusty tylko dla segmentw okreslajacych, funkcja lexH
2
Podobna metode stosuja np. Dagan i Church (1998).
3 Np. zbir wszystkich ancuchw znakowych niezawierajacych
biaych znakw.
4.2. Metody podziau rzeczownikw zozonych 105
tylko dla okreslanych. Dobr funkcji lexM oraz lexH jest kluczowa dla niniej-
szych rozwazan, poniewaz ustalaja one wsplnie leksykon segmentw. Dopiero
za pomoca tych funkcji przechodzimy ze sfery ancuchw znakowych do jed-
nostek lingwistycznych. Sekwencje ln1 l1 l2 . . . ln zozona z n leksemw, gdzie
kazdy leksem li jest odpowiednikiem segmentu si w segmentacji sn1 , czyli za-
chodzi i1,...,n1 li P lexM psi q^ ln P lexH psn q, nazywamy dekompozycja. Podob-
nie jak w przypadku segmentw wyrzniamy leksemy okreslajace oraz leksemy
okreslane. Ponadto, Decps1 q lexM ps1 q . . . lexM psn1 q lexH psn q oznacza zbir
n
wszystkich dekompozycji dla segmentacji sn1 . Zbir wszystkich dekompozycji dla

wyrazu zozonego c jest zdefiniowany jako Decpcq sPSegpcq Decpsq.
4.2 Metody podziau rzeczownikw zozonych

Po powyzszym wprowadzeniu aspektw formalnych nalezy zajac sie aspektami
implementacji. Zilustrujemy oglne dziaanie algorytmu dzielacego i analizuja-

cego niemieckie wyrazy zozone oraz dwie rzne metody tworzenia segmentw,
jedna na podstawie korpusu, druga na podstawie sownika. Formalnie jest to rw-
nowazne z okresleniem funkcji lexM i lexH . Dodatkowo zostanie wprowadzona
koncepcja funkcji oceniajacej,
ktra bedzie suzya jako pierwsza heurystyka ua-
twiajaca
wybr pewnej najlepszej segmentacji i dekompozycji. Przy identyfikacji
zozen wybr najlepszej segmentacji lub dekompozycji by nieistotny, poniewaz
wystarcza nam sam fakt, ze istnieje jakakolwiek dekompozycja z rzeczowniko-
wym leksemem okreslanym. W przypadku analizy zozen jestesmy zaintereso-
wani ta jedyna poprawna analiza, o ile taka istnieje.
4.2.1 Oglny algorytm

W tym podrozdziale okreslimy idealizowana wersje algorytmu dzielacego wy-
razy zozone w postaci ancucha znakowego na segmentacje oraz dekompozycje.
Pseudokod programu zosta przedstawiony na rysunku 4.1. Najwazniejsza cze-
scia programu jest funkcja R ECURSIVE S PLIT, ktra wykorzystuje, jak wskazuje
nazwa, technike nawracania rekurencyjnego lub backtracking (Russell i No-
rvig 2003). Jest to algorytm polegajacy na metodzie prb i bedw. Podaza tak
dugo pierwsza lepsza sciezka az znajdzie rozwiazanie
lub trafi na slepa uliczke.
W przypadku slepej uliczki lub, gdy poszukujemy wiecej mozliwych rozwiazan,
wraca do punktu, gdzie podja ostatnia decyzje i wybiera nastepna sciezke itd.
W najgorszym przypadku zozonosc czasowa algorytmu jest wykadnicza, jed-
nak w naszym przypadku przestrzen wyszukiwania jest na tyle maa, ograniczona
dugoscia zozenia oraz postacia segmentw w stosowanym leksykonie, iz nie ma
sensu korzystac z bardziej zozonego algorytmu w celu zwiekszenia szybkosci.
function A NALYSE C OMPOUND(string, L EX M, L EX H, S CORING F UNCTION)

inputs:
string, the input string
L EX M, maps modifier segments to a set of lexemes
L EX H, maps head segments to a set of lexemes
S CORING F UNCTION, calculates scores for decompositions, keeps only best results
local variables:
results, a list of segmentations/decompositions
bestResults, a list of scored segmentations/decompositions
R ECURSIVE S PLIT(string, [], results, 2, L EX M, L EX H)
bestResults S CORING F UNCTION(results)
return bestResults
function R ECURSIVE S PLIT (string, segmentation, results, min, L EX M, L EX H)

inputs:
string, the input string
segmentation, a list of pairs (segment, set of lexemes)
results, a list of segmentations/decompositions
min, minimal length of a segment
L EX M, maps modifier segments to a set of lexemes
L EX H, maps head segments to a set of lexemes
local variables:
position, a position in string
segment, a prefix of string
rest, the remaining part of string
lexemes, set of lexemes assigned to a segment
if L ENGTH (string) 0 then
if L ENGTH (segmentation) 0 then
add segmentation to results
else
for each position from min-1 to L ENGTH (string)-1 do
segment S UB S TRING(string, 0, position)
if segment string ^ L EX M(segment) H then
lexemes L EX M(segment)
rest S UB S TRING(string, position+1, L ENGTH (string)-1)
add (segment, lexemes) to segmentation
R ECURSIVE S PLIT(rest, segmentation, results, min, L EX M, L EX H)
remove (segment, lexemes) from segmentation
else if segment string ^ L EX H(segment) H then
lexemes L EX H(segment)
rest S UB S TRING(string, position+1, L ENGTH (string)-1)
add (segment, lexemes) to segmentation
R ECURSIVE S PLIT(rest, segmentation, results, min, L EX M, L EX H)
remove (segment, lexemes) from segmentation
Rysunek 4.1: Pseudokod oglnego algorytmu dzielacego

wyrazy zozone
Oszczednosci byyby niewielkie, a nakad programistyczny niewspmiernie duzy

w porwnaniu z zyskiem.
Wyniki otrzymane przez algorytm dla danego zozenia zaleza od postaci funk-
cji L EX M, L EX H oraz S CORING F UNCTION. Funkcje L EX M i L EX H to im-
plementacje wczesniej opisanych funkcji matematycznych lexM oraz lexH . Obie
funkcje tworza wsplnie leksykon segmentw, od ktrego zalezy w znacznym
stopniu jakosc analizy oraz liczba wieloznacznosci. Sposoby tworzenia segmen-
tw zostana opisane w pzniejszych podrozdziaach.
Funkcja S CORING F UNCTION jest implementacja funkcji oceniajacej, ktra
rwniez zostanie opisana w nastepnych podrozdziaach. Za jej pomoca ocenia sie
jakosc znalezionych wynikw na podstawie rznych kryteriw. Dziaa ona jak
filtr i przepuszcza tylko najlepsze dekompozycje i segmentacje. W chwili, gdy nie
jest okreslony sposb oceny dekompozycji, a tylko segmentacji (np. w przypadku
metody C ORPUS i L EX w nastepnym podrozdziale), to wynikiem sa wszystkie
dekompozycje odpowiadajace najlepszej segmentacji. Funkcja S CORING F UNC -
TION jest skrtem, ktry pzniej zastapimy
np. heurystycznymi metodami ujed-
noznacznia na podstawie sownikw, internetu lub wzorem matematycznym takim
jak rwnanie (4.8).
Dziaanie algorytmu najatwiej przedstawic na przykadzie. Na rysunku 4.2
przedstawiono drzewo wyszukiwania algorytmu dla zozenia Druckerzeugnisse.
Kazda krawedz drzewa jest opisana znalezionym segmentem, w wezach zostay
wyliczony leksemy dla krawedzi wchodzacej. Kazda sciezka w tym drzewie, dla
ktrej konkatenacja etykiet pokrywa sie z wyrazem zozonym na wejsciu algo-
rytmu jest jednym z wynikw analizy. Etykiety krawedzi tworza segmentacje,
etykiety wezw z kolei dekompozycje. Sciezki, dla ktrych etykiety krawedzi nie
sa rwne zozeniu na wejsciu zostana odrzucone jako ze wyniki. Etykiety krawe-
dzi musza oczywiscie pochodzic z ustalonego zbioru dozwolonych segmentw.
W algorytmie to wszystkie segmenty, dla ktrych L EX M oraz L EX H zwracaja
niepusty zbir leksemw.
Algorytm najpierw znajduje najkrtsze segmenty. Dla wyrazu Drucke-
rzeugnisse pierwszym takim segmentem, dla ktrego funkcja L EX M nie
zwraca pustego zbioru, jest druck, ktremu odpowiada zbir leksemw
tDruck_N, Druck_N2, Druck_N3, drucken_Vu. Pozostaje ancuch znakowy erzeu-
gnisse, ktry podlega dalszej analizie. Nastepnym najkrtszym segmentem jest erz
skojarzony ze zbiorem tErz_Nu. Pozostaje ancuch eugnisse, ktrego nie mozna
dalej rozozyc na segmenty i ktry sam nie jest segmentem. Algorytm trafi wiec
w slepa uliczke i musi sie cofnac.
Odrzuca segment erz i odpowiadajace mu lek-
semy i sprawdza nastepny duzszy segment erze, ktry rwniez nie prowadzi do
celu. Odrzuca segment erze i sprawdza erzeug. Pozostay ancuch nisse po ko-
lejnej nieudanej prbie w koncu prowadzi do celu, uzyskujemy pierwsza (choc
mao sensowna) segmentacje druck|erzeug|nisse, ktrej odpowiada kilka dekom-
Rysunek 4.2: Drzewo wyszukiwania dla wyrazu Druckerzeugnisse

pozycji. Po dalszych nawrotach algorytm znajduje wszystkie pozostae segmenta-

cje druck|erzeugnisse, drucker|zeug|nisse oraz drucker|zeugnisse. Mozliwych de-
kompozycji jest o wiele wiecej ze wzgledu na wieloznacznosc segmentw druck
oraz zeug.
W tym momencie funkcja oceniajaca wybiera jedna lub wiecej najlepszych
dekompozycji wedug okreslonych kryteriw. Na rysunku 4.2 zosta przedsta-
wiony wariant algorytmu, ktry korzysta z prawdopodobienstw stosowanych
w modelu z rozdziau 4.4.1. Najlepsza dekompozycja jest wynik o najwyzszym
prawdopobienstwie po kombinacji prawdopodobienstw segmentw i leksemw
zgodnie ze wzorem (4.8). Funkcja oceniajaca S CORING F UNCTION jest zatem
implementacja funkcji (4.8). W tym przypadku najlepsza dekompozycja wedug
S CORING F UNCTION jest <druck{N}><erzeugnis|+se{N}>.
4.2.2 Metoda oparta na korpusie

Koehn i Knight (2003) nazywaja wyrazem zozonym kazde sowo zaczynajace
sie od wielkiej litery, ktre mozna podzielic na dwa lub wiecej wyrazw wy-
stepujacych
w niemieckiej czesci korpusu rwnolegego. Inwentarz segmentw
ograniczaja do wyrazw oznaczonych jako rzeczowniki, przymiotniki, przyswki
i partykuy negacji. Wyrazy zozone rwniez moga byc segmentami wiekszych
wyrazw zozonych. Ostatni segment musi odpowiadac wyrazowi oznaczonemu
jako rzeczownik. Zbierajac czestosc Cpsq kazdego segmentu s w korpusie, autorzy
identyfikuja najlepsza segmentacje s w nastepujacy
sposb:
g
f
f n
s arg max e n
Cpsk q (4.1)
P pq
sn1 Seg c
k 1
Opisana metoda nie podzieli wyrazu, gdy czestosc jego wystepowania jest
wyzsza od sredniej geometrycznej czestosci jego segmentw. Jest to podejscie
sensowne, jezeli nie wiadomo, czy dany wyraz jest wyrazem zozonym lub wyra-
zem niezozonym, ktry mgby zostac niepoprawnie podzielony. Z drugiej strony
wiele wyrazw zozonych, ktre powinny zostac podzielone, zostana niepodzie-
lone. Do niniejszej metody bedziemy sie w dalszej czesci pracy odwoywac sym-
bolem C ORPUS.
4.2.3 Metoda oparta na sowniku

Zrdem pochodzenia segmentw drugiej metody jest niemiecko-polski sownik
systemu tumaczenia maszynowego P OLENG (Jassem 2006), ktry dostarcza form
fleksyjnych dla ok. 90.000 niezozonych wyrazw. Podzbir zozony z form flek-
syjnych rzeczownikw zosta wykorzystany w caosci jako zbir segmentw okre-
slanych. Stworzenie segmentw okreslajacych jest zadaniem bardziej wyzywaja-

cym.
Zgodnie z Fuhrhop (1998) przyjmuje sie, ze najbardziej produktywne ele-
menty acz ace
lub interfiksy sa paradygmatyczne, tzn. ze jedna z form fleksyj-
nych rzeczownika pokrywa sie z postacia tego rzeczownika wykorzystanego jako
wyraz okreslajacy.
Zwykle jest to forma podstawowa (najczesciej), forma mia-
nownika w liczbie mnogiej lub forma dopeniacza w liczbie pojedynczej. Wszyst-
kie te formy traktujemy jako mozliwe segmenty okreslajace. Inne zjawiska na
granicy segmentw to pojawienie sie interfiksu +s doaczonego
do formy podsta-
wowej, usuniecie koncowego e lub kombinacje obu zjawisk. Dla czasownikw,
przymiotnikw lub przyswkw generowanie segmentw jest mniej skompliko-
wane. Zwykle wystarczy dodac rdzen w przypadku czasownikw doaczamy
jeszcze interfiks +e, jesli czasownik konczy sie na spgoske zwarta reprezento-
wana w segmentach przez jeden ze znakw b, d, g, p, t lub k. Wiecej o interfiksach
piszemy w rozdziale 8.1.
Podobnie jak w poprzedniej metodzie nalezy zebrac czestosci wszystkich seg-
mentw, ktre zostay zaobserwowane w korpusie. Pozostaym segmentom przy-
dziela sie liczebnosc 1. Przydzielenie czestosci zerowej spowodowaoby, ze sred-
nia geometryczna czestosci wyniosaby takze zero i tym samym utracioby sie
informacje czestosciowe zwiazane
z pozostaymi segmentami, nawet gdy ich cze-
stosci byyby wysokie.
g
f
f
m
s arg max e
m
Cpsk q
smP pq
1 Seg c
k 1 (4.2)
where m mintn : sn1 P Segpcq^ n 1u
Funkcja oceniajaca (4.1) zostaje zastapiona

przez (4.2). Podobnie jak Schiller
(2005) preferujemy segmentacje z najmniejsza liczba segmentw nie mniejsza niz
2. Jesli istnieje wiecej takich segmentacji, srednia geometryczna jest wykorzysty-
wana w celu wyznaczenia najlepszej segmentacji. Tak okreslona metoda podziau
bedzie oznaczona symbolem L EX.
Metoda L EX jest wykorzystywana do identyfikacji rzeczownikw zozonych
oraz do generowania nieujednoznacznionych segmentacji i dekompozycji. Dane
dotyczace wieloznacznych segmentacji oraz dekompozycji przedstawia tablica
4.1. Dla okoo 36,4% zidentyfikowanych zozen metoda wykrya dokadnie jedna
dekompozycje, pozostae zozenia sa wieloznaczne. Wiecej niz 10 dekompozy-
cji zostao znalezionych dla okoo 7% zozen, maa liczba wyrazw zozonych
(0,1%) ma wiecej niz 100 dekompozycji. W wiekszosci przypadkw tylko jedna
dekompozycja jest sensowna, a duza liczba nadmiernych wieloznacznosci jest
ujemnym skutkiem ubocznym prostej metody generowania segmentw. W nastep-
4.3. Ujednoznacznianie dekompozycji 111
Seg. Comp. Dec. Comp.

1 88930 1 52443
2 37616 2 34112
3 6675 3 16075
4 6933 4 13996
5 380 5 3114
6 1856 6 6925
7 134 7 1554
8 653 8 3598
9 211 9 2012
10 133 10 1469
>10 421 >10 8644
total 143942 total 143942
Tablica 4.1: Rozkad czestosci zozen nominalnych z wielomo segmentacjami

i dekompozycjami
nym rozdziale zostana opisane metody redukowania nadmiernej wieloznacznosci

segmentacji oraz dekompozycji.
4.3 Ujednoznacznianie dekompozycji

W tym podrozdziale zostana opisane bezposrednie metody empiryczne ujedno-
znaczniania dekompozycji. Nazywamy je bezposrednimi, poniewaz korzystaja
z danych bez wczesniejszego zastosowania mechanizmw abstrakcji. Informacje
liczbowe sa ustalane w locie i nie odbywa sie wczesniejsza akumulacja wynikw.
Stad
wymagaja one tez bezposredniego dostepu do danych, czyli do korpusu rw-
nolegego i sownikw bilingwalnych lub do wyszukiwarki internetowej.
4.3.1 Ujednoznacznianie na podstawie informacji ze sownika

bilingwalnego
Badane wyrazy zozone pochodza z korpusu rwnolegego. Wykorzystanie in-
formacji bilingwalnych w celu ujednoznaczniania podziaw jest w takim razie
jak najbardziej wskazana. Zostao to juz zaproponowane przez Koehn i Kni-
ght (2003), ktrzy polegaja na dwujezycznym sowniku automatycznie ekstraho-
wanym z korpusu w poaczeniu
ze wczesniej opisana metoda C ORPUS w celu
zmniejszeniu niejednoznacznosci strukturalnych.
Compound noun: Steuerreduzierung

Decompositions: <Steuer{N,N2}/steuern{V}><Reduzierung{N}>
Found word pair "Steuer_N, podatku" in sentence pair 812446

Found word pair "Steuer_N, podatku" in sentence pair 812528
Evidence for <Steuer{N}><Reduzierung{N}>: 2

Evidence for <Steuer{N2}><Reduzierung{N}>: 0
Evidence for <steuern{V}><Reduzierung{N}>: 0
Chosen segmentation: steuer|reduzierung

Chosen decomposition: <Steuer{N}><Reduzierung{N}>
Rysunek 4.3: Ujednoznacznianie za pomoca sownika bilingwalnego
Dla kazdego segmentu wyrazu zozonego wystepujacego

w zdaniu zrdowym
za pomoca sownika Koehn i Knight (2003) identyfikuja mozliwe tumaczenia
segmentu w odpowiednim zdaniu docelowym. Kazde tumaczenie moze byc wy-
korzystywane jako wskazwka w procesie ujednoznaczniania dla tylko jednego
segmentu. Segmentacja z najwieksza liczba segmentw, dla ktrych znaleziono
mozliwe tumaczenia jest wybierana jako najlepsza. Korzystanie z tej metody
spowoduje, ze rzne tokeny tego samego zozenia zostana podzielone na rzne
sposoby w zaleznosci od wystepujacych
tumaczen w zdaniu docelowym.
W przeciwienstwie do Koehn i Knight (2003) poszukujemy najlepszej dekom-
pozycji wsplnej dla wszystkich tokenw jednego zozenia. W tym celu wska-
zwki tumaczeniowe obecne we wszystkich parach zdan, w ktrych wystepuje
zozenie, sa brane pod uwage rwnoczesnie. Najlepsze dekompozycje to te, dla
ktrych znaleziono najwieksza liczbe tumaczen we wszystkich zdaniach. Gdy nie
znaleziono tumaczen lub gdy informacje czestosciowe nie rozstrzygaja, wtedy
niejednoznacznosci zostaja zachowane. Ta metode ujednoznaczniania oznaczamy
jako + DIC.
Przykad dziaania przedstawiono na rysunku 4.3 dla wyrazu Steuerreduzie-
rung. Algorytm dzielacy znalaz dla tego wyrazu jedna segmentacje, ktrej od-
powiadaja trzy dekompozycje zapisane w zwiezej notacji <Steuer{N,N2}/steu-
ern{V}><Reduzierung{N}>. We wszystkich parach zdan korpusu rwnolegego
w ktrych wystepuje wyraz Steuerreduzierung znaleziono tylko tumaczenia dla
leksemu Steuer_N (podatek). Stad tylko taka interpretacja zostaje uznana za pra-
widowa. Wynikiem jest jednoznaczna dekompozycja <Steuer{N}><Reduzier-
ung{N}>. Jak widac metoda z atwoscia poradzia sobie z rozrznieniem leksemw
homonimicznych Steuer_N (podatek) oraz Steuer_N2 (ster, kierownica).
Istotny dla tej metody jest wybr odpowiedniego sownika bilingwalnego.
Eksperymenty z rznymi sownikami, generowanymi automatycznie na podsta-
Compound noun: Steuerreduzierung

Decompositions: <Steuer{N,N2}/steuern{V}><Reduzierung{N}>
Segmentation: steuer|reduzierung
Decomposition: <Steuer{N}><Reduzierung{N}>
Using query: +Steuer +Reduzierung
Hits: 276000
Decomposition: <Steuer{N2}><Reduzierung{N}>
Using query: +Steuer +Reduzierung
Hits: 276000
Decomposition: <steuer|-n{V}><Reduzierung{N}>
Using query: +( steuert | gesteuerten ) +Reduzierung
Hits: 125000
Chosen segmentation: steuer|reduzierung

Chosen decomposition: <Steuer{N,N2}><Reduzierung{N}>
Rysunek 4.4: Czesciowo udane ujednoznacznienie metoda L EX + WWW1
wie tablic tumaczen aplikacji G IZA ++ oraz konstruowanymi recznie, wskazuja,

ze sownik P OLENG sprawuje sie najlepiej. Szum wystepujacy
w sownikach po-
zyskanych automatycznie ma ujemny wpyw, ktry nie zanika nawet wtedy, gdy
stosowane sa wartosci minimalne dla prawdopodobienstw w celu wyznaczenie
progw.
4.3.2 Ujednoznacznianie za pomoca czestosci z internetu

Zastosowanie informacji liczbowych uzyskanych za pomoca wyszukiwarek in-
ternetowych do interpretacji i ustalania struktury angielskich wyrazw zozonych
przez Lapata i Keller (2004) zostao juz przedstawione przy okazji opisu metod
automatycznej klasyfikacji wyrazw zozonych. Badamy podobna metode w celu
ujednoznaczniania podziaw niemieckich wyrazw zozonych. Liczby znale-
zionych stron dla odpowiednio skonstruowanych zapytan suza za informacje
o wspwystepowaniu segmentw zozen oraz leksemw odpowiadajacych tym
segmentom. Dekompozycja z najwieksza liczba znalezionych stron oraz przypi-
sana jej segmentacja zostana zaakceptowane. Metoda polega na dwch typach
zapytan:
Zapytania zawieraja wybrane formy leksemw nalezacych

do danej dekom-
pozycji. Dla rzeczownikw korzystamy z formy podstawowej, dla czasow-
Compound noun: Markenregistern

Decompositions: <Marke|+n{N}/Mark|+en{N2}><Register|+n{N}>
Segmentation: marken|registern
Decomposition: <Marke|+n{N}><Register|+n{N}>
Using query: +Marke +Register
Hits: 511000
Decomposition: <Mark|+en{N}><Register|+n{N}>
Using query: +Mark +Register
Hits: 621000
Chosen segmentation: marken|registern

Chosen decomposition: <Mark|+en{N}><Register|+n{N}>
Rysunek 4.5: Nieudane ujednoznacznienie metoda L EX + WWW1
nikw oraz przymiotnikw wybieramy formy odmienione, zeby zapobiec

pomyleniu ich z homonimicznymi rzeczownikami. Taka metode ujedno-
znaczniania oznaczamy przez + WWW1 .
Zapytanie skada sie tych samych elementw co w poprzedniej metodzie.

Dodatkowo dodajemy niepodzielony wyraz zozony. Ta metoda zostaa na-
zwana + WWW2 .
Oba rodzaje zapytan mozna szeregowac w przypadkach, gdy zapytania typu

+ WWW2 zawierajace niepodzielone zozenie zwracaja mniej niz piec trafien dla
kazdej sprawdzanej dekompozycji. Wtedy nalezy powtrzyc wyszukiwanie me-
toda + WWW1 usuwajac zozenie z zapytania. Wynikiem tego szeregowania jest
metoda ujednoznaczniania + WWW3 .
Wsplna wada metod opartych na wyszukiwarce internetowej jest ich nie-
moznosc ujednoznaczniania leksemw homonimicznych, dla ktrych wygenero-
wano identyczne zapytania. Rznice w wielkosci pierwszej litery w jezyku
niemieckim jest to wazna wskazwka rozrzniajaca
rzeczowniki od innych wyra-
zw rwniez nie sa wykrywalne. Dla przykadu powtrzymy ujednoznacznie-
nie zozenia Steuerreduzierung za pomoca metody + WWW1 , co zostao przedsta-
wione w rysunku 4.4. Jak widac, dekompozycje <Steuer{N}><Reduzierung{N}>
oraz <Steuer{N2}><Reduzierung{N}> generuja identyczne zapytania do wyszu-
kiwarki internetowej i w zwiazku
z tym uzyskuja tez identyczna liczbe znale-
zionych stron. Metoda jest wiec w stanie odrzucic niepoprawna dekompozycje
<steuer|-n{V}><Reduzierung{N}>, ale musi zachowac pozostae warianty. Zgod-
nie z pzniej wprowadzonymi miarami skutecznosci ujednoznaczniania taki wy-
Compound noun: Markenregistern

Decompositions: <Marke|+n{N}/Mark|+en{N2}><Register|+n{N}>
Decomposition: <Marke|+n{N}><Register|+n{N}>
Using query: +Markenregistern +Marke +Register
Hits: 299
Decomposition: <Mark|+en{N}><Register|+n{N}>
Using query: +Markenregistern +Mark +Register
Hits: 64
Chosen segmentation: marken|registern

Chosen decomposition: <Marke|+n{N}><Register|+n{N}>
Rysunek 4.6: Udane ujednoznacznienie za pomoca L EX + WWW2
nik rwniez poprawi ocene systemu. Metoda + WWW1 zawodzi jednak w przy-
padku Markenregistern, jak widac na rysunku 4.5. Metoda wybiera niestety niepo-
prawna dekompozycje <Mark|+en{N}><Register|+n{N}>. Dopiero wprowadzenie
dodatkowego kontekstu w postaci niepodzielonego wyrazu zozonego w metodzie
+ WWW2 poprawia wynik. Ilustruje to rysunek 4.6. Nalezy jednak zauwazyc, ze
liczba trafien spada dramatycznie, z ponad 600.000 do zaledwie 300 lub mniej.
Stad
czesto jest konieczne zastosowanie metody + WWW3 , gdy dla + WWW2 za-
braknie danych.
4.3.3 Kombinacje metod ujednoznaczniania

Wszystkie wprowadzone metody ujednoznaczniania zachowuja niejednoznaczno-
sci wtedy, gdy nie znalazy wystarczajaco duzo informacji do wyboru jednego
najlepszego leksemu dla danego segmentu. Mozna zaozyc, ze ze wzgledu na rz-
norodnosc metod ujednoznaczniania metody te zawioda dla rznych wyrazw
zozonych. Na przykad wieloznacznosc w przypadku leksemw homonimicz-
nych mozna rozwiazac w miare atwo za pomoca sownika bilingwalnego, pod
warunkiem, ze sownik zawiera odpowiednie dane. Brak danych natomiast nie
jest problemem dla metod opartych na wyszukiwarkach internetowych, ale wspo-
minalismy juz, ze nie radza sobie one z homonimami. Stad
podejscie poaczone

powinno poprawic oglne wyniki. Szeregujemy metody ujednoznaczniania w na-
stepujacy
sposb:
Pierwsza metoda ujednoznaczniania jest stosowana do analiz wygenerowa-

nych za pomoca jednej z opisanych metod podziau.
Segment CM psq Lexeme CM ps, l q Segment CH psq Lexeme CH ps, l q

rechts 814 Recht_N 731,7 rechts 203 Recht_N 202,0
Rechte_N 58,8 Rechte_N 1,0
rechts_adv 23,5
steuer 106 Steuer_N 99,5
steuer 730 Steuer_N 596,5 Steuer_N2 6,5
Steuer_N2 103,0
steuern_V 30,5
Tablica 4.2: Liczebnosci dla segmentw recht i steuer
Zachowuje sie tylko najlepiej ocenione wyniki. Jesli nie ma juz wieloznacz-
nosci, to znaleziono w tym momencie najlepsza dekompozycje.
Jesli pozostajace
wyniki sa nadal niejednoznaczne, stosuje sie druga metode
ujednoznaczniania.
Zgodnie z nasza konwencja nazewnictwa oznaczamy np. metode podziau

z segmentami ze sownika, do ktrej zastosowano najpierw metode ujedno-
znaczniania a nastepnie metode oparta na wyszukiwarce internetowej przez
L EX + DIC + WWW3 .
4.4 Probabilistyczne metody podziau

W tym podrozdziale zostanie opisany probabilistyczny model zozonych rzeczow-
nikw zozonych, ktry korzysta z wiedzy akumulowanej przez bezposrednie me-
tody jako dane do trenowania. W pierwszym kroku zebrane zozenia sa anali-
zowane metoda L EX + DIC + WWW3 i tylko najlepsze wyniki sa przechowywane.
Tabela 4.2 przedstawia prbke zebranych danych. Symbol CM psq oznacza liczbe
wystepowania segmentu okreslajacego s we wszystkich segmentacjach, a CM ps, l q
zlicza, jak czesto leksem l zosta przydzielony temu segmentowi. Korzystamy z li-
czebnosci uamkowych, gdy niejednoznacznosci leksykalne nie zostay w peni

wyeliminowane. Jest oczywiste, ze CM psq l CM ps, l q. Liczebnosci dla segmen-
tw okreslanych, CH psq oraz CH ps, l q, zbieramy w sposb analogiczny.
Leksem Recht_N (prawo) zosta przydzielony segmentowi okreslajacemu
rechts w 87,7% podziaw, jednak Rechte_N (prawa reka lub osoba z prawico-
wymi podgladami)
zostao przydzielone w 7,2% podziaw, co jest liczba wieksza
niz mozna byoby oczekiwac w korpusie tekstw prawniczych. Przy recznej kon-
troli wynikw okazao sie, ze wszystkie przyporzadkowania
Rechte_N do rechts
4.4. Probabilistyczne metody podziau 117
sa niepoprawne. Podobnie dla leksemu rechts_adv (po prawej), gdzie jedynie zo-
zenie Rechtslenker (pojazd z kierownica po prawej stronie) zostao poprawnie za-
nalizowane. Bedy tego typu sa bezposrednia konsekwencja bednie wygenerowa-
nych segmentw, jak w przypadku Rechte_N, lub prawdziwych wieloznacznosci,
jak dla rechts_adv. Ostatecznie w 813 z 814 przypadkw leksem Recht_N byby
poprawnym wyborem dla segmentu rechts. Sytuacja jest porwnywalna dla seg-
mentu steuer, gdzie dla 719 z 730 segmentw modyfikujacych leksem Steuer_N
(podatek) by poprawna analiza, a nie Steuer_N2 (ster, kierownica) czy steuern_V
(sterowac, kierowac). Niemniej zosta wybrany tylko 596,5 razy.
4.4.1 Hipoteza one sense per corpus

Powyzsze przykady wskazuja, ze hipoteze one sense per corpus wprowadzona
przez Fung (1998) w kontekscie ekstrakcji bilingwalnych jednostek leksykal-
nych mozna rozszerzyc na zadanie ujednoznaczniania skadnikw niemieckich
rzeczownikw zozonych. Konsekwentny wybr najbardziej prawdopodobnego
leksemu dla danego segmentu jest dziaaniem zgodnym z ta hipoteza, szczeglnie
gdy prawdopodobienstwa zostay ustalone za pomoca wzglednych czestosci.
Prawdopodobienstwo segmentu okreslajacego PrM psq oraz prawdopodobien-
stwo leksemu odpowiadajacego
temu segmentowi PrM pl |sq wyznacza sie naste-
pujaco

CM psq CM ps, l q
PrM psq , PrM pl |sq (4.3)
s1 CM ps q l 1 CM ps, l q
1 1 ,
wykorzystujac metode najwiekszej wiarogodnosci (Maximum Likelihood Estima-
tes). Oczywiscie mamy: jezeli l R lexM psq, to PrM pl |sq 0. Analogicznie obli-
cza sie prawdopodobienstwa dla segmentw okreslanych oraz odpowiadajacych
im leksemw, PrH psq oraz PrH pl |sq. Nie stosujemy metod wygadzania rozkadu
prawdopodobienstwa. Teraz mozna wyrazic prawdopodobienstwo pojedynczej
segmentacji sn1 przez
1
n
Prpsn1 q PrM psk qPrH psn q, (4.4)

k 1
Probabilistyczny odpowiednik funkcji oceniajacej
(4.2), ktra pozwala na wybra-
nie najlepszej segmentacji, mozna przedstawic jako
s arg max Prpsq, (4.5)
P pq
s Seg c
Podobnie jak dla segmentw okresla sie prawdopodobienstwo dekompozycji ln1
przy danej segmentacji sn1

n1
Prpln1 |sn1q PrM plk |sk qPrH pln |sn q, (4.6)

k 1
Ostatecznie prawdopodobienstwo dekompozycji ln1 przy danym wyrazie zozo-

nym c wyznacza sie przez

Prpln1 |cq Prpsn1 qPrpln1 |sn1 q, (4.7)
P pq
sn1 Seg c
Poniewaz istnieje mozliwosc, ze jedna dekompozycja jest generowana przez wie-

cej niz jedna segmentacje tego samego wyrazu zozonego, nalezy sumowac po
wszystkich mozliwych segmentacjach. Rwnanie (4.7) pozwala nam na wyszuki-
wanie najlepszej dekompozycji l danego zozenia bez potrzeby korzystania z da-
nych zewnetrznych, czyli sownika, czy internetu. Odbywa sie to podobnie jak
w przypadku najlepszej segmentacji w rwnaniu (4.5) za pomoca
l arg max Prpl|cq, (4.8)
P pq
l Dec c
4.4.2 Osabianie niezaleznosci

Jak wynika z rwnan (4.4) oraz (4.6) rzne segmenty jednej segmentacji oraz od-
powiednie leksemy w dekompozycji sa niezalezne. To znaczy, ze dla danego seg-
mentu okreslajacego
wybiera sie zawsze ten sam leksem niezaleznie od wyboru
dla innych segmentw i vice versa. Mimo faktu, ze takie postepowanie jest zgodne
z hipoteza one sense per corpus dla skladnikw rzeczownikw zozonych, wy-
daje sie, ze warto uwzglednic wyjatki,
gdy sa oparte na mocnych przesankach.
Dobrym przykadem takiego wyjatku jest zozenie Steuergert, gdzie dekompo-
zycja steuern_V Gert_N (urzadzenie jest sensowniejsza niz Steuer_N
sterujace)
Gert_N (urzadzenie
podatkowe).
W celu osabienia niezaleznosci wprowadzamy kolejny rozkad prawdopodo-
bienstwa formalizujacy zaozenie, iz leksemy okreslane maja preferencje co do
semantyki leksemw okreslajacych. Taka tendencja zostaa opisana przez Langer
(1998). Poniewaz nie korzystamy z metod ustalajacych wewnetrzne binarne struk-
tury zozen, linearny porzadek
leksemw w dekompozycji jest jedyna dostepna
informacja strukturalna i przyjmujemy zaozenie, ze kazdy leksem w dekompozy-
cji ogranicza tylko i wyacznie
semantyke jego bezposredniego poprzednika. Jest
to rwnowazne z przyjeciem lewostronnego rozgaezienia binarnej struktury dla
wszystkich niemieckich wyrazw zozonych. Okazuje sie, ze tak na prawde nie-
wiele tracimy przez takie uproszczenie i powinno byc ono poprawne w ok. 90%
przypadkw. W badanym korpusie ok. 72% zozen ma segmentacje o dugosci 2,
dla ktrych struktura binarna jest nieistotna. Dla pozostaych duzszych wyrazw
zozonych mozna przyjac, ze ok. 70% maja strukture z lewostronnym rozgae-
zieniem, liczby te zostay potwierdzone dla jezyka niemieckiego przez Ortner i
Ortner (1984) oraz dla angielskiego przez Lauer (1995). Przykadem, dla kt-
rego powyzsze zaozenie sie nie sprawdza jest Internetinformationsquellen, dla
4.4. Probabilistyczne metody podziau 119
Semantic concept (lisem

1 ) Cplisem
1 q Semantic concept (lisem
1 ) Cplisem
1 q
ACT 162,0 OBJECT 3,0
ARTIFACT 38,5 NATURAL OBJECT 2,0
ABSTRACTION 38,0 NUMBER 2,0
PHENOMENON 16,0 BODY PART 1,0
ANY 13,0 GROUP 1,0
ATTRIBUTE 13,0 NONOBJECT 0,0
LIVING THING 8,0 POSSESSION 0,0
LOCATION 7,5 PSYCHOLOGICAL FEAT. 0,0
SUBSTANCE 7,0
Tablica 4.3: Znaczenia dla leksemu li Gert_N
ktrego wewnetrzna struktura wygladaaby

r Internet_N r Informa-
nastepujaco:
tion_N Quelle_N s s.
Informacje semantyczne pochodza ze sownika P OLENG, ktry jest zorgani-
zowany za pomoca ontologii zawierajacej
ponad 130 znaczen. W celu ogranicze-
nia rozsiewu danych znaczenia zostay odwzorowane na pierwsze trzy nadrzedne
poziomy ontologii, otrzymujac
w ten sposb zestaw 17 znaczen. Znaczenie przy-
pisane do leksemu l oznaczamy przez l sem .
Zgodnie z przedstawionymi zaozeniami wyraza sie prawdopodobienstwo se-
mantyczne dekompozycji ln1 przez

n
p q
PrSEM ln1 Prplksem
1 |lk q (4.9)
k 2
i zastepuje sie rwnanie (4.7) przez

Prpln1 |cq PrSEM pln1 q Prpsn1 qPrpln1 |sn1q, (4.10)
sn1 PSegpcq
Tak jak przy poprzednim modelu probabilistycznym wykorzystuje sie empi-
rycznie ujednoznacznione dekompozycje jako dane trenujace. Nawet czeste lek-
semy, takie jak na przykad Gert_N nie wspwystepuja ze wszystkimi znacze-
niami, pozostaje to rwniez prawda dla znaczen z ograniczonego zestawu. Roz-
kad czestosci dla tego leksemu i wspwystepujacych
semantyk przedstawiono
w tablicy 4.3. Mimo faktu, iz opisane metody nie sa wykorzystywane dla danych
spoza korpusu, wykorzystanie prostych estymatorw czestosciowych do osza-
cowania Prplisem1 |liq mogoby wprowadzic wiele zerowych prawdopodobienstw
w rwnaniu (4.9), spowodowanych brakiem danych, lub gorzej, spowodowanych
bedami empirycznych metod ujednoznaczniania.
l1 l2 Prpl1 l2 |cq (*) l1sem Prpl1sem |l2q Prpl1 l2 |cq (**)

Steuer_N Gert_N 1,9093e-06 POSSESSION 0,0012 2,3699e-09
Steuer_N2 Gert_N 3,2736e-07 ARTIFACT 0,1207 3,9523e-08
steuern_V Gert_N 9,6950e-08 ACT 0,5135 4,9782e-08
Tablica 4.4: Przykadowe wyniki dla c Steuergert z (*) oraz bez (**) kontek-
stu semantycznego
Ograniczajac wpyw PrSEM na funkcje oceniajac a (4.10), stosujemy wyga-

dzone czestosci obliczone za pomoca metody Simple Good-Turing (SGT) (Gale
1994), liczac

CSGT plisem1 , li q ,
Prplisem |
1 il q 1 (4.11)
li11 C pli1 li q
Tabela 4.4 zestawia rznice miedzy dwoma wprowadzonymi modelami pro-

babilistycznymi okreslonymi przez rwnania (4.7) i (4.10) dla naszego wczesniej-
szego przykadu Steuergert. Wyzej opisano, ze dekompozycja maksymalizujac a
rwnanie (4.7) jest Steuer_N Gert_N. Wprowadzenie wiedzy kontekstowej za
pomoca rwnania (4.10) pozwala stwierdzic, ze steuern_V Gert_N jest lepsza
dekompozycja. Zaden leksem poprzedzajacy
Gert_N nie mia znaczenia POS -
SESSION , z kolei prawdopodobienstwo, ze znaczenie ACT pojawi sie przed lekse-
mem Gert_N jest bardzo wysokie. Mamy wiec mocne przesanki dla wyjatku od
zasady one sense per corpus. Jednak w wiekszosci przypadkw wpyw dodat-
kowego kontekstu semantycznego jest bardzo niewielki.
4.5 Ocena skutecznosci metod

W tym podrozdziale zostanie przedstawiona ocena opisanych metod pod wzgle-
dem dwch aspektw: lingwistycznej poprawnosci metod podziau oraz wpywu
tych metod na jakosc automatycznej ekstrakcji polskich odpowiednikw. Tym sa-
mym umozliwi to rwniez okreslenie zwiazkw
miedzy tymi dwoma aspektami.
Mierzenie jakosci ekstrakcji polskich odpowiednikw sprowadza sie do mierze-
nia jakosci dopasowania na poziomie wyrazw. Dopasowania zostay uzyskane
za pomoca aplikacji G IZA ++ (Och i Ney 2003). Korzystamy z poprawionych do-
pasowan pochodzacych
z dwch modeli dopasowan w obu kierunkach, tak jak
zostao to zaproponowane przez Och i Ney (2003) i przedstawione w poprzednim
rozdziale. Dane wejsciowe dla G IZA ++ zostay zlematyzowane w celu zreduko-
wania sownictwa.
4.5. Ocena skutecznosci metod 121
4.5.1 Metody podziau rzeczownikw zozonych

Skutecznosc opisanych metod jest oceniania za pomoca zestawu testowego za-
wierajacego
N 1000 rzeczownikw zozonych, ktre zostay recznie anotowane
poprawnymi segmentacjami oraz dekompozycjami. Prosty wspczynnik trafno-
sci lub accuracy (A) jest jedyna stosowana przez nas miara do oceny segmen-
tacji. Segmentacja jest poprawna (cr), gdy wszystkie punkty podziau sa zgodne
z recznie utworzonym podziaem. Wspczynnik poprawnosci oblicza sie wtedy
zgodnie z A cr{N.
W przypadku dekompozycji chcemy porwnac nasze nienadzorowane metody
z wydajnoscia metody nadzorowanej przedstawionej w Schiller (2005). Stad ko-
rzystamy z tego samego sposobu oceny dekompozycji. Tylko najlepiej ocenione
dekompozycje sa brane pod uwage. Jezeli nie ma metody oceniajacej dekompo-
zycje (np. metody C ORPUS oraz L EX bez metod ujednoznaczniania), to traktu-
jemy wszystkie dekompozycje odpowiadajace najlepszej segmentacji jako moz-
liwe wyniki.
Wsrd zbioru wynikw otrzymanych dla jednego wyrazu zozonego analizy
pokrywajace sie z dekompozycjami okreslamy jako wyniki prawdziwie dodat-
nie lub true positives (w skrcie tp) w tym eksperymencie istnieje co najwyzej
jedna taka analiza dla kazdego zozenia. Wszystkie inne wyniki, ktre nie pokry-
waja sie z analizami recznymi zliczamy jako wyniki faszywie dodatnie lub false
positives (fp). Dodatkowo doliczamy jeden wynik faszywie ujemny lub false
negative (fn), gdy analiza reczna nie znajduje sie wsrd wynikw analizy auto-
matycznej. Po uzbieraniu powyzszych danych dla wszystkich wyrazw zozonych
z zestawu testowego obliczamy dokadnosc lub precision (P), penosc lub recall
(R), i miare F, kombinacje poprzednich dwch miar, w standardowy sposb, gdzie
P tp{ptp fpq, R tp{ptp fnq i F p2 P Rq{pP Rq.
Tablica 4.5 zestawia wyniki dla proponowanych metod podziau oraz ujedno-
znaczniania. Dla segmentacji, czyli zadania polegajacego
na poprawnym wyborze
wszystkich punktw podziau w zozeniu, wszystkie podejscia oparte na metodzie
L EX osiagaj
a wyniki na podobnie wysokim poziomie.
Dla metod ujednoznaczniajacych opartych na internecie sprawdza sie szere-
gowanie metod w taki sposb, by algorytmy o wyzszej dokadnosci, ktre sa jed-
noczesnie podatne na brak danych, zostay zastosowane przed metodami o wiek-
szej penosci. Ta sama zasada sprawdza sie dla kombinacji metody sownikowej
z metodami internetowymi, z czego powstaje najlepsza bezposrednio empiryczna
metoda podziau L EX + DIC + WWW3 z miara F na poziomie 93,34%.
Nasze twierdzenia z podrozdziau 4.4.1 dotyczace zasadnosci hipotezy one
sense per corpus wydaja sie byc potwierdzone wynikami modeli probabilistycz-
nych. Abstrahowanie od danych uzyskanych za pomoca metod nienadzorowanych
powoduje wzrost dokadnosci metody L EX + PROB w porwnaniu z najlepsza me-
Segmentations Decompositions
Splitting method
Accuracy (%) P (%) R (%) F (%)
L EX (baseline) 98,70 67,23 97,74 79,66
L EX + DIC 98,70 78,59 96,93 86,80
L EX + WWW1 98,70 89,10 90,70 89,89
L EX + WWW2 99,00 86,58 93,92 90,10
L EX + WWW3 99,00 90,67 93,21 91,92
L EX + DIC + WWW3 99,00 92,38 94,31 93,34
L EX + PROB 99,30 94,35 94,73 94,54
L EX + PROB + SEM 99,30 95,05 95,15 95,10
C ORPUS 72,15 40,70 62,39 49,26
C ORPUS + DIC 72,15 44,93 59,62 51,24
Tablica 4.5: Wyniki dla trafnosci, dokadnosci, penosci oraz miary F
toda empiryczna. Metoda L EX + PROB + SEM korzysta z dodatkowej wiedzy na te-

mat wyjatkw
od powyzszych zaozen i okazuje sie, ze dziaa ona najlepiej wsrd
wszystkich badanych nienadzorowanych metod podziau oraz analizy rzeczowni-
kw zozonych.
Czas porwnac wyniki przedstawionych metod nienadzorowanych z metoda

nadzorowana zaproponowana przez Schiller (2005). Schiller wykorzystuje wa-
zone automaty skonczone trenowane na dwch duzych zestawach recznie podzie-
lonych oraz ujednoznacznionych rzeczownikw zozonych pochodzacych z tek-
stw prasowych. Dla zestawu testowego skadajacego sie ze zozen z tej samej
dziedziny osiaga wyniki dla miary F pomiedzy 98,32% a 98,38%. Nasz najlep-
szy wynik, 95,10% wedug miary F, nie jest az tak wysoki, niemniej zosta osia-
gniety bez ingerencji czowieka i trenowany na danych, ktre z zaozenia zawie-
raja bedy. Dane wykorzystane przez Schiller (2005) z kolei nalezy uznac za pra-
wie idealne.
Wyniki dla metod C ORPUS and C ORPUS + DIC zostay podane jako uzupenie-
nie. Celem tych metod jest ustalenie dopasowan jeden-do-jedenego (one-to-one
alignments) dla odpowiednikw bilingwalnych, a nie przeprowadzenie lingwi-
stycznie poprawnej analizy. Stad
nie porwnujemy ich bezposrednio z naszymi
metodami podziau. Niemniej wyniki te moga pomc w zrozumieniu rznic ja-
kosci dopasowania dla rznych metod podziau przedstawionych w nastepnym
podrozdziale.
4.5. Ocena skutecznosci metod 123
100K sentences 500K sentences 1,2M sentences

Splitting method
No splitting 56,38 21,5 48,19 27,9
C ORPUS 31,87 37,9 25,51 45,6
C ORPUS + DIC 31,61 38,2 25,49 45,7
L EX 26,64 43,8 20,91 51,2 17,58 56,2
L EX + PROB + SEM 25,99 44,8 20,56 51,4 17,57 56,1
Tablica 4.6: Wyniki dla wybranych metod podziau i rozmiarw korpusu
4.5.2 Wpyw metod podziau zozen na jakosc ekstrakcji

Wracamy teraz do pierwotnego pytania, w jaki sposb jakosc podziau wpywa
na jakosc dopasowan dla wyrazw zozonych. Dla eksperymentu polegajacego
na
dopasowywaniu oraz na ekstrakcji wykorzystujemy drugi zestaw testowy opisany
w rozdziale 3.7. W tym zestawie nie ma powtrzen i zawarte zozenia nie pokry-
waja sie z zestawem testowym dla jakosci podziau z poprzedniego podrozdziau.
Tak jak poprzednio odrzniamy zbiory pewnych (sure) dopasowan (S) oraz
zbir mozliwych (possible) dopasowan (P, gdzie S P), ktry dodatkowo za-
wiera niejednoznaczne dopasowania, np. brakujace wyrazy funkcyjne itp. Nie
anotujemy caego zdania, tylko skupiamy sie jedynie na punktach dopasowania
poaczonych
z samym wyrazem zozonym. W ten sposb powstaja same dopaso-
wania typu jeden-do-wielu.
Stosujemy te samy miary oceny jakosci jak poprzednio w rozdziale 3.8, czyli
dokadnosc (precision), penosc (recall) oraz wspczynnik bedu dopasowania
(Alignment Error Rate AER) dla zbiorw S i P z zestawu testowego oraz dla
dopasowania A otrzymanego po procesie dopasowania wyrazw:
P
|A X P| , R
|A X S | , AER 1
|A X S| |A X P|, (4.12)
|A| |S| |A| |S|
Ponadto ponownie korzystamy z miary trafnosci ekstrakcji lub extraction
accuray (EA), okreslonej jako procent zozen z zestawu testowego, ktre zostay
dopasowane poprawnie oraz w caosci z ich pewnymi polskimi odpowiednikami.
Tablica 4.6 zestawia wyniki dla wybranych metod podziau i rznych roz-
miarw korpusw rwnolegych wykorzystanych do trenowania modelu dopaso-
wania.4 Oglny dodatni wpyw podziau wyrazw zozonych jest oczywisty dla
wszystkich rozmiarw korpusu. Co jest bardziej zaskakujace, to znaczaca prze-
waga metod opartych na sowniku wobec metod korpusowych. Widac wiec, ze
4Z powodw technicznych wykonano obliczenia dla penego korpusu tylko dla zozen niepo-
dzielonych oraz dla najlepszych metod podziau. Obliczenia dla pieciu rznych metod podziau
z dwoma ukierunkowanymi modelami dopasowania dla kazdej metody zajeyby kilka tygodni.
podzia polegajacy
na ustalaniu dopasowan jeden-do-jednego jest mniej korzystny
od podziaw opartych na wiedzy lingwistycznej.
Z drugiej strony rznice miedzy podstawowa metoda L EX a lingwistycznie
o wiele bardziej poprawna metoda podziau L EX + PROB + SEM sa o wiele mniej
znaczace:
wraz ze wzrastajacym rozmiarem korpusu zmniejsza sie owa rznica
na tyle, ze w koncu staje sie nawet niezauwazalna.
4.6 Wnioski
Pokazalismy dwa fakty. Po pierwsze, metody nienadzorowane podziau niemiec-
kich rzeczownikw zozonych moga osiagn ac
wyniki bliskie wynikom metod
wyuczonych na recznie ujednoznacznionych danych. Niemniej byoby ciekawe
sprawdzic, jak beda sie zachowyway modele probabilistyczne przy zmianie wiel-
kosci danych trenujacych.
Okoo 140.000 wyrazw zozonych zostao ujedno-
znacznionych za pomoca bezposrednich metod empirycznych. Skoro nie ma po-
trzeby ludzkiej interwencji, zwiekszenie zasobu danych trenujacych
nie jest pro-
blemem, wystarczy np. poczekac na wieksza wersje korpusu JRC-Acquis.
Po drugie, metody podziau, ktre maja na celu dostarczenie penych lingwi-
stycznych analiz osiagaj a lepsze wyniki w kontekscie jakosci dopasowania wy-
razw niz metody oparte na dopasowaniach jeden-do-jednego. Mozliwe powody
takiego zachowania to prawdopodobnie lepsze pokrycie segmentw, stosowanie
tego samego podziau dla wszystkich tokenw danego zozenia oraz zmniejszona
rznorodnosc sownictwa, wynikajaca z faktu, ze wszystkie zozenia zostana po-
dzielone. Dla mniejszych korpusw metody lingwistycznie poprawniejsze osia-
gaja lepsze wyniki niz metoda podstawowa, jednak efekt ten zanika dla wiekszych
korpusw. Pietnastoprocentowy skok jakosci podziau nie jest odzwierciedlony
w jakosci dopasowania lub trafnosci ekstrakcji. Widocznie statystyczne modele
dopasowania radza sobie z mniejszymi nieprawidowosciami wynikajacymi z nie-
poprawnych podziaw. Wynika z tego, ze metody nienadzorowane sa wystarcza-
jaco
poprawne i nie mozna byoby osiagn ac
lepszych wynikw dopasowania za
pomoca modeli wyuczonych na danych o wyzszej jakosci, ktrych uzyskanie wy-
magaoby znacznego nakadu ludzkiej pracy.
Rozdzia 5
Automatyczne generowanie parafraz
5.1 Wprowadzenie
W tym rozdziale zajmiemy sie automatycznym generowaniem parafraz dla ze-
branych zozen. Stosowana metoda jest adaptacja pomysw przedstawionych
w Lauer (1995) i szczeglnie w Lapata i Keller (2004). Opisalismy wspomniane
metody juz w rozdziale 2.3.1 w kontekscie angielskich zozen rzeczownikowych.
W tym rozdziale omwimy modyfikacje, ktrym musielismy poddac oryginalne
podejscia do problemu automatycznego parafrazowania angielskich zozen rze-
czownikowych w celu generowania parafraz niemieckich zozen.
Obie prace, do ktrych sie odnosimy, opieraja sie na teoretycznym opisie rze-
czownikw zozonych pochodzacym od Warren (1978) i ograniczaja sie do pa-
rafraz stworzonych za pomoca osmiu przyimkw of, for, in, at, on, from, with
i about. W celu testowania swoich metod Lauer oraz Lapata i Keller wykorzy-
stuja ten sam zestaw 282 angielskich zozen z odpowiednimi parafrazami, ktre
zostay recznie stworzone przez Lauera i umieszczone w aneksie do jego rozprawy
doktorskiej. Lauer ograniczy sie w swoich eksperymentach do zozen, w ktrych
jest rzeczownikiem.1 Co wiecej, wybrane angielskie zozenia
wyraz okreslajacy
maja wedug Lauera te wygodna ceche, ze naleza do grupy zozen, ktre mozna
sparafrazowac za pomoca fraz przyimkowych. Wyrazy zozone z innymi parafra-
zami lub takie z oznakami idiomatyzacji zostay wczesniej odrzucone.
Zadanie, do ktrego chcemy przystosowac opisane metody, jest o wiele trud-
niejsze niz odpowiednie eksperymenty przeprowadzone w pracach Lauer (1995)
1W jezyku angielskim termin compound noun odnosi sie gwnie do sekwencji rzeczownikw
typu malaria mosquito. Niektre prace, np. Levi (1978) waczaj
a do swoich opisw rwniez inne
konstrukcje, np. takie jak musical comedy z przymiotnikami relacyjnymi, ktre razem z compound
nouns tworza grupe tzw. complex nominals.
125
126 Rozdzia 5. Automatyczne generowanie parafraz
i Lapata i Keller (2004). Skada sie na to kilka aspektw zwiazanych

z natura
niemieckich zozen:
Leksemy okreslajace niemieckich rzeczownikw zozonych moga nalezec

do rznych czesci mowy. W tym rozdziale wezmiemy pod uwage tylko rze-
czowniki, czasowniki i przymiotniki, podobnie jak uczyniono to w pracy
Jeziorski (1983).
W celu odtworzenia klasyfikacji stosowanej u Jeziorskiego musimy

uwzglednic o wiele wiecej typw parafraz niz Lauer (1995) czy Lapata i
Keller (2004). W sumie wyodrebnilismy 32 rzne typy parafraz bez dodat-
kowych elementw leksykalnych i bez oznakw idiomatyzacji, czyli trzy
razy wiecej niz w eksperymentach Lauera.
Lauer (1995) i Lapata i Keller (2004) z gry ograniczyli swoje zestawy te-
stowe do zozen nominalnych, o ktrych wiadomo, ze maja parafrazy z fra-
zami przyimkowymi. Sama liczba badanych zozen w przypadku niniejszej
rozprawy uniemozliwia takie podejscie.
Okazuje sie jednak, ze mimo opisanych potencjalnych trudnosci wyniki dla

jezyka niemieckiego sa niegorsze, a nawet lepsze niz dla jezyka angielskiego, co
przedstawimy dokadniej przy szczegowej analizie wynikw.
5.2 Zestaw parafraz wedug Jeziorskiego

W tablicy 5.1 podsumowalismy klasyfikacje zozen rzeczownikowych wedug ich
parafraz wykorzystana w pracy Jeziorski (1983). Zozenia zostay najpierw po-
dzielone na trzy grupy wedug czesci mowy leksemu okreslajacego.
Dla zozen,
ktrych leksem okreslajacy
jest rzeczownikiem, przyjmujemy oznaczenie N+N,
dla zozen z czasownikowym oraz przymiotnikowym leksemem okreslajacym od-
powiednio V+N oraz A+N. Dla kazdej grupy wyszczeglniamy za pomoca liczb
rzymskich gwne typy parafraz.
Dla kazdej kategorii parafraz wymieniamy przykad zozenia oraz odpowied-
nia parafraze podana przez Jeziorskiego. W przypadku, gdy kategoria zostaa
uwzgledniona przy automatycznym generowanie parafraz, dodatkowo podajemy
stosowany przez nas symbol dla danego typu parafrazy. Za pomoca symbolu od-
nosimy sie do wszystkich wariantw danego typu parafrazy, np. za pomoca sym-
bolu prep-aus dla zozenia Stadtflucht odnosimy sie do parafraz Flucht aus der
Stadt, Flucht aus einer Stadt, Flucht aus den Stdten, itd.
5.2. Zestaw parafraz wedug Jeziorskiego 127
TypParafraza Zozenie Parafraza Symbol

A. PARAFRAZY BEZ DODATKOWYCH ELEMENTW LEKSYKALNYCH
I. fraza w dopeniaczu
Kreisleitung Leitung des Kreises gen
II. fraza przyimkowa
a) an Autobahnraststtte Raststtte an der Autobahn prep-an
b) auf Feldarbeit Arbeit auf dem Feld prep-auf
c) aus Stadtflucht Flucht aus der Stadt prep-aus
d) bei Militrarzt Arzt beim Militr prep-bei
e) durch Angriffsspiel Spiel durch Angriff prep-durch
f) fr Blumentopf Topf fr die Blumen prep-fr
g) gegen Staubbrille Brille gegen Staub prep-gegen
h) in Sommerreise Reise im Sommer prep-in
i) mit Goldader Ader mit Gold prep-mit
j) nach Italienreise Reise nach Italien prep-nach
k) ber Erlebnisbericht Bericht ber das Erlebnis prep-ber
l) um Hilferuf Ruf um Hilfe prep-um
m) whrend Nachtalarm Alarm whrend der Nacht prep-whrend
n) wegen Liebeskummer Kummer wegen Liebe prep-wegen
o) von Naturlehre Lehre von der Natur prep-von
N+N p) vor Todesangst Angst vor dem Tod prep-vor
q) zu Geburtstagsgeschenk Geschenk zum Geburtstag prep-zu
r) zwecks Ausscheidungskampf Kampf zwecks Ausscheidung prep-zwecks
s) zwischen Lnderspiel Spiel zwischen den Lndern prep-zwischen
III. fraza przymiotnikowa
Gesellschaftsklasse gesellschaftliche Klasse nom-adj
IV. apozycja
a) przydawka Kreidestck Stck Kreide
b) z als Gnsebraten Gans als Braten app-als
V. bezokolicznik z zu
Verfolgungssucht Sucht zu verfolgen
B. PARAFRAZY Z DODATKOWYMI ELEMENTAMI LEKSYKALNYMI
VI. rozszerzenie parafrazy
Wettersatellit Satellit zum Vorraussagen des Wetters
VII. zdanie podrzedne
Germpelecke Ecke, wo Germpel liegt
VIII. porwnanie
Windeseile Eile wie die des Windes
IX. parafraza leksykalna
Spitzengeschwindigkeit hchste Geschwindkeit
I. fraza przymiotnikowa
Kurzbericht kurzer Bericht adj-attr
A+N
II. rozszerzenie parafrazy
Festgas Erdgas in fester Form
I. fraza w dopeniaczu
Dichtkunst Kunst des Dichtens verb-gen
II. fraza przyimkowa
a) zu Dreschmaschine Maschine zum Dreschen verb-zu
b) bei Sterbeerleichterung Erleichterung beim Sterben verb-bei
c) durch Bisswunde Wunde durch Beien verb-durch
d) fr Tanzschule Schule fr das Tanzen verb-fr
e) in Denkbung bung im Denken verb-in
f) von Messkunde Kunde vom Messen verb-von
V+N III. zdanie wzgledne
Polterabend Abend, an dem gepoltert wird
IV. imiesw czynny
Kletterrose kletternde Rose verb-subj
V. imiesow bierny
Drrobst gedrrtes Obst verb-obj
VI. bezokolicznik z zu
Denkfhigkeit Fhigkeit zu denken
VII. idiomatyczne
Lebemann
Tablica 5.1: Parafrazy wedug Jeziorski (1983)

Zgodnie ze wczesniej opisana zasada pochodzac a z prac epic (1970; 1976)

bierzemy pod uwage tylko te parafrazy, ktre nie zawieraja dodatkowych elemen-
tw leksykalnych. Jedynie dodanie wyrazw funkcyjnych jest dozwolone. Ogl-
nie trzymamy sie tez zasady, ze elementy w parafrazie zachowuja przynaleznosc
do tej samej czesci mowy co odpowiedni leksem w dekompozycji zozenia. Od-
stepstwem od tej zasady sa parafrazy kategorii III dla grupy N+N oraz I i II dla
V+N, jesli potraktujemy odsowniki jako rzeczowniki a nie jako formy czasow-
nika.
Przyczyny odrzucenia parafraz z dodatkowymi elementami leksykalnymi sa
gwnie techniczne. Nie jestesmy w stanie wydedukowac w sposb automatyczny,
jakie elementy nalezy dodac. Struktury skadniowe tak powstaych parafraz moga
byc bardzo zrznicowane i nieatwo wygenerowac je na podstawie wzorcw. Do
tego dochodzi aspekt zwiazany
z metoda weryfikacji kandydatw na parafrazy.
Parafrazy z dodatkowymi elementami leksykalnymi sa z natury rzeczy duzsze.
Z kolei w dowolnym korpusie, w tym rwniez w internecie, frazy duzsze sa na
og rzadsze niz frazy krtkie. Tym samym dane liczbowe otrzymane na pod-
stawie wyszukiwarki internetowej moga byc nieprzydatne lub moze ich w ogle
zabraknac.

Odrzucamy rwniez parafrazy kategorii IVa typu N+N, czyli przydawki takie
jak w Stck Kreide oraz VI typu V+N, czyli bezokoliczniki z zu jak Fhigkeit
zu denken. I tutaj przyczyny sa techniczne: parafrazy z przydawkami nie zawie-
raja wyrazw funkcyjnych i nie mozna stwierdzic w atwy sposb, czy mamy
do czynienia z przypadkowa sekwencja rzeczownikw, czy istotnie z przydawka.
W przypadku bezokolicznikw z zu z kolei ze wzgledu na ograniczenia wyszu-
kiwarek internetowych nie mozemy odrznic wyrazw rozpoczynajacych sie od
maej litery od wyrazw pisanych duzymi literami. Bezposrednim skutkiem tego
ograniczenia jest brak mozliwosci odrznienia bezokolicznikw czasownikw od
odsownikw tych samych czasownikw. Skada sie jednak tak, ze w tych przy-
padkach czesto mozna wybrac inne parafrazy o zblizonym znaczeniu, zamiast
Stck Kreide mozna uzyc np. parafraze Stck der Kreide oraz zamiast Fhigkeit
zu denken np. Fhigkeit des Denkens lub Fhigkeit zum Denken. Niestety moze
to spowodowac wybr nieco sztucznych parafraz.
5.3 Zestaw testowy

Zanim przejdziemy do dokadniejszego opisu metody, przedstawimy wykorzy-
stany zestaw testowy. Podobnie jak w poprzednich eksperymentach bedziemy
opierali ocene skutecznosci opisanej metody na recznie opracowanych danych
wzorcowych. Zozenia pochodza z badanego korpusu, przy czym trzeba byo
ograniczyc sie do zozen, ktrych dekompozycje skadaja sie z dwch leksemw.
5.3. Zestaw testowy 129
typ parafraza liczba typ parafraza liczba

gen 1818 verb-obj 17
prep-* 1315 verb-subj 38
prep-an 68 verb-gen 50
prep-auf 92 verb-auf 1
prep-aus 70 verb-bei 10
V+N
prep-bei 49 verb-fr 9
prep-durch 14 verb-in 2
prep-fr 355 verb-ber 2
prep-gegen 2 verb-zu 80
prep-in 161 idiom 17
prep-mit 53 inne 80
prep-nach 4
N+N wszystkie V+N 306
prep-ber 113
prep-um 4 adj-attr 250
prep-von 66 A+N idiom 10
prep-vor 1 inne 34
prep-whrend 6 wszystkie A+N 294
prep-wegen 4
prep-zu 250 wszystkie 4633
prep-zwecks 3
prep-zwischen 0
nom-adj 260
app-als 122
idiom 116
inne 402
wszystkie N+N 4033
Tablica 5.2: Rozkad czestosci parafraz w zestawie testowym
Dla zozen o wiekszej liczbie segmentw automatyczne generowanie parafrazy

staje sie zadaniem bardzo trudnym, tym bardziej jesli korzysta sie z metod opar-
tych na korpusach. Wieksza liczba segmentw zwieksza liczbe mozliwych kom-
binacji i struktur skadniowych parafrazy, a rwnoczesnie zmniejsza szanse na to,
aby taka parafraza zostaa w caosci odnaleziona w korpusie (czy nawet w inter-
necie).
Z zestawu referencyjnego (zestaw A opisany w nastepnym rozdziale) zawie-
rajacego
4902 zozen dwuczonowych odrzucono wszystkie zozenia nalezace
do
innych typw niz N+N, A+N lub V+N. Pozostao 4633 zozen, ktrym zostay
przypisane symbole parafraz. Wybr odpowiedniej parafrazy w zestawie testo-
wym opiera sie gwnie na intuicji autora pracy.2 Gdy zozenie nie dao sie spa-
rafrazowac za pomoca prostej frazy rzeczownikowej bez dodatkowych elementw
leksykalnych czy zdan podrzednych, przydzielono symbol inne, kilka przykadw
to Energiepflanze, Mostpfel, Visum-Shopping, Radlader itp. Zozenia, ktrych
znaczenie nie wynika ze znaczen leksemw skadowych, zostay oznaczone jako
idiom. Obejmuje to wyrazy o rznych stopniach idiomatyzacji np. Johannisbrot,
Handschuhe, Seezunge, Spiegelstrich itp. W przypadku, gdy kilka parafraz odpo-
wiada danemu zozeniu, zostaa wybrana tylko jedna, najbardziej odpowiednia.
Tablica 5.2 przedstawia rozkad czestosciowy parafraz w zestawie testowym dla
poszczeglnych typw zozen. Najwieksza grupa to zozenia typu N+N z 4033
(87,0%) jednostkami. Typy V+N (306, 6,6%) i A+N (294, 6,3%) tworza o wiele
mniejsze grupy.
Skutecznosc metody bedziemy oceniali dla kazdego typu z osobna, przy czym
skupimy sie szczeglnie na najwiekszej grupie N+N. W tej grupie najczestsza pa-
rafraza jest gen z 1818 jednostkami, czyli 45,0% parafraz dla typu N+N. Mozna
wiec wyobrazic sobie program, ktry bedzie dla kazdego zozenia typu N+N zga-
dywa parafraze gen: wtedy trafnosc tej metody wyniosaby 45,0%. Te wartosc
bedziemy traktowali jako wartosc odniesienia przy ocenie wynikw metody opar-
tej na danych wzietych z internetu. Podobnie postepuja Lauer (1995) oraz Lapata
i Keller (2004) przy ocenie swoich metod. W ich przypadku najwieksza grupe
stanowia parafrazy z of z 33% w stosowanym zestawie.
5.4 Automatyczne generowanie kandydatw

Generowanie parafraz zozen rzeczownikowych jest zadaniem trudniejszym dla
jezyka niemieckiego niz w przypadku jezyka angielskiego. Trzeba uwzglednic
rekcje przyimkw, wpyw rekcji na dobr rodzajnikw oraz zgodnosc atrybutw
przymiotnikowych z osrodkiem frazy pod wzgledem przypadku, liczby i rodzaju
gramatycznego. Wynika z tego, ze z kazdego zozenia i symbolu parafrazy mozna
wytworzyc kilka rznych wariantw parafraz, np. dla Krpergewebe i symbolu
prep-an mamy parafrazy Gewebe am Krper, Gewebe an dem Krper, Gewebe
an Krpern, Gewebe an den Krpern, Gewebe an einem Krper. W tym przy-
padku musimy zatem uwzglednic trzy rodzaje informacji: rekcje przyimka (tutaj
Dativus), rodzaj gramatyczny leksemu okreslajacego
w dekompozycji (rodzaj me-
ski) oraz mozliwosc enklizy rodzajnika i poprzedzajacego
go przyimka (an dem
= am).
2 J
ezyk niemiecki jest obok polskiego drugim jezykiem rodzimym autora pracy.
5.4. Automatyczne generowanie kandydatw 131
przyimek rekcja m f n przyimek rekcja m f n

an dat am am nach acc
an acc nach dat
auf dat ber acc berm bers
auf acc auf auf aufs um acc ums
aus dat aus aus aus whrend gen
bei dat beim beim wegen gen
durch acc durch durchs als nom
fr acc frs vor dat vorm vors
gegen acc gegens von dat vom vom
in dat im im zu dat zum zur zum
in acc ins zwecks gen zwecks zwecks zwecks
mit dat mit mit mit zwischen dat
Tablica 5.3: Tablica rekcji przyimkw i form z enkliza
Przypadek, ktrym rzadzi

przyimek, mozemy zakodowac razem z lista przy-
imkw, ktra wczesniej sporzadzilismy.
Podobnie informacja, czy przy danym
przyimku wystepuje enkliza rodzajnika (i jesli tak, to z jakim rodzajem grama-
tycznym), jest przechowywana w tej liscie. Rodzaj gramatyczny leksemw w de-
kompozycji pobieramy ze sownika leksemw, ktry zosta juz opisany we wcze-
sniejszych rozdziaach.
Tablica 5.3 zawiera zestawienie przyimkw, ich rekcji oraz odpowiednich
form z enklitycznymi rodzajnikami. Poniewaz po formach z enkliza nie wyste-
puje rodzajnik, przy niektrych przyimkach pojawiaja sie formy zwyke zamiast
enklitycznych (np. mit), gdy dozwolona jest konstrukcja bez rodzajnika. W po-
zostaych przypadkach jest generowana odpowiednia forma rodzajnika. Nie po-
dajemy w tym miejscu tablicy z formami niemieckich rodzajnikw okreslonych
i nieokreslonych, zaznaczamy jednak, ze i taka tabela form zostaa waczona
do
programu wraz z informacjami o przypadku i liczbie.
W zozeniu typu N+N oznaczymy leksem okreslajacy w dekompozycji jako
N1 a leksem okreslany jako N2. Wystarczy wtedy wymnozyc wszystkie moz-
liwe formy leksemw N1 i N2 z przyimkami z tabeli 5.3 oraz z lista rodzajnikw,
akceptujac tylko te parafrazy, ktre sa zgodne z jedna z ponizszych regu:
1) N2 prep art N1
gender(prep) == undef
agree[case](prep, N1)
agree[case, number, gender](art, N1)
2) N2 prep N1
number(N1) == pl
gender(prep) == undef
agree[case](prep, N1)
3) N2 prep N1
agree[case, number, gender](prep, N1)
Pierwsza regua akceptuje wszystkie parafrazy skadajace

sie z leksemu okre-
slanego, przyimka, rodzajnika i leksemu okreslajacego
w tej kolejnosci. Dodat-
kowo musi byc zapewniona zgodnosc przypadku miedzy przyimkiem a zaleznym
rzeczownikiem N1. Predykat agree[lista parametrw](lista argumentw)
jest speniony wtedy, gdy dla wszystkich argumentw (elementy w nawiasach
okragych)
wartosci dla parametrw (w nawiasach kwadratowych) sa odpowied-
nio rwne. Cecha case dla przyimka to przypadek wymagany przez rekcje przy-
imka. Ponadto regua wymaga, aby miedzy rodzajnikiem a rzeczownikiem N1 za-
chodzia zgodnosc pod wzgledem przypadku, liczby i rodzaju gramatycznego.
Posrednio jest tez gwarantowana zgodnosc przypadkw przyimka z rodzajnikiem.
Nie narzucamy zadnych ograniczen na liczbe czy przypadek elementu N2. Akcep-
towana bedzie wiec fraza typu Gewebes an dem Krper. Nie ma tez ograniczenia
co do liczby dla N1, zostana zatem tez wygenerowane formy typu Gewebe an den
Krpern. Odrzucona zostanie natomiast np. parafraza Gewebe an einem Krpern,
z powodu braku zgodnosci w liczbie miedzy rodzajnikiem a N1, lub Gewebe an
des Krpers, poniewaz przypadek N1 nie opowiada rekcji przyimka an. Aby nie
powstaa bedna parafraza Gewebe am dem Krper, regua wymusza, zeby przy-
imek nie mia wasnosci gender (rodzaju), ktra maja tylko przyimki poaczone

z rodzajnikiem.
Druga regua generuje tylko parafrazy bez rodzajnika, gdzie N1 jest w licz-
bie mnogiej, czyli formy typu Gewebe an Krpern. I tutaj odrzucamy przyimki
z enklitycznym rodzajnikiem.
Trzecia regua wygeneruje wszystkie formy z przyimkami z enklitycznymi
rodzajnikami typu Gewebe am Krper. Przyimek przejmuje wtedy dodatkowo ce-
chy rodzajnika i wystarczy sprawdzic zgodnosc przypadku, liczby i rodzaju gra-
matycznego. Formy typu Gewebe an Krper nie pojawia sie, poniewaz przyimki
bez rodzajnika nie maja okreslonych cech liczby czy rodzaju. Dla przyimkw
poaczonych
z rodzajnikiem (lub takich, ktre zostay dodane w ich miejscu, po-
niewaz moga pojawic sie bez rodzajnika) sa one z gry ustalone w tablicy 5.3.
Wartosc przypisana tym przyimkom jako cecha liczby to liczba pojedyncza. Nie
trzeba wiec dodatkowo wyszczeglniac liczby w regule 3).
5.4. Automatyczne generowanie kandydatw 133
Podobnie mozemy teraz okreslic regue dla parafraz tworzonych za pomoca

rzeczownika N1 uzytego w dopeniaczu, np. Gewebe des Krpers, Gewebe der
Kper, Gewebes des Krpers itp. Odpowiednia regua ma postac:
4) N2 art N1
case(N1) == gen
agree[case, number, gender](art, N1)
Parafrazy, ktre mozemy stworzyc bez zmiany przynaleznosci jej elementw

do innych czesci mowy, mozna wygenerowac w stosunkowo prosty sposb. Po-
wyzsze reguy byy tego przykadem. Jedyna inna grupa parafraz, w przypadku
ktrej jest rwnie atwo, to parafrazy z przymiotnikiem zozen typu A+N. Stosu-
jemy wtedy ponizsza regue:
5) A1 N2
agree[case, number, gender](A1, N2)
Na jej podstawie powstana kombinacje wszystkich mozliwych form fleksyjnych

jej skadnikw np. dla Fertigprodukte parafrazy fertige Produkte, fertiges Produkt,
fertigen Produkts itp.
W przypadku pozostaych typw parafraz musimy juz dokonac konwersji na
inna czesc mowy lub na forme, ktra przypomina rzeczowniki czy tez przymiot-
niki. Widac to szczeglnie wyraznie w przypadku zozen typu V+N. W parafra-
zach, ktre wybralismy, pojawiaja sie czasowniki tylko w postaci odsownikw
lub imiesoww. Skada sie tak, ze mamy i takie informacje w sowniku i mo-
zemy wykorzystac odpowiednie formy. Ich automatyczne wygenerowanie nie by-
oby specjalnie trudnym zadaniem, np. odsowniki w jezyku niemieckim to bez-
okoliczniki pisane wielka litera, jednak zawsze mogoby sie pojawic dodatkowe
zrdo bedu. Symbolem GER1 (od gerundium) oznaczymy formy rzeczownika od-
sownego generowane na podstawie elementu V1 w zozeniu V1+N2. Podobnie
PA1 jest z forma imiesowu czynnego (participium activi) oraz PP1 (participium
passivi) imiesowu biernego. Przez GER1+s oznaczamy formy rzeczownika od-
sownego w dopeniaczu.
6) N2 des GER1+s
7a) N2 auf GER1

7b) N2 aufs GER1
8a) N2 bei GER1

8b) N2 beim GER1
9a) N2 fr GER1
9b) N2 frs GER1
10a) N2 in GER1
10b) N2 im GER1
11a) N2 ber GER1

11b) N2 bers GER1
12a) N2 zu GER1
12b) N2 zum GER1
Sytuacja jest podobna w przypadku parafraz z imiesowami. Nalezy jeszcze za-

dbac o zgodnosc przypadku, liczby i rodzaju podobnie jak wczesniej w przypadku
zozen typu A+N.
13a) PA1 N2
agree[case, number, gender](PA1, N2)
13b) PP1 N2
agree[case, number, gender](PP1, N2)
Najwieksze trudnosci sprawiaja parafrazy z symbolem nom-adj dla typu

N1+N2, gdzie N1 nalezy zamienic na forme pokrewnego przymiotnika. Nie po-
siadamy niestety zrde zawierajacych
informacje o stopniu pokrewienstwa so-
wotwrczego miedzy rznymi wyrazami, wykorzystamy jednak kilka wasno-
sci morfologicznych wyrazw potencjalnie pokrewnych. Rzeczownik N1 oraz
odpowiadajacy mu przymiotnik NA1 powinny zawierac allomorfy tego samego
podstawowego morfemu. Normalizujemy w tym celu forme podstawowa rze-
czownika N1, sprowadzajac ja do maych liter i usuwamy ewentualne -e na
koncu wyrazu. Samogoski a,o,u zastepujemy odpowiednio alternatywami zna-
kw [a],[o],[u]. W ten sposb tworzymy wyrazenie regularne, ktre moze zo-
stac dopasowane np. do segmentu zusatz- oraz do segmentu pokrewnego zustz-.
Ponadto mozemy wykorzystac nastepujace sufiksy sowotwrcze stosowane przy
tworzeniu przymiotnikw odrzeczownikowych: -lich, -ig, -isch, -haft, -iell, -en,
-n, -ern, -rn, -ar. W tym celu wykorzystujemy wyrazenia regularne, ktrymi po-
sugiwalismy sie juz przy tokenizacji. W poaczeniu
ze znormalizowanym rdze-
niem mozemy otrzymac np. wyrazenie regularne /zus[a]tziell$/ ale tez
5.5. Automatyczny wybr kandydatw 135
/zus[a]tzlich$/. Tak skonstruowane wyrazenia stosujemy do listy istnieja-

cych niemieckich przymiotnikw. Przymiotniki, ktre zostana w ten sposb od-
nalezione sa prawdopodobnie blisko spokrewnione z rzeczownikiem N1.
14) NA1 N2
agree[case, number, gender](A1, N2)
Za pomoca powyzszej reguy wygenerowano np. nastepujace parafrazy:

Zusatzrente zustzliche Rente, Papierdokumente papierne Dokumente,
Europa-Abkommen europische Abkommen, Fachkompetenz fachliche
Kompetenz, Faserlein faserige Lein, Notargebhren notarielle Gebhr.
Oczywiscie powstana takze parafrazy niepoprawne, np. Vertragsbeziehung ver-
trgliche Beziehung, Ertragsklassen ertrgliche Klasse, Lederqualitt le-
derne Qualitt itp.
5.5 Automatyczny wybr kandydatw

Dla kazdego zozenia typu N+N generujemy warianty parafraz dla 32 typw pa-
rafraz. W zaleznosci od stopnia synkretyzmu skadowych parafraz moze powstac
w ten sposb ponad 100 wariantw dla jednego wyrazu zozonego. Zadanie pro-
gramu polega na wyborze jednego z 32 typw parafraz, niemniej jednak musi on
zebrac dane dla wszystkich wariantw. Oglny schemat programu wyglada naste-
pujaco:

dla kazdej dekompozycji wykonaj:

dla kazdego symbolu parafrazy zgodnego z typem dekompozycji wy-
konaj:
wygeneruj wszystkie rzne warianty parafrazy;
dla kazdego wariantu parafrazy wykonaj:
pobierz i zapamietaj liczbe stron, na ktrych sie pojawia dany
wariant;
zachowaj sume liczby stron dla wariantw jako liczbe stron dla
parafrazy;
wybierz parafraze z najwieksza liczba stron.
W celu pobrania liczby stron dla danego wariantu tworzymy zapytanie do wy-
szukiwarki G OOGLE. Zapytanie skada sie z samego wariantu otoczonego po-
dwjnym cudzysowem, wtedy wyszukiwarka wyswietli tylko te strony interne-
towe, na ktrych znajduje sie dokadnie taka fraza. W przypadku opuszczenia
cudzysowu otrzymalibysmy wyniki dla wszystkich stron, na ktrych pojawiaja

sie wszystkie wyrazy skadowe wariantu ale w dowolnej kolejnosci i lokalizacji.
Nie ma niestety mozliwosci wyszukiwania uwzgledniajacego
wielkosc liter.
Nastepujaca
tablica zawiera kilka losowo wybranych zozen, dla ktrych zo-
staa wykonana powyzsza procedura. Wyliczamy tylko warianty, dla ktrych zna-
leziono co najmniej jedna strone.
Zozenie Parafraza Symbol Strony

Umsetzungskontrollen Kontrolle der Umsetzung gen 16800
Umsetzungskontrollen Kontrolle ber die Umsetzung prep-ber 2020
Umsetzungskontrollen Kontrolle bei der Umsetzung prep-bei 886
Umsetzungskontrollen Kontrolle der Umsetzungen gen 67
Umsetzungskontrollen Kontrolle zur Umsetzung prep-zu 34
Umsetzungskontrollen Kontrolle fr die Umsetzung prep-fr 24
Umsetzungskontrollen Kontrolle auf Umsetzung prep-auf 18
Umsetzungskontrollen Kontrolle whrend der Umset- prep-whrend 16
zung
Umsetzungskontrollen Kontrolle in der Umsetzung prep-in 4
Umsetzungskontrollen Kontrolle nach der Umsetzung prep-nach 2
berprfungsmittel Mittel zur berprfung prep-zu 738
berprfungsmittel Mittel der berprfung gen 70
berprfungsmittel Mittel fr die berprfung prep-fr 19
berprfungsmittel Mittel vor der berprfung prep-vor 19
berprfungsmittel Mittel bei der berprfung prep-bei 2
berprfungsmittel Mittel zwecks berprfung prep-zwecks 2
berprfungsmittel Mittel zu der berprfung prep-zu 1
Touristenziele touristische Ziel nom-adj 1560
Touristenziele Ziel fr Touristen prep-fr 997
Touristenziele Ziel von Touristen prep-von 683
Touristenziele Ziel der Touristen gen 139
Touristenziele Ziel bei Touristen prep-bei 78
Touristenziele Ziel als Tourist app-als 33
Touristenziele Ziel fr den Touristen prep-fr 3
Touristenziele Ziel nach Touristen prep-nach 2
Bootsverbindung Verbindung mit dem Boot prep-mit 170
Bootsverbindung Verbindung zum Boot prep-zu 167
Bootsverbindung Verbindung nach dem Boot prep-nach 54
Bootsverbindung Verbindung des Bootes gen 41
Bootsverbindung Verbindung zwischen dem Boot prep-zwischen 23
Bootsverbindung Verbindung vom Boot prep-von 16
Bootsverbindung Verbindung auf Boot prep-auf 12
5.5. Automatyczny wybr kandydatw 137

Bootsverbindung Verbindung beim Boot prep-bei 9
Bootsverbindung Verbindung am Boot prep-an 2
Finanzbersicht finanzielle bersicht nom-adj 802
Finanzbersicht bersicht der Finanzen gen 300
Finanzbersicht bersicht in die Finanz prep-in 23
Finanzbersicht bersicht zu der Finanz prep-zu 22
Finanzbersicht bersicht ber die Finanz prep-ber 16
Finanzbersicht bersicht zur Finanz prep-zu 4
Finanzbersicht bersicht der Finanz gen 3
Romafeindlichkeit Feindlichkeit gegen Roma prep-gegen 5
Ableitungsrinnen Rinne zur Ableitung prep-zu 12
Ableitungsrinnen Rinne fr die Ableitung prep-fr 2
Ableitungsrinnen Rinne als Ableitung app-als 1
Ableitungsrinnen Rinne nach der Ableitung prep-nach 1
Leitungstypen Typus der Leitung gen 1
Seitenstnder seitliche Stnder nom-adj 86
Seitenstnder Stnder auf der Seite prep-auf 74
Seitenstnder Stnder zur Seite prep-zu 33
Seitenstnder Stnder von der Seite prep-von 29
Seitenstnder Stnder an der Seite prep-an 6
Seitenstnder Stnder in Seiten prep-in 1
Krpergewebe Gewebe des Krpers gen 11800
Krpergewebe Gewebe am Krper prep-an 1280
Krpergewebe Gewebe im Krper prep-in 698
Krpergewebe krperliche Gewebe nom-adj 321
Krpergewebe Gewebe in den Krper prep-in 193
Krpergewebe Gewebe vom Krper prep-von 98
Krpergewebe Gewebe der Krper gen 47
Krpergewebe Gewebe aus dem Krper prep-aus 42
Krpergewebe Gewebe whrend des Krpers prep-whrend 25
Betriebsbudgets Budget fr den Betrieb prep-fr 408
Betriebsbudgets betriebliche Budget nom-adj 11
Betriebsbudgets Budget fr Betrieb prep-fr 9
Betriebsbudgets Budget des Betriebes gen 5
Betriebsbudgets Budget zum Betrieb prep-zu 5
Betriebsbudgets Budget der Betriebe gen 2
Betriebsbudgets Budget beim Betrieb prep-bei 2
Rckentragen Trage auf dem Rcken prep-auf 260

Rckentragen Trage fr den Rcken prep-fr 193
Rckentragen Trage am Rcken prep-an 14
Rckentragen Trage vom Rcken prep-von 4
Rckentragen Trage der Rcken gen 2
Rckentragen Trage als Rcken app-als 1
Rckentragen Trage im Rcken prep-in 1
Preisanstiege Anstieg der Preise gen 41100
Preisanstiege Anstieg im Preis prep-in 70
Preisanstiege Anstieg beim Preis prep-bei 23
Preisanstiege Anstieg am Preis prep-an 22
Preisanstiege preisliche Anstieg nom-adj 6
Preisanstiege Anstieg vom Preis prep-von 3
Preisanstiege Anstieg fr den Preis prep-fr 1
Preisanstiege Anstieg bei dem Preis prep-bei 1
Tablica 5.4: Przykadowe wyniki dla zapytan do wyszukiwarki G OOGLE
Parafrazy zostay uporzadkowane

wedug malejacej
liczby stron, ktre zostay
znalezione dla odpowiednich zapytan do wyszukiwarki. Tylko parafrazy o naj-
wiekszej liczbie stron zostay zaznaczone przez system jako zaakceptowane para-
frazy danego zozenia.
5.6 Wyniki
W tym podrozdziale porwnamy automatycznie wygenerowane parafrazy z pa-
rafrazami, ktre zostay recznie przypisane zozeniom z zestawu testowego. Po-
staramy sie tez oszacowac poziom trafnosci stosowanej metody. W rozwazaniach
tych skupimy sie szczeglnie na parafrazach zozen typu N+N. Oglna trafnosc
metody dla wszystkich typw wynosi 58,9%, co w ramach zadania klasyfikacyj-
nego dla tylu rznych klas (w sumie 34)3 mozna ocenic jako wynik dobry. Dla
jezyka angielskiego podobne systemy osiagaj a wyniki porwnywalne, co zostao
po czesci przedstawione w rozdziale 2.3. Wyniki dla rzeczownikw zozonych
typu N+N najbardziej przypominaja wyniki osiagane dla angielskich zozen za
pomoca metody Lapata i Keller (2004). Mocne odchylenia w d dla typu V+N
oraz w gre dla typu A+N moga zdziwic i zostana omwione pzniej.
3 32 parafrazy, ktre potrafimy wygenerowac, oraz klasy idiom i inne.

5.6. Wyniki 139
Typ trafnosc
wszystkie 58,9%
N+N 59,9%
V+N 31,0%
A+N 73,8%
Rysunek 5.1: Trafnosc parafrazowania dla wszystkich typw
5.6.1 Wyniki dla typu N+N

Wartoscia odniesienia dla oceny jakosci metody zastosowanej do zozen typu
N+N jest proporcja najczestszego typu parafrazy (symbol gen) w zestawie te-
stowym. Przyjecie tego typu parafrazy jako poprawnego pozwolioby osiagn ac

trafnosc 45,0% dla dowolnego zozenia typu N+N. Metoda oparta na wyszuki-
warce G OOGLE osiaga o wiele lepszy wynik na poziomie 59,9%. Dla jezyka an-
gielskiego te proporcje wynosiy odpowiednio 33% dla parafraz z of oraz 55,7%
dla metody opisanej w Lapata i Keller (2004). Lepszy wynik w przypadku nie-
mieckich zozen moze byc spowodowany wieksza proporcja parafraz typu gen,
niz odpowiednio typu of dla jezyka angielskiego.
Przy ocenie wynikw nalezy tez uwzglednic to, ze obliczamy trafnosc w spo-
sb dla nas nieco bardziej niekorzystny niz miao to miejsce w pracach Lauer
(1995) i Lapata i Keller (2004). Nie odrzucamy z gry zozen z parafrazami, kt-
rych stosowana metoda nie moze wygenerowac. Jak widac na rysunku 5.2 typy
idiom oraz inne w ogle nie zostay objete przez system, jednak ich udzia w ze-
stawie wynosi 12,8%.
Na rysunku 5.3 rozbilismy wyniki dotyczace trafnosci dla typu N+N na po-
szczeglne parafrazy, przy czym potraktowalismy tutaj wszystkie parafrazy z fra-
zami przyimkowymi jako jedna grupe. Trafnosc dla parafraz idiom i inne wynosi
oczywiscie odpowiednio 0%, dla pozostaych przypadkw z wyjatkiem typu app
wyniki sa bardziej optymistyczne i siegaja nawet 74,6% dla parafraz typu adj.
Gdy stworzymy grupe parafraz prostych, czyli takich, ktre mozemy wygenero-
wac za pomoca regu opisanych w poprzednim rozdziale, to oglny wynik siega
nawet 68,7%. Poniewaz zarwno Lauer (1995) jak i Lapata i Keller (2004) ko-
rzystali wasnie z zestawu, z ktrego (recznie) odrzucili zozenia o parafrazach,
Parafraza zestaw automat

gen 45,0% 39,0%
prep 32,6% 46,4%
adj 6,5% 6,3%
app 3,0% 2,5%
idiom 2,9% 0,0%
inne 9,9% 0,0%
Rysunek 5.2: Porwnanie rozkadw parafraz w zestawie testowym oraz w wy-

nikach uzyskanych automatycznie (Ciemne kolumny to przykady
z zestawu testowego, jasniejsze reprezentuja wyniki automatu)
ktrych nie mogli wygenerowac, powinno sie porwnywac wyniki tych autorw
z naszymi wynikami dla zozen z prostymi parafrazami. W zastosowaniach reali-
stycznych natomiast nie mozna tak atwo odrzucic zozen z nietypowymi parafra-
zami w sposb automatyczny. Musielibysmy dysponowac algorytmem, ktry juz
wczesniej stwierdza, czy zozenie ulego idiomatyzacji, a to mogoby sie okazac
zadaniem trudniejszym od samego automatycznego parafrazowania.
W ramach porwnania wynikw ciekawie prezentuja sie liczby dla poszcze-
glnych parafraz przyimkowych rozbitych wedug tworzacych je przyimkw. Na
rysunkach 5.4 oraz 5.5 zestawiamy odpowiednio proporcje parafraz w zestawie
Parafraza trafnosc
gen 71,7%
prep 66,0%
adj 74,6%
app 39,0%
idiom 0,0%
inne 0,0%
wszystkie 59,9%
proste 68,7%
Rysunek 5.3: Trafnosc dla parafraz zozen typu N+N

5.6. Wyniki 141
Parafraza zestaw automat Parafraza zestaw automat

an 5,2% 4,5% ber 8,5% 4,9%
auf 7,0% 11,6% um 0,3% 0,9%
aus 5,3% 4,6% von 5,1% 6,3%
bei 3,7% 3,0% vor 0,1% 0,5%
durch 1,1% 1,3% whrend 0,5% 0,4%
fr 26,8% 19,6% wegen 0,3% 0,1%
gegen 0,2% 0,1% zu 19,0% 18,8%
in 12,4% 15,8% zwecks 0,2% 0,0%
mit 4,1% 6,6% zwischen 0,0% 0,2%
nach 0,3% 1,1%
Rysunek 5.4: Porwnanie proporcji dla parafraz przyimkowych w zestawie oraz

w wynikach uzyskanych automatycznie
z wynikami uzyskanymi automatycznie oraz dane dotyczace trafnosci dla po-

szczeglnych przyimkw. Ekstremalne wartosci trafnosci na poziomie 0% i 100%
dla niektrych przyimkw sa spowodowane maa liczba wystepowania poszcze-
glnych fraz przyimkowych w zestawie testowym a nie brakami metody. Ich
wpyw na oglna trafnosc jest znikomy, poniewaz trafnosc zostaa odpowiednio
wazona przez liczbe przykadw.
Mimo duzej liczby klas oglna trafnosc siega 66,0%, gdzie szczeglnie cze-
ste typy parafrazy zostay przydzielone w duzej mierze poprawnie. Najwazniejsze
typy parafraz sa tworzone za pomoca przyimkw an, auf, aus, fr, in, ber, von,
zu. Dla kazdego z nich udzia w zestawie przekracza 5%. Szczeglnie dla an, von
i zu mozna zaobserwowac dobre wyniki, ktre zawyzaja srednia. Dla pozostaych
przyimkw wyniki nalezy traktowac ostroznie ze wzgledu na maa liczbe przy-
kadw w zestawie.
Parafraza trafnosc Parafraza trafnosc

wszystkie 66,0% nach 0,0%
an 59,4% ber 59,3%
auf 86,0% um 50,0%
aus 47,1% von 89,6%
bei 57,1% vor 100,0%
durch 35,7% whrend 50,0%
fr 59,2% wegen 0,0%
gegen 50,0% zu 82,1%
in 71,3% zwecks 0,0%
mit 35,2% zwischen 0,0%
Rysunek 5.5: Rozbicie danych dla trafnosci na poszczeglne przyimki
5.6.2 Wyniki dla typw V+N i A+N

W przypadku rzeczownikw zozonych, dla ktrych leksemy okreslajace w de-
kompozycjach sa czasownikami lub przymiotnikami, wystepuje tylko niewiele
przykadw w zestawie testowym. Stad wyniki metody parafrazowania dla typw
A+N oraz V+N sa statystycznie mniej znaczace niz liczby dla zozen typu N+N.
W przypadku zozen typu A+N wyrznilismy tylko jeden typ parafrazy, ktry
mozemy generowac automatycznie, mianowicie parafrazy z przydawka przy-
miotna. Mimo tego ograniczenia, trafnosc dla parafrazy z przydawka przymiotna
wynosi 86,8%.
Podobnie jak w przypadku zozen typu N+N parafrazy typu idiom i inne ob-
nizaja oglna trafnosci do 73,8%. Niemniej jednak wybr parafrazy z przydawka
przymiotna w przypadku zozen typu A+N wydaje sie byc dobra strategia jesli
chodzi o automatyczne generowanie parafraz.
5.6. Wyniki 143
Zozenia typu V+N pokazuja druga strone medalu: w tym przypadku oglna
trafnosc wynosi zaledwie 31,0%. Wsrd zozen typu V+N mamy najwiekszy
odsetek parafraz, ktrych nie mozna w prosty sposb wygenerowac za pomoca
przedstawionych regu, az 31,7%. Wynika z tego znaczne obnizenie trafnosci me-
tody.
Rozdzia 6
Przechowywanie i manualna
weryfikacja danych
W poprzednich trzech rozdziaach przedstawilismy metody ekstrakcji niemiec-

kich rzeczownikw zozonych oraz ich polskich odpowiednikw, algorytmy po-
dziau zozen oraz metody ich automatycznego parafrazowania. W przypadku
kazdego procesu nagromadzono olbrzymia ilosc danych, ktrych oczywiscie nie
mozna przechowywac na tradycyjnych fiszkach.1
W celu ilustracji wielkosci zbioru danych przedstawimy jeszcze raz w skrcie
dane liczbowe dotyczace zebranego materiau oraz przypomnimy, jakie informa-
cje sa skojarzone z kazda para odpowiednikw. W sumie zidentyfikowano w ba-
danym korpusie ponad 142.000 rznych niemieckich zozen odpowiadajacych po-
nad 2.160.000 typom. Wsrd tych zozen udao sie zidentyfikowac odpowiedniki
dla od ok. 81.600 do 139.600 zozen w zaleznosci od stosowanej filtracji. Na po-
ziomie tokenw odpowiednie liczby wynosza ok. 889.000 do 2.050.000. Jesli roz-
patrzymy tylko rzne pary odpowiednikw, to otrzymujemy liczby z przedziau
226.000 do 591.000 rznych par, znw w zaleznosci od stosowanej metody filtra-
cji.
Z kazdym zozeniem sa skojarzone nastepujace
informacje:
identyfikatory zdan, w ktrych wystepuja tokeny zozenia oraz pozycje da-

nego tokenu w kazdym zdaniu;
wszystkie mozliwe segmentacje oraz skojarzone z nimi dekompozycje wraz
z dodatkowymi informacjami:
liczba segmentw i leksemw;

1
Autor pracy mg sie jednak przekonac osobiscie na kilku konferencjach, ze nawet w przy-
padku duzych projektw leksykograficznych kartoteki z fiszkami sa nadal w uzytku.
145
146 Rozdzia 6. Przechowywanie i manualna weryfikacja danych
interfiksy wynikajace
z segmentacji i dekompozycji;
pytka anotacja dla danej dekompozycji;
lemat zozenia wzgledem danej dekompozycji.2
parafrazy zozenia wynikajace

z najlepiej ocenianej dekompozycji oraz
liczby stron otrzymane za pomoca wyszukiwarki internetowej G OOGLE;
Informacje o polskich odpowiednikach zozenia:
polskie tokeny dopasowane z segmentami zozenia3 , przy czym seg-

menty pochodza z najlepszej segmentacji;
informacje pozycyjne o tokenach odpowiednikw podobnie jak
w przypadku tokenw zozen;
frazy bedace
poaczeniem
pojedynczych tokenw w pene odpowied-
niki danego tokenu niemieckiego zozenia;
dwa rodzaje anotacji skadniowej dla penych odpowiednikw;
wyniki zastosowania opisanych filtrw do penych odpowiednikw,
np. informacje o liczbie wyrazw autosemantycznych, o ciagosci
oraz
typie frazy.
informacje dodatkowe wynikajace

z recznej anotacji i poprawek wprowa-
dzonych do zebranych danych;
przynaleznosc do zestaww testowych i podobne informacje pomocnicze;
cay korpus w postaci par rwnolegych zdan z podziaem na dokumenty. Z

kazdym dokumentem jest skojarzony jego identyfikator.4
Naszym sposobem na zarzadzanie

takimi zasobami danych byo stworze-
nie odpowiedniej bazy danych, ktrej struktura odzwierciedla niektre wasnosci
strukturalne badanych rzeczownikw zozonych. W tym rozdziale przedstawimy
w skrcie strukture bazy oraz jej wykorzystanie. Nastepnie opiszemy stosowane
schematy anotacji odpowiednikw, o ktrych wspomnielismy przy okazji oma-
wiania filtru skadniowego w rozdziale 3, i ktre beda pzniej suzyy nam do
2W zaleznosci od wyboru leksemu okreslanego formy podstawowe zozenia moga sie rznic
dla rznych dekompozycji.
3 Informacje te odnosza sie do tokenw zozen, poniewaz tylko tokeny moga zostac dopaso-
wane na poziomie wyrazw.

4 Identyfikatory pokrywaja si
e numerami ustaw stosowanymi przez wyszukiwarke tekstw na
stronie http://www.eur-lex.eu. Stad kazdy przykad moze zostac odnaleziony w dokumencie
zrdowym.
6.1. Struktura bazy danych 147
klasyfikacji polskich odpowiednikw skojarzonych z rznymi klasami niemiec-

kich zozen.
Kolejny aspekt, ktry zostanie omwiony w tym rozdziale, to etap manual-
nej weryfikacji zozen, ich parafraz i odpowiednikw, ktry odby sie za pomoca
programu stworzonego specjalnie do tego celu. W manualnej weryfikacji bray
udzia trzy osoby, autor pracy oraz dwoje leksykografw. Powstay w ten sposb
trzy podzbiory ekstrahowanego materiau o bardzo wysokiej jakosci. Przedsta-
wimy w skrcie program suzacy do anotacji oraz uzyskany w ten sposb materia
referencyjny.
6.1 Struktura bazy danych

W celu stworzenia naszej bazy danych wykorzystalismy znany system baz da-
nych relacyjnych PostgreSQL, ktry, jak sugeruje nazwa, jest oparty na jezyku
SQL. Gwnym kryterium wyboru bya popularnosc tego narzedzia i jego do-
bra wsppraca z wieloma jezykami programowania, miedzy innym z PERL, za
pomoca ktrego zostaa stworzona aplikacja do recznej anotacji. Nalezy jednak
w tym miejscu wspomniec, ze kazdy inny pakiet bazodanowy byby prawdopo-
dobnie rwnie przydatny dla wyznaczonego zadania. Skupimy sie wiec na danych
zawartych w bazie, a nie na jej specyfikacjach technicznych.
Schemat bazy danych zosta przedstawiony w formie graficznej na rysunku
6.1. W tym grafie wierzchokami sa tabele z informacjami, a krawedzie symbo-
lizuja powiazania
miedzy poszczeglnymi typami informacji. W bazach relacyj-
nych celem jest minimalizacji redundancji tresci, tak aby te same wartosci skoja-
rzone z wieloma jednostkami innych tabel nie powtarzay sie, gdy nie jest to po-
trzebne. Osiaga sie to za pomoca podziau informacji niejednorodnych na rzne
i niezalezne tabele, ktre nastepnie sa ze soba kojarzone za pomoca zapytan w je-
zyku SQL. W tym rozdziale przedstawimy w skrcie wszystkie wazniejsze grupy
tabel oraz zachodzace miedzy nimi powiazania. Okaze sie, ze struktura bazy da-
nych w wielu przypadkach odzwierciedla strukture tych zjawisk lingwistycznych,
ktre w niej umieszczono.
6.1.1 Listy typw i tokenw

Centralna tabela w opisanej bazie danych jest tabela compounds, ktra mozna
utozsamic z lista typw rzeczownikw zozonych odnalezionych w korpusie.
Kazdy wiersz tabeli skada sie z numeru identyfikacyjnego zozenia (comp_id),
jego postaci ortograficznej (compform) oraz z daty i godziny dodania do bazy
(stamp). Kolejnosc elementw w tabeli jest zgodna z kolejnoscia na liscie fre-
kwencyjnej, na podstawie ktrej zostay zidentyfikowane zozenia. Stad numer
Rozdzia 6. Przechowywanie i manualna weryfikacja danych
Splitseglexemes Lexemes
lex_id bigint
ssl_id bigint
name text
ss_id bigint
semantics text
lex_id bigint
Splitsegments
Rysunek 6.1: Uproszczony schemat bazy danych

interfix_id bigint
Splits ss_id bigint
accepted boolean
split_id bigint split_id bigint Interfixes
comp_id bigint seg_id bigint interfix_id bigint
score float position bigint interfix text
Segments
parts bigint head boolean
seg_id bigint
accepted boolean
surface text
Acctrans best bookean
comp_id bigint surface text
accepted boolean lemma text
message text
Cp_tokens
Paraphrases token_id bigint
Bestfreqs Compounds par_id bigint normalized text
comp_id bigint comp_id bigint comp_id bigint struct text
freq integer compform text paraphrase text simpstruct text
stamp timestamp relation text np boolean
hits integer continuous boolean
Randomfreqs accepted boolean contents integer Testset1
comp_id bigint accepted boolean testset_id bigint
best boolean
freq integer added boolean token_id bigint
cp_position integer
sure boolean
Tokens possible boolean
token_id bigint
comp_id bigint
tu_id bigint Testset2
pos bigint testset_id bigint
Tus Counterparts token_id bigint
Corpus tu_id bigint cp_id bigint cp_position integer
doc_id bigint doc_id bigint Tuvs token_id bigint sure boolean
celex text gorder bigint tuv_id bigint segment integer possible boolean
date date tu_id bigint form text
seg text position integer
lang integer explicit boolean
148
comp_id compform stamp

1 Mitgliedstaaten 2008-01-20 19:06:57.267676
2 Richtlinie 2008-01-20 19:06:57.273279
3 Mitgliedstaat 2008-01-20 19:06:57.274737
4 Buchstabe 2008-01-20 19:06:57.276666
5 Zusammenarbeit 2008-01-20 19:06:57.277765
6 Grundlage 2008-01-20 19:06:57.27897
7 Rechtsvorschriften 2008-01-20 19:06:57.281868
8 Amtsblatt 2008-01-20 19:06:57.284162
9 Mitgliedstaats 2008-01-20 19:06:57.286709
10 Zeitpunkt 2008-01-20 19:06:57.288007
Tablica 6.1: Wycinek z tabeli compounds
identyfikacyjny zozenia w bazie jest rwnoczesnie jego pozycja na liscie fre-

kwencyjnej typw, liczac od typu z najwieksza liczba tokenw. Jak widac na
schemacie 6.1 za pomoca tej tabeli, a w szczeglnosci za pomoca identyfikatora
comp_id sa skojarzone wszystkie pozostae tabele w sposb bezposredni lub po-
sredni.
Dzieje sie tak oczywiscie w przypadku tabeli tokens, ktra, jak nazwa wska-
zuje, zawiera informacje o tokenach wszystkich zozen. Tablica 6.2 przedstawia
jej wycinek dla pierwszych dziesieciu tokenw. Informacje w tej tabeli sa czysto
numeryczne, celem jej istnienia jest skojarzenie identyfikatorw zozen z identy-
fikatorami zdan rwnolegych z korpusu (kolumna tu_id). Dodatkowo kolumna
pos zawiera pozycje tokenu w niemieckim zdaniu, liczac kolejne tokeny w zda-
niu. Kolejnosc elementw w tabeli wynika z kolejnosci tokenw w korpusie. Mo-
zemy tutaj odczytac, ze pierwsze zdanie zawiera trzy rzne zozenia na pozycjach
5, 13 i 19. Nie ma koniecznosci powtarzania formy ortograficznej tych zozen,
poniewaz sprawdzimy je w atwy sposb na podstawie tabeli compounds. Sa to
odpowiednio Atomgemeinschaft, Zusammenarbeit oraz Atomenergie.
W tym momencie warto przytoczyc may przykad dziaania jezyka SQL,
ktry pozwoli nam przedstawic informacje z tablicy 6.2 w nieco bardziej czytelny
sposb. Za pomoca zapytania SQL do bazy danych mozemy poaczyc informacje
z tabel tokens oraz compounds w jednym widoku, tak jak to zostao pokazane
w tablicy 6.3. Nie bedziemy w tej pracy omawiali mozliwosci jezyka SQL, zazna-
czamy jednak, ze za pomoca bardziej zozonych zapytan jestesmy w stanie wy-
ciagn
ac
o wiele bardziej interesujace informacje z bazy danych. Moglibysmy np.
doaczyc
tresc niemieckiego i polskiego zdania, wycinki tych zdan, najlepsze seg-
mentacje, lematy zozen, odpowiedniki dla tokenw pojawiajacych
sie w tej parze
token_id comp_id tu_id pos

1 164 1 5
2 5 1 13
3 11503 1 19
4 164 3 3
5 19 4 7
6 188 4 11
7 1070 4 23
8 19 4 27
9 41583 4 60
10 3999 4 66
Tablica 6.2: Wycinek z tabeli tokens
zdan oraz wiele wiecej. Do tego dochodza zapytania zliczajace,

statystyczne i inne
mozliwosci agregacji danych. Pzniejsze rozdziay beda suzyy jako przykady.
6.1.2 Reprezentacja korpusu rwnolegego

W celu wyswietlania zdan, w ktrych znajduja sie tokeny zozen, cay korpus rw-
nolegy musi byc przechowywany w bazie. Suza do tego celu trzy tabele corpus,
tus oraz tuvs.
Tabela corpus z tablicy 6.4 jest spisem wszystkich dokumentw tworzacych
korpus rwnolegy. Najwazniejsze jest tutaj pole celex, ktre zawiera oficjalny
numer C ELEX dokumentu, stosowany w ewidencji Unii Europejskiej. Podobnie
jak wczesniej pole doc_id jest wewnetrznym identyfikatorem dokumentu w ba-
zie danych, za pomoca ktrego kojarzone sa zdania rwnolege z dokumentem.
Pole date zawiera date publikacji dokument w Dzienniku Urzedowym Unii Eu-
ropejskiej.
Nazwy pozostaych tabel oparto czesciowo na formacie TMX (Translation
Memory Exchange)5 . Stad nazwa tabeli tus pochodzi od elementu XML tu,
ktry z kolei jest skrtem terminu translation unit. Podobnie nazwa tabeli tuvs
pochodzi od elementu tuv oraz terminu translation unit variant. W standardzie
TMX elementy tu skupiaja w sobie elementy tuv, ktre opisuja tumaczenia tego
samego zdania na rzne jezyki. Podobnie zostaa zorganizowana struktura bazy
danych. Rekordy z tabel tus (patrz tablice 6.5) kojarza pary zdan z dokumentami
oraz zawieraja informacje o kolejnosci zdan w dokumencie.
5
TMX jest otwartym standardem XML suzacym
do wymiany pamieci tumaczen. Jest stoso-
wany np. w aplikacji T RADOS.
select token_id, compform, tu_id, pos from tokens, compounds where

tokens.comp_id = compounds.comp_id order by token_id limit 10;
token_id compform tu_id pos

1 Atomgemeinschaft 1 5
2 Zusammenarbeit 1 13
3 Atomenergie 1 19
4 Atomgemeinschaft 3 3
5 Knigreich 4 7
6 Bundesrepublik 4 11
7 Groherzogtum 4 23
8 Knigreich 4 27
9 Kernindustrien 4 60
10 Lebenshaltung 4 66
Tablica 6.3: Wycinek z tabeli tokens poaczony

z compounds
Tabela tuvs (rysunek 6.6) zawiera zdania w odpowiednich wariantach jezyko-

wych. Zdania sa ze soba skojarzone, gdy maja taki sam identyfikator tu_id. Pole
lang koduje jezyk danego wariantu zdania, w naszym przypadku 1 to jezyk nie-
miecki, a 2 odpowiednio jezyk polski. W bazie jest zawarta stokenizowana wersja
korpusu, poniewaz tylko wtedy odnoszenie sie do pozycji tokenw w innych tabe-
lach ma sens. Przechowywanie caego korpusu rwnolegego w bazie danych jest
szczeglnie przydatnym rozwiazaniem
w chwili, gdy zdania maja byc wyswie-
tlane jako przykady dla danych zozen czy par, jak to ma miejsce w aplikacji do
weryfikacji odpowiednikw, ktra przedstawimy pzniej w tym rozdziale.
doc_id celex date

1 21959A1006(01) 2007-12-21
2 21959A1006(02) 2007-12-21
3 21970A0720(01) 2007-12-21
4 21972A0722(03) 2007-12-21
5 21972A0722(04) 2007-12-21
6 21972A0722(05) 2007-12-21
7 21973A0514(01) 2007-12-21
8 21974A0917(01) 2007-12-21
9 21975A0529(03) 2007-12-21
10 21975A0529(06) 2007-12-21
Tablica 6.4: Wycinek z tabeli corpus

tu_id doc_id gorder

1 1 1
2 1 2
3 1 3
4 1 4
5 1 5
6 1 6
7 1 7
8 1 8
9 1 9
10 1 10
Tablica 6.5: Wycinek z tabeli tus
6.1.3 Informacje o segmentacjach i dekompozycjach

W rozdziale 4 przedstawilismy metody podziau zozen na segmentacje i dekom-
pozycje. W tym podrozdziale przedstawimy fragment bazy danych, ktry jest od-
powiedzialny za przechowywanie zebranych danych. Dla poszczeglnych metod
podziau podczas ich ewaluacji zostay wykorzystane oddzielne kopie bazy da-
nych, tak aby np. wyniki dla metody opartej na sowniku a wyniki uzyskane za
pomoca metody wykorzystujacej wyszukiwarke internetowa nie pomieszay sie.
Pamietamy, ze w celu trenowania modelu probabilistycznego trzeba byo zana-
lizowac wszystkie zozenia za pomoca kombinacji pozostaych metod. Wyniki
posrednie rwniez byy przechowywane we wasnych kopiach bazy, i zostay na-
stepnie wykorzystane w celu obliczenia odpowiednich czestosci i prawdopodo-
bienstw. W ostatecznej wersji bazy danych, ktra przedstawiamy w tym rozdziale
zostay uwzglednione tylko wyniki dla najlepszej probabilistycznej metody po-
dziau.
Tabela splits (tablica 6.7) skupia kilka przydatnych informacji o segmen-
tacjach. Kazda segmentacja jest skojarzona z odpowiednim zozeniem. W przy-
padku wieloznacznosci istnieje wiecej niz jeden wiersz z ta sama wartoscia w polu
comp_id, np. dla zozenia o identyfikatorze 1 widzimy dwie mozliwe segmentacje
mitglied|staaten oraz mit|glied|staaten. Pole score zawiera ocene seg-
mentacji obliczona za pomoca algorytmu podziau. Dodatkowo pole best zazna-
cza za pomoca wartosci t(rue) najlepsza segmentacje jednego zozenia a warto-
sci f(alse) pozostae. Pole accepted przechowuje informacje pochodzace z ma-
nualnej weryfikacji. Nie zawsze najlepsza segmentacja zostanie zaakceptowana
przez czowieka. Np. w przypadku segmentacji wyrazu Buchstabe zadna segmen-
tacja nie zostaa zaakceptowana, poniewaz identyfikacja tego wyrazu jako zo-
zenia jest bedem programu. Dodatkowo tabela splits pozwala na sprawdzenie
tuv_id seg tu_id lang

1 Abkommen zwischen der europischen Atomgemeinschaft 1 1
Euratom und der Regierung von Kanada ber Zusammenarbeit
Bei der friedlichen Nutzung der Atomenergie
2 Umowa Miedzy Rzadem Kanady A Europejska Wsplnota Energii 1 2
Atomowej Euratom W Sprawie Wsppracy W Pokojowym
Wykorzystaniu Energii Atomowej 1
3 Prambel 2 1
4 PREAMBUA 2 2
5 Die Europische Atomgemeinschaft Euratom , vertreten 3 1
durch ihre Kommission im folgenden als die Kommission
bezeichnet , und die Regierung von Kanada
6 Rzad Kanady i Europejska Wsplnota Energii Atomowej 3 2
Euratom , dziaajaca
poprzez swoja Komisje zwana dalej
Komisja
Tablica 6.6: Wycinek z tabeli tuvs
lematw zozen, ktre zostay wygenerowane dla odpowiednio najlepszej dekom-

pozycji.
Segmenty z tabeli segments sa kojarzone z segmentacjami w tabeli split-
segments, ktra ponadto zawiera informacje o pozycji segmentu w segmenta-
cji. Z kolei relacje leksemw z tabeli lexemes z segmentami sa opisane w ta-
beli splitseglexemes, ktra dodatkowo kojarzy kazdy segment z interfiksem
lub z koncwka fleksyjna. W samej tabeli interfixes nie zaznaczono rznicy
miedzy tymi elementami, wynika ona jednak bezposrednio z segmentacji: ele-
ment z tabeli interfixes skojarzony z segmentem okreslanym jest koncwka
fleksyjna, element powiazany
z segmentem okreslajacym
bedzie interfiksem. Bez
odniesienia sie do odpowiedniego segmentu jednostki zawarte w tej tabeli nalezy
split_id comp_id score parts accept best surface lemma

1 1 4,2182e-07 2 t t mitglied|staaten Mitgliedstaat
2 1 0 3 f f mit|glied|staaten
3 2 1,8073e-06 2 t t richt|linie Richtlinie
4 3 4,0184e-07 2 t t mitglied|staat Mitgliedstaat
5 3 0 3 f f mit|glied|staat
6 4 1,1587e-09 2 f t buch|stabe Buchstab
7 4 0 2 f f buchs|tabe
8 5 5,9524e-08 2 t t zusammen|arbeit Zusammenarbeit
9 6 6,0010e-07 2 t t grund|lage Grundlage
10 7 3,1640e-07 2 t t rechts|vorschriften Rechtsvorschrift
Tablica 6.7: Wycinek z tabeli splits

ss_id split_id seg_id position head seg_id surface

1 1 1 1 f 1 mitglied
2 1 2 2 t 2 staaten
3 2 3 1 f 3 mit
4 2 4 2 f 4 glied
5 2 2 3 t 5 richt
6 3 5 1 f 6 linie
7 3 6 2 t 7 staat
8 4 1 1 f 8 buch
9 4 7 2 t 9 stabe
10 5 3 1 f 10 buchs
Tablica 6.8: Wycinki z tabel splitsegments i segments
traktowac tylko jako ancuchy znakowe pozbawione interpretacji jako interfiks lub
sufiks. O postaci i inwentarzu interfiksw napiszemy wiecej w rozdziale 8.1.1.
Podobnie jak dla segmentacji, leksemy powiazane
z segmentem moga zostac
zaznaczone jako zaakceptowane w chwili, gdy zostana potwierdzone w aplikacji
do manualnej weryfikacji. Oprcz leksemw tabela lexemes zawiera in-
suzacej
formacje semantyczne pochodzace ze sownika systemu tumaczacego
P OLENG,
ktre zostay wykorzystane w przypadku drugiego modelu probabilistycznego
(rozdzia 4.4.2).
6.1.4 Informacje o parafrazach

Podobnie jak dla dekompozycji, zachowujemy informacje o wszystkich wygene-
rowanych parafrazach w bazie danych wraz z wynikami uzyskanymi przez zapy-
tania do wyszukiwarki G OOGLE. Rodzaj informacji odpowiada dokadnie danym
z tablicy 5.4, nie bedziemy wiec przedstawiali zawartosci tabeli paraphrases
w tym rozdziale tak wyczerpujaco jak pozostae elementy bazy. Zamiast gra-
ficznej postaci zozenia tabela zawiera identyfikator zozenia. Tak jak wczesniej
w przypadku segmentacji i dekompozycji specjalne pole accepted pozwala na
zaznaczanie poprawnych lub niepoprawnych parafraz w aplikacji do recznej we-
ryfikacji.
6.1.5 Informacje o odpowiednikach

Wyniki ekstrakcji ekwiwalentw oraz ich filtracji sa gromadzone w tabelach
counterparts i cp_tokens. Pierwsza tabela zawiera informacje o dopasowaniu
polskich tokenw do tokenw zidentyfikowanych zozen.
ssl_id ss_id lex_id interfix_id accepted

1 1 62182 1 t
2 2 87526 2 t
3 4 37119 1 f
4 5 87526 2 f
5 6 76756 3 t
6 7 58064 1 t
7 8 62182 1 t
8 9 87526 1 t
9 11 37119 1 f
10 12 87526 1 f
lex_id name semantics int_id interfix

0 ACR unknown 1 0
9 gis_N body_of_water 2 +en
10 gypten_N location 3 -en
17 hnlichkeit_N abstraction 4 -e
19 hre_N living_thing 5 +e
34 nderung_N phenomenon 6 +s
43 quator_N location 7 -e+s
49 quivalent_N abstraction 8 +ern
50 quivalenz_N abstraction 9 -gut+best
51 ra_N abstraction 10 +n
Tablica 6.9: Wycinki z tabel splitseglexemes, lexemes i interfixes
Dopasowanie uwzglednia segmentacje zozen. Stad

ten sam polski token moze
sie pojawic kilka razy w tabeli w sytuacji, gdy zosta poaczony
z rznymi seg-
mentami niemieckiego zozenia. Dopasowanie odbyo sie dla podzielonych zo-
zen. Podobnie jak w przypadku tokenw rzeczownikw zozonych tabela zawiera
informacje o pozycji polskiego tokenu w odpowiednim zdaniu polskim. Kolumna
explicit zaznacza, czy dany token by jawnie dopasowany do niemieckiego
wyrazu zozonego czy nie. Wyrazy funkcyjne mogy zostac dodane to tej tabeli
w przypadku, gdy nie byy dopasowane z zadnym segmentem niemieckim, ale
miesciy sie miedzy dwoma wyrazami dopasowanymi z tym samym zozeniem
niemieckim. Takie polskie tokeny zostana oznaczone jako niejawne, czyli w ko-
lumnie explicit maja wartosc false.
Najwazniejsze dla nas informacje sa zawarte w tabeli cp_tokens (tablica
6.11), ktra zostaa wygenerowana na podstawie tabeli counterparts i skada
sie z penych odpowiednikw tokenw niemieckich wyrazw zozonych oraz
cp_id token_id segment form position explicit

2 1 2 Wsplnota 7 t
1 1 1 Atomowej 9 t
3 2 1 Wsppracy 13 t
4 2 2 Wsppracy 13 t
7 3 2 Energii 8 t
5 3 1 Energii 17 t
6 3 1 Atomowej 18 t
10 4 2 Wsplnota 5 t
8 4 1 Energii 6 t
9 4 1 Atomowej 7 t
Tablica 6.10: Wycinek z tabeli counterparts
z dodatkowych informacji pochodzacych z procesu filtracji. Odpowiedniki zo-

stay znormalizowane, przy czym oryginalna postac mozna odtworzyc przez pro-
ste poaczenie
elementw z tabeli counterparts. Dodatkowo z kazdym odpo-
wiednikiem przechowywane sa dwa rodzaje anotacji skadniowej, pena wersja
oraz uproszczona, jak i wyniki filtracji, tzn. czy odpowiednik jest fraza rzeczow-
nikowa, czy jest fraza ciag
a i ile zawiera wyrazw autosemantycznych. Podobnie
jak wczesniej pole accepted suzy do zaznaczania par, ktre zostay potwier-
dzone podczas manualnej weryfikacji. Odpowiedniki sa rwnoczesnie skojarzone
z niemieckimi tokenami jak i z typami, co ma uatwic przegladanie
danych. W ten
sposb mozna atwo wygenerowac pary tokenw lub pary typw przy wykorzy-
staniu operacji agregacji danych.
6.1.6 Inne tabele

Pozostae tabele maja w wiekszosci funkcje techniczne, np. kojarza ze soba pewne
podzbiory zozen lub par, zawieraja informacje, ktre recznie opisane zozenia zo-
stay wybrane do zestaww testowych itp. W przypadku bazy, ktra wsppraco-
waa z aplikacja do recznej weryfikacji zozen pojawiaja sie tez tabele, w ktrych
zapisano, ktra osoba potwierdzia pewna jednostke danych oraz kiedy zostao
wykonane owo potwierdzenie. W bazie danych zapisuje sie tez powody odrzuce-
nia niepoprawnych jednostek, co zostanie opisane przy omwieniu samej aplika-
cji.
6.2. Schematy anotacji polskich odpowiednikw 157
token_id comp_id normalized struct

2 5 wsppraca R!:<_-_>[1,2]
3 11503 energia atomowa R!:<_-_>[2] P:<_-_>[0]
4 164 wsplnota energii atomowej R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1] P:<dop-sg>[1]
5 19 krlestwo R!:<_-_>[1]
6 188 republika federalna R!:<_-_>[2] P:<_-_>[1]
7 1070 wielkie ksiestwo P:<_-_>[1] R!:<_-_>[2]
8 19 krlestwo R!:<_-_>[1,2]
9 41583 przemys jadrowy
R!:<_-_>[2] P:<_-_>[1]
10 3999 zycie R!:<_-_>[1]
12 5 wsppraca R!:<_-_>[1,2]
simpstruct np continuous contents accepted

N! t t 1 t
N! A t f 2 t
N! N-gen A-gen t t 3 t
N! t t 1 t
N! A t t 2 t
A N! t t 2 t
N! t t 1 t
N! A t t 2 t
t t 1 f
N! t t 1 t
Tablica 6.11: Wycinek z tabeli cp_tokens
6.2 Schematy anotacji polskich odpowiednikw

W tej czesci pracy przedstawimy schematy anotacji skadniowej zebranych pol-
skich odpowiednikw, za pomoca ktrych pzniej bedziemy mogli dokonac do-
kadniejszej analizy zgromadzonego materiau. Korzystamy z dwch schematw
anotacji, przy czym drugi jest uproszczona, spycona wersja pierwszego. Pierw-
szy schemat zawiera informacje na temat dopasowania wyrazw z segmentami
zozen, osrdkw frazy, dokadne informacje o czesci mowy i niektrych ce-
chach morfologicznych polskich odpowiednikw. Zostanie on pzniej wykorzy-
stany przy badaniach dotyczacych
mozliwych funkcji interfiksw w rozdziale 8.1.
Drugi schemat zawiera tylko podstawowe informacje o czesci mowy i uproszone
informacje morfologiczne, ktre pozwola na automatyczne odtworzenie klasyfi-
kacji odpowiednikw, podobna do tej stosowanej w pracy Jeziorski (1983) tak,
jak to zostao przedstawione w nastepnym rozdziale. Tablica 6.12 zestawia 20
najczestszych struktur skadniowych spotkanych wsrd zebranych odpowiedni-
kw oraz kilka przykadowych zozen i polskich odpowiednikw z takimi struk-
turami. Jak widac, sprowadzanie penej anotacji do jej pytszej wersji jest odwzo-
rowaniem wiekszego zbioru w mniejszy zbir, np. rzne anotacje R!:<_-_>[2]
Niemiecki rzeczownik Polski odpowiednik Anotacja pena Anotacje pytka

Berufsbezeichnung tytu zawodowy R!:<_-_>[2] P:<_-_>[1] N! A
Gerichtshof trybuna sprawiedliwosci R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1] N! N-gen
Grnbuch zielona ksiega P:<_-_>[1] R!:<_-_>[2] A N!
Pflanzenschutz ochrona roslin R!:<_-_>[2] R:<dop-pl>[1] N! N-gen
Richtlinie dyrektywa R!:<_-_>[1,2] N!
Verpflichtungsrechnung faktura zobowiazania
R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[0] N! N-gen
Genehmigungsurkunde akt zatwierdzenia R!:<_-_>[2] C-ODS!:<dop-nil>[1] N! N-gen
Projektende zakonczenie projektu C-ODS!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1] N! N-gen
COOPENER-Projekte projekt COOPENER R!:<_-_>[2] FN:<nil-nil>[1] N! ACR
Landnutzung uzytkowanie gruntw C-ODS!:<_-_>[2] R:<dop-pl>[1] N! N-gen
Anerkennungsstelle jednostka kwalifikujaca
R!:<_-_>[2] C-ICZ:<_-_>[1] N! A
Finanzierungsabkommen umowa finansowania R!:<_-_>[2] C-ODS:<dop-nil>[1] N! N-gen
Grenzkontrollstelle punkt kontroli granicznej R!:<_-_>[3] R:<dop-sg>[2] P:<dop-sg>[1] N! N-gen A-gen
Rechtsgrundlage podstawa prawna R!:<_-_>[2,3] P:<_-_>[1] N! A
Handelsbedingungen warunek wymiany handlowej R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1] P:<dop-sg>[1] N! N-gen A-gen
bertragungsnetzbetreibern operator sieci przesyowych R!:<_-_>[3] R:<dop-pl>[2] P:<dop-pl>[1] N! N-gen A-gen
Verteidigungsrechte prawo do obrony R!:<_-_>[2] do R:<dop-sg>[1] N! prep N
Rahmenfinanzregelung ramowe rozporzadzenie
finansowe P:<_-_>[1] R!:<_-_>[3] P:<_-_>[2] A N! A
Aufenthaltsgenehmigung zezwolenie na zamieszkanie R!:<_-_>[2] na R:<bier-sg>[1] N! prep N
Verarbeitungserzeugnisse przetworzony produkt C-IBR:<_-_>[1] R!:<_-_>[2] A N!
Tablica 6.12: Kilka przykadowych typw anotacji
R:<dop-sg>[0] oraz C-ODS!:<_-_>[2] R:<dop-pl>[1] odpowiadaja wszyst-

kie pytkiej anotacji N! N-gen.
6.2.1 Anotacja pena

Anotacja pena jest wynikiem analizy skadniowej wykonanej parserem sys-
temu tumaczacego
P OLENG, ktry zosta wykorzystany przy filtracji skadniowej
F SYN. Tylko odpowiedniki, ktre zostay rozpoznane jako frazy rzeczownikowe
sa opisane w ten sposb. Nie zachowujemy caej hierarchicznej struktury drzewa
wytworzonego przez analizator, tylko skupiamy sie na lisciach tego drzewa. W
taki sposb powstaje ciag
symboli, gdzie kazdy symbol odpowiada jednemu wy-
razowi odpowiednika. Wyrzniamy przy tym dwa rodzaje symboli: symbole zo-
zone dla wyrazw autosemantycznych, ktre nie zawieraja informacji o konkret-
nym wyrazie, tylko sa zozone z szeregu cech morfologicznych, oraz symbole
proste dla wyrazw synsemantycznych lub funkcyjnych. Dla tych ostatnich nie
uwzgledniamy dodatkowych cech morfologicznych, zamiast tego symbol odpo-
SYMBOL := POS:<CASE-NUM>[DOP] | POS!:<CASE-NUM>[DOP]
POS := "C-IBR" | "C-ICZ" | "C-ODS" | "FN" | "LG" | "LP" | "P" | "R"

CASE := "_" | "nil" | "mian" | "dop" | "cel" | "bier" | "narz" | "miejsc"
NUM := "_" | "nil" | "sg" | "pl"
DOP := [0-9]+
Rysunek 6.2: Struktura symbolu

6.2. Schematy anotacji polskich odpowiednikw 159
POS znaczenie CASE znaczenie NUM znaczenie

C-IBR imiesw bierny _ dowolna wartosc _ dowolna wartosc
C-ICZ imiesw czynny nil nieokreslone nil nieokreslone
C-ODS odsownik mian mianownik sg liczba pojedyncza
FN matiera nieznany dop dopeniacz pl liczba mnoga
LG liczebnik gwny cel celownik
LP liczebnik porzadkowy
bier biernik
P przymiotnik narz narzednik
PS przyswek miejsc miejscownik
R rzeczownik
Tablica 6.13: Znaczenie elementw symboli
wiada formie ortograficznej wyrazu takiej, jaka pojawia sie w odpowiedniku. Sa

to gwnie przyimki lub spjniki.
Rysunek 6.2 przedstawia strukture symbolu zozonego i jego podelementw.
Znak | oznacza alternatywe. Symbol zawierajacy znak ! opisuje osrodek frazy.
Znacznik POS odnosi sie do czesci mowy wyrazu, funkcja znacznikw CASE i NUM
jest odpowiednio opis przypadka oraz liczby, a znacznik DOP informuje o tym,
z ktrym segmentem niemieckiego zozenia zosta dopasowany dany wyraz. Gdy
DOP jest rwne 0, to wyraz nie zosta dopasowany z zadnym segmentem. Tablica
6.13 wylicza mozliwe wartosci dla znacznikw POS, CASE i NUM oraz ich zna-
czenia. Dla POS nazwy czesci mowy pokrywaja sie z oznaczeniami stosowanymi
w analizatorze P OLENG. Dla CASE i NUM wystepuja dwie specjalne wartosci _
i nil. Z nil korzysta sie wtedy, gdy wartosc cechy jest niezdefiniowana lub
nieznana. Wartosc _ z kolei oznacza dowolnosc, tzn. ze parametr moze przyjac

jedna z pozostaych wartosci dla przypadku czy liczby. Np. opis R!:<_-_>[2]
P:<_-_>[1] nalezy odczytac w nastepujacy sposb: pierwszy wyraz jest rze-
czownikiem, ktry jest osrodkiem frazy. Drugi wyraz jest przymiotnikiem. Ce-
chy morfologiczne sa dowolne, tzn. nieustalone. Przy czym jesli inny wyraz niz
osrodek frazy takze dopuszcza dowolne wartosci dla jednej z cech morfologicz-
nych, to musza one byc zgodne z cechami osrodka frazy, w chwili gdy te cechy
zostana narzucone przez uzycie odpowiednika w konkretnej funkcji skadniowej.
Mozna tutaj mwic o bardzo prostej unifikacji wartosci dla tych samych cech
morfologicznych. Czyli w ten sposb okresla sie np. zwiazek
zgody miedzy przy-
padkiem i liczba rzeczownika oraz przypadkiem i liczba przymiotnika. O ustalo-
nych cechach morfologicznych mwimy wtedy, gdy nie zmieniaja sie one w za-
leznosci od funkcji caej frazy w zdaniu. Np. w frazie o opisie R!:<_-_>[2] na
R:<bier-sg>[1] cechy drugiego wyrazu sa stae. Niewazne, czy caa fraza be-
dzie np. podmiotem czy dopenieniem, ten fragment nie ulegnie zmianie. Zmie-
niac beda sie tylko cechy z wartoscia _. Tym samym peny opis skadniowy moze
Paskie Pene
A P C-ICZ C-IBR LP LG
ACR FN
N R C-ODS (jesli CASE nie jest dop)
prep dowolny przyimek
N-gen R C-ODS (jesli CASE jest dop)
Tablica 6.14: Zasady zastepowania symboli
byc wykorzystany do tworzenia poprawnie odmienionych form odpowiednikw

aktualizowanych w dowolnej pozycji w zdaniu. Trzeba dobrac tylko odpowiednie
formy wyrazw z cechami dowolnymi tak, jak to zostao narzucone przez kryte-
ria zewnetrzne. Formy wyrazw z cechami ustalonymi pozostaja takie same jak
zostay podane w znormalizowanej postaci odpowiednika.
Ostatni przytoczony opis skadniowy jest rwnoczesnie przykadam dla opi-
sw zawierajacych
symbole proste, w tym przypadku w postaci przyimka na,
ktry ustala cechy morfologiczne jego nastepnika. Nie wnikamy tutaj jednak
w rekcje przyimka tylko traktujemy opisy jako caosc.
6.2.2 Anotacja pytka

Anotacja pytka zostaa wygenerowana na podstawie penej anotacji wedug pro-
stego algorytmu:
usuwa sie informacje o dopasowaniach oraz wszystkie cechy morfologiczne

z wyjatkiem
informacji o dopeniaczu dla tych rzeczownikw, ktre nie sa
osrodkami fraz;
wszystkie przyimki zostaja zastapione

symbolem prep, a pozostae czesci
mowy zastepuje sie zgodnie z tablica 6.14.
Uproszczenie polega na sprowadzeniu czesci mowy o podobnych cechach

skadniowych do jednego symbolu nawet gdy rznia sie pod wzgledem czesci
mowy, czyli np. C-IBR (imiesw bierny), P (przymiotnik) oraz LP (liczebnik po-
rzadkowy)
sprowadzamy do symbolu A (od Adjektiv). Podobnie oznaczamy od-
sowniki (C-ODS) i rzeczowniki (R) jednym symbolem N.
Informacje o dopeniaczu dla symboli niebedacych
osrodkami fraz zachowu-
jemy w celu odtworzenia klasyfikacji polskich odpowiednikw stosowanej u Je-
ziorskiego. Mozemy wtedy stworzyc prosty podzia np. na frazy z przydawkami
przymiotnymi, przyimkowymi lub dopeniaczowymi. Odpowiada to opisom N!
6.3. Reczna weryfikacja analiz i odpowiednikw 161
A, N! prep N oraz N! N-gen. Za pomoca pytkiej anotacji zweryfikujemy w roz-

dziaach 7 oraz 8 kilka tez przedstawionych w pracy Jeziorski (1983) na podstawie
naszego materiau badawczego.
6.3 Reczna weryfikacja analiz i odpowiednikw

Oszacowalismy w rozdziale 3, ze przy rznych zaozeniach i metodach filtracji je-
stesmy w stanie osiagn
ac
poprawnosc na poziomie ok. 90% dla zadania ekstrak-
cji par odpowiednikw, akceptujac rwnoczesnie zmniejszenie zasobu danych.
Najwyzsza jakosc dekompozycji, ktra osiagni
eto w rozdziale 4 wynosia 95%,
z kolei trafnosc dla automatycznego parafrazowania pozostaa na poziomie ok.
60%. Wykazalismy juz, ze bedne dekompozycje nie wpywaja na jakosc ekstrak-
cji. Podobnie proces parafrazowania jest niezalezny od ekstrakcji, jednak nie od
poprawnej dekompozycji. Bedy moga sie pojawic na rznych etapach przetwa-
rzania materiau i trudno przewidziec efekty ich wzajemnego nakadania sie.
Postanowilismy wiec stworzyc zestaw danych, ktry takich bedw nie za-
wiera. Metoda nie polega na recznym poprawianiu bednych danych, tylko na
ich odrzucaniu, sprowadza sie wiec do czystej weryfikacji materiau. W ten spo-
sb otrzymuje sie podzbir zebranych danych, w ktrych wspczynnik bedu po-
winien byc szczeglnie may. Metoda przypomina dziaanie filtrw stosowanych
w rozdziale 3, z tym, ze filtrem jest czowiek. Porwnanie danych filtrowanych
automatycznie z tym zbiorem pozwoli wtedy na caosciowa ocene zebranego ma-
teriau. W rozdziale 8 postaramy sie odpowiedziec na kilka pytan badawczych
w zwiazku
z niemieckimi rzeczownikami zozonymi i ich polskimi odpowied-
nikami. Zbadamy przy tym, czy na podstawie danych uzyskanych w peni au-
tomatycznie mozemy dojsc do podobnych wnioskw, jak na podstawie recznie
zweryfikowanego materiau. Wrcmy jednak najpierw do opisu wykorzystanej
aplikacji.
6.3.1 Opis interfejsu aplikacji

Program jest przeznaczony do pracy rwnolegej wielu uzytkownikw, tzn. kilka
osb moze pracowac rwnoczesnie nad materiaem, nie wchodzac sobie przy tym
w droge. Wyswietlane zozenia sa blokowane, pki nie zostana zapisane lub pki
nie minie 30 minut bez wykonania zmian. Wtedy zozenie zostaje odblokowane
i inna osoba moze je opracowac. Wszystkie zozenia sa uozone w kolejce wzgle-
dem czestosci. Po zapisaniu zozenia uzytkownik otrzyma nastepne zozenie z ko-
lejki, ktre nie zostao jeszcze opracowane i ktre nie jest w tej chwili blokowane.
Poza tym program umozliwia prace zdalna za pomoca przegladarki internetowej
i nie wymaga instalacji na lokalnym komputerze, mozna ja wiec uruchomic na
Rysunek 6.3: Przykadowy widok aplikacji dla wyrazu Ausfuhrlizenzen

dowolnym komputerze z dostepem do internetu. Dane sa bezposrednio pobierane

z bazy danych o strukturze opisanej wczesniej w tym rozdziale.
Dziaanie aplikacji jest oparte na zaozeniu, ze zadanie uzytkownika polega
jedynie na potwierdzaniu danych lub ich odrzuceniu. Uzytkownik nie wprowadza
nowej wiedzy ani nie poprawia wynikw. Ma to przyspieszyc dziaanie i umoz-
liwic opracowanie duzej liczby wyrazw zozonych w mozliwie krtkim czasie.
Dane odrzucone sa oczywiscie archiwizowane w celu umozliwienia pzniejszej
inspekcji lub wprowadzenia poprawek, jezeli pojawi sie taka potrzeba. Rysunek
6.3 przedstawia gwny ekran aplikacji. Wszystkie informacje zwiazane z opra-
cowywanym zozeniem sa wyswietlane w jednym oknie. Ekran jest podzielony na
dwie czesci: w grnej poowie znajduja sie informacje, ktre nalezy potwierdzic,
w dolnej czesci widok z przykadami z korpusu, ktre maja uatwic osobom opra-
cowujacym
zozenia podjecie poprawnych decyzji. Opiszemy w skrcie elementy
aplikacji:
Weryfikacja dekompozycji i segmentacji Po lewej stronie widac liste podzia-

w, ktra skada sie zarwno z dekompozycji jak i segmentacji. Kolejnosc wy-
swietlania jest zgodna z ocena dekompozycji, najlepsze dekompozycje sa wyswie-
tlane jako pierwsze. Mozna wybrac tylko jedna poprawna dekompozycje. Wybr
dekompozycji jest rwnoznaczny z wyborem odpowiadajacej jej segmentacji. W
przypadku, gdy zadna dekompozycja nie jest poprawna, mozna wybrac opcje no
correct split. Liczba wyswietlanych dekompozycji jest ograniczona do dzie-
sieciu najlepszych. Pole opcji przy dekompozycji, ktra zostaa najlepiej oceniona
przez algorytm podziau, jest zaznaczane standardowo.
Weryfikacja parafraz Na srodku ekranu aplikacji widac liste mozliwych para-

fraz wraz z ich symbolami i liczba stron znalezionych za pomoca wyszukiwarki
G OOGLE. Parafrazy sa wyswietlane od najczestszych do najrzadszych parafraz.
Istnieje mozliwosc wyboru wiecej niz jednej parafrazy. W przypadku braku po-
prawnej parafrazy mozna dopisac dodatkowa parafraze oraz odpowiadajacy jej
symbol, ktre zostana dopisane do bazy danych. Wybiera sie jedna z pierwszych
dziesieciu parafraz, dla ktrych wyszukiwarka znalaza co najmniej jedna strone.
Podobnie jak w przypadku dekompozycji parafraza z najwieksza liczba stron jest
zaznaczana automatycznie.
Weryfikacja odpowiednikw Lista dziesieciu najczestszych znormalizowa-

nych odpowiednikw wyswietla sie po prawej strony. I tutaj mozna wybrac kilka
poprawnych odpowiednikw. Jeden odpowiednik moze dodatkowo zostac zazna-
czony jako najlepszy. Obok kazdego odpowiednika umieszczono jego czestosc
wystepowania w korpusie. Odpowiedniki sa wyswietlane, jezeli sa ciagymi

fra-
zami rzeczownikowymi, czyli jezeli przeszy przez filtr F SYN +F CONT. Dodat-
kowo stosuje sie trzeci filtr do wstepnego zaznaczania odpowiednikw. Zazna-
czane sa te odpowiedniki, dla ktrych liczba wyrazw autosemantycznych jest
rwna liczbie leksemw w najlepszej dekompozycji, czyli wyniki po zastoso-
waniu filtru F SYN +F CONT +F MORF. Zatem wyswietla sie dziesiec najczestszych
wynikw filtru F SYN +F CONT, a wyniki filtru F SYN +F CONT +F MORF sa zazna-
czane automatycznie. W ten sposb system podsuwa uzytkownikowi kilka su-
gestii co do poprawnych odpowiednikw, ktre uzytkownik moze oczywiscie
zmienic. Wszystkie zaznaczenia przedstawione na rysunku 6.3 sa sugestiami pro-
gramu. Ograniczenie do dziesieciu najczestszych wyswietlanych odpowiednikw
powoduje niestety utrate potencjalnie poprawnych odpowiednikw w przypadku,
gdy zozenie ma ich wiecej niz dziesiec.
Podglad przykadowych zdan W dolnej poowie widoku wyswietla sie dla

kazdego nowego zozenia liste przykadowych kontekstw, po jednym dla kaz-
dego odpowiednika. Konteksty skadaja sie z par zdan lub fragmentw zdan, ktre
po stronie polskiej zawieraja polski odpowiednik a po stronie niemieckiej odpo-
wiedni token zozenia zrdowego. Postac zdan przypomina format stosowany
w programach do wyswietlania konkordancji: odpowiednik i zozenie sa wysrod-
kowane i pogrubione. Kolejnosc par jest zgodna z kolejnoscia polskich odpowied-
nikw na liscie wyboru w grnej poowie aplikacji. Koniecznosc przedstawiania
kontekstw uzasadnia przechowywanie caego korpusu w bazie danych, nawet
wtedy, gdy wydaje sie to byc podejsciem nieco nieekonomicznym pod wzgledem
zasobw. Dane tekstowe przechowywane w bazie danych zajmuja na dysku nie-
stety krotnosc tego, co sam plik tekstowy. W przypadku pliku tekstowego z drugiej
strony nie mamy mozliwosci natychmiastowego wyswietlania wybranych frag-
mentw czy kojarzenia ich z dodatkowymi informacjami.
Akceptacja danych Do akceptacji lub odrzucenia danych suza odpowiednio

przyciski Accept i Discard. Obok przycisku Discard wyszczeglniono jesz-
cze trzy opcje informujace
o przyczynie odrzucenia zozenia: No correct com-
pound, No correct translation oraz other. Przyczyny sa rwniez przecho-
wywane w bazie danych i moga byc wykorzystane przy pzniejszej analizie pro-
cesu weryfikacji danych.
6.3.2 Kryteria akceptacji zozenia

Ocena danych przy manualnej weryfikacji danych zalezy w duzej mierze od intu-
icji uzytkownika, nawet wtedy, gdy kieruje sie gwnie informacjami z korpusu.
Ustalilismy dwa podstawowe kryteria, ktre musza byc spenione, zeby wyraz
zosta zaakceptowany:
Wyraz niemiecki musi byc poprawnym zozeniem W rozdziale 3 przedsta-

wilismy szereg mozliwych powodw dla bednej identyfikacji wyrazw niezo-
zonych jako rzeczowniki zozone. Przyczynami bedw moga byc bedy ortogra-
ficzne, wyrazy pochodzenia obcego niezawarte w sowniku, nazwy wasne, kon-
strukcje sowotwrcze powierzchownie podobne do wyrazw zozonych itp. W
przypadku gdy mimo wszelkich staran taki wyraz przedosta sie do naszego ze-
stawu danych, nalezy odrzucic jednostke danych i zaznaczyc, ze wyraz nie jest
zozeniem. Wtedy nie ma potrzeby sprawdzania odpowiednikw wyrazu.
Istnieje co najmniej jeden poprawny odpowiednik Wsrd wyswietlonych

odpowiednikw zozenia musi istniec co najmniej jeden poprawny odpowiednik.
Odpowiednik jest poprawny, gdy na podstawie odpowiedniego przykadowego
zdania mozna stwierdzic, ze w kontekscie tego zdania nie jest ani niepeny ani
nadmierny oraz gdy jest jezykowo poprawny. Odpowiednik jest niepeny, gdy
w zdaniu wystepuja wyrazy, ktre powinny nalezec do odpowiednika, a nie
zostay uwzglednione. Odpowiednik jest nadmierny, gdy zawiera wyrazy, ktre
sa odpowiednikami innego wyrazu zdania zrdowego lub nie sa powiazane
z ocenianym zozeniem. W przypadku watpliwosci
osoba oceniajaca powinna
sie kierowac przykadowym zdaniem, o ile korpus nie zawiera jawnych bedw.
Oglnie powinno sie przyjac zasade, ze korpus ma zawsze racje. Jezykowa
poprawnosc odpowiednika mozna rozpatrzyc poza kontekstem korpusu. Gw-
nym celem jest tutaj odrzucenie odpowiednikw, ktre zostay niepoprawnie
znormalizowane, np. w skutek niepoprawnej analizy skadniowej. Odrzucamy
takie odpowiedniki nawet wtedy, gdy ze zdania przykadowego wynika, ze ich
nieznormalizowany odpowiednik zosta zidentyfikowany poprawnie. Jezeli nie
ma poprawnego odpowiednika, nalezy ten fakt zaznaczyc i odrzucic aktualne
zozenie.
Do odrzucenia wyrazu nie przyczyniaja sie brak poprawnej dekompozycji lub

brak poprawnej parafrazy. W pierwszym przypadku istnieje odpowiednia opcja,
ktra nalezy zaznaczyc, pod warunkiem, ze sa spenione poprzednie dwa kryteria.
Wtedy mozna pzniej sprawdzic, ktre zozenia miay poprawne odpowiedniki
ale niepoprawne dekompozycje. Brakujac a parafraze mozna dodac recznie.
Fsyn+Fcont (2)
Fsyn+Fcont+Fmorf (2)
A1 A2
Rysunek 6.4: Relacje zachodzace

miedzy zestawami
6.3.3 Praca z aplikacja

Ostateczna wersja aplikacji zostaa wykorzystana przez trzy rzne osoby: autora
pracy oraz dwojga doswiadczonych leksykografw, Marka Antonika oraz Alek-
sandre Zbaraszewska, ktrzy byli czescia zespou tworzacego
oba tomy Wielkiego
Sownika Polsko-Niemieckiego i Niemiecko-Polskiego PWN (Wiktorowicz i Fra-
czak 2008). Sprawdzono 55.105 wyrazw. Poniewaz aplikacja zapisuje informa-
cje o autorze i dokadnym czasie akceptacji zozenia, mozemy oszacowac czas
nieprzerwanej pracy, ktry zosta poswiecony na weryfikacje. Srednia liczba zo-
zen opracowywanych w ciagu jednej godziny rznia sie znaczaco miedzy oso-
bami. Najszybsza osoba opracowywaa srednio 297 zozen w ciagu jednej go-
dziny, lub 2376 zozen w ciagu
osmiogodzinnego dnia pracy. Autor pracy by naj-
wolniejszy i weryfikowa srednio 191 zozen na godzine lub 1528 zozen w ciagu

jednego dnia. Mozna go jednak usprawiedliwic faktem, ze tylko on weryfikowa
parafrazy. Pozostae osoby byo zwolnione z tego obowiazku. W sumie poswie-
cono ok. 240 osobogodzin na weryfikacje ok. 55.000 zozen.
6.4 Wyniki recznej weryfikacji

Prace skupiy sie wyacznie
na zozeniach dwuczonowych, ktrych odpowiedniki
przeszy przez filtracje F SYN +F CONT. Odpowiedniki, ktre nie byy ciagymi
fra-
zami rzeczownikowymi zostay ominiete, podobnie ominieto cae wyrazy zo-
zone, ktre nie miay zadnego odpowiednika tego typu. Rzeczowniki zozone
o wiekszej liczbie elementw pozostawiono do pzniejszego opracowania. W ten
sposb liczba zozen po filtracji F SYN +F CONT zmniejszya sie do 69.140 zozen.
Filtr F SYN +F CONT stosowany tylko do zozen o dwch segmentach oznaczamy
przez F SYN +F CONT (2), podobnie dziaa filtr F SYN +F CONT +F MORF (2).
6.4. Wyniki recznej weryfikacji 167
Zestawy danych Liczba zozen Liczba tokenw Liczba par

F SYN +F CONT (2) 69.140 1.294.473 184.388
F SYN +F CONT +F MORF (2) 53.796 763.247 117.663
Zestaw A = A1 Y A2 4.902 673.868 11.978
Zestaw A1 2.500 662.038 8.205
Zestaw A2 2.500 32.108 4.095
Zestaw B 44.355 953.280 71.100
Tablica 6.15: Liczba zozen i par odpowiednikw po filtracji i normalizacji
6.4.1 Zestawy referencyjne

Stworzono dwa zestawy skadajace sie ze zweryfikowanych danych. Mniejszy ze-
staw A, dla ktrego zostay sprawdzone parafrazy, oraz wiekszy zestaw B, ktry
jest nadzbiorem zbioru A bez zweryfikowanych parafraz. Zestaw A wykorzystali-
smy juz w poprzednim rozdziale w celu oceniania metod automatycznego parafra-
zowania. Dzieli on sie na dwa podzbiory. Podzbir A1 skada sie z 2500 najczest-
szych zozen, ktre zostay sprawdzone za pomoca opisanej aplikacji. Podzbir
A2 zosta stworzony z 2500 przypadkowo wybranych zozen, ktre zostay na-
stepnie zweryfikowane. Podzbiory A1 i A2 nie sa rozaczne,
zawieraja 98 wspl-
nych zozen. Stad zestaw A skada sie w sumie z 4902 rznych zozen. Zestaw
A jest wynikiem weryfikacji przeprowadzonej wyacznie przez autora pracy. Cay
zestaw A zosta doaczony
do pracy w aneksie A, format i zakres zawartych da-
nych przedstawiono w nastepnym podrozdziale.
Wiekszy zestaw B powsta gwnie dzieki pracy leksykografw. Zawiera on
w sobie cay zestaw A bez parafraz i skada sie z 44.350 zweryfikowanych zozen
z ich odpowiednikami. Rysunek 6.4 przedstawia relacje zachodzace miedzy ze-
stawami zweryfikowanymi oraz zbiorami par po filtracji F SYN +F CONT (2) oraz
filtracji F SYN +F CONT +F MORF (2). Dokadne liczby zestawiono w tablicy 6.15.
Nalezy zwrcic uwage na spora rznice w ilosci tokenw odpowiadajacych pa-
rom odpowiednikw miedzy zestawami A1 i A2. Wynika to z faktu, ze zestaw
A1 skada sie 2500 najczestszych zozen, gdzie maej liczbie typw odpowiada
bardzo duzo tokenw. Stad liczba rznych par dla zestawu A1 jest o wiele wiek-
sza niz w przypadku A2, a z kolei wieksza liczba tokenw sprzyja pojawieniu
sie wiekszej liczby rznych odpowiednikw, co rwniez mozemy zaobserwowac.
Rozkad zestawu B jest podobny do rozkadu A2 mimo faktu, ze i tutaj za pomoca
aplikacji weryfikowano najpierw najczestsze zozenia. Zostaa jednak sprawdzona
wiekszosc zozen ze zbioru F SYN +F CONT (2), wiec tendencje ku czestszym zo-
zeniom juz nie sa takie widoczne.
Kontroll|verfahren (312) Verfahren

zur Kontrolle: procedura kontrolna (93),
procedura kontroli (85), system kontroli
(18), procedura monitorowania (10), me-
toda kontroli (8), mechanizm kontroli
(7), procedura nadzoru (5), procedura in-
spekcji (4)
Kontroll|vorschriften (115) Kontroll-
Rysunek 6.5: Mikrostruktura hasa
6.4.2 Informacje zawarte w materiale referencyjnym

W dodatku A doaczylismy
do pracy cay zestaw referencyjny A w postaci sow-
nika i dwch list frekwencyjnych wyliczajacych odpowiednio zawartosc podze-
staww A1 oraz A2. Sownik zosta uozony w kolejnosci alfabetycznej. Struktura
pojedynczego hasa zostaa przedstawiona na rysunku 6.5. Czcionka pogrubiona
wyrzniono informacje o niemieckim zozeniu. Pierwszym elementem jest zoze-
nie w postaci w jakiej zostao odnalezione w korpusie z zaznaczonymi punktami
podziau wynikajacymi
z segmentacji zozenia. W nawiasie za zozeniem podano
cakowita liczbe tokenw tego wyrazu w korpusie. W przypadku, gdy forma ha-
sa jest rzna od lematu zozenia, zosta wyswietlony lemat wygenerowany na
podstawie dekompozycji zozenia. Wazne jest zatem, aby przy weryfikacji zo-
staa zaznaczona poprawna dekompozycja. W przykadowym hasle forma zoze-
nia pokrywa sie z lematem, wiec lemat zosta ominiety. Ostatnim pogrubionym
elementem jest wybrana parafraza zozenia. W przypadku braku prostej parafrazy
podano albo informacje idiom albo other. Po dwukropku zostay wyliczone znor-
malizowane odpowiedniki zozenia wraz z czestoscia wystepowania pary odpo-
wiednikw w korpusie. Lista zostaa uporzadkowana
wedug czestosci. Czestosci
wynikaja oczywiscie z czestosci par po filtracji metoda F SYN +F CONT (2).
Zarwno sownik jak i listy frekwencyjne zostay wygenerowane na podstawie
opisanej bazy danych i programu komunikujacego sie z ta baza. Program generuje
kod zrdowy w jezyku LaTeX jezyku znacznikw suzacym do formatowania
dokumentw tekstowych w ktrym zostaa tez napisana niniejsza praca. Stad
mae zmiany w bazie danych znajduja natychmiastowe odzwierciedlenie w sow-
niku bez koniecznosci recznej ingerencji w skad tekstu.
6.4.3 Raz jeszcze o oszacowaniu poprawnosci ekstrakcji

Wspomnielismy juz, ze po zastosowaniu filtru F SYN +F CONT (2) pozostao
69.140 zozen, z ktrych w zestawie B znalazo sie 44.355 zozen. Nie spraw-
dzono natomiast wszystkich 69.140 zozen, a tylko 55.105 najczestszych. Liczba
ta nie wynika z zadnych zaozen badawczych, tylko z czasu, ktry leksykogra-
6.4. Wyniki recznej weryfikacji 169
Abwassersammlung oczyszczanie sciekw MKS-Verdacht obecnosc wirusa pryszczycy

Altlasten zobowiazanie
jadrowe
Nachprfungsauftrag przeprowadzenie kontroli
Bauartgenehmigung homologacja typu podzespow Nichtvertragsstaat panstwo niebedacymi
stronami
Beitragsaufkommens skadek lub wkad Platzkriterien ustalenie wymagan
Beseitigungsanlage placwka usuwania Projektpipeline szereg projektw
Dolmetschdienstes tumacz ustny Rechtsvereinheitlichung stopien ujednolicenia
Endbestand zapasy na koniec Schichtarbeitern pracownik pracujacy
Endbestimmungsort koncowego miejsca przeznaczenie Schubleichter pozostay bark
Entflechtungsbestimmungen postanowienie w zakresie rozdziau Sekundarstufe szkoa do koncowego poziomu
Entwicklungsland panstwo rozwijajace
Sonderanfertigungen wyrb wykonywany
ESF-Interventionen interwencja europejskiego funduszu Sonderrckstellung konkretna rezerwa
Gesamtvollstreckung przeprowadzenie egzekucji z caego Sonderzuweisung specjalne przeznaczenie
Geschftsabschlu zawrzenie transakcji Spenderbullen reproduktor dawcy
Gesetzesrahmens rama prawna Tarifdienst suzba ds. taryf
Gestaltungsfreiheit swoboda tworzenia Tarifparteien rokowanie zbiorowe
Gesundheitsberufes suzba zdrowia Untersuchungsakten akt dochodzeniowy
Getreidebeikost bazia zbz Versicherungsflle przypadek ubezpieczen
Gterstands ustrj mazenski Vorab-Angaben informacja poprzedzajaca
Haftstrafe wyrok pozbawienia Wehrsolds suzba w siach zbrojnych
Hauptfakten gwny element Zeichnungsprotokoll warunek protokou
Katalogschrnke sprzet do katalogowania Zeitnische czas na start lub ladowanie

Kerndokumentation podstawowy zestaw Zeitrang starszenstwo zastrzezone
Kursofferte notowanie cen Zeitungsverlags wydawca gazet
Lebensversicherungsvertrgen umowy ubezpieczenie na zycie Zinsaufschlag marza procentowa stopy
Mindestkapazitten minimalna zdolnosc przewozowa Zuwanderungsproblematik migracja w formie
Tablica 6.16: 50 zozen odrzuconych ze wzgledu na brak odpowiednikw
fowie mogli poswiecic na to zadanie. Zatem 10.750 zozen zostao odrzuconych

podczas procesu weryfikacji. Wynika z tego, ze dla 80,5% sprawdzonych zo-
zen zosta zaakceptowany co najmniej jeden odpowiednik, czyli tym samym cae
zozenie. Pamietamy, ze w rozdziale 3.8.5 oszacowano, ze poprawnosc par od-
powiednikw po filtracji metoda F SYN +F CONT powinna wynosic od 80,5% do
88,4% w zaleznosci od zestawu testowego stosowanego podczas oceny jakosci
ekstrakcji. Przy czym jakosc powinna byc blizsza drugiej, wyzszej wartosci.
Oszacowania na podstawie maego zestawu testowego tysiaca zozen okazay
sie mimo wszystko bliskie prawdy i dobrze przyblizyy intuicje czowieka. Fakt,
ze ostatecznie jakosc jest nieco nizsza niz przewidywana, wynika najprawdopo-
dobniej z nastepujacych
przyczyn:
1. W rozdziale 3.8.5 badano tylko jakosc dopasowan i nie uwzgledniono be-
dw, ktre moga sie pojawic po samej ekstrakcji i tym samym doprowadza
do odrzucenia odpowiednika mimo faktu, ze zosta on poprawnie dopaso-
wany. Takimi bedami moga byc np. bedy w analizie skadniowej polskich
odpowiednikw i wynikajaca z nich niepoprawna normalizacja frazy. Nie-
poprawnie znormalizowany odpowiednik zostanie odrzucony przez osobe
weryfikujac
a dane.
2. Zauwazono, ze leksykografowie bywali zbyt srodzy przy ocenie odpo-
wiednikw niektrych zozen i odrzucali odpowiedniki, ktre w swietle
korpusu mozna byo zaakceptowac jako poprawne zgodnie z wyzej przyto-
czonymi kryteriami. Wynika to prawdopodobnie z przyzwyczajen nabytych
podczas pracy nad Wielkim Sownikiem Polsko-Niemieckim i Niemiecko-

Polskim PWN, gdzie wymagana bya wysoka rzetelnosc przy ocenie i two-
rzeniu tumaczen hasowych. Dodatkowo jedna osoba weryfikujaca
ma duze
doswiadczenie w dziedzinie tumaczen prawniczych i prawdopodobnie od-
rzucaa odpowiedniki niezgodne z wasciwa terminologia prawnicza.
Wydaje sie, ze podejrzenia z drugiego punktu mozna potwierdzic na podstawie

analizy wyrazw odrzuconych. Tablica 6.16 zawiera liste 50 losowo wybranych
zozen, ktre zostay odrzucone podczas weryfikacji. Widac, ze wiekszosc zostaa
poprawnie wykluczona ze zbioru referencyjnego, poniewaz ich odpowiedniki byy
albo nadmierne, niepene albo niepoprawnie znormalizowane. Jednak nad zoze-
niami z pogrubionymi odpowiednikami mozna byoby sie zastanowic raz jesz-
cze, np. odpowiednik czas na start lub ladowanie
jest w korpusie poprawnym
odpowiednikiem wyrazu Zeitnische. Przedstawiona prbka jest zbyt maa, zeby
oszacowac na jej podstawie wspczynnik bednego odrzucenia zozen, widac jed-
nak, ze jego wpyw na jakosc ekstrakcji moze byc znaczacy.
Odwrotnie naleza-
oby oszacowac wspczynnik bednej akceptacji niepoprawnych odpowiednikw
i zozen. Zakadamy jednak, ze postulowana srogosc leksykografw dziaa tutaj
na nasza korzysc.
Rozdzia 7
Analiza zebranego materiau
7.1 Wyniki identyfikacji rzeczownikw zozonych

Przypominamy, ze wykorzystany korpus niemiecko-polski skada sie z 23.322
rwnolegych tekstw z 1.231.766 parami zdan. Usunelismy z tego korpusu pary
zdan, ktre zawieraja gwnie obcy materia jezykowy, tzn. inne jezyki niz odpo-
wiednio niemiecki lub polski. Po takiej filtracji niemiecka czesc korpusu skada
sie z 26.704.419 tokenw oraz z 272.038 typw, a polska czesc z 25.405.924 to-
kenw oraz 183.529 typw. Tokeny numeryczne zostay ominiete, wielkie litery
zostay zamienione na mae.
W trakcie procesu identyfikacji opisanego w rozdziale 3 zostao zebranych
2.163.620 tokenw wyrazw zozonych, ktre odpowiadaja 144.215 wyrazom
zozonym. Gdy porwna sie te liczby z oglnymi danymi dotyczacymi korpusu,
widac, ze tylko 8,1% tokenw to wyrazy zozone, a w przypadku typw ten od-
setek wzrasta do imponujacych
53,0%. Czyli ponad poowa niemieckiego sow-
nictwa w danym korpusie to rzeczowniki zozone. Takie wyniki pokrywaja sie
po czesci z danymi innych badaczy, np. Baroni et al. (2002) stwierdzili, ze 7%
tokenw oraz 47% typw podobnie duzego korpusu zozonego z materiaw pra-
sowych to zozenia rzeczownikowe, u Schiller (2005) liczby te wynosza odpo-
wiednio 5,5% i 43% dla innego korpusu zozonego z tekstw z prasy. Wydaje sie
wiec, ze teksty prawnicze, z ktrych korzystamy w tej pracy, maja tendencje do
zawierania wiekszej liczby zozen niz teksty prasowe.
Rysunek 7.1 przedstawia dwie rzne ilustracje tego samego rozkadu czesto-
sciowego rzeczownikw zozonych w korpusie. Jak widac na lewym wykresie
w skali logarytmicznej dane maja rozkad zgodny z prawem Zipfa (Zipf 1949),
gdzie wystepuje maa liczba czestych wyrazw, a wiekszosc to zozenia rzadkie
i tzw. hapax legomena.
171
172 Rozdzia 7. Analiza zebranego materiau
Rysunek 7.1: Dystrybucja frekwencyjna niemieckich wyrazw zozonych w kor-

pusie. Pierwszy rysunek skupia sie na rozkadzie czestych zozen,
drugi na rozkadzie rzadkich.
Prawy wykres skupia sie bardziej na wyrazach rzadkich. 86,6% wyrazw

rzeczownikw zozonych wystepuje dziesiec lub mniej razy w korpusie, 78,1%
pojawia sie piec lub mniej razy a 45,2% to hapax legomena. Sownik Duden
Universal-Wrterbuch (Duden 2006) zawiera mniej wiecej 50.000 rznych wy-
razw zozonych, ale tylko okoo 8.000 zozen z korpusu pojawia sie w tym
sowniku. Pozostae 136.000 wyrazw mozemy potraktowac jako niezleksyka-
lizowane, jesli przyjmiemy w uproszczeniu, ze wyrazy zleksykalizowane, to te,
ktre zostay zawarte w Duden Universal-Wrterbuch. Nawet jesli nie przyjmie
sie istnienia sownika referencyjnego, to sama liczba zidentyfikowanych wyrazw
zozonych wskazuje na duzy odsetek wyrazw niezleksykalizowanych lub tek-
stowych. Mao ktry sownik zawiera 140.000 hase, a nawet jesli, to wiekszosc
bedzie rzeczownikami niezozonymi oraz wyrazami nalezacymi do innych cze-
sci mowy. Portal sownikowy www.woerterbuch-portal.de umozliwia dostep
do wielu sownikw zawierajacych w sumie ponad 870.000 (niekoniecznie rz-
nych) hase. Z nastepujacych
przypadkowo wybranych dziesieciu zozen tylko
trzy wyrazy oznaczone gwiazdka (*) zostay odnalezione w zasobach portalu:
Rapsanbauflche, Bundesrat*, Lebensmittelberwachungsprogramm, Zahlung-
sleistung*, EU-Darlehensgarantieinstrument, Online-Handelsplattform, Paprika-
anbau, Taubstummenrente, Geschlechtergerechtigkeit, Interventionsmglichkeit*.
Wykresy na rysunku 7.2 przedstawiaja wspczynnik wzrostu liczby typw
w stosunku do liczby tokenw (N) w korpusie w skali liniowej i skali logaryt-
micznej. Liczbe typw rzeczownikw zozonych oznaczono przez CN pN q, liczba
typw w ogle to V pN q, od vocabulary. Stad
liczba wyrazw niezozonych zostaa
7.1. Wyniki identyfikacji rzeczownikw zozonych 173
Rysunek 7.2: Stosunek liczby tokenw do liczby typw dla wyrazw zozonych
oraz niezozonych dla wzrastajacej
dugosci korpusu (w skali linio-
wej oraz logarytmicznej)
oznaczona jako V pN q CN pN q. Wykres zosta stworzony poprzez sekwencyjne

wczytywanie korpusu oraz prbkowanie liczby tokenw i typw co 1000 tokenw.
W ten sposb powstay dwie tablice, jedna dla CN pN q, druga dla V pN q CN pN q.
Widac, ze CN pN q zaczyna przewyzszac V pN q CN pN q juz w okolicy 6 106 toke-
nw, w tym punkcie liczba rznych zozen oraz rznych wyrazw niezozonych
jest rwna. Przy zwiekszajacym sie N rznica ta wzrasta coraz bardziej i mozna
zaozyc, ze w przypadku korpusw wiekszych od badanego rznica bedzie sie
dalej zwiekszaa.
Tablica 7.1 zestawia dziesiec najczestszych oraz dziesiec przypadkowo wybra-
nych zozen o czestosci jeden. Rozne formy morfologiczne tego samego zozenia
Rk Compound noun Freq Rk Compound noun Freq

1 Mitgliedstaaten 101545 81412 Wirtschaftsquellen 1
2 Richtlinie 83388 92631 Bonuserstattung 1
3 Mitgliedstaat 36243 92907 Zuteilungsmechanismus 1
4 Buchstabe 26479 105643 BIP-Wachstumsaussichten 1
5 Zusammenarbeit 15085 106710 Fangtechnik 1
6 Grundlage 14292 114535 Steuerherabsetzungen 1
7 Rechtsvorschriften 13273 116417 Nebenvereinbarung 1
8 Amtsblatt 11930 124962 Prventivkonzept 1
9 Mitgliedstaats 11488 131310 Kinderhilfswerk 1
10 Zeitpunkt 11282 143402 Kufervorstellung 1
Tablica 7.1: Dzisiec najczestszych zozen oraz dziesiec hapax legomena

N+N V+N A+N Inne Suma

Nazwa zestawu n % n % n % n % n %
Zozenia dwuczonowe 73.235 81,1 5.572 6,2 4.779 5,3 6.664 7,4 90.250 100
F SYN +F CONT (2) 56.974 82,4 4.092 5,9 3.718 5,4 4.356 6,3 69.140 100
F SYN +F CONT +F MORF (2) 45.874 85,2 2.889 5,4 3.103 5,8 1.930 3,6 53.796 100
Zestaw A 4.033 82,3 306 6,2 294 6,0 269 5,5 4.902 100
Zestaw B 37.157 83,7 2.469 5,6 2.567 5,8 2.162 4,9 44.355 100
Tablica 7.2: Rozkad czestosciowy zozen dwuczonowych wedug czesci mowy

pierwszego czonu
traktujemy jak rzne zozenia, np. Mitgliedstaaten, Mitgliedstaat i Mitgliedstaats.

Jest to przejaw ostroznosci, poniewaz w ten sposb mozna zapobiec bedom przy
automatycznej lematyzacji wyrazw.
7.2 Rozkad zozen nominalnych wedug czesci

mowy pierwszego czonu
W tym podrozdziale przedstawimy w skrcie rozkad niemieckich zozen wzgle-
dem czesci mowy wyrazu okreslajacego.
Omawiana wasnosc wynika bezposred-
nio z podziaw uzyskanych za pomoca algorytmw segmentacji i dekompozy-
cji. Dane sa wiec obarczone pewnym bedem, ktry na szczescie nie powinien
wpynac znaczaco
na uzyskane wyniki. Sprawdzamy to na podstawie zestaww
anotowanych, gdzie wspczynnik bedu powinien byc bliski zero.
Tablica 7.2 zestawia wyniki dla trzech podstawowych czesci mowy: rze-
czownikw, czasownikw i przymiotnikw. Wyrazy nalezace do pozostaych
czesci mowy grupujemy w kolumnie Inne. Badamy rozkady dla pieciu rz-
nych zestaww: dla nieograniczonego zestawu wszystkich zozen dwuczo-
nowych, dla zestawu po filtracji F SYN +F CONT (2), dla zestawu po filtracji
F SYN +F CONT +F MORF (2) oraz dla obu recznie weryfikowanych zestaww A
i B. W tym porwnaniu interesuje nas szczeglnie nieograniczony zestaw zozen
dwuczonowych, gdyz zawiera on wszystkie zozenia dwuczonowe zidentyfiko-
wane w korpusie, oraz zestawy zweryfikowane, ktre pozwola nam oszacowac
poprawnosc danych w zestawie nieograniczonym. Pamietamy, ze w trakcie recz-
nej weryfikacji segmentacje i dekompozycje rwniez podlegay sprawdzaniu.
W pierwszym momencie moze sie wydawac niejasne, dlaczego dodatkowo
przedstawiono dane dla zestaww filtrowanych, skoro zadna z filtracji nie doty-
czya postaci segmentacji czy dekompozycji, a skupiaa sie gwnie na polskich
odpowiednikach. Jedynie filtr F MORF odwouje sie do segmentacji. Sprawdza on
sama liczbe segmentw zozenia, czesc mowy pierwszego elementu nie jest tutaj
7.3. Rozkad polskich odpowiednikw w korpusie 175
istotna. Chcemy sie jednak upewnic, ze dystrybucja zozen nie ulega jakiejs nie-
oczekiwanej zmianie spowodowanej odrzuceniem pewnych zozen na podstawie
filtrw i ich kombinacji.
Za najbardziej miarodajne uwazamy dane dla zestawu B, wiekszego z dwch
zestaww weryfikowanych. Widac, ze liczby procentowe dla tego zestawu sa
bliskie wartosciom srednim dla pozostaych zestaww. Dla rzeczownikw rz-
nice miedzy zestawem B a pozostaymi zestawami nie przekraczaja 2,6% w obie
strony. Dla czasownikw i przymiotnikw procenty sa odpowiednio mniejsze,
w okolicach 0,6%. Najwieksze rznice obserwujemy dla grupy Inne, przy czym
szczeglnie filtr F SYN +F CONT +F MORF wpywa na rozkad czesci mowy w tej
grupie. Skoro rznice miedzy zestawami sa niewielkie, mozemy przyjac, ze roz-
kady zozen wzgledem czesci mowy pierwszego czonu nie zmieniaja sie zna-
czaco
pod wpywem filtrw i weryfikacji. Z drugiej strony oznacza to, ze dane
uzyskane na podstawie zestawu nieograniczonego powinny byc wiarygodne.
Najwieksza grupe wsrd zidentyfikowanych zozen dwuczonowych tworza
zozenia typu N+N z okoo 81% do 85%. Nastepna grupa to zozenia typu V+N
z udziaem okoo 5,4% do 6,2% i zozenia typu A+N, ktre z 5,3% do 6,3% two-
rza podobnie duza grupe co zozenia typu V+N. Pozostae typy zajmuja 3,6% do
7,4%. Liczby te pokrywaja sie mniej wiecej z informacjami podanymi przez in-
nych badaczy, np. Duden (1998, str. 483, 488, 490) podaja ok. 80% dla N+N, 5%
do 10% dla V+N oraz 6% dla A+N. W dalszej czesci pracy bedziemy sie skupiali
na zozeniach typu N+N.
7.3 Rozkad polskich odpowiednikw w korpusie

Do tej pory zajmowalismy sie gwnie rozkadami niemieckich zozen w korpusie.
W tym i w nastepnym podrozdziale podamy odpowiednie informacje dla polskich
odpowiednikw. Najpierw omwimy rozkady samych polskich odpowiednikw
niezaleznie od niemieckich zozen. Pzniej postaramy sie odtworzyc klasyfikacje
niemieckich zozen podobna do tej stworzonej w Jeziorski (1983) i uzupenimy
dane czestosciowe, ktre nie zostay podane w owej pracy.
Jeziorski (1983, str. 72) dzieli odpowiedniki niemieckich zozen na siedem
rznych typw, ktre postaramy sie przyblizyc za pomoca pytkiej anotacji ska-
dniowej przedstawionej w rozdziale 6.2. Niestety korzystanie z anotacji czysto
skadniowej tworzonej w peni automatycznie narzuca pewne ograniczenia: nie
posiadamy informacji o strukturze morfologicznej wyrazw i nie jestesmy w sta-
nie odrznic polskich derywatw od zozen czy od wyrazw prostych. Stworzenie
odpowiedniego systemu nie powinno byc niemozliwe, wykracza jednak poza za-
kres niniejszej pracy. Ograniczamy sie wiec do jednego wsplnego typu skadnio-
wego N! (grupa nominalna skadajaca sie z jednego rzeczownika) dla wszystkich
odpowiednikw skadajacych
sie z pojedynczego rzeczownika. Omwimy teraz
w skrcie typy odpowiednikw podane w pracy Jeziorski (1983) oraz podobne do
nich typy skadniowe uzyskane na podstawie pytkiej anotacji, ktre stosujemy
w tej pracy:
Grupy rzeczownikowe z przydawka przymiotnikowa W opracowaniu Jezior-

skiego podano, ze w przyblizeniu poowe polskich odpowiednikw nalezy zali-
czyc do grupy fraz rzeczownikowych z przydawka przymiotnikowa. Podobnie jak
w niniejszej pracy, imiesowy sa traktowane na rwni z przymiotnikami. Wszyst-
kie wyszczeglnione w Jeziorski (1983) wedug sufiksw typy przymiotnikw
wystepuja rwniez w naszym korpusie:
-owy przewz wahadowy (Pendelfahrten), wykaz wsplnotowy (Gemeinschaft-

sliste), komitet walutowy (Whrungsausschu)
-ski statek pasazerski (Fahrgastschiffe), przemys drobiarski (Geflgelwirt-
schaft), program pszczelarski (Imkereiprogramme)
-czy partner gospodarczy (Wirtschaftspartner), sektor obuwniczy (Schuhsektors),
sedzia sledczy (Ermittlungsrichter)
-(cz)ny technik dentystyczny (Zahntechniker), suchar dietetyczny (Diabetiker-
zwieback), zamach terrorystyczny (Bombenanschlgen)
-ne ubezpieczenie zdrowotne (Krankenversicherungen), obuwie skrzane (Leder-
schuhen), akcesorium kuchenne (Kchengerte)
-ijny lub -yjny kana dystrybucyjny (Absatzwege), zakon religijny (Mnchsor-
den), cel milenijny (Millenniumsziele)
-isty komputer osobisty (Personalcomputern), rzepak oleisty (lrapses), materia
wknisty (Faserstoffe)
-i rynek sasiedni
(Nachbarmarkt), mieso baranie (Hammelfleisch), guano ptasie
(Vogelguano)
Struktury skadniowe, ktre odpowiadaja konstrukcjom tego typu, to N! A,

A N! (sezonowy charakter, Saisonabhngigkeit) i A N! A (przemysowy hem
ochronny, Industriehelmen). Innych struktur skadniowych nie bierzemy pod
uwage, poniewaz sa bardzo rzadkie w porwnaniu z wyszczeglnionymi struktu-
rami. W tej pracy nie bedziemy omawiali wasnosci zwiazanych
z postacia przy-
miotnika lub z jego pozycja w frazie, sa to jednak aspekty, ktrym warto przyjrzec
sie w przyszosci. W samym zestawie B odnotowano ponad 26.000 zozen dla kt-
rych co najmniej jeden z odpowiednikw ma strukture N! A lub A N!.
Grupy rzeczownikowe z przydawka w dopeniaczu Jako druga grupe co do

czestosci Jeziorski wyszczeglnia frazy rzeczownikowe z przydawka w dopenia-
czu. Gwne struktury skadniowe, ktre odpowiadaja tej grupie ekwiwalentw
wyszczeglnionych w pracy Jeziorski (1983) to N! N-gen (stanowisko odprawy,
Abfertigungsschalter), N! N-gen N-gen (procedura usuwania zanieczyszczen,
Dekontaminationsverfahren), N! N-gen A-gen (zrzeszenie zwiazkw zawodo-
wych, Gewerkschaftsverbands), N! A-gen N-gen (ochrona naturalnego srodo-
wiska, Umweltschutz), N! A N-gen (wymg dotyczacy danych, Datenanforde-
rung).
Grupy rzeczownikowe z przydawka w postaci frazy przyimkowej Z tym ty-

pem utozsamiamy nastepujace
struktury skadniowe: N! prep N (wystawienie na
sonce, Sonnenexposition), N! prep N N-gen (prawo do skadania petycji, Peti-
tionsrecht), N! A prep N (kontrola przeprowadzona na rynku, Marktkontrollen),
N! prep N A (wydatek na tumaczenia ustne, Dolmetscherkosten), N! prep A
N (nieruchomosc w innym kraju, Auslandsimmobilien).
Grupy rzeczownikowe z innym rodzajem przydawki Wiekszosc przypadkw

tego typu w naszym korpusie to odpowiedniki ze struktura N! N (zapobieganie
przestepczosci, Kriminalittsprvention; zarzadzanie
ruchem, Verkehrsmanage-
ments). Zazwyczaj osrodek takiej grupy nominalnej jest rzeczownikiem pocho-
dzenia czasownikowego, np. odsownik, a przypadek drugiego czonu wynika
z rekcji tego czasownika. Najczesciej mamy do czynienia z przydawka w narzed-
niku, rzadziej z przydawka w celowniku. Do tej grupy zaliczamy tez struktury
typu N! ACR (usuga DSL, DSL-Dienste).
Derywaty, zozenia, wyrazy proste, wyrazy pochodzenia obcego, wyrazy

zapozyczone W pracy Jeziorski (1983) kazdy typ ekwiwalentu z tej listy jest
traktowany jako osobna grupa. Wspominalismy juz, ze nie uzyskamy w prosty
sposb podziau pojedynczych wyrazw na podgrupy. Stosujemy zatem jedynie
typ skadniowy N!.
W tablicach 7.3 oraz 7.4 zestawiono rozkady czestosci struktur skadniowych

ekwiwalentw dla zestaww A i B odpowiednio. W tablicach ograniczylismy
sie do pierwszych dwudziestu struktur, na wykresach supkowych do pierwszych
dziesieciu. W przypadku, gdy zozenie nominalne miao wiecej niz jeden odpo-
wiednik wybrano najczestsza strukture skadniowa. Stad wybrana struktura nie
zawsze musi byc rwna strukturze najczestszego odpowiednika. W pracy Jezior-
ski (1983, str. 73) wybierano w takiej sytuacji ekwiwalent ze struktura najbardziej
podobna do parafrazy niemieckiego zozenia.
Anotacja pytka Liczba Procent

N! A 1476 36,6%
N! N-gen 1376 34,1%
N! 579 14,4%
A N! 187 4,6%
N! prep N 184 4,6%
N! N-gen N-gen 40 1,0%
N! N-gen A-gen 34 0,8%
N! N 31 0,8%
N! prep N N-gen 24 0,6%
N! A prep N 17 0,4%
A N! A 14 0,3%
N! prep N A 8 0,2%
N! A N 7 0,2%
N! A-gen N-gen 6 0,1%
N! ACR 6 0,1%
N! prep N A 6 0,1%
N! N-gen N-gen A-gen 3 0,1%
N! prep A N 3 0,1%
N! A N-gen 3 0,1%
N! A N N-gen 3 0,1%
pozostae 45 1,1%
Tablica 7.3: Rozkad czestosci struktur odpowiednikw w zestawie A
Z zestawu A bedziemy korzystali w dalszej czesci rozdziau w celu przed-

stawienia rozkadw odpowiednikw w zaleznosci od typu parafrazy zozenia.
Na podstawie danych z zestawu B mozemy lepiej oszacowac rozkad odpowied-

N! N-gen 15237 40,1%
N! A 13025 34,3%
N! 2964 7,8%
A N! 2214 5,8%
N! prep N 2036 5,4%
N! N-gen A-gen 485 1,3%
N! N-gen N-gen 462 1,2%
N! N 294 0,8%
N! A prep N 135 0,4%
A N! A 106 0,3%
N! A-gen N-gen 87 0,2%
N! ACR 87 0,2%
N! A N 86 0,2%
A N! N-gen 62 0,2%
N! prep N A 60 0,2%
N! prep N A-gen 49 0,1%
N! A N-gen 49 0,1%
N! N-gen prep N 32 0,1%
N! N-gen N-gen A-gen 22 0,1%
pozostae 286 0,8%
Tablica 7.4: Rozkad czestosci struktur odpowiednikw w zestawie B
nikw dla wiekszej liczby danych. Niestety tylko zestaw A zawiera informacje
o parafrazach. Zgodnie z wynikami uzyskanymi w pracy Jeziorski (1983) ekwi-
walenty o strukturach N! A lub A N! tworza w obu zestawach najwieksza grupe.
Jednak w zestawie B rznica w porwnaniu ze strukturami typu N! N-gen jest

znikoma. Jesli rozpatrzy sie struktury oddzielnie, to w zestawie B znajdziemy naj-
wiecej odpowiednikw typu N! N-gen. Druga grupa dla ktrej mozemy zaobser-
wowac znaczne rznice miedzy zestawami, to ekwiwalenty ze struktura N!, czyli
pojedyncze wyrazy. Zdaje sie, ze rozbieznosci te mozna wytumaczyc kryteriami
wyboru zozen do zestawu A. Jak pamietamy, zestaw A zawiera w sobie zestaw
A1, czyli 2500 najczestszych zweryfikowanych zozen z korpusu. Czeste zozenia
beda miay wieksza tendencje do leksykalizacji, czemu moze towarzyszyc pewna
tendencja do zleksykalizowanych ekwiwalentw. Wsrd tych zleksykalizowanych
odpowiednikw z kolei powinno znalezc sie wiecej odpowiednikw jednowyra-
zowych niz w przypadku oglnym. W podzestawie A1 wystepuje az 18,7% odpo-
wiednikw ze struktura N!. Dla porwnania w zestawie A2, dla ktrego zozenia
zostay wybrane losowo, odsetek ten wynosi zaledwie 10,1%. Rozkad czesto-
sciowy zozen w zestawie B jest bardziej podobny do oglnego rozkadu zozen
w korpusie, stad liczba ekwiwalentw jednowyrazowych jest mniejsza.
Grupy odpowiednikw ze strukturami N! A / A N! oraz N! N-gen sa mniej
wiecej rwnoliczne i razem pokrywaja od 75% do 80% odpowiednikw. Na trze-
cim miejscu pojawiaja sie pojedyncze wyrazy, dla ktrych liczby wydaja sie byc
uzaleznione od kryteriw doboru zozen w zestawach, w zestawie A to ok. 14%,
w zestawie B o poowe mniej. Dopiero na czwartym miejscu ulokoway sie od-
powiedniki z frazami przyimkowymi o strukturach N! prep N i pokrewnych. W
obu zestawach ich udzia wynosi okoo 5%. Dla pozostaych grup liczby nie prze-
kraczaja jednego procenta. Piec najliczniejszych grup pokrywa razem od 93,4%
(B) do 94,3% (A) odpowiednikw.
Przy wszystkich porwnaniach naszych danych z opisami z pracy Jeziorski
(1983) nalezy oczywiscie wziac pod uwage to, ze w obu pracach mamy do czy-
nienia z zupenie rznymi zestawami zozen. Co wiecej, w naszej pracy ponad
90% badanych zozen nie jest zleksykalizowanych w tym sensie, ze nie zostay
one odnalezione w sowniku jednojezycznym Duden (2006).
W pracy Jeziorskiego wspczynnik ten jest odwrotny. Tylko niewielka czesc
badanych zozen nie zostaa przez niego odnaleziona w sownikach niemiecko-
polskich, ktre wykorzystywa do zebrania polskich odpowiednikw zozen. Na-
szym zdaniem wynika z tego pewien problem metodologiczny: jednym z celw
pracy Jeziorski (1983) jest prezentacja materiau w taki sposb, aby uzyskane
dane mogy suzyc jako pomoc dla tumaczy napotykajacych nieznane zozenia.
Z drugiej strony zdecydowana wiekszosc jego materiau jest juz kodyfikowana
w sownikach dwujezycznych, skada sie zatem ze znanych juz zozen i odpo-
wiednikw, ktre mogy juz podlec rznym procesom towarzyszacym leksyka-
lizacji, np. idiomatyzacji. W najgorszym przypadku wynika z tego, ze Jeziorski
opisuje regularnosci i zjawiska tylko dla zleksykalizowanych zozen i odpowied-
nikw. Tymczasem takich zozen nie trzeba tumaczyc kompozycyjnie, wystarczy
7.4. Zozenia z wieksza liczba odpowiednikw 181
wyszukac ich znane tumaczenia w jednym z uzytych sownikw. Regularnosci

dla zozen niezleksykalizowanych a wasnie one beda interesoway tumacza
moga wygladac zupenie inaczej.
Niestety nie jestesmy w stanie sprawdzic rznic w rozkadach odpowiedni-
kw w obu pracach, poniewaz jak wiadomo w pracy Jeziorski (1983) nie podano
dokadnych liczb, a jedynie nieostre kwalifikatory typu wiekszosc, wiele,
kilka. Wydaje nam sie jednak, ze jedna z konsekwencji korzystania ze zozen
zleksykalizowanych u Jeziorskiego jest duzy udzia derywatw w odpowiedni-
kach niemieckich zozen. Czytamy np. dla zozen z parafraza typu gen, ze dla
tej grupy derywaty zajmuja drugie miejsce pod wzgledem czestosci po grupach
nominalnych z dopeniaczem oraz przed grupami nominalnymi z przydawka przy-
miotnikowa. W naszym przypadku, jak zostanie dokadniej przedstawione w na-
stepnym podrozdziale, dla tej samej grupy zozen pojedyncze rzeczowniki typu
N! (11,5%) zajmuja dopiero trzecie miejsce po strukturach typu N! A 26,5%. Co
wiecej, nalezy pamietac, ze nie rozrzniamy derywatw od polskich wyrazw
zozonych czy wyrazw prostych. Stad wniosek, ze w naszym korpusie faktyczny
udzia derywatw wsrd polskich odpowiednikw zozen z parafraza gen jest na-
wet mniejszy niz 11,5%. Z drugiej strony odsetek pojedynczych rzeczownikw
wsrd odpowiednikw zozen typu idiom wynosi az 73,3%. Wsrd tej grupy z ko-
lei wspczynnik wyrazw zleksykalizowanych wynosi prawie 100%. Podejrze-
wamy zatem, ze wykrylismy w ten sposb jedna z konsekwencji metody pozyski-
wania danych u Jeziorskiego: istotnie podwyzszony udzia derywatw w dystry-
bucji polskich odpowiednikw niemieckich zozen. Wyzej zwrcilismy tez uwage
na rznice w dystrybucji odpowiednikw jednowyrazowych miedzy zestawami A
i B, co dodatkowo potwierdza nasze podejrzenia.
7.4 Zozenia z wieksza liczba odpowiednikw

W poprzednim podrozdziale rozwazalismy tylko najczestsza strukture skadniowa
dla kazdego niemieckiego zozenia nominalnego. W zestawie B natomiast mamy
dla 44.355 zozen 71.100 rznych par. Stad kazde zozenie ma przecietnie 1,6 od-
powiednikw. Zdarzy sie zatem nie raz, ze odpowiedniki tego samego zozenia
beda miay rzne struktury skadniowe. W tablicy 7.5 zestawilismy dystrybucje
czestosci zozen z kilkoma odpowiednikami oraz z rznymi strukturami skadnio-
wymi. W zestawie B ok. 29,7% zozen ma wiecej niz jeden odpowiednik oraz
15,4% zozen ma odpowiedniki z wiecej niz jedna struktura skadniowa. Mak-
symalna liczba odpowiednikw w tym zestawieniu to dziesiec, co nie znaczy, ze
w korpusie nie istnieja zozenia z wieksza liczba rznych odpowiednikw. Maksy-
malna liczba odpowiednikw jest wynikiem sposobu dziaania aplikacji weryfiku-
jacej.
Tylko dziesiec najczestszych ekwiwalentw zostao poddanych weryfikacji,
Odpowiedniki Zozenia Struktury Zozenia

10 10 7 1
9 39 6 5
8 96 5 20
7 178 4 145
6 321 3 812
5 525 2 5766
4 993 1 37528
3 2468
2 8263
1 31384
Tablica 7.5: Rozkady zozen z wieksza liczba odpowiednikw
pozostae zostay odrzucone automatycznie. Ponizej w tablicy 7.6 przedstawiono

odpowiedniki wyrazu Unternehmensbesteuerung, dla ktrego wszystkie wyswie-
tlane odpowiedniki zostay zaakceptowane.
Zozeniem z najwieksza liczba rznych struktur skadniowych odpowiedni-
kw jest Umweltbedingungen z siedmioma rznymi strukturami (tablica 7.7). Z
mniejszej rznorodnosci w przypadku struktur skadniowych niz w przypadku
samych odpowiednikw wynika jednak, ze odpowiedniki tego samego zozenia
maja tendencje do przyjmowania podobnych struktur skadniowych.
W tablicy 7.8 podalismy rozkady czestosci dla struktur skadniowych wedug
wszystkich par odpowiednikw z zestawu B. Tzn. bierzemy pod uwage wszystkie
rzne pary niemieckich zozen i struktur skadniowych polskich ekwiwalentw.
Takich par dla zestawu B jest 52.213. Tutaj przewaga struktur typw N! A / A N!
Zozenie Odpowiedniki
Unternehmensbesteuerung opodatkowanie dziaalnosci, opodatko-
wanie dziaalnosci gospodarczej, opo-
datkowanie firm, opodatkowanie pod-
miotw, opodatkowanie podmiotw go-
spodarczych, opodatkowanie przedsie-
biorstw, opodatkowanie spek, podatek
dochodowy, podatek dochodowy od firm,
podatek od osb prawnych
Tablica 7.6: Odpowiedniki Unternehmensbesteuerung

7.5. Polskie ekwiwalenty wedug parafrazy zozenia 183
Zozenie Odpowiedniki
Umweltprobleme N! A (problem srodowiskowy),
N! A prep N (problem zwiazany
ze srodowiskiem),
N! A prep N N-gen (problem zwiazany
z ochrona srodowiska),
N! N-gen (problem srodowiska),
N! N-gen A-gen (problem srodowiska naturalnego),
N! N-gen N-gen (problem ochrony srodowiska),
N! prep N N-gen (problem w dziedzinie srodowiska)
Tablica 7.7: Struktury odpowiednikw Umweltprobleme
nad grupa N! N-gen jest bardziej wyrazna niz w przypadku, gdy bierzemy pod
uwage tylko najczestsza strukture dla jednego zozenia.
7.5 Polskie ekwiwalenty wedug parafrazy zozenia

W ostatniej czesci tego rozdziau podajemy rozkady polskich ekwiwalentw po-
grupowanych wedug szesciu gwnych typw parafraz zozen N+N. Stad mo-
zemy sie opierac jedynie na 4033 zozeniach typu N+N z zestawu A. W naste-
pujacych
szesciu tabelach 7.9 do 7.14 zestawiono struktury skadniowe, czesto-
sci bezwzgledne i wzgledne oraz po trzy przykady zozen i odpowiednikw dla
kazdej struktury. Implikacje wynikajace z przedstawionych rozkadw dla aspek-
tw zwiazanych
z tumaczeniem niemieckich zozen nominalnych omwimy juz
w nastepnym rozdziale.

N! N-gen 17723 33,9%
N! A 17328 33,2%
A N! 4889 9,4%
N! 4080 7,8%
N! prep N 2763 5,3%
N! ACR 1151 2,2%
N! N-gen A-gen 820 1,6%
N! N-gen N-gen 715 1,4%
N! N 337 0,6%
N! A prep N 224 0,4%
A N! A 193 0,4%
A N! N-gen 148 0,3%
N! A-gen N-gen 147 0,3%
N! A N 137 0,3%
N! prep N A 120 0,2%
N! A N-gen 93 0,2%
N! prep N A-gen 91 0,2%
N! prep ACR 61 0,1%
N! N-gen ACR 53 0,1%
pozostae 766 1,5%
Tablica 7.8: Rozkad czestosci struktur odpowiednikw dla par w zestawie B

Typ parafrazy: gen (1818)

Anotacja plytka Liczba Przykady Odpowiedniki
N! N-gen 949 52,0% Systemverkufer sprzedawca systemu
Einfuhrprogrammen program importu
Frauenverband federacja kobiet
N! A 483 26,5% Exekutivbeamte urzednik wykonawczy
Konkursmasse masa upadosciowa
Zchtungszwecken dziaalnosc hodowlana
N! 209 11,5% Bestandsaufnahmen inwentaryzacja
Tierhalter hodowca
Verwendungszweck zastosowanie
A N! 40 2,2% EU-Manahmen unijne dziaanie
Verdienstausfalls utracone wynagrodzenie
Wabenform naturalny plaster
N! prep N 35 1,9% Einkommensbesteuerung podatek od dochodw
Innovationsbremse hamulec dla innowacji
Marktstrungen zakcenie na rynku
N! N-gen A-gen 24 1,3% Brgerbeauftragten rzecznik praw obywatelskich
Handelsbedingungen warunek wymiany handlowej
Markenfamilie rodzina znakw towarowych
N! N-gen N-gen 24 1,3% Antragsmodalitten procedura skadania wnioskw
Rodungsregelung system karczowania winorosli
Sortenschutzes ochrona odmian roslin
N! N 21 1,1% Finanzverwaltung zarzadzanie
finansami
Konfliktverhinderung zapobieganie konfliktom
Mittelverwaltung zarzadzanie
funduszami
N! A prep N 8 0,4% Absatzschwierigkeiten problem zwiazany
ze sprzedaza
Haushaltsparitt kurs przyjety w budzecie
Migrationsbelangen kwestia zawiazana
z migracja
A N! A 5 0,2% Kapazittsangebot oferowana zdolnosc przewozowa
Jahresabschlu roczne sprawozdanie finansowe
Verkehrssteigerung duzy ruch lotniczy
pozostae 22 1,2%
Tablica 7.9: Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy gen

Typ parafrazy: prep (1315)

N! A 571 43,4% Kreditinstituten instytucja kredytowa
Haushaltsjahren rok budzetowy
Zollstelle urzad
celny
N! N-gen 342 26,0% Schutzzonen strefa ochrony
Verkaufspreisen cena sprzedazy
Wachstumsstrategien strategia wzrostu
N! 137 10,4% Rahmenbedingungen rama
Wettbewerbsfhigkeit konkurencyjnosc
Vlkermord ludobjstwo
N! prep N 134 10,2% Brsenzulassung przyjecie do notowania
Marktumsetzung wprowadzenie na rynek
Roamingumstze przychd z roamingu
A N! 40 3,0% Anfangsfhigkeit poczatkowy
potencja
Geflgelpest ptasia grypa
Darlehensbrgschaft gwarantowana pozyczka
N! prep N N-gen 18 1,3% Dienstleistungsvertrge umowa o swiadczenie usug
Unfallverletzungen uraz w wyniku wypadku
berprfungsantrag wniosek o dokonanie przegladu
N! N-gen N-gen 11 0,8% Umweltziele cel ochrony srodowiska
Visumpflicht wymg posiadania wizy
Zustellungssysteme system doreczania dokumentw
N! A prep N 7 0,5% Obstbranntwein wdka destylowana z owocw
Verkehrsprobleme problem zwiazany
z transportem
Handelsverpackung opakowanie zbiorcze w sprzedazy
N! N 7 0,5% Drogenhandels handel narkotykami
Menschenhandels handel ludzmi
Tabakhandel handel tytoniem
N! N-gen A-gen 6 0,5% Rbenerzeugern plantator burakw cukrowych
Offenlegungstableau segregacja rezerw miedzynarodowych
Unternehmerkategorie kategoria podmiotw gospodarczych
pozostae 36 2,7%
Tablica 7.10: Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy prep

Typ parafrazy: nom-adj (260)

N! A 166 63,8% Finanzgewerbes sektor finansowy
Steuererleichterung zacheta podatkowa
Westgrenze granica zachodnia
N! 36 13,8% Einzelpersonen osoba
Rechtsstellung status
Vertragspartner strona
A N! 33 12,7% Prferenzbehandlung uprzywilejowane traktowanie
Tagesgeschehen biezace
wydarzenie
Zusatzflge dodatkowy lot
N! N-gen 17 6,5% Gesundheitsbescheinigung swiadectwo zdrowia
Rechtsirrtmern stosowanie prawa
Ursprungsbezeichnung nazwa pochodzenia
N! prep N 3 1,1% Gesundheitsrisiken zagrozenie dla zdrowia
Partnerschaftsabkommen umowa o partnerstwie
Partnerschaftsabkommens umowa o partnerstwie
N! N-gen A-gen 2 0,7% Atomgemeinschaft wsplnota energii atomowej
Hygieneschutz zachowanie norm zdrowotnych
A N! A 1 0,4% Jahresrechnung roczne sprawozdanie finansowe
N! N 1 0,4% Finanzmanagement zarzadzanie
finansami
N! prep N A 1 0,4% Teigwaren produkt z ciasta makaronowego
Tablica 7.11: Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy nom-adj

Typ parafrazy: app-als (122)

N! A 62 50,8% Futtererzeugnisse produkt paszowy
Mitgliedslndern panstwo czonkowskie
Standardqualitt jakosc standardowa
N! 25 20,5% Geldbuen grzywna
Lagerhaus skad
Abfallmaterial odpad
N! N-gen 19 15,6% Fabrikschiffes statek przetwrnia
Referenzlabor laboratorium odniesienia
Schuldnerstaats panstwo duznika
A N! 11 9,0% Ersatzzertifikaten wymienny przydzia
Heimatuniversitt macierzysta uczelnia
Standardform standardowy formularz
N! A-gen N-gen 1 0,8% Insider-Geschfte wykorzystywanie poufnych informacji
N! prep N 1 0,8% Geberlndern darczynca z panstw
A N! A 1 0,8% Wortmarke sowny znak towarowy
N! N-gen N-gen 1 0,8% Versuchsvorschlge propozycja przeprowadzenia badan
N! prep N N-gen 1 0,8% Dienstleistungsunternehmen przedsiebiorstwo w sektorze usug
Tablica 7.12: Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy app-als

Typ parafrazy: other (402)

N! A 175 43,9% Generaldirektor dyrektor generalny
Kernmaterial materia jadrowy

Teilanmeldungen zgoszenie wydzielone
N! 87 21,9% Bildschirmen ekran
Frachtunternehmen przewoznik
Teillizenz wyciag
A N! 57 14,3% Ausgangsuntersuchung pierwotne dochodzenie
Grundbelastung srednie zanieczyszczenie
Hauptnetz gwna siec
N! N-gen 45 9,0% Aufmachungseinheit jednostka konfekcjonowania
Verkehrsdienste usuga transportu
Wettbewerbsrechts prawo konkurencji
N! prep N 8 2,0% Mautgebhren opata za przejazd
Mostpfel jabko na cydr
Sanktionsausschuss komitet ds. sankcji
A N! A 3 0,8% Basisprospekt podstawowy prospekt emisyjny
Straenfrsen drogowa maszyna frezujaca
Zwangsgelder okresowa kara pieniezna
N! A-gen N-gen 3 0,8% Aufenthaltstitel dokument staego pobytu
Hightech-Produkten produkt wysokiej technologii
Werkvertrge umowa specjalnego zamwienia
N! N-gen N-gen 3 0,8% Aufwuchsgebiete obszar hodowli narybkw
Sortenamtes urzad odmiany roslin
Umweltvorschriften prawo ochrony srodowiska
N! ACR 2 0,5% EIB-Mittel fundusz EBI
Euro-Zone obszar EUR
N! N-gen A-gen 2 0,5% Kassenvorgngen transakcja przepyww pienieznych
Liquidittsflsse przepyw srodkw pynnych
pozostae 16 4,0%
Tablica 7.13: Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy other

Typ parafrazy: idiom (116)

N! 85 73,3% Landwirt rolnik
Netzwerken siec
Standorts lokalizacja
N! A 18 15,5% Kraftstoffen paliwo silnikowe
Rechnungshofs trybuna obrachunkowy
Staatsanzeiger dziennik urzedowy
A N! 6 5,2% Augenzeugen naoczny swiadek
Engpsse waskie
gardo
Schriftstck pisemny dokument
N! N-gen 4 3,4% Gerichtshof trybuna sprawiedliwosci
Gerichtshofs trybuna sprawiedliwosci
Gesichtspunkt punkt widzenia
N! A prep N 1 0,9% Staubmilben roztocz zyjacy
w kurzu
N! N-gen N-gen 1 0,9% Bergbau sektor wydobycia wegla
N! prep N 1 0,9% Schweinelhmung paraliz u swin
Tablica 7.14: Rozkad odpowiednikw zozen z symbolem parafrazy idiom

Rozdzia 8
Trzy eksperymenty jezykoznawcze
W tym rozdziale przedstawimy zalazki trzech eksperymentw, ktre maja zilu-

strowac, w jaki sposb mozna wykorzystac zebrane dane dla badan poszerzaja-
cych wiedze z dziedziny jezykoznawstwa klasycznego, a nie tylko lingwistyki
komputerowej, jak to miao miejsce w poprzednich rozdziaach. Jednak i tutaj
postaramy sie wykorzystac gwnie metody kwantytatywne oraz automatyczne
lub pautomatyczne. Zadanie badacza bedzie ograniczone do planowania eks-
perymentu oraz interpretacji wynikw. Zliczanie danych oraz ich niskopozio-
mowa analiza pozostaje zadaniem odpowiednich procedur automatycznych. We
wszystkich trzech eksperymentach wykorzystujemy informacje bilingwalne jako
jeden ze sposobw na uwidocznienie ludzkiej intuicji dotyczacej
semantyki zo-
zen rzeczownikowych. W pierwszym eksperymencie sprawdzimy, co mozemy
wywnioskowac o funkcji interfiksw wystepujacych
w niemieckich zozeniach
przy uzyciu metod z lingwistyki konfrontatywnej i przede wszystkim kwanty-
tatywnej. Drugi eksperyment dotyczy pojecia penej rwnowaznosci zdefinio-
wanej w pracy Jeziorski (1981) oraz przydatnosci parafraz w automatycznym
tumaczeniu niemieckich zozen na jezyk polski. Wydaje sie, ze na podstawie
tego eksperymentu mozna tez wyciagn
ac kilka wnioskw o przydatnosci parafraz
dla niemiecko-polskiego tumaczenia zozen nominalnych w ogle. Trzeci i naj-
krtszy eksperyment dotyczy nietypowych zwiazkw
determinacji zachodzacych

miedzy czonami niemieckich rzeczownikw zozonych.
8.1 O interfiksach
Tematem czesto powracajacym
w badaniach nad niemieckimi zozeniami rze-
czownikowymi jest kwestia interfiksw pojawiajacych
sie na granicy miedzy wy-
razami wystepujacymi
w dekompozycji oraz ich funkcji. W wiekszosci literatury
191
192 Rozdzia 8. Trzy eksperymenty jezykoznawcze
niemieckojezycznej stosuje sie termin Fugenelement (Fleischer i Barz 1995, Fuhr-

hop 1998), my bedziemy stosowali nazwe interfiks. Pojawiaja sie jednak i inne na-
zwy, takie jak np. Kompositionssuffix u Langer (1998), ktrej susznosc autor uza-
sadnia tym, ze omawiana jednostke morfologiczna nalezy traktowac jako czesc
segmentu, ktry ja poprzedza. Co do tego na og nie ma watpliwosci u innych
badaczy, niemniej jednak zachowuja oni zazwyczaj tradycyjna nazwe Fugenele-
ment. Przy czym np. Fuhrhop (1998) stosuje pojecie Kompositionsstammform do
opisu formy wyrazu okreslajacego w zozeniu. Jezeli zozenie zawiera interfiks,
to jest on czescia Kompositionsstammform.
Porwnujac z terminologia, ktra stosowalismy w naszej pracy, Kompositions-
stammform pokrywa sie pod wzgledem graficznym z segmentami okreslajacymi
w poprawnej segmentacji. Natomiast nie pokrywa sie z segmentami w niepopraw-
nej segmentacji. Stad i z zaozenia, ze segmenty sa jednostkami okreslonymi na
poziomie ancucha znakowego, nie majacymi znaczenia lingwistycznego, wynika,
ze nie mozemy utozsamiac segmentw okreslajacych z Kompositionstammform.
Dopiero w dekompozycji pojawiaja sie leksemy jako jednostki lingwistyczne.
Podobnie ostroznie postepowac bedziemy z pojeciem interfiksu, poniewaz in-
terfiksy przedstawione w tej czesci pracy niekoniecznie pokrywaja sie z popraw-
nymi jednostkami ze sfery niemieckiego jezyka naturalnego. Mozna je zinterpre-
towac jako rodzaj operacji sprowadzajacych ancuchy znakowe przypisane do
pewnych leksemw do segmentw nalezacych do segmentacji odpowiedniego
zozenia. Np. -us+en oznacza: obetnij koncowe znaki us i doacz en. W ten
sposb z ancuchw Virus i Abwehr po zastosowaniu powyzszej instrukcji do
pierwszego czonu powstaje zozenie Virenabwehr, jest to wiec instrukcja gene-
rujaca
postac graficzna zozenia. Odwrcenie operacji do postaci -en+us mozna
potraktowac jako instrukcje suzac a do analizy zozenia, sprowadzajaca segmenty
do postaci graficznej odpowiadajacej leksemom z dekompozycji. Podsumowujac,
definiujemy interfiks jako operacje kojarzac a ze soba postac graficzna leksemu
okreslajacego
z dekompozycji z odpowiednim segmentem okreslajacym w seg-
mentacji. Analogicznie okreslamy koncwke fleksyjna, z tym ze kojarzy ona
tylko i wyacznie
leksemy okreslane z odpowiednimi segmentami okreslanymi.
Podobny sposb opisu interfiksw jest stosowany w pracy Langer (1998).
8.1.1 Dystrybucja interfiksw

Zajmiemy sie najpierw rozkadem czestosciowym interfiksw. W tablicy 8.1 ze-
stawilismy interfiksy zidentyfikowane w danym korpusie. Ograniczylismy sie do
zozen dwuczonowych typu N+N, ktrych jest w sumie 83.888. Liczby odnosza
sie do typw, nie do tokenw. Przez symbol oznaczamy brak interfiksu, czyli
segment pokrywa sie z postacia graficzna leksemu. Przez + oraz podobne kom-
binacje z innymi interfiksami ocznaczamy pojawienie sie umlautu. Jest to jedyna
8.1. O interfiksach 193
Przykady Interfiksy Liczba

Energieproduzenten, EU-Minister, Lagerorte 39484
Lenkungsausschuss, Ausschreibungsmglichkeiten, Anfangszeit +s 33571
Schwellenlohn, Waffenlagern, Straenausstattungen +n 5047
Schulleitung, Lehrmann, Stimmrechts -e 2272
Frauengruppen, Touristenaufenthalte, Satellitenkonstellationen +en 1228
Gesetzesdokumenten, Meeresvgel, Jahresbasis +es 617
Getrnkesektor, Dienstenetzes, Schweinezchtern +e 246
Rinderpopulationen, Geschlechterquote, Rindermaterialien +er 202
Hilfsbudgets, Gebirgsregionen, Lngsriefen -e+s 188
Lnderformulars, Gtergruppen, Lmmerproduktion +er 185
Zuschubewilligung, Nalagerung, Beschuzeichen -ss+ 181
Zentren-Initiative, Medienleistungen, Medienbetreiber -um+en 162
Lesart, Lehrsthle, Schlachtabfllen -en 121
Aneurysmen-Clips, Firmenakquisitionen, Themenstellung -a+en 92
Visa-Reziprozitt, Antibiotikaresistenz, Generikaherstellern -um+a 55
Stdtefragen, Krfteverhltnisses, rzteausschu +e 52
Kontengruppe, Kontensaldo, Kontenzahlungen -o+en 40
Namensverzeichnis, Namenselemente, Namensliste +ns 32
Roma-Frage, Roma-Organisationen, Roma-Schlern +a 24
Typenzeugnisse, Typenschild, Virenabwehr -us+en 23
Bindestrich, Pickering, Wetteren -n 20
Mngelbeseitigung, Mttersterblichkeit, Mtterbetreuung + 9
Embryonensendungen, Kniginnenkfig, Embryonenmenge +nen 7
GATS-bereinkommens, GATS-Abkommen, GATS-bereinkommen -t+s 5
Animales, Modifiche, Animals -us+i 5
Standby-Abkommen, Standby-Abkommens, Standby-Kredit -by+by 4
Indizienbeweise, Reptilienarten, Mineralien-Werke +ien 4
Moligal, Molitor -o+i 2
Basenpaare -is+en 1
Feedback-Dokument -back+back 1
ORA-Emission -s+ra 1
Gentlemen-Agreements -an+en 1
Detergenzienausschusses -s+zien 1
Tablica 8.1: Rozkad czestosciowy interfiksw w zebranych zozeniach
operacja, ktra nie jest stosowana do konca segmentu tylko w jego srodku, przy-
kadem jest Lmmerproduktion, gdzie segment lmmer powsta z lamm za pomoca
operacji +er. Przydatna wasnoscia takiego zapisu interfiksw jest mozliwosc
rozrznienia zozen takich jak Frauengruppen i Themenstellung. Co prawda oba
zozenia zawieraja element en, powstay one jednak za pomoca rznych opera-
cji +en i -a+en. Interfiksy oznaczone w tablicy przez sa bednymi interfiksami,
ktre powstay na podstawie wyboru niepoprawnej segmentacji, niepoprawnej de-
kompozycji lub w skutek niezgodnosci starej pisowni niemieckiej z nowa pisow-
nia. Nie usunelismy tych przykadw z listy, zeby zilustrowac raz jeszcze fakt, ze
interfiksy traktujemy jako jednostki techniczne.
Szczeglnie ciekawie prezentuja sie tutaj wyniki liczbowe. W niemieckiej li-
teraturze sowotwrczej czytamy, ze najczestszym zjawiskiem na granicy miedzy
wyrazami w zozeniach jest brak interfiksu. Pokrywa sie to z naszymi wynikami.
Stwierdzono np. w Langer (1998), w pracy ktra bya oparta na korpusie jednoje-
zycznym, ze wystepuje w trzech czwartych przypadkw. W tablicy 8.1 jednak
odsetek ten wynosi zaledwie 47,1%, czyli mniej niz poowe. Odwrotnie wynika
z tego, ze wiekszosc zozen w korpusie ma interfiks. W az 40,0% jest to interfiks
+s. Nastepne grupy co to liczebnosci to zozenia z interfiksem +n (ok. 6,0%), -e
(ok. 2,7%) oraz +en (ok. 1,5%). Udzia pozostaych interfiksw jest mniejszy niz
1%. Podobnie zaskakujace sa rznice w dystrybucji samych interfiksw w porw-
naniu z praca Langer (1998). Co prawda u Langer (1998) +s oraz +n sa rwniez
najczestszymi interfiksami, jednak w owej pracy +s wystepuje raptem ok. dwa
razy czesciej niz +n. W naszym przypadku przewaga +s jest ponad szesciokrotna.
Z kolei odsetek dla -e jest u Langer (1998) mniejszy niz 1%, u nas wynosi ponad
2,7%.
Pojawia sie podejrzenie, ze takie rznice moga byc skutkiem bednych seg-
mentacji lub dekompozycji, mimo faktu, ze oceniono wczesniej jakosc segmenta-
cji na ok. 99% a jakosc dekompozycji na 95%. Sprawdzilismy zozenia z interfik-
sem -e, dla ktrego dystrybucja szczeglnie mocno odbiega od wynikw innych
badaczy. Wsrd 2272 zozen z interfiksem -e po wstepnej kontroli znaleziono bar-
dzo niewiele bedw, ktrych charakterystyki opisalismy juz w rozdziale 3.5.4.
Potwierdza to nasze oszacowania co do wysokiej jakosci analizy zozen. Zatem
odmienna dystrybucja nie jest spowodowana bednie zanalizowanymi zozeniami.
W tablicy 8.2 zestawilismy 10 najczestszych leksemw okreslajacych wyste-
pujacych
w zozeniach z interfiksem -e. Widzimy, ze az 337 z 2272 zozen z -e
(czyli 15,3%) powstao przy udziale leksemu Kontrolle_N, przykady to Kontrol-
lmanahmen, Kontrollsysteme, Kontrollstelle, Kontrollbesuch, Kontrollzone. W
danym korpusie leksem Kontrolle_N jest szczeglnie produktywnym leksemem
okreslajacym.
Rznice w dystrybucji interfiksu -e w porwnaniu z praca Langer
(1998) wydaja sie zatem wynikac z charakterystyki badanego korpusu i ze specy-
ficznosci jezyka prawniczego. Mozna jeszcze podejrzewac, ze algorytm identyfi-
kacji nie znalaz sporej liczby zozen bez interfiksw i ze stad
ich udzia wynosi
tylko 47%. Jest to jednak mao prawdopodobne, algorytm musiaby ominac dzie-
siatki
tysiecy zozen, zeby spowodowac taka dysproporcje. Co wiecej, to wasnie
zozenia bez interfiksw najatwiej mozna zidentyfikowac, poniewaz nie trzeba
generowac nietypowych segmentw okreslajacych, wystarczy przyjac
forme pod-
stawowa danego leksemu. Stwierdzamy wiec, ze odmienna dystrybucja wszyst-
kich interfiksw jest wasnoscia badanego korpusu.
Leksem Liczba
Kontrolle_N 337
Ende_N 156
Grenze_N 120
Sache_N 110
Strafe_N 92
Schule_N 92
Sprache_N 78
Pauschale_N 59
Farbe_N 52
Miete_N 45
Tablica 8.2: Dziesiec najczestszych leksemw okreslajacych

wystepujacych

w zozeniach z interfiksem -e
8.1.2 O funkcji interfiksw

W tym podrozdziale sprawdzimy, czy zebrane dane moga sie przyczynic do wciaz
bardzo zywej dyskusji dotyczacej
funkcji interfiksw. W literaturze proponuje sie
nastepujace
mozliwe funkcje interfiksw (gwnie na podstawie Fuhrhop (1998)):
Zaznaczenie granicy morfemw. Skoro interfiksy sa zawsze zaliczane do

wyrazu, ktry je poprzedza, to tworza razem z nim jeden segment. Wynika
z tego segmentacja zozenia o ile jest obecny interfiks.
Uatwienie wymowy. Wiekszosc interfiksw jest sylabiczna, jednak nie sa

akcentowane. Tym samym interfiks zapobiega w kompozycji aczeniu sie
dwch sylab akcentowanych (por. Wegener 2005).
Zaznaczenie dopeniacza. W niektrych przypadkach interfiks (szczegl-

nie +s, gdy pokrywa sie z sufiksem fleksyjnym dla dopeniacza) mozna in-
terpretowac jako wykadnik dopeniacza w zozeniu. Np. Amtstrger jako
Trger eines Amtes.
Zaznaczenie liczby mnogiej. Podobnie jak w przypadku interfiksw po-

krywajacych
sie z sufiksem zaznaczajacym
forme w dopeniaczu, niektre
interfiksy sa homograficzne z koncwkami fleksyjnymi sygnalizujacymi
liczbe mnoga. Mozna znalezc przykady, gdzie interpretacja takich interfik-
sw jako wykadnikw liczby mnogiej wydaje sie uzasadniona, np. Frau-
engruppe, gdzie grupa na pewno skada sie z kilku kobiet.
Hierarchiczna strukturyzacja zozenia. W przypadku wielokrotnie zozo-

nych rzeczownikw pojawia sie interfiks, ktry zaznacza binarna strukture
zozenia, np. zozenie Kirchturmsuhr, ktre nalezy czytac jako zozenie wy-
razw Kirchturm i Uhr a nie jako zozenie Kirche i Turmsuhr, tym bardziej,
ze w takim przypadku poprawna forma drugiego zozenia brzmiaaby Tur-
muhr z bez +s.
Zestawienia nie nalezy traktowac jako penego ani jako do konca pewnego.
Kazdy z punktw nadal jest dosyc kontrowersyjnie dyskutowany i czesto mozna
znalezc sporo wyjatkw
dla kazdej z domniemanych funkcji. Czesto natrafia sie
w literaturze na wypowiedz, ze interfiksy powstay z koncwek fleksyjnych i stad
w niektrych przypadkach moga byc wykadnikiem podobnej funkcji co sama
koncwka. Zaprzecza temu np. Wegener (2005), ktra przedstawia w badaniach
diachronicznych, ze interfiksy powstay rwnolege lub nawet wczesniej niz po-
dobne do nich koncwki fleksyjne. Ich pokrewienstwo natomiast wynika z tego,
ze wyewoluoway z odpowiednio tych samych staroniemieckich samogosek te-
matycznych. Nie oznacza to jednak, ze interfiksy nie moga penic funkcji zazna-
czania liczby mnogiej. Przez samo podobienstwo do koncwek fleksyjnych mo-
gy przyjac
taka funkcje, co sama autorka przyznaje w przypisie dolnym w pracy
Wegener (2005).
Tak jak poprzednia praca odwouje sie do badan diachronicznych jako dyscy-
pliny pomocniczej w celu rozstrzygniecia kwestii funkcji interfiksw w niemiec-
kich zozeniach nominalnych, tak autorzy prac Dressler et al. (2001) oraz Koester
et al. (2004) stosuja odpowiednio metody psycholingwistyczne oraz neurolingwi-
styczne. W pracy Dressler et al. (2001) poproszono uczestnikw eksperymentu
o mozliwie szybkie nazwanie jednego z wyrazw skadowych wyswietlanych zo-
zen rzeczownikowych. Mierzono wiec czas potrzebny uczestnikom do segmen-
tacji podanego zozenia. Eksperymenty ograniczono do dwuczonowych zozen
typu N+N z interfiksami. W jednym z eksperymentw podano uczestnikom zo-
zenia typu Frauenheim, gdzie interpretacja interfiksu +en jako wykadnik liczby
mnogej jest mozliwa, oraz typu Schlangenbiss, gdzie +n nie jest nosnikiem in-
formacji o liczbie mnogiej, poniewaz jedno ukaszenie
jest dzieem jednego weza.
Okazao sie, ze czasy reakcji dla obu typw zozen nie rzniy sie miedzy soba,
z czego autorzy wyciagn eli wnioski, ze interfiksy nie maja natury wykadnikw
fleksji oraz ze sa semantycznie puste. Oczywiscie musieli najpierw przyjac, ze
rznice w czasie przetwarzania przez czowieka zaobserwowanych zozen wska-
zuja na rzne sposoby przetwarzania, i ze z braku rznic czasowych wynikaja
braki rznic w przetwarzaniu. Podejrzewamy, ze z takim podejsciem mozna pole-
mizowac. Niemniej jednak pomys jest ciekawy.
W pracy Koester et al. (2004) autorzy wykorzystuja elektroencefalograf
w celu pomiaru poziomu aktywacji czesci mzgu w chwili, gdy uczestnicy ekspe-
rymentu usysza zozenia lub ich fragmenty. We wczesniejszych badaniach zaob-

serwowano, ze zgoda lub brak zgody pod wzgledem liczby miedzy liczebnikiem
a rzeczownikiem powoduja pojawienie sie specyficznych potencjaw zwiazanych
z wydarzeniem poznawczym (ERP event-related potential). Stworzono wiec na-
grania szeregu rzeczownikw, raz jako rzeczownik samodzielny, raz jako czesc
zozenia na pierwszej pozycji zozenia. Rzeczowniki samodzielne byy odmie-
nione przez liczbe. Rzeczowniki bedace czescia zozenia wystepoway w zozeniu
z interfiksem homofonicznym z koncwka odmienionego rzeczownika samodziel-
nego. Nastepnie obcieto wyrazy zozone tak, zeby zostao tylko nagranie pierw-
szego czonu. Uzyskano zatem zestaw nagran par rzeczownikw odpowiadaja-
cych tej samej formie ortograficznej, raz z prozodia odmienionego rzeczownika
samodzielnego, raz z prozodia pierwszego czonu zozenia z interfiksem. Nagra-
nia lub ich czesc odtworzono razem z liczebnikami, a podczas nagran mierzono
poziomy aktywacji odpowiednich obszarw mzgu u uczestnikw eksperymentu.
Okazao sie, ze tylko dla samodzielnych rzeczownikw w przypadku braku zgody
miedzy liczebnikiem a rzeczownikiem zanotowano oczekiwane potencjay. W sy-
tuacji, gdy liczebnik nie zgadza sie pod wzgledem liczby z rzeczownikiem o pro-
zodii pierwszego czonu zozenia potencja nie wystepowa. Co ciekawe, zaobser-
wowane potencjay dla rzeczownikw samodzielnych zmierzono przed usysze-
niem samego sufiksu fleksyjnego. Autorzy pracy wnioskuja, ze linking elements
of noun-noun compounds do not indicate by their presence or absence the number
of the preceding constituent. This is, numerals and non-head constituents were
not processed as incongruent in number. (Koester et al. 2004, str. 1657). Wyniki
tej pracy wydaja sie bardziej przekonujace
niz wnioski przedstawione w Dressler
et al. (2001).
Na pierwszy rzut oka, przytoczone prace pod wzgledem metody niewiele maja
wsplnego ze srodkami, ktre mamy do dyspozycji w tej pracy. Nie korzystamy
ani z wiedzy o historii jezyka niemieckiego, ani z pomiarw czasu reakcji uczest-
nikw eksperymentw psycholingwistycznych, a juz na pewno nie z elektroen-
cefalografu. Niemniej wszystkim tym pracom a takze naszej jest wsplne
to, ze prbuja opanowac zjawisko tak nieuchwytne jak ludzka intuicja za pomoca
srodkw zastepczych. Funkcje semantyczne interfiksw, takie jak domniemany
wpyw na liczbe pierwszego czonu trzeba badac poprzez odwoanie sie do intu-
icji mwcw danego jezyka. Typowy badacz niemieckiego sowotwrstwa opiera
sie gwnie na wasnej intuicji, wiedzy fachowej oraz kompetencji jezykowej, jed-
nak dostep do kazdej z nich uzyska jedynie przez introspekcje. Dostep do intuicji
innych osb juz nie jest dany w sposb bezposredni. Co wiecej, nawet w sytu-
acji, gdy mozliwe sa wywiady, wcale nie jest powiedziane, ze osoba pytana jest
w stanie odpowiedziec zgodnie z wasna intuicja, gdyz jej wiedza lingwistyczna
w wiekszosci przypadkw nie bedzie rwnie dobrze rozwinieta jak jej kompe-
tencja jezykowa. Stad pojawiaja sie prby dostepu do intuicji innych osb po-
przez srodki posrednie, ktre jednak musza speniac pewne kryteria obiektyw-
nosci. Kryteria te sa spenione w przypadku eksperymentw z pomiarem czasu
reakcji lub w sytuacji, gdy mierzymy poziom aktywnosci neuronalnej probantw.
8.1.3 Zaozenia dla eksperymentu

Innym sposobem posrednim pozwalajacym na przyblizenie intuicji osb przetwa-
rzajacych
niemieckie zozenia z interfiksami zajmiemy sie w tym podrozdziale.
Skupimy sie najpierw na sferze lingwistyki kontrastywnej, nastepnie przyjrzymy
sie metodom z lingwistyki kwantytatywnej. Przyjmujemy nastepujace zaozenia:
1. Na podstawie semantyki polskich odpowiednikw niemieckich zozen mo-

zemy wnioskowac o semantyce samych zozen.
2. W przypadku, gdy zarwno zozenie jak i jego odpowiednik sa semantycz-

nie przezroczyste, to mozemy przejsc od penego odpowiednika do jego ele-
mentw skadowych i wnioskowac na podstawie ich semantyki o semantyce
odpowiednich czonw zozenia.
3. Zdecydowana wiekszosc zebranych zozen oraz ich odpowiednikw jest se-

mantycznie przezroczysta.
Wydaje sie, ze pierwsze zaozenie jest bezpieczne, gdyz wynika z samej istoty
tumaczenia tekstw, szczeglnie wtedy, gdy wskazana jest wysoka zgodnosc tek-
stw, tak jak to ma miejsce w przypadku tumaczen prawniczych. Powinno ono
byc prawdziwe zarwno dla zozen zidiomatyzowanych jak i dla niezidiomatyzo-
wanych. Drugie zaozenie wynika bezposrednio z zasady kompozycyjnosci i ra-
czej nie powinno budzic watpliwosci.
O ile pierwsze dwa zaozenia mozna przyjac

jako cos w rodzaju aksjomatw, to trzecie sprawia prawdopodobnie wiecej pro-
blemw.
W pierwszym rozdziale zastanawialismy sie juz nad istota procesw idioma-
tyzacji i leksykalizacji. Mimo tego iz przyjelismy, ze mamy do czynienia z dwoma
rznymi procesami, aczkolwiek powiazanymi, mozemy polegac na tym, ze wiek-
szosc zidiomatyzowanych zozen jest rwnoczesnie zleksykalizowana. Z drugiej
strony nie wszystkie zleksykalizowane zozenia musza byc zidiomatyzowane. Je-
sli wiec wsrd ponad 140.000 zozen tylko ok. 8.000 zozen jest zleksykalizowa-
nych, to zdecydowana wiekszosc tych zozen powinna byc przezroczysta seman-
tycznie. W przypadku polskich odpowiednikw mozemy dodatkowo zaozyc, ze
frazy maja mniejsza tendencje do idiomatyzacji niz wyrazy, poniewaz ich struk-
tura jest z natury mniej stabilna. Wiekszosc odpowiednikw niemieckich zozen
to frazy, wiec powinny byc rwniez przezroczyste, tym bardziej jesli sa odpo-
wiednikami semantycznie rwnowaznych i przezroczystych zozen.
8.1.4 Wykorzystany materia

Chcemy zbadac zaleznosci zachodzace miedzy wystepowaniem interfiksu w zo-
zeniu a interpretacja tego interfiksu jako wykadnika liczby mnogiej dla wyrazu
okreslajacego
zozenia. W tym celu przyjmujemy na podstawie powyzszych zao-
zen, ze wystarczy zbadac liczbe polskiego odpowiednika segmentu okreslajacego

zozenia. Oczywiscie mozemy brac pod uwage tylko takie polskie odpowiedniki,
ktre zawieraja co najmniej jeden wyraz skadowy bedacy odpowiednikiem
oraz majacy
okreslona liczbe. Sprawdzamy taki stan
rzeczy za pomoca penej anotacji skadniowej przedstawionej w poprzednim
rozdziale. Wystarczy bowiem upewnic sie, ze anotacja odpowiednika zawiera
w sobie podancuch -sg>[1] lub -pl>[1]. Przykady anotacji, ktre speniaja
taki warunek to np. (podancuchy zgodne pogrubiono):
R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1],
R!:<_-_>[1] P:<dop-sg>[1] R:<dop-sg>[1],
R!:<_-_>[1] o R:<bier-pl>[1],
C-IBR:<_-_>[2] R!:<_-_>[2] na R:<bier-sg>[1],
R!:<_-_>[2] R:<narz-pl>[1] , itp.
Widac, ze nie ograniczamy sie do konkretnej struktury skadniowej po stronie

polskiej, tylko dopuszczamy wiele bardzo rznych struktur. Tym samym nie mu-
simy sie obawiac zarzutu, ze wykorzystujemy tak naprawde postulowana przez
Jeziorskiego pena rwnowaznosc, o ktrej napiszemy wiecej podczas opisu
drugiego eksperymentu.
Dla kazdego rzeczownika zozonego wybieramy tylko jedna strukture odpo-
wiednika najczestsza. Przy czym niekoniecznie bedzie to struktura najczest-
szego odpowiednika. Jesli zozenie ma kilka innych odpowiednikw o mniej-
szej frekwencji o tej samej strukturze skadniowej, rzniacej
sie od struktury naj-
czestszego odpowiednika, to moze zostac wybrana struktura tych odpowiednikw
o mniejszej czestosci, gdy suma ich czestosci bedzie wieksza niz czestosc naj-
czestszego odpowiednika. Podobnie dla kazdego zozenia wybieramy interfiks,
ktry odpowiada najlepiej ocenianej dekompozycji, przy czym ograniczamy sie
do zozen dwuczonowych. Wyrzucamy z listy wszystkie zozenia, ktrych naj-
czestsza struktura nie spenia wyzej opisanych kryteriw i ktre maja wiecej niz
dwa czony. Fragment listy przedstawiono w tablicy 8.3.
Ostatecznie tworzymy dwie takie listy:
liste LN, ktra nie zawiera danych recznie zweryfikowanych. Z koniecz-

nosci odpowiedniki przeszy przez filtracje F SYN +F CONT, poniewaz tylko
wtedy zostay zaanotowane struktura skadniowa. Wszystkie dane pochodza
Zozenie Interfiks Struktura

Marktorganisation R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1]
Wirtschaftszweig +s R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1]
Beihilferegelung R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1]
Gerichtshof +s R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1]
Einfuhrwerte R!:<_-_>[2] w R:<miejsc-sg>[1]
Aktenzeichen +n R!:<_-_>[2] R:<dop-pl>[1]
Dumpingspanne R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1]
Marktanteil R!:<_-_>[2] w R:<miejsc-sg>[1]
Einfuhrlizenzen C-ODS!:<_-_>[2] na R:<bier-sg>[1]
Tiergesundheit R!:<_-_>[2] R:<dop-pl>[1]
Begriffsbestimmungen +s R!:<_-_>[2] R:<dop-pl>[1]
Ausfuhrlizenzen R!:<_-_>[2] na R:<bier-sg>[1]
Geltungsdauer +s R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1]
Wirtschaftssektoren +s R!:<_-_>[2] R:<dop-sg>[1]
Briefwechsels R!:<_-_>[2] R:<dop-pl>[1]
Tablica 8.3: Przykadowa lista zozen nominalnych, interfiksw i najczestszych

struktur odpowiednikw
z automatycznych procesw ekstrakcji i musza jedynie odpowiadac powyz-

szym kryteriom dotyczacym
liczby czonw zozenia oraz postaci struktury
odpowiednika. Lista LN skada sie z 24.610 rznych zozen.
liste LB, ktra jest podzbiorem recznie zweryfikowanego zestawu B. Po-
dobnie jak powyzej zostay odrzucone zozenia, ktre nie odpowiadaja po-
danym kryteriom. Lista LB skada sie z 20.859 rznych zozen. Mozemy
zaozyc, ze poziom poprawnosc interfiksw oraz struktur odpowiednikw
jest bardzo wysoki, bliski ideau.
Obie listy zostana wykorzystane w tych samych eksperymentach. Porwnujac

wyniki dla list LN i LB sprawdzimy, na ile mozemy ufac wynikom uzyskanym
w peni automatycznie.
8.1.5 Metoda zliczania danych

Przejdziemy teraz do aspektw zwiazanych
z lingwistyka kwantytatywna. Po
utworzeniu opisanych list wystarczy zliczyc dane wedug pewnych wyrznionych
cech. W naszym przypadku beda to dwa rodzaje cech binarnych: wystepowanie
ustalonego interfiksu dla niemieckiego zozenia oraz wystepowanie wykadnikw
okreslonej liczby dla polskiego odpowiednika. Cechy te mozemy traktowac od-
powiednio jako zmienne losowe o nazwach X i Y , ktre przyjmuja wartosci ze
zbioru t0, 1u. Zamiast liczb 0 i 1 wykorzystamy oznaczenia X dla wystepowa-

nia cechy oraz X dla braku cechy X , podobnie Y i Y . Przyjmijmy, ze X +en
oraz Y pl, wtedy fakt, ze zozenie i ma interfiks +en oznaczamy przez +eni , co
jest rwnowazne +eni 1. Podobnie pl i nalezy rozumiec jako pli 0, czyli jako
informacje, ze odpowiednik zozenia i nie ma cechy liczby mnogiej dla odpowied-
nika wyrazu okreslajacego.
W takim ujeciu informacja pl nie jest automatycznie
rwnowazna informacji sg , poniewaz pl i sg sa rznymi zmiennymi losowymi
i nie okreslilismy zadnego zwiazku
miedzy nimi.1
Nazwa X przebiega po wszystkich interfiksach z tablicy 8.1, tzn. ze tworzymy
dla kazdego interfiksu oddzielna binarna zmienna losowa. Nazwa Y przyjmuje
wartosci sg oraz pl. Dla kazdej mozliwej kombinacji cech o nazwach X i Y two-
rzymy tablice kontyngencji o nastepujacej
postaci:
X X Total
Y n11 n12 n1
Y n21 n22 n2
Total n 1 n 2 N
N jest cakowita liczba zozen na liscie, a wartosci n11 , ,,,, n22 to czestosci
zozen z listy, ktre odpowiadaja kryteriom na skrzyzowaniu wierszy i kolumn.
Wartosci n 1 , n 2, n1 , n2 to odpowiednie czestosci brzegowe. Obliczamy dla
kazdej pary cech pX ,Y q:
N
n11
i 0 XiYi , n1 Ni0 Yi, n 1 Ni0 Xi, (8.1)
Pozostae wartosci z tablicy mozemy obliczyc na podstawie faktu, ze suma pierw-

szych dwch elementw w kazdym wierszu (kolumnie) tablicy kontyngencji jest
rwna trzeciemu elementowi wiersza (kolumny). Dla pary cech p+en, plq uzy-
skamy nastepujac
a tablice:
+en +en Total

pl 290 6256 6546
pl 159 17905 18064
Total 449 24161 24610
Tutaj wartosc n11 290 jest liczba zozen z interfiksem +en o strukturze odpo-
wiednika z wykadnikiem liczby mnogiej dla wyrazu dopasowanego z pierwszym
czonem zozenia, n 1 , to liczba zozen z interfiksem +en zliczona niezaleznie od
wykadnika liczby odpowiednika, itp.
W celu oszacowania siy zwiazkw zachodzacych
miedzy interfiksami i ka-
tegoria liczby zastosujemy dwie miary statystyczne, wspczynnik oparty na
1W razie potrzeby mozna to zrobic np. w taki sposb: pl 1 sg.
statystyce 2 oraz informacje wzajemna MI (por. Church et al. 1991). Zastoso-

wanie dwch rznych miar pozwoli przyjrzec sie problemowi z dwch rznych
perspektyw. Obie miary sa szeroko stosowane w wykrywaniu zwiazkw frazeolo-
gicznych dla bigramw i zaadoptowalismy je do naszych badan. Wspczynnik
jest miara siy zwiazku
miedzy dwiema binarnymi zmiennymi losowymi. Dwie
binarne zmienne losowe sa uwazane za dodatnio skorelowane, gdy dane skupiaja
sie w polach poozonych wzduz przekatnej
(tzn. n11 i n22 sa wieksze niz n21 i n12 ).
W przypadku odwrotnym mwimy, ze zmienne losowe sa ujemnie skorelowane.
przyjmuje wartosci z przedziau r1, 1s, gdzie 1 to zupena korelacja ujemna, 0
oznacza brak korelacji, a 1 zupena korelacje dodatnia. Wspczynnik wynika
2
ze statystyki na podstawie zwiazku
N . Dla tabel kontyngencji rozmiaru
2 2
2 2 obliczamy w nastepujacy sposb:
?nn11n22n nn12nn21 , (8.2)

1 2 1 2
Razem ze wspczynnikiem bedziemy podawali wartosci statystyki 2 , co

pozwala na okreslenie poziomu istotnosci statystycznej dla hipotezy, ze badane
zmienne losowe sa zalezne. Dla duzych prb rznice moga byc statystycznie bar-
dzo istotne, nawet gdy sa wzglednie mae. Stad interpretacja wynikw samych
2
testw istotnosci takich jak test czy test t-studenta moze byc trudna. Wsp-
czynnik korelacji niesie tutaj nieco wiecej informacji i dodatkowo pozwala
na okreslenie kierunku rznic. Wartosci dodatnie beda wskazyway, ze czestosc
wspwystepowania interfiksu i okreslonej liczby jest wieksza niz w przypadku
srednim, wartosci ujemne, ze czestosc jest nizsza.
Druga miara wykorzystywana jest wzajemna informacja MI, okreslona naste-
pujacym
wzorem:
Ppx, yq
MIpx, yq log2
PpxqPpyq
log2 PPppyy|xqq , (8.3)
Miara MI jest interpretowana jako wspczynnik rozbieznosci miedzy prawdopo-

dobienstwem wspwystepowania wartosci x i y w rozkadzie acznym
a prawdo-
podobienstwem wspwystepowania x i y, gdy dane sa tylko rozkady indywidu-
alne przy zaozeniu ich niezaleznosci. Dla nas ciekawsze jest przeformuowanie
oryginalnego wzoru do postaci z prawdopodobienstwem warunkowym. Wtedy MI
porwnuje prawdopodobienstwo, ze zaobserwowano y pod warunkiem wczesniej-
szego zaobserwowania x, z prawdopodobienstwem bezwarunkowego zaobserwo-
Pppl |+en q
wania y. Dla przykadu, niech x +en oraz y pl , wtedy k Pppl q jest
liczba informujac
a, ile razy prawdopodobienstwo, ze zozenia z interfiksem +en
maja odpowiedniki z wykadnikiem liczby mnogiej, jest wieksze (lub mniejsze)
od prawdopodobienstwa, ze dowolne zozenie ma odpowiednik z wykadnikiem
liczby mnogiej. Wtedy MI log2 k oraz k 2MI . Prawdopodobienstwa indywi-

dualne obliczamy na podstawie wzglednych czestosci wedug wzorw:
n11 n1
PpY |X q , PpY q (8.4)
n 1 N
,
Wtedy dla tablicy kontyngencji o rozmiarze 2 2 mamy:
MIpX ,Y q log2 nn11nN , (8.5)

1 1
Miara MI przyjmuje wartosci z przedziau p8, 8q, a k nalezy do prze-

dziau p0, 8q. Gdy prawdopodobienstwo wspzaleznosci jest wieksze (mniej-
sze) niz prawdopodobienstwo zaleznosci, to MI 0 (MI 0). Dla miary MI istot-
nosc statystyczna nie ma znaczenia, stad
moga sie pojawic wyniki wskazujace
na
duza zaleznosc nawet wtedy, gdy prby byy niebezpiecznie mae. W zestawieniu
ze wspczynnikiem powinnismy byc w stanie zapobiec takiej sytuacji.
8.1.6 Wyniki analizy kwantytatywnej

Wykonalismy powyzsze obliczenia dla kazdej mozliwej kombinacji interfiksw
z liczbami sg i pl. Tablice kontyngencji, ktre w jednej z komrek zawieray
czestosc mniejsza niz 5 zostay ominiete, poniewaz wyniki testw statystycznych
nie sa wiarogodne dla tak maych liczb. Wartosci i MI wykorzystalismy dla
ustalenia rankingu relacji miedzy cechami. Dla wspczynnika zakadamy, ze
wartosci bezwzgledne miedzy 0 a 0,2 oznaczaja brak korelacji, powyzej 0,2 saba
korelacje a powyzej 0,7 silna korelacje. Za poziom istotnosci przyjmujemy 0,001,
tym samym odrzucamy hipoteze, ze dwie zmiennie losowe sa niezalezne z co naj-
mniej 99,9% pewnoscia, gdy wartosc 2 jest wieksza lub rwna 10,83. W tablicy
8.4 zestawilismy oba rankingi dla listy LN. Jezeli potraktujemy wspczynnik
jedynie jako wartosc porzadkuj
ac
a lewa tablice, to zauwazamy, ze oprcz interfik-
sw +s i pierwsze miejsca zajmuja interfiksy pokrywajace sie z odpowiednimi
koncwkami fleksyjnymi liczby mnogiej wspwystepujace z cecha pl polskiego
odpowiednika oraz ze wszystkie te wyniki sa statystycznie istotne (wartosci dla
2 10,83 powyzej pierwszej kreski). Ponadto jest to komplet interfiksw o ta-
kiej wasnosci. Zaden z interfiksw homograficznych z koncwka fleksyjna be-
dac
a wykadnikiem liczby mnogiej nie jest dodatnio skorelowany z cecha liczby
pojedynczej2 . Korelacje ujemne (ponizej drugiej kreski) mozemy traktowac jako
2W jezyku niemieckim wystepuje -s jako koncwka fleksyjna bedaca wykadnikiem liczby
mnogiej. Stwierdzono jednak, ze rzeczowniki nalezace
do tej grupy odmiany, nigdy nie przyjmuja
interfiksu +s, gdy pojawiaja sie jako pierwszy czon zozenia. Interfiks +s jest wiec traktowany
jako odpowiednik wykadnika dopeniacza w liczbie pojedynczej lub jako interfiks nieparadyg-
matyczny, gdy wystepuje np. z wyrazami rodzaju zenskiego, ktre nigdy nie maja koncwki flek-
syjnej -s (por. Fuhrhop 1998).
Interfiks Liczba 2 Interfiks Liczba MI k 2MI

+s sg 0,2395 1411,8954 +e pl 1,8036 3,4910
+n pl 0,2066 1050,4918 -um+a pl 1,6882 3,2225
+en pl 0,1172 338,0592 -o+en pl 1,6696 3,1812
pl 0,0740 134,9392 +er pl 1,6475 3,1330
+er pl 0,0635 99,1602 -um+en pl 1,6012 3,0340
-um+en pl 0,0590 85,6554 -a+en pl 1,2939 2,4519
+e pl 0,0533 69,8394 +en pl 1,2799 2,4282
+e pl 0,0358 31,4983 +e pl 1,2585 2,3924
-um+a pl 0,0319 25,0731 +n pl 1,1799 2,2655
-o+en pl 0,0302 22,4238 +er pl 0,7981 1,7388
-a+en pl 0,0267 17,5856 -en sg 0,4210 1,3389
+er pl 0,0254 15,8748 -e+s sg 0,2835 1,2172
-en sg 0,0162 6,4437 +es sg 0,2175 1,1627
+es sg 0,0156 5,9560 +s sg 0,2020 1,1503
-e+s sg 0,0137 4,5987 pl 0,1978 1,1469
-e sg 0,0096 2,2642 -e sg 0,0628 1,0445
-us+en sg -0,0013 0,0394 -us+en sg -0,0644 0,9563
-e pl -0,0071 1,2573 sg -0,0813 0,9452
+es pl -0,0153 5,7408 -e pl -0,1433 0,9054
+er sg -0,0275 18,6148 +er sg -0,4746 0,7196
-a+en sg -0,0281 19,3936 +s pl -0,7757 0,5841
+e sg -0,0545 73,2147 +es pl -0,8779 0,5441
-um+en sg -0,0575 81,3492 +n sg -0,8805 0,5432
+er sg -0,0660 107,1124 +en sg -0,9972 0,5010
sg -0,0788 152,7764 +e sg -0,9989 0,5004
+en sg -0,1169 336,0933 -a+en sg -1,1025 0,4657
+n sg -0,2128 1114,6188 -um+en sg -1,7114 0,3054
+s pl -0,2323 1328,1455 +er sg -2,1639 0,2231
Tablica 8.4: Rankingi zaleznosci miedzy interfiksem a liczba odpowiednika wy-

razu okreslajacego
zozenia wedug miar , 2 oraz MI dla danych
niefiltrowanych i nieweryfikowanych z listy LN
komplementarne do korelacji dodatnich. Wyniki lezace pomiedzy kreskami sa sta-

tystycznie nieistotne, tzn. nie stwierdzono wspzaleznosci miedzy interfiksem
a liczba odpowiednika. Nawet dla wynikw statystycznie bardzo istotnych same
wartosci korelacji wskazuja na co najwyzej saba dodatnia korelacje. Jedynie pary
(+s, sg) i (+n, pl) przekraczaja prg 0,2 dla .
Dziwi nieco wysoka pozycja pary (, pl). Cecha braku interfiksu i cecha
liczby mnogiej w odpowiedniku sa wskazane jako istotnie wspzalezne. Wy-
nika to jednak z prostego faktu, ze brakujacy interfiks jest najczestszym zja-
wiskiem wsrd badanych interfiksw i wtedy nawet mae rznice w dystrybu-
cji liczby mnogiej wspwystepujacej z w porwnaniu z oglnym rozkadem

liczby mnogiej wsrd polskich odpowiednikw sa statystycznie bardzo istotne.
Interfiksy +s oraz wystepuja w ponad 87% zozen dwuczonowych w korpusie,
stad
oglny rozkad liczby wynika w znacznym stopniu z rozkadu odpowied-
nikw tych dwch interfiksw. Jesli teraz interfiks +s ma istotna tendencje do
wspwystepowania z liczba sg, to bedzie mia automatycznie istotna tenden-
cje wspwystepowania z liczba pl.
Nieco inna sytuacja ujawnia sie w prawej tabeli w rankingu opartym na war-
tosciach MI. Tutaj pierwsze miejsca zajmuja tylko i wyacznie interfiksy ho-
mograficzne z wykadnikami liczby mnogiej wspwystepujace z liczba mnoga
w polskim odpowiedniku. Wartosci wspczynnika MI mozna interpretowac nieco
atwiej w postaci k 2MI . Wtedy np. wartosc k 3,4910 dla interfiksu +e
oraz liczby pl oznacza, ze prawdopodobienstwo zaobserwowania wykadnika
liczby mnogiej w polskim odpowiedniku po zaobserwowaniu interfiksu +e jest
3,4910 razy wieksze, niz prawdopodobienstwo zaobserwowania liczby pl dla
polskiego odpowiednika dowolnego zozenia z listy LN. Jesli dodatkowo wez-
miemy pod uwage, ze na podstawie lewej tabeli rznice te sa statystycznie istotne,
to wydaje sie, ze istnieje stosunkowo mocny zwiazek miedzy interfiksem +e
a liczba mnoga. Dla wszystkich interfiksw homograficznych z wykadnikami
liczby mnogiej z wyjatkiem
interfiksu +er, wspczynnik k wynosi co najmniej 2.
Dla +er i pl przyjmuje wartosc niewiele mniejsza niz 2.
Przyjrzyjmy sie raz jeszcze parom (, pl) oraz (+s,sg). W rankingu wedug
MI juz nic nie wskazuje na istotny zwiazek miedzy elementami tych par. O ile
rznice byy statystycznie istotne przez sama liczbe przykadw, to MI jest dla obu
par bardzo bliski 0,2, a k jest bliskie 1,15. Pamietajmy jednak, ze poniewaz 87%
zozen w korpusie ma interfiks lub +s, to nie mozemy oczekiwac znacznych
rznic miedzy rozkadami warunkowymi a oglnymi.
W tablicy 8.5 zestawilismy te same wyniki dla listy LB. Nie bedziemy ich
tak szczegowo omawiali jak w przypadku listy LN. Otrzymalismy prawie iden-
tyczne wyniki jak dla tablicy LN, mimo faktu, ze w przypadku listy LN mamy do
czynienia ze zrdem stworzonym w peni automatycznie, a w przypadku listy LB
wykorzystano materia, ktry zosta zweryfikowany przez zesp leksykografw.
Zmieniy sie nieznacznie kolejnosci interfiksw, co jednak nie wpywa w zadnym
stopniu na interpretacje wynikw. Stad mozemy wywnioskowac, ze w peni au-
tomatycznie zebrany materia nadaje sie do przeprowadzenia badan jezykoznaw-
czych.
8.1.7 Wnioski
Jak nalezy interpretowac przedstawione informacje w porwnaniu z wynikami
uzyskanymi np. przez Dressler et al. (2001) oraz Koester et al. (2004)? W swietle
Interfiks Liczba 2 Interfiks Liczba MI k 2MI

+s sg 0,2488 1290,9993 +e pl 1,8408 3,5820
+n pl 0,2133 948,8845 -um+a pl 1,7883 3,4541
+en pl 0,1089 247,1526 +er pl 1,7548 3,3747
pl 0,0820 140,4161 -um+en pl 1,6773 3,1983
+er pl 0,0744 115,5740 -o+en pl 1,4809 2,7912
-um+en pl 0,0586 71,6609 +e pl 1,2657 2,4045
+e pl 0,0527 57,9211 +en pl 1,2336 2,3516
+e pl 0,0411 35,2641 +n pl 1,1982 2,2945
-um+a pl 0,0319 21,2324 -a+en pl 0,9403 1,9190
+er pl 0,0298 18,5749 +er pl 0,8644 1,8205
-o+en pl 0,0244 12,4427 -en sg 0,4128 1,3313
-e sg 0,0218 9,9062 -us+en sg 0,4128 1,3313
-e+s sg 0,0195 7,9607 -e+s sg 0,4128 1,3313
-en sg 0,0183 6,9646 pl 0,2225 1,1668
-a+en pl 0,0169 5,9571 +s sg 0,2064 1,1538
+es sg 0,0150 4,6744 +es sg 0,1971 1,1464
-us+en sg 0,0098 1,9884 -e sg 0,1396 1,1016
+es pl -0,0163 5,5513 sg -0,0906 0,9391
-a+en sg -0,0180 6,7545 +er sg -0,5150 0,6998
-e pl -0,0230 10,9942 -e pl -0,5423 0,6867
+er sg -0,0320 21,2975 -a+en sg -0,5872 0,6657
+e sg -0,0534 59,5849 +s pl -0,8158 0,5681
-um+en sg -0,0582 70,7701 +en sg -0,8788 0,5438
+er sg -0,0770 123,6686 +n sg -0,8823 0,5425
sg -0,0877 160,2983 +es pl -0,9077 0,5330
+en sg -0,1075 241,1502 +e sg -0,9622 0,5133
+n sg -0,2206 1015,1010 -um+en sg -1,9795 0,2536
+s pl -0,2388 1189,1760 +er sg -2,6378 0,1607
Tablica 8.5: Rankingi zaleznosci miedzy interfiksem a liczba odpowiednika wy-

razu okreslajacego
zozenia wedug miar , 2 oraz MI dla danych
recznie weryfikowanych z listy LB
naszych wynikw stwierdzamy, ze odrzucenie funkcji zaznaczania liczby mno-

giej w przypadku interfiksw homograficznych z wykadnikami liczby mnogiej,
jest zbyt pochopne. Zaleznosci miedzy wystepowaniem takiego interfiksu a poja-
wieniem sie wykadnika liczby mnogiej dla odpowiednika pierwszego czonu nie-
mieckiego zozenia sa statystycznie istotne i to na bardzo wysokim poziomie. Co
wiecej, zaobserwowano zaskakujac a regularnosc w przedstawionych wynikach:
dokadnie wszystkie interfiksy homograficzne z wykadnikami liczby mnogiej sa
wspzalezne z liczba mnoga po polskiej stronie. Brak niektrych interfiksw z tej
grupy jest rezultatem zbyt maych czestosci w tablicach kontyngencji, co dopro-

wadzio do ich odrzucenia. Wyniki sa o tyle wartosciowe, iz nie zakadalismy
takich zaleznosci przed wykonaniem eksperymentu, rankingi mwia same za sie-
bie.
Z drugiej strony trzeba wziac
pod uwage niskie wspczynniki korelacji. Na
ich podstawie mozemy stwierdzic, ze zaobserwowalismy jedynie pewna tenden-
cje do wspwystepowania, a nie absolutne reguy. Jednak w niektrych przypad-
kach moga one przyjac charakter regu. W przypadku rankingu na podstawie MI
mozna wyniki traktowac co najmniej jako wskazwki. Gdy wyobrazimy sobie sta-
tystyczny system tumaczenia maszynowego, to informacja, ze prawdopodobien-
stwo przetumaczenia zozenia z interfiksem +er na odpowiednik z przydawka
w liczbie mnogiej jest trzy razy wieksze niz w przypadku dowolnego zozenia, to
mozna stworzyc odpowiednia regue dla takich zozen.
Podsumowujac stwierdzamy, ze interfiksy homograficzne z koncwkami flek-
syjnymi bedacymi
wykadnikami liczby mnogiej oraz liczba mnoga odpowied-
nika pierwszego czonu zozenia sa wspzalezne z kierunkiem dodatnim. Zalez-
nosci te sa stosunkowo sabe, nie nalezy ich jednak kategorycznie odrzucac. Do-
datkowo stwierdzamy, ze mozna uzyskac prawie identyczne wyniki dla materiau
zebranego w peni automatycznie jak i dla recznie weryfikowanych danych.
8.2 O zjawisku penej rwnowaznosci

Jednym z celw niniejszej pracy jest zestawienie informacji kwantytatywnych
w taki sposb, by mogy one zostac wykorzystane w przyszych aplikacjach prze-
twarzajacych
niemieckie zozenia nominalne. Przykadem takiej aplikacji moze
byc narzedzie tumaczace
niemieckie zozenia nominalne na jezyk polski. Popu-
larne podejscia do automatycznego tumaczenia angielskich nominal compounds
na inne jezyki sa oparte na tzw. syntactic patterns, czyli na wzorcach skadnio-
wych (por. np. Tanaka i Baldwin 2003, Baldwin i Tanaka 2004). Na ogl proce-
dura tumaczenia maszynowego oparta na wzorcach skadniowych dla dwuczo-
nowych noun compounds postaci N1 N2 wyglada nastepujaco
(dla przykadu wy-
bralismy jezyk francuski jako jezyk docelowy):
1. Stwrz liste tumaczen dla wyrazu okreslajacego.

2. Stwrz liste tumaczen wyrazu okreslanego.
3. Dla kazdego wzorca skadniowego (np. N2 de la N1, N2 de l N1 itd.)

podstaw do wzorca wszystkie mozliwe kombinacje tumaczen wyrazu okre-
slajacego
i wyrazu okreslanego w ustalonych pozycjach wzorca.
4. Wykorzystaj rzne zrda wiedzy do oceny powstaych tumaczen.
5. Wybierz najlepiej oceniona fraze jako najlepsze tumaczenie.
Wsplne dla wszystkich tych metod jest zaozenie, ze wiekszosc angielskich

zozen nominalnych mozna tumaczyc kompozycyjnie. Dla zozen zidiomatyzo-
wanych opisana metoda nie powiedzie sie. Stad metody oparte na wzorcach ska-
dniowych sa aczone
z metodami opartymi na sownikach statycznych. Sownik
statyczny powinien zawierac tumaczenia mozliwie wielu zozen zidiomatyzowa-
nych. Z kompozycyjnej metody tumaczenia powinno sie korzystac tylko wtedy,
gdy zozenie nie zostanie odnalezione w sowniku.
Wiekszosc przedstawionych w rozdziaach 7.3 oraz 7.5 struktur skadniowych
mozna potraktowac jako uproszczone wzorce skadniowe w aplikacji tumacza-
cej niemieckie rzeczowniki zozone na polskie grupy nominalne. Podobnie jak
wczesniej ograniczamy sie w tym rozdziale do zozen typu N+N. Lepszymi wzor-
cami byyby pene anotacje skadniowe przed spyceniem, jednak dla celw tego
rozdziau ograniczymy sie do anotacji pytkiej. Zaobserwowalismy, ze piec pod-
stawowych typw struktur skadniowych pokrywa okoo 94% polskich odpowied-
nikw. Jesli wykluczymy strukture N!, ktra nie nadaje sie do kompozycyjnego
tumaczenia dwuczonowych zozen, to struktury N! A / A N!, N N-gen, N prep
N nadal pokrywaja ponad 85% mozliwych struktur dla polskich ekwiwalentw.
8.2. O zjawisku penej rwnowaznosci 209
Gdy wrcimy do punktw 3. i 4. wyzej podanej procedury, to przedstawione

w rozdziale 7.5 czestosci wzgledne mozna traktowac jako jedno ze zrde wie-
dzy. Po pierwsze, uzyskujemy z podanych rozkadw liste mozliwych wzorcw
skadniowych, po drugie, mozemy na ich podstawie odczytac prawdopodobien-
stwa wyboru wzorcw pod warunkiem, ze podane zozenie mozna sparafrazowac
w okreslony sposb. Innym sposobem jest postulowana w pracy Jeziorski (1981)
tzw. volle quivalenz (pena rwnowaznosc), ktra przyblizylismy juz w roz-
dziale 2.2.1.1 i ktra zajmiemy sie raz jeszcze w nastepnych podrozdziaach.
8.2.1 Pena rwnowaznosc wedug Jeziorskiego

W pracy Jeziorski (1981) jej autor broni zalety metody opartej na parafrazach mie-
dzy innymi za pomoca argumentu, ze czesto struktura skadniowa i semantyczna
polskiego ekwiwalentu niemieckiego zozenia pokrywa sie dokadnie ze struk-
tura skadniowa i semantyczna parafrazy danego zozenia. Zjawisko to okresla
w tej pracy jako volle quivalenz, czyli pena rwnowaznosc miedzy struktura
geboka zozenia a struktura powierzchniowa polskiego odpowiednika. W pracy
Jeziorski (1983) nie odnajdziemy okreslenia volle quivalenz, jednak ta sama
idea jest centralnym elementem rozwazan autora, co widac w nastepujacym
frag-
mencie:
Die Grundlage unserer konfrontativen Darstellung des K[ompo-

situms] im Dt. bildet die folgende Annahme: Die dt. K knnen auf
vielfltige syntaktische Verbindungen zurck gefhrt werden, die
sich mit ihnen semantisch weitgehend decken. Diese syntaktsich-
semantischen TS [Tiefenstrukturen] stimmen in den meisten Fllen
semantisch und formal mit den pol. quivalenten berein und helfen
demzufolge, die richtige bersetzungsmglichkeit zu whlen. Wir
wrden sogar behaupten, dass die Auflsung der dt. K in eine WG
[Wortgruppe] oder eine andere ihnen zugrundeliegende Konstrukion
oft zur Notwendigkeit wird. (Jeziorski 1983, str. 71)
W tym cytacie pojawiaja sie dwa zaozenia: po pierwsze, ze zozenia nomi-

nalne i grupy nominalne bedace ich parafrazami sa synonimiczne, a po drugie, ze
te parafrazy pokrywaja sie semantycznie i strukturalnie z polskimi ekwiwalentami
parafrazowanych zozen. Szczeglnie ostatnie zdanie powyzszego fragmentu jest
bardzo mocnym twierdzeniem, w ktrym Jeziorski podnosi czynnosc parafrazo-
wania do rangi warunku koniecznego dla wyboru poprawnego tumaczenia wielu
niemieckich zozen. Jeszcze na tej samej stronie twierdzenie to ulega pewnemu
osabieniu:
Die Tatsache der bereinstimmung von TS der dt. ZS [Zusam-

mensetzung] und ihrem pol. quivalent darf natrlich nicht verabso-
lutiert werden. Das Dt. und das Pol. gelten als nicht verwandte Spra-
chen. Sowohl fr die eine als auch die andere Sprache stehen prin-
zipiell die gleichen, aber, was die Frequenz der verschiedenen Ty-
pen und Untertypen betrifft, unterschiedliche Wortbildungsmodelle
zur Verfgung. (Jeziorski 1983, str. 71)
Jeziorski przyznaje w tym fragmencie, ze czestosci stosowania rznych mo-

deli sowotwrczych w jezyku niemieckim i polskim moga sie rznic, nie rozsze-
rza tego jednak na struktury skadniowe, na ktrych sie gownie opiera. Co wiecej,
jak juz wielokrotnie zauwazylismy, nie podaje tych czestosci dla swoich danych.
8.2.2 Analiza danych pod wzgledem penej rwnowaznosci

W przypadku naszego materiau podalismy dokadne czestosci dla zestawu A
w rozdziale 7.5. Poniewaz dla zozen z zestawu A posiadamy informacje o od-
powiednich parafrazach mozemy sprawdzic, na ile koncepcja peniej rwnowaz-
nosci sprawdza sie jako regua dla tumaczenia. Skupimy sie na trzech najwiek-
szych grupach zozen wedug typu parafrazy. Beda to zozenia z parafrazami typu
gen, prep oraz adj. Pena rwnowaznosc zachodzi wtedy, gdy ekwiwalenty zo-
zen o parafrazach typu gen maja struktury skadniowe N! N-gen, dla ekwiwalen-
tw zozen o parafrazach prep struktury skadniowe N! prep N oraz dla zozen
z parafrazami typu adj struktury typu N! A/A N!. Przypominamy, ze udzia tych
trzech rznych typw parafraz w zestawie A wynosi odpowiednio 45,0%, 32,6%
i 6,5% dla gen, prep oraz adj.
Na rysunku 8.1 zestawilismy raz jeszcze rozkady podane w rozdziale 7.5
w postaci graficznej. Dla dokadnych danych liczbowych odsyamy wasnie do
tego rozdziau. Gdy skupimy sie na pierwszych czterech strukturach skadnio-
wych z wyaczeniem
struktury N!, to na pierwszy rzut oka wydaje sie, ze przy-
najmniej dla zozen nominalnych z parafrazami gen i adj mozna zaobserwowac
tendencje potwierdzajace postulowana przez Jeziorskiego pena rwnowaznosc.
Dla zozen z parafrazami typu gen ponad 50% odpowiednikw ma strukture ska-
dniowa N! N-gen, a dla zozen z parafraza adj odsetek dla struktur typu N! A
/ A N! wynosi w sumie nawet 76,5%. Dla zozen z parafrazami tworzonymi za
pomoca fraz przyimkowych typu prep sytuacja wyglada nieco inaczej. Najwiek-
sza grupe z 46,4% tworza tutaj ekwiwalenty ze strukturami typu N! A / A N!,
co wiecej odsetek ten jest nawet wiekszy niz udzia tych struktur w przypadku
oglnym niezaleznym od parafrazy, gdzie takie struktury maja udzia 41,2%.
Niemniej widzimy, ze proporcja struktur ekwiwalentw typu N! prep N, czyli
struktury wasciwej wedug zasady penej rwnowaznosci, wynoszaca 10,2% jest
(a) Odpowiedniki zozen z parafraza gen
(b) Odpowiedniki zozen z parafraza prep
(c) Odpowiedniki zozen z parafraza adj
Rysunek 8.1: Graficzne porwnanie rozkadw odpowiednikw dla podstawo-

wych typw parafraz
znacznie podwyzszona w porwnaniu z pozostaymi grupami jak i w porwnaniu

z oglnym rozkadem. W pracy Jeziorski (1983) niestety nie znajdziemy informa-
cji, ktra z grup ekwiwalentw dla zozen z parafraza z grupa przyimkowa zaj-
muje pierwsze miejsce pod wzgledem czestosci. Jeziorski przyznaje co prawda,
ze w przypadku zozen z parafraza przyimkowa oraz ich odpowiednikw stwo-
rzenie systemu regu jest trudne. Wedug niego wynika to jednak z wieloznacz-
nosci przyimkw w obu jezykach (por. Jeziorski 1983, str. 90). Na tej podstawie
mozna wywnioskowac, ze wedug Jeziorskiego nadal obowiazywaaby w wiek-
szosci przypadkw zasada peniej rwnowaznosci dla tumaczenia zozen z para-
fraza typu prep. W miejscu, gdzie Jeziorski przedstawia odpowiedniki z przydaw-
kami przymiotnikowymi dla zozen z parafrazami prep, nie wspomina rwniez
o liczebnosci tej grupy (por. Jeziorski 1983, str. 93).
W podrozdziale 8.1.5 przedstawilismy miare zaleznosci dla zmiennych loso-
wych MI w kontekscie badan nad funkcja interfiksw. Te sama miare mozemy wy-
korzystac do oceny zwiazkw
miedzy parafrazami zozen a strukturami ich odpo-
wiednikw. W tym przypadku nie musimy korzystac z tablic kontyngencji, tylko
posuzymy sie bezposrednio wzorem 8.3 oraz prawdopodobienstwami Ppy|xq
i Ppyq. Odczytujemy wtedy np. prawdopodobienstwo odpowiednika N! N-gen
pod warunkiem, ze zozenie ma parafraze typu gen, czyli PpN! N-gen|genq
0,5200, z tablicy 7.9 zamieniajac wartosc procentowa na prawdopodobienstwo.
Odpowiednio korzystamy z tablicy 7.3 w celu ustalenia np. prawdopodobienstwa
cakowitego PpN! N-genq 0,3410. Struktury N! A i A N! traktujemy jako jedna
strukture N! A / A N!, stad prawdopodobienstwa dla obu struktur sa sumowane.
W tablicy 8.6 zestawilismy raz jeszcze trzy podstawowe typy parafraz
niemieckich rzeczownikw zozonych oraz trzy podstawowe rodzaje struktur
skadniowych polskich odpowiednikw. Dla kazdej pary zozonej z parafrazy
i struktury skadniowej podalismy odpowiednie prawdopodobienstwo warunkowe
i prawdopodobienstwo cakowite struktury skadniowej. Na podstawie tych war-
tosci obliczylismy MI i wspczynnik k. Przypominamy, ze k jest ilorazem praw-
dopodobienstwa warunkowego oraz odpowiedniego prawdopodobienstwa cako-
witego i informuje o tym, ze prawdopodobienstwo warunkowe jest k razy wieksze
od prawdopodobienstwa cakowitego. W rozdziale 8.1.5 uznalismy, ze k powinno
wynosic co najmniej 2, abysmy mogli mwic o zauwazalnej zaleznosci miedzy
badanymi zmiennymi losowymi. Odpowiednio wartosc MI powinna byc wieksza
badz
rwna 1, jezeli chcemy mwic o zauwazalnej korelacji dodatniej. W naszym
przypadku tylko jedna para spenia takie warunki, a mianowicie parafrazy prep
oraz struktura odpowiednika typu N! prep N. Jedynie w tym przypadku, praw-
dopodobienstwo wystapienia
pewnej struktury skadniowej pod warunkiem, ze
zozenie mozna sparafrazowac w okreslony sposb, jest ponad dwa razy wieksze
niz prawdopodobienstwo wystapienia
struktury odpowiednika w ogle. Niemniej
jednak we wszystkich przypadkach zwiazki wynikajace z penej rwnowaznosci
Parafraza Struktura Ppy|xq Ppyq MI k 2MI

gen A N! / N! A 28,7% 41,2% -0,5216 0,6966
N! N-gen 52,0% 34,1% 0,6087 1,5249
N! prep N 1,9% 4,6% -1,2756 0,4130
prep A N! / N! A 46,4% 41,2% 0,1715 1,1262
N! N-gen 26,0% 34,1% -0,3913 0,7625
N! prep N 10,2% 4,6% 1,1489 2,2174
adj A N! / N! A 76,5% 41,2% 0,8928 1,8568
N! N-gen 6,5% 34,1% -2,3913 0,1906
N! prep N 1,1% 4,6% -2,0641 0,2391
Tablica 8.6: Zaleznosci miedzy parafraza a struktura ekwiwalentu wedug miary

wzajemnej informacji MI
wykazuja sie dodatnia korelacja, z tym ze bardzo saba. Mozemy zatem jedynie
stwierdzic, ze zozenia z parafrazami strukturalnie rwnowaznymi ze strukturami
odpowiednikw tych zozen maja pewna podwyzszona tendencje do wspwyste-
powania. Pozostaje pytanie, czy te tendencje sa wystarczajaco silne, aby mozna
byo je wykorzystac w systemie tumaczenia automatycznego jako podstawowy
mechanizm doboru wzorcw skadniowych tumaczen.
Aby odpowiedziec na to pytanie, wystarczy przeprowadzic may eksperyment

myslowy. Zazmy, ze stworzylismy system tumaczenia podobny do systemw
opisanych na poczatku tego podrozdziau, ktry dobiera struktury skadniowe
odpowiednikw na podstawie zasady penej rwnowaznosci. Zozenie o okre-
slonej parafrazie jest tumaczone za pomoca rwnowaznej struktury skadnio-
wej. Oznacza to, ze musimy miec do dyspozycji algorytm przydzielajacy zo-
zeniom ich poprawne parafrazy. Ograniczamy sie tutaj do parafraz typu gen,
prep oraz adj. Zozenia o innych typach parafrazy, np. idiom, sa tumaczone
na podstawie sownika. Jaka bedzie zatem trafnosc takiego systemu pod wzgle-
dem doboru poprawnej struktury skadniowej w jezyku polskim, jesli zaozymy,
ze wszystkie parafrazy sa tworzone poprawnie? Mozemy obliczyc przewidywana
trafnosc systemu na podstawie danych z zestawu A i czestosci dla parafraz gen,
prep oraz adj, ktre wystepuja w zestawie A odpowiednio 1818, 1325 oraz
260 razy. Czestosci te oznaczamy przez f pgenq, f pprepq i f padjq. Mamy zatem
N 1818 1325 260 3393 przykadw. Jako trafnosc dla poszczeglnego
typu parafrazy i odpowiadajacej struktury przyjmujemy odpowiednie prawdopo-
dobienstwa warunkowe z tablicy 8.6.
Wybieramy tylko te pary parafraz i struktur, ktre sa zgodne z zasada penej

rwnowaznosci. Otrzymujemy nastepujacy
wynik, ktry jest suma trafnosci dla
poszczeglnych typw parafrazy wazona przez liczbe zozen w kazdej grupie:
t f pgen
N
q PpN! N-gen|genq
f pprepq
N
PpN! prep N|prepq
f padjq
N
PpN! A / A N!|adjq
1818 1315 260
3393
0,520
3393
0,102
3393
0,765
0,377,
Trafnosc dla takiej metody odgadywania najlepszych wzorcw skadniowych
wynosiaby zatem zaledwie 37,7%, jesli kierowano by sie tylko i wyacznie zasada
penej rwnowaznosci. Jest to zdecydowanie za mao dla dziaajacego systemu
tumaczenia. Co wiecej, mozna bardzo atwo wskazac metode lepsza niz pena
rwnowaznosc, np. wystarczy zawsze wybierac strukture N! N-gen, wtedy dla
tych samych zaozen co poprzednio otrzymalibysmy system z trafnoscia na pozio-
mie 38,4%. Przy kazdorazowym wyborze struktury N! A / A N! trafnosc wyno-
siaby 39,2%, czyli kolejny wynik lepszy niz dla penej rwnowaznosci. Najlepsza
trafnosc osiagniemy,
gdy zamiast zasady penej rwnowaznosci przyjmiemy dla
kazdej parafrazy wybr najczestszej klasy wzorcw skadniowych. Dla parafrazy
gen bedzie to N! N-gen, dla pozostaych N! A / A N!. Wtedy przewidywana
trafnosc wynosi 51,7%. Ostatnia metoda tak naprawde zachowuje zasade penej
rwnowaznosci dla parafraz typu gen i typu adj, jednak nie dla prep. Sabe wy-
niki penej rwnowaznosci dla zozen z parafrazami typu prep sa o tyle ciekawe,
iz w naszym eksperymencie nie pojawia sie problem doboru przyimka. Ograni-
czamy sie tylko do abstrakcyjnego przyimka prep.
Wyznaczalismy wiec grna granice dla skutecznosci algorytmu korzystaja-
cego z penej rwnowaznosci jako gwnej zasady dziaania. W przypadku bez-
kompromisowym, trafnosc wynosiaby 37,7%, w przypadku zmodyfikowanym na
korzysc najczestszych struktur 51,7%. Nalezy jednak pamietac, ze jest to istotnie
grna granica trafnosci, a niekoniecznie realistyczny wynik, poniewaz zaozyli-
smy na poczatku, ze dla kazdego zozenia posiadamy informacje o jego poprawnej
parafrazie. W sytuacji rzeczywistej nie ma dostepu do takich informacji. Mozemy
zaozyc, ze czowiek potrafiby wzglednie poprawnie sparafrazowac dowolne zo-
zenie, jednak w rozdziale 5 pokazalismy, ze sama trafnosc automatycznego pa-
rafrazowania nie przekracza 68,7%. Stad rzeczywista trafnosc systemu tumacza-

cego na podstawie parafraz trzeba przeskalowac przez trafnosc systemu parafra-
zujacego.
Musimy sie wiec liczyc z rzeczywista trafnoscia systemu w okolicach
36% w przypadku najlepszego systemu, a w okolicach 26% dla systemu korzy-
stajacego
z samej penej rwnowaznosci. Stwierdzamy, ze metoda tumaczenia na
podstawie parafrazy zozenia wydaje sie byc podejsciem nieprzydatnym do auto-
matycznego tumaczenia niemieckich zozen nominalnych na jezyk polski.
8.2.3 Analogia a wybr wzorcw skadniowych

W tym rozdziale przedstawimy zalazki alternatywnej metody wyboru najlepszego
wzorca skadniowego w aplikacji tumaczacej niemieckie zozenia nominalne na
jezyk polski. Podobnie jak w przypadku penej rwnowaznosci metoda ta korzysta
tylko z wiedzy o zrdowym zozeniu. W przyszosci nalezy oczywiscie uwzgled-
nic dodatkowe parametry jak np. ocene jakosci wygenerowanego polskiego tu-
maczenia itp.
Wydaje sie, ze czesto nie docenia sie wkadu analogii przy tumaczeniu zo-
zen nominalnych. Nowe zozenia sa kojarzone z innymi, podobnymi przykadami,
ktre na dodatek mogy pojawic sie w podobnych kontekstach. Podstawowa za-
sada analogii brzmi, ze podobienstwo formalne pozwala wnioskowac o podobien-
stwie semantycznym. Tumaczenie moze sie odbyc w nastepujacy sposb: dla
nieznanego zozenia sprawdzamy liste znanych zozen wraz z ich tumaczeniami
i wybieramy wsrd nich zozenia o najwiekszym stopniu podobienstwa do tu-
maczonego zozenia. Nastepnie tumaczenie danego zozenia nominalnego jest
tworzone na podstawie tumaczen najbardziej podobnych zozen.
Takie podejscie mozna tez zastosowac do problemu wyboru wzorca skadnio-
wego. Zamiast listy przykadowych zozen z tumaczeniami, wykorzystuje sie li-
ste zozen i odpowiednich wzorcw. Dla nieznanego zozenia nominalnego wy-
biera sie wtedy wzorzec przypisany do najbardziej podobnego zozenia. Gdy kilka
zozen jest podobnych w rwnym stopniu, bierze sie pod uwage wszystkie takie
zozenia. Wykorzystuje sie rzne kryteria wyboru najlepszego wzorca na podsta-
wie wszystkich podobnych zozen, np. wybiera sie najczestszy wzorzec. Pozostaje
pytanie, w jaki sposb nalezy mierzyc stopien podobienstwa miedzy dwoma zo-
zeniami. Mozliwosci jest oczywiscie wiele.
W pewnym sensie pena rwnowaznosc rwniez opiera sie na koncepcji po-
dobienstwa. Z tym, ze jedyna cecha dystynktywna jest typ parafrazy danego zo-
zenia. Stad dla kazdego nowego zozenia caa klasa zozen o tej samej parafrazie
tworzy zbir zozen rwnie podobnych. Wtedy pena rwnowaznosc peni zadanie
funkcji wybierajacej najlepszy wzorzec skadniowy, czyli wzorzec formalnie rw-
nowazny z typem parafrazy. Innym przykadem byaby funkcja wyboru zliczajaca
wzorce dla wszystkich zozen podobnych, ktra nastepnie wybraaby najczestszy
wzorzec. Jest to przeformuowanie wyzej opisanej metody wyboru wzorca, dla
ktrej grny prg trafnosci wynosi 51,7%.
Jak widzielismy, relacja podobienstwa oparta tylko na gwnych typach pa-

rafraz tworzy bardzo duze klasy podobienstwa, dla ktrych zasada penej rw-
nowaznosci dziaa tylko jako tendencja, a nie jako absolutna regua. Zamiast pa-
rafrazy mozna wybrac inne cechy zozenia, na podstawie ktrych zozenia beda
porwnywane. W rozdziale 2.2.3 przedstawilismy miedzy innymi poglady pocho-
dzace
z prac Heringer (1984b;a) oraz Morciniec (1964). Na podstawie tych prac
mozemy wyrznic nastepujace
cechy zozenia, ktre sa istotne dla interpretacji
(dla tumaczenia) zozen nominalnych:
1. leksemy, ktre biora udzia w zozeniu;

2. semantyka tych leksemw;
3. kolejnosc tych leksemw w zozeniu;
Inne parametry takie jak kontekst czy rzne typy wiedzy w takim ujeciu nie sa
wasnosciami samego zozenia tylko informacjami zewnetrznymi. Nie bedziemy
ich uwzgledniali przy dalszych rozwazaniach. W przypadku zozen typu N+N
tworzymy zatem wektor zozony z czterech elementw, np. dla zozenia Preisan-
stieg wektor przyjmie postac
(Preis_N, P O S S E S S I O N, Anstieg_N, A C T ),
gdzie pierwszy element to leksem dla pierwszego czonu, drugi element to po-
jecie opisujacy
jego semantyke, trzeci element to leksem dla drugiego czonu
a czwarty element to semantyka drugiego czonu. Kolejnosc czonw jest od-
zwierciedlana w kolejnosci elementw w wektorze cech. Pojecia semantyczne
pochodza ze sownika aplikacji P OLENG, z ktrego korzystalismy w tej pracy juz
wielokrotnie.
Dla dwch wektorw X i Y powyzszej postaci mozemy obliczyc odlegosc
miedzy tymi wektorami za pomoca tzw. wazonej metryki Manhattan:
n
pX ,Y q wi pxi , yi q, (8.6)

i 1
gdzie #
0 , gdy xi yi
px, yq (8.7)
1 , gdy xi yi
,
Wartosci wi sa wagami dla poszczeglnych cech. Pojecia odlegosci i podo-

bienstwa sa dualne, czyli wektory o mniejszej wzajemnej odlegosci sa bardziej
podobne do siebie i odwrotnie. W przypadku niewazonym powyzsza metryka zli-
cza po prostu liczbe rznych wartosci dla cech okreslonych w tych samych pozy-
cjach porwnywanych wektorw. Wersja wazona przydziela wybranym cechom
Wektor cech Wzorzec skadniowy

(Preis_N, P O S S E S S I O N , Anstieg_N, A C T ) N! N-gen
(Verfahren_N, A C T , Erffnung_N, A C T ) N! N-gen
(EU_N, G R O U P , Mittel_N, P O S S E S S I O N ) N! A
(Wasser_N, S U B S T A N C E , Qualitt_N, A B S T R A C T I O N ) N! N-gen
(Rest_N, A B S T R A C T I O N , Konzern_N, G R O U P ) N! N-gen
(Transit_N, A C T , Land_N, L O C A T I O N ) N! N-gen
(Durchsuchung_N, A C T , Aktion_N, A C T ) N! A
... ...
Tablica 8.7: Fragment listy przykadw w postaci wektorw cech z odpowied-

nimi wzorcami skadniowymi
wieksze lub mniejsze znaczenie przy wyznaczaniu podobienstwa. Dla czterech

cech i okreslonych wag opisana metryka moze wyznaczyc az 16 rznych stopni
podobienstwa. W przypadku samych typw parafraz pojawiay sie tylko wartosci
brak podobienstwa lub pene podobienstwo. Co wiecej, zamiast trzech klas
podobienstwa (trzech typw parafraz) mozemy w ten sposb skorzystac z wielu
tysiecy klas w zaleznosci od liczby zozen na liscie przykadw.
Tablica 8.7 przedstawia fragment z listy przykadw przedstawionych w po-
staci wektorw cech. Z kazdym przykadem skojarzono wzorzec skadniowy. Je-
sli bedziemy szukali na takiej liscie przykadu najbardziej podobnego do zozenia
Preisschwankung, to wykorzystamy jego wektor cech
(Preis_N, P O S S E S S I O N, Schwankung_N, A C T ),
Zazmy, ze wszystkie wagi sa rwne 1, wtedy najbardziej podobnym wektorem

jest
(Preis_N, P O S S E S S I O N , Anstieg_N, A C T )
z odlegoscia 1. Dla pozostaych wektorw z przykadu wartosc jest wiek-
sza, zatem wybieramy wzorzec N! N-gen dla tumaczenia wyrazu Preisschwan-
kung. Gdyby na liscie znajdowao sie wiecej wektorw z ta sama odlegoscia,
to
zostaby wybrany wzorzec z najwieksza liczba przykadw. W nastepnym pod-
rozdziale sprawdzimy, jaka trafnosc mozemy osiagn
ac
za pomoca przedstawionej
procedury.
8.2.4 Eksperyment z narzedziem T IMBL

Wykorzystamy publicznie dostepne narzedzie T IMBL (Daelemans i van den
Bosch 2005). T IMBL jest tzw. uczacym
sie klasyfikatorem. Program otrzymuje
na wejsciu liste wektorw dowolnych cech o rwnej dugosci. Kazdemu wek-

torowi przydzielono dokadnie jedna klase. Taka lista tworzy baze przykadw.
Nastepnie mozna podac programowi nowy nieznany wektor cech bez wyrznio-
nej klasy. Zadaniem programu jest przydzielenie wektora do jednej z klas na li-
scie przykadw, czyli klasyfikacja wektora. Gdy jako wektory cech wykorzy-
stamy wyzej opisane wektory z leksemami oraz semantykami, a jako klasy wzorce
skadniowe, to wybr wzorca skadniowego dla pewnego zozenia jest zadaniem
klasyfikacji. Wybr wzorca odbywa sie wtedy dokadnie tak, jak przedstawiono
w poprzednim podrozdziale.
Stworzylismy liste wektorw cech dla 3.093 zozen z parafrazami gen, prep
oraz adj z zestawu A, czyli dla tych samych zozen, ktre wykorzystalismy do
oszacowania grnego progu dla penej rwnowaznosci. Kazdemu z wektorw
cech przydzielono jeden z 33 wzorcw skadniowych, przy czym dla znacznej
wiekszosci przykadw przydzielony wzorzec odpowiada jednej z pieciu najczest-
szych struktur skadniowych. W celu oszacowania trafnosci dla caego zestawu
wykorzystujemy tzw. walidacje krzyzowa metoda Leave-one-out. W tej metodzie
jeden z przykadw jest wykorzystywany jako jednoelementowy zestaw testowy,
pozostae przykady suza jako zestaw uczacy.
Wynik jest obliczany dla jednego
przykadu. Stad wynik wynosi albo 100% albo 0%. Procedura jest powtarzana
dla kazdego z przykadw. Wyniki sa nastepnie usredniane w celu uzyskania jed-
nego wyniku. T IMBL na podstawie materiau wejsciowego sam oblicza wagi dla
poszczeglnych cech w wektorze. Dokadne informacje o wykorzystanych sposo-
bach obliczania wag mozna odnalezc w pracy Daelemans i van den Bosch (2005,
str. 29).
Dla opisanego zestawu zozonego z 3.093 przykadw z 33 rznymi wzor-
cami skadniowymi T IMBL osiaga trafnosc 60,3%. Czyli wynik o wiele lepszy
niz maksymalnie 37,7% dla penej rwnowaznosci, lub 51,7% dla metody wyko-
rzystujacej
najczestsze wzorce. Nalezy tutaj zauwazyc dwa wazne fakty:
Osiagniety
wynik jest wynikiem rzeczywistym, a nie teoretycznym, moze
nawet asymptotycznym, grnym progiem.
Nie korzystano z informacji o parafrazach.
Sprawdzimy jeszcze osiagni

ecia klasyfikatora, gdy do kazdego wektora cech
dodamy informacje o parafrazie. Jesli informacja o parafrazie jest wazna wska-
zwka przy wyborze polskiego wzorca skadniowego, to wyniki powinny sie
znacznie poprawic. Dla tego samego zestawu przykadw co poprzednio z wek-
torami rozszerzonymi o symbol parafrazy T IMBL osiaga trafnosc na poziomie
61,7%, czyli raptem o 1,4% lepszy niz bez parafrazy. Potwierdza to nasze ob-
serwacje, ze parafrazy niemieckich zozen rzeczownikowych oraz struktury ska-
dniowe ich odpowiednikw sa jedynie sabo skorelowane. Niemniej wpyw jest
dodatni. Otrzymane wyniki przecza jednak twierdzeniu, ze parafrazowanie zoze-

nia jest krokiem koniecznym dla tumaczenia tego zozenia.
Skoro mozna osiagn ac dobre wyniki dla wektorw cech, ktre nie zawieraja
informacji o parafrazie zozenia, to mozemy wykorzystac dane z zestawu B. Po-
dobnie jak wyzej tworzymy liste 37.157 wektorw cech, po jednym dla kazdego
zozenia z zestawu. Zastosowanie procedury walidacji krzyzowej dla tej listy po-
zwala osiagn
ac
trafnosc na poziomie 69,9%. Trafnosc rosnie zatem wraz z liczba
przykadw. Kolejna zaleta tego podejscia jest fakt, ze dla dwch wektorw cech
o odlegosci 0 metoda pokrywa sie ze sprawdzaniem wzorcw dla zozenia
w sowniku. Mwi sie wtedy o tzw. perfect matches.
8.2.5 Wnioski
Powyzsze obliczenia i wyniki dla systemw opartych na analogii wskazuja, ze
algorytm doboru wzorca skadniowego dla danego zozenia skorzysta bardziej
z informacji leksykalnych o czonach zozenia niz z semantyki samego zoze-
nia, przynajmniej wtedy, gdy potraktujemy parafraze jako srodek wyrazajacy te
semantyke. Niemniej, grny prg w okolicach 38% dla penej rwnowaznosci po-
stulowanej przez Jeziorskiego jest zaskakujaco niska wartoscia, jednak dokadnie
tak wynika z naszych danych. Jest on nawet na tyle niski, aby w swietle przedsta-
wionych danych zupenie odrzucic susznosc tej zasady. W koncu dla ponad 62%
zozen i ich odpowiednikw nie jest prawda, ze struktury skadniowe ekwiwalen-
tw odpowiadaja formalnie parafrazom zozen.
Nalezy zwrcic uwage na fakt, ze nie negujemy uzytecznosci parafrazy jako
takiej w tumaczeniu przez czowieka czy maszyne. To, ze odpowiedniki polskie
jak pokazalismy w wiekszosci przypadkw nie maja struktury rwnowaznej z nie-
miecka parafraza, nie oznacza, ze dosowne przetumaczenie parafrazy na jezyk
polski bedzie niezrozumiae. Po prostu istnieje wysokie prawdopodobienstwo, ze
rodzimy uzytkownik jezyka polskiego wykorzystaby inna strukture lub ze ist-
nieje juz powszechnie przyjeta struktura, ktra nie odpowiada zasadzie penej
rwnowaznosci. Pojawia sie w takim momencie problem odrznienia tumaczen
poprawnych od akceptowalnych i niepoprawnych, czym nie bedziemy juz sie zaj-
mowali w niniejszej pracy.
Nienajgorsze wyniki osiagni
ete w eksperymencie dla metod opartych na ana-
logii z kolei daja wieksze powody do optymizmu. Nie wiemy natomiast, na ile
mozna te wyniki uoglnic w ramach jakiejs teorii jezykoznawczej i czy mozna
na tej podstawie stwierdzic, ze analogia jest lepszym modelem rwniez w opisie
procesw zwiazanych
z tumaczeniem u czowieka. Jedyne co widzimy to to, ze
klasyfikator, czyli program, radzi sobie cakiem dobrze, gdy wykorzystuje duza
liczbe przykadw i osiaga lepsze wyniki niz byoby to mozliwe za pomoca za-
sady penej rwnowaznosci.
Niepowodzenie zasady penej rwnowaznosci wynika naszym zdaniem z nie-

bezpiecznego zaozenia, iz istnieja regularnosci tumaczeniowe zachodzace
mie-
dzy caymi (duzymi!) klasami wyrazw czy fraz w dwch rznych jezykach. Po-
stulowanie takich zwiazkw
ma naszym zdaniem charakter myslenia zyczenio-
wego. Zarwno niemieckie rzeczowniki zozone jak i ich potencjalne polskie od-
powiedniki powstaja poza sytuacjami zwiazanymi
z tumaczeniem zupenie nieza-
leznie od siebie za pomoca rznych procesw sowotwrczych czy skadniowych.
Semantyczna rwnowaznosc odpowiednikw nie jest gwarantem podobienstwa
struktur miedzy jezykami. Zasada analogii dziaa inaczej. Zakada sie jedynie po-
dobienstwo strukturalne dla semantycznie podobnych jednostek wewnatrz jed-
nego jezyka. Relacje miedzy jezykami wynikaja tylko i wyacznie
z konkretnych
par ekwiwalentw. Brak podobienstwa miedzy strukturami odpowiednikw nie
jest wtedy problemem. Nie zmniejsza to wcale wartosci badan kontrastywnych,
wrecz przeciwnie. Jezeli struktury nie sa podobne, to trzeba je tym bardziej opi-
sac, zeby byo wiadomo, z ktrych struktur wybrac poprawne wzorce.
8.3. O stosunkach funkcjonalnych miedzy czonami zozen 221
8.3 O stosunkach funkcjonalnych miedzy czonami

zozen
Na koniec tego rozdziau opiszemy kolejny po badaniach dotyczacych inter-
fiksw bardzo krtki eksperyment, w ktrym wykorzystamy zebrane polskie
ekwiwalenty jedynie jako dane przyblizajace semantyke niemieckiego zozenia
nominalnego. Skupimy sie szczeglnie na zozeniach kopulatywnych oraz na wy-
razach, ktre mozna ulokowac w szarej strefie pomiedzy zozeniami determina-
tywnymi a zozeniami kopulatywnymi. Okazuje sie, ze odnajdziemy nawet wy-
razy zozone, dla ktrych stosunek funkcjonalny miedzy czonami jest odwr-
cony, czyli dla ktrych zachodzi AB jest A, a nie typowe AB jest B. Dokadna
interpretacja przedstawionego materiau nie zajmiemy sie juz w niniejszej pracy
tylko w innych badaniach w niedalekiej przyszosci. Wydaje nam sie, ze warto
przedstawic kilka przykadw, gdyz ich identyfikacja bya bardzo prosta3 , a wy-
niki moga byc nadzwyczaj ciekawe.
W literaturze czesto powtarzana jest nastepujaca
wasnosc wyrazw wsp-
rzednie zozonych, ktra ma suzyc jako cecha dystynktywna w odrznianiu tych
zozen od pozostaych: znaczenie zozenia nie ulegnie zmianie, gdy zamieni sie
jego czony pozycjami. Z kolei w przypadku zleksykalizowanych zozen kolej-
nosc jest ustalona przez konwencje i zmiany sa spostrzegane jako niezgodne
z norma jezykowa. Wydaje sie zatem, ze w przypadku niezleksykalizowanych
zozen kopulatywnych zmiana kolejnosci powinna byc nadal mozliwa.
Nawet w przypadku rozwazan w ramach jednego jezyka, korpus rwnole-
gy moze okazac sie pomocnym narzedziem, poniewaz drugi jezyk moze penic
funkcje tertium comparationis. Mozemy przeprowadzic prosty eksperyment, za
pomoca ktrego stwierdzimy, czy w korpusie istnieja zozenia rzeczownikowe,
ktre po zamianie czonw sa synonimiczne z oryginalnym zozeniem. Mozemy
przyblizyc zjawisko synonimicznosci w nastepujacy
sposb: Szukamy pary zo-
zen z zamienionymi czonami, ktre maja co najmniej jeden wsplny polski od-
powiednik, przy czym wieksza liczba wsplnych odpowiednikw powinna wska-
zywac na wieksza synonimicznosc badanej pary.
Nastepujaca
tablica zawiera oczyszczona liste 77 par zozen, ktre ziden-
tyfikowano za pomoca powyzszej metody. Po prawej stronie podano wsplne
polskie odpowiedniki. Do poszukiwan wykorzystano zbir zozen po filtracji
F SYN +F CONT. W sumie znaleziono w ten sposb 239 rznych par, z ktrych
tylko ponizsze 77 uznalismy za ciekawe przykady. Pozostae pary sa wynikiem
niepoprawnie zidentyfikowanych odpowiednikw lub innych bedw powstaych
przy ekstrakcji.
3
Oczywiscie identyfikacja takich przykadw nie jest prosta w przypadku, gdy nie mozna sko-
rzystac z bogatych zasobw, ktre wczesniej zebralismy.
Zozenie 1 Zozenie 2 Wsplne odpowiedniki

Abfallholz Holzabfall odpad drzewny
Abfallmaterial Materialabfall materia
Abschlussrechnung Rechnungsabschluss rachunek, sprawozdanie, spra-
wozdanie finansowe
Aktionsprogramm Programmaktion dziaanie, dziaanie do pro-
gramu, dziaanie programu,
dziaanie w programie, program
dziaan
Alltagsleben Lebensalltag zycie codzienne
Angebotspreis Preisangebot cena, cena oferowana, cena
ofert, cena oferty, cena w ofer-
cie przetargowej, oferta cenowa
Anwendungssoftware Softwareanwendung oprogramowanie, oprogramo-
wanie uzytkowe
Arbeitsplanung Planungsarbeit planowanie, praca
Ausfuhrware Warenausfuhr produkt do wywozu, towar, wy-
wz towarw
Basisjahr Jahresbasis podstawa, rok
Bescheinigungsmuster Musterbescheinigung swiadectwo, wzorcowe swia-
dectwo, wzr, wzr swiadectw,
wzr swiadectwa
Bestimmungszweck Zweckbestimmung cel, cel przeznaczenia, miej-
sce przeznaczenia, przeznacze-
nie, wykorzystanie, zastosowa-
nie
Beteiligungskapital Kapitalbeteiligung finansowanie, fundusz, kapita,
pakiet akcji, udzia
Beweisurkunde Urkundsbeweis dokument dowodowy
Bruchreis Reisbruch ryz amany
Bugeld Geldbue grzywna, kara, kwota grzywny
Datenkommunikation Kommunikationsdaten dane
Dienstleistungsverkehr Verkehrsdienstleistung usuga, usuga transportu
Dokumentenmuster Musterdokument wzr dokumentw
Durchfhrungsprogramm Programmdurchfhrung program
Durchfhrungsprojekt Projektdurchfhrung wdrozenie projektw
Durchschnittsertrag Ertragsdurchschnitt srednia plonw
Entwicklungsprogramm Programmentwicklung opracowywanie programw,
program
Entwurfstext Textentwurf projekt tekstu
Ersatzkapazitt Kapazittsersatz wymiana zdolnosci
Erzeugergemeinschaft Gemeinschaftserzeuger producent wsplnoty
Erzeugungsquote Quotenerzeugung kwota produkcyjna
Fahrzeugteil Teilfahrzeug czesc, czesc pojazdu
Faserflachs Flachsfaser len, wkno lniane
Faserglas Glasfaser wkno szklane
Faserhanf Hanffaser konopie
Finanzierungsleasing Leasingfinanzierung leasing finansowy
8.3. O stosunkach funkcjonalnych miedzy czonami zozen 223

Finanzierungsprogramm Programmfinanzierung finansowanie programw, finan-
sowanie programu
Formularmuster Musterformular wzr, wzr formularza
Fristverlngerung Verlngerungsfrist dodatkowy okres
Geldstrafe Strafgeld grzywna, kara, kara pieniezna,
karo pieniezne
Grenzwert Wertgrenze limit wartosci, prg, wartosc
graniczna
Hybridmais Maishybride hybryda kukurydzy
Hybridraps Rapshybride mieszaniec rzepaku
Investitionskapital Kapitalinvestition zainwestowany kapita
Kapazittsreserve Reservekapazitt moc rezerwowa, rezerwowa
zdolnosc
Kapazittsberschuss berschusskapazitt nadwyzka zdolnosci produkcyj-
nych
Kartenzahlung Zahlungskarte karta patnicza
Kartoffelpflanze Pflanzkartoffel roslina, uprawa ziemniakw,
ziemniak
Kartoffelstrke Strkekartoffel producent skrobi ziemniacza-
nej, skrobia ziemniaczana,
ziemniak na skrobie, ziemniak
skrobiowy
Koalitionsregierung Regierungskoalition rzad
koalicyjny
Kollisionsrecht Rechtskollision prawo kolizyjne
Kontingentsmenge Mengenkontingent kontyngent ilosciowy
Lachszucht Zuchtlachs hodowla ososia, osos, osos
hodowlany
Leitungsrohr Rohrleitung przewd, rura
Medientrger Trgermedium nosnik
Mengenschwelle Schwellenmenge ilosc progowa
Mengenberschreitung berschreitungsmenge przekroczenie ilosci
Mengenverlust Verlustmenge strata ilosciowa
Modellvertrag Vertragsmodell modelowa umowa
Mnzumlauf Umlaufmnze moneta w obiegu
Mustervertrag Vertragsmuster standardowa umowa, wzr
umw
Mustervordruck Vordruckmuster wzr formularza
Nachfragespitze Spitzennachfrage szczytowe zapotrzebowanie
Netzverbund Verbundnetz poaczona
siec, siec
Partnerschaftsprojekt Projektpartnerschaft projekt partnerski
Pflichtversicherung Versicherungspflicht obowiazek ubezpieczenia, obo-
wiazkowe
ubezpieczenie, ubez-
pieczenie, ubezpieczenie komu-
nikacyjne, ubezpieczenie obo-
wiazkowe


Planstelle Stellenplan etat, plan kadrowy, plan zatrud-
nienia, pracownik, stanowisko,
tabela zatrudnienia, wykaz, za-
trudnienie
Potenzialwachstum Wachstumspotenzial potencjalny wzrost, potencja
wzrostu, potencja wzrostu
gospodarczego, wzrost po-
tencjalny, wzrost produktu
potencjalnego
Prferenzzoll Zollprferenz preferencja, preferencja tary-
fowa, preferencyjna stawka
celna, taryfa preferencyjna
Qualittsstandard Standardqualitt jakosc, jakosc norm, kryterium
jakosci, norma, jakosci, norma
jakosciowa, obowiazuj aca
ja-
kosc
Quotenzucker Zuckerquote kwota, kwota cukru
Rechtsschutz Schutzrecht ochrona, ochrona praw, ochrona
prawa, ochrona wasnosci,
prawo, prawo do ochrony,
prawo wasnosci
Rohrzucker Zuckerrohr cukier, cukier trzcinowy, cukier
z trzciny, trzcina, trzcina cu-
krowa
Rbenzucker Zuckerrbe burak, cukier z burakw
Schwellenwert Wertschwelle prg, prg wartosci, wartosc
progowa
Teilvermgen Vermgensteil czesc majatku

Tierversuch Versuchstier badanie zwierzat, doswiadcze-
nie zwierzat, test na zwie-
rzetach, wykorzystanie zwie-
rzat,
wykorzystywanie zwierzat,
zwierze, zwierze do celw do-
swiadczalnych, zwierze do do-
swiadczen, zwierze doswiad-
czalne
Tierzucht Zuchttier hodowla zwierzat, zwierze,
zwierze gospodarskie, zwierze
hodowlane
berschusszucker Zuckerberschuss nadwyzka cukru
Wertzoll Zollwert stawka, wartosc celna
Wurzelzichorie Zichorienwurzel cykoria
Tablica 8.8: Zozenia o odwrconych czonach i identycznych odpowiednikach
Znajdziemy na tej liscie przykady, dla ktrych oba zozenia w parze mozna
byoby interpretowac wedug wzoru x jest zarwno A jak i B, np. pary (Lei-
8.4. Podsumowanie eksperymentw 225
tungsrohr, Rohrleitung), (Geldbue, Bugeld), (Geldstrafe, Strafgeld), (Netzver-

bund, Verbundnetz), (Textentwurf, Entwurfstext) oraz kilka innych. W przypadku
(Leitungsrohr, Rohrleitung) mozna mwic o zozeniu kohiponimw (por. Ortner i
Ortner 1984, str. 53), podobnie w przypadku pary (Medientrger, Trgermedium).
Przy interpretacji (Textentwurf, Entwurfstext) mozna argumentowac zgodnie
z praca Ortner i Ortner (1984, str. 60), ze stosunek funkcjonalny miedzy czonami
jest tutaj odwrcony. Wyraz Text jest dominujacym czonem, poniewaz projekt
tekstu jest takze tekstem.4 Podobna a zarazem odwrotna sytuacje mamy w przy-
padku pary (Fahrzeugteil, Teilfahrzeug), gdzie ani Fahrzeugteil ani Teilfahrzeug
nie mozemy utozsamic z Fahrzeug, poniewaz oba zozenia sa czyms niedokonczo-
nym, czyms co jeszcze nie jest pojazdem. Podobnie zachowuja sie wszystkie wyli-
czone pary zozen z elementami (-teil, Teil-) oraz (-muster, Muster-). Jezeli spraw-
dzimy polskie odpowiedniki, to w takich przypadkach zwykle pojawia sie tylko
odpowiednik jednego czonu. Dzieje sie tak np. dla (berschusszucker, Zucke-
rberschuss), (Nachfragespitze, Spitzennachfrage) czy (Abfallholz, Hollzabfall),
gdzie nadwyzka, zapotrzebowanie oraz odpad tworza odpowiednio osrodek pol-
skiej frazy.
Wydaje sie jednak, ze dla zadnej z par nie mozemy mwic o cakowitej sy-
nonimicznosci, zawsze pojawia sie interpretacja jako zozenia determinatywnego,
np. Leitungsrohr Rohr, das als Leitung dient oraz Rohrleitung Leitung,
die die Form eines Rohres hat. W przypadku (Fahrzeugteil, Teilfahrzeug) zdaje
sie, ze Teilfahrzeug jest raczej niedokonczonym pojazdem, a Fahrzeugteil jedynie
czescia pojazdu, czyms mniejszym niz Teilfahrzeug.
Pozostae przykady mozna chyba zaklasyfikowac jako zozenia determina-
tywne, dla ktrych przemiennosc czonw jest spowodowana nieostroscia sto-
sunku miedzy czonami oraz nieostroscia semantyczna samych czonw zozenia.
Dokadniejsza analiza przedstawionego materiau zostanie opracowana w przy-
szosci.
8.4 Podsumowanie eksperymentw

Przedstawilismy trzy rzne eksperymenty dotyczace
pewnych wasnosci niemiec-
kich zozen nominalnych, za pomoca ktrych postaralismy sie zilustrowac, ze me-
tody kwantytatywne i komputerowe moga wniesc istotny wkad do tradycyjnych
badan jezykoznawczych, w tym kontrastywnych. Szczeglnie, gdy korzystamy
dodatkowo z zasobw bilingwalnych duza liczba danych moze suzyc jako jeden
z wielu sposobw na uwidocznienie ukrytej wiedzy o jezyku, ktra zazwyczaj jest
dostepna jedynie za pomoca introspekcji. W przypadku niemieckich zozen nomi-
4A moze Entwurfstext to takze Entwurf ?
nalnych, gdzie brak wykadnikw wewnetrznych relacji semantycznych zmusza

badacza do odwoywania sie do wasnej intuicji, poaczenie
lingwistyki kontra-
stywnej, kwantytatywnej i komputerowej moze okazac sie bardzo przydatnym
narzedziem. Przedstawione eksperymenty beda jeszcze kontynuowane i rozsze-
rzane w dalszej pracy badawczej juz po zakonczeniu niniejszej pracy.
Rozdzia 9
Zakonczenie
W niniejszej pracy przedstawilismy szereg narzedzi suzacych

do automatycznej
identyfikacji, ekstrakcji i analizy niemieckich zozen nominalnych i ich polskich
odpowiednikw. Narzedzia te zostay stworzone na rzecz pracy i wykorzystane
do ekstrakcji 142.000 rznych zozen nominalnych wraz z ich odpowiednikami.
Przedstawiono modele matematyczne pierwotnie stosowane w statystycznym tu-
maczeniu automatycznym oraz metody filtracji suzace do poprawiania wynikw.
Omwiono wpyw lematyzacji oraz podziau zozen na jakosc ekstrakcji, przy
czym stwierdzono, ze w przypadku jezykw o bogatej fleksji lematyzacja znacz-
nie poprawia wyniki ekstrakcji. Podobnie dziaa podzia zozen dla jezyka nie-
mieckiego, gdzie sama lematyzacja jest mao efektywna. Po zastosowaniu rz-
nych metod filtracji zebrano ponad 230.000 rznych par zozen nominalnych i ich
odpowiednikw.
Zbadalismy wpyw jakosci segmentacji i dekompozycji zozen nominalnych
na jakosc ekstrakcji odpowiednikw. W tym celu sprawdzilismy kilka nienadzoro-
wanych metod podziau zozen rzeczownikowych dziaajacych na podstawie da-
nych empirycznych z wykorzystanego korpusu oraz z internetu. Zebrane infor-
macje o podziaach posuzyy jako zestaw uczacy dla probabilistycznego modelu
podziau zozen, ktry osiagn
a jakosc podziau porwnywalna z metodami nad-
zorowanymi.
Nastepnie dostosowalismy metody parafrazowania angielskich zozen nomi-
nalnych do jezyka niemieckiego. Z tego co nam wiadomo by to pierwszy ekspe-
ryment tego rodzaju dla zozen niemieckich. Osiagni
ete wyniki byy nieco lepsze
niz odpowiednio dla jezyka angielskiego.
Przedstawiono sposoby przechowywania zebranych danych oraz schematy
anotacji skadniowej dla polskich odpowiednikw. Dla celw recznej weryfikacji
zostao stworzone specjalne narzedzie, z ktrym pracoway w sumie trzy osoby.
Za pomoca tego narzedzia powstay dwa zestawy referencyjne z recznie potwier-
227
228 Rozdzia 9. Zakonczenie
dzonymi danymi: zestaw A, ktry zosta w caosci umieszczony w aneksie A oraz

o wiele wiekszy zestaw B. W zestawie A kazde zozenie zawiera recznie spraw-
dzone informacje o parafrazie.
Na podstawie danych z zestaww A i B podalismy rozkady czestosci struktur
skadniowych polskich odpowiednikw dla dwuczonowych zozen nominalnych
z rzeczownikiem jako pierwszym czonem. Nastepnie przyblizylismy klasyfika-
cje stosowana w pracy Jeziorski (1983) oparta na typach parafraz i podalismy
czestosci odpowiednikw dla poszczeglnych klas. W ten sposb uzupenilismy
wyniki z pracy Jeziorski (1983) o dane statystyczne, za pomoca ktrych mozemy
sprawdzic susznosc niektrych twierdzen z owej pracy.
Rozprawe zamyka rozdzia poswiecony trzem eksperymentom, ktre ilustruja,
w jaki sposb mozna wykorzystac automatycznie i pautomatycznie zebrane
dane do badan poszerzajacych wiedze z dziedziny jezykoznawstwa. W dwch
eksperymentach pokazalismy, jak mozna sie odwoac w sposb posredni do se-
mantyki niemieckich zozen nominalnych poprzez ich polskie ekwiwalenty. Zba-
dalismy w ten sposb, czy niektre interfiksy w niemieckich zozeniach sa mozli-
wymi wykadnikami liczby mnogiej dla pierwszych czonw zozen. Pokazano na
podstawie danych z korpusu, ze zozenia z interfiksami homograficznymi z kon-
cwkami fleksyjnymi bedacymi wykadnikami liczby mnogiej maja tendencje do
wspwystepowania z polskimi ekwiwalentami, w ktrych odpowiednik pierw-
szego czonu wystepuje w liczbie mnogiej.
W innym eksperymencie wykorzystano ekwiwalenty do oszacowania stopnia
synonimicznosci zozen o identycznych czonach wystepujacych
w odwrconym
porzadku.
W ten sposb znaleziono kilka ciekawych przykadw zozen nominal-
nych o nietypowych relacjach subordynacji. Zebrane pary zozen i ich odpowied-
nikw okazay sie tez cennym materiaem do oszacowania prawidowosci jednego
z centralnych twierdzen z pracy Jeziorski (1983) penej rwnowaznosci miedzy
struktura geboka niemieckich zozen rzeczownikowych oraz struktura powierz-
chowna ich polskich odpowiednikw. Okazao sie, ze pena rwnowaznosc nie
nadaje sie do przepowiadania struktur skadniowych polskich odpowiednikw na
podstawie niemieckich zozen. Lepsze wyniki osiagni
eto dla eksperymentu opie-
rajacego
sie na zasadzie analogii.
Wszystkie trzy eksperymenty stanowia podstawe do dalszych badan. Szcze-
glnie zagadnienie automatycznego tumaczenia niemieckich zozen przez ana-
logie bedziemy dalej rozwijali. Ciekawe wydaje sie tez poaczenie
tego ekspe-
rymentu z badaniami nad funkcja interfiksw. Skoro wykazano, ze niektre in-
terfiksy wspwystepuja czesto z cecha liczby mnogiej dla atrybutu w polskim
ekwiwalencie, to mozliwe wydaje sie wykorzystanie tego zjawiska przy doborze
bardziej zozonych wzorcw skadniowych.
Innym kierunkiem przyszych badan byoby zebranie informacji statystycz-
nych o rozkadach polskich odpowiednikw niemieckich zozen nominalnych na
Rozdzia 9. Zakonczenie 229
podstawie korpusw rwnolegych z innych dziedzin. Potrzebne narzedzia zo-

stay stworzone w ramach niniejszej pracy i ponowne ich zastosowanie nie wy-
magaoby juz wielkiego nakadu pracy. Wystarczy tylko poczekac az pojawia sie
odpowiednie korpusy rwnolege.
Bibliografia
Al-Onaizan, Y., J. Curin, M. Jahr, K. Knight, J. Lafferty, I. Melamed, F. Och,

D. Purdy, N. Smith i D. Yarowsky, 1999. Statistical machine translation. Rap.
tech., JHU workshop.
Angele, S., 1992. Nominalkomposita des Deutschen und ihre Entsprechungen im

Spanischen. Eine kontrastive Untersuchung anhand von Texten aus Wirtschaft
und Literatur, tom 12 z serii Studien Deutsch. Iudicium Verlag, Mnchen.
Baldwin, T. i T. Tanaka, 2004. Translation by machine of complex nominals:

Getting it right.
Barker, K. i S. Szpakowicz, 1998. Semi-automatic recognition of noun modifier

relationships.
Baroni, M., J. Matiasek i H. Trost, 2002. Predicting the Components of German

Nominal Compounds.
Barz, I., 1998. Neologie und Korpus. W Neologie und Korpus, pod redakcja
W. Teubert, str. 1130. Gnter Narr Verlag, Tbingen.
Bayer, M. (red.), 2008. PONS Growrterbuch Deutsch-Polnisch. Klett Verlag.
Bossong, G., 1981. Die Wiedergabe deutscher Nominalkomposita im Franzsi-

schen - Ein Beitrag zur Typologie der Determinativrelation. Zeitschrift fr fran-
zsiche Sprache und Literatur, tom 91:str. 213230.
Breindl, E. i M. Thurmair, 1992. Der Frstbischof im Hosenrock Eine Stu-

die zu den nominalen Kopulativkomposita des Deutschen. Deutsche Sprache,
tom 20:str. 3261.
231
232 Bibliografia
Brown, P. F., V. J. D. Pietra, S. A. D. Pietra i R. L. Mercer, 1993. The mathema-

tics of statistical machine translation: parameter estimation. Comput. Linguist.,
tom 19(2):str. 263311.
Bumann, H., 2002. Lexikon der Sprachwissenschaft. Alfred Krner Verlag,

Stuttgart.
Church, K., W. Gale, P. Hanks i D. Hindle, 1991. Using Statistics in Lexical

Analysis. W Lexical Acquisition: Exploiting On-Line Resources to Build a
Lexicon, pod redakcja U. Zernik. Lawrence Erlbaum Associates, Hillsdale, NJ.
Daelemans, W. i A. van den Bosch, 2005. Memory-Based Language Processing.

Studies in Natural Language Processing. Cambridge University Press, Cam-
bridge, UK.
Dagan, I. i K. Church, 1998. Termight: Coordinating Humans and Machines in

Bilingual Terminology Acquisition. Machine Translation, tom 12(1-2):str. 89
107.
Daille, B., . Gaussier i J.-M. Lang, 1994. Towards automatic extraction of mo-
nolingual and bilingual terminology. W Proceedings of the 15th conference on
Computational linguistics, str. 515521. Association for Computational Lingu-
istics, Morristown, NJ, USA.
Djirackor, Y., 1981. Untersuchungen zur Wiedergabe deutscher Substantivkompo-

sita im Englischen : eine kontrastive Studie. Rozprawa doktorska, Universitt
Hamburg.
Donalies, E., 2002. Die Wortbildung des Deutschen Ein berblick. Gunter
Narr Verlag, Tbingen.
Dressler, W., G. Libben, J. Stark, C. Pons i G. Jarema, 2001. The processing

of interfixed German compounds. W Yearbook of Morphology, pod redakcja
W. Dressler, tom 81. Kluwer Academic Publishers.
Drosdowski, G., H. Henne i H. E. Wiegand, 1977. Nachdenken ber Wrter-

bcher. Bibliographisches Institut, Mannheim, Wien, Zrich.
Duden, 1998. Die Grammatik, tom 4. Dudenverlag, Mannheim, 6. wyd.
Duden, 2005. Die Grammatik, tom 4. Dudenverlag, Mannheim, 7. wyd.
Duden, 2006. Duden Deutsches Universal Wrterbuch. Bibliographisches Institut

& FA Brockhaus AG.
Bibliografia 233
Dunning, T. E., 1993. Accurate Methods for the Statistics of Surprise and Coin-
cidence. Computational Linguistics, tom 19(1):str. 6174.
Elsen, H., 2004. Neologismen Formen und Funktionen neuer Wrter in ver-
schiedenen Verietten des Deutschen. Gunter Narr Verlag, Tbingen.
Erben, J., 2006. Einfhrung in die deutsche Wortbildung. Erich Schmidt Verlag,
Berlin, piate
wyd.
Fillmore, C. J., 1968. The Case for Case. W Universals in Linguistic Theory, str.
188. Holt, Rinehart, and Winston, New York.
Finin, T., 1980. The semantic interpretation of compound nominals. Rozprawa
doktorska, Univerity of Illinois.
Fleischer, W. i I. Barz, 1995. Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache.
Max Niemeyer Verlag, Tbingen.
Friedl, J., 2006. Mastering Regular Expressions. OReilly Media, Inc.
Fuhrhop, N., 1998. Grenzflle morphologischer Einheiten. Stauffenburg, Tbin-
gen.
Fung, P., 1998. A Statistical View on Bilingual Lexicon Extraction: From Parallel
Corpora to Non-parallel Corpora. W AMTA 98: Proceedings of the Third Con-
ference of the Association for Machine Translation in the Americas on Machine
Translation and the Information Soup, str. 117. Springer-Verlag, London, UK.
Fung, P. i K. Church, 1994. Kvec: A new approach for aligning parallel texts.
Gale, W., 1994. Good-Turing Smoothing Without Tears. Statistics Research Re-
ports from AT&T Laboratories 94.5, AT&T Bell Laboratories.
Gao, Z.-M., 1998. Automatic Acquisition of a High-Precision Translation Lexi-
con from a Parallel Chinese-English Corpus. str. 248254.
Gauger, H.-M., 1971. Durchsichtige Wrter. Zur Theorie der Wortbildung. Uni-
versittsverlag Winter, Heidelberg.
Girju, R., D. Moldovan, M. Tatu i D. Antohe, 2005. On the semantics of noun
compounds. Computer Speech and Language, tom 19:str. 479496.
Gispert, A. D., D. Gupta, M. Popovic, P. Lambert, J. B. Mario, M. Federico,
H. Ney i R. Banchs, 2006. Improving statistical word alignments with morpho-
syntactic transformations. W Proceedings of 5th International Conference on
Natural Language Processing, FinTAL06, str. 368379.
234 Bibliografia
Gralinski, F., 2006. Some Methods of Describing Discontinuity in Polish and

their Cost-Effectiveness. Lecture Notes in Artificial Intelligence, Text, Speech
and Dialogue, 9th International Conference, TSD 2006, tom 4188.
Heringer, H. J., 1984a. Gebt endlich die Wortbildung frei! Sprache und Literatur
in Wissenschaft und Unterricht, (53):str. 4353.
Heringer, H. J., 1984b. Wortbildung: Sinn aus dem Chaos. Deutsche Sprache,
(12):str. 113.
Jassem, K., 2006. Przetwarzanie tekstw polskich w systemie tumaczenia auto-
matecznego POLENG. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznan.
Jeziorski, J., 1981. Pldoyer fr die Transformationsanalyse im Anwendungsbe-
reich der Nominalkomposition im Deutschen aus konfrontativer Sicht. Deutsch
als Fremdsprache, tom 18(5):str. 280284.
Jeziorski, J., 1983. Substantivische Nominalkomposita des Deutschen und ihre
polnischen Entsprechungen. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Jones, D. i M. Alexa, 1994. Towards automatically aligning German compounds
with English word groups in an example-based translation system. Rap. tech.
Jurafsky, D. i J. H. Martin, 2000. Speech and Language Processing: An Introduc-
tion to Natural Language Processing, Computational Linguistics and Speech
Recognition (International Edition). Prentice Hall.
Kge, O., 1980. Motivation: Probleme des persuasiven Sprachgebrauchs, der Me-
tapher und des Wortspiels, tom 308 z serii Gppinger Arbeiten zur Germanistik.
Kmmerle Verlag, Darmstadt.
Kay, M. i M. Rscheisen, 1993. Text-translation alignment. Comput. Linguist.,
tom 19(1):str. 121142.
Koehn, P., 2003. Noun phrase translation. Rozprawa doktorska, University of
Southern California, Los Angeles, CA, USA. Adviser-Kevin Knight.
Koehn, P. i K. Knight, 2003. Empirical methods for compound splitting.
Koester, D., T. C. Gunter, S. Wagner i A. D. Friederici, 2004. Morphosyntax,
Prosody, and Linking Elements: The Auditory Processing of German Nominal
Compounds. J. Cognitive Neuroscience, tom 16(9):str. 16471668.
Kotulkova, V., 2004. Deutsche Determinativkomposita des Deutschen und ihre
Entsprechungen im Tschechischen. Rozprawa doktorska, Julius-Maximilians-
Universitt Wrzburg.
Bibliografia 235
Kucera, H. i W. Francis, 1967. Computational analysis of present-day American

English. Brown University Press, Providence.
Kupiec, J., 1993. An Algorithm for finding Noun Phrase Correspondences in Bi-
lingual Corpora. W Meeting of the Association for Computational Linguistics,
str. 1722.
Krschner, W., 1974. Zur syntaktischen Beschreibung deutscher Nominalkompo-

sita. Max Niemeyer Verlag, Tbingen.
Landauer, T. K. i S. T. Dumais, 1997. A Solution to Platos Problem: The La-

tent Semantic Analysis Theory of Acquisition, Induction, and Representation
of Knowledge. Psychological Review, tom 104(2):str. 211240.
Langer, S., 1998. Zur Morphologie und Semantik von Nominalkomposita. str.
8397, url =.
Lapata, M. i F. Keller, 2004. The Web as a Baseline: Evaluating the Perfor-

mance of Unsupervised Web-based Models for a Range of NLP Tasks. W
HLT-NAACL, str. 121128.
Lauer, M., 1995. Designing Statistical Language Learners: Experiments on Noun

Compounds. Rozprawa doktorska, Macquarie University, Sidney.
Lees, R. B., 1960. The grammar of English nominalizations. Mouton, Den Haag.
Levi, J. N., 1978. The Syntax and Semantics of Complex Nominals. Academic
Press, New York. NW4 768.c.97.166.
Matussek, M., 1994. Wortneubildung im Text, tom 7 z serii Beitrge zur Germa-
nistischen Sprachwissenschaft. Helmut Buske Verlag, Hambrg.
Melamed, I. D., 2000. Models of translational equivalence among words. Comput.

Linguist., tom 26(2):str. 221249.
Morciniec, N., 1964. Die Nominalen Wortzusammensetzungen in den westgerma-

nischen Sprachen. Zakad Narodowy im. Ossolinskich, Wrocaw.
Motsch, W., 2004. Deutsche Wortbildung in Grundzgen. Walter de Gruyter,

Berlin, New York, drugie wyd.
Nakov, P., 2008. Noun Compound Interpretation Using Paraphrasing Verbs: Fe-
asibility Study. W AIMSA, str. 103117.
236 Bibliografia
Nakov, P. i M. Hearst, 2006. Using verbs to characterize noun-noun relations. W

In Proc. of the 12th International Conference on Artificial Intelligence: Metho-
dology, Systems, Applications (AIMSA), Bularia, str. 233244.
Nastase, V. i S. Szpakowicz, 2003. Exploring noun-modifier semantic relations.

W Fifth International Workshop on Computational Semantics (IWCS-5), str.
285301. Tilburg, The Netherlands.
Naumann, B., 1986. Einfhrung in die Wortbildungslehre des Deutschen. Nie-

meyer, Tbingen, drugie wyd.
Nulty, P., 2007. Semantic Classification of Noun Phrases Using Web Counts and
Learning Algorithms. str. 7984. Association for Computational Linguistics,
Prague, Czech Republic.
Och, F. J. i H. Ney, 2003. A systematic comparison of various statistical alignment

models. Comput. Linguist., tom 29(1):str. 1951.
Ortner, H. i L. Ortner, 1984. Zur Theorie und Praxis der Kompositaforschung;

mit einer ausfhrlichen Bibliographie. Gunther Narr Verlag, Tbingen.
Peschel, C., 2002. Zum Zusammenhang von Wortneubildung und Textkonstitution.

Niemeyer, Tbingen.
Piprek, J. i J. Ippoldt, 1968. Wielki sownik niemiecko-polski, tom 1, 2. Wiedza

Powszechna, Warszawa.
von Polenz, P., 1973. Wortbildung. W Lexikon der germanistischen Linguistik,

1. Auflage, pod redakcja H. P. Althaus, H. Henne i H. Wiegand, str. 145163.
Niemeyer, Tbingen.
von Polenz, P., 1980. Wortbildung. W Lexikon der germanistischen Linguistik,

2. Auflage, pod redakcja H. P. Althaus, H. Henne i H. Wiegand, str. 169180.
Niemeyer, Tbingen.
Popovic, M., D. Stein i H. Ney, 2006. Statistical Machine Translation of German

Compound Words. W FinTAL, str. 616624.
Porter, M. F., 1980. An algorithm for suffix stripping. Program, tom 3(14):str.
130137.
Rosario, B. i M. Hearst, 2001. Classifying the semantic relations in noun compo-

unds.
Bibliografia 237
Russell, S. J. i Norvig, 2003. Artificial Intelligence: A Modern Approach (Second

Edition). Prentice Hall.
Schiller, A., 2005. German Compound Analysis with wfsc. tom 4002 z serii
Lecture Notes in Computer Science, str. 239246. Springer.
Schippan, T., 1992. Lexikologie der deutschen Gegenwartssprache. Max Nie-
meyer Verlag, Tbingen.
Schmid, H., 1997. Probabilistic Part-of-Speech Tagging Using Decision Trees.
W New Methods in Language Processing, pod redakcja D. Jones i H. Somers,
Studies in Computational Linguistics, str. 154164. UCL Press, London, GB.
Seidelmann, E., 1979. Ausdruck- und inhaltsbezogene Wortbildungslehre. ZDL,
tom 46:str. 149186.
Selkirk, E., 1982. The Syntax of Words. MIT Press, Cambridge, MA.
Smadja, F., K. R. McKeown i V. Hatzivassiloglou, 1996. Translating collocations
for bilingual lexicons: a statistical approach. Comput. Linguist., tom 22(1):str.
138.
Somers, H., 2001. Bilingual parallel corpora and Language Engineering.
Stankeviciene, S. i T. Bilinskiene, 2006. Zur Wiedergabe von Nominalkomposita
im Litauischen. Kalbu Studijos, (8):str. 1219.
Stein, A., 1993. Nominalgruppen in Patentschriften Komposita und prdikative
Nominalisierungen im deutsch-franzsischen Vergleich. Niemeyer, Tbingen.
Steinberger, R., B. Pouliquen, A. Widiger, C. Ignat, T. Erjavec, D. Tufis i D. Varga,
2006. The JRC-Acquis: A multilingual aligned parallel corpus with 20+ langu-
ages. CoRR, tom abs/cs/0609058. Informal publication.
Stepanowa, M. i W. Fleischer, 1985. Grundzge der deutschen Wortbildung. VEB
Bibliographisches Institut, Leipzig.
Stepanowa, M. D., 1973. Methoden der synchronen Wortschatzanalyse. Max
Niemeyer Verlag, Mnchen.
Sui, Y., 1983. Deutsche Substantivkomposita und ihre chinesischen Entspre-
chungen. Eine morphematische Analyse im Fachwortschatz der Elektrotechnik.
Fachsprache, tom 5(3):str. 109120.
Tanaka, T. i T. Baldwin, 2003. Translation Selection for Japanese-English Noun-
Noun Compounds.
238 Bibliografia
Teubert, W., 1998. Korpus und Neologie. W Neologie und Korpus, pod redakcja
W. Teubert, str. 129170. Gnter Narr Verlag, Tbingen.
Toman, J., 1983. Wortsyntax. Max Niemeyer Verlag, Tbingen.
Turney, P. D., 2006. Similarity of semantic relations. Computational Linguistics,

tom 32:str. 379416.
Turney, P. D. i M. L. Littman, 2005. Corpus-based learning of analogies and

semantic relations. W Machine Learning.
Wahrig, G., 2002. Deutsches Wrterbuch. Wissen Media Verlag, Mnchen.
Warren, B., 1978. Semantic patterns of noun-noun compounds. Acta Universitatis

Gothoburgensis, Goteborg.
Wegener, H., 2005. Das Hhnerei vor der Hundehtte : von der Notwendigkeit
historischen Wissens in der Grammatikographie des Deutschen. W Ein gross
und narhafft haffen : Festschrift fr Joachim Gessinger. Univ.-Verl.
Wikipedia, 2008a. Acquis communautaire [online]. Wikipedia : wolna encyklo-

pedia. [dostep: 2009-05-11 12:08Z].
Wikipedia, 2008b. Zentralbank Wikipedia, Die freie Enzyklopdie. [Online;

Stand 21. August 2008].
Wiktorowicz, J. i A. Fraczak
(red.), 2008. Wielki sownik polsko-niemiecki, tom 1.
PWN, Warszawa.
Zhang, R. i E. Sumita, 2007. Boosting Statistical Machine Translation by Lem-

matization and Linear Interpolation. W ACL.
Zipf, G. K., 1949. Human Behavior and the Principle of Least Effort. Addison-
Wesley (Reading MA).
epic, S., 1970. Morphologie und Semantik der deutschen Nominalkomposita.

Philosophische Fakultt der Universitt Zagreb, Zagreb.
epic, S., 1976. Wortbildung des Substantivs im Deutschen und Serbokroati-

schen. Ein kontrastiver Vergleich. Zagreb.
Dodatek A
Recznie sprawdzony zestaw referencyjny A
A.1 Indeks czestosciowy 2500 najczestszych wyrazw zozo-

nych (zestaw A1)
1 Mitgliedstaaten 101545 43 Rechtssache 2599 85 Ausnahmeregelung 1420

2 Richtlinie 83388 44 Anwendungsbereich 2581 86 Drittstaaten 1389
3 Mitgliedstaat 36243 45 Gemeinschaftsebene 2533 87 Geltungsdauer 1384
4 Zusammenarbeit 15085 46 Gemeinschaftsmarkt 2516 88 Weltmarkt 1381
5 Grundlage 14292 47 Einzelbeihilfe 2501 89 Dienststellen 1378
6 Rechtsvorschriften 13273 48 Stichprobe 2467 90 Erwgungsgrund 1371
7 Amtsblatt 11930 49 Binnenmarkt 2451 91 Gebietskrperschaften 1350
8 Mitgliedstaats 11488 50 Randnummer 2425 92 Binnenmarktes 1325
9 Zeitpunkt 11282 51 Drittlnder 2393 93 Zusammenschluss 1322
10 Zusammenhang 11144 52 Haushaltsordnung 2343 94 Briefwechsels 1320
11 Zeitraum 10724 53 Fragebogen 2333 95 Hintergrund 1320
12 Unterabsatz 10117 54 Gemeinschaftsrecht 2281 96 Agrarpolitik 1316
13 Drittlndern 8372 55 Drittland 2273 97 Menschenrechte 1314
14 Grundverordnung 7839 56 Saatgut 2263 98 Bewilligungsbehrde 1307
15 Durchfhrungsbestimmungen 6823 57 Gemeinschaftshersteller 2208 99 Erzeugerorganisationen 1307
16 Vertragsparteien 6398 58 Interventionsstelle 2202 100 Zollkontingente 1297
17 Knigreich 6022 59 Gerichtshof 2181 101 Rechnungshof 1291
18 EG-Vertrag 5914 60 Verwaltungsrat 2078 102 Aufrechterhaltung 1288
19 Marktorganisation 5573 61 Geschftsordnung 2027 103 Aktionsplan 1260
20 Leitlinien 4919 62 Volksrepublik 1997 104 Grundrechte 1254
21 Hoheitsgebiet 4794 63 Aktenzeichen 1897 105 Mitgliedstaates 1245
22 Wortlaut 4510 64 Dumpingspanne 1892 106 Darlehensbrgschaft 1241
23 Richtlinien 4306 65 Zusammenfassung 1888 107 Bestandteile 1230
24 Wirtschaftsgemeinschaft 4257 66 Marktanteil 1834 108 Randnummern 1220
25 Standpunkt 4249 67 Haushaltsmittel 1781 109 Beihilfeintensitt 1202
26 Laufzeit 4168 68 Grundstzen 1766 110 Olivenl 1202
27 Landwirtschaft 3692 69 EG-Vertrags 1753 111 Wirkstoff 1199
28 Beihilferegelung 3662 70 Zollkodex 1746 112 Folgenabschtzung 1198
29 Verwaltungsvorschriften 3654 71 Tiergesundheit 1687 113 Arbeitsplatz 1194
30 Gedankenstrich 3644 72 Geltungsbereich 1626 114 Gerichtshofes 1184
31 Grundstze 3621 73 Finanzhilfe 1591 115 Rechtsakte 1177
32 KN-Codes 3450 74 Knigreichs 1590 116 Wirkstoffe 1175
33 Vertragspartei 3428 75 Einzelbeihilfen 1588 117 Zollgebiet 1162
34 Verwaltungsausschusses 3278 76 Auftraggeber 1577 118 Fangmglichkeiten 1159
35 Zollbehrden 3261 77 Normalwert 1577 119 Haushaltsplans 1144
36 Grundsatz 3257 78 Rindfleisch 1538 120 Wirtschaftsjahres 1143
37 Wirtschaftsjahr 3024 79 Bestandteil 1536 121 Fischereierzeugnisse 1127
38 Zeitraums 2875 80 Ausfuhrlizenzen 1529 122 Grenzwerte 1124
39 Lebensmittel 2798 81 Wirtschaftsraum 1483 123 Sprachfassung 1122
40 Lebensmitteln 2752 82 Schutzmanahmen 1459 124 Atomgemeinschaft 1114
41 Durchfhrungsvorschriften 2694 83 Prfverfahren 1452 125 Strukturfonds 1109
42 Wettbewerbsfhigkeit 2630 84 Zentralbank 1430 126 Zusatzstoffe 1103
239
240 A.1. Indeks czestosciowy 2500 najczestszych wyrazw zozonych (zestaw A1)
127 AKP-Staaten 1094 196 Inlandsverkufe 800 265 Formblatt 647

128 Kraftfahrzeuge 1083 197 Grundsatzes 797 266 Geldbue 645
129 Gltigkeitsdauer 1080 198 Zolltarif 796 267 Wettbewerbsverzerrungen 645
130 Baumwolle 1073 199 EWR-Beilage 795 268 Warentypen 644
131 Generaldirektion 1067 200 Durchfhrungsbefugnisse 794 269 Aktionsprogramm 643
132 Ausfuhrlizenz 1054 201 Rahmenbedingungen 792 270 Rechtsrahmen 640
133 Datenbank 1054 202 Wertpapiere 791 271 Sondermanahmen 638
134 Amtszeit 1039 203 Ausnahmefllen 787 272 Pflanzenschutz 636
135 Zollsatz 1039 204 Seeverkehr 783 273 Arbeitsgruppen 634
136 Inlandsmarkt 1038 205 Handelsverhandlungen 778 274 Kreditinstitut 630
137 Interventionsstellen 1038 206 Rechtssicherheit 778 275 Grnbuch 628
138 KN-Code 1034 207 Zeitplan 778 276 Gegenleistung 627
139 Zollstelle 1033 208 Kalenderjahr 771 277 Wettbewerbsbedingungen 621
140 Futtermitteln 1027 209 Schweinepest 769 278 Fusionskontrolle 620
141 Bundesrepublik 1026 210 Amtsblatts 765 279 Bestimmungsort 618
142 Zolltarifs 1026 211 Amtssprachen 760 280 Rechtsmittel 618
143 Produktionskapazitt 1019 212 Verkaufspreise 758 281 Vorhandensein 616
144 Umweltschutz 1019 213 Rahmenbeschluss 757 282 Interimsberprfung 615
145 Beobachtungsstelle 1010 214 Prozentpunkte 756 283 Luftverkehr 614
146 Internet-Adresse 1008 215 Randlage 756 284 Vielzahl 614
147 Mittelbindungen 1008 216 Landwirte 753 285 Arbeitstag 610
148 Zeitrume 1007 217 Sicherheitsanforderungen 752 286 Fleischerzeugnissen 608
149 Gleichbehandlung 996 218 Tierernhrung 752 287 Zahlstellen 606
150 Gemeinschaftsrechts 995 219 Verhaltensweisen 750 288 Drittlandes 604
151 Handelsverkehr 976 220 Ratsverordnung 745 289 Direktzahlungen 603
152 Marktteilnehmer 975 221 Berichterstattung 743 290 Rohstoffe 603
153 Futtermittel 974 222 Stichproben 742 291 Tierarzt 603
154 Arbeitspltze 956 223 Generaldirektor 738 292 Haushaltsfhrung 600
155 Lissabon-Strategie 955 224 Arzneimitteln 731 293 Arbeitsgruppe 596
156 Arbeitgeber 954 225 Zuschlagsempfnger 726 294 Lizenzantrge 596
157 Generalsekretr 945 226 Arbeitsmarkt 724 295 Vorrang 594
158 Weizucker 933 227 Durchfhrungsmanahmen 724 296 Hchstmenge 587
159 Normalwerts 931 228 Fischereierzeugnissen 723 297 Rohzucker 585
160 Berufsbildung 930 229 Zusammenhalt 723 298 Datenbanken 584
161 Butterfett 925 230 Kontrollmanahmen 718 299 Erstattungsstze 584
162 Arbeitstagen 917 231 Grundregeln 716 300 Verwaltungsausschuss 579
163 Beitrittsakte 917 232 Standpunkts 715 301 Endverbraucher 578
164 Eigenmittel 914 233 Vermgenswerte 713 302 Europa-Abkommen 577
165 Haushaltsbehrde 910 234 Einfuhrzlle 709 303 Sicherheitsleistungen 574
166 Fischereipolitik 905 235 bergangsmanahmen 709 304 Standort 574
167 bergangszeit 899 236 Leitlinie 708 305 Verwaltungsverfahren 574
168 Uruguay-Runde 885 237 Zusammenschlusses 708 306 Weiterbildung 574
169 Versicherungsunternehmen 885 238 Lagerhaltung 707 307 Geschftsttigkeit 573
170 Garantiefonds 883 239 Binnenmarkts 706 308 Arbeitskrfte 572
171 Betriebserlaubnis 877 240 Finanzhilfen 703 309 Fischereifahrzeugen 570
172 Risikobewertung 872 241 Weichweizen 699 310 Rahmenprogramms 570
173 Vergleichsland 871 242 Textilwaren 696 311 Fischereiressourcen 567
174 Wohnsitz 866 243 Begriffsbestimmung 694 312 Kohsionsfonds 565
175 Informationsgesellschaft 865 244 Dumpingspannen 688 313 Jahresabschluss 564
176 Betriebsinhaber 862 245 Ausgangsuntersuchung 683 314 Verwaltungsrats 563
177 Gesamtmenge 859 246 Beschwerdekammer 680 315 Tochterunternehmen 562
178 Arbeitsbedingungen 856 247 Gewinnspanne 680 316 Funktionsweise 561
179 Gerichtshofs 856 248 Veterinrausschusses 678 317 Amtshilfe 557
180 Produktionskosten 851 249 Rechtsakt 677 318 Flughafen 552
181 Schwerpunkt 849 250 Versandverfahren 673 319 Rechtsetzung 550
182 Gesundheitsschutz 845 251 Schweinefleisch 670 320 Schadorganismen 550
183 Kraftfahrzeugen 836 252 Entwicklungslndern 669 321 Warenverkehr 549
184 Zollstze 836 253 Hchstmengen 669 322 Wirtschaftspolitik 548
185 Klagegrnde 832 254 Beihilferegelungen 666 323 Gesamtkosten 547
186 Arbeitspltzen 825 255 Buchfhrung 666 324 Verhaltenskodex 544
187 Flughfen 825 256 Sonderregelung 666 325 Zahlstelle 541
188 Kreditinstitute 824 257 Hausgebrauch 663 326 Teilausschreibung 538
189 Wirtschaftsbeteiligten 824 258 Zollanmeldung 656 327 Tragfhigkeit 538
190 Erzeugerorganisation 817 259 Agrarerzeugnisse 654 328 Zinssatz 538
191 Arbeitsprogramm 815 260 Wirkstoffs 654 329 Verwendungszwecke 535
192 Gemeinschaftsmarke 811 261 Untersuchungsergebnissen 653 330 Kohsionspolitik 534
193 Wirtschaftsbereiche 811 262 Marktlage 652 331 Politikbereichen 534
194 Jahresbericht 809 263 Auengrenzen 651 332 Geldwsche 533
195 Finanzmittel 802 264 EU-Ebene 648 333 Angebotsfrist 531
Dodatek A. Recznie sprawdzony zestaw referencyjny A 241
334 Energieeffizienz 529 403 Weibuch 424 472 Aufnahmestaat 380

335 Mehrwert 528 404 Dienststelle 422 473 Visumpflicht 380
336 Generalsekretariat 525 405 Gemeinschaftsverbrauch 422 474 Spielraum 379
337 Dienstleistungserbringer 524 406 Tagesordnung 422 475 Zahlungsansprche 378
338 Nichteinhaltung 520 407 Betrugsbekmpfung 421 476 Einfuhrmengen 377
339 Nebenkosten 518 408 Mindestma 419 477 Umweltschutzes 377
340 Zusammenschlsse 518 409 Schlachthof 418 478 Fahrzeugtyp 376
341 Obergrenzen 517 410 Stellvertreter 418 479 Schadstoffe 376
342 Warenverkehrs 516 411 Einzelfall 417 480 Arzneimittels 372
343 Leistungsfhigkeit 513 412 Bruteiern 416 481 Fischfang 371
344 Gefahrenabwehr 512 413 Hchstkrzung 416 482 Geldbuen 369
345 Zollkontingent 512 414 Kontrollstelle 416 483 Gemeinschaftsrahmens 369
346 Ursprungserzeugnisse 510 415 Schriftstcke 415 484 Landbau 369
347 Regulierungsbehrden 509 416 Wiederaufbau 415 485 US-Dollar 369
348 Zollkontingents 509 417 Dngemittel 413 486 Kontaktstellen 368
349 Nahrungsmitteln 505 418 Investitionsbank 413 487 Rckforderung 368
350 Verwendungszweck 503 419 Schiffbau 413 488 Arbeitstage 366
351 Reihenfolge 502 420 Auftragsvergabe 412 489 Fluggsten 366
352 Zuckersektor 501 421 Klauenseuche 412 490 Referenzmengen 365
353 Kreditinstituten 499 422 Politikbereiche 412 491 Groteil 364
354 Rechtsanwlte 499 423 Verwaltungsrates 412 492 Jahresabschlsse 364
355 Finanzinstrumente 493 424 Auenbeziehungen 411 493 Nichtdiskriminierung 364
356 Rechtsanwalt 489 425 Berichtigungskoeffizienten 411 494 Erstattungsbetrag 363
357 Zugmaschinen 489 426 Funote 411 495 Mikroorganismen 362
358 Nichtigerklrung 487 427 Programmplanung 411 496 Mindestvorschriften 362
359 Finanzrahmen 486 428 Referenzmenge 411 497 Umstrukturierungsplan 362
360 Wertpapieren 485 429 Zollkontingenten 411 498 Medizinprodukte 361
361 Vorgehensweise 482 430 CE-Kennzeichnung 410 499 Seeverkehrs 361
362 Verfahrensvorschriften 479 431 Verkaufsmengen 410 500 Zusammenhalts 359
363 VVG-Kosten 479 432 Vermarktungsnormen 410 501 Steuerbefreiung 358
364 Besoldungsgruppe 477 433 Abhilfemanahmen 409 502 Grundlagen 356
365 Plenartagung 477 434 Kennzeichen 409 503 Sozialpolitik 356
366 Kontrollsysteme 475 435 Zielvorgaben 409 504 Tierseuchen 356
367 Verwaltungsbehrde 475 436 Beihilfeantrge 408 505 Ausfuhrlandes 355
368 Gleichgewicht 474 437 Sicherheitsleistung 408 506 Finanzregelung 355
369 Veterinrkontrollen 474 438 Risikokapital 407 507 Kontrollregelung 355
370 Wettbewerbsregeln 472 439 Reisekosten 406 508 Gemeinschaftsschiffe 354
371 Schutzniveau 471 440 Grundfreiheiten 405 509 Informationssystem 354
372 Rahmenbeschlusses 470 441 Ausgleichszahlungen 404 510 Straenverkehr 354
373 Erstattungssatz 469 442 Interventionspreis 404 511 Verwaltungsbehrden 354
374 Rechtsakten 468 443 Standardqualitt 403 512 Kontrollstellen 353
375 Gemeinschaftsherstellern 464 444 Fluggste 402 513 Aktionsplne 352
376 Hochschulen 464 445 Energiequellen 401 514 Datenverarbeitung 352
377 Ursprungsland 461 446 Chancengleichheit 400 515 Rechnungsfhrung 352
378 Naturkatastrophen 459 447 Kooperationsabkommen 399 516 Fachwissen 351
379 Fischbestnde 458 448 Zollprferenzen 399 517 Postweg 351
380 Gegensatz 458 449 Zusatzstoffen 399 518 Ausfuhrverkufe 349
381 Kleinwaffen 457 450 Umrechnungskurs 398 519 Gesundheitsbescheinigung 348
382 Rechnungshofs 457 451 Ausgleichsmanahmen 397 520 Fachgruppe 347
383 Wirtschaftswachstum 454 452 Ausschreibungsbekanntmachung 397 521 Gesundheitswesen 347
384 Verwaltungskosten 451 453 Gesamtzahl 396 522 Amtssprache 346
385 Anpassungsprotokoll 448 454 Bezugsrahmen 395 523 Brennstoffe 346
386 Entsprechungstabelle 448 455 Kontrollbesuch 394 524 Eizellen 346
387 Befhigungsnachweise 447 456 Kontrollbesuche 394 525 Gesundheitsschutzes 346
388 Schlachtkrper 446 457 Rechnungshofes 393 526 Mutterunternehmen 346
389 Geschftsbereichen 445 458 Schwellenwerte 393 527 Online-Zugang 346
390 Drittlands 442 459 Getreidesektor 391 528 Verkaufsmenge 346
391 Geflgelfleisch 442 460 Risikoanalyse 391 529 Verwaltungsaufwand 345
392 Vermehrungsgut 442 461 Erzeugergemeinschaften 390 530 PET-Folien 344
393 Mindestpreis 441 462 Standpunkte 389 531 Aufsichtsbehrden 343
394 Hoheitsgebiets 440 463 Unterposition 389 532 Freizone 343
395 Zollverfahren 440 464 Beihilfeantrag 388 533 Landwirten 343
396 Ursprungsbezeichnung 439 465 Zustndigkeitsbereich 387 534 Lieferkette 343
397 Arbeitsweise 434 466 Binnengrenzen 386 535 Hchsterstattung 342
398 Typgenehmigung 433 467 Nebenprodukte 386 536 Lebensqualitt 342
399 Mittelausstattung 429 468 Folgemanahmen 385 537 Prfungszeugnisse 341
400 Wirkstoffen 429 469 Rechtssachen 382 538 Traubenmost 341
401 Eigenkapital 427 470 Wechselkurs 382 539 Wohlstand 341
402 Zollschuld 427 471 Durchfhrungsverordnung 381 540 Warentyp 340
541 Ausfuhrland 339 610 Anhaltspunkte 302 679 Gemeinschaftsgewssern 275

542 Bestimmungsland 339 611 Vermgenswerten 302 680 Gerichtsverfahren 275
543 Verschlusssachen 339 612 Herstellungsverfahren 301 681 Grenzwert 274
544 Gemeinschaftsrahmen 338 613 Rechtsstellung 301 682 Jahresende 274
545 Verkaufspreis 337 614 Tochtergesellschaft 300 683 Marktpreis 274
546 Assoziationsrat 336 615 Wiederausfuhr 300 684 Sicherungsmanahmen 274
547 Marktorganisationen 336 616 Dngemitteln 298 685 Umstrukturierungsbeihilfe 273
548 Dokumentennummer 335 617 Medizinprodukten 298 686 Bewertungsbericht 272
549 Ehegatten 335 618 berwachungszone 298 687 Kraftstoff 272
550 Interimsabkommens 335 619 Beschwerdepunkte 295 688 Leitfaden 272
551 Finanzinstitute 334 620 Bruteier 295 689 Rechtspersnlichkeit 272
552 Personenverkehr 334 621 Dienstleistungsverkehr 295 690 Verarbeitungsunternehmen 272
553 Schuldenquote 334 622 Explosivstoffe 295 691 Besitzstand 271
554 Fallnummer 333 623 Marktteilnehmern 295 692 Drogensucht 271
555 Gemeinschaftspolitik 333 624 Maschenffnung 295 693 Einzelpersonen 271
556 Umweltpolitik 333 625 Stahlindustrie 294 694 Qualittsnormen 271
557 Kalenderjahres 332 626 Handelsstrme 293 695 Ausgleichszoll 270
558 Umsatzsteuern 332 627 Zuckerrben 293 696 Schadenersatz 270
559 Justizbehrden 331 628 Zusatzstoff 293 697 Verhandlungsverfahren 270
560 Rahmenabkommen 329 629 Erwgungsgrnden 292 698 Verkehrstrger 270
561 Tatbestand 329 630 Gemeinschaftspolitiken 292 699 Zuckersektors 270
562 Tierschutz 329 631 Brgerbeauftragten 291 700 EZB-Rat 269
563 Finanzlage 328 632 Datenschutz 291 701 Industriepolitik 269
564 Strafverfolgung 328 633 Kernmaterial 291 702 Umstrukturierungsbeihilfen 269
565 Umweltverschmutzung 328 634 Sicherheitsvorschriften 291 703 Tragweite 268
566 Neubewertung 327 635 Anbauflchen 290 704 Zollunion 268
567 Sozialfonds 327 636 Aufenthaltstitel 290 705 Banknoten 266
568 Interimsabkommen 326 637 Stellenplan 289 706 Finanzinstrumenten 266
569 Schutzzone 325 638 Wettbewerbsbehrden 289 707 Gesichtspunkt 266
570 Betriebskosten 324 639 Zahlungsermchtigungen 289 708 Schutzrechte 266
571 Tarifstelle 324 640 Flugsicherheit 288 709 Einzelhndler 265
572 Produktgruppe 323 641 Referenzlaboratorien 288 710 Kooperationsabkommens 265
573 Verkehrspolitik 323 642 Agrarsektor 287 711 Mittelbindung 265
574 Zwischensumme 323 643 Fremdenfeindlichkeit 287 712 Tierarten 265
575 Aufsichtsbehrde 322 644 Sicherheitsmanahmen 287 713 Versandort 265
576 Gemeinschaftshilfe 322 645 Ostsee 286 714 Veterinrbedingungen 265
577 Dienstreisen 321 646 Zweigniederlassung 286 715 Terrorismusfinanzierung 264
578 Gesamtwert 319 647 Forschungsarbeiten 285 716 berwachungsmanahmen 264
579 Verpflichtungsermchtigungen 319 648 Grenordnung 285 717 Umrechnungskurse 264
580 Dienstbezge 318 649 Sachaufklrung 285 718 Assoziierungsabkommen 263
581 Geflgelpest 318 650 Sachausgaben 285 719 Luftraum 263
582 KMU-Beihilfen 318 651 Zeitnischen 285 720 Strafverfahren 263
583 Luftqualitt 318 652 Finanzinstituten 284 721 Beihilfemanahmen 262
584 Einzelhandel 317 653 Nachbarschaftspolitik 284 722 Bestandteilen 262
585 Kulturpflanzen 316 654 Rechtsbehelfe 284 723 Lebensmittels 262
586 Beweismittel 315 655 Auenhilfe 283 724 Anstellungsbehrde 261
587 Erwerbsttigkeit 314 656 Einfuhrwaren 283 725 Partnerlndern 261
588 Kontrollsystem 314 657 Kapitalgeber 283 726 Verfahrenssprache 260
589 Sichtvermerk 314 658 Luftverkehrs 283 727 Anwendungsbereichs 259
590 Lizenzantrag 313 659 Entwicklungshilfe 282 728 Befrderungsmittel 259
591 Kontrollverfahren 312 660 Preisunterbietung 282 729 Generalsekretrs 259
592 Unterpositionen 312 661 Generaldirektionen 281 730 Konvergenzprogramm 259
593 Ausbildungsbeihilfen 311 662 Lebensfhigkeit 281 731 Qualittssicherung 259
594 Handelssachen 311 663 Rechtsrahmens 281 732 Veterinrbereich 257
595 Konformittsbewertung 311 664 Fischereisektor 280 733 Berufsgeheimnis 256
596 Zusatzprotokolls 311 665 Kapitalrendite 280 734 Erstattungsbetrge 256
597 Fischereiabkommen 310 666 Prfverfahrens 280 735 Fischereifahrzeug 256
598 Schwellenwert 310 667 Sttzungsregelungen 280 736 Rechtsform 256
599 Stimmrechte 310 668 Kontrollexemplar 279 737 Datenerhebung 255
600 Drittstaat 309 669 Bevlkerungsgruppen 278 738 Empfangsbesttigung 255
601 Marktzugang 309 670 Briefwechsel 278 739 Mehrkosten 255
602 Kreditinstituts 308 671 Expertenwissen 278 740 bergangsregelung 255
603 Halbjahr 307 672 Handelsregelung 278 741 Verbrauchsteuern 255
604 Tochtergesellschaften 307 673 Rohstoffen 278 742 Veterinrbescheinigungen 255
605 Harmonisierungsamt 306 674 Zypern-Pfund 278 743 Bergbau 254
606 Zusatzprotokoll 306 675 Wirtschaftsttigkeit 277 744 Beschftigungsstrategie 254
607 Finanzmitteln 305 676 Konformittsvermutung 276 745 Pflanzenarten 254
608 Zollgebiets 304 677 Unterabsatzes 276 746 Sondervorschriften 254
609 Meeresumwelt 303 678 Zollbehrde 276 747 Privatsphre 253
748 Energietrger 252 817 Gruppenfreistellung 230 886 Gemeinschaftsabkommens 208

749 Pflanzkartoffeln 252 818 Handelsabkommens 230 887 Geschftsjahres 208
750 Zinsstze 252 819 Europarat 229 888 Tafeloliven 208
751 Handelspolitik 251 820 Klimawandel 229 889 Verfahrensbeteiligte 208
752 Ursprungszeugnis 251 821 Durchfhrungsmanahme 228 890 Exekutivagentur 207
753 Besitzstands 250 822 Fangttigkeiten 228 891 Handelsfragen 207
754 Handelsstufe 250 823 Gemeinschaftsorgane 228 892 Menschenhandel 207
755 Herkunftsland 250 824 Assoziierungsabkommens 227 893 Mindestmenge 207
756 Verwaltungskommission 250 825 Finanzverwaltung 227 894 Netzwerk 207
757 Zeitspanne 250 826 Rechtsschutz 227 895 Versorgungsregelung 207
758 Amtsblattes 249 827 Vertragspartner 225 896 Wiederauftretens 207
759 Flchenzahlung 249 828 Zollstellen 225 897 Ausgangspunkt 206
760 Marktanteils 249 829 Assoziationsabkommen 224 898 Rohstoff 206
761 Wildvgeln 248 830 EU-Politik 224 899 Meeresschnecken 205
762 Bestandsaufnahme 247 831 Rechtsinstrument 224 900 Datentrger 204
763 Fangbeschrnkungen 247 832 Rechtsstreit 224 901 Fluggesellschaften 204
764 Gesichtspunkten 247 833 Schwachstellen 224 902 Nettogewicht 204
765 Sachverhalt 247 834 Vergabeverfahren 224 903 Sortenschutz 204
766 Strukturreformen 247 835 Landesbank 223 904 Nichtmitarbeit 203
767 Teilbetrag 247 836 Mittelverwaltung 223 905 Partnerlnder 203
768 Dienstleistungsverkehrs 246 837 Tarifnummer 223 906 Prozentsatzes 203
769 Haushaltsjahre 246 838 Rechtsvorschrift 222 907 Berufserfahrung 202
770 Erzeugnisgruppe 245 839 Meeresverschmutzung 221 908 Betriebsmittel 202
771 Feuerzeuge 245 840 Stromerzeugung 221 909 Entscheidungsfindung 202
772 Groherzogtum 245 841 Erstattungsbetrags 220 910 Geschftspraktiken 202
773 Rechtsbehelf 245 842 Verarbeitungssicherheit 220 911 Lebensrume 202
774 Tierarztes 244 843 Arbeitszeit 219 912 Dienstleistungsfreiheit 201
775 Verfahrenseinleitung 244 844 Rechenschaftspflicht 219 913 Energieversorgung 201
776 Referenzwert 243 845 Versicherungsunternehmens 219 914 Sicherheitspolitik 201
777 Terrorismusbekmpfung 243 846 Versorgungssicherheit 219 915 TARIC-Codes 201
778 Vertragsstaaten 243 847 Wirtschaftsbeteiligte 219 916 Umstrukturierungsplans 201
779 Brennelemente 242 848 Beschlussfassung 218 917 Wirtschaftsteilnehmern 201
780 Geltungsbereichs 242 849 Bewerberlnder 218 918 Beschwerdefhrer 200
781 Hackfleisch 242 850 Erstattungssatzes 218 919 Kommunikationstechnologien 200
782 Kyoto-Protokolls 242 851 Formbltter 218 920 Luftverschmutzung 200
783 Privatpersonen 242 852 Justizbehrde 218 921 Trockenfutter 200
784 Rechtsakts 241 853 berprfungsantrag 218 922 Wechselkurse 200
785 Verzugszinsen 241 854 Umweltzeichens 218 923 Zulassungsverfahren 200
786 Prozentpunkt 240 855 Wettbewerbspolitik 218 924 Entscheidungsentwurf 199
787 Risikomanagement 240 856 Abgangsstelle 217 925 Fangttigkeit 199
788 Tierkrper 240 857 Exekutivdirektor 217 926 Hauptziel 199
789 Versicherungskosten 239 858 Finanzrahmens 217 927 Produktionsanlagen 199
790 Blumenhandels 238 859 Hauptversammlung 217 928 Verkehrsdienste 199
791 Investitionsbeihilfen 238 860 Empfngerlnder 215 929 Vorgehensweisen 199
792 Luftraums 238 861 Tierart 215 930 Ausschreibungsverfahrens 198
793 Schwerpunkte 238 862 Erfahrungsaustausch 214 931 Bahnanwendungen 198
794 Betriebsbeihilfen 237 863 Gesundheitsstatus 214 932 Eigenmitteln 198
795 Betriebsgenehmigung 237 864 Marktpreisen 214 933 Volkswirtschaften 198
796 Gesundheitsversorgung 237 865 Steuergerte 214 934 Zielgewebe 198
797 Rechtsordnung 237 866 Jahresberichts 213 935 Beihilfeempfnger 197
798 Schriftstck 237 867 Mindeststandards 213 936 Formblatts 197
799 Fragebogens 236 868 Auftraggebers 212 937 Sachverhalts 197
800 Gemeinkosten 236 869 Restbetrag 212 938 Untersuchungsergebnisse 197
801 Gesamtvolumen 236 870 Zollwert 212 939 Verwaltungsgesellschaft 197
802 Rechtsinstrumente 236 871 Finanzausschusses 211 940 Weintrauben 197
803 Rckflge 236 872 Freilager 211 941 Bewirtschaftungsmanahmen 196
804 Wiedereinfuhr 236 873 Sachuerungen 211 942 Kapitalgebers 196
805 Generalversammlung 235 874 Lebensbedingungen 210 943 Werkstoffe 196
806 Sachlage 235 875 Magermilch 210 944 Finanzkontrolle 195
807 Informationssystems 234 876 Preisniveau 210 945 Frderfhigkeit 195
808 Interventionsbestnden 234 877 Ursprungsnachweis 210 946 Gesamtmengen 195
809 Umweltkriterien 233 878 Ziegenfleisch 210 947 Kraftstoffe 195
810 Marktpreise 232 879 Ausgleichszahlung 209 948 Schadstoffen 195
811 Sortenkatalog 232 880 Regulierungsbehrde 209 949 Strukturmanahmen 195
812 Umweltzeichen 232 881 Saatguts 209 950 Ttigkeitsbereich 195
813 Arbeitskosten 231 882 Soforthilfe 209 951 Finanzmanagement 194
814 Beihilfemanahme 231 883 Steuersatz 209 952 Grundzgen 194
815 Tagegelder 231 884 Tierhaltung 209 953 Hartweizen 194
816 Zuverlssigkeitserklrung 231 885 Datenaustausch 208 954 Interventionsmanahmen 194
955 Lagerhalter 194 1024 Kontrollsystems 182 1093 Teilstcke 174

956 Prferenzabkommen 194 1025 Rebflchen 182 1094 Abschlussprfer 173
957 Stimmrecht 194 1026 Rechnungseinheit 182 1095 nderungsantrge 173
958 Ttigkeitsbericht 194 1027 Reichweite 182 1096 Erzeugnismengen 173
959 Unternehmensgruppe 194 1028 Sonderprmie 182 1097 Grundzge 173
960 Verlustrechnung 194 1029 Stahlerzeugnisse 182 1098 Herbstprognose 173
961 Zweckbestimmung 194 1030 Verfahrensweisen 182 1099 Krankheitserreger 173
962 Assoziationsrates 193 1031 Vogelarten 182 1100 Rechnungsabschlsse 173
963 Bestandsgruppen 193 1032 Zeitpunkten 182 1101 Rckflug 173
964 Einsatzkrfte 193 1033 Endnutzer 181 1102 Forschungsttigkeiten 172
965 Investitionsgter 193 1034 Geschftsfhrung 181 1103 Mittelbedarf 172
966 Zentralbehrde 193 1035 Kontrollbehrde 181 1104 Tatbestnde 172
967 Zusatzstoffs 193 1036 Lizenzerteilung 181 1105 Veredelungsverkehr 172
968 Arbeitsorganisation 192 1037 Solidarittsfonds 181 1106 Zollstzen 172
969 Beihilfegewhrung 192 1038 Ausfuhrpreisen 180 1107 Veterinrbehrden 171
970 Investitionskosten 192 1039 Bestimmungsstelle 180 1108 Arbeitsdokument 170
971 Kontaktstelle 192 1040 Ersatzteile 180 1109 EU-Brger 170
972 Staatsgebiet 192 1041 Netzwerke 180 1110 Gegenteil 170
973 Trockenmasse 192 1042 Rettungsbeihilfe 180 1111 Gesundheitszustand 170
974 Beitrittsvertrag 191 1043 Haltungsbetrieben 179 1112 Klimawandels 170
975 Harnstoff 191 1044 Planstellen 179 1113 Nutzfahrzeuge 170
976 Haushaltslinien 191 1045 Preisentwicklung 179 1114 Personenbefrderung 170
977 Versorgungsbezge 191 1046 Regierungschefs 179 1115 Polizeimission 170
978 EU-Vertrags 190 1047 Sachanlagen 179 1116 Schlussakte 170
979 Fahrgste 190 1048 Sitzpltzen 179 1117 Tafelwein 170
980 Farbstoffe 190 1049 Stabilittsprogramm 179 1118 Warenbezeichnung 170
981 Kontrollexemplars 190 1050 Verpflichtungsangebot 179 1119 Akteneinsicht 169
982 Pflanzgut 190 1051 Begleitdokument 178 1120 Aufenthaltskosten 169
983 Zeitabstnden 190 1052 Beihilfebetrge 178 1121 Euro-Mnzen 169
984 Durchschnittspreis 189 1053 Kammerprsidenten 178 1122 Fischereizone 169
985 Europa-Abkommens 189 1054 Kandidatenlnder 178 1123 Schifffahrt 169
986 Landwirt 189 1055 Rechtshilfe 178 1124 Wanderarbeitnehmer 169
987 Mindestnormen 189 1056 Teilrubrik 178 1125 Ausfuhrgenehmigung 168
988 Reinheitskriterien 189 1057 Verkehrsunternehmen 178 1126 Erzeugerpreise 168
989 Erstattungsbescheinigungen 188 1058 Warentyps 178 1127 Marktffnung 168
990 Grundwasser 188 1059 Zollvorschriften 178 1128 Veterinrbescheinigung 168
991 Hilfskrfte 188 1060 Bauprodukte 177 1129 Zahlungsmittel 168
992 Laboruntersuchungen 188 1061 Inhaltsverzeichnis 177 1130 Arbeitskrften 167
993 Mittelzuweisung 188 1062 Rohrzucker 177 1131 Beurteilungsbericht 167
994 Unternummer 188 1063 Schlachtkrpern 177 1132 Enzymzubereitung 167
995 Verordnungsvorschlags 188 1064 Standorte 177 1133 Flaggenstaat 167
996 Berufsbezeichnung 187 1065 Wiederaufnahme 177 1134 Gesetzgeber 167
997 Europarats 187 1066 Zeitwert 177 1135 Menschenhandels 167
998 bergangsfrist 187 1067 Zugmaschine 177 1136 Ausfuhrlnder 166
999 Zollsatzes 187 1068 Aktiengesellschaft 176 1137 Einfuhrmenge 166
1000 Bruchreis 186 1069 Altersversorgung 176 1138 Fanggerte 166
1001 Fahrzeugtypen 186 1070 Ammoniumnitrat 176 1139 Funkeinrichtungen 166
1002 Insolvenzverfahren 186 1071 Beitrittslnder 176 1140 Geschmacksmuster 166
1003 Wiederverkauf 186 1072 Beitrittsverhandlungen 176 1141 Kleinpackungen 166
1004 Energieverbrauch 185 1073 Fettgehalt 176 1142 Sicherheitsnormen 166
1005 Generalanwalt 185 1074 Finanzbeitrag 176 1143 Verfassungsvertrags 166
1006 Grenzkontrollen 185 1075 Gterverkehr 176 1144 Vizeprsident 166
1007 Klimaanlagen 185 1076 Inlandspreise 176 1145 Wettbewerbsbehrde 166
1008 Kunststoff 185 1077 Notimpfung 176 1146 Wildgeflgel 166
1009 Sachverhalte 185 1078 Rechtsordnungen 176 1147 Zulassungsinhaber 166
1010 Genehmigungsverfahren 184 1079 Regelungsverfahren 176 1148 Zulassungsnummer 166
1011 Inlandsverkufen 184 1080 Sicherheitsniveau 176 1149 Beschwerdekammern 165
1012 Nachbarlndern 184 1081 Getreideart 175 1150 Kommunikationsdienste 165
1013 Rahmenvereinbarung 184 1082 Kleinunternehmen 175 1151 Rcklagen 165
1014 Ruhezeiten 184 1083 Luftfahrt 175 1152 Wissensgesellschaft 165
1015 Agrarerzeugnissen 183 1084 Rohtabak 175 1153 Wortlauts 165
1016 Aromastoffe 183 1085 Sonderbeauftragten 175 1154 Zwischenbericht 165
1017 Ausfuhrabgaben 183 1086 Umsetzungsmanahmen 175 1155 Gemeinschaftswaren 164
1018 Datenverkehr 183 1087 Anteilseigner 174 1156 Marktstrungen 164
1019 Gleichgewichts 183 1088 Asylantrags 174 1157 Postdienste 164
1020 Zeitschriften 183 1089 Haftbefehl 174 1158 Suchtstoffen 164
1021 Fertigpackungen 182 1090 Katastrophenschutz 174 1159 Tierhalter 164
1022 Grundprinzipien 182 1091 Mehrzahl 174 1160 Ausgangsstoffe 163
1023 Investmentfonds 182 1092 Rohreis 174 1161 Beitrittslndern 163
1162 Beschftigungsbeihilfen 163 1231 Zusatzzlle 155 1300 Arbeitsprogramme 147

1163 Forschungsstelle 163 1232 Betriebsinhabern 154 1301 Exekutivausschusses 147
1164 Ruhezeit 163 1233 Energiepflanzen 154 1302 Fahrrder 147
1165 Sonderbericht 163 1234 Europarates 154 1303 Fettgewebe 147
1166 Steuerstze 163 1235 Hoheitsgewalt 154 1304 Frdermittel 147
1167 Auswahlkriterien 162 1236 ICES-Gebiet 154 1305 Grounternehmen 147
1168 Exekutivausschuss 162 1237 Klimanderung 154 1306 Handbuch 147
1169 Finanzierungskosten 162 1238 Nichterfllung 154 1307 Hausgeflgel 147
1170 Flachsfasern 162 1239 Notfllen 154 1308 Lagerzeit 147
1171 Informationstechnologie 162 1240 Rechtsperson 154 1309 Sicherheitsgurte 147
1172 Kernkapital 162 1241 Verarbeitungsbetrieb 154 1310 Verkehrsmittel 147
1173 Konvergenzprogramme 162 1242 Zitrusfrchte 154 1311 Volksgesundheit 147
1174 Berufskrankheiten 161 1243 Zollbereich 154 1312 Wirtschaftspolitiken 147
1175 Fangerlaubnis 161 1244 Zulassungsbedingungen 154 1313 Anscheinsbeweise 146
1176 Gesichtspunkte 161 1245 Abgabenbefreiung 153 1314 Ausgangserzeugnissen 146
1177 Produktfamilie 161 1246 Ausgleichszlle 153 1315 Dienstantritt 146
1178 Anhrungsbeauftragten 160 1247 Balkanstaaten 153 1316 Rechnungseinheiten 146
1179 Aufenthaltsort 160 1248 Brobedarf 153 1317 Stichtag 146
1180 Dienstleistungsempfnger 160 1249 Erzeugnisgruppen 153 1318 Berichtigungsbetrag 145
1181 Erstattungsbescheinigung 160 1250 Geschftsverkehr 153 1319 Fischereittigkeiten 145
1182 Gesamtgewicht 160 1251 Rohmilch 153 1320 Grundrechten 145
1183 Gipfeltreffen 160 1252 Familienzulagen 152 1321 Kfz-Industrie 145
1184 Kartoffelstrke 160 1253 Flugzeuge 152 1322 Kleinstunternehmen 145
1185 Nahrungsmittel 160 1254 Gemeinschaftsbeteiligung 152 1323 Rckseite 145
1186 Verpflichtungsangebote 160 1255 Informationssysteme 152 1324 Strassenverkehr 145
1187 Zollbefreiung 160 1256 Marktwert 152 1325 Sttzungsregelung 145
1188 Arbeitgebers 159 1257 Preisdruck 152 1326 Umweltbereich 145
1189 Frdermanahmen 159 1258 Verfahrensordnung 152 1327 Empfngerlndern 144
1190 Gegenwert 159 1259 Verwaltungsausschsse 152 1328 Grenzwerten 144
1191 Lebensdauer 159 1260 Anmeldepflicht 151 1329 Handelsbedingungen 144
1192 Staatsfhrung 159 1261 Fachkenntnisse 151 1330 Informationssicherheit 144
1193 Verkehrssektor 159 1262 Frhjahr 151 1331 Lebensversicherung 144
1194 Bauauftrge 158 1263 lsaaten 151 1332 Lizenzinhaber 144
1195 Finanzinstrument 158 1264 Schlachthfen 151 1333 Wachstumspotenzial 144
1196 Frdergebieten 158 1265 Schutzausrstung 151 1334 Zusatzstoffes 144
1197 Kenntnisstand 158 1266 Verpflichtungszusagen 151 1335 Zuschlagsempfngers 144
1198 Rechtsinhaber 158 1267 Zeitpunkts 151 1336 Backwaren 143
1199 Streitsachen 158 1268 Durchschnittspreise 150 1337 Entscheidungstrger 143
1200 Verfassungsvertrag 158 1269 Faserpflanzen 150 1338 Genehmigungsurkunde 143
1201 Doppelarbeit 157 1270 Genehmigungsbehrde 150 1339 Wirtschaftsintegration 143
1202 Gesundheitsberwachung 157 1271 Jahresberichte 150 1340 Beschftigungsquote 142
1203 Kernenergie 157 1272 Mastab 150 1341 Direktinvestitionen 142
1204 Luftsicherheit 157 1273 Schadensspanne 150 1342 Einfuhrzoll 142
1205 Prmienansprche 157 1274 Ursprungsbetriebs 150 1343 Gesamtumsatz 142
1206 Schuldtitel 157 1275 Weiterverwendung 150 1344 Lizenzantrags 142
1207 Vermarktungsstufen 157 1276 Zielgruppen 150 1345 Sicherheitsstandards 142
1208 Anlagewerte 156 1277 Besttigungsvermerk 149 1346 Werkzeuge 142
1209 Arbeitspapier 156 1278 Betriebsfonds 149 1347 Zweigstellen 142
1210 Finanzkontrolleur 156 1279 Eisenbahn 149 1348 Abschlussbericht 141
1211 Gegenmanahmen 156 1280 Erzeugungsbeihilfe 149 1349 Arbeitsmethoden 141
1212 Hchstbetrags 156 1281 Kalendertagen 149 1350 Fanggert 141
1213 Impfstoffen 156 1282 Koordinierungsmethode 149 1351 Flchenzahlungen 141
1214 Informationsverfahren 156 1283 Privatsektor 149 1352 Grundgehlter 141
1215 Linienverkehr 156 1284 Verbandsklagen 149 1353 Kommissionsmitteilung 141
1216 Marktmacht 156 1285 Verkaufssteuer 149 1354 Konformittsbescheinigung 141
1217 Privatwirtschaft 156 1286 Versicherungszeiten 149 1355 Kreditkosten 141
1218 Sanktionsausschuss 156 1287 Aktienkauf 148 1356 Referenzlabor 141
1219 Schlachtprmie 156 1288 Anpassungsfhigkeit 148 1357 Westbalkans 141
1220 Schutzgebiete 156 1289 Bewerberlndern 148 1358 Widerspruchsverfahren 141
1221 Absatzmglichkeiten 155 1290 Erwgungsgrnde 148 1359 Arbeitshygiene 140
1222 Bezugsdaten 155 1291 Finanzkosten 148 1360 Arbeitsstoffe 140
1223 Fischereittigkeit 155 1292 Finanzmrkte 148 1361 Aufnahmestaats 140
1224 Rahmenabkommens 155 1293 Generaldirektoren 148 1362 EG-Gewsser 140
1225 Schadensindikatoren 155 1294 Nichtbereinstimmung 148 1363 Finanzierungsquellen 140
1226 Seuchenlage 155 1295 Schlsselrolle 148 1364 Jahresabschlusses 140
1227 Umweltinformationen 155 1296 Ursprungszeugnisse 148 1365 Tierkrpern 140
1228 Verhaltenskodizes 155 1297 Verwaltungspraxis 148 1366 Zollfrmlichkeiten 140
1229 Wettbewerbsrecht 155 1298 Vierteljahr 148 1367 Analyseverfahren 139
1230 Wiederauftreten 155 1299 Zollanmeldungen 148 1368 Aufenthaltstitels 139
1369 Bauprodukten 139 1438 Ausfuhrmengen 134 1507 Getreideerzeugnisse 129

1370 Haushaltssaldo 139 1439 Begleitmanahmen 134 1508 Herkunftsbetrieb 129
1371 Interventionsbutter 139 1440 Beschaffungswesen 134 1509 Insellage 129
1372 Kollisionsnormen 139 1441 Durchschnittswerte 134 1510 Investmentgesellschaften 129
1373 Kooperationsrat 139 1442 Fortbildungsmanahmen 134 1511 Krisensituationen 129
1374 Legislativvorschlge 139 1443 Fundstellen 134 1512 Marktsegment 129
1375 Marktentwicklung 139 1444 Gesamtsumme 134 1513 Olivenbauern 129
1376 Meinungsaustausch 139 1445 Marktsituation 134 1514 Schutzklausel 129
1377 Ratsbeschlusses 139 1446 Meinungsverschiedenheiten 134 1515 Sonderbeihilfe 129
1378 Seeweg 139 1447 Schnittstellen 134 1516 Dolmetschleistungen 128
1379 Weinsektor 139 1448 Technologietransfer 134 1517 Fachleute 128
1380 Wettbewerbsrechts 139 1449 Vertragsbestimmungen 134 1518 Finanzsystems 128
1381 Bandbreite 138 1450 Zollverwaltungen 134 1519 Geldtransfers 128
1382 Bauart 138 1451 Zuckerrohr 134 1520 Grunderzeugnisses 128
1383 Behrdendienste 138 1452 Bekmpfungsmanahmen 133 1521 Ksesorten 128
1384 Berufsqualifikationen 138 1453 EU-Strategie 133 1522 Kyoto-Protokoll 128
1385 Betriebssttte 138 1454 Geldflschung 133 1523 Mutterunternehmens 128
1386 Durchschnittskosten 138 1455 Kontaktperson 133 1524 Preisgestaltung 128
1387 Finanzmrkten 138 1456 Anbaugebiete 132 1525 Schriftwechsel 128
1388 Freizonen 138 1457 Auskunftsersuchen 132 1526 Verkehrstrgern 128
1389 Internetadresse 138 1458 Bestimmungsgebiet 132 1527 Zinsertrge 128
1390 Mindestanzahl 138 1459 Erwerbsleben 132 1528 Zollwerts 128
1391 Normungsorganisation 138 1460 Fischwirtschaft 132 1529 Auftragswesen 127
1392 Rechnungsprfung 138 1461 Handlungsbedarf 132 1530 Bezugsquellen 127
1393 Rechtspersonen 138 1462 Haushaltslage 132 1531 Gesundheitswesens 127
1394 Strkeunternehmen 138 1463 Herkunftsstaat 132 1532 Handwerk 127
1395 Verdingungsunterlagen 138 1464 Ruhestand 132 1533 Hauptverwaltung 127
1396 Verkehrsbezeichnung 138 1465 Schriftstcken 132 1534 Informationsquellen 127
1397 Vertriebsgesellschaften 138 1466 Schutzniveaus 132 1535 Jahrzehnten 127
1398 Wasserversorgung 138 1467 Standorten 132 1536 Lagerort 127
1399 Wohnsitzes 138 1468 Traubensaft 132 1537 Mitgliedsstaaten 127
1400 Zuchtbetrieb 138 1469 Trockenstoff 132 1538 Rahmenregelung 127
1401 Zwischenzeit 138 1470 Ursprungskumulierung 132 1539 Regelungsbereich 127
1402 Beitrittsvertrags 137 1471 Wettbewerbsverzerrung 132 1540 Sprachfassungen 127
1403 Energiedienstleistungen 137 1472 Zentraleinheit 132 1541 Streitbeilegung 127
1404 Finanzbeitrge 137 1473 Zertifizierungsstelle 132 1542 Wirtschaftsprfer 127
1405 Kennnummer 137 1474 Fahrrdern 131 1543 Zeitpunkte 127
1406 Kontrollbehrden 137 1475 Flughafens 131 1544 Aufenthaltserlaubnis 126
1407 Lenkungsausschuss 137 1476 Geringfgigkeitsschwelle 131 1545 Automobilindustrie 126
1408 Nichtaufnahme 137 1477 Hchstbetrge 131 1546 Berichtspflichten 126
1409 Qualittskontrolle 137 1478 Hchstgehalte 131 1547 Bevlkerungsgruppe 126
1410 Restmenge 137 1479 Hygieneanforderungen 131 1548 Drittstaats 126
1411 Steuerhinterziehung 137 1480 Niederschrift 131 1549 Durchfhrungsmodalitten 126
1412 Sungsmittel 137 1481 Politikgestaltung 131 1550 Durchsetzungsmanahmen 126
1413 Zwischenzahlungen 137 1482 Qualittsweine 131 1551 Eigentumsrechte 126
1414 Ersatzbeschaffung 136 1483 Stellenwert 131 1552 Einfuhrbedingungen 126
1415 Forschungsergebnisse 136 1484 Ttigkeitsbereiche 131 1553 Grundflche 126
1416 Gemeinschaftsinteresses 136 1485 Ttigkeitsberichte 131 1554 Kalenderjahre 126
1417 Hauptttigkeit 136 1486 Verarbeitungsindustrie 131 1555 Lieferauftrge 126
1418 Humankapital 136 1487 Verfahrensregeln 131 1556 Nutztiere 126
1419 Jugendbereich 136 1488 Beweislast 130 1557 Rechnungsabschluss 126
1420 Linienkonferenzen 136 1489 Endverwendung 130 1558 Verbindungsbeamten 126
1421 Sortenschutzes 136 1490 Genehmigungszeichen 130 1559 Berufsverbnde 125
1422 Versandanmeldung 136 1491 Gewinnspannen 130 1560 Flugpreise 125
1423 Whrungsreserven 136 1492 Grundgehalts 130 1561 Gutschrift 125
1424 Beschftigungspolitik 135 1493 Handbuchs 130 1562 Handelspraktiken 125
1425 Druckgerte 135 1494 Handelsrechnung 130 1563 Heimtieren 125
1426 Grundverordnungen 135 1495 Hektarzahl 130 1564 Mindestgre 125
1427 Handelsgefges 135 1496 Kleinkinder 130 1565 Rechnungsjahr 125
1428 Hauptpflicht 135 1497 Packstellen 130 1566 Speiseeis 125
1429 Initiativstellungnahme 135 1498 Reformprogramme 130 1567 Umstrukturierungsmanahmen 125
1430 Ozonschicht 135 1499 Versandverfahrens 130 1568 Zusammenschlu 125
1431 Prmienregelung 135 1500 AKP-Lndern 129 1569 Frdergebiete 124
1432 Prozentpunkten 135 1501 nderungsantrag 129 1570 Jahresabschlssen 124
1433 Rechtslage 135 1502 Beweisaufnahme 129 1571 Kommunikationsmittel 124
1434 Sanierungsmanahmen 135 1503 Dringlichkeitsmanahmen 129 1572 Kooperationsmanahmen 124
1435 Schlsselkompetenzen 135 1504 Endverwendungen 129 1573 Ursprungswaren 124
1436 Vordergrund 135 1505 Fahrplan 129 1574 Verkaufspreisen 124
1437 Zuchtlachs 135 1506 Finanzierungsabkommen 129 1575 Weiterfhrung 124
1576 Assoziationsabkommens 123 1645 Preisunterschiede 118 1714 Datenschutzes 113

1577 Bedarfsfall 123 1646 Quellensteuer 118 1715 Erhaltungsmanahmen 113
1578 Forschungsprogramme 123 1647 Spiegelstrich 118 1716 Gemeinschaftsaktion 113
1579 Interventionspreises 123 1648 Stckzahl 118 1717 Gemeinschaftsinitiative 113
1580 Jahresabschlu 123 1649 Umweltschden 118 1718 Gemeinschaftsregeln 113
1581 Seriennummer 123 1650 Verwaltungsmanahmen 118 1719 Investitionsbeihilfe 113
1582 Angebotsabgabe 122 1651 Zahlungsantrag 118 1720 Investitionsfonds 113
1583 Brennstoff 122 1652 Zahlungsantrge 118 1721 Kapitalzufhrung 113
1584 EU-Organe 122 1653 Feingrie 117 1722 Lebenszyklus 113
1585 Flugdienste 122 1654 Fernabsatz 117 1723 Nichtverbreitung 113
1586 Gemeinschaftsbeihilfe 122 1655 Finanzierungsinstrumente 117 1724 Produktionsbeihilfe 113
1587 Geschftsvorgnge 122 1656 Fischereiabkommens 117 1725 Ruhegehalt 113
1588 Handelszwecken 122 1657 Haftbefehls 117 1726 Sicherheitsmarge 113
1589 Informationsnetzes 122 1658 Kandidatenlndern 117 1727 berprfungsverfahren 113
1590 Lieferverpflichtungen 122 1659 Kapitalverkehr 117 1728 Ursprungserzeugnis 113
1591 Obstarten 122 1660 Kontrollinstanz 117 1729 Verfahrensrechte 113
1592 Schwefeldioxid 122 1661 Krperschaftsteuer 117 1730 Weltwirtschaft 113
1593 Strafregister 122 1662 Mindestbetrag 117 1731 Widerspruchsabteilung 113
1594 Teigwaren 122 1663 Netzzugang 117 1732 Zeitrumen 113
1595 Verkehrsunternehmer 122 1664 Personengruppen 117 1733 Brennstoffen 112
1596 Zinszahlung 122 1665 Strahlenquellen 117 1734 Gebietseinheiten 112
1597 Zivilsachen 122 1666 Unternehmensgruppen 117 1735 Keimfhigkeit 112
1598 Allgemeininteresses 121 1667 Verbraucherschutzes 117 1736 Luftweg 112
1599 Aufenthaltsgenehmigung 121 1668 Verfahrensbeteiligten 117 1737 Packungsbeilage 112
1600 Befhigungsnachweisen 121 1669 Zahlungsansprchen 117 1738 Produktionsverfahren 112
1601 Billigeinfuhren 121 1670 Zuchtbetriebe 117 1739 Schutzdauer 112
1602 Biotechnologie 121 1671 Zuchtrinder 117 1740 Vertrauensschutzes 112
1603 Dienstleistungserbringern 121 1672 Absichtserklrung 116 1741 Weichtiere 112
1604 Grunderzeugnis 121 1673 Aktionsplnen 116 1742 Zeitplans 112
1605 Hilfsmittel 121 1674 Ausfuhrabgabe 116 1743 Amtssiegel 111
1606 Kaufpreis 121 1675 Bestimmungslandes 116 1744 Bauarbeiten 111
1607 Milchsektor 121 1676 Euratom-Vertrags 116 1745 Beihilfeantrags 111
1608 Produktionssttten 121 1677 Fachleuten 116 1746 Dienstposten 111
1609 Rahmenvorschriften 121 1678 Fangverbot 116 1747 Einfuhrzolls 111
1610 Rebsorten 121 1679 Flugplne 116 1748 Energiebereich 111
1611 Schriftstcks 121 1680 Getreidearten 116 1749 Fabrikschiffe 111
1612 Abhilfewirkung 120 1681 Jugendorganisationen 116 1750 Fluggast 111
1613 Balkanlnder 120 1682 Kndigungsfrist 116 1751 Forschungsraums 111
1614 Besoldungsgruppen 120 1683 Menschenwrde 116 1752 Gemeinschaftseinrichtungen 111
1615 Bewertungsberichte 120 1684 Pilotprojekte 116 1753 Herkunftsort 111
1616 Bewertungsberichts 120 1685 Rechtsformen 116 1754 Kennzeichnungsvorschriften 111
1617 Fristverlngerung 120 1686 Uhrzeit 116 1755 Laborpraxis 111
1618 Hchstsatz 120 1687 Arbeitsmrkte 115 1756 Luftfahrzeugs 111
1619 Maeinheit 120 1688 DEPB-Regelung 115 1757 Risikobewertungen 111
1620 Sekretariatsgeschfte 120 1689 Erwerbszweck 115 1758 Rckversicherung 111
1621 Synthesebericht 120 1690 Erzeugungsgebiet 115 1759 Schutzrechten 111
1622 Tabakwaren 120 1691 Flugverkehrs 115 1760 Stammkapital 111
1623 Diebstahl 119 1692 Flugzeug 115 1761 Umweltaspekte 111
1624 Durchfhrbarkeitsstudien 119 1693 Fremdenverkehr 115 1762 Verpackungsabflle 111
1625 Feuerstein 119 1694 Hanffasern 115 1763 Zielbestimmung 111
1626 Feuerwaffen 119 1695 Haushaltsverfahren 115 1764 Zinsvergnstigungen 111
1627 Hauptziele 119 1696 Kontrollvorschriften 115 1765 Arbeitsmarktes 110
1628 Kontaktaufnahme 119 1697 Programmziele 115 1766 Ausgleichsbeihilfe 110
1629 Kraftwerke 119 1698 Veredelungsvorgnge 115 1767 Direktverkufe 110
1630 Marktbeteiligte 119 1699 Agrarmrkte 114 1768 Faxnummer 110
1631 Qualittswein 119 1700 Anlaufstelle 114 1769 Grobgrie 110
1632 Rechnungsfhrers 119 1701 Anmeldungspflicht 114 1770 Handelspartner 110
1633 Schusswaffen 119 1702 Binnenschiffe 114 1771 Hoheitsgebiete 110
1634 Todesstrafe 119 1703 Exportverkufe 114 1772 Korrekturmanahmen 110
1635 Veredelungsverkehrs 119 1704 Halbinsel 114 1773 Leitungsorgan 110
1636 Wirtschaftsjahrs 119 1705 Haustiere 114 1774 Lohnkosten 110
1637 Zugangsrechte 119 1706 Impfstoffe 114 1775 Lsungsmittel 110
1638 Benutzungsgebhren 118 1707 Kurzbeschreibung 114 1776 Mindestpreises 110
1639 EAGFL-Garantie 118 1708 Luftverunreinigung 114 1777 Normenorganisationen 110
1640 Euro-Zone 118 1709 Risikobegrenzung 114 1778 Partnerschaftsabkommen 110
1641 Flugverkehr 118 1710 Stckkosten 114 1779 Schlachthfe 110
1642 Generalsekretariats 118 1711 Trinkwasser 114 1780 Verwaltungskapazitt 110
1643 Marktversagen 118 1712 Aktiengesellschaften 113 1781 Wirkstoffes 110
1644 Normungsgremien 118 1713 Bankzinsen 113 1782 Zielgruppe 110
1783 Zusammenschaltung 110 1852 Wassertiere 106 1921 Bezugsnummer 101

1784 Abschlussprfung 109 1853 Wertschpfung 106 1922 Endtermin 101
1785 Anlagegold 109 1854 Einzelmanahmen 105 1923 Entscheidungsverfahren 101
1786 Ansprechpartner 109 1855 Finanzbestimmungen 105 1924 Ernhrungssicherheit 101
1787 Antragsformulare 109 1856 Fischereisektors 105 1925 Erzeugergruppierungen 101
1788 Betriebsbeihilfe 109 1857 Flaggenstaats 105 1926 EU-Erweiterung 101
1789 Eigengewicht 109 1858 Informationsmanahmen 105 1927 EU-Vertrag 101
1790 Fangmengen 109 1859 Klagegrund 105 1928 Fanggerten 101
1791 Fangquote 109 1860 Lagebericht 105 1929 Gesamthaushalt 101
1792 Faserflachs 109 1861 Sachkenntnis 105 1930 Hafenanlagen 101
1793 Finanzierungsbeschlsse 109 1862 Tierschutzes 105 1931 Influenzaviren 101
1794 Haushaltszulage 109 1863 Typgenehmigungen 105 1932 Kontingentsmenge 101
1795 Hilfestellung 109 1864 Urheberrecht 105 1933 Kontrollgert 101
1796 Informationskampagnen 109 1865 Verkaufsvolumen 105 1934 Kostenwirksamkeit 101
1797 Investmentgesellschaft 109 1866 Zusammenschlssen 105 1935 Nachprfungsverfahren 101
1798 Klagepartei 109 1867 Anbauflche 104 1936 Personalkosten 101
1799 Neuausrichtung 109 1868 Dienstleistungssektor 104 1937 Prferenzzucker 101
1800 Preisstabilitt 109 1869 Evaluierungsbericht 104 1938 Referenzpreis 101
1801 Privatsektors 109 1870 Futterpflanzen 104 1939 Rundfunk 101
1802 Rohdiamanten 109 1871 Grenzregionen 104 1940 Schlubestimmungen 101
1803 Wildschweinen 109 1872 Jahrhundert 104 1941 Schutzzonen 101
1804 Angebotspreis 108 1873 Nebenprodukten 104 1942 Tafeltrauben 101
1805 Ankaufspreis 108 1874 Probenanalyse 104 1943 Umweltrisiken 101
1806 Bevlkerungsdichte 108 1875 Rechtsnachfolger 104 1944 Universaldienst 101
1807 Datenquellen 108 1876 Richtprogramme 104 1945 Vollstreckungstitel 101
1808 Energieerzeugung 108 1877 Rinderembryonen 104 1946 Zollwesen 101
1809 Funkanlagen 108 1878 Seefischerei 104 1947 Arbeitgebern 100
1810 Gesamteinfuhren 108 1879 Beschftigungsmglichkeiten 103 1948 Ausgabenerklrungen 100
1811 Gesundheitsfrsorge 108 1880 Bettwsche 103 1949 Befehlskette 100
1812 Honigbienen 108 1881 Dienstrume 103 1950 Befrderungsmitteln 100
1813 Konservenindustrie 108 1882 Explosivstoffen 103 1951 Buchwert 100
1814 Kurzbezeichnung 108 1883 Gesundheitsrisiken 103 1952 Diensteanbieter 100
1815 Mittelansatz 108 1884 Getreideerzeugnissen 103 1953 EU-Manahmen 100
1816 Preisanstieg 108 1885 Grundwassers 103 1954 Exekutivdirektors 100
1817 Reisedokumente 108 1886 Krisenplne 103 1955 Fabrikschiffen 100
1818 Sammelstelle 108 1887 Khlhusern 103 1956 Haushaltskonsolidierung 100
1819 Schiffseigner 108 1888 Landbaus 103 1957 Hchstbeihilfe 100
1820 WTO-bereinkommen 108 1889 Leistungsindikatoren 103 1958 Kapitalanlagen 100
1821 Zuteilungskoeffizienten 108 1890 Meeresschtze 103 1959 Nichtanwendung 100
1822 Anlaufphase 107 1891 Mindestpreise 103 1960 Schnittstelle 100
1823 Anteilsrechten 107 1892 Pdiatrieausschuss 103 1961 Sicherheitsbewertung 100
1824 Bioethanol 107 1893 Rentenansprche 103 1962 Verkaufspreises 100
1825 Finanzierungsvereinbarung 107 1894 Rcksprache 103 1963 Warnhinweise 100
1826 Finanzinstitut 107 1895 Satzteil 103 1964 Abfallwirtschaft 99
1827 Handelsabkommen 107 1896 Seemeilen 103 1965 Anpassungspfad 99
1828 Haushaltsziele 107 1897 Sortenamt 103 1966 Ausfuhrverpflichtung 99
1829 Logbuch 107 1898 Ttigkeitsbereichen 103 1967 Buchfhrungen 99
1830 Mitgliedslndern 107 1899 Verordnungsentwurf 103 1968 Empfngerstaat 99
1831 Verwaltungsstrukturen 107 1900 Visumerteilung 103 1969 Entwicklungsstrategien 99
1832 Wettbewerbsvorschriften 107 1901 Welthandel 103 1970 Gemeinschaftsorganen 99
1833 Zahnarztes 107 1902 Wettbewerbsdruck 103 1971 Geschftsleitung 99
1834 Zuschussfhigkeit 107 1903 Anlaufstellen 102 1972 Interessenkonflikten 99
1835 Abstimmungsverfahren 106 1904 Arbeitsplan 102 1973 Jahresrechnung 99
1836 AKP-Lnder 106 1905 Assoziationsausschuss 102 1974 Kontrollrahmen 99
1837 Alpenkonvention 106 1906 Bildungseinrichtungen 102 1975 Marktzugangs 99
1838 Ausbildungsnachweis 106 1907 Erwachsenenbildung 102 1976 Rechnungsjahres 99
1839 Ausgleichszolls 106 1908 Fangerlaubnisse 102 1977 Rechtsstreitigkeiten 99
1840 Beihilfefhigkeit 106 1909 Finanzanlagen 102 1978 Registriernummer 99
1841 Direktbeihilfen 106 1910 Haushaltsrechnung 102 1979 Reisegepck 99
1842 Flchenstilllegung 106 1911 Marktmechanismen 102 1980 Schienenfahrzeugen 99
1843 Industriezweige 106 1912 Packstelle 102 1981 Tierversuche 99
1844 Kraftfahrzeug 106 1913 Produktionsmenge 102 1982 Verkehrsinfrastruktur 99
1845 Reisedokument 106 1914 Steuerbehrden 102 1983 Vorsichtsmanahmen 99
1846 Schulungsmanahmen 106 1915 Umsetzungsfrist 102 1984 Wahlrecht 99
1847 Standorts 106 1916 Unterabstzen 102 1985 Antragsgegner 98
1848 Unterzeichnerstaaten 106 1917 Verwendungszwecks 102 1986 Befhigungsnachweis 98
1849 Verarbeitungsbeihilfe 106 1918 Arbeitnehmervertreter 101 1987 Fertigungskosten 98
1850 Verhandlungsdirektiven 106 1919 Arbeitsvertrge 101 1988 Fischereifonds 98
1851 Verkehrswege 106 1920 Bestimmungssicherheit 101 1989 Flugzeugen 98
1990 Hilfeleistung 98 2059 Wirtschaftsindikatoren 95 2128 Erzeugungsgebieten 91

1991 Kontrollbesuchs 98 2060 Zweigstelle 95 2129 Ethylalkohol 91
1992 ffentlichkeitsarbeit 98 2061 AKP-Protokolls 94 2130 Fernmeldegebhren 91
1993 Rechtsinstrumenten 98 2062 Artenvielfalt 94 2131 Forschungspolitik 91
1994 Rohrleitungen 98 2063 Ausnahmebestimmungen 94 2132 Hchstwerte 91
1995 Stickstoff 98 2064 Baumkurren 94 2133 Kamerasysteme 91
1996 Synergieeffekte 98 2065 Berufsverbnden 94 2134 Nichtbeachtung 91
1997 Tarifvertrgen 98 2066 Bestimmungsgrenze 94 2135 Prfungsgesellschaften 91
1998 Verfahrenserffnung 98 2067 Brgerbeauftragte 94 2136 Rechtswahl 91
1999 Verteidigungsrechte 98 2068 Einzelerzeuger 94 2137 Veterinrwesen 91
2000 Finanzministerium 97 2069 Erzeugnismenge 94 2138 Wirtschaftsraums 91
2001 Glhlampen 97 2070 Flugbetrieb 94 2139 Wortmarke 91
2002 Grnbuchs 97 2071 Generaldirektors 94 2140 Zeitrahmen 91
2003 Hochachtung 97 2072 Gesamtbewertung 94 2141 Beratungsdienste 90
2004 Inflationsrate 97 2073 Geschftsfhrer 94 2142 Datenerfassung 90
2005 Kaufvertrags 97 2074 Kraftstoffen 94 2143 Dienstort 90
2006 Laktationsphase 97 2075 Mineralle 94 2144 Drogenbekmpfung 90
2007 Laufbahn 97 2076 Niedergang 94 2145 Einzelprogramme 90
2008 Mindestzahl 97 2077 kopunkte 94 2146 Einzugsgebiete 90
2009 Naturschutz 97 2078 Ortszeit 94 2147 Farbbildner 90
2010 Nennspannungen 97 2079 Rckbernahme 94 2148 Gutschriften 90
2011 Rahmenbereinkommen 97 2080 Schadensersatz 94 2149 Heimtiere 90
2012 Rechtsgeschft 97 2081 Ursprungsnachweise 94 2150 Hochschuleinrichtungen 90
2013 Tarifvertrge 97 2082 Volkswirtschaft 94 2151 Insolvenzverfahrens 90
2014 Umrechnungskurses 97 2083 Zwischenerzeugnisse 94 2152 Kunststoffen 90
2015 Urheberrechts 97 2084 Aktivposten 93 2153 Meldepflicht 90
2016 Vermarktungsnorm 97 2085 Branchenverbnde 93 2154 Migrationsstrme 90
2017 Vorhandenseins 97 2086 Einziehungsentscheidung 93 2155 Netzbetreiber 90
2018 Warenkontrollen 97 2087 Energienutzung 93 2156 lbume 90
2019 Zahlungsfrist 97 2088 Energiepolitik 93 2157 Qualittspolitik 90
2020 Zahlungsunfhigkeit 97 2089 Finanzbeitrags 93 2158 Schienenverkehr 90
2021 Ausschreibungssicherheit 96 2090 Frdervermgen 93 2159 Seehfen 90
2022 Berichtsjahr 96 2091 Freiheitsstrafe 93 2160 Verbraucherpolitik 90
2023 Eignungsprfung 96 2092 Gesundheitsdienste 93 2161 Verkehrsnetzes 90
2024 Empfngerland 96 2093 Grundstoffe 93 2162 Webseite 90
2025 Fanglizenzen 96 2094 Kalenderjahren 93 2163 Zielarten 90
2026 Fernschreiben 96 2095 Meeresforschung 93 2164 Zollzugestndnisse 90
2027 Fertigerzeugnisse 96 2096 Personenverkehrs 93 2165 Ausfuhrwaren 89
2028 Flaggenstaaten 96 2097 Pilotprojekt 93 2166 Ausstellungsdatum 89
2029 Flssiggas 96 2098 Referenzmethoden 93 2167 Bescheinigungsmuster 89
2030 Fhrungskrfte 96 2099 Systemverkufer 93 2168 Energienetze 89
2031 Funkfrequenzen 96 2100 Verursacherprinzip 93 2169 Energieverbrauchs 89
2032 Geruschpegel 96 2101 Zuschlagserteilung 93 2170 Engpsse 89
2033 Grundflchen 96 2102 Agrarregelung 92 2171 Finanzierungsplan 89
2034 Leistungsanforderungen 96 2103 Bankkonten 92 2172 Handelsaspekte 89
2035 Notfall 96 2104 Beschwerdeverfahren 92 2173 Jahrhunderts 89
2036 Rentensysteme 96 2105 Doppelbesteuerung 92 2174 Krankheitserregern 89
2037 Ruhegehlter 96 2106 Enderzeugnis 92 2175 Kriminalprvention 89
2038 Schallzeichen 96 2107 Erstausstattung 92 2176 Qualittsziele 89
2039 Verkehrsrechte 96 2108 Erzeugerbeihilfe 92 2177 Sammelantrag 89
2040 Asylantrag 95 2109 EU-Mittel 92 2178 Schutzgebiet 89
2041 Bestandserhaltung 95 2110 Gemeinschaftsfrderung 92 2179 Sortengruppen 89
2042 Billigbutter 95 2111 Gemeinschaftssystem 92 2180 Sozialvorschriften 89
2043 Einzelfllen 95 2112 Geschftsbereich 92 2181 Sprengstoffe 89
2044 Feuerzeugen 95 2113 Hebelwirkung 92 2182 Telexnummer 89
2045 Gegenpartei 95 2114 Netzwerken 92 2183 Tiefseearten 89
2046 Gewichtsklassen 95 2115 Seilbahnen 92 2184 Verbrennungsanlagen 89
2047 Kernwaffen 95 2116 Sortenbezeichnung 92 2185 Verpackungskosten 89
2048 Marktentwicklungen 95 2117 berwachungssystem 92 2186 Verwaltungskontrollen 89
2049 Organisationsstruktur 95 2118 Umweltfragen 92 2187 Vizeprsidenten 89
2050 Pferdepest 95 2119 Untersuchungshaft 92 2188 Wasserstraen 89
2051 Prferenzregelung 95 2120 Verarbeitungsbetriebe 92 2189 Zollkontrollen 89
2052 Preisniveaus 95 2121 Verpflichtungserklrung 92 2190 Zustellungskosten 89
2053 Produktionsvolumen 95 2122 Versicherungsprmien 92 2191 Auskunftserteilung 88
2054 Qualittsstandards 95 2123 Wertzoll 92 2192 Eiprodukte 88
2055 Rangfolge 95 2124 Zinsertrgen 92 2193 Endkunden 88
2056 Steuersystem 95 2125 Zollrecht 92 2194 EU-Programmen 88
2057 Warenkategorie 95 2126 AKP-Staat 91 2195 Finanzinformationen 88
2058 Werkstoffen 95 2127 Ballungsgebiete 91 2196 Finanzkontrolleurs 88
2197 Fruchtsaft 88 2266 Zusatzinformationen 86 2335 Ausschreibungsunterlagen 82

2198 Geschftsbereiche 88 2267 Arbeitsmaschinen 85 2336 Dumpingpraktiken 82
2199 Gouverneursrat 88 2268 Ausfuhrabschpfung 85 2337 Emissionsnormen 82
2200 Handelsgefge 88 2269 Bankgebhren 85 2338 Freistaat 82
2201 Hardware 88 2270 Baugruppen 85 2339 Geschftspartner 82
2202 Kontrollprogramme 88 2271 Ehegatte 85 2340 Getreidemenge 82
2203 Lagerhaus 88 2272 Ergebnisrechnung 85 2341 Gewerbesteuer 82
2204 Marktanteilen 88 2273 Erzeugungsgebiete 85 2342 Grundbetrags 82
2205 Mindestdauer 88 2274 Expatriierungszulagen 85 2343 Heizkessel 82
2206 Prferenzbehandlung 88 2275 Finanzplanung 85 2344 Khlhuser 82
2207 Referenzmethode 88 2276 Gegenzug 85 2345 Liefervertrge 82
2208 Verkehrssicherheit 88 2277 Interessenkonflikt 85 2346 Namensnderung 82
2209 Verwaltungskapazitten 88 2278 Johannisbrot 85 2347 Nichtfestsetzung 82
2210 Weiterverkauf 88 2279 Lieferlnder 85 2348 Prventivmanahmen 82
2211 Zustellungsanschrift 88 2280 Produktionssttte 85 2349 Rechtsinstruments 82
2212 Angebotsfristen 87 2281 Rechnungsprfungen 85 2350 Seezunge 82
2213 Anwendungsjahr 87 2282 Schaubild 85 2351 Sicherheitsgrnden 82
2214 Arbeitsmittel 87 2283 Subventionsspanne 85 2352 Stadtentwicklung 82
2215 Aufgabenstellung 87 2284 Unternehmensleitung 85 2353 Verhaltenskodexes 82
2216 Ausfuhrgeschft 87 2285 Wirtschaftssektor 85 2354 Wertzuwachs 82
2217 Auskunftsblatt 87 2286 Zahlenangaben 85 2355 Zollabfertigung 82
2218 Beschftigungsfhigkeit 87 2287 Zusammenfhrung 85 2356 Zuckermengen 82
2219 Bewertungskriterien 87 2288 Abblendlicht 84 2357 Ausfuhrgenehmigungen 81
2220 Einheitspapiers 87 2289 Ausbildungsgnge 84 2358 Berufsttigkeit 81
2221 Einzugsgebiet 87 2290 Beihilfeelement 84 2359 Beschftigtenzahl 81
2222 Energiesektor 87 2291 Besitzstandes 84 2360 Bildungssysteme 81
2223 Familienmitglieder 87 2292 Buchhaltung 84 2361 Bremsanlagen 81
2224 Geldgebern 87 2293 Durchschnittswerten 84 2362 Flugdienst 81
2225 Haltbarmachung 87 2294 Exekutivagenturen 84 2363 Fragebgen 81
2226 Hauptsache 87 2295 Finanzprotokolls 84 2364 Gegenleistungen 81
2227 Interventionsbestnde 87 2296 Geburtenzulage 84 2365 Geldgeber 81
2228 Kalendermonat 87 2297 Geschftsjahre 84 2366 Geldpolitik 81
2229 Koordinierungsstelle 87 2298 Handelskammer 84 2367 Haushaltsziel 81
2230 Marktstrung 87 2299 Hilfsmanahmen 84 2368 Hoheitsgebieten 81
2231 Nhrstoffe 87 2300 Informationszwecken 84 2369 Kinderschuhe 81
2232 ffentlichkeitsbeteiligung 87 2301 Meinungsuerung 84 2370 Kleinsendungen 81
2233 Pflanzengesundheit 87 2302 Mindestvergtung 84 2371 Kontrollmechanismen 81
2234 Preisfestsetzung 87 2303 Partnerland 84 2372 Kostenerstattung 81
2235 Primrsaldo 87 2304 Preisnachlsse 84 2373 Mineralstoffe 81
2236 Schleppnetzen 87 2305 Radfahrzeuge 84 2374 Ministerkonferenz 81
2237 Sonderausschuss 87 2306 Reinheitsgrad 84 2375 Sachverstand 81
2238 Stabilittspakt 87 2307 Sichtvermerks 84 2376 Sichtfeld 81
2239 Strategiepapier 87 2308 Stahldraht 84 2377 Sonderfonds 81
2240 Weinsektors 87 2309 Verjhrungsfrist 84 2378 Tabakerzeugnissen 81
2241 Werksttten 87 2310 Verwechslungsgefahr 84 2379 Unterausschsse 81
2242 Zinssatzes 87 2311 Wildfleisch 84 2380 Verkehrsbereich 81
2243 Zusatzprotokolle 87 2312 Zierpflanzen 84 2381 Verwahrstelle 81
2244 Zweckbindung 87 2313 Bauauftrgen 83 2382 Wachstumsrate 81
2245 Anschaffungskosten 86 2314 Beihilfeantrgen 83 2383 Zuckereinfuhren 81
2246 Ausgabenerklrung 86 2315 Bewertungsverfahren 83 2384 Zwangslizenz 81
2247 Beratungsverfahren 86 2316 Gemeinschaftsmanahme 83 2385 Absatzkanle 80
2248 Erzeugniskategorien 86 2317 Genusstauglichkeit 83 2386 Anhaltspunkt 80
2249 EZB-Rates 86 2318 Hausrindern 83 2387 Antragsfrist 80
2250 Herkunftsstaats 86 2319 Leistungsempfnger 83 2388 Dienstgebrauch 80
2251 Hchstgrenze 86 2320 Lschanlagen 83 2389 EGKS-Vertrags 80
2252 Hochwasser 86 2321 Menschenleben 83 2390 Energiecharta 80
2253 Industrieanlagen 86 2322 Neufestsetzung 83 2391 Finanzsektor 80
2254 Inhaltsstoffe 86 2323 Pauschalbeihilfe 83 2392 Frdergebiet 80
2255 Jugendpolitik 86 2324 Personalpolitik 83 2393 Forschungsvorhaben 80
2256 Kulturgtern 86 2325 Privatrechts 83 2394 Funkgerte 80
2257 Lagerkosten 86 2326 Rahmenprogramme 83 2395 Gemeinschaftsbeihilfen 80
2258 Mehrwerts 86 2327 Rechtsinhabers 83 2396 Grenzverkehr 80
2259 Mindestkapazitt 86 2328 Risikoprmie 83 2397 Haftpflicht 80
2260 Sperrzonen 86 2329 Schlussbericht 83 2398 Herkunftslndern 80
2261 Tatbestands 86 2330 Teilsysteme 83 2399 ISO-Norm 80
2262 Umweltbedingungen 86 2331 Verarbeitungsbetrieben 83 2400 Liquidationsverfahrens 80
2263 Vereinigungsfreiheit 86 2332 Versetzungsbeihilfen 83 2401 Olivenanbau 80
2264 Vollbeschftigung 86 2333 Vertragsbedienstete 83 2402 Partnerschaftsabkommens 80
2265 Zielvorgabe 86 2334 Aufgabenbereich 82 2403 Rahmenvertrag 80
2404 Rckgewinnung 80 2437 Zuchtschweine 79 2470 Berufskrankheit 77

2405 Rstungsgtern 80 2438 Zulassungsantrag 79 2471 Betriebsfhrung 77
2406 Schutzausrstungen 80 2439 Agrarerzeugnisses 78 2472 Brogerte 77
2407 Separatorenfleisch 80 2440 Barmittel 78 2473 Erstzulassung 77
2408 Teilgenehmigung 80 2441 Berggebieten 78 2474 EU-Recht 77
2409 Teillizenz 80 2442 Finanzinstruments 78 2475 Finanzbogen 77
2410 Unternehmensbesteuerung 80 2443 Geldleistungen 78 2476 Finanzierungsbeschluss 77
2411 Zinsstzen 80 2444 Hoheitsgewssern 78
2477 Finanzpolitik 77
2412 Zolllager 80 2445 Internetseite 78
2478 Forschungsergebnissen 77
2413 Zwangsmanahmen 80 2446 Kapitalgesellschaften 78
2414 Ausnahmegenehmigung 79 2447 Krebstiere 78 2479 GAP-Reform 77
2415 Beihilfevolumen 79 2448 Lagerbestnden 78 2480 Gasgerte 77
2416 Erfassungsbereich 79 2449 Messgerte 78 2481 Gemeinschaftsgebiet 77
2417 Finanzkonglomerats 79 2450 Negativbefund 78 2482 Haltungsbetriebe 77
2418 Flugbetriebs 79 2451 Oberteil 78 2483 Handelsstufen 77
2419 Handelsverkehrs 79 2452 OECD-Beschluss 78 2484 Informationstechnik 77
2420 Haushaltsjahren 79 2453 Olivenhaine 78 2485 Informationsbermittlung 77
2421 Kapitalzufuhr 79 2454 Packstcke 78 2486 Marktposition 77
2422 Krankenhusern 79 2455 Planstelle 78 2487 Maschenffnungen 77
2423 Milchfett 79 2456 Preisschwankungen 78 2488 Mautgebhren 77
2424 Mindestreserven 79 2457 Quotenregelung 78 2489 Meerespolitik 77
2425 Netzwerks 79 2458 Rechtshoheit 78 2490 Messverfahren 77
2426 Rahmenverordnung 79 2459 Richtmengen 78 2491 Positivliste 77
2427 Sonderfllen 79 2460 Schuldenstand 78
2492 Produktmix 77
2428 Tochterunternehmens 79 2461 Tarifnummern 78
2493 Schadensspannen 77
2429 berwachungsanordnung 79 2462 Trennungslinie 78
2430 Umweltziele 79 2463 Verhaltensweise 78 2494 Strafrecht 77
2431 Ungleichbehandlung 79 2464 Whrungseinheit 78 2495 Tankstellen 77
2432 Versicherungsvertrge 79 2465 Weichtieren 78 2496 Aufnahmebedingungen 76
2433 Wachstumsraten 79 2466 Witterungsverhltnisse 78 2497 Drogenhandels 76
2434 Wasserqualitt 79 2467 Wohlbefinden 78 2498 Schuhtypen 76
2435 Wasserstoff 79 2468 Zahlungsbilanz 78 2499 Umweltvorschriften 76
2436 Weinalkohol 79 2469 Ausfuhrsubventionen 77 2500 Wettbewerbsposition 76
252 A.2. Indeks czestosciowy 2500 losowo wybranych wyrazw zozonych (zestaw A2)
A.2 Indeks czestosciowy 2500 losowo wybranych wyrazw zo-

zonych (zestaw A2)
1 Grundverordnung 7839 63 Wettbewerbsvorschriften 107 125 Schlsselelement 62

2 Aktenzeichen 1897 64 Richtprogramme 104 126 Seehecht 62
3 Dienststellen 1378 65 Dienstrume 103 127 Straenfahrzeuge 62
4 Zusammenschluss 1322 66 Nichtanwendung 100 128 Rechtsdurchsetzung 61
5 Generaldirektion 1067 67 Anpassungspfad 99 129 Geschftsstelle 60
6 Amtszeit 1039 68 Hilfeleistung 98 130 Magnesiumoxid 60
7 Risikobewertung 872 69 Frdervermgen 93 131 Streitfall 59
8 Schwerpunkt 849 70 Prfungsgesellschaften 91 132 Handelsttigkeit 58
9 Vermgenswerte 713 71 Handelsaspekte 89 133 Jahresurlaubs 58
10 Fischereifahrzeugen 570 72 Sammelantrag 89 134 Staatsanwlte 58
11 Rechtsanwalt 489 73 Handelsgefge 88 135 Ehebandes 57
12 Ursprungsland 461 74 Verwaltungskapazitten 88 136 Elternurlaub 55
13 Mindestpreis 441 75 Einheitspapiers 87 137 Kreditwrdigkeit 55
14 Zollschuld 427 76 Preisfestsetzung 87 138 Preisverfall 55
15 Sicherheitsleistung 408 77 Primrsaldo 87 139 Weltraum 55
16 Standardqualitt 403 78 Sonderausschuss 87 140 Zahlungsbedingungen 55
17 Rechnungshofes 393 79 Inhaltsstoffe 86 141 Feldbesichtigungen 54
18 Umweltschutzes 377 80 Geldpolitik 81 142 Hauptaufgabe 54
19 Tierseuchen 356 81 Zuchtschweine 79 143 Nachfrageseite 54
20 Dienstreisen 321 82 Barmittel 78 144 Sonderflle 54
21 Kulturpflanzen 316 83 Hoheitsgewssern 78 145 Forderungsbetrge 53
22 Fischereiabkommen 310 84 Lagerbestnden 78 146 Schlichtungsverfahren 53
23 Kreditinstituts 308 85 Negativbefund 78 147 Verwaltungskontrolle 53
24 Fischereisektor 280 86 OECD-Beschluss 78 148 Zuckerindustrie 53
25 Rechtspersnlichkeit 272 87 Olivenhaine 78 149 Handschuhe 52
26 Generalsekretrs 259 88 Packstcke 78 150 Befhigungszeugnisse 51
27 Bergbau 254 89 Planstelle 78 151 Lizenzgebhren 50
28 Fangbeschrnkungen 247 90 Rechtshoheit 78 152 Kapazittsangebot 49
29 EU-Politik 224 91 Richtmengen 78 153 Landesteilen 49
30 Erfahrungsaustausch 214 92 Tarifnummern 78 154 Prfungsverfahren 49
31 Datentrger 204 93 Verhaltensweise 78 155 Sicherheitskrfte 49
32 Staatsgebiet 192 94 Erstzulassung 77 156 Einzelhndlern 48
33 Hilfskrfte 188 95 Forschungsergebnissen 77 157 Handelsgesellschaften 48
34 Nachbarlndern 184 96 Handelsstufen 77 158 Sonderfall 48
35 Bauprodukte 177 97 Marktposition 77 159 Tourismuspolitik 48
36 Umsetzungsmanahmen 175 98 Messverfahren 77 160 Ausgangsstoff 47
37 Arbeitsdokument 170 99 Beschftigungslage 74 161 Gesundheitsgefahren 46
38 Zulassungsinhaber 166 100 Dienstleistungsunternehmen 74 162 Produktionssysteme 46
39 Gesamtgewicht 160 101 Salzlake 74 163 Raumplanung 46
40 Linienverkehr 156 102 Schiedsrichter 74 164 Ausfuhrregelung 45
41 Kalendertagen 149 103 Einfuhrjahr 72 165 Gaslieferung 44
42 Koordinierungsmethode 149 104 EU-Organen 71 166 Marktchancen 44
43 Generaldirektoren 148 105 Handelspapier 71 167 Schnelltests 44
44 Wirtschaftspolitiken 147 106 Qualittskriterien 70 168 berwachungsmission 44
45 Zusatzstoffes 144 107 Sitzpltze 70 169 Zwangsgelder 44
46 Gesamtumsatz 142 108 Exportkredite 69 170 Grundwerte 43
47 Zweigstellen 142 109 Gemeinschaftslizenz 69 171 Isolierhlle 43
48 Kommissionsmitteilung 141 110 Fangmethoden 68 172 Massenentlassungen 43
49 Durchschnittskosten 138 111 Pestizidrckstnden 68 173 Restmitteln 43
50 Prmienregelung 135 112 Visumantrge 68 174 Dienstalter 42
51 Auskunftsersuchen 132 113 Arbeitsproduktivitt 67 175 Elektrizittserzeugung 42
52 Fischwirtschaft 132 114 Mindestangaben 67 176 Geschftsanteile 42
53 Endverwendung 130 115 Warengruppen 66 177 Schaumweine 42
54 Insellage 129 116 Barmitteln 65 178 Zwischenzahlung 42
55 Fachleute 128 117 Warenkategorien 65 179 Bremsleuchten 41
56 Zivilsachen 122 118 Zollkontrolle 65 180 Forschungsfonds 41
57 Todesstrafe 119 119 Schaumwein 64 181 Freiheitsentzug 41
58 Ausfuhrabgabe 116 120 Antragsformular 63 182 Ringwaden 41
59 Haustiere 114 121 Niederlassungsrecht 63 183 Straeninfrastruktur 41
60 Kennzeichnungsvorschriften 111 122 Unternehmensfhrung 63 184 Kornbranntwein 40
61 Umweltaspekte 111 123 Ausgleichsbetrge 62 185 Geodaten 39
62 Klagepartei 109 124 Beschftigungsverhltnisses 62 186 Geschftsfeld 39
187 Haushaltsvorentwurf 39 256 Hilfskrften 29 325 Beschftigungsfrderung 23

188 Mahlzeiten 39 257 Hopfenzapfen 29 326 Fangmethode 23
189 Tierkrpers 39 258 Krnerleguminosen 29 327 Gemeinschaftsinstruments 23
190 Webseiten 39 259 Kraftwerk 29 328 Gltigkeitstag 23
191 Dienstleistungsvertrge 38 260 Regelungsentwurf 29 329 Personenschden 23
192 Endbestimmung 38 261 Sicherungsgeber 29 330 Sorgerecht 23
193 Handwerks 38 262 Berufsordnung 28 331 Unfallopfer 23
194 Lampensockel 38 263 Betrugsrisiko 28 332 Untergrund 23
195 Sanktionsregelung 38 264 Flugverbindung 28 333 Wachstumsfrderern 23
196 Strategieplan 38 265 Kommissionsinspektionen 28 334 Zugangsrechten 23
197 Auslandszulage 37 266 Konvergenzziels 28 335 Beobachtungsstellen 22
198 EU-Durchschnitt 37 267 Marktverhalten 28 336 Berichtigungsantrag 22
199 Leistungsniveau 37 268 PHARE-Programms 28 337 Brsenzulassung 22
200 Rebsorte 37 269 Prfprparate 28 338 Erzeugervereinigung 22
201 Sicherheitsregeln 37 270 Sammlungsstcken 28 339 Finanzierungsplans 22
202 Untergebieten 37 271 Schienenverkehrs 28 340 Flchtigkeitsfehler 22
203 Produktionsttigkeit 36 272 Schwellenwerts 28 341 Geldbetrgen 22
204 Prfungsarbeiten 36 273 Standardabweichung 28 342 GWP-Wert 22
205 Zielbetrag 36 274 Verleihrecht 28 343 Jahresgewinn 22
206 Anbauverfahren 35 275 Versandpapiere 28 344 Kreditbedingungen 22
207 Drogenabhngigkeit 35 276 Angebotsmenge 27 345 Lrmkarten 22
208 Fischmehl 35 277 Befrderungsmittels 27 346 Managementstrukturen 22
209 Genauigkeitsklassen 35 278 Beweggrnde 27 347 Marktreife 22
210 Handelsmarke 35 279 Einfuhrentscheidung 27 348 Normungsorganisationen 22
211 Nachprfungssystem 35 280 Erzeugungsanlagen 27 349 Privathaushalten 22
212 Siedlungsabflle 35 281 Folgemanahme 27 350 Seeschiffe 22
213 Grundbedrfnisse 34 282 Hchstbetrgen 27 351 Seuchenbetriebe 22
214 Handelspapiere 34 283 Messmethoden 27 352 STCW-Codes 22
215 Konvergenzziel 34 284 Protokollausweis 27 353 Warenarten 22
216 Lagerhalters 34 285 PSF-Einfuhren 27 354 Zuchtgeflgels 22
217 Sicherheitsprobleme 34 286 Schuldenabbau 27 355 Beschftigungssicherheit 21
218 Antragsformulars 33 287 Stromerzeugern 27 356 Finanzierungsformen 21
219 Entwicklungsprozess 33 288 Vertragspflichten 27 357 Gruppenmitglieder 21
220 Justizwesens 33 289 Bankenausschu 26 358 HPAI-Verdacht 21
221 Marktbeteiligter 33 290 Befrderungspapiers 26 359 Jahrhunderte 21
222 Prfkonzepts 33 291 Branchenvereinbarung 26 360 Lnderlisten 21
223 Stillhaltefrist 33 292 Einsatzplans 26 361 Produktinformation 21
224 Straenkontrollen 33 293 Kooperationsrahmens 26 362 Sitzplatz 21
225 Verpflichtungsangeboten 33 294 Patentanmeldung 26 363 Buttermenge 20
226 Veterinrwesens 33 295 Qualittsbericht 26 364 Datenpaket 20
227 Zollzwecke 33 296 Registrierungspflicht 26 365 Einzeldaten 20
228 Bewertungsergebnisse 32 297 Schiedsspruch 26 366 Gesetzeserla 20
229 Finanzierungsttigkeiten 32 298 Statutsbeirats 26 367 Grenzwertes 20
230 Textilmaschinen 32 299 Unterlassungsklagen 26 368 ISPS-Codes 20
231 Urheberrechten 32 300 Verwaltungsangelegenheiten 26 369 Kennzahlen 20
232 Zeitalter 32 301 Wassermelonen 26 370 Klebstoffe 20
233 Bestimmungszweck 31 302 Aktivkohle 25 371 Notifizierungsverfahren 20
234 Erscheinungsformen 31 303 Antriebssystem 25 372 Reiseziel 20
235 Getreidemengen 31 304 Bestandsaufnahmen 25 373 Religionsfreiheit 20
236 Prfungsmter 31 305 Finanzanalyse 25 374 Sardinenkonserven 20
237 Rodungsprmie 31 306 ISO-Normen 25 375 Stempelabdrcke 20
238 Sicherheitssysteme 31 307 KN-Positionen 25 376 Versandstaats 20
239 Streichfette 31 308 Kontrollstrukturen 25 377 Zentralkommission 20
240 Vlkermord 31 309 Synergieeffekten 25 378 Zuchtschweinen 20
241 Bestimmungsorte 30 310 Verkehrsmarktes 25 379 Ausgabenhhe 19
242 EU-Untersttzung 30 311 Weltmrkten 25 380 Druckmechanismus 19
243 Groabnehmer 30 312 Zwangsarbeit 25 381 Geschmacksmustern 19
244 Insider-Geschfte 30 313 Beitragszahlungen 24 382 Rechtsvereinbarung 19
245 Lagersttten 30 314 Integrationsprozesses 24 383 Wellenhhe 19
246 Maniokwurzeln 30 315 Kontrollsatz 24 384 Anwendungsdatum 18
247 Produktionsvolumens 30 316 Mindestumfang 24 385 Befehlshabers 18
248 Schreibmaschine 30 317 Pauschalerstattung 24 386 Bestandsdauer 18
249 Schuhindustrie 30 318 Schadensschwelle 24 387 Diskriminierungsverbots 18
250 Standardformat 30 319 Statutsbasis 24 388 Ermittlungsverfahrens 18
251 Versicherungsvertrgen 30 320 Umweltschaden 24 389 Erwgungsgrunds 18
252 Bildungssystems 29 321 Verbindungsleitung 24 390 Erweiterungsprotokoll 18
253 Finanzbericht 29 322 Zollermigung 24 391 Farbfotografien 18
254 Forschungszwecke 29 323 Zuchtfische 24 392 GFP-Vorschriften 18
255 Haltungsform 29 324 Abschlussbewertung 23 393 Grofische 18
394 Klemmstellen 18 463 Branchenorganisationen 14 532 Justizrat 12

395 Knochenmehl 18 464 Frdermanahme 14 533 Kartellverbot 12
396 Likrweinen 18 465 Gemeinschaftserzeugern 14 534 Konsultationsforums 12
397 Satzungsnderungen 18 466 Geschftsumfang 14 535 Leistungsstandards 12
398 Seefahrt 18 467 Halbringe 14 536 Liberalisierungsprozess 12
399 Standardaustauschs 18 468 Industriesektor 14 537 Serviceplattform 12
400 Zulassungsstellen 18 469 Innovationsmittler 14 538 Seuchenverhtung 12
401 Anwendungsfristen 17 470 Kompromisspakets 14 539 Steuerangelegenheiten 12
402 Ballungsgebiet 17 471 Leistungsniveaus 14 540 Streckennetz 12
403 Befrderungsvertrags 17 472 Normungsprozess 14 541 Trockenplasma 12
404 Beihilferecht 17 473 Plenarsaal 14 542 Umsetzungsprobleme 12
405 EU-Hersteller 17 474 Politikinstrumente 14 543 Unternehmensleiter 12
406 Finanzertrge 17 475 Prfsitz 14 544 Veterinrbestimmungen 12
407 Geschwindigkeitsbegrenzern 17 476 Sicherheitsaspekten 14 545 Vorbereitungsgremien 12
408 Hauptbereiche 17 477 SRVN-Resolution 14 546 Wasserkocher 12
409 Hauptlieferanten 17 478 Staatsgewalt 14 547 Wirtschaftssubjekte 12
410 Messanlagen 17 479 Steuererleichterung 14 548 Zinsertrag 12
411 Produktionsbetrieb 17 480 Teillieferung 14 549 Zwischenprodukts 12
412 Produktmrkten 17 481 Teilmrkten 14 550 Alltagsleben 11
413 Rauminhalt 17 482 Umwandlungsvorgnge 14 551 Befreiungsantrge 11
414 Umstrukturierungsprozesses 17 483 Versicherungsvermittlern 14 552 Beimischungsstze 11
415 Verkehrsart 17 484 Zuschlagsbesttigung 14 553 Berichtigungsmanahmen 11
416 Zertifikationssystem 17 485 Betriebspersonal 13 554 Berufskrperschaft 11
417 Zuwachsraten 17 486 Betriebsvermgen 13 555 Beschwerdesache 11
418 Abflugzeiten 16 487 Direkteinfuhr 13 556 Beschwerdeverfahrens 11
419 Einnahmenanstze 16 488 ENP-Partnern 13 557 BNE-Ausschusses 11
420 Fehlerbehebung 16 489 Erzeugungsmeldung 13 558 EFIN-Gruppe 11
421 Feinabstimmung 16 490 Familienunternehmen 13 559 Eigentmerstruktur 11
422 Fischereimanagements 16 491 Fischereifragen 13 560 Einfuhrtag 11
423 Globaldarlehen 16 492 Heizzwecken 13 561 Erbfall 11
424 Klassifizierungsregeln 16 493 Hochschulstudium 13 562 Finanzausgaben 11
425 Prmienregelungen 16 494 Hrfunk 13 563 Geberlndern 11
426 Projektmanagement 16 495 Internetportal 13 564 Gewinneinbuen 11
427 Ratsempfehlung 16 496 Kandidatenliste 13 565 Gterklassifikationen 11
428 Schlachthaus 16 497 Kohleindustrie 13 566 Hauptrolle 11
429 Schlussbilanz 16 498 Konfliktverhinderung 13 567 Inlandsmrkte 11
430 Sicherheitsausrstung 16 499 Khlanlage 13 568 Investitionsvolumen 11
431 Staatsanzeiger 16 500 Manahmenbereichen 13 569 Markteffizienz 11
432 Strukturreform 16 501 Objekttrger 13 570 Meldevordrucke 11
433 Terminkufe 16 502 Pauschalbrgschaft 13 571 OTC-Derivaten 11
434 Absatzgefge 15 503 Programmergnzung 13 572 Politikformulierung 11
435 Augusttag 15 504 Serienfertigung 13 573 Privatbesitz 11
436 Berufsangehrige 15 505 Sicherheitsdienst 13 574 Prfkriterien 11
437 Darlehensfonds 15 506 Sicherheitsempfehlungen 13 575 Rahmenplnen 11
438 Diplomatenpssen 15 507 Stromnetze 13 576 Rechnungsfhrern 11
439 Eingangsteil 15 508 Tiefststand 13 577 Risikovermeidung 11
440 EU-Ziele 15 509 Unterschwellen 13 578 Schmiermittel 11
441 Garantiepreis 15 510 Vertragsarten 13 579 Strafgelder 11
442 Gaspreisen 15 511 Vorstellungsgesprche 13 580 Strukturformel 11
443 Gemeinschaftsdimension 15 512 Wertermittlung 13 581 Stckgut 11
444 Inlandfahrten 15 513 Zielbetrags 13 582 Suchverfahren 11
445 Insolvenzrecht 15 514 Zuchtbuches 13 583 Ursprungsbestimmung 11
446 KK-Aktien 15 515 Zugvgel 13 584 Verdachtsmomente 11
447 Konsumgter 15 516 Abwicklungstempo 12 585 Verkehrsdichte 11
448 Mengenschlssel 15 517 Auenkanten 12 586 Verkehrsverbindung 11
449 Preisabsprachen 15 518 Bestandsnderung 12 587 Wechselstuben 11
450 Qualittsminderung 15 519 Breitbandzugang 12 588 Wettbewerbsdrucks 11
451 RBM-Einfuhren 15 520 Eigentumsrechts 12 589 Wirtschaftsprfern 11
452 Schlachtschweine 15 521 ENP-Partner 12 590 Zulassungsdokumente 11
453 Seevgel 15 522 Finanzierungsmodelle 12 591 nderungsarbeiten 10
454 Tatumstnde 15 523 Freiraum 12 592 Arbeitsgestaltung 10
455 Titandioxid 15 524 Gliederungsebene 12 593 Bezirkskontrolle 10
456 Turngerte 15 525 Handelsketten 12 594 Containerverkehr 10
457 bergangsstellen 15 526 Handgepcks 12 595 Energiemrkten 10
458 Verbundnetz 15 527 Hopfenextrakt 12 596 Erweiterungsverhandlungen 10
459 Aufenthaltsortes 14 528 Informationssammlung 12 597 Fangdokumente 10
460 Ausgleichsfonds 14 529 Interessenverbnde 12 598 Fernsehgerten 10
461 Auskunftsersuchens 14 530 Jugendforum 12 599 Frderperiode 10
462 Baumaschinen 14 531 Justizbereich 12 600 Fortbildungsmglichkeiten 10
601 Friedensprozesse 10 670 Phantasiebezeichnung 9 739 Dampfturbinen 7

602 Getreidestrke 10 671 Preisgelder 9 740 Datendienste 7
603 Grundbuch 10 672 Preismanipulation 9 741 Diskriminierungsopfer 7
604 Herkunftsgebiete 10 673 Preistrend 9 742 Durchfuhrstaat 7
605 Hilfsanstrengungen 10 674 Problemlsung 9 743 Einfuhrliberalisierung 7
606 Inselgebieten 10 675 Querverweise 9 744 Einkaufszentren 7
607 Internet-Seite 10 676 Registrierstelle 9 745 Energieressourcen 7
608 Kontaminationsquelle 10 677 Schweinelhmung 9 746 Entscheidungsentwrfe 7
609 Legislativmanahme 10 678 Sozialgipfel 9 747 Erdgasleitung 7
610 Medienrechte 10 679 Vertragsabwicklung 9 748 Fahrpreise 7
611 Modernisierungsprogramm 10 680 Zinsswap 9 749 Fertigprodukte 7
612 Offenlegungstableau 10 681 Zulassungsnachweis 9 750 Fremdkrper 7
613 lbehlter 10 682 Abstimmungsergebnisses 8 751 Gemeinschaftsstempel 7
614 Originalbelege 10 683 Aktionsgruppe 8 752 Gewsserschutzes 7
615 Primrprodukten 10 684 Arbeitskreise 8 753 Hilfsschiffe 7
616 Privatisierungsprozesses 10 685 Ausfuhrvertrag 8 754 Hchststrafe 7
617 Projektende 10 686 Beschftigungszeit 8 755 Kapitalherabsetzung 7
618 Ratifizierungsverfahrens 10 687 Betriebsergebnisses 8 756 Keimdrsen 7
619 Renditeerwartung 10 688 Bevorratungslieferungen 8 757 Laichzeit 7
620 Rest-Konzerns 10 689 Bildungsangebots 8 758 Mahnfrist 7
621 Rstungsgter 10 690 Brachsenmakrele 8 759 Makropolitik 7
622 Saisonvertrgen 10 691 Bffelmilch 8 760 Mehrfachbenennung 7
623 Sonderregeln 10 692 Deckungssummen 8 761 Meldesysteme 7
624 Sondertarif 10 693 Drogenangebots 8 762 Mindestklauseln 7
625 Sortenlisten 10 694 Erwachsenenleben 8 763 Multiplikatorwirkung 7
626 Standardaufschriften 10 695 EU-Seeleuten 8 764 Neuzulassungen 7
627 Strafmaes 10 696 Festpreis 8 765 Oberbayern 7
628 Tabakabflle 10 697 Fugngerschutzes 8 766 koeffizienz 7
629 TARGET-Strung 10 698 Gemseerzeuger 8 767 Opportunittskosten 7
630 bergangsquoten 10 699 Genehmigungsrunde 8 768 Pestizidindustrie 7
631 Verrechnungsstelle 10 700 Goldmarkt 8 769 Politikumsetzung 7
632 Vertriebskanal 10 701 Kaufpreise 8 770 Preisverfalls 7
633 Verweisungsantrags 10 702 Kndigungsfristen 8 771 Produktionsauftrge 7
634 Wahlbeteiligung 10 703 Massenrisiken 8 772 Qualifikationsdefizite 7
635 Warenpartie 10 704 Mikrochips 8 773 Rettungsdarlehens 7
636 Wasserweg 10 705 MWB-Behandlung 8 774 Risikofaktor 7
637 Willenserklrung 10 706 Pestizideinsatzes 8 775 Rckkehrfonds 7
638 Zentralasiens 10 707 Politikfeld 8 776 Schlieungsphase 7
639 Zustellungsantrag 10 708 Punktzahl 8 777 Silicium-Metall 7
640 Zweckbeschrnkung 10 709 Quarantnezeit 8 778 Solidarittsklausel 7
641 Agrarprotokolle 9 710 Reifungszeit 8 779 Sondersystemen 7
642 Anlagerisiko 9 711 Rest-Konzern 8 780 Staatsbank 7
643 Anlagestrategie 9 712 Schadenssumme 8 781 Standardform 7
644 Aufholprozess 9 713 Schlsselfunktion 8 782 Standardvorschriften 7
645 Baugewerbes 9 714 Schreibfehler 8 783 Stempelabdrucks 7
646 Betriebsstruktur 9 715 Schutzhelmen 8 784 Strahlungsdetektoren 7
647 Einheitsbetrge 9 716 Sprengschnur 8 785 Studienreisen 7
648 Erfolgsfaktoren 9 717 Steigeisen 8 786 Ttigkeitsaufnahme 7
649 Fachpersonals 9 718 Streckenabschnitt 8 787 berwachungsgebiete 7
650 FE-Investitionen 9 719 Stromnachfrage 8 788 UMTS-Geschfts 7
651 Gefriergerten 9 720 Umweltsteuern 8 789 Verarbeitungsvorgang 7
652 Geldgebers 9 721 Wartungszustand 8 790 Verlngerungsantrge 7
653 Gepckstcke 9 722 Wildpflanzen 8 791 Volkskongresses 7
654 Gesundheitsfaktoren 9 723 Zeitangabe 8 792 Waldflche 7
655 Hchstalter 9 724 Zeitwertes 8 793 Weineinfuhren 7
656 Informationskanle 9 725 Zollaktionen 8 794 Wintersorten 7
657 Investitionstranchen 9 726 Zchtungszwecken 8 795 Zentralstaats 7
658 Kapazittsbeschrnkungen 9 727 Zuckerpreis 8 796 Zulieferkette 7
659 Kommissionsbeamte 9 728 Zwischenlsung 8 797 Zustndigkeitsgebiets 7
660 Kontrollplne 9 729 Abrechnungssystem 7 798 Absatzschwierigkeiten 6
661 Konzessionsvertrge 9 730 Anfangsbestand 7 799 Amtsgehilfe 6
662 Kreditgebers 9 731 Antriebsart 7 800 Ansssigkeitsstaat 6
663 Marktkapitalisierung 9 732 Arbeitspraxis 7 801 Anwendungsphase 6
664 Nichtverletzung 9 733 Ausnahmemglichkeiten 7 802 Aufmachungseinheit 6
665 Nitratgehalt 9 734 Befrderungsmodalitten 7 803 Auszubildendenlizenz 6
666 Nomenklatursystem 9 735 Beitragskapazitt 7 804 Berechnungszwecke 6
667 Opferschutz 9 736 Berechnungsmodalitten 7 805 Berichtsjahrs 6
668 Organisationsgrad 9 737 Beteiligungsanteilen 7 806 Berufssparten 6
669 Ortungsgerte 9 738 Betrugsverhtung 7 807 Beschaffungssystemen 6
808 Beweisaufnahmen 6 877 Primreinkommen 6 946 Geschftsentwicklung 5

809 Blickwinkeln 6 878 Privatisierungsverfahren 6 947 Getreideflocken 5
810 BNE-Aufstellungen 6 879 Produktnormen 6 948 Grnbcher 5
811 Briefpapier 6 880 Recycling-Infrastruktur 6 949 Grundlinien 5
812 Datenverbreitung 6 881 Regiefhrung 6 950 Handschellen 5
813 Denkanstze 6 882 Ressourcenmanagement 6 951 Hauptfragen 5
814 Einfuhrprogrammen 6 883 Schneidmaschinen 6 952 Heimatnetz 5
815 Einkommenssicherung 6 884 Schuldensituation 6 953 Heizsysteme 5
816 Erneuerungsarbeiten 6 885 Schutzarten 6 954 Hitzewellen 5
817 Ersthelfer 6 886 Schwimmbagger 6 955 HVPI-Reihen 5
818 ESZB-Satzung 6 887 Simulationsbungen 6 956 INSPIRE-Infrastruktur 5
819 EU-Regelungen 6 888 Spielregeln 6 957 Interventionsziele 5
820 Fehlentscheidungen 6 889 Steuerwettbewerb 6 958 Jahresanfang 5
821 Fertigungsprozesses 6 890 SVU-Instrumente 6 959 Kaliumchlorids 5
822 Fischernetzen 6 891 SWR-Ausfuhren 6 960 Knappheitsklausel 5
823 Flaschenart 6 892 Systemebene 6 961 Kohortenkeulung 5
824 Fleischmehl 6 893 Tariferhhungen 6 962 Kommissionsdaten 5
825 Folgeabschtzungen 6 894 Ttigkeitskategorien 6 963 Konjunkturentwicklung 5
826 Frhlingszwiebeln 6 895 TCCA-Produktion 6 964 Konkursmasse 5
827 FTV-Modelle 6 896 Trgerarten 6 965 Koordinierungsarbeit 5
828 FTV-Produktion 6 897 TSE-Risiko 6 966 Kreditvertrags 5
829 Fhrungskatheter 6 898 berprfungszwecken 6 967 Kriegsgefahr 5
830 Gaskunden 6 899 Unternehmenspartnerschaften 6 968 Lehrveranstaltungen 5
831 Gesamtfrist 6 900 Verletzungsrisiko 6 969 Lichtintensitt 5
832 Gesundheitsfonds 6 901 Verpackungseinheiten 6 970 Listenpreise 5
833 Gesundheitssituation 6 902 Versandhafen 6 971 LNG-Terminal 5
834 Globalliste 6 903 Versicherungsprodukt 6 972 Losentscheid 5
835 Grundlinie 6 904 Wachstumsstrategien 6 973 Managementplnen 5
836 Grundtarif 6 905 Wertangaben 6 974 Marktparitt 5
837 Handelsstatistik 6 906 Wettbewerbsregime 6 975 Massenmarkt 5
838 Humanzellen 6 907 Wohnungsmietern 6 976 Meerforellen 5
839 Identittspapiere 6 908 Abfalllisten 5 977 Messanlage 5
840 Informationsbros 6 909 Abgabenaufkommens 5 978 Messaufgaben 5
841 Informationsmittel 6 910 Abschreibungsregeln 5 979 Mietzahlung 5
842 Infrastrukturnetz 6 911 ACEA-Gruppe 5 980 Missstand 5
843 Inventarsystem 6 912 Allgemeinbevlkerung 5 981 Netzvorhaben 5
844 Jahrestages 6 913 Alternativerzeugung 5 982 lrapses 5
845 Kapazittsberhang 6 914 nderungsserien 5 983 Ozonkonzentration 5
846 Keramikindustrie 6 915 APS-Verordnung 5 984 Personalaufstockung 5
847 Klassengebhren 6 916 Arterhaltung 5 985 Postdienstes 5
848 Klassenzeugnis 6 917 ATC-Stellen 5 986 Prmienanspruch 5
849 Konferenzsystems 6 918 Aufenthaltstag 5 987 Prmienhhe 5
850 Kontrollgertes 6 919 Ausgangsprodukt 5 988 Produktionslage 5
851 Krperschaftsteuern 6 920 Ausschreibungsfrist 5 989 Projektgre 5
852 Kraftstoffs 6 921 Austauschpa 5 990 Reihenklemmen 5
853 Kreditratings 6 922 Badeverbot 5 991 Risikomischung 5
854 Kriminalittsstatistiken 6 923 Bankaufsicht 5 992 Rohls 5
855 Kurierdienste 6 924 Baumanahmen 5 993 Sammelflug 5
856 Kurzinformation 6 925 Beratungsmanahmen 5 994 Satellitennetze 5
857 Leitungsgremiums 6 926 Berichtslast 5 995 Satellitensysteme 5
858 Liquidittsniveau 6 927 Beschftigungszielen 5 996 Schifferpatent 5
859 Marktakzeptanz 6 928 Chipkarte 5 997 Schlsselziele 5
860 Marktrealitten 6 929 Datenverwaltung 5 998 Schmelzpunkt 5
861 Maschinentyp 6 930 Diagnosestandards 5 999 Schutzfhigkeit 5
862 MEDA-Sachverstndige 6 931 Dienstarten 5 1000 Sensibilisierungsprogramme 5
863 Mindestdurchmesser 6 932 Direktverbindungen 5 1001 Signalsystem 5
864 Monatsmitte 6 933 Dokumentationssystem 5 1002 Sondererlaubnis 5
865 Muldenfahrzeuge 6 934 Einleitungsstelle 5 1003 Sonnenstrahlung 5
866 Nachfolgemodell 6 935 Einnahmenausflle 5 1004 Sparguthaben 5
867 Nachfragewachstums 6 936 Einspeisepunkt 5 1005 Speisele 5
868 Netzbenutzer 6 937 Energiesystem 5 1006 Sportart 5
869 Neuverpackung 6 938 Entschdigungssystems 5 1007 Steueraufkommens 5
870 Nichtigkeitsklagen 6 939 EU-Raum 5 1008 Steuerautonomie 5
871 Niederlassungsorte 6 940 Finanzaufwand 5 1009 Streichfett 5
872 Notversorgung 6 941 Finanzierungsaufwandes 5 1010 Strukturbereinigung 5
873 Nutzwrme 6 942 Flachserzeugung 5 1011 Technologiebereichen 5
874 Parlamentsmitglieder 6 943 Folienhersteller 5 1012 Teilanmeldungen 5
875 Petrolther 6 944 Frachtunternehmen 5 1013 Tieraufzucht 5
876 Preiskalkulation 6 945 Gebirgsregionen 5 1014 Umwelttrends 5
1015 UV-Strahlung 5 1084 Gtergruppen 4 1153 Schwarzarbeiter 4

1016 Verbundsorte 5 1085 Haftungsfrage 4 1154 Sitzordnung 4
1017 Verkaufsbelege 5 1086 Harmonisierungsbestrebungen 4 1155 Sozialtarife 4
1018 Verkehrsflusses 5 1087 Hauptbotschaft 4 1156 Sparkonten 4
1019 Verkehrsfrequenzen 5 1088 Hauptrisiko 4 1157 Sprachgemeinschaften 4
1020 Verladerampe 5 1089 Hilferegelung 4 1158 Statusnderung 4
1021 Versicherungsmaklern 5 1090 Hchstintensitten 4 1159 Sterberate 4
1022 Versuchsvorschlge 5 1091 Hohlglas 4 1160 Steuerhoheit 4
1023 Vertraulichkeitsanforderungen 5 1092 Hygienepakets 4 1161 Strafsache 4
1024 Verwaltungspraktika 5 1093 Inflationsziel 4 1162 Sdkste 4
1025 Wahlgesetzes 5 1094 Investitionsvorschlge 4 1163 Tabakhandel 4
1026 Wahrscheinlichkeitstafeln 5 1095 Jugendprojekte 4 1164 Tabakverarbeitung 4
1027 Warenverzeichnisses 5 1096 Kakaomasse 4 1165 Tagesgeschehen 4
1028 Werdegangs 5 1097 Kapazittsgrenze 4 1166 Tageswerte 4
1029 Zahlungsnachweis 5 1098 Kapitalrenditen 4 1167 Technologienutzen 4
1030 Zementhersteller 5 1099 Kapitalberschuss 4 1168 Tiefbaus 4
1031 Zivilklage 5 1100 Kennzeichnungsnummern 4 1169 Touristenklasse 4
1032 Zufluchtsort 5 1101 Kissenbezge 4 1170 Trendentwicklung 4
1033 Zulassungszeichen 5 1102 Kniegelenk 4 1171 Triebwerken 4
1034 Zustimmungserklrung 5 1103 Koffeingehalt 4 1172 Umsetzungsprozesse 4
1035 Abfallmaterial 4 1104 Kohlenhydrat 4 1173 Umweltlrm 4
1036 Abgabestze 4 1105 Konkursrechts 4 1174 Verdienstausfall 4
1037 Abrechnungsverfahrens 4 1106 Koordinierungsbros 4 1175 Verhandlungskapitel 4
1038 Abschlusskosten 4 1107 Korrespondenzbank 4 1176 Verhandlungsweg 4
1039 Anwendungszubehr 4 1108 Krankheitsflle 4 1177 Verkehrsbedarfs 4
1040 Apfelsaft 4 1109 Krankheitsprvention 4 1178 Verkehrsprojekte 4
1041 Auenverpackung 4 1110 Kundendienstes 4 1179 Vershnungsprozess 4
1042 Basisprospekt 4 1111 Kursschwankungen 4 1180 Versorgungsgter 4
1043 Befrderungsunternehmens 4 1112 Leerverkufe 4 1181 Verteidigungsrechten 4
1044 Beobachtungspunkt 4 1113 Legislativrats 4 1182 Vertragsformen 4
1045 Berufszweig 4 1114 Leichtplatten 4 1183 Vertragstext 4
1046 Bestandskonten 4 1115 Lernumfeld 4 1184 Verwaltungsanweisungen 4
1047 Betriebserfahrung 4 1116 Lichtverteilung 4 1185 Virusarten 4
1048 Bevlkerungsrckgangs 4 1117 Magnetband 4 1186 Vollblcke 4
1049 Bodenlsung 4 1118 Manahmenprioritten 4 1187 Wachstumsbeschleunigung 4
1050 Bruchmais 4 1119 Metallpulvern 4 1188 Werbeverbot 4
1051 Brustkorb 4 1120 Migrationsdrucks 4 1189 Wildtauben 4
1052 Bundesdarlehen 4 1121 Militroperation 4 1190 Wirtschaftsmodernisierung 4
1053 COMEXT-Daten 4 1122 Mindestdeckung 4 1191 Wohnbevlkerung 4
1054 Decklage 4 1123 MKS-Epidemie 4 1192 Wohnungsgesellschaften 4
1055 Deponiebau 4 1124 Mobilittsprogramm 4 1193 Wohnungspolitik 4
1056 Dienstantritte 4 1125 Mobilittsprojekte 4 1194 Zentralverwaltung 4
1057 Dreieckshandels 4 1126 Multiplikatoreffekts 4 1195 Zielmrkte 4
1058 Durchfhrbarkeitsbewertung 4 1127 MWS-Antrge 4 1196 Zinsdifferenz 4
1059 EIB-Mittel 4 1128 Nagelplatten 4 1197 Abgabensenkung 3
1060 EIB-Projekten 4 1129 OFIMER-Website 4 1198 Abgrenzungskriterien 3
1061 Einfuhrpapieren 4 1130 koregion 4 1199 Abrufdiensten 3
1062 Einstellungsvertrag 4 1131 leinnahmen 4 1200 Agrarbetrieben 3
1063 Elektrizittsverbund 4 1132 Osterweiterung 4 1201 Agrarfrderung 3
1064 ENISA-Sekretariats 4 1133 Passagierabfertigung 4 1202 Agrarttigkeit 3
1065 Ergnzungs-Norm 4 1134 Planwirtschaft 4 1203 Akkumulationsprozess 3
1066 Ergnzungsprmie 4 1135 Privatleuten 4 1204 Aktienpreis 3
1067 Ernhrungskrisen 4 1136 Produktionsarten 4 1205 Ananaserzeugung 3
1068 Erstbeklagten 4 1137 Prflisten 4 1206 Ananasstcke 3
1069 Erzeugerpreisen 4 1138 Qualittsanalysen 4 1207 Anbaujahres 3
1070 Erzeugungsorts 4 1139 Qualittsangaben 4 1208 Arbeitnehmereinkommen 3
1071 EU-Verbrauchs 4 1140 Raketenwerfer 4 1209 Architektenhonorar 3
1072 Feldanbau 4 1141 Reduktionsmittel 4 1210 Aufteilungsmethoden 3
1073 Fischfilet 4 1142 Regierungsstrukturen 4 1211 Ausbildungsprojekts 3
1074 Flchengre 4 1143 Regulierungsfunktion 4 1212 Ausbildungsstandards 3
1075 Forstbereich 4 1144 Rentenantrgen 4 1213 Ausstiegsstrategie 3
1076 Freihafens 4 1145 Richtpreise 4 1214 Auszahlungsvolumen 3
1077 Fhrungsfhigkeit 4 1146 Rodungsregelung 4 1215 Automobils 3
1078 Gasnetz 4 1147 Roggenbestnde 4 1216 Badegebiet 3
1079 Gebhrenbescheide 4 1148 Rohfett 4 1217 Bahnbergngen 3
1080 Gemeinschaftsgericht 4 1149 Saalmiete 4 1218 Balkan-Zucker 3
1081 Gesamtgeschft 4 1150 Satellitenantennen 4 1219 Bankbeleg 3
1082 Gesprchsrunde 4 1151 Schulterschtzer 4 1220 Barwerts 3
1083 Gesundheitsalarms 4 1152 Schutzklassen 4 1221 Basisfahrzeugen 3
1222 Baustadium 3 1291 Hektarertrags 3 1360 Teilabschnitt 3

1223 Befrderungsschein 3 1292 Holzeinfuhren 3 1361 Teileintragungen 3
1224 Behandlungseinheiten 3 1293 Industriebereiche 3 1362 Teilflchen 3
1225 Beitrittsakten 3 1294 Industrieerzeugnissen 3 1363 Tiefkhlfisch 3
1226 Bestandsnutzung 3 1295 Industriefen 3 1364 Tiefkhlgemse 3
1227 Betriebsformen 3 1296 Initiativberichte 3 1365 Tierpathologien 3
1228 Betriebsleistung 3 1297 Internet-Tochter 3 1366 Transferauftrge 3
1229 Betriebsumfeld 3 1298 Investitionsanstrengungen 3 1367 berwachungsbereich 3
1230 Beweisregeln 3 1299 Jagderzeugnisse 3 1368 Unternehmerkategorie 3
1231 Bienenbestand 3 1300 Jahresplne 3 1369 US-Herstellers 3
1232 Bildschirmen 3 1301 Kapitalinvestition 3 1370 Verbundmglichkeiten 3
1233 Blankodokumente 3 1302 Klrschlmme 3 1371 Verdrahtungskanle 3
1234 Bordsysteme 3 1303 Kommunikationsfragen 3 1372 Verfassungsgesetz 3
1235 BSE-Falls 3 1304 Konjunktureffekt 3 1373 Verkehrsstatistik 3
1236 Bhneneffekte 3 1305 Konsultationsfrist 3 1374 Verlaufskontrolle 3
1237 Bundesrates 3 1306 Kontoberziehungen 3 1375 Verlustabdeckung 3
1238 Brgschaftsprmien 3 1307 Kontrollprinzipien 3 1376 Verrechnungskonten 3
1239 Datenlieferungen 3 1308 Kreditkonditionen 3 1377 Verschuldenshaftung 3
1240 Derivatkontrakte 3 1309 Kubikzentimeter 3 1378 Vertragsverhltnissen 3
1241 Dichtebestimmung 3 1310 Kundenkontos 3 1379 Veterinrpersonal 3
1242 Dokumentationszentrums 3 1311 Kundenliste 3 1380 Volkszhlung 3
1243 Drogenproblemen 3 1312 Kunstleder 3 1381 Wachstumsfrderers 3
1244 Durchfuhrorten 3 1313 Landesdurchschnitt 3 1382 Whrungsorganisation 3
1245 EASA-System 3 1314 Lngenmassen 3 1383 Warenlisten 3
1246 EFR-Frderung 3 1315 Leistungsangeboten 3 1384 Wertverlustes 3
1247 Einschleppungsrisiko 3 1316 Lieferprogramms 3 1385 Wirkverbrauch 3
1248 Einwanderungskontrollen 3 1317 Marktumsetzung 3 1386 Wirtschaftssystematiken 3
1249 Einzelantrag 3 1318 Master-Stufe 3 1387 Zahlungsbefehlen 3
1250 Einzelantrge 3 1319 Mengenkontingente 3 1388 Zeichnungsjahr 3
1251 Einzelbetrgen 3 1320 Messergebnis 3 1389 Zeitknappheit 3
1252 Eisensulfat 3 1321 Migrationsphnomen 3 1390 Zollgebietes 3
1253 Empfangsschein 3 1322 Mindestdosis 3 1391 Zollsanktionen 3
1254 Energiepreis 3 1323 Mundchirurgie 3 1392 Zuchtvieh 3
1255 Energiepreisen 3 1324 Nationalrates 3 1393 Zustellungssysteme 3
1256 Entscheidungshilfen 3 1325 Naturrumen 3 1394 Zwangsschlachtung 3
1257 Entwicklungsarbeit 3 1326 NN-Kluft 3 1395 Zwischenort 3
1258 Ersatzzeugnisses 3 1327 Normungsbedarf 3 1396 Abfahrvorgnge 2
1259 Erstattungshhe 3 1328 Notsignal 3 1397 Abfertigungsgebuden 2
1260 Erstbezugs 3 1329 Optionskurses 3 1398 Abgabenentlastungen 2
1261 Erstplatzierung 3 1330 Patientendosen 3 1399 Abladevorgangs 2
1262 Erzeugungsstruktur 3 1331 Politikkoordinierung 3 1400 Abrechnungsstelle 2
1263 Fabrikschiffes 3 1332 Polizeibeamter 3 1401 Alkoholkonzentration 2
1264 Fachkompetenzen 3 1333 Primrzellen 3 1402 Alternativflug 2
1265 Fhrdienste 3 1334 Produktivittsanstieg 3 1403 Amortisierungszeiten 2
1266 Fahrzeugfhrern 3 1335 Promotionsebene 3 1404 nderungsentwrfe 2
1267 Fahrzeugmerkmale 3 1336 Push-Faktoren 3 1405 Ankaufsregelung 2
1268 Finanzdienstleister 3 1337 Qualittssprung 3 1406 Ankerpltze 2
1269 Finanzierungsjahr 3 1338 Reagenzprodukt 3 1407 Antragsmodalitten 2
1270 Finanzierungskonzepte 3 1339 Ressourcenzuteilung 3 1408 Antriebskrften 2
1271 Flugzeit 3 1340 Sameneinfuhren 3 1409 Anwendungsdienste 2
1272 Fremdkrpern 3 1341 Satellitenbertragung 3 1410 Anwendungspalette 2
1273 Frischhaltung 3 1342 Schadensrisiken 3 1411 Anwesenheitspflicht 2
1274 Frittiergerte 3 1343 Schadenszahlungen 3 1412 Arbeitsamtes 2
1275 Funktionsrahmens 3 1344 Schiffsrumpf 3 1413 Arbeitsausrstungen 2
1276 Futterkohl 3 1345 Schlsselstellen 3 1414 Arbeitsvertrages 2
1277 Gebietskontinuitt 3 1346 Schuherzeugnisses 3 1415 Aristoteles-Universitt 2
1278 Gegenseitigkeitsklauseln 3 1347 Schweiverfahren 3 1416 Audit-Bericht 2
1279 Gemeinschaftsdokumenten 3 1348 Schwellenberschreitung 3 1417 Aufbewahrungsfristen 2
1280 Gipsunternehmen 3 1349 SEIBUD-Systems 3 1418 Aufeinanderstoens 2
1281 Groauftrge 3 1350 Sichtbereichs 3 1419 Aufforstungsbeihilfe 2
1282 Gruppengre 3 1351 Sitzungsprotokollen 3 1420 Aufwuchsgebiete 2
1283 Hafenarbeiter 3 1352 SOLVIT-Netz 3 1421 Ausfuhranreize 2
1284 Haftanstalt 3 1353 Sonderversicherung 3 1422 Ausgabenprofile 2
1285 Handelsbereinknfte 3 1354 Staatsbedienstete 3 1423 Auslandsanleihen 2
1286 Handelsverpackung 3 1355 Stadtbusse 3 1424 Auslandskrediten 2
1287 Hauptteile 3 1356 Steuerpolitiken 3 1425 Ausleseverfahrens 2
1288 Hauptverwaltungen 3 1357 Straenfrsen 3 1426 Auslieferungsbedingungen 2
1289 Haushaltsparitt 3 1358 Tatvorwrfe 3 1427 Auswertungspraxis 2
1290 Hautkrebs 3 1359 Technologie-Initiative 3 1428 Baumusters 2
1429 Befhigungsanforderungen 2 1498 Entscheidungsgremium 2 1567 HACCP-Systemen 2

1430 Behandlungsaspekte 2 1499 Entwicklungsstrungen 2 1568 Hafenunternehmen 2
1431 Beihilfesysteme 2 1500 Erfolgsprmien 2 1569 Handelsschwierigkeiten 2
1432 Beitrittslizenz 2 1501 Ergebnisbericht 2 1570 Hanfflchen 2
1433 Bekanntmachungsgebhren 2 1502 Ermigungsregelungen 2 1571 Haupterhebung 2
1434 Beobachtungssysteme 2 1503 Ernhrungsempfehlungen 2 1572 Hauptgeschfts 2
1435 Berichtsrahmens 2 1504 Ernteplatz 2 1573 Hauptnetz 2
1436 Beschftigungsdimension 2 1505 Erntezeiten 2 1574 Hauspost 2
1437 Beschwerdeabweisungen 2 1506 Ersatzgenehmigungen 2 1575 Heimatuniversitt 2
1438 Beschwerdeinstanz 2 1507 Ersatzlsung 2 1576 Herstellerverbands 2
1439 Bestandsvolumen 2 1508 Ersatzzertifikaten 2 1577 Hightech-Produkten 2
1440 Besteuerungsregeln 2 1509 Erstinbetriebnahme 2 1578 Holzmrkten 2
1441 Besteuerungszwecke 2 1510 Ersttests 2 1579 Hygieneschutz 2
1442 Bestimmungsziele 2 1511 Ertragssteigerungen 2 1580 Hypothekenbestellung 2
1443 Betriebsaudits 2 1512 Erweiterungssystems 2 1581 Hypothekenkredite 2
1444 Betriebsbeschrnkung 2 1513 Erzeugerlandes 2 1582 ICN-Konferenz 2
1445 Betriebsverlegung 2 1514 EU-Inspektionen 2 1583 IEG-Sektors 2
1446 Betriebsverwaltung 2 1515 Euromnzen 2 1584 Importquote 2
1447 Bevlkerungsdosen 2 1516 EU-Vorschlag 2 1585 Industrienomenklatur 2
1448 Bewilligungsentwurfs 2 1517 EVR-Projekt 2 1586 Industrieprodukten 2
1449 Bezugserzeugung 2 1518 Exekutivbeamte 2 1587 Informationsgesuchen 2
1450 Bezugsmodell 2 1519 Fahrzeugladungen 2 1588 Infrastrukturschden 2
1451 Bezugspunkten 2 1520 Fahrzeugpreises 2 1589 Inlandsfahrten 2
1452 Bilanzvolumens 2 1521 Fangbescheinigungen 2 1590 Inlandskredite 2
1453 Bildungsstufe 2 1522 Fangorten 2 1591 Innovationsbremse 2
1454 Blumenmotiv 2 1523 Fasertechnologie 2 1592 Integrationsanforderungen 2
1455 Bodenkomponente 2 1524 Filialnetzes 2 1593 Integrationsfragen 2
1456 Bodenmelioration 2 1525 Finanzbeschlsse 2 1594 Integrationsprobleme 2
1457 Bodenwanne 2 1526 Finanzdokumenten 2 1595 Internet-Benutzer 2
1458 Breitbandmarktes 2 1527 Finanzskandalen 2 1596 Internetinitiativen 2
1459 Buchungsmethoden 2 1528 Finanzzuweisung 2 1597 Internet-Sicherheit 2
1460 Brgschaftsvertrgen 2 1529 Fischereigenehmigung 2 1598 Interventionsinstrument 2
1461 Butterabsatzes 2 1530 Fischereilizenz 2 1599 Investitionsbereichen 2
1462 CODUN-Experten 2 1531 Flaschenbndeln 2 1600 Investitionsphasen 2
1463 Darlehensoperationen 2 1532 Fleischhygiene 2 1601 Jahreseinkommens 2
1464 Datenlcken 2 1533 Fluglinien 2 1602 Januarwoche 2
1465 Datenvalidierung 2 1534 Flugzeugtyps 2 1603 JEV-Programms 2
1466 Deckbetrieb 2 1535 Folgedokument 2 1604 Jugendausschsse 2
1467 Deponiebetreiber 2 1536 Folgekonferenzen 2 1605 Jugendparlamente 2
1468 Deponiebetrieb 2 1537 Folgeprogramme 2 1606 Kabeljaubestnden 2
1469 Dienstebndel 2 1538 Fondsguthabens 2 1607 Kapitalisierungselement 2
1470 Diensteinsatzes 2 1539 Frderungsinstrumente 2 1608 Kartoffelhandel 2
1471 Differenzausgleichs 2 1540 Freigelnde 2 1609 Kerndokumente 2
1472 Digitalaufnahmen 2 1541 Funkantenne 2 1610 Kinderchirurgie 2
1473 Diskriminierungsfragen 2 1542 Fusionsentwicklung 2 1611 Kleinversorger 2
1474 Dokumentationszwecken 2 1543 Gaskoks 2 1612 Klonmischung 2
1475 Dominoeffekte 2 1544 Gebirgsrcken 2 1613 Kode-Nummer 2
1476 Drehscheibe 2 1545 Gebrauchtfahrzeug 2 1614 Kombinationsnetzes 2
1477 Durchfhrungsstrategie 2 1546 Geflgelhalter 2 1615 Konkurrenzprodukte 2
1478 Durchsetzungsregelungen 2 1547 Gegenseitigkeitserfordernis 2 1616 Konsultationsergebnis 2
1479 EAS-Software 2 1548 Geheimarmee 2 1617 Kontrollregister 2
1480 ECOFIN-Bericht 2 1549 Gemeinschaftsbeschlu 2 1618 Koordinierungsgremiums 2
1481 EDV-Netze 2 1550 Gemeinschaftsinstrumentarien 2 1619 Kornbildung 2
1482 EEF-Haushalt 2 1551 Gemeinschaftsweinen 2 1620 Krpergeweben 2
1483 EIB-Anleihen 2 1552 Gerichtsordnung 2 1621 Kostenanstze 2
1484 Eiererzeugnissen 2 1553 Gesamterzeugnis 2 1622 Kostenreduktionen 2
1485 Eigentumsanteil 2 1554 Gesamtverwaltung 2 1623 Kriminalittsopfern 2
1486 EINECS-Verzeichnisses 2 1555 Gesamtvorteile 2 1624 Kubikzentimetern 2
1487 Einfuhrweizen 2 1556 Geschftslizenz 2 1625 Kulturprogrammen 2
1488 Einkommensbesteuerung 2 1557 Geschftssegment 2 1626 Kunstgriffe 2
1489 Einmalbeitrge 2 1558 Geschftsverhltnisses 2 1627 Krzungsstzen 2
1490 Einnahmeverringerung 2 1559 Geschftsvorgngers 2 1628 Kstenbehrden 2
1491 Einstellungswandel 2 1560 Gesundheitsdokumente 2 1629 Kstenlndern 2
1492 Einzelausknfte 2 1561 Gesundheitstourismus 2 1630 KV-Dienstes 2
1493 Emittentengruppe 2 1562 Getrnkekategorien 2 1631 Lndermandat 2
1494 Endnutzung 2 1563 Gewsserverunreinigungen 2 1632 Landesgesetz 2
1495 Endspiele 2 1564 Glubigergemeinschaft 2 1633 Lederresten 2
1496 Endziels 2 1565 Grundbelastung 2 1634 Lichtarten 2
1497 Energieetikett 2 1566 GVO-Derivaten 2 1635 Lizenzexemplaren 2
1636 Lizenzverwaltung 2 1705 Schlukommuniqu 2 1774 Verteilungsebene 2

1637 Lohnkarte 2 1706 Schmuggelaktivitten 2 1775 Vertragsdurchsetzung 2
1638 Lsungsvermgen 2 1707 Schulabgngern 2 1776 Vertreterverbnde 2
1639 Marktberichte 2 1708 Schuldnerstaats 2 1777 Vertriebswegs 2
1640 Marktkrise 2 1709 Schlergruppen 2 1778 Vervielfltigungsmittel 2
1641 Marktmglichkeiten 2 1710 Schulungskapazitten 2 1779 Verwaltungsbereichen 2
1642 Maschinentypen 2 1711 Schulungszwecke 2 1780 Verwaltungsgerichten 2
1643 Massenverkehr 2 1712 Schutzzunen 2 1781 Verwaltungsgremiums 2
1644 Masseteilen 2 1713 Schwellenmengen 2 1782 Verwendungshinweise 2
1645 Manahmenpaketen 2 1714 Seeverkehre 2 1783 Veterinrausgaben 2
1646 Meldelnder 2 1715 Sekundrradar 2 1784 Videotechnik 2
1647 Melkvorgangs 2 1716 Sicherheitskapital 2 1785 Visum-Shopping 2
1648 Migrationsbelangen 2 1717 Sonderfaktoren 2 1786 Vogelpopulationen 2
1649 Migrationsverwaltung 2 1718 Sozialsystem 2 1787 Vorprodukt 2
1650 Milchbehltern 2 1719 Spenderevaluierung 2 1788 Waldbau 2
1651 Minderheitsgruppen 2 1720 Spitzenlast 2 1789 Waldpolitik 2
1652 Mittelberweisung 2 1721 Sprachkriterien 2 1790 Werbehaushalts 2
1653 Modernisierungsprojekt 2 1722 Staatsbrgertums 2 1791 Werkvertrge 2
1654 Mnchsorden 2 1723 Stabilittskontrolle 2 1792 Westgrenze 2
1655 Mostpfel 2 1724 Stadtschuhe 2 1793 Wirbeltier 2
1656 Normungsinitiativen 2 1725 Stahlanbieter 2 1794 Wirtschaftsgebieten 2
1657 Normungsprodukten 2 1726 Standardantworten 2 1795 Wissensressourcen 2
1658 Notierungsort 2 1727 Standardberichten 2 1796 Wohnformen 2
1659 Nullpreisen 2 1728 Standardsatz 2 1797 Zellulosefaser 2
1660 Obstbranntwein 2 1729 Sterbetafeln 2 1798 Zigarettenpackungen 2
1661 llieferanten 2 1730 Steuervorschrift 2 1799 Zubereitungsmethoden 2
1662 Oppositionsmitglieder 2 1731 Stichwahl 2 1800 Zuchteber 2
1663 OSZE-Bros 2 1732 Stozhne 2 1801 Zuckerpartie 2
1664 Palettenkisten 2 1733 Strategierahmens 2 1802 Zulassungsantragsteller 2
1665 Panzerschutz 2 1734 Swap-Geschfte 2 1803 Abbauverfahrens 1
1666 Parkplatz 2 1735 Systembenutzer 2 1804 Abfallanalyse 1
1667 Planvertrags 2 1736 Tankinhalt 2 1805 Abgeordnetenkasse 1
1668 Plattenlabels 2 1737 Technologiebasis 2 1806 Abhilfesysteme 1
1669 PPV-Prsidium 2 1738 Teilansprche 2 1807 Abrissarbeiten 1
1670 Preisdumping 2 1739 Temperaturwerte 2 1808 Abschlussverfahrens 1
1671 Preisindexes 2 1740 Tiergeburten 2 1809 Abstimmungsanlagen 1
1672 Preiszuschlge 2 1741 Tierlieferanten 2 1810 Abstimmungsthese 1
1673 Privathuser 2 1742 Tragseile 2 1811 Abwicklungsmechanismen 1
1674 Probeflchen 2 1743 Trassenfhrung 2 1812 Abwicklungsorts 1
1675 Produktplatzierungen 2 1744 Trendermittlungen 2 1813 Abwicklungsphase 1
1676 Produktprfungen 2 1745 Treuezeit 2 1814 Abzugspolitik 1
1677 Programmierungsrahmens 2 1746 Trockenheitsindex 2 1815 Agenturprodukte 1
1678 Programmkoordinierung 2 1747 bernahmeort 2 1816 Agrartechnik 1
1679 Prfmuster 2 1748 bernahmeverfahren 2 1817 Aktenzugang 1
1680 Radlader 2 1749 Umsetzungsprogramme 2 1818 Aktienrechts 1
1681 Raumkomponenten 2 1750 Umstellungsmglichkeiten 2 1819 Akzentverschiebungen 1
1682 RDF-Abfalls 2 1751 Umwandlungsrechte 2 1820 Alkoholbilanz 1
1683 Rechtstexts 2 1752 Umweltbereichs 2 1821 Alterversorgung 1
1684 Reduktionskoeffizienten 2 1753 Unterhaltsbeziehung 2 1822 Amazonas-Gebiet 1
1685 Referenzformat 2 1754 Unternehmenszahl 2 1823 Anbauprodukte 1
1686 Reihenuntersuchung 2 1755 Unternutzung 2 1824 Anfangsbetrag 1
1687 Reinigungseinheiten 2 1756 Unterrichtseinheiten 2 1825 Anfangsfhigkeit 1
1688 Reinigungsflssigkeiten 2 1757 Untersuchungsprogramms 2 1826 Anfangswerte 1
1689 Richterstellen 2 1758 Uterustumoren 2 1827 Anisgeschmack 1
1690 Risikobereiche 2 1759 UV-Strahlen 2 1828 Anlageanalyse 1
1691 Roamingumstze 2 1760 Verfgungsbeschrnkung 2 1829 Anlageberater 1
1692 Rckware 2 1761 Vergrungsrckstnde 2 1830 Anlandegewichts 1
1693 Ruderanlage 2 1762 Verhandlungshilfe 2 1831 Anlassermotor 1
1694 Ruhestands 2 1763 Verhandlungspositionen 2 1832 Annherungsphase 1
1695 Sachverstndigenebene 2 1764 Verkaufskatalog 2 1833 Annahmekontrolle 1
1696 Sachverstndigentreffen 2 1765 Verkaufsleiter 2 1834 Annahmenotifikation 1
1697 Sgehalle 2 1766 Verkaufsverbotes 2 1835 Annahmepflicht 1
1698 Sahnearoma 2 1767 Verkaufswerte 2 1836 Anschaffungspreisen 1
1699 Samenkerne 2 1768 Verkehrsprobleme 2 1837 Anspruchserwerb 1
1700 Schadensbegriff 2 1769 Verkehrssteigerung 2 1838 Ansteckungsrisiken 1
1701 Schdigungsspanne 2 1770 Verkehrstransporte 2 1839 Antragsteile 1
1702 Schiffsantrieb 2 1771 Versandgeschfte 2 1840 Antriebszentrum 1
1703 Schiffsfhrern 2 1772 Versuchsstamm 2 1841 Anwenderebene 1
1704 Schlsselakteuren 2 1773 Verteilerinfrastruktur 2 1842 Anwendungsprojekten 1
1843 Arbeitsansatz 1 1912 Blockmozzarella 1 1981 Erzeugnis-Kategorien 1

1844 Armutsniveaus 1 1913 Bordpersonals 1 1982 Erzeugniskette 1
1845 Aschemengen 1 1914 Bordservice 1 1983 Erzeugungsverpflichtung 1
1846 Auditgemeinschaft 1 1915 Buchungstag 1 1984 ESF-Bereich 1
1847 Aufbereitungsbetriebe 1 1916 Buchungswerte 1 1985 Essenskosten 1
1848 Aufsichtsaktivitten 1 1917 Budgetinstrumente 1 1986 Etappenziel 1
1849 Auftragsbuch 1 1918 Budgetplanungen 1 1987 Etherextrakt 1
1850 Aufwandskonten 1 1919 Bundesverfassung 1 1988 ETI-Einkommens 1
1851 Augenreizung 1 1920 Brgerdebatte 1 1989 Euro-Aufwertung 1
1852 Augenzeugen 1 1921 Butterpanscherei 1 1990 Europahuser 1
1853 Ausbildungsmodell 1 1922 Buyout-Fonds 1 1991 Exklusivrechten 1
1854 Ausbildungsteilnahme 1 1923 BVT-Gruppe 1 1992 Exportkonsortien 1
1855 Ausgabenentwicklungen 1 1924 Chemietechnologen 1 1993 Exportnummer 1
1856 Auslandswerten 1 1925 Clusterdynamik 1 1994 Exportversicherung 1
1857 Ausrichtungsstaates 1 1926 Computerbetrug 1 1995 Expositionsbewertungen 1
1858 Ausrstungsauftrgen 1 1927 Computertomographie 1 1996 FA-Herstellers 1
1859 Auentemperatur 1 1928 Dampfmaschinen 1 1997 Fahrzeugabfllen 1
1860 Austauschttigkeiten 1 1929 Darlehensform 1 1998 Fahrzeugpalette 1
1861 Authentifizierungssysteme 1 1930 Datenschichten 1 1999 FAME-Norm 1
1862 Avocadofrchten 1 1931 Defizitrisiken 1 2000 Familientradition 1
1863 Bahnsektor 1 1932 Detektionstechnologien 1 2001 Farblsungen 1
1864 Barbeitrag 1 1933 Dezentralisierungsinitiative 1 2002 Farbskala 1
1865 Barhinterlegung 1 1934 Dienstbndeln 1 2003 Faserqualitten 1
1866 Bariumoxid 1 1935 DINP-Exposition 1 2004 Fehlerspanne 1
1867 Barkonten 1 1936 Doldenlagerung 1 2005 Feldgre 1
1868 Barrierenfreiheit 1 1937 Dolmetschantrgen 1 2006 Feldvgel 1
1869 Basisbereich 1 1938 Doppel-Hybride 1 2007 Ferienzentren 1
1870 Baustopp 1 1939 Doppelversuche 1 2008 Fernstrecken 1
1871 Bautraditionen 1 1940 Druckwege 1 2009 Fertiglsungen 1
1872 Bedeutungsgewinn 1 1941 Dumpingkonditionen 1 2010 Fertigungssttte 1
1873 Befischungsregelung 1 1942 Durchschnittsanteile 1 2011 Fettleibigkeitsraten 1
1874 Befrderungsfrmlichkeiten 1 1943 Durchschnittsfaktor 1 2012 Finanzanreize 1
1875 Begegnungssttten 1 1944 Durchsuchungsaktionen 1 2013 Finanzgewerbes 1
1876 Behlterwartung 1 1945 EAS-Produkte 1 2014 Finanzierungsoption 1
1877 Beihilfegenehmigungen 1 1946 ECOFIN-Tagung 1 2015 Finanzbersichten 1
1878 Beihilfenbetrag 1 1947 Effizienzpotenzial 1 2016 Finanzumstze 1
1879 Beihilfenniveaus 1 1948 EGE-Website 1 2017 Finanzvermittlung 1
1880 Beispielfunktion 1 1949 EG-Musters 1 2018 Firmenbezeichnungen 1
1881 Beitrittsaussichten 1 1950 Eigentmerwechseln 1 2019 Fischgewebe 1
1882 Beitrittsberatungen 1 1951 Einkommensgarantien 1 2020 Fischkpfen 1
1883 Bekanntmachungsmustern 1 1952 Einkommenshhe 1 2021 Fischmehls 1
1884 Benzinpreise 1 1953 Einnahmenbilanzen 1 2022 Fiskaldefiziten 1
1885 Beobachtungssystemen 1 1954 Einstiegszeit 1 2023 Flchenproduktivitt 1
1886 Beobachtungssystems 1 1955 Eintragungspflichten 1 2024 Flachrhre 1
1887 Beraterkonsortium 1 1956 Einzelinstrument 1 2025 Fleischerzeuger 1
1888 Beratungsprojekts 1 1957 Einzelprojekts 1 2026 Fluggeschwindigkeit 1
1889 Bereifungstypen 1 1958 Einziehungsauftrge 1 2027 Fondsmobilisierung 1
1890 Berichtigungsmodalitten 1 1959 Elektrizittsgewinnung 1 2028 Forderungsschuldners 1
1891 Berichtsabschnitt 1 1960 Elterngeld 1 2029 Forellenzchter 1
1892 Berufsbild 1 1961 Emissionstrends 1 2030 Forschungsaspekten 1
1893 Berufsinhalte 1 1962 Emittentenprofile 1 2031 Forschungs-Infrastrukturen 1
1894 Berufsmeisterschaft 1 1963 Empfangsstaat 1 2032 Forschungs-Kategorien 1
1895 Berufungsmglichkeit 1 1964 Energiegesellschaften 1 2033 Forschungsphase 1
1896 Beschftigungsbeziehung 1 1965 Energiepflanze 1 2034 Frauenverband 1
1897 Beschftigungstherapie 1 1966 Entnahmedruck 1 2035 Friedensmanahmen 1
1898 Bestandsbesitzer 1 1967 EQUAL-Runde 1 2036 FSC-Subventionen 1
1899 Bestandszuwachs 1 1968 ERASMUS-Aktivitten 1 2037 Fhrungsmechanismen 1
1900 Bestimmungsschiff 1 1969 Erbstellung 1 2038 Fllemengen 1
1901 Betonfundaments 1 1970 Erdgasproduzenten 1 2039 Funktionsbeschreibungen 1
1902 Betriebsanlage 1 1971 Erfassungsverfahren 1 2040 Futtererzeugnisse 1
1903 Betriebsbedarf 1 1972 Erfolgsindikator 1 2041 Garnelenschwnze 1
1904 Betriebsfrequenz 1 1973 Erfllungsstatus 1 2042 Gartenteiche 1
1905 Betriebsfunktion 1 1974 Ergebnisorientierung 1 2043 Gebhrenklassen 1
1906 Betriebszulassungen 1 1975 Erhaltungsstrategie 1 2044 Gedenksttte 1
1907 Beurteilungsirrtum 1 1976 Ermittlungszeiten 1 2045 Gelenkfahrzeugen 1
1908 Bewertungsjahr 1 1977 Erstattungsmitteln 1 2046 Gemeinnutzen 1
1909 Bezeichnungsschutzes 1 1978 Erstauslegung 1 2047 Gemeinschaftsprojekten 1
1910 Bildungsinstitutionen 1 1979 Erweiterungsprotokolle 1 2048 Genehmigungsfrist 1
1911 Bildungszentren 1 1980 Erzeugercodes 1 2049 Genehmigungsinstrument 1
2050 Genomanalyse 1 2119 Interviewpartner 1 2188 Markenfamilie 1

2051 Gersteernte 1 2120 IP-Technik 1 2189 Markenfasern 1
2052 Gesamtaufbau 1 2121 ISPA-Projekten 1 2190 Marktabsprachen 1
2053 Gesamtetat 1 2122 ITA-Teilnehmern 1 2191 Mrkteglobalisierung 1
2054 Gesamtforschung 1 2123 Jugendaustausche 1 2192 Manahmenfrderung 1
2055 Geschftsaufnahme 1 2124 Justizorgane 1 2193 Manahmenlockerung 1
2056 Geschftsname 1 2125 Juterates 1 2194 Manahmenschema 1
2057 Geschftsvereinbarung 1 2126 Kakaobohne 1 2195 MDC-Chef 1
2058 Getriebegang 1 2127 Kapitalverbindung 1 2196 Meereszone 1
2059 Gewinnzuschlag 1 2128 Kapitalvolumens 1 2197 Mehrheitsgruppen 1
2060 Globalplans 1 2129 Karrierestufe 1 2198 Meldezwecken 1
2061 Grenzgngerprobleme 1 2130 Ksekategorien 1 2199 Mengenart 1
2062 Grenzschichten 1 2131 Kassenbuch 1 2200 Mengenkontingenten 1
2063 Grobckereien 1 2132 Kassenvorgngen 1 2201 Minderheitenangelegenheiten 1
2064 Grobrnden 1 2133 Keramikdeckel 1 2202 Minderheitsanteilen 1
2065 Groserver 1 2134 Kesselwasser 1 2203 Mindestbehandlungen 1
2066 Grundarten 1 2135 Kirchturm 1 2204 Mindestquarantne 1
2067 Gruppenvisum 1 2136 Klassifikationszertifikate 1 2205 Mindestzugangs 1
2068 Gterart 1 2137 Kleinhandel 1 2206 Mineralressourcen 1
2069 Gtertyps 1 2138 KMU-Panels 1 2207 Mitwirkungspflicht 1
2070 GVO-Derivat 1 2139 Knochengerst 1 2208 Mobilittspass 1
2071 Hallenbau 1 2140 Kohsionszwecken 1 2209 Mobilittsrechte 1
2072 Halogen-Verbindung 1 2141 Kommissionsbefugnisse 1 2210 Monatsabschlssen 1
2073 Haltungsbeschrnkungen 1 2142 Konferenzvortrge 1 2211 Monatsgebhren 1
2074 Handbremse 1 2143 Konformittsstufe 1 2212 Montageaufwand 1
2075 Handelsembargos 1 2144 Kongruenzprinzips 1 2213 MV-Projekte 1
2076 Handelsgewohnheiten 1 2145 Konjunkturbeschleunigung 1 2214 Nabelende 1
2077 Handelspreises 1 2146 Konkurrenzsektor 1 2215 Nachbarmarkt 1
2078 Harmonisierungsaspekte 1 2147 Konservierungsstoffes 1 2216 Nachfolgeprotokolle 1
2079 Hrtemessung 1 2148 Kontrollgebiete 1 2217 Nachhaltigkeitspolitiken 1
2080 Harzadditiven 1 2149 Kontrollgebhr 1 2218 Nachschulungsmanahmen 1
2081 Hauptaussagen 1 2150 Kontrollgremium 1 2219 Nachweisformen 1
2082 Hauptmanahme 1 2151 Kontrollinstruments 1 2220 Nadelmarke 1
2083 Hauptprozesses 1 2152 Konventionalstrafe 1 2221 Nanotechnologiestudien 1
2084 Hauptrede 1 2153 Konvergenzfragen 1 2222 Natriumjodid 1
2085 Hauptstrecken 1 2154 Konzeptionsphasen 1 2223 Naturfaser 1
2086 Haushaltsrecht 1 2155 Konzessionsform 1 2224 Naturmedizin 1
2087 Heizholz 1 2156 Kooperationsfrderung 1 2225 Naturpark 1
2088 Herdenzertifizierung 1 2157 Kooperationsprinzips 1 2226 Netzflgel 1
2089 Herkunftsbestimmung 1 2158 Koordinierungsdaten 1 2227 Netzhhe 1
2090 Hersteller-Schild 1 2159 Kostenkonten 1 2228 Nicht-Gegenseitigkeit 1
2091 Hilfezusage 1 2160 Kreditprogrammen 1 2229 Nierenkrebs 1
2092 Hchsterzeugung 1 2161 Kriegsrenten 1 2230 Notverordnung 1
2093 Hoheitsgewalten 1 2162 Kritikpunkt 1 2231 Nukleararsenale 1
2094 Hoheitsmeere 1 2163 Kulturbezirken 1 2232 Nullgrenze 1
2095 Hotelauslastung 1 2164 Kulturprojekten 1 2233 Nullsatzes 1
2096 IAS-Personal 1 2165 Kulturwoche 1 2234 Nutzerprofilen 1
2097 IB-Kriterium 1 2166 Kundenrechnung 1 2235 ffnungszeit 1
2098 IBSFC-Sitzung 1 2167 Kundenschutz 1 2236 OGAW-berprfung 1
2099 ICES-Divisionen 1 2168 Laborkontrollen 1 2237 ko-Systeme 1
2100 IDABC-Programmes 1 2169 Ladungspool 1 2238 Oktanzahl 1
2101 Identittsausweise 1 2170 Lagerscheinen 1 2239 lkategorie 1
2102 IEC-Empfehlungen 1 2171 Landemglichkeiten 1 2240 Online-Befragung 1
2103 ILO-Abkommen 1 2172 Lrmmanagement 1 2241 PP-Experten 1
2104 Imkereierzeugnis 1 2173 LBT-Technik 1 2242 Organisationsablufe 1
2105 Imkervereinigungen 1 2174 Leasing-Abkommen 1 2243 Organisationsleitung 1
2106 Indexnummern 1 2175 Lebenssituation 1 2244 Ostkarpaten 1
2107 Inflationsprozesses 1 2176 Legalittsrahmen 1 2245 Ostspitze 1
2108 Influenzaepidemien 1 2177 Legislativprogramms 1 2246 OSZE-Projekt 1
2109 Informatiksystemen 1 2178 Lernmodulen 1 2247 Packgase 1
2110 Informationsdiensts 1 2179 Limerick-Tunnels 1 2248 Parallelvorschlag 1
2111 Informations-Gesellschaft 1 2180 Liquidittsflsse 1 2249 Personalaufstockungen 1
2112 Informationsgesprche 1 2181 LKW-Verkehr 1 2250 Pfndungsbeschlsse 1
2113 Informationspolitiken 1 2182 Lorbeerblttern 1 2251 Pflichtangaben 1
2114 Infrastrukturprogramme 1 2183 Losgre 1 2252 Pilzparasiten 1
2115 Infrastrukturschutz 1 2184 Lftungsanlage 1 2253 Plausibilittsprfung 1
2116 Innenspiegel 1 2185 Machart 1 2254 Podiumsdiskussion 1
2117 Inselverkehr 1 2186 Makro-Politik 1 2255 Politikaustausch 1
2118 Intensivberatung 1 2187 Management-Wissen 1 2256 Prmiensystems 1
2257 Prventionsdienste 1 2326 Server-Lieferanten 1 2395 Umweltgebhren 1

2258 Prventivdiplomatie 1 2327 Seuchentrgern 1 2396 Unfallverletzungen 1
2259 Preisableitung 1 2328 Skelettmuskeln 1 2397 Unternehmenslage 1
2260 Preisanstiegen 1 2329 SLIM-Bericht 1 2398 UQN-Vorschlag 1
2261 Preiskorrelation 1 2330 Solidarittsabgabe 1 2399 Validierungsvermerke 1
2262 Preisverringerung 1 2331 Sonderprojekt 1 2400 Verankerungspunkt 1
2263 Pressedelikten 1 2332 Sondersatzes 1 2401 Verantwortlichkeitsprozess 1
2264 Pressegruppe 1 2333 Sonderstelle 1 2402 Verarbeitungsalgorithmen 1
2265 Priorittsfolge 1 2334 Spam-Fllen 1 2403 Verbrauchergeschfte 1
2266 Privatdetektiven 1 2335 Sprachexpertise 1 2404 Verbreitungszwecken 1
2267 Produktformeln 1 2336 Stabilittsfonds 1 2405 Verdienstausfalls 1
2268 Produktionsplnen 1 2337 Stdtecharta 1 2406 Vereinbarkeitsbewertungen 1
2269 Produktkosten 1 2338 Stahlband 1 2407 Vereinbarkeitsklausel 1
2270 Programmverlngerung 1 2339 Standardannahme 1 2408 Verfahrenstechnologie 1
2271 Projektertrgen 1 2340 Standesrecht 1 2409 Verfassungsprinzipien 1
2272 Projektvorschlags 1 2341 Staubmilben 1 2410 Verfassungsprojektes 1
2273 Prfversuche 1 2342 Steinprodukte 1 2411 Vergleichsbericht 1
2274 PSA-Modelle 1 2343 Stetigkeitsprinzip 1 2412 Verleihfirmen 1
2275 Putativehe 1 2344 Strahlenbehandlung 1 2413 Verlustteilnahme 1
2276 Quotenverluste 1 2345 Strategiedialog 1 2414 Vermarktungsbestimmungen 1
2277 Rahmenentscheidungen 1 2346 Studentenvisa 1 2415 Vermarktungs-Zulassung 1
2278 Rangordnungen 1 2347 Studienabschlssen 1 2416 Verffentlichungswege 1
2279 Rauchverhalten 1 2348 Studienplnen 1 2417 Verordnungsdruck 1
2280 Reaktionsschritt 1 2349 Studienprojekten 1 2418 Verpackungsstationen 1
2281 Rechtsirrtmern 1 2350 Strzungsmanahmen 1 2419 Verschuldensbasis 1
2282 Rechtsstreites 1 2351 Subventionsprogramm 1 2420 Versicherungszertifikats 1
2283 Rechtsverpflichtung 1 2352 Sdindien 1 2421 Versorgungsspannung 1
2284 Rechtswirklichkeit 1 2353 Systemlieferanten 1 2422 Verstrkungsteile 1
2285 Rechtsystem 1 2354 Tabakgewicht 1 2423 Versuchsfeld 1
2286 Referenzpunkt 1 2355 Tafelolive 1 2424 Verteilungsgerechtigkeit 1
2287 Reformanste 1 2356 Tuschungsflle 1 2425 Vertragschlusses 1
2288 Regulierungsaufgabe 1 2357 Technologiekontrolle 1 2426 Vertriebsunternehmers 1
2289 Reisebroschren 1 2358 Technologiekonzerns 1 2427 Verwaltungsbro 1
2290 Renteneinkommen 1 2359 Teilhabemanahmen 1 2428 Verwaltungsbung 1
2291 Rentenstrategien 1 2360 Teilproduktes 1 2429 Verwendungsgebieten 1
2292 Revisionsvorschlags 1 2361 Teiltranche 1 2430 Verwendungsgewohnheiten 1
2293 RFCS-Programmen 1 2362 Telefoniedaten 1 2431 Verwendungsgrad 1
2294 Rinderhlften 1 2363 Telefonvermittlungen 1 2432 Verwertungsprozesse 1
2295 Rinderpopulationen 1 2364 Telekommunikationsmitteln 1 2433 Vetorechten 1
2296 Risikoansatz 1 2365 Testfrequenzen 1 2434 Viehverkehr 1
2297 Risikoerfassung 1 2366 Testprotokolle 1 2435 Volksorganisationen 1
2298 Routineinspektionen 1 2367 Textilhandels 1 2436 Vollstreckungshindernisse 1
2299 Rbenerzeugern 1 2368 TGV-Bahnhof 1 2437 Vorbereitungsprojekts 1
2300 Rcknahmepflichten 1 2369 Tierabfllen 1 2438 Vorschaltanlagen 1
2301 Rckvergtungsantrag 1 2370 Tilgungsvorhaben 1 2439 Wabenform 1
2302 Rckzahlungsmglichkeiten 1 2371 TLT-Versammlung 1 2440 Wachstumsbeschleuniger 1
2303 Ruhegeld 1 2372 Tomatenverarbeitung 1 2441 Wachstumsstatistik 1
2304 Rstungsmarktes 1 2373 Toppzeichen 1 2442 Wahlboykott 1
2305 Sachnhe 1 2374 Touristenvisum 1 2443 Whlerliste 1
2306 Sachpotenzial 1 2375 Transitlandes 1 2444 Whrungsorganisationen 1
2307 Sammelraten 1 2376 Transitsystem 1 2445 Whrungsparitten 1
2308 Sammlerwert 1 2377 Transmissionsmechanismus 1 2446 Whrungsrecht 1
2309 Sanittschlachtung 1 2378 Trendumkehrung 1 2447 Waldprodukte 1
2310 Satzstck 1 2379 Trendwenden 1 2448 Wanderungsstrecken 1
2311 Schadenabwicklung 1 2380 Trennungsklauseln 1 2449 Warenanmeldung 1
2312 Schadensmengen 1 2381 Treuepflichten 1 2450 Warenaufbereitung 1
2313 Scheinangeboten 1 2382 Trichinenarten 1 2451 Warentausch 1
2314 Schludokument 1 2383 TSE-Falles 1 2452 Wartungsproblemen 1
2315 Schlussstadium 1 2384 berarbeitungsphase 1 2453 Waschvorgnge 1
2316 Schriftstil 1 2385 bergangsdirektor 1 2454 Waschvorrichtung 1
2317 Schlervertreter 1 2386 bergangsstoffes 1 2455 WBK-Mittel 1
2318 Schulessen 1 2387 bermittlungsformate 1 2456 Webinformationen 1
2319 Schulklassen 1 2388 bernahmemenge 1 2457 Weidegebieten 1
2320 Schulungsjahren 1 2389 berseeinvestitionen 1 2458 Weinvorrte 1
2321 Schulungskomponente 1 2390 bertragungsbeschlsse 1 2459 Weiterbildungsanreize 1
2322 Schulungsttigkeit 1 2391 Umerziehungsmanahme 1 2460 Weiterverwenders 1
2323 Schwellenstze 1 2392 Umsatzverlusten 1 2461 Weizengrie 1
2324 Seegebietes 1 2393 Umsetzungskapazitt 1 2462 Weltfonds 1
2325 Sendestopp 1 2394 Umsetzungsphasen 1 2463 Werbepost 1
2464 Wettbewerbsziel 1 2477 Zentralgewalt 1 2490 Zugangskarten 1

2465 Wetterbericht 1 2478 Zerlegungsverfahren 1 2491 Zulassungsbereichs 1
2466 Wettmarkt 1 2479 Zielgebietes 1 2492 Zulassungsversagung 1
2467 Widerspruchsschriften 1 2480 Zielhafens 1
2468 Wiederversand 1 2481 Zielrating 1 2493 Zuordnungsskala 1
2469 Wildfleisches 1 2482 Zielrelevanz 1 2494 Zusammensetzungsmerkmale 1
2470 Wirtschaftsbetriebe 1 2483 Zinkkonzentraten 1 2495 Zusatzflge 1
2471 Wirtschaftskriterien 1 2484 Zinsaufschlge 1 2496 Zusatzkriterien 1
2472 Wissensinvestitionen 1 2485 Zollbescheinigung 1 2497 Zustellungsfrist 1
2473 Wohnstandards 1 2486 Zollsystemen 1
2474 Wurzelstange 1 2487 Zuchttieres 1 2498 Zuteilungsregelung 1
2475 Zahlungsbelegen 1 2488 Zuckerunternehmens 1 2499 Zwangsausmerzung 1
2476 Zentralfrequenzen 1 2489 Zufluchtsorts 1 2500 Zwiebelkeime 1
Abbau|verfahrens Agrar|regelung
A.3 aczony
sownik z polskimi odpowiednikami
Cakowita liczba rznych zozen nominalnych: 4.902

Cakowita liczba rznych par ekwiwalentw: 11.978
Cakowita liczba tokenw zozen wzietych pod uwage: 673.868
Abbau|verfahrens (1) Abbauverfah- skutek korygujacy (5), naprawcze dzia- Abschreibungs|regeln (5) Abschrei-
ren, Verfahren des Abbaus: proces wy- anie (2), zaradczy skutek (2), zaradczy bungsregel, Regel zur Abschreibung:
dobycia (1) wpyw (2), ochronny skutek (1) przepis amortyzacyjny (1)
Abblend|licht (84) Licht zum Abblen- Ablade|vorgangs (2) Abladevorgang, Absichts|erklrung (116) Erklrung
den: swiato mijania (49) Vorgang des Abladens: wyadunek (1) der Absicht: protok ustalen (20), de-
Abfahr|vorgnge (2) Abfahrvorgang, Abrechnungs|stelle (2) Stelle fr die klaracja intencji (14), deklaracja poli-
Vorgang des Abfahrens: rozruch (2) Abrechnung: izba rozrachunkowa (1) tyczna (2), deklaracja zamierzen (1)
Abfall|analyse (1) Analyse der Abfl- Abrechnungs|system (7) System zur Abstimmungs|anlagen (1) Abstim-
le: analiza odpadw (1) Abrechnung: system rozliczen (2), sys- mungsanlage, Anlage zur Abstim-
Abfall|listen (5) Abfallliste, Liste des tem rozliczeniowy (1) mung: urzadzenie
do gosowania (1)
Abfalls: list odpadw (2), wykaz odpa- Abrechnungs|verfahrens (4) Ab- Abstimmungs|ergebnisses (8) Ab-
dw (2), lista odpadw (1) rechnungsverfahren, Verfahren der stimmungsergebnis, Ergebnis der Ab-
Abfall|material (4) Material als Ab- Abrechnung: rozliczenie (2) stimmung: wynik gosowania (7)
fall: odpad (1) Abriss|arbeiten (1) Abrissarbeit, Abstimmungs|these (1) These der Ab-
Abfall|wirtschaft (99) other: gospo- Arbeit beim Abriss: robota rozbir- stimmung: teoria koordynacji (1)
darowanie odpadami (11), zarzadzanie
kowa (1) Abstimmungs|verfahren (106) Ver-
odpadami (7), zagospodarowanie odpa- Abruf|diensten (3) Abrufdienst, fahren zur Abstimmung: procedura
dw (3), utylizacja odpadw (1), zarza- other: usuga na zadanie
(1) gosowania (79), procedura konsulta-
dzanie sciekami (1) cyjna (3), tryb gosowania (2), metoda
Absatz|gefge (15) Gefge des Ab- gosowania (1)
Abfertigungs|gebuden (2) Abferti- satzes: struktura sprzedazy (11), model
gungsgebude, Gebude zur Abferti- Abwicklungs|mechanismen (1) Ab-
sprzedazy (1)
gung: budynek terminalu (1) wicklungsmechanismus, Mechanis-
Abflug|zeiten (16) Abflugzeit, Zeit des Absatz|kanle (80) Absatzkanal, Ka- mus der Abwicklung: mechanizm prze-
nal des Absatzes: kana sprzedazy (5), kazywania (1)
Abfluges: rozkad lotw (5)
kana dystrybucji (1) Abwicklungs|orts (1) Abwicklungs-
Abgaben|aufkommens (5) Abgaben-
aufkommen, Aufkommen aus der Ab- Absatz|mglichkeiten (155) Absatz- ort, Ort der Abwicklung: miejsce roz-
gabe: wpyw z opaty (2), przychd z mglichkeit, Mglichkeit des Absat- liczenia (1)
opat (1) zes: rynek zbytu (38), mozliwosc zbytu Abwicklungs|phase (1) Phase der Ab-
Abgaben|befreiung (153) Befreiung (16), mozliwosc rynkowa (5), mozli- wicklung: okres likwidacji (1)
von der Abgabe: zwolnienie z nalezno- wosc sprzedazy (4) Abwicklungs|tempo (12) Tempo der
sci (15), zwolnienie z naleznosci cel- Absatz|schwierigkeiten (6) Absatz- Abwicklung: tempo wydatkowania (3)
nych (3), zwolnienie z opaty (3), zwol- schwierigkeit, Schwierigkeit des Ab- Abzugs|politik (1) Politik des Abzu-
nienie podatkowe (2) satzes: problem zwiazany
ze sprzedaza ges: polityka wycofywania (1)
Abgaben|entlastungen (2) Abgaben- (1), utrudnienie rynkowe (1) ACEA|-Gruppe (5) other: grupa kapi-
entlastung, Entlastung bei Abgaben: Abschluss|bericht (141) Bericht beim taowa ACEA (2), koncern ACEA (2)
zwolnienie podatkowe (1) Abschluss: sprawozdanie koncowe Agentur|produkte (1) Agenturpro-
Abgaben|senkung (3) Senkung der (85), koncowe sprawozdanie (16), ra- dukt, Produkt der Agentur: produkt
Abgaben: obnizka ca (1), zmniejszenie port koncowy (12), ostateczne sprawoz- agencji (1)
obciazen (1) danie (3) Agrar|betrieben (3) Agrarbetrieb,
Abgabe|stze (4) Abgabesatz, Satz der Abschluss|bewertung (23) Bewer- other: gospodarstwo (2), producent
Abgabe: stawka podatku (4) tung zum Abschluss: koncowa ocena rolny (1)
Abgangs|stelle (217) Stelle fr den (9), przeglad
koncowy (6), ocena kon- Agrar|erzeugnisse (654) Agrarer-
Abgang: urzad wyjscia (124), urzad cowa (2), koncowe sprawozdanie oce- zeugnis, other: produkt rolny (548)
wywozu (37) niajace
(1), ostateczna ewaluacja (1), Agrar|erzeugnissen (183) Agrarer-
Abgeordneten|kasse (1) Kasse der sprawozdanie oceniajace (1) zeugnis, other: produkt rolny (151)
Abgeordneten: kasa dla posw (1) Abschluss|kosten (4) Kosten beim Ab- Agrar|erzeugnisses (78) Agrarer-
Abgrenzungs|kriterien (3) Abgren- schluss: odroczony koszt (2) zeugnis, other: produkt rolny (74)
zungskriterium, Kriterium fr die Abschluss|prfer (173) Prfer der Agrar|frderung (3) other: wsparcie
Abgrenzung: kryterium rozgranicza- Abschlsse: rewident (126), audytor dla rolnictwa (1), wsparcie rolnictwa (1)
jace
(1) (11), biegy rewident (2) Agrar|mrkte (114) Agrarmarkt,
Abhilfe|manahmen (409) Abhilfe- Abschluss|prfung (109) Prfung des other: rynek rolny (109)
manahme, Manahme der Abhilfe: Abschlusses: badanie ustawowe (58), Agrar|politik (1316) agrare Politik:
srodek zaradczy (74) audyt (7), badanie sprawozdania finan- polityka rolna (1207), polityka rolnic-
Abhilfe|systeme (1) Abhilfesystem, sowego (4), rewizja finansowa (3), ba- twa (2), rolna polityka (1)
System der Abhilfe: system odwoaw- danie sprawozdan finansowych (2), ana- Agrar|protokolle (9) Agrarprotokoll,
czy (1) liza roczna (1) other: protok rolny (5), protok rol-
Abhilfe|wirkung (120) Wirkung der Abschluss|verfahrens (1) Ab- niczy (2)
Abhilfe: skutek naprawczy (53), skutek schlussverfahren, Verfahren des Ab- Agrar|regelung (92) other: ustawo-
zaradczy (44), korygujacy skutek (7), schlusses: procedura zamkniecia (1) dawstwo rolne (4), przepis rolny (3),
265
Agrar|sektor Angebots|fristen
prawodawstwo rolne (1), rozporzadze- Alkohol|bilanz (1) Bilanz der Alkoho- Analyse|verfahren (139) Verfahren
nie rolne (1) le: bilans alkoholowy (1) zur Analyse: metoda analizy (42), me-
Agrar|sektor (287) other: sektor Alkohol|konzentration (2) Konzen- toda analityczna (32), metoda analiz
rolny (116) tration des Alkohols: stezenie alko- (17), procedura analityczna (8), tech-
Agrar|ttigkeit (3) other: gospodarka holu (1) nika analityczna (3)
rolna (1), rolnictwo (1) Allgemein|bevlkerung (5) allgemei- Ananas|erzeugung (3) Erzeugung der
Agrar|technik (1) other: agrotech- ne Bevlkerung: og ludnosci (3) Ananas: ananas produkowany (1), pro-
nika (1) Allgemein|interesses (121) Allge- dukcja ananasw (1)
Akkumulations|prozess (3) Prozess meininteresse, allgemeine Interesse: Ananas|stcke (3) Ananasstck,
der Akkumulation: proces akumula- interes publiczny (73), dobro oglne Stck der Ananas: czesc ananasa (1),
cji (3) (8), interes oglny (8), oglny inte- kawaek ananasw (1)
AKP|-Lnder (106) AKP-Land, res (6), oglne dobro (5), dobro pu- Anbau|flche (104) Flche zum An-
other: panstwo AKP (19) bliczne (1), interes spoeczny (1), inte- bau: obszar uprawy (8), powierzchnia
AKP|-Lndern (129) AKP-Land, res wsplny (1) upraw (4), obszar pod uprawe (2)
other: panstwo AKP (40) Alltags|leben (11) alltgliche Leben: Anbau|flchen (290) Anbauflche,
AKP|-Protokolls (94) AKP- zycie codzienne (6), codzienne zycie Flche zum Anbau: obszar (57), obszar
Protokoll, other: protok AKP (80) (3), zycie normalnosci (1) uprawy (15), obszar pod uprawe (12)
AKP|-Staaten (1094) AKP-Staat, Alpen|konvention (106) other: kon- Anbau|gebiete (132) Anbaugebiet,
other: panstwo AKP (395) wencja alpejska (95) Gebiet fr den Anbau: obszar produk-
AKP|-Staat (91) other: panstwo Alternativ|erzeugung (5) alternative cji (3), obszar produkcyjny (3), region
AKP (44) Erzeugung: produkcja alternatywna (5) produkcji (3), obszar uprawny (1)
Akten|einsicht (169) Einsicht in Ak- Alternativ|flug (2) alternative Flug: Anbau|jahres (3) Anbaujahr, Jahr des
ten: dostep do akt (65), wglad do akt alternatywny lot (1) Anbaus: rok produkcji (2)
(20), kontrola akt (4), udostepnienie Alters|versorgung (176) Versorgung Anbau|produkte (1) Anbaupro-
akt (2) im Alter: emerytura (67), program eme- dukt, Produkt zum Anbauen: produkt
Akten|zeichen (1897) Zeichen der rytalny (27), system emerytalny (11), uprawny (1)
Akte: numer akt (33), numer doku- zabezpieczenie emerytalne (4), swiad-
Anbau|verfahren (35) Verfahren des
mentu (2) czenie emerytalne (3)
Anbaus: technika uprawy (9), metoda
Akten|zugang (1) Zugang zu Akten: Alter|versorgung (1) Versorgung im
uprawy (8), praktyka rolna (3), technika
dostep do akt (1) Alter: emerytura (1)
produkcji (2), technologia upraw (1)
Aktien|gesellschaften (113) Aktien- Amazonas|-Gebiet (1) Gebiet des
gesellschaft, Gesellschaft mit Aktien: Amazonas: Amazonia (1) nderungs|antrge (173) nde-
spka akcyjna (92), spka publiczna Ammonium|nitrat (176) Nitrat mit rungsantrag, Antrag auf nderung:
(2), spka giedowa (1) Ammonium: azotan sodowy (1) wniosek o zmiany (3), wniosek o wpro-
Aktien|gesellschaft (176) other: Amortisierungs|zeiten (2) Amortisie- wadzenie zmian (2)
spka akcyjna (114) rungszeit, Zeit fr die Amortisierung: nderungs|antrag (129) Antrag auf
Aktien|kauf (148) Kauf von Aktien: okres amortyzacji (1), okres zwrotu in- nderung: wniosek o zmiane (7), wnio-
zakup akcji (79), zakup udziaw (35) westycji (1) sek o zatwierdzenie zmiany (3), wnio-
Aktien|preis (3) Preis der Aktie: cena Amts|blattes (249) Amtsblatt, amtli- sek o wniesienie zmiany (2), zadanie
za akcje (2), cena akcji (1) che Blatt: dziennik urzedowy (59) poprawki (1)
Aktien|rechts (1) Aktienrecht, other: Amts|blatt (11930) amtliche Blatt: nderungs|arbeiten (10) nde-
prawo spek (1) dziennik urzedowy (7742), gazeta urze- rungsarbeit, Arbeit zur nderung:
Aktions|gruppe (8) Gruppe der Ak- dowa (5) zmiana (3), modyfikacja (2), praca
tion: grupa dziaania (4), grupa dzia- Amts|blatts (765) Amtsblatt, amtliche zmieniajaca
(1)
an (1) Blatt: dziennik (323), dziennik urze- nderungs|entwrfe (2) nderungs-
Aktions|plne (352) Aktionsplan, dowy (132) entwurf, Entwurf der nderung: pro-
Plan der Aktion: plan dziaania (196) Amts|gehilfe (6) Gehilfe im Amt: per- jekt zmian (1)
Aktions|plnen (116) Aktionsplan, sonel pomocniczy (2), pracownik tech-
Plan der Aktion: plan dziaania (70), niczny (1) nderungs|serien (5) nderungsse-
plan dziaan (32), program dziaania (1), Amts|hilfe (557) Hilfe vom Amt: wza- rie, Serie der nderungen: seria popra-
program dziaan (1) jemna pomoc (186), pomoc admini- wek (3), seria zmian (1)
Aktions|plan (1260) Plan der Aktion: stracyjna (78), wsppraca administra- Anfangs|bestand (7) Bestaend am An-
plan dziaania (689), plan dziaan (402), cyjna (18), udzielenie pomocy (14), fang: zapasy poczatkowe
(5), poczat-

program dziaania (4), program dzia- wzajemna pomoc administracyjna (9), kowy stan (1), poczatkowy
zasb (1)
an (4) pomoc urzedowa (5) Anfangs|betrag (1) Betrag am An-
Aktions|programm (643) Programm Amts|siegel (111) amtliche Siegel: fang: wstepny budzet (1)
der Aktion: program dziaan (312), pro- urzedowa pieczec (72), pieczec urze- Anfangs|fhigkeit (1) Fhigkeit am
gram dziaania (142), plan dziaania (9), dowa (5), pieczec odcisnieta (2), pie- Anfang: poczatkowy
potencja (1)
plan dziaan (8), platforma dziaania (4), czec urzedu (1) Anfangs|werte (1) Anfangswert, Wert
program srodkw (4), platforma dzia- Amts|sprache (346) amtliche Spra- am Anfang: wstepna wartosc (1)
an (3) che: jezyk urzedowy (222) Angebots|abgabe (122) Abgabe des
Aktiv|kohle (25) aktive Kohle: ak- Amts|sprachen (760) Amtssprache, Angebotes: skadanie ofert (34), zoze-
tywny wegiel (9), wegiel aktywny (5), amtliche Sprache: jezyk urzedowy nie oferty (11), uczestniczenie w prze-
wegiel aktywowany (3) (522), urzedowy jezyk (65), oficjalny je- targach (6), zozenie ofert (6), skadanie
Aktiv|posten (93) aktive Posten: pozy- zyk (3) oferty (2)
cja aktyww (8), aktywa (5) Amts|zeit (1039) Zeit im Amt: kadencja Angebots|fristen (87) Angebotsfrist,
Akzent|verschiebungen (1) Akzent- (693), mandat (50), okres kadencji (35), Frist fr das Angebot: termin przedsta-
verschiebung, Verschiebung der Ak- okres mandatu (7), czas trwania man- wienia ofert (13), termin przedstawia-
zente: przesuniecie akcentw (1) datu (4) nia ofert (8), termin skadania ofert (7),
266
Angebots|frist Anwendungs|fristen
ostateczny termin skadania ofert (1), Anlauf|stelle (114) Stelle des Anlau- Anstellungs|behrde (261) Behrde
termin koncowy skadania ofert (1) fens: punkt kontaktowy (24), punkt ber die Anstellung: organ powou-
Angebots|frist (531) Frist der Angebo- ogniskowy (6), centrum koordynacji (2) jacy
(165)
te: termin skadania ofert (125), termin Anlauf|stellen (102) Anlaufstelle, Anteils|eigner (174) Eigner der Antei-
przedstawiania ofert (35), termin przed- Stelle zum Anlaufen: punkt kontak- le: udziaowiec (79), wasciciel udzia-
stawienia ofert (35), skadanie ofert towy (38), punkt ogniskowy (3), cen- w (6), posiadacz jednostek (2)
przetargowych (7), termin na zozenie trum koordynacji (2) Anteils|rechten (107) Anteilsrecht,
ofert (6), termin skadania ofert przetar- Anmelde|pflicht (151) Pflicht zum An- anteilige Recht: udzia (38)
gowych (6) melden: obowiazek zgoszenia (50), Antrags|formulare (109) Antragsfor-
Angebots|menge (27) Menge der An- obowiazek
zozenia deklaracji (16), wy- mular, Formular fr den Antrag: for-
gebote: oferowana ilosc (10), ilosc ofe- mg zgoszenia (11), obowiazek zga- mularz wnioskw (37), formularz wnio-
rowana (4), oferta ilosciowa (1), propo- szania (8), wymg zgaszania (6), obo- sku (11), formularz zgoszenia (1)
nowana ilosc (1) wiazek
powiadamiania (3), obowiaz- Antrags|formular (63) Formular fr
Angebots|preis (108) Preis fr das kowa deklaracja (3) den Antrag: formularz wniosku (22),
Angebot: cena oferowana (14), propo- Anmeldungs|pflicht (114) Pflicht zur formularz roszczenia (9), formularz
nowana cena (8), oferowana cena (6), Anmeldung: obowiazek zgoszenia (8), zgoszenia (3), druk wniosku (2), for-
cena oferty (4) wymg zgoszenia (5), obowiazek po- mularz wnioskw (1)
Anhalts|punkte (302) Anhaltspunkt, wiadamiania (4), obowiazek uprzed- Antrags|formulars (33) Antragsfor-
other: dowd (36) niego zgoszenia (2), obowiazek zga- mular, Formular fr den Antrag: for-
Anhalts|punkt (80) other: punkt wyj- szania (1), wymg powiadomienia (1), mularz wniosku (12), formularz rosz-
sciowy (3) zgoszenie wymagane (1) czenia (7), druk wniosku (1), wniosek
Anhrungs|beauftragten (160) An- Annherungs|phase (1) Phase der (1), wzr wniosku (1)
hrungsbeauftragte, other: funkcjo- Annherung: okres konwergencji (1) Antrags|frist (80) Frist fr den An-
nariusz ds. przesuchan (75), urzed- Annahme|kontrolle (1) Kontrolle der trag: termin skadania wnioskw (14),
nik przeprowadzajacy spotkania (24), Annahme: kontrola przyjecia (1) okres skadania wnioskw (6), data
urzednik przeprowadzajacy spotkanie Annahme|notifikation (1) Notifikati- skadania wnioskw (1), ostateczny ter-
(12), urzednik prowadzacy spotkanie on ber die Annahme: powiadomienie min skadania wnioskw (1)
(5), urzednik prowadzacy spotkania wy- o przyjeciu (1) Antrags|gegner (98) Gegner des An-
jasniajace
(2), urzednik przeprowadza- Annahme|pflicht (1) Pflicht zur An- trags: pozwany (69), pozwana (9)
jacy
(2) nahme: obowiazek akceptacji (1) Antrags|modalitten (2) Antragsmo-
Anis|geschmack (1) Geschmack nach Anpassungs|fhigkeit (148) Fhig- dalitt, Modalitt des Antrags: metoda
Anis: smak anyzu (1) keit zur Anpassung: zdolnosc dosto- skadania wniosku (1), procedura ska-
Ankaufs|preis (108) Preis fr den An- sowawcza (19), zdolnosc adaptacyjna dania wnioskw (1)
kauf: cena skupu (65), cena zakupu (16), zdolnosc przystosowawcza (14),
Antrags|teile (1) Antragsteil, Teil der
(18), cena nabycia (4), cena kupna (1) zdolnosc dostosowania (9), zdolnosc
Antrge: czesc wnioskw (1)
przystosowania (9), zdolnosc adaptacji
Ankaufs|regelung (2) Regelung fr Antriebs|art (7) Art des Antriebes: ro-
(4), umiejetnosc dostosowania (3)
den Ankauf: system skupu (1) dzaj napedu (2), typ napedu (2)
Anpassungs|pfad (99) Pfad der An-
Anker|pltze (2) Ankerplatz, Platz passung: sciezka dostosowania (44), Antriebs|krften (2) Antriebskraft,
zum Ankern: przystan (1) Kraft fr den Antrieb: sia nape-
sciezka dostosowan (25), sciezka ko-
Anlage|analyse (1) Analyse der Anla- rekty (9), sciezka korekt (3), sciezka do- dowa (1)
gen: raport inwestycyjny (1) stosowawcza (2) Antriebs|system (25) System zum An-
Anlage|berater (1) Berater ber die Anpassungs|protokoll (448) Proto- trieb: ukad napedowy (11), mechanizm
Anlage: doradca inwestycyjny (1) koll zur Anpassung: protok dostoso- napedowy (2), system napedowy (2),
Anlage|gold (109) Gold als Anlage: wujacy (446) system napedu (2), zrdo zasilania (2),
zoto (74), zoto na inwestycje (8), zoto Ansssigkeits|staat (6) Staat der An- naped napedw (1)
inwestycyjne (6) sssigkeit: panstwo miejsca zamieszka- Antriebs|zentrum (1) Zentrum des
Anlage|risiko (9) Risiko der Anlage: nia lub siedziby (1) Antriebes: centrum napedowe (1)
ryzyko inwestycyjne (3), ryzyko lo- Anschaffungs|kosten (86) Kosten fr Anwender|ebene (1) Ebene der An-
katy (3) die Anschaffung: koszt nabycia (8), wender: poziom uzytkownika (1)
Anlage|strategie (9) Strategie der An- cena nabycia (7), cena zakupu (3) Anwendungs|bereich (2581) Bereich
lage: polityka inwestycyjna (3), strate- Anschaffungs|preisen (1) Anschaf- der Anwendung: zakres (1222), za-
gia inwestycyjna (3), strategia inwesty- fungspreis, Preis der Anschaffung: kres stosowania (388), zakres zastoso-
cji (1) cena zakupu (1) wania (211)
Anlage|werte (156) Anlagewert, Wert Anscheins|beweise (146) Anscheins- Anwendungs|bereichs (259) Anwen-
der Anlage: aktywa trwaa (50), aktyw beweis, Beweis durch Anschein: do- dungsbereich, Bereich der Anwen-
trway (6), wartosc niematerialna (5), mniemanie faktyczne dowodw (4), po- dung: zakres stosowania (45), zakres
wartosc aktyww (3) zorny dowd (1) zastosowania (17)
Anlande|gewichts (1) Anlandege- Ansprech|partner (109) Partner zum Anwendungs|datum (18) Datum der
wicht, Gewicht beim Anlanden: masa Ansprechen: punkt kontaktowy (35), Anwendung: data stosowania (2), data
wyadowanego poowu (1) kontakt (11), osoba kontaktowa (3), in- wejscia (2), data wykonania (2), termin
Anlasser|motor (1) Motor mit Anlas- terlokutor (2), partner do kontaktw (2), stosowania (2), data realizacji (1), data
ser: rozrusznik (1) partner kontaktowy (2), respondent (2), wprowadzenia (1), dzien stosowania (1)
Anlauf|phase (107) Phase des Anlau- rozmwca (2), partner do kontaktu (1) Anwendungs|dienste (2) Anwen-
fes: faza rozruchu (9), faza poczatkowa
Anspruchs|erwerb (1) Erwerb der dungsdienst, Dienst der Anwendung:
(7), faza uruchamiania (6), okres po- Ansprche: nabywanie uprawnien (1) zastosowanie (1)
czatkowy
(4), poczatkowy
okres (4), Ansteckungs|risiken (1) An- Anwendungs|fristen (17) Anwen-
okres rozpoczecia dziaalnosci (3), po- steckungsrisiko, Risko der An- dungsfrist, Frist zur Anwendung: ter-
czatkowa
faza (3) steckung: ryzyko skazenia (1) min wdrozenia (1)
267
Anwendungs|jahr Assoziierungs|abkommens
Anwendungs|jahr (87) Jahr zur An- Arbeits|krften (167) Arbeitskraft, Arbeits|tagen (917) Arbeitstag, other:
wendung: rok stosowania (36), rok Kraft fr die Arbeit: pracownik (71), dzien roboczy (779), roboczy dzien (4),
wdrazania (29), rok obowiazywania
(2), sia robocza (40) dzien pracy (2)
rok wykorzystywania (2), rok realizacji Arbeits|kreise (8) Arbeitskreis, Kreis Arbeits|tag (610) Tag der Arbeit: dzien
(1), rok zastosowania (1) fr die Arbeit: grupa robocza (8) roboczy (265)
Anwendungs|palette (2) Palette der Arbeits|mrkte (115) Arbeitsmarkt, Arbeits|vertrge (101) Arbeitsver-
Anwendungen: zakres zastosowan (2) Markt der Arbeit: rynek pracy (97), ry- trag, Vertrag zur Arbeit: umowa o
Anwendungs|phase (6) Phase der An- nek zatrudnienia (1) prace (18), umowa pracownicza (1)
wendung: etap stosowania (2), faza Arbeits|marktes (110) Arbeitsmarkt, Arbeits|vertrages (2) Arbeitsvertrag,
wprowadzania (1) Markt der Arbeit: rynek pracy (94) Vertrag fr die Arbeit: umowa o
Anwendungs|projekten (1) Anwen- Arbeits|markt (724) Markt der Arbeit: prace (1)
dungsprojekt, Projekt zur Anwen- rynek pracy (596) Arbeits|weise (434) Weise der Arbeit:
dung: projekt uzytkowy (1) Arbeits|maschinen (85) Arbeitsma- funkcjonowanie (141)
Anwendungs|zubehr (4) Zubehr schine, other: maszyna (31), maszyna Arbeits|zeit (219) Zeit der Arbeit: czas
fr die Anwendung: wyposazenie (4) rolnicza (1) pracy (156), godzina pracy (28)
Anwesenheits|pflicht (2) Pflicht zur Arbeits|methoden (141) Arbeitsme- Architekten|honorar (3) Honorar fr
Anwesenheit: obowiazek obecnosci (1) thode, Methode der Arbeit: metoda Architekten: honorarium architekta (3)
Apfel|saft (4) Saft des Apfels: sok jab- pracy (89), metoda dziaania (7), prak- Aristoteles|-Universitt (2) : uniwer-
kowy (2) tyka pracy (6), sposb pracy (3), metoda sytet Arystotelesa (1)
APS|-Verordnung (5) other: rozporza- dziaan (2), sposb dziaania (2), stoso- Armuts|niveaus (1) Armutsniveau,
dzenie GSP (3) wana praktyka (2), srodek dziaania (1) Niveau der Armut: poziom ubstwa (1)
Arbeit|geber (954) Geber der Arbeit: Arbeits|mittel (87) Mittel der Arbeit: Aroma|stoffe (183) Aromastoff, Stoff
pracodawca (781) sprzet roboczy (31), wyposazenie robo- als Aroma: substancja aromatyczna
Arbeit|gebern (100) Arbeitgeber, Ge- cze (2) (118), srodek aromatyzujacy (9), sub-
ber der Arbeit: pracodawca (82) Arbeits|organisation (192) Organisa- stancja aromatyzujaca (5)
Arbeit|gebers (159) Arbeitgeber, Ge- tion der Arbeit: organizacja pracy (157) Arten|vielfalt (94) Vielfalt der Arten:
ber der Arbeit: pracodawca (142)
Arbeits|papier (156) Papier fr die rznorodnosc biologiczna (27), rzno-
Arbeitnehmer|einkommen (3) Ein- Arbeit: dokument roboczy (134), robo- rodnosc gatunkw (7), biologiczna rz-
kommen der Arbeitnehmer: dochd
czy dokument (2) norodnosc (4), rznorodnosc gatunkowa
pracowniczy (1), dochd pracowni-
Arbeits|plan (102) Plan fr die Arbeit: (3), rznorodnosc genetyczna (2), bo-
kw (1)
plan pracy (42), plan prac (19), program gactwo gatunkw (1)
Arbeitnehmer|vertreter (101) Ver-
treter der Arbeitnehmer: przedstawiciel
prac (10), program pracy (5), plan robo- Art|erhaltung (5) Erhaltung der Art:
czy (4), porzadek
prac (2), program ro- ochrona gatunkw (2)
pracownikw (85), reprezentacja pra-
cownikw (1)
boczy (2), zarys prac (2) Arznei|mitteln (731) Arzneimittel,
Arbeits|amtes (2) Arbeitsamt, Amt Arbeits|pltze (956) Arbeitsplatz, arzneiliche Mittel: produkt leczniczy
fr die Arbeit: biuro pracy (2) Platz der Arbeit: miejsce pracy (554) (249), srodek farmaceutyczny (12), pro-
Arbeits|ansatz (1) Ansatz in der Ar- Arbeits|pltzen (825) Arbeitsplatz, dukt farmaceutyczny (11), produkt me-
beit: kierunek pracy (1) Platz der Arbeit: miejsce pracy (571), dyczny (7)
Arbeits|ausrstungen (2) Arbeits- zatrudnienie (126), stanowisko pracy Arznei|mittels (372) Arzneimittel,
ausrstung, Ausrstung bei der Ar- (13), stanowisko (5) arzneiliche Mittel: produkt leczni-
beit: sprzet roboczy (1) Arbeits|platz (1194) Platz der Arbeit: czy (218)
Arbeits|bedingungen (856) Arbeits- praca (489), miejsce pracy (399), stano- Asche|mengen (1) Aschemenge, Men-
bedingung, Bedingung fr die Arbeit: wisko pracy (45), srodowisko pracy (4), ge der Asche: ilosc popiou (1)
warunek pracy (355), warunek zatrud- miejsce zatrudnienia (3), stanowisko ro- Assoziations|abkommen (224) Ab-
nienia (10), srodowisko pracy (2), pro- bocze (2) kommen ber die Assoziation: ukad o
cedura robocza (1), warunek dla pra- Arbeits|praxis (7) Praxis bei der Ar- stowarzyszeniu (118), umowa o stowa-
cownikw (1) beit: praktyka pracy (2), doswiadczenie rzyszeniu (3), ukad europejski (2)
Arbeits|dokument (170) Dokument pracy (1) Assoziations|abkommens (123) As-
der Arbeit: dokument roboczy (148), Arbeits|produktivitt (67) Produkti- soziationsabkommen, Abkommen
roboczy dokument (3) vitt der Arbeit: wydajnosc pracy (47), ber die Assoziation: ukad o stowa-
Arbeits|gestaltung (10) Gestaltung produktywnosc pracy (3), wydajnosc rzyszeniu (67), ukad ustanawiajacy
der Arbeit: organizacja pracy (7), siy roboczej (1), wydajnosc w pracy (1) stowarzyszenie (4), umowa o partner-
ksztatowanie pracy (1) Arbeits|programme (147) Arbeits- stwie (1)
Arbeits|gruppe (596) Gruppe bei der programm, Programm fr die Arbeit: Assoziations|ausschuss (102) Aus-
Arbeit: grupa robocza (434), praca program pracy (77), program prac (43), schuss der Assoziation: komitet stowa-
grupy (9), zesp roboczy (7) program roboczy (8), program dziaan rzyszenia (60)
Arbeits|gruppen (634) Arbeitsgrup- (6), program dziaania (2), plan dzia- Assoziations|rates (193) Assoziati-
pe, Gruppe der Arbeit: grupa robocza an (1) onsrat, Rat der Assoziation: rada sto-
(526), zesp roboczy (13), podgrupa Arbeits|programm (815) Programm warzyszenia (148)
robocza (2), robocza grupa (2) der Arbeit: program pracy (331), pro- Assoziations|rat (336) Rat der Asso-
Arbeits|hygiene (140) Hygiene in der gram prac (278), program dziaan (25), ziation: rada stowarzyszenia (175)
Arbeit: higiena pracy (4), higiena w plan prac (18), program roboczy (18), Assoziierungs|abkommen (263) Ab-
pracy (2) plan pracy (16), program dziaania (11), kommen zur Assoziierung: ukad o sto-
Arbeits|kosten (231) Kosten der Ar- roboczy program (6), plan roboczy (4) warzyszeniu (48)
beit: koszt pracy (29), koszt pac (1) Arbeits|stoffe (140) Arbeitsstoff, Stoff Assoziierungs|abkommens (227) As-
Arbeits|krfte (572) Arbeitskraft, fr die Arbeit: czynnik chemiczny (2) soziierungsabkommen, Abkommen
Kraft fr die Arbeit: pracownik (215), Arbeits|tage (366) Arbeitstag, other: ber die Assoziierung: ukad o stowa-
sia robocza (136) dzien roboczy (287) rzyszeniu (10)
268
Asyl|antrag Ausfuhr|mengen
Asyl|antrag (95) Antrag auf Asyl: Aufnahme: warunek przyjmowania ksztacenia (2), dowd odbytego kszta-
wniosek o udzielenie azylu (34), wnio- (38), warunek waczenia
(16), waru- cenia (2)
sek o azyl (8), podanie o azyl (1) nek przyjecia (4), kryterium przyjecia Ausbildungs|projekts (3) Ausbil-
Asyl|antrags (174) Asylantrag, An- (1), zasada regulujaca
waczenie
(1) dungsprojekt, Projekt der Ausbildung:
trag auf Asyl: wniosek o azyl (82), Aufnahme|staat (380) Staat der Auf- projekt szkoleniowy (3)
wniosek o udzielenie azylu (29) nahme: panstwo przyjmujace (25) Ausbildungs|standards (3) Ausbil-
ATC|-Stellen (5) ATC-Stelle, other: Aufnahme|staats (140) Aufnahme- dungsstandard, Standard in der Aus-
organ ATC (3) staat, Staat der Aufnahme: panstwo bildung: standard szkoleniowy (1),
Atom|gemeinschaft (1114) atomare przyjmujace
(10), panstwo goszczace standard szkolen (1)
Gemeinschaft: wsplnota energii ato- (2), przyjmujace
panstwo czonkowskie Ausbildungs|teilnahme (1) Teilnah-
mowej (923) (2), kraj przyjmujacy
(1), panstwo po- me an der Ausbildung: udzia w kszta-
Audit|-Bericht (2) Bericht ber das bytu (1) ceniu (1)
Audit: sprawozdanie z kontroli (2) Aufrecht|erhaltung (1288) : utrzyma- Ausfuhr|abgabe (116) Abgabe bei der
Audit|gemeinschaft (1) other: suzba nie (576) Ausfuhr: opata wywozowa (48), poda-
kontrolna (1) Aufsichts|aktivitten (1) Aufsichts- tek wywozowy (31), naleznosc wywo-
Aufbereitungs|betriebe (1) Aufberei- aktivitt, Aktivitt der Aufsicht: dzia- zowa (5), wywozowa opata (3)
tungsbetrieb, Betrieb der Aufberei- anie typowe dla nadzoru (1) Ausfuhr|abgaben (183) Ausfuhrab-
tung: zakad przetwrczy (1) Aufsichts|behrde (322) Behrde fr gabe, Abgabe bei der Ausfuhr: poda-
Aufbewahrungs|fristen (2) Aufbe- die Aufsicht: organ nadzoru (100), or- tek eksportowy (37), naleznosc wywo-
wahrungsfrist, Frist fr die Aufbe- gan nadzorczy (47) zowa (24), podatek wywozowy (10), na-
wahrung: termin przechowywania (1) Aufsichts|behrden (343) Aufsichts- leznosc celna (2)
Aufeinander|stoens (2) Aufeinan- behrde, Behrde zur Aufsicht: organ Ausfuhr|abschpfung (85) Abschp-
derstoen, other: zderzenie (2) nadzoru (91) fung bei der Ausfuhr: wywozowa
Aufenthalts|erlaubnis (126) Erlaub- Aufteilungs|methoden (3) Auftei- opata wyrwnawcza (40), opata wy-
nis fr den Aufenthalt: zezwolenie na lungsmethode, Methode fr die Auf- wozowa (24), wywozowa opata (3),
pobyt (37), karta pobytu (8), pozwole- teilung: metoda rozdysponowania (3) opata od wywozu (1), wyrwnawcza
nie na pobyt (2), zgoda na pobyt (1) Auftrag|geber (1577) Geber des Auf- opata wywozowa (1)
Aufenthalts|genehmigung (121) Ge- trags: zleceniodawca (145), instytucja Ausfuhr|anreize (2) Ausfuhranreiz,
nehmigung fr den Aufenthalt: zezwo- zamawiajaca (16), podmiot zamawia- Anreiz fr die Ausfuhr: bodziec eks-
lenie na pobyt (35), zezwolenie na za- jacy
(11) portowy (1)
mieszkanie (13), pozwolenie na pobyt Auftrag|gebers (212) Auftraggeber,
Ausfuhr|genehmigungen (81) Aus-
(10), prawo pobytu (1), zezwolenie na Geber des Auftrags: podmiot zamawia-
fuhrgenehmigung, Genehmigung der
pobyt stay (1), zezwolenie na przeby- jacy
(2)
Ausfuhr: zezwolenie na wywz (26),
wanie (1) Auftrags|buch (1) Buch mit Auftr-
pozwolenie na wywz (11), zezwolenie
Aufenthalts|kosten (169) Kosten fr gen: portfel zamwien (1)
na eksport (6), koncesja na eksport (2),
den Aufenthalt: koszt pobytu (3), koszt Auftrags|vergabe (412) Vergabe des
pozwolenie wywozowe (2)
diety (2), wydatek zwiazany
z poby- Auftrages: zamwienie (184), zam-
tem (1) wienie publiczne (43), procedura udzie- Ausfuhr|genehmigung (168) Geneh-
Aufenthalts|ortes (14) Aufenthalts- lania zamwien (9), udzielanie zam- migung der Ausfuhr: zezwolenie na
ort, Ort des Aufenthaltes: miejsce za- wien (6) wywz (63), pozwolenie na wywz
mieszkania (6), punkt postojowy (2), Auftrags|wesen (127) other: udzie- (58), zezwolenie na eksport (11)
zlokalizowanie (1) lanie zamwien (6), dziedzina zam- Ausfuhr|geschft (87) Geschft mit
Aufenthalts|ort (160) Ort des Aufent- wien (5) der Ausfuhr: transakcja wywozowa
haltes: miejsce pobytu (37), miejsce za- Aufwands|konten (1) Aufwandskon- (11), operacja wywozowa (2)
mieszkania (32), miejsce postoju (14), to, Konto fr den Aufwand: konto Ausfuhr|lnder (166) Ausfuhrland,
punkt postojowy (4), miejsce przebywa- opat (1) Land der Ausfuhr: panstwo wywozu
nia (3) Aufwuchs|gebiete (2) Aufwuchsge- (19), kraj wywozu (11), panstwo wywo-
Aufenthalts|tag (5) Tag des Aufenthal- biet, other: obszar hodowli naryb- zace
(2)
tes: dzien pobytu (5) kw (1) Ausfuhr|landes (355) Ausfuhrland,
Aufenthalts|titel (290) other: doku- Augen|reizung (1) Reizung der Augen: Land der Ausfuhr: kraj wywozu (243)
ment staego pobytu (3) powstawanie podraznien oczu (1) Ausfuhr|land (339) Land der Ausfuhr:
Aufenthalts|titels (139) Aufenthaltsti- Augen|zeugen (1) Augenzeuge, idiom: kraj wywozu (121)
tel, other: dokument pobytu (1) naoczny swiadek (1) Ausfuhr|lizenzen (1529) Ausfuhrli-
Aufforstungs|beihilfe (2) Beihilfe fr August|tag (15) Tag im August: dzien zenz, Lizenz fr die Ausfuhr: pozwo-
die Aufforstung: wsparcie na zalesie- sierpnia (5) lenie na wywz (1074), pozwolenie wy-
nie (1) Ausbildungs|beihilfen (311) Ausbil- wozowe (35), certyfikat eksportowy (9),
Aufgaben|bereich (82) Bereich der dungsbeihilfe, Beihilfe zur Ausbil- swiadectwo wywozowe (8), zezwolenie
Aufgaben: zakres zadan (5), zakres dung: pomoc szkoleniowa (243) na wywz (6)
kompetencji (2), zakres obowiazkw
(2) Ausbildungs|gnge (84) Ausbil- Ausfuhr|lizenz (1054) Lizenz fr die
Aufgaben|stellung (87) Stellung der dungsgang, Gang der Ausbildung: Ausfuhr: pozwolenie na wywz (619),
Aufgabe: zadanie (12), zakres dziaan ksztacenie (16), kurs szkoleniowy (6), pozwolenie wywozowe (20), swiadec-
(3), sprecyzowane zadanie (2) kurs szkolenia (3), kurs ksztacenia (2) two wywozowe (10), zezwolenie na wy-
Aufhol|prozess (9) Prozess des Aufho- Ausbildungs|modell (1) Modell der wz (7), certyfikat eksportowy (4)
lens: proces nadrabiania zalegosci (4), Ausbildung: model edukacyjny (1) Ausfuhr|mengen (134) Ausfuhrmen-
nadrabianie zalegosci (1) Ausbildungs|nachweis (106) Nach- ge, Menge der Ausfuhren: wielkosc
Aufmachungs|einheit (6) other: jed- weis ber die Ausbildung: posiadanie wywozu (43), poziom wywozu (9),
nostka konfekcjonowania (4) kwalifikacji (7), dokument potwierdza- wielkosc sprzedazy (7), ilosc wywozona
Aufnahme|bedingungen (76) Auf- jacy
posiadanie kwalifikacji (3), po- (3), ilosc wywieziona (2), ilosc wy-
nahmebedingung, Bedingung fr die twierdzenie kwalifikacji (3), dowd wozu (2)
269
Ausfuhr|preisen Ausschreibungs|unterlagen
Ausfuhr|preisen (180) Ausfuhrpreis, (1), punkt wyjscia (1), substancja ma- Auskunfts|erteilung (88) Erteilung
Preis der Ausfuhren: cena eksportowa cierzysta (1) der Auskunft: udzielenie informacji
(156), cena wywozu (7), cena eksportu Ausgangs|untersuchung (683) other: (17), wymiana informacji (6), dostar-
(4), cena wywozowa (2) pierwotne dochodzenie (317), docho- czanie informacji (4), przekazywanie
Ausfuhr|regelung (45) Regelung fr dzenie pierwotne (175), pierwotne po- informacji (4), udzielanie informacji (3)
die Ausfuhr: regua wywozu (8), pro- stepowanie (31), pierwotne badanie Auslands|anleihen (2) Auslandsanlei-
gram wywozu (7), system wywozu (3), (14), pierwotne postepowanie wyjasnia- he, Anleihe im Ausland: pozyczka za-
procedura wywozu (2), schemat wy- jace
(14), poprzednie dochodzenie (11), graniczna (2)
wozu (2) postepowanie pierwotne (10), poczat- Auslands|krediten (2) Auslandskre-
Ausfuhr|subventionen (77) Ausfuhr- kowe dochodzenie (9), poprzednie ba- dit, Kredit im Ausland: kredyt zagra-
subvention, Subvention der Ausfuhr: danie (8), dochodzenie poczatkowe
(6) niczny (1)
subsydium wywozowe (46), subsydium Ausgleichs|beihilfe (110) Beihilfe Auslands|werten (1) Auslandswert,
eksportowe (11), subwencja wywozowa zum Ausgleich: pomoc wyrwnaw- auslndische Wert: aktyw zagra-
(4), dotacja wywozowa (3), subsydio- cza (80), rekompensata (9), dopata niczny (1)
wanie wywozu (2), dopata wywozowa kompensacyjna (6), dopata wyrw- Auslands|zulage (37) other: dodatek
(1), subwencja eksportowa (1) nawcza (5), patnosc kompensacyjna zagraniczny (18), dodatek za rozak e
Ausfuhr|verkufe (349) Ausfuhrver- (1), patnosc wyrwnawcza (1), pomoc (5), wypata dodatku zagranicznego (1)
kauf, other: sprzedaz eksportowa (151), kompensacyjna (1), wsparcie kompen- Auslese|verfahrens (2) Auslesever-
sprzedaz na wywz (61) sacyjne (1) fahren, Verfahren der Auslese: proce-
Ausfuhr|verpflichtung (99) Ver- Ausgleichs|betrge (62) Ausgleichs- dura naboru (2)
pflichtung zur Ausfuhr: zobowiazanie
betrag, Betrag zum Ausgleich: kwota Auslieferungs|bedingungen (2) Aus-
wywozowe (26), obowiazek wywozu rekompensat (14), kwota wyrwnawcza lieferungsbedingung, Bedingung der
(23), zobowiazanie
do wywozu (9), zo- (14), rekompensata (6), kwota wyrw- Auslieferung: wymg ekstradycji (2)
bowiazanie
eksportowe (7), obowiazek
nania (5), kwota wyrwnan (3), wy- Ausnahme|bestimmungen (94) Aus-
wywozowy (6), wymg eksportu (3) rwnanie (2), kwota kompensacyjna (1), nahmebestimmung, Bestimmung als
Ausfuhr|vertrag (8) Vertrag ber die wielkosc wyrwnania (1), wyrwnaw- Ausnahme: odstepstwo (30), wyjatek
Ausfuhr: umowa wywozu (2), umowa cza kwota (1) (8), postanowienie wyaczaj
ace (6)
eksportowa (1), umowa wywozowa (1) Ausgleichs|fonds (14) Fonds zum Aus- Ausnahme|fllen (787) Ausnahme-
Ausfuhr|waren (89) Ausfuhrware, gleich: fundusz kompensacyjny (10), fall, Fall der Ausnahme: wyjatkowy
Ware zur Ausfuhr: towar wywozony fundusz odszkodowawczy (2), fundusz przypadek (325), wyjatkowa
okolicz-
(7), wywozony produkt (6), towar eks- wyrwnawczy (1) nosc (85), przypadek wyjatkowy
(24),
portowy (5), wywieziony produkt (4), Ausgleichs|manahmen (397) Aus- wyjatkowy
wypadek (22), szczeglny
wywieziony towar (4), wywozony to- gleichsmanahme, Manahme zum przypadek (20), sytuacja wyjatkowa
war (4), dobro na wywz (3), produkt Ausgleich: srodek wyrwnawczy (247) (16), wyjatkowa
sytuacja (13)
wywozony (3)
Ausgleichs|zahlungen (404) Aus- Ausnahme|genehmigung (79) Ge-
Ausgaben|entwicklungen (1) Aus- gleichszahlung, Zahlung zum Aus-
nehmigung als Ausnahme: odstepstwo
gabenentwicklung, Entwicklung der (34), zwolnienie (11), wyaczenie
(2),
gleich: rekompensata (131), patnosc
Ausgaben: zmiana w wydatkach (1) zgoda na odstepstwo (2), odstepstwo za-
wyrwnawcza (28)
Ausgaben|erklrungen (100) Ausga- twierdzone (1)
benerklrung, Erklrung von Ausga-
Ausgleichs|zahlung (209) Zahlung Ausnahme|mglichkeiten (7) Aus-
zum Ausgleich: patnosc wyrwnawcza
ben: deklaracja wydatkw (70), wykaz nahmemglichkeit, Mglichkeit der
(27), dopata wyrwnawcza (10), pat-
wydatkw (6), zadeklarowany wydatek Ausnahme: mozliwosc wyaczen (2),
nosc kompensacyjna (6), dotacja wy-
(3), deklaracja o wydatkach (2) mozliwosc odstepstw (1), mozliwosc
rwnawcza (4), odszkodowanie wyrw-
Ausgaben|erklrung (86) Erklrung odstepstwa (1), mozliwosc wprowadze-
nawcze (4)
von Ausgaben: deklaracja wydatkw nia odstepstw (1)
(64), wykaz wydatkw (5), zestawienie Ausgleichs|zlle (153) Ausgleichszoll, Ausnahme|regelung (1420) Regelung
wydatkw (2), oswiadczenie o wydat- Zoll zum Ausgleich: co wyrwnawcze als Ausnahme: odstepstwo (746), zwol-
kach (1), poswiadczenie wydatkw (1) (81), wyrwnawcza naleznosc celna (7), nienie (50), wyjatek
(37), odstepstwo od
Ausgaben|hhe (19) Hhe der Ausga- stawka ce wyrwnawczych (2), stawka przepisw (8), specjalny srodek (7)
ben: poziom wydatkw (7) ca wyrwnawczego (2), srodek wyrw- Ausrichtungs|staates (1) Ausrich-
Ausgaben|profile (2) Ausgabenpro- nawczy (2) tungsstaat, Staat fr die Ausrichtung:
fil, Profil der Ausgaben: profil wydat- Ausgleichs|zoll (270) Zoll zum Aus- kraj organizujacy
(1)
kw (2) gleich: co wyrwnawcze (202) Ausrstungs|auftrgen (1) Ausr-
Ausgangs|erzeugnissen (146) Aus- Ausgleichs|zolls (106) Ausgleichszoll, stungsauftrag, Auftrag zur Ausr-
gangserzeugnis, other: surowiec (59), Zoll zum Ausgleich: co wyrwnawcze stung: zamwienie na sprzet (1)
wyjsciowy produkt (2) (91), wyrwnawcza naleznosc celna (2) Ausschreibungs|bekanntmachung
Ausgangs|produkt (5) other: suro- Auskunfts|blatt (87) Blatt mit der Aus- (397) Bekanntmachung der Aus-
wiec (1) kunft: dokument informacyjny (3) schreibung: ogoszenie o prze-
Ausgangs|punkt (206) other: punkt Auskunfts|ersuchen (132) Ersuchen targu (234)
wyjscia (86), punkt wyjsciowy (14), um Auskunft: wniosek o udzielenie in- Ausschreibungs|frist (5) Frist fr die
poczatkowy
punkt (4), punkt poczat- formacji (33), prosba o informacje (5), Ausschreibung: data zamkniecia ska-
kowy (3) wniosek o informacje (4), zadanie
infor- dania ofert (1)
Ausgangs|stoffe (163) Ausgangsstoff, macji (3), wniosek o dostarczenie infor- Ausschreibungs|sicherheit (96) Si-
other: surowiec (42), materia zrdowy macji (2) cherheit bei der Ausschreibung: zabez-
(31), substancja wyjsciowa (8), materia Auskunfts|ersuchens (14) Auskunft- pieczenie przetargowe (30), zabezpie-
wyjsciowy (3) sersuchen, Ersuchen um Auskunft: czenie przetargu (11), wadium przetar-
Ausgangs|stoff (47) other: surowiec wniosek o informacje (2), wniosek o gowe (2)
(18), materia zrdowy (2), podsta- udzielenie informacji (2), nakaz infor- Ausschreibungs|unterlagen (82)
wowy materia (2), materia wyjsciowy mowania (1) Ausschreibungsunterlage, Unterlage
270
Ausschreibungs|verfahrens Befhigungs|nachweis
fr die Ausschreibung: dokumentacja Bahn|anwendungen (198) Bahnan- Basis|fahrzeugen (3) Basisfahrzeug,

przetargowa (19), dokument przetar- wendung, Anwendung bei der Bahn: Fahrzeug als Basis: pojazd podsta-
gowy (10), dokument zaproszenia (10), zastosowanie kolejowe (87) wowy (2)
dokumentacja oferty (7) Bahn|sektor (1) Sektor der Bahn: Basis|prospekt (4) other: podstawowy
Ausschreibungs|verfahrens (198) transport kolejowy (1) prospekt emisyjny (2), podstawowy pro-
Ausschreibungsverfahren, Verfahren Bahn|bergngen (3) Bahnbergang, spekt (1)
der Ausschreibung: procedura przetar- bergang der Bahn: przejazd kole- Bau|arbeiten (111) Bauarbeit, other:
gowa (146), postepowanie przetargowe jowy (2) robota budowlana (19), praca budow-
(7), procedura przetargu (2), rozstrzy- Balkan|lnder (120) Balkanland, lana (17), planowanie prac (2)
gniecie przetargu (2), zaproszenie do Land auf dem Balkan: Bakany (27), Bau|art (138) Art des Baus: homologo-
przetargu (2) panstwo Bakanw (8), panstwo bakan- wany typ (4), wzr konstrukcyjny (4)
Auen|beziehungen (411) Au- skie (1), panstwo regionu Bakanw (1) Bau|auftrge (158) Bauauftrag, Auf-
enbeziehung, other: stosunek ze- Balkan|staaten (153) Balkanstaat, trag zum Bau: robota budowlana (56),
wnetrzny (256) Staat auf dem Balkan: panstwo Baka- zamwienie na roboty budowlane (13)
Auen|grenzen (651) Auengrenze, nw (9), panstwo bakanskie (2) Bau|auftrgen (83) Bauauftrag, Auf-
uere Grenze: granica zewnetrzna Balkan|-Zucker (3) Zucker aus dem trag zum Bauen: zamwienie na roboty
(447), zewnetrzna granica (134) Balkan: cukier z krajw bakanskich (3) budowlane (29), robota budowlana (8),
Auen|hilfe (283) uere Hilfe: pomoc Ballungs|gebiete (91) Ballungsgebiet, zamwienie na roboty (2)
zewnetrzna (104) Gebiet der Ballung: obszar miejski (2), Bau|gewerbes (9) Baugewerbe, other:
Auen|kanten (12) other: wystajacy aglomeracja miejska (1) budownictwo (5)
element zewnetrzny (4), zewnetrzny Ballungs|gebiet (17) Gebiet der Bal- Bau|gruppen (85) Baugruppe, other:
element wystajacy (4) lung: zesp miejski (2), aglomera- zesp (54)
Auen|temperatur (1) uere Tempe- cja (1) Bau|maschinen (14) Baumaschine,
ratur: temperatura zewnetrzna (1) Band|breite (138) idiom: zakres (22), other: maszyna budowlana (6)
Auen|verpackung (4) uere Ver- przedzia (12), gama (6), wachlarz (6), Bau|manahmen (5) Baumanahme,
packung: zewnetrzne opakowanie (2) rznorodnosc (3), szerokosc pasma (3), Manahmen des Baus: budowla inzy-
Ausstellungs|datum (89) Datum der spektrum (1) nieryjna (1), dziaanie budowlane (1),
Ausstellung: data wydania (37), data Bank|aufsicht (5) Aufsicht ber die robota budowlana (1)
wystawienia (25), data wypenienia (3) Bank: nadzr nad instytucjami kredyto- Baum|kurren (94) Baumkurre, Kurre
Ausstiegs|strategie (3) Strategie fr wymi (1) des Baums: belka (2)
den Ausstieg: strategia wyjscia (2) Bank|beleg (3) Beleg der Bank: doku- Bau|musters (2) Baumuster, Muster
Austausch|pa (5) Austauschpass, ment bankowy (1) des Baus: prototyp (1)
other: paszport zastepczy (4)
Banken|ausschu (26) Bankenaus- Baum|wolle (1073) idiom: ba-
Austausch|ttigkeiten (1) Aus- schuss, Ausschuss der Bank: komitet wena (954)
tauschttigkeit, Ttigkeit des Austau- bankowy (1)
sches: wymiana (1) Bau|produkte (177) Bauprodukt,
Bank|gebhren (85) Bankgebhr, Ge- Produkt fr den Bau: wyrb budow-
Auswahl|kriterien (162) Auswahlkri-
bhr der Bank: opata bankowa (62), lany (164), materia budowlany (1),
terium, Kriterium fr die Auswahl:
koszt bankowy (6) produkt budowlany (1)
kryterium wyboru (71), kryterium se-
lekcji (52), kryterium doboru (3), kry-
Bank|konten (92) Bankkonto, Konto Bau|produkten (139) Bauprodukt,
bei der Bank: rachunek bankowy (48), Produkt fr den Bau: wyrb budow-
terium selekcyjne (3)
konto bankowe (12) lany (109), produkt budowlany (1)
Auswertungs|praxis (2) Praxis der
Auswertung: praktyka oceniania (2) Bank|noten (266) Banknote, idiom: Bau|stadium (3) Stadium des Baues:
Auszahlungs|volumen (3) Volumen banknot (231) faza produkcji (1)
der Auszahlungen: kwota patnosci (2) Bank|zinsen (113) Bankzins, Zins der Bau|stopp (1) Stopp des Baus: prze-
Auszubildenden|lizenz (6) Lizenz Bank: odsetka bankowa (50), odse- rwanie budowy (1)
des Auszubildenden: licencja prakty- tek bankowy (34), oprocentowanie ban- Bau|traditionen (1) Bautradition,
kanta (3) kowe (23) Tradition des Bauens: tradycja bu-
Authentifizierungs|systeme (1) Au- Bar|beitrag (1) bare Beitrag: wkad dowlana (1)
thentifizierungssystem, Sytem zur Au- pieniezny (1) Bedarfs|fall (123) Fall des Bedarfes:
thentifizierung: system uwierzytelnia- Bar|hinterlegung (1) other: depozyt potrzeba (3), nagy przypadek (1)
nia (1) gotwkowy (1) Bedeutungs|gewinn (1) Gewinn an
Automobil|industrie (126) other: Barium|oxid (1) other: tlenek baru (1) Bedeutung: wzrost znaczenia (1)
przemys motoryzacyjny (41), prze- Bar|konten (1) Barkonto, other: konto Befhigungs|anforderungen (2) Be-
mys samochodowy (38), branza mo- gotwkowe (1) fhigungsanforderung, Anforderung
toryzacyjna (5), branza producentw Bar|mittel (78) bare Mittel: srodek pie- an die Befhigung: standard kompeten-
samochodw (1) niezny (62), gotwka (4), aktywa go- cji (2)
Auto|mobils (3) Automobil, idiom: sa- twkowa (1) Befhigungs|nachweise (447) Bef-
mochd (3) Bar|mitteln (65) Barmittel, bare Mit- higungsnachweis, Nachweis ber die
Avocado|frchten (1) Avocadofrucht, tel: srodek pieniezny (42), gotwka (2), Befhigung: dokument potwierdzajacy
Frucht der Avocados: awokado (1) kwota pieniezna (2), gotwka wpywa- posiadanie kwalifikacji (195)
Back|waren (143) Backware, ge- jaca
(1), majatek pieniezny (1), srodek Befhigungs|nachweisen (121) Bef-
backene Waren: wyrb ciast (2), wyrb gotwkowy (1), srodek pynny (1) higungsnachweis, Nachweis der Bef-
cukierniczy (2), pieczywo cukiernicze Barrieren|freiheit (1) Freiheit von higung: dokument potwierdzajacy po-
(1), produkt piekarski (1) Barrieren: dostepnosc (1) siadanie kwalifikacji (33), dokument
Bade|gebiet (3) Gebiet zum Baden: te- Bar|werts (3) Barwert, bare Wert: war- potwierdzajacy
posiadanie kwalifikacji
ren kapielowy
(3) tosc gotwkowa (2) zawodowych (1)
Bade|verbot (5) Verbot des Badens: za- Basis|bereich (1) other: podstawowa Befhigungs|nachweis (98) Nachweis
kaz kapieli
(4) usuga (1) der Befhigung: dokument potwierdza-
271
Befhigungs|zeugnisse Beitritts|vertrag
jacy
posiadanie kwalifikacji (8), po- Begriffs|bestimmung (694) Bestim- dek pomocowy (18), program pomocy
swiadczenie kompetencji (3) mung des Begriffs: definicja (400), (15), instrument pomocy (3)
Befhigungs|zeugnisse (51) Befhi- okreslenie (35), definicja pojecia (15) Beihilfe|manahmen (262) Beihilfe-
gungszeugnis, Zeugnis ber die Bef- Behlter|wartung (1) Wartung der manahme, Manahme als Beihilfe:
higung: swiadectwo kompetencji (4), Behlter: konserwacja pojemnikw (1) srodek pomocy (122), srodek pomo-
swiadectwo uprawniajace
(2), swia- Behandlungs|aspekte (2) Behand- cowy (52)
dectwo umiejetnosci (1), swiadectwo lungsaspekt, Aspekt der Behandlung: Beihilfen|betrag (1) Betrag der Beihil-
uprawnien (1) aspekt gospodarowania (2) fe: kwota pomocy (1)
Befehls|habers (18) Befehlshaber, Behandlungs|einheiten (3) Behand- Beihilfen|niveaus (1) Beihilfenni-
other: dowdca (18) lungseinheit, Einheit zur Behandlung: veau, Niveau der Beihilfe: poziom
Befehls|kette (100) Kette des Befehles: zestaw narzedzi medycznych (2) pomocy (1)
ukad podporzadkowania
(37), struk- Behrden|dienste (138) Behrden- Beihilfe|recht (17) Recht auf Beihilfe:
tura dowodzenia (27), zasada dowodze- dienst, Dienst der Behrde: usuga zasada pomocy (3), prawo pomocowe
nia (8) administracji (40), usuga administra- (1), prawo przyznawania pomocy (1),
cji publicznej (4), usuga administra- regua pomocy (1)
Befischungs|regelung (1) Regelung
der Befischung: zasada odowu (1) cyjna (2) Beihilfe|regelungen (666) Beihilfere-
Beihilfe|antrge (408) Beihilfeantrag, gelung, Regelung der Beihilfe: system
Befrderungs|frmlichkeiten (1) pomocy (244), program pomocy (200),
Befrderungsfrmlichkeit, Frm- Antrag auf Beihilfe: wniosek o po-
moc (159) program pomocowy (58), system pomo-
lichkeit der Befrderung: formalnosc cowy (24), system wsparcia (7), mecha-
transferowa (1) Beihilfe|antrgen (83) Beihilfean-
trag, Antrag auf Beihilfe: wniosek o nizm pomocowy (2)
Befrderungs|mittel (259) Mittel der Beihilfe|regelung (3662) Regelung
Befrderung: srodek transportu (197) pomoc (45), wniosek o przyznanie po-
mocy (11), wniosek pomocowy (11), der Beihilfe: program pomocy (2349),
Befrderungs|mitteln (100) Befrde- system pomocy (612), program pomo-
rungsmittel, Mittel der Befrderung: wniosek o dopaty (1), wniosek o pat-
nosci (1) cowy (31), system wsparcia (21), sys-
srodek transportu (74), srodek przewozu tem pomocowy (13), tryb dopat (13)
(1), srodek transportowy (1) Beihilfe|antrag (388) Antrag auf Bei-
hilfe: wniosek o pomoc (169) Beihilfe|systeme (2) Beihilfesystem,
Befrderungs|mittels (27) Befrde- System der Beihilfe: system pomocy (2)
Beihilfe|antrags (111) Beihilfeantrag,
rungsmittel, Mittel der Befrderung: Beihilfe|volumen (79) Volumen der
srodek transportu (24) Antrag auf Beihilfe: wniosek o pomoc
Beihilfe: suma pomocy (3), wielkosc
(43), wniosek o przyznanie pomocy
Befrderungs|modalitten (7) Be- pomocy (2), kwota pomocy (1)
(14), wniosek pomocowy (4), wniosek o
frderungsmodalitt, Modalitten der Beimischungs|stze (11) Beimi-
dopate (2), wniosek o patnosc (2), po-
Befrderung: srodek transportu (2) schungssatz, Satz der Beimischung:
danie o przyznanie pomocy (1), wnio-
Befrderungs|papiers (26) Befrde- zawartosc procentowa (8)
sek o udzielenie pomocy (1)
rungspapier, Papier ber die Befrde- Beispiel|funktion (1) Funktion als
Beihilfe|betrge (178) Beihilfebetrag, Beispiel: przykad (1)
rung: dokument przewozowy (20), do- Betrag der Beihilfe: kwota pomocy
kument transportu (2), dokument trans- Beitrags|kapazitt (7) Kapazitt der
(100), wysokosc pomocy (12), kwota Beitrge: mozliwosc wpat (3)
portowy (1) dotacji (4), kwota patnosci (3), kwota
Befrderungs|schein (3) Schein zur Beitrags|zahlungen (24) Beitragszah-
pomocowa (3), stawka pomocy (3) lung, Zahlung der Beitrge: zapata
Befrderung: bilet (2) Beihilfe|element (84) Element der
Befrderungs|unternehmens (4) Be- skadek (1)
Beihilfe: element pomocy (54), czesc Beitritts|akte (917) Beitrittsakt, Akt
frderungsunternehmen, Unterneh- pomocy (1)
men zur Befrderung: przedsiebior- des Beitritts: akt przystapienia
(707),
Beihilfe|empfnger (197) Empfn- akt o przystapieniu
(10), traktat o przy-
stwo transportowe (4) ger der Beihilfe: beneficjent pomocy stapieniu
(5)
Befrderungs|vertrags (17) Befrde- (66), odbiorca pomocy (9), adresat po- Beitritts|akten (3) Beitrittsakt, Akt
rungsvertrag, Vertrag ber die Befr- mocy (2) des Beitritts: akt przystapienia
(2)
derung: umowa przewozu (11), umowa Beihilfe|fhigkeit (106) Fhigkeit der Beitritts|aussichten (1) Beitrittsaus-
o przewz (2), umowa transportowa (2) Beihilfe: kwalifikacja pomocy (6), kry- sicht, Aussicht auf den Beitritt: per-
Befreiungs|antrge (11) Befreiungs- terium kwalifikowania (3), kwalifikacja spektywa przystapienia
(1)
antrag, Antrag auf Befreiung: wnio- do pomocy (3), uprawnienie do pomocy Beitritts|beratungen (1) Beitrittsbe-
sek o wyaczenie
(1), wniosek o zwol- (3), kwalifikacja dla pomocy (2), kwali- ratung, Beratung ber den Beitritt:
nienie (1) fikacja do dopat (2) dyskusja o rozszerzeniu (1)
Begegnungs|sttten (1) Begegnungs- Beihilfe|genehmigungen (1) Beihilfe- Beitritts|lnder (176) Beitrittsland,
sttte, Sttte der Begegnung: miejsce genehmigung, Genehmigung der Bei- other: panstwo przystepujace (23), pan-
spotkan (1) hilfe: udzielenie pomocy (1) stwo kandydujace (16), przystepujace
Begleit|dokument (178) begleitende Beihilfe|gewhrung (192) Gewh- panstwo (3), przystepujacy
kraj (2)
Dokument: dokument towarzyszacy rung der Beihilfe: przyznawanie po- Beitritts|lndern (163) Beitrittsland,
(93), towarzyszacy dokument (13), do- mocy (32), przyznanie pomocy (30), other: panstwo przystepujace (26), pan-
kument doaczony
(11), doaczony
do- system pomocy (8), przyznanie wspar- stwo kandydujace (14), nowe pan-
kument (4) cia (6), udzielenie pomocy (6), otrzy- stwo (3)
Begleit|manahmen (134) Begleit- manie pomocy (3), przyznana pomoc Beitritts|lizenz (2) Lizenz fr den Bei-
manahme, begleitende Manahme: (3), przydzielanie pomocy (2) tritt: pozwolenie akcesyjne (2)
srodek towarzyszacy
(69), dziaanie to- Beihilfe|intensitt (1202) Intensitt Beitritts|verhandlungen (176) Bei-
warzyszace (7), srodek pokrewny (5), der Beihilfen: intensywnosc pomocy trittsverhandlung, Verhandlung ber
srodek wsparcia (5), srodek wspoma- (1078), natezenie pomocy (10), wiel- den Beitritt: negocjacje akcesyjna
gajacy
(3), towarzyszacy srodek (3), kosc pomocy (2) (125), negocjacje o przystapieniu
(4)
dodatkowy srodek (2), srodek dodat- Beihilfe|manahme (231) Manahme Beitritts|vertrag (191) Vertrag ber
kowy (2) als Beihilfe: srodek pomocy (89), sro- den Beitritt: traktat o przystapieniu

272
Beitritts|vertrags Beschftigungs|beihilfen
(139), traktat akcesyjny (24), akt przy- (2), procedura konsultacji (2), proce- Berufs|bild (1) Bild vom Beruf: zawo-
stapienia
(6) dura doradztwa (1), system doradz- dowy wizerunek (1)
Beitritts|vertrags (137) Beitrittsver- twa (1) Berufs|bildung (930) Bildung fr den
trag, Vertrag ber den Beitritt: trak- Berechnungs|modalitten (7) Be- Beruf: ksztacenie zawodowe (325),
tat o przystapieniu
(86), akt przystapie-
rechnungsmodalitt, Modalitt der szkolenie zawodowe (123), wyksztace-
nia (14), traktat akcesyjny (12), traktat Berechnung: metoda obliczania (2), nie zawodowe (1)
o przystapienie
(1), traktat przystapie-
sposb obliczania (1), sposb oblicze- Berufs|erfahrung (202) Erfahrung in
nia (1) nia (1) dem Beruf: doswiadczenie zawodowe
Bekmpfungs|manahmen (133) Berechnungs|zwecke (6) Berech- (129), praktyka zawodowa (6), kwali-
Bekmpfungsmanahme, Manahme nungszweck, Zweck der Berechnung: fikacja zawodowa (5), zawodowe do-
zur Bekmpfung: srodek zwalczania potrzeba kalkulacji (6) swiadczenie (3), staz zawodowy (2)
(37), srodek kontroli (24), srodek re- Bereifungs|typen (1) Bereifungsty- Berufs|geheimnis (256) Geheimnis
agowania (3), srodek zwalczajacy
(2) pus, other: rodzaj opon (1) des Berufes: tajemnica zawodowa (177)
Bekanntmachungs|gebhren (2) Be- Berg|bau (254) idiom: sektor wydoby- Berufs|inhalte (1) Berufsinhalt, In-
kanntmachungsgebhr, Gebhr fr cia wegla (99), grnictwo (39), prze- halt des Berufes: zakres pracy (1)
die Bekanntmachung: opata za publi- mys wydobywczy (17) Berufs|krperschaft (11) Krper-
kacje (2) Berg|gebieten (78) Berggebiet, bergi- schaft fr Beruf: instytucja zawodowa
Bekanntmachungs|mustern (1) Be- ge Gebiet: obszar grski (34), strefa (4), organ zawodowy (1)
kanntmachungsmuster, Muster der grska (12), teren grski (6), rejon gr- Berufs|krankheiten (161) Berufs-
Bekanntmachung: wzr ogoszen (1) ski (4), region grzysty (1), teren grzy- krankheit, Krankheit im Beruf: cho-
Benutzungs|gebhren (118) Benut- sty (1) roba zawodowa (139)
zungsgebhr, Gebhr fr die Benut- Bericht|erstattung (743) : sprawoz- Berufs|krankheit (77) Krankheit im
zung: opata za korzystanie (55), opata dawczosc (242) Beruf: choroba zawodowa (63)
uzytkownika (4), koszt abonamentw Berichtigungs|antrag (22) Antrag auf Berufs|meisterschaft (1) Meister-
(2), wnoszenie opat za korzystanie (2), Berichtigung: zadanie
ulgi (4), roszcze- schaft im Beruf: konkurs umiejetno-
opata abonamentowa (1) nie o dostosowanie (1), wniosek o do- sci (1)
Benzin|preise (1) Benzinpreis, Preis stosowanie (1) Berufs|ordnung (28) Ordnung der Be-
fr Benzin: cena paliwa (1) Berichtigungs|betrag (145) Betrag rufe: dyscyplina zawodowa (1)
Beobachtungs|punkt (4) Punkt der der Berichtigung: kwota korygujaca Berufs|qualifikationen (138) Berufs-
Beobachtung: punkt obserwacyjny (1) (139), kwota wyrwnawcza (1) qualifikation, Qualifikation fr den
Beobachtungs|stelle (1010) Stelle zur Berichtigungs|koeffizienten (411) Beruf: kwalifikacja zawodowa (124),
Berichtigungskoeffizient, Koeffizient zawodowa kwalifikacja (1)
Beobachtung: centrum monitorowania
(207), obserwatorium (46), centrum
der Berichtigung: wspczynnik kory- Berufs|sparten (6) Berufssparte,
gujacy
(197) Sparte der Berufe: branza (1), sro-
monitoringu (5), osrodek badan (4)
Berichtigungs|manahmen (11) Be- dowisko zawodowe (1)
Beobachtungs|stellen (22) Beobach- richtigungsmanahme, Manahmen Berufs|ttigkeit (81) Ttigkeit im Be-
tungsstelle, Stelle zur Beobachtung:
fr die Berichtigung: srodek napraw- ruf: dziaalnosc zawodowa (27), praca
obserwatorium (15), centrum monito-
czy (6), dziaanie naprawcze (3), ko- zawodowa (2), wykonywanie zawodu
ringu (2), centrum monitorowania (1),
rekta przewidziana (1), korekta zastoso- (2), praca w zawodzie (1)
osrodek monitorowania (1)
wana (1) Berufs|verbnde (125) Berufsver-
Beobachtungs|systeme (2) Beobach- Berichtigungs|modalitten (1) Be- band, Verband der Berufe: organizacja
tungssystem, System der Beobach- richtigungsmodalitt, Modalitt der zawodowa (39), stowarzyszenie zawo-
tung: system monitorowania (1), sys- Berichtigung: procedura korygujaca (1) dowe (22), zrzeszenie zawodowe (14),
tem obserwacyjny (1) Berichts|abschnitt (1) Abschnitt des organizacja handlowa (9), grupa zawo-
Beobachtungs|systemen (1) Beob- Berichts: czesc sprawozdania (1) dowa (2), organizacja branzowa (1),
achtungssystem, System der Beobach- Berichts|jahr (96) Jahr des Berichts: stowarzyszenie przedsiebiorcw (1)
tung: system obserwacyjny (1) rok sprawozdawczy (19), rok budze- Berufs|verbnden (94) Berufsver-
Beobachtungs|systems (1) Beobach- towy (1) band, Verband der Berufe: organizacja
tungssystem, System der Beobach- Berichts|jahrs (6) Berichtsjahr, other: zawodowa (28), stowarzyszenie zawo-
tung: system obserwacji (1) rok sprawozdawczy (2) dowe (15), zrzeszenie zawodowe (9),
Berater|konsortium (1) Konsortium Berichts|last (5) Last der Berichte: ob- organizacja handlowa (4)
der Berater: konsorcjum konsultan- ciazenie sprawozdawcze (4) Berufs|zweig (4) Zweig der Berufe:
tw (1) Berichts|pflichten (126) Berichts- dziaalnosc zawodowa (1)
Beratungs|dienste (90) Beratungs- pflicht, Pflicht zum Bericht: wymg Berufungs|mglichkeit (1) Mglich-
dienst, Dienst in der Beratung: usuga sprawozdawczosci (35), obowiazek keit der Berufung: mozliwosc odwoa-
doradcza (27), usuga doradztwa (9), sprawozdawczy (13), wymg sprawoz- nia (1)
suzba doradcza (3), usuga konsulta- dawczy (7), zobowiazanie
sprawozdaw- Beschaffungs|systemen (6) Beschaf-
cyjna (3), usuga konsultingowa (2), cze (4) fungssystem, System zur Beschaffung:
usuga konsultantw (1) Berichts|rahmens (2) Berichtsrah- system pozyskiwania (1), system zam-
Beratungs|manahmen (5) Bera- men, Rahmen des Berichtes: zakres wien (1)
tungsmanahme, Manahme der Be- sprawozdawczy (1) Beschaffungs|wesen (134) idiom: za-
ratung: dziaanie doradcze (2) Berufs|angehrige (15) Angehrige mwienie publiczne (6), udzielanie za-
Beratungs|projekts (1) Beratungs- der Berufe: pracownik (6), specjali- mwien (3), system zamwien (2)
projekt, Projekt der Beratung: projekt sta (2), osoba pracujaca (1), pracow- Beschftigten|zahl (81) Zahl der Be-
konsultacyjny (1) nik wykwalifikowany (1), wykwalifiko- schftigten: liczba pracownikw (21),
Beratungs|verfahren (86) Verfahren wany pracownik (1) ilosc pracownikw (7), ilosc zatrudnio-
der Beratung: procedura doradcza (60), Berufs|bezeichnung (187) Bezeich- nych osb (1)
procedura konsultacyjna (3), procedura nung fr den Beruf: tytu zawodowy Beschftigungs|beihilfen (163) Be-
okreslona (3), postepowanie doradcze (104), zawodowy tytu (16) schftigungsbeihilfe, Beihilfe fr die
273
Beschftigungs|beziehung Beteiligungs|anteilen
Beschftigung: pomoc na zatrudnie- (45), podjecie decyzji (27), proces de- Bestands|gruppen (193) Bestands-
nie (7) cyzyjny (18) gruppe, Gruppe des Bestandes: grupa
Beschftigungs|beziehung (1) Bezie- Beschwerde|abweisungen (2) Be- zasobw (182)
hung der Beschftigung: stosunek schwerdeabweisung, Abweisung der Bestands|konten (4) Bestandskonto,
pracy (1) Beschwerde: odrzucanie skarg (2) other: ewidencja zapasw (2), ewiden-
Beschftigungs|dimension (2) Di- Beschwerde|fhrer (200) Fhrer der cja towarowa (1), konto zapasw (1)
mension der Beschftigung: wymiar Beschwerde: podmiot wnoszacy skarge Bestands|nutzung (3) Nutzung des
zatrudnienia (2) (7), strona skarzaca
(7), osoba skada- Bestandes: eksploatacja (1), wykorzy-
Beschftigungs|fhigkeit (87) Fhig- jaca
skarge (4), strona odwoujaca (3) stanie (1)
keit zur Beschftigung: mozliwosc za- Beschwerde|instanz (2) Instanz der Bestands|volumen (2) Volumen des
trudnienia (13), szansa zatrudnienia Beschwerde: organ odwoawczy (1), Bestandes: wielkosc zapasw (2)
(13), zdolnosc zatrudnienia (13), szansa penienie funkcji organu odwoaw- Bestands|zuwachs (1) Zuwachs der
na zatrudnienie (11), zdolnosc do za- czego (1) Bestnde: zwiekszenie liczebnosci
trudnienia (8), zdolnosc zatrudniania Beschwerde|kammer (680) Kam- ryb (1)
(5), zdolnosc do pracy (4) mer der Beschwerde: izba odwoawcza
Bestand|teile (1230) Bestandteil, idi-
Beschftigungs|frderung (23) Fr- (494), komisja odwoawcza (23), rada
om: skadnik (344)
derung der Beschftigung: promowa- ds. zazalen (6), wydzia sprzeciww (1)
Beschwerde|kammern (165) Be- Bestand|teilen (262) Bestandteil, Teil
nie zatrudnienia (4), promocja zatrud- des Bestandes: skadnik (83)
nienia (2), wsparcie zatrudnienia (1), schwerdekammer, Kammer der Be-
schwerde: izba odwoawcza (119), ko- Bestand|teil (1536) idiom: integralna
wspieranie zatrudnienia (1), zwieksze- czesc (322), czesc (238), element (172),
nie zatrudnienia (1) misja odwoawcza (22)
Beschwerde|punkte (295) Beschwer- skadnik (106), integralny element (17),
Beschftigungs|lage (74) Lage der czesc skadowa (16), zasadnicza czesc
Beschftigung: stan zatrudnienia (2), depunkt, Punkt der Beschwerde: za-
strzezenie (116) (11), nieodaczna
czesc (8)
sytuacja na rynku pracy (1), sytuacja Besttigungs|vermerk (149) Vermerk
pod wzgledem zatrudnienia (1), sytu- Beschwerde|sache (11) other: sprawa
skargi (3), postepowanie odwoawcze als Besttigung: wydanie opinii (14)
acja w dziedzinie zatrudnienia (1), sy-
tuacja w zakresie zatrudnienia (1), sytu- (1), sprawa odwoawcza (1), sprawa w Besteuerungs|regeln (2) Besteue-
postepowaniu odwoawczym (1) rungsregel, Regel der Besteuerung:
acja w zatrudnieniu (1)
Beschwerde|verfahren (92) Verfah- zasada opodatkowania (1)
Beschftigungs|mglichkeiten (103)
Beschftigungsmglichkeit, Mglich- ren der Beschwerde: postepowanie od- Besteuerungs|zwecke (2) Besteue-
woawcze (49), procedura odwoawcza rungszweck, Zweck der Besteuerung:
keit der Beschftigung: mozliwosc za-
(2), mechanizm odwoawczy (1), pro- cel podatkowy (1)
trudnienia (38), mozliwosc pracy (4),
szansa zatrudnienia (2) cedura apelacyjna (1), procedura sprze- Bestimmungs|gebiet (132) Gebiet der
Beschftigungs|politik (135) Politik ciwu (1) Bestimmung: miejsce przeznaczenia
der Beschftigung: polityka zatrudnie- Beschwerde|verfahrens (11) Be- (56), strefa przeznaczenia (13)
nia (81), polityk zatrudnienia (9), strate- schwerdeverfahren, Verfahren zwecks Bestimmungs|grenze (94) Grenze zur
gia zatrudnienia (2) Beschwerde: postepowanie odwoaw- Bestimmung: granica oznaczania (14),
cze (2), apelacja (1), procedura odwo- prg oznaczenia (9), granica oznaczenia
Beschftigungs|quote (142) Quote
awcza (1), sprawa odwoania (1) (8), limit oznaczenia (4), poziom ozna-
fr die Beschftigung: poziom zatrud-
Besitz|standes (84) Besitzstand, other: czenia (2)
nienia (35), wskaznik zatrudnienia (25),
dorobek (23), dorobek prawny (19) Bestimmungs|landes (116) Bestim-
stopa zatrudnienia (12), zatrudnienie na
Besitz|stand (271) other: dorobek (87) mungsland, Land der Bestimmung:
poziomie (3), odsetek pracownikw (2)
Besitz|stands (250) Besitzstand, idi- kraj przeznaczenia (64), panstwo prze-
Beschftigungs|sicherheit (21) Si- om: dorobek prawny (30)
cherheit der Beschftigung: bezpie- znaczenia (11), miejsce przeznaczenia
Besoldungs|gruppe (477) Gruppe (2), panstwo miejsca przeznaczenia (2)
czenstwo zatrudnienia (17), pewnosc der Besoldung: grupa zaszeregowania
zatrudnienia (3) Bestimmungs|land (339) Land der
(117), kategoria zaszeregowania (23), Bestimmung: kraj przeznaczenia (85)
Beschftigungs|strategie (254) Stra- zaszeregowanie do grupy (8), stopien
tegie fr die Beschftigung: strategia Bestimmungs|orte (30) Bestim-
zaszeregowania (4) mungsort, Ort der Bestimmung: miej-
zatrudnienia (207) Besoldungs|gruppen (120) Besol-
Beschftigungs|therapie (1) Thera- sce przeznaczenia (21)
dungsgruppe, Gruppe der Besoldung: Bestimmungs|ort (618) Ort der Be-
pie zur Beschftigung: terapia zaje- grupa zaszeregowania (18), grupa
ciowa (1) stimmung: miejsce przeznaczenia (411)
szczebli (3)
Beschftigungs|verhltnisses (62) Bestands|nderung (12) nderung Bestimmungs|schiff (1) Schiff der Be-
Beschftigungsverhltnis, Verhltnis stimmung: statek przeznaczenia (1)
des Bestandes: zmiana stanu zasobw
der Beschftigung: suzba (11), stosu- (5), zmiana w stanie inwentarza (1) Bestimmungs|sicherheit (101) Si-
nek pracy (9), zatrudnienie (9), stosunek Bestands|aufnahme (247) Aufnahme cherheit der Bestimmung: gwarancja
zatrudnienia (3), umowa o prace (2) des Bestands: inwentaryzacja (35) przeznaczenia (91)
Beschftigungs|zeit (8) Zeit der Be- Bestands|aufnahmen (25) Bestands- Bestimmungs|stelle (180) Stelle
schftigung: okres zatrudnienia (3), aufnahme, Aufnahme der Bestnde: der Bestimmung: urzad przeznacze-
staz pracy (1) inwentaryzacja (5), spis zapasw (1) nia (138)
Beschftigungs|zielen (5) Beschfti- Bestands|besitzer (1) Besitzer der Be- Bestimmungs|ziele (2) Bestimmungs-
gungsziel, Ziel der Beschftigung: cel stnde: wasciciel stad (1) ziel, Ziel der Bestimmung: miejsce
zatrudnienia (1) Bestands|dauer (18) Dauer des Be- przeznaczenia (2)
Bescheinigungs|muster (89) Muster standes: czas istnienia (3), okres trwa- Bestimmungs|zweck (31) Zweck der
der Bescheinigung: wzr swiadectwa nia (1) Bestimmung: przeznaczenie (9)
(44), wzr swiadectw (27) Bestands|erhaltung (95) Erhaltung Beteiligungs|anteilen (7) Beteili-
Beschluss|fassung (218) Fassung des der Bestnde: zachowanie zasobw gungsanteil, Anteil der Beteiligungen:
Beschlusses: podejmowanie decyzji (13), ochrona zasobw (10) udzia (4)
274
Beton|fundaments Bewertungs|kriterien
Beton|fundaments (1) Betonfunda- Betriebs|leistung (3) Leistung des Be- Bevlkerungs|rckgangs (4) Bevl-
ment, Fundament aus Beton: funda- triebs: wynik przedsiebiorstwa (1) kerungsrckgang, Rckgang der Be-
ment betonowy (1) Betriebs|mittel (202) Mittel der Be- vlkerung: niz demograficzny (1)
Betriebs|anlage (1) Anlage im Betrieb: triebe: srodek produkcji (3), srodek ob- Bevorratungs|lieferungen (8) Bevor-
gospodarstwo (1) rotowy (2) ratungslieferung, Lieferung zur Be-
Betriebs|audits (2) Betriebsaudit, Au- Betriebs|personal (13) Personal des vorratung: dostawa prowiantu (1)
dit im Betrieb: badanie w gospodar- Betriebs: pracownik (5), zaoga (4), per- Beweg|grnde (27) Beweggrund,
stwach (1) sonel operacyjny (1) other: powd (4), motyw (3), moty-
Betriebs|bedarf (1) Bedarf fr den Be- Betriebs|sttte (138) Sttte des Be- wacja (2), powd przemieszczania (1),
trieb: potrzeba operacyjna (1) triebes: zakad (73), podmiot gospodar- przyczyna (1)
Betriebs|beihilfe (109) betriebliche czy (5) Beweis|aufnahme (129) Aufnahme
Beihilfe: pomoc operacyjna (73), opera- Betriebs|struktur (9) Struktur der Be- des Beweises: przeprowadzanie dowo-
cyjna pomoc (4), pomoc eksploatacyjna triebe: struktura gospodarstw (1), struk- dw (24), postepowanie dowodowe (8),
(4), wsparcie kontraktw (3), dotacja tura gospodarstwa (1) przeprowadzenie dowodw (6), zbiera-
operacyjna (1), pomoc przeznaczona na Betriebs|umfeld (3) Umfeld des Be- nie dowodw (6), przeprowadzenie do-
prowadzenie biezacej
dziaalnosci (1) triebes: srodowisko dziaania (1) wodu (5), przeprowadzanie dowodu (2),
Betriebs|beihilfen (237) Betriebsbei- Betriebs|verlegung (2) Verlegung des proces przeprowadzania dowodw (1)
hilfe, betriebliche Beihilfe: pomoc ope- Betriebes: przeniesienie dziaalnosci (2) Beweis|aufnahmen (6) Beweisauf-
racyjna (183), operacyjna pomoc (2), Betriebs|vermgen (13) betriebliche nahme, Aufnahme des Beweises: ska-
wsparcie eksploatacyjne (2), wsparcie Vermgen: kapita obrotowy (10), ak- danie zeznan (2), postepowanie dowo-
operacyjne (1) tyw przedsiebiorstwa (1) dowe (1)
Betriebs|beschrnkung (2) Be- Betriebs|verwaltung (2) Verwaltung Beweis|last (130) Last der Beweise:
schrnkung der Betriebe: ograniczenie der Betriebe: zarzadzanie
(2) ciezar dowodu (98), ciezar udowodnie-
dziaalnosci (2) Betriebs|zulassungen (1) Betriebszu- nia (7), ciezar dowodowy (2)
Betriebs|erfahrung (4) Erfahrung lassung, Zulassung zum Betrieb: do- Beweis|mittel (315) Mittel zum Be-
im Betrieb: doswiadczenie eksploata- puszczenie do eksploatacji (1) weis: dowd (223), srodek dowodowy
cyjne (2) Betrugs|bekmpfung (421) Bekmp- (27), materia dowodowy (8), doku-
Betriebs|ergebnisses (8) Betriebser- fung des Betruges: zwalczanie naduzyc mentacja dowodowa (7), wartosc dowo-
gebnis, betriebliche Ergebnis: wynik finansowych (226), walka z naduzy- dowa (1)
operacyjny (2), wynik dziaalnosci ope- ciami finansowymi (13), walka z nad-
Beweis|regeln (3) Beweisregel, Regel
racyjnej (1), zysk operacyjny (1) uzyciami (9), zapobieganie naduzyciom
als Beweis: zasada dowodowa (1)
Betriebs|erlaubnis (877) Erlaubnis (8), zapobieganie naduzyciom finanso-
fr den Betrieb: homologacja (623) wym (7), walka z oszustwami (5), zwal-
Bewerber|lnder (218) Bewerber-
land, Land als Bewerber: panstwo kan-
Betriebs|fonds (149) Fonds der Betrie- czanie oszustw (3)
dydujace (27), panstwo ubiegajace
(8)
be: fundusz operacyjny (116), kapita Betrugs|risiko (28) Risiko des Betrug:
obrotowy (3) ryzyko naduzyc finansowych (5), ry- Bewerber|lndern (148) Bewerber-
Betriebs|formen (3) Betriebsform, zyko oszustwa (5), ryzyko naduzycia land, Land als Bewerber: panstwo kan-
Form des Betriebes: rodzaj operacji finansowego (2), ryzyko oszustw (2), dydujace (28), panstwo ubiegajace (4),
(1), sposb produkcji (1), typ dziaalno- prawdopodobienstwo oszustw (1), ry- kandydujace panstwo (2)
sci (1) zyko sprzeniewierzenia (1), ryzyko wy- Bewertungs|berichte (120) Bewer-
Betriebs|frequenz (1) Frequenz fr stapienia
naduzycia (1), ryzyko wysta- tungsbericht, Bericht ber die Be-
den Betrieb: czestotliwosc (1) pienia naduzyc (1) wertung: sprawozdanie z oceny (71),
Betriebs|fhrung (77) Fhrung des Betrugs|verhtung (7) Verhtung des sprawozdanie oceniajace (21), raport
Betriebes: zarzadzanie
(32), prowadze- Betruges: zapobieganie naduzyciom oceniajacy (5), sprawozdanie z ocen
nie gospodarstwa (3), zarzadzanie
go- (1), zapobieganie oszustwom (1), zapo- (2), sprawozdanie z przeprowadzonej
spodarstwem (2), gospodarowanie (1), biezenie korupcji (1) oceny (1)
zarzadzanie
przedsiebiorstwem (1) Bett|wsche (103) Wsche fr das Bewertungs|bericht (272) Bericht
Betriebs|funktion (1) betriebliche Bett: bielizna poscielowa (85) ber die Bewertung: sprawozdanie z
Funktion: funkcja operacyjna (1) Beurteilungs|bericht (167) Bericht oceny (143)
Betriebs|genehmigung (237) Geneh- ber die Beurteilung: sprawozdanie Bewertungs|berichts (120) Bewer-
migung zum Betrieb: zezwolenie eks- kontrolne (83), sprawozdanie z prze- tungsbericht, Bericht ber die Bewer-
ploatacyjne (14), licencja eksploata- gladu
(31), sprawozdanie oceniajace tung: sprawozdanie z oceny (87), spra-
cyjna (7), licencja na eksploatacje (5), (22), raport oceniajacy (8), sprawozda- wozdanie oceniajace (9), raport oce-
licencja na dziaalnosc (4), licencja na nie oceny (5), sprawozdanie z oceny (3) niajacy
(1), sprawozdanie z dokona-
prowadzenie dziaalnosci (4) Beurteilungs|irrtum (1) Irrtum in der nych ocen (1), sprawozdanie zawiera-
Betriebs|inhaber (862) Inhaber des Beurteilung: bad w ocenie (1) jace
ocene (1)
Betriebes: rolnik (697), producent rolny Bevlkerungs|dichte (108) Dichte der Bewertungs|ergebnisse (32) Bewer-
(14), podmiot (4), wasciciel (3) Bevlkerung: gestosc zaludnienia (72), tungsergebnis, Ergebnis der Bewer-
Betriebs|inhabern (154) Betriebsin- zageszczenie ludnosci (6) tung: wynik oceny (12), wynik ocen
haber, Inhaber der Betriebe: wasciciel Bevlkerungs|dosen (2) Bevlke- (8), rezultat oceny (2), wniosek wyni-
przedsiebiorstw (2) rungsdosis, Dosis fr die Bevlkerung: kajacy
z badan oceniajacych
(1), wnio-
Betriebs|kosten (324) Kosten fr den dawka u ludnosci (2) sek z oceny (1), wynik badan (1), wynik
Betrieb: wydatek operacyjny (21), wy- Bevlkerungs|gruppe (126) Gruppe szacowania (1)
datek eksploatacyjny (11), koszt eks- der Bevlkerung: populacja (84), grupa Bewertungs|jahr (1) Jahr der Bewer-
ploatacyjny (10), koszt operacyjny (6), ludnosci (6), grupa osb (3), grupa po- tung: rok oceny (1)
koszt dziaalnosci (5), koszt eksploata- pulacji (3), grupa obywateli (2) Bewertungs|kriterien (87) Bewer-
cji (5), dotacja operacyjna (4), koszt bie- Bevlkerungs|gruppen (278) Bevl- tungskriterium, Kriterium bei der Be-
zacy
(4), koszt dziaalnosci operacyj- kerungsgruppe, Gruppe der Bevlke- wertung: kryterium oceny (67), kryte-
nej (2) rung: grupa ludnosci (44) rium wyceny (2)
275
Bewertungs|verfahren BSE|-Falls
Bewertungs|verfahren (83) Verfah- Bildungs|systeme (81) Bildungssy- Brsen|zulassung (22) Zulassung an

ren zur Bewertung: procedura oceny stem, System der Bildung: system edu- der Brse: przyjecie do notowania (4),
(45), proces oceny (7), metoda wyceny kacyjny (18), system ksztacenia (18), dopuszczenie do notowania (1), noto-
(3), procedura oceniajaca
(3), procedura system edukacji (14), system szkolnic- wanie giedowe (1), notowanie na gie-
wyceny (1), przeprowadzenie oceny (1) twa (4), system oswiaty (3), system na- dzie (1)
Bewilligungs|behrde (1307) Behr- uczania (2) Brachsen|makrele (8) other: leszcz
de zur Bewilligung: organ przyznajacy
Bildungs|systems (29) Bildungssy- promieniowy (5)
pomoc (1136), wadza przyznajaca po- stem, System der Bildung: system edu- Branchen|organisationen (14) Bran-
moc (72), organ przyznajacy
(39), pod- kacji (8), system edukacyjny (6), system chenorganisation, Organisation in der
miot udzielajacy
pomocy (10), organ oswiaty (3), system ksztacenia (2), sys- Branche: organizacja branzowa (1), or-
udzielajacy
pomocy (5), organ udzie- tem szkolnictwa (1), szkolnictwo (1) ganizacja zawodowa (1)
lajacy
zezwolen (2), wadza przyzna- Bildungs|zentren (1) Bildungszen- Branchen|verbnde (93) Branchen-
jaca
(2) trum, Zentrum fr die Bildung: osro- verband, Verband der Branche: bran-
Bewilligungs|entwurfs (2) Bewilli- dek szkoleniowy (1) zowy zwiazek (1), grupa operatorw
gungsentwurf, Entwurf der Bewilli- Billig|butter (95) billige Butter: maso (1), organizacja branzowa (1), przedsta-
gung: projekt zezwolenia (2) po obnizonych cenach (25) wiciel branzy (1), stowarzyszenie prze-
Bewirtschaftungs|manahmen Billig|einfuhren (121) Billigeinfuhr, mysowe (1), stowarzyszenie przemy-
(196) Bewirtschaftungsmanahme, billige Einfuhr: tani przywz (24), su (1)
Manahme der Bewirtschaftung: sro- przywz po niskich cenach (22), niska Branchen|vereinbarung (26) Verein-
dek zarzadzania
(29), plan zarzadzania
cena (4), przywz po niskiej cenie (2) barung in der Branche: porozumienie
(2), zarzadzanie
srodkami (2) Binnen|grenzen (386) Binnengren- branzowe (12), umowa branzowa (4),
Bezeichnungs|schutzes (1) Bezeich- ze, innere Grenzen: granica we- uzgodnienie branzowe (2)
nungsschutz, Schutz der Bezeichnung: wnetrzna (281) Breit|band|marktes (2) Breitband-
ochrona nazw (1) Binnen|marktes (1325) Binnen- markt, : acze
szerokopasmowe (1)
Bezirks|kontrolle (10) Kontrolle im markt, innere Markt: rynek we-
Bezirk: kontrola obszaru (6) Breitband|zugang (12) : dostep sze-
wnetrzny (977), wewnetrzny rynek (78) rokopasmowy (5), szerokopasmowy do-
Bezugs|daten (155) other: odniesienie Binnen|markt (2451) innere Markt:
(125), dane odniesienia (1), dane wyj- step (2), dostep do aczy
szerokopasmo-
rynek wewnetrzny (1837), wewnetrzny wych (1), dostep do sieci szerokopa-
sciowe (1) rynek (60)
Bezugs|erzeugung (2) other: produk- smowych (1)
Binnen|markts (706) Binnenmarkt, Brems|anlagen (81) Bremsanlage,
cja odniesienia (1), produkcja wyj- innere Markt: rynek wewnetrzny (524)
sciowa (1) Anlage zum Bremsen: ukad hamul-
Binnen|schiffe (114) Binnenschiff, cowy (40), urzadzenie
hamujace
(6)
Bezugs|modell (2) Modell fr den Be- other: zegluga srdladowa
(3)
zug: model odniesienia (1) Brems|leuchten (41) Bremsleuchte,
Bio|ethanol (107) other: bioetanol (84) other: swiato stopu (2), instalacja swia-
Bezugs|nummer (101) Nummer des Bio|technologie (121) other: biotech-
Bezuges: numer odniesienia (1) te stopu (1), tylne swiato (1)
nologia (85), sektor biotechnologii (1) Brenn|elemente (242) Brennelement,
Bezugs|punkten (2) Bezugspunkt, Blanko|dokumente (3) Blankodoku-
Punkt des Bezuges: punkt odniesie- brennende Element: paliwo (200), ele-
ment, other: blankiet (1) ment paliwowy (1)
nia (2)
Bezugs|quellen (127) Bezugsquelle, Blick|winkeln (6) Blickwinkel, Winkel Brenn|stoffe (346) Brennstoff, idiom:
des Blick: aspekt (1) paliwo (212)
Quelle fr den Bezug: zrdo (60), zr-
do zaopatrzenia (34) Block|mozzarella (1) Mozzarella im Brenn|stoffen (112) Brennstoff, bren-
Bezugs|rahmen (395) Rahmen der Block: mozzarella w blokach (1)
nende Stoff: paliwo (98), materia
Bezge: punkt odniesienia (35), rama Blumen|handels (238) Blumenhan- pedny (1), rodzaj paliw (1)
odniesienia (34) del, Handel mit Blumen: uprawa kwia-
towa (20) Brenn|stoff (122) Stoff zum Brennen:
Bienen|bestand (3) Bestand der Bie- paliwo (93), materia opaowy (3), pa-
nen: liczba uli (3) Blumen|motiv (2) Motiv der Blume:
liwo opaowe (1)
Bilanz|volumens (2) Bilanzvolumen, motyw kwiatowy (1)
BNE|-Aufstellungen (6) BNE- Brief|papier (6) Papier des Briefes: pa-
Volumen der Bilanz: suma bilansowa pier (6)
(1), wartosc bilansowa (1) Aufstellung, other: wykaz DNB (6)
BNE|-Ausschusses (11) BNE- Brief|wechsel (278) Wechsel der Brie-
Bild|schirmen (3) Bildschirm, other: fe: wymiana listw (203)
ekran (1) Ausschuss, other: komitet DNB (11)
Boden|komponente (2) Komponente Brief|wechsels (1320) Briefwechsel,
Bildungs|angebots (8) Bildungsange- Wechsel der Briefe: wymiana listw
bot, Angebot der Bildung: oferta edu- des Bodens: czesc naziemna (1), na-
ziemna czesc (1) (1183), wymiana pism (17), korespon-
kacyjna (1) dencja (1)
Bildungs|einrichtungen (102) Bil- Boden|lsung (4) Lsung des Bodens:
dungseinrichtung, Einrichtung der roztwr glebowy (4) Bruch|mais (4) other: kukurydza a-
Boden|melioration (2) Melioration mana (1), amana kukurydzy (1)
Bildung: instytucja edukacyjna (19),
placwka oswiatowa (9), placwka des Bodens: melioracja gruntw (1), Bruch|reis (186) other: ryz a-
edukacyjna (7), osrodek ksztacenia poprawa jakosci gruntw (1) many (172)
(6), instytucja oswiatowa (4), instytucja Boden|wanne (2) Wanne auf den Bo- Brust|korb (4) Korb der Brust: klatka
szkolnictwa (3), placwka ksztacenia den: podoga (1) piersiowa (2)
(2), placwka szkolnictwa (2) Bord|personals (1) Bordpersonal, Brut|eier (295) Brutei, Ei fr die Brut:
Bildungs|institutionen (1) Bildungs- Personal an Bord: personel poka- jajo wylegowe (234), jajo z inkubato-
institution, Institution der Bildung: in- dowy (1) rw (3)
stytucja szkoleniowa (1) Bord|service (1) Service an Bord: Brut|eiern (416) Brutei, Ei fr die
Bildungs|stufe (2) Stufe der Bildung: usuga pokadowa (1) Brut: jajo wylegowe (365)
poziom ksztacenia (1), poziom wy- Bord|systeme (3) Bordsystem, System BSE|-Falls (3) BSE-Fall, other: przy-
ksztacenia (1) an Bord: system pokadowy (1) padek BSE (3)
276
Buch|fhrungen Dienst|alter
Buch|fhrungen (99) Buchfhrung, Butter|panscherei (1) Panscherei von Daten|paket (20) Paket mit Daten:
Fhrung der Bcher: rachunko- Butter: faszowanie masa (1) komplet danych (12), pakiet danych (3),
wosc (5) Buyout|-Fonds (1) other: fundusz wy- zestaw informacji (1)
Buch|fhrung (666) Fhrung der B- kupu (1) Daten|quellen (108) Datenquelle,
cher: ksiegowosc (87), rachunkowosc BVT|-Gruppe (1) other: grupa Quelle der Daten: zrdo danych (31),
(75), ksiega rachunkowa (29) BVT (1) zrdo statystyczne (2)
Buch|haltung (84) idiom: rachunko- CE|-Kennzeichnung (410) CE- Daten|schichten (1) Datenschicht,
wosc (13), ksiegowosc (11), ewidencja kennzeichnen, other: oznakowanie Schicht mit Daten: warstwa informa-
(8), ksiega rachunkowa (5) CE (152) cji (1)
Buchungs|methoden (2) Buchungs- Chancen|gleichheit (400) Gleichheit Daten|schutzes (113) Datenschutz,
methode, Methode der Buchung: me- der Chancen: rwnosc szans (138) Schutz der Daten: ochrona danych
toda ksiegowa (1), metoda rachunkowo- Chemie|technologen (1) Chemietech- (100), ochrona danych osobowych (5),
sci (1) nologe, other: technolog-chemik (1) poszanowanie prywatnosci (1)
Buchungs|tag (1) Tag der Buchung: Chip|karte (5) Karte mit Chip: karta in- Daten|schutz (291) Schutz der Daten:
dzien ksiegowania (1) teligentna (1), karta magnetyczna (1) ochrona danych (230)
Buchungs|werte (1) Buchungswert, Cluster|dynamik (1) Dynamik des Daten|trger (204) Trger der Da-
Wert bei der Buchung: wartosc ksie- Clusters: dynamika okregu (1) ten: nosnik informacji (27), nosnik da-
gowa (1) CODUN|-Experten (2) CODUN- nych (14)
Buch|wert (100) other: wartosc ksie- Experte, other: ekspert CODUN (1) Daten|validierung (2) Validierung der
gowa (61), wartosc bilansowa (19), COMEXT|-Daten (4) other: baza CO- Daten: stwierdzanie prawidowosci da-
ksiegowa wartosci (2) MEXT (2) nych (1)
Budget|instrumente (1) Budgetin- Computer|betrug (1) Betrug mit dem Daten|verarbeitung (352) Verarbei-
strument, Instrument des Budgets: in- Computer: komputerowe oszustwo (1) tung der Daten: przetwarzanie da-
strument budzetowy (1) Computer|tomographie (1) Tomo- nych (191)
Budget|planungen (1) Budgetpla- graphie mit dem Computer: tomografia Daten|verbreitung (6) Verbreitung
nung, Planung des Budgets: plan bu- komputerowa (1) der Daten: rozpowszechnianie danych
dzetowy (1) Container|verkehr (10) Verkehr mit (4), rozpowszechnienie danych (1)
Bffel|milch (8) Milch von Bffeln: Containern: transport kontenerowy (3), Daten|verkehr (183) Verkehr von Da-
mleko bawole (2) przewz w kontenerach (1) ten: przepyw danych (165)
Bhnen|effekte (3) Bhneneffekt, Ef- Dampf|maschinen (1) Dampfmaschi- Daten|verwaltung (5) Verwaltung der
fekt auf der Bhne: efekt sceniczny (3) ne, other: silnik parowy (1) Daten: zarzadzanie
danymi (3)
Bundes|darlehen (4) Darlehen des Dampf|turbinen (7) Dampfturbine, Deck|betrieb (2) other: hodowla (2)
Bundes: pozyczka federalna (4) other: turbina parowa (3), parowa tur-
Deck|lage (4) other: klasa warstw (1)
Bundes|rates (3) Bundesrat, Rat des bina (1)
Deckungs|summen (8) Deckungs-
Bundes: rada federalna (3) Darlehens|brgschaft (1241) Brg-
summe, Summe zur Deckung: suma
Bundes|republik (1026) Republik als schaft fr das Darlehen: gwarantowana
gwarancyjna (3), kwota gwarancyjna (1)
Bund: republika federalna (581), fede- pozyczka (1227), gwarancja kredytowa
ralna republika (222), federacyjna repu- (3), gwarancja na pozyczke (3), kredyt
Defizit|risiken (1) Defizitrisiko, Risiko
des Defizits: ryzyko deficytu (1)
blika (4) gwarantowany (2), gwarancja pozycz-
Bundes|verfassung (1) Verfassung des kowa (1) Denk|anstze (6) Denkansatz, Ansatz
Bundes: konstytucja federalna (1) Darlehens|fonds (15) Fonds fr Dar- im Denken: kierunek refleksji (1)
Brger|beauftragte (94) Beauftragte lehen: fundusz pozyczkowy (2) DEPB|-Regelung (115) other: system
der Brger: rzecznik praw obywatel- Darlehens|form (1) Form des Darle- DEPB (11), program DEPB (9), pro-
skich (51) hens: forma kredytu (1) gram DEPBS (3)
Brger|beauftragten (291) Brger- Darlehens|operationen (2) Darle- Deponie|bau (4) Bau der Deponie: bu-
beauftragte, Beauftragte der Brger: hensoperation, other: operacja po- dowa skadowiska (3)
rzecznik praw obywatelskich (178) zyczkowa (2) Deponie|betreiber (2) Betreiber der
Brger|debatte (1) Debatte der Br- Daten|austausch (208) Austausch der Deponie: operator wysypisk (1)
ger: debata publiczna (1) Daten: wymiana danych (133), wy- Deponie|betrieb (2) Betrieb auf der
Brgschafts|prmien (3) Brg- miana informacji (21), przekazywanie Deponie: operacja skadowania (1), za-
schaftsprmie, other: dopata gwa- informacji (2), przepyw danych (2) rzadzanie
skadowiskiem odpadw (1)
rantowana (1) Daten|banken (584) Datenbank, Derivat|kontrakte (3) Derivatkon-
Brgschafts|vertrgen (2) Brg- Bank der Daten: baza danych (316) trakt, other: kontrakt na instrumenty
schaftsvertrag, Vertrag ber die Brg- Daten|bank (1054) Bank mit Daten: pochodne (1)
schaft: umowa gwarancyjna (1) baza danych (591), bank danych (44) Detektions|technologien (1) Detekti-
Bro|bedarf (153) Bedarf im Bro: Daten|dienste (7) Datendienst, other: onstechnologie, Technologie der De-
materia biurowy (27), artyku biurowy transmisja danych (2) tektion: technologia wykrywania (1)
(11), sprzet biurowy (6) Daten|erfassung (90) Erfassung der Dezentralisierungs|initiative (1) In-
Bro|gerte (77) Brogert, Gert im Daten: gromadzenie danych (43), zbie- itiative der Dezentralisierung: kierunek
Bro: urzadzenie
biurowe (68), sprzet ranie danych (15), rejestrowanie danych decentralizacji (1)
biurowy (4), wyposazenie biurowe (3) (3), uzyskiwanie danych (3), gromadze- Diagnose|standards (5) Diagnose-
Butter|absatzes (2) Butterabsatz, Ab- nie informacji (1) standard, Standard fr die Diagnose:
satz der Butter: zbyt masa (1) Daten|erhebung (255) Erhebung der norma diagnostyczna (1)
Butter|fett (925) Fett der Butter: kon- Daten: gromadzenie danych (109) Dichte|bestimmung (3) Bestimmung
centrat masa (501), maso skoncentro- Daten|lieferungen (3) Datenliefe- der Dichte: oznaczanie gestosci (3)
wane (293), tuszcz maslany (2), tuszcz rung, Lieferung der Daten: przeka- Dieb|stahl (119) idiom: rabunek (1)
mleczny (2) zywanie danych (1) Dienst|alter (42) Alter im Dienst: staz
Butter|menge (20) Menge der Butter: Daten|lcken (2) Datenlcke, Lcke (12), staz pracy (6), okres suzby (1),
ilosc masa (18) in den Daten: luka w danych (1) starszenstwo suzbowe (1)
277
Dienst|antritte Dritt|lands
Dienst|antritte (4) Dienstantritt, An- (1), umowa na obsuge (1), umowa Dokumentations|system (5) Systemd
tritt des Dienstes: rozpoczecie (2) swiadczenia usug (1) der Dokumentation: system dokumen-
Dienst|antritt (146) Antritt des Dienst|ort (90) Ort des Dienstes: miej- tacji (3)
Dienstes: rozpoczecie suzby (3), pod- sce zatrudnienia (25), miejsce pracy (9), Dokumentations|zentrums (3) Do-
jecie stosunku pracy (2) miejsce oddelegowania (6) kumentationszentrum, Zentrum fr
Dienst|arten (5) Dienstart, Art des Dienst|posten (111) other: stanowi- die Dokumentation: osrodek dokumen-
Dienstes: rodzaj usug (2), typ usug (1) sko (68) tacji (3)
Dienst|bezge (318) Dienstbezug, Be- Dienst|rume (103) Dienstraum, Dokumentations|zwecken (2) Doku-
zug fr den Dienst: wynagrodze- Raum fr Dienst: pomieszczenie suz- mentationszweck, Zweck der Doku-
nie (229) bowe (54) mentation: potrzeba archiwalna (1)
Dienst|bndeln (1) Dienstbndel, Dienst|reisen (321) Dienstreise, Dokumenten|nummer (335) Num-
Bndel der Dienste: pakiet usug (1) dienstliche Reise: podrz suzbowa mer des Dokuments: numer doku-
Dienste|anbieter (100) Anbieter des (93), wyjazd suzbowy (36) mentu (334)
Dienstes: usugodawca (59), dostawca Dienst|stelle (422) idiom: suzba (82), Dolden|lagerung (1) Lagerung der
usug (27), dostawca usugi (1), opera- organ administracyjny (15) Dolden: przechowywanie szyszek
tor swiadczacy
usugi (1) Dienst|stellen (1378) Dienststelle, chmielowych (1)
Dienste|bndel (2) Bndel der Dien- other: suzba (597), departament (143), Dolmetsch|antrgen (1) Dol-
ste: zesp suzb (1) agencja (32), dzia (24), wydzia (23) metschantrag, other: zamwienie na
Dienst|einsatzes (2) Diensteinsatz, Differenz|ausgleichs (2) Differenz- tumaczenia (1)
other: zatrudnienie (1) ausgleich, Ausgleich der Differenz: Dolmetsch|leistungen (128) Dol-
dodatkowa kwota (1), kwota dodat- metschleistung, Leistung des Dol-
Dienst|gebrauch (80) Gebrauch des
kowa (1) metschens: tumaczenie ustne (60),
Dienstes: uzytek wewnetrzny (60), uzy-
tek suzbowy (1)
Digital|aufnahmen (2) Digitalauf- usuga w zakresie tumaczen ustnych
nahme, digitale Aufnahme: zapis cy- (17), usuga tumaczen (4), usuga w
Dienstleistungs|empfnger (160) frowy (2)
Empfnger der Dienstleistung: od- zakresie tumaczen (3), swiadczenie
DINP|-Exposition (1) other: narazenie tumaczen (1)
biorca usug (4), beneficjent usugi (2),
na DINP (1) Domino|effekte (2) Dominoeffekt,
uzytkownik usug (2)
Diplomaten|pssen (15) Diplomaten- other: efekt domina (1)
Dienstleistungs|erbringer (524) Er- pass, diplomatische Pass: paszport dy-
bringer der Dienstleistung: usugo- Doppel|arbeit (157) doppelte Arbeit:
plomatyczny (11) powielanie prac (31), powielanie dzia-
dawca (381) Direkt|beihilfen (106) Direktbeihilfe,
Dienstleistungs|erbringern (121) an (15), dublowanie wysikw (8), po-
direkte Beihilfe: pomoc bezposrednia wielanie pracy (7), powtarzanie pracy
Dienstleistungserbringer, Erbringer (54), bezposrednia pomoc (13), dopata
der Dienstleistung: usugodawca (95), (6), dublowanie dziaan (4), powielanie
bezposrednia (6), patnosc bezposred- wysikw (4)
dostawca usug (6), dostawca swiad- nia (4)
czen (1), osoba swiadczaca
usugi (1), Doppel|besteuerung (92) doppelte
Direkt|einfuhr (13) direkte Einfuhr: Besteuerung: podwjne opodatkowanie
podmiot swiadczacy usugi (1), przed- przywz bezposredni (6), bezposredni
siebiorstwo swiadczace
usugi (1) (83), podwjne opodatkowywanie (1)
przywz (4)
Dienstleistungs|freiheit (201) Frei- Direkt|investitionen (142) Direktin- Doppel|-Hybride (1) other: miesza-
heit der Dienstleistung: swoboda niec podwjny (1)
vestition, direkte Investition: bezpo-
swiadczenia usug (121), swobodne srednia inwestycja (78), inwestycja bez- Doppel|versuche (1) Doppelversuch,
swiadczenie usug (14) posrednia (44), bezposrednie inwesto- doppelter Versuch: powielane doswiad-
Dienstleistungs|sektor (104) Sektor wanie (3) czenie (1)
der Dienstleistungen: sektor usug (57), Direkt|verbindungen (5) Direktver- Dreh|scheibe (2) drehende Scheibe:
dziedzina usug (5), sektor usugowy bindung, direkte Verbindung: poacze- osrodek (1), weze (1)
(4), branza usug (1), dziaalnosc usunie bezposrednie (2), bezposredni kon- Dreiecks|handels (4) Dreieckshandel,
gowa (1), przemys usugowy (1) takt (1), bezposrednie poaczenie
(1) Handel im Dreieck: handel trjstronny
Dienstleistungs|unternehmen (74) Direkt|verkufe (110) Direktverkauf, (3), trjstronna operacja handlowa (1)
Unternehmen als Dienstleistung: direkte Verkauf: sprzedaz bezposrednia Dringlichkeits|manahmen (129)
przedsiebiorstwo w sektorze usug (85), bezposrednia sprzedaz (12), trans- Dringlichkeitsmanahme, Manah-
(9), usugodawca (8), przedsiebiorstwo akcja bezposrednia (1) me der Dringlichkeit: srodek nadzwy-
usugowe (7), przedsiebiorstwo swiad- Direkt|zahlungen (603) Direktzah- czajny (76), pilne dziaanie (5), srodek
czace
usugi (4), przedsiebiorstwo dzia- lung, direkte Zahlung: patnosc bez- interwencyjny (3), nadzwyczajny sro-
ajace
w sektorze usug (3), dostawca posrednia (280), wsparcie bezposrednie dek (2), natychmiastowy srodek (2),
usug (2), spka usugowa (2) (177), dopata bezposrednia (72), bez- srodek natychmiastowy (2), srodek za-
Dienstleistungs|verkehr (295) Ver- posrednia patnosc (16), pomoc bezpo- radczy (2)
kehr der Dienstleistungen: swiadczenie srednia (5), bezposrednie wsparcie (4), Dritt|lnder (2393) Drittland, drit-
usug (115), przepyw usug (42), han- dotacja bezposrednia (2), wypata bez- te Land: panstwo trzecie (1264), kraj
del usugami (27) posrednia (2) trzeci (6), trzecie panstwo (2)
Dienstleistungs|verkehrs (246) Diskriminierungs|fragen (2) Diskri- Dritt|lndern (8372) Drittland, drit-
Dienstleistungsverkehr, Verkehr minierungsfrage, Frage der Diskrimi- te Land: panstwo trzecie (5768), kraj
der Dienstleistungen: swiadczenie nierung: kwestia dyskryminacji (1) trzeci (22)
usug (108) Diskriminierungs|opfer (7) Opfer der Dritt|landes (604) Drittland, drittes
Dienstleistungs|vertrge (38) Dienst- Diskriminierung: ofiara dyskrymina- Land: panstwo trzecie (442)
leistungsvertrag, Vertrag ber die cji (6) Dritt|land (2273) dritte Land: panstwo
Dienstleistung: umowa o swiadczenie Diskriminierungs|verbots (18) Dis- trzecie (1326), kraj trzeci (111), trzeci
usug (10), zamwienie na usugi (7), kriminierungsverbot, Verbot der Dis- kraj (2)
kontrakt na swiadczenie usug (1), kon- kriminierung: przeciwdziaanie dys- Dritt|lands (442) Drittland, dritte
trakt na usugi (1), kontrakt usugowy kryminacji (1), zakaz dyskryminacji (1) Land: panstwo trzecie (298)
278
Dritt|staaten EG|-Vertrag
Dritt|staaten (1389) Drittstaat, drit- die Durchfhrbarkeit: studium wyko- srednia (5), srednia ceny (5), przecietna
te Staat: panstwo trzecie (912), kraj nalnosci (50), badanie wykonalnosci cen (2), udzia w rynku (2)
trzeci (3) (21), analiza wykonalnosci (18) Durchschnitts|preis (189) durch-
Dritt|staat (309) dritte Staat: panstwo Durchfuhr|orten (3) Durchfuhrort, schnittliche Preis: srednia cena (128),
trzecie (156) Ort fr die Durchfuhr: miejsce tran- srednia ceny (27), cena sredniej (4),
Dritt|staats (126) Drittstaat, other: zytu (3) przecietna cena (4), cena srednia (3),
panstwo trzecie (78), kraj trzeci (15), Durchfuhr|staat (7) Staat zur Durch- srednia z cen (2)
inne panstwo (1) fuhr: panstwo tranzytu (5), kraj tran- Durchschnitts|werte (134) Durch-
Drogen|abhngigkeit (35) Abhngig- zytu (1), panstwo tranzytowe (1) schnittswert, durchschnittliche Wert:
keit von Drogen: narkomania (16), uza- Durchfhrungs|befugnisse (794) wartosc srednia (14), srednia wartosc
leznienie od narkotykw (8) Durchfhrungsbefugnis, Befugnis (4), srednia cen (2), srednia dla cen (2),
Drogen|angebots (8) Drogenangebot, zur Durchfhrung: uprawnienie wy- srednia wielkosc (2)
Angebot von Drogen: dostawa narkoty- konawcze (724), kompetencja wyko- Durchschnitts|werten (84) Durch-
kw (1) nawcza (13), uprawnienie wdrozeniowe schnittswert, durchschnittliche Wert:
Drogen|bekmpfung (90) Bekmp- (2), prawo wykonawcze (1) srednia (4), sredni wskaznik (1), srednia
fung von Drogen: walka z narkotykami Durchfhrungs|bestimmungen wartosci (1), wartosc srednia (1)
(21), zwalczanie narkotykw (7), walka (6823) Durchfhrungsbestimmung, Durchsetzungs|manahmen (126)
przeciw narkotykom (2), walka z han- Bestimmung zur Durchfhrung: Durchsetzungsmanahme, Manah-
dlem narkotykami (1), zwalczanie han- szczegowa zasada (3406), przepis me zur Durchsetzung: dziaanie wyko-
dlu narkotykami (1) wykonawczy (923), zasada stosowa- nawcze (61), egzekwowanie przepisw
Drogen|handels (76) Drogenhandel, nia (256), szczegowy przepis (121), (9), dziaanie egzekucyjne (5), srodek
Handel mit Drogen: handel narkoty- zasada wykonania (115), zasada wyko- przymusu (4), srodek egzekwowania
kami (66), przemyt narkotykw (2) nawcza (68), srodek wykonawczy (33) (3), srodek wykonawczy (2)
Drogen|problemen (3) Drogenpro- Durchfhrungs|manahme (228) Durchsetzungs|regelungen (2)
blem, Problem mit Drogen: kwestia Manahme zur Durchfhrung: srodek Durchsetzungsregelung, Regelung fr
zwiazana
z narkotykami (2), problem stosowania (131), srodek wykonawczy die Durchsetzung: mechanizm wdraza-
zwiazany
z narkotykami (1) (88), srodek wdrazajacy
(4), przepis nia (1)
Drogen|sucht (271) Sucht nach Dro- wykonawczy (1) Durchsuchungs|aktionen (1) Durch-
gen: narkomania (227), uzaleznienie od Durchfhrungs|manahmen (724) suchungsaktion, Aktion zur Durchsu-
narkotykw (2) Durchfhrungsmanahme, Manah- chung: srodek sledczy (1)
Druck|gerte (135) Druckgert, me zur Durchfhrung: srodek wy- EAGFL|-Garantie (118) other:
konawczy (518), przepis wykonawczy gwarancja EFOGR (86), gwarancja
other: urzadzenie
cisnieniowe (111)
(29), wykonanie przepisw (7), wdra- EAGFL (1)
Druck|mechanismus (19) other: me- zanie srodkw (5), dziaanie wdraza- EASA|-System (3) other: system
chanizm spustowy (2)
jace
(4) EASA (2)
Druck|wege (1) Druckweg, other: me- Durchfhrungs|modalitten (126) EAS|-Produkte (1) EAS-Produkt,
toda drukarska (1) Durchfhrungsmodalitt, Modalitt other: produkt EAS (1)
Dumping|konditionen (1) Dumping- der Durchfhrung: szczegowa za- EAS|-Software (2) other: oprogramo-
kondition, Konditionen des Dumpings: sada (17), przepis wykonawczy (8), wanie EAS (1), oprogramowanie klasy
warunek dumpingowy (1) procedura wdrozeniowa (7), procedura EAS (1)
Dumping|praktiken (82) Dumping- wykonawcza (7), srodek realizacji (6), ECOFIN|-Bericht (2) other: sprawoz-
praktik, Praktik des Dumpings: prak- metoda realizacji (4), sposb realizacji danie ECOFIN (2)
tyka dumpingowa (33), stosowanie (3), szczegowy warunek (2) ECOFIN|-Tagung (1) other: posiedze-
dumpingu (4), stosowany dumping (2), Durchfhrungs|strategie (2) Strate- nie rady ECOFIN (1)
dumping uprawiany (1), praktykowany gie fr die Durchfhrung: strategia EDV|-Netze (2) EDV-Netz, Netz fr
dumping (1), stosowanie cen dumpin- operacyjna (1), strategia wdrazania (1) die EDV: siec informatyczna (2)
gowych (1) Durchfhrungs|verordnung (381) EEF|-Haushalt (2) other: budzet
Dumping|spanne (1892) Spanne des Verordnung ber die Durchfhrung: EFR (2)
Dumpings: margines dumpingu (1420), rozporzadzenie
wykonawcze (278) Effizienz|potenzial (1) Potenzial der
poziom dumpingu (40), margines dum- Durchfhrungs|vorschriften (2694) Effizienz: potencja efektywnosci (1)
pingowy (26), marza dumpingu (20), Durchfhrungsvorschrift, Vorschrift EFIN|-Gruppe (11) other: grupa
marza dumpingowa (13), dumping na zur Durchfhrung: szczegowa za- EFIN (5)
poziomie (10) sada (1157), przepis wykonawczy EFR|-Frderung (3) other: finansowa-
Dumping|spannen (688) Dumping- (266), zasada stosowania (115), wanie ERC (3)
spanne, Spanne des Dumpings: mar- runek stosowania (59), srodek wyko- EGE|-Website (1) other: strona inter-
gines dumpingu (521), marza dumpin- nawczy (37), szczegowy przepis (24) netowa EGE (1)
gowa (13), margines dumpingowy (12), Durchschnitts|anteile (1) Durch- EG|-Gewsser (140) Gewsser der
poziom dumpingu (11), dumping na po- schnittsanteil, durchschnittliche An- EG: woda wsplnotowa (3), woda
ziomie (2), margines szkody (2) teil: sredni udzia (1) wsplnoty (1)
Dnge|mittel (413) Mittel zum Dn- Durchschnitts|faktor (1) Faktor im EGKS|-Vertrags (80) EGKS-Vertrag,
gen: nawz (359) Durchschnitt: sredni wspczynnik (1) other: traktat EWWiS (55), traktat usta-
Dnge|mitteln (298) Dngemittel, Durchschnitts|kosten (138) durch- nawiajacy
EWWiS (8), traktat EWWS
Mittel zum Dngen: nawz (255), sro- schnittliche Kosten: sredni koszt (79), (1), traktat o EWWiS (1)
dek nawozowy (1) srednia kosztw (41), koszt sredni EG|-Musters (1) EG-Muster, Muster
Durchfhrbarkeits|bewertung (4) (5), przecietna kosztw (3), przecietny der EG: wzr wsplnotowy (1)
Bewertung der Durchfhrbarkeit: koszt (2) EG|-Vertrag (5914) Vertrag der EG:
ocena wykonalnosci (3) Durchschnitts|preise (150) Durch- traktat ustanawiajacy
WE (9), traktat o
Durchfhrbarkeits|studien (119) schnittspreis, durchschnittliche Preis: WE (7), traktat ustanawiajacy wspl-
Durchfhrbarkeitsstudie, Studie ber srednia cena (87), srednia cen (26), cena note (3)
279
EG|-Vertrags Einzel|erzeuger
EG|-Vertrags (1753) EG-Vertrag, Einfuhr|liberalisierung (7) Liberali- Einnahmen|anstze (16) Einnah-

Vertrag der EG: traktat (429), traktat o sierung der Einfuhr: liberalizacja przy- menansatz, Ansatz fr Einnahmen:
WE (13), traktat ustanawiajacy wspl- wozu (3) prognoza dochodw (4), preliminarz
note (12), traktat ustanawiajacy WE (7) Einfuhr|menge (166) Menge der Ein- dochodw (1), szacunek przycho-
Ehe|bandes (57) Eheband, Band der fuhr: wielkosc przywozu (51), limit dw (1)
Ehe: mazenstwo (1) przywozu (2) Einnahmen|ausflle (5) Einnahmen-
Ehe|gatte (85) Gatte whrend der Ehe: Einfuhr|mengen (377) Einfuhrmen- ausfall, Ausfall von Einnahmen: strata
wspmazonek (40), mazonek (26), ge, Menge der Einfuhr: wielkosc przy- dochodw (4), spadek dochodw (1)
mazonka (4) wozu (166) Einnahmen|bilanzen (1) Einnahmen-
Ehe|gatten (335) Ehegatte, Gatte wh- Einfuhr|papieren (4) Einfuhrpapier, bilanz, Bilanz der Einnahmen: saldo
rend der Ehe: mazonek (180) Papier ber die Einfuhr: dokument dochodw (1)
EIB|-Anleihen (2) EIB-Anleihe, przywozowy (2) Einnahme|verringerung (2) Verrin-
other: kredyt EBI (1) Einfuhr|programmen (6) Einfuhr- gerung der Einnahmen: spadek przy-
EIB|-Mittel (4) other: fundusz EBI (1), programm, Programm der Einfuhr: chodw (1)
srodek EBI (1) program importu (2), program przywo- Einsatz|krfte (193) Einsatzkraft,
EIB|-Projekten (4) EIB-Projekt, zowy (2), program przywozu (1) Kraft fr den Einsatz: sia zbrojna
other: projekt EBI (4) Einfuhr|tag (11) Tag der Einfuhr: (128), zesp interwencyjny (2)
Eier|erzeugnissen (2) Eiererzeugnis, dzien przywozu (8), data przywozu (2) Einsatz|plans (26) Einsatzplan, Plan
Erzeugnis aus Ei: produkt jajeczny (1) Einfuhr|waren (283) Einfuhrware, fr den Einsatz: plan rozmieszczenia
Eigen|gewicht (109) eigene Gewicht: Ware aus der Einfuhr: przywozony to- (11), plan operacyjny (8), plan operacji
ciezar wasciwy (5), ciezar wasny (4) war (102) (3), plan uruchamiania (1)
Eigen|kapital (427) eigene Kapital: Einfuhr|weizen (2) Weizen aus der Einschleppungs|risiko (3) Risiko des
kapita wasny (311) Einfuhr: pszenica przywozona (2) Einschleppens: ryzyko zakazenia (2),
Eigen|mittel (914) eigene Mittel: sro- Einfuhr|zlle (709) Einfuhrzoll, Zoll ryzyko wprowadzenia wirusa (1)
dek wasny (377), fundusz wasny bei der Einfuhr: naleznosc przywo- Einspeise|punkt (5) Punkt zum Ein-
(226), zasb wasny (186), wasny sro- zowa (273), opata przywozowa (103), speisen: punkt dostepowy (4)
dek (8), kapita wasny (6), dochd wa- co przywozowe (76), naleznosc celna w Einstellungs|vertrag (4) Vertrag ber
sny (5) przywozie (6), przywozowa naleznosc die Einstellung: umowa o prace (2)
Eigen|mitteln (198) Eigenmittel, eige- celna (3)
Einstellungs|wandel (2) Wandel der
ne Mittel: srodek wasny (78), zasb Einfuhr|zoll (142) Zoll bei der Ein- Einstellung: zmiana w nastawieniu (1)
wasny (40), fundusz wasny (27), wa- fuhr: naleznosc przywozowa (71), co
Einstiegs|zeit (1) Zeit des Anstiegs: go-
sny srodek (10), wasny zasb (6), wa- przywozowe (32), naleznosc celna (2),
dzina wejscia (1)
sny fundusz (2) naleznosc celna w przywozie (2)
Eigentmer|struktur (11) Struktur Einfuhr|zolls (111) Einfuhrzoll, Zoll Eintragungs|pflichten (1) Eintra-
der Eigentmer: struktura wasno- bei der Einfuhr: naleznosc przywo- gungspflicht, Pflicht zur Eintragung:
sciowa (10), struktura wascicieli (1) zowa (40), co przywozowe (17), opata obowiazek
rejestracji (1)
Eigentmer|wechseln (1) Eigent- celna (5), opata przywozowa (3), co Einwanderungs|kontrollen (3) Ein-
merwechsel, Wechsel der Eigentmer: importowe (1), naleznosc celna (1), na- wanderungskontrolle, Kontrolle der
zmiana wasnosci (1) leznosc w przywozie (1), przywozowa Einwanderung: kontrola imigra-
Eigentums|anteil (2) Anteil des Eigen- naleznosc celna (1) cyjna (3)
tums: udzia wasnosciowy (1) Eingangs|teil (15) other: czesc po- Einzel|antrge (3) Einzelantrag, ein-
Eigentums|rechte (126) Eigentums- czatkowa
(2), wyraz wprowadzajacy zelne Antrag: indywidualny wniosek
recht, Recht auf das Eigentum: prawo (2), czesc wprowadzajaca
(1), pierwsza (1), poszczeglny wniosek (1)
wasnosci (82) czesc (1), poczatkowa
czesc (1) Einzel|antrag (3) einzelne Antrag: in-
Eigentums|rechts (12) Eigentums- Einheits|betrge (9) Einheitsbetrag, dywidualny wniosek (3)
recht, other: prawo wasnosci (6) Betrag der Einheit: jednostkowa kwota Einzel|ausknfte (2) Einzelauskunft,
Eignungs|prfung (96) Prfung der (5), kwota jednostkowa (4) einzelne Auskunft: szczeglna infor-
Eignung: test umiejetnosci (52), test Einheits|papiers (87) Einheitspapier, macja (2)
sprawdzajacy (3), sprawdzenie wie- other: jednolity dokument (40) Einzel|beihilfe (2501) einzelne Beihil-
dzy (1), test sprawdzajacy umiejetno- Einkaufs|zentren (7) Einkaufszen- fe: pomoc indywidualna (2250), indy-
sci (1), weryfikacja kompetencji zawo- trum, other: centrum handlowe (2), hi- widualna pomoc (105), srodek jednora-
dowych (1) permarket (2) zowy (4), pomoc jednorazowa (2)
EINECS|-Verzeichnisses (2) Einkommens|besteuerung (2) Be- Einzel|beihilfen (1588) Einzelbeihil-
EINECS-Verzeichnis, other: wykaz steuerung des Einkommens: podatek fe, einzelne Beihilfe: pomoc indywidu-
EINECS (1) od dochodw (2) alna (935), indywidualna pomoc (563),
Einfuhr|bedingungen (126) Einfuhr- Einkommens|garantien (1) Einkom- indywidualna dotacja (6), poszczeglna
bedingung, Bedingung bei der Ein- mensgarantie, Garantie der Einkom- pomoc (2)
fuhr: warunek przywozu (57), warunek men: gwarancja dochodw (1) Einzel|betrgen (3) Einzelbetrag, ein-
przywozowy (12), wymaganie przywo- Einkommens|hhe (1) Hhe des Ein- zelne Betrag: kwota skadowa (1)
zowe (6), warunek importu (2), warunek kommens: wysokosc dochodu (1) Einzel|daten (20) einzelne Daten: in-
wwozu (1), wymg przywozowy (1) Einkommens|sicherung (6) Siche- dywidualne dane (6), dane jednostkowe
Einfuhr|entscheidung (27) Entschei- rung des Einkommens: wspieranie do- (4), dane szczegowe (2), dane indy-
dung ber die Einfuhr: decyzja o przychodw (2), ochrona dochodu (1) widualne (1), dane skadowe (1), poje-
wozie (1) Einleitungs|stelle (5) Stelle der Ein- dyczne dane (1), poszczeglna informa-
Einfuhr|jahr (72) Jahr der Einfuhr: leitung: punkt zrzucania (2), punkt cja (1)
rok przywozu (44), rok przywozowy zrzutu (1) Einzel|erzeuger (94) einzelne Erzeu-
(6), okres przywozu (3), roczny okres Einmal|beitrge (2) Einmalbeitrag, ger: indywidualny producent (37), pro-
przywozu (2), przywz w roku (1), rok einmalige Beitrag: skadka jednora- ducent indywidualny (33), indywidu-
importowy (1) zowa (2) alny czonek (2), pojedynczy produ-
280
Einzel|fllen Energie|erzeugung
cent (2), indywidualny plantator (1), po- Elektrizitts|erzeugung (42) Erzeu- cowy produkt (8), koncowy wyrb
szczeglny producent (1) gung der Elektrizitt: wytwarzanie (3), produkt finalny (2), produkt osta-
Einzel|fllen (95) Einzelfall, einzelne energii elektrycznej (10), produkcja teczny (2)
Fall: indywidualny przypadek (20), po- energii elektrycznej (8), wytwarzanie End|kunden (88) Endkunde, Kunde
szczeglny przypadek (9), indywidu- energii (5), produkcja energii (2), wy- am Ende: odbiorca koncowy (47), uzyt-
alna sprawa (7), pojedynczy przypadek twarzanie elektrycznosci (1), wytwarza- kownik koncowy (6), klient detaliczny
(7), poszczeglna sprawa (5), przypadek nie pradu
(1), wytwarzanie pradu elek- (4), konsument finalny (1), konsument
indywidualny (5), konkretny przypadek trycznego (1) koncowy (1), koncowy odbiorca (1),
(3), sprawa indywidualna (3), pojedyn- Elektrizitts|gewinnung (1) Gewin- nabywca koncowy (1), uzytkownik fi-
cza sprawa (2) nung der Elektrizitt: produkcja energii nalny (1)
Einzel|fall (417) einzelne Fall: indy- elektrycznej (1) End|nutzer (181) other: uzytkownik
widualny przypadek (44), poszczeglny Elektrizitts|verbund (4) Verbund koncowy (144), koncowy uzytkownik
przypadek (30), konkretny przypadek der Elektrizitt: poaczenie
energii (10), odbiorca koncowy (5)
(27), szczeglny przypadek (27) elektrycznej (1) End|nutzung (2) Nutzung am Ende:
Einzel|handel (317) other: handel de- Eltern|geld (1) Geld fr Eltern: zasiek ostateczne wykorzystanie (1), uzytkow-
taliczny (123) rodzicielski (1) nik koncowy (1)
Einzel|hndler (265) einzelne Hnd- Eltern|urlaub (55) Urlaub fr Eltern: End|spiele (2) Endspiel, other: fina (2)
ler: sprzedawca detaliczny (101) urlop rodzicielski (34), urlop wycho- End|termin (101) Termin des Endes:
Einzel|hndlern (48) Einzelhndler, wawczy (10) data wygasniecia (13), koncowy ter-
einzelne Hndler: sprzedawca deta- Emissions|normen (82) Emissions- min (13), ostateczny termin (11), ter-
liczny (19), detalista (9), handel deta- norm, Norm fr die Emission: norma min koncowy (8), upyw terminu (4),
liczny (2), handlowiec detaliczny (2), emisji (62), norma emisji spalin (3), termin umieszczenia (3), upyniecie ter-
sprzedaz detaliczna (1) norma emisji zanieczyszczen (1), norma minu (2)
Einzel|instrument (1) einzelne Instru- emisji zanieczyszczen emitowanych (1), End|verbraucher (578) Verbraucher
ment: pojedynczy instrument (1) norma emisyjna (1), standard emisji (1), am Ende: konsument koncowy (222),
Einzel|manahmen (105) Einzel- standard emisyjny (1) uzytkownik koncowy (51), odbiorca
manahme, einzelne Manahme: Emissions|trends (1) Emissionstrend, koncowy (39), koncowy konsument
szczeglny srodek (15), poszczeglne Trend der Emission: tendencja w emi- (21), ostateczny konsument (18), uzyt-
dziaanie (12), srodek indywidualny sjach (1) kownik ostateczny (18), konsument fi-
(9), pojedyncze dziaanie (7), indywi- Emittenten|gruppe (2) Gruppe der nalny (15), koncowy uzytkownik (15),
dualne dziaanie (5), konkretne dzia- Emittenten: emitent grupy (1) konsument ostateczny (12)
anie (5), dziaanie indywidualne (3), Emittenten|profile (1) Emittenten- End|verwendungen (129) Endver-
indywidualny srodek (3), poszczeglny profil, Profil der Emittenten: profil wendung, Verwendung am Ende: za-
srodek (3) emitentw (1) stosowanie koncowe (48), koncowe za-
Einzel|personen (271) Einzelperson, Empfnger|lnder (215) Empfnger- stosowanie (18), koncowe wykorzysta-
einzelne Person: osoba (61), osoba fi- land, Land als Empfngers: panstwo nie (11), przeznaczenie koncowe (5),
zyczna (31), osoba prywatna (20), po- beneficjentw (7), panstwo otrzymu- wykorzystanie koncowe (4), uzytkow-
szczeglna osoba (17), osoba indywidu- jace
(2) nik koncowy (3)
alna (8) Empfnger|lndern (144) Empfn- End|verwendung (130) Verwendung
gerland, Land des Empfngers: benefi- am Ende: koncowe wykorzystanie (25),
Einzel|programme (90) Einzelpro-
cjent (4), panstwo otrzymujace
(3), pan- koncowe zastosowanie (18), zastosowa-
gramm, einzelne Programm: program
stwo beneficjenta (2), panstwo korzystanie koncowe (15), ostateczne przezna-
szczegowy (61), szczegowy pro-
jace
(1) czenie (11), ostateczne wykorzystanie
gram (4), poszczeglny program (2)
Empfnger|land (96) Land des Emp- (10), wykorzystanie koncowe (5), kon-
Einzel|projekts (1) Einzelprojekt, fngers: kraj otrzymujacy (7), panstwo cowe przeznaczenie (4), ostateczne za-
einzelne Projekt: poszczeglny pro- otrzymujace (5), kraj przeznaczenia (3), stosowanie (3), docelowy uzytek (2)
jekt (1) kraj przyjmujacy (2), panstwo benefi- End|ziels (2) Endziel, Ziel am Ende:
Einziehungs|auftrge (1) Einzie- cjenta (2) ostateczny cel (1)
hungsauftrag, Auftrag zur Einzie- Empfnger|staat (99) Staat als Emp- Energie|bereich (111) Bereich der
hung: zlecenie windykacji (1) fnger: panstwo przeznaczenia (43), Energie: dziedzina energii (19), sektor
Einziehungs|entscheidung (93) Ent- panstwo beneficjenta (9), kraj przezna- energetyczny (18), dziedzina energetyki
scheidung ber die Einziehung: konfi- czenia (2) (10), zakres energii (4), sektor energii
skata (55), nakaz konfiskaty (26) Empfangs|besttigung (255) Bestti- (3), polityka energetyczna (2)
Einzugs|gebiete (90) Einzugsgebiet, gung fr den Empfang: potwierdzenie Energie|charta (80) Charta der Ener-
Gebiet des Einzuges: dorzecze (56), ob- odbioru (102) gie: karta energetyczna (76)
szar dorzeczy (6) Empfangs|schein (3) Schein ber den Energie|dienstleistungen (137) Ener-
Einzugs|gebiet (87) Gebiet des Ein- Empfang: potwierdzenie odbioru (2) giedienstleistung, Dienstleistung der
zuges: obszar zlewiska (14), zlewisko Empfangs|staat (1) Saat des Emp- Energie: usuga energetyczna (112)
rzeki (4), dorzecze wymagane (3), do- fangs: panstwo przyjmujace (1) Energie|effizienz (529) Effizienz der
rzecze rzeki (2), strefa przyciagania
(2) End|bestimmung (38) Bestimmung Energie: efektywnosc energetyczna
Ei|produkte (88) Eiprodukt, Produkt am Ende: przeznaczenie (14), osta- (270), wydajnosc energetyczna (51),
mit Ei: produkt jajeczny (43), produkt z teczne przeznaczenie (4), koncowe racjonalizacja zuzycia energii (23),
jaj (13), przetwr jajeczny (4) przeznaczenie (3), ostatecznego miejsca efektywne wykorzystanie energii (13),
Eisen|bahn (149) idiom: transport ko- przeznaczenie (2), miejsce przeznacze- sprawnosc energetyczna (11), energo-
lejowy (8), kolejowy transport (2) nia (1), ostateczne miejsce przeznacze- oszczednosc (10), racjonalne wykorzy-
Eisen|sulfat (3) Sulfat des Eisens: siar- nia (1) stanie energii (9), wydajnosc energii (6)
czan zelaza (1) End|erzeugnis (92) Erzeugnis am En- Energie|erzeugung (108) Erzeugung
Ei|zellen (346) Eizelle, Zelle als Ei: kode: produkt koncowy (30), produkt go- der Energie: produkcja energii (39),
mrka jajowa (258) towy (19), gotowy produkt (12), kon- wytwarzanie energii (26), wytworzenie
281
Energie|etikett Ernhrungs|empfehlungen
energii (2), generacja energii (1), moc ENP|-Partner (12) other: partner ob- Erb|fall (11) other: przypadek dziedzi-
produkcyjna (1), wytwarzanie energii jety EPS (4), partner EPS (2), partner czenia (2)
elektrycznej (1) europejskiej polityki sasiedztwa
(2) Erb|stellung (1) Stellung des Erben:
Energie|etikett (2) Etikett der Energie: ENP|-Partnern (13) ENP-Partner, status spadkobiercy (1)
etykieta efektywnosci energetycznej (1) other: partner objety EPS (10) Erdgas|leitung (7) Leitung fr Erd-
Energie|gesellschaften (1) Energie- Entnahme|druck (1) Druck der Ent- gas: gazociag
(5)
gesellschaft, Gesellschaft der Energie: nahme: cisnienie (1) Erdgas|produzenten (1) Erdgaspro-
spka energetyczna (1) Entschdigungs|systems (5) Ent- duzent, Produzent des Erdgases: pro-
Energie|mrkten (10) Energiemarkt, schdigungssystem, System fr die ducent gazu (1)
Markt der Energie: rynek energii (6), Entschdigung: system rekompen- Erfahrungs|austausch (214) Aus-
rynek energetyczny (2), sektor ener- sat (4) tausch der Erfahrungen: wymiana
gii (1) Entscheidungs|entwrfe (7) Ent- doswiadczen (143), wymiana doswiad-
Energie|netze (89) Energienetz, Netz scheidungsentwurf, Entwurf der Ent- czenia (3)
der Energie: siec energetyczna (71), scheidung: projekt decyzji (7) Erfassungs|bereich (79) Bereich der
siec energii (1) Entscheidungs|entwurf (199) Ent- Erfassung: zakres badan (4), zakres
wurf der Entscheidung: projekt decyzji ewidencji (4), zakres badania (3), zakres
Energie|nutzung (93) Nutzung der
(178), projekt postanowienia (1) opisywany (1)
Energie: wykorzystanie energii (25),
Entscheidungs|findung (202) Fin- Erfassungs|verfahren (1) Verfahren
zuzycie energii (22), wykorzystywanie
dung der Entscheidung: podejmowanie zur Erfassung: procedura wpisywa-
energii (5), efektywnosc energetyczna
decyzji (70), podjecie decyzji (25), pro- nia (1)
(2), korzystanie z energii (2), uzytkowa-
ces podejmowania decyzji (8), proces Erfolgs|faktoren (9) Erfolgsfaktor,
nie energii (2)
decyzyjny (2) Faktor fr den Erfolg: czynnik suk-
Energie|pflanze (1) other: roslina ener- Entscheidungs|gremium (2) Gremi- cesu (3)
getyczna (1) um zur Entscheidung: organ decy- Erfolgs|indikator (1) Indikator des
Energie|pflanzen (154) Energiepflan- zyjny (2) Erfolgs: wskaznik wyniku (1)
ze, Pflanze als Energie: roslina energe- Entscheidungs|hilfen (3) Entschei- Erfolgs|prmien (2) Erfolgsprmie,
tyczna (88) dungshilfe, Hilfe bei der Entschei- Prmie fr den Erfolg: premia za wy-
Energie|politik (93) Politik der Ener- dung: wsparcie w podejmowaniu decy- niki (2)
gie: polityka energetyczna (74), strate- zji (1) Erfllungs|status (1) Status der Erfl-
gia energetyczna (1) Entscheidungs|trger (143) Trger lung: status zgodnosci (1)
Energie|preisen (3) Energiepreis, der Entscheidung: decydent (76), organ Ergnzungs|-Norm (4) Norm der Er-
Preis der Energie: cena energii (3) decyzyjny (1) gnzung: norma uzupeniajaca (4)
Energie|preis (3) Preis der Energie: Entscheidungs|verfahren (101) Ver- Ergnzungs|prmie (4) Prmie als
cena energii (3) fahren bei der Entscheidung: podej- Ergnzung: patnosc dodatkowa (4)
Energie|quellen (401) Energiequel- mowanie decyzji (33), procedura decy- Ergebnis|bericht (2) Bericht ber das
le, Quelle der Energie: zrdo ener- zyjna (17), proces decyzyjny (4), proce- Ergebnis: sprawozdanie z wynikw (1)
gii (267) dura podejmowania decyzji (3) Ergebnis|orientierung (1) Orientie-
Energie|ressourcen (7) Energieres- Entsprechungs|tabelle (448) Tabel- rung am Ergebnis: orientacja na wy-
source, Ressource der Energie: zasb le der Entsprechungen: tabela korela- niki (1)
energetyczny (2), zrdo energii (1) cji (294) Ergebnis|rechnung (85) Rechnung
Energie|sektor (87) Sektor der Ener- Entwicklungs|arbeit (3) Arbeit an des Ergebnisses: rachunek zyskw
gie: sektor energetyczny (44), sektor der Entwicklung: praca na rzecz roz- (50), rachunek dochodw (7), rachu-
energii (5), sektor energetyki (3), dzie- woju (1) nek wyniku (7), deklaracja dochodw i
dzina energii (1), przemys energe- Entwicklungs|hilfe (282) Hilfe fr die wydatkw (4), rachunek wynikw (1),
tyczny (1) Entwicklung: pomoc rozwojowa (72) wynik ekonomiczny (1), wynik finan-
Energie|system (5) System fr die Entwicklungs|lndern (669) Ent- sowy (1)
Energie: system energetyczny (3) wicklungsland, Land in der Entwick- Erhaltungs|manahmen (113) Er-
lung: panstwo roziwijajace sie (60), haltungsmanahme, Manahme zur
Energie|trger (252) Trger der Ener-
kraj roziwijajacy
sie (2) Erhaltung: srodek ochronny (41), sro-
gie: zrdo energii (111)
Entwicklungs|prozess (33) Prozess dek ochrony (39), dziaanie ochronne
Energie|verbrauch (185) Verbrauch der Entwicklung: proces rozwoju (23), (3), srodek suzacy
ochronie (1), zacho-
der Energie: zuzycie energii (117), wy- proces rozwojowy (1) wawczy srodek (1)
korzystanie energii (4), zuzycie energii Entwicklungs|strungen (2) Ent- Erhaltungs|strategie (1) Strategie fr
elektrycznej (3), zuzycie energetyczne wicklungsstrung, Strung der Ent- die Erhaltung: strategia utrzymania (1)
(2), zuzywanie energii (2) wicklung: zaburzenie (1) Ermigungs|regelungen (2) Erm-
Energie|verbrauchs (89) Energiever- Entwicklungs|strategien (99) Ent- igungsregelung, Regelung zur Erm-
brauch, Verbrauch der Energie: zuzy- wicklungsstrategie, Strategie zur Ent- igung: taryfa ulgowa (2)
cie energii (59), wykorzystanie energii wicklung: strategia rozwoju (75), strate- Ermittlungs|verfahrens (18) Ermitt-
(5), konsumpcja energii (2) gia na rzecz rozwoju (8), strategia roz- lungsverfahren, Verfahren zur Ermitt-
Energie|versorgung (201) Versor- wojowa (3), rozwojowa strategia (1) lung: postepowanie przygotowawcze
gung bei der Energie: dostawa energii Enzym|zubereitung (167) Zuberei- (5), postepowanie sledczego (1), proce-
(71), zaopatrzenie w energie (34), podaz tung des Enzyms: preparat enzyma- dura wyjasniajaca
(1)
energii (4), dostawa energetyczna (3) tyczny (126), enzymatyczny prepa- Ermittlungs|zeiten (1) Ermittlungs-
Eng|psse (89) Engpass, idiom: waskie rat (5) zeit, Zeit der Ermittlungen: czas do-
gardo (17), niedobr (9), ograniczenie EQUAL|-Runde (1) EQUAL-Rund, chodzenia (1)
przesyowe (5) other: etap EQUAL (1) Ernhrungs|empfehlungen (2) Er-
ENISA|-Sekretariats (4) ENISA- ERASMUS|-Aktivitten (1) nhrungsempfehlung, Empfehlung
Sekretariat, other: sekretariat ERASMUS-Aktivitt, other: program zur Ernhrung: zalecenie diete-
ENISA (4) Erasmus (1) tyczne (2)
282
Ernhrungs|krisen Erzeugnis|menge
Ernhrungs|krisen (4) Ernhrungs- Erst|auslegung (1) erste Auslegung: dziaalnosc gospodarcza (8), praca za-
krise, Krise der Ernhrung: kryzys pierwotny projekt (1) robkowa (3), praca zawodowa (3)
zywnosciowy (4) Erst|ausstattung (92) erste Ausstat- Erwerbs|zweck (115) Zweck fr den
Ernhrungs|sicherheit (101) Sicher- tung: nowy zakup (21), poczatkowa
do- Erwerb: cel zarobkowy (7), osiagni e-
heit der Ernhrung: bezpieczenstwo stawa (8), zakup nowego wyposazenia cie zysku (3), cel dochodowy (2), przy-
zywnosciowe (60), bezpieczenstwo (5), zakup nowych mebli (5), nowa do- noszenie zysku (2), dziaalnosc docho-
zywnosci (25), zywnosciowe bezpie- stawa (4), pierwsza dostawa (4), zakup dowa (1)
czenstwo (1) wyposazenia (4) Erzeuger|beihilfe (92) Beihilfe fr Er-
Erneuerungs|arbeiten (6) Erneue- Erst|beklagten (4) Erstbeklagte, erste zeuger: pomoc produkcyjna (71), po-
rungsarbeit, Arbeit an der Erneue- Beklagte: pierwszy pozwany (1) moc dla producentw (4), pomoc dla
rung: praca odnowienia (1) Erst|bezugs (3) Erstbezug, erste Be- produkcji (3), pomoc do produkcji (1),
Ernte|platz (2) Platz fr die Ernte: zug: pierwsze zasiedlenie (2) pomoc na produkcje (1)
podoze zbiorw (1) Erst|helfer (6) erser Helfer: pierwsza Erzeuger|codes (1) Erzeugercode,
Ernte|zeiten (2) Erntezeit, Zeit der pomoc (2) Code des Erzeugers: numer odrznia-
Ernte: okres zbiorw (2) Erst|inbetriebnahme (2) erste Inbe- jacy
producenta (1)
Ersatz|beschaffung (136) Beschaf- triebnahme: dopuszczenie do ruchu (1) Erzeuger|gemeinschaften (390) Er-
fung als Ersatz: wymiana (86) Erst|platzierung (3) erste Platzierung: zeugergemeinschaft, Gemeinschaft
Ersatz|genehmigungen (2) Ersatzge- oferta poczatkowa
(1) der Erzeuger: grupa producentw (258)
nehmigung, Genehmigung als Ersatz: Erst|tests (2) Ersttest, erste Test: Erzeuger|gruppierungen (101) Er-
pozwolenie zastepcze (1) wstepne badanie (2) zeugergruppierung, Gruppierung der
Ersatz|lsung (2) Lsung als Ersatz: Erst|zulassung (77) erste Zulassung: Erzeuger: grupa producentw (50), or-
rozwiazanie
zastepcze (1) pierwsze zezwolenie (15), pierwsze za- ganizacja producentw (29)
Ersatz|teile (180) Ersatzteil, Teil als twierdzenie (7), pierwsza rejestracja (5), Erzeuger|landes (2) Erzeugerland,
Ersatz: czesc zamienna (86), czesc za- oryginalne zezwolenie (3), pierwotne Land des Erzeugers: kraj producenta
pasowa (63) dopuszczenie (1), pierwotne zezwole- (1), panstwo produkujace
(1)
Ersatz|zertifikaten (2) Ersatzzertifi- nie (1) Erzeuger|organisationen (1307) Er-
kat, Zertifikat als Ersatz: wymienny Ertrags|steigerungen (2) Ertrags- zeugerorganisation, Organisation der
przydzia (2) steigerung, Steigerung der Ertrge: Erzeuger: organizacja producentw
Ersatz|zeugnisses (3) Ersatzzeugnis, wzrost przychodw (2) (1122), grupa producentw (16), or-
other: swiadectwo zastepcze (3) ganizacja producencka (11), agencja
Erwachsenen|bildung (102) Bildung
Erscheinungs|formen (31) Erschei- der Erwachsenen: ksztacenie doro-
organizacji producentw (1), organi-
nungsform, Form der Erscheinung: zacja handlowa (1), samoorganizacja
sych (63), dziedzina ksztacenia doro-
forma (15) producentw (1)
sych (2), edukacja dorosych (2), na-
Erstattungs|bescheinigungen (188) uczanie dorosych (2), szkolnictwo dla
Erzeuger|organisation (817) Organi-
Erstattungsbescheinigung, Bescheini- sation der Erzeuger: organizacja pro-
dorosych (2)
gung ber die Erstattung: swiadectwo ducentw (701), organizacja produ-
refundacji (128), zaswiadczenie o refun-
Erwachsenen|leben (8) Leben als Er- cencka (8)
wachsener: zycie dorose (1)
dacji (11) Erzeuger|preise (168) Erzeugerpreis,
Erstattungs|bescheinigung (160) Be- Erwgungs|grnde (148) Erw- Preis fr den Erzeuger: cena produ-
scheinigung ber die Erstattung: swia- gungsgrund, Grund fr die Erw- centa (129), cena producentw (12),
dectwo refundacji (98), zaswiadczenie o gung: motyw (90) cena produkcji (11), cena produk-
refundacji (8) Erwgungs|grnden (292) Erw- cyjna (3)
Erstattungs|betrge (256) Erstat- gungsgrund, Grund fr die Erw- Erzeuger|preisen (4) Erzeugerpreis,
tungsbetrag, Betrag der Erstattung: gung: motyw (186) Preis fr den Erzeuger: cena producen-
refundacja (43), stawka refundacji (41), Erwgungs|grund (1371) Grund der tw (2), cena producenta (1), cena pro-
kwota zwrotu (39), kwota refundacji Erwgung: motyw (1044) dukcji (1)
(28), refundacja wywozowa (3), wy- Erwgungs|grunds (18) Erwgungs- Erzeuger|vereinigung (22) Vereini-
pata refundacji (2) grund, Grund der Erwgung: mo- gung der Erzeuger: grupa producentw
Erstattungs|betrag (363) Betrag der tyw (17) (11), stowarzyszenie producentw (8),
Erstattung: refundacja (99), kwota re- Erweiterungs|protokolle (1) Erwei- organizacja producentw (1), zwiazek
fundacji (91), wysokosc refundacji (40), terungsprotokoll, Protokoll ber die organizacji producentw (1)
stawka refundacji (17) Erweiterung: protok rozszerzenia (1) Erzeugnis|gruppe (245) Gruppe der
Erstattungs|betrags (220) Erstat- Erweiterungs|protokoll (18) Proto- Erzeugnisse: grupa wyrobw (101)
tungsbetrag, Betrag der Erstattung: koll ber die Erweiterung: protok Erzeugnis|gruppen (153) Erzeug-
kwota refundacji (26), wielkosc refun- rozszerzenia (16), protok rozszerza- nisgruppe, Gruppe der Erzeugnisse:
dacji (2), wysokosc kwot (1) jacy
(1) grupa produktw (85), grupa wyrobw
Erstattungs|hhe (3) Hhe der Erstat- Erweiterungs|systems (2) Erweite- (35), kategoria produktw (4)
tungen: poziom refundacji (1) rungssystem, System der Erweiterung: Erzeugnis|-Kategorien (1)
Erstattungs|mitteln (1) Erstattungs- system rozszerzen (1) Erzeugnis-Kategorie, Kategorie des
mittel, other: refundacja (1) Erweiterungs|verhandlungen (10) Erzeugnisses: kategoria produktw (1)
Erstattungs|stze (584) Erstattungs- Erweiterungsverhandlung, Verhand- Erzeugnis|kategorien (86) Erzeug-
satz, Satz fr die Erstattung: stawka re- lung ber die Erweiterung: negocjacje niskategorie, Kategorie des Erzeugnis-
fundacji (499) akcesyjna (5) ses: kategoria produktw (53), katego-
Erstattungs|satzes (218) Erstattungs- Erwerbs|leben (132) other: zycie za- ria produktu (9), kategoria wyrobw (2),
satz, Satz der Erstattung: stawka refun- wodowe (16), dziaalnosc zawodowa rodzaj produktw (1)
dacji (180), stopa refundacji (8), stawka (5), aktywnosc zawodowa (4) Erzeugnis|kette (1) Kette der Erzeug-
zwrotu (4) Erwerbs|ttigkeit (314) Ttigkeit zum nisse: ancuch dostaw produktw (1)
Erstattungs|satz (469) Satz fr die Er- Erwerb: praca (57), dziaalnosc zawo- Erzeugnis|menge (94) Menge des Er-
stattung: stawka refundacji (321) dowa (21), dziaalnosc zarobkowa (13), zeugnisses: ilosc produktw (33), ilosc
283
Erzeugnis|mengen Expatriierungs|zulagen
produktu (17), ilosc towarw (9), ilosc (3), srednia w UE (3), srednia dla UE Europa|huser (1) Europahaus, euro-
przetworw (2), ilosc towaru (1), ilosc (1), srednia we wsplnocie (1) pische Haus: dom europejski (1)
wyrobw (1), ilosc wyrobu (1) EU|-Ebene (648) Ebene der EU: po- Europa|rates (154) Europarat, euro-
Erzeugnis|mengen (173) Erzeugnis- ziom europejski (28), poziom unijny pische Rat: rada Europy (144)
menge, Menge des Erzeugnisses: ilosc (25), szczebel unijny (21), poziom unii Europa|rat (229) europische Rat:
produktw (104), ilosc produktu (6), (10), szczebel wsplnotowy (10), po- rada Europy (194)
ilosc wyprodukowana (2) ziom wsplnotowy (8), szczebel unii Europa|rats (187) Europarat, euro-
Erzeugungs|anlagen (27) Erzeu- (7), szczebel europejski (6) pische Rat: rada Europy (153), rada
gungsanlage, Anlage zur Erzeugung: EU|-Erweiterung (101) Erweiterung europejska (2)
instalacja wytwarzajaca (5), instalacja der EU: rozszerzenie UE (56), rozsze- Euro|-Zone (118) other: obszar
produkcyjna (1), obiekt wytwarzania (1) rzenie unii (8), rozszerzenie unii euro- EUR (2)
Erzeugungs|beihilfe (149) Beihilfe pejskiej (3), poszerzenie UE (2), rozsze- EU|-Seeleuten (8) EU-Seemann, : ka-
zur Erzeugung: pomoc produkcyjna rzenie wsplnoty europejskiej (1) dra morska z UE (2), kadra morska w
(73), pomoc na produkcje (42), pomoc EU|-Hersteller (17) Hersteller in der UE (1)
w produkcji (5), pomoc do produkcji EU: producent unijny (2), producent EU|-Strategie (133) Strategie der EU:
(4), patnosc produkcyjna (2), pomoc w UE (2), producent wsplnotowy (2), unijna strategia (9), europejska strategia
dla produkcji (2), subsydium do produk- producent z UE (2), producent z unii (1) (5), strategia unii europejskiej (2), stra-
cji (2) EU|-Inspektionen (2) EU-Inspektion, tegia unijna (2), strategia wsplnoty (1)
Erzeugungs|gebiete (85) Erzeu- Inspektion der EU: inspekcja unijna (1) EU|-Untersttzung (30) Unterstt-
gungsgebiet, Gebiet der Erzeugung: EU|-Manahmen (100) EU- zung durch die EU: wsparcie UE (19),
obszar produkcji (31), obszar produk- Manahme, Manahme der EU: zaangazowanie UE (6)
cyjny (22), region produkcyjny (9), unijne dziaanie (6), dziaanie wspl- EU|-Verbrauchs (4) EU-Verbrauch,
region produkcji (4), strefa odowu (3), noty (2), polityka unijna (2), unijna Verbrauch in der EU: konsumpcja w
strefa produkcji (3), strefa poowowa polityka (2), polityka europejska (1) UE (4)
(2), strefa produkcyjna (2) EU|-Mittel (92) Mittel der EU: fundusz EU|-Vertrag (101) Vertrag mit der EU:
Erzeugungs|gebieten (91) Erzeu- wsplnotowy (10), fundusz unii (6), fi- traktat o unii europejskiej (30), traktat o
gungsgebiet, Gebiet der Erzeugung: nansowanie UE (5), srodek unijny (4), UE (12), traktat EU (1)
obszar produkcyjny (23), obszar pro- fundusz unijny (2) EU|-Vertrags (190) EU-Vertrag, Ver-
dukcji (21), region produkcyjny (10), EU|-Organe (122) EU-Organ, Organ trag der EU: traktat o unii europejskiej
region produkcji (5), podobszar produk- der EU: instytucja europejska (15), in- (35), traktat o UE (11), traktat unijny (1)
cji (1), strefa produkcji (1) stytucja unii (6), instytucja unijna (5), EU|-Vorschlag (2) Vorschlag der EU:
Erzeugungs|gebiet (115) Gebiet der instytucja wsplnotowa (1) propozycja UE (1)
Erzeugung: obszar produkcji (33), re- EU|-Organen (71) EU-Organ, Organ EU|-Ziele (15) EU-Ziel, Ziel der EU:
gion produkcji (13), obszar produkcyjny der EU: instytucja europejska (12), in- cel unii (1)
(12), strefa produkcji (8), strefa produk- stytucja unii (4), instytucja unijna (4) Evaluierungs|bericht (104) Bericht
cyjna (8), region produkcyjny (4), geo- EU|-Politik (224) Politik der EU: poli- ber die Evaluierung: sprawozdanie
graficzny obszar produkcji (1) tyka unijna (8), unijna polityka (8), po- z oceny (38), sprawozdanie oceniajace
Erzeugungs|meldung (13) Meldung lityka europejska (6), polityka unii (6) (25), raport oceniajacy
(3), ocena spra-
ber die Erzeugung: deklaracja pro- EU|-Programmen (88) EU- wozdania (1), sprawozdanie podsumo-
dukcji (7), deklaracja produkcyjna (1), Programm, Programm der EU: unia wujace
(1)
deklaracja wyprodukowana (1) europejska (4), program unijny (3), EVR|-Projekt (2) other: projekt
Erzeugungs|orts (4) Erzeugungsort, program wsplnotowy (1), program EPU (2)
Ort der Erzeugung: miejsce produkcji wsplnoty (1) EWR|-Beilage (795) other: porozu-
(2), zakad produkcyjny (2) Euratom|-Vertrags (116) Euratom- mienie (12)
Erzeugungs|struktur (3) Struktur fr Vertrag, Vertrag der Euratom: traktat Exekutiv|agenturen (84) Exekutiv-
die Erzeugung: struktura produkcji (3) Euroatom (1) agentur, exekutive Agentur: agencja
Erzeugungs|verpflichtung (1) Ver- EU|-Raum (5) Raum der EU: europej- wykonawcza (73)
pflichtung zur Erzeugung: obowiazek ska przestrzen (1) Exekutiv|agentur (207) exekutive
produkowania (1) EU|-Recht (77) Recht der EU: prawa Agentur: agencja wykonawcza (182)
ESF|-Bereich (1) other: obszar EFS (1) UE (11), prawo wsplnotowe (5), pra- Exekutiv|ausschusses (147) Exekuti-
Essens|kosten (1) Kosten fr das Es- wodawstwo unii (5), przepis wspl- vausschuss, exekutive Ausschuss: ko-
sen: koszt podawanej zywnosci (1) notowy (2), prawo unii (1), prawo mitet wykonawczy (119)
ESZB|-Satzung (6) other: statut unijne (1) Exekutiv|ausschuss (162) exekutive
ESBC (6) EU|-Regelungen (6) EU-Regelung, Ausschuss: komitet wykonawczy (131),
Etappen|ziel (1) Ziel fr die Etappe: Regelung der EU: unijna zasada (1), rada wykonawcza (4)
cel posredni (1) unijny przepis (1) Exekutiv|beamte (2) Beamte der Exe-
Ether|extrakt (1) etherische Extrakt: Euro|-Aufwertung (1) Aufwertung kutive: funkcjonariusz organw (1),
ekstrakt eteryczny (1) des Euro: umocnienie euro (1) urzednik wykonawczy (1)
Ethyl|alkohol (91) other: alkohol ety- Euro|-Mnzen (169) Euro-Mnze, Exekutiv|direktor (217) exekutive Di-
lowy (79) Mnze des Euro: moneta EUR (4) rektor: dyrektor wykonawczy (95), dy-
ETI|-Einkommens (1) ETI- Euro|mnzen (2) Euromnze, Mnze rektor zarzadzaj
acy
(91)
Einkommen, other: przychd EIT (1) des Euro: euro (1) Exekutiv|direktors (100) Exekutiv-
EU|-Brger (170) Brger der EU: Europa|-Abkommen (577) europi- direktor, other: dyrektor zarzadzaj
acy

obywatel europejski (9), obywatel unii sche Abkommen: ukad europejski (62), dyrektor wykonawczy (34)
(8), obywatel Europy (4), obywatel (518), umowa europejska (1) Exklusiv|rechten (1) Exklusivrecht,
wsplnoty (3) Europa|-Abkommens (189) Europa- exklusive Recht: prawo wyacznosci
(1)
EU|-Durchschnitt (37) Durchschnitt Abkommen, europische Abkommen: Expatriierungs|zulagen (85) Expa-
der EU: srednia UE (13), srednia unijna ukad europejski (151) triierungszulage, Zulage wegen der
284
Experten|wissen Fang|ttigkeit
Expatriierung: dodatek za rozak e z personel (1), wyspecjalizowany perso- Fang|bescheinigungen (2) Fangbe-
krajem (22), dodatek przesiedlenczy (6) nel (1) scheinigung, Bescheinigung ber den
Experten|wissen (278) Wissen des Ex- Fach|wissen (351) fachliche Wissen: Fang: swiadectwo poowu (2)
perten: wiedza specjalistyczna (150), wiedza specjalistyczna (63), wiedza Fang|beschrnkungen (247) Fangbe-
wiedza fachowa (14), opinia ekspertw fachowa (52), specjalistyczna wiedza schrnkung, Beschrnkung der Fn-
(2), opinia specjalistyczna (2), skorzy- (11), fachowa wiedza (9), wiedza tech- ge: ograniczenie poowowe (173)
stanie z ekspertyzy (2), wiedza eksper- niczna (7) Fang|dokumente (10) Fangdoku-
tw (2) FA|-Herstellers (1) FA-Hersteller, ment, Dokument ber den Fang: do-
Explosiv|stoffe (295) Explosiv- other: producent FA (1) kumentacja pooww (9), dokumentacja
stoff, explosive Stoff: materia wybu- Fhr|dienste (3) Fhrdienst, other: poowowa (1)
chowy (265) usuga promowa (2) Fang|erlaubnis (161) Erlaubnis zum
Explosiv|stoffen (103) Explosivstoff, Fahr|gste (190) Fahrgast, Gast beim Fang: zezwolenie poowowe (125), ze-
explosive Stoff: materia wybuchowy Fahren: pasazer (128) zwolenie na pow (7), zezwolenie na
(22), substancja wybuchowa (1) Fahr|plan (129) Plan des Fahrens: poowy (6), pozwolenie poowowe (2)
Export|konsortien (1) Exportkon- mapa drogowa (37), rozkad jazdy (8), Fang|erlaubnisse (102) Fangerlaub-
sortium, other: konsorcjum ekspor- nis, Erlaubnis zum Fang: zezwole-
rozkad rejsw (3), harmonogram kur-
towe (1) sw (1) nie poowowe (76), zezwolenie na po-
Export|kredite (69) Exportkredit, owy (2)
Kredit fr den Export: kredyt ekspor- Fahr|preise (7) Fahrpreis, Preis des Fang|gerte (166) Fanggert, Gert
Fahrens: cena biletw (1)
towy (61), kredyt wywozowy (2) fr den Fang: narzedzie poowowe
Export|nummer (1) other: numer eks- Fahr|rder (147) Fahrrad, idiom: ro- (70), sprzet poowowy (14), narzedzie
portowy (1) wer (127) poowu (4), sprzet bierny (3), sprzet do
Export|verkufe (114) Exportver- Fahr|rdern (131) Fahrrad, idiom: ro- pooww (3), narzedzie rybackie (2)
kauf, other: sprzedaz na wywz (28), wer (121) Fang|gerten (101) Fanggert, Gert
sprzedaz eksportowa (25), sprzedaz wy- Fahrzeug|abfllen (1) Fahrzeugab- zum Fangen: narzedzie poowowe (48),
wozowa (4), transakcja wywozowa (4), fall, Abflle aus Fahrzeugen: odpad z sprzet poowowy (9), urzadzenie
do po-
wywozowa sprzedaz (1) pojazdw (1) owu (1), urzadzenie
poowowe (1)
Export|versicherung (1) Versiche- Fahrzeug|fhrern (3) Fahrzeugfh- Fang|gert (141) Gert fr den Fang:
rung des Exports: ubezpieczenie kredy- rer, Fhrer des Fahrzeuges: kie- narzedzie poowowe (60), sprzet poo-
tw eksportowych (1) rowca (3) wowy (5), narzedzie poowu (4), narze-
Expositions|bewertungen (1) Expo- Fahrzeug|ladungen (2) Fahrzeugla- dzie rybackie (1), sprzet rybacki (1)
sitionsbewertung, Bewertung der Ex- dung, Ladung auf dem Fahrzeug: a- Fang|lizenzen (96) Fanglizenz, Lizenz
position: ocena narazenia (1) dunek samochodowy (2) zum Fangen: licencja poowowa (72),
EZB|-Rates (86) EZB-Rat, other: rada Fahrzeug|merkmale (3) Fahrzeug- licencja na poowy (2)
prezesw EBC (13), rada prezesw eu- merkmal, Merkmal des Fahrzeugs: Fang|mengen (109) Fangmenge,
ropejskiego banku Centralnego (4) charakterystyka pojazdw (1), charak- Menge der Fnge: pow (42), po-
EZB|-Rat (269) other: rada prezesw terystyka pojazdu (1), parametr pojaz- ziom pooww (10), ilosc zowiona (9),
EBC (71), rada prezesw europejskiego dw (1) wielkosc pooww (5), ilosc poowowa
banku centralnego (1) Fahrzeug|palette (1) Palette der Fahr- (3), limit poowowy (3), adunek ryb
Fabrik|schiffe (111) Fabrikschiff, zeuge: asortyment pojazdw silniko- (2), zowiona ilosc (2)
Schiff als Fabrik: statek przetwrnia wych (1) Fang|methode (23) Methode des
(79), statek przetwrczy (1) Fahrzeug|preises (2) Fahrzeugpreis, Fangs: metoda pooww (13), metoda
Fabrik|schiffen (100) Fabrikschiff, Preis des Fahrzeuges: cena pojazdu (1), poowowa (4), metoda apania (1), me-
Schiff als Fabrik: statek przetwrnia cena samochodu (1) toda poowu (1)
(68), statek-przetwrnia (11), statek do Fahrzeug|typen (186) Fahrzeugtyp, Fang|methoden (68) Fangmethode,
przetwrni (1), statek przetwrczy (1) Typus des Fahrzeuges: typ pojazdw Methode des Fangens: metoda odowu
Fabrik|schiffes (3) Fabrikschiff, (98), typ pojazdu (24), homologacja (21), metoda poowu (10), metoda po-
Schiff als Fabrik: statek przetwrnia (3) typu (6), rodzaj pojazdw (5), typ samo- owowa (7), metoda prowadzenia poo-
Fach|gruppe (347) fachliche Gruppe: chodw (4), model pojazdw (2) ww (1), technika poowowa (1), tech-
sekcja specjalistyczna (34), grupa eks- nika pooww (1)
Fahrzeug|typ (376) Typ des Fahrzeu-
pertw (5) ges: typ pojazdu (209) Fang|mglichkeiten (1159) Fang-
Fach|kenntnisse (151) Fachkenntnis, mglichkeit, Mglichkeit des Fangens:
fachliche Kenntnis: wiedza specjali- Fall|nummer (333) Nummer des Fal- mozliwosc poowowa (407), mozliwosc
styczna (20), wiedza fachowa (17), kwa- les: numer spraw (333) pooww (14), mozliwosc dokonania
lifikacja techniczna (6), wiedza eks- FAME|-Norm (1) other: norma pooww (4), mozliwosc poowu (4)
percka (3), wiedza techniczna (3) FAME (1) Fang|orten (2) Fangort, Ort des
Fach|kompetenzen (3) Fachkompe- Familien|mitglieder (87) Familien- Fangs: miejsce zowienia (2)
tenz, fachliche Kompetenz: fachowa mitglied, Mitglied der Familie: czonek Fang|quote (109) Quote fr den Fang:
wiedza (1), wiedza fachowa (1) rodziny (33), czonek rodzin (9) kwota poowowa (101)
Fach|leute (128) Leute vom Fach: eks- Familien|tradition (1) Tradition der Fang|ttigkeiten (228) Fangttigkeit,
pert (35), specjalista (23), fachowiec Familie: tradycja rodzinna (1) Ttigkeit des Fangens: dziaalnosc po-
(6), ekspert techniczny (3), ekspert za- Familien|unternehmen (13) Unter- owowa (119), dziaanie poowowe (15),
wodowy (1) nehmen der Familie: przedsiebiorstwo dziaalnosc rybacka (4), dokonywanie
Fach|leuten (116) Fachleute, Leute rodzinne (9), biznes rodzinny (1), firma pooww (2), prowadzenie pooww
vom Fach: ekspert (33), specjalista (28), rodzinna (1) (2), operacja poowowa (1)
fachowiec (2), profesjonalista (2), wy- Familien|zulagen (152) Familienzu- Fang|ttigkeit (199) Ttigkeit des Fan-
kwalifikowany ekspert (1) lage, Zulage fr Familien: dodatek gens: dziaalnosc poowowa (48), pro-
Fach|personals (9) Fachpersonal, rodzinny (89), zasiek rodzinny (17), wadzenie pooww (5), dziaanie poo-
fachliche Personal: specjalistyczny swiadczenie rodzinne (2) wowe (3)
285
Fang|verbot Finanzierungs|beschluss
Fang|verbot (116) Verbot des Fan- Fertig|erzeugnisse (96) Fertigerzeug- Finanz|beitrag (176) finanzielle Bei-
gens: zakaz pooww (103), zakazanie nis, fertige Erzeugnis: produkt gotowy trag: wkad finansowy (74), rekompen-
pooww (1) (29), wyrb gotowy (17), produkt fi- sata finansowa (9), udzia finansowy (8),
Farb|bildner (90) other: barwnik (1) nalny (15), gotowy produkt (13), pro- finansowy wkad (7), finansowy udzia
Farb|fotografien (18) Farbfotografie, dukt koncowy (3), gotowy wyrb (1), (3), wsparcie finansowe (3), pomoc fi-
farbige Fotografie: kolorowa fotogra- wyrb koncowy (1) nansowa (2)
fia (16) Fertig|lsungen (1) Fertiglsung, fer- Finanz|beitrags (93) Finanzbeitrag,
Farb|lsungen (1) Farblsung, farbi- tige Lsung: gotowe rozwiazanie
(1) finanzielle Beitrag: wkad finansowy
ge Lsung: roztwr koloryzujacy (1) Fertig|packungen (182) Fertig- (29), rekompensata finansowa (22),
Farb|skala (1) Skala der Farben: skala packung, fertige Packung: opakowanie udzia finansowy (9), finansowanie (1),
barw (1) jednostkowe (100) finansowy wkad (1), pomoc finan-
Farb|stoffe (190) Farbstoff, other: Fertig|produkte (7) Fertigprodukt, sowa (1)
substancja barwiaca (14), srodek bar- fertige Produkt: produkt gotowy (4), Finanz|bericht (29) finanzielle Be-
wiacy
(1) gotowy produkt (2), wyrb koncowy (1) richt: sprawozdanie finansowe (22), ra-
Faser|flachs (109) faserige Flachs: Fertigungs|kosten (98) Kosten der port finansowy (1)
len wknisty (6), wkno lniane (3), Fertigung: koszt wytworzenia (6), koszt Finanz|beschlsse (2) Finanzbe-
len uprawiany na wkna (2), kono- produkcji (5) schluss, finanzielle Beschluss: decyzja
pie na wkno (1), len uprawiany na Fertigungs|prozesses (6) Fertigungs- finansowa (1)
wkno (1) prozess, Prozess der Fertigung: proces Finanz|bestimmungen (105) Finanz-
Faser|pflanzen (150) Faserpflanze, produkcyjny (4) bestimmung, finanzielle Bestimmung:
faserige Pflanze: roslina wknista (10) Fertigungs|sttte (1) Sttte der Ferti- przepis finansowy (53), postanowienie
Faser|qualitten (1) Faserqualitt, gung: zakad produkcyjny (1) finansowe (14), zasada finansowa (7),
Qualitt der Faser: jakosc wkna (1) Fest|preis (8) feste Preis: staa cena (4), ustalenie finansowe (6), wymg finan-
Faser|technologie (2) Technologie der cena staa (1) sowy (1)
Fasern: technologia wkien (1) Fett|gehalt (176) Gehalt an Fett: za- Finanz|bogen (77) finanzielle Bogen:
Fax|nummer (110) Nummer fr das wartosc tuszczu (119) sprawozdanie finansowe (25), ocena
Fax: numer faksu (4) Fett|gewebe (147) Gewebe aus Fett: skutkw finansowych (8), finansowa re-
Fehl|entscheidungen (6) Fehlent- tuszcz (27), tkanka tuszczowa (3) gulacja (6), zestawienie finansowe (3),
scheidung, other: bedna decyzja (2), Fettleibigkeits|raten (1) Fettleibig- wyliczenie finansowe (1)
za decyzja (1) keitsrate, Rate der Fettleibigkeit: Finanz|dienstleister (3) finanzielle
Fehler|behebung (16) Behebung von wskaznik otyosci (1) Dienstleister: usuga finansowa (2), in-
Fehlern: usuwanie bedw (6), naprawa Feuer|stein (119) idiom: zapalniczka stytucja finansowa (1)
usterek (1) (13), krzemien (7)
Finanz|dokumenten (2) Finanzdoku-
Fehler|spanne (1) Spanne der Fehler: Feuer|waffen (119) Feuerwaffe, ment, finanzielle Dokument: dokument
margines bedu (1) other: bron palna (53), bron pauto-
finansowy (1), finansowy dokument (1)
Fein|abstimmung (16) feine Abstim- matyczna (1), sztuka broni palnej (1)
mung: dopracowanie (3), dostosowa- Feuer|zeuge (245) Feuerzeug, idiom: Finanz|ertrge (17) Finanzertrag, fi-
nanzielle Ertrag: przychd finansowy
nie (3) zapalniczka (189)
(14), dochd finansowy (2)
Fein|grie (117) feine Grie: kasza (7), Feuer|zeugen (95) Feuerzeug, idiom:
kaszka (2) zapalniczka (73) Finanz|gewerbes (1) Finanzgewer-
FE|-Investitionen (9) FE-Investition, Filial|netzes (2) Filialnetz, Netz der Fi- be, finanzielle Gewerbe: sektor finan-
other: inwestycja (3), inwestycja w ba- lialen: siec oddziaw (1) sowy (1)
dania i rozwj (1), inwestycja w badania Finanz|analyse (25) finanzielle Analy- Finanz|hilfe (1591) finanzielle Hilfe:
naukowe (1), inwestycja w badania na- se: analiza finansowa (9), badanie inwe- wkad finansowy (459), pomoc finan-
ukowe i rozwj (1) stycyjne (9), raport inwestycyjny (1) sowa (375), wsparcie finansowe (75),
Feld|anbau (4) Anbau auf dem Feld: Finanz|anlagen (102) Finanzanlage, udzia finansowy (40), finansowanie
uprawa polowa (1) finanzielle Anlage: aktywa finansowa (25), finansowy wkad (15)
Feld|besichtigungen (54) Feldbesich- (25), aktyw finansowy (22), finansowy Finanz|hilfen (703) Finanzhilfe, fi-
tigung, Besichtigung im Feld: inspek- skadnik (9), inwestycja finansowa (6), nanzielle Hilfe: dotacja (275), po-
cja (5), kontrola w terenie (1) finansowy majatek trway (3), aktyw moc finansowa (86), wsparcie finan-
Feld|gre (1) Gre der Felder: wiel- (2), aktyw finansowany (1), finansowy sowe (26), wkad finansowy (15), przy-
kosc pola (1) aktyw trway (1), finansowy skadnik znawanie dotacji (9)
Feld|vgel (1) Feldvogel, Vogel auf majatku
trwaego (1) Finanzierungs|abkommen (129)
dem Feld: gatunek ptakw krajobrazu Finanz|anreize (1) Finanzanreiz, fi- Abkommen ber die Finanzierung:
rolniczego (1) nanzielle Anreiz: zacheta finansowa (1) umowa finansowania (39), porozumie-
Ferien|zentren (1) Ferienzentrum, Finanz|aufwand (5) finanzielle Auf- nie finansowe (37), umowa finansowa
other: osrodek wakacyjny (1) wand: obciazenie finansowe (3), wyda- (19), porozumienie o finansowaniu (4),
Fern|absatz (117) other: sprzedaz na tek finansowy (1) umowa o finansowanie (3), finansowe
odlegosc (34) Finanz|ausgaben (11) Finanzausga- porozumienie (2)
Fernmelde|gebhren (91) Fernmel- be, Ausgabe der Finanzen: wydatek fi- Finanzierungs|aufwandes (5) Finan-
degebhr, Gebhren fr das Fernmel- nansowy (1) zierungsaufwand, Aufwand bei der Fi-
den: opata telekomunikacyjna (19) Finanz|ausschusses (211) Finanzaus- nanzierung: nakad finansowy (5)
Fern|schreiben (96) other: teleks (77) schuss, finanzielle Ausschuss: komitet Finanzierungs|beschlsse (109) Fi-
Fernseh|gerten (10) Fernsehgert, finansowy (18), komisja finansw (1), nanzierungsbeschluss, Beschluss zur
Gert zum Fernsehen: urzadzenie
tele- komitet ds. finansw (1) Finanzierung: decyzja finansowa (38),
wizji (3), odbiornik telewizji (2), telewi- Finanz|beitrge (137) Finanzbeitrag, decyzja finansowania (21)
zor (1) finanzielle Beitrag: wkad finansowy Finanzierungs|beschluss (77) Be-
Fern|strecken (1) Fernstrecke, other: (91), skadka finansowa (4), udzia fi- schluss zur Finanzierung: decyzja fi-
duga trasa (1) nansowy (3), finansowy wkad (2) nansowa (9), decyzja finansujaca
(1)
286
Finanzierungs|formen Fischerei|fahrzeug
Finanzierungs|formen (21) Finanzie- nansowa (222), jednostka finansowa (2), towa (7), polityka finansowa (6), po-
rungsform, Form der Finanzierung: posrednik finansowy (2), organy finan- lityka gospodarczo-finansowa (1), po-
forma finansowania (9), metoda fi- sowa (1) lityka pieniezna (1), polityka podat-
nansowania (2), zrdo finansowe (2), Finanz|institut (107) finanzielle Insti- kowa (1)
forma finansowa (1), forma interwen- tut: instytucja finansowa (88), przedsie- Finanz|protokolls (84) Finanzproto-
cji (1) biorstwo finansowe (1) koll, finanzielle Protokoll: protok fi-
Finanzierungs|instrumente (117) Finanz|instrumente (493) Finanzin- nansowy (80)
Finanzierungsinstrument, Instrument strument, finanzielle Instrument: in- Finanz|rahmen (486) finanzielle Rah-
der Finanzierung: instrument finan- strument finansowy (396) men: rama finansowa (231)
sowy (71), instrument finansowania Finanz|instrumenten (266) Finanz- Finanz|rahmens (217) Finanzrah-
(11), narzedzie finansowe (3), instru- instrument, finanzielle Instrument: in- men, finanzielle Rahmen: rama finan-
ment inzynierii finansowej (2), mecha- strument finansowy (205) sowa (134)
nizm finansowy (1), program finanso- Finanz|instrument (158) finanzi- Finanz|regelung (355) finanziel-
wania (1) elle Instrument: instrument finan- le Regelung: rozporzadzenie finan-
Finanzierungs|jahr (3) Jahr der Fi- sowy (117) sowe (215)
nanzierung: rok finansowania (1) Finanz|instruments (78) Finanzin- Finanz|sektor (80) finanzielle Sektor:
Finanzierungs|konzepte (3) Finan- strument, finanzielle Instrument: in- sektor finansowy (50), branza finan-
zierungskonzept, Konzept fr die Fi- strument finansowy (57) sowa (1)
nanzierung: metoda finansowania (1), Finanz|konglomerats (79) Finanz- Finanz|skandalen (2) Finanzskandal,
plan finansowania (1) konglomerat, finanzielle Konglome- finanzielle Skandal: skandal finan-
Finanzierungs|kosten (162) Kosten rat: konglomerat finansowy (69) sowy (2)
fr die Finanzierung: koszt finanso- Finanz|kontrolle (195) Kontrolle der Finanz|systems (128) Finanzsystem,
wania (29), obciazenie finansowe (23), Finanzen: kontrola finansowa (154), System der Finanzen: system finan-
koszt finansowy (21), wydatek finan- audyt finansowy (4), finansowa kon- sowy (103)
sowy (6), opata finansowa (3), finan- trola (3) Finanz|bersichten (1) Finanzber-
sowy koszt (2), koszt sfinansowania (2) Finanz|kontrolleur (156) Kontrol- sicht, finanzielle bersicht: tabela fi-
Finanzierungs|modelle (12) Finan- leur der Finanzen: kontroler finan- nansowa (1)
zierungsmodell, Modell der Finanzie- sowy (138) Finanz|umstze (1) Finanzumsatz, fi-
rung: model finansowania (8), system Finanz|kontrolleurs (88) Finanzkon- nanzielle Umsatz: transakcja finan-
finansowania (1) trolleur, Kontrolleur der Finanzen: sowa (1)
Finanzierungs|option (1) Option fr kontroler finansowy (74), kontroler fi-
Finanz|vermittlung (1) finanziel-
die Finanzierung: opcja finansowa- nansw (2)
le Vermittlung: posrednictwo finan-
nia (1) Finanz|kosten (148) Kosten der Fi-
sowe (1)
Finanzierungs|plan (89) Plan zur Fi- nanzen: opata finansowa (84), koszt
nanzierung: plan finansowania (41), finansowy (11), finansowy koszt (5), Finanz|verwaltung (227) Verwaltung
plan finansowy (36), program finanso- obciazenie finansowe (5), koszt bander Finanzen: zarzadzanie
finansami
wania (2), tabela finansowa (2), finan- kowy (2) (91), zarzadzanie
finansowe (46), admi-
sowy plan (1) Finanz|lage (328) finanzielle Lage: sy- nistracja podatkowa (7), zarzadzanie
bu-
Finanzierungs|plans (22) Finanzie- tuacja finansowa (180) dzetem (2), zarzadzanie
wydatkami (1)
rungsplan, Plan zur Finanzierung: Finanz|management (194) finanziel- Finanz|zuweisung (2) finanzielle Zu-
plan finansowania (8), plan finan- le Management: zarzadzanie
finansami weisung: przydzia finansowy (2)
sowy (7) (54), zarzadzanie
finansowe (23), finan- Firmen|bezeichnungen (1) Firmen-
Finanzierungs|quellen (140) Finan- sowe zarzadzanie
(2), zarzadzanie
fun- bezeichnung, Bezeichnung der Firma:
zierungsquelle, Quelle fr die Finan- duszami (2), zarzadzanie
funduszem (2) fabryczne przedsiebiorstwo (1)
zierung: zrdo finansowania (104), Finanz|mrkte (148) Finanzmarkt, Fisch|bestnde (458) Fischbestand,
zrdo finansowe (3), zrdo fundu- Markt der Finanzen: rynek finansowy Bestand der Fische: zasb rybny (305)
szy (2) (128), rynek kapitaowy (1) Fischerei|abkommen (310) Abkom-
Finanzierungs|ttigkeiten (32) Fi- Finanz|mrkten (138) Finanzmarkt, men ber die Fischerei: umowa poo-
nanzierungsttigkeit, Ttigkeit der finanzielle Markt: rynek finansowy wowa (35)
Finanzierung: dziaalnosc finansowa (125), finansowy rynek (1), rynek kapi- Fischerei|abkommens (117) Fische-
(17), operacja finansowa (2), dziaanie tau (1) reiabkommen, Abkommen ber die
finansowe (1) Finanz|ministerium (97) Ministerium Fischerei: umowa poowowa (11), po-
Finanzierungs|vereinbarung (107) der Finanzen: ministerstwo finansw rozumienie o poowach (2), porozumie-
Vereinbarung ber die Finanzierung: (66), ministerstwo opodatkowania (1), nie poowowe (1), umowa o rybow-
umowa finansowa (39), memorandum ministerstwo skarbu (1) stwie (1), umowa w dziedzinie rybow-
finansowe (12), porozumienie finan- Finanz|mittel (802) finanzielle Mittel: stwa (1)
sowe (7), umowa finansowania (7), srodek finansowy (234), zasb finan- Fischerei|erzeugnisse (1127) Fi-
umowa dotacji (3), uzgodnienie finansowy (57), srodek pieniezny (27) schereierzeugnis, Erzeugnis der Fi-
sowe (2), porozumienie o finansowa- Finanz|mitteln (305) Finanzmit- scherei: produkt rybowstwa (961),
niu (1) tel, finanzielle Mittel: srodek finan- produkt rybny (33), produkcja rybow-
Finanz|informationen (88) Finanzin- sowy (116) stwa (2)
formation, finanzielle Information: in- Finanz|planung (85) finanzielle Pla- Fischerei|erzeugnissen (723) Fi-
formacja finansowa (61), dane finan- nung: programowanie finansowe (34), schereierzeugnis, Erzeugnis der Fi-
sowe (2) planowanie finansowe (12), prognoza fischerei: produkt rybowstwa (650)
Finanz|institute (334) Finanzinstitut, nansowa (3), program finansowy (2), Fischerei|fahrzeugen (570) Fische-
finanzielle Institut: instytucja finan- perspektywa finansowa (1), preliminarz reifahrzeug, Fahrzeug fr die Fische-
sowa (245) budzetu (1) rei: statek rybacki (219)
Finanz|instituten (284) Finanzinsti- Finanz|politik (77) finanzielle Politik: Fischerei|fahrzeug (256) Fahrzeug
tut, finanzielle Institut: instytucja fi- polityka fiskalna (38), polityka budze- fr die Fischerei: statek rybacki (106)
287
Fischerei|fonds Folgen|abschtzung
Fischerei|fonds (98) Fonds fr die Fi- Flchen|gre (4) Gre der Flche: Flug|gesellschaften (204) Fluggesell-
scherei: fundusz rybowstwa (65), fun- powierzchnia obszaru (1) schaft, Gesellschaft fr Flug: linia lot-
dusz rybacki (11), fundusz rybactwa (3) Flchen|produktivitt (1) Produktivi- nicza (88), przewoznik lotniczy (16),
Fischerei|fragen (13) Fischereifrage, tt der Flche: wydajnosc powierzch- przedsiebiorstwo lotnicze (3), spka
Frage der Fischerei: sprawa zwiazana niowa (1) lotnicza (3)
z rybowstwem (2), sprawa pooww Flchen|stilllegung (106) Stilllegung Flug|hafen (552) idiom: port lotni-
(1), sprawa rybowstwa (1), zagadnie- auf Flchen: ugorowanie (5) czy (347)
nie zwiazane
z rybowstwem (1) Flchen|zahlungen (141) Flchen- Flug|hfen (825) Flughafen, idiom:
Fischerei|genehmigung (2) Genehmi- zahlung, other: patnosc powierzch- port lotniczy (550), lotnisko (112)
gung fr die Fischerei: upowaznienie niowa (8) Flug|hafens (131) Flughafen, idiom:
do poowu (2) Flchen|zahlung (249) other: patnosc port lotniczy (98)
Fischerei|lizenz (2) Lizenz fr die Fi- powierzchniowa (21) Flug|linien (2) Fluglinie, Linie fr den
scherei: licencja poowowa (2) Flach|rhre (1) flache Rhre: kineskop Flug: linia lotnicza (1)
Fischerei|managements (16) Fische- paski (1) Flug|plne (116) Flugplan, Plan fr
reimanagement, Management der Fi- den Flug: rozkad lotw (85), plan lotu
Flachs|erzeugung (5) Erzeugung des
scherei: gospodarka rybna (3), zarza- (7), harmonogram lotw (1), plan lo-
Flachses: produkcja lnu (5)
dzanie rybowstwem (3), gospodarka tw (1)
rybacka (1) Flachs|fasern (162) Flachsfaser, Fa-
ser des Flachses: wkno lniane (152), Flug|preise (125) Flugpreis, Preis fr
Fischerei|politik (905) Politik der Fi- den Flug: taryfa lotnicza (28), cena bi-
scherei: polityka rybowstwa (834), wkno lnu (2)
Flaggen|staaten (96) Flaggenstaat, letw (2), cena biletw lotniczych (2),
polityka rybacka (6), polityka rybactwa cena biletu (1), taryfa w transporcie lot-
(4), polityka poowowa (3), polityka po- Staat der Flagge: panstwo bandery
(71), panstwo bander (2) niczym (1)
oww (3) Flug|sicherheit (288) Sicherheit des
Fischerei|ressourcen (567) Fische- Flaggen|staat (167) Staat der Flagge:
panstwo bandery (103) Fluges: bezpieczenstwo lotnicze (193),
reiressource, Ressource fr die Fi- bezpieczenstwo transportu lotniczego
scherei: zasb rybowstwa (249) Flaggen|staats (105) Flaggenstaat,
(18), bezpieczenstwo lotnictwa (14),
Fischerei|sektor (280) Sektor der Fi- Staat der Flagge: panstwo bandery (68)
bezpieczenstwo w lotnictwie (6), bez-
scherei: sektor rybowstwa (162) Flaschen|art (6) Art der Flasche: typ pieczenstwo lotu (2)
Fischerei|sektors (105) Fischereisek- butelek (3), typ butelki (3)
Flug|verbindung (28) Verbindung des
tor, Sektor der Fischerei: sektor rybo- Flaschen|bndeln (2) Flaschenbn- Fluges: poaczenie
lotnicze (6)
wstwa (69), sektor rybactwa (11), ry- del, Bndel von Flaschen: stojak do Flug|verkehr (118) other: dziedzina
bowstwo (3), przemys rybowstwa butli (1) usug lotniczych (22), usuga lotnicza
(2), rybactwo (1) Fleisch|erzeuger (1) Erzeuger des (21), ruch lotniczy (20), transport lotni-
Fischerei|ttigkeiten (145) Fischerei- Fleisches: producent miesa (1) czy (10), ruch powietrzny (2)
ttigkeit, Ttigkeit in der Fischerei: Fleisch|erzeugnissen (608) Fleischer- Flug|verkehrs (115) Flugverkehr,
dziaalnosc poowowa (74), pow (12), zeugnis, Erzeugnis aus Fleisch: pro- Verkehr beim Flug: ruch lotniczy (14),
dziaanie poowowe (6), dziaalnosc ry- dukt miesny (441), wyrb miesny (29), transport lotniczy (3), operacja lotnicza
backa (4), czynnosc poowowa (3), ope- wyrb z miesa (3), przetwr miesny (1) (2), lotnictwo (1), podrz lotnicza (1),
racja poowowa (3) Fleisch|hygiene (2) Hygiene des Flei- ruch lotnictwa (1)
Fischerei|ttigkeit (155) Ttigkeit in sches: higiena miesa (1) Flug|zeit (3) Zeit im Flug: czas lotu (2)
der Fischerei: dziaalnosc poowowa Fleisch|mehl (6) Mehl aus Fleisch:
(56), dziaalnosc rybacka (18), aktyw- Flug|zeuge (152) Flugzeug, idiom: sa-
maczka
miesna (4) molot (96), statek powietrzny (20)
nosc poowowa (4), pow prowadzony Flchtigkeits|fehler (22) Fehler we-
(4), prowadzenie pooww (4), dziaa- Flug|zeugen (98) Flugzeug, idiom: sa-
gen Flchtigkeit: bad rachunkowy molot (58), statek powietrzny (8)
nie poowowe (3), gospodarka rybna (3) (10), bad
pisarski (6), bad
maszynowy
Fischerei|zone (169) Zone der Fische- Flug|zeug (115) idiom: samolot (62),
(2), bad
w rachunkach (2) statek powietrzny (3)
rei: strefa poowowa (74), strefa poo- Flug|betrieb (94) Betrieb des Fluges:
ww (41), woda poowowa (6), obszar Flugzeug|typs (2) Flugzeugtyp, Typ
przewz lotniczy (17), operacja lotnicza des Flugzeugs: typ samolotu (1)
poowowy (1), obszar pooww (1) (14), operacja powietrzna (2)
Fischer|netzen (6) Fischernetz, Netz Flssig|gas (96) flssige Gas: gaz
des Fischers: siec rybacka (5)
Flug|betriebs (79) Flugbetrieb, Be- pynny (47), skroplony gaz (8), pynny
trieb des Fluges: przewz lotniczy (10), gaz ziemny (3), cieky gaz (2), gaz w po-
Fisch|fang (371) Fang des Fisches: po-
operacja lotnicza (6) staci pynnej (2), gaz ziemny w postaci
w (137), rybowstwo (16), pow
ryb (6) Flug|dienste (122) Flugdienst, Dienst ciekej (1)
Fisch|filet (4) Filet aus Fisch: filet (3) zum Flug: usuga lotnicza (28), obsuga Folge|abschtzungen (6) Folgeab-
Fisch|gewebe (1) Gewebe des Fisches: poaczen
lotniczych (3) schtzung, Abschtzung der Folgen:
rybia tkanka (1) Flug|dienst (81) other: usuga lotnicza analiza wpywu (2), ocena wpyww
Fisch|kpfen (1) Fischkopf, Kopf des (18), poaczenie
lotnicze (3), obsuga li- (1), ocena wpywu (1)
Fisches: rybia gowa (1) nii lotniczej (1), przewz lotniczy (1) Folge|dokument (2) folgende Doku-
Fisch|mehl (35) Mehl aus Fisch: Flug|gste (402) Fluggast, Gast wh- ment: dziaanie uzupeniajace (2)
maczka
rybna (31) rend des Fluges: pasazer (279) Folge|konferenzen (2) Folgekonfe-
Fisch|mehls (1) Fischmehl, Mehl aus Flug|gsten (366) Fluggast, Gast wh- renz, other: nastepna konferencja (1)
Fisch: maczka
rybna (1) rend des Fluges: pasazer (278), pasazer Folge|manahme (27) other: nastep-
Fisch|wirtschaft (132) other: sektor lotniczy (4) stwo (3), kontynuacja (1)
rybowstwa (48), rybowstwo (15), Flug|gast (111) Gast whrend des Folge|manahmen (385) Folgema-
przemys rybny (6), przemys rybow- Flugs: pasazer (84) nahme, folgende Manahme: dziaanie
stwa (5), gospodarka rybna (2) Flug|geschwindigkeit (1) Geschwin- nastepcze (31)
Fiskal|defiziten (1) Fiskaldefizit, fis- digkeit des Fluges: predkosc przelo- Folgen|abschtzung (1198) Abscht-
kale Defizit: deficyt fiskalny (1) towa (1) zung der Folgen: ocena wpywu (678),
288
Folge|programme Frisch|haltung
ocena oddziaywania (48), ocena skut- schung: badanie (126), praca badawcza ukowych (3), badanie naukowe (2), cel
kw (34), analiza wpywu (16), analiza (35), badanie naukowe (14), dziaa- badan (2), cel przeprowadzenia badan
skutkw (4) nie badawcze (7), praca naukowa (7), naukowych (2)
Folge|programme (2) Folgepro- dziaalnosc badawcza (2), prowadzenie Forst|bereich (4) forstliche Bereich:
gramm, other: nastepny program (1) badan (2), projekt badawczy (1) lesnictwo (1)
Folien|hersteller (5) Hersteller von Forschungs|aspekten (1) For- Fortbildungs|manahmen (134)
Folien: producent arkuszy (3) schungsaspekt, Aspekt der Forschung: Fortbildungsmanahme, fortbilden-
Fonds|guthabens (2) Fondsguthaben, aspekt badan (1) de Manahme: dziaanie szkoleniowe
Guthaben des Fonds: aktyw fundu- Forschungs|ergebnisse (136) For- (16), dziaalnosc szkoleniowa (4), sro-
szu (2) schungsergebnis, Ergebnis der For- dek szkoleniowy (3), program szkole-
Fonds|mobilisierung (1) Mobilisie- schung: wynik badan (82), rezultat niowy (1)
rung des Fonds: uruchomienie fundu- badan (5), wynik badan naukowych (5), Fortbildungs|mglichkeiten (10)
szu (1) wynik badania (4) Fortbildungsmglichkeit, Mglichkeit
Frder|fhigkeit (195) Fhigkeit zum Forschungs|ergebnissen (77) For- der Fortbildung: dostep do szkolen (1),
Frdern: kwalifikowanie (16) schungsergebnis, Ergebnis der For- mozliwosc ksztacenia (1), mozliwosc
Frder|gebiete (124) Frdergebiet, schung: wynik badan (41), rezultat ba- szkoleniowa (1)
other: wspierany region (2), strefa dan (7), wynik badan naukowych (2) Fracht|unternehmen (5) other: prze-
wspomagana (1) Forschungs|fonds (41) Fonds fr die woznik (3)
Frder|gebieten (158) Frdergebiet, Forschung: fundusz badawczy (34), fi- Frage|bogen (2333) Bogen mit Fra-
gefrderte Gebiet: region wspomagany nansujace
badanie (1), fundusz badan gen: kwestionariusz (1707), pytanie w
(7), wspierany region (3), wspierany ob- (1), fundusz na badania (1) kwestionariuszu (384), pytanie kwestio-
szar (2) Forschungs|-Infrastrukturen (1) nariusza (16)
Frder|gebiet (80) gefrderte Gebiet: Forschungs-Infrastruktur, Infra- Frage|bgen (81) Fragebogen, other:
region wsparcia (2), region wspoma- struktur fr die Forschung: infrastruk- kwestionariusz (58), ankieta (6)
gany (2), obszar wsparcia (1), region tura badawcza (1) Frage|bogens (236) Fragebogen,
wspierany (1) Forschungs|-Kategorien (1) other: kwestionariusz (175), ankieta
Frder|manahme (14) frdernde Forschungs-Kategorie, Kategorie der na temat (1)
Manahme: srodek wsparcia (3), ob- Forschung: kategoria badan (1) Frauen|verband (1) Verband der
szar dziaan (1), srodek pomocy (1), Forschungs|phase (1) Phase der For- Frauen: federacja kobiet (1)
srodek promocyjny (1) schung: etap badan (1) Frei|gelnde (2) freie Gelnde: wy-
Frder|manahmen (159) Frder- Forschungs|politik (91) Politik der bieg (2)
manahme, frdernde Manahme: Forschung: polityka badawcza (27), Frei|hafens (4) Freihafen, freie Hafen:
srodek wsparcia (18), dziaanie wspie- polityka badan (16), polityka w dzie- wolnocowy port (3)
rajace
(16), dziaanie promocyjne (7), dzinie badan (16), polityka w dziedzi-
Freiheits|entzug (41) Entzug der Frei-
srodek wspierajacy
(6), srodek promo- nie badan naukowych (10), polityka ba- heit: pozbawienie wolnosci (18)
cyjny (5), srodek pomocy (4), srodek dan naukowych (4), badanie naukowe
Freiheits|strafe (93) other: pozbawie-
rozwoju (3) (2), polityka w zakresie badan nauko-
nie wolnosci (4), kara pozbawienia wol-
Frder|mittel (147) Mittel zum Fr- wych (1)
nosci (3), kara wiezienia (2), wiezienie
dern: wsparcie finansowe (8), srodek Forschungs|programme (123) For-
(2), wyrok pozbawienia wolnosci (1)
wsparcia (5), przyznany srodek (2), sro- schungsprogramm, Programm zur
dek finansowy (2) Forschung: program badawczy (90),
Frei|lager (211) freie Lager: skad wol-
Frder|periode (10) Periode des Fr- nocowy (153), wolny skad (3)
program badan (16), plan badawczy (4),
derns: okres finansowania (6), okres program badan naukowych (2) Frei|raum (12) freie Raum: wolna
wsparcia (1) Forschungs|raums (111) For- przestrzen (3), obszar bez przeszkd (1),
Forderungs|betrge (53) Forde- schungsraum, Raum fr die For- wolne miejsce (1)
rungsbetrag, Betrag der Forderung: schung: przestrzen badawcza (87), ob- Frei|staat (82) freie Staat: wolny
kwota ekspozycji (20), kwota roszczen szar badawczy (8), obszar badan (6), kraj (26)
(2), kwota nalezna (1), wartosc ekspo- strefa badawcza (1) Frei|zone (343) freie Zone: wolny ob-
zycji (1), wysokosc roszczen (1) Forschungs|stelle (163) Stelle in der szar (129)
Frderungs|instrumente (2) Frde- Forschung: centrum badawcze (119), Frei|zonen (138) Freizone, freie Zo-
rungsinstrument, Instrument zur Fr- osrodek badan (7), centrum badan (5), ne: strefa wolnocowa (62), wolny ob-
derung: finansowy instrument (1), in- centrum badawcze WCB (2) szar (8)
strument wsparcia (1) Forschungs|ttigkeiten (172) For- Fremden|feindlichkeit (287) Feind-
Forderungs|schuldners (1) Forde- schungsttigkeit, Ttigkeit in der For- lichkeit gegen Fremde: ksenofo-
rungsschuldner, other: duznik (1) schung: dziaalnosc badawcza (51), bia (244)
Frder|vermgen (93) other: majatek dziaanie badawcze (23), praca badaw- Fremden|verkehr (115) other: tury-
funduszu celowego (14), majatek ce- cza (14), badanie naukowe (6), prowa- styka (80), sektor turystyki (2), ruch tu-
lowy (9), fundusz wspierajacy (2), madzenie badan (6), program badawczy rystyczny (1), sektor turystyczny (1)
jatek
wspierajacy (2) (3), dziaalnosc naukowa (2), przedsie- Fremd|krper (7) fremde Krper:
Forellen|zchter (1) Zchter von Fo- wziecie badawcze (2) ciao obce (4)
rellen: hodowca pstragw
(1) Forschungs|vorhaben (80) Vorhaben Fremd|krpern (3) Fremdkrper,
Form|bltter (218) Formblatt, other: der Forschung: projekt badawczy (33), fremde Krper: ciao obce (1)
standardowy formularz (4) program badawczy (6), badanie na- Friedens|manahmen (1) Friedens-
Form|blatt (647) other: formu- ukowe (4), projekt badan (4), praca manahme, Manahme fr den Frie-
larz (538) naukowa (1), przedsiewziecie badaw- den: srodek na rzecz pokoju (1)
Form|blatts (197) Formblatt, other: cze (1) Friedens|prozesse (10) Friedenspro-
standardowy formularz (7) Forschungs|zwecke (29) Forschungs- zess, Prozess fr Frieden: proces poko-
Forschungs|arbeiten (285) For- zweck, Zweck der Forschung: cel ba- jowy (10)
schungsarbeit, Arbeit in der For- dawczy (4), cel prowadzenia badan na- Frisch|haltung (3) : utrzymanie (2)
289
Frist|verlngerung Geheim|armee
Frist|verlngerung (120) Verlnge- Fusions|kontrolle (620) Kontrolle der Gebirgs|regionen (5) Gebirgsregion,
rung der Frist: przeduzenie terminu Fusion: kontrola poaczen (22), kon- gebirgige Region: region grski (2)
(44), przeduzenie terminw (7), dodat- trola poaczen
przedsiebiorstw (8), kon- Gebirgs|rcken (2) Rcken des Gebir-
kowy termin (4), odroczenie terminu trola koncentracji (7), badanie poacze-
ges: ancuch grski (1)
(3), przeduzenie czasu (3) nia (1), kontrola aczenia
(1), kontrola Gebraucht|fahrzeug (2) gebrauch-
Frittier|gerte (3) Frittiergert, Gert poaczenia
(1), regulacja (1) te Fahrzeug: uzywany srodek trans-
zum Frittieren: frytkownica (3) Fugnger|schutzes (8) Fugnger- portu (1)
Frucht|saft (88) Saft aus der Frucht: schutz, Schutz fr Fugnger: ochrona Gebhren|bescheide (4) Gebhren-
sok owocowy (69) pieszych (3) bescheid, Bescheid ber Gebhren:
Frh|jahr (151) idiom: wiosna (60), Fu|note (411) idiom: przypis (251) pobierana opata (1)
okres wiosenny (2) Futter|erzeugnisse (1) Futtererzeug- Gebhren|klassen (1) Gebhrenklas-
Frhlings|zwiebeln (6) Frhlings- nis, Erzeugnis als Futter: produkt pa- se, Klasse der Gebhren: kategoria
zwiebel, Zwiebel im Frhling: cebula szowy (1) opat (1)
dymki (1) Futter|kohl (3) Kohl als Futter: kapu- Geburten|zulage (84) Zulage wegen
FSC|-Subventionen (1) FSC- sta pastewna (3) der Geburt: dodatek z tytuu narodzin
Subvention, other: subsydium FSC (1) Futter|mittel (974) Mittel als Futter: dziecka (22), dodatek z tytuu naro-
FTV|-Modelle (6) FTV-Modell, other: pasza (709), pasza zwierzeca (8), karma dzin (2), dodatek z tytuu urodzenia
model OTVK (2), typ OTVK (2) (6), materia paszowy (6), srodek zywie- dziecka (1)
FTV|-Produktion (6) other: produkcja nia (4) Gedanken|strich (3644) idiom: mysl-
OTVK (5) Futter|mitteln (1027) Futtermittel, nik (6)
Fhrungs|fhigkeit (4) Fhigkeit der Mittel als Futter: pasza (670), zywienie Gedenk|sttte (1) Sttte des Geden-
zwierzat (34), pasza zwierzeca (15), sro- kens: upamietnienie miejsca (1)
Fhrung: zdolnosc zarzadzania
(4)
dek zywienia (5) Gefahren|abwehr (512) Abwehr von
Fhrungs|katheter (6) other: cewnik
Futter|pflanzen (104) Futterpflanze, Gefahren: bezpieczenstwo (172)
naczyniowy (2)
Pflanze als Futter: roslina pastewna Geflgel|fleisch (442) Fleisch vom Ge-
Fhrungs|krfte (96) Fhrungskraft, (80), pasza (2) flgel: mieso drobiowe (391), mieso z
fhrende Kraft: kadra kierownicza
GAP|-Reform (77) other: reforma drobiu (12)
(20), kierownictwo (9), personel zarza- WPR (62)
dzajacy (3), kadra zarzadzaj
aca
(2)
Geflgel|halter (2) Halter des Gefl-
Garantie|fonds (883) garantierte gels: hodowca drobiu (2)
Fhrungs|mechanismen (1) Fh- Fonds: fundusz gwarancyjny (228), Geflgel|pest (318) Pest beim Gefl-
rungsmechanismus, Mechanismus der fundusz gwarancji (50), gwarancja z gel: ptasia grypa (97)
Fhrung: mechanizm nadzoru (1) funduszu (2) Gefrier|gerten (9) Gefriergert, Ge-
Flle|mengen (1) Fllemenge, Menge Garantie|preis (15) Preis der Garan- rt zum Gefrieren: urzadzenie
chodni-
zum Fllen: nominalna ilosc (1) tie: cena gwarantowana (14), gwaranto- cze (2), zamrazarka (2)
Fund|stellen (134) Fundstelle, Stelle wana cena (1) Gegen|leistungen (81) Gegenleistung,
des Fundes: odniesienie (39), referen- Garnelen|schwnze (1) Garnelen- other: kompensata (14), swiadczenie
cja (2), zrdo (1) schwanz, Schwanz der Garnele: ogon kompensacyjne (5), srodek wyrw-
Funk|anlagen (108) Funkanlage, An- krewetek (1) nawczy (2), swiadczenie wzajemne
lage zum Funken: urzadzenie
radiowe Garten|teiche (1) Gartenteich, Teich (2), rekompensata (1), swiadczenie
(52), sprzet radiowy (31), sprzet aczno-
im Garten: staw ogrodowy (1) zwrotne (1)
sci radiowej (1) Gas|gerte (77) Gasgert, other: urza- Gegen|leistung (627) other: wkad
Funk|antenne (2) Antenne fr den dzenie gazowe (27), urzadzenie spa- (139), rekompensata (138)
Funk: antena radiowa (1) lajace
gaz (19), odbiornik spalajacy Gegen|manahmen (156) Gegen-
Funk|einrichtungen (166) Funkein- gaz (11) manahme, other: srodek zaradczy
richtung, Einrichtung zum Funken: Gas|koks (2) Koks aus Gas: koks ga- (58), przeciwdziaanie (10), srodek za-
urzadzenie
radiowe (154) zowy (2) pobiegawczy (3)
Funk|frequenzen (96) Funkfrequenz, Gas|kunden (6) Gaskunde, Kunde fr Gegen|partei (95) other: kontrahent
Frequenz des Funks: czestotliwosc ra- Gas: odbiorca gazu (3), konsument gazu (52), strona przeciwna (8), druga
diowa (56), widmo radiowe (11), ra- ziemnego (1) strona (3)
diowa czestotliwosc (6), spektrum ra- Gas|lieferung (44) Lieferung des Ga- Gegen|satz (458) idiom: przeciwien-
diowe (6), czestotliwosc (3), widmo ses: dostawa gazu (41) stwo (181)
czestotliwosci radiowych (1) Gas|netz (4) other: system gazowniczy Gegenseitigkeits|erfordernis (2) Er-
Funk|gerte (80) Funkgert, Gert (2), siec gazowa (1) fordernis der Gegenseitigkeit: warunek
zum Funken: urzadzenie
radiowe (20), Gas|preisen (15) Gaspreis, Preis fr wzajemnosci (1), wymg wzajemno-
radio (2), sprzet radiowy (2), aparat ra- Gas: cena gazu (14) sci (1)
diowy (1) Geber|lndern (11) Geberland, Land Gegenseitigkeits|klauseln (3) Gegen-
Funktions|beschreibungen (1) Funk- als Geber: darczynca z panstw (1) seitigkeitsklausel, Klausel auf Gegen-
tionsbeschreibung, Beschreibung der Gebiets|einheiten (112) Gebiets- seitigkeit: klauzula o wzajemnosci (1),
Funktion: operacyjny opis (1) einheit, Einheit des Gebietes: jed- klauzula o wzajemnosci traktowania
Funktions|rahmens (3) Funktions- nostka terytorialna (81), terytorialna (1), klauzula wzajemnosci (1)
rahmen, Rahmen der Funktion: rama jednostka (3) Gegen|teil (170) other: przeciwien-
dziaania (1), rama funkcjonowania (1) Gebiets|kontinuitt (3) Kontinuitt stwo (2)
Funktions|weise (561) Weise der des Gebietes: ciagosc
terytorialna (3) Gegen|wert (159) other: rwnowartosc
Funktion: funkcjonowanie (275), spo- Gebiets|krperschaften (1350) Ge- (67), odpowiednik (6), ekwiwalent (4)
sb funkcjonowania (19) bietskrperschaft, Krperschaft des Gegen|zug (85) other: zamiana (27),
Fusions|entwicklung (2) Entwicklung Gebiets: wadza (367), wadza lokalna odpowiedz (4)
der Fusion: rozwj syntezy jadro- (83), samorzad terytorialny (16), wadza Geheim|armee (2) geheime Armee:
wej (1) terytorialna (9), wadza regionalna (6) tajna zbrojna bojwka (1)
290
Geld|betrgen Gemeinschafts|manahme
Geld|betrgen (22) Geldbetrag, Be- Gemeinschafts|abkommens (208) wsplnotowa (3), pomoc wsplnoty (3),
trag der Gelder: kwota pieniezna (4), Gemeinschaftsabkommen, gemein- wsplnotowe finansowanie (2)
srodek (3), kwota (1), srodek pie- schaftliche Abkommen: umowa wspl- Gemeinschafts|gebiet (77) Gebiet der
niezny (1) notowa (168) Gemeinschaft: terytorium wsplnoty
Geld|bue (645) Geld als Bue: Gemeinschafts|aktion (113) Aktion (38), obszar wsplnoty (10), teren
grzywna (519), kwota grzywny (9), der Gemeinschaft: dziaanie wspl- wsplnoty (8), region wsplnoty (2),
kara pieniezna (6) noty (61), dziaanie wsplnotowe (21), przestrzen wsplnotowa (1)
Geld|buen (369) Geldbue, Geld wsplnotowe dziaanie (14), program Gemeinschafts|gericht (4) Gericht
als Bue: grzywna (288), kara finan- wsplnoty (2), interwencja wsplnoty der Gemeinschaft: sad wsplno-
sowa (1) (1), program wsplnotowy (1), srodek towy (2)
Geld|flschung (133) Flschung des wsplnotowy (1), srodek wsplny (1), Gemeinschafts|gewssern (275)
Geldes: faszowanie pieniedzy (6), fa- wsplny srodek (1) Gemeinschaftsgewsser, Gewsser
szowanie znakw pienieznych (1) Gemeinschafts|beihilfe (122) Beihil- der Gemeinschaft: woda terytorialna
Geld|geber (81) Geber des Geldes: in- fe der Gemeinschaft: pomoc wsplno- wsplnoty (44)
westor (4), kredytodawca (4), ofiaro- towa (56), wsplnotowa pomoc (13), Gemeinschafts|hersteller (2208)
dawca (4), wierzyciel (3), darczynca (2) pomoc wsplnoty (9), wsparcie wspl- Hersteller in der Gemeinschaft: produ-
Geld|gebern (87) Geldgeber, Geber notowe (6), wsparcie wsplnoty (5), po- cent wsplnotowy (1615), wsplnotowy
des Geldes: darczynca (12), inwestor moc ze wsplnoty (4) producent (123), producent ze wspl-
(8), dawca (3), podmiot finansujacy (2), Gemeinschafts|beihilfen (80) Ge- noty (116), producent wsplnoty (96),
dostarczyciel funduszy (1) meinschaftsbeihilfe, Beihilfe der Ge- producent we wsplnocie (36), pro-
Geld|gebers (9) Geldgeber, Geber des meinschaft: pomoc wsplnotowa (52), ducent przemysu wsplnotowego (8),
Geldes: inwestor (4), kredytodawca (1), wsparcie wsplnoty (6), pomoc wspl- przedsiebiorstwo wsplnotowe (4)
wierzyciel (1) noty (5), wsplnotowa pomoc (3), dota- Gemeinschafts|herstellern (464) Ge-
Geld|leistungen (78) Geldleistung, cja wsplnotowa (2), pomoc unijna (1), meinschaftshersteller, Hersteller in
Leistung fr das Geld: swiadczenie wsparcie wsplnotowe (1) der Gemeinschaft: producent wsplno-
pieniezne (48), zasiek pieniezny (2), Gemeinschafts|beschlu (2) Ge- towy (318)
swiadczenie rzeczowe (1) meinschaftsbeschluss, Beschluss der Gemeinschafts|hilfe (322) Hilfe der
Gemeinschaft: decyzja wsplnoty (1) Gemeinschaft: pomoc wsplnotowa
Geld|politik (81) Politik des Geldes:
(144), pomoc wsplnoty (82), wsparcie
polityka pieniezna (47), polityka mone- Gemeinschafts|beteiligung (152) Be-
wsplnotowe (12), wsparcie wspl-
tarna (18), polityka walutowa (2), poli- teiligung der Gemeinschaft: wkad
wsplnoty (45), wsplnotowy udzia noty (11)
tyka finansowa (1)
(27), wkad wsplnotowy (21), udzia Gemeinschafts|initiative (113) In-
Geld|transfers (128) Geldtransfer, itiative der Gemeinschaft: inicjatywa
Transfer des Geldes: przekaz pieniezny wsplnoty (16), pomoc wsplnotowa
(5), udzia wsplnotowy (2) wsplnotowa (67), wsplnotowa inicja-
(100), przekaz srodkw pienieznych tywa (11), inicjatywa wsplnoty (8),
(1), przelew srodkw (1), transfer finan- Gemeinschafts|dimension (15) Di- dziaanie wsplnoty (1), wsplna inicja-
sowy (1), transfer pieniedzy (1), transfer mension der Gemeinschaft: wymiar tywa (1)
srodkw (1), zlecenie patnicze (1) wsplnotowy (9), wsplnotowy wy-
Gemeinschafts|instrumentarien (2)
Geld|wsche (533) Wsche der Gel- miar (4) Gemeinschaftsinstrumentarium, In-
der: pranie pieniedzy (342), pranie Gemeinschafts|dokumenten (3) Ge- strumentarium der Gemeinschaft: in-
brudnych pieniedzy (71), proceder pra- meinschaftsdokument, Dokument der strument wsplnotowy (2)
nia pieniedzy (7), zjawisko prania pie- Gemeinschaft: dokument wsplnotowy Gemeinschafts|instruments (23) Ge-
niedzy (6), zjawisko prania brudnych (2), dokument wsplnoty (1) meinschaftsinstrument, Instrument
pieniedzy (5), praktyka prania pienie- Gemeinschafts|ebene (2533) Ebene der Gemeinschaft: instrument wspl-
dzy (2), proceder prania brudnych pie- der Gemeinschaft: poziom wsplno- notowy (13), narzedzie wsplnoty (2),
niedzy (2) towy (877), poziom wsplnoty (667), instrument wsplnoty (1), wsplnotowy
Gelenk|fahrzeugen (1) Gelenkfahr- szczebel wsplnotowy (229), szcze- akt (1)
zeug, Fahreug mit Gelenk: pojazd bel wsplnoty (204), szczebel unijny Gemeinschafts|interesses (136) Ge-
przegubowy (1) (13), poziom europejski (9), paszczy- meinschaftsinteresse, Interesse der
Geltungs|bereich (1626) Bereich der zna wsplnotowa (8) Gemeinschaft: interes wsplnoty (109),
Geltung: zakres (884), zakres stosowa- Gemeinschafts|einrichtungen (111) interes wsplnotowy (20), wsplnotowy
nia (166), zakres zastosowania (87), za- Gemeinschaftseinrichtung, Einrich- interes (2)
kres obowiazywania
(33), obszar stoso- tung der Gemeinschaft: instytucja Gemeinschafts|lizenz (69) gemein-
wania (5) wsplnotowa (26), organ wsplnotowy schaftliche Lizenz: licencja wsplno-
Geltungs|bereichs (242) Geltungsbe- (20), organ wsplnoty (20), instytu- towa (60), zezwolenie wsplnotowe (4)
reich, Bereich der Geltung: zakres cja wsplnoty (10), agencja wsplno- Gemeinschafts|marke (811) Marke
(89), zakres stosowania (14) towa (5), organy wsplnoty (3), agencja in der Gemeinschaft: wsplnotowy
Geltungs|dauer (1384) Dauer der wsplnoty (2), organ wsplnot (1) znak towarowy (628), wsplnotowy
Geltung: okres waznosci (200), okres Gemeinschafts|erzeugern (14) Ge- znak (104), znak towarowy wsplnoty
obowiazywania
(145), okres stosowania meinschaftserzeuger, Erzeuger der (6), wsplnotowy towarowy znak (3)
(81), termin waznosci (31), czas obo- Gemeinschaft: producent wsplnotowy Gemeinschafts|markt (2516) Markt
wiazywania
(29) (7), producent we wsplnocie (2), pro- der Gemeinschaft: rynek wsplnotowy
Gemein|kosten (236) gemeine Kosten: ducent ze wsplnoty (2), wsplnotowy (1427), rynek wsplnoty (669), wspl-
oglny koszt (15), wydatek oglny (9), producent (1) notowy rynek (72), rynek unijny (3),
koszt oglny (8), koszt wsplny (2), Gemeinschafts|frderung (92) Fr- wsplny rynek (2), rynek wsplnot (1)
oglny wydatek (2), przyjety koszt (2), derung der Gemeinschaft: wsparcie Gemeinschafts|manahme (83)
wsplny koszt (1) wsplnotowe (23), wsparcie wspl- Manahme der Gemeinschaft: srodek
Gemein|nutzen (1) gemeine Nutzen: noty (13), finansowanie wsplnotowe wsplnotowy (23), dziaanie wspl-
wsplny pozytek (1) (5), wsplnotowe wsparcie (4), pomoc noty (21), dziaanie wsplnotowe (14),
291
Gemeinschafts|organe Gesamt|einfuhren
srodek wsplnoty (2), wsplnota dzia- znak wsplnotowy (2), stempel wspl- dyrekcja generalna (3), generalny dy-
ania (2), wsplnotowe dziaanie (2), noty (1) rektor (1)
wsplnotowy srodek (2), wsplnotowa Gemeinschafts|system (92) gemein- General|direktor (738) other: dyrek-
akcja (1) schaftliche System: wsplnotowy sys- tor generalny (290)
Gemeinschafts|organe (228) Ge- tem (31), system wsplnotowy (24), General|direktors (94) Generaldirek-
meinschaftsorgan, Organ der Gemein- program wsplnotowy (2) tor, other: dyrektor generalny (68),
schaft: instytucja wsplnotowa (102), Gemeinschafts|verbrauch (422) Ver- dyrektor dyrekcji (1), dyrektor na-
instytucja wsplnoty (64), instytucja brauch in der Gemeinschaft: konsump- czelny (1)
europejska (6), instytucja wsplnot (5), cja we wsplnocie (200) General|sekretariat (525) other: se-
organ wsplnoty (4), wadza wsplnoty Gemeinschafts|waren (164) Gemein- kretariat generalny (462)
(4), organ wsplnotowy (2) schaftsware, Ware aus der Gemein- General|sekretariats (118) General-
Gemeinschafts|organen (99) Ge- schaft: towar wsplnotowy (124), pro- sekretariat, other: sekretariat gene-
meinschaftsorgan, Organ der Ge- dukt wsplnotowy (3), towar wspl- ralny (79)
meinschaft: instytucja wsplnotowa noty (3) General|sekretr (945) other: sekre-
(40), instytucja wsplnoty (32), instytu- Gemeinschafts|weinen (2) Gemein- tarz generalny (754)
cja wsplnot (9), wsplnotowa instytu- schaftswein, Wein in der Gemein- General|sekretrs (259) Generalse-
cja (2) schaft: wina wsplnotowa (1), wina ze kretr, other: sekretarz generalny (199)
Gemeinschafts|politiken (292) Ge- wsplnoty (1) General|versammlung (235) other:
meinschaftspolitik, Politik der Ge- Gemse|erzeuger (8) Erzeuger des walne zgromadzenie (108), sesja gene-
meinschaft: polityka wsplnotowa Gemses: produkcja warzyw (1) ralna (6), zebranie oglne (1), zgroma-
(117), polityka wsplnoty (73) Genauigkeits|klassen (35) Genauig- dzenie generalne (1), zgromadzenie na-
Gemeinschafts|politik (333) Politik keitsklasse, Klasse der Genauigkeit: rodowe (1)
der Gemeinschaft: polityka wsplno- klasa dokadnosci (9) Genom|analyse (1) Analyse des Ge-
towa (96), polityka wsplnoty (89) Genehmigungs|behrde (150) Be- noms: analiza genomu (1)
Gemeinschafts|projekten (1) Ge- hrde fr die Genehmigung: organ za- Genuss|tauglichkeit (83) Tauglichkeit
meinschaftsprojekt, Projekt der Ge- twierdzajacy
(27), organ udzielajacy ho- zum Genuss: wartosc zdrowotna (2),
meinschaft: projekt wsplnotowy (1) mologacji (19), organ wydajacy konce- swiadectwo zdrowia (1), znak zdrowia
sje (17), organ licencyjny (6), organ wy- publicznego (1), znak zdrowotnosci (1)
Gemeinschafts|rahmen (338) Rah-
dajacy
licencje (5), organ przyznajacy Geo|daten (39) other: dane prze-
men der Gemeinschaft: wytyczna (73),
homologacje (2), organ przyznajacy li- strzenne (26), informacja prze-
wsplnotowa rama (42)
cencje (2), organ wydajacy
licencje (2) strzenna (7)
Gemeinschafts|rahmens (369) Ge- Gepck|stcke (9) Gepckstck,
meinschaftsrahmen, Rahmen der Ge- Genehmigungs|frist (1) Frist fr
Stck des Gepckes: bagaz (8), sztuka
meinschaft: wsplnotowa wytyczna die Genehmigung: termin zatwierdze-
bagazu (1)
(23), wsplnotowa rama (20), wytyczna nia (1)
Gerusch|pegel (96) Pegel des Ge-
wsplnoty (19), wytyczna wsplno- Genehmigungs|instrument (1) In- rusches: poziom haasu (64), haas od-
towa (17) strument fr die Genehmigung: doku-
czuwany (2), poziom gosnosci (1)
Gemeinschafts|recht (2281) Recht ment zatwierdzajacy (1)
Gerichts|hofes (1184) Gerichtshof,
der Gemeinschaft: prawo wsplno- Genehmigungs|runde (8) Runde zur idiom: trybuna (650), trybuna sprawie-
towe (800), prawodawstwo wsplno- Genehmigung: runda licencyjna (4), dliwosci (346)
towe (178), prawo wsplnoty (103), runda udzielania zezwolen (1), runda Gerichts|hof (2181) idiom: trybuna
przepis wsplnotowy (66), prawodaw- wydawania zezwolen (1) sprawiedliwosci (1092), trybuna (765)
stwo wsplnoty (47), ustawodawstwo Genehmigungs|urkunde (143) Ur- Gerichts|hofs (856) Gerichtshof, idi-
wsplnotowe (38), wsplnotowe prawo kunde ber die Genehmigung: doku- om: trybuna sprawiedliwosci (544),
(22), przepis wsplnoty (13) ment zatwierdzenia (39), dokument za- trybuna (179)
Gemeinschafts|rechts (995) Gemein- twierdzajacy
(28), dokument przyjecia Gerichts|ordnung (2) Ordnung des
schaftsrecht, Recht der Gemeinschaft: (6), dokument uzgodnien (6), instru- Gerichtes: jurysdykcja (1), porzadek
prawo wsplnotowe (603), prawodaw- ment zatwierdzajacy (5), akt zatwier- prawny (1)
stwo wsplnotowe (75), prawo wspl- dzenia (3), instrument zatwierdzenia (3) Gerichts|verfahren (275) gerichtliche
noty (41), prawodawstwo wsplnoty Genehmigungs|verfahren (184) Ver- Verfahren: postepowanie sadowe
(106)
(22), przepis wsplnotowy (18), usta- fahren zur Genehmigung: procedura Geringfgigkeits|schwelle (131)
wodawstwo wsplnotowe (10), usta- zatwierdzania (22), procedura zezwo- Schwelle der Geringfgigkeit: poziom
wodawstwo wsplnoty (7), legislacja len (20), procedura zatwierdzajaca (6), minimalny (14), minimalny prg (6),
wsplnotowa (6) procedura zatwierdzenia (4), proces za- prg nieistotnosci (4), prg minimalny
Gemeinschafts|regeln (113) Gemein- twierdzania (4) (3), margines minimalny (2), minimalna
schaftsregel, Regel der Gemeinschaft: Genehmigungs|zeichen (130) Zei- wartosc progowa (2), minimalny margi-
regua wsplnotowa (39), wsplna za- chen der Genehmigung: znak homo- nes (2)
sada (15), przepis wsplnotowy (14), logacji (99), oznakowanie homologa- Gerste|ernte (1) Ernte der Gerste:
zasada wsplnotowa (14), wsplnotowa cji (2) zbir jeczmienia (1)
zasada (4), przepis wsplnoty (3), regu- General|anwalt (185) other: rzecznik Gesamt|aufbau (1) gesamte Auffbau:
lacja wsplnotowa (2), wsplnotowa re- generalny (54), adwokat generalny (4) oglna struktura (1)
gua (2), wsplnotowy przepis (2) General|direktionen (281) Gene- Gesamt|bewertung (94) gesamte Be-
Gemeinschafts|schiffe (354) Gemein- raldirektion, other: dyrekcja gene- wertung: oglna ocena (52), caosciowa
schaftsschiff, Schiff der Gemeinschaft: ralna (188) ocena (13), ocena oglna (5), zintegro-
statek wsplnotowy (270), statek wspl- General|direktion (1067) other: dy- wana ocena (2), caosciowa ewaluacja
noty (36) rekcja generalna (579), generalna dy- (1), ocena caosci (1)
Gemeinschafts|stempel (7) Stempel rekcja (3) Gesamt|einfuhren (108) Gesamtein-
der Gemeinschaft: pieczec wsplno- General|direktoren (148) Generaldi- fuhr, gesamte Einfuhr: cakowity przy-
towa (2), stempel wsplnotowy (2), rektor, other: dyrektor generalny (133), wz (36), aczny
przywz (19), cay
292
Gesamt|erzeugnis Gesundheits|faktoren
przywz (9), oglny przywz (6), og Geschfts|aufnahme (1) Aufnahme operacyjna (13), prowadzona dziaal-
przywozu (5), cakowita wielkosc przy- der Geschfte: rozpoczecie dziaalno- nosc (10), dziaalnosc komercyjna (9),
wozu (3), cakowita ilosc produktu (1), sci (1) prowadzenie dziaalnosci (8), komer-
aczna
wielkosc przywozu (1), oglna Geschfts|bereiche (88) Geschftsbe- cyjna dziaalnosc (4)
wielkosc przywozu (1), wielkosc przy- reich, Bereich der Geschfte: sektor Geschfts|umfang (14) Umfang des
wozu (1) dziaalnosci (9), dziedzina dziaalnosci Geschftes: skala prowadzonej dziaal-
Gesamt|erzeugnis (2) gesamte Er- (4), zakres dziaalnosci (4), obszar dzia- nosci (2)
zeugnis: cay produkt (1) alnosci (3), czesc dziaalnosci (2), seg- Geschfts|vereinbarung (1) geschft-
Gesamt|etat (1) gesamte Etat: oglny ment dziaalnosci (2) liche Vereinbarung: umowa han-
budzet (1) Geschfts|bereichen (445) Ge- dlowa (1)
Gesamt|forschung (1) gesamte For- schftsbereich, Bereich der Geschfte: Geschfts|verhltnisses (2) Ge-
schung: aczny nakad (1) udzia w koncentracji (183) schftsverhltnis, geschftliche Ver-
Gesamt|frist (6) gesamte Frist: cako- Geschfts|bereich (92) Bereich der hltnisse: stosunek handlowy (1)
wity okres (2), okres cakowity (2) Geschfte: sektor dziaalnosci (5), dzie- Geschfts|verkehr (153) geschftli-
dzina dziaalnosci (3) che Verkehr: handel elektroniczny (46),
Gesamt|geschft (4) gesamte Ge- Geschfts|entwicklung (5) Entwick- transakcja handlowa (14), sektor elek-
schft: cakowita dziaalnosc (2) lung des Geschftes: rozwj handlowy troniczny (2)
Gesamt|gewicht (160) gesamte Ge- (1), rozwj sytuacji handlowej (1) Geschfts|vorgnge (122) Geschfts-
wicht: masa cakowita (30), cakowita Geschfts|feld (39) Feld der Geschf- vorgang, Vorgang im Geschft: trans-
waga (24), cakowita masa (17), aczna te: sektor (6), dziaalnosc (4), obszar akcja (74), czynnosc (4), dziaanie (2)
waga (5), ciezar maksymalny (3), mak- dziaalnosci (1), sektor dziaalnosci (1), Geschfts|vorgngers (2) Geschfts-
symalna masa (3) zakres dziaalnosci (1) vorgnger, Vorgnger im Geschft:
Gesamt|haushalt (101) gesamte Geschfts|fhrer (94) Fhrer der Ge- poprzednik gospodarczy (1)
Haushalt: budzet oglny (41), oglny schfte: dyrektor (13), zarzadca (6), Geschmacks|muster (166) Muster
budzet (16), cakowity budzet (5), fun- kierownik (3), dyrektor wykonawczy vom Geschmack: wzr przemysowy
dusz oglny (3), aczny budzet (1) (2), dyrektor zarzadzaj acy
(2) (4), wzr wsplnotowy (3), wzr za-
Gesamt|kosten (547) gesamte Kosten: Geschfts|fhrung (181) Fhrung warty (3)
cakowity koszt (234) der Geschfte: zarzadzanie
(50), zarza- Geschmacks|mustern (19) Ge-
Gesamt|menge (859) gesamte Menge: dzanie przedsiebiorstwem (4), prowa- schmacksmuster, Muster des Ge-
cakowita ilosc (319), aczna ilosc (70), dzenie dziaalnosci (2) schmacks: wzr (14), wzr przemy-
oglna ilosc (64), ilosc cakowita (54), Geschfts|jahre (84) Geschftsjahr, sowy (1)
cakowita wielkosc (41), aczna wiel- Jahr im Geschft: rok obrachunkowy Geschwindigkeits|begrenzern (17)
kosc (29), oglna wielkosc (27), caa (21), rok budzetowy (17), rok obrotowy Geschwindigkeitsbegrenzer, Begren-
ilosc (13), caosc (11) (16), rok finansowy (5), okres oblicze- zer der Geschwindigkeit: urzadzenie

Gesamt|mengen (195) Gesamtmenge, niowy (1), sprawozdanie finansowe (1) ograniczenia predkosci (9), ogranicznik
gesamte Menge: cakowita ilosc (81), Geschfts|jahres (208) Geschfts- predkosci (1)
aczna
ilosc (35), oglna ilosc (14), ilosc jahr, Jahr im Geschft: rok obrotowy Gesetzes|erla (20) Gesetzeserlass,
cakowita (12), ilosc globalna (9), ca- (74), rok budzetowy (42), rok obra- Erlass des Gesetzes: dekret z moca
kowita wielkosc (3), aczna wielkosc chunkowy (18), rok gospodarczy (8), ustawy (6)
(2), suma ilosci (2) rok finansowy (5) Gesetz|geber (167) Geber des Geset-
Gesamt|summe (134) gesamte Sum- Geschfts|leitung (99) Leitung der zes: prawodawca (51), ustawodawca
me: cakowita kwota (13), oglna kwota Geschfte: zarzad (12), kierownictwo (50), organ prawodawczy (5), wa-
(9), aczna
kwota (7), cakowita suma (9), zarzadzanie
spki (3), dyrekcja (1), dza ustawodawcza (4), organ legisla-
(6), suma cakowita (5), aczna suma dyrektor (1), kadra kierownicza (1) cyjny (2)
(4), aczna
wartosc (3), oglna suma (3) Geschfts|lizenz (2) Lizenz fr das Gesichts|punkte (161) Gesichts-
Gesamt|umsatz (142) gesamte Um- Geschft: zezwolenie na prowadzenie punkt, idiom: aspekt (58)
satz: cakowity obrt (54), aczny ob- dziaalnosci (1) Gesichts|punkten (247) Gesichts-
rt (40), oglny obrt (11), obrt aczny Geschfts|name (1) Name des Ge- punkt, idiom: punkt widzenia (69)
(4), obrt cakowity (2) schftes: nazwa handlowa (1) Gesichts|punkt (266) idiom: punkt wi-
Gesamt|verwaltung (2) gesamte Ver- Geschfts|ordnung (2027) geschft- dzenia (53)
waltung: administracyjne zarzadzanie liche Ordnung: regulamin (1746), re- Gesprchs|runde (4) Runde der Ge-
(1), caosciowe zarzadzanie (1) gulamin wewnetrzny (31), przepis we- sprche: runda dyskusji (1)
wnetrzny (5) Gesundheits|alarms (4) Gesundheits-
Gesamt|volumen (236) gesamte Volu- Geschfts|partner (82) Partner fr alarm, Alarm fr die Gesundheit:
men: cakowita kwota (70), cakowita das Geschft: podmiot (20), kontrahent alarm sanitarny (2)
wielkosc (16), oglna wielkosc (15), (10), partner handlowy (3), partner biz- Gesundheits|bescheinigung (348)
aczna
kwota (9), oglne natezenie (5), nesowy (2) gesundheitliche Bescheinigung: swia-
cakowita wartosc (4), cakowity wo- Geschfts|praktiken (202) Ge- dectwo zdrowia (267), swiadectwo
lumen (4), aczna objetosc (4), aczna
schftspraktik, Praktik im Geschft: zdrowotne (5), certyfikat zdrowia (2)
wielkosc (4) praktyka handlowa (150), praktyka go- Gesundheits|dienste (93) Gesund-
Gesamt|vorteile (2) Gesamtvorteil, spodarcza (2) heitsdienst, Dienst der Gesundheit:
gesamte Vorteil: caa korzysc (1), Geschfts|segment (2) Segment des suzba zdrowia (12), opieka zdrowotna
oglna korzysc (1) Geschfts: segment dziaalnosci (1) (5), usuga zdrowotna (5), usuga me-
Gesamt|wert (319) gesamte Wert: ca- Geschfts|stelle (60) Stelle fr das Ge- dyczna (3), usuga medycyny (2)
kowita wartosc (105) schft: sekretariat (15), kancelaria (6), Gesundheits|dokumente (2) Gesund-
Gesamt|zahl (396) gesamte Zahl: ca- siedziba (4), oddzia (3) heitsdokument, Dokument fr die Ge-
kowita liczba (136) Geschfts|ttigkeit (573) geschftli- sundheit: dokument zdrowia (1)
Geschfts|anteile (42) Geschftsan- che Ttigkeit: dziaalnosc (302), dzia- Gesundheits|faktoren (9) Gesund-
teil, Anteil der Geschfte: udzia (33) alnosc gospodarcza (64), dziaalnosc heitsfaktor, Faktor der Gesundheit:
293
Gesundheits|fonds Grenz|werten
uwarunkowanie zdrowotne (5), czyn- Getreide|arten (116) Getreideart, Art Gips|unternehmen (3) other: przed-
nik wpywajacy na zdrowie (1), czynnik des Getreides: rodzaj zbz (12), gatu- siebiorstwo produkujace
gips (1)
zdrowia (1) nek zbz (7), rodzaj zboza (2) Glubiger|gemeinschaft (2) Gemein-
Gesundheits|fonds (6) Fonds fr die Getreide|art (175) Art des Getreides: schaft der Glubiger: og wierzy-
Gesundheit: fundusz zdrowia (1) zboze (110), rodzaj zbz (6), rodzaj cieli (1)
Gesundheits|frsorge (108) gesund- zboza (3) Gleich|behandlung (996) gleiche Be-
heitliche Frsorge: opieka zdrowotna Getreide|erzeugnisse (129) Getrei- handlung: rwne traktowanie (633),
(46), ochrona zdrowia (26), system deerzeugnis, Erzeugnis aus Getreide: rwnosc traktowania (89), zasada rw-
opieki zdrowotnej (3) produkt zbozowy (66), produkt sektora nego traktowania (16), jednakowe trak-
Gesundheits|gefahren (46) Gesund- zbozowego (29) towanie (15), rwnouprawnienie (5),
heitsgefahr, Gefahr fr die Gesund- Getreide|erzeugnissen (103) Getrei- rwnosc w traktowaniu (3), sprawie-
heit: zagrozenie dla zdrowia (27), za- deerzeugnis, Erzeugnis aus Getreide: dliwe traktowanie (3)
grozenie zdrowia (4), ryzyko dla zdro- produkt zbozowy (96), produkt w sek- Gleich|gewicht (474) gleiche Gewicht:
wia (2) torze zbz (1) rwnowaga (343)
Getreide|flocken (5) Getreideflocke, Gleich|gewichts (183) Gleichgewicht,
Gesundheits|risiken (103) Gesund- Flocken aus Getreide: patek zbo- idiom: rwnowaga (121), zrwnowaze-
heitsrisiko, gesundheitliche Risiko: za-
zowy (4) nie (6)
grozenie dla zdrowia (26), zagrozenie
Getreide|menge (82) Menge an Ge- Gliederungs|ebene (12) Ebene der
zdrowia (21), ryzyko dla zdrowia (9),
treide: ilosc zbz (79), ilosc zboza (2) Gliederung: poziom szczegowosci
ryzyko zdrowotne (2), zagrozenie zdro-
Getreide|mengen (31) Getreidemen- (3), poziom podziau (1), poziom struk-
wotne (2)
ge, Menge des Getreide: ilosc zbz tury (1)
Gesundheits|schutzes (346) Gesund- (20), ilosc zboza (5) Global|darlehen (16) globale Darle-
heitsschutz, Schutz der Gesundheit: Getreide|sektor (391) Sektor des Ge- hen: pozyczka globalna (6), globalny
ochrona zdrowia (110) treides: sektor zbz (56), sektor zbo- instrument pozyczkowy (4), globalna
Gesundheits|schutz (845) Schutz der zowy (4), rynek zbz (3) pozyczka (3), kredyt globalny (2)
Gesundheit: ochrona zdrowia (435) Getreide|strke (10) Strke aus Ge- Global|liste (6) globale Liste: wyczer-
Gesundheits|situation (6) gesund- treide: skrobia zbozowa (3) pujacy
wykaz (3)
heitliche Situation: sytuacja zdrowotna Getriebe|gang (1) Gang im Getriebe: Global|plans (1) Globalplan, globale
(2), stan zdrowia (1), sytuacja sani- przeozenie biegw (1) Plan: globalny plan (1)
tarna (1) Gewsser|schutzes (7) Gewsser- Glh|lampen (97) Glhlampe, gl-
Gesundheits|status (214) gesundheit- schutz, Schutz der Gewsser: ochrona hende Lampe: zarwka (61), zarwka
liche Status: stan zdrowia (66), sta- wd (3), ochrona wody (2) elektryczna (6)
tus zdrowotny (49), zdrowie (18), status Gewsser|verunreinigungen (2) Ge- Gold|markt (8) Markt fr Gold: rynek
zdrowia (7), status zdrowotnosci (2), sy- wsserverunreinigung, Verunreini- zota (6)
tuacja zdrowotna (2), stan sanitarny (1) gung der Gewsser: zanieczyszczenie Gouverneurs|rat (88) Rat der Gouver-
Gesundheits|tourismus (2) Touris- wody (1), zanieczyszczenie wd (1) neure: rada prezesw (74), rada guber-
mus der Gesundheit: turystyka zdro- Gewerbe|steuer (82) gewerbliche natorw (7)
wotna (1) Steuer: podatek przemysowy (34), Grenzgnger|probleme (1) Grenz-
Gesundheits|berwachung (157) podatek od dziaalnosci gospodarczej gngerproblem, Problem der Grenz-
berwachung der Gesundheit: kon- (18), podatek od prowadzenia dziaalno- gnger: problem pracownikw trans-
trola zdrowotna (40), kontrola zdrowia sci gospodarczej (2), podatek handlowy granicznych (1)
(22), kontrola sanitarna (16), badanie (1), podatek od dziaalnosci (1) Grenz|kontrollen (185) Grenzkon-
lekarskie (9), inspekcja sanitarna (9), Gewichts|klassen (95) Gewichtsklas- trolle, Kontrolle der Grenzen: kontrola
monitorowanie zdrowia (5), nadzr me- se, Klasse des Gewichts: klasa wagowa graniczna (132), kontrola na granicach
dyczny (5), nadzr sanitarny (5), profi- (27), kategoria wagowa (11), grupa wa- (9), kontrola granic (7), odprawa gra-
laktyczne badanie (4) gowa (4), kategoria masy (2), klasyfika- niczna (3)
Gesundheits|versorgung (237) ge- cja wagowa (1) Grenz|regionen (104) Grenzregion,
sundheitliche Versorgung: opieka
Gewinn|einbuen (11) Gewinneinbu- Region an der Grenze: region przy-
e, Einbue beim Gewinn: spadek zy- graniczny (48), region graniczny (14),
zdrowotna (143), usuga zdrowotna (7),
skw (3), zmniejszenie zyskw (2), spa- obszar przygraniczny (10), rejon przy-
suzba zdrowia (6), opieka medyczna
dek zysku (1), strata w zyskach (1) graniczny (4), przygraniczny region (3),
(5), ochrona zdrowia (4)
Gewinn|spanne (680) Spanne fr den region transgraniczny (3), obszar gra-
Gesundheits|wesen (347) other: Gewinn: marza zysku (350), poziom niczny (1), region nadgraniczny (1),
opieka zdrowotna (60), suzba zdrowia zysku (30), margines zysku (24), stopa strefa graniczna (1)
(33), zdrowie publiczne (20) zysku (9), poziom zyskw (3) Grenz|schichten (1) Grenzschicht,
Gesundheits|wesens (127) Gesund- Gewinn|spannen (130) Gewinnspan- Schicht an der Grenze: graniczna war-
heitswesen, other: opieka zdrowotna ne, Spanne fr den Gewinn: marza zy- stwa (1)
(20), zdrowie publiczne (17), suzba sku (49), stopa zysku (5), marza zyskw Grenz|verkehr (80) Verkehr ber die
zdrowia (11), system opieki zdrowotnej (2), poziom zyskw (2), poziom marzy Grenze: ruch graniczny (72), ruch przy-
(6), sektor zdrowia (3), dziedzina zdro- (1), poziom zysku (1) graniczny (4)
wia (2) Gewinn|zuschlag (1) Zuschlag fr Ge- Grenz|werte (1124) Grenzwert, Wert
Gesundheits|zustand (170) Zustand winn: dodatek na zysk (1) an der Grenze: wartosc dopuszczalna
der Gesundheit: stan zdrowia (86), stan GFP|-Vorschriften (18) GFP- (351), wartosc graniczna (146), limit
zdrowotny (8), sytuacja zdrowotna (4), Vorschrift, other: zasada WPRyb (8), (79), dopuszczalny poziom (68), do-
status zdrowotny (2), stan sanitarny (1), norma WPRyb (3), zasada wsplnej po- puszczalna wartosc (44), granica (38),
zdrowotnosc (1) lityki rybowstwa (3), przepis WPR (1) ograniczenie (27), prg (16)
Getrnke|kategorien (2) Getrnke- Gipfel|treffen (160) Treffen auf dem Grenz|werten (144) Grenzwert, Wert
kategorie, Kategorie der Getrnke: ka- Gipfel: szczyt (58), spotkanie na szczy- an der Grenze: wartosc dopuszczalna
tegoria napojw (2) cie (5), spotkanie (3), konferencja (1) (59), wartosc graniczna (30), limit (12),
294
Grenz|wertes Hack|fleisch
ograniczenie (5), dopuszczalna wartosc podstawowy (1), powierzchnia podsta- Grund|wassers (103) Grundwasser,
(4), dopuszczalny poziom (3), graniczna wowa (1), strefa podstawowa (1) other: woda podziemna (48), woda
wartosc (2), limit zawartosci (2) Grund|freiheiten (405) Grundfrei- gruntowa (22)
Grenz|wertes (20) Grenzwert, Wert heit, other: podstawowa wolnosc (237) Grund|werte (43) Grundwert, other:
an der Grenze: wartosc dopuszczalna Grund|gehlter (141) Grundgehalt, podstawowa wartosc (15), wartosc pod-
(9), prg (1), wartosc graniczna (1) other: wynagrodzenie zasadnicze (97), stawowa (8), fundamentalna wartosc
Grenz|wert (274) Wert an der Grenze: wynagrodzenie podstawowe (26), pod- (5), kluczowa wartosc (1), podstawowa
wartosc dopuszczalna (78) stawowe wynagrodzenie (9) zawartosc (1)
Grob|grie (110) grobe Grie: ka- Grund|gehalts (130) Grundgehalt, Grund|zge (173) Grundzug, idiom:
sza (7) other: wynagrodzenie zasadnicze (42), wytyczna (46), oglny kierunek (21),
Gro|abnehmer (30) groe Abneh- wynagrodzenie podstawowe (38), pod- gwny kierunek (7), oglna wytyczna
mer: duzy odbiorca (13), duzy klient stawowe wynagrodzenie (16), paca za- (5), gwny zarys (3), podstawowa wy-
(3), duzy uzytkownik (3) sadnicza (3), podstawowe uposazenie tyczna (3), gwna cecha (2), podsta-
Gro|auftrge (3) Groauftrag, groe (3), uposazenie zasadnicze (2) wowy cech (2), zasadniczy kierunek (2)
Auftrag: duza umowa (1), duze zam- Grund|lage (14292) idiom: podstawa Grund|zgen (194) Grundzug, idiom:
wienie (1), duze zlecenie (1) (7834), zasada (166), baza (41) oglna wytyczna (25), oglny kierunek
Gro|bckereien (1) Grobckerei, Grund|lagen (356) Grundlage, idiom: (4), gwny kierunek (3), podstawowa
groe Bckerei: duza piekarnia (1) podstawa (100) wytyczna (2)
Gro|brnden (1) Grobrand, groe Grund|linie (6) idiom: linia podsta- Gruppen|freistellung (230) Freistel-
Brand: duzy pozar (1) wowa (3) lung der Gruppe: wyaczenie grupo-
Gren|ordnung (285) Ordnung der Grund|linien (5) Grundlinie, other: wego (7), zwolnienie dla klasy (2), zbio-
Gre: skala (58) podstawowy kierunek (3) rowe zwolnienie (1)
Gro|fische (18) Grofisch, groe Grund|prinzipien (182) Grundprin- Gruppen|gre (3) Gre der Grup-
Fisch: duza ryba (18) zip, other: podstawowa zasada (116), pe: rozmiar grupy (2)
Gro|herzogtum (245) groe Herzog- zasada podstawowa (7), fundamentalna Gruppen|mitglieder (21) Gruppen-
tum: wielkie ksiestwo (226) zasada (2), gwna zasada (2) mitglied, Mitglied der Gruppe: czonek
Gro|server (1) groe Server: duzy Grund|rechte (1254) Grundrecht, grupy (5)
serwer (1) other: prawo podstawowe (949), pod- Gruppen|visum (1) Visum fr die
Gro|teil (364) groe Teil: wiekszosc stawowe prawo (170), fundamentalne Gruppe: wiza grupowa (1)
(106), duza czesc (71) prawo (4), podstawowa swoboda (3) Gltigkeits|dauer (1080) Dauer der
Gro|unternehmen (147) groe Un- Grund|rechten (145) Grundrecht, Gltigkeit: okres waznosci (434), ter-
ternehmen: duze przedsiebiorstwo idiom: prawo podstawowe (109), pod- min waznosci (49), okres obowiazywa-

(103), duza firma (14), wielkie przed- stawowe prawo (22), fundamentalne nia (13), data waznosci (12)
siebiorstwo (6), duza spka (2), wielka prawo (1) Gltigkeits|tag (23) Tag der Gltig-
firma (2) Grund|regeln (716) Grundregel, keit: dzien waznosci (9), dzien obowia-

Grn|bcher (5) Grnbuch, grne other: zasada (566), podstawowa za- zywania (1)
Buch: zielona ksiega (5) sada (43), zasada oglna (21) Gter|art (1) Art der Gter: rodzaj to-
Grn|buch (628) grne Buch: zielona Grund|stze (3621) Grundsatz, idi- warw (1)
ksiega (547) om: zasada (2988), podstawowa zasada Gter|gruppen (4) Gtergruppe,
Grn|buchs (97) Grnbuch, grne (67), podstawa (7), przepis (7), zaoze- Gruppe von Gtern: grupa produktw
Buch: zielona ksiega (81) nie (7) (2), grupa towarw (2)
Grund|arten (1) Grundart, other: ga- Grund|stzen (1766) Grundsatz, idi- Gter|klassifikationen (11) Gter-
tunek gebinowy (1) om: zasada (1424), podstawowa zasada klassifikation, Klassifikation der G-
Grund|bedrfnisse (34) Grund- (33), podstawa (4) ter: klasyfikacja produktw (1)
bedrfnis, other: podstawowa po- Grund|satzes (797) Grundsatz, idi- Gter|typs (1) Gtertyp, Typ der G-
trzeba (27) om: zasada (648) ter: rodzaj towaru (1)
Grund|belastung (2) other: srednie Grund|satz (3257) idiom: zasada Gter|verkehr (176) Verkehr mit G-
zanieczyszczenie (1) (2482), podstawowa zasada (21), regua tern: przewz towarw (30), transport
Grund|betrags (82) Grundbetrag, (7), uwaga (6), zdanie (5), podstawa (4) towarw (18), przewz rzeczy (17),
other: kwota podstawowa (27), podsta- Grund|stoffe (93) Grundstoff, other: transport rzeczy (13), transport towa-
wowa kwota (14), wyjsciowa kwota (4), prekursor (40), surowiec (21), substan- rowy (11), przewz towarowy (10)
stawka bazowa (3), podstawowa stawka cja podstawowa (9), pprodukt (2), ma- Gut|schriften (90) Gutschrift, other:
(2), podstawowa wielkosc (2), wielkosc teria podstawowy (1), podstawowy pro- kredyt (30), uznanie rachunku (1)
podstawowa (1) dukt (1) Gut|schrift (125) : kredyt (13), uznanie
Grund|buch (10) other: ksiega wieczy- Grund|tarif (6) other: taryfa podsta- (12), otworzenie linii kredytowej (3),
sta (3), rejestr gruntw (3) wowa (6) przyznana korzysc (3)
Grund|erzeugnis (121) other: produkt Grund|verordnungen (135) Grund- GVO|-Derivaten (2) GVO-Derivat,
podstawowy (96), podstawowy pro- verordnung, other: rozporzadzenie other: pochodna GMO (2)
dukt (10) podstawowe (91), podstawowe rozpo- GVO|-Derivat (1) other: pochodna
Grund|erzeugnisses (128) Grunder- rzadzenie
(3), podstawowy regulamin GMO (1)
zeugnis, other: produkt podstawowy (1), przepis podstawowy (1) GWP|-Wert (22) other: wspczynnik
(96), podstawowy produkt (4) Grund|verordnung (7839) other: roz- ocieplenia globalnego (4)
Grund|flche (126) other: obszar ba- porzadzenie
podstawowe (6477), pod- HACCP|-Systemen (2) HACCP-
zowy (7), area bazowy (4), obszar podstawowe rozporzadzenie
(818), rozpo- System, other: system HACCP (1)
stawowy (1) rzadzenie
bazowe (32) Hack|fleisch (242) Fleisch als Hack:
Grund|flchen (96) Grundflche, Grund|wasser (188) other: woda pod- mieso mielone (185), mielone mieso
other: obszar bazowy (7), powierzchnia ziemna (67), woda gruntowa (58), grun- (14), mielona woowina (2), wieprzo-
bazowa (7), area bazowy (6), obszar towa woda podziemna (1) wina mielona (1)
295
Hafen|anlagen Harmonisierungs|amt
Hafen|anlagen (101) Hafenanlage, Handels|aspekte (89) Handelsaspekt, Handels: trudnosc zwiazana z han-
Anlage im Hafen: obiekt portowy (60), Aspekt des Handels: handlowy aspekt dlem (1)
urzadzenie
portowe (14), instalacja por- (47), aspekt handlowy (38), zagadnienie Handels|statistik (6) Statistik im Han-
towa (8) handlowe (1) del: statystka handlu (2), statystka wy-
Hafen|arbeiter (3) Arbeiter im Hafen: Handels|bedingungen (144) Han- miany handlowej (1)
pracownik portowy (1) delsbedingung, Bedingung des Han- Handels|strme (293) Handelsstrom,
Hafen|unternehmen (2) Unterneh- dels: warunek wymiany handlowej (41), Strom des Handels: przepyw han-
men im Hafen: przedsiebiorstwo por- warunek handlu (29), warunek handlowy (118)
towe (2) dlowy (22), warunek transakcji (3), Handels|stufe (250) Stufe des Han-
Haft|anstalt (3) other: wiezienie (1) warunek obrotu (2), wymg handlowy dels: poziom handlu (85)
Haft|befehl (174) Befehl zur Haft: na- (2), zasada handlu (2), warunek obrotu Handels|stufen (77) Handelsstufe,
kaz aresztowania (122) handlowego (1) Stufe des Handels: poziom handlu (30),
Haft|befehls (117) Haftbefehl, Befehl Handels|embargos (1) Handelsem- poziom obrotu (10), etap obrotu (4),
zur Haft: nakaz aresztowania (70) bargo, Embargo des Handels: embargo faza obrotu (2), stadium komercjaliza-
Haft|pflicht (80) Pflicht des Haftens: handlowe (1) cji (2)
odpowiedzialnosc (44), odpowiedzial- Handels|fragen (207) Handelsfrage, Handels|ttigkeit (58) Ttigkeit im
nosc cywilna (13), odpowiedzialnosc Frage des Handels: kwestia zwiazana
Handel: handel (18), dziaalnosc han-
cywilna za szkody (2), zakres odpowie- z handlem (134), sprawa handlu (9),
dlowa (16), dziaalnosc gospodarcza (8)
dzialnosci (2), zakres odpowiedzialno- sprawa zwiazana
z handlem (8), kwestia
sci cywilnej (1) wymiany handlowej (2) Handels|bereinknfte (3) Handels-
Haftungs|frage (4) Frage der Haf- Handels|gefge (88) Gefge des Han- bereinkunft, bereinkunft des Han-
tung: odpowiedzialnosc (3) dels: struktura handlu (68), przepyw del: ustalenie handlowe (1)
Halb|insel (114) halbe Insel: pwy- handlowy (6), obrt handlowy (4), pra- Handels|verhandlungen (778) Han-
sep (102) widowosc w handlu (2), struktura han- delsverhandlung, Verhandlung des
Halb|jahr (307) halbe Jahr: pro- dlowa (1) Handels: negocjacje handlowe (740),
cze (51) Handels|gefges (135) Handelsgef- handlowe negocjacje (2), negocjacje w
Halb|ringe (14) Halbring, halbe Ring: ge, Gefge des Handels: struktura han- handlu (1)
pkole (2) dlu (120) Handels|verkehr (976) Verkehr im
Hallen|bau (1) Bau der Halle: budowa Handels|gesellschaften (48) Handels- Handel: handel (436), obrt handlowy
hali (1) gesellschaft, Gesellschaft fr den Han- (321), wymiana handlowa (19), transak-
Halogen|-Verbindung (1) Verbindung del: przedsiebiorstwo handlowe (18), cja handlowa (8), obrt w handlu (1)
der Halogene: zwiazek organicznoha- spka handlowa (10), grupa handlowa Handels|verkehrs (79) Handelsver-
logenowym (1) (2), spka komercyjna (1) kehr, Verkehr des Handel: wymiana
Haltbar|machung (87) Haltbarma- Handels|gewohnheiten (1) Handels- handlowa (12), transakcja handlowa (5),
chen, : konserwowanie (17), konserwa- gewohnheit, Gewohnheit des Handels: obrt handlowy (1), przepyw han-
cja (11), zakonserwowanie (6), utrwa- zwyczaj handlowy (1) dlowy (1)
lanie (5), przechowywanie (4), stabili- Handels|kammer (84) Kammer fr Handels|verpackung (3) Verpackung
zacja (3), czynnosc konserwowania (2), Handel: izba handlowa (50), izba go- im Handel: opakowanie zbiorcze w
proces utrwalania (1), przeprowadzenie spodarcza (3), izba handlu (2) sprzedazy (1)
procesu utrwalania (1) Handels|ketten (12) Handelskette, Handels|zwecken (122) Handels-
Haltungs|beschrnkungen (1) Hal- Kette des Handels: siec handlowa (6), zweck, Zweck des Handels: cel han-
tungsbeschrnkung, Beschrnkung siec detaliczna (2) dlowy (3), cel handlu (2), cela obrotu
der Haltung: ograniczenie w utrzymy- Handels|marke (35) Marke im Han- handlowego (1)
waniu (1) del: znak towarowy (13), znak han- Hand|gepcks (12) Handgepck,
Haltungs|betriebe (77) Haltungsbe- dlowy (4), nazwa handlowa (2) other: bagaz podreczny (5)
trieb, Betrieb zur Haltung: gospodar- Handels|papiere (34) Handelspapier, Handlungs|bedarf (132) Bedarf fr
stwo (32), dziaalnosc hodowlana (2) other: dokument handlowy (26), weksel die Handlung: potrzeba dziaan (14),
Haltungs|betrieben (179) Haltungs- handlowy (2) potrzeba dziaania (11), potrzeba podje-
betrieb, other: gospodarstwo (105) Handels|papier (71) Papier aus dem cia dziaan (2)
Haltungs|form (29) Form der Hal- Handel: dokument handlowy (60) Hand|schellen (5) Handschelle, other:
tung: rodzaj hodowli (4), sposb ho- Handels|partner (110) Partner fr kajdanki (5)
dowli (4), metoda hodowli (3), metoda den Handel: partner handlowy (98), Hand|schuhe (52) Handschuh, idiom:
chowu (2), metoda hodowlana (1), sys- handlowy partner (1) rekawica (41), rekawiczka (1)
tem chowu (1), system chowu drobiu (1) Handels|politik (251) Politik des Han-
Hand|bremse (1) other: hamulec del: polityka handlowa (218)
Hand|werk (127) idiom: rzemioso
(101), rekodzieo (1), sektor rzemieslni-
reczny (1) Handels|praktiken (125) Han-
czy (1)
Hand|buch (147) idiom: podrecznik delspraktik, Praktik im Handel: prak-
(91), przewodnik (5) tyka handlowa (80), praktyka bizne- Hand|werks (38) Handwerk, idiom:
Hand|buchs (130) Handbuch, idiom: sowa (1) rzemioso (17), rekodzieo (1)
podrecznik (100) Handels|preises (1) Handelspreis, Hanf|fasern (115) Hanffaser, Faser
Handels|abkommen (107) Abkom- Preis im Handel: handlowa cena (1) des Hanfes: wkno konopne (59),
men ber den Handel: umowa han- Handels|rechnung (130) Rechnung wkno konopi (11)
dlowa (52), porozumienie handlowe (9), des Handels: faktura handlowa (75) Hanf|flchen (2) Hanfflche, Flche
handlowa umowa (1), konwencja han- Handels|regelung (278) Regelung fr mit Hanf: uprawa konopi (1)
dlowa (1) den Handel: zasada handlu (88) Hard|ware (88) : sprzet (48), sprzet
Handels|abkommens (230) Han- Handels|sachen (311) Handelssache, komputerowy (14), hardware (3)
delsabkommen, Abkommen ber den other: sprawa (4) Harmonisierungs|amt (306) Amt fr
Handel: umowa handlowa (7), porozu- Handels|schwierigkeiten (2) Han- die Harmonisierung: urzad harmoniza-
mienie handlowe (2) delsschwierigkeit, Schwierigkeit des cji (293)
296
Harmonisierungs|aspekte Hektar|zahl
Harmonisierungs|aspekte (1) Har- (10), zasadnicza dziaalnosc (3), gwna (895), plan budzetowy (2), projekt bu-
monisierungsaspekt, Aspekt der Har- czynnosc (2), gwne zajecie (2) dzetu (2)
monisierung: aspekt harmonizacji (1) Haupt|teile (3) Hauptteil, other: Haushalts|rechnung (102) Rechnung
Harmonisierungs|bestrebungen (4) gwna czesc (3) der Haushalte: rachunek dochodw
Harmonisierungsbestrebung, Bestre- Haupt|versammlung (217) other: (18), zestawienie dochodw (14), spra-
bung zur Harmonisierung: harmoniza- walne zgromadzenie (178) wozdanie finansowe (12), rachunek
cja (2) Haupt|verwaltungen (3) Hauptver- przychodw (2)
Harn|stoff (191) idiom: mocznik (168) waltung, other: gwna siedziba (1) Haushalts|recht (1) other: ustawa bu-
Hrte|messung (1) Messung der Hr- Haupt|verwaltung (127) other: sie- dzetowa (1)
te: pomiar twardosci (1) dziba zarzadu (26), siedziba gwna Haushalts|saldo (139) Saldo fr den
Hart|weizen (194) harte Weizen: psze- (13), gwny zarzad (8), gwna sie- Haushalt: saldo (112), saldo budze-
nica twarda (4) dziba (7), zarzad gwny (4) towe (9)
Harz|additiven (1) Harzadditiv, Haupt|ziele (119) Hauptziel, other: Haushalts|verfahren (115) Verfahren
other: dodatek do zywic (1) gwny cel (32), podstawowy cel (8), des Haushaltes: procedura budzetowa
Haupt|aufgabe (54) other: gwne za- zasadniczy cel (7), kluczowy cel (4), (106), proces budzetowy (3)
danie (22), gwna rola (4), podstawowe wazny cel (2) Haushalts|vorentwurf (39) Vorent-
zadanie (4), gwna misja (1), kluczowe Haupt|ziel (199) other: gwny cel wurf des Haushaltes: wstepny projekt
zagadnienie (1), podstawowy cel (1), za- (106), podstawowy cel (16), zasadniczy budzetu (22), projekt budzetu (4), preli-
sadnicze zadanie (1) cel (12), oglny cel (9), nadrzedny cel minarz budzetowy (1)
Haupt|aussagen (1) Hauptaussage, (4), wazny cel (4), cel gwny (2) Haushalts|ziele (107) Haushaltsziel,
other: gwne przesanie (1) Haus|gebrauch (663) Gebrauch im Ziel der Haushalte: cel budzetowy (84),
Haupt|bereiche (17) Hauptbereich, Haus: uzytek domowy (642) cel fiskalny (3), zamierzenie budze-
other: gwna dziedzina (4), gwny Haus|geflgel (147) Geflgel im Haus: towe (3)
obszar (4), podstawowy obszar (2), pod- drb domowy (5), ptactwo domowe (2), Haushalts|ziel (81) Ziel der Haushal-
stawowa dziedzina (1), zasadniczy ob- ptak domowy (2) te: cel budzetowy (65)
szar (1) Haushalts|behrde (910) Behrde fr Haushalts|zulage (109) Zulage zum
Haupt|botschaft (4) other: przesanie Haushalt: dodatek rodzinny (8), do-
Haushalt: wadza budzetowa (617), or-
gwne (2), gwne przesanie (1) datek mieszkaniowy (6), gospodarstwo
gan budzetowy (186), organ wadzy bu-
Haupt|erhebung (2) other: gwny domowe (4), dodatek domowy (2), zasi-
dzetowej (38), organy budzetowe (4),
aspekt (1) ek rodzinny (2), dodatek na gospodar-
organy wadzy budzetowej (4), jed-
stwo domowe (1)
Haupt|fragen (5) Hauptfrage, other: nostka budzetowa (2)
Haus|post (2) Post im Haus: poczta we-
gwna dziedzina (1), gwna kwestia Haushalts|fhrung (600) Fhrung wnetrzna (1)
(1), wazna sprawa (1) des Haushaltes: zarzadzanie
finansami
Haus|rindern (83) Hausrind, other:
Haupt|geschfts (2) Hauptgeschft, (251), zarzadzanie
budzetem (44), za-
bydo domowe (61), domowe bydo (10)
other: gwna dziaalnosc (1) rzadzanie
finansowe (33), nalezyte za-
Haus|tiere (114) Haustier, Tier im
Haupt|lieferanten (17) Hauptliefe- rzadzanie
(5), nalezyte zarzadzanie
fi-
Haus: domowe zwierze (38), zwie-
rant, other: gwny dostawca (9), nansami (4)
rze domowe (32), domowy miesozerca
gwny kontrahent (4), gwny wyko- Haushalts|jahre (246) Haushaltsjahr, (5), gatunek domowy (2), gospodarskie
nawca (3) Jahr im Haushalt: rok budzetowy (111) zwierze (1), zwierze gospodarskie (1)
Haupt|manahme (1) other: podsta- Haushalts|jahren (79) Haushaltsjahr, Haut|krebs (3) Krebs der Haut: rak
wowe dziaanie (1) Jahr im Haushalt: rok budzetowy skry (3)
Haupt|netz (2) other: gwna siec (2) (48), rok obrachunkowy (9), rok finan- Hebel|wirkung (92) Wirkung des
Haupt|pflicht (135) other: zobowiaza- sowy (3) Hebels: efekt dzwigni (33), efekt
nie pierwotne (37), podstawowy wy- Haushalts|konsolidierung (100) wpywu (2)
mg (26), wymg pierwotny (22), za- Konsolidierung des Haushaltes: kon- Heimat|netz (5) Netz als Heimat: siec
sadniczy wymg (11), podstawowe wy- solidacja budzetowa (51), konsolidacja macierzysta (4)
maganie (7), wymg podstawowy (7), budzetu (24), konsolidacja fiskalna (14), Heimat|universitt (2) Universitt als
gwny wymg (5), pierwotny wymg konsolidacja finansw (2) Heimat: macierzysta uczelnia (1)
(5), obowiazek
pierwotny (2), wymg Haushalts|lage (132) Lage der Haus- Heim|tiere (90) Heimtier, Tier im
gwny (2) halte: sytuacja budzetowa (66), pozycja Heim: zwierze domowe (71), zwierze
Haupt|prozesses (1) Hauptprozess, budzetowa (19), sytuacja budzetu (4), udomowione (1)
other: gwne postepowanie (1) pozycja budzetu (3) Heim|tieren (125) Heimtier, Tier im
Haupt|rede (1) other: gwne przem- Haushalts|linien (191) Haushaltsli- Heim: zwierze domowe (103)
wienie (1) nie, idiom: linia budzetowa (75), po- Heiz|holz (1) Holz zum Heizen: drewno
Haupt|risiko (4) other: gwne zagro- zycja budzetu (16), pozycja budzetowa opaowe (1)
zenie (3), ryzyko podstawowe (1) (15), pozycja w budzecie (9) Heiz|kessel (82) Kessel zum Heizen:
Haupt|rolle (11) other: gwna rola (3), Haushalts|mittel (1781) Mittel im kocio (6)
wiodaca
rola (3), istotna rola (1), zasad- Haushalt: budzet (1302), srodek budze- Heiz|systeme (5) Heizsystem, System
nicza rola (1) towy (209), srodek finansowy (19), sro- zum Heizen: system grzewczy (1), sys-
Haupt|sache (87) other: istota sprawy dek w budzecie (16), zasb budzetowy tem ogrzewania (1)
(9), sprawa gwna (4), meritum sprawy (11), zasb finansowy (6) Heiz|zwecken (13) Heizzweck, Zweck
(2), pierwotna decyzja (1), powdztwo Haushalts|ordnung (2343) Ordnung des Heizens: cel grzewczy (3), cel
gwne (1), zasadnicza tresc (1) des Haushaltes: rozporzadzenie
finan- ogrzewania (1)
Haupt|strecken (1) Hauptstrecke, sowe (1838), regulamin finansowy (17) Hektar|ertrags (3) Hektarertrag, Er-
other: gwny szlak (1) Haushalts|paritt (3) Paritt des trag vom Hektar: plon z hektara (1),
Haupt|ttigkeit (136) other: podsta- Haushalt: kurs przyjety w budzecie (2) wydajnosc na hektar (1)
wowa dziaalnosc (32), gwna dzia- Haushalts|plans (1144) Haushalts- Hektar|zahl (130) Zahl der Hektare:
alnosc (23), dziaalnosc podstawowa plan, Plan fr den Haushalt: budzet liczba hektarw (100)
297
Herbst|prognose Human|kapital
Herbst|prognose (173) Prognose vom nel dodatkowy (7), pracownik pomocni- intensywnosc (1), wysoka intensyw-
Herbst: prognoza gospodarcza z jesieni czy (4) nosc (1)
(57), prognoza z jesieni (56), jesienna Hilfs|krften (29) Hilfskraft, Kraft zur Hchst|krzung (416) hchste Kr-
prognoza (24), prognoza ekonomiczna z Hilfe: asystent (9), personel pomocni- zung: maksymalne obnizenie (262)
jesieni (3), jesienna prognoza gospodarczy (6), sia interwencyjna (1) Hchst|menge (587) hchste Menge:
cza (1) Hilfs|manahmen (84) Hilfsmanah- maksymalna ilosc (155)
Herden|zertifizierung (1) Zertifi- me, Manahme der Hilfe: pomoc (32), Hchst|mengen (669) Hchstmenge,
zierung der Herden: certyfikowanie srodek pomocy (13), dziaanie pomo- hchste Menge: limit ilosciowy (262),
stad (1) cowe (3), dziaanie pomocy (3), wysiek maksymalny limit (49), maksymalna
Herkunfts|bestimmung (1) Bestim- humanitarny (2), srodek zaradczy (1), ilosc (30), ograniczenie ilosciowe (7),
mung der Herkunft: sledzenie (1) udzielanie pomocy (1) ilosc maksymalna (5)
Herkunfts|betrieb (129) Betrieb der Hilfs|mittel (121) Mittel der Hilfe: na- Hchst|satz (120) hchste Satz: mak-
Herkunft: gospodarstwo pochodzenia rzedzie (32), srodek pomocniczy (3), symalna stawka (11), maksymalny po-
(78), zakad pochodzenia (3), gospo- sprzet pomocniczy (2), srodek uatwia- ziom (5), maksymalna stopa (4), maksy-
darstwo pierwotne (1), przedsiebiorstwo jacy
(2) malna wysokosc (3), maksymalny pro-
pochodzenia (1) Hilfs|schiffe (7) Hilfsschiff, other: sta- cent (3)
Herkunfts|gebiete (10) Herkunftsge- tek pomocniczy (7) Hchst|strafe (7) hchste Strafe: mak-
biet, Gebiet der Herkunft: region po- Hinter|grund (1320) idiom: kontekst symalna kara (3), kara maksymalna (1)
chodzenia (4) (474), informacja oglna (76) Hchst|werte (91) Hchstwert, hohe
Herkunfts|lndern (80) Herkunfts- Hitze|wellen (5) Hitzewelle, Welle der Wert: maksymalny poziom (12), limit
land, Land der Herkunft: panstwo po- Hitze: fala upaw (2), fala goraca
(1) (3), dopuszczalna wartosc (1), maksy-
chodzenia (9), kraj pochodzenia (4), Hoch|achtung (97) idiom: szacunek malna suma (1), maksymalna zawar-
miejsce pochodzenia (2) (28), wysokie powazanie (20), wysoki tosc (1), maksymalny dopuszczalny po-
Herkunfts|land (250) Land der Her- szacunek (10) ziom (1)
kunft: kraj pochodzenia (103) Hoch|schul|einrichtungen (90) , : Hoch|wasser (86) hohe Wasser: po-
Herkunfts|ort (111) Ort der Herkunft: instytucja szkolnictwa wyzszego (46), wdz (52)
miejsce pochodzenia (56), kraj pocho- instytucja szkolnictwa (7), instytucja Hoheits|gebiete (110) Hoheitsgebiet,
dzenia (18) akademicka (3), placwka szkolnic- hoheitliche Gebiet: terytorium (81)
Herkunfts|staat (132) Staat der Her- twa wyzszego (3), instytucja ksztacenia Hoheits|gebieten (81) Hoheitsgebiet,
kunft: kraj pochodzenia (15), panstwo wyzszego (1) hoheitliche Gebiet: terytorium (45)
pochodzenia (9) Hoch|schulen (464) Hochschule, idi- Hoheits|gebiet (4794) hoheitliche Ge-
Herkunfts|staats (86) Herkunfts- om: uniwersytet (105) biet: terytorium (3158), wasne teryto-
staat, Staat der Herkunft: kraj po- Hochschul|studium (13) : studia (2) rium (14), terytorium kraju (11)
chodzenia (6), panstwo pochodzenia (6) Hchst|alter (9) hchste Alter: maksy- Hoheits|gebiets (440) Hoheitsgebiet,
Hersteller|-Schild (1) Schild des Her- malny wiek (3), wiek maksymalny (2), hoheitliche Gebiet: terytorium (292)
stellers: tabliczka producenta (1) limit wieku (1) Hoheits|gewalten (1) Hoheitsgewalt,
Hersteller|verbands (2) Hersteller- Hchst|beihilfe (100) hchste Beihil- other: jurysdykcja (1)
verband, Verband der Hersteller: sto- fe: maksymalna kwota pomocy (47), Hoheits|gewalt (154) hoheitliche Ge-
warzyszenie producentw (1) maksymalna dopata (3), maksymalna walt: jurysdykcja (51), wadza pu-
Herstellungs|verfahren (301) Ver- pomoc (3), maksymalna dotacja (2) bliczna (3), wadza suwerenna (2)
fahren zur Herstellung: metoda pro- Hchst|betrge (131) Hchstbetrag, Hoheits|gewssern (78) Hoheitsge-
dukcji (71), proces produkcyjny (70), hchste Betrag: maksymalna kwota wsser, hoheitliche Gewsser: woda te-
proces produkcji (47), metoda otrzy- (51), kwota maksymalna (7), maksy- rytorialna (15), morze terytorialne (2),
mywania (14), proces wytwarzania (8), malna wysokosc (2), maksymalna wiel- morska woda terytorialna (1)
produkcja (5), metoda produkcyjna (4), kosc (1) Hoheits|meere (1) Hoheitsmeer,
metoda wytwarzania (4), wytwarza- Hchst|betrgen (27) Hchstbetrag, other: woda terytorialna (1)
nie (4) hchste Betrag: maksymalna kwota (9), Hohl|glas (4) hohle Glas: szko naczy-
Hightech|-Produkten (2) Hightech- wysokosc kwoty (2), kwota maksy- niowe (4)
Produkt, other: produkt wysokiej tech- malna (1), maksymalna suma (1), mak- Holz|einfuhren (3) Holzeinfuhr, Ein-
nologii (1) symalna wysokosc (1), maksymalny po- fuhr des Holzes: przywz drewna (2)
Hilfe|leistung (98) Leistung als Hilfe: ziom (1) Holz|mrkten (2) Holzmarkt, Markt
pomoc (49), udzielanie pomocy (5), do- Hchst|betrags (156) Hchstbetrag, fr Holz: rynek drewna (1), rynek
starczanie pomocy (3), pomoc udzielana hohe Betrag: maksymalna kwota (95), drzewny (1)
(3), udzielenie pomocy (3), pomoc ofe- kwota maksymalna (4) Honig|bienen (108) Honigbiene, idi-
rowana (2), swiadczenie pomocy (2) Hchst|erstattung (342) hchste Er- om: pszczoa (105)
Hilfe|regelung (4) Regelung der Hilfe: stattung: maksymalna refundacja (276) Hopfen|extrakt (12) Extrakt aus Hop-
system pomocy (4) Hchst|erzeugung (1) hchste Erzeu- fen: wyciag z szyszek chmielowych (2)
Hilfe|stellung (109) Stellung zur Hil- gung: maksymalny poziom produk- Hopfen|zapfen (29) Zapfen des Hop-
fe: pomoc (28), wsparcie (19), udziela- cji (1) fens: szyszka chmielowa (15), chmiel w
nie pomocy (3), wspieranie (2), popar- Hchst|gehalte (131) Hchstgehalt, szyszkach (1)
cie (1), popieranie (1), wspomaganie (1) hchste Gehalt: maksymalny poziom Hr|funk (13) Funk zum Hren: radio
Hilfe|zusage (1) Zusage auf Hilfe: (10), maksymalna ilosc (4), maksy- (3), audycja radiowa (2)
obietnica (1) malna zawartosc (2) Hotel|auslastung (1) Auslastung des
Hilfs|anstrengungen (10) Hilfsan- Hchst|grenze (86) hchste Grenze: Hotels: stopien obozenia hoteli (1)
strengung, Anstrengung zwecks Hil- puap (27), grna granica (10), maksy- HPAI|-Verdacht (21) other: wystapie-
fe: pomoc humanitarna (2), akcja po- malna wysokosc (3), maksymalny limit nie HPAI (2)
mocy (1) (2), maksymalny poziom (2) Human|kapital (136) humane Kapi-
Hilfs|krfte (188) Hilfskraft, Kraft zur Hchst|intensitten (4) Hchstinten- tal: kapita ludzki (118), zasb ludzki
Hilfe: personel pomocniczy (98), perso- sitt, hchste Intensitt: maksymalna (5), ludzki kapita (1)
298
Human|zellen Informations|verfahren
Human|zellen (6) Humanzelle, huma- instalacja przemysowa (5), urzadze- Informations|manahmen (105) In-
ne Zelle: komrka ludzka (5) nie przemysowe (2), zakad produk- formationsmanahme, Manahme
HVPI|-Reihen (5) HVPI-Reihe, other: cyjny (2) zur Information: dziaanie informa-
seria ZWCK (5) Industrie|bereiche (3) Industriebe- cyjne (40), informowanie (11), akcja
Hygiene|anforderungen (131) Hy- reich, Bereich der Industrie: sektor informacyjna (10), srodek informacyjny
gieneanforderung, Anforderung an przemysu (1) (6), kampania informacyjna (1), kam-
die Hygiene: wymg higieny (18), wy- Industrie|erzeugnissen (3) Industrie- pania reklamowa (1), program informa-
maganie dotyczace zdrowia publicz- erzeugnis, Erzeugnis der Industrie: cyjny (1), przekazywanie informacji (1)
nego (2), wymaganie w zakresie higieny produkt przemysowy (2) Informations|mittel (6) Mittel der In-
(2), wymaganie z zakresu higieny (2), Industrie|nomenklatur (2) Nomen- formation: zasb informacji (2), instru-
wymg sanitarny (2), norma higieny klatur der Industrie: nomenklatura ment informacyjny (1), narzedzie infor-
(1), wymg zdrowotny (1) branzowa (2) macji (1), zrdo informacji (1)
Hygiene|pakets (4) Hygienepaket, Pa- Industrie|fen (3) Industrieofen, Ofen Informations|netzes (122) Informati-
ket der Hygiene: pakiet regulacji praw- in der Industrie: piec przemysowy (1) onsnetz, Netz der Informationen: siec
nych dotyczacy higieny (2), pakiet hi- Industrie|politik (269) Politik der In- informacyjna (20), siec danych (10),
gieny (1) dustrie: polityka przemysowa (239) siec informacji (4), system informa-
Hygiene|schutz (2) hygienische Industrie|produkten (2) Industrie- cyjny (1)
Schutz: zachowanie norm zdrowot- produkt, Produkt der Industrie: pro- Informations|politiken (1) Informa-
nych (2) dukt przemysowy (1), wyrb przemy- tionspolitik, Politik der Information:
Hypotheken|bestellung (2) Bestel- sowy (1) polityka informacyjna (1)
lung der Hypothek: ustanowienie hipo- Industrie|sektor (14) Sektor der In- Informations|quellen (127) Informa-
teki (2) dustrie: sektor przemysowy (7), sektor tionsquelle, Quelle der Informationen:
Hypotheken|kredite (2) Hypotheken- przemysu (6) zrdo informacji (99), zasb informacji
kredit, Kredit als Hypothek: hipo- Industrie|zweige (106) Industrie- (2), zasb informacyjny (2), zrdo da-
teczny kredyt (1), pozyczka hipo- zweig, Zweig der Industrie: sektor nych (1)
teczna (1) przemysu (15), gaaz przemysu (7), Informations|sammlung (12) Samm-
IAS|-Personal (1) other: personel sektor przemysowy (4) lung der Informationen: zbieranie in-
IAS (1) Inflations|prozesses (1) Inflations- formacji (5), gromadzenie informa-
IB|-Kriterium (1) other: kryterium prozess, Prozess der Inflation: proces cji (1)
IT (1) inflacyjny (1)
Informations|sicherheit (144) Si-
IBSFC|-Sitzung (1) other: posiedzenie Inflations|rate (97) Rate der Inflation: cherheit der Informationen: bezpie-
IBSFC (1) inflacja (34), stopa inflacji (29), wskaz-
czenstwo informacji (10)
ICES|-Divisionen (1) ICES-Division, nik inflacji (10), poziom inflacji (3)
other: rejon ICES (1) Inflations|ziel (4) Ziel fr die Inflati- Informations|systeme (152) Infor-
ICES|-Gebiet (154) other: strefa ICES mationssystem, System der Informa-
on: cel inflacyjny (1)
tionen: system informacyjny (62), sys-
(118), obszar ICES (7), rejon ICES (7) Influenza|epidemien (1) Influenza-
tem informatyczny (32), system infor-
ICN|-Konferenz (2) other: konferen- epidemie, Epidemie der Influenza: epi-
macji (22), system acznosci
(2), system
cja ICN (1) demia grypy (1)
powiadamiania (2)
IDABC|-Programmes (1) IDABC- Influenza|viren (101) Influenzavirus,
Programm, other: program IDABC (1) Virus der Influenza: wirus grypy (43), Informations|system (354) System
Identitts|ausweise (1) Identittsaus- grypa ptakw (6) der Informationen: system informa-
weis, Ausweis der Identitt: dokument Informatik|systemen (1) Informatik- cyjny (222), system informacji (58),
tozsamosci (1) system, System der Informatik: tech- system informatyczny (15), system in-
Identitts|papiere (6) Identittspa- nika przetwarzania danych (1) formowania (4), system wywiadu (1)
pier, Papier ber die Identitt: doku- Informations|bros (6) Informati- Informations|systems (234) Informa-
ment tozsamosci (3) onsbro, other: biuro informacyjne (3) tionssystem, System der Informatio-
IEC|-Empfehlungen (1) IEC- Informations|diensts (1) Informati- nen: system informacyjny (126), sys-
Empfehlung, other: zalecenie IEC (1) onsdienst, Dienst der Information: do- tem informacji (59), system informa-
IEG|-Sektors (2) IEG-Sektor, other: starczanie informacji (1) tyczny (4), system informowania (3)
sektor PEG (2) Informations|-Gesellschaft (1) Ge- Informations|technik (77) Technik
ILO|-Abkommen (1) other: konwen- sellschaft der Information: spoeczen- der Information: technologia informa-
cja MOP (1) stwo informacyjne (1) tyczna (29), technika informatyczna
Imkerei|erzeugnis (1) Erzeugnis der Informations|gesellschaft (865) (15), informatyka (5), technologia infor-
Imkerei: produkt pszczelarski (1) other: spoeczenstwo informacyjne macyjna (4), technologia cyfrowa (1),
Imker|vereinigungen (1) Imkerverei- (777), spoeczenstwo informatyczne (4) technologia komputerowa (1)
nigung, Vereinigung der Imker: zgru- Informations|gesprche (1) Informa- Informations|technologie (162)
powanie pszczelarzy (1) tionsgesprch, Gesprch zur Informa- Technologie der Information: techno-
Impf|stoffe (114) Impfstoff, Stoff zum tion: spotkanie informacyjne (1) logia informatyczna (62), technologia
Impfen: szczepionka (90), szczepie- Informations|gesuchen (2) Informa- informacyjna (54)
nie (2) tionsgesuch, Gesuch auf Information: Informations|bermittlung (77)
Impf|stoffen (156) Impfstoff, Stoff zapytanie (1) bermittlung der Informationen: prze-
zum Impfen: szczepionka (134) Informations|kampagnen (109) In- kazywanie informacji (17), przekaz in-
Import|quote (2) Quote fr den Im- formationskampagne, Kampagne formacji (7), dostarczanie informacji
port: udzia przywozu (1) zur Information: kampania informa- (3), przekazywanie danych (3), przesy-
Index|nummern (1) Indexnummer, cyjna (70) anie informacji (3), wymiana informa-
Nummer als Index: numer indeksu (1) Informations|kanle (9) Informati- cji (3), informacja przekazywana (2)
Industrie|anlagen (86) Industrieanla- onskanal, Kanal der Informationen: Informations|verfahren (156) Ver-
ge, Anlage der Industrie: zakad prze- kana informacji (3), kana informa- fahren zur Information: procedura
mysowy (48), obiekt przemysowy (7), cyjny (3) udzielania informacji (77), procedura
299
Informations|zwecken Interventions|stellen
informacyjna (18), procedura przeka- Innen|spiegel (1) innere Spiegel: we- (20), rewizja tymczasowa (18), okre-
zywania informacji (3), procedura do- wnetrzne lusterko (1) sowy przeglad (9), przeprowadzenie
starczania informacji (2), procedura in- Innovations|bremse (2) Bremse der przegladu
okresowego (9), tymczasowe
formowania (2), procedury dostarczanie Innovation: hamulec dla innowacji (2) postepowanie przegladowe
(9), przeglad

informacji (1), proces informacyjny (1), Innovations|mittler (14) Mittler der srednioterminowy (4)
system informacyjny (1) Innovationen: posrednik w innowa- Internet|-Adresse (1008) Adresse im
Informations|zwecken (84) Informa- cji (11) Internet: adres internetowy (32), strona
tionszweck, Zweck der Information: Insel|gebieten (10) Inselgebiet, Gebiet internetowa (12), adres strony interneto-
cel informacyjny (61), cela informa- der Insel: region wyspiarski (4), obszar wej (4)
cyjna (8), cel informacji (4) wyspiarski (1) Internet|adresse (138) Adresse im In-
Infrastruktur|netz (6) Netz der Infra- Insel|lage (129) Lage der Insel: wy- ternet: adres internetowy (61), strona
struktur: siec infrastruktury (4) spiarski charakter (13), poozenie wysp internetowa (16), adres strony interneto-
Infrastruktur|programme (1) Infra- (2), status wysp (1), sytuacja wyspiar- wej (6)
strukturprogramm, Programm fr ska (1) Internet|-Benutzer (2) Benutzer des
die Infrastruktur: program infrastruk- Insel|verkehr (1) other: transport na Internets: uzytkownik Internetu (2)
tury (1) wyspy (1) Internet|initiativen (2) Internetinitia-
Infrastruktur|schden (2) Infra- Insider|-Geschfte (30) Insider- tive, Initiative fr Internet: inicjatywa
strukturschaden, Schaden der Infra- Geschft, Geschft als Insider: wyko- internetowa (2)
struktur: szkoda w infrastrukturze (2) rzystywanie poufnych informacji (23), Internet|portal (13) Portal im Inter-
Infrastruktur|schutz (1) Schutz der wykorzystanie poufnych informacji (1) net: portal internetowy (4), strona inter-
Infrastruktur: ochrona infrastruk- Insolvenz|recht (15) Recht der Insol- netowa (3)
tury (1) venz: prawo upadosciowe (4), przepis Internet|-Seite (10) Seite im Internet:
Inhalts|stoffe (86) Inhaltsstoff, Stoff o niewypacalnosci (1), przepis upado- strona internetowa (9)
als Inhalt: skadnik (53), substancja sciowy (1) Internet|seite (78) Seite im Internet:
skadowa (1) Insolvenz|verfahren (186) Verfahren strona internetowa (57), internetowa
Inhalts|verzeichnis (177) Verzeichnis der Insolvenz: postepowanie upado- strona (4), witryna internetowa (1)
der Inhalte: spis tresci (149) sciowe (132), procedura upadosciowa Internet|-Sicherheit (2) Sicherheit im
(7), procedura niewypacalnosci (1) Internet: bezpieczenstwo Internetu (2)
Initiativ|berichte (3) Initiativbericht,
Bericht ber die Initiative: sprawozda-
Insolvenz|verfahrens (90) Insolvenz- Internet|-Tochter (3) Tochter im In-
verfahren, Verfahren der Insolvenz: ternet: internetowa spka-crka (1)
nie z wasnej inicjatywy (3)
postepowanie upadosciowe (72), pro- Interventions|bestnde (87) Inter-
Initiativ|stellungnahme (135) Stel- cedura upadosciowa (3), postepowanie ventionsbestand, Bestnde fr die In-
lungnahme der Initiative: opinia z ini-
o niewypacalnosci (1) tervention: zapasy interwencyjne (64),
cjatywy wasnej (66), opinia z wasnej
INSPIRE|-Infrastruktur (5) other: interwencyjne skadowanie (1), inter-
inicjatywy (15), opinia wydana z inicja-
infrastruktura INSPIRE (5) wencyjny skad (1)
tywy wasnej (1)
Integrations|anforderungen (2) In- Interventions|bestnden (234) Inter-
Inland|fahrten (15) Inlandfahrt, tegrationsanforderung, Anforderung ventionsbestand, Bestand fr die In-
Fahrt im Inland: trasa krajowa (5), an die Integration: warunek integra- tervention: zapasy interwencyjne (134),
rejs krajowy (4), podrz krajowa (2) cji (1) skup interwencyjny (4), magazyn inter-
Inlands|fahrten (2) Inlandsfahrt, Integrations|fragen (2) Integrations- wencyjny (2), skad interwencyjny (2),
Fahrt im Inland: podrz krajowa (2) frage, Frage der Integration: zagadnie- magazyn publiczny (1), rezerwa inter-
Inlands|kredite (2) Inlandskredit, nie integracji (1) wencyjna (1), zasb interwencyjny (1)
Kredit im Inland: finansowanie na Integrations|probleme (2) Integrati- Interventions|butter (139) Butter aus
rynku wewnetrznym (2) onsproblem, Problem der Integration: der Intervention: maso pochodzace ze
Inlands|mrkte (11) Inlandsmarkt, problem integracyjny (1), wyzwanie in- skupu interwencyjnego (63), interwen-
Markt im Inland: rynek krajowy (9) tegracyjne (1) cyjne maso (1), maso z zapasw inter-
Inlands|markt (1038) Markt im In- Integrations|prozesses (24) Integra- wencyjnych (1)
land: rynek krajowy (711), rynek we- tionsprozess, Prozess der Integration: Interventions|instrument (2) Instru-
wnetrzny (50), sprzedaz krajowa (29), proces integracji (18) ment der Intervention: instrument in-
rynek lokalny (16), konsumpcja kra- Intensiv|beratung (1) intensive Bera- terwencji (1), narzedzie interwencji (1)
jowa (2) tung: intensywne doradztwo (1) Interventions|manahmen (194) In-
Inlands|preise (176) Inlandspreis, Interessen|konflikten (99) Interes- terventionsmanahme, Manahme
Preis im Inland: cena krajowa (131), senkonflikt, Konflikt der Interessen: der Intervention: srodek interwencyjny
cena na rynku krajowym (4), cena konflikt interesw (65), sprzecznosc in- (134), dziaanie interwencyjne (17),
sprzedazy krajowej (3), wewnetrzna teresw (11) operacja interwencyjna (3), mechanizm
cena (2), cena na rynku wewnetrz- Interessen|konflikt (85) Konflikt der interwencyjny (2)
nym (1) Interessen: konflikt interesw (55), Interventions|preises (123) Interven-
Inlands|verkufe (800) Inlandsver- sprzecznosc interesw (15) tionspreis, Preis der Intervention: cena
kauf, Verkauf im Inland: sprzedaz kra- Interessen|verbnde (12) Interes- interwencyjna (109), cena skupu inter-
jowa (443), sprzedaz na rynku krajo- senverband, other: zainteresowana wencyjnego (1)
wym (93), sprzedaz na rynek krajowy strona (1) Interventions|preis (404) Preis der
(23), sprzedaz wewnetrzna (12), sprze- Interims|abkommen (326) other: Intervention: cena interwencyjna (345)
daz transakcji krajowych (4), transakcja umowa przejsciowa (303) Interventions|stelle (2202) Stelle fr
krajowa (3), transakcja sprzedazy krajo- Interims|abkommens (335) Inte- Interventionen: agencja interwencyjna
wej (2) rimsabkommen, other: umowa przej- (1735), agencja skupu interwencyj-
Inlands|verkufen (184) Inlandsver- sciowa (311) nego (26)
kauf, Verkauf im Inland: sprzedaz kra- Interims|berprfung (615) other: Interventions|stellen (1038) Inter-
jowa (80), rynek krajowy (6), obrt kra- przeglad okresowy (341), przeglad tym- ventionsstelle, Stelle fr Intervention:
jowy (2) czasowy (133), tymczasowy przeglad agencja interwencyjna (483)
300
Interventions|ziele Justiz|organe
Interventions|ziele (5) Interventions- dusz powierniczy (2), spka zarzadza-

Jahres|ende (274) Ende des Jahres:
ziel, Ziel der Intervention: cel pomocy jaca
(2) koniec roku (193)
(4), cel dziaan interwencyjnych (1) IP|-Technik (1) other: technologia Jahres|gewinn (22) Gewinn im Jahr:
Interview|partner (1) Partner beim IP (1) roczny zysk (6), zysk roczny (5), roczna
Interview: ankietowany (1) Isolier|hlle (43) isolierende Hlle: nadwyzka (1)
Inventar|system (6) System fr Inven- izolacja (13) Jahres|plne (3) Jahresplan, Plan fr
tar: system wykazw (4), system wyka- ISO|-Normen (25) ISO-Norm, other: das Jahr: plan roczny (3)
zywania (2) norma ISO (20), standard ISO (2) Jahres|rechnung (99) jhrliche Rech-
Investitions|anstrengungen (3) Inve- ISO|-Norm (80) other: norma ISO nung: roczne sprawozdanie finansowe
stitionsanstrengung, Anstrengung der (53), standard ISO (3), norma miedzy- (21), sprawozdanie roczne (5), rozlicze-
Investitionen: wysiek inwestycyjny (1) narodowa ISO (2) nie roczne (3), roczne sprawozdanie (2)
Investitions|bank (413) Bank fr In- ISPA|-Projekten (1) ISPA-Projekt, Jahres|tages (6) Jahrestag, idiom:
vestitionen: bank inwestycyjny (3) other: projekt ISPA (1) rocznica (5)
Investitions|beihilfe (113) Beihilfe fr ISPS|-Codes (20) ISPS-Code, other: Jahres|urlaubs (58) Jahresurlaub,
die Investition: pomoc inwestycyjna kodeks ISPS (13) Urlaub im Jahr: urlop roczny (16)
(74), pomoc na inwestycje (19), wspar- ITA|-Teilnehmern (1) ITA- Jahr|hunderte (21) Jahrhundert, idi-
cie inwestycji (3), inwestycyjna pomoc Teilnehmer, other: uczestnik ITA (1) om: wiek (9), stulecie (5), setka lat (1)
(2), pomoc do inwestycji (1), pomoc Jagd|erzeugnisse (3) Jagderzeugnis, Jahr|hundert (104) idiom: wiek (62)
przeznaczona na inwestycje (1) Erzeugnis der Jagd: produkt owiec- Jahr|hunderts (89) Jahrhundert, idi-
Investitions|beihilfen (238) Investiti- twa (3) om: wiek (44), stulecie (12)
onsbeihilfe, Beihilfe fr die Investi- Jahres|abschlsse (364) Jahresab- Jahr|zehnten (127) Jahrzehnte, idi-
tion: pomoc inwestycyjna (117), po- schluss, Abschluss des Jahres: spra- om: dziesieciolecie (65), dekada (15)
moc na inwestycje (43), wsparcie in- wozdanie finansowe (103), sprawozda- Januar|woche (2) Woche im Januar:
westycyjne (6), wsparcie inwestycji (5), nie (94), roczne sprawozdanie finan- tydzien stycznia (1)
wsparcie dla inwestycji (4) sowe (41), roczne sprawozdanie (18),
JEV|-Programms (2) JEV-
Investitions|bereichen (2) Investiti- sprawozdanie roczne (11)
Programm, other: program JEV (1)
onsbereich, Bereich der Investition: Jahres|abschlssen (124) Jahresab-
Johannis|brot (85) idiom: chleb swie-
obszar inwestycji (2) schluss, Abschluss des Jahres: spra-
tojanski (68)
wozdanie finansowe (39), roczne spra-
Investitions|fonds (113) Fonds zur In- Jugend|ausschsse (2) Jugendaus-
wozdanie finansowe (16), sprawozdanie
vestition: fundusz inwestycyjny (97), schuss, Ausschuss der Jugend: komisja
roczne (5), roczne sprawozdanie (3), bi-
fundusz inwestycji (1) modziezowa (1)
lans finansowy (2), bilans roczny (1)
Investitions|gter (193) Investitions- Jahres|abschlusses (140) Jahresab- Jugend|austausche (1) Jugendaus-
gut, Gut als Investition: dobro inwesty- tausch, Austausch der Jugend: wy-
schluss, Abschluss des Jahres: roczne
cyjne (101), dobro kapitaowe (47) miana modziezy (1)
sprawozdanie finansowe (41), roczne
Investitions|kosten (192) Kosten der sprawozdanie (7), sprawozdanie finan- Jugend|bereich (136) Bereich der Ju-
Investitionen: koszt inwestycji (15), na- sowe za rok (5), sprawozdanie roczne gend: dziedzina modziezy (38), za-
kad inwestycyjny (3), pokrycie kosz- (3), rachunek za rok (2) kres modziezy (11), obszar modziezy
tw inwestycyjnych (2), inwestycja na Jahres|abschlu (123) Jahresab- (4), rzecz modziezy (4), dziedzina mo-
kwote (1), kosztorys inwestycyjny (1) schluss, Abschluss des Jahres: roczne dziezowa (3), dziedzina problematyki
Investitions|phasen (2) Investitions- sprawozdanie finansowe (77), roczne modziezowej (3), dziaalnosc modzie-
phase, Phase der Investition: etap in- sprawozdanie (16), sprawozdanie fi- zowa (2)
westycji (1) nansowe (8), bilans (2), bilans roczny Jugend|forum (12) Forum der Ju-
Investitions|tranchen (9) Investiti- (1), roczne zestawienie dochodw (1), gend: forum modziezy (10)
onstranche, Tranche zur Investition: rozliczenie roczne (1), zamkniecie spra- Jugend|organisationen (116) Ju-
transza inwestycyjna (7), transza inwe- wozdania rocznego (1) gendorganisation, Organisation der
stycji (1) Jahres|abschluss (564) Abschluss des Jugend: organizacja modziezowa (79),
Investitions|volumen (11) Volumen Jahres: roczne sprawozdanie finan- struktura modziezowa (1)
der Investitionen: inwestycja (2), ilosc sowe (129) Jugend|parlamente (2) Jugendparla-
inwestycji (1), wartosc kapitaowa (1) Jahres|anfang (5) Anfang des Jahres: ment, Parlament der Jugend: parla-
Investitions|vorschlge (4) Investiti- poczatek
roku (2) ment modziezowy (2)
onsvorschlag, Vorschlag fr die Inve- Jahres|berichte (150) Jahresbericht, Jugend|politik (86) Politik der Ju-
stition: projekt inwestycyjny (2), pro- Bericht ber das Jahr: sprawozda- gend: polityka modziezowa (16), poli-
jekt inwestycji (1), propozycja inwesty- nie roczne (71), roczne sprawozdanie tyka wobec modziezy (9), polityka ds.
cyjna (1) (43), coroczne sprawozdanie (5), raport modziezy (2), problematyka modzie-
Investment|fonds (182) Fonds fr In- roczny (4), roczny raport (4) zowa (1), strategia dla modziezy (1)
vestment: fundusz inwestycyjny (88), Jahres|bericht (809) Bericht fr das Jugend|projekte (4) Jugendprojekt,
fundusz powierniczy (45) Jahr: sprawozdanie roczne (366), Projekt fr die Jugend: projekt mo-
Investment|gesellschaften (129) In- roczne sprawozdanie (241), coroczne dziezowy (1)
vestmentgesellschaft, Gesellschaft fr sprawozdanie (13), coroczny raport (8), Justiz|behrde (218) Behrde der Ju-
Investment: instytucja inwestycyjna coroczny komunikat (4), roczny komu- stiz: organ sadowy
(184), wadza sa-
(40), fundusz inwestycyjny (20), spka nikat (3) dowa (10), organy sadowa
(3), wadza
inwestycyjna (12), przedsiebiorstwo Jahres|berichts (213) Jahresbericht, sadownicza
(3)
inwestycji (2), przedsiebiorstwo inwe- Bericht ber das Jahr: sprawozdanie Justiz|behrden (331) Justizbehrde,
stycyjne (2) roczne (122), roczne sprawozdanie (38), Behrde der Justiz: organ sadowy
(105)
Investment|gesellschaft (109) Gesell- raport roczny (12), roczny raport (2) Justiz|bereich (12) Bereich der Justiz:
schaft fr Investment: fundusz inwe- Jahres|einkommens (2) Jahresein- wymiar sprawiedliwosci (4)
stycyjny (52), spka inwestycyjna (5), kommen, Einkommen im Jahr: roczny Justiz|organe (1) Justizorgan, Organ
przedsiebiorstwo inwestycyjne (4), fun- dochd (2) der Justiz: organ sadowy
(1)
301
Justiz|rat Kinder|chirurgie
Justiz|rat (12) Rat der Justiz: rada sa-

Kapital|geber (283) Geber des Kapi- Kauf|preise (8) Kaufpreis, Preis beim
downictwa (4) tals: inwestor (117) Kauf: cena skupu (4), cena zakupu (3),
Justiz|wesens (33) Justizwesen, other: Kapital|gebers (196) Kapitalgeber, taryfa na zakup (1)
wymiar sprawiedliwosci (11), sadow- Geber des Kapitals: inwestor (32) Kauf|preis (121) Preis des Kaufes:
nictwo (4), system sadownictwa
(1) Kapital|gesellschaften (78) Kapital- cena zakupu (39), cena skupu (16), cena
Jute|rates (1) Juterat, other: rada do gesellschaft, Gesellschaft mit Kapital: sprzedazy (12), cena nabycia (6), cena
spraw juty (1) spka kapitaowa (55) kupna (5)
Kabeljau|bestnden (2) Kabeljaube- Kapital|herabsetzung (7) Herabset- Kauf|vertrags (97) Kaufvertrag, Ver-
stand, Bestand des Kabeljaus: stado zung des Kapitals: obnizenie kapitau trag ber den Kauf: umowa sprze-
dorsza (1), zasb dorsza (1) (4), zmniejszenie kapitau (2) dazy (52), umowa kupna (18), umowa
Kakao|bohne (1) Bohne des Kakaos: Kapital|investition (3) Investition des o sprzedazy (2), kontrakt sprzedazy (1),
ziarno kakaowe (1) Kapitals: inwestycja kapitaowa (2) umowa kupna sprzedazy (1), umowa le-
Kakao|masse (4) Masse aus Kakao: Kapitalisierungs|element (2) Ele- asingowa (1), umowa zakupu (1)
pasta kakaowa (3), masa kakaowa (1) ment der Kapitalisierung: element ka- Keim|drsen (7) Keimdrse, other:
Kalender|jahre (126) Kalender- pitalizacji (2) gonada (5)
jahr, Jahr im Kalender: rok kalen- Kapital|rendite (280) Rendite des Ka- Keim|fhigkeit (112) Fhigkeit zum
darzowy (93) pitals: zwrot z inwestycji (93), dochd Keimen: zdolnosc kiekowania (54),
Kalender|jahren (93) Kalender- z inwestycji (6) kiekowanie (34), sia kiekowania (1)
jahr, Jahr im Kalender: rok kalen- Kapital|renditen (4) Kapitalrendite,
Kenn|nummer (137) other: numer
darzowy (74) Rendite des Kapitals: zwrot z inwesty-
identyfikacyjny (92), numer odrznia-
Kalender|jahres (332) Kalender- cji (1)
jacy
(14), odrzniajacy
numer (3), nu-
jahr, Jahr im Kalender: rok kalen- Kapital|berschuss (4) berschuss
mer wyrzniajacy
(2), numer identyfi-
darzowy (292) an Kapital: nadwyzka kapitau (2)
kacji (1), numer rejestracyjny (1)
Kalender|jahr (771) Jahr im Kalen- Kapital|verbindung (1) Verbindung
der: rok kalendarzowy (632), kalenda- des Kapitals: powiazanie
kapitaowe (1) Kenntnis|stand (158) Stand der
rzowy rok (3) Kapital|verkehr (117) Verkehr des Kenntnisse: wiedza (28), stan wiedzy
Kalender|monat (87) Monat im Ka- Kapitals: przepyw kapitau (67), prze- (12), poziom wiedzy (3)
lender: miesiac kalendarzowy (70) pyw kapitaw (3), obrt kapitaowy Kenn|zahlen (20) Kennzahl, other:
Kalender|tagen (149) Kalendertag, (1), obrt kapitau (1), ruch kapitau (1) wskaznik (3), kod (2), numer identyfi-
Tag im Kalender: dzien kalenda- Kapital|volumens (1) Kapitalvolu- kacyjny (1)
rzowy (134) men, Volumen des Kapitals: kapita (1) Kenn|zeichen (409) other: znak (106)
Kalium|chlorids (5) Kaliumchlorid, Kapital|zufuhr (79) Zufuhr des Kapi- Kennzeichnungs|nummern (4)
Chlorid mit Kalium: potas (2) tals: wniesienie kapitau (33), dokapi- Kennzeichnungsnummer, Nummer
Kamera|systeme (91) Kamerasy- talizowanie (11), wniesiony kapita (8), der Kennzeichnung: numer identyfika-
stem, System der Kameras: system zastrzyk kapitaowy (6), zastrzyk finan- cyjny (3), numer identyfikacji (1)
kamer (88) sowy (2), transfer kapitau (1) Kennzeichnungs|vorschriften (111)
Kammer|prsidenten (178) Kam- Kapital|zufhrung (113) Zufhrung Kennzeichnungsvorschrift, Vorschrift
merprsident, Prsident der Kammer: des Kapitals: wniesienie kapitau (25), ber die Kennzeichnung: wymaganie
prezes izby (67), prezes izb (13) zastrzyk kapitau (9), wniesiony kapi- etykietowania (19), wymg etykietowa-
Kandidaten|lnder (178) Kandida- ta (7), wkad kapitaowy (5), dokapita- nia (14), wymg dotyczacy oznaczen
tenland, Land als Kandidat: panstwo lizowanie (3), dopyw kapitau (2), do- (3), przepis dotyczacy
etykietowania (2)
kandydujace (12) prowadzenie kapitau (1), rekapitaliza- Keramik|deckel (1) Deckel aus Kera-
Kandidaten|lndern (117) Kandida- cja (1) mik: ceramiczna pokrywa (1)
tenland, Land als Kandidat: panstwo Karriere|stufe (1) Stufe der Karriere: Keramik|industrie (6) Industrie der
kandydujace (25), panstwo przystepu- etap kariery (1) Keramik: przemys ceramiczny (2),
jace
(1) Kartell|verbot (12) Verbot des Kar- sektor ceramiczny (1)
Kandidaten|liste (13) Liste der Kandi- tells: zakaz porozumien ograniczaja- Kern|dokumente (2) Kerndokument,
daten: lista kandydatw (8) cych konkurencje (2), zakaz porozu- other: dokument istotny (1)
Kapazitts|angebot (49) Angebot der mien ograniczajacych
(1) Kern|energie (157) other: energia ja-
Kapazitten: oferowana zdolnosc prze- Kartoffel|handel (2) Handel mit der drowa (107), energia atomowa (11),
wozowa (14), oferowane miejsce (10) Kartoffel: handel ziemniakami (1) energetyka jadrowa
(7), energia nukle-
Kapazitts|beschrnkungen (9) Ka- Kartoffel|strke (160) Strke der Kar- arna (2)
pazittsbeschrnkung, Beschrnkung toffel: skrobia ziemniaczana (115),
Kern|kapital (162) other: kapita pod-
der Kapazitt: ograniczenie zdolnosci ziemniak skrobiowy (2)
stawowy (146), podstawowy kapita (3)
przewozowych (5), ograniczenie prze- Kse|kategorien (1) Ksekategorie,
pustowosci (1), ograniczenie wydajno- Kategorien des Kses: kategoria se- Kern|material (291) other: materia ja-
sci (1), ograniczenie zdolnosci (1) rw (1) drowy (206)
Kapazitts|grenze (4) Grenze der Ka- Kse|sorten (128) Ksesorte, Sorte Kern|waffen (95) Kernwaffe, other:
pazitt: ograniczenie wydajnosci (2) des Kses: rodzaj serw (8), rodzaj sera bron jadrowa
(65), bron nuklearna (1)
Kapazitts|berhang (6) berhang (3), gatunek sera (1), odmiana sera (1) Kessel|wasser (1) Wasser des Kessels:
der Kapazitten: nadmiar zdolnosci Kassen|buch (1) other: ksiega rachun- woda kotowa (1)
produkcyjnych (1), nadwyzka mocy kowa (1) Kfz|-Industrie (145) other: przemys
produkcyjnych (1), nadwyzka zdolno- Kassen|vorgngen (1) Kassenvor- motoryzacyjny (109), sektor samocho-
sci (1) gang, other: transakcja przepyww dowy (15), przemys samochodowy (4),
Kapital|anlagen (100) Kapitalanlage, pienieznych (1) branza motoryzacyjna (2), sektor moto-
Anlage des Kapitals: lokata (50), inwe- Katastrophen|schutz (174) Schutz ryzacyjny (2), sektor przemysu samo-
stycja (9), aktywa podstawowa (3), fun- vor Katastrophen: ochrona ludnosci chodowego (1)
dusz inwestycyjny (2), przedsiewziecie (114), obrona cywilna (14), ochrona cy- Kinder|chirurgie (2) Chirurgie bei
inwestycyjne (2) wilna (10) Kindern: chirurgia dziecieca (2)
302
Kinder|schuhe Konjunktur|beschleunigung
Kinder|schuhe (81) Kinderschuh, Klima|anlagen (185) Klimaanlage, Kommissions|daten (5) Daten von der
Schuh fr Kinder: obuwie dzieciece other: klimatyzacja (76), system klima- Kommission: dane komisji (5)
(58), but dzieciecy (5) tyzacji (42), urzadzenie
klimatyzacyjne Kommissions|inspektionen (28)
Kirch|turm (1) Turm der Kirche: (10), ukad klimatyzacji (3) Kommissionsinspektion, Inspektion
wieza koscielna (1) Klima|wandel (229) Wandel des Kli- der Kommission: inspekcja komisji (22)
Kissen|bezge (4) Kissenbezug, Be- mas: zmiana klimatyczna (102), zmiana Kommissions|mitteilung (141) Mit-
zug des Kissens: poszewka na po- klimatu (91) teilung der Kommission: komunikat
duszki (4) Klima|wandels (170) Klimawandel, komisji (89), gromadzenie informacji
KK|-Aktien (15) KK-Aktie, other: Wandel des Klimas: zmiana klima- (2), tekst komunikatu (2)
udzia KK (8), udzia w KK (1) tyczna (80), zmiana klimatu (64) Kommunikations|dienste (165)
Klage|grnde (832) Klagegrund, Klon|mischung (2) Mischung der Klo- Kommunikationsdienst, Dienst zur
Grund zur Klage: zarzut (706), skarga ne: mieszanka klonw (1) Kommunikation: usuga acznosci
(2), powd uchylenia (1) KMU|-Beihilfen (318) KMU-Beihilfe, (120), usuga komunikacji (7), usuga
Klage|grund (105) Grund zur Klage: other: pomoc dla MSP (279) komunikacyjna (3)
zarzut (82) KMU|-Panels (1) KMU-Panel, other: Kommunikations|fragen (3) Kom-
Klage|partei (109) klagende Partei: panel MSP (1) munikationsfrage, Frage der Kommu-
strona skarzaca
(99) Knappheits|klausel (5) Klausel ber nikation: zagadnienie zwiazane z ko-
Klr|schlmme (3) Klrschlamm, die Knappheit: klauzula o niedoborach munikacja (1)
other: osad sciekowy (1) (3), klauzula niedoborw (1), klauzula Kommunikations|mittel (124) Mittel
Klassen|gebhren (6) Klassengebhr, niedoboru (1) der Kommunikation: srodek komuni-
Gebhr fr die Klasse: opata klasowa KN|-Code (1034) other: kod CN (773) kacji (35), srodek acznosci
(23), sro-
(1), opata za klase (1) KN|-Codes (3450) KN-Code, other: dek przekazu (5), srodek komunikowa-
Klassen|zeugnis (6) Zeugnis ber die kod CN (2802), pozycja CN (14), kod nia (4), srodek informacji (3), narzedzie
Klasse: swiadectwo klasy (6) SN (4) komunikacji (2), sposb komunikowa-
Klassifikations|zertifikate (1) Klassi- Knie|gelenk (4) Gelenk des Knies: nia (2)
fikationszertifikat, Zertifikat der Klas- staw (4) Kommunikations|technologien
sifikation: certyfikat klasyfikacyjny (1) Knochen|gerst (1) Gerst aus Kno- (200) Kommunikationstechnologie,
Klassifizierungs|regeln (16) Klassi- chen: szkielet (1) Technologie zur Kommunikation: tech-
fizierungsregel, Regel zur Klassifizie- Knochen|mehl (18) Mehl aus Kno- nologia komunikacyjna (16), technolo-
rung: zasada klasyfikacji (10), kryte- chen: maczka
kostna (3) gia informacyjno-komunikacyjna (12),
rium klasyfikacyjne (1), norma klasyfi- KN|-Positionen (25) KN-Position, technologia acznosci
(3), technologia
kacji (1) other: pozycja CN (14), kod CN (4), informatyczno-komunikacyjna (1)
Klauen|seuche (412) idiom: prysz- nagwek CN (2), pozycja nomenkla- Kompromiss|pakets (14) Kompro-
czyca (232) tury scalonej (2) misspaket, Paket der Kompromisse:
Kleb|stoffe (20) Klebstoff, klebende Kode|-Nummer (2) Nummer des Ko- pakiet kompromisowy (4)
Stoff: spoiwo (11), klej (7) des: kod (1) Konferenz|systems (6) Konferenzsy-
Klein|handel (1) kleine Handel: Koffein|gehalt (4) Gehalt des Koffeins: stem, System der Konferenz: system
drobny handel (1) zawartosc kofeiny (2) konferencji (6)
Klein|kinder (130) Kleinkind, kleine Kohsions|fonds (565) Fonds der Ko- Konferenz|vortrge (1) Konferenz-
Kind: mae dziecko (83) hsion: fundusz spjnosci (496) vortrag, Vortrag auf der Konferenz:
Klein|packungen (166) Klein- Kohsions|politik (534) Politik der obrady konferencji (1)
packung, kleine Packung: mae opa- Kohsion: polityka spjnosci (450) Konflikt|verhinderung (13) Verhin-
kowanie (67), opakowanie jednostkowe Kohsions|zwecken (1) Kohsions- derung des Konflikts: zapobieganie
(41), niewielka paczka (2), may pa- zweck, Zweck der Kohsion: cel spj- konfliktom (13)
kiet (1) nosci (1) Konformitts|bescheinigung (141)
Klein|sendungen (81) Kleinsendung, Kohle|industrie (13) other: przemys Bescheinigung ber die Konformitt:
kleine Sendung: maa partia (26), maa weglowy (4), sektor wegla (3), sektor zaswiadczanie zgodnosci (39), certyfi-
przesyka (21), maa paczka (16), maa wydobycia wegla (2), sektor grnictwa kat zgodnosci (36), swiadectwo zgod-
ilosc (2), maa przesyka wysyana (2), wegla (1) nosci (27), zaswiadczenie zgodnosci
niewielka ilosc (2), niewielka prze- Kohlen|hydrat (4) Hydrat der Kohle: (20), potwierdzenie zgodnosci (1)
syka (2) weglowodan (4) Konformitts|bewertung (311) Be-
Kleinst|unternehmen (145) kleinste Kohorten|keulung (5) Keulung der wertung der Konformitt: ocena zgod-
Unternehmen: mae przedsiebiorstwo Kohorten: ubj kohorty (3), ubj nosci (252)
(23), maa firma (3) stad (1) Konformitts|stufe (1) Stufe der Kon-
Klein|unternehmen (175) kleine Un- Kollisions|normen (139) Kollisions- formitt: poziom zgodnosci (1)
ternehmen: mae przedsiebiorstwo norm, Normen fr die Kollision: Konformitts|vermutung (276) Ver-
(136), maa firma (9), maa spka (2), norma kolizyjna (53), przepis kolizyjny mutung der Konformitt: domniemanie
srednia przedsiebiorstw (2) (22), przepis prawa kolizyjnego (10), zgodnosci (263)
Klein|versorger (2) kleine Versorger: kolizja przepisw prawnych (4), kon- Kongruenz|prinzips (1) Kongruenz-
may dystrybutor (2) flikt praw (3) prinzip, Prinzip der Kongruenz: za-
Klein|waffen (457) Kleinwaffe, kleine Kombinations|netzes (2) Kombinati- sada dopasowania aktyww (1)
Waffe: bron strzelecka (171) onsnetz, Netz als Kombination: poa- Knig|reich (6022) idiom: krle-
Klemm|stellen (18) Klemmstel- czony system (1) stwo (5046)
le, klemmende Stelle: element zaci- Kommissions|beamte (9) Beamte der Knig|reichs (1590) Knigreich, idi-
skowy (6) Kommission: urzednik komisji (9) om: krlestwo (1335)
Klima|nderung (154) nderung Kommissions|befugnisse (1) Kom- Konjunktur|beschleunigung (1) Be-
des Klimas: zmiana klimatyczna (65), missionsbefugnis, Befugnis der Kom- schleunigung der Konjunktur: przy-
zmiana klimatu (52) mission: uprawnienie komisji (1) spieszanie gospodarki (1)
303
Konjunktur|effekt Konvergenz|ziels
Konjunktur|effekt (3) Effekt auf die (9), jednostka kontrolna (7), instytucja program kontroli (43), program monito-
Konjunktur: wpyw cyklu koniunktu- nadzorujaca (6), organ kontrolujacy
(4) rowania (19), program monitoringu (7),
ralnego (1) Kontroll|behrden (137) Kontrollbe- program kontrolny (3), kontrola jakosci
Konjunktur|entwicklung (5) Ent- hrde, Behrde fr die Kontrolle: wa- (1), program monitorujacy (1), program
wicklung der Konjunktur: rozwj ko- dza kontrolna (44), organ kontrolny nadzoru (1)
niunktury (1) (20), organ kontroli (12), organy kon- Kontroll|rahmen (99) Rahmen bei der
Konkurrenz|produkte (2) Konkur- troli (6), organ kontrolujacy (4), or- Kontrolle: rama kontroli (72)
renzprodukt, Produkt der Konkur- gan nadzorczy (4), suzba kontrolna (4), Kontroll|regelung (355) Regelung der
renz: konkurencyjny produkt (1) suzba kontroli (3), urzad ds. kontroli Kontrolle: system kontroli (255)
Konkurrenz|sektor (1) Sektor als (3), organ nadzorujacy (2) Kontroll|register (2) Register der
Konkurrenz: konkurencyjny sektor (1) Kontroll|besuche (394) Kontrollbe- Kontrolle: rejestr (1)
Konkurs|masse (5) Masse des Kon- such, Besuch als Kontrolle: wizyta we- Kontroll|satz (24) Satz zur Kontrol-
kurs: masa upadosci (2), masa upado- ryfikacyjna (143) le: poziom kontroli (5), wskaznik kon-
sciowa (2) Kontroll|besuch (394) Besuch als troli (5)
Konkurs|rechts (4) Konkursrecht, Kontrolle: wizyta weryfikacyjna (72) Kontroll|stelle (416) Stelle der Kon-
other: prawo upadosciowe (3) Kontroll|besuchs (98) Kontrollbe- trolle: organ kontrolny (85)
Konserven|industrie (108) Industrie such, Besuch zur Kontrolle: wizyta Kontroll|stellen (353) Kontrollstelle,
der Konserven: produkcja zywnosci weryfikacyjna (18), weryfikacja na Stelle der Kontrolle: organ kontrolny
konserwowej (3), przemys konser- miejscu (3) (66), organ nadzorczy (41), organ kon-
wowy (3), przemys produkcji konserw Kontroll|exemplar (279) Exemplar troli (33), podmiot kontrolujacy (23),
(2), branza produkcji konserw (1) fr die Kontrolle: egzemplarz kontro- punkt kontroli (20), jednostka kontrolu-
Konservierungs|stoffes (1) Konser- lny (103) jaca
(11), organy kontroli (7)
vierungsstoff, Stoff zur Konservie- Kontroll|exemplars (190) Kontrolle- Kontroll|strukturen (25) Kontroll-
rung: substancja konserwujaca (1) xemplar, Exemplar zur Kontrolle: eg- struktur, Struktur zur Kontrolle: struk-
Konsultations|ergebnis (2) Ergebnis zemplarz kontrolny (88) tura kontroli (2), struktura kontrolna (2),
der Konsultation: wynik konsultacji (2) Kontroll|gebiete (1) Kontrollgebiet, mechanizm kontrolny (1), struktura mo-
Gebiet der Kontrolle: obszar kontro- nitorowania (1)
Konsultations|forums (12) Konsulta-
lny (1) Kontroll|systeme (475) Kontrollsy-
tionsforum, Forum zur Konsultation:
forum konsultacyjne (12)
Kontroll|gebhr (1) Gebhr fr die stem, System zur Kontrolle: system
Kontrolle: opata monitorujaca (1) kontroli (114)
Konsultations|frist (3) Frist fr die Kontroll|gertes (6) Kontrollgert,
Konsultation: termin konsultacji (1) Kontroll|system (314) System der
Gert zur Kontrolle: urzadzenie
reje-
Konsum|gter (15) Konsumgut, Gut Kontrolle: system kontroli (118)
strujace
(5)
fr den Konsum: dobro konsumpcyjne Kontroll|gert (101) Gert zur Kon- Kontroll|systems (182) Kontrollsy-
(3), koncowy konsument (3), towar trolle: urzadzenie
rejestrujace
(88), stem, System der Kontrolle: system
konsumpcyjny (2), produkt konsump- przyrzad kontrolny (1) kontroli (58), system inspekcji (2), sys-
cyjny (1) Kontroll|gremium (1) Gremium zur tem monitorowania (2)
Kontakt|aufnahme (119) Aufnahme Kontrolle: instancja kontroli (1) Kontroll|verfahren (312) Verfahren
der Kontakte: termin zgaszania (14), Kontroll|instanz (117) Instanz der zur Kontrolle: procedura kontrolna
kontaktowanie (6), skontaktowanie (4), Kontrolle: organ nadzorczy (74), organ (93), procedura kontroli (85), system
nawiazanie
kontaktw (1), nawiazanie
nadzoru (12), organ kontroli (8), organ kontroli (18), procedura monitorowania
kontaktu (1) kontrolny (4), organ odpowiedzialny za (10), metoda kontroli (8), mechanizm
Kontakt|person (133) Person des przeprowadzanie inspekcji (3), organ kontroli (7), procedura nadzoru (5), pro-
Kontaktes: osoba kontaktowa (60), nadzorujacy (1), wadza nadzorcza (1) cedura inspekcji (4)
osoba do kontaktu (3) Kontroll|instruments (1) Kontrollin- Kontroll|vorschriften (115) Kon-
Kontakt|stelle (192) Stelle der Kon- strument, Instrument der Kontrolle: trollvorschrift, Vorschrift ber die
takte: punkt kontaktowy (84), punkt instrument kontroli (1) Kontrolle: zasada kontroli (24), prze-
centralny (20), osrodek informacji (5), Kontroll|manahmen (718) Kon- pis kontrolny (5), srodek kontrolny (3),
punkt koordynacji (4), centrum koordy- trollmanahme, Manahme zur Kon- przepis o kontroli (2), system kontroli
nacji (2), organ ds. kontaktw (2) trolle: srodek kontroli (235), srodek (2), srodek kontroli (2)
Kontakt|stellen (368) Kontaktstelle, kontrolny (86), srodek monitorowania Konventional|strafe (1) other: kara
Stelle des Kontaktes: punkt kontak- (35), dziaanie kontrolne (23), mecha- pieniezna (1)
towy (197) nizm kontrolny (9), procedura kontro- Konvergenz|fragen (1) Konvergenz-
Kontaminations|quelle (10) Quelle lna (5) frage, Frage der Konvergenz: kwestia
der Kontamination: zrdo zanieczysz- Kontroll|mechanismen (81) Kon- zbieznosci (1)
czen (4), zrdo zanieczyszczenia (2), trollmechanismus, Mechanismus zur Konvergenz|programme (162) Kon-
zrdo skazenia (1) Kontrolle: mechanizm kontroli (40), vergenzprogramm, Programm der
Kontingents|menge (101) Menge des mechanizm kontrolny (11), system kon- Konvergenz: program konwergencji
Kontingents: wielkosc kontyngentu troli (3), system nadzorujacy
(3), system (31), program zbieznosci (3)
(22), kontyngent ilosciowy (1), rozmiar sprawozdawczosci (3), mechanizm mo- Konvergenz|programm (259) Pro-
kontyngentw taryfowych (1), wielkosc nitoringu (1) gramm zur Konvergenz: program kon-
kontyngentw (1) Kontroll|plne (9) Kontrollplan, Plan wergencji (242)
Konto|berziehungen (3) Konto- der Kontrolle: plan kontroli (8), pro- Konvergenz|ziel (34) Ziel der Konver-
berziehung, berziehung des Kon- gram kontroli (1) genz: cel konwergencji (11), cel zbiez-
tos: kredyt w rachunku (2) Kontroll|prinzipien (3) Kontrollprin- nosci (1), konwergencja o przeznacze-
Kontroll|behrde (181) Behrde fr zip, Prinzip der Kontrolle: zasada kon- niu (1)
die Kontrolle: organ kontroli (32), organ troli (3) Konvergenz|ziels (28) Konvergenz-
kontrolny (19), wadza kontrolna (16), Kontroll|programme (88) Kontroll- ziel, Ziel der Konvergenz: cel konwer-
organ nadzoru (13), organ regulacyjny programm, Programm zur Kontrolle: gencji (22)
304
Konzeptions|phasen Kriminal|prvention
Konzeptions|phasen (1) Konzepti- Krner|leguminosen (29) Krnerle- Kranken|husern (79) Krankenhaus,

onsphase, Phase der Konzeption: kon- guminose, other: roslina straczkowa
na idiom: szpital (63)
cepcyjny rozwj (1) ziarno (3) Krankheits|erreger (173) Erreger der
Konzessions|form (1) Form der Kon- Krper|geweben (2) Krpergewebe, Krankheit: choroba (17), bakteria (1),
zession: forma koncesji (1) Gewebe des Krpers: tkanka (1) czynnik chorobotwrczy (1)
Konzessions|vertrge (9) Konzessi- Krperschaft|steuer (117) Steuer auf Krankheits|erregern (89) Krank-
onsvertrag, Vertrag ber die Konzessi- die Krperschaft: podatek dochodowy heitserreger, Erreger der Krankheit:
on: umowa koncesyjna (7) (28), podatek od osb prawnych (24), czynnik chorobowy (2)
Kooperations|abkommen (399) Ab- podatek od spek (19), podatek od Krankheits|flle (4) Krankheitsfall,
kommen ber die Kooperation: umowa przedsiebiorstw (4), opodatkowanie od Fall der Krankheit: choroba (1)
o wsppracy (204) osb prawnych (2), opodatkowanie osb Krankheits|prvention (4) Prventi-
prawnych (1), podatek spek (1) on der Krankheit: zapobieganie choro-
Kooperations|abkommens (265) Ko-
operationsabkommen, Abkommen zur
Krperschaft|steuern (6) Krper- bom (2), profilaktyka (1)
Kooperation: umowa o wsppracy
schaftsteuer, Steuer auf die Krper- Krebs|tiere (78) Krebstier, other: sko-
schaft: podatek dochodowy (3), opo- rupiak (70)
(181), umowa o wspprace (6), porozu-
mienie o wsppracy (3), ukad o wsp-
datkowanie przedsiebiorstw (1), poda- Kredit|bedingungen (22) Kreditbe-
tek od osb prawnych (1) dingung, Bedingung fr den Kredit:
pracy (3)
Korrektur|manahmen (110) Kor- warunek kredytu (9), warunek kredyto-
Kooperations|frderung (1) Fr- rekturmanahme, Manahme zur wania (3), warunek kredytowy (2), wa-
derung der Kooperation: wspieranie Korrektur: srodek naprawczy (22), runek udzielania kredytu (1)
wsppracy (1) dziaanie naprawcze (19), dziaanie ko- Kredit|gebers (9) Kreditgeber, Geber
Kooperations|manahmen (124) rygujace (17), srodek korygujacy
(15), des Kredites: kredytodawca (4), kredy-
Kooperationsmanahme, Manah- srodek zaradczy (6), dziaanie korek- tobiorca (1), pozyczkodawca (1)
me der Kooperation: wsppraca (45), cyjne (2), srodek korekcyjny (1) Kredit|institute (824) Kreditinstitut,
dziaanie wsppracy (19), wsplna Korrespondenz|bank (4) other: kore- Institut fr Kredit: instytucja kredy-
dziaalnosc (14), dziaanie w ramach spondent banku (1) towa (669), instytucja finansowa (9), in-
wsppracy (7), srodek wsppracy (5), Kosten|anstze (2) Kostenansatz, stytucja kredytujaca
(2)
dziaanie kooperacyjne (3), wsplne other: prognoza kosztw (2) Kredit|instituten (499) Kreditinsti-
dziaanie (3), srodek kooperacyjny (1) Kosten|erstattung (81) Erstattung der tut, Institut fr Kredit: instytucja kre-
Kooperations|prinzips (1) Koopera- Kosten: zwrot kosztw (37), zwrot wy- dytowa (406)
tionsprinzip, Prinzip der Kooperation: datkw (6), refundacja kosztw (2), Kredit|institut (630) Institut fr Kre-
zasada wsppracy (1) zwrot kosztw kwalifikowanych (2), dit: instytucja kredytowa (484)
Kooperations|rahmens (26) Koope- wysokosc rekompensaty (1) Kredit|instituts (308) Kreditinstitut,
rationsrahmen, Rahmen der Koopera- Kosten|konten (1) Kostenkonto, Institut fr Kredit: instytucja kredy-
tion: rama wsppracy (23) other: rozliczenie finansowe (1) towa (219)
Kooperations|rat (139) other: rada Kosten|reduktionen (2) Kostenre- Kredit|konditionen (3) Kreditkondi-
wsppracy (106), rada ds. wsp- duktion, Reduktion der Kosten: re- tion, Kondition des Kredites: warunek
pracy (2) dukcja kosztw (1), zmniejszenie kosz- kredytu (2), warunek kredytowania (1)
Koordinierungs|arbeit (5) Arbeit zur tw (1) Kredit|kosten (141) Kosten des Kre-
Koordinierung: koordynacja prac (2), Kosten|wirksamkeit (101) Wirksam- dites: koszt kredytu (16), koszt kredy-
praca koordynacyjna (1) keit der Kosten: opacalnosc (26), efek- tw (3)
Koordinierungs|bros (4) Koordi- tywnosc kosztw (19), efektywnosc pod Kredit|programmen (1) Kreditpro-
nierungsbro, Bro fr die Koordinie- wzgledem kosztw (13), optymaliza- gramm, Programm fr Kredit: pro-
rung: urzad koordynacji (2) cja kosztw (3), ekonomiczna efektyw- gram kredytowy (1)
Koordinierungs|daten (1) Daten fr nosc (2) Kredit|ratings (6) Kreditrating, Ra-
die Koordinierung: dane koordyna- Kraft|fahrzeuge (1083) Kraftfahr- ting der Kredite: ocena kredytowa (1)
cyjna (1) zeug, other: pojazd silnikowy (482), Kredit|vertrags (5) Kreditvertrag,
pojazd mechaniczny (22), silnikowy po- Vertrag ber den Kredit: umowa kredy-
Koordinierungs|gremiums (2) Ko- jazd (7), pojazd samochodowy (5) towa (2), umowa kredytu (2)
ordinierungsgremium, Gremium fr
Kraft|fahrzeugen (836) Kraftfahr- Kredit|wrdigkeit (55) Wrdigkeit
die Koordinierung: organ koordyna-
zeug, idiom: pojazd silnikowy (360) fr den Kredit: zdolnosc kredytowa
cyjny (1)
Kraft|fahrzeug (106) idiom: pojazd (10), rating kredytowy (4), wiarygod-
Koordinierungs|methode (149) Me- silnikowy (51), pojazd (25), samochd nosc finansowa (2), wiarygodnosc kre-
thode der Koordinierung: metoda (10), pojazd mechaniczny (4), drogowy dytowa (2)
koordynacji (123), metoda koordyna- pojazd (2), pojazd drogowy (1), pojazd Kriegs|gefahr (5) Gefahr des Krieges:
cyjna (1) motorowy (1) zagrozenie wojenne (1)
Koordinierungs|stelle (87) Stelle zur Kraft|stoffe (195) Kraftstoff, idiom: Kriegs|renten (1) Kriegsrente, Rente
Koordinierung: jednostka koordynu- paliwo (166), paliwo silnikowe (7), ma- aus dem Krieg: renta wojskowa (1)
jaca
(23), organ koordynujacy (23), jed- teria pedny (1) Kriminalitts|opfern (2) Krimina-
nostka koordynacyjna (7), organ ds. ko- Kraft|stoffen (94) Kraftstoff, idiom: littsopfer, Opfer der Kriminalitt:
ordynacji (5), centrum koordynacyjne paliwo silnikowe (2), paliwo dla pojaz- ofiara przestepstw (1)
(4), podmiot koordynujacy (2), ciao dw (1), paliwo samochodowe (1) Kriminalitts|statistiken (6) Krimi-
koordynujace (1), urzad ds. koordyna- Kraft|stoff (272) idiom: paliwo (166) nalittsstatistik, Statistik ber die Kri-
cji (1) Kraft|stoffs (6) Kraftstoff, Stoff der minalitt: statystyka kryminalna (1)
Korn|bildung (2) Bildung des Kornes: Kraft: paliwo (2) Kriminal|prvention (89) other: za-
wyksztacenie nasion (1) Kraft|werke (119) Kraftwerk, idiom: pobieganie przestepczosci (47), prewen-
Korn|branntwein (40) Branntwein elektrownia (102), siownia (1) cja kryminalna (9), zapobieganie prze-
aus Korn: wdka zbozowa Kornbrann- Kraft|werk (29) idiom: elektrow- stepstwom (3), zapobiegajaca przestep-
twein (26), wdka zbozowa (3) nia (15) czosc (1)
305
Krisen|plne Lauf|zeit
Krisen|plne (103) Krisenplan, Plan Kunst|stoff (185) knstliche Stoff: Lager|haltung (707) Haltung im La-
gegen die Krise: plan gotowosci (28), tworzywo sztuczne (89) ger: skadowanie (464), skadowanie w
plan interwencyjny (23), plan awaryjny Kurier|dienste (6) Kurierdienst, magazynach (58), magazynowanie (28)
(11), plan kryzysowy (8) Dienst der Kuriere: usuga kurierska Lager|haus (88) Haus als Lager: skad
Krisen|situationen (129) Krisensi- (2), dostawa przesyek kurierskich (1) (37), magazyn (27), przechowalnia (2),
tuation, Situation als Krise: sytuacja Kurs|schwankungen (4) Kurs- magazyn chodniczy (1)
kryzysowa (57), stan nadzwyczajny (4), schwankung, Schwankung der Kurse: Lager|kosten (86) Kosten des Lagerns:
sytuacja nadzwyczajna (4), sytuacji za- wahanie cen (1), wahanie kursw (1), koszt skadowania (4)
grozenie (4), sytuacja awaryjna (3), sy- wahanie w kursie (1) Lager|ort (127) Ort des Lagerns: miej-
tuacja kryzysw (2), sytuacja zagroze- Kurz|beschreibung (114) kurze Be- sce skadowania (63), miejsce magazy-
nia (1) schreibung: zestawienie informacji nowania (4), miejsce przechowywania
Kritik|punkt (1) Punkt der Kritik: (37), informacja zbiorcza (9), krtki (3), obiekt do skadowania (3)
uwaga krytyczna (1) opis (8), skrcony opis (4), zbiorcza Lager|scheinen (1) Lagerschein,
Kubik|zentimeter (3) other: centymetr informacja (4), zwiezy opis (3) other: swiadectwo skadowe (1)
szescienny (3) Kurz|bezeichnung (108) kurze Be- Lager|sttten (30) Lagersttte, other:
Kubik|zentimetern (2) Kubikzenti- zeichnung: symbol (74), skrt (8), na- magazyn (5), zoze (3), skad (1)
meter, other: centymetr szescienny (2) zwa skrcona (2), krtka nazwa (1), Lager|zeit (147) Zeit im Lager: okres
Khl|anlage (13) Anlage zum Kh- skrtowe oznaczenie (1), symbol iden- skadowania (72), okres przechowywa-
len: system chodzenia (4), system cho- tyfikujacy
(1) nia (19), czas skadowania (3), czas
dzacy
(2), instalacja chodzenia (1) Kurz|information (6) kurze Informa- przechowywania (1), czas trwania ska-
Khl|huser (82) Khlhaus, Haus tion: informacja podsumowujaca (1), dowania (1), okres magazynowania (1)
zum Khlen: chodnia skadowa (49), zestawienie informacji przekazanych Laich|zeit (7) Zeit des Laichens: okres
umiejscowienie chodni (2), magazyn (1), zwieza informacja (1) tara (2), czas tara (1)
chodniczy (1), pomieszczenie chodni- Krzungs|stzen (2) Krzungssatz, Laktations|phase (97) Phase der Lak-
cze (1) Satz zur Krzung: obnizka (2) tation: faza laktacji (1)
Khl|husern (103) Khlhaus, Haus Ksten|behrden (2) Kstenbehr- Lampen|sockel (38) Sockel der Lam-
zum Khlen: chodnia (48), chodnia de, Behrde fr Ksten: wadza przy- pe: trzonek lampy (14), podstawa lampy
skadowa (44), magazyn chodniczy (1), brzezna (1) (4), cok podstawy lampy (1)
pomieszczenie chodnicze (1) Ksten|lndern (2) Kstenland, Land Land|bau (369) other: rolnictwo (22)
Kultur|bezirken (1) Kulturbezirk, an der Kste: panstwo przybrzezne (2) Land|baus (103) Landbau, other: rol-
Bezirk der Kultur: okrag kulturalny (1) nictwo (7)
KV|-Dienstes (2) KV-Dienst, other:
Kultur|gtern (86) Kulturgut, Gut transport kombinowany (1) Lande|mglichkeiten (1) Landemg-
der Kultur: dobro kultury (67), dzie- lichkeit, Mglichkeit fr das Landen:
dzictwo kulturowe (5), dobro kultu-
Kyoto|-Protokoll (128) Protokoll aus
Kyoto: protok z Kioto (110), protok mozliwosc ladowan
(1)
ralne (1)
z Kyoto (2) Lnder|listen (21) Lnderliste, Liste
Kultur|pflanzen (316) Kultur-
der Lnder: wykaz panstw (2)
pflanze, Pflanze der Kultur: roslina Kyoto|-Protokolls (242) Kyoto-
uprawna (221) Protokoll, Protokoll aus Kyoto: pro- Lnder|mandat (2) Mandat im Land:
tok z Kioto (217) mandat krajowy (1), uprawnienie kra-
Kultur|programmen (2) Kulturpro-
Labor|kontrollen (1) Laborkontrolle, jowe (1)
gramm, Programm fr die Kultur:
program kulturalny (1) Kontrolle im Labor: badanie laborato- Landes|bank (223) other: bank kraju
Kultur|projekten (1) Kulturprojekt, ryjne (1) (34), bank krajowy (10), bank kra-
Projekt fr die Kultur: projekt kultu- Labor|praxis (111) Praxis des Labors: jw (2)
ralny (1) praktyka laboratoryjna (96) Landes|durchschnitt (3) Durch-
Kultur|woche (1) Woche der Kultur: Labor|untersuchungen (188) Labor- schnitt der Lnder: srednia krajowa (1)
tydzien kulturalny (1) untersuchung, Untersuchung im La- Landes|gesetz (2) Gesetz des Lades:
Kunden|dienstes (4) Kundendienst, bor: badanie laboratoryjne (114), ana- ustawa krajowa (1)
Dienst am Kunden: obsuga klienta (1) liza laboratoryjna (20), test laborato- Landes|teilen (49) Landesteil, Teil
Kunden|kontos (3) Kundenkonto, ryjny (8), laboratoryjna analiza (1), la- vom Land: czesc kraju (4), czesc tery-
Konto des Kunden: rachunek klienta (3) boratoryjne badanie (1) torium (2)
Kunden|liste (3) Liste der Kunden: li- Ladungs|pool (1) other: wsplny fun- Land|wirte (753) Landwirt, idiom:
sta klientw (3) dusz (1) rolnik (640)
Kunden|rechnung (1) Rechnung des Lage|bericht (105) Bericht zur La- Land|wirten (343) Landwirt, idiom:
Kunden: rachunek klientw (1) ge: roczne sprawozdanie (47), sprawoz- rolnik (283)
Kunden|schutz (1) Schutz der Kun- danie roczne (16), sprawozdanie (11), Land|wirt (189) idiom: rolnik (163),
den: ochrona klienta (1) ocena (2), raport (2), pozycja (1) producent rolny (5)
Kndigungs|fristen (8) Kndigungs- Lager|bestnden (78) Lagerbestand, Land|wirtschaft (3692) lndliche
frist, Frist fr die Kndigung: okres Bestand auf Lager: poziom zapasw Wirtschaft: rolnictwo (1955), sektor
wypowiedzenia (7) (5), stan zapasw (3), zmagazynowana rolny (39), sektor rolnictwa (23), pro-
Kndigungs|frist (116) Frist zur Kn- zapasy (3), stan magazynowy (2), wiel- dukcja rolna (20), gospodarka rolna (13)
digung: okres wypowiedzenia (56), ter- kosc zapasw (1) Lngen|massen (3) Lngenmasse, :
min wypowiedzenia (13), okres wypo- Lager|halter (194) Halter des Lagers: miara dugosci (1), miernik dugosci (1)
wiedzenia umowy (4) prowadzacy skad (14), wasciciel ma- Lrm|karten (22) Lrmkarte, other:
Kunst|griffe (2) Kunstgriff, other: gazynu (12), wasciciel skadu (5), pod- mapa haasu (22)
podstep (1) miot skadujacy (3) Lrm|management (1) Management
Kunst|leder (3) knstliche Leder: imi- Lager|halters (34) Lagerhalter, Hal- des Lrms: zarzadzanie
haasem (1)
tacja skry (2) ter des Lagers: wasciciel magazynu Lauf|bahn (97) idiom: kariera (58)
Kunst|stoffen (90) Kunststoff, knst- (3), prowadzacy magazyn (2), podmiot Lauf|zeit (4168) Zeit des Laufens: czas
liche Stoff: tworzywo sztuczne (14) skadujacy (1) trwania (2479), okres (564), okres trwa-
306
LBT|-Technik Lizenz|antrge
nia (174), trwanie (98), okres obowiazy-

(7), pakiet wnioskw (3), propozycja Liberalisierungs|prozess (12) Pro-
wania (31), okres waznosci (23) przepisw (2) zess der Liberalisierung: proces libera-
LBT|-Technik (1) other: technika nie- Lehr|veranstaltungen (5) Lehrver- lizacji (12)
kolidowania (1) anstaltung, Veranstaltung zum Leh- Licht|arten (2) Lichtart, Art des Lich-
Leasing|-Abkommen (1) Abkommen ren: szkolenie (1) tes: swiato (2)
ber das Leasing: umowa leasingu stat- Leicht|platten (4) Leichtplatte, leichte Licht|intensitt (5) Intensitt des
kw powietrznych (1) Platte: panel lekki (4) Lichtes: intensywnosc swiata (1), nate-
Lebens|bedingungen (210) Lebens- Leistungs|anforderungen (96) Lei- zenie oswietlenia (1)
bedingung, Bedingung des Lebens: stungsanforderung, Anforderung an Licht|verteilung (4) Verteilung des
warunek zycia (135), warunek socjalny die Leistung: wymaganie eksploata- Lichtes: rozkad swiata (2)
(5), warunek zyciowy (5) cyjne (17), wymaganie mandatowe (3), Liefer|auftrge (126) Lieferauftrag,
Lebens|dauer (159) Dauer des Le- wymg eksploatacyjny (1) Auftrag fr das Liefern: zamwienie
bens: okres uzytkowania (12), okres Leistungs|angeboten (3) Leistungs- na dostawy (28), kontrakt na dostawy
eksploatacji (10), cykl zycia (8), okres angebot, Angebot der Leistung: usuga (4), umowa na dostawy (2)
zycia (4), dugosc zycia (3) oferowana (1) Liefer|kette (343) other: ancuch do-
Lebens|fhigkeit (281) Fhigkeit zum Leistungs|empfnger (83) Empfn- staw (267)
Leben: zywotnosc (47), zdolnosc do ger der Leistung: odbiorca (21), bene- Liefer|lnder (85) Lieferland, liefern-
przetrwania (24), zdolnosc przetrwa- ficjent (6), odbiorca usug (4), usugo- de Land: panstwo dostarczajace (1),
nia (6) biorca (3), odbiorca dostawy (2), od- panstwo dostawcw (1)
Lebens|mittel (2798) Mittel zum Le- biorca swiadczen (1) Liefer|programms (3) Lieferpro-
ben: srodek spozywczy (1203), zyw- Leistungs|fhigkeit (513) Fhigkeit gramm, Programm des Lieferns: pro-
nosc (1011), produkt spozywczy (21), zur Leistung: zdolnosc (67) gram przekazywania (2)
produkt zywnosciowy (6), srodek zyw- Leistungs|indikatoren (103) Lei- Liefer|verpflichtungen (122) Liefer-
nosciowy (5), pokarm (4), pozywie- stungsindikator, Indikator fr die verpflichtung, Verpflichtung zum Lie-
nie (3) Leistung: wskaznik wydajnosci (17), fern: zobowiazanie
dostawy (89), zobo-
Lebens|mitteln (2752) Lebensmittel, wskaznik skutecznosci (16), wskaznik wiazanie
do dostawy (9), zobowiazanie

Mittel zum Leben: srodek spozywczy efektywnosci (12), wskaznik realizacji do dostaw (5), zobowiazanie
na dostawy
(1401), zywnosc (637), produkt spo- (10), wskaznik wynikw (9), wskaznik (1), zobowiazanie
przywozowe (1)
zywczy (21), produkt zywnosciowy (5), wykonania (5), wskaznik osiagni
ec (4),
Liefer|vertrge (82) Liefervertrag,
srodek zywnosciowy (5) wskaznik dziaalnosci (2)
Vertrag des Lieferns: umowa dostawy
Lebens|mittels (262) Lebensmittel, Leistungs|niveau (37) Niveau der Lei- (23), umowa na dostawy (12), umowa
Mittel zum Leben: srodek spozyw- stungen: poziom skutecznosci (5), po-
dostaw (4), kontrakt na dostawy (2),
czy (148) ziom dziaania (2), poziom sprawno-
umowa o zaopatrzenie (2), umowa na
Lebens|qualitt (342) Qualitt des Le- sci (2), poziom wydajnosci (2), poziom
dostawe (1)
funkcjonowania (1), poziom mocy (1),
bens: jakosc zycia (283) Likr|weinen (18) Likrwein, Wein
poziom usug (1)
Lebens|rume (202) Lebensraum, als Likr: likier (2)
Leistungs|niveaus (14) Leistungsni-
Raum zum Leben: siedlisko (152), na- Limerick|-Tunnels (1) Limerick-
veau, Niveau der Leistungen: wyso-
turalne siedlisko (5), ekosystem (3), Tunnel, other: tunel Limerick (1)
kosc swiadczen (4), poziom wydajnosci
obszar srodowiska (3), siedlisko objete Linien|konferenzen (136) Linienkon-
(3), jakosc swiadczen (1)
(2), srodowisko (2) ferenz, Konferenz der Linie: konferen-
Leistungs|standards (12) Leistungs-
Lebens|situation (1) Situation im Le- standard, Standard der Leistungen: cja linii (28), konferencja liniowa (18)
ben: sytuacja zyciowa (1) norma dziaania (3), norma wydajnosci Linien|verkehr (156) other: regularna
Lebens|versicherung (144) Versiche- (3), norma dziaalnosci (1) usuga (22), usuga regularna (10), ze-
rung des Lebens: ubezpieczenie na zy- Leit|faden (272) idiom: przewod- gluga regularna (8), przewz regularny
cie (17) nik (73) (5), regularna zegluga (4), handel li-
Lebens|zyklus (113) Zyklus des Le- Leit|linie (708) idiom: wytyczna (518) niowy (3)
bens: cykl zycia (66), cykl zyciowy Leit|linien (4919) Leitlinie, idiom: wy- Liquidations|verfahrens (80) Liqui-
(13), okres zycia (4), etap istnienia (2), tyczna (3977), wskazwka (150), zale- dationsverfahren, Verfahren der Li-
cykl aktywnosci (1) cenie (17), zbir wytycznych (17), kie- quidation: likwidacja (3), postepowanie
Leder|resten (2) Lederrest, Rest des runek polityki (10), wskazanie (8), dy- (3), postepowanie upadosciowe (2)
Leders: okrawek skry (2) rektywa (7) Liquiditts|flsse (1) Liquidittsfluss,
Leer|verkufe (4) Leerverkauf, leere Leitungs|gremiums (6) Leitungsgre- other: przepyw srodkw pynnych (1)
Verkauf: sprzedaz niepokryta (1) mium, Gremium der Leitung: grupa Liquiditts|niveau (6) Niveau der Li-
Legalitts|rahmen (1) Rahmen der zarzadzaj
aca
(2), rada dyrektorw (2), quiditt: poziom srodkw pienieznych
Legalitt: rama prawna (1) zesp zarzadzaj
acy
(1) (2), poziom pynnosci (1)
Legislativ|manahme (10) legislative Leitungs|organ (110) Organ zur Lei- Lissabon|-Strategie (955) Strategie
Manahme: srodek legislacyjny (4), akt tung: organ zarzadzaj acy
(84), zarza-
von Lissabon: strategia z Lizbony (2)
legislacyjny (1), inicjatywa prawodaw- dzajacy
organ (1) Listen|preise (5) Listenpreis, other:
cza (1), instrument prawny (1) Lenkungs|ausschuss (137) Ausschuss cena katalogowa (1), cena wymie-
Legislativ|programms (1) Legislativ- zur Lenkung: komitet sterujacy (83), niona (1)
programm, legislative Programm: pro- komisja kontroli (2), komitet kierownic- Lizenz|antrge (596) Lizenzantrag,
gram legislacyjny (1) twa (2), komitet kierujacy (2), rada ste- Antrag auf Lizenz: wniosek o pozwole-
Legislativ|rats (4) Legislativrat, legis- rujaca
(2) nia (118), wniosek o pozwolenie (113),
lative Rat: rada ustawodawcza (2) Lern|modulen (1) Lernmodul, Modul wniosek o wydanie pozwolenia (73),
Legislativ|vorschlge (139) Legis- zum Lernen: modu szkoleniowy (1) wniosek o licencje (36), wniosek o wy-
lativvorschlag, legislative Vorschlag: Lern|umfeld (4) Umfeld zum Lernen: danie licencji (31), wniosek o wydanie
wniosek legislacyjny (100), projekt le- srodowisko nauki (2), srodowisko ucze- pozwolen (27), wniosek o licencje (17),
gislacyjny (8), propozycja legislacyjna nia (1) wniosek o przyznanie pozwolen (5)
307
Lizenz|antrag Markt|lage
Lizenz|antrag (313) Antrag auf Li- Luft|fahrzeugs (111) Luftfahrzeug, Marken|familie (1) Familie der Mar-
zenz: wniosek o pozwolenie (89), wnio- Fahrzeug in der Luft: statek powietrzny ken: rodzina znakw towarowych (1)
sek o wydanie pozwolenia (61), wnio- (46), samolot (35) Marken|fasern (1) Markenfaser, Fa-
sek o pozwolenia (52), wniosek o przy- Luft|qualitt (318) Qualitt der Luft: ser der Marke: wkno (1)
znanie pozwolenia (7), wniosek o wyda- jakosc powietrza (253) Markt|absprachen (1) Marktabspra-
nie zezwolenia (4), wniosek o udziele- Luft|raum (263) Raum in der Luft: che, Absprache auf den Markt: zmowa
nie pozwolenia (3), wniosek o przyzna- przestrzen powietrzna (227) rynkowa (1)
nie pozwolen (2) Luft|raums (238) Luftraum, Raum in Markt|akzeptanz (6) Akzeptanz am
Lizenz|antrags (142) Lizenzantrag, der Luft: przestrzen powietrzna (200), Markt: rynkowa akceptacja (1), uznanie
Antrag auf Lizenz: wniosek o pozwole- przestrzen lotnicza (2) na rynku (1)
nie (39), wniosek o wydanie pozwolenia Luft|sicherheit (157) Sicherheit in Markt|anteilen (88) Marktanteil, An-
(22), wniosek o pozwolenia (14), wnio- der Luft: ochrona lotnictwa (35), bez- teil am Markt: udzia w rynku (57),
sek o wydanie swiadectwa (3), wniosek pieczenstwo lotnictwa (21), bezpie- udzia rynkowy (16), utrata udziaw
o przyznanie pozwolenia (2), wniosek czenstwo lotnicze (10), lotnictwo cy- (2), uczestnik rynku (1)
o przyznanie pozwolen (2), wniosek o wilne (2) Markt|anteil (1834) Anteil am Markt:
swiadectwo (2), wniosek o wydanie (2), Lftungs|anlage (1) Anlage der Lf- udzia w rynku (1365), udzia ryn-
podanie o pozwolenie (1) tung: system wentylacyjny (1) kowy (199), udzia rynku (12), udzia na
Lizenz|erteilung (181) Erteilung der Luft|verkehr (614) Verkehr in der rynku (7), czesc rynku (5), czesc udziau
Lizenz: wydawanie pozwolen (65), wy- Luft: transport lotniczy (251), transport w rynku (2)
dane pozwolenie (12), wydanie pozwo- powietrzny (18), przewz lotniczy (9) Markt|anteils (249) Marktanteil, An-
lenia (10), wystawianie pozwolen (8), Luft|verkehrs (283) Luftverkehr, Ver- teil am Markt: udzia w rynku (183)
wydanie pozwolen (4), wydawanie po- kehr in der Luft: transport lotni- Markt|berichte (2) Marktbericht, Be-
zwolenia (4), wydawanie koncesji (3) czy (110) richt vom Markt: raport rynkowy (1)
Lizenz|exemplaren (2) Lizenzexem- Luft|verschmutzung (200) Ver- Markt|beteiligte (119) Beteiligte am
plar, Exemplar der Lizenz: egzemplarz schmutzung der Luft: zanieczyszcze- Markt: podmiot (47), uczestnik rynku
pozwolenia (1), egzemplarz swiadec- nie powietrza (125), zanieczyszczenie (3), podmiot gospodarczy (2)
twa (1) atmosferyczne (26), zanieczyszczanie Markt|beteiligter (33) Marktbeteilig-
Lizenz|gebhren (50) Lizenzgebhr, powietrza (6), zanieczyszczenie atmos- te, Beteiligte am Markt: podmiot (3),
Gebhr fr die Lizenz: opata licen- fery (5) gracz rynkowy (1)
cyjna (20), naleznosc licencyjna (7), Luft|verunreinigung (114) Verunrei- Markt|chancen (44) Marktchance,
opata armatorw (2), koszt opat licen- nigung der Luft: zanieczyszczenie po- Chance fr den Markt: mozliwosc ryn-
cyjnych (1), opata abonamentowa (1) wietrza (50), zanieczyszczanie powie- kowa (24), szansa na rynku (3), dobra
Lizenz|inhaber (144) Inhaber der Li- trza (42), zanieczyszczenie atmosfe- mozliwosc rynkowa (1), korzysc ryn-
zenz: posiadacz licencji (51), posiadacz ryczne (1) kowa (1), potencja rynkowy (1), szansa
pozwolenia (28), posiadacz zezwolenia Luft|weg (112) Weg durch die Luft: rynkowa (1)
(6), licencjobiorca (2) droga powietrzna (43), droga lotnicza Markt|effizienz (11) Effizienz der
Lizenz|verwaltung (2) Verwaltung der (9), transport lotniczy (1), trasa lotni- Mrkte: skutecznosc funkcjonowania
Lizenzen: administracja zezwolen (1), cza (1) rynku (3), sprawnosc rynku (2), efek-
zarzadzanie
licencjami (1) Mach|art (1) Art des Machens: kon- tywnosc rynkowa (1), efektywnosc
LKW|-Verkehr (1) other: ruch cieza- strukcja (1) rynku (1), rynkowa skutecznosc (1),
rowy (1) Mager|milch (210) magere Milch: skuteczne funkcjonowanie rynku (1),
LNG|-Terminal (5) other: terminal mleko odtuszczone (148), odtuszczone wydajnosc rynkowa (1)
LNG (4) mleko (22) Mrkte|globalisierung (1) Globalisie-
Magnesium|oxid (60) Oxid des Ma- rung der Mrkte: globalizacja ryn-
Log|buch (107) idiom: dziennik po-
gnesiums: tlenek magnezu (52) kw (1)
owowy (42), dziennik okretowy (7),
Magnet|band (4) magnetische Band: Markt|entwicklungen (95) Markt-
dziennik pokadowy (3)
tasma magnetyczna (3) entwicklung, Entwicklung des Mark-
Lohn|karte (2) other: karta pacy (2) Mahl|zeiten (39) Mahlzeit, other: po- tes: rozwj rynku (16), zmiana na rynku
Lohn|kosten (110) Kosten fr Lohn: siek (29), wyzywienie (1) (11), wydarzenie na rynku (8), tenden-
paca (4), koszt robocizny (3), koszt pac Mahn|frist (7) gemahnte Frist: okres cja rynkowa (6), zmiana rynkowa (5),
(2), koszt pracy (1), koszt wynagrodze- wezwania (5) zmiana zachodzaca na rynku (4)
nia (1) Makro|-Politik (1) other: polityka ma- Markt|entwicklung (139) Entwick-
Lorbeer|blttern (1) Lorbeerblatt, kroekonomiczna (1) lung des Marktes: rozwj rynku (57),
Bltter des Lorbeers: lisc laurowy (1) Makro|politik (7) other: makro- rozwj na rynku (8), tendencja rynkowa
Lsch|anlagen (83) Lschanlage, An- polityka (2), polityka makroekono- (8), zmiana na rynku (8), trend ryn-
lage zum Lschen: urzadzenie
gasnicze miczna (1) kowy (5), rozwj sytuacji rynkowej (4),
(61), urzadzenie
przeciwpozarowe (1) Management|plnen (5) Manage- ewolucja rynku (3), rozwj rynkw (2),
Los|entscheid (5) Einscheidung mit mentplan, Plan fr das Management: sytuacja rynkowa (2), wydarzenie na
dem Los: losowanie (2) plan zarzadzania
(2) rynku (2)
Los|gre (1) Gre des Loses: rozmiar Management|strukturen (22) Mana- Markt|kapitalisierung (9) Kapita-
partii (1) gementstruktur, Struktur des Mana- lisierung des Marktes: kapitalizacja
Lsungs|mittel (110) Mittel zur L- gements: struktura zarzadzania
(12), rynku (3), kapitalizacja rynkowa (2)
sung: rozpuszczalnik (93) struktura zarzadzaj
aca
(1) Markt|krise (2) Krise des Marktes:
Lsungs|vermgen (2) Vermgen der Management|-Wissen (1) Wissen kryzys rynkowy (2)
Lsung: zdolnosc rozpuszczania (1) ber das Management: wiedza o za- Markt|lage (652) Lage auf dem
Luft|fahrt (175) Fahrt durch die Luft: rzadzaniu
(1) Markt: sytuacja na rynku (267), sy-
lotnictwo (50), zegluga powietrzna (15), Maniok|wurzeln (30) Maniokwur- tuacja rynkowa (129), sytuacja rynku
transport lotniczy (9), lotnictwo cywilne zel, Wurzel des Manioks: korzen ma- (18), sytuacja na rynkach (16), okolicz-
(3), przemys lotniczy (2) nioku (1) nosc rynkowa (1), rozwj rynku (1)
308
Markt|macht Mehr|werts
Markt|macht (156) Macht des Mark- rynku (129), podmiot gospodarczy (19), Manahmen|paketen (2) Manah-
tes: pozycja rynkowa (56), sia rynkowa podmiot dziaajacy na rynku (9) menpaket, Paket von Manahmen:
(43), pozycja na rynku (9), dominujaca Markt|teilnehmern (295) Marktteil- dziaanie w ramach polityki (1)
pozycja (3), sia rynku (2) nehmer, Teilnehmer des Marktes: pod- Manahmen|prioritten (4) Ma-
Markt|mechanismen (102) Markt- miot (139) nahmenprioritt, Prioritt der Ma-
mechanismus, Mechanismus des Markt|umsetzung (3) Umsetzung am nahmen: priorytet dziaania (4)
Marktes: mechanizm rynkowy (91), Markt: powielanie rynkowe (1), wpro- Manahmen|schema (1) Schema der
mechanizm rynku (4), sia rynkowa (2) wadzenie na rynek (1) Manahme: matryca dziaan (1)
Markt|mglichkeiten (2) Marktmg- Markt|verhalten (28) Verhalten der Ma|stab (150) other: skala (63)
lichkeit, Mglichkeit auf dem Markt: Mrkte: zachowanie rynkowe (19), za- Master|-Stufe (3) Stufe des Masters:
mozliwosc rynkowa (1) chowanie rynku (2) studia magisterska (3)
Markt|ffnung (168) ffnung der Markt|versagen (118) Versagen des Maut|gebhren (77) Mautgebhr,
Mrkte: otworzenie rynku (96), otwo- Marktes: niepowodzenie rynkowe (36), other: opata za przejazd (39), opata
rzenie rynkw (17), otwieranie rynku niedoskonaosc rynku (7), nieprawido- drogowa (3), elektroniczna opata dro-
(10), otworzenie dostepu do rynku (4), wosc na rynku (5), niesprawnosc rynku gowa (1)
otwarcie rynkowe (3), otwieranie ryn- (3), zawodnosc rynku (3), niedociagni
e- MDC|-Chef (1) other: przywdca
kw (3) cie rynku (2) MDC (1)
Markt|organisationen (336) Markt- MEDA|-Sachverstndige (6) other:
Markt|wert (152) Wert auf dem
organisation, Organisation der Mrk- ekspert MEDA (6)
Markt: wartosc rynkowa (124), ryn-
te: organizacja rynkw (160) Medien|rechte (10) Medienrecht,
kowa wartosc (2), wartosc rynku (2)
Markt|organisation (5573) Organi- Recht in den Medien: prawo me-
Markt|zugang (309) Zugang zum dialne (8)
sation der Mrkte: organizacja rynku Markt: dostep do rynku (240)
(4463), organizacja rynkw (908), orga- Medizin|produkte (361) Medizinpro-
Markt|zugangs (99) Marktzugang, dukt, medizinische Produkt: wyrb
nizacja sektora (1) Zugang zum Markt: dostep do rynku
Markt|paritt (5) Paritt am Markt: medyczny (302)
(58), dostep do rynkw (30), dostep Medizin|produkten (298) Medizin-
kurs rynkowy (1), kurs wymiany (1), na rynek (1), dostep rynkowy (1), do-
kurs zanotowany (1) produkt, medizinische Produkt: wyrb
stepnosc do rynkw (1), wejscie na ry- medyczny (273), produkt leczniczy (1)
Markt|position (77) Position am nek (1)
Markt: pozycja rynkowa (22), pozycja Meeres|forschung (93) Forschung der
Maschen|ffnungen (77) Maschen- Meere: badanie morza (84), nauka o
na rynku (18), obecnosc na rynku (1) ffnung, ffnung der Maschen: roz- morzu (1)
Markt|preise (232) Marktpreis, Preis miar oczek (10), rozmiar oczek sieci (7),
auf dem Markt: cena rynkowa (175),
Meeres|politik (77) Politik der Meere:
rozmiar oczka (6), wielkosc oczek (2), polityka morska (59)
rynkowa cena (8), cena na rynkach (4), wielkosc oczek sieci (2), wielkosc oka
cena na rynku (3), wartosc rynkowa (3)
Meeres|schtze (103) Meeresschatz,
sieci (1) Schatz aus dem Meer: zasb morski
Markt|preisen (214) Marktpreis, Maschen|ffnung (295) ffnung der (47), morski zasb (5), zasb mrz (3),
Preis auf dem Markt: cena rynkowa Maschen: rozmiar oczek (84) srdziemnomorski zasb (1), zasb mo-
(197), cena na rynku (2), wartosc ryn-
Maschinen|typen (2) Maschinenty- rza (1)
kowa (2)
pus, Typ der Maschine: rodzaj ma- Meeres|schnecken (205) Meeres-
Markt|preis (274) Preis auf dem szyn (1) schnecke, Schnecke aus dem Meer:
Markt: cena rynkowa (204) slimak morski (196)
Maschinen|typ (6) Typ der Maschine:
Markt|realitten (6) Marktrealitt, typ urzadzenia
(2), rodzaj maszyn (1), Meeres|umwelt (303) Umwelt im
Realitt des Marktes: realia rynkowe Meer: srodowisko morskie (246)
typ urzadzen
(1)
(1), rzeczywistosc rynkowa (1), rzeczy- Meeres|verschmutzung (221) Ver-
wisty warunek na rynku (1), sytuacja Ma|einheit (120) other: jednostka
miary (16), jednostka pomiarowa (1) schmutzung der Meere: zanieczyszcze-
rynkowa (1), warunek rynkowy (1) nie mrz (50), zanieczyszczenie morza
Markt|reife (22) Reife fr den Markt: Massen|entlassungen (43) Massen-
entlassung, other: masowe zwolnienie (28), zanieczyszczanie morza (24), za-
dojrzewanie rynku (8), wprowadzenie nieczyszczanie mrz (10), zanieczysz-
na rynek (1) (2), zwolnienie grupowe (2), zbiorowe
zwolnienie (1), zwolnienie zbiorowe (1) czenie morskie (7), zanieczyszczanie
Markt|segment (129) Segment des wd morskich (2)
Marktes: segment rynku (56), segment Massen|markt (5) Markt der Masse:
rynek masowy (4), rynek hurtowy (1) Meeres|zone (1) Zone des Meeres: ob-
rynkowy (4), sektor rynku (1) szar morski (1)
Markt|situation (134) Situation des Massen|risiken (8) Massenrisiko,
Meer|forellen (5) Meerforelle, idiom:
Marktes: sytuacja na rynkach (45), other: ryzyko masowe (8)
pstrag morski (2)
sytuacja rynkowa (36), sytuacja na Massen|verkehr (2) other: komunika- Mehrfach|benennung (7) mehrfache
rynku (24) cja zbiorowa (2) Benennung: wielokrotne wyznacza-
Markt|strungen (164) Marktst- Masse|teilen (2) Masseteil, other: nie (1)
rung, Strung des Marktes: zakcenie masa czastek
(2) Mehrheits|gruppen (1) Mehr-
na rynku (101), zakcenie rynku (17), Manahmen|bereichen (13) Ma- heitsgruppe, other: grupa wiekszo-
zakcenie na rynkach (3), zaburzenie nahmenbereich, Bereich fr Manah- sciowa (1)
rynku (2) men: obszar dziaan (6), obszar dziaa- Mehr|kosten (255) other: dodatkowy
Markt|strung (87) Strung des nia (3), obszar interwencji (2), obszar koszt (150)
Marktes: zakcenie rynku (38), za- polityki (1) Mehr|wert (528) other: wartosc do-
kcenie na rynku (24), rynek zak- Manahmen|frderung (1) Frde- dana (382), dodatkowa wartosc (16),
cen (14), zakcenie rynkowe (2), za- rung von Manahmen: wspieranie zwiekszenie wartosci (7), wartosc do-
kcenie sprzedazy (2), zaburzenie na dziaan (1) datkowa (5)
rynku (1) Manahmen|lockerung (1) Locke- Mehr|werts (86) Mehrwert, other:
Markt|teilnehmer (975) Teilnehmer rung der Manahmen: zagodzenie wartosc dodana (71), dodatkowa war-
des Marktes: podmiot (480), uczestnik srodkw (1) tosc (1)
309
Mehr|zahl Mindest|normen
Mehr|zahl (174) other: wiek- Mess|aufgaben (5) Messaufgabe, Auf- Minderheits|anteilen (1) Minder-
szosc (138) gabe des Messens: zadanie pomia- heitsanteil, Anteile der Minderheit:
Meinungs|uerung (84) uerung rowe (3) mniejszosciowy udzia (1)
der Meinung: wyrazanie opinii (16), Mess|ergebnis (3) gemessene Ergeb- Minderheits|gruppen (2) Minder-
wypowiedz (14), wyrazanie pogla- nis: pomiar (2) heitsgruppe, Gruppe der Minder-
dw (3) Mess|gerte (78) Messgert, messende heit: grupa mniejszosciowa (1), mniej-
Meinungs|austausch (139) Austausch Gert: przyrzad pomiarowy (40), urza- szosc (1)
der Meinungen: wymiana pogladw dzenie pomiarowe (5), pomiarowy re- Mindest|angaben (67) Mindestanga-
(73), wymiana opinii (11) jestrator (3), wielofunkcyjne urzadzenie
be, mindeste Angabe: minimum infor-
Meinungs|verschiedenheiten (134) (3), aparatura pomiarowa (1) macji (25), minimalna dane (3), podsta-
Meinungsverschiedenheit, Verschie- Mess|methoden (27) Messmethode, wowa informacja (3), minimalna infor-
denheit der Meinungen: spr (61), Methode zum Messen: metoda pomia- macja (2), minimalna zawartosc (2), mi-
rznica zdan (5), rznica pogladw
(3), rowa (12), metoda pomiaru (5), metoda nimum danych (1)
rznica opinii (2) pomiarw (1), pomiarowa metoda (1), Mindest|anzahl (138) mindeste An-
Melde|lnder (2) Meldeland, other: technika pomiarowa (1), technika po- zahl: minimalna liczba (80), minimalna
panstwo przedkadajace sprawozda- miaru (1) ilosc (7), minimalna czestotliwosc (6)
nia (1) Mess|verfahren (77) messende Ver- Mindest|behandlungen (1) Mindest-
Melde|pflicht (90) Pflicht zum Mel- fahren: metoda pomiaru (21), metoda behandlung, mindeste Behandlung:
den: obowiazek zgaszania (6), obowia- pomiarw (11), metoda pomiarowa (4), minimalna obrbka (1)
zek sprawozdawczy (3), zgaszanie obo- procedura pomiarowa (4), procedura Mindest|betrag (117) mindeste Be-
wiazkowe
(3), obowiazek
skadania de- pomiarw (4), procedura pomiaru (2), trag: minimalna kwota (40), kwota mi-
klaracji (2), obowiazek
zawiadamiania metodologia pomiarw (1), technika po- nimalna (5), minimalna stawka (5), mi-
(2), obowiazek
zgoszenia (2) miarowa (1) nimalny prg (3), patnosc minimalna
Melde|systeme (7) Meldesystem, Sy- Metall|pulvern (4) Metallpulver, Pul- (2), stawka minimalna (2), minimalna
stem zum Melden: system sprawozdaw- ver aus Metall: sproszkowany metal (4) cena (1)
czy (2), system raportowania (1), sys- Miet|zahlung (5) Zahlung der Miete: Mindest|dauer (88) mindeste Dau-
tem sprawozdawczosci (1), system zga- wynajem (5)
er: minimalny okres (27), minimalna
szania (1) Migrations|belangen (2) Migrations- dugosc (5), minimalny czas trwania
Melde|vordrucke (11) Meldevor- belang, Belang der Migration: kwestia (5), minimalny okres trwania (4), mini-
druck, Vordruck zum Melden: for- zawiazana
z migracja (1), polityka mi- malny okres obowiazywania
(2), okres
mularz meldunkowy (1) gracji (1) minimalny (2), minimalny czas obowia-
Melde|zwecken (1) Meldezweck, Migrations|drucks (4) Migrations- zywania (1)
other: cel sprawozdawczy (1) druck, Druck zur Migration: nacisk
Mindest|deckung (4) mindeste
fali migracyjnej (1), presja migra-
Melk|vorgangs (2) Melkvorgang, Vor- Deckung: minimalne pokrycie (2), mi-
cyjna (1)
gang des Melkens: dojenie (2) nimalna suma ubezpieczenia (1)
Migrations|phnomen (3) Phnomen
Mengen|art (1) Art der Menge: rodzaj Mindest|dosis (3) mindeste Dosis: mi-
der Migration: zjawisko migracji (2),
ilosci (1) nimalna dawka (3)
zjawisko migracyjne (1)
Mengen|kontingente (3) Mengen- Migrations|strme (90) Migrations- Mindest|durchmesser (6) mindeste
kontingent, Kontingent der Mengen: strom, Strom der Migration: przepyw Durchmesser: minimalna srednica (3)
kontyngent ilosciowy (3) Mindest|gre (125) mindeste Gr-
migracyjny (36), ruch migracyjny (12),
Mengen|kontingenten (1) Mengen- fala migracyjna (3), napyw imigrantw e: minimalny rozmiar (37), minimalna
kontingent, Kontingent der Menge: (3), strumien migracji (3), fala migracji wielkosc (34), minimalny wymiar (9),
kontyngent ilosciowy (1) (2), strumien migracyjny (2) rozmiar minimalny (4), wielkosc mini-
Mengen|schlssel (15) Schlssel fr Migrations|verwaltung (2) Verwal- malna (4), minimalna powierzchnia (3),
die Menge: klucz ilosciowy (9), skala tung der Migration: zarzadzanie
migra- minimalna wielkosc dopuszczalna (2),
ilosciowa (3) cja (1) wymiar minimalny (1)
Menschen|handel (207) Handel mit Mikro|chips (8) Mikrochip, other: mi- Mindest|kapazitt (86) mindeste Ka-
Menschen: handel ludzmi (161) krochip (1) pazitt: minimalna zdolnosc (26), mini-
Menschen|handels (167) Menschen- Mikro|organismen (362) Mikroorga- malna liczba (2), minimalne natezenie
handel, Handel mit Menschen: handel nismus, other: mikroorganizm (252) (1), zdolnosc przewozowa (1)
ludzmi (146) Milch|behltern (2) Milchbehlter, Mindest|klauseln (7) Mindestklausel,
Menschen|leben (83) Leben der Men- Behlter fr die Milch: pojemnik na other: klauzula minimalna (6), klauzula
schen: zycie ludzkie (11), ludzkie zycie mleko (2) minimum (1)
(2), istnienie ludzkie (1) Milch|fett (79) Fett in der Milch: Mindest|ma (419) mindeste Ma:
Menschen|rechte (1314) Menschen- tuszcz mleczny (22), tuszcz mleka minimum (163), minimalny po-
recht, Recht des Menschen: prawo (13), tuszcz w mleku (9), tuszcz z ziom (23)
czowieka (1231) mleka (6) Mindest|menge (207) mindeste Men-
Menschen|wrde (116) Wrde des Milch|sektor (121) Sektor der Milch: ge: minimalna ilosc (128), ilosc mini-
Menschen: godnosc czowieka (6), sektor mleka (66), sektor mleczarski (7), malna (20), minimalna liczba (7), mini-
ludzka godnosc (5), godnosc ludzka sektor mleczny (1) malna wielkosc (7), cena minimalna (3),
(4), poszanowanie godnosci (4), god- Militr|operation (4) militrische minimalna produkcja (2), minimalny to-
nosc osoby (3), godnosc osb (1) Operation: operacja wojskowa (3), ope- naz (2)
Mess|anlage (5) Anlage zum Messen: racja militarna (1) Mindest|normen (189) Mindest-
instalacja pomiarowa (5) Minderheiten|angelegenheiten (1) norm, mindeste Norm: minimalna
Mess|anlagen (17) Messanlage, An- Minderheitenangelegenheit, Ange- norma (94), minimalny standard (48),
lage zum Messen: instalacja pomia- legenheit von Minderheiten: kwestia norma minimalna (12), minimalny wy-
rowa (12) mniejszosci (1) mg (4)
310
Mindest|preise Nachschulungs|manahmen
Mindest|preise (103) Mindestpreis, Mitglied|staats (11488) Mitglied- Multiplikator|effekts (4) Multiplika-

mindeste Preis: minimalna cena (48), staat, Staat als Mitglied: panstwo toreffekt, Effekt des Multiplikators:
cena minimalna (47) czonkowskie (939) efekt mnoznikowy (1)
Mindest|preises (110) Mindestpreis, Mittel|ansatz (108) other: budzet (63), Multiplikator|wirkung (7) Wirkung
mindeste Preis: cena minimalna (92), srodek (29), srodek budzetowy (1) des Multiplikators: efekt mnozni-
minimalna cena (10) Mittel|ausstattung (429) Ausstattung kowy (1)
Mindest|preis (441) mindeste Preis: mit Mitteln: budzet (78) Mund|chirurgie (3) Chirurgie des
cena minimalna (284) Mittel|bedarf (172) Bedarf der Mit- Mundes: chirurgia jamy ustnej (3)
Mindest|quarantne (1) other: mini- tel: potrzeba budzetowa (12), zapotrze- Mutter|unternehmen (346) Unter-
malna kwarantanna (1) bowanie na srodki (10), potrzeba fi- nehmen als Mutter: przedsiebiorstwo
Mindest|reserven (79) Mindestreser- nansowa (2), zapotrzebowanie budze- dominujace (139), jednostka dominu-
ve, mindeste Reserven: rezerwa mini- towe (2) jaca
(69), zakad macierzysty (17),
malna (1) Mittel|bindungen (1008) Mittelbin- przedsiebiorstwo macierzyste (16),
Mindest|standards (213) Mindest- dung, Bindung der Mittel: zobowiaza- spka dominujaca (12), spka ma-
standard, mindeste Standard: mini- nie (435), zobowiazanie
budzetowe (83) cierzysta (4), zakad dominujacy (2)
malny standard (74), minimalna norma Mittel|bindung (265) Bindung der Mutter|unternehmens (128) Mutter-
(69), norma minimalna (7), standard mi- Mittel: zobowiazanie
(105), zobowiaza-
unternehmen, Unternehmen als Mut-
nimalny (5) nie budzetowe (54) ter: przedsiebiorstwo dominujace (46),
Mindest|umfang (24) mindeste Um- Mittel|berweisung (2) berweisung jednostka dominujaca (20), podmiot do-
fang: minimalny procent (6), mini- der Mittel: transfer srodkw (1) minujacy (5), spka dominujaca (5),
malny odsetek (4), minimalny zakres Mittel|verwaltung (223) Verwaltung przedsiebiorstwo macierzyste (4), za-
(3), minimalna liczba (1), minimalna der Mittel: zarzadzanie
funduszami (7), kad macierzysty (4), dominujace przed-
wielkosc (1) zarzadzanie
srodkami (3) siebiorstwo (1), macierzysty zakad (1)
Mindest|vergtung (84) mindeste Mittel|zuweisung (188) Zuweisung MV|-Projekte (1) MV-Projekt, other:
Vergtung: minimalne wynagrodzenie von Mitteln: przydzia srodkw (11), projekt srednich napiec (1)
(52), wynagrodzenie minimalne (13), alokacja funduszu (7), alokacja srodkw MWB|-Behandlung (8) none: status
niskie wynagrodzenie (7), minimalna (5), przydzia zasobw (5), przydziela- MET (4)
kwota wynagrodzenia (1) nie srodkw (4), srodek przyznany (3) MWS|-Antrge (4) MWS-Antrag,
Mindest|vorschriften (362) Mindest- Mitwirkungs|pflicht (1) Pflicht zur other: wniosek o MES (1), wniosek o
vorschrift, mindeste Vorschrift: mini- Mitwirkung: obowiazek wsppracy (1) przyznanie MES (1)
malne wymaganie (178) MKS|-Epidemie (4) other: epidemia Nabel|ende (1) Ende des Nabels:
pietka (1)
Mindest|zahl (97) mindeste Zahl: mi- pryszczycy (3)
nimalna liczba (59), liczba minimalna Mobilitts|pass (1) Pass der Mobilitt: Nachbar|lndern (184) Nachbar-
(6), minimalna ilosc (2), dopuszczalne land, Land als Nachbarn: panstwo
paszport mobilnosci (1)
minimum (1), maa ilosc (1), wartosc sasiaduj
ace
(24), sasiedni
kraj (11), sa-

Mobilitts|programm (4) Programm siadujacy
kraj (10), panstwo oscienne
minimalna (1) fr die Mobilitt: program mobilno- (4), sasiednie
panstwo (3), panstwo sa-

Mindest|zugangs (1) Mindestzu- sci (3) siednie (2), sasiaduj
ace
panstwo (2)
gang, mindeste Zugang: minimalny Mobilitts|projekte (4) Mobilitts-
dostep (1)
Nachbar|markt (1) Markt der Nach-
projekt, Projekt zur Mobilitt: pro- barn: rynek sasiedni
(1)
Mineral|le (94) Minerall, minerali- gram na rzecz mobilnosci (1) Nachbarschafts|politik (284) Politik
sche l: olej mineralny (88) Mobilitts|rechte (1) Mobilittsrecht, der Nachbarschaft: polityka sasiedz-
Mineral|ressourcen (1) Mineralres- Recht auf Mobilitt: prawo do swobod- twa (240)
source, other: zasb mineralny (1) nego przemieszczania (1) Nachfolge|modell (6) nachfolgende
Mineral|stoffe (81) Mineralstoff, mi- Modernisierungs|programm (10) Model: nastepca modelu (3)
neralische Stoff: minera (27), skad- Programm zur Modernisierung: pro- Nachfolge|protokolle (1) Nachfolge-
nik mineralny (22), substancja mine- gram modernizacji (8), program po- protokoll, other: kolejny protok (1)
ralna (2) prawy (2) Nachfrage|seite (54) Seite der Nach-
Minister|konferenz (81) Konferenz Modernisierungs|projekt (2) Projekt frage: strona popytu (20)
der Minister: konferencja ministerialna fr die Modernisierung: projekt mo- Nachfrage|wachstums (6) Nachfra-
(54), konferencja ministrw (13), mini- dernizacji (1) gewachstum, Wachstum der Nachfra-
sterialna konferencja (4) Monats|abschlssen (1) Monatsab- ge: wzrost popytu (5)
Miss|stand (5) other: niewasciwe ad- schluss, Abschluss des Monats: mie- Nachhaltigkeits|politiken (1) Nach-
ministrowanie (2) sieczne sprawozdanie (1) haltigkeitspolitik, Politik der Nachhal-
Mitglieds|lndern (107) Mitglieds- Monats|gebhren (1) Monatsge- tigkeit: polityka stabilnosci (1)
land, Land als Mitglied: panstwo bhr, monatliche Gebhr: miesieczna Nachprfungs|system (35) System
czonkowskie (58) opata (1) zur Nachprfung: system weryfikacji
Mitglieds|staaten (127) Mitglieds- Monats|mitte (6) Mitte der Monate: (26), mechanizm kontroli (4)
staat, Staat als Mitglied: panstwo okres dwutygodniowy (2) Nachprfungs|verfahren (101) Ver-
czonkowskie (55) Mnchs|orden (2) Orden der Mnche: fahren zur Nachprfung: procedura
Mitglied|staaten (101545) Mitglied- zakon (1), zakon religijny (1) odwoawcza (52), mechanizm odwo-
staat, Staat als Mitglied: panstwo Montage|aufwand (1) Aufwand bei awczy (4), postepowanie odwoawcze
czonkowskie (27939) der Montage: praca montazowa (1) (3), system monitorowania (2), proces
Mitglied|staates (1245) Mitglied- Most|pfel (2) Mostapfel, other: jabko monitorowania (1)
staat, Staat als Mitglied: panstwo na cydr (1) Nachschulungs|manahmen (1)
czonkowskie (187) Mulden|fahrzeuge (6) Muldenfahr- Nachschulungsmanahme, Manah-
Mitglied|staat (36243) Staat als Mit- zeug, other: wywrotka (5), koparka hy- me der Nachschulung: aktualizacja
glied: panstwo czonkowskie (9377) drauliczna (1) kwalifikacji zawodowych (1)
311
Nachweis|formen Normungs|organisationen
Nachweis|formen (1) Nachweisform, Netz|flgel (1) Flgel aus dem Netz: Nicht|mitarbeit (203) other: brak
Form des Nachweises: potwierdza- skrzydo (1) wsppracy (56), odmowa wsp-
nie (1) Netz|hhe (1) hhe des Netzes: wyso- pracy (31)
Nadel|marke (1) Marke der Nadel: kosc sieci (1) Nicht|bereinstimmung (148) other:
marka igie (1) Netz|vorhaben (5) Vorhaben im Netz: niezgodnosc (61), brak zgodnosci (20),
Nagel|platten (4) Nagelplatte, Platte projekt sieciowy (2), projekt sieci (1) niespjnosc (2)
mit Nagel: pytka kolczasta (4) Netz|werke (180) Netzwerk, idiom: Nicht|verbreitung (113) other: nie-
Nhr|stoffe (87) Nhrstoff, nhren- siec (138) ujawniania (1), rozprzestrzenianie (1),
de Stoff: substancja odzywcza (28), Netz|werken (92) Netzwerk, idiom: zakaz rozprzestrzeniania (1)
skadnik odzywczy (19), skadnik po- siec (72), siec powiazan
(2), powiazanie
Nicht|verletzung (9) other: brak naru-
karmowy (9) (1), siec kontaktw (1) szenia (7)
Nahrungs|mittel (160) Mittel der Netz|werk (207) idiom: siec (132), siec Nieder|gang (94) other: kryzys (25),
Nahrung: srodek spozywczy (41), pro- upadek (2), proces schykowy (1), re-
kontaktw (3), siatka (1), siec plac-
dukt zywnosciowy (5), produkt spo- wek (1) cesja (1), redukcja (1), tendencja spad-
zywczy (3), srodek zywnosciowy (2) kowa (1)
Nahrungs|mitteln (505) Nahrungs- Netz|werks (79) Netzwerk, idiom:
siec (54) Niederlassungs|orte (6) Niederlas-
mittel, Mittel als Nahrung: srodek sungsort, Ort der Niederlassung: miej-
spozywczy (136), zywnosc (90), pro- Netz|zugang (117) Zugang zum Netz:
dostep do sieci (55), udostepnienie sieci sce siedziby (1)
dukt spozywczy (12), srodek zywno- Niederlassungs|recht (63) Recht auf
sciowy (3) (3), dostep w sieciach (1)
Neu|ausrichtung (109) : reorientacja Niederlassung: prawo przedsiebiorczo-
Namens|nderung (82) nderung des sci (40), swoboda przedsiebiorczosci
Namens: zmiana nazwy (64) (21), zmiana kierunku (8), ponowne
skoncentrowanie (6), nowy kierunek (12), prawo zakadania przedsiebiorstw
Nanotechnologie|studien (1) Nano- (1), swoboda gospodarcza (1), swo-
technologiestudie, Studie ber die Na- (3), reorganizacja (3)
boda prowadzenia dziaalnosci gospo-
notechnologie: dziedzina nanotechno- Neu|bewertung (327) : ponowna
darczej (1)
logii (1) ocena (159)
Nieder|schrift (131) other: protok
National|rates (3) Nationalrat, natio- Neu|festsetzung (83) : korekta (5), ak- (74), zapis (2)
nale Rat: rada narodowa (1) tualizacja wyceny (2), restrukturyzacja
(2), reorganizacja (1), weryfikacja (1)
Nieren|krebs (1) Krebs der Niere: rak
Natrium|jodid (1) Jodid mit Natrium: nerek (1)
jodek sodu (1) Neu|verpackung (6) : przepakowywa-
Nitrat|gehalt (9) Gehalt der Nitrate:
Natur|faser (1) natrliche Faser: natu- nie (3)
zawartosc azotanw (4), poziom azota-
ralne wkno (1) Neu|zulassungen (7) Neuzulassung, nw (3), poziom azotanu (1)
Natur|katastrophen (459) Naturka- neue Zulassung: nowe zezwolenie (4)
tastrophe, Katastrophe fr die Natur: NN|-Kluft (3) other: technologia
Nicht|anwendung (100) idiom: niesto- NN (1)
kleska zywioowa (296) sowanie (18), brak stosowania (2), za-
Natur|medizin (1) Medizin aus der Nomenklatur|system (9) System der
przestanie stosowania (2), brak zastoso- Nomenklatur: system nazewnictwa (9)
Natur: medycyna naturalna (1) wania (1)
Natur|park (1) other: park natu- Normal|wert (1577) normale Wert:
Nicht|aufnahme (137) other: niewa- wartosc normalna (1037), normalna
ralny (1) czenia (76)
Natur|rumen (3) Naturraum, Raum wartosc (75)
Nicht|beachtung (91) other: nieprze- Normal|werts (931) Normalwert,
der Natur: naturalna strefa (1), obszar strzeganie (15), naruszenie (10), nie-
naturalny (1) normale Wert: normalna wartosci (96),
zgodnosc (8), niespenienie (5), naru- wartosc normalna (93), normalna war-
Natur|schutz (97) Schutz der Natur: szenie przepisw (2), niezgodnosc z
ochrona przyrody (53), ochrona srodo- tosc (6), zwyka wartosc (2)
postanowieniami (2), nieprzestrzeganie Normen|organisationen (110) Nor-
wiska (4), ochrona srodowiska natural- zasad (1), niezgodnosc z przepisami (1)
nego (1) menorganisation, Organisation fr
Nicht|diskriminierung (364) other: Normen: organizacja normalizacyjna
Neben|kosten (518) other: koszt dodat- brak dyskryminacji (14)
kowy (35), inny koszt (13), inny wyda- (86), organ normalizacyjny (5), orga-
tek (8), powiazany
koszt (5) Nicht|einhaltung (520) : nieprzestrze- nizacja standaryzacji (3), instytucja
Neben|produkte (386) Nebenpro- ganie (81) normalizacyjna (2), jednostka norma-
dukt, other: produkt uboczny (323) Nicht|erfllung (154) other: nieprze- lizacyjna (1), organ standaryzacji (1)
Neben|produkten (104) Nebenpro- strzeganie (20), niedotrzymanie zobo- Normungs|bedarf (3) Bedarf der Nor-
dukt, other: produkt uboczny (65), wiazan
(4), niedopenienie zobowiazan
mung: wymaganie normalizacyjne (1),
wtrny produkt (1) (2), nieprzestrzeganie obowiazkw (2) wymg normalizacyjny (1)
Negativ|befund (78) negative Befund: Nicht|festsetzung (82) other: niena- Normungs|gremien (118) Normungs-
wynik negatywny (32), wynik ujemny kadania (11), nieustalania (3), zanie- gremium, Gremium zur Normung: or-
(9), negatywny wynik (3), ujemny wy- chanie ustalenia (3), brak ustalenia (2), gan normalizacyjny (37), organizacja
nik (1) fakt braku ustalenia (2), nieustalenie (2), normalizacyjna (30), instytucja norma-
Nenn|spannungen (97) Nennspan- fakt nieustalenia stawki (1), zaniechanie lizacyjna (12), organy normalizacyjna
nung, other: napiecie (62) ustalania (1) (9), gremium normalizacyjne (1), insty-
Netto|gewicht (204) other: masa nomi- Nicht|-Gegenseitigkeit (1) other: brak tucja normalizacji (1), instytucja standa-
nalna (1) wzajemnosci (1) ryzujaca (1), organ normalizacji (1)
Netz|benutzer (6) Benutzer des Net- Nichtig|erklrung (487) other: stwier- Normungs|initiativen (2) Normungs-
zes: uzytkownik systemu (3), uzytkow- dzenie niewaznosci (265) initiative, Initiative fr die Normung:
nik sieci (2), uzytkowanie sieci (1) Nichtigkeits|klagen (6) Nichtigkeits- inicjatywa normalizacyjna (1)
Netz|betreiber (90) Betreiber der Net- klage, Klage auf Nichtigkeit: postepo- Normungs|organisationen (22) Nor-
ze: operator sieci (39), operator systemu wanie o stwierdzenie niewaznosci (1), mungsorganisation, Organisation der
(12), operator sieciowy (9), dostawca skarga o stwierdzenie niewaznosci (1), Normung: organizacja normalizacyjna
sieci (1) skarga o uniewaznienie (1) (13), organ normalizacyjny (4)
312
Normungs|organisation Pack|stellen
Normungs|organisation (138) Orga- Obst|arten (122) Obstart, Art des l|rapses (5) lraps, Raps fr l: rze-
nisation der Normung: organizacja Obstes: rodzaj owocw (1) pak oleisty (5)
normalizacyjna (131), organ normaliza- Obst|branntwein (2) Branntwein aus l|saaten (151) lsaat, : nasienie ole-
cji (1), organ normalizacyjny (1) Obst: wdka destylowana z owocw (1) iste (18), roslina oleista (6)
Normungs|produkten (2) Nor- OECD|-Beschluss (78) other: decyzja Online|-Befragung (1) other: konsul-
mungsprodukt, Produkt zur Nor- ODCE (1) tacja w sieci (1)
mung: produkt normalizacji (1), pro- Offenlegungs|tableau (10) Tableau Online|-Zugang (346) other: dostep
dukt normalizacyjny (1) zur Offenlegung: segregacja rezerw internetowy (1)
Normungs|prozess (14) Prozess der miedzynarodowych (2), pozycja inwe- Opfer|schutz (9) Schutz der Opfer:
Normung: proces normalizacji (8), pro- stycyjna (1) ochrona ofiar (6)
ces normalizacyjny (4), proces standa-
ryzacji (1)
ffentlichkeits|arbeit (98) Arbeit an PP|-Experten (1) PP-Experte,
der ffentlichkeit: komunikacja spo- other: ekspert PPP (1)
Not|fllen (154) Notfall, Fall der Not:
eczna (3), promocja organizacji (3), Opportunitts|kosten (7) Kosten der
nagy przypadek (13), sytuacja kry-
kampania informacyjna (2), dziaanie Opportunitt: koszt alternatywny (3)
tyczna (11), sytuacja awaryjna (9), na-
informacyjne (1) Oppositions|mitglieder (2) Oppositi-
gy wypadek (6), sytuacja naga (6),
sytuacja kryzysowa (5), nadzwyczajny ffentlichkeits|beteiligung (87) Be- onsmitglied, Mitglied der Opposition:
przypadek (3) teiligung der ffentlichkeit: udzia czonek opozycji (1)
Not|fall (96) other: sytuacja krytyczna spoeczenstwa (77), uczestnictwo Options|kurses (3) Optionskurs, Kurs
(14), nagy wypadek (6), sytuacja kry- spoeczenstwa (2), spoeczny udzia der Option: cena wykonania opcji (1)
zysowa (5), nadzwyczajna sytuacja (3), (1), udzia publiczny (1), udzia spo- Organisations|ablufe (1) Organisa-
nagy przypadek (3), przypadek awa- eczny (1) tionsablauf, Ablauf der Organisation:
ryjny (3), sytuacja awaryjna (3), sytuacji ffnungs|zeit (1) Zeit der ffnung: proces organizacyjny (1)
zagrozenie (3) godzina otwarcia (1) Organisations|grad (9) Grad der Or-
Notierungs|ort (2) Ort der Notierung: OFIMER|-Website (4) other: strona ganisation: poziom organizacji (5), sto-
miejsce notowania (2) internetowa Ofimer (2) pien zorganizowania (2), poziom zorga-
Notifizierungs|verfahren (20) Ver- OGAW|-berprfung (1) , other: nizowania (1), stopien organizacji (1)
fahren der Notifizierung: procedura przeglad
UCITS (1) Organisations|leitung (1) Leitung der
zgoszenia (3), procedura powiadamia- Organisation: kierownictwo organiza-
nia (2), procedura zgaszania (1) ko|effizienz (7) other: wydajnosc cji (1)
Not|impfung (176) other: szczepienie ekologiczna (3), efektywnosc ekolo-
Organisations|struktur (95) Struktur
interwencyjne (7) giczna (1)
der Organisation: struktura organiza-
Not|signal (3) Signal der Not: alarm o ko|punkte (94) kopunkt, idiom: cyjna (56)
niebezpieczenstwie (3) ekopunkt (69) Original|belege (10) Originalbeleg,
Not|verordnung (1) other: zarzadzenie
ko|region (4) other: ekoregion (1) originale Beleg: oryginalny dokument
nadzwyczajne (1) ko|-Systeme (1) ko-System, other: (1), orygina dokumentw (1), orygina
Not|versorgung (6) other: nagy wypa- ekosystem (1) potwierdzen (1)
dek (2), suzba ratunkowa (1) Orts|zeit (94) Zeit am Ort: czas (56),
Oktan|zahl (1) Zahl der Oktane: liczba
Nuklear|arsenale (1) Nukleararsenal, oktanowa (1) czas lokalny (5), miejscowa godzina (3),
nukleare Arsenal: arsena jadrowy
(1) lokalny czas (2)
Null|grenze (1) other: zerowy limit (1) l|bume (90) lbaum, other: drzewo
oliwne (57), drzewo oliwkowe (4), Ortungs|gerte (9) Ortungsgert, Ge-
Null|preisen (2) Nullpreis, other: cena rt zur Ortung: urzadzenie
lokaliza-
zerowa (2) drzewko oliwne (1)
cyjne (2)
Null|satzes (1) Nullsatz, other: zerowa l|behlter (10) Behlter mit l: kadz Ost|erweiterung (4) Erweiterung
stawka (1) (2), kadz zawierajaca
oliwe (1) nach Osten: rozszerzenie na wschd (3)
Nutzer|profilen (1) Nutzerprofil, Pro- l|einnahmen (4) leinnahme, Ein- Ost|karpaten (1) stliche Karpaten:
fil des Nutzers: profil uzytkownikw (1) nahme aus dem l: dochd z ropy naf- Karpaty wschodnie (1)
Nutz|fahrzeuge (170) Nutzfahrzeug, towej (2) Ost|see (286) stliche See: morze ba-
other: pojazd uzytkowy (49), pojazd Oliven|anbau (80) Anbau von Oliven: tyckie (212)
ciezarowy (28), samochd ciezarowy uprawa oliwek (49), plantacja oliwek Ost|spitze (1) stliche Spitze: strona
(8), samochd dostawczy (8), pojazd (5), uprawa drzew oliwnych (2), uprawa wschodnia (1)
przeznaczony (5), pojazd dostawczy (4), drzew oliwkowych (1)
pojazd komercyjny (3), pojazd gospo- OSZE|-Bros (2) OSZE-Bro, other:
Oliven|bauern (129) Olivenbauer, biuro OBWE (2)
darczy (2), pojazd mechaniczny (2) Bauer der Oliven: plantator oliwek
Nutz|tiere (126) Nutztier, other: zwie- OSZE|-Projekt (1) other: projekt
(49), producent oliwek (25), producent OBWE (1)
rze hodowlane (29), zwierze gospo- oliwy (2), hodowca oliwek (1), produ-
darskie (28), zwierze produkcyjne (4), OTC|-Derivaten (11) OTC-Derivat,
cent olejw (1) other: instrument OTC (2)
zwierze gospodarcze (3), zwierze uzyt- Oliven|haine (78) Olivenhain, other:
kowe (3) Ozon|konzentration (5) Konzentrati-
gaj oliwny (45), plantacja oliwek (6), on des Ozons: stezenie ozonu (4)
Nutz|wrme (6) genutzte Wrme: cie- plantacja gajw oliwnych (1)
po uzytkowe (6) Ozon|schicht (135) Schicht aus Ozon:
Ober|bayern (7) obere Bayern: grna Oliven|l (1202) l der Olive: oliwa z warstwa ozonowa (120)
oliwek (905), oliwka (18), olej z oli- Pack|gase (1) Packgas, Gas zum
Bawaria (1)
wek (12) Packen: gaz do pakowania (1)
Ober|grenzen (517) Obergrenze, obe-
re Grenze: puap (231), limit (59), puap l|kategorie (1) Kategorie des les: Pack|stelle (102) packende Stelle: za-
budzetowy (19), grna granica (12) kategoria oliwy (1) kad pakowania (47), punkt pakowania
Ober|teil (78) obere Teil: cholewka (55) l|lieferanten (2) llieferant, Liefe- (3), zakad pakujacy
(1)
Objekt|trger (13) Trger der Objek- rant des ls: dostawca olejw (1), do- Pack|stellen (130) Packstelle, Stelle
te: szkieko (11) stawca oleju (1) zum Packen: zakad pakowania (72),
313
Pack|stcke Politik|instrumente
punkt pakowania (3), osrodek pakowa- Personal|aufstockungen (1) Perso- Pflicht|angaben (1) Pflichtangabe,
nia (2) nalaufstockung, Aufstockung des Per- Angabe als Pflicht: obowiazek infor-
Pack|stcke (78) Packstck, other: sonals: zwiekszenie zatrudnienia (1) macyjny (1)
opakowanie (47), jednostka opakowa- Personal|aufstockung (5) Auf- Phantasie|bezeichnung (9) Bezeich-
nia (1) stockung des Personals: wzrost zatrud- nung als Phantasie: nazwa wymyslona
Packungs|beilage (112) Beilage in der nienia (1), zwiekszone zatrudnienie (1) (4), osobliwa nazwa (2)
Packung: ulotka (50), instrukcja (12), Personal|kosten (101) Kosten des Per- PHARE|-Programms (28) PHARE-
ulotka informacyjna (4) sonals: wydatek na personel (2), koszt Programm, other: program Phare (13),
Pdiatrie|ausschuss (103) other: ko- pracy (1), pracowniczy koszt (1), wyda- program PHARE (6), projekt Phare (1)
mitet pediatryczny (95) tek personalny (1) Pilot|projekte (116) Pilotprojekt,
Paletten|kisten (2) Palettenkiste, Ki- Personal|politik (83) Politik beim Per- other: projekt pilotazowy (87), pilo-
sten mit Paletten: paleta azurowa (2) sonal: polityka kadrowa (71), polityka tazowy projekt (6), program pilotazowy
personalna (4), polityka zatrudnienia (6), pilotazowa propozycja (1), poziom
Panzer|schutz (2) Schutz durch den pilotazowy (1), przedsiewziecie pilota-
Panzer: opancerzenie (2) (3), polityka pracownicza (1)
Personen|befrderung (170) Befr- zowe (1)
Parallel|vorschlag (1) parallele Vor- Pilot|projekt (93) Projekt als Pilot:
schlag: rwnolegy projekt (1) derung von Personen: przewz osb
(53), przewz pasazerw (21), trans- projekt pilotazowy (57), pilotazowy
Park|platz (2) Platz zum Parken: par- port osb (16), przewz pasazerski (11), projekt (12), pilotazowy program (4),
king samochodowy (1) program pilotazowy (3), dziaanie pilo-
transport pasazerski (2)
Parlaments|mitglieder (6) Parla- Personen|gruppen (117) Personen- tazowe (1), projekt pilotowy (1)
mentsmitglied, Mitglied des Parla- gruppe, Gruppe von Personen: katego- Pilz|parasiten (1) Pilzparasit, Parasit
mentes: parlamentarzysta (3), czonek ria osb (25), grupa osb (18), grupa als Pilz: grzyb (1)
parlamentu (2), pose (1) docelowa (3), kategoria pasazerw (2), Plan|stelle (78) other: wakat na stano-
Partner|lnder (203) Partnerland, grupa ludnosci (1) wisku (2)
Land als Partner: panstwo partnerskie Personen|schden (23) Personen- Plan|stellen (179) Planstelle, Stelle des
(31), kraj partnerski (11), partnerski schaden, Schaden der Person: szkoda Plans: stanowisko (63)
kraj (5) na osobie (10), uszkodzenie ciaa (5), Plan|vertrags (2) Planvertrag, other:
Partner|lndern (261) Partnerland, szkoda osobista (1) umowa planowa (1)
Land des Partners: panstwo partner- Personen|verkehr (334) Verkehr von Plan|wirtschaft (4) other: gospodarka
skie (44) Personen: przepyw osb (63) planowa (1), gospodarka planowana (1)
Partner|land (84) Land als Partners: Personen|verkehrs (93) Personenver- Platten|labels (2) Plattenlabel, other:
panstwo partnerskie (18), kraj partner- kehr, Verkehr von Personen: przepyw wytwrnia pytowa (2)
ski (12), partnerski kraj (5) osb (26), usuga pasazerska (8), prze- Plausibilitts|prfung (1) Prfung
Partnerschafts|abkommen (110) wz osb (7), przewz pasazerski (7), auf Plausibilitt: weryfikacja wiary-
partnerschaftliche Abkommen: umowa transport pasazerski (3), przewz pasa- godnosci (1)
o partnerstwie (70), porozumienie o zerw (2), transport osb (2) Plenar|saal (14) other: sala ple-
partnerstwie (9), umowa partnerska (6), Pestizid|einsatzes (8) Pestizideinsatz, narna (1)
konwencja o partnerstwie (2), porozu- Einsatz des Pestizids: stosowanie pesty- Plenar|tagung (477) other: sesja ple-
mienie partnerskie (2), umowa partner- cydw (3) narna (209)
stwa (2), umowa o wsppracy (1) Podiums|diskussion (1) Diskussi-
Pestizid|industrie (7) other: producent
Partnerschafts|abkommens (80) on auf dem Podium: dyskusja pane-
pestycydw (1)
Partnerschaftsabkommen, partner- lowa (1)
Pestizid|rckstnden (68) Pestizi- Politik|austausch (1) Austausch der
schaftliche Abkommen: umowa o part- drckstand, Rckstand des Pestizids:
nerstwie (57), umowa partnerska (6), Politik: wymiana polityk (1)
pozostaosc pestycydw (53), pozosta-
porozumienie o partnerstwie (4), poro- Politik|bereiche (412) Politikbereich,
osc badanego pestycydu (1)
zumienie partnerskie (2), umowa part- Bereich der Politik: polityka (96), ob-
PET|-Folien (344) PET-Folie, other: szar polityki (70)
nerstwa (2), konwencja o partnerstwie folia PET (250)
(1), umowa o wsppracy (1) Politik|bereichen (534) Politikbe-
Petrol|ther (6) other: eter naftowy (2) reich, Bereich der Politik: polityka
Passagier|abfertigung (4) Abferti- Pfndungs|beschlsse (1) Pfn- (220), obszar polityki (95), dziedzina
gung der Passagiere: obsuga pasaze- dungsbeschluss, Beschluss ber die polityki (43)
rw (4) Pfndung: nakaz zajecia rachunku ban- Politik|feld (8) Feld der Politik: poli-
Patent|anmeldung (26) Anmeldung kowego (1) tyka (3), dziedzina polityki (1), obszar
zum Patent: zgoszenie patentowe (12), Pferde|pest (95) Pest der Pferde: po- polityki (1)
wniosek o patent (2), dokonanie zgo- mr koni (83), choroba konska (1) Politik|formulierung (11) Formulie-
szenia patentowego (1), rejestracja pa- Pflanzen|arten (254) Pflanzenart, Art rung der Politik: opracowywanie poli-
tentw (1), wniosek patentowy (1), der Pflanze: gatunek roslin (137) tyki (3), opracowanie kierunkw poli-
zgoszenie o patent (1) Pflanzen|gesundheit (87) Gesundheit tyki (1)
Patienten|dosen (3) Patientendosis, von Pflanzen: zdrowie roslin (51), Politik|gestaltung (131) Gestaltung
Dosis fr Patienten: dawka pacjenta (1) zdrowotnosc roslin (2), zdrowotnosc der Politik: ksztatowanie polityki (19),
Pauschal|beihilfe (83) pauschale Bei- upraw (1) tworzenie polityki (17), ksztatowanie
hilfe: pomoc w formie ryczatu (1), ry- Pflanzen|schutz (636) Schutz der polityk (13), opracowywanie polityk
czatowa pomoc (1), standardowa po- Pflanzen: zdrowie roslin (417), ochrona (7), proces tworzenia polityki (5), two-
moc (1), stawka ryczatowa (1), stawka roslin (48) rzenie polityk (3), rozwj polityki (2)
ryczatowej pomocy (1) Pflanz|gut (190) pflanzliche Gut: mate- Politik|instrumente (14) Politikin-
Pauschal|brgschaft (13) pauschale ria siewny (2), materia uprawny (2) strument, Instrument der Politik: in-
Brgschaft: gwarancja ryczatowa (11) Pflanz|kartoffeln (252) Pflanzkartof- strument polityki (5), instrument poli-
Pauschal|erstattung (24) pauschale fel, Kartoffel zum Pflanzen: sadzeniak tyczny (3), narzedzie polityki (1), poli-
Erstattung: ryczatowy zwrot (2) (108), sadzeniak ziemniaka (64) tyczny instrument (1)
314
Politik|koordinierung Privat|haushalten
Politik|koordinierung (3) Koordinie- Prventions|dienste (1) Prventions- Preis|niveaus (95) Preisniveau, Ni-
rung der Politik: koordynacja poli- dienst, Dienst der Prvention: usuga veau der Preise: poziom cen (67), po-
tyk (1) prewencyjna (1) ziom cenowy (4), poziom ceny (1), po-
Politik|umsetzung (7) Umsetzung der Prventiv|diplomatie (1) prventi- ziom opat (1)
Politik: wdrazanie polityk (4), realizo- ve Diplomatie: dyplomacja prewen- Preis|schwankungen (78) Preis-
wanie polityki (1) cyjna (1) schwankung, Schwankung des Prei-
Polizei|beamter (3) Polizeibeamte, Prventiv|manahmen (82) Prven- ses: wahanie cen (37), wahanie cenowe
Beamte der Polizei: oficer policji (1), tivmanahme, prventive Manahme: (6), zmiennosc cen (4), zmiana cen (3),
policjant (1) srodek zapobiegawczy (27), dziaanie fluktuacja cen (2), wahanie ceny (2),
Polizei|mission (170) Mission der Po- prewencyjne (11), srodek prewencyjny zmiennosc cenowa (2), zrznicowanie
lizei: misja policyjna (146), misja poli- (6), dziaanie zapobiegawcze (5), srodek cen (2)
cji (1) zapobiegajacy
(4), srodek zapobiegania Preis|stabilitt (109) Stabilitt der
Positiv|liste (77) positive Liste: wy- (4), akcja zapobiegawcza (2), krok pre- Preise: stabilnosc cen (74), stabilnosc
kaz pozytywny (26), pozytywny wykaz wencyjny (1), rzecz zapobiegania (1) cenowa (13), stabilna cena (7), stabili-
(11), lista pozytywna (4), pozytywna li- Preis|ableitung (1) Ableitung des Prei- zacja cen (4), stabilizacja cenowa (2),
sta (4), lista pozytyww (1) ses: cena pochodna (1) cenowa stabilnosc (1), ustabilizowanie
Preis|absprachen (15) Preisabspra- cen (1)
Post|dienste (164) Postdienst, Dienst che, Absprache ber die Preise: poro- Preis|trend (9) Trend der Preise: trend
der Post: usuga pocztowa (127), suzba zumienie cenowe (3), ustalanie cen (3), cenowy (2), doswiadczana tendencja
pocztowa (2) koordynowanie cen (1) cen (1), tendencja cen (1), tendencja ce-
Post|dienstes (5) Postdienst, Dienst Preis|anstiegen (1) Preisanstieg, An- nowa (1)
der Post: usuga pocztowa (3) stieg der Preise: wzrost cen (1) Preis|unterbietung (282) Preisunter-
Post|weg (351) other: droga pocz- Preis|anstieg (108) Anstieg der Prei- bieten, Unterbietung der Preise: pod-
towa (2) se: wzrost cen (52), wzrost ceny (15), ciecie cenowe (126)
PPV|-Prsidium (2) other: prezydium podwyzka cen (8), podwyzka (7), pod- Preis|unterschiede (118) Preisunter-
WZP (1) wyzka ceny (3), podwyzszenie cen (2), schied, preisliche Unterschied: rznica
Prferenz|abkommen (194) prfe- wzrost kosztu (1) cen (37), rznica w cenach (22), rznica
rentielle Abkommen: umowa prefe- Preis|druck (152) Druck der Preise: cenowa (17), rznica w cenie (12), zrz-
rencyjna (147), porozumienie preferen- presja cenowa (54), spadek cen (17), ob- nicowanie cen (5), rznica cen sprze-
cyjne (35), preferencyjna umowa (3), nizenie cen (9), nacisk na ceny (6), pre- dazy (3), rznica ceny (3), rozbieznosc
ukad preferencyjny (2) sja na ceny (6), nacisk cenowy (3), zani- cenowa (1), zrznicowanie w cenie (1)
Prferenz|behandlung (88) prferen- zanie cen (3), tumienie cen (2), zanize- Preis|verfall (55) Verfall der Preise:
tielle Behandlung: preferencyjne trak- nie cen (2) spadek cen (31), obnizka cen (3), obni-
towanie (31), traktowanie preferencyjne Preis|dumping (2) Dumping der Prei- zenie cen (2), spadek ceny (1)
(21), preferencja taryfowa (9), uprzy- se: cenowy dumping (1), dumping ce- Preis|verfalls (7) Preisverfall, Verfall
wilejowane traktowanie (2), traktowanie nowy (1) der Preise: spadek cen (5), obnizka
taryfowe (1) Preis|entwicklung (179) Entwicklung cen (1)
Prferenz|regelung (95) Regelung der Preise: rozwj cen (34), zmiana cen Preis|verringerung (1) Verringerung
der Prferenz: porozumienie preferen- (29), ewolucja cen (14), tendencja ce- des Preises: obnizenie ceny (1)
cyjne (19), uzgodnienie preferencyjne nowa (10), trend cenowy (5), zmiana Preis|zuschlge (2) Preiszuschlag, Zu-
(13), system preferencyjny (10), usta- ceny (4), ewolucja ceny (3), wahanie schlag auf den Preis: marza (1)
lenie preferencyjne (10), zasada prefe- cen (2), zmiana w cenach (2) Presse|delikten (1) Pressedelikt, De-
rencyjna (5), traktowanie preferencyjne Preis|festsetzung (87) Festsetzung des likt der Presse: przestepstwo pra-
(4), preferencyjne uzgodnienie (3), sys- Preises: ustalanie cen (30), ustalenie sowe (1)
tem preferencji (2), umowa preferen- ceny (12), ustalenie cen (2), okreslanie Presse|gruppe (1) Gruppe der Presse:
cyjna (2) cen (1), ustalanie naleznosci (1) grupa prasowa (1)
Prferenz|zucker (101) other: cukier Preis|gelder (9) Preisgeld, Geld als Primr|einkommen (6) primre Ein-
preferencyjny (80), preferencyjny cu- Preis: nagroda (2), nagroda konkur- kommen: pierwotny dochd (3), pod-
kier (4) sowa (1) stawowy dochd (3)
Prmien|ansprche (157) Prmien- Preis|gestaltung (128) Gestaltung der Primr|produkten (10) Primrpro-
anspruch, Anspruch auf die Prmie: Preise: ustalanie cen (9), ksztatowanie dukt, primre Produkt: produkt po-
prawo do premii (70), uprawnienie do cen (2), oszacowanie kosztw (2), usta- czatkowy
(8), produkt pierwotny (1),
premii (22), uprawnienie do dopat (5) lanie ceny (2), ustalanie opat (2) produkt podstawowy (1)
Preis|indexes (2) Preisindex, Index fr Primr|saldo (87) primre Saldo:
Prmien|anspruch (5) Anspruch auf den Preis: wskaznik cen (2) saldo pierwotne (79), pierwotne saldo
die Prmie: prawo do premii (1) Preis|kalkulation (6) Kalkulation des (4), podstawowy bilans (3)
Prmien|hhe (5) Hhe der Prmie: Preises: kalkulacja cen (1) Primr|zellen (3) Primrzelle, pri-
wysokosc premii (2), kwota premii (1) Preis|korrelation (1) Korrelation der mre Zelle: pierwotne ogniwo (2)
Prmien|regelungen (16) Prmienre- Preise: korelacja cen (1) Prioritts|folge (1) Folge der Prioritt:
gelung, Regelung der Prmien: system Preis|manipulation (9) Manipulation hierarchia waznosci (1)
premii (9), program pomocy (1), pro- des Preises: manipulacja cenowa (5), Privat|besitz (11) private Besitz: wa-
gram premiowania (1) manipulowanie cenami (2) snosc prywatna (3), majatek osobi-
Prmien|regelung (135) Regelung der Preis|nachlsse (84) Preisnachlass, sty (1)
Prmien: system premii (100), system Nachlass auf den Preis: rabat (25), bo- Privat|detektiven (1) Privatdetektiv,
dopat (4), system premiowy (3), pro- nifikata (10), upust (7), obnizka cen (5), private Detektiv: prywatny detektyw (1)
gram premiowania (2) obnizka ceny (1), obnizka w cenach (1) Privat|huser (2) Privathaus, privates
Prmien|systems (1) Prmiensystem, Preis|niveau (210) Niveau der Preise: Haus: dom prywatny (2)
System der Prmien: system ska- poziom cen (139), poziom cenowy (9), Privat|haushalten (22) Privathaus-
dek (1) poziom ceny (6) halt, private Haushalt: gospodarstwo
315
Privatisierungs|prozesses Prozent|punkt
domowe (13), prywatne gospodarstwo Produktions|arten (4) Produktions- Produktivitts|anstieg (3) Anstieg
domowe (4), dom prywatny (1) art, Art der Produktion: rodzaj produk- der Produktivitt: wzrost produktyw-
Privatisierungs|prozesses (10) Pri- cji (4) nosci (1)
vatisierungsprozess, Prozess der Pri- Produktions|auftrge (7) Produkti- Produkt|kosten (1) Kosten des Pro-
vatisierung: proces prywatyzacji (5), onsauftrag, Auftrag zur Produktion: dukts: koszt produktw (1)
proces prywatyzacyjny (3), prywatyza- zamwienie na produkcje (6) Produkt|mrkten (17) Produkt-
cja (2) Produktions|beihilfe (113) Beihilfe markt, Markt der Produkte: rynek
Privatisierungs|verfahren (6) Ver- fr die Produktion: pomoc produk- produktw (7)
fahren der Privatisierung: prywatyzacyjna (84), pomoc do produkcji (11), Produkt|mix (77) Mix der Produkte:
cja (2), postepowanie prywatyzacyjne kwota pomocy (1), patnosc produk- asortyment produktw (28), asortyment
(1), procedura prywatyzacyjna (1), pro- cyjna (1), pomoc na produkcje (1) produktu (12), asortyment wyrobw (7),
ces prywatyzacji (1), proces prywatyza- Produktions|betrieb (17) Betrieb zur gama produktw (2), aczenie
produk-
cyjny (1) Produktion: jednostka produkcyjna (3), tw (2), wachlarz produktu (2), zestaw
Privat|leuten (4) Privatleute, private produkcja prowadzona (3) produktw (2), asortyment towarw (1),
Leute: osoba prywatna (3) Produktions|kapazitt (1019) Kapa- rznorodnosc produktw (1)
Privat|personen (242) Privatperson, zitt zur Produktion: zdolnosc produk- Produkt|normen (6) Produktnorm,
private Person: osoba prywatna (106) cyjna (410), moc produkcyjna (373), Norm fr das Produkt: norma produk-
Privat|rechts (83) Privatrecht, private mozliwosc produkcyjna (28), zdolnosc tw (2)
Recht: prawo prywatne (71), prywatne produkcji (13), wydajnosc produkcji Produkt|platzierungen (2) Produkt-
prawo (2) (6), wydajnosc produkcyjna (5) platzierung, Platzierung der Produkte:
Produktions|kosten (851) Kosten der lokowanie produktu (2)
Privat|sektor (149) private Sektor:
sektor prywatny (118), prywatny sek- Produktion: koszt produkcji (148), Produkt|prfungen (2) Produktpr-
tor (1) koszt wytwarzania (4), koszt wytworze- fung, Prfung der Produkte: badanie
nia (4), cena produkcji (2) produktw (1)
Privat|sektors (109) Privatsektor, pri- Programm|ergnzung (13) Ergn-
vate Sektor: sektor prywatny (91), pry- Produktions|lage (5) Lage der Pro-
zung des Programms: uzupenienie
watny sektor (2), inwestor prywatny (1), duktion: sytuacja produkcji (1), sytu-
programu (1)
inwestycja prywatna (1), jednostka pry- acja produkcyjna (1)
watna (1)
Programmierungs|rahmens (2) Pro-
Produktions|menge (102) Menge der grammierungsrahmen, Rahmen fr
Privat|sphre (253) private Sphre: Produktion: wielkosc produkcji (75), die Programmierung: rama progra-
prywatnosc (193), zycie prywatne (10), poziom produkcji (3), ilosc produkcji mowa (1)
sfera zycia prywatnego (2), sfera pry- (1), ilosc produkowana (1), wielkosc
Programm|koordinierung (2) Koor-
watna (1) wyprodukowana (1)
dinierung der Programme: koordyna-
Privat|wirtschaft (156) private Wirt- Produktions|plnen (1) Produktions- cja programu (1)
schaft: sektor prywatny (114), pry- plan, Plan fr die Produktion: plan Programm|planung (411) Planung
watny sektor (3), przedsiebiorstwo pry- produkcyjny (1) der Programme: programowanie (223)
watne (2) Produktions|sttte (85) Sttte der Programm|verlngerung (1) Verln-
Probe|flchen (2) Probeflche, Fl- Produktion: zakad produkcyjny (25), gerung des Programms: przeduzenie
che der Probe: powierzchnia obserwa- miejsce produkcji (11), obiekt produk- programu (1)
cyjna (1) cyjny (1), zakad produkujacy
(1) Programm|ziele (115) Programmziel,
Proben|analyse (104) Analyse der Produktions|sttten (121) Produkti- Ziel des Programmes: cel programu
Proben: analiza prbek (2) onssttte, Sttte der Produktion: za- (70), cel programw (6), cel progra-
Problem|lsung (9) Lsung des Pro- kad produkcyjny (25), miejsce produk- mowy (3), cel planowania (2)
blems: rozwiazywanie
problemw (5), cji (9), urzadzenie
produkcyjne (5), in- Projekt|ende (10) Ende des Projektes:
rozwiazanie
problemu (2) stalacja produkcyjna (3), obiekt produk- zakonczenie projektu (6)
Produkt|familie (161) Familie der cyjny (3), osrodek produkcji (3) Projekt|ertrgen (1) Projektertrag,
Produkte: rodzina wyrobw (92), ro- Produktions|systeme (46) Produkti- Ertrag des Projektes: dochd z pro-
dzina produktw (10), grupa wyro- onssystem, System der Produktion: jektu (1)
bw (3) system produkcji (23), system produk- Projekt|gre (5) Gre des Projekts:
Produkt|formeln (1) Produktformel, cyjny (6) rozmiar projektu (4), wielkosc projek-
Formel fr das Produkt: receptura wy- Produktions|ttigkeit (36) Ttigkeit tw (1)
robw (1) in der Produktion: dziaalnosc produk- Projekt|management (16) Manage-
Produkt|gruppe (323) Gruppe des cyjna (21), dziaalnosc wytwrcza (4), ment des Projektes: zarzadzanie
projek-
Produktes: grupa produktw (212), dziaanie produkcyjne (1) tami (7), zarzadzanie
projektem (2), kie-
grupa wyrobw (20), grupa towarowa Produktions|verfahren (112) Verfah- rownictwo projektw (1)
(15), kategoria produktw (9), grupa ren zur Produktion: metoda produkcji Projekt|vorschlags (1) Projektvor-
produktu (6), kategoria wyrobw (1) (34), proces produkcyjny (29), proces schlag, Vorschlag fr den Preis: wnio-
Produkt|information (21) Informati- produkcji (10), metoda produkcyjna (4), sek projektowy (1)
on ber das Produkt: informacja o pro- praktyk produkcji (2), proces technolo- Promotions|ebene (3) Ebene der Pro-
dukcie (13), informacja o produkcji (1) giczny (2), praktyka produkcyjna (1) motion: poziom doktorancki (1)
Produktions|anlagen (199) Produk- Produktions|volumen (95) Volumen Protokoll|ausweis (27) Ausweis des
tionsanlage, Anlage zur Produktion: der Produktion: wielkosc produkcji Protokolls: legitymacja (7)
urzadzenie
produkcyjne (44), zakad (62), skala produkcji (1), wolumen pro- Prozent|punkte (756) Prozentpunkt,
produkcyjny (42), obiekt produkcyjny dukcji (1) other: punkt procentowy (620)
(5), urzadzenie
do produkcji (5), in- Produktions|volumens (30) Produk- Prozent|punkten (135) Prozent-
frastruktura produkcyjna (3), instala- tionsvolumen, Volumen der Produk- punkt, other: punkt procentowy (110)
cja produkcyjna (3), jednostka produktion: wielkosc produkcji (23), poziom Prozent|punkt (240) other: punkt pro-
cyjna (3) produkcji (2) centowy (205)
316
Prozent|satzes Rang|folge
Prozent|satzes (203) Prozentsatz, Qualifikations|defizite (7) Qualifika- Rad|fahrzeuge (84) Radfahrzeug,

other: wartosc procentowa (11), wiel- tionsdefizit, Defizit bei der Qualifika- Fahrzeug mit Rad: pojazd koowy (49)
kosc procentowa (10), stawka procen- tion: brak wykwalifikowanej siy robo- Rad|lader (2) other: adowarka ko-
towa (9), udzia procentowy (8), wskaz- czej (1) owa (2)
nik akceptacji (6) Qualitts|analysen (4) Qualittsana- Rahmen|abkommen (329) Abkom-
Prf|konzepts (33) Prfkonzept, Kon- lyse, Analyse der Qualitt: analiza ja- men im Rahmen: umowa ramowa (142)
zept des Prfens: badanie (15) kosciowa (4) Rahmen|abkommens (155) Rahmen-
Prf|kriterien (11) Prfkriterium, Qualitts|angaben (4) Qualittsanga- abkommen, Abkommen als Rahmen:
Kriterium beim Prfen: kryterium be, Angabe ber die Qualitt: oznacza- umowa ramowa (96), porozumienie ra-
kwalifikacyjne (5), kryterium kontrolne nie jakosci (2), informacja o jakosci (1) mowe (12), ramowa umowa (6), oglne
(1), kryterium testowania (1), kryterium Qualitts|bericht (26) Bericht ber porozumienie (2)
testowe (1) die Qualitt: raport jakosci (3) Rahmen|bedingungen (792) Rah-
Prf|listen (4) Prfliste, Liste zum Qualitts|kontrolle (137) Kontrolle menbedingung, Bedingung im Rah-
Prfen: lista kontrolna (2), wykaz kon- der Qualitt: kontrola jakosci (105), men: rama (188), warunek ramowy
trolny (1) monitorowanie jakosci (3), kontrola ja- (87), ramowy warunek (14)
Prf|muster (2) geprfte Muster: kosciowa (2) Rahmen|beschlusses (470) Rahmen-
prbka (1) Qualitts|kriterien (70) Qualittskri- beschluss, Beschluss im Rahmen: de-
Prf|prparate (28) Prfprparat, terium, Kriterium fr die Qualitt: cyzja ramowa (416)
geprfte Prparat: poddawany badaniu kryterium jakosci (32), kryterium jako- Rahmen|beschluss (757) Beschluss
produkt medyczny (1) sciowe (22), norma jakosci (2), standard im Rahmen: decyzja ramowa (671)
Prf|sitz (14) geprfte Sitz: siedze- jakosci (1) Rahmen|entscheidungen (1) Rah-
nie doswiadczalne (8), siedzenie do ba- Qualitts|minderung (15) Minde- menentscheidung, Entscheidung im
dan (1) rung der Qualitt: obnizenie jakosci Rahmen: decyzja ramowa (1)
Prfungs|mter (31) Prfungsamt, (5), pogorszenie jakosci (2), spadek Rahmen|plnen (11) Rahmenplan,
Amt zur Prfung: urzad badawczy jakosci (1) Plan im Rahmen: plan ramowy (2)
(13), urzad kontrolny (9), urzad bada- Qualitts|normen (271) Qualitts- Rahmen|programme (83) Rahmen-
jacy
(8) norm, Norm der Qualitt: norma jako- programm, Programm im Rahmen:
Prfungs|arbeiten (36) Prfungsar- sci (204), standard jakosci (12), norma program ramowy (69), ramowy pro-
beit, Arbeit als Prfung: praca kontro- jakosciowa (9), standard jakosciowy (5), gram (7)
lna (16), dziaanie kontrolne (3), praca wymg jakosci (1) Rahmen|programms (570) Rahmen-
zwiazana
z kontrola (1) Qualitts|politik (90) Politik der Qua- programm, Programm im Rahmen:
Prfungs|gesellschaften (91) Pr- litt: polityka jakosci (79), strategia ja- program ramowy (482)
fungsgesellschaft, Gesellschaft zur kosci (1) Rahmen|regelung (127) Regelung im
Prfung: przedsiebiorstwo audyto- Qualitts|sicherung (259) Sicherung Rahmen: rama prawna (10), uregu-
rw (9) der Qualitt: zapewnienie jakosci (81) lowanie ramowe (5), przepis ramowy
Prfungs|verfahren (49) Verfahren Qualitts|sprung (3) Sprung in der (4), rama regulacyjna (3), zasada ra-
zur Prfung: procedura weryfikacji Qualitt: przeom jakosciowy (1), rady- mowa (2)
(14), procedura audytu (6), procedura kalna zmiana jakosciowa (1) Rahmen|bereinkommen (97) ber-
oceny (6), metoda badania (2), postepo- Qualitts|standards (95) Qualitts- einkommen im Rahmen: umowa ra-
wanie wyjasniajace
(2), procedura roz- standard, Standard der Qualitt: mowa (41), ramowa konwencja (31),
patrywania (2), proces weryfikacji (1), norma jakosci (30), standard jakosci konwencja ramowa (17)
przeprowadzanie weryfikacji (1) (21), norma jakosciowa (11), standard Rahmen|vereinbarung (184) Verein-
Prfungs|zeugnisse (341) Prfungs- jakosciowy (8), jakosc standardw (1) barung im Rahmen: porozumienie ra-
zeugnis, Zeugnis der Prfung: swia- Qualitts|weine (131) Qualittswein, mowe (66), umowa ramowa (34), ra-
dectwo (308) other: wino gatunkowe (61), gatunkowe mowa konwencja (2), ramowa umowa
Prf|verfahren (1452) Verfahren zum wino (8), wino jakosciowe (4) (2), ramowe porozumienie (2), umowa
Prfen: metoda badan (494), metoda Qualitts|wein (119) other: wino ga- podstawowa (2)
badania (189), postepowanie wyjasnia- tunkowe (43), gatunkowe wino (8), mar- Rahmen|verordnung (79) Verord-
jace
(53), badanie (35), procedura do- kowe wino (1) nung im Rahmen: rozporzadzenie ra-
chodzenia (29), procedura badania (26), Qualitts|ziele (89) Qualittsziel, Ziel mowe (67), ramowe rozporzadzenie
(4)
procedura kontrolna (23) der Qualitt: wskaznik jakosci (47), Rahmen|vertrag (80) Vertrag im Rah-
Prf|verfahrens (280) Prfverfahren, wymaganie jakosciowe (5), cel jako- men: umowa ramowa (57), porozumie-
Verfahren zum Prfen: postepowanie sciowy (4) nie ramowe (2), ramowa umowa (2)
wyjasniajace
(86) Quarantne|zeit (8) Zeit der Quaran- Rahmen|vorschriften (121) Rah-
Prf|versuche (1) Prfversuch, Ver- tne: kwarantanna (6), okres kwaran- menvorschrift, Vorschrift im Rahmen:
such des Prfens: weryfikacja te- tanny (2) przepis ramowy (68), rama przepisw
stw (1) Quellen|steuer (118) Steuer auf die (4), rama prawna (3), rama regulacyjna
PSA|-Modelle (1) PSA-Modell, other: Quelle: podatek u zrda (60), podatek (3), ramowy przepis (2)
wzr SOI (1) potracony
u zrda (1) Raketen|werfer (4) Werfer der Rake-
PSF|-Einfuhren (27) PSF-Einfuhr, Quer|verweise (9) Querverweis, ten: wyrzutnia rakiet (3)
other: przywz WPO (9), przywz other: odesanie (2), odnosnik (2), od- Rand|lage (756) Lage am Rand: pery-
PSF (1) niesienie krzyzowe (1), odwoanie (1), feryjne poozenie (37)
Punkt|zahl (8) Zahl der Punkte: liczba powiazanie
(1) Rand|nummer (2425) Nummer am
punktw (6) Quoten|regelung (78) Regelung der Rand: motyw (1707)
Push|-Faktoren (3) Push-Faktor, Quoten: system kwot (45), system kon- Rand|nummern (1220) Randnum-
other: czynnik wywoujacy (2) tyngentw (2) mer, Nummer am Rand: motyw (840)
Putativ|ehe (1) putative Ehe: domnie- Quoten|verluste (1) Quotenverlust, Rang|folge (95) Folge der Rnge: ko-
mane mazenstwo (1) Verlust der Quoten: utracona kwota (1) lejnosc (15), hierarchia waznosci (5),
317
Rang|ordnungen Rechts|person
porzadek
pierwszenstwa (5), ranking (130), jednostka rozrachunkowa (5), (2), instytucja prawna (1), struktura
(4), hierarchiczna klasyfikacja (1) jednostka obliczeniowa (2), jednostka prawna (1)
Rang|ordnungen (1) Rangordnung, obrachunkowa (2), jednostka rachun- Rechts|form (256) rechtliche Form:
Ordnung des Ranges: priorytet (1) kowa (1) forma prawna (128)
Ratifizierungs|verfahrens (10) Ra- Rechnungs|fhrern (11) Rechnungs- Rechts|geschft (97) rechtliche Ge-
tifizierungsverfahren, Verfahren zur fhrer, Fhrer der Rechnung: ksie- schft: czynnosc prawna (6)
Ratifizierung: procedura ratyfikacyjna gowy (11) Rechts|hilfe (178) rechtliche Hilfe: po-
(4), proces ratyfikacji (3), proces raty- Rechnungs|fhrers (119) Rech- moc prawna (48), wsppraca sadowa
fikacyjny (2) nungsfhrer, Fhrer der Rechnung: (5), pomoc sadowa
(4)
Rats|beschlusses (139) Ratsbe- ksiegowy (95), administrator rachun- Rechts|hoheit (78) rechtliche Hoheit:
schluss, Beschluss des Rates: decyzja kw (2), administrator rachunku (1) jurysdykcja (22)
rady (122) Rechnungs|fhrung (352) Fhrung Rechts|inhaber (158) Inhaber der
Rats|empfehlung (16) Empfehlung der Rechnung: rachunkowosc (88) Rechte: posiadacz prawa (47), wasci-
des Rates: zalecenie rady (14) Rechnungs|hofes (393) Rech- ciel praw (19), posiadacz praw (16),
Rats|verordnung (745) Verordnung nungshof, other: trybuna obrachun- wasciciel prawa (10), podmiot praw (7)
des Rates: rozporzadzenie
rady (590) kowy (208) Rechts|inhabers (83) Rechtsinhaber,
Rauch|verhalten (1) Verhalten beim Rechnungs|hof (1291) idiom: trybuna Inhaber der Rechte: posiadacz prawa
Rauchen: zachowanie palaczy (1) obrachunkowy (834) (35), wasciciel praw (15), wasciciel
Raum|inhalt (17) Inhalt des Raumes: Rechnungs|hofs (457) Rechnungshof, prawa (4), posiadacz praw (2)
pojemnosc (13), objetosc (1) idiom: trybuna obrachunkowy (295) Rechts|instrumente (236) Rechtsin-
Raum|komponenten (2) Raumkom- Rechnungs|jahres (99) Rechnungs- strument, rechtliche Instrument: in-
ponente, Komponente im Raum: kom- jahr, other: rok obrachunkowy (33), rok strument prawny (122), akt prawny (6),
ponent kosmiczny (1) budzetowy (21), rok obrotowy (3), rok instrument legislacyjny (4), narzedzie
Raum|planung (46) rumliche Pla- podatkowy (1) regulacyjne (4), narzedzie prawne (3),
nung: planowanie przestrzenne (14), Rechnungs|jahr (125) Jahr der Rech- srodek prawny (2)
zagospodarowanie przestrzenne (3), nung: rok obrachunkowy (45), rok bu- Rechts|instrumenten (98) Rechtsin-
program planowania przestrzennego dzetowy (27), rok podatkowy (4), rok strument, rechtliche Instrument: in-
(1), zagospodarowanie terenu (1) obrotowy (3), okres obliczeniowy (2) strument prawny (44), akt prawny (8),
RBM|-Einfuhren (15) RBM-Einfuhr, Rechnungs|prfungen (85) Rech- prawny srodek (3), instrument legisla-
other: przywz KMS (8) nungsprfung, Prfung der Rech- cyjny (2), instrument prawa (1), narze-
RDF|-Abfalls (2) RDF-Abfall, other: nung: audyt (44), kontrola (12), badanie dzie prawne (1)
odpad OPB (1) sprawozdan finansowych (2), badanie
Rechts|instrument (224) rechtliche
Reagenz|produkt (3) other: produkt sprawozdan (1), rewizja ksiag
(1)
Instrument: instrument prawny (100),
odczynnika (2) Rechnungs|prfung (138) Prfung akt prawny (12), instrument legisla-
Reaktions|schritt (1) Schritt als Reak- der Rechnungen: audyt (54), rewizja
cyjny (6)
tion: etap reakcji (1) ksiag
(6), kontrola sprawozdan (4), kon-
Reb|flchen (182) Rebflche, Flche trolowanie rachunkw (3), audyt finan-
Rechts|instruments (82) Rechtsin-
strument, rechtliche Instrument: in-
mit Reben: winnica (58), obszar uprawy sowy (2), audyt rachunkw (2), kontrola
strument prawny (35), instrument legi-
winorosli (35), uprawa winorosli (12), finansowa (2), kontrola ksiegowa (2),
slacyjny (2), akt prawny (1), dokument
obszar winorosli (8), obszar uprawy wi- kontrola rachunkowosci (2)
prawny (1), narzedzie prawne (1)
norosli1 (2), obszar winnic (2) Rechts|akte (1177) Rechtsakt, rechtli-
Reb|sorte (37) Sorte der Rebe: od- che Akt: akt (437), akt prawny (239), in- Rechts|irrtmern (1) Rechtsirr-
miana winorosli (21), odmiana wino- strument prawny (78) tum, rechtliche Irrtum: stosowanie
gron (2), gatunek winorosli (1), wino- Rechts|akten (468) Rechtsakte, recht- prawa (1)
grono odmiany (1) liche Akte: akt (150), akt prawny (126) Rechts|lage (135) rechtliche Lage: sy-
Reb|sorten (121) Rebsorte, Sorte der Rechts|akt (677) rechtliche Akt: akt tuacja prawna (50), stan prawny (15)
Reben: odmiana winorosli (60), od- (205), akt prawny (192) Rechts|mittel (618) rechtliche Mittel:
miana winogron (1) Rechts|akts (241) Rechtsakt, rechtli- srodek prawny (27), srodek odwoaw-
Rechenschafts|pflicht (219) Pflicht che Akt: akt prawny (48) czy (23), prawny srodek (4)
zur Rechenschaft: obowiazek odpowie- Rechts|anwlte (499) Rechtsanwalt, Rechts|nachfolger (104) rechtliche
dzialnosci (3), odpowiedzialnosc finan- other: adwokat (77) Nachfolger: nastepca prawny (38),
sowa (3), zakres odpowiedzialnosci (2) Rechts|anwalt (489) Anwalt fr das prawny nastepca (6), spadkobierca (1)
Rechnungs|abschlsse (173) Rech- Recht: adwokat (94) Rechts|ordnungen (176) Rechtsord-
nungsabschluss, Abschluss der Rech- Rechts|behelfe (284) Rechtsbehelf, nung, rechtliche Ordnung: system
nung: sprawozdanie finansowe (66), rechtliche Behelf: odwoanie (36), sro- prawny (55), porzadek prawny (16),
sprawozdanie koncowe (3) dek prawny (21) system prawa (5), przepis prawny (2)
Rechnungs|abschluss (126) Ab- Rechts|behelf (245) rechtliche Behelf: Rechts|ordnung (237) rechtliche Ord-
schluss der Rechnung: rozliczanie ra- odwoanie (57) nung: system prawny (49), porzadek
chunkw (12), rozliczenie rachunkw Rechts|durchsetzung (61) Durchset- prawny (48), system prawa (3)
(4), zamkniecie ksiag (3), rozliczenie zung der Rechte: egzekwowanie prawa Rechts|personen (138) Rechtsperson,
zgodnosci rachunkw (2), sprawozda- (22), egzekwowanie przepisw (7), eg- rechtliche Person: podmiot prawny
nie finansowe (2) zekwowanie praw (4), stosowanie prawa (92), osoba prawna (29), pomiot
Rechnungs|einheiten (146) Rech- (2), egzekwowanie przepisw prawnych prawny (2)
nungseinheit, Einheit der Rechnung: (1), stosowanie przepisw prawa (1) Rechts|persnlichkeit (272) Per-
jednostka rozliczeniowa (105), jed- Recht|setzung (550) Setzung der snlichkeit des Rechts: osobowosc
nostka rozrachunkowa (4), jednostka Rechte: stanowienie prawa (155) prawna (198)
obliczeniowa (3) Rechts|formen (116) Rechtsform, Rechts|person (154) rechtliche Per-
Rechnungs|einheit (182) Einheit der rechtliche Form: forma prawna (23), son: podmiot prawny (82), osoba
Rechnung: jednostka rozliczeniowa status prawny (3), forma spek prawna (40), jednostka prawna (2)
318
Rechts|rahmen Renten|ansprche
Rechts|rahmen (640) rechtliche Rah- Referenz: laboratorium (10), laborato- Regulierungs|aufgabe (1) Aufgabe
men: rama prawna (296), rama regula- rium wzorcowe (1), wasciwe laborato- der Regulierung: rola regulatora (1)
cyjna (111), rama legislacyjna (17) rium (1) Regulierungs|behrde (209) Behr-
Rechts|rahmens (281) Rechtsrah- Referenz|labor (141) Labor als Refe- de zur Regulierung: organ regulacyjny
men, rechtliche Rahmen: rama renz: laboratorium odniesienia (1) (151), urzad regulacji (21), urzad
regu-
prawna (131) Referenz|menge (411) Menge der Re- lacyjny (3), organ regulujacy
(2)
Rechts|sache (2599) rechtliche Sache: ferenzen: ilosc (6), odnosna ilosc (1), Regulierungs|behrden (509) Regu-
sprawa (2198), postepowanie (2) przypisana ilosc (1), tonaz odniesie- lierungsbehrde, Behrde zur Regu-
Rechts|sachen (382) Rechtssache, nia (1) lierung: organ regulacyjny (369), urzad
rechtliche Sache: sprawa (219), sprawa Referenz|mengen (365) Referenz- regulacji (40), organ nadzoru (10), in-
sadowa
(4) menge, Menge der Referenzen: stytucja regulacyjna (6), organ regulacji
Rechts|schutz (227) rechtliche Schutz: ilosc (2) (5), urzad regulacyjny (5), wadza regu-
ochrona prawna (60), ochrona wasno- Referenz|methode (88) Methode als lacyjna (5)
sci (52), ochrona sadowa
(14), ochrona Referenz: metoda odniesienia (14), me- Regulierungs|funktion (4) Funktion
praw (9), prawna ochrona (3) toda porwnawcza (3), metoda wzor- der Regulierung: funkcja regulatora (1)
Rechts|sicherheit (778) rechtliche Si- cowa (2) Reich|weite (182) other: zasieg (71)
cherheit: pewnosc prawna (407), bez- Referenz|methoden (93) Referenz- Reifungs|zeit (8) Zeit fr die Reifung:
pieczenstwo prawne (129), pewnosc methode, Methode als Referenz: me- dojrzewanie (1), lezakowanie (1), okres
prawa (83), zabezpieczenie prawne (5), toda odniesienia (8), standardowa me- dojrzewania (1)
ochrona prawna (3), prawna pew- toda (2), metoda odsyajaca (1), metoda Reihen|folge (502) Folge in der Reihe:
nosc (3) wzorcowa (1) kolejnosc (181)
Rechts|stellung (301) rechtliche Stel- Referenz|preis (101) Preis als Refe- Reihen|klemmen (5) Reihenklemme,
lung: status (173) renz: cena odniesienia (1), cena wskaz- other: listwa zaciskowa (5)
Rechts|streites (1) Rechtsstreit, Streit nikowa (1) Reihen|untersuchung (2) Untersu-
um das Recht: spr prawny (1) Referenz|punkt (1) Punkt der Refe- chung als Reihe: badanie przegla-
Rechts|streitigkeiten (99) Rechts- renz: punkt odniesienia (1) dowe (1)
streitigkeit, rechtliche Streitigkeit: Referenz|wert (243) Wert als Refe- Reinheits|grad (84) Grad der Rein-
spr prawny (5), spr sadowy
(3), po- renz: wartosc odniesienia (96) heit: czystosc (33), stopien czystosci
stepowanie sadowe
(2), postepowanie (26), zakres stopnia czystosci (1)
Reform|anste (1) Reformansto,
sporne (2)
Ansto fr die Reform: zachecanie do
Reinheits|kriterien (189) Reinheits-
Rechts|streit (224) Streit um das zmian (1)
kriterium, Kriterium der Reinheit:
Recht: spr prawny (3), spr sadowy
(3) kryterium czystosci (177)
Rechts|texts (2) Rechtstext, rechtliche Reform|programme (130) Reform- Reinigungs|einheiten (2) Reinigungs-
programm, Programm der Reformen:
Text: akt prawny (1), tekst prawny (1) einheit, Einheit zur Reinigung: urza-
program reform (118), program reformy
Rechts|vereinbarung (19) rechtliche dzenie do oczyszczania (2)
(3), plan reform (2)
Vereinbarung: porozumienie prawne Reinigungs|flssigkeiten (2) Reini-
(9), instrument prawny (3) Regelungs|bereich (127) Bereich der gungsflssigkeit, Flssigkeit zur Rei-
Rechts|verpflichtung (1) rechtliche Regelung: obszar regulacyjny (25), ob- nigung: oczyszczanie w cieczach (1)
Verpflichtung: wymg prawny (1) szar regulowany (24), obszar objety (3), Reise|broschren (1) Reisebroschre,
Rechts|vorschriften (13273) Rechts- zakres regulowany (2) Broschre ber die Reise: broszura tu-
vorschrift, rechtliche Vorschrift: usta- Regelungs|entwurf (29) Entwurf der rystyczna (1)
wodawstwo (4064), przepis (2028), Regelung: projekt rozporzadzenia (20), Reise|dokumente (108) Reisedoku-
przepis prawa (1299), prawodawstwo projekt regulaminu (4) ment, Dokument fr die Reise: do-
(1137), przepis prawny (488), akt Regelungs|verfahren (176) Verfahren kument podrzy (93), dokument po-
prawny (133), przepis ustawodawstwa zur Regelung: procedura regulacyjna drzny (7)
(98), przepis ustawowy (92) (123), procedura wykonawcza (9), regu- Reise|dokument (106) Dokument fr
Rechts|vorschrift (222) rechtliche lacyjna procedura (2) die Reise: dokument podrzy (80), do-
Vorschrift: akt prawny (21), przepis Regie|fhrung (6) Fhrung der Regie: kument podrzny (12), paszport (3)
prawa (14) zarzadzanie
(2) Reise|gepck (99) Gepck fr die Rei-
Rechts|wahl (91) rechtliche Wahl: wy- Regierungs|chefs (179) Regierungs- se: bagaz (53), bagaz podrznych (2)
br prawa (39), mozliwosc wyboru chef, Chef der Regierung: szef rza- Reise|kosten (406) Kosten der Reise:
prawa (2), wybr sadu
(1) dw (26) koszt podrzy (7), wydatek na podrz
Rechts|wirklichkeit (1) rechtliche Regierungs|strukturen (4) Regie- (1), wydatek na podrze (1)
Wirklichkeit: rzeczywistosc prawna (1) rungsstruktur, Struktur der Regie- Reise|ziel (20) Ziel der Reise: cel po-
Recht|system (1) other: system rung: struktura rzadowa
(2) drzy (11), atrakcja turystyczna (1), cel
prawny (1) Registrier|nummer (99) Nummer podrzy turystycznych (1), cel wizyty
Recycling|-Infrastruktur (6) Infra- zum Registrieren: numer rejestracyjny (1), miejsce przeznaczenia (1)
struktur des Recyclings: infrastruktura (25), numer rejestrowy (16), numer ewi- Religions|freiheit (20) Freiheit der
recyklingu (6) dencyjny (11), numer wpisu (8), numer Religion: wolnosc wyznania (5), wol-
Reduktions|koeffizienten (2) Reduk- identyfikacyjny (7), numer rejestracji nosc religijna (4), swoboda religijna (2),
tionskoeffizient, Koeffizient der Re- (4), kod rejestracyjny (1), numer po- wolnosc religii (2), swoboda wyznania
duktion: wspczynnik redukcji (2) rzadkowy
(1) (1), swoboda wyznaniowa (1), wolnosc
Reduktions|mittel (4) Mittel zur Re- Registrier|stelle (9) registrierende wyznaniowa (1)
duktion: czynnik redukujacy (1), srodek Stelle: rejestrator (6) Rendite|erwartung (10) Erwartung
redukujacy (1) Registrierungs|pflicht (26) Pflicht zur fr die Rendite: oczekiwanie zysku z
Referenz|format (2) Format der Refe- Registrierung: obowiazek rejestracji kapitau (1), oczekiwany zysk (1), ocze-
renz: format odniesienia (2) (18), obowiazek dokonania rejestra- kiwany zysk z kapitau (1)
Referenz|laboratorien (288) Refe- cji (1), obowiazek zarejestrowania (1), Renten|ansprche (103) Rentenan-
renzlaboratorium, Laboratorium als obowiazkowa
rejestracja (1) spruch, Anspruch auf Rente: upraw-
319
Renten|antrgen Rckvergtungs|antrag
nienie emerytalne (17), swiadczenie Richt|programme (104) Richtpro- Rodungs|regelung (4) Regelung der
emerytalne (6), prawo emerytalne (3), gramm, Programm zum Richten: pro- Rodung: system karczowania winorosli
uprawnienie do swiadczen emerytal- gram orientacyjny (4) (3), program karczowania winorosli (1)
nych (3), uprawnienie do swiadczen Rinder|embryonen (104) Rinderem- Roggen|bestnde (4) Roggenbestand,
emerytalnych lub rentowych (3), prawo bryo, Embryo des Rindes: zarodek by- Bestand des Roggens: zasb zyta (1)
do swiadczen emerytalnych lub rento- dlecy (45), zarodek byda (17), bydlecy Roh|diamanten (109) Rohdiamant,
wych (1), uprawnienie do emerytury (1) zarodek (6) rohe Diamant: surowiec diamentowy
Renten|antrgen (4) Rentenantrag, Rinder|hlften (1) Rinderhlfte, (85), nieoszlifowany diament (3)
Antrag auf Rente: wniosek o przyzna- Hlfte des Rindes: ptusza (1) Roh|fett (4) rohe Fett: tuszcz su-
nie renty (3) Rinder|populationen (1) Rinderpo- rowy (1)
Renten|einkommen (1) Einkommen pulation, Population der Rinder: po- Roh|milch (153) rohe Milch: surowe
aus Renten: dochd na emeryturze (1) gowie byda (1) mleko (100), mleko surowe (35), mleko
Renten|strategien (1) Rentenstrate- Rind|fleisch (1538) Fleisch vom Rind: nieprzetworzone (2)
gie, Strategie fr die Rente: strategia woowina (1114), mieso woowe (74), Roh|ls (5) Rohl, rohe l: ropa (3),
emerytalna (1) mieso bydlece (2) ropa naftowa (2)
Renten|systeme (96) Rentensystem, Roh|reis (174) rohe Reis: ryz nieu-
Ring|waden (41) Ringwade, other:
System der Renten: system emerytalny skany (19)
okreznica (40)
(42), emerytalny system (2), program Rohr|leitungen (98) Rohrleitung, Lei-
emerytalny (2), plan emerytalny (1), Risiko|analyse (391) Analyse des Risi- tung als Rohr: rurociag (49), przewd
system emerytur (1), system rentowy (1) kos: analiza ryzyka (304) rurowy (2)
Ressourcen|management (6) Mana- Risiko|ansatz (1) Ansatz zum Risiko: Rohr|zucker (177) other: cukier trzci-
gement der Ressourcen: zarzadzanie podejscie do ryzyka (1) nowy (145), trzcina cukrowa (9)
zasobami (6) Risiko|begrenzung (114) Begrenzung Roh|stoffe (603) Rohstoff, rohe Stoff:
Ressourcen|zuteilung (3) Zuteilung des Risikos: ograniczanie ryzyka (3), surowiec (473), surowy materia (2)
der Ressourcen: przydzia zasobw (2), zmniejszenie ryzyka (2), ograniczanie Roh|stoffen (278) Rohstoff, rohe
przydzia srodkw (1) zagrozenia (1), ograniczenie ryzyka (1), Stoff: surowiec (219)
Rest|betrag (212) restliche Betrag: po- ograniczenie zagrozenia (1), zmniejsza- Roh|stoff (206) rohe Stoff: suro-
zostaa kwota (12), pozostaa czesc (11), nie ryzyka (1) wiec (159)
saldo koncowe (7), koncowe saldo (5) Risiko|bereiche (2) Risikobereich, Be- Roh|tabak (175) rohe Tabak: surowiec
Rest|-Konzern (8) restliche Konzern: reich des Risikos: obszar ryzyka (1) tytoniowy (137), tyton surowy (8)
pozostaa czesc koncernu (3), reszta Risiko|bewertungen (111) Risiko- Roh|zucker (585) rohe Zucker: cukier
koncernu (3), czesc koncernu (1) bewertung, Bewertung des Risikos: surowy (414)
Rest|-Konzerns (10) Rest-Konzern, ocena ryzyka (66), ocena zagrozenia Routine|inspektionen (1) Routinein-
restliche Konzern: pozostaa czesc kon- (10), ocena zagrozen (5), oszacowa- spektion, other: rutynowa kontrola (1)
cernu (4), reszta koncernu (4), pozostay nie ryzyka (2), analiza ryzyka (1), Rben|erzeugern (1) Rbenerzeuger,
koncern (1) ocena bezpieczenstwa (1), szacunek Erzeuger von Rben: plantator bura-
Rest|menge (137) restliche Menge: ryzyka (1) kw cukrowych (1)
pozostaa ilosc (32), niewykorzystana Risiko|bewertung (872) Bewertung Rck|flge (236) Rckflug, other: lot
ilosc (12), ilosc pozostaa (4), ilosc po- des Risikos: ocena ryzyka (638), ocena z powrotem (23), przelot powrotny (21),
zostajaca (2) zagrozenia (60), ocena zagrozen (22), lot powrotny (10)
Rest|mitteln (43) Restmittel, restliche analiza ryzyka (12) Rck|flug (173) other: powrt (19), lot
Mittel: pozostae saldo (24), pozostaa Risiko|erfassung (1) Erfassung des z powrotem (14), lot powrotny (10), po-
kwota (2), niewykorzystany srodek (1) Risikos: identyfikacja ryzyka (1) wrt na trasie (6), przelot powrotny (3)
Rettungs|beihilfe (180) Beihilfe zur Risiko|faktor (7) Faktor des Risiko: ry- Rck|forderung (368) : odzyskanie
Rettung: pomoc ratunkowa (62), pomoc zyko (3), czynnik ryzyka (2), zagroze- (70), windykacja (67), zadanie
zwrotu
na ratowanie (40), pomoc na przetrwa- nie (1) (21), zwrot pomocy (8), odebranie (6),
nie (17), pomoc w ratowaniu (2) Risiko|kapital (407) Kapital mit Risi- sciagni
ecie (6)
Rettungs|darlehens (7) Rettungsdar- ko: kapita ryzyka (179), kapita pod- Rck|gewinnung (80) other: odzysk
lehen, Darlehen zur Rettung: pozyczka wyzszonego ryzyka (167), kapita wy- (39), odzyskiwanie (18), odzyskanie
na ratowanie przedsiebiorstwa (7) sokiego ryzyka (3) (7), recykling (1), regeneracja (1)
Revisions|vorschlags (1) Revisions- Rckkehr|fonds (7) Fonds fr die
Risiko|management (240) Manage-
vorschlag, Vorschlag der Revision: Rckkehr: fundusz powrotu imigran-
ment des Risikos: zarzadzanie
ryzy-
proponowana zmiana (1) tw (3), fundusz powrotu (2)
kiem (198)
RFCS|-Programmen (1) RFCS- Rck|lagen (165) Rcklage, other:
Programm, other: program RFCS (1) Risiko|mischung (5) Mischung des Ri- kapita rezerwowy (2), kapita zapa-
Richter|stellen (2) Richterstelle, Stelle sikos: rozozenie ryzyka (2), rozprosze- sowy (2)
des Richters: wakat dla sedziw (1) nie ryzyka (1) Rcknahme|pflichten (1) Rcknah-
Richt|linie (83388) idiom: dyrektywa Risiko|prmie (83) Prmie fr das Ri- mepflicht, Pflicht der Rcknahme:
(72274), przepis dyrektywy (194), wy- siko: premia za ryzyko (66) obowiazek
wycofywania (1)
tyczna (50) Risiko|vermeidung (11) Vermeidung Rck|seite (145) other: odwrotna
Richt|linien (4306) Richtlinie, idiom: des Risikos: zapobieganie zagrozeniom strona (3)
dyrektywa (3512), wytyczna (119) (6), unikanie ryzyka (1), unikniecie ry- Rck|sprache (103) other: konsultacja
Richt|mengen (78) Richtmenge, Men- zyka (1), zapobieganie ryzyku (1), zapo- (58), skonsultowanie (1)
ge zum Richten: ilosc orientacyjna bieganie zagrozeniu (1) Rck|bernahme (94) other: po-
(5), orientacyjna ilosc (3), poziom Roaming|umstze (2) Roamingum- nowne przyjecie (5), ponowne przyj-
wzorcowy (2), ilosc wskaznikowa (1), satz, Umsatz aus dem Roaming: przy- mowanie (1), ponowne wpuszczenie (1)
wskaznikowa ilosc (1) chd z roamingu (1) Rckvergtungs|antrag (1) An-
Richt|preise (4) Richtpreis, other: Rodungs|prmie (31) Prmie fr die trag auf Rckvergtung: wniosek o
cena docelowa (3) Rodung: premia za karczowanie (19) zwrot (1)
320
Rck|versicherung Schadens|summe
Rck|versicherung (111) other: re- Sach|lage (235) Lage der Sache: sy- (10), komisja ds. sankcji (1), komitet
asekuracja (65), program reasekuracji tuacja (47), stan faktyczny (15), oko- sankcji (1), komitet sankcjonujacy (1)
(1), umowa reasekuracyjna (1), zakad licznosc (13), stan rzeczy (3), faktyczny Sanktions|regelung (38) Regelung
ubezpieczen (1) stan (2) der Sanktionen: system sankcji (9),
Rck|ware (2) other: towar zwr- Sach|nhe (1) Nhe zur Sache: bezpo- system kar (8), mechanizm sankcji (3)
cony (1) sredniosc (1) Sardinen|konserven (20) Sardinen-
Rckzahlungs|mglichkeiten (1) Sach|potenzial (1) Potenzial der Sa- konserve, Konserve mit Sardinen: kon-
Rckzahlungsmglichkeit, Mglich- che: kapita rzeczowy (1) serwowana sardynka (10), sardynka
keit der Rckzahlung: mozliwosc Sach|verhalte (185) Sachverhalt, konserwowana (1), sardynka w pusz-
spaty (1) other: sytuacja (32), rozpoznanie fak- kach (1)
Ruder|anlage (2) Anlage des Ruder: tw (1) Satelliten|antennen (4) Satellitenan-
koo sterowe (1) Sach|verhalt (247) Verhalt der Sache: tenne, Antenne auf den Satelliten: na-
Ruhe|gehlter (96) Ruhegehalt, fakt (53), sprawa (12), kwestia (10), ziemna stacja satelitarna z maymi ante-
other: emerytura (67), swiadczenie okolicznosc (6), okolicznosc faktyczna nami (2)
emerytalne (4) (1), stan faktyczny sprawy (1) Satelliten|netze (5) Satellitennetz,
Ruhe|gehalt (113) other: emerytura Sach|verhalts (197) Sachverhalt, idi- Netz von Satelliten: siec satelitarna (4)
(48), renta (12), swiadczenie emerytalne om: powyzsza informacja (2), stan fak- Satelliten|systeme (5) Satellitensy-
(7), renta inwalidzka (1) tyczny (2) stem, System der Satelliten: system sa-
Ruhe|geld (1) other: emerytura (1) Sachverstndigen|ebene (2) Ebene telitarny (4), system acznosci
satelitar-
Ruhe|stand (132) idiom: emerytura der Sachverstndigen: poziom eksper- nej (1)
(63), renta (3), stan spoczynku (3) tw (1), szczebel ekspercki (1) Satelliten|bertragung (3) bertra-
Ruhe|stands (2) Ruhestand, other: Sachverstndigen|treffen (2) Treffen gung ber Satelliten: transmisja sateli-
emerytura (1) der Sachverstndigen: spotkanie eks- tarna (1)
Ruhe|zeiten (184) Ruhezeit, Zeit der pertw (1) Satz|stck (1) Stck des Satzes: wy-
Ruhe: okres odpoczynku (61), czas Sach|verstand (81) Verstand von der raz (1)
odpoczynku (9), okres wypoczynku Sache: wiedza specjalistyczna (9), Satz|teil (103) Teil des Satzes: wyraz
(3), czas na odpoczynek (2), okres kompetencja (8), wiedza fachowa (5), (32), zdanie (6), czesc zdania (3), frag-
przerw (2) fachowa wiedza (3), specjalistyczna ment (3), sowo (1), wyrazenie (1)
Ruhe|zeit (163) Zeit der Ruhe: okres wiedza (2) Satzungs|nderungen (18) Satzungs-
Sge|halle (2) Halle zum Sgen: hala nderung, nderung der Satzung: po-
odpoczynku (54), czas odpoczynku (3),
czas przerw (3), czas przerwy (2) do ciecia (2) prawka do statutu (7), zmiana statutu
Sahne|aroma (2) Aroma der Sahne: (3), poprawiony statut (1)
Rund|funk (101) idiom: radio (25),
aromat smietany (2) Schaden|abwicklung (1) Abwicklung
radiofonia (7), emisja programu (1),
des Schadens: niewypacone odszkodo-
medium transmisyjne (1), przekaz (1), Saison|vertrgen (10) Saisonvertrag,
wanie (1)
system radiofonii (1), transmisja ra- Vertrag fr die Saison: umowa roczna
(2), roczna umowa (1)
Schaden|ersatz (270) Ersatz des Scha-
diowa (1)
dens: odszkodowanie (178), odszkodo-
Rstungs|gter (10) Rstungsgut, Salz|lake (74) Lake aus Salz: solanka wanie za poniesiona szkode (2), rekom-
Gut fr die Rstung: uzbrojenie (3), (50), stezona zalewa solna (1)
pensata za szkody (2)
dobro uzytku wojskowego (1), partia Samen|einfuhren (3) Sameneinfuhr, Schadens|begriff (2) Begriff des Scha-
uzbrojenia (1) Einfuhr der Samen: import nasienia dens: pojecie szkody (2)
Rstungs|gtern (80) Rstungsgut, (1), przywz nasienia (1) Schadens|ersatz (94) Ersatz fr den
Gut fr die Rstung: uzbrojenie (25), Samen|kerne (2) Samenkern, Kern Schadens: odszkodowanie (46), napra-
materia obronny (1) des Samens: pestka (1) wienie szkd (3), zadoscuczynienie (3)
Rstungs|marktes (1) Rstungs- Sammel|antrag (89) sammelnder An- Schadens|indikatoren (155) Scha-
markt, Markt der Rstungen: rynek trag: pojedynczy wniosek (53), jedno- densindikator, Indikator fr den Scha-
uzbrojenia (1) lity wniosek (3), wsplne zgoszenie (1) den: wskaznik szkody (134), wskaznik
Saal|miete (4) Miete fr den Saal: Sammel|flug (5) other: wsplny lot (5) szkd (4), wskaznik straty (2)
wynajem sal (2), wynajem sal posie- Sammel|raten (1) Sammelrate, Rate Schadens|mengen (1) Schadensmen-
dzen (2) des Sammelns: wskaznik zbierania (1) ge, Menge des Schadens: ilosc utra-
Saat|gut (2263) Gut zur Saat: materia Sammel|stelle (108) Stelle zum Sam- cona (1)
siewny (784) meln: miejsce gromadzenia (32), cen- Schadens|risiken (3) Schadensrisiko,
Saat|guts (209) Saatgut, Gut fr die trum gromadzenia (19), punkt odbioru Risiko des Schadens: ryzyko powstania
Saat: materia siewny (109) (8), punkt skupu (7), punkt gromadze- szkody (1)
Sach|anlagen (179) Sachanlage, nia (6), miejsce zbirki (2) Schadens|schwelle (24) Schwelle des
other: rzeczowa aktywa trwaa (23), Sammler|wert (1) Wert fr Sammler: Schadens: prg szkody (8), margines
wartosc niematerialna (21), aktywa ma- wartosc kolekcjonerska (1) szkody (4), szkodliwy poziom (2), prg
terialna (16), aktyw trway (11), aktyw Sammlungs|stcken (28) Samm- strat (1)
materialny (4), aktywa rzeczowa (2) lungsstck, Stck der Sammlung: Schadens|spanne (150) Spanne des
Sach|aufklrung (285) Aufklrung przedmiot kolekcjonerski (1) Schadens: margines szkody (124), po-
der Sache: etap (100) Sanierungs|manahmen (135) Sa- ziom szkody (2), marza szkd (1), wy-
Sach|ausgaben (285) Sachausgabe, nierungsmanahme, Manahme zur sokosc szkd (1)
other: biezacy
wydatek (67) Sanierung: srodek zaradczy (18), sro- Schadens|spannen (77) Schadens-
Sach|uerungen (211) Sachue- dek suzacy reorganizacji (14), srodek spanne, Spanne des Schadens: mar-
rung, uerung zur Sache: uwaga (91) uzdrawiajacy (1) gines szkody (59), marza szkody (3),
Sach|kenntnis (105) Kenntnis der Sa- Sanitt|schlachtung (1) other: ubj poziom szkody (2), margines szkd (1),
che: wiedza (28), wiedza fachowa (11), sanitarny (1) wysokosc szkd (1)
wiedza specjalistyczna (9), specjali- Sanktions|ausschuss (156) other: ko- Schadens|summe (8) Summe der
styczna wiedza (4) mitet ds. sankcji (137), komitet ds. kar Schden: szkoda (6), suma strat (1)
321
Schadens|zahlungen Schul|abgngern
Schadens|zahlungen (3) Schadens- Schlacht|haus (16) other: rzeznia (7), Schlssel|rolle (148) other: kluczowa
zahlung, Zahlung des Schadens: wy- ubojnia (7) rola (85), kluczowe znaczenie (6), za-
pata roszczen (3) Schlacht|hfe (110) Schlachthof, sadnicza rola (6), decydujaca rola (4),
Schdigungs|spanne (2) Spanne der other: ubojnia (56), rzeznia (37), kluczowy element (3), wazna rola (3),
Schdigungen: margines szkody (2) ubj (1) istotna rola (2), wiodaca
rola (2)
Schad|organismen (550) Schadorga- Schlacht|hfen (151) Schlachthof, idi- Schlssel|stellen (3) Schlsselstelle,
nismus, schdliche Organismus: orga- om: ubojnia (60), rzeznia (58) other: kluczowe stanowisko (2), klu-
nizm szkodliwy (342) Schlacht|hof (418) other: uboj- czowe miejsce (1)
Schad|stoffe (376) Schadstoff, scha- nia (183) Schlssel|ziele (5) Schlsselziel, other:
dende Stoff: zanieczyszczenie (254), Schlacht|krper (446) other: tusz kluczowy cel (2), gwny cel (1), wazny
substancja zanieczyszczajaca (48) (313), tusza (66) cel (1)
Schad|stoffen (195) Schadstoff, scha- Schlacht|krpern (177) Schlachtkr- Schlu|kommuniqu (2) Kommuni-
dende Stoff: substancja zanieczyszcza- per, other: tusz (154) qu am Schlu: komunikat koncowy
jaca
(51), substancja szkodliwa (10), Schlacht|prmie (156) Prmie beim (1), koncowy komunikat (1)
szkodliwa substancja (3) Schlachten: premia ubojowa (12), pre- Schluss|stadium (1) other: ostateczna
Schall|zeichen (96) Schall als Zei- mia za ubj (10), tytu uboju (6) faza (1)
chen: sygna dzwiekowy (5), dzwie- Schlacht|schweine (15) Schlacht- Schmelz|punkt (5) Punkt des Schmel-
kowy sygna (1), sygna akustyczny (1) schwein, Schwein zum Schlachten: zens: punkt topnienia (1), temperatura
Schau|bild (85) idiom: wykres (24), ry- swinia do uboju (7), swinia rzezna (2), topnienia (1)
sunek (11), tabela (9), schemat (4), dia- trzoda chlewna (1)
gram (3) Schlepp|netzen (87) Schleppnetz, ge- Schmier|mittel (11) schmierende Mit-
tel: smar (6)
Schaum|weine (42) Schaumwein, schleppte Netz: siec ciagni
eta (17)
Wein mit Schaum: wino musujace (34) Schlichtungs|verfahren (53) Verfah- Schmuggel|aktivitten (2) Schmug-
Schaum|wein (64) Wein mit Schaum: ren zur Schlichtung: procedura pojed- gelaktivitt, ktivitt des Schmuggels:
wino musujace (45) nawcza (17), postepowanie pojednaw- dziaalnosc przemytnicza (1)
Schein|angeboten (1) Scheinangebot, cze (14), mechanizm pojednawczy (3), Schneid|maschinen (6) Schneidma-
other: sfaszowana oferta (1) mechanizm rozjemczy (1), postepowa- schine, Maschine zum Schneiden: ma-
Schieds|richter (74) idiom: arbiter nie arbitrazowe (1), procedura arbitra- szyna do ciecia (2), maszyna tnaca
(2)
(46), sedzia (1), sedzia polubowny (1) zowa (1) Schnell|tests (44) Schnelltest, schnelle
Schieds|spruch (26) other: orzeczenie Schlieungs|phase (7) Phase der Test: szybki test (37)
arbitrazowe (6), decyzja arbitrw (1), Schlieung: okres zamkniecia (5), faza Schnitt|stelle (100) idiom: interfejs
orzeczenie arbitra (1), orzeczenie arbi- zamykania (1) (30), styk (11), wsplna paszczyzna
trw (1) Schluss|akte (170) Akte am Schluss: (3), punkt stycznosci (2)
Schienen|fahrzeugen (99) Schienen- akt koncowy (152) Schnitt|stellen (134) Schnittstel-
fahrzeug, Fahrzeug auf der Schie- Schluss|bericht (83) Bericht am le, other: interfejs (90), paszczyzna
ne: pojazd szynowy (22), pojazd kole- Schluss: sprawozdanie koncowe (47), wspdziaania (11), punkt styczno-
jowy (1) koncowe sprawozdanie (11), raport kon- sci (1)
Schienen|verkehr (90) Verkehr auf cowy (10), koncowy raport (3), ostatnie Schreib|fehler (8) Fehler beim Schrei-
den Schienen: transport kolejowy (25), sprawozdanie (2), ostateczny raport (1), ben: bad maszynowy (2), bad pisar-
sektor kolejowy (4), kolejowy trans- raport ostateczny (1) ski (1)
port (1) Schlu|bestimmungen (101) Schlu- Schreib|maschine (30) Maschine zum
Schienen|verkehrs (28) Schienenver- bestimmung, Bestimmung zum Schreiben: maszyna do pisania (7)
kehr, Verkehr auf den Schienen: trans- Schluss: przepis koncowy (55), po- Schrift|stil (1) Stil der Schrift: rodzaj
port kolejowy (5), przewz kolejowy stanowienie koncowe (6), uzgodnienie czcionki (1)
(4), sektor kolejowy (2), infrastruk- koncowe (1) Schrift|stcke (415) Schriftstck, idi-
tura transportowa (1), kolejowy trans- Schluss|bilanz (16) Bilanz zum om: dokument (315)
port (1), sektor kolei (1) Schluss: bilans zamkniecia (11), bi- Schrift|stcken (132) Schriftstck,
Schiff|bau (413) Bau der Schiffe: lans zamkniety (1), zamkniecie rachun- other: dokument (112)
budownictwo okretowe (179), budowa kw (1)
Schrift|stck (237) idiom: dokument
statkw (17), budowa okretw (7), bu- Schlu|dokument (1) other: doku- pisemny (1), pisemny dokument (1)
downictwo okretw (2), sektor budowy ment koncowy (1)
okretw (1) Schlssel|akteuren (2) Schlsselak- Schrift|stcks (121) Schriftstck,
Schiffer|patent (5) Patent fr Schiffer: teur, other: gwny zainteresowany other: dokument (85), pismo (4), tekst
swiadectwo kapitana odzi (2), swiadec- podmiot (1), kluczowa strona (1) (2), pisemny dokument (1)
two kapitanw (1) Schlssel|element (62) other: klu- Schrift|wechsel (128) Wechsel der
Schiff|fahrt (169) Fahrt mit dem czowy element (38), podstawowy ele- Schrift: korespondencja (111), wy-
Schiff: zegluga (54), transport morski ment (3), element kluczowy (2), istotny miana korespondencji (7), forma wy-
(22), zegluga morska (7), przewz mor- element (2), wazny element (2), czyn- miany listw (1)
ski (1) nik decydujacy
(1), kluczowe znaczenie Schuh|erzeugnisses (3) Schuherzeug-
Schiffs|antrieb (2) Antrieb des Schif- (1), kluczowy czynnik (1), zasadnicza nis, Erzeugnis als Schuh: obuwie (2)
fes: naped statku (2) czesc (1) Schuh|industrie (30) other: przemys
Schiffs|eigner (108) Eigner des Schif- Schlssel|funktion (8) other: klu- obuwniczy (20), obuwniczy przemys
fes: armator (31), wasciciel statku (18), czowa rola (2), kluczowa funkcja (1), (2), branza obuwnicza (1)
wasciciel statkw (16), operator stat- kluczowy czynnik (1) Schuh|typen (76) Schuhtypus, Typ des
kw (1), wasciciel okretw (1) Schlssel|kompetenzen (135) Schls- Schuhs: rodzaj obuwia (60), typ obuwia
Schiffs|fhrern (2) Schiffsfhrer, selkompetenz, other: kluczowa kom- (3), model obuwia (2)
Fhrer des Schiffes: kapitan (1) petencja (101), kompetencja kluczowa Schul|abgngern (2) Schulabgnger,
Schiffs|rumpf (3) Rumpf des Schiffes: (11), kluczowa umiejetnosc (6), podsta- Abgnger von der Schule: opuszczanie
kadub (1) wowa kompetencja (5) szkoy (1)
322
Schulden|abbau SEIBUD|-Systems
Schulden|abbau (27) Abbau der trwania ochrony (4), ochrona w okresie Schweine|pest (769) Pest der Schwei-
Schulden: redukcja zaduzenia (8), re- (2), okres ustalony (2) ne: pomr swin (688)
dukcja dugu (5), zmniejszanie zadu- Schutz|fhigkeit (5) Fhigkeit zum Schwei|verfahren (3) Verfahren des
zenia (2), zmniejszenie zaduzenia (2), Schutz: kwalifikacja do ochrony (1) Schweiens: technologia spawania (2),
obnizanie zaduzenia (1), zmniejszanie Schutz|gebiete (156) Schutzgebiet, technika spawania (1)
dugu (1), zmniejszenie dugu (1) Gebiet des Schutzes: strefa chroniona Schwellen|mengen (2) Schwellen-
Schulden|quote (334) Quote der (29), obszar chroniony (26), obszar menge, Menge als Schwelle: ilosc pro-
Schulden: wskaznik zaduzenia (228) ochrony (20), chroniona strefa (16), gowa (2)
Schulden|situation (6) Situation der strefa ochronna (8), chroniony ob- Schwellen|stze (1) Schwellensatz,
Schulden: poziom zaduzenia (1) szar (3) other: prg procentowy (1)
Schulden|stand (78) Stand der Schutz|gebiet (89) Gebiet des Schut- Schwellen|berschreitung (3) ber-
Schuld: dug (36), zaduzenie (16), po- zes: strefa chroniona (42), chroniona schreitung der Schwelle: przekroczenie
ziom zaduzenia (7), poziom dugu (2) strefa (11), obszar ochrony (8), obszar progu (1)
Schuldner|staats (2) Schuldnerstaat, chroniony (1) Schwellen|werte (393) Schwellen-
Staat als Schuldner: panstwo duz- Schutz|helmen (8) Schutzhelm, Helm wert, Wert an der Schwelle: prg (229),
nika (1) zum Schutz: hem ochronny (4) wartosc progowa (49), wartosc progw
Schuld|titel (157) Titel der Schuld: Schutz|klassen (4) Schutzklasse, Klas- (11), wartosc graniczna (7)
instrument duzny (3), krtkookresowa se des Schutzes: klasa ochrony (1) Schwellen|wert (310) Wert an der
obligacja (3) Schutz|klausel (129) Klausel ber den Schwelle: prg (159)
Schler|gruppen (2) Schlergrup- Schutz: klauzula ochronna (103), klau- Schwellen|werts (28) Schwellenwert,
pe, Gruppe von Schlern: grupa zula bezpieczenstwa (4), klauzula za- Wert der Schwelle: wartosc progu (5),
uczniw (1) bezpieczenia (1), srodek bezpieczen- wartosc progw (1)
Schler|vertreter (1) Vertreter der stwa (1), srodek ochronny (1) Schwer|punkte (238) Schwerpunkt,
Schler: przedstawiciel uczniw (1) Schutz|manahmen (1459) Schutz- other: punkt ciezkosci (6), obszar za-
Schul|essen (1) Essen in der Schule: manahme, Manahme zum Schutz: interesowania (3), priorytetowa os (3),
stowka szkolna (1) srodek ochronny (888), srodek ochrony priorytetowy obszar (3), os prioryte-
Schul|klassen (1) Schulklasse, Klasse (96), srodek zabezpieczajacy (30), sro- towa (2)
in der Schule: klasa (1) dek bezpieczenstwa (27), dziaanie Schwer|punkt (849) other: nacisk
Schulter|schtzer (4) Schtzer fr die ochronne (16), mechanizm ochronny (8) (82), punkt ciezkosci (19)
Schulter: ochraniacz barkw (4) Schutz|niveau (471) Niveau des Schwimm|bagger (6) schwimmende
Schulungs|jahren (1) Schulungsjahr, Schutzes: poziom ochrony (331), po- Bagger: pogebiarka (2)
Jahre der Schulung: rok szkolen (1) ziom bezpieczenstwa (34), poziom za- See|fahrt (18) Fahrt auf See: transport
Schulungs|kapazitten (2) Schu- bezpieczen (2), standard ochrony (2), morski (2), dziedzina transportu mor-
lungskapazitt, Kapazitt der Schu- stopien bezpieczenstwa (2), stopien za- skiego (1), dziedzina zeglugi morskiej
lung: mozliwosc szkoleniowa (1) bezpieczenia (1) (1), sektor morski (1), zegluga (1), ze-
Schulungs|komponente (1) Kompo- Schutz|niveaus (132) Schutzniveau, gluga morska (1)
nente der Schulung: komponent szko- Niveau des Schutzes: poziom ochrony See|fischerei (104) Fischerei auf See:
leniowy (1) (97), poziom zabezpieczenia (6), sto- rybowstwo morskie (73), pow mor-
Schulungs|manahmen (106) Schu- pien ochrony (4), poziom bezpieczen- ski (14), rybactwo morskie (1), sektor
lungsmanahme, Manahme der stwa (2), poziom zabezpieczen (2) rybowstwa morskiego (1)
Schulung: szkolenie (54), dziaanie Schutz|rechte (266) Schutzrecht, See|gebietes (1) Seegebiet, Gebiet der
szkoleniowe (19), ksztacenie (4), dzia- Recht auf Schutz: ochrona praw (11) Seen: obszar morski (1)
alnosc szkoleniowa (3), dziaanie z Schutz|rechten (111) Schutzrecht, See|hfen (90) Seehafen, Hafen an der
zakresu szkolen (1), srodek szkole- Recht auf Schutz: prawo wasnosci See: port morski (50)
niowy (1) (12), prawo pokrewne (11), prawo wy- See|hecht (62) Hecht aus der See:
Schulungs|ttigkeit (1) Ttigkeit der aczne
(1) morszczuk (58)
Schulung: dziaanie szkoleniowe (1) Schutz|zunen (2) Schutzzaun, Zaun See|meilen (103) Seemeile, Meile auf
Schulungs|zwecke (2) Schulungs- zum Schutz: ogrodzenie ochronne (1) See: mila morska (77)
zweck, Zweck der Schulung: cel szko- Schutz|zone (325) Zone fr den See|schiffe (22) Seeschiff, Schiff auf
leniowy (1) Schutz: strefa ochrony (93), strefa See: statek penomorski (14), statek
Schuss|waffen (119) Schusswaffe, ochronna (64), obszar ochronny (6), morski (4), penomorski statek (1), sta-
other: bron palna (44) obszar ochrony (3) tek transportu morskiego (1)
Schutz|arten (6) Schutzart, Art des Schutz|zonen (101) Schutzzone, Zo- See|verkehre (2) Seeverkehr, Verkehr
Schutzes: ochrona (3) ne fr den Schutz: strefa ochrony (39), auf See: transport morski (2)
Schutz|ausrstungen (80) strefa ochronna (13), strefa chroniona See|verkehr (783) Verkehr auf See:
Schutzausrstung, Ausrstung zum (9), obszar chroniony (4), chroniona transport morski (220), zegluga morska
Schutz: srodek ochrony (27), wypo- strefa (1) (23), droga morska (10), ruch morski (5)
sazenie ochronne (24), wyposazenie Schwach|stellen (224) Schwachstelle, See|verkehrs (361) Seeverkehr, Ver-
ochrony (13), sprzet ochronny (2), schwache Stelle: saby punkt (13) kehr auf See: transport morski (89),
sprzet ochrony (1), srodek ochronny (1) Schwarz|arbeiter (4) other: nielegalny zegluga morska (9), ruch morski (6),
Schutz|ausrstung (151) Ausr- pracownik (1), praca nielegalna (1) droga morska (2)
stung zum Schutz: srodek ochrony Schwefel|dioxid (122) Dioxid des See|vgel (15) Seevogel, other: ptak
(76), sprzet chroniacy (24), wyposa- Schwefels: dwutlenek siarki (79) morski (11)
zenie ochronne (17), sprzet ochrony Schweine|fleisch (670) Fleisch des See|weg (139) Weg ber die See: droga
(5), sprzet ochronny (4), wyposazenie Schweins: wieprzowina (442), mieso morska (60), transport morski (3), mor-
ochrony (3), ochrona indywidualna (2) wieprzowe (124) ska szlaka (2), trasa morska (1)
Schutz|dauer (112) Dauer des Schut- Schweine|lhmung (9) idiom: paraliz See|zunge (82) idiom: sola (18)
zes: czas ochrony (45), okres ochrony swin (2), paraliz u swin (1), porazenie u SEIBUD|-Systems (3) SEIBUD-
(17), czas trwania ochrony (9), okres swin (1) System, other: system SEI (1)
323
Seil|bahnen Solidaritts|fonds
Seil|bahnen (92) Seilbahn, other: kolej Sicherheits|dienst (13) other: suzba bezpieczenstwa (15), system zabezpie-
linowa (41), kolejka linowa (5) bezpieczenstwa (2), dzia ochrony (1), czenia (5), system zabezpieczen (2)
Sekretariats|geschfte (120) Sekre- organ bezpieczenstwa (1) Sicherheits|vorschriften (291) Si-
tariatsgeschft, Geschfte des Sekre- Sicherheits|empfehlungen (13) Si- cherheitsvorschrift, Vorschrift ber
tariats: sekretariat (65), obsuga sekre- cherheitsempfehlung, Empfehlung die Sicherheit: zasada bezpieczen-
tariatu (20), prowadzenie sekretariatu zur Sicherheit: zalecenie bezpieczenstwa (38)
(2), usuga sekretariatu (2) stwa (13) Sicherungs|geber (29) Geber der Si-
Sekundr|radar (2) sekundre Radar: Sicherheits|grnden (82) Sicher- cherung: gwarant (13), poreczyciel (1)
drugorzedne urzadzenie
radarowe (2) heitsgrund, Grund der Sicherheit: Sicherungs|manahmen (274) Si-
Sende|stopp (1) Stopp des Sendens: wzglad bezpieczenstwa (45), powd cherungsmanahme, Manahme der
status wstrzymania (1) bezpieczenstwa (8), uwaga na bezpie- Sicherung: zabezpieczenie (39), sro-
Sensibilisierungs|programme (5) czenstwo (1), wzglad na bezpieczen- dek ostroznosci (35), srodek zabez-
Sensibilisierungsprogramm, Pro- stwo (1), wzglad na ochrone (1) pieczajacy
(23), srodek bezpieczenstwa
gramm fr die Sensibilisierung: pro- Sicherheits|gurte (147) Sicherheits- (21), srodek zapobiegawczy (20), sro-
gram informacyjny (1), program uswia- gurt, Gurt fr die Sicherheit: pas bez- dek ochronny (17), dziaanie ochronne
damiajacy
(1) pieczenstwa (128) (3), zabezpieczajacy
srodek (3)
Separatoren|fleisch (80) other: mieso Sicherheits|kapital (2) Kapital als Si- Sicht|bereichs (3) Sichtbereich, Be-
oddzielane mechanicznie (6), mieso od- cherheit: zabezpieczenie (1) reich der Sicht: pole widzenia (3)
zyskane mechanicznie (3), odzyskiwane Sicherheits|krfte (49) Sicherheits- Sicht|feld (81) other: pole widze-
mechanicznie mieso (1) kraft, Kraft der Sicherheit: sia bezpie-
nia (60)
Serien|fertigung (13) Fertigung in Se- czenstwa (28)
rien: produkcja seryjna (4), produkcja Sicherheits|leistungen (574) Sicher- Sicht|vermerk (314) Vermerk auf
na duza skale (1) heitsleistung, Leistung der Sicherheit: Sicht: wiza (28), zatwierdzenie (23),
Serien|nummer (123) Nummer der kwota zabezpieczona (115), gwarancja poswiadczenie (16), potwierdzenie (7)
Serie: numer seryjny (78), numer se- finansowa (53), zabezpieczona kwota Sicht|vermerks (84) Sichtvermerk,
rii (19), seryjny numer (2), nr seryjny (12), zozona gwarancja (7), suma za- other: zatwierdzenie (22), potwierdze-
(1), numer ewidencyjny (1), numer wer- bezpieczona (6) nie (7), poswiadczenie (5)
sji (1) Sicherheits|leistung (408) Leistung Siedlungs|abflle (35) Siedlungsab-
Server|-Lieferanten (1) Server- der Sicherheit: gwarancja (121) fall, Abfall der Siedlung: odpad komu-
Lieferant, Lieferant der Server: do- Sicherheits|marge (113) Marge der nalny (14), komunalny odpad (4)
stawca serwerw (1) Sicherheit: margines bezpieczenstwa Signal|system (5) System des Signals:
Service|plattform (12) other: plat- (75), marza bezpieczenstwa (1), poziom system sygnalizacji (3), system sygnali-
forma usugowa (10) bezpieczenstwa (1) zacyjny (2)
Seuchen|betriebe (22) Seuchenbe- Sicherheits|manahmen (287) Si- Silicium|-Metall (7) other: metal krze-
trieb, other: zakazone gospodarstwo cherheitsmanahme, Manahme fr mowy (7)
(13), gospodarstwo zakazone (2) die Sicherheit: srodek bezpieczen- Simulations|bungen (6) Simulati-
Seuchen|lage (155) Lage der Seuchen: stwa (137) onsbung, bung als Simulation: cwi-
sytuacja epidemiologiczna (57), sytu- Sicherheits|niveau (176) Niveau der czenie symulacyjne (2), symulacja (2)
acja chorobowa (10), sytuacja choroby Sicherheit: poziom bezpieczenstwa Sitz|ordnung (4) Ordnung der Sitze:
(9), sytuacja zdrowotna (3) (126), stopien bezpieczenstwa (9), po- sala posiedzen (2)
Seuchen|trgern (1) Seuchentrger, ziom ochrony (8), standard bezpieczen- Sitz|pltze (70) Sitzplatz, Platz zum
Trger der Seuche: nosnik choroby (1) stwa (2) Sitzen: miejsce (33), siedzenie (6),
Seuchen|verhtung (12) Verhtung Sicherheits|normen (166) Sicher- miejsce siedzace
(2), miejsce do siedze-
von Seuchen: zapobieganie choro- heitsnorm, Norm zur Sicherheit: nia (1), siedzisko (1)
bom (12) norma bezpieczenstwa (131), norma Sitz|pltzen (179) Sitzplatz, Platz zum
Sicherheits|anforderungen (752) Si- zabezpieczenia (6), standard ochrony Sitzen: miejsce siedzace (17), liczba
cherheitsanforderung, Anforderung (6), standard bezpieczenstwa (3) miejsc (2)
an die Sicherheit: wymaganie bezpie- Sicherheits|politik (201) Politik Sitz|platz (21) Platz zum Sitzen: miej-
czenstwa (491), wymg bezpieczenstwa der Sicherheit: polityka bezpieczen- sce (5), siedzenie (4), miejsce sie-
(100), wymaganie dotyczace bezpie- stwa (21) dzace
(3)
czenstwa (8), norma bezpieczenstwa Sicherheits|probleme (34) Sicher-
(6), standard bezpieczenstwa (3), waru- heitsproblem, Problem der Sicherheit:
Sitzungs|protokollen (3) Sitzungs-
protokoll, Protokoll der Sitzung: pro-
nek bezpieczenstwa (3) problem bezpieczenstwa (13), narusze-
tok z posiedzenia (1)
Sicherheits|aspekten (14) Sicher- nie bezpieczenstwa (2), zagadnienie
heitsaspekt, Aspekt der Sicherheit: bezpieczenstwa (2), obawa o bezpie- Skelett|muskeln (1) Skelettmuskel,
kwestia bezpieczenstwa (2), aspekt bez- czenstwo (1), wyzwanie zwiazane z Muskel am Skelett: miesien prazko-
pieczenstwa (1), aspekt zwiazany z bezpieczenstwem (1) wany (1)
bezpieczenstwem (1), kwestia zwiazana
Sicherheits|regeln (37) Sicherheitsre- SLIM|-Bericht (1) other: sprawozda-
z bezpieczenstwem (1), wzglad bezpie- gel, Regel der Sicherheit: przepis bez- nie SLIM (1)
czenstwa (1) pieczenstwa (25), zasada bezpieczen- Sofort|hilfe (209) other: pomoc w na-
Sicherheits|ausrstung (16) Ausr- stwa (4), regua bezpieczenstwa (1), gych wypadkach (78), pomoc dorazna
stung der Sicherheit: urzadzenie
do system bezpieczenstwa (1) (14), pomoc w sytuacjach wyjatkowych

ochrony bezpieczenstwa (3), sprzet bez- Sicherheits|standards (142) Sicher- (6), natychmiastowa pomoc (3), pomoc
pieczenstwa (2), sprzet do ochrony bez- heitsstandard, Standard der Sicher- w sytuacjach nadzwyczajnych (3)
pieczenstwa (2), wyposazenie ochronne heit: norma bezpieczenstwa (46), stan- Solidaritts|abgabe (1) Abgabe
(1), wyposazenie ratunkowe (1) dard bezpieczenstwa (28), poziom bez- aus Solidaritt: podatek solidarno-
Sicherheits|bewertung (100) Bewer- pieczenstwa (6), poziom ochrony (1) sciowy (1)
tung der Sicherheit: ocena bezpieczen- Sicherheits|systeme (31) Sicherheits- Solidaritts|fonds (181) Fonds fr die
stwa (68), ocena ryzyka (6) system, System der Sicherheit: system Solidaritt: fundusz solidarnosci (6)
324
Solidaritts|klausel Staats|gebiet
Solidaritts|klausel (7) Klausel ber Sonder|regelung (666) besondere Re- (2), prawo socjalne (2), uregulowanie
die Solidaritt: klauzula solidarno- gelung: szczeglne uzgodnienie (76), socjalne (1)
sci (6) specjalny system (56), szczeglne usta- Spam|-Fllen (1) Spam-Fall, Fall von
SOLVIT|-Netz (3) other: siec SOLVIT lenie (40), procedura szczeglna (37), Spam: przypadek spamu (1)
(2), system SOLVIT (1) szczeglne rozwiazanie
(35), przepis Spar|guthaben (5) gesparte Gutha-
Sonder|ausschuss (87) besondere szczeglny (26), szczeglny przepis ben: oszczednosc (5)
Ausschuss: specjalny komitet (29), (20), szczeglne traktowanie (12) Spar|konten (4) Sparkonto, Konto
komisja specjalna (1), komitet spe- Sonder|satzes (1) Sondersatz, beson- zum Sparen: rachunek oszczedno-
cjalny (1) dere Satz: specjalna stawka (1) sciowy (2)
Sonder|beauftragten (175) Sonder- Sonder|stelle (1) other: specjalny or- Speise|eis (125) Eis als Speise: ld (20),
beauftragte, besondere Beauftragte: gan (1) ld jadalny (4)
specjalny przedstawiciel (157), spe- Sonder|systemen (7) Sondersystem, Speise|le (5) Speisel, l fr die Spei-
cjalny wysannik (7) besonderes System: specjalny system se: olej (1)
Sonder|beihilfe (129) besondere Bei- (5), system specjalny (2) Spender|evaluierung (2) Evaluierung
hilfe: specjalna pomoc (95), pomoc spe- Sonder|tarif (10) besondere Tarif: ta- des Spenders: ocena dawcw (1)
cjalna (16), szczeglna pomoc (6), nad- ryfa preferencyjna (3), preferencyjna ta- Sperr|zonen (86) Sperrzone, gesperrte
zwyczajna pomoc (1) ryfa (1), taryfa promocyjna (1) Zone: strefa zamknieta (61), zamknieta
Sonder|bericht (163) besondere Be- Sonder|versicherung (3) besonde- strefa (3)
richt: sprawozdanie specjalne (121), re Versichung: specjalne ubezpiecze- Spiegel|strich (118) idiom: myslnik (1)
specjalne sprawozdanie (16), raport spe- nie (3) Spiel|raum (379) idiom: margi-
cjalny (8), specjalny raport (2) Sonder|vorschriften (254) Sonder- nes (128)
Sonder|erlaubnis (5) besondere Er- vorschrift, besondere Vorschrift: spe- Spiel|regeln (6) Spielregel, Regel beim
laubnis: zezwolenie specjalne (5) cjalny warunek (48)
Spielen: zasada gry (2), procedura de-
Sonder|faktoren (2) Sonderfaktor, Sonnen|strahlung (5) Strahlung der mokratyczna (1), regua gry (1)
besondere Faktor: czynnik nadzwy- Sonne: promieniowanie soneczne (4)
Spitzen|last (2) other: szczytowe obcia-
czajny (1) Sorge|recht (23) Recht zum Sorgen: zenie (1)
Sonder|flle (54) Sonderfall, beson- prawo do opieki (3), prawo rodziciel-
Sport|art (5) Art des Sportes: dyscy-
dere Fall: szczeglny przypadek (23), skie (1)
plina sportu (1)
przypadek szczeglny (16), specjalny Sorten|amt (103) other: urzad odmiany
(36), urzad odmian roslin (22), urzad

Sprach|expertise (1) sprachliche Ex-
przypadek (5), poszczeglny przypadek pertise: wiedza jezykowa (1)
(1), przypadek specjalny (1), sytuacja odmian (10), urzad ochrony odmian (1)
Sorten|bezeichnung (92) Bezeich- Sprach|fassungen (127) Sprachfas-
specjalna (1), wyjatkowa
sytuacja (1),
nung der Sorte: nazwa odmiany (47), sung, sprachliche Fassung: wersja je-
wyjatkowy
przypadek (1)
nazwa odmian (7), okreslenie odmiany zykowa (97)
Sonder|fllen (79) Sonderfall, beson-
(2), nazewnictwo odmian (1), nazew- Sprach|fassung (1122) sprachliche
dere Fall: szczeglny przypadek (39),
nictwo odmiany (1) Fassung: wersja jezykowa (129), wer-
wyjatkowy
przypadek (11), poszcze-
Sorten|gruppen (89) Sortengruppe, sja w jezyku (2)
glny przypadek (3), szczeglna oko-
licznosc (3), specjalny przypadek (2), Gruppe von Sorten: grupa odmian (73) Sprach|gemeinschaften (4) Sprach-
konkretna okolicznosc (1), okreslony Sorten|katalog (232) Katalog der Sor- gemeinschaft, sprachliche Gemein-
przypadek (1), przypadek specjalny (1), ten: katalog odmian (132), lista odmian schaft: spoecznosc jezykowa (2)
przypadek wyjatkowy
(1) (2), wykaz odmian (2) Sprach|kriterien (2) Sprachkriteri-
Sonder|fall (48) besondere Fall: szcze- Sorten|listen (10) Sortenliste, Liste um, sprachliche Kriterium: kryterium
glny przypadek (21), przypadek szcze- der Sorten: wykaz odmian (8), wykaz jezykowe (2)
glny (4), konkretny przypadek (2), trzymany (1) Spreng|schnur (8) other: lont detonu-
specjalny przypadek (2), szczeglna Sorten|schutzes (136) Sortenschutz, jacy
(8)
sytuacja (2), specyficzny rodzaj (1), Schutz der Sorte: ochrona odmian ro- Spreng|stoffe (89) Sprengstoff, Stoff
szczeglna sprawa (1), wyjatkowa
sytu- slin (75), ochrona odmian (18), ochrona zum Sprengen: materia wybuchowy
acja (1) nowych odmian roslin (1) (25), adunek wybuchowy (1), substan-
Sonder|fonds (81) besondere Fonds: Sorten|schutz (204) Schutz der Sorte: cja wybuchowa (1)
specjalny fundusz (24), fundusz spe- ochrona odmian roslin (140), ochrona SRVN|-Resolution (14) other: rezolu-
cjalny (2) odmian (30), odmiana rosliny (3), cja RBONZ (1)
Sonder|manahmen (638) Sonder- ochrona odmiany roslin (1) Staats|anwlte (58) Staatsanwalt, An-
manahme, besondere Manahme: Sozial|fonds (327) soziale Fonds: fun- walt des Staates: prokurator (30)
szczeglny srodek (309), specjalny dusz spoeczny (274) Staats|anzeiger (16) idiom: dziennik
srodek (141), srodek specjalny (44), Sozial|gipfel (9) soziale Gipfel: szczyt urzedowy (3), gazeta rzadowa
(1), ofi-
nadzwyczajny srodek (36), szczeglne spoeczny (8) cjalny dziennik (1)
dziaanie (14), srodek nadzwyczajny Sozial|politik (356) soziale Politik: po- Staats|bank (7) staatliche Bank: bank
(10), srodek szczeglny (6), srodek wy- lityka spoeczna (204) panstwowy (6)
jatkowy
(4), wyjatkowy
srodek (2) Sozial|system (2) soziale System: sys- Staats|bedienstete (3) staatliche Be-
Sonder|prmie (182) gesonderte Pr- tem opieki spoecznej (1), system so- dienstete: urzednik (2)
mie: premia specjalna (121), specjalna cjalny (1) Staats|brgertums (2) Staatsbrger-
premia (25) Sozial|tarife (4) Sozialtarif, soziale Ta- tum, : spoeczenstwo obywatelskie (2)
Sonder|projekt (1) besondere Projekt: rif: taryfa spoeczna (1) Staats|fhrung (159) Fhrung des
specjalny projekt (1) Sozial|vorschriften (89) Sozialvor- Staats: system rzadw
(6), ad admini-
Sonder|regeln (10) Sonderregel, be- schrift, soziale Vorschrift: przepis so- stracyjny (2), sprawowanie rzadw (2)
sondere Regel: zasada szczeglna (5), cjalny (41), ustawodawstwo socjalne Staats|gebiet (192) Gebiet des Staates:
specjalna zasada (2), szczeglna za- (10), ustawodawstwo spoeczne (4), terytorium kraju (8), terytorium panstwa
sada (1) przepis spoeczny (3), norma socjalna (4), obszar panstwa (3)
325
Staats|gewalt Steuer|wettbewerb
Staats|gewalt (14) staatliche Gewalt: Standard|form (7) Form als Standard: Stempel|abdrucks (7) Stempelab-
wadza (3), rzad (2), wadza panstwowa bryka standardowa (1), standardowy druck, Abdruck des Stempels: pieczec
(1), wadza publiczna (1) formularz (1), wzr standardowy for- (3), oznakowanie (1)
Stabilitts|fonds (1) Fonds fr die Sta- mularza (1), znormalizowana forma (1), Sterbe|rate (4) Rate des Sterbens:
bilitt: fundusz stabilizacyjny (1) znormalizowany formularz (1) smiertelnosc (1)
Stabilitts|kontrolle (2) Kontrolle der Standard|qualitt (403) Qualitt als Sterbe|tafeln (2) Sterbetafel, other: ta-
Stabilitt: kontrola stabilnosci (1) Standard: jakosc standardowa (202) bela smiertelnosci (1)
Stabilitts|pakt (87) Pakt ber die Sta- Standard|satz (2) other: standardowa Stetigkeits|prinzip (1) Prinzip der Ste-
bilitt: pakt stabilizacji (63), pakt stabil- stawka (1), stawka normalna (1) tigkeit: zasada trwaosci (1)
nosci (10) Standard|vorschriften (7) Standard- Steuer|angelegenheiten (12) Steuer-
Stabilitts|programm (179) Pro- vorschrift, Vorschrift als Standard: angelegenheit, steuerliche Angelegen-
gramm der Stabilitt: program stabil- standardowe wymaganie (2), standar- heit: dziedzina podatkw (2), kwestia
nosci (172), program stabilizacyjny (1) dowa rama normatywna (1), standar- podatkowa (2), dziedzina podatkowa
Stadt|busse (3) Stadtbus, Bus der dowa zasada (1), standardowy prze- (1), sprawa podatkowa (1)
Stadt: autobus miejski (1) pis (1) Steuer|aufkommens (5) Steuerauf-
Stdte|charta (1) Charta der Stadt: Standes|recht (1) Recht des Standes: kommen, Aufkommen der Steuer: do-
karta miejska (1) regua zawodowa (1) chd podatkowy (3), wpyw z podat-
Stadt|entwicklung (82) Entwicklung Stand|orte (177) Standort, other: kw (2)
der Stadt: rozwj miast (22), rozwj ob- miejsce (43), lokalizacja (23), poozenie Steuer|autonomie (5) steuerliche Au-
szarw miejskich (15), rozwj miejski terenu (3) tonomie: autonomia podatkowa (3), au-
(8), rozwj terenw miejskich (6), urba- Stand|orten (132) Standort, idiom: tonomia fiskalna (2)
nizacja (5), rozwj urbanistyczny (1), miejsce (31), lokalizacja (21) Steuer|befreiung (358) Befreiung von
urbanistyka (1) Stand|ort (574) idiom: miejsce (121) der Steuer: zwolnienie z podatku (45),
Stadt|schuhe (2) Stadtschuh, Schuh Stand|orts (106) Standort, idiom: lo- zwolnienie podatkowe (35), zwolnienie
fr die Stadt: but miejski (1) kalizacja (31), miejsce (16), poozenie od podatku (11), ulga podatkowa (5),
Stahl|anbieter (2) Anbieter fr Stahl: (6), poozenie geograficzne (2) zwolnienie z VAT (5), zwolnienie od po-
dostawca stali (1) Stand|punkte (389) Standpunkt, idi- datkw (3), zwolnienie z podatkw (3)
Stahl|band (1) Band aus Stahl: tasma om: stanowisko (226) Steuer|behrden (102) Steuerbehr-
stalowa (1) Stand|punkt (4249) idiom: stanowi- de, steuerliche Behrde: organ podat-
Stahl|draht (84) Draht aus Stahl: drut sko (3251), opinia (168), punkt wi- kowy (29), wadza podatkowa (29), ad-
ze stali (21), drut stalowy (7), stalowy dzenia (46), poglad (43), punkt (12), ministracja podatkowa (8), organy po-
drut (7) uwaga (10) datkowa (5), urzad podatkowy (4), de-
Stahl|erzeugnisse (182) Stahlerzeug- Stand|punkts (715) Standpunkt, idi- partament podatkowy (2), wadza fi-
nis, Erzeugnis aus Stahl: wyrb sta- skalna (2), urzad skarbowy (1)
om: stanowisko (595)
lowy (81), produkt stalowy (36), pro-
Strke|unternehmen (138) other: Steuer|erleichterung (14) steuerli-
dukt ze stali (5), wyrb ze stali (3)
producent skrobi (52), przedsiebior- che Erleichterung: ulga podatkowa
Stahl|industrie (294) other: hutnictwo
stwo produkujace skrobie (21), fa- (8), udogodnienie podatkowe (1), za-
stali (105), przemys stalowy (90), prze-
bryka skrobi (2), zakad produkcyjny cheta podatkowa (1), zwolnienie podat-
mys hutniczy (13)
skrobi (1) kowe (1)
Stamm|kapital (111) other: kapita za-
kadowy (94) Status|nderung (4) nderung des Steuer|gerte (214) Steuergert, steu-
Standard|abweichung (28) Abwei- Status: zmiana statusu (3) ernde Gert: regulator (127), zesp
chung vom Standard: odchylenie stan- Statuts|basis (24) : regulamin pracow- sterowania (1)
dardowe (7), bad standardowy (3), ty- niczy (12), podstawa regulaminu pra- Steuer|hinterziehung (137) Hinter-
powe odchylenie (3), standardowe od- cowniczego (7) ziehung der Steuern: oszustwo podat-
chylenie (2) Statuts|beirats (26) Statutsbeirat, kowe (24), unikanie podatkw (2), uni-
Standard|annahme (1) Annahme des other: komitet ds. regulaminu pracow- kanie zobowiazan podatkowych (2)
Standards: standardowe zaozenie (1) niczego (17), komitet ds. regulaminu Steuer|hoheit (4) steuerliche Hoheit:
Standard|antworten (2) Standar- (1), komitet regulaminowy (1) niezaleznosc podatkowa (1)
dantwort, Antwort als Standard: nor- Staub|milben (1) Staubmilbe, idiom: Steuer|politiken (3) Steuerpolitik,
malna odpowiedzi (2) roztocz zyjacy
w kurzu (1) steuerliche Politik: polityka fiskalna (3)
Standard|aufschriften (10) Stan- STCW|-Codes (22) STCW-Code, Steuer|stze (163) Steuersatz, Satz der
dardaufschrift, Aufschrift als Stan- other: kod STCW (19) Steuer: stawka podatkowa (42), stawka
dard: standardowy zwrot (4), stan- Steig|eisen (8) Eisen zum Steigen: podatku (18), poziom opodatkowania
dardowe oznaczenie (3), standardowe Rak (4) (7), stawka opodatkowania (4), stopa
sformuowanie (1) Stein|produkte (1) Steinprodukt, Pro- podatkowa (3), prg podatkowy (2)
Standard|austauschs (18) Standard- dukt aus Stein: wyrb z kamienia (1) Steuer|satz (209) Satz der Steuer:
austausch, Austausch als Standard: Stellen|plan (289) Plan fr die Stellen: stawka podatku (46), stawka podatkowa
standardowa wymiana (10), wymiana plan zatrudnienia (47) (27), stopa podatkowa (2)
standardowa (1) Stellen|wert (131) idiom: znacze- Steuer|system (95) System der Steu-
Standard|berichten (2) Standardbe- nie (13) ern: system podatkowy (44), system
richt, Bericht als Standard: znormali- Stell|vertreter (418) Vertreter fr die opodatkowania (34), program podat-
zowane sprawozdanie (1) Stelle: zastepca (339), przedstawiciel kowy (1), system fiskalny (1)
Standard|format (30) Format als (20), wiceprzewodniczacy (4), stanowi- Steuer|vorschrift (2) steuerliche Vor-
Standard: standardowy format (17), sko zastepcy (2), wyznaczony przedsta- schrift: przepis podatkowy (1), zasada
znormalizowany format (4), format wiciel (2) podatkowa (1)
standardowy (2), ujednolicony format Stempel|abdrcke (20) Stempelab- Steuer|wettbewerb (6) steuerli-
(2), standardowa forma (1), standar- druck, Abdruck des Stempels: ozna- che Wettbewerb: konkurencja podat-
dowa postac (1) czenie agencji (15), odcisk pieczeci (2) kowa (6)
326
Stich|probe Sungs|mittel
Stich|probe (2467) idiom: prba ruch drogowy (42), ruch uliczny (2), pomoc strukturalna (38), srodek struk-
(1376), kontrola wyrywkowa (210), ruch samochodowy (1) turalny (38), polityka strukturalna (3),
prbka (122), prba statystyczna (55), Strategie|dialog (1) Dialog ber die strukturalny srodek (3), dziaanie re-
kontrola (22), badanie wyrywkowe (6) Strategie: dialog strategiczny (1) strukturyzacyjne (2)
Stich|proben (742) Stichprobe, idiom: Strategie|papier (87) Papier zur Stra- Struktur|reformen (247) Strukturre-
prba (299) tegie: dokument strategiczny (61), opra- form, Reform der Strukturen: reforma
Stich|tag (146) idiom: nieprzekraczalny cowanie strategiczne (2), strategiczny strukturalna (227)
termin (3), ostateczna data (3), data kon- dokument (1) Struktur|reform (16) Reform der
cowa (2), dzien zamkniecia (2) Strategie|plan (38) Plan der Strate- Struktur: reforma strukturalna (14)
Stich|wahl (2) other: wybr (2) gie: plan strategiczny (33), strategiczny Stck|gut (11) other: adunek jednost-
Stick|stoff (98) idiom: azot (78), azo- plan (2) kowy (4), adunek drobnicowy (1)
tan (1) Strategie|rahmens (2) Strategierah- Stck|kosten (114) Kosten fr das
Stillhalte|frist (33) Frist des Stillhal- men, Rahmen der Strategie: rama stra- Stck: koszt jednostkowy (17), jednost-
tens: okres zawieszenia (6) tegiczna (1) kowy koszt (7)
Stimm|rechte (310) Stimmrecht, Strecken|abschnitt (8) Abschnitt der Stck|zahl (118) Zahl der Stcke: ilosc
other: prawo gosu (174) Strecke: odcinek drg (1) (23), liczba (16), liczba sztuk (10), ilosc
Stimm|recht (194) Recht zur Stimme: Strecken|netz (12) Netz der Strecken: sztuk (7), liczba jednostek (5), liczba eg-
prawo gosu (100), prawo do gosowa- siec poaczen
(3), siatka poaczen
(2), zemplarzy (4)
nia (38), prawo gosowania (12), prawo siec tras (2) Studenten|visa (1) Studentenvi-
do gosu (3), uprawnienie do gosowa- Streich|fette (31) Streichfett, Fett zum sum, Visum fr Studenten: wiza stu-
nia (3) Streichen: tuszcz do smarowania (22), dencka (1)
Sto|zhne (2) Stozahn, other: pasta tuszczowa (1) Studien|abschlssen (1) Studienab-
kie (1) Streich|fett (5) Fett zum Streichen: schluss, Abschluss des Studiums: dy-
Straf|gelder (11) Strafgeld, other: kara tuszcz do smarowania (2) plom (1)
pieniezna (5) Streit|beilegung (127) Beilegung Studien|plnen (1) Studienplan, Plan
Straf|maes (10) Strafma, Ma der des Streites: rozstrzyganie sporw fr das Studium: program naucza-
Strafe: wymiar kar (3), wymiar kary (3) (68), rozwiazywanie
sporw (13), roz- nia (1)
Straf|recht (77) Recht der Strafe: strzyganie sporu (4), rozstrzygniecie Studien|projekten (1) Studienpro-
prawo karne (63), kodeks karny (2), sporu (2) jekt, Projekt der Studien: projekt stu-
przepis prawa karnego (2) Streit|fall (59) streitige Fall: spr (21), dyjny (1)
Straf|register (122) Register der Stra- przypadek sporu (10), kwestia sporna
Studien|reisen (7) Studienreise, Rei-
fen: rejestr karny (54), rejestr skazanych (2), przypadek sporny (2), przypadek
se zwecks Studium: wizyta robocza (1),
(41), rejestr sadowy
(2) wystapienia
sporu (2), przypadek zaist-
wizyta studyjna (1), wyjazd studyjny (1)
Straf|sache (4) other: sprawa karna (1) nienia sporw (1), sytuacja sporna (1),
Straf|verfahren (263) Verfahren zur wypadek sporu (1) Strzungs|manahmen (1) Str-
zungsmanahme, Manahmen fr
Strafe: postepowanie karne (123) Streit|sachen (158) Streitsache, other:
die Strzung: rodzaj pomocy (1)
Straf|verfolgung (328) Verfolgung der spr sadowy
(1)
Strafe: sciganie przestepstw (16) Strom|erzeugern (27) Stromerzeuger, Sttzungs|regelungen (280) Stt-
zungsregelung, Regelung zur Stt-
Strahlen|behandlung (1) Behand- Erzeuger des Stromes: producent ener-
gii (7), producent energii elektrycznej zung: system wsparcia (242)
lung mit Strahlen: napromieniowa-
nie (1) (4), wytwrca energii (4), elektrownia Sttzungs|regelung (145) Regelung
Strahlen|quellen (117) Strahlenquel- (1), przedsiebiorstwo energetyczne (1), zur Sttzung: system wsparcia (101),
le, Quelle der Strahlen: zrdo promie- wytwrca energii elektrycznej (1) system pomocy (10), system wspiera-
niowania (10), zrdo radioaktywne (7), Strom|erzeugung (221) Erzeugung nia (7)
radioaktywne zrdo (1), zrdo promie- des Stromes: produkcja energii elek- Subventions|programm (1) Pro-
niotwrcze (1) trycznej (33), wytwarzanie energii elek- gramm zur Subvention: program sub-
Strahlungs|detektoren (7) Strah- trycznej (32), wytwarzanie energii (22), sydiw (1)
lungsdetektor, Detektor fr die Strah- produkcja energii (7), produkcja elek- Subventions|spanne (85) Spanne der
lung: detektor promieniowania (3) trycznosci (5), wytwarzanie pradu (4), Subvention: margines subsydium (18),
Straen|fahrzeuge (62) Straenfahr- produkcja pradu elektrycznego (3) wysokosc subsydium (8), margines sub-
zeug, Fahrzeug fr die Strae: pojazd Strom|nachfrage (8) Nachfrage nach sydiw (6), margines subsydiowania
drogowy (21), pojazd w transporcie dro- Strom: zapotrzebowanie na energie (4), stawka subsydium (4), marza sub-
gowym (16), pojazd koowy (6), pojazd elektryczna (3), popyt na energie elek- sydium (2), stopa subsydium (2)
transportu drogowego (2) tryczna (2) Sucht|stoffen (164) Suchtstoff, other:
Straen|frsen (3) Straenfrse, Strom|netze (13) Stromnetz, Netz mit srodek odurzajacy
(17), narkotyk (11),
other: drogowa maszyna frezujaca (1) Strom: siec elektryczna (7), siec energe- substancja odurzajaca (1)
Straen|infrastruktur (41) Infra- tyczna (2) Such|verfahren (11) Verfahren der
struktur der Strae: infrastruktura dro- Struktur|bereinigung (5) Bereini- Suche: postepowanie poszukiwawcze
gowa (28), infrastruktura drg (1) gung der Strukturen: poprawa struk- (5), procedura dochodzeniowa (2), me-
Straen|kontrollen (33) Straenkon- tury (1), ulepszenie strukturalne (1) toda wyszukiwania (1), procedura po-
trolle, Kontrolle der Straen: kontrola Struktur|fonds (1109) Fonds fr die szukiwawcza (1)
drogowa (20), drogowa kontrola (2), Struktur: fundusz strukturalny (980) Sd|indien (1) sdliche Indien: pou-
kontrola na drodze (1), kontrola na dro- Struktur|formel (11) Formel in der dniowa Indie (1)
gach (1) Struktur: wzr strukturalny (9), for- Sd|kste (4) sdliche Kste: pou-
Strassen|verkehr (145) : transport mua strukturalna (2) dniowe wybrzeze (4)
drogowy (28), ruch drogowy (24) Struktur|manahmen (195) Struk- Sungs|mittel (137) Mittel zum S-
Straen|verkehr (354) Verkehr auf turmanahme, Manahme an der en: substancja sodzaca (72), srodek
der Strae: transport drogowy (122), Struktur: dziaanie strukturalne (90), sodzacy
(10)
327
SVU|-Instrumente Teil|mrkten
SVU|-Instrumente (6) SVU- paliwowa (17), stacja benzynowa (3), Tat|umstnde (15) Tatumstand, Um-
Instrument, other: instrument OSP stacja tankowania (2) stand der Tat: okolicznosc czynu (2),
(3), instrument pomiaru OSP (1) TARGET|-Strung (10) other: nie- okolicznosc przestepstwa (2)
Swap|-Geschfte (2) Swap-Geschft, prawidowe dziaanie systemu TAR- Tat|vorwrfe (3) Tatvorwurf, Vorwurf
other: transakcja zamienna (2) GET (5) der Tat: zarzucane przestepstwo (2)
SWR|-Ausfuhren (6) SWR-Ausfuhr, TARIC|-Codes (201) TARIC-Code, Tuschungs|flle (1) Tuschungsfall,
other: wywz SWR (2) other: kod TARIC (150) Flle der Tuschung: przypadek nad-
Synergie|effekte (98) Synergieeffekt, Tarif|erhhungen (6) Tariferhhung, uzyc (1)
Effekt der Synergie: efekt synergii (42) Erhhung der Tarife: podwyzka sta- TCCA|-Produktion (6) other: produk-
Synergie|effekten (25) Synergieef- wek (4), podwyzka taryf (2) cja TCCA (4)
fekt, Effekt der Synergie: efekt syner- Tarif|nummer (223) Nummer des Ta- Technologie|basis (2) other: baza tech-
gii (9) rifs: pozycja taryfowa (2), pozycja ta- nologiczna (1)
Synthese|bericht (120) Bericht ber ryfy (2) Technologie|bereichen (5) Technolo-
die Synthese: sprawozdanie podsu- Tarif|nummern (78) Tarifnummer, giebereich, Bereich der Technologie:
mowujace (93), skrcone sprawozda- Nummer des Tarifs: pozycja taryfowa branza technologiczna (1), obszar tech-
nie (1), streszczenie sprawozdania (1), (12), pozycja taryfy (3), numer pozycji nologiczny (1)
zbiorcze sprawozdanie (1) taryfowych (2), numer taryfowy (1) Technologie|-Initiative (3) Initiative
System|benutzer (2) Benutzer des Sy- Tarif|stelle (324) other: pozycja tary- der Technologie: inicjatywa technolo-
stems: uzytkownik systemu (1) fowa (2) giczna (3)
System|ebene (6) Ebene des Systems: Tarif|vertrge (97) Tarifvertrag, Ver- Technologie|kontrolle (1) Kontrolle
poziom systemw (3), poziom sys- trag ber den Tarif: ukad zbiorowy der Technologien: audyt technologii (1)
temu (1) (46), umowa zbiorowa (9), porozumie- Technologie|konzerns (1) Technolo-
System|lieferanten (1) Systemliefe- nie zbiorowe (2), uzgodnienie tary- giekonzern, other: koncern technolo-
rant, Lieferant der Systeme: dostawca fowe (1) giczny (1)
systemw (1) Tarif|vertrgen (98) Tarifvertrag, Technologie|nutzen (4) Nutzen
System|verkufer (93) Verkufer des Vertrag ber den Tarif: ukad zbiorowy der Technologie: wartosc technolo-
Systems: sprzedawca systemu (83), (46), umowa zbiorowa (9), porozumie- giczna (4)
sprzedawca systemw (3) nie zbiorowe (3), zbiorowa umowa (3) Technologie|transfer (134) Transfer
Tabak|abflle (10) Tabakabfall, Ab- der Technologie: transfer technolo-
Tat|bestnde (172) Tatbestand, other:
flle aus Tabak: odpad tytoniowy (8), gii (107), transfer technologiczny (5),
fakt (7), stan faktyczny (2)
odpad tytoniu (2) przekazywanie technologii (2), prze-
Tat|bestand (329) idiom: zdarze- pyw technologii (2), rozpowszechnia-
Tabak|erzeugnissen (81) Tabaker- nie (18)
zeugnis, Erzeugnis aus Tabak: wyrb nie technologii (1), wymiana technolo-
Tat|bestands (86) Tatbestand, other: gii (1)
tytoniowy (64), produkt tytoniowy (3) naruszenie (3), przestepstwo (3), stan
Tabak|gewicht (1) Gewicht des Ta- Teig|waren (122) Teigware, teigige
faktyczny (2) Ware: produkt z ciasta makaronowego
baks: waga tytoniu (1) Ttigkeits|aufnahme (7) Aufnahme (39), makaron (36), ciasto makaronowe
Tabak|handel (4) Handel mit Tabak: der Ttigkeit: rozpoczecie dziaalno- (10), produkt makaronowy (1), wyrb z
handel tytoniem (2), handel wyrobami sci (1) makaronu (1)
tytoniowymi (2) Ttigkeits|bereiche (131) Ttigkeits- Teil|abschnitt (3) other: pkt (1)
Tabak|verarbeitung (4) Verarbeitung bereich, Bereich der Ttigkeit: ob- Teil|anmeldungen (5) Teilanmel-
des Tabaks: przetwarzanie tytoniu (2) szar dziaalnosci (27), sektor dziaalno- dung, other: czesciowa deklaracja (1),
Tabak|waren (120) Tabakware, Wa- sci (12), dziedzina dziaalnosci (11), ro- deklaracja czesciowa (1), zgoszenie
re mit Tabak: wyrb tytoniowy (91), dzaj dziaalnosci (8), obszar dziaania wydzielone (1)
produkt tytoniowy (5), przetworzony ty- (4), zakres dziaalnosci (4) Teil|ansprche (2) Teilanspruch,
ton (3) Ttigkeits|bereichen (103) Ttig- other: czesciowe uprawnienie (1),
Tafel|olive (1) oter: oliwka stoowa (1) keitsbereich, Bereich der Ttigkeit: prawo czesciowe (1)
Tafel|oliven (208) Tafelolive, other: dziedzina dziaalnosci (12), obszar dzia- Teil|ausschreibung (538) other: prze-
oliwka stoowa (185), oliwka jadalna (2) alnosci (9), zakres dziaalnosci (5), sek- targ czesciowy (401)
Tafel|trauben (101) Tafeltraube, tor dziaalnosci (4), rodzaj dziaalnosci Teil|betrag (247) other: skadnik (57)
other: winogrono stoowe (60), wi- (3), zakres czynnosci (2), dziaanie w Teil|eintragungen (3) Teileintragung,
nogrono deserowe (28), stoowe wino- dziedzinie (1) other: wydzielona rejestracja (3)
grono (1) Ttigkeits|bereich (195) Bereich der Teil|flchen (3) Teilflche, other: pod-
Tafel|wein (170) other: wina stoowego Ttigkeit: obszar dziaalnosci (46), za- obszar (1)
(72), wino stoowe (71) kres dziaalnosci (15), obszar dziaan Teil|genehmigung (80) other: wyciag
Tage|gelder (231) Tagegeld, Geld am (4), rodzaj dziaalnosci (4), dziedzina z pozwolenia (8), wyciag z pozwo-
Tag: dieta dzienna (152), dzienna dziaalnosci (2), obszar dziaania (2) len (2)
dieta (8) Ttigkeits|berichte (131) Ttigkeits- Teilhabe|manahmen (1) Teilhabe-
Tages|geschehen (4) tgliche Gesche- bericht, Bericht ber die Ttigkeit: manahme, other: polityka uczestnic-
hen: biezace
wydarzenie (2) sprawozdanie z dziaalnosci (90), raport twa (1)
Tages|ordnung (422) tgliche Ord- z dziaalnosci (3), raport z prowadzonej Teil|lieferung (14) other: czesciowa
nung: porzadek obrad (138), porzadek
dziaalnosci (1), raport z wykonywanej dostawa (8), czesc dostawy (1), dostar-
dzienny (135) dziaalnosci (1) czenie partii (1), dostawa czesciowa (1)
Tages|werte (4) Tageswert, other: Ttigkeits|bericht (194) Bericht ber Teil|lizenz (80) other: wyciag (27), wy-
dzienna wartosc (2) die Ttigkeit: sprawozdanie z dziaalno- ciag
z pozwolenia (5), wyciag ze swia-
Tank|inhalt (2) Inhalt des Tanks: obje- sci (125) dectwa (2), wyciag z pozwolen (1)
tosc zbiornika paliwa (1) Ttigkeits|kategorien (6) Ttigkeits- Teil|mrkten (14) Teilmarkt, other:
Tank|stellen (77) Tankstelle, Stelle kategorie, Kategorie der Ttigkeit: ka- czesc rynku (8), rynek czastkowy
(2),
zum Tanken: stacja paliw (18), stacja tegoria dziaalnosci (2) segment rynku (2)
328
Teil|produktes Trennungs|linie
Teil|produktes (1) Teilprodukt, other: Tier|arten (265) Tierart, Art des Tie- Tochter|gesellschaft (300) Gesell-
czesc (1) res: gatunek zwierzat (100), kategoria schaft als Tochter: spka zalezna (153)
Teil|rubrik (178) other: poddzia (67) zwierzat (7), rodzaj zwierzat (6) Tochter|unternehmen (562) Unter-
Teil|stcke (174) Teilstck, other: ka- Tier|art (215) Art des Tieres: gatunek nehmen als Tochter: przedsiebiorstwo
waek (99), czesc miesa (2), kawaek zwierzat (112), gatunek zwierzecia (5), zalezne (214), jednostka zalezna (60),
miesa (2), partia miesa (2) populacja drobiu (2) spka zalezna (39), podmiot zalezny
Teil|systeme (83) Teilsystem, other: Tier|arztes (244) Tierarzt, Arzt der (22), zakad zalezny (7), zalezne przed-
podzesp (4), element systemu (1) Tiere: lekarz weterynarii (147) siebiorstwo (6)
Teil|tranche (1) other: podtransza (1) Tier|arzt (603) Arzt fr Tiere: lekarz Tochter|unternehmens (79) Tochter-
Telefonie|daten (1) Daten ber die Te- weterynarii (477) unternehmen, Unternehmen als Toch-
lefonie: dane telefoniczna (1) Tier|aufzucht (5) Aufzucht der Tiere: ter: przedsiebiorstwo zalezne (30), jed-
Telefon|vermittlungen (1) Telefon- hodowla (5) nostka zalezna (16), spka zalezna (7),
vermittlung, telefonische Vermittlung: Tier|ernhrung (752) Ernhrung der filia przedsiebiorstwa (2), podmiot za-
centrala telefoniczna (1) Tiere: zywienie zwierzat (379), pasza lezny (2)
Telekommunikations|mitteln (1) Te- zwierzeca (30), pasza dla zwierzat (16), Todes|strafe (119) Tod als Strafe: kara
lekommunikationsmittel, Mittel der pokarm dla zwierzat (4) smierci (106)
Telekommunikation: telekomunika- Tier|geburten (2) Tiergeburt, Geburt Tomaten|verarbeitung (1) Verarbei-
cja (1) des Tieres: narodziny zwierzat (1) tung von Tomaten: przetwrstwo pomi-
Telex|nummer (89) Nummer des Te- Tier|gesundheit (1687) Gesundheit dorw (1)
lex: numer teleksu (1) der Tiere: zdrowie zwierzat (1438), Topp|zeichen (1) other: oznaczenie
Temperatur|werte (2) Temperatur- ochrona zwierzat (3), zdrowie zwierze- grne umieszczone na czubku boi (1)
wert, Wert der Temperatur: tempera- cia (2) Tourismus|politik (48) Politik des
tura (2) Tier|halter (164) Halter der Tiere: ho- Tourismus: polityka turystyczna (40),
Termin|kufe (16) Terminkauf, Kauf dowca (47), hodowca zwierzat (17), po- odnowiona polityka (2), polityka tury-
auf Termin: termin dostawy (7), termi- siadacz zwierzat (7), opiekun zwierzat styki (1)
nowa transakcja zakupu (2), terminowa (3), wasciciel zwierzecia (2) Touristen|klasse (4) Klasse fr Touri-
transakcja kupna (1) Tier|haltung (209) Haltung der Tie- sten: klasa turystyczna (4)
Terrorismus|bekmpfung (243) Be- re: chw zwierzat (22), hodowla zwie- Touristen|visum (1) Visum fr Touri-
kmpfung des Terrorismus: walka z rzat
(20) sten: wiza turystyczna (1)
terroryzmem (89) Tier|krper (240) Krper des Tieres: Trger|arten (6) Trgerart, Art des
Terrorismus|finanzierung (264) Fi- tusz (75), zwoka zwierzeca (8) Trgers: nosiciel (2)
nanzierung des Terrorismus: finanso- Tier|krpern (140) Tierkrper, Kr- Trag|fhigkeit (538) Fhigkeit zum
wanie terroryzmu (195) per des Tieres: zwoka zwierzeca (18) Tragen: stabilnosc (253), stabilnosc fi-
Test|frequenzen (1) Testfrequenz, Tier|krpers (39) Tierkrper, Krper nansw (6)
Frequenzen fr den Test: prbny za- des Tieres: tusza (10), ptusza (6), tu- Trag|seile (2) Tragseil, tragende Seil:
kres czestotliwosci (1) sza zwierzecia (2) lina nosna (2)
Test|protokolle (1) Testprotokoll, Pro- Tier|lieferanten (2) Tierlieferant, Lie- Trag|weite (268) idiom: zakres (104)
tokoll des Test: protok testw (1) ferant der Tiere: dostawca zwierzat (2) Transfer|auftrge (3) Transferauf-
Textil|handels (1) Textilhandel, other: Tier|pathologien (3) Tierpathologie, trag, Auftrag zum Transfer: przekaz
handel wyrobami wkienniczymi (1) Pathologie der Tiere: patologia zwie- pieniezny (3)
Textil|maschinen (32) Textilmaschi- rzat (2), choroba zwierzat (1) Transit|landes (1) Transitland, Land
ne, Maschine fr Textilien: maszyna Tier|schutzes (105) Tierschutz, des Transits: kraj tranzytu (1)
wkiennicza (30) Schutz der Tiere: ochrona zwierzat Transit|system (1) System fr Transit:
Textil|waren (696) Textilware, textile (19), utrzymanie zwierzat (5) system tranzytu (1)
Ware: wyrb wkienniczy (458), pro- Tier|schutz (329) Schutz der Tie- Transmissions|mechanismus (1) Me-
dukt tekstylny (13), produkt wkienni- re: ochrona zwierzat (26), utrzymanie chanismus der Transmission: mecha-
czy (9), tekstylia (8), towar wkienni- zwierzat (21) nizm przenoszenia (1)
czy (2), wyrb tekstylny (2), towar tek- Tier|seuchen (356) Tierseuche, Seu- Trassen|fhrung (2) Fhrung der
stylny (1) che der Tiere: choroba zwierzat (178) Trasse: trasa (2)
TGV|-Bahnhof (1) other: dworzec Tier|versuche (99) Tierversuch, Ver- Trauben|most (341) Most aus Trau-
TGV (1) such am Tier: doswiadczenie na zwie- ben: moszcz gronowy (186)
Tief|baus (4) Tiefbau, other: budowla rzetach (22), test na zwierzetach (22), Trauben|saft (132) Saft der Trauben:
podziemna (1) badanie na zwierzetach (10), testowa- sok winogronowy (102), sok z winogron
Tiefkhl|fisch (3) tiefgekhlte Fisch: nie na zwierzetach (4), eksperyment (2), moszcz gronowy (1)
ryba mrozona (2) na zwierzetach (3), badanie przepro- Trend|entwicklung (4) Entwicklung
Tiefkhl|gemse (3) tiefgekhlte Ge- wadzane na zwierzetach (2), doswiad- des Trends: tendencja (3)
mse: warzywo mrozone (3) czenie przeprowadzane na zwierzetach Trend|ermittlungen (2) Trendermitt-
Tiefsee|arten (89) Tiefseeart, Art aus (2), przeprowadzane badanie na zwie- lung, Ermittlung des Trends: ocena
der Tiefsee: gatunek gebinowy (45), rzetach (1) trendw (1)
gatunek gebokowodnych (17), gatunek Tilgungs|vorhaben (1) Vorhaben der Trend|umkehrung (1) Umkehrung
gebokowodne (3), gatunek dalekomor- Tilgung: projekt zwalczania (1) des Trends: odwracanie trendu (1)
ski (1), gatunek gebokowodnymi (1), Titan|dioxid (15) other: dwutlenek ty- Trend|wenden (1) Trendwende, Wen-
gebinowy gatunek (1), zasb gebi- tanu (3), Ditlenek tytanu (1) de des Trends: zmiana trendw (1)
nowy (1) TLT|-Versammlung (1) other: zgro- Trennungs|klauseln (1) Trennungs-
Tiefst|stand (13) tiefste Stand: niski madzenie TLT (1) klausel, Klausel ber die Trennung:
poziom (4) Tochter|gesellschaften (307) Toch- klauzula o wypowiedzeniu (1)
Tier|abfllen (1) Tierabfall, Abfall tergesellschaft, Gesellschaft als Toch- Trennungs|linie (78) Linie der Tren-
aus Tieren: odpad zwierzecy (1) ter: spka zalezna (208) nung: linia (40), zielona linia (8), linia
329
Treue|pflichten Umstrukturierungs|beihilfe
podziau (3), linia oddzielajaca

(2), linia bergangs|stellen (15) bergangs- wania (19), system nadzoru (17), sys-
rozgraniczajaca (1) stelle, Stelle des berganges: przejscie tem monitoringu (13), system kontroli
Treue|pflichten (1) Treuepflicht, graniczne (4), punkt wjazdu (1) (6), program monitorowania (2), system
Pflicht zur Treue: obowiazek powierni- bergangs|stoffes (1) bergangs- monitorujacy (1)
czy (1) stoff, Stoff beim bergang: substancja berwachungs|zone (298) Zone der
Treue|zeit (2) other: okres lojalno- przejsciowa (1) berwachung: strefa nadzoru (65),
sci (2) bergangs|zeit (899) Zeit des ber- strefa nadzorowana (44), strefa dozoru
Trichinen|arten (1) Trichinenart, Art ganges: okres przejsciowy (598), przej- (9), okrag zagrozenia (2), strefa nadzo-
der Trichinen: gatunek Trichinella (1) sciowy okres (6), okres transpozycji (2), rowania (2)
Trieb|werken (4) other: silnik (3) okres tymczasowy (2), trwanie okresu Uhr|zeit (116) idiom: godzina (68),
Trink|wasser (114) Wasser zum Trin- przejsciowego (2) czas (9), termin (1)
ken: woda pitna (64), woda do spozycia Umerziehungs|manahme (1) Ma-
(9), sodka woda (2), pitna woda (1)
bermittlungs|formate (1) ber-
mittlungsformat, Format fr die bernahme zur Umerziehung: srodek
Trocken|futter (200) trockene Futter: karny (1)
mittlung: format przekazywania (1)
susz paszowy (167), pasza sucha (5), su- Umrechnungs|kurse (264) Umrech-
szona pasza (2) bernahme|menge (1) Menge der
bernahmen: ilosc przejeta (1) nungskurs, Kurs zur Umrechnung:
Trockenheits|index (2) Index fr die kurs przeliczeniowy (100)
Trockenheit: wskaznik suszy (2) bernahme|ort (2) Ort der bernah-
me: miejsce odbioru (1)
Umrechnungs|kurses (97) Umrech-
Trocken|masse (192) trockene Masse: nungskurs, Kurs zur Umrechnung:
sucha masa (77), masa sucha (9), stan bernahme|verfahren (2) Verfahren kurs przeliczeniowy (33), kurs wymiany
suchy (6), substancja sucha (3), suchy zur bernahme: przejecie (2) (2), kurs przeliczania (1)
ekstrakt (3) berprfungs|antrag (218) Antrag Umrechnungs|kurs (398) Kurs fr
Trocken|plasma (12) trockene Plas- auf berprfung: wniosek o dokona- die Umrechnung: kurs przeliczeniowy
ma: osuszone osocze (3), suszona pla- nie przegladu
(51), wniosek o przeglad (94), kurs wymiany (12), kurs przelicze-
zma (2) (26), wniosek o przeprowadzenie prze- nia (5)
Trocken|stoff (132) trockene Stoff: su- gladu
(15), wniosek o wszczecie prze- Umsatz|steuern (332) Umsatzsteuer,
cha masa (36), substancja sucha (9), gladu
(10), wniosek o przeprowadzenie Steuer auf Umsatz: podatek obro-
masa sucha (5), stan suchy (2) oceny (7), wniosek o przeprowadzenie towy (296)
TSE|-Falles (1) TSE-Fall, other: obec- postepowania przegladowego
(7), wnio-
nosc TSE (1) Umsatz|verlusten (1) Umsatzverlust,
sek o wszczecie postepowania przegla- Verlust am Umsatz: strata w obro-
TSE|-Risiko (6) other: ryzyko TSE (5), dowego (6), wniosek o rewizje (5) tach (1)
zagrozenie TSE (1) berprfungs|verfahren (113) Ver-
Turn|gerte (15) Turngert, Gert Umsetzungs|frist (102) Frist fr die
fahren zur berprfung: procedura Umsetzung: termin transpozycji (33),
zum Turnen: sprzet gimnastyczny (14), kontroli (21), procedura odwoawcza
wyposazenie sal gimnastycznych (1) okres transpozycji (11), termin wdroze-
(10), procedura przegladu (10), proces nia (4), termin wprowadzenia (3), okres
Typ|genehmigungen (105) Typge- przegladu
(5), metodyka przegladu (4),
nehmigung, Genehmigung des Typs: wprowadzania (2), termin na transpozy-
procedura inspekcji (4), procedura prze- cje (2), termin przeniesienia (2)
homologacja (53), homologacja typu gladowa
(4), postepowanie odwoawcze
(24), homologacja typw (1) Umsetzungs|kapazitt (1) Kapazitt
(3), procedura weryfikacyjna (3) fr die Umsetzung: mozliwosc realiza-
Typ|genehmigung (433) Genehmi-
gung des Typs: homologacja typu (270) berprfungs|zwecken (6) berpr- cji (1)
fungszweck, Zweck der berprfung: Umsetzungs|manahmen (175) Um-
berarbeitungs|phase (1) Phase der cel weryfikacji (2) setzungsmanahme, Manahme der
berarbeitung: faza zmian (1)
bersee|investitionen (1) berseein- Umsetzung: srodek transpozycji (59),
bergangs|direktor (1) other: dyrek- vestition, Investition in bersee: inwe- srodek wykonawczy (45), srodek trans-
tor tymczasowy (1) stycja w terytoriach zamorskich (1) ponujacy (6), dziaanie wdrozeniowe
bergangs|frist (187) Frist fr den bertragungs|beschlsse (1) ber- (2), srodek wdrazania (2)
bergang: okres przejsciowy (128), tragungsbeschluss, Beschluss zur Umsetzungs|phasen (1) Umsetzungs-
okres wycofania (3), okres transpozycji bertragung: decyzja o delegowaniu phase, Phase der Umsetzung: etap
(2), termin przejsciowy (2), przejsciowy uprawnien (1) wdrazania (1)
okres (1) Umsetzungs|probleme (12) Umset-
berwachungs|anordnung (79) An-
bergangs|manahmen (709) ber- ordnung der berwachung: nakaz nad- zungsproblem, Problem bei der Um-
gangsmanahme, Manahme zum zoru (63) setzung: problem wdrozeniowy (3),
bergang: srodek przejsciowy (510), problem zwiazany z wdrozeniem (2),
przejsciowy srodek (53), przepis przej- berwachungs|bereich (3) Bereich
der berwachung: nadzorowany teren problem z wykonaniem (1), problem
sciowy (22), przejsciowe uzgodnienie zwiazany
z wdrazaniem (1), problem
(13), srodek tymczasowy (11), rozwia- (2), teren strzezony (1)
zwiazany
z wykonywaniem prawa (1)
zanie przejsciowe (8), dziaanie przej- berwachungs|gebiete (7) berwa- Umsetzungs|programme (2) Umset-
sciowe (6), tymczasowy srodek (5) chungsgebiet, Gebiet der berwa- zungsprogramm, Programm fr die
bergangs|quoten (10) bergangs- chung: obszar kontroli (1) Umsetzung: program wdrozeniowy (1)
quote, Quote der bergnge: kwota berwachungs|manahmen (264) Umsetzungs|prozesse (4) Umset-
przejsciowa (9), przejsciowa kwota (1) berwachungsmanahme, Manah- zungsprozess, Prozess der Umsetzung:
bergangs|regelung (255) Regelung me zur berwachung: srodek nad- proces wdrazania (1)
zum bergang: przepis przejsciowy zoru (80) Umstellungs|mglichkeiten (2) Um-
(26), system przejsciowy (22), okres berwachungs|mission (44) Mission stellungsmglichkeit, Mglichkeit der
przejsciowy (20), srodek przejsciowy zur berwachung: misja obserwacyjna Umstellung: mozliwosc przestawie-
(20), ustalenie przejsciowe (18), regu- (35), misja monitorujaca
(1) nia (1)
lacja przejsciowa (14), procedura przej- berwachungs|system (92) System Umstrukturierungs|beihilfe (273)
sciowa (8), tymczasowy system (5) zur berwachung: system monitoro- Beihilfe zur Umstrukturierung: pomoc
330
Umstrukturierungs|beihilfen Unternehmens|besteuerung
na restrukturyzacje (144), pomoc re- Umwelt|bereichs (2) Umweltbereich, Umwelt|verschmutzung (328) Ver-
strukturyzacyjna (66), pomoc na rzecz Bereich der Umwelt: zakres srodowiska schmutzung der Umwelt: zanieczysz-
restrukturyzacji (13), pomoc w restruk- naturalnego (1) czenie (205), zanieczyszczenie srodowi-
turyzacji (12), pomoc do restrukturyza- Umwelt|fragen (92) Umweltfrage, ska (42)
cji (2), dotacja na rzecz restrukturyzacji Frage zur Umwelt: aspekt srodowi- Umwelt|vorschriften (76) Umwelt-
(1), srodek restrukturyzacyjny (1) skowy (8), kwestia srodowiska (6), vorschrift, other: przepis ochrony sro-
Umstrukturierungs|beihilfen (269) kwestia ochrony srodowiska (5), dzie- dowiska (6), prawodawstwo w dziedzi-
Umstrukturierungsbeihilfe, Beihil- dzina ochrony srodowiska (2), kwestia nie ochrony srodowiska (2), norma eko-
fe zur Umstrukturierung: pomoc na srodowiskowa (2), zagadnienie srodo- logiczna (1), prawo ochrony srodowi-
restrukturyzacje (94), pomoc restruktu- wiskowe (2) ska (1), prawodawstwo dotyczace sro-
ryzacyjna (38), pomoc na rzecz restruk- Umwelt|gebhren (1) Umweltgebhr, dowiska (1), prawodawstwo dotycza-
turyzacji (14), pomoc w restrukturyza- Gebhr zur Umwelt: opata ekolo- cego ochrony srodowiska naturalnego
cji (7) giczna (1) (1), przepis w dziedzinie ochrony natu-
Umstrukturierungs|manahmen Umwelt|informationen (155) Um- ralnego srodowiska (1)
(125) Umstrukturierungsmanah- weltinformation, Information ber die Umwelt|zeichen (232) other: oznako-
me, Manahme zur Umstrukturie- Umwelt: informacja o srodowisku (43), wanie ekologiczne (171), znakowanie
rung: dziaanie restrukturyzacyjne (41), informacja srodowiskowa (5) ekologiczne (12), etykieta ekologiczna
restrukturyzacja (18), srodek restruktu- Umwelt|kriterien (233) Umweltkrite- (1), etykieta srodowiskowa (1)
ryzacyjny (18), srodek restrukturyzacji rium, Kriterium der Umwelt: kryterium Umwelt|zeichens (218) Umweltzei-
(3), operacja restrukturyzacyjna (2), ekologiczne (144), ekologiczne kryte- chen, other: oznakowanie ekologiczne
srodek na restrukturyzacje (1) rium (47), kryterium srodowiskowe (3), (188), znakowanie ekologiczne (8)
srodowiskowe uwarunkowanie (1), wy- Umwelt|ziele (79) Umweltziel, Ziel fr
Umstrukturierungs|plan (362) Plan die Umwelt: cel srodowiskowy (15),
zur Umstrukturierung: plan restruktu- mg srodowiskowy (1)
Umwelt|lrm (4) Lrm in der Umwelt: cel ochrony srodowiska (13), zadanie
ryzacji (306) ochrony srodowiska (5), ochrona srodo-
Umstrukturierungs|plans (201) Um- haas w srodowisku (3), poziom haasu
w srodowisku (1) wiska (4), cel srodowiska (3), cel ekolo-
strukturierungsplan, Plan zur Um- giczny (1)
strukturierung: plan restrukturyzacji Umwelt|politik (333) Politik fr die
Umwelt: polityka ochrony srodowi-
Unfall|opfer (23) Opfer des Unfalls:
(162), plan restrukturyzacyjny (15), pro- ofiara wypadkw (7), poszkodowany
gram restrukturyzacji (3) ska (112)
(6), ofiara (4), poszkodowany w wypad-
Umstrukturierungs|prozesses (17) Umwelt|risiken (101) Umweltrisiko, kach (1)
Umstrukturierungsprozess, Prozess Risiko fr die Umwelt: ryzyko dla sro- Unfall|verletzungen (1) Unfallverlet-
der Umstrukturierung: proces restruk- dowiska (10), zagrozenie dla srodowi-
zung, Verletzung durch Unfall: uraz w
turyzacji (15), restrukturyzacja (1) ska (9), zagrozenie srodowiskowe (6),
wyniku wypadku (1)
ryzyko ekologiczne (1), ryzyko srodo- Ungleich|behandlung (79) unglei-
UMTS|-Geschfts (7) UMTS- wiskowe (1), zagrozenie dla srodowiska
Geschft, other: sektor UMTS (5) che Behandlung: nierwne traktowanie
naturalnego (1)
Umwandlungs|rechte (2) Umwand- (18), dyskryminacja (10), odmienne
Umwelt|schden (118) Umweltscha- traktowanie (9), nierwnosc (3), rz-
lungsrecht, Recht der Umwandlung: den, Schaden fr die Umwelt: szkoda
prawo do zamiany (2) nica w traktowaniu (3), nierwnosc w
wyrzadzona
srodowisku naturalnemu traktowaniu (2)
Umwandlungs|vorgnge (14) Um- (19), szkoda w srodowisku (10), szkoda
wandlungsvorgang, Vorgang der Um-
Universal|dienst (101) universale
w srodowisku naturalnym (7), szkoda Dienst: usuga powszechna (79), po-
wandlung: proces przetwarzania (2), dla srodowiska (6), zanieczyszczenie wszechna usuga (1)
dziaanie zwiazane
z przeksztacaniem srodowiska (5), szkoda wyrzadzana
sro-
(1), proces przeksztacania (1), proces
Unter|abstzen (102) Unterabsatz,
dowisku naturalnemu (4), degradacja other: akapit (78)
przetworzenia (1) srodowiska (3), szkoda dla srodowi- Unter|absatzes (276) Unterabsatz,
Umwelt|aspekte (111) Umweltaspekt, ska naturalnego (3), szkoda srodowi- other: akapit (207)
Aspekt der Umwelt: aspekt srodowiskowa (3) Unter|absatz (10117) other: akapit
skowy (25), srodowiskowy aspekt (20), Umwelt|schaden (24) Schaden der (8407), punkt (24), podpunkt (10)
aspekt ochrony srodowiska (9), wymiar Umwelt: szkoda wyrzadzona
srodowi- Unter|ausschsse (81) Unteraus-
srodowiskowy (7), kwestia ochrony sro- sku naturalnemu (13), szkoda w srodo- schuss, other: podkomitet (56), pod-
dowiska (3), aspekt ekologiczny (2), wisku naturalnym (2), zanieczyszczenie komisja (15)
kwestia srodowiskowa (2), aspekt zwia- srodowiska (1) Unter|gebieten (37) Untergebiet,
zany z ochrona srodowiska (1), srodo- Umwelt|schutzes (377) Umwelt- other: podobszar (27), podstrefa (1)
wisko naturalne (1) schutz, Schutz der Umwelt: ochrona Unter|grund (23) idiom: to (5), pod-
Umwelt|bedingungen (86) Umwelt- srodowiska (196) glebie (4), podoze (2), szelf (1)
bedingung, Bedingung der Umwelt: Umwelt|schutz (1019) Schutz der Unterhalts|beziehung (2) Beziehung
warunek srodowiskowy (26), warunek Umwelt: ochrona srodowiska (459), des Unterhalts: stosunek alimenta-
srodowiska (17), stan srodowiska (3), ochrona srodowiska naturalnego (143), cyjny (2)
srodowisko naturalne (3), naturalne sro- ochrona naturalnego srodowiska (2) Unterlassungs|klagen (26) Unterlas-
dowisko (1), sytuacja ekologiczna (1) Umwelt|steuern (8) Umweltsteuer, sungsklage, Klage auf Unterlassung:
Umwelt|bereich (145) Bereich der other: podatek ekologiczny (2), podatek nakaz zaprzestania szkodliwych praktyk
Umwelt: dziedzina ochrony srodowiska na rzecz srodowiska naturalnego (1) (16), powdztwo o zaprzestanie szko-
(16), dziedzina srodowiska (15), zakres Umwelt|trends (5) Umwelttrend, dliwych praktyk (5)
ochrony srodowiska (13), sektor srodo- Trend in der Umwelt: perspektywa Unternehmens|besteuerung (80) Be-
wiska (11), dziedzina srodowiska natu- dla srodowiska naturalnego (1), ten- steuerung von Unternehmen: opodat-
ralnego (9), zakres srodowiska (7), sro- dencja srodowiskowa (1), tendencja w kowanie przedsiebiorstw (31), opodat-
dowisko naturalne (5), sektor ochrony srodowisku (1), tendencja w srodowisku kowanie podmiotw (14), opodatkowa-
srodowiska (2) naturalnym (1) nie firm (4), opodatkowanie dziaalnosci
331
Unternehmens|fhrung Verarbeitungs|sicherheit
gospodarczej (3), opodatkowanie pod- (5), ustalenie z dochodzenia (2), wynik Ursprungs|zeugnis (251) Zeugnis
miotw gospodarczych (2), opodatko- badan (1) ber den Ursprung: swiadectwo po-
wanie spek (2), podatek dochodowy Untersuchungs|haft (92) Haft wh- chodzenia (168)
(2), podatek dochodowy od firm (2), po- rend der Untersuchung: areszt sled- Ursprungs|zeugnisse (148) Ur-
datek od osb prawnych (2), opodatko- czy (2) sprungszeugnis, Zeugnis ber den
wanie dziaalnosci (1) Untersuchungs|programms (2) Un- Ursprung: swiadectwo pochodzenia
Unternehmens|fhrung (63) Fh- tersuchungsprogramm, Programm (104), dokument pochodzenia (2)
rung von Unternehmen: ad korpora- zur Untersuchung: program kontroli Uruguay|-Runde (885) Runde aus
cyjny (10), zarzadzanie
przedsiebior- (1), program testw (1) Uruguay: runda urugwajska (843), uru-
stwem (6), prowadzenie przedsiebior- Unterzeichner|staaten (106) Unter- gwajska runda (6)
stwa (2), zarzadzanie
spkami (2), za- zeichnerstaat, Staat als Unterzeich- US|-Dollar (369) other: dolar amery-
rzadzanie
spka (2), prowadzenie dzia- ner: sygnatariusz (22), panstwo sygna- kanski (288)
alnosci (1) tariuszy (16) US|-Herstellers (3) US-Hersteller,
Unternehmens|gruppe (194) Grup- UQN|-Vorschlag (1) other: propozycja other: amerykanski producent (3)
pe von Unternehmen: grupa przedsie- EQS (1) Uterus|tumoren (2) Uterustumor, Tu-
biorstw (61), grupa spek (11), grupa Urheber|rechten (32) Urheberrecht, mor im Uterus: guz macicy (1)
kapitaowa (9), przedsiebiorstwo grupy Recht des Urhebers: prawo autorskie UV|-Strahlen (2) UV-Strahl, other:
(7), grupa firm (2) (23), prawo wasnosci (1), prawo wa- promieniowanie ultrafioletowe (1)
Unternehmens|gruppen (117) Un- snosci intelektualnej (1) UV|-Strahlung (5) other: promienio-
ternehmensgruppe, Gruppe von Un- Urheber|recht (105) Recht der Urhe- wanie ultrafioletowe (1)
ternehmen: grupa przedsiebiorstw (66), ber: prawo autorskie (75), prawo autora Validierungs|vermerke (1) Validie-
grupa spek (3), grupa kapitaowa (2), (1), prawo wasnosci intelektualnej (1) rungsvermerk, Vermerk ber die Vali-
kategoria przedsiebiorstw (1), konsor- Urheber|rechts (97) Urheberrecht, dierung: zatwierdzenie (1)
cjum (1), zesp przedsiebiorstw (1) Recht des Urhebers: prawo autorskie Verankerungs|punkt (1) Punkt der
Unternehmens|lage (1) Lage des Un- (81), prawo autora (2), prawo do wize- Verankerung: mocowanie (1)
ternehmens: stan przedsiebiorstwa (1) runku (1), prawo wasnosci intelektual- Verantwortlichkeits|prozess (1) Pro-
Unternehmens|leiter (12) Leiter des nej (1) zess der Verantwortlichkeit: proces
Unternehmen: dyrektor spek (4), kie- Ursprungs|bestimmung (11) Bestim- przypisywania odpowiedzialnosci (1)
rownictwo (3), menedzer spek (1) mung des Ursprunges: okreslenie po- Verarbeitungs|algorithmen (1) Ver-
Unternehmens|leitung (85) Leitung chodzenia (4), okreslanie pochodze- arbeitungsalgorithmus, Algorithmus
des Unternehmens: dyrektor (40), kie- nia (1) fr die Verarbeitung: algorytm prze-
rownictwo (5), zarzad (4), zarzad
przed- Ursprungs|betriebs (150) Ur- twarzania (1)
siebiorstwa (2), zarzad spki (2), nad- sprungsbetrieb, ursprngliche Be- Verarbeitungs|beihilfe (106) Beihilfe
zr korporacyjny (1) trieb: zakad pochodzenia (42), przed- zur Verarbeitung: dotacja dla przetwr-
Unternehmens|partnerschaften (6) siebiorstwo pochodzenia (35), gospo- stwa (59), pomoc do przetwrstwa (19),
Unternehmenspartnerschaft, Part- darstwo pochodzenia (2) pomoc dla przetwrstwa (7), pomoc na
nerschaft mit Unternehmen: partner- Ursprungs|bezeichnung (439) ur- przetwarzanie (2), pomoc na przetwr-
stwo przemysowe (4), wsppraca part- sprngliche Bezeichnung: nazwa po- stwo (1)
nerska przedsiebiorstw (1) chodzenia (229) Verarbeitungs|betriebe (92) Verar-
Unternehmens|zahl (2) Zahl der Un- Ursprungs|erzeugnis (113) ur- beitungsbetrieb, Betrieb zur Verar-
ternehmen: liczba przedsiebiorstw (2) sprngliche Erzeugnis: pochodze- beitung: zakad przetwrczy (50), za-
Unternehmer|kategorie (3) Katego- nie (2) kad przetwrstwa (3), jednostka prze-
rie von Unternehmern: kategoria pod- Ursprungs|erzeugnisse (510) Ur- twrcza (2), przedsiebiorstwo prze-
miotw gospodarczych (2) sprungserzeugnis, ursprngliche Er- twrcze (2), przedsiebiorstwo produk-
Unter|nummer (188) other: podpunkt zeugnis: produkt pochodzacy (177) cyjne (1), przedsiebiorstwo przetwarza-
(149), pozycja (5) Ursprungs|kumulierung (132) Ku- jace
(1), zakad przetwarzania (1)
Unter|nutzung (2) other: niedosta- mulierung des Ursprungs: kumulacja Verarbeitungs|betrieben (83) Ver-
teczna eksploatacja (1) pochodzenia (74), kulminacja pocho- arbeitungsbetrieb, Betrieb zur Ver-
Unter|positionen (312) Unterpositi- dzenia (2) arbeitung: zakad przetwrczy (46),
on, other: podpodzia (7) Ursprungs|land (461) ursprngliche przedsiebiorstwo produkcyjne (5), za-
Unter|position (389) other: pozy- Land: kraj pochodzenia (131) kad przetwrstwa (5), przedsiebiorstwo
cja (6) Ursprungs|nachweise (94) Ur- przetwrcze (2), przedsiebiorstwo prze-
Unterrichts|einheiten (2) Unter- sprungsnachweis, Nachweis ber den twarzajace
(1), urzadzenie
do przetwr-
richtseinheit, Einheit im Unterricht: Ursprung: dowd pochodzenia (81), stwa (1), zakad przemysu przetwr-
modu (1) dokument dowodowy pochodzenia (3), czego (1)
Unter|schwellen (13) Unterschwelle, dokumentacja stwierdzajaca pochodze- Verarbeitungs|betrieb (154) verar-
other: podprg (6) nie (2), swiadectwo pochodzenia (1) beitende Betrieb: zakad przetwrczy
Untersuchungs|ergebnisse (197) Un- Ursprungs|nachweis (210) Nachweis (70), przedsiebiorstwo przetwrcze (2),
tersuchungsergebnis, Ergebnis der ber den Ursprung: dowd pocho- zakad przetwrstwa (2), zakad prze-
Untersuchung: wynik dochodzenia dzenia (188), swiadectwo pochodzenia twarzajacy
(1)
(43), wynik badan (19), wynik testw (7), dowd potwierdzajacy pochodze- Verarbeitungs|industrie (131) Indu-
(7), wynik dochodzen (5), rezultat do- nie (2), dokument potwierdzajacy po- strie der Verarbeitung: przemys prze-
chodzenia (3), ustalenie z dochodzenia chodzenie (1) twrczy (80), przemys wytwrczy (4),
(3), wynik analiz (3) Ursprungs|waren (124) Ursprungs- zakad przetwrczy (3), branza prze-
Untersuchungs|ergebnissen (653) ware, ursprngliche Ware: produkt po- twrcza (2), przetwrstwo tytoniu (2)
Untersuchungsergebnis, Ergebnis der chodzacy (50), towar pochodzacy (13), Verarbeitungs|sicherheit (220) Si-
Untersuchung: postepowanie (15), wy- produkt pochodzenia (3), wyrb pocho- cherheit bei der Verarbeitung: zabez-
nik dochodzenia (6), wynik badania dzacy
(2) pieczenie przetwrcze (101)
332
Verarbeitungs|unternehmen Verhandlungs|positionen
Verarbeitungs|unternehmen (272) Verdrahtungs|kanle (3) Verdrah- Verfahrens|vorschriften (479) Ver-

Unternehmen bei der Verarbeitung: tungskanal, Kanal fr die Verdrah- fahrensvorschrift, Vorschrift des Ver-
przedsiebiorstwo przetwrcze (121), tung: szczelinowa listwa (3) fahrens: procedura (44), przepis proce-
zakad przetwrczy (34) Veredelungs|verkehr (172) Verkehr duralny (28), zasada proceduralna (18),
Verarbeitungs|vorgang (7) Vorgang zur Veredelung: procedura uszlachet- zasada postepowania (7)
der Verarbeitung: operacja przetwa- niania (4), czynne uszlachetnienie (2), Verfahrens|weisen (182) Verfahrens-
rzania (1), operacja przetworzenia (1), uszlachetnianie czynne (2) weise, Weise des Verfahrens: sposb
przetwarzanie (1), uszlachetnianie (1) Veredelungs|verkehrs (119) Verede- postepowania (6)
Verbands|klagen (149) Klagen der lungsverkehr, Verkehr zur Verede- Verfassungs|gesetz (3) Gesetz aus der
Verbnde: pozew (73) lung: procedura uszlachetniania (4), ob- Verfassung: prawo konstytucyjne (2)
Verbindungs|beamten (126) Verbin- rt uszlachetniania (1) Verfassungs|prinzipien (1) Verfas-
dungsbeamte, Beamte als Verbindung: Veredelungs|vorgnge (115) Verede- sungsprinzip, Prinzip der Verfassung:
suzba kontaktowa (1) lungsvorgang, Vorgang der Verede- konstytucyjna zasada (1)
Verbindungs|leitung (24) Leitung fr lung: proces uszlachetniania (24), pro- Verfassungs|projektes (1) Verfas-
ces uszlachetnienia (4), proces przetwa- sungsprojekt, Projekt der Verfassung:
die Verbindung: poaczenie
wzajemne
rzania (3), uszlachetnianie (3), operacja projekt konstytucji (1)
(13), gazociag (2)
uszlachetniania (2), uszlachetnienie (2) Verfassungs|vertrag (158) Vertrag
Verbraucher|geschfte (1) Verbrau- ber die Verfassung: traktat konstytu-
chergeschft, Geschft mit Verbrau- Vereinbarkeits|bewertungen (1)
Vereinbarkeitsbewertung, Bewertung cyjny (133)
chern: transakcja konsumencka (1) Verfassungs|vertrags (166) Verfas-
Verbraucher|politik (90) Politik fr der Vereinbarkeit: ocena zgodnosci (1)
Vereinbarkeits|klausel (1) Klausel sungsvertrag, Vertrag ber die Verfas-
Verbraucher: polityka konsumencka sung: traktat konstytucyjny (132)
(20), polityka ochrony konsumentw ber die Vereinbarkeit: klauzula zgod-
nosci (1) Verfgungs|beschrnkung (2) Be-
(9), ochrona konsumentw (3), polityka schrnkung der Verfgung: ogranicze-
ochrony konsumenta (1) Vereinigungs|freiheit (86) Freiheit
der Vereinigung: wolnosc zrzeszania nie rozporzadzania
(1)
Verbraucher|schutzes (117) Ver- Vergabe|verfahren (224) Verfahren
braucherschutz, Schutz der Verbrau- (27), wolnosc zwiazkowa
(21), swoboda
zrzeszania (4), wolnosc stowarzyszania zur Vergabe: procedura przetargowa
cher: ochrona konsumentw (72), (67), procedura udzielania (3)
ochrona konsumenta (28), ochrona (3), prawo zrzeszania (2), prawo do
zrzeszania (1) Vergrungs|rckstnde (2) Verg-
klienta (2), bezpieczenstwo konsumenta rungsrckstand, Rckstand der Ver-
(1), bezpieczenstwo konsumentw (1) Verfahrens|beteiligte (208) Beteilig-
grung: pozostaosc fermentacyjna (2)
te des Verfahrens: strona postepowa-
Verbrauch|steuern (255) Verbrauch- Vergleichs|bericht (1) other: sprawoz-
nia (79), uczestnik postepowania (15),
steuer, Steuer auf den Verbrauch: podanie porwnawcze (1)
strona w postepowaniu (2)
datek akcyzowy (178) Vergleichs|land (871) Land im Ver-
Verfahrens|beteiligten (117) Verfah- gleich: panstwo analogiczne (70), ana-
Verbreitungs|zwecken (1) Verbrei- rensbeteiligte, Beteiligte des Verfah-
tungszweck, Zweck der Verbreitung: logiczny kraj (20), analogiczne panstwo
rens: strona postepowania (67), strona
cel rozpowszechniania (1) (4), kraj podobny (3), panstwo w podob-
w postepowaniu (4), zainteresowana
Verbrennungs|anlagen (89) Verbren- nej sytuacji (2)
strona (4)
nungsanlage, Anlage zur Verbren- Verhaltens|kodexes (82) Verhaltens-
Verfahrens|einleitung (244) Einlei- kodex, Kodex des Verhaltens: kodeks
nung: spalarnia (59), spalarnia odpa- tung des Verfahrens: wszczecie poste-
dw (3), instalacja spalania (2), urza- postepowania (56)
powania (148) Verhaltens|kodex (544) Kodex des
dzenie do spalania (2), zakad spalania
Verfahrens|erffnung (98) Erff- Verhaltens: kodeks postepowania (430)
(2), zakad spalajacy
(1)
nung des Verfahrens: wszczecie po- Verhaltens|kodizes (155) Verhaltens-
Verbund|mglichkeiten (3) Verbund- stepowania (52), wszczecie procedury
mglichkeit, Mglichkeit zum Ver- kodex, Kodex des Verhaltens: kodeks
(16), otworzenie postepowania (6), postepowania (108), kodeks praktyk (5),
bund: zdolnosc przesyowa poaczen
otworzenie procedury (2), wszczeta
wzajemnych (2), przepustowosc poa- kodeks praktyki (4), kodeks zachowan
procedura (2), otwieranie procedury (1) (2), zasada postepowania (2)
czen (1) Verfahrens|ordnung (152) Ordnung
Verbund|netz (15) other: siec po- Verhaltens|weise (78) Weise des Ver-
des Verfahrens: regulamin procedu- haltens: praktyka (35), zachowanie (7),
aczona
(4), system poaczony
(2), ralny (10), rozporzadzenie
o postepowa-
wsplna siec (2), poaczona
siec (1), sposb postepowania (2), typ zachowa-
niu (7), regulamin postepowania (2) nia (1)
system poaczen
wzajemnych (1), zinte- Verfahrens|rechte (113) Verfahrens-
growany system (1) Verhaltens|weisen (750) Verhaltens-
recht, Recht beim Verfahren: prawo weise, Weise des Verhaltens: praktyka
Verbund|sorte (5) Sorte im Verbund: (58), prawo proceduralne (24), proce- (134), zachowanie (91), rodzaj zacho-
mieszaniec (3) duralne prawo (20), postepowanie karne wan (16)
Verdachts|momente (11) Verdachts- (1), prawo obrony (1), prawo procesowe Verhandlungs|direktiven (106) Ver-
moment, Moment des Verdachts: po- (1), uprawnienie proceduralne (1) handlungsdirektive, Direktive fr die
dejrzenie (4) Verfahrens|regeln (131) Verfahrens- Verhandlung: dyrektywa negocjacyjna
Verdienst|ausfall (4) Ausfall des Ver- regel, Regel des Verfahrens: zasada (32), wytyczna negocjacyjna (17), in-
dienstes: utracony zarobek (1), utrata proceduralna (31), przepis proceduralny strukcja negocjacyjna (1)
dochodw (1), utrata zarobkw (1) (6), regua proceduralna (4), przepis Verhandlungs|hilfe (2) Hilfe bei
Verdienst|ausfalls (1) Verdienstaus- procedury (3), zasada postepowania (3) der Verhandlung: pomoc w negocja-
fall, Ausfall des Verdienstes: utracone Verfahrens|sprache (260) Sprache cjach (2)
wynagrodzenie (1) des Verfahrens: jezyk postepowa- Verhandlungs|kapitel (4) Kapitel der
Verdingungs|unterlagen (138) Ver- nia (238) Verhandlung: rozdzia negocjacji (2),
dingungsunterlage, Unterlagen ber Verfahrens|technologie (1) Technolo- rozdzia negocjacyjny (2)
die Verdingung: dokument zamwienia gie des Verfahrens: proces technolo- Verhandlungs|positionen (2) Ver-
(21), dokumentacja zamwienia (13) giczny (1) handlungsposition, Position in der
333
Verhandlungs|verfahren Vermehrungs|gut
Verhandlung: pozycja przetargowa (1), Verkehrs|dichte (11) Dichte des Ver- cji (2), sposb transportu (2), srodek ko-
pozycja w negocjacjach (1) kehrs: natezenie ruchu (3), natezenie ru- munikacji (2), dziedzina transportu (1)
Verhandlungs|verfahren (270) Ver- chu drogowego (1), wielkosc ruchu (1) Verkehrs|transporte (2) Verkehrs-
fahren der Verhandlung: procedura ne- Verkehrs|dienste (199) Verkehrs- transport, Transport im Verkehr:
gocjacyjna (173), procedura negocjacji dienst, other: usuga transportu (28), transport (1)
(5), mechanizm negocjacji (1), proces usuga transportowa (21), usuga prze- Verkehrs|unternehmen (178) Unter-
negocjacyjny (1) wozowa (6), kolejowa usuga (2) nehmen fr Verkehr: przedsiebior-
Verhandlungs|weg (4) Weg der Ver- Verkehrs|flusses (5) Verkehrsfluss, stwo transportowe (71), przedsiebior-
handlungen: droga negocjacji (1) Fluss des Verkehres: przepyw ruchu stwo przewozowe (9), organizator trans-
Verjhrungs|frist (84) Frist fr die (2), natezenie ruchu (1) portu (4), operator transportu (3)
Verjhrung: okres przedawnienia (30), Verkehrs|frequenzen (5) Verkehrs- Verkehrs|unternehmer (122) other:
termin przedawnienia (14) frequenz, Frequenz im Verkehr: cze- przewoznik (97), dziaalnosc transpor-
Verkaufs|belege (5) Verkaufsbeleg, stotliwosc poaczen
(2) towa (1), przedsiebiorstwo przewozowe
Beleg ber den Verkauf: karta sprze- Verkehrs|infrastruktur (99) Infra- (1), przedsiebiorstwo transportowe (1),
dazy (2) struktur des Verkehrs: infrastruktura przewoznik drogowy (1)
Verkaufs|katalog (2) Katalog fr den transportowa (62), infrastruktura trans- Verkehrs|verbindung (11) Verbin-
Verkauf: sprzedaz w katalogach (1) portu (9), infrastruktura komunika- dung im Verkehr: linia komunikacyjna
Verkaufs|leiter (2) Leiter fr den Ver- cyjna (2) (1), poaczenie
transportowe (1), usuga
kauf: kierownik ds. sprzedazy (1), kie- Verkehrs|marktes (25) Verkehrs- transportowa (1), usuga transportu (1)
rownik sprzedazy (1) markt, Markt des Verkehrs: rynek Verkehrs|wege (106) Verkehrsweg,
Verkaufs|menge (346) Menge der Ver- transportowy (13), rynek transportu Weg fr den Verkehr: infrastruktura
kufe: wielkosc sprzedazy (247) (5), rynek przewozw (2), sektor trans- (44), droga (10), infrastruktura w trans-
Verkaufs|mengen (410) Verkaufs- portu (1) porcie (7), infrastruktura transportowa
menge, Menge der Verkufe: wielkosc Verkehrs|mittel (147) Mittel fr Ver- (3), droga transportowa (2)
sprzedazy (256) kehr: srodek transportu (65) Verlade|rampe (5) Rampe zum Verla-
Verkaufs|preise (758) Verkaufspreis, Verkehrs|netzes (90) Verkehrsnetz, den: rampa zaadunkowa (1)
Preis fr den Verkauf: cena sprze- Netz fr Verkehr: siec transportowa Verlngerungs|antrge (7) Verln-
dazy (657) (62), siec drogowa (2), siec transportu gerungsantrag, Antrag auf Verlnge-
Verkaufs|preisen (124) Verkaufs- (2), system transportowy (2) rung: wniosek o odnowienie (2), wnio-
preis, Preis fr Verkauf: cena sprze- sek o przeduzenie (2), wniosek o wzno-
Verkehrs|politik (323) Politik fr Ver-
dazy (105) wienie (2)
kehr: polityka transportowa (252), poli-
Verkaufs|preises (100) Verkaufs- tyka transportu (24) Verlaufs|kontrolle (3) Kontrolle ber
preis, Preis fr Verkauf: cena sprze- den Verlauf: mechanizm kontroli (1)
dazy (93), cena zbytu (1)
Verkehrs|probleme (2) Verkehrspro-
blem, Problem im Verkehr: problem Verleih|firmen (1) Verleihfirma, ver-
Verkaufs|preis (337) Preis fr den leihende Firma: dystrybutor (1)
zwiazany
z transportem (2)
Verkauf: cena sprzedazy (291)
Verkehrs|projekte (4) Verkehrspro- Verleih|recht (28) Recht zum Verlei-
Verkaufs|steuer (149) Steuer auf den
jekt, Projekt fr den Verkehr: projekt hen: prawo uzyczania (4), prawo wypo-
Verkauf: podatek od sprzedazy (81),
transportowy (2), projekt w dziedzinie zyczania (1)
podatek obrotowy (17), opodatkowanie
dla sprzedazy (2), opodatkowanie od transportu (1), przedsiewziecie trans- Verletzungs|risiko (6) Risiko der Ver-
sprzedazy (2), podatek dochodowy (2) portowe (1) letzung: ryzyko obrazen (1), ryzyko zra-
Verkehrs|rechte (96) Verkehrsrecht, nienia (1), zagrozenie zwiazane
z ura-
Verkaufs|verbotes (2) Verkaufsver-
bot, Verbot des Verkaufes: zakaz sprze- Recht im Verkehr: prawo przewozowe zami (1)
dazy (1), zakaz zbytu (1) (64), lotnicze prawo (1), prawo ruchu Verlust|abdeckung (3) Abdeckung der
Verkaufs|volumen (105) Volumen der lotniczego (1) Verluste: pokrycie strat (3)
Verkufe: wielkosc sprzedazy (95), po- Verkehrs|sektor (159) Sektor des Ver- Verlust|rechnung (194) Rechnung
ziom sprzedazy (1), wolumen sprze- kehrs: sektor transportu (68), sektor der Verluste: strata (24), rachunek
dazy (1) transportowy (26), branza transportowa strat (2)
Verkaufs|werte (2) Verkaufswert, (2), przemys transportowy (2) Verlust|teilnahme (1) Teilnahme am
Wert des Verkaufes: kwota sprzedazy Verkehrs|sicherheit (88) Sicherheit Verlust: udzia w stratach (1)
(1), wartosc sprzedazy (1) im Verkehr: bezpieczenstwo drogowe Vermarktungs|bestimmungen (1)
Verkehrs|art (17) Art des Verkehrs: ro- (31), bezpieczenstwo transportu (22), Vermarktungsbestimmung, Bestim-
dzaj transportu (3), forma transportu (2), bezpieczenstwo ruchu (9), bezpieczen- mung ber die Vermarktung: przepis
rodzaj usug (2), rodzaj usugi (2), ro- stwo ruchu drogowego (3), bezpieczen- handlowy (1)
dzaj ruchu (1), sposb transportu (1) stwo w transporcie (2), bezpieczen- Vermarktungs|normen (410) Ver-
Verkehrs|bedarfs (4) Verkehrsbe- stwo na drogach (1), bezpieczenstwo ze- marktungsnorm, Norm fr die Ver-
darf, Bedarf des Verkehres: potrzeba glugi (1) marktung: norma handlowa (330)
na usugi transportowe (1) Verkehrs|statistik (3) Statistik ber Vermarktungs|norm (97) Norm fr
Verkehrs|bereich (81) Bereich des den Verkehr: statystyka transportu (2), die Vermarktung: norma handlowa
Verkehres: sektor transportu (17), dzie- statystyka przewozowa (1) (82), norma rynkowa (1)
dzina transportu (15), zakres transportu Verkehrs|steigerung (2) Steigerung Vermarktungs|stufen (157) Ver-
(7), sektor transportowy (6), usuga des Verkehrs: duzy ruch lotniczy (1) marktungsstufe, Stufe der Vermark-
transportowa (4), obszar transportu (2) Verkehrs|trger (270) Trger des Ver- tung: etap obrotu (91), faza obrotu (4),
Verkehrs|bezeichnung (138) Be- kehrs: srodek transportu (73) etap handlu (3), poziom obrotu (2)
zeichnung im Verkehr: nazwa han- Verkehrs|trgern (128) Verkehrstr- Vermarktungs|-Zulassung (1) Zulas-
dlowa (22), opis handlowy (17), ozna- ger, Trger des Verkehr: srodek trans- sung zur Vermarktung: zezwolenie na
czenie sprzedazy (9), specyfikacja han- portu (31), forma transportu (20), rodzaj handel (1)
dlowa (6), opis sprzedazy (4), charakte- transportu (19), gaaz transportu (15), Vermehrungs|gut (442) other: mate-
rystyka sprzedazy (2) sposb przewozu (4), nosnik komunika- ria reprodukcyjny (5)
334
Vermgens|werte Verteiler|infrastruktur
Vermgens|werte (713) Vermgens- Verpflichtungs|zusagen (151) Ver- Versicherungs|unternehmen (885)

wert, Wert des Vermgens: aktyw pflichtungszusage, Zusage zur Ver- Unternehmen der Versicherung: za-
(322), aktywa (216), majatek (28), war- pflichtung: zobowiazanie
(82), propo- kad ubezpieczen (568)
tosc aktyww (7), mienie (6), srodek zycja zobowiazan
(4), zobowiazanie
za- Versicherungs|unternehmens (219)
(6), posiadana aktywa (4), wartosc ma- proponowane (3), podjete zobowiazanie
Versicherungsunternehmen, Unter-
jatkowa
(3) (2), zaproponowane zobowiazanie
(2) nehmen der Versicherung: zakad
Vermgens|werten (302) Vermgens- Verrechnungs|konten (3) Verrech- ubezpieczen (171), zakad ubezpiecze-
wert, Wert des Vermgens: aktyw (173) nungskonto, Konto zur Verrechnung: niowy (4)
Verffentlichungs|wege (1) Verf- rachunek (3) Versicherungs|vermittlern (14) Ver-
fentlichungsweg, Weg zur Verffentli- Verrechnungs|stelle (10) Stelle zur sicherungsvermittler, Vermittler der
chung: publikowanie (1) Verrechnung: agent rozrachunkowy (4) Versicherung: posrednik ubezpiecze-
Verordnungs|druck (1) Druck der Versand|anmeldung (136) Anmel- niowy (8)
Verordnung: presja przepisw (1) dung zum Versand: zgoszenie tranzy- Versicherungs|vertrge (79) Versi-
Verordnungs|entwurf (103) Entwurf towe (103), deklaracja tranzytowa (7), cherungsvertrag, Vertrag ber die Ver-
der Verordnung: projekt rozporzadze- zgoszenie do tranzytu (3) sicherung: umowa ubezpieczeniowa
nia (65), proponowane rozporzadzenie Versand|geschfte (2) Versandge- (19), umowa ubezpieczenia (5), kon-
(2), propozycja rozporzadzenia
(1) schft, Geschft mit dem Versand: trakt ubezpieczeniowy (1)
Verordnungs|vorschlags (188) Ver- sprzedaz wysykowa (1) Versicherungs|vertrgen (30) Versi-
ordnungsvorschlag, Vorschlag der Versand|hafen (6) Hafen zum Ver- cherungsvertrag, Vertrag ber die Ver-
Verordnung: projektowane rozporza- sand: port wysykowy (2), port zaa- sicherung: umowa ubezpieczeniowa
dzenie (43), projekt rozporzadzenia dunku (2), port wysyki (1) (11), umowa ubezpieczenia (3), polisa
(35), proponowane rozporzadzenie (12), Versand|ort (265) Ort des Versandes: ubezpieczeniowa (1), umowa ubezpie-
propozycja rozporzadzenia
(7) miejsce wysyki (11) czen (1)
Verpackungs|abflle (111) Ver- Versand|papiere (28) Versandpapier,
Papier ber den Versand: dokument
Versicherungs|zeiten (149) Versiche-
packungsabfall, Verpackung als Ab- rungszeit, Zeit der Versicherung: okres
fall: odpad (4), zuzyte opakowanie (1) tranzytowy (11), dokument tranzytu (2)
ubezpieczenia (72)
Versand|staats (20) Versandstaat,
Verpackungs|einheiten (6) Ver- Versicherungs|zertifikats (1) Ver-
Staat des Versandes: panstwo wysyki
packungseinheit, Einheit der Ver- sicherungszertifikat, Zertifikat der
(18), kraj wysyki (1)
packung: jednostka opakowan (3), jed- Versicherung: certyfikat ubezpiecze-
Versand|verfahren (673) Verfahren
nostkowe opakowanie (1), opakowanie niowy (1)
des Versands: procedura tranzytu (260),
jednostkowe (1) Vershnungs|prozess (4) Prozess der
procedura tranzytowa (157), czynnosc
Verpackungs|kosten (89) Kosten fr tranzytu (13), operacja tranzytowa (7), Vershnung: proces pojednania (2)
die Verpackung: koszt pakowania (11), system tranzytowy (6), operacja tran- Versorgungs|bezge (191) Versor-
koszt opakowania (7) zytu (2) gungsbezug, Bezug zur Versorgung:
Verpackungs|stationen (1) Ver- Versand|verfahrens (130) Versand- emerytura (138)
packungsstation, Station fr die Ver- verfahren, Verfahren fr den Ver- Versorgungs|gter (4) Versorgungs-
packung: punkt pakowania (1) sand: procedura tranzytu (44), proce- gut, Gut der Versorgung: zaopatrze-
Verpflichtungs|angebote (160) Ver- dura tranzytowa (21), system tranzy- nie (1)
pflichtungsangebot, Angebot der Ver- towy (8), czynnosc tranzytu (3), system Versorgungs|regelung (207) Rege-
pflichtung: oferta zobowiazania (6), zo- tranzytu (2) lung der Versorgung: uzgodnienie do-
bowiazanie
zaproponowane (5), oferta Verschluss|sachen (339) Ver- staw (34), system dostaw (5)
zobowiazan
(4), zozone zobowiazanie schlusssache, verschlossene Sache: Versorgungs|sicherheit (219) Sicher-
(4), zobowiazanie
cenowe (4), zapropo- informacja niejawna (154) heit in der Versorgung: bezpieczenstwo
nowane zobowiazanie (2), zobowiaza- Verschuldens|basis (1) Basis des Ver- dostaw (18), bezpieczenstwo zaopatrze-
nie oferowane (2) schuldens: zasada winy (1) nia (18)
Verpflichtungs|angeboten (33) Ver- Verschuldens|haftung (3) Haftung Versorgungs|spannung (1) Span-
pflichtungsangebot, Angebot als Ver- aus Verschulden: odpowiedzialnosc (1) nung bei der Versorgung: napiecie
pflichtung: zobowiazanie oferowane Versetzungs|beihilfen (83) Verset- zasilania (1)
(9), zobowiazanie
zozone (7), zozenie zungsbeihilfe, Beihilfe wegen der Ver-
zobowiazania
(2), zobowiazanie
zapro- Verstrkungs|teile (1) Verstrkungs-
setzung: dodatek za przeniesienie pra- teil, Teil zur Verstrkung: element
ponowane (2), oferta zobowiazan (1), cownika (3)
propozycja zobowiazan (1), zobowiaza- wzmacniajacy (1)
Versicherungs|kosten (239) Kosten Versuchs|feld (1) Feld fr den Ver-
nie proponowane (1) der Versicherung: koszt ubezpieczenia
Verpflichtungs|angebot (179) Ange- such: eksperymentalna szklarnia (1)
(2), opata ubezpieczeniowa (1), wyda-
bot zur Verpflichtung: propozycja zo- tek zwiazany
z ubezpieczeniem (1) Versuchs|stamm (2) Stamm fr den
bowiazania
(10), oferta zobowiazania Versicherungs|maklern (5) Versiche- Versuch: uprawa doswiadczalna (1)
(8), zaproponowane zobowiazanie (4), rungsmakler, Makler fr die Versiche- Versuchs|vorschlge (5) Versuchs-
zozenie zobowiazania
(4), zozone zo- rung: broker ubezpieczeniowy (2) vorschlag, Vorschlag als Versuch: pro-
bowiazanie
(3) Versicherungs|prmien (92) Versi- pozycja przeprowadzenia badan (3)
Verpflichtungs|erklrung (92) Er- cherungsprmie, Prmie fr die Ver- Verteidigungs|rechte (98) Verteidi-
klrung ber die Verpflichtung: zobo- sicherung: skadka ubezpieczeniowa gungsrecht, Recht auf Verteidigung:
wiazanie
(36), deklaracja zobowiazan (67), premia ubezpieczeniowa (5), prawo do obrony (87), prawo obrony (2)
(4), deklaracja pokrycia (2), deklaracja skadka na ubezpieczenie (5), skadka Verteidigungs|rechten (4) Verteidi-
zaangazowania (2) na ubezpieczenia (2), opata ubezpie- gungsrecht, Recht auf Verteidigung:
Verpflichtungs|ermchtigungen czeniowa (1), skadka ubezpieczenia (1) prawo do obrony (4)
(319) Verpflichtungsermchtigung, Versicherungs|produkt (6) Produkt Verteiler|infrastruktur (2) Infra-
Ermchtigung zur Verpflichtung: sro- der Versicherung: produkt ubezpiecze- struktur der Verteiler: infrastruktura
dek na zobowiazania
(124) niowy (6) dystrybucyjna (2)
335
Verteilungs|ebene Verwaltungs|strukturen
Verteilungs|ebene (2) Ebene der Ver- Vertriebs|kanal (10) Kanal fr den (42), zdolnosc zarzadzania
(12), poten-
teilung: poziom dystrybucji (1), szcze- Vertrieb: kana dystrybucji (1), kana cja administracyjny (10), mozliwosc
bel dystrybucji (1) sprzedazy (1), kana zbytu (1), metoda administracji (2), mozliwosc zarzadza-

Verteilungs|gerechtigkeit (1) Gerech- dystrybucji (1) nia (1), potencja samorzadw
(1)
tigkeit der Verteilung: sprawiedliwosc Vertriebs|unternehmers (1) Ver- Verwaltungs|kapazitt (110) Kapazi-
dystrybucji (1) triebsunternehmer, Unternehmer fr tt zur Verwaltung: zdolnosc admini-
Vertrags|abwicklung (9) Abwicklung Vertrieb: dystrybutor (1) stracyjna (67), mozliwosc administra-
des Vertrages: wykonanie umowy (5) Vertriebs|wegs (2) Vertriebsweg, Weg cyjna (11), potencja administracyjny
Vertrags|arten (13) Vertragsart, Art im Vertrieb: dystrybucja (2) (4), administracyjna zdolnosc (2), zdol-
des Vertrages: rodzaj umowy (5), rodzaj Verursacher|prinzip (93) Prinzip des nosc administracji (2), umiejetnosc za-
umw (4), kategoria umw (1) Verursachers: zasada odpowiedzialno- rzadzania
(1), wydajnosc administra-
Vertrags|bedienstete (83) Bedienste- sci sprawcy (1) cji (1)
te mit Vertrag: pracownik kontraktowy Vervielfltigungs|mittel (2) Mittel Verwaltungs|kommission (250)
(46), agent kontraktowy (13), personel der Vervielfltigung: srodek reproduk- Kommission der Verwaltung: komisja
kontraktowy (9) cji (2) administracyjna (226)
Vertrags|bestimmungen (134) Ver- Verwahr|stelle (81) verwahrende Stel- Verwaltungs|kontrolle (53) Kontrol-
tragsbestimmung, Bestimmung des le: instytucja depozytowa (1), punkt dele der Verwaltung: kontrola administra-
Vertrages: postanowienie traktatu (54), pozytowy (1), system depozytowy (1) cyjna (31), procedura administracyjna
przepis traktatu (25), zasada traktatu Verwaltungs|angelegenheiten (26) (4), nadzr administracyjny (2), prze-
(6), postanowienie umowne (3), waru- Verwaltungsangelegenheit, Angele- glad
administracyjny (2), administra-
nek umowny (3), postanowienie umowy genheit der Verwaltung: sprawa admi- cyjna kontrola (1), inspekcja admini-
(2), warunek umowy (2), zapis trak- nistracyjna (7), zagadnienie administra- stracyjna (1)
tatu (2) cyjne (1) Verwaltungs|kontrollen (89) Verwal-
Vertrag|schlusses (1) Vertragschluss, Verwaltungs|anweisungen (4) Ver- tungskontrolle, Kontrolle der Verwal-
other: zawrzenie porozumienia (1) waltungsanweisung, Anweisung fr tung: kontrola administracyjna (76), ad-
Vertrags|durchsetzung (2) Durchset- die Verwaltung: instrukcja administra- ministracyjna kontrola (3), kontrola za-
zung des Vertrages: egzekucja umw cyjna (4) rzadzania
(2)
(1), egzekwowanie umw (1) Verwaltungs|aufwand (345) Auf- Verwaltungs|kosten (451) Kosten
Vertrags|formen (4) Vertragsform, wand der Verwaltung: obciazenie ad- der Verwaltung: koszt administra-
Form des Vertrages: forma umw (2), ministracyjne (125) cyjny (160)
forma kontraktw (1), rodzaj umw (1) Verwaltungs|ausschsse (152) Ver- Verwaltungs|manahmen (118) Ver-
waltungsausschuss, Ausschuss der waltungsmanahme, Manahme der
Vertrags|parteien (6398) Vertrags-
Verwaltung: komitet zarzadzaj acy
Verwaltung: srodek administracyjny
partei, Partei des Vertrages: strona
(132), komitet administracyjny (1) (38), srodek zarzadzania
(17), krok ad-
(711), strona umowy (40), strona poro-
zumienia (12), strona traktatu (7), strona
Verwaltungs|ausschusses (3278) ministracyjny (12), przepis administra-
Verwaltungsausschuss, Ausschuss cyjny (5), procedura administracyjna
kontraktu (4)
der Verwaltung: komitet zarzadzaj acy
(3), srodkami zarzadzanie
(3), instru-
Vertrags|partei (3428) Partei des Ver- (2919), komitet administracyjny (8), ment zarzadzania
(2), administracyjne
trages: strona (387), strona umowy (15)
komitet wdrazajacy
(6), komisja zarza- dziaanie (1), dziaanie administracyjne
Vertrags|partner (225) vertragliche dzajaca
(3) (1), srodek zarzadzaj
acy
(1)
Partner: strona (45), kontrahent (23) Verwaltungs|ausschuss (579) Aus- Verwaltungs|praktika (5) Verwal-
Vertrags|pflichten (27) Vertrags- schuss der Verwaltung: komitet zarza- tungspraktikum, Praktikum in der
pflicht, Pflicht der Vertrge: zobo- dzajacy
(481), komitet administracyjny Verwaltung: praktyczne szkolenie ad-
wiazanie
umowne (11) (4), komitet zarzadzania
(1) ministracyjne (3)
Vertrags|staaten (243) Vertragsstaat, Verwaltungs|behrde (475) Behrde Verwaltungs|praxis (148) Praxis
Staat mit dem Vertrag: strona (12) zur Verwaltung: instytucja zarzadza- der Verwaltung: praktyka administra-
Vertrags|text (4) Text des Vertrages: jaca
(122) cyjna (62), postepowanie administra-
tekst umowy (1), tresc traktatu (1) Verwaltungs|behrden (354) Ver- cyjne (21)
Vertrags|verhltnissen (3) Vertrags- waltungsbehrde, verwaltende Behr- Verwaltungs|rates (412) Verwal-
verhltnis, Verhltnis des Vertrages: de: organ administracyjny (95) tungsrat, Rat der Verwaltung: zarzad
stosunek umowny (1) Verwaltungs|bereichen (2) Verwal- (282), rada administracyjna (41), rada
Vertrauens|schutzes (112) Vertrau- tungsbereich, Bereich der Verwaltung: zarzadzaj
aca
(38)
ensschutz, Schutz des Vertrauens: obszar zarzadzania
(2) Verwaltungs|rat (2078) Rat der Ver-
ochrona zaufania (7), zachowanie zaufa- Verwaltungs|bro (1) Bro der Ver- waltung: zarzad (1360), rada admi-
nia (1), zapewnienie zaufania (1) waltung: biuro administracyjne (1) nistracyjna (258), rada zarzadzaj aca

Vertraulichkeits|anforderungen (5) Verwaltungs|gerichten (2) Verwal- (226), rada wykonawcza (6), rada nad-
Vertraulichkeitsanforderung, Anfor- tungsgericht, Gericht fr die Verwal- zorcza (2)
derung der Vertraulichkeit: zasada po- tung: sad
administracyjny (2) Verwaltungs|rats (563) Verwaltungs-
ufnosci (2) Verwaltungs|gesellschaft (197) Ge- rat, Rat der Verwaltung: zarzad (303),
Vertreter|verbnde (2) Vertreterver- sellschaft fr die Verwaltung: spka rada zarzadzaj
aca
(101), rada admini-
band, Verband der Vertreter: organi- zarzadzaj
aca
(160), przedsiebiorstwo stracyjna (79), rada gubernatorw (7),
zacja reprezentujaca
(1), stowarzyszenie zarzadzaj
ace
(3), firma zarzadzaj
aca
(2) rada dyrektorw (3), rada wykonaw-
przedstawicieli (1) Verwaltungs|gremiums (2) Verwal- cza (2)
Vertriebs|gesellschaften (138) Ver- tungsgremium, Gremium der Verwal- Verwaltungs|strukturen (107) Ver-
triebsgesellschaft, Gesellschaft fr tung: kierownictwo (1), organ zarzadza-
waltungsstruktur, Struktur der Ver-
den Vertrieb: dystrybutor (79), przed- jacy
(1) waltung: struktura administracyjna
siebiorstwo handlowe (11), dystrybutor Verwaltungs|kapazitten (88) Ver- (61), struktura zarzadzania
(5), struk-
detaliczny (4), dystrybucja przedsie- waltungskapazitt, Kapazitt zur Ver- tura administracji (3), struktura zarza-
biorstw (2) waltung: zdolnosc administracyjna dzajaca
(3), organ zarzadzaj acy
(1),
336
Verwaltungs|bung Vorschalt|anlagen
struktura wadzy (1), zdolnosc admini- Veterinr|bedingungen (265) Veteri- Vogel|populationen (2) Vogelpopula-
stracyjna (1) nrbedingung, other: warunek zdro- tion, Population der Vgel: populacja
Verwaltungs|bung (1) bung der wotny (50) ptakw (2)
Verwaltung: cwiczenie dla administra- Veterinr|behrden (171) Veterinr- Vlker|mord (31) Mord am Volk: lu-
cji (1) behrde, veterinre Behrde: wadza dobjstwo (31)
Verwaltungs|verfahren (574) Verfah- weterynaryjna (85), suzba weteryna- Volks|gesundheit (147) Gesundheit
ren der Verwaltung: procedura admi- ryjna (43), organ weterynaryjny (20) des Volkes: zdrowie publiczne (111),
nistracyjna (257), procedura zarzadza-
Veterinr|bereich (257) veterinre zdrowie ludzkie (2), zdrowie ludno-
nia (52), postepowanie administracyjne Bereich: dziedzina weterynarii (197) sci (1)
(24), metoda zarzadzania
(23), metoda Veterinr|bescheinigungen (255) Volks|kongresses (7) Volkskongress,
administrowania (4), procedura zarza- Veterinrbescheinigung, veterinre Kongress der Vlker: zgromadzenie
dzajaca
(4) Bescheinigung: swiadectwo weteryna- przedstawicieli ludowych (1)
Verwaltungs|vorschriften (3654) ryjne (155) Volks|organisationen (1) Volksorga-
Verwaltungsvorschrift, Vorschrift Veterinr|bescheinigung (168) vete- nisation, Organisation der Vlker: or-
der Verwaltung: przepis (105), prze- rinre Bescheinigung: swiadectwo we- ganizacja ludowa (1)
pis administracyjny (89), regulacja (21), terynaryjne (69), certyfikat weteryna- Volks|republik (1997) Republik des
ustawodawstwo (12), rozporzadzenie ryjny (2) Volkes: republika ludowa (1140), lu-
(9), instrukcja administracyjna (7), za- Veterinr|bestimmungen (12) Vete- dowa republika (35), rzeczpospolita lu-
sada zarzadzania
(7), srodek admini- rinrbestimmung, other: przepis we- dowa (7)
stracyjny (6) terynaryjny (6), wymg weterynaryjny Volks|wirtschaften (198) Volkswirt-
Verwechslungs|gefahr (84) Gefahr (2), prawodawstwo w dziedzinie wete- schaft, Wirtschaft des Volkes: gospo-
der Verwechslung: ryzyko bednego rynarii (1), ustawodawstwo weteryna- darka narodowa (4)
zrozumienia (4), ryzyko pomylenia ryjne (1) Volks|wirtschaft (94) idiom: gospo-
(4), prawdopodobienstwo pomyki (2), Veterinr|kontrollen (474) Veteri- darka narodowa (5), makroekono-
prawdopodobienstwo pomylenia (1) nrkontrolle, veterinre Kontrolle: mia (1)
Verweisungs|antrags (10) Verwei- kontrola weterynaryjna (421) Volks|zhlung (3) Zhlung des Volkes:
sungsantrag, Antrag auf Verweisung: Veterinr|personal (3) other: personel spis ludnosci (2)
wniosek o odesanie sprawy (2) weterynaryjny (3) Voll|beschftigung (86) volle Be-
Verwendungs|gebieten (1) Verwen- Veterinr|wesen (91) other: zagadnie- schftigung: pene zatrudnienie (79)
dungsgebiet, Gebiet der Verwendung: nie weterynaryjne (7), weterynaria (3), Voll|blcke (4) Vollblock, volle Block:
obszar uzytkowania (1) kwestia weterynaryjna (1), suzba wete- kompletny blok (2)
Verwendungs|gewohnheiten (1) Ver- rynaryjna (1), sprawa weterynaryjna (1) Vollstreckungs|hindernisse (1) Voll-
wendungsgewohnheit, Gewohnheit Veterinr|wesens (33) Veterinr- streckungshindernis, Hindernis bei
bei der Verwendung: tradycyjna prak- wesen, other: weterynaria (3), dzie- der Vollstreckung: przeszkoda wykona-
tyka (1) dzina weterynarii (1), sektor weteryna- nia orzeczenia (1)
ryjny (1) Vollstreckungs|titel (101) other: ty-
Verwendungs|grad (1) Grad der Ver-
Veto|rechten (1) Vetorecht, Recht des tu egzekucyjny (56), tytu wykonawczy
wendung: stopien wykorzystania (1)
Vetos: prawo weta (1) (8), instrument umozliwiajacy wykona-
Verwendungs|hinweise (2) Verwen- nie odzyskania wierzytelnosci (2), na-
dungshinweis, Hinweis zur Verwen- Video|technik (2) other: sprzet wi-
kaz egzekucyjny (2), instrument umoz-
dung: instrukcja (2) deo (2)
liwiajacy
egzekucje (1), instrument
Verwendungs|zwecke (535) Verwen- Vieh|verkehr (1) Verkehr des Viehs: umozliwiajacy wykonanie (1)
dungszweck, Zweck der Verwendung: przepyw zwierzat (1) Vorbereitungs|gremien (12) Vorbe-
zastosowanie (268), przeznaczenie (20) Viel|zahl (614) other: duza liczba (182) reitungsgremium, Gremium fr die
Verwendungs|zweck (503) Zweck der Viertel|jahr (148) other: kwarta (91), Vorbereitung: organ przygotowaw-
Verwendung: zastosowanie (138), prze- kwarta roku (3) czy (12)
znaczenie (100), planowane wykorzy- Virus|arten (4) Virusart, Art der Vi- Vorbereitungs|projekts (1) Vorberei-
stanie (21), zamierzone wykorzysta- ren: typ wirusw (2) tungsprojekt, Projekt fr die Vorberei-
nie (12) Visum|antrge (68) Visumantrag, tung: projekt przygotowawczy (1)
Verwendungs|zwecks (102) Verwen- Antrag auf Visum: wniosek o wydanie Vorder|grund (135) idiom: pierwszy
dungszweck, Zweck der Verwendung: wiz (1), wniosek o wydanie wizy (1) plan (9)
przeznaczenie (13), zamierzone wyko- Visum|erteilung (103) Erteilung des Vorgehens|weise (482) Weise des Vor-
rzystanie (13), cel (5), wykorzystanie Visums: wydawanie wiz (66), wydanie gehens: podejscie (127), sposb poste-
(3), zamierzone zastosowanie (2) wizy (7), udzielanie wiz (4) powania (8)
Verwertungs|prozesse (1) Verwer- Visum|pflicht (380) Pflicht fr Visum: Vorgehens|weisen (199) Vorgehens-
tungsprozess, Prozess der Verwertung: obowiazek
posiadania wizy (1), wymg weise, Weise des Vorgehens: metoda
proces recyklingu (1) posiadania wizy (1) dziaania (6), sposb postepowania (3)
Verzugs|zinsen (241) Verzugszins, Visum|-Shopping (2) other: handel Vorhanden|sein (616) : obec-
Zins fr den Verzug: odsetek za wizami (2) nosc (251)
zwoke (80) Vize|prsidenten (89) Vizeprsident, Vorhanden|seins (97) Vorhandensein,
Veterinr|ausgaben (2) Veterinr- other: wiceprzewodniczaca (25), wice- : obecnosc (40), istnienie (14), wystepo-
ausgabe, other: wydatek weteryna- przewodniczacy (22), wiceprezes (9), wanie (10), zaistnienie (1)
ryjny (1) zastepca prezesa (5) Vor|produkt (2) other: produkt
Veterinr|ausschusses (678) Veteri- Vize|prsident (166) other: wiceprze- wstepny (1)
nrausschuss, other: komitet wetery- wodniczacy (40), wiceprzewodniczaca Vor|rang (594) other: pierwszen-
naryjny (618), weterynaryjny komitet (5), niniejsza dyrektywa (4) stwo (219)
(3), komitet ds. weterynaryjnych (2), Vogel|arten (182) Vogelart, Art des Vorschalt|anlagen (1) Vorschaltanla-
komitet weterynarii (2), komitet ds. zoo- Vogels: gatunek ptactwa (26), gatunek ge, Anlage zum Vorschalten: urzadze-
techniki (1) ptakw (22), kategoria ptactwa (2) nie wstepne (1)
337
Vorsichts|manahmen Web|seite
Vorsichts|manahmen (99) Vor- Whrungs|organisationen (1) Wh- Waren|partie (10) Partie mit Waren:
sichtsmanahme, Manahme zur Vor- rungsorganisation, other: organizacja partia produkcji (2), partia towaru (2)
sicht: srodek ostroznosci (69), srodek monetarna (1) Waren|tausch (1) Tausch von Waren:
zapobiegawczy (5), srodek ochronny Whrungs|organisation (3) other: or- wymiana produktw (1)
(1), zasada ostroznosci (1) ganizacja monetarna (1), organizacja Waren|typen (644) Warentypus, Ty-
Vorstellungs|gesprche (13) Vorstel- pieniezna (1) pus der Ware: rodzaj produktu (160),
lungsgesprch, Gesprch zur Vorstel- Whrungs|paritten (1) Whrungs- rodzaj produktw (124), typ produktu
lung: rozmowa kwalifikacyjna (8) paritt, Paritt der Whrung: parytet (98), typ produktw (80), typ wyro-
VVG|-Kosten (479) other: wydatek walutowy (1) bw (4)
SGA (40) Whrungs|recht (1) other: prawo wa- Waren|typ (340) Typ der Ware: typ
Waben|form (1) Form der Waben: na- lutowe (1) produktu (121)
turalny plaster (1) Whrungs|reserven (136) Wh- Waren|typs (178) Warentyp, Typ der
Wachstums|beschleuniger (1) Be- rungsreserve, Reserven der Whrung: Ware: typ produktu (74), rodzaj pro-
schleuniger des Wachstums: srodek rezerwa walutowa (36), rezerwowy ak- duktu (44), rodzaj produktw (4), typ
wspomagajacy przyrost (1) tyw walutowy (17), aktyw rezerwowy produktw (1)
Wachstums|beschleunigung (4) Be- (6), rezerwa dewizowa (5), aktywa re- Waren|verkehr (549) Verkehr von
schleunigung des Wachstums: przy- zerwowa (2) Waren: przepyw towarw (117)
spieszenie wzrostu (1) Wald|bau (2) other: lesnictwo (1) Waren|verkehrs (516) Warenver-
Wachstums|frderern (23) Wachs- Wald|flche (7) Flche des Waldes: ob- kehr, Verkehr von Waren: obrt (126),
tumsfrderer, Frderer des Wachs- szar lesny (2), obszar lasw (1) handel towarami (104), obrt towarowy
tums: stymulator wzrostu (15) Wald|politik (2) Politik fr den Wald: (88), przepyw towarw (48), wymiana
Wachstums|frderers (3) Wachs- polityka lesna (2) towarowa (5)
tumsfrderer, Frderer des Wachs- Wald|produkte (1) Waldprodukt, Waren|verzeichnisses (5) Warenver-
tums: stymulator wzrostu (3) Produkt aus dem Wald: produkt le- zeichnis, Verzeichnis der Waren: klasy-
Wachstums|potenzial (144) Potenzi- sny (1) fikacja (4)
al fr Wachstum: potencja wzrostu Wander|arbeitnehmer (169) wan- Warn|hinweise (100) Warnhinweis,
(66), potencjalny wzrost (24), potencja dernde Arbeitnehmer: pracownik mi- warnende Hinweis: ostrzezenie (74),
wzrostu gospodarczego (5), mozliwosc grujacy
(133), pracownik-migrant (5), etykieta ostrzegawcza (1), ostrzega-
wzrostu (4), potencja rozwoju (4), po- pracownik migrantw (2), pracownik nie (1)
tencja wzrostowy (2) napywowy (2), pracownik przyjezdny Wartungs|problemen (1) Wartungs-
(1), robotnik wedrujacy
(1) problem, Problem bei der Wartung:
Wachstums|rate (81) Rate des Wachs-
tums: stopa wzrostu (30), tempo wzro-
Wanderungs|strecken (1) Wande- problem zwiazany z utrzymaniem (1)
rungsstrecke, Strecke der Wanderung: Wartungs|zustand (8) Zustand bei der
stu (7), wskaznik wzrostu (7), wskaznik
szlak migracyjny (1) Wartung: stan techniczny (2)
wzrostu gospodarczego (3), wspczyn-
nik wzrostu (3), stop wzrostu (2), wzrost
Waren|anmeldung (1) Anmeldung Wasch|vorgnge (1) Waschvorgang,
der Ware: zgoszenie towaru (1)
gospodarczy (1) Vorgang des Waschens: operacja my-
Waren|arten (22) Warenart, Art der cia (1)
Wachstums|raten (79) Wachstumsra- Ware: kategoria towarw (8), rodzaj to-
te, Rate des Wachstums: stopa wzro-
warw (5), typ towarw (4), rodzaj pro-
Wasch|vorrichtung (1) Vorrichtung
stu (25), wskaznik wzrostu (9), tempo zum Waschen: myjnia (1)
duktw (1), rodzaj towaru (1), towar
wzrostu (8), tempo rozwoju (3), poziom
przywozony (1) Wasser|kocher (12) Kcher fr Was-
wzrostu (2), wspczynnik wzrostu (1) ser: czajnik (12)
Waren|aufbereitung (1) Aufbereitung
Wachstums|statistik (1) Statistik ber der Ware: przetwarzanie (1) Wasser|melonen (26) Wassermelone,
das Wachstum: dane dotyczaca wzro- Waren|bezeichnung (170) Bezeich- idiom: arbuz (18)
stu (1) nung der Ware: opis towarw (45), opis Wasser|qualitt (79) Qualitt des
Wachstums|strategien (6) Wachs- produktu (34), opis produktw (13), Wassers: jakosc wody (48), jakosc wd
tumsstrategie, Strategie fr Wachs- opis towaru (7), wyszczeglnienie towa- (4), czystosc wody (1)
tum: strategia wzrostu (2) rw (5), symbol towaru (2) Wasser|stoff (79) idiom: wodr (59)
Wahl|beteiligung (10) Beteiligung an Waren|gruppen (66) Warengruppe, Wasser|straen (89) Wasserstrae,
der Wahl: frekwencja wyborcza (1) Gruppe von Waren: grupa produktw Strae auf dem Wasser: droga wodna
Wahl|boykott (1) Boykott der Wahl: (27), grupa towarw (6), grupa produktu (65), wodna droga (2), droga zeglowna
bojkot wyborw (1) (4), gama produktw (1), grupa wyro- (1), szlak wodny (1)
Whler|liste (1) Liste der Whler: lista bw (1) Wasser|tiere (106) Wassertier, Tier
wyborcw (1) Waren|kategorie (95) Kategorie von aus dem Wasser: zwierze wodne (86),
Wahl|gesetzes (5) Wahlgesetz, Gesetz Waren: kategoria produktw (24), ka- zwierze morskie (1)
ber die Wahl: prawo wyborcze (1) tegoria wyrobw (17), kategoria pro- Wasser|versorgung (138) Versorgung
Wahl|recht (99) Recht zur Wahl: duktu (8), kategoria towarw (2), kate- mit Wasser: zaopatrzenie w wode (24),
prawo gosowania (23), prawo wybor- goria wyrobu (1) dostarczanie wody (3), dostawa wody
cze (7), prawo wyboru (6), prawo do Waren|kategorien (65) Warenkate- (3), zaopatrywanie w wode (2)
gosowania (4) gorie, Kategorie von Waren: katego- Wasser|weg (10) Weg ber das Wasser:
Wahrscheinlichkeits|tafeln (5) ria produktw (21), kategoria wyrobw droga wodna (3), zegluga morska (1)
Wahrscheinlichkeitstafel, Tafel der (19), kategoria towarw (8), kategoria WBK|-Mittel (1) other: srodek
Wahrscheinlichkeiten: tabela zachoro- produktu (4), grupa produktw (1), ro- WBK (1)
walnosci (4) dzaj towarw (1) Web|informationen (1) Webinforma-
Whrungs|einheit (78) Einheit der Waren|kontrollen (97) Warenkon- tion, Information aus dem Web: infor-
Whrung: jednostka waluty (33), jed- trolle, Kontrolle der Waren: kontrola macja internetowa (1)
nostka walutowa (13), jednostka mone- towarw (22), kontrola towaru (1) Web|seite (90) Seite im Web: strona
tarna (6), jednostka pieniezna (2), jed- Waren|listen (3) Warenliste, Liste von internetowa (47), witryna internetowa
nostka walut (2) Waren: wykaz produktw (2) (12), adres internetowy (1)
338
Web|seiten Wettbewerbs|verzerrungen
Web|seiten (39) Webseite, Seite im (10), miedzynarodowy handel (2), mie- West|grenze (2) westliche Grenze: gra-
Web: strona internetowa (31), interne- dzynarodowy obrt handlowy (2), swia- nica zachodnia (1)
towa strona (1), witryna internetowa (1) towy wywz (2), miedzynarodowa wy- Wettbewerbs|bedingungen (621)
Wechsel|kurse (200) Wechselkurs, miana handlowa (1), rynek swiatowy (1) Wettbewerbsbedingung, Bedingung
Kurs zum Wechseln: kurs wymiany Welt|mrkten (25) Weltmarkt, Markt fr den Wettbewerb: warunek konku-
(104), kurs walutowy (49) der Welt: rynek swiatowy (19), miedzy- rencji (373)
Wechsel|kurs (382) Kurs zum Wech- narodowy rynek (1), rynek globalny (1), Wettbewerbs|behrde (166) Behr-
seln: kurs wymiany (158) rynek miedzynarodowy (1), swiatowy de fr den Wettbewerb: organ ochrony
Wechsel|stuben (11) Wechselstube, rynek (1) konkurencji (44), urzad
ds. konkurencji
other: kantor wymiany (4) Welt|markt (1381) Markt der Welt: ry- (2), urzad
ochrony konkurencji (1)
Weich|tiere (112) Weichtier, idiom: nek swiatowy (1090), swiatowy rynek Wettbewerbs|behrden (289) Wett-
mieczak (96) (105), globalny rynek (5), rynek glo- bewerbsbehrde, Behrde fr den
Weich|tieren (78) Weichtier, weiche balny (1), rynek oglnoswiatowy (1) Wettbewerb: organ ochrony konkuren-
Tier: mieczak (57) Welt|raum (55) idiom: przestrzen ko- cji (91)
Weich|weizen (699) weiche Weizen: smiczna (30), kosmos (3) Wettbewerbs|druck (103) Druck
pszenica zwyczajna (485), pszenica Welt|wirtschaft (113) Wirtschaft in durch den Wettbewerb: presja konku-
zwyka (9), pszenica miekka (2) der Welt: gospodarka swiatowa (77), rencyjna (26), presja konkurencji (15),
Weide|gebieten (1) Weidegebiet, Ge- swiatowa gospodarka (9), gospodarka nacisk konkurencji (6), konkurencyjna
biet zum Weiden: obszar wypasu (1) globalna (7), globalna gospodarka (1), presja (3), konkurencyjnosc (2), nacisk
Wein|alkohol (79) Alkohol im Wein: gospodarka na swiecie (1) konkurencyjny (2)
alkohol pochodzenia winnego (1), alko- Werbe|haushalts (2) Werbehaushalt, Wettbewerbs|drucks (11) Wettbe-
hol wina (1) other: budzet promocyjny (1) werbsdruck, Druck durch den Wettbe-
Wein|einfuhren (7) Weineinfuhr, Ein- Werbe|post (1) werbende Post: werb: konkurencja (3), presja konkuren-
fuhr des Weins: przywz wina (3), spam (1) cyjna (2), konkurencyjnosc (1), nacisk
przywz win (1) Werbe|verbot (4) Verbot des Wer- konkurencji (1), presja konkurencji (1)
Wein|sektor (139) Sektor der Weine: bens: zakaz reklamowania (2), zakaz re- Wettbewerbs|fhigkeit (2630) F-
sektor wina (97), rynek wina (4), prze- klamy (1) higkeit zum Wettbewerb: konkurencyj-
mys winiarski (1), sektor winiarski (1) Werde|gangs (5) Werdegang, idiom: nosc (2147), zdolnosc konkurencyjna
Wein|sektors (87) Weinsektor, Sektor historia (1), historia wytworzenia (1) (10), poziom konkurencyjnosci (3)
des Weins: sektor wina (75), sektor wi- Werk|sttten (87) Werkstatt, idiom:
niarski (2), sektor uprawy winorosli (1),
Wettbewerbs|politik (218) Politik des
warsztat (22), zakad wytwrczy (1) Wettbewerbes: polityka konkurencji
sektor win (1)
Werk|stoffe (196) Werkstoff, Stoff des (177), polityka konkurencyjnosci (5)
Wein|trauben (197) Weintraube, idi- Werkes: materia (147)
om: winogrono (144) Wettbewerbs|position (76) Position
Werk|stoffen (95) Werkstoff, other: beim Wettbewerb: pozycja konkuren-
Wein|vorrte (1) Weinvorrat, Vorrat
materia (65) cyjna (28), konkurencyjna pozycja (16),
des Weines: zapas wina (1)
Wei|buch (424) weie Buch: biaa Werk|vertrge (2) Werkvertrag, pozycja konkurencyjnosci (5), kon-
other: umowa specjalnego zamwie- tekst konkurencyjnosci (1), pozycja na
ksiega (381)
Wei|zucker (933) weie Zucker: cu- nia (1) rynku konkurencyjnym (1), pozycja
kier biay (790), biay cukier (9) Werk|zeuge (142) Werkzeug, idiom: rynkowa (1)
Weiter|bildung (574) weitere Bildung: narzedzie (115) Wettbewerbs|recht (155) Recht auf
szkolenie (188) Wert|angaben (6) Wertangabe, Anga- Wettbewerb: prawo konkurencji (75),
Weiterbildungs|anreize (1) Weiter- be des Wertes: odniesienie do warto- przepis o ochronie konkurencji (8),
bildungsanreiz, Anreiz fr die Wei- sci (1) prawo o konkurencji (4), regua konku-
terbildung: zacheta do ustawicznego Wert|ermittlung (13) Ermittlung des rencji (3)
ksztacenia zawodowego (1) Wertes: przeprowadzona wycena (1), Wettbewerbs|rechts (139) Wettbe-
Weiter|fhrung (124) other: kontynu- ustalanie wartosci (1), ustalenie warto- werbsrecht, other: prawo konkurencji
acja (31), kontynuowanie (10), utrzyma- sci (1) (80), prawo o konkurencji (3), prawo
nie (8), rozszerzenie (6), przeduzenie Wert|papiere (791) Wertpapier, Pa- ochrony konkurencji (2), prawo konku-
(4), kontynuowanie prowadzenia (2) pier als Wert: akcja (5), obligacja (2) rencyjne (1), prawo konkurencyjnosci
Weiter|verkauf (88) weitere Verkauf: Wert|papieren (485) Wertpapier, Pa- (1), zasada konkurencji (1)
odsprzedaz (59), odsprzedanie (2), po- pier als Wert: akcja (3) Wettbewerbs|regeln (472) Wettbe-
nowna sprzedaz (1) Wert|schpfung (106) Schpfung des werbsregel, Regel im Wettbewerb: re-
Weiter|verwenders (1) Weiterver- Wertes: wartosc dodana (64), tworzenie gua konkurencji (241), zasada konku-
wender, weitere Verwender: podmiot wartosci (6), dodanie wartosci (2), do- rencji (132), przepis o konkurencji (7),
wykorzystujacy (1) dawanie wartosci (2), zwiekszenie war- prawo konkurencji (6), zasada konku-
Weiter|verwendung (150) weitere tosci (1) rencyjnosci (3), przepis w dziedzinie
Verwendung: ponowne wykorzystywa- Wert|verlustes (3) Wertverlust, Ver- konkurencji (2)
nie (81), ponowne wykorzystanie (6), lust des Werts: deprecjacja (1) Wettbewerbs|regime (6) Regime im
wtrne wykorzystanie (3) Wert|zoll (92) other: co ad valorem Wettbewerb: system konkurencji (4),
Weizen|grie (1) other: grysik z psze- (37), stawka celna ad valorem (4), zasada konkurencji (2)
nicy (1) stawka ca ad valorem (3), co od war- Wettbewerbs|verzerrungen (645)
Wellen|hhe (19) Hhe der Welle: wy- tosci (2) Wettbewerbsverzerrung, Verzerrung
sokosc fal (10), wysokosc fali (5) Wert|zuwachs (82) Zuwachs im Wert: des Wettbewerbes: zakcenie konku-
Welt|fonds (1) Fonds der Welt: swia- wartosc dodana (50), przyrost wartosci rencji (322), znieksztacenie konkuren-
towy fundusz (1) (10), wzrost wartosci (7), wartosc do- cji (88), zakcanie konkurencji (22),
Welt|handel (103) Handel mit der datkowa (2), zwiekszenie wartosci (1) zaburzenie konkurencji (9), narusze-
Welt: handel swiatowy (48), handel West|balkans (141) Westbalkan, west- nie zasad konkurencji (7), wypaczenie
miedzynarodowy (20), swiatowy handel liche Balkan: zachodni Bakany (4) konkurencji (7), zakcenie warunkw
339
Wettbewerbs|verzerrung Witterungs|verhltnisse
konkurencji (7), zakcenie w konku- Wild|pflanzen (8) Wildpflanze, wilde Wirtschafts|jahr (3024) wirtschaftli-
rencji (6) Pflanze: roslinnosc naturalna (2) che Jahr: rok gospodarczy (2495)
Wettbewerbs|verzerrung (132) Ver- Wild|schweinen (109) Wildschwein, Wirtschafts|jahrs (119) Wirtschafts-
zerrung des Wettbewerbes: zakcenie idiom: dzik (70), swinia dzika (2), dzika jahr, wirtschafliche Jahr: rok gospo-
konkurencji (92), naruszenie zasad kon- swinia (1) darczy (96), rok budzetowy (1), rok ob-
kurencji (6), naruszenie konkurencji (5), Wild|tauben (4) Wildtaube, wilde rotowy (1)
znieksztacenie konkurencji (4), przypa- Taube: goab dziki (1) Wirtschafts|kriterien (1) Wirt-
dek znieksztacenia konkurencji (1), za- Wild|vgeln (248) Wildvogel, wilde schaftskriterium, wirtschaftliche Kri-
kcanie konkurencji (1), znieksztaca- Vogel: dzikie ptactwo (139) terium: kryterium ekonomiczne (1)
nie konkurencji (1) Willens|erklrung (10) Erklrung des Wirtschafts|modernisierung (4) Mo-
Wettbewerbs|vorschriften (107) Willens: deklaracja zamiaru (1) dernisierung der Wirtschaft: moderni-
Wettbewerbsvorschrift, Vorschrift Winter|sorten (7) Wintersorte, other: zacja gospodarcza (3)
zum Wettbewerb: zasada konkurencji odmiana ozima (4), ozima odmiana (1) Wirtschafts|politiken (147) Wirt-
(35), regua konkurencji (24), prawo Wirbel|tier (2) Tier mit Wirbeln: zwie- schaftspolitik, Politik der Wirtschaft:
konkurencji (8), norma konkurencji (1), rze kregowe (1) polityka gospodarcza (144)
prawo o konkurencji (1), przepis doty- Wirk|stoffe (1175) Wirkstoff, wirken- Wirtschafts|politik (548) Politik der
czacy
konkurencji (1) de Stoff: substancja czynna (855), sub- Wirtschaft: polityka gospodarcza (443)
Wettbewerbs|ziel (1) Ziel des Wettbe- stancja aktywna (38), czynny skadnik Wirtschafts|prfer (127) Prfer aus
werbes: cel konkurencyjnosci (1) (5), aktywny skadnik (3), czynna sub- der Wirtschaft: audytor (7), biegy rewi-
Wetter|bericht (1) Bericht ber das stancja (3), skadnik aktywny (2) dentw (6), biegy rewidenta (5), biegy
Wetter: informacja meteorologiczna (1) Wirk|stoffen (429) Wirkstoff, wirken- rewident (4)
Wett|markt (1) Markt des Wettens: ry- de Stoff: substancja czynna (353) Wirtschafts|prfern (11) Wirt-
nek zakadw (1) Wirk|stoffes (110) Wirkstoff, wirken- schaftsprfer, Prfer aus der Wirt-
Widerspruchs|abteilung (113) Abtei- de Stoff: substancja czynna (53), sub- schaft: audytor (3), ksiegowy (2), bie-
lung fr Widerspruch: wydzia sprzeci- stancja aktywna (7) gy rewident (1)
ww (105), wydzia sprzeciwu (1) Wirk|stoff (1199) wirkende Stoff: sub- Wirtschafts|raum (1483) wirtschaftli-
Widerspruchs|schriften (1) Wider- stancja czynna (960), substancja ak- che Raum: obszar gospodarczy (1303),
spruchsschrift, other: sprzeciw (1) tywna (42), aktywna substancja (9), przestrzen gospodarcza (6), obszar eko-
Widerspruchs|verfahren (141) Ver- czynna substancja (3) nomiczny (2)
fahren des Widerspruchs: sprzeciw Wirk|stoffs (654) Wirkstoff, wirken- Wirtschafts|raums (91) Wirtschafts-
(61), postepowanie w sprawie sprze- de Stoff: substancja czynna (544), sub-
raum, Raum fr die Wirtschaft: obszar
ciwu (27), procedura odwoawcza (6), stancja aktywna (24), czynna substan-
gospodarczy (75), przestrzen gospodar-
procedura sprzeciwu (6), postepowanie cja (4), aktywna substancja (2), skadnik
cza (5)
odwoawcze (3) aktywny (1)
Wirk|verbrauch (3) Verbrauch beim Wirtschafts|sektor (85) Sektor der
Wieder|aufbau (415) other: odbu- Wirtschaft: sektor gospodarki (22), sek-
Wirken: aktywna energia (1)
dowa (283) tor dziaalnosci gospodarczej (2), sektor
Wirtschafts|bereiche (811) Wirt-
Wieder|aufnahme (177) other: po- schaftsbereich, Bereich der Wirt-
gospodarczy (2)
nowne podjecie (14), ponowne rozpo- Wirtschafts|subjekte (12) Wirt-
schaft: sektor gospodarki (36), obszar
czecie (8), przyjecie z powrotem (7), schaftssubjekt, wirtschaftliche Sub-
gospodarki (4), gaaz gospodarki (2),
ponowne wprowadzenie (5), wszczecie jekt: podmiot gospodarczy (6)
dziaalnosc gospodarcza (1), sektor go-
ponowne (3) Wirtschafts|systematiken (3) Wirt-
spodarczy (1), sektor przemysu (1)
Wieder|auftreten (155) other: po- Wirtschafts|beteiligte (219) Beteilig- schaftssystematik, wirtschaftliche Sy-
nowne wystapienie
(103), ponowne za- te an der Wirtschaft: podmiot gospo- stematik: klasyfikacja gospodarcza (2)
istnienie (3) darczy (159) Wirtschafts|ttigkeit (277) wirt-
Wieder|auftretens (207) Wiederauf- Wirtschafts|beteiligten (824) Wirt- schaftliche Ttigkeit: dziaalnosc go-
treten, other: ponowne wystapienie schaftsbeteiligte, Beteiligte aus der spodarcza (165)
(147), ponowne zaistnienie (2) Wirtschaft: podmiot gospodarczy (563) Wirtschafts|teilnehmern (201) Wirt-
Wieder|ausfuhr (300) other: po- Wirtschafts|betriebe (1) Wirtschafts- schaftsteilnehmer, Teilnehmer aus der
wrotny wywz (203) betrieb, wirtschaftliche Betrieb: pod- Wirtschaft: podmiot gospodarczy (88),
Wieder|einfuhr (236) other: ponowny miot gospodarczy (1) operator ekonomiczny (2)
przywz (81), powrotny przywz (33), Wirtschafts|gebieten (2) Wirtschafts- Wirtschafts|wachstum (454) Wachs-
powrotny wwz (29), powtrny przy- gebiet, Gebiet der Wirtschaft: region tum der Wirtschaft: wzrost gospodar-
wz (14), ponowne wprowadzenie (12), gospodarczy (1) czy (330)
ponowny wwz (7), powtrny wwz Wirtschafts|gemeinschaft (4257) Wissens|gesellschaft (165) Gesell-
(6), ponowne dopuszczenie (2), po- wirtschaftliche Gemeinschaft: wspl- schaft des Wissens: spoeczenstwo
nowne wprowadzanie (2) nota gospodarcza (3987) wiedzy (28), spoeczenstwo informa-
Wieder|verkauf (186) other: ponowna Wirtschafts|indikatoren (95) Wirt- cyjne (9)
sprzedaz (2) schaftsindikator, Indikator fr die Wissens|investitionen (1) Wissensin-
Wieder|versand (1) other: ponowna Wirtschaft: wskaznik ekonomiczny vestition, Investition in das Wissen: in-
wysyka (1) (60), wskaznik gospodarczy (15), czyn- westycja w wiedze (1)
Wild|fleisches (1) Wildfleisch, other: nik ekonomiczny (1) Wissens|ressourcen (2) Wissensres-
mieso z dzikiej zwierzyny (1) Wirtschafts|integration (143) wirt- source, Ressource des Wissens: zasb
Wild|fleisch (84) wilde Fleisch: dziczy- schaftliche Integration: integracja wiedzy (1)
zna (30), mieso zwierzat ownych (26), gospodarcza (117), integracja ekono- Witterungs|verhltnisse (78) Witte-
mieso z dzikich zwierzat (1) miczna (1) rungsverhltnis, Verhltnisse der Wit-
Wild|geflgel (166) wilde Geflgel: Wirtschafts|jahres (1143) Wirt- terung: warunek pogodowy (24), wa-
dziki ptak owny (44), dzikie ptactwo schaftsjahr, wirtschaftliche Jahr: rok runek klimatyczny (10), warunek me-
(34), ptak owny (29) gospodarczy (915), rok budzetowy (4) teorologiczny (5), warunek atmosfe-
340
Wohl|befinden Zertifikations|system
ryczny (4), zjawisko klimatyczne (2), Zahlungs|antrag (118) Antrag auf (9), okres (6), etap (5), moment (5),
zjawisko pogodowe (2) Zahlung: wniosek o patnosc (57), chwila (1)
Wohl|befinden (78) other: samopoczu- wniosek o wypate (15), zadanie
zapaty Zeit|punkt (11282) Punkt der Zeit:
cie (9), dobre samopoczucie (6) (6), wniosek o pomoc (3), wniosek o data (2003), moment (1172), dzien
Wohl|stand (341) idiom: dobro- patnosci (2), wezwanie do zapaty (1), (1031), chwila (901), czas (745), termin
byt (218) wniosek o dokonanie patnosci (1) (629), okres (208)
Wohn|bevlkerung (4) other: lud- Zahlungs|bedingungen (55) Zah- Zeit|punkts (151) Zeitpunkt, other:
nosc (1) lungsbedingung, Bedingung der Zah- data (60), termin (11)
Wohn|formen (2) Wohnform, Form lung: warunek patnosci (38), termin Zeit|rahmen (91) Rahmen der Zeit:
des Wohnens: forma zamieszkania (1) patnosci (2), warunek zapaty (2), wa- rama czasowa (24), termin realiza-
Wohn|sitzes (138) Wohnsitz, idiom: runek wynagradzania (1), warunek wy- cji (10)
miejsce zamieszkania (30), miejsce po- paty (1) Zeit|rume (1007) Zeitraum, idiom:
bytu (4) Zahlungs|befehlen (3) Zahlungsbe- okres (856), termin (15), czas (12)
Wohn|sitz (866) idiom: zamieszkanie fehl, Befehl zur Zahlung: nakaz za- Zeit|rumen (113) Zeitraum, other:
(238), miejsce zamieszkania (195), stae paty (3) okres (70), okres czasu (5), termin (5),
miejsce zamieszkania (10), miejsce sta- Zahlungs|belegen (1) Zahlungsbeleg, odstep czasowy (1), okres obowiazywa-

ego zamieszkania (4) Beleg ber die Zahlung: dowd za- nia (1)
Wohn|standards (1) Wohnstandard, paty (1) Zeit|raum (10724) idiom: okres
gewohnte Standard: standard mieszkal- Zahlungs|bilanz (78) Bilanz der Zah- (6928), termin (160), okres czasu (119),
nictwa (1) lungen: bilans patniczy (72) data (51)
Wohnungs|gesellschaften (4) Woh- Zahlungs|ermchtigungen (289) Zeit|raums (2875) Zeitraum, idiom:
nungsgesellschaft, other: spdzielnia Zahlungsermchtigung, Ermchti- okres (1879), termin (121), czas (96),
mieszkaniowa (1) gung zur Zahlung: srodek na patnosci odstep (42), okres czasu (37), przedzia
Wohnungs|mietern (6) Wohnungs- (119), srodek na pokrycie patnosci (5), czasowy (7)
mieter, Mieter der Wohnung: na- srodek przeznaczony na patnosci (3) Zeit|schriften (183) Zeitschrift, idi-
jemca (6) Zahlungs|frist (97) Frist fr die Zah- om: czasopismo (138), periodyk (14),
Wohnungs|politik (4) other: polityka lung: termin patnosci (47), okres pat- magazyn (5)
mieszkaniowa (3) nosci (7), termin zapaty (3), termin wy- Zeit|spanne (250) Spanne der Zeit:
Wort|laut (4510) idiom: tekst (2631), paty (2) okres (62)
brzmienie (310), tresc (156), sformuo- Zahlungs|mittel (168) Mittel fr die Zeit|wertes (8) Zeitwert, Wert der Zeit:
wanie (99) Zahlung: srodek patniczy (54), sro- wartosc godziwa (3)
dek pieniezny (38), instrument patni-
Wort|lauts (165) Wortlaut, idiom: Zeit|wert (177) other: wartosc godziwa
czy (23), srodek patnosci (7), instru-
tekst (86), brzmienie (10), tresc (10), (88), wartosc biezaca
(14), godziwa
ment patnosci (3)
sformuowanie (8), brzmienie tekstu (2), wartosc (5)
Zahlungs|nachweis (5) Nachweis der
wersja jezykowa (2) Zellulose|faser (2) Faser aus Zellulo-
Zahlung: dowd patnosci (1), dowd
Wort|marke (91) Marke als Wort: wypaty (1), dowd zapaty (1)
se: wkno celulozy (1)
sowny znak towarowy (80), znak
Zahlungs|unfhigkeit (97) Unfhig- Zement|hersteller (5) Hersteller des
sowny (3), sowny znak (2), znak towa- Zementes: producent cementu (4)
keit zur Zahlung: niewypacalnosc
rowy (2) Zentral|asiens (10) Zentralasien, zen-
(65), upadosc (6), bankructwo (1), nie-
WTO|-bereinkommen (108) other: zdolnosc patnicza (1) trale Asien: Azja srodkowa (6), Azja
porozumienie swiatowej organizacji Zahn|arztes (107) Zahnarzt, Arzt fr centralna (4)
handlu (5) Zhne: lekarz dentysty (56), lekarz den- Zentral|bank (1430) zentrale Bank:
Wurzel|stange (1) Stange der Wurzel: tystw (9) bank centralny (191)
korzen (1) Zeichnungs|jahr (3) Jahr der Zeich- Zentral|behrde (193) zentrale Be-
Zahlen|angaben (85) Zahlenangabe, nung: rok ubezpieczenia (1) hrde: organ centralny (74), wadza
Angabe der Zahl: dane liczbowa (27), Zeit|abstnden (190) Zeitabstand, centralna (33), centralny organ (28),
dane zawarta (2), informacja liczbowa Abstand in der Zeit: odstep czasu centralny urzad (28), centralna wa-
(2), liczba podana (1) (69), odstep czasowy (2), przedzia cza- dza (6)
Zahl|stelle (541) other: agencja patni- sowy (2) Zentral|einheit (132) zentrale Einheit:
cza (207) Zeit|alter (32) idiom: era (12), epoka jednostka centralna (108), centralna jed-
Zahl|stellen (606) Zahlstelle, other: (4), wiek (1) nostka (2), gwna jednostka (1)
agencja patnicza (351) Zeit|angabe (8) Angabe der Zeit: ter- Zentral|frequenzen (1) Zentralfre-
Zahlungs|ansprche (378) Zah- min (7) quenz, zentrale Frequenz: srodkowa
lungsanspruch, Anspruch auf Zah- Zeit|knappheit (3) Knappheit der Zeit: czestotliwosc (1)
lung: uprawnienie do patnosci (267) ograniczenie czasowe (2) Zentral|gewalt (1) zentrale Gewalt:
Zahlungs|ansprchen (117) Zah- Zeit|nischen (285) Zeitnische, other: wadza centralna (1)
lungsanspruch, Anspruch auf Zah- czas na start lub ladowanie
(107), przy- Zentral|kommission (20) zentrale
lung: uprawnienie do patnosci (74), dzia czasw (1) Kommission: centralna komisja (15)
prawo do patnosci (5), uprawnienie do Zeit|plan (778) zeitliche Plan: harmo- Zentral|staats (7) Zentralstaat, zen-
dopat (2) nogram (528), termin realizacji (3) trale Staat: administracja centralna (2),
Zahlungs|antrge (118) Zahlungsan- Zeit|plans (112) Zeitplan, Plan fr rzad
centralny (2)
trag, Antrag auf Zahlung: wniosek die Zeit: harmonogram (71), kalendarz Zentral|verwaltung (4) zentrale Ver-
o patnosc (34), wniosek o patnosci (21), terminarz (2), czas trwania (1), waltung: administracja centralna (3)
(27), wniosek o dokonanie patnosci okres (1) Zerlegungs|verfahren (1) Verfahren
(5), wniosek o przyznanie patnosci (5), Zeit|punkte (127) Zeitpunkt, other: der Zerlegung: metoda rozbioru (1)
wniosek o wypate rekompensaty (2), data (70), termin (28), dzien (1) Zertifikations|system (17) System fr
wniosek o zapate (2), wniosek o zwrot Zeit|punkten (182) Zeitpunkt, idiom: die Zertifikation: system certyfikacji
(2), zadanie
zapaty (2) termin (71), data (22), czas (10), dzien (14), system swiadectw (3)
341
Zertifizierungs|stelle Zoll|systemen
Zertifizierungs|stelle (132) Stelle zur Zins|ertrgen (92) Zinsertrag, Ertrag Zoll|ermigung (24) Ermigung
Zertifizierung: jednostka certyfikujaca aus Zins: wypacana odsetka (23), do- der Zlle: obnizka ca (4), obnizenie ca
(63), osrodek certyfikujacy
(4), organ chd z oszczednosci (3), przychd z od- (3), obnizenie stawki ca (3), obnizenie
certyfikujacy
(3) setek (3), zysk z oprocentowania (2), ce (2), obnizka stawki celnej (2), reduk-
Ziegen|fleisch (210) Fleisch von Zie- dochd z tytuu odsetek (1), uzyskany cja ce (2), redukcja ca (2)
gen: mieso kozie (41) odsetek (1) Zoll|frmlichkeiten (140) Zollfrm-
Ziel|arten (90) Zielart, Art der Ziele: Zins|ertrag (12) Ertrag aus Zins: od- lichkeit, Frmlichkeiten des Zolls: for-
gatunek docelowy (68), docelowy gatu- setek uzyskany (2), przychd z odsetek malnosc celna (90), celna formalnosc
nek (1) (1), wygenerowany odsetek (1), zysk z (3), celna formalnosc wywozowa (3)
Ziel|bestimmung (111) Bestimmung oprocentowania (1) Zoll|gebietes (3) Zollgebiet, Gebiet des
der Ziele: przeznaczenie (94), miejsce Zins|stze (252) Zinssatz, Satz der Zolls: obszar celny (3)
przeznaczenia (3) Zinsen: stopa procentowa (111) Zoll|gebiet (1162) Gebiet des Zolls: ob-
Ziel|betrag (36) Betrag als Ziel: kwota Zins|stzen (80) Zinssatz, Satz der szar celny (969), terytorium celne (19)
docelowa (19), docelowa kwota (4), Zinsen: stopa procentowa (34) Zoll|gebiets (304) Zollgebiet, Gebiet
docelowa wartosc (2), wartosc doce- Zins|satzes (87) Zinssatz, Satz der Zin- der Zlle: obszar celny (249)
lowa (1) sen: stopa procentowa (42), stopa opro- Zoll|kodex (1746) Kodex des Zolls: ko-
centowania (1) deks celny (1088)
Ziel|betrags (13) Zielbetrag, Betrag
als Ziel: kwota docelowa (11)
Zins|satz (538) Satz der Zinsen: stopa Zoll|kontingente (1297) Zollkontin-
procentowa (171) gent, Kontigent des Zolls: kontyngent
Ziel|gebietes (1) Zielgebiet, Gebiet als Zins|swap (9) other: transakcja (1) taryfowy (1048), kontyngent celny (7)
Ziel: obszar celowy (1) Zins|vergnstigungen (111) Zinsver- Zoll|kontingenten (411) Zollkontin-
Ziel|gewebe (198) Gewebe als Ziel: gnstigung, Vergnstigung der Zin- gent, Kontigent des Zolls: kontyngent
tkanka docelowa (182), docelowa sen: spata odsetek (49), spata oprocen- taryfowy (368)
tkanka (1) towania (2), subwencja do oprocento- Zoll|kontingent (512) Kontigent des
Ziel|gruppe (110) Gruppe als Ziel: wania (1) Zolls: kontyngent taryfowy (378)
grupa docelowa (30), adresat (6), doce- Zins|zahlung (122) Zahlung der Zin- Zoll|kontingents (509) Zollkontin-
lowa publicznosc (2), grupa odbiorcw sen: wypata odsetek (84), spata odse- gent, Kontigent des Zolls: kontyngent
(2), grupa celowa (1) tek (4), patnosc odsetek (3), wypacanie taryfowy (415)
Ziel|gruppen (150) Zielgruppe, Grup- odsetek (1), wypacenie odsetek (1) Zoll|kontrolle (65) Kontrolle durch
pe als Ziel: grupa docelowa (70), do- Zitrus|frchte (154) Zitrusfrucht, den Zoll: kontrola celna (37), dozr
celowa grupa (2), grupa odbiorcw (2), other: owoc cytrusowy (115) celny (11), suzba celna (1)
grupa spoeczna (2) Zivil|klage (5) zivile Klage: postepowa- Zoll|kontrollen (89) Zollkontrolle,
Ziel|hafens (1) Zielhafen, Hafen als nie cywilne (2), powdztwo cywilne (1) Kontrolle durch den Zoll: kontrola
Ziel: port docelowy (1) Zivil|sachen (122) Zivilsache, zivile celna (67), dozr celny (1)
Ziel|mrkte (4) Zielmarkt, Markt als Sache: sprawa cywilna (105) Zoll|lager (80) Lager des Zolls: skad
Ziel: rynek docelowy (3), docelowy ry- Zoll|abfertigung (82) Abfertigung celny (51), magazyn celny (1)
nek (1) durch den Zoll: odprawa celna (44), Zoll|prferenzen (399) Zollprfe-
Ziel|rating (1) Rating als Ziel: rating formalnosc celna (4), celna formalnosc renz, Prferenz des Zolls: preferencja
docelowy (1) (3), procedura celna (2), procedura od- taryfowa (302)
Ziel|relevanz (1) Relevanz der Ziele: prawy celnej (1) Zoll|recht (92) Recht des Zolls: usta-
ustalenie przydatnosci (1) Zoll|aktionen (8) Zollaktion, Aktion wodawstwo celne (40), przepis celny
Ziel|vorgabe (86) Vorgabe der Ziele: des Zolls: dziaanie celne (1), operacja (21), prawo celne (14), prawodawstwo
cel (14), cel na poziomie (2), docelowy celna (1) celne (6), celny przepis (1)
poziom (2) Zoll|anmeldungen (148) Zollanmel- Zoll|sanktionen (3) Zollsanktion,
Ziel|vorgaben (409) Zielvorgabe, Vor- dung, Anmeldung beim Zoll: zgosze- Sanktion des Zolls: kara celna (1),
gabe der Ziele: cel (83), wielkosc doce- nie celne (32), deklaracja celna (10), sankcja celna (1)
lowa (21), zdefiniowany cel (6) zgoszenie tranzytowe (2) Zoll|stze (836) Zollsatz, Satz des Zol-
Zoll|anmeldung (656) Anmeldung les: stawka celna (285)
Zier|pflanzen (84) Zierpflanze, Pflan- beim Zoll: zgoszenie celne (178), Zoll|stzen (172) Zollsatz, Satz fr
ze als Zier: roslina ozdobna (75), ogrod-
deklaracja celna (35), celne zgosze- Zoll: stawka celna (39), stawka ca (4)
nictwo ozdobne (2)
nie (10) Zoll|satzes (187) Zollsatz, Satz des
Zigaretten|packungen (2) Zigaret- Zoll|befreiung (160) Befreiung vom Zolles: stawka celna (42), opata celna
tenpackung, Packung der Zigaretten: Zoll: zwolnienie z ca (34), zwolnienie (11), kwota ca (10), stawka ca (9), na-
opakowanie papierosw (2) celne (13), zwolnienie od ca (5), naleznosc celna (8), wielkosc ca (5), wy-
Zink|konzentraten (1) Zinkkonzen- leznosc celna (2), zwolnienie z nalezno- sokosc ca (5)
trat, Konzentrate aus Zink: koncentrat sci (2) Zoll|satz (1039) Satz fr den Zoll:
cynku (1) Zoll|behrde (276) Behrde fr Zoll: stawka celna (428), stawka ca (97), na-
Zins|aufschlge (1) Zinsaufschlag, organ celny (169) leznosc celna (14), opata celna (11),
Aufschlag auf den Zins: marza procen- Zoll|behrden (3261) Zollbehrde, poziom ca (9)
towa (1) Behrde des Zolls: organ celny (2544), Zoll|schuld (427) Schuld beim Zoll:
Zins|differenz (4) Differenz der Zin- wadza celna (244), organy celna (64), dug celny (342)
sen: rznica odsetek (2), rznica stp suzba celna (58), urzad celny (19), ad- Zoll|stelle (1033) Stelle fr Zoll: urzad
procentowych (2) ministracja celna (8) celny (511), organ celny (119), oddzia
Zins|ertrge (128) Zinsertrag, Ertrag Zoll|bereich (154) Bereich der Zlle: celny (117), suzba celna (10)
aus Zins: dochd z odsetek (8), odse- sprawa celna (34), dziedzina ce (13), Zoll|stellen (225) Zollstelle, Stelle des
tek uzyskany (7), dochd z tytuu odse- potrzeba celna (8), odprawa celna (3), Zolles: urzad celny (120), suzba celna
tek (5), odsetek otrzymany (3), odsetek dziedzina celna (2) (23), organ celny (22), wadza celna (3)
uzyskiwany (3), odsetek naliczany (2), Zoll|bescheinigung (1) Bescheini- Zoll|systemen (1) Zollsystem, System
otrzymany odsetek (2) gung fr den Zoll: dokument celny (1) des Zolles: system celny (1)
342
Zoll|tarif Zusammen|schlssen
Zoll|tarif (796) Tarif des Zolls: taryfa Zucht|tieres (1) Zuchttier, Tier fr die Zulassungs|bereichs (1) Zulassungs-
celna (703), tabela stawek celnych (4), Zucht: zwierze hodowlane (1) bereich, Bereich der Zulassung: zakres
stawka celna (2) Zchtungs|zwecken (8) Zchtungs- akredytacji (1)
Zoll|tarifs (1026) Zolltarif, Tarif des zweck, Zweck der Zchtung: dziaal- Zulassungs|dokumente (11) Zulas-
Zolls: taryfa celna (910) nosc hodowlana (2) sungsdokument, Dokument ber die
Zoll|union (268) Union des Zolls: unia Zucht|vieh (3) Vieh fr die Zucht: Zulassung: dokument rejestracyjny
celna (248) zwierze hodowlane (1) (10), dokument rejestracji (1)
Zoll|verfahren (440) Verfahren im Zucker|einfuhren (81) Zuckerein- Zulassungs|inhaber (166) Inhaber
Zoll: procedura celna (285), postepowa- fuhr, Einfuhr des Zuckers: przywz der Zulassung: posiadacz zezwolenia
nie celne (44) cukru (56), import cukru (2) (107), posiadacz zezwolen (11), posia-
Zoll|verwaltungen (134) Zollverwal- Zucker|industrie (53) other: przemys dacz pozwolenia (8)
tung, Verwaltung der Zlle: admini- cukrowniczy (38), przemys cukrowy Zulassungs|nachweis (9) Nachweis
stracja celna (87), wadza celna (18), or- (4), przemys cukierniczy (1) der Zulassung: swiadectwo zatwierdze-
gan celny (15), organy celna (2) Zucker|mengen (82) Zuckermenge, nia (6)
Zoll|vorschriften (178) Zollvor- Menge an Zucker: ilosc cukru (67) Zulassungs|nummer (166) Nummer
schrift, Vorschrift beim Zoll: przepis der Zulassung: numer zatwierdzenia
celny (87), ustawodawstwo celne (10),
Zucker|partie (2) Partie des Zuckers: (65), numer identyfikacyjny (46), nu-
przesyka cukru (2)
prawo celne (5), prawodawstwo celne mer rejestracyjny (13), numer zezwole-
(4), postanowienie celne (2), regula- Zucker|preis (8) Preis fr Zucker: nia (9), numer upowaznienia (3), numer
cja celna (2), wymg celny (2), zasada cena cukru (4), cena za cukier (2) seryjny (2)
celna (2) Zucker|rohr (134) other: trzcina cu- Zulassungs|stellen (18) Zulassungs-
Zoll|wert (212) Wert des Zolls: wartosc krowa (65), cukier trzcinowy (5), cukier stelle, Stelle der Zulassung: organ akre-
celna (174) z trzciny (1) dytujacy (5), instytucja akredytujaca
Zoll|werts (128) Zollwert, Wert beim Zucker|rben (293) Zuckerrbe, (2), organ rejestracji (2)
Zoll: wartosc celna (104) other: burak (222), burak cukrowy (39) Zulassungs|verfahren (200) Verfah-
Zoll|wesen (101) other: suzba celna Zucker|sektor (501) Sektor des ren bei der Zulassung: procedura wy-
(2), sprawa celna (2) Zuckers: sektor cukru (436) dawania zezwolen (20), procedura za-
Zoll|zugestndnisse (90) Zollzuge- Zucker|sektors (270) Zuckersektor, twierdzania (20), procedura przyjmowa-
stndnis, Zugestndnis des Zolls: kon- Sektor des Zuckers: sektor cukru (199) nia (15), procedura zatwierdzenia (7),
cesja taryfowa (36), koncesja celna (22), Zucker|unternehmens (1) Zuckerun- procedura zezwolenia (6), procedura
ulga celna (19), zwolnienie celne (1) ternehmen, Unternehmen fr Zucker: dopuszczania (5), procedura przyjecia
Zoll|zwecke (33) Zollzweck, Zweck przedsiebiorstwo cukrownicze (1) (5), procedura zezwalania (5)
des Zolls: potrzeba celna (10), rejestr Zufluchts|ort (5) Ort der Zuflucht: Zulassungs|versagung (1) Versagung
celny (10), cel celny (3) miejsce schronienia (3), schronienie (2) der Zulassung: odmowa udzielenia ze-
Zubereitungs|methoden (2) Zuberei- Zufluchts|orts (1) Zufluchtsort, Ort zwolenia (1)
tungsmethode, Methode der Zuberei- der Zuflucht: schronienie (1) Zulassungs|zeichen (5) Zeichen fr
tung: metoda przygotowywania (1) Zugangs|karten (1) Zugangskarte, die Zulassung: znak zatwierdzenia (3)
Zucht|betriebe (117) Zuchtbetrieb, Karte fr den Zugang: identyfikator (1) Zuliefer|kette (7) zuliefernde Kette:
Betrieb fr die Zucht: hodowla (48), Zugangs|rechte (119) Zugangsrecht, ancuch dostaw (4)
gospodarstwo hodowlane (2), zakad Recht auf Zugang: prawo dostepu (78), Zuordnungs|skala (1) Skala fr die
hodowlany (2), zakad hodowli (1) uprawnienie do dostepu (4), uprawnie- Zuordnung: poziom przyczynowo-
Zucht|betrieb (138) Betrieb fr die nie dostepu (1) sci (1)
Zucht: hodowla (22), gospodarstwo ho-
Zugangs|rechten (23) Zugangsrecht, Zusammen|arbeit (15085) other:
dowlane (3), dziaalnosc hodowlana (2) wsppraca (12570), wsplne dziaa-
Recht auf Zugang: prawo dostepu (16)
Zucht|buches (13) Zuchtbuch, Buch nie (35), wspdziaanie (31), dziaanie
ber die Zucht: ksiega zarodowa (4), Zug|maschine (177) other: ciagnik (20), koordynacja (14)
ksiega zwierzat zarodowych (2), ksiega (143), ciagnik
rolniczy (2) Zusammen|fassung (1888) other:
hodowlana (1), ksiega stadna (1) Zug|maschinen (489) Zugmaschine, streszczenie (752), podsumowanie
Zucht|eber (2) Eber fr die Zucht: other: ciagnik
(413) (347), krtki opis (162), zestawienie
knur hodowlany (2) Zug|vgel (13) Zugvogel, other: gatu- streszczajace
(24), skrcony opis (9)
Zucht|fische (24) Zuchtfisch, Fisch nek wedrowny (2), ptak migrujacy (2), Zusammen|fhrung (85) other: poa-
aus der Zucht: ryba hodowlana (6) ptak wedrowny (1) czenie (11), aczenie
(7), kojarzenie (2),
Zucht|geflgels (22) Zuchtgeflgel, Zulassungs|antrag (79) Antrag auf konsolidacja (2), ujednolicanie (2), ze-
Geflgel fr die Zucht: drb hodow- Zulassung: wniosek o zezwolenie (15), stawianie (2), zestawienie (2)
lany (22) wniosek o zatwierdzenie (13), wniosek Zusammen|halt (723) other: spj-
Zucht|lachs (135) Lachs aus der o udzielenie zezwolenia (10), wniosek o nosc (641)
Zucht: osos hodowlany (107), hodow- wydanie zezwolenia (8), wniosek o do- Zusammen|halts (359) Zusammen-
lany osos (6) puszczenie (7), wniosek o udzielenie za- halt, other: spjnosc (320)
Zucht|rinder (117) Zuchtrind, Rind twierdzenia (1) Zusammen|hang (11144) other: zwia-
aus der Zucht: bydo hodowlane (12), Zulassungs|antragsteller (2) Antrag- zek (1545), kontekst (1259), odniesienie
zwierze hodowlane (10), hodowlane by- steller auf Zulassung: podmiot wnio- (448), powiazanie
(101)
do (9) skujacy
o udzielenie homologacji (1) Zusammen|schaltung (110) other:
Zucht|schweine (79) Zuchtschwein, Zulassungs|bedingungen (154) Zu- poaczenie
(76), wzajemne poaczenie

Schwein zur Zucht: swinia hodowlana lassungsbedingung, Bedingung fr (4), integracja (1), powiazanie
(1), przy-
(54), hodowlana swinia (2), swinia za- die Zulassung: warunek zatwierdzenia aczanie
(1)
rodowa (1) (21), warunek zezwolenia (15), waru- Zusammen|schlsse (518) Zusam-
Zucht|schweinen (20) Zuchtschwein, nek zatwierdzania (9), warunek dopusz- menschluss, other: koncentracja (343)
Schwein fr die Zucht: swinia hodow- czenia (8), warunek akredytacji (3), Zusammen|schlssen (105) Zusam-
lana (13) warunek upowaznienia (2) menschluss, other: koncentracja (30),
343
Zusammen|schlusses Zypern|-Pfund
fuzja (6), poaczenie

(4), stowarzyszenie (22), procedura udzielania (14), udzie- Zwangs|manahmen (80) Zwangs-
(2), ugrupowanie (2) lanie zamwien (10), rozstrzygniecie manahme, Manahme als Zwang:
Zusammen|schlusses (708) Zusam- przetargu (2), zaakceptowanie oferty (2) srodek przymusu (41), srodek egzeku-
menschluss, other: koncentracja (579) Zuschuss|fhigkeit (107) Fhigkeit cyjny (2), srodek przymusowy (2), obo-
Zusammen|schlu (125) Zusam- des Zuschusses: kwalifikowanie wydat- wiazkowy
srodek (1)
menschluss, idiom: koncentracja (82), kw (2), dopuszczalnosc do finansowa- Zwangs|schlachtung (3) Schlachtung
aczenie
(7), poaczenie
(5), fuzja (2), nia (1) durch Zwang: obowiazkowy ubj (2),
integracja (1) Zustndigkeits|bereich (387) Be- przymusowy ubj (1)
Zusammen|schluss (1322) other: reich der Zustndigkeit: kompetencja Zweck|beschrnkung (10) Beschrn-
koncentracja (983), poaczenie
(78), (69), zakres kompetencji (46), jurys- kung des Zwecks: ograniczenie celu (9),
stowarzyszenie (8), aczenie
(6), ugru- dykcja (40), zakres odpowiedzialnosci ograniczenie celw (1)
powanie (4), fuzja (3), zgrupowanie (3), (7), zakres uprawnien (7) Zweck|bestimmung (194) Bestim-
zrzeszanie (3) Zustndigkeits|gebiets (7) Zustn- mung des Zweck: przewidziane zasto-
Zusammensetzungs|merkmale (1) digkeitsgebiet, Gebiet der Zustndig- sowanie (9)
Zusammensetzungsmerkmal, Merk- keit: jurysdykcja (2), terytorium wa- Zweck|bindung (87) Bindung an den
mal der Zusammensetzung: wasci- sciwe (1) Zweck: przeznaczenie celowe (13),
wosc skadu (1) Zustellungs|anschrift (88) Anschrift ograniczenie celu (11), ograniczony cel
fr die Zustellung: adres do zawiada- (5), celowe ograniczenie (2)
Zusatz|flge (1) Zusatzflug, zustzli-
miania (1) Zweig|niederlassung (286) other: od-
che Flug: dodatkowy lot (1)
Zustellungs|antrag (10) Antrag auf dzia (221)
Zusatz|informationen (86) Zusatz- Zweig|stelle (95) other: oddzia (65),
information, zustzliche Information: Zustellung: wniosek o doreczenie (6),
wniosek o doreczenie dokumentu (1) oddzia instytucji (2), oddzia agen-
informacja uzupeniajaca
(34), informacji (1)
cja dodatkowa (24), dodatkowa infor- Zustellungs|frist (1) Frist der Zustel-
lung: ostateczny termin dla powiado- Zweig|stellen (142) Zweigstelle,
macja (23) other: oddzia (110), placwka (1)
Zusatz|kriterien (1) Zusatzkriterium, mienia (1)
Zustellungs|kosten (89) Kosten der Zwiebel|keime (1) Zwiebelkeim, Keim
zustzliche Kriterium: kryterium dodat- der Zwiebel: kiekujaca cebula (1)
kowe (1) Zustellung: koszt doreczania (1), koszt
doreczania dokumentw (1), koszt do- Zwischen|bericht (165) other: spra-
Zusatz|protokolle (87) Zusatzproto- wozdanie okresowe (45), sprawozdanie
koll, zustzliche Protokoll: protok reczenia (1)
tymczasowe (11), sprawozdanie z po-
dodatkowy (74), dodatkowy protok Zustellungs|systeme (3) Zustellungs-
stepu (7), posrednie sprawozdanie (5),
(6), protok uzupeniajacy
(2) system, System fr die Zustellung: sys-
tymczasowe sprawozdanie (5), okre-
Zusatz|protokoll (306) zustzliche tem doreczania dokumentw (1), sys-
sowe sprawozdanie (4), raport okresowy
Protokoll: protok dodatkowy (264) tem powiadamiania (1)
(3), sprawozdanie przejsciowe (3)
Zusatz|protokolls (311) Zusatzpro- Zustimmungs|erklrung (5) Erkl- Zwischen|erzeugnisse (94) Zwi-
rung der Zustimmung: deklaracja ak-
tokoll, zustzliche Protokoll: protok schenerzeugnis, other: produkt po-
ceptacji (1), oswiadczenie zgody (1)
dodatkowy (248) sredni (56), wyrb posredni (10), pro-
Zuteilungs|koeffizienten (108) Zutei- dukt przejsciowy (2)
Zusatz|stoffe (1103) Zusatzstoff, zu-
lungskoeffizient, Koeffizient fr die Zwischen|lsung (8) other: rozwiaza-
stzliche Stoff: dodatek (918), substan-
Zuteilung: wspczynnik przydziau nie posrednie (2), rozwiazanie
tymcza-
cja dodatkowa (2)
(71), wspczynnik przyznania (11), sowe (2), rozwiazanie
przejsciowe (1),
Zusatz|stoffen (399) Zusatzstoff, zu- wspczynnik przyznawania (5), wskaz-
stzliche Stoff: dodatek (329) tymczasowe rozwiazanie (1)
nik przydziau (3) Zwischen|ort (3) other: punkt po-
Zusatz|stoffes (144) Zusatzstoff, zu- Zuteilungs|regelung (1) Regelung fr
stzliche Stoff: dodatek (109) sredni (1)
die Zuteilung: mechanizm przyznawa- Zwischen|produkts (12) Zwischen-
Zusatz|stoff (293) zustzliche Stoff: nia (1)
dodatek (217) produkt, other: pprodukt (9)
Zuverlssigkeits|erklrung (231) Zwischen|summe (323) other: suma
Zusatz|stoffs (193) Zusatzstoff, zu- Erklrung ber die Zuverlssigkeit: czastkowa
(15), suma czesciowa
stzliche Stoff: dodatek (158) poswiadczenie wiarygodnosci (93), (12), suma posrednia (3), kwota cze-
Zusatz|zlle (155) Zusatzzoll, zustzli- oswiadczenie o wiarygodnosci (52) sciowa (2)
che Zoll: dodatkowa naleznosc (30), do- Zuwachs|raten (17) Zuwachsrate, Zwischen|zahlungen (137) Zwi-
datkowe co (25), co dodatkowe (12), Rate des Zuwachses: stopa wzrostu (5), schenzahlung, other: patnosc okre-
dodatkowa opata (7), opata celna (2) tempo rozwoju (1), tempo wzrostu (1) sowa (42), patnosc posrednia (21), pat-
Zuschlags|besttigung (14) Bestti- Zwangs|arbeit (25) Arbeit durch nosc zaliczkowa (9), patnosc tymcza-
gung ber den Zuschlag: oswiadczenie Zwang: praca przymusowa (22), przy- sowa (5), dopata posrednia (4), wypata
o udzieleniu zamwienia (12) musowa praca (2) posrednia (4), patnosc czesciowa (3)
Zuschlags|empfnger (726) Empfn- Zwangs|ausmerzung (1) Ausmerzung Zwischen|zahlung (42) other: pat-
ger des Zuschlages: zwyciezca prze- durch Zwang: obowiazkowe
usunie- nosc okresowa (11), dopata posrednia
targu (13), wygrywajacy oferent (5), cie (1) (6), patnosc posrednia (3), patnosc za-
zwycieski oferent (3) Zwangs|gelder (44) Zwangsgeld, liczkowa (3), wypata czesciowa (3),
Zuschlags|empfngers (144) Zu- other: okresowa kara pieniezna (18), wypata posrednia (3), patnosc przej-
schlagsempfnger, Empfnger des kara za zwoke (1), srodek przymu- sciowa (2)
Zuschlages: oferent (80), wybrany ofe- sowy (1) Zwischen|zeit (138) other: miedzyczas
rent (2) Zwangs|lizenz (81) Lizenz als Zwang: (34), okres przejsciowy (2)
Zuschlags|erteilung (93) Erteilung licencja przymusowa (67), przymusowa Zypern|-Pfund (278) Pfund auf Zy-
des Zuschlages: udzielenie zamwienia licencja (5) pern: funt cypryjski (262)
344

M JD 2009 PHD Thesis

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

M JD 2009 PHD Thesis

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

U NIWERSYTET IM .

M ARCIN J UNCZYS -D OWMUNT

Niemieckie rzeczowniki zozone i ich

Promotor: prof. dr hab. Jerzy Pogonowski

Dziekuje prof. Jerzemu Pogonowskiemu za opieke naukowa, dobre rady i mia

2 O klasyfikacji niemieckich zozen nominalnych 27

3 Automatyczna ekstrakcja materiau badawczego 49

4 Poprawione metody podziau niemieckich wyrazw zozonych 103

4.2.3 Metoda oparta na sowniku . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

5 Automatyczne generowanie parafraz 125

6 Przechowywanie i manualna weryfikacja danych 145

6.4.2 Informacje zawarte w materiale referencyjnym . . . . . . 168

7 Analiza zebranego materiau 171

8 Trzy eksperymenty jezykoznawcze 191

A Recznie sprawdzony zestaw referencyjny A 239

1.1 Fragment Dyrektywy Rady z dnia 27 lipca 1976 r. w sprawie zbli-

3.1 Redukcja liczby typw za pomoca metod wstepnego przetwarzania 60

4.1 Rozkad czestosci zozen nominalnych z wielomo segmentacjami

5.1 Parafrazy wedug Jeziorski (1983) . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

6.1 Wycinek z tabeli compounds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149

7.1 Dzisiec najczestszych zozen oraz dziesiec hapax legomena . . . . 173

8.1 Rozkad czestosciowy interfiksw w zebranych zozeniach . . . . 193

8.3 Przykadowa lista zozen nominalnych, interfiksw i najczest-

3.1 Peny schemat procesu ekstrakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

4.1 Pseudokod oglnego algorytmu dzielacego

5.1 Trafnosc parafrazowania dla wszystkich typw . . . . . . . . . . 139

5.4 Porwnanie proporcji dla parafraz przyimkowych w zestawie oraz

6.1 Uproszczony schemat bazy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

7.1 Dystrybucja frekwencyjna niemieckich wyrazw zozonych

8.1 Graficzne porwnanie rozkadw odpowiednikw dla podstawo-

Im Rahmen eines harmonisierten Ver- Zharmonizowana procedura homologa-

Za pomoca indeksw dolnych zaznaczylismy w obu wersjach jezykowych moz-

kompozycja jako sposb na tworzenie nowych rzeczownikw jest czestym

tylko niektre zozenia nominalne mozna odnalezc w sownikach, nawet

nieocenionym zrdem wiedzy moga okazac sie teksty rwnolege stwo-

mozna zestawic wszystkie zozenia i ich ekwiwalenty, korzystajac

mozna wykorzystac takie zestawienie do analizy mozliwych regularno-

W niniejszej rozprawie zajmiemy sie technicznymi i teoretycznymi aspektami

1.2 Niemieckie zozenia nominalne

Unter Zusammensetzungen (Komposita) verstehen wir Wrter, die

Powyzsza definicje zastapimy

akcent gwny pada na pierwszy czon;

subordynacja i niezmienna kolejnosc czonw;

niejawnosc relacji semantycznych zachodzacych

Dla automatycznej identyfikacji nie korzystamy z powyzszych kryteriw. Zo-

1.3 Wczesniejsze badania o podobnym zakresie

1.3.1 Porwnanie z jezykiem polskim: praca Jana Jeziorskiego

1.3.2 Prace z innym jezykiem porwnywanym

1.4 Wykorzystany korpus rwnolegy: JRC-Acquis

1.5 Cele rozprawy

stworzenie i opis narzedzi do automatycznej identyfikacji oraz analizy nie-

stworzenie i opis narzedzi do automatycznej ekstrakcji i filtracji niemiec-

przeniesienie metod automatycznej parafrazy zozen nominalnych z jezyka

stworzenie i opis narzedzi do wygodnej i szybkiej weryfikacji zebranego

W czesci jezykoznawczej wykorzystujemy wczesniej stworzone narzedzia i za

zebranie duzego zestawu danych za pomoca opisanych narzedzi, ktry roz-

wprowadzenie metod automatycznych i pautomatycznych do niemiecko-

uzupenienie wynikw z wczesniejszych prac kontrastywnych o podobnym

empiryczne sprawdzenie twierdzen pochodzacych

publiczne udostepnienie recznie sprawdzonego zestawu referencyjnego

2.1 Wedug stopnia leksykalizacji i idiomatyzacji

Klasyfikacja zozen nominalnych wedug stopnia leksykalizacji nie jest zadaniem

W odniesieniu do zozen nominalnych pena motywacja oznacza, ze znaczenia

p arg max cpn1 , p, n2 q, (2.3)