You are on page 1of 36

JERZY ROBERT NOWAK

BIBUOTEKA
KSIEK
NIEPOPRAWNYCH
POLITYCZNIE"

JAK
OSZUKANO
NARD

Wydawnictwo
Opracowanie graficzne Sawomir Lgocki
I. Oszustwo okrgego stou"
Latem 1990 r. w Gdasku z luboci opowiadano nastpujc
anegdot. Do dziau informacji gdaskiego Zarzdu Regionu
zadzwoni jaki Rosjanin i zapyta po rosyjsku: - Czy to teatr? - Nie, to
Solidarno" - usysza w odpowiedzi. Boe, to ju zagarnlicie
wszystko! -jkn Rosjanin. A byo akurat odwrotnie. Po prawie roku
rzdw Mazowieckiego stara nomenklatura trzymaa si mocno
niemal wszdzie, od wojska i policji po - poprzez PAP i przewan
cz prasy - banki i obsad kluczowych pozycji w resortach
gospodarczych. Powszechne rozgoryczenie z powodu powolnoci
przemian najlepiej wyraa tekst powstaej w maju 1990 r. piosenki
Jana Kaczmarka Sulejwek:
Ssiedzi nasi rw do przodu,
Copyright by Jerzy Robert Nowak, Warszawa
jako to skladniej idzie im,
a my jak w, jak paw narodw
wrd maruderw wiedziem prym...
Wydawnictwo MaRoN, tel. 0-608 854 215
To bya inna Solidarno"
Dlaczego polskie zmiany dekomunizacyjne okazay si tak
powolne i tak nike w odrnieniu od ssiedniej Czechosowacji,
pomimo e w Polsce przez lata bya bez porwnania wiksza ni w
Czechach opozycja antykomunistyczna? Pomimo wietnej tradycji 16
miesicy Solidarnoci" w latach 1980-1981, ktre wstrzsny caym
wiatem komunistycznym. I kolejne pytanie, dlaczego dzi
ISBN 83-915918-2-4 Solidarno" jako ruch tak mocno przygasa, i dla jake wielu kojarzy
si z czym wielce nieudanym, zaprzepaszczonym, niefortunnym,
spychanym na margines? Jak doszo do takiej kompromitacji
Solidarnoci" AD 2001?
Aby to zrozumie trzeba pamita o jednym fakcie zasadniczym.
Solidarno" lat 1980-1981 bya czym zupenie innym ni ruch, na
jakim opar si nasz rzd" Tadeusza Mazowieckiego w 1989 roku. I
czym zupenie innym ni ruch, ktrego przedstawiciele przejli
ster rzdu w 1997 roku pod firm AWS-u.
W sierpniu 1980 r. Solidarno" bya ruchem chrzecijasko-
patriotycznym, ktrego gwn si stanowili rozmodleni stoczniowcy
w kaskach, strajkujcy wrd furkotu biao-czerwonych chorgiewek.
Stoczniowcy wiedzieli czego chc i adne namowy KOR-owskich
doradcw nie mogy skoni ich do miarkowania da. Lewicowa 1983 roku w sfingowanym wypadku samochodowym duchowego
opozycja laicka nie moga zdoby wikszego wpywu ani u nich, a ni przywdcy poznaskiej opozycji w czasie stanu wojennego - ojcu
u przewaajcej czci 10-milionowej Solidarnoci" z 1981 roku. Na Honoriuszu Kowalczyku.
jej pierwszym zjedzie jesieni 1981 roku wyranie dominoway po- Mordowanie najbardziej aktywnych ludzi zwizanych z Solidar-
gldy nurtu patriotycznego, prawdziwych Polakw" jak zgryliwie noci" i zmasowane represje lub sankcje materialne wobec wielu
wspominali pniej ich kosmopolityczni KOR-owscy oponenci spod tysicy innych zrobiy swoje. Coraz wicej modych ludzi, najczciej
znaku Michnika, Kuronia, Borusewicza czy Celiskiego. Ku wzburze- tych najbardziej radykalnych i bezkompromisowych emigrowao z
niu caej warszawskiej lewicowej elitki" jej najwikszy guru - Broni- Polski. W latach 1981-1989 opucio Polsk ponad 800 tysicy osb,
saw Geremek fatalnie przegra w wyborach na jesiennym zjedzie gwnie z modych pokole. Znalaza si wrd nich blisko czwarta
S" w 1981 r. Nie zdoa wej nawet do 100 osobowego skadu Kra- cz Polakw z wyszym wyksztaceniem. W wielu regionach Soli-
jowej Komisji Solidarnoci. Adam Michnik z gorycz wspomina, e darno" zostaa dosownie ogoocona z ludzi najbardziej dynamicz-
nie opublikowa ani jednego tekstu na amach tygodnika Solidar- nych i najbardziej wyksztaconych. Szczeglnie widoczne byo to
no" w 1981 roku; nikt mu wwczas nawet nie zaproponowa zwaszcza na lsku. Ta emigracja setek tysicy modych Polakw, nie
wsppracy z tym gwnym solidarnociowym periodykiem! W osiem chccych i na aden ukon wobec reimu, fatalnie zaciya na p-
lat pniej, w 1989 roku, wszystko niebywale si odmienio. Geremek niejszym ksztacie Solidarnoci". Myl, e mona cakowicie podpi-
by gwnym rozdajcym karty w Obywatelskim Klubie Parlamentar- sa si pod opini ksidza biskupa Edwarda Frankowskiego oceniaj-
nych. Ateista i kosmopolita Michnik by naczelnym redaktorem jedy- cego, i: Gdy po stanie wojennym cz najwartociowszych synw Polski
nej solidarnociowej gazety wydawanej w imieniu chrzecijaskich i musiaa wyemigrowa z kraju, gdy ich zabrako, wtedy ekspartyjni, rzekomo
patriotycznych mas solidarnociowych. Dawna opozycyjna lewica nawrceni", przyszli z pomoc byej komunie". Nazwali si liberaami,
laicka przeja rne kluczowe pozycje w rodowiskach rozpoczynaj- Europejczykami, ekspertami od przeksztace ustrojowych. Jako tacy wcisnli
cych budow zrbw III Rzeczypospolitej i zdominowaa tzw. nasz si na czoo rzekomej prawicy (bp. E. Frankowski, Rekolekcje dla ludzi
rzd" Tadeusza Mazowieckiego. Patriotyczne i chrzecijaskie krgi pracy", Toru 1997, s. 67).
dawnej opozycji solidarnociowej zostay zmarginalizowane i ze- Emigracja setek tysicy modych ludzi, szczeglnie mocno prze-
pchnite w cie katolewicowych sojusznikw byych Korowcw ladowanych przez wadze za swe nieprzejednanie, uatwia stopnio-
(gwnie rodowisk z Tygodnika Powszechnego" i Wizi"). we wzmacnianie wpyww w podziemnej Solidarnoci" przez osoby
Jak doszo do tak niebywaej ewolucji? Co umoliwio przejcie wywodzce si krgw tzw. opozycji laickiej, przewanie byych ko-
przez opozycyjn lewic laick rzdu dusz w bastionach chrzecija- munistw (rodowiska Geremka, Kuronia, Michnika, dawnego
skiej i patriotycznej Solidarnoci" w cigu omiu lat rzdw Jaruzel- czerwonego harcerstwa", internacjonaw" w pokoleniu 68" etc).
skiego? Kluczy do zrozumienia tej szokujcej ewolucji trzeba szuka W walce o wpywy w podziemiu znaleli si oni teraz w duo ko-
gwnie w skutkach represji stanu wojennego i pniejszej wyrafino- rzystniejszej sytuacji ni w otwartej rywalizacji na publicznych zebra-
wanej polityki ludzi Jaruzelskiego, starannie promujcych przer- niach i na zjedzie Solidarnoci" w 1981 roku. Teraz nie liczyy si tak
nymi rodkami najbardziej odpowiadajce ich interesom rodowiska mocno argumenty trafiajce do serc suchaczy, lecz nieformalne uka-
opozycyjne. Represje stanu wojennego i pniejszych lat rzdw jaru- dy i powizania, w ktrych od dawna wyspecjalizowali si michni-
zelszczyzny odegray podstawow rol w zamaniu krgosupa opo- kowcy i ich zwolennicy z warszawki" i krakwka". Na dodatek oni
zycji, wytrzebienia jej najbardziej odwanych i nonkonformistycznych mieli najlepsze, wyrobione od dawna, kontakty na Zachodzie. Dziki
przedstawicieli. W 1990 roku mwiono o okoo 100 postaciach Soli- temu byskawicznie zmonopolizowali dostawy pienidzy z Zachodu
darnoci" zamordowanych w okresie od grudnia 1981 roku; przy- (przede wszystkim dla Mazowsza, kierowanego przez Bujaka), zmo-
puszczalnie byo ich znacznie wicej, cho prawie nic o tym nie wie- nopolizowali podziemne wydawnictwa zwizkowe i ich kolporta. I
my. Tak jak prawie nikt nie pamita o zamordowaniu ju w kwietniu oczywicie wykorzystali to do odpowiedniego naganiania swoich",
w czym bardzo pomagaa im od dawna zdominowana przez ydow- wspierajcych dziaalno opozycyjn: ksiy Stefana Niedzielaka i
skich Europejczykw" polska sekcja Radia Wolnej Europy i polska Stanisawa Suchowolca (ks. Niedzielak, byy kapan WiN by m.in.
Sekcja BBC (kierowana przez kompana Michnika z marca 1968 r. twrc Sanktuarium Polakw Polegych na Wschodzie, ks. Suchowo-
Aleksandra Smolara). Peter Schweitzer w ksice Victory czyli zwyci- lec wspdziaa z KPN-em).
stwo. Tajna historia wiata lat osiemdziesitych, CIA i Solidarno" (War- W czasie Magdalenki obie grupy lewicowych stoownikw" i
szawa 1994) pisze wiele i szczegowo o rozmiarach pomocy zachod- rzdow grup Rakowskiego-Kiszczaka i opozycyjna grup Geremka-
niej dla solidarnociowego podziemia, i o tym, kto na niej najbardziej Michnika poczy wsplny strach przed oddaniem podstawowych
skorzysta spord ludzi podziemia, akcentuje znaczenie w tej pomo- decyzji w rce polskiego narodu, posdzanego przez nich o nacjona-
cy siatki Mossadu w Polsce (por. s. 102-103 wspomnianej ksiki etc). lizm, szowinizm i klerykalizm. Jarosaw Kaczyski pisa nie bez racji:
Wpywy internacjonaw" z pokolenia 68" i rodowisk post- Lk przed odrzuceniem caego ukadu peerelowskiego i przed pokazaniem
KOR-owskich w nielegalnej Solidarnoci" jeszcze bardziej umocniy przez Polakw strasznej twarzy ciemnogrodu, ksenofobii i nacjonalizmu by
si dziki niedemokratycznemu i nieformalnemu odtwarzaniu no- podstaw mylenia elity okrgego stou", wywodzcej si z opozycji we-
wych wadz Solidarnoci" w latach 1987-1988 i maksymalnemu zbli- wntrz systemowej (...).
eniu w owym czasie midzy Was a Geremkiem i Michnikiem. Wsplny strach sprzyja tym silniejszemu scementowaniu intere-
Stopniowo dawni KOR-owcy zyskali nigdy przedtem nie posiadane sw Europejczykw" z obu stron. Pocztkowo nie wtajemniczony w
na tak skal wpywy na rne decyzje nieformalnych wadz Soli- funkcjonowanie nowej sitwy partyjnej prominent Stanisaw Ciosek nie
darnoci". Od poowy lat 80. laiccy lewicowi opozycjonici zaczli mg ukry swego zaskoczenia si ksztatujcego si ydowskiego
odnawia zadawnione bardzo szerokie kontakty z komunistycznymi lobby. I nawet zwierzy si na ten temat ksidzu Alojzemu Orszuli-
internacjonaami" z ekipy Jaruzelskiego i Rakowskiego. Bdc pierw- kowi w rozmowie z 17 marca 1989 r., komentujc przedziwne zblienie
szymi osobami z opozycji dogadujcymi si z wadzami internacjo- midzy ministrem Urbanem a Michnikiem i to, e: Zauwaa si tworzenie
naowie" ze rodowisk post-KOR-owskich wraz z pierwszymi przy- swoistego lobby ydowskiego, ktre ywo interesuje si pracami okrgego
miarkami do okrgego stou" postarali si o maksymalne zmonopo- stou" (...) (cyt. za P. Raina: Rozmowy z wadzami PRL. Arcybiskup D-
lizowanie dla siebie reprezentacji opozycji. W odrnieniu od Wgier, browski, Warszawa 1995, t. 2, s. 440).
gdzie dialog midzy wadz a opozycj toczy si przy penej repre-
zentacji rnych nurtw opozycyjnych, w Polsce zatroszczono si o Jaka cholerna lewica"
maksymalne zmarginalizowanie przy okrgym stole" rodowisk
chrzecijasko-patriotycznych. Za to zmarginalizowanie niema od- Przewaajca cz ydowskiego lobby spord dawnej laickiej
powiedzialno ponosi Lech Wasa, ktry cakowicie zaakceptowa opozycji bya rwnie silnie, jak czoowe postacie z krgw komuni-
metody doboru stoownikw", stosowane przez grup Geremka. stycznych zainteresowana w zastopowaniu autentycznej dekomuni-
Jake kamliwie brzmi w tym kontekcie uwagi Wasy w jego ksice zacji i prawdziwego rozliczenia. Z bardzo rnych powodw, by
Droga do wolnoci. 1985-1990. Decydujce lata (Warszawa 1991, s. 111): przypomnie choby casus Adama Michnika majcego w rodzinie
Poza okrgym stoem znaleli si ludzie z ugrupowa ekstremalnych komunistycznego zbrodniarza - Stefana Michnika. Wszystko to pro-
(ultrakomunici, nacjonalici, sekciarze i tym podobni), ktrzy programowo z wadzio do coraz lepszej magdalenkowej komitywy liderw tzw.
nikim nie wchodz w ukady. opozycji laickiej z przywdcami PZPR-u. Jarosaw Kaczyski wspo-
Ze strony komunistycznej bardzo zatroszczono si o stworzenie minajc zachowanie Adama Michnika i jego kompanw z lewicowej
odpowiedniego" klimatu przed rozmowami okrgego stou", po- elity Solidarnoci" przy okrgym stole" pisa: Cz osb, o ktrych
kazanie, co grozi najbardziej nieprzejednanym opozycjonistom. Na ju mwilimy, w odraajcy sposb fraternizowaa si z komunistami: pia
krtko przed obradami okrgego stou" pod koniec stycznia 1989 mnstwo wdki, opowiadaa tuste dowcipy, przymilaa si i poklepywaa.
roku doszo do zamordowania dwch duchownych bardzo mocno Nader wymowne pod tym wzgldem s zdjcia w ksice gen. Kisz-
czaka: Genera Kiszczak mwi... prawie wszystko, zwaszcza zdjcie
7
nam wpady w rce w ten czy inny sposb (...). Wydarzenia nastpnych
Michnika na rauszu, radonie wychylajcego kolejnego kielicha w
dwch lat pokazay z ca ostroci, e radykaowie mieli racj. Solidarnocio-
towarzystwie Aleksandra Kwaniewskiego et consortes.
wi okrgostoowcy, ktrych wizja bezporedniej przyszoci miecia si w
Jeden z czoowych liderw lewicy OKP, obecny lider Unii Pracy
ramach Finlandii plus" po prostu mylili si (...) (D. Warszawski Zwycizca
Ryszard Bugaj powiedzia w grudniu 1990 roku podczas dyskusji w
Paacu Staszica: (...) Nie zapomn, jak podczas okrgego stou" minister
nie bierze wszystkiego, Gazeta Wyborcza" z 8 lutego 1999 r.).
Wilczek powiedzia nam: No, panowie, spodziewaem si, e po waszej stro-
Tak naprawd, to z umw okrgostoowych szczeglnie cieszy
nie spotkam ludzi uczciwej prawicy, a tu okazuje si, e to jaka cholerna
si mg wczesny komunistyczny premier Mieczysaw F. Rakowski,
lewica jest (....)". W tym tak zaskakujcym dla ministra Wilczka zdomi- ktry odnotowywa par lat pniej z satysfakcj (w ksice Jak to si
stao, Warszawa 1991, s. 209): Okrgy St" by i pozostanie w historii
nowaniu przez lewic reprezentacji Solidarnoci" przy okrgym
polskiej myli politycznej oryginalnym dzieem polskiej lewicy (...).
stole" naley szuka klucza do zrozumienia caej pniejszej historii.
Ju wtedy bowiem zaznaczya si cakowita dominacja rowych"
(tj. Europejczykw" z lewicy laickiej), gwnie ludzi, ktrzy tak jak Realizacja planu Urbana
profesor Bronisaw Geremek byli przez wiele lat bardzo aktywnymi Sposb, w jaki komunistyczne wadze przeprowadziy rozmowy
czonkami PZPR. okrgego stou" i pniejszy ksztat rzekomego naszego rzdu"
Tadeusza Mazowieckiego byy faktycznym wcieleniem w ycie duo
Kto skorzysta na okrgym stole"? wczeniejszych pomysw Jerzego Urbana. Wystpi on z nimi ju 3
Z perspektywy lat wida tym wyraniej, e umowy okrgego stycznia 1981 r. w tajnym licie do wczesnego I sekretarza KC PZPR
stou", zapewniajce komunistom duo wikszy stan posiadania ni Stanisawa Kani. W tym bardzo obszernym licie Urban bardzo kry-
wynikao to z ukadu si, okazay si bardzo niekorzystne dla opozycji tycznie oceni dotychczasow taktyk PZPR wobec presji solidarno-
i Narodu, wpyny w decydujcy sposb na ograniczony, bardzo ciowych mas, jako polityk wleczenia si w ogonie wydarze, to ustpowa-
uomny charakter pniejszych polskich przemian. Jake znamienne nia, to opierania si i mwienia nie", eby jutro znw ustpowa. Krytyko-
s w tym wzgldzie wyznania biskupa owickiego Alojzego Orszuli- wa rwnie postaw tych ludzi z wadz, ktrzy ustpuj, godz si
ka, ktry przed dziesiciu laty poredniczy w negocjacjach prowa- oddawa krok po kroku wadz. Zdaniem Urbana, sama wadza powinna
dzcych do okrgego stou": To prawda, e w wyniku rozmw przy przeprowadzi spektakularn operacj polityczn w wielkim stylu,
Okrgym Stole doszo do przemian ustrojowych, politycznych i gospodar- urzdzajc w Polsce odgrnie przeom". Polegaby on na wcigniciu
czych. Ale prosz popatrze: skorzystali gwnie funkcjonariusze partii i apa- solidarnociowej opozycji do udziau we wadzy, powoaniu koalicyj-
ratu ucisku. aden z nich nie ponis odpowiedzialnoci za zbrodnie systemu, nego rzdu. To z kolei uatwioby stopniowe rozmycie i osabienie
za przeladowania, ponianie winiw i internowanych. Naczelnicy wizie opozycji.
z czasw stanu wojennego nadal zajmuj swe stanowiska. Dawni sekretarze Jak pisa Urban: Wyobraam to sobie jako stworzenie koalicyjnego rz-
chc dzi nadal by przewodni si narodu (cyt. za: Na okrgym stole" du z minimaln wikszoci PZPR-owcw i to najbardziej strawnych dla
skorzystali komunici, Rozmowa z ks. biskupem owickim Alojzym spoeczestwa, a z udziaem reprezentatywnych katolikw i umiarkowanych
Orszulikiem, Nasza Polska" z 10 lutego 1999 r.). Biskup Orszulik ludzi z krgu Solidarnoci" (...) trzeba urzdzi w Polsce przeom (...). Istot
przyzna, e popeniono bd w ocenie sytuacji, nie wiedzc, e Zwi- przeomu byoby oczywicie powoanie koalicyjnego rzdu (...). Jestem czo-
zek Radziecki (podobnie jak jego pastwa satelickie) stoi na skraju wiekiem skrajnie niechtnym katolikom, ich programowi, wyobraeniem -
upadku". Nawet publicysta Gazety Wyborczej" Dawid Warszawski mentalnoci, ale - co wyglda na paradoks - w rzdach koalicyjnych widz
(Konstanty Gebert) musia przyzna po latach: Przeciwnicy kompromisu najlepsz szans odrodzenia znaczenia i siy PZPR, oczywicie PZPR bardzo
(...) mieli racj w jednym kluczowym punkcie. Partia ju nie miaa kw. zmodyfikowanej programowo i pod wzgldem stylu dziaania. W tej chwili
Zwizek Radziecki upada, pozycja przetargowa drugiej strony bya marna. PZPR dwiga ca odpowiedzialno rzdow, a inne siy, stojce na ze-
wntrz, krytykuj i naciskaj swobodnie a nieodpowiedzialnie. Rzd koalicyj-
Wystarczyoby troch poczeka, a niepodlego, demokracja i wadza same by
8
ny sprawi, e cz tych si, zbierajc poklask z tytuu swej opozycyjnej pozy- bra caej wadzy w swoje rce. Przy Okrgym Stole zawar kompromis z
cji, zacznie wspodpowiada, wic zbiera cigi od spoeczestwa (...). Upad- band, ktra dotychczas okupowaa miasteczko.
nie wic wyobraenie, e ci inni z ugrupowa katolickich, z Solidarnoci"s Fakty wskazuj na zupen nierwnorzdno kompromisu"
lepsi. Pogorszy si ich pozycja wobec spoeczestwa (...) (cyt. za tekstem zawartego midzy rzdzc parti komunistyczn a opozycj przy
listu Urbana do Kani drukowanym w podziemnym czasopimie okrgym stole". Jacek Kuro, jeden z przywdcw lewicowej opo-
Most", nr 18 z 1988 r., a pniej przedrukowanym w paryskiej Kul- zycji, uy przy okrgym stole" formuy wojna si skoczya". Par-
turze", nr 501 z 1989 r. i Polityce" z 22 lipca 1989 r.). tyjno-rzdowi uczestnicy obrad natychmiast ochoczo mu przyklasnli,
Sam Urban odegra zreszt bardzo du rol w zakulisowych w duchu mylc: Tak, wojna si skoczya, ale my zostajemy z upami.
rozmowach w Magdalence, ktre prowadzono bardzo konsekwentnie Wezwanie do przebaczenia uraz, do nie ogldania si wstecz"
i systematycznie wbrew kamliwym zaprzeczeniom Tadeusza Mazo- byy w gruncie rzeczy dogodniejsze dla strony komunistycznej, ktra
wieckiego. Wtedy doszo do gorczkowego odnowienia starej przy- zainicjowaa wojn z Solidarnoci" i przy ktrej zostaa wikszo
jani Michnika i Urbana, o ktrej wspomina Jacek Kuro w ksice wojennych zdobyczy. Przypomn, e kompromis okrgego stou"
Wiara i wina". Ponowna magdalenkowa fraternizacja Michnika i doprowadzi wprawdzie do ponownej legalizacji Solidarnoci", ale
Urbana staa si okazj do ich potajemnych rozmw prowadzonych w za cen dostosowania jej statutu do uchwa wadz komunistycznych
dniach okrgego stou" w gabinetach Urzdu Rady Ministrw. Jan narzuconych w stanie wojennym. Nie oddano mienia zabranego
Skrzyski w ksice Ugoda i rewolucj"a" (Warszawa 1955, s. 227- Solidarnoci". Nie odzyskano te mienia rozwizanych przez wa-
228) pisa, e poufny i owocny dialog Urbana i Michnika by wyranie dze stowarzysze twrczych ani Niezalenego Zwizku Studenc-
uzgadniany przez Urbana z gen. Jaruzelskim (Urban robi notatki z kiego. Publicysta Stefan Bratkowski w audycji dla Radia Wolna Euro-
rozmw z Michnikiem i przedstawia propozycje Michnika, wysuwa- pa z 21 listopada 1991 roku wykpiwa utyskiwania" na brak zaa-
ne w imieniu opozycyjnych stoownikw", na bieco konsultujc twienia przy okrgym stole" takich spraw, jak zwrot mienia zagra-
wszystko z gen. Jaruzelskim i wysuwajc ze swej strony odpowiednie bionego rodowiskom twrczym. By lepiej uzasadni rzekom absur-
propozycje w imieniu wadzy). Szeroki og Polakw oczywicie nie dalno tego typu da posuy si nastpujc anegdot. Opowie-
mia zielonego pojcia o tego typu dogadywaniach si i torowaniach dzia, jak to ojciec dziecka zadzwoni do czowieka, ktry uratowa je
drogi dialogu". przed utoniciem: Pan uratowa moje dziecko. A gdzie berecik?
Anegdotka rzeczywicie bardzo pikna, tylko jako porwnanie
Gdy szeryf zawiera ugod z bandytami chybiona. Przy okrgym stole" opozycja nie miaa do czynienia z
Dzi coraz wyraniej wida, do jakiego stopnia ciche porozumie- przypadkowym uczciwym i szlachetnym przechodniem, ktry z ca-
nia okrgostoowe" w Magdalence byy zaprzeczeniem ideaw ym powiceniem uratowa dziecko - Solidarno" z topieli. Miaa
Solidarnoci", o ktre tak dugo i z takim powiceniem walczono od do czynienia z icie przebiegym lisem, ktry najpierw to dziecko
sierpnia 1980 roku. W czasie wyborw 1989 roku w Polsce bardzo skrupulatnie obrobi z szatek, a potem rzuci do wody, by utono. A
popularny by plakat pokazujcy Solidarno" w roli szeryfa, ktry do momentu, gdy naciskany z rnych stron, ocigajc si ruszy, by
przychodzi w samo poudnie", by zrobi porzdek z szalejcym bez- wycign swoj ofiar z wody. A poza tym w 1989 roku utonicie
prawiem. Narodowi obiecywano solennie zaprowadzenie sprawie- bardziej grozio partyjnej stronie okrgego stou" ni Solidarnoci".
dliwoci w Polsce i Nard w to uwierzy. Szybko okazao si, jak bar- Przypomnijmy, e PRL w 1989 roku przeywaa prawdziw kata-
dzo zudna bya to wiara. Nader celnie podsumowa te iluzje publicy- strof gospodarcz, ktra zmuszaa wadze do rozpaczliwego szuka-
sta Leszek Bdkowski na amach tygodnika Spotkanie" z 23 pa- nia porozumienia z opozycj. Bardzo wymownie ilustruje to historia
dziernika 1991 r. piszc, e: Opozycja i zwizek widziay siebie jako tego opowiedziana przez Jacka Kuronia. Przytoczy on rozmow z kierow-
szeryfa, ktry w samo poudnie kroczy rodkiem ulicy. On w imieniu wszyst- nikiem Wydziau Organizacyjnego KC PZPR Andrzejem Gdul w
kich i dla zoszystkich zrobi w miasteczku porzdek. Ale szeryf nie zamierza dzie po powstaniu rzdu Tadeusza Mazowieckiego. Gdula podszed
10 11
do Kuronia, wyranie rozradowany, dosownie cay w skowronkach i Zmanipulowana druyna Wasy"
powiedzia: Przed chwil dziennikarze francuscy pytali mnie, dlaczego je-
stem taki wesoy, kiedy wanie oddalimy wadz. To ja im mwi - powia- Bardzo wanym krokiem na drodze do zdominowania opozycji
da Gdula - dlatego, e wiem, w jakim stanie im ten cay interes zostawiamy. przez Europejczykw" z tzw. lewicy laickiej byo sformowanie od-
Okrgostoowe" porozumienia miay wielorakie negatywne skutki powiedniego skadu wyborczego druyny" Lecha Wasy. W tej
dla Polski. Uniemoliwiy przeprowadzenie rozliczenia ze zbrodniami sprawie od pocztku zderzyy si dwie koncepcje. Grupa na czele z
komunizmu, lustracj i dekomunizacj, inaugurujc polityk grubej Geremkiem i Michnikiem opowiadaa si za jedn list, dobran
kreski". Tworzc klimat wybaczenia dla komunistycznych zbrodniarzy, gwnie w oparciu o dziaaczy Solidarnoci" wchodzcych do Komi-
porozumienia w Magdalence zaday cios poczuciu moralnemu milionw tetu Obywatelskiego przy Lechu Wasie, w ktrym wwczas wiedli
Polakw. Jake susznie pitnowa habicy kompromis" okrgosto- prym ludzie z dawnej KR-owskiej lewicy. Rzecznicy drugiej koncep-
owy" o. Jzef Maria Bocheski stwierdzajc: (...) Odnosi si nawet wraenie, cji postulowali uzupenienie listy o przedstawicieli innych ugrupowa
e znaczna cz starszej inteligencji dotknita jest zaraz ugodowoci i brakiem opozycyjnych, gwnie opcji centroprawicowej i prawicowej. Chodzi-
pionu moralnego. To wanie tacy ludzie objli wadz w Polsce (...) (por. Ty- o tu m.in. o Chrzecijask Demokracj z Wadysawem Sia-
godnik Solidarno" z 25 padziernika 1991 r.). Nowickim, prof. Ryszardem Benderem i Wiesawem Chrzanowskim,
Nader fatalne okazay si dla Polski take inne skutki porozumie rodowisko Gosu" Macierewicza, gdaski Ruch Modej Polski, kra-
okrgostoowych" i ich konsekwentnego przestrzegania przez ludzi kowskie Towarzystwo Przemysowe, Klub Dziekani". Ostatecznie
z dawnej opozycji w radykalnie zmienionej sytuacji. Myl tu przede zwyciya koncepcja grupy doradcw L. Wasy z lewicy laickiej
wszystkim o utrzymaniu przez komunistw dominujcej pozycji w (Geremek, Michnik, Kuro, Wujec). Przeforsowali ide pjcia do
gospodarce i w mediach, ktre stopniowo stay si pierwsz wadz w wyborw gwnie w oparciu o siy opozycji zdominowane przez
Polsce. Polityk brytyjski Joseph Chamberlain mwi niegdy w kon- dawnych KOR-owcw, kosztem rzeczywistej reprezentacji szerokiej
tekcie carskiej Rosji: je obiad razem z diabem mona tylko wtedy, kiedy gamy nurtw opozycji.
ma si dug yk. Na pewno nie mona tego powiedzie o polskiej Powoana przez Komitet Obywatelski komisja ustalajca list
lewicy opozycyjnej, ktra zasiada do okrgego stou" z komunista- kandydatw do druyny Wasy" odegraa rol superweryfikatora w
mi zupenie nieprzygotowana do rozmw, zwaszcza gospodarczych. stosunku do decyzji lokalnych komitetw obywatelskich. Pierwsze
Przyznawa to Stefan Bratkowski na amach ycia Gospodarczego" z skrzypce ponownie gra tu Bronisaw Geremek i inni europejczycy".
1 sierpnia 1989 roku, piszc: Przez cztery lata grupa ekonomistw, dorad- Energicznie pousuwano z list lokalnych niewygodnych dla europej-
cw Solidarnoci" (...) nie przygotowaa programu gospodarczego opozycji. czykw" kandydatw, nawet choby byli popierani przez lokalne
(...) W efekcie do Okrgego Stou nasi ekonomici zasiedli bez programu, w komitety obywatelskie. Najwikszemu zdziesitkowaniu, na skutek
ostatniej chwili pichcc na kolanach jakie postulaty. W rezultacie tego naciskw centralnego superweryfikatora", ulega reprezentacja
zupenego nieprzygotowania opozycji umoliwiono bezkarne przej- chrzecijaskiej demokracji. Odrzucono midzy innymi kandydatury
cie przez partyjn nomenklatur wielkiej czci majtku narodowego takich osb, jak Wadysaw Sia-Nowicki, prof. Ryszard Bender czy
na rzecz rnego typu spek nomenklaturowych. Banki byy nadal Janusz Zabocki. Miejsce odrzucanych przedstawicieli prawicy i cen-
zdominowane przez komunistycznych aparatczykw, na czele z troprawicy zajmowali na og ludzie o pogldach zdecydowanie lewi-
byym czonkiem Biura Politycznego PZPR Wadysawem Bak, cowych. Jak wspomina pniej Jarosaw Kaczyski w wywiadzie dla
przez kilka lat po zmianach 1989 roku penicym kluczow funkcje Tygodnika Polskiego", Lech Wasa w rzeczywistoci tylko podpisy-
prezesa Narodowego Banku Polskiego. Ta dominujca pozycja w wa propozycje Geremka (...) dominujcym jednak kryterium bya lewicowa
bankach zaatwia komunistom odpowiednie kredytowanie" swo- przeszo. Lewicowa selekcja do druyny Wasy" uniemoliwia
ich przedsibiorcw i firm nomenklaturowych. wejcie do parlamentu wielu dowiadczonych opozycyjnych polity-
kw, ktry mogliby wzbogaci obrady prawdziwie niezalenymi s-
dami. Zamiast nich weszo do Sejmu niemao postaci bezbarwnych,
12 13
nie majcych adnych pogldw. Cz z nich nigdy po wyborze nie szans wsparcia rozamu w PZPR - e, pomimo penego buty i mani-
splamia si" wystpieniem parlamentarnym, zachowujc dostojne pulacji postpowania wczesnego I sekretarza KC tej partii Mieczy-
milczenie (videnp. aktor-senator Andrzej Szczepkowski). Tym atwiej sawa F. Rakowskiego. Z Gazety Wyborczej" z 23 sierpnia 1989 r.
za to mona byo nimi odgrnie manipulowa w imi dominujcego dowiadujemy si, e okoo 20 posw z PZPR postanowio wystpi z
klanu europejczykw". klubu i stworzy wasny klub niezaleny. I wtedy nastpia rzecz
wprost niebywaa w swym absurdzie. Lewicowe kierownictwo OKP
zamiast cieszy si z wystpienia tej grupy reformatorskich posw
partyjnych, ktra osabia si dotychczasowej partyjnej PZPR-owskiej
II. Oszustwo naszego rzdu" wadzy, wsparto wysiki dla spacyfikowania buntownikw. Jak odno-
towano w Gazecie Wyborczej": W nocy ze rody na czwartek odszcze-
Katastrofa wyborcza komunistw w dniu 4 czerwca 1989 r. moga piecw zaczli namawia do zmiany decyzji niektrzy posowie z OKP.
sta si podstaw do radykalnego przyspieszenia zmian na rzecz Nowa koalicja ZSL, SD, OKP jest jeszcze krucha mwiono - i moe to naru-
zdemokratyzowania kraju. Tak jak to nastpowao ju wwczas na szy cay ukad.
Wgrzech, gdzie 18 czerwca 1989 r. dokonano uroczystego pogrzebu Przypomnijmy, e w innych krajach - na Wgrzech, w Czechach,
zwok Imre Nagya, najsynniejszej ofiary kadarowskiego terroru i NRD opozycjonici wspierali wszystko, co prowadzio do rozamw
ustalono plan przeprowadzenia cakowicie wolnych wyborw. U nas w partiach komunistycznych, widzc w tym, co zrozumiae, tym
przywdcy opozycji, na czele z Lechem Was, usprawiedliwiali si wiksz szans dla opozycji i narodu jako takiego. W Polsce Bronisaw
przed przywdcami PZPR ze swego zbyt wielkiego zwycistwa, a Geremek jeszcze jesieni 1989 roku wystpowa z owiadczeniami
zwaszcza wycicia w wyborach oficjalnej listy krajowej. Wasa wzmacniajcymi i podtrzymujcymi PZPR (!). W wywiadzie dla
uspokaja partyjno-rzdowych partnerw w tej sprawie, mwic: Pa- Rzeczpospolitej" z 28-29 padziernika 1989 r. Geremek stwierdzi
nowie, jest nam przykro, my bdziemy si teraz stara to naprawi. Wadze wprost: Bez wzgldu na to, w jakiej sytuacji znajdzie si partia, Solidar-
solidarnociowego Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego bez wa- no" nie zamierza wstpowa w konflikt z ni. Solidarno jest zaintereso-
hania zgodziy si na wsparcie komunistycznych wadz po fiasku listy wana tym, by PZPR nie znikna z areny politycznej. Nader wymowny by
krajowej. Za ich milczc aprobat komunistyczne wadze mogy sposb, w jaki Geremek komentowa fakt, e ogromn cz wszyst-
wprowadzi amic prawo nowelizacj ordynacji wyborczej, co dao kich stanowisk kierowniczych, prawie milion tych stanowisk piasto-
stronie rzdzcej dodatkowych 33 posw. wali ludzie z PZPR-u. Odpowiadajc na pytanie redaktorki z Tygo-
Kolejnym, skrajnym wrcz ustpstwem wobec komunistw byo dnika Kulturalnego", czy te stanowiska maj nadal pozosta w rkach
uratowanie przez kierownictwo OKP w Sejmie kandydatury gen. PZPR - Geremek stwierdzi: Czystek nie powinno by, bo to jest praktyka
Jaruzelskiego na prezydenta w sytuacji, gdy cz posw z SD i ZLS starego systemu, natomiast musi by stosowane kryterium kompetencji. S-
odmwio gosowania na t kandydatur. Dziki odpowiednim za- dz, e w ramach tego miliona stanowisk ogromn cz (podkr. - J.R.N.)
biegom (wstrzymaniem si od gosu czy nawet gosami za kilkunastu stanowi ludzie kompetentni, ktrzy potrafi dziaa skutecznie, a reszta musi
posw z OKP) pomnoono w przepchniciu kandydatury realizatora przesta sprawowa swoje funkcje. Co prawda to prawda, ogromna cz
stanu wojennego dosownie jednym gosem czy raczej poow gosu. tych ludzi dziaaa rzeczywicie skutecznie", doprowadzajc Polsk
Geremkowskie kierownictwo OKP konsekwentnie stawiao na w 1989 roku do prawdziwej katastrofy gospodarczej.
dogadywanie si z Jaruzelskim i Rakowskim, ktrzy tak dugo pro-
wadzili wojn z Narodem, zamiast porozumienia si z prawdziwymi Naciski Nowaka-Jezioraskiego
reformatorami partyjnymi typu odsunitego ju w 1982 r. Tadeusza Lewica OKP na czele z Geremkiem, Michnikiem i Kuroniem wy-
Fiszbacha. Dochodzio do zachowa przypominajcych najbardziej ranie sterowaa latem 1989 r. do utworzenia koalicyjnego rzdu z
absurdaln, ponur grotesk. Bo jak inaczej wytumaczy zachowanie komunistami, przewodzonego przez Geremka. Plany te utrcio osta-
lewicowego kierownictwa OKP, ktre dobrowolnie wyrzekao si
15
14
tecznie tylko wystpienie Wasy na rzecz koalicji Solidarnoci" z nie zosta wybrany prezydentem, w moim przekonaniu Rosjanie interwenb-
ZSL i SD i podjcie przez Jarosawa Kaczyskiego rozmw z przed- waliby wczeniej czy pniej. Dopki to minimum jest spenione i dopki rzd
stawicielami tych dwch partii. Wywoao to gwatowne protesty caej panuje nad sytuacj spoeczn nic wicej Rosjan nie obchodzi. Gdyby jednak
lewicy OKP-owskiej. 16 sierpnia 1989 r. na posiedzeniu OKP Michnik doszo do ostatecznoci nic nie powstrzymaoby ich przed interwencj. To
wystpi z prawdziwa jeremiad ostrzegajc przed skutkami pomi- straszenie Polakw interwencj rosyjsk przez Nowaka-
nicia PZPR przy tworzeniu nowego rzdu, woajc do Wasy: ]a si Jezioraskiego byo tym bardziej absurdalne w sytuacji, gdy ZSRR
boj, Lechu, e partia zepchnita do opozycji dostanie nagle kopyta i ruszy do przeywa coraz ciszy kryzys gospodarczy, a zarazem wci paci
przodu. I dlatego ja chc si ciebie spyta... czy ty Lechu widzisz taki pomys, ogromne koszty uwikania w Afganistanie.
eby tych partyjnych tak samo w to wczy jako... (...). Utworzony we wrzeniu 1989 r. rzekomo nasz rzd" na czele z
Presje OKP-owskiej lewicy poskutkoway, tym bardziej e zyskaa Tadeuszem Mazowieckim, by faktycznie rzdem zdominowanym
ona wsparcie wysunitego przez Solidarno" na premiera Tadeusza przez byych i aktualnych czonkw PZPR. Nalecy wci do PZPR
Mazowieckiego. Ten czoowy przedstawiciel lewicy katolickiej by ju prominenci partyjni mieli w swoich rkach tak kluczowe resorty jak
wsawiony" rozlicznymi przystosowaniami do wadzy w przeszoci spraw wewntrznych, MON, wsppracy gospodarczej z zagranic
(m.in. brutalnym atakiem na sdzonego przez stalinowskie wadze czy cznoci, wspierane przez prezydentur gen. W. Jaruzelskiego.
biskupa Kaczmarka w 1953 r.). Teraz zdecydowanie owiadczy, e Poza kierowaniem tymi czterema tak wanymi resortami komunici
optuje za rzdem z udziaem PZPR, bo nie uda si rzdzi bez PZPR- wyranie zdominowali rwnie stanowiska sekretarzy i podsekreta-
u. Mao si dzi pamita, jak fataln rol w caej sprawie odegra rzy stanu w innych resortach. Wedug danych ze stycznia 1990 r. do
wwczas rwnie Jan Nowak-Jezioraski, wspierajc i to z bardzo" PZPR naleao 44 sekretarzy i podsekretarzy stanu, do PSL Odro-
bliska, nie" z oddali, opcj popierajc przyznanie PZPR-owi klu- dzenie" 8, do SD - 3, przy 31 bezpartyjnych. W MON i w MSW za-
czowych pozycji w rzdzie. Niegdy odwany kurier z Warszawy", rwno minister, jak i wszyscy trzej wiceministrowie naleeli do PZPR.
teraz dziaa jako kurier z Waszyngtonu", reprezentujcy koa ame- W Urzdzie Rady Ministrw, obok kierujcego resortem bezpartyjne-
rykaskie, stawiajce na dogadanie si z komunistami. W tym duchu go Jacka Ambroziaka, by sekretarz stanu z PZPR i czterech komuni-
byy one zreszt nakierunkowane przez wczesnego ambasadora stycznych sekretarzy stanu, obok czterech bezpartyjnych podsekreta-
amerykaskiego w Warszawie Daviesa, starannie indoktrynowanego rzy (zob. szerzej uwagi na temat oszustwa naszego rzdu" T. Mazo-
przez ludzi z geremkowskiej opozycji, jego gwnych polskich do- wieckiego w wydanej w 2000 r. mojej ksice Spory wok historii i
radcw". I tak zamykao si koo. wspczesnoci". Planuj rwnie podjcie szerszej analizy historii
7 wrzenia 1989 roku Nowak-Jezioraski wystpi na amach Ga- tamtych lat w tomiku Stracone lata 1989-1991").
zety Wyborczej" z niemal zapomnianym dzi, a jake niebywale
szkodliwym w owym czasie wywiadem, zaleca w nim wszystkim
kierujcym polsk polityk, by bez reszty podporzdkowali si III. Lech Wasa zwodzi swj obz
wszystkim ograniczajcym polsk suwerenno uzalenieniom od
ZSRR. Nowak-Jezioraski akcentowa tam m.in.: Moim zdaniem nie-
wyborczy
przekraczaln granic jest przynaleno Polski do Ukadu Warszawskiego,
uszanowanie na terenie Polski interesw radzieckiego bezpieczestwa, jak
zachowania baz i zapezonienia praw tranzytowych oraz utrzymania kontroli Niewiele osb gosujcych w grudniu 1990 r. na Lecha Was,
przez parti. Rosjanie mog si zgodzi na rzdy opozycji, ale nie pogodziliby gromko obiecujcego radykalne przyspieszenie zmian w Polsce po
si z cakowit utrat przez parti kontroli nad tym, co si w Polsce dzieje (...) rzdach picego wia" T. Mazowieckiego, mogo przypuci jak
Myl o wojsku, o sprawach wewntrznych i o urzdzie prezydenta, ktry niewiele w gruncie rzeczy si zmieni po wyborach prezydenckich.
moe przecie rozwiza parlament i zdymisjonowa rzd. Gdyby Jaruzelski Nawet w najgorszych snach nie wyobraano sobie, e obdarzany tak
wielkim zaufaniem obozu chrzecijasko-patriotycznego prezydent
16 17
Wasa ju w zaledwie rok po swym triumfie wyborczym bdzie za-
pewnia (5 grudnia 1991 r.) na spotkaniu z klubem parlamentarnym
IV. Obiecanki postkomunistw
Sojuszu Lewicy Demokratycznej: Jeli bdzie trzeba, lewica bdzie prezy-
dentem, wiceprezydentem. ]Na\sa jest z wami! Musimy dziaa, aby nie
popenia bdw. Czy gosi: Prezydent nie moe siedzie grzecznie, bo mu Zamane obietnice Kwaniewskiego i SLD
wytn lewic. W czasie rzdw lewicowej koalicji 1993-1997 spoeczestwo
Redaktor naczelny krakowskich Arcanw" Andrzej Nowak ju raz mogo si przekona, ile wartoci maj rozliczne szumne
wspomina w Tygodniku Solidarno" (nr 47 z 1995 r.), jak prezydent obietnice przywdcw postkomunistycznych. Ton nadaway pod
Wasa byskawicznie zawid zaufanie swoich wyborcw z 1990 r.: tym wzgldem sawetne obietnice prezydenta-postkomunisty
Powszechnie wiadomo byo, e wyborcy oczekuj natychmiastowego rozwi- Aleksandra Kwaniewskiego, ktry w czasie kampanii prezydenckiej
zania sejmu kontraktowego i budowania silnego obozu politycznego. Tymcza- tak hojnie obiecywa mieszkania dla wszystkich modych Polakw.
sem dwa tygodnie po wyborach prezydent owiadczy, e nie rozwie parla- Jak wiadomo, z realizacji obietnic niewiele wyszo, bo stan
mentu. e bdzie prezydentem wszystkich Polakw- w takim sensie, e b-
budownictwa pod koniec rzdw lewicowej koalicji by nadal
dzie broni lewicy ograniczonej przez ten wybr, e bdzie odbudowywa si
fatalnie aosny. Warto przypomnie rwnie najgoniejsze haso
lewej nogi.
kampanii prezydenckiej A. Kwaniewskiego Wybierzmy
Dziennikarz Gazety Wyborczej" Lesaw Maleszka w tekcie przyszo". Haso piknie brzmice, tylko nie dodajce, w jak
Pochwaa oszustwa" (nr z 18 wrzenia 1997 r.) chwali Was za wielkim stopniu ta pikna przyszo ma by budowana przy
to, e dosownie nic nie zostao po jego zwycistwie wyborczym z ogromnych kosztach spat dugw odziedziczonych po
obietnic skadanych w czasie kampanii wyborczej 1990 r. Jak pisa komunistycznej przeszoci, czy leczenia" rnych patologicznych
Maleszka: Nic nie wyszo z obiecanych stu milionw (...) Wasa struktur w przemyle i rolnictwie, odziedziczonych po komunistycz-
nie rozpta te adnej fali czystek personalnych. Przeciwnie - bro- nych rzdach.
ni stabilnoci kadr oficerskich w wojsku, a w starciu z rzdem Gazeta Polska" dokonaa 10 listopada 1994 r. interesujcego
Olszewskiego otwarcie zamanifestowa wrogo do radykalnych przegldu jak wyglday zmiany" w Polsce ju po pierwszym roku
pomysw dekomunizacyjnych i lustracyjnych. (...) Wasa popar rzdu lewicowej koalicji. Przypomniano jak to A. Kwaniewski obie-
Balcerowicza przeciw wasnym ekspertom. cywa, i bdzie si dy do szczeglnie pilnego bardziej sprawie-
Dla ogromnej czci gosujcych w wyborach prezydenckich na dliwego" ni dotychczas rozoenia w spoeczestwie kosztw refor-
Was obalenie rzdu Mazowieckiego oznaczao rwnie natych- my rynkowej. Okazao si za, e ju w pierwszym roku rzdw lewi-
miastowe odejcie Balcerowicza, ktrego miaa szczerze do cowej koalicji - w grudniu 1993 r. zwikszono podatek pacony przez
przewaajca cz narodu. Zostawiajc Balcerowicza w rzdzie na najuboszych z 20 do 21 %. Nowy rzd lewicowy od razu na wstpie
niezmiennej decydujcej pozycji, Wasa oszuka ogromn cz obiecywa wzrost realnych wynagrodze w sferze budetowej. Tym-
tych, ktrzy go poparli w wyborach. Dobrze znajcy Was Do- czasem po roku relacja pac w sferze budetowej w porwnaniu do
nald Tusk, niegdy wiceprzewodniczcy Unii Wolnoci, twierdzi pac w sferze materialnej znaczco pogorszya si. Obiecywano refor-
na amach Tygodnika Powszechnego" z 23 padziernika 1994 r mowanie owiaty, a tymczasem przez cay okres rzdw koalicji lewi-
e Wasa wiadomie zmyli wyborcw co do swojej intencji wobec cowej nie podjto adnych istotniejszych krokw dla realizacji tego
Balcerowicza w sytuacji, gdy niech do Mazowieckiego wynikaa celu. Podobnie nie speniono obietnic zreformowania systemu finan-
z niechci do reform Balcerowicza. Wasa wyczuwa ten problem i sowania opieki zdrowotnej. A. Kwaniewski szumnie zapowiada:
wygra wybory przeciwko teamowi Mazowiecki-Balcerowicz po to, Obca nam jest doktryna podziau upw midzy wyborczymi zwycizcami,
by tego Balcerowicza utrzyma. To by przemylny plan. ktrzy obdzielaj swoich ludzi moliwie najwiksz liczb stanowisk partyj-
nych. Praktyka dowioda dokadnie czego wrcz przeciwnego. Wy-
mieniono wikszo wojewodw i kuratorw owiaty, przeprowa-
18
19
dzono czystki w rozlicznych ministerstwach i bankach. Podejmowano pokoju" (Warszawa 2000, s. 188) o tym, jak to w jakim dziwnym wy-
setki decyzji odpowiedniego premiowania" swoich zasuonych padku samochodowym zgin polski konsul w Chicago, ktry niebezpiecz-
towarzyszy - vide awansowania zbankrutowanego Ireneusza Sekuy nie przybliy si do spraw kredytw zacignitych przez PRL, a zatem i do
na stanowisko szefa Gwnego Urzdu Ce, gdzie podj zreszt fatal- kwestii FOZZ. Przebywajcy w Ameryce korespondent polskiej prasy Jacek
ne z punktu widzenia skarbu pastwa decyzje. Przykady mona by Kalabiski zmar w kwiecie wieku, gdy naruszy milczenie o handlu broni.
dugo mnoy. Jednym z najbardziej skandalicznych zjawisk czasw obecnych
jest fakt, e rozliczni byli stalinowscy prokuratorzy i sdziowie, winni
Nie rozliczone komunistyczne zbrodnie skazania na mier jake wielu polskich patriotw w sfabrykowanych
procesach, dotd otrzymuj wielomilionowe emerytury, sigajce
Grubokreskowej polityce rzdw Mazowieckiego i Suchockiej, a niekiedy a 4500 zotych (45 milionw starych zotych), podczas gdy
niestety take i aosnej, mao zdecydowanej polityce rzdu Buka w weterani walk o niepodleg Polsk nieraz wegetuj za 500-600 z
tej sprawie, zawdziczamy" nie wyjanienie do koca odpowiedzial- emerytury. Za rzdw AWS rozpoczto wprawdzie odbieranie tych
noci konkretnych komunistycznych zbrodniarzy za krwawe stumie- uprzywilejowanych emerytur byym stalinowskim mordercom sdo-
nie powstania robotniczego w Poznaniu, za masakr robotnikw Wy- wym, ale dotkno to niestety tylko niewielkiego procentu spord
brzea w 1970 r. (jake skandalicznie przecigany proces gen. W. Jaru- paru tysicy byych stalinowskich sdziw i prokuratorw.
zelskiego i jego towarzyszy), represje 1976 r. czy tak liczne przestp- Czy w ogle mona byo mwi o prawdziwym rozliczeniu, jeli
stwa inspiratorw i wykonawcw stanu wojennego. Jak z gorycz nawet w otoczeniu prezydenta RP A. Kwaniewskiego znalazo si
mwi podczas uroczystoci 3 Maja 1999 r. ks. Biskup Kazimierz Ry- cae grono byych esbekw? Dobrze poinformowany w tej sprawie
czan: Nie ma spadkobiercw PZPR, nie ma kolaborantw, nie ma winnych za tygodnik Wprost", organ byego sekretarza KC PZPR Marka Krla,
mier robotnikw Poznania, Gdaska, kopalni Wujek". S tylko chorzy ujawni 13 sierpnia 2000 r., e w otoczeniu prezydenta RP (w Kancela-
dawni prominenci, ktrzy uratowali kraj dziki stanowi wojennemu. Etos rii Prezydenta lub w podlegym prezydentowi Biurze Bezpieczestwa
Solidarnoci zosta na papierze i tamach magnetofonowych. Trwa za walka Narodowego) znajduje si wiele do szczeglnych asw atutowych"
o ko wadzy. -byych wysokich oficerw sub specjalnych PRL. Chodzio tu m.in.
Nie wykryto rwnie i nie ukarano jake wielu Nieznanych o takie osoby, jak pk Waldemar Mroziewicz, ktry wiadczy w obro-
Sprawcw" pniejszych mordw za rzdw Jaruzelskiego, od znie- nie prezydenta (wg A. Macierewicza, Mroziewicza zwolniono w 1992
sienia stanu wojennego po rok 1989 r. Do przypomnie choby fakt r. z pracy pod zarzutem wybirczego niszczenia akt"), Marek Duka-
niewykrycia prawdziwych inicjatorw (na grze") mordu na ks. J. czewski z dawnych Wojskowych Sub Informacyjnych, podsekretarz
Popieuszce czy sprawcw mordw na ksiach Niedzielaku, Sucho- stanu w BBN i pracujcy w Kancelarii Prezydenta.
wolcu i Zychu w 1989 r., nie ukaranie sprawcw mordu na Grzegorzu
Przemyku. Ta bezkarno Nieznanych Sprawcw" doprowadzia do Przemilczane afery lewicowcw"
kolejnych, jake licznych, zabjstw w okresie po 1989 r., czasami upo-
zorowanych na tragiczne wypadki (jak mier prezesa NIK-u W. Pa- Dziwnym trafem" przez cae dziesiciolecie lat 90. nie zdobyto
ko). Niewyjanione pozostay rozliczne wypadki mierci byych pro- si na rozliczenie adnej z wielkich afer spowodowanych przez
minentw komunistycznych, na czele z byym premierem P. Jarosze- wpywowych aferzystw wywodzcych si z dawnych krgw ko-
wiczem (ktry podobno pisa bardzo niewygodne dla swych wielu munistycznych. Szczeglnie typowy pod tym wzgldem by przykad
byych towarzyszy pamitniki), mier generaw Fonkowicza, Du- dziaa w sprawie najwikszej i najkosztowniejszej dla kraju afery po
bickiego etc. Nigdy nie wykryto faktycznych sprawcw zabjstwa 1989 r. - FOZZ-u (Funduszu Obsugi Zaduenia Zagranicznego).
rzecznika ursuskiej Solidarnoci Krzepkowskiego ani faktycznej Przypomnijmy, e gwnymi sprawcami tej afery byli finansici wy-
przyczyny mierci nieugitego tropiciela afery FOZZ Falzmanna. wodzcy si z komunistycznego aparatu gospodarczego, a win za
Krzysztof Kkolewski pisa w ksice Generaowie gin w czasie brak kontroli nad FOZZ-em ponosi przede wszystkim minister finan-
20 21
sw Leszek Balcerowicz. Wrd nadzorcw FOZZ-u byli m.in. tacy Urzdu Ce w 1995 r. W tekcie Sekua i inni" (Nowe Pastwo" z 17
ludzie, jak pniejszy minister w rzdzie SLD-PSL Dariusz Rosati. listopada 2000 r.) Dorota Kania pisaa m.in.: Wiadomo, e Ireneusz Sekua
Afer FOZZ-u wykryto na pocztku lat 90. Okazao si, e Polska by dobrym znajomym nie tylko czoowych dziaaczy SLD. Zna si blisko z
stracia na niej ok. 100 min dolarw (wg Polityki" z 23 grudnia 2000 Bogusaiuem Bagsikiem, byym szefem spki ART-B, zna majcego zwizki z
r.). Przypomnijmy, e o caej operacji wykupu zaduenia, ktra nas gangsterami przedsibiorc Wiesawa Peciaka, pseudonim Wicek" (...). Z
tyle kosztowaa, wiedziao tylko bardzo wskie grono najwyszych danych operacyjnych policji wynika, e Sekua pozna kolegw z SLD zeswo-
imi przyjacimi z gangu pruszkowskiego. Dotd nie wyjaniono, czy Se-
urzdnikw w ostatnim komunistycznym rzdzie Mieczysawa F.
kua popeni samobjstwo, czy kto pomg" w jego mierci. Zoli-
Rakowskiego (por. tekst Violetty Krasnowskiej: Nietykalni",
wi powtarzali w tym kontekcie uwag, e bya to ju druga prba
Wprost" z 22 padziernika 2000 r.). Wrd oskaronych za brak nad-
samobjcza Sekuy. Za pierwsz nie zastano go w domu! ycie" z 7
zoru nad FOZZ-em jest byy wiceminister finansw w rzdzie Rakow-
wrzenia 2001 r. podao nieoficjaln informacj ze ledztwa w sprawie
skiego, pniej zastpca Balcerowicza - Janusz S. Dziwnym trafem
mierci Sekuy goszc, e przed mierci Seku odwiedzili gocie-
dotd nie zakoczono rozliczenia tej gigantycznej afery i mno si partnerzy od interesw, powizani z gangiem pruszkowskim. Niekt-
teksty (choby wspomnianej Krasnowskiej) goszce, e w kocu nikt rzy tumaczyli nagy zgon Sekuy jego brakiem pienidzy na natych-
nie poniesie odpowiedzialnoci za ni. miastow spat dugu miliona dolarw, ktry podobno zacign u
Przypomnijmy, e zrobiono ogromnie wiele dla zablokowania gangstera Pershinga (jego nastpcy nie chcieli dugo czeka na spat).
odkrycia faktw demaskujcych sprawcw tej ogromnej afery, kom- Dotd nie wyjaniono w peni rozmiarw naduy popenionych
promitujcej ludzi lewicy. Najpierw w tajemniczych okolicznociach przez Seku, m.in. umylnej niegospodarnoci, gdy sta na czele
doszo do zawau serca" najbardziej zasuonego w odkryciu afery Gwnego Urzdu Ce. Przypomnijmy, e SLD-owcy w Sejmie unie-
Michaa Falzmanna, pracownika izby skarbowej, delegowanego przez moliwili w 1995 r. uchylenie Sekule immunitetu poselskiego, cho w
NIK do kontroli FOZZ-u, a nastpnie od niej odsunitego. Pniej tej sprawie wystpi w 1995 r. jego kolega partyjny Wodzimierz Ci-
doszo do jeszcze bardziej tajemniczej mierci, w wypadku samocho- moszewicz, wczesny prokurator generalny.
dowym" prezesa NIK-u Waleriana Pako na kilka dni przed jego Z wielkim opnieniem w maju 2001 r. doszo do aresztowania
wystpieniem w Sejmie, w ktrym mia odsoni kulisy afery FOZZ. zwizanego z krgami lewicy i podejrzanego o popenienie wielu
Jak przypominano w Polityce" z 23 grudnia 2000 r., do dzisiaj nie wy- przestpstw gospodarczych byego senatora Aleksandra Gawronika.
janiono do koca okolicznoci tej kraksy. Wdowa po prezesie Pako nie- Ten byy wsppracownik SB pocztek swej wielkiej kariery" biz-
jednokrotnie akcentowaa, e mier jej ma nie nastpia wcale na nesmena zawdzicza przekazaniu mu przez wicepremiera Seku
skutek wypadku". Mwia o ladach prochu znalezionych w baga- odpowiednio wczeniej informacji o legalizacji handlu walutami, co
niku samochodu. Z kolei we Wprost" z 19 listopada 2000 r. przypo- umoliwio mu byskawicznie wystawienie sieci 300 kantorw na
mniano, e auto, ktrym jecha Pako, rozpado si na dwie czci. Wkrtce zachodniej granicy.
po wypadku policyjna agentura doniosa, e w pwiatku mwiono o zamro- W kontekcie wieo aresztowanego G. Wieczerzaka, przypomina
eniu czci ramy samochodu subowego Paki ciekym azotem. Warto si, e ten od pewnego czasu wyranie zabiega o wzgldy politykw
przypomnie, jaki by tytu ostatniego wywiadu z prezesem Pako na SLD mimo swych powiza z SKL-em. Ciekawe, e pierwszym wa-
kilka dni przed jego tajemniczym zgonem: Za duo wiem. Dotd nie nym stanowiskiem Wieczerzaka bya posada doradcy osawionego
ujawniono do koca caej prawdy o jake licznych podejrzanych inte- ydowskiego hochsztaplera Dawida Bogatina, prezesa Pierwszego
resach Ireneusza Sekuy, niegdy jake wpywowego czonka ostat- Banku Komercyjnego w Lublinie (Bogatin, oszust, cigany przez Ame-
niego komunistycznego rzdu M.F. Rakowskiego (by tam wicepre- rykanw listem goczym, zosta wydany przez Polsk USA). Warto
mierem i przewodniczcym Komisji Ekonomicznej Rady Ministrw). przypomnie, e prezesem warszawskiej filii spki kierowanej przez
Pniej od pocztku we wadzach SdRP, czonek Rady Naczelnej tej Bogatina by pniejszy minister przeksztace wasnociowych z
partii, pose postkomunistw do Sejmu, z ich porki prezes Gwnego
23
22
ramienia SLD Wiesaw Kaczmarek (dowiedziaem si o tym z lektury dziej bulwersujcy jest fakt udzielenia niskooprocentowanych poyczek zao-
marksistowskiego Dzi", redagowanego przez M.F. Rakowskiego). ycielom Polisy, ktrej akcje miaa ona Aleksandra Kwaniewskiego. Spraw
Ciekawe, e praca na wpywowym stanowisku w firmie kierowanej wypywu pienidzy z Komitetu po raz pierwszy zainteresowano si po tym,
przez midzynarodowego hochsztaplera Bogatina nie przeszkodzia jak ujawniono fakt znacznej poyczki dla nomenklaturowej firmy Interster,
w pniejszym awansie czerwonego liberaa" W. Kaczmarka na kie- ktra bya nieodcznie kojarzona z PRL-owskim, a nastpnie SLD-owskim
rownictwo tak atrakcyjnego resortu, jak ministerstwo przeksztace dygnitarzem Ireneuszem Seku. Sekua nie opowie nic o historii tej poyczki.
wasnociowych. Kilka tygodni po rozpoczciu przez nas publikacji na temat kwitw" popeni
W kontekcie niebywaego rozrostu przestpczoci w III Rzeczy- samobjstwo.
pospolitej warto wskaza na tropy w tej sprawie sigajce do czasw Niedugo po zawetowaniu przez prezydenta Kwaniewskiego
starego systemu komunistycznego. Znamienne pod tym wzgldem ustawy uwaszczeniowej, ycie" z 13 wrzenia 2000 r. w tekcie
byy uwagi drukowane nie w adnym periodyku prawicowym, lecz w Dom nie dla wszystkich" pira Doroty Sajnug, skomentowao
postkomunistycznym Wprost", redagowanym przez byego sekreta- wspomnian dzie wczeniej w telewizji kontrowersj wok tego, jak
rza KC PZPR Marka Krla. Ot wanie w tym tygodniku (nr z 19 si uwaszczy" za bezcen prezydent Aleksander Kwaniewski 10 lat
listopada 2000 r.) opublikowano tekst autorstwa Stanisawa Janeckie- temu. W tekcie pt. Dom nie dla wszystkich" Sajnug pisaa o konfe-
go i Violetty Krasnowskiej akcentujcy, e: Zalki struktur polskiej mafii rencji zwoanej przez sztab Mariana Krzaklewskiego na osiedlu, na
pojawiy si ju pod koniec istnienia PRL. To wtedy tysice pracownikw ktrym w 1990 r. Kwaniewski kupi 78-metrowe mieszkanie za ok. 12
milicji, SB i MSW postanowio wykorzysta swoje ukady do robienia intere- min z (tj. 10 wczesnych rednich pensji). Wedug w. Walendziaka,
sw. (...)- Prawie 80% znanych przywdcw polskiego podziemia byo in- stanowio to tylko 5% prawdziwej wartoci rynkowej mieszkania. To
formatorami bd tajnymi wsppracownikami SB, WSW i milicji - mwi proste stwierdzenie faktu przez Walendziaka wywoao wybuch obu-
byy zastpca szefa Zarzdu ledczego UOP. rzenia rzecznika sztabu Kwaniewskiego, byego naczelnego Trybu-
ny" Dariusza Szymczychy. Nazwa Walendziaka chuliganem poli-
Nie wyjanione sprawy" Aleksandra Kwaniewskiego tycznym". Dodatkowego posmaku caej sprawie nadaje okazana przy
tym obuda Kwaniewskiego. Jak pisano w tym samym numerze y-
Nigdy nie wyjaniono do koca sprawy zarzutw pod adresem cia" z 13 wrzenia, gdy Kwaniewski wetowa ustaw uwaszczenio-
Aleksandra Kwaniewskiego z czasw, gdy sta na czele Komitetu ds. w, mwi, e mieszkanie wykupi za cikie pienidze" (wedug
Modziey i Kultury Fizycznej. Szczeglnie mocno byy one naga- Rzeczpospolitej" z 13 wrzenia: W poniedziaek Kwaniewski po-
niane w swoim czasie w Gazecie Polskiej". Midzy innymi w tekcie wiedzia, e swoje mieszkanie w Wilanowie wykupi pacc niema
Tomasza Sakiewicza Skwitowanie Kwaniewskiego" (nr z 28 czerw- kwot".). D. Sajnug pisaa w yciu", e Walendziak zarzuci Kwa-
ca 2000 r.) pisano: Przez kilka ostatnich miesicy analizowalimy dokumenty niewskiemu mwienie nieprawdy co do kupionego przez niego za
wiadczce o amaniu prawa w Komitecie ds. Modziey i Kultury Fizycznej bezcen mieszkania. Zdaniem Walendziaka, wetujc ustaw uwasz-
w czasie, gdy kierowa nim Aleksander Kwaniewski. Wynika z nich, e w czeniow, prezydent wystpuje przeciwko ludziom, ktrzy cae ycie
wielu wypadkach osobist odpowiedzialno za taki stan rzeczy ponosi obecny ciko pracowali na majtek narodowy. - Te mieszkania nie byyby
prezydent, jako szef Komitetu narazi skarb pastwa na ogromne straty fi- prezentem. Wedug Rzeczpospolitej" z 14 wrzenia, rzecznik sztabu
nansowe. (...) Wedug naszych wylicze zdecydowana wikszo pienidzy Mariana Krzaklewskiego - Kajus Augustyniak powtrzy w Radiu
poyczonych z Komitetu ds. Modziey nigdy nie wrcia do skarbu pastwa. Plus za Walendziakiem, e Kwaniewski, kupujc w 1990 r. mieszka-
Czy Kwaniewski popeni przestpstwo? Nie mieli co do tego wtpliwoci nie za bardzo niewielki procent wartoci, uwaszczy siebie. - Dzi,
inspektorzy Najwyszej Izby Kontroli. W pimie do prokuratury z 12 marca wetujc ustaw uwaszczeniow, odmwi tego prawa innym lu-
1992 r. NIK zawiadomi o wynikach swojej kontroli. Zdaniem inspektorw w dziom. W tym samym numerze Rzeczpospolitej" przytoczono rw-
czasach Kwaniewskiego w Komitecie amano prawo (...). Prokuratura nie nie wypowied Mariana Krzaklewskiego: Na razie bylimy tylko
zbadaa osobistej odpowiedzialnoci Aleksandra Kwaniewskiego (...). Najbar-

24 25
wiadkami selektywnego uwaszczenia, w ktrym gwn rol ode- Wolnoci, ktra stracia w wyborach 1997 r. kilkaset tysicy gosw w
graa komunistyczna nomenklatura. Wedug ycia" (z 13 wrzenia): porwnaniu do liczby gosw oddanych na ni w 1993 r. Od pocztku
Prezydent zapaci! po 159 tys. 172 stare zote za m2. Podobne miesz- rysowaa si konieczno stworzenia moliwie jak najszerszej koalicji z
kania kupowano po 4-6 min z za m2. Na tym samym osiedlu, po tej udziaem PSL, UW i ROP-u jako jedynej moliwoci skutecznego
samej cenie co Kwaniewski, mieszkania kupili pastwo Pudyszowie przezwycienia ewentualnych wet prezydenckich. Jak pisa pniej
(85 m2), Oleksowie (113 m2), Millerowie (86 m2) i Sekuowie (84 m2). Jarosaw Kaczyski (w Gazecie Polskiej" z 12 sierpnia 1998 r.): Do
Kamstwo Kwaniewskiego o cikich pienidzach", jakie zapaci sprawnego rzdzenia pastwem kwesti strategiczn by stosunek do PSL.
za swoje mieszkanie dowodzi, e Prezydent RP jako nie moe za nic Razem z PSL, Uni Wolnoci, ROP-em i oczywicie AWS koalicja rzdowa
si wyzwoli ze starego nawyku prawdomwnoci inaczej". C, miaaby ponad 60 proc. gosw. To wystarczyoby dla_ uchylenia kontroli
miliony Polakw wegetuje, ale maj za to wielce zapobiegliwego pre- Kwaniewskiego nad procesami legislacyjnymi.
zydenta. Take w wystpieniach politykw AWS pojawia si postulat nie-
zbdnoci wejcia PSL do koalicji rzdowej jako gwnej szansy na
Moskiewska poyczka" M.F. Rakowskiego przeamywanie prezydenckiego weta. Mwi o tym m.in. Wiesaw
Walendziak w wywiadzie dla ycia" z 6 padziernika 1997 r., uzna-
Jedn z najwaniejszych nigdy nie rozliczonych afer postkomuni- jc za mieszny" opr UW przeciw PSL-owi. I przypominajc, e ta
stw bya sprawa osawionej moskiewskiej poyczki", zaatwionej, sama Unia bez enady wsppracowaa z PSL przy uchwalaniu kon-
wbrew polskiemu prawu, przez byego komunistycznego premiera stytucji czy obalaniu wadz telewizji publicznej. Jak zwykle take i w
Mieczysawa F. Rakowskiego. Caa spraw umorzono i przyscha. tej sprawie zwyciyo jednak pene poddanie si naciskom UW, ktra
Znamienne, jak tumaczy po latach t afer w wywiadzie dla tygo- nie chciaa, by do jej koalicji rzdowej z AWS wesza jakakolwiek inna
dnika Der Spiegel" przywdca postkomunistw Leszek Miller. Od- partia.
powiadajc na uwag redaktora Der Spiegel": Ten transfer pienidzy Trudno znale uzasadnienie, dlaczego wadze AWS bardzo
by kontrowersyjny i zalatywa ciemnymi interesami, Miller odpowie- szybko zrezygnoway z pomysu alternatywnej koalicji AWS-ROP-
dzia: Sekretarz generalny PZPR, Mieczysaw Rakowski, poyczy PSL, zdajc si na wyczerpujce i jak si pniej okazao przeprowa-
wwczas od Michaia Gorbaczowa milion dolarw. Pienidze te miay dzone we wrcz katastrofalny sposb negocjacje z Uni Wolnoci.
suy pokryciu zobowiza finansowych PZPR. Rosyjscy dyplomaci Gwnym argumentem przeciwnikw koalicji z ROP-em i PSL byo
przywieli pienidze w aktwkach do Warszawy, Rakowski po ja- twierdzenie, e tego typu koalicja bdzie miaa zbyt nik wikszo w
kim czasie zwrci dug tym samym sposobem. (...) To wszystko byo Sejmie i std bd jej cigle zagraa rne zawirowania. Tylko e jak
zapewne bdem. Ale dug zosta spacony, dochodzenie w tej sprawie si okazao pniej, wybrana tak nieopatrznie, bez szukania prb al-
dawno umorzono. To byy niespokojne czasy (cyt. za wywiadem L. ternatywy, koalicja tylko z UW przeywaa wci rne wstrzsy i
Millera dla Der Spiegel" z 3 wrzenia 2001 r., przedrukowanym w kryzysy, gwnie na skutek skrajnej nielojalnoci Unii. A co najwa-
Forum" z 16 wrzenia 2001 r.). niejsze wanie ta koalicja spowodowaa zaprzepaszczenie przewaa-
jcej czci programu wyborczego AWS i skompromitowanie AWS
realizacj rzeczy totalnie sprzecznych z tym programem, a zwaszcza
V. Katastrofalne negocjacje z Uni gospodarczej polityki Balcerowicza.
Dodajmy, e z perspektywy strategicznych kosztw politycznych i
Po wyborach 1997 r. zdawao si, e AWS maksymalnie wykorzy- spoecznych, jakie przyniosa dla AWS koalicja z Uni Wolnoci wi-
sta przyznany mu w wyborach mandat zaufania dla dokonania auten- da, e duo lepiej opacioby si podjcie wanie wtedy, jesieni 1997
tycznego przeomu. AWS zdoby kilkakrotnie wicej gosw ni Unia r., zupenie odmiennego rozwizania. A mianowicie zaryzykowania -
26 w przypadku maksymalnego upierania si UW przy swych wygro-

27
wanych postulatach koalicyjnych - zerwania rozmw i podjcia decy- wobec politykw UW za ich wsparcie w uzyskiwaniu kolejnych
zji o dziaaniach dla doprowadzenia do szybkich ponownych wybo- wietnie patnych wykadw na rnych amerykaskich uczelniach
rw. Dayby one wwczas AWS niechybnie jeszcze wiksz przewag (bez poparcia majcych najlepsze kontakty w USA politykw UW
i poparcie duej czci rodowisk ROP-owskich. Pamitajmy jednak, Wasa miaby o wiele mniejsze szans na uzyskanie tych wykadw).
e na rzecz decyzji o koalicji z UW za wszelk cen dziaaa po cichu Inna sprawa, e czasami te wykady, niezbyt dobrze przygotowane
ju wwczas w AWS-ie dyskretna", zwarta" i zrczna grupa ucie- przez byego prezydenta, miay dla niego skutek raczej do kom-
kinierw" z UW na czele z Aleksandrem Hallem i Janem Mari Roki- promitujcy (i dla Polski). Opowiadano mi, e niektre wykady zo-
t. stay zarejestrowane na kasetach przez niezbyt przychylnych Polakom
Prawd jest jednak i to, e szybkiego, jak najszybszego dogadania ydw, a potem pokazywane w rodowiskach ydowskich jako do-
si z UW i przejcia wadzy, chciao zbyt wiele osb w obozie AWS, wd miernoci Polakw jako narodu. No bo, jeli nawet ich byy pre-
od wyposzczonych na niskich pensjach zwizkowcw po od lat czeka- zydent wystpuje z wykadami o tak niskim poziomie intelektualnym,
jcych na sw szans rnych prawicowych" politykw, nie maj- to c mona wymaga od Polakw jako ogu...
cych poza politykowaniem adnego zawodu. Uwaali, e trafia si im W rezultacie tych rnorodnych naciskw, a take samobjczej
wreszcie taka gratka, ktrej za nic nie mona przepuci, bo inaczej wrcz z punktu widzenia AWS postawy gwnego negocjatora Janu-
Kwaniewski poprze utworzenie rzdu mniejszociowego, bez AWS. sza Tomaszewskiego, UW dysponujca kilkakrotnie mniejsz ni
- TKM (Teraz k... My) - powiedzia o mentalnoci tych ludzi Jarosaw AWS iloci gosw w Sejmie, bya faktycznym triumfatorem negocja-
Kaczyski. A potem ju mielimy, co mielimy. Rzdy niektrych cji. Uzyskaa dla Balcerowicza stanowisko wicepremiera i resort finan-
AWS-owskich karierowiczw dosadnie scharakteryzowa kiedy sw, zapewniajcy decydujc pozycj w polityce gospodarczej oraz
wietny specjalista od zarzdzania z Kanady prof. Witold Kieun: - tak kluczowe resorty, jak sprawiedliwoci, MSZ i MON. Polityk AWS-
Taki zwizkowiec zarabia dotd ze 2 czy 2 i p tysica z. Nagle trafia mu si ZChN Marian Pika ujawni do szczeglne zachowanie si Toma-
wysoka urzdnicza fucha, moe decydowa o nadspodziewanie wielu spra- szewskiego u progu tworzenia rzdu Buka: W przeddzie negocjacji
wach. I ju po paru dniach zjawia si u niego biznesmen i daje do zrozumie- AWS ustali zakres spraw do dyskusji z UW, w tym list stanowisk, jakie
nia: wystarczy jeden maleki podpisik i ju bdzie dobrze urzdzony do koca moe otrzyma Unia. Tomaszewski powiedzia o tym podziale UW i w ten
ycia. I tak rodzio si to, co wietnie skwitowa kolejnym celnym skr- sposb, moim zdaniem, spali od razu negocjacje. Wtedy nabraem ju prze-
tem Jarosaw Kaczyski - KPP (Kompromitacja Prawicy Polskiej). konania, e nie jest to aden polityk i doprowadzi AWS do klski (wg y-
Wszystko to budzio umiechy politowania lub skrajne rozgoryczenie cia" z 9 marca 2001 r.).
u prawdziwie ideowych ludzi prawicy i wielu ludzi ze starej, auten- Znamienne jest to, co po latach wyzna na temat fatalnych dla
tycznej Solidarnoci" lat 1980-1981. Jake liczni z nich wycofywali si AWS negocjacji z Uni Wolnoci jeden z uczestnikw tych negocjacji
oburzeni na margines ycia publicznego. Pawe czkowski (w latach 1992-1993 wicepremier RP): AWS prowa-
Wrd czynnikw, ktre uatwiy tak korzystne dla Unii Wolnoci dzia rozmowy negocjacyjne nieudolnie i ze z tez. Pozwolilimy Unii obj
wyniki negocjacji koalicyjnych z AWS, swoist rol odegray otwarte wszystkie ministerstwa, ktre nie byy obcione kosztami reform. Kierujc
i zakulisowe prounijne dziaania Lecha Wasy. Jak pisa Marek Kru- nimi mona byo uzyska pozytywn ocen i przychylno spoeczn. Nato-
kowski na amach Nowego Pastwa" z 10 padziernika 1997 r.: Na miast AWS w jakim dziwnym i masochistycznym zacietrzewieniu wybieraa
Uni Wolnoci grali" Lech Wasa i cz wchodzcych w skad Akcji ugru- resorty, ktre musiay wywoywa konflikty i napicia spoeczne np. minister-
powa. Byy prezydent, aby przyspieszy" rozwj wypadkw, straszy roz- stwo pracy. W dodatku oddawalimy Unii - jako partnerowi sabszemu, ktry
amem w AW S" i moliwoci stworzenia przez UW rzdu mniejszocio- do koalicji wnosi tylko 1/3 udziaw - o wiele za duo pozycji w tej koalicji. Z
wego za cichym przyzwoleniem SLD. niektrych ministerstw zrezygnowalimy z przyczyn, ktre byy dla mnie do
Co motywowao byego prezydenta Was w jego dziaaniach pewnego momentu niezrozumiae. Dlatego w pewnym momencie wycofaem
prounijnych? Niektrzy twierdz, e gwnie konieczno rewanu si z tych rozmw. Powiem tylko, e w czasie przygotowa do kolejnej tury
rozmw z Uni jasno stwierdzilimy, e MON-u nie oddamy Unii. Jednak w
28 29
czasie spotkania z jej przedstawicielami okazao si, e jest to pierwsze mini- Pitery o rozmiarach ustpstw AWS wobec UW na terenie stolicy: W
sterstwo wystawione na przetarg" (...) (cyt. za P. Bczek: Bd przy nowej umowie koalicyjnej AWS oddaa Unii Wolnoci wszystko, co decyduje
narodzinach", Gos" z 28 lipca 2001 r.). o rozwoju miasta. Na przykad polityk gruntami maj prowadzi ci sami
W ocenie Pawa czkowskiego gwn przyczyn tylu ustpstw urzdnicy, ktrzy byli podejrzewani w ostatnich latach o rne nieprawido-
w negocjacjach AWS z Uni Wolnoci byo ich podporzdkowanie woci. Nie moe by tak, e na wszystkich czterech szczeblach samorzdu
sprawie pniejszych wyborw prezydenckich: Oddawalimy Unii tak geodezja, nadzr budowlany, gospodarka nieruchomociami pozostaj w r-
wiele i tak atwo, poniewa kierowano si perspektyw uzyskania poparcia kach jednej partii (cyt. za wywiadem J. Pitery w Nowy Pastwie" z 17
Unii dla naszego kandydata iv wyborach prezydenckich. Dzisiaj mona po- marca 2000 r.).
wiedzie, e mia to by Marian Krzaklewski (cyt. za Gos" z 28 lipca 2001
r.). Zdumiewajcy by fakt, e w czasie negocjacji AWS zdecydowaa
si na oddanie Unii Wolnoci kilku dodatkowych ministerstw w za- VI. AWS-owcy pupile Balcerowicza
mian za stanowisko Marszaka Sejmu i gwnie prestiowe stanowi-
sko Marszaka Senatu. Faktyczn dominacj Unii Wolnoci w rzdzie z formalnie AWS-
Komentujcy po latach przebieg negocjacji koalicyjnych AWS i owsk wikszoci uatwia fakt, e szereg AWS-owskich ministerstw
UW redaktor naczelny Gosu" Piotr Bczek zwraca uwag na ja- w bardzo wielu sprawach szo maksymalnie na rk Unii Wolnoci i
skrawi rzucajcy si jeden rys wczesnych negocjacji - to, e Unia byo wrcz pupilami Balcerowicza. Do typowe pod tym wzgldem
nieustannie wysuwaa coraz nowe i dalej idce dania: rozmowy koalicyjne byo zachowanie nieszczsnego negocjatora koalicji z UW wicepre-
tylko z UW; rzd bez udziau innych partii; premier Krzaklewski i jeden wi- miera i ministra spraw wewntrznych Janusza Tomaszewskiego. Nie-
cepremier, ktrym mia by Balcerowicz; oddanie Unii finansw pastwa; przypadkowo nagrodzony" tytuem Dyzmy 99" Tomaszewski do-
odstpienie od kandydatury prof. Wiszniewskiego na premiera rzdu (w tym brze zdawa sobie spraw ze swego absolutnego nieprzygotowania do
przypadku jako fakty kompromitujce" podawano kontakty profesora z Kor- funkcji ministra spraw wewntrznych (jako absolwent technikum
nelem Morawieckim); wsplne obsadzenie stanowisk wojewodw; MSZ dla samochodowego). Tym chtniej wic stara si we wszystkim przypo-
Geremka; MON dla Onyszkiewicza; ministerstwo sprawiedliwoci dla Su- doba czoowym przedstawicielom koalicjanta w rzdzie, aby unikn
chockiej itd. (P. Bczek: Bd...", op.cit.). z ich strony jakichkolwiek zoliwych recenzji" kierowanego przez
AWS uleg Unii Wolnoci take w jake wanej sprawie reformy niego resortu.
administracyjnej kraju, wprowadzajc wbrew swym pierwotnym By fatalnym ministrem spraw wewntrznych. Faktycznie nie zro-
zaoeniom jake kosztowny podzia kraju na powiaty. To, e podzia bi niczego dla zapewnienia skutecznej walki z przestpczoci zorga-
ten faktycznie przeforsowaa Unia Wolnoci ujawni w wywiadzie na nizowan. Jego przeciwnicy, tacy jak w. Walendziak zarzucali Toma-
amach Rzeczpospolitej" z 26 marca 2001 r. byy przewodniczcy szewskiemu, e koncentrowa si wycznie na budowaniu zaplecza
Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego w 1990 r., a aktualnie czo- finansowego dla polityki. W publikowanym w Gazecie Polskiej" z 25
nek Rady Krajowej AWS Mieczysaw Gil, stwierdzajc: le si te stao, kwietnia 2001 r. szeroko udokumentowanym tekcie wita Toma-
e Akcja nie powiedziaa jasno spoeczestwu, z jakich elementw programu szewskiego" pisano o nader rozbudowanych dobrych stosunkach
musiaa si wycofa, wchodzc w koalicj. Bya na przykad za dwustopnio- Tomaszewskiego z prominentnymi politykami ugrupowa ideowo odle-
wym samorzdem, ale na danie UW zgodzia si wprowadzi powiaty, bo gych od AWS. Do dzi moe liczy na sympati np. Wadysawa Frasyniuka
Unia chciaa obsadzi troch urzdw na niszym szczeblu, gdzie dotd bya (z UW - J.R.N.) i dzkiego polityka Unii Wolnoci, Mirosawa Drzewiec-
sabsza. Dla UW to bya suszna kalkulacja, ale pastwu przynioso to szko- kiego. Gono mwi si o jego wieloletniej znajomoci z wacicielem telewizji
dy. Z powodzeniem wystarczyaby silna gmina i wojeiudztwo... Polsat" Zygmuntem Solorzem, ktrego Tomaszewski kilka lat temu na rocz-
Ustpstwa AWS wobec Unii Wolnoci miay bardzo duy zakres, nicowym bankiecie telewizji nazwa swoim prezesem. (...)Ta koligacja ze
rzadko dostrzegany w caej rozcigoci. Przypomnijmy tu choby wzgldu zarwno na cay yciorys Solorza, jak i skrajnie komercyjny,
uwagi jednej z najbardziej kompetentnych radnych warszawskich Julii
30
31
daleki od wartoci chrzecijaskich i patriotycznych profil Polsatu" pomnie choby to, o czym wspomina Wiesaw Walendziak: (...) z
jest szczeglnie wymowna. Dbskim dziaalimy w Ruchu Modej Polski. Z Ruchu go wyrzucilimy,
Janusz Tomaszewski sta si szczeglnie jaskrawym prawico- stawiajc powane zarzuty m.in., e dy do rozbijania opozycji i skcania
wym" symbolem tzw. kapitalizmu politycznego, to jest naduywania jej z emigracyjnymi orodkami (...) (z wywiadu W. Walendziaka dla Ga-
dziaalnoci politycznej do robienia interesw gospodarczych. Pierwsi zety Wyborczej" z 29 lutego 2000 r.). Cigle niewyjaniony do koca
zaczli to stosowa na masowa skal postkomunici na czele z osa- pozostaje zarzut wsppracy Tomaszewskiego z SB. Jak wiadomo,
wionym Seku, wykorzystujc swa uprzywilejowan pozycj dziki bardzo silnym argumentem przeciwko Tomaszewskiemu byy obci-
rozlicznym spkom nomenklaturowym". Wiesaw Walendziak na- ajce zeznania dwch byych esbekw, ktre niespodziewanie zostay
zwa kapitalizm polityczny" najwiksz porak III RP", wskazujc potem zmienione. Jeden z esbekw nagle zoy owiadczenie - napisane
na to, e: Z biegiem czasu postkomunistyczny ukad gospodarczy za cen zreszt przez on - e do czstych spotka z przyszym wicepremierem
swoistej legitymizacji zacz wspiera politykw rnych opcji i rodowisk, zmusza go jego przeoony. Przedstawi te zawiadczenie, e cierpi na zabu-
infekujc ca struktur pastwa (z wywiadu W. Walendziaka dla Ty- rzenia neurologiczne. Natomiast drugi z oficerw SB wprost stwierdzi, e
godnika Powszechnego" z 28 lutego 1999 r.). Tak doszo do tego, e w kama (wg tekstu P. Siennickiego w Nowym Pastwie" z 2 marca
rozlicznych radach nadzorczych politycy AWS w idealnej symbiozie 2001 r.).
wspdziaali z politykami SLD i UW w myl zasady y i da y Tomaszewskiemu w rzdzie towarzyszyo szereg innych prounij-
innym". nych ministrw, ktrych Balcerowicz maksymalnie wspiera za ich
Powszechnie uwaano, e po stronie prawicy szczeglne zasu- usugowo - w monetach zagroe, tym mocniej tpic zachowuj-
gi" dla tworzenia takiego kapitalizmu politycznego mia wanie Ja- cych niezalen postaw wobec UW ministrw AWS typu J. Kropiw-
nusz Tomaszewski. Pose AWS Mariusz Kamiski mwi w wywia- nickiego, Kapery i R. Czarneckiego (dwch ostatnich zmuszono zreszt
dzie dla Gazety Polskiej" z 25 kwietnia 2001 r. o Tomaszewskim: Ten do rezygnacji pod naciskiem UW). Takim ministrem szczeglnie
czowiek przy pomocy nieformalnych naciskw budowa imperium dla siebie i bronionym i popieranym przez Balcerowicza, mimo powszechnych
swoich przyjaci. Wielu ludzi zwizanych z tzw. spdzielni i czonkw ich krytyk, by minister skarbu Emil Wsacz. Wsacz mg zawsze liczy
rodzin zasiado w radach nadzorczych. Na przykad brat Andrzeja Anusza na publiczn obron ze strony Leszka Balcerowicza - przed atakami
zosta prezesem Rady Nadzorczej Ruchu, cho z wyksztacenia jestweterym-
ze strony posw AWS (!). A dziao si tak nieprzypadkowo. Jak przy-
rzem. Pierwsz afer polityczno-gospodarcz naszego rzdu bya sprawa krla
pomniano Wsaczowi w czasie wywiadu prowadzonego z nim przez
elatyny Grabka i wprowadzenie cakowitego zakazu importu elatyny pod
redaktorw ycia" (nr z 28 marca 1998 r.): w przypadku PZU okazao
pretekstem choroby wciekych krw. Znane s stenogramy rzdu, wiemy, kto
si, e wikszo osb powoanych przez AWS-owskiego ministra skarbu do
ten zakaz przeforsowa. To by Tomaszewski. Do tego dochodzi kwestia Tade-
rady PZU ma powizania z UW.
usza Kowalczyka, byego posa BBWR i czonka Komitetu Doradczego przy
Wsacza wyranie czyo z Balcerowiczem rwnie silne popar-
MSW. Kowalczyk by od dawna podejrzewany o kontakty ze wiatem prze-
cie dla prywatyzacji korzystnych gwnie dla zagranicznych inwesto-
stpczym. Dzi w prasie mona przeczyta, e peni nieoficjalnie funkcj
rezydenta mafii pruszkowskiej w wiecie polityki. Tomaszewski bardzo zabie-
rw, zbijajcych zyski kosztem interesw polskiej gospodarki. Do
ga, by go umieci na wysokiej pozycji na licie AWS. Przez Kowalczyka z
przypomnie dokonan za czasw szefowania resortowi skarbu przez
AWS odszed Jarosaw Kaczyski. Kowalczyk nie wystartowa w wyborach, E. Wsacza osawion prywatyzacj" warszawskich Domw Cen-
bo zgin w wypadku samochodowym tu przed oddaniem list do rejestracji. trum, sprzedanych poniej wartoci gruntw, na ktrych stay.
Bardzo bliskim znajomym pana Kowalczyka by rwnie pose Anusz. To Znamienna bya pierwsza decyzja ministra Wsacza po objciu re-
obrazuje, z jakiego typu zagroeniami mielimy i mamy do czynienia w AWS. sortu skarbu. Byo ni sprzedanie firmie Ruffeisen Atkins obligacji
Znamienna bya decydujca rola Tomaszewskiego w przepchaniu czwartego NFI. Jak przypomnieli redaktorzy ycia" Wsacz by po-
kandydatury Jacka Dbskiego na ministra skarbu, mimo rnorakich przednio pracownikiem wanie tej firmy. Sprawa wywoaa wiele
ostrzee co do nieciekawych epizodw z jego przeszoci. By przy- szumu w prasie i w rezultacie NFI Progress musia si wycofa z caej
32
33
transakcji. Tumaczc swe rozliczne, agodnie mwic, kontrowersyj- owskich czonkw rzdu, prno szuka bardziej prounijnej osoby ni Komo-
ne prywatyzacje", Wsacz wystpi z do swoist motywacj owski. Takie rozdanie kart jest niebezpieczne dla polskiej prawicy.
swego postpowania: Lepiej, eby Polacy pracowali u obcych ni grzebali w Na bardzo wyrany prounijny przechy Komoowskiego, skdi-
mietniku. nd byego czonka PZPR, zwrcia rwnie uwag gona publicyst-
Wsacz nie ogranicza si do promowania ludzi z Unii Wolnoci. ka Tygodnika Solidarno" Teresa Kuczyska. W tekcie Marny los
Wykazywa przedziwn" szczodro rwnie i wobec ludzi zwiza- solidarnociowca" (Magazyn Tysol" nr 5 z 1998 r.) pisaa o Komo-
nych z SLD i ich sojusznikw. Prawdziwie szokujc decyzj Wsacza owskim m.in.: Objwszy tek ministerialn, pozostawi on wysze stanowi-
byo posunicie przeksztacajce Totalizator Sportowy w spk za- sko ludziom z Kuroniowego rozdania z 1992 r. To znaczy nie tylko wprowa-
rzdzan przez wywodzcego si z ZSMP prezesa Sykuckiego. dzonym przez niego wwczas ludziom Unii Demokratycznej (obecnie Unii
Oznaczao to, e spka, na ktrej czele stali byli aktywici ZSMP Wolnoci), ale i zaakceptowanym przez niego ludziom PZPR. Longin Komo-
moga prowadzi dziaalno komercyjn zamiast dotychczasowego owski startowa w ostatnich wyborach parlamentarnych z ramienia AWS
przechodzenia do skarbu pastwa zyskw z monopolu loteryjnego. W jako przewodniczcy Solidarnoci" regionu szczeciskiego. Jednak jego sym-
yciu" z 14 stycznia 1998 r. pisano: Decyzja Wsacza oznacza woln rk patie polityczne od czasu KOR-u ulokowane s po stronie Unii Wolnoci.
w gospodarowaniu majtkiem Totalizatora Sportowego przez zarzdzan Poniewa caa Solidarno" wesza do AWS, nie mg on startowa z ra-
przez byych ZSMP-owcw spk, praktycznie bez adnej kontroli z ze- mienia Unii Wolnoci. Objwszy kierownictwo Ministerstwa Pracy, realizuje
wntrz. Okazao si przy tym, e minister Wsacz podj tak decyzj wic polityk kadrow Unii Wolnoci, a nie AWS. Opiera si ona na zasadzie
mimo zastrzee departamentu prawnego w jego resorcie. Pniej - nie rusza czerwonych, promowa ludzi zwizanych z Uni Wolnoci.
okazao si, e kierowany przez gremium o ZSMP-owskim rodowo- Z poparciem dla tekstu Kuczyskiej o Komoowskim wystpili
dzie Totalizator Sportowy finansowa festyny, podczas ktrych swoje pogldy twrcy pierwszej Solidarnoci" na Pomorzu Zachodnim akcentujc,
polityczne prezentowali posowie SLD i PSL (wg ycia" z 28 marca 2001 e Komoowski zosta wybrany na przewodniczcego Zarzdu Re-
r.). W yciu" z 28 marca 1998 r. wyraono zdumienie, e minister gionu przede wszystkim dziki poparciu osb, bdcych byymi czonkami
Wsacz mianowa czonkiem rady nadzorczej zakadw lotniczych w PZPR. Zarzucili Komoowskiemu rwnie, e jako przewodniczcy
Mielcu Marka Pola - szefa Unii Pracy i gorcego zwolennika sojuszu z Regionu forowa dziaaczy UW i byych czonkw PZPR (wedug A.
SLD. Byo to tym bardziej zdumiewajce, i wanie Marek Poi by Echolette: Pajczyna czerwono-rowa", Nasza Polska" z 27 pa-
czonkiem gabinetu, ktry doprowadzi Mielec do opakanego sta- dziernika 1999 r.).
nu".
Po odejciu Tomaszewskiego z rzdu Unia Wolnoci znw uzy- VII. Buzek i Krzaklewski
skaa w rzdzie Buka wicepremiera, jaki by dla niej moliwie najdo-
godniejszy. Zosta nim bowiem dotychczasowy minister pracy Longin
Komoowski, znany z prounijnych skonnoci, a przy tym wyjtkowo
Marionetkowy premier
niemrawy i ciapowaty, wic tym atwiejszy do sterowania przez Bal- Trudno zrozumie, jakie wzgldy (poza pewnoci, e w Buzku
cerowicza. Awans Komoowskiego powszechnie znanego z odkada- znajdzie si marionetk atw do dyrygowania) zadecydoway o po-
nia decyzji i braku stanowczoci, wywoa prawdziwe zaszokowanie u woaniu na premiera tak niepopularnego nawet w rodzinnym miecie,
niektrych obserwatorw polskiej sceny politycznej. Komentator a wic nieskutecznego nawet wrd swoich", dziaacza jak Jerzy
Nowego Pastwa" Jarosaw Gajewski pisa w numerze z 22 pa- Buzek. Przypomnijmy zbyt mao pamitane fakty. Jerzy Buzek kan-
dziernika 1999 r. o Komoowskim: Nie jest mocn osobowoci i nie bdzie dydowa w 1997 r. w Gliwicach na 14. miejscu z listy wyborczej AWS.
stanowi politycznej przeciwwagi dla unijnego zastpcy premiera - Leszka Kandydowa na 14. miejscu, a podczas wyborw spad jeszcze duo
Balcerowicza, ktry przy AWS-owskim wicepremierze ju teraz jawi si ni- niej na 25 miejsce, trzecie od koca. Uzyska zaledwie 1488 gosw,
czym Wezuwiusz za swoich najlepszych czasw. Poza tym, wrd AWS- ale dosta si do Sejmu z listy krajowej i tam dosta kolejnego wspania-
34 35
kopniaka w gr" na premiera, cho powinno co poniektrych zoliwsi dodawali, e premier Buzek przytaku
nowi, dlaczego dziaajcy od tylu lat w Solidarnoci" Jerzy sam nie ma za bardzo wiele do powiedzenia. Za
k jest a tak mocno niepopularny w swoim wasnym miecie. e nie ma adnej wyrazistszej wizji tego, co jego
ieudolno i totalna kompromitacja czteroletnich rzdw pre- e cechuje go fatalna chwiejno. Te wszystkie c
Buka, tym bardziej nie zasuguje na jakiekolwiek usprawiedli- wadziy do do szczeglnej sytuacji. Jak pisa I
e, e przez te cztery lata nie brakowao wnikliwych publikacji wym Pastwie" z 22 padziernika 1999 r. o wszy
gajcych przed tak kompromitacj i tak katastrof. By przy- dajcych si na AWS: Widzc sabo premier
ie choby rne ostrzeenia ze strony redaktora naczelnego traktowa go jako suwerena. Buzek sta si natom
ego Pastwa" Anatola Arciucha. Gdy pisa w tekcie z 16 pa- da, apeli, listw otwartych i poufnych, ktre
ika 1998 r.: (...) wbrew oburzeniu i gwatownym zaprzeczeniom ze y si niepoufne. Mia prawo robi wszystko, by
czoowych postaci AWS trudno podway coraz powszechniejsz interesw ktrejkolwiek z formacji wspierajcy
, i ugrupowanie to jest tylko parawanem dla realizowania przez UW ni, zaraz zaczynay si lamenty i szantae.
ego programu, premier Buzek zajmuje si gwnie, jak zoliwie mwi W tej sytuacji pole manewru Buka ograniczyo
uzi o politykach obecnych w mediach, ale pozbawionych rzeczywistej zagrodowego poletka w rodzinie kochonikw. Cay
y, inaugurowaniem chryzantem", podczas kiedy superminister Balae- - wielki, ale dziaka przynoszca prawdziwe plony m
robi swoje, natomiast AWS-owi koalicyjny partner pozwala realizo- miary. I tak te byo z wadz premiera: niby ogromn
lko te elementy programu, ktre w niczym nie zagraaj jego wasnym byo jej wcale.
albo jeszcze lepiej - s niepopularne lub mog skompromitowa awu- Mona by dugo wylicza przykady, jak pr
kich politykw i cay ruch. swych czynach dosownie zaprzecza goszony
odobnych ostrzee i diagnoz byo bardzo wiele i to ju w nym hasom. Jednym z najbardziej kompromitu
szych latach rzdu Buka. Krzysztof Czabaski pisa na przy- bya faktyczna postawa wobec dekomunizacji. W
w totalnym rozgoryczeniu co do rzdu Buka ju 27 lutego 1998 Sol-u" (nr 3 z 1998 r.) premier Buzek z przejcie
amach ycia": W dziaaniach rzdu nie widz myli pastwowej. my w tej chwili praktycznie jedynym krajem Europy
ak mnie zreszt nie dziwi, gdy jest to rzd kierowany przez premiera o ktry wyranie nie ustosunkowa si do czterdziestu
ym dowiadczeniu politycznym, a w sowim skadzie ma wielu mini- systemu, komunistycznego. A jest to bardzo potrze
o mniejszych jeszcze od niego kwalifikacjach (...). Co dziwi, to fakt, i naszego pastwa.
a rzdzca, jej bezporednie zaplecze polityczne- uplatane w gry per- Jak na tle tej deklamacji o bardzo potrzebny
e - tak atwo porzuca racj stanu na rzecz przepychanki o posady, munizmem wyglda fakt, e w padzierniku 19
dze i wpywy. Wielce strusia polityka, ktra zemci si srodze przy zabrako wanie w czasie decydujcego goso
szych wyborach. komunizacji. Premiera zabrako, bo musia" z
den z najbardziej krytycznych i nonkonformistycznych posw n" gospodarsk wizyt w mleczarni w Wysok
-u Mariusz Kamiski mwi bez ogrdek w wywiadzie dla Ga- Nawet bardzo przychylny premierowi Buzkow
olskiej" z 25 kwietnia 2001 r.: Przywdztwo Jerzego Buka jest bar- Polskiej" Piotr Wierzbicki nie ukrywa w tej spr
abej jakoci; Buzek koncentruje si na rzdzie, a w sytuacjach konflikto- zadowolenia za zachowania premiera: Jeli antykom
ustpuje przed szantaem - mielimy tego dowd przy okazji sprawy tym, comy widzieli przy uchwalaniu ustawy dekomun
zewskiego. Byem zaenowany brakiem wyobrani premiera, tym, e j. Odbywa si jedno z najwaniejszych gosowa w
interes caej prawicy postawi interes swojej RS-owskiej grupy i zae- wyjeda do mleczarni (...) (wedug wywiadu P. W
e konfliktu wewntrz Ruchu. cia" z 22 stycznia 2000 r.).
Wskazywano niejednokrotnie, e premier jest a nadto chtny do Dla mnie zachowanie J. Buka w tej spraw
akiwania kolejnym rozmwcom i nie czynienia potem nic. Co boko nieuczciwe i kompromitujce. Moi przyj
wali, w co u licha gra ten Buzek? Nic nie moe usprawiedliwi po- krtki czas zawierzyem nawet w t twardo. A pniej okazywao
parcia, jakie udzieli Buzek osawionemu ydowskiemu spekulantowi si wci, e Krzaklewski faktycznie firmowa cige ustpowanie
giedowemu z USA - George Sorosowi, ktry od wielu lat finansuje AWS-u przed naciskami UW i jest fatalnym wspsprawc wynikej
gwne siy walczce w Polsce z wartociami chrzecijaskimi i patrio- std strasznej degrengolady AWS-u.
tyzmem. Jak mogo doj do tego, e premier reprezentujcy chrzeci- Dziennikarz Gazety Wyborczej" Jarosaw Kurski z satysfakcj
jasko-patriotyczny AWS, publicznie popisa si - obok A. Kwaniew- odnotowa w numerze z 3 czerwca 2000 r. przedziwn bierno Krza-
skiego - laudacj na cze Sorosa z okazji przyznania mu nagrody klewskiego i jego wyrane pogodzenie si z zaprzepaszczaniem rady-
Gazety Wyborczej". Przypomnijmy, e prawicowi premierzy Wgier kalnych idei wyborczego programu Solidarnoci" pod naciskami
(J. Antall) i Czech (V. Klaus) szybko i jednoznacznie ocenili szkodli- Unii Wolnoci. Wedug Kurskiego: Z perspektywy czasu Krzaklewski jawi
wo dziaa Sorosa dla swych krajw. Klaus znany by z niezwykle si jako polityk elastyczny. Gdzie si zapodziaa jego pryncypialno. Hasa,
stanowczych dziaa dla zablokowania lewackich i antypatriotycz- ktrymi nci skrajn prawic, pozostay na papierze:
nych wpyww Sorosa w Czechach. J. Buzek wybra za hod dla tego - niemoliwa koalicja z UW" - staa si moliwa;
tak niebezpiecznego dla Polski i polskoci spekulanta (zob. przem- - zmianie konstytucji" nikt si nawet nie zajkn;
wienie Buka ku czci Sorosa w GW" z 9 maja 2000 r.). - Unia Europejska tylko jako Europa Ojczyzn" - jak wyej;
- powszechne uwaszczenie: - wielki znak zapytania. Ja nie wiem, czy
Krzaklewski, elastyczny" czy koniunkturalista on jeszcze w to wierzy" - mwi jeden z liderw AWS. - Wiem jed
no: e absolutnie nie wierzy w to jego otoczenie. ]li ju, to tylko
Mao si pamita, e ju w 1992 r. Krzaklewski jako szef Solidar- Wjcik i Biel";
noci" popar zdominowany przez Uni Demokratyczn rzd Su- - dekomunizacja - trzeba pokazywa, e si jej chce. Wymowne jednak,
chockiej. e za jego poparciem dua cz klubu parlamentarnego e w dniu gosowania ustawy dekomunizacyjnej premier Buzek nie
Solidarnoci" gosowaa w 1992 r. za Januszem Lewandowskim, bierze udziau w gosowaniu - ma wan wizyt w mleczarni;
mimo tylu ewidentnych kompromitacji tego ministra w sprawach - PZPR - zbrodniczej organizacji" - cicho, jak makiem zasia;
prywatyzacji za bezcen. W wywiadzie dla Tygodnika Solidarno" z - reprywatyzacja - cigle si limaczy.
30 padziernika 1992 r. Krzaklewski tumaczy, e utrzymano Lewan- T pochwa elastycznoci" Krzaklewskiego ze strony Gazety
dowskiego, bo nie chciano zaamania rzdu i kolejnych przyspieszo- Wyborczej" uwaam za co szczeglnie kompromitujcego dla lidera
nych wyborw. I dodawa, e nie o usunicie Lewandowskiego naley AWS. Wymownie pokazuje bowiem, jak aonie zawid on swoich
walczy, lecz o wprowadzenie systemu kontrolujcego i weryfikujcego dla zwolennikw, jak mao pozostao faktycznie z jego obietnic przedwy-
osb na stanowiskach prominentnych i kierowniczych. Mwi to w czasie, borczych. Najmieszniejsze, e sam Krzaklewski cigle udaje, jak gdy-
gdy Lewandowski ze swoimi fatalnymi decyzjami prywatyzacyjnymi by nic si nie stao; publicznie zapewnia (31 sierpnia 2001 r.), e pro-
by ju w oczach bardzo wielu Polakw straszliwym symbolem wy- gram wyborczy AWS z 1997 r. zosta zrealizowany prawie w caoci. Tym
przeday przemysu za bezcen. stwierdzeniem Krzaklewski przekroczy wszelkie granice groteski! I
Koniunkturalizm Krzaklewskiego niejedno mia imi. - Nie ulega jeszcze raz dowid, e nie wycign wnioskw z adnej z dotychcza-
wtpliwoci, e Krzaklezuski dla wasnych interesw popiera Was w cza- sowych, jake bolesnych lekcji.
sach wachowszczyzny (...) - przypomnia Lisiewicz na amach Gazety Speniy si najbardziej ponure zapowiedzi tych, ktrzy ostrzegali,
Polskiej" z 18 listopada 1998 r. e Krzaklewski powinien zrobi wszystko dla radykalnej zmiany wi-
Musz przyzna, e sam niele nabraem si przy lekturze przed- zerunku i sposobu wypowiadania si, jeli chce wygra wybory pre-
wyborczego wywiadu ksikowego Mariana Krzaklewskiego z 1997 r. zydenckie. Ostrzeenia, typu tekstu Piotra Lisiewicza w Gazecie
Czas na akcj. Krzaklewski przedstawia si tam jako jednoznaczny, Polskiej", ju 18 listopada 1998 r. alarmujcego, e: Marian Krzaklewski
zdecydowany przeciwnik tzw. lewicy laickiej KOR-u, Unii Wolnoci, - zarozumiay narcyz, nienaturalny bufon, przed kamer zachowujcy si jak
doskonale znajcy si na rnych manipulacjach unitw. Na pewien przestraszony, wyrwany do odpowiedzi uczniak, nie ma adnych szans w
38 39
prezydenckiej rywalizacji z Aleksandrem Kwaniewskim. Nie umia zmie- Raport zapowiadano jako wysokiej rangi wydarzenie, polityczna bomb maj-
ni si i fatalnie przegra. Mimo to nadal, zawsze mocny w gbie", c wstrzsn Polsk i pokaza obywatelom bezmiar za wyrzdzonego przez
Krzaklewski wci zapowiada zwyciskie szare husarii czy kawale- poprzedni koalicj, jak rwnie towarzyszce jej dziaaniom wiadome inten-
rii. Zamiast tego jednak wci byo wida gwnie gromady pazer- cje uczynienia z Rzeczypospolitej republiki kolesiw". Bilans mia stanowi
nych ciurw w poawianiu upw. legitymacj dla nowego gabinetu do podjcia zarzuconych przez postpeerelow-
Trzeba o tym otwarcie mwi, nie ukrywajc odpowiedzialnoci skie ekipy rzdzce niezbdnych, a przy tym znowu kosztownych reform.
kierowniczej ekipy Krzaklewskiego i Tomaszewskiego. Buka za tole- Mia gruntownie udokumentowa wysuwane wczeniej pod adresem obozu
rowanie pogody dla przernych cwaniakw w kierownictwach ZUS- postpeerelowskiego propagandowe zarzuty. Okaza si jednak dokumentem
sabym. Niektre fragmenty raportu poraaj wprost banalnoci (...).
u, PZU ycie" i tylu innych instytucjach. Trzeba o tym mwi otwar-
W raporcie roi si od oglnych danych, ale czsto nie ma ich tam, gdzie a
cie, bo jak pisa Cyprian Kamil Norwid:
si o nie prosi, aby pokaza skal kosztw zaniecha. Na przykad nie ma
informacji, ile przez cztery lata budet musia wyoy na utrzymanie pa-
Czy ten ptak kala gniazdo, co je kala,
stwowych molochw gospodarczych, ile wynosi zaduenie przedsibiorstw
Czy ten, co mwi o tym nie pozwala?
pastwowych czy ile zapacilimy za brak restrukturyzacji w grnictwie. Nie
uzmysowiono groby krachu finansw publicznych, jaki nastpi w niedale-
kiej przyszoci wskutek nieprzeprowadzenia reformy systemu emerytalnego.
Nie odniesiono si do kondycji rednich i drobnych przedsibiorstw-nie
VIII. Jak przegrywano na yczenie otrzymalimy oceny, jak tamte cztery lata wpyny na szans zaoenia czy
utrzymania firm rodzinnych. Nie powicono nawet wzmianki patologiom
Sfuszerowany bilans otwarcia" naszego systemu bankowego i fiskalnego. Nie okrelono skali procederu
Jeszcze na szereg miesicy przed powoaniem rzdu Buka na wprowadzania koncesji, kontyngentw, subwencji czy ulg podatkowych dla
luybranych podmiotw gospodarczych, tak jak nie oceniono poziomu monopo-
przernych forum akcentowaem potrzeb dokonania przez przyszy
lizacji gospodarki czy rozrostu biurokracji, a tym samym marnotrawienia
rzd prawicowy prawdziwie gruntownego bilansu otwarcia-raportu
publicznego grosza. Zabrako informacji o rozmiarach szarej strefy, prby
o stanie pastwa. By byo jasne, z jak trudnej sytuacji si startuje, by
oceny, czy si ona przez ostatnie cztery lata rozszerzya, czy te umocnia i z
mona byo mwi o rozmiarach szkd i zaniecha, wynikych z poli- jakich powodw (...).
tyki dotd rzdzcej SLD. Bilans otwarcia nie wszed gbiej w istot rzeczy, nie dotar do jdra
Gdyby zrobiono taki uczciwy, gboki bilans wanie wtedy, po dziaania mechanizmw pastwa. Nie pokuszono si o przedstawienie wpy-
powstaniu rzdu koalicyjnego AWS-UW w 1997 r., mianoby bardzo wu bdw, zaniecha i zych intencji postkomunistycznych gabinetw na
wiele argumentw, ktre przeszkodziyby dzisiaj - w 2001 r. - obci- kiesze przecitnego obywatela czy kondycj gospodarstw domowych.
aniu rzdw solidarnociowych ca win za tak katastrofalny stan Podsumowujc: z raportu nie wynika adna rzdowa wizja pastwa ani
pastwa. Trzeba byo jednak chcie! Premier Buzek i jego koledzy, to, co rzd zamierza zrobi. Poza tym, e oglnie ma by lepiej.
zamiast prawdziwego, gbokiego raportu bilansujcego stan pa- Nazywajc rzdowy raport propagandowym niewypaem",
stwa, zaprezentowali przygotowany na odczepnego, aby zby Bilans Krukowski pisa dalej, e: Zamiast raportu o stanie pastwa otrzymalimy
otwarcia", ktry niczego faktycznego nie dokumentowa, tonc w kiepskie, pisane na kolanie" wypracowanie (...). Raport powstawa m.in. na
rozlicznych powierzchownych oglnikach. Przypomn tu fachow podstawie materiaw otrzymanych ze zdominowanych przez czerwone
ocen tego pseudoraportu, dokonan na amach Nowego Pastwa" kadry" ministerstw. By moe w tym kryje si jedna z przyczyn kiepskiego
w tekcie Bilans niekompetencji" z 20 marca 1998 r. przez Marka efektu kocowego, jeli tak, to powinno to by sygnaem ostrzegawczym, e
Krukowskiego. Pisa on m.in.: Zawarta midzy AWS a UW umowa koali- nadszed najwyszy czas na gruntowne zmiany kadrowe, bo w przeciwnym
cyjna zakadaa sporzdzenie do koca zeszego roku szczegowego bilansu razie niewiele da si osign.
otwarcia - raportu o stanie pastwa po czterech latach rzdw SLD i PSL".
41
40
Lektura Bilansu otwarcia" sprawia niewtpliwy zawd. Zapewne tym celw politycznych i gospodarczych Unii Wolnoci, ustpstwa, ktre
wikszy, im wicej dany czytelnik pokada nadziei w gabinecie premiera byy faktycznym zdradzaniem samej istoty wyborczego programu
Jerzego Buka. Bilans, na tle innych poczyna rzdu i koalicyjnych si w AWS z 1997 r. W peni zgadzam si tu z uwagami wietnego zagra-
parlamencie, rodzi dramatyczne pytanie, czy te nadzieje nie s} aby ponne. nicznego obserwatora polskich przemian, przebywajcego w Polsce
Czy przygotowywany przez ekip Buka bilans nie jest dowodem niekompe- od paru dziesicioleci francuskiego korespondenta Bernarda Margu-
tencji rwnie obecnego rzdu ? eritte'a. W tekcie Cena mezaliansw" (Tygodnik Solidarno" z 13
Wczeniej, jeszcze na par tygodni przed felietonem Krakowskie- padziernika 2000 r.) pisa bez ogrdek: Jest prawd, e trudnoci ycia w
go, w Nowym Pastwie" z 5 marca 1999 r. rwnie ostro zrecenzo- kraju dla milionw ludzi sprowokoway ucieczk od kandydata AWS (...). Ale
wa" wspomniany Bilans otwarcia" Pawe Siennicki, piszc: Przygo- tumaczenie, e wzgldna poraka jest konsekwencj koniecznych, aczkolwiek
towany przez suby informacyjne rzdu Bilans otwarcia" okaza si propa- bolesnych reform, nie jest przekonywajce. W istocie te reformy nie mogy si
gandowym ziewniciem o maej wartoci merytorycznej. To bardzo utrudnio uda i wrcz byy sabotowane tak dugo, jak Unia Wolnoci wsprzdzia z
polityk reform, ktre jawiy si nie jako konieczne, a wymylone przez AWS- AWS. U rda wyniku Krzaklewskiego jest to, e z powodu mezaliansu z
owskich i unijnych politykw. liberaami AWS nie bya w stanie dotrzyma wielu obietnic wyborczych. Tak
Dzi po czterech latach rzdw AWS SLD-owcy mog tym atwiej si zawsze dzieje, kiedy gubi si tosamo, kiedy wierno samemu sobie jest
zwala na ni winy za cae zo we wszystkich dziedzinach. Tylko dla- wtpliwa. To jest wielka lekcja tych wyborw.
tego, e kiedy przez lenistwo nie przeprowadzono prawdziwie grun-
townego bilansu otwarcia". Zamana umowa
Byy to jedne z pierwszych, jake wymownych i jake susznych -
jak si okazao - alarmistycznych ostrzee na temat zaniecha i nie- Uwana lektura tekstu publikowanej 7 listopada 1997 r. umowy
kompetencji rzdu Jerzego Buka. Przypomnijmy jednak, e ten koalicyjnej AWS-UW pokazuje, e w cigu kilku lat koalicji realizo-
uczciwy ton analizy dziaa i zaniecha rzdu Buka nie by niestety wano gwnie te punktu umowy, ktre byy korzystne dla Unii Wol-
naladowany w duej czci zblionych do Solidarnoci" mediw. noci. Rwnoczenie za starannie opniano lub blokowano najwa-
Czy trzeba przypomina, jak dalej w niektrych z tych mediw feto- niejsze punkty programowe AWS, zawarte w tej umowie. Niewiele
wano - bez adnych wikszych zasug - rzd Buka, jak tego niewy- wyszo z obiecanej ju w pierwszym konkretnym postulacie w tej
darzonego premiera ogaszano Czowiekiem roku", nazywano naj- umowie - prowadzenia prorodzinnej polityki finansowej, podatkowej
lepszym z premierw, etc. etc. Moe dzi wytumacz si niektrzy z i pomocowej. Fatalnym blamaem okaza si sposb zrealizowania
najskrajniejszych pochlebcw owych dni. innej obietnicy - bilansu pastwa". Nic nie wyszo z szumnej obietni-
Niestety, a nadto wiele osb spord ekipy kierowniczej AWS cy budowy pastwa zrywajcego ostatecznie z komunistyczn prze-
zatroszczyo si o to", by zaamay si projekty najbardziej potrzeb- szoci". Szczeglnie nachalnie amano zawart w umowie koalicyj-
nych radykalnych zmian, od ustaw o dekomunizacji i prokuratorii po nej obietnic kompletnej obsady personalnej w urzdach i caym
gruntown popraw sytuacji w mediach. Zamiast prawdziwie gbo- sektorze publicznym z poszanowaniem zasady rozdziau sfery poli-
kich zmian wybrali stanowiska i prn gadanin. I tak niestety w tycznej od fachowego korpusu urzdniczego oraz oddzielenie polityki
niemaej czci speniy si zoliwe zapowiedzi Jerzego Urbana: Rzdy od gospodarki". Spord jake wielu przykadw mianowania ze
Krzaklewskiego, to wicej frazesw, bankietw (...). Niech si pobawi. Nawet wzgldw politycznych osb totalnie niekompetentnych na rne
rzdzc prawica bdzie za saba, eby nam co naprawd zrobi, ale na tyle ogromnie wpywowe stanowiska do przypomnie takie fakty, jak
mocna w gbie, eby stzoorzy wraenie, e lewica podlega przeladowaniom. awans J. Tomaszewskiego z dyplomem ukoczenia technikum samo-
Zupenie niezgodne z faktami jest nagminne tumaczenie przez chodowego na stanowisko ministra spraw wewntrznych, awans
premiera Buka i rnych liderw AWS fatalnego spadku popularno- wieo upieczonego magistra Zbigniewa Bujaka (przy wsparciu UW)
ci tej formacji wycznie jako kosztw niezbdnych, a bolesnych re- na prezesa Gwnego Urzdu Ce i groteskow wrcz nominacj unij-
form. Prawdziwym rdem klski AWS byy cige ustpstwa wobec nej kandydatki Wnuk-Nazarowej na ministra kultury. Unia Wolnoci
42
43
konsekwentnie amaa punkt umowy koalicyjnej, zapewniajcy, i: wywiadzie dla Nowego Pastwa" z 12 stycznia 2001 r. pt. Rozum
Publiczne radio i telewizja przeksztacone bd w instytucje prawdziwie pu- solidarnociowy". Zarzuci tam przywdcom AWS, e w swym rz-
bliczne i obiektywne. Koalicja przeprowadzi w zwizku z tym konieczn no- dzeniu oparli si na zdominowanym przez amatorszczyzn rozumie
welizacj ustawy KRRiTV. solidarnociowym", ktry okaza si maym rozumem". Zdaniem
Niestety, brak miejsca nie pozwala tu na wyliczenie wszystkich Kaczyskiego: Lepiej si byo kierowa polskim rozumem. Czyli odwoywa
innych, jake licznych, punktw umowy koalicyjnej, zamanych si do potencjau intelektualnego, jaki ma cay kraj, a nie tylko wskie rodo-
gwnie z powodu konsekwentnej obstrukcji Unii Wolnoci. wisko (...). Przyjcie bez zastrzee koncepcji Balcerowicza okazao si fatalne.
W toku rzdw koalicyjnych Unia Wolnoci, stosujc cige szan- Jego polityka to bezwzgldna realizacja interesw grup zwizanych z bankami i
tae i prowokujc kolejne przesilenia, konsekwentnie prowadzia importerw. Banki zupenie zawiody jako motor postpu gospodarczego (...).
swoist polityk salami wobec AWS. Polegaa ona na obcinaniu siy Przywileje dla importerw obciaj straszliwie bilans handlowy i utrudniaj
reprezentacji parlamentarnej AWS poprzez prowokowanie odej z rozwj wasnego przemysu i handlu. Trwonienie grosza publicznego, ktre
niej najbardziej zdecydowanych posw nurtu patriotycznego, w tym jest immanentnym elementem tego typu gospodarki (fundusze budetowe)
grupy posw bliskiej Radiu Maryja. Ze strony Unii wysuwano coraz niszcz pastwo. Chore pastwo niszczy spoeczestwo, ktre z kolei oddzia-
skrajniejsze dania wobec AWS-u, a kolejne ustpstwa musiay znie- uje na ksztat gospodarki i na pastwo. Powstaje system wzajemnie napdza-
chca do dalszego udziau w Akcji ludzi najbardziej niezalenych jcych si patologii, w ktrego centrum stroi fatalnie skonstruowana klas
duchowo i bezkompromisowych. Bardzo pomagali Unii Wolnoci w kapitalistyczna (...). Klas kapitalistyczn w Polsce dobrano na zasadzie czy-
tej polityce niektrzy wci dyscyplinujcy krnbrnych posw patrio- sto negatywnej, gwnie z nomenklatury i z tego, co mona okreli jako ele-
tycznych posowie zwizkowi i wyjtkowo nadgorliwy w pitnowa- ment z bazaru socjalistycznego.
niu posw-warchow" pose Stefan Niesioowski. Rzekome war- Zdaniem Kaczyskiego w Polsce wygrao mylenie w stylu:
cholstwo" miao polega na oporze wobec firmowania w gosowa- Wprowadzimy wrd Zulusw wolny rynek, a efekt bdzie taki sam, jak w
niach sejmowych kolejnych, niczym nie uzasadnionych ustpstw wo- Stanach Zjednoczonych. Oczywicie, e nie bdzie.
bec naciskw Unii Wolnoci czy wobec bronienia fatalnie skompromi- Fakty potwierdzaj na kadym kroku diagnoz Jarosawa Kaczy-
towanych swymi dziaaniami ministrw typu Wsacza. skiego. Przyjte przez Balcerowicza zasady polityki gospodarczej
Po tylekro prbuje si dzi usprawiedliwia rozmiary niedoko- umoliwiy rozlicznym firmom zachodnim kantowanie nas tak, jak
na i zaprzepaszcze ekipy Buka wetami prezydenta Kwaniew- afrykaskich Zulusw. To skrajne nabieranie Polakw zostao - o
skiego. Tylko e jake atwo mona byo z gry przewidzie, e doj- dziwo - odnotowane nawet chyba przez nieuwag nowych cenzo-
dzie do takich wet, a jedynym rodkiem, ktry mg im zapobiec, byo rw" nawet na amach Gazety Wyborczej" z 12 stycznia 2001 r. W
stworzenie poprzez porozumienie z PSL odpowiednio silnej wikszo- publikowanym w niej wwczas tekcie Macieja Samicka i Rafaela
ci sejmowej. Zasunia Mare z gumy i dojenie crek" napitnowano niektre firmy
zagraniczne za to, e zachowuj si u nas zupenie, jak w jakim kraju afry-
Zabrako polskiego rozumu" kaskim. Chodzi o wyciganie przez zagraniczne firmy wielkich zy-
skw z podporzdkowanych im polskich spek (ich crek") z coraz
Najfatalniejsze skutki dla AWS przynioso oddanie gospodarki w wikszymi stratami skarbu pastwa".
rce przewodniczcego Unii Wolnoci Leszka Balcerowicza, gwnego Trudno pogodzi si z nagminnie stosowanym przez przywd-
odpowiedzialnego za wprowadzenie tak niszczcego produkcj w cw AWS argumentem, majcym usprawiedliwi cige zsuwanie si
Polsce i szans polskiego eksportu planu Sorosa-Sachsa - Balcerowi- AWS po Unii pochyej: przegrywamy, bo przeprowadzilimy cztery wielkie
cza (szeroko pisz na ten temat w czwartym tomiku tej serii W obro- bolesne reformy w interesie caego spoeczestwa. W rzeczywistoci wiel-
nie polskich intersw" w rozdziaku Oszustwo terapii szokowej"). kie" reformy zostay niemiosiernie spartaczone.
Jake celnie napitnowa t dziwn ulego kierownictwa AWS Szczeglne szkody pozycji AWS w spoeczestwie przyniosa wy-
wobec gospodarczych koncepcji Balcerowicza Jarosaw Kaczyski w jtkowo le przemylana i przygotowana reforma suby zdrowia,
44 45
zwaszcza zbiurokratyzowane i upartyjnione, prawdziwie chore" czucia narodowego. A przy tym gotowi na wszystko w ramach wy-
kasy chorych. Ich funkcjonowanie stao si doskonaym celem dla sugiwania si tym, co s ich najbliej sercu czy raczej korytu. Jeden z
atakw propagandystw z SLD, rzucajcych chwytliwe hasa w stylu: takich dziennikarzy Wojciech Gieyski, wsawiony" wydan w
Kasy chorych i rzd wysa na Dziki Ld". Postkomunistyczni pro- 1968 r. obrzydliw broszur atakujc rodowiska opozycyjne, tuma-
pagandyci gruntownie przemilczeli jednak fakt, e to czstokro wa- czy w wywiadzie dla paryskiej Kultury" z 1987 r. sw postaw i
nie ludzie z SLD byli gwnymi beneficjantami niezdrowych struktur postaw przewaajcej czci dziennikarzy: winillimy si niewinnie. I
kas chorych, gruntownie wykorzystujc je do umacniania swych poli- to ju bya prawdziwa zagadka - jak mona wini si niewinnie?
tycznych wpyww. Czstokro bili przy tym prawdziwe rekordy Lewicowe media starannie zadbay o to, by maksymalnie odwr-
niegospodarnoci. Do przypomnie o aosnym stanie zdominowa- ci uwag spoeczestwa od tak podstawowych, a niebezpiecznych
nej przez SLD i PSL kasy chorych w odzi, opisanym w dramatycz- dla postkomunistw tematw, jak dekomunizacja czy lustracja. Sku-
nym wprost tekcie Magorzaty Soeckiej Partyjne targi, deficyt i piano za to tym wicej uwagi na walk z urojonymi niebezpiecze-
afery" (Rzeczpospolita" z 17 padziernika 2000 r.). Zarzdzanie stwami polskiego nacjonalizmu", antysemityzmu" czy rzekomej
dzk kas chorych byo tak fatalne, e kasie grozi zarzd komisa- groby pastwa wyznaniowego" w Polsce. Im wicej si o tym m-
ryczny. Soecka alarmowaa na temat fatalnego stanu politycznego wio, im wicej straszyo telewidzw lub czytelnikw rzekomymi,
rozlicznych innych kas chorych, piszc, e np. w mazowieckiej kasie coraz potniejszymi ingerencjami Kocioa w sfer ycia publicznego
chorych, rwnie zdominowanej przez PSL i SLD, upolitycznienie - jak czy rzekomym nasileniem nacjonalizmu, tym wiksza bya szansa
twierdz niektrzy czonkowie rady - siga sprztaczek. - Jeli jedna jest z przemilczenia cigle nierozwizanego problemu dekomunizacji, po-
SLD, druga musi by z PSL - opowiadaj (...). Dyrektorzy ZOZ skar si tniejszych czerwonych karteli" w gospodarce czy mediach. Do-
najczciej na kompletny brak zrozumienia problemw ochrony zdrowia przez strzega to wnikliwa obserwatorka polskiej sceny politycznej zza oce-
pracownikiu kasy. - To urzdasy. Tylko nieliczni mieli do czynienia z prac anu Ewa M. Thompson, piszc w Tygodniku Solidarno" z 16 lipca
w szpitalu" - mwi. 1993 r.: Czytajc polskie czasopisma centrolewicowe odnosiam wraenie, e
pene s one czerwonychledzi", tzn. tematw odcigajcych uwag czytel-
Zaprzepaszczanie sprawy mediw nikw od spraw najwaniejszych i kierujcych t uwag na sprawy margine-
sowe tak, aby sprawy najwaniejsze zaatwiane byy poza zasigiem uwagi
Utrzymanie w rkach postkomunistycznych kontroli przewaaj- publicznej. Np. o sprawie lustracji mwi si tylko pgbkiem albo wcale.
cej czci mediw, w tym najbardziej wpywowych - na czele z tele- Pozostawienie cakowitej dominacji mediw w rkach postkomu-
wizj - miao (i ma nadal) katastrofalne skutki dla rozwoju sytuacji nistw uatwia im maksymalne manipulowanie informacjami. Naj-
politycznej w Polsce po 1989 r. Bo to media byy i s faktycznie pierw- drobniejszy bd czy potknicie ze strony si prawicowych jest mak-
sz wadz, urabiajc odpowiednio opini o politykach i partiach, symalnie naganiane. Rwnoczenie maksymalnie tuszuje si wszel-
decydujco wpywajc na preferencje wyborcze. W odrnieniu od kie rzeczy, ktre kompromituj rodowiska postkomunistyczne,
politykw prawicowych t rol od pocztku doskonale rozumieli przemilcza historie grubych afer popenianych przez ludzi z tej opcji.
komunici. Faktem jest, e przez cay okres po 1989 r. gros najbardziej Jak bardzo zmanipulowany jest ten medialny obraz najlepiej widzimy
wpywowych dziennikarzy w Polsce stanowiy nadal osoby uformo- na przykadzie telewizyjnego przedstawienia postaci prezydenta
wane pod skrzydami partyjnej propagandy w PRL. A jaka bya ww- Kwaniewskiego. Bonzowie telewizyjni dobrze zatroszczyli si o to,
czas wikszo dziennikarzy najlepiej wiadczy przeprowadzony w by telewidzowie nie mieli pojcia o najrniejszych wyczynach"
1987 r. sonda. Ot, okazao si wtedy, e w kraju, w ktrym 95 proc. Kwaniewskiego, poczwszy od podania faszywych danych o rze-
narodu stanowili katolicy, przewaajc cz dziennikarzy (58 proc.) komym wyszym wyksztaceniu poprzez sawetne incydenty z
stanowili ateici. Rwnie wielk, a moe jeszcze wiksz ich cz wchodzeniem do baganika w stanie wskazujcym", niecodzienne-
stanowili rwnego typu internacjonalici, czytaj: osoby wierne w
pierwszym rzdzie interesom sowieckim, a nie majcy ani krzty po-
46 47
go" zachowania w Charkowie - tumaczonego urazem goleni pra- T sam spraw podjto p roku pniej w Gazecie Polskiej" (nr
wej" i synnego incydentu kaliskiego z Siwcem, etc. z 19 kwietnia 2000 r.) w rozmowie z kolejnym specjalist od unikw -
Tym wiksze zdumienie budzi fakt, e przez cztery lata rzdw Marianem Krzaklewskim. Dziennikarze: A. Gargas i T. Sakiewicz
AWS, faktycznie nie zrobiono niczego dla zmienienia tak patologicz- przypomnieli: AWS obiecywaa po wyborach zmiany w mediach publicz-
nej sytuacji w publicznych mediach i ich odpolitycznienia. Doskonale nych. Tymczasem zmiany nastpuj na gorsze. W TVP mamy do czynienia z
znajcy sytuacj w mediach dziennikarz telewizyjny i publicysta z jawn cenzur i nachalnym promowaniem Kwaniewskiego.
Radia Plus" Jacek ski z gorycz pisa w Nowym Pastwie z 27 Zamiast jakichkolwiek konkretw uzyskali od Krzaklewskiego
listopada 1998 r. o politykach AWS, jako o medialnych niemowla- odpowied w stylistyce bla-bla: - Robimy to, co umoliwia nam prawo.
kach" . ski tumaczy kolejne klski AWS w walce o telewizj tym, e Spowodowalimy, e Unia Wolnoci usiada razem z nami przy stoliku me-
AWS, jako cao, nie ma wystarczajcej determinacji do przeprowa- dialnym. Ostatnio rozmowy odbywaj si w trjkcie AWS-UW-PSL. Zostay
dzenia zmian w TVP, e ca gr o TVP prowadz ze strony AWS uruchomione zespoy, ktre stawiaj sobie za cel zapewnienie rwnowgi w
nieudacznicy i medialne antytalenty typu Andrzeja Anusza i Emila mediach publicznych.
Wsacza. Nieudolno i brak skoncentrowania si politykw AWS na Dziennikarze ponowili wic nacisk w tej sprawie, mwic: O ze-
walce o tak decydujce sprawy, jak stosunek si w telewizji, zadecy- spoach, ktre maj dokona zmian w mediach, mwi Pan w kadym wywia-
dzie dla GP". Nic z tego nie wynika. I znw pada kolejne mao powane
doway o kompletnej przegranej rodowisk AWS w najbardziej
tumaczenie ze strony szefa AWS: Zmiany nie s atwe, gdy nasz partner
wpywowych mediach. O tym, e wanie za rzdw AWS postko-
koalicyjny mia due wpywy w mediach publicznych i nie by zainteresowa-
munistyczna lewica i jej sojusznicy spokojnie doprowadzili do koca
ny zmianami. Przypomnijmy, e byy w tej sprawie jednoznaczne zapi-
prowadzon od lat czystk w telewizji publicznej i w lokalnych ra-
sy w umowie koalicyjnej, a tu partner nie by zainteresowany zmia-
diach (m.in. gona czystka wszystkich dziennikarzy nielewicowych w
nami" . No to, co u licha robio si dla egzekwowania tej umowy? Dla-
Radiu d).
czego UW umiaa przeforsowa wszystkie swe postulaty, a AWS oka-
Jake groteskowo wyglday kolejne wymigujce si od konkre-
zywa tak aosn bierno i to w tak wanej, kto wie, czy nie najwa-
tw zapewnienia Krzaklewskiego czy Buka, przyduszanych przez niejszej sprawie - walce o przywrcenie uczciwych stosunkw w me-
dziennikarzy pytaniami o to, co robi dla zmienienia skrajnie tenden- diach publicznych. Ale Krzaklewskiemu wystarczao to, e Unia Wol-
cyjnego ksztatu mediw i podwaenia ich totalnego zdominowania noci usiada razem z nami przy stoliku medialnym. Usiada. I co? Kolejne
przez lewic postkomunistyczn. Oto dwa typowe fragmenty tych, wielkie nic. I tak si dziaao przez kilka lat osawionej koalicji AWS-
jake kompromitujcych, usprawiedliwie i wymigiwa si. W czasie UW. Rce opadaj dosownie... I to byli przywdcy obozu patrio-
rozmowy dziennikarzy Gazety Polskiej" E. Isakiewicz i T. Sakiewicza tycznego". Manekiny, nie przywdcy.
z premierem J. Buzkiem (nr z 10 listopada 1999 r.) postawiono m.in. Nielojalno Unii Wolnoci wobec AWS-owskiego koalicjanta w
pytanie: AWS obiecywaa w kampanii wyborczej zmiany w telewizji sprawach mediw bya wyraana zreszt z ogromn konsekwencj od
publicznej. Tymczasem w telewizji dzieje si gorzej, naganiane s pocztku do koca nieszczsnej koalicji. Bezporednio po ogoszeniu
tylko pogldy jednej opcji politycznej, a prawica nieustannie znajduje wyjcia ministrw UW z rzdu J. Buka Marek Kotlarski przypomnia
si pod prgierzem. Otrzymujemy wiele listw od wyborcw AWS na amach Tygodnika AWS" (z 4 czerwca 2000 r.): W ostatnich tygo-
rozalonych tym, e nic w tej sprawie nie zrobiono. Jak Pan to tym dniach przedstawiciele UW wraz z SLD i PSL zdecydowali o obsadzeniu rad
ludziom wytumaczy? nadzorczych w orodkach regionalnych bez uwzgldnienia przedstawicieli
Odpowied premiera gosia m.in.: Moemy dziaa tylko w ramach AWS. To nowe rozdanie sprawio, e w radach tych znalazo si wielu wy-
obowizujcego prawa. Nasza gwna zasada to wanie tworzenie pastwa bitnych" przedstaioicieli daimego PZPR-owskiego aparatu. Nikt z Akcji nie
prawa. Prawo dotyczce telewizji publicznej jest uomne i by moe naley je grozi zerwaniem z tego powodu koalicji, cho postpowanie UW byo nie-
zmieni. Jedyny konkret w caej odpowiedzi zapowiada wic, e by zgodne z zapisami aneksu do umowy koalicyjnej. Zwyciy rozsdek i ch
moe" naley zmieni uomne prawo. Cay Buzek!

48 49
osignicia kompromisu, gdy s sprawy istotne, ktrych realizacja wymaga lamencie. Mwi o tym bez ogrdek pose AWS Mariusz Kamiski: Z
trwania tej koalicji. moich obserwacji w parlamencie oraz z wypowiedzi politykio SLD przy
Zdumiewaa ostatnia cz komentarza w AWS-owskim tygodni- okazji dymisji Tomaszewskiego czy Goryszewskiego z funkcji szefa komisji
ku, dowodzca, do jakiego stopnia w AWS-ie jednostronnie godzono finansw wynika, e prawica kierowana przez ludzi pokroju Toma-
si na wszelkie moliwe ustpstwa wobec UW, nawet na jaskrawe szewskiego czy Goryszewskiego jest dla postkomunistw prawic
amanie przez ni ustale umowy koalicyjnej z Uni. Byle tylko dalej idealn (podkr. - J.R.N.). Ta grupa doskonale komponuje si z SLD-owskim
trwa w koalicji z ni. Byle trwa! establishmentem politycznym, w niczym mu nie zagraa. Wszystkie awantu-
Dziwne, e AWS nie sprbowaa cho troch skorzysta z do- ry, ktre wszczyna grupa Tomaszewskiego, su destrukcji prawicy, su
wiadcze Wgier, gdzie prawicowy premier Viktor Orban z powo- komunistom (z wywiadu dla Gazety Polskiej" z 25 kwietnia 2001 r.).
dzeniem podejmowa dziaania dla duo bardziej uczciwego zapre-
zentowania rnych podmiotw sceny politycznej w publicznych I po co im eksperci?
mediach. Tyle e na Wgrzech prawica duo wczeniej ni w Polsce Fatalnym i jake kosztownym w skutkach bdem ekipy AWS
potrafia zrozumie wyjtkowe znaczenie mediw, jako swego rodza- rzdzcej od 1997 r. byo chroniczne niedocenienie roli ekspertw z
ju faktycznej pierwszej wadzy" - m.in. ju z pi lat temu w Buda- rnych dziedzin ycia. Jarosaw Kaczyski tak mwi na ten temat w
peszcie zorganizowano z powodzeniem wielk manifestacj na rzecz komentarzu dla ycia" z 30 lipca 2001 r.: Na pewno Polsk trzeba byo
obalenia czerwono-rowego monopolu w telewizji z udziaem ok. 30 zmieni, ale trzeba byo j zmieni inaczej. Trzeba byo odwoa si do znacz-
tys. osb na liczcych niewiele ponad 10 min mieszkacw Wgier. nie gbszego zaplecza intelektualnego, ktre byo do dyspozycji i ktre zostao
odtrcone. Bo w Akcji zwyciy syndrom panowania take w sferze wiedzy.
Prawica, ktr lubi SLD Bo byo przekonanie, e my wiemy, jak to trzeba zrobi, a tylko zoliwo
Zdominowanie mediw przez SLD uatwia postkomunistom sto- innych politykw powoduje, e nam nie wychodzi. Byy przewodniczcy
sowanie do szczeglnej gry - naganiania w mediach wycznie Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego w 1990 r., czonek Rady Kra-
tych ludzi z prawicy, ktrzy s najbardziej niekompetentni i niedo- jowej AWS Mieczysaw Gil mwi w wywiadzie dla Rzeczpospolitej"
ni, wrcz samokompromitujcy si. Std wynikao wcale nieprzypad- z 26 marca 2001 r. o ludziach, ktrzy doszli do wadzy w AWS: Moim
zdaniem w obozie AWS nastpia zbyt generalna wymiana kadry. To poszo
kowe czstsze prezentowanie w telewizji publicznej wanie osb typu
za daleko. Nowi ludzie nie maj dowiadczenia, a wielu z nich po prostu nie
Goryszewskiego, Tomaszewskiego czy Niesioowskiego (skdind
chce si uczy, korzysta z wiedzy politologicznej, z opinii doradcw i eksper-
jednego z niewielu osb z prawicy naganianych w organie Michni-
tw. S przewiadczeni o swojej nieomylnoci. Byem wiadkiem podejmowa-
ka). Najlepiej przecie walczy si, gdy dobiera si do dyskusji jak naj-
nia decyzji przez jednego z wanych politykw. Kto mu referowa sprawy, a
sabszego, najmniej kompetentnego przeciwnika, zamiast wietnie
on natychmiast dawa dyspozycje, jak ktr kwesti rozwiza. Ja nigdy nie
przygotowanego, twardego fajtera. Ta zasada jest bardzo dokadnie
miabym odwagi decydowa o bardzo wanych sprawach bez szczegowego
przestrzegana w caej rcznie sterowanej przez SLD telewizji publicz- ich przeanalizowania.
nej, od centralnej w Warszawie po rne telewizje terenowe. Jak zwie- AWS nie zrobi dosownie nic dla zlikwidowania jednej z najwik-
rza si w rozmowie z dziennikarzami Gazety Wyborczej" (nr z 18-19 szych plag dzisiejszej Polski - ogromnie rozpanoszonej biurokracji.
listopada 2000 r.) dziennikarz bydgoskiego programu informacyjnego Przypomn tu kilka wstrzsajcych danych na ten temat ze znakomi-
TV 3 Zblienia": Do tego dochodz polecenia w stylu: z prawicy rozma- tego artykuy Patologia reformowania" (Rzeczpospolita" z 4-5
wiaj tylko z X, on fatalnie wypada przed kamer". stycznia 1997 r.), pira przybyego z emigracji w Kanadzie specjalisty
Tego typu postawa SLD, preferujca pseudoprawic w stylu Go- od spraw zarzdzania na skal midzynarodow - profesora Witolda
ryszewskiego czy Tomaszewskiego, uwidacznia si nie tylko w opa- Kieuna. Autor podawa tam strasznie bulwersujce dane wskazujce,
nowanych przez postkomunistw mediach, ale i w konkretnych dzia- e tylko w latach 1990-1997 liczba zatrudnionych w centralnej admini-
aniach rnych SLD-owskich politykw, w ich rozgrywkach w par-
50 51
stracji wzrosa z 46 tys. do 110,2 tys. Tak bardzo wzrosa w czasie, gdy Na czele tego tak wanego dla Narodu instytutu powinien sta
powszechnie oczekiwalimy, e znaczco zmaleje po tak dugim pa- bd to historyk z wielkim dorobkiem i dowiadczeniem, bd to
nowaniu niebywaych rozrostw biurokracji w czasach komunistycz- wietny znawca prawa karnego, z wielk wiedz na temat dziejw
nych. Prof. Kieun przypomnia rwnie, e w samej Kancelarii Pre- tropienia rnych zbrodni. A tu wybrano prezesem czowieka bd-
zydenta zatrudnienie wzroso ze 193 etatw (1990 r.) do 466 (1995 r.) - cego specjalist od instytucji gospodarczych, a zwaszcza takich jak
przed wojn Kancelaria Prezydenta RP zatrudniaa tylko 40 osb, cho RWPG. Jak posowie AWS mogli poprze tak niekompetentnego
obywaa si bez faksw, komputerw i fotokopiarek. Liczba zatrud- kandydata na tak wyjtkowo odpowiedzialn funkcje?
nionych w Kancelarii Sejmu wzrosa z 640 etatw (w 1990 r.) do 1619 Dziki takim skrajnym zaniechaniom sprawdzio si a nadto
(w 1995 r.), podczas gdy w 1938 roku zatrudniano tam zaledwie 30 ostrzeenie wypowiedziane przez Wiesawa Walendziaka ju w pa-
pracownikw. Urzd Rady Ministrw zwikszy zatrudnienie z 646 dzierniku 1997 r. Przestrzega wwczas, e jeli nowy rzd nie do-
pracownikw (w 1990 r.) do 1832 (w 1995 r.) etc. etc. Za to wszystko prowadzi do zdecydowanego przeomu i wyrwania pastwa z rk
paci Rzeczypospolita, pacimy my wszyscy. postkomunistw", to przejcie wadzy bdzie polega wycznie na
Z ogromnym rozkwitem biurokracji wie si bardzo mocno rw- odziedziczeniu przez ministrw z AWS gabinetw, sekretarek, lancii i telefo-
nie tak nasilajca si w Polsce plaga korupcji (pisz o tym szerzej w nw komrkowych. Zamiast wadzy otrzymamy tylko jej atrybuty. I tak si
czwartym tomiku z tej serii W obronie polskich interesw"). faktycznie stao.
Na kadym niemal kroku byo widoczne lekcewaenie prawdzi- Trudno si nie zgodzi z jake bolesn diagnoz degrengolady
wie wanych spraw przy rwnoczesnym skupianiu si na cigych czteroletnich rzdw ekipy Jerzego Buka zaprezentowan na amach
targach i przepychankach o stanowiska w ministerstwach i przer- tygodnika Gos" 28 lipca 2001 r. pod tytuem Miae chamie zoty
nych agencjach. Jake wymowne byy pod tym wzgldem niezwyke rg..." przez Witolda Starnawskiego: (...) ekipa Krzaklewski-Buzek wyka-
opnienia i zaniechania przy staraniach o utworzenie Instytutu Pa- zaa si nadzwyczajn nieudolnoci, co w efekcie doprowadzio do samo-
mici Narodowej i powoanie jego prezesa. Zniesmaczony zachowa- zniszczenia AWS i katastrofalnego spadku poparcia. Najwiksz win tej
niami solidarnociowych parlamentarzystw w tej sprawie Piotr ekipy jest zmarnowanie spoecznego zaufania- po raz kolejny wykorzystano
Wierzbicki z gorycz pisa na amach Gazety Polskiej" z 9 lutego 2000 ideay Solidarnoci" do sformuowania programu wyborczego i zdobycia
r.: Niekompetencja, partactwo, opieszao, powolno posw AWS w spra- wadzy, po czym porzucono je. Podtrzymywano wyniszczajc strategi
wie powoania prezesa Instytutu Pamici Narodowej bij wprost w oczy (...) gospodarcze Sachsa-Balcerowicza, zaakceptowano antynarodow strategi w
posowie AWS i UW oywiaj si zawsze wtedy, gdy idzie o wpywy, upy, negocjacjach z Uni Europejsk, co szczeglnie dramatycznie zaway na
etaty, a padaj w drzemk, gdy rzecz dotyczy przedsiwzi bardziej abstrak- sytuacji polskiego rolnictwa, uniemoliwiono rozliczenie postkomunistw,
cyjnych", takich niekiebasianych, platonicznych (...). pozostawiono star ekip w kierownictwie prokuratury i policji, nie podjto
Do tych uwag Wierzbickiego Sejm dopisa w kocu najbardziej walki o oczyszczenie mediw publicznych, a szczeglnie telewizji, z postko-
ponur puent. Po roku marudze, niby to poszukiwa najlepszego munistyczno-liberalnej nomenklatury. (...) Wszystkie te bdy, zaniedbania i
kandydata pospiesznie wybrano najgorszego z moliwych - prof. szkodliwe dziaania wypromoway SLD.
Leona Kieresa (moe zreszt to dugie marudzenie, a potem wybranie
najgorszego, z zaskoczenia, byo czym na dugo przedtem zaplano- Partia lustracyjna
wanym przez parlamentarne lobby Unii Wolnoci). Wybrano Kieresa,
pracownika naukowego z enujco uboutkim dorobkiem nauko- Na prawicy cigle mci si fakt nie przeprowadzenia w swoim
wym. W Bibliotece Narodowej mona znale tylko jedn jedyn od- czasie lustracji. Sprzyjao to usadowieniu si w rnych partiach pra-
rbn wasn publikacj ksikow L. Kieresa - wielce socjalistyczne wicowych bujnie rozwinitej agentury, ktra robia wszystko dla
w treci dzieko" na temat zalece doskonalenia RWPG (!). przeciwstawienia si jednoczeniu si prawicowych czy koncentrowa-
niu si na sprawach zasadniczych zamiast gubienia w rozlicznych
tematach zastpczych. Senator Adam Glapiski nie bez racji mwi w
52 53
wywiadzie z marca 1999 r., i: Dziki agenturze atwo rozbija si prawic, r.). Bya to drobniutka kara w odniesieniu do wyczynu grupy posw,
dzielc j na drobne grupy partyjne, klubowe, rodowiskowe. Jtrzy je midzy ktra zachowaa si niedopuszczalnie w gosowaniu nad jedn ze
sob, upubliczniajc kady najmniejszy konflikt. W ostatnich kilku latach spraw decydujcych.
niejednokrotnie z zaszokowaniem suchalimy czy czytalimy wyst- Warto przypomnie, e w gosowaniu nad tak wan ustaw o
pie rnych e-prawicowcw, ludzi podstawionych, z luboci dekomunizacji, poza premierem Buzkiem nie uczestniczyli rwnie
strzelajcych prawicy samobjcze bramki. By wymieni tu choby liczni inni czonkowie jego rzdu; wicepremier Longin Komoowski,
osawion wypowied byego ministra w rzdzie Buka - Jacka Db- ministrowie Artur Balazs, Franciszka Cegielska, Janusz Paubicki,
skiego o rzekomych kwitach na Kwaniewskiego, ktrych mu kazano Janusz Steinhoff, wiceminister Romuald Szeremietiew oraz przewod-
szuka. Byy minister AWS bez chwili wahania wypowiedzia stwier- niczcy Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu Czesaw Bielecki i 20
dzenia, ktre mogy maksymalnie zaszkodzi rzdowi Buka i AWS- innych posw (por. Dekomunizacja moga przej", Nasz Dzien-
owi. Na sytuacj wewntrzn w AWS rzutowao cigle wiele zakuli- nik" z 26 padziernika 1999 r.).
sowych dziaa czy raczej knowa. Na przykad 6 wrzenia 1999 r. na
amach Rzeczpospolitej" ujawniono istnienie tajnej partii lustracyj- Jak Unia Wolnoci wykiwaa AWS
nej", czyli wpywowej grupy posw, ktrzy gotowi s na wszystko z Wiosn 2000 r. okazao si, e nawet zapewnienie przez AWS fak-
obawy przed publicznym zdemaskowaniem w toku lustracji. Na tycznej dominacji Unii Wolnoci w rzdzie Buka i cige ustpowanie
wszystko, a wic nawet na doprowadzenie do przesilenia rzdowego, wobec partii Balcerowicza nie zapewniy trwaoci koalicji. Kiedy
ktre uniemoliwioby dalsze dziaania Rzecznika Interesu Publiczne- przywdcy UW zorientowali si, e niebezpiecznie pogbia si go-
go i dalsze lustracje. Minister Jerzy Kropiwnicki zwierza si redakto- spodarczy kryzys Polski, spowodowany wanie polityk Balcerowi-
rowi Rzeczpospolitej" - Marcinowi Dominikowi Zdortowi: Ci ludzie cza, wybrali drog natychmiastowej ucieczki od odpowiedzialnoci.
bd robili wszystko, aby doprowadzi do upadku rzdu i rozwizania Sejmu. Wyjcie UW z koalicji rzdowej miao by rodkiem do zwalenia caej
Wedug polityka ZChN mwi si, e w parlamencie jest okoo 40 byychagen- winy na AWS na ponad rok przed wyborami. Francuski korespondent
tw UB i SB, a najwiksza ich grupa moe by w AWS, gdy wanie anty- Bernard Margueritte bez ogrdek pisa w Tygodniku Solidarno" z
komunistyczna opozycja bya inwigilowana w czasach PRL. Wskazywano 15 wrzenia 2000 r., i w momencie gdy nasiliy si negatywne skutki
na do atwe moliwoci rozpoznania cichych zwolennikw partii caoksztatu gospodarczej i finansowej polityki Balcerowicza Byy
lustracyjnej w Sejmie. Wystarczy, by przypomnie sobie, jak zacho- minister finansw wycofa si elegancko z rzdu. Przecie dochody z prywa-
wywali si niektrzy posowie AWS przy gosowaniach zwizanych z tyzacji, dziki ktrym mona byo ukry chwilowo beznadziejno polityki
lustracj, jak stosowali obstrukcj przy tworzeniu budetu dla Rzecz- gospodarczej, ju si kocz, Krl jest nagi. Najlepsze firmy zostay sprzeda-
nika Interesu Publicznego, czy jak gosowali przy nowelizacji ustawy ne. Ktrej korporacji midzynarodowej mona jeszcze co wartociowego
lustracyjnej. A wic na kadym kroku, take pod koniec lat 90. dawa zaproponowa? (...) Trzeba jednak podziwia odwag (inni by powiedzieli
zna o sobie fatalny trup w szafie - skutek nie przeprowadzenia od tupet) byego wicepremiera. Ledwo przesta rTdzi, ju krytykuje obecny
razu, ju w pocztku lat 90. skutecznej lustracji. rzd: obecna inflacja jest wynikiem polityki tego rzdu" - twierdzi. Moe
Szokujcy by fakt, e znaleli si tacy prominentni czonkowie jednak pan Balcerowicz wzi ludzi za gupszych ni s. Do tego prowadzi z
klubu poselskiego AWS, jak marszaek Sejmu Maciej Payski czy reguy arogancja i pogarda dla obywateli. Ci wiedz doskonale, e kada poli-
Aleksander Hali, ktrzy publicznie okazali swj brak poparcia dla tak tyka gospodarcza daje wyniki dopiero na dusz met i e wobec tego bdzie-
wanej ustawy jak ustawa dekomunizacyjna. Po jej upadku niewielkie my rejestrowa przykre wyniki dziaania pana Balcerowicza przez wiele mie-
znaczenie mia fakt, e Krzaklewski publicznie owiadczy, e poso- sicy i lat.
wie AWS, ktrzy nie poparli ustawy zostan ukarani za zamanie Szybko miao jednak okaza si, ze prbujc wykiwa AWS Unia
dyscypliny. Posom grozio upomnienie - niezbyt wysoka kara za wykiwaa rwnoczenie sam siebie. Wychodzc z rzdu popenia
niedopuszczalne zachowanie (wedug ycia" z 25 padziernika 1999 krok samobjczy. Okazao si, e bdc typow parti wadzy, opusz-
55
54
czajc koalicj rzdow i tracc cz stanowisk, stracia si przyci- Przypomnijmy rwnie ostrzeenie wysuwane pod adresem
gania dla jake wielu karierowiczw, dotd z zapaem okupujcych Krzaklewskiego na amach ycia" z 25 sierpnia 1998 r. przez znane-
statek unijny. Wszystko to przygotowao odpowiedni grunt do p- go prawicowego publicyst ukasza Perzyn: Marian Krzaklewski od
niejszej gromadnej dezercji caej rzeszy unijnych specjalistw od jakiego czasu naladuje Lecha Was. Wida jednak czyni to nieskutecznie,
przyspieszonych karier do Platformy Obywatelskiej. skoro Wasy komunici si bali, a z Krzaklewskiego si miej. Wystarczy
sobie przypomnie ironiczne pokrzykiwanie z aw posw SLD, gdy
Sejm zmieni nazw rodzinnego wojewdztwa Krzaklewskiego z Ma-
opolski Wschodniej na Podkarpacie: Marian, ju nie masz wojewdztwa.
IX. Dugo bito na alarm (...) Zawarty pod oson nocy kompromis z SLD w sprawie 15 wojewdzki)
obcia jego (Krzaklewskiego - J.R.N.) wizerunek publiczny (...) Za efekt
Fatalny spadek popularnoci AWS i jej kolosalne bdy, ktre najwikszego powyborczego zaniechania AWS - pozostawienia telewizji
przygotoway odpowiedni grunt dla ofensywy postkomunistw nie publicznej w rkach komunistw odbije si ju wkrtce rykoszetem na wize-
byy zaskoczeniem dla uwanych obserwatorw sceny politycznej. runku lidera w kampanii prezydenckiej. Krzaklewski podcina ga, na ktrej
Jake wiele osb prbowao ostrzec AWS przed bezkrytycznym spa- siedzi. Wybory w 1997 r. Akcja wygraa na fali zmczenie czteroletnim zasto-
daniem po rwni pochyej, apelowano o powrt do koncepcji przed- jem pod rzdami koalicji kolesiw" z SLD i PSL. Zwyciya dziki czytel-
wyborczych, nie zatracanie swej tosamoci. nemu antykomunistycznemu zuizerunkowi i - o czym nie mona zapomina-
gosom tradycjonalistycznych wyborcw, zwaszcza czterem milionom su-
Kosztowne jako to bdzie" chaczy Radia Maryja. Nie suy podtrzymaniu tego poparcia kompromis
wok 16 wojewdztw, odebrany przez cz wyborcw jako ustpstwo wobec
Fatalny spadek popularnoci AWS nie wzi si z niczego - do- da SLD i sprezentowanie postkomunistom dodatkowego wyborczego"
brze, a nadto dobrze sobie na niego zasuono. Do przypomnie wojewdztwa z siedzib w Kielcach. Trudno bdzie zachowa gosy suchaczy
jake wymown wypowied Wiesawa Walendziaka, w swoim czasie Radia Maryja, gdy posowie, promowani w kampanii wyborczej przez t
jednego z najbliszych wsppracownikw premiera Buka i Krza- rozgoni albo z AWS odchodz (jak Halina Nowina-Konopczyna), albo s z
klewskiego. 21 grudnia 1999 r., a wic po dwch latach rzdw AWS i niej wyrzucani (jak Jan opuszaski) za odmow poparcia ktrego z woje-
UW Walendziak z prawdziw gorycz krytykowa na amach yda" wdzkich wariantw. Mona nie lubi ojca Rydzyka i jego protegowanych, ale
fatalny marazm, totalny brak decyzji i dziaania na szczytach rzdu i nie da si reprezentowanej przez niego formacji odmwi znaczcego miejsca
na szczytach AWS, wrcz uciekanie od odpowiedzialnoci. Pisa: Nie na mapie zjednoczonej prawicy.
mona ogasza deklaracji bez pokrycia (...). Jeeli si mwi, e robi si sanacj Sam naleaem do osb, ktre w grupie naukowcw, politykw i
sub publicznych, w tym rimie kas chorych, to si szybko trzeba zabiera publicystw (rn.in. prof. prof. Bender, Dybczyski, Kurowski, Wi-
za nowelizacj ustaw ubezpieczeniowych i pooy kres racemu i gorszce- niewski, Wysocki, posanka Sobecka) ostrzegali w tekcie Zapo-
mu upartyjnieniu tych kas. Jeeli mwi si o kocu republiki kolesiw, nie mnielicie o przesaniu" na amach Naszej Polski" z 4 sierpnia 1999 r.
mona nie reagowa w sytuacjach jaskrawych, potwierdzajcych tez, e ta Pisalimy tam ju wtedy o fatalnych skutkach zastpowania dialogu
republika istnieje. Tej odpowiedzialnoci z premiera, przewodniczcego AWS- spoecznego przez arogand wadzy, o tym, i rzd Buka, koncentru-
u, przywdcw poszczeglnych ugrupowa nikt nie zdejmie. Z rzdu odpo- jc si na pakiecie czterech reform, wprowadzanych nieudolnie i bez odpo-
wiedzialnoci nie zdejmie klub parlamentarny, z klubu rzd, z przewodnicz- wiedniego przygotowania merytorycznego zapomnia o spoeczestwie, e
cego klubu Komisja Etyki Poselskiej, a z premiera zwizek zawodowy. Ta przeprowadzajc wspomniane reformy, prowadzi polityk zrzucania ich
polityka po dwch latach doprowadzia do gbokiego kryzysu. Nie podzielam kosztw na spoeczestwo, e polityka spoeczna i gospodarcza, uderzajca w
optymistycznego jako to bdzie". Jeeli obecna polityka nie zostanie zmie- najszersze krgi spoeczestwa polskiego, pozbawiajca go nadziei, grozi wy-
niona, bdzie po prostu bardzo le. buchem niekontrolowanego buntu spoecznego". Ostrzegalimy, e polityka
gospodarcza czci koalicji, skupionej w Unii Wolnoci, ukierunkowana jest
56 57
wrcz na to, by potencja gospodarczy Polski zniszczy. Przykadem wyprze- Warto tu przypomnie rwnie jake bezlitosn diagnoz przy-
da bankw obcemu kapitaowi, wyprzeda ziemi, upadek przemysu zbroje- czyn saboci AWS, wyraon w dyskusji na amach wietnie redago-
niowego z takim trudem zbudowanego przez naszych wielkich rodakw - w wanych prawicowych Arcanw" krakowskich (nr 3/4 z 2000 r.)
tym E. Kwiatkowskiego - w tak trudnym okresie naszej historii czy niszczenie przez prof. Leszka Dzigiela. Pisa on wprost, bez ogrdek: Prawicowa
polskiej nauki, co likwiduje gospodarcz i militarn suwerenno Pastwa. Z cz klasy politycznej najskuteczniej przyczynia si do odrodzenia popular-
polityk likwidacji suwerennoci gospodarczej wie si stosowana przez noci postkomunistw (...). Ju wkrtce gr w tym rodowisku zacz bra
Pana rzd polityka ulegoci wobec organw Unii Europejskiej czy Banku ciasny, egoistyczny dziaacz wyrosy z ruchu zwizkowego, nastawiony na
wiatowego, jak rwnie wobec da skrajnych rodowisk ydowskich, pod- dorane korzyci osobiste i branowe. Przecitny obywatel nie zajmujcy si
waajcych, suwerenno Polski, czego przykadem jest brak odpowiedniej zawodowo polityk, z zaenowaniem, rozczarowaniem i rosnc irytacj
reakcji czynnikw pastwowych na akty antypolonizmu wypywajce z tych oglda tym razem prawicow karuzel stanowisk. W jej wyniku na najwy-
k. sze urzdy dostawali si ludzie zaskakujco mao skuteczni i szybko dezawu-
Przy tej ostatniej sprawie - zagroe antypolonizmu trzeba tu owani przez tych, ktrzy ich przed chwil wynieli na szczyt kariery. Wyda-
przypomnie z prawdziw gorycz, e do wyjtkw naleeli posowie wao si, e zasad staje si obsadzanie odpowiednich funkcji osobnikami
czy senatorowie alarmujcy w tej sprawie (tak dononie jak to robi najbardziej bezbarwnymi, pozbawionymi nie tylko profesjonalizmu czy poli-
np. Antoni Macierewicz w zwizku z antypolskimi kalumniami w tycznego temperamentu, ale nawet umiejtnoci kontaktu z szerok publicz-
sprawie Jedwabnego, z wysunitym przez niego pozwem przeciwko noci. Ewidentny brak kwalifikacji do suby publicznej, poczony z za-
A. Kwaniewskiemu). Tym bardziej warto wic zaakcentowa rol wstydzajc nieraz pazernoci na osobiste korzyci, i egoistyczna, komba-
tych postaci, dzi kandydujcych do Senatu, ktre konsekwentnie tancka pycha stay si cechami a nazbyt licznych krgw polskiej prawicy.
]u tylko zaskakujc obojtno wobec zjawiska bezrobocia panujcego szcze-
protestoway przeciwko polskiej biernoci wobec antypolonizmu, jak:
glnie wrd wyksztaconej modziey nabiera cech zgoa samobjczych dla
profesor Ryszard Bender w Lublinie, profesorowie Rafa Broda i Sta-
szykujcych si do walki wyborczej politykw (...). Klska wyborcza, ktra
nisaw Borkacki w Krakowie, red. Stanisaw Michalkiewicz i prof.
zblia si nieubaganie, by moe bdzie rodzajem oczyszczenia szeregw z
Rajmund Dybyczyski w Warszawie czy kandydujcy do Sejmu z
owcw lukratywnych posad rzdowych, diet i wszelkiego typu prezesur.
Rzeszowa redaktor Zbigniew Lipiski.
Dugo, dugo bito na alarm. I dlatego nie ma usprawiedliwienia
Ile przejmujcych ostrzee wysuwano - na prno -w krakow- dla szefa AWS Mariana Krzaklewskiego i premiera Buka, ktrzy nie
skim Klubie Myli dla Polski", kierowanego przez prof. Rafaa Brod, zareagowali na adne sygnay, nawet najbardziej alarmujce. I niekt-
dzi kandydujcego do Senatu z Ligi Rodzin Polskich. By przypo- rzy nie zdobyli si na najmniejsze nawet przyznanie si do popenio-
mnie choby jake gruntowny manifest programowy tego klubu nych bdw.
Dokd zmieszasz Polsko?" (Nasz Dziennik" z 20-21 listopada 1999
r.), goszcy m.in. ju wtedy wbrew probalcerowiczowskim panegiry-
kom w mediach: W jaskrawym kontracie do cigej i gonej propagandy o
Zaprzepaszczona lekcja wyborw prezydenckich
staym i szybkim rozwoju Polski, opartej na zudnych wskanikach i na opi- Krzaklewskiego, Buka i ca formacj AWS fatalnie obcia nie
niach mao reprezentatywnych dla polskich interesw crodkw zewntrz- wycignicie adnych wnioskw z fatalnie przegranych wyborw
nych, gospodarka kraju znajduje si w gbokim regresie, a stan finansw jest prezydenckich w padzierniku 2000 r. A przecie natychmiast po
katastrofalny. (...) Rysujca si perspektywa jest jeszcze groniejsza-wzrasta wyborach w jake licznych tekstach ostrzegano, ze nie wycignicie
bezrobocie, ronie deficyt handlowy, nie zmniejsza si zaduenie Polski, na- odpowiednich wnioskw z ich wynikw moe doprowadzi do kata-
tomiast gwatownie zmniejsza si warto majtku narodowego, ktrego strofalnych rezultatw dla chrzecijasko-patriotycznych, i to na bar-
znaczn cz sprzedano, czsto za bezcen, lub wrcz przekazano w obce rce. dzo dugo. Komentator ycia" Pawe Ffara (obecnie redaktor na-
Cae brane przemysu i gospodarki wymykaj si z polskich rk. Zyski wy- czelny ycia") ostrzeg w tekcie z 10 padziernika 2000 r., e wybor-
prowadzane s na zewntrz. Pastwo polskie traci suwerenno finansow, czy dramat postaci szefa AWS atwo moe przerodzi si w dramat forma-
pozbawiajc nard wasnego systemu bankw.
59
58
cji politycznej, dramat prawicy i jej wyborcw - 30-50 proc. spoeczestwa, wali strategicznie" na Krzaklewskiego, bo bali si, e w przeciw-
ktrego reprezentacja na wiele lat moe zosta zepchnita do politycznego nym razie zmarnuj gosy i do drugiej tury wejdzie tak nie lubiany
skansenu. przez nich kandydat bogaczy i rzecznik ograniczenia suwerennoci
Komentujc te ostrzeenia Ffary na amach Niedzieli" z 22 pa- Polski - Olechowski. To nie byo dla nich gosowanie na Krzaklew-
dziernika 2000 r. pisaem, e: Najlepsze drog do tak fatalnych skutkw skiego, lecz przeciw Olechowskiemu. Mam wielu znajomych, kt-
byoby nie wycignicie gruntownych wnioskw z poraki wyborczej i de- rzy tak wanie gosowali za Krzaklewskim, z zacinitymi zbami,
monstrowanie samozadowolenia, tumaczenie klski-jak to si robi-tym, e wciekli na dotychczasowe skrajne bdy AWS, ale chcc zapobiec
niestety, takie byy koszty niezbdnych reform. Myl wrcz przeciwnie - najgorszemu - drugiej turze z Kwaniewskim i Olechowskim. I to
takie byy koszty nie reform, lecz zego, kompromitujcego stylu rzdzenia, byli bardzo wiadomi zagroe wyborcy.
postawienia na ludzi niekompetentnych, straszliwego obcienia kosztami Niestety, nie stanowili oni wikszoci. Bo w czasie wyborw za-
sojuszu z Uni Wolnoci, zwaszcza z tak powszechnie krytykowanym dzi znaczyo si ogromne zamazanie frontw, o ktrym pisze Marguerit-
Baker owiczem. A take fatalnej dominacji mentalnoci zwizkowej w rozwi-
te. Najlepszym tego dowodem jest choby to, jak nonsensownie go-
zywaniu spraw pastwozvych.
sowaa zawiedziona wielka cz ROP-u - narodowego, zbuntowane-
Mylc o dominacji mentalnoci zwizkowej" miaem na myli
go spoecznie wobec dotychczasowych elit. Przecie zaledwie jedna
midzy innymi opisany przez Tomasza Gruszeckiego w yciu" fakt,
czwarta ROP-u posuchaa spnionych, pi minut przed dwudzie-
e kolejna korporacja zawodowa - energetycy z poudniowej grupy
st, apeli swego przywdcy Jana Olszewskiego i zagosowaa na
elektrowni wywalczya sobie odpraw w razie utraty pracy -na sum
Krzaklewskiego (dokadnie 23%). Na Kwaniewskiego gosowao a
od 90 do 150 tys. z. Co najwaniejsze za wymuszanie tak wysokich
17% dotychczasowego elektoratu ROP-u. Rzecz najdziwniejsza - a
odpraw dla najbardziej bojowych" odamw klasy robotniczej nast-
powao i nastpuje w warunkach, gdy naprawd nie ma na to rod- 25% elektoratu ROP-u, tak wraliwego socjalnie, gosowao na kandy-
kw. Gdy jedna trzecia ludnoci Polski wegetuje poniej poziomu data bogaczy i biznesu - Olechowskiego. Przecie to prawdziwa schi-
minimum socjalnego, gdy w strasznej mizerii yj rne grupy bude- zofrenia.
twki: owiaty, nauki i suby zdrowia, bo nie maj mocnego przebi- Trudno popiera niby to prawicowych politykw, ktrzy za-
cia, bo nie bd maszerowa w kilofami na Rad Ministrw. Gdy po- chowujc si jak Bourboni dosownie niczego nie nauczyli si z
stpuje pauperyzacja i rozgoryczenie mieszkacw wsi i maych mia- kolejnych danych im lekcji. Z kretesem oblali wszystkie kolejne
steczek. egzaminy, od negocjacji z UW po wybory prezydenckie. Po obec-
nych wyborach parlamentarnych za nie bd ju mogli liczy na
Bourboni w AWS adn poprawk" czy urlop dziekaski". Mona tylko ubolewa,
ze nawet teraz listy AWS faktycznie uwiarygodniaj Buka i Krza-
Ci liderzy AWS, ktrzy dalej zachowywali cakowite samoza- klewskiego, a wic ludzi, ktrzy jako gwni winni lawinowej utraty
dowolenie mimo wyborczej klski Krzaklewskiego, wmawiali so- popularnoci przez AWS, dawno powinni byli ju si wycofa z
bie i innym, e klska nie bya najwiksza, bo przecie Krzaklewski pierwszej Unii i naoy przysowiowe stroje pokutne. Nie zrobili
i tak swym wynikiem 15,57% gosw osign o wiele wicej ni tego, tym samym w decydujcy sposb przesdzajc o utracie
daway mu pierwotne enujco nisko oceniajce jego szans son- wikszych szans wyborczych przez ich ugrupowanie. Sami w ten
dae. Usprawiedliwiacze polityki Krzaklewskiego nie chcieli za- sposb skazali si na aosny niebyt polityczny. Jako historyk
uway tej podstawowej sprawy, e na szefa AWS zagosowaa w szczerze ycz im, by przynajmniej spisali pamitniki i sprbowali
wyborach take wielka cz wyborcw ju ogromnie mocno znie- cho troch wytumaczy si ze swych tak kosztownych i zarazem
chcona do caego bilansu rzdw AWS. Mieli oni szczerze do tak absurdalnych dziaa.
polityki AWS, a przede wszystkim cigego realizowania przez ni
programu UW, a jednak zagosowali na Krzaklewskiego. Zagoso-
60 61
siad niedowiadczony kierowca i tak z najwyszym trudem radzcy
sobie w wielkomiejskim ruchu, z ktrym nigdy dotd nie mia do
Zakoczenie czynienia, a ju zupenie straci gow, kiedy z tyu zaczy pada
coraz to nowe, nierzadko sprzeczne rady i polecenia. (...) Jeszcze
W wietle przedstawionych tu faktw jednoznacznie sprzeci- bardziej gorzkim grymasem historii jest to, e postpowanie
wiam si krytykowaniu caego Narodu za aosny stan rzeczy w wikszoci politykw AWS, a moe nawet w wikszym stopniu
Polsce. Nard gosowa dobrze 4 czerwca 1989 r., obalajc komuni- styl rozmawiania ze spoeczestwem, absolutne samozadowolenie
stw. Zamiast radykalnych zmian i prawdziwego przeomu dosta i zwalanie wszystkiego, co ze, na trudnoci obiektywne i z wol
jednak tylko... grubokreskowy, nasz rzd" Balcerowicza. Nard oponentw przypomina jako ywo styl partyjnych aparatczykw z
gosowa w grudniu 1990 r. w swej wikszoci przeciwko rzdom lat 70. i 80., kiedy to ju trzeba byo rozmawia ze spoeczestwem,
Mazowieckiego i Balcerowicza. Zamiast gruntownego przeomu ale w dialog - a raczej monolog - ze strony wadzy przybiera
dosta od Wasy jednak tylko czwartorzdnego polityka J.K. Bie- ksztat takiej wanie drtwej mowy, skadajcej si z frazesw,
leckiego, wydobytego skd tam w Gdasku i powtrk z tak po- samochwalstwa i pustych obietnic. Politykw nie mona stawia
wszechnie ju wwczas znienawidzonego Balcerowicza. Nard przed Trybunaem Stanu za sam tylko dziaalno polityczn. Co
gosowa w 1997 r. w swej wikszoci nie tylko przeciwko postko- najwyej osdzi ich trybuna historii. Warto jednak ju dzi przed-
munistycznemu rzdowi Cimoszewicza, ale i przeciwko progra- stawi jeden punkt oskarenia. Najciszy. To wanie w duej
mowi kierujcego UW Balcerowicza (przypomnijmy, e Unia stra- mierze na skutek czterech lat rzdw AWS i premiera Buka grozi
cia w wyborach 1997 r. kilkaset tysicy gosw w porwnaniu do nam rzecz - zdawaoby si - jeszcze nie tak dawno nie do pomy-
wyborw z 1993 r.). Dziki aosnym negocjatorom z AWS otrzy- lenia. Polacy mog dobrowolnie da sobie narzuci niepodzielne
mano jednak znowu kolejn radosn powtrk z balcerowiczow- rzdy partii, ktra by moe nie jest w linii prostej spadkobierczy-
skiej rozgrywki" i wynike std skompromitowanie rzdu Buka. ni PZPR, ale na pewno prawowit dziedziczk schykowego PRL.
Czas najwyszy powiedzie, e winny jest nie cay Nard, lecz Przez te cztery lata roztrwoniono ogromny kapita spoeczny i osta-
aosne niczego nie uczce si prawicowe pseudoelity, zdomino- tecznie, a przynajmniej na dugie lata, przekonano Polakw, e
wane przez warszawk" i blokujce awans najzdolniejszych ludzi polityka to gra prywatnych, nierzadko podejrzanych interesw i e
z tzw. terenu. wszyscy rzdzcy s siebie warci. To dlatego obecna wikszo i
S jeszcze tacy, ktrzy prbuj na si wybiela czteroletnie obecny rzd odchodz w niesawie. Im prdzej, tym lepiej, bo kady
rzdy Buka, i nawet dzi traktowa wszelk ich krytyk jako da- dzie tych rzdw pogbia kompromitacj polskiej prawicy, z
wanie argumentw dla SLD. W pocztkach wrzenia dostaem ktr zreszt AWS jest utosamiana w duej czci zupenie bezza-
wanie tej treci peen rozjtrzenia i wyzwisk list od jakiego ano- sadnie. I to jeszcze jedna uzurpacja tego ugrupowania.
nima. Tym zajadym obrocom Buka i Krzaklewskiego, ktrzy jak AWS-owi przepowiadam do ponury los w przyszoci. Co w
Bourboni dosownie niczego si nie nauczyli zadedykuj do sztam- rodzaju statusu Wgierskiego Forum Demokratycznego, ktre sw
bucha jake celne uwagi naczelnego redaktora Nowego Pastwa" miadc przewag jako partii rzdzcej po wyborach z maja 1990
Anatola Arciucha: Stare powiedzenie mwi, e jeli Pan Bg chce r. tak roztrwonio przez idiotyczn polityk, e dzi drepcze w
kogo pokara, najpierw odbiera mu rozum. AWS niewtpliwie okolicach 3% gosw. Tyle, e rwnoczenie cigle marz, e na
ciko nagrzeszya przez te cztery lata, tote nic dziwnego, ze spo- miejsce tej upadej AWS-owskiej prawicy, jake czsto rozmywanej
tkaa j zasuona kara. Ale, prawd mwic, rozum odebrao jej od wewntrz przez rnych e-prawicowcw powstanie dyna-
znacznie wczeniej. A dokadnie w momencie, kiedy Marian Krza- miczna nowa prawica narodowa, ktra wycignie wnioski z gorz-
klewski wpad na genialny pomys postawienia na czele rzdu kich lekcji katastrof 1993, 2000 i 2001 roku. Tak jak to zrobia nowo-
figuranta i kierowania nim z tylnego siedzenia. Za kierownic za- czesna prawicowa partia rzdzcego dzi na Wgrzech Victora

62 63
Orbdna, ktra po czterech latach rzdw cieszy si dalej najwiksz majc odpowiedni wikszo w parlamencie, i tak wielkie wpy-
popularnoci, okoo 40% w sondaach. Bo bya w odrnieniu od wy w sdach, prokuraturach i policji, zrobi wszystko dla zablo-
partii Buka i Krzaklewskiego parti stanowczo bronic interesw kowania wszelkich demokratycznych zmian w Polsce. Bdc na
narodowych i konsekwentnie zmierzajc do wytyczonych celw, dodatek wspierani przez wielkiego przyjaciela postkomunistw w
a nie grzznc w zgniych kompromisach. Polsce - bezpieczniaka, KGB-owca Putina w Rosji i ich wielkich
Jeli SLD dojdzie do wadzy, to pomimo dzisiejszych szumnych przyjaci-socjalistw w rnych rzdach zachodnich w bruksel-
obietnic w sprawach gospodarczych i spoecznych, przypuszczal- skiej Komisji.
nie rwnie mao zrobi, jak prezydent Kwaniewski dla realizacji To wszystko sprawia, ze tak wielka jest stawka aktualnych wybo-
swej wiekopomnej obietnicy zapewnienia budowy mieszka dla rw, e jest ona dosownie walk o wszystko, abymy nie stali si
wszystkich modych Polakw. Trudno bdzie oczekiwa na jaki- zupenie bezbronni na przyszo!
kolwiek wikszy krok do przodu w gospodarce, w sytuacji gdy Obecna sytuacja przesycona jest wielu jake niepokojcymi obja-
grozi dojcie do wadzy czerwonych liberaw" w stylu M. Boro- wami. Najgroniejszym chyba z nich jest bardzo silna apatia wrd
wieckiego czy W. Kaczmarka. Typowany na gwnego kreatora duej czci rodowisk chrzecijasko-patriotycznych, penych poczu-
przyszego SLD-owskiej polityki gospodarczej pan Belka ju teraz cia skrajnego rozczarowania po czterech latach straconych nadziei.
obiecuje" kontynuowanie obecnej (czytaj: balcerowiczowskiej) Budzi to tym wiksze obawy, ze wiele osb w ogle nie pjdzie do
polityki gospodarczej. A wszystko to w sytuacji, gdy w rezultacie gosowania, w ten sposb tym bardziej uatwiajc zwycistwo post-
dziesiciolecia fatalnie straconego w gospodarce, m.in. w niemaej komunistw z SLD, majcych wysoce zdyscyplinowany elektorat. W
mierze dziki rzdom lewicowej koalicji z lat 1993-1997 wyprzeda- kocu broni utrzymania jake wielu wpyww posiadanych nadal w
no tak wiele najlepszych polskich przedsibiorstw, bankw etc. przernych sferach ycia dziki realizowanej od 1989 roku polityce
Gdy od roku 2001 pacimy duo wikszy ni dotd haracz odsetek grubej kreski".
od zaduenia. Gdy dziki wspaniaomylnoci" wobec ydw Chciabym tu odwoa si do wanego przedwyborczego tekstu
obecnego postkomunistycznego prezydenta RP, jego kolejnym znanego katolickiego publicysty Bohdana Cywiskiego, publikowa-
przepraszaniom ydw i publicznym obietnicom odpowiednich nego na amach Rzeczpospolitej" z 7 wrzenia 2001 r. Cywiski ak-
rekompensat moemy oczekiwa narzucenia nam szantaami centowa w nim: (...) na wybory i trzeba. Zostajc w domu, w prak-
ogromnego haraczu na sum 60-65 miliardw dolarw. Takie mniej tyce gosujesz na obz SLD, dziki twojej nieobecnoci, zmieniajcej
wicej szacunki roszcze ydowskich do odszkodowa za mienie liczb gosujcych, ma ona p gosu wicej. Id wic i - nie ufajc
w Polsce podawa synny ydowski profesor-politolog z USA adnej partii - gosuj na czowieka, o ktrym wiesz cokolwiek pozy-
Norman G. Finkelstein, przestrzegajc Polakw przed ustpstwami tywnego. Jeli si w ocenie pomylisz, to i tak ten bd bdzie mniejszy
wobec naciskw szantaystw ydowskich". Ale przy takim pre- ni bd pozostania w domu.
zydencie RP... W kolejnym, czwartym tomiku tej serii W obronie polskich in-
Podkrelam, nie wierz w obiecywan dzi przez SLD napraw teresw" pisz szerzej o tym, jakie koncepcje programowe i jakich
polskiej gospodarki. Obawiam si natomiast, e ewentualne rzdy ludzi powinni popiera wszyscy mylcy i czujcy po polsku, a
SLD, w przypadku posiadania swego prezydenta, swego rzdu, jakim przeciwstawia si w imi ratowania Polski w tym wyborze.
swojej zdecydowanej wikszoci w parlamencie, mog skoczy si Chciabym jednak wystpi ju tutaj z jedn uwag praktyczn,
jake fatalnym dla polskiej demokracji zmonopolizowaniem wa- zmierzajc do przeciwstawienia si stosowanej tylekro w przy-
dzy. Co wicej, moe doj do tego, e nowe postkomunistyczne szoci tendencji do narzucania w rnych okrgach spadochro-
rzdy zrobi wszystko, by nie dopuci do kolejnego oddania wa- niarzy" z innych miast, a zwaszcza z warszawskiej elitki". Apeluje
dzy spoeczestwu, nawet gdy zdecydowana wikszo Narodu generalnie do mieszkacw rnych miejscowoci, by gosowali
ju bdzie miaa do ich rzdw. Bardzo obawiam si tego, e przede wszystkim na swoich" ludzi z ich terenw, ludzi, ktrych
64 65
najlepiej znaj, ktrzy si sprawdzili w ich oczach. Podstawow
spraw, od ktrej najwicej zaley w przyszoci, jest to, czy wresz- Nota biograficzna
cie bd naleycie docenieni prawdziwie zdolni i kompetentni lu-
dzie z terenu, od Biaegostoku i biaej Podlaskiej po Elblg i Szcze-
cin, czy te bd nadal nadawa ton pseudoliderzy z prawicy po- Jerzy Robert Nowak, historyk (profesor wyszej uczelni), publicy-
noszcy odpowiedzialno za tak wiele klsk. Czy wreszcie posta- sta, autor ponad 20 ksiek i ponad siedmiuset artykuw. Od lat wy-
wi si w duo wikszym stopniu na rzetelnych fachowcw z naszej specjalizowa si w miaym podejmowaniu tematw najbardziej
opcji? draliwych. Ma ogromne zasugi w przeamywaniu tabu wok pro-
blematyki ydowskiej. Szczeglnie due zainteresowanie wzbudziy
dwa jego cykle publicystyczne o stosunkach polsko-ydowskich:
Przemilczane wiadectwa" (47 artykuw na amach Sowa -dzien-
nika katolickiego") i Za co ydzi powinni przeprosi Polakw" (na
amach tygodnika Nasza Polska").
Jerzy Robert Nowak opublikowa m.in. ksik o Powstaniu W-
gierskim, Wgry bliskie i nieznane", Histori literatury wgierskiej
XX wieku, Myli o Polsce i Polakach", dwutomowe Zagroenia dla
Polski i polskoci", ktre stay si prawdziwym bestsellerem 1998
roku, pasjonujcy Czarny Leksykon (demaskatorski obraz ludzi
z elit" - bestseller roku 1999), Koci a Rewolucja Francuska" -
ukazujc rewolucj w prawdziwym wietle oraz Walk z Kocioem
wczoraj i dzi" niezwykle interesujc retrospekcj dziejw walki
Kocioa o przetrwanie i moliwo dziaania w Polsce i na wiecie.
W roku 2000 ukazay si Spory o histori i wspczesno" - po-
nad 650 stronicowa ksika prezentujca skromn cz dorobku pu-
blicystycznego Jerzego Roberta Nowaka, powstaego na przestrzeni
ostatnich 30 lat pracy, a take Czarna legenda dziejw Polski" -napi-
sana z werw odpowied na coraz czstsze prby manipulowania
polsk histori. Rok wczeniej ukazay si Przemilczane zbrodnie" -
niezwykle wana publikacja, przerywajce dugotrwae milczenie
o zbrodniach popenionych przez skomunizowanych ydw na ich
polskich ssiadach. Przygotowuje do druku monumentaln prac
o stosunkach polsko-ydowskich w minionym stuleciu.
W roku 2001 prawdziwym bestsellerem staa si jego ksika 100
kamstw J.T. Grossa".

66 67
Spis treci
I. Oszustwo okrgego stou" .................................................. 3
To bya inna Solidarno".................................................... 3
Jaka cholerna lewica" ......................................................... 7
Kto skorzysta na okrgym stole"? ..................................... 8
Realizacja planu Urbana........................................................ 9
Gdy szeryf zawiera ugod z bandytami ............................. 10
Zmanipulowana druyna Wasy" ..................................... 13
II. Oszustwo naszego rzdu" ................................................. 14
Naciski Nowaka-Jezioraskiego .......................................... 15
III. L. Wasa zwodzi swj obz wyborczy .............................. 17
IV. Obiecanki postkomunistw............................................... 19
Zamane obietnice Kwaniewskiego i SLD........................... 19
Nierozliczone komunistyczne zbrodnie .............................. 20
Przemilczane afery lewicowcw"....................................... 21
Nie wyjanione sprawy" Aleksandra Kwaniewskiego ...... 24
Moskiewska poyczka" M.F. Rakowskiego......................... 26
V. Katastrofalne negocjacje z Uni Europejsk ....................... 26
VI. AWS-owcy pupile Balcerowicza ........................................ 31
VII. Buzek i Krzaklewski ......................................................... 35
Marionetkowy premier........................................................ 35
Krzaklewski, elastyczny" czy koniunkturalista .................. 38
VIII. Jak przegrywano na yczenie .......................................... 40
Sfuszerowany bilans otwarcia"........................................... 40
Zamana umowa.................................................................. 43
Zabrako polskiego rozumu" ............................................. 44
Zaprzepaszczanie sprawy mediw...................................... 46
Prawica, ktr lubi SLD ....................................................... 50
I po co im eksperci? ............................................................. 51
Partia lustracyjna................................................................. 53
Jak Unia Wolnoci wykiwaa AWS....................................... 55
IX. Dugo bito na alarm ........................................................... 56
Kosztowne jako to bdzie" ............................................... 56
Zaprzepaszczona lekcja wyborw prezydenckich................ 59
Bourboni w AWS................................................................. 60
Zakoczenie............................................................................ 62
Nota biograficzna ................................................................... 67

68
BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA
KSIEK KSIEK
NIEPOPRAWNYCH .NIEPOPRAWNYCH
POLITYCZNIE" POLITYCZNIE-

T. I. - Jerzy Robert Nowak - Kogo musz przeprosi ydzi'


T. II. - Jerzy Robert Nowak - Zbrodnie UB"
T. III. - Jerzy Robert Nowak - Jak oszukano nard"

w przygotowaniu:
Jerzy Robert Nowak - Norwid naszych czasw"
Jerzy Robert Nowak - Myli barwne i skrzydlate"

ISBN 83-915918-2-4

You might also like