Professional Documents
Culture Documents
d z i e j e p o l s k i
( iCig dalszy).
Jamuna.
Katarzyna Jagiellonka,
Pow ysza rycina p rzedstaw ia K ata rzy n , crk kr la polskiego Z ygm unta I. i Bony
S fo rz ji, k t ra jan iejc urod i dobroci s e rc a , w ydan zo staa w r. 15t>2 za J a n a ,
krlew icza szwedzkiego.
Z am iast szczcia w nowej ojczynie znalaza atoli ty lk o uciski i przeladow anie
i to od b ra ta jej m a, ktry podejrzyw ajc go o chciwo pan o w an ia, schw ytanego
sk aza na wieczne wizienie.
D openiwszy sw niecn zem st, owadczy te ra z ksiniczce K atarzy n ie, poniewa
jej m aonek zostaw a bdzie w w izieniu, przeto moe zerw a z nim zw izek m ae
ski i albo powrci do P olski, albo osi w ktrym kolw iek zam ku krlew skim uyw ajac
dochodw je j stanow i odpowiednich -jeliby za te w arunki o d r/u cila , to moe dzieli
los swego ma.
K ata rzy n a nieodrodna cra wielkich krlw Obraa o-itatnie: P rzysigam ksiciu
Janow i przyja i mio do m ierci, w iernie wic i ostatecznie przysigi mej dochowam.
W szczciu i niedoli bd zawsze jego m aonk i nic mi od niego nie od czy ",
bya jej odpowied. Odwieziono j przeto do warownego zam ku G ripsholm o k ilk a m il
od Stokholm u stolicy szwedzkiej odlegego, w ktrym ksicia J a n a jak o w inia sta n u
osadzono. Rzew ne byo poczenie nieszczliwej modej pary , i tern rze w n iejsze, gdy
jedno i drugie sta ra o si osadza straszny l o s . na ja k i zostali skazani przez niegodzi-
22
P ro szek do zbw .
W yborny proszek do czyszczenia zbw m ona m ie, gdy si wgiel zarzcy
z spalonego drzew a lipowego zanurzy w w odzie, a po w ysuszeniu go utu cze na m iak i
proszek. T a k sporzdzony proszek nie tylko ze czyci z b y , ale zapobiega i psuciu
si takow ych. P roszek te n naley przechow a w szklannym so ik u , i uyw a rano
przy um yw aniu si za pomoc m ikiej szczoteczki.
D e l f i n .
D elfin j e s t to r y b a y j c a li ty lk o w m o r z u ; na le y on do z w ie r z t s s c y c h , k t r e
m a j k r e w czerw on i c ie p , i ro d z ywo m o d e j a k w ie lo r y b y , dziw ogowy i t. p.
D elfin d osigajcy n ie ra z i 2 0 st p dugoci, m a paszcz u z b ro jo n z b a m i, a n a w ierzch ok u
gow y o tw r do o d d y c h a n ia , i ywi si m isem ry b lu b te innych zw ie rz t. N a d zw y czaj
c h y tr y i p r z e b i e g y , z t r u d n o c i d a je sin zowi. Jeeli w sie w p a d n i e , to s t a r a si
j r o z e r w a , a skoro nie moe tego d o k o n a , w te d y p rz y b y w a j m u n a pom oc in n e jego
to w a rzy s z e (D elfiny y j bowiem s t a d a m i ) , k t r e albo r o z d z ie ra j albo u n o s z j z so
b , d la teg o ry b a c y n a d m o r s c y nie ra d z i p r z y s t p u j do o w ienia ry b w m i e js c a c h , gdzie
D e lfin y p rz e b y w a j .
Z d aw ny ch czasw p oz o sta o wiele o D elfin ach pow ieci; i t a k w pew nem m ie j
scu D e lfin m ia prze-wozi m aeg o chopczyn p rzez m o rze . C h o p ie c t e n chodzi do s z k o
y , do k t r e j byo b li s k o , je li w p ro st p rzez odnog m o r s k m o n a byo p r z e p y n , ale
do d a l e k o , jeli tr z e b a byo t o dn og obchodzi. O t D e lfin o tr z y m u j c od cho pi
cia r n e a k o c i e , la k si o s w o i , e go b r a n a swj g rz b ie t i przeno si n a d r u g s t r o
n odnogi. W k o cu polub i t a k mocno dziecin , e gd y t a p r z e s ta a chodzi do s z k o
y , z a lu z a k o c zy ycie
I n n powie zo staw i pew ien s t a ro y tn y p is arz : R a z w r a c a o k r te m do swej o j
czy zny g re ck i m u z y k A r y o n . k t r y przecu dn ie u m i a g ra n a lutni. M a jtk o w ie na o k r
cie po strzegszy u niego w ielk ie s k a r b y , um w ili s i , aby w rzuci go ' w m o r z e , j a k o
o zn ajm ili m u te n za m ia r. A ry o n p r o s i , a b y m u pozwolili jeszcze r a z z a g ra n a lu tn i.
Zezwolili. W t e d y m u z y k w ziw szy gl czyli lu tn i w rce , z a c z z niej t a k c u d n e w y
dobyw a t o n y , i n a w e t srogich egla rzy serca gboko si w zruszyy. A r y o n z a po m o c
ton w l u t n i w y lew a sw oje u c z u c i a , sw b o l e , s m u t e k i t s k n o t , e t a k modo u m i e
ra m u s i. eg n a si z o j c z y z n , p r z y j a c i m i , z ziem i, m o r z e m , niebem i socem.
W a n i e p r z y p y w a a g ro m a d a Delfinw. T e ne dw ik cudnej m u z y k i s t a n y , s u c h a
j c ciekaw ie. A ry o n s k o c z y w s z y , s a m w m o rze s k o c z y , ale nie u t o n , gd y j e d e n
z D elfin w w zi go n a swj g r z b i e t , i d op ro w ad zi szczliwie do ld u . N a ze w y
szed niegodziw ym eglarzom n iecn y ich p o s t p e k , gdy skoro przybyli do p o r t u , t a k ich
z a ra z sch w y ta n o i m ie rc i u k a r a n o
Czy owe p o d a n ia s p raw d ziw ie, nie wiadofi o , w k a d y m razie p i k n a z nich p y
nie n a u k a , a to e a d n a z b ro d n ia si nie u t a i , i e ju czsto w te m yciu zb ro d n iarze
o d b ie r a j z a su o n k a r .
P o w y sza ry c in a p r z e d s ta w ia D e lfi n a pospolitego ( j e s t bowiem k i l k a g atu n k w ),
yj c eg o we w sz y s tk ic h m o rzach , gdzie go widzie m o n a ra z p o ra w y ty k a j c e g e leb
n a d powderzchni w ody, a by zaczerp n wieego pow ietrza,
Z A G A K I.
'S ) . M a l u k i e , c z a r n i u k i e : 8). S to i s u p , n a Dimt r u p s
P r z y ziem i go nie z n a , C h cia by m p rz y s i d z ,
Nie d a si okieznia. o w nim tysic.
R o z w i z a n ie z a g a d e k z a w a r ty c h w N 2. O p i e k u n a . a d 4. Sl. a d 5. P a r a . a d 6. Zegar.