Professional Documents
Culture Documents
Case study
Spis treści
Pekao24.................................................................... 3
Tekst: Maciej Lipiec, Magdalena Bicka
Zakres projektu.......................................................... 4
© 2009-2010
Proces User-Centered Design...................................... 5
Analiza...................................................................... 6 K2 Internet SA
al. Solidarności 74A,
Projektowanie wersji WWW.......................................... 7 00-145 Warszawa
tel. +48 22 448 70 00,
Założenia projektowe dla wersji WWW..........................15 fax. +48 22 448 71 01
e-mail: biuro@k2.pl
Eye-tracking i badania usability.................................. 26 www.k2.pl
2
Pekao24
System transakcyjny Pekao24 należący do banku Pekao SA powstał w
2002 roku. Składa się z części bankowej oraz serwisów Pekao24Makler
i CDM24 zapewniających obsługę rachunków brokerskich w Domu Ma-
klerskim Pekao SA i Centralnym Domu Maklerskim Pekao SA. Dostęp do
systemu posiada 1,5 miliona klientów banku.
3
Zakres projektu
Prace związane z rewitalizacją serwisów Pekao24 dotyczyły zaprojek- Przebudowa interfejsu użytkownika dotyczyła wszystkich usług
towania i wdrożenia nowego interfejsu użytkownika. K2 jedynie w nie- Pekao24, takich jak obsługa rachunków bankowych, lokat, kredytów,
wielkim stopniu ingerowało w funkcje systemu, z których większość funduszy inwestycyjnych, doładowań kart telefonicznych, e-faktur oraz
musiała pozostać niezmieniona. pełnej obsługi rachunków brokerskich.
Cele przebudowy przedstawiały się następująco: W drugim etapie prac K2 zaprojektowało dla Pekao nowy produkt ban-
kowości elektronicznej, czyli wersję mobilną systemu zawierającą wy-
1. Zaprojektowanie i wdrożenie nowego interfejsu użytkownika brane funkcje serwisów bankowego i maklerskiego.
dostosowanego do minimalnej rozdzielczości ekranu 1024x768
pikseli. W obu przypadkach koncepcję interfejsu użytkownika przygotowali
2. Stworzenie nowej skalowalnej architektury informacji zapew- Magdalena Bicka i Maciej Lipiec z działu K2 User Experience zajmującego
niającej możliwość łatwej rozbudowy w przypadku wprowadzenia się projektowaniem interakcji i użytecznością (usability).
nowych usług lub produktów.
Projekt rozpoczął się pod koniec czerwca 2009, a zakończył latem 2010.
3. Poprawa ergonomii i user experience systemu. Optymalizacja Sama faza projektowa trwała około czterech miesięcy.
nawigacji i formularzy, ułatwienie dotarcia do trudno dostępnych
funkcji.
4. Wprowadzenie mechanizmów sprzedażowych i marketingo- Demo nowego systemu transakcyjnego dostęp-
wych w serwisie (zachęcanie użytkowników do korzystania ze ne jest pod adresem demo.pekao24.pl
wszystkich usług udostępnianych przez bank drogą elektroniczną,
cross-selling). Nowe Pekao24 zebrało bardzo pozytywne opi-
nie ze strony użytkowników oraz specjalistów
5. Zapewnienie możliwości obustronnej komunikacji w systemie: w branży. Zdobyło także wyróżnienie magazynu
klient – bank, bank – klient. PC WORLD jako najlepszy interfejs systemu
bankowości elektronicznej w Polsce.
4
Proces User-Centered Design
Nowy serwis Pekao24 został zaprojektowany w metodyce User-Centered Design (projektowanie zorientowane na użytkownika) zgodnej z wytycznymi
normy ISO 13407:1999.
Zaplanowanie procesu
projektowego 1b. Analiza
kontekstu użycia
1a. Analiza
2. Projektowanie
wymagań
3. Ewaluacja
projektu z udziałem
Sukces! Projekt spełnia
użytkowników
wymagania biznesowe
i użytkowników
5
Analiza
6
Projektowanie wersji WWW
7
Proces projektowania architektury informacji
Metodyka projektowania zorientowanego na użytkownika (User- Cała funkcjonalność systemu musiała zostać odtworzona w nowym
Centered Design) wymaga przygotowania dokładnego prototypu interfejsie użytkownika na podstawie analizy interfejsu istniejącego
aplikacji, tak aby możliwe było przeprowadzenie testów z użytkownikami serwisu. Było to możliwe dzięki bliskiej współpracy z Klientem, który
przed rozpoczęciem produkcji. na bieżąco wyjaśniał wszystkie niejasności związane z logiką działania
aplikacji.
Z uwagi na rozmiar projektu i bardzo napięty harmonogram rozpo-
częliśmy projektowanie architektury informacji od razu od pracy nad
interaktywnym prototypem HTML, rezygnując z etapu przygotowania
statycznych makiet.
8
Proces projektowania architektury informacji
Równolegle z projektowaniem architektury informacji i tworzeniem Prototyp serwisu został przygotowany w programie Microsoft Visio
prototypu prowadzone były prace nad projektem graficznym serwisu, z wykorzystaniem dodatku VisDynamica napisanego przez Tomasza
który musiał być zgodny z corporate identity banku. Oprawa graficzna Seroczyńskiego z K2.
nowego Pekao24, której autorem jest Arek Sobczyk, powstawała w
ścisłej współpracy z architektami informacji. Visio pozwoliło nam na szybkie wykonanie graficznego prototypu, który
dzięki VisDynamice był całkowicie interaktywny – działały w nim wszyst-
Ze względu na to, że przy tak złożonym projekcie nie jest możliwe kie linki, rozwijane menu, dynamiczne panele i formularze. Specjalnie
przygotowania makiet graficznych dla wszystkich ekranów interfejsu na potrzeby projektu Pekao Tomek dopisał do VisDynamiki wiele no-
użytkownika, zaprojektowane zostały tylko elementy wyjątkowe oraz wych funkcji, m.in. opcję pełnej walidacji pól występujących w formula-
style dla wszystkich powtarzających się elementów w całym systemie. rzach i wyświetlania komunikatów błędów.
Dzięki konstrukcji interfejsu użytkownika wykorzystującej powtarzające
się moduły cały projekt graficzny do liczącej ponad 400 ekranów aplikacji
ograniczył się do 16 makiet.
9
Protototyp serwisu
Pierwsze podejście do architektury informacji strony głównej Finalny prototyp architektury informacji użyty podczas badań
po zalogowaniu. usability.
10
Corporate identity UniCredit Group
Kolory podstawowe Kolory uzupełniające
11
Pierwsze projekty graficzne
12
Wersja robocza rozwijanego projektu
13
Finalny projekt graficzny
14
Założenia projektowe dla wersji WWW
15
Zmniejszenie liczby opcji do wyboru
16
Zmniejszenie liczby opcji do wyboru
Zarówno zbyt mało, jak i zbyt dużo opcji do wyboru wpływa negatywnie Im więcej prezentowanych jednocześnie opcji, tym więcej czasu
na satysfakcję użytkowników, dlatego ważne jest zachowanie optymal- zabiera:
nej liczby elementów.
• Zapoznanie się z każą opcją i odnalezienie konkretnej funkcji
(Prawo Hicka).
• Podjęcie decyzji, która z opcji jest najbardziej odpowiednia.
17
Łączenie i grupowanie podobnych funkcji
Grupowanie powiązanych opcji umożliwia zmniejszenie liczby jedno- Na przykład:
cześnie prezentowanych pozycji i ukierunkowuje wybór pozwalając
użytkownikom na podejmowanie coraz bardziej szczegółowych decyzji 1. Najpierw wybieram rodzaj przelewu (jednorazowy, zdefiniowa-
w kolejnych krokach („progressive disclosure”). ny, cykliczny).
2. Potem wybieram typ dla tego przelewu (zewnętrzny, wewnętrz-
ny, walutowy, ZUS, US, spłata karty, rachunek brokerski).
18
Uwaga użytkowników ma skupiać się na treści
Koncentrując się na wykonywanej czynności użytkownicy poświęcają
najwięcej uwagi polu treści strony, często zapominając o menu. Badania
eye-trackingowe pokazują, że użytkownicy skupiają się najmocniej na
środku strony i zwykle zaczynają oglądać stronę patrząc na jej środek.
19
Uwaga użytkowników ma skupiać się na treści
20
Elastyczność kolejności wykonywanych czynności
System zapewnia dwa możliwe sposoby wykonywania operacji:
1
2
Fragment zrzutu ekranu z nowego serwisu - po prawej stronie kontekstowe rozwijane menu dla konkretnego rachunku.
21
Czytelna informacja zwrotna od systemu
Komunikaty po wykonaniu akcji są zawsze widoczne w tym samym miejscu i pozwalają kontynuować pracę bez przerw oraz dodatkowego klikania, co
byłoby konieczne w przypadku komunikatów wyświetlanych w oknie dialogowym lub na osobnej stronie.
22
Czytelna informacja zwrotna od systemu
Komunikaty błędów powinny informować na czym polega problem i jak go rozwiązać.
Chcę aktywować kartę kodów, ale nie mogę, bo nie mam aktywnej karty kodów? Komunikat nie wyjaśnia problemu i nie mówi, co zrobić!
23
Spójność rozwiązań
Spójność wewnętrzna interfejsu użytkownika pozwala na szybką i łatwą
naukę korzystania z niego i zmniejsza prawdopodobieństwo pomyłek.
24
Wyeliminowanie niejasności
Czy kartę anuluje przycisk „anuluj” czy „zatwierdź”? :-)
25
Eye-tracking i badania usability
Testy użyteczności oraz eye-tracking zostały przeprowadzone na
grupie 25 użytkowników bankowości elektronicznej i usług ma-
klerskich, nie będących klientami Pekao SA.
26
Jak działa eye-tracker?
Eye-tracker (okulograf), to urządzenie badawcze służące do rejestracji
ścieżek wzroku respondentów. Badanie przeprowadzone za pomocą
eye-trackera pozwala sprawdzić jak osoby badane postrzegają stronę
internetową - na jakie elementy strony zwracają uwagę, w jakiej
kolejności je oglądają, a czego w ogóle nie dostrzegają w serwisie.
27
Po badaniach wersji WWW Pekao24
Zmiany wprowadzone w projekcie w wyniku badań dotyczyły m.in.:
W końcowym etapie prac nad serwisem już gotowy system był pilotażo-
wo testowany na grupie 14 tys. pracowników banku.
28
Projektowanie wersji mobilnej
29
Wersja mobilna Pekao24 po zalogowaniu
30
Ograniczenia i założenia dla wersji mobilnej
Projektowanie aplikacji internetowych na urządzenia przenośne wyma- Przygotowując wersję mobilną serwisów Pekao24 i Pekao24Makler
ga wzięcia pod uwagę wielu ograniczeń: przyjęliśmy jako założenia:
31
Kontekst użycia aplikacji mobilnych
32
Struktura i nawigacja serwisu mobilnego
Uproszczona, płytka struktura serwisu Układ stron oparty o listy
33
Różne rozdzielczości ekranów urządzeń mobilnych
Popularne rozdzielczości telefonów Trend wzrostu wielkości wyświetlaczy
Źródło: http://sender11.typepad.com
+ iPhone 320x480
34
Telefony używane do korzystania z WWW w Polsce
35
Badania usability prototypu wersji mobilnej
36
Przebieg badania serwisu mobilnego
Komputer
z
podglądem
ekranu
testowanej
aplikacji
mobilnej.
Osoba
badana
korzysta
z
telefonu
Obserwator
z
testowaną
aplikacją
Lustro
weneckie
37
Prototyp wersji mobilnej Pekao24
Badanie usability przeprowadzone tylko na dwóch modelach telefonów pozwoliło nam na sprawdzenie jak z serwisem radzą sobie użytkownicy naj-
popularniejszych w Polsce platform reprezentujących zupełnie różne światy: mniejszy ekran, fizyczna klawiatura oraz dość ograniczona przeglądarka
Nokia N95, a z drugiej strony Safari oraz duży ekran multitouch iPhone’a.
38
Wyniki badania wersji mobilnej
Podczas badań wersji mobilnej 100% respondentów wykonało popraw-
nie wszystkie zadania (i we wszystkich przypadkach przed czasem).
Serwis okazał się tak prosty w użyciu, że nawet osoby dla których korzy-
stanie z internetu mobilnego przez komórkę było nowością nie miały z
jego obsługą żadnych problemów. Dotyczyło to także użycia bardzo zło-
żonej aplikacji serwisu maklerskiego, która w wersji mobilnej zawiera
prawie wszystkie funkcje wersji pełnej.
100% respondentów
wykonało wszystkie zadania
przed czasem
39
Zespół
Projektowanie interakcji, architektura informacji Development JavaScript
Magdalenia Bicka - user experience team leader Daniel Gromysz - programmer
Maciej Lipiec - user experience director Krzysztof Jasewicz - programmer
Joanna Pietras - programmer
Projekt graficzny Jacek Podgórski - programmer
Project managment
Jarek Górecki - project manager
Magdalena Zawada - account director
40
Autorzy
Magdalena Bicka
User Experience Team Leader w K2 Internet S.A.
Od 2006 roku zajmuje się w K2 projektowaniem interakcji i badaniami user experience. Psycholog
społeczny informatyki i komunikacji. Ukończyła Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie.
Pracowała m.in. dla takich klientów jak Coca-Cola, Nokia, Open Finance, Agora S.A., Play, Sanitec
KOŁO, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Maciej Lipiec
User Experience Director w K2 Internet S.A.
W K2 od 2007 roku - początkowo jako architekt informacji w zespole Konsultingu agencji, później
współzałożyciel spółki Komitywa.com, która po roku działalności została zastąpiona przez markę K2
User Experience. Zespołem K2 User Experience kieruje od początku 2009. Wcześniej pracował w
dziale Strategii i Architektury Informacji w agencji McCann Erickson Polska. Autor bloga dotyczącego
użyteczności i projektowania interakcji uxdesign.pl.
Psycholog społeczny ze specjalizacją w psychologii reklamy i marketingu. Absolwent Szkoły Wyższej
Psychologii Społecznej w Warszawie.
Pracował m.in. dla takich klientów jak PZU, Aviva / Commercial Union, Noble Bank, Nokia, Play,
Polkomtel, PTC Era, Telewizja Polska, Coca-Cola, Maspex, Exxon Mobil, PKN Orlen.
41
K2 User Experience to wyspecjalizowany zespół działający w ramach Potrzebujesz konsultacji?
agencji K2 Internet zajmujący się tworzeniem koncepcji dla nowych Skontaktuj się, jeśli interesuje Cię współpraca z nami!
produktów interaktywnych i e-usług, projektowaniem interakcji, pro-
wadzeniem badań z udziałem użytkowników.
Maciej Lipiec
Pomagamy naszym Klientom tworzyć udane produkty i usługi. User Experience Director
e-mail: maciej.lipiec@k2.pl
Odkrywamy potrzeby konsumentów. tel. 510 533 592
42
43