Filozofski fakultet

Univerzitet u Beogradu
Katedra za Rimsku istoriju

Avgustova vanevropska spoljna

politika

Profesor: Student:
Dr. ŽarkoPetković SrđanJakovljević IS 15/112

Decembar, 2017
Nakon bitke kod Akcija 31. godine pre Hrista i poraza Marka Antonije i Kleopatre,
OktavijanAvgustusmerio je delovanjespoljne politike ka Istoku. Marko Antonije pobegao
je u Egipat, gde se utvrdio u Aleksandriji. Naredne, 30. godine pre Hrista, započela je
opsada grada, Antonijeve trupe prelazile su na stranu Oktavijana Avgusta, a sam Marko
Antonije našavši se u bezizlaznoj situaciji, izvršio je samoubistvo. Kleopatra je
zarobljena i u zarobljeništvu je uzela sebi život. Egipat je pretvoren u rimsku provinciju
30. godine i bio je dat na upravu prefektu iz konjičkog staleža. Samim osvajanjem Egipta,
Rim je sebi obezbedio veliku žitnicu. Veliku ulogu što u nadolazećim pohodima, što u
diplomatskim misijama na istoku imao je Oktavijanov vojskovođa i prijatelj Marko
Vipsanije Agripa.

Pošto je pitanje Egipta rešeno, na red je došla Mala Azija. Rimljani su u Maloj Aziji imali
tri provincije, Aziju, Bitiniju i Kilikiju, dok su ostale teritorije pripadale klijentskim
državama koje su priznavale vlast Rima. Nakon smrti vladara Galatije, Aminte, njegovo
kraljevstvo je pripojeno rimskoj provinciji koju su osim Galatije činile i Pamfilija,
Pisidija, Isavrija i zapadna Likaonija. Velike probleme rimskim teritorijama u Maloj Aziji
pravilo je pisidijsko pleme Omanada, koje je u periodu između 12. godine pre nove ere i
1. godine nove ere porazio Publije Sulpicije Kvirin, namesnik Galatije i Pamfilije. Kako
bi se očuvao mir u ovim oblastima, naseljeno je pet kolonija sa veteranima. U oblasti
Ponta na vlasti je bio Polemon, koji je došao na presto Bosforske kraljevine nakon smrti
Asandera 17. godine pre Hrista. Nakon smrti Asandera, na toj oblasti izbili su neredi, a
kako ih ne bi iskoristili susedni Skiti i Sarmati, zaposeli kraljevinu i prekinuli trgovačke
puteve u Crnom moru, Rimljani su postavili na vlast „svog“ kralja. Veliku pomoć
Polemonu pružio je Marko Vipsanije Agripa. Polemon se oženio Dinamidom, ženom
pokojnog kralja Asandera. Na vlasti je ostao do svoje smrti, 8. godine pre nove ere.
Nasledila ga je Dinamida koja je ostala verna Rimu sve do 7. ili 8. godine nove ere i
njene smrti.

Sledeće na redu bilo je parćansko pitanje. Veliki spor Rimljani i Parćani imali su oko
oblasti Jermenije, koja se protezala sve od Maloazijske do Iranske visoravni. Oktavijan
Avgust nalazio se pod velikim pritiskom javnosti, koja ga je pozivala na obračun sa
Parćanima kako bi osvetio Krasa i Antonija. Međutim, Oktavijan je procenio da bi novi
rat sa Parćanima iziskivao veliki novac i veliko ljudstvo, te se stoga odlučio za drugačiji,
diplomatski pristup. U to vreme, parćanski kralj Fraat imao je problema sa pretendentom
na presto Tiridatom, dok je Rim, koji je kao taoce držao braću jermenskog kralja Artaksa,
za protivnika imao Artavazda, koji je bio na prestolu Male Jermenije. Prilika za mir
Avgustu se ukazala kada mu je prebegao Tiridat zajedno sa sinom kralja Fraata kojeg je
oteo. Fraat je želeo da mu se Tiridat preda, dok je u Jermeniji postojala želja da kralja
Artaksa nasledi njegov mlađi brat Tigran. Oktavijan Avgust je zajedno sa svojim
posinkom Tiberijem krenuo potom ka Fraatu, koji je nakon što je video silu koja je pred
njim odustao od ratovanja, a zatim i predao zastave koje je osvojio od Krasa i Antonija.
Avgust u svom delu navodi kako su vojni znaci koje je pridobio nazad najpre postavljeni
na Kapitolu, a zatim su 2. godine pre nove ere položeni u hramu Marsa Osvetnika na
Avgustovom forumu. Artaks je ubijen u Jermeniji, a Tiberije je kao klijentskog vladara
postavio Tigrana. Avgust je ovu diplomatsku pobedu nad Parćanima okarakterisao kao
jednim od svojih najvećih dostignuća. Mir je ustanovljen, iako je Partija nevoljno
priznala vlast Rima nad Jermenijom, a koji je dodatno utvrđen time što je Fraat poslao
četvoricu svojih sinova da žive u Rimu kao zalog prijateljstva. Nakon Tigranove smrti,
ponovo se povećao parćanski uticaj u Jermeniji, tako da je Avgust poslao svoga unuka
Gaja Cezara, koji je obnovio dogovor sa naslednikom kralja Fraata, Fraatom, i time vratio
stari poredak.

Vojska na istoku bila je stacionirana u Siriji, kojoj je ranije pripojena istočna Kilikija.
Njenu stalnu posadu činile su četiri legije smeštene na samom severu provincije, kako bi
se mogle kretati ka Eufratu, Jermeniji ili Maloj Aziji. Južne granice Sirije nadgledale bi
klijentske države Emese, Itureje i Judeje. Irod Veliki našao sam na vlasti u Judeji od 37.
godine pre Hrista. On je učinio veoma mnogo korisnih stvari za narod Judeje, sprovodio
je red, izgradio novu luku, ponovno utvrdio Jerusalim i počeo restauraciju Hrama, ali je
ostao upamćen kao veliki neprijatelj Jevreja. Zbog toga je svoju vladavinu sprovodio
silom, upošljavajući tajnu policiju i plaćenike i razvijajući centralnu birokratiju. Svirepost
njegove vladavine nije odgovarala Oktavijanu Avgustu, a pogotovo 9. godine pre Hrista
kada je Irod napao Nabatejce. Nakon Irodove smrti 4. godine pre Hrista, njegovo
kraljevstvo podeljeno je među trojicom njegovih sinova. Filip je dobio teritoriju na
severoistoku (Bataneju), Irod Antipas dobio je na upravu Galileju i Pereju,dok su
Arhelaju date Judeja i Idumeja. Međutim, Arhelaj je toliko loše vodio svoje zemlje, da su
Jevreji i Samarićani zajednički izneli predlog Rimu da ukine kraljevinu. Stoga je 6.
godine nove ere Arhelaj proteran, a Judeja je postala rimska provincija čiji je namesnik
bio prokurator sa sedištem u Cezareji.

Posebna oblast koja je privlačila Avgustovu pažnju bila je Arabija, te je stoga,

zanemarujući svoju mirnu politiku na istoku, naredio prefektu Egipta Korneliju Galu, da
povede pohod protiv kraljevstva Sabe u Srećnoj Arabiji (Arabia Felix) koja se nalazila u
jugozapadnom ćošku Arabijskog poluostrva. Pohod je preduzet 26. godine pre Hrista i
učestvovalo je deset hiljada vojnika, ali se završio neuspešno zbog oštrih klimatskih
uslova na koje rimski vojnici nisu bili naviknuti. Međutim, protivnici Rima bili su
impresionirani njihovom snagom, tako da su prihvatili Rimljane za prijatelje. Oblasti
ovog kraljevstva Rimljanima su bile primamljive jer bi im omogućile uspostavljanje
trgovačkih puteva sa Indijom. Avgust navodi u svom delu kako je za vreme svoje
vladavine primio par poslanstava iz Indije.

Provincija Afrika predstavljala je još jednu veliku žitnicu Rima, te je stoga morala biti
dobro zaštićena. Iako je bila senatorska provincija, njen namesnik (prokonzul konzulskog
ranga) mogao je komandovati vojskom. Jedna legija bila je stacionirana u Tevesti radi
odbrane. Centar ove provincije predstavljao je grad Kartagina, koji je ponovo
kolonizovan. Mavretanija je 25. godine pre Hrista dodeljena lokalnom vladaru Jubi II,
sinu numidijskog kralja Jube I, koji je bio oženjen Kleopatrom Selenom, ćerkom Marka
Antonija i Kleopatre.Vojskovođa Lucije Kornelije Balb je uspešno ratovao sa
Garamantima na jugu provincije u toku 19. godine pre Hrista, dok je malo docnije Publije
Sulpicije Kvirin imao ratnih operacija usmerenih protiv Marmarida, južno od provincije
Kirene. Kos Kornelije Lentul porazio je Getulijance na zapadu 5. godine nove ere, tako
da je provincija bila uspešno odbranjena od napada afričkih plemena. Osiguravanjem
Afrike, završena su Oktavijanova osvajanja na Istoku.