design

numer 3  2010
creative
industries crea tive
industries
Wzorniczy indus tive
algorytm doskonałości
creative creative
industries industr
Droga do współczesnego designu

creative
Dobry Wzór 2010 industries indu
creative creative
+
Najlepiej zaprojektowane produkty i usługi

industries
Wzornicze Grand Prix
industries c
industries
Trendy i opinie: creative industries
industries industries creative
+ Współpraca projektowa – tak powstało krzesło do pracy i leżenia
+ Ochrona wzoru – równie ważna, jak projektowanie

creative industries industries

creative industries industries
+
industries industries creative
rekomendacje – studia przypadku – najlepsze praktyki

industries industries
creative industries creative industries
industries
Projekt ma za zadanie dostarczyć specjalistycznej wiedzy, metodologii i praktycznych roz-
wiązań dotyczących tworzenia innowacyjnych wzorniczo produktów i skutecznego zarzą-
dzania wprowadzaniem ich na rynek.

DO KOGO ADRESOWANY JEST PROJEKT ZSZ?

+ Do wyższej i średniej kadry zarządzającej oraz specjalistów ds. rozwoju nowych
produktów w dużych, średnich i małych przedsiębiorstwach.
+ Do projektantów wzornictwa, czyli specjalistów, projektantów indywidualnych,
reprezentantów oraz właścicieli studiów projektowych.

KORZYŚCI Z UDZIAŁU W PROJEKCIE

Projekt umożliwia przedsiębiorcom podniesienie poziomu wiedzy z zakresu:
+ wzornictwa jako narzędzia konkurencyjności, innowacji i podnoszenia zyskowności firm,
+ metod wprowadzania na rynek nowych wzorniczo produktów,
+ metod współpracy z projektantami.
Projektanci zdobędą wiedzę i umiejętności z zakresu rynkowego kontekstu wzornictwa
i projektowania (technologie, marketing, sprzedaż) oraz współpracy z przedsiębiorcami
w procesie wdrażania nowego produktu.

PROJEKT OBEJMUJE
+ bezpłatne warsztaty dla przedsiębiorców i projektantów
+ e-learning - interaktywne lekcje, najnowsze narzędzia multimedialne, testy sprawdzające
poziom wiedzy
+ podręcznik „Design Management. Zarządzanie Wzornictwem”
+ portal internetowy - platforma komunikacji, edukacji i promocji wzornictwa
+ ponad 20 wystaw dobrych praktyk wzorniczych prezentujących procesy i modele
biznesowe związane z wdrażaniem nowych produktów oraz produkty jako wzorce
do naśladowania

www.zsz.com.pl

„Zaprojektuj Swój Zysk” to skrócona nazwa kluczowego projektu „Poprawa konkurencyjności

przedsiębiorstw poprzez wzornictwo (innowacja procesowa i produktowa)”, realizowanego
przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego w terminie od 01.09.2008 do 30.12.2011.
Zaprojektuj Swój Zysk” (w skrócie: ZSZ) dofinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka,
Oś priorytetowa 5. Dyfuzja innowacji, Działania: 5.2. Wspieranie instytucji otoczenia biznesu
świadczących usługi proinnowacyjne oraz ich sieci o znaczeniu ponadregionalnym.
Typ projektu: Projekt indywidualny IWP.
 2_3
TT design

+ Dobry Wzór to przegląd najciekawszych, najlepiej zaprojektowanych pro-

duktów – przedmiotów lub usług – na polskim rynku. A dobry projekt to taki, który
rynek przyjmie z ciekawością. Jeśli nie będzie on spełniał oczekiwań klientów, ci nie
zechcą go kupować, a wtedy nie pomoże wygrana w nawet najbardziej prestiżowym
konkursie. Klienci kupią produkt, jeśli zostaną spełnione dwa warunki.
Po pierwsze: projekt musi być innowacyjny – świeży, nietuzinkowy, ergonomiczny
i prosty w obsłudze. Po drugie: projektant i producent muszą znać odbiorców swoje-
go produktu, ich potrzeby i oczekiwania. Muszą być też lepsi od konkurencji.

Konkurs Dobry Wzór premiuje właśnie te obiekty i usługi, które powstają z myślą
o kliencie. Zaostrzająca się konkurencja i coraz więcej nowych, błyskotliwych, praco-
witych i rozumiejących potrzeby rynku projektantów – to wszystko z roku na rok pod-
nosi poziom współzawodnictwa, ale również – co ważniejsze – sprawia, że na rynku
pojawia się coraz więcej dobrych wzorów, z których możemy korzystać my, klienci.

dr Bill Hollins,
University of Westminster,
juror XVII edycji konkursu
Dobry Wzór 2010

design
4 ++++ B
 eata Bochińska – Dobry Wzór: w poszukiwaniu algorytmu doskonałości
s p i s t re ś c i
Ilustracja na okładce: Handbike Jetstream firmy Carbondesign

8 ++++ D
 obry Wzór 2010: Studia przypadku.
Sfera domu [11] Sfera pracy [14] Sfera publiczna [17] Sfera usług [20]
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

24 ++++ D
 r Iwona Palczewska, Jakub Rzetecki – Projekt: ergonomia
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

26 ++++ Beata Krowicka – Zaprojektuj Swój Zysk przez internet

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

28 ++++ Adam Kraszewski – Przedsiębiorco, strzeż swego wzoru!

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

30 ++++ Info
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
W
TEKST> Beata Bochińska

Dobry wzór:

+ poszukiwaniu
algorytmu
doskonałości
 4_5
TT design

Definicja dobrego wzoru ewoluuje razem z konsumentami, którzy żądają

zaspokojenia coraz to nowych potrzeb, i wraz z projektantami, którzy próbują
te żądania zaspokoić. W poszukiwaniu dobrego wzoru pewne jest jedno:

1
zadowolenie klienta z projektu jest miernikiem postępu.

Pierwsza lekcja historii się jako dostawca doznań drugiego gatunku

Rok temu w Instytucie
Wzornictwa Przemysłowego zleciliśmy
napisanie scenariusza do filmu, który miał
pokazać, jak powstaje współczesny, dobrze
zaprojektowany produkt. Trailer filmu
można zobaczyć dzisiaj na YouTube oraz
na stronie http://www.iwp.com.pl/projek-
ty_wystawy_added_value.
Krzesło, które stało się bohaterem filmu,
zaprojektowało profesjonalne studio wy-
łonione w konkursie, a sama idea została
opracowana w oparciu o specjalistyczne
wyniki badań ergonomicznych. Produkcją
krzesła zajęła się polska firma.
Już samo przygotowanie scenariusza tego
filmu pokazało jasno, że oto radykalnie
zmienił się przepis na powstawanie Dobre-
go Wzoru i że dla każdego z podmiotów
współdziałających w łańcuchu powsta-
wania produktu przymiotnik „dobry” ma
zupełnie inne znaczenie. Nie mam wątpli-
wości, że aby stworzyć dobry wzór, potrze-
bujemy przede wszystkim odpowiedniego
klucza, metody i modelu.
– od ilości do jakości
Rola projektanta, czyli twórcy Dobrego
Wzoru, jest dzisiaj bardziej skompliko-
wana niż ponad 100 lat temu, gdy grupa
zawodowa projektantów dopiero zaczy-
nała powstawać. To paradoks: dzisiaj,
żeby projektować produkty jak najbardziej
oszczędne w procesie wytwarzania i jak naj-
prostsze w obsłudze, trzeba mieć znacznie
więcej umiejętności i kompetencji niż przed
100 laty – choć cel jest dokładnie ten sam.
Dziś dobry wzór to przemyślany, cha-
rakterystyczny i prosty w formie projekt,
który niesie nową jakość, a przy okazji wy-
korzystuje dostępne warunki technologicz-
ne wykonawcy; 100 lat temu było bardzo
podobnie, ale by wrócić do punkt wyjścia,
projektanci potrzebowali lat pracy, a rynek
przechodził ewolucję. W ciągu ostatnich
100 lat oczekiwania wobec produktu rosły,
a tym samym oczekiwania wobec projek-
tanta uległy radykalnym zmianom.
Największa zmiana dokonała się na prze-
łomie XIX i XX wieku, gdy maszyny umoż-
liwiły powtarzalność i zwiększenie szybkości
wykonywanych operacji w trakcie produkcji,
a robotnicy zostali ustawieni przy taśmie.
Nadeszła epoka ILOŚCI – kiedy można było
produkować niemal bez końca.
Niemniej wzornictwo nie było przygoto-
wane na taki skok. Pierwsze, zaadaptowa-
ne z praktyki rzemieślników wzory dawały
w produkcji słabo dopracowane produkty.
W konkurencji z rzemieślniczymi przed-
miotami, dopieszczonymi w każdym de-
talu, przemysłowe produkty kojarzyły się
z tandetą, nie były funkcjonalne, budziły
niechęć odbiorców. Świat produkcji jawił
i budził niedobre emocje. Wkrótce jednak
piękno, elegancja i niepowtarzalność ręcz-
nego wykonania przegrały z powszechną
dostępnością produkowanych masowo to-
warów i z ich niższą ceną.
Klienci, którzy nigdy nie mogli pozwolić
sobie na zakupy wykraczające poza egzy-
stencjalne minimum, nagle zyskali DO-
STĘP do produktów, o których posiadaniu
nigdy wcześniej nawet nie marzyli.
Kupowali więc także nieudolnie po-
wielane wzory, które w nowej, taśmowej
produkcji gubiły swoją urodę i precyzję
wykończenia zapewnianą wcześniej przez
rzemieślników. Kiedy ci konsumenci zaczęli
domagać się lepszej jakości, nadszedł czas
na zaprojektowanie produktu masowego.
Wówczas od projektu oczekiwano przede
wszystkim, by – wykorzystując potencjał
powtarzalnej technologii – był estetycznie
akceptowany przez jak najszersze grono
klientów. Tak właśnie narodziło się wzor-
nictwo: z potrzeby podniesienia JAKOŚCI.
Przeskok od myślenia o rzemiośle do my-
ślenia o wzornictwie wymagał nadzwyczaj-
nej wyobraźni i niecodziennego dystansu.
Najbardziej światli projektanci przestali się
więc zajmować dyskusją o wyższości rze-
miosła nad masową produkcją: zaczęli w
końcu postrzegać powtarzalną produkcję
jako nowe, użyteczne narzędzie estetycz-
nego wyrazu.
Tak powstał niedościgniony w swej pro-
stocie i rozwiązaniu Dobry Wzór, dzieło Mi-
chaela Thoneta o niezbyt interesującej na-
zwie Krzesło nr 14. To popularne krzesło
bistro na pozór niczym się nie wyróżnia, ale
jest produkowane do dziś!
 Nowy dobry wzór – znak nowych czasów
Przepis na Dobry Wzór zmienia się wraz z rzeczywistością. W ciągu ostatniego
stulecia oczekiwania wobec produktu – a więc i wobec projektanta
– ulegały ciekawym zmianom. Dziś Dobry Wzór to przemyślany,
charakterystyczny i prosty w formie projekt.

»» Cadillac

2
Eldorado
Brougham,
lata 50. XX w.

Jego koncept zakładał: wykorzystanie po-

»» Krzesło bistro
Michaela Thoneta
– najbardziej znana
konstrukcja krzesła
giętego, produkowana
od lat 60. XIX wieku.
wtarzalności produkcji elementów, którą
trudno byłoby osiągnąć w ręcznej produk-
cji, ułatwienie logistyki transportu (był to
pierwszy produkt płasko pakowany), łatwy
montaż. Najważniejsze jednak było nadanie
konceptowi formy, która dzięki krągłym, or-
ganicznym i miękkim łukom nie kojarzyła się
z technicznym, maszynowym wykonaniem.
Taki projekt zyskał akceptację setek milionów
odbiorców na całym świecie. Przedmiot był
łatwo powtarzalny w produkcji, łatwo można
było utrzymać jego stałą jakość , a nie koja-
rzył się z mechaniczną, techniczną obróbką
– został więc zaakceptowany, mimo że jego
forma to właściwie czysta konstrukcja, bez
ozdobników.
Ten wyjątkowy produkt miał również cechy
produktu otwartego, tzn. mógł się dopasowy-
wać do potrzeb rynku: siedzisko mogło być
wypełnione w całości, istniała również wersja
siatkowa (rattanowa) i tapicerowana. Produkt
mógł więc być kupowany nie tylko przez re-
stauratorów na potrzeby powstających bistro
i do kawiarni, ale również przez konsumentów
do ich pokoi stołowych w domach mieszkal-
nych. Produkt na rynek kontraktowy i indy-
widualny – czyli marzenie dystrybutora, wzór
wzorów, produkt idealny.
Czy zatem na jego przykładzie możemy stwo-
rzyć prostą receptę, algorytm na tworzenie ta-
kich produktów i współpracę z projektantem?
Druga lekcja historii
– świat się komplikuje
Zwykłe zastąpienie krzeseł wykonywanych ręcznie projekta-
mi dostosowanymi do maszynowej produkcji szybko okazało
się niewystarczające. Wkrótce dynamicznie rozwijający się
rynek postawił przed projektantem nowe zadanie: w setkach
fabryk na świecie podobne urządzenia, w podobnej technologii
mogły produkować podobne produkty.
Lata 50. XX w. pokazały, że świat się podzielił. Państwa za-
możne, które nie ucierpiały w czasie działań wojennych, lub te,
które uzyskały znaczącą pomoc w rozwoju gospodarki, spraw-
nie przyswoiły innowacyjne rozwiązania powstałe dla przemy-
słu zbrojeniowego. Zaczęły się więc posługiwać nowymi, dotąd
zastrzeżonymi dla wojska materiałami, zaczęły produkować
tysiące nowych, nigdy wcześniej nieistniejących produktów.
W państwach zrujnowanych i biedniejszych rozpoczęła się
praca nad produktami dla przeciętnego odbiorcy. Dzisiaj po-
wiedzielibyśmy, że w przypadku tych drugich chodziło o design
zrodzony z ograniczeń, wzornictwo demokratyczne.
Kluczem do sukcesu na dojrzałych rynkach stało się KON-
KUROWANIE wyjątkowością. Projektanci kładli największy
nacisk na wyróżnienie na półce, nadawali produktom rys
oryginalności. To złote lata stylizacji i estetycznych ekspery-
mentów: zadania wymarzone dla kreatywnego projektanta.
Wkrótce jednak pojawił się wymóg STANDARYZACJI i roz-
pętała się prawdziwa walka o cenę, która w latach 60. i 70. była
najważniejszym wyznacznikiem powodzenia projektu. Była
fetyszem, podobnie jak np. w mediach elektronicznych u schył-
ku XX w. jest nim oglądalność.

TT design
»» Krzesło Snille.
Projekt: IKEA
of Sweden,
lata 90. XX w.
3
Lekcja trzecia
– mega masa
Zalew milionów produktów i rozpasana konsumpcja posta-
wiły jednak zupełnie nowe pytania: o jakość produktu, rolę
i pozycję projektanta, znaczenie wzornictwa w rozwoju pro-
duktu. Od twórcy wykorzystującego dostępną technologię,
poprzez projektanta niskiej ceny, aż do kreatora emocji – tak
w skrócie wyglądała droga zawodu, który w nadchodzącej do-
bie GLOBALIZACJI miał się przedefiniować po raz kolejny.
Oferowanie produktów na wielu rynkach wymagało nowego
podejścia do projektu, który musiał być UNIWERSALNY i zro-
zumiały w wielu kulturach – a więc zunifikowany – a jednocze-
śnie niebanalny i charakterystyczny. Tę sprzeczność trzeba było
pogodzić. Choć rynek globalny pozwalał na wydłużenie serii
i obniżenie kosztów produkcji, to wprowadzanie produktu na
wiele rynków z kosztownymi kampaniami marketingowymi
podnosiło ryzyko, zamiast je minimalizować.
Podejmowanie decyzji, jaki produkt spełni oczekiwania mi-
lionów, zostało podniesione do rangi nauki. Od projektanta
zaczęto więc wymagać nowej umiejętności – odczytywania
i przewidywania trendów. Poszukiwania nowych, niszowych
odbiorców: niepełnosprawnych, starszych, dzieci… Nadszedł
czas kreowania ZACHOWAŃ.
Wzór budzi emocje
Nawet najlepsza technologia nie zastąpi emocji i doświadczeń, jakie odbiorca musi odczuć,
by sięgnął do portfela. Do tego właśnie potrzebny jest doradca nowej strategii wzornictwa.
6_7
4 Lekcja czwarta
– nowa epoka?
Ku utrapieniu producentów i dystrybutorów
na początku lat 90. pojawił się internet, chwilę
później powstały sieci społeczności, które na
bieżąco wymieniają się informacjami, po-
równują ceny, wyrażają opinie, rekomendują
produkty. Konsument sam sprawdza ofertę
i wybiera z coraz szerszej gamy dostępnych
propozycji. Często też sam zleca produkcję
jednostkową i wymaga INDYWIDUALNE-
GO podejścia. Tym razem już nie tylko przed
projektantem, ale też przed całym biznesem
stanęło nowe wyzwanie: w jaki sposób za-
spokoić potrzeby tego nowego, świadome-
go, współuczestniczącego konsumenta. I tak
nadchodzi czas projektanta – interpretatora,
prawdziwego eksperta i adwokata reprezentu-
jącego interesy odbiorcy. Koło się zamknęło.
Technologia po raz kolejny daje nieograniczo-
ne możliwości, elastyczność i precyzję wyko-
nania – rzecz jasna tym, którzy wiedzą, jak
z nich mądrze skorzystać w nowym modelu
biznesowym.
ALGORYTM na Dobry Wzór właśnie po
raz kolejny się zmienia, bo zmieniają się też
konteksty otoczenia i warunki życia użytkow-
ników.
Zmienia się rynek, a to on dyktuje zasady
rozwoju nowych produktów. Warto zatem
pamiętać lekcję z przeszłości: nawet najlepsza »» OVAL: eko-torba
technologia nie zastąpi emocji i pozytywnego z serii 60 BAG: wielorazowego
użytku, biodegradowalna,
doświadczenia, jakie odbiorca musi odnieść, wykonana z naturalnej
by sięgnął do portfela. włókniny lnianej.
Projektanci: Katarzyna
Do tego właśnie potrzebny jest doradca no- Okińczyc, Remigiusz
wej strategii i projektant oraz umiejętność po- Truchanowicz.
Producent: Agencja
stawienia przed nim nowych zadań. Do tego Reklamowa STudio
potrzebna jest metoda współpracy przystająca Remigiusz Truchanowicz.
do dzisiejszych czasów.
Beata Bochińska: prezes Instytutu Wzornictwa
Przemysłowego. Można się z nią skontaktować
pod adresem: beata_bochinska@iwp.com.pl.
TEKST> THINKTANK

dobry wzór
2010
Konkurs Dobry Wzór to przegląd najlepszych i najbardziej innowacyjnych praktyk
w projektowaniu obiektów obecnych na polskim rynku. Idąc z duchem czasu,
w siedemnastej edycji konkursu międzynarodowe jury oceniało nie tylko
materialne produkty, ale po raz pierwszy również niematerialne – usługi.
 8_9
TT design

„ Po szczegółowym audycie wzorniczym polskiego rynku i pierwszej ocenie

dokonanej przez ekspertów IWP, na listę finalistów konkursu trafiły
62 produkty w trzech kategoriach: Sfera domu, Sfera pracy i Sfera publiczna.
Prócz nich po raz pierwszy wybrano dziewięć usług,
które znalazły miejsce w zupełnie nowej kategorii: Sfera usług.

Finaliści Dobrego Wzoru pokazują Eksperci IWP wyszli z założenia, że usługa

światowy trend do zaangażowania
konsumentów w projektowanie.
++ Jurorzy oceniają produkty i usłu-
gi, które są najbardziej ergonomicz-
ne, najlepiej spełniają swe funkcje, są
nowatorsko zaprojektowane i jedno-
cześnie – są sukcesami biznesowymi,
a nie tylko efektownymi projektami.
To kolejny etap rozwoju wzornictwa w Pol-
sce, od pierwszej edycji konkursu w 1993 r.
Wtedy na chłonnym rynku, który akcepto-
wał niemal wszystko, eksperci z IWP zaczę-
li domagać się jakości, estetyki, ergonomii
oraz wspólnie z polskimi projektantami
zdecydowali się wytyczać kierunki wzor-
nicze. Inspirowali się konkursami o sławie
światowej: Compasso d’Oro z Włoch, red
dot czy iF award z Niemiec. Pierwsze na-
Czasy, kiedy grody Wzór Roku, przyznane za rok 1993,
w Polsce każdy nowy produkt na rynku trafiły do Zelmera. Nagrodzony robot ku-
był przyjmowany przez klientów z entuzja- chenny Fenomen jest w produkcji do dziś.
zmem, minęły bezpowrotnie. Konsumenci
są dziś już nie tylko klientami firmy – oni ++ Dziś, w 17. edycji, Dobry Wzór jest
też aktywnie z nią współpracują, by pro- zupełnie inny. Konkurs, od etapu wychwy-
duktowi bądź usłudze nadać kształt naj- tywania perełek podczas autorskich wystaw,
bardziej odpowiadający własnym potrze- ewoluował do rangi przeglądu najlepszych
bom. To prosumenci: ci, którzy w portalach inspiracji wzorniczych, którego finalistami
społecznościowych opiniują produkty firm, są dziesiątki firm z Polski i ze świata.
pokazują przedsiębiorcom kierunki roz- W tym roku eksperci – po szczegółowym
woju, głośno domagają się realizacji swych audycie wzorniczym – na listę finalistów
potrzeb. Kupują nie tylko to, co użyteczne, konkursu wpisali 62 produkty w trzech tra-
ale też to, co spełnia ich wyszukane oczeki- dycyjnych kategoriach: Sfera domu, Sfera
wania. Kupują po konsultacji z przyjaciółmi pracy i Sfera publiczna. Prócz nich po raz
i liderami opinii w sieci. Domagają się, by pierwszy wybrano dziewięć usług, które
produkty i usługi były tworzone przez firmy znalazły miejsce w zupełnie nowej katego-
wedle ich żądań i potrzeb. rii: Sfera usług.
– podobnie jak każdy inny produkt – musi
być dobrze zaprojektowana, by osiągnąć
sukces. W gospodarce, w której znaczna
część PKB jest tworzona właśnie w sektorze
usług, nie do pomyślenia jest pominięcie
ich wzorniczego aspektu.
++ Dziś zarówno porównywanie pro-
duktów, jak i usług, ma swoją specjalnie
zaprojektowaną metodologię. To umoż-
liwia ich fachowe porównanie, które
często jest zadaniem bardzo trudnym.
W tym roku wśród finałowych produktów
znajdują się np.: lokomotywa, szczotka do
podłóg i pióro wieczne. Z kolei w ramach
usług konkurują ze sobą osobista stylist-
ka i interaktywny plan cmentarza. Ściśle
określone kryteria oceny pomagają jednak
zestawiać ze sobą to, co wydawać by się mo-
gło nieporównywalne. Dobry produkt musi
być ergonomiczny, mieć świetny stosunek
ceny do jakości, powinien być stworzony
z innowacyjnych materiałów przy użyciu
nowych technologii. Musi również dostar-
czać wrażeń estetycznych. Z kolei usługa
powinna zaspokajać potrzeby szerokiego
grona użytkowników, a jej pojawienie się
ma odpowiadać na potrzebę konsumenta,
rozwiązywać realny problem.
Firmom zależy dziś nie tylko na tym, by
sprzedawać, ale także by mieć w ofercie pro-
dukt, którym można się pochwalić. Przykła-
dy uczestników Dobrego Wzoru pokazują,
że konkurs to zarówno laur za doskonały
projekt, jak i znak jakości przynoszący wy-
mierne korzyści przedsiębiorstwom.
 Firma Nota Bene w 2009 r. znalazła się na
liście finalistów z włącznikiem światła Perche
No. Dzięki niemu firma zmieniła charakter i
zakres działalności z dystrybutora w produ-
centa. Udział w konkursie sprawił, że dotych-
czas niezauważony przez rynek włącznik stał
się obiektem zainteresowania dekoratorów
wnętrz. Model Perche No zaczął pojawiać
się w pismach wnętrzarskich, a do firmy
spłynęły liczne zamówienia indywidualne.
W ten sposób produkt, który początkowo
miał być oferowany wyłącznie architektom,
stał się znany i dziś występuje już w kilku
wariantach.
Również dla firmy Sztuka Beskidzka zeszło-
roczna edycja konkursu okazała się szczęśli-
wa. Jej dywan Barbara znalazł się na liście
finalistów i zrobiło się o nim głośno. Dzięki
Dobremu Wzorowi produkt ten pojawił się
na licznych wystawach, wliczając w to Expo
2010 w Szanghaju.
++ W tegorocznej edycji wielu finalistów
powtórzy zapewne sukcesy poprzedni-
ków. Pojawiło się bowiem wiele projektów
rewolucyjnych, zmieniających dotychcza-
sowe standardy. Jest wśród nich kolekcja
multisensorycznych mebli dziecięcych Meee,
które wspomagają rozwój malucha. Jest też
urządzenie W+W firmy Roca, które łączy
w sobie toaletę i umywalkę. Pozwala tym sa-
mym zaoszczędzić miejsce i znacznie zredu-
kować zużycie wody. Z kolei miejski pojazd
elektryczny S.A.M. Re-Volt i OSA Osobista
Stylistka, która przeniosła na polski rynek
usługę znaną nam dotychczas z zagranicznych
programów o modzie, to przykłady realizacji
nowych trendów dzięki projektowaniu.
Nawet więc jeśli firma nie zwycięża, sam
udział i kwalifikacja do grona finalistów to
wskazanie, że projekt jest innowacyjny i waż-
ny – że to Dobry Wzór do naśladowania.

39 nominowanych w kategorii Sfera domu

1 F iliżanka do espresso Hupla I Projektant: David Chipperfield
I Dystrybutor: M. B. Market Ltd/Alessi I Marka: Alessi
2 S eria akcesoriów kuchennych Elevate I Projektant: Gillian Westley
I Dystrybutor: LeDuvel I Marka: Joseph Joseph
3 S zybkowar Silit Sicomatic T plus I Projektant: Claus Baumgartner,
Reinhard Renner, Matthias Decker I Dystrybutor: Silit Irena Rybski
4 E kspres wysokociśnieniowy ECO 310 z linii Icona
I Projektant: Giacomo Borin – szef zespołu projektowego De’Longhi
I Producent: De’Longhi Polska Sp. z o.o. I Marka: De’Longhi
5T  oster elektryczny CTO 2003 z linii Icona I Projektant: Giacomo Borin
– szef zespołu projektowego De’Longhi I Producent: De’Longhi Polska
Sp. z o.o. I Marka: De’Longhi
6C  zajnik elektryczny KI3011 Noblis I Projektant: Zespół Amica:
Katarzyna Adamska (szef), Marek Kubiak, Tomasz Dyjak
I Producent: Amica Wronki S.A.
 zajnik elektryczny Bugatti Vera I Projektant: Andreas Seegatz
7C
I Dystrybutor: Atra Grzegorz Tratkiewicz I Marka: Bugatti
 uchenka mikrofalowa AMG 20E80GB I Projektant: Zespół Amica:
8K
Katarzyna Adamska (szef), Marek Kubiak, Paweł Kujawski
I Producent: Amica Wronki S.A.
 łyta indukcyjna INARI PI 6511 SF I Projektant: Zespół Amica:
9P
Leon Boracki (szef), Maciej Rybarczyk, Radosław Czarnecki
I Producent: Amica Wronki S.A.
 dkurzacz 2750.0 ST Clarris Twix I Projektant: Ergo Design
10 O
I Producent: Zelmer S.A. I Marka: Zelmer
 dkurzacz Dyson DC24 All Floors I Projektant: Zespół projektowy
11 O
Dyson I Dystrybutor: Aged Sp. z o.o. I Marka: Dyson
 ralka PTDE-136 Dose I Projektant: Fagor Group, skład zespołu
12 P
Marketing & R&D I Producent: Fagor Mastercook S.A.
I Marka: Mastercook
 krętak akumulatorowy 3,6 V AutoselectTM I Projektant:
13 W
Chris Murray, Sam Baskar I Producent: Black&Decker Polska Sp. z o.o.
 rzałka do grzejników KTX 4 I Projektant: Przemysław Jan Majchrzak
14 G
I Producent: Terma Technologie
15 R
 egulator w kotłach kondensacyjnych oraz pompach ciepła
Vitotronic I Projektant: Andreas Haug I Producent: Viessmann Sp. z o.o.
 rzwi wewnętrzne Bolzano 9 Glossa I Projektant: Iwona Plińska
16 D
I Producent: Interdrex Sp. z o.o. I Marka: Interdoor
 anelowe przesłony okienne Panel Track I Projektant: Zespół
17 P
projektowy: Christiaan Roetgering (szef), Andrea dall Ollio, Klaus Germes,
Ruben de Vries, Bas Klein Tuente I Producent: Coulisse B.V.
18 T
 elefon komórkowy dla osób starszych Emporia Talk Premium
I Projektant: Gerald Fasching, IDUKK I Producent: Emporia Telecom
 elefon komórkowy Sony Ericsson XPERIA X10 mini I Projektant:
19 T
Alexander Sjostedt, Daniel Mauritzson, Dongkyu Kim, Takamoto Tsuda
I Producent: Sony Ericsson Mobile Communications Int. AB S.A.
 10 _ 11

sfera domu
W tej sferze są ocenia- oraz innowacyjność zastosowanych rozwiązań, czyli
ne stałe oraz ruchome wyposażenie domu i ogrodu, wartości, które decydują o komforcie i przełomowym
przedmioty użytku osobistego, odzież, a także produk- charakterze produktu dla użytkownika.
ty z zakresu sportu, rekreacji, zabawy, nowych techno- Niezależnie od tego, czy chodzi o pralkę, kurtkę czy te-
logii i transportu. lefon, wpisane na listę finalistów produkty wyróżniają
Dom to przestrzeń, w której mamy największy wpływ się na tle konkurencji.
kategoria

na otaczające nas wzornictwo. Coraz częściej Polacy
podkreślają swój styl dzięki projektowaniu swego oto-
czenia i coraz częściej domagają się rozwiązań nie tyl-
ko nowych, ale też przede wszystkim innowacyjnych,
które zaspokoją zarówno gusta estetyczne, jak i ważne,
nowe potrzeby.
Według przygotowanego przez dom mediowy MPG
raportu The Forrester Technographic Survey aż dla 57,9
proc. Polaków jest istotne, gdy inni doceniają ich styl
i gust, a co czwarty z nas lubi chwalić się technologicz-
nymi nowinkami.
Co trzeci z nas deklaruje, że przy zakupie
kieruje się walorami nie tyle praktycznymi,
ile estetycznymi produktu.
Jury konkursu Dobry Wzór oczywiście docenia no-
watorski styl przedmiotu, ale to zaledwie warunek
wstępny do wejścia na listę finalistów Sfery domu.
Przynajmniej tak samo istotnymi cechami produktów,
które zostały wybrane jako wzorcowe, są ergonomia
Wśród tegorocznych finalistów znaleźć można liczne
przykłady zupełnie nowego spojrzenia na tradycyjne
domowe akcesoria: czajnik elektryczny Bugatti Vera
to nie tylko estetyczny podgrzewacz wody; można
go zaprogramować czasowo, by wrzątek czekał na
nas w porze śniadania. Pralka Mastercook Dose oczy-
wiście pierze, ale również sama decyduje o ilości po-
trzebnego detergentu. Telefon Emporia Talk Premium
zamiast aparatu fotograficznego, mobilnego internetu
i zaawansowanych gier ma po prostu duże klawisze
i wyraźny ekran – cechy bezcenne dla osób starszych.
W czasach, gdy klient staje się coraz bardziej wymaga-
jący i zabiegany, producent nie może sobie pozwolić
na stworzenie rzeczy po prostu ładnych.
Funkcjonalność i przyczynianie się do poprawy stan-
dardu naszego życia to aspekty, których wymagać
będzie coraz więcej odbiorców.
W poszukiwaniu przewagi konkurencyjnej warto
zwrócić na ten trend szczególną uwagę.

 ower City Speed CS I Projektant:

20 R
Morder Young, Michael Young
I Dystrybutor: Giant Polska Sp. z o.o.
 locki konstrukcyjne Kiditec® I Projektant:
21 K
Wilfried Grichting I Dystrybutor: Faster
22 K
 urtka do wspinaczek alpejskich The
North Face Mammatus I Projektant: John Ly
(odpowiedzialny za model z 2010 r.) i zespół:
Neil Munro (szef), Alon Gilboa, Brian Glueck
I Dystrybutor: VF Polska Distribution Sp. z o.o.
I Marka: The North Face
23 B
 uty do biegania Adidas Response Cushion
17 I Projektant: Andrzej Bikowski
I Producent: Adidas Poland
 anel natryskowy Industrio I Projektant:
24 P
Paweł Dudziak I Producent: Deante Antczak Sp. j.
 anna Axor Urquiola I Projektant: Patricia
25 W
Urquiola I Producent: Hansgrohe Sp. z o.o.
I Marka: Axor
26 K
 olekcja prysznicowa Axor Starck
I Projektant: Philippe Starck I Producent: Hansgrohe
Sp. z o.o. I Marka: Axor
27 Bateria umywalkowa PuraVida I Projektant:
Phoenix Design: Andreas Haug i Tom Schoenherr
I Producent: Hansgrohe Sp. z o.o.
I Marka: Hansgrohe
28 U mywalka Tatoo I Projektant: Piotr Wełniak
I Producent: Marmorin Sp. z o.o.
29 U mywalka i toaleta w jednym W + W
I Projektant: Gabriele & Oscar Buratti
I Producent: ROCA Polska
30 L ampa sufitowa Olive I Projektant: Bram Van
Stockum I Producent: Van Stockum Bram Bymorritz
31 Pachnąca osłona na żarówkę O! I Projektant:
Magdalena Czapiewska, Karol Murlak, Zuzanna
Lemieszek, Anna Wypych I Producent: Designlab,
Magdalena Czapiewska
32 Kolekcja mebli multisensorycznych Meee
I Projektant: Tomasz Augustyniak I Producent:
Vox Industrie S.A. I Marka: Mamama
33 M obilny mebel wielofunkcyjny Kubik
filcowy I Projektant: Agnieszka Bartosiewicz,
Krzysztof Ruść I Producent: Emocja
34 L eżak Nozib I Projektant: Nils-Ole Zib
I Dystrybutor: Scandinavian Living
35 K rzesło Comma I Projektant: Renata Kalarus
i zespół: Ryszard Balcerkiewicz, Dominik
Czylkowski, Krzysztof Walkowiak, Anna
Bejnarowicz I Producent: Balma Design
Ryszard Balcerkiewicz I Marka: NOTI
36 Fotel Imola I Projektant: Henrik Pedersen
I Producent: BoConcept Retail Poland Sp. z o.o.
I Marka: BoConcept
37 K olekcja tekstyliów Folk Tree I Projektant:
wzór – Ewa Szyszka-Oczkowska; kolekcja – Izabela
Porzelska (szef), Sebastian Wareluk, Ewa Zalewska
I Producent: GlobalDom Sp. z o.o. I Marka: Decorador
 ywan Sigmo I Projektant: Grupa projektowa
38 D
BoConcept I Dystrybutor: BoConcept Retail Poland
Sp. z o.o. I Marka: BoConcept
 ywan Pasanka I Projektant: Joanna Rusin
39 D
I Producent: Joanna Rusin
 Kiedy Dyson chciał wejść na rynek odkurzaczy z rewolucyjnym produktem, zadał
najpierw pytanie, co wyróżnia projekt w takim segmencie. Badania konsumentów
doprowadziły do wniosków, w wyniku których powstał DC24 All Floors:
odkurzacz bezworkowy z technologią Root Cyclone, która odseparowuje
zanieczyszczenia z obiegu powietrza.

Produkt: Odkurzacz Dyson DC24

All Floors
Projekt: Zespół projektowy Dyson
Dystrybutor: Aged Sp. z o.o.

DESIGN – IDEA
Model DC24 ułatwia użytkownikowi tradycyjną czynność: sprzątanie dzię-
ki zastosowaniu wielu rozwiązań opatentowanych przez firmę Dyson.
Stałą siłę ssania zapewnia technologia cyklonów Root Cyclone oddziela-
jąca zanieczyszczenia z obiegu powietrza. Z kolei przełomowy system
jezdny The Ball daje możliwość manewrowania odkurzaczem w każdym
kierunku, a nie tylko po linii prostej, na co pozwalają tradycyjne kółka.
Do wyposażenia odkurzacza należy też elektroszczotka z osobnym silni-
kiem, która pomaga usunąć głęboko osadzone zanieczyszczenia.
W trosce o alergików Dyson zastosował w tym modelu filtr HEPA typu
Lifetime. Przez cały okres użytkowania DC 24 nie ma konieczności jego
wymiany. Również system opróżniania pojemnika z zebranym kurzem
jest przyjazny tej grupie klientów. Odbywa się to poprzez przyciśnięcie
odpowiedniego guzika, czyli bez kontaktu z zanieczyszczeniami. Takie
rozwiązania doceniła British Allergy Foundation, która udzieliła odkurza-
czowi rekomendacji. Odkurzacz waży nieco ponad 5 kg, więc łatwo jest
go przenosić po schodach.

BIZNES – REZULTAT
Odkurzacz DC 24 All Floors należy do flagowych produktów firmy Dyson
– zyskał już uznanie na wielu światowych rynkach. Australijki w 2009 r.
oceniły go jako najlepsze urządzenie do sprzątania. W innych krajach
model ten zdobył najważniejsze nagrody w dziedzinie designu. W USA
i Niemczech przyznano mu Red Dot Award. Został również wyróżniony
w wielu innych – niemieckich, japońskich i amerykańskich – konkursach.

0 zł
Takie są koszty eksploatacyjne
(poza kosztem zużycia energii)
odkurzacza Dyson DC 24 All
Floors. Nie wymaga on
ani wkładania worków,
ani wymiany filtrów.

Meble multisensoryczne
Meee to nowatorski w skali
międzynarodowej projekt
przełamujący stereotypowe
podejście producentów
do mebli dziecięcych.
Dzięki identyfikacji potrzeb
klientów łóżko czy szafa dla
malucha, oprócz swych
tradycyjnych funkcji, dzięki
użyciu różnorodnych
materiałów i nowatorskiemu
wzornictwu, stymuluje
aktywność dzieci.
12 _ 13
sfera domu
kategoria
Produkt: Kolekcja mebli
multisensorycznych Meee
Projekt: Tomasz Augustyniak
z zespołem
Dystrybutor: Meble VOX (VOX Industrie SA)
DESIGN – IDEA
Efektem procesu współpracy biznesu i designerów jest stworzenie marki
Mamama, w ramach której powstała kolekcja mebli Meee dla dzieci w wieku
0-3 lata. Meble te zrywają z tradycyjnie stosowanym w tego typu produktach
kryterium „pastelowe i w miarę bezpieczne”.
Końcowy efekt, łączący potrzeby biznesowe z potrzebami klienta, powstał
dzięki ich identyfikacji przed stadium projektowym. Polegała ona nie tylko
na badaniach rodzin (m.in. etnograficznych, gdy obserwowano je w natural-
nym otoczeniu, czyli domu, mieszkaniu), ale również na udziale w pracach
zespołu menedżerów, projektantów oraz naukowców. Na przykład kognity-
wiści – dr Dawid Wiener i dr Maciej Błaszak – dostarczyli zespołowi projekto-
wemu wiedzy o tym, co dla dziecka jest ważne i w jaki sposób meble mogą
wspomagać jego rozwój.
Efektem współdziałania projektowego są innowacyjne meble multisenso-
ryczne marki Mamama, które – pełniąc tradycyjne funkcje – jednocześnie
zachęcają malucha do działania, nauki i interakcji. Kontrastowe zestawienia
kolorów, połączenia zimnego metalu z ciepłym drewnem, ruchome uchwyty
szaf, możliwość samodzielnego bujania się w kołysce pobudzają rozwój psy-
choruchowy, kształtują kreatywność i wyobraźnię dziecka. Łóżeczko z inter-
aktywnymi szczebelkami stymuluje dotyk, wzrok i słuch, szafa z funkcją
tablicy zachęca do tworzenia, a komoda i szafa z ruchomymi uchwytami –
pomagają wyrażać różne stany emocjonalne: radość, zaciekawienie, zdziwienie.
BIZNES – REZULTAT
Badania z zakresu psychologii, kognitywistyki i etnografii mają dać firmie
przewagę konkurencyjną. VOX zyskały w oczach klientów wizerunek produ-
18
centa, który angażuje się w poprawę jakości
życia swoich odbiorców. Meble Meee weszły
na rynek dopiero w czerwcu, ale projekt już
został doceniony przez ekspertów. Oprócz
Tyle miesięcy trwały prace
miejsca wśród finalistów konkursu Dobry
nad uruchomieniem nowej
Wzór meble te znalazły się w finale konkursu
marki mebli: projektowanie,
Top Design na targach Arena Design 2010.
Cała marka produktów Mamama otrzymała przygotowania marketingowe,
nagrodę w konkursie i-Wielkopolska – Inno- badania rynku, identyfikacja
wacyjni dla Wielkopolsk,i w kategorii „Innowa- klientów, projektowanie
cyjna Inwencja”, organizowanym przez Mar- i testowanie rozwiązań.
szałka Województwa Wielkopolskiego.
 W Sferze pracy konku-
rują stałe oraz ruchome elementy wyposażenia środo-
wiska pracy: biur, sali konferencyjnych, ale również np.
rozwiązania systemowe dla pracowników.
Meble i urządzenia, które otaczają nas w miejscach pra-
sfera pracy
cy, są ważną częścią naszej codzienności: wśród nich
spędzamy większość czasu, dlatego dobry projekt ma
w ich przypadku kluczowe znaczenie. Według badań
człowiek w ciągu jednego dnia siedzi przez około 13
godzin, co w czasie całego zawodowego życia przekła-
da się na 80 tys. godzin.
Te liczby stają się znaczące w kontekście badań Er-
gotest, które pokazały, że aż 67 proc. zatrudnionych
kategoria
Polaków siedzi w niewłaściwy sposób, co pociąga za
sobą dolegliwości, takie jak bóle pleców, dolegliwości
miednicy czy problemy z koncentracją. Okazuje się, że
zaledwie 1 proc. stanowisk pracy w rodzimych firmach
spełnia warunki ergonomii. Na pojedyncze stanowi-
sko pracy szefowie wydają bowiem średnio 2,4 tys. zł,
co w rozłożeniu na pięcioletni czas amortyzacji daje
40 zł miesięcznie. Choć sprzęt biurowy jest naszym
najważniejszym narzędziem pracy, firmy więcej płacą
za telefony komórkowe, czy mycie samochodu służ-
bowego. Zdaniem ekspertów już kwota dodatkowych
10 zł miesięcznie na jedno stanowisko pracy bardzo
14 nominowanych w kategorii Sfera pracy
 rukarka fiskalna Thermal HS I Projektant:
1D
Paweł Góra I Producent: Posnet Polska S.A.
 rukarka fiskalna Bingo HS I Projektant: Artur
2D
Bętkowski I Producent: Posnet Polska S.A.
3R
 oleta (sterowana elektronicznie z tkaniny
typu screen) I Projektant: Christiaan Roetgering,
Bas Klein Tuente, Ruben de Vries, Klaus Germes
I Producent: Coulisse B.V.
 zczotki płaskie Klik I Projektant: Triada Design
4S
I Producent: SPLAST Sp. z o.o.
5Ś
 ciany stałe i mobilne Sefar Architecture
Vision I Projektant: Firma Sefar AG oraz zespół
pracowników firmy Imperium Szkła I Producent:
Imperium Szkła I Marka: Sefar Architecture Vision
6N
 etbook HP Mini 210 Vivienne Tam
I Projektant: Vivienne Tam
I Producent: Hewlett-Packard
 ióro wieczne Wiland, Muki I Projektant:
7P
Jan Smaga, Krzysztof Smaga i zespół projektowy
Wiland I Producent: Jan Smaga I Marka: Wiland
wpływałaby na komfort, a co za tym idzie, także efek-
tywność.
Dobrze urządzona przestrzeń biurowa może
bowiem poprawić wyniki pracowników nawet
o 10 procent.
Ergonomiczne meble i dobrze zaprojektowany sprzęt
pomagają ograniczyć zarówno koszty, jak i czas.
W 2009 r. pracodawcy i ZUS musieli przeznaczyć aż
11 mld zł na świadczenia chorobowe. Wielu takich
przypadków można byłoby uniknąć, gdyby niewy-
godne krzesło nie narażało pleców pracownika, a źle
zaprojektowana klimatyzacja nie doprowadzała do
przeziębień. Z kolei według danych firmy Gartner wie-
le firm nie przejmuje się kosztami związanymi z druko-
waniem, kopiowaniem, faksowaniem i skanowaniem.
Tymczasem stanowią one około 1-3 proc. obrotów każ-
dego przedsiębiorstwa i dzięki podstawowej optyma-
lizacji wydatków na te cele firma może zredukować je
nawet o 30 procent. Nawet tak prozaiczny produkt, jak
segregator jest w stanie poprawić efektywność w fir-
mie. Wystarczyło wprowadzenie przez koncern Esselte
mechanizmu, który otwiera się szerzej niż dotychczas,
by czas archiwizacji dokumentów skrócić o 20 procent.
W tej sferze widać, jak od dobrego wzoru mogą zależeć
jakość, czas i wygoda naszej pracy.
 ampa biurkowa Air I Projektant: Jukka Setälä
8L
I Dystrybutor: Medica 91 Sp.J. Anna Orywał-
-Barłowska, Marek Barłowski I Marka: LUXO
 eble biurowe Simplic I Projektant: Piotr
9M
Kuchciński I Producent: Fabryka Mebli Balma S.A.
10 E
 lektroniczny przełącznik ciśnienia
PSD-30 I Projektant: Sabine Schober, Wolfgang
Wagner I Producent: WIKA Polska S.A.
 rzesła konferencyjne SENSI I Projektant:
11 K
PROFIm Design Team I Producent: PROFIm Sp. z o.o.
 otel biurowy FORMAT 20R I Projektant: R&S
12 F
Activa I Producent: PROFIm Sp. z o.o.
 ablet Wacom Cintiq 12 WX I Projektant:
13 T
Ziba, kierownik zespołu Omer Kotzer I Producent:
Wacom Europe GmbH I Marka: Wacom
14 M
 ysz laserowa Microsoft ArcTM Mouse
I Projektant: Monique Chatterjee
I Producent: Microsoft Polska Sp. z o.o.

Idea podziału pokoju
bez stawiania betonowych
ścian spełniła się w projekcie
Imperium Szkła. Stałe
i mobilne ściany
produkowane przez SAV
pozwalają na aranżację
wnętrz i podział przestrzeni
w nowy sposób oraz
na oszczędność energii.
14 _ 15
sfera pracy
kategoria
Produkt: Ściany stałe i mobilne SEFAR
Architecture Vision
Projekt: SEFAR AG oraz zespół pracowników
firmy Imperium Szkła
Dystrybutor: Imperium Szkła
DESIGN – IDEA
SAV to produkt, który powstał w odpowiedzi na potrzebę nowej aranżacji
wnętrza, ale aranżacji pozwalającej na oszczędność energii. Szwajcarska
firma SEFAR, producent siatek z różnych rodzajów metalu, zaprezentowa-
ła 2 lata temu metalizowaną tkaninę, którą można zalaminować w szkle.
W efekcie otrzymuje się trwałą ściankę, która może przepuszczać światło.
Gama produktów składa się z sześciu materiałów, których przejrzystość
waha się od 25 do 70 proc.; włókna mogą być pokryte: aluminium, mie-
dzią, chromem, tytanem, złotem oraz mieszanką miedzi z aluminium.
Zarówno na stronie pokrytej metalem, jak i tej neutralnej można wykonać
cyfrowe nadruki, co daje nieograniczoną możliwość aranżacji. Tkaniny SAV
zdradzają jednak nie tylko właściwości estetyczne. Zastosowany materiał
może też zmniejszać dostęp światła słonecznego oraz przewodnictwo
cieplne. Dzięki temu ogranicza się konieczność korzystania z klimatyzacji
w budynku, co ma znaczenie w wymiarze zarówno ekonomicznym, jak
i ekologicznym. Polskim partnerem i dystrybutorem produktów firmy
SEFAR zostało Imperium Szkła, które na zamówienie klientów laminuje
siatki między szybami. Ściany SAV mogą służyć do dzielenia przestrzeni,
ale wykorzystuje się je również w tworzeniu fasad budynków.
BIZNES – REZULTAT
Ograniczenie przepływu ciepła z zewnątrz oraz przejrzystość od strony
wnętrza pomieszczenia to cechy, które w produkcie SAV docenili klienci.
Obecnie powstają dwa wieżowce w Genewie, których elewacja jest wy-
konana w całości przy zastosowaniu tego materiału. W 2010 r. tkaniny
uzyskały nagrodę IF Product Design Award 2010.
15
Dla Imperium Szkła współpraca z SEFAR jest
pierwszą stycznością z zagranicznym partne-
rem. Otworzyła ona przed polską firmą drogę
do dalszego rozwoju: w przyszłości Imperium
chce wprowadzać do Polski inne niespotyka- Tyle włókien mieści się
ne w kraju rozwiązania; firma ponadto ma na 1 cm2 metalizowanej siatki.
wyłączność na dystrybucję SAV również w kra- Dzięki temu ściana SAV
jach bałtyckich, dlatego z czasem będzie mo- – jeśli znajdzie się na fasadzie
gła rozwinąć działalność na tych terenach.
budynku – może skutecznie
Imperium Szkła rozpoczyna promocję mate-
chronić wnętrze budynku
riału w Polsce.
przed światłem słonecznym.
 sfera pracy
kategoria
Wacom Cintiq 12 WX
to pierwszy hybrydowy
produkt łączący zalety
interaktywnych piórkowych
ekranów LCD i tradycyjnych
tabletów. Model ten jest
ponadto niespotykanie lekki
– waży zaledwie 2 kg, dlatego
można na nim pracować
właściwie wszędzie.
Stojak zintegrowany
z obudową pozwala na pracę
z tabletem w trzech pozycjach:
płasko, ale też w odchyleniu
pod kątem 25 i 65 stopni.
P rodukt: Tablet Wacom Cintiq 12 WX
Projekt: Ziba, kierownik zespołu
Omer Kotzer
Dystrybutor: Wacom Europe GmbH
DESIGN – IDEA
Zaprojektowany przez znane amerykańskie studio Ziba tablet Cintiq
12 WX powstał w wyniku chęci zaspokojenia potrzeby wymagającej
grupy: rysowników, którzy chcieli zachować naturalne cechy rysun-
ku i jednocześnie korzystać z cyfrowych możliwości przekazywania
obrazu. Musiał spełniać założenie intuicyjności obsługi po to, by
skracać czas pracy i zwiększać efektywność artysty. Produkt ten po-
łączył w sobie wygodę rysowania tradycyjnymi narzędziami, jak
ołówek czy pędzel, i wszelkie korzyści płynące z technologii cyfrowej.
Tablet wyposażony jest w bezprzewodowe i bezbateryjne piórko.
Urządzenie wyczuwa jego obroty i pochylenie, więc odpowiednie
operowanie piórkiem może oznaczać tworzenie w określonej tech-
nice: na ekranie obrazy mogą wyglądać jak prawdziwe szkice ołów-
kowe lub obrazy malowane farbą olejną. Ponieważ tablet jest cienki
i lekki, korzystanie z niego przypomina rysowanie w szkicowniku.
Artysta może bez problemu zabrać urządzenie w plener.
BIZNES – REZULTAT
Tablet Wacom Cintiq 12 WX jest przełomowym urządzeniem w hi-
storii firmy. Na jego bazie powstał już kolejny model – 21 UX.
W 2008 r. innowacyjny tablet zdobył liczne nagrody. Wśród nich
znalazły się branżowe statuetki – Macworld i TIPA, a także nagroda
Red Dot za design urządzenia. Premiera tabletu przypadła na okres
1024
silnego kryzysu, jednak przez kilka kwartałów
z rzędu firma w raportach finansowych podkreśla-
ła, że wyniki byłyby znacznie gorsze, gdyby nie
świetna sprzedaż modelu Cintiq WX. Tyle punktów nacisku
znajduje się na końcówce
piórka tabletu Wacom Cintiq
12 WX. Dzięki temu można nim
naśladować ruchy pędzla
lub ołówka na ekranie LCD.

sfera publiczna
W Sferze publicznej
o miano najlepiej zaprojektowanych konkurują pro-
dukty i rozwiązania, które pomagają w procesach
edukacji, sporcie, komunikacji, transporcie, w zapew-
nianiu zdrowia – czyli umożliwiają dostarczanie dóbr
publicznych. Projekty te są obecne na co dzień na
ulicach miast – gdy wsiadamy np. do nowoczesnego,
niskopodłogowego tramwaju, czy gdy nie denerwu-
jemy się o bezpieczeństwo dzieci na dobrze zaprojek-
kategoria
towanym placu zabaw. Dlatego też produkty, które
znalazły się w finale konkursu Dobry Wzór w kategorii
Sfera publiczna, muszą spełnić najwyższe wymagania,
muszą też być ekonomiczne w eksploatacji.
Sfera publiczna to ogromny, często niedoceniany od-
biorca. Co roku na realizację zamówień publicznych
w Polsce wydawane jest ponad 120 mld zł; na dyna-
miczny rozwój tego sektora mają wpływ również do-
tacje z Unii Europejskiej.
W ubiegłym roku wszczęto 12 tys. postępowań współfi-
nansowanych ze środków unijnych o wartości 16 mld zł
– dane te dotyczą jedynie przetargów o mniejszej war-
tości. Należy do nich doliczyć np. roboty budowlane,
9 nominowanych w kategorii Sfera publiczna
1 S amochód osobowy Toyota iQ I Projektant:
Studio ED square I Dystrybutor: Toyota Motor Poland
I Marka: Toyota
2 S ygnalizator drogowy ZIRslim I Projektant:
Michał Latko, Leszek Czerwiński, Rafał Malesa
I Producent: Zakład Inżynierii Ruchu W. Sylwestrzak
i S-ka, Sp. j.
3 S uszarka do rąk Dyson Airblade model AB03
I Projektant: Zespół projektowy Dyson I Dystrybutor:
AGED Sp. z o.o. I Marka: Dyson AirbladeTM
4M  iejski Pojazd Elektryczny S.A.M. RE-VOLT
I Projektant: Heiko Stahl, Marc Frehner, Stanislav
Szadkowski, Bartłomiej Kras, Krzysztof Kołodziejek
I Producent: Impact Automotive Technologies
Sp. z o.o. I Marka: S.A.M. RE-VOLT
5 L okomotywa elektryczna E6ACT DRAGON
I Projektant: ZNLE S.A., EC Engineering, Instytut
Elektrotechniki w Warszawie, pod kierownictwem
inż. Wojciecha Kochanowskiego I Producent:
Zakłady Naprawcze Lokomotyw Elektrycznych S.A.
16 _ 17
przetargi na autostrady czy prace nad drugą linią war-
szawskiego metra (te mają pochłonąć 4 mld zł).
Trwają też prace nad przygotowaniami do mistrzostw
Euro 2012 (same stadiony będą kosztowały około
5 mld zł). Ekonomiści ze Szkoły Głównej Handlo-
wej, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu
Łódzkiego policzyli jednak, że dzięki organizacji
tej imprezy całkowity, skumulowany przyrost PKB
do roku 2020 może wynieść nawet 36,6 mld zł;
te kwoty zostaną wydane na projekty w Sferze publicz-
nej: byłoby doskonale, gdyby były funkcjonalne.
Według danych Urzędu Zamówień Publicznych aż
97 proc. dużych przetargów wygrywają w Polsce ro-
dzimi wykonawcy. Od lat najważniejszym kryterium
wyboru realizatora zamówień publicznych jest cena:
to często bariera, ale zwykle do przebycia.
Produkty finałowe i rekomendowane konkursu Dobry
Wzór w kategorii strefa publiczna muszą spełnić wy-
sokie standardy: kluczowe staje się bezpieczeństwo
użytkowania określone, obowiązującymi przepisami.
Elementy, które pojawiają się w przestrzeni publicznej,
muszą być też bardziej trwałe i ekonomiczne w użyciu.
 elka chłodząca IQ Star STELLA I Projektant:
6B
Hardy Johansson I Dystrybutor: Flakt Bovent
Sp. z o.o. I Marka: Fläkt Woods
 urtyno-nagrzewnica ELiS DUO I Projektant:
7K
Studio 1:1, kierownik – Jarosław Szymański, zespół:
Artur Jankowski, Piotr Wierczyński I Producent:
FLOWAIR Głogowski i Brzeziński Sp. j.
8 S tojak na prasę i foldery reklamowe Subway
I Projektant: Thomas Bernstarnd I Dystrybutor:
Kinnarps Polska Sp. z o.o. I Marka: Kinnarps
9 J acht żaglowy kategorii A Delphia 47
I Projektant: Andrzej Skrzat I Producent:
Delphia Yachts Kot Sp. j.

Dystrybutor: AGED Sp. z o.o.
Suszarka do rąk Dyson
Airblade to przełom w swojej
dziedzinie. Zamiast powolnie
odparowywać wodę z rąk,
ściąga ją za pomocą
strumienia powietrza
o dużej prędkości. Powietrze
przepuszczone przez filtr
HEPA jest pozbawione
99,9 proc. bakterii. Suszarka
napędzana jest cyfrowym,
energooszczędnym silnikiem
Dyson Digital Motor.
Produkt: Suszarka do rąk Dyson Airblade
model AB03
Projekt: Zespół projektowy Dyson
DESIGN – IDEA
Firma Dyson, kojarzona głównie z odkurzaczami, stworzyła nową techno-
logię suszenia rąk. Została odkryta właściwie przez przypadek: inżynier
badający właściwości przepływu powietrza zauważył, że po wsunięciu mo-
krych dłoni pod strumień powietrza o dużej prędkości i o temperaturze
pokojowej woda w ciągu kilku sekund zostaje usunięta przez siłę powietrza.
Firma postanowiła połączyć projekt z biznesowym wdrożeniem i zrewolu-
cjonizować rynek. Dotychczas stosowana technologia miała 60 lat i opiera-
ła się na odparowywaniu wody z mokrych rąk za pomocą gorącego powie-
trza. Osoby korzystające z takich suszarek zazwyczaj nie mogły doczekać
się końcowego efektu i – zniecierpliwione – wycierały dłonie o ubranie.
Zasilana przez silnik cyfrowy suszarka Dyson Airblade wytwarza strumień
powietrza o prędkości 640 km/h, a niepodgrzewane powietrze całkowicie
suszy ręce w ciągu 10 sekund – dzięki takiemu skróceniu czasu pracy urzą-
dzenia wykorzystuje o 80 proc. mniej energii niż tradycyjne modele. To
oznacza, że za cenę jednego ręcznika papierowego ręce tym sprzętem osu-
szy 13 osób. Zanim jednak powietrze dotrze do rąk, przepuszczane jest
przez system filtracji HEPA, który usuwa z niego 99,9 proc. bakterii.
BIZNES – REZULTAT
Dzięki opracowaniu suszarki Dyson Airblade firma weszła w zupełnie nowy
segment rynku. Jej produkty pojawiły się w hotelach, zakładach przemysło-
wych i obiektach użyteczności publicznej na całym świecie. Znaleźć je moż-
na m.in. na stadionach Stad de France w Paryżu i Santiago Bernabéu w Ma-
drycie. W ciągu niecałych 2 lat od premiery modelu Airblade sprzedano go
640 km/h
w 100 tys. egzemplarzy za około 140 mln dol.;
wprowadzenie do urządzenia systemu filtra-
cji HEPA zaowocowało zaś otrzymaniem cer-
tyfikatu NSF (National Sanitation Fundation). Z taką prędkością powietrze
Dotychczas nie otrzymała go żadna suszarka
wydostaje się z suszarki do rąk
do rąk. Airblade jest także jedynym modelem
Dyson Airblade. Pozwala
certyfikowanym przez HACCP. Produkt firmy
to wysuszyć dłonie w 10 sek.
Dyson otrzymał liczne wyróżnienia, np.
w Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech i we bez konieczności podgrzewania
Włoszech. Wśród nich wyróżnić można m.in. powietrza. Oszczędność energii
nagrodę iF oraz Frost & Sullivan Green Excel- wynosi 80 proc. w stosunku
lence Award. do tradycyjnych suszarek.

SAM Re-Volt
to zaprojektowana
w rzeczywistości idea
zielonego pojazdu.
Mikrosamochód, w którym
mieszczą się dwie osoby,
ma napęd elektryczny
i nie emituje spalin
(a więc CO2). Jest także
bardzo cichy. Ładowanie
akumulatora, które trwa
10 min., wystarcza na 100 km
jazdy. Karoseria SAM Re-Volt
powstała z tworzyw, które
można poddać recyklingowi.
18 _ 19
sfera publiczna
kategoria
Produkt: Miejski Pojazd Elektryczny
SAM RE-VOLT
Projekt: Heiko Stahl, Marc Frehner, Stanisław Szadkowski,
Bartłomiej Kras, Krzysztof Kołodziejek
Producent: Impact Automotive Technologies Sp. z o.o.
DESIGN – IDEA
Re-Volt to zupełnie nowe podejście do podróży – z poszanowaniem
środowiska naturalnego. Historia pojazdu sięga lat 90., gdy w szwaj-
carskiej firmie Cree powstał projekt samochodu SAM. Jego twórcy
mieli doświadczenie w miniaturyzacji aut, bo współtworzyli Smarta.
Ideą projektu było stworzenie miejskiego pojazdu dwuosobowego
z napędem elektrycznym, który nie szkodziłby środowisku. Model
auta SAM wprawdzie powstał, ale ówczesna technologia była jeszcze
zbyt słabo rozwinięta, by mógł trafić do masowego klienta. W 2004 r.
Szwajcarzy zwrócili się do polskiej firmy Impact Automotive Techno-
logies z propozycją ulepszenia modelu SAM. Konstruktorzy wiele
zmienili w pierwotnym modelu: wprowadzili nową konstrukcję pod-
wozia, zastosowali napęd z innowacyjnym zasobnikiem energii. Elek-
tryczne auto rozpędza się do 85 km/h, a 100 km przejeżdża po 10-mi-
nutowym ładowaniu baterii – to pokłosie badań, które wskazały, że
klienci muszą mieć możliwość szybkiego ładowania auta. Pilotażowa
produkcja kilkuset egzemplarzy modelu SAM Re-Volt rozpoczęła się
jesienią 2009 r. w fabryce w Pruszkowie.
BIZNES – REZULTAT
Mały zielony samochód został ciepło przyjęty zarówno przez polskich,
jak i zagranicznych fanów motoryzacji, którzy pamiętają prototyp
modelu SAM z lat 90. Produkt firmy IAT jest także medialnym hitem.
3 zł
Informacje o uruchomieniu produkcji polskiego auta
elektrycznego obiegły prasę i telewizje w wielu kra-
jach. Pojazd SAM Re-Volt pojawił się także w filmie
Ciacho Patryka Vegi. Prognozy rynkowe dla samocho-
dów elektrycznych są obiecujące: według firmy anali- Tyle kosztuje energia
tycznej Frost & Sullivan, liczba samochodów z takim niezbędna do przejechania
napędem będzie coraz szybciej rosnąć – po europej- 100 km pojazdem miejskim
skich drogach ma ich jeździć 470 tys. już w 2015 r. SAM Re-Volt. Niskie koszty
eksploatacji mogą przekonać
do zakupu takiego auta klientów,
których napawa obawami jego
wysoka cena (około 60 tys. zł).
 sfera usług
Instytut Wzornictwa Prze-
mysłowego od wielu lat przygląda się ewolucji usług,
szczególnie w branżach najbardziej innowacyjnych.
kategoria
W tym roku postanowił zacząć je oceniać podobnie
jak produkty. Usługi są bowiem systemami złożonymi,
które – aby efektywnie funkcjonować – tak jak produk-
ty muszą zostać zaprojektowane. Sfera usług to nowa,
przełomowa kategoria w konkursie Dobry Wzór.
Usługi również podlegają prawom wzornictwa prze-
mysłowego. Coraz częściej są uzupełnieniem produk-
tu, który nimi „obrasta”, by dopiero wspólnie stworzyć
wyjątkową ofertę dla klienta. Najlepszym przykładem
jest Apple: odtwarzaczowi iPod towarzyszy iTunes, czy-
li system zakupu muzyki, filmów, słuchowisk.
Coraz częściej trudno jest więc nam odróżnić, gdzie
kończy się produkt materialny, a gdzie zaczyna niema-
terialny, a coraz częściej mamy do czynienia z produk-
tami, które bez dedykowanych im specjalistycznych
9 nominowanych w kategorii Sfera usług
1 I nteraktywny Plan Cmentarza I Projektant: Marcin
Fedorowicz, Krzysztof Lizut I Usługodawca: Planfirm.pl
Krzysztofa Piotrowska
2P
 ortal zrzeszający i promujący artystów Pakamera.pl
I Projektant: Julita i Mateusz Wojczakowscy I Usługodawca:
Conceptia Mateusz Wojaczkowski
 sobista stylizacja I Projektant: Monika Jurczyk
3O
I Usługodawca: Monika Jurczyk – Osa, czyli Osobista Stylistka
 ank pomysłów Banku Zachodniego WBK I Projektant:
4B
Bank Zachodni WBK S.A.: Katarzyna Prus-Malinowska
(kierownik), Miłosz Brakoniecki i Przemysław Doroz; Netguru:
Adam Zygadlewicz i Wiktor Schmidt
I Usługodawca: Bank Zachodni WBK S.A.
5N
 owoczesne formy ekspozycji zdjęć Fotoboardy
I Projektant: Jakub Kuran, Krzysztof Wylot
I Usługodawca: QPrint Sp. z o.o.
usług w ogóle nie funkcjonują – jak np. telefon czy GPS.
W konkursie ograniczono się do usług konsumpcyj-
nych: usług finansowych, marketingowych, infor-
matycznych, ogólnospołecznych, informacyjnych,
kulturalnych i non profit, jako związanych w sposób
najbardziej bezpośredni z potrzebami konsumentów,
dzięki czemu możliwe było ustalenie wspólnej płasz-
czyzny interpretacyjnej dla wszystkich branż zakwalifi-
kowanych do Sfery usług. W kolejnych latach kategoria
będzie sukcesywnie rozszerzana i obejmie także usługi
produkcyjne/rzeczowe i ogólnospołeczne.
Wyzwanie, jak oceniać usługi z punktu widzenia
wzorniczego, było przedsięwzięciem kompleksowym.
Usługę możemy traktować bowiem jako produkt nie-
materialny, który nie może być magazynowany, jest
interakcją usługodawcy i usługobiorcy w ściśle okre-
ślonym środowisku, sekwencją i siecią możliwych
interakcji.
 – telewizja nowej generacji I Projektant: Piotr Zygo
6n
(2007), Olga Korolec (2008-2010) I Usługodawca: ITI Neovision
Sp. z o.o.
7 S ystem identyfikacji wizualnej CH Galeria Malta
w Poznaniu I Projektant: Studio Diagram, kierownik:
Michał Cierkosz I Usługodawca: NEINVER Polska Sp. z o.o.
8K  ompaktowa stacja publicznego systemu wzywania
pomocy i informacji SOS/INFO I Projektant: Jerzy
Maciejowski – projekt obudowy stacji; Adam Gregorczyk
– projekt układu scalonego i jego funkcji wraz z komunikacją
systemową; Tomasz Samiński – konfiguracja i wdrożenie
systemu elektronicznego wraz z jego telekomunikacją
I Usługodawca: Novatel Sp. z o.o. (Producent obudowy
SOS/INFO: firma Zano)
9 I nternetowy System Bankowości Korporacyjnej iBRE
I Projektant: Zespół BRE Bank, współpraca AMG.net
I Usługodawca: BRE Bank S.A.
 20 _ 21

sfera usług
kategoria
Usługa: Bank Pomysłów
Banku Zachodniego WBK
Projekt: Bank Zachodni WBK: Katarzyna Prus-Malinowska
(kierownik), Miłosz Brakoniecki i Przemysław Doroz;
Netguru: Adam Zygadłowicz i Wiktor Schmidt
Usługodawca: Bank Zachodni WBK

DESIGN – IDEA
Choć wszystkie firmy starają się skorzystać z siły i wiedzy społeczności Bank Zachodni WBK znalazł
klientów, udaje się to tylko nielicznym. Bank Pomysłów BZ WBK to wła- sposób na współtworzenie
śnie idea włączenia klienta w tworzenie produktu, ale przekuta w kon- produktów z klientami
kretny projekt. Podjęcie dialogu przez BZ WBK stało się możliwe w mo-
– w 2009 r. uruchomił platformę
mencie, gdy firma udostępniła otwartą platformę komunikacji. Serwis
społecznościową, dzięki której
umożliwia klientowi wyrażanie opinii, pomysłów, sugestii, komentowa-
nie wpisów innych użytkowników. Pomysł na stworzenie serwisu za-
klient może zgłaszać, oceniać
czerpnięto z serwisów społecznościowych, które zostały uruchomione i komentować propozycje
przez Della i Starbucks. BZ WBK postanowił zaimplementować to roz- banku. Najlepsze i możliwe
wiązanie jako pierwsza firma w Polsce. Serwis powstał przy współpracy do realizacji pomysły są
z firmą Netguru, która zajmuje się projektowaniem takich serwisów – ale konsultowane
był to jeden z pierwszych projektów, w którym interaktywność działania i wdrażane, a ich autorzy
nie służyła tylko rozrywce, ale też zbieraniu faktycznych opinii o pro- – nagradzani.
duktach i pomysłach firmy. Na kształt Banku Pomysłów mogą też wpły-
wać sami użytkownicy, dodając funkcjonalności i tworząc treść.

BIZNES – REZULTAT
Wprowadzenie Banku Pomysłów jest dziś postrzegane przez BZ WBK

151
jako źródło przewagi konkurencyjnej – umożliwia dostosowywanie
produktów finansowych do oczekiwań klienta. Wokół projektu zgro-
madziła się grupa prawie 2,7 tys. zaangażowanych prosumentów,
którzy wchodzą w interakcję ze swoim bankiem. Z wdrożonych przez Tyle propozycji klientów
BZ WBK 151 pomysłów najwięcej dotyczy bankowości elektronicznej.
z platformy społecznościowej
Kształt serwisu internetowego BZWBK24 w dużym stopniu został mu
Bank Pomysłów zostało już
nadany właśnie przez członków Banku Pomysłów. Okazali się również
wdrożonych przez BZ WBK.
dobrymi testerami nowo wprowadzanych usług: brali udział m.in.
w pilotażu serwisu internetowego na telefon komórkowy oraz jako Sugestie użytkowników
pierwsi sprawdzili serwis kartainternetowa.pl. miały duży wpływ m.in.
na kształtowanie nowego
serwisu BZWBK24.
 sfera usług
kategoria

P rodukt: n – telewizja nowej generacji

Projekt: Piotr Zygo (2007),
Olga Korolec (2008-2010)
Usługodawca: ITI Neovision Sp. z o.o.

DESIGN – IDEA
W październiku 2006 r. Grupa ITI zaprojektowała platformę cyfrową n
na bazie własnych kanałów oraz na podstawie zupełnie nowych pro-
gramów. Założeniem przedsięwzięcia było dostarczenie abonentom
usług wcześniej na rynku nieznanych. Już samą ofertę ułożono w spo-
sób niespotykany: klient sam wybiera, jakie rodzaje kanałów go inte-
resują. To oznacza, że do podstawowego pakietu telewizji informacyj-
nej może dobrać np. programy sportowe, dziecięce lub dotyczące
Platforma n jest cyfrową telewizją
mody i stylu. Platforma n zapoczątkowała także funkcjonowanie w Pol-
sce kanałów o wysokiej rozdzielczości HD (dziś ma ich w ofercie 18). satelitarną, która umożliwia odbiór
Za tym pomysłem Grupy ITI musiały iść także inne telewizje cyfrowe, programów w technologii HD.
które nie chciały pozostać w tyle. Platforma n była też prekursorem Pozwala też na konfigurowanie
usługi VoD (video on demand) w Polsce, czyli możliwości wirtualnego zawartości programu wedle
wypożyczenia filmu. Ponadto 2 lata po powstaniu projektu n Grupa ITI własnego uznania. Dzięki
na jego bazie stworzyła pionierską Telewizję na Kartę, co umożliwiło platformie sprzętowej użytkownicy
klientom odbieranie programów bez opłacania comiesięcznego abo- mogą nagrywać programy, a także
namentu. na życzenie oglądać propozycje
z biblioteki platformy. W pakiecie
BIZNES – REZULTAT
startowym znajdują się kanały
Płatna telewizja ITI odnosi sukcesy finansowe i po kilku latach wciąż
informacyjne, ale kształt
dynamicznie się rozwija. W drugim kwartale 2010 r. odnotowała
151 mln zł przychodów, co stanowi wzrost o 38 proc. w stosunku do ostatecznej oferty danego
analogicznego okresu w roku 2009. Przychody telewizji n stanowią dziś abonenta zależy od jego decyzji
ponad 20 proc. wpływów całej Grupy ITI. W ciągu ostatniego roku licz- – sam bowiem dobiera
ba aktywnych użytkowników platformy n i Telewizji na Kartę zwiększy- odpowiedni dla siebie pakiet

22
ła się niemal o połowę (pod koniec czerwca było ich 1,009 mln). tematyczny.

Taki udział procentowy

ma telewizja n w przychodach
Grupy ITI. Nowatorskie usługi
przyciągają do tej platformy
coraz więcej użytkowników.
Ich liczba wzrosła o 48 proc.
tylko w ciągu ostatnich
12 miesięcy.
 22 _ 23

TEKST> dr Iwona Palczewska

Jak oceniać
usługi:
metodologia
instytutu
wzornictwa
przemysłowego

Metodyka i narzędzia zaprojektowane do oceny usług dla

celów monitoringu rynku, kwalifikacji uczestników konkursu i oceny fina-
listów są unikatowe na skalę światową. Sfera usług to pierwsza w Polsce
taka kategoria konkursowa i musiały powstać pierwsze w Polsce narzędzia
oceny. Opracowany system jest wynikiem transformacji systemów oceny
jakości wzornictwa produktów materialnych do świata interakcji. Tam co-
raz częściej po stronie usługodawcy świadczenie realizuje nie człowiek, ale
technologia cyfrowa.
Do opracowania metodyki wykorzystano doświadczenia ekspertów IWP
przy wsparciu eksperckim dr. Marcina Chłodnickiego z Katedry Usług Uni-
wersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Dzięki precyzyjnej definicji Sfery usług można było zmodyfikować aplikację
internetową, za pomocą której Instytut analizuje rynek i typuje dobrze zapro-
jektowane produkty. Pomogło to również zespołowi ekspertów, który pod-
daje produkty kwalifikacji i ocenie. Na bazie metodyki opracowano narzędzia
ekspertów pracujących z najlepszymi finalistami konkursu Dobry Wzór i na-
rzędzia, dzięki którym międzynarodowe jury konkursu wyłania laureatów.
Eksperci i jurorzy Dobrego Wzoru oceniają usługi na podstawie 15 szczegó-
łowych kryteriów.
Praca nad metodyką oceny wzornictwa usług była dla Instytutu wyzwaniem,
ale przyniosła też niespodziewanie wiele nowej wiedzy i usystematyzowała
już tę istniejącą. Potwierdziła tezę postawioną na początku, że istnieje wspól-
na płaszczyzna definiująca proces biznesowy leżący u podstaw kreowania,
wdrażania i funkcjonowania na rynku obydwu kategorii produktów: mate-
rialnych i niematerialnych. Płaszczyzną tą jest wzornictwo.

dr Iwona Palczewska: dyrektor pionu Badań i Rozwoju IWP.

Można się z nią skontaktować pod adresem:
iwona_palczewska@iwp.com.pl
+ projekt
ergonomia
Fotel mPosition to rozwiązanie dla tych, którzy z komputerem spędzają
najwięcej czasu. Żeby powstał, współdziałał zespół naukowców, projektantów
i menedżerów produktu – wszystko po to, by nowy produkt był zarówno
estetyczny, jak i funkcjonalny. Jak powinny współpracować innowacyjne
firmy, które chcą oprzeć swą przewagę konkurencyjną na designie?

»» Fotel mPosition to wynik

współpracy IWP i firmy
PROFIm. To nowoczesne,
wielofunkcyjne stanowisko
do pracy z komputerem
w pozycji siedząco-leżącej,
które pierwszy raz pokazano
jako prototyp podczas
konkursu Imagine Cup.

TT design
OPINIA> dr Iwona Palczewska, Instytut Wzornictwa Przemysłowego
Koncepcja wykorzystania pozycji siedząco-
-leżącej do pracy w biurze pojawiła się jako problem badawczy
w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego przed kilku laty. Kiedy
uzyskaliśmy parametry przestrzenne optymalnej pozycji ciała,
wspólnie z firmą meblową PROFIm rozpoczęliśmy współpracę nad
innowacyjnym zintegrowanym stanowiskiem do pracy z kompute-
rem. Jesienią 2007 r. ruszył zamknięty konkurs wzorniczy na projekt
koncepcyjny takiego stanowiska. Zaproszono do niego kilkanaście
wiodących studiów projektowych. Zwycięzcą okazało się gdańskie
Studio 1:1 Jarosława Szymańskiego, które zaczęło współpracę z pro-
ducentem – PROFIm – nad rozwinięciem projektu koncepcyjnego i
stworzeniem prototypu. Model funkcjonalny, który powstał w toku
prac, przebadaliśmy ergonomicznie w IWP.
Konstrukcja stanowiska umożliwia przyjmowanie zarówno klasycz-
nej pozycji siedzącej, jak i siedząco-leżącej.
Rozwiązania konstrukcyjne i liczne mechanizmy regulacyjne wbu-
dowano tak, by zapewnić mobilność i dostosowanie parametrów
przestrzennych do wymiarów ciała i potrzeb użytkownika. To
znacząco podnosi komfort siedzenia i redukuje negatywne skutki
zdrowotne dla kręgosłupa. Rozwiązania zastosowane w siedzisku
i oparciu zapewniają użytkownikowi komfort cieplny, wentylację
oraz możliwość stworzenia różnych wersji kolorystycznych.
OPINIA> Jakub Rzetecki, dyrektor ds. marketingu i sprzedaży PROFIm
Produkujemy krzesła biurowe od lat, ale fo-
tel mPosition niemal pod każdym względem różni się od naszych
dotychczasowych doświadczeń. To odpowiedź na pomysł Instytu-
tu Wzornictwa Przemysłowego, by korzystać z laptopa w pozycji
półleżącej. Musieliśmy porzucić znane nam ścieżki i myśleć poza
schematami – w przeciwnym wypadku nie udałoby się przekuć
innowacyjnej idei w produkt.
Podczas prac z projektantami (proj. STUDIO 1:1 – Jarosław Szymań-
ski) nieustannie odkrywaliśmy, jak bardzo realizacja nowej, niety-
powej dotychczas potrzeby wpływa na konstrukcję mebla, który
znaliśmy przecież od podszewki. Kluczowym elementem stał się
zagłówek. W wielu krzesłach jest zbędny, ale w pozycji półleżącej
głowa musi być dobrze podparta. Prace nad tym elementem zajęły
nam wyjątkowo dużo czasu; zagłówek powinien być duży, a mecha-
nizm służący do regulacji – intuicyjny w obsłudze.
Zupełnie nowego podejścia wymagało też projektowanie siedziska:
gdyby zachowało tradycyjny kształt, po zmianie pozycji na horyzon-
talną użytkownik czułby ucisk. Powstało więc wygodne siedzisko
24 _ 25
Dla dopełnienia kompleksowego podejścia do
wprowadzenia innowacji wzorniczej na rynek
niezbędny był etap zamykający, czyli doradztwo
w sprawie koncepcji wprowadzenia produktu
na rynek. Faza doradcza, zrealizowana przez IWP
na zamówienie firmy PROFIm, dostarczyła przed-
siębiorstwu wiedzy na temat potencjalnych ryn-
ków, segmentacji klienta, kanałów sprzedaży. IWP
15 %
»» przyczyn niezdolności
przez cały czas dodatkowo wspierał też projekt do pracy to choroby
promocyjnie – pokazywał go jako modelowe, układu mięśniowo-
kompleksowe podejście do wieloaspektowej -szkieletowego,
innowacji (organizacyjnej, wzorniczej, ergono- w tym kręgosłupa.
micznej, marketingowej i rynkowej).
W czasie światowych finałów konkursu Micro-
soft Imagine Cup (to globalny konkurs dla pro-
gramistów) uczestnicy i jurorzy mogli testować
prototypy fotela. Dziś partnerzy projektu czekają
na pojawienie się na rynku w przyszłym roku
innowacyjnego stanowiska do pracy mPosition.
Jestem przekonana, że w efekcie zrewolucjoni-
zuje ono koncepcję wyposażenia stanowiska
komputerowego.
półokrągłe, a dźwignia mechanizmu synchronicz-
nego musiała zamiast z przodu, znaleźć się z tyłu,
by zapewnić do niej łatwy dostęp.
W mPosition znalazły się elementy niestosowane
dotychczas w krzesłach: podnóżek oraz blat pod
laptopa. Ponieważ zakładamy, że użytkownik
często będzie na tym krześle zmieniał pozycję,
»» Fotel mPosition
opracowaliśmy taki wysięgnik do blatu, który po- zmieni nie tylko
zwala na płynną zmianę położenia: choć wysięg- pozycję siedzenia,
nik pozbawiony jest blokad, pozostaje w swym lecz także sposób
ustawieniu po znalezieniu przez użytkownika pracy z przenośnymi
wygodnej pozycji. urządzeniami
Fotel wprowadzimy na rynek w pierwszej połowie cyfrowymi.
2011 r. Na razie trwają prace nad prototypami, ale
już wiemy, że zupełnie nowy produkt, jakim jest
mPosition, będzie wymagał przystosowania linii
produkcyjnych. Sądzę, że warto – nowy sposób
pracy przy laptopie stanie się popularny.
 TEKST> Beata Krowicka

Zaprojektuj
Swój Zysk
przez

e
@
internet Uczestnicy dotychczasowych szkoleń
projektu Zaprojektuj Swój Zysk już tej
jesieni będą mogli poszerzyć swoją
wiedzę w sieci. Wkrótce Instytut
Wzornictwa Przemysłowego ruszy
z platformą e-learningową oraz
wspólnymi warsztatami stacjonarnymi
dla przedsiębiorców i projektantów.

Już od 22 września szkolenia

w projekcie ZSZ wejdą w kolejny etap rozwoju: na no-
wej platformie e-learningowej zostanie opublikowane
pierwsze szkolenie internetowe (na temat współpracy
projektanta i przedsiębiorcy). Aby się na nie zapisać,
wystarczy zalogować się w portalu www.zsz.com.
pl i po wejściu na platformę wybrać temat szkole-
nia. Ten nowy sposób dotarcia do odbiorcy – projek-
tanta i producenta – pozwala uczestniczyć w szkoleniu
w dowolnym momencie, on-line.
Tematyka całego cyklu 20 szkoleń będzie dotyczyć
metodologii opisanej w podręczniku Design Ma-
nagement. Zarządzanie wzornictwem, który Instytut
Wzornictwa Przemysłowego wydał w ramach projektu
ZSZ. Ich zakres obejmie m.in. praktyki działań i etapy
procesu wdrażania nowych produktów wzorniczych.
 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 26 _ 27
TT design
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
manual
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++ Szczególne miejsce w e-learningu zajmie trening zespołach projektowych. Uczestników czeka więc
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
kompetencji niezbędnych menedżerom i specjalistom udział w symulowanym konkursie ofert; reprezen-
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
odpowiedzialnym za rozwój nowych produktów w fir- tanci przedsiębiorstw i studiów projektowych będą
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
mie. Uczestnicy mają poznać przykłady dobrych prak- wspólnie pracować na przykładach różnych strategii
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
tyk z polskich i międzynarodowych przedsiębiorstw, wzorniczych.
przeczytać wywiady ze znanymi projektantami i ich
opinie oraz rekomendacje. Szkolenia będą zawierać ++ Przejdą przez wszystkie etapy procesu rozwoju no-
także zadania praktyczne, których wykonanie pomo- wego produktu: opracują brief, przeprowadzą negocja-
że przećwiczyć nabyte wcześniej umiejętności. Dzięki cje warunków współpracy, przygotują Kartę Projektu
e-learningowi z treści zgromadzonej podczas warsz- i harmonogram. Ich zadaniem będzie też stworzenie
tatów będą mogli skorzystać wszyscy chętni z przed- wszelkich koncepcji projektów. Na koniec grupy za-
siębiorstwa. Każdy uczestnik stacjonarnego szkolenia poznają się z przebiegiem fazy wdrożenia i odbioru
ZSZ automatycznie ma też prawo do bezpłatnego nowego produktu. Dodatkową wartością każdego z
udziału we wszystkich e-kursach. Szkolenia przez in- takich szkoleń będzie udział gościa specjalnego – za-
ternet to również dobre rozwiązanie dla tych firm, któ- granicznego eksperta z zakresu zarządzania wzornic-
re wykorzystały już swój limit miejsc podczas zajęć w twem lub projektowania przemysłowego.
Instytucie: dzięki temu więcej osób może poznać pro-
ces współpracy między projektantem a przedsiębiorcą. We wspólnych warsztatach warto wziąć udział, gdy
mamy już za sobą warsztaty ZSZ dedykowane osobno
++ Inną nowością IWP, przeznaczoną głównie dla przedsiębiorcom i projektantom. Obie grupy bowiem są
osób, które już korzystały z warsztatów stacjonarnych, już wtedy przygotowane w zakresie szczegółowej meto-
są szkolenia, w których uczestniczyć będą zarówno dyki pracy i zdają sobie sprawę ze swojego miejsca w po-
przedstawiciele firm zainteresowanych wzornictwem, szczególnych etapach procesu rozwoju nowego produk-
jak i projektanci wzornictwa. Pierwsze wspólne warsz- tu. Podczas kursów przeprowadzanych dla danej grupy
taty stacjonarne zaplanowano na październik, a kolej- przekazywana wiedza jest dostosowywana do specyfiki
ne odbywać się będą nie rzadziej niż w trzymiesięcz- zawodu uczestników – przedsiębiorcy i projektanci od-
nych odstępach. Szkolenia dadzą szansę poznania w rębnie zdobywają informacje o zasadach współpracy
praktyce wszystkich etapów procesu rozwoju nowego i procesie rozwoju nowego produktu. Podczas wspól-
produktu wzorniczego. nych warsztatów mogą ją zaś wypróbować w praktyce.
Ze wspólnych warsztatów warto skorzystać także
++ Wszelkie działania planowane w ich ramach są prze- z innego powodu – mogą zaowocować nawiązaniem
widziane dla grup kilkuosobowych, złożonych z przed- nowych, ciekawych kontaktów biznesowych i przenie-
siębiorców i projektantów, którym zostaną przydzielo- sieniem współpracy symulowanej na grunt prawdzi-
ne funkcje odzwierciedlające zadania rzeczywistych wych projektów.

++ Więcej: www.zsz.com.pl
+
TEKST> Adam Kraszewski

Przedsiębiorco,
strzeż swego
wzoru! Polskie prawo daje twórcy wiele możliwości ochrony wzoru
przemysłowego. Jednak aby nasze projekty były w pełni bezpieczne,
trzeba na początku włożyć nieco pracy w przygotowanie
odpowiednich dokumentów i procedur.

Ochrona prawna na temat zasad ochrony własności intelektualnej jest mniejsza

rezultatów pracy ma podstawowe znaczenie
zarówno dla przedsiębiorcy, jak i dla projek-
tanta. W odniesieniu do wzornictwa przemy-
słowego kluczową kwestią jest zabezpieczenie
przed nieuprawnionym naśladownictwem
produktu. Wyjątkowość produktów jest czę-
sto źródłem przewagi konkurencyjnej.
Dziś regulacje prawne wprowadzają szereg
środków służących ochronie wzornictwa
przemysłowego. Ochrona konkretnego pro-
duktu może być oparta na przepisach prawa
własności przemysłowej, prawa autorskiego
lub ustawy o zwalczaniu nieuczciwej kon-
kurencji. Przedsiębiorcy i twórcy dysponują
zatem środkami pozwalającymi na ochronę
wzornictwa przed naruszeniami i regulacje
polskiego prawa w znacznej mierze odpowia-
dają w tym zakresie standardom światowym.
Nie są jednak pozbawione pułapek, które
mogą wpływać na poziom ochrony. Tymcza-
sem zwłaszcza wśród małych i średnich firm
– a projektanci bardzo często działają właśnie
w niewielkich zespołach, które nie dysponują
rozbudowanymi działami prawnymi – wiedza
niż trzeba. To może prowadzić do wymiernych strat.
Jak zatroszczyć się o zapewnienie należytej ochrony w zakre-
sie wzornictwa przemysłowego? Najlepiej uwzględnić kwestie
prawne jeszcze przed przystąpieniem do prac projektowych.
Po pierwsze, warto pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej
ochrony tajemnicy. Wymogiem minimalnym powinno być zo-
bowiązanie osób, które mają dostęp do projektu, do zachowa-
nia poufności. W przeciwnym razie zawsze jesteśmy narażeni
na ryzyko, że nawet gdy ktoś wykorzysta nasz pomysł, sąd nie
uzna jego winy. Tak stało się w jednym ze sporów – w wyroku
znalazło się następujące uzasadnienie: „Wykorzystywanie przez
pracownika we własnej działalności gospodarczej informacji,
co do których pracodawca nie podjął działań niezbędnych
w celu zachowania ich poufności, należy traktować jako wyko-
rzystywanie wiedzy powszechnej, co do której przedsiębiorca
nie ma żadnych ustawowych uprawnień”.
Po drugie, warto rozstrzygnąć kwestie własności prawa do
wzoru. Podejmując prace nad projektem, dobrze jest zdecy-
dować, komu będą przysługiwały. Konkretny wzór może być
uznany za utwór w rozumieniu przepisów prawa autorskiego,
kluczowe jest więc ustalenie ewentualnego zakresu przejścia
praw autorskich.
 28 _ 29
TT design

»» Rozpoznawalność znaku graficznego i jego unikalność pomaga

odróżnić sie od konkurencji i chronić swą własność intelektualną.
Podobnie było z norweską księgarną Akademika, która po utracie
pozycji monopolisty przebudowała swą markę: zachowano tylko
samą nazwę „Akademika”, ale opracowano całkowicie nowy
system identyfikacji wizualnej. Skoncentrowano się
na podstawowej działalności: podręcznikach.
Jasna identyfikacja pozwliła odróżnić się od konkurencji

++ W pierwszym przypadku, jeśli projektantem jest pracow-
nik firmy, to zgodnie z regulacją ustawy o prawie autorskim
– o ile strony nie ustaliły inaczej – pracodawca nabywa z chwilą
przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe do efektów prac.
Następuje to jednak wyłącznie w granicach wynikających
z celu umowy o pracę. Powstaje więc pytanie, czy prawa au-
torskie do projektu wzoru stworzonego np. przez pracownika
innego działu, niekoniecznie wzorniczego, również przejdą
na pracodawcę? Warto przyjrzeć się w tym aspekcie obowiąz-
kom wynikającym z umów o pracę oraz wprowadzić do nich
szczególne klauzule, które zapewnią przejście autorskich praw
majątkowych. Pozwoli to na uniknięcie sporu, czy konkretna
praca wchodziła w zakres obowiązków pracownika.
++ W drugim przypadku, gdy pracujemy z niezależnymi
wykonawcami, również powinniśmy uważnie skonstruować
umowę. W tym przypadku przepisy ustawy o prawie autor-
skim i prawach pokrewnych wymagają zachowania szczególnej
staranności, bo samo zawarcie umowy, której przedmiotem
jest wykonanie określonego dzieła, nie powoduje przeniesie-
nia praw autorskich do niego. Aby tak się stało, w umowie
z niezależnym wykonawcą należy umieścić stosowną klauzulę.
Uwaga! Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych
lub umowa licencyjna obejmuje wyłącznie pola eksploatacji
wyraźnie w niej wymienione. Tymczasem odrębnymi polami
eksploatacji będą: zwielokrotnianie utworu określoną techniką
oraz wprowadzanie go do sprzedaży.
++ Dylematem twórców jest również ochrona patentowa.
Kwestia zgłoszenia w Urzędzie Patentowym efektów pracy
jako wzoru przemysłowego nie jest jednak bardzo skompliko-
wana. Prawo takie przysługuje twórcy, a w razie opracowania
projektu w wyniku realizacji umowy – pracodawcy lub za-
mawiającemu. Dzięki rejestracji wzoru, uprawniony nabywa
prawo wyłącznego korzystania z niego w sposób zarobkowy
lub zawodowy na terenie całej Polski. Prawo z rejestracji wzo-
ru udzielane jest na okres 25 lat od daty dokonania zgłoszenia
w Urzędzie Patentowym. Dopiero gdy mamy pewność, że
dysponujemy prawami do określonego wzoru, możemy my-
śleć o tym, jakie środki ochrony stosować.
Jest sporo możliwości: jeśli wiemy, że ktoś w sposób nie-
uprawniony wykorzystuje nasz projekt (zarejestrowany w
Urzędzie Patentowym jako wzór przemysłowy), możemy do-
chodzić zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzy-
skanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również
naprawienia wyrządzonej szkody.
Z kolei, jeśli nasz wzór jest utworem w rozumieniu regulacji
prawa autorskiego, możemy również domagać się zaniechania
naruszania, usunięcia jego skutków, naprawienia wyrządzo-
nych szkód i wydania uzyskanych korzyści.
++ Twórcy i producenci mogą również uznać za korzystne
skorzystanie z ochrony wynikającej z ustawy o zwalcza-
niu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 13 ust. 1 wyżej
wymienionej ustawy, czynem nieuczciwej konkurencji jest
naśladowanie gotowego produktu. Polega ono na tym, że za
pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana
zewnętrzna postać wyrobu, co może wprowadzić klientów
w błąd co do tożsamości producenta. Nieuczciwą konkurencją
nie jest natomiast naśladowanie cech funkcjonalnych produk-
tu, w szczególności budowy, konstrukcji i formy zapewniają-
cej jego użyteczność. W razie dokonania czynu nieuczciwej
konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony
lub naruszony, może żądać np.: zaniechania niedozwolonych
działań, usunięcia ich skutków, naprawienia wyrządzonej szko-
dy, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, czy zasądze-
nia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny
związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dzie-
dzictwa narodowego.
Ochrona wzoru przemysłowego jest w Polsce nie tylko
możliwa, ale łatwiejsza, niż nam się wydaje. Wymaga jednak
podjęcia wysiłku w celu uregulowania sytuacji prawnej wzoru
– w przeciwnym razie nawet najlepsze prawo nie jest w stanie
nas ochronić.
Adam Kraszewski: aplikant radcowski w Kancelarii Prawnej
Gessel, specjalizuje się w ochronie prawnej rezultatów pracy
twórczej. Można się z nim skontaktować pod adresem:
a.kraszewski@gessel.pl.
+36 mld euro
76%
Dla tylu polskich firm, przebadanych
przez Instytut Wzornictwa
Przemysłowego na zlecenie
Ministerstwa Gospodarki, wzornictwo
Taki roczny przychód w Europie generuje jest kluczowe dla ich rozwoju.
ponad 447 tys. projektantów – oszacowano To wnioski z raportu Analiza Aplikacji
w raporcie European Design Report. wzornictwa przemysłowego w polskich
The European Design Industry in Facts przedsiębiorstwach z 2008 r.;
and Figures (2007), zrealizowanym przez badaniem objęto 301 przedsiębiorstw
The Bureau of European Design Association przemysłowych reprezentujących
(BEDA). Liderem pod względem liczby dziewięć branż. Więcej:

+
projektantów (ponad 185 tys.) oraz przychodu www.iwp.com.pl.
z przemysłu kreatywnego (16 700 mln euro)
jest Wielka Brytania. W Polsce obroty przemysłu

140
kreatywnego (57 mln euro) kształtują się
na podobnym poziomie jak w Estonii
(40 mln euro) czy Luksemburgu (36 mln euro).
Tylu absolwentów na poziomie magisterskim rocznie
opuszcza wydziały wzornictwa w Polsce. W Niemczech
liczba ta jest dziesięciokrotnie większa. Z dotychczas
wykształconych w polskich uczelniach projektantów
w zawodzie pracuje ok.10-15 proc. – wynika ze Strategii
rozwoju wzornictwa w Polsce na lata 2007-2020.

Publikacja THINKTANK Design jest bezpłatnym dodatkiem do magazynu THINKTANK. Jest realizowana przez Instytut Wzornictwa
Przemysłowego w ramach projektu „Zaprojektuj Swój Zysk”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
Szczegółowe informacje o projekcie Zaprojektuj Swój Zysk:

Dyrektor projektu ZSZ
Beata Bochińska
Prezes Instytutu
Wzornictwa Przemysłowego
beata_bochinska@iwp.com.pl
Warsztaty dla przedsiębiorstw
i projektantów
Marcin Marchwiński,
specjalista w dziale obsługi klienta,
marcin_marchwinski@iwp.com.pl
Partnerstwo instytucji i organizacji Informacje
gospodarczych w projekcie dla mediów
Agnieszka Żmudzińska, Katarzyna Chałas,
kierownik ośrodka doradztwa i szkoleń, PR manager,
agnieszka_zmudzinska@iwp.com.pl katarzyna_chalas@iwp.com.pl

www.zsz.com.pl Infolinia: +48 22 588 55 88

Redaktor prowadzący Adres redakcji Wydawca

Maciej Kuźmicz Plac Konstytucji 3/66, 00-647 Warszawa THINKTANK Sp. z o.o.
mkuzmicz@thinktankmagazine.pl tel. (22) 628 04 10, (22) 628 20 04 ul. Mińska 25, 03-808 Warszawa
Dyrektor kreatywny fax (22) 628 04 12 Prezes: Paweł Rabiej
Katarzyna Zbytniewska redakcja@thinktankmagazine.pl prabiej@thinktankmagazine.pl
kzbytniewska@thinktankmagazine.pl
www.thinktankmagazine.pl
AUTOR PROJEKTU
Instytut Wzornictwa Przemysłowego (IWP)
Strategiczny doradca przedsiębiorstw, projektantów i administracji publicznej w zakresie
rozwoju wzornictwa i wprowadzania nowych produktów na rynek.
Instytut Wzornictwa Przemysłowego jest jedynym w kraju przedsiębiorstwem mającym sta-
tus jednostki naukowej, zajmującym się systemowo wzornictwem oraz prowadzącym dzia-
łalność na rzecz stymulowania – poprzez wzornictwo – innowacyjności i konkurencyjności
polskich produktów.
16 października 2009 roku Minister Gospodarki nadał Instytutowi status Centrum
Badawczo-Rozwojowego.

IWP
+ Świadczy usługi o charakterze proinnowacyjnym (doradcze, informacyjne,
szkoleniowe i sieciowe) dla przedsiębiorstw, instytucji i samorządów.
+ Posiada 60-letnie doświadczenie w upowszechnianiu i zarządzaniu wzornictwem
i rozwojem nowego produktu.
+ Prowadzi projekty badawcze w zakresie wzornictwa i ergonomii.
+ Zajmuje się doradztwem w zakresie strategii i zarządzania wzornictwem,
przygotowania i wdrożenia nowych produktów, w tym przygotowuje i realizuje
konkursy wyłaniające dostawców usług projektowych.
+ Realizuje szkolenia dla przedsiębiorców, studia podyplomowe dla kadry zarządzającej.
+ Organizuje krajowe i międzynarodowe wystawy i konkursy promujące innowacyjne
produkty oraz dobre praktyki.
+ Jest członkiem International Council of Societies of Industrial Design (ICSID), wiodącej
międzynarodowej organizacji non profit, promującej design, skupiającej ponad 150
instytucji z ponad 50 krajów. ICSID prowadzi działalność standaryzacyjną, promuje
dobre wzorce, wspiera współpracę między projektantami i biznesem.
+ Jest członkiem Design Management Institute (DMI) – międzynarodowej organizacji
zrzeszającej instytucje otoczenia biznesu i kultury, które działają na polu edukacji,
badań i rozwoju oraz projektowania we wszystkich dziedzinach wzornictwa.

www.iwp.com.pl
www.zsz.com.pl

Członek ICSID i DMI

- stosujemy rekomendowane
międzynarodowe standardy.
Zostań ambasadorem designu w swojej firmie.
Weź udział w elitarnych warsztatach ZSZ realizowanych
przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego.

Naucz się jak zarządzać wzornictwem, pracować z projektantem,

zbudować zespół projektowy i wdrożyć nowy produkt.
Skorzystaj z wiedzy jak zbudować przewagę rynkową stosując
wzornictwo.

Liczba miejsc jest ograniczona.

Sprawdź dostępność i lokalizacje warsztatów już teraz

www.zsz.com.pl/warsztaty

Projekt ZSZ ma za zadanie dostarczyć specjalistycznej wiedzy, metodologii i praktycznych

rozwiązań dotyczących tworzenia innowacyjnych wzorniczo produktów i skutecznego
zarządzania wprowadzaniem ich na rynek.

DO KOGO ADRESOWANY JEST PROJEKT ZSZ?

+ Do wyższej i średniej kadry zarządzającej oraz specjalistów ds. rozwoju nowych
produktów w dużych, średnich i małych przedsiębiorstwach.
+ Do projektantów wzornictwa, czyli specjalistów, projektantów indywidualnych,
reprezentantów oraz właścicieli studiów projektowych.

PROJEKT OBEJMUJE
+ bezpłatne warsztaty dla przedsiębiorców i projektantów
+ e-learning - interaktywne lekcje, najnowsze narzędzia multimedialne, testy sprawdzające
poziom wiedzy
+ podręcznik „Design Management. Zarządzanie Wzornictwem”
+ portal internetowy - platforma komunikacji, edukacji i promocji wzornictwa
+ ponad 20 wystaw dobrych praktyk wzorniczych prezentujących procesy i modele
biznesowe związane z wdrażaniem nowych produktów oraz produkty jako
wzorce do naśladowania

www.zsz.com.pl