Professional Documents
Culture Documents
www.pozabydgoszcz.pl
Protest lekarzy,
strach pacjentów Ponad 120 lekarzy z województwa
wypowiedziało klauzule opt-out. Tym
samym będą pracowali ustawowe 48
godzin w tygodniu i ani minuty dłużej.
Najgorzej jest w „Bizielu”. Tam na
nadgodziny nie zgodził się prawie żaden lekarz
stopka redakcyjna
Redakcja „Poza Bydgoszcz” Łukasz Piecyk Sport Justyna Tobolska Studio Poza Bydgoszcz
Toruń, Skłodowskiej-Curie 41 Redaktor wydania Karol Żebrowski (GSM 603 285 530), Druk
redakcja@pozabydgoszcz.pl Kinga Baranowska Zdjęcia Paweł Skraba Drukarnia Polska Press Bydgoszcz
Kontakt do redakcji Dział reportażu i publicystyki Łukasz Piecyk (GSM 661 903 202), ISSN 4008-3456
GSM 733 842 795 Robert Kamiński Michał Ciechowski REKLAMA Małgorzata Kramarz Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.
Wydawca Dział informacyjny Dyrektor działu reklamy (GSM 607 908 607) ***
Fundacja MEDIUM Michał Ciechowski Karol Przybylski reklama@pozabydgoszcz.pl Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego
1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Fun-
Redaktor naczelny Piotr Gajdowski (GSM 665 169 292), Korekta
dacja MEDIUM zastrzega, że dalsze rozpowszechnianie
Radosław Rzeszotek Kultura Iwona Zuchniak Piotr Gajdowski materiałów opublikowanych w “Poza Bydgoszcz” jest
Sekretarz redakcji Michał Ciechowski (GSM 500 324 572), Skład zabronione bez zgody wydawcy.
Szanowni Państwo
KABARET NEO-NÓWKA
wraz z AGENCJĄ ARTYSTYCZNĄ „JOANNA”
serdecznie zapraszają Państwa na swój premierowy program
Występ odbędzie się 17 lutego 2018 r. o godz. Czas trwania programu to około
16:00 Hala sportowa MGOSiR, ul. Wąskotoro- 120 minut
wa 4 w KORONOWIE Cena biletu to: 60 zł, 70 zł,
"Kazik sam w domu" to najnowszy program 80 zł i 90 zł VIP
wrocławskiego Kabaretu Neo-Nówka. Tym ra- Indywidualnie bilety
zem mistrzowie ciętej riposty zabierają widzów można nabyć w Sekreta-
w realistyczny świat codziennych obowiązków
domowych. W tym programie, jak sam tytuł riacie MGOSiR (pokój
sugeruje, Neo-Nówka bierze na warsztat świat nr 4) ul. Wąskotorowa
mężczyzn. Jest to niekonwencjonalna instrukcja 4 lub na stro-
obsługi współczesnego mężczyzny z której do- nie www.biletowa-
wiemy się jak radzić sobie z facetem, jak facet kasa.pl
sobie nie radzi i jak sobie z tym poradzić. Ele- Zamówienia zbio-
mentem spinającym cały rowe przyjmujemy pod
program jest zgrabnie poprowadzona fabuła numerem tel.: 41 361-80-
archetypowej polskiej rodziny. W programie 47 /pn.-pt. 8:00-16:00
nie zabraknie autorskich piosenek, które są Bilety wraz z fak-
stałym elementem koncertów i niewątpliwym
atutem Neo-Nówki. Sami artyści nowy pro- turą dostarczamy na
gram streszczają jednym zdaniem: "Każdy jest miejsce pod wskaza-
Kazikiem swego losu". Program jest zaskakujący, ny adres.
śmieszny i prawdziwy. Neo-Nówka nie zwalnia ILOŚĆ MIEJSC
tempa i nie obniża lotów. Mistrzostwo w każdym OGRANICZONA!!!!
calu.
Poza Bydgoszcz . 31 stycznia 2018
4 RAPORT
‘‘
się rodzą – tłu-
maczy Monika
Turzyma-Patocka,
współzałożyciel-
ka azylu. - Razem
K
iedy roślina jest w złym z przyjaciółką
dużo podróżowa-
,
stanie przygarniamy ją pod swój łyśmy i obserwo-
wałyśmy, jak roz-
,
dach a do adopcji oddajemy wijają się takie
projekty w innych
,
w momencie w którym jesteśmy państwach Europy.
Postanowiłyśmy,
,
pewne że wszystko już jest do że - chcemy podob-
ną akcję zorgani-
brze . zować w Polsce,
w miejscu, w któ-
Dogorywają na balkonach, klat- rym rośliny - or-
kach schodowych i śmietnikach. ganizmy żywe - tak jak meble są
Każdego miesiąca pod opiekę wystawiane na śmietnik. Powodem Rośliny zaadoptować można poprzez fanpage Fundacji Schronisko dla Roślin na portalu społeczno-
Fundacji Schronisko dla Roślin ich wyrzucania są zazwyczaj gaba- ściowym Facebook.
trafiają dziesiątki niepotrzeb- ryty lub zły stan, który zniechęca
do dalszej pielęgnacji. Zdarzają się działamy od listopada 2015 r. – tłu- Szczecinie i Poznaniu. Jesteśmy ofi- my więc do obserwowania naszego
nych, zbyt dużych czy usycha-
także sytuacje, w których umiera maczy kobieta. – Fundację założy- cjalną fundacją działającą na tere- fanpage’a – przypomina Monika
jących kwiatów i drzewek. Tu osoba posiadająca w swoim miesz-
dostają nowe życie - te zdrowe kaniu niezliczoną liczbę roślin. My łyśmy w ubiegłym roku, w marcu. nie całej Polski. Turzyma-Patocka. – Każdego dnia
przekazywane są nowym opieku- je wtedy od rodziny odbieramy Nasze działania oparte są głównie Razem organizują także warsz- na naszej tablicy pojawiają się ogło-
nom, chore zaś przechodzą długi i rozprowadzamy tak, by każda na portalu społecznościowym Fa- taty rękodzielnicze o tematyce ro-
cebook, ponieważ zainteresowanie ślinnej dla miłośników z całego szenia o znalezionych lub przeka-
okres rekonwalescencji. z nich znalazła nowy dom. roślinami jest tak duże, że gdyby- kraju. Na spotkaniach powstają zywanych kwiatach. Tam również
Jednak głównym celem schro- śmy mieli pomieszczenie, stałoby głównie recyklingowe i betonowe publikujemy informacje związane
Kultura wymiany i adopcji ro- niska jest ratowanie roślin porzu- ono puste. doniczki, wertykalne warzywniaki z organizowanymi przez nas wyda-
ślin przyszła do Polski z Zachodu. conych. Ich niska cena i dostęp- A co z kwiatami chorymi, po- i geometryczne formy do oplątw, rzeniami w Bydgoszczy, Toruniu,
Tam właśnie zaobserwowały ją ność w każdym sklepie sprawiły, trzebującymi fachowej opieki? plecionki czy lasy zamknięte w sło- Poznaniu lub wielu innych mia-
po raz pierwszy dwie globtroter- że kwiaty traktowane są jak rzeczy, - Kiedy roślina jest w złym sta- ikach. Kompozycje te nie tylko ład-
ki – mieszkanki naszego regionu, których pozbyć się można w do- stach w kraju. Chcemy uświadomić
nie, przygarniamy ją pod swój dach, nie wyglądają, ale pozwalają też innym, że rośliny nie mogą być dla
które postanowiły w Bydgoszczy wolnym momencie. W tej małost- a do adopcji oddajemy w momen- innym zakochać się w tym wyjąt-
i w Toruniu, a finalnie w całej Pol- kowości często zapominamy o tym, cie, w którym jesteśmy pewne, że kowym świecie flory. A jak działa- nas obojętne i takie myśli zaszcze-
sce, założyć Schronisko dla Roślin. że są one organizmami żywymi, wszystko już jest dobrze – tłumaczą nia Schroniska dla Roślin można piać. Zachęcamy więc do podejmo-
Fundacji działającej na taką skalę niezbędnymi człowiekowi do funk- wolontariuszki. – Działamy w czte- śledzić w praktyce? wania własnych inicjatyw, a nasze
w naszym kraju jeszcze nie było. cjonowania. ry osoby – głównie w Bydgoszczy, - Naszą działalność głównie działania kontynuujemy jako inspi-
- Takie inicjatywy dopiero u nas - Jako organizacja non profit Toruniu, Warszawie, Trójmieście, prowadzimy w Internecie, zachęca- rację dla innych.
REKLAMA
Rekord pobity
Gmina Dobrcz w trakcie 26. Finału Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy zebrała prawie 20,6 tys. zł
Michał Ciechowski | fot. GOK
Była grochówka, strefa animacji chadzali się po ulicach gminy.
oraz kącik gastronomiczny. Na W samej placówce zaś miesz-
scenie, w przerwach między ar- kańcy mogli podziwiać działające
tystycznymi występami, prowa- przy GOK-u zespoły, takie jak gita-
dzone były licytacje przekazanych rowy, wokalny i orkiestry dętej oraz
przez mieszkańców i lokalne sto- zaproszone grupy rockowe: Plan
warzyszenia przedmiotów. Tak Ewakuacji i Genada Band.
w skrócie wyglądał rekordowy Wyjątkowe pokazy zapewnili
pod względem zebranych pie- także młodzi tancerze.
niędzy Finał Wielkiej Orkiestry - Zainteresowaniem cieszyły
Świątecznej Pomocy w Dobrczu. się również animacje dla najmłod-
szych mieszkańców gminy, które
Zabawa zorganizowana została przygotował nasz ośrodek oraz Sto-
w sali gimnastycznej w Szkole Pod- warzyszenie Wsparcia Aktywności W tym roku mieszkańcy kwestowali po raz osiemnasty.
stawowej. W tym roku symbolicz- i Przedsiębiorczości Kobiet „Jestem
nie świętowano pełnoletniość, bo- Aktywna” – relacjonuje Wiesław wzbogaciło się o ponad 850 zł. - W pierwszej kolejności zlicyto- zała kwotę prawie 20,6 tys. zł. Jest
wiem wolontariusze kwestowali tu Raczkowski. – Wspólnie modelo- Wielką popularnością cieszyło waliśmy rzeczy otrzymane z WOŚP to największa suma, którą przez
już po raz osiemnasty. Tym razem waliśmy balony, dzieciom zaś panie się stoisko łuczników oraz miejsce – tłumaczy dyrektor GOK-u. – osiemnaście lat udało się w Do-
mieszkańcy zbierali pieniądze na zaplatały fryzury i malowały buzie. do strzelania z karabinku sporto- Dużo emocji dostarczyła nam tak- brczu uzbierać.
ratowanie życia noworodków. Mieszkańcy chętnie korzystali wego. Pod koniec zabawy, dzięki że aukcja, na której wystawiony Finał zakończył się tradycyjnym
- Kwestę wsparło czterdziestu także z kącika gastronomiczne- tym atrakcjom, zebrano łącznie 614 został tort upieczony przez panie „światełkiem do nieba”.
sześciu wolontariuszy – mówi Wie- go, który oferował ciepłe napoje zł. z Wudzynka. Miłośnicy sportu - Dziękujemy za zaangażowa-
sław Raczkowski, dyrektor Gmin- oraz wypieki przygotowane przez Głównym punktem 26. Fina- zawalczyli zaś o replikę piłki tego- nie wolontariuszom, mieszkańcom
nego Domu Kultury, współorgani- Gminną Radę Kobiet. Działania te łu WOŚP były licytacje. Aukcję rocznych Mistrzostw Świata w Piłce oraz komisji odpowiedzialnej za
zator finału. – W pomoc Fundacji pozwoliły im zebrać 808 zł. Nabyć wsparli m.in. mieszkańcy, którzy Nożnej w Rosji. przeliczanie zebranych pieniędzy
Jurka Owsiaka włączyli się ucznio- można było także strażacką gro- przekazali własnoręcznie stworzo- Finał okazał się rekordowy. – podkreśla przedstawiciel GOK-u.
wie szkół, którzy z puszkami prze- chówkę, dzięki której konto WOŚP ne przedmioty. Gmina na konto fundacji przeka- – Bez was tego Finału by nie było.
Prezent na 110-lecie
indywidualnych potrzeb. ki. – Ubiegłe lato przyniosło nam
Wóz dla strażaków stworzyła wiele pracy po nawałnicy. Do tego
tamtejsza firma Wawrzaszek. Na doszły liczne wypadki, m.in. w Alei
miejscu pojazd został dostosowany Dębowej, i pożary. Choć o samo-
tak, by strażacy mogli w sprawny chodzie myśleliśmy od lat, statysty-
i intuicyjny sposób korzystać z po- ki zdarzeń kryzysowych przyspie-
Druhowie OSP Dobrcz nowy wóz strażacki przywieźli aż z Bielska-Białej trzebnego w sytuacjach kryzyso- szyły nasze działania.
wych sprzętu. Od teraz więc druhowie zdecy-
Michał Ciechowski | fot. OSP Dobrcz Koszt zakupu samochodu wy- dowanie szybciej będą reagować
niósł 840 tys. zł, z czego gmina Do- i nieść pomoc. Nowy pojazd będzie
brcz przeznaczyła 400 tys. zł, kolej- w stanie poruszać się po prawie
ne 302 tys. zł dopłaciła Państwowa każdym terenie. W jego wyposa-
Straż Pożarna. żeniu znajdzie się także kilka urzą-
- Swój udział w tej inwestycji ma dzeń, których do tej pory brako-
także gmina Osielsko, która ze swo- wało, m.in. sprzęt do wyciągania
jego budżetu przeznaczyła 135 tys. pojazdów z rowów.
zł – tłumaczy wójt gminy Dobrcz - Jest dużo rozwiązań, które
Krzysztof Szala. – Nasza jednostka dają nam większe bezpieczeństwo
służy także tam, ponieważ gmina i komfort pracy – podkreślają
własnej nie ma. druhowie. – W PSP strażacy mają
Obecnie w remizie stacjonu- zmianowy czas służby. My wyjeż-
je kilka mniejszych wozów i dwa dżamy, kiedy jest potrzeba i wra-
większe – nowa Scania pomieści camy, gdy swoją pracę skończymy.
ok. 3 tys. l wody, drugie auto zaś W przypadku sierpniowych nawał-
2,5 tys. l. Jak zapowiedział włodarz nic było to bez przerwy nawet kil-
gminy, samorząd będzie wspie- kadziesiąt godzin.
rał strażaków, by wyposażyć ich W tym roku do zdarzeń dru-
w nowe aparaty tlenowe i niezbęd- howie OSP Dobrcz wyjeżdżali już
ny do ratowania zdrowia i życia dziewięć razy.
Przy świetle rac i sygnale dźwię- W tym roku OSP Dobrcz obcho- w niedzielę w nocy – relacjonuje mieszkańców sprzęt. - Życzyłbym zarówno straża-
kowym pod remizę w Dobrczu dzić będzie 110-lecie istnienia. Z tej Rafał Wysocki, pełnomocnik wójta A ten zużywa się bardzo szybko. kom, jak i mieszkańcom, aby ten
zajechała nowa Scania P360 – wóz okazji 2 czerwca zorganizowany ds. OSP, czynny strażak. – Zależało W minionym roku druhowie OSP nasz nowy pojazd był używany jak
strażacki, który służyć teraz bę- zostanie uroczysty apel, w którego nam na konkretnym pojeździe – Dobrcz do zdarzeń wyjeżdżali ok. najmniej – podsumowuje Krzysztof
dzie druhom OSP i mieszkańcom trakcie poświęcony zostanie nowy Scanii, która z powodzeniem służy 200 razy. Szala. – Niech służy nam w trakcie
gminy. Pojazd, który dostosowa- wóz strażacki. Druhowie przywieźli także druhom w Czarżu. Wzięliśmy - Zdarza się, że jednostki straży festynów i gminnych uroczystości.
ny został do potrzeb strażaków, go do gminy we wtorek 23 stycznia. ze sobą nasz specjalistyczny sprzęt, zawodowej mają niewiele więcej Bez potrzeby wyjazdów do wypad-
kosztował 840 tys. zł. - Do Bielska-Białej wyjechaliśmy by dostosować pojazd do naszych zgłoszeń – tłumaczy Rafał Wysoc- ków i pożarów.
Aktywne ferie
leży uiścić opłatę oraz wypełnić dzieci, które ukończyły 9 lat. Rodzinnych Family Park w Byd-
zgodę na wyjazd dziecka – tłuma- Już 12 lutego najmłodsi miesz- goszczy (21 lutego). Zwieńczeniem
czy dyrektor Wiesław Raczkowski. kańcy gminy wyruszą do Teatru zimowej laby będą zabawy w Parku
– Termin dopełnienia wszystkich Lalek Buratino w Bydgoszczy. Dwa Wodnym w Chojnicach. Wyjazd
formalności upływa 9 lutego. Wpłat dni później zaś odwiedzą Muzeum zaplanowany został na czwartek 22
Młodzież szkolna z terenu gminy Od poniedziałku 12 lutego do związanych z wyjazdem w drugim Wojsk Lądowych, a w czwartek 15 lutego.
Dobrcz w trakcie zimowej prze- czwartku 22 lutego uczniowie będą tygodniu ferii dokonać można lutego wybiorą się na bydgoskie
w dniach 13 oraz 16 lutego. lodowisko i do centrum zabaw Szczegółowe informacje dot. te-
rwy międzysemestralnej skorzy- mieli okazję wyjechać do parków Oferta na ferie zimowe skiero- i trampolin Park 17. gorocznych ferii znajdują się na ofi-
stać może z oferty, którą przygo- zabaw, muzeów czy parku wodne- wana jest do dzieci od 6. roku życia. Drugi dzień ferii to okazja do cjalnej stronie Gminnego Ośrodka
tował dla niej Gminny Ośrodek go. Wycieczki te będą częściowo Wyjątkiem jest wyjazd na lodowi- zwiedzenia Muzeum Piśmiennic- Kultury w Dobrczu.
Kultury. dofinansowane przez samorząd. sko (11-17 lat) oraz do parku wod- twa i Drukarstwa w Grębocinie
- Przed każdym wyjazdem na- nego. W nim uczestniczyć mogą (20 lutego) oraz Centrum Zabaw (MC)
Poza Bydgoszcz . 31 stycznia 2018
8 NOWA WIEŚ WIELKA
Optymistycznie
Rok 2017 należał do udanych. Rada Miasta Solca Ku-
Na brzeg
Prom na Wiśle, który będzie kur-
sował na trasie Solec-Czarnowo,
jednorazowo przewiezie 80 osób
jawskiego dokonała podsumowań. Przygotowała i 15 samochodów. Będzie miał 24
m długości i 11 m szerokości.
też harmonogram prac na rok bieżący
Termin składania ofert na zapro-
Robert Kamiński | fot. Łukasz Piecyk jektowanie i wybudowanie promu
wyznaczono na 3 stycznia. Do tego
Najważniejsze zagadnienia omó- dotychczasowe oferty nie spełniały dnia wpłynęła tylko jedna oferta od
wione na sesji: odpady komunal- wymogów. firmy Techno Marine z Malborka.
ne, regulamin utrzymania czysto- Przy okazji budowy dróg na Zarząd Dróg Wojewódzkich oceni
ści, program usuwania azbestu, Osiedlu Leśnym przedstawiono teraz, czy oferta na budowę, do-
program opieki nad zwierzętami, projekt budowy zbiornika na wody starczenie i rozruch jednostki pro-
program profilaktyki uzależnie- opadowe mającego na celu uchro- mowej spełnia wszystkie warunki
niowej. nić posesje przez zalaniem. zamówienia. Efekty prac komisji
Uchwalono, że Zakład Gospo- zostaną ogłoszone w ciągu dwóch
miesięcy. Malborska firma zapro-
Głównymi kwestiami omówio- darki Komunalnej wykona sieć ponowała kwotę 5,9 mln zł. Prze-
nymi w czasie podsumowujących wodociągową oraz kanalizację kracza ona szacunkową wycenę
sesji Rady Miasta Solca Kujaw- deszczową przy ul. Ogrodowej. Ubiegły rok był dla Solca bardzo dobry. Włodarze zapowiadają, zamawiającego jedynie o 50 tys. zł.
skiego były m.in. uchwały w spra- Powstanie tam również ponad ki- że obecny będzie co najmniej taki sam. To niewiele.
wie świadczenia usług w zakresie lometrowy odcinek nawierzchni Wykonawca ma za zadanie za-
odbioru odpadów komunalnych utwardzonej. Inwestycja zostanie Podjęto decyzję, że Skwer Jordana nad zwierzętami. Program ma na projektować, wybudować i dostar-
oraz regulaminu utrzymania czy- ukończona w sierpniu. zostanie zagospodarowany. Sfinali- celu opiekę nad zwierzętami, głów- czyć jednostkę. Ma również doko-
stości i porządku. Przedstawiono Kolejnym tematem było zago- zowano też zakup części budynku nie bezdomnymi i wolno żyjącymi nać jej eksploatacyjnego rozruchu.
także program usuwania wyrobów spodarowanie terenu rynku wraz przy ul. Robotniczej 3. W Mako- oraz ścisłą współpracę z organiza- W przypadku podpisania umo-
zawierających azbest, przyjęto pro- z przylegającymi doń ulicami. wiskach, w sąsiedztwie dawnych cjami je chroniącymi. W roku 2018 wy wykonawca ma 11 miesięcy na
gram opieki nad zwierzętami. Rada Omówiono również kwestię wyrobisk, zostaną zbadane wody program ten pochłonie 170 tys. zł. budowę jednostki. Następne 4 mie-
pochyliła się także nad problemem przetargu na budowę promu. podziemne i grunt. Postanowiono również spraw- siące potrwa jego technologiczny
profilaktyki i rozwiązywania pro- Następną kwestią był audyt efek- Zdano raport z przeprowadzo- rozruch.
dzić stan tablic informacyjnych
blemów alkoholowych oraz prze- tywności energetycznej oświetlenia nych kontroli w sprawie palenia Ogólny koszt inwestycji to 13
w przydomowych piecach. Omó- w mieście i w razie potrzeby je od-
ciwdziałania narkomanii. na Osiedlu Leśnym. Wykonanie mln zł. 10 mln zł pokryje dotacja
Podpisana została umowa na tej inwentaryzacji umożliwi stara- wiono również kampanię eduka- nowić. z funduszy unijnych. 50 proc. z po-
budowę parkingu przy ul. Gar- nie się o dofinansowanie wymiany cyjną w tym względzie. - Jestem wdzięczna Radzie za zostałych 3 mln zł zapłaci Urząd
bary. Będzie miał on 116 miejsc. oświetlenia ze środków zewnętrz- Przedstawiono zmiany w bu- konstruktywną współpracę w roku Marszałkowski, a po 12,5 proc. po-
Koszt inwestycji wyniesie 553 tys. nych. dżecie wraz z wieloletnią prognozą 2017 – mówi burmistrz Solca Teresa zostałe samorządy – powiaty to-
zł. Rada ogłosiła nowy przetarg na Omówiono również budowę finansową. Substyk. – To dzięki niej udało się ruński i bydgoski oraz gminy Solec
realizację tej inwestycji, ponieważ oświetlenia przy ul. Granicznej. Rada przyjęła program opieki nam zrealizować założone cele. Kujawski i Zławieś Wielka. (RK)
Tu jest
miejsce
na Twoją
reklamę
Zadzwoń
796 302 471
Poza Bydgoszcz . 31 stycznia 2018
BIAŁE BŁOTA 11
Azbest to zło
W gminie Osielsko pozbycie się wyrobów
zawierających azbest jest jednym z priorytetów władz.
A i samym mieszkańcom nie powinno to być obojętne
Robert Kamiński
Każdy mieszkaniec Osielska, któ- Niektóre z nich mogą dotrzeć aż
ry chce się pozbyć ze swojej po- do pęcherzyków płucnych. Pozo-
sesji azbestu, ma teraz ku temu stają w nich na długo, ponieważ
okazję. Nawet elementarna świa- organizm ludzki nie ma zdolności
domość ekologiczna podpowiada, do całkowitego ich wydalania ani
że z szansy tej trzeba skorzystać. rozkładu. Azbest powoduje wiele
poważnych chorób, m.in. nowo-
Najgroźniejsze rodzaje zanie- twory płuc.
czyszczeń na planecie Ziemia to Gmina Osielsko dysponuje
dioksyny, węglowodory, dwutle- możliwością pozyskania funduszy
nek siarki oraz dwutlenek azotu. na demontaż, transport i unieszko-
Do tego przygnębiającego „towa- dliwienie wyrobów zawierających Azbest to relikt z poprzedniej epoki. Czas najwyższy pozbyć się go całkowicie.
rzystwa” zawsze dodaje się azbest. azbest. Środki na ten cel pocho-
Jeśli demontaż dachu również szczególną uwagę na prawidłowe niczego na własną rękę. W cza-
Czym on jest i jakie niesie z sobą dzą z Wojewódzkiego Funduszu wchodzi w skład danego działania, wypełnianie wniosków oraz dołą-
zagrożenia, nauczane są dzieci Ochrony Środowiska i Gospodarki sie prac z azbestem może dojść do
należy do wniosku dołączyć pozy- czenie wszystkich wymaganych za- emisji jego włókien. Skutki mogą
w szkołach od najmłodszych lat. Wodnej w Toruniu, który wspiera- tywnie przyjęte zgłoszenie robót łączników. Błędne i niepełne wnio-
I nie ulega wątpliwości, że powinny. ją środki z Narodowego Funduszu być katastrofalne. Wykonywanie
budowlanych nie wymagających ski nie będą rozpatrywane.
Azbest to nie nazwa jednego Ochrony Środowiska i Gospodarki pozwolenia na budowę, wystawio- Druki wniosków pobrać można podobnych zadań należy powierzać
konkretnego minerału, ale zbiorcze Wodnej w Warszawie. ne przez Wydział Budownictwa w Urzędzie Gminy Osielsko lub na wyspecjalizowanym i uprawnio-
określenie ogółu minerałów krze- Do 23 lutego (termin nieprze- Starostwa Powiatowego, ul. Zyg- stronie internetowej pod adresem nym w tym zakresie firmom, wy-
mianowych tworzących włókna. kraczalny) w Urzędzie Gminy munta Augusta 16 w Bydgoszczy www.bip.osielsko.pl. Szczegółowe posażonym w odpowiedni sprzęt
Ich przybliżona liczba występująca w Osielsku można składać wnioski (tamże można zasięgnąć informacji informacje dostępne są w Urzędzie oraz odzież ochronną. Profesjonal-
w naszym środowisku to około 150. o dotację na utylizację azbestu i wy- o wymaganych dokumentach pod Gminy Osielsko w pokoju nr 11 lub ne firmy dysponują specjalistycz-
Azbest działa bardzo silnie kan- robów zawierających azbest. nr. tel. 52 58 40 950). pod nr. tel. 52 324 18 67.
cerogennie. Jego chorobotwórcze Osoby, których podania zosta- nym sprzętem, który zabezpieczy
Nowe pokrycie dachowe zobo- Uwaga: zadanie zostanie zreali-
działanie wynika z wchłaniania ną rozpatrzone pozytywnie, będą wiązany jest wykonać właściciel zowane pod warunkiem, że gmina odpady azbestowe oraz przekaże je
włókien obecnych w powietrzu. miały zagwarantowany demontaż nieruchomości na własny koszt otrzyma środki z rzeczonych fun- do utylizacji. W tym temacie zapa-
Wdychane przez człowieka groma- pokrycia dachowego, transport i we własnym zakresie. duszy. miętać należy tylko jedną rzecz: od
dzą się w układzie oddechowym. i utylizację wyrobów azbestowych. Zainteresowani winni zwrócić I jeszcze przestroga. Nie róbmy azbestu jak najdalej!
A na pamiątkę serce
Koncert kolęd połączony z obchodami Dni Babci i Dziadka odbył się w świetlicy
Belfrem być
Praca nauczycieli nie zawsze jest usłana różami.
w Czemlewie w gminie Dąbrowa Chełmińska. Wieczór zorganizowało Stowarzyszenie Czasem jednak znajdą się tacy, którzy trud ten docenią
Zakole Kreatywności „Nasze Czemlewo” W gminie Dąbrowa Chełmińska – Kryteria, jakimi się posługujemy,
nagrodzono najlepszych nauczy- określa stosowny regulamin.
Robert Kamiński | fot. nadesłane cieli oraz wieloletnich pracow- Nagrodzeni otrzymali podzię-
ników oświaty odchodzących na kowania, nagrody pieniężne oraz
było bardzo mroźnie i to zadecydo- emerytury. kwiaty.
wało, że niektórzy mieszkańcy nie Oto lista nagrodzonych:
mogli do nas dotrzeć. Spotkanie nauczycieli i pracow- Tomasz Minorczyk, Danuta
Spotkania integracyjne w Czem- ników obsługi szkół z włodarzami Zielińska, Helena Pudo, Beata Kar-
lewie są chlebem powszednim. odbyło się 18 stycznia w Urzędzie bownik (z Zespołu Szkół w Dąbro-
Mieszkańcy zbierają się chętnie, Gminy. Obecni byli dyrektorzy wie Chełmińskiej); Marlena Łoboc-
wykorzystując do tego każdą oka- szkół oraz nauczyciele, którzy zosta- ka i Krystyna Taflińska (z Zespołu
zję. Dbają o to, by życie kulturalne li nagrodzeni przez wójta za wkład Szkół w Czarżu);
w sołectwie kwitło. pracy w wychowanie młodych lu- Beata Prietz, Danuta Mikołaj-
- Staramy się, by zawsze coś się dzi. Zaproszono również osoby, czyk i Janina Ściagow (z Zespołu
działo – wyjaśnia Beata Niedziela. które niedawno odeszły na zasłużo- Szkół w Ostromecku).
– Organizujemy, prócz koncertów, ną emeryturę bądź rentę. Z kolei na emerytury i renty
warsztaty kulinarne, garmażeryjne, - W tej formule impreza została odeszli: Genowefa Lis-Nowakow-
wiankowe lub zdobienia pierników. przeprowadzona po raz pierwszy – ska – nauczycielka, Maria Kędzier-
Przed festynami przygotowujemy wyjaśnia wójt Dąbrowy Chełmiń- ska – pracownik obsługi, Marianna
nasze produkty lokalne, zapraszając skiej Radosław Ciechacki. – Wcze- Bielińska – pracownik obsługi, Mi-
gości na degustacje. śniej organizowaliśmy ją w Dniu rosława Romanowska – pracownik
Integrować się mieszkańcy Czemlewa po prostu lubią. I nie za- „Integracja” – to słowo klucz na-
mierzają się z tym ukrywać.
Nauczyciela, ale od tego roku nasze obsługi, Mirosława Rudnicka – pra-
szej działalności. szkoły postanowiły obchodzić to cownik obsługi, Leszek Romanow-
Sala świetlicy w Czemlewie wypeł- Trudno też było dopasować termi- W czasie spotkania, podobnie święto osobno. Dlatego przenieśli- ski – pracownik obsługi (z Zespołu
niła się mieszkańcami, choć nie ny z wykonawcą. Ale wreszcie się jak w roku ubiegłym, kolędy oraz śmy naszą uroczystość na początek Szkół w Dąbrowie Chełmińskiej);
tyloma co zwykle. Przeszkodziła udało. pastorałki zagrał i zaśpiewał Maciej stycznia. Chcieliśmy zebrać wszyst- Teresa Taflińska – pracownik ob-
mroźna pogoda. Impreza odbyła się już po raz Różycki. Udało mu się włączyć do kich pracowników oświaty w jed- sługi (z Zespołu Szkół w Czarżu);
trzeci. Jej pomysłodawczynią jest zabawy dzieci, tworząc żywą kolędę. nym miejscu, aby ich uhonorować. Danuta Węgierska – nauczycielka
Wspólne kolędowanie odbyło Elżbieta Suty. Po koncercie babciom i dziad- Zasłużeni pedagodzy wskazy- i Halina Chacińska – pracownik
się 21 stycznia. Dość późno. - Tak się akurat złożyło, że nasze kom złożono serdeczne życzenia wani są przez dyrektorów szkół lub obsługi (z Zespołu Szkół w Ostro-
- W tym roku musieliśmy nasze kolędowanie zbiegło się ze świętem z okazji ich święta. przez związki zawodowe. Nagra- mecku).
spotkanie nieco przesunąć w cza- babci i dziadka – dodaje sołtys Be- Były oczywiście słodki poczęstu- dzani są również tacy, którzy mogą W spotkaniu, prócz wójta Dą-
sie, ponieważ najpierw zaplanowa- ata Niedziela. – Mieliśmy zatem już nek, kawa, herbata. Przygotowały je się poszczycić wybitnymi osiągnię- browy Chełmińskiej, uczestniczy-
no podobne w parafii, a następnie dwa powody, żeby się spotkać. panie z Koła Gospodyń Wiejskich ciami zawodowymi. li również przewodniczący Rady
w Gminnym Ośrodku Kultury Zwykle na organizowane przez w Czemlewie. Nie zabrakło wypie- - Z reguły jest to wysoko oce- Gminy Józef Hentrich oraz kie-
i Sportu – mówi sołtys i przewod- nas imprezy przychodzi ok. 70 osób. ków, m.in. piernika i drożdżówki. niana praca pedagogiczna lub wy- rownik Centrum Usług Wspólnych
nicząca Koła Gospodyń Wiejskich Tym razem było nieco mniej – tylko Każdy z uczestników otrzymał pa- bitne osiągnięcia poszczególnych Małgorzata Sadurska.
z Czemlewa Beata Niedziela. – 40. Ale zawiniła pogoda. Tego dnia miątkowe serduszko z masy solnej. uczniów – dodaje wójt Ciechacki. (RK)
Kulturalny luty
Przed nami najkrótszy miesiąc w roku. Jak go spędzić?
Michał Ciechowski | fot. nadesłane
Zimowa przerwa międzyseme- W Łukowcu, w świetlicy wiej-
stralna to doskonały czas, by choć skiej, ferie upłyną na grach oraz
na chwilę oderwać się od nauki. zabawach na świeżym powietrzu
Okazję do tego stworzą Gminny i turnieju w piłkarzyki stołowe.
Ośrodek Kultury w Sicienku i so- W najbliższym miesiącu zreali-
łeckie świetlice, w których odbędą zowany zostanie także projekt „e-
się ciekawe spotkania i warsztaty. -Mocni: cyfrowe umiejętności, re-
Co jeszcze dla mieszkańców przy- alne korzyści” dotyczący cyfrowej
gotowały w lutym placówki? edukacji osób dorosłych. Animato-
rzy nie zapomną o wspólnym czy-
W gminie Sicienko, wraz z GOK- taniu baśni oraz o walentynkach.
-iem, Wiejskim Domem Kultury Tego dnia odbędą się zajęcia ręko-
i filią Gminnej Biblioteki Publicznej dzielnicze.
w Kruszynie działa jedenaście wiej- W świetlicy w Zielonczynie 8
skich świetlic. To te właśnie miejsca lutego, z okazji tłustego czwart-
tworzą kulturalną mapę regionu. ku, mieszkańcy zajadać się będą
W WDK i świetlicy wiejskiej pączkami i faworkami, które sami Tak w ubiegłym roku przebiegały ferie. Cieszyły się dużą popularnością.
w Pawłówku w każdą środę cze- upieką. W walentynki zaś najmłod-
kać będą zajęcia taneczne. Co dru- si stworzą laurki, serca z origami nych. i biwakowaniu. i wszystkich chętnych odbędą się
gi poniedziałek mieszkańcy mogą i okolicznościową gazetkę. Nie za- Mieszkańcy Teresina stworzą W Murucinie podjęty zosta- warsztaty z witrażu.
prezentować swoje plastyczne braknie również zabaw na świeżym materiałowe kwiaty, a na szydełku nie temat tradycji karnawałowych, W „Zapiecku”, czyli świetlicy
zdolności. Raz w miesiącu mogą powietrzu. koszyki. Poszukają także wiosny przysłów i powiedzeń. W walen- wiejskiej w Samsiecznie na walen-
zaś uczestniczyć w warsztatach ku- Oprócz gier oraz zajęć kuli- w dekoracjach i okolicznościowych tynki odbędą się zajęcia plastyczne, tynki młodzież układać będzie za-
linarnych. Ponadto dla młodzieży narnych animatorzy ze świetlicy kartkach pergamano. W planie są w czasie ferii zaś uczniowie z sołec- bawne wierszyki, a także stworzy
przygotowane zostały gry i zabawy w Wierzchucinku zaplanowa- także stałe zajęcia świetlicowe. twa wezmą udział w zabawach na serca z origami. Chwytając za dłuto,
zespołowe, noc w bibliotece, zaba- li wyjazd na basen oraz do kina. Świetlica Wojnowo/Osówiec dworze. Nie zabraknie wyjazdów do każdy będzie mógł sprawdzić się
wy na śniegu i karaoke. Dwa razy W pierwszej połowie miesiąca od- świętować będzie tłusty czwartek kina lub na basen, spacerów nordic jako rzeźbiarz. Panowie zaś mogą
także dzieci będą miały okazję wy- będzie się zabawa karnawałowa dla i walentynki, prowadząc debaty walking i zajęć kulinarnych. zaangażować się w przygotowanie
jechać do kina, w tym do 4DX. dzieci. i rozmowy. Nie zabraknie również Świetlica wiejska w Gliszczu niespodzianki dla pań pracujących
W filii GBP w trakcie dwóch ty- W Trzemiętowie postawią na miłosnego konkursu i organizacji zaprosi do tworzenia wspólnych w szkole oraz w Stowarzyszeniu Mi-
godni ferii przygotowane zostaną szydełkowanie, budowanie wysp wspólnego ogniska. ozdób walentynkowych, a także łośników Ziemi Krajeńskiej z okazji
gry i zabawy stolikowe. W lutym z klocków lego i zajęcia ruchowe Dzięki spacerom region poznają ozdób wielkanocnych. Tu animato- zbliżającego się Dnia Kobiet.
odbędą się także zimowe zajęcia przy muzyce. Smakosze upieką zaś mieszkańcy Mochla. Dowiedzą się rzy zaproponują młodzieży wspól- Atrakcji na najkrótszy miesiąc
plastyczne oraz biwak „Biblioteka babeczki, a artystyczne dusze we- także, jak zrobić coś z niczego. Ferie ną naukę i pomoc w odrabianiu lek- w roku z pewnością w gminie Si-
nocą”. zmą udział w zajęciach plastycz- upłyną tu na zabawach na śniegu cji. Dla utalentowanych plastycznie cienko nie zabraknie!
Poza Bydgoszcz . 31 stycznia 2018
14 KULTURA
To są te trzy elementy
- I to jest ważne: pamiętać, że są ludzie znacznie bardziej ode mnie inteligentni i starać się ich czymś
zaskoczyć – mówi artysta kabaretowy i konferansjer Artur Andrus w rozmowie z Robertem Kamińskim
fot. Łukasz Piecyk
jako formą. Kiedyś było coś takie-
go jak „środowiska”. Młynarski pi-
sał dla Hybryd, Osiecka dla STS-u.
Oni od razu widzieli, jak publicz-
ność reaguje i co się sprawdza, a co
nie. Teraz jest mało takich środo-
wisk. Może to chodzi o to?
‘‘
Nie mam takich ciągot. Dla siebie terii. On sobie zdawał sprawę, że
Jest pan inteligen- Nie deprymowało to pana? Iluż potrafi piosenkę skroić na wymiar.
tem? Jak to jest pisać młodym kompozytorom po wy-
Tego nie jestem po Młynarskim? słuchaniu Mozarta odechciewało Ale chyba nie ma pan wątpliwości,
w stanie o sobie po- Też nigdy tak się komponowania. że była w tym poezja?
wiedzieć. Nigdy nie o sobie nie Pewnie tak, ale Wojtek miał taką Oczywiście. Jednak gdyby porów-
myślałem o sobie myślałem. Na cechę, że w tym, co robił, był bar- nać ich twórczość, to Tuwim nie-
w takich katego- dzo szczery. Jak mu się coś nie po-
riach. To jest takie Jednak gdyby porównać ich twórczość, to szczęście zdarza-
ło mi się pisać dobało, to szczerze mówił, że jest
wątpliwie bardziej był poetą. To są
zupełnie inne rejestry twórczości.
pojęcie, które można Tuwim niewątpliwie bardziej był poetą. To są zupeł- obok Młynar- beznadziejne. Nie kokietował. Był Niektóre piosenki Młynarski pisał
zastosować wobec skiego. Była taka uczciwy. Jak kogoś prosił o tek- lepsze. Ale gdyby poszukiwać śla-
innego człowieka, nie inne rejestry twórczości. Niektóre piosenki Mły- kolumna saty- sty, to już była to dla tego kogoś dów poezji, to więcej jest jej u Tu-
ale nie wobec siebie. ryczna w „Ży- ogromna nobilitacja. Miało się wima. Komplementem byłoby dla
narski pisał lepsze. Ale gdyby poszukiwać śladów ciu Warszawy”, świadomość, że on to widocznie mnie jakiekolwiek porównanie do
A czy istnieje dziś poezji, to więcej jest jej u Tuwima. Komplementem którą Wojciech docenia. jednego bądź drugiego.
inteligencja jako Młynarski za-
taka? W tym do- byłoby dla mnie jakiekolwiek porównanie do jedne- rządzał i ja tam Co będzie po Andrusie i po Ponie- „Bo teatr to jest śmiech, kolego…
brym przedwojen- zanosiłem swoje dzielskim? A raczej: kto będzie? Bo teatr to jest płacz, kolego… To
nym sensie? go bądź drugiego. pierwsze teksty. Pewnie jacyś kolejni… są te trzy elementy”. Co jest tym
Z pewnością. Tyle że Szybko do mnie trzecim elementem?
to, czy ja do niej na- dotarło, że nigdy Jacy kolejni? W pierwszym powo- To są właśnie rzeczy w żaden spo-
leżę, może o mnie powiedzieć ktoś widzę taką rolę, że mógłbym po- nie będę taki jak Młynarski. jennym pokoleniu było w Polsce sób nienazywalne. Można powie-
inny, nie ja sam. Tak samo mógłby gadać z kierownikiem walca, co ja troje wielkich poetów piosenki: dzieć, że chodzi o klimat teatru.
pan zapytać, czy jestem dobrym o tym wszystkim myślę. Ale sam Nie wybił panu z głowy pisania? Osiecka, Przybora i Młynarski. Albo o garderobę czy bufet po
człowiekiem. Nie mnie to oceniać. bym nie chciał niczego wyrówny- Jakoś nie… Świadomość, że będzie W drugim jest Andrus i Ponie- spektaklu. A może wszystkie te
Gdybym miał sam o sobie po- wać. Zresztą nie mam pewności, to czytał sam Młynarski i że będzie dzielski. Jakoś kolejnych niespe- rzeczy razem są właśnie tym trze-
wiedzieć, że jestem inteligentem, czy umiałbym obrać właściwy kie- decydował, czy dawać to do gazety, cjalnie widać? cim elementem. Są sprawy, któ-
wzbudziłoby to mój niepokój. runek. Dlatego nigdy nie zabiorę czy nie, powodowała, że chyba się Widać, widać… Może nieco mniej rych się nie da powiedzieć. I całe
się za politykę. jakoś bardziej starałem. I miałem osób zajmuje się obecnie piosenką szczęście.
Poza Bydgoszcz . 31 stycznia 2018
SPORT 15
twarze
trener wiąże duże nadzieje.
Wystartowała IX edycja cyklu turniejów Koronowo Cup - Nie mogę jeszcze ujawnić na-
zwisk, ponieważ toczą się rozmowy
Bytów. Ekipa z województwa po- z ich poprzednimi klubami, ale je-
morskiego zapisała się w historii GLKS Osielsko po dobrej pierw- stem dobrej myśli – rozwija temat
turnieju, gdyż zwyciężyła rywaliza- szej części sezonu zapowiada Filip Skory. – Znam tych chłopa-
cję po raz czwarty z rzędu – pierw- walkę o jeszcze lepszą pozycję niż ków, wiem, na co ich stać i uważam,
szy raz zrobiła to w roku 2015. Na zajmowane ósme miejsce. Pięć że będą realnym wzmocnieniem
drugiej pozycji uplasowała się dru- zwycięstw, jeden remis i siedem naszej kadry, a przy tym dadzą
żyna Młode Talenty Toruń, zaś po- porażek – takim bilansem obec- nowe możliwości przy ustalaniu
dium zamknęła Spójnia Białe Błota. nie legitymuje się beniaminek A- systemu gry. Ponieważ chciałbym
W takim samym systemie, ale -klasy. mieć kadrę składającą się z przy-
w nieco mniejszym gronie, gdyż najmniej dwóch osób na każdą
dziesięciodrużynowym, swoją ry- Pięć zwycięstw, jeden remis z pozycji, przyjście nowych graczy
walizację rozgrywały kobiety, któ- i siedem porażek – takim bilan- może oznaczać też pożegnanie się
re stanęły do gry 21 stycznia. Tym sem obecnie legitymuje się zespół z niektórymi osobami, które repre-
razem puchar dla zwycięskiego z Osielska. Jak na debiutancką run- zentowały nas jesienią. Najpierw
zespołu pozostał w naszym woje- dę w nowej lidze, całkiem nieźle, jednak porozmawiam o tym z sa-
wództwie, a konkretnie trafił do rąk choć trener Filip Skory uważa, że mymi zawodnikami. Mogę jedynie
reprezentantek KKP Bydgoszcz. mogło być jeszcze lepiej. zdradzić, że chęć odejścia zgłosił
Drugie miejsce również przypadło Maciej Winklarz.
Jako pierwsi do futsalowej rywali- tylko. drużynie z grodu nad Brdą (AZS - Szczególnie końcówka rundy
była dla nas trudna – mówi szko- Nowe rozwiązania trener Filip
zacji przystąpili orlicy z rocznika Tegoroczne zmagania rozpoczę- WSG), zaś na trzecim miejscu zma-
2007/2008 oraz kobiety. Po wie- ły się od turnieju orlików rozegra- gania zakończyły zawodniczki Tu- leniowiec. – Zapłaciliśmy frycowe Skory będzie mógł przetestować
logodzinnej, zaciętej rywalizacji, nego w koronowskiej hali sporto- cholanki Tuchola. związane z rolą beniaminka. Po już 10 lutego, kiedy GLKS rozegra
najlepsze okazały się drużyny wo-widowiskowej MGOSiR-u 20 Oprócz drużynowych wyróż- zwyciężeniu rozgrywek B-klasy pierwsze spotkanie sparingowe
z Bytowa i Bydgoszczy. stycznia. Do gry przystąpiło jede- nień w obu turniejach przyznano i wywalczeniu promocji w poprzed- przeciwko Kasztelanowi Papowo
naście drużyn, które najpierw zo- także nagrody indywidualne. Tytuł nim sezonie, do końca nie wiedzie- Biskupie. Ponadto drużyna z Osiel-
Prestiżowego wydarzenia, które stały podzielone na dwie grupy najlepszych strzelców otrzymali liśmy, czego się spodziewać teraz. ska przed startem sezonu spotka się
już na stałe wpisało się w koronow- eliminacyjne, gdzie rywalizowa- Igor Szyszło (U2 Bytów) i Magda- Zdawaliśmy sobie sprawę, że na jeszcze z BKS-em Bydgoszcz, LKS-
ski kalendarz sportowy, nie mogło no w systemie „każdy z każdym”. lena Kałuzińska (AZS WSG Byd- pewno będzie trudniej, ale nie wi- -em Dąbrowa Chełmińska, Spójnią
zabraknąć i w tym roku. Impreza, Następnie, po dwa zespoły z każ- goszcz), a najlepszymi bramka- działem sensu rozbijania czegoś, Białe Błota i Akademią Futbolu
której w poprzednich latach patro- dej z grup i dodatkowo najlepsza rzami zostali wybrani Damian co funkcjonowało bardzo dobrze, Brzoza. Być może zespół zagra jesz-
nowały tak znane postacie polskiej z trzeciego miejsca, utworzyły tzw. Kuczewski (Spójnia Białe Błota) dlatego nie było wielu zmian przed cze jeden dodatkowy mecz sparin-
piłki nożnej jak obecny zawodnik złotą grupę, gdzie rywalizowano i Klaudia Siuda (KKP Bydgoszcz). rozpoczęciem ligi. Teraz, po trzy- gowy w czasie startu rundy rewan-
Legii Warszawa Maciej Dąbrowski o najwyższe lokaty, zaś pozostałe Kolejne odsłony IX edycji Koro- nastu grach ligowych, sytuacja się żowej, gdyż pierwszy przeciwnik
czy też były gracz Bruk-Bet Ter- drużyny trafiły do „srebrnej gru- nowo Cup już 10 i 11 lutego, kiedy zmieniła. Jeżeli chcemy wejść na GLKS-u – Myśliwiec Gostycyn
malici Jakub Mrozik, każdego roku py”. Ostatecznie najlepszą drużyną zostaną rozegrane turnieje skrza- wyższy poziom, musimy dokonać prawdopodobnie wycofa się z roz-
przyciąga do naszego regionu naj- pierwszego wydarzenia IX edycji tów i żaków. kilku modyfikacji. grywek.
lepsze drużyny z województwa i nie Koronowo Cup został zespół U2 (KŻ) W związku z tym, wraz ze star- (KŻ)
Poza Bydgoszcz . 31 stycznia 2018