===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==

Dla caej spoecznoci Becoming Minimalist.

Wasze wsparcie i zachta byy dla mnie inspiracj
i umoliwiy napisanie tej ksiki.
Oby wasze ycie dalej inspirowao innych, by yli bardziej
dziki posiadaniu mniej.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 1
Stawanie si minimalist

W roku 2008 w weekend przed Memorial Day zapowiadaa si cudowna

pogoda co w Vermont pod koniec maja nie zdarza si czsto. Tak wic wraz
z moj on Kim postanowilimy spdzi sobot na zakupach, zaatwianiu spraw
i zalegych porzdkach domowych. Planowalimy w ten weekend przeprowadzi
wielkie wiosenne porzdki, poczynajc od garau.
Gdy nasta sobotni wit, a Kim i nasza maa creczka jeszcze spay,
wycignem z ka naszego syna Salema na jajecznic na boczku. Pomylaem,
e po porzdnym niadaniu bdzie bardziej skonny pomc tacie. Teraz gdy
wracam do tego pamici, nie jestem pewien, dlaczego uznaem, e piciolatek
bdzie mia ochot pomaga w sprztaniu garau, ale mimo to tak miaem
nadziej. Po niadaniu tam wanie si skierowalimy.
W naszym dwustanowiskowym garau jak zawsze byo peno gratw.
Kartony poukadane jeden na drugim groziy spadniciem z regaw. Rowery,
jeden przy drugim, stay pod cian. W ogrodowy osun si w kcie lunymi
zwojami. Grabie, szpadle i mioty sterczay na wszystkie strony. Czasami
musielimy z samochodw wysiada bokiem, aby przecisn si przez ten
baagan.
 Salem powiedziaem oto nasze zadanie. Przez zim w garau zrobi si
baagan, wic musimy wycign wszystko na podjazd. Potem spuczemy
wem cay gara, a jak wyschnie, starannie poukadamy wszystko z powrotem.
Dobrze?
Maluch kiwn gow, udajc, e rozumie wszystko, co do niego
powiedziaem.
Wskazaem plastikowy kube w naroniku i poprosiem Salema, aby go
przycign.
Niestety okazao si, e ten kube jest wypeniony zabawkami Salema na lato.
Jak si domylacie, gdy tylko mj syn odzyska zabawki, ktrych nie widzia od
miesicy, cakowicie przesza mu ochota, aby pomaga mi w porzdkach.
Chwyci dziecic pik i kij do bejsbola, po czym skierowa si do ogrdka, ale
przystan.
Pograsz ze mn, tato? zapyta z min pen nadziei.
Przepraszam, stary, nie mog odparem. Pogramy, jak tylko skocz.
Obiecuj.
Z blem serca patrzyem, jak gwka Salema znika za rogiem garau.
Czas mija, graty si pitrzyy, a moliwo, e uda mi si doczy do syna
w ogrdku, stawaa si coraz mniej prawdopodobna. Kilka godzin pniej nadal
pracowaem w garau, kiedy Kim zawoaa mnie i Salema na lunch.
Kiedy wyszedem z powrotem z domu, aby dokoczy prac, zauwayem
nasz ssiadk June, ktra wanie sadzia kwiaty i podlewaa ogrd. Bya to
starsza kobieta o siwych wosach i miym umiechu; zawsze interesowaa si moj
rodzin. Pomachaem do niej i zabraem si do pracy.
W tym momencie prbowaem oczyci i posegregowa wszystkie rzeczy,
ktre rano wycignem z garau. Praca bya cika i zabraa wicej czasu, ni si
spodziewaem. Mylaem przy tym o wszystkich momentach, kiedy z
niezadowoleniem zajmowaem si naszymi rzeczami. Ten by kolejny! Tym
razem byo jeszcze gorzej, bo Salem cigle przychodzi z ogrdka i zadawa
pytania albo prbowa przekona mnie, abym si z nim pobawi. Za kadym
razem mwiem mu:
Ju prawie skoczyem, Salem.
June dostrzega moj frustracj w gestach i gosie. W pewnym momencie,
kiedy akurat si mijalimy, powiedziaa z sarkazmem:
Ach, to s radoci posiadania domu. Sama przez cay dzie zajmowaa si
porzdkami.
Hm, wiesz, jak to jest odpowiedziaem im masz wicej rzeczy, tym
bardziej stajesz si ich niewolnikiem.
To, co odpowiedziaa, zmienio moje ycie.
Tak, dlatego moja crka jest minimalistk. Powtarza ludziom, e nie musi
posiada tych wszystkich rzeczy.
Nie musi posiada tych wszystkich rzeczy.
To zdanie pobrzmiewao mi w gowie, gdy odwrciem si, by spojrze na
swoje poranne dzieo: wielki stos brudnych, zakurzonych przedmiotw
zoonych na podjedzie. Nagle ktem oka zauwayem syna, ktry nadal bawi
si sam w ogrodzie. Zestawienie tych dwch obrazw zapado mi gboko
w serce i po raz pierwszy zauwayem rdo swojego niezadowolenia.
Bya to sterta przed garaem.
Wiedziaem ju, e wasno nie rwna si szczciu. Prawda? Wszyscy w
kadym razie przyznajemy, e przedmioty nie dadz nam prawdziwej satysfakcji.
Lecz w chwili gdy lustrowaem stos przedmiotw na podjedzie, uwiadomiem
sobie kolejn prawd: Te rzeczy nie tylko nie wnosz szczcia do mojego
ycia; ale co gorsza, odcigaj mnie od tego, co daje szczcie!.
Wbiegem do domu i znalazem on, ktra szorowaa wann na pitrze.
Chwytajc oddech, wydyszaem:
Kim, nie zgadniesz, co si stao. June powiedziaa, e nie musimy mie
tych wszystkich rzeczy!
W tamtej chwili narodzia si minimalistyczna rodzina.

N OWE POWOANIE
W tamten weekend razem z Kim zaczlimy rozmawia o tym, czego
moglibymy si pozby, aby uproci nasze ycie i skoncentrowa si na tym, co
naprawd ma dla nas znaczenie. Zaczlimy sprzedawa, rozdawa i wyrzuca
niepotrzebne rzeczy. W p roku pozbylimy si 50 procent naszego dobytku.
Wkrtce zaczlimy zauwaa zalety minimalizmu i rozwijalimy filozofi tego,
jak kady moe czerpa korzyci z prostszego i bardziej celowego ycia.
W weekend przed witem Memorial Day byem tym tak podekscytowany,
e zaczem pisa blog pod tytuem Becoming Minimalist [Sta si
minimalist], aby o wszystkim informowa na bieco nasz wielk rodzin.
Pocztkowo byo to dla mnie tylko prowadzenie dziennika w internecie. Lecz
potem stao si co zadziwiajcego: nieznane mi osoby zaczy czyta mj blog
i opowiada o nim swoim przyjacioom. Liczba moich czytelnikw sigaa setek,
potem tysicy i rosa.
Mylaem sobie: Co si dzieje? Co to ma znaczy?.
Przez lata byem pastorem w duszpasterstwie modzieowym w rnych
kocioach. W Vermont nasze duszpasterstwo szkolne byo najwiksze w Nowej
Anglii. Uwielbiaem pomaga gimnazjalistom i licealistom w poszukiwaniu
duchowego sensu ycia. Coraz wyraniej czuem jednak, e minimalistyczny
blog odgrywa pewn rol w moim przeznaczeniu.
Zaczem otrzymywa e-maile z konkretnymi pytaniami na temat posiadania
mniej, pisay do mnie media, zapraszano mnie na wykady. Promowanie
minimalizmu stao si moj gbok i potn pasj. Zrozumiaem, e jest to
wane przesanie, ktre moe pomc ludziom z rnych rodowisk i rnych
wyzna, yjcych na caym wiecie, ulepszy wasne ycie. Pomylaem, e moe
musz promowa minimalizm na peny etat.
W eksperymentalnym okresie przejciowym, w 2012 roku, zgodziem si
przeprowadzi na dwa lata do Arizony i pomc przyjacielowi w zaoeniu
kocioa, jednoczenie kadc podwaliny pod nowy zawd. Pod koniec tych
dwch lat staem si penoetatowym ordownikiem korzyci z posiadania mniej.
Dzisiaj blog wci si rozrasta, a liczba czytelnikw co miesic przekracza
milion. Opublikowaem take subskrybowany biuletyn i kilka ksiek. Obecnie
coraz czciej jestem proszony o wykady na konferencjach dotyczcych
zrwnowaonego rozwoju, na spotkaniach instytucji, imprezach biznesowych,
konferencjach chrzecijaskich i innych wydarzeniach.
Od momentu porzdkw w garau sporo dowiedziaem si o minimalizmie.
Najlepsze z moich odkry pojawiaj si tutaj, w Im mniej, tym wicej. Jednak
zawsze bd wraca do idei z pierwszego dnia: nadmierne gromadzenie dobytku
wcale nas nie uszczliwia. Nawet gorzej, odciga nas od tego, co daje nam
szczcie. Rezygnacja z rzeczy bez znaczenia uwolni nas od nich i pozwoli
poszukiwa tego, co faktycznie ma znaczenie.
Jest to przesanie niezbdne dla spoeczestwa mocno motywowanego
moliwoci posiadania duej liczby przedmiotw. Wierz, e to przesanie da
wam nowe ycie i wiksz rado.

CO MWI WAM WASZE SZAFY

Will Rogers powiedzia kiedy: Zbyt wielu ludzi wydaje pienidze, ktrych nie
zarobili, na rzeczy, ktrych nie chc, aby zrobi wraenie na ludziach, ktrych
nie lubi[1]. Dzisiaj jego stwierdzenie jest jeszcze bardziej prawdziwe ni wtedy,
gdy je wypowiedzia. Tak rzeczywicie jest. Podejrzewam, e jest tak
w odniesieniu do wikszoci nacji na wiecie. Lecz pozwlcie, e zajm si
wasnym krajem Stanami Zjednoczonymi ktry posuy mi za przykad.
W Ameryce konsumujemy dwa razy wicej dbr materialnych ni 50 lat
temu[2]. W tym samym okresie wielko przecitnego amerykaskiego domu
niemal si potroia, a przecitny amerykaski dom mieci obecnie okoo 300
tysicy przedmiotw[3]. rednio w naszych domach jest wicej odbiornikw
telewizyjnych ni ludzi[4]. Departament Energii Stanw Zjednoczonych donosi,
e w wyniku nieporzdku 25 procent osb posiadajcych gara na dwa
samochody nie ma w nim miejsca na parkowanie pojazdw, a kolejne 32 procent
ma miejsce tylko na jeden pojazd[5]. Rynek usug zwizanych z organizowaniem
domu, czyli znajdowaniem miejsca na cay ten baagan, wart jest 8 miliardw
dolarw i ronie w tempie 10 procent rocznie[6]. Ponadto co dziesite
amerykaskie gospodarstwo domowe wynajmuje dodatkow powierzchni
magazynow poza domem to najszybciej rosncy sektor komercyjnego rynku
nieruchomoci w ostatnich czterech dekadach[7].
Nic dziwnego, e mamy problemy z osobistym dugiem. W przecitnym
gospodarstwie domowym dug na kartach kredytowych wynosi ponad
15 tysicy dolarw, a na hipotece 150 tysicy dolarw[8].
Przerw teraz statystyczny zrzut, poniewa nie chc was przygnbia. Poza
tym nie potrzeba wam statystyk i sonday, aby zrozumie, e prawdopodobnie
posiadacie zbyt wiele rzeczy. Widzicie to codziennie, przechodzc przez dom.
Wasz przestrze mieszkaln wypeniaj przerne przedmioty. Podoga jest
zasypana. Szafy s zapchane. Szuflady pkaj w szwach. Nawet lodwka nie
mieci caego zakupionego jedzenia. I najwyraniej w szafkach te brakuje
miejsca.
 Mam racj?
Chocia pewnie lubicie wikszo posiadanych przedmiotw, to jak
podejrzewam, wyczuwacie, e jest ich za duo, i chcecie co z tym zrobi. Ale
skd macie wiedzie, co zatrzyma, a czego si pozby? Jak postpowa, aby
pozby si z ycia niechcianych rzeczy? Kiedy bdziecie wiedzieli, e
osignlicie waciwy poziom nagromadzenia?
Moe wzilicie do rki t ksik w nadziei na znalezienie pomysw na
pozbycie si baaganu z domu. Dostaniecie je, obiecuj. A take duo wicej!
Poka wam, jak odnale ycie, ktre chcielicie ukry pod posiadanymi
przedmiotami. To przesanie to: Mniej znaczy wicej z naciskiem na wicej.
Nagrod jest nie tylko czysty dom lecz take bardziej satysfakcjonujce
ycie pene znaczenia. Minimalizm stanowi niezastpiony klucz do lepszego
ycia, ktrego cay czas szukalicie.
Bd z wami szczery. Ta ksika skrywa w gbi moje wielkie marzenie.
Przecitnie, przynajmniej w moim kraju, widzimy codziennie 5 tysicy reklam,
ktre ka nam kupowa wicej[9]. Chc sta si gosem namawiajcym, aby
kupowa mniej, poniewa jeli setki, tysice, miliony istnie zostanie
zmienionych przez minimalizm, potencjalne korzyci dla naszego wiata oka
si niezmierne.

U NIWERSALNE ZALETY MINIMALIZMU

Posiadanie mniej daje wiksz rado, ni mona zazna w deniu do posiadania
wicej. W wiecie, ktry nieustannie namawia nas, aby kupowa wicej i wicej,
czsto tracimy to z oczu. Rozwamy jednak yciodajne korzyci w kadej
z poniszych sfer, pynce ze stosowania zasad minimalizmu nauczanych w Im
mniej, tym wicej.
Wicej czasu i energii Obojtnie, czy zarabiamy pienidze, aby kupi co
na wasno, zastanawiamy si nad tym i nabywamy, czycimy i ukadamy,
naprawiamy, zastpujemy albo sprzedajemy, nasza wasno zuywa nasz
czas i energi. A zatem im mniej bdziemy mieli rzeczy, tym wicej zostanie
nam czasu i energii na inne denia, ktre znacz dla nas wicej.
Wicej pienidzy To zupenie proste: kupujc mniej rzeczy, wydajemy
mniej pienidzy. Nie tylko po to, aby przede wszystkim nabywa rzeczy,
ale take aby zarzdza naszymi dobrami i utrzymywa je. Moe drog do
finansowej wolnoci nie jest zarabianie wicej, ale posiadanie mniej.
Wicej hojnoci Mniej zachanny, mniej kosztowny styl ycia daje okazj
do finansowego wsparcia spraw, na ktrych nam zaley. Nasze pienidze s
warte tyle, ile to, na co decydujemy si je wyda, a istniej niezliczone cele
warte zdecydowanie wicej ni nagromadzenie dbr materialnych.
Wicej wolnoci Zbdne dobra maj moc zniewalania nas fizycznie,
psychicznie i finansowo. Przedmioty s kopotliwe i trudne w transporcie.
S blastem dla ducha, czujemy si przez nie ciko. Z kolei za kadym
razem gdy usuniemy zbyteczny przedmiot, odzyskujemy nieco wolnoci.
Mniej stresu Kady kolejny zakupiony przedmiot dokada zmartwie
w naszym yciu. Wyobracie sobie dwa pokoje: jeden zagracony
i zabaaganiony, a drugi oszczdny i czysty. Ktry wywouje w was
niepokj? Ktry sprawia, e jestecie spokojni? Baagan + nadmiar = stres.
Mniejsza dezorientacja Dookoa toczy si ciga rywalizacja o nasz
uwag. Kade drobne rozproszenie uwagi sumuje si i uniemoliwia nam
koncentracj na rzeczach, na ktrych nam zaley. A komu w dzisiejszych
czasach potrzeba wicej dezorientacji?
Mniejszy negatywny wpyw na rodowisko Nadmierna konsumpcja
potguje niszczenie surowcw naturalnych. Im mniej konsumujemy, tym
mniejsz wyrzdzamy szkod rodowisku, a to daje korzy wszystkim,
w tym naszym dzieciom i wnukom.
Wysza jako rzeczy Im mniej pienidzy wydajecie na nadmiern liczb
przedmiotw, tym wiksz macie sposobno zakupu przedmiotw
wysokiej jakoci, gdy ich potrzebujecie. Minimalizm to niekoniecznie to
samo co oszczdno. To filozofia uznajca, e nie im wicej rzeczy, tym
lepiej, tylko raczej: im lepsze rzeczy, tym lepiej.
Lepszy przykad dla naszych dzieci Jaki zwrot nasze dzieci sysz od nas
najczciej? Czy Kocham ci? A moe Chc to, To jest przecenione
albo Chodmy na zakupy? Wane jest, aby da dzieciom krgosup, ktry
pomoe unikn wybrania przez nie promowanej niekontrolowanej
postawy yciowej.
Mniej pracy dla kogo innego Jeeli nie podejmiemy wysiku, aby
zaprowadzi porzdek i zredukowa nasz majtek, to kiedy umrzemy albo
ju duej nie bdziemy w stanie o siebie zadba, kto inny
(prawdopodobnie ukochana osoba) bdzie musia przej ten ciar.
Trzymajc si wytycznych minimalizmu, uatwiamy mu to.
Mniej porwnywania si Mamy naturaln tendencj do porwnywania
naszego ycia z yciem otaczajcych nas ludzi. Zestawcie to z faktem, e
najwyraniej mamy wbudowane pragnienie wywierania na innych wraenia
przez posiadanie jak najwicej, a zatem, jak powiedzia Will Rogers: mamy
przepis na katastrof. Celowe posiadanie mniej zaczyna wyprowadza nas
z gry porwna, w ktrej jestemy skazani na przegran.
Wicej zadowolenia Mamy skonno, by uwaa, e moemy zwalczy
nasze niezadowolenie przez zdobycie przedmiotu, ktrego brak
najwyraniej nas unieszczliwia. Jednak posiadanie dbr materialnych
nigdy w peni nie zaspokoi pragnie naszego serca. (Dlatego po dokonaniu
zakupu zawsze wraca niezadowolenie). Dopiero kiedy celowo przerwiemy
 cykl akumulowania wicej i wicej, moemy zacz rozpoznawa
prawdziwe przyczyny niezadowolenia w naszym yciu.
Wicej czasu, wicej pienidzy, mniej stresu, mniej dezorientacji, wicej
wolnoci. Wyglda kuszco, prawda? Wicej na ten temat przeczytacie w dalszej
czci ksiki, gdzie poka wam, jak sprawi, abycie sami odnosili te
uniwersalne korzyci.
Nawet gdyby owe uniwersalne korzyci byy jedynym powodem wdroenia
minimalizmu, to ju by wystarczyo. Lecz jest ich wicej. Istnieje take
spersonalizowana korzy. Pozbycie si tego, co niepotrzebne, to pierwszy krok,
by uksztatowa ycie na wasn mod.

REALIZACJA NAJWIKSZYCH PASJI

Kiedy opowiemy si za minimalizmem, natychmiast zyskujemy wolno
realizowania naszych najwikszych pasji. A dla niektrych z nas sporo czasu
mino, odkd mielimy dostp do zasobw potrzebnych, by realizowa
najwiksze pragnienia jakkolwiek je zdefiniujemy. ycie z mniejszym bagaem
daje nam wicej czasu na wykonywanie czynnoci, ktre maj sens, wicej
swobody, by podrowa, wiksz jasno w naszych duchowych deniach,
zwikszone zdolnoci umysowe, by rozwiza najbardziej palce problemy,
zdrowsze finanse, by wspiera sprawy, w ktre wierzymy, wiksz elastyczno,
by robi najbardziej podan karier zawodow.
Sam zostaem uwolniony, by realizowa jedn pasj: zachca innych do
odkrywania zalet minimalistycznego stylu ycia. Na wielu paszczyznach czuj
si zobowizany do odgrywania roli dobrego ssiada. Jestem wdziczny za to, e
June zapoznaa mnie z minimalizmem, i jestem wdziczny, e mam moliwo
przekazywania go innym.
Kolejne wielkie dobro, ktre osobicie zyskaem dziki minimalizmowi, to
lepsze relacje. Uwielbiam mie wicej wolnego czasu, by spdza go z rodzin
i najbliszymi oraz z przyjacimi. Nadal te uczestnicz regularnie w yciu
Kocioa, gdzie wykonuj zadania, ktre wypeniaem dawniej jako jego
pracownik tym razem jako wolontariusz. Jednoczenie mam swobod i spokj
w realizowaniu wasnego kontaktu z Bogiem, a to znaczy dla mnie bardzo duo.
Ostatnio bardzo si ucieszyem, e dziki dochodom z tej ksiki razem
z on moglimy zaoy organizacj non profit o nazwie The Hope Effect
[Efekt Nadziei]. Jej misj jest zmiana postrzegania sierot poprzez stworzenie
modelu opieki nad nimi na wzr rodziny, na ktrym inni bd si wzorowa.
Kiedy Kim i ja wpadlimy na pomys tej niedochodowej organizacji,
powiedzielimy sobie: Czemu nie? Zrbmy co sensownego z naszymi
dochodami. Poniewa nasze finansowe zobowizania s skromne, bylimy
w stanie zrealizowa ten pomys. Opowiem o tym dokadniej w dalszej czci
ksiki.
Redukcja niepotrzebnych rzeczy pomnaa okazje, by realizowa to, co dla
was wane. Dziki temu odczujecie gwatowny wzrost osobistego zadowolenia.
Moe wasze upragnione ycie ley przysypane tym wszystkim, co posiadacie?!
Zapytam was wic: jakie s wasze najwiksze niespenione pasje? Czym
moglibycie si cieszy, czego dokona, gdybycie zminimalizowali posiadany
majtek? Czy chcecie bardziej zjednoczy si z ukochanymi osobami? Zwiedzi
wiat? Tworzy sztuk? Poprawi sprawno fizyczn? Zabezpieczy si
finansowo? Powici si wielkiej sprawie?
Mylcie o waszych marzeniach podczas lektury tej ksiki, bo wanie o tym
ona jest. Nie mwi tylko o posiadaniu mniej. Mwi o wspanialszym yciu!
 CZEGO SI SPODZIEWA
Mam nadziej, e jestecie podekscytowani nowymi moliwociami, jakie niesie
ta ksika. Mam wam duo do powiedzenia, zarwno o filozofii minimalizmu,
jak i o jego stronie praktycznej. Wierz, e bdziecie do niej wraca i mwi: Ta
ksika na zawsze odmienia moje ycie!. Mam nadziej, e bdziecie j
przekazywa innym, kiedy skoczycie czyta.
Chciabym wyjani jedno: ta ksika nie jest pamitnikiem z mojej podry
w minimalizm. Chocia podziel si swoj histori, aby zilustrowa wasne sowa
i mam nadziej zainspirowa was, to w tej ksice nie chodzi o mnie. Chodzi
o was. Chodzi o rado posiadania mniej. Chodzi o to, jak wprowadza
minimalizm w sposb, ktry przemieni wasze ycie na lepsze.
Przedstawi wam take innych, ktrzy zostali minimalistami i dzisiaj celowo
posiadaj mniej. Wielu z nich znajdowao si w sytuacji, ktr rozpoznacie
z wasnego ycia, a to, czego dokonali ze swoimi konsumenckimi zachowaniami,
zainspiruje was i podsunie pomysy, aby samemu wybra si w podr do
minimalizmu. Na przykad poznacie:
Troya, ktrego przygoda z minimalizmem zacza si od odprysku farby na
parapecie,
Anette, ktra zdecydowaa si zupenie zrezygnowa z posiadania domu i
wybraa podrowanie po wiecie,
Davea i Sheryll, ktrzy dostrzegli u siebie coraz wicej chci tworzenia
i niesienia pomocy, gdy przeszli na minimalizm,
Margot, ktr zadziwio pozbycie si z domu tysica przedmiotw,
Courtney, ktra dziki ograniczeniu stresu zwolnia postp choroby
zagraajcej yciu,
Ryana, ktry spakowa do kartonw wszystkie posiadane przedmioty co do
jednego, a potem wyjmowa tylko te, ktrych potrzebowa,
 Sarah, ktra na rok zrezygnowaa z kupowania nowych ubra i na stae
zmienia swoje nawyki zakupowe,
Jessic, ktra w wieku pitnastu lat zacza rozwija wasn minimalistyczn
filozofi,
Ali, ktra zrezygnowaa z najcenniejszej biuterii i dziki temu odmienia
ycie ludzi na drugim kracu wiata.
Zauwaycie te, e bd cytowa przypowieci z Pisma witego. Moje
religijne rodowisko odegrao znaczc rol zarwno w moim zrozumieniu, jak
i praktykowaniu minimalizmu. Zobaczycie, e bd wykazywa ten zwizek
przez ca ksik.
Nawet jeeli wyznajecie inn wiar albo jestecie niewierzcy, te przypowieci
i tak z pewnoci bd dla was ciekawe i pomocne. Podkrelaj one bowiem
i ilustruj pewne uniwersalne prawdy o yciu i otaczajcym nas wiecie.
Zorientujecie si natychmiast, dlaczego je wybraem.
Na podstawie wasnych dowiadcze podczas spotka z ludmi na caym
wiecie i rozmw o korzyciach posiadania mniej nie waham si twierdzi, e
minimalizm to sposb ycia, ktry moe dokona przemiany w kadym
i wszdzie. Czytajcie t ksik, a dowiod wam tego. Niczym ziarno, jego
przesanie jest proste i pene obietnic rozwoju.

TU ZA ROGIEM
Pamitam weekend wita Pracy w 2008 roku. Dzie by pogodny, czyste
niebo, ciepe powietrze, podobnie jak trzy miesice wczeniej, kiedy bardzo si
sfrustrowaem, sprztajc gara. Teraz jednak Kim i ja mielimy mao pracy
w domu. Chocia jeszcze nie skoczylimy z minimalizowaniem, ju zdylimy
zredukowa nasz majtek tak, e nie musielimy zajmowa si domem tak jak
kiedy. Spacerowalimy po lesie niedaleko domu, cieszylimy si lunchem na
ganku i bujalimy dzieci na hutawce w ogrodzie.
Wczesnym wieczorem wyszedem z Salemem z domu na nasz cich ulic.
Uczy si jedzi na rowerku, a ja z dum, jak to ojciec, poprawiaem mu kask,
popychaem go, eby ruszy, i biegaem za nim po ulicy, aby nic mu si nie stao.
Byem zadowolony, widzc, e coraz lepiej wychodzi mu ta nowa umiejtno.
Zanim skoczylimy, namwiem Salema, aby przejecha rowerem
samodzielnie dookoa caego kwartau. Ja miaem pojecha z nim na moim
rowerze nasza pierwsza wsplna wyprawa rowerowa.
Kiedy skrcilimy za rg, zauwayem ssiada na podjedzie; wyglda na
zmczonego, rozdranionego i sfrustrowanego sprztaniem garau!
Umiechnem si do siebie!
Kiedy, gdy nadejdzie stosowna pora, bd mia dla niego przesanie
zmieniajce ycie: nie musisz posiada tego wszystkiego!
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 2
Krzyyk na drog

Co wam przychodzi do gowy, kiedy syszycie sowo minimalizm?

Jeeli jestecie tacy jak inni, moe ono kojarzy si ze sterylnoci,
ascetyzmem, nagimi, biaymi cianami albo kim siedzcym na pododze, bo nie
ma adnych mebli. Moe wam si to wydawa wiczeniem w umartwianiu si
wycznie dla samego umartwiania. Jakie to nudne i bezbarwne! Kto by tego
chcia?
Jednak powiem wam jedno ten obraz jest bardzo odlegy od tego, co
uwaam za minimalizm! Dla mnie to dokadne jego przeciwiestwo. Minimalizm
bowiem przemawia do mnie wolnoci, spokojem i radoci. Opowiada
o przestrzeni, ktra otwiera si, by zrobi miejsce dla nowych moliwoci. Mwi:
krzyyk na drog przeszkodom przed yciem takim, jakie chcemy wie,
usuwajc je.
Nie interesuje mnie tak bardzo minimalizm jako taki, gdy pomagam
ludziom zej do poziomu posiadania, ktry umoliwi im najlepsze ycie, do
jakiego s zdolni. Dla tych z nas, ktrzy yj w bardziej rozwinitych krajach
wiata, w okoo 98 procentach przypadkw oznacza to redukowanie majtku, nie
za zwikszanie go. Dlatego, ze wzgldw praktycznych, musimy nauczy si
minimalizowa.
Przy takich zaoeniach oto moja definicja.
MINIMALIZM: celowe oddawanie si temu, co dla nas najwaniejsze, i usuwanie
wszystkiego, co nam w tym przeszkadza.

Pikno minimalizmu nie polega na tym, co nam on zabiera. Pikno i peen

potencja minimalizmu le w tym, co on nam daje.
Troy Koubsky z pewnoci by si z tym zgodzi.

N ARODZINY NADZIEI
Jestem dzisiaj minimalist zacz Troy przez kolor mojego domu.
Nigdy czego takiego nie syszaem, wic poprosiem Troya, aby to wyjani.
Troy by wysokim mczyzn okoo czterdziestki, o rudych wosach i krtko
przycitej rudej brodzie. Rozmawialimy na konferencji na temat prostego ycia
w Minneapolis.
Troy wyjani, e przed kilku laty kupi dom, zakadajc, e jego przyjaciel
wprowadzi si i wsplnie bd pokrywa opaty. Jednak z powodu zmiany
sytuacji yciowej przyjaciel si wyprowadzi. Zamiast szuka nowego
wsplokatora, Troy zdecydowa si podj dodatkow prac i zwikszy
dochd, aby samodzielnie utrzyma dom.
Ostatecznie powiedzia ta sytuacja zacza mi si dawa we znaki.
Miaem wicej pienidzy, ale mniej czasu. A co gorsza, nie potrafiem
zaoszczdzi tego dodatkowego dochodu. Praktycznie cay pochaniaa spata
hipoteki.
Troy popad w depresj. Zacz kupowa i zbiera rzeczy, aby zaspokoi
pragnienie kontroli. Wyprzedae garaowe i kocwki serii stay si dla niego jak
narkotyk.
Nie panowaem nad tym wspomina. Byem cakowicie obojtny na to,
co wyrzdzam sobie i swojej przestrzeni yciowej. A zauwayem, e z listwy
okiennej odprysa farba.
W ramach przygotowa do naprawy w przerwie na lunch Troy otworzy
przegldark i zacz szuka farby i koloru. Pojawio mu si tyle moliwoci, e
z pocztku by jak sparaliowany.
Jednak przeszukujc oferty, zauway na ekranie jeden obraz niepodobny do
innych. Przedstawia najmniejszy dom, jaki w yciu widzia, o powierzchni
zaledwie kilkudziesiciu metrw kwadratowych May Domek na kkach,
z kurami w ogrdku.
Zaintrygowa Troya. Po kilku klikniciach wszed w wiat ludzi, ktrzy
celowo wybierali mniejsze domy z mniejsz liczb przedmiotw. W ten sposb
Troy rozpocz podr ku minimalizmowi.
Natychmiast postanowi sprawi, by jego obecny dom bardziej nadawa si
do ycia. W cigu nastpnego miesica Troy usun z domu 1389 przedmiotw.
Pod koniec lata liczba usunitych rzeczy wyniosa ponad 3000.
Nie ze wszystkim atwo byo si rozsta wyzna mi Troy ale okazao
si, e potrzebuj procesu minimalizmu.
Zakoczy rozmow ze zami w oczach.
Joshua, to naprawd bolao od dawna. Potrzebowaem prostoty. Musiaem
wyj z dugw. Musiaem pozby si baaganu z ycia, ale przede wszystkim
potrzebowaem nadziei nadziei, e ycie moe by inne, lepsze. Da mi to
proces stawania si minimalist i mniejszy balast w yciu.
I prosz: w minimalizmie chodzi o to, co daje, a nie o to, co odbiera. To
celowe pooenie nacisku na to, co najbardziej cenimy, i usuwanie wszystkiego,
co nam staje w tym na przeszkodzie.
Pozwlcie, e z tej perspektywy wyjani dwa bdne przekonania dotyczce
minimalizmu.

Bdne przekonanie 1: Minimalizm polega na rezygnacji ze

wszystkiego.

Wydaje mi si dziwne, e wedug niektrych ludzi minimalizowanie oznacza

wyrzucanie wszystkiego albo przynajmniej prawie wszystkiego. Wcale tak nie
jest. Minimalizm to raczej ycie z mniejsz liczb przedmiotw, a jak czsto
powtarzam mniej to nie to samo co nic.
Gdybycie weszli dzisiaj do mojego domu, prawdopodobnie nie od razu
uznalibycie, e mieszka tu minimalistyczna rodzina. W naszym salonie
zastalibycie miejsca dla czterech osb, zdjcie rodzinne, dywan, aw i nasz
jedyny telewizor. W szafie znalelibycie kurtki, czapki z daszkiem i kilka
zimowych akcesoriw. W pokojach dzieci znalelibycie ksiki, przybory
plastyczne i zabawki w szafkach.
Staramy si y minimalistycznie, ale jednoczenie nadal jestemy yjcymi,
oddychajcymi, zmieniajcymi si istotami. y to konsumowa. Zatem nadal
posiadamy rzeczy. Lecz dooylimy stara, aby uciec przed nadmiernym ich
nagromadzeniem.
Czasami mwi o racjonalnym minimalizmie albo minimalizmie
strategicznym, aby opisa to, o co mi chodzi. Nie polecam pozbywania si
wszystkiego, co tylko moliwe. Zamiast tego zachcam ludzi, aby pozbywali si
tego, co nie jest potrzebne, aby w lepszy sposb realizowali swoje yciowe cele.
Dbam o wasn dusz, o rodzin, o mio do innych i wpyw na nich.
Koncentruj si przede wszystkim na tych priorytetach. Minimalizm jest
narzdziem w ich realizacji. Usuwa fizyczne przeszkody, abym mg osiga
waniejsze cele. Tak wic bezwzgldnie usuwam to, co mam, aby dochowa
wiernoci wasnym celom. Lecz jeeli s rzeczy, ktre pomagaj mi y tak, jak
tego pragn, zatrzymuj je i ciesz si nimi. Nie czuj si winny.
Tak samo moe by z wami, jeeli zdecydujecie si poda drog
minimalizmu. Nie popenijcie bdu i nie mylcie, e musicie y zupenie bez
niczego. yjcie ze wszystkim tym, co pozwala wam y tak, jak chcecie.

Bdne przekonanie 2: Minimalizm to uporzdkowanie swoich

rzeczy.

Porzdkowanie jest czci tego procesu, ale to nie to samo co minimalizowanie.

Pomylcie o tym. Uporzdkowanie rzeczy (bez usuwania nadmiaru) to tylko
tymczasowe rozwizanie. Musimy powtarza to cigle na nowo. Jak ujmuje to
moja koleanka minimalistka Courtney Carver: Gdyby porzdkowanie si
sprawdzao, to czy ju by nie skoczy?.
W sumie porzdkowanie to tylko przekadanie. Chocia moemy dzisiaj
wymyli sposb przechowywania, ju jutro bdziemy musieli myle o tym na
nowo. Poza tym porzdkowanie rzeczy (bez usuwania ich) ma zasadnicze wady:
Porzdkowanie nie daje korzyci nikomu oprcz nas. Rzeczy, ktrych
rzadko uywamy, le na pkach w piwnicy, na strychu, w garau, nie
przynoszc adnej korzyci, nawet kiedy inni ludzie dookoa nas mogliby
robi z nich uytek.
Porzdkowanie nie pomaga pozby si dugw. W aden sposb nie
rozwizuje podstawowego problemu: tego, e kupujemy zbyt wiele rzeczy.
W zasadzie czsto samo porzdkowanie naszej wasnoci kosztuje nas nawet
wicej, gdy kupujemy kontenery, przestrze magazynow albo wiksze
domy, aby j pomieci.
Porzdkowanie nie hamuje naszej potrzeby posiadania wicej. Kiedy
ukadamy swj majtek, moe musimy spojrze na kady przedmiot, ale to
nas nie zmusza do zadania pytania, czy musimy go zatrzyma. Nazbyt
 czsto po prostu upychamy rzeczy w kartonach, zamykamy je
i zapominamy o nich po raz kolejny.
Porzdkowanie nie na wiele si zdaje, gdy chcemy przygotowa grunt do
dalszych zmian. Porzdkowanie moe zapewni tymczasow popraw
naszej postawy, poniewa zyskujemy czystszy pokj, ale rzadko
wprowadza faktyczn zmian stylu. Nadal uwaamy, e nasz dom jest za
ciasny, nasz dochd zbyt may, a my sami nie moemy znale czasu
w cigu dnia. Moe i uporzdkowalimy nasze rzeczy, ale nie ycie.
Natomiast akt usuwania przedmiotw z naszych domw realizuje wiele
z tych pominitych celw. Przemienia nasze serca i zmienia nasze ycie. Co
wicej, jest to rozwizanie stae, nie tymczasowe, ktre musimy powtarza. Kiedy
ju usunlimy jaki przedmiot, to znika on na dobre.
Porzdkowanie jest lepsze ni nic, ale minimalizowanie stanowczo jest jeszcze
lepsze.

PRZEMAWIA HISTORIA
Poszukiwanie upragnionego stylu ycia nie polega na rezygnacji ze wszystkiego.
Nie polega te na gromadzeniu wszystkiego i prbach lepszego uporzdkowania.
Chodzi natomiast o takie zmniejszenie liczby posiadanych przedmiotw, by te
nas nie zniewalay.
Fascynuje mnie to, e mdro ludowa i mdro ekspertw zgadzaj si co
do wartoci takiego podejcia do ycia.
Kiedy wraz z on zaczem uwalnia nasz dom od baaganu i usuwa
niepotrzebne rzeczy, czsto jej powtarzaem: To fantastyczne. Zmniejszanie
liczby rzeczy daje wolno! Ciekawe, dlaczego nikt nie powiedzia mi o tym
wczeniej?.
Wkrtce jednak zreflektowaem si. Czy rzeczywicie nikt wczeniej nie
powiedzia mi o minimalizowaniu? A moe po prostu nie suchaem?
Zaczem sobie przypomina kazania, ktre wygosiem na temat duchowych
niebezpieczestw materializmu. A poza tym przez cae ycie spotkaem si
z dziesitkami wyzwa, by odrzuca puste obietnice konsumpcjonizmu i poda
drog opart na wyszych wartociach.
Zaczem czyta i odkryem, e minimalizm wcale nie jest nowym ruchem.
Obojtnie, czy by konkretnie okrelany mianem minimalizmu czy nie,
praktykowano i popularyzowano go przez tysice lat na pewno przed naszym
obecnym spoeczestwem masowej produkcji, dugo przed suburbanizacj
i zdecydowanie przed rewolucj przemysow. We wszelkich gospodarczych
uwarunkowaniach zachcano do minimalizmu jako sposobu na ycie dajcego
satysfakcj.
Dzisiaj szanujemy pewne osoby, ktre w minionych wiekach zachcay do
takiego podejcia do ycia, w tym Henryego Davidea Thoreau i Johna Ruskina.
Bywaj oni okrelani mianem ojcw ruchu minimalistycznego. Jednak
minimalizm poprzedza ich wszystkich i to zdecydowanie. Minimalistyczny styl
ycia moe dzisiaj zyskiwa na popularnoci, ale z pewnoci nie jest zjawiskiem
nowym.
Pewnego razu Duane Elgin, ktremu czsto przypisuje si wprowadzenie do
publicznej dyskusji okrelenia dobrowolna prostota, powiedzia do mnie:
Mwi ludziom, e jestem pra-pra-pra-pra-pra-wnukiem tego ruchu, ktry zacz
si 2 tysice lat temu od nauk Jezusa, Buddy i innych wielkich mdrcw
rozumiejcych znaczenie prostoty. Nowoci nie jest warto prostoty, lecz raczej
warunki wiata, w ktrym jest ona rozumiana.
ycie z mniejszym bagaem zawsze uwalniao i oferowao wicej
rnorakich moliwoci, napeniao ludzi nadziej i poczuciem sensu. Pozwala
im rozwija si duchowo i y peniej, a nie jako zwykli zbieracze dbr
materialnych. Dlatego te minimalizm nie jest nowym podejciem do ycia
wynalezionym w odpowiedzi na nadmiern produkcj towarw. Wrcz
przeciwnie. Nasi najbardziej zaufani przywdcy duchowi zachcali do niego od
wiekw.
W tym ten, ktry uksztatowa mj wiatopogld bardziej ni ktokolwiek
inny: Jezus.

MODY, BOGATY ANTYMINIMALISTA

W pewnym momencie na pocztku nauczania Jezusa podszed do niego mody
urzdnik i zada pytanie, wakie i brzemienne w konsekwencje:
Nauczycielu dobry, co mam czyni, aby osign ycie wieczne?
Odpowied Jezusa zaskoczya wszystkich.
Sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, a bdziesz mia skarb
w niebie; potem przyjd i chod za mn[10].
Jak wspomniaem w poprzednim rozdziale, duchowo uksztatowaa moje
denia do minimalizmu i jego definicj. Lecz minimalizm rzuci take nowe
wiato na pewne wane duchowe przesania znane mi od lat. Szczeglnie na to.
Widzicie, czytaem sowa Jezusa o rozdawaniu majtku i pienidzy, a potem
mylaem sobie: To mi wyglda jak przepis na aosne ycie. Czyby naprawd
to mia na myli?. W wiecie, w ktrym czsto definiuje si szczcie
w kategoriach liczby rzeczy, jakie moemy nagromadzi, nauka Jezusa nie ma
sensu. W dobre dni dodawaem takie powody: Moe jeeli dzisiaj powic
moje doczesne rzeczy, to otrzymam nagrod, jak pjd do nieba. Tak wymian
Jezus musia mie na myli.
 Lecz takie rozumowanie nie pasuje do innych sw Jezusa. Na przykad
w pewnym momencie Jezus stwierdzi: Przyszedem po to, [abycie mieli] ycie,
i [mieli] je w obfitoci[11]. Jezus naucza zawsze, by jak najpeniej
wykorzystywa kady dzie naszego ycia na ziemi, jak rwnie zyska
ycie wieczne.
Jednak gdy wraz z rodzin zaczem minimalizowa nasz majtek
i dowiadczyem wszystkich korzyci wymienionych powyej, sowa Jezusa
skierowane do modego, bogatego urzdnika nabray dla mnie nowego
znaczenia. Jezus mwi: Sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, bo te
rzeczy s dla ciebie zbytecznym ciarem! Uniemoliwiaj ci dowiadczanie
wiecznego, penego ycia, o ktre mnie pytasz. Posiadaj mniej. Twj majtek
uniemoliwia ci stanie si tym, kim miae si sta.
Nauka Jezusa nie miaa na celu sprawdzenia wiary mczyzny ani zoenia
nadludzkiej ofiary, byo to raczej stwierdzenie prawdy. Zaproszenie do lepszego
ycia. Majtek powstrzymywa tego czowieka przed prawdziwym yciem!
To prawda, ktr moe zrozumie kady, bez wzgldu na swoje przekonania
duchowe. Dla przykadu opowiem wam o mojej przyjacice Annette.

G DZIEBD
Anette Gartland jest irlandzk niezalen dziennikark mieszkajc gwnie
w poudniowo-wschodniej Azji. Wikszo czasu spdza w Malezji, czsto
podruje do Australii i Indonezji, kiedy moe, leci do Indii, raz w roku
odwiedza Irlandi i Francj, a w planach na przyszo ma wiele innych krajw.
Anette twierdzi, e umoliwia jej to minimalizm. Annette nie ma ani domu na
stae, ani samochodu. Od stycznia 2013 roku, kiedy postanowia wyjecha
z Francji, jest nomad i pracuje za porednictwem internetu. Okrela siebie
mianem gdziebdzia.
Kiedy straciam wany kontrakt w 2009 roku opowiadaa otrzymaam
pewn rekompensat i postanowiam ruszy w podr. Cudownie byo
przemieszcza si tylko z kilkoma torbami. Nie byo mnie trzy, cztery miesice
i za kadym razem gdy wracaam do domu, przytaczay mnie te wszystkie rzeczy
w domu, rachunki, koszt utrzymania mieszkania i samochodu.
Wtedy zdecydowaa si ograniczy majtek do minimum i zosta
koczownikiem.
Oprnienie domu z nagromadzonych rzeczy zajo Annette trzy miesice
niemal cigej pracy. (Nigdy nie twierdziem, e zostanie minimalist jest szybkie
i atwe!) Annete wikszo rzeczy rozdaa, a sprzedaa jedynie kilka
najnowoczeniejszych sprztw, troch mebli i ubra.
Jak moecie si spodziewa, z niektrymi rzeczami byo jej trudniej si
rozsta ni z innymi.
Nadal mam kilka par butw upchanych w kartonach i cakiem sporo
ksiek i dokumentw mwi. Bycie minimalist nie oznacza rozdania
wszystkiego. Oznacza tylko posiadanie rzeczy, ktrych naprawd potrzebujemy.
A oczyszczanie to proces i zdecydowanie wymaga czasu.
Poza tym pozostanie minimalist to dla Annette codzienne wyzwania. Rzeczy
akumuluj si szybko.
Kiedy jako dziennikarka uczestnicz w jakim wydarzeniu mwi
Annette czsto dostaj T-shirty, DVD, ksiki, kalendarze i wszelkiego rodzaju
pamitki.
Czasami Annette udaje si natychmiast przekaza niechciane rzeczy innym,
ale czasem wpycha je do torby i sortuje, kiedy moe.
Podre wymagaj od Annette sporo porzdkowania, gdy decyduje, co
z sob zabra, ale dostrzega w tej pracy pozytywny aspekt.
Regularne sortowanie rzeczy daje wielk korzy. Jestem wiadoma tego,
co mam, i jestem zmuszona do tego, aby szczerze stwierdzi, czego potrzebuj,
a czego nie.
Annette mieszka w hotelach albo w wynajmowanych mieszkaniach jako
sublokatorka, a czasami pilnuje komu domu. Jedn z gwnych korzyci takiego
sposobu ycia, jak twierdzi, jest czas i energia na prac nad wasn stron
internetow powicon ochronie rodowiska Changing Times[12].
Annette zawiadcza:
Widz przyjaci, ktrych czas i pienidze s poerane przez wielkie domy
z ogrodami i kosztowny styl ycia, i jestem szczliwa, e mog skupi si na
pisaniu tego, co chc pisa. Podoba mi si te to, e mog wyruszy
gdziekolwiek pod byle pretekstem.
Rozumiem, e wasz preferowany styl minimalistycznego ycia bdzie rni
si od stylu Annette. W zasadzie minimalizm jest za kadym razem unikalny.
Tym tematem zajmiemy si w nastpnym rozdziale: jak y minimalistycznie
w sposb dla was naturalny i odpowiedni.
Jednak w kadym wypadku minimalizm uwalnia was, abycie mogli lepiej
y. Czy nie tego chcecie?
Bez wzgldu na pocztkowe bdne pojmowanie idei minimalizmu teraz
znacie prawd. Minimalizm to celowe promowanie rzeczy, ktre najbardziej
cenimy, i usuwanie wszystkiego, co nam w tym przeszkadza. Jest dla wszystkich,
ktrzy chc czerpa wicej z posiadania mniej.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 3
Minimalizm na wasny sposb

Kiedy zaczem studiowa minimalizm, szybko odkryem dwie rzeczy. Pierwsza:

wielu ludzi realizuje zaoenia minimalizmu wicej, ni sdziem. Jest to
rzeczywisty ruch na caym wiecie, chocia mao kto jest tego wiadom. Druga:
minimalici wprowadzaj minimalizm na przerne sposoby.
Dave Bruno, pracujcy na uniwersytecie w San Diego, ograniczy liczb
posiadanych rzeczy do stu. Gdy na jego histori natrafi Newsweek, Prba
100 Rzeczy zyskaa na popularnoci wrd minimalistw i zapocztkowaa
kolejne, jeszcze bardziej drastyczne wyzwania (takie jak posiadanie tylko
75, 50, a nawet 12 rzeczy).
Colin Wright zmieci cay swj majtek do plecaka i co 4 miesice
przeprowadza si do innego kraju. Aby uczyni swoje ycie jeszcze
ciekawszym, pozwoli czytelnikom swojej strony gosowa, do jakiego
kolejnego kraju ma si wybra.
Tammy Strobel zamieszkaa z mem i kotem w czterdziestometrowym
mieszkaniu w Portland. Wczeniej zacignli ponad 30 tysicy dolarw
dugu i aby si z tym upora, zdecydowali si na minimalizm. Jednak nowe
ycie tak bardzo im si spodobao, e pozostali w Maym Domku nawet po
 spacie dugu i stali si ambasadorami tego rodzaju lokum.
Leo Babauta, minimalista z szeciorgiem dzieci, ostatnio przeprowadzi si
z wyspy Guam do San Francisco jedynie z zawartoci jednej walizki dla
kadego czonka rodziny. Leo zawdzicza minimalizmowi wyjcie z dugu,
schudnicie, rzucenie palenia i porzucenie pracy, ktrej nie znosi.
Poza tym Francine Jay, Everest Bogue, Karen Kingston, Adam Baker i inni
uksztatowali pocztki mojej drogi ku minimalizmowi[13].
Wszystkie te osoby, a take wiele innych, wychwalay zalety swojego
nowego ycia. Czytaem ich niemal codziennie dla inspiracji i nie uszo mojej
uwagi, e wszyscy realizowali swoje cele na bardzo rne sposoby.
Wtedy uczyniem wany krok: zastosowaem te idee wzgldem samego
siebie.
Moja ona i ja mielimy wiele przykadw do naladowania, gdybymy
tylko chcieli, ale nie musielimy praktykowa minimalizmu w aden konkretny
sposb. Nie istnia aden wzr, aden standard, do ktrego trzeba byo si
dostosowa. Mielimy swobod w ksztatowaniu wasnego minimalistycznego
stylu. Co za ulga!
Wy take moecie j odczu, gdy uwiadomicie sobie, e nie musicie si
martwi czyimi oczekiwaniami co do realizacji minimalizmu w yciu. Moe
w pewnym momencie bylicie niechtni wzgldem minimalizmu, bo balicie si,
e zmusi was do czego, czego nie chcecie. Lecz teraz ju wiecie, e w lk by
nieuzasadniony.
Bycie globalnym nomad bez staego adresu doskonale odpowiada Annette
Gartland (rozdzia 2) i Colinowi Wrightowi. Lecz jeeli to nie jest wasze
marzenie, to nie ma problemu.
Jeeli czujecie, e wasza idealna liczba przedmiotw sporo przekracza 100,
nie ma sprawy.
Jeeli idea zamieszkania w Maym Domku nie odpowiada waszym celom
w yciu aden problem!
Naprawd, nie potrzebujecie mojej zgody, ale jeeli to ma pomc,
zapewniam was, e znalezienie wasnej drogi do minimalizmu jest cakiem
dozwolone a nawet podane. To nie znaczy, e nie dokonacie wielkich zmian
w yciu. Prawdopodobnie musicie pozby si rupieci, aby si wyswobodzi.
Czeka was spory wstrzs, ale bdzie to wstrzs, ktrego potrzebujecie wy, a nie
kto inny. Kiedy tego dokonacie, bdziecie zadowoleni.
Nie chodzi o to, e macie wolno w ksztatowaniu osobistego podejcia do
minimalizmu na podstawie wasnych preferencji. Najwaniejsze, ebycie
ksztatowali swj minimalizm odpowiednio do wasnych celw do tego chc
was zachci w tym rozdziale. Jak najlepiej okrelcie, jak powinno wyglda
wasze wymarzone ycie, a potem wprowadcie w czyn taki minimalizm, jaki
wam je umoliwi.
Cokolwiek robimy, nie upierajmy si sztywno przy minimalizmie. Zbyt
atwo mona popa w doktrynerstwo, ale skupienie si na wasnych celach
uchroni nas przed t puapk.

TO ZALEY
W poprzednim rozdziale przyjrzelimy si sytuacji, kiedy to mody, bogaty
urzdnik zada Jezusowi pytanie o ycie wieczne. Jezus powiedzia mu, aby
sprzeda wszystko, co posiada, i przekaza zyski biednym.
Znaem wielu chrzecijan, ktrzy po usyszeniu tej przypowieci prbowali j
zracjonalizowa. Jezus nie mia tak naprawd na myli, e ten urzdnik mia
rozda wszystko. (Na pewno mnie samemu zdarzao si tak twierdzi). Jestemy
tak przywizani do naszych pienidzy i majtku, e przeraa nas myl o ich
rozdaniu.
Z kolei niektrzy chrzecijanie (znacznie mniej liczni) suchali historii
o modym, bogatym urzdniku i prbowali zastosowa j na zbyt wielk skal.
Uznali, e aby by wiernym Bogu, ludzie powinni praktycznie zrezygnowa
ze wszystkiego, co posiadaj. Cnotliwe ycie, zakadali, to wycznie takie bez
bogactwa, majtku, a nawet bez domu.
Obstawanie przy ktrej z tych skrajnoci lekcewaeniu nakazu Jezusa
i przesadnym potraktowaniu go jest bdem. W zasadzie praktykowanie
minimalizmu pomogo mi zrozumie, e haso jeden rozmiar pasuje wszystkim
w odniesieniu do majtku byo odlege od tego, co mia na myli Jezus.
Dla wyjanienia przytocz kolejny incydent z Jego ycia.
Podczas podry Jezus dotar na obszar o nazwie Darasz, gdzie spotka
sponiewieranego yciem mczyzn, ktrego gnbiy demony. Ludzie yjcy
obok bali si go, sprbowali wic go zwiza, ale dziki ogromnej sile
mczyzna zawsze si uwalnia. Poniewa by niemile widziany wrd ywych,
zamieszka pord zmarych na cmentarzu. Od czasu do czasu jego krzyki niosy
si echem po okolicy. Zadawa sobie rany kamieniami. Smutna i przeraajca
posta.
Czowiek ten podszed do Jezusa, a Jezus przyj go ze wspczuciem,
podobnie jak modego bogatego urzdnika. Jezus przegoni demony. Moemy
sobie jedynie wyobraa podziw i wdziczno mczyzny wobec Jezusa.
Mczyzna natychmiast si uspokoi. Jako e prawie nie mia na sobie odzienia,
Jezus znalaz mu ubranie.
Wkrtce Jezus musia odej. Odnowiony mczyzna nie mg znie tak
nagego rozstania z Nim. Inni dwunastu uczniw podrowali wraz
z Jezusem; czy on nie mg uczyni podobnie? Gdy Jezus wsiad do odzi,
prosi Go optany, eby mg zosta przy Nim.
Zauwacie, e dokadnie takiej reakcji Jezus oczekiwa od modego, bogatego
urzdnika! Jezus poprosi go, aby sprzeda wszystko i poszed z Nim.
I faktycznie, kiedy czytamy Ewangelie, widzimy, e Jezus zawsze wzywa ludzi,
by zostawili wszystko i poszli za Nim. Spodziewalibymy si wic, e Jezus
powie do mczyzny z Daraszu: Pewnie, wskakuj. Tam gdzie pyniemy,
przyda si twoja pomoc.
Jednak Jezus zareagowa w zupenie niespodziewany sposb, mwic:
Wracaj do domu, do swoich, i opowiedz im wszystko, co Pan ci uczyni i jak
ulitowa si nad tob[14].
Ten kontrast jest wany:
W przypowieci o modym, bogatym urzdniku Jezus powiedzia:
Sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim; potem przyjd i chod za
mn.
W przypowieci o bezdomnym z Daraszu Jezus podarowa mu nowe
ubranie, a potem powiedzia: Wracaj do domu, do swoich i opowiedz im
wszystko.
Zastanwmy si, dlaczego Jezus kaza temu drugiemu czowiekowi
zatrzyma swj dom, gdy bogatemu urzdnikowi i innym kaza wszystko
sprzeda.
Odpowied: poniewa zostali powoani do penienia w yciu innych zada.
Zostali stworzeni do rnych celw.
Dzisiaj widzimy podobn rnorodno powoa wrd chrzecijan.
Wyglda na to, e Bg nadal wzywa niektrych chrzecijan, aby porzucili
wszystko. Myl o Matce Teresie z Kalkuty. O Shanie Claibornie, wspczesnym
mnichu z Filadelfii. O Jan i Ellen Smit, ktre zostawiy wasny dom, aby zaoy
sierociniec dla crek winiarek w Tajlandii. Wszystkimi kierowaa mio do
Chrystusa.
Lecz niezliczone rzesze innych dostay odmienne wezwanie. Zostali oni
powoani, aby by rolnikami, bankierami, pisarzami, prawnikami albo
nauczycielami. Nie zostali wezwani do porzucenia domw w imi Ewangelii.
Wrcz przeciwnie tak jak czowiekowi z Daraszu kazano im wraca do domu!
Jeeli znajdziemy si w tej drugiej kategorii, czy to znaczy, e powinnimy
kupi najwikszy dom, na jaki nas sta, i zapeni wszystkie szafy po brzegi?
Oczywicie, e nie. Nadal odnajdujemy prawd w sowach Jezusa skierowanych
do bogatego urzdnika: nadmierny majtek powstrzymuje nas przed realizacj
naszego celu. A z pewnoci zostalimy stworzeni do czego wikszego!
Mamy w yciu wielkie marzenia. Szukamy najwikszego dobra, jakie
moemy osign w tym jednym yciu, ktre zostao nam dane. Decydujemy, co
jest nam potrzebne, aby wypeni to zadanie (rolnik, na przykad, potrzebuje
innych rodkw ni nauczyciel). A potem nie pozwalamy, aby cokolwiek
powstrzymao nas przed osigniciem naszego celu.
I znowu: bez wzgldu na duchowy wiatopogld macie marzenia, macie
pasje i strasznie si martwicie, co was czeka w przyszoci. Dlatego wanie
posiadanie mniej jest dla nas wszystkich takie wane. Cokolwiek to bdzie,
dobrze jest, jeeli robimy to, do czego si nadajemy.
Jeeli to konieczne, moemy znale odpowied w biegu.

O PANUJCIE HEURYSTYK
Niektre osoby widz jasno wasny cel w yciu. Jest im wzgldnie atwo
uksztatowa wasn form minimalizmu. Musz jedynie znale tak jego
odmian, ktra bdzie najkrtsz drog midzy miejscem, gdzie si znajduj,
a tym, gdzie chc si znale.
Inni z pewnoci wikszo nie widz swoich celw wyranie. By moe
maj pewne wyobraenia dotyczce tego, co chc osign w yciu, ale
przypominaj one ptno, ktre tylko czciowo zostao pomazane farb. Ci
ludzie odczuwaj wic niezadowolenie z nadmiernych wydatkw
i nagromadzenia dbr. Chcieliby to zmieni, ale przynajmniej na pocztku nie
potrafi w peni i naleycie zaplanowa procesu swojego zmierzania do
minimalizmu.
Naleaem do tej drugiej kategorii. Moe wy te do niej naleycie. Jeeli
spdzilicie cae ycie w pogoni za rzeczami, ktre nie maj znaczenia, na
pocztku trudno rozpozna te, ktre je maj.
Chciabym zachci was, abycie mimo wszystko rozpoczli proces
minimalizacji. Jestem przekonany, e nagromadzilicie nadmiar przedmiotw,
ktrych chcielibycie si pozby bez wzgldu na wszystko. Skoro tak, proces
minimalizowania pomoe wam stworzy wizj na przyszo. Wtedy rozszerzenie
tej wizji o to, czego chcecie dalej, pomoe wam udoskonali minimalizacj.
Bdziecie sobie zadawa takie pytania: czy rzeczywicie potrzebna mi jest ta
rzecz? Dlaczego? Dlaczego nie? Wedug jakich zasad powinienem si pozbywa
przedmiotw albo je zatrzymywa? W zasadzie do czego zmierzam?
Nie jest to zwyky zstpujcy proces przechodzenia od wyznaczonych sobie
celw do ich osigania. Nie jest to te wstpujcy proces wymylania, jak
posiada mniej. Chodzi o jedno i drugie, i o jeszcze wicej. Okrelacie swoje cele
i jednoczenie przyjmujecie swobodniejszy styl ycia.
Kiedy moja ssiadka June powiedziaa, e nie musz posiada tych
wszystkich rzeczy, razem z Kim zaczlimy pozbywa si przedmiotw. Lecz
wwczas musielimy rozway wiele kwestii.
Na przykad jednym z garaowych gratw by komplet kijw do golfa.
Rzadko ich uywaem. Czy rzeczywicie bd w przyszoci duo grywa
w golfa? Jeeli nie, czy warto trzyma w domu komplet kijw? Zdecydowaem,
e golf nie stanowi dla mnie wysokiego priorytetu, wic pozbyem si kijw.
Mielimy te st obiadowy na 8 osb oraz zastaw na tyle samo osb, cho
nasza rodzina liczya tylko 4 osoby. Czy powinnimy kupi mniejszy st
i wyda poow zastawy? W tym przypadku wraz z Kim postanowilimy, e nie
powinnimy wprowadza tej zmiany. Czsto przychodzili do nas gocie albo
zapraszalimy do domu grupy z naszego Kocioa, wic moliwo przyjcia
goci przy stole bya dla nas wana. W tym wypadku warto gocinnoci
uksztatowaa nasz konkretn praktyk minimalizmu.
W ten sposb minimalizowanie stao si dla nas procesem heurystycznym.
To znaczy, e uczeniem si poprzez dziaanie, uczeniem si po drodze, krok po
kroku. Wszystkim polecam to samo podejcie.
Natychmiast zacznijcie od rezygnacji z posiadania i od usuwania rupieci. To
pomoe wam w nakreleniu celw i wartoci. Moecie na przykad dostrzec, e
chcecie spdza mniej czasu na zajmowaniu si przedmiotami, aby mie go
wicej dla rodziny i przyjaci. Kiedy zaczniecie wydawa mniej pienidzy na
zakupy, moecie nagle zyska swobod zmiany pracy. Moe zechcecie wyj
z dugw, aby wczeniej przej na emerytur, podrowa albo wesprze wane
dla was cele.
Szczegy s tak rnorodne jak wy sami. Odnajdziecie wasn drog. Tylko
wy moecie tego dokona, a swoje przeznaczenie dostrzeecie, gdy ju zrobicie
pierwszy krok.
Zapytajcie o to moich przyjaci Davea i Sheryl Balthropw.

PODR KU WICEJ
Wiosn 2013 roku Dave i Sheryl wybrali si w dugo odkadan podr swoim
szarym SUV-em z domu w Eugene, w stanie Oregon, wzdu piknego
wybrzea poudniowego Oregonu i Kalifornii a do Santa Barbara[15]. W kocu
udao im si wyrwa z pracy i cieszy si now wolnoci, mimo syndromu
pustego gniazda. Ta podr bya dla nich czym wicej ni szans na relaks
i odnowienie zwizku. Dawaa im take czas na skupienie si na czym, o czym
myleli od jakiego czasu: uproszczeniu ycia. Mijajc lnicy ocean, ciemne
lasy, trawiaste wzgrza, suchali podcastw, w ktrych minimalici opowiadali
o wartoci posiadania mniej.
To odmienio ich ycie.
Podczas tej podry Blathropowie przeszli od flirtu z ide minimalizmu do
oddania si jej caym sercem.
Ta zapracowana para bardzo potrzebowaa odmiany. Dave by doradc osb
niepenosprawnych, a Sheryl pracowaa jako adwokat. Oboje cieszyli si dobrym
zdrowiem, wymagajc prac i kochajc rodzin. Jednak od pewnego czasu
odczuwali pewien niedostatek. Nigdy nie starczao im czasu ani pienidzy.
Tak jak wikszo rodzicw powicili sporo czasu i wysiku, aby zapewni
swoim dzieciom jak najlepsze warunki yciowe, wedug wasnych standardw.
Kupili wymarzony dom w stylu kolonialnym w Eugene i wielokrotnie
zapoyczali si pod hipotek, aby zapewni sobie wygody i luksus
amerykaskiej wyszej klasy redniej. Jednak gdy ich dzieci po kolei koczyy
liceum i opuszczay rodzinne gniazdo, nawiedzio ich drczce podejrzenie, e
co jest nie tak. Chocia mieli wystarczajce rodki finansowe, coraz trudniej im
byo znale czas, by cieszy si yciem wraz z rodzin, planowa przyszo
i dba o zdrowie.
Suchajc audycji na temat minimalizmu, dostrzegli rozdwik midzy tym,
co uznawali za swoje priorytety, a tym, jak faktycznie spdzali czas i wydawali
pienidze. Sheryl mwi: Zrozumielimy, e cigle odkadalimy najwaniejsze
dla nas rzeczy: spdzanie czasu z rodzin, dawanie, rozwijanie wiary, dbanie
o zdrowie i odkadanie funduszy na emerytur. Powicilimy to wszystko, aby
utrzyma dom i pozycj. Z zaskoczeniem doszlimy do wniosku, e
powicilimy wicej czasu na wybieranie waciwych kanap do salonu ni na
dbanie o wasne zdrowie.
Postanowili, e podejm dziaanie, aby zmniejszy liczb posiadanych
przedmiotw. Zaczli sprzedawa i rozdawa spor cz majtku. Przeprowadzili
si do duo mniejszego domu po drugiej stronie ulicy.
Wynik? Po zminimalizowaniu majtku Dave i Sheryl ciesz si dzisiaj
nowym yciem bez zakce. W kocu mog zaj si tym, co ma najwiksze
znaczenie w ich yciu: rodzin, wiar i wewntrznym spokojem.
Lecz ich historia na tym si nie koczy. Dave i Sheryl, uwolnieni od
dwigania niepotrzebnego majtku, zaczli dostrzega nowe pasje w swoim
yciu. Dave odkry mio do pisania. Sheryl odkrya w sobie trosk
o potrzebujce rodziny i w swojej adwokackiej praktyce przeniosa nacisk ze
sporw sdowych na mediacj. Oboje skupili si bardziej na przekazaniu swoim
dzieciom dziedzictwa wspanialszego ni wielki dom.
Balthropowie przeszli na minimalizm, poniewa dostrzegli, e ich ycie nie
pasowao do wartoci, ktre wyznawali. Przy okazji jednak wygospodarowali
dodatkow przestrze w swoim yciu i odkryli pasje, ktrych wczeniej nie byli
wiadomi.

WASZE CELE, WASZE WYBORY

W pierwszym rozdziale napisaem, e najwiksz korzyci pync
z minimalizmu jest to, e pozwala on realizowa wasne pasje. Lecz teraz
widzimy, e jest w tym co wicej, poniewa minimalizm moe rwnie pomc
w ich odkryciu.
Skoczcie na gbok wod i pycie. Niech minimalizm wyklaruje wasze cele
i wartoci, a one niech ksztatuj wasz osobist ekspresj minimalizmu.
Pamitajmy, e celem minimalizmu nie jest posiadanie mniejszej liczby
przedmiotw. Celem minimalizmu jest zyskanie wicej dziki uporzdkowaniu
naszego ycia.
Ostatecznie wasz konkretny sposb realizowania minimalizmu jest odmienny
od sposobw innych ludzi. Moe macie du rodzin, ma albo nie macie
adnej. Moe mieszkacie na wsi, w domu albo w kawalerce. Kochacie muzyk,
filmy, sport albo ksiki. Uprawiacie sztuk, a moe nie. Moe jestecie
przekonani, e znalelicie si na ziemi, aby wydawa wielkie bankiety albo aby
oferowa wasz dom jako miejsce wypoczynku i relaksu dla innych.
Realizujcie swoje pasje najlepiej, jak umiecie, uywajc tego, co posiadacie.
Zmierzajcie do swoich celw, koncentrujc si na nich mocno poprzez usuwanie
tego, co wam w tym przeszkadza. Odnajdcie styl minimalizmu, ktry si dla
was sprawdza nie taki, ktry jest kopotliwy, ale ktry was uwalnia.
Bdcie wiadomi, e wasza osobista definicja minimalizmu nie pojawi si
natychmiast. Bdziecie potrzebowali czasu. Wasza definicja bdzie ewoluowa.
Nawet zmienia si dramatycznie, tak jak wasze ycie. Bdzie wymagaa
ustpstw. Po drodze popenicie bdy. Z tego wzgldu wasza podr do
minimalizmu bdzie wymagaa pokory.
Jednak ostatecznie usuniecie to, co niepotrzebne, ze swojego ycia. A wtedy
znajdziecie wicej przestrzeni dla tego, co naprawd ma znaczenie.

K IEDY ZACZ KROCZY WASN DROG

Podobno Mark Twain powiedzia: Dwa najwaniejsze dni w yciu czowieka to
ten, kiedy si rodzi, i ten, kiedy odkrywa dlaczego. Mgbym doda trzeci:
dzie, w ktrym wyrzucasz to, co ci przeszkadza, i postanawiasz w peni dy
do swojego celu.
Kiedy indywidualizujecie swoje podejcie do uproszczenia wasnego ycia,
proces staje si atwiejszy. Jest wam wygodniej wprowadza zmiany i
konsekwentnie si ich trzyma. To was uwalnia, pozwala wyraa siebie i by
tym, kim macie zamiar by.
Jak to osign w praktyce?
Aby sprecyzowa swoje yciowe cele, zacznijcie od przyjrzenia si samym
sobie. Wecie pod lup swoje talenty, zdolnoci i saboci oraz kwestie, ktre
poruszaj was do gbi. Dla uatwienia zapiszcie na kartce odpowiedzi na
ponisze pytania:
1. Jakie dowiadczenia, zarwno dobre, jak i ze, uksztatoway twoje ycie?
2. Co czy twoje najwaniejsze osignicia?
3. Jakie problemy wiata najbardziej chciaby rozwiza?
4. Gdyby pienidze nie byy problemem, jaka praca najbardziej by ci
interesowaa?
5. Niezrealizowania jakich marze najbardziej by aowa?
6. Jakie trwae dziedzictwo chcesz po sobie zostawi?
7. Kogo najbardziej podziwiasz w yciu? Jakie konkretne cechy tej osoby
chcesz naladowa?
Podczas lektury tej ksiki wci okrelajcie wasne pasje. Temat wielkiego
marzenia o wasnym yciu bdzie coraz waniejszy w kolejnych rozdziaach, a
w ostatnim odegra gwn rol.
Tymczasem uwiadomcie sobie, e nie urodzilicie si, aby y yciem kogo
innego. Urodzilicie si, aby y wasnym yciem. Postanwcie dzisiaj, e
bdziecie najlepsz z moliwych wersji siebie poprzez zdefiniowanie takiego
podejcia do minimalizmu, jakie w waszym przypadku sprawdza si najlepiej.
Poczynajc od rozdziau 6, udziel wam praktycznych rad co do realizacji
wasnego podejcia do minimalizmu. Wczeniej jednak musicie sobie
uwiadomi, z jak presj bdziecie musieli walczy: zewntrznym naciskiem
konsumenckiej propagandy (rozdzia 4) i wewntrznym naciskiem
materialistycznego akomstwa (rozdzia 5).
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 4
Zamt konsumpcjonizmu

Mj syn na pite urodziny dosta talon do popularnego sklepu z zabawkami.

Co chcesz z tego sklepu, Salem? zapytaem go.
Deskorolk bez wahania odpar Salem.
Od jakiego czasu wiedziaem, e chce deskorolk, a teraz mia wystarczajce
rodki, aby j zdoby, wskoczylimy wic do samochodu i pojechalimy do
sklepu. Wyobraaem sobie, e zakupy bd szybkie: wybierzemy desk,
znajdziemy kas, wrcimy do domu. Tak jednak si nie stao.
Gdy weszlimy do sklepu, Salem natychmiast przenis si w inny wiat.
Wydawa si zauroczony kolorami, ksztatami i moliwociami niezliczonych
zabawek na pkach. Chcia oglda i dotyka wszystkich: figurek
superbohaterw, klockw Lego, byskajcej elektroniki i caej reszty.
Wziem go za rk i poprowadziem do deskorolek. Niestety po drodze
natrafilimy na ekspozycj powicon dinozaurom. Wiedziaem, e bdzie z tym
kopot, bo w tym okresie Salem z niewyjanionych przyczyn fascynowa si
wymarymi gadami, przez co najwyraniej przechodz wszystkie dzieci w jego
wieku.
Zatrzyma si przed automatycznie rozkadanym namiotem o wygldzie
pieczary. Na opakowaniu widnia szeroko umiechnity chopiec bawicy si
dinozaurami przed namiotem.
Tato, musz mie ten namiot powanie stwierdzi Salem.
Ale od miesicy oszczdzasz na desk przypomniaem mu. Poza tym
rzadko kiedy bdziesz bawi si namiotem nawet nie doczyli do niego
dinozaurw.
Przez jaki czas dyskutowalimy; on podawa powody, dla ktrych ten
namiot jest mu niezbdny do szczcia, a ja tumaczyem, dlaczego kupienie go
bdzie bdem. Ostatecznie przeciwstawiem si.
Salem, nie kupimy tego namiotu. Kropka.
By bliski paczu, kiedy odcigaem go od wystawy z dinozaurami. Lecz
troch pniej, kiedy wychodzilimy ze sklepu z deskorolk, tak jak pierwotnie
planowalimy, Salem umiecha si. Mia na niej jedzi setki razy przez kolejne
lata.
Od tamtej pory wielokrotnie mylaem o tym zdarzeniu. Uwiadomiem
sobie, e w kwestii kupowania wszyscy zachowujemy si, jakbymy mieli po
5 lat. Ulegamy urokowi towarw w sklepie. Niewane, czy ich potrzebujemy,
czy nie i czy dugo bdziemy si nimi cieszy.
Jest tak midzy innymi dlatego, e wszyscy stanowimy cz kultury
zorientowanej na konsumpcj. Konsumpcjonizm otacza nas niczym powietrze
i jak powietrze jest niewidzialny. Nie wiemy nawet, jak bardzo wpywa na nas
filozofia, wedug ktrej musimy kupowa, kupowa, kupowa, jeeli mamy by
szczliwi. Jak dowiemy si z nastpnego rozdziau, nasze wewntrzne pragnienia
dopasowuj si do zewntrznego przesania i w rezultacie konsumpcjonizm
wydaje si nam normalny i naturalny. Przyczamy si do karnawau
konsumpcjonizmu i jedynie od czasu do czasu nachodzi nas refleksja, e moe
co z tym wszystkim jest nie tak.
Kluczem do przezwycienia naszych konsumenckich tendencji jest
wiadome przyjrzenie si wasnym sabym punktom i temu, co dotd
ignorowalimy. Musimy oceni zakres konsumenckiej propagandy
i obserwowa, jak gboko przenika spoeczny dyskurs i nasze osobiste pogldy.
Musimy take przyzna, e pozostawalimy pod jej wpywem. Tylko wtedy
bowiem moemy przeciwstawi si oddziaywaniu konsumpcjonizmu na nasze
ycie.
Powinienem was ostrzec, e dostrzeenie i odrzucenie konsumpcjonizmu nie
jest atwe. Jednak wysiek zostanie nagrodzony. Obnaenie kamstw
konsumpcjonizmu pomoe nam odnale bardziej wiarygodne rda szczcia.

JAK KONSUMPCJONIZM POMYLONO ZE

SZCZCIEM

Tendencja do zachannoci zawsze bya ludzk saboci. Jednak

konsumpcjonizm, taki jaki znamy, to wzgldnie nowe zjawisko, istniejce
zaledwie od wieku. Zgodnie z zaoeniami tej ksiki jako przykad
wykorzystam wasny kraj, Stany Zjednoczone. Podobne historie mona by
przytacza na temat innych rozwinitych pastw.
Pod koniec lat dwudziestych XX wieku, kiedy w Ameryce rzesze ludnoci
cieszyy si pierwsz fal dobrobytu, twrcy reklam rozmylnie zaczli czy
posiadanie ze szczciem. W tym przedsiwziciu reklamodawcom pomagali
eksperci w dziedzinie psychologii. Ernest Richter, freudowski psychoanalityk,
ktry wspiera twrcw reklam, powiedzia: W pewnym stopniu potrzeby
i wymagania ludzi trzeba nieustannie wznieca[16].
Ta sama strategia dziaa do dzi. Czytamy na przykad:
Dzisiaj iPad, odpowiednie wakacje lub przynajmniej teniswki s niezbdne do zdobycia
 szacunku. Pewne marki piwa bywaj identyfikowane z przyjani i poczuciem wsplnoty.
Duy dom wiadczy o statusie, stanowi dowd dochodu i zdolnoci utrzymania rodziny. Te
wszystkie idee oczywicie zostay uksztatowane przez specw od reklamy, ktrych klienci
czerpi zyski, gdy kupujemy wicej, ni potrzebujemy[17].

Twrcom reklam tak dobrze udao si gra na naszych samolubnych

pragnieniach posiadania, e dzisiaj kupowa i by szczliwym to
praktycznie synonimy. Tak jakby celem ycia byo samozadowolenie, a jedynym
sposobem na jego osignicie kupowanie rzeczy. Nie zastanawiamy si nad tym,
tylko to przyjmujemy.
Zastanwcie si ze mn, jak wszechobecne jest takie podejcie. Nasze ulice
pene s sklepw. Nasz dobrobyt mierzymy produktem krajowym brutto,
deficytem budetowym, zaufaniem konsumenta oraz stop inflacji. Kady
zaktek naszego kraju zosta skomercjalizowany, nawet parki narodowe.
Wybieramy politycznych przywdcw wycznie na podstawie obietnic
dotyczcych gospodarki. Tak zwany amerykaski sen opisuje si za pomoc
symbolu dolara i wielkoci powierzchni.
Aby utrudni opr wobec konsumpcjonizmu, niektre z najdoskonalszych
umysw naszego pokolenia uywaj kadego dostpnego narzdzia, by
uksztatowa nas na jeszcze bardziej akomych konsumentw. Zakup nowych
rzeczy nigdy nie by atwiejszy prosty jak nacinicie jednego guzika.
Dzisiaj, wraz z rosnc moliwoci zbierania danych osobowych dziki
technice, wyznaczanie rynku docelowego umoliwio sprzedawcom jeszcze
wiksz efektywno. Nie tylko znaj nasz wiek, pe i stan cywilny. Dzisiaj
korporacje znaj nasz dochd, osobiste preferencje, nawyki zakupowe, ulubione
filmy i ksiki. Wiedz, gdzie wydajemy, kiedy i jak. Zapisay wszystkie
informacje, ktre mona zebra z naszych smartfonw albo z historii naszej
internetowej przegldarki. Uywaj ich codziennie, aby wykorzystywa nasze
saboci.
 W pewnym sensie sprzedawcy znaj nas lepiej, ni my znamy samych siebie.
ywi si nasz niepewnoci i poczuciem niedostosowania. Spoeczestwo
przechwytuje nasze emocje i kieruje je ku rzeczom materialnym. Tylko e nikt
pod koniec ycia nie auje, e nie kupi wicej rzeczy.
Dlaczego? Poniewa konsumpcja nigdy nie spenia obietnicy ani nie daje
szczcia. Zamiast tego kradnie nam wolno i wywouje tylko niemoliwe do
zaspokojenia pragnienie, by mie wicej. Odciga nas od tego, co faktycznie daje
nam rado.
Jednak samo opieranie si konsumpcjonizmowi nie zapewni nam szczcia.
Jego brak to tylko pustka. Znaczenie ma to, czym wypeniamy t pust
przestrze. Mimo to od czego trzeba zacz. Opieranie si konsumpcjonizmowi
moe uchroni nas przed oszustwem i da nam moliwo odnalezienia
prawdziwego szczcia, czymkolwiek ono bdzie dla kadego z nas.
W tym rozdziale chciabym jeszcze zaznaczy trzy obszary ycia, w ktrych
mona dostrzec skutki konsumpcjonizmu, jakich dotd nie zauwaalicie,
i obnay jego prawdziw natur:
wasz wasny stosunek do materialnej wasnoci, ktry moglicie rozwin ze
wzgldu na przynaleno pokoleniow,
to, jak wiat nauczy was definiowa sukces,
to, jak sprzedawcy prbuj manipulowa wami, kiedy robicie zakupy.

ZWRCIE UWAG, JAKI WPYW MA NA WAS

WASZE POKOLENIE

Wystawa chiskiego artysty Song Donga pod tytuem Waste Not [Nie marnuj]
to zbir przedmiotw z gospodarstwa domowego bdcych wasnoci jego
zmarej matki. Instalacja zawiera cay inwentarz rzeczy: kubki, garnki, miski,
tubki po pacie do zbw, koszule, guziki, dugopisy, zakrtki do butelek, torby,
wiadra, sznurki, krawaty, miski do ryu, torebki, skakanki, wypchane zwierzta
i lalki razem dziesi tysicy przedmiotw. Wszystko to zostao wcinite do jej
domu, w ktrym mieszkaa w Pekinie, o powierzchni zaledwie kilkudziesiciu
metrw kwadratowych. (Dom jest tak may, e transportuje si go z ca
zawartoci)[18].
Kiedy przed kilku laty zwiedzaem t wystaw w Muzeum Sztuki
Nowoczesnej w Nowym Jorku, targay mn sprzeczne uczucia.
Moj pierwsz emocjonaln reakcj byo zdumienie. Dlaczego kto miaby
przechowywa 12 pustych tubek po pacie albo sto krtkich odcinkw sznurka?
Nastpnie niedowierzanie: jak to wszystko zmiecio si w tak maym domu?
Potem przyszo zniesmaczenie. Jaki okropny sposb na ycie! Te wszystkie
rzeczy w jednym domu!
I na koniec wierzcie lub nie poczuem wdziczno.
Zrozumiaem, e ta wystawa ilustruje nie gromadzenie, ale filozofi caego
pokolenia dorastajcego w Chinach w okresie intensywnej wojny, racjonowania
ywnoci, godu, wyklucze i cigego braku towarw. Matce Song Donga
przechowywanie wszelkich doczesnych dbr wydawao si niezbdne do
przetrwania. To, co dla mnie wygldao jak patologiczne gromadzenie, byo w
rzeczywistoci racjonaln reakcj na zewntrzn dezorganizacj.
Dzisiaj nadal przychodzi mi na myl wystawa Song Donga, gdy tylko
obserwuj, jak ludzie z rnych epok, yjcy w odmiennych warunkach
uzaleniaj si od materialnych dbr. To, kiedy si urodzilimy, w jakiej fazie
ycia znajdujemy si w danym momencie, co przeylimy i przez co nadal
przechodzimy, ksztatuje nasze relacje wzgldem rzeczy.
Jak wasza przynaleno pokoleniowa wpywa na wasz styl
konsumpcjonizmu? Zwrcenie na to uwagi moe okaza si pomocne.
 Analiza pokoleniowa na pewno nie jest precyzyjna ani decydujca. Moe
jednak rzuci wiato na pewne sprawy i pomc nam w zrozumieniu siebie[19].
Okrelcie swoje pokolenie, a potem zastanwcie si, jak wpyno ono na wasze
nastawienie do gromadzenia i konsumpcji.
Jeeli urodzilicie si midzy rokiem 1928 a 1945, to naleycie do
milczcego pokolenia.
Jeeli urodzilicie si midzy rokiem 1946 a 1964, naleycie do pokolenia
baby boom.
Jeeli urodzilicie si midzy rokiem 1965 a 1980, naleycie do pokolenia
X.
Jeeli urodzilicie si midzy rokiem 1981 a 2000, naleycie do pokolenia
Y.

K ONSUMPCJONIZM A MILCZCE POKOLENIE

Milczce pokolenie dorastao podczas wielkiego kryzysu i II wojny wiatowej.
Jego pogldy na posiadanie zostay uksztatowane przez filozofi nie marnuj, nie
podaj, co przejawiao si u matki Song Donga.
Czonkowie tej grupy, dorastajc, kupowali przedmioty, ktre miay im
dugo suy. Spdzili modo w Ameryce bezrobocia i suszy, w wyniku
ktrych podczas najbardziej wyniszczajcej wojny w dziejach dobra musiay by
racjonowane. yli oszczdnie, poniewa musieli. A jeeli mogli co zachowa,
czynili to.
Dzisiaj osoby z milczcego pokolenia maj 70, 80 lat. Przeprowadzaj si
do mniejszych mieszka czasami z wyboru, czasami z koniecznoci, lecz
prawie zawsze z cikim sercem.
 To pomaga nam zrozumie rozwj organizacji takich jak National
Association of Senior Move Managers [Krajowe Towarzystwo Menederw
Przeprowadzek Seniorw]. Redukowanie to trudna, bolesna praca, zarwno
fizycznie, jak i emocjonalnie. Zwaszcza jeeli w tym samym domu yo si
dziesitki lat.
Jeeli naleycie do tego pokolenia, moe stoicie w obliczu potrzeby redukcji.
Minimalizowanie nie jest korzyci, ale koniecznoci. Teraz jest waniejsze ni
kiedykolwiek, abycie zignorowali konsumpcyjne denie do kupowania wicej.
Zapamitajcie lekcj prostego ycia z czasw modoci i oprzyjcie si
dominujcemu nastawieniu do posiadania. ycie nieobcione nadmiernym
posiadaniem sprawi, e lata, ktre wam zostay, bd spokojniejsze
i satysfakcjonujce.

K ONSUMPCJONIZM A POKOLENIE BABY

BOOMERS

Pokolenie baby boomers, urodzone bezporednio po II wojnie wiatowej,

dorastao w innym wiecie ni milczce pokolenie.
Po zakoczeniu II wojny wiatowej Ameryka borykaa si z brakiem
mieszka, gdy onierze wracali z wojny, a ponadto niezwykle wzrosa liczba
urodze. To zapocztkowao nag ekspansj budownictwa mieszkaniowego na
przedmieciach. W wyniku tego baby boomers stali si pierwszym pokoleniem
wychowanym w duych skupiskach na przedmieciach, pod wpywem
wszystkich kulturowych oddziaywa towarzyszcych temu sposobowi ycia.
To pokolenie korzystao w peni z ery dobrobytu. W czasach baby boomers
rzesze kobiet podejmoway prac poza domem. Po raz pierwszy w historii
Ameryki rodziny miay podwjny dochd. Dysponoway rodkami wikszymi
ni kiedykolwiek wczeniej. Powojenny optymizm obiecywa stabilizacj i nowe
moliwoci. Boomers stali si konsumentami pierwszej wody.
Dzieci przedstawicieli pokolenia baby boomers s teraz dorose, maj
ustalon pozycj, s samodzielne. Rekordowe liczby osb urodzonych w okresie
powojennym wkrtce osign, albo ju osigny, wiek emerytalny. Wiele z nich
decyduje si na wprowadzenie ogranicze w nadziei na to, e ich zasoby
zapewni im styl ycia, o ktrym marzyy i na ktry ciko pracoway latami.
Minimalizm moe nie jest dla nich naturalny, ale zaczynaj dostrzega jego
zalety.
Jeeli naleycie do pokolenia baby boomers, prawdopodobnie wtpicie
w rwnanie: kupowanie = szczcie. Nawet jeli dorastalicie w duym domu na
przedmieciach i cieszylicie si wygodnym yciem, moe teraz zaczynacie ceni
dowiadczenie wyej ni wasno. Moe bardziej koncentrujecie si na
pozostawieniu spucizny ni na powikszaniu nagromadzonego majtku. Jeli
tak, to zapewniam was, e wasza postawa jest suszna.
To pokolenie, ktre wprowadzio zmiany w tak wielu dziedzinach, moe
dokona jeszcze jednej: zmieni wasne podejcie do posiadania i konsumpcji.

K ONSUMPCJONIZM A POKOLENIE X
Pokolenie X moi rwienicy zostao zaszufladkowane jako pokolenie
cynicznych, indywidualistycznych i skoncentrowanych na sobie surwiwalistw.
W pewien sposb utknlimy midzy amerykaskim konsumpcjonizmem
w najbardziej rozpasanej wersji a dochodzcymi do gosu realiami dotyczcymi
tego, co naprawd oznacza posiadanie zbyt wiele, i manewrujemy midzy tymi
dwiema opcjami.
Okrelano nas mianem dzieci z kluczem na szyi. Dorastalimy z
pracujcymi rodzicami o znacznym dochodzie, ktrym jednak czsto brakowao
czasu i energii dla swoich dzieci. Nasi rodzice kupowali domy na
przedmieciach czasami za cen rodzinnych obiadw przy wsplnym stole.
Pokolenie X doroso podczas rewolucji technologicznej. Wikszo z nas
posza do szk, gdzie nie byo komputerw, ale uczya si pisa w edytorach
tekstw, a potem, koczc college, wysyaa wypracowania do profesorw
poczt elektroniczn. Z powodu rewolucji technologicznej nasz wiat stawa si
coraz bardziej mobilny. Wskutek indywidualistycznych de i nieufnoci wobec
instytucji przedstawiciele naszego pokolenia rednio siedem razy w yciu
zmieniaj prac, czego nasi dziadkowie nie potrafili sobie wyobrazi.
Jednak dzieci potrafi zmienia ludzi. Osoby z pokolenia X s teraz rednio
po czterdziestce i maj dzieci w rnym wieku. Wikszo z nich w reakcji na
postawy rodzicielskie, wrd ktrych wyrosa, przyjmuje model przeciwny do
dzieci z kluczem na szyi i staje si rodzicami helikopterami. A jeli dodamy
do tego dziadkw z pokolenia baby boomers, ktrzy przywykli okazywa
mio przez kupowanie podarunkw, domy pokolenia X szybko zostaj
zasypane rupieciami.
Jeeli naleycie do pokolenia X, ju niedugo osigniecie wasze szczytowe
zarobki. Korzyci, jakie podsuwa wam konsumpcjonizm, mog wydawa si
w waszym zasigu. Nie dajcie si ogupi. Wiecie, jak nadmierne gromadzenie
ju zaczo wywiera na was negatywny wpyw. Powiedzcie NIE
konsumpcjonizmowi, zanim bdzie za pno.

K ONSUMPCJONIZM A POKOLENIE Y
W pewnym sensie minimalizm to naturalny sposb ycia dla pokolenia Y.
Nalecy do pokolenia Y urodzili si tu po rewolucji technologicznej
(chocia nic nie wskazuje na to, eby zwalniaa). Ich wiat jest mniejszy, a oni
oczekuj dostpu do technologii i do siebie nawzajem przez cay czas. Kawiarnie
zastpuj biura, wsppraca wypiera rywalizacj, a mobilno to nowa
stabilizacja. Wiele osb z pokolenia Y powie wam, e trudno prowadzi mobilny
styl ycia, gdy dom jest peen rzeczy.
Ze wszystkich grup wiekowych to pokolenie jest najbardziej uwiadomione
ekologicznie, co ma znaczcy wpyw na ich zwyczaje konsumenckie. czno
dziki technologii daje nowe moliwoci wsplnej gospodarki, w ktrej
aktywa (rowery, samochody, domy) nie s wasnoci poszczeglnych osb, ale
stanowi wasno wspln. Dostp zastpi wasno.
Dodatkowo internet stworzy wiatowy pchli targ. Kiedy prawie kady
dostpny ludzkoci produkt moe znale si pod twoimi drzwiami w niecae 24
godziny jedynie za spraw nacinicia klawisza, masz mniejsz potrzeb
gromadzenia w domu inwentarza.
Minimalizm jest atrakcyjny dla pokolenia Y. Ten ruch ucieleniaj obecne
trendy w projektowaniu. Technologia bardziej ni kiedykolwiek uatwia nam
posiadanie mniej, a minimalistyczny styl ycia pasuje do wielu gboko
zakorzenionych wartoci[20].
Naley jednak zauway, e to pokolenie ukoczyo studia i poszo do pracy
w poowie wiatowego kryzysu. Bezrobocie w poczeniu z rekordowym
zadueniem si na studia sprawiy, e wielu z pokolenia Y pozostaje skromny
dochd, nawet gdyby chcieli odda si konsumpcjonizmowi. Dopiero si okae,
czy warunki ekonomiczne, w ktrych si wychowali, uksztatoway ich na
naturalnych minimalistw, czy te przyszy rozwj gospodarczy spowoduje, e
osun si w ekscesy posiadania, ktrym ulego poprzednie pokolenie. Ze
wzgldu na dobro pokolenia Y mam nadziej, e speni si ten pierwszy
scenariusz.
Jeeli naleycie do pokolenia Y, skierujcie si ku nowemu,
minimalistycznemu modelowi, ktry moe uwolni nas wszystkich. Macie do
tego lepsze podstawy ni ktokolwiek inny.
Pomocne bdzie dla nas zrozumienie, jak przynaleno pokoleniowa
wpywa na nasz zwizek z kultur konsumpcyjn. Pomoe nam te
zidentyfikowanie niebezpiecznego nastawienia, na ktre najwyraniej podatne s
wszystkie pokolenia w Ameryce: mowa o myleniu nadmiaru z sukcesem.

O TWRZ OCZY NA TO, CO WYCHWALASZ

W naszym wiecie nagradza si sukces. I tak powinno by. Zdecydowanie
stosowne jest nagradza tych, ktrzy rozwijaj wasny talent, ciko pracuj
i pokonuj przeszkody.
Niestety nasze spoeczestwo skupia si take na wychwalaniu nadmiaru. Nie
my pierwsi czcimy ostentacyjn konsumpcj, ale osignlimy pod tym
wzgldem wyyny (czy raczej: upadlimy najniej). Czasopisma nadmiernie
eksponuj szczegy ycia bogatych i sawnych. Media klasyfikuj ludzi wedug
ich wartoci netto. Reality shows wychwalaj ycie tych opywajcych
w luksusy. Internet przyciga czytelnikw niezliczonymi historiami o tych,
ktrym najwyraniej dobrze si yje.
My we wasnym yciu postpujemy tak samo. Komentujemy wielko domu
w ssiedztwie. Zwracamy uwag na luksusowy samochd na ulicy obok.
Zazdrocimy kosztownych ubra i najmodniejszych torebek. artujemy
o wenieniu si w majtek. Marzymy o yciu bez ogranicze dziki bogactwu.
Pragniemy ycia atwego jak ci, ktrzy najwyraniej maj wszystko. W gbi
serca wychwalamy tych, ktrzy yj z przesad. Jednak popeniamy wielki bd.
Sukces i nadmiar to nie to samo.
Posiadanie majtku jest czsto dzieem przypadku. Czasami ludzie osigaj
finansowe zyski dziki cikiej pracy i powiceniu. Jednak nie zawsze. Niekiedy
finansowa zasobno wynika z dziedziczenia, nieuczciwoci lub po prostu
zwykego szczcia. W tych przypadkach bogaci nie zasuguj na pochwa za
swj dobrobyt.
Poza tym bez wzgldu na to, jak ci bogaci uzyskali swj majtek, nadmierne
kupowanie rzadko jest najmdrzejszym sposobem wykorzystania pienidzy. To,
e nas sta na zakup czego, nie znaczy, e jest to dla nas najlepsza opcja.
Dlaczego wic nieustannie hodujemy tym, ktrzy samolubnie wydaj pienidze?
Nasz wiat sprawdza niewaciw tablic wynikw. Ci, ktrzy yj
w nadmiarze, niekoniecznie s najbardziej spenieni. Czsto ci, ktrzy yj po
cichu, skromnie i w zgodzie z prostot, s najszczliwsi. Wybory tych drugich
powinnimy pochwala i ich ycie naladowa, mimo e ich pojmowanie
sukcesu jest obce wikszoci z nas.
W jaki sposb sprawiamy, e materialny nadmiar staje si czym, czym
naprawd nie jest? Co obnaa wpyw konsumpcjonizmu na nasze serca i umysy?
Podziwiajcie sukces, ale nie wychwalajcie nadmiaru. Dostrzeenie rnic
zmieni wasze ycie. Podobnie jak zorientowanie si w strategiach
wprowadzonych jedynie w celu przekonania was, abycie kupowali wicej, ni
potrzebujecie.

N ARZDZIA PRACY
Uwielbiamy robi zakupy. Wystarczy spojrze na czarny pitek.
 W Ameryce wito Dzikczynienia wczeniej powicone dzikowaniu za
to, co mamy stao si okazj do rodzinnego szalestwa zakupw. Ponad 140
milionw Amerykanw wyczekuje zakupw w weekend po wicie
Dzikczynienia. Tylko w tym witecznym okresie Amerykanie wydaj ponad
600 miliardw dolarw[21].
Marketingowcy i agencje reklamowe najwyraniej odniosy sukces. W roku
2013 spece od marketingu wydali 171 miliardw dolarw na reklamy w mediach
(internetowe, prasowe, uliczne, radiowe, telewizyjne)[22].
Jeeli mylicie, e jestecie odporni na si reklam albo zbyt mdrzy, by jej
ulec to si mylicie. Korporacje nie wydaj 171 miliardw dolarw na reklamy
w nadziei, e na was wpyn; wydaj te pienidze, bo wiedz, e na was
wpyn.
Oczywicie nie chc, abycie byli tego wiadomi. W zasadzie im bardziej
wierzycie, e reklamy nie maj na was wpywu, tym lepiej wykonali swoj prac.
Nikomu z nas nie podoba si myl, e atwo moe manipulowa nami obcy
i wykorzystywa nas do swoich ukrytych celw. Z tego powodu wikszo
udanych kampanii reklamowych stara si wywrze na nas wraenie, tworzc
pozytywny zwizek z nasz podwiadomoci. Sugeruj, e nasze ycie
seksualne poprawi si dziki wodzie koloskiej, nasze przyjcia bd bardziej
oywione za spraw reklamowanych napojw, nasza reputacja zyska dziki
nowemu samochodowi, a my sami bdziemy czuli si bezpieczniej, gdy
wykupimy dane ubezpieczenie.
Dokonuj tego na przerne sposoby: kolorem logo, umieszczeniem swojego
produktu na ekranie, wsparciem celebryty, nawet tym, w ktr stron rzuca
spojrzenie fotografowana osoba, oraz wielkoci renic.
Jednak narzdzia specw od marketingu, ktre wycigaj od nas pienidze,
to nie tylko reklamy i chwytliwe hasa. Marketing medialny to sztuka, a nawet
co wicej. Kampanie oddziaujce na nasze wydatki opieraj si na nauce
i gruntownej wiedzy o tym, jak manipulowa naszymi umysami.
Oto niektre z najpowszechniejszych wybiegw w wiecie sprzeday
detalicznej. S tak powszechne, e rozpoznacie niemal wszystkie. Pamitajcie
wtedy, e kada metoda jest specjalnie zaprojektowana i wykorzystywana, aby
was przekona do kupowania, kupowania i kupowania jeszcze wicej.
Punkty i karty lojalnociowe. Firmy oferuj nam darmowe nagrody, kiedy
wydajemy pewn ilo pienidzy w ich sklepach. Czsto zachcaj nas do
zakupw rzeczy, ktrych nie potrzebujemy, jedynie dla satysfakcji ze
zdobycia nagrody.
Karty kredytowe do sklepu. Te karty oferuj nam procentowy rabat na
nasze zakupy, jeeli doczymy od razu. To znakomicie si sprawdza dla
tych, ktrzy je proponuj: badania naukowe dowodz, e z tak kart
w rku wydacie dwa razy wicej[23]. Przy okazji producent i sprzedawca
zgromadz wszystkie wasze dane osobowe, a take poznaj nawyki
zakupowe.
Nastawienie na niedostatek. Spece od marketingu rutynowo stwarzaj
poczucie koniecznoci dokonania zakupu. Przedmiot wystawiony na
sprzeda w ograniczonym czasie! Oferta w pakiecie wkrtce przestanie
obowizywa! Ograniczona liczba miejsc! Kade z tych twierdze zmusza
nas do podjcia natychmiastowej decyzji. Zazwyczaj koczy si tym, e
podejmujemy niewaciw.
Natychmiastowa obnika. Dyrektor naczelny JCPenney zosta zwolniony,
poniewa postanowi usun wyprzedaowe ceny towarw w sklepach tej
sieci. Mia strategi, by wyceni kady towar jak najniej na stae adnego
zamieszania i wyprzeday, po prostu tanie towary. Niestety strategia
zawioda, gdy sprzeda gwatownie spada. Obnienie oryginalnych cen
przyczynio si do niszej sprzeday. Jak to moliwe? Ostatecznie
naukowcy stwierdzili, e konsumenci woleli kupowa towary oznaczone
hasem wyprzeda, ni kupi dokadnie ten sam produkt w tej samej cenie
bez promocyjnej nalepki. Naukowcy wysnuli wniosek, e wikszo
konsumentw nie ma pojcia, ile produkt powinien kosztowa. Poprzez
sztuczne powikszenie pierwotnej ceny potrafi przekona konsumenta, e
dobija wietnego targu za cen wyprzedaow, nawet jeeli faktycznie tak
nie jest[24].
Cena puapka. Restauracje czsto ustalaj absurdalnie wysokie ceny
jednego lub dwch da, chocia wiedz, e tylko nieliczni zdecyduj si na
ich zamwienie. Jednak w zestawieniu z jednym drogim daniem wszystko
inne wyglda na tasze. W handlu detalicznym osiga si to przez
wycenienie jednego towaru znaczco wyej od podobnych towarw
ssiadujcych z nim (na przykad due telewizory plazmowe).
Towar w zanionej cenie. Powszechnym wybiegiem w sklepach
spoywczych (chocia nie s one w tym osamotnione) jest oferowanie
jednego towaru w cenie obnionej, aby tylko wcign klientw do rodka.
Chocia podnios niewielk strat, sprzedajc dan rzecz, to maj pewno,
e wyjdziecie z nich, kupiwszy wicej ni tylko t jedn rzecz.
Prbki. Dla kupujcych darmowe prbki jedzenia to znakomita okazja, aby
co przeksi albo sprawdzi promowany towar, ktry sklep ma nadziej im
sprzeda. Jednak kryje si za tym przemylana strategia sklepu. Kiedy tylko
zjadamy prbk, przekazujemy organizmowi sygna, e przysza pora na
posiek, a nasz mzg zaczyna szuka jedzenia. Niektre badania dowodz,
e 40 procent ludzi, ktrzy czstuj si w sklepie prbk, ostatecznie kupi
co do jedzenia, chocia nie planowao zakupu[25]. Sam fakt, e nie dalicie
si namwi na reklamowany towar, nie znaczy, e sklep nie zmanipulowa
was, abycie wydali pienidze.
Architektoniczne rozmieszczenie. Wikszo z nas wie, e sklepy
spoywcze umieszczaj podstawowe produkty rolne, nabia, miso
 i pieczywo w przeciwnych naronikach, abymy musieli przej dugie
odcinki sklepu, przez co market ma wicej czasu, aby przechwyci nasz
uwag. Czy jednak wiedzielicie, e centra handlowe celowo dezorientuj
kupujcego, aby zachci go do szukania i impulsywnych zakupw? Albo
e hurtownie celowo budowane s na przedmieciach, aby zachci
kupujcych, by pozostali duej i wydali wicej, skoro ju wybrali si na t
wycieczk? Prawie kady sklep detaliczny odzwierciedla specyficzn
strategi architektoniczn, majc na celu wydobycie z nas konsumpcyjnych
tendencji.
To zaledwie kilka sposobw, ktrymi spece od marketingu prbuj zmusi
nas do kupowania wicej, ni potrzebujemy. Rozwacie, ile trudu zadaj sobie
sklepy detaliczne (i inne placwki), aby was omami i nakoni do zakupw. Ta
zacieka batalia toczy si codziennie przeciw nam. Zacznijcie zwraca uwag na te
powszechnie uywane techniki, abycie mogli szybko zauway ich wpyw na
was.
Poza tym wane jest, abycie zorientowali si we wasnych sabociach
i czuych punktach. Czy pewne sklepy nie kusz was niepotrzebnymi zakupami?
Czy s produkty, naogi albo okazje cenowe (takie jak wyprzeda), ktre
wywouj u was automatyczn reakcj? Moe kiedy odczuwacie konkretne
emocje smutek, samotno, al albo stres jestecie bardziej skonni odda si
bezmylnej konsumpcji.
Konsumpcjonizm zdominowa nasz kultur. Musimy nauczy si dostrzega
jego oddziaywanie. Poniewa wtedy moemy oprze si jego destrukcyjnemu
powabowi.

CUDOWNE WYBAWIENIE
Dziennikarka Margot Starbuck przeprowadzia ze mn wywiad telefoniczny na
temat rodzajw konsumowania, rodzicielstwa, witecznych prezentw
i hojnoci. Rozmowa trwaa okoo 45 minut, a kiedy si skoczya, mylaem, e
na tym nasze kontakty si zakocz.
Nie miaem pojcia, jaki efekt wywrze ta rozmowa po drugiej stronie linii.
Kilka dni po naszej rozmowie otrzymaem e-maila od Margot. Spodziewaem
si jakiego pytania albo proby o wyjanienie. Zamiast tego dzielia si ze mn
tym, jak jej pogld na posiadanie zacz si zmienia po naszej rozmowie.
Napisaa: Joshua, naprawd podobaa mi si nasza pogawdka. Od czasu tej
rozmowy pozbyam si tysica rzeczy (to przeraajce, jakie to byo atwe!).
Margot wraz ze swoimi nastoletnimi dziemi przeszli przez dom w Durham
w pnocnej Kalifornii i usunli wszystko, czego wicej nie potrzebowali.
Wkrtce przekazali liczne torby i kartony ze sprztami domowymi miejscowym
organizacjom charytatywnym ponad tysic rzeczy zaledwie w kilka dni!
Ucieszyem si, syszc to, i poprosiem Margot, aby informowaa mnie
o dalszych przygodach z minimalizmem.
Trzy miesice po naszej pierwszej rozmowie Margot napisaa do mnie
znowu. Tym razem wprost z galerii handlowej Streets of Southpoint w Durham.
Przysza wczeniej na umwiony lunch i przesza si znan tras. Jednak tym
razem, po nawrceniu na posiadanie mniej, wszystkie te towary, ktre kiedy
przykuway jej uwag, ujrzaa w nowym wietle: biuteri w Claires, buty
w Nordstrom, biae kurtki dinsowe w Sears. Jej wiadomo brzmiaa: Joshua,
chyba po raz pierwszy w yciu przeszam przez galeri i niczego nie zapragnam.
Zamiast tego dowiadczyam cakowitej satysfakcji, wiedzc, e mam wicej, ni
potrzebuj. To cudowne wybawienie.
Wybawienie od potrzeby posiadania. A take wybawienie od ulegania
spoeczestwu zbudowanemu na konsumpcjonizmie. To obiecuje minimalizm:
rado na widok tych wszystkich rzeczy, ktrych nie potrzebujemy. Ostateczne
uwolnienie naszego ycia, aby robi to, co ma dla nas znaczenie. Chc, abycie
zaznali tej samej radoci co Margot i inni minimalici.
Osignicie tego wybawienia bdzie wymagao od kadego z nas
uwiadomienia sobie istnienia konsumpcyjnego spoeczestwa, w ktrym
yjemy, i oparcia si mu. Bdzie take wymagao zajrzenia do wasnego wntrza,
zidentyfikowania w naszej naturze tego, co jest podatne na niechciane wpywy.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 5
Ch wewntrz

Pewnego wieczoru Anthony i Amy Angaro siedzieli w swoim salonie coraz

bardziej sfrustrowani, omawiajc finanse. Krewni zaprosili ich na wycieczk, na
ktr naprawd chcieli pojecha, ale tego rodzaju ekskursy zawsze wydaway si
troch zbyt kosztowne. Po prostu nie mieli dosy pienidzy na koncie.
Jak to moliwe, e kiedy tylko mamy okazj zrobi co, co kosztowaoby
ponad kilkaset dolarw, staje si to nieosigalne. Nie rozumiem powiedziaa
Amy.
Wiem zgodzi si Anthony. Przecie oboje mamy dobr prac,
zarabiamy, gdzie wic te pienidze si podziewaj?
Wtedy wanie rozleg si dzwonek. Anthony poszed otworzy drzwi, ale
zobaczy tylko plecy kuriera znikajcego w brzowym furgonie. Na progu leaa
paczka z Amazona.
Anthonyemu roziskrzyy si oczy. To musi by ta niezniszczalna obudowa
do telefonu komrkowego, ktr zamwi. A moe to przenona adowarka, na
ktr czeka.
Promieniejc z podniecenia, otworzy paczk przed Amy. Oczywicie
obudowa do komrki.
 Anthony, zaabsorbowany sprawdzaniem nowego produktu, nie zauway, e
Amy zamilka i siedziaa w bezruchu. Mylaa. Skojarzya co.
Moe dlatego wanie nie moemy wyjecha na wakacje odezwaa si
w kocu.
Co? Przez ten gadet? Skarbie, to kosztowao tylko 35 dolarw.
Nie tylko to, ale wszystko inne, co zamawiasz przez internet.
Lubi kupowa on-line przyzna Anthony.
Zrobili sobie herbat i zajrzeli w histori zakupw na Amazonie z ostatnich 4
lat. Wynik zaszokowa ich. W tym okresie wydali ponad dziesi tysicy
dolarw, chocia niemal wszystkie zakupione przedmioty kosztoway poniej 40
dolarw. Te produkty nie miay wikszego znaczenia dla pary. Anthony i Amy
nawet nie pamitali wielu z nich.
Pastwo Angaro, studiujc z niedowierzaniem histori zamwie, zaczli
pojmowa swoje postpowanie. Jednym z gwnych powodw, dla ktrych to
bezdzietne maestwo z dwoma pensjami nie mogo sobie pozwoli na co
naprawd znaczcego dla siebie, byo trwonienie pienidzy. Co kilka dni ktre z
nich dokonywao maych zakupw w internecie. Za kadym razem odczuwao
przypyw dopaminy, dziki czemu czuo si dobrze przez chwil. Teraz jednak
oboje zrozumieli, e zsumowana szkoda bya przytaczajca.
Kady z nas musi to sobie uwiadomi w podobny sposb. Jeeli chcemy
uzyska wicej z mniej, musimy zajrze w gb siebie i zbada nasze motywy
przy podejmowaniu decyzji o zakupie.
W poprzednim rozdziale widzielimy, jak spece od marketingu i kultury
oglnie wpywaj na nasze nawyki zakupowe i konsumpcyjne. Nacisk spoeczny
jest rzeczywicie wielki, ale nasza analiza bdzie niepena, jeeli ca win
przypiszemy siom zewntrznym. Wikszo winy (przepraszam, e musz to
wypomnie) przypada nam. Nikt nie zmusza nas, abymy kupowali jakie
produkty. To my decydujemy si na nadmierne wydatki i nadmierne
gromadzenie.
Zgadzacie si?
Powodw, dla ktrych kupujecie, moe by wiele. Tak jak w przypadku
pastwa Angaro moecie kupowa dla krtkotrwaego podniecenia, jakie wam to
daje. W tym rozdziale przyjrzymy si innym moliwym motywom; moecie
kupowa rzeczy, aby zaspokoi podstawow ludzk potrzeb, jak jest
bezpieczestwo, akceptacja albo zadowolenie.
Jednak pragn dowie, e wszystkie te motywy maj t sam fataln wad:
oczekujecie od przedmiotw materialnych czego, co moecie znale jedynie
gdzie indziej. Nic dziwnego, e czujecie si oszukani i rozczarowani!
Obiecuj wam, co nastpuje: kiedy odkryjecie, dlaczego dokonujecie tych
niepotrzebnych zakupw ukrytych motyww zmuszajcych was do zakupw
wwczas posiadanie straci wadz, jak ma nad wami. Odnajdziecie prawdziwe
szczcie i bdziecie szuka znaczenia we wasnym yciu poprzez minimalizm.
Jednak wpierw musicie wykona prac wewntrzn, moi drodzy.

MINIMALIZM JEST JAK LUSTRO

W rozdziale 3 wyjaniem, e w wejciu na drog minimalizmu moe pomc
ujawnienie albo wyjanienie swoich yciowych celw. Podobnie rzecz ma si
z naszymi wewntrznymi motywami. Gdy zaczynamy pozbywa si
niepotrzebnych rzeczy, zostajemy zmuszeni do samoodkrywania i zmierzenia si
z wasnymi ukrytymi motywami.
Kiedy razem z on zaczlimy sprzta dom i usuwa posiadane przedmioty,
oddalimy wiele z nich organizacjom charytatywnym, midzy innymi Goodwill.
Po odesaniu pierwszego wyadowanego rzeczami minivana czulimy si
wspaniale. Podobnie jak po drugim i trzecim. Czulimy si wolniejsi i lejsi po
kadej wysyce. Wicej o wartoci darowizn powiem w dalszych rozdziaach.
Lecz przy czwartym transporcie niepotrzebnych rzeczy do punktu odbioru
zaczlimy zadawa sobie trudne pytania. A mianowicie: Dlaczego, do diaska,
uzbieralimy 4 furgony niepotrzebnych rzeczy? Przede wszystkim dlaczego
kupilimy te wszystkie rzeczy w takim nadmiarze? Co nam strzelio do gowy?.
W kocu powiedziaem sobie: Hm, moe kocham te rzeczy bardziej, ni to
sobie uwiadamiaem. Moe jestem bardziej podatny na przesania ze wiata, ni
mylaem. Moe prbuj odnale szczcie w posiadanych rzeczach, chocia
cigle sobie powtarzam, e tak nie jest. Moe zaczem wierzy w przerne
kamstwa.
Byy to trudne odpowiedzi na trudne pytania. Nikt nie lubi odkrywa takich
rzeczy na swj temat. Lecz pojawiy si one, dopiero kiedy uwiadomiem to
sobie przy rozdawaniu swoich rzeczy.
I dlatego minimalizm jest wany w naszym samoodkrywaniu. Gdy usuwamy
rupiecie ze swoich domw, uczymy si czego o sobie samych i kadziemy
podwaliny pod wiksze poszukiwania, jakkolwiek je zdefiniujemy na wasny
uytek.
Niech wasza droga ku minimalizmowi i wasza wasna rozwana samoocena
ukae wam wasze wewntrzne motywy odnoszce si do bezpieczestwa. Jest to
jeden z trzech obszarw podstawowych ludzkich potrzeb, ktry jeeli
realizujemy go w niewaciwy sposb przyczynia si do nadmiernego
nagromadzenia dbr materialnych.

PODDANIE ZOTEJ TWIERDZY

Zadajcie sobie pytanie: Czy kupuj za duo rzeczy, bo w gbi duszy myl, e
odizoluj mnie one od niebezpieczestw ryzykownego wiata? Jeli tak, ile mnie
to kosztuje?.
W naszym spoeczestwie zbyt wielu z nas wierzy, e bezpieczestwo mona
sobie zapewni poprzez nabywanie przedmiotw. Oczywicie jest w tym
przekonaniu ziarno prawdy. Zdecydowanie jedzenie i woda, ubranie
i schronienie s podstaw przetrwania. Lecz lista przedmiotw, ktrych naprawd
potrzebujemy do ycia, jest cakiem krtka, i wikszo z nas ju je wszystkie
ma.
W rzeczywistoci zbyt szybko pomylilimy potrzeby z zachciankami,
a bezpieczestwo z wygod. W rezultacie wielu z nas zbiera stosy
przedmiotw w imi bezpieczestwa, podczas gdy faktycznie akumulujemy
wygod (albo upragnion przyjemno). Dugo pracujemy, aby kupi te rzeczy.
Budujemy coraz wiksze domy, aby przemieni je w magazyny.
Marzymy o przyszoci z wikszymi zarobkami i pokanym kontem
oszczdnociowym. Planujemy je mie, bo mylimy, e to zapewni nam trwae
bezpieczestwo. Jeeli ponosimy koszty w innych sferach ycia, takich jak nasza
rodzina i przyjaciele, to tak ju musi by. rdo bezpieczestwa wydaje si tak
wane, e nie moemy z niego zrezygnowa.
Ktrego dnia otrzymaem e-mail, ktry mn wstrzsn. Pewna kobieta
napisaa:
Jestem pracujc matk trzech maych chopcw. Natrafiam na Pask stron, szukajc
sposobw na utrzymanie picioosobowej rodziny za jedn pensj.
Przez ostatnich pitnacie lat razem z mem zapracowywalimy si w imi kariery. W tym
czasie nagromadzilimy wiele dbr materialnych. Naprawd nie zaczynalimy jako
materialici. Jednak przez te lata sycilimy si naszym yciem, kupilimy duy dom, a nawet
skromn dacz nad jeziorem.
Dwa tygodnie temu podsuchalimy, jak nasz omioletni syn mwi do kolegi: Mamy i taty
duo nie ma w domu. Nie widujemy ich czsto.
Oboje z mem zamarlimy. Serca nam pkay. Czy te wszystkie rzeczy s tego warte?
 Oczywicie, e nie.
Usiujemy doj do tego jak. Studiujemy nasz budet, staramy si wynaj komu nasz
domek nad jeziorem i mylimy o tym, aby m zrezygnowa z pracy i zaj si dziemi
w domu. Czy miaby Pan dla nas jakie pomocne wskazwki?

Ta kobieta i jej m czuli, e musz pracowa. Czuli, e musz mie wicej

pienidzy i wicej rzeczy. Wierzyli, e ich rodzina nie bdzie bezpieczna
i zadbana bez owocw wielu dugich dni w pracy a uwiadomili sobie, e
zapewniaj co zupenie innego, ni ich rodzina naprawd potrzebuje.

ZAPEWNI BEZPIECZESTWO
Nasze ycie jest kruche, a wiat nieprzewidywalny. Nic dziwnego, e wszyscy
pragniemy bezpieczestwa.
Jednak w utrzymaniu bezpieczestwa nie pomog nam doczesne rzeczy.
W yciu jest zbyt wiele przypadkw, a sia pynca z posiadania przedmiotw
zbyt saba. Dlatego zawsze podamy wicej. Nigdy w peni nie rozumiemy
sensu bezpieczestwa.
C wic powinnimy zrobi, zwaywszy na nasz uzasadnion potrzeb
bezpieczestwa?
Powinnimy zaj si tym, co tak czsto powicamy podczas pogoni za
coraz wiksz liczb przedmiotw, a mianowicie relacjami.
Wedug Margaret Clark, profesor psychologii w Yale, poczucie
bezpieczestwa moe si bra zarwno z dbr materialnych, jak i ze
wspierajcych relacji. Jednak atwo jest straci umiar. Clark pisze:
Ludzie to stworzenia stadne, wraliwe na wiele rzeczy. Bliskie zwizki zapewniaj ochron.
Na przykad noworodek nie przeyby bez innych ludzi. Lecz dobra materialne take
zapewniaj ochron i bezpieczestwo. Ludzie potrzebuj jedzenia, ubra i dachu nad gow,
 aby przey. A zatem potrzebujemy rnych rzeczy, aby czu si bezpiecznie. Jednak jeeli
spotgujemy jedno rdo bezpieczestwa, mniej bdziemy si martwi innymi[26].

Clark opiera te twierdzenia na dwch projektach badawczych, ktre

przeprowadzia wraz ze swymi wsppracownikami. Naukowcy doszli do
wniosku, e ci, ktrzy nie czuj wewntrznego bezpieczestwa w osobistych
relacjach, czsto wyej ceni fizyczne dobra.
Dodabym, e rwnie czsto przytrafia si przeciwna sytuacja: ci, ktrzy
przeceniaj rol posiadanych przedmiotw, nie doceniaj swoich zwizkw i za
mao o nie dbaj.
Jeeli dojdziecie do wniosku, e jednym z waszych powodw nadmiernego
gromadzenia jest poleganie na przedmiotach, co daje wam poczucie
bezpieczestwa, to zachcam was, abycie ograniczyli zakupy i gromadzenie,
a zamiast tego przyoyli si do ksztatowania relacji z osobami z waszego
otoczenia. Jednoczenie przyczynicie si do wzmocnienia poczucia
bezpieczestwa i zadowolenia u innych to o wiele bardziej produktywne ni
budowanie wasnej twierdzy z dbr doczesnych!
Zatem w kwestii bezpieczestwa przestacie za bardzo ufa pienidzom
i dobrom materialnym. Nigdy wam go nie zagwarantuj. Zminimalizujcie liczb
posiadanych rzeczy, a zyskacie wolno i prawdziwe bezpieczestwo.
Poczucie bezpieczestwa to jeden z motyww, ktre mog przyczynia si
do nadmiernego gromadzenia. Kolejnym jest pragnienie spoecznej akceptacji.

K IEDY WACIWE RZECZY STAJ SI

NIEWACIWYMI

Kim i ja nie mielimy wtpliwoci, e naszym dzieciom potrzebne s okulary.

Salem i Alexa zaczli mruy oczy przy odczytywaniu cyfr na zegarze
i drobnego druku. Zabralimy ich wic do okulisty, ktry potwierdzi nasze
podejrzenia i zapisa okulary.
Alexa, nasza crka w wieku szkolnym, wybraa fioletowe oprawki i lubi je
nosi. Sytuacj dodatkowo poprawiaj koleanki, ktre mwi jej, e wyglda
cudownie.
Lecz nasz syn Salem, ktry niedawno wszed w wiek nastoletni? Jaki on ma
stosunek do noszenia okularw?
Kiedy jest z nami w domu, okulary nie stanowi dla niego problemu i nosi
je. Lepiej widzi ekran komputera, atwiej mu si czyta ksiki, zegar na kuchence
moe odczyta bez koniecznoci wstawania i podchodzenia bliej. Lecz kiedy jest
z przyjacimi, nie lubi nosi okularw i zakada je, tylko gdy jest to absolutnie
konieczne.
Pewne rzeczy nigdy si nie zmieniaj. Pamitam, e wstydziem si dokadnie
tak samo, gdy byem w wieku Salema.
Szkoda, e nie tylko modzie jest podatna na wstyd. Niestety gdy
dorastamy, nadal czujemy wstyd albo obawiamy si niezrcznych sytuacji.
Zmieniaj si tylko przyczyny naszego zaenowania. W wielu przypadkach
czujemy si zaenowani, poniewa nie mamy tego, co maj inni doroli, albo nie
mamy wystarczajco kosztownych rzeczy. Nie chodzi tylko o okulary. Teraz
licz si samochody, wakacje i wiele innych dbr, ktre doroli kupuj albo
chcieliby kupowa.
Chc wykaza, e te uczucia zaenowania bior si z naszego rozumienia
tego, co normalne. Nikt nie czuje si zawstydzony tylko dlatego, e jest
normalny. Dopiero kiedy odstpujemy od normy, moemy czu si zawstydzeni.
Jednak rozumienie normalnoci jest cakowicie subiektywne, oparte na mierze
najczciej zdefiniowanej przez grupy spoeczne, w ktrych si obracamy.
Wemy ubranie.
 Zaryzykowabym stwierdzenie, e wy i wikszo waszych przyjaci nosicie
podobne ubrania. Nie dlatego e macie podobny gust, ale oglnie rzecz biorc,
zarwno ilo, jak i jako waszych ubra jest w duej mierze taka sama.
Kupujecie w tych samych sklepach. Wasze szafy maj podobny rozmiar.
Pienidze, jakie wydajecie na ubranie, nie rni si znacznie.
Dlaczego tak si dzieje?
Ot dlatego, e wikszo z nas decyduje si spdza swj czas z ludmi
podobnymi do nas. Jest nam przyjemnie, czujemy si przez nich akceptowani.
Lecz kiedy znajdujemy si poza typow dla siebie spoecznoci, zaczynamy
wstydzi si rzeczy, nad ktrymi normalnie bymy si nie zastanawiali.
Wyobracie sobie, e jestecie na przyjciu lub w pracy z ludmi z wyszej
klasy spoeczno-ekonomicznej ni wasza. Ci ludzie zjawiaj si w eleganckich
sukienkach i skrojonych na miar garniturach. Nagle ubranie, ktre nosilicie, nie
zwracajc na nie wikszej uwagi, zaczyna wam si wydawa nieodpowiednie.
Zauwaacie, e jest wypowiae, znoszone, le dopasowane albo nie tak
kosztowne jak to, co maj na sobie. W tym momencie zaczynacie odczuwa
pewne zaenowanie, nie dlatego e wasze ubranie jest inne od tego, ktre nosicie
na co dzie, ale dlatego e wasza kulturowa definicja normalnoci dramatycznie
si zmienia.
Tego rodzaju reakcja jest typowa. Jednak powinnimy sobie uwiadomi, jak
arbitralne jest nasze poczucie normalnoci. Powinnimy dowiedzie si, e
kupujemy zbyt wiele rzeczy, poniewa mamy nadziej, e dziki nim zostaniemy
zaakceptowani przez innych, a to pozwoli nam czu si wygodnie i normalnie.
yjemy w kulturze, dla ktrej norm jest dbao o wygld, posiadanie
i samolubna chciwo, dlatego kiedy nie dorwnujemy innym w tych sferach,
czujemy si zawstydzeni i nieprzystosowani. Jestemy zaenowani, e nasze
ubrania s zgodne z zeszoroczn mod, e nasz samochd kosztuje mniej od
samochodu ssiada albo e nasz dom jest mniejszy ni dom naszego gocia.
Przepraszamy za zuyty dywan, przepraszamy za staromodn kuchni albo
wyjaniamy, dlaczego jeszcze nie wymienilimy blatw na nowoczesne.
Wstydzimy si tego wszystkiego! Normy spoeczne i akceptacja tak
naprawd nie powinny wywoywa w nas uczucia zaenowania.
A gdybymy tak, zamiast wstydzi si marki naszych ubra, zawstydzili si
tego, jak wielk mamy garderob?
A gdybymy tak, zamiast wstydzi si naszego samochodu, zawstydzili si,
e czsto uznajemy luksus posiadania pojazdu za oczywisto?
A gdybymy tak, zamiast wstydzi si tego, e nasz dom wydaje si za may,
zawstydzili si, jak wiele w nim niewykorzystanej przestrzeni?
A gdybymy tak, zamiast wstydzi si jakoci i iloci swojego majtku,
zawstydzili si, ile pienidzy wydalimy na swoje samolubne cele?
A gdyby nadmiar sta si przyczyn wstydu? A odpowiedzialne ycie
prowadzce do szczodroci stao si norm?
Moe wtedy stalibymy si nieco bardziej dumni z normalnoci.
Czy kupujecie zbyt wiele rzeczy i wydajecie za duo pienidzy, poniewa
chcecie, aby inni was lubili i akceptowali? Zmiecie swj punkt widzenia na to,
co jest akceptowalne i co jest normalne, a uwolnicie si od wstydu i zauwaycie
pozytywn zmian w wiecie.

ZIEMIA W POBLIU
Pragnienie bezpieczestwa i denie do akceptacji to dwie podstawowe ludzkie
potrzeby, ktre moemy niemdrze stara si zaspokoi przez nadmierne
gromadzenie. Lecz istnieje jeszcze jedna tego rodzaju potrzeba, o ktrej
chciabym tu wspomnie: zadowolenie. Wszyscy chcemy si czu spenieni
i usatysfakcjonowani. Czu, e mamy wszystko, czego chcemy. Wszyscy
chcielibymy dotrze do ziemi zwanej Zadowoleniem.
Ludzie szukaj zadowolenia w przernych miejscach. Niektrzy szukaj go
w dobrze patnej pracy, a jednak s niezadowoleni, gdy zostan pominici przy
pierwszej podwyce. Niektrzy, szukajc spenienia, kupuj duy dom, ale s
niezadowoleni za kadym razem, gdy trzeba go wyremontowa albo wprowadzi
udoskonalenia. Wielu szuka zadowolenia w domach towarowych, wierzc, e
jeszcze jeden kupiony przedmiot w kocu da im spenienie, jednak kiedy wracaj
z nim do domu, nadal czuj, e czego im brakuje.
To tak jakby zadowolenie byo celem, ktry ginie w oddali za kadym
razem, gdy si do niego zbliamy. To nieuniknione, kiedy nasze pojmowanie
zadowolenia zaley od materialnego dobrobytu. Czy to moliwe, e nauczono
nas szuka zadowolenia w samych niewaciwych miejscach?
A gdyby tak poszuka zadowolenia w miejscach przeciwlegych do tych,
w ktrych go szukalimy? A gdyby tak odnale zadowolenie nie
w akumulowaniu rzeczy dla siebie, ale w spenianiu potrzeb innych?
To prawda, e im mniej potrzebujemy, tym wicej moemy da. Moe to
dziaa te w drug stron? Co, jeeli im wicej rozdajemy, tym mniej
potrzebujemy? Innymi sowy: co, jeeli hojno prowadzi do zadowolenia?
Kiedy zaczniecie pomaga innym, dzieli si waszymi pienidzmi, majtkiem
i czasem (tym tematem zajm si dokadniej w rozdziale 11), okae si, e uczycie
si zadowolenia. Dziki tej praktyce bdziecie lepiej docenia to, co posiadacie,
to, kim jestecie i co macie do zaoferowania.
Hojni ludzie odczuwaj mniejsz potrzeb posiadania. Znajduj spenienie,
znaczenie i warto poza gromadzeniem majtku. Ucz si odnajdywa rado
w tym, co ju posiadaj, a reszt rozdaj. Odkrywaj sekret zadowolenia. Jest
zadziwiajco blisko was.
Jeeli wic bdne poszukiwanie zadowolenia motywuje wasze denie do
posiadania zbyt wiele, radz, abycie zapanowali nad swoim nastawieniem. Nie
mylcie w sposb jeli, to Kiedy dostan, to bd szczliwy.
Zamiast tego pamitajcie, e wasze szczcie nie zaley od nabycia czego. Wasze
szczcie opiera si wycznie na waszej decyzji, aby by szczliwym a to
moe by jedna z waszych najwaniejszych yciowych lekcji.
Byo wiele powodw, dla ktrych razem z Kim postanowilimy zosta
minimalistami i uproci nasze ycie. Baagan nas frustrowa. Ograniczay nas
finanse. Odkrylimy, e marnujemy czas na zarzdzanie swoim majtkiem.
Uwiadomilimy sobie, e nie znajdujemy w tym radoci. I zdecydowalimy, e
cenimy inne rzeczy o wiele bardziej ni fizyczny majtek. Kiedy zaczlimy
porzdkowa nasz dom i usuwa niepotrzebne rzeczy, hojno staa si
naturalnym produktem ubocznym: musielimy pozby si rzeczy i szybko
znalelimy ludzi, ktrzy ich potrzebowali.
Wwczas odkrylimy, e darowanie przynosi o wiele wicej satysfakcji od
posiadania. Nasz pogld na materialne posiadanie i nadmiar, ktrego tak wiele
osb poda, zmieni si cakowicie. Nie chcielimy mie wicej rzeczy.
Chcielimy dowiadcza radoci dawania.
Zadowolenie zadomowio si u nas.

D OSTRJCIE SI
Potrzeba bezpieczestwa, potrzeba swobody w obecnoci innych, potrzeba
spenienia to naturalne potrzeby. W adnej z nich nie ma nic zego. Lecz kiedy
uznajemy, e zarobienie duych pienidzy i zakup nadmiernej liczby
przedmiotw nam to umoliwi, to prawie zawsze spotyka nas rozczarowanie.
Pragnienie bezpieczestwa, akceptacji i zadowolenia to nie jedyne ukryte
pobudki, ktre mog nakania was do kupowania wicej. W miar usuwania
nadmiaru zaczn ujawnia si dodatkowe niezdrowe motywy. Mog by trudne
do odkrycia, ale wane, aby ich poszukiwa. Niektrzy kupuj wicej, ni
powinni, poniewa czuj si niestosownie i prbuj kompensowa to
gromadzeniem. Inni s zazdroni o przyjaci i znajomych i usiuj im dorwna.
A cakiem spora wikszo z nas jest samolubna.
Jednak z dowiadczenia wiem, e pragnienie bezpieczestwa, akceptacji
i zadowolenia to trzy niemal uniwersalne powody.
Musimy rozpozna, co w nas samych nakania nas do decyzji o zakupie,
poniewa tylko wtedy moemy pozbawi materializm jego siy odcigania nas od
tego, co mogoby da nam prawdziwe szczcie i poczucie sensu.
I znw nie znaczy to, e bezpieczestwo, akceptacja i zadowolenie s ze.
Rzecz w tym, e rzeczy materialne maj ograniczon zdolno zaspokajania tych
potrzeb. Dlatego musimy dostosowa swoje naturalne motywacje:
Zamiast szuka bezpieczestwa w kupowaniu wielu rzeczy, poszukajcie ich
w penych mioci zwizkach z innymi ludmi.
Zamiast prbowa zaskarbi sobie akceptacj innych poprzez posiadanie
tych samych rzeczy, zdefiniujcie na nowo to, czym jest dla was sukces.
Zamiast szuka zadowolenia w cigym dodawaniu nowych rzeczy,
osignijcie je przez docenienie tego, co macie, i rozdawanie tego, czego nie
potrzebujecie.
Wojna o zapanowanie nad naszymi motywami nigdy si nie koczy. Nawet
jeeli od jakiego czasu realizowalimy minimalizm, materializm moe na nowo
zawadn naszym sercem.
Kad tak sytuacj wykorzystajcie, aby zrozumie swoje ukryte motywacje,
dostrjcie je tak, aby odnale szczcie, jakiego naprawd potrzebujecie, a nie
faszywe zadowolenie z pienidzy i obietnic posiadania.
Teraz jestecie gotowi zacz prawdziwy proces minimalizowania!
 Chodzi w nim o naprawd praktyczne podejcie. Wasz dom zacznie
wyglda inaczej. Po drodze, gdy bd znika niepotrzebne przedmioty, w
waszym yciu pojawi si nowe moliwoci.
Naucz was, jak
zacz ze spokojem minimalizowa swj majtek (rozdzia 6),
przej do trudniejszych obszarw domu (rozdzia 7),
eksperymentowa, aby obliczy, jak mao faktycznie potrzebujecie (rozdzia
8),
ustanowi nowe obyczaje, aby zabezpieczy efekty na stae (rozdzia 9).
Radzibym, abycie podczas lektury nastpnych rozdziaw wprowadzali
w ycie zawarte w nich zasady. Przeczytajcie rozdzia; usucie z domu niektre
niepotrzebne przedmioty. Przeczytajcie kolejny rozdzia; usucie troch wicej.
Jeeli nie zaczlicie jeszcze wprowadza minimalizmu w swoim domu i w
ten sposb szuka lepszego ycia, teraz przysza na to pora.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 6
Tylko spokojnie

Kiedy zachcam do minimalizmu osoby, ktre dopiero zaczynaj rozwaa ten

sposb ycia, nieomal widz, jak prbuj wyobrazi sobie pozbycie si z ycia
wszystkich niepotrzebnych rupieci. Wtedy pojawiaj si obiekcje. Ludzie pytaj:
A co z rzeczami o wartoci sentymentalnej i pamitkami rodzinnymi?
Co z ksikami?
Co z zabawkami dzieci?
Co mam zrobi z moimi materiaami do rkodziea?
Mj m nigdy nie zgodzi si na ten pomys. Co mam zrobi z jego
rzeczami?
Te pytania s rnorodne, a jednak jeeli przyjrzymy si bliej, moemy
zobaczy, e maj co wsplnego. I wanie to podobiestwo sprawia, e wiele
osb ma kopot na swojej drodze do swobodniejszego ycia, zanim jeszcze
wyrusz w t podr.
Rozwacie te pytania jeszcze raz. Kade z nich wyranie odnosi si do tego,
co najtrudniej usun z domu czy s to pamitki rodzinne, ksiki, zabawki,
materiay hobbystyczne czy czyje ukochane przedmioty. Kady zapytany
natychmiast przechodzi myl do najtrudniejszych aspektw wprowadzania
minimalizmu w swoim domu. To zrozumiae. Jednak to te pokazuje, e
skupiamy si na przeszkodach, a nie na nowych moliwociach. Uwaam, e
istnieje lepsza droga.
Na takie pytania reaguj zawsze w taki sam sposb: nie musicie zaczyna od
najtrudniejszego. Zacznijcie powoli. Od maych rzeczy. Tylko od czego
zacznijcie.
To jest moje przesanie take dla was.
Na razie nie martwcie si najtrudniejszymi zadaniami. Zamiast tego zabierzcie
si do upraszczania od najatwiejszego miejsca. Nabierzcie rozpdu przez
usuwanie szpargaw z samochodu, z szuflady, z salonu. A moe z szafki
w azience. Zobaczycie sukcesy i odczujecie korzyci pynce z ycia
z mniejszym bagaem. Wtedy zdobdziecie umiejtnoci konieczne do
zmierzenia si z bardziej wymagajcymi obszarami swojego domu i ycia.
W dalszych rozdziaach zagbimy si w powaniejsze pytania i zajmiemy
tymi obszarami waszego ycia, ktre trudniej oczyci. Udziel wam odpowiedzi
i zaoferuj pomoc w pokonaniu przeszkd. Lecz najpierw zaproponuj drobne
kroczki, abycie mogli zacz odzyskiwa wasne ycie z baaganu. Jak
wspomniaem wczeniej, wasza definicja i praktyka minimalizmu bd si rni
od mojej czy kogokolwiek innego. Istniej jednak pewne wsplne metody,
ktrych wszyscy moemy uy na pocztku. S tak proste, zachcajce i atwe do
wykorzystania, e bdziecie chcieli zacz ju dzisiaj.
Zapewniam was.

ZADEKLAROWANIE POWODW
Wpierw powtrzmy, czym jest minimalizm. Jest to celowe oddawanie si temu,
co dla nas najwaniejsze, i usuwanie wszystkiego, co nam w tym przeszkadza.
Chocia teraz mwimy o usuwaniu szpargaw, to gwnym zadaniem jest
znalezienie si w sytuacji, w ktrej atwiej bdzie nam osiga nasze yciowe cele.
To prowadzi mnie do pierwszego maego kroku w waszej minimalistycznej
podry.
Zanim usuniecie choby jeden przedmiot z waszego domu, zachcam was,
abycie usiedli i znaleli jeden lub wicej powodw, dla ktrych chcecie
minimalizowa. Zastanwcie si bez popiechu. Moliwoci s nieskoczone
i bd cakowicie wyjtkowe w zalenoci od was, waszego celu i waszych
wartoci.
Nie twierdz, e musicie natychmiast okreli wszystkie szczegy waszych
celw co do jednego. Jak napisaem w rozdziale 3, wasze cele poprowadz was
drog upraszczania, a wasze upraszczanie udoskonali wasze cele. Jedno wzmacnia
drugie w cigym procesie odkrywania. Zdefiniujcie jednak swoje powody
pozbywania si majtku i wyrzucania szpargaw wedug tego, jak postrzegacie
teraz wasne cele, i pamitajcie o nich cay czas. Najlepiej zapiszcie je. Oto kilka
przykadw:
Chc pozby si dugw i zacz oszczdza pienidze na emerytur.

Chc mie mniej napity terminarz.

Chc by w stanie pomaga rodzicom, kiedy bd si starze.

Chc zdobywa szczyty na kadym kontynencie.

Chc pracowa przez rok jako wolontariusz na Haiti.

Chc przeprowadzi si z domu do mieszkania.

Chc mie czas, aby trenowa druyn mojego dziecka.

Chc przesta udziela lekcji muzyki i wstpi do orkiestry kameralnej.

Chc spdza wieczory z rodzin, zamiast sprzta dom.

 Chc zaprasza goci i nie martwi si, e mam baagan w domu.

Kiedy zapiszecie swj cel (lub cele), umiecie spis w miejscu, gdzie czsto
bdziecie go widzie. Bdzie dla was istotn motywacj. A przyjd momenty,
kiedy rozpaczliwie bdziecie potrzebowa inspiracji. Bez tego moecie
zapomnie, dlaczego robicie paczk dla organizacji charytatywnej, albo rozmyli
si, zanim wystawicie star serwantk na aukcji internetowej.
Zanim uda wam si wprowadzi minimalizm w domu albo w yciu, musicie
by przekonani, e taki styl ycia jest wart stara. Okrelenie celw upraszczania
bdzie wam przypomina, czemu suy ma proces, ktry wanie zaczynacie.
Poza tym to atwe.
Lecz to dopiero pocztek.

SZYBKIE DECYZJE
Gdy ju sporzdzicie list celw i zmierzycie si z otoczeniem, od czego zacz
waciwe usuwanie przedmiotw?
Nie bdzie trudno znale takie miejsce. Syszelicie o zasadzie 80/20? To
oglnik, ale sprawdzi si w wielu sferach ycia. W stosunku do posiadanych
przez nas rzeczy oznacza, e uywamy 20 procent naszych przedmiotw w 80
procentach czasu, a pozostaych 80 procent przedmiotw uywamy zaledwie
w 20 procentach czasu. Co za tym idzie, w tych 80 procentach naszych rzeczy,
ktre najczciej le nieuywane, atwo powinno si znale co, od czego
zaczniecie minimalizowa.
Radz rozpocz w obszarach domu, ktrych czsto uywacie. Salon,
sypialnia i azienka to szczeglnie dobre miejsca na pocztek. Z zasady atwiej
i szybciej wyrzuca si z nich szpargay ni z kuchni, gabinetu lub strychu.
Jednak, co waniejsze, ze wzgldu na to, e czsto uywacie tych pomieszcze,
szybko dowiadczycie korzyci minimalizowania dziki wprowadzonym tam
zmianom. Usuwanie szpargaw z salonu pozwoli wam na spokojniejszy, mniej
zakcony relaks lub wzmacnianie wizi rodzinnych. Zminimalizowana azienka
uatwi porann toalet. Odgruzowanie sypialni przyniesie korzyci zarwno za
dnia, jak i w nocy. Gdy usuniecie nadmiar rzeczy z tych miejsc, zauwaycie
pozytywne efekty prawie natychmiast.
Pamitajcie, teraz skupiacie si na wyborze atwych bitew, na atwych
zwycistwach i nabieraniu rozpdu w waszej podry przez baagan. Zrbcie
zauwaalne porzdki w obszarach, w ktrych spdzacie najwicej czasu.
Najprawdopodobniej zrealizujecie pierwszy krok w kilka godzin. Nie
podejmujcie jeszcze adnych trudnych decyzji. Po prostu chwycie jak pust
torb i usucie wszystko, z czym atwo bdzie wam si rozsta, razem z tym,
czego wrcz nie chcecie mie wicej w swoim domu; przedmioty, ktrych
prawdopodobnie powinnicie byli si pozby dawno temu. Po prostu wsadcie je
do torby i odstawcie na bok. Posortujecie je pniej.
Nie jest to dokadne sprztanie. Nie zajlicie si jeszcze caym waszym
domem. Lecz nadal moecie cofn si o krok, przyjrze si wynikom i zacz
odczuwa spokj biorcy si z ycia w domu, w ktrym jest wystarczajco duo
rzeczy, ale nie za duo.
Pozwlcie, e opowiem wam o pierwszej przestrzeni, jak oczyciem. Bya
to przestrze, ktr zabraem z sob w podr.

G DY SPOKJ SPYWA NA COROLL

Jak napisaem w rozdziale 1, po raz pierwszy zapoznaem si z ide posiadania
mniej, kiedy w pewn sobot sprztaem gara. Ta historia ma cig dalszy.
Tamtego wieczoru wsiadem do naszej toyoty corolli, aby wprowadzi j do
garau. Wwczas zauwayem co, na co nigdy wczeniej nie zwracaem uwagi:
wszdzie peno niepotrzebnych rzeczy. Nigdy nienoszone okulary
przeciwsoneczne. Nigdy niesuchane pyty. Nigdy nieuywane mapy.
Pogrzebaem i znalazem pluszaki, zabawki z zestaww Happy Meal, paczuszki
ketchupu, stosy serwetek i ksieczki dla dzieci na tylnym siedzeniu. Kiesze
w drzwiach od strony kierowcy zapchana bya dugopisami, paragonami
i monetami.
W pewnym sensie ten samochd by miniatur ycia, jakie prowadziem.
Wszdzie baagan i nadmiar. Tylko e ten baagan zabieraem z sob,
gdziekolwiek jechaem.
Wziem gboki oddech. Wtedy postanowiem (pamitajcie, e
o minimalizmie dowiedziaem si zaledwie kilka godzin wczeniej), e bdzie to
rwnie atwe jak kade inne przedsiwzicie. Signem po plastikow torb
i woyem do niej wszystko, co absolutnie nie musiao pozostawa
w samochodzie. W schowku zostawiem jedynie dowd rejestracyjny,
ubezpieczenie i instrukcj obsugi. Usunem wszystko inne i odstawiem torb,
aby pniej posortowa jej zawarto.
Prosta czynno uporzdkowania samochodu oficjalnie zapocztkowaa
minimalistyczn podr naszej rodziny. Caa akcja trwaa niecae pitnacie
minut.
Prawie natychmiast zaczem cieszy si korzyciami.
Nazajutrz rano, w niedziel, obudziem si wczenie. Koci, w ktrym
pracowaem, znajdowa si pitnacie kilometrw od domu, a ja miaem
w zwyczaju zjawia si wczenie w niedziele. W ciszy poranka ubraem si,
zjadem niadanie i skierowaem si do samochodu.
Wyranie pamitam, jak wsiadaem do samochodu w kocu wolnego od
mieci. Przestrze dookoa mnie wydawaa si inna. Bya nie tylko czystsza, lecz
take spokojniejsza jak powiew wieego powietrza. W samochodzie nie byo
przedmiotw, ktre odwracayby moj uwag, a kada z pozostaych rzeczy
miaa swoje przeznaczenie. Gdy jechaem, czuem, jak mj umys si relaksuje, i
mogem si skupi na czekajcym mnie dniu.
Wiedziaem, e takiego uczucia spokoju i skupienia chciabym zazna we
wszystkich sferach swojego ycia. Nie mogem uwierzy, jak atwo i szybko
mona dowiadczy zalet pyncych z posiadania mniej.

POKJ PO POKOJU
Po pierwszym ataku na zamieszkane przestrzenie (a w moim przypadku rodek
transportu) przychodzi czas na nastpn faz: przeprowadzenie bardziej
dokadnego procesu minimalizowania naszego majtku. Przejdcie pokj po
pokoju, piwnic, strych, gara, a uporacie si z posprztaniem w caym domu.
Teraz zaczniecie zadawa trudniejsze pytania: Realistycznie patrzc na spraw,
co musi zosta? A czego moemy si pozby? Ktre rzeczy podnosz warto
mojego ycia? A ktre wrcz przeciwnie?
Pamitajcie, e nie musicie zdecydowa o wszystkim natychmiast ani szybko
poradzi sobie z oprnieniem ze zbdnych rzeczy caego domu. Jednorazowo
skupcie si na konkretnym obszarze: na pokoju, szafie lub nawet czym tak
maym jak szuflada. Pod tym wzgldem rwnie przechodcie od rzeczy
atwiejszych do trudniejszych. Jeeli nie jestecie pewni, co z czym zrobi, na
razie to zostawcie. W nastpnym rozdziale wrcimy do trudniejszych wyborw.
O ile to moliwe, przy kadym nowym obszarze stwrzcie trzy stosy:
1. Rzeczy do zatrzymania.
 2. Rzeczy do przeniesienia w inne miejsce w domu.
3. Rzeczy do usunicia.
Po posortowaniu przedmioty, ktre chcecie zatrzyma, odcie tam, gdzie
pasuj najlepiej. O ile to moliwe, schowajcie je w niewidoczne miejsce, co
pomoe wam unikn dezorientacji. Poza tym kiedy bdziecie je ukada,
zostawcie najczciej uywane przedmioty na widoku, a te rzadziej uywane
przesucie na pkach do tyu. (To moja darmowa rada organizacyjna dla was).
Na koniec podzielcie rzeczy do usunicia na 4 podkategorie: rozda,
sprzeda, przetworzy i wyrzuci. Nastpnie zajmijcie si kadym ze stosw
w odpowiedni sposb. Niech nie le duej ni to konieczne, bo jeli je
zostawicie, to znowu rozejd si po mieszkaniu i stworz baagan, przed ktrym
prbujecie uciec.
Przy tym wane jest, abycie kady przedmiot brali do rki. Prawie kady
profesjonalny organizator przestrzeni da wam tak sam rad, poniewa
dotykanie przedmiotu zmusza was do podjcia decyzji wzgldem niego. Zbyt
atwo zostawia si przedmioty, jeeli tylko przelotnie na nie zerkamy.
Czy myl o braniu w rce kadego przedmiotu w domu was zniechca?
Z przykroci powiem, e jeeli tak, to wyrany znak, e macie ich za duo.
Wykorzystajcie to jako motywacj do podejmowania szybkich decyzji. Jeeli
kiedy uznalicie, e jaki przedmiot jest na tyle wany, aby przynie go do
domu, moecie znale si, aby ponownie stwierdzi, czy faktycznie tak jest.
W procesie usuwania niepotrzebnych rzeczy musicie sami zdefiniowa sowo
szparga. Na pocztku naszej drogi przez minimalizm razem z on zaczlimy
definiowa szpargay jako (a) zbyt wiele rzeczy w zbyt maej przestrzeni, (b)
wszystko, co ju nas nie zachwyca lub czego nie uywamy, i (c) wszystko, co
powoduje poczucie dezorganizacji. Moecie skorzysta z tej definicji, ale istniej
te inne, ktre mog lepiej pasowa do waszych ideaw. Na przykad Joshua
Fields Millburn definiuje szparga jako co, co nie dodaje wartoci jego
yciu[27]. Marie Kondo opisuje szpargay jako te rzeczy w jej domu, ktre nie
wywouj radoci[28]. Peter Walsh idzie jeszcze dalej, twierdzc, e szparga to
wszystko, co przeszkadza w yciu, jakie moglibymy prowadzi[29]. William
Morris natomiast ujmuje to w ten sposb: Pozbd si z domu wszystkiego, co
uznajesz za nieuyteczne albo co pozbawione jest pikna[30].
Wybierzcie tak definicj szpargau, ktra sprawdza si w waszym wypadku,
a potem usucie wszystko, co do niej pasuje.
W niektrych przypadkach ten krok bdzie atwy: Wasz samochd jest
zamiecony rzeczami, ktre wcale nie musz tam lee. Szuflada na drobiazgi jest
pena niepotrzebnych przedmiotw, takich jak straszne gumki recepturki, zuyte
baterie albo klucze, ktrych ju nie uywacie. Na blacie toaletki zgromadzilicie
niezliczone drobiazgi. Szafy pene s rzeczy, ktrych od dawna nie nosicie.
Nagrody ju nie maj dla was znaczenia. Ozdoby s przestarzae.
W innych przypadkach ten krok bdzie wymaga wicej czasu i namysu.
Pomylcie o wikszych pomieszczeniach, takich jak gara, piwnica albo strych,
przede wszystkim za o pomieszczeniach funkcyjnych, w tym o kuchni
i gabinecie. Przedmioty o wartoci sentymentalnej nagromadzone przez lata.
Sprzty zwizane z waszym hobby, majsterkowaniem i rkodzieem,
gotowaniem, sportem albo muzyk to tylko kilka przykadw. Szpargay
innych domownikw, ktre zaczy zabiera wspln przestrze.
W kolejnych rozdziaach zajmiemy si wieloma z tych problemw. Jednak
tymczasem najwaniejszy krok do usunicia nadmiaru to zacz od maych
i prostych przedsiwzi. Zacznijcie tutaj. Odnocie mae zwycistwa i docecie
je.
A teraz dam wam ostrzeenie.
W yciu naley uwaa ze wszystkim, aby nie myli pragnienia zmiany z
faktyczn zmian. Mylenie o pozbywaniu si gratw albo mwienie o tym nie
przyniesie korzyci. Moecie ich dowiadczy, tylko kiedy faktycznie
usuniecie nadmiar szpargaw.
Pamitajcie, e mwienie o zmianie to nie to samo co wprowadzanie zmian. I
z tego wzgldu zrbcie jeden may krok we waciwym kierunku.

ELIMINUJCIE NADMIAR I UNIKAJCIE

POWTARZANIA

Wiele osb obawia si, e jeli usun jaki przedmiot z domu, poauj tego
w przyszoci. A zatem trzymaj go na wszelki wypadek. Jest to gwna
przyczyna zagracenia, chocia rzadko okazuje si, e faktycznie potrzebujemy tej
rzeczy.
Jeeli tego rodzaju strach powstrzymuje was przed pozbywaniem si
zbdnych rzeczy na waszej trasie z pomieszczenia do pomieszczenia, sprbujcie
atwiejszej metody obejcia problemu: pozbywajcie si podwjnych
przedmiotw. Pikno eliminowania duplikatw polega na pewnoci, e zawsze
jedn sztuk macie dostpn.
Za przykad wemy rczniki. Oczywicie wasza rodzina potrzebuje
rcznikw. Moecie jednak atwo uproci sobie ycie przez zmniejszenie liczby
posiadanych rcznikw. Na przykad rodzina skada si z 4 osb, a wy macie
dwanacie albo wicej rcznikw. W rzeczywistoci dwa rczniki na osob
jeden do uywania, gdy drugi jest w praniu prawdopodobnie wam wystarcz.
Moecie nie by gotowi, by y jedynie z dwoma rcznikami na osob, ale
pomylcie o stercie rcznikw w waszej bieliniarce czy nie byoby mio
uwolni troch przestrzeni dziki usuniciu kilku z nich?
Zrbcie to samo w caym domu. Prawdopodobnie wszdzie znajdziecie
duplikaty. atwo popa w nastpujce rozumowanie: Jeeli posiadanie czego
jest mie, to posiadanie wicej bdzie jeszcze milsze. Tak wic mamy po kilka
rzeczy. Misek, kompletw pocieli, dugopisw i owkw, kuchennych opatek,
blach do pieczenia, filianek, wieszakw, dinsw, butw, paszczy, przenonych
lodwek, walizek, opat, motkw, komputerw Litania przedmiotw, ktrych
mamy zbyt wiele, jest duga. Czasami nawet podwajamy liczb domw
i samochodw!
Gdy zaczniecie usuwa nadwyki, zauwaycie co niewiarygodnego. Okae
si, e dom wypeniaj jedynie wasze ulubione przedmioty. W naturalny sposb
zaczniecie bardziej dba o swoj wasno, poniewa atwiej dostrzeecie
przedmioty, ktre trzeba naprawi lub wymieni.
Co wicej, prawie natychmiast po wyeliminowaniu duplikatw zauwaycie
niezliczone inne rzeczy w domu, ktre mona zredukowa. Zanim si
zorientujcie, dokonacie znaczcych postpw w swojej podry ku
uproszczonemu yciu. Dziki tym korzyciom bdziecie chcieli opowiedzie
przyjacioom o minimalizowaniu i o tym, jak zmienia ono wasze ycie na
lepsze.

PODZIELCIE SI WASN HISTORI

Pamitam wyranie dni narodzin obojga moich dzieci. Ktry rodzic nie pamita?
Za kadym razem braem telefon i obdzwaniaem ca rodzin i najbliszych
przyjaci, aby podzieli si z nimi nowin. Rado a w nas kipiaa i nie
mogem si doczeka, aby opowiedzie o tym innym. Gdy syszaem, jak inni si
emocjonuj, sam jeszcze bardziej si ekscytowaem.
W obu przypadkach bya to dla mnie wartociowa lekcja: radoci naley si
dzieli. Nie osignie ona peni, dopki nie obdarujemy ni innych.
 Chcemy si dzieli z innymi nie tylko wielkimi momentami w yciu, takimi
jak narodziny dziecka, lecz take mniejszymi rzeczami. Kiedy odkrywamy
wietn restauracj, polecamy j. Kiedy czytamy fascynujc ksik,
opowiadamy o niej przyjacielowi. Kiedy odkryjemy przejcie na skrty,
sugerujemy, aby inni te z niego skorzystali.
Praktyka dzielenia si dobrymi rzeczami z innymi ulepsza ich ycie, gdy
pozwala im odkry t sam rado, ktrej my doznalimy. Ponadto wzbogaca
nasze ycie przez potwierdzenie naszego szczcia i wyeksponowanie naszych
waciwych decyzji.
Kiedy zaczniecie wprowadza zmiany upraszczajce ycie w domu, zachcam
was do podzielenia si swoj histori z przyjacimi, krewnymi, kolegami z pracy
i ssiadami. Szukajcie okazji, moe przy kawie, podczas posiku, aby
porozmawia o waszej nowej pasji posiadania mniej. Wyprbujcie jedno proste
zdanie: Uwiadomiem sobie, e faktycznie jestem szczliwszy, kiedy posiadam
mniej. U mnie to wszystko zaczo si.
Odkryjecie, e ludzie mog si zainteresowa na tyle, aby samemu sprbowa
minimalizmu. Nawet jeeli ich to nie zaciekawi, bd wam kibicowa w waszym
procesie nauki ycia z mniejszym bagaem. Bd dla was motywacj, kiedy przy
nastpnej okazji zapytaj, jak wam idzie. Na dodatek ju samo dzielenie si t
histori sprawi, e przypomnicie sobie powody, dla ktrych postanowilicie
pozby si zbdnego bagau.

ZACZNIJCIE DZISIAJ
Oto, w skrcie, mae kroki do posiadania mniej:
Zapiszcie swoje cele.
 Pozbywanie si szpargaw zacznijcie od atwych miejsc w domu.
Potem przechodcie z pokoju do pokoju, wyrzucajc rzeczy i sprztajc.
Po drodze eliminujcie duplikaty.
Dzielcie si swoj histori z innymi dla dodatkowej motywacji przy
pierwszych krokach.

Mam jeszcze wiele do powiedzenia, jeli chc zakwestionowa wasze zaoenia

co do tego, ile rzeczy tak naprawd potrzebujecie. Jednak na pocztek wystarczy
tych pierwszych 5 krokw, ktre nie przeraaj i s na tyle proste, e kady moe
je podj. Poza nimi moecie pomyle o innych rzeczach, ktre pomog wam
uruchomi wasz nowy styl ycia, wolny od nadmiaru dbr materialnych.
Pamitajcie: wane, abycie pocztkowo skupili si na atwych rzeczach, a nie na
tych najtrudniejszych.
Zatem bierzcie si do dziaania. Zacznijcie swoj przygod z pozbywaniem
si zbdnych rzeczy od najatwiejszego. Zanim przejdziecie do nastpnego
rozdziau, wybierzcie po prostu jedn szuflad albo szaf cokolwiek, co wyda
si zadaniem moliwym do zrealizowania i posprztajcie w niej.
Wasz pierwszy krok we waciwym kierunku powinien by atwy. Postawcie
go dzisiaj.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 7
Rozwizywanie problemw

Po tym jak zaczlimy usuwanie szpargaw z domu, bdziemy musieli zmierzy

si z trudnymi decyzjami. Nie da si ich unikn. W miar jak coraz wicej
szpargaw opuszcza nasz dom, zblia si czas, kiedy bdziemy musieli zmierzy
si z tymi przedmiotami, ktre zostawilimy na sam koniec. S to nieznone
i problematyczne punkty w procesie minimalizowania.
W tym rozdziale skupi si na wybranych najbardziej powszechnych
kategoriach, z ktrymi ludzie maj kopoty przy wprowadzaniu minimalizmu
w domach:
ksiki,
papier,
technologia,
pamitki,
dwie inne, mniej typowe, ktre przedstawi we waciwym czasie.

Scharakteryzuj kady z problematycznych obszarw, omwi go dokadnie

i podsun praktyczne pomysy, aby pomc wam przeze przej. Niektre czci
tego rozdziau mog was dotyczy bardziej ni inne, ale bdzie je czy wsplny
temat: zyskujecie wicej, ni powicacie.

MIER JEDNEGO MARZENIA, NARODZINY

INNEGO

Dave Bruno w ksice The 100 Thing Challenge [Wyzwanie: 100

przedmiotw], w rozdziale The Hardest Thing to Cut [Co najtrudniej usun],
opisuje swoj decyzj o sprzeday wszystkich narzdzi stolarskich z garau. Byy
to narzdzia, ktre gromadzi powoli przez wiele lat i o ktre dba, ale musia si
ich pozby, skoro podj wyzwanie zredukowania swojego majtku do stu
przedmiotw. Z caej opowieci Davea jasno wynika, e rwnie dugo marzy
o idealnym warsztacie stolarskim, jak faktycznie w nim pracowa. Wiedzia, e
musi z nich zrezygnowa[31].
Dave znalaz kupca na narzdzia i pomg je zaadowa na pick-upa, a potem
patrzy, jak znikaj na zawsze z jego ycia. Moje stolarskie ambicje musiay
poczeka stwierdzi Dave. Podjem prb ycia przez rok jedynie z setk
osobistych rzeczy i przestaem udawa, e w weekendy jestem
rzemielnikiem[32].
Dla Davea usunicie narzdzi oznaczao koniec marze. Postanowiem da
sobie spokj z marzeniem o zostaniu mistrzem stolarskim Tak naprawd to nie
dla mnie Trudno byo zrezygnowa z marze o staniu si kim, kim nie jestem
i najprawdopodobniej nigdy nie bd[33].
Czasami rozstanie z naszym majtkiem oznacza rezygnacj z wizerunku
osoby, ktr chcielibymy zosta. Czasami minimalizowanie majtku oznacza
rezygnacj z marzenia.
Jednak nie zawsze jest to ze. Moe by trudne w danej chwili, ale moe te
by konieczne. Czasami musimy zrezygnowa z tego, kim chcielimy by, aby
w peni doceni osob, ktr faktycznie moemy si sta.
Chciabym, abycie o tym pamitali, kiedy przy minimalizowaniu waszego
majtku natraficie na trudne miejsca. Czsto jest to nieatwe nie tylko ze wzgldu
na praktyczn stron pozbywania si przedmiotw, lecz take przez poczucie, e
rezygnujemy z czego wartociowego. To niekoniecznie jest marzenie, ale zawsze
znajdujemy si w obliczu utraty czego, co wydaje si dla nas szczeglnie cenne
lub wane.
Zatem sposobem na przebrnicie przez trudne miejsca jest przypominanie
sobie, e to, do czego zmierzamy poprzez trudne rozstanie si z przedmiotami,
jest wikszym dobrem. Dobre ycie ze zmniejszonym majtkiem bdzie o wiele
lepsze ni kurczowe trzymanie si rzeczy, ktre mog wydawa si nam drogie,
ale tak naprawd w niczym nam nie pomagaj.

N A PKACH
Niecae 6 tygodni po zapoznaniu si z minimalizmem otrzymaem w pracy
zaskakujcy e-mail od szefa. Notatka informowaa o obowizkowym dniu
sprztania w biurze dla wszystkich pracownikw. Zostanie wynajty kontener na
mieci. Telefony bd wyczone. Wyznaczone spotkania trzeba przeoy na
inny termin. Zostanie podany lunch. Kady pracownik otrzyma polecenie, aby
powici dzie na posprztanie swojego biura i wszystkich wsplnych
pomieszcze w budynku.
Wyobracie sobie. Minimalizuj i jeszcze mi za to pac! To zbyt pikne, aby
byo prawdziwe.
Mwic szczerze, w moim biurze panowa wtedy baagan. Na biurku,
w szufladach i na pkach nagromadzia si enujca liczba szpargaw.
Prawdopodobnie najbardziej ze wszystkich wsppracownikw potrzebowaem
dnia na usunicie wszystkiego, co wcale nie musiao znale si w biurze.
W dniu sprztania zjawiem si wczenie i zabraem si do likwidowania
wszystkich niepotrzebnych w pracy rzeczy. Na pierwszym miejscu mojej listy:
ksiki.
W cigu tego jednego dnia zminimalizowaem bibliotek z trzech pek do
jednej i jestem z tego dumny.
Przedawnione instrukcje poszy na pierwszy ogie. Przypomniaem sobie, e
przecie mog znale wikszo tych informacji szybciej w internecie.
Ksiki, ktrych nigdy nie przeczytaem (i prawd mwic, nigdy nie
przeczytam), zostay usunite w nastpnej kolejnoci. Doznaem uczucia ulgi,
gdy znikay. Ju wicej nie bd dwiga brzemienia tych wszystkich ksiek,
ktre powinienem przeczyta. Zamiast tego stany przede mn otworem nowe
czytelnicze moliwoci.
Mylc o tych, ktre przeczytaem, zadawaem sobie pytanie, czy danej
ksiki czsto uywam lub czy j regularnie polecam. Jeeli odpowied bya
twierdzca, zachowywaem j do przyszego uytku. Jeeli negatywna, usuwaem
z biura.
Tego samego dnia zdjem ze ciany oprawione w ramki listy referencyjne,
dyplomy i certyfikaty. Przyszo mi przy tym do gowy, e powiesiem je ze
wzgldu na reputacj jako sugesti dla odwiedzajcych, e naley mnie
szanowa.
Wtedy doznaem kolejnego olnienia. Wczeniej zrobiem to samo
z ksikami. Po czci moje zapchane ksikami pki wziy si z chci
zasygnalizowania wszystkim, ktrzy wchodz do mojego biura, e jestem
oczytany, inteligentny i godny szacunku.
Kiedy to zrozumiaem, zawstydziem si. Po usuniciu dwch trzecich
ksiek, ktrych tak naprawd nie potrzebowaem, postanowiem duej nie
stara si wywiera wraenia na innych zapenionymi pkami.
Jak zmniejszy liczb ksiek? to jedno z piciu najczciej zadawanych
mi pyta i rzadko dotyczy ksiek zwizanych z prac. Zadaj je raczej mionicy
ksiek. Osoby, ktre maj powieci uoone przy kach, ksiki upchane
w teczkach, aby na szybko poczyta sobie w przerwie na lunch, i zawalone
regay w wicej ni jednym pokoju w domu.
Obojtnie, czy macie tysice tomw w swojej bibliotece czy moe tylko
kilkadziesit i czy kupujecie je w celach zawodowych czy dla przyjemnoci,
moecie odnie korzy z uszczuplenia kolekcji. Pamitajcie, macie wielkie
plany na ycie, a szpargay nawet te intelektualne mog przeszkodzi wam
w ich realizacji.
Jeeli uznacie, e ksiki stanowi dla was problem, oto kilka pomocnych
myli, jak zacz uszczupla wasz kolekcj.
Zrozumcie, e ksiki was nie okrelaj. Ksiki dodaj wartoci.
Przyczyniaj si do tego, kim jestecie. Lecz nie decyduj o tym, kim
jestecie, obojtnie, czy jest ich duo, czy ich brak.
Pamitajcie, e wspomnienie o ksice to nie to samo co sama ksika.
Czasami przed usuniciem ksiki powstrzymuje nas to, jakie wywoaa
w nas uczucia. Czsto zapisanie tych uczu i tych zwizkw uatwia
przekazanie ksiki komu, kogo zachwyci ona w rwnym stopniu.
Pomylcie o przekazaniu dobrych ksiek jako daru mioci. Jeeli
trzymacie dobr ksik na pce, to tym samym nie dzielicie si ni z kim
innym. Podzielcie si swoj radoci.
Wyznaczcie rozsdne granice swojego ksigozbioru. Granice pomagaj
nam szybko odrni to, co najwaniejsze, od tylko wanego. Pomagaj
realizowa wiele de; wykorzystajcie je. Zdecydowaem si
zminimalizowa swoj biurow biblioteczk z trzech pek do jednej, ale dla
 was ten stopie eliminacji moe by w tej chwili zbyt duy. Nie szkodzi. To
nie jest wycig. Wyznaczcie wasne granice i sprbujcie. Zawsze moecie je
pniej zmieni.
Udzielcie sobie zezwolenia na zatrzymanie ulubionych pozycji.
Pamitajcie, mniej to co innego ni nic. Wybierzcie ulubione ksiki
i trzymajcie je przy sobie. wiadomo, e wszystkie decyzje podejmujecie
sami i nikt was do niczego nie zmusza, da wam poczucie wolnoci.
Czytajcie raczej wersje elektroniczne ni drukowane. Na dzisiejszych
czytnikach moecie zmagazynowa dziesitki ksiek, a s to urzdzenia
duo mniejsze od tanich papierowych wyda. Trzymanie tak wielu ksiek
na czytniku to w pewnym sensie take baagan cyfrowy. Jednak on mniej
nam przeszkadza, stanowi mniejszy ciar i jest atwiejszy w dostpie
i magazynowaniu ni ksiki drukowane.

POEGNANIE Z PANEM PAPIEREM

Kiedy byem may, moja ciocia Sharon nadaa mi przezwisko: pan Papier. Nawet
dzisiaj z tego artuje, chocia ten dowcip troch si zestarza po 35 latach. Ale
miaa racj. Rzeczywicie, uwielbiaem papier.
Uwielbiaem puste zeszyty wszelkiego rodzaju: niebieskie, te, zielone,
bruliony, koonotatniki. Pisaem w nich opowiadania, rysowaem, zapisywaem
statystyki, sporzdzaem listy kart z bejsbolistami albo odrabiaem zadania
z matematyki. Wikszo z nich trzymaem w nieadzie na stercie na pododze w
sypialni.
W miar jak dorastaem, byem coraz mniej zauroczony zeszytami. Jednak
nadal otaczay mnie sterty papierw. Tyle e tym razem nie byy to statystyki
bejsbolowe, tylko rachunki do zapacenia, PIT-y do wypenienia, kupony do
wycicia, zlecenia z pracy, czasopisma do przeczytania i niekoczcy si potok
poczty do posortowania.
Opanowanie papierowych szpargaw nie jest atwe. I nie bybym szczery,
gdybym powiedzia, e doszedem w tym do penej wprawy. Wydaje si, e
papier napywa do naszych domw codziennie z rozlicznych rde poczta,
szkoa, koci i praca to pierwsze z brzegu przykady. To gwny sprawca
zagracenia naszych domw i trudno go zwalczy.
Ile papierw macie w domu? Zrbcie eksperyment: Oszacujcie, ile szuflad
moglibycie wypeni papierem z waszego domu. Potem wykonajcie obliczenia.
W przecitnej szufladzie zmieci si 4,5 tysica arkuszy papieru[34].
Duo, prawda?
Przecie nie ukadacie starannie wszystkich kartek w szufladach. Wikszo
z nas nie wie, co z nimi zrobi, skada je na kupk i bez celu przesuwa z miejsca
na miejsce, zamiast zrobi z nimi co sensownego. Nawet osoby na
kierowniczych stanowiskach podnosz papierek od 30 do 40 razy, zanim co
z nim zrobi[35].
Oprcz czasu i przestrzeni koniecznych do sortowania, odkadania
i magazynowania papieru papierowe szpargay zajmuj te miejsce w naszych
gowach. Szpargay to widoczny znak zwlekania i wiadczy o zwizanym z nim
niepokoju, pisze Leo Babatua[36]. To stwierdzenie w peni odnosi si do
nadmiaru papierw.
Nieopacone rachunki, nieprzeczytane gazety, nieposortowana poczta
i niedokoczone projekty w pracy zajmuj nasze biurka, stoy i blaty i domagaj
si naszej uwagi. Za kadym razem gdy mijamy stosy papierw, nasza uwaga
zostaje oderwana od tego, czym w danej chwili si w yciu zajmujemy. Dlatego
koniecznie naley usun jak najwicej szpargaw ze swojego pola widzenia
i skupi si na tym, co jest dla nas waniejsze.
 Moliwo rezygnacji z papierowych wersji i przechowywania wszystkich
dokumentw w formie cyfrowej staje si coraz bardziej dostpna, nawet
w domach, gdzie technika nie dominuje. Zalecabym t metod, jeeli nie sprawia
wam to trudnoci[37].
Lecz nawet jeeli nie zdecydujecie si na cakowit rezygnacj z wersji
papierowych, to ograniczenie papieru i tak jest moliwe. Mimo przeciwnych
predyspozycji zrobiem wielkie postpy we wprowadzaniu prostych procesw,
ktre mona zastosowa w kadej rodzinie. Proces usuwania papierowych
szpargaw z naszych domw mona podsumowa za pomoc trzech pyta:
Dlaczego? Co? Jak?

D LACZEGO?
Aby zacz, zapytajcie samych siebie: Dlaczego przechowuj papiery?.
W odpowiedzi moecie poda wiele powodw:
Z natury si ocigacie, a papiery wi si z odkadanymi decyzjami.
Jestecie zdezorganizowani, a papierowe szpargay to wynik sabych
rozwiza w przechowywaniu.
Jestecie niedoinformowani i przechowujecie zbyt wiele dokumentw,
poniewa nie wiecie, co musicie zatrzyma, a co moecie wyrzuci.
Jestecie zbyt zajci, aby si nimi zaj albo je przeczyta, wic
zachowujecie je na pniej.
Macie sentymentalny stosunek na przykad do licikw miosnych,
dziecicych rysunkw i wycinkw z gazet.
Nie znajdziecie rozwizania waszego problemu z papierowym baaganem,
dopki nie rozszyfrujecie, dlaczego gromadzi si w waszym domu.
 C O?
Kiedy zorientujecie si dlaczego?, atwiej bdzie wam odpowiedzie na
pytanie: Jakie papiery faktycznie musz zachowywa?.
Zanim zostaem minimalist, przechowywaem niezliczone dokumenty
finansowe. Wystarczyo zajrze do mojego biurowego segregatora, by zobaczy
wydruki z karty kredytowej i rachunki za media z ostatnich dziesiciu lat.
Trzymaem je, poniewa uwaaem, e tak trzeba.
Jednak w rzeczywistoci tak nie jest. Naley przyjrze si odpowiednim
przepisom w swoim miejscu zamieszkania, ale wiele krajw zasadniczo wymaga
przechowywania dokumentw finansowych tylko przez 3 lata[38]. A poniewa
instytucje udostpniaj coraz wicej finansowych archiww on-line,
przechowywanie wersji papierowych staje si zbdne.
Jeli chodzi o gromadzce si papierowe mieci niedotyczce finansw
i prawa, zastosujcie w domu sposb mylenia przejty z muzeum. Muzeum jest
wspaniae po czci ze wzgldu na to, co nie wisi na cianach, bo w ten sposb
dziea zostaj wyeksponowane. Stacie si zatem kuratorami przedmiotw, ktre
przechowujecie z powodw sentymentalnych albo czytelniczych.
Zminimalizujcie swoje papierowe szpargay, zachowujc tylko wybrane spord
prac plastycznych dzieci, wasnych prac ze studiw i publikacji, ktre chcecie
przeczyta w przyszoci.

JAK?
Jeli odpowiedzielicie ju na pytania dlaczego? i co?, atwiej bdzie wam
wprowadzi nowe nawyki. Teraz musicie zapyta: Jak mam zapanowa nad
papierowym baaganem?.
Na dwa sposoby: (1) dziaajcie szybko i (2) odpowiednio segregujcie.
Gdy w waszym domu zjawia si papier, podejmijcie decyzj i dziaajcie.
Wyrzucajcie przesyki reklamowe. Spinajcie kupony razem. Pacie rachunki.
Przechowujcie szkolne wiadectwa. Zachowujcie dokumenty finansowe. Kade
z tych dziaa zajmuje jedynie kilka sekund co najwyej minut. Zamiast
odkada papiery na stoliki, gdzie bd przyciga wicej szpargaw, poddajcie
je obrbce natychmiast.
Przechowujcie te, ktrymi nie moecie zaj si natychmiast, w specjalnie do
tego przeznaczonym miejscu, dopki nie zaatwicie danej sprawy (polecam
zwyk kartonow teczk). Pniej zajmijcie si wszystkimi zebranymi papierami
za jednym zamachem i od razu odcie je na miejsce lub wyrzucie.
Ta prosta metoda szybkiego dziaania i natychmiastowej segregacji sprawdzi
si w przypadku prawie kadego rodzaju papierowego miecia w domu. Nie
bdzie wam brakowao tych stert. Bdziecie si za to cieszy wolnoci od
papierw, ktre przeszkadzaj wam w tym, co chcecie robi.

SPRZT
Technologia zmienia si szybko. O nowych zdobyczach donosi si z wielk
pomp. Obietnica zmiany w naszej interakcji ze wiatem wydaje si dla nas
dobra, dlatego bez opanowania kupujemy nowe urzdzenia. Tymczasem nasz
stary sprzt zalega, poniewa nie bardzo wiemy, co z nim zrobi. Czy cigle
rosnca liczba gadetw-szpargaw jest nie do uniknicia?
Eksperci ze wiata technologii mwi o technicznym i funkcjonalnym
wychodzeniu z uycia. Do technicznego starzenia si dochodzi, gdy tylko wasze
urzdzenie zostaje przewyszone pod wzgldem parametrw przez inne tego
samego typu. Na przykad producent waszego smartfona prezentuje nowszy
model p roku od waszego zakupu. Z kolei funkcjonalne starzenie pojawia si,
dopiero gdy wasze urzdzenie przestanie dziaa tak, jak powinno. Dzieje si tak
na przykad, kiedy oprogramowanie przestaje funkcjonowa poprawnie,
a producent przestaje zapewnia pomoc techniczn.
Wielu z nas daje si skusi na zakup czego nowego, gdy tylko urzdzenie
osiga poziom technicznego starzenia. Jeeli dowiadujemy si, e wietny nowy
gadet, ktry kupilimy przed miesicem, zosta zastpiony na rynku jeszcze
wietniejszym, chcemy mie ten nowy!
Uwaam, e powinnimy poczeka, a zbliymy si do funkcjonalnego
zestarzenia. Co z tego, e nie mamy najnowszego urzdzenia? Kogo to tak
naprawd obchodzi?
Oczywicie nie jestem przeciwny rozwojowi i wykorzystaniu techniki.
W zasadzie jestem zadowolony, e minimalizm jest dzisiaj moliwy bardziej ni
kiedykolwiek wczeniej dziki technice. W telefonie przechowuj filmy, ksiki,
muzyk, mapy, kalendarz, kart do Starbucksa i ksik adresow (i wiele
innych) wszystkie te rzeczy, ktrych nie musz przechowywa w ilociach
hurtowych. Technika to jeden z powodw, dla ktrych minimalizm si rozwija;
nigdy nie byo atwiej posiada mniej.
Obawiam si jednak, e obecnie wiele osb wychodzi z zaoenia, e nowa
technologia uatwia ycie i suy jedynie wygodzie. To nieprawda.
W zasadzie jeli nie korzystamy z technologii w sposb wiadomy, czsto
potguje ona baagan w naszym yciu. Szybko pozbawia nas energii, czasu,
przestrzeni i zasobw pieninych. Kto z nas nie zmarnowa caego popoudnia,
prbujc zmusi komputer do wykonania jednej, z pozoru prostej czynnoci?
W podjciu decyzji, czy kupi nowe urzdzenia i gadety, czy te trzyma si
starych teraz i w przyszoci pomoe nam jedno proste pytanie: Jaki problem
one rozwizuj?.
Technologia powinna uatwia nam ycie przez szybsze i wydajniejsze
rozwizywanie problemw w domu i w pracy. Jednak jeli nie rozwizuje
konkretnych problemw, to jedynie je potguje.
Wyeliminowanie baaganu wywoanego przez przetrzymywanie zbyt duej
liczby starych urzdze (a wraz z nimi kabli i baterii), ktrych ju wicej nie
uywamy, czsto wymaga tylko czasu powiconego na ich odpowiednie
rozdysponowanie. W wikszoci krajw istniej centra prowadzce recykling
elektroniki.
Tylko co z naszymi przyszymi zakupami?
Zakup nowego telefonu tylko dlatego, e pojawia si nowsza wersja, jest
nierozsdny, jeeli w wyrany sposb nie poprawi to naszego ycia. To samo
mona powiedzie o aparatach fotograficznych, sprzcie RTV i komputerach. Nie
potrzeba wam telewizora o wikszym ekranie, jeeli ten, ktry macie obecnie,
spisuje si dobrze. Ludzie rzadko auj, e czekali tak dugo, jak to moliwe,
aby naby nowinki techniczne. Nie musicie stawa w kolejce po nowy produkt
tylko dlatego, e produkujca go korporacja twierdzi, e jest wam potrzebny.
Zamiast tego musicie obliczy koszt alternatywny swoich zakupw. Co
innego moglibycie zrobi z pienidzmi, ktrych nie wydacie, jeeli darujecie
sobie zakup nowego gadetu? Spacicie dugi? Pojedziecie na tygodniowe
wakacje? Wymienicie zuyty materac, ktry macie duo duej ni ostatni
telefon?
Zadajcie sobie pytanie, czy nowa technologia naprawd polepsza wam ycie,
czy odciga was od tego, co rzeczywicie ma znaczenie.
Trwanie przez jaki czas przy tym samym sprzcie technicznym to nie koniec
marze. To postp w kierunku tego, czego pragniecie od ycia.
 TYLKO NAJLEPSZE
Dla mojej ony i dla mnie posprztanie piwnicy byo jednym z ostatnich krokw
w procesie minimalizowania. Nie tylko dlatego e tak wiele tam
zmagazynowalimy (cho tak z pewnoci byo). Co waniejsze, ten krok by dla
nas najbardziej emocjonalny. W kocu zawarto kartonw
zmagazynowanych w piwnicy opowiadaa histori naszego ycia. Byy tam
ksigi pamitkowe z liceum, podrczniki ze studiw i nieuywane prezenty
lubne. Byy pudeka po butach pene zdj i pamitek z wyjazdw. Byy
drobiazgi zwizane z niezliczonymi wspomnieniami z dziecistwa. Z trudem
pozbywalimy si stamtd czegokolwiek.
Cay projekt ostatecznie trwa kilka miesicy i wymaga emocjonalnego
zaangaowania. Ale bylimy ju wywiczeni. Uszczuplajc nasz majtek w caym
domu, umocnilimy w sobie przekonanie, e mniej to lepiej. A zatem bylimy
mentalnie przygotowani, aby zda najwikszy test: zdecydowa, ktre
z sentymentalnych przedmiotw zgromadzonych przez lata wyrzucimy.
Opracowalimy strategi, ktr nazywam tylko najlepsze. Polecam j
wszystkim zamartwiajcym si perspektyw wyrzucenia przedmiotw
zwizanych ze wspomnieniami. Nie pozbylimy si wszystkiego ani te
wszystkiego nie zatrzymalimy. Zatrzymalimy jedynie najlepsze to znaczy
najwyszej jakoci i o najwikszym znaczeniu przedmioty, ktre bd
przypomina miniony czas i kochane osoby.
Przytocz przykad, jak to wygldao.
Do jednego z najbardziej emocjonujcych momentw dla Kim podczas
sortowania piwnicznych zasobw doszo, kiedy trafilimy na pudeko
z pamitkami zabranymi z mieszkania po mierci jej ukochanej babci Irene. Dla
Kim babcia Irene bya niczym bohaterka. Moja ona szanowaa jej ch ycia,
mio, jak darzya rodzin, arliw modlitw i oddanie Bogu. Tak wic
pamitki w tym pudeku byy drogie dla Kim. Jednak, tak jak w innych
przypadkach, zastosowalimy kryterium tylko najlepsze.
Kim wybraa trzy przedmioty z tego pudeka, ktre wedug niej byy
najbardziej reprezentatywne dla ycia jej babci. Byy to: talerz na sodycze,
w ktrym teraz sodka przekska czeka na kadego, kto wchodzi do naszego
salonu, tak jak byo u jej babci; broszka w ksztacie motyla, ktr przypina do
akietu, podobnie jak nosia j jej babcia, gdy wybieraa si z wizyt; Biblia
babki, teraz leca na naszym nocnym stoliku, tam gdzie jak si domylacie
trzymaa j babcia Kim.
Przez to, e zatrzymalimy mniejsz liczb rzeczy po babci Irene, nadalimy
pamici o niej wiksz warto. Co waniejsze, okazalimy szacunek wartociom,
ktre wyznawaa babcia Irene, a ktre pragniemy odzwierciedla. Poniewa
wyodrbnilimy to, co najwaniejsze, od mniej wanego, jej spucizna jest
jeszcze bardziej ywa ni wczeniej.
Czy dostrzegacie, jak kryterium tylko najlepsze moe pomc wam
w podjciu decyzji, co zrobi ze swoim archiwum zmagazynowanych
wspomnie?
Jeeli nadal jest wam trudno odda niektre pamitki, podpowiem wam, jak
to sobie uatwi. Potraktujcie to jako przystanki do zatrzymania tylko tego, co
najlepsze.

Podpowied: Sprbujcie na razie zatrzyma tylko poow.

Jeeli ograniczenie liczby przedmiotw o sentymentalnej wartoci jest dla was

trudne, sprbujcie zmniejszy j o poow. Na przykad jeeli macie dwa pudeka
pamitek z liceum, czy moecie zredukowa je do jednego?
Lepiej jest pozby si poowy ni niczego. Tego rodzaju ograniczenia, ktre
sami sobie narzucamy, czsto pomagaj nam szybko zrozumie, ktry przedmiot
ma dla nas najwiksze znaczenie. Ostatecznie moe by nam atwiej redukowa
dalej, tak by zostay tylko najlepsze przedmioty.

Podpowied: Zanim si czego pozbdziecie, zrbcie temu zdjcie.

Czy przechowujcie jakie pamitkowe przedmioty, poniewa boicie si je utraci?

Jeli tak, to przyjdzie wam z pomoc cyfrowe archiwizowanie zdj pewnych
rzeczy, zanim si ich pozbdziecie. Jeli je uwiecznicie, to nie cakiem przepadn.
Pamitajcie, wasze wspomnienia nie s zmagazynowane w przedmiocie;
wspomnienia s w was. Przedmiot jedynie pomaga wam je przywoa. Dlatego
zdjcie moe spenia t sam funkcj co sam przedmiot.
Niektrzy mog si przeciwstawi tej radzie, poniewa zrobienie zdjcia to
stworzenie czego dodatkowego, co przechowujemy. To prawda, jak
stwierdziem w przypadku e-bookw, cyfrowe rupiecie to nadal rupiecie. Jednak
jeeli zorganizujemy to dobrze, cyfrowe szpargay s o wiele mniej uciliwe
i natrtne od fizycznego baaganu. atwiej nad nimi zapanowa, przenie je,
znale i dotrze do nich.
Zatem bierzcie si do roboty, zrbcie zdjcie zepsutego kufra, ktry wasza
prababka przywioza parowcem, taniego naszyjnika, ktry by pierwszym
prezentem od przyszego ma, albo pierwszego ludzika z szyj, ktrego
narysowao wasze dziecko. Fotografia moe okaza si rwnie dobra
w przywoywaniu wspomnie jak sam prawdziwy przedmiot.

Podpowied: Przywrcie przedmiotom ycie.

Jeeli trzymacie si sentymentalnych przedmiotw, ktrych kto inny mgby

uywa, oddajcie hod swoim wspomnieniom przez zwrcenie tym rzeczom
ycia. Podarujcie je w taki sposb, abycie mieli pewno, e zapewni one
innym nowe wspomnienia.
 Idealnym przykadem s artykuy dziecice.
Zauwayem, e rodzicom trudno jest si pozby ubranek, zabawek
i przernych sprztw, ktrych uyway ich dzieci. Wi si z nimi cenne
wspomnienia dziecicych, bezpowrotnie utraconych lat.
Moecie zatrzyma tylko najlepsze przedmioty, takie jak szatka do chrztu.
Lecz na pewno nie musicie przechowywa kadej grzechotki, liniaczka i butka.
Przeszlicie do innej fazy w yciu, w ktrej rodz si nowe wspomnienia
zwizane z dziemi. Waciwie jeeli zatrzymacie te rzeczy, a dzieci stan si
nastolatkami, to bdziecie tylko wywoywa u nich enowanie zwizane z
przeszoci.
Poza tym jest wiele mam (samotnych lub w zwizkach), dla ktrych dziecice
ubranka i inne rzeczy bd prawdziwym bogosawiestwem. Dlaczego je
przechowujemy i samolubnie zachowujemy rado z nich tylko dla siebie?
Kiedy oddajecie co, co ma znaczenie, komu, kto doceni to tak samo jak
wy
Obdarowany jest wdziczny.
Wy zyskujecie bogosawiestwo.
Darowany przedmiot otrzymuje nowe ycie.
Kurczowo trzymamy si pamitkowych przedmiotw, poniewa
przypominaj nam o tym, co wnosi rado do naszego ycia i nadaje mu
znaczenie: ludzie wok nas, dowiadczenia, ktrymi si dzielimy, nasze
osignicia i zdobycze. Niestety zbyt czsto fizyczne przedmioty, ktre
gromadzimy, powstrzymuj nas przed peniejszym korzystaniem z tego
wszystkiego, o czym maj nam przypomina! Obciaj nas niepotrzebnym
stresem, trosk i zobowizaniami finansowymi. A zatem nie obawiajcie si
zatrzyma tylko najlepszych spord pamitkowych przedmiotw. Nie moecie
siga po nowe dowiadczenia i relacje, jeeli trwacie przy rzeczach z przeszoci.
Teraz chciabym zwrci wasz uwag na dwa obszary, w ktrych nawet nie
mylelicie o minimalizowaniu cho powinnicie. A mianowicie: pojazd,
ktrym jedzicie, i dom, w ktrym mieszkacie. Przechodzimy wanie do
kosztownych rzeczy oraz do powanych opcji porzucenia jaowego snu na
rzecz lepszego ycia w rzeczywistoci.

FURA, SKRA I KOMRA

W naszym spoeczestwie wielu ma obsesj na punkcie samochodw. Do
pewnego stopnia nasze zainteresowanie pojazdami ma sens. Zbudowalimy nasze
miasta w taki sposb, e w wielu spoecznociach pojazd jest niezbdny. Jednak
nasza fascynacja zdecydowanie przerasta potrzeb korzystania z nich. Oznaczaj
dla nas duo wicej ni rodek transportu z punktu A do punktu B.
Czsto o wyborze samochodu decyduj zwizane z nim status i reputacja albo
wielko i wygoda. Staramy si udowodni swj sukces w spoeczestwie za
pomoc naszych samochodw. Rozumiem, e mog istnie inne powody kupna
samochodu nostalgia, prdko, fascynacja nowinkami motoryzacyjnymi,
prba zaleczenia wewntrznej rany. Jednak w duej mierze wybieramy
samochody dla szpanu.
Statystyki dotyczce wydatkw i wykorzystania pojazdw wyranie
potwierdzaj zaoenie, e nasze samochody nie su ju wycznie
przemieszczaniu si z miejsca na miejsce. Wedug American Automobile Society
redni koszt posiadania samochodu w roku 2014 wynosi 8698 dolarw.
W przypadku SUV-w wydatki wzrastaj do 10 624 dolarw[39]. Posiadanie
samochodu i koszty operacyjne stanowi drugi co do wielkoci wydatek
w gospodarstwach domowych (po utrzymaniu domu) i pochaniaj 15 procent
rocznego dochodu. redni kredyt na nowy samochd wynosi ponad 27 tysicy
dolarw, a na uywany prawie 18 tysicy[40]. Mimo to podamy fajnych
samochodw.
Przed laty przemawiaem na konferencji w Phoenix na temat yciodajnego
aspektu denia do minimalizmu. Po wystpieniu podszed do mnie pewien
mody czowiek i przedstawi swj problem.
Joshua, zgadzam si ze wszystkim, co powiedziae. W zasadzie to ju
wiod cakiem minimalistyczne ycie. Ale mam jedno pytanie. Bardzo chciabym
mie samochd. Naprawd chc mie fajny samochd, gdy bdzie mnie na niego
sta. Czy to le?
Kiedy mwi, przypomnia mi si cytat z felietonu Harveya Mackaya, ktry
przytaczaem przy licznych okazjach: Jeeli sta si na superbryk, moesz
wicej zdziaa przez wybr zwyczajnego samochodu[41].
Oto jak zinterpretowaem sowa Mackaya: chocia mgby wyda 60 tysicy
dolarw na luksusowy samochd, aby jedzi po miecie i zadawa szyku,
lepiej kupi skromniejszy model o poow taszy, rwnie sprawny, a za reszt
rozwiza jaki realny problem na wiecie. Ostatecznie zakup samochodu za
30 tysicy przyniesie wicej radoci i dugotrwae spenienie.
Poprosiem modego czowieka, aby rozway wydanie pienidzy
i powicenie swojego czasu na cele bardziej wartociowe ni supersamochody.
Nie wiem, jak decyzj ostatecznie podj. Zmaga si ze zmian nastawienia
wzgldem posiadania samochodu, ktr i wam sugeruj.
yjemy w XXI wieku. Jeeli tam gdzie mieszkacie, nie funkcjonuje dogodna
komunikacja publiczna, prawdopodobnie bdzie wam potrzebny wasny pojazd.
Zachcam was wic do kupna solidnego modelu od producenta o dobrej
reputacji. Nie znaczy to jednak, e macie naby samochd, do ktrego kupna
prbuje was przekona zesp specw od marketingu. Lepiej bdzie wam
z samochodem, ktry zapewni wam swobod, niezawodno i rodki na
zrobienie jak najwicej dobrego w wiecie.
 W przypadku samochodu wybr taszego moe by lepszy, jeeli pozwoli
wam na realizacj waniejszych celw. Dziki temu jadc swoj fur, bdziecie
mieli inny powd do dumy.

ZAMEK NA SPRZEDA
Tak jak nasze spoeczestwo ma skonno do kupowania samochodw bardziej
szpanerskich i droszych, ni faktycznie potrzebuje, tak samo ludzie kupuj
domy, ktre s o wiele wiksze, ni wynika to z ich potrzeb.
Moe bdzie wam lepiej w maym domu? Przemylmy to.
Ludzie kupuj wiksze domy z rnych powodw: Wyrastaj
z mniejszych. Zaczynaj wicej zarabia. Porednicy albo kredytodawca
przekonuj ich, e ich na to sta. Maj nadziej wywrze wraenie na innych albo
myl, e duy dom bdzie tym wymarzonym.
Inny powd, dla ktrego ludzie kupuj coraz wiksze domy, jest taki, e nikt
im tego nie odradza. Znowu rozlega si mantra naszego spoeczestwa: Kupuj
jak najwicej i jak najwiksze, bo tego si po tobie oczekuje, kiedy ju zaczniesz
zarabia.
Nikt nie udziela nam zezwolenia, aby dy do rzeczy mniejszych zamiast
wikszych. Nikt te nie podkrela powodw, dla ktrych moglibymy by
szczliwsi w mniejszym domu. A tych powodw jest wiele.
Mniejsze domy s atwiejsze w utrzymaniu. Kady, kto mia dom, wie, ile
czasu, energii i wysiku wymaga jego utrzymanie. Mniejszy dom z natury
stawia mniejsze wymagania.
Mniejsze domy s tasze. Kosztuj mniej i wydatki na ich utrzymanie
(ubezpieczenie, podatek, ogrzewanie, klimatyzacja, energia elektryczna itp.)
 s nisze. Dziki temu mamy wicej pienidzy na inne rzeczy. Mamy
mniejsze dugi, mniejsze ryzyko finansowe. Mniejszy stres, mniejszy zy
wpyw na rodowisko i mniejsz pokus, by zbiera wicej materialnych
rzeczy.
Mniejsza przestrze yciowa wzmacnia wizi rodzinne. May dom
umoliwia wicej interakcji midzy domownikami. A blisko jest wana,
prawda?
Mae domy atwo sprzeda. Dzieje si tak, poniewa dla potencjalnego
kupca s one bardziej osigalne finansowo. A wiadomo, e moecie go
szybko sprzeda, jeli bdziecie musieli si przeprowadzi, usuwa jeden
z najbardziej stresujcych czynnikw zwizanych z posiadaniem domu.
Kiedy nasza rodzina przeprowadzia si z Vermont do Arizony, musielimy
sprzeda stary dom i kupi nowy. Rynki nieruchomoci zdecydowanie si
rniy w tych dwch regionach i moglibymy z atwoci naby duo lepszy
dom przy jednoczesnym zmniejszeniu miesicznych opat, jednak nawet nie
rozwaalimy kupna wikszego domu. Przeciwnie nie moglimy si doczeka
przeprowadzki do mniejszego.
Oczywicie mielimy wymagania, jeli chodzi o nowy dom. Mia by nie
tylko mniejszy. Mia funkcjonowa w sposb dostosowany do naszej modej
rodziny i wspiera nasze wartoci. Lista koniecznych warunkw to: trzy
sypialnie, jadalnia, wygodny salon, przyjemne podwrko, dobre szkoy
w okolicy, mia dzielnica i wysoki poziom wykonania.
Nie posiadalimy si z radoci, gdy znalelimy dom, ktry dokadnie
spenia nasze oczekiwania. W porwnaniu z poprzednim domem
zmniejszylimy powierzchni o 30 procent i zamienilimy 4 kondygnacje na
jedn. Zredukowalimy opaty hipoteczne o prawie 50 procent; postawilimy na
jako, a nie ilo (to zawsze mdra decyzja); uwolnilimy si od niepokoju
zwizanego z uciliwymi comiesicznymi opatami; znalelimy dom, w ktrym
kady pokj jest wykorzystywany codziennie, i zakochalimy si w kadym jego
centymetrze kwadratowym.
Zakup domu to osobista decyzja, ktra wymaga od was rozwaenia wielu
czynnikw, a ja nie mog zaj si nimi wszystkimi. Tylko wy znacie wszystkie
zmienne, ktre wchodz w gr, gdy dokonujecie wyboru. Mam ogln rad dla
was: Wybierajc dom, kierujcie si wasnymi potrzebami, a nie tym, na co was
sta zdaniem porednika w handlu nieruchomociami. Wybierzcie rozwizanie,
ktre da wam wolno, nie obcienie.
Nie twierdz, e musicie kupi mniejszy dom. Sdz tylko, e bdziecie
szczliwsi, jeli to zrobicie. My jestemy.

N IE REZYGNUJCIE
Ksiki, papiery, sprzt, pamitki, samochody i domy to najtrudniejsze obszary
do zminimalizowania. Wydaje nam si, e mamy dobry powd, aby zatrzyma
to, co posiadamy. Zastanawiamy si: Jeeli zrezygnuj z jakiego przedmiotu, to
czy nie pozbd si czego wanego?.
Tak naprawd rezygnujemy z czego wanego, jeeli nie wykonamy cikiej
pracy minimalizowania w tych obszarach. Rezygnujemy z wolnoci i moliwoci
ycia w peni tak, jak chcemy. To jest prawdziwe marzenie, a jego spenienie
warte jest wszelkich powice.
A zatem moja ostatnia rada, zanim zmierzycie si z trudnymi miejscami
podczas usuwania szpargaw ze swoich domw, brzmi: Nie rezygnujcie.
Przed laty niemal zrezygnowaem z pisania o minimalizmie. Przez prawie rok
prowadziem blog i widziaem pewne zainteresowanie t stron, ale nic nazbyt
ekscytujcego. A w lutym 2009 po prostu przestaem pisa. Nawet nie dlatego,
e nikt nie czyta mojego bloga!. Raczej inne sprawy zaczy mi w tym
przeszkadza. Odsunem go na plan dalszy i nie powicaem na niego czasu.
Mj blog ktry obecnie tak bardzo wypenia mi ycie mg odej
w cyfrow niepami, gdyby nie radiowa reklama nadana wieczorem 3 marca
2009 roku.
Jadc samochodem na konferencj w Massachusetts, usyszaem w radio
ogoszenie: sklep meblowy zbiera stare sukienki z balu maturalnego dla
nastolatek, ktrych na to nie sta. Uznaem, e to genialny pomys. Nadal si
wzruszam na myl o nastolatkach pozbawionych finansowego wsparcia, ktre
dostaj pikne sukienki na bal.
Wrciem wic do mojego bloga z krtkim wpisem zachcajcym ludzi do
darowania starych sukienek. By to mj pierwszy wpis od tygodni.
Po kilku chwilach nieznajoma o imieniu Christy napisaa komentarz:
Wracaj, Josh. Czytaa mj blog prawie od samego pocztku, szukajc inspiracji
pord moich pomysw, i teraz zachcaa mnie, abym kontynuowa.
Jej komentarz by krtki. Tylko dwa sowa. Jednak zachci mnie
wystarczajco, abym nadal pisa o minimalizmie. Postanowiem wytrwa. Ciesz
si z tej decyzji, poniewa odkryem, e popularyzowanie minimalizmu to cz
mojego sensu ycia i powoania.
Wiem, e minimalizm moe by czasami trudny. Usunicie baaganu z domu
jest fizycznie i emocjonalnie wyczerpujce. Pojawi si milion innych rzeczy,
ktre moglibycie robi zamiast tego a wtedy z atwoci przesuniecie
minimalizm na plan dalszy.
Jednak najwiksze lekcje w yciu wymagaj czasu i wysiku. Mao komu
udaje si za pierwszym razem.
W tych momentach kiedy macie ochot zrezygnowa, przywoajcie
konieczn yciow dyscyplin i wytrwao. Nigdy bowiem nie osignicie peni
swoich moliwoci, jeeli nie nauczycie si pokonywa frustracji, bez wzgldu na
to, jak trudna jest sytuacja.
Zachc was: Dacie rad! Wiem, e tak. Widziaem, jak ludziom rnych
profesji udaje si ta podr.
Aby pomc wam wytrwa i odnie sukces, w nastpnym rozdziale chc
podzieli si z wami narzdziem przydatnym w trudnych wyborach: to
eksperyment sucy ocenie, czy moecie bez czego y.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 8
Eksperymenty z ograniczeniami

Czy kiedykolwiek odbylicie jazd prbn przed zakupem samochodu?

Czy zabralicie do domu nowy sprzt AGD bez pewnoci, e wam si
podoba, poniewa mia gwarancj zwrotu kosztw w przypadku braku penej
satysfakcji?
Czy lekarz zapisa wam kiedy lek na okres prbny, aby sprawdzi, czy
dziaa?
Jestem przekonany, e tak byo we wszystkich przypadkach u wikszoci
z was. S sytuacje, kiedy chcemy sprbowa y z danym rozwizaniem, zanim
w peni je przyjmiemy.
Innymi sowy, eksperymentujemy.
Eksperymentowanie to potne narzdzie, ktre moecie wykorzysta
w rozwijaniu wasnej formy minimalizmu. Idea jest prosta: jeeli nie jestecie
pewni, czy chcecie si czego pozby, yjcie bez tego przez jaki czas, a potem
zdecydujcie, czy jest wam niezbdne, czy raczej zbdne. To sposb na
przetestowanie waszych oczekiwa wzgldem tego, czego potrzebujecie.
Z dowiadczenia wiem, e czsto nie potrzebujemy tyle, ile nam si wydaje
niezbdne.
 Kiedy ludzie prbuj minimalizmu, zachcam ich, aby sprbowali y bez
rnych rzeczy przez jaki czas. To pomaga im w podjciu decyzji i pokonaniu
trudnej fazy minimalizacji.
Poza tym jednak eksperyment z minimalizowaniem to umiejtno, ktr
moemy wykorzystywa przez reszt naszego ycia. Jest on niczym czuy
miernik, ktry dostraja nasz praktyk minimalizmu.
W tym rozdziale daj wam zatem nie tylko narzdzie, ktrego moecie uy
raz albo dwa, jeeli wyda si wam wartociowe. Eksperymentowanie jest duo
waniejsze. W zasadzie powiedziabym, e to tutaj odnajdziecie dugoterminowe
korzyci minimalizmu! To poprzez eksperymentowanie odkrywamy, jak
naprawd wyglda zadowolenie i jakie s rne sposoby na ycie.
Prawie kady minimalista, jakiego znam, wystawia swoje zaoenia na
prb, eksperymentujc z posiadaniem mniej w rnych obszarach. Pniej
w tym rozdziale przytocz niektre z tych historii. Jeeli podchodzicie powanie
do odkrywania, e im mniej, tym wicej we wasnym yciu, to zachcam was do
opracowania wasnych eksperymentw z cyklu jak y, majc mniej.
Kryteria takiego eksperymentu s proste i elastyczne.

Eksperyment: Bd y bez .. (przedmioty) przez dni /

tygodni / miesicy.

Pod koniec tego okresu zdecyduj:

[ ] Tak, mog y bez tych przedmiotw.
[ ] Nie, nadal ich potrzebuj.

W zalenoci od decyzji pozbd si tych przedmiotw na stae i nie bdzie

mi ich brakowao lub na powrt wprowadz je do swojego ycia i bd
zadowolony z tego wyboru.
Nic innego nie bdzie was prowadzi na waszej drodze ku minimalizmowi
lepiej od eksperymentw.

SKD MAMY WIEDZIE

W mojej rodzinie prbowalimy przernych eksperymentw. Na przykad na
okres prbny zrezygnowalimy z abonamentu telewizji kablowej. Uprocilimy
telefony komrkowe przez usunicie aplikacji i powiadomie. Nie
wychodzilimy do restauracji przez miesic. Przestalimy uywa zmywarki do
naczy. Pozbywalimy si zbdnych mebli, sprztu do gotowania, dzie sztuki
i zabawek dzieci, za kadym razem sprawdzajc granice.
Gdy przeprowadzalimy eksperyment za eksperymentem, zauwaylimy, e
nasz dom i rodzina funkcjonuj wietnie, a nawet lepiej, bez obciajcych nas
szpargaw, ktre krady nam czas i energi.
Jednak nasze eksperymenty nie zawsze koczyy si pozytywnym rezultatem.
Nie zawsze dochodzilimy do wniosku, e powinnimy wyeliminowa co na
stae.
Pewien eksperyment polega na sprzeday jednego z naszych samochodw i
yciu tylko z jednym autem.
Wraz z Kim uznalimy, e o ile atwiej i taniej bdzie mie tylko jeden
samochd, ktry trzeba serwisowa, ubezpiecza, tankowa, trzyma w garau
i sprzta. Dlatego tu przed wyjazdem z Vermont do Arizony sprzedalimy
naszego minivana przyjacielowi, zatrzymujc jedynie hond accord jako
samochd rodzinny. Nastpnie staralimy si, aby ten nowy ukad zadziaa. Z
tego, co pamitam, wytrzymalimy 4 miesice. Ale ju w dwch pierwszych
tygodniach wiedzielimy, e to si nie sprawdzi.
Okazuje si, e przy dwojgu pracujcych dorosych i dwojgu dzieciach, ktre
chodz do szkoy i dzie maj wypeniony zajciami, a rodzina mieszka
w miecie pozbawionym komunikacji publicznej, posiadanie dwch
samochodw jest konieczne. W tym eksperymencie ciar i komplikacje, jakimi
poskutkowaa prba ycia z tylko jednym pojazdem, przerosy nasz cel.
Kupilimy drugi samochd.
Jednak szczerze mwic, z dowiadczenia wiem, e wikszo
eksperymentw z posiadaniem mniej wyglda inaczej. Wikszo z nich koczy
si powodzeniem. W zasadzie jestem przekonany, e jeeli zrealizujecie ide
eksperymentw, zdziwicie si i zachwycicie, odkrywajc, jak mao przedmiotw
faktycznie potrzebujecie. Dodatkowo eksperymenty bd okazj, abycie
nauczyli si wicej o sobie samych, i otworz wam drzwi do stylu ycia o wiele
mniej skomplikowanego, lejszego i penego moliwoci, czego nigdy si nie
spodziewalicie.
Poza tym nie bdziecie musieli zastanawia si nad tym, czy powinnicie y
bez czego. Niemal z naukow precyzj bdziecie wiedzieli, czy powinnicie
czy nie.
Dziki eksperymentom odkryjecie, co w waszym przypadku oznacza
wystarczajco.

O KRELENIE, ILE WYSTARCZA

Patrick Rhone, bardziej ni ktokolwiek inny, uksztatowa moje rozumienie idei
wystarczajco[42]. Patrick mieszka w Saint Paul w stanie Minnesota wraz
z on i crk. Jest pisarzem, uwielbia komputery Mac, eleganckie wieczne pira,
sztuk, poezj i piknie dobrane sowa. W swojej ksice Enough [Wystarczy]
stosuje eksperymentalne podejcie do okrelenia wystarczajco:
 Definicja tego, co wystarczy, bierze si z wyprbowywania rzeczy. Bierze si z testowania
z gry przyjtych osdw. Bierze si z posiadania mniej, prbowania wicej, a potem
redukowania, aby okreli, co jest w sam raz. Bierze si z porzucenia strachu przed mniej.
Bierze si z porzucenia faszywego bezpieczestwa w wicej. Bierze si take z posiadania
wicej, utraty wszystkiego i odkrycia, czym waciwie jest potrzeba. Wystarczy to cika
praca.
Aby to osign, czowiek musi zrezygnowa z pyta: a co, jeli?, przypuszcze,
zgadywania i pprawd. Musi pokona strach, akomstwo, zwtpienie i myli o wspaniaoci.
Trzeba zadawa sobie trudne pytania, aby znale twarde odpowiedzi
Lecz pamitajcie, nawet to si zmienia. Musicie postpowa tak jak linoskoczek, ktry
dokonuje minimalnych poprawek zalenie od zmieniajcych si warunkw.
Celem wic nie jest znalezienie tego, co wystarczy, raz na zawsze. To jest niemoliwe.
Celem jest odkrycie narzdzi i strategii, ktrych potrzebujecie, aby decydowa, co wystarczy
dla was w danej chwili, i dostosowywa t definicj zalenie od zmiennych warunkw[43].

Idea wystarczy to osobiste odkrywanie, ktre musi uwzgldnia wiele

wanych czynnikw. Jednak jeeli nie bdziemy jej szuka, to nigdy jej nie
znajdziemy.
Utkwi mi w pamici obraz linoskoczka przedstawiony przez Patricka. Tam
w grze na linie to ty albo ja! Zazwyczaj skaniamy si ku posiadaniu zbyt wiele.
Nawet o tym nie wiemy, poniewa tak bardzo przywyklimy do tej tendencji.
Eksperymentowanie z yciem bez pewnych rzeczy pomoe nam sprawdzi, jak
to jest mie zbyt mao. Powiedziabym, e wikszoci z nas (oczywicie s
wyjtki) nigdy w yciu niczego zupenie nie brakowao. Dopiero kiedy tak si
stanie, moemy odnale prawdziw rwnowag. Ta rwnowaga to ani za duo,
ani za mao; po prostu wystarczajco. Dowiadczenia pomagaj j odnale.
Wemy tak prost rzecz jak buty. Ile par butw nam wystarczy? Wikszo
z nas nie wie. Jeeli interesuje nas minimalizm, moemy si pokusi, by
powiedzie, e potrzebna nam jest tylko jedna para. Jednak w rzeczywistoci
jedna para nie wystarczy, chyba e zamierzacie wychodzi do ogrodu i gra w
koszykwk w pbutach do pracy. Bdziecie potrzebowa przynajmniej dwch
par. Moe trzech, jeeli chcecie mie dodatkow, bardzo adn par butw na
wyjcie do kocioa w niedziel albo na jak specjaln okazj. Zatem czy trzy
pary to dosy? Moe dla was tak. A moe nie.
Rzecz w tym, e wikszo z nas nigdy nie zadawaa sobie tych pyta.
Zamiast tego mamy 8 lub 9 (moe 28 lub 29) par butw w szafie i z radoci
kupimy kolejn, ktr uznamy za przydatn, jeli znajdziemy j na wyprzeday.
To tylko jeden may przykad powodw, dla ktrych musimy podway
nasze zaoenia dotyczce tego, czego potrzebujemy.
Zaryzykuj twierdzenie, e wikszo z nas ju ma wicej, ni potrzebuje.
Minlimy punkt wystarczy dawno temu, tylko sobie tego nie
uwiadomilimy. Nigdy sobie nie uwiadomimy jeeli poprzez
eksperymentowanie nie zrozumiemy, jak mao faktycznie nam potrzeba.
W jednym z wczeniejszych rozdziaw napomknem o osobie, ktra bya
mocno zmotywowana, aby odkry znaczenie wystarczy, a bya to moja
przyjacika Courtney Carver.

PROJEKT 333
W wieku 37 lat Courtney Carver usyszaa diagnoz, ktrej wszyscy si
obawiamy: stwardnienie rozsiane[44]. Milion pyta zaczo kry jej w gowie.
Nie naleaa do osb, ktre pozostayby bierne wobec takiego wyzwania. Jej
now obsesj stao si studiowanie przyczyn choroby, symptomw, leczenia
i uzdrowie.
Szybko dowiedziaa si, e stres przyczynia si do postpowania choroby,
a unikanie stresu moe j spowolni.
Kiedy usyszaam, jak stres przyczynia si nie tylko do SM, ale do
oglnego pogorszenia stanu zdrowia powiedziaa mi Courtney wiedziaam,
e musz zacz dziaa. Stres moe si bra z jedzenia, strachu, zmartwie,
zapracowania, zych zwizkw, dugw, traumy, baaganu, a take z przernych
innych wewntrznych i zewntrznych czynnikw. Wiedziaam, e mog nad
nimi zapanowa.
Courtney szybko uwiadomia sobie, e najskuteczniejszym sposobem
wyeliminowania stresu jest uproszczenie ycia.
Mylaam, e zasuguj na adne rzeczy, poniewa tak ciko pracuj.
Zakupy uwalniay mnie od stresu. Lecz kiedy rozejrzaam si po domu,
zauwayam, e to on potguje mj stres nie tylko dbanie o niego i sprztanie,
ale take zaduenie, jakie kryje si za tymi wszystkimi rzeczami. Gdy zaczam
pozbywa si rzeczy, zauwayam u siebie coraz wikszy spokj i zmniejszenie
stresu. Zastanowiam si, co jeszcze mog wyeliminowa, aby zazna wicej
spokoju.
Courtney opowiedziaa mi o trzech wazonach z zasuszonymi gerberami
pamitce z jej lubu ktre trzymaa na komodzie w sypialni dzielonej z mem.
Courtney pamita, jak pewnego wieczoru popatrzya na nie i zadaa sobie
pytanie: Czy te wazony rzeczywicie korzystnie na mnie dziaaj? Tylko musz
je odkurza. Nie mwic nic mowi, postanowia usun je na 60 dni. Pod
koniec tego eksperymentu uwiadomia sobie, e jej m nawet nie zauway, e
ich nie ma i ona te nie. Wtedy zacza szuka innych miejsc, w ktrych
mogaby przeprowadzi eksperyment z posiadaniem mniej.
Starajc si uproci poranne czynnoci, a przy tym zachowa wasny styl,
Courtney opracowaa osobisty eksperyment, ktry nazwaa Projektem 333[45].
Przez 3 miesice pozwolia sobie na uywanie tylko 33 czci garderoby w tym
butw i biuterii (wyczajc bielizn, piamy i strj sportowy). Rzeczywicie,
pod koniec tego okresu szafa Courtney bya czystsza, schludniejsza i zawieraa
tylko 33 rzeczy i tak ich liczb Courtney utrzymuje do dzi.
O wyzwaniu donosiy prawie wszystkie gwne stacje telewizyjne i podjy
je dziesitki tysicy ludzi zarwno mczyzn, jak i kobiet z caego wiata.
Dziki przykadowi Courtney wiele osb (w tym ja) nie przeywa porannego
stresu, gdy spoglda w zapchan szaf i nie wie, co woy.
Eksperyment Courtney uczy nas te, e nie musimy od razu pozbywa si
rzeczy. Eksperymentujc, odkadamy rzeczy tymczasowo, a w midzyczasie
decydujemy, co z nimi zrobi. Tak jak Courtney trwaa przy swoich trzech
wazonach i dodatkowej garderobie, dopki nie nabraa pewnoci, e nie
potrzebuje ich, tak samo my moemy schowa rzeczy budzce wtpliwo,
dopki nie podejmiemy co do nich decyzji.
To nie jest wykrt. To uyteczna strategia. Nazywam j procesem
wyrwnywania.

WYRWNYWANIE: TEGO WAM TRZEBA

Jedn z pierwszych rozmw na temat naszej decyzji o minimalizowaniu odbyem
z nasz przyjacik Liz. Siedzielimy w ogrdku naszej wsplnej przyjaciki
w Nowej Anglii w pikny letni dzie, a ja zaczem dzieli si z Liz zmianami,
ktre przechodzilimy. Opowiedziaem histori sprztania garau, kiedy
usyszaem od ssiadki, e nie potrzebujemy tych wszystkich rzeczy. Nastpnie
wspomniaem, e wypenilimy kilka kartonw zbytecznymi przedmiotami
i odstawilimy je do piwnicy, dopki nie postanowimy, co z nimi zrobi.
W tym momencie Liz zapytaa:
Minimalizujecie czy tylko wyrwnujecie? Wydaje mi si, e jedynie
przenosicie rzeczy z jednego pomieszczenia do drugiego.
To mnie skonio do zastanowienia. W pewnym sensie miaa racj:
przenoszenie rzeczy do magazynu to nie to samo co posiadanie mniej. Nie byo
to minimalizowanie, a ja byem mniej czujny w usuwaniu rzeczy, ni mogem
by. Nie uwolnimy si od przedmiotw, jeli na stae nie usuniemy ich z ycia.
Liz traktowaa swoje odniesienie do wyrwnywania jako wyzwanie
z dobr intencj. Zamiast ywi uraz, postanowiem podj jej wyzwanie. Od
tamtej pory propaguj zalety wyrwnywania.
Przed laty przemawiaem na konferencji na temat yciodajnego przyjcia
minimalizmu i praktycznych korzyciach posiadania mniej. Po prezentacji
podesza do mnie dwudziestokilkuletnia kobieta i podzielia si ze mn swoj
histori.
Ta dziewczyna skoczya studia i podja prac dla miejscowej firmy na
stanowisku niezalenym od lokalizacji, to znaczy, e moga pracowa zdalnie
z dowolnego miejsca na wiecie. Podobay jej si podre i chciaa skorzysta
z tego okresu w yciu, aby zobaczy wiat. Jednak powiedziaa:
Mam problem z mieszkaniem penym rzeczy, z ktrymi nie mog si
rozsta. Chc podrowa, naprawd. Czekam jednak, a pozbd si wszystkich
swoich rzeczy. Czy moe mi pan pomc w znalezieniu motywacji, aby
ostatecznie zminimalizowa to wszystko?
Kiedy zadaa to pytanie, przypomniaem sobie ciepy letni wieczr i rozmow
z Liz. Zaproponowaem:
Jeeli zbyt trudno jest si rozsta z tymi wszystkimi przedmiotami dzisiaj,
moe tymczasem wystarczy wyrwnywanie.
Moja rada dla tej modej kobiety brzmiaa: Nie pozwl, aby przedmioty
powstrzymyway ci przed realizacj marze. Wynajmij najmniejszy magazyn,
jakiego potrzebujesz. Schowaj tam wszystko. Wyjed zwiedza wiat. Jestem
prawie pewien, e kiedy wrcisz po p roku i otworzysz ten magazyn, okae si,
e nie tsknia za adn z tych rzeczy. Wtedy ich ostateczne usunicie bdzie
atwiejsze, ni moga to sobie wyobrazi.
Dziewczyna podja to wyzwanie. Teraz ma niezastpione wspomnienia
z podry.
Wyrwnywanie stao si sowem, ktrego uywam na okrelenie
poredniego kroku, ktry wiele osb stosuje jako stadium w swej podroy przez
usuwanie baaganu.
Strona praktyczna tej idei jest prosta.
Jeeli nie jestecie gotowi na rozstanie si z przedmiotem, z powodw
sentymentalnych albo funkcjonalnych, schowajcie go do puda z podobnymi
rzeczami. Na pudle umiecie dat i krtki opis zawartoci. Zmagazynujcie je
gdzie nie na widoku, moe w piwnicy, na strychu albo na dnie szafy.
Po kilku miesicach, kiedy ju cakiem o tym zapomnicie, natkniecie si na
ten karton. Wtedy wycignijcie go i przejrzyjcie zawarto. Najprawdopodobniej
bdzie wam o wiele atwiej rozsta si z przedmiotami w rodku. Zobaczycie, e
nie potrzebujecie ich tak bardzo, jak pierwotnie sdzilicie.
Dodatkowo odkryjecie, e wasze sentymentalne przywizanie do tych rzeczy
znaczco si zmniejszyo. Przedmioty to nie ludzie. Rzadko tsknimy za
brakujc rzecz.
Gdy ju zaakceptujecie strategi wyrwnywania, zastosujcie j tam, gdzie
potrzebujecie. Ryan Nicodemus, jeden z moich przyjaci, jest radykalnym
przykadem tego, jak ten sposb moe pomc[46].

WIELKIE PAKOWANIE
Ryan Nicodemus mia wymienite stanowisko w pracy, niezy dochd, due
mieszkanie i kota. Jak to ujmowa:
Miaem wszystko, czego chciaem, wszystko, co powinienem mie
Razem z kotem realizowalimy amerykaski sen.
 Ryan powiedziaby wam, e chocia z pozoru wszystko wygldao dobrze,
czego mu brakowao.
Chocia zarabiaem duo pienidzy, miaem mnstwo dugw Pogo za
amerykaskim snem kosztowaa mnie duo wicej ni tylko pienidze: moje
ycie byo pene stresu, niepokoju i niezadowolenia. Byem nieszczliwy. Moe
wygldao na to, e odniosem sukces, ale z pewnoci tak si nie czuem.
Doszedem do punktu, w ktrym ju nie wiedziaem, co jest wane[47].
W tym samym czasie jego najlepszy przyjaciel, z ktrym zna si od 25 lat,
Joshua Fields Millburn, odkry ide minimalizmu, gdy sprzta rzeczy po swojej
niedawno zmarej matce. Kryzys yciowy, wraz z niedawnym rozwodem,
zmotywowa Joshu do ponownego odkrycia, co ma dla niego najwiksze
znaczenie. Joshua spdzi kilka poprzednich miesicy, nie tylko wyrzucajc
rzeczy po matce, lecz take usuwajc niepotrzebne przedmioty z wasnego ycia.
Pewnego zwykego dnia przy obiedzie Joshua zachci Ryana, aby rozway
moliwo posiadania mniej. Doda do tej propozycji prost obietnic:
Kiedy ju usuniesz rupiecie, znajdziesz miejsce na to, co jest naprawd
wane.
I Ryan zdecydowa si na to.
W najbardziej wyjtkowy sposb, o jakim syszaem
Ryan i Joshua zorganizowali wielkie pakowanie.
W cigu 9 godzin Ryan i Joshua spakowali do kartonw wszystko z duego
mieszkania Ryana. A kiedy mwi wszystko, mam na myli wszystko:
oprnili kuchni, jadalni, salon, wszystkie trzy sypialnie, szafy i szuflady,
z ktrych wysypyway si szpargay. Meble przykryli przecieradami.
Wyzwanie Ryana byo proste: rozpakuj przedmioty tylko wtedy, kiedy bd
potrzebne.
Pod koniec drugiego tygodnia Ryan by zszokowany, ile przedmiotw
zostao spakowanych czyli nie byy potrzebne albo rzadko si ich uywao.
Ten proces skoni Ryana do przewartociowania swoich priorytetw i ycia
w znaczcym zakresie.
Po kilku tygodniach eksperymentu podsumowa swoje odkrycia nastpujco:
Czy zastanawialicie si kiedykolwiek, skd bior si wasze przekonania?
Dom, ktry, jak nam si wydaje, musimy mie, dwa i p dziecka, ktre musimy
sprowadzi na wiat, dwa samochody, ktre, jak wierzymy, s konieczne, by
spenia amerykaski sen. Nie jestem pewien, skd wziy si moje przekonania,
ale zaczynam je rewidowa. Odkrywam, e moje mieszkanie, nagromadzone
w nim rzeczy i kartony, ktre spakowaem, nie s tak wane, jak kiedy
wierzyem. Spakowaem wiele rzeczy, ktre, jak mi si wydawao, musiaem
zatrzyma. Mocno w to wierzyem. A jeszcze tak wiele kartonw zostao.
I czekaj. Spakowane. Bezuyteczne[48].
Nie musicie podejmowa wyrwnywania w takim stopniu, na jaki
zdecydowa si Ryan. Nie musicie wszystkiego pakowa. Ale nie wahajcie si
schowa rzeczy do kartonw i odstawi na bok wszystko, bez czego waszym
zdaniem moecie y. To strefa porednia w waszym eksperymentalnym
podejciu do pozbywania si niepotrzebnych rzeczy i poprawy wasnego ycia.

WOLNO ZA DWADZIECIA DZIEWI DNI

Jak widzielimy, istnieje wiele sposobw, aby przeprowadzi eksperyment
posiadania mniej. Zasugeruj wam co, co moecie wykorzysta w kadym
przypadku: uyjcie liczby 29.
Kiedy razem z Kim przeprowadzalimy dowiadczenia, by odkry, bez czego
moemy y, czsto wyznaczalimy im termin 29 dni. Co to znaczy? Ot 29 dni
wydawao si okresem, nad ktrym mona zapanowa. Niezupenie miesic,
w tym sensie, e rzecz za 9,99 dolara wydaje si bardziej dostpna ni ten sam
przedmiot za 10 dolarw. Jednak 29 dni to istotny okres, w wikszoci
przypadkw wystarczajcy, aby zdecydowa si, czy chcemy co zatrzyma czy
nie.
Nasza przyjacika Liz miaa racj nie chcielibymy na zawsze zostawia
w piwnicy rzeczy spakowanych w kartony. Lepiej prdzej ni pniej zawie je
do organizacji charytatywnej, jeeli sami nie zamierzamy z nich korzysta.
Musimy wyznaczy sobie ostateczny termin. 29 dni wydawao nam si
sensowne.
Czy liczba 29 jest magiczna? Oczywicie, e nie. A jednak jeeli pomoe
wam zrealizowa wasne eksperymenty, zapanowa nad nimi i rzeczywicie
doprowadzi je do koca, to tak, jest magiczna!
Jeeli moecie y szczliwie bez czego przez 29 dni, to bardzo moliwe, e
moecie y bez tego ju zawsze.
Tak wic
to, bez czego chcecie sprbowa y
liczba rzeczy / lub ich procent, ktre chcecie sprbowa usun / albo do
ktrego chcecie si ograniczy
czas, przez jaki chcecie prowadzi eksperyment
ustalcie te parametry konkretnie, wyznaczcie kocow dat w kalendarzu
i ruszajcie.
Jeeli zastanawiacie si nad praktycznymi sugestiami, mam dla was kilka.

U BRANIE
Wikszo z nas ma szafy pene ubra, ktrych ju nie nosimy ani nawet nie
lubimy. Tylko zabieraj nam miejsce. Uznajcie zatem szaf za idealne miejsce do
rozpoczcia na powanie ycia z mniej. Czy moglibycie dobrze
funkcjonowa, gdybycie nosili tylko 50 procent swoich rzeczy, a moe nawet
25? Zao si, e tak; zao si, e bdzie wam atwiej ubra si, kiedy wszystko
bdzie adnie wisie w szafie.
Courtney Carver nosia tylko 33 sztuki ubra przez 3 miesice. Moglibycie
sprbowa jej podejcia. A moe jeszcze prociej: uyjcie zasady magicznej
dwudziestki dziewitki:

Eksperyment: Usun 29 rzeczy spord moich ubra i nie bd ich nosi przez 29
dni.

O ZDOBY
Jeeli jestecie tacy jak wikszo ludzi, wiele ozdb w waszych domach nie ma
dla was osobistej wartoci. Jedynie pasuj do kolorystyki domu albo akurat byy
na wyprzeday, kiedy weszlicie do sklepu. Niestety przeszkadzaj wam
i waszym gociom, odwracajc uwag od tych ozdb, ktre podkrelaj wasze
wartoci albo z ktrymi wi si jakie osobiste historie.
Przespacerujcie si po domu i zlustrujcie go krytycznie. Usucie ozdoby,
ktre raczej go zagracaj, ni wzbogacaj wasze yciowe dowiadczenie.
Bdziecie si lepiej czuli w domu, ktry prezentuje histori waszej rodziny
w mniej zagraconej, a raczej bardziej skoncentrowanej formie.

Eksperyment: Usun 29 ozdb (albo szacunkowo 29 procent ozdb) na 29 dni.

 ZABAWKI
Kiedy sysz, jak rodzice skar si, e ich mae dzieci maj za duo zabawek,
chc ich zapyta: Jak waszym zdaniem do tego doszo? Wasze dziecko nie jedzi
samo do sklepu, eby je kupi. Jeeli w domu jest za duo zabawek, to wasza
wina. Jednak zazwyczaj za bardzo si denerwuj, aby powiedzie to gono.
Mimo wszystko wierz, e z posiadania mniejszej liczby zabawek pynie
wielka korzy. Dzieci wyka si wiksz kreatywnoci, wyrobi w sobie
zdolno koncentracji i bd bardziej szanoway zabawki, ktre ju maj.
Cho by moe powinnicie skonsultowa si z dziemi, zanim przeniesiecie
gdzie ich nieuywane zabawki, istnieje szansa, e zaledwie po kilku tygodniach
zapomn o starych, nieuywanych przedmiotach. Tylko wy bdziecie o nich
myleli za kadym razem, kiedy nie bdziecie musieli ich zbiera!

Eksperyment: Usun okoo 29 procent zabawek dzieci i przez 29 dni bd

rejestrowa, o ktre z nich dzieci prosz (o ile w ogle).

SPRZTY KUCHENNE
Nigdy nie mamy dosy miejsca na przechowywanie w kuchni. A jednak nasze
babcie gotoway czciej, bardziej wymylnie i lepiej od wielu z nas
w mniejszych i gorzej wyposaonych kuchniach.
Prawda jest taka, e jeli chodzi o gotowanie, prostota jest prawie zawsze
najlepsza. Potrzebujemy o wiele mniej sprztw kuchennych, ni posiadamy.
Sprbujcie usun 29 rzeczy z kuchni, schowajcie je do plastikowego pojemnika
na 29 dni. Zobaczycie, czy bdzie wam si bardziej podobao gotowanie
w nowej, mniej zagraconej kuchni.

Eksperyment: Schowam 29 sprztw kuchennych i bd gotowa bez nich przez

29 dni.

MEBLE
Tu nie obejdzie si bez dwigania ciarw, ale jeeli zdecydujecie si podj
wyzwanie, usunicie zbdnych mebli z pokojw natychmiast otworzy znaczn
przestrze w domu i wpuci powietrze. Rzadko uywane meble zajmuj wicej
miejsca, ni sobie to uwiadamiacie.
Z pewnoci ten eksperyment wymaga miejsca, w ktrym zmagazynujecie
meble podczas okresu prbnego, ale jest to te sposb na wyeliminowanie
niektrych wikszych rupieci w waszym domu i natychmiastowe wprowadzenie
zauwaalnej zmiany.

Eksperyment: Usun przynajmniej jeden mebel z kadego z gwnych pokojw

w domu i zmagazynuj go na 29 dni.

Zamiast spdza kolejne 29 dni na zastanawianiu si, jak zgromadzi wikszy

majtek, moe moglibycie poprawi wasne ycie poprzez okrelenie, ile z ycia
moecie si pozby.

K RLEWSKI EKSPERYMENTATOR
Wedug Biblii krl Izraela Salomon zebra fortun przymiewajc skarby
wszystkich innych wadcw swoich czasw. W ramach daniny ciganej od
niezalenych ksistw Salomon zbiera co roku 666 talentw (okoo 25 ton) zota.
Jeeli zoto kosztuje tysic dolarw za uncj, to jest to 800 milionw dolarw
rocznie! A to nie zawiera jego dochodu z podatkw i handlu[49].
Zarabia pienidze tonami (dosownie), a take je wydawa.
W pewnym sensie krl Salomon dokona czynu odwrotnego w stosunku do
eksperymentw, ktre omawialimy w tym rozdziale. Zamiast sprawdzi, jakby
si czu, posiadajc mniej, chcia si dowiedzie, jak to jest posiada wicej.
Powiedzia sobie:
A moe by tak sprawdzi si za pomoc przyjemnoci, aby odkry, co jest
dobre[50].
Oto jak pniej streci swj maksymalistyczny eksperyment:
Dokonaem wielkich dzie: zbudowaem sobie domy, zasadziem sobie winnice, zaoyem
ogrody i parki i nasadziem w nich wszelkich drzew owocowych. Urzdziem sobie zbiorniki
na wod, by ni nawadnia gaj bogaty w drzewa. Nabyem niewolnikw i niewolnice
i miaem niewolnikw urodzonych w domu. Posiadaem te wielkie stada wikszego
i drobnego byda, wiksze ni wszyscy, co byli przede mn w Jeruzalem. Nagromadziem te
sobie srebra i zota, i skarby krlw i krain. Nabyem piewakw i piewaczki oraz rozkosze
synw ludzkich: kobiet wiele. I staem si wikszy i moniejszy od wszystkich, co byli przede
mn w Jeruzalem[51].

Przecign eksperyment do granic moliwoci, mwic: Niczego te, czego

oczy moje pragny, nie odmawiaem im[52].
Jakie byy tego efekty? Pod koniec ycia Salomon zapisa w swoim
dzienniku ponisze sowa. A sycha w nich jego rozczarowanie:
I przyjrzaem si wszystkim dzieom, jakich dokonay moje rce, i trudowi, jaki sobie przy tym
zadaem. A oto: wszystko to marno i pogo za wiatrem![53]

Bezsens. Oto co znalaz Salomon.

Mnie interesuje to, e dowiadczenia Salomona prbuj powtarza
wspczeni nam ludzie (aczkolwiek na duo mniejsz skal). Oni take wydaj
na siebie tyle pienidzy, ile tylko mog. I jak najbogatszy krl Izraela zmierzaj
ku poczuciu rozczarowania i bezsensu.
Moe skorzystamy z tej lekcji? Pjdmy w przeciwn stron
i poeksperymentujmy z posiadaniem mniej. Gdy odkryjemy, ile nam tak
naprawd potrzeba do ycia, i bdziemy przy tym trwa, wierz, e zrobimy
w swoim yciu miejsce dla satysfakcji i spenienia, na ktre mia nadziej
zamony Salomon, ale ktrych nie udao mu si znale.

N ARZDZIE, KTRE NIGDY SI NIE ZUYWA

Czsto ludzie zadaj mi pytanie: Jak odrni to, czego potrzebuj, od tego,
czego chc?.
Moja odpowied zawsze jest ta sama: Bdziecie wiedzie, jeeli sprbujecie
przez chwil bez tego y.
Teraz wiecie, jak przeprowadza eksperymenty, ktre powiedz wam, co
usun z domu, a co zatrzyma. Jeeli macie rodzin i jeeli pozwala wam na to
rodzinna dynamika, wczcie do eksperymentw domownikw. Jeeli tylko wy
przeprowadzacie eksperyment, to te moe si sprawdzi.
Wane jest, aby to zrobi. Nie zastanawia si zbyt dugo. Nie zwleka. Nie
martwi si. Bra si do dziaania.
W kocu to tylko eksperyment.
Jeeli si nie sprawdzi, zrezygnujcie z niego i przeprowadcie inny.
Eksperymenty z posiadaniem mniej bd dla was najbardziej uyteczne
w pocztkowej fazie, kiedy prbujecie zresetowa swj materialistyczny styl
ycia i nastawi si na niszy poziom, bardziej zrwnowaony. Lecz nawet kiedy
ju od lat bdziecie cieszy si prostszym yciem, moecie zechcie czasami
przeprowadzi eksperyment, aby odwiey swoje podejcie albo dopasowa si
do nowych warunkw ycia. Na przykad gdy razem z on zostaniemy ju sami
w domu, na pewno uda nam si y tylko z jednym samochodem.
A przynajmniej przetestujemy to przez 29 dni!
Postawcie sobie wyzwanie i znajdcie niepotrzebne rzeczy w waszych
domach. Poczujecie si wolni i lejsi, kiedy odkryjecie, jak niewielu rzeczy tak
naprawd potrzebujecie, aby wie szczliwe i pene sensu ycie.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 9
Program utrzymania

Jeeli stosowalicie si do moich rad podczas lektury, to rozpoczlicie

minimalizacj od atwych rzeczy pozbycia si z domu przedmiotw, ktrych
najwyraniej nie potrzebowalicie. Potem wzilicie si za trudniejsze obszary,
przechodzc metodycznie z pokoju do pokoju. Po drodze nauczylicie si y
bez czego na prb, aby okreli, czy naprawd jest wam to potrzebne czy nie.
Ostatecznie dojdziecie do punktu, w ktrym wasz majtek zredukuje si do
liczby stosownej dla was, do minimum, ktre pozwoli wam zmaksymalizowa
wane wartoci w yciu.
To fantastyczne.
Lecz jak zamierzacie to utrzyma? Jak powstrzymacie powrt baaganu?
Znam odpowied: zacznijcie od razu tworzy nawyki, ktre pomog wam
trwa przy waszych osigniciach.
W kadym obszarze ycia, w ktrym ludzie staraj si zmieni ze nawyki,
mdre podejcie nakazuje nie tylko rzuci co szkodliwego, lecz take zastpi to
innym, lepszym zachowaniem. May przykad: osoby, ktre prbuj rzuci
palenie, czsto zaczynaj u gum. Gdyby nie zastosoway tego zastpczego
zachowania, mogyby wrci do punktu wyjcia w naogu nikotynowym.
 Natura nie znosi prni. Zawsze pojawia si co, co j wypenia.
Najwyraniej z ludzk natur jest tak samo.
Jeeli nie chcecie zapenia pustych miejsc w domu, ktre wanie
oczycilicie, to ustalcie zachowania, ktre nie tylko doprowadz was tam, gdzie
dziki minimalizmowi chcecie trafi, lecz take pomog wam tam wytrwa. Jak
osoby na diecie, ktre osigny docelow wag, ustalcie program utrzymania
swojego minimalistycznego sposobu na ycie.
Chc zaproponowa 5 nawykw, ktre kady moe wprowadzi, aby
utrwali korzyci z minimalizmu. Naucz was:
codziennych i cotygodniowych nawykw, ktre pomog utrzyma
schludny wygld domu;
niezawodnego sposobu na uwolnienie si spod wpywu sklepw;
pojedynczej, najbardziej pomocnej zmiany w czasie wolnym;
jak postpi z okresami zagroenia: ze witami Boego Narodzenia,
urodzinami i innymi okazjami do dawania prezentw;
jak spojrze z innej perspektywy na to, co ju posiadacie.
Zaczn od dziesiciu najatwiejszych i najbardziej pomocnych praktyk, ktre
moecie wprowadzi do planu uczynienia z domu oazy spokoju i porzdku na co
dzie. Moja rodzina stosuje je regularnie. Zapewniam was, e si sprawdzaj.

POGROMCY SZPARGAW
Niektre osoby przybite baaganem w domu uwaaj, e rozwizanie przynios
pojemniki i inne narzdzia do organizowania. W rozdziale 2 odrzuciem to
bdne podejcie. Podobnym bdnym nastawieniem jest sprztanie. Ludzie
myl, e jeli posprztaj baagan i odo rzeczy z powrotem tam, gdzie leay,
to rozwi problem.
Prawda jest taka, e sprztanie nie wystarczy, aby doprowadzi nasz dom do
stanu, ktry ju wicej nie bdzie stanowi dla nas ciaru. Musimy zrezygnowa
z posiadania.
Mimo wszystko, kiedy ju zminimalizujecie dom tak, jak tego chcecie,
porzdkowanie moe utrzyma ten stan.
Sztuka polega na wyrobieniu nawykw sprztania, eby baagan nie mia
szansy powrci. Odkryjecie, e sprztanie nie jest trudne ani kopotliwe.
W kocu jeeli ju dokonalicie minimalizacji, nie ma w zasadzie czego
porzdkowa. Kady przedmiot ma swj cel i swoje miejsce.
1. cielcie ko co rano. Baagan przyciga baagan. Najatwiej to zauway
w sypialni. Centralnym punktem tego pokoju jest ko i jeeli zostawimy
je niezasane, dookoa niego tworzy si baagan. Pierwszym i najlepszym
krokiem przy sprztaniu sypialni jest zatem posanie ka. A pierwszym i
najlepszym krokiem do codziennego ycia wolnego od baaganu jest
pocielenie ka zaraz z rana.
2. Zmywajcie naczynia od razu. Rczne mycie niektrych naczy zabiera
mniej czasu ni wkadanie ich do zmywarki. Dotyczy to kubkw, miseczek
ze niadania, talerzy obiadowych i sztucw. Jeeli umyjecie naczynia
rcznie zaraz po jedzeniu, zajmie to niewiele czasu. Jeeli jednak rczne
mycie nie wchodzi w gr, to postarajcie si natychmiast wkada uyte
naczynia do zmywarki. Nikt nie lubi wchodzi do kuchni, gdzie w zlewie
kwitnie stos naczy, a jeszcze mniej zabawne jest spoywanie przy nim
posikw.
3. Napeniajcie pojemniki na mieci. Niech kady dzie odbioru mieci
bdzie dla was wymwk, aby napeni kuby na mieci i pojemniki na
odpady segregowane. Zdejmijcie ze strychu karton z rupieciami, zbierzcie
zepsute zabawki z pokoju dzieci, przeterminowan ywno ze spiarni,
 nieaktualne dokumenty z gabinetu wszystko, co si nagromadzio.
Wyrzucie wszystko do mieci, skd zabior to suby komunalne. Moe
nawet bdziecie wyczekiwa dnia przyjazdu mieciarki. (No dobrze, moe
posunem si zbyt daleko).
4. Zawsze zostawiajcie miejsce w szafie na paszcze. Paszcze, buty i odzie
zewntrzna nie bez powodu kocz porozrzucane po caym domu. To
dlatego e wasza szafa na paszcze jest tak pena, i trudno jest schowa tam
rzeczy, a potem je szybko wyj. Zostawiajcie wic dla domownikw
miejsce na dnie tej szafy, na wieszakach i na pkach, aby mogli szybko
odoy albo znale rzeczy.
5. Niech wszystkie blaty pozostan czyste. Blaty kuchenne, azienkowe,
komody w sypialni, stoy, biurka to miejsca, na ktrych zazwyczaj
gromadz si szpargay. Chowajcie drobne przybory kuchenne. Zabierajcie
monety. Odkadajcie na miejsce paragony. Chowajcie przybory toaletowe
do szafki. Uwaajcie i dziaajcie od razu, by zachowa porzdek.
6. Natychmiast wykonujcie prace jedno-, dwuminutowe. Baagan jest czsto
wynikiem zwlekania odkadania decyzji albo niekoczenia zada.
Przeciwdziaajcie zwlekaniu w domu, stosujc prost zasad: jeeli prac
mona skoczy w mniej ni dwie minuty, wykonaj j od razu. Wyniecie
mieci, wyszorujcie garnek, odcie pilot od telewizora albo schowajcie
brudne ubranie do kosza. Za kadym razem kiedy doprowadzacie zadanie
do koca, zapobiegacie powstawaniu baaganu.
7. Kiedy skoczycie czyta gazet lub magazyn, natychmiast znajdcie dla
nich miejsce. A jeli by tam jaki dobry przepis? Odcie go do pudeka
z przepisami, a reszt do segregowanych odpadw. Artyku, ktry spodoba
si mowi? Wytnijcie go, a reszta na makulatur.
8. Przychodzce poczt reklamy natychmiast wyrzucajcie na makulatur.
Zwracajcie uwag na naturalny przepyw poczty w waszym domu. Jeeli
 ustawicie kosz na makulatur w pobliu skrzynki na listy, bdzie do niego
trafia wikszo poczty reklamowej, jeszcze zanim dotrze na wasze biurko.
Dodatkowo bdziecie musieli sortowa mniej poczty i dziki temu mniej
bd was kusi reklamy, by kupi co, czego nie potrzebujecie.
9. Natychmiast rozprawiajcie si z ubraniami. Jeli chodzi o ubrania,
miaem w zwyczaju rzuca je na podog. Teraz zajmuj si kad sztuk
odziey natychmiast, gdy j zdejm. Brudne ubrania trafiaj do prania.
Czyste z powrotem do szuflady albo na wieszak. I ju.
10. Co wieczr chowajcie przedmioty na swoje miejsce. Powiedzcie
dzieciom, aby sprztay zabawki pod koniec dnia. Musicie zrobi to samo
z przedmiotami, za ktre odpowiadacie. Po prostu ogarnijcie wzrokiem
dom, zbierzcie porozrzucane przedmioty i odcie je na miejsce.
Postpujcie tak co wieczr, a pozwoli wam to rozpocz poranek w domu
wieym, czystym i pozbawionym baaganu.
Nastpnie, aby zapobiec wikszemu ni to konieczne sprztaniu, postawcie
barykad na najkrtszej drodze do nadmiernej konsumpcji: na drodze do
waszego ulubionego sklepu.

N IECH WASZ PORTFEL ODPOCZNIE

Sarah Peck walczya o wizanie koca z kocem. Miaa tytu magistra
architektury z dobrego uniwersytetu, ale mieszkaa w San Francisco, odbywaa
sta i pacia wysoki czynsz, wic pod koniec miesica zostawao jej tylko kilka
dolarw.
Co wicej, bya zrozpaczona tym, ile pienidzy ona i jej przyjaciki wydaj
na utrzymanie swojego wizerunku w spoeczestwie przeczulonym na punkcie
mody.
Kiedy si nad tym zastanowiam opowiadaa mi Sarah zrozumiaam, e
stroje za 400 dolarw, takie jak te przedstawiane na okadkach magazynw,
mog przyczyni si do sporych wydatkw. Gdyby kto mia codziennie przez
miesic nosi co innego, samo ubranie kosztowaoby 12 tysicy dolarw.
Mona pomyle, e artuj, ale znam ludzi z debetem na karcie wysokoci od 20
do 30 tysicy dolarw zacignitym na same ubrania. Wymogi co do wizerunku
stawiane kobietom mog by naprawd due.
W cigu roku Sarah uszczuplia swoj garderob i ograniczya j do kilku
ulubionych rzeczy. Ponad dwadziecia razy jedzia do organizacji charytatywnej
z workami penymi ubra i tylko lekko zuytych butw, ktrych ju nie
potrzebowaa[54].
To nie wszystko. Postanowia take nie kupowa nowych ubra przez rok.
Nie by to eksperyment taki sam jak te, ktrym przygldalimy si w ostatnim
rozdziale. Sarah bya ju przekonana, e moe y bez nowych ubra przez rok.
By to jej sposb na zerwanie ze starymi nawykami kupowania ubra i ustalenie
zdrowszego, bardziej odpowiedzialnego nastawienia do zakupw.
Zdecydowanie okres bez kupowania ubra zmieni jej pogld na ycie. To
pomogo jej scementowa wybr minimalizmu.
Po prostu odmawiajc sobie kupowania nowych rzeczy wspomina
zaczam odczuwa przypyw si. To moje ycie i mog z nim robi, co chc.
Zaczam dostrzega, e pod koniec miesica zostawao mi wicej pienidzy.
Odkryam, e mog wydawa je na rzeczy, ktrych naprawd chc w yciu.
Miaam rodki, by spdza czas z przyjacimi i uprawia sport, a obie te rzeczy
po prostu uwielbiam.
Dwunastomiesiczne moratorium Sary Peck na ubrania zmienio cakowicie
jej pogld na to, co wane w yciu. Inni spord moich znajomych wprowadzili
u siebie inne zakazy kupowania. Na przykad Katy Wolk-Stanley postanowia
nie kupowa niczego nowego (poza bielizn i atwo psujcym si jedzeniem) i do
dzi przeya w ten sposb ponad 8 lat[55]. Assya Barrette przez 200 dni nie
kupowaa niczego nowego[56]. Cait Flanders przez cay rok nie kupowaa
niczego poza artykuami spoywczymi i konsumpcyjnymi; podczas tego
eksperymentu odmawiaa nawet zakupu kawy na wynos[57]. Skoro mowa
o jedzeniu, Jeff Shinabarger i jego ona przeyli kiedy 7 tygodni bez kupowania
produktw spoywczych (poza mlekiem), chcc sprawdzi, na jak dugo starczy
im jedzenia ju nagromadzonego w domu. To na zawsze odmienio ich sposb
kupowania ywnoci[58].
Kiedy rozmawiam z ludmi w caych Stanach, uwiadamiam sobie, e
narzucone samemu sobie zakazy kupowania stay si tak powszechne, i
osigny nieomal poziom trendu. Przerne osoby postanawiaj nie kupowa
przez jaki czas, aby przestawi swoje zwyczaje konsumenckie.
Zachcam was, abycie postpili tak samo. Odnajdcie wolno poprzez
zakaz zakupw. To przerwie krg niepotrzebnych zakupw w krtkim czasie
i pooy podwaliny pod wiksze zwycistwo na dusz met.
Nastpnie, aby unikn cofnicia si do nadmiaru i baaganu, czas na inn
zmian w yciu, atw do wprowadzenia i szybko przynoszc spore korzyci.
W zasadzie prawie wszystkie znane mi osoby, ktre wprowadziy t zmian,
zalecaj j.
Ogldajcie mniej telewizji.

PRZEAMA HIPNOTYCZNY CZAR

Telewizja jest niczym jednooki hipnotyzer, zmuszajcy widowni do
wykonywania jego polece. Czstymi reklamami w bezwzgldny sposb
prbuje nakoni nas do zakupu rzeczy, ktrych nie potrzebujemy. Za spraw
licznych programw gloryfikuje bogactwo i wystawny styl ycia. Inne media,
takie jak reklamy w internecie, rwnie kusz nas, abymy wydawali za duo.
Jednak nic nie dorwnuje telewizji w promowaniu tego rodzaju
konsumpcjonizmu, o ktrym czytalimy w rozdziale 4. Musimy odwrci wzrok
od tego oka bez powieki, ktre zaprosilimy do naszych domw.
I znw: mniej to nie to samo co nic. Zatem nie musicie si obawia. Sugeruj
ogldanie mniej telewizji a nie cakowit rezygnacj z niej. Rozumiem, e
telewizja moe suy celom edukacyjnym, a rozrywka niekoniecznie jest
dziaaniem pozbawionym sensu. Nadal mamy jeden telewizor w domu i czasami
wsplnie ogldamy jaki program, ale na pewno duo mniej i uwaam, e wy
te powinnicie. Istniej praktyczne sposoby, aby to osign.
Moe si wydawa, e atwiej jest poczyni oglne deklaracje w stylu: Od
dzisiaj przestaj oglda telewizj. Jednak w moim wypadku atwiej byo
wybra konkretne programy, bez ktrych mog y. Kiedy zaczlimy
dowiadcza realnego ycia, zamiast je oglda, atwiej nam byo wyeliminowa
jeszcze wicej.
Dzisiaj sporzdcie list programw, bez ktrych z atwoci moecie y.
A moe nawet lepiej, pomylcie o jednym lub dwu programach, ktre naprawd
chcecie oglda, i ograniczcie si do nich przez kolejne 29 dni.
Kolejny krok to zmniejszenie liczby odbiornikw telewizyjnych w domu.
Zanim odkrylimy minimalizm, mielimy 4 telewizory. Teraz wiem, e nigdy nie
zdecyduj si na wicej ni jeden. Kiedy usunlimy telewizor z kuchni,
odkryem, ile przyjemnoci sprawia mi gotowanie, a usunicie telewizora
z sypialni przypomniao mi, jak bardzo lubi (reszta zdania zostaa wymazana
na prob mojej ony).
Jeeli to konieczne, moecie sami zmniejsza konsumpcj programw
telewizyjnych. Domownicy mog nie by gotowi na redukcj telewizji. Albo
mog nie by tak zmotywowani pod tym wzgldem jak wy. To nic. Dokonajcie
zmian najpierw we wasnym yciu. Parafrazujc Gandhiego: Bd zmian, ktr
pragniesz ujrze w rodzinie.
Zaufajcie mi, z czasem bdzie atwiej. Telewizja to samoistnie
rozprzestrzeniajcy si nawyk. Promujc wasne interesy, miao zapowiada
Najlepszy Program, Najczciej Ogldan Stacj, Odcinek, Ktry Musisz
Zobaczy albo Mecz Roku. Reklama nieustannie manipuluje naszym strachem
przed opuszczeniem odcinka, wmawiajc nam, e wszyscy to ogldaj! Jednak
jeeli zobowiecie si do ogldania mniej, coraz rzadziej bdziecie poddani
wpywowi tych apeli. Szybko zorientujecie si, e tak naprawd niewiele tracicie.
Ogldanie mniej telewizji moe si sta waszym skrtem do lepszego ycia.

POWRT DO ROZSDKU PRZY WRCZANIU

PREZENTW

Ofiarowywanie prezentw to przyjemna tradycja, ktrej towarzysz rado i mie

wspomnienia. Jednoczy ludzi. Szanuj sprawianie podarunkw jako jzyk
mioci i nie chc was tego pozbawia. Jak kady z was lubi dostawa prezenty.
Jednak czy nie przesadzamy z tym, odkd nasze spoeczestwo zaczo opywa
w dostatki?
Pomylcie o tych wszystkich podarunkach wrczanych i otrzymywanych
w cigu roku. W okresie witecznym w Ameryce przecitny kupujcy wydaje
okoo 800 dolarw na prezenty gwiazdkowe[59]. Dodatkowo wikszo z nas
otrzymuje kilka prezentw na urodziny. No i jeszcze te wszystkie inne okazje
w cigu roku, takie jak: walentynki, Wielkanoc, Dzie Matki, Dzie Ojca, Dzie
Babci i Dziadka, a nawet Dzie Szefa. I oczywicie specjalne okazje, takie jak
rocznica lubu, parapetwki, ukoczenie szkoy, wyzdrowienie, operacja,
okolicznociowe podzikowania, chrzciny, Pierwsza Komunia
Jeeli istnieje choby najmniejsza szansa usprawiedliwienia zakupu prezentu,
to zapewniam was, e jest gdzie sie handlowa, ktra to promuje.
To wystarczy, abymy my, minimalici, wyrzucili rce w gr i zakrzyknli:
Dosy tego szalestwa!.
Co zamierzamy zrobi, aby unika otrzymywania prezentw i zagracania
nimi naszych zminimalizowanych domw? To trudne, poniewa naley wzi
pod uwag uczucia darczycy. Jednak wierz, e moemy ustali zasady co do
liczby i rodzaju podarunkw, ktre chcemy otrzymywa.
Daj zna odpowiednio wczenie o swoich preferencjach co do
prezentw. Chocia to nie zawsze dziaa w ten sposb, darczycom
powinno zalee, by dopasowa swj podarunek do pragnie i stylu ycia
osoby obdarowywanej. Sporzdzenie listy prezentw i przekazanie jej
rodzinie odpowiednio dugo przed witami, urodzinami i innymi
uroczystociami moe okaza si pomocne w ograniczeniu kolekcji
szpargaw. Sprbujcie uwzgldni szerokie spektrum pomysw na
podarunki w rnej cenie. Stosujcie te zasady: procie o jako zamiast
iloci, zaspokajanie potrzeb zamiast zachcianek i doznania zamiast
produktw.
Procie o darowizny na rzecz organizacji charytatywnych. Oczywicie
ludzie chc dawa prezenty i okazywa swoj mio w sposb praktyczny.
Lecz to niekoniecznie oznacza, e musz kupi co do waszego domu.
Istnieje trend, aby prosi o darowizny w miejsce fizycznego prezentu.
Sprbujcie, jeeli do tej pory tego nie robilicie. To wspaniae uczucie,
kiedy pienidze, za ktre kupiono by kolejny niepotrzebny sweter, trafiaj
na szkolne stypendia i zmieniaj ycie dziecka w innym kraju.
Okazujcie rodzinie cierpliwo. Jeeli praktykujecie posiadanie mniej od
niedawna, nie spodziewajcie si, e wszyscy w rodzinie zrozumiej to od
razu, szczeglnie jeeli wiedz, e przechodzilicie przez rne fazy
w przeszoci. W kocu zaczn rozumie, e to jest styl ycia, ktry
przyjlicie na dobre, a ich nastawienie do podarunkw zacznie ewoluowa.
Oczyszczajcie si bez poczucia winy. Moe to troch potrwa, zanim wy
i wasza rodzina zdecydujecie, ktre prezenty dodaj wartoci waszemu
domowi, a ktre dodaj szpargaw. W przypadku dzieci moe to potrwa
kilka miesicy, zanim okrelicie, ktre zabawki s jedynie przemijajc
zachciank, a ktre naprawd maluchy pokochaj. Dajcie sobie czas. Gdy
jednak warto podarunkw si wyklaruje, bez poczucia winy
wyeliminujcie te niechciane. Nie wahajcie si ich odda, szczeglnie jeeli
bd lepiej uywane przez osoby, ktrym je przekaecie. Jeeli ofiarodawca
dowie si o tym, to powinien zrozumie, e ponowne darowanie ich komu
ley w waszej gestii, gdy prezent darowano bez adnych zobowiza.
Odwdziczcie si tym samym. Macie nadziej i spodziewacie si, e inni
ludzie bd dawa wam prezenty zgodne z waszymi yczeniami.
Odwzajemnijcie to, kiedy obdarowujecie czym innych. Na przykad to, e
stanowczo prosicie o doznania zamiast produktw, nie znaczy, e wasz brat,
siostra, ojciec czy matka chc tego samego. Jeli chc dosta nowe buty,
rozwacie ich zakup. Jeeli jasno przedstawi, e marz o karcie
podarunkowej na zakupy w domu towarowym, wecie to pod uwag.
Sprawianie podarunkw to sposobno, aby okaza mio i szacunek.
Swj stosunek wobec konsumpcjonizmu moecie wyrazi innym razem.

D YSCYPLINA, KTRA JEST RADOCI

Jeeli chcemy przystosowa si do niszego poziomu akumulacji i pozosta na
nim, kulturowo inspirowane pragnienia musimy zastpi wyksztacon przez nas
samych wdzicznoci za to, co mamy.
Nie trzeba mie wiele, aby by wdzicznym. Byem w krajach rozwijajcych
si na caym wiecie i widziaem, jak yj biedni ludzie. Wielu z nich jest
niewyobraalnie ubogich wedug amerykaskich standardw. Jednak
w najbiedniejszych dzielnicach spotkaem wdzicznych, zadowolonych ludzi.
Pewnego razu w San Salvador siedziaem w jednopokojowym domu Lucilli
i jej dwch crek w wieku 15 i 3 lat. Ta rodzina ya prawie z niczego,
przeywajc tylko za pienidze ze sprzeday jajek skadanych przez 6 kur w jej
ogrdku. A mimo to tak ciepej gocinnoci i wielkiej hojnoci nie
dowiadczyem nigdzie indziej.
Wdziczno to moliwo dla nas wszystkich. To wybr, ktrego moemy
dokonywa codziennie bez wzgldu na okolicznoci.
Jednak realistycznie rzecz biorc, wiem, e s pory, kiedy wdziczno
przychodzi atwiej. Kiedy w domu jest ciepo, kiedy spoywacie wymienity
posiek, kiedy wiadectwo szkolne dziecka jest wzorowe, kiedy wszystko ukada
si tak, jak sobie to wyobraalicie, atwo jest by wdzicznym. W innych
sytuacjach wdziczno przychodzi z trudem. Kiedy nadchodz yciowe burze,
nieatwo jest nam dzikowa. Jednak wanie w te dni najbardziej tego
potrzebujemy, poniewa wanie wtedy sia, optymizm i patrzenie w przyszo
pomagaj nam przebrn przez trudnoci.
Wdziczno jest wic dla nas bardziej wartociowa jako celowy nawyk ni
spontaniczna reakcja. Dlatego dobrze, jeli wdziczno to nastawienie, ktre
moemy pielgnowa dziki uwadze i dyscyplinie. Wymaga to wiczenia, kiedy
jest atwo, i jeszcze wicej wiczenia, kiedy jest trudno. Im bardziej si ksztacimy
we wdzicznoci, tym atwiej nam j zastosowa, gdy trzeba.
Czy wiedzielicie, e wdziczno poprawia nasze oglne samopoczucie?
Badania naukowe nieustannie potwierdzaj to, co ju uwaamy za prawd:
wdziczni ludzie s szczliwsi. Wdziczno pomaga ludziom odczuwa
bardziej pozytywne emocje, delektowa si dobrymi dowiadczeniami, poprawi
zdrowie, radzi sobie z przeciwnociami i budowa silniejsze zwizki[60].
Dodatkowo ci, ktrzy wykazuj wysoki poziom wdzicznoci, maj te
skonnoci do poziomu materializmu poniej przecitnej[61].
Wdziczno to dyscyplina, nie emocje. Pracujcie ciko, aby rozwija ten
nawyk w swoim yciu. Rozwacie te pomocne myli, aby doda sobie si w tej
nowej dyscyplinie serca:
szukajcie prostych radoci i bdcie za nie wdziczni;
mylcie o dobrych rzeczach z przeszoci (szczeglnie jeeli wasz obecny
okres w yciu jest burzliwy);
znajdcie kilka minut w cigu dnia, aby zapisa w dzienniku swoje powody
do wdzicznoci;
wyraajcie wdziczno przy maych sposobnociach (czekajc na
czerwonym wietle, stojc w kolejce itd.);
jeeli si modlicie, zaczynajcie kad modlitw konkretnymi sowami
wdzicznoci wobec Boga.
Wdziczno pomaga nam lepiej zrozumie nasze miejsce w wiecie. Kieruje
nasz pochwa do tych, ktrzy na to zasuguj. Nakania nas do koncentracji na
dobrych rzeczach, ktre mamy, bez wzgldu na obecne okolicznoci. Poprawia
nasze dobre samopoczucie niemal pod kadym wzgldem. W rezultacie jest to
pewna droga ku zadowoleniu.

CHCIE MNIEJ
Posiadanie mniej jest wspaniae. Ale odkryem, e jest co jeszcze lepszego:
chcie mniej. Moe odkrylicie to samo.
Co za wspaniae uczucie, kiedy uwiadomimy sobie, e pragnienie
posiadania wicej przestao nad nami panowa! Niczym Czarnoksinik z Krainy
Oz konsumpcjonizm powiedzia nam: Nie zwracajcie uwagi na tego czowieka
za kurtyn!. Lecz my tam zajrzelimy i zobaczylimy, e prawdziwe
nagromadzone dobra nie dorwnuj obietnicom na swj temat. Moe nam by
lepiej bez tego. Nikt nie zmusi nas do dawnych zachowa. Nie zadowolimy si
niczym ponad to, co nam wystarczy!
Mamy nowe wartoci i nowe nawyki, ktre im towarzysz:
Odwiecie dom dziki sprztaniu go codziennie.
Narzucie sobie wasny, eksperymentalny zakaz zakupw.
Ogldajcie mniej telewizji.
Sprawiajcie bardziej przemylane prezenty.
wiczcie si we wdzicznoci.
Tych 5 prostych sposobw pozwoli wam ustali nowe, pomocne nawyki
w miejsce starych, ktre wam ciyy. Radz wam wyprbowa wszystkie 5
i wszystkie inne zwyczaje, ktre uczyni z minimalizmu nie tylko eksperyment,
lecz take styl ycia.
Jeeli mieszkacie z rodzin, to pojawia si jeszcze jedna konieczno, by na
stae zakorzeni minimalizm w waszym yciu: musicie znale sposb, by
nakoni domownikw do przyczenia si do waszej drogi i zapaania do niej
entuzjazmem. Zamierzam wam go pokaza.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 10
Minimalistyczna rodzina

Kiedy opowiadam grupom o minimalizmie, lubi, gdy zadaj mi pytania osoby,

ktre dopiero zgbiaj temat albo wanie przeszy na ten sposb ycia. Dobrze
wiem, jakiego rodzaju pyta si spodziewa. Najbardziej emocjonalne pytania
dotycz rodzin. Przewanie brzmi one tak:
Joshua, przekonae mnie do minimalizmu, ale moja ona (lub m) nigdy
nie zgodzi si na wyrzucenie pewnych rzeczy. To bez sensu zostawa
minimalist samodzielnie. Jak mam przekona moj drug poow?
Mamy w domu mae dzieci. One nawet nie zamierzaj zrozumie, o co
chodzi w minimalizmie. Wiedz tylko, e chc mie tony nowych zabawek.
Ju teraz sysz ich krzyki, gdybym prbowaa im je odebra. Moesz
pomc?
Moja crka ma 17 lat. Szaleje na punkcie ubra i chce mie to, co maj
inne nastolatki. Czy nie byoby okrutne sprawi, e rniaby si od
rwienikw? Poza tym czy nie jest za pno na zaczynanie minimalizmu
w jej przypadku, skoro i tak niedugo wyprowadzi si z domu?
Czy te wszystkie pytania nie wydaj si wam znane?
Jeeli macie rodzin, na pewno bardzo chcecie przekona j do minimalizmu,
ebycie wsplnie dyli do uproszczonego ycia. Nawet jeeli na razie macie
tylko nadziej, e kiedy zaoycie rodzin, ten rozdzia bdzie dla was pomocny.
Moja zachta dla was bierze si z lat pracy z rodzinami podobnymi do
waszej, a brzmi ona: moecie zwerbowa swoj rodzin do wsplnego
minimalistycznego ycia. Twoja rodzina moe nie tylko zgodzi si co do celu
posiadania mniej, ale nawet chtnie zaangaowa si w przysze zmiany. Troch
to potrwa, ale osigniecie cel w procesie edukowania reszty rodziny,
eliminowania rzeczy, podejmowania praktycznych krokw i podania wsplnie
minimalistyczn drog. W tym rozdziale poka wam, jak to zrobi czy wasze
najwiksze troski dotyczce rodzinnego minimalizmu maj zwizek ze
wspmaonkiem czy z modszym albo ze starszym dzieckiem.
Przez cay czas chodzi mi o co, o czym by moe wczeniej nie
pomylelicie: dzielenie si minimalizmem z rodzin to przejaw mioci!
Tak jak wy uznajecie, e minimalizm uwalnia i daje ycie, tak samo bd
uwaa wasze dzieci i wspmaonek. Oni te odczuj mniejszy stres, wiksze
zadowolenie i atwiej bdzie im realizowa marzenia. Czy nie tego dla nich
pragniecie? Dzielenie si minimalizmem to najwaniejsze, co moecie dla nich
zrobi.
Niech was nie zraaj te wyzwania. Niech motywuje was mio do rodziny.
Zacznijcie teraz pomaga rodzinie przyj dar prostszego, bardziej spenionego
ycia.

PARTNERZY W POSIADANIU MNIEJ

Ludzie, ktrzy wybieraj minimalizm jako styl ycia, nieraz musz mierzy si ze
sceptykami. To mog by przyjaciele, koledzy z pracy albo rodzice. Co jednak,
jeli najwikszy sceptyk jest zarazem kim, z kim dzielicie ycie? Co si stanie,
jeli wasz partner nie poprze waszego nowego ja? Fakt, e mieszkacie razem,
jedynie komplikuje sytuacj. W kocu dzielicie mieszkanie podobnie jak
rzeczy, ktre posiadacie.
Po pierwsze, rozmawiajcie. Wyjanijcie, czym jest minimalizm i dlaczego was
interesuje. Podsucie t ksik waszym partnerom. Opiszcie wasn wizj
dotyczc tego, dlaczego minimalizm bdzie dobry dla was obojga. Powiedzcie
jasno, e zachcacie do minimalizmu nie w ramach ataku czy krytyki swojego
partnera, ale poniewa kochacie go / j i uwaacie, e minimalizm bdzie dla
niego / niej dobry. Potem wysuchajcie, co druga strona ma do powiedzenia.
Uwaajcie, jak rozpoczynacie t rozmow. Zbyt czsto nasze rozmowy
o baaganie bior si z frustracji, wic wygldaj jak atak na drug osob. Chwila
gdy jestecie li, e szafa jest przepeniona albo szuflada nie chce si zamkn, to
niewaciwy moment. Zamiast tego znajdcie spokojn okazj, kiedy bdziecie
pi kaw albo je obiad, aby podzieli si tym, czego dowiedzielicie si i jakie
to przyniesie korzyci waszemu domowi. Zawsze skupiajcie si na korzyciach
i pozytywnych zmianach, ktre z tego wynikn.
I pamitajcie, przejcie na minimalizm nie jest przemian jednorazow.
Prawie zawsze jest ona wielowarstwowa. Jeeli wic wasz partner przeciwstawia
si, rozmawiajcie o tym ze spokojem i rozsdnie. Gdy wyjanicie pewne
nieporozumienia i uporacie si z pewnymi rnicami, moecie odkry, e partner
zaczyna pojmowa t wizj.
Tymczasem opierajcie si pokusie usunicia rzeczy partnera bez jego zgody.
Zacznijcie od wasnych przedmiotw i minimalizujcie, ile moecie, bez
naruszania wsplnego terytorium. Zdziwicie si, ile szpargaw moecie usun
z domu, pozbywajc si jedynie wasnych rzeczy.
Wasze dziaania minimalizujce nie s prb wprowadzenia zmian chykiem,
wbrew partnerowi. Jest to raczej inny sposb zaprezentowania korzyci
pyncych z minimalizmu. Czyny przemawiaj goniej ni sowa, wic
pozwlcie, aby korzyci z waszego ycia bez szpargaw przemwiy same za
siebie. Wasza czysta, niezagracona strona wsplnej szafy bdzie bardziej
przekonujca ni wyjanianie zasady 80/20. Czysty blat biurka lub nocny stolik
niewywoujcy stresu wyda si waszym partnerom atrakcyjny, gdy nastpnym
razem zgubi co wanego.
Dawanie przykadu dziaa. Nie przeoczcie go. Czsto uwaamy, e przykad
nie daje pozytywnego efektu i atwiej nam pjdzie, gdy po prostu narzucimy
swoj wol. Jednak bdcie cierpliwi i rbcie, co moecie, samodzielnie, aby
posiada mniej. To moe si opaci. Pewna pani opowiedziaa mi kiedy, e
musiaa dawa przykad minimalizmu przez pi lat, zanim jej m zacz
zauwaa korzyci. Nie moecie si spieszy z dawaniem przykadu; moecie
jedynie postpowa konsekwentnie dzie po dniu.
Z biegiem czasu znajdziecie wspln drog, ktr bdziecie zmierza ku
minimalizmowi. Najprawdopodobniej w waszym domu s wsplnie uywane
obszary, co do ktrych zgodzicie si, e wymagaj posprztania. Kiedy
skoncentrujecie si na posprztaniu szuflady z drobiazgami, bieliniarki, blatw
kuchennych czy garau, nawet najwiksi zbieracze mog doj do wniosku, e
co mona posprzta (obojtnie, jak may jest ten obszar). Zapytajcie partnerw
o konkretne miejsce w domu, ktre chcielibycie posprzta. Na przykad:
Zgodzisz si ze mn, e w szufladzie w azience jest zbyt duo rzeczy?.
Zacznijcie od tego, a moecie si zdziwi, jak bardzo partner okae si pomocny,
kiedy okrelicie konkretnie, co chcielibycie zrealizowa.
Jeeli widzicie, e wasz partner powoli robi postpy w drodze ku
minimalizmowi, a w midzyczasie tsknicie za swobod i przestrzeni, ktre daje
wam posiadanie mniej, sprbujcie znale jedno pomieszczenie (a nawet kt
w pokoju) i zaadaptowa je na minimalistyczne sanktuarium. Moe by to obszar
cakowicie wolny od wszystkiego, co rozprasza uwag. Spdzanie czasu w tym
miejscu uspokoi was i nastawi odpowiednio, bycie byli lepszymi partnerami
i rodzicami. Chrocie to miejsce i korzystajcie z niego, kiedy bdziecie czeka na
waszych partnerw, aby przyczyli si do was w tej podry.

BITWA O FOREMKI
Kiedy wraz z on postanowilimy zosta minimalistami, zgodzilimy si na ten
nowy styl ycia wsplnie. Lecz nie znaczy to, e od tego momentu wszystko szo
gadko. Po drodze w wielu miejscach nie zgadzalimy si co do tego, ile rzeczy
wyrzuci, a ile zatrzyma i jak nasze nawyki kupowania powinny si zmieni.
Od samego pocztku, o ile ja chciaem pozby si 80 procent naszych rzeczy,
o tyle mojej onie wystarczao 60 procent. To oznaczao, e pierwszych kilka fal
minimalizowania poszo dobrze, lecz w kocu, kiedy ja nadal chciaem
zmniejsza majtek, moja ona zacza si przeciwstawia.
Zaledwie po 4 miesicach od podjcia minimalizmu 22 sierpnia dostaem
pamitn nauczk dotyczc tego, co nas rni. Dokadnie pamitam t dat,
poniewa byy to urodziny naszego syna, a my zaplanowalimy dla niego
przyjcie z tematem przewodnim sport. Tydzie wczeniej, bez wiedzy mojej
ony, pozwoliem sobie posprzta kuchenn szuflad. Wyrzuciem przy tym
foremki do galaretek o tematyce sportowej, ktre moje ona planowaa
wykorzysta w zwizku z przyjciem. Jej krzyk i ton gosu dobiegajce z kuchni
bezbdnie zasygnalizoway mi jej rozczarowanie.
Tego ranka zrozumiaem co w kwestii minimalizowania z rodzin, co
zachowaem w sercu na zawsze: atwiej widzi si czyj baagan ni wasny.
Wmuszanie komu minimalizmu poprzez usuwanie czego bez zezwolenia nigdy
nie jest dobrym pomysem. Zamiast tego lepiej skoncentrowa si na
minimalizowaniu wasnych rzeczy, zanim zabierzemy si za rzeczy innych osb
lub nawet wsplnej wasnoci w rodzinie. (Dowiedziaem si te, e piciolatki s
w rwnym stopniu zadowolone z galaretki w ksztacie boiska do futbolu jak
z innych ksztatw zwizanych ze sportem, chocia moja ona by si z tym nie
zgodzia).
Maestwa rzadko zgadzaj si w stu procentach, wic pokorny kompromis
stanowi podstaw zdrowego zwizku. Z minimalizmem jest tak samo. Do dzisiaj
moja ona i ja nie zgadzamy si co do pewnych rzeczy zwizanych
z minimalizmem. Dwa obszary, co do ktrych najczciej si nie zgadzamy, to
ubrania i rzeczy dzieci. Jednak nauczylimy si pracowa razem w obszarach,
ktre chcemy utrzyma w domu wolne od baaganu. Tak samo moecie postpi
i wy wraz ze swoimi partnerami.
Jeeli macie dzieci, jeden z najwaniejszych krokw, ktre moecie podj, to
zgodzi si co do tego, jak wprowadzi minimalizm w ich ycie. Tak jak
w innych obszarach rodzicielstwa wane, eby trzyma wsplny front, kiedy
chcecie nakoni dzieci, aby uczestniczyy w minimalistycznym stylu ycia
rodziny. Niech wic to si stanie czci waszych rozmw ze wspmaonkiem.
Chciabym wpierw omwi minimalizm w przypadku modszych dzieci,
zanim zajm si specjalnymi kwestiami zwizanymi z nastolatkami. Jednak
w wypadku obu grup wiekowych zawsze powinnicie pamita o jednym:
przeyjcie to sami, zanim zaczniecie wymaga.
Jeeli chcecie, aby wasze dzieci kupoway mniej rzeczy, sami kupujcie mniej.
Jeeli chcecie, aby przekazay komu swoje niepotrzebne przedmioty, to najpierw
sami to zrbcie.
Dlaczego dziecko miaoby zrezygnowa z zabawki, jeeli wy kupujecie d,
ktr zwodujecie tylko dwa razy w roku?
Dlaczego crka miaaby posortowa do oddania swoje ubrania, z ktrych
wyrosa, jeeli wasza szafa jest wypchana do pena?
 Jeeli wspmaonek jest po waszej stronie w drodze ku minimalizmowi,
oboje moecie zaprezentowa swoim dzieciom ten styl jako wiarygodny
i osigalny cel, nie wzbudzajc w nich niechci.

MINIMALIZM MALUTKICH
Kiedy razem z Kim zaczynalimy minimalizowa, nasze dzieci byy w wieku 5
i 2 lat. Dzisiaj maj 13 i 10. Widziaem, jak dorastay i dojrzeway w domu
z mniejsz liczb rzeczy ni u wikszoci rodzin z ssiedztwa. Naszym dzieciom
dobrze z naszym stylem ycia i rozkwitaj. Nie czuj si pozbawione
czegokolwiek. Wrcz przeciwnie, ich ycie jest bogate, a one zmierzaj ku
dorosoci penej wyobrani, ambicji i oryginalnoci.
Kim i ja popenilimy pewne bdy (jak wszyscy rodzice), ale take
nauczylimy si czego wanego po drodze. Zdecydowanie najwaniejsza lekcja,
jak pobralimy, jest taka: moe trudniej sta si minimalist z dziemi, ale ma to
jeszcze wiksz wag. Dzieci, ktre nie ucz si wyznacza sobie granic, czsto
wyrastaj na dorosych, ktrzy nie wyznaczaj sobie granic.
Tylko jak w praktyce mamy pomc dzieciom przej ten proces?
Jest rnica midzy modszymi a starszymi dziemi. W przypadku obydwu
grup wiekowych naley edukowa, tak jak postpuje si ze wspmaonkami,
ktrzy sabo orientuj si w minimalizmie. Pamitajc o tym, modszym dzieciom
moecie wydawa bardziej bezporednie polecenia, a z nastolatkami naley duej
rozmawia.
Wasze modsze dzieci prawdopodobnie nigdy nie syszay o minimalizmie,
a ju na pewno si nad nim nie zastanawiay. Zacznijmy wic od opisu
minimalizmu prostymi sowami. Wyjanijcie, dlaczego razem ze
wspmaonkiem decydujecie si na nowy styl ycia z mniejsz liczb
przedmiotw, i przedstawcie korzyci, ktre bd z tego pyn dla waszej
rodziny. Dzieci s czsto inteligentniejsze, ni nam si wydaje. Wkrtce
zorientuj si, e ich nie karzecie; robicie to, bo je kochacie.
Suchajcie pyta waszych dzieci, a potem udzielajcie jak najlepszych
odpowiedzi. Zapewniajcie je, e wasza decyzja nie oznacza, i ju wicej nie
zamierzacie niczego kupowa. Oznacza jedynie, e bdziecie uwaniej
zastanawia si nad zakupami w przyszoci. Poza tym znajdziecie sposb na
usunicie rzeczy, ktrych dzieci ju nie potrzebuj.
Gdy wasze dzieci zrozumiej cel i przynajmniej czciowo si na niego
zgodz, pracujcie z nimi, aby wybray ze swoich rzeczy te, ktre bdzie
najatwiej wyeliminowa. Na przykad moecie zacz od usunicia ubra, ktre
ju przestay nosi, zabawek, ktrymi si nie bawi, ksiek, ktrych nie czytaj,
i przyborw plastycznych, z ktrych ju nie korzystaj. Odkryj, e mona
dobrze y bez tego zbdnego bagau.
W rezultacie mog same sobie zada pytanie: Ilu z tych rzeczy tak naprawd
potrzebuj?. Moecie si zdziwi, jak szybko wasze modsze dzieci zaakceptuj
to nowe podejcie i jak kreatywne i asertywne bd w redukowaniu liczby
posiadanych przedmiotw. Wkrtce moecie mie w domu maych
minimalistw.
Aby wesprze dzieci w procesie minimalizowania i zachci je do stworzenia
w przyszoci rodowiska wolnego od szpargaw, ustalcie granice wyrane
wytyczne dotyczce tego, co mona kupowa albo trzyma, a czego nie. Na
przykad zgodzilimy si razem z nasz crk, e moe zatrzyma tyle zabawek,
ile chce, o ile zmieszcz si w jej szafie. Moe take zatrzyma tyle prac
plastycznych, ile zmieci si do przezroczystego plastikowego puda pod jej
kiem. Gdy jej zbir zacznie przekracza granice (a tak si z pewnoci stanie),
pozwolimy jej podj decyzj, co zatrzyma, a co usun. W naszym domu do
takich rozmw dochodzi mniej wicej dwa razy w roku.
Granice to potna rzecz dla nas wszystkich, ale oddziaywaj szczeglnie
silnie na mae dzieci, ktre myl konkretnie. Wytyczone granice uatwi im
zorientowanie si, co robi i czego si spodziewa. Jako rodzice uywajcie granic
na wasn korzy i chwalcie dzieci, kiedy naucz si efektywnie je stosowa.
Jednym ze sposobw na uczczenie postpw w zachowaniu granic jest
nagradzanie dzieci zabaw. Jeeli ju zminimalizowalicie siebie (pamitajcie, jak
wane jest dawanie przykadu), wwczas powinnicie mie dodatkowe
oszczdnoci i czas, aby co z nimi zrobi. Wykorzystajcie je na rodzinn
zabaw. Wybierzcie si na wycieczk na pla, do wesoego miasteczka albo na
weekendow wypraw do ssiedniego miasta. Nie musicie wydawa wszystkich
waszych nowych oszczdnoci podczas jednej wyprawy, szczeglnie jeeli
spacacie dugi, ale stwrzcie sytuacj, ktra podkreli korzyci z minimalizmu,
co moe zdecydowanie pomc waszym dzieciom w zrozumieniu waszej decyzji
i jej poparciu.

PROBLEM Z ZAMIAN WASZEGO DOMU

W SKLEP Z ZABAWKAMI

Joshua, po prostu nie wiem, co robi. Ona nigdy nie jest zadowolona. To
stwierdzenie mojego przyjaciela Santiago uderzyo mnie, a wyprostowaem si
w fotelu.
Santiago jest kilka lat starszy ode mnie i w sprawach finansowych pod
kadym wzgldem zdecydowanie lepiej mu idzie: ma wikszy dochd, wicej
samochodw, wikszy dom, a jego dzieci wicej zabawek. Bylimy w miecie na
wymienitym obiedzie i rozmawialimy o maestwie i dzieciach. W pewnym
momencie nasza rozmowa zesza na jego crk w wieku wczesnoszkolnym.
Na twarzy mojego kolegi malowaa si frustracja.
Nie rozumiem. Ma ca szuflad gier wideo, sypialni pen lalek i cay
pokj w naszym domu przeznaczony na zabawki. Lecz nigdy nie wydaje si
szczliwa. Cigle powtarza mi, e si nudzi.
Zacz myle o czym innym. Jak to czsto bywa, kiedy czowiek zostaje
rodzicem, wrci myl do wasnego dziecistwa.
Kiedy byem may powiedzia moja rodzina nie miaa nic. Wiesz,
Joshua, bylimy bardzo biedni. Miaem tylko trzy zabawki i dzieliem si nimi
z moimi trzema brami. Ale bylimy zadowoleni z tego, co mamy, i dobrze si
bawilimy. Nawet nie pamitam, ebym prosi rodzicw, aby mi co kupili.
Miaem na to gotow odpowied. Rozwaaem ten temat przez lata i wanie
skoczyem pisa ksik Clutterfree with Kids [Z dziemi bez baaganu].
Moe twoja crka jest niezadowolona, bo ma za duo zabawek
powiedziaem do Santiago. Pomyl o tym w ten sposb. Kiedy bye may,
miae tylko trzy zabawki, ale co waniejsze, wiedziae, e to si nie zmieni.
Miae trzy i ju. Musiae si wic nimi zadowoli i by szczliwy. Miae tylko
taki wybr.
Kolega kiwa gow, rozumia mnie. Mwiem dalej:
Twoja crka tymczasem yje w zupenie innym rodowisku. Kiedy tylko
chce co nowego, obojtnie, czy widziaa to w reklamie, czy ma to jej koleanka,
prosi o to i dostaje. Pozwalasz jej odnajdywa zadowolenie w kolejnej zabawce,
w kolejnej grze, kolejnym zakupie. Cholera, praktycznie zachcasz j do tego.
Moe gdyby zostaa zmuszona do szukania szczcia w zabawkach, ktre ju ma,
mogaby je tam znale. Jednak na razie ma wraenie, e da jej to tylko nowa
zabawka.
Mj kolega posmutnia, poniewa wiedzia, e to, co mwi, jest prawd.
Jego wasne decyzje w znacznym stopniu przyczyniay si do niezdrowego
nastawienia jego crki wzgldem posiadanych rzeczy.
Takiego upomnienia potrzeba wszystkim rodzicom: nasze dzieci potrzebuj
wytyczonych granic! Jeeli nie wyrobimy w nich poczucia, e duo to za duo,
po prostu bd chciay coraz wicej. A jeeli pozwolimy im dorasta bez
rozwaania minusw zbytniego gromadzenia, moemy je skazywa na
powtarzanie bdw nadmiaru, ktre s tak czste w dzisiejszym wiecie.
Czy nie chcecie oszczdzi dzieciom ogranicze wynikajcych z posiadania
zbyt wielu rzeczy? Zacznijcie wczenie uczy je, e mniej to wicej wicej
radoci! To jeden z najlepszych sposobw, aby okaza im swoj mio.

ZANIM DZIECI WYFRUN Z GNIAZDA

Z dowiadczenia wiem, e wzgldnie atwo jest naprowadzi modsze dzieci na
drog minimalizmu. Nie mog tego samego powiedzie o nastolatkach. One s
bardziej skonne do oporu. Jednak pomaganie im w wyrobieniu nawyku
prostszego ycia to podstawowy cel na te kilka pozostaych lat, kiedy jeszcze
bdziecie je mieli w domu.
Pracowaem z nastolatkami w kocioach w Nebrasce, Wisconsin, Vermont
i Arizonie i znam ich dobrze. Rozumiem powody, dla ktrych mog opiera si
minimalistycznemu przesaniu. Nastolatki szukaj akceptacji poprzez
dostosowanie si do rwienikw. Reklamodawcy celowo zwracaj si do
modego pokolenia w nadziei, e wywr stay wpyw na jego zakupowe nawyki.
Nastolatki zaczynaj take podejmowa wasne decyzje bardziej stanowczo. S
mniej skonne, aby docenia uwagi dorosych, szczeglnie rodzicw.
Jeeli jestecie rodzicami nastolatkw, wiecie, e wyzwania s potne.
Jednak powinnicie take dostrzega korzyci pynce z docierania do uczniw
z przesaniem minimalizmu. Wiele wanych yciowych decyzji dopiero ich
czeka, poniewa nie zaczli jeszcze uywa kart kredytowych, nie stali si
winiami kredytodawcw (oby to trwao jak najduej!). Ich nawyki wydawania
pienidzy s ksztatowane przez wiele zewntrznych czynnikw, ale nie s jeszcze
w peni okrelone.
Niedawno zwoaem grup rodzicw, mentorw i liderw spoecznoci
wyznaniowych, ktrych szanuj, aby wsplnie omwi, jak wychowywa
minimalistycznych nastolatkw w epoce nadmiaru. Wiedziaem, e nasza
zbiorowa mdro bdzie nieoceniona. Oto kilka przemyle:
Wspierajcie idealizm. Wielu nastolatkw pragnie zmieni wiat. Jednak
nazbyt czsto doroli le pojmuj nastoletni idealizm, a nawet zniechcaj
do niego dzieci. Powinnimy je do niego zachca! Opisujc moliwoci
oferowane przez minimalizm, moemy pomc starszym dzieciom
w wikszych marzeniach ni tylko denie do posiadania najnowszych
gadetw, wietnych samochodw, a kiedy duego domu.
Wymagajcie, aby nastolatki same paciy za kosztowne przedmioty.
Wszyscy rodzice powinni zapewni jedzenie, ubranie, schronienie i inne
podstawowe rzeczy. Wszyscy rodzice powinni te w granicach rozsdku
dawa dzieciom prezenty. Jednak proba, aby nastolatki same kupoway
sobie drogie rzeczy, stworzy w nich poczucie wasnoci i lepiej bd
rozumie zwizek midzy prac a zadowoleniem.
Zachcajcie nastolatki, aby odkryway ukryte przesania w reklamach.
Reklamy nie znikn, a my ich cakowicie nie ominiemy. Pomcie
dzieciom odczytywa przesanie ukryte w reklamach, pytajc je: Co oni tak
naprawd prbuj ci sprzeda w tej reklamie? Mylisz, e ten produkt speni
obietnic?.
Znajdcie sojusznika. Zanim wasze dzieci osign wiek nastoletni, wasza
rola jako rodzicw znaczco si zmieni. W wikszoci rodzin nastolatki
 zaczynaj wyraa swoj niezaleno w relacjach z rodzicami. Nie znaczy
to jednak, e nie bd sucha dorosych. Znajdcie kogo w swoim
otoczeniu (na przykad nauczyciela, mentora albo duchownego), kto
wspiera wasze wartoci, a potem stwrzcie okazj, aby przemwi do
waszego nastolatka.
Zniechcajcie do roszczeniowej postawy. Czsto jako rodzice ciko
pracujemy, aby za wszelk cen zapewni dzieciom znaczc korzy. Lecz
kiedy tak postpujemy, jednoczenie ryzykujemy, e nie przygotujemy
dzieci do ycia przez zaniedbanie nauczenia ich odpowiedzialnoci.
Utrzymanie majtku to cika praca trawniki trzeba kosi, samochody
my i serwisowa, pranie sortowa, pokoje sprzta. Czsto uwiadamiajcie
te prawdy dzieciom. (Wskazwka: prace domowe).
Podrujcie do krajw sabiej rozwinitych. Zabieraem wielu
nastolatkw na wycieczki do biednych obszarw wiata i kade z tych
dzieci byo zdumione kontrastem midzy tym, co my posiadamy, a tym, co
posiadaj inni. Co wicej, nastolatki przewanie s pod wraeniem, jak
szczliwi wydaj si inni ludzie, chocia maj tak mao. Jeeli otworzycie
oczy waszym dorastajcym dzieciom na warunki yciowe w Trzecim
wiecie, to konsumpcjonizm Pierwszego wyda si gupi i nie na miejscu.
Jeeli znacie jakie lokalne organizacje lub grupy przykocielne oferujce
tego rodzaju wyprawy, rozwacie, czy nie warto sprbowa zainteresowa
tym waszego dziecka.
Nauczcie je, e najwiksze znaczenie ma nie to, co posiadaj, ale to,
kim s. Szlachetny charakter jest o wiele bardziej wartociowy ni dobra
materialne, uwierzcie mi. Sami dawajcie tego przykad swoim yciem
i przypominajcie o tym nastolatkom, gdy tylko nadarzy si okazja.
Przy tym bdcie cierpliwi i nie ustpujcie dzieciom. Im s starsze, tym
trudniejsze jest przejcie do minimalizmu. W kocu, jeeli jestecie tacy jak ja,
zajo wam 30 lat, aby ostatecznie przyj minimalistyczny styl ycia. Byoby
niemdrze zakada, e wasze dzieci przyjm go w 30 minut czy choby 30 dni.
Jednak z czasem moecie zobaczy, jak wasze starsze dzieci, podobnie jak te
modsze, ucz si dostrzega uwalniajcy potencja minimalizmu. Przynajmniej
bd miay wasz przykad i nauk, do ktrych si odwoaj, kiedy bd tego
potrzebowa.

U CZE MINIMALISTA
Jessica Dang miaa pitnacie lat i mieszkaa w Anglii z rodzicami, kiedy zacza
czyta ksiki o buddyzmie, opisujce zasady minimalizmu.
Natychmiast mnie to wcigno powiedziaa mi. Trafio do mnie, bo
tyle byo w tym sensu. Wszyscy chc by szczliwi, a do szczcia ludziom nie
potrzeba wasnoci materialnej, chocia wikszo myli odwrotnie.
Jednak kiedy Jessica rozwijaa zainteresowanie minimalizmem, jej rodzice
zarabiali wicej pienidzy ni zwykle i wicej wydawali. Jessica wspomina:
Kupilimy wikszy dom, wicej ubra, nowy samochd, lnice sprzty
i wszystko inne, co ludzie zazwyczaj nabywaj, gdy si wzbogac. Nie rozroso
si to do niedorzecznych rozmiarw, ale wiele nabytych rzeczy skoczyo gdzie
w domu i zarastao kurzem. Szczeglnie auj tego, jak pomagaam ojcu kupi
wielki zestaw do wicze, ktrego nigdy nie uylimy! W domu robio si coraz
cianiej, a gdy pokoje wydaway si zmniejsza, przebywanie w domu, gdzie
otaczay mnie te wszystkie rzeczy, stawao si przykre.
Zapytaem Jessic, jak rwieniczki reagoway na jej minimalizm.
Czasami wydawao mi si, e moje koleanki i ja yjemy w dwch rnych
wiatach odpowiedziaa. Przejmoway si tak wieloma rzeczami, na przykad
mod, ktra mnie w ogle nie obchodzia. Z pocztku mwiam im, e powinny
si wyluzowa i nie przejmowa tak bardzo materialnymi rzeczami, e s
waniejsze sprawy w yciu. Ale byy na to guche i w kocu nauczyam si
milcze. Przemawiaam do niewaciwych osb.
Zamiast tego Jessica zacza pisa blog Minimal Student [Ucze
minimalista], w ktrym zamieszczaa swoje przemylenia i dowiadczenia
minimalistyczne[62]. Tam znalaza internetow spoeczno innych modych ludzi
wierzcych w te same rzeczy co ona.
Kiedy przysza pora na studia, Jessica spakowaa wszystko, co potrzebne, do
baganika i wyprowadzia si do innego miasta. Cieszyy j swoboda
i moliwo prostego ycia, odkrya te, e naprawd niewiele potrzebuje do
ycia.
Zaledwie po roku studiw zredukowaa swj majtek do jednej walizki
i przeniosa si na rok do Japonii.
Przeyam najbardziej niesamowity rok w swoim yciu mwi.
Robiam, widziaam i smakowaam tak wiele nowych i ekscytujcych rzeczy,
a suma mojego majtku ruchomego nawet nie waya wicej ode mnie. Nie
potrzebowaam go! Po tym roku moje ycie ju nigdy nie byo takie samo.
Kiedy wrciam do Anglii, aby skoczy studia, znowu znalazam sobie
zakwaterowanie i wprowadziam si z moim skromnym bagaem. To byy
najszczliwsze lata mojego ycia.
Czy wyobraacie sobie, aby Jessica kiedykolwiek zacza duo wydawa
i gromadzi? Ja nie. Znalaza lepszy sposb i bdzie przy nim trwaa cae ycie.
A minimalizm zakorzeni si w niej, kiedy bya zaledwie nastolatk.

U TRZYMANIE ZWIZKU NUMER JEDEN

Od dawien dawna rodziny na caym wiecie realizoway denie do szczcia,
zabiegajc o gromadzenie bogactw i majtku. Ju pora, abymy wychowali
pokolenie, ktre bdzie szuka dobrego ycia gdzie indziej. I zapewniam was:
rodzinny minimalizm jest w peni osigalny. Moja wasna rodzina i wiele innych
znanych mi s na to dowodem.
Studiujcie minimalizm. Mwcie o nim. Naladujcie go. Czerpcie korzyci.
Posiadajcie mniej jako rodzina spodoba si wam!
A teraz, zanim zakocz rozdzia, musz spojrze na te sprawy z dystansu i
przypomnie wam o czym, co na pewno ju zrozumielicie: wasze zwizki ze
wspmaonkiem i dziemi znacz o wiele wicej ni to, jak wam wychodzi
minimalizm.
Miaem kontakt z wieloma osobami, ktre podjy drog ku minimalizmowi,
ale w trakcie tak si sfrustroway za spraw wspmaonkw lub dzieci, e
ulegy niezadowoleniu i konfliktom. Nawet gorzej, w kilku przypadkach
jednostronna realizacja minimalizmu doprowadzia do rozpadu rodziny.
Kiedy otrzymaem e-mail, ktry mnie przerazi:
Joshua, potrzebna mi jest Twoja rada. Czuj si, jakbym dosownie dusia si pod natokiem
wszystkich rzeczy, ktre posiadamy. Mj m nie chce mnie sucha ani nie chce usun
adnej z nich. Czy uwaasz, e powinnam si rozwie?

Odpisaem, jak mogem najszybciej. Oto cz mojej odpowiedzi:

Rozumiem, dlaczego czujesz, e si dusisz, ale zdecydowanie NIE doradzam rozwodu.
Minimalizm powinien zblia ludzi, a nie wbija midzy nich klin.

Jaki bd chciaa popeni ta kobieta!

Nie popeniajcie podobnych bdw. Nie pozwalajcie, aby spory o rzeczy
rozbijay rodzin. Pamitajcie, e wybralicie minimalizm z konkretnego
powodu. Prawdopodobnie, przynajmniej po czci, zdecydowalicie si na to, bo
cenicie zwizki bardziej od majtku. Jeeli tak jest, to niemdrze byoby
pozwoli, aby sam minimalizm porni was i ukochane osoby. Wasz zwizek
jest zbyt cenny.
Zrozumcie, e nie moecie zmieni drugiej osoby. Moecie tylko edukowa,
zachca i wspiera, o ile wam na to pozwoli. By moe nie jestecie w peni
zadowoleni z reakcji czonkw rodziny na minimalizm. Jeeli tak jest, powiedzcie
sobie, e pminimalizm jest lepszy ni jego brak. Jeli przysigalicie
wspmaonkowi, e nie opucicie go / jej a do mierci, pozostacie wierni
danemu sowu.
Jedn z najwikszych oznak mioci jest cierpliwo. Kiedy czujecie, jak
narasta w was frustracja i zaraz wybuchniecie zoci na jednego z czonkw
rodziny, wecie gboki wdech. Przypomnijcie sobie, e wy take nie jestecie
idealni. W mylach przejrzyjcie list wszystkich dobrych rzeczy, ktre cenicie
w swoim wspmaonku i swoich dzieciach. I znw przypominam: nie moecie
zmieni drugiej osoby; moecie tylko zmieni wasze dalsze kontakty.
Oczywicie bywa tak, e gdy jeden czonek rodziny odmwi
zminimalizowania swojego majtku, moe to oznacza powane problemy.
Gbokie rany w duszy mogy sprawi, e partner albo dziecko zaczli
chomikowa. Takie zachowanie moe nawet by oznak zaburze obsesyjno-
kompulsywnych lub innej choroby. W takiej sytuacji waciwe podejcie to
postpowa delikatnie i znale dla czonka rodziny potrzebne wsparcie i pomoc.
Czasami oznacza to profesjonaln porad.
Za wszelk cen starajcie si jak najlepiej rozpowszechnia minimalistyczne
przesanie w rodzinie. Nie ma nic lepszego ni wiadomo, e wasi ukochani s
z wami w realizowaniu zmian, ktre duo dla was znacz. Jednak cokolwiek si
zdarzy, niech wasze priorytety bd jasne.
Nie kochajcie rzeczy (czy nawet ich braku). Kochajcie ludzi. Szczeglnie
tych, ktrzy s wam najblisi.
A teraz, kiedy nauczylimy si etapw wprowadzania minimalizmu, w tym
zapoznawania z nim naszej rodziny, ju czas skupi si na wikszych sprawach
na owocach minimalizmu. Pamitajcie, nie chodzi tylko o to, e nasze nadmiernie
nagromadzone rzeczy nas nie uszczliwiaj, a co gorsza odcigaj nas od
tego, co czyni nas szczliwymi. Kiedy darujemy sobie przedmioty, ktre nie
maj znaczenia, moemy swobodnie dy do rzeczy, ktre naprawd s wane.
Teraz zastanowimy si, jak sta si bardziej hojnym (rozdzia 11), jak mie
cel w yciu pod kadym wzgldem (rozdzia 12) i jak snu wielkie marzenia,
ktre si speni (rozdzia 13).
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 11
Na skrty ku znaczeniu

Pewnego dnia wybraem si z rodzin na zakupy spoywcze i po wyjciu ze

sklepu zobaczylimy na boku naszego minivana due zadrapanie, ktre zrobi
inny samochd. Natychmiast cisno mnie w doku. Taka brzydka rysa i tak
bardzo rzucajca si w oczy kademu, kto spojrzy na samochd od strony
pasaera!
Gorsze od zadrapania byo to, e kierowca, ktry to zrobi, odjecha, nie
zostawiwszy informacji kontaktowych, abymy mogli domaga si wypaty
odszkodowania na napraw. To oznaczao, e jeeli zdecydujemy si na napraw
zadrapania, sami bdziemy musieli za ni zapaci. Bardziej prawdopodobne byo
jednak, e zwaywszy na zaawansowany wiek samochodu, ta rysa pozostanie
i bdzie go szpeci.
ona i ja jechalimy w milczeniu i a si w nas gotowao.
W tej ciszy zaczem zastanawia si, jaki ten incydent mia na mnie wpyw.
Dlaczego tak bardzo przejmowaem si rys na samochodzie?
Doszedem do wniosku, i to dlatego, e nasz samochd by dla nas du
inwestycj. Kosztowa nas niemao ciko zarobionych pienidzy
i powicalimy mnstwo czasu i rodkw, eby si o niego troszczy. Gdyby
podobne zadrapanie przytrafio si mojemu rowerowi, to na pewno tak bardzo
bym si tym nie przej. Jednak poniewa samochd by dla nas sporym
wydatkiem (drugim co do wielkoci po domu), zainwestowaem w niego
te wiele emocji.
Wtedy przypomniaem sobie sowa Jezusa: Bo gdzie jest twj skarb, tam
bdzie i serce twoje[63]. Zauwacie porzdek w tym zdaniu: nasze serce poda
za naszym skarbem, nie odwrotnie.
Niestety zbyt wielu z nas wie swoje serca ze zymi rzeczami. Powicamy
ycie dobrom doczesnym, ktre nigdy nie przynios nam dugotrwaej radoci.
Kupujemy wiksze domy, szybsze samochody, modniejsze ubrania i lepsze
sprzty, upychamy coraz wicej rzeczy do i tak przepenionych szaf.
W konsekwencji te szpargay wymagaj, abymy inwestowali w nie coraz wicej
czasu i energii.
Jednak dugotrwaego spenienia moemy nigdy nie znale w rzeczach,
ktre z natury s tymczasowe. Nasze niezadowolenie jest widoczne
w nagromadzonym nadmiarze.
Zamiast tego wane jest, abymy zainwestowali w to, co zwie nasze serca
z rzeczami nioscymi prawdziw rado, wieczny cel i dugotrwae spenienie.
Mwi o rodzinie, przyjacioach, naszej duchowoci i celach, w ktre wierzymy.
Oto czemu powinnimy powica wicej czasu, energii i rodkw finansowych.
Minimalistyczne ycie umoliwia nam wiksz hojno. Nieraz widziaem, e
minimalizm moe by najszybszym skrtem ku yciu o wikszym i trwalszym
znaczeniu. Wiele osb moe chciaoby by hojniejszymi, ale dopki nie uwolni
si od ciaru wydawania za duo pienidzy i akumulowania zbyt wielu rzeczy,
nie bd w stanie tego dokona. Istnieje bogactwo w zamianie naszego nadmiaru
we wsparcie dla innych. A im szybciej bdziemy dawa innym, tym szybciej
odkryjemy wikszy potencja drzemicy w yciu kadego z nas.
Szczodro w takim razie nie jest tylko wynikiem minimalizmu. Moe by
take motywacj do niego.
Czy nie chcielibycie wnosi pozytywnej zmiany w ycie innych blisko was
i na caym wiecie? W tym rozdziale powiem wam: oddajcie cz swoich
niepotrzebnych rzeczy, dodatkowych pienidzy i dostpnego czasu. Korzyci
zarwno dla was, jak i dla obdarowanych bd niewiarygodne.

BUBEL Z WYPRZEDAY GARAOWEJ

Kiedy Kim i ja zaczlimy minimalizowa, stanlimy przed problemem, co
zrobi z tymi wszystkimi rzeczami, ktrych chcielimy si pozby. Z pocztku
naszym celem byo odzyska jak najwicej pienidzy z usuwanych rzeczy.
Rozumowaem w taki sposb: Sporo za nie zapaciem i powinienem dosta co
w zamian.
Pamitajc o tym, prbowalimy rnych strategii. Wystawialimy
przedmioty na aukcjach internetowych. Oddawalimy ubrania do second
handw. Zaoylimy konto na eBayu. (W pewnym momencie wystawiem na
sprzeda moj ca szuflad z rupieciami. O dziwo, adnej reakcji!)
I oczywicie zorganizowalimy wyprzeda garaow.
Postanowilimy urzdzi j w sobotni ranek, zaledwie kilka tygodni po
rozpoczciu przygody z minimalizmem. Obudzilimy si wczenie, pospiesznie
zjedlimy niadanie i zabralimy si do pracy. Ustawilimy stoy i uoylimy na
nich naczynia, ubrania, zabawki, ozdoby, ksiki, pyty CD i DVD (i wiele
innych), eby zainteresowani mogli je swobodnie przeglda. Na kadej rzeczy
umiecilimy rcznie napisan kartk z cen.
Kiedy wszystko byo gotowe, zamocowalimy przy ulicy baloniki.
Modlilimy si, aby nie padao. Pucilimy cicho muzyk, tak jak to si robi
w supermarketach, a potem otworzylimy nasz wielk wyprzeda garaow.
Czekajc na klientw, moja ona i ja rozmawialimy o tym, co zrobimy z t
du sum pienidzy, ktrej si spodziewalimy. Odoymy? Pojedziemy na
wycieczk? Moe zamwimy nowy dywan do salonu? Moliwoci byy
nieskoczone a stanlimy w obliczu rzeczywistoci.
Siedziaem na zielonym plastikowym krzele, a klienci powoli przychodzili
i odchodzili. Podnosili jak rzecz, obracali j w rkach, ogldali i odkadali. Kim
i ja gawdzilimy z nimi i nawizywalimy kontakt wzrokowy, aby stworzy
przyjazn atmosfer sprzyjajc zakupom. Niektrzy ludzie interesowali si
przedmiotami, ale czsto przed sprzeda musielimy si targowa.
Gdy soce przesuno si na niebie i nadeszo popoudnie, obniylimy
niektre ceny. Prbowalimy rnych metod, aby zwikszy sprzeda.
W pewnym momencie nawet udawaem, e jestem kupujcym na wasnej
wyprzeday, eby przejedajcy kierowcy zainteresowali si naszym stoiskiem.
Zarobilimy 135 dolarw. Byo to bardzo zniechcajce. Zarobilimy o wiele
mniej pienidzy, ni pierwotnie si spodziewalimy. Bylimy te przygnbieni.
Powiem wam, e niewiele jest sytuacji w yciu, ktre nakaniaj nas do
kwestionowania wasnego gustu w odniesieniu do umeblowania domu bardziej
ni wiadomo, e nasze ulubione przedmioty z wyposaenia nie sprzedaj si,
chocia spucilimy cen do 25 centw.
Tego wieczoru, zbyt zmczeni, aby nawet myle o gotowaniu, wydalimy
poow naszego dziennego zarobku, aby zabra rodzin na obiad. Przynajmniej
na co przydaa si ta garaowa wyprzeda!
Dziki mojemu dowiadczeniu w ten letni dzie, jak rwnie podobnym
sytuacjom, ktrych byem wiadkiem niejednokrotnie, sformuowaem dla was
rad: jeeli pozbywacie si rzeczy, aby uproci ycie, nie prbujcie ich
sprzedawa. Nie jest to warte zachodu. Sprzeda wszystkiego to dodatkowy
ciar i stres w procesie minimalizowania. No, w przypadku naprawd
kosztownych rzeczy sprzeda moe by warta trudu. Ale nie przy tych
wszystkich drobiazgach zdecydowanie nie, jeeli liczycie, e wyprzeda
garaowa da wam wielkie pienidze!
Na szczcie natychmiast znalelimy inny sposb.

LEPSZY SPOSB, ABY POZBY SI RZECZY

Po rozczarowujcej, mczcej i czasochonnej wyprzeday garaowej zostao nam
sporo przedmiotw, z ktrymi musielimy co zrobi. Kim zadzwonia wic do
Care Net, miejscowej organizacji w Burlington w stanie Vermont, ktra
dostarczaa matkom w ciy ubranka dla dzieci. Kim zapytaa, czy wykorzystaj
niektre z naszych rzeczy dla niemowlt.
Zareagowali entuzjastycznie: Tak, tak, chtnie. Zawsze mamy
potrzebujcych.
Z powodu ich reakcji zadzwoniem w inne miejsce. Tym razem do Vermont
Refugee Resettlement Program, ktry pomaga uchodcom i imigrantom uzyska
niezaleno i ekonomiczn samowystarczalno.
Wyjaniono nam, e desperacko potrzebuj rcznikw, pocieli i garnkw,
gdy stale wyposaaj mieszkania imigrantw, ktrzy przybywaj zaledwie
z tym, w co s ubrani.
Potem zadzwonilimy do innych lokalnych organizacji charytatywnych,
w tym do schroniska dla bezdomnych.
Serca nam zmiky, gdy zorientowalimy si, ilu mczyznom, kobietom
i dzieciom w naszym spoeczestwie brakuje podstawowego zabezpieczenia,
ktre mogyby im da nasze sprzty domowe. W zasadzie ze smutkiem
uwiadomilimy sobie, e przez lata pozwalalimy, aby w naszych szafach lub
w piwnicy pokryway si kurzem rzeczy, ktrych inni pilnie potrzebowali. I to
z jakiego powodu? Tak na wszelki wypadek, gdyby nasz zapas pocieli,
garnkw albo ubra nagle okaza si niewystarczajcy?
Szybko odkrylimy e dostarczanie lokalnym organizacjom tych
niepotrzebnych nam przedmiotw przynosi wiksz rado, ni dayby pienidze
z ich sprzeday. To dowiadczenie zmienio mj pogld na minimalizm oraz dao
mi rad, ktrej udzielam innym podejmujcym t podr.
Zamiast sprzedawa niechciane rzeczy, oddajcie je. W ten sposb wyrabiacie
w sobie szczodro. Okazji do tego nie brakuje.
Niezliczone organizacje charytatywne na caym wiecie wychodz naprzeciw
rzeczywistym, pilnym potrzebom. Zapewniaj poywienie i schronienie tym,
ktrzy ich nie maj. Dostarczaj czyst wod do wiosek, gdzie jej brakuje. Broni
maltretowanych kobiet. Oddaj sieroty do kochajcych rodzin. Wspieraj
w nauce i ucz zawodw ludzi potrzebujcych pomocy na starcie. I robi duo,
duo wicej.
Oddajc niepotrzebne rzeczy takim organizacjom, moecie szybko i atwo
dokona realnej zmiany. A jeli jeszcze odpiszecie darowizn od podatku,
prawdopodobnie finansowo wyjdziecie na tym lepiej, ni gdybycie sprzedali te
rzeczy na eBayu albo na wyprzeday garaowej i to z duo mniejszym
wysikiem! Zdecydowanie bdziecie mieli satysfakcj nieporwnywaln
z adnym innym dowiadczeniem, nawet gdyby wyprzeda garaowa miaa wam
niespodziewanie przynie krocie.
Minimalizowanie majtku to cika praca. Prby sprzedania szpargaw tylko
pochaniaj sporo czasu i energii, a take powoduj niepokj i frustracj. Za to
rozdawanie rzeczy daje nam rado i poczucie spenienia, czego nie kupimy za
adne pienidze.
Poszukajcie wic lokalnej organizacji charytatywnej, ktrej cele pasuj do
waszych pogldw, i dowiadczcie rozkoszy, patrzc, jak wasze nadmiernie
nagromadzone dobra mog zaspokoi potrzeby waszych blinich.
Ali Eastburn dowiadczya tego w sposb, ktry mao kto w ogle bra pod
uwag.

N IECH TA OBRCZKA
W 2007 roku Ali czterdziestoletnia ona i matka o rudych wosach i cudownej
osobowoci udaa si na weekendow medytacj z grup kobiet z jej kocioa.
Spodziewaa si odnowi wizy z przyjacikami i skupi na relacji z Bogiem.
Zupenie nie spodziewaa si, e ten wyjazd zmieni jej ycie i ostatecznie ycie
wielu osb na caym wiecie.
Kiedy kobiety usiady razem, osoba prowadzca zadaa pytanie:
Co moemy zrobi, aby zmieni otaczajcy nas wiat?
W pokoju zapanowao milczenie.
W kocu odezwaa si Ali:
Moe sprzedajmy cz swoich rzeczy i uyjmy zarobionych pienidzy,
aby pomc ludziom?
Odpowiedziaa jej cisza. Lecz Ali jeszcze nie skoczya.
A gdybymy sprzeday ukochane rzeczy? Na przykad samochd albo
jacht, albo Ali przerwaa, poniewa do gowy przysza jej przewrotna myl;
myl, ktra miaa zmieni jej ycie i ycie niezliczonych osb. Zao si, e
gdybym sprzedaa swoj obrczk, mogabym nakarmi ca wiosk w Afryce.
Nie moga uwierzy, e to powiedziaa. A jednoczenie w gbi duszy
wiedziaa, e oddanie obrczki jest waciwe.
Kilka tygodni pniej, po niejednej rozmowie z mem, sprzedali obrczk
i przeznaczyli pienidze na wywiercenie studni w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie
wielu ludzi cierpi z braku czystej wody do picia.
Jednak historia tutaj si nie koczy. Po pewnym czasie jedna z przyjaciek
Ali wzia j na stron w niedzielny poranek i woya jej w do swoj obrczk.
Powiedziaa cicho:
Moj obrczk te moesz wzi.
Ku zaskoczeniu Ali na tym si nie skoczyo. Kolejna koleanka oddaa
swoj obrczk. A potem nastpna.
Wykorzystujc sprzyjajc sytuacj, Ali zaoya organizacj non profit
o nazwie With This Ring [Niech ta obrczka], ktra wzywa kobiety i mczyzn
do radykalnej hojnoci, miao proszc, aby oddali swoje najcenniejsze rzeczy dla
dobra innych. Do dzi With This Ring zebraa ponad tysic obrczek i zapewnia
czyst wod tysicom ludzi w Afryce, Ameryce rodkowej i Indiach[64].
Ali dowiadcza radoci z dawania i spenia si dziki hojnoci. Daje
wiadectwo, e o wiele lepiej jest dawa, ni gromadzi.
Moe nigdy nie bdziecie na tyle poruszeni, eby odda swoj obrczk, aby
zapewni czyst wod w Afryce. Ali sama przyznaje, e jej pierwszy krok ku
szczodroci by nietypowy. Ale kademu z nas powinno zalee na tym, aby
zatroszczy si o biednych i potrzebujcych troszczy si nie tylko o siebie, lecz
take o innych. Rozdawanie majtku to natychmiastowy sposb, aby zacz
pomaga najsabszym dookoa nas.
A ja wanie postawiem pierwszy krok, mwic wam, jak minimalizm moe
wzmocni wasz hojno.

INWESTOWANIE FINANSOWYCH DYWIDEND

Kiedy ju poczynimy postpy w minimalizowaniu naszego stylu ycia, pojawi
si oczywiste korzyci. Poniewa przestalimy kupowa wiele rzeczy,
prawdopodobnie wicej pienidzy trafia na nasze konto.
Moemy za nie na przykad spaci dugi, zaoszczdzi albo zainwestowa
w przyszo bardziej bezpieczn finansowo, a kiedy bdzie taka potrzeba,
kupowa jako, a nie ilo. To wszystko s dobre wybory. Ale jedn z opcji jest
zainicjowanie lub zwikszenie swojej dziaalnoci charytatywnej.
Zgadnijcie, jaki procent swojego rocznego dochodu Amerykanie oddaj.
Waciwa odpowied jest taka, e indywidualni Amerykanie oddaj rednio
midzy 2 a 3 procent dochodu. W sumie daje to mniej wicej 260 miliardw
dolarw. Jeeli dodamy pienidze darowane przez fundacje i korporacje oraz
darowizny, cakowita suma osignie wysoko okoo 360 miliardw[65].
Nie zrozumcie mnie le; ciesz si, e pienidze pyn do potrzebujcych.
Jednak bd z wami szczery uwaam, e to mao, a nawet enujco mao. Jeeli
darujemy 3 procent jako osoby indywidualne, oznacza to, e zachowujemy 97
procent naszego dochodu dla siebie. Skoro Amerykanie nale do najbogatszych
ludzi na wiecie, czy naprawd musimy wydawa 97 procent naszego
dochodu na siebie? Szczeglnie zwaywszy wielkie potrzeby na caym wiecie
i na amerykaskim podwrku?
Wiem, e rozdawanie pienidzy moe nas przeraa, szczeglnie jeeli dotd
tego nie robilimy. Hojno to czyn bohaterski. Trudno jest otworzy do
i wypuci ciko zarobion gotwk. Tak samo jak uwaamy, e powinnimy
trzyma to, co kupilimy, tak na wszelki wypadek, tak te mylimy, e nie
warto oddawa pienidzy.
Rzadko jednak musimy trzyma w rezerwie tak wiele pienidzy, jak nam to
dyktuje paniczna obawa. Minimalizm, poprzez redukcj wydatkw, zmniejsza
nasze finansowe ryzyko.
Zatem moja rada co do nadmiernie nagromadzonych pienidzy brzmi:
pucie je. Uwolnijcie si od nich. Nauczcie si wprowadza je do wielkiego
strumienia dbr, ktry trafia do potrzebujcych.
Zdziwicie si, jakie mie uczucie to wywouje.
Moe take was zaskoczy to, jak bardzo zaangaujecie si w proces
szczodroci. Umiecie gdzie swj skarb, a za nim pody wasze serce.
Siy, ktre kiedy wkadalicie w szukanie moliwoci zakupw i nabywanie
rzeczy niepotrzebnych, powicie na rozdawanie swoich pienidzy
z maksymalnym skutkiem. Jest wiele rde informacji, ktre pomog wam
zosta filantropami na co dzie. Jeeli jest to dla was nowe wyzwanie, dam wam
na pocztek rad.

D AWAJ CORAZ WICEJ

Niewielu z nas jest zadowolonych ze swojego obecnego poziomu hojnoci.
Wikszo znanych mi ludzi chce dawa wicej.
Z tego wzgldu chc zaproponowa kilka prostych krokw, aby nasza
szczodro bya bardziej przemylana. Jeeli nigdy nie darowalicie pienidzy, to
bdzie wspaniay sposb na pocztek (bez wzgldu na wasz obecn sytuacj
finansow). Jeli natomiast macie nadziej na podniesienie poziomu hojnoci
w yciu, to tych kilka prostych krokw wam w tym pomoe.
1. Zaczynajcie po trochu. Jeeli nigdy nie dawalicie pienidzy, zacznijcie od
jednego dolara. Jeeli enuje was podarowanie tylko jednego dolara nie
wstydcie si. Nie macie czym si martwi: w internecie jest wiele
organizacji charytatywnych, ktre umoliwi wam darowizn za
porednictwem karty kredytowej, a nigdy nie spotkacie ludzi, ktrzy zapisz
wysoko waszej darowizny.
Oczywicie sensem tego wiczenia nie jest zgoszenie odjcia jednego
 dolara przy rocznym zeznaniu podatkowym. Chodzi o to, aby zacz. Jeeli
wygodniej bdzie wam przekaza 5, 10 albo 20 dolarw, zacznijcie od tego.
Obojtnie, jak kwot wybierzecie, bierzcie si do roboty. Sta was na to.
A to lekkie pchnicie na pocztku moe wam pomc nabra rozpdu
w yciu ku finansowej hojnoci.
2. Najpierw dawajcie. Kiedy otrzymacie kolejn wypat, niech waszym
pierwszym wydatkiem bdzie darowizna.
Czsto czekamy, aby sprawdzi, ile nam zostao, zanim okrelimy, ile
moemy darowa. Problem polega na tym, e zazwyczaj po tym jak
zaczniemy wydawa, nic nie zostaje a na horyzoncie majaczy wicej
przyszych wydatkw. Nawyk wydawania wszystkiego zbyt gboko
zakorzeni si w naszym yciu. Aby przerwa to bdne koo, powinnimy
dawa w pierwszej kolejnoci.
W dzie wypaty wypiszcie czek dla waszego kocioa, lokalnego
schroniska dla bezdomnych lub dowolnie wybranej placwki. Moecie si
zdziwi, ale nawet nie zauwaycie, e czego wam brakuje. Przekonacie si
te, z jak atwoci z czasem zwikszycie darowizn.
3. Zmiecie przeznaczenie jednego konkretnego wydatku. Przez
konkretny okres przekierowujcie okrelon kwot do wybranej organizacji
charytatywnej. Moecie zdecydowa si przynosi do pracy lunch, zamiast
chodzi do restauracji, jedzi do pracy rowerem raz w tygodniu, zamiast
spala benzyn w samochodzie, albo zrezygnujcie ze Starbucksa
w poniedziaki (czekajcie niech to bd czwartki). Obliczcie, ile pienidzy
zaoszczdzicie, a potem przekacie je na rzecz konkretnej organizacji lub
inny cel.
Polecam wybr czego, co dostarczy wam radoci, czego unikalnego,
co zapamitacie. Ustanowienie konkretnego okresu na ten eksperyment
powinno wam uatwi realizacj planu.
 4. Znajdcie cel zwizany ze swoj pasj. Istniej niezliczone
organizacje i cele charytatywne, ktre potrzebuj waszego wsparcia.
A niektre z nich bezporednio wi si z waszymi zainteresowaniami.
Co was najbardziej porusza? rodowisko, bieda, a moe religia? Moe
pokj na wiecie, ywienie dzieci albo prawa zwierzt? Co z edukacj,
prawami obywatelskimi albo czyst wod? Okrelcie, co was obchodzi,
znajdcie odpowiedni organizacj w waszej okolicy, a potem z radoci
pomcie jej w pracy.
5. Spdzajcie czas w towarzystwie hojnych osb. Kiedy jadem lunch ze
starszym dentelmen, ktrego szczodro podziwiaem od lat,
i postanowiem zapyta go o wprowadzanie tego w ycie. Zaczem tak:
Czy zawsze bye czowiekiem hojnym?. Kiedy odpowiedzia: Nie, nie
byem, natychmiast zadaem mu kolejne pytania: Kiedy stae si
szczodry? Jakiej rady udzieliby komu, kto chce zacz?. Ta rozmowa
bya pomocna, gdy zaczem ka fundament pod wasn praktyk
szczodroci. (No i to on zapaci za nasz posiek. Wyobracie sobie!)
Hojno rzadko zdarza si przypadkiem. To raczej decyzja, ktr kady z nas
musi podj w yciu. Jednak nie musi by a tak trudna, jak wielu z nas si
wydaje. Czasami stawianie maych krokw to najwaniejszy ruch, jaki moemy
zrobi.
Jednym z istotnych elementw filozofii wicej w mniej jest rozwijanie
w sobie szczodroci.

INWESTOWANIE DYWIDEND CZASOWYCH

Kiedy odnajdziecie sposoby na bycie szczodrym, pomylcie o tym, co moecie
darowa oprcz rzeczy.
Wyjdcie poza mylenie o gotwce.
Pomylcie o sobie samych.
Minimalizm z reguy wypaca nie tylko finansowe dywidendy, ale take czas.
Odkd zdecydowalicie si na celowe posiadanie mniej, nie jestecie tak zajci
zarabianiem pienidzy, robieniem zakupw i zajmowaniem si nabytymi
rzeczami. Macie wic wicej czasu na inne sprawy. Rozwacie wykorzystanie
czci tego czasu na bezporednie, osobiste i dobrowolne zaangaowanie si
w susznej sprawie.
Wiem, e ten krok moe by bardziej przeraajcy od wypisania czeku czy
przekazania darowizny. Jest to bardziej osobiste, bardziej bezporednie. Bdzie
oznacza, e faktycznie angaujecie si w czyj los, a to zawsze jest trudne. Lecz
najbardziej w podejciu wolontariusza podoba mi si to, e potrzebujcy to
ludzie, a nie projekty. I wiem, e za kadym razem gdy podejmuj ryzyko
darowania wasnego czasu, energii i zdolnoci, przynosi mi to rado.
Jestem przekonany, e istnieje skala siy szczodroci. Oddawanie rzeczy jest
dobre. Dawanie pienidzy jest zazwyczaj jeszcze lepsze. Jednak zdecydowanie
najlepsze jest osobiste angaowanie si w sub innym.
Boicie si, e nie macie czego zaoferowa? Na pewno macie! Macie si.
Macie wspczucie. Macie mdro z odebranych lekcji. Moe macie smykak
do zarzdzania, talent twrczy, umiejtnoci budowlane albo jakiekolwiek inne
talenty, ktrymi moecie si dzieli z ludmi i instytucjami.
Planujc wolontariat, wecie pod uwag swoje talenty i pasje. Porwnajcie je
z potrzebami, jakie zastaniecie. Czy widzicie si w roli organizatorw akcji
charytatywnej, podczas ktrej rozdawana jest ywno w puszkach? Albo przy
wyprowadzaniu psw ze schroniska? Co powiecie na oprowadzanie turystw po
historycznych miejscach? Udzielanie lekcji czytania i pisania? Budow domu dla
biednej rodziny?
 Jest wiele instytucji do wyboru. Pomylcie: wasza parafia. Schronisko dla
bezdomnych. Bank ywnoci. Biblioteka. Szpital. Orodek pomocy spoecznej.
Organizacja charytatywna. Park narodowy. Muzeum sztuki. Szkoa.
Kiedy nabierzecie dowiadczenia w wolontariacie, bdziecie gotowi ruszy
dalej. Moe pomoecie Czerwonemu Krzyowi w zwalczaniu skutkw
kataklizmw. Albo wyjedziecie na misje. Wstpicie do Korpusu Pokoju.
Jednak zanim te moliwoci zaczn was przeraa, przypomn, e wolontariat
nie musi by formalny i zorganizowany. Wystarczy mie serce pene mioci do
innych, oczy, by widzie, przez co przechodz, i czas, aby znale si przy nich.
Moecie uczyni ycie innych lepszym po prostu przez to, e odgarniecie nieg
sprzed domu starszego ssiada, zaopiekujecie si dziemi, aby uly zmczonej
matce, albo przyrzdzicie posiek dla chorego przyjaciela. Proste okazywanie
wspczucia w taki sposb sprawia, e wiat staje si milszym i mniej samotnym
miejscem.
Szczodre osoby przyznaj, e jeden czowiek nigdy nie znajdzie lekarstwa na
bolczki wiata, lecz to ich w adnym razie nie powstrzymuje. Dla nich
moliwo zmiany choby jednego ycia na lepsze wystarczy za zacht, aby
dziaa dalej.
Jak powiedziaa Anne Frank: Jak cudownie, e nikt nie musi czeka, ale
moe natychmiast zacz stopniowo zmienia wiat![66].

O WOCE SZCZODROCI
Najwyraniej kiedy oddajemy niepotrzebne nam rzeczy, nadwyk pienidzy
i swj czas, czynimy ycie innych lepszym. Ale w pikny sposb nasza
szczodro suy take nam.
 Nie twierdz, e powinnimy by szczodrzy, ebymy mogli czerpa z tego
osobiste korzyci. Powinnimy by hojni dla dobra innych to jest nasza
motywacja. Ale jednoczenie powinnimy spodziewa si pewnych
nienamacalnych korzyci, ktre do nas wrc, i powinnimy przyj je
z wdzicznoci.
Mog stwierdzi, e bdc szczodrym, czuj si lepiej z samym sob i z tym,
co robi w yciu. I wiem, e nie jestem w tym osamotniony. Wiele osb
powiadcza, e szczodro daje im szczcie i satysfakcj. Badania wykazay
nawet zwizek midzy hojnoci a popraw zdrowia[67]. Niesamowite!
Co wicej, zauwayem, e relacje midzyludzkie szczodrych osb s
peniejsze. Ludzie zawsze czuj si lepiej w towarzystwie hojnego darczycy ni
samolubnego skpca. Z natury cign do tych, ktrzy dziel si z innymi swym
otwartym sercem. A dobra przyja to najlepszy prezent, jaki moecie podarowa
sami sobie.
Ci, ktrzy s szczodrzy, ceni te to, co posiadaj. Ludzie, ktrzy oddaj
majtek, bardziej doceniaj to, co im pozostao. Osoby przekazujce pienidze
innym nie marnotrawi pienidzy, ktre im zostay. A osoby powicajce
wasny czas dla innych lepiej wykorzystuj czas, ktry im zosta.
Jednak nieustannie szczodre osoby odnajduj sens poza swoim majtkiem.
Chocia wielu ludzi podsumowuje wasn warto za pomoc liczb (jakby
prawdziw warto czowieka mona byo wpisa w bilans kwartalny!), osoby
szczodre odnajduj swoj warto w pomaganiu innym. Szybko uwiadamiaj
sobie, e wycig z konta nie pokazuje ich prawdziwej wartoci.
Z tego wzgldu czuj mniejsz pokus posiadania wicej. Odnaleli
spenienie i sens poza gromadzeniem majtku. Nauczyli si czerpa rado z tego,
co ju posiadaj, i oddawania reszty. Innymi sowy, znaleli zadowolenie.
By moe najwiksz korzyci pync ze szczodroci jest zrozumienie, e
ma si ju wystarczajco duo, a nawet wicej.
 Nazbyt czsto niewolniczo szukamy wicej. Obojtnie, ile mamy, zawsze
wydaje nam si, e potrzebujemy wicej wicej rzeczy i wicej pienidzy.
Wybieramy tak karier, ktra zagwarantuje nam wicej. Powicamy
najlepsze godziny dnia, aby zyska wicej. Zazdrocimy, kiedy osoby
zasugujce na mniej wydaj si mie wicej. I nieustannie martwimy si, e nie
mamy dosy.
To cige pragnienie wicej ma szkodliwy wpyw na nasze spoeczestwo. 72
procent z nas przyznaje si do stresu zwizanego z pienidzmi[68]. Niektre
osoby dowiadczaj niepokoju ze wzgldu na uzasadnion finansow potrzeb,
ale w wikszoci przypadkw ten stres jest zupenie niepotrzebny. W wiecie,
gdzie 6 miliardw ludzi yje za mniej ni trzynacie tysicy dolarw na rok[69],
wikszo stresu zwizanego z finansami wynika ze sztucznie rozbudzanych
potrzeb.
Hojno zmienia ten sposb mylenia i pomaga opanowa zachanno.
Ukazuje nam, jak ju jestemy bogosawieni. Przypomina, e ju posiadamy
wicej, ni nam potrzeba. Pokazuje, jak wiele musimy odda i jak duo dobra
moemy osign. Pomaga nam dostrzec potrzeby tych, ktrzy yj obok,
i oferuje lepsz alternatyw dla naszych pienidzy ni wydawanie ich na nas
samych.
Jeeli motywuje was pragnienie bycia szczodrym, niech was to zachci do
posiadania mniej. A gdy minimalizacja uwolni zapasy, ktrymi moecie si
dzieli, idcie dalej i rozdawajcie je swobodnie i radonie. Bdzie wam cieplej na
sercu. wiat stanie si lepszy, a wy odkryjecie, e te przedmioty w ogle nie byy
wam potrzebne.
Zatem codziennie przekazujcie innym rzeczy, ktrych nie nosicie, sprzt
sportowy, z ktrego nie korzystacie, ksiki, ktrych nie zamierzacie przeczyta,
albo meble, ktre niepotrzebnie zajmuj miejsce. Przekacie pienidze organizacji
charytatywnej, ktr popieracie. Szczodrze powicajcie swj czas i zgaszajcie si
jako wolontariusze w lokalnej szkole, schronisku dla bezdomnych albo
organizacji non profit.
Wedug mnie to najkrtsza droga do ycia, ktre ma znaczenie.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 12
Celowe ycie

Moje ycie wyglda dzisiaj inaczej ni w roku 2008, a jego katalizatorem sta si
minimalizm. Decyzja o posiadaniu mniej wprowadzia wicej zmian w moim
yciu ni tylko czystsze szuflady i szafy. Zmienia wiele moich koncepcji
i zachcia mnie do cakowicie nowego stylu ycia.
Kiedy spogldam na to z perspektywy czasu, mam moliwo porwnania.
Kiedy uwielbiaem oglda telewizj i godzinami gra w gry wideo. Miaem
wrcz alergi na ruch, piem duo napojw gazowanych i jadem sporo
niezdrowego jedzenia. Przesiadywaem do pna w nocy i spaem do poudnia,
kiedy tylko miaem tak moliwo. Wydawao mi si, e robi wszystko, na co
mam ochot.
Teraz jednak widz, e moje poprzednie ycie nie dawao mi zadowolenia.
Tak naprawd oddalao mnie od niego. Nawet nie zbliyo si do tego
najlepszego z moliwych ani dla mnie, ani dla moich bliskich. Moje ycie
dryfowao, zamiast skupi si na konkretnym celu.
Wanie dlatego niekontrolowane ycie jest tak niebezpieczne. Sdzimy, e
yjemy peni ycia, ale tak nie jest. Zamiast tego czsto zamieniamy
dugofalowy cel na krtkotrwa przyjemno.
 Kiedy niezdrowo si odywiamy, brakuje nam okazji, aby dostarcza
organizmowi stosownego paliwa.
Kiedy ogldamy zbyt duo telewizji albo spdzamy zbyt wiele czasu
w internecie, tracimy okazj, by kontaktowa si z ludmi w realnym wiecie.
Kiedy zaniedbujemy wiczenia, tracimy okazj, aby cieszy si przygodami
dostpnymi dla tych z fizyczn odpornoci.
Kiedy przesiadujemy do pna w nocy i przesypiamy poranek, tracimy
najbardziej produktywn cz dnia.
Kiedy kupujemy wicej, ni nam potrzeba, tracimy okazj, aby y
swobodnie i bez obcie.
Kiedy wydajemy wicej, ni zarabiamy, zakadamy sobie kajdany dugu.
Kiedy wydajemy zbyt duo pienidzy na siebie, tracimy okazj, aby odnale
wiksz rado w byciu szczodrym dla innych.
Sposobem na uniknicie tego rodzaju bdw jest odnalezienie celu w yciu.
Oznacza to, e rozwaamy wszystkie moliwoci i podejmujemy dugofalowe
decyzje obejmujce wiksze cele. Jeeli jaka aktywno, decyzja albo nawyk nie
przybliaj nas do celu albo do tego, na czym nam zaley, powinnimy je
odrzuci. Zwykle bowiem tylko odcigaj nas od tego, co naprawd ma
znaczenie.
A do tego momentu w ksice mwiem gwnie o tym, co posiadamy,
gdy wywiera to na nas wielki wpyw, a zoptymalizowanie naszego majtku to
ogromne przedsiwzicie. Jednak zasada czerpania wicej z mniej ma szersze
zastosowanie, take poza naszym gospodarstwem domowym.
Zastanwmy si nad trzema obszarami, w ktrych moemy z korzyci
wprowadzi celowo w naszym yciu: rozkad dnia, ciao i zwizki.
 U ZALENIENIE OD BYCIA ZAJTYM
Tempo wspczesnego wiata cigle ronie. Technika i komunikacja nieustannie
si rozwijaj, a informacje przepywaj coraz szybciej. Wydaje si, e pracodawcy
i media spoecznociowe cigle nagradzaj tych, ktrzy pozostaj
w nieprzerwanym kontakcie.
Oczekiwania, wymogi i dostpno rosn w odrnieniu od liczby godzin
w tygodniu. W rezultacie jestemy coraz bardziej zajci.
Dowodz tego statystyki. W Wielkiej Brytanii 75 procent rodzicw jest zbyt
zajtych, aby czyta dzieciom przed snem[70]. Coraz wicej dzieci trafia do
dziennych placwek opiekuczych i na zajcia pozalekcyjne[71]. Ciko jest nam
znale czas na wakacje. Przecitny Amerykanin okrela u siebie poziom stresu
na 4,9 w dziesiciopunktowej skali, w znacznym stopniu za spraw
wypenionego grafiku i nacisku na zarabianie, w celu utrzymania
akceptowalnego stylu ycia[72].
Nasze szybkie tempo ycia rzadko przynosi nam korzyci na dusz met,
poniewa zapracowane ycie to ycie pozbawione refleksji. Czsto jestemy tak
bardzo zaprztnici bieganiem od jednej sprawy do drugiej, e nie uwiadamiamy
sobie, jak bardzo zawadn nami nasz plan dnia. Nie widzimy te, jak nadmiar
obowizkw moe nam szkodzi.
Wyglda na to, e dla wielu z nas ycie w biegu stao si oczywistoci. Tak
jak nadmiernie wydajemy i gromadzimy materialne rzeczy, tak samo zbytnio
uzaleniamy si od kalendarza.
Oczywicie istniej w yciu czynniki, ktre wymuszaj zobowizania
i okresy koncentracji. Nigdy nie powinnimy zniechca si do cikiej pracy
nad wanymi rzeczami. Niestety wikszo z nas koncentruje si na
niewaciwych rzeczach i wszyscy zgadzamy si na to, aby naszym planem dnia
rzdziy faszywe zaoenia.
 Wiele kamstw, ktre syszymy od urodzenia, wypiera w naszym yciu to, co
najwaniejsze. Zamiast cieszy si spokojnym, celowym yciem, spieszymy od
jednej zbdnej bahostki do drugiej. I ostatecznie nikt na tym nie zyskuje.
Nie zajmujcie si tak bardzo pogoni za niewaciwymi rzeczami, bo tracicie
rado czerpan z rzeczy waciwych.

JAK NIE BY ZAJTYM

Mj przyjaciel Mike Burns daje wiadectwo, e mona uproci plan dnia i nie
by tak bardzo zajtym. Mike opowiada:
Pitnacie lat temu byem przytoczony.
Pracowaem po wiele godzin, starajc si ugruntowa swoj karier zawodow.
Walczyem, aby podtrzyma relacje z on, szeciorgiem dzieci, z przyjacimi, rodzin
i wsppracownikami. Plan dnia miaem zawalony. Wiele si dziao, a mnie brakowao na
wszystko czasu.
Miaem dobre intencje. Serce na waciwym miejscu. Ale ycie to by istny myn. Nie
mogem zapa oddechu.
Co trzeba byo zmieni. Wiedziaem, e potrzebna mi pomoc.
Tak wic moja rodzina podja starania, aby wymyli, jak dobrze zarzdza wasnym
czasem i skupi si na rzeczach, ktre s dla nas najwaniejsze. Te starania trway pitnacie
lat (i nadal trwaj). Ale zdecydowanie warto byo!
Nie mog powiedzie, e kady dzie przebiega dokadnie zgodnie z planem. To
niewykonalne. Mog za to zdecydowanie stwierdzi, e teraz yjemy tak, jak chcemy.
Koncentrujemy si na rzeczach, ktre cenimy najbardziej[73].

Jeeli to dla was dobra wiadomo i chcecie mc powiedzie to samo

o swoim yciu za pitnacie lat, to zaprezentuj wam 4 kroki, ktre do tego
prowadz.
1. Dbajcie o przestrze w codziennej rutynie. Znajdcie w swoim poranku
chwil na oddech, zanim zaczniecie dzie. Nie spieszcie si z lunchem.
 Wykorzystujcie przerwy w pracy midzy zadaniami. Inwestujcie
w samotno, modlitw lub medytacj. Zacznijcie od zaraz kultywowa
krtkie chwile wytchnienia w waszym tak przecie zapracowanym dniu.
2. Redukujcie to, co rozprasza wasz uwag. Obecnie za jednym
klikniciem myszy lub ruchem kciuka zostajemy natychmiast przeniesieni
do wiata, ktry z radoci zagarnie ca nasz ciekawo. Jednak nie
moecie rozwija si w adnym obszarze ycia, jeeli interesuj was
wszystkie obszary. Celowo ograniczajcie wszelkie elementy odwracajce
uwag, wyczajcie powiadomienia i aplikacje w smartfonie, sprawdzajcie
poczt tylko dwa razy dziennie i ograniczcie liczb logowa w serwisach
informacyjnych, rozrywkowych i mediach spoecznociowych.
3. Szukajcie wolnoci w sowie nie. Seneka napisa: wszyscy s zgodni
co do tego, e czowiek zajty nie moe naleycie uprawia adnej
umiejtnoci[74]. Uwiadomcie sobie warto sowa nie. Nauka
odmawiania mniej wanych zobowiza otwiera wasze ycie na
realizowanie tego, co wane.
4. Doceniajcie i planujcie odpoczynek. Jednym z powodw, dla ktrych
nasz plan dnia jest tak bardzo wypeniony, jest nieumiejtno dostrzeenia
wartoci odpoczynku. Tymczasem jest on korzystny dla naszych cia,
umysw i dusz. Przeznaczcie jeden dzie w tygodniu na odpoczynek i dla
rodziny. Zapiszcie go w kalendarzu, a potem brocie za wszelk cen.
Zasady posiadania mniej maj zastosowanie do naszego planu dnia i wzywaj
nas do usunicia tego, co niewane. Wprowadzaj take celowo w zwizku
z naszym zdrowiem i dbaoci o ciao.

POWIERZCHOWNO
yjemy w spoeczestwie z obsesj na tle urody. Moemy czasami to nastawienie
krytykowa, mimo to wikszo z nas powica niewiarygodn ilo
czasu i energii na to, jak wyglda, myli i rozmawia o tym, i stara si wyglda
lepiej od innych. Wanie przez to tak wielu z nas prowadzi zagracone,
kosztowne i skomplikowane ycie.
Sami Amerykanie wydaj ponad 12 miliardw dolarw rocznie na operacje
plastyczne i ponad 56 miliardw na kosmetyki[75]. Chwilowe mody na nowe
diety pojawiaj si i znikaj z zawrotn prdkoci. Okadki czasopism przed kas
w sklepie spoywczym obiecuj, e zrobimy sobie na brzuchu kaloryfer.
Przecitna kobieta powica swojemu wygldowi dwa tygodnie w roku[76].
Nawiasem mwic, nie tylko kobiety maj skonno do powicania tak
wiele czasu na popraw wygldu. Producenci mskich kosmetykw zacieraj rce
z radoci, syszc, e mczyni coraz bardziej koncentruj si na swoim
wygldzie. Badanie przeprowadzone w Wielkiej Brytanii udowodnio, e de
facto mczyni powicaj nieco wicej czasu na toalet ni kobiety[77].
Teraz kolej na ubranie. Przecitna amerykaska rodzina wydaje 1700
dolarw rocznie na ubrania[78]. Oczywicie ubranie jest nam potrzebne, ale
wikszo rzeczy kupujemy, poniewa uwaamy, e dziki nim wygldamy
lepiej od innych albo w nich czujemy si lepiej. Dzisiaj przecitna kobieta
posiada 30 strojw, a w roku 1930 miaa ich 9. Spdza rocznie ponad 100
godzin na 30 wyprawach do sklepw po ubrania, 15 wyprawach po buty
zajmujcych 40 godzin i pene 50 godzin, ogldajc wystawy[79]. Tymczasem
przecitny Amerykanin wyrzuca 34 kilogramy ubra w cigu roku[80].
Nie wspominam nawet o biuterii, fryzurach, manikiurze i pedikiurze,
zabiegach na skr, tatuaach i piercingu o wszystkich tych rzeczach, na ktre
ludzie marnuj czas i pienidze, starajc si wyglda atrakcyjnie.
Ironia kryje si w tym, e te wszystkie starania niekoniecznie przynosz
spodziewane rezultaty. Wedug jednego z bada 77 procent dorosych kobiet
nadal narzeka na swj wygld, pomimo caego tego wydatkowania czasu
i pienidzy[81]. Inne badanie wykazao, e jeeli przecitnie kobieta stosuje 40
procent mniej makijau, zarwno kobiety, jak i mczyni uznaj j za bardziej
atrakcyjn[82].
Co waniejsze na dusz met, pomimo wszystkich kulturowych fiksacji na
tle naszego ciaa nie jestemy wcale tak zdrowi, jak bymy chcieli. Prawie 6
procent Amerykanw cierpi na nadwag albo otyo[83]. Tylko jeden na piciu
dorosych wykonuje krajowe minimum wicze aerobowych i siowych[84].
Wydajemy 110 miliardw dolarw rocznie na mieciowe jedzenie, a przez
rednio 34 godziny w tygodniu ogldamy telewizj[85]. Problem polega na tym,
e jestemy bardziej skupieni na piknie ni na zdrowiu.
Ile czasu i pienidzy powicacie swojemu wygldowi? Moe wicej ni
trzeba. Jeeli wasz szaf wypeniaj ubrania, szafk w azience kosmetyki, wy
sami za codziennie szykujecie si do nowego dnia w popiechu, a jednoczenie
wiecie, e nie jestecie tak sprawni i silni, jak moglibycie, to moe troska o ciao
jest obszarem, w ktrym moecie poprawi ycie i dziaa bardziej celowo.

TWOJE CIAO INSTRUMENT TWOJEJ WOLI

Jaki cel moe motywowa was do umiejtnego zadbania o wasne ciao bez
popadania w obsesj? Podoba mi si zdanie Garyego Thomasa, autora Every
Body Matters [Kade ciao ma znaczenie]: musimy przesta traktowa nasze
ciaa jak ozdoby ze wszystkimi bdnymi motywacjami tych, ktrzy buduj
swoje ciao z dumy i ambicji i zacz traktowa je jak instrumenty, naczynia
wyrnione, aby suy Bogu, ktry je stworzy[86].
Wygld nie jest priorytetem. Waniejsze s nasze fizyczne ciaa, za pomoc
ktrych realizujemy swoje cele w yciu. Czy pragniemy by dobrym rodzicem,
duchowym nauczycielem, podrnikiem, biznesmenem odnoszcym sukcesy czy
kimkolwiek innym nasze ciao bdzie temu albo sprzyja, albo przeszkadza.
Oznacza to, e musimy zdecydowanie zmieni swoje mylenie. Nie dbamy
o nasze ciaa jedynie z prnoci ani dla wypenienia emocjonalnej pustki.
Dbamy o nasze ciaa, aby mc skuteczniej realizowa to, czego najbardziej
pragniemy w yciu.
Takie rozumowanie kieruje nas ku zdrowym wyborom:
Motywuje nas do pobierania stosownego paliwa. Nie jestem
wegetarianinem ani nie ograniczam surowo swojej diety, ale rozumiem, e
zdrowe jedzenie umoliwia mi bardziej efektywne i wydajne ycie. Dobr
zasad wedug mnie jest przygotowywanie poowy posikw z owocw
i warzyw. W naszym domu dymy do tego, by je miso jako dodatek,
a nie jako danie gwne.
Wzywa nas, abymy odpowiednio si nawadniali. Kady ukad
w waszym organizmie zaleny jest od wody. Wedug Mayo Clinic wasze
ciao potrzebuje od 2,5 do 3,5 litra pynw dziennie (zalenie od pci, wagi
i poziomu aktywnoci)[87]. Na pocztek starajcie si pi 8 szklanek wody na
dzie.
Zachca nas do codziennych wicze. Amerykaskie Centers for Disease
Control and Prevention [Centra Kontroli i Prewencji Chorb] zalecaj 150
minut tygodniowo aerobiku i wicze wzmacniajcych minie,
rozoonych na dwa lub wicej dni[88]. Jeeli chcecie uprawia sport, to
realizujecie to zalecenie. Jeeli nie interesuje was ruch, to sprbujcie zrobi
pierwszy krok, aby polubi sport.
da od nas strategicznego wyeliminowania niezdrowych nawykw.
Zao si, e nawet nie musz powtarza powszechnie znanych porad;
musicie po prostu je zastosowa. Nie jedzcie za duo. Unikajcie fast
 foodw. Pijcie mniej alkoholu. Nie chodcie do restauracji zbyt czsto. Nie
palcie. Czytajcie i uwzgldniajcie informacje na opakowaniach.
Zaprezentowana powyej lista nie jest niczym nadzwyczajnym. Wyjtkowa
jest motywacja. Nie przyjmuj tych zasad z zawici, z zazdroci ani z chci
wywarcia wraenia swoim wygldem. Przyjmuj te zasady, poniewa pozwalaj
mojemu ciau na skuteczn realizacj yciowych celw. Zmiana sposobu
mylenia wprowadza wielk rnic.
Wybierzcie z tej listy jeden punkt, nad ktrym moecie popracowa.
Zacznijcie od niego. Cieszcie si zwycistwem, zanim przejdziecie dalej.

JAK MINIMALIZM NAKONI MNIE DO

ZAPISANIA SI NA SIOWNI

P roku po odkryciu minimalizmu stanem w obliczu zbliajcych si urodzin,

ktre wypadaj 11 grudnia. Moja ona zapytaa mnie, co chciabym dosta
w prezencie, a ja nie wiedziaem, co odpowiedzie. Po miesicach usuwania
gratw z domu zdecydowanie nie chciaem lokowa w nim kolejnych rzeczy. Jak
mgbym poprosi o krawat, skoro wanie oddaem ich dwanacie? Kolejny
zegarek, skoro dopiero co pozbyem si trzech?
Inspiracja przysza do mnie w chodny wieczr, kiedy jechaem z pracy do
domu samochodem. Gdy mijaem centrum handlowe w naszej dzielnicy,
zauwayem jaskrawy fioletowy napis, ktrego wczeniej tam nie byo. Gosi on:
Planet Fitness. Wkrtce otwarcie! Jedyne 10 dolarw za miesic.
Ju wiedziaem, co chc dosta na urodziny: karnet na siowni. Ten prezent
nie zwikszy baaganu w naszym domu, a poza tym po raz pierwszy miaem
czas, motywacj i fundusze, aby popracowa nad form i zadba o swoj
kondycj.
12 grudnia po raz pierwszy poszedem do Planet Fitness. wiczyem
regularnie i od tamtej pory zbieram plony tego nowego nawyku.
W moim przypadku minimalizm wywoa zmian w tym, jak traktuj wasne
ciao, a take nakoni mnie do uproszczenia planu dnia. Minimalizowanie
mojego majtku posuyo jak wrota do celowego dziaania we wszystkich
innych obszarach.
Dochodzimy do trzeciego gwnego obszaru, w ktrym chcemy prowadzi
zminimalizowane ycie do zwizkw. Czy proces redukcji i usuwania ma tu
zastosowanie?

POEGNANIA
Wiele osb w ruchu minimalistycznym radzi: Usucie kadego, kto nie
przynosi wam korzyci w yciu. Zachcaj nas do eliminacji baaganu
w zwizkach, tak samo jak postpilimy ze szpargaami w naszych szafach i na
pkach.
Rozumiem to stanowisko, ale mam inne zdanie. Uwaam, e bdem jest
rutynowe zastosowanie do naszych zwizkw tego samego filtra co do
przedmiotw materialnych. Relacje midzyludzkie to nie transakcje. Wkrtce
opowiem o tym wicej.
Wpierw jednak przyznam, e s momenty, kiedy rezygnacja z relacji moe
mie sens, a gdy musimy to zrobi, powinnimy to przeprowadzi efektywnie,
bez poczucia winy. Powinnicie zakoczy zwizek, jeeli szkodzi wam fizycznie
lub emocjonalnie, jeeli adna ze stron nie czerpie z niego adnych realnych
korzyci albo jeeli powicany na niego czas psuje jak waniejsz relacj.
 Czasami najlepszym ruchem jest cakowicie si odci. Gwni kandydaci do
usunicia to agresywne i uzaleniajce zwizki, chyba e da si je fundamentalnie
zmieni. Przeprowadcie rozstanie w miar moliwoci delikatnie, ale zrbcie to.
W innych przypadkach moecie po prostu wyznaczy zwizkowi granice.
Moecie na przykad postanowi: Bd rozmawia z mam przez telefon tylko
raz w tygodniu, poza nagymi przypadkami. Moecie powiedzie przyjacielowi:
Tom, musz by z tob szczery nie chc si wicej z tob spotyka, jeeli nie
przestaniesz tak wstrtnie wypowiada si o swojej byej. To zbyt toksyczne.
Istniej rytmy, argumenty za i przeciw, kompromisy, ktre potrafi uzdrowi
nasze relacje. Kade poegnanie stwarza miejsce dla nowych znajomoci. Kiedy
usuniecie lub ograniczycie szkodliwy zwizek, uwolnicie si od ciaru i zyskacie
spokj. Bdziecie mie wicej czasu, wicej energii i lepsze emocje, ktre
powicicie innym ludziom i rzeczom dla was waniejszym.
I wiecie co? Macie szans, e osobie, z ktr si poegnalicie, te bdzie
lepiej si wiodo na dusz met!
Przy tym wszystkim musz powtrzy, e droga do lepszego ycia
niekoniecznie polega na odwracaniu si do innych plecami, chocia moe
czasami bdzie to konieczne. Droga ku lepszemu yciu to rozwijanie w sobie
wspczucia i miejsca na mio nawet do tych, ktrzy na to nie zasuguj.
Decyzja o inwestowaniu jedynie w zwizki, ktre daj nam korzy, to nie
mio to egoizm.

D OCENI JEDNOSTRONN PRZYJA

Mam przyjaciela. Powiedzmy, e ma na imi John. Jak si nad tym zastanowi,
to nie wydaje mi si, e przyjaciel to najlepsze okrelenie dla niego, ale takie
sowo wybraem.
Ot John nie odbiera wielu moich telefonw. Nie odpowiada na SMS-y ani
na nagrane wiadomoci.
Jednak co kilka miesicy dzwoni mj telefon i odzywa si John. Zawsze jak
grom z jasnego nieba. Zazwyczaj wieczorem. Przeprasza, e tak dugo si nie
kontaktowa. Zapewnia mnie, e teraz ma lepszy okres, i pyta, czy moemy si
spotka na kaw lub lunch.
Jeeli jest to moliwe, zgadzam si.
ycie Johna nie byo atwe. Opowiada mi o porzuceniu, narkotykach,
alkoholu, o nocach poza domem, ktre skaday si na jego przeszo.
Swobodnie opowiada o swoich bdach. Jego uchybienia s czci jego historii,
tak jak dom, w ktrym si wychowa.
Za kadym razem gdy si spotykamy, zjawia si niechlujny, nieogolony, ale
z nadziej na twarzy. Opowiada mi o pragnieniu powrotu na waciw drog do
Boga i o terapiach, w ktrych uczestniczy. Zapewniam go, e s ludzie, ktrzy
go wspieraj, i oferuj mu pomoc, na jak mnie sta. Moe spotkamy si znowu
w przyszym tygodniu to zazwyczaj ostatnie zdanie, jakie do niego kieruj
a on odzywa si znowu za kilka miesicy.
Jeeli mam by szczery, to musz przyzna, e z przyjani z Johnem nie
czerpi wiele. Nie suy mi adn rad. Nie ma konkretnej pracy ani umiejtnoci,
ktrych mgbym si od niego nauczy. Zdecydowanie nie ma wysoko
postawionych znajomych, ktrzy mogliby pomc mi w awansie. Uwaam, e
zaley mu na mnie, ale nawet jeeli tak jest, okazuje to w dziwny sposb.
John jednak co mi oferuje: szanse okazywania mioci. Nie mioci, ktra
oczekuje czego w odpowiedzi, ale czystej, niesamolubnej mioci. Takiej, ktra
wymaga cierpliwoci i aski, zobowizania i ofiary. Wiecie prawdziwej mioci.
Nasz zwizek dostarcza mi okazji, aby przypomina Johnowi regularnie,
obojtnie, dokd zbdzi, e czekam na niego cierpliwie.
 Przez te lata byli ludzie, od ktrych postanowiem si delikatnie uwolni.
Lecz s take ludzie, tacy jak John, ktrych chc zatrzyma w yciu, mimo e
moje zwizki z nimi nie wypadaj najlepiej w analizie zyskw i strat.
Celem nie jest usuwanie z mojego ycia kadej osoby, ktra nie jest mi
przydatna. Chodzi o spotgowanie celowoci kadego z tych zwizkw. Chc
znale ludzi, ktrzy mnie poprowadz, wska mi drog i bd mnie kocha, ale
chc take zatrzyma w yciu ludzi, ktrym su, ktrych kocham i z ktrymi
dziel si wasnym yciem. Poniewa wszystkiego tego potrzeba do
zrwnowaonego ycia.

D OGBNY MINIMALISTA
Gdy minimalizm stanie si czci was, znajdziecie sposoby, aby y zgodnie
z jego zasadami w odniesieniu nie tylko do rzeczy materialnych. Nauczy was, jak
w wielu obszarach podejmowa decyzje na tak i na nie. Jak dotd
przestudiowalimy trzy gwne.
W swoim planie dnia ograniczcie prac do zdrowego poziomu i skupcie
si na czynnociach, ktre s dla was najwaniejsze.
W trosce o ciao nie popadajcie w przesad, starajc si wyglda dobrze
dla innych, ale zamiast tego starajcie si utrzyma form i zdolno do realizacji
celw.
W zwizkach darujcie sobie niezdrowe i bezowocne relacje, jeeli to
konieczne, ale podtrzymujcie te, ktre s dla was wane, nawet jeeli czasami
korzyci nie s dla was takie oczywiste.
Najwikszej radoci dowiadczaj ci, ktrzy staraj si wprowadzi mdre
i zdrowe nawyki we wszystkich sferach swojego ycia. Wtedy bowiem maj
moliwo dokonania wicej, ni sobie kiedykolwiek wyobraali.
A w minimalizmie chodzi wanie o dokonywanie czego w naszym yciu.
Powtarzaem to od samego pocztku: minimalizm uwalnia nas, abymy mogli
realizowa wielkie marzenia. Na zakoczenie podry do posiadania mniej
wanie temu si teraz przyjrzymy.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 13
Nie zadowalajcie si mniej

Kiedy zaczem pisa t ksik, wyznaczyem sobie cel: przedstawi wam styl
ycia, w ktrym posiada si mniej, nie pozwalajc wam straci z oczu celu tego
dziaania jest nim uzyskanie wolnoci i szansa na poszukiwanie rzeczy, ktre
maj dla was najwiksze znaczenie.
Czy to mi si udao? Czy podczas lektury mylelicie o swoich wielkich
marzeniach w yciu? A moe nawet lepiej: czy zaczlicie dowiadcza wolnoci
posiadania mniej i speniania tych marze?
Mam nadziej, e wasz dom jest ju wieszy, spokojniejszy i bardziej
przyjazny. Mam nadziej, e ju nie potykacie si o niepotrzebne rzeczy, e nie
marnujecie czasu na szukanie zagubionego buta w caym tym baaganie albo nie
obawiacie si wrci do domu, gdzie wasz stres tylko przybierze na sile. Mam
nadziej, e wasz plan dnia, dbanie o siebie i wasze zwizki s mniej
wyczerpujce, a wrcz dodaj wam energii. Przegldajcie czsto poprzednie
rozdziay, aby znale inspiracj lub wskazwki do wprowadzania i utrzymania
minimalizmu w najlepszej dla was wersji.
Jednak jeeli tylko minimalizujemy nasz styl ycia, a nie korzystamy
z nadwyek czasu, pienidzy i wolnoci, ktre niesie minimalizm, to tak
jakbymy regularnie odkadali na konto emerytalne, a potem nie korzystali z tych
pienidzy na emeryturze.
W poprzednim rozdziale pisaem o celowoci. Najwaniejszy rodzaj
celowoci to realizowanie waszych najwikszych pasji i marze najbliszych
sercu, gdy minimalizm was uwolni i pozwoli wam na to.
Nie mog wic zakoczy tej ksiki inaczej ni jasn i wyran zacht:
zrbcie to! Zarezerwujcie bilety lotnicze. Zapiszcie si na zajcia plastyczne.
Zadzwocie do koordynatora wolontariatu. Trenujcie triatlon. Otwrzcie butik.
Zapiszcie si na kurs pilotau. Przeprowadcie si bliej wnukw. Nagrajcie
swoje piosenki. Zdobywajcie szczyty. Nauczcie si gotowa po francusku.
Napiszcie powie. Skoczcie studia. Adoptujcie dzieci. Wystartujcie
w zawodach konnych. O czymkolwiek marzylicie, czekajc na fundusze,
zrbcie to teraz.
Dzisiaj gdzie tam minimalistka Annette Gartland realizuje swj sen
o podrowaniu po wiecie.
Gdzie tam minimalista Dave Balthrop realizuje wielkie marzenie o pisaniu.
Gdzie tam jestem ja i nadal uwielbiam swoj now prac: przemawianie do
ludzi na temat pikna posiadania mniej.
Wy take odnajdziecie swoje ycie, najlepsze z moliwych, i zrealizujecie
kad pasj. Nie nijcie o tym! Przeyjcie to!

PERA
Pewnego popoudnia Jezus przemwi do swoich uczniw na temat wartoci
krlestwa niebieskiego. Swoim zwyczajem uy w tym celu przypowieci
przypowieci, ktra wkrtce miaa przekroczy granice religii i zagniedzi si
w wiatowej kulturze. Przypowie zaczynaa si tak: Dalej, podobne jest
krlestwo niebieskie do kupca poszukujcego piknych pere. Gdy znalaz jedn
drogocenn per, poszed, sprzeda wszystko, co mia, i kupi j[89].
Moemy zaoy, e ten kupiec posiada wiele rzeczy, zanim natrafi na
wyjtkow per. Prawdopodobnie ten zbir rzeczy by mu miy. Lecz kiedy
znalaz co cenniejszego per w kupiec by wystarczajco mdry, aby przez
porwnanie uwiadomi sobie, e jego dotychczasowy majtek zupenie si z ni
nie rwna.
Chc zwrci uwag na to, e kupiec nie powiedzia: Ale adna pera,
a potem zapomnia o niej. Nie przecenia wartoci swojego majtku ani nie
bagatelizowa wartoci tej wyjtkowej pery. Nie by ani leniwy, ani niemiay
i nie pozwoli, aby taka okazja przesza mu koo nosa. Nie pozwoli te, aby
ktokolwiek go zniechci. Nie. Podj decyzj i stosowne dziaania, aby sprzeda
majtek i zdoby per.
Chrzecijanie, w tym ja, uwaaj, e Jezus mia na myli krlestwo Boe
i zachca swoich uczniw, by rzucili wszystko w deniu do niego. Jednak teraz
chc skupi si nie na tosamoci pery, ale na dziaaniach kupca. Dla nas
wszystkich stanowi on przykad mdroci w minimalizmie.
Mona zinterpretowa t przypowie nieco inaczej: minimalizm jest
procesem sprzedawania naszego obecnego majtku, a pera jest tym, co
minimalizm nam daje. Musicie na wasne potrzeby zdefiniowa t konkretn
per. Jednak czymkolwiek ta pera bdzie dla was, bierzcie przykad z kupca.
Dziaajcie. Zrbcie, co trzeba, aby zdoby per. Nie suchajcie wymwek
powstrzymujcych was przed lepszym yciem dostpnym dla tych, ktrzy
decyduj si na ycie zgodnie z zasadami minimalizmu.
Zaplanujcie to, a ja tymczasem zaproponuj wam na zakoczenie pewne
przemylenia dla zachty i jako wyzwanie na temat szukania najlepszej
z moliwych pere.
 ROZWACIE TO
Przypowie o drogocennej perle ilustruje wan zasad: w yciu podejmuje si
wybory, ale niektre z nich s waniejsze od innych. Niektre rzeczy maj
wiksze znaczenie. Inne mniejsze. Istnieje lepsze ycie dostpne dla tych, ktrzy
dostrzeg rnic. Dla pewnych celw warto powici wszystko.
Ta zasada ley u samych podstaw minimalizmu. Istniej bardziej wartociowe
cele ni gromadzenie dobytku materialnego. Kiedy zaczynamy dostrzega te
moliwoci, usuwanie wszystkiego, co stoi nam na drodze, nie stanowi dla nas
ofiary. Wydaje si najbardziej sensown rzecz, jak moemy zrobi z naszym
yciem.
Dokadnie w tym miejscu rozpoczyna si droga do minimalizmu. Kiedy
uwiadomiem sobie, e fizyczny majtek uniemoliwia mi spdzanie czasu
z picioletnim synem, usunicie rupieci stao si atwiejsze.
Zasada, wedug ktrej pewne wybory s lepsze od innych, ma take
zastosowanie do tego, co chcecie zrobi z wasz now wolnoci zdobyt dziki
minimalizmowi. Moecie zrobi, cokolwiek chcecie, ale nie moecie zrobi
wszystkiego. Moecie zainwestowa wasze dywidendy z minimalizmu tu
i wdzie, ale nie wszdzie. Jaki jest wic najlepszy wybr?
Cay czas powtarzam, e najlepszym celem jest to, co sami wybierzecie
i zdefiniujecie. I tak jest. Macie swobod. Nie jest moj rol mwi wam, co
powinnicie zrobi ze zdobyczami minimalizmu.
Lecz mimo to mam do was specjalny apel: wasze ycie jest nie tylko zbyt
cenne, by marnowa je na pogo za dobrami materialnymi, ale jest te zbyt
cenne, by traci zdobyt wolno na realizacj egoistycznych interesw. Zamiast
poda do celw, ktre daj wam korzy, postarajcie si take zrobi co
dobrego dla innych.
 Przypuszczam, e po zminimalizowaniu swojego majtku moglibycie
przeprowadzi si do domku nad morzem i codziennie owi ryby. Albo dzie
w dzie zjawia si na polu golfowym. Jeeli co takiego wam si podoba
macie woln rk. Lecz uwaam, e istnieje lepszy wybr: poprawi ycie kogo
innego.
Moe wykorzystacie wiedz, ktr zdobylicie w pracy, i zostaniecie
mentorem modych biznesmenw?
Moe wdroycie program informowania bezdomnych w waszej spoecznoci
o przeznaczonej dla nich pomocy spoecznej?
Moe ustanowicie program stypendialny w waszej alma mater?
Moe poprowadzicie grup pastorw w waszym kociele?
Albo zorganizujecie zesp lekarzy i dentystw, ktrzy bd wiadczy
bezpatne usugi na wiecie tam, gdzie brakuje opieki lekarskiej?
Moe pozwolicie mamie mieszka z wami zamiast w domu opieki, gdzie
czuje si nieszczliwa?
Jeli si nad tym zastanowi, suba innym to naprawd naturalna
konsekwencja minimalizmu. Minimalizm sam w sobie jest czynem
bezinteresownym, poniewa oznacza zuywanie jak najmniejszej iloci rodkw
potrzebnych innym. Inwestowanie nadwyek uzyskiwanych z minimalizmu
w subie innym jest zatem logicznym przedueniem tego samego etosu
altruizmu.
Oczywicie nie dziaa to na zasadzie albo-albo. Moecie czasami pojecha
na ryby, a przy tym prowadzi zesp pastorw. Nadal moecie czasami gra
w golfa, a czasami doradza modemu biznesmenowi.
Zdecydowanie nie chciabym tylko, bycie ignorowali moliwo pomagania
innym. W zasadzie jeeli w pewnych sytuacjach musicie wybiera midzy
postpowaniem bardziej samolubnym a takim skierowanym na innych,
wolabym, abycie wybrali to drugie. Poniewa jest to zdecydowanie bardziej
wartociowe.
Najwspanialsze marzenia to te zwizane z pomoc innym z wielu
powodw. Suba daje co wicej, wpywa nie tylko na nas, lecz rwnie na
wiele innych osb. Pomoc potrzebujcym moe mie efekt zwielokrotniajcy,
jeeli nasze dziaania zainspiruj innych. Dziki temu ludzie jednocz si, a nie
tkwi na wasnej ciece ycia. Pomaganie zmniejsza samotno i strach, zawi
i niech. Wkracza w wiat, ktry jest zbyt czsto ciemny i smutny; wnosi
w niego wiato i rado.
Jest jeszcze jeden powd, dla ktrego najwspanialsze marzenia s
pozbawione egoizmu: poniewa egoistyczna przyjemno nigdy nie wynagradza
nas na dusz met tak jak satysfakcja ze suby innym.

PARADOKS ZA PARADOKSEM
To ksika o posiadaniu mniej, aby lepiej czerpa z ycia. Dotyczy ograniczenia
materialistycznych skonnoci, abymy mogli dowiadczy lepszego ycia,
penego pasji i sensu. Posiadajcie mniej, aby y bardziej. To paradoksalne.
Jednak pojawia si kolejny paradoks, kiedy zaczniemy si przyglda temu,
co konkretnie zrobimy z tymi pienidzmi, czasem i wolnoci darowanymi nam
przez nasz minimalizm. Realizowanie egoistycznych celw moe da nam
szczcie, ale cele zwrcone na innych zapewni nam jeszcze wiksze
zadowolenie i spenienie. Wydaje si to niedzisiejsze, ale jest prawdziwe.
Wiem, e zdaniem niektrych takie rozumowanie jest nierealistyczne,
nacigane albo staromodne. Ludzie wierz, e w tym wiecie bezpardonowej
walki, jeeli oni nie d do zajcia pierwszego miejsca, to nikt nie dy. Ale to
krtkowzroczne rozumowanie.
 Prawda jest taka i cigle na nowo si potwierdza e ludzie, ktrzy su
innym, maj o sobie lepsze mniemanie, lepiej dostosowuj si psychicznie i s
szczliwsi od tych, ktrzy tego nie robi. Altruizm poprawia im zdrowie, nawet
przedua ycie. Ich relacje spoeczne poprawiaj si i wszyscy odnosz korzyci:
w spoeczestwach, w ktrych obywatele znaczco si angauj, yje si
stabilniej i lepiej. Naukowcy donosz o pozytywnym wpywie na stopnie,
postrzeganie samych siebie i nastawienie do edukacji wrd nastolatkw, ktrzy
zgaszaj si do wolontariatu. Suba innym pomaga take w walce z
narkotykami, prowadzi do zmniejszenia liczby modych ludzi rezygnujcych
z nauki oraz ci u nastolatek. Pomoc innym zdecydowanie stanowi jeden
z najwaniejszych sposobw na popraw samopoczucia[90].
Zanim przesadz z uzasadnianiem swojego punktu widzenia, zapewni was,
e nie jestem cakowicie przeciwny koncentrowaniu si na samym sobie.
Poszukiwanie szczcia poprzez robienie tego, co chcemy lub czego
potrzebujemy, niekoniecznie jest niezdrowe. Wane jest, abymy karmili wasne
dusze, cieszyli si wypoczynkiem i troszczyli si o samych siebie w sposb
efektywny.
Lecz jeli bdziemy prbowali znale szczcie, ktre przynosi korzy
jedynie nam, nie osigniemy jego najprawdziwszej i najczystszej formy. Nasza
pera okae si faszywa. A zatem, cho moe si to wyda dziwne,
najefektywniejsz drog do trwaego szczcia i spenienia jest nie denie do
niego bezporednio poprzez suenie samemu sobie, ale poprzez niesienie
pomocy innym.
Zauwacie, co si z nami dzieje, kiedy decydujemy si na niesienie pomocy
innym: ycie wywraca si do gry nogami. Pomoc innym, zamiast szukania
zdobyczy dla samych siebie, przynosi wiksz wolno. Nie jestemy wwczas
zestresowani, spici ani sfrustrowani. Zaczynamy odczuwa spenienie, czujemy,
e yjemy. Przez ycie dla innych wyzwalamy si z hierarchii. Zdejmuje nam to
ciar z barkw, poniewa ju wicej nie dymy do wadzy nad innymi.
Wiemy, co robimy, i wiemy, e ma to sens. Jestemy zadowoleni i mamy cel.
To, co powtarzam, moe wcale nie by dla was nowe. By moe wasze
marzenia o przyszoci ju s pene wizji tego, jak chcecie pomaga innym. Jeli
tak, to cudownie! Wyobraam sobie, e stao si tak dlatego, e ju
dowiadczylicie radoci niesienia pomocy innym, tak jak ja, i to zaostrzyo wasz
apetyt na wicej. W waszym przypadku minimalizm pozwoli wam okrela,
dopracowywa i realizowa wasze plany tak, jak nigdy wczeniej sobie tego nie
wyobraalicie.
Chc, abycie mieli wielkie marzenia. Chc rwnie, abycie czerpali z nich
wielk satysfakcj. Tak si stanie, kiedy w waszym marzeniu znajdzie si miejsce
na pomoc innym oprcz pomagania samym sobie.
Bengalski poeta Rabindranath Tagore napisa: Spaem i niem, e ycie
jest radoci. Obudziem si i zobaczyem, e ycie jest sub. Zaczem suy
i zobaczyem, e suba jest szczciem[91]. Opowiem wam o tym, jak pewnego
razu obudziem si i odkryem, e ycie to suba, a suba to rado.

EFEKT NADZIEI
Kiedy dostaem zaliczk na napisanie tej ksiki, moja ona i ja musielimy
podj wan decyzj. Poniewa prowadzilimy minimalistyczne ycie, zaliczka
nie bya nam potrzebna na spat uciliwej hipoteki, kredytu na samochd, karty
debetowej ani na zakup nowych mebli do salonu. Nie musielimy inwestowa
ich w biznes, w emerytur ani w fundusz na studia dzieci. Minimalizm zapewnia
nam pokrycie kosztw naszych wyborw.
Na szczcie, w duej mierze za spraw naszego religijnego wychowania
i dobrych przykadw innych osb, Kim i ja zrozumielimy, e najwiksz
satysfakcj da nam powicenie naszego ycia pomocy innym ludziom.
Postanowilimy wic rozda zaliczk za ksik. Jak wspomniaem w rozdziale 1,
zaoylimy organizacj o nazwie The Hope Effect[92]. Celem tej organizacji
dobroczynnej jest zmieni opiek nad sierotami na wiecie poprzez zapewnienie
rozwiza naladujcych zachowania naszej rodziny.
To niemal niepojte, jak wielka jest ta potrzeba. Szacuje si, e na wiecie
yje okoo 26 milionw dzieci, ktre straciy oboje rodzicw. Poniewa domy
opieki mog by bezosobowe i zinstytucjonalizowane, wikszo sierot nie ma
osobistej interakcji z kochajcym rodowiskiem. Wiele dzieci, ktre wychodz
z sierocicw, ma braki w rozwoju i staje w obliczu wiata przestpczego,
prostytucji lub bezdomnoci.
Poprzez The Hope Effect tworzymy domy rodzinne z dwojgiem rodzicw,
ktre zapewniaj dziecku moliwo rozwoju, tak by rozkwitao. Oferujemy
realne rozwizanie realnych problemw.
Co si stanie z tym nowym przedsiwziciem? Nie wiemy. Bez wtpienia
z czasem bdzie si rozwijao i zmieniao. Bdziemy popenia bdy. Mimo to
naprawd wierzymy, e czysty zysk z tego przedsiwzicia to lepsze ycie dla
wielu bezbronnych dzieci na caym wiecie.
Najbardziej zadziwiajce jest to, e znaczna cz pienidzy na te projekty
pochodzi ze spoecznoci Becoming Minimalist, czyli osb regularnie
odwiedzajcych mj blog. To minimalici zapewniaj te rodki!
Zwyczajni ludzie na caym wiecie postanowili y lepiej poprzez posiadanie
mniej, a poniewa nie kupuj i nie zajmuj si wiksz liczb rzeczy, mog
swobodnie dysponowa swoimi rodkami, by dokonywa wielkich rzeczy dla
innych. W tym wypadku dosownie zapewniaj rodziny dzieciom, ktre
koniecznie ich potrzebuj. Czy wyobraacie sobie rado, jakiej dowiadczaj,
wiedzc, ile dobrego robi dla innych? Ja sobie wyobraam, poniewa te jej
dowiadczam.
Podzieliem si z wami histori The Hope Effect nie dlatego, e Kim i ja
jestemy wyjtkowi, ale poniewa jestemy tacy zwyczajni! Nigdy nie
planowalimy czego takiego. Chcielimy po prostu mie mniej rzeczy. Lecz
kiedy ju to osignlimy, nasze pasje ewoluoway i zobaczylimy pery, ktre
znalazy si w naszym zasigu. Skoro moemy dokona czego takiego, to kady
moe. Wy te.
Oczywicie nie musicie zakada wasnej organizacji non profit. Moecie
zamiast tego zdecydowa si na co mniej formalnego. Sprbujcie! To rwnie
dobre.
Znam minimalistw, ktrzy zrezygnowali z osobistych rzeczy i w rezultacie
mogli otworzy biznes fair trade, zaangaowa si bardziej w ochron
rodowiska, zacz przekazywa rodki organizacjom religijnym, zosta
wolontariuszami w lokalnych spoecznociach i pomaga przy budowie szk
w Laosie. Co wy zamierzacie zrobi?
Wane, eby uwiadomi sobie, e nie musicie czeka, by zacz. Ju macie
wpyw. Ju macie moliwoci. I moecie zacz dzisiaj, w tym miejscu.

CODZIENNY WPYW
Wierz, e to, co powiedziaem w tym rozdziale, trafio do was. Moe ju
planowalicie, jak suy pomoc innym, a jeli nie, to ta myl zaczyna w was
kiekowa. Co w gbi duszy wam podpowiada: To jest wietne. Chc to
zrobi.
Wszyscy pragniemy, aby nasze ycie byo wane aby wywaro wpyw na
wiat dookoa. Kady z nas rodzi si z wrodzonym pragnieniem, by y dla
wikszej sprawy ni tylko dla samego siebie.
Widzicie to wszdzie. W naszym wiecie mocno liczy si wpyw. Pacimy za
niego, walczymy o niego i uczymy si, jak go spotgowa. Nasz wiat mierzy,
klasyfikuje i przypisuje ludziom wpyw z byle powodu. Jednak w naszej cigej
walce o zdobycie wpyww czsto pomijamy jedn wan prawd.
Ju go mamy! Kady z nas ju wpywa na innych. W prawdziwie
minimalistycznym stylu mamy ju wszystko, czego potrzebujemy, aby dokona
zmiany w yciu kogo innego.
Zawsze i wszdzie, gdy nasze losy splataj si z losami innych (w domu,
w pracy, w internecie lub w spoecznoci), wywieramy wpyw. Mamy wpyw na
ludzi kadego dnia za spraw sw, ktre wypowiadamy, za spraw spojrze,
dziaa i decyzji. Czy stykamy si z picioma osobami, z 50 czy z 500, nasze
ycie ma znaczenie i przyczynia si do powstania efektu fali, ktra siga daleko.
Nie ma adnych neutralnych zmian. Kada interakcja, w jak wchodzimy
z inn osob, moe by pozytywna lub negatywna. Zwikszamy warto ycia
innych albo j zmniejszamy. Nasz wpyw moe si sta wanym czynnikiem
zmiany albo moe scementowa status quo. Moe uczyni z naszego wiata
lepsze miejsce do ycia albo sprawi, e bdzie on nie do wytrzymania.
Uwierzcie w dobro, ktre ju macie do zaoferowania. Dziaajcie celowo, gdy
uywacie swoich wpyww.
Obycie wy, ja i wszyscy minimalici pamitali, e ju mamy to, czego
potrzebujemy, aby zmienia innych na lepsze, i e moemy zacz dzisiaj.
Celebrujmy rozwj, wzmacniajmy siy i dmy do pozytywnej zmiany.

WICEJ I WICEJ
Jeeli minimalizm umoliwi wam ycie w spokoju, jakiego pragniecie, to mam
nadziej, e sprawi wam to przyjemno.
Jeeli nie moecie si doczeka, a zaliczycie ktre ze swoich wymarzonych
przygd, to wspaniale.
Jeeli rozmiowalicie si w dowiadczeniach bardziej ni w majtku, to
dobrze. Ja te.
Rbcie to. Gocie za marzeniami z radoci. Rezygnacja z przywizania do
rzeczy da wam wolno i pozwoli wie ycie, jakiego zawsze pragnlicie.
Jeeli jednak naprawd chcecie zainwestowa swoje minimalistyczne
dywidendy z maksymalnym zyskiem, uyjcie ich, by pomc innym. Wasza
rodzina, spoeczno oraz biedni i pokrzywdzeni na caym wiecie potrzebuj
tego, co moecie im da. Kiedy bdziecie si swobodnie z nimi dzieli,
w waszym sercu stanie si co cudownego, czego nie da wam aden egoistyczny
cel.
Z czasem coraz lepiej bdziecie wiedzieli, jak efektywnie czyni dobro dla
innych. Wiem, e moja ona i ja nie ustaniemy w naszej subie w The Hope
Effect. Przewidujemy, e pojawi si wicej pomysw i okazji do pracy. I w ten
sam sposb wy moecie powici si subie, pragn czerpa z niej coraz wicej
i zyskiwa coraz wikszy wpyw.
To jest im mniej, tym wicej. Nasz dar dla tego wiata moe by mierzony
przez co bardziej znaczcego ni wielko naszego domu, nasz samochd albo
metka producenta na naszych dinsach. Dugotrway wpyw bdzie miao tylko
to, jak postanowimy spdzi nasze ycie i jak pomoemy y innym.
Wynijcie wielki sen o tym jedynym yciu, jakim zostalicie obdarowani.
A potem przebudcie si i yjcie.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 Podzikowania

Podczas naszej pierwszej rozmowy mj agent Chris Ferebee zapyta mnie,

dlaczego chc wyda ksik u tradycyjnego wydawcy. Jako bloger przywykem
do penej wolnoci w pracy i on o tym wiedzia. Jednak znaem odpowied,
zanim on zada to pytanie: Chris, chc wydawcy, bo chc napisa lepsz
ksik. Z zespoem ten projekt bdzie lepszy, ni gdybym zrealizowa go sam.
A to przesanie jest zbyt wane, aby nie zrozumie go waciwie za pierwszym
razem.
Wiedziaem, czego chc. Jednak nigdy, w najmielszych snach, nie
wyobraaem sobie iloci pracy, powicenia i oddania innych potrzebnych do
stworzenia tej ksiki tak, jaka jest dzisiaj. Nie zostaa stworzona przeze mnie,
ale przez zesp. I trzeba mu podzikowa.
Chciabym publicznie wyrazi wdziczno kadej osobie, ktra odegraa
rol, du lub ma. Niestety tych osb jest o wiele za duo, a miejsca za mao.
Jednak niektrzy naprawd zasuguj na specjalne uznanie za spraw swojej
inwestycji w Im mniej, tym wicej.
Dzikuj mojemu redaktorowi i nowemu przyjacielowi Ericowi Stanfordowi,
ktry spdzi nad tym projektem wicej godzin ni ktokolwiek inny czasami
wydaje mi si, e nawet wicej ode mnie. Poprzez niezliczone poprawki, e-maile
i rozmowy telefoniczne nadae mojemu gosowi gbi, a myli ubrae w sowa;
stworzye ksik tysickro lepsz, ni ja kiedykolwiek bym mg. Z gbi
serca dzikuj, Ericu.
Mojemu agentowi Chrisowi Ferebee dzikuj za zadawanie trudnych pyta
i popychanie tej ksiki we waciw stron od samego pocztku. Ona istnieje
dziki tobie i jestem ci za to dozgonnie wdziczny. Dzikuj za trosk o mnie
wiksz ni o ten projekt. Dzikuj ci za gos, ktremu mogem zaufa, przez
cay ten proces.
Dzikuj mojemu wydawcy WaterBrook Multnomah. Pierwszy raz
rozmawiaem przez telefon z Susan Tjaden i Davidem Kopp, siedzc na krzele
w sypialnianej garderobie. Zanim odoyem suchawk, ju wiedziaem, e nie
chc, aby ktokolwiek inny wyda moj ksik. Wasze zrozumienie mojej pasji,
mojego gosu i mojego powoania pozostaj niezrwnane. Dzikuj ci, Tino
Konstable, za wspieranie tego projektu od samego pocztku i zwikszenie jego
potencjau. Dzikuj wam, naprawd, caemu zespoowi WaterBook:
projektantom okadki, promotorom, adiustatorom, korektorom i wielu innym.
Dzikuj take tym, ktrzy uksztatowali we mnie minimalizm oraz moje
postrzeganie go od samego pocztku. Obojtnie, czy wasze sowa s cytowane
w tej ksice, czy pooyy podwaliny pod jej powstanie, wasz wkad mona
znale w tych sowach, jak rwnie w moim yciu.
Z caego serca kieruj podzikowania do czytelnikw Becoming
Minimalist. Dzikuj za komentarze w postach, przesane e-maile, dzielenie si
treci i przybywanie na spotkania. Dziki wam pisanie sprawia rado. Wiedzcie,
e wasza zachta daa mi motywacj, by wiele razy siedzie przed ekranem
komputera do pna w nocy.
Ta podr zacza si w Vermoncie, a skoczya w Arizonie, ale moje serce
mieszka w Dakocie Poudniowej. Kocham moich rodzicw i moj rodzin
bardziej, ni potrafibym to wyrazi sowami. Dzikuj za wiar we mnie
i stworzenie fundamentu dla mojego ycia zbudowanego z zaufania, pokoju
i wytrwaoci, aski i mioci.
I w kocu najwaniejsze podzikowania dla mojej wiernej ony Kimberly
i moich cudownych dzieci: Salema i Alexy. Wasza mio i miech wnosz
rado do mojego ycia, przyspieszaj krok i inspiruj prac. Jestem dumny z tej
ksiki, ale bardziej jestem dumny z was. Niech wiat bdzie bogosawiony
przez wasze ycie.
I obycie wszyscy znaleli wiksze cele od materialnego dobytku.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 O autorze

Joshua Becker to jeden z najwaniejszych gosw we wspczesnym ruchu na

rzecz prostoty. Jest zaoycielem i redaktorem Becoming Minimalist, strony
internetowej powiconej celowemu yciu, ktr co miesic odwiedza ponad
milion czytelnikw. Dodatkowo jest uznanym midzynarodowym mwc,
ktrego historia pojawia si w Time, Success, The Wall Street Journal,
The Boston Globe, Christianity Today, brytyjskim Guardianie i wielu
innych pismach. Autor Simplify (bestsellera na licie The Wall Street Journal),
a take Clutterfree with Kids.
Wraz ze swoj on Kim Joshua zaoy The Hope Effect, organizacj non
profit powicon zmianie opieki nad sierotami na wiecie poprzez
skoncentrowanie si na tworzeniu rozwiza opartych na rodzinie.
Joshua uzyska tytu licencjata zarzdzania Uniwersytetu Nebraska w Omaha
i tytu magistra nauk teologicznych Bethel Seminary w Saint Paul w Minnesocie.
Przez pitnacie lat suy jako pastor w kocioach w Nebrasce, Wisconsin,
Vermont i Arizonie. Obecnie mieszka w pobliu Phoenix w Arizonie z on
i dwojgiem dzieci.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 Przypisy

1. Stawanie si minimalist
[1] Will Rogers, www.brainyquote.com.
[2] James Twitchell, Two Cheers for Materialism, The Consumer Society Reader, red. Juliet
Schor, D. B. Holt, New York 2000, s. 283.
[3] Mary MacVean, For Many People, Gathering Possessions Is Just the Stuff of Life, Los Angeles
Times, 21.03.2014, articles.latimes.com/2014/jan/01
[4] Average Home Has More TVs Than People, USA Today,
21.09.2006, www.usatoday30.usatoday.com.
[5] National Association of Professional Organizers, www.napo.net/press_room
[6] UPPERcase Inc. Outlook on Residential Storage, ww2.uppercasestorage.com/?folio+9POR7JU99
[7] Jon Mooallem, The Self-Storage Self, The New York Times Magazine,
2.09.2009, www.nytimes.com/2009/09/06magazine
[8] Tim Chen, American Household Credit Card Debt Statistics: 2015, www.nerdwallet.com.
[9] Louise Story, Anywhere the Eye Can See, Its Likely to See an Ad, The New York Times,
15.01.2007, www.nytimes.com.

2. Krzyyk na drog
[10] Zob. k 18, 18. 22. Wszystkie cytaty z Pisma witego za Bibli Tysiclecia, wydanie V,
Pozna 2007.
[11] J 10, 10.
[12] Zob: Changing Times. Holistic Journalism That Makes a Difference,
www.time2transcend.wordpress.com.
3. Minimalizm na wasny sposb
[13] Te wszystkie osoby to moi koledzy blogerzy. Dave
Bruno: www.davidmichaelbruno.com. Colin Wright: www.exilelifestyle.com. Tammy
Strobel: www.tammystrobel.com. Leo Babauta: www.zenhabits.net. Francine
Jay: www.missminimalist.com. Everett Bogue: www.evbogue.com. Karen
Kingston: www.karenkingston.com. Adam Baker: www.manvsdebt.com.
[14] Mk 5, 19.
[15] Dave Balthrop, The Trip That Changed Everything, Simple Life
Reboot, www.simplelifereboot.com; Our Journey, tame.

4. Zamt konsumpcjonizmu
[16] Ernest Dichter, cyt. za: Sarah van Gelder, A Brief History of Happiness. How America Lost
Track of the Good Life and Where to Find It Now, Yes! Magazine
5.02.2015, www.yesmagazine.org/happiness. Jestem wdziczny van Gelder za jej artyku
analizujcy histori amerykaskiego konsumpcjonizmu.
[17] Tame.
[18] Song Dong, Museum of Modern Art, www.moma.org.
[19] Jednym z wielu materiaw rdowych na temat pokole jest Jill Novak, The Six Living
Generations in America, The Marketing Teacher, 8.05.2014, www.marketingteacher.com.
[20] Derek Thompson, Jordan Weissman, The Cheapest Generation. WhyMillennials Arent Buying
Cars or Houses, and What That Means for the Economy, Atlantic, wrzesie
2012, www.theatlantic.com.
[21] Kevin Tampone, Black Friday 2014. By the Numbers, Syracuse.com,
26.11.2014, www.syracuse.com.
[22] US Total Media Ad Spend Inches Up, Pushed by Digital, eMarketer.com,
22.08.2013, www.emarketer.com.
[23] Drazen Prelec, Duncan Simester, Always Leave Home Without It. A Further Investigation of the
Credit-Card Effect on Willingness to Pay, Marketing Letters, 12, nr 1 (luty 2001), 1, 5
12, www.link.springer.com.
[24] Brad Tuttle, J.C. Penneys Pricing Is Faker Than Ever, Time,
31.01.2014, www.business.time.com.
[25] Carrie Sloan, 9 Secret Ways Stores Seduce Us into Buying, LearnVest.com, 23.09.2011,
www.learnvest.com.

5. Ch wewntrz
 [26] Margaret S. Clark i in., Heightened Interpersonal Security Diminishes the Monetary Value of
Possessions, Journal of Experimental Social Psychology, t. 47, nr 2 (marzec 2011): s. 359364,
cyt. za: Serena Gordon, Insecurity in Relationships Binds People to Possessions, US News and World
Report, 11.03.2011, www.consumer.healthday.com.

6. Tylko spokojnie
[27] Joshua Fields Millburn, Does This Add Value to My Life?, The
Minimalists, www.theminimalists.com.
[28] Marie Kondo, Magia sprztania, tum. M. Maciska, Warszawa 2015.
[29] Peter Walsh, rozmawia Linda Samuels, Ask the Expert: Peter Walsh, The Other Side of
Organized, 21.05.2013, www.theothersideoforganized.com.
[30] William Morris, www.brainyquote.com.

7. Rozwizywanie problemw
[31] Dave Bruno, The 100 Thing Challenge. How I Got Rid of Almost Everything, Remade My Life,
and Regained My Soul, New York 2010, s. 80.
[32] Tame, s. 8182.
[33] Tame, s. 76, 8182, 85.
[34] National Association of Professional Organizers, www.napo.net.
[35] Michael F. Woolery, Seize the Day! How to Best Use What Cant Be Replaced Time,
Oklahoma City 1991, s. 89.
[36] Leo Babauta, Clutter Is Procrastination, www.mnmlist.com.
[37] John Patrick Pullen, How to Go Completely Paperless This Year, Time,
19.01.2015, www.time.com.
[38] Internal Revenue Service, How Long Should I Keep Records?, www.irs.gov.
[39] Erin Stepp, Annual Cost to Own and Operate a Vehicle Falls to $8,698, Finds AAA, American
Automobile Association, 28.04.2015, www.newsroom.aaa.com.
[40] Phil LeBeau, Americans Borrowing Record Amount to Buy Cars, CNBC,
4.03.2014, www.cnbc.com.
[41] Harvey Mackay, Twitter, 29.01.2013, www.twitter.com.

8. Eksperymenty z ograniczeniami
[42] Zob. www.patrickrhone.com.
[43] Patrick Rhone, Enough, ,,First Today Press 2012, s. 1011.
[44] Zob. www.bemorewithless.com.
 [45] Zob. www.theproject333.com.
[46] Zob. www.theminimalists.com.
[47] Ryan Nicodemus, Packing Party. Unpack a Simpler Life, The
Minimalists, www.theminimalists.com.
[48] Ryan Nicodemus, z wczeniejszej wersji Day 8, Beliefs, The
Minimalists, www.theminimalists.com.
[49] Zob. 1 Krl 10, 1429.
[50] Por. Koh 2, 1.
[51] Koh 2, 49.
[52] Koh 2, 10.
[53] Koh 2, 11.

9. Program utrzymania
[54] Sarah Peck, The Story of Enough. Giving Up (New) Clothes for One Year, gocinny wpis na
blogu Becoming Minimalist, www.becomingminimalist.com.
[55] Katy Wolk-Stanley, Why Ive Chosen to Buy Nothing New for 8 Years, gocinny wpis na blogu
Money Saving Mom, 3.08.2015, www.moneysavingmom.com. Zob. stron
Katy: www.thenonconsumeradvocate.com.
[56] Assya Barrette, 7 Eye-Opening Lessons I Learned from Buying Nothing New for 200 Days,
Collective Evolution, 19.08.2015, www.collective-evolution.com.
[57] Cait Flanders, The Year I Embraced Minimalism and Completed a Yearlong Shopping Ban,
Blonde on a Budget, 6.07.2015, www.blondeonabudget.com.
[58] Jeff Shinabarger, 147 Meals Later, Huffington Post,
28.12.2012, www.huffingtonpost.com.
[59] Recent Holiday Shopping Trends, Fundivo, National Retail Federation, www.fundivo.com.
[60] Giving Thanks Can Make You Happier, HEALTHbeat,
22.11.2011, www.health.harvard.edu.
[61] Emily L. Polak, Michael E. McCullough, Is Gratitude an Alternative to Materialism?,
Journal of Happiness Studies, 7, nr 3 (wrzesie 2006), s. 355.

10. Minimalistyczna rodzina

[62] Zob. www.minimalstudent.com.

11. Na skrty ku znaczeniu

[63] Mt 6, 21.
 [64] Zob. www.withthisring.org.
[65] Charitable Giving in America. Some Facts and Figures, National Center for Charitable
Statistics, www.nccs.urban.org; Giving USA 2015. Annual Report on Philanthropy for the Year 2014,
Giving USA, www.givingusa.org.
[66] Anne Frank, Anne Franks Tales from the Secret Annex, New York 2003, s. 89.
[67] Jedno z wielu rde potwierdzajcych, e hojno i wspczucie s dobre dla naszego
zdrowia, to Jeanie Lerche Davis, The Science of Good Deeds, WebMD, www.webmd.com.
[68] Susan Adams, Guess What Stresses Americans the Most, Forbes, 4.02.2015,
www.forbes.com.
[69] The World of Seven Billion, National Geographic, www.ngm.nationalgeographic.com.

12. Celowe ycie

[70] Three-Quarters of Parents Too Busy to Read Bedtime Stories, The Telegraph,
27.02.2009, www.telegraph.co.uk.
[71] Dean Schabner, Americans: Overworked, Overstressed, ABC News, www.abcnews.go.com.
[72] A. Pawlowski, Why Is America the No-Vacation Nation?, CNN,
23.05.2011, www.cnn.com.
[73] Najwaniejsze punkty raportu Stress in America. Paying with Our Health, American
Psychological Association, www.apa.org.
[74] Seneka, O krtkoci ycia, w: Pisma filozoficzne, t. I, tum. L. Joachimowicz, Warszawa 1965.
[75] The American Society for Aesthetic Plastic Surgery Reports Americans Spent Largest Amount on
Cosmetic Surgery Since the Great Recession of 2008, wiadomoci, American Society for Aesthetic
Plastic Surgery, 20.03.2014, www.surgery.org; Statistics and Facts on the Cosmetics Industry,
Statista.com, www.statista.com.
[76] Melissa Dahl, Stop Obsessing. Women Spend 2 Weeks a Year on Their Appearance, TODAY
Survey Shows, Today, 24.02.2014, www.today.com.
[77] Lucy Waterlow, Hes the Fairest of Them All! Men Now Spend Longer on Grooming and Getting
Ready Than Women, Daily Mail, 25.01.2013, www.dailymail.co.uk.
[78] Emma Johnson, The Real Cost of Your Shopping Habits, Forbes,
15.01.2015, www.forbes.com.
[79] Tame.
[80] Mattias Wallander, Closet Cast-offs Clogging Landfills, Huffington Post,
27.06.2010, www.huffingtonpost.com.
[81] M. Dahl, Stop Obsessing, dz. cyt.
[82] Olga Khazan, Why Do So Many Women Wear So Much Makeup?, Atlantic,
28.04.2014, www.theatlantic.com.
[83] Overweight and Obesity Statistics, National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney
Diseases, padziernik 2012, www.niddk.nih.gov.
[84] One in Five Adults Meet Overall Physical Activity Guidelines, notatka prasowa, Centers for
Disease Control and Prevention, 2.05.2013, www.cdc.gov.
[85] Fast Food Statistics, Statistic Brain Research Institute, www.statisticbrain.com; David
Hinckley, Americans Spend 34 Hours a Week Watching Television, According to Nielsen Numbers, New
York Daily News, 19.09.2012, www.nydailynews.com.
[86] Gary Thomas, Every Body Matters: Strengthening Your Body to StrengthenYour Soul, Grand
Rapids, MI 2011, s. 15.
[87] Water: How Much Should You Drink Every Day?, Mayo Clinic,
5.09.2014, www.mayoclinic.org.
[88] How Much Physical Activity Do Adults Need?, Centers for Disease Control and Prevention,
4.06.2015, www.cdc.gov.

13. Nie zadowalajcie si mniej

[89] Mt 13, 4546.
[90] Philip Moeller, Why Helping Others Makes Us Happy, US News & World Report,
4.04.2012, www.money.usnews.com.
[91] Rabindranath Tagore, cyt. za: www.cytaty.info.
[92] Zob. www.hopeeffect.com.
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==
 Tytu oryginau
The More of Less. Finding the Life You Want Under Everything You Own

Copyright 2016 by Becoming Minimalist LLC

This translation published by arrangement with WaterBrook Press,
an imprint of the Crown Publishing Group, a division of Penguin Random
House LLC

Projekt okadki
Mark D. Ford

Ilustracja na okadce
Erich Schmidt / Imagebroker / BE&W

Opieka redakcyjna
Damian Warszawski

Korekta
Barbara Gsiorowska
Anastazja Olekiewicz

Copyright for the translation by Wiesaw Marcysiak

Copyright for this edition by SIW Znak sp. z o.o., 2017

ISBN 978-83-240-4972-1

Ksiki z dobrej strony: www.znak.com.pl

 Spoeczny Instytut Wydawniczy Znak, 30-105 Krakw, ul. Kociuszki 37
Dzia sprzeday: tel. 12 61 99 569, e-mail: czytelnicy@znak.com.pl

Plik opracowa i przygotowa Woblink

woblink.com
===LUIg TCVLIA5 tAm9 Pfk x /S3 tLawZv BHd Dd zd AM B5 u Ag ==