Professional Documents
Culture Documents
Veritsa Costova
Iana Mihailova
TI CLASA VI
Retsenzentsã:
Biliana Filipovsca
Stavre Shoche
Lena Nikolovska
Ilustratsii graficã:
Daniel Nicolovschi
Nicola Nicolovschi
Redactor:
Iana Mihailova
Tiraj: 150
Cu Detsizii s-da càilàchi ti-ufiliseari a manualui di distsiplina Limba shi cultura-a Armànjlor-materii
alternativà ti clasa 6 tu-educatsiea primarà di nauà anji cu nr.22-1221/1 di 07.07.2011 anlu adusà di
Comisiea natsionalà ti càrtsà ti-nvitsari.
!
" " #
"
$%
"& ' (
) "
" #
$%
"
" " !*
"
" * !*
*
" "+
"+
"
&
" ,* (
(
"
,
*
*
!
*
- *
*
!
*
!*
* *
!
*&
"
(
&
. " /
" / "
* ,
-
* " (
&
,"
"
"( "
"
* !
" " - " "
&
"
* - "( "
*&0
"
!
," "
! 1
&
"
-
"( " #
& . " (
" "
"
!
" "
!
"&
'
,
,
"
" 2
*
*
*
!
&
.
"
- " "
#
"
"
*
!
*
&
UNITÃ I DZUA A MEA UNITÃ II BANA URBANÃ
Scularlu: Scularlu:
zburashti ti activitãtsli a lui shi alãntui; zburashti ti bana urbanã;
shtii s-u argumenteadzã pozitsia a lui;
cu activitãtsli a tinirlor; li distengheadzã numirli ordinari di
numirli cardinali;
!
!
ãnvitsã nãu cãntic popular armãnescu conjugari;
- Io ti voi.
"
8-11 12-15
16-19 20-23
$!$%
UNITÃ VI VACANTSA DI YARNA UNITÃ VII PLANURI TI CALITUREARI
Scularlu: Scularlu:
poati sã-spunã ti evenimenti tricuti;
pi tema di calitureari;
di vacantsã di yarna;
!
di tema;
!
shtii ti declinarea a substantivili tu limba
ãnvitsã nali lucri di cultura shi tricutlu a armãneascã;
Armãnjlor - Hoara armãneasã Nijopole.
"
30-33 &!&%
&'!( $!)
*!+
4%567489:8 ;69%7<:8=>6
;?@ABCD)EF) GAH?BG)@A
7? EI@AJAK@? FK LMF H)@A
N@)CE GA HKH? EOA GAPKB C)C?
7MA 8@H?BQA GA DC) CM)C?&
:R ?B W)C@?PRQA I?@ABCD)EF?
NKHD)RQD) EPBKPEOA O?@ED)EF?
4A LKHDRQA F?@KBQA EPBK S)EOA
7)C ?B RD)J?B E? BKPBL)EOA&
>MBEC)BCAB UDRDH)FD
[\]^^P\_`ab
Aa Ãã Bb
Cc Dd Ee
. / 4
Ii Jj Kk
Ll Mm Nn
Oo Qq Pp
Rr Ss Tt
Uu Vv Ww
7 <= >
?@@F ?G
?@@H ?X
?YF ?Z
H?YH ?[
?\\F =]?^
?\ \H ]##
]?^
?_F ?`
?_H
%
1 DZUA A MEA
Videts cum Nicola u treatsi dzua
}
'"{{" | ()
+"{{
"
~
(&"{{"}
()"&{
"
# !
compiuter icã cãndu easti bun chirolu mi
"
> )JAKCM@
I. Apãndãsea:
\& c) CEA M)@? 7AFMR) EPGAEOCD)IC?d e& <EA )G)@? GKIK I@?BGXKd
a& >K F)@A EPGKCEA DR R) EFKRAAd f& >?BGK ?BJ@?IED)EOCA RKF@ARA CA
`& 4DEA D)ECA R)@JK EFKRA) )R 7AFMR)d ) F)E?d
^& >?BGK JKEC? 7AFMR) R) EFKRAAd g& >K F)@A CEAB? 7AFMR)d
8
UNITÃ 1
La sculii nergu di lunea pãnã vinirea! Sambãtã shi dumãnicã nu nergu la sculii!
" Vrutlu Panci,
}
" La noi tu Frantsii ciasurli ahurhescu la
Pãrintsãlji nu s-duc la lucru, ashi cã multi ori
+"{{"
# !
" Io bãnedz aproapea di sculia, ashi cã mi
'"{{#
#
" gustu shi agiungu
Panci Crangu
"
Lena Wat
II. Apãndãsea:
IV. Zbura cu sotslu a tãu cum lu tritsets vichendlu shi dupu atsea, dininti a claslui
spunets un ti alantu!
PRONUMI REFLEXIVI
mi nã
ti vã
s(ã) s(ã)
NM@H) BDJ)CAWl R) WD@SARA @DjDhAWD EP)G)@? FK I)@CAFKR) nu F)@A EPS)J? GABABCA ) I@MBKHARM@
@DjDhAWA&
("
%"{{
" " !
"
$".
!
" )"
"
&"
"
VERBI DI A II CONJUGARI
VINDI
"
Io vindu Tini vindzã El vindi Ea vindi ("
" &"
"
Noi vindem Voi vindets Elji vindu Eali vindu $"
" "
"
("|
&"}
!
}
$"|
"<
10
Di cultura a Armãnjlor
IO TI VOI
Vream s-pot s-tsã spun tsi duchescu io,
cã tini nu pots s-vedz, tsi s-ascundi,
#!
$
'
#
pãnã cãndu va s-ashteptu s-vedz, cã escu aoa.
Ma io ti voi shi nu-ari ta s-ascundu,
shi nu-ari s-mi arshunedz di vrearea a mea.
Unã dzuã sh-tini va sã-shtii,
cã io ti achicãsescu nai ma bun di tuti.
'
#
pãnã cãndu va-s ashteptu s-vedz, cã escu aoa.
Ma io ti voi shi nu-ari ta-s ascundu,
shi nu-ari s-mi arshunedz di vrearea a mea.
Unã dzuã sh tini va-sã shtii,
ca io ti achicãsescu nai ma bun di tuti.
1
11
2 BANA URBANÃ
) (!
".# !
"~#
#
#
# !
* " Uraa! Va-s aibã shi ma mari platã! Eh, cãt multu mi hãrsescu! A cari easti a doilea lucru
!
) (!
"
!
"
( "
#
!
!
!
)
+ " !
!
"
* " Nu, mini nu mi tradzi s-nergu s-bãnedz tu ma njic cãsãbã!
)
+ " Mutrea Zoia, tu ma njic cãsãbã, prota shi prota, bana nu easti ahãt dinamicã,
#
!
#
#
!
!
"
* "
#
"
!
#
!
#!
#
!
!
44
) (!
" Altã solutsii nu-ari…
>) )JAKCM@
12
UNITÃ 2
II. Apãndãsea pi ãntribãrli:
\& >)@A EKBCK B)RA RKF@A CEA RA EIKEA GPB) >OA@)d
a& >)CEA D)@) @D)FCEA) )R >MR)d
`& <EA F)LC? >MR) EPRQA )BFKI?@? I?@ABCE?RQA ) RKAd
^& <A CEA D)ECA H) SKB? S)B) CK H) BQACERQA F?E?S)GXd
e& 4A F)@A AEIDCA mMA) W) EP)@H?B? =FMIA)d
P nAH CABA@A EOA )GKEAH GDCEAXAA EPS?B?H CK P 7MA )RD)IEAH EPS?B?H CK BQAF
H)@A F?E?S?& =OCACE FMBGACEAARA CA DGKF)CEAA F?E?S?& 8WDH S)B? CK AEAOAA AKW)
CA oFAM@RQA EKBCK F)H) SKBA& 8@A J?@GABACE? BK B? )JKBQAEAH O)W)A) D)ECA
AK BQA RA CE?B oFAM@RQA I?B? )H?B)C& >OA@MRK FOAEFOAB? oFAM@RQA R) CKCA )FCAWAC?CE
C@D)CEA )JMBQD)& cA GKCEDH oFAM@RQA R) FK@EK@A EPGKF EABJK@A BK RQA HABGKAHk
CA RAHS) DBJRDX) CA FMHIAKCD@A R) S)XDB
)JAM)F? OAI OMIk
IV. Spuni cari easti minduearea a ta, ãn ligãturã cu bana tu njic shi mari cãsãbã!
Sã - zburãm ti limba
7KHA@RA M@GAB)@A EKBCK CK H)EFKRAB EOA CK LDHABAB
:hT
TSÃNI SPUNI DUTSI
CE?B CE?BDH EIKB EIKBDH GKF GKCEDH
CE?BQ CE?BDCE EIKBQ EIKBDCE GKCE GKCEDCE
CE?BA CE?B EIKBA EIKB GKCEA GKF
(
Di cultura a Armãnjlor
LIONDARLU SHI GHUMARLU
Dã apandãsi pi ãntribãrli:
\& >)@A )BFOAEA@? GD)GKB EPF)LC? H?F)@Ad
a& <ACEA )JO@AHD) )OK@OA EPLKJ? GAC I?GK@D)d
`& <EA HABGKD)EOCA RAKBG)@RK CA SM)CED) ) JOKH)@RKAd
Apãndãsea pi ãntribãrli:
\& >)@A CA BAOD)H W) EPXJ@KH)d
a& <EA RQA ABC@? CK JOK@H)GXd
`& >)@A RQA )JAKC?d
^& <EA )EOCAIC) IARAF)BRK GA RKIRKd
e& <EA RQA )I?BG?EA RKIRKd
15
3 UN CONTSERT DI MUZICÃ
Contsertu ti niagãrsheari!
/
/ ""}
}
} !
19 di aprir, anlu 2012 sãhatea 20.00
Locatsii: Aula Univerzalã – Scopia
' #
%' !
&$
0#
$4!
-
entu!
6 "- Aidi s-nã organizãm shi s-nirdzem la contsertul!
7 "!}
8 "!#"
! !
"
(
" - Vinirea seara, mini nu pot ta s-yin cã escu la cursu pi limba englezã!
8
"!f
"
!="
7 "!
"# !
!
#
"
8
"!~
!#
6 "!#= !
!
#
"
7
"!f
# !"
!
8 "# "
8
"/#
!
7
"!
#
#
"
"
9"- Videari bunã shi sãnãtati!
>) )JAKCM@
VOCABULAR
16
UNITÃ 3
III. Zbura cu sotslu a tãu ti muzica cari u ascultats icã nu-u asculatst. Di cari ispeti u
vrets icã nu u vrets? Tsi emotsii dishteaptã la voi, muzica tsi u ascultats?
!} #
!
"
"
!
- Nu voi multu, ma avdu cã tu chirolu dit soni ari shi rock cãntitsi armãneshtsã!
! "
!}
!
# "
${{(
}
"
Delihea, aestã easti un nãu lucru tu Armãnami shi easti ti alãvdari
IV. Apãndãsea:
\& >)CEA CK@RAA GA HKXAF? EP)EFKRC? CK F)E) ) WM)EC@?d
a& =IKBA F)@A DWDBAHDBCK RAJ)C FK HKXAF? CE? )R?E? B)A H) H?@A AHI@DEAAd
`& 4DEA BD@GX? R) I@MHKW)@D) ) B)RARM@ >4PK@A FK F?BCACE )@H?BDEOCE?d
(%
UNITÃ 3
Sã - zburãm ti limba
Adverbul D)ECA KB XSM@ BAW)@A)SAR F)@A EPS)J? IA BABJ) KB WD@SK KB
)GQDFCAW AF? KB )RCK )GWD@SK FK EFKIM EPRK GDCD@HABD)GX? EDBEKR&
("Aoaltats
" ("
# #
#
$"Aseara=
" $"
##
#
&"Mãni !
" &"#
#
#
"Toamna
"
)"Astara !
"
VERBILI DI A IV CONJUGARI
("f
"
$"
"
&"
"
"
"
)"
"
18
Di cultura a Armãnjlor
19
4 VINDI/ANCUPÃRÃ
ALÃXEARI CASÃ CU APARTAMENTU
Tu periferia a cãsãbãlui Scopia, dinandreapta
@J
"@
alãxescu ti apartamentu anvãrliga di parcul
tsentral. Apartamentul s-aibã vãrã 60-70 di
"J
&
a obiectului s-aibã izbã. Apartamentul nji
CU AGHOGHI
easti lipsit urghent.
Casã di vichend, cu dau patomati, Punicva,
Telefoni ti contactu: 070/347-290
aproapea di tsentrul recreativ di yarna, u
didem sum aghoghi, minimum 7 dzãli.
shi di cãsãbãlu Cociani easti largu vãrã 24
di km.
Ma detal informatsii la tel: 076/436-528
ANCUPÃRARI
)
$>> "
hibã diparti di tsentrul a cãsãbãlui Bituli.
Nuntru s-aibã doi udadz, toaletã shi cuzinã.
Obectul s-nu hibã multu analtu, shi s-aibã
liftu. Tinjia nu easti importantã.
Informatsii la tel: 047/243-856
VINDEARI
Vindem casã cu trei patomati, tu tsentrul a
"
#
$"%&
'
#
ti ma njic obiectu. Ti tinjia va nã achicãsim.
()
*&
+19;<=>=;
>) )JAKCM@
?BFOA@D)GX? P "
I)CMH)C? P i
GAI)@CA P
GAB)BG@D)IC) P
BKBC@K P
)R?hD)EOCA P "
GABABCA P
KSM@ P
GAI@AJOAME P
IABABJ) P
AXS? P
"
FMHD@CEA)R P
K@JODBC P
GKIK P
OMEIAC)R P
)I@M)ID) P
S)RC? P D
R)@JK P
XWM)HA P
20
UNITÃ 4
I. Dã apandãsi pi aesti ãntribãri:
- Bunã vã dzuã!
!
}
!
- Voi s-ancupur casã pininga hospitalu a
"
!
!/#
!
"
- S-u videm, cara s-nji ljea hari va u
"
!
"
!4
# !
- Alo, bunã seara!
!/"
!~§
#
" !
dau cu aghoaghi veara tutã, ma ti idghii
!
#
"
! ~
!
"
II. Spuni, cari di aesti zboarã nu corespondeadzã tu aestu bairu:
]]]]
aproapea, ãnsus, dinanãparti, nãpoi, largã, aoa, lungã, aproapea, pisuprã, nastãnga
H
¡F¢
£¤H
¡H
¥¦¥¤
£¤
V. Zburãts cu sotslu a vostru cari suntu lucrili pozitivi a cari suntu lucrili negativi a
casilor shi a apartamentilor!
21
UNITÃ 4
Sã - zburãm ti limba
ADVERBI
22
Di cultura a Armãnjlor
&
colori. Arhitectura pi casili di Crushuva cu multi elementi easti altã turlii
$
#
4
#
Q
&
$
&
ti oaspitslji.
Ca material ti constructsii nai ma multu ari cheatrã frãmtã shi lemnu,
shi atsea ti constructsii di bondruc pi ciãtia. Ma ninti ciãtia eara anvãlitã cu
&
W
Y
&
Fasadili dati cu albã-njirlã colori icã cu galbinã - albã colori, cu multi
&
$
8
&
&
#&
&
&
shi multi alti elementi, easti caracteristicã a tutulor casi di Crushuva. Singura
locatsi a casiljei, contrastul anamisea di prota patomatã cu chetsãri di unã
&
&
4
#
8
#
loc.
Z
$&
+[&
4
##
4$
&
pi arhitectura di Crushuva. Vecljili casi di Crushuva li tsãnurã a lor caliteti
ãnghilicioasi di arhitectura monumentalã cum shi a lor valoari di artã shi
picturã.
Crushuva easti unic cãsãbã iu tu ma mari parti easti tsãnutã veacljea
arhitecturã di cãsãbã. Tu aestu cãsãbã ari obiecti cari suntu di nai ma mari
$Z
4
#$
#
&
alãsatã tu ãntimisi a tutulor noi, cari lipseashti s-adrãm tuts tsi putem s-u
avigljem di chireari shi s-u promovãm cãt putem ma multu.
23
5 %7/5$w0#0w1#4w
Unã jurnalistã di fimirida di sculii va s-ãngrãpseascã ti bana a Armãnjlor
di un chiro. Ti atsea ispeti adarã intervyiu cu baba Piha, moashi di vãrã
naudzãts di anji.
@
"
~
#
K Q!"
#"
@
" Ea, spunets niheam cum eara
"
@
"
K Q!" Featili ma-s ãmprusta la ilichii di dzatsi-unãsprãdz di anji agiuta pit casã, arnea,
#
!
# !
"
!
#
"
@
"}
#
>) )JAKCM@
$
UNITÃ 5
I. Dã apandãsi pi aesti ãntribãri:
"#
$ %"
prezent!
Adio, Hristu
2
255
UNITÃ 5
Sã - zburãm ti limba
IMPERFECTUL
ARI EASTI VA
Io aveam Noi aveam Io earam Noi earam Io vream Noi vream
Tini aveai Voi aveats Tini earai Voi earats Tini vreai Voi vreats
$
& "
!
#
#
!
!
! # "
26
Di cultura a Armãnjlor
DÃNDÃNÃ LÃI, DÃNDÃNÃ
4?BG?B? R?A G?BG?B?
uO@AG) CK KB H?O?R?
EPLD)CEA H)@A LKBAFM
GA KB? G)G? EOPGA KB R?A OARQ&
$%
$ %
REVIZII - I
'
'% $&" "
$
'
(
%"{{
!
"
!
#
!
# !
"!
!
!
"!
"}
"{{ !
"
(" / ©©©©©©©©©
8 ________________________
"
$"
©©©©©©©©©©
20 ________________________
"
45 ________________________
&" } ©©©©©©©©©
"
90 ________________________
" 7
©©©©©©©©
"
)"
©©©©©©©©©
200 ________________________
.
"
&"©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
28
REVIZII - I
VI. Completeadzã li zboarãli cu adverbili di chiro: azã, totna, tora veara, astara,
aualtadz
("©©©©©©©©©©©©
§
"
$"
©©©©©©©©©©©
"
&"
©©©©©©©©©©
"
"
©©©©©©©©©#
"
("}
©©©©©©©©
"
$" ©©©©©©©©©©"
)"
©©©©©©©©©©
"
Avdzãi ca aproapea di casa a noastrã s-vindi un apartamentu. Voi s-ved cum easti andreptu
nuntru. Va s-nergu ãnsus s-mi priimnu shi va s-trec aclo. Nji si pari ca apartamentul nu
easti analtu, ma easti pi apus. Va lu ancupur ti hiilu a meu shi ashitsi nu-ari s-hibã largu di
noi.
$"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©#
!
"
&"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©#
!
ª
"
"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
"
29
6 VACANTSA DI YARNA
)
#7
W
8!
! +
$7
#7
#
!
+
$'
8 !
!$'
!!
!
$9
!
W
#
! !!$8
!
$7!
#
$8!
4!
+
$
!8
$9
!!
+
!
a vimtului, pit ohturli di Mavruva. Ti prãndzu nã turnãm tu restoranlu iu prãndzãm. Nã
!
!
!
$)
#
armasi, cu schi-liftul nã turnãm tu hotelu.
8
+
!
$9
!
sh-tini, cara s-vrei s-nirdzem deadun.
Cu vreari,
Anitsa
>) )JAKCM@
HABGKD)EOCA P " )BJ?RGX) P !
HKC@D)EOCA P EC@?W?EAH P
"
KoRAED)EOCA P )R)J? P
GAEFK@H)@A P " VA@KEOD) P
C@D)CEA P "
MOCK@RA P
)JAKBGXA P
IAGAIEACA P
"
HKEOKCD)CE? P
BA)J?@EOD)@A P
30
UNITÃ 6
I. Apãndãsea:
("
$"f
!
=
&"}
"}
)"}
;
%
$
%
7
7
%
%
7
/
$
%
$
%
7
31
UNITÃ 6
Sã - zburãm ti limba
PERFECTUL SIMPLU
\
]
"
#^
_
ARI EASTI VA
%M W@KA 7MA W@KH
%M )WKA 7MA )WKH %M LKA 7MA LKH
<ABA W@KEO $MA W@KC
<ABA )WKEO $MA )WKC <ABA LKEO $MA LKC
:R :) W@K :RQA :)RA W@K@?
:R :) )WK :RQA :)RA )WK@? :R :) LK :RQA :)RA LK@?
<
'
$
"
"
"
"
"|
"
!
".!
!
"
"} !
#
! !#
!= !
"
32
Di cultura a Armãnjlor
HOARA ARMÃNEASCÃ NIJOPOLE
4
# ({
"!
~
~ # ("({{
"
"4
#
#
"
Nijopole easti importantã destinatsii ti turishtsãlji di reghionlu shi di statlu, ma tu idghu
#
/
"
#
cãljurli pit muntsãlji shi terenili ti schii cari li ari anvãrliga di hoara, tradzi interes la njilji shi njilji
#
"4
= "
33
7 PLANURI TI CALITUREARI
^
^
##!
$8
! $$$
>) )JAKCM@
W? IR?F?@EDEFK P
" " I)R)CRK P
W? K C@DF RABA) P
, "
EP)A ?BJ?C)B P
"
!
JA)BRK P
! JAKRG)B P
)XSKA@?H P
" LK@A P w
R) FOA@M P
" )@?CEAHA P
B? )EOCAIC) P v ) BDJK@A P "
B? GKEA P v WABCK P
EPB? )FMHMG?HP "" S@KH? P
CA RQD) O)@)K) P BK )GKB? J)ARD P (
WAXAC?H P
" HKOR)G? P
"
EPABC@?H P
" ?B M@GAB? P
&
UNITÃ 7
I. Apãndãsea:
f
}
!
~}
!
~
B
&
$%
; "
%
(
IV. Adarã pi modelu di ma-ãnsus unã aghendã di exurzii shi deapoa spuni-u dininti a
sotslor a tãi!
V. Tu preaclji agiucadz unã converzatsii telefonicã tu situatsii niformalã (cu sots) shi tu
situatsii formalã (cu vãrã institutsii)!
35
UNITÃ 7
"
"""""#
#
#
#
#
#
"
#
#
#
~"
"""""#
#
# ##
#
"
#
#
#
Exercitsii:
Formats plural di substantivili di ma-ãnghios:
nuc avucat drac
picurar idiot iatru
bloc loc stealã
36
Di cultura a Armãnjlor
SCLINCI*
=OPD)@) KB MH HKRCK EC@DE EFRABFA F)@A BK O?@JD) CA CEAW) H)EO
W@D) EP)GKB? CEA H) HKRCE? I?@)GX& <EA EP)HABC) DR K S?J) B)B?I)@CA EOA
IA I?@)GXRQA B)A HKRCK EPO?@ED)&
4KIK W?@? FOA@M DR WABGK CKC CEA )WD) EOA )BFKI?@? KB? J@KBGA GA
H)RH? EOA K ?BJ@KI? IABABJ? KB? WD)FRQA ECAXH?&
>)o GXK? EPGKCED) R) ECAXH) C) EPK WD)G? J@KBGD)& rB GA RKF@?CM@RQA
) RKA S?J? D@JK F? DR F)o GXK? EPGKCEA )FRM EOA GA KB? GXK? RK RM ?B CM@ EOA
CKC EPGKECD) GKIK DR C?PE WD)GA CEA D)ECA RKFK@RK& 4KIK W?@? FOA@M R?F@?CM@RK
)FOAF?EA CEA D)ECA EFKHE)xx& rB? GXK? GAF)@) LKGXA EFRABFAKR RKF@?CM@RK
EPGKEA EOA )F?CE? EPE)I?& =)I?BG?RKA GD)GA IA J@KBGD) GA H)RH? EOA K
LK@?&
8R)BC? GXK? F?BGK C@AFK EFRABFAKR WAGXK F? W?@? )@A E?I)C? EOA F?
J@KBGD) BK D)ECA )FRM F? JKW) D)ECA JM)R?& 8OK@OA EP)K@R? EPIR?BJ?
EO?PXHKRJ? ID@RQA GA ?BF)I& $ACEABRK F)@A RK )WGX? EOA )FOAF?EA CEA D)ECA
RKFK@RK RK K@BAIED)xxxT s8O HM@D FKEOK@ABD ?H CEA IR?BGX? )EOA D)
KB? FOD)C@? S)JPK CK JKW? EOA L? CA F)BG) D)ECA H)R?H?& $)PE GAIAED)EF?
AGJOAKR RKF@K F) EOA H)R?H) F)@A BK K KoRAED)A CA CEAW)Z&
Apãndãsea:
¯ !¦°¤±HZ
¯¯
!¥^
¯¯¯
#
!¦H¥¢#¦H¥
&%
8 TINIRLJI SHI MODA
Santa, 12 di anji
Nu mi intereseazã moda. Io ma ghini va-s
ljeau un CD dicãt s-ljeau tsiva ti purtari. Daima
escu tu gins shi tu patichi. Dealihea, suntu di
cunuscutã marcã, cã mama dzãtsi cã suntu di
ma bunã calitati shi aravdã ma multu. Io nu
bag atentsii pi portul. Ti mini easti chiraturã
s-ti alãxeshtsã dupu ultima modã.
Fani, 14 di anji
Moda easti importantã, cã ashi alãxim portul,
ashi him altã turlii alãxiti. Voi s-am nali lucri
shi daima nergu cu soatsãli a meali pit butitsi
s-videm tsi ari nau. Deapoea, nergu cu mama
ta-s li ancupur. Voi totna s-hibã di marcã. Voi
s-escu tu trendu!
Stela, 13 di anji
Voi s-mi alãxescu mushat shi ma comodã, ma
nu easti importantã s-hibã marcã. Nu nergu
dupu moda mash cã easti nau. Nãscãnti ori
atsea tsi propuni naua modã nu mi ariseashti
icã nu-nji sta ghini. Voi s-escu orghinalã shi
s-nu mi strãvãsescu cu soatsã alãxiti cu idghili
stranji.
>) )JAKCM@
GAF?C P
CEAW) P ! S)J )CDBCEAA P
"
"
CA IK@C)@A P * IM@CKR P
G)AH) P EC@)BQA P !
GD)RAOD) P
AHIM@C)BC? P
(
HABGKD)EOCA P " )EOA P
F)RAC)CA P
)R?hAH P "
"
)R?hACA P
"
EPWAGDH P
" )RC? CK@RAA P
GD)IMD) P I@MIKBA P
)BFKIK@ P
" BQA )@AED)EOCA P " +
WMA P " EC) P
CMCB) P ! GALD@AC? P
GKIK P HA EC@?W?EDEFK P -
"
W?@? M)@? AGJOARA P
B?EF?BCA M@A P ! EC@)BQA P !
)@)WG? P (
38
3 8
UNITÃ 8
I. Apãndãsea:
("
!
# #
$"}
!
)
!
!
"
'
$8$ (
9
4$) 8
(
9 8
""""
{
Di cultura a Armãnjlor
%#.7.72.75*+87.2'#
Vãrnã oara, un lup, vidzu un cal cari pãshtea, tu unã padi tu pãduri, s-ascumsi tu aumbra
!
!
" !
!
!
"
!
!
"
!
#
"
!
"
!
!
#
!
"~ !
!!
"
- Oh laia di mini, tsi pot minii s-adar ti voi ahãt mari!
}
# !
"
}
#
"
!4 !
!
"|
#
#
#
"
! !
"
!!
#
"
!}
"
!
"!
!
"
!f#
#
#
#
"
!/#
!# !
!
"}
!
"
}
#
#
"
(
(
9 SOATSA A MEA
Baba: Tsi eshtsã ãmbufunatã shi fãrã chefi,
azã, nipoata a mea? Ti vãrghi vãrã?
>) )JAKCM@
$
UNITÃ 9
I. Apãndãsea:
)
"
#
dealihea sots, sots tu cari ari pistusini, atsea persoanã
"
+ " Sutsata easti cãndu nu-ari lipsãturã s-tsã
ascundzã minduerli icã s-tsã misuri zboarãli dininti a
"
!
"
pozitivã negativã
8B)
Dimitri
<ABF)
=CD@V)
cDB)
III. Dghivãsea li minduerli shi spunerli ti sutsatã shi spuni tsi mindueshtsã?
&
UNITÃ 9
Sã - zburãm ti limba
Pronumili EKBCK XSM)@? F)@A EKSECACKD)GX? BKH) GA ID@EM)BA GA
I@?WGX? GA MSADFCA EOA GA RKF@A )SEC@)FCA EOA CMCB) EPKoRAEDEFK EABJK@A
L?@? GA EKSEC)BCAWA&
Q
=ABJKR)@ ;RK@)R
7MH& 8F&
H L H L
8RCK 8RC?
8RCE? 8RCA
<KC <KC?
<KCE <KCA
7AEF?BCK 7AEF?BC?
7?EF?BCE? 7AEF?BCA
8O?BCK 8O?BC?
8O?BCE? 8O?BCA
$?@BK $?@B?
P P
>)B >)B?
P P
>)o KB >)o KB?
Pronuma
# !
"
~
## # # "
Exampli:
}
" }
"
!
"
"
f
"
"
("
"
&"}
"
"
"
)"
"
Di cultura a Armãnjlor
64+%76.7##4/w0,.14
Armãnjlji suntu popul autohton pi Peninsula Balcanicã, cari easti rezultat a protseslui di
latinizari a vecljilor populi balcanitsi: Machedonjlji, Tesaliotslji, Tracianjlji, Mezi, Dalmati shi altsã,
tu chirolu di la anlu 147 ninti Hristolu, pãnã di mesi a etãljei tsintsi, cãndu vini pãnã di ampãrtsari
a imperiiljei a Rimljanjlor.
La anlu 980 s-adutsi aminti egzistarea a ashi dzãsãljei Marea Vlahii, prota autonomii statalã
ãn cadur a Vãsiliiljei Vizanticã. Tsiva ma amãnat s-aduc aminti shi Njica Vlahiii shi Vlahia din Sus.
Tu chirolu a Imperiiljei Otomanã, Armãnjlji pi Balcanlu, bãna sum ashi dzãslu sistem vazal, ma
egzact cu pricãnãscuti capetaniuri, cari de facto eara njits printsipati vazali, shi atsea tut pãnã tu
mesi a etãljei XVIII, ma egzact pãnã di chirolu al Ali Pasha di Ianina.
Apãndãsea:
>) )JAKCM@
DWDBAHDBCK P
I@ARKF@D)GX? P ?BVD)GX? P (
KF)XA P
IM@CK P
I)@CACEAID)GX? P
FOABGAEACA P
CE?BD)@A P
* H?@GXD)RA P "
DhIMXACEAA P ( EC@?I?I?BQ P
AOM P " KHKCA P (
*
UNITÃ 10
I. Desi nerdzã la festivali armãneshtsã? Tsi tsã ljea nai ma multu hari?
("f
!
$"}
&"}
/
"}
)"}
/
III. Tsi mindueshtsã, tsi lipseashti s-adarã ti ma mari promuvari a cãntitslor armãneshtsã?
!f
!
#
#
- Ai dichi, ma di a meu punctu di videari, tinirlji au cama mari interes ti cãntitsli armãneshtsã
"""
- Minduearea a mea easti idyea ca a ta, ma noi him ma tiniri di pãrintsãlji a noshtsã, shi
noi lipseashti s-adrãm tut tsi putem s-u avigljem a noastrã aveari culturalã…
!
#
#
armãnescu, s-nã cãnoascã lumea, s-veadã tsi mushuteatsã avem, s-u ducheascã a noastrã
!
"
!
…escu pi mindueari ca …
- Veclili cãntits armãneshtsã suntu ahãt promovati, cãt shi nalili componati cãntits pi limba
" !
"
#
"} !
"
V. Cari tsã suntu cama vruti cãntitsi: veclili cãntits armãneshtsã icã nalili componati
cãntitsi armãneshtsã?
%
UNITÃ 10
Sã - zburãm ti limba
#
#D)ECA KB XSM@ W)@A)SAR F)@A EIKBA KB? F)RAC)CA
GA KB? ID@EM)B? GA KB RKF@K AF? GA KB? )SEC@)FCEAA&
'
Di cultura a Armãnjlor
DZÃLILI A CULTURÃLJEI ARMÃNEASCÃ TU
REPUBLICA MACHIDUNIA
#
I. Apãndãsea pi ãntribãrli:
("}
!
ª
$"}
&"
"}
+
REVIZII - II
I. Frazili aesti bagã li tu perfectu simplu:
("
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
!
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________.
&%
$"©©©©©©©©©
$"}!
&"©©©©©©©
&"
"©©©©©©© !=
"
)"©©©©©©©©©©©
~
50
REVIZII - II
V. Ãngrãpsea li alanti formi di aesti pronumi:
*
QQQQQQ QQQQ
51
TEST TI AUTO-EVALUATSII
("~
!
$"~
!
"
!
!
*"
!
'"
!
+"
!
!
#
(("
!
=
($"~
!
(&"
!
("~ !
(%"
!
(+"
!
52
Parti DI texturi
suplementari
ÃNDAU ADETS TSI S-FAC LA NUMTÃ ARMÃNEASCÃ
Armãnjlji suntu unã veaclji mileti pi Balcanlu, cari sh-au limba a-lor, cultura a-lor, cum shi
# !
"
!
"
"
cã
ã
"
!
#
"
~
#
#
# !
!=
"
§ !
# !
"
#
!
"
!
"
ãnticlu:
!f
#
!
"
Pãnã s-cãntã cã
#=
"
!
" !
"
Tuts di anvãrliga cãntã:
!!
#
- s-cãlisim shi nunlu,
- s-cãlisim shi nunlu,
!
"
Pãnã s-cãntã cã
#
"
#=
!
"
Alantsã lu cãntã cãnticlu:
!/
#
- mea s-nã surseascã shi ghrambolu
- mea, ia sursea-ãl musheat, musheat,
!
#
#
!
#
#
- ti la soacra nica musheat!
~
!
#
"
#
"
#= !
"|ãnlji ari pistipseari cã:
- hlambura nu lipseashti s-toarnã cã
- dau hlamburi nu lipseashti sã stãvãrseascã cã atsea easti semnu nibun;
!
#ã
#
!
!
"
4
"
Pãnã s-coasi hlambura, oaspitslji lu cãntã cãnticlu:
!}
##
!
#
! !
!
"
Cãndu hlambura va s-hibã cã
#
!
!
"
~
!
# !
!
"
s-cãntã cãnticlu:
- Chernam nune, chernam,
!
"
!
#
"
)
~
" .
!
"
!
#
"
!
#
"
!
!
"
Un di cãntitslji cari s-cãntã tora, easti shi cãnticlu al Cola:
- Lãi, Coli, lãi , yina niheam,
!
"
- Noi shi altu cãrlig nã avem
- ma ca atsel, Coli, nu nã avem,
- va nã adrãm di gortsu uscat…
Pi hlambura, Armãnlji lu bãga Soarli, ti cari pistipsea cã eara nai ma puternic shi ca bana
"
LA ÃNVEASTA NAU
La casa ali ãnveasta nau, ãnveasta easti tu un udã (udai), cu soatsãli a-ljei, shi nu easi
!
!
! !
"
Di la partea a ghrambolui, cuscãrlji ãnchisescu cu cãntari, shi trag ti cãtã la ãnveasta (la
- Shapti gionji, tuts na turlii,
!
!
- s-nu-ãlj ducheascã tu ciãrshii
!
"
| #
#
ã
"
!
!
!
# !
# !
!
!# !
"
#
!
! "
# !
#
"
!
! #
ashteaptã ghrambolu shi lu bashi cã sh-ã
!"
55
"
!
#
"
Ashi di trei ori, cu cãnticlu:
!!
#
!
!!
#
!
Cãndu s-dipiseashti shi cu aestã aradã, atselji di anvãrliga, cari cãnta, ãnsar shi ãlj li
"
#
#
!
!
"#
#
#
!
#"f !
"""
56
OI, STAM NÃ DZUÃ TRU LIVADI
.
# !
#
!
"
Dada nu-nj mi ãncaci, more, ni tsiva nu-nj greashti,
!
#
! "
)%
}ª}7}4fff
}
Tsi vinish la casa a noastrã,
"
"
FEATILI A ARMÃNILOR
.##
#$
#
"$
f
!
#
!
#$
!
#
"$
!
! # !
#$
!
#
"$
|
##
#$
#
"$
58
|f§ª|#/4ª|4f|~
|~ 4f
#
!
="
#
!
"}
!
# !
!
-Nica easti acrã aestã auã, nu easti nostimã!
ª4f|f§ª|
59
GIUMITIC
Sh-eara unã oarã unã soacrã cari avea trei nurãri… Bãrbatslji a lor nu eara
# !
!
" !
"
#
"
~
#
#
"}
#
- Aidi s-lji ancãlicãm ghumarlji shi s-nirdzem s-adunãm leamni!
/
- Sh-io va s-yin cu voi!
- Nu poati sh-tini s-yinj cu noi, tsi va s-adari?
- Nu, sh-mini va s-yin cu voi!
Anchisirã tuts deadun, s-alinarã pi muntili, tãljearã leamni, li ancalicarã
/
!
!
- Nu, mini nica nu adunai leamni!
- Tsi nã easti gãile ti tini? Noi, va s-fudzim, a tini cara s-vrei adunã nica…
- Mutrits, va s-adar tsiva, va s-facã noapti, sh-va li chirets ghumarlji – la
/
"
- Cum de nu!!
"
- Aidi adunats leamni, ca va s-adar s-li chirets ghumarlji!
}
# !
!
#/
# !
# !
"!
#
!
/
#
/
"
#
#
!/
!
!
!
"#
"}
#/
!
# !
"
|
!
!
"} #
#
/
"
- O, Costadin!#}
"
- O, Yioryi!!<=
"
- O, Giumitic!
- Oooi-gri el.
- Tsi nu dornji? – lu ãntribã ursa!
- Nji easti arcoari la cicioari!!
# !
"
chiro eara ursa la grea:
- O, Costadin! }
"
- O, Yioryi!!<=
"
- O, Giumitic!
- Oooi!"
60
- Tsi nu dornji? – lu ãntribã ursa!
- Nji easti arcoari la ureaclji.
!
"
#
- O, Costadin, o, Yioryi, o Giumitic!
" !
!
zburascã:
- E, tora va s-negu s-nji li ãntrughisescu dintsãlji shi va vã mãc!
/
#
"}
#/
#
!
#
!=
!
"
#/
#
#
#
"}
#
!
# !
"
ca taha eara aljei ursupan, shi dzãtsea:
- E, e, e, voi va s-plãndzets ca fumeljli a meali?
#
!"
#
"
!
#
/
#
- Cara s-vrei s-mi mãts, adunã un sac cu oauã, alinã ti pi sac, shi va mi
mãts.
Ursa s-dusi pit hoarã, adunã oauã, li bãgã tu sac, s-alinã, ma tuti oauã
!
" #
/
- Dipuni ti Giumitic s-ti mãc, ca nji adrash mari znjii!
- Adunã un sac di nuts, alinã ti pi sac, shi va mi mãts!
!
#
# !
#
!
"
Ursa s-nãrãi sh-lji dzãts:
- Ore, Giumitic, dipuni ti dighios s-ti mãc!
#
# !
# ! "
/
!
#
#
#
#=
## !
"
Cãndu s-apruche cãtrã casa a lor, di largu lu vidzurã cusurinjlji, shi cu
!
!
/
!
"
!
#
/
"
61
LEA CHIRATSA A MEA
Io ãnj ti-aveam lea, Chiratsa a mea-nji lea
!
"
Io, lea, ãnj ti-aveam ti bistimenã,
f"
62
VASILE BARBA
x{$|}$x~x}|$x|$}||
79"0'K8'0')q#909K8'78k98w7'87
63
tu isturia a Armãnamiljei, ma shi ca om politic, diplomat, cari deadi mari contributsii ti a lui
.
"|
(+'$#
"
|
(+'&ª
#
}/
/#
"
f
!
.
!/#
#
${{%"}
#
(+'
/
®>
®#
(+')
"}
"}
s-nu chearã limba armãneascã, la anlu 1986, Fraiburg, ca prezidentu la ULCA lu organizã protlu
#
(+'%"
/ !
}
|}
(+')#
(+''#(++&#(++* (+++#.
"|
(+''|}
" |
(++)
|
² .
!
#
"
#
""
initsiativa ti aprucheari a unui documentu di partea a comunitatiljei internatsionalã, documentu
!
"
cu Armãnjlji dit tuti stati iu ari ma mari contsentratsii di Armãnj, aestã idei a d-lui Vasile Barba
!
" $ #
(++%#
*
|
~
#}
#
Recomandari 1333#
#
"
|}"}
#
"
!
cãljurli shi s-u bagã problema armãneascã pit prizma modernã europeanã di azã, shi cã nu
!
!
# !
.
"
marea tinjii tsi poati s-lji pricadã, easti tinjiseari ca nai ma mari lider a Armãnjlor cari s-alumta ti
problema armãneascã, a niscãntsã activishtsã Armãnj dzãc ca VASILE BARBA easti pãrintili a
#
"
65
NICO POPNICOLA
Dr.Nico Popnicola
# $% #
(+$%"
|
#
>
ª"
(+* !
.
"
(+){
"
#
!<
"
Tu cariera a lui lucra ca injinjer shi conducator tehnic di silviculturã tu cãsãbadzlji Chicia,
"
(+)+
f
"
(+%$
4 "~
({{
"
" ~ !
#
"
(++{
|
"
(+''
(++
.
#
|
"
(++) !
|
#
"~"
Cu partitsiparea la multi simpoziumi shi tribini ligati cu istoria shi limba armãneascã, cu
#"~
"
(++%
.# |
"|
"
(++%"~
!
${ {{{
"
multi cãrtsã pi armãneashti shi pi machiduneashti, cãrtsã cari suntu di mari importantsã ti istoria
" |
${{{
7f7 77#
${{
~
"
#
>
#"~
Ti tricutlu a Armãnjlor di
"#
$
tuti statili iu bãneadzã Armãnj, nu easti faptã tsiva, icã easti faptã multu putsãn ti prezentari
a istoriiljei armãneascã. Shi atsea tsi multu putsãn easti faptã ti limba, istoria, cultura, adetsli,
traditsia, folclorlu, relighia shi ti alanti caracteristichi a Armãnjlor, nai cama multu easti faptã di
partea a singurlor Armãnj cari lucreadzã shi scrii ti a lor farã. Ti tuti lucãrli tsi suntu ligati cu a
nostru tricut shi yinitor, nai cama multu lucrãm singurlji noi, Armãnjlji, fãrã diferentsã iu bãnãm
shi cãtrã cari profesii pricãdem shi atsea mash cu un scupo: s-u apurãm identitatea a noastrã"
}
"~
#
!
"
(+'%"~
#
da contributsii ti niintari shi developari a limbãljei di dadã, limba armãneascã, titsi pãnã tora ari
"
66
MARIANA BARA
(ROMÃNIA)
Mariana Bara
#
#
#
"}
#
ª
#
#
#
"
(*=#
(+*(#
ª
"|
# .
"
(+'
(++{
#
#
#
/#
!
"}
.
.4=
#
!
f
ª
#
f
ª
#
#
#
#""
#
#
}
" }
.
!
"
cursuri ti limba shi cultura armãneascã cu tsi deadi mari contributsii ti niintari shi developari
"§
#
a cu shtearea a ljei, cum shi cu activitãtsli tu armãnamea deadi mari contributsii ti dishtiptari
"
#
#
.
ª
}
"
ª
#
|
!
#
${{%#
#
"
#
!#
!
""
Bara tu cari carti, pi ninga alanti ãngrãpseashti: “Tuts shtim ca limba shi cultura criscutã tu aestã
limbã nã da identitatea. S-nu na aspãrem di alãxirli a chirolui, cã sh-limba prindi s-u adãvdzem
cu nali zboarã, aclo iu atsea u caftã tsivilizatsia, ashi cum portul shi adetsli tu casili li alãxim.
Altã turlii, va s-bãnãm ca tu insula, ca tu unã rezervatsii cari nu poati s-creascã tu etili tsi yin.”
#
}
/
“Cu carti ca
aestã ali Mariana Bara altsã oaminj di sfera di shtintsa va s-putea s-intrã cu pirifanilji tu vãrã
Academii. Cum noi, Armãnjlji nu avem ahtari institutsii, u apruchem Mariana Bara tu Academia
%!
|
${{&#.
!
}
""
~
"~ ""
"
*%
TI DOAIENLU A CÃNTICLUI ARMÃNESCU
ATANAS YIORYITSA
"#
!
# !
#!
<=
"
68
Parti DI GRAMATICÃ
69
µ¤¥F£¡£¡F¦H£¡£¡F¥H°^°FH^¦¥FH¥[¥£¤[F¶·H¥¥¦H¤Y#
¦¦H¤[F¤H£"¸¦¦H·F^·""""^¦¦H·F·¦H H¦F"
¹·£¡£¡F°F¦HF¦¥¤H·HF¶¤¥F#F¥¤F¥FF#[¥@FH°
H^¦¥¥¦H¤[F¤¤¢£¡FZHF¡F¶¤H·H¥"µ¤"¸¦^·F^·@[¥"
µº»¼½¾¿¹À½Á¿Ĺ
Q
!µ¤¥F¥H·H°F¡[°F¥^F°¦H·H¢¥¦¶¤H¡FZHF
¤^mi, nã, ti...#H°·°H¦°F¥^F°HH¶¤·H¡F#
¦F¥H¡FZ
"
¿H£¥F¥Å¤·¶¤¥F¥H£¡£¡F¦H¶¤F¦@H¦¥F@°¥°^¦H¦¥
¶¤H¶¤¥¥·H°¶¤"¸¦¦H ¢·¤"
" #
#
!$
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
Numirli ordinari!¼HF¥H ¤HF¡[°F¥^F°¦H¦¤HYH¥¤
·[°FF±H¦°F
Á[°¥Å¤·F·HŤ·F
µ¤¥Å¤·¥¤HF¥H ¤HF·[°F¤¦H F¦XHa
¶¤H¶¤¦¥F¥ ¤^#°^¦H¦¢ÅF°¦¥leaF¦°¡¢@°
#
("
!¶¤
$"#
!¥¤
&"¥¤H¥
»¥¤¥Å¤·¤HF¥H ¤HF·[°F¤¦H F¦XH¦¢ÅF°¦¥
-lu, -l
#
"
Ƥ·¥¤HF¥H ¤HF±H¦°F¤¦HŤ·F¤¦XHa¶¤H
¶¤¦¥F¥ ¤^F¦¢ÅF°¦¥ #°^¦H¶¤¦¥F¥ ¤^F¦°¡¢@°#
(" !¶¤
$"
# !¥¤
&" !¥¤H¥
ÇȽǺȹºÉfffǼʵ½ÇȽǺȹf
˶HZFÅF@F¥¦¢ÅF°¦£¡£¡F¥H¥¤H¥¥£¤¢¶£¡£¡F¦H£[¤H·HH
H°ZH¥F¤[¥¦H£¡H$!¤¡FZH·±F! #!
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
%{
8
¢
#
$
µ@^¶¤F¡F¥H¦H
·H¦¥
¤H·H
@F
°¡F@H¦¥
¶¥¤F
H£¥FF
¶¤[¡F
µ¤F¡F¥H¤H·H¥FŤ·ZF^¤H·H¥°£¤HH°ZF^H¤[H#
£¤¥¶¤[XH¥Ä£"
µ¤F·H¤F¦¶¤F¡F¤H·H
("Aoaltats
" À@H¤¦H¦¤H¥¦¤¢£¤¥"
$"Aseara=
" »@H¤ H¡H°¤"
&"Mãni !
" Ê¥¤HYH·¢@F¡F[¥H"
"Toamna
" ¿H¦HYH¶@·¦¤ ¥"
)"Astara !
" »H@H¤YH·¥H¥¤"
¡_
˶HZFÅF@F¦¢ÅF°¦Ff!£¤¢¶£¡£¡F¦H £¡£¡F¥H
FÅFF¥FF£¡£¡F¥H°F¤[¢¥ãreFÅFF¥F[¥
¦H£¡H¥¤¡FZH·±F== #
# #
#
"
" ! ¿FH^°±¢·HF¦¥F¥"
" ! »FH¢·F¤¥H£¡"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
8
¢
#
$
µÅ¤·¶¤F¡F¥H¦H
¶¤¦¥F
¦¡±HF
¢
#
£%¤$$$&$
µ¤F·H¤F¦¶¤F¡F·H¦¥
("
ãmpadi. ¾[°¦HFH·^"
$" diparti. ¹··H¤FF¡H°¢"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
%(
IMPERFECTUL!ÁF¥¶¤HH¡HH¦¤[HH¶¤¦¥·F¥¤H·H°H¦H¶¤F¦
XH¦¢ÅF°¦FF¦¥°FFÅFF¥F¥Å¤·"
˶HZFÅF@F¥H¦¢ÅF°¦FF·¶H¤ÅH°¥¦H#!"
Ë¢ÅF°¦¥ £¡£¡F¥H¶¤¥£¤¢¶£¡£¡FF£¡£¡F¥H@H¥¤¥£¤¢¶
£¡£¡F¦¦¢ÅF°¦¥ -ã) cãntam, lucram, avdzam, pãtsam.
Ë¢ÅF°¦¥H£¡£¡F¥H¥¤£¤¢¶£¡£¡Fcãdeam, mãream,°^£¡£¡F¥H
¥¤H¥£¤¢¶¦¦¢ÅF°¦¥) arupeam, muldzeam,F°^£¡£¡F¥H
@H¥¤¥£¤¢¶¦¦¢ÅF°¦!°ZH¥F¤apiream, hivream.
"
¥$ ¦$
x$
x$
}$ }$
§$¨ §$¨
©
©
"
!F¦°±¢XHH¤[H#¶¥¤¢F¡F¶¤¡±¢H^¦¥·F¥¥
!F¦°±¢XHH^¦¥·F¥¥°HH¦HH°£¶@¢F°£
¤[¢
!¤¦°±¢XHF¶F[¢XH"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
%$
PERFECTUL SIMPLU - ¦
F¦°±¢H^¦¥°HH¤[H
·F¥¥"¾H¤H·H°H·£¢¦H°¤F¦¥F°°£¤F¥¥°F¶F[F¥
^F°"
˶HZFÅF@F¥H¦¢ÅF°¦F
# $!¥¡FZH·±F¦H
- " lucrat, purtat;
- " vindut, umplut;
- " #
- "
#
"
%&
"
#^
¢
ARI EASTI VA
f
!F·#
!F··H f
! H
! H·H f
!¦°
!¦°·H
!F·[H
!F·¥H
! H[H
! H¥H
!¦°[H
!¦°¥H
!F·[H
!F·
#
! H[H
! H
!¦°[H
!¦°
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
ª
¹·H°F¥H¡[°F¥^FF·¥)¶H±F·F¥F#£HF¥F#¥F#°¢¥F#
°¥F"
¿H°ZH¥F¤H°¡FZF^¿H@¡H¢F¥HF·H°FF·¥HŤ·HFF
H·±F¦F¥H¶H±F¦¤HHFF¦°¡¢@ZF°^°¥F¥
Â""
"""""#
#
#
#
#
#
"
#
#
#
Á"
"""""#
#
# ##
#
"
#
#
#
¹·F·H°F°F°¥FF·¥¶¦H Ť·°^¤[¢¦
!F·H°F¥H·[°FF¦¤HH¤
#
#
##
!F·H°F¥H±H¦°F¤#
Ä^¦¶¦¥HF¥HF·H°FŤ·F¥H°¥F¦HF¦¥F°°F¤¢£F¥H¶H±F
#
Marie, Olgã, Iani, Vasili
Ì¡H¢¥H°¡FZF^¦H¶¤F¦ F@HF¥H@¡HF¥HFF@¡H"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
%&
Q
¢
Pronumi ! À·H°F ¦H ¤F °F £F ·H¢ F·H°F¥H F ¦H°£[ ¦H ¢¶¥¤H ¢¥
¦·F HF·H°¥"
Q
!µ¤[¡F¥H·H°F¦H¢¶¥¤H ¢¶@H¥°¥¶¤[¡¥
¤H@HFZ"
«¬
$
µ¤[¡F·H°F¦H
'
$8$ (
¤ 9
4$) 8
¤
("}
!
!Ä^YH ¤¢¦£¦¶F¥F¤H°¥¤
$"
!
!¿°£¥¤^Z¥·¢^°±·¦¥
&" !
f !Í¥·±·F¶·£·£¦¶_¸
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
~
!À·H°F¥H¦H ¤F°F·H¢¥F·H¡FZH#±F¥F#¶¤H·H¥F
F ¦¥¤°¥FF·H°FF¦H°£[¦H¢¶¥¤H ¢¥¦·F# HF·H°"
¿H¤HHF·H°F¦H
ÂF Á±F
¿·"°¢"
· ± · ±
!ɤ¢£
!ɤ¢£
!ɤ¢£F !ɤ¢£F
!ËF¥
!ËH¥
!ËF¥H
!ËF¥H
!¿H°^
!¿H°^
!¿H°F
!¿H°F
!¾¡°
!¾¡°
!¾¡°F
!¾¡°F
!¿H°^¦F
!¿H°^¦F - -
}!¿F°^ }
!¿H°^ - -
}
!ËH°^ }
!ËH°^
À·H°¥F·HŤ·HFF·[°F¤F±H¦°F¤#¥°F
·±FF·[°FF±H¦°F¤F·HŤ·"
¿H¤HHF·H°F¦HŤ·H°^¦F#ÅF¡H#°^ F¡# F¡[¥#H[¥"
˶¤¥FH¤HHF¥H¶¤F°F°FF·¥F¦¥Å¤·¦H¤HHF¥H·H°F#
FH¦H°¤F¦¥¥ HF·H°FF¦¢[¦¥£F·H¢¥F·H°F¥H"
}
" !¿F°^H^H¢@F¡F[¥H"
}
" !ËH°^¦F°±¢H[¥"
!
" !¿F[¥H¦H¶@¢¦¥¢"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
%
8 ®
¦H·H¡FF ¤F°FF¦°±¢¥¤HH
°¤°¥H¤F¦¥F°H¡FZH#¶¤H·H¥F¡F ¦¥¤°¥F·H°"
µ¤F°F¥HF·¥¤·[°FF±H¦°F"
®
£"
1. ¢H¦¥Å¤·
#
# #
2. ¤"
§$"
a)
°^ ¦H Ť·F¤ ¦ ¤¥ ^ nai °^ ¦H ¦¥ ¶¤H
°·¶¤¥F¥ ¦¢¶H¤F¤¦¥# FÅH¤F¤¦¥ F¡F ¶¤H ¶F¥F# ¦
¦¥Å¤·¶¤F°¥^#^¶HYHnai, nai ma, nai cama)…- ¯°F
¯°¯ #
#
°^¯°""
nai ma
talentu scular di
"¾^H¥¡H¥F¤F¥¢@HF°¦F¥H¤¢£F"
b)
°^¦HŤ·F¤¦¶¤F¡£¥¶¤H¶¤F°¥multu
bun, multu mushatã, multu lungu… ¤#¢ #¡£
µ¤F·H¤F
("
ma largu di" !¿FH±FHH·H¡H°¢¦"
$"ma putsãn meari di " !¾FF·[^ ¡°F"""
&"} multu" !Ä¡HH¶·H¥H"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
%)
_3`ZQkqwxzx `2*3kq{|}
IMPERFECTUL PERFECTULSIMPLU IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU
f
f
f
f
Tini agiutai Tini agiutash Tini umpleai Tini umplush
Noi agiutam Noi agiutãm Noi umpleam Noi umplum
Voi agiutats Voi agutat Voi umpleats Voi umplut
%*
33qxx !*Q|xqx
IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU
f=f ff
Tini yineai Tini vinish
=
%%
=2`3xx =2~33Qx
IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU
f
f
ff
Tini spuneai Tini spusesh Tini ti priimnai Tini ti priimnash
!
!
%'
7xx 2*Q4Q~==Z3wq{}
IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU
ff
f
f
Tini vreai Tini vrush Tini plãcãrseai Tini plãcãrsish
Noi vream Noi vrum Noi plãcãrseam Noi plãcãrsim
Voi vreats Voi vrut Voi plãcãrseats Voi plãcãrsit
%+
4%3kxx 4QZQk
IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU IMPERFECTUL PERFECTUL SIMPLU
f
f
f
f
Tini cãdeai Tini cãdzush Tini cãntai Tini cãntash
80
PARTI DI EXERCITSII
81
1 DZUA A MEA
$(
"
s-dishclidi, autobuslu, cheaptinã, ahurhescu, naturã
("©©©©©©©©©©
+"{{" ("
©©©
%"{{
(s-dishteaptã)
"
$"|
©©©©©©©©©
" $".
©©©©
"
(s-toarnã) &"©©©©©
"
&"~
©©©©©©©
" ! "©©©©©©
"
dutsi) )"©©©©©©"
"f©©©©©©©©©©©©©" !
)"©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
(s-priimnã)
_$K
"
("
+"{{" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"|
($"{{ !
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&" !
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"f
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
*"
" *"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$)!
!
"
~
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
f " ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
#
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
|
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
#
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
}
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
82
_$9
"
("
+"{{" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
$"|
($"{{ !
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
&" !
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
"f
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
("|
"}
"
$"}
!
"
#%"{{"
&"
}"~
"
"}
"
!
"
)"f
!
"
#
"
±$9
! !"
("
'"{{" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"|
(*"{{ !
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"
!
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"f
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
*"
" *"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
±$9
!"
("¸¦¦¥¢·'"{{@¦¥¢¥¤" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
$"ËH ¡H°¢·F·¢@F¡F[¥H" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
&"̦F¥H·F¶@¢¥+"{{" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
"µ^¢·H({"&)#¤¢@·H(&"{{" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
±$
\
!
dzuã!
Vrut Michel,
|
"f """
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
Elena
83
2 BANA URBANÃ
$9
"
"~#
"
#
!
/"#
"
"
#
" #
"
"
©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©
©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©
$8
"
("
*"
$" %"
&" '"
"
+"
)"
({"
_$8
# !"
("
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$
!
!
W
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
'
_$8
"
_$
"
±$
!
#!
"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
85
3 UN CONTSERT DI MUZICÃ
$)
#
!
"
$\
¯ _
°
("©©©©©©©©
"
$" ©©©©©©©©©©©"
&"©©©©©©©©© !=
"
_$8
"
86
_$
!"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$\
# !W
}!
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
!
}!
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
}
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
/ ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
## !
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$
#
!W
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$8
# !"
("
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"f
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
'%
4 VINDI / ANCUPÃRÃ
$9
#
"
("
!
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$" !
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&" " &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
("
"
"
$"}
"~
"
&"}
}"
!
"
)"
"
!
"
1 2 3 0 5
88
_$
!
W
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
_$8
"
_$K
# !W
_$
#
!
"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
89
5 %7/$w0#0w1#4w
$9
W
("}
" ("©©©©©©©©©©©©©
"
#
" "©©©©©©©©©©©©©
)"}
!
" )"©©©©©©©©©©©©©
("f
©©©©©©©©©©©©
$"
©©©©©©©©©©©©©
"
&"~
©©©©©©©©©©©©©
"
"f
©©©©©©©©©©©©©©©
"
)".
©©©©©©©©©©©©©©
"
$
"
ari easti
©©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©© ©©©©©©©©©©
_$8
"
!
".
!
"
!
90
_$K
"
_$j
"
_$9
"
("f
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"
!
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)" !
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$
$ #
#
!
#
#
^
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
91
6 VACANTSA DI YARNA
$9
!
!"
} }
"|
"
"
!
"
$(
"
$8
"
("
!
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"|
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
1 2 3 0 5
92
_$K
"
("
!
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"f
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$K
#
"
&"
" &"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"
" "
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"©©©©©©©©© !
"
"©©©©©©©©©
"
)"|©©©©©©©©©
"
_$
+
#!
"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
93
7 PLANURI TI CALITUREARI
$)! !
"
1 2 3 0 5 6
+
_$(
!"
#
#
brumã, chirolu, vimtu
_$
!"
©©©©©©©©©©©©
} ©©©©©©©©©©©©
> ©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©
. ©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©
_$
"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
95
8 TINIRLJI SHI MODA
$8
!
"
~.Ï|§~§ª/ ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
Ï
}}f|7/ $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
}
4f/
<Ï<Ï &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
>}.fª}
ª "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
>7|줻.
|
)"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
ª4ÐÏ|f
}}§ *"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
ªÏª
Ñ~|§f %"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
Ò|>Ï '"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
/fffª7~|Ï +"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
§f}~ª§
./4 ({"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$j
"
("}
!
"
$" !
"
&"}
#("&){"
"}
#
#
"
)"}
#
"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
! !f
!
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
~
#
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
# (){{#" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
4 ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
|! #
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
" #
!
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
#
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
#
# # #
#
!
96
_$(
"
("©©©©©©©©©©©
$"©©©©©©©©©©
&"©©©©©©©©©©
!
"©©©©©©©©©©© !=
)"©©©©©©©©©©©©©
~
*"©©©©©©©©©©©©©
%"©©©©©©©©©©
_$
"
Cari , Tsi, A curi
("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
$"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
&"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
)"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
*"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
_$8
! !"
("ËH ¡H°¢·¢ ¶¤°¥F@" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"Á^°·F·F£F°¢¶¢¡F[¥¥" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"À·HHH¡¢¦¥¦H¦¡HF·¥" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"¿H·FH F¥£¤H¤ ¥" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
+%
9 SOATSA A MEA
$9
!
!
W
"f
!
"}
"}
!
"
#
!
$(
!
"
#
!#
##
#
("©©©©©©©©©©© !
"
$"©©©©©©©©©©
"
&"
©©©©©©©©©©©©©
# !"
"
©©©©©©©©©©©©©
"
)" ©©©©©©©©©©©©©©
_$K
"
Vrutã Elenã,
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
}
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
}
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
!
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
" ©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
Adio,
Ãngela
98
_$j
"
!¦H¥¢#¦¶F¥¢
!H[
!·H¤¢
!¶¤F
!
!¶·£
!¦H°^
!¦H¶@F¥¢
!¤ F¤XH
_$
"
_$9
"
(" !
"
$"
&"
!=
"
"
#
! #
)"#
!
#
!=
#
!"
*"
! #! =
"
("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
$"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
&"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
)"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
*"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
99
10 ARMÃNJLJI CÃNTÃ SHI GIOACÃ
$
"
("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
("f
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"|
" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&" " &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"} " "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)".
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$
W
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
_$
"
100
_$8
"
("
©©©©©©©©
©©©©©©"
$" ©©©©©©©©
©©©©©©="
&" ©©©©©©©©©
©©©©©"
"§©©©©©©©©©©©©©"
)"4
©©©©©©© ©©©©©"
_$\
"
(".
" ("©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
$"
>" $"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
&"
" &"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
"}
" "©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
)"
" )"©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
_$
!
"
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©"
_$\
"
101
(" DZUA A MEA }
"
"
f"("
#$"
#&"
# ff"("|
" ! #)"
$"|
!
ff"("
#$"
#&" !
#
"
#)" !
&" !
fff"("
!
#$" !
#&"
#
"
!#)" "}
f"("
$"&"
" )"f
"("
+"{{" fff"("#$"
#&"#"#)"}
$"|
($"{{
!
f7"("»FH¦H ¢F¥H'"{{@¦¥"
" $"»(*"{{@¦¥¥^¦H¤Y
&"
!
" ¤ ¥"
"f
" &"¾¥°FF¤ ¥¦ ¥"
)"
" "¸¦¦H·¤·¶¦¡HH@H¤¥"
*"
" )"»F¦H[H¥¥H¶¶¡F"
f"f " *"¾FH¦H ¡H°¢[ ¤£¢"
~
" 7"("f
'"{{#"
#
" $"
"
#
" &"}
+"{{"
|
" "/
({"&)#
" (&"{{"
102
%7/$w0#0w1#4w
f"$"#&" #" #)"
ff"(" #$" !
#&"#" !
#)" !
fff" ªf
f
Io aveam Noi aveam Io earam Noi earam
Tini aveai Voi aveats Tini earai Voi earats
f"(" #$"#&" !
#" !
"("
#$" #&"#" !
#)"
f"("#$"#&"#"
ff"("f
" "
!
"
$"
" )" !
"
&"
"
'" TINIRLJI SHI MODA
6. DZUA DI PÃZARI
f"#
#
#
# !# f"("
"
avea $"
"
ff" #
#
&"
!
"
fff"("ÓHF¥H¥F£¤H" "
"
$"¾^^¦¥F¤°¥\H " )"
"
&"»FHÅ¥F¥H£¡H·¤F " *"
"%""
"Ä^¦^·£¢£¦¥F" '"
"
)"¾F¶¤F¶F¥¦^^Z" +"|
"
f"("}#$"#&"
#"#)" ({"
"
"("
!
" ff"("#$"#&"#"#)"
$"
" fff"
&"
"
" #
!
"f
"
"
)"
"
f"("
" |! #
"
$"
"
"
&"
" ! !f
!
"
" ~
#
"
)"
" Ah, multu bun vã sta! Egzact numirlu a
ff"("
#$"#&"
#"# vostru!
)"
Nu easti scumpã, mash 1500 di denari,
"
4
f"
# ##
# #
"("#$"#&"#"
#)" #
7. PLANURI TI CALITUREARI
*" #%"
f"("
#$"#&"#".#)"#*"}
ff"("Ä^H¥^¥¤¢£¤°
ff"("#$"#&"}#"
$"Í¥ ¤¢¥H¦¾F¤@H¤
f"("
#$"
#&"
#"
#)"
&"Ä^¥F°±H°YH^H
"
#}
#>
#
##
¢@F¥H¡
# #
"¿°£·¢°±H°YHF·H
·¤
)"Í¥¤ ¥¤[F¥HZH¡H
*"ÌFHF·H£¶F[¥ ¡¥
fff"("
#"
$"
"
&"
"
"
"
103
9. SOATSA A MEA
ff"("
#$"
#&"#"
#)"
f"("
#
$"
&"}
"}
)" !
"("
"
$"
="
&"
"
"§
"
)"4
"
f"(".
"
$" =
>"
&"
"
"}
=
"
)"
"
fff"(".
"
$"
"
&"}
"
"~
"
)"|
"
({