Professional Documents
Culture Documents
Publiczne prawo gospodarcze jest to obszar prawa, które należy rozumieć jako relację
między przedsiębiorcą, a organem administracji publicznej.
Zasadą systemu gospodarki rynkowej jest to, iż wyjątek stanowi ingerencja państwa w
wolność gospodarcza, która nazywana jest ważnym interesem społecznym, bezpieczeństwem
państwa i ochroną środowiska.
Wykład 17.10.2016 r.
Gospodarka rynkowa jest najbardziej naturalnym typem gospodarki i nie wymaga organizacji
w zakresie działania praw ekonomicznych. Opiera się na dwóch filarach: swobodzie
podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej oraz wolnej konkurencji.
Wykład 24.10.2016 r.
Wykład 07.11.2016 r.
Wykład 14.11.2016 r.
Normy prawa publicznego gospodarczego mają charakter norm sprężonych. Oznacza to, że
jedne z nich regulują zachowania podmiotów biernych to głównie przedsiębiorców, nazywane
są one sankcjami sankcjonującymi. Drugą grupę stanowią normy sankcjonujące, które
określają zadania i kompetencję podmiotów czynnych. Normy sankcjonowane składają się z
trzech elementów: hipotezy, dyspozycji i sankcji. Natomiast normy sankcjonujące składają się
z trzech elementów, przy czym hipoteza w takiej normie wskazuje na adresata, którym jest
podmiot czynny publicznego prawa gospodarczego. Natomiast hipoteza normy
sankcjonującej nie musi wskazywać na akty prawne. To jest zachowanie zdarzenia, z którymi
prawodawca łączy powstanie, zmianę lub ustanie kompetencji podmiotów czynnych. W
hipotezie norm publicznego prawa gospodarczego chodzi o wskazanie zachowania
przedsiębiorcy z którym prawodawca w sposób świadomy łączy powstanie, zamianę lub
ustanie uprawnień i obowiązków określonych w dyspozycji normy. Adresatami norm
publicznego prawa gospodarczego są dwie grupy podmiotów dzielonych na: bierne i czynne.
Do podmiotów biernych należą te, które we własnym imieniu wykonują działalność
gospodarczą lub zawodową (przedsiębiorcy). Do grupy biernej zalicza się także samorząd
gospodarczy, zawodowy oraz organizacje pracodawców będących przedsiębiorcami.
Dodatkowo do tej grupy zalicza się organizację konsumenckie, a także konsumentów i
organizację jako uczestników rynku realizujące zadania z zakresu administracji publicznej.
Natomiast do podmiotów czynnych zalicza się te, które wykonują zadania państwa. Ich
zadania i kompetencję są tak określone, że mają wykonywać powinności państwa lub też Unii
Europejskiej wobec gospodarki oraz umożliwić podmiotom biernym publicznego prawa
gospodarczego korzystanie z ich uprawnień. Uprawnienia i obowiązki podmiotów czynnych
określone są mianem kompetencji. Wynikają one z ich zadań państwa wobec gospodarki.
Kompetencje te są wyrażone w sposób legislacyjny i nigdy nie mogą mieć charakteru
domniemanego.
Granicę kompetencji Unii wyznacza zasada powierzenia zgodnie z którą Unia działa tylko w
granicach powierzonych jej przez państwa członkowskie na mocy traktatu założycielskiego i
dla osiągnięcia określonych w niej celów. Oznacza to, że kompetencje nie powierzone Unii
należą do państw członkowskich.
Wykład 21.11.2016 r.
Przyjęty podział kompetencji Unii uwzględnia również zasadę elastyczności. Oznacza ona
przyzwolenie na ustanowienie kompetencji przez Radę na wniosek Komisji i za zgodą
Parlamentu Europejskiego. Z uwagi na powyższe państwo członkowskie nie zostaje przez
sam fakt członkowstwa pozbawione zadań wobec gospodarki własnego państwa. Lecz
zadania te wykonywane są częściowo inaczej niż przed uzyskaniem członkowstwa. Lecz w
oparciu o nie tylko własne kompetencje, lecz także kompetencje Unii są z nią dzielone.
Wykład 05.12.2016 r.
Rada Ministrów ma decydujący wpływ na zakres uchwalanych ustaw i tym samym pośrednio
przyczynia się do kreowania gospodarki państwa. Rada Ministrów prowadzi politykę
wewnętrzną i zagraniczną państwa we wszystkich sprawach, które nie są zastrzeżone dla
innych organów państwowych, jednostek samorządu terytorialnego. Udział Rady Ministrów
w wykonywaniu funkcji państwa wobec państwa polega na:
● wyznacza kierunek rozwoju gospodarczego skali kraju poszczególnych sektorów;
● inicjowaniu programów społecznych i gospodarczych oraz uchwalaniu ich i
przedstawieniu parlamentowi, oraz zapewnieniu ich wykonania;
● uchwaleniu projektu ustawy budżetowej oraz wnoszeniu jej do sejmu;
● przygotowaniu i przyjmowaniu projektów ustaw dotyczących gospodarki oraz
wnoszeniu jej do sejmu w celu uchwalenia;
● zapewnieniu wykonania ustaw i wydania rozporządzeń z obszarów gospodarczych;
● przygotowaniu organizacyjnym wykonywania funkcji państwa przez administrację
rządową, wnosząc do sejmu projekty ustaw na mocy których przeprowadza się podział
zadań w oparciu o kryteria specjalizacji administracji gospodarczej i jej właściwości
terytorialnej;
● koordynowanie prac rządowej administracji gospodarczej, kierowaniu wykonania
budżetu państwa i zapewnieniu kontroli i nadzoru w gospodarce.
Szczegółowy zakres udziały Rady Ministrów wykonywaniu funkcji państwa w gospodarce
wskazują przepisy Konstytucji RP oraz ustaw. Natomiast sposób wykonania tych funkcji
określają akty normatywne odnoszące się do Rady Ministrów.
Działalność władzy sądowniczej wspomagają również organy ochrony prawa. Jest to przede
wszystkim Rzecznik Praw Obywatelskich, a także Generalny Inspektor Danych Osobowych.
RPO stoi na straży wolności praw człowieka i obywatela, których istotna część odnosi się do
sfery aktywności gospodarczych. Jest on wyposażony poprzez ustawę w liczne możliwości
działania w interesie przedsiębiorców i konsumentów
Wykład 12.12.2016r.
Przedsiębiorstwa państwowe
Przedsiębiorstwa państwowe są samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się
przedsiębiorcą posiadającą osobowość prawną. Organy takich przedsiębiorstw samodzielnie
podejmują decyzję oraz organizują działalność zgodnie z przepisami prawa i w celu
wykonywania zadań nałożonych na przedsiębiorstwo. Przedsiębiorstwa państwowe mogą być
utworzone jako: działające na zasadach ogólnych oraz użyteczności publicznej.
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mają na celu przede wszystkim bieżące i
nieprzerwalne zaspokajanie potrzeb ludności. Ich celem jest przede wszystkim produkcja lub
świadczenie usług w zakresie: inżynierii sanitarnej, komunikacji miejskiej, zapotrzebowania
ludności w energię elektryczną, gazową i cieplną, zarządu państwowymi zasobami
lokalowymi, zarządu państwowymi zasobami lokalowymi, usług pogrzebowych i utrzymania
urządzeń stanów prawnych oraz usług kulturalnych. Organ założycielski w granicach
obowiązujących przepisów określa zakres i warunki na jakich przedsiębiorstwa użyteczności
publicznej zobowiązane są świadczyć usługi na rzecz ludności. Organ założycielski ma ponad
to obowiązek dotowania działalności przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, którego
działalność jest nierentowna, a konieczna ze względu na potrzebę zaspokajania potrzeb
ludności. Do utworzenia przedsiębiorstwa państwowego uprawnione są: naczelne i centralne
organy administracji publicznej, NBP i banki państwowe, wyżej wymienione podmioty są
organami założycielskimi. Akt o utworzeniu przedsiębiorstwa wskazuje jego nazwę, rodzaj,
siedzibę i przedmiot działania. Natomiast akt o utworzeniu przedsiębiorstwa użyteczności
publicznej może określać również zasady i powoływania zakładów, filii, wydziałów oraz
innych wewnętrznych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstw. Utworzenie
przedsiębiorstwa państwowego poprzedza postępowanie przygotowawcze, które ma na celu
zweryfikować i oceniać potrzebę oraz warunki utworzenia przedsiębiorstwa. Organ, który
planuje utworzyć przedsiębiorstwo powołuje w tym celu zespół przygotowawczy, który
dokonuje niezbędnych ustaleń i przedstawia swoją opinię.
Dyrektora powołuje się na okres 5 lat lub na czas nieokreślony. Rada pracownicza może
odwołać dyrektora za zgodą organu założycielskiego. Ponad to organ założycielski może
odwołać dyrektora, jeżeli: dyrektor dopuszcza się rażącego naruszenia prawa, wypowiedzenie
umowy wynika z przyczyn leżącej po stronie dyrektora (art. 52 i 53 KP), przedsiębiorstwo
państwowe przez co najmniej 3 miesiące nie wypełnia wobec Skarbu Państwa zobowiązań z
tytułu podatków. W przypadku odwołania dyrektorowi przysługuje odprawa w wysokości nie
wyższej niż 3-krotność wynagrodzenia miesięcznego. Odprawa nie przysługuje, jeżeli:
odwołanie nastąpiło na wniosek dyrektora z przyczyn ustalających rozwiązania stosunku
pracy bez wypowiedzenia w związku z likwidacją przedsiębiorstwa, podziałem lub
ogłoszeniem upadłości, w związku z przejściem na emeryturę i uzyskaniem prawa do
jednorazowej odprawy. Odprawa wypłacana jest w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Czynności prawne w zakresie stosunku pracy dyrektora wykonuje organ uprawniony do jego
powołania. Proponuje on warunki pracy i płacy osobom przystępującym do konkursu. Rada
pracownicza uprawniona jest do zawieszenia dyrektora w czynnościach na okres nie dłuższy
niż 6 miesięcy, jeżeli jego działalność zagraża interesom przedsiębiorstwa. W czasie
zawieszenia rada wyznacza tymczasowego kierownika przedsiębiorstwa. Od takiej decyzji
dyrektor może się sprzeciwić.
Wykład 19.12.2016 r.
Wykład 09.01.2017 r.
Osoby fizyczne lub prawne prowadzące gospodarstwo rolne w zakresie działów specjalnej
produkcji rolnej w celu wspólnego organizowania się tworzą grupy producentów rolnych oraz
grup producentów owoców i warzyw. Do ich powstania jako spółdzielnia wymagalną liczbą
założycieli jest co najmniej 5.
Spółdzielnia podlega wpisowi do KRS. Nabywa ona osobowość prawną z chwilą wpisu do
rejestru. Za czynności dokonane w interesie spółdzielni przed zarejestrowaniem, osoby
działające do chwili zarejestrowania odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie. Za
zobowiązania, które wynikają z tych czynności, spółdzielnia odpowiada po jej
zarejestrowaniu tak jak by były one zaciągnięte przez siebie. Zmiana statutu spółdzielni
wymaga uchwały walnego zgromadzenia podjętej większością 2/3 głosów. Obowiązkiem
zarządu jest zgłoszenie takiej zmiany statutu do Sądu Rejestrowego (w terminie 30 dni).
Ogłoszenia spółdzielcze publikowane są w "Monitorze Spółdzielczym", wydawanym przez
krajową radę spółdzielczą.
Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności
prawnych. Spółdzielnia liczy co najmniej 10 członków, a spółdzielnia rolna czy grup
producentów co najmniej 5. Jednak statut może określać wyższe kryteria liczbowe. Jednakże
statut może określać dopuszczenie do członkowstwa w spółdzielni osób o ograniczonej
zdolności do czynności prawnych lub nie mających tej zdolności. Jednakże osoby takie nie
mogą być członkami organów spółdzielni. W organie walnego zgromadzenia biorą one udział
przez swoich przedstawicieli ustawowych. Członkowie spółdzielni mogą być również osoby
prawne.
Wykład 16.01.2017 r.
Rada nadzorcza → sprawuję kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni. Rada składa się z
co najmniej 3 członków, wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne
zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebranie grup członkowskich. Do tego organu
mogą być wybierani wyłącznie członkowie spółdzielni. Kadencja rady określa statut. Przed
upływem kadencji członek rady może być odwołany większością 2/3 głosów członków przez
organ który ich powołał. Do zakresu działania rady należy:
● uchwalanie planów gospodarczych spółdzielni;
● nadzór i kontrola działalności spółdzielni poprzez badanie okresowych sprawozdań
oraz sprawozdań finansowych;
● dokonywanie okresowych ocen;
● dokonanie przez spółdzielnię celów gospodarczych oraz przeprowadzenie kontroli
nad sposobem załatwiania przez zarząd wniosków organów spółdzielni i jej członków;
● podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia do organizacji społecznych oraz
występowania z nich;
● zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni;
● rozpatrywanie skarg na działania zarządu;
● przedstawienie walnemu zgromadzeniu wyników kontroli oraz ocenę sprawozdań
finansowych.
Ponad to statut może zawierać inne uprawnienia przysługujące radzie. W spółdzielni rolnej,
gdy liczba członków nie przekracza 10, nie powołuje się rady.
Wykład 23.01.2017 r.